\id RUT - North Tairora NT [tbg] -Papua New Guinea 2005 (web 2014) \h Ruti \toc1 RUTI (Ruth — Rut) \toc2 Ruti \toc3 Rut \mt1 RUTI \mt2 (Ruth — Rut) \c 1 \s1 Naomira vaati vaintivara Moapini qutu vura \p \v 1 Haaru, kia King Soruvave King Devitivave qovaraiqu entara, qiata vaiinti vo vaiinti vo vaiintivano Isareriqaa hampiara voqaara raqiki vau entara, karara aavoqu entava qovaraiqura. \p Vi entara Betarihemi vatuka Iutaa vataini vau vaiintiva nai nahentivata nai maaqutanta vatamakero Moapi vataini oru vahuqa vaireva vura. \v 2 Vi vaiintira autu Elimerekira, vira naata autu Naomira, vira maaqutanta autu Maalonika Kilionika. Vinavuka Efaraatara ankuqihainaaka Betarihemi vatuka Iutaa vataini vaura ke, Moapi vataini vaireka, vuvaro \v 3 Elimerekiva mini variro vuru qutu vuvaro Naomiva tentoqa vaiharo nai maaqutanta hampata mini vaura. \p \v 4 Ho Naomiva Moapi mini vaumanta vira maaqutanta Moapihainaa nahentitanta Oripaaka Rutika varate vaura. Vitanta varate vauvaro 10 ihi aitaromanta \v 5 Maalonika Kilionika vitantavata qutu vura. Vira vaativanovata vira maaqutantavata qutu vuvaro Naomiva nariaraa mini vaura. \s1 Rutiva kia Naomira tutakora \p \v 6 Ho Noravano Kotiva Iutaini nai vaiinti nahenti koqema nimitovaro vi vataraqaa kara koqema kero qampiqero mpeqaiquvaro Naomiva Moapini vaiharo vi uvara iriro, viva nai naaqututanta hampata Moapi vata mini kero nai maaqaini anirantero vuainarara qeramatero vaura. \p \v 7 Naomiva nai naaqututanta hampata himpiro anirantero nai maaqa Iutaini vireva aaraini viharo \v 8 nai naaqututantara tiharo, Netanta anirante nenta maaqaini nenta noka qoka hampata variate. Mpo, netanta tivata, qutu vuanavukavata, koqema timitaantema kero, Noravano Kotiva nintatanta koqema nimitaarire. \v 9 Ho Noravano Kotiva nitanta kahaqira netanta qaiqaa vaati varatetanta, qaiqaa koqemaketantama vaivarave, tiro. \p Naomiva minti tivakero viva nai naaqutu vitanta moqakero kukuqama nimitero vuare tumanta vira naaqututanta voqamake iqi ratora. \v 10 Vitanta iqi rateha virara tiha, Mpo, kiave. Tetanta ainti ai navunaaka varianaini virerave, ti. \p \v 11 Minti tuvaro Naomiva vitantara aqao tiro, Mpo ti raavuratantavauvo, netanta anirantetanta vuate. Nana haikara irihae netanta ti hampata vireka auti variavo? Netanta tiriara viva qorainti votanta vatataira vitanta noruqamavi titanta varaate, tivakehae ti hampata vireka auti variavo? \p \v 12 Te kontaiqamama vuro. Kiama ho te qaiqaa qorainti varaainarave. Ho netanta anirante nentatanta maaqaini vuate. Te vate qorainti vare vo enta vaintitanta vatataarera, \v 13 netanta hoe vitanta veka vaimanta noruqama vivarave? Netanta kia vo qorainti vararaiti, vitanta veka hoe qaqi vaivarave? Kiave. Netanta kia ho mintivarave. Mpo, Noravano Kotiva ti qoraiqama timitaimanta nitanta vaati kia variamantara ti, te nitantara voqamake mpo turo. \p \v 14 Minti tumanta Rutika Oripaaka qaiqaa iqi ratora. Viraqaahairo Oripaava nai tonanora Naomira moqakero ho vuro tivakero nai anirantero vuvaro Rutivaqai Naomikantiro vaireva, kia vira tuatora tuta karaitiro, qaqi tuatero vaura. \p \v 15 Vira qaqi tuatero vauvaro Naomiva Rutirara tiharo, Ho tavaane. Ai hanava nai navunaaka ianainivata, nai kaivaqaukavara variqanavu varianainivata vivo. Are vikantira anirante vuane, tiro. \p \v 16 Minti tuvaro Rutiva tiharo, Are kia ti vihi tihara, Ti kera anirantera vuane, tiane. Ekaa are virera inanaini tevata mini virerave. Ekaa are vairera vainanaini tevatama vairerave. Ai navunaaka ti navunaakavatama vaivarave. Ai Variqavano, viva ti Variqavanovatama varianarove. \v 17 Are qutiramanta quntama teraqi tivata quntama tevarave. Mpo, ti okara kaara vo haikavano titanta raira kairera, Noravano Kotiva homa voqamakero ti qoraiqama timitaanarove. Qutira haikavanoqaima titanta ho raira kaanarove, tiro. \p \v 18 Minti tuvaro Naomiva tavovaro Rutiva vikantiro vuarirava kempukaiquvaro viva kia qaiqaavata virara vo uva tuvaro \v 19 Rutiva vikantiro Betarihemini oruntora. \s1 Vitanta Betarihemini oruntora \p Naomika Rutika Betarihemini oruntomanta ekaa vihainaaka vitanta tave ravuku vumanta nahentinavu Naomira tave tiha, Ike, viva Naomivave? tuvaro \v 20 Naomiva tiharo, Mpo, ne kia tiriara \it Naomirave – Quahairave\it* tiate. Noravano Kotiva ekaa kempuka vataava ti qoraiqama timiteharo hunkavi haikara ti timitaira kaara ne ti hutu nteha \it Hunkairave\it* tiate. \p \v 21 Te maa vatukara ke vuavauna entara te airi haika, vo haika vo haika vaative, vaintive, vataake vuavaunarave. Vate Noravano Kotiva ti tivita varero maini animantama te kia vo haikavata vatauro. Mintirara ti, ne nantihae tiriara \it Naomirave – Quahairave\it* tiavo? Mpo, Noravano Kotiva ekaa kempuka vataava tiqaa uva vataimanta te qoraiqamavi vauraukama vauro, tiro. \p \v 22 Ho mintima kero vira muntuka qoraiquvaro Naomiva Moapi vata mini kero orurantero nai naaqutu Moapihainaa nahenti Rutikantiro anura. \p Vitanta Betarihemini \it baali\it* \f + \fr 1:22 \ft \+it Baali \+it*vaireva, \+it raisi\+it* voqaara vaira.\f* mpeqaiqura hoqaramate teqare u entaraqaa oruntora. \c 2 \s1 Rutiva Boaasira naahoqi kaiqa varora \p \v 1 Ho Naomira vaati Elimerekira vohaa anku vaiinti vo vira autu Boaasiva vaura. Boaasiva nora autu vataa vaiintivano vaura. \p \v 2 Mintima vauvaro vo enta Moapihainaa nahenti Rutiva Naomirara tiharo, Are ti qaqi kairaqe te \it baali\it* naahoqi kaiqa varaare. Kaiqa vaiinti vokika tiriara hove tivera, te vika naantiaraini viha, \it baali\it* teqake vareha hini vataini kera, nuntuke varaare, tiro. \p Rutiva minti tuvaro Naomiva virara tiharo, Naaqutuo, ho mintiane, tuvaro \v 3 Rutiva \it baali\it* naaho voqi oruntero kaiqa vaiinti nahenti vika naantiaraini viharo \it baali \it*hiqintura nuntu keharo vare vaura. Viva vi kaiqara vare vaiharo tavovaro vi naahova vira tonaqora vohaa anku Boaasiva u naahova vaura. \s1 Boaasiva Rutira koqema amitora \p \v 4 Ho Rutiva vi naahoraqi kaiqa vare vauvaro Boaasiva naivano Betarihemi mini kero nai kaiqa vaiinti nahenti vaunaini anintero vika uva manteharo tiharo, Noravano Kotiva ni hampata variarire, tumanta vika nái viraravata tiha, Noravano Kotiva ninavata koqema amitaarire, ti. \p \v 5 Mintimake uva mantovaro Boaasiva kaiqa vaiinti nahentiqaa raqiku vaiintira irero tiharo, Qaraaka nahenti vitira taihainaarave? \v 6 tuvaro viva Boaasira tiva amiro tiharo, Viva Moapi vatanaa nahentivano Naomikantiro Moapihairo anivave. \p \v 7 Viva kaiqa vaiinti nahentinavu naantiaraini \it baali\it* hiqintira nuntu ruvaaquare tivakero ti iraimanta te hove turaroma viva vi kaiqara vare vaivo. Viva toqaqihairo kaiqa varaqiro viviro, vohaa tataaqai haraara naavuqi auraara inaaraiqakaa varikeroma, qaiqaa kaiqa varaqiro ani vaivo, tiro. \p \v 8-9 Minti tuvaro Boaasiva Rutirara tiharo, Mpo, ti raavuravauvo, iriane. Are vo naahoqi kia \it baali \it*nuntu ruvaaqiraitira, maaqihairaqaima nuntu ruvaaquane. Are ti kaiqa vaiintinavu \it baali\it* teqeka tavehara oru ti kaiqa nahentinavu \it baali\it* nunti vainaini vika naantiaraini oru viharama kaiqa varaane. Te tenta kaiqa vaiintinavu tiva nimuramanta vika kiama ai qoraiqama amitevarave. Ai namari naataa irera, are homa oru vika kureqi namari kaqake vatera nenarave, tiro. \p \v 10 Boaasiva minti tuvaro Rutiva tori kauru araviro nai viri vataini kero Boaasirara tiharo, Mpo, te vo vatanaa nahenti vaurara are tiriara noraiqaakera iriaro. Nantivarae are mintima kera ti koqema timitaaro? tiro. \p \v 11 Tuvaro Boaasiva vira tiva amiro tiharo, Ai vaativano qutu vuvara are nena tonanora koqema amitaana uvara tiamanta te ekaama vi uvara iruro. Te irurara are nena tonanora kia qaqira kairaitira, are nena noka qoka kera, nena maaqa kera, are kia tavaana vatanaaka maaka hampata maini vaireva, anianarave. \p \v 12 Are minti ianarara iriharo Noravano Kotiva ai koqema amitairaqe te hove tiataarave. Are Isareri Variqavano Noravano Kotiva inaini anira virara ti antua timitaane tianarara tiro, viva koqe koqaa voqavata ai amiraqe te hove tiataarave, tiro. \p \v 13 Boaasiva minti tuvaro Rutiva tiharo, Mpo, are ti koqemama timitaaro. Te ai kaiqa nahenti vika vevaaraini vauraravata, are tiriara qihaaqama kera tiana uvava ti kempukaiqama timitaivo, tiro. \p \v 14 Tumanta ekaa vira kaiqa vaiinti nahenti ruvaaqumavi vaiha kara ne vauvaro Boaasiva Rutira tiva amiro tiharo, Are maini ani mpareti vo vara kera, \it uaini\it*qi quntama kera naane, tiro. \p Minti tuvaro Rutiva kaiqa vaiinti hampata oquviro vauvaro Boaasiva \it baali\it* ihaqaa haimitora vira amuvaro Rutiva vira varakero nora. Boaasiva airi \it baali\it* vira amuvaro viva ho nero hini qaqi vatora. \p \v 15-16 Ho Rutiva kara nama taiqa kero viva himpiro qaiqaa vi kaiqara varareva vuvaro Boaasiva nai kaiqa vaiinti tiva nimiro tiharo, Ne kia Rutira qio tiraiti, vira qaqi kaivaroma viva ne \it baali\it* rumpake vatera tataaqa vainara nuntu keharo varaarire. Ne \it baali\it* rumpake vateraqihai vokinara rarauke vataini kaivaro viva viravata nuntu keharo varaarire, tiro. \p \v 17 Boaasiva nai kaiqa vaiintinavuara minti tuvaro Rutiva naahoqi \it baali\it* nuntu ruvaaqi vauvaro kuari avu aqu vura. Mintuvaro viva \it baali\it* ruvaaqumatora ruqutu kero auru vira varakero ntuvakero tavovaro vira maaravano 10 kilo aumanto vaura. \s1 Rutiva nai kaiqa varo vakaakara Naomira vuru tiva amura \p \v 18 Rutiva \it baali\it* auru varero vatukaini vuru nai tonanora umiqero, kuariqaa neharo hini qaqi ko kararavata varero vuru nai tonanora amuvaro \v 19 Naomiva nai naaqutu Rutira irero tiharo, Are taihairae \it baali\it* maa varaaro? Are ta vaiintira naahoqi kaiqa varaaravave? Vi vaiintiva ai tavero ai kahaqirara iriharo Noravano Kotiva vira koqema amitaarire, tiro. \p Minti tuvaro Rutiva tiharo, Te vate vo vaiinti Boaasirave tia vaiintira naahoqi kaiqa varauraukave, tiro. \p \v 20 Minti tuvaro Naomiva tiharo, Noravano Kotiva vi vaiintira koqema amitaarire. Noravano nai kauqu aiqiqaa aqukeharo qutu vua vaiintikarave qaqi variakarave tivatai uvara kia tauruke vairave, tiro. \p Minti tivakero viva qaiqaa tiharo, Vi vaiintiva tinavu vohaa naareve. Tinavu Isareri okaravano vaireva, mintimakeha varia vaiintika tenavu tentoqa vauraukara iriha, tinavuqaa raqikikama variavo, tiro. \p \v 21 Naomiva minti tuvaro ho Rutiva vira tiva amiro tiharo, Boaasiva ti vo uvavata tiva timirave. Viva tiriara nai kaiqa nahenti hampata qaqi kaiqa varaqira vihara \it baali\it* nuntu ruvaaqumaqira viraro \it baali\it* entavano taiqaarire tivo, tiro. \p \v 22 Minti tuvaro Naomiva Rutirara tiharo, Ho ti naaqutuvauvo, vira quqaama tivo. Are oru vo vaiinti naahoqi kaiqa vare vaira vira kaiqa vaiinti ai qoraiqama amitevorave. Ho are Boaasira kaiqa nahenti hampataqai kaiqa varaane, tiro. \p \v 23 Minti tuvaro Rutiva Boaasira kaiqa nahenti hampata kaiqa varaqiro vuvaro \it baalivata uiti\it*vata teqo entava taiqa vura. Ekaa vi entara Rutiva nai tonanokantiro variqiro vi vaura. \c 3 \s1 Naomiva Rutira qorainti ranta amireva auti vaura \p \v 1 Vo enta Naomiva Rutirara tiharo, Naaqutuo, te qorainti vo ranteke ai amiarirara are vira varatairaro viva ai varatero ariqaa raqikirara are koqema kera variane. \v 2 Ho are iriane. Vaiinti vira Boaasira vira kaiqa nahenti hampata are kaiqa varaanara, vira tinavu vohaa naarema vaivo. Vate entaqi viva oru kaiqa vareharo \it baali\it* mareve kaqive vara qaqini qaqini ianarove. \p \v 3 Ho are oru namari tuntukerama koqe munta iaina vahaverara aqu varerama koqe utavaaqa nonku varerama viva kaiqa varainanaini vuane. Virama kia vira avuqaa qovarama viraitira, kukeqavi vaihara tavairaroma viva karavata namarivata nama taiqa kaarire. \v 4 Nama taiqa kero viva vaitareva virarama are viva vaitareva vinanaini koqema kerama tavaane. Taverama are viva vinanaini orunterama viva vaitainanaini oru vira \it paraanke\it* aiquni ravaqaara kera, vira aiqutaraini vaitaane. Are vira tataaqa vaitairaroma viva ariara nana uvae tinantemakera iane, tiro. \p \v 5 Naomiva minti tuvaro Rutiva tiharo, Hove. Te are tianantemake mintirerave, tiro. \v 6 Minti tivakero ho Rutiva Boaasiva \it baali\it* mareve kaqive vara qaqini qaqini unaini oruntero Naomiva tiva amuntema kero mintura. \p \v 7 Boaasiva karavata namarivata nama taiqakovaro vira vaatavano koqe uvaro vira avu tauntovaro oru \it baali\it* teqake vatora tataaqa vaitora. Vaitovaro Rutiva qakoma kero viva vaitonaini oruntero qihaaqama kero \it paraanke\it* ravaqaara kero Boaasira aiqutaraini vaitora. \v 8 Vira aiqutaraini vaite vauvaro Boaasiva enta tavaara vaitoraqihairo tuqantaa vuare tiro ravukuviro tavovaro vira aiqutaraini nahenti vovano vaite vaura. \p \v 9 Vaite vauvaro tavero vira irero tiharo, Are tavave? tuvaro Rutiva virara tiharo, Te Rutikave. Te ai kaiqa nahenti vovanove. Are Elimerekira vohaa naarevano ti tentoqa nahentiqaa raqiki varianarara tira, are ti varataane, tiro. \p \v 10 Minti tuvaro Boaasiva virara tiharo, Mpo, ti raavuravauvo, Noravano Kotiva ai koqema amitaarire. Are vate maantiana okarava viva nena tonanoravata koqema amitaanara aatarama kaivo. Are vira mintihara, vate ti voqavatama koqema timitera iaro. Qaraaka vaiinti, airi airaira vataakave, kia airi airaira vataakave, airitahaa variavaravata, are kia vikaqihaira vo varareva autuanarave. \p \v 11 Ho ekaa vatukaqi variaka tavaavara are koqe nahentivano varianarave. Mintimakera varianarara tira, kia qetaane. Te ekaa uva are tinantemake mintirerave. \v 12 Are quqaama tiriara tihara, Are ti tonaqora vira vohaa naarevanoma variaro. Are homa tiqaa raqikinarave, tiaro. Ho vo vaiintivanovata vaivo. Vivama ti avuniqama kero vi kaiqaraqaa raqikivama vaivo. \p \v 13 Vate are entaqi maini vairaqe te hura toqaqi oru vi vaiintira avu aatoqi vainara rantake iriare. Viva ariqaa raqikireva irera, vira hove. Viva kia ariqaa raqikireva irera, te ariqaa raqikirerave. Te qaqi variqiro vi vai Variqara Nora Kotira autuqaa ariara te mintirerave turo. Ho are maini vaitera toqaqi vuane, tiro. \p \v 14 Minti tivakero Boaasiva Rutira tiva amiro tiharo, Hauri vaiinti nahenti are maini aninara tavevorave, tuvaro Rutiva qaiqaa Boaasira aiqutaraini vaitero vira qararaa vaiinti tavevorave tiro, kia aatitoraqi himpiro vura. \p \v 15 Viva vire uvaro Boaasiva Rutirara tiharo, Are nena tavuna aqutaanara varera viri vatakanta vuqitaane, tuvaro Rutiva tavuna vira varero viri vuqitovaro Boaasiva \it baali\it* tavuna viraqaa rauru amitora. \it Baali\it* vira maaravano vaireva, 20 \it kilo\it* vauvaro Boaasiva Rutira kahaqama kero \it baali\it* qauku aqu amitovaro Rutiva aqu varero anirantero vatukaini vura. \s1 Rutiva vi uvara Naomira vuru tiva amura \p \v 16 Ho Rutiva naavuni oruntovaro vira tonanova tiharo, Naaqutuo, ho te tunantema kerae iaro? tuvaro Rutiva nai tonanora ekaa vi uvara tiva amura. \v 17 Vi uvara tiva taiqa kero viva qaiqaa tiharo, Boaasiva tiriara viva nai tonanova inaini qumina vuantorave tiro, viva \it baali\it* raira timimantama vare anuro, tiro. \p \v 18 Minti tuvaro Naomiva tiharo, Naaqutuo, Boaasiva kiama qumina vairaitiro, viva vaakama vi haikara avuqavuma kaanarove. Virara iriharama are qihaaqamakera vaihara tavairaro vi haikava qovaraiqiarire, tiro. \c 4 \s1 Boaasiva Rutira varatora \p \v 1 Ho Boaasiva vaantaavura qenti vaunaini vaiinti nahenti ruvaaqumavi vaunaini oru oquvi vauvaro vihairo viva Rutirara tu vaiintiva Elimerekira vohaa naareqiraava vihairo anura. \p Vi vaiintiva anuvaro Boaasiva virara tiharo, Ti vakaao, ani maini oquvuane, tuvaro vi vaiintiva oru Boaasira tataaqa oquviro vauvaro \v 2 viraqaahairo Boaasiva Betarihemihainaa nora vaiinti 10 navuvata naarama kero, maini ani oquvuate tumanta vinavukavata ani mini oquvi vaura. \p \v 3 Vinavukavata ani mini oquvi vauvaro Boaasiva nai vohaa naareqiraarara tiharo, Naomiva Moapini vaira mini kero orurantero mainima ani vaiharo vata vo, nimiharo monu varareva auti vaivo. Vi vatava Elimerekira titanta vakaara vatavano vairave. \p \v 4 Mintivera te ariara tiha, Arema Elimerekira qatavano avuniqamakera variavara tira, are naane homa vi vatara varenarara tinarave. Ai antuqavano vata virara vairera, are nora vaiinti maaqi variaka nivuqaa vaihara vi vatara koqaama kaane. Virara kia ai antuqavano vairera, ti tiva timiraqe te iriare. Te ai naantiaraini vi vatara varaainarara ho tirerave, tiro. Minti tuvaro vi vaiintiva tiharo, Ho te vi vatara vararerave, tiro. \p \v 5 Minti tuvaro Boaasiva vira tiva amiro tiharo, Hove. Are Naomira vata vira koqaama kera varairera, ho are tentoqa nahenti Moapihainaara Rutiravatama varenarave. Mintiakera varairaroma vi vatava qutuvi vaiintira vira vaintivara vatavano variarire, tiro. \p \v 6 Boaasiva minti tuvaro vi vaiintiva tiharo, Vira quqaama tiaro. Te vi vatara avuniqamake varaariraukama vauro. Te vi vatara varaariraro naantiara vi vatava kia ti vaintinavu vata vairaitiro, vi nahentira vaintivara vatama varianarove. Virara irihama te qaqirake kia vi vatara vararerave. Are nenama vi vatara koqaa iane, tura. \p \v 7 Haaru Isareri vaiinti vika vatave, vo haikave, koqaamake vare vau uvara kempukaiqamake vau okarava maantimama vairo: Vaiinti vovano vo haika vo vaiinti amireva iharo, viva nai \it su\it* vo rahunku kero vo vaiinti vira amura. Viva vaiinti nahenti nivuqaa mintumanta vika tiha, Viva avuqavu koqaama autivo, ti vaura. Isareri vika mintimake nái airaira nimi vau uvara kempukaiqamake vaura. \p \v 8 Ho vi vaiintiva Boaasira tiva amiro tiharo, Are nenama vi vatara koqaamake varaane, tivakero viva nai \it su\it* vo rahunku kero Boaasira amiro. \p \v 9 Amuvaro Boaasiva nora vaiintinavuaravata vaiinti nahenti mini vaukaravata tiharo, Ne ekaa vaiha tavaamanta te Naomira vata koqaamake varauro. Hoqare vi vatava Elimerekiravata vira maaqutanta Maalonika Kilionika vatavano vaurave. Ho vate te vi haikara ekaama koqaama kauraro vi haikava tiniqama vivo. \p \v 10 Te vinavuka ia haikara varehama, Maalonira tentoqa nahenti Moapihainaara Rutiravatama varauro. Te Rutira varaariraro Maalonira vatavano vaireva, nai vira anku vika vatama varianarove. Mintiraro Maalonira autuvanovata kia nunka viraitiro, Betarihemi kansoru vika vukuqi qaqima varianarove. Ho ne ekaa vaiha tavaamanta vate te vi vatarave vi haikarave koqaamake varauro, tiro. \p \v 11 Boaasiva minti tumanta nora vaiintinavuvata ekaa vaantaavura qenti vaunaini ruvaaqumavi vaukavata tiha, Eo, tenavu maini vaiha ekaama vi haikara iri tavauro. Vate ai naavuqi aniaina nahentira Noravano Kotiva koqema amitairaro viva Reserika Riaaka Iekopira vainti vata amitontema kero, viva airi vaintima vataanarove. Mintirarama are Efaraataa ankuqihainaa nora vaiintivano vaiharama, Betarihemi vatukaqi nora autu vataavama vainarave. \v 12 Noravano Kotiva nitanta airi vainti nimiramanta nitanta vaintivara airi vaiinti Iutaaka Tamaaka maaqu Peresira vaintivara voqaarama vaivarave, tura. \s1 Rutiva Naomira nainti vo vatatora \p \v 13 Ho Boaasiva Rutira varatovaro Noravano Kotiva vitanta koqema nimitovaro Rutiva vainti taiqama viro qorainti vainti vo vatatora. \p \v 14 Vatatomanta Naomira kena nahentinavu virara tiha, Kaiqe tenavu Kotira autu tuahera kaare. Noravano Kotiva kia ariara tauru karaitiro, vaiinti vovano ariqaa raqikiarire tiro, viva vate qorainti vainti vo ai amivaro vi vaintiva ai naintivanoma vaivo. Vi vaintiva noruqamaviro Isareri vikaqihairo nora autu vataavama varianarove. \v 15 Ai naaqutuvano ariara voqama kero antuqa ari vaiva ai nainti vo vatataivo. Ai maaqu 7navu variatirio, vinavuka kia ai naaqutuvano ai kahaqintemake ai kahaqiatirio. \p Ho ai naintivano qovarama virara tira, are qaraaka nahenti voqaarama vainarave. Naantiara are kontaiqama viraro viva ariqaa koqema kero raqikianarove, tura. \p \v 16 Ho vinavuka minti tuvaro Naomiva vainti vira ravuku teharo viraqaa koqemakero raqiki vaura. \v 17 Mintumanta vatuka vihainaa nahentinavu tiha, Hove. Vi vaintiva Naomira maaqu voqaarama vaivo, tivake vainti vira autu nteha Obetirave tura. \p Obetiva Iesira qova vauvaro Iesiva Devitira qova vaura. \s1 Devitira kaivaqaukavara nutu \p \v 18 Peresiva Hesaronira qova vauvaro \m Hesaroniva Raamira qova vauvaro \m \v 19 Raamiva Aminadaapira qova vauvaro \m \v 20 Aminadaapiva Naasonira qova vauvaro \m Naasoniva Saramonira qova vauvaro \m \v 21 Saramoniva Boaasira qova vauvaro \m Boaasiva Obetira qova vauvaro \m \v 22 Obetiva Iesira qova vauvaro \m Iesiva Devitira qova vaura.