\id 1PE – Mandara [TBF consultant checked] \h 1 PETRO \toc3 1 PETRO \toc2 1 Petro \toc1 1 PETRO \mt2 Ken pakapaka rorou vourvour \mt1 E Petro (1) \c 1 \p \v 1 Eou e Petro, ken aposol e Iesu Karisito. \b \p O vavataor rakot senga ken kulou vivviel e Raban ese nga ta vepitsitsei nge mon kibang i Pontus, i Galatia, i Kapadokia, i Asia, ma i Bitunia. \v 2 E Raban mi Tam a nga muna telekira nga ma a nga vara tamat nge nga ngan mi tsinatsangan mi Moromoruo Tamat. Ma a nga vile nga va nga ta mang tor surie ken nama e Iesu Karisito ma mi daran ta mang vara melemelen nge nga. \p E Raban ta veleongtie mi tentoiv ma mi molu si kenga sar tino. \s1 Mi vodovodon rorrois ian va ta ba tsorubeit tuktuk \p \v 3 Puongan e Raban, e Taman magiet Nguts e Iesu Karisito! Si ken aor molous leong, e Raban a nga vosuvu vunie giet ngan mi tino vour sen e Iesu Karisito tanga to muerengei simi miensei. Io, a nga vosuvu vunie giet ngan ine mi tino vour terengien va giet ta mang tino ngan mi vodovodon rorrois ian ta ba tsorubeit tuktuk. \v 4 Ma giet ta vodovodon rorrois nia suvuon mi vavatamaes ian e Raban tate rorois ngan va ken mi kuoluon. A te rorois ine mi vavatamaes nia nga simi rangit ivie va ta kap tsak nge kopop ma ta kap meur. \v 5 Ma surie kenga vodovodon tuktuk se Raban, eie ta tuir karie nga ngan mi ngesengesien, oit va nga ta so suvuon mi vavato ian tate rorois nia vutuir vasangan simi ra vekvekitip. \v 6 Io, nga ta ngas res surie ine, misasien nga te mesirik simi puk keipkepide ra ine surie bu suasuada konokonon. \v 7 Ine bu konokonon a beit nia vara tuktuk ngan kenga vodovodon tuktuk. Kenga vodovodon tuktuk a kalei beitsak rio mi gold ian ta ko tsereiv misasien mi leing ta tunie va ta tsorubeit mi gold matan kesen. Ma kenga vodovodon tuktuk ta mang teie terie senga mi tietienengei, mi matvinavaso ma mi minangarei simi ra va e Iesu Karisito ta tsorubeit vasvas. \v 8 Misasien nga ta kap ngas nga pare e Iesu Karisito, nga lalaron beitsak. Ma misasien nga kap pare e Iesu Karisito ine sibu ra, nga vodovodon tuktuk sien. Ma nga vous ngan mi nires leong ian ta tsiroup ma kap ka nama a oit nia vakokoit vasangan vasa a tsiroup ven, \v 9 simi vunan e Raban a nga vatoa nga surie kenga vodovodon tuktuk sien. \p \v 10 Surie ine mi vavato, bu propet gi nga menise vititirie nge virei surie nia telekiran vasa e Raban ta vatoa nga ven, ma gi nga vavatei ngan ken tentoiv e Raban ian va ta ba nemei senga. \v 11 Mi Morumoruan e Karisito ese ta nga mon sibu arogie, a nga peterie segie ken vinekikin e Karisito ma man matvinavaso ian va ta ba nga suvuon i muir. Gi nga konon nia vorotan va ese mei ta nga tsorubeit e Karisito ma venenges va ta nga beit. \v 12 Sien gi ta nga vavatei ngan ine bu kepineits, e Raban a nga puek vasangan segie va ine bu kepineits ta kap nga tsorubeit tuktuk si kegi sar ra, eiekesen ta ba nga tsorubeit tuktuk si kenga sar ra. Ine, nga te rongomie mi Banga Vinavatei ian bu mei gi ta nga me vavatei ngan. Gi nga vavatei ngan mi ngesengesien mi Moromoruo Tamat e Raban ta nga turan kuvu simi rangit. Ma bu angelo buer gi lalaron beitsak nia katsep surie ine bu kepineits. \s1 Nga ta ngas tino ngan mi tino ian ta tamat \p \v 13 Io, bu vinavinadodonga ta ngas rorois nian mi tsientsang. Nga ta ngas mat panpan, ma nga ta ngas vokotserie kenga vodovodon rorrois simi tentoiv ian va ta nemei senga simi ra va e Iesu Karisito ta tsorubeit vasvas sien. \v 14 Enga bu natuon e Raban, nga ta ngas rorong sien. Kian va nga ta sunuir va kenga tsaka lalaron ta vuortie kenga sar tino. Nga te nga suvuon ine mi tsaka lalaron sien nga ta ngas nga tino sasavoir ngan mi Banga Vinavatei. \v 15 Eiekesen kenga sar sinavei kokouk ta ngas tamat, malan ken sinavei mi mei ese ta nga vile nga, ta tamat. \v 16 Simi vunan mi Pakpak leong a pevien, “Nga ta ngas tino ngan mi tino ian ta tamat, simi vunan o tamat.”\x - \xo 1:16 \xt LEV 11:44,45; LEV 19:2; LEV 20:7\x* \p \v 17 E Raban a ko vuortie mi kulou vemusurie bu tsinatsangagie ngan mi suada rosar kes mo. Sien va nga vuotongie va eie mi Tam si kenga sar nono rakot sien, nga ta ngas tino ngan mi mientou sien nga ta ngas mon kibang ine simi kaber. \v 18 Nga telekiran va e Raban a nga vara ketseketseng nge nga sorvekenan mi tino gov. Ine mi suada tino a nga kovuni sibu tubunga. E Raban a kap nga vara ketseketseng nge nga ngan bu kepineits ian ta tsereiv malan mi silva o, gold, \v 19 eiekesen ngan mi banga daran e Karisito, mi Natu sipsip kap ka bienebeir o, kirakira sien. \v 20 E Raban a nga vile e Karisito i muan mi vinagoso simi mangmagoso enaenamon, ma e Raban a nga vutuir vasangan ine sibu ra vekvekitip surie kenga kienelei. \v 21 Ngan e Karisito, nga te me vodovodon tuktuk se Raban ese ta nga vatoa e Karisito simi miensei nge tsuok terie i kur mi asan, terengien va kenga sar vodovodon tuktuk ma kenga sar vodovodon rorrois ta mang kots se Raban. \p \v 22 Ngan kenga sinavei nia rorong surie mi tuktuk, nga te nga vara melemelen ngan kenga sar tino nia suvuon mi tentoiv tuktuk rakot sibu kasinga. Nga ta ngas vengeis nia totoiv ververkis ngan bu aronga kokouk, \v 23 simi vunan nga te nga suvuon mi tino vour ian ta kap kuvu simi pi ei ian va ta tsereiv eiekesen a kuvu simi pi ei ian va ta kap tsereiv. Eie mi namani tino se Raban ian ta mon rovoriu. \v 24 Malan mi Pakpak leong ta pevien, \b \q1 “Mi kulou kokouk gi malan mi uotuot, \q2 ma magi sar matvinavaso a malan bu purapura uotuot. \q1 Bu uotuot gi bileits ma bu puorpuor gi kor, \q2 \v 25 eiekesen mi namanien mi Nguts ta mon rovoriu.”\x - \xo 1:25 \xt ISA 40:6-8\x* \b \m Ma ine mi nama, arie mi Banga Vinavatei gi tate nga me vateie nga ngan. \c 2 \p \v 1 Io, nga ta ngas pits peken bu suada sinavei tsokor kokouk malan mi sinavei ni matakorot ma mi sinavei binit, mi malamala ka duis, mi sinavei nia ngunguts, mi sinavei nia meon sibu aronga. \v 2 Nga ta ngas vetoron mi dangi sus simi moromoruo ian ta melemelen, malan mi natunatu madar, terengien va kenga tino ta mang vor ve toto leong beit simi vavato. \v 3 Nga ta ngas tsana malan ine simi vunan nga te nga daem pare vasa mi Nguts a kalei rovoriu ven. \s1 Mi vunavout ian ta tino ma ken kulou vivviel e Raban \p \v 4 Nga nemei simi Nguts. Eie a malan mi vunavout ta tino ian mi kulou gi ta nga purusie. Eiekesen e Raban a nga vile ma si ken baidendeng, a nga mata tietienengei. \v 5 Enga buer nga malan mi vunavout ta tino ma e Raban a tsana va nga ta tsorubeit mi vonuoan mi moromoruo, terengien va nga ta mang tsatsang malan bu prist tamat nia tabarie terie mi tienebeir ni varam simi moromoruo ian va e Raban ta resen surie mi tsinatsangan e Iesu Karisito. \v 6 Malan mi Pakpak Leong ta pevien, \b \q1 “Pare, O vogosongie mi vunavout i Sion, \q2 mi vout mogos ian o te vile ma a mata tietienengei. \q1 Ma eie ese ta vodovodon tuktuk sien, \q2 ta kap so mengemengeir.” \b \m \v 7 Io, senga ese nga ta vodovodon tuktuk, ine mi vunavout a mata tietienengei eiekesen segie ese gi ta kap vodovodon tuktuk, ine mi vunavout a mat sasavoir segie. Ine mi vinakokoit a kokouk malan mi sa mi Pakpak leong ta pevien; \b \q1 “Mi vunavout bu ka tsangtsang vonuo gi ta nga purusie, \q2 a te tsorubeit mi vunavout mogos nia sorokie mi vonuo,”\x - \xo 2:7 \xt PSA 118:22\x* \b \m \v 8 Ma mi korot mene simi Pakpak leong a pevien, \b \q1 “Ine mi vunavout nia tsuotsuobakei simi kulou, \q2 ma mi vunavout nia tsana gie va gi ta kor.”\x - \xo 2:8 \xt ISA 8:14\x* \b \m Gi tsobaka gie simi vunan gi kap rorong surie mi namanien e Raban. Ma ine arie ken bairoevroev e Raban va ta tsorubeit malan. \p \v 9 Eiekesen enga ken kulou vivviel e Raban, ma enga bu prist simi kovakova ka leong. Enga ken vuna enamon tamat, ma enga mi kuoluon. E Raban a nga vile nga va nga ta mang oit nia vavatei katsep ngan ken kienlei ian ta tsiroup. A nga kuk vorotsoruo nga sorvekenan mi ngingi nge kerie nga rubukien si ken banga berber. \v 10 Vourvour, kap va enga mi kuoluon e Raban, eiekesen, ine, nga te me tsorubeit mi kuoluon. Vourvour, nga kap nga suvuon ken aor molous, eiekesen, ine, nga te me suvuon ken aor molous. \p \v 11 Bu banga polopoloung, nga mala kibang ma mat tso ine simi mangmagoso enaenamon. O nongie nga va nga ta pits peken mi tsaka lalaron simi pirpir ian va ta veveken meie bu morumoruanga. \v 12 Nga ta ngas tino ngan mi tino ian ta kalei rovoriu i kotubuon mi kulou gi ta kap vodovodon tuktuk, misasien gi ta vepitsie nga malan va nga te tsana ka sinavei tsokor. Sien va nga ta tino malan, gi ta mang pare bu banga tsinatsanganga nge puongan e Raban simi ra ta iro giet. \s1 Mi mienagos i pakien bu muomuo ni vuor ma bu ka leong \p \v 13 Surie ken kienelei mi Nguts, nga ta ngas tor surie bu vinuor simi kaber, o, simi kovakova ka leong ese ta suvuon mi duis, \v 14 o, sibu gavana ese mi kovakova ka leong ta nga turan nia ra votorosie egie ese gi ta tsana bu sinavei tsokor ma nia ra tienangan egie ese gi ta tsana bu sinavei dokei. \v 15 Simi vunan e Raban a lalaron va nga ta ngas tsana bu sinavei duis terengien va nga ta mang vabongo mi kulou be si kegi sar namani be. \v 16 Nga ta ngas mon malan va enga mi kulou ketseketseng, eiekesen kian va nga ta kukuov ngan kenga mienagos ketseketseng nia tsana bu sinavei tsokor. Nga ta ngas mon malan va enga ken sar petspets e Raban. \v 17 Nga ta ngas mangaran bu mei kokouk, nga ta ngas tovie bu kasinga simi vodovodon tuktuk, nga ta ngas motovan e Raban, ma nga ta ngas vasangan mi minangarei simi kovakova ka leong. \p \v 18 Enga bu petspets, nga ta tor surie manga sar ka leong ngan mi minangarei kokouk. A kap va segie ese mo gi ta kalei nge nga ma gi ta vodonomie nga, eiekesen segie buer ese gi ta tsak nge nga. \v 19 Mi ka a oit nia suvuon mi vinekikin ian ta kap ka vunan. Eiekesen sien va ta vodonomie e Raban nge onvidit ngan ine mi vinekikin, e Raban ta resmatan. \v 20 Mi sana tietienengei ta tsorubeit senga sien va nga ta onvidit ngan mi vinatoreis surie mi sinavei tsokor nga ta tsana? Eiekesen, sien va nga ta onvidit ngan mi vinekikin surie mi banga sinavei nga ta tsana, ine arie mi kepineits va e Raban ta tienenge nga ngan. \v 21 E Raban a nga kuk tsana nga nia suvuon ine mi suada sinavei, simi vunan e Karisito a nga suvuon mi vinekikin surie nga. A nga tsana ine va ta nga tsorubeit mi puppuo si kenga tino va nga ta mang oit nia vemusurie ba naparikamen. \b \q1 \v 22 “A kap nga tsana ka sinavei tsokor \q2 ma a kap ka nama binit gi nga rong vorotan i ngutsuon.”\x - \xo 2:22 \xt ISA 53:9\x* \b \m \v 23 Sien gi ta nga vavangiets ngan, a kap nga kulie kegi ka namani vinavangiets. Sien ta nga rongmetsikien mi vinavasor i kurikurien, a kap nga vamatuo gie. Eiekesen a nga terie eie kesen i napariman e Raban ese ta ko vuor vaotie mi sinavien mi ka keskes. \v 24 E Karisito a nga sorokie kegiet sar sinavei tsokor simi kurikurien i popon mi koitskoits, terengien va giet ta mang maet simi sinavei tsokor ma giet ta mang tino surie mi sinavei duis. Ma surie mo ken sar nia bienabas, nga te nga to. \v 25 Nga te nga malan mi sipsip ta veis bebeir, eiekesen ine, nga te muerengei nemei simi ka nennei sipsip ian ta ko perngan kenga sar tino. \c 3 \s1 Mi mienagos ni rei \p \v 1 Simi rosar kes mo, enga mi langei rei, nga ta ngas tor surie kenga sar labeit, misasien kavo mei segie gi ta kap vodovodon tuktuk simi Namanien e Raban. Io, ine kenga banga sinavei ta mang teie kegi vienviendon nemei se Raban, ma a kap va surie mi namaninga. \v 2 Simi vunan gi ta pare bu sinavinga ian ta melemelen ma ian ta suvu minangarei. \v 3 Kian va nga ta vosonie bu kurikuringa ngan misa ta mat matot simi baidendeng mo, malan mi sinavei nia virie bu vuruvuru kovanga, ma mi sinavei nia tsekie bu kepineits gi ta tsana ngan mi gold meie bu poul ta mat matot. \v 4 Eiekesen, manga matvinavaso ta ngas kuvu sibu aronga ian ta mon mumuningei, malan mi sinavei menemenen ma ian gi ta kap ko meur. Ine bu suada sinavei, gi mata tietienengei i matan e Raban. \v 5 Ine simi rosar kes mo, mi langei muo ese kegi tino ta tamat nge terie kegi sar vodovodon rorrois se Raban, gi nga ko vavaso malan. Gi nga ko tor surie kegi sar labeit. \v 6 E Sara a nga ko malan ine. A nga ko tor surie e Abaraam ma a nga ko tutuo ngan va eie man nguts. Nga tate tsorubeit bu natuon vevien, sien va nga ta vemusurie misa ta duis, ma va nga ta kap motovan ka kepineits va ta vamatuo nga. \p \v 7 Enga mi kulou rei, ian simi suada rosar, nga ta ngas tino meie kenga sar vevien ngan mi teletelekirei va mi kurikurien mi langei a kap ngeisngeis beitsak. Nga ta ngas vasangan kenga sar minangarei rakot segie simi vunan egie buer gi ta so suvuon mi tino ian va ta kuvu se Raban vemusurie ken tentoiv. Nga ta ngas tsana malan ine terengien ka kepineits ta kap oit nia tuir karie kenga sar nono. \s1 Mi vinekikin surie mi sinavei nia tsana mi kienlei \p \v 8 Ine o te lalaro vaton misa o tate nga vokokotie. Enga kokouk nga ta ngas suvuon mo mi aor kes ma mi rongrongmetsikei kes. Nga ta ngas totoiv ververkis malan bu baser kasien, ma nga ta ngas ve kalei nge nga nge vilikitie enga kesenga. \v 9 Kian va nga ta kulie mi tsienakor ngan mi tsienakor ma kian va nga ta kulie mi sinubirei ngan mi sinubirei, eiekesen nga ta ngas vatamase gie, simi vunan e Raban a nga vile nga nia tsana ine ma enga buer nga ta suvuon mi vavatamaes kuvu se Raban. \v 10 Malan mi Pakpak Leong ta pevien, \b \q1 “Eie ese ta lalaro res si ken tino \q2 nge pare bu banga ra, \q1 ta ngas vuor vakalaie mi karamen sibu tsaka nama \q2 ma mi burien sibu suada nama binit. \q1 \v 11 Eie ta ngas vuvuris vekenan mi tsaka sinavei nge tsana mi kienelei. \q2 Eie ta ngas vengeis nia suvuon mi molu. \q1 \v 12 Simi vunan mi matan mi Nguts a ko deng surie mi kulou duis \q2 ma mi tateringan a ko rongomie kegi sar nono, \q1 eiekesen mi Nguts a ko matakorot veie eie ese ta tsana mi tsaka sinavei.”\x - \xo 3:12 \xt PSA 34:12-16\x* \b \p \v 13 Ese a oit nia voguersa nga sien va nga ta vengeis nia tsana mi kienlei? \v 14 Eiekesen, misasien va nga ta so suvuon mi vinekikin surie mi sinavei nia tsana mi kienlei, ine arie mi kepineits nia resen. Kian va nga ta motovan misa mi kulou gi ta vamatuo nga ngan, ma kian va nga ta pukuo. \v 15 Eiekesen, i aronga, nga ta ngas vodon veleongtie va e Karisito eie mi Nguts. Sibu ra kokouk, nga ta ngas rorois nia vakokoit vakatsepa kenga baitutuir sien va ka mei ta vosuoreie nga surie kenga vodovodon rorrois se Raban. Eiekesen nga ta ngas tsana ine ngan mi sinavei menemenen ma ngan mi minangarei. \v 16 Ma kenga sar baivinakier ta ngas melemelen. Terengien, egie ese gi ta oeng vatsakatie nga surie kenga banga sinavei nga ta suvuon se Karisito, va gi ta mang mangmangarien bu tsaka namanigie kesegie. \v 17 A kalei va nga ta suvuon mi vinekikin surie mi kienlei nga tate tsana sien va ine ken lalaron e Raban. Eiekesen ta tsokor rovoriu sien va mi vinekikin ta beit senga surie bu tsaka kepineits nga ta tsana. \v 18 E Karisito a nga maet vekes mo surie kegiet sar sinavei tsokor kokouk. A tuktuk, mi ka duis a nga maet surie mi kulou tsokor nia kerie giet rakot se Raban. Mi kulou gi nga kenvamate mi piripirien e Karisito, eiekesen e Raban a nga vatoa mi morumoruan. \v 19 Ma simi tino ni moromoruo, a nga ra vavatei sibu morumoruagie mi kulou ese gi ta nga mon simi korot nia tsatsang vinatoreis. \v 20 Ine bu moromoruo, arie bu morumoruagie mi kulou ese gi ta kap nga rorong vemusurie e Raban, sien e Raban ta nga rorois menemenen va gi ta nga vodon vuris sibu ra e Noa ta nga tsana sien mi mon leong. Io, ian mi napaririem potsu tour bu mei gi ta nga ka simi mon mo, e Raban a nga vatoa gie simi tubuik leong. \v 21 Ine mi da simi tubuik leong a me vutuir vasangan mi sinusuruiv ian tate vatoa nga ngan simi ngesengesien ken tino mumuerengei e Iesu Karisito, ine sibu ra. Ine mi sinusuruiv a kap va nia suruiv rivie bu bita i kurikuringa, eiekesen eie kenga kinubuits meie e Raban va kenga sar baivinakier ta mon kalei. \v 22 E Iesu Karisito a te nga kien i kur simi rangit ma a te mon si ken bienangaev suv e Raban. Bu angelo ma bu kepineits ian gi ta suvuon mi duis ma mi ngeisngeis, gi mon i pakien ken vinuor. \c 4 \s1 Mi tino surie e Raban \p \v 1 Io, e Karisito a nga suvuon mi vinekikin i kurikurien. Ma enga buer nga ta ngas rorois ngan bu vinavinadodonga ngan ine mi suada vuna vienviendon, simi vunan eie ese tate suvuon mi vinekikin i kurikurien, a te voto nia tsana mi sinavei tsokor. \v 2 Io, sien ta ngas tino simi kaber, ken tino ta ngas vemusurie ken lalaron e Raban, a kap va mi tsaka lalaron simi kaber. \v 3 A te me oit en ne kenga tino muomuo ian ta nga vemusurie mi lalaron simi kulou kap vodovodon tuktuk. Gi ko tino simi sinavei mala kopuen, simi sinavei matabiek, simi sinavei nia un nge be, simi sinavei nia oir kouk nge tsana mi tsaka sinavei, simi sinavei nia beit kouk nia un nge be, ma simi sinavei nia rangarie bu raban bitbit ngan mi sinavei minogumiets. \v 4 Gi kudier va nga kap volopusuo nge tuir pats meie gie simi sinavei ian ta tsokor rovoriu ma gi oeng vatsakatie nga. \v 5 Eiekesen gi ta ngas vakokoit vasangan mi sinavigie se Raban ese ta rorois va ta vuortie egie ese gi ta ngas tino ma egie ese gi tate nga maet. \v 6 Arie mi vunan, mi Banga Vinavatei a te nga beit buer segie ese gi tate nga maet, terengien va, sibu morumoruagie, gi ta mang tino vemusurie ken lalaron e Raban, misasien, sibu piripirigie, gi ta suvu vinatoreis malan mi kulou kokouk gi ta suvuon. \p \v 7 Mi kinitip sibu kepineits kokouk a te vatavatat. Io, nga ta ngas mat panpan nge vuor vakalaie bu vinavinadodonga terengien va nga ta mang oit nia no. \v 8 Mi sinavei ian ta tsiroup a malan ine. Nga ta ngas vengeis nia totoiv ververkis, simi vunan mi tentoiv a ko kuva palan bu sinavei tsokor. \v 9 Nga ta ngas suguo bu palapalanga si kenga sar vonuo keskes ma nga ta kap nama palan. \v 10 Enga keskes nga te suvuon bu suasuada banga tienebeir. Io, nga ta ngas tsatsang nge gie nia vangasie bu mei mene, malan bu banga ka nia naneie vakalaie ken tentoiv e Raban \v 11 Eie ese ta vavatei, eie ta ngas tsana malan mi mei ese ta vavatei ngan mi namanien e Raban. Eie ese ta ko kuliekulie bu mei mene, eie ta ngas tsana malan mi mei ese ta ko kuil ngan mi ngeisngeis ian e Raban ta terie sien. Terengien va nga ta mang oit nia puongan e Raban sibu kepineits kokouk surie e Iesu Karisito. Mi matvinavaso ma mi ngeisngeis ta mon seie sibu ra bu ra. Amen. \s1 Mi vinekikin surie mi tino nia vemusurie e Karisito \p \v 12 Bu banga polopoloung, sien va nga ta suoeie mi vinekikin ian va ta kono nga, kian va nga ta kudier malan va nga te suoeie mi kepineits ian ta kekineits rovoriu. \v 13 Eiekesen nga ta ngas res simi vunan nga te tuir pats meie e Karisito si ken sar vinekikin, terengien va nga ta mang vous ngan mi nires leong simi ra va man matvinavaso ta tsorubeit vasvas. \v 14 Nga ta ngas res sien va mi kulou gi ta oeng vatsakatie nga surie nga te sorokie mi asan e Karisito, simi vunan mi Morumoruan e Raban ian ta suvu ngeisngeis a mon meie nga. \v 15 Nga ta ngas nenei kalei va nga ta kap suvu vinekikin surie mi sinavei simi ken mene, o, mi sinavei nia puer, o, bu suada sinavei tsokor mene, o, mi sinavei nia tsotstsol si ken baitutuir bu mei mene. \v 16 Eiekesen sien va nga ta suvu vinekikin surie va enga mi kuoluon e Karisito, nga ta kap mangmangarien, eiekesen nga ta ngas puongan e Raban simi vunan nga sorokie mi asan e Karisito. \v 17 Simi vunan mi ra nia vuor a te beit ma mi kuoluon e Raban arie egie bu mei vourvour nia tuir simi vinuor. Sien va ta malan, vasa ta ven kegi votovoto mi kulou gi ta kap rorong surie ken banga vinavatei e Raban? \v 18 Malan mi Pakpak leong ta pevien, \b \q1 “Sien va a ngeisngeis va mi kulou duis gi ta suvuon mi vavato, \q2 misa ta tsorubeit segie mi kulou tsokor ese gi ta vodon sasavoir ngan e Raban?”\x - \xo 4:18 \xt PRO 11:31\x* \b \p \v 19 Io, egie ese gi ta suvu vinekikin vemusurie ken lalaron e Raban, gi ta ngas tsana mi kienlei nge terie kegi sar tino i napariman e Raban ese ta nga vogosongie mi mangmagoso enaenamon. Eie a ko tuktuk si ken sar vakavakariem. \c 5 \s1 Sibu komosi ka ni tsientsang ma bu ka vour \p \v 1 Io, bu komosi ka ni tsientsang, eou e turanga komois. Ngan ba katsomatoung o nga pare vasa e Karisito a nga suvu vinekikin ven. Ma eou buer o ta so tuir pats meie e Karisito si man matvinavaso sien va ta tsorubeit vasvas. O nongie nga ngan mi aroung kokouk. \v 2 Nga ta ngas naneie vakalaie mi kuoluon e Raban ian ta nga terie i naparimanga. Nga ta ngas sunuir nge vuor vakalaie gie vemusurie ken lalaron e Raban, kap va mi vinotsuaek. Sien va nga ta tsana ine, kian va nga ta tsana ngan mi sinavei nia bike lakep, eiekesen nga ta ngas vemusurie kenga lalaron ian ta tamtuir nia tsatsang. \v 3 Kian va nga ta vuortie gie ese e Raban ta nga terie i naparimanga. Eiekesen nga ta ngas tsorubeit mi banga puppuo i matagie. \v 4 Ma sien va mi kovan bu ka nennei sipsip ta tsorubeit vasvas, nga ta so suvuon mi kovage ta mata tietienengei ian va man matvinavaso ta kap meur. \p \v 5 Enga mi kulou vour, simi rosar kes mo, nga ta ngas tor surie kenga sar komosi ka ni tsientsang. Ma enga kokouk nga ta ngas vavaso ngan mi sinavei ni vilikitie nga kesenga nge tsatsang sibu mei mene senga. Simi vunan mi Pakpak leong a pevien, \b \q1 “E Raban a matakorot veie mi kulou ese gi ta ko veleveleongtie gie kesegie \q2 eiekesen a terie mi tentoiv rakot simi kulou ese gi ta ko vilikitie gie kesegie.”\x - \xo 5:5 \xt PRO 3:34\x* \b \m \v 6 Io, nga ta ngas vilikitie nga kesenga i pakien mi ngesengesien e Raban ian ta tsiroup, terengien va Eie ta mang so tsuok terie nga i kur simi ra tate nga muna vile. \v 7 Nga ta ngas terie kenga sar minesirik se Eie simi vunan a ko pernge nga. \p \v 8 Nga ta ngas vuor vakalaie kenga sar tino nge mat panpan. Kenga matakorot, e Satan, a veririu malan mi laion ese ta kengeir nge nesie ka mei va ta soba. \v 9 Nga ta ngas matakorot veie, ma nga ta ngas tuir ngeisngeis si kenga vodovodon tuktuk, simi vunan nga telekiran va bu kasinga simi vodovodon tuktuk simi mangmagoso enaenamon, gi ko munu suoeie buer bu suada vinekikin nga ta ko suoeie. \p \v 10 E Raban a nga vile nga va nga ta tsok se Karisito si man matvinavaso ian ta mon rovoriu. Nga ta so suvuon mi vinekikin simi puk keipkepide ra poitpoit, ma man Raban mi tentoiv kokouk, eie kesen ta so tsang vakalaie nga nge vangasie bu aronga terengien va nga ta mang suvuon mi aor koits nge tuir ngeisngeis. \v 11 Mi ngeisngeis ta mon meie e Raban sibu ra bu ra. Amen. \s1 Mi ni vuot kalei vekvekitip \p \v 12 O vodon tuktuk va e Silvanus\f - \fr 5:12 \ft Greek \fq Silvanus\ft , mi asan mene e \fq Silas\f* eie e banga kasigiet ese ta ko tuktuk si ken tsientsang. Ngan ken kuilkuil, o nga vataro ine mi pakapaka rorou vavakatsep poitpoit nia vakotsie nga nge vakokoit vasangan va ine mi nama arie ken tentoiv tuktuk e Raban. Nga ta ngas tuir ngeisngeis i aron ken tentoiv. \v 13 Mi kulou vodovodon tuktuk i Babilon ese e Raban ta nga vile gie meie nga, gi turan kegi ni vout kalei rakot senga, ma e Marko, e natung simi vodovodon tuktuk, buer a turan ken ni vuot kalei senga. \v 14 Nga ta ngas vuot kalei senga keskes ngan mi vinengunguir nia vasangan kenga tentoiv. \p Mi molu ta mon meie nga kokouk ese nga ta tsok se Karisito.