\id 1PE - Tatuyo NT [tav] -Colombia 2009 (DBL -2014) \h 1 SAN PEDRO \toc1 Primera Carta de San Pedro \toc2 1 Pedro \toc3 1 P \mt2 PRIMERA CARTA DEL APÓSTOL \mt1 SAN PEDRO \c 1 \s1 Pedro escribe a los creyentes esparcidos \p \v 1-2 Yʉa Pedro mʉjaare yʉ queti joo. Jesucristo cʉ cabuericʉ, cʉ ye quetire cʉ cabuio rotiricʉ yʉ ã. Ati pũuro mʉñʉja queti joo aperoripʉ cáaá baterãre. Ponto na caĩri yepa, Galacia na caĩri yepa, Capadosia na caĩri yepa, to cãnacã paʉ cãni bate teñarãre mʉñʉja queti joo mari Pacʉ Dio cʉ yarã cãna cʉ cabejericarãre. \p Nemoopʉna mʉja quenare cacũñupi Dio, Jesucristore caapipajeerã mʉja cãnipere. Cʉ̃re mʉja caapipajeero mʉja quenare cawajoayupi. To bairi Dio Espíritu Santo caroarã mʉja anio joroque áami, Jesucristo cʉ carií yajibojarique jʉgori. Caroaro mʉñʉja ñuu roti. Caroaro ani wariñuuriquere cʉ joato Dio mʉjaare. \s1 Una vida de esperanza \p \v 3 “Caroaro jãre mʉ cátibojayupa,” jã ĩnucu mari Ʉpaʉ Jesucristo Pacʉ Diore. Mari bopaca tʉjʉri cʉ punaa cãnare mari cacũñupi. Jesucristo cʉ cabai yajiro bero cʉ catunu catioyupi Dio Jesure. To bairi mari quenare mari tunu catiogʉmi Dio. \v 4 Dio caroa wariñuuriquere jõ buipʉ cacũbojayupi mʉja quenare. Ati yepa macaje caboarije, capetirije unie meere marire cacũbojayupi Dio mari cãni wariñuupere. \v 5 Diore cʉ mari caapipajee nʉcʉbʉgoro maca mari cotemi cʉ cáti maji tutuarije mena. Cabero cʉ catunu atí paʉ cãnopʉ cʉ cacotericarã marire joogʉmi caroa majuure. \v 6 Ti wamere tʉgooñarã caroaro cayeri wariñuurã mʉja ã mʉja quena, yucʉre capopiye tamʉorã nibaopʉnana. \v 7 Yucʉre ati yepapʉre mʉja capopiye tamʉorije ã, ¿caroaro Diore cáti nʉcʉbʉgorã na ãti? ĩro. Caajiyarijere pero mena roañama camaja, ¿oro na caĩrije majuuna to ãti? ĩ majigarã. Caroa caajiyarije jeto catuaro tʉjʉrã, “Cawapa pacarije jeto ã,” ĩ majima yua. To bairi camaja caajiyarijere na cabooro netoro boomi Dio cʉ̃re caapipajee nʉcʉbʉgorã macare. To bairi Jesucristo cʉ catunu atí paʉ cãnopʉ mʉja tʉjʉ wariñuugʉmi cʉ̃re caapipajee nʉcʉbʉgoricarãre. Ti paʉpʉ aperã quena cʉ̃re caapipajeericarã, “Caroaro cájupa na quena, Cristore caapipajeequẽna maca rooro nare na cátibao joroquena,” mʉja ĩgarãma. \v 8 Jesucristore catʉjʉñaquetana nibaopʉnana cʉ̃re mʉja mai mʉja quena. Yucʉ quenare cʉ tʉjʉquetibaopʉnana seeto majuu wariñuurique mena cʉ̃re mʉja apipajee. \v 9 To bairi Jesucristore caroaro caapipajeerã mʉja cãnoi mʉja yeri cʉ tʉpʉ cãnicõa aninucupere mʉja cajooyupi Dio, caroorã ya paʉpʉ cáaáboricarãre. \p \v 10 Tirʉmʉpʉ Dio ye queti buiobojari maja ãnana cʉ̃re caapipajeerã marire cʉ canetoobojapere caĩ buio ucayupa. To bairo Dio marire cʉ cabopaca tʉjʉpere caĩ buio ucaricarã nibaopʉnana caroaro caapi maji petiquẽjupa. \v 11 To bairi Dio Espíritu Santo na yeripʉ ejari na camajioñupi. Dio cʉ cabejericʉ Cristo cʉ capopiye tamʉopere, cabero camaja cʉ na cáti nʉcʉbʉgopere na camajioñupi Espíritu Santo. To bairi naa Dio ye quetire buiobojari maja ãnana caroaro bueri, “¿Nii cʉ ãcʉati Dio cʉ cabejepaʉ majuu? ¿Noo cõopʉ to bairoati atie Dio marire cʉ cabuiorije?” caĩ tʉgooñañuparã. \v 12 To bairi, “Mʉja cabai yajiro beropʉ baigaro,” na caĩ majioñupi Dio Espíritu Santo na ãnanare. To bairi maria na bero macana mari cãni yʉtea cãnopʉ cabaiwʉ na ãnana na caĩ buio ucarica wame yua. To bairi na cabuioriquere ati yʉteapʉ cabairiquere Jesu ye quetire mʉjaare caĩ buioyupa aperã yua. Espíritu Santona ʉmʉrecoopʉ cáatácʉ nare cʉ cabuio ocabʉtirije mena cabuioyupa. To bairi cariape tie quetire mʉja caapiyupa. Ti wamere Dio camajare cʉ cabopaca tʉjʉrijere tʉgooñanucurãma Dio tʉ macana ángel maja na quena. \s1 Dio nos llama a una vida santa \p \v 13 To bairi mʉja cátipere caroaro majuu tʉgooña majiña. Maja catí tʉgooñaña. Jesucristo cʉ catunu ejari paʉ cãnopʉ cʉ mena mʉja cãnicõa ani wariñuunucupere tʉgooñaña. Mʉjaare Dio cʉ cabopaca tʉjʉro maca caroaro mʉja anicõa wariñuugarã. \v 14 Cawimarã na pacʉare caroaro caapipajeerãre bairona mari Pacʉ Diore caroaro caapipajeerã ãña. Caroorije mʉja cátibopere tʉgooñaqueticõaña. Diore mʉja camajiparo jʉgoye mʉja catʉgooñanucuriquere bairo tʉgooñaqueticõaña. \v 15 Caroa macare ája, Dio marire cabejericʉ caroaʉ cʉ cãnore ĩrã, caroorije cátiñaquẽcʉ ãmi ĩrã. \v 16 Dio Wadariquepʉ ocõo bairo ĩ ucarique ã: “Caroare ája, yʉa caroare cácʉ yʉ cãno maca.” \v 17 Diore, “Jã Pacʉ,” cʉ̃re mari ĩ, cʉ jenirã. Cʉ̃a ape rʉmʉpʉ camaja nipetiro na cátajere jeniña bejegʉmi. Jĩcarore bairona na jeniña bejegʉmi. Cʉ̃re caapipajeequetanare na popiyeyegʉmi. To bairi yucʉre mari Pacʉre nʉcʉbʉgori caroare ája ati yepa ãnapʉ. \v 18 Mʉja ñicʉ jãa na cãnaje cʉtiere bairo mʉja cãninucubajupa. To bairo rooro mʉja cãnajere mʉja canetoobojayupi Dio. Caroaro mʉja majirã pairo marire cʉ cawapayebojariquere. Apeye unie capetirije, niyeru caajiyarije unie mena marire cawapayebojaquẽjupi Dio. \v 19 Pairo cawapacʉti netorije mena maca cawapayebojayupi marire. Cristo marire cʉ carií yajibojarique mena maca cawapayebojayupi. Diore áti nʉcʉbʉgorã waibʉcʉrã, caroarã jeto judío maja na cajĩa joe buje mʉgonucurique cãñupa. To bairo waibʉcʉ na cajĩarore bairona Jesucristo caroorije mácʉre aperã cʉ̃re na cajĩaro na camataquẽjupi Dio, caroorije camaja na cátie wapa nare cʉ wapayebojaato ĩi. \v 20 Nemoopʉre ati yepare átigʉ jʉgoyepʉna Cristo marire cʉ cabai yajibojapere camaji jʉgoyeyeyupi Dio. To bairi ato cõopʉre caejayupi Cristo, marire bai yajibojaʉ acʉ́. \v 21 Marire cʉ cabai yajibojaro bero cʉ catunu catioyupi Dio. Cʉ tunu catio, cʉ cane aájupi cʉ tʉpʉ, camaja cʉ na canʉcʉbʉgoparore bairo ĩi. To bairi Cristo marire cʉ cabai yajibojaro maca Diore mʉja apipajee nʉcʉbʉgo mʉja quena. Cʉ nʉcʉbʉgori mʉja quena Dio mena mʉja cãnicõa aninucupere mʉja tʉgooña wariñuu. \v 22 Tie cajocaquẽtie quetire mʉja caapi nʉcʉbʉgoyupa. Mʉja caapipajee nʉcʉbʉgoro mʉja yeripʉ caroorijere mʉja camajiritiobojayupi Dio. To bairi aperã cʉ̃re caapipajeerã quenare nare camairã mʉja ã. To bairi seeto mʉja yeripʉ ame maiña. \v 23 Mari pacʉa punaa buiarãpʉ cabai yajiparã mari ã. Yucʉra Dio cãnicõa ãcʉ cʉ ye quetire capetiquẽtie jʉgori cʉ punaa maca mari ã. To bairona cʉ punaa, cʉ mena cãnicõa aninucuparãre marire cacũñupi Dio cʉ ye quetire mari caapipajeero. Ocõo bairo ĩ ucarique ã: \q1 \v 24 Ta yoaro mee jinicõa. Caoó quena yoaro mee jini caroa nibaopʉtona. Tie yoaro mee to cajinirijere bairona mari camaja quena mari bai yajigarã. \q1 \v 25 Dio Wadarique maca yajiquetigaro. To cãnacã rʉmʉ cãnie anicõa aninucugaro. \m Ti wamerena Dio Wadarique caroa quetire cabuioyupa aperã mʉja quenare. \c 2 \p \v 1 To bairi caroorije to cãnacã wame áti janacõaña. Aperã, “Caroarã ãma naa,” marire na ĩ tʉjʉato ĩrã jĩcaarã mʉja baito teña. Mʉja yeripʉre cañuuquẽto to bairo mʉja baito teña. To bairo mʉja cabaitorijere, ĩtorique quenare janacõaña. Aperãre mʉja catʉjʉ ʉgoorijere janacõaña. Aperãre caroorije na wada pai ʉjaqueticõaña. \v 2-3 Mari Ʉpaʉ Jesu caroaro marire cʉ cátibojarijere mʉja maji, cʉ ye quetire caapiricarã aniri. To bairi cʉ ye quetire apiganemori, seeto apiya. Cadaquei ũpunemogʉ cʉ caotirore bairona, “Dio Wadariquere yʉ apinemogacʉpʉ,” ĩ tʉgooñari apiya. Tiere apirã mari yeri ocabʉti Dio cʉ caboori wame mari cáti ocabʉtiparore bairo ĩrã. \s1 Cristo, la piedra viva \p \v 4-8 Ocõo bairo ĩ ucarique ã Jesure Dio cʉ caĩrique: \q1 Jerusalẽpʉ cʉ yʉ cũ yʉ cabejericʉre, yʉ Macʉre. Noa cʉ̃re caapipajeerã, “Jocʉna cʉ yʉ caapipajeebajupa,” ĩ tʉgooñarique paiquetigarãma. Cañuu majuʉ ãmi. To bairi camaja ʉ̃ta wii quenoogarã caroa ʉ̃taa jĩca na cacũ jʉgopa na cabejerore bairona cʉ̃re yʉ bejewʉ yʉre caapipajeerãre cajʉgo anipaʉre, ĩ ucarique ã. \p Ti wame caroa ʉ̃taa na cabeje cũricarore bairona ã Dio cʉ Macʉ Jesure cʉ cabeje cũrique. “Jesu cañuu netoʉ ãmi,” cʉ ĩ tʉjʉmi Dio. Mʉja quena, “Cañuu netoʉ ãmi Jesu,” cʉ̃re mʉja ĩ tʉjʉ mʉja quena. To bairi cʉ̃re mʉja api nʉcʉbʉgo. Aperã maca cʉ booquẽema. Cabero moquena camaja ʉ̃ta wiire nʉcori na cabeje cũ jʉgorica bero macaje ape rupaa ʉ̃ta rupaare bejerãma moquena, ti wiire yaparogarã. Mari maca ti rupaare bairo mari bai. Marire cabeje cũñupi Dio jĩca poa cʉ yarã caroarã cãniparãre. To bairo cʉ cacũricarã aniri Jesucristo jʉgori, cʉ cáti nemoro mena Dio cʉ catʉjʉ wariñuurijere mari áticõa aninucugarã. \p Ape wame ocõo bairo ĩ ucarique ã buio majiorique moquena: \q1 Ʉ̃ta wiire cawerã, “Atia ñuuquẽe,” ĩrã carocacõañuparã. Tia na carocaricarena caneñuparã aperã maca, “Ñuu majuucõa,” ĩri. To bairi wii pucua cãniparore ape rupaa jʉgoye cawe peóyuparã, “Tia mari cacõoñarica anigaro,” ĩrã. \p Jesure ĩgaro ĩ ti wame. Ape paʉ ocõo bairo ĩ ucarique ã: \q1 Ma recomacapʉ ʉ̃taa caruirore bairona yʉ cũgʉ yʉ Macʉre. Ʉ̃taapʉre capʉga ta roca cumurãre bairo cʉ̃re baigarãma. \p To bairona baima cʉ̃re caapi nʉcʉbʉgoquẽna maca. Cʉ ye quetire bai botiobana Cristore nʉcʉbʉgo majiquẽema. Tirʉmʉpʉ, “To bairona baigarãma,” Dio cʉ caĩricarore bairona baima. To bairo nʉcʉbʉgoquetibana yajigarãma yua. \s1 Los que pertenecen a Dios \p \v 9 Mʉja quenare cabejeyupi Dio, caroarã yʉ yarã, yʉ yere cána anigarãma ĩi. Cañuurije cʉ ye quetire cabuiobojaparãre mʉja cabeje cũñupi Dio. Tirʉmʉpʉre caroorijere cáti aninucurã mʉja cãnibao joroquena cabejeyupi Dio mʉja quenare. Yucʉra yua cʉ cãnore bairo mʉja ani maji, cʉ apipajeeri. \v 10 Tirʉmʉpʉ Jesucristore apipajeegarã jʉgoye Dio yarã mʉja cãniquẽjupa mai. Mʉjaare cʉ cabopaca tʉjʉrije to nibao joroquena cʉ̃re mʉja camajiquẽjupa. Yucʉra cʉ yarã mʉja ã, Jesucristore caapi nʉcʉbʉgorã aniri. \s1 Vivan para servir a Dios \p \v 11 Yʉ yarã, yʉ camairã, apeye caroaro mʉñʉja ĩ buiopa: Ati yepapʉ yoaro mʉja aniquetigarã, ʉmʉrecoopʉ Dio tʉpʉ cãniparã aniri. To bairi ati yepa macana Diore cáti nʉcʉbʉgoquẽna caroorije na cátinucurijere átiqueticõaña. Tiere mʉja cápata Diore mʉja booquetiborã. To bairi tie caroorijere teeya. \v 12 To bairi ati yepapʉ ãnaa, camaja Diore cʉ camajiquẽna watoapʉ nibaopʉnana caroaro ája. To bairo caroa mʉja cáto aperã, “Rooro áama,” mʉjaare caĩrã nibaopʉnana ape rʉmʉpʉ cañuurije mʉja cáti aniere tʉjʉrã na quena Diore apipajeegarãma jĩcaarã. To bairi na quena Diore cáti nʉcʉbʉgorã anigarãma Cristo cʉ catunu atí paʉ cãnopʉre. \v 13 Mari Ʉpaʉ Jesu yarã aniri maca ʉparã quenare na nʉcʉbʉgoya. Gobierno ʉpaʉ majuu quenare cʉ nʉcʉbʉgoya. \v 14 Cʉ̃re carotibojarã quenare na nʉcʉbʉgoya, caroorije cánare capopiyeyeorã na cãno maca. Caroare cána macare, “Caroaro mʉja áa,” na ĩma. To bairi, “Caroare mʉja áa,” marire na caĩ tʉjʉparore bairo ĩrã na nʉcʉbʉgoya. \v 15 Diore camajiquẽna maca caroare mʉja cáto tʉjʉrã rooro mʉjaare na caĩrije janagarãma yua. To bairi caroare mʉja cátipere boomi Dio. \v 16 Dio cʉ carotiriquere mari cátiquetibato quena mari camajirioyupi Dio. To bairi, “Caroorije marire cʉ camajiriobojaro ĩrã caroorijere mari átinucu anicõagarã,” ĩ tʉgooñaqueticõaña. Ocõo bairo maca ĩ tʉgooñaña: “Yʉre mairi caroorije yʉ cátajere camajirioyupi Dio. To bairi yʉ quena cʉ mai, cʉ caboorije macare yʉ átigʉ,” ĩ tʉgooñaña. \v 17 Camaja nipetirã na nʉcʉbʉgoya. Diore caapipajeerã aniri ame maiña. Diore seeto nʉcʉbʉgoya. Gobierno ʉpaʉ nipetiro carotii majuu quenare cʉ nʉcʉbʉgoya. \s1 El ejemplo del sufrimiento de Cristo \p \v 18 Paabojari maja, mʉja ʉparã na carotirijere áti nʉcʉbʉgoya. Cañuurã, uwaricaro mano caroaro carotirãre na áti nʉcʉbʉgoya. Aperã quenare rooro mʉjaare cána na nibao joroquena na quenare na áti nʉcʉbʉgoya. \v 19 Caroaro mʉja cátie to nibao joroquena mʉja ʉparã mʉjaare na capopiyeyero na boca punijiniquẽja. “To bairo boʉmi Dio yʉ caboca punijiniquẽtiere,” mʉja caĩ tʉgooña ocabʉtiro mʉja tʉjʉ wariñuugʉmi Dio. \v 20 Mʉja majuuna rooro mʉja cátie wapa mʉjaare na capopiyeyeata mʉja majuuna mʉja cabai buicʉtie ã tiea. To bairo cabairo boca ĩ punijinirique manona mʉja cãmata mʉjaare Dio cʉ catʉjʉ wariñuuri wame me ã tiea. Caroa macaje macare mʉja cátibao joroquena mʉjaare na capopiyeyero boca punijiniquẽnana mʉja cãno mʉja tʉjʉ wariñuugʉmi Dio. \v 21 Cristo cʉ quena marire popiye tamʉobojaʉ cʉ majuuna caroorije cʉ cátie wapa mee cabaiwĩ. To bairi mari quenare cʉ yarã mari cãno marire popiye tamʉorique anigaro, caroorije mari cátiquetibao joroquena. \v 22 Cʉ̃a Cristo caroorije cátiñaquẽcʉ cãmi. Caĩtoʉ mee cãmi. \v 23 Cañuʉ cʉ nibao joroquena rooro cʉ caĩwã. Rooro cʉ na caĩbao joroquena na caboca ĩ punijiniquẽmi Jesu. Rooro cʉ̃re na cáto, “Dio mʉja popiyeyegʉmi rooro yʉre mʉja cátie wapa,” na caboca ĩ tutiquẽmi. Ocõo bairo maca caĩ tʉgooñañupi Jesu: “Dio maca cariape cawapayei ãmi. To bairi rooro yʉre na cátiere tʉjʉ majimi,” caĩ tʉgooñañupi Jesu. \v 24 To bairi caroorijere mari cátie wapa yucʉ tẽorica pãipʉ marire cabai yajibojawĩ Jesu. Cabai yajibojawĩ, caroorijere mari cáti aniquetiparore bairo ĩi. Caroa macare na áti anicõato ĩi mari cabai yajibojawĩ. \v 25 Oveja nuricarã na cabairijere tʉgooñaña. Na ʉpaʉ cʉ camamata noo na caboori paʉ owa yajicõaborãma, tʉgooña majiquetiri. Mʉja quena nare bairona mari Ʉpaʉ Diore tʉgooñaquẽnana mʉja cabooro cána mʉja cãnibajupa. Yucʉra Jesucristore cʉ apipajeeri cʉ mena macana mʉja ã mʉja quena. Cʉ mena macana mʉja cãno caroaro mʉja cotemi Jesu. Oveja na ʉpaʉ, owa yajirema ĩi nare cʉ cacoterore bairona mʉja cotemi Jesu mʉja quenare. \c 3 \s1 Cómo deben vivir los casados \p \v 1 Mʉjaa cãromia mʉja manapʉare na áti nʉcʉbʉgoya. Jĩcaarã mʉja manapʉa Dio ye quetire caapipajeequẽna ãma. Na una caroaro nare mʉja cáti nʉcʉbʉgorijere tʉjʉri wariñuugarãma. To bairi, “Yʉ nʉmore bairona Dio ye quetire caapipajeei yʉ anigʉ yʉ quena,” ĩgarãma. “Mʉ quena Dio ye quetire apipajeeya,” nare mʉja caĩquetibao joroquena to bairona na catʉgooñarijere wajoagarãma. \v 2 Aperã caʉmʉare mʉja catʉjʉ epequẽtiere, caroaro mʉja cãniere, mʉja cãni nʉcʉbʉgorijere tʉjʉri na quena Cristore apipajeegarãma. \v 3 “Caroa juti jañarico, poa wʉga peocõarico, caroa caajiyarije mena wamaga netocõarico yʉ anigo,” ĩ tʉgooñarique paiquẽja mʉja rupaʉrire. \v 4 Caroarã cãromia anigarã mʉja yeri macaje cãnipe macare tʉgooñaña. Caroa cayeri yʉjʉ ñuurã ãña. To bairo cabairã mʉja cãmata caroa mʉja cãnie petiquetigaro. Mʉja yeripʉ to bairo cabai nʉcʉbʉgorã mʉja cãniere seeto tʉjʉ wariñuugʉmi Dio mʉjaare cãromiare. \v 5 Tirʉmʉpʉ macana cãromia caroarã Diore caapipajeerã to bairona caroaro cayeri yʉjʉ ñuurã cãñuparã. Na manapʉare cáti nʉcʉbʉgonucuñuparã. \v 6 To bairona Sara cawamecʉco Abraham nʉmo ãnaco co manapʉre cʉ cáti nʉcʉbʉgoyupo. “Yʉ ʉpaʉ,” cʉ caĩ tʉjʉ nʉcʉbʉgonucuñupo. Mʉja quena mʉja yeripʉ Sara co cabainucuriquere bairo mʉja anigarã mʉja quena mʉja manapʉare mʉja cáti nʉcʉbʉgoata. \p \v 7 Mʉja quena na manapʉa nʉcʉbʉgorique mena ãña mʉja nʉmoa romiri mena. Na caboorijere tʉgooña majinucuña. Na maca cãromia aniri mʉja rʉgarona tutuama. Na quena Diore caapipajeerã aniri cʉ tʉpʉ cãnicõa aniparã ãma. To bairi na mena caroaro mʉja cãni nʉcʉbʉgoquẽpata mʉja apiquetigʉmi Dio cʉ̃re mʉja cajeniro. \s1 Los que sufren por hacer el bien \p \v 8 Ape wame mʉñʉja ĩ buio tʉjapa. Caroaro ame jʉgo ãña, ame wada canamuquẽnana. Jĩcaʉ punaare bairo ame maiña. Jĩcaʉ mʉja yaʉ cʉ catamʉoata cʉ átinemoña. Mʉja majuuna bai nʉcʉbʉgo uwioqueticõaña. \v 9 Aperã rooro mʉjaare na cápata rooro na tuti amequeticõaña. “Mʉ ñuuquẽe,” mʉja na caĩ tutiata na caĩrore bairo na ĩ amequeticõaña. Caroa oca macare na boca ĩña. To bairona na mʉja caboca ĩro boomi Dio. Wariñuurique mʉja joogʉmi caroa wame macare na mʉja caboca ĩata. To bairi caroare Diore na jenibojaya, mari quenare caroare marire joogʉmi Dio ĩrã. \v 10 Ocõo bairo caĩ ucayupa Dio ye quetire buiori maja ãnana: \q1 Jĩcaʉ caroaro cãni wariñuʉ anigʉ caroorije cʉ ĩqueticõato. \q1 \v 11 Caroorije cʉ áti janacõato. Caroa macare cáticõa aninucuʉ cʉ ãmaro. Aperã mena nʉcʉbʉgo yericʉtaje, caroa ãnajere seeto majuu caboʉ cʉ anicõato. \q1 \v 12 Mari Ʉpaʉ Dio caroaro na tʉjʉ pojeroomi cʉ yarã jetore. Cʉ̃re na cajeniro na apimi. Rooro cána macare na átinemoquetigʉmi Dio, ĩ ucarique ã. \p \v 13 Caroa jetore mʉja cáticõa ãmata dope bairo mʉja rooye tuu majiquetigarãma mʉjaare capopiyeyegarã. \v 14 To bairi caroare mʉja cátie wapa rooro mʉjaare na cátibao joroquena wariñuurique macare mʉja joogʉmi Dio. To bairi na uwiquẽja. Tʉgooñarique paiquẽja. \v 15 Roorije mʉjaare na cátie to nibao joroquena, “Cristo yʉ Ʉpaʉ, yʉ yeripʉre ãmi,” ĩ tʉgooñari yeri ocabʉtiya. Jĩcaarã, “¿Nope ĩrã Cristore cʉ mʉja apipajeeti?” mʉja jeniñagarãma. To bairo mʉjaare na cajeniñapere nare mʉja caĩ yʉpa wamere tʉgooña majiña. To bairi cariapena na mʉja yʉ́ majigarã. Caroa yʉjʉ ñuuro wadarique mena, nʉcʉbʉgorique mena nare mʉja boca ĩ majigarã. \v 16 Cristo yarã aniri caroaro áticõa aninucuña. To bairo mʉja cabairijere catʉjʉrã maca, “Jocarãna mʉja ĩ,” na ĩgarãma mʉjaare cawada pairãre. To bairo na caĩro tʉgooña bobogarãma to bairo mʉjaare na caĩtorijere yua. \v 17 Cauwarã mʉjaare popiyeyegarãma nare Dio cʉ camataquẽpata. To bairona rooro mʉja átigarãma caroa mʉja cátie to nibao joroquena. To bairo cabairi paʉ, “Ñuugaro, popiye mari cabaipere boʉmi Dio,” mʉja ĩ tʉgooña ocabʉtigarã. To bairo mʉja canʉcaro mʉja tʉjʉ wariñuugʉmi Dio. Caroorije macare mʉja cátie wapa mʉjaare na capopiyeyero Dio mʉjaare cʉ catʉjʉ wariñuupa wame me ã tiea. Mʉja majuuna mʉja cátie bui ã tiea. \v 18 Cristo quena catamʉowĩ caroorije mari cátie wapa, marire bai yajibojaʉ. Cañuʉ aniri mari cawapaye peocõabojayupi Jesucristo caroorã mari anibao joroquena. To bairi bai yaji bapooquetigʉmi, cawapaye peocõaricʉ aniri. Marire cawapayebojayupi, Dio mena caroaro mari cãni majiparore bairo ĩi. Cʉ rupaʉpʉre cʉ na cajĩarique to nibao joroquena cʉ yeri cacatiyupi. \v 19 Yeri aácʉpʉ cabai yajiricarã na ya paʉpʉ caejayupʉ. Eja, cʉ ye quetire na cabuioyupʉ. \v 20 Tirʉmʉpʉ macacʉ Noé ãnacʉ cʉ cãnopʉ Diore cabai botioyuparã to macana. Noé ãnacʉ cumua capairica cájupʉ. Cʉ cátitoye yoaro cayuubajupʉ Dio, camaja yʉre na apipajeato ĩi. To bairo Dio cʉ cayuubao joroquena petona ocho, itia peniro cãnacãʉna jeto, Noé cʉ yarã mena jeto Diore caapipajeeyuparã. Apipajeeri cacatiyuparã cumua pupeapʉ ati yepare Dio cʉ caruuro. \v 21 To bairona ã Noé cʉ cabairi wame, mari cabautisa rotirije. Rupaʉ cojerique me ã bautisa rotirique. Mari bautisa roti, “Caroorã ya paʉpʉ cáaáboricʉre yʉ netoobojayupi Jesucristo,” ĩrã. “Yʉ rupaʉ macaje ʉgueri coje rericarore bairo yʉ yeri macaje caroorijere yʉ coje rebojaya.” Ti wame quena Diore ĩrã mari bautisa roti. Jesucristo marire bai yajibojari bero catunu catiyupi. Cʉ catunu catirique jʉgori mari quena to cãnacã rʉmʉ cacaticõa aniparã mari ã. \v 22 Jesucristo tunu catiri bero ʉmʉrecoopʉ catunu wamʉcoajupi. Topʉ ãcʉ Dio tʉna cʉ mena carotii ãmi yua. Nipetirore carotii ãmi. Dio tʉ macana ángel maja, aperã carotirã na ẽoro macana quenare carotii ãmi Jesucristo. \c 4 \s1 Sirviendo según la capacidad que Dios nos ha dado \p \v 1-2 To bairi mʉja catamʉoata Jesucristo cʉ cãnajere tʉgooñaña. “Cʉ na capopiyeyeorique to nibao joroquena caroorije cátiquẽjupi,” ĩ tʉgooñaña. “Cʉ Pacʉ mena netoro catʉgooña ocabʉtiyupi,” ĩ tʉgooñaña. To bairo ĩ tʉgooñarã to bairona mʉja quena Dio mena netobʉjaro mʉja tʉgooña ocabʉtigarã. Noa tamʉobaopʉnana to bairo catʉgooñarã Dio cʉ caboorijere ána áama. Caroorije átigaquẽema. Ati yepa ãnaa caroorije camaja na cáti aninucurijere átigaquẽema. \v 3 Diore apipajeegarã jʉgoye caroorije mʉja cáti majuucõañupa. Diore camajiquẽna na cáticõa aninucuri wamere bairona mʉja cáti aninucubajupa, caroorijere na cáti wariñuugari wamere bairona. Rooro cáti eperã mʉja cãnibajupa. Noo eti cumuri, boje rʉmʉri áti eti cumu mecʉrã, Dio cʉ cabooquẽtiere wericarãre baje jeni nʉcʉbʉgorã mʉja cáti anibajupa, Diore apipajeegarã jʉgoye. \v 4 To bairi, “¿Nope ĩrã na cáti jʉgorica wamere na átigaquẽeti yucʉra?” mʉja ĩma aperã maca mʉja cabai aniere tʉjʉrã. To bairi rooro majuu mʉja ĩma. \v 5 Dio maca na tʉjʉ bejeri na popiyeyegʉmi. Camaja nipetiro na tʉjʉ bejegʉmi. Yucʉ cacatirã, cariaricarã quenare na tʉjʉ bejegʉmi. Na tʉjʉ bejeri to bairona rooro mʉjaare caĩrãre na popiyeyegʉmi Dio. \v 6 Mari jʉgoye macana mere cabai yajiricarã Dio ye quetire caapiyuparã. Tie quetire apirã jĩcaarã caapipajeeyuparã. Caapipajeericarã na cãno na yeri cayajiquẽjupe. Yucʉra Dio mena ãma naa. \v 7 Yoaro mee ati ʉmʉrecoo petigaro. To bairi caroaro tʉgooña majiña. Maja catiya, Diore cajeni nʉcʉbʉgocõana anigarã. \v 8 Ame maicõa aninucuña. Ape wame netoro cãni majuuri wame ã ame mairique. Caroaro mʉja caame maiata aperã caroorijere mʉjaare na cátiere mʉja majiriogarã. \v 9 Caroaro ame boca tʉjʉ nʉcʉbʉgoya. Wariñuuri cáaáteñarã quenare na boca tʉjʉ nʉcʉbʉgoya, ame ĩ wada ʉjaquẽnana. \p \v 10 Mari Pacʉ Dio to cãnacãʉpʉrena ricati majiriquere mari joomi di wame mari cátipa wamerire. Cʉ ya poa macana mari caame átinemoparore bairo mari joomi. To bairi caroaro ame átinemogarã mʉja nipetiro Dio cʉ cáti majiori wame cõona caroaro áti aninucuña. \v 11 To bairi jĩcaʉ Dio ye quetire cabuioʉ ũcʉ, “Dio maca yʉ majiomi yʉ caĩ buiopere,” cʉ ĩ tʉgooñaato. Apei maca aperãre cátibojaʉ ũcʉ, “Dio ati wamere aperãre na yʉ átibojao joroque áami,” ĩri cʉ átibojaato. To bairo bairã, ricatiri macajere mʉja caame átibojari wame cõo Dio mʉjaare cʉ cáti majiorije jʉgori mʉja ame átinemogarã. To bairo ána netobʉjaro Diore mʉja nʉcʉbʉgogarã. Camaja nipetiro cʉ̃re na nʉcʉbʉgoato, to cãnacã rʉmʉ carotii cʉ cãno maca. Amén. \s1 Sufriendo como cristianos \p \v 12 Yʉ yarã, yʉ camairã, mʉja catamʉoata, “¿Nope ĩro yʉre to bairo to baiti? Cristore caapipajeei yʉ cãnibao joroquena,” ĩ tʉgooña acʉaquẽja. To bairona mʉja catamʉopere rotimi Dio, ¿jocarã mee yʉre caapipajeerãna na ãti? mʉja ĩ tʉjʉ majigʉ. \v 13 Ocõo bairo maca ĩ tʉgooña wariñuuña: “Cristo catamʉoñupi. To bairi yʉ quena yʉ tʉgooñarique paiquetigʉ tamʉobaopʉcʉna.” To bairo caĩricarã Cristo cʉ catunu atí paʉpʉre, camaja nipetirã cʉ̃re cáti nʉcʉbʉgori paʉpʉ seeto mʉja wariñuugarã yua. \v 14 To bairi Cristore caapipajeerã mʉja cãno maca aperã mʉja tutigarãma. To bairo mʉjaare na caĩ tutirije to nibao joroquena mʉja wariñuugarã, Dio Espíritu Santore cacʉgorã aniri. To bairo mʉja cãni wariñuuro tʉjʉrã na quena Diore nʉcʉbʉgogarãma. \v 15 To bairi camajare cajĩaʉ, aperã yere cajee rutii, caroorije cácʉ, camajare capatawãcoʉ, to bairo cabaii ũcʉ maca cʉ majuuna cʉ cabai buicʉtie wapa tamʉogʉmi. To bairi cʉ cabairore bairo baiqueticõaña mʉjaa, aperã, “Na majuuna na cabai buicʉtie wapa baima,” mʉjaare na caĩquetiparore bairo ĩrã. \v 16 Nii mʉja yaʉ ũcʉ Cristore caapipajei cʉ cãnie wapa aperã cʉ̃re na capopiyeyeata, cʉ tʉgooñarique paiqueticõato. Ocõo bairo maca Diore cʉ ĩato: “Caroaro yʉre mʉ átibojayupa. Cristore caapipajei yʉre mʉ cacũñupa,” Diore cʉ ĩato. \v 17-19 To bairi Dio mʉjaare cʉ capopiye cʉti rotiro caroare áti janaquẽja. “Cariape yʉ yerire coteri wariñuurique yʉ joogʉmi Dio,” ĩ tʉgooñaña, nipetiro carupeoʉ cʉ cãno maca. Yucʉacãna cʉ̃re caapipajeerãre mari cátajere tʉjʉ cõoñagʉmi Dio. To bairi marire, cʉ caapipajeerãre tʉjʉ cõoñaʉ ¿dope bairo cʉ ácʉati cʉ ye quetire caapipajeequẽnare? Na regʉmi caroorã na ya paʉpʉ. Dio cʉ̃re caapipajeerãre pairo na capopiye tamʉorijere na netooboja majimi Dio, cʉ tʉpʉ to cãnacã rʉmʉ cãnicõa aninucupere na joʉ. Caroorã macare, cʉ̃re cabai botiorãre dope bairo na capopiye tamʉopere na netoobojaquetigʉmi. Na regʉmi caroorã ya paʉpʉ. \c 5 \s1 Consejos para los creyentes \p \v 1 To bairi mʉjaare, Jesucristo yere cabuio jʉgórãre caroaro mʉjaare yʉ queti buiopa. Yʉ quena Dio yere cabuio jʉgóʉ yʉ ã, mʉjaare bairona. Cristo popiye majuu cʉ catamʉorore catʉjʉricʉ yʉ ã. Yʉ quena Jesucristo mena cãnipaʉ yʉ ã. Cʉ catunu atípa rʉmʉ cãnopʉ, camaja nipetiro nare cʉ carotiri paʉ cãnopʉ cʉ mena yʉ anigʉ. \v 2 Nuricarã oveja cawamecʉnare cacoterã caroaro na cacoterore bairona Diore caapipajeerãre caroaro na coteya, mʉjaare cʉ cacote rotirãre. Nare cotegateequẽnana na coteya. “Dio jãre cʉ caboorore bairona wariñuurique mena cʉ̃re jã átibojagarã,” ĩri na coteya. “Nare jã cotegarã, wapa jeniquẽnana, to bairona na mairã,” ĩ tʉgooñari na coteya. \v 3 Apeye unie carotiri majare bairo mʉja majuuna yeri ocabʉti uwiorã na baiqueticõaña Diore caapipajeerãre mʉjaare cʉ cacote rotirãre. Caroaro ãnajecʉja. Na quena caroaro mʉja cãniere tʉjʉrã caroaro anigarãma. \v 4 Cristo ãmi oveja ʉpaʉre bairona, marire cacotei aniri. Oveja ʉpaʉ cʉ yarã na cabairi wame tʉjʉ majimi. To bairona Cristo quena cʉ yarãre cʉ̃re caapipajeerãre tʉjʉ pojeroo majimi. Mʉja quenare mʉja cacũñupi Cristo cʉ yarãre cacoteparãre. To bairi cʉ yarãre caroaro cʉ̃re mʉja cacotebojarije wapa cʉ tʉpʉ mʉja joogʉmi wariñuu netoriquere. \v 5 Mʉjaa, cawamarã mʉja jʉgoye macana cabʉcʉrãre na áti nʉcʉbʉgoya. Mʉja nipetirã ame nʉcʉbʉgoya. “Yʉa aperã netoro cãcʉ yʉ ã,” ĩ tʉgooñaqueticõaña. To bairo caĩ tʉgooñarã mʉja cãmata mʉja átinemoquetiboʉmi Dio. “Cawatoa cãcʉ yʉ ã,” caĩ tʉgooñarã macare na átinemomi Dio, na tʉjʉ wariñuuri. \v 6 To bairi mʉja majuuna mʉja yeripʉ, “Aperã netoro camajirã jã ã,” ĩ tʉgooñaqueticõaña, Dio jĩcaʉna ãmi camajii majuu ĩrã. “Dio mena cawatoa cãcʉ yʉ ã,” caĩ tʉgooñape ã. To bairo, “Cawatoana cãna jã ã,” mʉja caĩ tʉgooñaro ʉparãre bairo mʉja cũgʉmi Dio cʉ caboori paʉpʉ. \v 7 Nipetiro mʉja catʉgooñarique pairijere Diore cʉ ĩ buioya, seeto mʉjaare camaii cʉ cãno maca. \v 8 Maja catíya. Tʉgooña majiña mʉjaa, Sataná caroorije mari átio joroque átiremi ĩrã. Sataná mʉja wapacʉ ãmi yai cañigo riaʉ cʉ cajĩa ʉgapaʉre cʉ camacarore bairo cabaii. To bairona Sataná camajare cʉ cayeri rooye tuuparãre macaʉmi. \v 9 To bairi Sataná cʉ caocajãrijere api botio ocabʉtiya. Cristo macare apipajee nʉcʉbʉgo ocabʉtiya. Popiye mʉja catamʉori paʉ, “Jesucristore caapipajeerã ati yepa cãna nipetirã na quena to bairona tamʉoma,” ĩ tʉgooña majiña. \v 10 To bairi ati yʉteacã jeto mʉja popiye tamʉogarã. To bairo mʉja catamʉori paʉ yeri ocabʉtirique mʉja joogʉmi Dio. Mʉja átinemogʉmi, netobʉjaro mʉja canʉcʉbʉgoparore bairo ĩi. Mari bopaca tʉjʉmi marire. Cristo mena to cãnacã rʉmʉ cãnicõa aninucuparãre mʉja cacũñupi Dio mʉja quenare. \v 11 Cʉ caroti majirije petiquetigaro. To bairona to baiato. \s1 Saludos finales \p \v 12 Ati pũuroacã mʉñʉja queti joo Silvano yʉre cʉ caucanemorije mena. Yʉ baire bairona cʉ yʉ mai Silvanore. Cʉ quena Diore caroaro caapipajei ãmi cʉ̃a. Yeri ocabʉtiriquere mʉñʉja queti joo rooro mʉja catamʉoro. “Cajocaquẽtie ã atie queti Dio marire cʉ catʉjʉ mairije,” mʉñʉja ĩ. Atie quetire apipajee janaquẽja mʉja catamʉorije to nibao joroquena. \v 13 Cristore caapipajeerã Babilonia na caĩri maca macana ñuu rotima. Mʉjaare bairona Dio cʉ cabejericarã ãma na quena. Marco quena ñuu rotimi. Yʉ mena macacʉ seeto yʉ camaii ãmi cʉ̃a. \v 14 Caroaro ame boca tʉjʉya ame mairique mena. Wariñuurique mʉjaare cʉ joato Dio, Cristore caapipajeerãre. \p To cõona ã.