\id 2CO Ticuna [tca] (Peru edition) - 2011 bd \ide Unicode (Charis SIL AmArea) \h 2 CORĨ́TIUCÜ̱̃Ã̱X \toc1 NORÜ TAXRE GA POPERA GA CORĨ́TIUCÜ̱̃Ã̱X GA YAXÕGÜXÜ̃TANÜWA NAMUXÜ̃ GA PAURU \toc2 2 CORĨ́TIUCÜ̱̃Ã̱X \toc3 2 Co \mt1 NORÜ TAXRE GA POPERA GA CORĨ́TIUCÜ̱̃Ã̱X GA YAXÕGÜXÜ̃TANÜWA NAMUXÜ̃ GA PAURU \c 1 \s1 Pauru rü nüxü̃ narümoxẽ ga yema yaxõgüxü̃ ga Corĩ́tiuwa yexmagüxü̃ \p \v 1 Pa Chaueneẽgü i Corĩ́tiucü̱̃ã̱xgü i Tupanaãxü̃́ yaxõgüxü̃, rü Pa Chaueneẽgü i Guxü̃ma i Acayaanewa Ngẽxmagüxü̃, choma i Pauru nixĩ i pexcèx chanaxümatüxü̃ i ñaã popera wüxigu namaã i taeneẽ i Timutéu. Rü choma nixĩ i Tupana choxü̃ yaxuxü̃ na Ngechuchu ya Cristu choxü̃ muxü̃ na nüxü̃ chixuxü̃cèx i norü ore. \v 2 Rü tanaxwèxe na Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexna nanaxã i norü ngechaxü̃ rü norü taãẽxü̃. \s1 Pauru rü ngúxü̃ ninge \p \v 3 Rü toma rü nüxü̃ ticuèxüü̃gü ya Tupana ya Nanatü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Erü nüma nixĩ ya Tanatü ya nüxü̃́ ingechaü̃tümüü̃gücü rü tórü Tupana ya guxü̃guma tüxü̃ taãẽxẽẽcü. \v 4 Rü nüma ya Tupana rü toxü̃ nataãẽxẽẽ i ngẽxguma ngúxü̃ tingexgu, na toma rü ta tanataãẽxẽẽgüxü̃cèx i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i ngúxü̃ ingegüxü̃. Rü ngẽmaãcü ngẽma Tupana toxü̃ na taãẽxẽẽxü̃rüü̃ toma rü ta tanataãẽxẽẽgü i ngẽma togü i duü̃xü̃gü. \v 5 Rü ñu̱xma na Cristurüü̃ poraãcü ngúxü̃ tingegüxü̃, rü ngẽxgumarüü̃ nümatama poraãcü toxü̃ nataãẽxẽẽ. \v 6 Rü ngẽmacèx, ngẽxguma toma ngúxü̃ tingegügu, rü ngẽmaãcü toxü̃ nangupetü na pema rü pexü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i perü taãẽ rü perü maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngẽxguma Tupana toxü̃ taãẽxẽẽgu, rü ngẽmaãcü tomaã nanaxü na pema rü ta pexü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i perü taãẽ rü yaxna namaã pexĩnüẽxü̃cèx i ngẽxguma ngẽmatama ngúxü̃ i toma tingegüxü̃ pexü̃́ ngẽxmagu. \v 7 Toma rü aixcüma tayaxõgü na pema rü tagutáma ípenatáxü̃ i Tupanaãrü ore. Erü nüxü̃ tacuèx rü ngẽma na toxrüü̃ ngúxü̃ pingegüxü̃, rü ngẽxgumarüü̃ tá ta toxrüü̃ pexü̃́ nangẽxma i ngẽma taãẽ i Tupanawa ne ũxü̃. \v 8 Pa Chaueneẽgüx, tanaxwèxe i nüxü̃ pecuèx na ñuxre ga guxchaxü̃gü toxü̃ ngupetüxü̃ ga Áchiaanewa. Rü yema na poraãcü toxü̃́ naguxchaxü̃, rü düxwa marü tama namaã taporae, rü nagu tarüxĩnüẽ na marü tãũtáma tamaxẽxü̃. \v 9 Rü nagu tarüxĩnüẽ rü ñoma yuwa taxĩxü̃rüü̃ tixĩgü. Natürü yemaãcü toxü̃ naxüpetü, erü Tupana ya yuexü̃xü̃ írüdagüxẽẽcü toxü̃ nangúexẽẽchaü̃ na nüxĩcatama nüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i pora na yuwa toxü̃ ínanguxü̃xẽẽxü̃cèx, rü taxucürüwama togütama na ítanguxü̃xẽẽxü̃. \v 10 Rü Tupana rü toxü̃ ínanguxü̃xẽẽ nawa ga yema guxchaxü̃ ga yuwa toxü̃ gagüchaü̃xü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ tá ta toxü̃ ínanguxü̃xẽẽ nawa i ñaã taxü̃ i guxchaxü̃ i ñu̱xma toxü̃́ ngẽxmaxü̃. Rü aixcüma tayaxõgü na nüma rü guxü̃gutáma ngẽmaãcü toxü̃ nangüxẽẽxü̃. \v 11 Natürü tanaxwèxe i pema rü perü yumüxẽmaã toxü̃ perüngü̃xẽẽ. Rü ngẽxguma chi ngẽmaãcü penaxü̱xgux, rü muxü̃ma i duü̃xü̃gü rü tá Tupanana moxẽ naxãgü naxcèx i ngẽma na ñuxãcü toxü̃ nangü̃xẽẽxü̃. \s1 Tü̱xcüü̃ tama Corĩ́tiuwa naxũ ga Pauru \p \v 12 Nangẽxma i ṯacü i toxü̃ taãẽxẽẽxü̃. Rü ngẽma nixĩ na toõẽwa nüxü̃ tacuáxü̃ na ñoma i naãnewa rü aixcüma Tupana naxwèxexü̃ãcüma meã tamaxẽxü̃. Rü pepẽ́xewa nixĩ ga guxü̃ãrü yexera yemaãcü tamaxẽxü̃. Natürü tama togagu nixĩ ga yema, yerü Tupana ya tomaã mecümacü nixĩ ga toxü̃ rüngü̃xẽẽcü na yemaãcü pepẽ́xewa tamaxẽxü̃cèx. \v 13-14 Rü yema poperagü ga pexcèx taxümatüxü̃wa, rü nataxuma ga ṯacü ga icúxü̃. Natürü yema toma tamaxẽxü̃ãcüma nixĩ ga pexcèx tanaxümatüxü̃ na yemawa meã nüxü̃ pecuáxü̃cèx na ñuxãcü tixĩgüxü̃. Rü woo i ñu̱xma rü tama aixcüma meã toxü̃ na pecuáxü̃, natürü chanaxwèxe i wüxi i ngunexü̃gu rü aixcüma meã toxü̃ pecuèx. Rü ngẽxguma meã toxü̃ pecuèxgu rü pema rü tá tomaã petaãẽgü i ngẽxguma ínanguxgu ya tórü Cori ya Ngechuchu, rü ngẽxgumarüü̃ i toma rü tá ta pemaã tataãẽgü. \v 15-16 Rü yemagu charüxĩnüxü̃cèx nixĩ ga noxri ga pexü̃tawa na chaxũxchaü̃xü̃ na pexü̃ íchayadauxü̃cèx rü yemaãcü pexü̃ na charüngü̃xẽẽxü̃cèx. Rü nagu charüxĩnü ga Machedóniããnewa chaxũxgu na pexü̃tagu íchidauxü̃, rü yexguma Machedóniããnewa ne chaxũxgu rü wenaxãrü pexü̃tagu íchidauxü̃. Rü yemaãcü chanaxüxchaü̃, yerü nagu charüxĩnü na yemawena choxü̃ perüngü̃xẽẽxü̃ na Yudéaanewa chaxũxü̃cèx. \v 17 Bexmana pema nagu perüxĩnüẽgu rü tama aixcüma chayanguxẽẽe̱gaãcüma nagu charüxĩnü ga yema pexü̃tawa na chaxũe̱gaxü̃. ¿Ẽ́xna pema nagu perüxĩnüẽgu rü ñoma wüxi i duü̃xü̃ i tama Tupanaãxü̃́ yaxõxü̃rüü̃ãcüma chamaxü̃, rü “Ngü̃” ñacharügüchirẽ́x woo tama chayanguxẽẽe̱gagu i ngẽma nüxü̃ chixuxü̃? \v 18 Natürü Tupana toxü̃ nacuèx na aixcüma yiĩxü̃ i ngẽma torü ore ega pemaã itaxunetagu. \v 19 Erü yima Ngechuchu ya Cristu ya Tupana Nane ga guma Chiribánu rü Timutéu rü choma pemaã nüxü̃ tixuchigacü, rü ore i aixcüma ixĩxü̃xü̃xicatama nixu. Rü nüma rü aixcüma nayanguxẽẽ i ngẽma nüxü̃ yaxuxü̃. \v 20 Rü Cristu nixĩ ya yima yanguxẽẽcü ga guxü̃ma ga yema unetagü ga Tupana nuxcümaxü̃chi nüxü̃ ixuxü̃. Rü ngẽmacèx ngẽxguma Ngechuchuégagu Tupanaxü̃ icuèxüü̃gügu, rü ñatarügügü: \p “Rü aixcüma nixĩ i ngẽma”, ñatarügügü. \v 21 Rü ñu̱xma na Cristuarü duü̃xü̃gü ixĩgüxü̃, rü Tupana nixĩ ya toxü̃ poraexẽẽcü rü pexü̃ poraexẽẽcü na taguma Cristuna ixĩgachixü̃cèx. Rü nümatama nixĩ ga tüxü̃ nadexü̃ na noxrü ixĩgüxü̃cèx. \v 22 Rü nüma ya Tupana rü nae̱ga tagu naxü erü tórü yora nixĩ. Rü nüma rü tüxna nanamu i Naãẽ i Üünexü̃ na wüxi i tórü cuèxruü̃ yiĩxü̃cèx, rü ngẽmawa nüxü̃ icuáxü̃cèx na yixcüra tá tüxna naxããxü̃ i muxü̃ma i to i mexü̃gü. \v 23 Pema nüxü̃ pecuèx ga noxri rü Corĩ́tiuwa chaxũxchaü̃, natürü tama yéma petanüwa chaxũ yerü tama chanaxwèxe na pexü̃ changechaü̃güxẽẽxü̃. Rü yemacèx tama pexü̃tawa íchayadau, yerü tama pexü̃ chingagüchaü̃. Rü Tupana nüxü̃ nacuèx na aixcüma na yiĩxü̃ ga yema. \v 24 Rü tama tanaxwèxe na pexü̃ tamuxü̃ na ñuxãcü tá Tupanaãxü̃́ peyaxõgüxü̃. Erü pema rü marü aixcüma meãma peyaxõgü. Natürü ngẽma tanaxwèxexü̃ nixĩ na pexü̃ tarüngü̃xẽẽgüxü̃ na yexeraãcü petaãẽgüxü̃cèx. \c 2 \p \v 1 Rü yemacèx nixĩ ga tama wena pexü̃tawa chaxũxü̃, yerü tama chanaxwèxe ga pexü̃ na changechaü̃xẽẽxü̃. \v 2 Erü ngẽxguma chi pexü̃ changechaü̃xẽẽgu, ¿rü texé tá choxü̃ tataãẽxẽẽ? ¿Rü ñuxãcü tá choxü̃ petaãẽxẽẽ, ega pexü̃ changechaü̃xẽẽgu? \v 3 Rü yemacèx nixĩ ga yemaãcü pexcèx popera chaxümatüxü̃ na penamexẽẽgüxü̃cèx i perü guxchaxü̃gü naxü̃pa na pexü̃tawa chaxũxü̃. Yerü tama chanaxwèxe ga yexguma chi yéma chaxũxgu na choxü̃ pengechaü̃xẽẽxü̃. Erü pema nixĩ i chanaxwèxexü̃ na choxü̃ petaãẽxẽẽgüxü̃. Rü aixcüma nagu charüxĩnü rü ngẽxguma choma chataãẽxgu rü pema rü tá ta petaãẽgü. \v 4 Rü yexguma pexcèx chanaxümatügu ga yema popera, rü poraãcü chanaxi̱xãchiãẽ, rü düxwa yema chorü ngechaü̃maã chaxaxu. Natürü tama pexcèx chanaxümatü na pexü̃ changechaü̃xẽẽxü̃cèx, natürü pexcèx chanaxümatü na nüxü̃ pecuáxü̃cèx na ñuxãcü poraãcü pexü̃ changechaü̃xü̃. \s1 Pauru rü nüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ ga yema duü̃xü̃ ga chixexü̃ namaã üxü̃ \p \v 5 Rü yema yatü ga choxü̃ ngechaü̃xẽẽxü̃, rü tama choxü̃xĩcatama nixĩ ga nangechaü̃xẽẽxü̃, natürü pexü̃ rü ta nangechaü̃xẽẽ. Natürü tama chanangupetüxẽẽchaxü̃ na pexna chacaxü̃ i ngemachiga.. \v 6 Rü yema poxcu ga nüxna pexãxü̃ ga yema duü̃xü̃ ga yexguma pengutaquẽ́xegügu, rü chauxcèx rü marü name na ngẽxĩcatama na yiĩxü̃. \v 7 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü chanaxwèxe i nüxü̃́ nüxü̃ pengechaü̃ i norü chixexü̃ rü nüxü̃ perüngü̃xẽẽ na tama yexeraxü̃ i chixexü̃wa nagaãxü̃cèx i ngẽma norü ngechaü̃. \v 8 Rü ngẽmacèx chanaxwèxe i wenaxãrü noxrirüü̃ nüxü̃ nüxü̃ pedauxẽẽ na aixcüma nüxü̃ pengechaü̃xü̃. \v 9 Rü yemacèx nixĩ ga yemachiga marü pexcèx chanaxümatüxü̃, yerü pexü̃ chaxüxchaü̃, rü nüxü̃ chacuáxchaü̃ ngoxi marü aixcüma chauga pexĩnüẽ. \v 10 Rü ñu̱xma pemaã nüxü̃ chixu rü yíxema pema tüxü̃́ nüxü̃ pengechaü̃xẽ i tümaãrü chixexü̃, rü choma rü tá ta tüxü̃́ nüxü̃ changechaü̃. Rü ngẽxguma chi ṯacü rü chixexü̃xü̃ tüxü̃́ changechaü̃gu, rü pegagu nixĩ i Cristupẽ́xewa tüxü̃́ nüxü̃ changechaü̃xü̃ i ngẽma. \v 11 Rü ngẽmaãcü chanaxü na tama nayoxniẽxü̃cèx i Chataná na chixexü̃gu tüxü̃ nayixẽẽxü̃cèx. Erü yixema rü meãma nüxü̃ tacuèx i nacüma i Chataná na ñuxãcü chixexü̃gu tüxü̃ nayixẽẽchaü̃xü̃. \s1 Tróaarü ĩãnewa rü nanaxi̱xãchiãẽ ga Pauru \p \v 12 Rü yexguma Tróaarü ĩãnewa changuxgu na nüxü̃ chixuxü̃cèx ga Cristuarü ore, rü poraãcü choxü̃́ natauxcha na yéma tórü Coriaxü̃́ chapuracüxü̃. \v 13 Natürü tama aixcüma chataãẽ ga yéma, yerü tama yexma nüxü̃ chayangau ga taeneẽ ga Titu. Rü yemacèx nüxü̃ charümoxẽ ga yémacü̱̃ã̱x ga duü̃xü̃gü, rü ichaxũãchi, rü Machedóniããnewa chaxũ. \s1 Cristu rü Paurumaã napora \p \v 14 Rü Tupanana moxẽ taxãgü erü norü duü̃xü̃güxü̃ toxü̃ nixĩgüxẽẽ. Rü ñu̱xma na Cristuarü duü̃xü̃gü tixĩgüxü̃, rü nüma ya Tupana rü guxü̃guma tomaã nanaxũpẽ́xe. Rü nüma nixĩ i toxü̃ namuxü̃ na duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ tacuèxẽẽxü̃cèx i norü ore. Rü ngẽma norü ore rü guxü̃wama nangu rü guxü̃guma nipuema ñoma wüxi i pumara i yixichixü̃rüü̃. \v 15 Rü ñu̱xma i toma i Cristugagu Tupanapẽ́xewa na timexü̃, rü guxü̃wama tanguchigagü natanüwa i ngema yaxõgüxü̃ rü ngema tama yaxõgüxü̃.. \v 16 Rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama yaxõgüxü̃ rü nüxü̃́ nawèxtümüxü̃ i tochiga, erü ngema ore i nüxü̃ tixuxü̃ rü norü poxcuchigaxü̃ namaã nixu. Natürü ngẽma yaxõgüxü̃ rü namaã nataxẽgü i tochiga erü ngema ore i nüxü̃ tixuxü̃ rü ore i namaxẽxẽẽxü̃ nixĩ. Rü ngẽmacèx ¿texéãxü̃́ natauxcha i ñaã puracü na nüxü̃ tixuxü̃ i ngẽma ore? \v 17 Rü yíxema toxrüü̃ ixĩgüxexicatama tixĩ ya tüxü̃́ natauxchaxe. Rü toma rü tama Tupanaãrü oregu dĩẽru ngĩxü̃ tayaxu ngẽma togü naxügüxü̃rüü̃. Natürü Tupanapẽ́xewa rü aixcüma meã nüxü̃ tixu i ngẽma norü ore, erü nüma toxü̃ nimugü rü Cristuarü tixĩgü. \c 3 \s1 Tupanaãrü uneta i ngexwacaxü̃xü̃chiga \p \v 1 Rü ñu̱xma na pemaã nüxü̃ tixuxü̃ na aixcüma Tupana yiĩxü̃ ga toxü̃ mucü, rü bexmana tá nagu perüxĩnüẽ na wenaxãrü togüétüwa tidexagüxü̃. ¿Ẽ́xna penaxwèxe na wüxi i carta i cuèxruü̃ pexü̃ tawéxü̃ na nawa nüxü̃ pecuáxü̃cèx na aixcüma Tupanaãrü orearü uruü̃gü tixĩgüxü̃, rü ẽ́xna penaxwèxe na pexü̃tawa naxcèx ítac̱axü̃ i cartagü na ngẽmawa duü̃xü̃gü toxü̃ cuáxü̃cèx naxrüxü̃ i ngema togü? \v 2 Rü pemaã nüxü̃ tixu rü tama tanaxwèxe i ṯacü rü carta na duü̃xü̃gü toxü̃ cuáxü̃cèx, erü pematama nixĩ i ngẽma cartarüü̃ pixĩgüxü̃, rü pewa nixĩ i nangóxü̃ na aixcüma Tupana yiĩxü̃ ga toxü̃ mucü. Rü meãma toõẽwa nüxü̃ tacuèx i ngẽma. Rü yema na naxüchicüüxü̃ ga perü maxü̃, rü ngẽmawa guxü̃ma i duü̃xü̃gü nüxü̃ nadau na aixcüma wüxi ga mexü̃ ga puracü taxüxü̃ ga petanüwa. \v 3 Rü ñu̱xma rü meãma nango̱x na pema rü ñoma wüxi i carta i Cristutama ümatüxü̃rüü̃ na pixĩgüxü̃. Rü torü puracügagu nixĩ i ngẽma. Natürü tama wüxi i carta i ṯacü rü ümatüxü̃maã ümatüxü̃ pixĩgü, natürü pema nixĩ i carta i Tupana ya Maxü̃cüãẽ i Üünexü̃ ümatüxü̃. Rü ngẽma carta rü tama popera rü ẽ́xna nutawa iwücuchixü̃ nixĩ, natürü perü maxü̃wa nixĩ i nangóxü̃ i ngẽma. \v 4 Rü ngẽmacèx tama tamuü̃ẽ na ngẽmaãcü togücèxtama tidexagüxü̃, erü tayaxõgü na Cristugagu Tupana toxü̃ dauxü̃ na timexü̃. \v 5 Rü tama toxrütama cuèxmaã nixĩ i tanaxüxü̃ i ṯacü rü mexü̃. Natürü guxü̃ma i ngẽma taxüxü̃ rü Tupanaãrü ngü̃xẽẽmaã nixĩ i tanaxüxü̃. \v 6 Rü Tupana rü toxü̃ narüngü̃xẽẽ na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixuxü̃ i ngẽma ngexwacaxü̃xü̃ i norü uneta na ñuxãcü Cristugagu tá tüxna naxããxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngẽma maxü̃ rü tama yema mugü ga Moĩché ümatüxü̃gagu tanayaxu, natürü tanayaxu erü Tupanaãẽ i Üünexü̃ tüxna nanaxã. Rü yema mugü ga Moĩché ümatüxü̃ rü yuwa tüxü̃ nagagü, natürü Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü tüxna nanaxã i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 7 Rü yema mugü ga Moĩchéna naxãxü̃ ga Tupana, rü nutagu nixĩ ga naxümatüxü̃. Rü yexguma Moĩché nayau̱xgu ga yema mugü, rü poraãcü niy̱aurachiwecüxü. Rü yemacèx ga duü̃xü̃gü rü taxucürüwama Moĩchéchiwegu narüdaunü. Natürü yema norü y̱aurachiwecüü rü nixochigü. Natürü ga yema mugü ga Moĩché tüxna ãxü̃ i yuwa tüxü̃ gagüxü̃, rü taxü̃ ga y̱auracüüxü̃maã ínangu. Rü yemaãcü namexẽchi ga yexguma ínanguxgu. \v 8 Natürü yexeraãcü namexẽchi nixĩ i ngẽma uneta i ngexwacaxü̃xü̃ i Tupanaãẽ i Üünexü̃ taxcèx ngo̱xẽẽxü̃. \v 9 Rü yemaãcü woo namexẽchi ga yema mugü ga yuwa tüxü̃ gagüxü̃, natürü yexeraãcü namexẽchi i ngẽma uneta i ngexwacaxü̃xü̃ i Tupanapẽ́xewa tüxü̃ mexẽẽxü̃. \v 10 Rü yema mugü ga noxri mexẽchixü̃, rü ñu̱xma rü taxuwama name, ega namaã nügü nangugügu i ngẽma Tupanaãrü uneta i ngexwacaxü̃xü̃ i yexeraãcü mexẽchixü̃. \v 11 Rü yemaãcü woo namexẽchi ga yema mugü ga paxaãchi ixĩxü̃, natürü yexeraãcü namexẽchi i ngẽma uneta i ngexwacaxü̃xü̃ i guxü̃gutáma ixĩxü̃. \v 12 Rü toma aixcüma nüxü̃ tacuèx na guxü̃gutáma yiĩxü̃ i ngẽma Tupanaãrü uneta i ngexwacaxü̃xü̃ i mexẽchixü̃, rü ngẽmacèx tama cúãcüma duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixu. \v 13 Rü ngẽmacèx tama duü̃xü̃güchaxwa iticu̱xgü yema Moĩché üxü̃rüü̃. Yerü ga Moĩché rü nügü nidüxchiwe na tama nüxü̃ nadaugüxü̃cèx ga yema Yudíugü ga ñuxãcü na yaxochigüxü̃ ga norü y̱aurachiwecüü. \v 14 Natürü ga yema duü̃xü̃gü ga Moĩchéxü̃ íixümücügüxü̃ rü ñoma yadüxgüchiwexü̃rüü̃ nixĩgü yerü tama nüxü̃ nacuèxgüéga ga ṯacüchiga na yiĩxü̃ ga yema mugü. Rü ñu̱xma rü ta i ngẽma Yudíugü rü tama nüxü̃ nacuèxgüéga i ngẽxguma nawa nangúegu i ngẽma mugü. Erü nangẽxma i ṯacü i ñoma yadüxgüchiwexü̃rüü̃ nüxü̃́ naguxchaxẽẽxü̃ na tama nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx. Rü ñu̱xma rü ta tama nüxna ínanguéga i ngẽma nacüma erü Cristuxicatama nixĩ ya yima nüxna ínanguxẽẽcü. \v 15 Rü ñu̱xma rü ta i ngẽma Yudíugü, rü ngẽxguma nawa nangúegu i ngẽma ore ga Moĩché tüxna ãxü̃, rü nangẽxma i ṯacü i ñoma yadüxgüchiwexü̃rüü̃ nüxü̃́ naguxchaxẽẽxü̃ na tama nüxü̃ nacuèxgüégaxü̃cèx na ṯacüchiga yiĩxü̃ i ngẽma ore. \v 16 Natürü ngẽxguma wüxi i duü̃xü̃ nüxü̃ rüxoxgu i nacüma i chixexü̃, rü tórü Coriaxü̃́ yaxõõgu, rü ngẽxguma nixĩ i nüxna ínanguxü̃ i ngẽma nüxü̃́ naguxchaxẽẽxü̃. \v 17 Erü nüma ya tórü Cori rü Naãẽ i Üünexü̃ rü wüxitama nixĩ rü ngextá ínangẽxmaxü̃wa i tórü Coriãẽ i Üünexü̃, rü tüxü̃́ nanatauxchaxẽẽ na Tupanana ingaicamagüxü̃. \v 18 Rü ngẽmacèx guxãma i yixema na Cristuaxü̃́ yaxõgüxü̃ rü ñoma wüxi i woruarüü̃ tawa nangóchipeta na ñuxãcü namexẽchixü̃ ya tórü Cori erü nataxuma i ṯacü i tüxü̃ idüxüxü̃ naxchaxwa. Rü nüma ya tórü Cori i Naãẽ i Üünexü̃ ixĩcü, rü guxü̃guma yexeraãcü tüxü̃ nimexẽẽchigü na naxrüü̃ aixcüma imexü̃cèx. \c 4 \p \v 1 Rü ngẽmacèx taguma nüxü̃ tarüchau i ñaã puracü, erü Tupana ya nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃cü nixĩ ga toxü̃ mucü na tanaxüxü̃cèx i ñaã puracü na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixuxü̃cèx i norü ore. \v 2 Rü yemacèx nüxü̃ tarüxoe ga guxü̃ma ga ṯacü ga chixexü̃ i ãne tüxna ãxü̃ i cúãcü üxü̃. Rü tama tanawomüxẽẽãcüma nixĩ i namaã nüxü̃ tixuxü̃ i ore rü tama tanaxüchicüü i ngẽma ore. Natürü ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃xĩcatama nixĩ i nüxü̃ tixuxü̃. Rü ngẽmaãcü Tupanapẽ́xewa tamaxẽ rü duü̃xü̃güpẽ́xewa togü itawẽ́x na nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx na ñuxãcü tixĩgüxü̃ i tomax. \v 3 Rü ngẽxguma chi texécèx naguxchagu i ngẽma ore i mexü̃ i nüxü̃ tixuxü̃, rü ngẽma duü̃xü̃gü i iyarütauxexü̃cèxicatama nixĩ i naguxchaxü̃. \v 4 Erü nümagü rü tama nayaxõgü. Rü ngẽmacèx i ñoma i naãneãrü ãẽ̱xgacü i Chataná rü nüxü̃́ nanaguxchaxẽẽ na tama nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx na ñuxãcü namexẽchixü̃ i norü ore ya Cristu ya Üünecü. Rü Cristuwa nixĩ i nangóxü̃ na ñuxãcü na yiĩxü̃ ya Tupana. \v 5 Rü ngẽxguma duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixuxgu i ngẽma ore, rü tama tochigaxü̃tama tixugü. Natürü nüxü̃ tixu na Ngechuchu ya Cristu rü tórü Cori yiĩxü̃, rü nüma tüxü̃ na nangechaü̃xü̃gagu perü ngü̃xẽẽruü̃gü na tixĩgüxü̃. \v 6 Erü nümatama ya Tupana ga noxri naãne naxü̱xgux rü ẽãnexü̃wa nango̱xẽẽcü ga ngóonexü̃, rü nümatama nixĩ i ñu̱xma i tüxü̃ yango̱xnaãẽxẽẽgüxü̃ na ngẽmawa nüxü̃ icuáxü̃cèx na ñuxãcü namexẽchixü̃ i nümax. Rü ngẽma norü mexü̃ rü Ngechuchu ya Cristuchiwewa nixĩ i nüxü̃ idauxü̃. \s1 Tayaxõgüama ega woo ngúxü̃ ingegügu \p \v 7 Rü ngẽma nüxü̃ na icuáxü̃ na ñuxãcü namexẽchixü̃ ya Tupana, rü ngẽma cuèx rü wüxi i mexẽchixü̃ nixĩ. Natürü ngẽma cuèx i mexẽchixü̃ rü taxüne i maĩraxü̃naxcèxwa nangẽxma, na nangóxü̃cèx na Tupanawa ne naxũxü̃ i guxü̃ma i pora rü tama i tawatama. \v 8 Rü guxü̃wama toxü̃́ nangẽxma i guxchaxü̃gü, natürü taguma nüxü̃ tarüchau i ñaã puracü. Rü woo poraãcü taxoegaãẽgügu, natürü taguma ítanangẽ́x. \v 9 Rü woo togü towe ingẽxü̃tanügu, natürü ya Tupana rü taguma toxü̃ ínawogü. Rü woo duü̃xü̃gü toxü̃ napíexẽẽgu, natürü tama ngẽxma tayacuèxẽẽ i ñaã puracü. \v 10 Rü guxü̃wama i ngextá ítaxĩxü̃wa rü ãũcümaxü̃wa tangẽxmagü, yexgumarüü̃ ga Ngechuchu na ãũcümaxü̃wa nayexmaxü̃rüü̃. Natürü ngẽmaãcü toxü̃ naxüpetü na duü̃xü̃gü nüxü̃ daugüxü̃cèx na ñuxãcü towa namaxü̃xü̃ ya Ngechuchu. \v 11 Rü ñu̱xma na tamaxẽxü̃, rü guxü̃ i ngunexü̃gu rü Ngechuchugagu ãũcümaxü̃wa tangẽxmagü. Natürü ngẽmaãcü toxü̃ naxüpetü na Ngechuchu inawéxü̃cèx i norü pora nawa i ñaã toxone i yuxwèxexü̃. \v 12 Rü ngẽmaãcü Tupanaãrü orecèx ãũcümaxü̃wa tangẽxmagü, natürü ngẽmaãcü toxü̃ naxüpetü na pema rü pexü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 13 Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Nüxü̃́ chayaxõ rü yemacèx Tupanachiga chidexa”, \m ñanagürü. Rü ngẽxgumarüü̃tama tixĩgü i toma na tayaxõgüxü̃ rü Tupanachiga tidexagüxü̃. \v 14 Erü nüxü̃ tacuèxgü rü Tupana ga yuwa ínadaxẽẽcü ga Ngechuchu ya tórü Cori, rü yimatama Tupana tá nixĩ ya toxü̃ írüdagüxẽẽcü, erü Ngechuchuarü duü̃xü̃gü tixĩgü. Rü ngẽmaãcü wüxigu pemaã nügüxü̃tawa tá toxü̃ nagagü. \v 15 Rü guxü̃ma ga yema toxü̃ ngupetüxü̃ rü perü mexü̃cèx nixĩ na yexeraãcü yamuẽtanüxü̃cèx i ngẽma duü̃xü̃gü i Tupana nüxü̃ rüngü̃xẽẽgüxü̃. Rü ngẽmaãcü tá düxwa namuxũchi i ngẽma duü̃xü̃gü i moxẽ Tupanana ãgüxü̃ rü nüxü̃ icuèxüü̃güxü̃. \v 16 Rü ngẽmacèx taguma nüxü̃ tarüxoe na nüxü̃ tixuxü̃ i ngẽma ore. Rü woo yayachigügu rü yaturachigügu i toxone, natürü toõẽwa rü guxü̃ i ngunexü̃gu rü yexeraãcü tiporaetanü. \v 17 Erü ngẽma ngúxü̃ i toxü̃ üpetüxü̃ i ñaã torü maxü̃wa, rü ngẽma rü wüxi i paxaãchimare nixĩ rü paxa tá nangupetü. Natürü ngẽmaãcü tá tanayaxu i wüxi i maxü̃ i mexẽchixü̃ i tagutáma gúxü̃ i ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i maxü̃ãrü yexeraxüchi ixĩxü̃. \v 18 Rü tama ngẽma ñu̱xma nüxü̃ idauxü̃gu nixĩ itarüxĩnüẽxü̃, natürü nagu tarüxĩnüẽ i ngẽma ñu̱xma tama nüxü̃ idauxü̃. Erü ngẽma ñu̱xma nüxü̃ idauxü̃ rü tama natai, natürü ngẽma ñu̱xma tama nüxü̃ idauxü̃, rü guxü̃gutáma nangẽxmaẽcha. \c 5 \p \v 1 Rü nüxü̃ tacuèxgü ega ngẽxguma iyanaxoxgu i ñaã toxone i paxaãchi ñu̱xma toxü̃́ ngẽxmaxü̃, rü daxũguxü̃ i naãnewa tá tanayaxu i wüxi i toxone i tagutáma iyarüxoxü̃ i Tupanatama toxcèx mexẽẽxü̃ rü tama i duü̃xü̃gü. \v 2 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma i ñaã toxonewa tamaxẽyane, rü tama aixcüma tataãẽgü. Erü tanaxwèxe na paxa toxü̃́ nangẽxmaxü̃ i ngẽma toxone i daxũguxü̃ i naãnewa ngẽxmaxü̃. \v 3 Rü ngẽma toxone i daxũguxü̃ i naãnewa tá toxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü ñoma wüxi i naxchirurüü̃ tá toxü̃ nidüxü, na ngẽmaãcü naxãxü̃nexü̃cèx i toõẽ. \v 4 Rü ñaã toxone i ñu̱xma toxü̃́ ngẽxmaxü̃wa tamaxẽyane, rü tanaxi̱xãchiãẽgü rü tama aixcüma tataãẽgü. Rü tama aixcüma ítanatáxchaü̃ i toxone i ñoma i naãnewa toxü̃́ ngẽxmaxü̃, natürü tanaxwèxegü na tanayaxuxü̃ i toxone i ngexwacaxü̃xü̃ na ngẽmaãcü ngẽma maxü̃ i ngexwacaxü̃xü̃ iyanaxoxẽẽxü̃cèx i toxone i ñu̱xma toxü̃́ ngẽxmaxü̃. \v 5 Rü Tupana nixĩ ya toxü̃ imexẽẽcü naxcèx i ngẽma ngexwacaxü̃xü̃ i maxü̃ rü ngẽma ngexwacaxü̃xü̃ i toxone. Rü toxna nanamu ga Naãẽ i Üünexü̃ na ngẽmawa nüxü̃ tacuáxü̃cèx na aixcüma tá tanayaxuxü̃ i ngẽma. \v 6 Rü ngẽmacèx taxucèxma taxoegaãẽgü. Erü nüxü̃ tacuèx rü ñu̱xma ñaã toxonewa tamaxẽyane, rü taxucürüwama tórü Corixü̃tawa tangẽxmagü i daxũguxü̃ i naãnewa. \v 7 Rü woo tama nüxü̃ tadaugügu ya yima tórü Cori i ñu̱xmax, natürü tayaxõgü na wüxi i ngunexü̃ rü tá nüxü̃ tadaugüxü̃. Rü ngẽma nixĩ i toxü̃ poraxẽẽxü̃ i ñaã torü maxü̃wa. \v 8 Rü ngẽmacèx taxucèxma taxoegaãẽgü ega tayuegu. Erü toxcèx rü narümemaẽ nixĩ na nüxna ítachoxü̃xü̃ i ñaã toxone, na tórü Corixü̃tawa tayangẽxmagüxü̃cèx. \v 9 Rü ngẽmacèx, woo ñoma i toxonewa tangẽxmagügu rü ẽ́xna tama nawa tangẽxmagügu, rü tanaxwèxe na guxü̃guma tórü Coriarü ngúchaü̃ na taxüxü̃. Rü ngẽmacèx naxcèx tadaugü na tanaxüxü̃ i ngẽma nanaxwèxexü̃ i nümax. \v 10 Erü guxãtama i yixema rü Cristupẽ́xewa tá tangugü na wüxichigü nayaxuxü̃cèx i ngẽma tüxna üxü̃. Rü nüma tá wüxichigüxü̃ nangugüarü maxü̃ã̱x. Rü ngẽxgumarüü̃ na ñuxãcü meã imaxẽxü̃ rü ẽ́xna chixri imaxẽxü̃ ga yexguma ñoma ga taxünewa iyexmagügu, rü ngẽmaãcü tá tüxna nanaxã ya wüxichigü. \s1 Cristu rü taxcèx Tupanaxü̃ narüngüxmüxẽẽ \p \v 11 Rü ngẽmacèx Tupanaãrü orearü uwa tapuracüe rü tayaxucu̱xẽgü i duü̃xü̃gü na yaxõgüãxü̃cèx. Erü toma rü aixcüma torü Corixü̃ tamuü̃ẽ. Rü Tupana toxü̃ nacuèx na ñuxãcü yiĩxü̃ i tórü maxü̃, rü chierüna pema rü chi ta toxü̃ pecuèxgux. \v 12 Rü tama tanaxwèxe i wenaxãrü togüétüwa tidexagü, natürü pexü̃ tarüngü̃xẽẽchaü̃ na pexü̃́ nangẽxmaxü̃cèx na ṯacücèx tomaã petaãẽgüxü̃ na nüxü̃ pecuáxü̃cèx na ñuxãcü penangãxü̃xü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i pepẽ́xewa nügü írümegünetaxü̃ natürü norü maxü̃wa rü tama ixaixcümagüxü̃. \v 13 Rü woo duü̃xü̃gü toxü̃ daugügu na Tupanagu taxãũãẽgüxü̃, rü nüe̱tama nixĩ i ngẽma erü nümatama ya Tupana rü meãma toxü̃ nacuèx. Natürü i pema rü meãma toxü̃ pecuèx na meãma toõẽxü̃ tacuáãcüma pemaã nüxü̃ tixuxü̃ ga norü ore. \v 14 Rü Cristu ya poraãcü toxü̃ ngechaü̃cü nixĩ ya ñu̱xma tomaã icuácü, erü tayaxõ na nüma rü guxããrü pecaducèx nayuxü̃ na yexma yanaxoxü̃cèx ga guxããrü chixexü̃gü. \v 15 Rü yemaãcü guxü̃ma ga duü̃xü̃gücèx nayu ga Cristu, na ngẽma duü̃xü̃gü i ñu̱xma maxẽxü̃, rü tama nümatama nagu naxĩnüẽxü̃gu namaxẽxü̃cèx, natürü naxcèx na namaxẽxü̃cèx ya yima naxcèx yucü rü wena írüdacü. \v 16 Rü ngẽmacèx i toma rü tama ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü nagu rüxĩnüẽxü̃rüü̃ texéxü̃ tangugüarü maxü̃ã̱x. Rü woo ga ü̃pa rü ñoma ga naãnecü̱̃ã̱x ga duü̃xü̃gü nagu rüxĩnüẽxü̃rüü̃ Cristuxü̃ tangugü, natürü i ñu̱xma rü tama ngẽmaãcü namaã nagu tarüxĩnüẽ. \v 17 Rü ngẽxguma texé Cristuaxü̃́ yaxõ̱xgu, rü ngexwacaxü̃xü̃ i duü̃xü̃ tixĩ. Rü nuxcümaü̃xü̃ ga tümacüma rü marü tüxna inayarüxo, rü ngexwacaxü̃xü̃ i maxü̃ tüxü̃́ nangẽxma. \v 18 Rü guxü̃ma i ngẽma rü Tupana nixĩ ya naxücü. Rü nüma nixĩ ga Cristugagu tamaã inangüxmüxü̃. Rü ñu̱xma rü toxü̃ namu na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixuxü̃ na namaã inangüxmüẽxü̃cèx. \v 19 Yerü Tupana rü Cristugagu duü̃xü̃gümaã nügü narüngüxmüxẽẽ. Rü tama duü̃xü̃güarü pecadugu naxĩnüãcüma nanaxü ga yema. Rü ñu̱xma rü toxü̃ namu na ngẽmachigaxü̃ duü̃xü̃gümaã tixuxü̃. \v 20 Rü ngẽmaãcü Cristuarü orearü ngeruü̃gü tixĩgü, rü towa nixĩ i Tupana pexü̃ cèèxü̃xü̃ na namaã iperüngüxmüẽxü̃cèx. Rü ngẽmacèx Cristuégagu pexü̃ tacèèxü̃gü na Tupanamaã iperüngüxmüẽxü̃cèx. \v 21 Cristu rü taguma pecadu naxü. Natürü tagagu nixĩ ga Tupana ga ñoma pecaduã́xü̃rüü̃ãcüma namaã naxüãxü̃ na yemaãcü nagagu tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽxü̃cèx nawa i tórü chixexü̃ na aixcüma napẽ́xewa imexü̃cèx. \c 6 \p \v 1 Rü ñu̱xma na Tupanaãrü ngü̃xẽẽruü̃ tixĩgüxü̃, rü pexü̃ tacèèxü̃ na tama nüxü̃ pexoexü̃cèx ga yema pemaã na namecümaxü̃ ga yexguma nayu̱xgu ga Nane. \v 2 Erü Tupana rü norü ore i ümatüxü̃wa, rü ñanagürü: \q1 “Rü yema ngunexü̃ ga nagu namexü̃gu na choxü̃ peyaxuxü̃, rü yexguma nixĩ ga pexü̃ chaxĩnüxü̃. Rü yexguma pexna chanaxuãxü̃gu ga maxü̃ i taguma gúxü̃, rü yexguma nixĩ ga pexü̃ charüngü̃xẽẽxü̃”, \m ñanagürü. Rü ñu̱xma nixĩ i ngẽma ngunexü̃ i nagu namexü̃ na Tupanaxü̃ peyaxuxü̃, rü ñu̱xma nixĩ i ngẽma ngunexü̃ i pexna naxuaxü̃ãxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 3 Rü toma rü guxü̃guma naxcèx tadau na guxãpẽ́xewa meã tamaxẽxü̃ na taxucèxma texé chixri torü puracüchiga idexaxü̃cèx. \v 4-5 Rü guxü̃wama duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ tadauxẽẽchaü̃ na aixcüma Tupanaãrü duü̃xü̃gü tixĩgüxü̃. Rü ngẽmacèx yaxna namaã taxĩnüẽ i ngẽxguma woo ngúxü̃ toxü̃ ngupetügu, rü ẽ́xna ṯacü toxü̃́ tau̱xgu, rü ẽ́xna ṯacü rü guxchaxü̃ toxü̃́ ngẽxmagu, rü ẽ́xna toxü̃ yac̱uaixgügu, rü ẽ́xna toxü̃ napoxcuegu, rü ẽ́xna naxi̱xãchiãẽtanügu rü tomaã nanuẽgu. Rü poraãcüxüchima tapuracüe, rü ñuxguacü rü tama tapee, rü ñuxguacü rü taiya toxü̃́ nangu̱x. Natürü yaxna namaã taxĩnüẽ i guxü̃ma i ngẽma. \v 6 Rü ngexgumarüxü̃ ta duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ tadauxẽẽ na aixcüma namexü̃ i torü maxü̃, erü aixcüma Tupanapẽ́xewa meã tamaxẽ, rü meã Tupanaxü̃ tacuèx, rü yaxna duü̃xü̃gümaã taxĩnüẽ, rü namaã tamecüma. Rü nüxü̃ nüxü̃ tadauxẽẽ na towa nangẽxmaxü̃ i Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü aixcüma guxü̃ i duü̃xü̃güxü̃ tangechaü̃xü̃. \v 7 Rü duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ tadauxẽẽ na aixcüma namexü̃ i torü maxü̃, erü namaã nüxü̃ tixu i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃, rü itanawẽ́x i Tupanaãrü pora i towa ngẽxmaxü̃. Rü ngẽma toxne ixĩxü̃ rü ngẽma nixĩ i torü maxü̃ i aixcüma mexü̃ i Tupanapẽ́xewa. Rü ngẽmamaã nixĩ i togü ítapoxü̃xü̃ i torü uwanügüpẽ́xewa. \v 8 Rü ñuxguacü i duü̃xü̃gü rü toxü̃ nicuèxüü̃gü, rü ñuxguacü rü ṯacü tomaã nixugüe. Rü ñuxguacü rü meã tochiga nidexagü, rü ñuxguacü rü chixri tochiga nidexagü. Rü woo aixcümachirẽ́x yixĩgu i ngẽma ore i nüxü̃ tixuxü̃, natürü doratèèx toxü̃ nawogüe. \v 9 Rü woo meã toxü̃ nacuèxgüchirẽ́xgu, natürü ñoma tama toxü̃ nacuáxü̃rüü̃ tomaã nixĩgü i duü̃xü̃gü. Rü ñuxguacü rü wixgutaèx tayue, natürü nae̱tüwa tamaxẽãma. Rü toxü̃ napoxcue, natürü tama toxü̃ nadaixichi. \v 10 Rü woo tangechaü̃gügu, natürü guxü̃guma tataãẽgüama. Rü woo ñoma i naãnewa tama tamuãrü ngẽmaxü̃ã̱xgügu, natürü muxü̃ma i duü̃xü̃na tanaxã i taxü̃ i mexü̃ erü togagu nanayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü woo taxuü̃ma toxü̃́ ngẽxmèxgu i ñoma i naãnewa, natürü daxũ-guxü̃ i naãnewa rü toxü̃́ nangẽxma i guxü̃ma. \v 11 Pa Chaueneẽgü i Corĩ́tiucü̱̃ã̱x, dücax aixcüma pemaã nüxü̃ tixu rü guxü̃ i torü maxü̃nemaã pexü̃ tangechaü̃güxüchi. \v 12 Rü toma rü tama pexü̃ taxoe, natürü pema waxi nixĩ i tama petoxwèxexü̃. \v 13 Rü dücax, Pa Chaueneẽgüx, rü ñoma wüxi i papá naxãcügüxü̃ cèèxü̃xü̃rüü̃ pexü̃ chacèèxü̃ na choxü̃ pengechaü̃güxü̃cèx ngẽma choma pexü̃ changechaü̃xü̃rüü̃. \s1 Tupana ya maxü̃cüpata tixĩgü \p \v 14 ¡Rü tãũtáma namaã pexãmücü i ngẽma duü̃xü̃gü i tama yaxõgüxü̃! Erü ngẽxguma chi ngẽmaãcü penaxü̱xgu rü tãũtáma guxã wüxigu perüxĩnüẽ. ¿Rü ñuxãcü nawüxiguxü̃ i ngẽma mexü̃ namaã i ngẽma chixexü̃? ¿Rü ñuxãcü nawüxigu i ngóonexü̃ namaã i ẽãnexü̃? \v 15 ¿Rü ñuxãcü nawüxiguxü̃ ya Cristu namaã i Chataná? ¿Rü ñuxãcü nawüxiguxü̃ i wüxi i duü̃xü̃ i yaxõxü̃ namaã i wüxi i duü̃xü̃ i tama yaxõxü̃? \v 16 ¿Rü ñuxãcü Tupanapatawa nangẽxmaxü̃ i tupananetachicünèxãgü? Erü yixema rü Tupana ya maxü̃cüpata tixĩgü, rü tawa namaxü̃ i nümax. Rü Tupana rü pechiga nidexa ga yexguma ñaxgu: \q1 “Rü ngẽma duü̃xü̃güwa tá chamaxü̃, rü natanügu tá chayarüxũũxü̃. Rü norü Tupana tá chixĩ, rü nümagü rü tá chorü duü̃xü̃gü nixĩgü”, \m ñaxgu. \v 17 Rü yemacèx ñanagürü ta ga tórü Cori: \q1 “¡Rü ípechoxü̃ i natanüwa i ngẽma duü̃xü̃gü i tama chorü duü̃xü̃gü ixĩgüxü̃! ¡Rü tãxṹ i nüxü̃ pingõgüxü̃ i ngẽma chopẽ́xewa chixexü̃! Rü choma rü tá pexü̃ chayaxu. \v 18 Rü choma rü Penatü tá chixĩ, rü pemagü rü tá chaunegü rü chauxacügü pixĩgü”, \m ñanagürü ya tórü Cori ya Tupana ya guxü̃ãrü yexera poraxüchicü. \c 7 \p \v 1 Rü dücax, Pa Chaueneẽgü ya Pexü̃ Changechaü̃güxex, rü ngẽma Tupanaãrü unetagü i pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü taxcèx nixĩgü. Rü ngẽmacèx tanaxwèxe na yigüna idaugüxü̃ na tama taxünemaã rü ẽ́xna taãẽmaã naxüxü̃cèx i ngẽma Tupanapẽ́xewa tama mexü̃. Rü tanaxwèxe i aixcüma Tupanaxü̃ imuü̃ẽãcüma nüxna yigü taxãgü rü naxcèxicatama tamaxẽ. \s1 Pauru rü ngema Corĩ́tiucü̱̃ã̱xgümaã nataãxẽ \p \v 2 Rü tanaxwèxe i toxü̃ pengechaü̃gü. Rü dücax ga toma rü taxúxemaãma chixexü̃ taxügü. Rü taxúxexü̃ma chixexü̃gu tanguxẽẽ. Rü taxúxexü̃ma tawomüxẽẽgü. \v 3 Rü tama pexü̃ chixuxü̃cèx nixĩ i pemaã nüxü̃ chixuxü̃ i ngẽma. Yerü marü pemaã nüxü̃ chixu na ñuxãcü guxü̃ ga chorü maxü̃maã pexü̃ changechaü̃xü̃. Rü ngema pexü̃ na changechaü̃xü̃gagu rü íchamemare na petanüwa chamaxü̃xü̃ rü ẽ́xna wüxigu pemaã chayuxü̃. \v 4 Rü ñu̱xma rü taxucèxma pexü̃ chaxãneãcüma pemaã chidexa erü poraãcü pemaã chataãẽ. Rü woo ngúxü̃ na tingegüxü̃, natürü aixcüma choxü̃́ penangúchaü̃xẽẽ rü choxü̃ petaãẽxẽẽ. \v 5 Rü yexguma Machedóniããnewa tangugügucürüwa rü taguma itarüngü̃gü. Yerü guxü̃wama ga ngexta ítaxĩxü̃wa rü nüxü̃ itayangau ga guxchaxü̃gü. Rü duü̃xü̃gü rü toxü̃́ nanaguxchaxẽẽ na tanaxüxü̃ i Tupanaarü puracü rü yemacèx poraãcü taxoegaãxẽgü.. \v 6 Natürü ya Tupana ya tüxü̃ taãẽxẽẽcü ya yíxema ngechaü̃güxe, rü toxü̃ rü ta nataãẽxẽẽ ga yexguma toxü̃tawa nanguxgu ga taeneẽ ga Titu. \v 7 Rü tama yema toxü̃tawa na nanguxü̃cèxicatama tataãẽgü, natürü tataãẽgü ta yerü ga pema rü poraãcü nüxü̃́ penangúchaü̃xẽẽ rü penataãẽxẽẽ ga guma taeneẽ ga Titu. Rü nüma ga Titu rü tomaã nüxü̃ nixu na ñuxãcü poraãcü penaxwèxexü̃ na toxü̃ pedauxü̃. Rü tomaã nüxü̃ nixu na ñuxãcü naxcèx pengechaü̃güxü̃ ga yema chomaã pexüxü̃, rü na ñuxãcü chauxcèx pexoegaãẽgüxü̃. Rü guxü̃ma ga yema oremaã rü yexeraãcü chataãẽ. \v 8 Choma nüxü̃ chacuèx rü yema popera ga pexcèx chaxümatüxü̃ rü pexü̃ nangechaü̃güxẽẽ, natürü ñu̱xma rü marü tama naxcèx changechaü̃ na chanaxümatüxü̃ ga yema popera. Rü noxri rü yemáãcü naxcèx changechaü̃ ga yexguma nüxü̃ chacuèxgu ga na pexü̃ nangechaü̃güxẽẽxü̃ ga yema popera ga yexguma penayau̱xgu. \v 9 Natürü i ñu̱xma rü chataãẽ na pexcèx chanaxümatüxü̃ ga yema popera. Rü tama yema na pengechaü̃güxü̃cèx chataãẽ, natürü chataãẽ yerü yema perü ngechaü̃gagu Tupanana pecuèxãchie rü penaxüchicüü ga perü maxü̃. Rü pema rü aixcüma Tupanana pecuèxãchieãcüma namaã peporae ga yema ngechaü̃, rü yemaãcü taxuü̃ma ga chixexü̃ pemaã taxü ga yexguma pexcèx tanaxümatügu ga yema popera. \v 10 Rü ngẽma ngechaü̃ i Tupana naxwèxexü̃ãcüma namaã iporaexü̃, rü name nixĩ, erü ngẽma ngechaü̃gagu naxüchicüü i tórü maxü̃ rü ngẽmagagu tanayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngẽmacèx taxucèxma naxcèx pixãũxãchie i ngẽma ngechaü̃. Natürü ngẽma ngechaü̃ i ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü nüxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü taxuwama name erü yuwa nanaga. \v 11 Rü yexguma yema poperamaã pexü̃ changechaü̃xẽẽgu, rü Tupana naxwèxexü̃ãcüma nixĩ ga namaã peporaexü̃ ga yema ngechaü̃. ¡Rü dücax i ñu̱xma i ṯacü Tupana pemaã üxü̃ i ngẽma perü ngechaü̃gagu! Yerü yema perü ngechaü̃gagu rü aixcüma nagu perüxĩnüẽ ga yema chixexü̃ ga petanüwa üpetüxü̃, rü meãma chomaã nüxü̃ pixu ga yema. Rü yema perü ngechaü̃gagu rü peãẽwa nangu̱x ga yema chixexü̃, rü poraãcü Tupanaxü̃ pemuü̃ẽ. Rü yemacèx penaxwèxe na yéma chaxũxü̃ na pexü̃ chayarüngü̃xẽẽxü̃cèx yerü penamexẽẽgüchaü̃ ga yema chixexü̃. Rü yema perü ngechaü̃gagu rü aixcüma penaxucu̱xẽ ga yema duü̃xü̃ ga chixexü̃ üxü̃. Rü guxü̃ ga yemawa rü ipenawẽ́x na tama pegagu yiĩxü̃ ga yema chixexü̃ ga ngupetüxü̃. \v 12 Rü yemacèx, yexguma pexcèx chanaxümatügu ga yema popera, rü tama yema duü̃xü̃ ga chixexü̃ üxü̃gu charüxĩnüãcüma chanaxümatü, rü tama yema duü̃xü̃ ga namaã chixexü̃ naxüxü̃gu charüxĩnüãcüma chanaxümatü. Natürü chanaxümatü ga yema popera na yemawa Tupanapẽ́xewa nüxna pecuèxãchiexü̃cèx na ñuxãcü aixcüma toxü̃ pengechaü̃güxü̃. \v 13 Rü yema na toxü̃ pengechaü̃güxü̃, rü wüxi ga taãẽ nixĩ ga toxcèx. Natürü yema taãẽãrü yexera nixĩ ga yema taãẽ ga toxü̃́ yexmaxü̃ ga yexguma nüxü̃ tadèu̱xgu ga Titu ga ñuxãcü taxü̃ ga taãẽ petanüwa na nayaxuxü̃. Rü aixcüma guxãma ga pema nixĩ ga wenaxãrü poraãcü nüxü̃́ penangúchaü̃xẽẽxü̃. \v 14 Rü noxri tauta yéma naxũxgu ga Titu, rü namaã nüxü̃ chixu na mexü̃ i duü̃xü̃gü na pixĩgüxü̃. Rü ñu̱xma rü taxucèxma chaxãne, erü guxü̃ma ga yema Titumaã nüxü̃ chixuxü̃ ga pechiga rü aixcüma ngẽmaãcü nixĩ, yexgumarüü̃ na aixcüma yiĩxü̃ ga guxü̃ma ga yema Tupanaãrü ore ga pemaã nüxü̃ tixuxü̃. \v 15 Rü ñu̱xma i Titu rü yexeraãcü pexü̃ nangechaü̃ i ngẽxguma nüxna nacuèxãchigu na ñuxãcü meã naga pexĩnüẽxü̃ rü ñuxãcü nüxü̃ pengechaü̃ãcüma meã penayaxuxü̃. \v 16 Rü choma rü ta poraãcü pemaã chataãẽxü̃chi, erü nüxü̃ chacuèx na aixcüma peyanguxẽẽxü̃ ga guxü̃ma ga yema pemaã nüxü̃ chixuxü̃. \c 8 \s1 Yema yaxõgüxü̃ rü woo tama na namuãrü dĩẽruã̱xgüxü̃, natürü yema nüxü̃́ yexmacü ga dĩẽrumaã meã togüxü̃ narüngü̃xẽẽgü \p \v 1 Rü ñu̱xmax, Pa Chaueneẽgüx, rü pemaã nüxü̃ tixuxchaü̃ na ñuxãcü Tupana namaã mecümaxü̃ i ngẽma yaxõgüxü̃ i Machedóniããneãrü ĩãnegüwa ngẽxmagüxü̃. \v 2 Rü woo taxü̃ ga guxchaxü̃gü nüxü̃ na üpetügüxü̃, natürü nataãẽgüama. Rü woo tama na namuãrü dĩẽruã̱xgüxü̃, natürü yema nüxü̃́ yexmacü ga dĩẽrumaã meã togüxü̃ narüngü̃xẽẽgü. \v 3 Rü choma nüxü̃ chadau rü pemaã nüxü̃ chixu rü nümagü rü taãẽãcüma ngĩxü̃ inaxãgü ga gu̱xcüma ga dĩẽru ga nüxü̃́ tauxchacü na ngĩxü̃ inaxãgüxü̃. Rü ngĩe̱tü yemaãrü yexera taãẽãcüma ngĩxü̃ inaxãgü. \v 4 Rü poraãcü toxü̃ nacèèxü̃gü na tama nüxna tanachu̱xuxü̃cèx na yemaãcü yema togü ga taeneẽgüxü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃cèx. \v 5 Rü yema nagu tarüxĩnüẽxü̃ãrü yexera ngĩxü̃ inaxãgü ga yema yaxõgüxü̃ ga Machedóniããnecü̱̃ã̱x. Yerü Tupananaxĩra nügü naxãgü rü yemawena toxna nügü naxuaxü̃gü na toga naxĩnüẽxü̃cèx, yema Tupana naxwèxexü̃rüü̃. \v 6 Rü yemacèx Tituxü̃ tacèèxü̃ na wena petanüwa naxũxü̃cèx na ngĩxü̃ pinguxẽẽxü̃cèx ga yema dĩẽru ga marü pemaã ngĩxü̃ inaxügücü na ngĩxü̃ penutaquẽ́xexü̃ naxcèx i ngẽma togü i taeneẽgü i nüxü̃́ nataxuxü̃. \v 7 Pema rü guxü̃wama meã ipexĩ erü meã peyaxõgü, rü pexü̃́ natauxcha na meã nüxü̃ pixuxü̃ i Tupanaãrü ore erü meã nüxü̃ pecuèx na ṯacüchiga yiĩxü̃. Rü aixcüma togüxü̃ perüngü̃xẽẽchaü̃, rü yema pexü̃ tangúexẽẽxü̃ãcüma pegü pengechaü̃gü. Rü ñu̱xma rü ngẽxgumarüü̃ ta penaxwèxe na aixcüma meã ipexĩxü̃ nawa i ngẽma mexü̃ i nacüma na dĩẽru ngĩxü̃ ipexãxü̃ naxcèx i ngẽma taeneẽgü i nüxü̃́ nataxuxü̃. \v 8 Tama wüxi i mu nixĩ i ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃. Natürü chanaxwèxemare na nüxü̃ pecuáxü̃ na ñuxãcü taãẽãcüma ngĩxü̃ inaxãgüxü̃ ga togü ga yaxõgüxü̃. Rü pemaã nüxü̃ chixu i ngẽma na pema rü ta ngĩxü̃ ipexãgüxü̃cèx i ngẽma dĩẽru i togü i taeneẽgüarü ngü̃xẽẽcèx ixĩcü, na ngẽmaãcü ipenawéxü̃cèx na aixcüma nüxü̃ pengechaü̃güxü̃. \v 9 Erü pema rü marü nüxü̃ pecuèx na ñuxãcü tamaã namecümaxü̃ ga tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. Rü woo nüxü̃́ nayexma ga guxü̃ma, natürü ñoma wüxi ga ngearü yemaxü̃ã́xü̃rüü̃ pexcèx nügü nixĩxẽẽ na ngẽmaãcü pexü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i muxü̃ma i mexü̃gü. \v 10 Rü ñu̱xma rü perü mexü̃cèx nixĩ i pemaã nüxü̃ chixuxü̃ i ngẽma dĩẽruarü nutaquẽ́xechiga. Rü taunecü ga ngupetücügutama nixĩ ga ipenaxügüxü̃ ga ngĩxü̃ na penutaquẽ́xexü̃. Rü yema rü aixcüma perü ngúchaü̃maã nixĩ ga penaxüxü̃. \v 11 Rü ñu̱xma rü yema noxri na meã ipenaxügüxü̃rüü̃, rü name nixĩ i taãẽãcüma rü perü ngúchaü̃maã peyanguxẽẽ rü ngẽma dĩẽru i pexü̃́ ngẽxmacüwa ngĩxü̃ ipexã naxcèx i ngẽma peeneẽgü i nüxü̃́ nataxuxü̃. \v 12 Erü ngẽxguma aixcüma wüxi ya duü̃xẽ tümaãrü ngúchaü̃maã ngẽma dĩẽru i tüxü̃́ ngẽxmèxcüwa tümaẽneẽcèx ngĩxü̃ itaxãxgu, rü Tupana rü taãẽãcüma ngĩxü̃ nayaxu. Erü nüma ya Tupana rü taguma tüxna ngĩxcèx naca i ngẽma tüxü̃́ tau̱xcü. \v 13 Rü ngẽmacèx tama chanaxwèxe i ngẽma togüxü̃ na perüngü̃xẽẽxü̃gagu pexü̃́ nataxu i pemax. \v 14 Natürü chanaxwèxe i guxãma tüxü̃́ nangẽxma i ṯacü i tanaxwèxexü̃, erü tama name na texéaxü̃́ nataxuxü̃ i ṯacü. Rü ñu̱xma na pexü̃́ nangẽxmaxü̃ i perü dĩẽru, rü name nixĩ i nüxü̃ perüngü̃xẽẽgü i ngẽma taeneẽgü i nüxü̃́ nataxuxü̃. Rü ngürüãchi to i ngunexü̃gu i pema pexü̃́ natau̱xgu, rü nümagü rü tá nüxĩ nüxü̃́ nangẽxma na pexü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü tá guxãtama tawüxigu. \v 15 Rü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Guxema muxü̃ma tüxü̃́ yexmaxẽ rü taxuü̃ma tüxü̃́ ínayaxü. Rü guxema noxretama tüxü̃́ yexmaxẽ rü tama tüxü̃́ inayataxu”, \m ñanagürü. \s1 Titu rü namücügüchiga \p \v 16 Natürü Tupanana moxẽ chaxã, erü nüma rü Tituxü̃ nagu narüxĩnüxẽẽ na aixcüma pexü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx, ngẽma choma pegu charüxĩnüxü̃rüü̃. \v 17 Rü nüma ga Titu rü: “Ngü̃” ñanagürü na wena petanüwa chanamuxü̃. Yerü nüma rü woetama poraãcü pegu narüxĩnü. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü wena petanüwa naxũ, erü nüxü̃́ nangúchaü̃. \v 18 Rü Titumaã nge̱ma tanamu i wüxi i taeneẽ i guxü̃ma i yaxõgüxü̃ nüxü̃ ngechaü̃güxü̃ erü nüma rü aixcüma meã nüxü̃ nixu i Tupanaãrü ore i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃. \v 19 Rü tama ngẽmacèxicatama nixĩ. Erü guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃ rü ngẽma taeneẽxü̃ naxunetagü na toxü̃ íyaxümücüxü̃cèx rü toxü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx i ngẽxguma Yerucharéü̃wa ngĩxü̃ tangexgu i ngẽma dĩẽru, na ngẽmaãcü nüxü̃ ticuèxüü̃güxü̃cèx ya tórü Cori, rü na guxãma nüxü̃ dauxü̃cèx na ñuxãcü taãẽãcüma yigü rüngü̃xẽẽgüxü̃. \v 20 Rü ítayaga i ngẽma taeneẽ, erü tama tanaxwèxe i texé toxü̃ tixu i yixcama ngĩxcèx i ngẽma tacü i dĩẽru i taeneẽgücèx ngĩxü̃ inutaquẽ́xegücü. \v 21 Erü tama Tupanapẽ́xewaxicatama tanaxwèxe na meã tanaxüxü̃, natürü guxü̃ i duü̃xü̃güpẽ́xewa rü ta tanaxwèxe na meã tanaxüxü̃. \v 22 Rü Titumaã rü ngẽma to i taeneẽmaã petanüwa tanamu i wüxi i to i taeneẽ i toxü̃ nüxü̃ dauxẽẽxü̃ na aixcüma nüxü̃́ nangúchaü̃ na naxüãxü̃ i Tupanaãrü puracü. Rü ñu̱xma rü yexeraãcü petanüwa naxũxchaü̃ i nümax, erü nüxü̃ nacuèx na ñuxãcü pema rü taãẽãcüma togüxü̃ na perüngü̃xẽẽgüchaü̃xü̃. \v 23 Rü ngẽxguma texé pexna caxgu na texe yiĩxü̃ ya Titu, ¡rü tümamaã nüxü̃ pixu na nüma rü chomücü ya wüxiwa chomaã pexcèx puracücü na yiĩxü̃! Rü ngẽma taxre i togü i namücügü, rü ngẽma nixĩ i yatügü i guxü̃ma i yaxõgüxü̃ nüxü̃ unetagüxü̃ na Cristuarü puracü naxügüxü̃cèx. Rü nümagü rü aixcüma norü maxü̃maã Cristuxü̃ nicuèxüü̃gü. \v 24 Rü ngẽmacèx chanaxwèxe i ngẽma taeneẽgüxü̃ nüxü̃ pedauxẽẽ na aixcüma nüxü̃ pengechaü̃güxü̃, na guxü̃ma i yaxõgüxü̃ nüxü̃ cuèxgüxü̃cèx i ngẽmachiga. Rü ngẽmaãcü guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃ tá nüxü̃ nacuèxgü na aixcüma yiĩxü̃ i ngẽma mexü̃ i ore i pechiga namaã nüxü̃ tixuxü̃. \c 9 \s1 Yema dĩẽru ga yema togü ga yaxõgüxü̃cèx ngĩxü̃ inutaquẽ́xecüchiga \p \v 1 Rü taxucèxma tü̱xcüü̃ pexcèx chanaxümatü ngĩchiga i ngẽma dĩẽru i ngĩxü̃ penutaquẽ́xegücü naxcèx i ngẽma taeneẽgü i yaxõgüxü̃ i Yudéaanewa ngẽxmagüxü̃. \v 2 Erü marü nüxü̃ chacuèx rü perü ngúchaü̃maã ipenaxã i ngẽma dĩẽru. Rü guxü̃guma taãẽãcüma ngẽma yaxõgüxü̃ i Machedóniããnewa ngẽxmagüxü̃maã nüxü̃ chixu na ñuxãcü i pema i Acayaanewa ngẽxmagüxe rü naĩ ya taunecügutama marü ípememarexü̃ na ngĩxü̃ ipexãgüxü̃ i ngẽma dĩẽru. Rü yema rümumaẽxü̃ ga yaxõgüxü̃ ga Machedóniããnecü̱̃ã̱x, rü yexguma nüxü̃ naxĩnüẽgu na ñuxãcü taãẽãcüma togücèx ngĩxü̃ na ipexãgüxü̃ i perü dĩẽru, rü nümagü rü ta inanaxügü na ngĩxü̃ inaxãgüxü̃. \v 3 Natürü i ñu̱xma rü nge̱ma petanüwa chanamugü i ngẽma taeneẽgü na nüxü̃ nadaugüxü̃cèx, na aixcüma yiĩxü̃ i ngẽma nüxü̃ chixuxü̃ i pechiga. Rü chanaxwèxe na aixcüma ípememarexü̃ na ngĩxü̃ ipexãxü̃ i ngẽma dĩẽru, ngẽma taeneẽgümaã nüxü̃ chixuxü̃rüü̃. \v 4 Erü ngẽxguma chi ñuxre i taeneẽgü i Machedóniããnecü̱̃ã̱x rü ngürüãchi chomaã petanüwa naxĩxgu, rü tama chanaxwèxe na pexü̃ na iyangauxü̃ na tama aixcüma ípememarexü̃ na ngĩxü̃ ipexãxü̃ i ngẽma dĩẽru. Rü toxü̃́ rü chi wüxi i ãnexü̃chi nixĩ, erü marüchirẽ́x namaã nüxü̃ tixu na ñuxãcü aixcüma ípememarexü̃ na ngĩxü̃ ipexãxü̃ i ngẽma dĩẽru. Rü maneca pexü̃́ rü chi ta wüxi i ãnexü̃chi nixĩ. \v 5 Rü ngẽmacèx nixĩ i chauxcèx namexü̃ na naxcèx íchac̱axü̃ i ngẽma taeneẽgü na nüxĩra petanüwa naxĩxü̃cèx rü nümatama pexü̃ yanangü̃xẽẽgüxü̃cèx na ngĩxü̃ penutaquẽ́xegüxü̃cèx i ngẽma dĩẽru ga ü̃pamama ngĩxü̃ pixucü. Rü ngẽmaãcü aixcüma tá íimemare i ngẽma dĩẽru i ngẽxguma nge̱ma changuxgu. Rü togü tá nüxü̃ nadaugü na aixcüma perü ngúchaü̃maã yiĩxü̃ na ngĩxü̃ ipexãgüxü̃ rü tama aüãcüma na yiĩxü̃. \v 6 ¡Rü nüxna pecuèxãchie i ngema dexa i ñaxü̃: \q1 “Rü yíxema noxretama i nanetüchire itoxe, rü noxretama i norü o tayaxu. Natürü yíxema muxü̃ i nanetüchire itoxe, rü muxü̃ma i norü o tayaxu”, \m ñaxü̃! \v 7 Rü wüxichigü tanaxwèxe na ngĩxü̃ itaxãxü̃ i ngẽma ngĩgu tarüxĩnücü na ñuxre ngĩxü̃ itaxãxchaü̃xü̃. Rü tama name i aüãcüma ngĩxü̃ itaxã rü ẽ́xna texé tüxü̃ muãcüma ngĩxü̃ itaxã. Erü Tupana rü nüxü̃ nangechaü̃ i ngẽma duü̃xü̃ i taãẽãcüma ngĩxü̃ ixãxü̃. \v 8 Rü Tupanamẽ́xẽwa nangẽxma na poraãcü pexna naxããxü̃cèx i guxü̃ma i mexü̃ i pexü̃́ taxuxü̃, na guxü̃guma pexü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i ngẽma penaxwèxexü̃ rü nae̱tü na pexü̃́ íyaxüxü̃cèx na togüxü̃ namaã perüngü̃xẽẽgüxü̃cèx. \v 9 Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Yima yatü ya mecü rü norü ngúchaü̃maã meã inanaxã nüxna i ngẽma duü̃xü̃gü i taxuü̃ma nüxü̃́ ngẽxmaxü̃. Rü Tupana rü tá guxü̃gu nüxna nacuèxãchi na ñuxãcü namecümaxü̃ i nümax”, \m ñanagürü. \v 10 Tupana nixĩ ya tüxna naxãcü ya nanetüchire na inatoxü̃cèx, rü tüxna naxãcü i õna na nangṍxü̃cèx. Rü nüma tá nixĩ i pexna naxããxü̃ ya guxü̃nema ya nanetüchire ya penaxwèxene na ipenatoxü̃cèx. Rü nüma tá nanaxüxẽẽ rü nanayaxẽẽ ya yima nanetüchire. Rü tá nanamuxẽẽ i norü o, na muxũchixü̃ nawa peyaxuxü̃cèx na ngẽmamaã togüxü̃ perüngü̃xẽẽgüxü̃cèx. \v 11 Rü ngẽmaãcü i pema rü tá pexü̃́ nangẽxma i guxü̃ma i mexü̃ na tauxchaãcüma nüxü̃ perüngü̃xẽẽgüxü̃cèx i togü. Rü ngẽxguma ngẽma togü i taeneẽgüxü̃tawa ngĩxü̃ tangegügu i ngẽma dĩẽru i naxcèx ngĩxü̃ ipexãcü, rü nümagü rü tá poraãcü Tupanana moxẽ naxãgü ngixcèx. \v 12 Erü ngẽxguma nüxna ngĩxü̃ taxãxgu i ngẽma dĩẽru i nüxü̃ ngĩmaã perüngü̃xẽẽgücü i ngẽma taeneẽgü, rü tama ṯacü i nüxü̃́ taxuxü̃cèxicatama ta nixĩ, natürü nae̱tü i nümagü i taeneẽgü rü perü ãmaregagu tá poraãcü Tupanana moxẽ naxãgü. \v 13 Rü nümagü i ngẽma taeneẽgü rü tá Tupanaxü̃ nicuèxüü̃gü, erü ngẽma perü ãmaremaã tá nüxü̃ nüxü̃ pedauxẽẽ na aixcüma naga pexĩnüẽxü̃ i Cristuarü ore i mexü̃. Rü nümagü rü tá Tupanana moxẽ naxãgü naxcèx i ngẽma perü ãmare i perü ngúchaü̃maã nüxna rü guxü̃ma i yaxõgüxü̃na pexãgüxü̃. \v 14 Rü ngẽxgumarüü̃ i ngẽma taeneẽgü rü tá poraãcü pexcèx nayumüxẽgü, erü pexü̃ nangechaü̃gü. Rü tá Tupanana moxẽ naxãgü naxcèx na ñuxãcü nüma ya Tupana poraãcü pexü̃ nangüxẽẽxü̃ na yemaãcü pexü̃́ natauxchaxü̃cèx na nüxü̃ perüngü̃xẽẽgüxü̃. \v 15 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü Tupanana moxẽ taxã, yerü tüxna nanamu ga Nane na tórü ãmare yiĩxü̃cèx. Rü nataxuma i ore i nagu mexü̃ na nüxü̃ ixuxü̃cèx na ñuxãcü namaã itaãẽgüxüchixü̃ i ngẽma ãmare. \c 10 \s1 Pauruarü ore rü aixcüma nixĩ yerü Tupana nixĩ ga nüxna ãgacü \p \v 1 Rü ñu̱xma rü yema Cristu yaxna tamaã naxĩnüxü̃rüü̃ rü tamaã namecümaxü̃rüü̃, rü choma rü ta pemaã yaxna chaxĩnüãcüma rü pemaã chamecümaãcüma pexü̃ chacèèxü̃ na chauga pexĩnüẽxü̃cèx. Erü nümaxü̃ i duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nixugü na pexü̃ chamuü̃xü̃ ega pexü̃tawa changẽxmagu natürü ngẽxguma pexna chayaxü̃gu rü tama pexü̃ chamuü̃. \v 2 Natürü ngẽxguma nge̱ma petanüwa chaxũxgu, rü chierü natau̱xguma na ṯacücèx namaã chaporagaxü̃ rü na chanaxucu̱xẽxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i petanüwa toxü̃ ixuxü̃ na ñoma tama yaxõgüxü̃rüü̃ na tamaxẽxü̃. Erü choma rü íchamemare na namaãxü̃chi na chidexaxü̃. \v 3 Rü aixcüma woo duü̃xü̃gü tixĩgü natürü tama ñoma i naanecüã̱xrüxü̃ togü tadai i ngexguma ítanapoxü̃gu i Tupanaarü ore. \v 4-5 Erü ngẽma toxne i namaã ítanapoxü̃xü̃ i Tupanaãrü ore rü tama ñoma i naãnecü̱̃ã̱x namaã ãxnexü̃ nixĩ. Erü toma rü toxü̃́ nangẽxma i Tupanaãrü pora na ngẽmamaã itayanaxoxẽẽxü̃cèx i Chatanáãrü pora. Rü ngẽmaãcü itayanaxoxẽẽ i guxü̃ma i chixexü̃ i ore i Tupanaxü̃ namaã yaxugügüxü̃ i duü̃xü̃gü. Rü ngẽmaãcü itayanaxoxẽẽ i guxü̃ma i Tupanaãrü uwanügüarü ore i nügü namaã yacuèxüü̃güãcüma duü̃xü̃gümaã nüxü̃ yaxugügüxü̃ na tama Tupanaãxü̃́ yaxõgüãxü̃cèx. Rü guxü̃ma i ṯacü i nagu naxĩnüẽxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃, rü Cristuna tanaxuaxü̃ na nüma namaã inacuáxü̃cèx. \v 6 Rü wüxicana marü meã Cristuga pexĩnüẽgu, rü toma rü ítamemare na tüxü̃ tapoxcuexü̃ ya guxãma ya texé ya tama naga ĩnüẽxẽ i Cristuarü ore. \v 7 Pema rü norü düxétüxü̃newaxicatama nixĩ i penangugüxü̃ i wüxi i duü̃xü̃. Natürü ngẽxguma texé tügü cuèxgu na Cristuarü duü̃xü̃ tiĩxü̃, rü name nixĩ i nüxü̃ tacuèx na toma rü ta tümarüü̃ Cristuarü duü̃xü̃gü tixĩgüxü̃. \v 8 Rü woo írarüwa chanangupetüxẽẽ na chaugü chicuèxüü̃xü̃ namaã i ngẽma na Tupana toxü̃ muxü̃, natürü taxucèxma naxcèx chaxãne. Erü aixcüma Cori nixĩ ya toxü̃ mucü na pexü̃ tarüngü̃xẽẽgüxü̃cèx na yexeraãcü meã peyaxõgüxü̃cèx. Rü tama ṯacü rü chixexü̃gu pexü̃ na tayixẽẽxü̃cèx nixĩ i toxü̃ namuxü̃. \v 9 Rü tama chanaxwèxe i nagu perüxĩnüẽ na pexü̃ íchaḇaixgüchaü̃xü̃ namaã i ngẽma poperagü i pexcèx chaxümatüxü̃. \v 10 Erü nümaxü̃ i duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nixugü na chorü poperawaxicatama pexü̃ íchabai̱xgüxü̃, natürü chomaxüchi pexü̃tawa changexmagu rü tama aixcüma nüxü̃ chacuèx na ñuãcü mea chidexaxü̃ na ngemaãcü chauga pexü̃ chaxĩnüexẽẽxü̃cèx, ñaxü̃maã choxü̃ nixugüe. \v 11 Natürü texe ya ngemaãcü idexáxe rü tanaxwèxe i nagu tarüxĩnü rü ngẽma pexna tayaxü̃guãcüma torü poperawa pemaã nüxü̃ tixuxü̃rüü̃ tátama tixĩgü i ngẽxguma petanüwa tangẽxmagügu. \v 12 Toma rü tama tanaxwèxe i namaã togü tawüxiguxẽẽ rü ẽ́xna nagu togü tangugü i ngẽma duü̃xü̃gü i nügütama icuèxüü̃güxü̃. Nümagü rü nügütama nawomüxẽẽgü, erü nügümaã nügü nawüxiguxẽẽ rü nügügutama nügü nangugü. \v 13 Natürü toma rü tama togü namaã ticuèxüü̃gü i ngẽma yaxõgüxü̃ i tama Tupana toxmẽ́xwa ngẽxmagüxẽẽxü̃. Yerü Tupana nixĩ ga tomaã nüxü̃ ixucü na ngextá nanaxwèxexü̃ na tapuracüexü̃. Rü nüma nixĩ ga noxri Corĩ́tiuwa ga petanüwa toxü̃ nangugüxẽẽxü̃ na pemaã nüxü̃ tixuxü̃cèx ga norü ore. \v 14 Rü yemaãcü toxira nixĩ ga noxri petanüwa tangugüxü̃ na pemaã nüxü̃ tixuxü̃cèx ga yema Cristuarü ore. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma na petanüwa taxĩxü̃, rü tama tanangupetüxẽẽ ga yema Tupana tomaã nüxü̃ ixuxü̃, yerü nüma nixĩ ga toxü̃ namuxü̃ na pexü̃ tarüngü̃xẽẽgüxü̃cèx. \v 15 Rü ngemacèx tama togüarü puracümaãmare nixĩ i togü ticuèxüü̃güxü̃. Rü tama nüxü̃ tachopetüchaü̃ i ngẽma Tupana tomaã nüxü̃ ixuxü̃ na pexü̃ tangúexẽẽxü̃. Natürü ngema pexü̃́ tanaxw̱aexü̃ nixĩ na yexeraãcü nüxü̃ pecuáxü̃ i Tupanaarü ore na ngemaãcü yexera peyaxõgüxü̃cèx. \v 16 Rü ngẽxguma marü petanüwa tangugüguwena rü tanaxwèxe i ngẽma duü̃xü̃gü i perü yéamaxü̃ra ngẽxmagüxü̃ i ngextá taguma texé nüxü̃ íixuxü̃wa taxĩ na ngẽmamaã rü ta nüxü̃ tixuxü̃cèx i ore i mexü̃. Erü tama tanaxwèxe i togüarü puracümaã togü ticuèxüü̃gü. \v 17 Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü ngẽxguma texé tügü icuèxüü̃chaü̃gu, rü name nixĩ i tórü Corixü̃ ticuèxüü̃, erü nüma nixĩ i tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 18 Erü ngẽma yatü i aixcüma Tupanapẽ́xewa mexü̃ rü tama nügütama nicuèxüü̃. Natürü ngẽma yatü i tórü Cori nüxü̃ icuèxüüxü̃ nixĩ i aixcüma Tupanapẽ́xewa mexü̃. \c 11 \s1 Pauru rü nüxü̃ nixuchiga ga yema orearü uruü̃güneta ga tama Tupana imugüxü̃ \p \v 1 Rü ñu̱xma i ngẽma tá pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü bexmana pexcèx rü wüxi i ngẽãẽmare nixĩ, natürü chanaxwèxe i choxü̃́ iperüxĩnüẽmare rü yaxna chomaã pexĩnüẽ. \v 2 Erü Tupana pexü̃ inuxũxü̃rüü̃ pexü̃ chinuxũ. Erü chaugagu nixĩ i Cristuaxü̃́ peyaxõgüxü̃, rü marü Cristuna pexü̃ chaxuaxü̃ na noxrüxicatama pixĩgüxü̃cèx. Rü ngẽmacèx chanaxwèxe i ngearü chixexü̃ãẽ Cristuxü̃ pexü̃ chawẽ́x ñoma wüxi i pacü i taguma yatüxü̃ cuèxcürüü̃. \v 3 Natürü chaxoegaãẽ rü yema ãxtape norü doramaã Ebaxü̃ na womüxẽẽxü̃rüü̃, ngürüãchi tá ta texé pexü̃ tawomüxẽẽ, na nüxü̃ perüxoexü̃cèx na Cristugu perüxĩnüẽxü̃ rü naxcèxicatama na pemaxẽxü̃. \v 4 Erü pema rü tauxchaãcü nixĩ na pexü̃ nawomüxẽẽgüxü̃. Rü ngẽxguma ínangugügu i duü̃xü̃gü i pemaã nüxü̃ ixuxü̃ i to i Ngechuchuchiga ya tama yima toma nüxü̃ tixuchigacü, rü pema rü nüxü̃́ peyaxõgü i ngẽma duü̃xü̃gü. Rü pema rü taãẽãcüma penayaxu i to i naãẽ i tama Tupanaãẽ i Üünexü̃ ga marü peyaxuxü̃ ixĩxü̃. Rü peyaxõgü i to i ore i tama Tupanaãrü ore i mexü̃ ga noxri peyaxuxü̃ ixĩxü̃. \v 5 Dücèx, rü woo nawe perüxĩxgu i ngẽma togü i orearü uruü̃güneta, natürü chauxcèx rü taxuwama choxü̃ narüyexeragü. \v 6 Rü woo tama choxü̃́ nangẽxmagu i tauxcha na duü̃xü̃güpẽ́xewa chidexaxü̃, natürü aixcüma meã nüxü̃ chacuèx i ngẽma nachiga chidexaxü̃. Rü ngẽma rü guxü̃ma i torü puracüwa marü pexü̃ nüxü̃ tadauxẽẽ i guxü̃guma. \v 7 ¿Pexcèx rü chixexü̃ pemaã chaxü ga yexguma chaugü ícharüxíragu na pexü̃ chataxẽẽxü̃cèx rü cho̱xmẽ́xmaã chapuracügu na ngetanüãcüma pemaã nüxü̃ chixuxü̃ ga Tupanaãrü ore i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃? \v 8 Rü aixcüma yema togü ga yaxõgüxü̃ choxna ngĩxü̃ ãgücü ga dĩẽru ngĩxü̃ chayaxu na yemamaã petanüwa chapuracüxü̃cèx rü pexü̃ charüngü̃xẽẽxü̃cèx. \v 9 Rü yexguma petanüwa chayexmagu rü aixcüma choxü̃́ itaxu ga dĩẽru, natürü taguma texéna ngĩxcèx chaca. Rü taeneẽgü ga Machedóniããnewa ne ĩxü̃ rü choxna ngĩxü̃ naxãgü ga yema choxü̃́ tau̱xcü. Rü yemaãcü tama pexü̃tawa ngĩxcèx íchaca ga yexguma. Rü ñu̱xma rü ta tagutáma ṯacücèx pexna chaca. \v 10 Rü Cristu ya chowa ngexmacüégagu pemaã nüxü̃ chixu i ngema na aixcüma ngetanüãcüma petanüwa chapuracüxü̃. Rü ngema rü chorü taãxẽ nixĩ. Rü taxucürüwa texe i guxü̃ i Acáyaanewa choxna tanayaxu i ngema taãxẽ. \v 11 ¿Rü ṯacücèx yiĩxü̃ i ngẽmaãcü chidexaxü̃? ¿Ẽ́xna pexcèx rü tama pexü̃ changechaü̃xü̃cèx yiĩxü̃ i ngẽmaãcü chidexaxü̃? Dücèx, pemaã nüxü̃ chixu rü Tupana nüxü̃ nacuèx na ñuxãcü aixcüma pexü̃ changechaü̃xü̃. \v 12 Natürü ngẽma na ngetanüãcüma pemaã nüxü̃ chixuxü̃ i ngẽma ore, rü ngẽmaãcü tá chanaxüecha na taxucürüwa chixri chauchiga yadexagüxü̃cèx i ngẽma togü i orearü uruü̃güneta i nügü ixuxü̃ na toxrüü̃ naxügüãxü̃ i Tupanaãrü puracü. \v 13 Nümagü rü aixcüma orearü uruü̃güneta nixĩgü, rü duü̃xü̃güxü̃ nawomüxẽẽgü. Rü nümagü rü togu nügü nicu̱xgü, rü nügü nixugü na Cristu yamugüxü̃. \v 14 Rü ngẽma rü taxucèxma namaã peḇaixãchiãẽgü. Erü woo i Chataná rü ta rü Tupanaãrü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x i yauracüxü̃rüü̃ãcü nügü nango̱xẽẽ. \v 15 Rü ngẽmacèx woetama ngẽmaãcü nixĩgü i ngẽma duü̃xü̃gü i Chatanáãxü̃́ puracüexü̃. Rü nümagü rü duü̃xü̃gü i mexü̃ ügüxü̃gu nügü nicu̱xgü. Natürü ngẽma ngẽmaãcü ixĩgüxü̃, rü Tupana tá nanapoxcue naxcèx i ngẽma chixexü̃ i naxügüxü̃. \s1 Pauru rü yema puracü ga Ngechuchu nawa namuxü̃wa ngúxü̃ ninge \p \v 16 Rü wena pemaã nüxü̃ chixu rü tama chanaxwèxe i nagu perüxĩnüẽ na wüxi i ãũãẽxü̃ chiĩxü̃. Natürü ngẽxguma chi ngẽmaãcü chomaã nagu perüxĩnüẽgu, rü tama chanaxwèxe i choxna penachu̱xu na ñoma wüxi i ãũãẽxü̃rüü̃ chaugüétüwa chidexaxü̃, na ngẽmaãcü choma rü ta írarüwa chaugütama chicuèxüüxü̃cèx. \v 17 Rü ñu̱xma na chaugüétüwa chidexaxü̃ rü ngẽma rü tama tórü Coriarü mu nixĩ. Natürü ñoma wüxi i ãũãẽxü̃ nügü icuèxüüxü̃rüü̃ nixĩ i chidexaxü̃. \v 18 Rü ñu̱xma na nangẽxmaxü̃ i muxũchixü̃ i duü̃xü̃gü i ñoma i naãnewa nügü icuèxüü̃güxü̃, rü choma rü tá ta írarüwa chaugü chicuèxüü̃. \v 19 Pema rü nagu perüxĩnüẽ rü nüxü̃ cuèxüchigüxü̃ pixĩgü. Natürü taãẽãcüma yaxna namaã pexĩnüẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i tama naãẽxü̃ icuáxü̃. \v 20 Rü yaxna namaã pexĩnüẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i nügüxü̃́ pexü̃ puracüexẽẽxü̃, rü ngẽma ngetanüãcüma pexü̃ puracüexẽẽmarexü̃, rü ngẽma pexü̃ womüxẽẽgüxü̃, rü ngẽma chixri pexü̃ yauxgüxü̃, rü ngẽma pemaã guxchigagüxü̃. \v 21 Rü woo wüxi i ãnexü̃chi nixĩ na pemaã nüxü̃ chixuxü̃, natürü chauxcèx rü tama aixcüma pexü̃ nüxü̃ tadauxẽẽ ga torü pora ga yexguma petanüwa tayexmagügu. Natürü ñu̱xma na tama namuü̃ẽxü̃ na nügü yacuèxüü̃güxü̃ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü, rü choma rü ta taxucèxma chamuü̃ na chaugüétüwa chidexaxü̃ woo pexcèx rü taxuwama namexgu i ngẽma nüxü̃ chixuxü̃. \v 22 Nümagü rü nügü yaxugügu rü Yudíugü nixĩgü. Natürü choma rü ta Yudíu chixĩ. Rü nümagü nügü yaxugügu rü Iraétanüxü̃gü nixĩgü. Natürü choma rü ta rü Iraétanüxü̃ chixĩ. Rü nümagü rü nügü yaxugügu rü Abráü̃tanüxü̃ nixĩgü. Natürü choma rü ta Abráü̃tanüxü̃ chixĩ. \v 23 Nümagü rü nügü yaxugügu rü Cristuaxü̃́ napuracüe. Natürü choma rü norü yexera Cristuaxü̃́ chapuracü. Rü ngẽma ñachagürü pexü̃ woo pema nagu perüxĩnüẽgu na ñoma wüxi i ãũãẽxü̃rüü̃ chidexaxü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃güarü yexera poraãcü Tupanaãxü̃́ chapuracü. Rü norü yexera chapoxcu, rü norü yexera choxü̃ nac̱uaixgü ga duü̃xü̃gü. Rü muẽ̱xpü̱xcüna rü ãũcümaxü̃chixü̃wa chayexma rü wixguxüchi taèx choxü̃ nimèxgü. \v 24 Rü 5 ẽ́xpü̱xcüna nixĩ ga 39 ga c̱uaximaã choxü̃ napoxcu-güxü̃ ga chautanüxü̃gü ga Yudíugü. \v 25 Rü tomaẽ̱xpü̱xcüna nixĩ ga naĩmaã choxü̃ nac̱uaixgüxü̃, rü wüxicana ga nutamaã choxü̃ ínamuxũchigüxü̃. Rü tomaẽ̱xpü̱xcüna nixĩ ga guma wapuru ga nagu chixũxü̃ne rü chomaã inanguxü̃. Rü wüxicana ga yexguma chomaã inanguxgu ga wapuru rü wüxi ga chütaxü̃ rü wüxi ga ngunexü̃ chinge na taxü̃ ga taxtüarü ngãxü̃tügu mürapewaétügu chatunagüãcüma chiwẽxẽxü̃. \v 26 Rü poraãcü nu ne chanaxũ, rü poraãcü ãũcümaxü̃wa chayexma yerü natügü ga ãũcümaxü̃gu chixũgü, rü ngĩ́tèèxgüxü̃ rü chixexü̃ chomaã naxügüchaü̃. Rü woo chautanüxü̃gü ga Yudíugütanüwa, rü woo yema duü̃xü̃gü ga tama Yudíugü ixĩgüxü̃tanüwa, rü woo ĩãnegüwa, rü woo namagüwa, rü woo taxtü i taxü̃wa rü ãũcümaxü̃wa chayexma. Rü yema duü̃xü̃gü ga chomücügüneta ixĩgüxü̃tanüwa rü ta ãũcümaxü̃wa chayexma. \v 27 Rü poraãcü chataarü puracüã̱x, rü muxũchixü̃ ga guxchaxü̃gü choxü̃ nangupetü. Rü muẽ̱xpü̱xcüna rü tama chape, rü chataiya, rü chiṯawa. Rü muẽ̱xpü̱xcüna rü tama chachibü, rü choxü̃ nanadeyu, rü choxü̃́ nataxu ga chauxchiru. \v 28 Rü nae̱tüwa i guxü̃ma i ngẽma, rü guxü̃ i ngunexü̃gu rü chaxoegaãẽ naxcèx i guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃ i guxü̃ i ĩãnewa ngẽxmagüxü̃. \v 29 Rü ngẽxguma chi texé tama poragu, rü choxü̃́ rü ta nangu̱x. Rü ngẽxguma chi wüxie texéxü̃ pecadugu nguxẽẽgu, rü chauãẽwa nangu̱x i ngẽma. \v 30 Natürü ngẽxguma chi chaugü chicuèxüü̃chaü̃gu, rü tá chaugü chicuèxüü̃ naxcèx na duü̃xü̃gü choxü̃ dauxü̃ na taxuwama chamexü̃. \v 31 Rü Tupana ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristunatü ya mecü na guxü̃guma nüxü̃ icuèxüü̃güxü̃, rü nüxü̃ nacuèx na aixcüma yiĩxü̃ i ngẽma nüxü̃ chixuxü̃. \v 32 Rü yexguma Damacuwa chayexmagu, rü guma ĩãneãrü ãẽ̱xgacü ga Aretaarü ngü̃xẽẽruü̃, rü norü churaragüxü̃ namu na nüxna nadaugüxü̃cèx ga guma ĩãneãrü poxeguxü̃ãrü ĩã̱xgü na choxü̃ yayauxgüxü̃cèx ga yexguma chi yéma íchaxũũxgu. \v 33 Natürü yema ĩãneãrü poxeguxü̃ãrü ĩã̱xãcüwa rü wüxi ga pexchigu choxü̃ ínarüc̱ẖüxüetaü̃gü ga chomücügü. Rü yemaãcü chiña naxchaxwa ga yema ãẽ̱xgacü. \c 12 \s1 Tórü Cori rü Pauruxü̃ nango̱xetüxẽẽ rü nüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ ga ṯacü ga ẽxü̃guxü̃ \p \v 1 Taxuwama name na texé tügü icuèxüüxü̃. Natürü tá pemaã nüxü̃ chixuama na ñuxãcü tórü Cori choxü̃ nango̱xetüxẽẽxü̃ rü ñuxãcü choxü̃ nüxü̃ na nacuèxẽẽxü̃ ga ṯacü ga ẽxü̃guxü̃. \v 2 Rü 14 ga taunecü marü nangupetü ga na Tupana daxũguxü̃ ga naãnewa ga nüma ínayexmaxü̃wa choxü̃ nagaxü̃. Natürü tama nüxü̃ chacuèx rü chauãẽwaxicatama nixĩ ga yéma choxü̃ nagaxü̃, rü ẽ́xna guxü̃ ga chaxunemaã yiĩxü̃ ga yéma choxü̃ nagaxü̃. Rü Tupanaxĩcatama nüxü̃ nacuèx i ngẽma. \v 3-4 Rü aixcüma meãma nüxü̃ chacuèx na daxũguxü̃ ga naãnewa choxü̃ nagaxü̃ ga Tupana, natürü tama nüxü̃ chacuèx rü guxü̃ ga chaxunemaã yéma choxü̃ naga rü ẽ́xna tama. Rü Tupanaxĩcatama nixĩ ya nüxü̃ cuácü i ngẽma. Rü yéma nüxü̃ chaxĩnü ga ore ga ẽxü̃guxü̃ i guxü̃ma i duü̃xü̃güna chu̱xuxü̃ na nüxü̃ yaxugüxü̃. \v 5 Rü choma rü chi name na chaugü naxcèx chicuèxüüxü̃ i ngẽma, natürü tãũtáma ngẽmaãcü chanaxü. Erü ngẽma ngúxü̃ na chingexü̃maãxĩcatama tá nixĩ i chaugü chicuèxüüxü̃. \v 6 Natürü ngẽxguma chi chaugü chicuèxüü̃chaü̃gu, rü tãũ chima wüxi i ngẽãẽmare nixĩ i ngẽma, erü aixcüma nixĩ i ngẽma ore i nüxü̃ chixuxü̃ i chauchiga. Natürü tama chaugü chicuèxüü̃ na taxúema nagu rüxĩnüxü̃cèx na ngẽma chowa nüxü̃ naxĩnüẽxü̃ rü nüxü̃ nadaugüxü̃ãrü yexera chiĩxü̃. \v 7 Natürü tórü Cori rü tama nanaxwèxe i poraãcüxüchima chaugü namaã chicuèxüüxü̃ ga yema ẽxü̃guxü̃ ga mexẽchixü̃ ga choxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃. Rü yemacèx chaxunewa nananguxẽẽ ga wüxi ga choxü̃́ ngúxü̃ ñoma wüxi ya tuxu chaxunewa ingaxixü̃rüü̃. Rü yema rü ñoma wüxi ga Chatanáãrü orearü ngeruü̃rüü̃ chauxü̃tawa nangu na choxü̃ nachixewexü̃cèx na tama chaugü chicuèxüüxü̃cèx. \v 8 Rü tomaẽ̱xpü̱xcüna tórü Corina chaca na choxü̃́ iyanaxoxẽẽãxü̃cèx ga yema choxü̃́ ngúxü̃. \v 9 Natürü nüma ya tórü Cori rü ñanagürü choxü̃: \p “Rü cuma nüxü̃ cucuèx na guxü̃guma cuxü̃ changechaü̃, rü ngẽxĩcatama nixĩ i cunaxwèxexü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama poraexü̃wa nixĩ i aixcüma chanango̱xẽẽxü̃ i ñuxãcü na chaporaxü̃”, ñanagürü choxü̃. Rü ngẽmacèx chataãẽ ega tama chaporagu. Erü ngẽxguma tama chaporagu rü ngẽxguma nixĩ i chowa inawéãxü̃ i norü pora ya Cristu. \v 10 Rü ngẽma na Cristuxü̃ na changechaü̃xü̃gagu nixĩ i yaxna namaã chaxĩnüxü̃ ega woo chaturagu rü woo ṯacü chomaã yaxugüegu i duü̃xü̃gü. Rü woo choxü̃́ natau̱xgu i chorü ngẽmaxü̃gü, rü woo duü̃xü̃gü rü chowe yangẽxü̃tanügu, rü woo guxchaxü̃gü choxü̃́ ngẽxmagu rü Cristucèx rü yaxna namaã chaxĩnü i guxü̃ma i ngẽma. Erü ngẽxguma chaturagu, rü ngẽxguma nixĩ i yexeraãcü Cristu choxü̃ poraxẽẽxü̃. \s1 Pauru rü naxcèx naxoegaãẽ ga yema yaxõgüxü̃ ga Corĩ́tiuwa yexmagüxü̃ \p \v 11 Maneca ñoma wüxi i ãũãẽxü̃rüü̃ chidexa, erü ngẽmaãcü chaugü chicuèxüü̃. Natürü pegagutama nixĩ i düxwa ngẽmaãcü chaugüétüwa chidexaxü̃, yerü pema chi nixĩ ga choxü̃ picuèxüü̃güxü̃, rü tama i chomax. Rü woo taxuwama chame i chomax, natürü taxuwama choxü̃ narüyexeragü i ngẽma orearü uruü̃güneta i nawe perüxĩxü̃. \v 12 Rü yexguma petanüwa chayexmagu, rü yaxna pemaã chaxĩnüãcüma pexü̃ nüxü̃ chadauxẽẽ na aixcüma Cristu choxü̃ muxü̃ na nüxü̃ chixuxü̃cèx ga norü ore. Rü cuèxruü̃gümaã pexü̃ nüxü̃ chacuèxẽẽ ga yema. Rü pexü̃ nüxü̃ chadauxẽẽ ga taxü̃ ga mexü̃gü ga Tupanaãrü poramaã üxü̃. \v 13 Rü yexguma petanüwa chayexmagu rü pemaã chamecüma yema guxü̃ma ga togü ga yaxõgüxü̃maã na chamecümaxü̃rüü̃tama. Natürü wüxiwaxicatama nixĩ ga íchatüxü̃ yerü ga petanüwa rü tama ngĩxü̃ chayaxu ga dĩẽru yema togü ga yaxõgüxü̃tanüwa ngĩxü̃ chayaxuxü̃rüü̃. Rü chanaxwèxe i choxü̃́ nüxü̃ pengechaü̃ i ngẽma. \v 14 Rü ñu̱xma rü marü íchamemare na norü tomaẽ̱xpü̱xcüna pexü̃ íchayadauxü̃. Rü tãũtáma ṯacücèx pexna chayaca. Erü tama perü ngẽmaxü̃gücèx petanüwa chaxũ, natürü pexcèxüchi nixĩ i nge̱ma chaxũxü̃. Pema rü chauxacügü pixĩgü i Tupanaãrü orewa. Rü ngẽma papá rü mamáãrü puracü nixĩ na naxãcügüna naxããxü̃ i ngẽma nüxü̃́ taxuxü̃. Rü tama naxãcügüarü puracü nixĩ na nanatüna rü naẽna naxãgüãxü̃. \v 15 Rü choma rü íchamemare na chorü ngúchaü̃maã pexcèx ichanaxãxü̃ i guxü̃ma i ṯacü i choxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü woo chaugütama rü ta na ichaxãxü̃ na aixcüma meã peyaxõgüxü̃cèx. Natürü chauxcèx rü ngẽxguma yexeraãcü pexü̃ changechaü̃gu, rü pema rü yexeraãcü nüxü̃ perüxoetanü na choxü̃ pengechaü̃xü̃. \v 16 Rü nümaxü̃ i duü̃xü̃gü i petanüwa, rü woo nüxü̃ nacuèxgü na taguma ṯacücèx pexü̃tawa íchac̱axü̃, natürü nümagü rü nüxü̃ nixugüama na pexü̃ chawomüxẽẽãcüma perü dĩẽru ngĩxü̃ chayaxuxü̃. \v 17 ¿Ẽ́xna pema nagu perüxĩnüẽgu rü yema duü̃xü̃gü ga petanüwa chamugüxü̃wa pexü̃ chawomüxẽẽ? \v 18 Rü Titumaã nüxü̃ chixu na petanüwa íyadauxü̃cèx. Rü namaã yéma chanamu ga yema to ga taeneẽ. ¿Ẽ́xna pema nagu perüxĩnüẽgu ga Titu rü pexü̃ yéma nayawomüxẽẽ? ¿Tama ẽ́xna aixcüma yiĩxü̃ na chauxrüü̃ meã na namaxü̃xü̃ rü chauxrüü̃ mexü̃gu naxĩnüxü̃ ga Titux? \v 19 Bexmana pema tá nagu perüxĩnüẽ rü ngẽmaãcü tidexagü, erü togüétüwatama tachogüchaü̃. Natürü, Pa Chaueneẽgü ya Pexü̃ Tangechaü̃güex, rü Tupanapẽ́xewa rü Cristuégagu nixĩ i tidexagüxü̃ na yexeraãcü meã Tupanaãxü̃́ peyaxõgüxü̃cèx rü yexeraãcü meã na pemaxẽxü̃cèx. \v 20 Erü chaxoegaãẽ rü ngẽxguma wena pexü̃ íchayadèu̱xgu, rü ngürüãchi tama choma chanaxwèxexü̃ãcüma ípemaxẽ, rü ngẽmacèx i pema rü tãũtáma chomaã petaãẽgü. Rü chaxoegaãẽ erü ngürüãchi tá pexü̃ ichayangau na pegüchi ípexaiexü̃, rü pegüarü ngẽmaxü̃cèx pixãũxãchigüxü̃, rü pegümaã penuẽxü̃, rü pegüguxicatama íperüxĩnüẽxü̃, rü pexoregütèèxgüxü̃, rü ṯoguã̱xü̃ pixuxü̃, rü pegü picuèxüü̃güxü̃, rü chixexü̃ ípexüexü̃ rü ngẽmaãcü chixri ípemaxẽxü̃. \v 21 Rü chaxoegaãẽ rü ngẽxguma wena petanüwa chaxũxgu, rü ngürüãchi Tupana rü pegagu tá choxü̃ naxãnexẽẽ. Rü ngürüãchi ngechaü̃ tá choxna pexã, erü muxẽma i petanüwa rü marü ñuxgumama pecadu taxügüecha, rü tama nüxü̃ tarüxoechaü̃ na Tupanapẽ́xewa chixexü̃ taxügüxü̃ rü naĩ i ngemaãmare na tamaxẽxü̃ rü guxü̃ma i togü i chixexü̃ na taxügüxü̃. \c 13 \s1 Pauru nayaxucu̱xẽ ga yema yaxõgüxü̃ ga Corĩ́tiucü̱̃ã̱x rü ñu̱xũchi nüxü̃ narümoxẽ \p \v 1 Ñu̱xma rü norü tomaẽ̱xpü̱xcüna tá nixĩ na petanüwa chaxũxü̃. Rü Tupanaãrü ore rü tamaã nüxü̃ nixu rü ngẽxguma texé chixexü̃ ü̱xgu rü taxre rü ẽ́xna tomaẽ̱xpü̱x i duü̃xü̃gü nüxü̃ daugügu rü nüxü̃ yaxugügu na aixcüma yiĩxü̃, rü aixcüma tá poxcu tümamaã taxuegu ya yíxema chixexü̃ üxe. \v 2 Rü ngẽmacèx i pema i ü̃pamamatama pecadu ügüechaxe rü guxãma i pema ya chixri maxẽxẽ, rü ñu̱xma na woo pexna chayaxü̃guxü̃ rü wenaxãrü pexna nüxü̃ chacuèxãchixẽẽ rü ngẽxguma tá nge̱ma chaxũxgu rü aixcüma tá chanamexẽẽ i guxü̃ma i ngẽma chixexü̃ i petanüwa ngẽxmaxü̃, rü tãũtáma chanangupetüxẽẽmare i ngẽma. \v 3 Rü pema na naxcèx iperüdaunüxü̃ na Cristu chowa idexaxü̃, rü ngẽxguma nge̱ma chaxũxgu, rü ngẽxguma tá nixĩ i nüxü̃ pedauxü̃ na aixcüma chowa na yadexaxü̃ ya Cristu. Rü nüma ya Cristu rü chowa tá pexü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na tama naturaxü̃ natürü aixcüma yanguxẽẽãxü̃ i norü ore rü tüxü̃ napoxcuexü̃ ya yíxema chixexü̃ ügüxe. \v 4 Rü aixcüma nixĩ ga Cristu ga ñoma wüxi ga duü̃xü̃ i turaxü̃rüü̃ nügü yaxĩxẽẽxü̃ ga yexguma curuchawa yapotagu. Natürü i ñu̱xma rü Tupanaãrü poragagu namaxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ i toma na norü duü̃xü̃gü tixĩgüxü̃, rü taturae i toxonewa. Natürü ngẽma na norü duü̃xü̃gü tixĩgüxü̃, rü Tupanaãrü poragagu tá tamaxẽ na pexü̃ tarüngü̃xẽẽgüxü̃cèx. \v 5 Rü name nixĩ i pegütama pengugü na nüxü̃ pecuáxü̃cèx ngoxi aixcüma meã peyaxõgü. Rü name nixĩ i pegü pengugüarü maxü̃ã̱x rü ngoxi Tupanapẽ́xewa pime. ¿Tama ẽ́xna nüxna pecuèxãchie na Ngechuchu ya Cristu rü pewa nangẽxmaxü̃ ega aixcüma peyaxõgügu? \v 6 Rü chierüna nüxü̃ pecuèxgu na toma rü tama orearü uruü̃günetamare na tixĩgüxü̃. \v 7 Rü Tupanana naxcèx taca na taxuü̃ma i chixexü̃ na pexügüxü̃cèx. Rü tama duü̃xü̃güpẽ́xewa togü ítarütagüxü̃cèx nixĩ na ngẽmaãcü tayumüxẽgüxü̃. Natürü Tupanana naxcèx taca i ngẽma na aixcüma meã naxcèx pemaxẽxü̃cèx woo duü̃xü̃gü nagu rüxĩnüẽgu na toma rü ítatüemarexü̃. \v 8 Toma rü taxucürüwama chixri nachiga tidexagü i Tupanaãrü ore i aixcüma ixĩxü̃, erü toma rü nae̱tüwa tachogü i ngẽma ore. \v 9 Rü tá tataãẽgü ega aixcüma peporaegu i perü maxü̃wa rü ngẽmacèx natau̱xgu i ṯacücèx pemaã na taporagaexü̃. Rü Tupanana tá naxcèx tacaama na pexü̃ naporaexẽẽxü̃cèx i perü maxü̃wa na düxwa aixcüma mexü̃ i norü duü̃xü̃gü na pixĩgüxü̃cèx. \v 10 Rü naxü̃pa na pexü̃ na íchayadauxü̃ nixĩ i pexcèx chanaxümatüxü̃ i ñaã popera, na ngẽxguma nge̱ma changuxgu rü nataxuxü̃cèx i ṯacücèx pemaã na chaporagaxü̃. Erü tórü Cori choxü̃ namu na pexü̃ charüngü̃xẽẽxü̃cèx na yexeraãcü meã peyaxõgüxü̃cèx, rü tama chixexü̃ pemaã na chaxüxü̃cèx nixĩ i choxü̃ namuxü̃. \v 11 Rü ñu̱xma na ichayacuèxẽẽxü̃ i ñaã popera, Pa Chaueneẽgüx, rü chanaxwèxe i meã pexü̃ naxüpetü rü naxcèx pedau na ñuxãcü aixcüma meã Tupanacèx pemaxẽxü̃. Rü name nixĩ i pegü petaãẽxẽẽgü rü wüxigu perüxĩnüẽ rü meã yaxna pegümaã pexĩnüẽ rü aixcüma pegü pengechaü̃gü. Rü nüma ya Tupana ya tüxü̃ ngechaü̃cü rü tüxü̃ rüngüxmüẽxẽẽcü, rü guxü̃gutáma pemaã inarüxã̱ũ̱x. \v 12 Rü chanaxwèxe i wüxichigü i pema rü pegü pengechaü̃güãcüma pegü perümoxẽgü. \v 13 Rü guxü̃ma i togü i taeneẽgü i yaxõgüxü̃ rü pexü̃ narümoxẽgü. \v 14 Rü ñu̱xma rü chanaxwèxe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexü̃ narüngü̃xẽẽ, rü Tanatü ya Tupana rü pexü̃ nangechaü̃, rü Naãẽ i Üünexü̃ rü guxü̃guma pemaã inarüxã̱ũ̱x. \qr Rü nuãma pexna, \qr Pauru