\id ROM \h रोमी \toc1 रोमी \toc2 रोमी \toc3 रोमी \mt1 पावलसे रोमला विश्‍वासीगदेदा भ्रिबा चिठी \imt1 चु चिठीला बारेरी पाङ्‌तोःमा \ib \ili \bd भ्रिबा म्‍हि:\bd* येशूला मुल चेला पावलसे भ्रिबा मुबा (रोमी १:१)। चु चिठी भ्रिबाला लागिरी पावलदा तर्तियस भिबा म्‍हिसे ह्रो लबा मुबा (रोमी १६:२२)। \ib \ili \bd भ्रिबा ग्‍ला:\bd* कोरिन्‍थ शहररी भ्रिबा मुबा। \ib \ili \bd भ्रिबा साल:\bd* ओस्‍पन ईश्‍‍वी संवत् ५६-५७ (विक्रम संवत् ११३-११४) सालरी भ्रिबा मुबा। चु चिठी पावल थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबारी निबा सोमरेमला पालला धुइ जिन्‍बारी छ्‌याइमा भ्रिबा मुबा। \ib \ili \bd खाल्‍दा भ्रिबा:\bd* रोम शहररी मुबा विश्‍वासीगदेदा भ्रिबा मुबा। \ib \ip पावल चु चिठी भ्रिबा धुइधोना रोम शहररी निबा आरेमुबा। तर रोम शहररी मुबा विश्‍वासीगदेदा ह्रुप तसी थेनीगदेदेन छ्‌याम तिगै धिनधोना चिसी गे लबा सेम मुबा। ओच्‍छे थेनीगदेग्‍याम तिगै ह्रो किन्‍सी स्‍पेन य्‍हुल्‍सारी थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबारी निबा पावलला सेम मुबा। चु चिठी थेसे विश्‍वासीगदेसे आघोनान आतबा तामगदे घोना लबाला लागिरी भ्रिबा मुबा। \ip पावलसे रोम य्‍हुल्‍साला मण्‍डलीदा फ्‍याफुल्‍बान थेनीगदेला लागिरी थेसे प्रार्थना लबा तामगदे उन्‍बा मुला। ओच्‍छे परमेश्‍वरला ङाच्‍छा यहूदीगदे मुसैनोन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे मुसैनोन पाप ख्‍लासी परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि ततोःला भिसी पाङ्बा मुला। तिग्‍दा भिसम जम्‍मान म्‍हिगदे पापला तहरी मुला। ओच्‍छे ह्राङदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि स्‍होबाला लागिरी येशू ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लनोन तोःला भिसी पाङ्बा मुला। जमाहेन्‍से येशूदेन छ्‌याम गिक तमाहेन्‍से याङ्बा छार जुनीला बारेरी पाङ्बा मुला। येशूदा विश्‍वास लबागदे परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी निम्‍याङ्‌ला ओच्‍छे थेदा परमेश्‍वरला आत्‍मासे पापदेन कालला शक्तिग्‍याम फेला। ओच्‍छे ५ अध्‍यायहेन्‍से ८ अध्‍यायधोनारी विश्‍वास लबागदेदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हिगदे स्‍होबा तामला बारेरीदेन परमेश्‍वरला आत्‍माला शक्तिसे लबा गेला बारेरी पाङ्बा मुला। \ip जमाहेन्‍से परमेश्‍वरसे म्‍हि य्‍हुलला लागिरी म्‍हन्‍बा अन्‍छार यहूदीगदेदेन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे खाह्रङ् लसी खबारी खम्‍ला भिसी ङ्‌योइबा तामला जोहाब पिन्‍बारी म्‍हाइबा मुला। यहूदीगदेसे येशूदा विश्‍वास आलबासे लमा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे येशूदा विश्‍वास लसी परमेश्‍वरला दयामाया याङ्‌गै भिबा परमेश्‍वरला सेम मुबा। \ip चिठीला थुमरी स्‍य्‍हान्‍दोगदेदा माया लजी भिसम परमेश्‍वरदा ताङ्ना लखम्‍ला भिसी भ्रिबा मुला। परमेश्‍वरदा तेन्‍बा, विश्‍वासीगदेसे ह्राङला य्‍हुल्‍साला लागिरीदेन स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदेदा लतोःबा गेगदेला बारेरीनोन भ्रिबा मुला। \iot मुल तामगदे \io1 फ्‍याफुल्‍बादेन धन्‍यवादला प्रार्थना १:१-१७ \io1 म्‍हिगदेसे याङ्नोन तोःबा थार्बा १:१८–३:२० \io1 थार्बा याङ्बाला लागिरी परमेश्‍वरसे उन्‍बा ग्‍याम ३:२१–४:२५ \io1 ख्रीष्‍टग्‍याम याङ्बा छार जुनी ५:१–८:३९ \io1 परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार यहूदीगदेसे याङ्बा ताम ९:१–११:३६ \io1 ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबागदेला बानीबेहोर १२:१–१५:१३ \io1 चिठीला थुमरी भ्रिबा ताम १५:१४–१६:२७ \mt1 पावलसे रोमला विश्‍वासीगदेदा भ्रिबा चिठी \c 1 \p \v 1 लास्‍सो, रोमरी मुबा जम्‍मान म्‍हिगदेदा ङा पावलग्‍याम फ्‍याफुल्‍ला। ङा येशू ख्रीष्‍टदा तेन्‍बा म्‍हिदा परमेश्‍वरसेन मुल चेला दोबारी धम्‍बा हिन्‍ना। ओच्‍छे थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबाला लागिरी धम्‍बा हिन्‍ना। \v 2 चुनोन थार्बा पिन्‍बा समाचार परमेश्‍वरसे दङबोरीन ह्राङला म्‍हिगदेदा पिन्‍ना भिसी अगमवक्तागदेग्‍याम सुङ्बा मुबा। थेनोन थार्बा पिन्‍बा समाचार परमेश्‍वरला बचनरी भ्रिबा मुला। \p \v 3 थे थार्बा पिन्‍बा समाचार चा परमेश्‍वरला झा य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टला बारेरी हिन्‍ना। थे म्‍हि दोसी दाऊद ग्‍लेला वंशग्‍याम न्‍हजी। \v 4 म्‍हि दोसी न्‍हसैनोन थे स्‍वर्गग्‍याम फेप्‍खबा मुबा, य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टदा परमेश्‍वरला झा हिन्‍ना भिसी परमेश्‍वरला आत्‍माला शक्तिसे उन्‍बा अन्‍छार परमेश्‍वरसे थेदा सिबाग्‍याम सोना लजी। \v 5 य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टग्‍याम परमेश्‍वरसे ङन्‍दा दयामाया लसी ख्रीष्‍टला गे लबा मुल चेला स्‍होबा मुला। जम्‍मान य्‍हुलला म्‍हिगदेसे विश्‍वास लगै ओच्‍छे थेसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍गै भिसीन ङाइ ख्रीष्‍टला लागिरी चु गे लबा हिन्‍ना। \v 6 थेनीगदे न्‍हङरी एनीगदेदाएनोन येशू ख्रीष्‍टला ह्राङलान म्‍हि स्‍होबारी ङ्‌योइबा मुला। \p \v 7 परमेश्‍वरसे माया लसी ह्राङला म्‍हिगदे स्‍होबारी ङ्‌योइबा रोम य्‍हुल्‍साला म्‍हिगदे, एनीगदेदा य्‍हाङला परमेश्‍वर आबादेन प्रभु येशू ख्रीष्‍टला दयामायादेन शान्‍ति तगै। \s1 धन्‍यवादला प्रार्थना \p \v 8 जम्‍मान भन्‍दा ङाच्‍छा ङाइ ङाला परमेश्‍वरदा येशू ख्रीष्‍टग्‍याम एनीगदे जम्‍मालान लागिरी धन्‍यवाद पिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा ताम जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदेसे थेःबा मुला। \v 9 ङाइ सदन प्रार्थना लबा धुइरी एनीगदेदा गाते ढन्‍बा मुला भिबा ताम परमेश्‍वरदान था मुला। ङाइ थेनोन परमेश्‍वरला झाला समाचार थेःना लसी थेदा सेमहेन्‍सेन तेन्‍बा मुला। \v 10 परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार ङा जस्‍तो लसीन एनीगदे मुबा ग्‍लारी खबारी खम्‍गै भिसी ङाइ प्रार्थना लमा सदन परमेश्‍वरदेन छ्‌याम बिन्‍ती लबा मुला। \p \v 11 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला आत्‍मासे पिन्‍बा मोलम एनीगदेदा पाङ्सी ख्रीष्‍टथोरी लबा विश्‍वास कोङ्‌ना लबाला लागिरी एनीगदेदेन छ्‌याम ह्रुप तबा ङादा ल्‍हानान सेम मुला। \v 12 ओच्‍छे य्‍हाङ न्‍हीलान विश्‍वासग्‍याम गिकसेम गिकदा भङ याङ्‌गै भिबा ङाला सेम हिन्‍ना। \p \v 13 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, चु ताम एनीगदेदा था तगै भिसी ङाइ म्‍हन्‍बा मुला। अर्गु ग्‍लाला म्‍हिगदेसे ह्रङ् लसी रोमला अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसेनोन विश्‍वास लगै भिसी ङा ल्‍हानान रेम एनीगदे मुबा ग्‍लारी खबा सेम लजी। तर ङा दान्‍देधोना एनीगदे मुबा ग्‍लारी खबारी खम्‍बा आरे।\x * \xo 1:13 \xt मुल १९:२१\x* \v 14 ग्रीक\f † \fr 1:14 \ft चु पदरी “ग्रीक” भिबा चा थे धुइरी जम्‍बुलिङरी जम्‍मान भन्‍दा ज्‍यबा रिमठिम मुबादेन ल्‍हानान ताम सेबा घोबा म्‍हि भिबा हिन्‍ना।\f* म्‍हि हिन्‍सै आहिन्‍सै, पढब लबा मुसै आरेसै जम्‍मादान थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबा जिम्‍मा ङाला हिन्‍ना। \v 15 थेतबासेलमा एनी रोमरी चिबागदेदाएनोन थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबारी ङादा ल्‍हानान सेम मुला। \s1 थार्बा पिन्‍बा समाचार \p \v 16 चु थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबारी ङा आपेःमुला। तिग्‍दा भिसम विश्‍वास लबागदे जम्‍मालान लागिरी चु थार्ना लबा परमेश्‍वरला शक्ति हिन्‍ना। ङाच्‍छा यहूदीगदेदा थार्ना लबाला लागिरी हिन्‍ना, थेह्रङ् लसीन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला लागिरीनोन हिन्‍ना।\x * \xo 1:16 \xt मर्कू ८:३८\x* \v 17 चुनोन थार्बा पिन्‍बा समाचारसे म्‍हिदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी लोप्‍ला, ओच्‍छे विश्‍वासग्‍यामसेन ङाच्‍छाहेन्‍से लिच्‍छाधोना परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी खम्‍ला। तिग्‍दा भिसम बचनरीनोन “जुन म्‍हि विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबा मुला, थेसेन जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 1:17 \xt हब २:४\x* \s1 म्‍हिसे परमेश्‍वरदा सेम आनिबा गे लबा \p \v 18 म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला बिरोध लसी पापदेन आज्‍यबा गे लबासे लमा परमेश्‍वर बोमो खसी थेनीगदेथोरी स्‍वर्गग्‍याम सजाय खबा मुला। थेनीगदेसे लबा आज्‍यबा गेसे सत्‍य तामदा नाङ्सी थान्‍बा मुला। \v 19 परमेश्‍वरला बारेरी घोखम्‍बा ताम चा थेनीगदेला ङाच्‍छान मुला। तिग्‍दा भिसम थे ताम परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा उन्‍सी जिन्‍बा मुला। \v 20 म्‍हिसे म्राङ्आखम्‍बा परमेश्‍वरला गुण, खाइमै आम्‍हबा थेला शक्तिदेन बानीबेहोर चु जम्‍बुलिङ छ्‌यामाहेन्‍से परमेश्‍वरसे स्‍होबा जम्‍मान स्‍हेगदेग्‍यामसेन म्राङ्बा मुला। थेतबासेलमा थेनीगदेसे तिगै निउ लबा ग्‍याम आरे। \p \v 21 थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा ङोसेसीनोन परमेश्‍वरदा लतोःबा मानदेन जयजयकार आलनी ओच्‍छे परमेश्‍वरदा धन्‍यवादएनोन आपिन्‍नी। बरु थेनीगदेसे म्‍हन्‍बा आज्‍यबा तामग्‍यामसेन थेनीगदे गे आखेल्‍बा म्‍हि दोजी। ओच्‍छे थेनीगदेला आज्‍यबा सेम झन धोपधोपसे प्‍लिङ्जी।\x * \xo 1:21 \xt एफि ४:१७-१८\x* \v 22 थेनीगदेसे ह्राङसे ह्राङदान बुद्धि मुबा म्‍हि भिसी भ्रजी, तसैनोन थेनीगदेलान तामसे थेनीगदे मूर्ख दोबा मुला। \v 23 थेनीगदेसे खाइमै नाश आतबा य्‍हालदेन शक्ति मुबा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा ख्‍लासी नाश तसी निबा म्‍हि, जन्‍तु, चरागदेदेन सुल्‍सी भ्रबा जन्‍तुगदेला मूर्ति स्‍होसी तेन्‍जी।\x * \xo 1:23 \xt व्‍यव ४:१६-१८\x* \p \v 24 थेतबासेलमा थेनीगदेला नइबा सेमसे तिग लइ म्‍हन्‍बा, थे अन्‍छार लसी भ्रबारी परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा ख्‍लासी पिन्‍जी। थेनीगदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी ब्रेल्‍सी पेःबा खबा पाप गेगदे लजी। \v 25 थेनीगदेसे सदन जयजयकार लतोःबा जम्‍मान स्‍हे स्‍होबा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा ख्‍लाजी। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे स्‍होबा स्‍हेगदेदा चा तेन्‍जी। चुह्रङ् लसी थेनीगदेसे परमेश्‍वरला सत्‍य तामदा लुसीला तामदेन छ्‌याम देप्‍जी। \p \v 26 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे थेनीगदेला आज्‍यबा सेमसे म्‍हन्‍बा अन्‍छारलान पेःबा खबा गेगदे लबारी ख्‍लासी पिन्‍जी। ओच्‍छे थेनीगदेला म्रिङकोलागदे ह्रेम्‍कोलादेन छ्‌याम आम्‍हेर्ना म्रिङकोला म्रिङकोलान ब्रेल्‍सी भ्रजी। \v 27 थेह्रङ् लसीन ह्रेम्‍कोलागदे म्रिङकोलादेन छ्‌याम आम्‍हेर्ना बैससे क्रोसी ह्रेम्‍कोला ह्रेम्‍कोलादेन छ्‌यामनोन ब्रेल्‍सी भ्रजी। ओच्‍छे थेनीगदेसे लबा आज्‍यबा पेःबा खबा गेला सजाय थेनीगदे ह्राङसेन नाजी। \p \v 28 थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा तेन्‍बा सेम आलबासे लमा परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा थेनीगदेलान न्‍होङ्बा सेमसे म्‍हन्‍बा अन्‍छारलान गे लगै भिसी ख्‍लासी पिन्‍जी। \v 29 थेनीगदेला सेम जम्‍मान आज्‍यबा ताम, लोभदेन बोमोसे प्‍लिङ्बा मुला। थेतबासेलमा थेनीगदेसे डाह लबा, म्‍हि साइबा, छेबा बङ्बा लबा, म्‍हिदा झुक्‍याब लबा, स्‍य्‍हान्‍दोला बारेरी आज्‍यबा म्‍हन्‍बा, म्‍हिला तामगन लबा, \v 30 ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दोला बेइज्‍जत लसी भ्रबा, परमेश्‍वरदाएनोन हेला लबा, ङा ह्रङ्‌बा खालै आरे भिसी ह्राङसे ह्राङदान घ्रेन स्‍होबा, स्‍य्‍हान्‍दोदा मान आलबा, आबा आमासे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍ना आज्‍यबा गे जे लबारी छार छार ग्‍याम म्‍हाइबा, \v 31 थेह्रङ् लसी थेनीगदे मूर्ख दोसी लला भिबा गेएनोन आलमुला। चु म्‍हिगदे चा दया आरेबा म्‍हि हिन्‍ना। \v 32 चुह्रङ्बा गे लबा म्‍हिगदे परमेश्‍वरला ठिम अन्‍छार सितोःबा मुला भिबा ताम थेनीगदेदा थानोन मुला, तसैनोन थेनीगदेसे चुह्रङ्बा आज्‍यबा गे लबा जे आहिन, चुह्रङ्बा आज्‍यबा गे लबा स्‍य्‍हान्‍दोदाएनोन भङ पिन्‍मुला। \c 2 \s1 परमेश्‍वरसे लबा निसाफ \p \v 1 थेतबासेलमा स्‍य्‍हान्‍दोदा दोष लबा म्‍हिगदे, एनीगदे जुन मुसैनोन ङाइ गल्‍ती लबा आरे भिसी तिगै निउ लबा ग्‍याम आरे। स्‍य्‍हान्‍दोदा दोष लबा तामग्‍यामसेन एनीगदे दोषी तबा मुला। तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे जुन गेग्‍याम स्‍य्‍हान्‍दोदा दोष लबा मुला थेनोन गे एनीगदेसेनोन लबा मुला।\x * \xo 2:1 \xt मत्ती ७:१; लूका ६:३७\x* \v 2 चुह्रङ्बा गे लबा म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे ठीक निसाफ लला भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला। \v 3 एनीगदेसे चुह्रङ्बा आज्‍यबा गे लबा म्‍हिगदेदा दोष लमुला। तर ह्राङएनोन थेह्रङ्बान आज्‍यबा गे लसी भ्रमुला। तिग परमेश्‍वरसे निसाफ लबा धुइरी एनीगदे चा स्‍योम्‍‍‍र्याङ्ला भिसी म्‍हन्‍बा? \v 4 परमेश्‍वरसे एनीगदेदा गाते माया लमुला, ओच्‍छे ह्राङदेन छ्‌याम थान्‍बारी गाते सेम लमुला भिबा ताम एनीगदेसे पक्‍कान म्‍हन्‍बा आरे। परमेश्‍वरसे एनीगदे ह्राङ ह्राङला पाप ख्‍लासी ह्राङपट्टि दोःगै भिसी भ्रान्‍बा मुला। थेतबासेलमा एनीगदेदा गाते ज्‍यना लमुला भिबा ताम एनीगदेदा था आरे? \p \v 5 तर एनीगदेला कोङ्बा सेमदेन परमेश्‍वरपट्टि दोःबारी आम्‍हाइबासे लमा परमेश्‍वरसे ठीक लसी निसाफ लबा धुइरी एनीगदेसे ल्‍हानान सजाय याङ्ला। \v 6 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे जम्‍मान म्‍हिदा थेनीगदेसे लबा गे अन्‍छार इनाम पिन्‍ना।\x * \xo 2:6 \xt भजन ६२:१२; हितो २४:१२\x* \v 7 सेम नासी ज्‍यबा गे लबान परमेश्‍वरला घ्रेन य्‍हालदेन मान ओच्‍छे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बारी म्‍हाइबा म्‍हिगदेदा चा परमेश्‍वरसे जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍ना। \v 8 तर स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदेसे ह्राङला जे ग्‍याम च्‍यासी सत्‍य ताम अन्‍छार आभ्रमुला, ओच्‍छे पाप गे जे लसी भ्रमुला। थेह्रङ्बा म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे सजाय पिन्‍ना। \v 9 आज्‍यबा गे लबा जम्‍मान म्‍हिगदेथोरी आपत विपतदेन दुख खला। चुह्रङ्बा दुख ङाच्‍छा यहूदीगदेथोरी खला, थेह्रङ् लसीन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेथोरीनोन खला। \v 10 तर ज्‍यबा गे लबा म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे ज्‍यबा भिसी मानदेन शान्‍ति पिन्‍ना। चु जम्‍मान ताम परमेश्‍वरसे ङाच्‍छा यहूदीगदेदा पिन्‍ना, थेह्रङ् लसीन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेदाएनोन पिन्‍ना। \v 11 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे खालैलान ली च्‍यासी निसाफ आल।\x * \xo 2:11 \xt व्‍यव १०:१७\x* \p \v 12 परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम था आयाङ्ना पाप गे लबा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेएनोन नाश तला, ओच्‍छे थे ठिम था याङ्सीनोन पाप गे लबा यहूदीगदेदाएनोन थे ठिमग्‍यामसेन निसाफ लला। \v 13 तिग्‍दा भिसम मोशाला ठिम सेसी घोसी जे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी आखम। तर ठिम अन्‍छार गे लबा म्‍हि चा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोला। \v 14 अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेदेन छ्‌याम परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम आरे। तसैनोन थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइसे ह्राङला बानीबेहोरग्‍याम लबा गेगदे ठिमदेन छ्‌याम ढिक्‍बासे लमा थेनीगदे ह्राङनोन ठिम तेबान हिन्‍ना। \v 15 थेनीगदेसे लबा गे ठिमदेन छ्‌याम ढिक्‍बासे लमा थेनीगदेला सेमरीन ठिम मुला भिसी उन्‍मुला। थेतबासेलमा थेनीगदेला सेमसे खाइमाम दोष उन्‍मुला, खाइमाम भङ पिन्‍मुला। \v 16 चु ताम परमेश्‍वरसे येशू ख्रीष्‍टग्‍याम म्‍हिला सेमला ताम निसाफ लबा धुइरी तला। थे ताम ङाइ एनीगदेदा थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबा धुइरी पाङ्सी जिन्‍बा मुला। \s1 ठिम अन्‍छार भ्रबा जे यहूदी हिन्‍ना \p \v 17 तर एनीगदे यहूदी हिन्‍ना भिसी परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिमला भररी भ्रमुला, ओच्‍छे ङनी परमेश्‍वरसे धम्‍बा म्‍हि हिन्‍ना भिसी घमण्‍डएनोन लमुला भिसम, \v 18 एनीगदेदा परमेश्‍वरला सेमला तामएनोन था मुला, ओच्‍छे तिग ज्‍यबा हिन्‍ना भिबा ताम था मुला, तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे ठिमग्‍याम लोप्‍बा मुला। \v 19 थेह्रङ् लसीन एनीगदे ह्राङसे ह्राङदान काना म्‍हिगदेला नेतादेन धोपधोपरी भ्रबा म्‍हिगदेला लागिरी य्‍हाल हिन्‍ना भिसी भ्रमुला। \v 20 ओच्‍छे मूर्ख म्‍हिगदेदा ज्‍यबा ग्‍याम उन्‍बादेन आसेबा आघोबा म्‍हिगदेदा लोप्‍मुला भिसी म्‍हन्‍मुला। तिग्‍दा भिसम एनीगदे ठिमग्‍यामसे जम्‍मान सत्‍य तामदेन बुद्धि याङ्बा मुला भिसी भ्रमुला। \v 21 चुह्रङ् लसी स्‍य्‍हान्‍दोदा लोप्‍बा ताम अन्‍छार एनीगदे चा तिग्‍दा आभ्रबा? ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दोदा चा य्‍हो लबारी आत भिसी पाङ्सी भ्रबा, एनीगदे चा तिग्‍दा य्‍हो लसी भ्रबा? \v 22 एनीगदेसे स्‍य्‍हान्‍दोगदेदा चा ब्रेल्‍सी भ्रबारी आत भिसी लोप्‍सी एनीगदे ह्राङनोन चा तिग्‍दा ब्रेल्‍सी भ्रबा? ओच्‍छे मूर्तिदा तेन्‍बा ठीक आहिन भिसी स्‍य्‍हान्‍दोदा लोप्‍सी एनीगदे ह्राङनोन चा तिग्‍दा मन्‍दिरला धन सम्‍पत्ति य्‍हो लबा? \v 23 ङन्‍दा ठिम था मुला भिसी घमण्‍ड लबा म्‍हिसे तिग्‍दा ठिमरी मुबा ताम अन्‍छार आभ्रना परमेश्‍वरदा हेला लबा? \v 24 तिग्‍दा भिसम बचनरी “एनी यहूदीगदेसे लमान अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला बिरोधरी ताम लसी भ्रबा मुला” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 2:24 \xt यशै ५२:५\x* \p \v 25 ठिम अन्‍छार भ्रजी भिसम एसे ल्‍हुइरी लबा खतना ठीक हिन्‍ना। तर थे ठिम अन्‍छार आभ्रनी भिसम एसे लबा खतना आलबा तेबान हिन्‍ना। \v 26 चुदे खतना आलबा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे थे ठिम अन्‍छार गे लजी भिसम परमेश्‍वरला ङाच्‍छा थे खतना लबा म्‍हि ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। \v 27 ल्‍हुइरी खतना आलसैनोन थे ठिम अन्‍छार भ्रबा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे एनी खतना लबादेन भ्रिबा ठिम मुसीनोन थे अन्‍छार आभ्रबा यहूदीगदेला दोष उन्‍ना। \v 28 तिग्‍दा भिसम यहूदी तसी न्‍हजी भिदेमा पक्‍का यहूदी आदो। ओच्‍छे ल्‍हुइरी जे लबा खतनाएनोन पक्‍का खतना आत। \v 29 तर जुन म्‍हिसे सेमहेन्‍सेन परमेश्‍वरदा तेन्‍ना थे म्‍हि चा पक्‍का यहूदी हिन्‍ना। ओच्‍छे सेमरी परमेश्‍वरला आत्‍मासे लबा खतना चा पक्‍का खतना हिन्‍ना। चु चा ठिमरी भ्रिबा अन्‍छार आहिन। चुह्रङ्बा म्‍हिसे म्‍हिगदेग्‍याम आहिन, परमेश्‍वरग्‍याम स्‍याबास याङ्ला।\x * \xo 2:29 \xt व्‍यव ३०:६\x* \c 3 \p \v 1 थेह्रङ् भिसम यहूदी तसी तिगै फाइदा आरे? ओच्‍छे खतना लसी तिगै याङ्बा आरे? \v 2 जम्‍मान तामरी फाइदा मुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे जम्‍मान भन्‍दा ङाच्‍छा यहूदीगदेदा ह्राङला बचन जिम्‍मा पिन्‍बा मुबा। \v 3 चुदे थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइसे परमेश्‍वरला बचनथोरी विश्‍वास लबारी आखम्‍नी भिदेमा तिग परमेश्‍वर विश्‍वास लबारी आखम्‍बा परमेश्‍वर हिन्‍ना? \v 4 अहँ, आहिन। म्‍हि फट्टा तसैनोन परमेश्‍वर चा सत्‍य मुला। बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “ह्राङसे सुङ्बा तामग्‍यामसेन \q1 ह्राङ सत्‍य परमेश्‍वर हिन्‍ना भिसी \q1 म्‍हिगदेसे था याङ्ला, \q1 ओच्‍छे निसाफ लबा धुइरी ह्राङसेन ढाला।”\x * \xo 3:4 \xt भजन ५१:४\x* \p \v 5 तर चुदे य्‍हाङसे लबा आज्‍यबा गेग्‍याम परमेश्‍वर ज्‍यबा मुला भिसी पाङ्‌मुला भिसम य्‍हाङसे तिग पाङ्से? परमेश्‍वरसे य्‍हाङदा आज्‍यबा गेला सजाय पिन्‍मा तिग परमेश्‍वरसे अन्‍याय लबा तला? ङाइ म्‍हिसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार पाङ्बा हिन्‍ना। \v 6 चु ताम हिन्‍नोन आहिन, चुदे परमेश्‍वरदेन छ्‌याम निसाफ लबा अधिकार आरेबा हिन्‍सम खाह्रङ् लसी परमेश्‍वरसे जम्‍बुलिङला निसाफ लबारी खम्‍ला? \v 7 चुदे ङाइ पाङ्बा लुसीला तामग्‍याम परमेश्‍वरदा ल्‍हानान मान तला, ओच्‍छे परमेश्‍वर सत्‍य हिन्‍ना भिसी उन्‍ना भिसम तिग्‍दा परमेश्‍वरसे ङादा झन पापी म्‍हिदा ह्रङ् लसी निसाफ लबा? \v 8 ज्‍यबा तबारी पाप गे लसै तला भिबा ताम खाइमै ज्‍यबा तला? तसैनोन कोइ कोइ म्‍हिगदेसे य्‍हाङसे चुह्रङ् पाङ्जी भिसी खिसी लसी दोष लबा मुला। चुह्रङ् लसी दोष लबा म्‍हिगदेदा चा ठीक सजाय पिन्‍ना। \s1 पाप आलबा म्‍हि खालै आरे \p \v 9 दाहेन्‍से अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे भन्‍दा य्‍हाङ यहूदीगदे चा परमेश्‍वरला ङाच्‍छा ज्‍यबा म्‍हि हिन्‍ना? आहिन। यहूदीदेन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे जम्‍मान पापला तहरी मुला भिसी ङाइ ङाच्‍छान पाङ्सी जिन्‍बा मुला। \v 10 बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला \q1 “परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हि खालै आरे, \q2 गिकनोन आरे।\x * \xo 3:10 \xt भजन १४:१-३; ५३:१-३\x* \q1 \v 11 घोबा म्‍हि खालै आरे, \q1 ओच्‍छे परमेश्‍वरदा म्‍हाइबा म्‍हिएनोन खालै आरे। \q1 \v 12 जम्‍मान म्‍हिसे परमेश्‍वरदा ख्‍लाबा मुला, \q1 गे खेल्‍बा म्‍हि गिकनोन आरे, \q1 ओच्‍छे ज्‍यबा गे लबा म्‍हिएनोन गिकनोन आरे। \q1 \v 13 थेनीगदेला ओल्‍गोङ आल्‍हुबा धुर्सा ह्रङ्‌बान मुला, \q1 ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दोदा फसब लबारी थेनीगदेला लेसे लुसीला ताम जे लमुला। \q1 थेनीगदेला सुङरी चा पुख्रीला ह्रङ्‌बान बिख मुला।\x * \xo 3:13 \xt भजन ५:९; १४०:३\x* \q1 \v 14 थेनीगदेला सुङसे केःबादेन \q1 आज्‍यबा ताम जे पाङ्‌मुला।\x * \xo 3:14 \xt भजन १०:७\x* \q1 \v 15 थेनीगदे म्‍हि साइबारी छ्‌यार्बा तमुला।\x * \xo 3:15 \xt यशै ५९:७-८\x* \q1 \v 16 थेनीगदे भ्रबा ग्‍यामरी \q1 दुखदेन नाश जे तमुला। \q1 \v 17 ओच्‍छे शान्‍तिला ग्‍यामदा \q1 थेनीगदेसे ङोसेबान आरे। \q1 \v 18 थेनीगदे परमेश्‍वर म्राङ्सी \q1 आलोङ्‍मुला।”\x * \xo 3:18 \xt भजन ३६:१\x* \p \v 19 परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिमरी भ्रिबा ताम थे ठिमला तहरी चिबा म्‍हिगदेदा पाङ्बा ताम हिन्‍ना भिसी य्‍हाङदा था मुला। थेतबासेलमा जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदे परमेश्‍वरला ङाच्‍छा राप्‍तोःला। थे धुइरी खालैसेन तिगै पाङ्‌बारी आखम। \v 20 तिग्‍दा भिसम थे ठिम अन्‍छार गे लसी खालैनोन परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी आखम। ठिमसे चा म्‍हिसे लबा पाप उन्‍सी पिन्‍बा जे हिन्‍ना।\x * \xo 3:20 \xt भजन १४३:२; गला २:१६\x* \s1 विश्‍वासग्‍यामसे जे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोला \p \v 21 तर दान्‍दे परमेश्‍वरसे म्‍हिदा खाह्रङ् लसी ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होमुला भिबा ताम य्‍हाङसे म्राङ्बा मुला। चु ताम ठिमदेन अगमवक्तागदेसेनोन पाङ्बा मुला। तर चु चा ठिम अन्‍छार गे लसी आहिन। \v 22 चुह्रङ् लसीन येशू ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा जम्‍मान म्‍हिगदे विश्‍वासग्‍यामनोन परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबा मुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला ङाच्‍छा जम्‍मान म्‍हि गिकनोन हिन्‍ना।\x * \xo 3:22 \xt गला २:१६\x* \v 23 तिग्‍दा भिसम जम्‍मान म्‍हिगदेसे पाप लबा मुला, ओच्‍छे परमेश्‍वरला घ्रेन य्‍हालग्‍याम थारेङ तबा मुला। \v 24 तर परमेश्‍वर चा दया लबा परमेश्‍वर हिन्‍ना, थेसे दयामाया लसी म्‍हिगदेदा तिगै आकिन्‍ना ओह्रङ्नोन ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होबा मुला। तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍ट येशूसे जम्‍मान म्‍हिला लागिरी ह्राङसेन सजाय नासी म्‍हिगदेदा पापला सजायग्‍याम फेबा मुला। \v 25 परमेश्‍वरसे ख्रीष्‍टदा य्‍हाङला लागिरी बलि तबारी पुइखजी। ओच्‍छे ख्रीष्‍टसे बगब लबा का य्‍हाङला लागिरी हिन्‍ना भिबा तामरी विश्‍वास लबा म्‍हिला पापला दोष मेटब लबा मुला। चुह्रङ् लसी परमेश्‍वरसे ह्राङसे लबा निसाफ ठीक हिन्‍ना भिसी उन्‍बा मुला। तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍ट फेप्‍खबा भन्‍दा ङाच्‍छा परमेश्‍वरसे नासी म्‍हिगदेला पापगदेदा तिगै वास्‍ता आलनी। \v 26 दान्‍देनोन ह्राङ ठीक मुला भिसी उन्‍बाला लागिरी परमेश्‍वरसे चुह्रङ् लजी। परमेश्‍वरसे ह्राङ ठीक निसाफ लबादेन येशूथोरी विश्‍वास लबा म्‍हिगदेग्‍याम स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदेदाएनोन ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होबारी खम्‍बा परमेश्‍वर हिन्‍ना भिसी उन्‍बाला लागिरी थेह्रङ् लबा हिन्‍ना। \p \v 27 थेह्रङ् भिसम य्‍हाङसे तिग तामला लागिरी घमण्‍ड लसे? घमण्‍ड लतोःबा तामनोन आरे। तिग्‍दा भिसम चु गे खजिबै ठिम अन्‍छार भ्रसी तबा आहिन। तर विश्‍वास लबासे लमान तबा हिन्‍ना। \v 28 थेतबासेलमा ठिम अन्‍छार गे लसी आहिन। तर विश्‍वास लसी जे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी खम्‍ला भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला। \v 29 तिग परमेश्‍वर यहूदीगदेला जे परमेश्‍वर हिन्‍ना? तिग अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला चा परमेश्‍वर आहिन? थे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेलाएनोन परमेश्‍वर हिन्‍ना। \v 30 जम्‍मालान परमेश्‍वर गिकनोन हिन्‍ना। खतना लबा म्‍हि मुसै, खतना आलबा म्‍हि मुसै,\f † \fr 3:30 \ft “खतना लबा म्‍हि” ओच्‍छे “खतना आलबा म्‍हि” भिबा चा यहूदी ओच्‍छे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे हिन्‍ना।\f* जम्‍मादान परमेश्‍वरसे थेनीगदेसे लबा विश्‍वासग्‍यामसेन परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि स्‍होबा हिन्‍ना।\x * \xo 3:30 \xt व्‍यव ६:४; गला ३:२०\x* \v 31 चुदे य्‍हाङसे विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोखम्‍ला भिसी पाङ्‌मा तिग परमेश्‍वरला ठिमदा चा नाश लबा हिन्‍ना? पक्‍कान आहिन, बरु य्‍हाङसे थे ठिमदा पूरा लबा मुला। \c 4 \s1 अब्राहामला विश्‍वास \p \v 1 दाहेन्‍से ङन्‍ना म्‍हेमे अब्राहामसे तिग लोप्‍जी भिबा ताम खाह्रङ् लसी पाङ्से? \v 2 चुदे अब्राहाम थेसे लबा गेग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबा हिन्‍सम घमण्‍ड लम्‍याङ्सेला मुबा। तर परमेश्‍वरला ङाच्‍छा चा आहिन। \v 3 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला बचनरी चुह्रङ् लसी भ्रिबा मुला, “अब्राहामसे परमेश्‍वरदा विश्‍वास लजी। थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे अब्राहामदा ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्जी।”\x * \xo 4:3 \xt उत्‍प १५:६; गला ३:६\x* \v 4 च्‍यागो, खालै म्‍हिसे गे लसी याङ्बा ज्‍याला चा दान आहिन, तर थे थेसे याङ्तोःबा ज्‍याला हिन्‍ना। \v 5 जुन म्‍हिसे गेथोरी भर आलना पाप माफ लसी परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि स्‍होबा परमेश्‍वरदा विश्‍वास लला, थेह्रङ्बा म्‍हिदा विश्‍वासग्‍यामसेन परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्ला। \v 6 गेग्‍याम आहिन, तर विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबा म्‍हिगदेदा दाऊद ग्‍लेसे परमेश्‍वरला बचनरी चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला। \q1 \v 7 “थेनीगदेसे परमेश्‍वरग्‍याम गाते मोलम याङ्ला, \q2 थेनीगदेसे आज्‍यबा गे लसैनोन परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा माफ लबा मुला। ओच्‍छे थेनीगदेला पापला दोषएनोन मेटब लसी पिन्‍बा मुला। \q1 \v 8 थेनीगदेसे परमेश्‍वरग्‍याम गाते मोलम याङ्ला, \q2 थेनीगदेसे लबा पापला दोष परमेश्‍वरसे मेटब लसी जिन्‍बा मुला।”\x * \xo 4:8 \xt भजन ३२:१-२\x* \p \v 9 दाऊदसे पाङ्बा चु मोलम खतना लबा यहूदीगदेला लागिरी जे हिन्‍ना? आहिन। तर खतना आलबा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला लागिरीनोन हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम अब्राहामसे परमेश्‍वरदा विश्‍वास लबासे लमा परमेश्‍वरसे थेदा ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्जी भिबा ताम य्‍हाङसे पाङ्‌मुला। \v 10 अब्राहामदा परमेश्‍वरसे खाइमा तिगै दोष आरेबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्जी? थेसे ठिम अन्‍छार खतना लबा भन्‍दा ङाच्‍छा कि लिच्‍छा? तर खतना लबा भन्‍दा ङाच्‍छान सुङ्बा हिन्‍ना। \v 11 लिच्‍छा अब्राहामला खतना लजी, ओच्‍छे चु चा थेसे लबा विश्‍वाससे लमा खतना तबा भन्‍दा ङाच्‍छान परमेश्‍वरसे थेदा ह्राङदा सेम निबा म्‍हि भिसी सुङ्बाला चिनु हिन्‍ना। ओच्‍छे खतना आलसैनोन विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि भिसी सुङ्बा जम्‍मान म्‍हिगदेला थे आबा दोगै भिसी चुह्रङ् तबा हिन्‍ना।\x * \xo 4:11 \xt उत्‍प १७:१०\x* \v 12 थेह्रङ् लसी यहूदीगदे खतना लबासे लमा आहिन, तर थेनीगदेसेनोन अब्राहामसे ह्रङ् लसीन खतना लबा भन्‍दा ङाच्‍छा विश्‍वास लसी भ्रबासे लमान अब्राहाम थेनीगदेलाएनोन आबा दोजी। \s1 विश्‍वासग्‍यामसे जे कबुल लबा स्‍हे याङ्ला \p \v 13 अब्राहामदेन थेला सन्‍तानगदेदा जम्‍बुलिङला हक पिन्‍ना भिसी लबा कबुल चा थेसे ठिम अन्‍छार गे लबासे लमा आहिन। तर थेसे लबा विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबासे लमा हिन्‍ना।\x * \xo 4:13 \xt उत्‍प १७:४-६; २२:१७-१८; गला ३:२९\x* \v 14 चुदे ठिम अन्‍छार भ्रबा म्‍हिगदेसे थे हक याङ्बा हिन्‍सम म्‍हिगदेसे लबा विश्‍वास गे आखेल्‍बा तसेला मुबा। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी लबा कबुलएनोन गे आखेल्‍बा तसेला मुबा।\x * \xo 4:14 \xt गला ३:१८\x* \v 15 तिग्‍दा भिसम ठिम अन्‍छार आभ्रमा परमेश्‍वरसे म्‍हिगदेदा सजाय पिन्‍ना। तर ठिमनोन आरेमाहेन्‍से थेरी आज्‍यबा गेनोन आत। \p \v 16 परमेश्‍वरसे लबा दयामायाथोरी भर लगै भिसी थेसे लबा कबुल विश्‍वासग्‍यामसे जे याङ्ला। चुनोन दयामायाग्‍यामसे अब्राहामला जम्‍मान सन्‍तानसे परमेश्‍वरसे लबा कबुल याङ्ला भिसी पक्‍का लबा मुला। चु कबुल ठिम मुबागदेला लागिरी जे आहिन, तर अब्राहामसे ह्रङ्‌बान विश्‍वास लबा म्‍हिगदेला लागिरीनोन हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम अब्राहाम य्‍हाङ जम्‍मालान आबा हिन्‍ना।\x * \xo 4:16 \xt गला ३:७\x* \v 17 परमेश्‍वरसे अब्राहामदा सुङ्बा ताम बचनरी चुह्रङ् लसी भ्रिबा मुला, “ङाइ एदा जम्‍मान य्‍हुलला म्‍हिगदेला आबा स्‍होबा मुला।” तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला ङाच्‍छा अब्राहाम य्‍हाङ जम्‍मालान आबा हिन्‍ना। सिबागदेदा सोना लबादेन आरेबा स्‍हेदा बचनग्‍यामसेन स्‍होबा परमेश्‍वरदा अब्राहामसे विश्‍वास लजी।\x * \xo 4:17 \xt उत्‍प १७:५\x* \p \v 18 कोला तला भिसी आशनोन आरेबा धुइरी परमेश्‍वरसे “एला कोलागदे मुला सार ह्रङ्नोन झ्‍यासीन झ्‍याआखम्‍बाधोना तला” भिसी सुङ्बा तामरी आश लसी विश्‍वास लजी। चुह्रङ् लसी थे ल्‍हानान य्‍हुलला म्‍हिगदेला आबा दोजी।\x * \xo 4:18 \xt उत्‍प १५:५\x* \v 19 अब्राहाम ओस्‍पन ग्‍यार्जा गिक दिङ तसी जिन्‍बा मुबा। ह्राङ खेप्‍बा दोसी सिइ लबा धुइ तजी भिबा तामदेन ह्राङला म्रिङ साराग्‍याम कोला आत भिबा ताम था याङ्सीनोन थेला विश्‍वास कमजोर आतनी।\x * \xo 4:19 \xt उत्‍प १७:१७\x* \v 20 परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा तामरी थेसे तिगै शङ्का आलना विश्‍वासरी झन कोङ्‌सी चिजी, ओच्‍छे चुनोन विश्‍वासग्‍याम थेसे परमेश्‍वरदा मानदेन जयजयकार लजी। \v 21 परमेश्‍वरसे लबा कबुल पूरा लखम्‍ला भिबा ताम अब्राहामदा पक्‍का था मुबा। \v 22 चुह्रङ्बा विश्‍वाससे लमान परमेश्‍वरसे अब्राहामदा “ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \v 23 “परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना” भिसी सुङ्बा ताम चा अब्राहामला लागिरी जे भ्रिबा आहिन, \v 24 तर य्‍हाङला लागिरीनोन भ्रिबा हिन्‍ना। य्‍हाङ न्‍हङला जुन म्‍हिसे य्‍हाङला प्रभु येशूदा सिबाग्‍याम सोना लबा परमेश्‍वरदा विश्‍वास लला, थेनीगदेदाएनोन परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्ला। \v 25 य्‍हाङला पापला दोष मेटब लबाला लागिरी येशूदा साइजी, ओच्‍छे य्‍हाङदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍बाला लागिरी थेदा सिबाग्‍याम सोना लजी।\x * \xo 4:25 \xt यशै ५३:४-५\x* \c 5 \s1 विश्‍वासग्‍याम याङ्बा शान्‍ति \p \v 1 थेतबासेलमा य्‍हाङला विश्‍वासग्‍यामसेन य्‍हाङदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोना लबा मुला। ओच्‍छे य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टग्‍यामसेन य्‍हाङ परमेश्‍वरदेन छ्‌याम ढिक्‍बा मुला। \v 2 ख्रीष्‍टसे य्‍हाङला विश्‍वासग्‍याम य्‍हाङदा परमेश्‍वरला दयामायारी भबा मुला। ओच्‍छे दान्‍दे य्‍हाङ थेनोन दयामायारी भ्रबा मुला। य्‍हाङदा परमेश्‍वरसे थेला ह्रङ्‌बान य्‍हालदेन शक्ति पिन्‍ना भिसी घ्रेन आश थोसी य्‍हाङ ताङ्‍बा मुला। \v 3 चुदे जे आहिन, दुखरीनोन य्‍हाङ ताङ्‍बा मुला। तिग्‍दा भिसम य्‍हाङसे दुख नाजी भिसम अझन य्‍हाङ विश्‍वासरी पाको म्‍हि दोला। \v 4 दुख नाखम्‍बा शक्तिसे य्‍हाङदा पाको म्‍हि स्‍होला। य्‍हाङ पाको म्‍हि तमाहेन्‍से य्‍हाङदा आश खमुला। \v 5 य्‍हाङसे लबा चु आशसे य्‍हाङदा दुख ङ्‍हम्‍ना आल। तिग्‍दा भिसम य्‍हाङदा परमेश्‍वरसे ह्राङला आत्‍मा पिन्‍बा मुला, ओच्‍छे थेनोन आत्‍मासे य्‍हाङला सेमरी परमेश्‍वरला माया थान्‍सी पिन्‍बा मुला। \p \v 6 य्‍हाङसे थार्बा याङ्बाला लागिरी तिगैनोन लबारी आखम्‍बा धुइरी ख्रीष्‍ट य्‍हाङ पापीगदेला लागिरी परमेश्‍वरसे तोगब लबा धुइरी सिजी। \v 7 धर्म तेन्‍बा म्‍हिला लागिरी खालै म्‍हि चुह्रङ् लसी आसि। तर ज्‍यबा गे लबा म्‍हिला लागिरी खालै म्‍हिसे सिबारी म्‍हाइला तला। \v 8 तर य्‍हाङ पापी तसैनोन ख्रीष्‍ट य्‍हाङला लागिरी सिसी य्‍हाङदा परमेश्‍वरसे ह्राङला माया उन्‍जी। \p \v 9 दाहेन्‍से ख्रीष्‍ट सिसी ह्राङलान काग्‍याम य्‍हाङदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोना लजी। चुदे जे आहिन, परमेश्‍वरग्‍याम य्‍हाङसे नातोःबा सजायग्‍यामसेनोन य्‍हाङदा जोगब लला। \v 10 य्‍हाङ परमेश्‍वरला शत्रु मुबा धुइरीन थेला झा ख्रीष्‍ट सिसी य्‍हाङदा परमेश्‍वरदेन छ्‌याम ढिक्‍ना लजी। य्‍हाङदा परमेश्‍वरदेन छ्‌याम ढिक्‍ना लबा जे आहिन, तर दाहेन्‍से झन प्रभु येशू ख्रीष्‍टला ल्‍हुइग्‍यामसे य्‍हाङदा थार्नाएनोन लला। \v 11 चुदे जे आहिन, तर दाहेन्‍से प्रभु येशू ख्रीष्‍टसे य्‍हाङदा परमेश्‍वरदेन छ्‌याम ढिक्‍ना लसी ह्राङला ह्रो स्‍होबासे लमा य्‍हाङ परमेश्‍वरदेन छ्‌याम गिक तसी ताङ्‍बा मुला। \s1 आदमदेन ख्रीष्‍ट \p \v 12 जम्‍मान भन्‍दा ङाच्‍छा आदम भिबा म्‍हि गिकग्‍याम जम्‍बुलिङरी पाप खजी, ओच्‍छे पापग्‍याम काल खजी। चुह्रङ् लसीन जम्‍मान म्‍हिगदेसे पाप लबासे लमा जम्‍मानथोरी काल खजी।\x * \xo 5:12 \xt उत्‍प ३:६\x* \v 13 परमेश्‍वरसे मोशादा ठिम पिन्‍बा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन जम्‍बुलिङरी पाप मुबा। तर ठिम आरेबासे लमा पापला हिसाब आरेमुबा। \v 14 तसैनोन आदमला धुइहेन्‍से मोशा भिबा म्‍हिला धुइधोनाला जम्‍मान म्‍हिगदेदा कालसे शासन लजी। थे म्‍हिगदेसे लबा पाप आदमसे लबा पाप ह्रङ्‌बा आतसै थेनीगदे सितोःजी। आदमसे लबा गेग्‍याम जम्‍मान म्‍हि सिजी, ओच्‍छे ख्रीष्‍टसे लबा गेग्‍याम चा जम्‍मान म्‍हि सोजी। \pi1 चुह्रङ् लसी च्‍यामा, आदम लिच्‍छा फेप्‍खबा ख्रीष्‍ट ह्रङ्‌बान मुबा। \v 15 तर पापला सय फाबारी परमेश्‍वरसे य्‍हाङदा पिन्‍बा मोलमदेन आदमसे लबा पाप ल्‍हानान फरक मुला। तिग्‍दा भिसम म्‍हि गिकसे लबा पापग्‍याम ल्‍हानान म्‍हिगदे सिजी। तर लिच्‍छा फेप्‍खबा येशू ख्रीष्‍टसे चा परमेश्‍वरला ल्‍हानान घ्रेन दयामायाग्‍याम म्‍हिसे फातोःबा पापला सय फासी ल्‍हानान म्‍हिगदेदा सोना लजी। \p \v 16 थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरसे ओह्रङ्नोन पिन्‍बा मोलम चा म्‍हि गिकसे लबा पाप भन्‍दा फरक मुला। म्‍हि गिकसे पाप लबासे लमा जम्‍मान म्‍हिगदेदा दोषी भिसी पाङ्जी, ओच्‍छे सजाय नातोःजी। तर ल्‍हानान पाप लमाहेन्‍से लिच्‍छा फेप्‍खबा ओह्रङ्नोन याङ्बा मोलमग्‍याम परमेश्‍वरसे म्‍हिगदेला पापला दोष मेटब लसी ह्राङदा सेम निबा म्‍हि भिसी सुङ्जी। \v 17 म्‍हि गिकसे पाप लबासे लमा जम्‍मान म्‍हिगदेथोरी कालसे शासन लजी। तर परमेश्‍वरसे ल्‍हानान दयामाया लसी म्‍हि गिक येशू ख्रीष्‍टग्‍याम ओह्रङ्नोन पिन्‍बा मोलमग्‍याम य्‍हाङदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्जी। थे मोलम याङ्बा म्‍हिगदे येशू ख्रीष्‍टग्‍याम सोला ओच्‍छे शासन लला। \p \v 18 थेतबासेलमा म्‍हि गिकसे लबा पापग्‍यामसे जम्‍मान म्‍हिगदेसे सजाय नातोःजी, थेह्रङ् लसीन म्‍हि गिकसे लबा ज्‍यबा गेग्‍यामसेन जम्‍मान म्‍हिगदे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोसी जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बारी खम्‍ला। \v 19 म्‍हि गिकसे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बासे लमा ल्‍हानान म्‍हिगदे पापी दोजी। थेह्रङ् लसीन म्‍हि गिकसे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍बासे लमा ल्‍हानान म्‍हि परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोजी। \v 20 जम्‍मान म्‍हिगदेसे गाते पाप लबा चीम भिसी था याङ्‌गै भिसी परमेश्‍वरसे ठिम पिन्‍जी। तर जति पाप बढब तबान निजी परमेश्‍वरसे झन ल्‍हानान दयामाया लजी। \v 21 थे धुइरी पापसे कालग्‍याम म्‍हिगदेदा शासन लबा ह्रङ् लसी दान्‍दे परमेश्‍वरला दयामायासे शासन लबान मुला। थे दयामायासे य्‍हाङदा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि स्‍होसी य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टग्‍याम जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बान मुला। \c 6 \s1 पापग्‍याम सिला ख्रीष्‍टग्‍याम सोला \p \v 1 दाहेन्‍से य्‍हाङसे तिग पाङ्से? तिग परमेश्‍वरग्‍याम ल्‍हानान दयामाया याङ्‌गै भिसी अझ य्‍हाङ पापनोन लसी चिसे? \v 2 आहिन, खाइमै चुह्रङ् लबारी आत। चुदे य्‍हाङ पापला शक्तिग्‍याम फेसी जिन्‍जी भिसम तिग्‍दा य्‍हाङ दोःसी पापला तहरी चिबा सेम लबा? \v 3 य्‍हाङ ख्रीष्‍ट येशूदेन छ्‌याम गिक तबारी बप्‍तिस्‍मा किन्‍जी। य्‍हाङसे किन्‍बा बप्‍तिस्‍मा चा ख्रीष्‍टदेन छ्‌याम गिक तसी सिबाला चिनु हिन्‍ना भिबा ताम एनीगदेदा थानोन मुला। \v 4 थेतबासेलमा य्‍हाङएनोन ख्रीष्‍टदेन छ्‌यामनोन बप्‍तिस्‍माग्‍याम सिसी ल्‍हुजी। ओच्‍छे य्‍हाङ छार बानीबेहोर थोसी भ्रबाला लागिरी शक्तिशाली परमेश्‍वर आबासे ह्राङला शक्तिग्‍याम येशू ख्रीष्‍टदा सिबाग्‍याम सोना लजी।\x * \xo 6:4 \xt कल २:१२\x* \p \v 5 चुदे य्‍हाङ ख्रीष्‍टदेन छ्‌याम गिक तसी सिजी भिसम य्‍हाङएनोन थे ह्रङ् लसीन सिबाग्‍याम सोला। \v 6 य्‍हाङला पापसे प्‍लिङ्बा ल्‍हुइ नाश तगै भिसी ङाच्‍छाला बानीबेहोरदा ख्रीष्‍टदेन छ्‌यामनोन क्रुसरी साइबा मुला। चुह्रङ् लबा चा दाहेन्‍से य्‍हाङ पापला तहरी चिआतोःगै भिसी हिन्‍ना भिबा ताम य्‍हाङदा थानोन मुला। \v 7 तिग्‍दा भिसम जुन म्‍हि सिबा मुला थे म्‍हि थेला पापला सजायग्‍याम पूरान फेसी जिन्‍बा मुला। \p \v 8 ख्रीष्‍टदेन छ्‌याम सिजी भिसम ख्रीष्‍टदेन छ्‌यामनोन सोला भिसी य्‍हाङसे विश्‍वास लबा मुला। \v 9 तिग्‍दा भिसम य्‍हाङदा थानोन मुला, ख्रीष्‍ट सिसीनोन सोसी जिन्‍बा मुला। दाहेन्‍से थे खाइमै आसि, ओच्‍छे थेदा कालला शक्तिसेनोन तिगै लबारी आखम। \v 10 पूरान पापला दोष मेटब लबाला लागिरी ख्रीष्‍ट तिरेम सिसी जिन्‍बासे लमा पापला सय फासी जिन्‍जी। ओच्‍छे परमेश्‍वरला लागिरीन थे सदनना लागिरी सोबा मुला। \v 11 थेह्रङ् लसीन एनीगदेसेनोन ह्राङ ह्राङला पापला शक्तिला लागिरी सिजी भिसी म्‍हन्‍तोःमुला। तर ख्रीष्‍ट येशूग्‍याम परमेश्‍वरला लागिरी सोबा मुला भिसी म्‍हन्‍तोःमुला। \p \v 12 थेतबासेलमा एनीगदेला पापी सेमसे जुन लइ म्‍हन्‍बा थे अन्‍छार लआतोःगै भिसी एनीगदेसे ह्राङला सिसी निबा ल्‍हुइरी पापदा शासन लबारी थापिन्‍गो। \v 13 ओच्‍छे आज्‍यबा गे लबारी ह्राङला या काङ पापदा जिम्‍मा थापिन्‍गो। तर सिबाग्‍याम सोबा म्‍हिगदेसे ह्रङ् लसी ह्राङला पूरान ल्‍हुइ परमेश्‍वरदा पिन्‍गो, ओच्‍छे परमेश्‍वरदा सेम निबा गे लबाला लागिरी ह्राङला या काङ परमेश्‍वरदान जिम्‍मा लसी पिन्‍गो। \v 14 तिग्‍दा भिसम पाप एनीगदेथोरी शासन लबा एनीगदेला मालिक आहिन, दाहेन्‍से एनीगदे ठिमला तहरी आरे, तर परमेश्‍वरला दयामायाला तहरी मुला। \s1 परमेश्‍वरदा सेम निबा गे लबा म्‍हि \p \v 15 य्‍हाङ ठिमला तहरी आरे, तर परमेश्‍वरला दयामायाला तहरी मुला भिदेमा तिग य्‍हाङ पापनोन लसी चिसे? आहिन, चुह्रङ् खाइमै लबारी आत। \v 16 जुन्‍ना ताम ङ्‌यान्‍सी गे लबा सेम लला एनीगदे थेलान नोकर दोला। चुदे पापला नोकर दोसी थेसे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रजी भिसम ए सिला, तर परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रजी भिसम ए थेदा सेम निबा म्‍हि दोला। \v 17 ङाच्‍छा एनीगदे पापला नोकर दोबा मुबा। तर दान्‍दे एनीगदेसे सेमहेन्‍सेन परमेश्‍वरला बारेरी लोप्‍बा ताम अन्‍छार भ्रबा मुला। चुला लागिरी परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद तगै। \v 18 एनीगदे पापग्‍याम फेबा मुला, ओच्‍छे परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हि दोबा मुला। \p \v 19 घोबारी आखम्‍बा एनीगदेला बानीबेहोरसे लमा ङाइ एनीगदेसे घोबारी खम्‍बा ग्‍योइरी पाङ्‌बान मुला। तिरेम आज्‍यबा सेम थोसी पापथोरी पाप लबाला लागिरी एनीगदेसे ह्राङला ल्‍हुइ पापदा जिम्‍मा पिन्‍बा मुबा। दाहेन्‍से परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हि दोबारी एनीगदेसे ह्राङला ल्‍हुइ परमेश्‍वरदा जिम्‍मा पिन्‍गो। \v 20 पापला नोकर दोबा धुइरी एनीगदे परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रआतोःमुबा। \v 21 थे धुइरी लबा गेगदे ढन्‍सी एनीगदे दान्‍दे पेःमुला, थेह्रङ्बा गेग्‍याम एनीगदेसे तिग याङ्जी? थे जम्‍मान आज्‍यबा गेसे चा म्‍हिदा सिना लमुला। \v 22 दाहेन्‍से एनीगदेसे पापग्‍याम थार्बा याङ्बा मुला, ओच्‍छे परमेश्‍वरदा तेन्‍सी तिगै दोष आरेबा म्‍हि दोबा मुला। चुग्‍याम एनीगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला। \v 23 तिग्‍दा भिसम पापसे पिन्‍बा ज्‍याला चा काल हिन्‍ना, तर परमेश्‍वरसे ओह्रङ्नोन पिन्‍बा मोलम चा य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टग्‍याम याङ्बा जुकजुकधोनाला जुनी हिन्‍ना। \c 7 \s1 ठिमग्‍याम फेबा \p \v 1 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, चु ताम ङाइ ठिम सेबा घोबा म्‍हिगदेदा पाङ्‌बान मुला। म्‍हि सोतेधोना जे ठिमला तहरी तमुला भिबा ताम एनीगदेदाएनोन थानोन मुला। \v 2 सोतेधोना ब्‍याह लबा बारेला ठिमला तहरी चिबा चा, ब्‍याह लबा म्रिङम्‍हेमे ह्राङला ह्रेम्‍बो सोतेधोना ह्रेम्‍बोला तहरी चिबा ह्रङ्‌बा हिन्‍ना। तर चुदे थेला ह्रेम्‍बो सिजी भिसम थे ह्रेम्‍बोला तहरी आचि। \v 3 चुदे ह्राङला ह्रेम्‍बो मुना मुनान थेसे स्‍य्‍हान्‍दो ह्रेम्‍फेबेदेन छ्‌याम ब्‍याह लजी भिसम ब्रेल्‍सी भ्रबा हिन्‍ना। तर थेला ह्रेम्‍बो सिजी भिसम थे, थे ठिमग्‍याम फेबा मुला, ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दो ह्रेम्‍फेबेदेन छ्‌याम ब्‍याह लसैनोन ब्रेल्‍सी भ्रबा आहिन। \p \v 4 थेह्रङ् लसीन ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेएनोन ख्रीष्‍टला ल्‍हुइग्‍याम ठिमला लागिरी सिसी जिन्‍बा मुला। थेतबासेलमा परमेश्‍वरला लागिरी ज्‍यबा गे लबारी खम्‍गै भिसी य्‍हाङ सिबाग्‍याम सोबा ख्रीष्‍टदेन छ्‌याम गिक तबा मुला। \v 5 य्‍हाङ ङाच्‍छा पापी बानीबेहोर अन्‍छार भ्रमुबा। थे धुइरी ठिमसे य्‍हाङला पापी सेमदा थीसी य्‍हाङदा ल्‍हानान पाप गेगदे लपुङ्जी। थेनोन गेसे य्‍हाङथोरी काल भजी। \v 6 थेह्रङ्बा ठिमला लागिरी य्‍हाङ सिसी जिन्‍जी। चु भिबा चा य्‍हाङ थे ठिमग्‍याम फेसी जिन्‍बा मुला भिबा हिन्‍ना। थेतबासेलमा दाहेन्‍से य्‍हाङ ङाच्‍छा भ्रिबा ठिमला तहरी चिसी आहिन, तर परमेश्‍वरला आत्‍मासे पिन्‍बा छार जुनीग्‍याम तेन्‍बा मुला। \s1 ठिमदेन पाप \p \v 7 थेह्रङ् भिसम तिग य्‍हाङसे ठिमनोन पाप हिन्‍ना भिसी पाङ्‌बारी तला? पक्‍कान आत। तर चुदे ठिम आरेबा हिन्‍सम पाप भिबा ङादा थानोन आतसेला मुबा। तिग्‍दा भिसम “एसे लोभ थालउ” भिसी ठिमसे आपाङ्बा हिन्‍सम लोभ लबा चा पाप हिन्‍ना भिसी ङाइ था आयाङ्सेला मुबा।\x * \xo 7:7 \xt प्रस्‍था २०:१७; व्‍यव ५:२१\x* \v 8 तर पापसे ठिमरी कुल्‍बा तामग्‍याम मौका किन्‍सी ङाला सेमरी ल्‍हानान थरीला लोभ खना लजी। तिग्‍दा भिसम ठिम आरेसम पाप खाइमै आरेबा तेबान हिन्‍ना। \v 9 ङाच्‍छा ठिम था आरेबा धुइरी ङा सोबा मुबा। तर ठिम था याङ्माहेन्‍से ङा पापग्‍याम सिबा तेबान तजी ओच्‍छे पाप चा सोजी। \v 10 ओच्‍छे जुनी पिन्‍ना भिसी कबुल लबा थे ठिमसे मी ङादा सिना लजी। \v 11 तिग्‍दा भिसम पापसे थे ठिमसे कुल्‍बा तामग्‍यामसेन मौका किन्‍सी ङादा छल लसी साइबा ह्रङ्‌बान हिन्‍ना।\x * \xo 7:11 \xt उत्‍प ३:१३\x* \v 12 तसैनोन ठिमदेन ठिमसे कुल्‍बा ताम चा तिगै दोष आरेबादेन ठीक ओच्‍छे ज्‍यबा मुला। \p \v 13 ज्‍यबा मुला भिबा ठिमसेन ङादा साइबा हिन्‍ना? पक्‍कान आहिन। ठिमरी मुबा ज्‍यबा तामग्‍याम ङादा साइबा पापनोन हिन्‍ना। थेतबासेलमा ठिम अन्‍छार पाप गाते लोङ्‌बा खबा मुला भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला। \s1 ख्रीष्‍ट आरेसम य्‍हाङ पापदेन छ्‌याम भ्रेःला \p \v 14 ठिम स्‍वर्गग्‍याम खबा ज्‍यबा ताम हिन्‍ना भिबा य्‍हाङदा था मुला। तर ङाएनोन पापला तहरी चिबा जम्‍बुलिङला म्‍हि हिन्‍ना। \v 15 ङाइ तिग लबान मुला थे ङादान था आरे। तिग्‍दा भिसम जुन गे ङाइ लबारी म्‍हाइला थे आलमुला। तर जुन गे ङादा सेम आनिमुला थेनोन गे ङाइ लमुला।\x * \xo 7:15 \xt गला ५:१७\x* \v 16 चुह्रङ् लसीन लबारी आम्‍हाइबा गे ङाइ लमुला भिसम ठिम ज्‍यबा मुला भिबा तामरी ङादा विश्‍वास मुला। \v 17 थेतबासेलमा ङाइ लबा आज्‍यबा गे ङा ह्राङसेन लबा आहिन। तर ङा न्‍हङरी चिबा पापसे लबा हिन्‍ना। \v 18 तिग्‍दा भिसम ङा जम्‍बुलिङलान म्‍हि तबासे लमा ङा न्‍हङरी तिगै ज्‍यबा ताम आरे, थेह्रङ् तबा चा ङा न्‍हङरी मुबा जम्‍मान पापी बानीबेहोरसे हिन्‍ना भिसी ङादा था मुला। थेतबासेलमा जुन गे ज्‍यबा मुला, थे गे ङाइ लबारी म्‍हाइसैनोन लबारी आखम्‍मुला। \v 19 तिग्‍दा भिसम जुन गे ज्‍यबा भिसी ङाइ लबारी म्‍हाइजी थे लबारी आखम्‍मुला। तर जुन गे आज्‍यबा भिसी ङाइ लबारी आम्‍हाइनी थे गे लमुला। \v 20 जुन गे ङादा सेम आनिमुला थेनोन गे ङाइ लमुला भिसम थे गे लबा ङा ह्राङनोन आहिन। तर ङा न्‍हङरी चिबा पाप हिन्‍ना। \p \v 21 थेतबासेलमा ज्‍यबा गे लबारी म्‍हाइना म्‍हाइनान ङाग्‍याम आज्‍यबा गे जे तमुला। ङाला ल्‍हुइरी गे लबा चा आज्‍यबा गे लबा ठिम हिन्‍ना भिसी ङाइ था याङ्बा मुला। \v 22 तिग्‍दा भिसम ङाला सेम चा परमेश्‍वरला ठिमग्‍यामसेन ताङ्मुला। \v 23 तर ङादा चा ङा न्‍हङरी मुबा अर्गुन ठिमसे गे लपुङ्मुला भिसी ङाइ म्राङ्बा मुला। चु शक्तिसे चा परमेश्‍वरदा ताङ्ना लबारी म्‍हाइबा ङाला सेमदा बिरोध लमुला। चुसेन ङादा पापला नोकर स्‍होसी ङाथोरी शासन लमुला। \v 24-25 ङा गाते ल्‍हाना दुख याङ्बा म्‍हि, पापदेन कालला शक्तिला तहरी मुबा चु ल्‍हुइग्‍याम ङादा खाल्‍से फेला? थेतबासेलमा ङाइ सेमहेन्‍सेन परमेश्‍वरला ठिमदा तेन्‍बारी म्‍हाइमुला, तर ङाला पापी बानीबेहोरसे चा पापदान तेन्‍पुङ्मुला। ङा खाह्रङ्बा ताङ्‍आखम्‍बा म्‍हि, पापदेन कालला शक्तिला तहरी मुबा चु ल्‍हुइग्‍याम ङादा खाल्‍से फेला? परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद तगै। येशू ख्रीष्‍ट य्‍हाङला प्रभुसेन चुग्‍याम य्‍हाङदा फेला। \c 8 \s1 परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम याङ्बा जुनी \p \v 1 थेतबासेलमा दाहेन्‍से ख्रीष्‍ट येशूदेन छ्‌याम गिक तबा म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे सजाय आपिन। \v 2 तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍ट येशूग्‍याम जुनी पिन्‍बा परमेश्‍वरला आत्‍माला शक्तिसे य्‍हाङदा पापदेन सिबाला शक्तिग्‍याम थार्ना लबा मुला। \v 3 म्‍हिला ह्राङलान पापी बानीबेहोरसे ठिमदा कमजोर तना लबासे लमा ठिमसे लबारी आखम्‍बा गे परमेश्‍वरसे लजी। परमेश्‍वरसे ह्राङलान झादा पापी म्‍हिला ह्रङ्‌बान ल्‍हुइरी पुइखसी म्‍हिला पापला लागिरी बलि तपुङ्जी। ओच्‍छे थेलान ल्‍हुइग्‍याम पापला शक्तिदा नाश लजी। \v 4 चुह्रङ् लसी पापी बानीबेहोर अन्‍छार भ्रबारी आहिन, तर परमेश्‍वरला आत्‍मासे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हि य्‍हाङग्‍याम परमेश्‍वरसे ठिमसे म्‍हन्‍बा ताम पूरा तबा मुला। \p \v 5 तिग्‍दा भिसम पापी बानीबेहोर अन्‍छार भ्रबा म्‍हिगदेला सेम पापी बानीबेहोरदा सेम निबा तामरी तमुला। तर परमेश्‍वरला आत्‍मासे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हिगदेला सेम परमेश्‍वरला आत्‍मादा सेम निबा तामरी तमुला। \v 6 पापी बानीबेहोर अन्‍छार जे भ्रबा सेम लबा म्‍हि चा सिबा म्‍हि ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। तर परमेश्‍वरला आत्‍मासे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रबा सेम लबा म्‍हिसे चा शान्‍तिदेन जुनी याङ्ला। \v 7 पापी सेमला तहरी चिबा म्‍हिगदे परमेश्‍वरला शत्रु हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम थेनीगदे परमेश्‍वरला ठिम अन्‍छार भ्रएनोन आभ्र ओच्‍छे भ्रबारीएनोन आखम। \v 8 पापी सेमला तहरी चिबा म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरदा ताङ्ना लबारी आखम। \p \v 9 चुदे एनीगदे न्‍हङरी परमेश्‍वरला आत्‍मा धन्‍छ्‌याजी भिसम एनीगदे पापी बानीबेहोररी आहिन, तर परमेश्‍वरला आत्‍मारी तला। तर खालै म्‍हिदेन छ्‌याम ख्रीष्‍टला आत्‍मा\f † \fr 8:9 \ft चु पदरी परमेश्‍वरला आत्‍मादेन ख्रीष्‍टला आत्‍मा भिबा गिकनोन हिन्‍ना।\f* आरेसम थे ख्रीष्‍टला म्‍हि तनोन आखम। \v 10 चुदे ख्रीष्‍ट एनीगदे न्‍हङरी धन्‍छ्‌याजी भिसम पापसे लमा एनीगदेला ल्‍हुइ सिसी निसैनोन एनीगदे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबासे लमा एनीगदेला आत्‍मा चा सोला। \v 11 परमेश्‍वरसे ह्राङला आत्‍मासे ख्रीष्‍ट येशूदा सिबाग्‍याम दोःसी ल्‍हुइरीन सोना लजी। थेनोन परमेश्‍वरला आत्‍मा एनीगदे न्‍हङरी धन्‍छ्‌याजी भिसम एनीगदेला सिसी निबा ल्‍हुइदाएनोन थेसे सोना लला।\x * \xo 8:11 \xt १ कोर ३:१६\x* \p \v 12 थेतबासेलमा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, य्‍हाङसे लतोःबा गे मी ल्‍हानान मुला, तर चु गेगदे य्‍हाङला पापी बानीबेहोरला तहरी चिसी लबा आहिन। \v 13 तिग्‍दा भिसम एनीगदे ह्राङलान पापी बानीबेहोरला तहरी चिजी भिसम एनीगदे सितोःला। तर चुदे परमेश्‍वरला आत्‍माला शक्तिग्‍याम थे पापी बानीबेहोरदा नाश लजी भिसम एनीगदे सोला। \v 14 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला आत्‍मासे उन्‍बा ग्‍यामरी भ्रबा म्‍हिगदे जे परमेश्‍वरला कोलागदे हिन्‍ना। \v 15 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे एनीगदेदा थेला नोकर स्‍होसी लोङ्‌ना लबा आत्‍मा पिन्‍बा आहिन, तर परमेश्‍वरसे एनीगदेदा थेला ह्राङलान कोलागदे दोबा आत्‍मा पिन्‍बा मुला। थे आत्‍माग्‍यामसे य्‍हाङसे थेदा “आबा” भिसी पाङ्‌मुला।\x * \xo 8:15 \xt मर्कू १४:३६; गला ४:६\x* \v 16 य्‍हाङ परमेश्‍वरला कोलागदे हिन्‍ना भिसी परमेश्‍वरला आत्‍मासे य्‍हाङला आत्‍मादा घोना लबा मुला। \v 17 य्‍हाङ परमेश्‍वरला कोलागदे हिन्‍सम य्‍हाङ परमेश्‍वरला हक याङ्बा म्‍हि हिन्‍ना। ओच्‍छे चु हक ख्रीष्‍टदेन छ्‌याम तसी याङ्ला। तर थेह्रङ् लसीन ख्रीष्‍टसे नाबा दुख य्‍हाङसेनोन नाजी भिसम ख्रीष्‍टसे याङ्बा मान य्‍हाङसेनोन याङ्ला। \s1 लिच्‍छा याङ्बा मान \p \v 18 तिग्‍दा भिसम य्‍हाङसे लिच्‍छा याङ्बा सुखदेन घ्रेन मान दान्‍दे य्‍हाङसे नाबा दुखदेन छ्‌याम दाँजब लबारी आखम भिबा ताम ङादा था मुला। \v 19 पाङ्‌नोन तोःमा, परमेश्‍वरसे ह्राङला कोलागदे उन्‍बा धिन च्‍याबारी परमेश्‍वरसे स्‍होबा जम्‍मान स्‍हेसे सेम लसी थे धिन भ्रान्‍सी चिबा मुला। \v 20 तिग्‍दा भिसम जम्‍मान स्‍हे गे आखेल्‍बा तबा मुला, थेनीगदेसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार चुह्रङ् तबा आहिन। तर परमेश्‍वरसेन थेनीगदेदा थार्ना लबा धिनना आश लसी चुह्रङ् लबा हिन्‍ना। \v 21 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे स्‍होबा स्‍हेगदेदाएनोन तिरेकुनु नाश तबाला याग्‍याम फेला, ओच्‍छे थेनीगदेसेनोन परमेश्‍वरला कोलागदेसे याङ्बा ह्रङ्‌बान घ्रेन थार्बा याङ्ला। \p \v 22 थेनीगदे जम्‍मासेन कोला न्‍हबा बेथा याङ्बा म्रिङम्‍हेमेगदेसे दुख नाबा ह्रङ् लसी दान्‍देधोना दुख नासी चिबा मुला भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला। \v 23 थेनीगदे जे आहिन, तर परमेश्‍वरला आत्‍मा याङ्बा म्‍हिगदे य्‍हाङएनोन परमेश्‍वरला कोलागदे दोबादेन ल्‍हुइ पूरान पापग्‍याम फेबाला लागिरी सेमरी दुख नासी परमेश्‍वरला ग्‍याम च्‍यासी चिबा मुला।\x * \xo 8:23 \xt २ कोर ५:२-४\x* \v 24 तिग्‍दा भिसम य्‍हाङ चुनोन आशग्‍याम थार्बा मुला। आश लबा भिबा चा य्‍हाङसे तिगै स्‍हे याङ्बाला लागिरी भ्रान्‍सी चिबा हिन्‍ना। ङाच्‍छा याङ्सी जिन्‍बा स्‍हेला लागिरी खालैसेन आश आल। \v 25 तर चुदे य्‍हाङसे आम्राङ्बा स्‍हेला लागिरी आश लबा हिन्‍सम थे आयाङ्‌तेधोना दुख नासी भ्रान्‍सी चितोःला। \p \v 26 य्‍हाङ कमजोर मुला, तर परमेश्‍वरला आत्‍मासेन य्‍हाङदा ह्रो लला। ह्रो लबा भिबा चा खाह्रङ् लसी प्रार्थना लतोःला भिसी आसेबा धुइरी य्‍हाङसे पाङ्‌बारीन आखम्‍बा तामग्‍याम परमेश्‍वरला आत्‍मासे य्‍हाङला साटोरी प्रार्थना लला। \v 27 ओच्‍छे परमेश्‍वरला आत्‍मासे म्‍हन्‍बा ताम जम्‍मालान सेमला ताम था याङ्बा परमेश्‍वरदा था मुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला आत्‍मासे ह्राङला म्‍हिगदेला साटोरी परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार प्रार्थना लमुला। \p \v 28 परमेश्‍वरसे ह्राङसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार धम्‍बा जम्‍मान म्‍हिगदेदेन थेदा माया लबा म्‍हिगदेला लागिरी जम्‍मान स्‍हेगदेदा ज्‍यबा तना लमुला भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला। \v 29 ख्रीष्‍ट जम्‍मान ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदेला ज्‍योज्‍यो दोगै भिसी जम्‍बुलिङ स्‍होबा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन परमेश्‍वरसे ह्राङसे ङोसेबा म्‍हिगदेदा धम्‍जी। ओच्‍छे थेनीगदेदा ह्राङला झा ह्रङ्‌बान स्‍होबारी पक्‍का लजी। \v 30 जुन जुन म्‍हिदा परमेश्‍वरसे ङाच्‍छान धम्‍मुबा, थेनीगदेदा ह्राङलान सन्‍तान दोबारी ङ्‌योइजी। ङ्‍योइमाहेन्‍से थेनीगदेदा परमेश्‍वरला ङाच्‍छा ज्‍यबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्जी। परमेश्‍वरला ङाच्‍छा ज्‍यबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्माहेन्‍से परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा ह्राङसे याङ्बा मानदेन य्‍हाल याङ्बा हकएनोन पिन्‍जी। \s1 परमेश्‍वरला माया \p \v 31 थेह्रङ् भिसम चु तामगदेला बारेरी य्‍हाङसे तिग पाङ्तोःबा? चुदे परमेश्‍वरनोन य्‍हाङपट्टि मुला भिसम य्‍हाङदा खाल्‍से ढाखम्‍ला? \v 32 परमेश्‍वरसे ह्राङलान झादा मी बाँकी आथान्‍ना य्‍हाङला लागिरी पिन्‍जी भिसम तिग थेसे ह्राङला झादेन छ्‌यामनोन य्‍हाङदा जम्‍मान स्‍हे आपिन? \v 33 परमेश्‍वरसे धम्‍बा म्‍हिगदेला बिरोधरी खाल्‍से दोष उन्‍खम्‍ला? परमेश्‍वरसेन थेनीगदेदा ह्राङदा सेम निबा म्‍हि भिसी सुङ्बा मुला। \v 34 थेतबासेलमा य्‍हाङदा सजाय पिन्‍गो भिसी खाल्‍से पाङ्‌खम्‍ला? तिग्‍दा भिसम य्‍हाङसे नातोःबा सजाय ख्रीष्‍ट येशूसेन नासी सिजी। थे सिबाग्‍याम सोसी दान्‍दे स्‍वर्गला मुल ठिरी धन्‍छ्‌याबा मुला। ओच्‍छे य्‍हाङला लागिरी परमेश्‍वरदेन छ्‌याम प्रार्थना लबा मुला। \v 35 दाहेन्‍से य्‍हाङदा दुख कष्‍ट, बिरोध, चआम्‍याङ्बा, क्‍वानआम्‍याङ्बा, आपत विपत, साइबारी म्‍हाइबा चु तामसे य्‍हाङदा ख्रीष्‍टला मायाग्‍याम फेबारी खम्‍ला? \v 36 परमेश्‍वरला बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “ह्राङला लागिरी ङन्‍दा धिन धिननोन साइबा मुला, \q1 ओच्‍छे ङन्‍दा साइबारी ठीक लबा ग्‍युदा ह्रङ्नोन लमुला।”\x * \xo 8:36 \xt भजन ४४:२२\x* \m \v 37 तर चु जम्‍मान ताम तसैनोन य्‍हाङदा माया लबा ख्रीष्‍टग्‍यामसेन य्‍हाङसे चु जम्‍मानथोरी ढाबा मुला। \v 38-39 तिग्‍दा भिसम कालला शक्तिगदे मुसै, सिसै, सोसै, स्‍वर्गदूतगदे मुसै, शासन लबागदे मुसै, दान्‍देला तामगदे मुसै, लिच्‍छा तसेला तामगदे मुसै, नर्गला शक्तिगदे मुसै, मुरी मुबा शक्ति मुसै, जम्‍बुलिङरी मुबा शक्ति मुसै, खजिबै स्‍हेगदे मुसै ख्रीष्‍ट येशूग्‍यामसे य्‍हाङदा परमेश्‍वरसे लबा मायाग्‍याम फेबारी आखम भिबा ताम ङादा था मुला। \c 9 \s1 परमेश्‍वरसे धम्‍बा म्‍हिगदे \p \v 1 ङा ख्रीष्‍टला म्‍हि तबासे लमा सत्‍य ताम पाङ्‌बान मुला, ङाइ लुसीला ताम पाङ्बा आरे। ङाइ सत्‍य ताम पाङ्‌बान मुला भिबा ताम ङाला सेमदा था मुला, ओच्‍छे ङाइ लुसीला ताम पाङ्बा आरे भिसी परमेश्‍वरला आत्‍मादा था मुला। \v 2 ङाला सेमरी ल्‍हानान दुखदेन सुर्दा सदन तबा मुला। \v 3 ङा ख्रीष्‍टग्‍याम फेमा ङाला य्‍हुलला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदेसे थार्बा याङ्बा हिन्‍सम ङा ह्राङला म्‍हिगदेला लागिरी सजाय नाबारीनोन तयार तसेला मुबा। \v 4 थेनीगदे इस्राएलीगदे हिन्‍ना, थेनीगदेदा परमेश्‍वरसे ह्राङलान कोलागदे स्‍होजी, ओच्‍छे थेनीगदेदा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेग्‍याम ह्राङला य्‍हालदेन शक्ति उन्‍जी। थेह्रङ् लसीन थेनीगदेदा मोलम पिन्‍ना भिसी कबुल लजी, ओच्‍छे ठिम पिन्‍जी। थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा खाह्रङ् लसी तेन्‍तोःला भिसीएनोन लोप्‍जी, ओच्‍छे परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी लबा कबुलगदे थेनीगदेलान हिन्‍ना।\x * \xo 9:4 \xt प्रस्‍था ९:४\x* \v 5 चुगदे अब्राहाम, इसहाकदेन याकूबला सन्‍तान हिन्‍ना। थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍टएनोन चुनोन वंशग्‍याम म्‍हि ल्‍हुइ किन्‍सी न्‍हबा हिन्‍ना। जम्‍मानथोरी शासन लबा परमेश्‍वर थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍टनोन हिन्‍ना। थेला सदन जयजयकार तगै। आमेन। \p \v 6 परमेश्‍वरसे इस्राएलीगदेदेन छ्‌याम लबा कबुल पूरा आलबा आहिन, तर थेनीगदे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार आभ्रनी। थेतबासेलमा थेनीगदे जम्‍मान इस्राएलला सन्‍तान तसैनोन परमेश्‍वरला कोलागदे आदोनी। \v 7 ओच्‍छे अब्राहामला सन्‍तान तजी भिदेमा जम्‍मान थेला झा झामे आत। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे अब्राहामदा सुङ्बा ताम बचनरी चुह्रङ् लसी भ्रिबा मुला, “इसहाकग्‍याम न्‍हबागदेदा जे एला सन्‍तान भिला।”\x * \xo 9:7 \xt उत्‍प २१:१२\x* \v 8 चु भिबा चा अब्राहामला जम्‍मान सन्‍तान परमेश्‍वरला कोलागदे आहिन। तर परमेश्‍वरसे लबा कबुलग्‍याम\f † \fr 9:8 \ft चु पदरी “कबुल” भिबा चा पावलसे येशू ख्रीष्‍टग्‍याम थार्बा याङ्बा समाचारला बारेरी पाङ्बा ताम हिन्‍ना।\f* न्‍हबा कोलागदे जे अब्राहामला सन्‍तान हिन्‍ना। \v 9 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे अब्राहामदेन चुह्रङ् लसी कबुल लबा मुबा, “तोगब लबा धुइरी ङा दोःसी खला, जमा धुइरी एला म्रिङ सारासे झा गिक न्‍हला।”\x * \xo 9:9 \xt उत्‍प १८:१०\x* \p \v 10 ओते जे आहिन, य्‍हाङला म्‍हेमे इसहाकग्‍याम रिबेकासे जौल्‍या कोला न्‍हबा मुबा। \v 11 परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार थेसे धम्‍बा ताम पूरा लबाला लागिरी थे जौल्‍या कोलागदे न्‍हबा भन्‍दा ङाच्‍छान जजा कोलादा धम्‍जी। थेनीगदेसे ज्‍यबा आज्‍यबा गे लबा भन्‍दा ङाच्‍छान परमेश्‍वरसे थे कोलादा धम्‍बा मुबा। \v 12 चु चा म्‍हिगदेसे लबा गे अन्‍छार आहिन, तर य्‍हाङदा ङ्‌योइबा परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे रिबेकादा “थेबा झा चा च्‍याङ्बा झाला नोकर दोला” भिसी सुङ्बा मुबा।\x * \xo 9:12 \xt उत्‍प २५:२३\x* \v 13 परमेश्‍वरला बचनरीनोन चुह्रङ् लसी, “ङाइ याकूबदा माया लजी, तर एसावदा चा हेला लजी” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 9:13 \xt मला १:२-३\x* \p \v 14 थेह्रङ् भिसम य्‍हाङसे तिग पाङ्तोःबा? तिग परमेश्‍वरसेनोन अन्‍याय लला? पक्‍कान आल! \v 15 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे मोशादा, \q1 “जुन म्‍हिदा ङाइ दया लबा सेम मुला, ङाइ थेदा दया लला। \q1 ओच्‍छे जुन म्‍हिदा ङाइ माया लबा सेम मुला, ङाइ थेदान माया लला” \q2 भिसी सुङ्बा मुला।\x * \xo 9:15 \xt प्रस्‍था ३३:१९\x* \m \v 16 थेतबासेलमा चु दया चा न्‍ह य्‍हाङला सेमसे म्‍हन्‍बासे लमा हिन्‍ना न्‍ह य्‍हाङसे गे लबारी म्‍हाइबासे लमा हिन्‍ना, तर परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार हिन्‍ना। \v 17 मिश्र य्‍हुल्‍साला ग्‍ले फारोदा परमेश्‍वरसे “एग्‍याम ङाला शक्ति उन्‍बादेन जम्‍बुलिङ नाङनोन ङाला मिन थेःना लगै भिबा सेमसे ङाइ एदा ग्‍ले स्‍होबा हिन्‍ना” भिसी सुङ्बा ताम बचनरी भ्रिबा मुला।\x * \xo 9:17 \xt प्रस्‍था ९:१६\x* \v 18 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे जुन म्‍हिदा दया लबा सेम मुला थेदा दया लला, ओच्‍छे जुन म्‍हिला सेम कोङ्‌ना लबा सेम मुला थेला सेम कोङ्‌ना लला। \p \v 19 एनीगदे न्‍हङला खालैसे ङादा चुह्रङ् भिसी पाङ्ला, “थेह्रङ् भिसम परमेश्‍वरसे तिग्‍दा अझ दोष लबा? तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा तामदा खालैसेन बिरोध लबारी आखम।” \v 20 म्‍हि तसीनोन परमेश्‍वरदेन छ्‌याम जोहाब लबा ए खाल हिन्‍ना? तिग साप्राग्‍याम स्‍होबा ताङसे ह्राङदा स्‍होबा म्‍हिदा “तिग्‍दा ङादा चुह्रङ्बा स्‍होबा?” भिसी ङ्‌योइला।\x * \xo 9:20 \xt यशै २९:१६; ४५:९\x* \v 21 तिग ह्राङसे ज्‍योप्‍बा साप्राग्‍याम कोइ ताङ ज्‍यबा खाल्‍ला, कोइ ताङ आज्‍यबा खाल्‍ला स्‍होबा हक कुमालेदा आरे?\x * \xo 9:21 \xt यर्मि १८:१-१०; २ तिमो २:२०-२१\x* \p \v 22 थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरदाएनोन ह्राङला बोमोदेन शक्ति उन्‍बा सेम मुला। तर सजाय पिन्‍तोःबा म्‍हिगदेदाएनोन सजाय आपिन्‍ना अझ नासीन धन्‍छ्‌याबा मुला। \v 23 ओच्‍छे ह्राङसे ङाच्‍छान ङ्‌योइबा म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे ह्राङला घ्रेन य्‍हालदेन शक्ति ओच्‍छे ल्‍हानान दया उन्‍बाला लागिरीन चुह्रङ् लसी नाबा मुबा। \v 24 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला म्‍हिगदे य्‍हाङनोन हिन्‍ना। थेसे यहूदीगदे न्‍हङ‍ग्‍याम जे ङ्‌योइबा आहिन, तर अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे न्‍हङग्‍यामएनोन ङ्‌योइजी। \v 25 परमेश्‍वरसे सुङ्बा ताम होशे भिबा अगमवक्तासे चुह्रङ् लसी भ्रिबा मुला, \q1 “जुन म्‍हिगदे ‘ङाला म्‍हि आहिन्‍मुबा,’ \q2 थेनीगदेदा ङाइ ‘ङाला म्‍हि स्‍होला।’ \q1 ओच्‍छे जुन म्‍हिदा ‘ङाइ माया लबा आरेबा,’ \q2 थेनीगदेदा ‘ङाइ माया लला।’”\x * \xo 9:25 \xt होशे २:२३\x* \m \v 26 ओच्‍छे, \q1 “जुन ग्‍लारी थेनीगदेदा, \q2 ‘एनीगदे ङाला म्‍हि आहिन’ भिसी भिमुबा, \q1 थेनोन ग्‍लारी थेनीगदेदा, \q2 ‘छोन्‍बो परमेश्‍वरला कोलागदे’ भिसी भिला।”\x * \xo 9:26 \xt होशे १:१०\x* \p \v 27 इस्राएलीगदेला बारेरी यशैया अगमवक्तासेनोन चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला, \q1 “इस्राएलीगदे समुन्‍द्रला बालुवा ते मुसैनोन \q1 थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइसे जे थार्बा याङ्ला। \q1 \v 28 तिग्‍दा भिसम प्रभुसे ह्राङला बचन अन्‍छार \q1 योनान जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेदा सजाय पिन्‍सी नाश लला।”\x * \xo 9:28 \xt यशै १०:२२-२३\x* \p \v 29 यशैया अगमवक्तासे इस्राएलीगदेला बारेरी चुह्रङ् भिसीनोन पाङ्बा मुला, \q1 “चुदे जम्‍मान भन्‍दा शक्तिशाली परमेश्‍वरसे य्‍हाङला लागिरी सन्‍तान गिकनोन आख्‍लाबा हिन्‍सम \q1 य्‍हाङएनोन सदोमदेन गमोराला म्‍हिगदे ह्रङ् लसीन नाश तसेला मुबा।”\x * \xo 9:29 \xt यशै १:९\x* \s1 यहूदीगदेसे विश्‍वास आलबा \p \v 30 चु जम्‍मान तामला अर्थ चा तिग हिन्‍ना? चु भिबा चा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी आम्‍हाइसैनोन थेनीगदेदा परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होजी। चु जम्‍मान ताम थेनीगदेला विश्‍वासग्‍याम तजी। \v 31 तर इस्राएलीगदे चा थे ठिम अन्‍छार भ्रसी परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी ल्‍हानान भङ लजी तसैनोन दोआखम्‍नी। \v 32 तिग्‍दा आखम्‍नी? तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे विश्‍वास आलना लबा गेग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी म्‍हाइजी। थेतबासेलमा थेनीगदे युङबारी तोइजी, ओच्‍छे थे युङबासे थेनीगदेदा ह्रिल्‍ना लजी। \v 33 परमेश्‍वरला बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “च्‍यागो, ङाइ सियोनरी\f † \fr 9:33 \ft “सियोन” भिबा चा यरूशलेम शहरदा पाङ्बा हिन्‍ना।\f* थेनीगदेदा तोइना लबा युङबा गिक थान्‍ना, \q1 थे युङबारी ल्‍हानान म्‍हिगदे तोइला ओच्‍छे थेनीगदेदा ह्रिल्‍ना लला। \q1 तर थेदा विश्‍वास लबा खालै म्‍हिगदेदा पेःना आल।”\x * \xo 9:33 \xt यशै २८:१६\x* \c 10 \p \v 1 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, परमेश्‍वरसे इस्राएलीगदेदा थार्ना लगै भिसी ङाइ सेमहेन्‍सेन म्‍हन्‍बा मुला, ओच्‍छे प्रार्थना लबा मुला। \v 2 थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा ल्‍हानान तेन्‍बारी म्‍हाइबा मुला भिबा ताम ङाइ पक्‍का लसी पाङ्‌खम्‍ला। तर थेनीगदेसे तेन्‍बा चा ठीक ज्ञान बुद्धिग्‍याम आहिन। \v 3 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होला भिबा ताम था आयाङ्ना, थेनीगदे ह्राङलान गेग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी म्‍हाइजी। तर थेनीगदे परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होला भिबा तामला तहरी आचिनी। \v 4 तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा म्‍हिगदे परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोगै भिसी ख्रीष्‍टसेन ठिमला गे पूरा लजी। \s1 जम्‍मासेन थार्बा याङ्‌खम्‍ला \p \v 5 “ठिमरी पाङ्बा अन्‍छार परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी म्‍हाइबागदे ठिम अन्‍छारनोन भ्रतोःला” भिसी मोशासे भ्रिबा मुला।\x * \xo 10:5 \xt लेवी १८:५\x* \v 6 तर विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबा तामसे चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला, “एनीगदेसे सेम न्‍हङरी ‘खाल स्‍वर्गरी निला?’ भिसी थापाङ्‍गो, चु भिबा चा ख्रीष्‍टदा मार भबारी हिन्‍ना।\x * \xo 10:6 \xt व्‍यव ३०:१२\x* \v 7 ओच्‍छे ‘ल्‍हानान नुप्‍बा व्‍हाङधोना\f † \fr 10:7 \ft “ल्‍हानान नुप्‍बा व्‍हाङ” भिबा चा म्‍हङ म्‍हुङ चिबा ग्‍ला हिन्‍ना (लूका ८:३१; उन्‍बा ९:१, २, ११; ११:७; १७:८; २०:१, ३)।\f* खाल निला?’ भिसीएनोन एनीगदेसे ह्राङला सेम न्‍हङरी थापाङ्‍गो।” चु भिबा चा ख्रीष्‍टदा सिबाग्‍याम सोना लसी तोर भबारी हिन्‍ना। \v 8 तर चु बचनसे तिग पाङ्बा मुला? “परमेश्‍वरला बचन एनीगदेदेन छ्‌यामनोन मुला। ओच्‍छे एनीगदेला सेमदेन सुङरीन मुला।” ङन्‍से थेःना लबा चुनोन बचनसे म्‍हिगदेदा विश्‍वास लबारी ङ्‌योइबा मुला।\x * \xo 10:8 \xt व्‍यव ३०:१४\x* \v 9 तिग्‍दा भिसम चुदे एसे येशूदान प्रभु हिन्‍ना भिसी पाङ्‌बादेन परमेश्‍वरसेन थेदा सिबाग्‍याम सोना लबा हिन्‍ना भिसी सेमहेन्‍सेन विश्‍वास लजी भिसम ए थार्ला। \v 10 तिग्‍दा भिसम ह्राङला सेमहेन्‍से विश्‍वास लबा म्‍हिदा परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्ला, ओच्‍छे येशूदा प्रभु हिन्‍ना भिसी पाङ्बासे लमान थेसे थार्बा याङ्ला। \v 11 परमेश्‍वरला बचनरीनोन “थेदा विश्‍वास लबा म्‍हिगदे खालैनोन पेःआतोः” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 10:11 \xt यशै २८:१६\x* \v 12 तिग्‍दा भिसम यहूदीदेन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे न्‍हङरी तिगै फरक आरे। प्रभु गिक जे मुला, थेनोन प्रभु जम्‍मालान प्रभु हिन्‍ना। थेदेन छ्‌याम ह्रीबा म्‍हिगदेदा थेसे ल्‍हानान मोलम पिन्‍ना। \v 13 तिग्‍दा भिसम बचनरी “प्रभुला मिन किन्‍बा म्‍हिगदे जम्‍मासेन थार्बा याङ्ला” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 10:13 \xt योए २:३२\x* \p \v 14 तर प्रभुदा विश्‍वास लबान आरे भिसम म्‍हिगदेसे खाह्रङ् लसी प्रभुदेन छ्‌याम ह्रीसे? प्रभुला बारेरी थेःबान आरे भिसम थेनीगदेसे खाह्रङ् लसी प्रभुदा विश्‍वास लसे? ओच्‍छे खालै म्‍हिसे थेनीगदेदा प्रभुला बारेरी थेःना लबान आरे भिसम थेनीगदेसे खाह्रङ् लसी था याङ्से? \v 15 ओच्‍छे थेःना लबा म्‍हिनोन आपुइना खाह्रङ् लसी थेःबा? परमेश्‍वरला बचनरीनोन “थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबा म्‍हिगदे खमा गाते ल्‍हानान ताङ्तोःबा ताम हिन्‍ना” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 10:15 \xt यशै ५२:७\x* \p \v 16 तर थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइ म्‍हि थार्बा पिन्‍बा समाचार अन्‍छार आभ्रनी। तिग्‍दा भिसम यशैया अगमवक्तासेन “प्रभु, ङन्‍से थेःना लबा तामदा खाल्‍से विश्‍वास लबा मुला?” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 10:16 \xt यशै ५३:१\x* \v 17 विश्‍वास चा थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःसी खमुला, ओच्‍छे थे थार्बा पिन्‍बा समाचार चा ख्रीष्‍टला बारेरी पाङ्बा ताम हिन्‍ना। \p \v 18 थेह्रङ् भिसम ङाइ एनीगदेदा ङ्‌योइला, “तिग थेनीगदेसे थेःबा आरेबा?” आहिन, थेनीगदेसे पक्‍कान थेःबा मुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला बचनरी \q1 “मुदेन स्‍वर्गला काइ जम्‍बुलिङ नाङनोन थेःबा मुला, \q1 ओच्‍छे थेनीगदेसे परमेश्‍वरला बारेरी पाङ्बा ताम जम्‍बुलिङला जम्‍मान ग्‍लारी धोबा मुला” \q2 भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 10:18 \xt भजन १९:४\x* \m \v 19 ङाइ दोःसीनोन ङ्‌योइला, “तिग इस्राएलीगदेसे आघोनी?” परमेश्‍वरसे मोशाग्‍याम ङाच्‍छान थेनीगदेदा \q1 “जुन म्‍हि खजिबै य्‍हुलला आहिन मुबा, थेनोन य्‍हुलला म्‍हिदा धम्‍सी ङाइ एनीगदेला सेमरी डाह तना लला। \q1 ओच्‍छे आघोबा मूर्ख म्‍हिगदेदा थार्ना लसी ङाइ एनीगदेदा बोमो खना लला” \q2 भिसी सुङ्बा मुबा।\x * \xo 10:19 \xt व्‍यव ३२:२१\x* \m \v 20 परमेश्‍वरसे सुङ्बा ताम अझ आँट लसी यशैया अगमवक्तासे चुह्रङ् लसी भ्रिबा मुला, \q1 “ङादा म्‍हाइनोन आम्‍हाइबागदेसे ङादा स्‍याप्‍बा मुला, \q1 ओच्‍छे जुन म्‍हिसे ङादा आम्‍हाइनी थेनीगदेला गुङरी ङा ह्राङनोन थोन्‍जी”\x * \xo 10:20 \xt यशै ६५:१\x* \m \v 21 इस्राएलीगदेला बारेरी परमेश्‍वरसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “ङाला ताम आङ्‌यान्‍बादेन सेम कोङ्बा म्‍हिगदेदा ‘खउ’ भिसी \q2 ङाइ धिन गिक या पिन्‍जी।”\x * \xo 10:21 \xt यशै ६५:२\x* \c 11 \s1 यहूदीगदेदा परमेश्‍वरसे लबा दया \p \v 1 थेह्रङ् भिसम ङाइ एनीगदेदा ङ्‌योइला, “तिग परमेश्‍वरसे ह्राङला म्‍हिगदेदा ख्‍लाबा हिन्‍ना?” पक्‍कान आहिन! तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा ङाएनोन अब्राहामला वंशरी न्‍हबा बेन्‍यामीनला\f † \fr 11:1 \ft “बेन्‍यामीन” भिबा म्‍हि चा इस्राएलला च्‍युक न्‍ही कोलागदे न्‍हङला गिक हिन्‍ना।\f* सन्‍तान इस्राएली हिन्‍ना।\x * \xo 11:1 \xt फिलि ३:५\x* \v 2 परमेश्‍वरसे ङाच्‍छाहेन्‍सेन ङोसेबा ह्राङला म्‍हिगदेदा ख्‍लाबा आरे। एलिया अगमवक्ताला बारेरी परमेश्‍वरला बचनरी पाङ्बा ताम मी एनीगदेदा थानोन मुला। एलिया अगमवक्तासे इस्राएलीगदेला बिरोधरी परमेश्‍वरदेन छ्‌याम चुह्रङ् लसी बिन्‍ती लबा मुबा, \v 3 “प्रभु, थेनीगदेसे ह्राङला अगमवक्तागदेदा साइबा मुला ओच्‍छे ह्राङदा बलि फुल्‍बा ग्‍लागदे फुप्‍सी पिन्‍बा मुला, सोबा चा ङा जे हिन्‍ना, ङादाएनोन साइबारी थेनीगदेसे म्‍हाइबान मुला।”\x * \xo 11:3 \xt १ राजा १९:१०-१४\x* \v 4 तर परमेश्‍वरसे थेदा “ङाइ ङाला लागिरी हजार निस म्‍हिगदेदा जोगब लसी थान्‍बा मुला, थेनीगदेसे बाल भिबा लदा फ्‍या लबा आरे” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 11:4 \xt १ राजा १९:१८\x* \v 5 थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरला दयामायाग्‍याम धम्‍बागदे न्‍हङला कोइ कोइ म्‍हिगदे दान्‍देनोन मुला। \v 6 चु चा दयामायाग्‍याम तबा हिन्‍ना, ठिम अन्‍छार लबा गेग्‍याम आहिन। चुदे ठिम अन्‍छार लबा गेग्‍याम तबा हिन्‍सम दयामाया आचिसेला मुबा। \p \v 7 थेतबासेलमा चुह्रङ् तजी, इस्राएलीगदेसे जुन स्‍हे म्‍हाइमुबा थे स्‍हे थेनीगदेसे आयाङ्नी। तर परमेश्‍वरसे धम्‍बागदेसे जे थे स्‍हे याङ्जी। तर आयाङ्बागदेला चा सेम कोङ्जी। \v 8 परमेश्‍वरला बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा तिगै ताम घोबारी आखम्‍बा आत्‍मा पिन्‍बा मुला, \q1 ओच्‍छे म्राङ्नोन आम्राङ्बा मीदेन थेःनोन आथेःबा नाब्‍यङ पिन्‍बा मुला, \q1 दान्‍देधोनाएनोन थेनीगदे थेह्रङ्बान मुला।”\x * \xo 11:8 \xt व्‍यव २९:४; यशै २९:१०\x* \m \v 9 ओच्‍छे दाऊदसेनोन चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला, \q1 “थेनीगदेला भोजएनोन थेनीगदेला लागिरी झूबा वादेन फुप ह्रङ्‌बान तगै। \q1 ओच्‍छे थेनीगदेला चबा स्‍हे थान्‍बा टेबुलरी ठोक्‍सी थेनीगदे ह्रिल्‍गै, \q1 थेनीगदेसे फातोःबा पापला सय फातोःगै। \q1 \v 10 थेनीगदेला मी काना तगै, \q1 ओच्‍छे थेनीगदेला छिक्‍मा खाइमै सोजो थातगै।”\x * \xo 11:10 \xt भजन ६९:२२-२३\x* \p \v 11 थेतबासेलमा एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, “तिग नाश तबारीन इस्राएलीगदे ठोक्‍सी ह्रिल्‍बा हिन्‍ना?” आहिन। तर थेनीगदेसे पाप लबासे लमान थेनीगदेसे याङ्तोःबा थार्बा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे याङ्जी। तिग्‍दा भिसम चु म्राङ्सी इस्राएलीगदेसे थार्बा याङ्बारी सेम लगै भिसीन चुह्रङ् तबा हिन्‍ना। \v 12 इस्राएलीगदेसे पाप लबासे लमा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिदेन जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदेसे मोलम याङ्जी। थेनीगदे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रआखम्‍बासे लमा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे थार्बा याङ्जी भिसम झन इस्राएलीगदेसेनोन परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍बा हिन्‍सम गाते ल्‍हानान मोलम याङ्सेला मुबा। \s1 अर्गु जम्‍मान य्‍हुलसे थार्बा याङ्बा \p \v 13 दाहेन्‍से ङाइ एनी अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेदा चु ताम पाङ्ला, ङा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला लागिरी मुल चेला दोबासे लमा ङाइ चु गे लम्‍याङ्‌जी। थेतबासेलमा ङाला सेम ल्‍हानान ताङ्‍बा मुला। \v 14 ङाला ह्राङलान य्‍हुलला म्‍हिगदेसे एनीगदेदा डाह लसी थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइ चा परमेश्‍वरपट्टि दोःसी थार्बा याङ्ला वा भिबा आशसे ङाइ चुह्रङ् लबा हिन्‍ना। \v 15 तिग्‍दा भिसम थेनीगदेदा परमेश्‍वरसे ख्‍लामा जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदे परमेश्‍वरला म्‍हि दोजी भिसी दोःसी थेनीगदेदा परमेश्‍वरसे ह्राङला म्‍हि स्‍होबा चा जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदे सिबाग्‍याम सोबा तेबान आहिन? \v 16 चुदे गेङ ख्राङ्बारी ज्‍योप्‍बा ब्राग्‍याम जजाकी परमेश्‍वरदा फुल्‍जी भिसम थे गेङ ख्राङ्बारी ज्‍योप्‍बा जम्‍मान ब्रा चोखो तला। थेह्रङ् लसीन दोङला टा ज्‍यबा मुसम थे दोङला हाँगाएनोन ज्‍यबा तला। \p \v 17 थेह्रङ् लसीन दोङला हाँगा क्‍युइसी निबा ह्रङ् लसी गाते इस्राएलीगदेसेनोन परमेश्‍वरदा ख्‍लासी निबा मुला। तर एनी अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे चा ह्रिरी खबा जैतूनना हाँगा दिमरी मुबा जैतूनना दोङरी थुइबा ह्रङ् लसी थुइबा मुला। दाहेन्‍से एनीगदे टा गिकग्‍यामसेन शक्ति याङ्सी सोला। \v 18 थेतबासेलमा एसे थे क्‍युइसी निबा हाँगा ह्रङ्‌बा इस्राएलीगदेदेन छ्‌याम घमण्‍ड थालउ। चुदे घमण्‍डन लबा हिन्‍सम चु ताम ढन्‍गो, तिग्‍दा भिसम ए चा हाँगा जे हिन्‍ना, एसे टादा ताबा आहिन। तर टासे चा एदा ताबा हिन्‍ना। \v 19 तर एसे चुह्रङ् भिसी पाङ्ला, “ङादा थुइबाला लागिरीन थे हाँगागदे क्‍युइबा मुबा।” \v 20 एसे पाङ्बा तामएनोन ठीकनोन हिन्‍ना, येशूदा विश्‍वास आलबासे लमा थेनीगदे क्‍युइबा हाँगा ह्रङ्‌बान मुबा। तर एनीगदे चा विश्‍वास लबासे लमा सोबा हिन्‍ना। थेतबासेलमा एनीगदेसे घमण्‍ड थालउ, तर परमेश्‍वर म्राङ्सी लोङ्‍गो। \v 21 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे ङाच्‍छाहेन्‍सेन मुबा हाँगागदेदा मी भ्‍याङ्‍जी भिसम एनीगदे थुइबा हाँगागदेदाएनोन भ्‍याङ्‍ला। \p \v 22 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे गाते ल्‍हानान दया लमुला भिबादेन गाते खरो व्‍यवहार लमुला भिबा ताम एनीगदेसे था याङ्सी जिन्‍बा मुला। थेदा विश्‍वास आलबागदेदा थेसे खरो व्‍यवहार लजी। तर थेदा विश्‍वास लबा एनीगदेदा परमेश्‍वरसे दया लजी। तर एनीगदेसे थेला दयादा म्‍लेःजी भिसम एनीगदेदाएनोन थासी भ्‍याङ्‍ला। \v 23 चुदे थेनीगदेसे ह्राङला सेम दोःसी विश्‍वास लजी भिसम हाँगादा ह्रङ् लसी थुइला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा दोःसी गिक स्‍होबारी खम्‍ला। \v 24 अर्गु य्‍हुलला म्‍हि एनीगदे चा ह्रिरी खबा जैतूनना दोङग्‍याम थासी भबा हाँगा ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। ह्रिरी खबा जैतूनदेन दिमरी मुबा जैतून आढिक्‍सैनोन एनीगदेदा दिमरी मुबा जैतून दोङला हाँगारी थुइबा मुला। इस्राएलीगदे चा दिमरी मुबा जैतूनना हाँगा ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। थेतबासेलमा थेनीगदेदा दोःसी भसी थुइबारी परमेश्‍वरदा झन सजिलो तला। \s1 जम्‍मानथोरी परमेश्‍वरला दयामाया मुला \p \v 25 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, परमेश्‍वरला सेमला ताम एनीगदेसेनोन था याङ्‌गै भिबा ङाला सेम मुला। थे ताम था याङ्जी भिसम एनीगदेसे ह्राङसे ह्राङदान घ्रेन म्‍हि आस्‍हो। थे ताम चा चुनोन हिन्‍ना, परमेश्‍वरला लागिरी ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे आछ्‌योतेधोना जे इस्राएलीगदेला सेम कोङ्ला। \v 26 जमाहेन्‍से जम्‍मान इस्राएली य्‍हुलदाएनोन थार्ना लला। परमेश्‍वरला बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “थार्बा पिन्‍बा म्‍हि सियोनग्‍याम फेप्‍खला, \q1 ओच्‍छे याकूबग्‍याम पाप गेगदे भ्‍याङ्‍ला।”\x * \xo 11:26 \xt यशै ५९:२०\x* \p \v 27 “ओच्‍छे प्रभुसे ‘थेनीगदेला पापला दोष मेटब लसी ङाइ थेनीगदेदेन छ्‌याम लबा ङाला कबुल पूरा लला’ भिसी सुङ्बा मुला।”\x * \xo 11:27 \xt यर्मि ३१:३३-३४\x* \p \v 28 एनी अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला गुङरी थार्बा पिन्‍बा समाचार धोबाला लागिरी इस्राएलीगदे परमेश्‍वरला शत्रु दोबा हिन्‍ना। तर थेनीगदेला आखे म्‍हेमेसे लमा अझ थेनीगदे परमेश्‍वरसे धम्‍बा म्‍हि हिन्‍ना। ओच्‍छे थेनीगदेदा परमेश्‍वरसे माया लमुला। \v 29 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे ह्राङसे मोलम दोःसी आकिन, ओच्‍छे ह्राङसे धम्‍बागदेदाएनोन खाइमै आख्‍ला। \v 30 ङाच्‍छा एनीगदेसेनोन परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍मुबा। तर इस्राएलीगदेसे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बासे लमा दान्‍दे एनीगदेसे परमेश्‍वरला दया याङ्बा हिन्‍ना। \v 31 थेह्रङ् लसी दान्‍दे इस्राएलीगदे अटेरी तसी चिबासे लमा परमेश्‍वरसे एनीगदे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेदा दया लबा हिन्‍ना। एनीगदेदा दया लबा म्राङ्सी तिरेकुनु थेनीगदेसेनोन दया याङ्ला। \v 32 जम्‍मान म्‍हि अटेरी तबासे लमा परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा थेनीगदेलान पापरी खीसी थान्‍बा मुला। चुह्रङ् लबा चा तिरेकुनु जम्‍मान म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला दया याङ्‌गै भिसी हिन्‍ना। \s1 जयजयकारला व्‍हाइ \q1 \v 33 ओहो, परमेश्‍वरला दया गाते ल्‍हाना! \q2 थेला ज्ञान बुद्धि गाते घ्रेन! \q1 ओच्‍छे थेसे पक्‍का लसी जिन्‍बा ताम खाल्‍से घोखम्‍ला? \q2 थेला ग्‍याम खालैसेन म्राङ्बारी आखम!\x * \xo 11:33 \xt यशै ५५:८\x* \q1 \v 34 “तिग्‍दा भिसम प्रभुला सेमला ताम खाल्‍से था याङ्बा मुला? \q2 ओच्‍छे थेदा सल्‍लाह पिन्‍बा म्‍हि खाल मुला?”\x * \xo 11:34 \xt यशै ४०:१३\x* \q1 \v 35 “परमेश्‍वरसे छे फाबारी \q2 खाल्‍से परमेश्‍वरदा छे पिन्‍बा मुला?”\x * \xo 11:35 \xt अय्‍यूब ४१:११\x* \q1 \v 36 तिग्‍दा भिसम जम्‍मान स्‍हे परमेश्‍वरग्‍याम खबा हिन्‍ना। \q2 जम्‍मान स्‍हे थेसेन स्‍होबा हिन्‍ना। \q2 ओच्‍छे जम्‍मान स्‍हे थेलान लागिरी स्‍होबा हिन्‍ना। \q1 थेतबासेलमा सदन परमेश्‍वरला मानदेन जयजयकार तगै। आमेन।\x * \xo 11:36 \xt १ कोर ८:६\x* \c 12 \s1 परमेश्‍वरदा सेम निबा बलि \p \v 1 थेतबासेलमा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेदा परमेश्‍वरसे ल्‍हानान दया लबासे लमा परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रबारी एनीगदेसे ह्राङ ह्राङला ल्‍हुइ परमेश्‍वरदा सेम निबा छोन्‍बोदेन चोखो बलि दोसी परमेश्‍वरदा जिम्‍मा पिन्‍गो भिबा ङाला बिन्‍ती मुला। एनीगदेसे परमेश्‍वरदा सेमहेन्‍सेन तेन्‍बाएनोन चुनोन हिन्‍ना। \v 2 जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेला ह्रङ्‌बा बानीबेहोर थोसी थाभ्रउ, बरु एनीगदेसे ह्राङला सेम परमेश्‍वरपट्टि दोःसी छार म्‍हि दोगो। थेह्रङ् लजी भिसम जे एनीगदेसे परमेश्‍वरला सेमला ताम घोबारी खम्‍ला। ओच्‍छे खजिबा ताम ज्‍यबादेन परमेश्‍वरदा सेम निबा ओच्‍छे सत्‍य हिन्‍ना भिसी था याङ्‌खम्‍ला। \p \v 3 ङाथोरी परमेश्‍वरला दयामाया मुबासे लमा एनीगदे जम्‍मादान ङाला चु बिन्‍ती मुला, एनीगदेसे ह्राङसे ह्राङदान घ्रेन थाम्‍हन्‍गो। तर परमेश्‍वरसे पिन्‍बा विश्‍वास\f † \fr 12:3 \ft चु पदरी “विश्‍वास” भिबा चा परमेश्‍वरसे म्‍हिगदेदा पिन्‍बा शक्तिदेन मोलमगदे हिन्‍ना।\f* अन्‍छार ह्राङ खाह्रङ्बा मुला थे भन्‍दा घ्रेन दोबारी थाम्‍हाइगो। \v 4 चु चा य्‍हाङला ल्‍हुइ ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम य्‍हाङला ल्‍हुइ गिक मुसैनोन थेरी या, काङ, ना, सुङ ल्‍हानान थरीला स्‍हेगदे मुला। तर चु जम्‍मान स्‍हेगदेसे गे गिकनोन आल। \v 5 थेह्रङ् लसीन य्‍हाङ ल्‍हानान मुसैनोन ख्रीष्‍टदेन छ्‌याम गिक तबासे लमा य्‍हाङ ल्‍हुइ गिक ह्रङ्‌बान हिन्‍ना, ओच्‍छे य्‍हाङ जम्‍मान ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी या, काङ, ना, सुङ ह्रङ्‌बान हिन्‍ना।\x * \xo 12:5 \xt १ कोर १२:१२\x* \v 6 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे दयामाया लसी य्‍हाङदा पिन्‍बा थरी थरीला मोलमगदे अन्‍छार य्‍हाङसे गे लइ। अगमवाणी पाङ्बा मोलम याङ्बा म्‍हिसे ह्राङला विश्‍वास अन्‍छार पाङ्‌गै, \v 7 स्‍य्‍हान्‍दोदा ह्रो लबा मोलम याङ्बा म्‍हिसे सेमहेन्‍सेन ह्रो लगै, स्‍य्‍हान्‍दोदा लोप्‍बा मोलम याङ्बा म्‍हिसे ज्‍यना लसी लोप्‍गै, \v 8 स्‍य्‍हान्‍दोदा आँट पिन्‍बा मोलम याङ्बा म्‍हिसे आँट पिन्‍गै, स्‍य्‍हान्‍दोदा दान पिन्‍बा मोलम याङ्बा म्‍हिसे सेमहेन्‍सेन ताङ्सी पिन्‍गै, शासन लबा मोलम याङ्बा म्‍हिसे ज्‍यना लसी शासन लगै ओच्‍छे दया लबा मोलम याङ्बा म्‍हिसे सेमहेन्‍सेन ताङ्सी दया लगै।\x * \xo 12:8 \xt १ कोर १२:४-११\x* \s1 स्‍य्‍हान्‍दोदा माया लउ \p \v 9 एनीगदेसे सुङसे जे आहिन सेमहेन्‍सेन माया लउ। ओच्‍छे जुन ताम आज्‍यबा मुला थे तामला संगतनोन थालउ। तर जुन ताम ज्‍यबा मुला सदन थे अन्‍छार भ्रउ। \v 10 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङा न्‍हङरी माया लबा ह्रङ् लसी जम्‍मादान माया लउ। ओच्‍छे एनीगदेदा लबा मान भन्‍दा स्‍य्‍हान्‍दोदा झन ल्‍हाना मान लउ। \v 11 एनीगदे आब्‍लेना सदन झन्‍सी गे लउ, ओच्‍छे सेमहेन्‍सेन परमेश्‍वरदा तेन्‍गो। \v 12 एनीगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला भिसी लबा आशरी ताङ्‍गो, ओच्‍छे जस्‍तोन दुख तसैनोन नासी सदन प्रार्थना लसी चिउ। \v 13 परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदा खाँचो तबा धुइरी ह्रो लउ, ओच्‍छे ह्राङला दिमरी खबा डोन्‍बोदा ज्‍यना लसी क्‍योङ्‍गो। \p \v 14 एनीगदेदा दुख पिन्‍बा म्‍हिगदेदा मोलम पिन्‍गो। थेनीगदेदा केःबा आहिन, बरु मोलम पिन्‍गो।\x * \xo 12:14 \xt मत्ती ५:४४; लूका ६:२८\x* \v 15 ताङ्‍बा म्‍हिगदेदेन छ्‌याम एनीगदेएनोन ताङ्‍गो, ओच्‍छे दुख तसी क्राबा म्‍हिगदेदेन छ्‌याम एनीगदेएनोन क्रागो। \v 16 जम्‍मान म्‍हिगदेदेन छ्‌याम ढिक्‍सी चिउ। एनीगदेसे खाइमै घमण्‍ड थालउ, तर सोजो म्‍हिगदेदेन छ्‌याम भ्रउ। ओच्‍छे ह्राङसे ह्राङदान घ्रेन म्‍हि स्‍होसी थाभ्रउ।\x * \xo 12:16 \xt हितो ३:७\x* \p \v 17 खालैसे आज्‍यबा लजी भिदेमा एसे थेदा आज्‍यबा थालउ। बरु जम्‍मान म्‍हिगदेसे ज्‍यबा भिसी म्‍हन्‍बा तामरी जे भ्रउ। \v 18 खम्‍तेधोना एनीगदे जम्‍मान म्‍हिगदेदेन छ्‌याम ढिक्‍सी चिउ। \v 19 ङाला सेम निबा ह्रोगदे, एनीगदे ह्राङसे खाइमै खालैदेन छ्‍याम बदला थाकिन्‍गो, तर परमेश्‍वरदान जिम्‍मा पिन्‍गो। तिग्‍दा भिसम बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “बदला किन्‍बा गे ङाला हिन्‍ना, \q1 ङाइनोन थेनीगदेदा बदला किन्‍ना” \q2 भिसी परमप्रभुसे सुङ्बा मुला।\x * \xo 12:19 \xt व्‍यव ३२:३५\x* \m \v 20 बरु, \q1 “एला शत्रु ख्रेन्‍बा फुइबा मुसम \q1 थेदा चबा थुङ्बा पिन्‍गो \q1 थेह्रङ् लजी भिसम एला शत्रु ह्राङनोन पेःला।”\f † \fr 12:20 \ft ग्रीक ग्‍योइरी चा “एसे थेला थोबोरी मे भुप्‍रो उम्‍ला” भिसी भ्रिबा मुला।\f*\x * \xo 12:20 \xt हितो २५:२१-२२\x* \m \v 21 एनीगदे आज्‍यबा गे लबागदेदेन छ्‌याम थाब्रेगो, बरु ज्‍यबा गे लसी थेनीगदेदा ढागो। \c 13 \s1 शासन लबागदेला तहरी चिउ \p \v 1 शासन लबा म्‍हिगदेसे कुल्‍बा ताम जम्‍मासेन ङ्‌यान्‍तोःमुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे शासन लबा हक आपिन्‍नी भिसम खालैसेन शासन लबारी आखम। शासन लबा जम्‍मान म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसेन धम्‍बा हिन्‍ना। \v 2 थेतबासेलमा शासन लबा म्‍हिगदेदा बिरोध लबा म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा तामदा बिरोध लबा हिन्‍ना। जुन जुन म्‍हिसे बिरोध लला, थेसे सजाय याङ्ला। \v 3 तिग्‍दा भिसम शासन लबा म्‍हिगदे म्राङ्सी ज्‍यबा गे लबा म्‍हिगदे आहिन, तर आज्‍यबा गे लबा म्‍हिगदे जे लोङ्‌मुला। तिग एनीगदे शासन लबा म्‍हिगदेदेन छ्‌याम आलोङ्ना चिबा सेम मुला? थेह्रङ् भिसम एनीगदेसे ज्‍यबा गे लउ। जमाहेन्‍से एनीगदेसे थेनीगदेग्‍याम स्‍याबास याङ्ला। \v 4 तिग्‍दा भिसम शासन लबागदे परमेश्‍वरला गे लबा म्‍हिगदे हिन्‍ना। परमेश्‍वरसे एनीगदेदा ज्‍यबा लबारीन थेनीगदेदा धम्‍बा हिन्‍ना। एसे आज्‍यबा गे लजी भिसम जे थेनीगदेदेन छ्‌याम लोङ्‍गो। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेदेन छ्‌याम सजाय पिन्‍बा अधिकार मुला। शासन लबा म्‍हिगदे चा आज्‍यबा गे लबा म्‍हिगदेदा सजाय पिन्‍बा परमेश्‍वरला गे लबा म्‍हिगदे हिन्‍ना। \v 5 थेतबासेलमा परमेश्‍वरग्‍याम सजाय आयाङ्बारी जे आहिन, तर एनीगदेला सेमला तामला लागिरी एनीगदे शासन लबागदेला तहरी चितोःला। \p \v 6 थेतबासेलमान एनीगदेसे तिरो फामुला। तिग्‍दा भिसम शासन लबा म्‍हिगदे चा सदन आज्‍यबा गेगदे लआपुङ्बा परमेश्‍वरला गे लबा म्‍हिगदे हिन्‍ना। \v 7 एनीगदेसे तिग तिग लदोमुला थे पूरा लउ, तिरो फातोःबा ग्‍लारी तिरो फागो ओच्‍छे मान लतोःबा म्‍हिदा मान लउ।\x * \xo 13:7 \xt मत्ती २२:२१; मर्कू १२:१७; लूका २०:२५\x* \s1 गिकसेम गिकदा माया लउ \p \v 8 एनीगदेसे स्‍य्‍हान्‍दोला लागिरी लतोःबा तिगै गे बाँकी थाथान्‍गो, तर गिकसेम गिकदा माया लबारी चा खाइमै थाख्‍लागो। तिग्‍दा भिसम ह्राङला खिम्‍जेमदा माया लबा म्‍हिसे चा ठिमरी मुबा जम्‍मान ताम पूरा लबा हिन्‍ना। \v 9 “ए स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी थाभ्रउ, एसे म्‍हि थासाइगो, एसे य्‍हो थालउ, एसे लोभ थालउ,” भिसी कुल्‍बा तामगदेदेन अर्गु कुल्‍बा जति तामगदे मुला थे जम्‍मान तामगदे चा “एसे ह्राङला खिम्‍जेमगदेदा ह्राङदा ह्रङ्नोन माया लउ” भिसी कुल्‍बा ताम न्‍हङरी स्‍याप्‍ला।\x * \xo 13:9 \xt प्रस्‍था २०:१३-१५, १७; व्‍यव ५:१७-१९; लेवी १९:१८\x* \v 10 माया लबा म्‍हिसे ह्राङला खिम्‍जेमदा न्‍होङ्ना आल। थेतबासेलमा माया लबा चा ठिम पूरा लबा हिन्‍ना। \p \v 11 चु जे आहिन, चु धुइ चा य्‍हाङ म्‍हेर्बाग्‍याम रेःतोःबा धुइ हिन्‍ना भिबा ताम एनीगदेदा थानोन मुला। तिग्‍दा भिसम ङाच्‍छा य्‍हाङसे विश्‍वास लबा धुइरी भन्‍दा झन दान्‍दे थार्बा याङ्बा धुइ तसी जिन्‍बा मुला। \v 12 म्‍हुन निसी य्‍हाल तबारीन छ्‌याइबा मुला। थेतबासेलमा य्‍हाङसे धोपधोपरी लबा जम्‍मान आज्‍यबा गेगदे ख्‍लागे, ओच्‍छे य्‍हालला सेना दोसी चिइ। \v 13 ओच्‍छे य्‍हालरी भ्रबा म्‍हि दोसी सोजो तसी गे लइ। म्‍हुनङ ह्रङ् लसी मोजमजा लबा, ङ्‌य्‍होइसी भ्रबा, ब्रेल्‍सी भ्रबा, छाडा तसी भ्रबा, छेबा बङ्बा लबा, ओच्‍छे डाह लबा गेगदे य्‍हाङसे ख्‍लागे। \v 14 तर प्रभु येशू ख्रीष्‍ट ह्रङ्‌बान दोसी भ्रउ, ओच्‍छे पापी बानीबेहोर अन्‍छार ल्‍हुइला लागिरी जे लइ म्‍हन्‍बा थे लसी थाभ्रउ। \c 14 \s1 स्‍य्‍हान्‍दोदा दोष थालउ \p \v 1 विश्‍वासरी कमजोर मुबागदेदा ह्राङलान ज्‍योज्‍यो आले नाना आङा म्‍हन्‍गो। तर थेनीगदेसे म्‍हन्‍बा तामगदेला बिरोध लबाला लागिरी आहिन।\x * \xo 14:1 \xt कल २:१६\x* \v 2 कोइ कोइसे चा जम्‍मान स्‍हे चबारी तमुला भिसी विश्‍वास लमुला, तर विश्‍वासरी कमजोर मुबा म्‍हिगदेसे चा ढापढुप जे चमुला। \v 3 एनी जम्‍मान स्‍हे चबागदेसे ढापढुप जे चबागदेदा जजा थाम्‍हन्‍गो। थेह्रङ् लसीन एनी आचबागदेसेनोन चबागदेदा दोष थालउ। तिग्‍दा भिसम चबा म्‍हिगदेदाएनोन परमेश्‍वरसे ह्राङला कोलागदे म्‍हन्‍बा मुला। \v 4 स्‍य्‍हान्‍दोला नोकरदा दोष लबा ए खाल हिन्‍ना? थेला ह्राङलान मालिकसे गा नोकरसे ज्‍यबा गे लबा हिन्‍ना कि आज्‍यबा गे लबा हिन्‍ना भिसी निसाफ लला। प्रभुसेन ह्राङला म्‍हिगदेदा जम्‍मान गेरी ज्‍यबा तना लला। तिग्‍दा भिसम थेदा ह्रो लबा शक्ति प्रभुदेन छ्‌याम मुला। \p \v 5 कोइ कोइ म्‍हिसे अर्गु धिन भन्‍दा चु धिन ज्‍यबादेन मुल हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍मुला। तर कोइ कोइसे चा जम्‍मान धिन ओस्‍पन हिन्‍ना। जम्‍मान म्‍हिगदेसे ह्राङ ह्राङला सेमरी विश्‍वास लबा अन्‍छार ढुक्‍क ततोःला।\f † \fr 14:5 \ft चु पदरी पावलसे यहूदी धर्मला ठिम अन्‍छार ज्‍यबा धिन भिसी पाङ्बा मुला।\f* \v 6 खजिबै धिन‍दा ज्‍यबादेन मुल धिन हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍बा म्‍हिसे परमेश्‍वरदा मान लबाला लागिरी म्‍हन्‍बा हिन्‍ना। स्‍या चबा म्‍हिगदेसे चबा धुइरी परमेश्‍वरदा मान लमुला। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद पिन्‍मुला। ओच्‍छे स्‍या आचबा म्‍हिगदेसेनोन आचबा धुइरी परमेश्‍वरदा मान लमुला। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद पिन्‍मुला। \v 7 तिग्‍दा भिसम य्‍हाङ खालैनोन ह्राङलान लागिरी सोएनोन आसो ओच्‍छे सिएनोन आसि। \v 8 य्‍हाङ सोसै प्रभुला लागिरीन सोला ओच्‍छे सिसैनोन प्रभुला लागिरीन सिला। थेतबासेलमा य्‍हाङ सिसै सोसै प्रभुलान हिन्‍ना। \v 9 थेतबासेलमा ख्रीष्‍ट सिजी ओच्‍छे सिबाग्‍याम सोसी सिबादेन सोबागदे जम्‍मालान प्रभु दोजी \p \v 10 थेह्रङ् भिसम, तिग्‍दा एनीगदेसे ह्राङला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदेदा दोष लबा? ओच्‍छे तिग्‍दा थेनीगदेदा जजा म्‍हन्‍बा? तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे निसाफ लबा धुइरी य्‍हाङ जम्‍मान थेला ङाच्‍छापट्टि राप्‍तोःला।\x * \xo 14:10 \xt २ कोर ५:१०\x* \v 11 तिग्‍दा भिसम बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “‘च्‍यागो, ङाइ घ्रान फासी पाङ्ला, \q1 जम्‍मासेन ङादा फ्‍या लला, \q1 ओच्‍छे जम्‍मासेन ङादा परमेश्‍वर भिसी \q1 जयजयकार लला’ \q2 भिसी प्रभुसे सुङ्बा मुला।”\x * \xo 14:11 \xt यशै ४५:२३\x* \m \v 12 थेतबासेलमा य्‍हाङ जम्‍मासेन परमेश्‍वरदा ह्राङ ह्राङला हिसाब उन्‍तोःला। \s1 स्‍य्‍हान्‍दोदा फसब थालउ \p \v 13 थेतबासेलमा य्‍हाङसे गिकसेम गिकदा दोष आलइ। बरु दाहेन्‍से ह्राङला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदेदा न्‍होङ्ना लबा गे खाइमै आलबारी पक्‍का लइ। \v 14 प्रभु येशूदा विश्‍वास लबासे लमा चु ताम ङादा था मुला, खजिबै चबा स्‍हे ह्राङनोन चीबु आत। तर खालै म्‍हिसे खजिबै चबा स्‍हे चीबु हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍जी भिसम थेला लागिरी थे चबा स्‍हे चीबुन तला। \v 15 एसे चबा स्‍हेसे लमा एला आलेला विश्‍वासदा ज्‍यबा आतनी भिसम एसे ह्राङला आलेदा माया लबा आरे। ख्रीष्‍टसे ह्राङला ज्‍याननोन पिन्‍सी सोना लबा एला आले एसे चबा स्‍हेसे लमा नाश थातगै। \v 16 थेतबासेलमा एदा ज्‍यबा छोर्बा तामदा आज्‍यबा भिसी स्‍य्‍हान्‍दोसे बिरोध थालगै। \v 17 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला य्‍हुल्‍सा चा चबा थुङ्बा ताम आहिन। तर चु चा परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबाला बारेरी, शान्‍ति पिन्‍बाला बारेरी ओच्‍छे ताङ्‍बा तामला बारेरी हिन्‍ना। चु जम्‍मान परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम खबा हिन्‍ना। \v 18 चुह्रङ् लसी ख्रीष्‍टदा तेन्‍बा म्‍हिसे परमेश्‍वरदा ताङ्ना लला, ओच्‍छे म्‍हिगदेसेनोन थेदा ज्‍यबा म्‍हि भिसी पाङ्ला। \p \v 19 थेतबासेलमा य्‍हाङसे सदन ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी शान्‍ति पिन्‍बा तामदेन गिकसेम गिकदा विश्‍वासरी कोङ्‌ना लबा गे जे लइ। \v 20 एसे चबा स्‍हेला लागिरीन परमेश्‍वरला गेदा न्‍होङ्ना थालउ। पाङ्‌नोन तोःमा जम्‍मान चबा स्‍हे चोखो मुला, तर ह्राङसे चबा स्‍हेग्‍याम स्‍य्‍हान्‍दोदा न्‍होङ्ना लबा चा ज्‍यबा आहिन। \v 21 स्‍या चमा, ङ्‌य्‍होइबा स्‍हे थुङ्मा एला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङाला विश्‍वास न्‍होङ्ला भिसम एसे आचबादेन आथुङ्बान ज्‍यबा तला। \p \v 22 एसे जुन विश्‍वास लबा मुला थे विश्‍वासदा एदेन परमेश्‍वर न्‍हङरी थान्‍गो। जुन म्‍हिसे चु ताम ठीक हिन्‍ना भिसी ह्राङला सेमरी तिगै आज्‍यबा आम्‍हन्‍ना पक्‍का लला थे म्‍हि ताङ्ला। \v 23 तर खालै म्‍हिसे तिगै स्‍हे शङ्का लसी चजी भिसम थे म्‍हि परमेश्‍वरला ङाच्‍छा दोषी तला। तिग्‍दा भिसम विश्‍वास अन्‍छार आलबा जुन ताम तसैनोन पाप हिन्‍ना। \c 15 \s1 स्‍य्‍हान्‍दोदा ह्रो लउ \p \v 1 य्‍हाङ विश्‍वासरी कोङ्बा मुबागदेसे विश्‍वासरी कमजोर मुबागदेदा ह्रो लतोःला। ओच्‍छे य्‍हाङसे ह्राङदा ज्‍यबा तबा गे जे आहिन, तर स्‍य्‍हान्‍दोदाएनोन वास्‍ता लतोःला। \v 2 य्‍हाङ जम्‍मासेन ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबागदेदा ज्‍यबा तगै, ओच्‍छे थेनीगदे विश्‍वासरी कोङ्बा तगै भिसी य्‍हाङसे थेनीगदेदा वास्‍ता लतोःला। \v 3 तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍टसेनोन ह्राङदा ज्‍यबा तबा गे जे आलनी। परमेश्‍वरला बचनरीनोन “ह्राङदा हेला लबागदेसे ङादाएनोन हेला लबा मुला” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 15:3 \xt भजन ६९:९\x* \v 4 तिग्‍दा भिसम बचनरी भ्रिबा जम्‍मान तामगदे य्‍हाङदा लोप्‍बाला लागिरी भ्रिबा मुबा, चु बचनग्‍यामसेन य्‍हाङसे लबा आश याङ्बाला लागिरी जस्‍तोन दुख तसैनोन नाबारी आँट याङ्ला। \p \v 5 दुख नाखम्‍बा शक्तिदेन आँट पिन्‍बा परमेश्‍वरसेन एनीगदेदा ख्रीष्‍ट येशू ह्रङ्‌बान दोसी भ्रबारीदेन ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी ढिक्‍सी चिखम्‍बा सेम पिन्‍गै। \v 6 ओच्‍छे एनीगदे जम्‍मान ढिक्‍सी सुङ गिक तसी य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टला आबा परमेश्‍वरला जयजयकार लबारी खम्‍गै। \s1 अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला लागिरी थार्बा पिन्‍बा समाचार \p \v 7 थेतबासेलमा ख्रीष्‍टसे एनीगदेदा माया लबा ह्रङ् लसी परमेश्‍वरदा मान लबारी एनीगदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी गिकसेम गिकदा मान लउ। \v 8 एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, येशू ख्रीष्‍टसे लबा गेसे परमेश्‍वर विश्‍वास लखम्‍बा परमेश्‍वर हिन्‍ना भिसी यहूदीगदेदा उन्‍बारी हिन्‍ना। ओच्‍छे येशू ख्रीष्‍टसे य्‍हाङला आखे म्‍हेमेदेन छ्‌याम लबा कबुल पूरा लजी। \v 9 थेह्रङ् लसीन अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरसे लबा दयाला लागिरी परमेश्‍वरला जयजयकार लगै भिसीएनोन येशू ख्रीष्‍टसे चु गे लबा हिन्‍ना। बचनरीनोन चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुबा, \q1 “थेतबासेलमा ङाइ अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला गुङरी ह्राङला जयजयकार लला, \q1 ओच्‍छे ह्राङलान जयजयकार तबा व्‍हाइ गोला।”\x * \xo 15:9 \xt २ शमू २२:५०; भजन १८:४९\x* \m \v 10 दोःसी चुह्रङ् भिसीनोन भ्रिबा मुला, \q1 “अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे, \q2 परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदेन छ्‌याम ताङ्‍गो।”\x * \xo 15:10 \xt व्‍यव ३२:४३\x* \m \v 11 दोःसीनोन चुह्रङ् भिसीनोन भ्रिबा मुला \q1 “अर्गु य्‍हुलला जम्‍मान म्‍हिगदे, \q2 प्रभुलान जयजयकार लउ, \q1 ओच्‍छे जम्‍मान म्‍हिगदेसे \q2 प्रभुला जयजयकार लगै।”\x * \xo 15:11 \xt भजन ११७:१\x* \m \v 12 दोःसी यशैया अगमवक्तासेनोन चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला, \q1 “यिशैला\f † \fr 15:12 \ft “यिशै” चा दाऊद ग्‍लेला आबा हिन्‍ना।\f* वंशग्‍याम म्‍हि गिक फेप्‍खला, \q1 थेसे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेथोरी शासन लला, \q1 ओच्‍छे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसेनोन \q1 थेथोरी आश लला।”\x * \xo 15:12 \xt यशै ११:१०\x* \p \v 13 आश तना लबा परमेश्‍वरदा विश्‍वास लबासे लमा थेसेन शान्‍ति पिन्‍सी एनीगदेदा पूरान ताङ्ना लगै। थेह्रङ् लसम एनीगदेसे लबा आश परमेश्‍वरला आत्‍माला शक्तिग्‍याम ल्‍हेबान निला। \s1 अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला लागिरी पावलसे लबा गे \p \v 14 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदे ल्‍हानान ज्‍यबा मुला, ओच्‍छे एनीगदेला जम्‍मान ज्ञान बुद्धिसे गिकसेम गिकदा लोप्‍बारी खम्‍मुला भिबा ताम ङादा था मुला। \v 15 तसैनोन परमेश्‍वरसे ङादा दयामाया लबासे लमा एनीगदेदा ढन्‍ना लबाला लागिरी ङाइ चु तामगदे भ्रिबारी आँट लबा मुला। \v 16 परमेश्‍वरसे दयामाया लसी ङादा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला गुङरी गे लबाला लागिरी ख्रीष्‍ट येशूला मुल चेला स्‍होजी। ओच्‍छे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदे परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम चोखो तसी परमेश्‍वरदा सेम निबा भेटी दोगै भिसी ङाइ परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हि ह्रङ्‌बा दोसी थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लजी। \p \v 17 थेतबासेलमा ख्रीष्‍ट येशूसे ङाग्‍याम परमेश्‍वरला लागिरी ङाइ लतोःबा गे लम्‍याङ्मा ङा ल्‍हानान ताङ्‍बा मुला। \v 18 ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हि स्‍होबारी ख्रीष्‍टसे ङाग्‍याम लबा तामदेन गेला बारेरी जे ङाइ पाङ्‌बारी भङ लला। \v 19 ङाइ परमेश्‍वरला आत्‍माला शक्तिग्‍याम उदेकला चिनुगदेदेन उदेकला गेगदे लजी। थेह्रङ् लसीन ङाइ यरूशलेमहेन्‍से इल्‍लुरिकन भिबा य्‍हुल्‍साधोनान ख्रीष्‍टला थार्बा पिन्‍बा समाचार पूरान थेःना लजी। \v 20 स्‍य्‍हान्‍दोसे थान्‍बा जगथोरी दिम स्‍होबा म्‍हिसे ह्रङ् लसी स्‍य्‍हान्‍दोसे थेःना लबा ग्‍लारी थेःना लबा ङाला सेम आरे। थेतबासेलमा ख्रीष्‍टला मिन आथेःबादेन खालैसेन थेःना आलबा ग्‍लारी जे थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबा ङादा सेम मुला। \v 21 बचनरीनोन चुह्रङ् लसीन भ्रिबा मुला, \q1 “थेला बारेरी जुन म्‍हिदा खाइमै पाङ्बा आरे, \q1 थेनीगदेसे थेदा म्राङ्ला। \q1 ओच्‍छे थेला बारेरी जुन म्‍हिसे खाइमै थेःबा आरे \q1 थेनीगदेसे परमेश्‍वरदा ङोसेला”\x * \xo 15:21 \xt यशै ५२:१५\x* \s1 पावल रोमरी निइ म्‍हन्‍बा \p \v 22 थेतबासेलमान ङाइ चु ग्‍लागदेरी ख्रीष्‍टला समाचार थेःना लसी भ्रबासे लमा ङा ल्‍हानान रेम एनीगदे मुबा ग्‍लारी खबारी म्‍हाइसैनोन खबारी आखम्‍नी। \v 23 तर दाहेन्‍से चु ग्‍लारीक्‍यार ङाइ थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लसी जिन्‍बा मुला। ल्‍हानान दिङहेन्‍से एनीगदेदेन छ्‌याम ह्रुप तबा सेम मुबासे लमा, \v 24 ङा स्‍पेन भिबा य्‍हुल्‍सारी निबा धुइरी एनीगदेदेन छ्‌याम चिसी तिगै धिनधोना संगती लबा सेम मुला। ओच्‍छे एनीगदेदेन छ्‌याम तिगै धिनधोना चिमाहेन्‍से ङा थेग्‍याम स्‍पेनरी निबा धुइरी एनीगदेसे ङादा ह्रो लला भिसी ङाइ म्‍हन्‍बा मुला। \v 25 तर दान्‍दे चा ङा परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदा ह्रो लबारी यरूशलेम शहररी निबान मुला। \v 26 तिग्‍दा भिसम माकेडोनियादेन अखैया भिबा ग्‍लारी मुबा परमेश्‍वरला म्‍हिगदेसे ताङ्सी यरूशलेम शहररी मुबा परमेश्‍वरला म्‍हिगदे न्‍हङला प्राङबोगदेदा टाङगा पुइखबा मुला। \v 27 चु टाङगा पिन्‍बारी थेनीगदेदा ल्‍हानान सेम मुबा। तर थेनीगदेसे यहूदीगदेदा पिन्‍बा टाङगा चा थेनीगदेसे फातोःबा छे ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेसे याङ्बा स्‍वर्गला मोलम यहूदीगदेग्‍यामसे याङ्बा हिन्‍ना। \v 28 थेतबासेलमा चु टाङगा ह्रुप्‍सी थेनीगदेदा भोर्सी पिन्‍माहेन्‍से एनीगदे मुबा ग्‍लारी खसी ङा स्‍पेनरी निला। \v 29 ओच्‍छे ङा एनीगदे मुबा ग्‍लारी खमा येशू ख्रीष्‍टसे पिन्‍बा मोलमगदेएनोन भसी खला। \p \v 30 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टदेन परमेश्‍वरला आत्‍मासे पिन्‍बा मायाग्‍याम ङाला लागिरी ङादेन छ्‌यामनोन परमेश्‍वरदेन छ्‌याम प्रार्थना लसी पिन्‍गो भिबा ङाला बिन्‍ती मुला। \v 31 ख्रीष्‍टदा विश्‍वास आलबा यहूदिया अञ्‍चलरी मुबा म्‍हिगदेग्‍याम जोगब तबारी खम्‍गै भिसी ङाला लागिरी परमेश्‍वरदेन छ्‌याम प्रार्थना लसी पिन्‍गो। ओच्‍छे यरूशलेमरी मुबा परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदाएनोन ङाइ ह्रुप्‍सी भबा टाङगा सेम निगै भिसीएनोन प्रार्थना लसी पिन्‍गो। \v 32 थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरला सेम मुसम ङा एनीगदे मुबा ग्‍लारी ताङ्सी ताङ्सी खला। ओच्‍छे ङा एनीगदेदेन छ्‌यामनोन चिसी ब्‍लप्‍बा न्‍हला। \v 33 शान्‍ति पिन्‍बा परमेश्‍वर एनीगदे जम्‍मानदेन छ्‌याम तगै। आमेन। \c 16 \s1 फ्‍याफुल्‍ला \p \v 1 दाहेन्‍से ङाइ मण्‍डलीदा ह्रो लबा य्‍हाङला आङा फिबी गाते ज्‍यबा मुला भिसी एनीगदेदा ङोसेना लला। थे किंक्रिया भिबा ग्‍लाला मण्‍डलीरी ह्रो लबा म्‍हि हिन्‍ना। \v 2 थेसे ल्‍हानान म्‍हिगदेदा ह्रो लबा मुला ओच्‍छे ङादाएनोन ल्‍हानान ह्रो लबा मुला। थेतबासेलमा परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदा मान लबा ह्रङ् लसी थेदाएनोन मान लउ। ओच्‍छे एनीगदेसे थेदा तिग तोःबा थे स्‍हेरी खम्‍तेधोना ह्रो लउ। \p \v 3 ङादेन छ्‌यामनोन ख्रीष्‍ट येशूला गे लबा प्रिस्‍कादेन\f † \fr 16:3 \ft ग्रीक बाइबलरी चु पददेन १ कोरिन्‍थी १६:१९ पदरी जे प्रिस्‍का भिसी भ्रिबा मुला। अर्गु जम्‍मान ग्‍लारी प्रिस्‍किला भिसी भ्रिबा मुला। प्रिस्‍का भिबादेन प्रिस्‍किला भिबा म्‍हि गिकनोन हिन्‍ना।\f* थेला ह्रेम्‍बो अकिलासदा फ्‍याफुल्‍ला। \v 4 थेनीगदेसे ङादा जोगब लबाला लागिरी ह्राङला ज्‍याननोन पिन्‍बारी तयार तजी। ङाइ थेनीगदेदा खाइमै म्‍लेःबारी आखम, ङाइ जे आहिन, अर्गु य्‍हुलला जम्‍मान मण्‍डलीगदेसेएनोन थेनीगदेदा म्‍लेःबारी आखम। \v 5 थेनीगदेला दिमरी मुबा मण्‍डलीदाएनोन फ्‍याफुल्‍ला। \pi1 ओच्‍छे एशिया अञ्‍चलरी जम्‍मान भन्‍दा ङाच्‍छा ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा ङाला सेम निबा ह्रो इपेनितसदा फ्‍याफुल्‍ला। \v 6 एनीगदेला लागिरी ल्‍हानान गे लसी पिन्‍बा मरियमदाएनोन फ्‍याफुल्‍बा मुला भिसी पाङ्सी पिन्‍गो। \v 7 ङादेन छ्‌यामनोन झ्‍याल्‍खानरी मुबा ङाला यहूदी ह्रोदेन एन्‍ड्रोनिकस ओच्‍छे युनियस आङादा फ्‍याफुल्‍बा मुला भिसी पाङ्सी पिन्‍गो। चेलागदे न्‍हङरी थेनीगदेएनोन जम्‍मासेन ङोसेबा मुल चेलागदे हिन्‍ना। ङाइ भन्‍दा ङाच्‍छा थेनीगदेसे ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा मुबा। \p \v 8 ओच्‍छे प्रभुरी ङाला सेम निबा ह्रो एम्‍प्‍लीआतसदाएनोन ङाइ फ्‍याफुल्‍बा मुला भिसी पाङ्सी पिन्‍गो। \v 9 य्‍हाङदेन छ्‌यामनोन ख्रीष्‍टला लागिरी गे लबा उर्बानसदेन ङाला सेम निबा ह्रो स्‍ताखुसदाएनोन फ्‍याफुल्‍बा मुला भिसी पाङ्सी पिन्‍गो। \v 10 अपेल्‍लेसदाएनोन फ्‍याफुल्‍ला। थेसे सेमहेन्‍से ख्रीष्‍टदा लबा विश्‍वासला ताम उन्‍बा मुला। थेह्रङ् लसीन अरिस्‍तोबुलसला दिमरी मुबागदे जम्‍मादान फ्‍याफुल्‍ला। \v 11 ङाला यहूदी आले हेरोदियनदेन प्रभुदा विश्‍वास लबा नर्किससला दिमरी मुबागदे जम्‍मादान फ्‍याफुल्‍ला। \p \v 12 प्रभुला ल्‍हानान गे लबा त्रुफेना आङादेन त्रुफोसादा ओच्‍छे प्रभुला लागिरी ल्‍हानान गे लबा ङाला सेम निबा आङा परसीसदा फ्‍याफुल्‍ला। \v 13 प्रभुसे धम्‍बा रूफसदेन थेला आमादा ङाइ फ्‍याफुल्‍बा मुला भिसी पाङ्सी पिन्‍गो। थेला आमासे ङादाएनोन ह्राङलान झादा ह्रङ् लसी माया लमुला। \v 14 ओच्‍छे असिंक्रितस, फ्‍लेगन, हर्मेस, पत्रोबासदेन हर्मास ओच्‍छे थेनीगदेदेन छ्‌याम मुबा जम्‍मान ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदेदाएनोन फ्‍याफुल्‍ला। \v 15 थेह्रङ् लसीन फिलोलोगस, युलिया आङा, नेरियसदेन थेला आङा, ओलिम्‍पास ओच्‍छे थेनीगदेदेन छ्‌याम मुबा परमेश्‍वरला म्‍हिगदे जम्‍मादान फ्‍याफुल्‍ला। \v 16 एनीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी गिकसेम गिकदा सेमहेन्‍सेन माया लसी फ्‍याफुल्‍गो। ङन्‍से सेमहेन्‍सेन माया लसी फ्‍याफुल्‍बा मुला भिसी जम्‍मान मण्‍डलीगदेसे पाङ्बा मुला। \p \v 17 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेदा लोप्‍बा तामदा बिरोध लबादेन ह्राङसे ह्राङदान विश्‍वासी भिसी एनीगदेला विश्‍वासदा न्‍होङ्ना लबारी म्‍हाइबा म्‍हिगदे म्राङ्सी होशियार तसी चिउ। थेह्रङ्बा म्‍हिगदेला संगतनोन थालउ भिबा ङाला बिन्‍ती मुला। \v 18 तिग्‍दा भिसम थेह्रङ्बा म्‍हिगदेसे य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टला लागिरी आहिन, तर ह्राङला फो न्‍हबाला लागिरी जे गे लमुला। ओच्‍छे ज्‍यबा ज्‍यबा ताम लसी सोजो म्‍हिगदेदा धोका पिन्‍मुला। \v 19 एनीगदे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार भ्रमुला भिबा ताम जम्‍मादान था मुला। चु म्राङ्सी ङाएनोन ल्‍हानान ताङ्‍बा मुला। थेह्रङ् लसीन ज्‍यबा ज्‍यबा तामला बारेरी एनीगदेसे बुद्धि याङ्‌गै तर आज्‍यबा तामला बारेरी तिगै था आतगै भिसी ङाइ म्‍हन्‍बा मुला। \v 20 शान्‍ति पिन्‍बा परमेश्‍वरसे शैतानदा योनान एनीगदेला काङ धिरी थान्‍ना। य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टला दयामाया एनीगदेदेन छ्‌याम तगै। \p \v 21 ङादेन छ्‌याम गे लबा तिमोथीसे एनीगदेदा फ्‍याफुल्‍ला भिसी पाङ्बा मुला। थेह्रङ् लसीन ङाला यहूदी आले लुकियस, यासोनदेन सोसिपात्रोससेनोन एनीगदेदा फ्‍याफुल्‍बा मुला। \v 22 पावलला लागिरी चु चिठी भ्रिसी पिन्‍बा प्रभुरी ह्राङनीला आले ङा तर्तियससेनोन जम्‍मादान फ्‍याफुल्‍ला। \v 23 ङा चिबा दिमला धनी गायसदेन थेला दिमरी मुबा मण्‍डलीगदेसेनोन फ्‍याफुल्‍ला भिसी पाङ्बा मुला। ओच्‍छे चु शहरला कोष अध्‍यक्ष इरास्‍तसदेन आले क्‍वार्टससेनोन एनीगदेदा फ्‍याफुल्‍बा मुला। \v 24 य्‍हाङला प्रभु येशू ख्रीष्‍टला दयामाया एनीगदेदेन छ्‌याम तगै। आमेन।\f † \fr 16:24 \ft चु पदला ताम ल्‍हाना ह्रङ्‌बा ग्रीक बाइबलरी भ्रिबा आरे।\f* \p \v 25 य्‍हाङ जम्‍मासेन परमेश्‍वरदा मान लइ। थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍टला बारेला ताम दङबोहेन्‍सेन छुम्‍सी थान्‍बा मुबा। तर दान्‍दे एनीगदेसे चु ताम था याङ्बा मुला। चु ताम ङाइ थेःना लबा येशू ख्रीष्‍टला बारेरी पाङ्बा तामग्‍यामसे एनीगदेसे था याङ्बा मुला। \v 26 थेतबासेलमा दान्‍दे चु जम्‍मान तामगदे अगमवक्तासे भ्रिबा तामगदेग्‍याम था याङ्ना लमुला। ओच्‍छे जम्‍मासेन विश्‍वास लसी परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍गै भिसी खाइमै म्‍हासी आनिबा परमेश्‍वरसे कुल्‍बा तामग्‍याम जम्‍मान य्‍हुलला म्‍हिगदेसे चु जम्‍मान ताम थेःबा मुला। \v 27 ओच्‍छे जम्‍मान ताम था याङ्बा परमेश्‍वर गिक जेला येशू ख्रीष्‍टग्‍याम सदन मानदेन जयजयकार तगै। आमेन।