\id JHN di44.all F{evrier 1999 BJ Parakou B{enin \ide UTF-8 \h Isɑ̃ɑ̃ \toc1 Isɑ̃ɑ̃ wɑ̃̀rimɛ̀ Tinɑ́ɑǹsɑ̀ɑ̀tì \toc2 Isɑ̃ɑ̃ \mt1 Isɑ̃ɑ̃ wɑ̃̀rimɛ̀ Tinɑ́ɑǹsɑ̀ɑ̀tì \imt1 Di mpɑ́tíri tɔ tìì nɑ́ɑǹtì \ip Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɛpíítɛ̀ nɛ̀ bɛdɛ́bɛ̀ kóò mɔù bɛ̀ tu wè Isɑ̃ɑ̃ Sebedee kó dɛbirɛ. Weè Isɑ̃ɑ̃ weè wɑ̃̀ri Tinɑ́ɑǹsɑ̀ɑ̀tì kó dipɑ́tíri kòo nɑ́ɑǹtì yuu tú: Bɛnìtìbɛ̀ɛ bɑntɛ́ kɛ dò nYesu weè tu Kirisi Kuyie mBirɛ. Kɛ̀ bɛ̀ɛ̀ dɛ̀ yie mbɛ̀ɛ pɛ́tɛ́ mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. Isɑ̃ɑ̃ weè mɑ́ɑ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ ĩkú Yesu kó yɛtɑnnɔ̀ ò do nɑ́ɑ́ nyɛ̀ kɛ tú: Míì tu timɔ́mmɔnti kɛ tú kucɛ nɛ̀ mufòmmu. Isɑ̃ɑ̃ nɑ̀kɛ́mu o pɑ́tíri miɛkɛ tidiɛtì Yesu dɔ̀ɔ̀ tì, dɛɛ̀ bɛnkú Yesu túmɛ̀ Kuyie mBirɛ. Dɛ kó dipɑ́tíri diì nɑ̀kɛ́ kɛ bɑ̀tɛ mɛborimɛ mɑmɛ̀ tinɑ́ɑǹsɑ̀ɑ̀tì kó yɛpɑ́tɛ tɛyɛ̀ í nɑ̀kɛ́mɛ̀. Kɛ́ndònnɛ̀ mupotúòmù mùù do ɑ̃nnɛ́ Kɑnɑɑ, Nikodɛmmu kɔ̀tɛmɛ̀ kɛ́yɑ̀ Yesu, Sɑmmɑrii kóo nitipòkù nɛ̀ Yesu bɛ kó tinɑ́ɑǹtì, bɛ̀ pɛitɛ́ wèè nìtì kòò tu kuyũɔ̃̀nkù o kó tinɑ́ɑǹtì. \is1 Di mpɑ́tíri nɑ́ɑǹtì duɔ́ kɛ dòmmɛ̀ \io1 1. Bɛ̀ tu wè tinɑ́ɑǹtì ò tùótɛ́mɛ̀ tinitikɔ̃̀ntì 1:1-14 \io1 2. Isɑ̃ɑ̃-Bɑtiisi nɑ̀kɛ́mɛ̀ Kuyie mBirɛ kpɛ́í 1:15-34 \io1 3. Kuyie mBirɛ bɛnkɛmɛ̀ dɛ wɛ̃rímú 1:35-12:50 \io1 4. Kuyie mBirɛ bɛnkɛmɛ̀ dɛ̀ dɔ́mɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ nɛ̀ dɛ tɔ̃mmú miɛkɛ 13-17 \io1 5. Kuyie mBirɛ duɔ́mmɛ̀ dɛmɑ́ɑ̀ kɛ̀ bɛ̀ dɛ̀ kùɔ 18-19 \io1 6. Kuyie mBirɛ yɑ̃̀ńtɛ́mɛ̀ kɛ́bɛnkɛ dɛmɑ́ɑ̀ 20-21. \c 1 \s1 Bɛ̀ tu wè Tinɑ́ɑǹtì weè tu kuwenniku \p \v 1 Kuyie nyóó dɔ̀ɔ̀ kutenkù bɛ̀ tu wè Tinɑ́ɑǹtì kòò bomu, kɛ bonɛ̀ Kuyie nkɛ tú Kuyie. \v 2 Bɛ̀ tu wè Tinɑ́ɑǹtì ò do bonɛ̀mu Kuyie nkù yóó dɔɔ̀ dìì mɔ̀nnì kutenkù. \v 3 Kuyie nwe ndɔ̀ɔ̀nɛ̀ dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ bo dɛmɔu, dɛ̀mɑrɛ̀ í dɔ̀ɔ̀ kòò kpɑ. \v 4 Mufòmmu do bo weè miɛkɛ, kɛ̀ dɛ kó mufòmmu tú kuwenniku kɛ mí bɛnìtìbɛ̀. \v 5 Kuwenniku mímu dibiìnnì miɛkɛ bɑ́ dibiìnnì í nɑ kɛ kù dɑ̀tínnɛ́. \p \v 6 Kuyie ntɔ̃nnímu onìtì mɔù kòo yètìrì tu Isɑ̃ɑ̃, \v 7 kòò kɔ̀tɛní, kɛ nɑ̀kɛ́ bɛnìtìbɛ̀ kuwenniku kpɛ́í kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ bɛ̀ɛ keè kɛ́ntɑ̃́ kuwenniku. \v 8 Isɑ̃ɑ̃ do í tú o mɔ́mmuɔ nkuwenniku, ò do kɔ̀tɛní kɛ bo nɑ́kɛ́ kuwenniku kpɛ́í nkɛ. \v 9 Dɛ kó kuwenniku kuù mɑ́ɑ̀ do tú kuwenniku mɔ́mmɔnku, kùù kɔ̀tɛní kutenkù kɛ mí bɛnìtìbɛ̀ bɛmɔu. \p \v 10 Bɛ̀ tu wè Tinɑ́ɑǹtì ò do bomu kutenkù, Kuyie nwe ndɔ̀ɔ̀nɛ̀ kutenkù, kutenkù mɛ nyí ò bɑntɛ́. \v 11 Ò kɔ̀tɛnímu o nìtìbɛ̀ borɛ̀, bɑ́ bɛ̀ í ò cɔutɛ́. \v 12 Bɛ̀ɛ̀ mɛ nhò cɔutɛ́ koò tɑ̃́, ò bɛ̀ duɔ́mmu muwɛ̃rímú kɛ̀ bɛ̀ nɑɑ́ nKuyie nkó ibí. \v 13 Kuyie nyí bɛ̀ pɛitɛ́ onìtì pɛímɛ̀ kù bɛ̀ duɔ́ mmufòmmu pɑ̀mmù mmu. \p \v 14 Bɛ̀ tu wè Tinɑ́ɑǹtì weè nɑɑ́ nhonìtì kɛ kɔ̀tɛní ti borɛ̀ kɛ tɔní mɛsɑ̀ɑ̀ nnɛ̀ timɔ́mmɔnti, kɛ̀ ti yɑ̀ o kpetì o cicɛ Kuyie nhò duɔ́ ntì wenwe wèè bo omɑ́ɑ̀. \v 15 Isɑ̃ɑ̃ do nɑ́ɑ́ nweè kpɛ́í nkɛ tú: Ntɛnɛ̀, n di nɑ́ɑ́ nkɛ tú wèè n tũ̀nní, ò n kpeńnìnɛ̀mu, ò do yó mbo kɛ̀ m mu nyí bo. \p \v 16 Weè ti duɔ́ ndɛmɔu, kɛ ti duɔ́ mmɛsɑ̀ɑ̀ mmɛbotí mɛbotí. \v 17 Mɔyiisi weè ti nɑ̀kɛ́ Kuyie nkó ikuɔ́ kɛ̀ Yesu ti tɔní Kuyie nkó mɛsɑ̀ɑ̀ nnɛ̀ timɔ́mmɔnti. \v 18 Òmɔù í yɑ̀ Kuyie, ku Birɛ dɛ̀ɛ̀ bo dɛmɑ́ɑ̀, kɛ kù bonɛ̀ dɛɛ̀ te kɛ̀ ti kù yĩ̀ɛ̃́tɛ́. \s1 Isɑ̃ɑ̃-Bɑtiisi kó mutɔ̃mmú \r (Wéntɛ́ Mɑtie 3:1-12 nɛ̀ Mɑriki 1:1-8 nɛ̀ Duku 3:1-18) \p \v 19 Ntɛnɛ̀ Sedisɑdɛmmu ɛì kó bɛkótíbɛ̀ do tɔ̃nní ikuɔ́ nìùbɛ̀ nɛ̀ Defiibɛ Isɑ̃ɑ̃ borɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ bekɛ Isɑ̃ɑ̃ ò tú wè, kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ tì. \v 20 Ò do í bɛ̀ sɔ̀nnɛ, ò do bɛ̀ nɑ̀kɛ́mu mpɑ́íí kɛ dɔ̀: Míì í tú Kirisi. \v 21 Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: A tú we nɑ́kɛ? A tú Edii ǹweɑ̀? Kòò dɔ̀: N yí tú Edii. Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: A tú Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò ǹweɑ̀? Kòò dɔ̀: Ɔ́ɔ̀. \v 22 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: A nɛ́ tú we? Ti nɑ́kɛ́ kɛ̀ ti kò nkɛ́nɑ́kɛ́ bɛ̀ɛ̀ ti tɔ̃nní. \v 23 Kɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò Esɑii do nɑ́ɑ́ mmíì kpɛ́í nkɛ tú: Onìtì mɔù kó mɛtɑmmɛ̀ pɛ́ú dikpɑ́ɑ̀ miɛkɛ kɛ tú: Tũntɛnɛ̀ ti Yiɛ̀ nkó kucɛ. \p \v 24 Bɛ̀ do tɔ̃nní bɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ borɛ̀ bɛ̀ do tú Fɑdisĩɛ̃bɛ mbɛ. \v 25 Kɛ̀ bɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kóò bekɛ kɛ dɔ̀: Kɑ̀ɑ í tú Kirisi, ɑ mɛ nyí tú Edii, ɑ mɛ nyí tú Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò, dɛ̀ nɛ́ dòmmɛ kɑ̀ɑ ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù? \v 26 Kɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Mí ndi ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù nɛ̀ mɛniɛ mmɛ, òmɔù nɛ́ bomu di cuokɛ̀ di mu nyí yɛ̃́ wè. \v 27 Ò n tũ̀nnímu m mɛ nyí tùɔ̀kɛ m bo ũtɛ́mɛ̀ o nɛùtì kó mutɑ̃́ɑ̃́. \p \v 28 Dɛmɔu mɛmmɛ dɛ̀ do dɔɔri Betɑnnii nwe Suditɛ̃ɛ̃ kó kukó nyɑ́ɑ̀ Isɑ̃ɑ̃ do ɑ̃ɑ̃̀ dɛ̀ bɑ̀tɛ́mmù. \s1 Isɑ̃ɑ̃-Bɑtiisi nɑ̀kɛ́mɛ̀ Yesu kpɛ́í \p \v 29 Kɛ̀ dɛ̀ɛ wentɛ́ kɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ yɑ̀ Yesu kòò kèríní kòo bɛ́i nkɛ dɔ̀: Ntɛnɛ̀ Kuyie mpebii dìì dɛ̀ì bɛnìtìbɛ̀ kó mɛyɛi. \v 30 N di nɑ́ɑ́ nweè kpɛ́í nkɛ kɛ tú wèè n tũ̀nní, ò n dɛunɛ̀mu, ò do yó mbo kɛ̀ m mu nyí bo. \v 31 M mɔ́mmuɔ n do í ò yɛ̃́. N nɛ́ kɔ̀tɛní kɛ ɑ̃ɑ̃̀ bɛnìtìbɛ̀ bɑ̀tɛ́mmù nɛ̀ mɛniɛ mmɛ kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ Isidɑyɛɛribɛɛ ò bɑntɛ́. \p \v 32 Kɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ bɛ́i nho kpɛ́í nkɛ dɔ̀: N yɑ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù cùtɛ́ní mɛ̀mmɛ kɛĩ́nkɛ̀ kɛ dònnɛ̀ dikpɛtìnɔ́nkperi kɛ còḿmú o ĩ́nkɛ̀. \v 33 Nh ɔ̃ɔ̃ í nhò yɛ̃́ Kuyie nkùù n tɔ̃nní kɛ̀ nh ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù nɛ̀ mɛniɛ, kuù n nɑ̀kɛ́ kɛ tú kɛ̀ n yɑ̀ kɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù cùtɛ́ní wèè ĩ́nkɛ̀, weè yóó nhɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù nɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù. \v 34 N dɛ nyɑ̀ kɛ nɑ́ɑ́ nkɛ tú ò tu Kuyie mBirɛ. \s1 Yesu yumɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kètibɛ̀ \p \v 35 Kɛ̀ dɛ̀ɛ wentɛ́, kɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ wɛ̃tɛní ò wee borɛ̀ nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ bɛ̀dɛ́bɛ̀. \v 36 Kɛ̀ Yesu mpɛ̃nkɛ́ kòo ò yɑ̀ kɛ dɔ̀: Ntɛnɛ̀ Kuyie mpebii. \p \v 37 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ bɛdɛ́ɛ keè ò bɛ́i ntì, kɛ́tũnnɛ Yesu. \v 38 Kɛ̀ Yesu wɛ̃ɛ̃tɛ kɛ́yɑ̀ bɛ̀ ò tũmmɛ̀ kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di wɑnti bɑ? Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Okótì, yé ɑ ɑ̃ dɛ̀? \v 39 Kòò dɔ̀: Kɔtɛnní kɛ̀ di bo yɑ̀ nh ɑ̃ dɛ̀. \p Kɛ̀ bɛ̀ɛ kɔtɛ kɛ́yɑ̀ ò ɑ̃ dɛ̀, kɛ́ nhò bonɛ̀ dɛ kó diyiè. Dɛ̀ do sɔ̃́ ntɛwebiètɛ̀ puotì mɛ̀nɑɑ̀ ndi kuyuoku. \p \v 40 Simɔɔ Piɛri nɑntɛ̀ Ãntidee, weè do tú bɛ̀ɛ̀ do kèè Isɑ̃ɑ̃ bɛ́immɛ̀ kɛ́tũnnɛ Yesu bɛ kóò mɔù. \v 41 Kɛ̀ Ãntidee mɑ́ɑ́nɛ̀ o kóo kótì Simɔɔ kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ti yɑ̀mu Kirisi, Kuyie ntɑ̃ɑ̃tɛ́ wè, \p \v 42 kóò niitɛ́ Yesu borɛ̀ kɛ̀ Yesu nhò wùó nkɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: A tú Simɔɔ nwe Sonɑɑsi kó dɛbirɛ, di mmɔ̀nnì bɛ̀ bo ndɑ yu kɛ tú Sefɑɑsi, dɛ̀ɛ̀ tu: Ditɑ̃́rì. \s1 Yesu yumɛ̀ Fidipu nɛ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛri \p \v 43 Kɛ̀ dɛ̀ɛ wentɛ́ kɛ̀ Yesu nkɔri Kɑdidee kɛ́conɛ̀ Fidipu kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N tũnnɛ. \p \v 44 Fidipu do tú Bɛtisɑidɑɑ ɛì kou nwe, bɛ̀ pɛitɛ́ dɛ̀ Ãntidee nɛ̀ Piɛri. \v 45 Kɛ̀ Fidipuu mɑ́ɑ́nɛ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛri kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ti yɑ̀mu Mɔyiisi nɛ̀ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑm̀bɛ̀ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ wèè kpɛ́í, Yesu Nɑnsɑrɛti kou Sosɛfu kó dɛbirɛ. \p \v 46 Kɛ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛrii ò bekɛ kɛ dɔ̀: Dɛ̀mɑrɛ̀ sɑ̀ɑ̀rɛ̀ bo nɑ kɛ́yɛ̀nní Nɑnsɑrɛti miɛkɑɑ̀? Kɛ̀ Fidipuu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kɔtɛní kɛ́yɑ̀. \p \v 47 Kɛ̀ Yesu yɑ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛri kòò kèríní kòo bɛ́i nkɛ dɔ̀: Isidɑyɛɛri mɔ́mmuɔ ntú yie, ò í mɔkɛ siyɑ́ɑ̀bìsí. \v 48 Kɛ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛrii ò bekɛ kɛ dɔ̀: A n yĩ̀ɛ̃́tɛ́ dɛ? Kɛ̀ Yesu dɔ̀: N do dɑ yɑ̀mu ɑ kɑri dìì mɔ̀nnì diteyuu, kɛ̀ Fidipu mu nyí dɑ yu. \v 49 Kɛ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛri dɔ̀: Okótì, ɑ tú Kuyie mBirɛ ndɛ, Isidɑyɛɛribɛ kóo kpɑ̀ɑ̀tì. \v 50 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: N dɑ nɑ̀kɛ́ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nkɛ tú n dɑ yɑ̀, ɑ kɑri dìì mɔ̀nnì diteyuu, dɛɛ̀ te kɑ̀ɑ tɑ̃́ ɑ bo yɑ̀ dɛ̀mɑrɛ̀ diɛrɛ̀ dɛ̀ɛ̀ pɛ̃ɛ̃tɛ́ diɛ. \v 51 Mɔ́mmuɔ nwe n di nɑ́ɑ́mmɛ̀ di bo yɑ̀ tiwɛtì kpetɛ́mɛ̀ kɛ̀ Kuyie ntɔ̃rɛ̀ dèkù kɛ cuutiní Onìtìbirɛ ĩ́nkɛ̀. \c 2 \s1 Yesu dɔ̀ɔ̀ tìì diɛtì ketitì \p \v 1 Kɛ̀ dɛ̀ mmɔkɛ yɛwe yɛ̀tɑ̃ɑ̃ti kɛ̀ mupotúòmù bɑnnii ɑ̃nnɛ́ Kɑnɑɑ, Kɑdidee kó kutempɛ̃ nkɛ̀ Yesu yɔ̃ ndɛ̀ bo. \v 2 Kɛ̀ bɛ̀ múnkɛɛ yú Yesu nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ dɛ kó mupotúòmù bɑnni. \v 3 Kɛ̀ mɛnɑɑ̀ ndeè kɛ̀ Yesu yɔ̃ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Mɛnɑɑ̀ ǹdóntɛ́. \v 4 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yɔ̃, fɔ̃́ɔ̃̀ bɑ́ n nɑ́kɛ́ n dò nkɛ́ dɔɔ̀ tì! M mɔ̀nnì mu nyí tùɔ̀kɛ. \p \v 5 Kòo yɔ̃ nɑ́kɛ́ bɛtɔ̃mbɛ̀ kɛ dɔ̀: Kòò di nɑ̀kɛ́ tì, di tì dɔ̀ɔ̀ timɔu. \p \v 6 Kɛ sɔ̃́ nsicee dɛ̀ bo sìkuɔ̀, bɛ̀ mɑɑ́nɛ̀ sì yɛtɑ̃́rɛ̀, Sifubɛ do ɔ̃ɔ̃ utɛ́ sì mɛniɛ nkɛ́hɔ́únɛ̀ bɛmɑ́ɑ̀ kɛ́bɑ́ntɛ̀ Kuyie. Bɑ́ tɛ̀, tɛ̀ do bo mbo dítírìbɛ̀ tɛkɔ̀ùtɛ̀ (100). \v 7 Kɛ̀ Yesu nɑ́kɛ́ bɛtɔ̃mbɛ̀ kɛ dɔ̀: Píɛnnɛ̀ sicèe sii mmɛniɛ. \p Kɛ̀ bɛ̀ɛ sì píɛ nfɛ́i fɛ́i. \v 8 Kòò dɔ̀: Yɛ̃ntɛ́nɛ̀ di mmɔ̀nnì kɛ́duɔ́ nwèè ni dibɑnni kó mutɔ̃mmú. \p Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò duɔ́. \v 9 Kòo yɑ́ɑ́kɛ́ mɛniɛ mmɛ̀ɛ̀ nɑɑ́ mmɛnɑɑ̀, nhò í mbɑntɛ́ dɛ kó mɛnɑɑ̀ nyɛ̀nní dɛ̀, kɛ̀ bɛtɔ̃mbɛ̀ biɛ mɛ nyɛ̃́ kɛ yɛ̃́ bɛɛ̀ dómɛ̀ dɛ kó mɛniɛ. \v 10 Wèè ni dibɑnni kòo yú wèè tóú o pokù kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Bɛtɔbɛ̀ ɔ̃ɔ̃ ketɛ́ kɛ́totí mɛnɑɑ̀ mmɛ̀ɛ̀ nɑɑti mɛ̀mmɛ kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ muɔ́ nkɛ deè bɛ̀ nɛ́ totí mɛ̀ɛ̀ í nɑɑti mɛsɑ̀ɑ̀ nkɛ̀ fɔ̃́ ndèntɛnɛ̀ mɛnɑtimɛ̀! \p \v 11 Dɛ kó tidiɛtì Yesu dɔ̀ɔ̀ tì Kɑnɑɑ, Kɑdidee kó kutempɛ̃ mmiɛkɛ, tiì tú tiketitì, ò dɔ̀ɔ̀ tì, kɛ bɛnkɛ ò kpeńnìmɛ̀, kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ dɔkɛɛ nhò tɑ̃́. \p \v 12 Dɛ kó difɔ̃nkúò kɛ̀ Yesu kɔtɛ Kɑpɛnnɑummu nɛ̀ o yɔ̃ nɛ̀ o nɛí nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kɛ dɔ̀ yɛwe sɑ́m̀pɔ́. \s1 Yesu do bɛ̀timɛ̀ bɛpotɑmbɛ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 21:12-13 nɛ̀ Mɑriki 11:15-17 nɛ̀ Duku 19:45-46) \p \v 13 Sifubɛ kó dibɑnni bɛ̀ tu dì diyentɛ́bɑnni kɛ̀ dìi tɔ́ɔ́nní kɛ̀ Yesu kɔtɛ Sedisɑdɛmmu, \v 14 kɛ́yɑ̀ bɛnìtìbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ fiiti inɑ̀ɑ̀kɛ nɛ̀ ipe nɛ̀ sinɔ́nkpeé Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kó kudɑ̀nkù miɛkɛ nɛ̀ bɛdítíceetibɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ kɑ̀ri tɑ́bùrìbɛ̀ tɑkɛ́. \v 15 Kòo dɔɔ̀ kuhɔ̃ũ didɑ́ù, kɛ́ bɛ̀ bɛ̀ti bɛmɔu nɛ̀ bɛ nɑ̀ɑ̀kɛ nɛ̀ bɛ pe kɛ díɛ́ bɛdítíceetibɛ̀ díítí kɛ́buɔ́ mbɛ tɑ́bùrìbɛ̀, \v 16 kɛ́nɑ́kɛ́ bɛ̀ɛ̀ fiiti sinɔ́nkpeé kɛ dɔ̀: Túótɛ́nɛ̀ di tɛrɛ̀ kɛ́yɛ̀, di bɑ́ɑ́ dɔɔ̀ n cicɛ cĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kupotɑɑ́ nkpɛtɛ. \p \v 17 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ dentɛní tìì wɑ̃̀ri kɛ tú: N Yiɛ̀ nKuyie n dɔ́mu ɑ cĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ n tuɔ̀ mmuhɑ̃ɑ̃́ nkɔ̃mɛ. \p \v 18 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Dɔɔ̀ tidiɛtì mɑtì kɛ̀ tí bɑntɛ́ kɛ dò nhɑ mɔkɛ kucɛ kɛ bo nɑ kɛ́dɔɔ̀ ɑ mɛ̀ ndɔ̀ɔ̀ dɛ̀. \p \v 19 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Pɔntɛnɛ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ̀ n wɛ̃tɛ kɛ́ tɛ̀ mɑɑ́ yɛwe yɛ̀tɑ̃ɑ̃ti miɛkɛ. \v 20 Kɛ̀ Sifubɛ dɔ̀: Tínti mɑɑ́ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ tɛ̀ yɛbie nsipísìnɑ̀ɑ̀ nɛ̀ yɛ̀kuɔ̀ kɛ̀ fɔ̃́ nnɛ́ bo tɛ̀ mmɑɑ́ yɛwe yɛ̀tɑ̃ɑ̃ti miɛkɑɑ̀? \p \v 21 Yesu do nɑ́ɑ́ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kpɛ́í nkɛ yɛ̃ nho mɔ́mmuɔ nwe. \v 22 Yesu yɑ̃̀ńtɛ́ dìì mɔ̀nnì kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ dentɛní ò sòò tì bɛ́immɛ̀, kɛ́yie nKuyie nnɑ́ɑǹtì tìì wɑ̃̀ri, nɛ̀ Yesu nɑ̀kɛ́ tì. \s1 Yesu yɛ̃́mɛ̀ tìì bo onìtì yɛ̀mmɛ̀ miɛkɛ \p \v 23 Yesu bo dìì mɔ̀nnì Sedisɑdɛmmu diyentɛ́bɑnni kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ pɛ́uu yɑ̀ ò dɔ̀ɔ̀ri tìì diɛtì kɛ́ nhò tɑ̃́. \v 24 Yesu mɛ nyí mbɛ̀ tɑ̃́ kɛ yɛ̃́ ò yɛ̃́mɛ̀ bɛ yɛ̀mmɛ̀ bɛmɔu. \v 25 Dɛ̀ do í dò mbɛ̀ɛ ò nɑ̀kɛ́ onìtì dòmmɛ̀, ò do yɛ̃́mu nɛ̀ omɑ́ɑ̀ tìì bo onìtì yɛ̀mmɛ̀ miɛkɛ. \c 3 \s1 Yesu nɑ̀kɛ́ tì Nikodɛmmu \p \v 1 Onìtì mɔù weè do bo Fɑdisĩɛ̃bɛ kó fɛnɑfɛ miɛkɛ, kòo yetìrì tu Nikodɛmmu, kòò tu Sifubɛ kóò kótì. \v 2 Kòo kɔtɛ kɛyènkɛ̀ mɑkɛ̀ Yesu borɛ̀ kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: Okótì, ti yɛ̃́mu kɛ dò nKuyie nkuù dɑ tɔ̃nní kɑ̀ɑ bo ti nɑ́kɛ́ ku nɑ́ɑǹtì, kɛ yɛ̃́ òmɔù bɑ́ɑ́ nɑmɛ̀ kɛ́dɔɔ̀ ɑ mɛ̀ ndɔ̀ɔ̀ri tìì diɛtì kɛ̀ Kuyie nyí ò bonɛ̀. \v 3 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yóó dɑ nɑ́kɛ́ timɔ́mmɔnti nti, kɛ̀ bɛ̀ í pɛitɛ́ onìtì mɛpɑ̀mmɛ̀ ò bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́yɑ̀ Kuyie nkpɑ̀ɑ̀tìyuu. \v 4 Kɛ̀ Nikodɛmmu dɔ̀: Bɛ̀ bo yĩ́mɛ kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́pɛitɛ́ onitikótì? Ò bo nɑ kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́tɑ o yɔ̃ pɔutì kɛ̀ bɛ̀ɛ ò pɛitɑ́ɑ̀? \v 5 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Timɔ́mmɔnti nti n dɑ nɑ̀kɛ́mɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ í pɛitɛ́ onìtì nɛ̀ mɛniɛ nnɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù ò bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́tɑ Kuyie nkpɑ̀ɑ̀tìyuu miɛkɛ. \v 6 Onìtì pɛitɛ́ wè tu onìtì nwe kɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù pɛitɛ́ wè tu Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù kou. \v 7 Dɛ̀ bɑ́ɑ́ dɑ di n dɑ nɑ̀kɛ́mɛ̀ kɛ tú: Di dò mbɛ̀ di pɛitɛ́ mɛpɑ̀mmɛ̀. \v 8 Kuyɑɑkù ɔ̃ nfuuti kù dɔ́ kɛ̀ɛ̀ bíɛ́kɛ̀ nkɛ̀, kɑ̀ɑ yo kù nɑmpúmɛ̀, ɑ mɛ nyí yɛ̃́ kù ìtɛ́ní dɛ̀ yoo kù kɔ̀ri kɛ̀. Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù pɛitɛ́ wè o kpɛrɛ mɛ ndò. \v 9 Kɛ̀ Nikodɛmmu dɔ̀: Dɛ̀ yóó yĩ́mɛ kɛ́dɔɔ̀? \v 10 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Fɔ̃́ nwèè tu Isidɑyɛɛribɛ miɛkɛ ikuɔ́ wɑ̃ɑ̃̀bɛ̀ kóo kótì ɑ í tì yɛ̃́ɑ̀? \v 11 N dɑ nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe: Ti nɑ́ɑ́ ti yɛ̃́ tì nti nɛ̀ ti yɑ̀ tì, di mɛ nyí dɔ́ kɛ́ tì yie. \v 12 Kɛ̀ n di nɑ́ɑ́ kutenkù kpɛti kɛ̀ dì í tɑ̃́, di bo yĩ́mɛ kɛ́ntɑ̃́ n di nɑ́ɑ́ ndìì mɔ̀nnì kɛĩ́nkɛ̀ kpɛti? \v 13 Òmɔù í dèkɛ kɛĩ́nkɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ í tú Onìtìbirɛ, dɛ̀ɛ̀ cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀. \v 14 Mɔyiisi do còńnɛ́ mɛ̀ɛ̀ botí fɛmɑ́tìwɑ̀ɑ̀fɛ̀ dikpɑ́ɑ̀ miɛkɛ, mɛɛ̀ botí nku bɛ̀ yóó bɑɑkɛ́mɛ̀ Onìtìbirɛ kudɔú kɛ́cónnɛ́. \v 15 Dɛ mɔ̀nnì bɛ̀ɛ̀ ò tɑ̃́ kɛ̀ bɛ̀ mmɔkɛ mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 16 Kɛ yɛ̃́ Kuyie mmɛ̀nkɛ dɔkɛmɛ̀ kutenkù, kɛ duɔnní ku Birɛ dɛ̀ɛ̀ bo dɛmɑ́ɑ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ̀ dɛ̀ tɑ̃́ bɛ̀ bɑ́ɑ́ kú, bɛ̀ mmɔkɛ mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 17 Kuyie nyí duɔnní ku Birɛ kɛ̀ dɛ̀ bo bekɛ́nɛ̀ kutenkù, kù dɛ̀ duɔnní kɛ̀ dɛ̀ bo kù dɛɛtɛ́mu. \v 18 Wèè tɑ̃́ Kuyie mBirɛ kù bɑ́ɑ́ ò bekɛ́nɛ̀, wèè mɛ nyí dɛ̀ tɑ̃́ kù ò bekɛ́nɛ̀ kɛ dèèmu, kɛ yɛ̃́ ò yetɛmɛ̀ Kuyie mBirɛ dɛ̀ɛ̀ bo dɛmɑ́ɑ̀. \v 19 Ntɛ Kuyie mbeéntì tú tì: Kuwenniku kɔ̀tɛnímu kutenkù kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ dɔkɛ dibiìnnì kɛ̀ dɛ̀ pɛ̃ɛ̃tɛ́ kuwenniku, kɛ yɛ̃́ bɛ dɔɔ̀rìmɛ̀ tumɛ̀ mɛyɛimɛ. \v 20 Wèè dɔ̀ɔ̀ri mɛyɛi nhò í dɔ́ kuwenniku, ò ɔ̃ mbo dibiìnnì miɛkɛ nkɛ, ò dɔ̀ɔ̀ri mɛ̀ɛ̀ yɛi nyɑ̀ɑ̀ bo feitɛ́ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í. \v 21 Wèè mɛ ndɔ̀ɔ̀ri dɛ̀ɛ̀ wenni ò ɔ̃ mbo kuwenniku miɛkɛ nkɛ kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ bo yɑ̀ ò dɔ̀ɔ̀rimɛ̀ Kuyie ndɔ́ dɛ̀. \s1 Yesu nɛ̀ Isɑ̃ɑ̃-Bɑtiisi \p \v 22 Yesu nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ kɔtɛ Sudee kó kutempɛ̃ nkɛ dɔ̀ yɛwe sɑ́m̀pɔ́ kòo ɑ̃ɑ̃̀ bɛnìtìbɛ̀ bɑ̀tɛ́mmù. \v 23 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ pɛ́u nkɔrìní Isɑ̃ɑ̃ borɛ̀ kòò bɛ̀ ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù Enɔɔ, Sɑdimmu tɑkɛ́, kɛ yɛ̃́ mɛniɛ ndɛ̀ sũmɛ̀. \v 24 (Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ bɛ̀ mu nyí kpetínnɛ́ Isɑ̃ɑ̃.) \p \v 25 Sifu mɔù nɛ̀ Isɑ̃ɑ̃-Bɑtiisi tɑncɔ́ùmbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ nnɛì Isɑ̃ɑ̃ ɑ̃ɑ̃̀ wèè bɑ̀tɛ́mmù kpɛ́í. \v 26 Kɛ̀ bɛ̀ɛ kɔtɛ kɛ́nɑ́kɛ́ Isɑ̃ɑ̃ kɛ dɔ̀: Okótì, nɛ̀ wè di sòò bo Suditɛ̃ɛ̃ kó nyɑ́ɑ̀, ɑ sòò nɑ́ɑ́ nwèè kpɛ́í, weè ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ bɛmɔu kɔ̀rì o borɛ̀. \v 27 Kɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Onìtì mɔ̀kɛ dɛ̀ Kuyie nkuù dɛ̀ nhò duɔ́. \v 28 N sòò di nɑ̀kɛ́mu weti weti kɛ dɔ̀: Míì í tú Kirisi, Kuyie ntɑ̃ɑ̃tɛ́ wè, n niitɛ́ní kɛ bo nɑ́kɛ́ o kpɛ́í nkɛ. \v 29 Onìtì ɔ̃ ntóú o pokù kòo nɛ́po còḿmú kɛ yo o tɑmmɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ ò nɑɑti mɛ̀ɛ̀ botí, n kpɛrɛ mɛ ndo. \v 30 Ò dò nkɛ́ndɛ́úkúmu kɛ̀ n kɛ̃́kú. \s1 Kɛĩ́nkɛ̀ kou nɛ̀ kɛtenkɛ̀ kou dɛ kó tinɑ́ɑǹtì \p \v 31 Wèè bonní kɛĩ́nkɛ̀ weè bɑkɛ́ dɛmɔu, wèè bo kɛtenkɛ̀ kòò tu kɛtenkɛ̀ kou, kɛ nɑ́ɑ́ nkɛtenkɛ̀ kó tinɑ́ɑǹtì. Wèè bonní kɛĩ́nkɛ̀ weè bɑkɛ́ dɛmɔu. \v 32 Kɛ nɑ́ɑ́ nhò kèè tì nɛ̀ ò yɑ̀ dɛ̀ Kuyie mborɛ̀, òmɔù mɛ nyí tì yie. \v 33 Wèè tì yie nhò bɑntɛ́mu kɛ dò nKuyie ntú timɔ́mmɔnti kɔku nku. \v 34 Kuyie ntɔ̃nní wè weè nɑ̀ɑ́ nku kpɛti kɛ yɛ̃́ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù ò pìɛ́kɛ́mɛ̀ kɛ í mɔkɛ kumɑ̀nku. \v 35 Kuyie ndɔ́mu ku Birɛ, kɛ dɛ̀ duɔ́ ndɛmɔu kɛ̀ dɛ̀ bɑkɛ́. \v 36 Wèè tɑ̃́ Kuyie mBirɛ ò mɔ̀kɛmu mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀, kɛ̀ wèè í tɑ̃́ Kuyie mBirɛ ò bɑ́ɑ́ mù pɛ̀tɛ́, Kuyie mmiɛkɛ bo nhò cɔ̀ú. \c 4 \s1 Yesu nɛ̀ Sɑmmɑrii kóo nitipòkù \p \v 1 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ keè Yesu mɔ̀ɔ̀tɛmɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ sũnɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ kɔbɛ kòò bɛ̀ ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù. \v 2 Weti weti, Yesu do í ɑ̃nnɛ́ òmɔù bɑ̀tɛ́mmù, ò tɑncɔ́ùmbɛ̀ bɛɛ̀ do ɑ̃ɑ̃̀ bɑ̀tɛ́mmù. \v 3 Yesu kèè dìì mɔ̀nnì bɛ̀ nɑ́ɑntɛmɛ̀ o kpɛ́í nkɛ́ítɛ́ Sudee kɛ́nkɔri Kɑdidee, \v 4 kɛ̀ dɛ̀ ndò nwèe yɛ̀ Sɑmmɑrii. \p \v 5 Kòo tuɔkɛ Sɑmmɑrii kó dihɛì mɑrì, bɛ̀ tú di Sisɑɑ, kɛ̀ dì tɔ̀kɛ́nɛ̀ Sɑkɔbu do duɔ́ nkùù pɑku o birɛ Sosɛfu. \v 6 Kɛ̀ Sɑkɔbu do keú tɛ̀ɛ̀ bintɛ dɛ̀ bo. Kɛ sɔ̃́ ndiyiè còḿmú yɛyɔ kɛ̀ Yesu ɔu kɛ́kɑroo tɛbintɛ tɑkɛ́. \p \v 7 Kɛ̀ Sɑmmɑrii kóo nitipòkù mɔùu kɔtɛní kɛ bo dó mɛniɛ, kɛ̀ Yesu dɔ̀: M pɑ̃ mɛniɛ nkɛ̀ n yɑ̃̀. \v 8 (Dɛ̀ do sɔ̃́ nho tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɑ dihɛì ndi kɛ bo dontɛ́ mudiì.) \v 9 Kɛ̀ dɛ̀ɛ di dɛ kóò nitipòkù kòo dɔ̀: Dɛ̀ yĩ́mɛ fɔ̃́ nSifu kɑ̀ɑ m mɔ́ú mɛniɛ mí nSɑmmɑrii kou kɛ bo yɑ̃̀? (Sifubɛ í nɑɑtinɛ̀ Sɑmmɑrii kɔbɛ.) \v 10 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kɑ̀ɑ do nyɛ̃́ Kuyie mpɑ̃ɑ̃ ndɛ̀, kɛ yɛ̃́ wèè dɑ mɔ́ú mɛniɛ kɛ bo yɑ̃̀, fɔ̃́ɔ̃̀ nɑ nhò mɔɔ kòo dɑ pɑ̃ mɛniɛ mmɛ̀ɛ̀ duɔ̀ mmufòmmu. \v 11 Kòo nitipòkùu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Okótì, ɑ í mɔkɛ dihɔnnì kɛ̀ tɛbintɛ cũmpúrì, ɑ bo yĩ́mɛ kɛ́nintɛ mɛniɛ? \v 12 A yɛ̀mmɛ̀ do nhɑ dɛunɛ̀mu ti yɑ̀ɑ̀rì Sɑkɔbu wèè do yɔ̃ ndɛ kó tɛbintɛ kó mɛniɛ nnɛ̀ o bí nɛ̀ o wũɔ̃ kɛ ku kɛ tɛ̀ nti yóunɑ̀ɑ̀? \v 13 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Wèè bo yɑ̃̀ mɛniɛ mmiɛ sinɛ́yɛ̃ĩ wɛ̃ti kɛ bo ò pĩ̀ḿmu. \v 14 Wèè mɛ mbo yɑ̃̀ mɛniɛ nh ò pɑ̃mɛ̀ sinɛ́yɛ̃ĩ tɛ̃́nkɛ bɑ́ɑ́ ò pĩ, mɛ̀ bo nɑɑ́ ntɛbintɛ kɛ́mpũɔ̃̀ nho miɛkɛ, koò duɔ̀ mmufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 15 Kòo nitipòkùu bɛ́i nkɛ dɔ̀: Okótì m pɑ̃ dɛ kó mɛniɛ kɛ̀ sinɛ́yɛ̃ĩ tɛ̃́nkɛ bɑ́ m pĩ́ kɛ̀ n wɛ̃tɛní diɛ mmudúò. \v 16 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Kɔtɛ kɛ yúní ɑ dɔù. \v 17 Kòo nitipòkùu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N yí mɔkɛ n dɔù. Kɛ̀ Yesu dɔ̀: A nɑɑtimu ɑ mɛ ntúmɛ̀ ɑ í mɔkɛ ɑ dɔù. \v 18 A bɛ́i mɔ́mmuɔ nwe, kɛ yɛ̃́ ɑ yenkɛmɛ̀ bɛnitidɑɑbɛ̀ bɛ̀nùmmù, kɑ̀ɑ mɛ̀ mbo wè yíe nyí tú ɑ dɔù. \v 19 Kòo nitipòkùu bɛ́i nkɛ dɔ̀: Okótì, m bɑntɛ́mu, ɑ tú Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò nwe. \v 20 Tínti Sɑmmɑrii kɔbɛ ti yɛmbɛ̀ ɔ̃ mbɑ́ɑ́ nKuyie ndi ntɑ̃rì ĩ́nkɛ̀ nkɛ. Kɛ̀ díndi Sifubɛ kɛ̀ di tú Sedisɑdɛmmu nwe ti dò nkɛ́ nkù bɑ̀ɑ́mmɛ̀. \v 21 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Onitipòkù fɔ̃́, ɑ nyɛ̃́ kɛ tú dɛ mɔ̀nnì kpɑɑnímu kɛ̀ bɛ̀ tɛ̃́nkɛ í yó mbɑ́ɑ́ nKuyie di ntɑ̃rì ĩ́nkɛ̀ nɛ̀ Sedisɑdɛmmu. \v 22 Díndi Sɑmmɑrii kɔbɛ di í yɛ̃́ di bɑ́ɑ́ mmù, tínti Sifubɛ ti yɛ̃́mu ti bɑ́ɑ́ mmù, kɛ yɛ̃́ mɛdɛɛtímɛ̀ bonnímɛ̀ Sifubɛ borɛ̀ ndɛ. \v 23 Dɛ mɔ̀nnì duunnímu kɛ tùɔ̀kɛní, bɛ̀ɛ̀ tũ̀ nKuyie nnɛ̀ timɔ́mmɔnti kɛ̀ bɛ̀ bo nkù bɑ́ɑ́ nnɛ̀ timɔ́mmɔnti nɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù, Kuyie ndɔ́ muù bɑ́ɑmmu botí. \v 24 Kuyie ntú muyɑɑ́ mmu, bɛ̀ɛ̀ kù bɑ́ɑ́ mbɛ̀ do nkɛ́ nkù bɑ́ɑ́ nnɛ̀ timɔ́mmɔnti nti, nɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù. \v 25 Kòo nitipòkùu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yɛ̃́mu kɛ dò nKirisi Kuyie ntɑ̃ɑ̃tɛ́ wè kɔ̀riní, ò bo kɔtɛní dìì mɔ̀nnì ò bo ti nɑ́kɛ́ dɛmɔu. \v 26 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Mí nwèè dɑ nɑ́ɑ́nnɛ̀, míì ò tú. \p \v 27 Dɛ mɔ̀nnì kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ wɛ̃̀tɛní, kɛ nsɔ̃́ mbɛ̀ nɑ̀ɑ́, kɛ̀ dɛ̀ɛ bɛ̀ di, bɛ̀ mɛ nyí ndɑ̀ɑ́tí kɛ bekɛ onitipòkù wɑnti mù yoo Yesu ò nɑ̀ɑ́nnɛ̀ mùù kpɛ́í. \p \v 28 Kòo nitipòkùu yóu o dúù dɛborɛ̀ kɛ́wɛ̃tɛ dihɛì kɛ́nɑ́kɛ́ kɛ dɔ̀: \v 29 Kɔtɛnní kɛ́yɑ̀ wèè n nɑ̀kɛ́ n dɔ̀ɔ̀ dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀, Kirisi bo nní nwe. \p \v 30 Kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ɛ ítɛ́ní kɛ́kɔtɛní Yesu borɛ̀. \p \v 31 Kɛ nsɔ̃́ kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ ò bɑ̀ɑ́ nkɛ tú: Okótì, ɑ bɑ́ɑ́ diɑ̀? \v 32 Kòo bɛ̀ nɑ́kɛ́ kɛ dɔ̀: N kó mudiì di í mù yɛ̃́. \p \v 33 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ mbékú bɛtɔbɛ̀ kɛ tú: Òmɔù weè sɑ̀ɑ̀ ò duɔ́ nkòò diɑ̀? \p \v 34 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N kó mudiì tú m bo dɔɔ̀mɛ̀ wèè n tɔ̃nní ò dɔ́ dɛ́, kɛ́deè mutɔ̃mmú ò n duɔ́ mmù. \v 35 Díndi tú bɛtɑ̃̀ɑ̃̀bɛ̀ kpɑɑ́ bɛ̀nɑ̀ɑ̀ kɛ̀ tidiitìi bi, mi nnɛ́ di nɑ́ɑ́mmu kɛ tú: Wéntɛ́nɛ̀ dɛpɑɑ tidiitì bimu kɛ bɑɑ mukɔ̃ũ̀. \v 36 Wèè kɔ̃ũ tidiitì ò mɔ̀kɛmu o kó tiyeti, kɛ tíkíí tidiitì mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀ mu kpɛ́í. Wèè buɔtì nɛ̀ wèè kɔ̃ũ bɛ wɛ̀ì dimɑ́ɑ̀ ndi. \v 37 Kɛ̀ dɛ̀ dò mmɛmmɛ tìì nɑ́ɑǹtì tú yie mbuɔtì kòo tɔù kɔ̃ũ, tì tú timɔ́mmɔnti nti. \v 38 N di tɔ̃ nkɛ̀ di kɔ̃ũ tìì diitì díì í ti kùútí, bɛtɔbɛ̀ bɛɛ̀ tì kùútí kɛ di dɛì. \p \v 39 Kɛ̀ Sɑmmɑrii kɔbɛ pɛ́uu yie nYesu, onitipòkù bɛ̀ nɑ̀kɛ́ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nkɛ tú: Ò n nɑ̀kɛ́mu n dɔ̀ɔ̀ dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀. \v 40 Kɛ̀ bɛ̀ɛ kɔtɛní Yesu borɛ̀ kóò bɑ́ntɛ̀ kɛ dɔ̀ wè nkpɑɑ́, kòo yie nkɛ́nkpɑɑ́ kɛ dɔ̀ yɛwe yɛ̀dɛ́ɛ̀. \v 41 Kɛ̀ kusṹkùu keè ò bɛ̀ nɑ̀ɑ́ ntì kɛ́yie nkɛ́ nhò tɑ̃́, \v 42 kɛ́nɑ́kɛ́ onitipòkù kɛ dɔ̀: Dɛ í tú ɑ ti nɑ̀kɛ́ tì, tiì te kɛ̀ ti yie koò tɑ̃́. Ti mɔ́mmɔmbɛ ti kèèmu ò nɑ̀ɑ́mmɛ̀ kɛ bɑntɛ́ kɛ dò nhò tu kutenkù kumɔu kó Odɛɛtíwè. \s1 Yesu miɛkùnnɛmɛ̀ onitidiɛwè birɛ \r (Wéntɛ́ Duku 7:1-10, 17:5) \p \v 43 Yɛwe yɛ̀dɛ́ɛ̀ kó difɔ̃nkúò kɛ̀ Yesu ítɛ́ kɛ́nkɔri Kɑdidee. \v 44 Bɑ́ nɛ̀ ò do mɛ mbɛ́immɛ̀ kɛ dɔ̀: Bɛ̀ ɔ̃ɔ̃ í ndé Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò mɔù o ɛì miɛkɛ. \v 45 Ò tùɔ̀koo dìì mɔ̀nnì Kɑdidee kɛ̀ bɛ̀ɛ ò cɔutɛ́ mɛsɑ̀ɑ̀, kɛ yɛ̃́ bɛ̀ do kɔ̀tɛmɛ̀ diyentɛ́bɑnni Sedisɑdɛmmu kɛ́yɑ̀ ò dɔ̀ɔ̀ dɛ̀. \p \v 46 Kɛ̀ Yesu ítɛ́ kɛ́kɔtɛ Kɑnɑɑ ò do cèètɛ dɛ̀ mɛniɛ nkɛ̀ mɛ̀ɛ nɑɑ́ mmɛnɑɑ̀, kɛ sɔ̃́ nhonitidiɛwè mɔù dɛ̀ bo kɛ yɛ̀nní Kɑpɛnnɑummu, kòo birɛ mɔ. \v 47 Kòo keè kɛ̀ bɛ̀ tú Yesu ìtɛ́ní Sudee kɛ tùɔ̀kɛní Kɑdidee, kòo kɔtɛ kóò bɑ́ntɛ̀ kɛ dɔ̀: M birɛ dɛɛ̀ mɔ nkɛ duúnnɛ̀ mukṹṹ, ti kò nkɑ̀ɑ dɛ̀ miɛkùnnɛ. \v 48 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ n yí dɔ̀ɔ̀ tidiɛtì nɛ̀ mɛdɔɔ̀rìmɛ̀ cɑ̀mmɛ̀ di ɔ̃ɔ̃ í ntɑ̃́! \v 49 Kɛ̀ weè nitidiɛwè nhò bɑ́ɑ́ nkɛ tú: Okótì! Tí kò nkɛ̀ m birɛ mu nyí kú. \v 50 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kò! Nkɑ̀ɑ birɛ miɛtɛ́mu. \p Kòo yie nYesu ò nɑ̀kɛ́ tì kɛ́kétɛ́, \v 51 kɛ́nkũnti, kòo tɔ̃mbɛ̀ɛ ò co kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A birɛ miɛtɛ́mu. \p \v 52 Kòo bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ dɛ̀ tɔ̃ũkɛ ɔ̃mmɔ̀nnì? Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ò wee miɛtɛ́mu tɛwebiètɛ̀ mɛ̀mɑ́ɑ̀ mɔ̀nnì. \p \v 53 Kɛ̀ dɛbirɛ cicɛɛ bɑntɛ́ kɛ dɔ̀ Yesu wee ò nɑ̀kɛ́ dìì mɔ̀nnì ndi kɛ dɔ̀: A birɛ miɛtɛ́mu. Wenwe nɛ̀ o cĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɔbɛ kɛ̀ bɛ̀ɛ yie nkɛ́ntɑ̃́ Yesu. \p \v 54 Yesu do yìɛ́ kɛ́dɔɔ̀ tiì diɛtì dɛ́ríntì ò ìtɛ́ní dìì mɔ̀nnì Sudee kɛ wɛ̃̀tɛní Kɑdidee. \c 5 \s1 Yesu miɛkùnnɛmɛ̀ wèè mɔ nyɛbie nsipísìtɑ̃ɑ̃ti nɛ̀ yɛ̀ni \p \v 1 Dɛ kó difɔ̃nkúò kɛ̀ Sifubɛɛ ɑ̃nnɛ́ dibɑnni mɑrì Sedisɑdɛmmu kɛ̀ Yesu kɔtɛ. \v 2 Kɛ̀ dibòrì mɑrì bo kɛ̀ bɛ̀ dì tu Ipe kó dibòrì, kɛ̀ kubinku mɑkù dɛ̀ bo kɛ̀ bɛ̀ kù yu nɛ̀ ebedee kɛ tú Bɛtɛsitɑɑ, kɛ̀ bɛ̀ kù cɛ̃̀ɛ̃̀tɛ tifiiti tìnùmmù. \v 3 Kɛ̀ bɛmuɔmbɛ pɛ́u duɔ́ ti miɛkɛ, tiyũ̀ɔ̃̀ntì, nɛ̀ yɛkpĩɛ̃̀ nɛ̀ tihɔ̀ùtì. [Bɛ̀ do ɔ̃ mbɑɑ mɛniɛ mbo nɑmpɛmɛ̀ mmɛ, \v 4 kɛ yɛ̃́ Kuyie ntɔ̃nnì mɑrì do ɔ̃ɔ̃ cútɛ́nímɛ̀ kɛ́nɑmpɛ mɛniɛ nkòo muɔnti wèè niitɛ́ kɛ tɑ, wèe miɛtɛ́, bɑ́ kòo mɔ mmùù mɔmmú botí.] \v 5 Kòo nìtì mɔù dɛ̀ bo kɛ mɔ nkɛ tùɔ̀kɛ yɛbie nsipísìtɑ̃ɑ̃ti nɛ̀ yɛ̀ni. \v 6 Kɛ̀ Yesu ò yɑ̀ kòò duɔ́, kòo bɑntɛ́ ò dɛ̀ bomɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ mɔ̀ntɛ, kóò bekɛ kɛ dɔ̀: A dɔ́ kɛ́miɛtɑ́ɑ̀? \v 7 Kòo muɔntii ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Okótì n yí mɔkɛ òmɔù wèè bo n tɑnnɛ́ kubinku miɛkɛ, kɛ̀ mɛniɛ nnɑmpɛ kɛ̀ nh ɑ̀rì kɛ bo tɑ otɔù weè ɔ̃ɔ̃ niitɛ́ kɛ́tɑ. \v 8 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ítɛ́! Túótɛ́ ɑ mìɛ̀kù kɛ́kétɛ́. \p \v 9 Dɛndɛ bɑ̀mbɑ̀ nkòò miɛtɛ́ kɛ́túótɛ́ o mìɛ̀kù kɛ́kétɛ́. \p Dɛ̀ do tú tɛom̀pùtɛ̀ yiè ndi. \v 10 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ cimu ɑ bo ntɔmɛ̀ ɑ mìɛ̀kù tɛom̀pùtɛ̀ yiè. \v 11 Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Wèè m miɛkùnnɛ, weè yɛ̃ n túótɛ́ m mìɛ̀kù kɛ́kétɛ́. \v 12 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Weninwe wèè mɛ nyɛ̃? \p \v 13 Dɛ kóo nìtì mɛ ndo í yɛ̃́ wènwe, ditĩ̀nnì diì do sũ kɛ̀ Yesu tɑroo di miɛkɛ. \p \v 14 Dɛ kó difɔ̃nkúò kɛ̀ Yesu ò yɑ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A mɛ mmiɛtɛ́mɛ̀ ɑ tɛ̃́nkɛ bɑ́ɑ́ dɔɔ̀ mɛyɛi, dɛdiɛrɛ̀ yɑ̀ɑ̀ bo dɑ tuɔkɛní. \p \v 15 Kɛ̀ dɛ kóo nìtìi kɔtɛ kɛ́nɑ́kɛ́ Sifubɛ kɛ dɔ̀: Yesu weè m miɛkùnnɛ. \v 16 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ Sifubɛ nkpɑnnɛ̀ Yesu wè ò miɛkùnnɛ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í ntɛom̀pùtɛ̀ yiè. \v 17 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N cicɛ pĩ́mmu mutɔ̃mmú sɑ̃́ɑ̃̀ kɛ̀ m múnkɛ pĩ́. \p \v 18 Kɛ̀ Sifubɛ ndɔ́ kóò kùɔ, dɛ̀ í tú ò dɔ̀ɔ̀ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í ndɛ̀ɛ̀ ci tɛom̀pùtɛ̀ yiè mɑ́ɑ̀, ò yɛ̃ mmɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nho cicɛ tú Kuyie nkɛ ɛrìnɛ̀ omɑ́ɑ̀ Kuyie. \s1 Kuyie nduɔ́mmɛ̀ ku Birɛ muwɛ̃rímú \p \v 19 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, dɛbirɛ í dɔɔri dɛ̀mɑrɛ̀ nɛ̀ dɛmɑ́ɑ̀. Dɛ̀ wùó nkɛ̀ dɛ cicɛ dɔɔri dɛ̀, dɛ̀ dɛ ndɔɔri. Dɛ cicɛ dɔɔri dɛ̀ dɛ̀ múnkɛ dɛ ndɔɔri. \v 20 Dɛbirɛ cicɛ dɛ̀ dɔ́mu kɛ dɛ̀ bɛnkú ò dɔ̀ɔ̀ri dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ dɛmɔu, kɛ yóó dɛ̀ bɛnkɛ mutɔ̃mmú diɛmù, kɛ̀ dɛ̀ɛ mù dɔ̀ɔ̀ kɛ̀ dɛ̀ di di. \v 21 Cicɛ Kuyie nduɔ̀ mmɛ̀ɛ̀ botí kɛ̀ bɛcíríbɛ̀ yɑ̃́nnì, mɛɛ̀ botí nku dɛbirɛ duɔ̀mmɛ̀ mufòmmu dɛ̀ mù dɔ́nɛ̀ wè. \v 22 Cicɛ Kuyie nyí bekùnɛ̀ òmɔù, kù duɔ̀ nku Birɛ ndɛ muwɛ̃rímú mumɔu, kɛ̀ dɛ̀ bo bekɛ́nɛ̀ bɛnìtìbɛ̀. \v 23 Kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ bɛmɔuu dɛ́úkùnnɛ dɛbirɛ, kɛ́ndònnɛ̀ bɛ̀ dɛ́úkùnkomɛ̀ dɛ cicɛ. Wèè í dɛ́úkùnko dɛbirɛ ò í dɛ́úkùnko dɛ cicɛ wèè dɛ̀ tɔ̃nní. \p \v 24 Kɛ̀ Yesu yíɛ́ kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, wèè kemmu n nɑ́ɑǹtì kɛ dɔ́ wèè n tɔ̃nní ò mɔ̀kɛmu mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀, bɛ̀ bɑ́ɑ́ ò bekɛ́nɛ̀. Ò yɛ̀mu mukṹṹ mmiɛkɛ kɛ tɑ mufòmmu miɛkɛ. \v 25 N di nɑ́ɑ́ timɔ́mmɔnti nti, dɛ mɔ̀nnì tùɔ̀kɛ kɛ dèèmu, kɛ̀ bɛcíríbɛ̀ bo keè Kuyie mBirɛ tɑmmɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ̀ mɛ̀ kèè kɛ̀ bɛ̀ nfòù sɑ̃́ɑ̃̀. \v 26 Cicɛ Kuyie mmɔ̀kɛ mɛ̀ɛ̀ botí mufòmmu, mɛɛ̀ botí nku kù duɔ́mmɛ̀ ku Birɛ mufòmmu kɛ̀ dɛ̀ mù mɔ̀kɛ. \v 27 Kòò dɛ̀ duɔ́ mmuwɛ̃rímú kɛ̀ dɛ̀ bo bekɛ́nɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ kɛ yɛ̃́ dɛ̀ túmɛ̀ Onìtìbirɛ. \v 28 Dɛ̀ bɑ́ɑ́ di di, dɛ mɔ̀nnì duunnímu kɛ̀ bɛcíríbɛ̀ bo keè Onìtìbirɛ tɑmmɛ̀, \v 29 kɛ́yɑ̃́ntɛ́ kɛ́yɛ̀nní ifɔ̃ti miɛkɛ. Bɛ̀ɛ̀ dɔ̀ɔ̀ri mɛsɑ̀ɑ̀ nkɛ̀ bɛ̀ɛ tɑ mufòmmu miɛkɛ, bɛ̀ɛ̀ dɔ̀ɔ̀ri mɛyɛi nkɛ̀ bɛ̀ɛ bɛ̀ bekɛ́nɛ̀. \s1 Yesu í wɑnti bɛnìtìbɛ̀ nhò sɑ̃ntí \p \v 30 N yí yóó nɑ kɛ́dɔɔ̀ tìmɑtì nɛ̀ m mɑ́ɑ̀, m bekù n cicɛ yɛ̃ nni mbekù mɛ̀mmɛ, kɛ̀ m beéntì wetí kɛ yɛ̃́ n yí wɑntimɛ̀ kɛ́dɔɔ̀ n dɔ́ dɛ̀. N dɔɔri wèè n tɔ̃nní ò dɔ́ dɛ̀ndɛ. \v 31 Kɛ̀ míì nɑ̀ɑ́ m mɑ́ɑ̀ kpɛ́í n nɑ́ɑǹtì bɑ́ ntú timɔ́mmɔnti. \v 32 Otɔù mɔù weè nɑ̀ɑ́ n kpɛ́í, kɛ̀ n yɛ̃́ kɛ dò nhò nɑ̀ɑ́ ntì n kpɛ́í ntì tu timɔ́mmɔnti. \v 33 Di tɔ̃mmu bɛnìtìbɛ̀ Isɑ̃ɑ̃ borɛ̀, kòò nɑ̀kɛ́ ò yɛ̃́ tì timɔ́mmɔnti ĩ́nkɛ̀. \v 34 N yí dɔ́ bɛ̀ɛ nɑ́kɛ́ n kpɛ́í, m bɛ́i nyIsɑ̃ɑ̃ kpɛ́í kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ di cootɛ́mu. \v 35 Isɑ̃ɑ̃ do dònnɛ̀ fìtírɛ̀ ndɛ kɛ mìítɛ́, kɛ̀ di yie nkɛ yɑ̃̀nkɛ̀ sɑ́m̀pɔ́ o wenniku miɛkɛ. \v 36 M pĩ́ mmùù tɔ̃mmú dɛumu kɛ pɛ̃ɛ̃tɛ́ Isɑ̃ɑ̃ kɔ̃mu, muù bɛnkú kɛ dò nKuyie nni ntɔ̃nní. \v 37 N cicɛ wèè n tɔ̃nní ò nɑ̀ɑ́mmu n kpɛ́í. Di í kèè o tɑmmɛ̀ diyiè mɑrì, di mɛ nyí ò yɑ̀ diyiè mɑrì. \v 38 O nɑ́ɑǹtì í kɑrì di miɛkɛ, kɛ yɛ̃́ di í tɑ̃́mɛ̀ ò tɔ̃nní wè. \v 39 Di fɛí ntìì wɑ̃̀ri kɛ̀ di yɛ̀mmɛ̀ dò ndi bo pɛ́tɛ́ ti miɛkɛ mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀, tiì mɛ nni nti tìì nɑ̀ɑ́ n kpɛ́í. \v 40 Di mɛ nyí dɔ́ kɛ́kɔtɛní m borɛ̀ kɛ́pɛ́tɛ́ mufòmmu. \p \v 41 N yí wɑnti bɛnìtìbɛ̀ nni nsɑ̃ntí. \v 42 N di yɛ̃́mu, kɛ̀ di í dɔ́ Kuyie. \v 43 N cicɛ weè n tɔ̃nní bɑ́ di í n cɔutɛ́, kòò tɔù mɔù kɔ̀tɛní nɛ̀ omɑ́ɑ̀ di bo ò cɔutɛ́. \v 44 Di bo yĩ́mɛ kɛ́ntɑ̃́, díndi bɛ̀ɛ̀ wɑnti ditɔbɛ̀ kó yɛsɑ̃ɑ̃, kɛ í wɑnti Kuyie nkuù mɑ́ɑ̀ di sɑ̃ntɛ. \v 45 Di yɛ̀mmɛ̀ bɑ́ ndo mmíì yóó di sɛi nKuyie mborɛ̀, Mɔyiisi di yie nwèe kpɛti weè yóó di sɛi. \v 46 Kɛ̀ di mɛ̀nkɛ do nyiemmu Mɔyiisi kpɛti di nɑ nyiemmu n kpɛti, kɛ yɛ̃́ ò nɑ̀kɛ́mɛ̀ míì kpɛ́í. \v 47 Di nɛ́ í mɛ nyiemmɛ̀ Mɔyiisi wɑ̃̀ri tì, di bo yĩ́mɛ kɛ́yie n kpɛti. \c 6 \s1 Yesu duɔ́mmɛ̀ kɛ̀ pɛ̃́ɛ̃̀ sũ̀ṹ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 14:13-21 nɛ̀ Mɑriki 6:30-44 nɛ̀ Duku 9:10-17) \p \v 1 Kɛ̀ Yesu séntɛ́ Kɑdidee kó mɛniɛ mbɛ̀ tu mɛ̀ Tiberiyɑti mɛ kó diyɑ́ɑ̀. \v 2 Kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ pɛ́u nhò tũ̀ mbɛ̀ yɑ̀ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í kòò miɛkùnko bɛmuɔmbɛ \v 3 kɛ̀ Yesu dekɛ ditɑ̃rì kɛ́nkɑri nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀. \v 4 Kɛ sɔ̃́ nSifubɛ kó dibɑnni bɛ̀ tu dì diyentɛ́bɑnni kɛ̀ dì duunní. \v 5 Kɛ̀ Yesu yɑ̀ ditĩ̀nnì kɛ̀ dì kɔ̀riní o borɛ̀ kòo bekɛ Fidipu kɛ dɔ̀: Ti bo dontɛ́ dɛ mudiì kɛ̀ ditĩ̀nnì dii ndi? \v 6 Ò do yɛ̃́mu ò yóó dɔɔ̀mɛ̀ kɛ nɛ́ bekɛ Fidipu kɛ bo yɑ̀ ò bo tɛ̃́nnɛ́ tì. \v 7 Kɛ̀ Fidipuu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Bɑ́ kɛ̀ ti dontɛ́nɛ̀ dibenni tɔ̃mmú díítí pɛ̃́ɛ̃̀bɛ̀, dɛ̀ bɑ́ nsɑ̀nnɛ̀ bɑ́ wè ò bo pɛ́tɛ́mɛ̀ tɛwɛ́titɛ̀. \p \v 8 Kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ kóò mɔù Ãntidee, Simɔɔ Piɛri nɑntɛ̀ɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: \v 9 Dɛdɑpùmbirɛ mɑrɛ̀ mɔ̀kɛ diɛ mpɛ̃́ɛ̃̀bɛ̀ bɛ̀nùmmù nɛ̀ siyĩĩ sìdɛ́sì, dɛndɛ nɛ́ bo dɔɔ̀ bɑ kunitisṹkù kuu? \v 10 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Duɔ́nnɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ kɑri. \p Kɛ sɔ̃́ ntimútì dɛ̀ bo kɛ̀ bɛ̀ɛ kɑroo ti ĩ́nkɛ̀, bɛ̀ do bo mbo sikɔupísìnùmmù (5000). \v 11 Kɛ̀ Yesu cɔutɛ́ pɛ̃́ɛ̃̀bɛ̀ kɛ́sɑ̃ntɛ Kuyie nkɛ́ bɛ̀ totí nɛ̀ siyĩĩ bɛ̀ dɔ́ mɛ̀ɛ̀ botí. \v 12 Bɛ̀ di dìì mɔ̀nnì kɛ́nsɑ̀nnɛ̀ kɛ̀ Yesu nɑ́kɛ́ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kɛ dɔ̀: Tíínnɛ̀ yɛwɛ́tiyɛ̀ yɛ̀ɛ̀ kpɑɑ́, kɛ̀ dìmɑrì bɑ́ɑ́ feti. \p \v 13 Kɛ̀ bɛ̀ɛ yɛ̀ tìí nkɛ̀ yɛ̀ɛ píɛ yɛmɔ́mmùyɑ́kɛ̀ tɛpíítɛ̀ nɛ̀ yɛ̀dɛ́ɛ̀. \p \v 14 Kɛ̀ bɛ̀ɛ yɑ̀ Yesu dɔ̀ɔ̀ dɛ̀ kɛ dɔ̀: Onìtì yie mmɛ̀nkɛ tú Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò nwe, kù yɛ̃ nwèè kɔ̀riní. \p \v 15 Kɛ̀ Yesu nsɔ̃́ mbɛ̀ dɔ́ kóò pĩ ntikpɑ̀tì nɛ̀ muwɛ̃rímú, kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́dekɛ ditɑ̃rì o mɑ́ɑ̀ borɛ̀. \s1 Yesu kètɛ́mɛ̀ mɛniɛ nyĩ́nkɛ̀ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 14:22-33 nɛ̀ Mɑriki 6:45-52) \p \v 16 Kuyuoku mɔ̀nnì kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ kɔtɛ mɛniɛ mborɛ̀, \v 17 kɛ́dekɛ kudɑbɛkù kɛ́nsenti Kɑpɛnnɑummu bíɛ́kɛ̀, kɛ sɔ̃́ ndɛ̀ bììtɛ kɛ̀ Yesu mu nyí wɛ̃̀tɛní bɛ borɛ̀. \v 18 Kɛ̀ kuyɑɑkperikú mɑkùu ítɛ́ kɛ́nfuuti kɛ íinko yɛnɛ́fĩ̀nfĩ̀rɛ̀. \v 19 Dɛ̀ do bo nsɔ̃́ mbɛ̀ tùɔ̀kɛ cìdòmɛ́tìrìbɛ̀ bɛ̀nùmmù yoo bɛ̀kuɔ̀, kɛ́yɑ̀ Yesu kòò kéróo mɛniɛ nyĩ́nkɛ̀ kɛ bɛ̀ tɔ́ɔ́ntoo kɛ̀ kufɔ̃wɑɑ́ mbɛ̀ pĩ. \v 20 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Mí nwe! Kufɔ̃wɑɑ́ mbɑ́ɑ́ di pĩ́. \p \v 21 Kɛ̀ bɛ̀ ndɔ́ kóò tùótɛ́nɛ̀ kudɑbɛkù kɛ́yɑ̀ bɛ̀ pɑ̃̀nkɛ tùɔ̀kɛmɛ̀ bɛ̀ kɔ̀ri kɛ̀. \s1 Bɛ̀ɛ̀ do wɑnti Yesu pɛ̃́ɛ̃̀ kpɛ́í \p \v 22 Kɛ̀ dɛ̀ɛ wentɛ́ kɛ̀ bɛ̀ɛ̀ kpɑɑ́ mɛniɛ nyɑ́ɑ̀ bɛ̀ wee ìtɛ́ dɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ dentɛní kudɑbɛkù wee dɛ̀ bomɛ̀ kumɑ́ɑ̀ ndi, kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ kù tɑ kɛ́ítɛ́ bɑ́ ò í nɛí. \v 23 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ tidɑbɛɛtì mɑtì bonní Tiberiyɑti kɛ́tuɔkɛní Yesu wee sɑ̃ntɛ dɛ̀ Kuyie mpɛ̃́ɛ̃̀ kpɛ́í kɛ̀ bɛ̀ɛ dɛ̀ cɑ̀ɑ́kɛ́. \v 24 Bɛnìtìbɛ̀ bɑntɛ́ dìì mɔ̀nnì kɛ dò nYesu nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ bɛ̀ í dɛ̀ kpɑɑ́ kɛ́tɑ dɛ kó tidɑbɛɛtì kɛ́kɔtɛ Kɑpɛnnɑummu o wɑmmù. \s1 Yesu weè tu mudiì mùù duɔ̀ mmufòmmu \p \v 25 Bɛ̀ yɑ̀ dìì mɔ̀nnì Yesu kóo bekɛ kɛ dɔ̀: Okótì, ɑ tùɔ̀kɛní diɛ ɔ̃̀mmɔ̀nnì? \v 26 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mɔ́mmuɔ nwe, di n wɑnti kɛ nɑɑti kɛ yɛ̃́ di wee cɑ̀ɑ́kɛ́mɛ̀ pɛ̃́ɛ̃̀bɛ̀ kɛ́nsɑ̀nnɛ̀, dɛ̀ í tú di yɑ̀ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í n dɔɔri dɛ̀. \v 27 Di bɑ́ mpĩ́ mmutɔ̃mmú mudiì mùù yóó cɑkɛ mu kpɛ́í, mpĩ́nnɛ̀ mùù í yóó cɑkɛ mu kpɛ́í, mùù yóó di duɔ́ mmufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. Onìtìbirɛ dɔ́ kɛ́ mu ndi duɔ́ nkɛ yɛ̃́ o cicɛ Kuyie nhò cɑ̀nnɛmɛ̀ koò duɔ́ mmuwɛ̃rímú. \p \v 28 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Ti dò nkɛ́dɔɔ̀ bɑ kɛ pĩ́ nKuyie ntɔ̃mmú? \v 29 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kuyie nkó mutɔ̃mmú tú di bo ntɑ̃́mɛ̀ kù tɔ̃nní wè. \v 30 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: A bo nɑ kɛ́dɔɔ̀ ɔ̃̀nti diɛtì kɛ̀ ti yɑ̀ kɛ nɛ́ ntɑ̃́, ɑ bo nɑ kɛ́dɔɔ̀ ɔ̃̀mmu tɔ̃mmú! \v 31 Ti yɛmbɛ̀ do dimu mɑ́nnì dikpɑ́ɑ̀ miɛkɛ, kɛ́ndònnɛ̀ tì wɑ̃̀rimɛ̀ kɛ tú: Kù bɛ̀ duɔ́ nkɛĩ́nkɛ̀ kó mudiì kɛ̀ bɛ̀ di. \v 32 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, dɛ̀ í tú Mɔyiisi weè di duɔ́ kɛĩ́nkɛ̀ kó mudiì, n cicɛ weè di duɔ̀ kɛĩ́nkɛ̀ kó mudiì mɔ́mmɔmmu. \v 33 Kuyie nduɔ̀ mùù diì tú wèè cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀ kɛ duɔ̀ mmufòmmu kutenkù. \v 34 Dɛ mɔ̀nnì kɛ bɛ dɔ̀: Okótì, ńti duɔ̀ ndɛ kó mudiì sɑ̃́ɑ̃̀. \v 35 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Míì tú mudiì mùù duɔ̀ mmufòmmu, wèè kɔ̀tɛní m borɛ̀ dikònnì tɛ̃́nkɛ bɑ́ɑ́ ò pĩ, wèè n tɑ̃́ sinɛ́yɛ̃ĩ tɛ̃́nkɛ bɑ́ɑ́ ò pĩ. \v 36 M mɛ̀ nti ndi nɑ̀kɛ́: Di n yɑ̀mu, di mɛ nyí tɑ̃́. \v 37 N cicɛ n duɔ́ mbɛ̀ bɛmɔu bɛ̀ kɔ̀rinímu m borɛ̀, m mɛ nyí yóó yetɛ òmɔù! \v 38 Kɛ yɛ̃́ n cùtɛ́nímɛ̀ kɛĩ́nkɛ̀ kɛ bo dɔɔ̀ wèè n tɔ̃nní ò dɔ́mɛ̀ mmɛ, dɛ̀ í tú m mɔ́mmuɔ n dɔ́mɛ̀. \v 39 Wèè n tɔ̃nní ò í dɔ́ n fétìnnɛ ò n duɔ́ mbɛ̀ kóò mɔù, ò dɔ́ n duɔ́ nkɛ̀ bɛ̀ɛ yɑ̃́ntɛ́mu diyiè sɔnni yiè. \v 40 N cicɛ dɔ́ bɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ yɑ̀ dɛbirɛ kɛ dɛ̀ tɑ̃́ bɛ̀ mmɔkɛmu mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀, kɛ̀ dɛ̀ɛ duɔ́ nkɛ̀ bɛ̀ɛ yɑ̃́ntɛ́ diyiè sɔnni yiè. \p \v 41 Kɛ̀ dɛ̀ɛ yonkɛ Sifubɛ Yesu yĩ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nhò tú mudiì mùù cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀. \v 42 Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Sosɛfu kó dɛbirɛ ndɛ, kɛ̀ ti yɛ̃́ o cicɛ nɛ̀ o yɔ̃, ò bo yĩ́mɛ kɛ́nɑ kɛ dɔ̀ o cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀. \p \v 43 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Bɑ́ nhũntínɛ̀ dimɑ́ɑ̀. \v 44 N cicɛ wèè n tɔ̃nní, kòò í yũ̀ɔ̃́nní òmɔù, ò bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́kɔtɛní m borɛ̀, kɛ̀ n duɔ́ nkòo yɑ̃́ntɛ́ diyiè sɔnni yiè. \v 45 Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑm̀bɛ̀ pɑ́tɛ miɛkɛ tì wɑ̃̀ri kɛ tú Kuyie mbo bɛ̀ duɔ́ nyitié. Wèè kèè Cicɛ tié nkɛ ì yie nweè kɔ̀riní m borɛ̀. \v 46 Dɛ̀ í tú n yɛ̃ nhòmɔù yɑ̀ Cicɛ Kuyie, wèè ìtɛ́ní Cicɛ Kuyie mborɛ̀ weè kù yɑ̀. \v 47 N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, wèè n tɑ̃́ ò mɔ̀kɛmu mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 48 Míì tú mudiì mùù duɔ̀ mmufòmmu. \v 49 Di yɛmbɛ̀ do dimu mɑ́nnì dikpɑ́ɑ̀ miɛkɛ nɛ̀ mɛmmɛ kɛ ku. \v 50 Mudiì mùù cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀ muù tú muu, wèè mù di ò bɑ́ɑ́ kú. \v 51 Míì tú mudiì mùù cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀ kɛ duɔ̀ mmufòmmu. Kɛ̀ wèè di dɛ kó mudiì ò yó nfòùmu sɑ̃́ɑ̃̀. N yóó pɑ̃ mùù diì tú n kɔ̃̀ntì, n yóó mu mpɑ̃ kɛ̀ dɛ̀ɛ yie nkɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ nfòù. \p \v 52 Ò bɛ́i mmɛmmɛ, kɛ̀ Sifubɛ ńnɛì bɛmɑ́ɑ̀ mɛdiɛ̀ nkɛ tú: Ò bo yĩ́mɛ kɛ ti duɔ́ nho kɔ̃̀ntì kɛ̀ ti cɑ́ɑ́kɛ́. \p \v 53 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, kɛ̀ di í cɑ̀ɑ́kɛ́ Onìtìbirɛ kɔ̃̀ntì kɛ yɑ̃̀ dɛ yĩ̀ĩ̀ ndi bɑ́ mmɔkɛ mufòmmu. \v 54 Wèè cɑ̀ɑ́ n kɔ̃̀ntì kɛ yɔ̃ n yĩ̀ĩ̀ weè mɔ̀kɛ mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀, kɛ̀ n yóó duɔ́ nkòo yɑ̃́ntɛ́ diyiè sɔnni yiè. \v 55 Kɛ yɛ̃́ n kɔ̃̀ntì tiì túmɛ̀ mudiì mɔ́mmɔmmu, kɛ̀ n yĩ̀ĩ̀ ntú mɛniɛ mmɔ́mmɔmmɛ. \v 56 Wèè cɑ̀ɑ́ n kɔ̃̀ntì kɛ yɔ̃̀ n yĩ̀ĩ̀ weè n tɑunɛ̀, kɛ̀ nh ò tɑunɛ̀. \v 57 N cicɛ wèè n tɔ̃nní ò fòùmu sɑ̃́ɑ̃̀, kɛ te kɛ̀ n fòù. Mɛɛ̀ botí nku wèè cɑ̀ɑ́ n kɔ̃̀ntì m bo ntemɛ̀ kòò nfòù. \v 58 Míì tú mudiì mùù cùtɛ́ní kɛĩ́nkɛ̀, mù í wɛ̃ńnɛ̀ di yɛmbɛ̀ do di mù kɛ́kú. Wèè bo di dɛ kó mudiì ò bo nfòù sɑ̃́ɑ̃̀. \p \v 59 Kɑpɛnnɑummu kó kutííntouku miɛkɛ nkɛ Yesu do nɑ̀kɛ́mɛ̀ dɛ kó tinɑ́ɑǹtì. \s1 Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ mɑbɛ̀ do ò yetɛmɛ̀ \p \v 60 Bɛ̀ kèè dìì mɔ̀nnì Yesu bɛ́immɛ̀ dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ sṹkùbɛ̀ dɔ̀: Dɛ kó tinɑ́ɑǹtì yóumu, we mbo nɑ kɛ́ tì yie. \p \v 61 Kɛ̀ Yesu bɑntɛ́ tì kɔkɛ́nɛ̀mɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀, kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Tì di kɔkɛ́nɛ̀mɑɑ̀? \v 62 Dɛ̀ nɛ́ bo ndi dòmmɛ di bo yɑ̀ dìì mɔ̀nnì kɛ̀ Onìtìbirɛ deètì ò do bo kɛ̀ nɛ̀ dimɔ̀nnì? \v 63 Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù muù duɔ̀ mmufòmmu, tikɔ̃̀ntì í dɔɔri dɛ̀mɑrɛ̀, tinɑ́ɑǹtì n di nɑ̀kɛ́ tì tú Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù mmu kɛ fòù. \v 64 Bɛ̀mɑbɛ̀ di miɛkɛ mɛ nyí tì tɑ̃́. Yesu do yɛ̃́mu nɛ̀ dimɔ̀nnì bɛ̀ɛ̀ í ò tɑ̃́, nɛ̀ wèè yóó ò fìtɛ́. \p \v 65 Kɛ̀ Yesu yíɛ́ kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: Dɛɛ̀ kpɛ́í nte kɛ̀ n di nɑ̀kɛ́ kɛ tú òmɔù í yóó nɑ kɛ́kɔtɛní m borɛ̀ kɛ̀ n Cicɛ í ò yũ̀ɔ̃́nní. \p \v 66 Dɛ mɔ̀nnì kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ bɛsṹkùbɛ̀ɛ ò yóu bɑ́ bɛ̀ tɛ̃́nkɛ í nhò nɛínɛ̀. \v 67 Kɛ̀ Yesu bekɛ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɛpíítɛ̀ nɛ̀ bɛdɛ́ kɛ dɔ̀: Díndi í dɔ́ kɛ́ítɑ́ɑ̀? \v 68 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀ nkɛ̀ ti dɑ yóu ti bo kɔtɛ we mborɛ̀? Fɔ̃́ɔ̃̀ mɔ̀kɛ tinɑ́ɑǹtì tìì duɔ̀ mmufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 69 Ti tɑ̃́mu kɛ bɑntɛ́ kɛ dò nhɑ tú wèè kpɑ mɛyɛi, Kuyie ntɔ̃nní wè. \v 70 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Míì di tɑ̃ɑ̃tɛ́ dimɔu tɛpíítɛ̀ nɛ̀ bɛ̀dɛ́bɛ̀, nɛ̀ mɛmmɛ di miɛkɛ kòò mɔù tu dibɔɔ̀. \p \v 71 Ò do nɑ́ɑ́ Sudɑɑsi Simɔɔ Isikɑdiyoti kó dɛbirɛ kpɛ́í nkɛ, o tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɛpíítɛ̀ nɛ̀ bɛ̀dɛ́bɛ̀ kóò mɔù wèè yóó ò fìtɛ́. \c 7 \s1 Yesu nɛi do í yie nho kpɛti \p \v 1 Dɛ kó difɔ̃ǹkúò kɛ̀ Yesu ńceǹtì Kɑdidee kó kutempɛ̃ mmiɛkɛ, ò í nyie nkɛ kɔ̀tɛ Sudee, kɛ yɛ̃́ Sifubɛ do wɑntimɛ̀ kɛ bo ò kùɔ. \v 2 Kɛ sɔ̃́ nSifubɛ kó dibɑnni bɛ̀ tú dì titouti kpɛri dì tɔ̀ɔ́nní. \v 3 Kòo nɛí ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɔtɛ Sudee kɑ̀ɑ tɑncɔ́ùmbɛ̀ múnkɛɛ yɑ̀ ɑ dɔɔri dɛ̀. \v 4 Wèè dɔ́ bɛ̀ɛ ò yĩ́ɛ̃́tɛ́ ò ɔ̃ɔ̃ í ndɔɔri dɛ̀mɑrɛ̀ disɔ̀rì, bɛnkɛ ɑ dɔɔ̀rìmɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ dɑ yɑ̀. \p \v 5 (Yesu nɛí múnkɛ do í ò tɑ̃́.) \p \v 6 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: M mɔ̀nnì mu nyí tùɔ̀kɛ, díndi borɛ̀ yɛmɔ̀rɛ̀ yɛmɔu tú yɛsɑ̀ɑ̀yɛ̀ nyɛ. \v 7 Kutenkù kɔbɛ bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ ndi níí, bɛ̀ nìímmu mí, kɛ yɛ̃́ m bɛ̀ nɑ̀ɑ́mmɛ̀ kɛ tú bɛ dɔɔ̀rìmɛ̀ í wenni. \v 8 Kɔtɛnɛ̀ dibɑnni, mí m mu nyí kɔri, m mɔ̀nnì mu nyí tùɔ̀kɛ. \p \v 9 Ò bɛ̀ nɑ̀kɛ́ mɛmmɛ kɛ́deè kɛ́nkpɑɑ́ Kɑdidee. \s1 Yesu do tièmmɛ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ \p \v 10 Kòo nɛíi kɔtɛ dibɑnni kòò múnkɛɛ kɔtɛ, ò mɛ nyí nyie nkɛ́nfeí. \v 11 Kɛ̀ Sifubɛ nhò wɑɑ̀ ndibɑnni miɛkɛ kɛ tú: Yé ò borɛ̀? \p \v 12 Kɛ̀ bɛ̀ ńnɛì o kpɛ́í nkɛ̀ bɛ̀mɑbɛ̀ tu onitisɑ̀ɑ̀wè nwe, kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ tu ò sountɛ bɛnìtìbɛ̀ mbɛ. \v 13 Bɑ́ òmɔù í nnɑ́ɑ́ nho kpɛ́í kɛ̀ dɛ̀ feí, kɛ yɛ̃́ bɛ̀ do démɛ̀ Sifubɛ kó bɛkótíbɛ̀. \p \v 14 Kɛ̀ dibɑnni kó yɛwee totɛ́ yɛ cuokɛ̀, kɛ̀ Yesu tɑ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ́nduɔ̀ nyitié mbɛnìtìbɛ̀. \v 15 Kɛ̀ dɛ̀ɛ di Sifubɛ kɛ̀ bɛ̀ mbékú bɛmɑ́ɑ̀ kɛ tú: Ò yĩ́mɛ kɛ yɛ̃́ Kuyie nnɑ́ɑǹtì miɛ mbotí ò mɛ nyí tì bɛbíí? \v 16 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ ntì í tú n kpɛti, wèè n tɔ̃nní weè tì te. \v 17 Wèè dɔ́ kɛ́dɔɔ̀ Kuyie ndɔ́ dɛ̀, ò yóó bɑntɛ́mu kɛ́nsɑ̀ kɛ̀ n nɑ̀ɑ́ ntì tú Kuyie nkpɛti yoo m mɔ́mmuɔ n kpɛti. \v 18 Wèè nɑ̀ɑ́ nhomɑ́ɑ̀ kpɛti ò wɑnti o kó disɑ̃nni ndi, kɛ̀ wèè wɑɑ̀ nwèè ò tɔ̃nní o kó disɑ̃nni ò í nɑ́ɑ́ ntìmɑtì tìì tu siyɑ́ɑ̀bìsí. \v 19 Mɔyiisi di nɑ̀kɛ́mu Kuyie ntɑnnɔ̀, di kóo mɔù mɛ nyí yɛ̀ tũ̀, dɛ̀ yĩ́mɛ kɛ̀ di dɔ́ kɛ́ n kuɔ? \p \v 20 Kɛ̀ ditĩ̀nnìi ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Dibɔɔ̀ diì dɑ tɑ, we ndɔ́ kɛ dɑ kuɔ? \v 21 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: M pĩ mmutɔ̃mmú mùmɑ́ɑ̀ ndi kɛ̀ dɛ̀ di di. \v 22 Mɔyiisi weè duɔ́ mucɑ̃mmù kó ikuɔ́, dɛ̀ mɛ nyí tú weè ketɛ́ mucɑ̃mmù, mù bonɛ̀ní di yɛmbɛ̀ borɛ̀ ndɛ, nɛ̀ mɛmmɛ kɛ̀ di yie nkɛ ɔ̃ɔ̃ cɑ̃ntɛ́ onìtì bɑ́ tɛom̀pùtɛ̀ yiè. \v 23 Kɛ̀ di yie mMɔyiisi dɔú ndìì nùù kɛ ɔ̃ɔ̃ cɑ̃ntɛ́ dɛbirɛ bɑ́ tɛom̀pùtɛ̀ yiè, bɑ nkpɛ́í nnɛ́ te kɛ̀ di miɛkɛ m pɛ́ì m miɛkùnnɛ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nhonìtì tɛom̀pùtɛ̀ yiè? \v 24 Di bɑ́ɑ́ mbekùnɛ̀ mɛbɑtimɛ̀, dí mbekù kɛ tũ ntimɔ́mmɔnti. \p \v 25 Kɛ̀ Sedisɑdɛmmu kɔbɛ mɑbɛ̀ nnɑ́ɑ́ nkɛ tú: Dɛ̀ í dò mbɛ̀ wɑnti wèè nìtì nwe kɛ bo ò kùɔɑ̀? \v 26 Ntɛ we kɛ nɑ́ɑ́ mbɑ́ ò í sɔri kɛ̀ bɛ̀ ò wúónko. Bɛkótíbɛ̀ sɑ̀ɑ̀ bo mbɑntɛ́mu kɛ do nhò tú Kirisɑ̀ɑ̀? \v 27 Ti yɛ̃́mu onìtì yie ǹyɛ̀nní dɛ̀. Kirisi bo tuɔkɛní dìì mɔ̀nnì òmɔù í yó nyɛ̃́ ò bonní dɛ̀. \p \v 28 Kɛ̀ Yesu ńtiè mbɛnìtìbɛ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ kɛ́pĩɛ̃kɛ́ kɛ dɔ̀: Di yɛ̃ ndi yɛ̃́ ǹ yɛ̀nní dɛ̀ɑ̀? N yí kɔ̀tɛní nɛ̀ m mɑ́ɑ̀, wèè n tɔ̃nní ò tu timɔ́mmɔnti yiɛ̀ nwe, di mɛ nyí ò yɛ̃́. \v 29 Mí nh ò yɛ̃́mu kɛ yɛ̃́ m bonímɛ̀ weè borɛ̀ kɛ̀ weè n tɔ̃nní. \p \v 30 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ bɛ̀ ndɔ́ kóò pĩ, òmɔù mɛ nyí nhò kɑ̀ɑ́kɛ́, kɛ yɛ̃́ o mɔ̀nnì mu ndo í tùɔ̀kɛmɛ̀. \v 31 Kɛ̀ kusṹkùu yie nho kpɛti kɛ́nnɑ́ɑ́ kɛ tú: Kirisi bo tuɔkɛní kɛ́dɔɔ̀ dɛ̀mɑrɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ɛ pɛ̃ɛ̃tɛ́ onìtì yie nkpɛrɑɑ̀? \s1 Bɛ̀ tɔ̃mmɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì kɛ̀ tì bo pĩ́ nYesu \p \v 32 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ keè bɛ̀ ũntí ũntímɛ̀ o kpɛ́í, kɛ nɑ́kɛ́ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kó bɛnìùbɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ dɑkɛ kɛ́tɔ̃ ntihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì kɛ̀ tì bo ò pĩ. \v 33 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yó nkpɑɑ́ kɛ di bonɛ̀mu kɛ̀ dɛ̀ɛ yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ kɛ̀ n kò nwèe n tɔ̃nní o borɛ̀. \v 34 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ di n wɑmmú kɛ́mɔ́ntɛ́, kɛ yɛ̃́ di í yóó nɑmɛ̀ kɛ́kɔtɛ m borɛ̀. \p \v 35 Kɛ̀ Sifubɛ mbékú bɛmɑ́ɑ̀ kɛ tú: Ò yóó kɔtɛ kɛ, kɛ̀ ti nɛ́ bɑ́ɑ́ ò yɑ̀? Ò sɑ̀ɑ̀ yóó kɔtɛ kɛ́ntiè Sifubɛ bɛ̀ɛ̀ cìɛ́tɛ́ bɛ̀mbɛ kɛ bo Kɛrɛkibɛ ciɛɑ̀? \v 36 Ò mɛ mbɛ́i tìì nɑ́ɑǹtì kɛ tú: Ti bo ò wɑmmú kɛ bɑ́ɑ́ ò yɑ̀, kɛ bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́kɔtɛ ò borɛ̀, tì tú bɑ? \s1 Mɛniɛ mɛ̀ɛ̀ duɔ̀ mmufòmmu \p \v 37 Dibɑnni denni dìì yiè kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ nsũ kɛ̀ Yesu cómmú ditĩ̀nnì cuokɛ̀ kɛ́pĩɛ̃kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ sinɛ́yɛ̃ĩ bo wè, wèe kɔtɛní m borɛ̀ kɛ́yɑ̃̀! \v 38 Wèè yie n kpɛti, mɛniɛ mmɛ̀ɛ̀ duɔ̀ mmufòmmu mɛ̀ bo mpũɔ̃̀ nho miɛkɛ kɛ́ndònnɛ̀ tì wɑ̃̀rimɛ̀. \p \v 39 Yesu do nɑ́ɑ́ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù kpɛ́í nkɛ, bɛ̀ɛ̀ ò tɑ̃́ bɛ̀ yóó pɛ́tɛ́ mù. Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù mu ndo í kɔ̀tɛní kɛ yɛ̃́ Yesu mu ndo í dèkɛmɛ̀ kɛĩ́nkɛ̀. \s1 Bɛ̀ nɛ̀nnimɛ̀ Yesu kpɛ́í nkɛ́totɛ́ yɛtĩ̀rɛ̀ \p \v 40 Kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ɛ keè dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kɛ dɔ̀: We nnìtì mɛ̀nkɛ tú Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò nwe. \p \v 41 Kɛ̀ bɛ̀mɑbɛ̀ ntu Kirisi nwe, kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ tu: Kɑdidee nwe Kirisi dò nkɛ́yɛ̀nnímɛ̀ɑ̀? \v 42 Tì í wɑ̃̀ri kɛ tú Kirisi dò nkɛ́yɛ̀nní Dɑfiti kó kufuku miɛkɛ nkɛ kɛ̀ bɛ̀ɛ ò pɛitɛ́ Bɛtideɛmmu Dɑfiti kó dihɛìɑ̀? \p \v 43 Mɛmmɛ kɛ̀ ditĩ̀nnìi totɛ́ Yesu kpɛ́í. \v 44 Kɛ̀ bɛ̀mɑbɛ̀ ndɔ́ kóò pĩ, òmɔù mɛ nyí nhò kɑ̀ɑ́kɛ́. \s1 Bɛ̀ tɔ̃mmɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì kɛ̀ ti bo pĩ́ nYesu \p \v 45 Kɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi wɛ̃too ikuɔ́ nìùbɛ̀ nɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ borɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ yĩ́mɛ kɛ̀ di í ò pĩ̀ńní. \p \v 46 Kɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ti mu nyí yɑ̀ wèè nɑ́ɑǹtì dònnɛ̀ onìtì yiè nkpɛti. \v 47 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di múnkɛ yie nkɛ̀ bɛ̀ di soutɛ́mɑɑ̀? \v 48 Di yɑ̀ kɛ̀ ti kó bɛkótíbɛ̀ kóò mɔù yoo Fɑdisĩɛ̃ mɔù kòò yie nho kpɛtɑɑ̀? \v 49 Bɛ̀ɛ̀ yie nho kpɛti bɛ̀ í yɛ̃́ Mɔyiisi kó ikuɔ́, bɛ̀ tu Kuyie ncɔ̃ɔ̃ bɛ̀mbɛ. \p \v 50 Kɛ sɔ̃́ Nikodɛmmu Fɑdisĩɛ̃bɛ kóò mɔù wèè do kɔ̀tɛ kɛyènkɛ̀ mɑkɛ̀ kɛ́yɑ̀ Yesu kòò dɛ̀ bo kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: \v 51 Ti kó ikuɔ́ yɛ̃ nti níí bekɛ́nɛ̀mu onìtì kòo nɑ́kɛ́ o kpɛti, kɛ̀ ti bɑntɛ́ ò cɑ̀ɑ̀rɛ̀ mù kɛ nɛ́ nɑ kóò kùɔ. \p \v 52 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: A múnkɛ tú Kɑdidee kou nweɑ̀? Wéntɛ́ mɛsɑ̀ɑ̀ nKuyie nnɑ́ɑǹtì kɑ̀ɑ bo yɑ̀ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò mɔù mu nyí yɛ̀nnímɛ̀ Kɑdidee. [ \v 53 Mɛm̀mɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ cíɛ́tɛ́ kɛ́kũṹ mbɛ cɛ̃́ĩ. \c 8 \s1 Bɛ̀ pĩ nwèè nitipòkù kòò duɔ́nɛ̀ onitidɔ̀ù \p \v 1 Kɛ̀ Yesu dekɛ Odìfíè tɑ̃rì, \v 2 kɛ́ pikɛ wɛ̃tɛ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀, kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ɛ tíí nkòo nkɑri kɛ bɛ tiè. \v 3 Kɛ̀ ikuɔ́ wɑ̃ɑ̃̀bɛ̀ nɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ tɔní onitipòkù mɔù kóò còńnɛ́ ditĩ̀nnì cuokɛ̀, \v 4 kɛ́nɑ́kɛ́ Yesu kɛ dɔ̀: Okótì, ti sɔ̃́ nhonitipòkù yiè nduɔ́nɛ̀ onitidɔ̀ù mɔù nwe kɛ̀ ti ò pĩ. \v 5 Mɔyiisi kó ikuɔ́ yɛ̃ nti níí búɔ́tí wèè dɔ̀ɔ̀ mɛ kóò botí yɛtɑ̃́rɛ̀ nyɛ kɛ́kuɔ. A yɛ̀mmɛ̀ dòmmɛ? \p \v 6 Bɛ̀ do nɑ́ɑ́ mmɛmmɛ kòo díintɛmu kɛ wɑnti bɛ̀ bo ò sɛi ntìì ĩ́nkɛ̀. Kɛ̀ Yesu sĩ́nnɛ́ kɛ́nwɑ̃ũ kɛtenkɛ̀ nɛ̀ o nɔ́mbii. \v 7 Kɛ̀ bɛ̀ bɑɑ nsɔkɛ́ koò bèkú, kòo íinní o yuu kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: Di miɛkɛ wèè í dɔ̀ɔ̀ mɛyɛi nnɛ̀ ò bomɛ̀, wèe ketɛ́ kóò bɔ̀tɛ́ ditɑ̃́rì. \p \v 8 Kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́sĩ́nnɛ́ kɛ́nwɑ̃ũ kɛtenkɛ̀. \v 9 Bɛ̀ kèè dìì mɔ̀nnì dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kɛ́nyiiti bɛmɑ bɛmɑ, kɛ́ketɛ́nɛ̀ bɛkótíbɛ̀ kɛ yɑ̀ɑ dentɛnɛ̀ bɛbɛ́mbɛ̀, kɛ yóu Yesu nɛ̀ onitipòkù dɛborɛ̀. \v 10 Kɛ̀ Yesu íinní o yuu kɛ́bekɛ́ onitipòkù kɛ dɔ̀: Yé bɛ̀ɛ̀ dɑ pĩ̀ńní? Òmɔù tɛ̃́nkɛ í dɔ́ kɛ́ dɑ kuɔɑ̀? \v 11 Kòo ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ɔ́ɔ̀ n Yiɛ̀! Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: M múnkɛ í dɔ́ kɛ dɑ kuɔ, kɔtɛ, kɛ tɛ̃́nkɛ nɛ́ bɑ́ɑ́ dɔɔ̀ mɛyɛi.] \s1 Yesu weè tú kuwenniku \p \v 12 Kɛ̀ Yesu wɛ̃tɛ kɛ́bɛ́innɛ̀ ditĩ̀nnì kɛ dɔ̀: Míì tú kutenkù kó kuwenniku, wèè n tũ nhò bɑ́ nkérí dibiìnnì, dɛ kó kuwenniku ò kɔ̀rinɛ̀ mufòmmu borɛ̀ ndɛ. \p \v 13 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A nɑ́ɑ́ nhɑmɑ́ɑ̀ kpɛ́í nkɛ, ɑ nɑ́ɑǹtì í tú timɔ́mmɔnti. \v 14 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N nɑ́ɑ́ m mɑ́ɑ̀ kpɛ́í nkɛ, kɛ̀ tì tu timɔ́mmɔnti, kɛ yɛ̃́ n yɛ̃́mɛ̀mu m boní dɛ̀ nɛ̀ n kɔri kɛ̀, díndi mɛ nyí yɛ̃́ m boní dɛ̀ nɛ̀ n kɔri kɛ̀. \v 15 Díndi bekù di nuɔ nwùó ndɛ̀ndɛ, mí mmɛ nyí bekùnɛ̀ òmɔù. \v 16 Kɛ̀ dɛ̀ tùɔ̀kɛní kɛ dò m bekɛ́, m bekɛ́nɛ̀ timɔ́mmɔnti, kɛ yɛ̃́ n yí bomɛ̀ m mɑ́ɑ̀, n cicɛ wèè n tɔ̃nní ò m bonɛ̀mu. \v 17 Di kó ikuɔ́ miɛkɛ tì wɑ̃̀rimu kɛ tú: Bɛnìtìbɛ̀ bɛ̀dɛ́bɛ̀ yɑ̀ tì kɛ bɛ́i ntiì ɔ̃ ntú timɔ́mmɔnti! \v 18 N nɑ́ɑ́mmu m mɑ́ɑ̀ kpɛ́í, nkɛ̀ n cicɛ wèè n tɔ̃nní kòò nɑ̀ɑ́ n kpɛ́í. \v 19 Kɛ̀ bɛ̀ɛ bekɛ Yesu kɛ dɔ̀: A cicɛ borɛ? Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Di í n yɛ̃́, di mɛ nyí yɛ̃́ n cicɛ, kɛ̀ di do n yɛ̃́ di nɑ nyɛ̃́mu n cicɛ. \p \v 20 Yesu do bo Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ nkɛ, bɛ̀ ɑ̃ɑ̃̀ dɛ̀ idíítí kɛ nɑ́ɑ́ ndɛ kó tinɑ́ɑǹtì, òmɔù mɛ nyí nhò pĩ nkɛ yɛ̃́ o mɔ̀nnì mu ndo í tùɔ̀kɛmɛ̀. \s1 Yɛsu nɑ̀kɛ́mɛ̀ kɛ tú ò kũnti o cicɛ bo kɛ̀ \p \v 21 Kɛ̀ Yesu yíɛ́ kɛ́ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yitimu kɛ̀ di bo n wɑmmú kɛ kú di yɛi mmiɛkɛ. Di bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́kɔtɛ n kɔri kɛ̀. \p \v 22 Kɛ̀ Sifubɛ nnɑ́ɑ́ mbɛmɑ́ɑ̀ kɛ tú: Ò sɑ̀ɑ̀ yóó kuɔ omɑ́ɑ̀ ndɑɑ̀? Bɑ nnɛ́ tú ti bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́kɔtɛ ò kɔ̀ri kɛ̀. \v 23 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di tú kɛtenkɛ̀ kɔbɛ mbɛ, kɛ̀ n tu kɛĩ́nkɛ̀ kou, di tú ku ntenkù kɔbɛ mbɛ, mí mmɛ nyí tú kutenkù kou. \v 24 Dɛɛ̀ kpɛ́í nte kɛ̀ n di nɑ̀kɛ́ kɛ tú di yóó kú di yɛi mmiɛkɛ, kɛ nsɑ̀ kɛ̀ di í yie nkɛ dò n tú n tú wè, di yóó kú di yɛi mmiɛkɛ nkɛ. \v 25 Kɛ̀ bɛ̀ɛ bekɛ Yesu kɛ dɔ̀: A tú we? Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ̀kɛ́mu n tú wè nɛ̀ dimɔ̀nnì. \v 26 M mɔkɛmu tinɑ́ɑǹtì pɛ́u n nɑ nnɑ̀kɛ́ tì di kpɛ́í nnɛ̀ m bo di bekɛ́nɛ̀ tì, n cicɛ wèè nɛ́ n tɔ̃nní ò tu timɔ́mmɔnti yiɛ̀ nwe, n kèè tì o borɛ̀, n ti nnɑ́ɑ nkutenkù. \p \v 27 Bɑ́ bɛ̀ í mbɑntɛ́ kɛ dò nhò bɛ̀ nɑ̀ɑ́ nho cicɛ kpɛ́í nkɛ. \v 28 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di bo dee ndìì mɔ̀nnì Onìtìbirɛ kudɑpɑ̃ɑ̃tí ĩ́nkɛ̀ di bo bɑntɛ́ n tú wè, kɛ́bɑntɛ́ kɛ dò n yí nɑ́ɑ́ ntìmɑtì nɛ̀ m mɑ́ɑ̀, n nɑ́ɑ́ n cicɛ m bɛnkɛ tìnti. \v 29 Wèè n tɔ̃nní wè m bonɛ̀mu wè í n yóu m mɑ́ɑ̀, kɛ yɛ̃́ n dɔɔrimɛ̀ ò dɔ́mɛ̀ mmɛ sɑ̃́ɑ̃̀. \p \v 30 Yesu nɑ̀kɛ́ dìì mɔ̀nnì mɛmmɛ kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ pɛ́uu yie nkɛ́ nhò tɑ̃́. \s1 A bo yɛ̀mɛ̀ tidɑɑtì miɛkɛ \p \v 31 Kɛ̀ Yesu nɑ́kɛ́ Sifubɛ bɛ̀ɛ̀ do ò tɑ̃́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ di yie n nɑ́ɑǹtì, ńdɔɔrinɛ̀ tì yɛ̃mmɛ̀, di bo ntú n tɑncɔ́ùmbɛ̀ mɔ́mmɔmbɛ. \v 32 Di bo yĩ́ɛ̃́tɛ́ timɔ́mmɔnti, kɛ̀ tì di dennɛ tidɑɑtì miɛkɛ. \v 33 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ti tú Abɑrɑhɑmmu yɑɑ̀bí nyi, ti í nɑɑ́ nhòmɔù kó tidɑɑtì diyiè mɑrì, ɑ bɑ́ɑ́ nɑ kɛ dɔ̀ ti bo yɛ̀ tidɑɑtì miɛkɛ. \v 34 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, wèè dɔ̀ɔ̀ri mɛyɛi nhò tú mɛyɛi nkó kudɑɑkù nku. \v 35 Kudɑɑkù ɔ̃ɔ̃ í nhɑ̃ kɛ bo ku yiɛ̀ ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ sɑ̃́ɑ̃̀, tɛcĩ́ɛ̃̀tɛ̀ birɛ dɛɛ̀ ɔ̃ ḿbo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 36 Kɛ̀ n di dènnɛ tidɑɑtì miɛkɛ di mɛ̀nkɛ yɛ̀mu ti miɛkɛ. \v 37 N yɛ̃́mu di túmɛ̀ Abɑrɑhɑmmu kó iyɑɑ̀bí, kɛ nɛ́ dɔ́ kɛ́ n kuɔ, di í yie mmɛ̀ɛ̀ kpɛ́í n nɑ́ɑǹtì. \v 38 Mí n di nɑ́ɑ́ n cicɛ m bɛnkɛ tìnti, kɛ̀ di dɔɔri di kóò cicɛ di nɑ̀kɛ́ tì. \v 39 Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Ti cicɛ tú Abɑrɑhɑmmu nwe. Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Kɛ̀ di mɛ̀nkɛ do ntú Abɑrɑhɑmmu yɑɑ̀bí nyí di nɑ mpĩ́mmu ò do pĩ́ mmùù tɔ̃mmú. \v 40 N di nɑ̀kɛ́ timɔ́mmɔnti nti n kèè tì Kuyie mborɛ̀ kɛ̀ di dɔ́ kɛ́ n kuɔ, Abɑrɑhɑmmu í dɔ̀ɔ̀ mɛ kóò botí. \v 41 Di pĩ́ ndi cicɛ kó mutɔ̃mmú mmu. Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀ ti í tú ipocɛ̃mbí, ti cicɛ bo omɑ́ɑ̀ ndi, weè tu Kuyie. \v 42 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Kɛ̀ Kuyie nkuù do ntú di cicɛ, di nɑ nni ndɔ́mu, kɛ yɛ̃́ nɛ̀ ku tíì bomɛ̀, kɛ̀ kuù n tɔ̃nní, n yí kɔ̀tɛní nɛ̀ m mɑ́ɑ̀. \v 43 Bɑ nte kɛ̀ di í bɑnní n nɑ́ɑǹtì? Di to kpeńnì mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nkɛ. \v 44 Di cicɛ tú dibɔɔ̀ ndi, kɛ̀ di dɔ́ kɛ́dɔɔ̀ di cicɛ dibɔɔ̀ dɔ́mɛ̀. Dibɔɔ̀ tu okɔ̀ùtì nwe nɛ̀ dì bomɛ̀, dì ɔ̃ɔ̃ í nnɑ kɛ́nɑ́kɛ́ timɔ́mmɔnti, di nɑ́ɑǹtì timɔu ɔ̃ɔ̃ ntú siyɑ́ɑ̀bìsí nsi, kɛ yɛ̃́ dì tumɛ̀ siyɑ́ɑ̀bìsí yiɛ̀ nwe, siyɑ́ɑ̀bìsí cicɛ. \v 45 Mí n nɑ́ɑ́ ntimɔ́mmɔnti nti, dɛɛ̀ te kɛ̀ di í yie n kpɛti. \v 46 Di miɛkɛ we mbo bɛnkɛ n dɔ̀ɔ̀ mɛ̀ɛ̀ yɛi? N nɑ́ɑ́ ntimɔ́mmɔnti nti, dɛ̀ yĩ́mɛ kɛ̀ di í dɔ́ kɛ́yie n kpɛti. \v 47 Wèè tu Kuyie nkou weè kemmu ku nɑ́ɑǹtì. Díndi mɛ nyí tú Kuyie nkɔbɛ, dɛɛ̀ te kɛ̀ di í kemmu n nɑ́ɑǹtì. \s1 Yesu nɛ̀ Abɑrɑhɑmmu we nkótí? \p \v 48 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ti nɑɑtimu ti yĩ́mɛ̀ ɑ tú Sɑmmɑrii ɛì kou, kɛ̀ dibɔɔ̀ dɑ tɑ. \v 49 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Dibɔɔ̀ mɑrì í n tɑ, n dɛ́úkùnko n cicɛ yètìrì ndi, díndi mɛ nyí dɔ́ kɛ́ n dɛ́úkùnnɛ. \v 50 N yí wɑnti disɑ̃nni, Kuyie nkuù dɔ́ n sɑ̃nni kɛ̀ kuù bekù. \v 51 N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, wèè yie n nɑ́ɑǹtì ò bɑ́ɑ́ kú. \p \v 52 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di mmɔ̀nnì ti bɑntɛ́mu weti weti kɛ do ndibɔɔ̀ dɑ tɑ. Abɑrɑhɑmmu kumu kɛ̀ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑm̀bɛ̀ ku, kɛ̀ fɔ̃́ ntú wèè yie nhɑ tié nhò bɑ́ɑ́ kúɑ̀? \v 53 Fɔ̃́ɔ̃̀ dɛu kɛ pɛ̃ɛ̃tɛ́ Abɑrɑhɑmmu wèè kú nɛ̀ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑm̀bɛ̀ bɛ̀ɛ̀ kúɑ̀? A yɛ̀mmɛ̀ do nhɑ tú we? \p \v 54 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ n sɑ̃ntí m mɑ́ɑ̀ n sɑ̃nni bo ndò ndɛtetìrɛ̀. N cicɛ weè n sɑ̃ntí, wenwe di yɛ̃ nwèè tú di kó Kuyie. \v 55 Di í ò yɛ̃́, mí mmɛ nhò yɛ̃́mu, kɛ̀ n yĩ n yí ò yɛ̃́ n tú siyɑ́ɑ̀bìsí yiɛ̀ nwe kɛ di dònnɛ̀, m mɛ nhò yɛ̃́mu, kɛ yíé nho nɑ́ɑǹtì. \v 56 Dɛ̀ do nɑɑtimu di cicɛ Abɑrɑhɑmmu n kɔriní mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í, kòo n yɑ̀ kɛ̀ diwɛ̀ì ò pĩ. \p \v 57 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: A bie mmu nyí tùɔ̀kɛ sipísìnùmmù kɑ̀ɑ yɛ̃ nhɑ yɑ̀ Abɑrɑhɑmmɑɑ̀? \v 58 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N yó mbo kɛ̀ bɛ̀ mu nyí pɛitɛ́ Abɑrɑhɑmmu. \v 59 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ bɛ̀ɛ túótɛ́ yɛtɑ̃́rɛ̀ kɛ bo ò bùɔ́tí, kóò mɔ̀ńtóo Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ, kòò yɛ̀. \c 9 \s1 Wèè do tú kuyũ̀ɔ̃̀nkù nɛ̀ bɛ̀ ò pɛitɛ́mɛ̀ \p \v 1 Kɛ̀ Yesu ḿpɛ̃nkɛ́ kɛ́yɑ̀ onìtì mɔù, kòò tú kuyũ̀ɔ̃̀nkù nɛ̀ bɛ̀ ò pɛitɛ́mɛ̀. \v 2 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Okótì, bɑ nte kòò tu kuyũ̀ɔ̃̀nkù nɛ̀ bɛ̀ ò pɛitɛ́mɛ̀? O kó mɛyɛi mmɛɛ̀ te yɑ́ɑ̀ o yɛmbɛ̀ kɔ̃mɛ? \v 3 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ í tú o kó mɛyɛi mmɛɛ̀ te yoo o yɛmbɛ̀ kɔ̃mɛ, ò yɛ̃̀ĩ kɛ̀ Kuyie nkuù bo bɛnkɛ ku wɛ̃rímú o ĩ́nkɛ̀. \v 4 Ti dò nkɛ́pĩ́ wèè n tɔ̃nní o tɔ̃mmú mmu kɛ̀ diyiè kpɑɑ́, dɛ̀ yóó biitɛmu bɑ́ òmɔù tɛ̃́nkɛ bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́pĩ́ mmutɔ̃mmú. \v 5 M bo kutenkù miɛkɛ kɛ tú kutenkù kó kuwenniku nku. \p \v 6 Ò bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ́tĩ́ṹtɛ́ kɛtenkɛ̀, kɛ́dɔɔ̀ titɑ̃́tì kɛ́wɑɑrɛ kuyũ̀ɔ̃̀nkù nuɔ, \v 7 kɛ́ kù nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɔtɛ Sidowee kó kubinku kɛ́yuutɛ́ (diyètìrì dìì tu Sidowee dì bɛnkú kɛ tú: Bɛ̀ tɔ̃ nwe.) \p Kɛ̀ kùu kɔtɛ kɛ́yuutɛ́, kɛ́nwɛ̃tiní kɛ wúó mpɑ́íí. \p \v 8 O cɛ̃pɛɛtitɔbɛ̀ nɛ̀ bɛ̀ɛ̀ do ò yɛ̃ kòò múɔ́tɛ kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Dɛ̀ í dò nwèè do kɑri wènwe kɛ mɔ́ɑ́ɑ̀? \p \v 9 Kɛ̀ bɛ̀mɑbɛ̀ ntú weǹwe. \p Kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ tu weè dɔkɛ, bɛ̀ dòmmu. \p Kɛ̀ wenwe tú: Mí nwe m mɔ́mmuɔ. \p \v 10 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: A yĩ́mɛ kɛ wèńtɛ́? \v 11 Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Onìtì bɛ̀ tu wè Yesu weè dɔ̀ɔ̀ titɑ̃́tì kɛ wɑɑrɛ n nuɔ, kɛ yɛ̃ ń kɔtɛ Sidowee kó kubinku kɛ́yuutɛ́. Kɛ̀ n kɔ̀tɛ kɛ yuutɛ́ kɛ wèńtɛ́. \v 12 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Dɛ kóo nìtì borɛ? Kòò dɔ̀: N yí yɛ̃́ ò borɛ̀. \s1 Fɑdisĩɛ̃bɛ bèkúmɛ̀ kuyũ̀ɔ̃̀nkù wèè ku wéi \p \v 13 Kɛ bɛ̀ɛ kɔtɛnɛ̀ onìtì wèè do tú kuyũ̀ɔ̃̀nkù kɛ wèńtɛ́ Fɑdisĩɛ̃bɛ borɛ̀. \v 14 Tɛom̀pùtɛ̀ yiè do ndi Yesu dɔ̀ɔ̀mɛ̀ titɑ̃́tì kɛ́wɑɑrɛ o nuɔ kóò wéi. \v 15 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ ò bekɛ ò yĩ́mɛ̀ kɛ wèńtɛ́? Kòò dɔ̀: Ò wɑɑrɛ titɑ̃́tì nti n nuɔ, kɛ̀ n yuutɛ́ kɛ wèńtɛ́. \p \v 16 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ mɑbɛ̀ dɔ̀: Dɛ kóo nìtì í tú Kuyie nkou kɛ yɛ̃́ ò í tũmmɛ̀ tɛom̀pùtɛ̀ kó ikuɔ́. \p Kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ dɔ̀: Wèè mɔ̀kɛ mɛyɛi nho bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́dɔɔ̀ yiè mmɛ̀ ndɔ̀ɔ̀ tìì diɛtì. \p Mɛm̀mɛ kɛ̀ mɛtotímɛ̀ɛ ɑ̃nnɛ́ bɛ cuokɛ̀. \p \v 17 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ yíɛ́ kɛ́bekɛ onìtì ò wéi nwè kɛ dɔ̀: A yɛ̀mmɛ̀ dò nhò tú we? Kɛ yɛ̃́ ò wéimmɛ̀ fɔ̃́ nwe. Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ò tú Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò nwe. \p \v 18 Nɛ̀ mɛmmɛ Sifubɛ í nyie nhò do túmɛ̀ kuyũ̀ɔ̃̀nkù kɛ wèńtɛ́ kɛ̀ dɛɛ̀ nte kɛ̀ bɛ̀ɛ yúní o yɛmbɛ̀, \v 19 kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di birɛ ndɛ di yɛ̃ ndɛɛ̀ tú kuyũ̀ɔ̃̀nkù nɛ̀ dɛ̀ pɛitɛ́mɑ̀ɑ̀? Dɛ̀ nɛ́ wũɔ̃kɛ́mɛ̀ kòò wèńtɛ́? \p \v 20 Kòo yɛmbɛ̀ dɔ̀: Ti birɛ ndɛ kòò tu kuyũ̀ɔ̃̀nkù nɛ̀ ò pɛitɛ́mɛ̀. \v 21 Ti mɛ nyí yɛ̃́ dɛ̀ yĩmɛ̀ kòò wèńtɛ́, yoo wèè ò wéi, bekɛ́nɛ̀ we o mɔ́mmuɔ, ò kòtɛ́mu kɛ bo nɑ kɛ́ di tɛ̃́nnɛ́. \p \v 22 O yɛmbɛ̀ do dé Sifubɛ mbɛ kɛ́nnɑ́ɑ́ mmɛmmɛ, kɛ yɛ̃́ Sifubɛ do túmɛ̀ kɛ̀ wèè yie nYesu túmɛ̀ Kirisi Kuyie ntɑ̃ɑ̃tɛ́ wè, bɛ̀ɛ ò bɛ̀ti kutííntouku miɛkɛ. \v 23 Kɛ̀ dɛɛ̀ nte kòo cĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɔbɛ dɔ̀: Ò kòtɛ́mu, bekɛnɛ̀ we o mɔ́mmuɔ. \p \v 24 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛɛ wɛ̃tɛ kɛ́yúní onìtì wèè do tú kuyũ̀ɔ̃̀nkù kɛ wèńtɛ́ kɛ dɔ̀: Nɑ́kɛ́ timɔ́mmɔnti Kuyie nyììkɛ̀, tínti yɛ̃́ kɛ dò nhonìtì yie ntú mɛyɛi nyiɛ̀ nwe. \v 25 Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kòò tu mɛyɛi nyiɛ̀ nyoo ò í ò tu, n yí yɛ̃́, n yɛ̃́ tìmɑtì mɑ́ɑ̀ ndi: Nh ɔ̃ ntú kuyũ̀ɔ̃̀nkù nku, di m̀mɔ̀nnì kɛ wúó. \v 26 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Ò dɑ dɔ̀ɔ̀ bɑ? Ò dɑ wéi nhɔ̃̀mmɛ botí? \v 27 Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N tì ndi nɑ̀kɛ́mu, di mɛ nyí dɔ́ kɛ́yie, dɛ̀ yĩ́mɛ kɛ̀ di dɔ́ n wɛ̃tɛ kɛ́bɛ́i? Yɑ́ɑ di múnkɛ dɔ́ kɛ́nɑɑ́ nho tɑncɔ́ùmbɛ̀ mbɛ? \p \v 28 Kɛ̀ bɛ̀ nhò sɑ̃́ɑ̃̀ nkɛ tú: Fɔ̃́ɔ̃̀ tu dɛ kóò nìtì kóo tɑncɔ́ùntì, tínti tú Mɔyiisi kɔbɛ mbɛ. \v 29 Ti yɛ̃́mu Kuyie ndo nɑ́ɑ́nɛ̀mɛ̀ Mɔyiisi, ti mɛ nyí yɛ̃́ yiè nyɛ̀nní kɛ̀ɛ̀ bíɛ́kɛ̀. \p \v 30 Kòo bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ n dimu di túmɛ̀ di í yɛ̃́ ò bonní dɛ̀, kɛ̀ weè nɛ́ n wéi. \v 31 Ti yɛ̃́mu kɛ do nKuyie nyí cɔú mɛyɛi nyɛmbɛ̀ kó mubɑ́ɑmmu, bɛ̀ɛ̀ kù dé kɛ dɔɔri kù dɔ́mɛ̀ ku cɔú bɛɛ̀ kɔ̃mu. \v 32 Ti mu nyí kèè kòò mɔù wéi mbɛ̀ pɛitɛ́ wè kòò tu kuyũ̀ɔ̃̀nkù. \v 33 Kɛ̀ dɛ kóo nìtì do í boní Kuyie mborɛ̀, ò nɑ bɑ́ nnɑ kɛ́dɔɔ̀ dɛ̀mɑrɛ̀. \p \v 34 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Fɔ̃́ nwèè tú mɛyɛi nyiɛ̀ nɛ̀ bɛ̀ dɑ pɛitɛ́mɛ̀, fɔ̃́ɔ̃̀ bo ti tiénnɑ́ɑ̀? Kóò bɛ̀ti kutííntouku miɛkɛ. \s1 Tiyũ̀ɔ̃̀ntì mɔ́mmɔnti \p \v 35 Kɛ̀ Yesu keè bɛ̀ ò bɛ̀timɛ̀, kóò yɑ̀ kóò bekɛ kɛ dɔ̀: A tɑ̃́ onìtìbirɑɑ̀? \v 36 Kòo ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Okótì, yé weè tu wè kɛ̀ nní nhò tɑ̃́? \v 37 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A ò yɑ̀mu weè dɑ nɑ́ɑ́nnɛ̀. \v 38 Kɛ̀ weè nìtì dɔ̀: N Yiɛ̀ n tɑ̃́mu. \p Kɛ nínkóo Yesu ììkɛ̀ kóò bɑ́ntɛ̀. \v 39 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N kɔ̀tɛnɛ̀ní tibeéntì nti kutenkù miɛkɛ kɛ̀ bɛ̀ɛ̀ wùó nkɛ̀ bɛ̀ bo yɛ̃̀ĩ, bɛ̀ɛ̀ yɛ̃̀ĩ kɛ̀ bɛ̀ɛ wéntɛ́. \p \v 40 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ mɑbɛ̀ dɛ̀ bo, kɛ́keè ò nɑ̀ɑ́mmɛ̀, kóò bekɛ kɛ dɔ̀: Ti múnkɛ tú tiyũ̀ɔ̃̀ntì ntɑɑ̀? \v 41 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ di do ntú tiyũ̀ɔ̃̀ntì dɛ̀ nɑ bɑ́ ntú di kó mɛyetímɛ̀, di yɛ̀mmɛ̀ nɛ́ mɛ ndòmmɛ̀ di wúó, dɛɛ̀ te kɛ̀ dɛ̀ tu di kó mɛyetímɛ̀. \c 10 \s1 Opecɛ̃nti sɑ̀ɑ̀wè \p \v 1 N di nɑ́ɑ́ mɔ́mmuɔ nwe, wèè í tɑ dipètou kó dibòrì kɛ tɑ kupíkù tɛkù kuduotí ò tu oyúókù nwe, okɔ̀ùtì. \v 2 Wèè mɛ ntɑ dibòrì weè tu opecɛ̃nti. \v 3 Wèè bɑ̀ɑ dibòrì ò ɔ̃ɔ̃ we nkpetɛ́, kòo nyì yu kɛ̀ ì yo o tɑmmɛ̀ kòo ì yɛ̀nnɛ̀, \v 4 kɛ́nni kɛ̀ ì tũ̀ nkɛ yɛ̃́ í yɛ̃́mɛ̀ o tɑmmɛ̀. \v 5 Ipe í tũũ̀ nyì í yɛ̃́ wè, ì ɔ̃ nhò cokùmu, kɛ yɛ̃́ ì í yɛ̃́mɛ̀ o tɑmmɛ̀. \b \p \v 6 Yesu do bɛ̀ ɑ̃ntɛ́mu, bɛ̀ mɛ nyí mbɑntɛ́ ò tu mù. \s1 Yesu weè tu opecɛ̃nti sɑ̀ɑ̀wè \p \v 7 Kɛ̀ Yesu yíɛ́ kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, míì tu dipètou kó dibòrì. \v 8 Bɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ ketɛ́ kɛ kɔ̀tɛní bɛ̀ tú bɛyóóbɛ̀ mbɛ, bɛkɔ̀ùbɛ̀, ipe mɛ nyí yie mbɛ kpɛti. \v 9 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Míì tu dibòrì, wèè tɑ m borɛ̀ ò bo cootɛ́, kɛ níí tɑ, kɛ́yɛ̀, kɛ́pɛ́tɛ́ mudiì. \v 10 Oyúókù ɔ̃ɔ̃ kɔtɛní kɛ bo yúúkúmu, kɛ bo kuɔ, kɛ bo cɑkɛ. Kɛ̀ mí nkɔ̀tɛní kɛ bo duɔ́ m pe mufòmmu kɛ̀ ì mmù mɔ̀kɛ mɛdiɛ̀. \p \v 11 Míì tu opecɛ̃nti sɑ̀ɑ̀wè, opecɛ̃nti sɑ̀ɑ̀wè duɔ̀ nho fòmmu mmu o pe kpɛ́í. \v 12 Wèè í te ipe kɛ ì cɛ̃mmù idíítí kpɛ́í, kòò yɑ̀ dimɑnnì kɛ̀ dì kèríní, ò ɔ̃ɔ̃ yóumu ipe kɛ́cokɛ́ kɛ̀ dìi pĩ́mmú ipe, kɛ̀ itɛìi cíɛ́tɛ́. \v 13 Kɛ yɛ̃́ ò cɛ̃mmúmɛ̀ idíítí kpɛ́í nkɛ, o kpɛti í ì bonɛ̀. \v 14 Mí n yɛ̃́mu m pe kɛ̀ m pe n yɛ̃́. \v 15 N cicɛ n yɛ̃́ mɛ̀ɛ̀ botí m mɛ nhò yɛ̃́ kɛ yɛ̃́ m pe kɛ̀ ì n yɛ̃́, kɛ̀ n duɔ̀ n fòmmu i kpɛ́í. \v 16 M mɔkɛmu ipe tɛì ìì mu nyí tɑ dipetou miɛkɛ, n dò nkɛ múnkɛɛ ì kpɑ̀ɑ̀kɛnímu kɛ̀ ìi keè n tɑmmɛ̀ kɛ́wɛ̃nnɛ́ kupecɛ̃nku kumɑ́ɑ̀, ocɛ̃nti omɑ́ɑ̀. \p \v 17 N cicɛ n dɔ́mu, n yóó duɔ́ mmɛ̀ɛ̀ kpɛ́í n fòmmu, kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́ mù cɔutɛ́. \v 18 N duɔ́ n fòmmu nɛ̀ mmɑ́ɑ̀ ndi, òmɔù bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ n kuɔ, n cicɛ weè n duɔ́ ndɛ kó muwɛ̃rímú, kɛ̀ m bo duɔ́ n fòmmu kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́ mù cɔutɛ́. \b \p \v 19 Nɛ̀ dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kpɛ́í nkɛ̀ mɛtotímɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́ɑ̃nnɛ́ Sifubɛ cuokɛ̀. \v 20 Kɛ̀ bɛsṹkùbɛ̀ ntú: Dibɔɔ̀ diì ò tɑ, ò wɑ̀ɑ́tɛ́mu! Bɑ nte kɛ̀ di kemmu o nɑ́ɑǹtì. \p \v 21 Kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ tu: Dibɔɔ̀ tɑ wè bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́nnɑ́ɑ́ mmiɛ m̀botí, dibɔɔ̀ bo nɑ kɛ́wéi kuyũ̀ɔ̃̀nkɑ̀ɑ̀? \s1 Sifubɛ do yetɛmɛ̀ Yesu \p \v 22 Dɛ̀ do tú muséé nkó dimɔ̀nnì ndi, kɛ̀ bɛ̀ɛ ɑ̃nnɛ́ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ wénkùmɛ̀ kó dibɑnni Sedisɑdɛmmu. \v 23 Kɛ̀ Yesu ńceǹtì Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kó ditowɑɑ̀, Sɑdomɔɔ kó kufiiku miɛkɛ. \v 24 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò cɛ̃̀ɛ̃̀tɛ, kóò bekɛ kɛ dɔ̀: Ɔ̃ndɑɑ̀ ndi ɑ yóó ti nɑ́kɛ́mɛ̀ ɑ tú wè, kɛ̀ dɛ̀ ti wenkɛ? Kɛ̀ fɔ̃́ɔ̃̀ tu Kirisi, ɑ ti nɑ́kɛ́ weti weti. \v 25 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N ti ndi nɑ̀kɛ́mu bɑ́ di í yie, mutɔ̃mmú m pĩ mmù nɛ̀ n cicɛ kó diyètìrì muù bɛnkú n tú wè. \v 26 Di mɛ nyí tɑ̃́ kɛ yɛ̃́ di í túmɛ̀ n kó ipe. \v 27 M pe yomu n tɑmmɛ̀ kɛ̀ n yì yɛ̃́ kɛ̀ ì n tũ̀. \v 28 Kɛ̀ n yì duɔ̀ mmufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀, ì í yóó kú bìtì! Òmɔù mɛ mbɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ ì fìètɛ n nɔ̀ùtɛ̀ miɛkɛ. \v 29 N cicɛ wèè ì nni nduɔ́, ò pɛ̃ɛ̃tɛ́mu dɛmɔu, òmɔù bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ ì fìètɛ o nɔ̀ùtɛ̀ miɛkɛ. \v 30 Mí nnɛ̀ n cicɛ ti tú onìtì omɑ́ɑ̀ ndi. \p \v 31 Kɛ̀ Sifubɛ tó ɑkɛ́ yɛtɑ̃́rɛ̀ kɛ bo ò bùɔ́tí kɛ́kuɔ. \v 32 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di yɑ̀mu m pĩmmɛ̀ mutɔ̃mmú sɑ̀ɑ̀mù nɛ̀ n cicɛ kó muwɛ̃rímú, ɔ̃̀mmu kpɛ́í nkɛ di dɔ́mɛ̀ kɛ́ m búɔ́tí yɛtɑ̃́rɛ̀ kɛ́kuɔ? \v 33 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ti í dɔ́ kɛ dɑ kuɔ mutɔ̃mmú sɑ̀ɑ̀mù kpɛ́í, ɑ cɑɑ̀ri Kuyie nyètìrì ndi. Fɔ̃́ nhonìtì kɑ̀ɑ tú ɑmɑ́ɑ̀ Kuyie. \v 34 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ti wɑ̃̀rimu di kó ikuɔ́ pɑ́tíri miɛkɛ kɛ tú: Mí nKuyie mmíì bɛ́i nkɛ yɛ̃ ndi tú kɛĩ́nkɛ̀ kɔbɛ mbɛ. \v 35 Kɛ̀ tì wɑ̃̀ri kɛ tú kù do nɑ́ɑ́nnɛ̀ bɛ̀ tú kɛĩ́nkɛ̀ kɔbɛ ti mɛ nyí yóó nɑ kɛ́ tì kùɔ. \v 36 Kuyie nnɛ́ tɑ̃ɑ̃tɛ́ mínwe kɛ n tɔ̃nní kutenkù miɛkɛ, di bo yĩ́mɛ kɛ dɔ̀ n cɑɑ̀ri Kuyie nyètìrì, n yĩ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í n tú Kuyie mBirɛ? \v 37 Kɛ̀ n yí pĩ n cicɛ kó mutɔ̃mmú di bɑ́ɑ́ nni ntɑ̃́. \v 38 Kɛ̀ mmɛ mmù pĩ, nkɛ di í n tɑ̃́, ntɑ̃́nɛ̀ tũnkɛ́ m pĩ mmùù tɔ̃mmú kɛ̀ dɛ̀ɛ yie nkɛ̀ dí bɑntɛ́ kɛ dò n cicɛ bo m miɛkɛ kɛ̀ m bo o miɛkɛ. \p \v 39 Kɛ̀ bɛ̀ tó ndɔ́ kóò pĩ nkòo yɛ̀ kɛ́ítɛ́. \p \v 40 Kɛ́kɔtɛ Suditɛ̃ɛ̃, Isɑ̃ɑ̃ do ketɛ́ kɛ́nhɑ̃ɑ̃̀ dɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ bɑ̀tɛ́mmù kɛ́mbo. \v 41 Kɛ̀ kunitisṹkù nkɔrì o borɛ̀ kɛ nɑ́ɑ́ nkɛ tú Isɑ̃ɑ̃ í dɔ̀ɔ̀ tidiɛtì mɑtì, ò nɛ́ nɑ̀kɛ́ tìì kó dimɑ̀ɑ̀ onìtì yie nkpɛ́í tì tú timɔ́mmɔnti nti. \p \v 42 Dɛborɛ̀ kɛ̀ kunitisṹkùu yie nkɛ́ntɑ̃́ Yesu. \c 11 \s1 Dɑsɑɑ kúmɛ̀ \p \v 1 Dɑsɑɑ do tú Betɑnnii kó dihɛì kou nwe kòo tɑ̃bɛ̀ bo bɛ̀dɛ́bɛ̀, Mɑɑri nɛ̀ Mɑriti, kɛ̀ Dɑsɑɑ muɔkɛ. \v 2 Dɑsɑɑ tɑ̃ũ̀ Mɑɑri wèè do còú nYesu nɑɑ̀cɛ̀i tùdɑ̀ɑ̀rí kɛ́ũtɛ́nɛ̀ o yùtì, weè tɑ̃ũ̀ Dɑsɑɑ do muɔkɛ. \v 3 Kòo tɑ̃bɛ̀ɛ tɔ̃ nkɛ̀ bɛ̀ɛ nɑ́kɛ́ Yesu kɛ dɔ̀: Ti Yiɛ̀ nhɑ nɛ́po weè mɔ. \p \v 4 Kɛ̀ Yesu keè dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kɛ dɔ̀: Dɛ kó mumɔmmú í yóó ò kùɔ, mù pètìnkɛ yóó dɛ́úkùnnɛ Kuyie nyètìrì ndi, kɛ́nte kɛ̀ bɛ̀ɛ sɑ̃ntɛ ku Birɛ. \p \v 5 Yesu do dɔ́mu Mɑriti nɛ̀ Mɑɑri nɛ̀ Dɑsɑɑ mɛdiɛ̀, \v 6 kɛ́keè Dɑsɑɑ mɔmmɛ̀ kɛ́nkpɑɑ́ dɛborɛ̀ kɛ dɔ̀ yɛwe yɛ̀dɛ́ɛ̀, \v 7 kɛ́nɑ́kɛ́ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kɛ dɔ̀: Ti wɛ̃tɛnɛ̀ Sudee. \v 8 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Okótì, dɛ̀ mu nyí mɔ̀ntɛ Sifubɛ sòò dɔ́mɛ̀ kɛ́ dɑ kuɔ kɑ̀ɑ tu ti kɛ̀ wɛ̃̀tɑɑ̀? \v 9 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Diyiè dìmɑ́ɑ̀ tɛwebiètɛ̀ mɛfitímɛ̀ tɛpíítɛ̀ nɛ̀ mɛ̀dɛ́mɛ̀ mmɛ, kòò mɔù kèrí kuyie nhò bɑ́ɑ́ bétɛ́, kɛ yɛ̃́ ò wùómmɛ̀ kuwenniku kùù bo kutenkù. \v 10 Kòò mɔù mɛ nkèrí kɛyènkɛ̀ ò bo bétɛ́ kɛ yɛ̃́ ò í mɔkɛmɛ̀ kuwenniku. \p \v 11 Yesu bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ dɔ̀: Ti nɛ́po Dɑsɑɑ yɛ̃̀ nkɛ duɔ́mu, m mɛ nkɔ̀rimu kɛ bo ò èntɛ. \v 12 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ dɔ̀: Ti Yiɛ̀ nkòò yɛ̃̀ nkɛ duɔ́mu ò yóó miɛtɛ́mu. \p \v 13 Yesu do dɔ́ kɛ́ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ Dɑsɑɑ kúmɛ̀ mmɛ, kɛ̀ bɛmbɛ yɛ̀mmɛ̀ nɛ́ ndò ò nɑ̀ɑ́ mmunɔǹdɔmmú kpɛ́í nkɛ. \v 14 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ pɑ́íí kɛ dɔ̀: Dɑsɑɑ kúmu. \v 15 Dɛ̀ nɛ́ n nɑɑtimu di kpɛ́í n yí bomɛ̀ dɛborɛ̀ dɛ̀ bo yiemmɛ̀ kɛ̀ di nni ntɑ̃́. Tí kɔtɛnɛ̀ o borɛ̀. \p \v 16 Dɛ mɔ̀nnì Tomɑɑ wèè do tú dɛtɑ́ɑ́tɛ́birɛ kòo nɑ́kɛ́ bɛtɔbɛ̀ kɛ dɔ̀: Ti kɔtɛnɛ̀ kɛ́wɛ̃nnɛ́nɛ̀ ti Yiɛ̀ nkɛ́kú. \s1 Yesu duɔ́mmɛ̀ kɛ̀ Dɑsɑɑ yɑ̃̀ńtɛ́ \p \v 17 Kɛ̀ Yesu ḿbo tuɔkoo Bɛtɑnnii kɛ sɔ̃́ mbɛ̀ kũnnɛ́ Dɑsɑɑ kɛ̀ dɛ̀ mɔ̀kɛ yɛwe yɛ̀nɑ̀ɑ̀. \v 18 Bɛtɑnnii do í dɛ́tirìnɛ̀ Sedisɑdɛmmu, dɛ̀ bo mbo cìdòmɛ́tìrìbɛ̀ bɛ̀tɑ̃ɑ̃ti. \v 19 Kɛ̀ Sifubɛɛ yɛ̀nní pɛ́u kɛ́kɔtɛní kɛ bo dɔu mMɑriti nɛ̀ Mɑɑri bɛ tɑ̃ũ̀ kṹṹ. \p \v 20 Mɑriti kèè dìì mɔ̀nnì Yesu kèróomɛ̀, kɛ̀ Mɑɑri ńkɑri tɛcĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kòo kɔtɛ kóò co, \v 21 kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀ nkɑ̀ɑ do mbo diɛ n tɑ̃ũ̀ nɑ bɑ nkú. \v 22 N nɛ́ yɛ̃́mu kɛ do nkɑ̀ɑ bekɛ tì Kuyie kù bo tì dɔ̀ɔ̀. \v 23 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A tɑ̃ũ̀ yóó yɑ̃́ntɛ́mu. \v 24 Kɛ̀ Mɑriti dɔ̀: N yɛ̃́mu kɛ dò mmukúkɛ́yɑ̃́ntímù yiè, diyiè sɔnni yiè ò bo yɑ̃́ntɛ́. \v 25 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Míì tu mukúkɛ́yɑ̃́ntímù kɛ tú mufòmmu. Wèè n tɑ̃́ ò bo nfòù bɑ́ kòò ku. \v 26 Bɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ n tɑ̃́ bɛ̀ bɑ́ɑ́ kú bìtì. A ti yienɑɑ̀? \v 27 Kɛ̀ Mɑritii ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀, n tɑ̃́mu kɛ dò nhɑ tú Kirisi Kuyie mBirɛ dɛ̀ɛ̀ kɔ̀tɛní kutenkù miɛkɛ. \p \v 28 Ò bɛ́i mɛmmɛ kɛ́deè kɛ́kɔtɛ kɛ́wɛɛ Mɑɑri kɛ dɔ̀: Ti Yiɛ̀ nkɔ̀tɛní kɛ dɑ yu. \p \v 29 Kɛ̀ Mɑɑrii ítɛ́ mɛcɑ̃ɑ̃ nkɛ́nkɔri Yesu borɛ̀. \v 30 Yesu mu ndo í tɑ dihɛì miɛkɛ, ò do kpɑɑ́ Mɑriti do ò co dɛ̀ ndɛ. \v 31 Sifubɛ bɛ̀ɛ̀ do bonɛ̀ Mɑɑri koò bɑ̀ɑ́ nkɛ̀ bɛ̀ɛ yɑ̀ ò ìtɛ́mɛ̀ mɛcɑ̃ɑ̃ nkóò tũ̀nnɛ kɛ̀ bɛ yɛ̀mmɛ̀ dò nhò kɔ̀ri kufɔ̃ti borɛ̀ ndɛ kɛ bo kuɔ́. \p \v 32 Kɛ̀ Mɑɑrii tuɔkɛ Yesu borɛ̀ kɛ́nínkóo o ììkɛ̀ kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀, kɑ̀ɑ do mbo diɛ n tɑ̃ũ̀ nɑ bɑ́ nku. \p \v 33 Kɛ̀ Yesu yɑ̀ ò kuɔ̀mmɛ̀, kɛ̀ Sifubɛ múnkɛ kuɔ̀, kòo yɛ̀mmɛ̀ɛ cɑɑ̀rɛ̀ mɛdiɛ̀ nkɛ̀ mɛsémmɛ̀ɛ ò pĩ. \v 34 Kòo bekɛ kɛ dɔ̀: Di ò kũnnɛ́ dɛ? Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ti Yiɛ̀ nkɔtɛní kɛ́yɑ̀. \p \v 35 Kɛ̀ Yesu kuɔ́. \v 36 Kɛ̀ Sifubɛ dɔ̀: Wéntɛ́nɛ̀ wè ò dɔ́ mɛ̀ɛ̀ botí. \p \v 37 Kɛ̀ bɛ̀mɑbɛ̀ ntú: Wenwe wèè wéi nkuyũ̀ɔ̃̀nkù ò nɑ bɑ́ nnɑ kɛ́dɔɔ̀ tìmɑtì kɛ̀ Dɑsɑɑ bɑ́ɑ́ kúɑ̀? \p \v 38 Kɛ̀ Yesu yɛ̀mmɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́cɑɑ̀rɛ̀ kòo kɔtɛ kufɔ̃ti borɛ̀. Bɛ̀ do kù keú ditɑ̃́rì ndi kɛ́poo nditɑ̃́rì. \v 39 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Pootɛnɛ̀ ditɑ̃́rì! Kɛ̀ Mɑriti, ocíì tɑ̃ũ̀ dɔ̀: N Yiɛ̀, nhò bo ncɑ̀ɑ̀rɛ̀, diyiè nɑɑnnì ndi yíe nɛ̀ bɛ̀ ò kũnnɛ́mɛ̀. \v 40 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N dɑ nɑ̀kɛ́ tì, kɑ̀ɑ tì tɑ̃́, ɑ bo yɑ̀ Kuyie nkó tikpetì. \p \v 41 Kɛ̀ bɛ̀ɛ pootɛ ditɑ̃́rì, kɛ̀ Yesu bɔ́útɛ́ kɛĩ́nkɛ̀ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀ ndɑ dɔúnnɛ̀ mutɔ̃mmú ɑ dɔ̀ɔ̀mɛ̀ n dɑ mɔɔ tì. \v 42 N yɛ̃́mu kɛ dò nhɑ dɔɔri n dɑ békú tìì kó dimɑ̀ɑ̀, nnɛ́ bɛ́i mɛmmɛ kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ bɛ̀ɛ̀ m murí kɛ̀ bɛɛ̀ nyɛ̃́ kɛ dò nfɔ̃́ɔ̃̀ n tɔ̃nní. \p \v 43 Ò bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ́pĩɛ̃kɛ́ kɛ dɔ̀: Dɑsɑɑ yɛ̀nní! \p \v 44 Kòo cíì yɛ̀nní kɛ fĩ ntiyɑ̀ɑ̀tì o nɑɑ̀cɛ̀i nɛ̀ o nɔu nɛ̀ o ììkɛ̀, kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Fĩntɛnɛ̀ we kòo ítɛ́. \s1 Bɛ̀ do wɛ̃nnɛ́mɛ̀ dinùù kɛ bo kuɔ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:1-5 nɛ̀ Mɑriki 14:1-2 nɛ̀ Duku 22:1-2) \p \v 45 Kɛ̀ Sifubɛ bɛ̀ɛ̀ do bonɛ̀ Mɑɑri kɛ́yɑ̀ Yesu dɔ̀ɔ̀ dɛ̀, bɛ miɛkɛ kɛ̀ bɛsṹkùbɛ̀ɛ yie nYesu. \v 46 Kɛ̀ bɛ kó bɛ̀mɑbɛ̀ɛ kɔtɛ kɛ́nɑ́kɛ́ Fɑdisĩɛ̃bɛ Yesu dɔ̀ɔ̀ dɛ̀. \v 47 Dɛ mɔ̀nnì ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ nɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ kɛ̀ bɛ̀ɛ tíí dibeéntĩ̀nnì diɛrì kɛ dɔ̀: Ti yóó yĩ́mɛ? Onìtì yie mmɛ̀ ndɔ̀ɔ̀rimɛ̀ tidiɛtì pɛ́u? \v 48 Kɛ̀ ti yóu kòò mɛ̀ dɔ̀ɔ̀ri bɛnìtìbɛ̀ bɛmɔu bo yie nho kpɛti, kɛ̀ Odommu kɔbɛɛ kɔtɛní, kɛ́pɔntɛ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ́tiekɛ ti ɛì. \p \v 49 Kɛ̀ bɛ kóò mɔù bɛ̀ tu wè Kɑyifu, wèè do tú ikuɔ́ nìùtì diɛwè dɛ benni, kòo bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di í bɑntɛ́. \v 50 Di í yɛ̃́ kɛ dò ndɛ̀ tú di kó mɛsɑ̀ɑ̀ mmɛ onìtì òmɑ́ɑ̀ bo kúmɛ̀ kubotí kpɛ́í, kɛ̀ kubotí kumɔuu cootɑ́ɑ̀? \v 51 Ò do í nɑ́ɑ́ ndɛ kó tinɑ́ɑǹtì nɛ̀ o mɔ́mmuɔ, ò do mɛ ntúmɛ̀ ikuɔ́ nìùtì nwe dɛ kó dibenni, kɛ̀ Kuyie nduɔ́ nkòò nnɑ́ɑ́ Yesu weè yóó kúmɛ̀ kubotí kpɛ́í. \v 52 Dɛ̀ í tú Sifubɛ mɑ́ɑ̀ kpɛ́í nkɛ ò yóó kúmɛ̀, ò dɔ́ kɛ́wɛ̃nnɛ́ Kuyie mbí nyi kɛ̀ ìì nɑɑ́ nhonìtì òmɑ́ɑ̀. \p \v 53 Dɛ kó diyiè ndi Sifubɛ wɛ̃nnɛ́mɛ̀ dinùù kɛ bo kuɔ Yesu. \v 54 Bɑ́ ò tɛ̃́nkɛ í nyie nkɛ́nfeí Sifubɛ miɛkɛ, kɛ́kɔtɛ dihɛì dìì bo dikpɑ́ɑ̀ miɛkɛ kɛ̀ bɛ̀ dì tu Efɑdɑyimmu, kɛ́ nkɛ mbo nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀. \p \v 55 Kɛ sɔ̃́ ndiyentɛ́bɑnni tɔ̀ɔ́nní kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ kɔ̀rì Sedisɑdɛmmu, kɛ bo wénkùnnɛ bɛmɑ́ɑ̀ kɛ̀ dibɑnni nɛ́ tuɔkɛní. \v 56 Kɛ̀ bɛ̀ nwɑnti Yesu, kɛ békú bɛtɔbɛ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ kɛ tú: Di yɛ̀mmɛ̀ dò nhò bo kɔtɛní dibɑnnɑɑ̀? \p \v 57 Ikuɔ́ nìùbɛ̀ nɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ do nɑ̀kɛ́mu kɛ tú kɛ̀ wèè ò yɑ̀, wèe nɑ́kɛ́ kɛ̀ bɛ̀ɛ ò pĩ. \c 12 \s1 Mɑɑri do còúmmɛ̀ tùdɑ̀ɑ̀rí Yesu nɑɑ̀cɛ̀i \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:6-13 nɛ̀ Mɑriki 14:3-9) \p \v 1 Dɛ̀ do kpɑɑ́ yɛwe yɛ̀kuɔ̀ ndi diyentɛ́bɑnnii bo tuɔkɛnímɛ̀, kɛ̀ Yesu kɔtɛ Bɛtɑnnii, Dɑsɑɑ, ò do duɔ́ nkɛ̀ wèè yɑ̃́ntɛ́ o ciɛ. \v 2 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò ɑ̃nnɛ́ kupɔ̀ɔ̀kù, kɛ̀ Mɑriti mbɛ̀ ɑ̃ɑ̃̀ tidiitì Dɑsɑɑ nɛ̀ bɛtɔbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ kɑ̀ri nɛ̀ Yesu kɛ̀ bɛ̀ yo. \v 3 Kɛ̀ Mɑɑrii túótɛ́ tùdɑ̀ɑ̀rí nɑtiwè wèè donku yóù, kɛ́cóú Yesu nɑɑ̀cɛ̀i, kɛ́ũtɛ́nɛ̀ o yùtì, kɛ̀ kufɔ̃ɔ̃kuu dɑ́tínnɛ́ tɛcĩ́ɛ̃̀tɛ̀ tɛmɔu. \v 4 Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ kóò mɔù Sudɑɑsi Isikɑdiyoti wèè yóó ò fìtɛ́ kòo bɛ́i nkɛ dɔ̀: \v 5 Dɛ̀ dòmmɛ kòo cɑ̀kɛ dɛ kóò tùdɑ̀ɑ̀rí, ti nɑ bɑ́ɑ́ nhò fìtɛ́ dibenni tɔ̃mmú díítí, kɛ́pɑ̃mmú bɛcĩ̀rìbɑ̀ɑ̀? \p \v 6 Dɛ̀ í tú mɛsémmɛ̀ do ò bonɛ̀ bɛcĩ̀rìbɛ̀ kòò nnɑ́ɑ́ mmɛmmɛ, ò do tú oyúókù nwe kɛ̀ weè ntɔu idíítí kɛ yuuku dɛ miɛkɛ. \v 7 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Yóu we, ò còú ndɛ kóò tùdɑ̀ɑ̀rí n kũnnímù kpɛ́í nkɛ. \v 8 Bɛcĩ̀rìbɛ̀ yó ndi bonɛ̀mu sɑ̃́ɑ̃̀, mí mmɛ nyí yó nhɑ̃ kɛ di bonɛ̀. \s1 Ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ dɑ̀kɛmɛ̀ kɛ bo kuɔ Dɑsɑɑ \p \v 9 Kɛ̀ Sifubɛ pɛ́uu keè Yesu bomɛ̀ Bɛtɑnnii, kɛ́tíínko kɛ bo yɑ̀nɛ̀ Dɑsɑɑ Yesu do duɔ́ nkɛ̀ wèè yɑ̃́ntɛ́. \v 10 Kɛ̀ ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ɛ dɑkɛ kɛ bo kuɔ Dɑsɑɑ. \v 11 Kɛ yɛ̃́ weè do temɛ̀ kɛ̀ Sifubɛ pɛ́uu bɛ̀ yóu kɛ́tũnnɛ Yesu. \s1 Yesu do kɔrimɛ̀ Sedisɑdɛmmu kɛ dekɛ disɑ̃mmɑrímbii \r (Wéntɛ́ Mɑtie 21:1-11, Mɑriki 11:1-11, Duku 19:28-40) \p \v 12 Kɛ̀ dɛ̀ɛ wentɛ́ kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ bɛ̀ɛ̀ kɔ̀tɛní diyentɛ́bɑnni Sedisɑdɛmmu kɛ̀ bɛ̀ɛ keè Yesu kéróomɛ̀, \v 13 kɛ́kɔ̃ṹ tipuonti kɛ́kɔtɛ kóò co kɛ́mpĩɛ̃kù kɛ tú: \q1 Mɛsɑ̀ɑ̀ nní mbonɛ̀ Isidɑyɛɛribɛ kóo kpɑ̀ɑ̀tì wèè kèríní nɛ̀ ti Yiɛ̀ nkó diyètìrì. \p \v 14 Kɛ̀ Yesu yɑ̀ disɑ̃mmɑrímbii kɛ́dekɛ, kɛ̀ dɛ̀ɛ dɔɔ̀ tì wɑ̃̀rimɛ̀ kɛ tú: \q1 \v 15 Díndi Sedisɑdɛmmu kɔbɛ di bɑ́ nyĩɛ̃̀kù, \q1 ǹtɛnɛ̀ di kóò kpɑ̀ɑ̀tì kɛ kéríní \q1 kɛ dekɛ disɑ̃mmɑrínsɛrì kó dibii. \m \v 16 Dɛ mɔ̀nnì Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ mu nyí mbɑntɛ́ dɛ̀ɛ̀ dɔ̀ɔ̀ri. Ò dèkɛ dìì mɔ̀nnì ndi kɛĩ́nkɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ dentɛní tìì wɑ̃̀ri o kpɛ́í tiì sòò dɔ̀ɔ̀mɛ̀. \p \v 17 Bɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ do nɛínɛ̀ Yesu kɛ́yɑ̀ ò yumɛ̀ Dɑsɑɑ kufɔ̃ti miɛkɛ kòò yɑ̃̀ńtɛ́, kɛ̀ bɛ̀ nnɑ́ɑ́ nhò dɔ̀ɔ̀ dɛ̀. \v 18 Yesu duɔ́mmɛ̀ kɛ̀ Dɑsɑɑ yɑ̃̀ńtɛ́ dɛɛ̀ dɔ̀kɛ do te kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ pɛ́uu kɔtɛní kóò co. \v 19 Kɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ nnɑ́ɑ́ mbɛtɔbɛ̀ kɛ tú: Ti í yóó nɑ kɛ́dɔɔ̀ dɛ̀mɑrɛ̀, bɛnìtìbɛ̀ bɛmɔu we ntũ̀nnɛ. \s1 Kɛrɛkibɛ do wɑntimɛ̀ Yesu \p \v 20 Kɛ̀ Kɛrɛkibɛ mɑbɛ̀ kɔkɛ́ bɛ miɛkɛ bɛ̀ɛ̀ do kɔ̀tɛní Sedisɑdɛmmu dibɑnni Kuyie mbɑ́ɑ́mmu. \v 21 Kɛ̀ bɛ̀ɛ kɔtɛ kɛ́nɑ́kɛ́ Fidipu wèè yɛ̀nní Bɛtisɑidɑɑ Kɑdidee kó kutempɛ̃ nkɛ dɔ̀: Okótì, ti dɔ́ kɛ́yɑ̀ Yesu nwe. \v 22 Kɛ̀ Fidipuu nɑ́kɛ́ Ãntidee kɛ̀ bɛ̀ɛ nɛi bɛdɛ́ kɛ́ tì nɑ̀kɛ́ Yesu. \v 23 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ tùɔ̀kɛmu kɛ̀ bɛ̀ bo dɛ́úkùnnɛ Onìtìbirɛ. \v 24 Timɔ́mmɔnti nti n yóó di nɑ́kɛ́mɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ í buɔtí mɛdibii mmɛ̀ ɔ̃ ḿbo mɛ̀ mɑ́ɑ̀ ndi, kɛ̀ bɛ̀ mɛ mmɛ̀ buɔtí, dɛ mɔ̀nnì ndi mɛ̀ ɔ̃ɔ̃ yɛ̀nnímɛ̀, kɛ́butɛ kɛ̀ tidiitìi pɛitɛ́ pɛ́u. \v 25 Wèè bo ndɔ́ o fòmmu, ò bo mù fétìnnɛ, kɛ̀ wèè í dɔ́ o fòmmu kɛtenkɛ̀ kiɛ mmiɛkɛ kòo mmù mɔ̀kɛ sɑ̃́ɑ̃̀. \v 26 Kòò mɔù pĩ n kó mutɔ̃mmú, ò nni ntũ, kɛ̀ m borɛ̀ wè ndɛ mbo. Wèè pĩ n kó mutɔ̃mmú n cicɛ bo ò sɑ̃ntɛ. \s1 Yesu nɑ̀kɛ́mɛ̀ o kṹṹ nkpɛ́í \p \v 27 Di m̀mɔ̀nnì n yɛ̀mmɛ̀ cɑ̀ɑ̀rɛ̀ mɛdiɛ̀, m bo yĩ́ n dɛɛtɛ́nɛ̀ mɛ nfɛ̃́ṹtímɑ̀ɑ̀? Bìtì! N kɔ̀tɛní mɛɛ̀ kpɛ́í. \v 28 M bo yĩ́: N cicɛ dɛ́úkùnnɛ ɑ yètìrì. Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ bɛ̀ɛ keè mɛtɑmmɛ̀ mɑmɛ̀ kɛĩ́nkɛ̀ní kɛ̀ mɛ̀ tú: N dì dɛ́úkùnnɛmu kɛ bo yíɛ́ kɛ́ dì dɛ́úkùnnɛ. \p \v 29 Bɛnìtìbɛ̀ bɛ̀ɛ̀ do dɛ̀ bo kɛ́keè dɛ kó mɛtɑmmɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Fɛtɑpíɛ̀fɛ̀ nfɛ. Kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ dɔ̀: Kuyie ntɔ̃nnì mɑrì diì ò bɛ́innɛ̀. \p \v 30 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di kèè mɛ̀ɛ̀ tɑmmɛ̀ í nɑ́ɑ́ mmíì kpɛ́í, mɛ̀ nɑ̀ɑ́ ndíì kpɛ́í nkɛ. \v 31 Di m̀mɔ̀nnì ndi Kuyie nyóó bekɛ́nnɛ̀mɛ̀ kutenkù kuu, di mmɔ̀nnì ndi Kuyie nyóó bɛtimɛ̀ kutenkù kuu nkóo kpɑ̀ɑ̀tì. \v 32 Kɛ̀ bɛ̀ n dèe ndìì mɔ̀nnì kudɔú ĩ́nkɛ̀, m bo yṹɔ̃́nní bɛnìtìbɛ̀ bɛmɔu m borɛ̀ \f + \fr 12:32 \fr*\ft Dɛ kó dinɑ́ɑǹkéè miɛkɛ Yesu nɑ́ɑ́ mbɛ̀ yóó ò dèe\ft*\f* mmɛ̀mmɛ kudɑpɑ̃ɑ̃tí ĩ́nkɛ̀ nɛ̀ ò yóó dekɛmɛ̀ kɛĩ́nkɛ̀. \p \v 33 (Ò do bɛ́i mɛmmɛ kɛ bo bɛnkɛ ò yóó kú mùù kṹṹ mbotí nku.) \v 34 Kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ dɔ̀: Bɛ̀ ti nɑ̀kɛ́ ikuɔ́ miɛkɛ kɛ tú Kirisi yó nfòùmu sɑ̃́ɑ̃̀. A bo yĩ́mɛ kɛ dɔ̀ bɛ̀ bo dee nhonìtìbirɛ kudɔú? We ǹnìtì birɛ ndɛ? \v 35 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kuwenniku kpɑɑ́ di bonɛ̀mu, kù nɛ́ í yóó mɔntɛ, ńkérínɛ̀ kɛ̀ kù kpɑɑ́ bo, kɛ̀ dibiìnnì bɑ́ɑ́ di dɛ́ɛ́tɛ́, kɛ yɛ̃́ wèè kèrí dibiìnnì miɛkɛ ò í yɛ̃́mɛ̀ ò kɔ̀ri kɛ̀. \v 36 Kuwenniku kpɑɑ́ kɛ di bonɛ̀mu, ntɑ̃́nɛ̀ ku, kɛ̀ dɛ̀ɛ yie nkɛ̀ di nɑɑ́ nkuwenniku kó ibí. Yesu bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ́ítɛ́ kɛ́sɔri. \s1 Sifubɛ í tɑ̃́mɛ̀ Yesu \p \v 37 Bɑ́ Yesu do mɛ ndɔ̀ɔ̀mɛ̀ tidiɛtì pɛ́u kɛ̀ bɛ̀ɛ yɑ̀, bɛ̀ í nhò tɑ̃́. \v 38 Kɛ̀ dɛ̀ bo dɔɔ̀ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtò Esɑii do bɛ́i ntì kɛ dɔ̀: \q1 N Yiɛ̀, we nyie nhɑ nɑ́ɑǹtì ti nɑ́ɑ́ ntì, \q1 we mbɑntɛ́ ɑ wɛ̃rímú ɑ bɛnkɛ mù? \q1 \v 39 Esɑii do bɛ́immu mùù te kɛ̀ bɛ̀ í bɑntɛ́, kɛ dɔ̀: \q1 \v 40 Kuyie nkuù bɛ̀ yɛ̃̀ĩkùnnɛ \q1 kuù kpénkùnnɛ bɛ to, \q1 bɛ̀ yɑ̀ɑ̀ bo yɑ̀ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nnɛ̀ bɛ nuɔ, \q1 kɛ́bɑntɛ́ kɛ̀ bɛ yɛ̀mmɛ̀ɛ ceetɛ \q1 kɛ̀ kùu bɛ̀ miɛkùnnɛ. \m \v 41 Esɑii do yɑ̀ Yesu kó tikpetì nti kɛ́nnɑ́ɑ́ nho kpɛ́í. \p \v 42 Kɛ̀ Sifubɛ kó bɛkótíbɛ̀ pɛ́uu yie nYesu bɑ́ dɛ̀ nɛ́ í nfeí, Fɑdisĩɛ̃bɛ yɑ̀ɑ̀ bo bɛ̀ bɛ̀ti mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í kutííntouku. \v 43 Kɛ yɛ̃́ bɛ̀ do dɔ́mɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ kó yɛsɑ̃ɑ̃ nyɛ kɛ̀ dɛ̀ pɛ̃ɛ̃tɛ́ Kuyie nkpɛri. \s1 Yesu nɑ́ɑǹtì bo ti bekɛ́nɛ̀ \p \v 44 Kɛ̀ Yesu pĩɛ̃kɛ́ kɛ dɔ̀: Wèè n tɑ̃́ dɛ̀ í tú ò tɑ̃́ mí nwe m mɑ́ɑ̀ ò tɑ̃́mu wèè n tɔ̃nní. \v 45 Wèè n yɑ̀ ò yɑ̀mu wèè n tɔ̃nní. \v 46 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: N tú kuwenniku nku kɛ kɔ̀tɛní kutenkù miɛkɛ, kɛ̀ wèè n tɑ̃́ ò bɑ́ mbo dibiìnnì miɛkɛ. \v 47 Kòò mɔù kèè n nɑ́ɑǹtì kɛ í dɔɔri tì yɛ̃mmɛ̀ míì í yóó ò bekɛ́nɛ̀, kɛ yɛ̃́ n yí kɔ̀tɛnímɛ̀ kɛ bo bekɛ́nɛ̀ kutenkù, n kɔ̀tɛní kɛ bo kù dɛɛtɛ́mu. \v 48 Wèè n yetɛ kɛ yetɛ n nɑ́ɑǹtì, n nɑ́ɑǹtì tiì yóó ò bekɛ́nɛ̀ diyiè sɔnni yiè. \v 49 Kɛ yɛ̃́ n yí nɑ́ɑ́mmɛ̀ m mɔ́mmuɔ n kpɛti, n cicɛ wèè n tɔ̃nní weè n duɔ́ n dò nkɛ́nɑ́kɛ́ tì bɛnìtìbɛ̀ kɛ́ tì mbɛ̀ tié. \v 50 N yɛ̃́mu kɛ dò nhò yɛ̃ n nɑ́kɛ́ tì tu mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀ mu kpɛti nti, dɛɛ̀ kpɛ́í nte kɛ̀ n nɑ̀ɑ́ nhò yɛ̃ n nɑ́kɛ́ tì mɑ́ɑ̀. \c 13 \s1 Yesu ɔ̀úmɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ nɑɑ̀cɛ̀i \p \v 1 Kɛ̀ diyentɛ́bɑnni ntú nɑnkɛ kɛ̀ Yesu bɑntɛ́ kɛ dò nho mɔ̀nnì tùɔ̀kɛ ò bo ítɛ́mɛ̀ kɛtenkɛ̀ ĩ́nkɛ̀ kɛ́dekɛ o cicɛ borɛ̀, ò nɛ́ mɛ ndɔ́mɛ̀ o kɔbɛ bɛ̀ɛ̀ bo kɛtenkɛ̀ ĩ́nkɛ̀, kòo bɛ̀ bɛnkɛ ò bɛ̀ dɔ́mɛ̀ mɛdiɛ̀. \p \v 2 Bɛ̀ yo ndìì mɔ̀nnì kɛ sɔ̃́ ndibɔɔ̀ diɛ́ nkɛ ɑ̃nnɛ́ Sudɑɑsi Isikɑdiyoti Simɔɔ kó dɛbirɛ mɛyɛ̀mmɛ̀ ò bo fítɛ́nɛ̀mɛ̀ Yesu. \v 3 Yesu mɛ nyɛ̃́mɛ̀ kɛ dò nhò bonní Kuyie mborɛ̀, kɛ wɛ̃ti ku borɛ̀, kɛ̀ kù ò duɔ́ ndɛmɔu. \v 4 Kòo ítɛ́ kɛ́dɑ́tɛ́ o yɑɑ̀bòrì, kɛ́boutɛ́ kuyɑ̀ɑ̀kù ò do boú kù o kɑ, \v 5 kɛ́ɑ̃nnɛ́ mɛniɛ ndibuu kɛ́ketɛ́ kɛ́nhɔu o tɑncɔ́ùmbɛ̀ nɑɑ̀cɛ̀i, kɛ ũũtìnɛ̀ kuyɑ̀ɑ̀kù ò do boú kù o kɑ. \v 6 Kɛ́tuɔkɛ Simɔɔ Piɛri borɛ̀, kòò dɔ̀: Fɔ̃́ n Yiɛ̀, nkɛ̀ fɔ̃́ɔ̃̀ ɔ́útɛ́ n nɑɑ̀cɛ̀iɑ̀? \v 7 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di mmɔ̀nnì n dɔɔri dɛ̀ ɑ mu mbɑ́ɑ́ dɛ̀ bɑntɛ́, ɑ bo dɛ̀ bɑntɛ́ diyiè mɑrì. \v 8 Kɛ̀ Piɛrii yetɛ kɛ dɔ̀: A bɑ́ɑ́ ɔ́ú n nɑɑ̀cɛ̀i. Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ n yí ɔ́ú ɑ nɑɑ̀cɛ̀i ti bɑ́ nkpɑɑ́ wɛ̃. \v 9 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ mɛm̀mɛ n Yiɛ̀, ndɛ̀ í tú n nɑɑ̀cɛ̀i mɑ́ɑ̀, ɔ́únɛ̀ n nɔu nɛ̀ n yuu. \v 10 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Wèè wùɔ ò tɛ̃́nkɛ í dò nkɛ́wuɔ, kòò í ɔ́ú o nɑɑ̀cɛ̀i nsi kɛ wenkɛ. Díndi wennimu dɛ̀ nɛ́ í tú dimɔu. \p \v 11 Yesu do yɛ̃́mu wèè yóó ò fìtɛ́, kɛ̀ dɛɛ̀ ńte kòò dɔ̀: Di í wenni di mɔu. \p \v 12 Ò ɔ́ú dìì mɔ̀nnì bɛ nɑɑ̀cɛ̀i kɛ́deè kɛ́dɑ́ɑ́tí o yɑɑ̀bòrì kɛ́kɑroo bɛ̀ yo ndɛ̀, kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di bɑntɛ́ n dɔ̀ɔ̀rɑ̀ɑ̀? \v 13 Di n yu kɛ tú Okótì, di Yiɛ̀, mɔ́mmuɔ nwe, n we ntú. \v 14 Mí nwèè tú Okótì, di Yiɛ̀, kɛ̀ nh ɔ́ú di nɑɑ̀cɛ̀i, di dò nkɛ́hɔ́úmu ditɔbɛ̀ nɑɑ̀cɛ̀i. \v 15 N di bɛnkɛ di dò nkɛ́ndɔɔri mɛ̀mmɛ ditɔbɛ̀. \v 16 N di nɑ́ɑ́ mɔ́mmuɔ nwe, otɔ̃ntì í dɛunɛ̀ ò pĩ nwè mutɔ̃mmú, ditɔ̃nnì mɛ nyí dɛunɛ̀ wèè dì tɔ̃. \v 17 Di bɑntɛ́mu dɛ kó mɛdɔɔ̀rìmɛ̀, mmɛ̀ dɔ̀ɔ̀rinɛ̀ dɛ̀ bo ndi nɑɑti. \p \v 18 N yí nɑ́ɑ́ ndimɔu di kpɛ́í, n yɛ̃́mu n tɑ̃ɑ̃tɛ́ bɛ̀, tìì wɑ̃̀ri tì nɛ́ dò nkɛ́dɔɔ̀mu tìì tú: Nɛ̀ wè ti wɛ̃ nweè kòńtɛ́ kɛ n dokùnɛ̀. \v 19 M pɑ̃̀nkɛ ti ndi nɑ̀kɛ́mu kɛ̀ tì mu nyí tùɔ̀kɛní, kɛ̀ dɛ̀ tùɔ̀kɛní dìì mɔ̀nnì di nyɛ̃́ kɛ dò n tú, n tú wè. \v 20 N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, wèè cɔutɛ́ n tɔ̃ nwè ò cɔutɛ́ mínwe, kɛ̀ wèè n cɔutɛ́ ò cɔutɛ́mu wèè n tɔ̃nní. \s1 Yesu nɑ̀kɛ́mɛ̀ wèè yóó ò fìtɛ́ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:20-25 nɛ̀ Mɑriki 14:17-21 nɛ̀ Duku 22:21-23) \p \v 21 Yesu bɛ́i mmɛmmɛ kòo yɛ̀mmɛ̀ɛ cɑɑ̀rɛ̀ mɛdiɛ̀ nkòò dɔ̀: N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe di kóò mɔù weè yó n fítɛ́. \p \v 22 Bɑ́ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ í mbɑntɛ́ ò yɛ̃ nwè kɛ́nwéí wéí bɛtɔbɛ̀. \v 23 Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ kóò mɔù ò dɔ́ wè mɛsɑ̀ɑ̀, kòò kɑ̀ri koò pɛ́kɛ́nɛ̀. \v 24 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii ò pɑ̀sìrì kɛ dɔ̀: Bekɛ we kɛ́yɑ̀ ò yɛ̃ nwè nwe. \v 25 Kòo sĩ́nnɔ́ɔ kɛ́bekɛ Yesu kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀ wenninwe? \v 26 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yóó pɔɔ̀tɛ̀ pɛ̃́ɛ̃̀ tikṹntì kɛ́duɔ́ nwè nwe. \p Mɛm̀mɛ ò pɔ̀ɔ̀tɛ̀mɛ̀ pɛ̃́ɛ̃̀ kɛ́duɔ́ nSudɑɑsi, Isikɑdiyoti birɛ. \v 27 Sudɑɑsi cɔutɛ́ dìì mɔ̀nnì pɛ̃́ɛ̃̀ kɛ̀ dibɔɔ̀ tɑ o yɛ̀mmɛ̀ kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A yóó dɔɔ̀ tì, dɔɔ̀ ti mɛcɑ̃ɑ̃. \p \v 28 (Ò kɑ̀rinɛ̀ bɛ̀ kɛ yo, bɛ kóo mɔù í mbɑntɛ́ mùù te kòò ò nɑ̀kɛ́ mɛmmɛ. \v 29 Sudɑɑsi weè do mɛ ntɔumɛ̀ idíítí, kɛ̀ bɛ̀mɑbɛ̀ yɛ̀mmɛ̀ ńdò nYesu yɛ̃ nwèè kɔtɛ kɛ́dontɛ́ní dibɑnni kó mudiì mmu, yoo wèe pɑ̃ dɛ̀mɑrɛ̀ bɛcĩ̀rìbɛ̀.) \v 30 Kɛ̀ Sudɑɑsii cɔutɛ́ pɛ̃́ɛ̃̀ kɛ́yɛ̀ mɛcɑ̃ɑ̃, kɛ sɔ̃́ ndɛ̀ urikɛ. \s1 Ditɑnnùù pɑ̀nnì Yesu ti duɔ́ ndì \p \v 31 Sudɑɑsi yɛ̀ dìì mɔ̀nnì kɛ̀ Yesu bɛ́i nkɛ dɔ̀: Dɛ mɔ̀nnì tùɔ̀kɛmu kɛ̀ Onìtìbirɛ bo dɛ́úkùnnɛ dɛ yètìrì, kɛ́dɛ́úkùnnɛ Kuyie nkpɛri. \v 32 Kɛ̀ Onìtìbirɛ dɛ̀úkùnnɛ Kuyie nyètìrì, Kuyie mmúnkɛ bo dɛ́úkùnnɛ dɛ kpɛri bɑ̀mbɑ̀. \v 33 M bí, n yí yó nkpɑɑ́ kɛ di bonɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ɛ mɔntɛ. N yitimu kɛ̀ di bo n wɑmmú kɛ́mɔ́ntɛ́, n nɑ̀kɛ́ tì Sifubɛ n ti ndi nɑ́ɑ́, di bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́kɔtɛ n kɔri kɛ̀. \v 34 N di nɑ̀kɛ́ ditɑnnùù pɑ̀nnì ndi, n dɔ́nɛ̀ ditɔbɛ̀. N di dɔkɛ mɛ̀ɛ̀ botí ḿmɛ ndɔ́nɛ̀ ditɔbɛ̀. \v 35 Kɛ̀ di dɔ́ ditɔbɛ̀, mɛm̀mɛ bɛ̀ bo bɑntɛ́mɛ̀ kɛ dò ndi tú n tɑncɔ́ùmbɛ̀. \s1 Yesu nɑ̀kɛ́mɛ̀ Piɛri ò yóó ò pɑ̀rìkɛ̀mɛ̀ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:31-35 nɛ̀ Mɑriki 14:27-31 nɛ̀ Duku 22:31-34) \p \v 36 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii ò bekɛ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀ ɑ kɔri kɛ? Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: A bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ n nɛinɛ̀ bɑ̀mbɑ̀, dɛ̀ yóó yíɛ́mu kɑ̀ɑ n tũnnɔɔ. \v 37 Kɛ̀ Piɛrii ò bekɛ kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀, bɑ nte kɛ̀ m bɑ́ɑ́ nɑ kɛ dɑ nɛinɛ̀ bɑ̀mbɑ̀? N yiemmu kɛ bo kú ɑ kpɛ́í. \v 38 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: A mɛ̀nkɛ yɛ̃ nhɑ bo kú n kpɛ́ínɑ́ɑ̀? N dɑ nɑ́ɑ́ mɔ́mmuɔ nwe, tɛkotɛ bo nyóó kuɔ́ nkɑ̀ɑ pɑ̀rìkɛ̀ kucɛ mɛ̀tɑ̃ɑ̃ti kɛ tú ɑ í n yɛ̃́. \c 14 \s1 Yesu weè tu kucɛ \p \v 1 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di yɛ̀mmɛ̀ bɑ́ɑ́ cɑɑ̀rɛ̀. N tɑ̃́nɛ̀ Kuyie nkɛ́ nni ntɑ̃́. \v 2 Mɛfíè nsũmu n cicɛ cĩ́ɛ̃̀tɛ̀, kɛ̀ dɛ̀ do í dò mɛmmɛ nnɑ bɑ́ mbɛ́i. N kũnti kɛ bo tũntɛ di yó mborɛ̀ ndɛ. \v 3 Kɛ̀ n kò kɛ tũ̀ntɛ di yó mborɛ̀, m bo wɛ̃tɛní kɛ di túótɛ́ kɛ̀ dí ḿbo m borɛ̀. \v 4 Di yɛ̃́mu n kũnti kɛ̀, kɛ yɛ̃́ kucɛ. \p \v 5 Kɛ̀ Tomɑɑ dɔ̀: N Yiɛ̀, ti í yɛ̃́ ɑ kũnti kɛ̀, ti bo yĩ́mɛ kɛ́nyɛ̃́ kucɛ? \v 6 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Míì tu kucɛ, nɛ̀ timɔ́mmɔnti, nɛ̀ mufòmmu. Òmɔù í kɔri n cicɛ borɛ̀ kɛ í yɛ̀ m borɛ̀. \v 7 Kɛ̀ di do n yɛ̃́ di nɑ nyɛ̃́mu n cicɛ, di mɛ nhò yɛ̃́mu kɛ ò yɑ̀. \p \v 8 Kɛ̀ Fidipuu bɛ́i nkɛ dɔ̀: N Yiɛ̀, nti bɛnkɛ ɑ cicɛ kɛ̀ dɛ̀ nti sɑnnɛ̀. \v 9 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: M mɛ ndi bonɛ̀ dìì dɑɑ̀ ɑ mu nyí n yĩ̀ɛ̃́tɑ́ɑ̀? Wèè n yɑ̀ ò yɑ̀mu n cicɛ. Dɛ̀ dòmmɛ kɑ̀ɑ tú n dɑ bɛnkɛ n cicɛ? \v 10 A í tɑ̃́ kɛ dò n cicɛ bo m miɛkɛ kɛ̀ m bo o miɛkɑɑ̀? N di nɑ́ɑ́ ntìì nɑ́ɑǹtì í tú n kpɛti, n cicɛ wèè bo m miɛkɛ weè pĩ nho tɔ̃mmú. \v 11 Nni ntɑ̃́nɛ̀ m bomu n cicɛ miɛkɛ kòo bo m miɛkɛ, kɛ̀ di mɛ nyí n tɑ̃́ tũ nni ntɑ̃́nɛ̀ m pĩ́ mùù tɔ̃mmú. \v 12 N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, wèè n tɑ̃́ ò bo pĩ́ mmutɔ̃mmú m pĩ́ mmù kɛ̀ mù ndɛu kɛ́pɛ̃ɛ̃tɛ́ m pĩ́ mmù kɛ yɛ̃́ n kũntimɛ̀ n cicɛ borɛ̀. \v 13 Di bo mɔɔ dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ nɛ̀ n kó diyètìrì, m bo dɛ̀ dɔ̀ɔ̀ kɛ́dɛ́úkùnnɛ n cicɛ yètìrì. \v 14 Kɛ̀ di mɔɔ dɛ̀mɑrɛ̀ nɛ̀ n kó diyètìrì m bo dɛ̀ dɔ̀ɔ̀. \s1 Wèè n dɔ́ wè nyíé n kó tinɑ́ɑǹtì \p \v 15 Kɛ̀ di n dɔ́ mpĩ́nnɛ̀ n tɑnnɔ̀. \v 16 M bo bɑ́ntɛ̀ n cicɛ kòo di duɔnní obɑ́ɑ́ǹtì tɔù, kòo ndi bonɛ̀ sɑ̃́ɑ̃̀. \v 17 Wèè tu Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù timɔ́mmɔnti kɔ̃mu, kutenkù kuu nkɔbɛ bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ mù cɔutɛ́, bɛ̀ í mù wùó mbɛ̀ mɛ nyí mù yɛ̃́, díndi mɛ mmù yɛ̃́mu, kɛ̀ mù di bonɛ̀ kɛ bo di miɛkɛ. \p \v 18 N yí yóó di yóu kɛ̀ dí ndò nyiciribí, n wɛ̃tinímu di borɛ̀. \v 19 Dɛ̀ bo yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ kutenkù kuu nkɔbɛ tɛ̃́nkɛ bɑ́ n yɑ̀, díndi mɛ n yóó n yɑ̀mu kɛ yɛ̃́ n fòùmɛ̀ kɛ̀ di yó nfòù. \v 20 Dɛ kó diyiè di bo bɑntɛ́ kɛ dò m bo n cicɛ miɛkɛ, kɛ̀ di bo m miɛkɛ, kɛ̀ m bo di miɛkɛ. \p \v 21 Wèè yie n nɑ́ɑǹtì kɛ dɔɔri tì yɛ̃mmɛ̀ weè n dɔ́, kɛ̀ wèè n dɔ́, n cicɛ bo nhò dɔ́, kɛ̀ nní nhò dɔ́ kóò bɛnkɛ m mɑ́ɑ̀. \p \v 22 Kɛ̀ Sudii ò bekɛ kɛ dɔ̀: N yiɛ̀ ndɛ̀ dòmmɛ kɑ̀ɑ bo ti bɛnkɛ ɑ mɑ́ɑ̀, kɛ bɑ́ɑ́ bɛnkɛ ɑ mɑ́ɑ̀ kutenkù kɔbɛ. \v 23 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Wèè n dɔ́ ò yó mpĩ́mmu n nɑ́ɑǹtì kɛ̀ n cicɛ nhò dɔ́, kɛ̀ tí kɔtɛní kɛ́ nhò bonɛ̀. \v 24 Wèè í pĩ́ n nɑ́ɑǹtì ò í n dɔ́. N di nɑ́ɑ́ ntìì nɑ́ɑǹtì í tú n kpɛti, n cicɛ wèè n tɔ̃nní o kpɛti nti. \p \v 25 N ti ndi nɑ̀kɛ́mu kɛ kpɑɑ́ kɛ di bonɛ̀. \v 26 Obɑ́ɑǹtì Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù n cicɛ yóó duɔnní mù n kó difɔ̃̀tìrì mù bo di nɑ́kɛ́ dɛmɔu, kɛ́ di dentɛ n di nɑ̀kɛ́ tì timɔu. \p \v 27 N di duɔ́ ndiwɛ̀ì ndi, n kó diwɛ̀ì. N yí dì ndi duɔ́ nkutenkù kuù nkɔ̃mɛ, di yɛ̀mmɛ̀ bɑ́ɑ́ cɑɑ̀rɛ̀, di kɔ̃m̀bùɔ̀tì bɑ́ɑ́ do. \v 28 Di kèèmu n di nɑ̀kɛ́mɛ̀ kɛ tú n kũnti n cicɛ borɛ̀ kɛ wɛ̃tiní. Kɛ̀ di do n dɔ́ dɛ̀ nɑ ndi nɑɑtimu kɛ yɛ̃́ n kũntimɛ̀ n cicɛ borɛ̀ wèè dɛu kɛ m pɛ̃ɛ̃tɛ́. \v 29 N tì ndi nɑ̀kɛ́mu kɛ̀ dɛ̀ mu nyí tùɔ̀kɛní, kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ dɛ̀ tùɔ̀kɛní dìì mɔ̀nnì di ntɑ̃́. \v 30 N tɛ̃́nkɛ í yóó di nɑ́kɛ́ tìmɑtì pɛ́u, kɛ yɛ̃́ kutenkù kuu nkóò kpɑ̀ɑ̀tì kèrínímɛ̀, ò í mɔkɛ muwɛ̃rímú mɑmù n yĩ́nkɛ̀. \v 31 Ò kèríní kɛ̀ kutenkù kɔbɛ bɛɛ̀ bo bɑntɛ́ kɛ dò n dɔ́ n cicɛ kɛ dɔɔri ò dɔ́mɛ̀. Ítɛ́nɛ̀ kɛ̀ tí pɛ̃ɛ̃tɛ́. \c 15 \s1 Yesu dònnɛnɛ̀mɛ̀ o mɑ́ɑ̀ mutie bɛ̀ tú mù fínyĩ̀ \p \v 1 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Míì tú fínyĩ̀ tie kó dikũ̀nnì kɛ̀ n cicɛ tú wèè mù te. \v 2 Ibɑkɛ ìì n tukúnɛ̀ kɛ í pɛí ò ì kɔ̃ũmu, kɛ̀ ibɑkɛ ìì pɛí kɛ ì kɛ́í kɛ̀ ì bo dɔ̀kɛ pɛitɛ́. \v 3 Tinɑ́ɑǹtì n di nɑ̀kɛ́ tì diɛ́ nkɛ dì cìɛ́mu, kɛ̀ di wenkɛ pɑ́íí. \v 4 Di nni ntɑunɛ̀ kɛ̀ n di tɑunɛ̀. Kutebɑku bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́pɛitɛ́ kɛ í tɑunɛ̀ mutie. Mɛɛ̀ botí nku di bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́pɛitɛ́ kɛ í n tɑunɛ̀. \p \v 5 Míì tú mutie kũ̀nnì kɛ̀ di tú ibɑkɛ, wèè n tɑunɛ̀ kɛ̀ nh ò tɑ̀unɛ̀ weè pɛí yɛbɛ pɛ́u, kɛ̀ di í n tɑunɛ̀ di bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́dɔɔ̀ dɛ̀mɑrɛ̀. \v 6 Wèè í n tɑunɛ̀ Kuyie nhò dootóomu, kutebɑku ɔ̃ɔ̃ kpeí kɛ̀ bɛ̀ɛ kù dootóo mɛ̀ɛ̀ botí, kɛ̀ bɛ̀ɛ kù tùótɛ́ kɛ́cɔ́u nkɛ̀ kùu cɔ́útɛ́. \v 7 Kɛ̀ di n tɑunɛ̀ kɛ̀ n nɑ́ɑǹtì bo di miɛkɛ, mɔɔnɛ̀ di dɔ́ dɛ̀, m bo dɛ̀ ndi pɑ̃. \v 8 Kɛ̀ di pɛitɛ́ yɛbɛ pɛ́u, mɛm̀mɛ n cicɛ yètìrì bo dɛukɛmɛ̀, kɛ̀ dɛ̀ɛ bɛnkɛ di túmɛ̀ n tɑncɔ́ùmbɛ̀. \v 9 N cicɛ n dɔ́ mɛ̀ɛ̀ botí, m mɛ ndi dɔ́, n fííkúnɛ̀. \v 10 Kɛ̀ di pĩ́ n tɑnnɔ̀ m bo ndi dɔ́ kɛ̀ di nfííkú, m pĩ́mmɛ̀ n cicɛ tɑnnɔ̀ kòò n dɔ́ kɛ̀ n fííkú. \p \v 11 N ti ndi nɑ̀kɛ́ kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ di mɔɔtɛ n kó diwɛ̀ì ndi kɛ̀ dì di píɛ. \v 12 Ntɛnɛ̀ n di nɑ̀kɛ́ dìì tɑnnùù: Ndɔ́nɛ̀ ditɔbɛ̀ n di dɔ́ mɛ̀ɛ̀ botí. \v 13 Wèè duɔ́ nho fòmmu o kɔbɛ kpɛ́í, weè bɛ̀ dɔ́ mɛdiɛ̀. \v 14 Kɛ̀ di dɔɔri n di nɑ̀kɛ́ dìì nùù di tú n nɛ́pobɛ̀ mbɛ. \v 15 N tɛ̃́nkɛ í di tú bɛtɔ̃mbɛ̀, kɛ yɛ̃́ otɔ̃ntì í yɛ̃́mɛ̀ wèè ò duɔ́ mmutɔ̃mmú ò dɔ̀ɔ̀ri dɛ̀. N di tú n nɛ́pobɛ̀ mbɛ, kɛ yɛ̃́ n di bɛnkɛmɛ̀ n cicɛ m bɛnkɛ dɛ̀ dɛmɔu. \v 16 Díì í n tɑ̃ɑ̃tɛ́ míì di tɑ̃ɑ̃tɛ́, kɛ tú di kɔtɛ kɛ́pɛitɛ́ yɛbɛ yɛ̀ɛ̀ yó mbo sɑ̃́ɑ̃̀ kɛ̀ dɛ̀ɛ yie nkɛ̀ di mɔɔ dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ n cicɛ nɛ̀ n kó diyètìrì, wèe dɛ̀ ndi pɑ̃. \v 17 N di duɔ́ dìì tɑnnùù tú: Di bo ndɔ́mɛ̀ ditɔbɛ̀. \s1 Kutenkù kɔbɛ níímmɛ̀ Yesu nɛ̀ o kɔbɛ \p \v 18 Kɛ̀ kutenkù kɔbɛ di níí, nyɛ̃́nɛ̀ kɛ dò mbɛ̀ ketɛ́ kɛ níí mínwe. \v 19 Kɛ̀ di do ntú kutenkù kɔbɛ bɛ̀ nɑ ndi dɔ́mu, di mɛ nyí tú ku kɔbɛ, kɛ yɛ̃́ n di dènnɛnímɛ̀ kutenkù, dɛɛ̀ te kɛ̀ bɛ̀ di níí. \v 20 Dentɛnɛ̀ní n di nɑ̀kɛ́ tì: Otɔ̃ntì mɔù í dɛunɛ̀ wèè ò duɔ́ mmutɔ̃mmú. Kɛ̀ bɛ̀ n fɛ̃̀ṹ mbɛ̀ yóó di fɛ̃́ũmmu kɛ̀ bɛ̀ mɛ nyie n kpɛti bɛ̀ yóó yiemmu di kpɛti. \v 21 Bɛ̀ yóó di fɛ̃́ũ ndi tú mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nkɛ n kɔbɛ, kɛ yɛ̃́ bɛ̀ í yɛ̃́mɛ̀ wèè n tɔ̃nní. \v 22 Kɛ̀ n do í kɔ̀tɛní kɛ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ dɛ̀ nɑ bɑ́ ntú bɛ kó mɛyetímɛ̀, n nɛ́ mɛ nkɔ̀tɛnímɛ̀ kɛ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ bɛ̀ bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́peri. \v 23 Wèè n níí ò níímmu n cicɛ. \v 24 Kɛ̀ n do í pĩ mmutɔ̃mmú otɔù mɔù í nɑ kɛ pĩ̀ḿmú, kɛ̀ bɛ̀ yɑ̀, dɛ̀ nɑ bɑ́ ntú bɛ kó mɛyetímɛ̀. Bɛ̀ mɛ mmù yɑ̀mu kɛ ti níí, mmí nnɛ̀ n cicɛ. \v 25 Tìì wɑ̃̀ri bɛ kó ikuɔ́ miɛkɛ tiì dɔ̀ɔ̀ tìì tú: Bɛ̀ n níí dɛtetìrɛ̀. \p \v 26 Obɑ́ɑǹtì Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù n cicɛ yó n duɔ́ mmù kɛ̀ n di duɔ́, mù bo tuɔkɛní dìì mɔ̀nnì mù yó nnɑ́ɑ́ n kpɛ́í nkɛ. \v 27 Kɛ̀ di múnkɛ n nɑ́ɑ́ n kpɛ́í, nkɛ yɛ̃́ di m bonɛ̀mɛ̀ nɛ̀ diketírìní. \c 16 \p \v 1 N tì ndi nɑ̀kɛ́ dɛ̀ bo yiemmɛ̀ mmɛ kɛ̀ di bɑ́ɑ́ duó. \v 2 Bɛ̀ bo ndi bɛtì titííntouti, mɔ̀nnì mɑrì kɛ́ ndi kɔù kɛ̀ bɛ yɛ̀mmɛ̀ dò mbɛ̀ pĩ́ Kuyie ntɔ̃mmú. \v 3 Bɛ̀ yó ndɔɔri mɛmmɛ bɛ̀ í yɛ̃́ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nkɛ n cicɛ, bɛ̀ mɛ nyí n yɛ̃́ m mɔ́mmuɔ. \v 4 N ti ndi nɑ̀kɛ́mu kɛ̀ dɛ mɔ̀nnì tùɔ̀kɛní, di dentɛní n di nɑ̀kɛ́ tì, n yí tì ndi nɑ̀kɛ́ nɛ̀ dimɔ̀nnì kɛ yɛ̃́ n di bonɛ̀mɛ̀. \s1 Yesu nɑ̀kɛ́mɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù yóó pĩ́ mmùù tɔ̃mmú \p \v 5 Di m̀mɔ̀nnì n kũnti wèè n tɔ̃nní o borɛ̀ ndɛ, di kóò mɔù mɛ nyí m békú n kɔri kɛ̀. \v 6 Kɛ̀ di yɛ̀mmɛ̀ nɛ́ cɑ̀ɑ̀rɛ̀ n di nɑ̀kɛ́ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í n kɔri kɛ̀. \v 7 N di nɑ́ɑ́ mɔ́mmuɔ nwe, kɛ̀ n kò dɛ̀ bo ntú di kó mɛsɑ̀ɑ̀, nkɛ yɛ̃́ kɛ̀ n yí kò, Obɑ́ɑǹtì sɑ̀ɑ̀wè í kɔriní, kɛ̀ m mɛ nkò m bo wè ndi duɔnní. \v 8 Obɑ́ɑǹtì bo kɔtɛní dìì mɔ̀nnì, ò bo nte kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ɛ bɑntɛ́ bɛ yɛi, kɛ́bɑntɛ́ dɛ̀ɛ̀ tú timɔ́mmɔnti, kɛ́bɑntɛ́ Kuyie mbeéntì bomɛ̀. \v 9 Bɛ yɛi ntú bɛ̀ í n tɑ̃́mɛ̀. \v 10 Bɛ̀ í bɑntɛ́mɛ̀ kɛ dò n dɔɔri Kuyie ndɔ́mɛ̀ kɛ kũnti ku borɛ̀, di tɛ̃́nkɛ í yó n yɑ̀, \v 11 kɛ́bɑntɛ́ kɛ dò nKuyie mbeéntì bo kɛ yɛ̃́ Kuyie mbekɛ́nɛ̀mɛ̀ kutenkù kuu nkóo kpɑ̀ɑ̀tì kɛ dèè. \p \v 12 Tinɑ́ɑǹtì kpɑɑ́mu pɛ́u n nɑ ndi nɑ̀kɛ́ tì, di mɛ mmu mbɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ tì kèè di mmɔ̀nnì. \v 13 Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù mùù tu timɔ́mmɔnti mù bo kɔtɛní dìì mɔ̀nnì, mù bo di nɑ́kɛ́ timɔu, kɛ yɛ̃́ mù í yó nnɑ́ɑ́mmɛ̀ nɛ̀ mu kó muwɛ̃rímú, mù yó nnɑ́ɑ́ mmù kèè tìnti kɛ di nɑ́kɛ́ dɛ̀ɛ̀ kpɑɑní. \v 14 Mù bo nni nsɑ̃ntí kɛ yɛ̃́ mù yó nnɑ́ɑ́mmɛ̀ mù kèè tìnti m borɛ̀. \v 15 N cicɛ mɔkɛ dɛ̀ dɛmɔu dɛ̀ tú n kpɛrɛ ndɛ, dɛɛ̀ te kɛ̀ n tu Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù bo ndi nɑ́ɑ́ mmù kèè tì m borɛ̀. \s1 Yesu yɛ̃mmɛ̀ o kɔbɛ yɛ̀mmɛ̀ bo cɑɑ̀rɛ̀ kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́nɑrikɛ \p \v 16 Dɛ̀ bo yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ di tɛ̃́nkɛ bɑ́ n yɑ̀, kɛ̀ dɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ kɛ̀ di n yɑ̀, kɛ yɛ̃́ n kũntimɛ̀ n cicɛ borɛ̀. \p \v 17 Dɛ mɔ̀nnì kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ mɑbɛ̀ mbékú bɛtɔbɛ̀ kɛ tú: Ɔ̃̀nti nɑ́ɑǹtì tu, dɛ̀ bo yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ di tɛ̃́nkɛ bɑ́ n yɑ̀, kɛ̀ dɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ kɛ̀ di n yɑ̀, kɛ yɛ̃́ n kũntimɛ̀ n cicɛ borɛ̀? \v 18 Bɑ ntú dɛ̀ bo yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́? Ti í bɑntɛ́ mùù mɛ ntú. \p \v 19 Kɛ̀ Yesu bɑntɛ́ bɛ̀ dɔ́mɛ̀ kóò bekɛ kɛ́ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Di dɔ́ kɛ́bɑntɛ́ mùù tu dɛ̀ bo yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ kɛ̀ di tɛ̃́nkɛ bɑ́ n yɑ̀, kɛ̀ dɛ̀ɛ yíɛ́ sɑ́m̀pɔ́ kɛ̀ di wɛ̃tɛ kɛ́ n yɑɑ̀? \v 20 N di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe, di bo kɔmmú, kɛ̀ kutenkù kɔbɛ nyɑ̃nku. Di yɛ̀mmɛ̀ bo cɑɑ̀rɛ̀, kɛ dɛ kó mɛyɛǹcɑɑ̀rìmɛ̀ nɛ́ nɑɑ́ ndiwɛ̀ì. \v 21 Onitipòkù pɛí dìì mɔ̀nnì dɛ̀ ɔ̃ nhò yóùmu, kɛ yɛ̃́ o mɔ̀nnì tùɔ̀kɛmɛ̀ kɛ̀ dɛbirɛ yɛ̀nní kɛ dèè wèe yɛ̃̀nko kuyonku, kɛ yɛ̃́ ò pɛitɛ́mɛ̀ onìtì. \v 22 Di kpɛrɛ mɛ ndò, di yɛ̀mmɛ̀ cɑ̀ɑ̀rɛ̀mu di m̀mɔ̀nnì, kɛ bo nɑrikɛ di bo wɛ̃tɛ kɛ́ n yɑ̀ dìì mɔ̀nnì, bɑ́ òmɔù bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́dɛitɛ dɛ kó kuyɛǹnɑɑtí. \p \v 23 Kɛ̀ dɛ kó diyiè tùɔ̀kɛ di tɛ̃́nkɛ í yó mbekɛ tìmɑtì n di nɑ́ɑ́ mmɔ́mmuɔ nwe dɛ kó diyiè di mɔ́ú dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ n cicɛ nɛ̀ nkó diyètìrì ò bo dɛ̀ ndi pɑ̃. \v 24 Nɛ̀ yíenní di mu nyí mɔɔ dɛ̀mɑrɛ̀ Kuyie nɛ̀ n kó diyètìrì, mɔɔnɛ̀ kɛ̀ kù di pɑ̃, kɛ̀ di yɛ̀mmɛ̀ ńnɑɑti. \s1 Yesu nɑmɛ̀ kutenkù \p \v 25 N di nɑ̀kɛ́ dɛ kó tinɑ́ɑǹtì nɛ̀ dinɑ́ɑǹhɑ̃ntírì ndi, dɛ mɔ̀nnì kpɑɑnímu, n tɛ̃́nkɛ í yo ndi nɑ́ɑ́nnɛ̀ kɛ di ɑ̃mmù, dɛ mɔ̀nnì n yó ndi nɑ́ɑ́ mpɑ́íí nwe n cicɛ kpɛti. \v 26 Dɛ kó dimɔ̀nnì di bo mmɔ́ú n cicɛ di dɔ́ dɛ̀ nɛ̀ n kó diyètìrì. Dɛ̀ í tú n yɛ̃ n yó nhò bɑ́ɑ́ ndi kpɛ́í. \v 27 N cicɛ mɔ́mmuɔ ndi dɔ́mu di n dɔ́ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í, kɛ tɑ̃́ kɛ do m bonní o borɛ̀. \v 28 N yìtɛ́ní n cicɛ borɛ̀ ndɛ kɛ kɔ̀tɛní kutenkù, kɛ iti kutenkù kɛ kũnti n cicɛ borɛ̀. \p \v 29 Kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ntɛ ɑ nɑ́ɑ́mmɛ̀ pɑ́íí bɑ́ ɑ í ɑ̃mmù. \v 30 Di m̀mɔ̀nnì ti bɑntɛ́mu kɛ dò nhɑ yɛ̃́ dɛmɔu, kɛ̀ dɛ̀ í dò nhòmɔùu bennɛ́ kɛ́ ndɑ békú tìmɑtì. Dɛɛ̀ te kɛ̀ ti tɑ̃́ kɛ dò nhɑ bonní Kuyie mborɛ̀. \v 31 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di tɑ̃́ di mmɔ̀nnɑ̀ɑ̀? \v 32 Dɛ mɔ̀nnì duunnímu kɛ tùɔ̀kɛní, kɛ̀ di bo cíɛ́tɛ́ kɛ́kũṹ ndi cɛ̃́ĩ kɛ́ n yóu. M mɛ nyí yó mbo m mɑ́ɑ̀, n cicɛ m bonɛ̀mu. \v 33 N tì ndi nɑ̀kɛ́ kɛ̀ dɛ̀ bo ndi nɑɑtimu ti kó mɛtɑummɛ̀ miɛkɛ, bɛ̀ yóó di fɛ̃́ũmmu, di yɛ̀mmɛ̀ nɛ́ bɑ́ɑ́ cɑɑ̀rɛ̀ n nɑmu kutenkù. \c 17 \s1 Yesu bɑ̀ńtɛ̀mɛ̀ Kuyie nho tɑncɔ́ùmbɛ̀ kpɛ́í \p \v 1 Yesu bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ́bɔ́útɛ́ kɛĩ́nkɛ̀ kɛ dɔ̀: N cicɛ dɛ mɔ̀nnì tùɔ̀kɛmu, dɛ́úkùnnɛ ɑ birɛ yètìrì kɛ̀ dɛ̀ɛ dɛ́úkùnnɛ ɑ kpɛri. \v 2 Kɛ yɛ̃́ ɑ dɛ̀ duɔ́mmɛ̀ muwɛ̃rímú kɛ̀ dɛ̀ bo duɔ́ mmufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀ bɛnìtìbɛ̀ ɑ dɛ̀ duɔ́ mbɛ̀. \v 3 Bɛ̀ bo yĩ́ɛ̃́tɛ́mɛ̀ fɔ̃́ nKuyie mmɔ́mmɔnku kùù bo kumɑ́ɑ̀, nɛ̀ Yesu Kirisi ɑ tɔ̃nní wè dɛɛ̀ tú mufòmmu mùù bo sɑ̃́ɑ̃̀. \v 4 N dèèmu mutɔ̃mmú ɑ yɛ̃ m pĩ́ mmù kɛ dɛ́úkùnnɛ ɑ yètìrì kɛtenkɛ̀ ĩ́nkɛ̀. \v 5 Di mmɔ̀nnì n cicɛ dɛ́úkùnnɛ n yètìrì, kɛ́ n duɔ́ ndisɑ̃nni n do mɔkɛ dì ɑ borɛ̀ kɛ̀ kutenkù mu nyí dɔ̀ɔ̀. \p \v 6 Míì duɔ́ nkɛ̀ bɛ̀ dɑ yĩ̀ɛ̃́tɛ́, bɛnìtìbɛ̀ ɑ dɛ̀itɛní bɛ̀ kutenkù, kɛ bɛ̀ nni nduɔ́, fɔ̃́ɔ̃̀ do bɛ̀ te kɛ bɛ̀ nni nduɔ́ nkɛ̀ bɛ̀ yie nhɑ nɑ́ɑǹtì. \v 7 Bɛ̀ bɑntɛ́mu di m̀mɔ̀nnì kɛ dò mmɔkɛ dɛ̀ɛ̀ kó dimɑ̀ɑ̀ bonní ɑ borɛ̀. \v 8 Kɛ yɛ̃́ m bɛ̀ nɑ̀kɛ́mɛ̀ tinɑ́ɑǹtì ɑ n duɔ́ ntì kɛ̀ bɛ̀ tì cɔutɛ́ kɛ bɑntɛ́ kɛ dò m mɛ̀nkɛ bonní ɑ borɛ̀ kɛ yie nkɛ dò nfɔ̃́ɔ̃̀ n tɔ̃nní. \p \v 9 N yí dɑ bɑ́ɑ́ nkutenkù kɔbɛ kpɛ́í, n dɑ bɑ́ɑ́ nhɑ n duɔ́ mbɛ̀ kpɛ́í nkɛ, kɛ yɛ̃́ fɔ̃́ɔ̃̀ bɛ̀ temɛ̀. \v 10 M mɔkɛ dɛ̀ tú ɑ kpɛrɛ ndɛ, kɑ̀ɑ mɔ̀kɛ dɛ̀ tú n kpɛrɛ. Mɛm̀mɛ kɛ̀ bɛ̀ dɛ́úkùnko n yètìrì. \v 11 N kũnti ɑ borɛ̀ ndɛ, n tɛ̃́nkɛ í yó nkpɑɑ́ kutenkù miɛkɛ, kɛ̀ bɛmbɛ yó nkpɑɑ́. N cicɛ wèè dò mpɑ́íí, ḿpĩ́ mbɛ nɛ̀ ɑ kó diyètìrì kɛ̀ bɛ̀ ńwɛ̃ nkɛ dò onìtì omɑ́ɑ̀ mí nnɛ̀ fɔ̃́ nti dòmmɛ̀. \v 12 M bɛ̀ bonɛ̀ kɛ bɛ̀ bɑ̀ɑ̀mu kutenkù miɛkɛ nɛ̀ ɑ kó diyètìrì, kɛ pĩ́ nhɑ n duɔ́ mbɛ̀ bɑ́ bɛ kóò mɔù í feti, kɛ̀ dɛ̀ í tú wèè do dò nkɛ́feti wènwe kɛ̀ dɛ̀ɛ dɔɔ̀ tì wɑ̃̀ri kɛ yɛ̃mmɛ̀. \v 13 Di m̀mɔ̀nnì n kũnti ɑ borɛ̀ ndɛ, kɛ kpɑɑ́ kɛ bo kutenkù miɛkɛ, kɛ bɛ̀ nɑ̀ɑ́ nkɛ̀ bɛ̀ bo mmɔkɛ n kó diwɛ̀ì mɛdiɛ̀. \v 14 M bɛ̀ nɑ̀kɛ́mu ɑ kó tinɑ́ɑǹtì kɛ̀ kutenkù kɔbɛ bɛ̀ nìí bɛ̀ í tú mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nkutenkù kɔbɛ kɛ́ndònnɛ̀ m mɔ́mmuɔ n yí túmɛ̀ kutenkù kou. \v 15 N yí dɑ bɑ́ɑ́ nkɛ yɛ̃ nhɑ bɛ̀ dènnɛ kutenkù miɛkɛ, n yɛ̃ nhɑ mbɛ̀ kɑ̃nkɛ́ oyɛiwe nwe. \v 16 Bɛ̀ í tú kutenkù kuu nkɔbɛ, m mɔ́mmuɔ n yí túmɛ̀ kutenkù kou. \v 17 Wénkùnnɛ bɛ nɛ́ ɑ nɑ́ɑǹtì, ɑ nɑ́ɑǹtì tu timɔ́mmɔnti nti. \v 18 A n tɔ̃nní mɛ̀ɛ̀ botí kutenkù miɛkɛ mmɛ mbɛ̀ tũɔ̃̀ nku miɛkɛ. \v 19 N duɔ́ m mɑ́ɑ̀ bɛɛ̀ kpɛ́í, kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ bɛ̀ mɛ̀nkɛ ntú ɑ kɔbɛ. \p \v 20 N yí dɑ bɑ́ɑ́ mbɛɛ̀ mɑ́ɑ̀ kpɛ́í, n dɑ bɑ́ɑmmu nɛ̀ bɛ̀ɛ̀ yóó keè ɑ nɑ́ɑǹtì kɛ́ nni ntɑ̃́ bɛ kpɛ́í. \v 21 N dɑ bɑ́ɑ́ nkɛ tú bɛ̀ ńwɛ̃ nkɛ dò nhonìtì omɑ́ɑ̀, mí nnɛ̀ fɔ̃́ nti dòmmɛ̀ kɛ́ nti tɑunɛ̀ kɛ̀ kutenkùu bɑntɛ́ fɔ̃́ɔ̃̀ n tɔ̃nnímɛ̀. \v 22 M bɛ̀ duɔ́mmu tikpetì ɑ n duɔ́ ntì, kɛ̀ bɛ̀ bo ńwɛ̃ nkɛ dò nhonìtì omɑ́ɑ̀ m mí nnɛ̀ fɔ̃́ nti dòmmɛ̀. \v 23 Kɛ̀ nní mbo bɛ miɛkɛ kɑ̀ɑ ḿbo m miɛkɛ kɛ̀ bɛ̀ ńwɛ̃ nkɛ dò onìtì omɑ́ɑ̀, kɛ̀ kutenkùu bɑntɛ́ fɔ̃́ɔ̃̀ n tɔ̃nnímɛ̀ kɛ bɛ̀ dɔ́ ɑ n dɔ́ mɛ̀ɛ̀ botí. \p \v 24 N cicɛ n dɔ́ kɛ̀ m borɛ̀ ɑ n duɔ́ mbɛ̀ ndɛ mbo, kɛ wúó n kpetì ɑ n duɔ́ ntì kɛ yɛ̃́ ɑ n dɔkɛmɛ̀ kɛ mu nyí dɔ̀ɔ̀ kutenkù. \v 25 N cicɛ ɑ tú timɔ́mmɔnti yiɛ̀ nwe, kutenkù kɔbɛ í dɑ yɛ̃́, mí mmɛ ndɑ yɛ̃́mu, kɛ̀ n tɑncɔ́ùmbɛ̀ yɛ̃́ kɛ dò nfɔ̃́ɔ̃̀ n tɔ̃nní. \v 26 M bɛ̀ nɑ̀kɛ́mu ɑ tú wè kɛ yó nsɔkɛ́ kɛ bɛ̀ bɛnkú, kɛ̀ bɛ̀ nyɛ̃́ kɛ dò nhɑ bɛ̀ dɔ́ ɑ n dɔ́ mɛ̀ɛ̀ botí, kɛ̀ m bo bɛ miɛkɛ. \c 18 \s1 Bɛ̀ pĩ̀ḿmɛ̀ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:47-56 nɛ̀ Mɑriki 14:43-50 nɛ̀ Duku 22:47-53) \p \v 1 Yesu nɑ̀kɛ́ mɛmmɛ kɛ́deè, nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ ítɛ́ kɛ́kɔtɛ Setinɔɔ kó kukó, kɛ̀ kupúú mɑkù dɛ̀ bo, kɛ̀ bɛ̀ɛ tɑ ku miɛkɛ. \v 2 Sudɑɑsi wèè yóó fítɛ́ Yesu ò do yɛ̃́mu dɛ kó kupúú, kɛ yɛ̃́ Yesu nɛ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ do kɔrimɛ̀ dɛborɛ̀ sɑ̃́ɑ̃̀. \v 3 Ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ nɛ̀ Fɑdisĩɛ̃bɛ kɛ̀ bɛ̀ɛ tɔ̃nní bɛhɑ̃ɑ̃pɔ̀mbɛ̀ nɛ̀ ntihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì tìì bɑ̀ɑ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ̀ Sudɑɑsii bɛ̀ niitɛ́ kɛ̀ bɛ̀ tɔ fitìi nɛ̀ dɛhɑ̃nnɛ kɛ tɔnɛ̀ tikpɑ̀rìnɛntì. \v 4 Yesu mɛ nyɛ̃́mɛ̀ tìì yóó ò tùɔ̀kɛní, kòò tɔ́ɔ́nko bɛ borɛ̀ kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di wɑnti we? \v 5 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Yesu Nɑnsɑrɛti kou. Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Mínwe! Kɛ̀ Sudɑɑsi wèè ò fìtɛ́ kòò bɛ̀ nɛínɛ̀. \v 6 Ò bɛ̀ nɑ̀kɛ́ dìì mɔ̀nnì kɛ dɔ̀: Mínwe. Kɛ̀ bɛ̀ mbótírí kɛ duò. \v 7 Kɛ̀ Yesu wɛ̃tɛ kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di wɑnti we? Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Yesu Nɑnsɑrɛti kou. \v 8 Kòò dɔ̀: N di nɑ̀kɛ́mu kɛ tú mínwe, kɛ̀ di wɑnti mínwe, yóunɛ̀ bɛtɔbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ ítɛ́. \p \v 9 Mɛm̀mɛ kɛ̀ dɛ̀ɛ dɔɔ̀ kɛ́ndònnɛ̀ ò bɛ́i ntì kɛ tú: N cicɛ n yí fétinnɛ ɑ n duɔ́ mbɛ̀ kóò mɔù. \v 10 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii kpɑtɛ disiè kɛ́kɔ̃ṹ ikuɔ́ nìùtì diɛwè tɔ̃ntì toò youri. Dɛ kóò tɔ̃ntì yètìrì do tú Mɑdikuusi. \v 11 Kɛ̀ Yesu nɑ́kɛ́ Piɛri kɛ dɔ̀: Nɔnnɛ ɑ siè di nɔ̀rìkù, ɑ yɛ̀mmɛ̀ dò m bɑ́ɑ́ yɑ̃̀ fɛbòòfɛ̀ n cicɛ n duɔ́ nfɛ̀ɑ̀? \s1 Bɛ̀ kɔ̀tɛnɛ̀mɛ̀ Yesu Anni borɛ̀ \p \v 12 Kɛ̀ bɛhɑ̃ɑ̃pɔ̀mbɛ̀ kóò kótìi duɔ́ ndinùù tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì nɛ̀ tìì bɑ̀ɑ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ pĩ́ nYesu kɛ́boú. \v 13 Kɛ kétɛ́ kóò kɔ̀tɛnɛ̀ Anni, Kɑyifu cɔ̀kù cĩ́ɛ̃̀tɛ̀, weè do tú ikuɔ́ nìùtì diɛwè dɛ benni. \v 14 Weè Kɑyifu do nɑ̀kɛ́ Sifubɛ kɛ dɔ̀: Dɛ̀ bo nwenni onìtì omɑ́ɑ̀ bo kúmɛ̀ kubotí kumɔu kpɛ́í. \s1 Piɛri nɛ̀nnimɛ̀ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:69-70 nɛ̀ Mɑriki 14:66-68 nɛ̀ Duku 22:55-57) \p \v 15 Simɔɔ Piɛri nɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì tɔù mɔù, kɛ̀ bɛ̀ ńtũ nYesu. Ikuɔ́ nìùtì diɛwè nɛ́ mɛ nyɛ̃́mɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì tɔù, kɛ̀ wenwee tɑ. \v 16 Kɛ̀ Piɛri nkpɑɑ́ ditowɑɑ̀ kɛ kɑri dibòrì kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì, ikuɔ́ nìùtì diɛwè yɛ̃́ wèe yɛ̀nní kɛ́nɑ́kɛ́ osɑpɑ̀ɑ̀ nwèè bɑ̀ɑ dibòrì kɛ̀ Piɛri bo tɑ. \v 17 Kɛ̀ dɛ kóo sɑpɑ̀ɑ̀ mbekɛ Piɛri kɛ dɔ̀: A múnkɛ í tú we ǹnìtì kóò tɑncɔ́ùntì nweɑ̀? Kɛ̀ Piɛri dɔ̀: Ɔ́ɔ̀! N yí ò tú! \p \v 18 Kɛ sɔ̃́ mmuséé mbo kɛ̀ bɛhɑ̃ɑ̃pɔ̀mbɛ̀ nɛ̀ bɛtɔ̃mbɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ tɔ̀tinnɛ muhɑ̃ɑ̃́ nkɛ iiri, kɛ̀ Piɛri ncómmú dɛborɛ̀ kɛ iiri. \s1 Ikuɔ́ nìùtì diɛwè bekɛ́ tì Yesu o tié nyĩ́nkɛ̀ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:59-66 nɛ̀ Mɑriki 14:55-64 nɛ̀ Duku 22:66-71) \p \v 19 Kɛ̀ ikuɔ́ nìùtì diɛwèe bekɛ Yesu o tɑncɔ́ùmbɛ̀ kpɛti nɛ̀ o tié nkpɛti. \v 20 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N yí nɑ̀kɛ́ tìmɑtì disɔ̀rì, nh ɔ̃ɔ̃ ntiè ntitííntouti nɛ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ diɛtɛ̀ miɛkɛ nkɛ Sifubɛ bɛmɔu ɔ̃ɔ̃ tíí ndɛ̀. \v 21 Dɛ̀ dòmmɛ kɑ̀ɑ m bèkú? Bekɛ nh ɔ̃ nnɑ́ɑ́ nkɛ̀ bɛ̀ɛ̀ bo, bɛ̀ yɛ̃́mu n nɑ̀kɛ́ tì. \p \v 22 Yesu bɛ́i mɛmmɛ kɛ̀ kuhɑ̃ɑ̃pɔ̀nkù kùù ò tɔ̀kɛ́nɛ̀ kɛ̀ kùu ò bèntɛ kɛ dɔ̀: Ikuɔ́ nìùtì diɛwè nwe ɑ nɑ́ɑ́mmɛ̀ mɛmmɑɑ̀? \v 23 Kɛ̀ Yesu dɔ̀: Kɛ̀ m bɛ́i tiyɛiti nti bɛnkɛ tìì tu tiyɛiti? Kɛ̀ m mɛ bɛ́i tisɑ̀ɑ̀tì nti bɑ nte kɑ̀ɑ m potɛ́? \p \v 24 Mɛm̀mɛ kɛ̀ Anni yóu kòo nkpɑɑ́ boú kòo ò duɔ́nko ikuɔ́ nìùtì diɛwè Kɑyifu. \s1 Piɛri nɛ̀nnimɛ̀ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 26:71-75 nɛ̀ Mɑriki 14:69-72 nɛ̀ Duku 22:58-62) \p \v 25 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛri ńdɛ̀ kpɑɑ́ kɛ iiri, kòò mɔùu wɛ̃tɛ kóò bekɛ kɛ dɔ̀: A í tú we ǹnìtì kóo tɑncɔ́ùntì ǹweɑ̀? \p Kɛ̀ Piɛrii ò nɛ̀nni kɛ dɔ̀: N yí ò tú. \v 26 Kɛ̀ ikuɔ́ nìùtì diɛwè kóo tɔ̃ntì, Piɛri dɑ̀tɛ wèè toò cĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kouu bɛ́i nkɛ dɔ̀: N do dɑ yɑ̀mu kɑ̀ɑ ò nɛínɛ̀ kupúú miɛkɛ. \v 27 Kɛ̀ Piɛrii wɛ̃tɛ kóò nɛ̀nni kɛ dɔ̀: N yí ò yɛ̃́. Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ tɛkotɛɛ kuɔ́. \s1 Pidɑti bekɛ́nɛ̀mɛ̀ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 27:1-2, 11-14 nɛ̀ Mɑriki 15:1-5 nɛ̀ Duku 23:1-5) \p \v 28 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ítɛ́nɛ̀ Yesu Kɑyifu cĩ́ɛ̃̀tɛ̀, kóò sɔɔ́nnɛ̀ kùmɑ̀ndɑ́ɑ̀ cĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ kpɑɑ́ uu, kɛ̀ Sifubɛɛ yetɛ mutɑrimù bɛ̀ yɑ̀ɑ̀ bo sɑ̃ũ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í mbɛmɑ́ɑ̀ kɛ́pɑɑ̀ ndiyentɛ́bɑnni kó mudiì. \v 29 Kɛ̀ Pidɑtii yɛ̀nní kɛ́ bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Di yɛ̃ nhonìtì yie ǹcɑ̀kɛ bɑ? \v 30 Kɛ̀ bɛ̀ɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kòò do í cɑ̀kɛ dɛ̀mɑrɛ̀, ti nɑ bɑ́ nhò kɔ̀tɛnní ɑ borɛ̀. \v 31 Kɛ̀ Pidɑtii bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Túótɛ́nɛ̀ we, kóò bekɛ́nɛ̀ di mɔ́mmɔmbɛ di kuɔ́ dòmmɛ̀. Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Ti kó ikuɔ́ í yie nti kuɔmɛ̀ òmɔù. \p \v 32 Kɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ dɛ̀ɛ dɔɔ̀ Yesu do yɛ̃ nhò yóó kú mùù kṹṹ. \v 33 Kɛ̀ Pidɑtii tɑ kudieku kɛ́yú Yesu kóò bekɛ kɛ dɔ̀: Fɔ̃́ɔ̃̀ tu Sifubɛ kóò kpɑ̀ɑ̀tɑ̀ɑ̀? \v 34 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: A m békú nɛ̀ ɑmɑ́ɑ̀ ndɑɑ̀? Kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ bɛɛ̀ yɛ̃ nhɑ m bekɛ? \v 35 Kɛ̀ Pidɑtii ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N túmu Sifuɑ? A botí kɔbɛ nɛ̀ ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ bɛɛ̀ dɑ kɔ̀tɛnní m borɛ̀. A cɑ̀kɛ bɑ? \v 36 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: N kó tikpɑ̀tì í tú kutenkù kuu nkpɛti, kɛ̀ tì do nti ntú, n kɔbɛ nɑ m̀bɑ̀ɑomu bɑ́ Sifubɛ bɑ́ m pĩ́. N kó tikpɑ̀tì mɛ nyí tú kutenkù kuu nkpɛti. \v 37 Kɛ̀ Pidɑtii ò bekɛ kɛ dɔ̀: A tú okpɑ̀ɑ̀tì nwe yɑ́ɑ́ bɑ? Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: A ti mbɛ́i, n tú okpɑ̀ɑ̀tì nwe kɛ kɔ̀tɛní kutenkù, kɛ̀ bɛ̀ m pɛitɛ́ kɛ̀ m bo nɑ́kɛ́ timɔ́mmɔnti. Bɛ̀ɛ̀ dɔ́ timɔ́mmɔnti bɛɛ̀ kemmu n nɑ́ɑǹtì. \s1 Bɛ̀ do yɛ̃mmɛ̀ bɛ̀ɛ kuɔ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 27:15-31 nɛ̀ Mɑriki 15:6-20 nɛ̀ Duku 23:13-25) \p \v 38 Kɛ̀ Pidɑti dɔ̀: Bɑ ntú timɔ́mmɔnti? Ò bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́yɛ̀ kɛ́kɔtɛ Sifubɛ borɛ̀ kɛ́ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yí yɑ̀ onìtì yie n cɑ̀kɛmu kɛ dò nti ò kùɔ. \v 39 Kɛ́ndònnɛ̀ di kó ikuɔ́ miɛkɛ di ɔ̃ɔ̃ duɔ́mmɛ̀ kɛ̀ n fĩ́ĩ nkukpetínkù mɑkù diyentɛ́bɑnni yiè, di dɔ́ n fĩ́ĩ nSifubɛ kóo kpɑ̀ɑ̀tɑ̀ɑ̀? \v 40 Kɛ̀ bɛ̀ɛ wekíí kɛ dɔ̀: Ti í dɔ́ ɑ fĩ́ĩ nyie, ti dɔ́ ɑ fĩ́ĩ mBɑrɑbɑɑsi nwe! \p Bɑrɑbɑɑsi mɛ ndo tú onitikɔ̀ùtì nwe. \c 19 \s1 Bɛ̀ òómmɛ̀ Yesu ipo kó dipìì \p \v 1 Mɛm̀mɛ kɛ̀ Pidɑtii duɔ́ nkɛ̀ bɛ̀ɛ puotí Yesu yɛdɑ́. \v 2 Kɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi duɔkɛ ipo kó dipìì kóò òó, kóò dɑ̀tínnɛ́ diyɑɑ̀bòrì wũɔ̃rì. \v 3 Kɛ níí tɔ́ɔ́nní kóò dɔu nkɛ dɔ̀: A kpeńnɑ̀ɑ̀ Sifubɛ kóò kpɑ̀ɑ̀tì? Ḿbo sɑ̃́ɑ̃̀! Kóò bèntɛ. \v 4 Kɛ̀ Pidɑtii wɛ̃tɛ kɛ́yɛ̀nní kɛ́ bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yóó ò dènnɛmu kɛ̀ di bɑntɛ́ n yí yɑ̀mɛ̀ ò cɑ̀kɛmu kɛ dò nti ò kùɔ. \v 5 Kɛ̀ Yesu yɛ̀nní kɛ ókɛ́ ipo kó dipìì kɛ dɑ́ɑ́tí diyɑɑ̀bòrì wũɔ̃rì, kɛ̀ Pidɑti dɔ̀: Ntɛnɛ̀ we! \v 6 Ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ nɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì tìì bɑ̀ɑ̀ Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ɛ yɑ̀ Yesu kɛ́pĩɛ̃kɛ́ kɛ dɔ̀: Bɑɑkɛ́ we kudɑpɑ̃ɑ̃tí! Kɛ̀ Pidɑti dɔ̀: Túótɛ́nɛ̀ we di mɔ́mmɔmbɛ kɛ́bɑɑkɛ́! Mí n yí yɑ̀ ò cɑ̀kɛ mù kɛ dò nti ò kùɔ. \v 7 Kɛ̀ Sifubɛɛ ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Ti kó ikuɔ́ tú ò dò nkɛ́kuɔmu, ò yĩ mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nhò tú Kuyie mBirɛ. \p \v 8 Kɛ̀ Pidɑtii keè dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kɛ̀ kufɔ̃wɑɑ́ nhò ɑutɛ́. \v 9 Kòo wɛ̃tɛ kɛ́tɑ kudieku kɛ́bekɛ Yesu kɛ dɔ̀: A yɛ̀nní dɛ? \p Yesu mɛ nyí nhò tɛ̃̀ńnɛ́ tìmɑtì. \v 10 Kɛ̀ Pidɑti dɔ̀: A í dɔ́ kɛ́ n tɛ̃́nnɛ́ tìmɑtɑ̀ɑ̀? A í yɛ̃́ kɛ dò m mɔkɛ muwɛ̃rímú kɛ bo nɑ kɛ dɑ fĩ́ĩ, kɛ mɔkɛ muwɛ̃rímú kɛ bo nɑ kɛ dɑ bɑɑkɑ́ɑ̀? \v 11 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: A nɑ bɑ́ mmɔkɛ muwɛ̃rímú mɑmù n yĩ́nkɛ̀ kɛ̀ Kuyie ndo í mù ndɑ duɔ́. Dɛɛ̀ kpɛ́í nte wèè m pĩ́ nkɛ dɑ duɔ́ nkòo kó mɛyɛi ndɛunɛ̀ ɑ kɔ̃mɛ. \p \v 12 Dɛ mɔ̀nnì kɛ̀ Pidɑti ndɔ́ kɛ́fĩ́ĩ nYesu, kɛ̀ Sifubɛɛ pĩɛ̃kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɑ̀ɑ ò fĩ́ĩ nhɑ í dɔ́ okpɑ̀ɑ̀tì diɛwè Sesɑɑ, weè tú omɑ́ɑ̀ okpɑ̀ɑ̀tì, ò yetɛ Sesɑɑ kpɛti nti. \p \v 13 Kɛ̀ Pidɑtii keè dɛ kó tinɑ́ɑǹtì kɛ́dennɛní Yesu kɛ́kɑri obeénkɑ̀rì ĩ́nkɛ̀, bɛ̀ tú dɛ̀ dibòrì bɛ̀ ce di. Nɛ̀ ebedee kó tinɑ́ɑǹtì: Kɑbɑtɑ. \v 14 Dɛ̀ do tú diyiè sɔnni yiè ndi kɛ̀ diyiè còḿmú yɛyɔ kɛ̀ dɛ̀ nɛ́ bo wentɛ́ diyentɛ́bɑnni. Kɛ̀ Pidɑtii nɑ́kɛ́ Sifubɛ kɛ dɔ̀: Ntɛnɛ̀ di kóo kpɑ̀ɑ̀tì. \p \v 15 Kɛ̀ bɛ̀ɛ pĩɛ̃kɛ́ mɛdiɛ̀ nkɛ dɔ̀: Bɑɑkɛ́ we! Bɑɑkɛ́ we kudɑpɑ̃ɑ̃tí ĩ́nkɛ̀! Kɛ̀ Pidɑti dɔ̀: M bɑɑkɛ́ di kóo kpɑ̀ɑ̀tì kudɑpɑ̃ɑ̃tɑ́ɑ̀? Kɛ̀ ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ dɔ̀: Ti í mɔkɛ okpɑ̀ɑ̀tì tɔù mɔù kɛ̀ dɛ̀ í tú Sesɑɑ. \s1 Bɛ̀ bɑɑkɛ́mɛ̀ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 27:32-44 nɛ̀ Mɑriki 15:21-32 nɛ̀ Duku 23:26-43) \p \v 16 Mɛm̀mɛ kɛ̀ Pidɑtii bɛ̀ duɔ́ nYesu kɛ̀ bɛ̀ ńkɔrinɛ̀ kɛ bo bɑɑkɛ́. \v 17 Kɛ̀ Yesu ńtɔ o dɑpɑ̃ɑ̃tí kɛ́tuɔkɛ dibòrì mɑrì bɛ̀ tú dì kuyukɔ̃́ṹ, nɛ̀ bɛ kó tinɑ́ɑǹtì miɛkɛ Kodikotɑɑ. \v 18 Dɛǹdɛ bɛ̀ bɑɑkɛ́mɛ̀ Yesu kudɑpɑ̃ɑ̃tí nɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ mɑbɛ̀ bɛ̀dɛ́bɛ̀, kóò soó mbɛ cuokɛ. \p \v 19 Kɛ̀ Pidɑtii duɔ́ nkɛ̀ bɛ̀ɛ wɑ̃ri tɛdɑbɛɛtɛ̀ kɛ dɔ̀: Yesu Nɑnsɑrɛti kou, Sifubɛ kóò kpɑ̀ɑ̀tì, kɛ́dɑnnɛ kudɑpɑ̃ɑ̃tí yómmɛ̀. \v 20 Bɛ̀ do bɑɑkɛ́ dɛ̀ Yesu do í dɛ́tirìnɛ̀ dihɛì. Bɛ̀ do wɑ̃̀ri ebedee nɛ̀ dɑtɛ̃ɛ̃ nɛ̀ kɛrɛki nwe kɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ pɛ́u mpɛ̃nkù kɛ tì kɑ̀ɑ̀. \v 21 Kɛ̀ ikuɔ́ nìùbɛ̀ kó bɛkótíbɛ̀ɛ nɑ́kɛ́ Pidɑti kɛ dɔ̀: A nɑ bɑ́ nwɑ̃̀ri kɛ yĩ Sifubɛ kóò kpɑ̀ɑ̀tì, wɑ̃ri kɛ dɔ̀ ò yɛ̃ nhò tú Sifubɛ kóo kpɑ̀ɑ̀tì. \v 22 Kɛ̀ Pidɑti dɔ̀: N wɑ̃̀ri tì tiǹti. \p \v 23 Kɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi bɑɑkɛ́ Yesu kɛ́deè kɛ́totɛ́ o yɑ̀ɑ̀tì yɛcúò yɛ̀nɑ̀ɑ̀, bɑ́ kù nɛ̀ ku kpɛti, kɛ̀ dɛ̀ nkpɑɑ́ o yɑɑ̀bòrì diɛrì dìì í mɔkɛ kuyĩ. \v 24 Kɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi nɑ́kɛ́ titɔbɛ̀ kɛ dɔ̀: Ti bɑ́ɑ́ kɛ̃tɛ́ di nyɑɑ̀bòrì, ti tɑ̃ũ tɛ́tɛ́ kɛ́yɑ̀ wèè bo dì di. \p Mɛm̀mɛ kɛ̀ dɛ̀ɛ dɔɔ̀ tì wɑ̃̀ri kɛ yɛ̃mmɛ̀ tìì tu: Bɛ̀ totí n yɑ̀ɑ̀tì kɛ tɑ̃ũ n yɑɑ̀bòrì diɛrì tɛ́tɛ́. Tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntì do mɛ ndɔ̀ɔ̀. \p \v 25 Kɛ̀ Yesu yɔ̃ nɛ̀ o yɔ̃ nɑntɛ̀ nɛ̀ Mɑɑri Kodopɑɑsi pokù nɛ̀ Mɑɑri Mɑkitɑdɑɑ kou, kɛ̀ bɛ̀ còḿmú Yesu dɑpɑ̃ɑ̃tí tɑkɛ́. \v 26 Kɛ̀ Yesu ńwúó nho yɔ̃ kòò pɛkɛ́nɛ̀ o kóò tɑncɔ́ùntì ò dɔ́ wè mɛdiɛ̀, nkòò ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N yɔ̃, ntɛ ɑ birɛ. \v 27 Kɛ nɑ́kɛ́ o kóò tɑncɔ́ùntì kɛ dɔ̀: Ntɛ ɑ yɔ̃. \p Mɛm̀mɛ kòò ò tùótɛ́ kɛ́konnɛ̀. \s1 Yesu kumɛ̀ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 27:45-56 nɛ̀ Mɑriki 15:33-41 nɛ̀ Duku 23:44-49) \p \v 28 Yesu mɛ nyɛ̃́mɛ̀ kɛ dò ndɛmɔu dɛ̀ dɔ̀ɔ̀ kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: Sinɛ́yɛ̃ĩ siì m̀ bo, kɛ̀ dɛ̀ bo dɔɔ̀ tì wɑ̃̀ri kɛ yɛ̃mmɛ̀. \p \v 29 Kɛ sɔ̃́ ndidúù mɑrì dɛ̀ ĩ̀ĩ́kú kɛ píɛ́kɛ́ mɛnɛ́yɑ̃ɑ̃ nkɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi mɛ́ú disɔ̃̀sṹɔ̃̀ mɛ miɛkɛ kɛ́cɔɔ isɔ́pù kó kudɔú kɛ́youtoo kɛ́tuú nYesu nùù. \v 30 Kòo sũɔ̃tɛ mɛnɛ́yɑ̃ɑ̃ nkɛ bɛ́i nkɛ dɔ̀: Dɛmɔu dɛ̀ dɔ̀ɔ̀mu. \p Kɛ sĩ́nnɛ́ o yuu kɛ́kú! \s1 Kuhɑ̃ɑ̃pɔ̀nkù kũ̀ṹmɛ̀ Yesu píkù dikpɑ̃nnì \p \v 31 Dɛ̀ do tú diyiè sɔnni ndi kɛ̀ dɛ̀ nɛ́ bo wentɛ́ tɛom̀pùtɛ̀, kɛ̀ Sifubɛ nyĩɛ̃̀kù tɛom̀pùtɛ̀ bo nsɔ̃́mmɛ̀ bɛ̀ kpɑɑ́ idɑpɑ̃ɑ̃tí ĩ́nkɛ̀. Dɛ kó tɛom̀pùtɛ̀ do mɑ́ɑ́nɛ̀ diyentɛ́bɑnni ndi, kɛ̀ Sifubɛɛ mɔɔ Pidɑti dinùù kɛ bo píɛ́ bɛ̀ bɑɑkɛ́ bɛ̀ tɑ̀ɑ̀kɛ, kɛ́ bɛ̀ cṹũnní. \p \v 32 Mɛm̀mɛ kɛ̀ tihɑ̃ɑ̃pɔ̀ntìi kɔtɛ kɛ́píɛ́ bɛ̀ bɑɑkɛ́nɛ̀ bɛ̀ Yesu bɛ tɑ̀ɑ̀kɛ. \v 33 Kɛ tuɔkɛ Yesu borɛ̀ kɛ́nsɔ̃́ nhò ku, bɑ́ bɛ̀ í mpìɛ́ o tɑ̀ɑ̀kɛ. \v 34 Kɛ̀ kuhɑ̃ɑ̃pɔ̀nkù mɑkùu kṹṹ o píkù dikpɑ̃nnì kɛ́duutɛ, mɛniɛ nnɛ̀ mɛyĩ̀ĩ̀ nkɛ̀ dɛ̀ɛ yɛ̀nní. \v 35 Wèè dɛ̀ yɑ̀ weè nɑ̀ɑ́ nkòo nɑ̀ɑ́ ntì tú timɔ́mmɔnti, ò yɑ̀ tì ò ti nnɑ́ɑ́ nkɛ̀ dɛ̀ bo yie nkɛ̀ di ntɑ̃́. \v 36 Dɛ̀ dɔ̀ɔ̀ ti wɑ̃̀ri kɛ yɛ̃mmɛ̀ mmɛ tìì tu: Bɛ̀ í yóó kéétɛ́ o kɔ̃́ũ̀ mɑrì. \v 37 Kɛ̀ titɛtì wɑ̃̀ri kɛ tú: Bɛ̀ yóó yɑ̀mu bɛ̀ dùùtɛ wèè píkù. \s1 Bɛ̀ kũnnɛ́mɛ̀ Yesu \r (Wéntɛ́ Mɑtie 27:57-61 nɛ̀ Mɑriki 15:42-47 nɛ̀ Duku 23:50-56) \p \v 38 Dɛ̀ dɔ̀ɔ̀ mɛmmɛ kɛ́deè, Sosɛfu Adimɑtee ɛì kou wèè do tú Yesu kou kɛ̀ dɛ̀ sɔ̀ri, kɛ yɛ̃́ ò do démɛ̀ Sifubɛ, kòo kɔtɛ kɛ́mɔɔ Pidɑti dinùù kɛ bo túótɛ́ Yesu. Kɛ̀ Pidɑtii yie, nkòo kɔtɛ kóò tùótɛ́. \v 39 Nikɔdɛmmu wèè do kɔ̀tɛ kɛyènkɛ̀ mɑkɛ̀ kɛ́yɑ̀ Yesu kòò múnkɛɛ kɔtɛ, kɛ tɔ tùdɑ̀ɑ̀rí kòò kɔɔrɛnɛ̀ mutie mùù ɔ̃ nte kòo cíì bɑ́ɑ́ pɑ̃ɑ̃kɛ mɛcɑ̃ɑ̃. Dɛ kóò tùdɑ̀ɑ̀rí do bo ḿbo cìdóòbɛ̀ sipísìtɑ̃ɑ̃ti. \v 40 Bɛdɛ́ kɛ̀ bɛ̀ɛ túótɛ́ Yesu kɛ́dɔɔ̀ Sifubɛ ɔ̃ɔ̃ dɔɔ̀mɛ̀, kóò pɔ̃ṹ ntiyɑ̀ɑ̀tì kɛ́yɔɔrɛ tùdɑ̀ɑ̀rí. \p \v 41 Bɛ̀ do bɑɑkɛ́ dɛ̀ Yesu, dɛ̀ do tɔ́kɛ́nɛ̀ kupúú mɑkù nku, kɛ̀ kufɔ̃ti pɑ̀nkù mɑkù dɛ̀ bo bɛ̀ mu nyí tɑnnɛ́ kù òmɔù. \v 42 Dɛ̀ do yóó wentɛ́ tɛom̀pùtɛ̀ ntɛ, kɛ̀ dɛɛ̀ ńte kɛ̀ bɛ̀ ndɔ́ mɛcɑ̃ɑ̃, dɛ kó kufɔ̃ti nɛ́ mɛ ntɔ́kɛ́mɛ̀ dɛborɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ɛ dɛ̀ nhò dɔú. \c 20 \s1 Kufɔ̃tikperí \r (Wéntɛ́ Mɑtie 28:1-8 nɛ̀ Mɑriki 16:1-8 nɛ̀ Duku 24:1-12) \p \v 1 Dìmɑ́ɑ̀sì kó kukṹnwentóo kɛ̀ dɛ̀ nkpɑɑ́ kɛ uu kɛ̀ Mɑɑri, Mɑkitɑdɑɑ ɛì kouu, kɔtɛ kufɔ̃ti kɛ́nsɔ̃́ nditɑ̃́rì pòòtɛ. \v 2 Kòo cokɛ́ kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́nɑ́kɛ́ Piɛri nɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì tɔù Yesu dɔ́ wè kɛ dɔ̀: Bɛ̀ kũtɛ́mu ti Yiɛ̀, nti mɛ n yí yɛ̃́ bɛ̀ ò yĩ́mɛ̀. \p \v 3 Piɛri nɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì tɔù kɛ̀ bɛ̀ɛ ítɛ́ kɛ́nkɔri kufɔ̃ti \v 4 kɛ cokù kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì tɔùu diɛ́nnɛ̀ Piɛri kɛ́tuɔkɛ kufɔ̃ti, \v 5 kɛ́síékɛ́ kɛ́yɑ̀ tiyɑ̀ɑ̀tì bɛ̀ do pɔ̃ṹ ntì Yesu kɛ̀ tì duɔ́ ò mɛ nyí ntɑ. \v 6 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii tuɔkɛní kɛ́tɑ kɛ́yɑ̀ tiyɑ̀ɑ̀tì bɛ̀ pɔ̃ṹ ntì Yesu kɛ̀ tì duɔ́ kɛtenkɛ̀. \v 7 Kɛ̀ kuyɑ̀ɑ̀kù kùù do fĩ ndiyuu kɛ̀ kù kpɛ́ú kɛ cɑ̃ɑ̃ nkɛ duɔ́. \v 8 Kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì tɔù wèè do niitɛ́ kɛ́tuɔkɛ, kòò múnkɛɛ tɑ kɛ́yɑ̀ kɛ́ntɑ̃́. \v 9 (Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ mu ndo í bɑntɛ́ tìì wɑ̃̀ri kɛ tú: Yesu do nkɛ́yɑ̃́ntɛ́.) \v 10 Dɛ kó difɔ̃nkúò kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ kò. \s1 Yesu yɑ̃̀ńtɛ́mɛ̀ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 28:9-10 nɛ̀ Mɑriki 16:9-11) \p \v 11 Kɛ̀ Mɑɑri kpɑɑ́ kɛ́cómmú kufɔ̃ti bɛ̀nnì kɛ kuɔ̀, nkɛ sĩ́nnɛ́ kɛ́síékɛ́ \v 12 kɛ́yɑ̀ Kuyie ntɔ̃rɛ̀ yɛ̀dɛ́ɛ̀ kɛ̀ yɛ̀ dɑ̀ɑ́tí tiyɑɑ̀pɛ́ítì kɛ kɑri bɛ̀ do dɔú ndɛ̀ Yesu, dii nho yuu do duɔ́ dɛ̀, ditɛrì o nɑɑ̀cɛ̀i do borɛ̀. \v 13 Kɛ̀ yɛ̀ɛ ò bekɛ kɛ dɔ̀: Onitipòkù ɑ kuɔ̀nnɛ̀ bɑ? Kòo yɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Bɛ̀ tùótɛ́ n Yiɛ̀ nwe, m mɛ nyí yɛ̃́ bɛ̀ ò yĩ́mɛ̀. \p \v 14 Ò bɛ́i mɛmmɛ kɛ́wɛ̃ɛ̃tɛ kɛ́yɑ̀ Yesu kòò còḿmú, ò mɛ nyí nhò bɑntɛ́. \v 15 Kɛ Yesu ò bekɛ kɛ dɔ̀: Onitipòkù dɛ̀ dòmmɛ kɑ̀ɑ kuɔ̀? A wɑɑ̀ nwe? \p Kòo yɛ̀mmɛ̀ ńdo okũnyɔ́ɔ̀rìwè nwe, kɛ dɔ̀: Kɛ̀ fɔ̃́ɔ̃̀ ò tùótɛ́, m bɛnkɛ ɑ ò dɔú ndɛ̀ kɛ̀ n kɔtɛ kóò tùótɛ́. \v 16 Kɛ̀ Yesu ò yu kɛ dɔ̀: Mɑɑri! \p Kòo bunnɔ́ɔ kɛ dɔ̀: Okótì! Nɛ̀ bɛ kó tinɑ́ɑǹtì miɛkɛ dɑbunnii! \v 17 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Bɑ́ n kɑ́ɑ́kɛ́, m mu nyí dèkɛ n cicɛ borɛ̀. Kɔtɛ kɛ́nɑ́kɛ́ n kɔbɛ kɛ dɔ̀: N deètì n cicɛ borɛ̀ ndɛ, wèè tu di kóo cicɛ, Kuyie nkùù di te. \p \v 18 Kɛ̀ Mɑɑri Mɑkitɑdɑɑ ɛì kouu kɔtɛ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ borɛ̀ kɛ dɔ̀: N yɑ̀mu ti Yiɛ̀. \p Kòo bɛ̀ nɑ̀kɛ́ wè ò nɑ̀kɛ́ tì. \s1 Yesu bɛnkɛmɛ̀ omɑ́ɑ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ \r (Wéntɛ́ Mɑtie 28:16-20 nɛ̀ Mɑriki 16:14-18 nɛ̀ Duku 24:36-49) \p \v 19 Dɛ kóò dìmɑ́ɑ̀sì kó kuyuoku kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ ntíkú tɛcĩ́ɛ̃̀tɛ̀ mɑtɛ̀ miɛkɛ, kɛ kpetínnɛ́ yɛbòrɛ̀ kɛ pɑ̀ɑ́, mbɛ̀ dé mɛ̀ɛ̀ kpɛ́í nSifubɛ, kɛ̀ Yesu tɑroo kɛ́cómmú bɛ cuokɛ̀ kɛ dɔ̀: Kunɑɑtí ndi bonɛ̀! \p \v 20 Ò bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ́bɛnkɛ o nɔu nɛ̀ o píkù kɛ̀ diwɛ̀ìi bɛ̀ pĩ mbɛ̀ yɑ̀mɛ̀ bɛ Yiɛ̀. \v 21 Kɛ̀ Yesu yíɛ́ kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: Kunɑɑtí ndi bonɛ̀! N cicɛ n tɔ̃nní mɛ̀ɛ̀ botí m mɛ ndi tũɔ̃̀. \p \v 22 Ò bɛ́i mmɛmmɛ kɛ́deè kɛ́fuutɛ bɛ ĩ́nkɛ̀ kɛ dɔ̀: Cɔutɛ́nɛ̀ Muyɑɑ́nsɑ̀ɑ̀mù. \v 23 Di bo cĩ́ɛ̃́ mbɛ̀ bɛ yɛi mbɛ̀ bo pɛ́tɛ́ mɛcĩ́ɛ̃́mmɛ̀, kɛ̀ di í cĩ̀ɛ̃́ mbɛ̀ bɛ yɛi, mbɛ̀ bɑ́ɑ́ pɛ́tɛ́ mɛcĩ́ɛ̃́mmɛ̀. \s1 Yesu kpɑnnɛ̀mɛ̀ Tomɑɑ ò í tɑ̃́mɛ̀ \p \v 24 Dɛ̀ do sɔ̃́ nTomɑɑ, Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ kóò mɔù, bɛ̀ tu wè Didimmu í dɛ̀ bo. \v 25 Kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɔbɛ̀ɛ ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Ti yɑ̀ ti Yiɛ̀. \p Kɛ̀ Tomɑɑ dɔ̀: Kɛ̀ n yí yɑ̀ sikɑ̃ũ kó yɛbòrɛ̀ o nɔu kɛ bɑɑ́ n nɔ́mbii, kɛ̀ n yí bɑɑ́ n nɔ́mbii o píkù m bɑ́ n tɑ̃́. \p \v 26 Kɛ̀ dɛ̀ mmɔkɛ semɛ́nnì òmɑ́ɑ̀ kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́tíí nkudieku miɛkɛ kɛ̀ Tomɑɑ ndɛ̀ bo, kɛ̀ yɛbòrɛ̀ kpetí kɛ pɑ́kɛ́, kɛ̀ Yesu tɑroo kɛ́cómmú bɛ cuokɛ̀ kɛ dɔ̀: Kunɑɑtí ndi bonɛ̀! \v 27 Kɛ́deè kɛ́nɑ́kɛ́ Tomɑɑ kɛ dɔ̀: Youtɛní ɑ nɔ̀ùtɛ̀ kɛ́bɑɑ́ ɑ nɔ́mbii yɛbòrɛ̀, kɛ bɑɑ́ m píkù kɛ́ntɑ̃́ kɛ bɑ́ nyĩɛ̃̀kù. \v 28 Kɛ̀ Tomɑɑ kuɔ́nko kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀! N kó Kuyie! \v 29 Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: A n yɑ̀mu kɛ tɑ̃́. Dɛ̀ ńnɑɑti bɛ̀ɛ̀ í n yɑ̀ kɛ tɑ̃́. \v 30 Yesu dɔ̀ɔ̀mu tidiɛtì pɛ́u kòo tɑncɔ́ùmbɛ̀ yɑ̀, bɑ́ ti í wɑ̃̀ri dipɑ́tíri dii mmiɛkɛ. \v 31 Tii nwɑ̃̀ri kɛ̀ di bo bɑntɛ́ Yesu Kirisi túmɛ̀ mmɛ Kuyie mBirɛ kɛ́ nhò tɑ̃́ kɛ́pɛ́tɛ́ mufòmmu. \c 21 \s1 Yesu bɛnkɛmɛ̀ omɑ́ɑ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ Tiberiyɑti niɛ nnùù \p \v 1 Kɛ̀ Yesu wɛ̃tɛ kɛ́bɛnkɛ omɑ́ɑ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ Tiberiyɑti kó mɛniɛ nnùù. \v 2 Ntɛ ò bɛ̀ bɛnkɛ mɛ̀ɛ̀ botí omɑ́ɑ̀: Simɔɔ Piɛri nɛ̀ Tomɑɑ bɛ̀ tú wè Didimmu nɛ̀ Nɑtɑnnɑyɛɛri Kɑnɑɑ Kɑdidee kó kutempɛ̃ nkou, nɛ̀ Sebedee kó ibí, nɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɔbɛ̀ mɑbɛ̀ bɛ̀dɛ́bɛ̀ kɛ̀ bɛ̀ ntíkú. \v 3 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: M bo kɔtɛ muyĩm̀pĩ́mmù. \p Kɛ̀ bɛtɔbɛ̀ dɔ̀: Ti bo nnɛí. \p Kɛ̀ bɛ̀ɛ kɔtɛ kɛ́nyié nkɛ buɔ̀, mbɑ́ bɛ̀ í pĩ mmùmɑmù. \p \v 4 Dikṹnweńnì kɛ̀ Yesu ńcómmú mɛniɛ nnùù bɑ́ o tɑncɔ́ùmbɛ̀ í nhò bɑntɛ́. \v 5 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ bekɛ kɛ dɔ̀: Bɛdɑpɑ̀mbɛ̀, di pĩ nsiyĩĩɑ̀? Kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀: Ɔ́ɔ̀, ti í pɛ̀tɛ́. \v 6 Kòo bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Bɔnnɛ̀ mudìtìmù kubɑkù yoú bíɛ́kɛ́ di bo pɛ́tɛ́. \p Kɛ̀ bɛ̀ɛ bɔ nkɛ̀ siyĩĩ píɛ mmɛdiɛ̀, bɑ́ bɛ̀ í nnɑ kɛ mù dènnɛní. \v 7 Kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì ò dɔ́ wèe nɑ́kɛ́ Piɛri kɛ dɔ̀: Ti Yiɛ̀ nwe. \p Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii tì kèè kɛ dɑ́ɑ́tí o yɑɑ̀bòrì kɛ yɛ̃́ ò do í dɑ́ɑ́tímɛ̀ mùmɑmù, kɛ́doroo mɛniɛ mmiɛkɛ kɛ́ndɛìtì. \p \v 8 Kɛ̀ Yesu tɑncɔ́ùmbɛ̀ tɔbɛ̀ nkéríní nɛ̀ kudɑbɛkù kɛ yṹɔ̃́ muyĩndìtìmù kɛ̀ siyĩĩ pìɛ́kɛ́. Bɛ̀ do í dɛ́tirìnɛ̀ mɛniɛ nnùù, dɛ̀ do bo mmɔkɛ mɛ́tìrì tɛkɔ̀ùtɛ̀ (100). \v 9 Kɛ̀ bɛ̀ɛ yɛ̀nní kɛ́yɑ̀ muhɑ̃ɑ̃́, nkɛ̀ siyĩĩ ɑ̃ṹ mu ĩ́nkɛ̀ nɛ̀ pɛ̃́ɛ̃̀. \v 10 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Dɛitɛnɛ̀ní siyĩĩ di pĩ nsì. \p \v 11 Kɛ̀ Simɔɔ Piɛrii tɑ kudɑbɛkù kɛ́cṹũnní muyĩndìtìmù kɛ̀ siyĩĩ diɛsì pìɛ́kɛ́, kɛ bo tɛkɔ̀ùtɛ̀ nɛ̀ sipísìnùmmù nɛ̀ sìtɑ̃ɑ̃ti (153), nɛ̀ mɛmmɛ muyĩndìtìmù í nkɛ̃tɛ́. \v 12 Kɛ̀ Yesu bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Kɔtɛnɛ̀ní kɛ́di. \p Ò tɑncɔ́ùmbɛ̀ kóò mɔù mɛ nyí ndɑ̀ɑ́tí kóò bekɛ ò tú wè, bɛ̀ do bɑntɛ́mu bɛ Yiɛ̀ nwemɛ̀. \v 13 Kɛ̀ Yesu tɔ́ɔ́nní kɛ́túótɛ́ pɛ̃́ɛ̃̀ kɛ́ bɛ̀ duɔ́, kɛ́ bɛ̀ duɔ́nnɛ̀ siyĩĩ. \p \v 14 Kucɛ mɛtɑ̃ɑ̃́mmɛ̀ mmɛ Yesu yɑ̃̀ńtɛ́ kɛ́bɛnkɛmɛ̀ omɑ́ɑ̀ o tɑncɔ́ùmbɛ̀. \s1 Yesu bekɛmɛ̀ Piɛri kucɛ mɛ̀tɑ̃ɑ̃ti kɛ tú: A n dɔ́ɑ̀ɑ̀? \p \v 15 Bɛ̀ di dìì mɔ̀nnì kɛ́deè kɛ̀ Yesu bekɛ Simɔɔ Piɛri kɛ dɔ̀: Simɔɔ Isɑ̃ɑ̃ kó dɛbirɛ ɑ n dɔ́ kɛ̀ dɛ̀ pɛ̃ɛ̃tɛ́ bɛtɔbɑ̀ɑ̀? Kòò dɔ̀: Ɛ̃ɛ̃ n Yiɛ̀ ɑ yɛ̃́mu n dɑ dɔ́mɛ̀. Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Cɛ̃mmú m pebí. \v 16 Kɛ yíɛ́ kóò bekɛ kucɛ mɛdɛ́rímɛ̀ kɛ dɔ̀: Simɔɔ Isɑ̃ɑ̃ kó dɛbirɛ ɑ mɛ̀nkɛ n dɔ́ɑ̀ɑ̀? Kòò dɔ̀: Ɛ̃ɛ̃ n Yiɛ̀ ɑ yɛ̃́mu n dɑ dɔ́mɛ̀. Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Cɛ̃mmú m pe. \v 17 Kɛ̀ Yesu wɛ̃tɛ kóò bekɛ mɛtɑ̃ɑ̃́mmɛ̀ kɛ dɔ̀: Simɔɔ Isɑ̃ɑ̃ kó dɛbirɛ ɑ yɛ̃ nhɑ n dɔ́ɑ̀? Kòò dɔ̀: N Yiɛ̀, nhɑ yɛ̃́mu dɛmɔu. Kɛ̀ Piɛri yɛ̀mmɛ̀ɛ cɑɑ̀rɛ̀ Yesu wɛ̃̀tɛ koò bekɛmɛ̀ kucɛ mɛtɑ̃ɑ̃́mmɛ̀ kɛ tú: A ndɔ́ɑ̀ɑ̀? Kòò dɔ̀: N Yiɛ̀ ɑ yɛ̃́mu dɛmɔu, kɛ yɛ̃́ n dɑ dɔ́mɛ̀. Kɛ̀ Yesu ò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: Cɛ̃mmú m pe. \v 18 N dɑ nɑ́ɑ́ mɔ́mmuɔ nwe. A do kpɑɑ́ kɛ bɛ ndìì mɔ̀nnì kɛ yiì ɑ nɑɑ̀kɔ̃̀nfɛ̀ ɑmɑ́ɑ̀ ndi, kɛ kɔrì ɑ dɔ́ kɛ̀. A bo kótɛ́ dìì mɔ̀nnì kɛ níí nyuo ɑ nɔu nsi kòo tɔù fɛ ndɑ yiì, kɛ dɑ kɔtɛnɛ̀ ɑ í dɔ́ kɛ̀. \p \v 19 (Yesu nɑ́ɑ́ mmɛmmɛ kɛ bɛnkú Piɛri yóó kú mùù kṹṹ mbotí nku kɛ dɛ́úkùnnɛ Kuyie nyètìrì.) Kɛ́deè kóò nɑ̀kɛ́ kɛ dɔ̀: N tũnnɛ. \s1 Yesu nɑ̀kɛ́ tì Isɑ̃ɑ̃ kpɛ́í \p \v 20 Kɛ̀ Piɛrii wɛ̃ɛ̃tɛ kɛ́yɑ̀ Yesu tɑncɔ́ùntì ò dɔ́ wè kòò kèríní, (wèè do ò bekɛ bɛ̀ yo ndìì mɔ̀nnì diyentɛ́bɑnni kó mudiì kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀, we nyóó dɑ fítɛ́?) \v 21 Kɛ̀ Piɛrii bekɛ Yesu kɛ dɔ̀: N Yiɛ̀, yie ntɑ́, o kpɛti yó ndòmmɛ? \v 22 Kɛ̀ Yesu ò tɛ̃̀ńnɛ́ kɛ dɔ̀: Kɛ̀ n dɔ́ we nfòù kɛ̀ n yɑ̀ɑ wɛ̃tɛnɛ̀ní ɑ kpɛti í bo, fɔ̃́ ní nni ntũ. \p \v 23 Kɛ̀ dɛ kó tinɑ́ɑǹtìi pitɛ́ bɛ cuokɛ̀, kɛ̀ bɛ̀ dɔ̀ dɛ kóò tɑncɔ́ùntì í yóó kú. Yesu mɛ ndo í nɑ̀kɛ́ Piɛri kɛ dɔ̀ wè í yóó kú, ò do yĩ: Kɛ̀ n dɔ́ wè nfòù kɛ̀ n yɑ̀ɑ wɛ̃tɛnní, ɑ kpɛti í bo. \p \v 24 Weè tɑncɔ́ùntì mɔ́mmuɔ nweè bɛ́i ndɛ kó tinɑ́ɑǹtì, kɛ tì wɑ̃̀ri, kɛ̀ ti yɛ̃́ tì tumɛ̀ timɔ́mmɔnti. \p \v 25 Yesu do pĩ̀ḿmu mutɔ̃mmú tɛ̃mù, kɛ̀ bɛ̀ yɛ̃ mbɛ̀ bo tì wɑ̃̀ri timɔu yɛpɑ́tɛ miɛkɛ, n yɛ̀mmɛ̀ dò kutenkù bɑ́ɑ́ pɛ́tɛ́ kù bo yɛ̀ dɔú ndɛ̀.