\id 1TI Ticuna [tca] (Peru edition) - 2011 bd \ide Unicode (Charis SIL AmArea) \h 1 TIMUTÉU \toc1 NÜXĨRAÜ̃XÜ̃ GA POPERA GA TIMUTÉUCA̱X NAXÜMATÜXÜ̃ GA PAURU \toc2 1 TIMUTÉU \toc3 1 Ti \mt1 NÜXĨRAÜ̃XÜ̃ GA POPERA GA TIMUTÉUCA̱X NAXÜMATÜXÜ̃ GA PAURU \c 1 \s1 Timutéuxü̃ narümoxẽ ga Pauru \p \v 1-2 Pa Timutéux, choma i Pauru nixĩ i cuxcèx chanaxümatüxü̃ i ñaã popera. Rü choxü̃ nixĩ ga yamuxü̃ ga Ngechuchu ya Cristu na norü puracü chaxüxü̃cèx, yerü yemaãcü nanaxwèxe ga Tupana ya tüxü̃ maxẽxẽẽcü rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu ya ínanguxẽẽgücü. Rü cuma Pa Timutéux, rü chaune quixĩ i Tupanaãrü orewa yerü chauxü̃tawa nixĩ ga cunayaxuxü̃ ga Tupanaãrü ore ga noxrix. Rü chanaxwèxe ya Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu rü cuxna nanaxã i norü ngechaxü̃ rü norü mecüma rü norü taãẽ. \s1 Timutéuxü̃ naxucu̱xẽ ga Pauru nachiga ga yema ngu̱xẽẽtaegü ga tama aixcüma ixĩxü̃ \p \v 3 Yexguma cuxna ichaxũãchigu na Machedóniããnewa na chaxũxü̃cèx rü cumaã nüxü̃ chixu na Epéchiuarü ĩãnegu na curüxã́ũxü̃ na ícuyachaxãchigüxẽẽxü̃cèx i ngema duü̃xü̃gü i doramaãmare ngéma ngu̱xẽẽtaegüxü̃. \v 4 Rü chanaxwèxe i ngẽma duü̃xü̃gümaã nüxü̃ quixu na nüxü̃ naxoexü̃cèx na namaã nangúexẽẽãxü̃ i ngẽma nacümagü ga nuxcümaü̃güxü̃ ga duü̃xü̃gü nagu ĩxü̃. Erü guxü̃ma i ngẽma oregü rü doramare nixĩ, rü ngẽmagagu düxwa nügümaã nanuẽ i duü̃xü̃gü. Rü ngẽma oregü rü tama aixcüma nüxü̃ narüngü̃xẽẽ i duü̃xü̃gü na meã Tupanaãxü̃́ yaxõgüãxü̃cèx. \v 5 Natürü Tupana nanaxwèxe i tórü maxü̃newa na ingearü pecaduã̱xgüxü̃, rü na mexü̃gu rüxĩnüẽxü̃, rü aixcüma meã na yaxõgüxü̃. Rü nüma tüxü̃ namu na ngẽmaãcü imaxẽãcüma yigü na ingechaü̃güxü̃. \v 6 Natürü ñuxre i duü̃xü̃gü rü marü nüxna nixĩgachi i Tupanaãrü ore na nawe naxĩxü̃cèx i ngẽma ore i taxuwama mexü̃ i nuẽwa nagagümarexü̃. \v 7 Erü nümagü tüxü̃ nangúexẽẽchaü̃ i ngẽma mugü ga Moĩché tüxna ãxü̃, natürü tama nüxü̃ nacuèxgü i ṯacüchiga na yiĩxü̃ i ngẽma tamaã nüxü̃ yaxugüexü̃ rü tüxü̃ nangúexẽẽxü̃ woo nüma nagu naxĩnüẽgu rü meãma nüxü̃ nacuèxgü. \v 8 Rü nüxü̃ tacuèx rü ngẽma mugü ga Moĩché tüxna ãxü̃ rü tüxü̃́ name ega Tupana naxwèxexü̃ãcüma naga ixĩnüẽgu. \v 9-10 Natürü nüxü̃ tacuèxgü rü guxü̃ma i ngema mugü rü duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃cèx nixĩ. Rü ngẽma nixĩ i ngẽma duü̃xü̃gü i tama irüxĩnüẽchaü̃xü̃, rü ngẽma tama norü ãẽ̱xgacüga ĩnüẽxü̃, rü ngẽma chixexü̃ ügüxü̃, rü ngẽma pecaduã̱xgüxü̃, rü ngẽma tama Tupanaga ĩnüẽxü̃, rü ngẽma nanatüxü̃ rü naẽxü̃ imèxgüxü̃, rü guxü̃ma i ngẽma máẽtagüxü̃, rü ngẽma naxü̃neãrü ngúchaü̃we rüxĩxü̃, rü ngẽma yatügü rü ngexü̃gü i naxrüü̃ yatüxü̃ rü ngexü̃maã ngẽãẽgüxü̃, rü ngẽma duü̃xẽgümaã taxegüxü̃, rü ngẽma idoratèèxgüxü̃, rü ngẽma ãẽ̱xgacügümaã idoragüxü̃, rü guxü̃ma i ngẽma naxügüxü̃ i ṯacü rü chixexü̃ i yato̱xyepexü̃ i ngema ngu̱xẽẽtae i mexü̃. \v 11 Rü ngẽma ngu̱xẽẽtae i mexü̃ rü Tupanaarü orewa nangexma, rü ngemagu nixĩ i nüxü̃ iyarüngauxü̃ i ngema maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngemaarü uruxü̃ nixĩ ya Tupana ya mecümaxüchicü i choxü̃ namuxü̃. \s1 Pauru rü Tupanana moxẽ naxã yerü nüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ ga norü chixexü̃gü \p \v 12 Rü moxẽ nüxna chaxã ya Ngechuchu ya Cristu ya tórü Cori erü nüma choxü̃ naporaxẽẽ rü choxü̃ nangugü na wüxi i mexü̃ i norü duü̃xü̃ chixĩxü̃. Rü ngẽmacèx choxü̃ naxuneta na nüxü̃́ chapuracüxü̃. \v 13 Ü̃pa ga choma rü chixri nachiga chidexa ga Cristu, rü naxchi chaxai ga yema duü̃xü̃gü ga nüxü̃́ yaxõgüxü̃. Rü nawe chingechigü rü namaã chixexü̃ chixugü. Natürü woo yemaãcü na chamaxü̃xü̃, rü Tupanaãxü̃́ changechaü̃tümüxü̃ yerü tama aixcüma nüxü̃ chacuèx ga ṯacü na chaxüxü̃, yerü tauta Cristuaxü̃́ chayaxõ. \v 14 Rü yemaãcü ga tórü Cori ya Ngechuchu rü poraãcüxüchima chomaã namecüma yerü choxü̃ narüngü̃xẽẽ na nüxü̃́ chayaxõxü̃cèx rü nagagu nüxü̃ changechaü̃xü̃cèx i guxü̃ma i duü̃xü̃gü. \v 15 Rü pemaã nüxü̃ chixuxchaü̃ i wüxi i ore i aixcümaxü̃chi ixĩxü̃ i inaxwèxegüxü̃ na guxãma nüxü̃ cuáxü̃. Rü Ngechuchu ya Cristu rü ñoma ga naãnewa nangu na namaxẽxẽẽãxü̃cèx i pecaduã̱xgüxü̃. Rü natanüwa rü choma nixĩ ga guxü̃ãrü yexera na chixexü̃ chaxüxü̃. \v 16 Natürü Tupana choxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ ga yema chorü chixexü̃ na chowa duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃cèx ga ñuxãcü nüma ga Ngechuchu ya Cristu yaxna chomaã na naxĩnüxü̃ ga woo guxü̃ ga pecaduã̱xgüxü̃ãrü yexera chixecü na chiĩxü̃. Rü ngẽmaãcü wüxi i cuèxruü̃ chixĩ naxcèx i guxü̃ma i duü̃xü̃gü na nümagü rü ta nüxü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 17 Rü ñu̱xma tanaxwèxe i guxü̃gutáma nüxü̃ ticuèxüü̃gü rü tanataxẽẽgü ya yima nüxĩcatama Tupana ixĩcü. Rü woo tama nüxü̃ tadaugü i ñu̱xma natürü guxü̃guma tórü Ãẽ̱xgacü nixĩ rü tagutáma nayu. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \v 18-19 Pa Chaune, Pa Timutéux, ñaã nixĩ i chorü ore i cumaã nüxü̃ chixuxü̃. Rü ü̃pa ga yexguma Tupana yadexaxẽẽgu ga ñuxre ga taeneẽgü, rü nüxü̃ nixugügü na cuma rü tá mexü̃ i Tupanaãrü orearü uruü̃ quiĩxü̃. Rü ñu̱xma chanaxwèxe i yemagü nüxü̃ ixuxü̃rüü̃ meã cuyanguxẽẽ i ngẽma puracü i mexü̃ i Tupana nawa cuxü̃ muxü̃. Rü chanaxwèxe na aixcüma cuyaxõxü̃ rü cuãẽwa cumatama nüxü̃ cucuáxü̃ na aixcüma namexü̃ i ngẽma puracü i ícuxüxü̃. Ñuxre i duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nacuèxgüchirẽ́x i ṯacü nixĩ i mexü̃ na naxügüãxü̃, natürü chixexü̃ãma naxügü. Rü ngẽmacèx düxwa nüxü̃ narüxoe na Cristuaxü̃́ yaxõgüãxü̃. \v 20 Rü yemaãcü nüxü̃ naxüpetü ga Imenéũ rü Areyáü̃dru. Rü düxwa choma Chatanána chanawogü ga yema taxre na Chataná ngúxü̃ nüxü̃ ingexẽẽgüxü̃cèx na ngẽmawa nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx na tama namexü̃ na chixri Tupanachiga yadexagüxü̃. \c 2 \s1 Name nixĩ i guxü̃ma i duü̃xü̃gücèx tayumüxẽgü \p \v 1 Rü ñu̱xma rü tá pemaã nüxü̃ chixu na ñuxãcü namexü̃ na peyumüxẽgüxü̃. Rü pexü̃ chamu na guxü̃ma i duü̃xü̃gücèxira peyumüxẽgüxü̃. ¡Rü Tupanana naxcèx peca na nüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx rü nüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx i norü pecadugü! ¡Rü moxẽ nüxna pexã ya Tupana naxcèx i guxü̃ma i norü ngü̃xẽẽ i guxü̃ i duü̃xü̃güna naxãxü̃! \v 2 Rü ngẽxgumarüü̃ ta name nixĩ i naxcèx peyumüxẽ i guxü̃ma i nachiü̃ãnegüarü ãẽ̱xgacügü i tacügü rü guxü̃ma i ngẽmatüü̃wa ngẽxmagüxü̃ i ãẽ̱xgacügü na ngẽmaãcü itaãẽgüxü̃cèx rü tüxü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i wüxi i maxü̃ i mexü̃ i Tupanapẽ́xewa rü guxü̃ i duü̃xü̃güpẽ́xewa. \v 3 Rü ngẽma nixĩ i namaã nataãẽxü̃ ya yima Tupana ya tüxü̃ maxẽxẽẽcü. \v 4 Erü nüma nanaxwèxe na guxãma tüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃ rü guxãma nüxü̃ cuáxü̃ i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃. \v 5 Rü nüma ya Tupana rü wüxitama nixĩ. Rü ngẽxgumarüü̃ ta wüxitama nixĩ i taétüwa chogüxü̃ na Tupanaxü̃tawa tüxü̃ nangugüxü̃cèx. Rü nüma nixĩ ya Ngechuchu ya Cristu ya Tupana Nane ga duü̃xü̃xü̃ ixĩcü. \v 6 Rü nüma ga Ngechuchu rü nügü inaxã rü nayu na guxü̃ i duü̃xü̃güaxü̃́ naxütanüãxü̃cèx na Tupanaxü̃tawa nangugüxü̃cèx. Rü yexguma Ngechuchu yu̱xgu nixĩ ga Tupana yanguxẽẽxü̃ ga yema ü̃paacü duü̃xü̃gümaã nüxü̃ yaxuxü̃ na ñuxãcü tá namaxẽxẽẽãxü̃. \v 7 Rü Tupana choxü̃ naxuneta na norü orearü ngeruü̃ chiĩxü̃cèx. Rü choxü̃ namu na chanangúexẽẽxü̃cèx i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ na nümagü rü ta yaxõgüãxü̃cèx rü nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃. Rü ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü aixcüma nixĩ, rü tama chidora. \v 8 Rü ñu̱xma chanaxwèxe i guxü̃wama nayumüxẽgü i yatügü. Rü chanaxwèxe i ngearü pecaduã̱xãcüma naxugümẽ́xẽ rü ngẽmaãcü tama texémaã nanuẽãcüma rü tama ṯacüchiga nügü nachoxü̃gagüãcüma nayumüxẽgü. \v 9 Rü chanaxwèxe i ngexü̃gü rü meamare üxü̃ i naxchirugu nicu̱xgü, rü meamare nügü namexẽẽyaegü, rü tama poraãcü nügü nangèxãẽgü uirumaã rü meruxü̃gümaã rü naxchiru i tatanüxü̃maã. \v 10 Natürü narümemaẽ nixĩ i meãmare Tupanacèx namaxẽ, rü mexü̃ i puracü naxügü, erü ngẽmaãcü nanaxwèxegü na namaxẽxü̃ i ngẽma ngexü̃gü i aixcüma Tupanaaxü̃́ yaxõgüxü̃. \v 11 Rü chanaxwèxe i ngexü̃gü rü meã inaxĩnüẽ i ucu̱xẽgü. Rü tama name na nachoxü̃gawèxegüxü̃. \v 12 Erü ngexü̃güna rü chanachu̱xu na yatügüxü̃ nangúexẽẽxü̃, rü yatüarü ãẽ̱xgacü na yiĩxü̃. Rü name nixĩ i inarüxĩnüẽmare i perü ngutaquẽ́xegüwa. \v 13 Yerü Tupana rü Adáü̃xü̃xĩra naxü rü yixcama ga Ebaxü̃. \v 14 Rü Chataná rü tama Adáü̃xü̃ nawomüxẽẽ, natürü yema ngecüxü̃ nixĩ ga nawomüxẽẽxü̃. Rü yemaãcü pecadugu ingu ga yema ngecü. \v 15 Rü yemacèx Tupana nüxü̃ nixu rü tá poraãcü nüxü̃́ nangu̱x i ngẽma ngexü̃gü i ngẽxguma naxíraxacügügu. Natürü ngĩma i ngecü rü tá inayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃ ega meã ngĩxãcügümaã inacuèxgu, rü mexü̃gu naxĩnüãcüma yaxõõgu, rü guxü̃guma duü̃xü̃güxü̃ nangechaü̃gu rü meã Tupanapẽ́xewa namaxẽgu. \c 3 \s1 Yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacügüchiga \p \v 1 Rü pemaã nüxü̃ chixuxchaü̃ i wüxi i ore i aixcüma ixĩxü̃. Rü ngẽxguma chi texé naxwèxegu na yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacü tiĩxü̃, rü mexü̃ i puracü nixĩ i naxcèx tadauxü̃. \v 2 Rü yíxema yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacü rü tanaxwèxe na aixcüma mecü tiĩxü̃ na taxúema tümachiga chixri idexaxü̃cèx. Rü tanaxwèxe i wüxixicatama tixĩ ya tümamèx, rü aixcüma meã tamaxü̃ rü mexü̃guxicatama tarüxĩnü na guxü̃ i duü̃xü̃gü tüxü̃ ngechaü̃güxü̃cèx. Rü tanaxwèxe i guxü̃guma meã duü̃xü̃güxü̃ tayaxu i tümapatawa, rü mexü̃ i ngúexẽẽruü̃ tixĩ. \v 3 Rü tama name i wüxi i ngãxwèxexü̃ rü nuwèxexü̃ tiĩxü̃, rü tama name i tümaãrü dĩẽruguama rüxĩnüxẽ tiĩxü̃. Natürü name nixĩ i guxü̃ i duü̃xü̃gümaã yaxna taxĩnü rü namaã tamecüma. \v 4 Rü tanaxwèxe i meãma tümachiü̃maã itacuèx, rü tümaxãcügü rü meã tümaga naxĩnüẽ, rü tüxü̃ nangechaü̃gü. \v 5 Erü ngẽxguma chi tama tümachiü̃maã meã itacuèxgu rü ¿ñuxãcü i guxü̃ma i Tupanaãxü̃́ yaxõgüxü̃maã meã itacuáxü̃? \v 6 Rü yíxema ngema yaxõgüxü̃maã icuáĩxẽ rü tama name na ngexwacèx yaxṍxẽ tiĩxü̃, erü ngürüãchi tá tügü ticuèxüü̃. Rü ngẽmagagu düxwa nagu tangu i ngẽma poxcu i Chatanáxü̃ namaã napoxcuxü̃ ya Tupana. \v 7 Rü tanaxwèxe i woo i ngẽma duü̃xü̃gü i tama yaxõgüxü̃ rü tüxü̃ nangechaü̃gü na taxúema chixri tümachiga idexagüxü̃cèx rü tama Chataná chixexü̃gu tüxü̃ na nguxẽẽxü̃cèx. \s1 Yatügü i diácunugü i tupaucawa ngü̃xẽẽtaegüxü̃chiga \p \v 8 Rü ngẽxgumarüü̃ ta i ngẽma yatügü i tupaucawa ngü̃xẽẽtaegüxü̃ ixĩgüxü̃ rü nanaxwèxe i mexü̃guxicatama rüxĩnüẽxü̃ nixĩgü. Rü nanaxwèxe i aixcüma nayanguxẽẽgü i ngẽma nüxü̃ yaxugüexü̃. Rü tama nanaxwèxe i ngãxẽẽchagüxü̃ nixĩgü rü ẽ́xna norü dĩẽruguama rüxĩnüẽxü̃ nixĩgü. \v 9 Rü name nixĩ i meãma nüxü̃ nacuèxgü i guxü̃ma i Tupanaãrü ore, na nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx na ṯacücèx na yaxõgüãxü̃. Rü nanaxwèxe i nügüãẽwatama nüxü̃ nacuèxgü na norü maxü̃ rü aixcüma yamexü̃ i Tupanapẽ́xewa. \v 10 Rü tanaxwèxe i to i puracüwa nüxü̃ taxügüxira i noxrix. Rü ngẽxguma marü taguma chixexü̃ naxügügu, rü marü name i tupaucawaarü ngü̃xẽẽruü̃ tayaxĩgüxẽẽ. \v 11 Rü ngẽma yatügü i tupaucawa ngü̃xẽẽtaegüxü̃ ixĩgüxü̃ rü tanaxwèxe i naxmèxgü rü ta mexü̃guxicatama narüxĩnüẽ. Rü tama name i oregütèèxgüxü̃ nixĩgü, natürü tanaxwèxe i meã namaxẽ rü aixcüma nayanguxẽẽgü i ngẽma nüxü̃ yaxugüxü̃. \v 12 Rü ngẽma yatügü i tupaucawa ngü̃xẽẽtaegüxü̃ ixĩgüxü̃ rü tanaxwèxe i wüxixicatama tixĩ ya naxmèx. Rü tanaxwèxe i meãma napatacü̱̃ã̱xgümaã inacuèx, rü naxãcügü rü meã naga naxĩnüẽ. \v 13 Rü ngẽma yatügü i tupaucawa ngü̃xẽẽtaegüxü̃, rü ngẽxguma meãma naxügüãgu i norü puracü i tupaucawa rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü tá nüxü̃ nangechaü̃gü. Rü ñu̱xũchi i nümagütama i ngẽma yatügü rü tá yexeraãcü nüxü̃́ natauxcha na nüxü̃ yaxugüexü̃ i ñuxãcü Tupana nanaxwèxexü̃ i Ngechuchu ya Cristuaxü̃́ na yaxõgüãxü̃ i duü̃xü̃gü. \s1 Aixcüma nixĩ i ngẽma ore i Tupana tüxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ i Cristuchiga \p \v 14-15 Rü choma chanaxwèxe i paxa nge̱ma chaxũ na cuxü̃ íchayadauxü̃cèx. Natürü ngürüãchi tama paxa nge̱ma chaxũ, rü ngẽmacèx cuxcèx chanaxümatü i ñaã popera na nüxü̃ cucuáxü̃cèx i ñuxãcü tá cugümaã icucuáxü̃ napewa i ngema duü̃xgü i Tupanaxü̃́ yaxõgüxü̃. Erü nümagü nixĩ i Tupana ya maxü̃cüarü duü̃xü̃gü yixĩgüxü̃ rü nüxü̃ yaxugügüxü̃ rü ínapoxü̃güaxü̃ i norü ore i aixcüma ixĩxü̃.. \v 16 Rü yixema nüxü̃ tacuèx rü aixcüma namexẽchi i ngẽma ore ga noxri ẽxü̃guxü̃ i ñu̱xma Tupana tüxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ i Cristuchiga. Rü nüma ga Cristu rü duü̃xü̃güxü̃ nügü nawẽ́x ga yexguma ñoma ga naãnewa nayexmagu. Rü Naãẽ i Üünexü̃ nüxü̃ nixu na mecü yiĩxü̃. Rü Tupanaãrü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x nüxü̃ nadaugü. Rü guxü̃ i nachiü̃ãnegüwa rü duü̃xü̃gü nüxü̃ nixugüe i nachiga, rü guxü̃wama duü̃xü̃gü nüxü̃́ nayaxõgü. Rü Nanatü rü wenaxãrü daxũguxü̃ i naãnewa nanaga i ngextá ínamexẽchixü̃wa. \c 4 \s1 Duü̃xü̃gü i nüxü̃ rüxoexü̃ na yaxõgüãxü̃chiga \p \v 1 Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü nüxü̃ nixu rü ngẽxguma yangaicagu na nagúxchaü̃xü̃ i naãne rü nümaxü̃ i duü̃xü̃gü rü tá nüxü̃ narüxoe na yaxõgüãxü̃ i Tupanaãrü ore i mexü̃. Rü tá nawe narüxĩ i duü̃xü̃gü i doramare i orexü̃ ixugüxü̃ i Chatanáãrü ngu̱xẽẽtae nangúexẽẽxü̃. \v 2 Rü ngẽma yaxõgüxü̃ rü tá nüxü̃́ inarüxĩnüẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i meã maxẽnetaxü̃ rü idoratèèxgüxü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü yeü̃cürü nanaxügü i ngẽma chixexü̃ rü düxwa namaã nixü na chixexü̃guxicatama naxĩnüẽxü̃. \v 3 Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü nanachu̱xu na iyangĩgüxü̃ i duü̃xü̃gü. Rü nanachu̱xu na duü̃xü̃gü nangõ̱xgüxü̃ i ñuxre i õnagü rü woochirẽ́x Tupana nanaxü i guxü̃ma i õnagü na moxẽ naxcèx inaxãgüãcüma nangõ̱xgüãxü̃cèx i norü duü̃xü̃gü i yaxõgüxü̃ rü nüxü̃ cuèxgüxü̃ i norü ore i aixcüma ixĩxü̃. \v 4-5 Natürü guxü̃ma i Tupana üxü̃ rü name. Rü taxuacüma nüxü̃ taxo ega Tupanana moxẽ naxcèx ixãxiraãcüma nayau̱xgu. Erü Tupanaãrü ore rü ngẽma yumüxẽ rü nanaxüünexẽẽ i ngẽma õna i Tupanapẽ́xewa, rü ngẽmacèx name nixĩ na nangṍxü̃. \s1 Wüxi i mexü̃ i Ngechuchu ya Cristuarü ngü̃xẽẽruü̃ rü mexü̃maã nangu̱xẽẽtae \p \v 6 Rü ngẽxguma ngẽma cumaã nüxü̃ chixuxü̃ i oremaã cunangúexẽẽgu i taeneẽ i yaxõgüxü̃, rü ngẽxguma nawa cungúechagu i ngẽma ore i marü quixõxü̃, rü ngẽxguma nagu quixũẽchagu i ngẽma mexü̃ i ngu̱xẽẽtae i marü nagu quixũxü̃, rü ngẽxguma tá nixĩ i wüxi i mexü̃ i Ngechuchu ya Cristuarü ngü̃xẽẽruü̃ quiĩxü̃. \v 7 Rü tama name na naga cuxĩnüxü̃ i ñoma i naãnecü̱̃ã̱xãrü dexagümare i tama aixcüma ixĩxü̃. Natürü name nixĩ i guxü̃guma cugü cuporaxẽẽ na yexeraãcü Tupanaxü̃ cungechaü̃xü̃cèx rü nawe curüxũxü̃cèx rü naxcèx cumaxü̃xü̃cèx. \v 8 Rü wüxi i mexü̃ nixĩ na naporaxẽẽxü̃ rü yaxĩã̱xcüxẽẽxü̃ i taxüne na aixcüma naporaxü̃cèx. Natürü ngẽmaãrü yexera narümemaẽ nixĩ na yigü iporaxẽẽxü̃ na Tupanaxü̃ ingechaü̃xü̃cèx erü ngẽma rü guxü̃wama tüxü̃́ name i ñoma i naãnewa rü daxũguxü̃ i naãnewa rü ta. \v 9 Rü aixcüma nixĩ i ngẽma ore i cumaã nüxü̃ chixuxü̃, rü name nixĩ i guxãma tayaxõgü. \v 10 Rü ngẽmacèx nixĩ i ipuracüexü̃ rü yigü iporaexẽẽxü̃ na nüxü̃ ixuxü̃cèx i ngẽma ore i mexü̃, erü nüxü̃́ tayaxõgü ya tórü Tupana ya maxü̃cü ya guxããrü maxẽxẽẽruü̃ ixĩcü. Erü nüma nixĩ i namaxẽxẽẽãxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i nüxü̃́ yaxõgüxü̃. \v 11 Rü chanaxwèxe i cunangúexẽẽ i ngẽma ore rü duü̃xü̃güxü̃ cumu na naga naxĩnüexü̃cèx. \v 12 ¡Meã cugüna nadau na taxúema cuxü̃ naxoxü̃cèx naxcèx i ngẽma na cungextü̱xüxü̃! Rü name nixĩ i wüxi i mexü̃ i cuèxruü̃ quixĩ naxcèx i guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃. Rü ngẽmacèx cunaxwèxe i mexü̃ i oremaã quidexa, rü meã duü̃xü̃güpẽ́xewa cumaxü̃, rü aixcüma nüxü̃ cungechaü̃ i guxü̃ma i duü̃xü̃gü, rü meã Tupanaãxü̃́ cuyaxõ, rü napẽ́xewa meã cumaxü̃. \v 13 Rü chanaxwèxe i ngutaquẽ́xewa rü guxü̃ i duü̃xü̃güpẽ́xewa nüxü̃ cudaumatü i Tupanaãrü ore, rü duü̃xü̃gümaã nüxü̃ quixu na ñuxũ ñaxü̃chiga yiĩxü̃. Rü chanaxwèxe i ngẽmaãcü cunangúexẽẽ rü nüxü̃́ cunangúchaü̃xẽẽ i ngẽma taeneẽgü ñu̱xmatáta nge̱ma changu i chomax. \v 14 Rü ngẽmacèx name nixĩ i aixcüma namaã cupuracü i ngẽma cuèx ga Tupana cuxna ãxü̃ ga yexguma norü puracücèx cuxü̃ naxunetagu rü yema yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacügü cuxü̃ yangõgüãcüma cumaã nüxü̃ yaxuxgu na cuxna naxããxü̃ ga yema cuèx. \v 15 ¡Meã naxü i guxü̃ma i ngẽma cumaã nüxü̃ chixuxü̃, na ngẽmaãcü guxü̃ i duü̃xü̃gü nüxü̃ daugüxü̃cèx na ñuxãcü guxü̃ i ngunexü̃gu yexeraãcü meã Tupanacèx na cumaxü̃xü̃! \v 16 ¡Inaxuãẽ na ñuxãcü meã cugüna cudauxü̃ rü ñuxãcü meã cunangúexẽẽxü̃ i ngẽma togü! Erü ngẽxguma meã cunaxü̱xgu i guxü̃ma, rü tá cunayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃ rü ngẽma togü i cuxü̃́ irüxĩnüẽxü̃ rü tá ta nüxü̃ curüngü̃xẽẽ na nümagü rü ta nayauxgüãxü̃cèx i ngẽma maxü̃. \c 5 \s1 Ñuxãcü nixĩ i namexü̃ na nüxü̃ ingechaü̃xü̃ i ngẽma yaxõgüxü̃ \p \v 1 Taguma name i cunanga i wüxi i yatü i cuxü̃ rüyamaẽxü̃. Rü narümemaẽ nixĩ i meãma cunaxucu̱xẽ ñoma cunatürüü̃. Rü ngẽma ngextü̱xücügü rü name nixĩ i meãma namaã quidexa ñoma cueneẽgüxüchirüü̃. \v 2 Rü yíxema yaguã̱xgü ya ngexegü rü name nixĩ i meãma tümamaã quidexa cuexüchirüü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i paxü̃gü rü name nixĩ i meãma namaã quidexamare wüxi i cueyèxüchirüü̃, rü tama name i chixexü̃gu namaã curüxĩnü. \v 3 ¡Tüxü̃ rüngü̃xẽẽ ya yíxema yutegüxe ega aixcüma ṯacü tüxü̃́ tau̱xgu! \v 4 Natürü ngẽxguma chi wüxi i yutecü ngĩxü̃́ nangẽxmagu i ngĩxãcügü rü ẽ́xna ngĩtaagü, rü name nixĩ i nümagü ngĩxü̃ narüngü̃xẽẽgü rü ngĩxna nanaxã i ṯacü i ngĩxü̃́ taxuxü̃. Erü Tupana nanaxwèxe na ngĩtanüxü̃ĩra ngĩxna daugüxü̃ na ngẽmaãcü yangutanüxẽẽgüãxü̃cèx ga yema naẽ na nayaexẽẽxü̃. \v 5 Natürü yíxema yutexe ya tüxica irüxã́ũxẽ rü tüxü̃́ nataxúxe i tümatanüxü̃, rü Tupanaxü̃tawaxicatama ítananguxẽẽ i tümaãrü ngü̃xẽẽ rü guxü̃guma woo chütacü rü ngunecü rü tayumüxẽ na tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx ya Tupana. \v 6 Natürü yíxema yutexe ya tümaãrü ngúchaü̃guxicatama rüxĩnüxẽ, rü Tupanapẽ́xewa rü ñoma tayuxü̃rüü̃ tixĩ. \v 7 Rü ngẽma nixĩ i ore i tá cunangúexẽẽxü̃ i ngẽma yaxõgüxü̃ na nügüna nadaugüxü̃cèx na taxuü̃ma i chixexü̃ naxügüxü̃cèx rü taxúema nachiga chixri idexagüxü̃cèx. \v 8 Erü ngẽxguma chi wüxie rü tama meã nüxna tadèu̱xgu i tümapatacü̱̃ã̱xgü rü tümaẽ rü tümanatü, rü maneca tama aixcüma meã Tupanaãxü̃́ tayaxõ. Rü wüxi i tama yaxõxü̃ãrü yexera chixecü tixĩ. \v 9 Rü ngẽxguma chi wüxi i ngexü̃ i yutexü̃ naxcèx íc̱axgu na ngẽma yaxõgüxü̃ ngĩxü̃ rüngü̃xẽẽgüxü̃cèx rü tanaxwèxe i 60 ya taunecüarü yexera ngĩxü̃́ nangẽxma rü wüxitama nixĩ ga ngĩte ga ngĩxü̃́ yexmacü ga noxrix. \v 10 Rü tanaxwèxe i guxü̃ma i duü̃xü̃gü ngĩxü̃ nacuèxgü na wüxi i mexü̃ ü̱xcü na yiĩxü̃. Rü name i meã ngĩxãcüxü̃ yaexẽẽcü iyixĩ, rü meã ngĩpatawa duü̃xü̃güxü̃ yaxucü iyixĩ, rü yaxõgüxü̃ãrü ngü̃xẽẽruü̃ iyixĩ, rü ḏaaweexü̃ãrü ngü̃xẽẽruü̃ iyixĩ. Rü ngẽmaãcü tanaxwèxe i guxü̃raü̃xü̃ i mexü̃ na naxüxü̃. \v 11 Natürü tama tanaxwèxe i yaxõgüxü̃ãrü puracü nixĩ i ngĩxna na nadaugüxü̃ i wüxi i yutecü ega tama 60 wa nanguxgu ya ngĩrü taunecü. Erü wüxi i yutecü i pacü, rü ngẽxguma ngĩrü ngúchaü̃ Cristuna ngĩxü̃ ixũgachixẽẽgu, rü tá inaxwèxe na wena naxãtexü̃. \v 12 Rü duü̃xü̃gü tá chixri ngĩchiga nidexagü, erü tama aixcüma iyanguxẽẽ ga yema Cristumaã inaxunetaxü̃ ga noxrix. \v 13 Rü ngĩma rü düxwa ngextá iyaxáuchigümare, rü náĩ ya ĩ rü nagu iyarüxã̱ũ̱x, rü düxwa tama ipuracüchaü̃. Rü tama ngẽmaxĩcatama ixü, natürü düxwa ixoregütèèx, rü iyangẽxmachigü nawa i ngẽma dexa i tama mexü̃ i togüchiga, rü guxü̃wama nüxü̃ iyaxu i ngẽma ore i tama mexü̃. \v 14 Rü ngẽmacèx chanaxwèxe i ngẽma yutegüxü̃ i paxü̃gü na wenaxãrü naxãtegüxü̃, rü naxãxãcügüxü̃, rü mexü̃ i napataarü dauruü̃gü na yixĩgüxü̃. Rü ngẽmaãcü i ngẽma duü̃xü̃gü i ngĩxchi aiexü̃, rü taxucürüwa chixri ngĩchiga nidexagü. \v 15 Cumaã nüxü̃ chixu i ñaã ore, erü ñuxre i yutecü rü marü nüxü̃ irüxoe i ore i mexü̃ rü Chatanáwe irüxĩ. \v 16 Rü ngẽxguma chi wüxi i ngecü i yaxõ̱xcü rü ngĩxü̃́ nangẽxmagu i ngĩtanüxü̃ i yutecü, rü name nixĩ i ngĩxü̃ irüngü̃xẽẽ. Rü ngẽmaãcü tãũtáma togü i yaxõgüxü̃ãrü puracü tá nixĩ na ngĩxna na nadaugüxü̃. Rü ngẽxguma tá nüxü̃́ natauxcha i ngẽma togü i yaxõgüxü̃ na ngĩxü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃ i ngẽma yutecü i aixcüma ngĩxü̃́ natau̱xcüma i ngĩtanüxü̃gü i ngĩxü̃ rüngü̃xẽẽgüxü̃. \v 17 Rü ngẽma yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacügü i aixcüma meãma ngema yaxõgüxü̃maã icuáxü̃, rü name nixĩ i ngẽma yaxõgüxü̃ aixcüma nüxü̃ nangechaü̃gü rü namaã nataãẽgü. Rü guxü̃ãrü yexera tanaxwèxe i nüxü̃ nangechaü̃gü rü nüxü̃ narüngüxẽẽgü i ngema Tupanaarü orexü̃ ixugüxü̃ rü nangúexẽẽxü̃. \v 18 Erü Tupanaãrü orewa rü ñanagürü: \q1 “Tama name i nüxna taxaü i ngẽma taxü̃na i puracüxü̃”, \m ñanagürü. Rü ñanagürü ta: \q1 “Wüxi i puracütanüxü̃ rü tanaxwèxe i nüxü̃́ na naxütanüxü̃ i norü puracü”, \m ñanagürü i ngẽma Tupanaãrü orewa. \v 19 Rü ngẽxguma chi texé nüxü̃ ixuxgu na chixexü̃ naxüxü̃ i wüxi i yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacü, rü tãũtáma tüxü̃́ icuxĩnü ega natau̱xguma i taxre rü ẽ́xna tomaẽ̱xpü̱x i togü i duü̃xü̃gü i nüxü̃ daugüxü̃ na aixcüma chixexü̃ naxüxü̃. \v 20 Natürü ngẽma yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacügü i aixcüma pecadugu maxẽxü̃, rü name nixĩ i guxü̃ i yaxõgüxü̃pẽ́xewa cunaxucu̱xẽ, na guxü̃ma i ngẽma togü i yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacügü rü ta namuü̃ẽxü̃cèx na naxügüãxü̃ i ṯacü rü chixexü̃. \v 21 Rü ñu̱xma Tupanapẽ́xewa rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristupẽ́xewa rü ngẽma daxũcü̱̃ã̱x i orearü ngeruü̃gü i Tupana nüxü̃ ngechaü̃güxü̃pẽ́xewa, rü cuxü̃ chamu na naga cuxĩnüxü̃ i ñaã ore i cumaã nüxü̃ chixuxü̃. Rü chanaxwèxe i ngẽma cumaã nüxü̃ chixuxü̃rüü̃ meã cunaxucu̱xẽ i guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃ rü nüe̱tama ega woo texé tixĩgu. \v 22 Rü ngexguma texexü̃ quingucuchixẽẽchaü̃gu na ngema yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacü tixĩxü̃cèx, ¡rü taxũ i cuñuxãẽxü̃ na namaã cuyumü̃ẽxü̃ i wüxi i duü̃xü̃ i tama nüxü̃ cucuáxü̃ i norü maxü̃! Natürü name nixĩ i noxri rü meã nagu curüxĩnü i ngẽma erü ngürüãchi tá wüxi i duü̃xü̃ i pecadu üechaxü̃ quingucuchixẽẽ, rü cugagu tá nixĩ erü tama icuxuãẽ. ¡Rü meã cugüna nadau na tama pecadugu cunguxü̃cèx! \v 23 Rü ngẽma na cungu̱xnecaü̃xü̃ i ñuxguacü, rü name nixĩ i írarüwa binune cuyaxaxü, rü tama i dexáxicatama. \v 24 Rü nangẽxma i duü̃xü̃güarü pecadugü i noxtacüma ngóxü̃ naxü̃pa na Tupana nüxna c̱axü̃. Natürü nangẽxma i to i pecadugü i duü̃xü̃güarü rü tãũtáma nango̱x ñu̱xmatáta naãneãrü gu̱xwa nanguxgu rü Tupana tüxna icagügu. \v 25 Rü ngẽxgumarüü̃ ta nangẽxma i duü̃xü̃güarü puracügü i mexü̃ i Tupanacèx naxügüxü̃ i ñu̱xma marü nüxü̃ idauxü̃. Rü nangẽxma ta i puracügü i mexü̃ i ñu̱xma tama nüxü̃ idauxü̃ natürü yixcüra tá nüxü̃ idaugüamaxü̃. \c 6 \p \v 1 Guxãma ya yíxema yaxõgüxe rü ixããrü coriã́xẽ, rü tanaxwèxe i tümaãrü corixü̃ tangechaü̃ na ngẽmaãcü taxucürüwa texé Tupanachiga rü tórü ngu̱xẽẽtaechiga chixri idexaxü̃cèx. \v 2 Rü ngẽxguma chi wüxi ya duü̃xẽ ya Tupanaãxü̃́ yaxṍxẽ rü wüxi i cori i tümarüü̃ yaxõxü̃maã tacoriã̱xgu, rü tama tanaxwèxe i ngẽma na tümaẽneẽ yiĩxü̃cèx nüxü̃ tarüxo na nüxü̃ tangechaü̃xü̃ i tümaãrü cori. Natürü tanaxwèxe i yexeraãcü meã nüxü̃́ tapuracü erü tümaãrü cori i nüxü̃ tarüngü̃xẽẽxü̃ i tümarüü̃ yaxõxü̃ nixĩ rü tümaẽneẽ i Tupana nüxü̃ ngechaü̃xü̃ nixĩ. Pa Timutéux, chanaxwèxe i meãma cunangúexẽẽ i ngẽma ore i cumaã nüxü̃ chixuxü̃, rü guxü̃ma i yaxõgüxü̃pẽ́xewa nüxü̃ quixu. \s1 Tupanaãrü ore rü aixcüma tüxü̃́ name \p \v 3 Rü cumaã nüxü̃ chixu rü nangẽxma i duü̃xü̃gü i namaã ngu̱xẽẽtaegüxü̃ i ngẽma ngu̱xẽẽtae i tama namaã wüxiguxü̃ i tórü ngu̱xẽẽtae, rü tama namaã wüxiguxü̃ i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü ngu̱xẽẽtae i mexü̃, rü tama namaã wüxiguxü̃ i ngẽma ngu̱xẽẽtae i Tupanaãrü orewa ngóxü̃. \v 4 Rü cumaã nüxü̃ chixu rü yíxema ngẽmaãcü ngu̱xẽẽtaexe rü tügü ticuèxüü̃ rü taxuü̃ma tacuèx. Rü ngẽmacèx ngẽxü̃rüüxü̃mare i dexa rü naxcèx tachoxü̃gawèxe, rü tama texéga taxĩnüchaü̃, rü düxwa ñoma tiḏaawexü̃rüü̃ tixĩ namaã i ngẽma tümacüma. Rü ngẽmagagu rü taxãũxãchiwèxe, rü tanuxwèxe, rü togümaã taguxchiga, rü taxúxeaxü̃́ma tayaxõ. \v 5 Rü ngẽmaãcü i ngẽma duü̃xü̃gü i chixeãẽgüxü̃, rü nügümaã nanuẽẽcha, rü tama nüxü̃ nacuèxgü i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃, rü nagu narüxĩnüẽ rü Tupanaãrü orewa nixĩ i dĩẽru ngĩxü̃ nayauxgüxü̃. \v 6 Rü aixcüma nixĩ i Tupanaãrü orewa nüxü̃ iyarüngauxü̃ i taxü̃ma i mexü̃, natürü ngẽma mexü̃ rü tümacèxicatama nixĩ ya yíxema namaã taãẽgüxe i ngẽma marü tüxü̃́ ngẽxmaxü̃. \v 7 Rü yixema rü yexguma noxri ixíraegu, rü ngearü yemaxü̃ã́xẽmaã tabue i ñoma i naãnewa. Rü ngẽxguma iyu̱xgu rü taxucürüwa tayange i tórü ngẽmaxü̃gü. \v 8 Natürü ngẽxguma tüxü̃́ nangẽxmagu i taxchiru rü tórü õna rü name nixĩ i ngẽmamaãtama tataãẽgü. \v 9 Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i dĩẽruã̱xgüchaü̃xü̃, rü tama yaxna namaã naxĩnüẽ i ngẽxguma ngẽma dĩẽruarü ngúchaü̃ nüxü̃ poragu. Rü ngẽmacèx nagu nayi i muxü̃ma i ngúchaü̃gü i taxuwama mexü̃ i chixexü̃wa nagagüxü̃, rü ngẽmacèx düxwa i ngẽma duü̃xü̃gü rü poraãcü nachixe rü norü guxü̃maãma inayarütauxe. \v 10 Erü ngẽma na dĩẽruguama rüxĩnüxü̃ rü ngẽma nixĩ i guxü̃ma i chixexü̃güarü ügü. Rü nangẽxma i ñuxre i duü̃xü̃gü i dĩẽruguama rüxĩnüẽxü̃ rü ngemacèx Tupanana nixĩgachi. Rü ngemaãcü nügünatama guxchaxü̃ naxãgü rü nügüxü̃́tama ngechaü̃ nangu̱xẽẽgü.. \s1 Tupanaãxü̃́ yaxõgüamaxü̃chiga \p \v 11 Natürü cumax, Pa Timutéux, rü wüxi ya yatü ya Tupanaxü̃ yaxõcü quixĩ. ¡Rü ngẽmacèx nüxna ixũgachi i guxü̃ma i ngẽma chixexü̃! ¡Rü meã Tupanapẽ́xewa namaxü̃, rü norü ngúchaü̃ naxü, rü meã nüxü̃́ yaxõ, rü nüxü̃ nangechaü̃ i duü̃xü̃gü, rü yaxna namaã naxĩnü! Rü tama name i cugü quicuèxüxü̃. \v 12 ¡Cugü naporaxẽẽ na meã cuyaxõõmaxü̃cèx rü cunaxüamaxü̃cèx i Tupanaãrü puracü ega woo ṯacü rü guxchaxü̃ cuxü̃ üpetügux! ¡Rü cugüna nadau na ngemaãcü taguma cuxna iyanaxoxü̃cèx i ngema maxü̃ i taguma gúxü̃! Yerü yema maxü̃cèx nixĩ ga noxri Tupana cuxü̃ yaxuxü̃ ga yexguma muxü̃ma ga duü̃xü̃güpẽ́xewa nüxü̃ quixuxgu na ñuxãcü Ngechuchu ya Cristuaxü̃́ na cuyaxõxü̃. \v 13-14 Rü ñu̱xma Pa Timutéux, rü napẽ́xewa ya Tupana ya guxãxü̃ma maxẽxẽẽcü, rü napẽ́xewa ya Ngechuchu ya Cristu ga ãẽ̱xgacü ga Piratumaã nüxü̃ ixucü ga ñuxãcü Nanatü ya Tupanaãxü̃́ na yaxõõxü̃, rü cuxü̃ chamu na naga cuxĩnüxü̃ i ngẽma ore i cumaã nüxü̃ chixuxü̃. Rü tama chanaxwèxe i cunaxüchicüü i ngẽma ore, na taxúema texé ṯacücèx cuxü̃ oregüxü̃cèx rü chixri cuchiga idexaxü̃cèx. Rü chanaxwèxe i ngẽmaãcü meã cunaxü ñu̱xmatáta ínangu ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. \v 15 Erü ngẽma ngunexü̃ i Tupana nagu naxwèxexü̃gu rü tá Cristuxü̃ nango̱xẽẽ. Erü nüxĩcatama Tupana nixĩ, rü nüma nixĩ i aixcüma mecü yiĩxü̃ rü guxü̃e̱tüwama nangẽxmaxü̃. Rü guxü̃ i ãẽ̱xgacügüarü Ãẽ̱xgacü yiĩxü̃, rü guxü̃ i corigüarü Cori yiĩxü̃. \v 16 Rü nüxĩcatama nixĩ na taguma nayuxü̃. Rü nüma rü poraãcü ínangóonexü̃wa namaxü̃, rü taxucürüwa texé ngẽma ngóonexü̃na tangaicama. Taguma wüxi i duü̃xü̃ nüxü̃ nadau, rü taxuacüma texé nüxü̃ tadau. Nüma rü guxü̃guma naporaxüchi rü taguma inayarüxo na Ãẽ̱xgacü yiĩxü̃. Rü ngẽmacèx tanaxwèxe i guxãma nüxü̃ ticuèxüü̃güecha. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \v 17 Rü yíxema muarü dĩẽruáxe i ñoma i naãnewa, ¡rü tümamaã nüxü̃ pixu na tama ngẽmamaã tügü ticuèxüü̃güxü̃cèx rü tama nagu tarüxĩnüẽxü̃cèx na ngẽma tümaãrü dĩẽruwa nüxü̃ itayangaugüxü̃ i tümaãrü maxü̃! Erü ngẽma dĩẽru rü paxa tá nagu̱x. Natürü narümemaẽ nixĩ i Tupanaga taxĩnü, erü yimawa nixĩ i nüxü̃ itayangaugüxü̃ i tümaãrü maxü̃. Rü nüma nixĩ i poraãcü tüxna naxããxü̃ i guxü̃ma i ṯacü i inaxwèxexü̃ na itaãẽgüxü̃cèx. \v 18 ¡Rü namaã nüxü̃ ixu i ngẽma muãrü dĩẽruã̱xgüxü̃, rü name na ngẽmamaã mexü̃ naxügüxü̃ rü togü i duü̃xü̃güxü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃! Rü ngẽmaãcü tá namu i ngema mexü̃gü i naxügüxü̃ i Tupanapẽ́xewa. Rü tanaxwèxe i nümagü i muãrü dĩẽruã̱xgüxü̃ rü na ínamemaregüxü̃ na togüna naxããxü̃ rü namaã nangauxü̃ i ngẽma norü ngẽmaxü̃gü. \v 19 Rü ngẽmaãcü tá nüxü̃́ nangẽxma i norü mexü̃gü i daxũguxü̃ i naãnewa, rü tá nanayauxgü i ngẽma maxü̃ i aixcüma ixĩxü̃. \s1 Pauru rü Timutéuxü̃ namu, rü yemaãcü inayacuèxẽẽ ga norü popera \p \v 20 Pa Timutéux, ¡meã namaã nangúexẽẽtae i guxü̃ma i ngẽma ore i cuxü̃ chamuxü̃! Rü tama name na icurüxĩnüxü̃ i ñoma i naãnecü̱̃ã̱xãrü dexagümare i taxuwama mexü̃ rü ngẽma ore i doramare ixĩxü̃ i duü̃xü̃gü nüxü̃ ixugügünetaxü̃ na ore i nawa nüxü̃ icuáxü̃ yiĩxü̃. \v 21 Erü ñuxre i nümagü i ngẽma noxrütama cuèxgu ĩxü̃, rü düxwa ngẽmagagu Tupanana nixĩgachi. Rü chanaxwèxe i Tupana meã pexü̃ narüngü̃xẽẽ. \qr Rü nuãma pexna, \qr Pauru