\id JHN \h यूहन्‍ना \toc1 यूहन्‍ना \toc2 यूहन्‍ना \toc3 यूह \mt1 यूहन्‍नासे भ्रिबा थार्बा पिन्‍बा समाचार \imt1 चु किताबला बारेरी पाङ्‌तोःमा \ib \ili \bd भ्रिबा म्‍हि:\bd* येशूला मुल चेला यूहन्‍नासे भ्रिबा मुबा। चु यूहन्‍ना येशूसे माया लबा चेला हिन्‍ना (यूहन्‍ना २१:७)। थे जब्‍दियाला झा ओच्‍छे याकूबला आले हिन्‍ना (मत्ती ४:२१)। \ib \ili \bd भ्रिबा ग्‍ला:\bd* एफिसस शहररी भ्रिबा मुबा। \ib \ili \bd भ्रिबा साल:\bd* ओस्‍पन ईश्‍‍वी संवत् ८०-९५ (विक्रम संवत् १३७-१५२) सालला गुङरी भ्रिबा मुबा। चु जम्‍मान भन्‍दा लिच्‍छा भ्रिबा थार्बा पिन्‍बा समाचार हिन्‍ना। \ib \ili \bd खाल्‍दा भ्रिबा:\bd* यहूदी धर्म तेन्‍बा अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेदा येशू ख्रीष्‍टनोन परमेश्‍वर हिन्‍ना भिसी उन्‍बाला लागिरी भ्रिबा मुबा। \ib \ip चु थार्बा पिन्‍बा समाचाररी येशू जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा बचन हिन्‍ना। ओच्‍छे थे बचन म्‍हि दोसी जम्‍बुलिङरी मुबा म्‍हिगदेला गुङरी धन्‍छ्‌याजी भिसी भ्रिबा मुला। येशू परमेश्‍वरला झादेन कबुल लबा थार्बा पिन्‍बा ग्‍ले हिन्‍ना भिसी चु थार्बा पिन्‍बा समाचार पढब लबागदेसे येशूदा विश्‍वास लगै ओच्‍छे थेनीगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्‌गै भिसी भ्रिबा हिन्‍ना (यूहन्‍ना २०:३१)। \ip चु किताबरी बचनदेन येशू गिकनोन हिन्‍ना भिसी भ्रिबा मुला। चु थार्बा पिन्‍बा समाचारला ङाच्‍छाला भोरी येशूसे लबा उदेकला गेगदेला बारेरी पाङ्बा मुला। ओच्‍छे येशून परमेश्‍वरला झादेन कबुल लबा थार्बा पिन्‍बा ग्‍ले हिन्‍ना भिसी पाङ्बा मुला। ङाच्‍छाला भोरी प्रभुसे लबा उदेकला गेगदेग्‍याम तिग उन्‍बा मुला भिबा ताम येशूसे सुङ्बा बचनग्‍यामनोन ज्‍यना लसी घोबारी खम्‍ला। चु भोरी चा म्‍हिगदेसे खाह्रङ् लसी येशूदा विश्‍वास लसी चेला दोजी ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दोसे थेदा बिरोध लसी विश्‍वास आलनी भिबा तामला बारेरी पाङ्बा मुला। जमाहेन्‍से १३ अध्‍यायहेन्‍से १७ अध्‍याय न्‍हङरी येशूसे ह्राङदा चुङ्‌बाकुनु म्‍हुनङ ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम संगती लबा तामदेन ह्राङ क्रुसरी सिबा भन्‍दा ङाच्‍छा ह्राङला चेलागदेदा होशियार तना लबान आँट पिन्‍बा तामगदेला बारेरी भ्रिबा मुला। लिच्‍छाला अध्‍यायगदेरी चा येशूदा चुङ्बा तामला बारेरीदेन येशूला सेम च्‍याबा तामला बारेरी भ्रिबा मुला। थेह्रङ् लसीन येशू क्रुसरी सिबा तामला बारेरीदेन सिबाग्‍याम सोबा तामला बारेरी ओच्‍छे येशू ह्राङला चेलागदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा तामला बारेरीनोन भ्रिबा मुला। \ip यूहन्‍नासे जुकजुकधोनाला जुनी चा ख्रीष्‍टग्‍याम याङ्मुला ओच्‍छे येशूदा परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी भोर्बा ग्‍यामदेन सत्‍य ओच्‍छे जुनी हिन्‍ना भिसी विश्‍वास लसी थे मुबा ग्‍लारी खबागदेसे जे याङ्ला भिसी लोप्‍बा मुला। चु थार्बा पिन्‍बा समाचाररी उदेकला ताम तिग मुला भिसम म्‍हिगदेदा आत्‍माला ताम घोना लबाला लागिरी क्‍युइदेन गेङ ओच्‍छे य्‍हाल, गोठालोदेन ग्‍यु, थेह्रङ् लसीन अङगुरला दोङदेन रोगदे ह्रङ्‌बा जम्‍मासेन घोबारी खम्‍बा उखानगदेग्‍याम सुङ्बा मुला। \iot मुल तामगदे \io1 बचन म्‍हि दोसी न्‍हबा १:१-१८ \io1 बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा यूहन्‍नादेन येशूला चेलागदे १:१९-५१ \io1 येशूसे म्‍हिगदेला गुङरी लबा गे २:१–१२:५० \io1 येशू सिबा भन्‍दा ङाच्‍छा ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम लबा तामगदे १३:१–१७:२६ \io1 येशूदा क्रुसरी टाँगब लबा १८:१–१९:४२ \io1 येशू सिबाग्‍याम सोसी ह्राङला चेलागदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा २०:१–२१:२५ \mt1 यूहन्‍नासे भ्रिबा थार्बा पिन्‍बा समाचार \c 1 \s1 बचन म्‍हि दोसी न्‍हबा \p \v 1 जम्‍बुलिङ स्‍होबा भन्‍दा ङाच्‍छान बचन भिबा मुबा, थे बचन परमेश्‍वरदेन छ्‌याम मुबा, ओच्‍छे बचननोन परमेश्‍वर मुबा। \v 2 जम्‍बुलिङ स्‍होबा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन थे परमेश्‍वरदेन छ्‌याम मुबा। \p \v 3 परमेश्‍वरसे जम्‍मान स्‍हे थेनोन बचनग्‍याम स्‍होजी। परमेश्‍वरसे स्‍होबा स्‍हेगदे न्‍हङ‍री बचनग्‍याम आस्‍होबा स्‍हे तिगैनोन आरे। \v 4 बचनसे स्‍होबा जम्‍मान स्‍हेगदेसे थेनोन बचनग्‍याम जुनी याङ्जी। थेनोन जुनी जम्‍मान म्‍हिगदेला य्‍हाल हिन्‍ना। \v 5 थे य्‍हाल धोपधोपरी य्‍हाल य्‍हाल तला, ओच्‍छे धोपसे थे य्‍हालदा खाइमै साइबारी आखम। \p \v 6 परमेश्‍वरसे म्‍हि गिक पुइखबा मुबा, थेला मिन यूहन्‍ना मुबा।\x * \xo 1:6 \xt मत्ती ३:१; मर्कू १:४; लूका ३:१-२\x* \v 7 थेग्‍यामसेन जम्‍मान म्‍हिगदेसे थे य्‍हालदा विश्‍वास लगै भिसी परमेश्‍वरसे थेदा थे य्‍हालला बारेरी पाङ्‌बाला लागिरी पुइखबा मुबा। \v 8 थे चा थे य्‍हाल आहिन्‍बा मुबा। तर थे य्‍हालला बारेरी म्‍हिगदेदा घोना लबारी थे खबा मुबा। \p \v 9 जम्‍मान म्‍हिगदेदा ज्ञान बुद्धि पिन्‍बा सत्‍य य्‍हाल चा जम्‍बुलिङरी फेप्‍खबान मुबा। \v 10 थे जम्‍बुलिङरी मुबा, जम्‍बुलिङ थेग्‍यामसेन स्‍होबा हिन्‍ना। तसैनोन जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे थेदा ङोआसेनी। \v 11 थे ह्राङलान म्‍हिगदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खजी। तर थेदा ह्राङलान म्‍हिगदेसे मान आलनी। \v 12 तर जुन म्‍हिसे थेदा मान लसी थेथोरी विश्‍वास लजी, थेनीगदेदा थेसे परमेश्‍वरला सन्‍तान दोबा हक पिन्‍जी। \v 13 थेनीगदे म्‍हिला सेमसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार खजिबै म्‍हिला ल्‍हुइग्‍याम न्‍हबा आहिन। थेनीगदे परमेश्‍वरसे स्‍होबा परमेश्‍वरलान कोलागदे हिन्‍ना। \p \v 14 चुनोन बचन म्‍हि दोसी न्‍हजी, ओच्‍छे दयामायादेन सत्‍यसे प्‍लिङ्‌सी थे य्‍हाङला गुङरी धन्‍छ्‌याजी। ङन्‍से थेला घ्रेन य्‍हालदेन शक्ति म्राङ्जी, थे य्‍हालदेन शक्ति परमेश्‍वरला गिकजेन झाला मुबा। \p \v 15 यूहन्‍नासे थेला बारेरी चुह्रङ् भिसी क्रिङ्बान पाङ्जी, “ङा भन्‍दा लिच्‍छा फेप्‍खबा चा ङा भन्‍दा घ्रेन म्‍हि हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम थे ङा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन मुबा। थे म्‍हिला बारेरी ङाइ ङाच्‍छान पाङ्बा मुबा।” \p \v 16 थे दयामायासे प्‍लिङ्बा मुला। थेतबासेलमा थेग्‍यामसेन य्‍हाङसे दयामायाथोरी दयामाया याङ्बा मुला। \v 17 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे य्‍हाङदा मोशाग्‍याम ठिम पिन्‍मुबा। तर येशू ख्रीष्‍टग्‍याम चा दयामायादेन सत्‍य ताम पिन्‍बा मुला। \v 18 परमेश्‍वरदा खालैसेन खाइमै म्राङ्बा आरे। तर परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम मुबा थेला गिकजेन झा परमेश्‍वरसेन य्‍हाङदा परमेश्‍वर आबा खाह्रङ्बा मुला भिसी उन्‍बा मुला। \s1 बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा यूहन्‍नासे पाङ्बा ताम \r मत्ती ३:१-१२; मर्कूस १:१-८; लूका ३:१-१८ \p \v 19 यरूशलेम शहरग्‍याम यहूदीगदेसे परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबागदेदेन लेवीगदेदा यूहन्‍ना मुबा ग्‍लारी थे खाल चीम? भिसी ङ्‌योइबारी पुइमा यूहन्‍नासे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी पाङ्मुबा। \v 20 थेसे थेनीगदेदा “ङा थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍नोन आहिन” भिसी सत्‍य ताम पाङ्जी। \p \v 21 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे यूहन्‍नादा “थेह्रङ् भिसम ए खाल हिन्‍ना? तिग ए एलिया हिन्‍ना” भिसी ङ्‌योइजी। \q1 तर यूहन्‍नासे “ङा आहिन” भिसी जोहाब पिन्‍जी। \q1 दोःसी थेनीगदेसे “तिग ए थेनोन अगमवक्ता हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइमा, \q1 यूहन्‍नासे “ङा थे अगमवक्ताएनोन आहिन” भिसी जोहाब पिन्‍जी।\f † \fr 1:21 \ft चु पदरी “थे अगमवक्ता” भिबा चा ठिमला किताबरी यहूदीगदेदा पुइखला भिसी पाङ्बा अगमवक्ताला बारेरी हिन्‍ना।\f*\x * \xo 1:21 \xt व्‍यव १८:१५, १८; मला ४:५\x* \p \v 22 जमाहेन्‍से दोःसीनोन थेनीगदेसे यूहन्‍नादा “ए खाल हिन्‍ना? ङन्‍दा पाङ्‍गो। ङन्‍दा चुरी पुइखबा म्‍हिगदेदा एला बारेरी पाङ्तोःबा मुला। थेतबासेलमा ए खाल हिन्‍ना? ङन्‍दा पाङ्‍गो” भिसी भिमा, \p \v 23 यूहन्‍नासे थेनीगदेदा “यशैया अगमवक्तासे पाङ्बा ह्रङ्नोन ‘परमप्रभु भ्रबाला लागिरी थेला ग्‍याम सोजो स्‍होउ’ भिसी तोङतोङबा ग्‍लारी क्रिङ्बा म्‍हि गिकला काइ ङानोन हिन्‍ना” भिसी पाङ्जी।\x * \xo 1:23 \xt यशै ४०:३\x* \p \v 24 थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइ फरिसीगदेसे \v 25 यूहन्‍नादा “ए थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍टएनोन आहिन, एलियाएनोन आहिन, ओच्‍छे थे अगमवक्ताएनोन आहिन भिसम तिग्‍दा बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 26 जमाहेन्‍से यूहन्‍नासे थेनीगदेदा “ङाइ क्‍युइसे बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा मुला, तर एनीगदेला गुङरी खालै गिक मुला थेदा एनीगदेसे ङोसेबा आरे। \v 27 ङा भन्‍दा लिच्‍छा फेप्‍खबा चा थेनोन हिन्‍ना। ङा थेला लखमला तुना ब्‍लबाधोनाला आरे” भिसी भिजी। \p \v 28 चु ताम यर्दन स्‍योङला क्‍याम्‍सङपट्टि बेथानिया भिबा नाम्‍सारी तबा मुबा, थेरीन यूहन्‍नासे म्‍हिगदेदा बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बान मुबा। \s1 परमेश्‍वरला झा \p \v 29 न्‍हङगरदङ येशू ह्राङ मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबान लबा म्राङ्सी यूहन्‍नासे चुह्रङ् भिजी, “च्‍यागो, जम्‍बुलिङरी मुबा जम्‍मान म्‍हिदा पापग्‍याम फेबा परमेश्‍वरसे पुइखबा ग्‍ले!\f † \fr 1:29 \ft “परमेश्‍वरसे पुइखबा ग्‍ले” भिसी भ्रिबा तामदा ग्रीक बाइबलरी परमेश्‍वरसे पुइखबा ग्‍यु बोगो भिसी भ्रिबा मुला। चु ताम १:३६ पदरीनोन मुला।\f* \v 30 थेला बारेरी ङाइ ङाच्‍छान पाङ्बा मुबा, ‘ङा भन्‍दा लिच्‍छा म्‍हि गिक फेप्‍खबान मुला, थे ङा भन्‍दा शक्तिशाली मुला। तिग्‍दा भिसम थे ङा न्‍हबा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन मुबा।’ \v 31 थे खाल हिन्‍ना भिबा ताम ङादा था आरेबा, तर इस्राएलीगदेसे थेदा ङोसेगै भिसीन ङाइ क्‍युइग्‍याम बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बान खबा हिन्‍ना।” \p \v 32 यूहन्‍नासे अझ ह्राङसे म्राङ्बा ताम चुह्रङ् भिसी पाङ्जी, “ङाइ परमेश्‍वरला आत्‍मा ढुकुर ह्रङ् लसी स्‍वर्गग्‍याम फेप्‍खसी थेथोरी धन्‍छ्‌याबा म्राङ्जी। \v 33 ङाइ अझ थेदा ङोसेबा आरेबा, तर क्‍युइग्‍याम बप्‍तिस्‍मा पिन्‍गो भिसी ङादा पुइखबासेन, ‘एसे जुन म्‍हिथोरी परमेश्‍वरला आत्‍मा फेप्‍खसी धन्‍छ्‌याबा म्राङ्ला, थेसेन परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम बप्‍तिस्‍मा पिन्‍ना’ भिसी सुङ्जी। \v 34 थेथोरी परमेश्‍वरला आत्‍मा फेप्‍खबा ङाइ म्राङ्बा मुला। थेतबासेलमा ङाइ पाङ्बा चु ताम सत्‍य हिन्‍ना, परमेश्‍वरला झा चा थेनोन हिन्‍ना।” \s1 येशूसे ङाच्‍छा धम्‍बा चेलागदे \p \v 35 दोःसी न्‍हङगरदङ यूहन्‍ना ह्राङला चेलागदे न्‍हङला न्‍हीदेन छ्‌याम राप्‍सी चिबा मुबा। \v 36 येशू फेप्‍बान लबा म्राङ्सी यूहन्‍नासे, “च्‍यागो, परमेश्‍वरसे पुइखबा ग्‍ले!” भिसी पाङ्जी। \v 37 चु ताम थेःसी यूहन्‍नाला चेला न्‍ही येशूला लिच्‍छा लिच्‍छा निजी। \p \v 38 येशूसे फ्‍लिक दोःसी स्‍हीमा, थेनीगदे लिच्‍छा लिच्‍छा खबान लबा म्राङ्सी येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे तिग म्‍हाइबा?” भिसी ङ्‌योइजी। जमाहेन्‍से थेनीगदेसे येशूदा “गुरु ह्राङ खानङ धन्‍छ्‌यामुला?” भिसी ङ्‌योइमा, \p \v 39 येशूसे थेनीगदेदा “ङादेन छ्‌याम खउ, एनीगदेसे म्राङ्ला” भिसी सुङ्जी। जमाहेन्‍से थेनीगदे येशूदेन छ्‌याम निजी, ओच्‍छे येशू धन्‍छ्‌याबा ग्‍ला म्राङ्जी। जमाकुनु ओस्‍पन ङ्‍यसेला चार बजब तसी जिन्‍बासे लमा थेनीगदे येशूदेन छ्‌याम चिजी। \p \v 40 यूहन्‍नासे पाङ्बा ताम थेःसी येशूदेन छ्‌याम निबा थे चेला न्‍ही न्‍हङला गिक चा सिमोन पत्रुसला आले अन्‍द्रियास मुबा। \v 41 थेसे ङाच्‍छा ह्राङला ज्‍योज्‍यो सिमोनदा स्‍याप्‍सी, “ङन्‍से मसीहदा स्‍याप्‍जी,” भिसी पाङ्जी। हिब्रू ग्‍योइरी “मसीह” भिबा चा “थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट” भिबा हिन्‍ना। \v 42 थेसे सिमोनदा येशू मुबा ग्‍लारी भजी। \pi1 येशूसे सिमोनदा स्‍हीसी, “ए योनाला झा सिमोन हिन्‍ना, एला मिन केफास हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। केफास भिबा चा ग्रीक ग्‍योइरी पत्रुस भिबा हिन्‍ना।\f † \fr 1:42 \ft “पत्रुस” भिबा चा युङबाला पहरा भिबा हिन्‍ना।\f* \s1 फिलिपदेन नथानेल \p \v 43 न्‍हङगरदङ येशू गालील अञ्‍चलरी नितोःजी भिसी फेप्‍मा फिलिपदा स्‍याप्‍जी। ओच्‍छे येशूसे थेदा “ङादेन छ्‌याम भ्रउ” भिसी सुङ्जी। \v 44 फिलिपएनोन पत्रुसदेन अन्‍द्रियासलान शहर बेथसेदाला मुबा। \v 45 जमाहेन्‍से फिलिप नथानेलदा ह्रुप तबारी निजी। ओच्‍छे नथानेलदा चुह्रङ् भिसी पाङ्जी, “मोशासे भ्रिबा ठिमदेन अगमवक्तागदेसे जुन म्‍हिला बारेरी पाङ्बा मुबा, ङन्‍से थे म्‍हिदा स्‍याप्‍बा मुला। थे योसेफला झा नासरतला येशू हिन्‍ना।” \p \v 46 नथानेलसे थेदा “तिग नासरतग्‍यामसेनोन तिगै ज्‍यबा स्‍हे खला?” भिसी ङ्‌योइमा, फिलिपसे थेदा “खसी च्‍यागो” भिसी जोहाब पिन्‍जी। \p \v 47 नथानेल ह्राङ मुबा ग्‍लारी खबान लबा म्राङ्सी येशूसे थेला बारेरी “तिगै लुसीला ताम आलबा पक्‍का इस्राएलीदा च्‍यागो” भिसी सुङ्जी। \p \v 48 नथानेलसे येशूदा “ह्राङसे ङाला बारेरी खाह्रङ् लसी था याङ्जी?” भिसी ङ्‌योइमा, येशूसे थेदा “फिलिपसे एदा ङ्‌योइबारी निबा भन्‍दा ङाच्‍छान ङाइ एदा अञ्‍जीरला दोङ टारी म्राङ्मुबा” भिसी जोहाब पिन्‍जी। \p \v 49 जमाहेन्‍से नथानेलसे येशूदा “रब्‍बी, ह्राङनोन परमेश्‍वरला झा इस्राएलला ग्‍ले हिन्‍ना” भिसी भिजी। \p \v 50 येशूसे थेदा “ङाइ एदा अञ्‍जीरला दोङ टारी म्राङ्जी भिबासे लमा एसे विश्‍वास लबा आहिन? एसे अझ चु भन्‍दान घ्रेन घ्रेन तामगदे म्राङ्ला” भिसी सुङ्जी। \v 51 दोःसी येशूसे थेनीगदेदा “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, एनीगदेसे स्‍वर्ग ठोङ्बादेन परमेश्‍वरला दूतगदे परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिथोरी फाप्‍खबान लबा तोर निबान लबा म्राङ्ला” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 1:51 \xt उत्‍प २८:१२\x* \c 2 \s1 काना भिबा नाम्‍सारी लबा ब्‍याह \p \v 1 सोमरेमाकुनु गालील अञ्‍चलला काना भिबा नाम्‍सारी ब्‍याह गिक मुबा। थेरी येशूला आमाएनोन मुबा। \v 2 थे ब्‍याहरी येशूदेन येशूला चेलागदेदाएनोन निम्‍तो पिन्‍बा मुबा। \v 3 अङगुरला निङगु जिन्‍माहेन्‍से येशूला आमासे येशूदा “थेनीगदेदेन छ्‌याम अङगुरला निङगु आरे” भिसी भिजी। \p \v 4 चु ताम थेःसी येशूसे “चु य्‍हाङला गे आहिन। ङाइ गे लबा धुइ अझ तबा आरे” भिसी सुङ्जी। \v 5 जमाहेन्‍से येशूला आमासे नोकरगदेदा “येशूसे एनीगदेदा जे लउ भिसी कुल्‍ला, थेनोन लउ” भिसी पाङ्जी। \p \v 6 ओच्‍छे थेरी युङबा ठ्वाइसी स्‍होबा ओस्‍पन बोगल ब्‍लिहेन्‍से ग्‍यार्जा गिक लिटर क्‍युइ वाङ्बा गोर ढु युङबाला फुम्‍बा मुबा। थे फुम्‍बारी चा यहूदीगदेला ठिम अन्‍छार चोख्‍याब लबाला लागिरी क्‍युइ थान्‍मुबा। \v 7 येशूसे थेरी मुबा नोकरगदेदा “चु जम्‍मान फुम्‍बारी क्‍युइ प्‍लिङ्‍ना लउ” भिसी कुल्‍जी। जमाहेन्‍से थेनीगदेसे थे जम्‍मान फुम्‍बा नाङ नाङ क्‍युइ प्‍लिङ्‍ना लजी। \p \v 8 ओच्‍छे येशूसे थेनीगदेदा “चु जजाकर भोर्सी भोजला मुल म्‍हिदा म्‍य्‍हाङ्पुङ्‍गो” भिसी कुल्‍जी। जमाहेन्‍से थेनीगदेसे भोर्सी मुल म्‍हिदा पिन्‍जी। \v 9 मुल म्‍हिसे म्‍य्‍हाङ्बा धुइरी थे क्‍युइ अङगुरला निङगु दोसी जिन्‍बा मुबा। थेदा थे निङगु खानङग्‍याम भजी भिबा ताम था आरेबा, तर थे क्‍युइ युबा नोकरगदेदा चा था मुबा। जमाहेन्‍से थे मुल म्‍हिसे म्‍हाछारदा ङ्‌योइसी, \v 10 “जम्‍मान म्‍हिसे ङाच्‍छा अङगुरला ज्‍यबा निङगु पिन्‍मुला। ओच्‍छे डोन्‍बोगदे ङ्‍योइमाहेन्‍से लिच्‍छा अङगुरला आज्‍यबा निङगु पिन्‍मुला। तर एसे मी दान्‍दे धोनान ज्‍यबा निङगु पिन्‍बान मुला” भिसी भिजी। \p \v 11 येशूसे लबा उदेकला गेगदे न्‍हङ‍री गालील अञ्‍चलला काना भिबा नाम्‍सारी लबा उदेकला गे चा जम्‍मान भन्‍दा ङाच्‍छा लबा हिन्‍ना। चु उदेकला चिनुग्‍याम येशूसे ह्राङला शक्ति उन्‍जी। चु म्राङ्सी थेला चेलागदेसे थेदा विश्‍वास लजी। \p \v 12 जमाहेन्‍से येशू ह्राङला आमा, आले, चेलागदेदेन छ्‌याम कफर्नहुम भिबा शहररी फेप्‍जी। ओच्‍छे तिगै धिनधोना थेनीगदे थेरीन धन्‍छ्‌याजी।\x * \xo 2:12 \xt मत्ती ४:१३\x* \s1 येशू परमेश्‍वरला मन्‍दिररी फेप्‍बा \r मत्ती २१:१२-१३; मर्कूस ११:१५-१७; लूका १९:४५-४६ \p \v 13 यहूदीगदेसे मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड खबारी छ्‌याइबा मुबा। थे धुइरी येशू यरूशलेमरी फेप्‍जी।\x * \xo 2:13 \xt प्रस्‍था १२:१-२७\x* \v 14 येशूसे म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी\f † \fr 2:14 \ft यरूशलेमरी परमेश्‍वरला मन्‍दिर गिक जे मुबा।\f* ग्‍यु, बहर, ढुकुर चूङ्बा किन्‍बा लबादेन टेबुलरी टाङगा थान्‍सी टाङगा देप्‍सी चिबा म्राङ्जी। \v 15 जमाहेन्‍से येशूसे छोला कोर्रा स्‍होसी मन्‍दिररी मुबा ग्‍युगदेदेन बहरगदे जम्‍मादान ताप्‍जी, ओच्‍छे टाङगा देप्‍सी चिबागदेला टाङगागदे भ्‍याङ्‍सी टेबुल प्‍लाङ प्‍लिङ लसी पिन्‍जी। \v 16 ढुकुर चूङ्बागदेदा येशूसे “चु जम्‍मान स्‍हे चुग्‍याम भोर्गो। ङाला आबाला दिमदा व्‍यापार लबा दिम थास्‍होउ” भिसी सुङ्जी। \p \v 17 थे धुइरी येशूला चेलागदेसे परमेश्‍वरला बचनरी, “परमेश्‍वर! ह्राङला दिमला लागिरी ङाइ लबा मायासे लमा ङा सिबा तेबान तबा मुला” भिसी भ्रिबा ताम ढन्‍जी।\x * \xo 2:17 \xt भजन ६९:९\x* \p \v 18 यहूदी नेतागदेसे येशूदा “ह्राङदा चु गे लबाला लागिरी अधिकार मुबा हिन्‍सम ङन्‍दा ह्राङसे तिग चिनु उन्‍बारी खम्‍ला?” भिसी भिजी। \p \v 19 येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे चु मन्‍दिर फुप्‍गो, ङाइ चु सोमरेरी स्‍होला” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 2:19 \xt मत्ती २६:६१; २७:४०; मर्कू १४:५८; १५:२९\x* \v 20 जमाहेन्‍से यहूदी नेतागदेसे येशूदा “परमेश्‍वरला चु मन्‍दिर स्‍होबारी ङन्‍दा बोगल न्‍हीसे ढु दिङ लगब तजी भिसम ह्राङसे चा खाह्रङ् लसी सोमरेरी स्‍होखम्‍ला?” भिसी ङ्‌योइजी। \v 21 तर येशूसे जुन मन्‍दिरला बारेरी सुङ्बा मुबा, थे मन्‍दिर चा ह्राङलान ल्‍हुइ मुबा। \v 22 येशू सिबाग्‍याम सोमाहेन्‍से येशूसे सुङ्बा चु ताम चेलागदेसे ढन्‍जी। जमाहेन्‍से थेनीगदेसे परमेश्‍वरला बचनरी भ्रिबा तामदेन येशूसे सुङ्बा तामरी विश्‍वास लजी।\fig ब्‍याहला भोजरी येशूसे लबा उदेकला गे|src="DN00453b.tif" size="span" ref="२:६" \fig* \p \v 23 मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडला धुइरी येशू यरूशलेमरी मुबा। थेरी येशूसे लबा उदेकला गे म्राङ्सी ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। \v 24 तर थेनीगदेसे लबा विश्‍वासदा येशूसे पत्‍याब आतनी। तिग्‍दा भिसम जम्‍मान म्‍हिगदेला सेमला ताम येशूदा था मुबा। \v 25 जम्‍मान म्‍हिला सेमला ताम था मुबासे लमा खालै म्‍हिला बारेरी येशूदा खालैसेन पाङ्तोःबा आरेबा। \c 3 \s1 निकोदेमस येशूदा स्‍याप्‍बारी निबा \p \v 1 फरिसीगदे न्‍हङला निकोदेमस भिबा म्‍हि गिक मुबा। थे यहूदी नेतागदे न्‍हङला गिक मुबा। \v 2 थे तिरेकुनु म्‍हुनङ येशू मुबा ग्‍लारी निसी येशूदा “गुरु, ह्राङ ङन्‍दा लोप्‍बारी परमेश्‍वरग्‍याम फेप्‍खबा हिन्‍ना भिबा ङन्‍दा था मुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे ह्रो आलनी भिसम ह्राङसे लबा ह्रङ्‌बा शक्तिशाली गेगदे खालैसेन लबारी आखम” भिसी भिजी। \p \v 3 येशूसे थेदा “च्‍यागो, एसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, खालै म्‍हि तोरग्‍याम\f † \fr 3:3 \ft “तोरग्‍याम” भिबा चा ग्रीक बाइबल अन्‍छार दोःसीनोन भिबा हिन्‍ना। चुला अर्थ चा परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम भिबा हिन्‍ना। चु ताम ३:७ देन ३१ रीनोन मुला।\f* आन्‍हतेधोना परमेश्‍वरला य्‍हुल्‍सादा म्राङ्बारी आखम” भिसी सुङ्जी। \p \v 4 चु ताम थेःसी निकोदेमससे येशूदा “खेप्‍बा दोसीनोन म्‍हि खाह्रङ् लसी दोःसी न्‍हबारी खम्‍ला? तिग थे दोःसी आमाला फो न्‍हङ‍री वाङ्सी न्‍हबारी खम्‍ला?” भिसी भिजी। \p \v 5 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, खालै म्‍हि क्‍युइदेन आत्‍माग्‍याम आन्‍हतेधोना परमेश्‍वरला य्‍हुल्‍सारी वाङ्‌आम्‍याङ्। \v 6 ल्‍हुइग्‍याम न्‍हबा ल्‍हुइ हिन्‍ना, तर परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम न्‍हबा आत्‍मा हिन्‍ना। \v 7 ङाइ एदा तोरग्‍याम न्‍हतोःला भिसी पाङ्‌मा ए उदेक थातउ। \v 8 लाबा खानङपट्टि निम्‍हन्‍जी थेनोनपट्टि निमुला। लाबा खबा एसे था याङ्मुला, तर थे खानङग्‍याम खजी खानङपट्टि निजी भिबा एदा था आरे। परमेश्‍वरला आत्‍माग्‍याम न्‍हबा म्‍हिगदेएनोन थेह्रङ्बान तमुला।” \p \v 9 निकोदेमससे येशूदा “चु खाह्रङ् लसी तखम्‍ला?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 10 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ए इस्राएलीगदेला गुरु तसीनोन चु ताम आघोनी? \v 11 च्‍यागो, एसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ङन्‍से मी ह्राङसे म्राङ्बा तामदेन था याङ्बा ताम जे पाङ्‌मुला। तर ङन्‍से पाङ्बा ताम एनीगदेसे विश्‍वास आलमुला। \v 12 ङाइ जम्‍बुलिङरी मुबा स्‍हेला बारेरी पाङ्‌मा मी एनीगदेसे विश्‍वास आलमुला भिसम स्‍वर्गला बारेरी पाङ्‌मा एनीगदेसे खाह्रङ् लसी विश्‍वास लबारी खम्‍ला? \v 13 “स्‍वर्गग्‍याम खबा परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हि बाहेक स्‍य्‍हान्‍दो खालैनोन स्‍वर्गरी निबा आरे। \v 14 यहूदीगदे तोङतोङबा ग्‍लारी मुबा धुइरी मोशासे पित्तलला पुख्री स्‍होसी सिङरी ठोक्‍सी च्‍योबा ह्रङ् परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदाएनोन च्‍योला।\x * \xo 3:14 \xt गन्‍ती २१:९\x* \v 15 ओच्‍छे जुन जुन म्‍हिसे थेदा विश्‍वास लला, थेनीगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला। \p \v 16 “तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे जम्‍बुलिङदा ल्‍हानान माया लसी ह्राङला गिक जेन झा पुइखजी। थेदा विश्‍वास लबागदे खालै नाश थातगै, तर जुकजुकधोनाला जुनी याङ्‌गै भिसीन चुह्रङ् लबा हिन्‍ना। \v 17 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे ह्राङला झादा जम्‍बुलिङदा सजाय पिन्‍बारी पुइखबा आहिन। तर थेग्‍याम जम्‍बुलिङसे थार्बा याङ्‌गै भिसी पुइखबा हिन्‍ना। \v 18 जुन म्‍हिसे परमेश्‍वरला झाथोरी विश्‍वास लला, थेला दोष आउन। तर विश्‍वास आलबा म्‍हिला चा ङाच्‍छान दोष उन्‍सी जिन्‍बा तला। तिग्‍दा भिसम थेसे परमेश्‍वरला झादा विश्‍वास आलनी। \v 19 दोषी खाह्रङ् लसी तला भिसम य्‍हाल जम्‍बुलिङरी खसी जिन्‍सैनोन म्‍हिगदेदा य्‍हाल भन्‍दा धोपधोपनोन सेम निजी। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे लबा गेनोन आज्‍यबा मुबा। \v 20 आज्‍यबा गे लबागदेसे य्‍हालदा हेला लमुला। तिग्‍दा भिसम य्‍हालरी खमाहेन्‍से थेनीगदेसे लबा आज्‍यबा गे जम्‍मासेन म्राङ्ला भिसी थेनीगदे य्‍हालरी आखबा हिन्‍ना। \v 21 तर थेसे लबा जम्‍मान गे परमेश्‍वरदेन छ्‌याम गिक तसी लबा हिन्‍ना भिसी जम्‍मासेन म्राङ्‍गै भिसी सत्‍य तामदा तेन्‍बा म्‍हि य्‍हालरी खबा हिन्‍ना।” \s1 बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा यूहन्‍नासे येशूला बारेरी दोःसी पाङ्बा \p \v 22 जमाहेन्‍से येशू ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम यहूदिया अञ्‍चलरी फेप्‍सी तिगै धिनना लागिरी थेनीगदेदेन छ्‌याम थेरी धन्‍छ्‍याबा धुइरी म्‍हिगदेदा बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बान मुबा। \v 23 यूहन्‍नासेनोन सालीम भिबा ग्‍लाला ङामरी मुबा एनोन भिबा ग्‍लारी बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बान मुबा। तिग्‍दा भिसम थेरी ल्‍हानान क्‍युइ मुबा, ओच्‍छे म्‍हिगदे थेरी खसी बप्‍तिस्‍मा किन्‍बान मुबा। \v 24 थे धुइधोना यूहन्‍ना झ्‍याल्‍खानरी परब तबा आरेमुबा।\x * \xo 3:24 \xt मत्ती १४:३; मर्कू ६:१७; लूका ३:१९-२०\x* \p \v 25 थेनोन धुइरी यूहन्‍नाला चेलागदे यहूदी गिकदेन छ्‌याम चोखो तबाला बारेरी ताम लबान मुबा। \v 26 जमाहेन्‍से थेनीगदे यूहन्‍ना मुबा ग्‍लारी खसी, “गुरु, यर्दन क्‍याम्‍सङ मुबा धुइरी ह्राङसे ङन्‍दा म्‍हि गिकला बारेरी सुङ्मुबा, थे म्‍हि ह्राङदेन छ्‌यामनोन मुबा। दान्‍दे थेसेनोन बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बान मुला, ओच्‍छे जम्‍मान म्‍हिगदे थे मुबा ग्‍लारी निबान मुला” भिसी भिजी। \p \v 27 यूहन्‍नासे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी जोहाब पिन्‍जी, “परमेश्‍वरसे आपिन्‍तेधोना म्‍हिसे तिगै स्‍हे आयाङ्। \v 28 ‘ङा थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट आहिन, तर थे भन्‍दा ङाच्‍छा पुइखबा म्‍हि जे हिन्‍ना’ भिसी ङाला बारेरी पाङ्बा ताम एनीगदेदान था मुला।\x * \xo 3:28 \xt यूह १:२०\x* \v 29 जुन म्‍हिदेन छ्‌याम चाङछार चिला थेनोन म्‍हाछार हिन्‍ना। म्‍हाछारदेन छ्‌याम राप्‍बा म्‍हि म्‍हाछारला काइ थेःसी ल्‍हानान ताङ्मुला। थेह्रङ् लसीन ङाएनोन ल्‍हानान ताङ्‍बा मुला। \v 30 दाहेन्‍से ख्रीष्‍ट चा बढब तबान नितोःला, तर ङा चा घटब तबान नितोःला। \s1 स्‍वर्गग्‍याम फेप्‍खबा परमेश्‍वरला झा \p \v 31 “तोरग्‍याम फेप्‍खबा चा जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन मुला। जम्‍बुलिङरी न्‍हबा म्‍हिगदे चा जम्‍बुलिङलान हिन्‍ना, ओच्‍छे जम्‍बुलिङलान ताम लमुला। तर स्‍वर्गग्‍याम फेप्‍खबा चा जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन मुला। \v 32 थेसे ह्राङसे म्राङ्बादेन थेःबा तामनोन सुङ्मुला, तर थेला ताम खालैसेन विश्‍वास आलमुला। \v 33 जुन म्‍हिसे थेला तामदा विश्‍वास लला, थेसे चा परमेश्‍वर सत्‍य हिन्‍ना भिबा तामला प्रमाण उन्‍ना। \v 34 परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिसे परमेश्‍वरलान ताम पाङ्ला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे थेदा ह्राङला पूरान आत्‍मा पिन्‍बा मुला। \v 35 परमेश्‍वरसे ह्राङला झादा माया लबा मुला, ओच्‍छे थेदा जम्‍मानथोरी शासन लबा अधिकार पिन्‍बा मुला।\x * \xo 3:35 \xt मत्ती ११:२७; लूका १०:२२\x* \v 36 थेतबासेलमा जुन म्‍हिसे परमेश्‍वरला झादा विश्‍वास लला थेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला। तर जुन म्‍हिसे परमेश्‍वरला झासे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान थेसे जुकजुकधोनाला जुनी आयाङ्। बरु थेसे परमेश्‍वरग्‍याम खबा सजाय नातोःला।” \c 4 \s1 येशूदेन सामरी य्‍हुलला म्रिङम्‍हेमे \p \v 1 यूहन्‍नासे भन्‍दा येशूसे ल्‍हानान चेलागदे स्‍होबा मुला, ओच्‍छे बप्‍तिस्‍माएनोन पिन्‍बान मुला भिसी फरिसीगदेसे थेःजी भिबा ताम येशूदा था मुबा। \v 2 बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा चा चेलागदेसे पिन्‍मुबा तर येशू ह्राङसेन चा आहिन मुबा। \v 3 फरिसीगदेसे थेःबा ताम था याङ्माहेन्‍से येशू यहूदिया अञ्‍चल ख्‍लासी गालील अञ्‍चलरी दोःसी फेप्‍जी। \p \v 4 येशू गालील अञ्‍चलरी फेप्‍मा सामरिया अञ्‍चलग्‍याम फेप्‍तोःमुबा। \v 5 थेतबासेलमा येशू सामरिया अञ्‍चलला सुखार भिबा शहररी धोखजी। चु शहर चा याकूबसे ह्राङला झा योसेफदा पिन्‍बा बुला ङामरी मुबा।\x * \xo 4:5 \xt उत्‍प ३३:१९; यहो २४:३२\x* \v 6 थेरी याकूबला इनार मुबा। भ्रना भ्रना ब्‍लप्‍बासे लमा येशू थे इनारला कुनीरी धन्‍छ्‌याबा मुबा। थे धुइरी ओस्‍पन धिनी गङसल तबा मुबा। \p \v 7 थेनोन धुइरी सामरी य्‍हुलला म्रिङम्‍हेमे गिक थे इनाररी क्‍युइ किन्‍बारी खजी। येशूसे थेदा “ङादा क्‍युइ थुङ्बारी भउ” भिसी सुङ्जी। \v 8 येशूला चेलागदे चा चबा स्‍हे ग्‍लुबारी शहररी निबा मुबा। \p \v 9 सामरी य्‍हुलला म्रिङम्‍हेमेसे येशूदा “ह्राङ यहूदी य्‍हुलला म्‍हि तसीनोन ङा ह्रङ्‌बा सामरी य्‍हुलला म्रिङम्‍हेमेदेन छ्‌याम तिग्‍दा क्‍युइ ह्रीबा?” भिसी भिजी। तिग्‍दा भिसम यहूदीगदेसे सामरीगदेदेन छ्‌याम संगतनोन आलमुबा।\f † \fr 4:9 \ft “यहूदीगदेसे सामरीगदेदेन छ्‌याम संगतनोन आलमुबा” भिबा चु ताम कोइ कोइ ग्रीक बाइबलरी आरे।\f* \p \v 10 येशूसे थेदा “एसे परमेश्‍वरसे पिन्‍बा मोलमदेन दान्‍दे एदेन छ्‌याम क्‍युइ ह्रीबा म्‍हिदा ङोसेबा हिन्‍सम एसे थे म्‍हिदेन छ्‌याम क्‍युइ ह्रीसेला मुबा। जमाहेन्‍से थे म्‍हिसे एदा जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बा क्‍युइ पिन्‍सेला मुबा” भिसी सुङ्जी। \p \v 11 थे म्रिङम्‍हेमेसे येशूदा “लास्‍सो, ह्राङदेन छ्‌याम क्‍युइ तेःबारी ताङ आरे, ओच्‍छे इनारएनोन नुप्‍बा मुला। ह्राङसे खानङग्‍याम थे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बा क्‍युइ भला? \v 12 तिग ह्राङ ङन्‍ना म्‍हेमे याकूब भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना? थेसेन ङन्‍दा चु इनार स्‍होसी पिन्‍बा हिन्‍ना। थेदेन थेला सन्‍तानसे ओच्‍छे थेला म्‍हे मुइगदेसेनोन चुनोन इनारला क्‍युइ थुङ्मुबा” भिसी भिजी। \p \v 13 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “चु क्‍युइ थुङ्बा म्‍हिगदेदा दोःसी क्‍युइ फुइला। \v 14 तर जुन जुन म्‍हिसे ङाइ पिन्‍बा क्‍युइ थुङ्ला थे म्‍हिदा दोःसी क्‍युइ आफुइ। ङाइ थेदा जुन क्‍युइ पिन्‍ना, थे क्‍युइ चा थेला लागिरी जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा क्‍युइला मुहान दोला!” भिसी सुङ्जी। \p \v 15 थे म्रिङम्‍हेमेसे येशूदा “लास्‍सो, ङादाएनोन थे क्‍युइ भउ, थेह्रङ् भिसम ङादा दोःसी क्‍युइ आफुइ ओच्‍छे चुधोना क्‍युइ किन्‍बारीनोन खआतोः” भिसी भिजी। \p \v 16 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा “निउ, एला ह्रेम्‍बोदा ङ्‌योइसी भउ” भिसी सुङ्जी। \p \v 17 थेसे “ङाला ह्रेम्‍बो आरे” भिसी भिजी। \pi1 तर येशूसे थेदा “एसे ङाला ह्रेम्‍बो आरे भिसी भिबा ठीक हिन्‍ना। \v 18 तिग्‍दा भिसम एला गोर ङा ह्रेम्‍बो तसी जिन्‍बा मुला। दान्‍दे ए जुन म्‍हिदेन छ्‌याम चिबा मुला, थे म्‍हि एला ह्रेम्‍बो आहिन। एसे पाङ्बा ताम सत्‍य हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \p \v 19 जमाहेन्‍से थे म्रिङम्‍हेमेसे, “लास्‍सो, ह्राङ अगमवक्ता हिन्‍बा चीम भिसी ङाइ था याङ्जी। \v 20 ङन्‍ना आखे म्‍हेमेगदेसे चु गङरी परमेश्‍वरदा तेन्‍जी, तर ह्राङनी यहूदीगदेसे चा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा ग्‍ला यरूशलेम जे हिन्‍ना भिसी सुङ्मुला” भिसी भिजी। \p \v 21 येशूसे थे म्रिङम्‍हेमेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एसे ङादा विश्‍वास लउ, दाहेन्‍से खालैनोन परमेश्‍वरदा तेन्‍बारी चु गङरीदेन यरूशलेमरी निआतोःबा धुइ खबान मुला। \v 22 एनी सामरीगदेसे आसेनान परमेश्‍वरदा तेन्‍जी, तर ङनी यहूदीगदेसे चा सेसी तेन्‍जी। तिग्‍दा भिसम थार्बा याङ्बा चा यहूदीगदे न्‍हङ‌ग्‍यामनोन तला। \v 23 तर चुह्रङ्बा धुइएनोन खबान मुला, थे धुइ चा चुनोन हिन्‍ना, सेसी सेमहेन्‍सेन परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हिगदेसे चा सत्‍यदेन आत्‍माग्‍याम परमेश्‍वर आबादा तेन्‍मुला। परमेश्‍वर आबासे चुह्रङ् लसी तेन्‍बा म्‍हिगदे म्‍हाइमुला। \v 24 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वर आत्‍मा हिन्‍ना। थेतबासेलमा थेदा तेन्‍बागदेसे सत्‍यदेन आत्‍माग्‍याम तेन्‍तोःला।” \p \v 25 जमाहेन्‍से थे म्रिङम्‍हेमेसे येशूदा “थार्बा पिन्‍बा ग्‍ले फेप्‍खला भिबा ताम ङादाएनोन था मुला, थेदा ‘थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट’ भिसी भिला। थे फेप्‍खमाहेन्‍से थेसेन ङन्‍दा जम्‍मान ताम घोना लला” भिसी भिजी। \p \v 26 येशूसे थेदा “एदेन छ्‌याम ताम पाङ्बा म्‍हि, ङा थेनोन हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \p \v 27 थे धुइरी येशूला चेलागदेएनोन थेरी धोखजी। येशू म्रिङम्‍हेमे गिकदेन छ्‌याम ताम लसी चिबा म्राङ्सी थेनीगदे उदेक तजी। तर “ह्राङसे तिग म्‍हाइबा?” अथवा “ह्राङ थे म्रिङम्‍हेमेदेन छ्‌याम तिग्‍दा ताम लबा” भिसी खालैसेन आङ्‍योइनी। \p \v 28 जमाहेन्‍से थे म्रिङम्‍हेमे दर्बुङ थेरीन ख्‍लासी नाम्‍सापट्टि निसी म्‍हिगदेदा, \v 29 “म्‍हि गिकदा च्‍याबारी खउ, ङाइ लबा जम्‍मान गे थेसे ङादा पाङ्जी। थेनोन थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट मी आहिन?” भिसी भिजी। \v 30 चु ताम थेःसी शहरला जम्‍मान म्‍हिगदे येशूदा च्‍याबारी थेरी खजी। \p \v 31 थेनोन धुइरी चेलागदेसे येशूदा “रब्‍बी, सोल छ्‍योइगो” भिसी बिन्‍ती लजी। \p \v 32 तर येशूसे थेनीगदेदा “ङादेन छ्‌याम चबा स्‍हे मुला, थे ताम एनीगदेदा थानोन आरे” भिसी सुङ्जी। \p \v 33 थेतबासेलमा चेलागदेसे “खालैसे येशूदा सोल भसी पिन्‍जी कि तिग?” भिसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ताम लजी। \p \v 34 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङादा पुइखबासे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍सी थेला गे पूरा लबान ङाला चबा स्‍हे हिन्‍ना। \v 35 एनीगदेसे ‘बाली मिन्‍बारी अझ ला ब्‍लि बाँकी मुला भिसी भिमुला।’ तर एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, बु वारीरी च्‍यागो, बाली मिन्‍सी दुइबा धुइ तसी जिन्‍बा मुला। \v 36 जुन म्‍हिसे बाली दुइबान मुला, थेसे ज्‍यला याङ्बान मुला। ओच्‍छे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बा बाली ह्रुप लबान मुला। ओच्‍छे ब्‍लु ढ्‍वबादेन बाली दुइबा न्‍हीनोन ताङ्म्‍याङ्ला। \v 37 तिग्‍दा भिसम चु ताम सत्‍य हिन्‍ना। ‘गिकसे ब्‍लु ढ्वला, ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दोसे बाली दुइला।’ \v 38 ङाइ एनीगदेदा एनीगदेसे ब्‍लुनोन आढ्‍वबा ग्‍लारी बाली दुइबारी पुइजी। स्‍य्‍हान्‍दोसे दुख लसी ब्‍लु ढ्वबा ग्‍लारी एनीगदेसे बाली दुइम्‍याङ्बा मुला।” \p \v 39 “ङाइ लबा जम्‍मान गे थेसे ङादा सुङ्जी” भिसी थे सामरी म्रिङम्‍हेमेसे पाङ्बासे लमा थे नाम्‍साला ल्‍हानान सामरीगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। \v 40 थेनीगदे येशू मुबा ग्‍लारी खसी येशूदा “ह्राङ ङन्‍देन छ्‌याम धन्‍छ्‌यागो” भिसी बिन्‍ती लजी। जमाहेन्‍से येशू थेनीगदेदेन छ्‌याम न्‍हीरेधोना धन्‍छ्‌याजी। \v 41 येशूला ताम थेःसी झन ल्‍हानान सामरीगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। \v 42 थेनीगदेसे थे म्रिङम्‍हेमेदा “दान्‍दे एसे पाङ्बा ताम थेःसी जे ङन्‍से विश्‍वास लबा आहिन, तर ङन्‍सेन येशूला ताम थेःसी विश्‍वास लबा हिन्‍ना। ओच्‍छे पक्‍कान जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिदा थार्ना लबा थेनोन हिन्‍ना भिसी ङन्‍से था याङ्जी” भिसी भिजी। \s1 येशूसे हाकिमला झादा खम्‍ना लबा \p \v 43 थे ग्‍लारी न्‍हीरेधोना धन्‍छ्‌यासी येशू गालील अञ्‍चलरी फेप्‍जी। \v 44 अगमवक्तादा ह्राङलान नाम्‍सारी मान आल भिसी येशूसेन सुङ्बा मुबा।\x * \xo 4:44 \xt मत्ती १३:५७; मर्कू ६:४; लूका ४:२४\x* \v 45 येशू गालील अञ्‍चलरी धोखमाहेन्‍से थे ग्‍लाला म्‍हिगदेसे येशूदा मान लजी। तिग्‍दा भिसम मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडला धुइरी येशूसे यरूशलेम शहररी लबा जम्‍मान उदेकला गेगदे थेनीगदेसे म्राङ्बा मुबा। थे धुइरी थेनीगदेएनोन यरूशलेम शहररी चाड धङ्‍बारी निबा मुबा।\x * \xo 4:45 \xt यूह २:२३\x* \p \v 46 दोःसी येशू गालील अञ्‍चलला काना भिबा शहररी फेप्‍जी। थेनोन शहररी येशूसे क्‍युइदा अङगुरला निङगु दोना लबा मुबा। कफर्नहुम शहररी चिबा हाकिम गिकला झा ल्‍हानान आखम्‍बा मुबा।\x * \xo 4:46 \xt यूह २:१-११\x* \v 47 येशू यहूदिया अञ्‍चलग्‍याम गालील अञ्‍चलरी फेप्‍खजी भिबा ताम थेःसी थे हाकिम येशू मुबा ग्‍लारी खजी। ओच्‍छे थेसे ह्राङ फेप्‍खसी ङाला झादा खम्‍ना लसी पिन्‍गो भिसी बिन्‍ती लजी। तिग्‍दा भिसम थेला झा ल्‍हानान आखम्‍ना सिबारीन छ्‌याइबा मुबा। \p \v 48 थेतबासेलमा येशूसे थेदा “उदेकला गेदेन चिनु आम्राङ्तेधोना एनीगदेसे खाइमै विश्‍वास आल” भिसी सुङ्जी। \p \v 49 थे हाकिमसे येशूदा “लास्‍सो, ङाला झा सिबा भन्‍दा ङाच्‍छान ह्राङ फेप्‍खउ” भिसी पाङ्जी। \p \v 50 येशूसे थेदा “निउ, दाहेन्‍से एला झा सोला” भिसी सुङ्जी। \pi1 जमाहेन्‍से येशूसे सुङ्बा तामरी विश्‍वास लसी थे दिमरी निजी। \v 51 ओच्‍छे थे ग्‍यामरी निबान लमा थेला नोकरगदे खसी, “ह्राङला झा खम्‍जी” भिसी भिजी। \v 52 जमाहेन्‍से थेसे नोकरगदेदा “थे गाते धुइहेन्‍से खम्‍जी?” भिसी ङ्‌योइमा, थेनीगदेसे “तिल्‍मा धिनना एक बजेहेन्‍से थेला छवा म्‍हाजी” भिसी भिजी। \v 53 चु ताम थेःमाहेन्‍से येशूसे थेदा “एला झा सोला” भिसी सुङ्बा धुइरीन खम्‍जी भिबा ताम थेसे था याङ्जी। थेतबासेलमा थेदेन थेला म्‍हेमेक्‍योङ्सेन येशूदा विश्‍वास लजी। \p \v 54 चु गे चा यहूदिया अञ्‍चलग्‍याम गालील अञ्‍चलरी फेप्‍खसी येशूसे लबा अर्गु उदेकला गे हिन्‍ना। \c 5 \s1 येशूसे कुज्‍या म्‍हिदा खम्‍ना लबा \p \v 1 जमाहेन्‍से यहूदीगदेला चाडला धुइरी येशू यरूशलेमरी फेप्‍जी। \v 2 यरूशलेम शहर न्‍हङ‍री निबारी ग्‍यु भिबा म्राप मुबा। थे म्रापला ङामरी गोर ङा दलान मुबा घ्‍योइ गिक मुबा। थे घ्‍योइदा हिब्रू ग्‍योइरी बेथेसदा भिसी भिमुबा। \v 3 थे दलानरी आखम्‍बा ल्‍हानान म्‍हिगदे, मी आम्राङ्बा म्‍हि, कुज्‍या म्‍हिदेन काङ या चलब आतबा म्‍हि चिमुबा। थे घ्‍योइला क्‍युइ गाते धुइरी ल्‍हिङ्‍ला भिसी थेनीगदे जम्‍मासेन च्‍यासी चिमुबा। \v 4 तिग्‍दा भिसम धुइ धुइरी परमप्रभुला दूत गिक मार खसी थे घ्‍योइला क्‍युइ ल्‍हिङ्सी पिन्‍मुबा। घ्‍योइरी क्‍युइ ल्‍हिङ्मैछ्‍याम जुन म्‍हि ङाच्‍छा घ्‍योइरी वाङ्‌जी थे म्‍हि जस्‍तोन आखम्‍बा मुसैनोन थे खम्‍मुबा।\f † \fr 5:4 \ft “थे घ्‍योइला क्‍युइ...थे म्‍हि जस्‍तोन आखम्‍बा मुसैनोन थे खम्‍मुबा।” चु ताम ल्‍हानान ह्रङ्‌बा ग्रीक बाइबलरी आरे।\f* \p \v 5 थेरी बोगल गिकसे च्‍युक भ्रेः दिङधोना आखम्‍बा म्‍हि गिकएनोन मुबा। \v 6 येशूसे थे थेरीन म्‍हेर्सी चिबा म्राङ्जी। ओच्‍छे थे ल्‍हानान दिङहेन्‍से आखम्‍बा चीम भिबा था याङ्सी येशूसे थेदा “तिग एदा खम्‍बा सेम मुला?” भिसी ङ्‌योइमा, \v 7 थे आखम्‍बा म्‍हिसे, “लास्‍सो, घ्‍योइला क्‍युइ ल्‍हिङ्बा धुइरी ङादा घ्‍योइरी झाङ्‌सी पिन्‍बा ङाला खालै आरे। थेतबासेलमा ङा घ्‍योइरी वाङ्बारी निना निनान ङा भन्‍दा ङाच्‍छा स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हि वाङ्मुला” भिसी भिजी। \p \v 8 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा “रेःगो, ओच्‍छे ह्राङला तीबा नान्‍बा पुइसी भ्रउ” भिसी सुङ्जी। \p \v 9 येशूसे थेह्रङ् सुङ्मैछ्‌याम थे म्‍हि खम्‍जी। जमाहेन्‍से थे ह्राङला तीबा नान्‍बा पुइसी भ्रजी। जमाकुनु ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिन मुबा।\f † \fr 5:9 \ft यहूदीगदेला ठिम अन्‍छार ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनकुनु तिगै गे लबारी आतमुबा।\f* \v 10 थेतबासेलमा यहूदी धर्मगुरुगदेसे थे म्‍हिदा “तिनी ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिन हिन्‍ना, एसे तीबा नान्‍बा पुइबारी आत” भिसी भिजी। \p \v 11 जमाहेन्‍से थेसे “जुन म्‍हिसे ङादा खम्‍ना लजी थेसेन ङादा तीबा नान्‍बा पुइसी भ्रउ भिसी सुङ्बा हिन्‍ना” भिसी भिजी। \v 12 थे म्‍हिगदेसे थेदा “एदा तीबा नान्‍बा पुइसी भ्रउ भिबा म्‍हि खाल हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी। \v 13 तर ह्राङदा खम्‍ना लबा म्‍हि खाल हिन्‍ना भिसी थेसे ङोसेबा आरेमुबा। तिग्‍दा भिसम थेरी म्‍हिगदे ल्‍हानान पोप तबासे लमा म्‍हिला हुल न्‍हङ‍ग्‍याम येशू सुटुक्‍क फेप्‍सी जिन्‍बा मुबा। \p \v 14 लिच्‍छा येशूसे थेदा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी स्‍याप्‍सी, “च्‍यागो, ए खम्‍सी जिन्‍बा मुला। थेतबासेलमा एसे दोःसी पाप थालउ, चुदे पाप लजी भिसम एदा चु भन्‍दा आज्‍यबा तला” भिसी सुङ्जी। \v 15 थे निसी ह्राङदा खम्‍ना लबा म्‍हि येशू चीम भिसी यहूदी धर्मगुरुगदेदा पाङ्जी। \s1 परमेश्‍वरला झाग्‍याम याङ्बा जुनी \p \v 16 येशूसे चु गे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनकुनु लबासे लमा यहूदी धर्मगुरुगदेसे येशूदा बिरोध लबारी छ्‌याइजी। \v 17 तर येशूसे “ङाला आबासे सदन गे लमुला। ओच्‍छे ङाइनोन सदन गे लला” भिसी सुङ्जी। \v 18 थेतबासेलमा यहूदी धर्मगुरुगदेसे झन येशूदा साइबारी म्‍हाइजी, तिग्‍दा भिसम थेसे ठिम अन्‍छार ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनकुनु लबारी आतबा गे जे लबा आहिन, तर थेसे ह्राङसे ह्राङदान परमेश्‍वर ह्रङ्‌बान स्‍होसी परमेश्‍वरदा ह्राङला आबा भिसी सुङ्मुबा। \p \v 19 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, आबासे जुन जुन लबा म्राङ्ला झासेनोन थेनोन गे जे लला, तर झासे जे तिगै गे लबारी आखम। तिग्‍दा भिसम आबासे जुन गे लला झासेनोन थेनोन गे लला। \v 20 तिग्‍दा भिसम आबासे झादा माया लसी ह्राङसे लबा जम्‍मान गे उन्‍ना। ओच्‍छे थेसे अझ चु भन्‍दान घ्रेन घ्रेन गे ह्राङला झादा उन्‍ना। ओच्‍छे एनीगदे उदेक तगै भिसी थेसे अझ चु भन्‍दा घ्रेन घ्रेन गे लला। \v 21 आबासे सिबागदेदा सोना लसी जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा ह्रङ् लसी झासेनोन जुन म्‍हिदा सेम निला थेदा जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍ना। \v 22 आबासे खालैलान निसाफ आल। तिग्‍दा भिसम जम्‍मादान निसाफ लबा अधिकार आबासे झादा पिन्‍बा मुला। \v 23 आबादा मान लबा ह्रङ् लसी झादाएनोन मान लगै भिसीन आबासे चुह्रङ् लबा हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम जुन म्‍हिसे झादा मान आल थेसे झादा पुइखबा आबादाएनोन मान आल। \p \v 24 “थेतबासेलमा एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, जुन म्‍हिसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍सी ङादा पुइखबादा विश्‍वास लला थेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला। ओच्‍छे थेदा दोषएनोन आल, बरु थे सिबाला तहग्‍याम थोन्‍ना। जमाहेन्‍से थेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला। \v 25 च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, थे धुइ खबान मुला, थे धुइ ङाच्‍छान खसी जिन्‍बा मुला। थेतबासेलमा सिबागदे न्‍हङला जुन जुन्‍से परमेश्‍वरला झाला काइ थेःला थेनीगदे सोला। \v 26 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वर आबा ह्राङदेन छ्‌यामनोन जुकजुकधोनाला जुनी मुला, थेह्रङ् लसीन थेसे ह्राङला झादाएनोन जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा अधिकार मुबा म्‍हि स्‍होबा मुला। \v 27 ओच्‍छे निसाफ लबा अधिकार थेदान पिन्‍बा मुला। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हि थेनोन हिन्‍ना। \p \v 28 “ङाला ताम थेःसी एनीगदे उदेक थातउ। तिग्‍दा भिसम चुह्रङ्बा धुइ खबान मुला, थे धुइरी परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिला काइ थेःसी सिबागदे जम्‍मान दोःसी सोला। \v 29 ज्‍यबा गे लबागदे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बारी दोःसी सोला ओच्‍छे आज्‍यबा गे लबागदे सजाय नाबाला लागिरी दोःसी सोला।\x * \xo 5:29 \xt दानि १२:२\x* \p \v 30 “ङाइ ह्राङसेन तिगै लबारी आखम, परमेश्‍वर आबासे सुङ्बा अन्‍छार निसाफ लबासे लमा ङाइ लबा निसाफ ठीक तमुला। तिग्‍दा भिसम ङाइ म्‍हन्‍बा अन्‍छार आहिन, तर ङादा पुइखबासे म्‍हन्‍बा अन्‍छार ङाइ गे लमुला। \p \v 31 “चुदे ङाइ ङाला बारेरी जे पाङ्जी भिसम एनीगदेसे ङाइ पाङ्बा ताम सत्‍य हिन्‍ना भिसी था आयाङ्। \v 32 तर ङाला बारेरी परमेश्‍वर आबासेन सुङ्ला, थेसे ङाला बारेरी जुन ताम सुङ्ला थे जम्‍मान ताम सत्‍य हिन्‍ना भिसी ङादा था मुला। \p \v 33 “एनीगदेसे ताम घोबाला लागिरी ह्राङला म्‍हिगदेदा बप्‍तिस्‍मा पिन्‍बा यूहन्‍ना मुबा ग्‍लारी पुइजी। ओच्‍छे थेसे थेनीगदेदा सत्‍य ताम पाङ्जी।\x * \xo 5:33 \xt यूह १:१९-२७; ३:२७-३०\x* \v 34 ङाइ म्‍हिगदेसे ङाला बारेरी तिग ताम पाङ्‌मुला भिसी भर लबा आहिन, तर एनीगदेदा थार्ना लबाला लागिरीन ङाइ चु ताम पाङ्बा हिन्‍ना। \v 35 यूहन्‍ना मी लुङ्सी य्‍हाल तना लबा नाङसल ह्रङ्‌बान मुबा, तर थेसे पिन्‍बा य्‍हालरी एनीगदे छिन्‍नङ जे ताङ्बारी म्‍हाइजी। \p \v 36 “तर ङाला बारेरी ताम पाङ्बा यूहन्‍ना भन्‍दाएनोन घ्रेन ताम चुरी मुला। तिग्‍दा भिसम जुन गेगदे पूरा लबारी आबासे ङादा पिन्‍बा मुला, थे गेगदे ङाइ लबान मुला। चु गेसेन ङादा परमेश्‍वरसे पुइखबा हिन्‍ना भिसी उन्‍बा मुला। \v 37 ङादा पुइखबा आबासेनोन ङाला बारेरी सुङ्बा मुला। तर एनीगदेसे थेला काइ खाइमै थेःबा आरे, ओच्‍छे थेदा म्राङ्बाएनोन आरे।\x * \xo 5:37 \xt मत्ती ३:१७; मर्कू १:११; लूका ३:२२\x* \v 38 थेसे सुङ्बा बचन एनीगदेला सेमरी आचि। तिग्‍दा भिसम थेसे पुइखबा म्‍हिदा एनीगदेसे विश्‍वास आलनी। \v 39 एनीगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला भिसी बचनरी म्‍हाइमुला, थे बचनसेनोन ङाला बारेरी पाङ्‌मुला। \v 40 तसैनोन जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बाला लागिरी एनीगदे ङा मुबा ग्‍लारी खबारी आम्‍हाइमुला। \p \v 41 “म्‍हिगदेसे ङादा जयजयकार लगै भिसी ङाइ म्‍हन्‍बा आरे। \v 42 तर एनीगदे परमेश्‍वरदा माया आलबा खाह्रङ्बा खाल्‍ला म्‍हि हिन्‍ना भिबा ताम ङादा था मुला। \v 43 ङा ह्राङलान आबाला मिन किन्‍सी खमाएनोन एनीगदेसे ङादा मान आलनी। तर स्‍य्‍हान्‍दो खालै म्‍हि ह्राङलान मिन किन्‍सी खजी भिसम एनीगदेसे थेदा मान लला। \v 44 एनीगदेसे ङादा खाह्रङ् लसी विश्‍वास लखम्‍ला? एनीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री चा गिकसेम गिकदा मान लगै भिसी म्‍हन्‍बा, तर परमेश्‍वरग्‍याम जे याङ्बा मान चा किन्‍बारी आम्‍हाइबा। \p \v 45 “परमेश्‍वर आबाला ओन्‍छाङरी ङाइ एनीगदेला दोष उन्‍ना भिसी थाम्‍हन्‍गो। तर थार्बा पिन्‍ना भिसी एनीगदेसे विश्‍वास आश लबा मोशाला ठिमरी मुबा तामसेन एनीगदेला दोष उन्‍ना। \v 46 च्‍यागो, एनीगदेसे मोशादा विश्‍वास लबा हिन्‍सम दान्‍दे ङादाएनोन विश्‍वास लसेला मुबा। तिग्‍दा भिसम थेसे ङालान बारेरी भ्रिबा मुबा! \v 47 तर मोशासे भ्रिबा तामनोन एनीगदेसे विश्‍वास लबारी आखम्‍नी भिसम ङाइ पाङ्बा ताम झन खाह्रङ् लसी विश्‍वास लखम्‍ला?” \c 6 \s1 येशूसे हजार ङा म्‍हिगदेदा चबा स्‍हे पिन्‍बा \r मत्ती १४:१३-२१; मर्कूस ६:३०-४४; लूका ९:१०-१७ \p \v 1 जमाहेन्‍से येशू गालील समुन्‍द्रला क्‍याम्‍सङपट्टि फेप्‍जी। थे समुन्‍द्रदा तिबेरियास समुन्‍द्र भिसीनोन भिमुबा। \v 2 ओच्‍छे ल्‍हानान म्‍हिला हुलएनोन येशूला लिच्‍छा लिच्‍छा निजी। तिग्‍दा भिसम आखम्‍बा म्‍हिगदेदा येशूसे ल्‍हानान रेम खम्‍ना लबा उदेकला चिनुगदे थेनीगदेसे म्राङ्बा मुबा। \v 3 ओच्‍छे येशू गङरी फेप्‍सी ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम थेरीन धन्‍छ्‌याजी। \v 4 थे धुइरी यहूदीगदेला मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडएनोन खबारी छ्‌याइबा मुबा। \p \v 5 येशूसे क्‍युर्सीन स्‍हीमा ह्राङ मुबा ग्‍लारी ल्‍हानान म्‍हिगदे खबान लबा म्राङ्सी फिलिपदा “चु म्‍हिगदेदा पिन्‍बाला लागिरी य्‍हाङसे खानङग्‍यामसे गेङ ग्‍लुसी भसे?” भिसी सुङ्जी। \v 6 येशूसे थेला सेम च्‍याबाला लागिरी थेह्रङ् भिसी सुङ्बा मुबा। तिग्‍दा भिसम ह्राङसे तिग लबारी छ्‌याइबा मुबा, थे ताम येशूदा था मुबा। \p \v 7 फिलिपसे येशूदा “य्‍हाङसे ग्‍यार्जा न्‍ही म्‍हुइला डबलसे गेङ ग्‍लुसी भसैनोन चुरी मुबा म्‍हिगदेदा जजाकर सुत्तै आथोप” भिसी भिजी।\f † \fr 6:7 \ft थे धुइरी धिन गिक गे लमा सिगा गिक म्‍हुइला डबल गिक याङ्मुबा।\f* \p \v 8 येशूला चेला सिमोन पत्रुसला आले अन्‍द्रियाससे येशूदा, \v 9 “चुरी कोला गिकदेन छ्‌याम जौला गोर ङा गेङदेन गोर न्‍ही तार्ङा मुला। तिग चुदेसे चु जम्‍मान म्‍हिगदेदा छ्‍योला?” भिसी भिजी। \p \v 10 येशूसे चेलागदेदा “म्‍हिगदेदा चिपुङ्‍गो” भिसी सुङ्जी। थेरी घ्रेन पाङग्‍याल मुबा, थेरी हजार ङा ते चा ह्रेम्‍फेबे जे मुबा। \v 11 जमाहेन्‍से येशूसे गेङ छ्‌यारी थोसी परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद पिन्‍माहेन्‍से जम्‍मान म्‍हिदा भो लसी पिन्‍जी, ओच्‍छे तार्ङाएनोन भो लसी पिन्‍जी। थेरी मुबा जम्‍मान म्‍हिसे म्रेन्‍ना चजी। \p \v 12 थेनीगदे जम्‍मासेन म्रेन्‍ना चसी जिन्‍माहेन्‍से येशूसे ह्राङला चेलागदेदा “लेङ्बा टगलटोगोल खेरो थानिगै, जम्‍मान पोप लउ” भिसी सुङ्जी। \v 13 थेतबासेलमा थेनीगदेसे चसी लेङ्बा गोर ङा जौला गेङला टगलटोगोल दुइमा च्‍युक न्‍ही सोली तजी। \p \v 14 येशूसे लबा चुह्रङ्बा उदेकला गे म्राङ्सी म्‍हिगदेसे “जम्‍बुलिङरी फेप्‍खला भिसी बचनसे य्‍हाङदा पाङ्बा अगमवक्ता\f † \fr 6:14 \ft “पाङ्बा अगमवक्ता” भिबा चा यूहन्‍ना हिन्‍ना (१:२१ स्‍हीगो)।\f* चा पक्‍कान चुनोन चीम” भिसी भिजी।\x * \xo 6:14 \xt व्‍यव १८:१५\x* \v 15 थेतबासेलमा म्‍हिगदे खसी ह्राङदा जबरजस्‍ती ग्‍ले स्‍होबारी म्‍हाइबा मुला भिबा ताम था याङ्सी येशू दोःसी ह्राङ गिकनोन गङरी फेप्‍जी। \s1 येशू समुन्‍द्रथोरी भ्रबा \r मत्ती १४:२२-२३; मर्कूस ६:४५-५२ \p \v 16 ङ्‍यसे तमाहेन्‍से येशूला चेलागदे समुन्‍द्रपट्टि निजी। \v 17 ओच्‍छे थेनीगदे दोँगारी क्रेःसी समुन्‍द्रला क्‍याम्‍सङ कफर्नहुम भिबा शहरपट्टि निजी। थे धुइरी धोप तसी जिन्‍बा मुबा, तसैनोन अझ येशू थेनीगदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा आरेमुबा। \v 18 घ्रेन लाबा खबासे लमा समुन्‍द्ररी छाल रेःबारी छ्‌याइजी। \v 19 चेलागदे दोँगा चलब लसी ओस्‍पन कोस गिक-न्‍ही ते थारेङ धोमा, थेनीगदेसे येशू समुन्‍द्र थोथोरी भ्रसी ह्राङगदे मुबापट्टि फेप्‍खबान लबा म्राङ्जी। चु म्राङ्सी थेनीगदे लोङ्जी। \v 20 तर येशूसे थेनीगदेदा “ङानोन हिन्‍ना, थालोङ्‍गो” भिसी सुङ्जी। \v 21 चु ताम थेःसी थेनीगदे ल्‍हानान ताङ्जी, ओच्‍छे येशूदा दोँगारी धन्‍छ्‍यापुङ्जी। जमाहेन्‍से तुरुन्‍तन थेनीगदे धोतोःबा ग्‍लारी धोजी। \p \v 22 ओच्‍छे समुन्‍द्रला क्‍याम्‍सङपट्टि मुबा म्‍हिगदेसे न्‍हङगरदङ थेरी दोँगा गिक जेन म्राङ्जी। ङाच्‍छाकुनु येशू चेलागदेदेन छ्‌याम दोँगारी फेप्‍बा आरेमुबा, तर थेला चेलागदे जे निमुबा भिबा ताम थेनीगदेदा था मुबा। \v 23 जमाहेन्‍से तिबेरियास भिबा शहरग्‍याम अर्गु दोँगागदे येशूसे परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद पिन्‍सी थेनीगदेदा गेङ पिन्‍बा ग्‍लाला ङामरी धोखजी। \v 24 थेरी येशूदेन छ्‌याम चेलागदे आरेबा था याङ्सी थेनीगदे दोँगागदेरी क्रेःसी येशूदा म्‍हाइबान कफर्नहुम शहररी निजी। \s1 जुनी पिन्‍बा गेङ \p \v 25 थेनीगदेसे येशूदा समुन्‍द्रला क्‍याम्‍सङपट्टि स्‍याप्‍माहेन्‍से “गुरु, ह्राङ चुरी खाइमा फेप्‍खजी?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 26 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ङाइ लबा उदेकला गे म्राङ्सी आहिन, तर म्रेन्‍ना गेङ चम्‍याङ्बासे लमान एनीगदेसे ङादा म्‍हाइबा हिन्‍ना। \v 27 च्‍यागो, नाश तसी निबा चबा स्‍हेला लागिरी जे दुख लसी गे थालउ, तर जुकजुकधोना चिबा चबा स्‍हेला लागिरी दुख लसी गे लउ। चु चबा स्‍हे एनीगदेदा परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिसे पिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम चु गे लबाला लागिरीन परमेश्‍वर आबासे थेदा धम्‍बा मुला।” \p \v 28 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे येशूदा “थेह्रङ् भिसम परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छारला गे लबाला लागिरी ङन्‍से तिग लतोःला?” भिसी ङ्‌योइमा, \v 29 येशूसे थेनीगदेदा “परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा विश्‍वास लउ, एनीगदेसे लगै भिसी परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा गे चा थेनोन हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \p \v 30 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे येशूदा भिसी भिजी, “ङन्‍से ह्राङदा विश्‍वास लबाला लागिरी ह्राङसे ङन्‍दा खाह्रङ्बा उदेकला चिनु उन्‍खम्‍ला? ह्राङसे तिग लखम्‍ला? \v 31 य्‍हाङला आखे म्‍हेमेगदेसे मी तोङतोङबा ग्‍लारीएनोन मन्‍न\f † \fr 6:31 \ft “मन्‍न” भिबा चा परमेश्‍वरसे स्‍वर्गग्‍याम पिन्‍बा गेङ हिन्‍ना।\f* चजी। चु ताम बचनरीन ‘परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा स्‍वर्गग्‍याम गेङ पिन्‍जी’ भिसी भ्रिबा मुला।”\x * \xo 6:31 \xt प्रस्‍था १६:१५, ३१; भजन ७८:२४\x* \p \v 32 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, एनीगदेदा स्‍वर्गग्‍याम गेङ पिन्‍बा मोशा आहिन। तर स्‍वर्गग्‍याम सत्‍य गेङ पिन्‍बा चा ङाला आबा हिन्‍ना। \v 33 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे पिन्‍बा गेङ चा चुनोन हिन्‍ना, थे स्‍वर्गग्‍याम खसी जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेदा जुनी पिन्‍मुला!” \p \v 34 थेनीगदेसे येशूदा “प्रभु, चु गेङ ङन्‍दा सदन पिन्‍गो” भिसी भिजी। \p \v 35 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा गेङ चा ङानोन हिन्‍ना। ङा मुबा ग्‍लारी खबागदे खाइमै आख्रेन, ओच्‍छे ङादा विश्‍वास लबागदेदा खाइमै क्‍युइ आफुइ। \v 36 तर ङाइ एनीगदेदा पाङ्सी जिन्‍बा मुबा, एनीगदेसे ङादा म्राङ्सैनोन विश्‍वास आलनी। \v 37 आबासे ङादा पिन्‍बा जति जम्‍मान ङा मुबा ग्‍लारी खला, ङा मुबा ग्‍लारी खबागदेदा ङाइ तिगै लसीन आख्‍ला। \v 38 ङा ह्राङसे म्‍हन्‍बा अन्‍छारला गे लबारी खबा आहिन, तर ङादा पुइखबासे म्‍हन्‍बा अन्‍छारला गे लबारी ङा स्‍वर्गग्‍याम खबा हिन्‍ना। \v 39 ङादा पुइखबासे म्‍हन्‍बा ताम चा थेसे ङादा पिन्‍बा म्‍हिगदे ङाग्‍याम गिकनोन थाम्‍हागै, तर चु जम्‍बुलिङरी ङा दोःसी खबा धुइरी ङाइ थेनीगदेदा सोना लबारी खम्‍गै भिसी हिन्‍ना। \v 40 तिग्‍दा भिसम ङाला आबासे म्‍हन्‍बा ताम चा चुनोन हिन्‍ना, झादा म्राङ्सी थेदा विश्‍वास लबागदे जम्‍मासेन जुकजुकधोनाला जुनी याङ्‌गै, ओच्‍छे ङा दोःसी खबा धुइरी ङाइ थेनीगदेदा सिबाग्‍याम सोना लला।” \p \v 41 “स्‍वर्गग्‍याम खबा गेङ ङानोन हिन्‍ना” भिसी येशूसे सुङ्बासे लमा यहूदी गन्‍बागदेसे येशूला बिरोध लसी ताम लबारी छ्‌याइजी। \v 42 थेनीगदेसे, “तिग चु योसेफला झा येशू आहिन?, चुला आबा आमादा य्‍हाङसे ङोसेबा आरे?, खाह्रङ् लसी चुसे ‘ङा स्‍वर्गग्‍याम खबा हिन्‍ना’ भिसी पाङ्बा” भिसी भिजी। \p \v 43 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ङाला बिरोध लसी ताम थालउ। \v 44 तिग्‍दा भिसम ङादा पुइखबा आबासे ङा मुबा ग्‍लारी खबा सेम आपिन्‍तेधोना खालैनोन ङा मुबा ग्‍लारी खबारी आखम। ङा मुबा ग्‍लारी खबागदे जम्‍मादान ङा दोःसी खबा धुइरी ङाइ सोना लला। \v 45 अगमवक्तागदेसेनोन परमेश्‍वरला बचनरी ‘परमेश्‍वरसेन जम्‍मान म्‍हिगदेदा लोप्‍ला’ भिसी भ्रिबा मुबा। परमेश्‍वर आबाला ताम थेःसी थेग्‍यामसेन लोप्‍बा म्‍हिगदे जम्‍मान ङा मुबा ग्‍लारी खला।\x * \xo 6:45 \xt यशै ५४:१३\x* \v 46 परमेश्‍वर आबाग्‍याम खबा म्‍हिसे जे परमेश्‍वरदा म्राङ्बा मुला। तर स्‍य्‍हान्‍दो खालैसेन थेदा म्राङ्बा आरे। \v 47 थेतबासेलमा एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, जुन म्‍हिसे विश्‍वास लला थेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बा मुला। \v 48 च्‍यागो, जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा गेङ ङानोन हिन्‍ना। \v 49 एनीगदेला आखे म्‍हेमेगदेसे तोङतोङबा ग्‍लारी मन्‍न चजी, तसैनोन थेनीगदे सिजी। \v 50 तर स्‍वर्गग्‍याम खबा गेङ चुनोन हिन्‍ना, जुन म्‍हिसे चु गेङ चला थे खाइमै आसि। \v 51 स्‍वर्गग्‍याम खबा छोन्‍बो गेङ चा ङानोन हिन्‍ना, जुन म्‍हिसे चु गेङ चला थे खाइमै आसि। चु गेङ चा ङाइ जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्‌गै भिसी पिन्‍ना। थे गेङ चा ङालान ल्‍हुइ हिन्‍ना।” \p \v 52 चु ताम थेःसी यहूदीगदेदा बोमो रेःसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री चुह्रङ् भिसी ताम लबारी छ्‌याइजी, “चु म्‍हिसे खाह्रङ् लसी ह्राङला ल्‍हुइ य्‍हाङदा चबारी पिन्‍खम्‍ला?” \p \v 53 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, चुदे एनीगदेसे परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिला ल्‍हुइ आचनी भिसम, का आथुङ्नी भिसम एनीगदेदेन छ्‌याम जुकजुकधोनाला जुनी आत। \v 54 तर ङाला ल्‍हुइ चबा, ङाला का थुङ्बा म्‍हिदेन छ्‌याम जुकजुकधोनाला जुनी तला। ओच्‍छे ङा दोःसी खबा धुइरी ङाइ थेदा सिबाग्‍याम सोना लला। \v 55 तिग्‍दा भिसम चनोन तोःबा स्‍हे चा ङाला ल्‍हुइ हिन्‍ना ओच्‍छे थुङ्नोन तोःबा स्‍हे चा ङाला का हिन्‍ना। \v 56 ङाला ल्‍हुइ चबा, ङाला का थुङ्बा म्‍हि ङादेन छ्‌याम तला, ओच्‍छे ङा थेदेन छ्‌याम तला। \v 57 छोन्‍बो परमेश्‍वरसे ङादा पुइखबासे लमा ङा थेग्‍यामसे सोला, थेह्रङ् लसीन ङादा चबा म्‍हिएनोन ङाग्‍यामसेन सोला। \v 58 स्‍वर्गग्‍याम खबा गेङ चुनोन हिन्‍ना। चु गेङ एनीगदेला आखे म्‍हेमेगदेसे चबा गेङ ह्रङ्‌बा आहिन। थेनीगदेसे थे गेङ चजी तसैनोन थेनीगदे सिजी। तर चु गेङ चबा म्‍हिगदे चा खाइमै आसि।” \v 59 चु ताम चा येशूसे कफर्नहुम भिबा शहररी यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमरी म्‍हिगदेदा लोप्‍बा धुइरी सुङ्बा मुबा। \s1 ल्‍हानान चेलागदेसे येशूदा ख्‍लाबा \p \v 60 चु ताम थेःमाहेन्‍से येशूला चेलागदे न्‍हङला ल्‍हानानसे “चुह्रङ्बा गाह्रो बचन खाल्‍से ङ्‍यान्‍खम्‍ला?” भिसी भिजी। \p \v 61 तर चेलागदेसे चु तामला बारेरी ताम लबान मुला भिबा था याङ्सी येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “तिग ङाइ पाङ्बा तामसे लमा एनीगदेला विश्‍वास म्‍हाबा हिन्‍ना? \v 62 थेह्रङ् भिसम एनीगदेसे परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा स्‍वर्गरी दोःसी निबा म्राङ्मा एनीगदेला सेमरी खाह्रङ्बा छोर्ला? \v 63 जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा चा परमेश्‍वरला आत्‍मासेन हिन्‍ना। चु गे चा म्‍हिला शक्तिसे लबारी खम्‍बा गे आहिन। ङाइ एनीगदेदा पाङ्बा ताम चा परमेश्‍वरला आत्‍मासे पिन्‍बा जुकजुकधोनाला जुनीला बारेरी हिन्‍ना। \v 64 तर एनीगदे न्‍हङ‍री गातेसे मी चु ताम विश्‍वास लबा आरे।” तिग्‍दा भिसम खाल्‍से विश्‍वास आल, खाल्‍से ह्राङदा धोका पिन्‍ना भिबा ताम येशूदा ङाच्‍छाहेन्‍सेन था मुबा। \v 65 जमाहेन्‍से दोःसी येशूसे थेनीगदेदा “थेतबासेलमान ङाइ एनीगदेदा चु ताम पाङ्बा हिन्‍ना, चुदे ङाला आबासे ङा मुबा ग्‍लारी खआपुङ्नी भिसम खालै म्‍हि ङा मुबा ग्‍लारी खबारी आखम” भिसी सुङ्जी। \v 66 चु तामसे लमा जमाकुनुहेन्‍से चेलागदे न्‍हङला ल्‍हानान चेलागदे येशूदेन छ्‌याम भ्रबारी ख्‍लाजी। \p \v 67 थेतबासेलमा येशूसे ह्राङला च्‍युक न्‍ही चेलागदेदा “तिग एनीगदेएनोन ङादा ख्‍लासी निबा हिन्‍ना?” भिसी सुङ्जी। \v 68 जमाहेन्‍से सिमोन पत्रुससे येशूदा भिसी भिजी, “प्रभु, जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा बचन मी ह्राङदेन छ्‌याम मुला भिसम ङनी खाल मुबा ग्‍लारी निसे?\x * \xo 6:68 \xt मत्ती १६:१६; मर्कू ८:२९; लूका ९:२०\x* \v 69 ह्राङ परमेश्‍वरसे पुइखबा परमेश्‍वरला म्‍हि हिन्‍ना भिबा ताम ङन्‍से था याङ्सीन ह्राङदा विश्‍वास लबा हिन्‍ना।” \p \v 70 येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदे च्‍युक न्‍हीदान ङाइ धम्‍बा हिन्‍ना, तसैनोन एनीगदे न्‍हङला गिक चा शैतान हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \v 71 चु ताम येशूसे सिमोन इस्‍करियोतला झा यहूदाला बारेरी सुङ्बा मुबा। तिग्‍दा भिसम च्‍युक न्‍ही चेला न्‍हङला तसीनोन थेसे लिच्‍छा येशूदा धोका पिन्‍बारी छ्‌याइबा मुबा। \c 7 \s1 यहूदीगदेसे छाप्रोरी चिसी धङ्बा चाड \p \v 1 जमाहेन्‍से येशू गालील अञ्‍चललान नाम्‍सा नाम्‍सारी फेप्‍जी, तर यहूदिया अञ्‍चलरी चा फेप्‍बा सेम आलनी। तिग्‍दा भिसम यहूदीगदेसे येशूदा साइबारी म्‍हाइमुबा। \v 2 थे धुइरी यहूदीगदेसे छाप्रोरी चिसी धङ्बा चाड\f † \fr 7:2 \ft चु चाड यहूदीगदेसे ह्राङला आखे म्‍हेमेगदे बोगल न्‍ही दिङधोना तोङतोङबा ग्‍लारी चिबा धुइदा ढन्‍बाला लागिरी छाप्रोरी चिसी धङ्‍मुबा।\f* खबारी छ्‌याइबा मुबा।\x * \xo 7:2 \xt लेवी २३:३४; व्‍यव १६:१३\x* \v 3 थेतबासेलमा येशूदा ह्राङला आलेगदेसेनोन खिसी लसी चुह्रङ् भिसी भिजी, “चु ग्‍ला ख्‍लासी ह्राङ यहूदिया अञ्‍चलरी फेप्‍नोन फेप्‍गो, थेरीनोन ह्राङसे लबा गेगदे ह्राङला चेलागदेसे म्राङ्‍गै। \v 4 ह्राङदा जम्‍मासेन ङोसेगै भिसी म्‍हन्‍बा म्‍हिसे खाइमै लासी गे आलमुला। ह्राङसेनोन थेह्रङ्बान गेगदे लबा मुसम ह्राङ खाल हिन्‍ना भिबा ताम जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेदा ङोसेना लउ।” \v 5 तिग्‍दा भिसम येशूला आलेगदेसेनोन येशूदा विश्‍वास आलमुबा! \p \v 6 थेतबासेलमा येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाला लागिरी धुइ तबा आरे। तर एनीगदेला लागिरी मी खजिबै धुइ मुसै ठीक मुला। \v 7 एनीगदेदा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे हेला आलमुला, तर ङादा चा हेला लमुला। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेला बानीबेहोर आज्‍यबा मुला भिसी ङाइ पाङ्‌मुला। \v 8 एनीगदे चा चाड धङ्बारी निउ, ङा दान्‍दे आनि। तिग्‍दा भिसम ङाला धुइ तबा आरे।” \v 9 थेह्रङ् सुङ्सी येशू गालीलरीन धन्‍छ्‌याजी। \p \v 10 तर येशूला आलेगदे चाड धङ्बारी निमाहेन्‍से येशूएनोन खालैसे था आयाङ्ना लसी थेरी फेप्‍जी। \p \v 11 थेरी यहूदी नेतागदेसे येशूदा म्‍हाइबान, “थे म्‍हि खानङ मुला?” भिसी म्‍हिगदेदा ङ्‌योइजी। \p \v 12 ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशूला बारेरी चुह्रङ् भिसी ताम लबान मुबा, कोइ कोइसे “थे ज्‍यबा म्‍हि हिन्‍ना” भिसी भिमुबा। तर कोइ कोइसे चा “आहिन, थेसे ल्‍हानान म्‍हिगदेदा न्‍होङ्ना लबा मुला” भिसी भिमुबा। \v 13 तसैनोन यहूदी नेतागदेदेन छ्‌याम लोङ्सी खालैसेन येशूला बारेरी स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिसे था याङ्ना लसी ताम आलमुबा। \s1 चाडला धुइरी येशूसे म्‍हिगदेदा लोप्‍बा \p \v 14 चाडला गुङरी परमेश्‍वरला मन्‍दिररी फेप्‍सी येशूसे म्‍हिगदेदा लोप्‍बारी छ्‌याइजी। \v 15 यहूदी नेतागदे उदेक म्‍हन्‍बान, “चुसे तिगै पढब आलना चुह्रङ्बा ज्ञान बुद्धि खानङग्‍याम याङ्जी?” भिसी भिजी। \p \v 16 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी जोहाब पिन्‍जी, “ङाइ ङाला ताम लोप्‍बा आहिन, तर ङादा पुइखबा परमेश्‍वरला ताम लोप्‍बा हिन्‍ना। \v 17 चुदे खालै म्‍हिसे परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार लबारी म्‍हाइजी भिसम थेसे जे ङाइ लोप्‍बा ताम परमेश्‍वरग्‍याम हिन्‍ना कि ङालान सेमला ताम लोप्‍बा हिन्‍ना भिसी था याङ्ला। \v 18 जुन म्‍हिसे ह्राङलान ताम पाङ्ला थेसे ह्राङदान मान लगै भिसी म्‍हन्‍मुला। तर ह्राङदा पुइखबादा मान लगै भिसी म्‍हन्‍बा म्‍हिसे चा सत्‍य ताम पाङ्‌मुला, थेसे तिगै लुसीला ताम आलमुला। \v 19 मोशासे एनीगदेदा ठिम पिन्‍बा मुला, तसैनोन एनीगदेसे मोशासे पिन्‍बा ठिम अन्‍छार गे आलनी। एनीगदेसे ङादा तिग्‍दा साइबारी म्‍हाइबा?” \p \v 20 थेरी मुबा म्‍हिला हुलसे येशूदा “एदा म्‍हङसे स्‍याप्‍जीम, खाइ एदा खाल्‍से साइबारी म्‍हाइबा मुला?” भिसी भिजी। \p \v 21 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ गे गिक लमा एनीगदे तिग्‍दा उदेक म्‍हन्‍बा? \v 22 च्‍यागो, खतना लउ भिसी एनीगदेदा मोशासे ठिम स्‍होसी पिन्‍बा मुला। हिन्‍बाम थे ठिम मोशासे स्‍होबा आहिन, एनीगदेला आखे म्‍हेमेसेन स्‍होबा हिन्‍ना। थेतबासेलमा एनीगदेसे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनकुनुएनोन ह्राङला झागदेला खतना लमुला।\x * \xo 7:22 \xt उत्‍प १७:१०; लेवी १२:३\x* \v 23 य्‍हाङसे मोशासे पिन्‍बा ठिम आख्‍लागे भिसी ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनरीएनोन खतना लमुला भिसम ङाइ चा आखम्‍बा म्‍हि गिकदा खम्‍ना लमा एनीगदेसे तिग्‍दा ङादा बोमो लबा?\x * \xo 7:23 \xt यूह ५:९\x* \v 24 एनीगदेसे म्‍हिला ली च्‍यासी निसाफ थालउ, तर ठीक लसी निसाफ लउ।” \s1 तिग चुनोन ख्रीष्‍ट हिन्‍ना? \p \v 25 यरूशलेमग्‍याम खबा कोइ कोइ म्‍हिगदेसे चुह्रङ् भिसी भिजी, “तिग यहूदी धर्मगुरुगदेसे साइबारी म्‍हाइबा म्‍हि चुनोन आहिन? \v 26 च्‍यागो, आलोङ्नान चुसे जम्‍मादान लोप्‍बान मुला, तर चुदा थेनीगदेसे तिगै आपाङ्नी! ङन्‍ना नेतागदेसेनोन चुनोन थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍ना भिसी पक्‍कान था याङ्जी कि तिग? \v 27 चु म्‍हि खाह्रङ् लसी थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍ना, तिग्‍दा भिसम चु म्‍हि खानङग्‍याम खबा हिन्‍ना भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला। तर ख्रीष्‍ट फेप्‍खबा धुइरी खानङग्‍याम फेप्‍खला भिबा ताम खालैदान था आत। \p \v 28 थे धुइरी परमेश्‍वरला मन्‍दिररी लोप्‍बान लमा येशूसे घ्रेन काइरी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङा खानङग्‍याम खबा हिन्‍ना भिबादेन ङा खाल हिन्‍ना भिबा ताम एनीगदेदा पक्‍कान था मुला। च्‍यागो, ङा ह्राङनोन खबा आहिन, तर ङादा खालैसे पुइखबा हिन्‍ना थे चा सत्‍य हिन्‍ना, एनीगदेसे थेदा ङोसेबा आरे। \v 29 तर ङाइ थेदा ङोसेबा मुला। तिग्‍दा भिसम थेसे पुइखबासे लमा ङा थेग्‍याम खबा हिन्‍ना।” \p \v 30 चु ताम थेःसी थेनीगदेसे येशूदा चुङ्बारी म्‍हाइजी। तर खालैसेन या आझाङ्नी, तिग्‍दा भिसम येशूला धुइ तबा आरेमुबा। \v 31 थेरी मुबा ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। ओच्‍छे थेनीगदेसे, “थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट फेप्‍खसी, तिग चु म्‍हिसे भन्‍दा अझ उदेकला गेगदे लला?” भिसी भिजी। \s1 येशूदा चुङ्बारी म्‍हाइबा \p \v 32 म्‍हिगदेसे येशूला बारेरी खासखास खुसखुस ताम लबान लबा फरिसीगदेसे थेःजी। जमाहेन्‍से परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेदेन फरिसीगदेसे येशूदा चुङ्बाला लागिरी परमेश्‍वरला मन्‍दिर ख्रुङ्बा सिपाहीगदेदा पुइजी। \p \v 33 येशूसे म्‍हिगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “तिगै धिनधोना ङा एनीगदेदेन छ्‌यामनोन तला, जमाहेन्‍से ङादा जुन्‍से पुइखबा मुला, ङा थे मुबा ग्‍लारीन निला। \v 34 ओच्‍छे एनीगदेसे ङादा म्‍हाइला, तर आस्‍याप। तिग्‍दा भिसम ङा निबा ग्‍लारी एनीगदे खबारी आखम।” \p \v 35 चु ताम थेःसी यहूदी नेतागदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री चुह्रङ् भिसी भिजी, “चु म्‍हि खानङ निबारी छ्‌याइजी? एनीगदेसे ङादा आस्‍याप भिसी भिमुला। अर्गु य्‍हुल्‍सारी ससा बङबङ तसी चिबा यहूदीगदे मुबा ग्‍लारी निसी थे य्‍हुल्‍साला ग्रीक ग्‍योइ पाङ्बा म्‍हिगदेदा लोप्‍बारी म्‍हाइजी कि तिग? \v 36 ‘एनीगदेसे ङादा म्‍हाइला, तर आस्‍याप। तिग्‍दा भिसम ङा निबा ग्‍लारी एनीगदे खबारीन आखम’ भिसी चु म्‍हिसे तिग ताम पाङ्बा?” \s1 जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा क्‍युइ \p \v 37 चाड जिन्‍बा धिनकुनु अथवा मुल धिनकुनु येशूसे म्‍हिगदेला ङाच्‍छा राप्‍सी घ्रेन काइरी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “चुदे खालैदा क्‍युइ फुइबा मुसम ङा मुबा ग्‍लारी खसी थुङ्‍गो।\x * \xo 7:37 \xt लेवी २३:३६\x* \v 38 परमेश्‍वरला बचनसे पाङ्बा ह्रङ्नोन ङादा विश्‍वास लबा म्‍हिला सेम न्‍हङ‍ग्‍याम जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍बा क्‍युइ थोन्‍ना।”\x * \xo 7:38 \xt यशै ५८:११; जक १४:८\x* \v 39 चु ताम चा येशूसे ह्राङदा विश्‍वास लबा म्‍हिगदेसे याङ्तोःबा परमेश्‍वरला आत्‍माला बारेरी सुङ्बा मुबा। परमेश्‍वरसे थे धुइधोना ह्राङला आत्‍मा पुइखबा आरेमुबा। तिग्‍दा भिसम थे धुइधोना येशूदा क्रुसरी टाँगब लबादेन स्‍वर्गरी घ्रेन य्‍हालदेन शक्तिरी फेप्‍बा धुइ तबा आरेमुबा। \s1 थे खाल? \p \v 40 येशूला ताम थेःसी थेरी मुबा कोइ कोइ म्‍हिगदेसे “चु म्‍हि पक्‍कान थेनोन अगमवक्ता\f † \fr 7:40 \ft “थेनोन अगमवक्ता” भिबा चा यूहन्‍ना हिन्‍ना (यूहन्‍ना १:२१ स्‍हीगो)।\f* हिन्‍ना” भिसी भिजी।\x * \xo 7:40 \xt व्‍यव १८:१५\x* \p \v 41 ओच्‍छे कोइ कोइसे “चु थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍ना” भिसी भिजी। तर कोइ कोइसे चुह्रङ् भिसी भिजी, “तिग गालील अञ्‍चलग्‍यामसेनोन थार्बा पिन्‍बा ग्‍ले फेप्‍खला? \v 42 परमेश्‍वरला बचनरी थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट दाऊदला सन्‍तानग्‍याम दाऊदलान नाम्‍सा बेथलेहेमग्‍यामसेन खला भिसी पाङ्बा आरे?”\x * \xo 7:42 \xt २ शमू ७:१२; यर्मि २३:५-६; मीका ५:२; भजन ८९:३-४\x* \v 43 चुह्रङ् लसी येशूसे लमा म्‍हिगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरीन आढिक्‍नी। \v 44 थेनीगदे न्‍हङला गाते म्‍हिगदेसे येशूदा चुङ्बारी म्‍हाइजी। तर थेनीगदे खालैसेन या आझाङ्नी। \s1 यहूदी धर्मगुरुगदेसे विश्‍वास आलबा \p \v 45 परमेश्‍वरला मन्‍दिर ख्रुङ्बा सिपाहीगदे दोःसी खमाहेन्‍से परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेदेन फरिसीगदेसे थेनीगदेदा “खाइ, एनीगदेसे थेदा तिग्‍दा आभबा?” भिसी भिजी। \p \v 46 जमाहेन्‍से थे सिपाहीगदेसे थेनीगदेदा “थे म्‍हिला ताम थेःसी ङनी उदेक तजी। थेह्रङ्बा ताम मी ङन्‍से खाइमै थेःबा आरे” भिसी भिजी। \p \v 47 जमाहेन्‍से फरिसीगदेसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी भिजी, “एनीगदेदाएनोन थेसे झुक्‍याब लजी कि तिग? \v 48 तिग यहूदी नेतागदेदेन फरिसीगदे खालैसे थेदा विश्‍वास लबा मुला? \v 49 तर परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम आसेबा चु म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरग्‍याम सजाय याङ्ला।” \v 50 ङाच्‍छा म्‍हुनङ तिरेम येशूदा ह्रुप तबारी निबा थेनीगदे न्‍हङलान निकोदेमस भिबा म्‍हिसे चुह्रङ् भिसी भिजी,\x * \xo 7:50 \xt यूह ३:१-२\x* \v 51 “तिग य्‍हाङला ठिम अन्‍छार थे म्‍हिसे लबा तामदेन गे आघोनान य्‍हाङसे थेदा दोष उन्‍बारी तला?” \p \v 52 तर स्‍य्‍हान्‍दोगदेसे थेदा “एएनोन गालील अञ्‍चलला हिन्‍ना? परमेश्‍वरला बचन ज्‍यना लसी पढब लउ। जमाहेन्‍से एसे गालीलग्‍याम खाइमै खालै अगमवक्ता आख भिबा ताम था याङ्ला” भिसी भिजी। \v 53 जमाहेन्‍से थेनीगदे जम्‍मान ह्राङ ह्राङला दिमरी निजी। \c 8 \s1 स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी भ्रबा म्रिङम्‍हेमे \p \v 1 तर येशू चा जैतून भिबा गङरी फेप्‍जी। \v 2 येशू न्‍हङगरदङ स्‍य्‍होरीन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी फेप्‍खजी। जमाहेन्‍से जम्‍मान म्‍हिगदे येशू मुबा ग्‍लारी खजी। ओच्‍छे येशू धन्‍छ्‌यासी जम्‍मान म्‍हिगदेदा लोप्‍बारी छ्‌याइजी। \p \v 3 यहूदी धर्मगुरुगदेदेन फरिसीगदेसे स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी चिबान लबा धुइरी स्‍याप्‍बा म्रिङम्‍हेमेदा चुङ्सी येशू मुबा ग्‍लारी भजी। ओच्‍छे जम्‍मालान ङाच्‍छा थे म्रिङम्‍हेमेदा राप्‍सी चिपुङ्जी। \v 4 थेनीगदेसे येशूदा चुह्रङ् भिसी भिजी, “गुरु, चु स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍बान लबा म्रिङम्‍हेमेदा चुङ्सी ङन्‍से ह्राङ मुबा ग्‍लारी भसी खबा मुला। \v 5 य्‍हाङला मोशासे ठिमरी चुह्रङ्बा म्रिङम्‍हेमेदा युङबासे तोसी साइगो भिसी कुल्‍बा मुला। ह्राङसे चा चुला बारेरी तिग सुङ्बा?”\x * \xo 8:5 \xt लेवी २०:१०; व्‍यव २२:२२-२४\x* \v 6 तर येशूदा दोष लम्‍याङ्ला कि भिसी थेनीगदेसे चुह्रङ् भिसी ङ्‌योइबा मुबा। \pi1 येशूसे कू तसी या जुम्‍बीसे सरी भ्रिबारी छ्‌याइजी। \v 7 थेनीगदेसे येशूदा ङ्‌योइबाला ङ्‍योइबान लमाहेन्‍से येशू राप्‍सी थेनीगदेदा “जुन म्‍हिसे खाइमै पाप लबा आरे थेसे ङाच्‍छा चु म्रिङम्‍हेमेदा युङबासे तोउ” भिसी सुङ्जी। \v 8 जमाहेन्‍से येशूसे दोःसी कू तसी सरी भ्रिजी। \p \v 9 चु ताम थेःसी थेरी मुबा जम्‍मान म्‍हिगदे घ्रेनहेन्‍से जजाधोना गिक गिक लसी थेग्‍याम निजी। ओच्‍छे थेरी येशूदेन छ्‌याम थे म्रिङम्‍हेमे जे तजी। थे म्रिङम्‍हेमे चा अझ येशूला ङाच्‍छापट्टि राप्‍सी चिबा मुबा। \v 10 जमाहेन्‍से येशू राप्‍सी थे म्रिङम्‍हेमेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “खाइ, एदा दोष लबा म्‍हिगदे खानङ निजी? तिग थेनीगदे खालैसेन एदा सजाय आपिन्‍नी?” \p \v 11 जमाहेन्‍से थे म्रिङम्‍हेमेसे येशूदा “प्रभु, खालैसेन तिगै आलनी” भिसी भिमा, येशूसे थेदा “ङाइएनोन एदा सजाय आपिन, दाहेन्‍से निउ, तर दोःसी पाप थालउ” भिसी सुङ्जी।\f † \fr 8:11 \ft जम्‍मान भन्‍दा पुरानो ग्रीक बाइबलगदेरी ७:५३ पदहेन्‍से ८:११ पदधोनाला ताम भ्रिबा आरे।\f* \s1 जम्‍बुलिङला य्‍हाल \p \v 12 दोःसीनोन येशूसे म्‍हिगदेदा लोप्‍बान, “जम्‍बुलिङला य्‍हाल ङानोन हिन्‍ना। ङादेन छ्‌याम भ्रबा म्‍हि खाइमै धोपधोपरी भ्रआतोः। तिग्‍दा भिसम थेसे जुनी पिन्‍बा य्‍हाल याङ्ला” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 8:12 \xt मत्ती ५:१४; यूह ९:५\x* \p \v 13 जमाहेन्‍से फरिसीगदेसे येशूदा “एसे ह्राङलान बारेरी पाङ्‌बान मुला, एसे पाङ्बा ताम सत्‍य आहिन” भिसी भिजी।\x * \xo 8:13 \xt यूह ५:३१\x* \p \v 14 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ ङालान बारेरी पाङ्सैनोन ङाइ पाङ्बा ताम सत्‍य हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम ङा खानङग्‍याम खबा हिन्‍ना, ओच्‍छे खानङ निबान मुला भिबा ताम ङादा था मुला। तर एनीगदेदा चु ताम था आरे। \v 15 एनीगदेसे मी म्‍हिला ज्ञान बुद्धिग्‍याम निसाफ लमुला। तर ङाइ मी खालैला निसाफ आल। \v 16 चुदे ङा ह्राङसेन निसाफ लतोःजी भिसम ङाइ लबा निसाफ चा सत्‍य तला। तिग्‍दा भिसम ङा गिक जे आरे, तर ङादा पुइखबा आबाएनोन ङादेन छ्‌याम मुला। \v 17 मोशासे पिन्‍बा एनीगदेला ठिमरी म्‍हि न्‍हीसे पाङ्बा ताम चा सत्‍य तमुला भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 8:17 \xt व्‍यव १९:१५; गन्‍ती ३५:३०\x* \v 18 ह्राङलान बारेरी सत्‍य ताम पाङ्बा म्‍हि गिक चा ङानोन हिन्‍ना, ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दो चा ङादा पुइखबा आबा हिन्‍ना।” \p \v 19 चु ताम थेःसी थेनीगदेसे येशूदा “एला आबा खानङ मुला?” भिसी ङ्‌योइमा, येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे ङादाएनोन ङोसेबा आरे, ङाला आबादाएनोन ङोसेबा आरे। चुदे एनीगदेसे ङादा ङोसेबा हिन्‍सम ङाला आबादाएनोन ङोसेसेला मुबा” भिसी सुङ्जी। \p \v 20 चु जम्‍मान ताम येशूसे परमेश्‍वरला मन्‍दिररी भेटी युबा ताङ मुबा ग्‍लाग्‍याम लोप्‍बान लबा धुइरी सुङ्बा मुबा। तर थेनीगदे खालैसेन येशूदा आचुङ्नी। तिग्‍दा भिसम अझ येशूला धुइ तबा आरेमुबा। \s1 म्‍हिगदेसे येशूदा ङोआसेबा \p \v 21 दोःसी येशूसे थेनीगदेदा “ङा चुग्‍याम निनोन निला, ओच्‍छे एनीगदेसे ङादा म्‍हाइला। तर एनीगदे ह्राङलान पापरी सिला। ङा निबा ग्‍लारीनोन एनीगदे खबारी आखम” भिसी सुङ्जी। \p \v 22 चु ताम थेःसी यहूदी नेतागदेसे “चु म्‍हि सिबारी म्‍हाइबा कि तिग? चुसे मी ‘ङा निबा ग्‍लारी एनीगदे खबारी आखम भिसी भिमुला’ भिसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ताम लजी।” \p \v 23 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदे मारग्‍याम खबा हिन्‍ना, ङा तोरग्‍याम खबा हिन्‍ना। एनीगदे चुनोन जम्‍बुलिङला हिन्‍ना, तर ङा चा चु जम्‍बुलिङला आहिन। \v 24 थेतबासेलमा ‘एनीगदे ह्राङलान पापरी सिला’ भिसी ङाइ एनीगदेदा पाङ्सी जिन्‍बा मुला। चुदे एनीगदेसे ‘ङा थेनोन हिन्‍ना’\f † \fr 8:24 \ft “ङा थेनोन हिन्‍ना” भिबा चा परमेश्‍वरला बचनरी परमेश्‍वरला मिन हिन्‍ना।\f* भिसी ङादा विश्‍वास आलनी भिसम एनीगदे ह्राङलान पापरी सिला।” \p \v 25 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे येशूदा “ए खाल हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइमा, येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङा थेनोन हिन्‍ना, चु ताम ङाइ एनीगदेदा ङाच्‍छान पाङ्बा मुला। \v 26 एनीगदेला बारेरी ङाइ पाङ्तोःबा तामदेन एनीगदेला निसाफ लतोःबा ताम ल्‍हानान मुला। तर ङादा पुइखबा चा सत्‍य मुला, ओच्‍छे थेग्‍याम ङाइ जुन ताम थेःजी थेनोन ताम ङाइ जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेदा पाङ्बा मुला।” \p \v 27 येशूसे परमेश्‍वर आबाला बारेरी सुङ्बान मुबा भिबा ताम थेनीगदेसे आघोनी। \v 28 थेतबासेलमा येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदेसे परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा तोर थीमाहेन्‍से\f † \fr 8:28 \ft “तोर थीमाहेन्‍से” भिबा चा येशूदा क्रुसरी टाँगब लबा हिन्‍ना।\f* जे ङा थेनोन चीम भिबादेन ङाइ ङालान सेमग्‍याम ताम पाङ्बा आहिन्‍बा चीम, तर परमेश्‍वर आबासे लोप्‍बा अन्‍छार जे पाङ्बा चीम भिबा ताम एनीगदेसे था याङ्ला। \v 29 ओच्‍छे ङादा पुइखबा ङादेन छ्‌यामनोन मुला, थेसे ङादा खाइमै आख्‍लामुला। तिग्‍दा भिसम ङाइ सदन थेदा सेम निबा गे जे लमुला।” \v 30 चु ताम थेःसी ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। \s1 सत्‍यसे पापग्‍याम फेला \p \v 31 येशूसे ह्राङदा विश्‍वास लबा यहूदीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदे ङाइ लोप्‍बा अन्‍छार भ्रजी भिसम एनीगदे ङाला पक्‍का चेला दोला। \v 32 ओच्‍छे सत्‍य तिग हिन्‍ना भिसी एनीगदेसे था याङ्ला, थेनोन सत्‍यसे एनीगदे खालैला तहरी चिआतोः।” \p \v 33 थेनीगदेसे येशूदा “ङनी अब्राहामला सन्‍तान हिन्‍ना, दान्‍देधोना ङनी खालैला नोकर दोबा आरे। ह्राङसे ङन्‍दा स्‍य्‍हान्‍दोला तहग्‍याम फेला भिसी सुङ्बाला अर्थ चा तिग हिन्‍ना?” भिसी भिजी।\x * \xo 8:33 \xt मत्ती ३:९; लूका ३:८\x* \p \v 34 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, पाप लबागदे जम्‍मान पापला तहरी तला। \v 35 नोकर सदन मालिकला दिमरी आचि, तर झा चा सदन चिला। \v 36 थेतबासेलमा परमेश्‍वरला झासे एनीगदेदा फेजी भिसम एनीगदे पक्‍कान फेला। \v 37 एनीगदे अब्राहामला सन्‍तान हिन्‍ना भिसी ङादा था मुला। तसैनोन एनीगदेसे ङाइ पाङ्बा ताम नाबारी आखम्‍बासे लमा ङादा साइबारी म्‍हाइबा मुला। \v 38 ङा ङाला आबादेन छ्‌याम मुबा धुइरी ङाइ जुन ताम म्राङ्मुबा, थेनोन ताम ङाइ एनीगदेदा पाङ्बा हिन्‍ना। तर एनीगदेसे चा एनीगदेला आबाग्‍याम तिग थेःबा मुला थेनोन लमुला।” \p \v 39 थेनीगदेसे येशूदा “ङन्‍ना आबा चा अब्राहामनोन हिन्‍ना” भिसी भिमा, येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदे पक्‍कान अब्राहामला सन्‍तान हिन्‍सम अब्राहामसे लबा ह्रङ्‌बा गे एनीगदेसेनोन लसेला मुबा। \v 40 तर ङाइ परमेश्‍वरग्‍याम थेःबा सत्‍य ताम एनीगदेदा पाङ्‌मा एनीगदेसे चा ङादा साइबारी म्‍हाइजी। तर अब्राहामसे मी चुह्रङ्बा गे आलनी। \v 41 एनीगदेला आबासे जुन गे लबा मुबा, थेनोन गे एनीगदेसेनोन लबा मुला।” \pi1 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे येशूदा “ङनी स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी भ्रमा न्‍हबा कोलागदे आहिन, तर परमेश्‍वरनोन ङन्‍ना आबा हिन्‍ना” भिसी भिजी। \p \v 42 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेला आबा परमेश्‍वरनोन हिन्‍सम एनीगदेसे ङादा माया लसेला मुबा। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे पुइखबासे लमा ङा दान्‍दे चुरी मुला। ङा ह्राङला सुरसे खबा आहिन, तर परमेश्‍वरसेन ङादा पुइखबा हिन्‍ना। \v 43 एनीगदेसे तिग्‍दा ङाइ पाङ्बा ताम आघोबा? तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे ङाला ताम नाआखम्‍नी। \v 44 एनीगदेला आबा शैतान हिन्‍ना, एनीगदेसे ह्राङला आबासे म्‍हन्‍बा अन्‍छारनोन गे लमुला। थेसे मी ङाच्‍छाहेन्‍से म्‍हि साइबा मुबा, थे सत्‍यरी खाइमै भ्रबारी आखम। तिग्‍दा भिसम थेदेन छ्‌याम सत्‍य भिबा मुनोन आरे। थेसे सदन ह्राङला बानीबेहोर अन्‍छार लुसीला ताम पाङ्‌मुला। थेतबासेलमा थे लुसीला ताम पाङ्बा म्‍हि हिन्‍ना, थे जम्‍मान लुसीला तामला आबा हिन्‍ना। \v 45 तर एनीगदेसे ङाला ताम विश्‍वास आलमुला। तिग्‍दा भिसम ङाइ सत्‍य ताम पाङ्‌मुला। \v 46 एनीगदे न्‍हङला खाल्‍से ङादा पापी भिसी दोष लबारी खम्‍ला? ङाइ सत्‍य ताम पाङ्‌मा एनीगदेसे तिग्‍दा ङादा विश्‍वास आलबा? \v 47 परमेश्‍वरला म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला ताम ङ्‍यान्‍मुला। तर एनीगदे चा परमेश्‍वरला म्‍हि आहिन। थेतबासेलमा एनीगदेसे परमेश्‍वरला ताम आङ्‌यान्‍मुला।” \s1 अब्राहाम भन्‍दा येशू ङाच्‍छा \p \v 48 यहूदी नेतागदेसे येशूदा “ङन्‍से पाङ्बा ताम ठीक हिन्‍ना। ए सामरी य्‍हुलला हिन्‍ना, एदा म्‍हङसे स्‍याप्‍बा मुला” भिसी भिजी। \p \v 49 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङादा म्‍हङसे स्‍याप्‍बा आरे। ङाइ ङाला आबादा मान लबा मुला, तर एनीगदेसे ङादा पेःना लमुला। \v 50 ङाइ ङादा मान लगै भिसी म्‍हन्‍बा आहिन, तर ङादा मान लबादेन ङाला लागिरी निसाफ लसी पिन्‍बा म्‍हि स्‍य्‍हान्‍दोन मुला। \v 51 थेतबासेलमा च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, चुदे खालै म्‍हिसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍जी भिसम थे खाइमै आसि।” \p \v 52 यहूदीगदेसे येशूदा चुह्रङ् भिसी भिजी, “एदा म्‍हङसे स्‍याप्‍बान हिन्‍ना भिसी दाहेन्‍से ङन्‍दा पक्‍का था तजी। तिग्‍दा भिसम अब्राहामदेन अगमवक्तागदे सिजी, तर एसे चा ‘खालै म्‍हिसे ङाइ पाङ्बा ताम ङ्‌यान्‍जी भिसम थे खाइमै आसि’ भिसी भिमुला। \v 53 तिग ए ङन्‍ना म्‍हेमे अब्राहाम भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना? थे सिजी, ओच्‍छे अगमवक्तागदेएनोन सिजी। एसे चा ह्राङदा खाल भिसी म्‍हन्‍बा?” \p \v 54 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ ह्राङदा मान लगै भिसी म्‍हन्‍जी भिसम थे गे आखेल्‍बा ताम हिन्‍ना। तर ङादा मान पिन्‍बा चा ङालान आबा हिन्‍ना, ङाला आबादान एनीगदेसे य्‍हाङला परमेश्‍वर भिसी पाङ्‌मुला। \v 55 तर एनीगदेसे थेदा ङोसेबा आरे। ङाइ चा थेदा ज्‍यना लसी ङोसेबा मुला। चुदे ङाइएनोन थेदा ङोसेबा आरे भिसी भिजी भिसम ङाएनोन एनीगदे ह्रङ्‌बान लुसीला ताम पाङ्बा म्‍हि दोला। तर ङाइ थेदा ङोसेबा मुला, ओच्‍छे थेसे सुङ्बा अन्‍छारनोन ङाइ गे लबा मुला। \v 56 एनीगदेला म्‍हेमे अब्राहामसेनोन ङा खबा धिन च्‍याबारी ल्‍हानान सेम लबा मुबा। ओच्‍छे थेसे ङा खबा धिन म्राङ्सी जिन्‍बासे लमा ताङ्जी।” \p \v 57 थेतबासेलमा यहूदीगदेसे येशूदा “एसे बोगल न्‍हीसे च्‍युइ दिङ मी तबा आरे भिसम खाह्रङ् लसी एसे अब्राहामदा म्राङ्जी?” भिसी भिजी। \p \v 58 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, अब्राहाम न्‍हबा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन ‘ङा थेनोन हिन्‍ना’ भिबा मुनोन मुबा” भिसी सुङ्मैछ्‌याम, \v 59 थेनीगदेसे येशूदा तोबारी भिसी युङबा दुइजी। तर येशू लासी परमेश्‍वरला मन्‍दिरला ग्‍यापग्‍याम सुटुक्‍क थोन्‍सी फेप्‍जी। \c 9 \s1 मी आम्राङ्बा म्‍हिसे म्राङ्बा \p \v 1 थेग्‍याम फेप्‍बान लमा येशूसे न्‍हमान मी आम्राङ्बा म्‍हि गिकदा स्‍याप्‍जी। \v 2 येशूला चेलागदेसे येशूदा “गुरु, खाल्‍ला पापसे लमा चु म्‍हि न्‍हमान काना न्‍हजी, चुलान पापसे लमा कि चुला आबा आमाला पापसे लमा चुह्रङ् तबा हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 3 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “थेला पापसे लमाएनोन आहिन, थेला आबा आमाला पापसे लमाएनोन आहिन। तर परमेश्‍वरला गे थेग्‍याम म्राङ्‍गै भिसीन थे काना तबा हिन्‍ना। \v 4 धिनी मुबा धुइरीन य्‍हाङसे ङादा पुइखबाला गे लतोःला। धोप तमाहेन्‍से खालैसेन गे लबारी आखम। \v 5 ङा जम्‍बुलिङरी चितेधोना ङानोन जम्‍बुलिङला य्‍हाल हिन्‍ना।”\x * \xo 9:5 \xt मत्ती ५:१४; यूह ८:१२\x* \p \v 6 चुह्रङ् सुङ्माहेन्‍से येशूसे सरी थो स्‍वाजी, ओच्‍छे थोसे साप्रा ज्‍योप्‍सी थे काना म्‍हिला मीरी फोर्सी पिन्‍जी। \v 7 ओच्‍छे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “सिलोआम भिबा घ्‍योइरी निसी ली ख्रुउ।” सिलोआम भिबाला अर्थ चा पुइबा हिन्‍ना। ओच्‍छे थे, थे घ्‍योइरी निसी ली ख्रुजी। जमाहेन्‍से थेसे म्राङ्जी, ओच्‍छे दोःसी खजी। \v 8 थेला खिम्‍जेमगदेदेन थेदा ङाच्‍छा ह्रीसी चिबा म्राङ्बा म्‍हिगदेसे “तिग चु थे ह्रीबा म्‍हि आहिन?” भिसी ङ्‌योइजी। \v 9 कोइ कोइ म्‍हिसे थेदा म्राङ्सी, “चु मी थेनोन ह्रीबा म्‍हि हिन्‍ना” भिसी भिबान मुबा। स्‍य्‍हान्‍दोगदेसे चा हिन्‍बाम थे ह्रङ्‌बान म्राङ्बा चीम, तर थे म्‍हि “आहिन” भिसी भिजी। \pi1 तर थे म्‍हिसे “ङा थेनोन हिन्‍ना” भिसी भिबाला भिबान मुबा। \p \v 10 थेनीगदेसे थेदा “दान्‍दे एसे खाह्रङ् लसी म्राङ्जी?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 11 जमाहेन्‍से थेसे थेनीगदेदा “येशू भिबा म्‍हि गिकसे साप्रा ज्‍योप्‍सी ङाला मीरी फोर्सी ङादा ‘सिलोआमरी निसी ख्रुउ’ भिसी सुङ्जी। ओच्‍छे निसी ख्रुमाहेन्‍से ङाइ म्राङ्जी” भिसी भिजी। \v 12 थेनीगदेसे थेदा “थे म्‍हि खानङ मुला?” भिसी ङ्‌योइमा, थेसे “ङादा था आरे” भिसी भिजी। \s1 फरिसीगदेसे ङ्‌योइबा छार्बा लबा \p \v 13 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे ङाच्‍छा काना मुबा म्‍हिदा फरिसीगदे मुबा ग्‍लारी भोर्जी। \v 14 येशूसे साप्रा ज्‍योप्‍सी थेला मीरी फोर्सी थेदा खम्‍ना लबा धिन चा ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनकुनु मुबा। \v 15 फरिसीगदेसेनोन थेदा “एसे खाह्रङ् लसी म्राङ्जी?” भिसी ङ्‌योइमा, थेसे थेनीगदेदा “येशूसे साप्रा ज्‍योप्‍सी ङाला मीरी फोर्सी पिन्‍जी, ओच्‍छे ङाइ ख्रुमाहेन्‍से म्राङ्जी” भिसी भिजी। \p \v 16 फरिसीगदे न्‍हङला कोइ कोइसे “थे म्‍हि परमेश्‍वरग्‍याम खबा आहिन। तिग्‍दा भिसम थेसे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिन‍दा आधङ्‍मुला” भिसी भिजी। तर स्‍य्‍हान्‍दोगदेसे चा “पापी म्‍हिसे खाह्रङ् लसी चुह्रङ्बा उदेकला गे लबारी खम्‍ला?” भिसी भिजी। थेतबासेलमा थेनीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री आढिक्‍नी। \p \v 17 थेनीगदेसे दोःसीनोन थे काना म्‍हिदा “थे म्‍हिसे एला मी खम्‍ना लजी, दाहेन्‍से एसे चा थे म्‍हि खाल भिसी म्‍हन्‍बा मुला” भिसी ङ्‌योइमा, थेसे “थे म्‍हि अगमवक्ता हिन्‍ना” भिसी भिजी। \p \v 18 यहूदी नेतागदेसे थे पक्‍कान काना मुबा, ओच्‍छे दान्‍दे म्राङ्‌खम्‍बा हिन्‍ना भिसी विश्‍वास लबारी आखम्‍नी। थेतबासेलमा थेनीगदेसे थेला आबा आमादा ङ्‌योइसी, \v 19 “चु एनीगदेलान झा हिन्‍ना? तिग चु न्‍हमान काना न्‍हबा हिन्‍ना? थेह्रङ् भिसम दान्‍दे चा चुसे खाह्रङ् लसी म्राङ्जी?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 20 जमाहेन्‍से थेला आबा आमासे चुह्रङ् भिसी भिजी, “हिन्‍ना, चु ङन्‍नान झा हिन्‍ना, चु न्‍हमान काना मुबा। \v 21 तर चुला मी खाल्‍से खम्‍ना लसी म्राङ्‌खम्‍जी भिबा ताम ङन्‍दा था आरे। चु दिङ छ्‍योसी जिन्‍बा म्‍हि हिन्‍ना, थेसे ह्राङला बारेरी ह्राङसेन पाङ्‌खम्‍ला। थेतबासेलमा ह्राङनीसे थेदान ङ्‌योइगो।” \v 22 यहूदी नेतागदेदेन छ्‌याम लोङ्सी थेनीगदेसे थेह्रङ् भिसी पाङ्बा हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम जुन म्‍हिसे येशूदा थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍ना भिसी विश्‍वास लला थेदा यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमग्‍याम तेःतोःला भिसी यहूदीगदेसे ङाच्‍छान सल्‍लाह लसी जिन्‍बा मुबा। \v 23 थेतबासेलमान थेला आबा आमासे “चु दिङ छ्‍योसी जिन्‍बा म्‍हि हिन्‍ना, चुदान ङ्‌योइगो” भिसी पाङ्जी। \p \v 24 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे दोःसीनोन थे काना म्‍हिदा ङ्‌योइसी, “एसे सत्‍य ताम पाङ्सी परमेश्‍वरदा मानदेन जयजयकार लउ, थे येशू चा पापी हिन्‍ना भिसी ङन्‍दा था मुला” भिसी भिजी। \p \v 25 थे म्‍हिसे थेनीगदेदा “थे पापी हिन्‍ना कि आहिन भिबा ताम मी ङादा था आरे। तर ङाच्‍छा ङा काना मुबा, दान्‍दे ङाइ म्राङ्‌मुला भिबा ताम जे ङादा था मुला” भिसी भिजी। \p \v 26 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे थेदा “थे म्‍हिसे एदा तिग लजी? खाह्रङ् लसी थे म्‍हिसे एला मी खम्‍ना लजी?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 27 थेसे थेनीगदेदा “ङाइ ह्राङनीदा दोलोन पाङ्सी जिन्‍जी, तर ह्राङनीसे वास्‍तान आलनी दान्‍दे दोःसी तिग्‍दा ङ्‌योइबा, तिग ह्राङनीएनोन थेला चेला दोबारी म्‍हाइबा हिन्‍ना?” भिसी जोहाब पिन्‍जी। \p \v 28 थेनीगदेसे थेदा खिसी लबान चुह्रङ् भिजी, “ए गा थेला चेला हिन्‍ना, ङनी मी मोशाला चेला हिन्‍ना। \v 29 मोशादेन छ्‌याम परमेश्‍वरसे ताम लबा ङन्‍दा था मुला, तर चु म्‍हि चा खानङग्‍याम खजी थे ताम ङन्‍दाएनोन था आरे।” \p \v 30 जमाहेन्‍से थेसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी भिजी, “चु खाह्रङ्बा उदेकला ताम! येशूसे ङाला मी खम्‍ना लजी। तर ह्राङनीसे चा येशू खानङग्‍याम फेप्‍खजी भिबा ताम ङन्‍दा था आरे। \v 31 परमेश्‍वरसे पापी म्‍हिला ताम आङ्‌यान्‍मुला, तर थेदा मान लबादेन थेसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार गे लबा म्‍हिला जे ताम ङ्‍यान्‍मुला भिसी य्‍हाङ जम्‍मादान था मुला। \v 32 जम्‍बुलिङ छ्‌यामाहेन्‍से दान्‍देधोना खालै म्‍हिसे न्‍हमान काना मुबा म्‍हिला मी खम्‍ना लजी भिबा ताम थेःबा आरे। \v 33 चु येशू परमेश्‍वरग्‍याम फेप्‍खबा आहिन्‍सम येशूसे चुह्रङ्बा तिगै गे लबारी आखम्‍सेला मुबा।” \p \v 34 थेनीगदेसे थेदा “ए पापरी न्‍हसी पापरीन छर्बा म्‍हिसे ङन्‍दा लोप्‍बारी म्‍हाइबा?” भिसी भिजी। ओच्‍छे थेनीगदेसे थेदा यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमग्‍याम तेःजी। \s1 परमेश्‍वरदा ङोआसेबा म्‍हि काना ह्रङ्‌बान हिन्‍ना \p \v 35 यहूदीगदेसे थे काना म्‍हिदा यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमग्‍याम तेःजी भिबा ताम येशूसे थेःजी। ओच्‍छे थेदेन छ्‌याम ह्रुप तसी येशूसे “तिग एसे परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा विश्‍वास लला?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 36 थेसे येशूदा “प्रभु, ङाइ थेदा विश्‍वास लबारी थे खाल हिन्‍ना?” भिसी भिमा, \p \v 37 येशूसे थेदा “थे म्‍हि एसे म्राङ्सी जिन्‍बा मुला, दान्‍दे थे म्‍हि एदेन छ्‌याम ताम लबान मुला” भिसी सुङ्जी। \p \v 38 चु ताम थेःसी थेसे येशूदा फ्‍या लबान, “प्रभु, ङाइ विश्‍वास लला” भिसी जयजयकार लजी। \p \v 39 ओच्‍छे येशूसे, “कानागदेसे म्राङ्‍गै, ओच्‍छे ङा काना आहिन भिसी भिबा म्‍हिगदेसे चा थाम्राङ्‍गै भिसी निसाफ लबाला लागिरीन ङा चु जम्‍बुलिङरी खबा हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \p \v 40 चु ताम थेःसी थेरी मुबा कोइ कोइ फरिसीगदेसे येशूदा “तिग ङनीएनोन काना हिन्‍ना?” भिसी भिजी। \p \v 41 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा “बरु एनीगदे कानान मुबा हिन्‍सम पापला दोष लगब आतसेला मुबा, तर एनीगदेसे ‘ङन्‍से म्राङ्‌मुला’ भिसी भिबासे लमा एनीगदेदा सदन पापला दोष तला” भिसी सुङ्जी। \c 10 \s1 येशू ज्‍यबा गोठालो \p \v 1 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ग्‍युला गोठेरी म्रापग्‍याम आवाङ्ना अर्गुपट्टिग्‍याम वाङ्बा म्‍हि चा य्‍होदेन डाँका हिन्‍ना। \v 2 तर ग्‍युगदेला गोठालो चा म्रापग्‍याम वाङ्मुला। \v 3 गोठे ख्रुङ्बा म्‍हिसे गोठालोदा म्राप ठोङ्सी पिन्‍ना। जमाहेन्‍से गोठालोसे ग्‍युगदेदा मिन किन्‍सी किन्‍सी ङ्‌योइला। जमाहेन्‍से ग्‍युगदेसे गोठालोला काइ थेःला, ओच्‍छे गोठालोसे ग्‍युगदेदा मङग्‍यार भोर्ला। \v 4 ह्राङला जम्‍मान ग्‍युगदे मङग्‍यार तेःसी जिन्‍माहेन्‍से गोठालो ङाच्‍छा ङाच्‍छा भ्रला, ओच्‍छे ग्‍युगदे चा गोठालोला लिच्‍छा लिच्‍छा भ्रला। तिग्‍दा भिसम ग्‍युगदेसे ह्राङला गोठालोला काइ ङोसेला। \v 5 ङोआसेबा म्‍हिसे ङ्‌योइजी भिसम ग्‍युगदे थे म्‍हिदेन छ्‌याम आनि। बरु थे म्‍हिला काइ ङोआसेबासे लमा थेनीगदे लोङ्सी यार्ला।” \p \v 6 येशूसे थेनीगदेदा चु उखान सुङ्जी। तर थेनीगदेसे उखानना अर्थ आघोनी। \s1 सत्‍य म्राप \p \v 7 थेतबासेलमा दोःसीनोन येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ग्‍युगदे वाङ्बा म्राप ङानोन हिन्‍ना। \v 8 ङा भन्‍दा ङाच्‍छा खबागदे चा जम्‍मान य्‍होदेन डाँका हिन्‍ना, तर ग्‍युगदेसे थेनीगदेला ताम आङ्‌यान्‍नी। \v 9 म्राप चा ङानोन हिन्‍ना, चुदे खालै म्‍हि ङाग्‍याम न्‍हङ‍री वाङ्‌जी भिसम थे जोगब तला। थेनीगदे गोठे न्‍हङ‍री निबा मङग्‍यार थोन्‍बा लला, ओच्‍छे पिङ पिङबा छे याङ्बा पाङरी चम्‍याङ्ला। \p \v 10 “य्‍हो मी य्‍हो लबारी, साइबारी ओच्‍छे नाश लबारी भिसी जे खमुला। तर ङा मी थेनीगदेसे पूरान जुनी याङ्‌गै भिसी खबा हिन्‍ना। \v 11 ज्‍यबा गोठालो चा ङानोन हिन्‍ना। ह्राङला ग्‍युगदेदा जोगब लबाला लागिरी ज्‍यबा गोठालो चा सिबारीन तयार तमुला। \v 12 तर जुन म्‍हि ग्‍यु छबारी जे थान्‍ना ओच्‍छे थे साँच्‍चिलान गोठालो आहिन ओच्‍छे ग्‍युगदेएनोन थेला आहिन भिसम थेह्रङ्बा म्‍हि फार्बा खबा म्राङ्माहेन्‍से ग्‍युगदेदा ख्‍लासी यार्ला। ओच्‍छे फार्बासे ग्‍युगदेदा व्‍हाला, जमाहेन्‍से ग्‍युगदे ससा बङबङ तला। \v 13 थेसे ग्‍युगदेदा तिगै वास्‍ता आलना यार्ला। तिग्‍दा भिसम थे टाङगा किन्‍सी गे लबा म्‍हि जे हिन्‍ना। \p \v 14-15 “ज्‍यबा गोठालो चा ङानोन हिन्‍ना। आबासे ङादा, ङाइ आबादा ङोसेबा ह्रङ् लसी ङाइ ङाला ग्‍युगदेदा ङोसेमुला, ओच्‍छे ग्‍युगदेसेनोन ङादा ङोसेमुला। थेतबासेलमा ङाइ ङाला ग्‍युगदेला लागिरी ह्राङला ज्‍याननोन पिन्‍ना।\x * \xo 10:14-15 \xt मत्ती ११:२७; लूका १०:२२\x* \v 16 ङाला अर्गु ग्‍युगदेएनोन मुला, थेनीगदे चा चु गोठेला आहिन। ङाइ थेनीगदेदाएनोन भतोःबा मुला, थेनीगदेसे ङाला काइ थेःसी बगाल गिकनोन तला। ओच्‍छे थेनीगदेला गोठालोएनोन गिकनोन तला। \p \v 17 “ङाइ ङाला प्राण पिन्‍बा चा दोःसी किन्‍बाला लागिरी हिन्‍ना। थेतबासेलमा ङाला आबासे ङादा माया लबा हिन्‍ना। \v 18 खालैसे ङाग्‍याम ङाला प्राण किन्‍बारी आखम, तर ङाइ ङालान सेमसे ङाला प्राण पिन्‍ना। ङादा ङाला प्राण पिन्‍बा अधिकारएनोन मुला, दोःसी किन्‍बा अधिकारएनोन मुला। ङाला आबासे ङादा कुल्‍बा तामएनोन चुनोन हिन्‍ना।” \p \v 19 चु ताम थेःसी दोःसीनोन यहूदीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री आढिक्‍नी। \v 20 ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशूला बारेरी, “चु म्‍हङसे स्‍याप्‍सी म्‍योबा मुला। एनीगदेसे तिग्‍दा चुला ताम ङ्‌यान्‍बा?” भिसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री पाङ्‌बान मुबा। \p \v 21 तर स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदेसे चा “म्‍हङसे स्‍याप्‍बा म्‍हिसे चुह्रङ्बा ताम लबारी आखम! तिग म्‍हङसे स्‍याप्‍बा म्‍हिसेनोन काना म्‍हिला मी खम्‍ना लबारी खम्‍ला?” भिसी पाङ्‌बान मुबा। \s1 यहूदीगदेसे येशूदा विश्‍वास आलबा \p \v 22 यरूशलेम शहररी परमेश्‍वरला मन्‍दिर अर्पण लबा चाड खबा मुबा। थे धुइ चा सेर्खरी मुबा। \v 23 येशू परमेश्‍वरला मन्‍दिरला सोलोमन भिबा दलानरी भ्रबान मुबा। \v 24 यहूदीगदे येशूला क्‍युर्सीन पोप तसी, “ह्राङसे ङन्‍दा खाइमाधोना अलमल तना लसी थान्‍बा? चुदे ह्राङ थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍टनोन हिन्‍सम ङन्‍दा सिधान सुङ्‍गो” भिसी भिजी। \p \v 25 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ ङाच्‍छान पाङ्सी जिन्‍बा मुला, तर एनीगदेसे विश्‍वास आलनी। ङाइ ङाला आबाग्‍याम अधिकार याङ्सी लबा गेग्‍यामसेन ङा खाल हिन्‍ना भिसी उन्‍ना। \v 26 तर एनीगदेसे ङादा विश्‍वास आलनी, तिग्‍दा भिसम एनीगदे ङाला ग्‍युगदे आहिन। \v 27 ङाला ग्‍युगदेसे ङाला काइ ङोसेमुला, ओच्‍छे ङाइएनोन थेनीगदेदा ङोसेमुला। थेनीगदे ङादेन छ्‌याम भ्रमुला। \v 28 थेनीगदे खाइमै नाश आत। तिग्‍दा भिसम ङाइ थेनीगदेदा जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍ना। ओच्‍छे खालैसेन थेनीगदेदा ङाग्‍याम ब्‍यन्‍सी भोर्बारी आखम। \v 29 चुगदे ङादा पिन्‍बा ङाला आबा चा जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन मुला। थेग्‍यामसे मी झन खालैसेन चुगदेदा ब्‍यन्‍सी भोर्बारी आखम। \v 30 आबादेन ङा गिकनोन हिन्‍ना।” \p \v 31 चु ताम थेःसी यहूदी नेतागदेसे दोःसीनोन येशूदा तोबारी भिसी युङबा दुइजी। \v 32 तर येशूसे थेनीगदेदा “आबासे कुल्‍बा जम्‍मान ज्‍यबा गेगदे ङाइ एनीगदेला ओन्‍छाङरी लबा मुला। थे गेगदे न्‍हङला खजिबा गेला लागिरी एनीगदेसे ङादा युङबासे तोबारी म्‍हाइबा?” भिसी सुङ्जी। \p \v 33 जमाहेन्‍से यहूदी नेतागदेसे येशूदा “एसे ज्‍यबा गे लबासे लमा ङन्‍से एदा युङबासे तोबारी म्‍हाइबा आहिन। तर एसे परमेश्‍वरला बिरोध लसी ताम लबासे लमान ङन्‍से एदा युङबासे तोबारी छ्‌याइबा हिन्‍ना। ए म्‍हि तसीनोन ह्राङसे ह्राङदान परमेश्‍वर स्‍होबा?” भिसी भिजी।\x * \xo 10:33 \xt लेवी २४:१६\x* \p \v 34 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदेला ह्राङलान ठिमरी ‘एनीगदे ल हिन्‍ना’ भिसी परमेश्‍वरसे सुङ्बा ताम भ्रिबा आरे?\x * \xo 10:34 \xt भजन ८२:६\x* \v 35 जुन म्‍हिगदे मुबा ग्‍लारी परमेश्‍वरला बचन खजी परमेश्‍वरसे थेनीगदेन ल हिन्‍ना भिसी पाङ्‌मा परमेश्‍वरला बचन न्‍होङ्बारी आखम्‍नी भिसम, \v 36 परमेश्‍वर आबासेन धम्‍सी चु जम्‍बुलिङरी पुइखबा म्‍हिसे ‘ङा परमेश्‍वरला झा हिन्‍ना’ भिसी पाङ्‌मा खाह्रङ् लसी ङाइ परमेश्‍वरला बिरोध लबा तला? \v 37 चुदे ङाइ ङाला आबाला गे लबा आरे भिसम ङादा विश्‍वास लआतोः। \v 38 तर चुदे ङाइ ङाला आबाला गे लसीनोन ङादा विश्‍वास आल भिसम चु गेगदेदा मी विश्‍वास लउ। जमाहेन्‍से एनीगदेसे परमेश्‍वर आबा ङादेन छ्‌याम ङा परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम मुला भिबा ताम पक्‍कान था याङ्ला।” \v 39 चु ताम थेःसी थेनीगदेसे दोःसीनोन येशूदा चुङ्बारी म्‍हाइजी। तर येशू थेनीगदेला याग्‍याम स्‍योर्जी। \p \v 40 येशू दोःसीनोन यर्दन स्‍योङला क्‍याम्‍सङ फेप्‍सी धन्‍छ्‌याजी। थे ग्‍लारी ङाच्‍छा यूहन्‍नासे बप्‍तिस्‍मा पिन्‍मुबा।\x * \xo 10:40 \xt यूह १:२८\x* \v 41 ल्‍हानान म्‍हिगदे येशू मुबा ग्‍लारी खजी। ओच्‍छे थेनीगदेसे, “यूहन्‍नासे मी तिगै उदेकला गे आलनी, तर यूहन्‍नासे येशूला बारेरी जुन जुन ताम पाङ्मुबा थे जम्‍मान ताम सत्‍य चीम” भिसी भिजी। \v 42 ओच्‍छे थेरी ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। \c 11 \s1 लाजरस सिबा \p \v 1 बेथानिया भिबा नाम्‍सारी लाजरस भिबा म्‍हि गिक आखम्‍बा मुबा। थेनोन नाम्‍सारी मरियमदेन थेला नाना मार्थाएनोन चिमुबा।\x * \xo 11:1 \xt लूका १०:३८-३९\x* \v 2 चुनोन मरियमसे तिरेम येशूला स्‍य्‍हापरी अत्तर फोर्सी ह्राङलान क्रासे फ्‍यामुबा। आखम्‍बा लाजरस चा चुनोन नाना आङाला आले मुबा।\x * \xo 11:2 \xt यूह १२:३\x* \v 3 मार्थादेन मरियमसे येशूदा “प्रभु, ह्राङसे माया लबा म्‍हि आखम्‍बा मुला” भिसी समाचार पुइजी। \p \v 4 चु समाचार थेःसी येशूसे “लाजरस आखम्‍बा मुला, तसैनोन थे आसि। तर चुह्रङ् तबा चा परमेश्‍वरला मानदेन जयजयकार तबाला लागिरी हिन्‍ना, ओच्‍छे चुग्‍यामसेन म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला झादाएनोन मानदेन जयजयकार लला” भिसी सुङ्जी। \v 5 येशूसे मार्था, मरियमदेन लाजरसदा ल्‍हानान माया लमुबा। \v 6 तसैनोन लाजरस आखम्‍बा मुला भिबा ताम थेःसी येशू अझ ह्राङ धन्‍छ्‌याबा ग्‍लारीन न्‍हीरेधोना धन्‍छ्‌याजी। \p \v 7 जमाहेन्‍से येशूसे ह्राङला चेलागदेदा “लु, दाहेन्‍से य्‍हाङ दोःसीनोन यहूदिया अञ्‍चलरी निइ” भिसी सुङ्जी। \p \v 8 चेलागदेसे येशूदा “गुरु, ओने जे ह्राङदा थेरी यहूदीगदेसे युङबासे तोबारी म्‍हाइमुबा, तिग दोःसीनोन ह्राङ थेरीन फेप्‍बारी म्‍हाइबा?” भिसी भिजी। \p \v 9 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “तिग धिन गिकरी च्‍युक न्‍ही घण्‍टा आत? धिनीरी भ्रबा म्‍हिला काङ आठोक। तिग्‍दा भिसम थेसे जम्‍बुलिङरी धिनीग्‍याम य्‍हाल याङ्ला। \v 10 तर म्‍हुनङ भ्रबा म्‍हिला काङ ठोक्‍ला। तिग्‍दा भिसम म्‍हुनङ थेदेन छ्‌याम य्‍हाल आत।” \p \v 11 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा “य्‍हाङला ह्रो लाजरस म्‍हेर्बा मुला। तर ङा थेदा छिङ्बारी थेरी नितोःला” भिसी सुङ्जी। \p \v 12 चेलागदेसे येशूदा “प्रभु, थे म्‍हेर्बा जे हिन्‍सम थे खम्‍ला” भिसी भिजी। \v 13 येशूसे सुङ्बा चा लाजरस सिसी जिन्‍जी भिसी सुङ्बा, तर थेनीगदेसे चा लाजरस म्‍हेर्बा जे चीम भिसी म्‍हन्‍बा मुबा। \p \v 14 थेतबासेलमा येशूसे थेनीगदेदा सिधान सुङ्जी, “लाजरस सिसी जिन्‍बा मुला। \v 15 तर एनीगदेसे विश्‍वास लगै भिसी ङा थेरी तुरुन्‍तन आनिबा हिन्‍ना। थेतबासेलमा ङा ताङ्‍बा मुला। दाहेन्‍से भ्रउ, य्‍हाङ थे मुबा ग्‍लारी निइ” भिसी सुङ्जी। \v 16 जमाहेन्‍से येशूला चेला दिदुमस\f † \fr 11:16 \ft “दिदुमस” भिबा चा जौल्‍या हिन्‍ना।\f* भिबा थोमासे स्‍य्‍हान्‍दो चेलागदेदा “लु, य्‍हाङएनोन गुरुदेन छ्‌याम निइ, सितोःसै गुरुदेन छ्‌यामनोन सिला” भिसी भिजी। \s1 सिबाग्‍याम सोना लबादेन जुनी पिन्‍बा येशू \p \v 17 येशू बेथानिया भिबा नाम्‍सारी धोखमा लाजरसदा धुर्सा न्‍हङ‍री थान्‍बा ब्‍लिरे तसी जिन्‍बा मुबा। \v 18 बेथानिया नाम्‍सा यरूशलेम शहरग्‍याम कोस गिक ते थारेङ मुबा। \v 19 मार्थादेन मरियमला आले सिबासे लमा ल्‍हानान यहूदीगदे मार्थादेन मरियमदा सम्‍झब लबारी खबा मुबा। \v 20 येशू फेप्‍खबान मुला भिबा ताम थेःसी मार्था येशूदा स्‍याप्‍बारी निजी। तर मरियम चा दिमरीन चिजी। \p \v 21 जमाहेन्‍से मार्थासे येशूदा स्‍याप्‍सी चुह्रङ् भिजी, “प्रभु, ह्राङ मुबा हिन्‍सम ङाला आले आसिसेला मुबा। \v 22 तर दान्‍देनोन ह्राङसे परमेश्‍वरदेन छ्‌याम जुन स्‍हे ह्रीसैनोन परमेश्‍वरसे ह्राङदा पिन्‍ना भिबा ताम ङादा था मुला।” \p \v 23 येशूसे मार्थादा “एला आले दोःसी सोला” भिसी सुङ्जी। \p \v 24 मार्थासे येशूदा “चु जम्‍बुलिङ नाश तबा धुइरी जम्‍मान म्‍हि सिबाग्‍याम सोमा थेएनोन सोला भिबा ताम ङादा था मुला” भिसी भिजी। \p \v 25 येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “सिबाग्‍याम सोना लबादेन जुनी पिन्‍बा ङानोन हिन्‍ना। ङादा विश्‍वास लबा म्‍हि सिसैनोन सोला। \v 26 ओच्‍छे ङादेन छ्‌याम भ्रबादेन ङादा विश्‍वास लबा म्‍हि खाइमै आसि। तिग एसे चु ताम विश्‍वास लखम्‍ला?” भिसी सुङ्जी। \p \v 27 मार्थासे येशूदा “हिन्‍ना प्रभु, ङाइ ह्राङदा विश्‍वास लला, ह्राङ परमेश्‍वरला झा जम्‍बुलिङरी फेप्‍खबा थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍ना” भिसी भिजी। \p \v 28 चुह्रङ् भिसी मार्था निजी, ओच्‍छे ह्राङला आङा मरियमदा सुटुक्‍क ङ्‌योइसी, “गुरु धोखजी, एदा गुरुसे ङ्‍योइबान मुला” भिसी भिजी। \v 29 चु ताम थेःमैछ्‌याम मरियम तुरुन्‍तन येशू मुबा ग्‍लारी निजी। \v 30 थे धुइधोना येशू नाम्‍सारी धोखबा आरेमुबा। तर येशू मार्थासे स्‍याप्‍बा ग्‍लारीन मुबा। \v 31 थेन्‍ना दिमरी थेन्‍दा सम्‍झब लबारी खबा यहूदीगदेसे मरियम योना योना लसी निबा म्राङ्जी। थे आलेला धुर्सारी क्राबारी निबा हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍सी थेनीगदे मरियमला लिच्‍छा लिच्‍छा निजी। \p \v 32 मरियम येशू मुबा ग्‍लारी धोमाहेन्‍से येशूदा फ्‍या लबान, “प्रभु, ह्राङ चुरी मुबा हिन्‍सम ङाला आले आसिसेला मुबा” भिसी भिजी। \v 33 मरियम ओच्‍छे थेदेन छ्‌याम खबा जम्‍मान यहूदीगदे क्राबा म्राङ्सी येशूदा ल्‍हानान दुख ङ्‌हम्‍जी। \p \v 34 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे थेदा खानङ थान्‍बा मुला?” भिसी ङ्‌योइमा, थेनीगदेसे येशूदा “प्रभु, फेप्‍खसी स्‍हीगो” भिसी भिजी। \p \v 35 थे धुइरी येशूएनोन क्राजी। \v 36 थेतबासेलमा यहूदीगदेसे “च्‍यागो, येशूसे थेदा गाते माया लमुबा” भिसी भिजी। \p \v 37 तर कोइ कोइ म्‍हिसे चा “तिग काना म्‍हिला मी खम्‍ना लबा चु म्‍हिसे थेदा खम्‍ना लबारी आखम्‍नी?” भिसी भिजी। \s1 येशूसे लाजरसदा सिबाग्‍याम सोना लबा \p \v 38 जमाहेन्‍से येशू दोःसीनोन ल्‍हानान दुख ङ्‍हम्‍सी धुर्सारी फेप्‍जी। थे धुर्सा चा ऊ ह्रङ्‌बा मुबा। थे धुर्साला म्रापरी युङबा थान्‍मुबा। \v 39 येशूसे थेनीगदेदा “धुर्साला म्रापरी थान्‍बा युङबा तेः‍गो” भिसी सुङ्मा, सिबा म्‍हिला नाना मार्थासे येशूदा “प्रभु दान्‍देधोना मी थे थाङ खसी जिन्तला। तिग्‍दा भिसम थे सिबा ब्‍लिरे तसी जिन्‍जी” भिसी भिजी। \p \v 40 येशूसे थेदा “एसे विश्‍वास लजी भिसम परमेश्‍वरला घ्रेन य्‍हालदेन शक्ति म्राङ्ला भिसी ङाइ एदा पाङ्बा आहिन?” भिसी सुङ्जी। \p \v 41 थेनीगदेसे युङबा लेःमाहेन्‍से स्‍वर्गपट्टि स्‍हीसी येशूसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “आबा, ह्राङदा धन्‍यवाद मुला। तिग्‍दा भिसम ह्राङसे ङाला बिन्‍ती ङ्‌यान्‍जी। \v 42 ह्राङसे ङाला ताम सदन ङ्‍यान्‍मुला भिबा ताम ङादा था मुला। तसैनोन ङादा ह्राङसे चु जम्‍बुलिङरी पुइखबा हिन्‍ना भिबा ताम चुरी मुबा म्‍हिगदेसे विश्‍वास लबारी खम्‍गै भिसीन ङाइ ह्राङदा चु ताम पाङ्बा हिन्‍ना।” \p \v 43 चुह्रङ् सुङ्सी जिन्‍माहेन्‍से येशूसे घ्रेन काइरी “लाजरस, ए मङग्‍यार खउ” भिसी क्रिङ्‌जी। \v 44 जमाहेन्‍से सिबा लाजरस रेःसी मङग्‍यार खजी। अझन थेला थोबोहेन्‍से काङधोना खीबा मुबा। येशूसे थेरी मुबा म्‍हिगदेदा “थेदा खीबा क्‍वान ब्‍लसी थेदा निपुङ्‍गो” भिसी सुङ्जी। \s1 येशूदा साइबारी म्‍हाइबा \r मत्ती २६:१-५; मर्कूस १४:१-२; लूका २२:१-२ \p \v 45 येशूसे लबा चुह्रङ्बा उदेकला गे म्राङ्सी मरियमदा ह्रुप तबारी खबा ल्‍हानान यहूदीगदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। \v 46 तर थेनीगदे न्‍हङला कोइ कोइ चा फरिसीगदे मुबा ग्‍लारी निसी येशूसे लबा गेला बारेरी पाङ्जी। \p \v 47 जमाहेन्‍से परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेदेन फरिसीगदेसे जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन यहूदी सभाला म्‍हिगदेदा ङ्‌योइसी चुह्रङ् भिसी भिजी, “चु म्‍हिसे ल्‍हानान उदेकला गेगदे लमुला। दाहेन्‍से य्‍हाङसे तिग लइ? \v 48 चु म्‍हिदा तिगै आलना ओह्रङ्नोन ख्‍लाजी भिसम जम्‍मान म्‍हिगदेसे चुदा विश्‍वास लला। ओच्‍छे रोमी सिपाहीगदे खसी य्‍हाङला परमेश्‍वरला मन्‍दिरदेन य्‍हाङला य्‍हुल नाश लला।” \p \v 49 कैयाफा भिबा म्‍हि परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा थे दिङला मुल म्‍हि मुबा। थेसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी भिजी, “एनीगदेदा तिगै ताम था आरे। \v 50 जम्‍मान य्‍हुल्‍सा नाश तबा भन्‍दा बरु जम्‍मान म्‍हिला लागिरी म्‍हि गिक सिबान एनीगदेला लागिरी ज्‍यबा तला भिसी एनीगदेसे घोबा आरे।” \p \v 51 चु ताम थेसे ह्राङला सेमग्‍याम पाङ्बा आहिन मुबा। तर थे परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा थे दिङला मुल म्‍हि तबासे लमा यहूदी य्‍हुलला लागिरी येशू सिनोन तोःला भिसी परमेश्‍वरला ताम पाङ्बा मुबा। \v 52 ओच्‍छे थेसे चु ताम यहूदी य्‍हुलला लागिरी जे पाङ्बा आहिन मुबा। तर ससा बङबङ तसी चिबा परमेश्‍वरला जम्‍मान म्‍हिगदेदाएनोन गिक स्‍होबाला लागिरी थेसे चु ताम पाङ्बा मुबा। \v 53 थेतबासेलमा थे धिनहेन्‍से यहूदी नेतागदेसे येशूदा साइबारी सल्‍लाह लजी। \p \v 54 जमाहेन्‍से यहूदीगदेला ङाच्‍छा येशू दोःसी ङाच्‍छाला ह्रङ् लसी आभ्रनी। तर थे ग्‍लाग्‍याम तोङतोङबा ग्‍लाला ङामरी मुबा एफ्राइम भिबा शहररी फेप्‍सी थेरीन चेलागदेदेन छ्‌याम धन्‍छ्‌याजी। \p \v 55 यहूदीगदे मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड खबारी छ्‌याइमुबा। थेतबासेलमा चाड खबा भन्‍दा ङाच्‍छान ह्राङ ह्राङदा चोखो स्‍होबाला लागिरी नाम्‍सा नाम्‍साग्‍याम ल्‍हानान म्‍हिगदे यरूशलेम शहररी निजी। \v 56 थेनीगदेसे येशूदा जम्‍मान ग्‍लारी म्‍हाइजी, ओच्‍छे थेनीगदे जम्‍मान परमेश्‍वरला मन्‍दिररी ह्रुप तबा धुइरी “एनीगदेदा खाह्रङ्बा छोर्बा मुला, तिग थे चु चाडरी खला?” भिसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ताम लजी। \v 57 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेदेन फरिसीगदेसे चा येशूदा चुङ्बाला लागिरी थे जुन ग्‍लारी मुसै था याङ्बा म्‍हिसे “ङन्‍दा पाङ्‍गो” भिसी कुल्‍बा मुबा। \c 12 \s1 येशूदा अत्तर फोर्बा \r मत्ती २६:६-१३; मर्कूस १४:३-९ \p \v 1 मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड खबा भन्‍दा ढुरे ङाच्‍छा येशू लाजरसदा सिबाग्‍याम सोना लबा बेथानिया भिबा नाम्‍सारी धोखजी। \v 2 येशूला लागिरी थेनीगदेसे जमाकुनु ङ्‍यसे थेरीन सोल स्‍होजी। मार्थासे चा जम्‍मादान क्‍योङ्बान मुबा। येशूदेन छ्‌यामनोन चिबागदे न्‍हङ‍री गिक चा लाजरस मुबा। \v 3 थेनोन धुइरी मरियमसे जटामसी भिबा दोङला टाग्‍याम स्‍होबा महँगो खाल्‍ला ज्‍यबा बास्‍ना खबा अत्तर लिटर गङसल ते भसी येशूला स्‍य्‍हापरी फोर्सी ह्राङलान क्रासे येशूला स्‍य्‍हाप फ्‍याजी। ओच्‍छे दिम नाङनोन थे अत्तरला बास्‍ना खजी।\x * \xo 12:3 \xt लूका ७:३७-३८\x* \v 4 तर येशूदा चुङ्सी पिन्‍बारी म्‍हाइबा चेला यहूदा इस्‍करियोतसे चुह्रङ् भिसी भिजी, \v 5 “चु अत्तर मी ग्‍यार्जा सोम म्‍हुइला डबलरी\f † \fr 12:5 \ft “ग्‍यार्जा सोम म्‍हुइला डबल” चा तिदिङला ज्‍याला मुबा।\f* चूङ्सी थे टाङगा प्राङबोगदेदा पिन्‍सै तसेला।” \v 6 तर थेसे प्राङबोगदेदा वास्‍ता लसी चु ताम पाङ्बा आहिन मुबा। तिग्‍दा भिसम थे य्‍हो मुबा, ओच्‍छे टाङगाएनोन थेदेन छ्‌यामनोन थान्‍सी थेसेन य्‍हो लमुबा। \p \v 7 येशूसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “थेदा तिगै थापाङ्‍गो, ङादा ल्‍हुबा धिनना लागिरी चुसे चुह्रङ् लबा हिन्‍ना। \v 8 तिग्‍दा भिसम प्राङबो म्‍हिगदे मी एनीगदेदेन छ्‌याम सदन तला, तर ङा चा एनीगदेदेन छ्‌याम सदन आत।”\x * \xo 12:8 \xt व्‍यव १५:११\x* \s1 लाजरसदा साइबारी सल्‍लाह लबा \p \v 9 येशू बेथानिया भिबा नाम्‍सारी मुला भिबा था याङ्सी ल्‍हानान यहूदीगदे थेरी खजी, थेनीगदे येशूदा च्‍याबारी जे खबा आहिन मुबा। तर येशूसे सिबाग्‍याम सोना लबा लाजरसदाएनोन च्‍याबारी खबा मुबा। \v 10 थेतबासेलमा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेसे लाजरसदाएनोन साइबारी सल्‍लाह लजी। \v 11 तिग्‍दा भिसम लाजरसदा सिबाग्‍याम सोना लबासे लमा ल्‍हानान यहूदीगदेसे थेनीगदेदा ख्‍लासी येशूदा विश्‍वास लबान मुबा। \s1 येशू यरूशलेमरी फेप्‍बा \r मत्ती २१:१-११; मर्कूस ११:१-११; लूका १९:२८-४० \p \v 12 न्‍हङगरदङसे मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडरी खबा ल्‍हानान म्‍हिगदेसे येशू यरूशलेमरी फेप्‍खबान मुला भिबा ताम थेःजी। \v 13 जमाहेन्‍से खजूरला हाँगागदे क्‍युइसी थोबान म्‍हिगदेसे \q1 “थेला जयजयकार तगै, \q1 परमप्रभुला मिनरी फेप्‍खबासे परमेश्‍वरग्‍याम मोलम याङ्‌गै \q1 इस्राएलला ग्‍लेदा\f † \fr 12:13 \ft “इस्राएलला ग्‍ले” भिबा चा थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट भिबा हिन्‍ना।\f* परमेश्‍वरसे मोलम पिन्‍गै” \m भिसी क्रिङ्बान येशूदा मान लबारी खजी।\x * \xo 12:13 \xt भजन ११८:२५-२६\x* \p \v 14 येशूसे गधाला कोला गिक स्‍याप्‍जी ओच्‍छे थेनोन गधाला कोलाथोरी क्रेःसी फेप्‍खजी। परमेश्‍वरला बचनरीनोन चुह्रङ् लसी भ्रिबा मुला,\x * \xo 12:14 \xt मत्ती २१:१-११; मर्कू ११:१-११; लूका १९:२८-४०\x* \q1 \v 15 “सियोनना\f † \fr 12:15 \ft “सियोन” भिबा चा यरूशलेम शहरदा पाङ्बा हिन्‍ना।\f* म्‍हिगदे, एनीगदे थालोङ्‍गो। \q1 च्‍यागो, एनीगदेला ग्‍ले गधाला कोलाथोरी क्रेःसी फेप्‍खबान मुला।”\x * \xo 12:15 \xt जक ९:९\x* \p \v 16 ङाच्‍छा मी चु ताम येशूला चेलागदेसेनोन आघोनी। तर येशू सिबाग्‍याम सोसी स्‍वर्गरी घ्रेन य्‍हालदेन शक्तिरी फेप्‍माहेन्‍से जे थेनीगदेसे येशूला बारेरी भ्रिबा जम्‍मान ताम घोजी। \p \v 17 येशूसे धुर्सारी थान्‍बा लाजरसदा ङ्‌योइसी सिबाग्‍याम सोना लबा धुइरी येशूदेन छ्‌यामनोन मुबा म्‍हिगदेसे येशूसे लबा गेला बारेरी पाङ्सी भ्रजी। \v 18 येशूसे चुह्रङ्बा उदेकला गे लबा मुबा भिबा ताम थेःबासे लमाएनोन म्‍हिगदे येशूदा ह्रुप तबारी निबा मुबा। \v 19 थेतबासेलमा फरिसीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री “खाइ, य्‍हाङसे तिग लखम्‍जी। च्‍यागो, जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदे थेदेन छ्‌याम भ्रबारी छ्‌याइजी” भिसी भिजी। \s1 ग्रीक य्‍हुलला म्‍हिगदेसे येशूदा म्‍हाइबा \p \v 20 कोइ कोइ ग्रीस य्‍हुल्‍साला म्‍हिगदे\f † \fr 12:20 \ft चु म्‍हिगदे चा यहूदीगदेसे ह्रङ्नोन परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि मुबा।\f* मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडरी पूजा लबाला लागिरी यरूशलेम शहररी खबा मुबा। \v 21 थेनीगदे गालील अञ्‍चलला बेथसेदा भिबा नाम्‍सारी चिबा फिलिप मुबा ग्‍लारी निसी, “ङनी येशूदेन छ्‌याम ह्रुप तबा सेम मुला” भिसी बिन्‍ती लजी। \v 22 जमाहेन्‍से फिलिप निसी अन्‍द्रियासदा चु ताम पाङ्जी, ओच्‍छे थेनीनोन निसी येशूदा पाङ्जी। \p \v 23 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “दाहेन्‍से परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा मान लबा धुइ खसी जिन्‍बा मुला। \v 24 च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, बु वारीरी ढ्वबा ग्‍वाला ब्‍लु आसिनी भिसम थे गिक जेन तला। तर थे सिजी भिसम फुइसी थेरी ल्‍हानान ग्‍वा रोला। \v 25 थेतबासेलमा जुन म्‍हिसे ह्राङला ज्‍यान जोगब लबा सेम लला थे म्‍हिसे जुकजुकधोनाला जुनी आयाङ्। तर जुन म्‍हिसे जम्‍बुलिङरी मुमा ह्राङला ज्‍यान‍ना वास्‍ता आलना ङादेन छ्‌याम भ्रला, थेसे जुकजुकधोनाला जुनी सदन जोगब लसी थान्‍ना।\x * \xo 12:25 \xt मत्ती १०:३९; १६:२५; मर्कू ८:३५; लूका ९:२४; १७:३३\x* \v 26 खालै म्‍हिसे ङाला लागिरी गे लबा सेम लजी भिसम थे ङादेन छ्‌याम भ्रतोःला। ओच्‍छे ङा जुन ग्‍लारी चिला, ङाला गे लबा म्‍हिएनोन ङादेन छ्‌यामनोन तला। खालै म्‍हिसे ङाला लागिरी गे लजी भिसम ङाला आबासे थेला मान बढब लसी पिन्‍ना। \s1 येशूसे ह्राङ सिबाला बारेरी सुङ्बा \p \v 27 येशूसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “दान्‍दे ङादा सेमरी ल्‍हानान दुख तबा मुला, ङाइ तिग पाङ्से? ‘आबा ङादा चु दुखग्‍याम जोगब लउ’ भिसी पाङ्‌बारी तला? आत, तिग्‍दा भिसम ङा चु दुख नाबाला लागिरीन खबा हिन्‍ना। \v 28 आबा, ह्राङ जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन परमेश्‍वर हिन्‍ना भिबा ताम उन्‍गो।” \pi1 जमाहेन्‍से स्‍वर्गग्‍याम “ङाइ ङा जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन परमेश्‍वर हिन्‍ना भिबा ताम उन्‍सी जिन्‍बा मुला, चु ताम ङाइ अझ उन्‍ना” भिबा काइ खजी। \p \v 29 चु ताम थेःसी थेरी मुबा म्‍हिगदेसे “चु मु गुर्बा हिन्‍ना” भिसी भिजी। तर स्‍य्‍हान्‍दोगदेसे चा “स्‍वर्गदूत थेदेन छ्‌याम ताम लबा हिन्‍ना” भिसी भिजी। \p \v 30 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “स्‍वर्गग्‍याम खबा चु काइ ङाला लागिरी आहिन, तर एनीगदेला लागिरी हिन्‍ना। \v 31 दाहेन्‍से चु धुइ चा जम्‍बुलिङरी मुबा म्‍हिगदेला निसाफ लबा धुइ हिन्‍ना, ओच्‍छे चु जम्‍बुलिङदा तहरी थान्‍बादा\f † \fr 12:31 \ft “जम्‍बुलिङदा तहरी थान्‍बा” चा शैतान हिन्‍ना। यूह १४:३०, १६:११ स्‍हीगो।\f* मङग्‍यार भ्‍याङ्‍ला। \v 32 ओच्‍छे ङादा जम्‍बुलिङग्‍याम तोर थीमाहेन्‍से जम्‍मान म्‍हिदा ङाइ ङा मुबा ग्‍लारी भला।” \v 33 येशूसे ह्राङ खाह्रङ् लसी सिबान मुला भिबा ताम म्‍हिगदेसे घोगै भिसी चुह्रङ् सुङ्बा मुबा। \p \v 34 जमाहेन्‍से म्‍हिगदेसे येशूदा “थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट सदन सोला भिबा ताम ङन्‍से ठिमग्‍याम थेःबा मुला। ह्राङसे चा तिग्‍दा ‘परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा तोर थीनोन तोःला’\f † \fr 12:34 \ft येशूसे ‘परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिदा तोर थीनोन तोःला’ भिबा चा ह्राङदा क्रुसरी टाँगब लसी साइला भिसी सुङ्बा हिन्‍ना।\f* भिसी सुङ्बा? परमेश्‍वरसे पुइखबा चु म्‍हि चा खाल हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी।\x * \xo 12:34 \xt भजन ११०:४; यशै ९:७; इज ३७:२५; दानि ७:१४\x* \p \v 35 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “अझ छिन्‍नङ य्‍हाल एनीगदेदेन छ्‌याम तला। थेतबासेलमा य्‍हाल एनीगदेदेन छ्‌याम मुबा धुइरीन ह्राङ भ्रतोःबा ग्‍यामरी भ्रउ। आहिन्‍सम एनीगदेदा धोपधोपसे घप्‍ला, धोपधोपरी भ्रबा म्‍हिदा ह्राङ खानङ निबान मुला भिबा तामनोन था आत। \v 36 य्‍हाल एनीगदेदेन छ्‌याम मुबा धुइरी एनीगदेसे थेदा विश्‍वास लउ। थेह्रङ् लजी भिसम एनीगदे य्‍हालला सन्‍तान दोला।” चु ताम सुङ्सी जिन्‍माहेन्‍से येशू थे ग्‍याम फेप्‍सी थेनीगदेसे आम्राङ्बा ग्‍लारी धन्‍छ्‌याजी। \s1 यहूदीगदेसे येशूदा विश्‍वास आलबा \p \v 37 येशूसे यहूदीगदेलान ओन्‍छाङरी ल्‍हानान उदेकला गेगदे लबा मुबा। तसैनोन थेनीगदेसे येशूदा विश्‍वास आलनी। \v 38 यशैया अगमवक्तासे पाङ्बा ताम पूरा तबारीन चुह्रङ् तबा हिन्‍ना। यशैया अगमवक्तासे \q1 “परमप्रभु, ङन्‍से पाङ्बा ताम खाल्‍से विश्‍वास लजी? \q1 ओच्‍छे ह्राङसे लबा शक्तिशाली गे खाल्‍से म्राङ्जी?” \q2 भिसी पाङ्बा मुबा।\x * \xo 12:38 \xt यशै ५३:१\x* \m \v 39 थेनीगदेसे विश्‍वास लआखम्‍नी, तिग्‍दा भिसम यशैया अगमवक्तासे दोःसी चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला, \q1 \v 40 “प्रभुसे थेनीगदेला मी बन्‍द लसी पिन्‍बा मुला \q1 ओच्‍छे थेनीगदेला सेम कोङ्‌ना लबा मुला। \q1 आहिन्‍सम थेनीगदेसे म्राङ्सेला मुबा, \q1 सेमहेन्‍सेन घोसेला मुबा, \q1 ङापट्टि दोःसेला मुबा, \q1 ओच्‍छे थेनीगदेदा ङाइ खम्‍ना लसेला मुबा।”\x * \xo 12:40 \xt यशै ६:१०\x* \p \v 41 यशैया अगमवक्तासे येशूला घ्रेन शक्ति म्राङ्सी येशूला बारेरीन चु ताम पाङ्बा मुबा। \p \v 42 तसैनोन ल्‍हानान यहूदी नेतागदेसे येशूदा विश्‍वास लजी। तर फरिसीगदेसे यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमरी वाङ्बारी आपिन भिसी लोङ्सी थेनीगदेसे चु ताम खालैदान आपाङ्नी। \v 43 तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे परमेश्‍वरसे भन्‍दा म्‍हिगदेसे ज्‍यबा भिगै भिसी म्‍हन्‍मुबा। \s1 येशू जम्‍बुलिङदा सोना लबारी फेप्‍खबा \p \v 44 येशूसे घ्रेन काइरी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङादा विश्‍वास लबा म्‍हिगदेसे ङादा जे आहिन, तर ङादा पुइखबादाएनोन विश्‍वास लला। \v 45 ओच्‍छे ङादा म्राङ्बा म्‍हिसे ङादा पुइखबादाएनोन म्राङ्ला। \v 46 ङादा विश्‍वास लबा म्‍हिगदे धोपधोपरी भ्रआतोःगै भिसीन ङा जम्‍बुलिङरी य्‍हाल दोसी खबा मुला। \p \v 47 “ङाला ताम थेःसीनोन ङाइ पाङ्बा अन्‍छार आभ्रबा म्‍हिगदेला निसाफ आल। तिग्‍दा भिसम ङा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेला निसाफ लबारी खबा आहिन। तर जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेदा थार्ना लबारी खबा हिन्‍ना। \v 48 तर ङादेन ङाला तामदा विश्‍वास आलबा म्‍हिगदेला निसाफ लबारी न्‍यायाधीश गिक मुला। थे न्‍यायाधीश चा ङाइ पाङ्बा तामनोन हिन्‍ना। थेसेन चु जम्‍बुलिङ नाश तबा धुइरी थेनीगदेला निसाफ लला। \v 49 तिग्‍दा भिसम चु ताम ङाइ ङाला सेमग्‍याम पाङ्बा आहिन, तर ङादा पुइखबा आबासे कुल्‍बा अन्‍छारनोन ङाइ पाङ्बा हिन्‍ना। \v 50 ङादा पुइखबा आबासे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍बा म्‍हिदा जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍ना भिबा ताम ङादा था मुला। थेतबासेलमा आबासे जुन ताम पाङ्पुङ्ला थे ताम जे ङाइ पाङ्बा मुला।” \c 13 \s1 येशूसे ह्राङला चेलागदेला काङ ख्रुबा \p \v 1 मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड खबा भन्‍दा ङाच्‍छान चु जम्‍बुलिङ ख्‍लासी आबा मुबा ग्‍लारी निबा धुइ तसी जिन्‍जी भिबा ताम येशूसे था याङ्सी जिन्‍बा मुबा। येशूसे जम्‍बुलिङरी मुबा ह्राङला चेलागदेदा ल्‍हानान माया लमुबा, ओच्‍छे थेनीगदेदा लिच्‍छाधोनान माया लजी। \p \v 2 येशू ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम ङ्‍यसेला सोल छ्‌योइबान मुबा। थेनोन धुइरी येशूदा चुङ्सी पिन्‍बा सेम शैतानसे सिमोनना झा यहूदा इस्‍करियोतदा खना लसी जिन्‍बा मुबा। \v 3 परमेश्‍वरसे जम्‍मान अधिकार ह्राङदा पिन्‍बा मुला भिबा ताम येशूदा था मुबा। ओच्‍छे परमेश्‍वरग्‍यामनोन खसी दोःसी परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी निबान मुला भिबा तामएनोन येशूदा था मुबा \v 4 सोल छ्‍योइमाहेन्‍से येशू स्‍हेङ्‍जी, ओच्‍छे ह्राङसे नान्‍बा घ क्‍यार थान्‍सी क्रेप्‍सरी गम्‍सा खीजी। \v 5 जमाहेन्‍से येशूसे ताङ गिकरी क्‍युइ युजी, ओच्‍छे ह्राङला चेलागदेला काङ ख्रुसी ह्राङसे खीबा गम्‍सासे थेनीगदेला काङ फ्‍याजी। \p \v 6 येशूसे सिमोन पत्रुसला काङ ख्रुबारी छ्‌याइमा सिमोन पत्रुससे “प्रभु तिग ह्राङसे ङाला काङ ख्रुबारी छ्‌याइबा?” भिसी भिजी। \p \v 7 येशूसे थेदा “ङाइ तिग लबान मुला, थे ताम एसे दान्‍दे आघो। तर चु ताम एसे लिच्‍छा घोला” भिसी सुङ्जी। \p \v 8 पत्रुससे येशूदा “ह्राङसे ङाला काङ खाइमै ख्रुबारी आत” भिसी भिमा, येशूसे थेदा “ङाइ एला काङ आख्रुनी भिसम ए ङाला म्‍हि आदो” भिसी सुङ्जी। \p \v 9 जमाहेन्‍से सिमोन पत्रुससे येशूदा “थेह्रङ् भिसम प्रभु, ङाला काङ जे आहिन, तर ङाला यादेन थोबोएनोन ख्रुसी पिन्‍गो” भिसी भिजी। \p \v 10 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा “नुहाब लसी जिन्‍बा म्‍हिसे काङ जे ख्रुतोःला। एनीगदे न्‍हङ‍री म्‍हि गिक बाहेक स्‍य्‍हान्‍दो जम्‍मान चोखो तसी जिन्‍बा मुला” भिसी सुङ्जी। \v 11 तिग्‍दा भिसम ह्राङदा खाल्‍से चुङ्सी पिन्‍बारी छ्‌याइबा मुला भिबा ताम येशूदा था मुबा। थेतबासेलमान येशूसे “एनीगदे न्‍हङला गिक चा चोखो तबा आरे” भिसी सुङ्बा मुबा। \p \v 12 थेनीगदेला काङ ख्रुसी जिन्‍माहेन्‍से ह्राङला घ नान्‍सी येशू दोःसी धन्‍छ्‌याजी। जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ तिग्‍दा एनीगदेला काङ ख्रुजी भिबा ताम एनीगदेसे घोजी?\x * \xo 13:12 \xt लूका २२:२७\x* \v 13 एनीगदेसे ङादा ‘गुरुदेन प्रभु’ भिसी पाङ्बा ताम सत्‍य हिन्‍ना, तिग्‍दा भिसम ङा एनीगदेला गुरुदेन प्रभुन हिन्‍ना। \v 14 चुदे ङा प्रभुदेन गुरु तसीनोन ङाइ एनीगदेला काङ ख्रुजी भिसम एनीगदेसेनोन गिकसेम गिकला काङ ख्रुतोःला। \v 15 ङाइ लबा ह्रङ्नोन एनीगदेसेनोन लगै भिसीन ङाइ चुह्रङ् लसी उन्‍बा हिन्‍ना। एनीगदेसेनोन चुह्रङ्‌नोन लउ। \v 16 थेतबासेलमा च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, मालिक भन्‍दा नोकर घ्रेन आत ओच्‍छे समाचार पुइबा म्‍हि भन्‍दा समाचार भोर्बा म्‍हिएनोन खाइमै घ्रेन आत।\x * \xo 13:16 \xt मत्ती १०:२४; लूका ६:४०; यूह १५:२०\x* \v 17 चुदे एनीगदेसे चु ताम घोसी चुनोन अन्‍छार लजी भिसम एनीगदेसे परमेश्‍वरग्‍याम मोलम याङ्ला। \s1 येशूसे ह्राङदा धोका पिन्‍बा चेलाला बारेरी सुङ्बा \r मत्ती २६:२०-२५; मर्कूस १४:१७-२१; लूका २२:२१-२३ \p \v 18 “चु ताम ङाइ एनीगदे जम्‍मालान बारेरी पाङ्बा आहिन, ङाइ धम्‍बागदेदा ङाइ ज्‍यना लसी ङोसेमुला। तर ‘ङादेन छ्‌यामनोन गेङ चबा म्‍हिसे ङादा धोका पिन्‍ना’ भिसी परमेश्‍वरला बचनरी पाङ्बा ताम पूरा तबाला लागिरीन चुह्रङ् तबा हिन्‍ना।\x * \xo 13:18 \xt भजन ४१:९\x* \v 19 चु ताम तमाहेन्‍सेनोन एनीगदेसे ङादा “ङा थेनोन हिन्‍ना” भिसी विश्‍वास लबारी खम्‍गै भिसीन ङाइ चु ताम एनीगदेदा ङाच्‍छान पाङ्बा हिन्‍ना। \v 20 थेतबासेलमा च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ङाइ पुइबा म्‍हिगदेदा मान लबा म्‍हिसे ङादाएनोन मान लला, ओच्‍छे ङादा मान लबा म्‍हिसे ङादा पुइखबादाएनोन मान लला।”\x * \xo 13:20 \xt मत्ती १०:४०; मर्कू ९:३७; लूका ९:४८; १०:१६\x* \p \v 21 चु ताम सुङ्सी जिन्‍माहेन्‍से ल्‍हानान दुख ङ्‍हम्‍सी येशूसे चेलागदेदा “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, एनीगदे न्‍हङलान गिकसे ङादा म्‍हिगदेला यारी जिम्‍मा पिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \p \v 22 येशूसे चु ताम खाल्‍ला बारेरी सुङ्बा हिन्‍ना भिबा आघोबासे लमा चेलागदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री गिकसेम गिकला लीरी च्‍याबारी छ्‌याइजी। \v 23 येशूसे ल्‍हानान माया लबा चेला चा येशूला ङामरीन चिबा मुबा। \v 24 जमाहेन्‍से सिमोन पत्रुससे थेदा “येशूसे चु ताम खाल्‍ला बारेरी सुङ्बा हिन्‍ना? ङ्‌योइगो” भिसी मीला चाल लजी। \p \v 25 थे येशूला ङामरी चिबान येशूदा “प्रभु, थे म्‍हि खाल हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 26 येशूसे थेदा “ङाइ जुन म्‍हिदा गेङ तुइसी पिन्‍ना, थे म्‍हि थेनोन हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। ओच्‍छे येशूसे टोगल गिक गेङ तुइसी सिमोन इस्‍करियोतला झा यहूदा इस्‍करियोतदा पिन्‍जी। \v 27 थे गेङ किन्‍माहेन्‍से यहूदा इस्‍करियोत न्‍हङ‍री शैतान वाङ्‌जी। जमाहेन्‍से येशूसे थेदा “एसे तिग लबारी छ्‌याइबा मुला, थे योनान लउ” भिसी सुङ्जी। \v 28 तर येशूसे थेदा तिग्‍दा थेह्रङ् भिसी सुङ्बा हिन्‍ना भिसी थेरी चबारी चिबागदे खालैसेन आघोनी। \v 29 थेनीगदेला टाङगा यहूदा इस्‍करियोतसे थान्‍बासे लमा कोइ कोइसे चा येशूसे थेदा चाडला लागिरी तोःबा स्‍हेगदे ग्‍लुउ भिसी सुङ्‍जीनम भिसी म्‍हन्‍जी। ओच्‍छे कोइ कोइसे चा येशूसे थेदा प्राङबोगदेदा तिगै पिन्‍गो भिसी सुङ्‍जीनम भिसी म्‍हन्‍जी। \v 30 येशूसे पिन्‍बा गेङ चमाहेन्‍से यहूदा इस्‍करियोत तुरुन्‍तन मङग्‍यार निजी। थे धुइरी धोप तसी जिन्‍बा मुबा। \s1 येशूसे कुल्‍बा छार ताम \p \v 31 यहूदा इस्‍करियोत मङग्‍यार निमाहेन्‍से येशूसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “दाहेन्‍से परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिसे घ्रेन मान याङ्बा मुला, ओच्‍छे थेग्‍याम परमेश्‍वरसेनोन घ्रेन मान याङ्बा मुला। \v 32 चुदे परमेश्‍वरसे पुइखबा म्‍हिग्‍याम परमेश्‍वरसे घ्रेन मान याङ्जी भिसम परमेश्‍वरसेनोन ह्राङसे पुइखबादा घ्रेन मान पिन्‍ना। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे चु गे योनान लला। \p \v 33 “कोलागदे, ङा एनीगदेदेन छ्‌याम छिन्‍नङ जे तला। एनीगदेसे ङादा म्‍हाइला, तर दाहेन्‍से ङाइ यहूदीगदेदा पाङ्बा ताम एनीगदेदाएनोन पाङ्ला, ‘ङा जुन ग्‍लारी निबान मुला, थेरी एनीगदे खबारी आखम।’\x * \xo 13:33 \xt यूह ७:३४\x* \p \v 34 “दाहेन्‍से ङाइ एनीगदेदा छार ताम गिक कुल्‍ला, एनीगदेसे गिकसेम गिकदा माया लउ। ङाइ एनीगदेदा माया लबा ह्रङ् लसी एनीगदेसेनोन गिकसेम गिकदा माया लउ।\x * \xo 13:34 \xt यूह १५:१२, १७; १ यूह ३:२३; २ यूह ५\x* \v 35 चुदे एनीगदेसे गिकसेम गिकदा माया लजी भिसम एनीगदे ङाला चेला हिन्‍बा चीम भिसी जम्‍मासेन ङोसेला।” \s1 पत्रुससे येशूदा ङोसेबा आरे भिसी पाङ्ला भिसी येशूसे सुङ्बा \r मत्ती २६:३१-३५; मर्कूस १४:२७-३१; लूका २२:३१-३४ \p \v 36 सिमोन पत्रुससे येशूदा “प्रभु, ह्राङ खानङ फेप्‍बारी छ्‌याइबा?” भिसी ङ्‌योइमा, येशूसे थेदा “ङा निबा ग्‍लारी ए दान्‍दे ङादेन छ्‌याम भ्रबारी आखम, तर लिच्‍छा चा भ्रला” भिसी सुङ्जी। \p \v 37 पत्रुससे येशूदा “प्रभु, तिग्‍दा ङा दान्‍देन ह्राङदेन छ्‌याम भ्रबारी आखम? ह्राङला लागिरी ङा सिबारीनोन तयार मुला” भिसी भिजी। \p \v 38 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा “तिग एसे ङाला लागिरी ह्राङला ज्‍याननोन पिन्‍खम्‍ला? च्‍यागो, एसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, नागा क्राबा भन्‍दा ङाच्‍छान एसे ङादा ङोसेबान आरे भिसी सोमरेमधोना पाङ्ला” भिसी सुङ्जी। \c 14 \s1 येशूसे चेलागदेदा सम्‍झब लबा \p \v 1 येशूसे ह्राङला चेलागदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “एनीगदेसे दुख थाम्‍हन्‍गो। एनीगदेसे परमेश्‍वरदा विश्‍वास लबा मुला, ओच्‍छे ङादाएनोन विश्‍वास लउ। \v 2 ङाला आबाला दिमरी चिबा ग्‍ला ल्‍हानान मुला, ओच्‍छे ङा एनीगदेला लागिरी ग्‍ला स्‍होबारी निबान मुला। चुदे ग्‍ला आरेबा हिन्‍सम ङाइ एनीगदेदा चु ताम पाङ्‌नोन आपाङ्सेला मुबा। \v 3 एनीगदेला लागिरी ग्‍ला स्‍होसी जिन्‍माहेन्‍से ङा दोःसी खला, ओच्‍छे एनीगदे ङादेन छ्‌यामनोन चिबाला लागिरी एनीगदेदाएनोन ङा मुबा ग्‍लारीन भोर्ला। \v 4 ङा निबारी छ्‌याइबा ग्‍याम एनीगदेदा थानोन मुला।” \s1 येशू सत्‍य, ग्‍याम ओच्‍छे जुनी हिन्‍ना \p \v 5 थोमासे येशूदा “प्रभु, ह्राङ खानङ फेप्‍बान मुला भिबा ताम मी ङन्‍दा था आरे भिसम ह्राङ फेप्‍बा ग्‍याम मी झन ङन्‍से खाह्रङ् लसी था याङ्से?” भिसी भिजी। \p \v 6 येशूसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी भोर्बा ग्‍याम, सत्‍य ओच्‍छे जुनी ङानोन हिन्‍ना। ङाग्‍याम बाहेक खालैनोन परमेश्‍वर आबा मुबा ग्‍लारी निबारी आखम। \v 7 एनीगदेसे ङादा ङोसेबा हिन्‍सम ङाला आबादाएनोन ङोसेसेला मुबा। तर दाहेन्‍से एनीगदेसे ङाला आबादा ङोसेला, ओच्‍छे एनीगदेसे थेदा म्राङ्सी जिन्‍बा मुला। \p \v 8 फिलिपसे येशूदा “प्रभु, ङन्‍दा परमेश्‍वर आबा उन्‍सी पिन्‍गो, चुदे लजी भिसम तला” भिसी भिजी। \p \v 9 येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “फिलिप, चुदे धिनधोना ङा एनीगदेदेन छ्‌याम चिजी, तसैनोन एसे ङादा ङोसेबा आरे? ङादा म्राङ्बा म्‍हिसे परमेश्‍वर आबादाएनोन म्राङ्सी जिन्‍बा मुला। तर ङादा म्राङ्सीनोन तिग्‍दा एसे ङन्‍दा परमेश्‍वर आबादा उन्‍सी पिन्‍गो भिसी भिबा? \v 10 ङा आबादेन छ्‌याम गिक तबा मुला ओच्‍छे आबा ङादेन छ्‌याम गिक तबा मुला भिबा ताम एदा विश्‍वास आरे? जुन ताम ङाइ एनीगदेदा पाङ्बा मुला थे ताम ङाइ ङाला सेमग्‍याम पाङ्बा आहिन। तर ङादेन छ्‌याम गिक तबा आबासे ह्राङला गे ङाग्‍याम लबान मुला। \v 11 ङा आबादेन छ्‌याम गिक तबा मुला ओच्‍छे आबा ङादेन छ्‌याम गिक तबा मुला भिबा ताम विश्‍वास लउ। आहिन्‍सम ङाइ लबा गेगदे च्‍यासीन विश्‍वास लउ। \p \v 12 “च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ङादा विश्‍वास लबागदेसे ङाइ लबा ह्रङ्‌बान गे लबारी खम्‍ला, ओच्‍छे थे भन्‍दा घ्रेन घ्रेन गेगदेएनोन लबारी खम्‍ला। तिग्‍दा भिसम ङा परमेश्‍वर आबा मुबा ग्‍लारी निबान मुला। \v 13 एनीगदेसे ङादेन छ्‌याम जुन स्‍हे ह्रीसैनोन ङाग्‍याम परमेश्‍वर आबाला मान तगै भिसी ङाइ एनीगदेदा पिन्‍ना। \v 14 एनीगदेसे ङाला मिनरी जुन स्‍हे ह्रीसै ङाइ एनीगदेदा पिन्‍ना। \s1 परमेश्‍वरला आत्‍मा पुइखला भिसी लबा कबुल \p \v 15 “चुदे एनीगदेसे ङादा माया लबा मुसम ङाइ कुल्‍बा ताम एनीगदेसे ङ्‌यान्‍ना। \v 16 ओच्‍छे ङाइ परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम बिन्‍ती लला, ङाला साटोरी परमेश्‍वर आबासे एनीगदेदा ह्रो लबा आत्‍मा पुइखला। थे सदन एनीगदेदेन छ्‌याम धन्‍छ्‌याला। \v 17 थे आत्‍मासे एनीगदेदा परमेश्‍वरला बारेरी सत्‍य ताम घोना लला। तर थेदा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे विश्‍वास आल, तिग्‍दा भिसम जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे थेदा न्‍ह म्राङ्ला न्‍ह ङोसेला। तर एनीगदेसे मी थेदा ङोसेला, तिग्‍दा भिसम थे एनीगदेदेन छ्‌यामनोन मुला ओच्‍छे थे एनीगदे न्‍हङ‍री धन्‍छ्‌याला। \p \v 18 “ङाइ एनीगदेदा टुहुरा स्‍होसी आथान, ङा दोःसी एनीगदे मुबा ग्‍लारी खला। \v 19 छिन्‍नङ लिच्‍छा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे ङादा खाइमै आम्राङ्, तर एनीगदेसे मी ङादा म्राङ्ला। तिग्‍दा भिसम ङा सोबासे लमा एनीगदेएनोन सोला। \v 20 थे धिन खमाहेन्‍से खाह्रङ् लसी एनीगदे ङादेन छ्‌याम गिक तसी चिबा मुला, ङाएनोन एनीगदेदेन छ्‌याम गिक तसी चिबा मुला, ओच्‍छे ङा परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम गिक तसी चिबा मुला भिबा ताम एनीगदेसे था याङ्ला। \v 21 जुन म्‍हिसे ङाइ कुल्‍बा ताम सेमरी थान्‍सी थे अन्‍छार भ्रला थेसे ङादा माया लला। ङादा माया लबा म्‍हिदा परमेश्‍वर आबासेनोन माया लला, ङाइएनोन थेदा माया लला ओच्‍छे ङा ह्राङनोन थे मुबा ग्‍लारी खला।” \p \v 22 यहूदा इस्‍करियोत चा आहिन, तर स्‍य्‍हान्‍दो यहूदासे येशूदा “प्रभु, ह्राङ तिग्‍दा ङनी मुबा ग्‍लारी चा फेप्‍खला, तर जम्‍बुलिङला स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदे मुबा ग्‍लारी चा आफेप्‍ख भिसी सुङ्बा?” भिसी भिमा, \v 23 येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “चुदे खालैसे ङादा माया लमुला भिसम थेसे ङाइ कुल्‍बा तामएनोन ङ्‍यान्‍मुला। ओच्‍छे थेदा ङाला आबासेनोन माया लला, थेह्रङ् लसीन ङादेन ङाला आबा थे मुबा ग्‍लारी खसी थेदेन छ्‌यामनोन चिला। \v 24 तर ङादा माया आलबा म्‍हिगदेसे ङाइ कुल्‍बा तामएनोन आङ्‌यान्‍मुला। चु ताम ङाइ एनीगदेदा ङाला सेमग्‍याम पाङ्बा आहिन, तर ङादा पुइखबा परमेश्‍वर आबासेन सुङ्बा हिन्‍ना। \p \v 25 “ङा एनीगदेदेन छ्‌याम मुबा धुइरीन चु ताम ङाइ एनीगदेदा पाङ्बा मुला। \v 26 ङाला साटोरी आबासे एनीगदेदा ह्रो लबारी पुइखबा थेला आत्‍मासे एनीगदेदा जम्‍मान ताम लोप्‍ला ओच्‍छे ङाइ पाङ्बा जम्‍मान तामएनोन एनीगदेदा ढन्‍ना लला। \p \v 27 “ङा एनीगदेदा शान्‍ति पिन्‍सी निबान मुला। एनीगदेदा पिन्‍बा शान्‍ति चा ङाला ह्राङलान शान्‍ति हिन्‍ना। चु शान्‍ति चा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे पाङ्बा ह्रङ्‌बा शान्‍ति आहिन। थेतबासेलमा दुख थाम्‍हन्‍गो ओच्‍छे थालोङ्‍गो। \p \v 28 “‘ङा चुग्‍याम निबान मुला, तसैनोन ङा एनीगदे मुबा ग्‍लारी दोःसी खला’ भिसी ङाइ पाङ्बा ताम एनीगदेसे थेःबा मुला। एनीगदेसे ङादा पक्‍कान माया लबा हिन्‍सम ङा परमेश्‍वर आबा मुबा ग्‍लारी निबारी छ्‌याइबा मुला भिबा ताम थेःसी एनीगदे ताङ्सेला मुबा। तिग्‍दा भिसम ङा भन्‍दा मी परमेश्‍वर आबान घ्रेन हिन्‍ना। \v 29 चु ताम पूरा तमाहेन्‍से एनीगदेसे ङादा विश्‍वास लगै भिसी चु ताम पूरा तबा भन्‍दा ङाच्‍छान ङाइ एनीगदेदा पाङ्सी जिन्‍बा मुला। \v 30 दाहेन्‍से ङाइ एनीगदेदा चु भन्‍दा ल्‍हाना ताम आपाङ्। तिग्‍दा भिसम चु जम्‍बुलिङदा तहरी थान्‍बा चा खबान मुला। तसैनोन थेदेन छ्‌याम ङादा तिगै लबा शक्ति आरे।\x * \xo 14:30 \xt यूह १२:३१\x* \v 31 तर ङाइ परमेश्‍वर आबादा माया लमुला भिबा ताम जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे था याङ्‌गै भिसीन परमेश्‍वर आबासे कुल्‍बा अन्‍छारनोन ङाइ लबान मुला। दाहेन्‍से भ्रउ, य्‍हाङ चुग्‍याम निइ। \c 15 \s1 येशू चा अङगुरला दोङ \p \v 1 “साँच्‍चिलान अङगुर दोङ चा ङानोन हिन्‍ना, ओच्‍छे ङाला आबा चा दोङदा सयार लबा म्‍हि हिन्‍ना। \v 2 थेसे ङादेन छ्‌याम मुबा तिगै आरोबा हाँगा चा थासी भ्‍याङ्‍ला। तर रोबा हाँगागदेदा चा अझ ल्‍हाना रोगै भिसी जोगदे घ्‍याम्‍सी ज्‍यना लसी सयार लला। \v 3 थेह्रङ् लसीन एनीगदेला विश्‍वास अझ ल्‍हेगै भिसी ङाइ पाङ्बा चु बचनगदेसेन एनीगदेला सेम ज्‍यना लसी जिन्‍बा मुला। \v 4 एनीगदे ङादेन छ्‌याम गिक तसी चिउ, ङाएनोन एनीगदेदेन छ्‌याम गिक तसी चिला। हाँगा दोङग्‍याम फेजी भिसम थे हाँगारी तिगै आरो। थेह्रङ् लसीन एनीगदेएनोन ङाग्‍याम फेसी चिजी भिसम एनीगदेसेनोन तिगै लबारी आखम। \p \v 5 “अङगुरला दोङ ङानोन हिन्‍ना, एनीगदे चा हाँगागदे हिन्‍ना। चुदे खालै म्‍हि ङादेन छ्‌याम गिक तसी चिजी भिसम ङाएनोन थेदेन छ्‌याम गिक तसी चिला, ओच्‍छे थे विश्‍वासरी ल्‍हेसी ल्‍हानान ज्‍यबा गेगदे लला। तर ङाग्‍याम फेसी चिजी भिसम एनीगदेसे तिगै लबारी आखम। \v 6 ङादेन छ्‌याम गिक तसी आचिबागदेदा चा थे हाँगागदेदा भ्‍याङ्‍बा ह्रङ् लसी भ्‍याङ्‍ला, ओच्‍छे थे खर्ला। थेह्रङ्बा हाँगागदेदा म्‍हिगदेसे ह्रुप लसी मेरी भ्‍याङ्‍ला, जमाहेन्‍से थे मेफ्रा दोला। \v 7 चुदे एनीगदे ङादेन छ्‌याम गिक तजी भिसम ओच्‍छे ङाला बचन एनीगदेला सेम न्‍हङ‍री थान्‍जी भिसम एनीगदेदा तोःबा स्‍हे ह्रीमा पिन्‍ना। \v 8 चुदे एनीगदेसे ल्‍हानान ज्‍यबा गेगदे लसी ङाला चेला दोसी उन्‍जी भिसम ङाला आबाला मानदेन जयजयकार तला। \p \v 9 “ङादा आबासे माया लबा ह्रङ् लसी ङाइएनोन एनीगदेदा ङाच्‍छाहेन्‍सेन माया लबा मुला। थेतबासेलमा एनीगदेसे ङाला माया थाम्‍लेःगो। \v 10 ङाला आबासे कुल्‍बा ताम ङ्‍यान्‍बासे लमा आबाला माया सदन ङादेन छ्‌याम मुला। थेह्रङ् लसीन एनीगदेसेनोन ङाइ कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍जी भिसम ङाला माया सदन एनीगदेदेन छ्‌याम तला। \v 11 ङाला सेम ताङ्‍बा ह्रङ् लसी एनीगदेला सेमएनोन पूरान ताङ्‍खम्‍गै भिसीन ङाइ एनीगदेदा चु ताम पाङ्बा हिन्‍ना।\fig अङगुरला दोङ|src="hk00112c.tif" size="span" ref="१५:१" \fig* \p \v 12 “ङाइ एनीगदेदा माया लबा ह्रङ् लसी एनीगदेसेनोन ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री गिकसेम गिकदा माया लउ भिसी ङाइ चु ताम कुल्‍बा मुला।\x * \xo 15:12 \xt यूह १३:३४; १५:१७; १ यूह ३:२३; २ यूह ५\x* \v 13 ह्रोला लागिरी ह्राङला ज्‍याननोन पिन्‍बा भन्‍दा घ्रेन माया अर्गु तिगैनोन आरे। \v 14 चुदे एनीगदेसे ङाइ कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍जी भिसम एनीगदे ङाला ह्रो हिन्‍ना। \v 15 दाहेन्‍से ङाइ एनीगदेदा नोकर भिसी आपाङ्, तिग्‍दा भिसम मालिकसे तिग लबान मुला भिसी नोकरदा था आत। तर ङाइ एनीगदेदा ह्रो भिसी पाङ्बा मुला, तिग्‍दा भिसम ङाला आबासे ङादा सुङ्बा जम्‍मान ताम ङाइ एनीगदेदा पाङ्सी जिन्‍बा मुला। \v 16 एनीगदेसे ङादा धम्‍बा आहिन, तर एनीगदे सदन ज्‍यबा म्‍हि दोसी ज्‍यबा गे लगै भिसीन ङाइ एनीगदेदा धम्‍बा हिन्‍ना। थेह्रङ् लसी एनीगदेसे ङाला मिन किन्‍सी परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम ह्रीजी भिसम एनीगदेसे ह्रीबा स्‍हे परमेश्‍वर आबासे पिन्‍ना। \v 17 थेतबासेलमा ङाइ कुल्‍बा अन्‍छार एनीगदेसे गिकसेम गिकदा माया लउ। \s1 चेलागदेदा हेला लबा \p \v 18 “चुदे एनीगदेदा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे हेला लजी भिसम एनीगदेदा भन्‍दा ङाच्‍छा ङादा हेला लबा हिन्‍ना भिसी घोउ। \v 19 चुदे एनीगदे जम्‍बुलिङला म्‍हि हिन्‍बा हिन्‍सम थेनीगदेसे एनीगदेदा ह्राङला म्‍हि म्‍हन्‍सी माया लसेला मुबा। तर एनीगदे चु जम्‍बुलिङला म्‍हि आहिन। एनीगदेदा ङाइ चु जम्‍बुलिङग्‍याम धम्‍बा हिन्‍ना। थेतबासेलमा एनीगदेदा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे हेला लबा हिन्‍ना। \v 20 ‘नोकर मालिक भन्‍दा घ्रेन आत’ भिसी ङाइ पाङ्बा ताम एनीगदेसे थाम्‍लेःगो। थेनीगदेसे ङादा दुख पिन्‍जी भिसम एनीगदेदाएनोन दुख पिन्‍ना। थेह्रङ् लसीन थेनीगदेसे ङाइ कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍जी भिसम एनीगदेसे पाङ्बा तामएनोन ङ्‌यान्‍ना।\x * \xo 15:20 \xt मत्ती १०:२४; लूका ६:४०; यूह १३:१६\x* \v 21 एनीगदे ङाला म्‍हि तबासे लमा थेनीगदेसे एनीगदेदा ल्‍हानान दुख पिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे ङादा पुइखबा परमेश्‍वर आबादा ङोसेबा आरे। \v 22 चुदे ङा आखबादेन ङाइ थेनीगदेदा आपाङ्बा हिन्‍सम थेनीगदेदा पापला दोष आतसेला मुबा। तर दाहेन्‍से थेनीगदेसे ह्राङला पापला लागिरी तिगै निउ लबा ग्‍ला आरे। \v 23 ङादा हेला लबा म्‍हिसे ङाला आबादाएनोन हेला लला। \v 24 खालैसेन लबारी आखम्‍बा गेगदे ङाइ थेनीगदेला गुङरी आलबा हिन्‍सम थेनीगदेदा पापला दोष आतसेला मुबा। तर ङाइ लबा उदेकला गेगदे म्राङ्सीनोन थेनीगदेसे ङादेन ङाला आबादा हेला लबा मुला। \v 25 तर थेनीगदेला ह्राङलान ठिमरी ‘थेनीगदेसे ङादा थेह्रङ्नोन हेला लला’ भिसी भ्रिबा ताम पूरा तबाला लागिरीन चुह्रङ् तबा हिन्‍ना।\x * \xo 15:25 \xt भजन ३५:१९; ६९:४\x* \p \v 26 “ङाइ आबाग्‍याम सत्‍यला आत्‍मा एनीगदेदा ह्रो लबाला लागिरी पुइखला। थे खसी थेसेन ङाला बारेरी पाङ्ला। \v 27 ओच्‍छे एनीगदे चा ङाच्‍छाहेन्‍सेन ङादेन छ्‌याम चिबासे लमा एनीगदेसेनोन ङाला बारेरी पाङ्ला। \c 16 \p \v 1 “एनीगदेला विश्‍वास म्‍हासी थानिगै भिसी ङाइ एनीगदेदा जम्‍मान ताम पाङ्बा हिन्‍ना। \v 2 एनीगदेदा थेनीगदेसे यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमग्‍याम तेःला। ओच्‍छे एनीगदेदा साइबा म्‍हिगदेसे ‘ङन्‍से परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मुला’ भिसी म्‍हन्‍बा धुइएनोन खबान मुला। \v 3 थेनीगदेसे एनीगदेदा थेह्रङ् लला, तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे परमेश्‍वर आबादा ङोसेबा आरे ओच्‍छे ङादाएनोन ङोसेबा आरे। \v 4 च्‍यागो, थे जम्‍मान ताम तबा धुइरी एनीगदेसे ‘चु जम्‍मान तामला बारेरी ङादा प्रभुसे ङाच्‍छान सुङ्सी जिन्‍बा मुबा’ भिबा ताम ढन्‍गै भिसी ङाइ एनीगदेदा चु ताम पाङ्‌बान मुला। दान्‍देधोना ङा एनीगदेदेन छ्‌यामनोन मुबासे लमा चु ताम ङाइ ङाच्‍छा एनीगदेदा आपाङ्नी। \s1 परमेश्‍वरला आत्‍मासे लबा गे \p \v 5 दाहेन्‍से ङा ङादा पुइखबा परमेश्‍वर आबा मुबा ग्‍लारी निबान मुला। तर एनीगदे खालैसेन ङादा ‘ह्राङ खानङ फेप्‍बा?’ भिसी आङ्‍योइ। \v 6 तसैनोन ङाइ चु जम्‍मान ताम पाङ्बासे लमा एनीगदेदा सेमरी ल्‍हानान सुर्दा तबा मुला। \v 7 तसैनोन ङाइ एनीगदेदा सत्‍य ताम पाङ्बा मुला, ङा चुग्‍याम निबान एनीगदेदा ज्‍यबा हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम ङा चुग्‍याम आनिनी भिसम एनीगदेदा ह्रो लबा आत्‍मा एनीगदे मुबा ग्‍लारी आफेप्‍ख। तर ङा निजी भिसम ङाइ थेदा एनीगदे मुबा ग्‍लारी पुइखला। \v 8 थे फेप्‍खमाहेन्‍से थेसे जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरदा सेम निबा गेला बारेरीदेन परमेश्‍वरसे लबा निसाफला बारेरी, गल्‍ती गेला बारेरी ओच्‍छे पापला बारेरी उन्‍ना। \v 9 ङादा विश्‍वास आलबान पाप हिन्‍ना भिसी थेसे थेनीगदेदा घोना लला। \v 10 थेसे परमेश्‍वरदा सेम निबा गे तिग हिन्‍ना भिसी घोना लला। तिग्‍दा भिसम ङा परमेश्‍वर आबा मुबा ग्‍लारी निबान मुला, ओच्‍छे एनीगदेसे ङादा दोःसी आम्राङ्। \v 11 थेसे परमेश्‍वरसे लबा निसाफ भिबा तिग हिन्‍ना भिसीएनोन थेनीगदेदा घोना लला। तिग्‍दा भिसम चु जम्‍बुलिङदा तहरी थान्‍बादा परमेश्‍वरसे निसाफ लसी जिन्‍बा मुला। \p \v 12 “ङाइ एनीगदेदा पाङ्तोःबा ताम मी ल्‍हानान मुबा। तर एनीगदेसे दान्‍दे चु भन्‍दा ल्‍हाना घोबारी आखम। \v 13 तर थे सत्‍यला आत्‍मा फेप्‍खमाहेन्‍से सत्‍य ताम तिग हिन्‍ना भिसी थेसेन एनीगदेदा घोना लला। थेसे ह्राङला सेमग्‍याम एनीगदेदा तिगै ताम आसुङ्, थेसे जुन ताम थेःला थेनोन ताम जे एनीगदेदा सुङ्ला। ओच्‍छे थेसेन लिच्‍छा तसेला तामगदेएनोन एनीगदेदा घोना लला। \v 14 थेसे ङाला मानदेन जयजयकार लला, तिग्‍दा भिसम थेसे ङाइ पाङ्बा ताम थेःसी एनीगदेदा पाङ्ला। \v 15 परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम मुबा जम्‍मान स्‍हे जम्‍मान ङालान हिन्‍ना। थेतबासेलमा ङाइ पाङ्बा जम्‍मान ताम ‘सत्‍यला आत्‍मासे थेःसी एनीगदेदा घोना लला’ भिसी पाङ्बा हिन्‍ना।” \s1 सुर्दा म्‍लेःसी ताङ्म्‍याङ्ला \p \v 16 येशूसे ह्राङला चेलागदेदा “छिन्‍नङ लिच्‍छा एनीगदेसे ङादा आम्राङ्, तर दोःसी तिगै धिन लिच्‍छा मी एनीगदेसे ङादा म्राङ्ला” भिसी सुङ्जी। \p \v 17 चु ताम थेःसी येशूला कोइ कोइ चेलागदेसे “थेसे य्‍हाङदा ‘छिन्‍नङ लिच्‍छा एनीगदेसे ङादा आम्राङ् दोःसी छिन्‍नङ लिच्‍छा मी एनीगदेसे ङादा म्राङ्ला’ भिबादेन ‘तिग्‍दा भिसम ङा आबा मुबा ग्‍लारी निबान मुला’ भिसी सुङ्बाला अर्थ चा तिग हिन्‍ना?” भिसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ताम लजी। \v 18 ओच्‍छे थेनीगदेसे दोःसी, “थेसे ‘छिन्‍नङ लिच्‍छा’ भिसी सुङ्बा तिग हिन्‍ना? थेसे सुङ्बा ताम य्‍हाङदा था आरे” भिसी भिजी। \p \v 19 थेनीगदेसे चु तामला बारेरी ङ्‌योइबा सेम लबा मुला भिसी था याङ्सी येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ एनीगदेदा ‘छिन्‍नङ लिच्‍छा एनीगदेसे ङादा आम्राङ् भिबादेन छिन्‍नङ लिच्‍छा मी एनीगदेसे ङादा म्राङ्ला’ भिसी पाङ्बा तामला बारेरी एनीगदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ताम लबा आहिन? \v 20 थेतबासेलमा च्‍यागो, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, एनीगदे क्राबा क्रिङ्बा लला, तर जम्‍बुलिङला म्‍हिगदे चा ताङ्ला। एनीगदेदा दुखदेन सुर्दा तला, तसैनोन एनीगदेला सुर्दा म्‍हासी दोःसी ताङ्म्‍याङ्ला। \v 21 कोला न्‍हबा धुइरी म्रिङम्‍हेमेदा ल्‍हानान दुख तमुला। तर कोला न्‍हमाहेन्‍से थेसे थे जम्‍मान दुख म्‍लेःमुला। तिग्‍दा भिसम जम्‍बुलिङरी कोला गिक न्‍हजी भिसी थे ल्‍हानान ताङ्मुला। \v 22 थेह्रङ् लसीन एनीगदेदा दान्‍दे दुख तबा मुला। तर ङा दोःसी एनीगदेदा ह्रुप तबारी खमा एनीगदे सेमरी ल्‍हानान ताङ्म्‍याङ्ला। ओच्‍छे एनीगदेला ताङ्‍बा खालैसेन म्‍हाना लबारी आखम। \v 23 थे धुइरी एनीगदेसे ङादेन छ्‌याम तिगै ताम आङ्‍योइ। च्‍यागो, ङाला मिनरी एनीगदेसे जुन स्‍हे ह्रीला थे स्‍हे एनीगदेदा परमेश्‍वर आबासे पिन्‍ना। \v 24 दान्‍देधोना मी एनीगदेसे ङाला मिनरी तिगै ह्रीबा आरे। ह्री‍गो एनीगदेदा पिन्‍ना, ओच्‍छे एनीगदे पूरान ताङ्म्‍याङ्ला। \s1 येशूसे जम्‍बुलिङला जम्‍मान नइबा तामदा ढाबा \p \v 25 “दान्‍दे चा ङाइ एनीगदेदा चु ताम उखानग्‍याम पाङ्बा मुला, तर धुइ तमाहेन्‍से परमेश्‍वरला बारेरी पाङ्‌मा चा उखान आपाङ्ना ङाइ एनीगदेदा प्रस्‍टन घोना लला। \v 26 थे धुइरी एनीगदे ह्राङसेन ङाला मिनरी ह्रीला। तर ङाइ एनीगदेला लागिरी परमेश्‍वर आबादेन छ्‌याम ह्रीसी पिन्‍आतोः। \v 27 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वर आबा ह्राङसेन एनीगदेदा माया लबा मुला। तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे ङादा माया लबा मुला, ओच्‍छे ङा परमेश्‍वरग्‍याम खबा हिन्‍ना भिसीएनोन विश्‍वास लबा मुला। \v 28 ङा परमेश्‍वर आबाग्‍यामसेन चु जम्‍बुलिङरी खबा हिन्‍ना, दान्‍दे दोःसी ङा चु जम्‍बुलिङदा ख्‍लासी परमेश्‍वर आबा मुबा ग्‍लारी निबान मुला।” \p \v 29 जमाहेन्‍से चेलागदेसे येशूदा चुह्रङ् भिसी भिजी, “दान्‍दे चा भिसम ह्राङसे ङन्‍दा उखान आसुङ्ना प्रस्‍टन घोना लजी। \v 30 दाहेन्‍से ह्राङदा जम्‍मान ताम था मुला भिबा ताम ङन्‍से था याङ्जी। दाहेन्‍से खालैसे ह्राङदा ङ्‍योइतोःबा ताम तिगै आरे। थेतबासेलमा ह्राङ परमेश्‍वरग्‍याम फेप्‍खबा हिन्‍ना भिसी ङन्‍से विश्‍वास लजी।” \p \v 31 येशूसे थेनीगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “तिग दान्‍दे मी एनीगदेसे ङादा विश्‍वास लबा मुला? \v 32 च्‍यागो, चुह्रङ्बा धुइएनोन खबान मुला, एनीगदे ससा बङबङ तसी ङा गिकदा जे ख्‍लासी ह्राङ ह्राङला दिमरी निला, पाङ्‌नोन तोःमा चु धुइ खसी जिन्‍बा मुला। तसैनोन थे धुइरी ङा गिक जे आत, तिग्‍दा भिसम ङाला आबा सदन ङादेन छ्‌याम मुला। \v 33 एनीगदे ङादेन छ्‌याम गिक तसी शान्‍ति याङ्सी चिबारी खम्‍गै भिसीन ङाइ एनीगदेदा चु जम्‍मान ताम पाङ्बा हिन्‍ना। जम्‍बुलिङरी एनीगदेदा ल्‍हानान दुख तला, तर एनीगदेसे आँट लउ, तिग्‍दा भिसम ङाइ जम्‍बुलिङला जम्‍मान नइबा तामदा ढासी जिन्‍बा मुला।” \c 17 \s1 येशूला प्रार्थना \p \v 1 चु जम्‍मान ताम सुङ्सी जिन्‍माहेन्‍से येशूसे स्‍वर्गपट्टि स्‍हीसी चुह्रङ् भिसी प्रार्थना लजी, “परमेश्‍वर आबा, दाहेन्‍से धुइ तसी जिन्‍बा मुला। ह्राङ गाते घ्रेन मुला भिसी उन्‍बाला लागिरी ह्राङसे ह्राङला झा गाते घ्रेन मुला भिसी उन्‍गो। \v 2 ह्राङसे थेदा पिन्‍बा जम्‍मान म्‍हिगदेदा थेसे जुकजुकधोनाला जुनी पिन्‍खम्‍गै भिसी ह्राङसे थेदा जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदेथोरी शासन लबा अधिकार पिन्‍बा मुला। \v 3 ह्राङ गिक जेन सत्‍य परमेश्‍वर हिन्‍ना भिसी ङोसेबादेन ह्राङसे पुइखबा येशू ख्रीष्‍टदा ङोसेबान जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बा हिन्‍ना। \v 4 ह्राङसे ङादा जिम्‍मा पिन्‍बा गे पूरा लसी ङाइ जम्‍बुलिङरी ह्राङदा मान लबा मुला। \v 5 परमेश्‍वर आबा, जम्‍बुलिङ स्‍होबा भन्‍दा ङाच्‍छा ङा ह्राङदेन छ्‌याम मुबा धुइरी गाते घ्रेन मानदेन जयजयकार मुबा। दाहेन्‍से थेह्रङ् लसीन ङादा ह्राङदेन छ्‌याम घ्रेन स्‍होउ। \s1 ह्राङला चेलागदेला लागिरी येशूसे लबा प्रार्थना \p \v 6 “ह्राङसे जम्‍बुलिङग्‍याम ङादा पिन्‍बा जम्‍मान म्‍हिगदेदा ङाइ ह्राङ खाल हिन्‍ना भिसी ङोसेना लबा मुला। थेनीगदे ह्राङलान म्‍हि मुबा, ओच्‍छे ह्राङसे ङादा पिन्‍जी। थेनीगदे ह्राङला बचन अन्‍छार भ्रबा मुला। \v 7 ह्राङसे ङादा पिन्‍बा जम्‍मान ताम ह्राङग्‍यामसेन खबा हिन्‍ना भिसी दान्‍दे थेनीगदेसे था याङ्सी जिन्‍बा मुला। \v 8 तिग्‍दा भिसम ह्राङसे ङादा पिन्‍बा बचन ङाइ थेनीगदेदा लोप्‍बा मुला, ओच्‍छे थेनीगदे थे अन्‍छार भ्रबान मुला। ङा ह्राङग्‍याम खबा हिन्‍ना भिसी थेनीगदेसे घोबा मुला, ओच्‍छे ङादा ह्राङसे पुइखबा हिन्‍ना भिसीएनोन थेनीगदेसे विश्‍वास लबा मुला। \p \v 9 “ङाइ थेनीगदेलान लागिरी प्रार्थना लबान मुला, जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेला लागिरी चा आहिन। तर ह्राङसे पिन्‍बा म्‍हिगदेलान लागिरी प्रार्थना लबान मुला, तिग्‍दा भिसम थेनीगदे ह्राङलान हिन्‍ना। \v 10 ङादेन छ्‌याम मुबा जम्‍मान ह्राङला हिन्‍ना, ह्राङदेन छ्‌याम मुबा जम्‍मान ङाला हिन्‍ना। ओच्‍छे थेनीगदेग्‍याम ङाला मानदेन जयजयकार तबा मुला। \p \v 11 “दाहेन्‍से ङा ह्राङ मुबा ग्‍लारी खबान मुला। ल्‍हानान धिनधोना ङा चु जम्‍बुलिङरी आचि, तर चुगदे मी चु जम्‍बुलिङरीन चिला। थेतबासेलमा ङाला आबा परमप्रभु परमेश्‍वर, ह्राङदेन ङा गिक तबा ह्रङ् लसी चुगदेएनोन गिक तबाला लागिरी ह्राङसे ङादा पिन्‍बा ह्राङला मिनग्‍याम थेनीगदेदा जोगब लसी थान्‍गो। \v 12 ङा थेनीगदेदेन छ्‌याम मुबा धुइरी ह्राङसे ङादा पिन्‍बा ह्राङला मिनग्‍याम ङाइ थेनीगदेदा जोगब लसी थान्‍जी। नाश ततोःबा म्‍हि बाहेक स्‍य्‍हान्‍दो खालैदान ङाइ नाश तआपुङ्नी। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला बचनरी भ्रिबा ताम पूरा तबाला लागिरीन चुह्रङ् तबा हिन्‍ना।\x * \xo 17:12 \xt भजन ४१:९; १०९:४-८\x* \p \v 13 “तर दाहेन्‍से ङा ह्राङ मुबा ग्‍लारी खबान मुला। ङाग्‍याम याङ्बा ताङ्‍बा थेनीगदेसे पूरान याङ्‌गै भिसीन ङाइ चु ताम जम्‍बुलिङरी मुबा धुइरीन पाङ्बा मुला। \v 14 ङा ह्राङसेन थेनीगदेदा ह्राङला बचन लोप्‍जी। तर थेनीगदेदा चु जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे हेला लजी। तिग्‍दा भिसम ङा चु जम्‍बुलिङला आहिन्‍बा ह्रङ् थेनीगदेएनोन चु जम्‍बुलिङला आहिन। \v 15 थेनीगदेदा चु जम्‍बुलिङग्‍याम भोर्गो भिसी ङाइ प्रार्थना आल, तर थेनीगदेदा शैतानग्‍याम जोगब लसी थान्‍गो। \v 16 ङा चु जम्‍बुलिङला आहिन्‍बा ह्रङ् थेनीगदेएनोन चु जम्‍बुलिङला आहिन। \v 17 थेनीगदेदा सत्‍य बचनग्‍याम ह्राङदा तेन्‍बा चोखो म्‍हि स्‍होउ। तिग्‍दा भिसम ह्राङला बचन सत्‍य मुला। \v 18 ह्राङसे ङादा जम्‍बुलिङरी पुइखबा ह्रङ् लसी ङाइएनोन थेनीगदेदा जम्‍बुलिङरी पुइबा मुला। \v 19 थेनीगदेसे ह्राङसे ह्राङदान पूरान चोखो थान्‍गै भिसी ङाइनोन थेनीगदेला लागिरी ह्राङसे ह्राङदान चोखो स्‍होबा मुला। \s1 ह्राङदा विश्‍वास लबागदे जम्‍मान गिक तसी चिगै भिसी येशूसे लबा प्रार्थना \p \v 20 “ङाइ चुगदेला लागिरी जे आहिन, तर चुगदेला ताम थेःसी ङादा विश्‍वास लबा म्‍हिगदेला लागिरीनोन प्रार्थना लला। \v 21 थेनीगदे जम्‍मान गिक तसी चिबारी खम्‍गै। परमेश्‍वर आबा, ह्राङ ङादेन छ्‌याम ओच्‍छे ङा ह्राङदेन छ्‌याम गिक तबा ह्रङ् लसी थेनीगदेएनोन य्‍हाङदेन छ्‌याम गिक तबारी खम्‍गै। ओच्‍छे ङादा ह्राङसे पुइखबा हिन्‍ना भिसी जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे विश्‍वास लबारी खम्‍गै। \v 22 य्‍हाङ गिक तबा ह्रङ् लसी थेनीगदेएनोन गिक तसी चिबारी खम्‍गै भिसी ह्राङसे ङादा मान याङ्बा म्‍हि स्‍होबा ह्रङ् लसी ङाइएनोन थेनीगदेदा मान याङ्बा म्‍हि स्‍होबा मुला। \v 23 ङा थेनीगदेदेन छ्‌याम ओच्‍छे ह्राङ ङादेन छ्‌याम गिक तबा ह्रङ् लसी थेनीगदेएनोन पूरान गिक तबारी खम्‍गै। ओच्‍छे ङादा ह्राङसेन पुइखबा हिन्‍ना भिबादेन ह्राङसे ङादा माया लबा ह्रङ् लसी ह्राङसे थेनीगदेदाएनोन माया लमुला भिसी जम्‍बुलिङला जम्‍मान म्‍हिगदेसे था याङ्‌गै। \p \v 24 “परमेश्‍वर आबा, ह्राङसे जम्‍बुलिङ स्‍होबा भन्‍दा ङाच्‍छाहेन्‍सेन ङादा माया लसी य्‍हालदेन शक्ति पिन्‍बा मुला। चु ताम म्राङ्बाला लागिरी ह्राङसे ङादा पिन्‍बा जम्‍मान म्‍हिगदे ङादेन छ्‌याम तगै भिबा ङाला सेम मुला। \p \v 25 “ठीक निसाफ लबा परमेश्‍वर आबा, ह्राङदा जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेसे ङोसेबा आरे, तर ङाइ ह्राङदा ङोसेबा मुला। ओच्‍छे ह्राङसेन ङादा पुइखबा हिन्‍ना भिसी ङाला चेलागदेसे था याङ्बा मुला। \v 26 ह्राङसे ङादा लबा माया थेनीगदेदेन छ्‌याम तगै, ओच्‍छे ङा थेनीगदेदेन छ्‌याम तबारी खम्‍गै भिसी ङाइ थेनीगदेदा ह्राङ खाल हिन्‍ना भिसी ङोसेना लबा मुला। अझ ह्राङ खाल हिन्‍ना भिसी ङाइ थेनीगदेदा सदन पाङ्ला।” \c 18 \s1 येशूदा चुङ्बा \r मत्ती २६:४७-५६; मर्कूस १४:४३-५०; लूका २२:४७-५३ \p \v 1 प्रार्थना लसी जिन्‍माहेन्‍से येशू ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम किद्रोन भिबा खोल्‍साला क्‍याम्‍सङपट्टि मुबा बगैँचारी फेप्‍जी। \v 2 थे ग्‍ला येशूदा चुङ्सी पिन्‍बा यहूदादाएनोन था मुबा। तिग्‍दा भिसम येशू ह्राङला चेलागदेदेन छ्‌याम थे ग्‍लारी ल्‍हानान ह्रङ्‌बा फेप्‍मुबा। \v 3 थे धुइरी फरिसीगदेदेन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेसे पुइखबा परमेश्‍वरला मन्‍दिर ख्रुङ्बा सिपाहीदेन रोमी सिपाहीगदेदा भसी यहूदा येशू मुबा ग्‍लारी धोखजी। थेनीगदे हतियार थोसी नाङसलदेन मेदङ म्रासी खबा मुबा। \p \v 4 ह्राङदा तबारी छ्‌याइबा जम्‍मान ताम था याङ्सी थेनीगदेला ङाच्‍छापट्टि फेप्‍सी येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे खाल्‍दा म्‍हाइबा?” भिसी ङ्‌योइजी। \v 5 जमाहेन्‍से थेनीगदेसे “नासरतला येशूदा म्‍हाइबा” भिसी भिमा, येशूसे थेनीगदेदा “ङा थेनोन हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। येशूदा चुङ्सी पिन्‍बा यहूदाएनोन थेनीगदेदेन छ्‌यामनोन राप्‍सी चिबा मुबा। \v 6 येशूसे थेनीगदेदा “ङा थेनोन हिन्‍ना” भिसी सुङ्बा थेःमैछ्‌याम थेनीगदे ग्‍यापपट्टि लेःमा जम्‍मान ह्रिल्‍जी। \v 7 दोःसी येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे खाल्‍दा म्‍हाइबान मुला?” भिसी सुङ्मा, थेनीगदेसे “नासरतला येशूदा म्‍हाइबा” भिसी भिजी। \v 8 येशूसे थेनीगदेदा “ङा थेनोन हिन्‍ना भिसी ङाइ एनीगदेदा दोलोन पाङ्सी जिन्‍जी। थेतबासेलमा एनीगदेसे ङादान म्‍हाइबा हिन्‍सम चु म्‍हिगदेदा चा निपुङ्‍गो” भिसी सुङ्जी। \v 9 “ह्राङसे ङादा पिन्‍बा म्‍हिगदे ङाइ गिकनोन नाश तपुङ्बा आरे” भिसी येशूसे ङाच्‍छान सुङ्बा ताम चुह्रङ् लसी पूरा तजी। \p \v 10 सिमोन पत्रुससे ह्राङदेन छ्‌याम मुबा तरवार तेःसी परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिला नोकरदा ताम्‍मा दाहिनेपट्टिला नाब्‍यङ च्‍वाट्टन थाजी। थेला मिन चा माल्‍खस मुबा। \p \v 11 येशूसे पत्रुसदा “एला तरवार स्‍युबारी झाङ्‍गो। तिग परमेश्‍वर आबासे नापुङ्बा दुख ङाइ थानागो?” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 18:11 \xt मत्ती २६:३९; मर्कू १४:३६; लूका २२:४२\x* \s1 येशूदा हन्‍नास मुबा ग्‍लारी भोर्बा \p \v 12 जमाहेन्‍से रोमी सिपाहीगदेदेन थेनीगदेला कप्‍तान ओच्‍छे यहूदीगदेसे पुइबा परमेश्‍वरला मन्‍दिर ख्रुङ्बा सिपाहीगदेसे येशूदा चुङ्सी खीजी। \v 13 ओच्‍छे ङाच्‍छा थेनीगदेसे येशूदा कैयाफाला केन हन्‍नास मुबा ग्‍लारी भोर्जी। कैयाफा चा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा थे दिङला मुल म्‍हि मुबा। \v 14 चुनोन कैयाफासे “जम्‍मान म्‍हिगदेला लागिरी म्‍हि गिक सिबा चा ज्‍यबा हिन्‍ना” भिसी यहूदी नेतागदेदा सल्‍लाह पिन्‍बा मुबा।\x * \xo 18:14 \xt यूह ११:४९-५०\x* \s1 पत्रुससे येशूदा ङोसेबा आरे भिसी लुसीला ताम पाङ्बा \r मत्ती २६:६९-७०; मर्कूस १४:६६-६८; लूका २२:५५-५७ \p \v 15 सिमोन पत्रुसदेन स्‍य्‍हान्‍दो चेला गिक चा येशूदेन छ्‌याम छ्‌याम निजी। थे स्‍य्‍हान्‍दो चेलासे चा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिदा ज्‍यना लसी ङोसेमुबा। थेतबासेलमा थे येशूदेन छ्‌यामनोन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिला दिमला ख्राङगारी निजी। \v 16 तर पत्रुस चा म्रापरीन राप्‍सी चिबा मुबा। थेतबासेलमा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिदा ङोसेबा थे स्‍य्‍हान्‍दो चेला मङग्‍यार निसी म्रापरी चिबा म्रिङम्‍हेमेदा पाङ्सी पत्रुसदा न्‍हङ‍री भजी। \p \v 17 जमाहेन्‍से म्रापरी चिबा थे म्रिङम्‍हेमेसे पत्रुसदा “तिग एएनोन थे म्‍हिला चेला आहिन?” भिसी भिमा, पत्रुससे थेदा “ङा आहिन” भिसी भिजी। \p \v 18 खङ्बासे लमा थेरी नोकरगदेदेन पालेगदे मे दूसी चिबा मुबा। पत्रुसएनोन निसी थेनीगदेदेन छ्‌यामनोन मे दूबारी छ्‌याइजी। \s1 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिसे येशूदा ङ्‌योइबा छार्बा लबा \r मत्ती २६:५९-६६; मर्कूस १४:५५-६४; लूका २२:६६-७१ \p \v 19 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिसे येशूदा थेला चेलागदेदेन छ्‌याम थेसे लोप्‍बा तामला बारेरी ङ्‌योइबा छार्बा लजी। \v 20 येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “ङाइ जम्‍मालान ङाच्‍छा लोप्‍बा मुला। ङाइ सदन यहूदीगदे ह्रुप तबा दिमदेन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी खबा जम्‍मान यहूदीगदेला ङाच्‍छा लोप्‍बा मुला। ङाइ खालैसे था आयाङ्ना लसी तिगै ताम पाङ्बा आरे। \v 21 ङादा तिग्‍दा ङ्‌योइबा? ङाइ लोप्‍बा ताम थेःबागदेदा ङ्‌योइगो। ङाइ तिग पाङ्जी, तिग लोप्‍जी भिबा थेनीगदेदान था मुला।” \p \v 22 येशूसे चुह्रङ् सुङ्मा येशूला ङामरी राप्‍सी चिबा परमेश्‍वरला मन्‍दिरला सिपाही गिकसे येशूदा तोबान, “परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिदेन छ्‌याम चुह्रङ् लसी ताम लबारी तला?” भिसी भिजी। \p \v 23 येशूसे थेदा “ङाइ पाङ्बा ताम ठीक आहिन्‍सम आहिन भिसी पाङ्‍गो। चुदे ङाइ पाङ्बा ताम ठीक हिन्‍सम तिग्‍दा ङादा तोबा?” भिसी सुङ्जी। \v 24 जमाहेन्‍से हन्‍नाससे येशूदा आब्‍लानान परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि कैयाफा मुबा ग्‍लारी पुइजी। \s1 दोःसीनोन पत्रुससे येशूदा ङोसेबा आरे भिसी लुसीला ताम पाङ्बा \r मत्ती २६:७१-७५; मर्कूस १४:६९-७२; लूका २२:५८-६२ \p \v 25 सिमोन पत्रुसएनोन राप्‍सी मे दूसी चिबा धुइरी थेरी मुबा म्‍हिगदेसे थेदा “एएनोन येशूलान चेला आहिन?” भिसी ङ्‌योइमा, थेसे थेनीगदेदा “आहिन, ङाइ थेदा ङोसेबान आरे” भिसी लुसीला ताम पाङ्जी। \v 26 पत्रुससे नाब्‍यङ थासी पिन्‍बा नोकरला ह्राङलान म्‍हिएनोन थेरी मे दूसी चिबा मुबा। थेएनोन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिला नोकर मुबा। थेसे पत्रुसदा “ङाइ एदा थे म्‍हिदेन छ्‌यामनोन बगैँचारी म्राङ्बा आहिन?” भिसी भिमा, \v 27 पत्रुससे दोःसीनोन आहिन, भिसी जोहाब पिन्‍जी। जोहाब पिन्‍मैछ्‌याम नागा क्राजी। \s1 येशूदा पिलातस मुबा ग्‍लारी भोर्बा \r मत्ती २७:१-२, ११-१४; मर्कूस १५:१-५; लूका २३:१-५ \p \v 28 थेनीगदेसे येशूदा स्‍य्‍होरीन कैयाफाला दिमग्‍याम रोमी अञ्‍चलाधीशला दरबाररी भोर्जी। तर ह्राङ अशुद्ध तसी मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडरी तिगै चबा स्‍हे चबारी आम्‍याङ् भिसी थेनीगदे चा लोङ्सी दरबार न्‍हङ‍री आवाङ्नी।\f † \fr 18:28 \ft यहूदीगदेला ठिम अन्‍छार यहूदीगदे अर्गु य्‍हुलला म्‍हिगदेला दिमरी वाङ्‌जी भिसम अशुद्ध तमुबा।\f* \v 29 थेतबासेलमा रोमी हाकिम पिलातस मङग्‍यार खजी। ओच्‍छे थेसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे चु म्‍हिला तिग दोष स्‍याप्‍जी?” भिसी ङ्‌योइमा, \v 30 थेनीगदेसे थेदा “चुदे चु म्‍हिला दोष आस्‍याप्‍बा हिन्‍सम ङन्‍से चु म्‍हिदा ह्राङ मुबा ग्‍लारी आभसेला” भिसी भिजी। \p \v 31 पिलातससे थेनीगदेदा “चु म्‍हिदा एनीगदेसेन भोर्गो, ओच्‍छे एनीगदेला ह्राङलान ठिम अन्‍छार चु म्‍हिला निसाफ लउ” भिसी भिजी। \pi1 जमाहेन्‍से यहूदीगदेसे थेदा “खालै म्‍हिदा साइबाला सजाय पिन्‍बा ङन्‍ना लागिरी ठीक आरे” भिसी भिजी। \v 32 ह्राङ खाह्रङ् लसी सितोःला भिसी येशूसेन सुङ्बा ताम पूरा तबाला लागिरीन चुह्रङ् तबा मुबा।\x * \xo 18:32 \xt यूह ३:१४; १२:३२\x* \p \v 33 दरबार न्‍हङ‍री निसी पिलातससे येशूदा ङ्‌योइजी, ओच्‍छे थेसे येशूदा “तिग ए यहूदीगदेला ग्‍ले हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 34 येशूसे पिलातसदा “चु ताम ह्राङसे ह्राङलान सेमग्‍याम सुङ्बा हिन्‍ना कि स्‍य्‍हान्‍दो खालै म्‍हिसे ह्राङदा ङाला बारेरी पाङ्बासे लमा चु ताम ङ्‌योइबा हिन्‍ना?” भिसी सुङ्जी। \p \v 35 पिलातससे येशूदा “तिग ङा यहूदी हिन्‍ना? एलान य्‍हुलला म्‍हिगदेदेन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेसे एदा चुरी भबा हिन्‍ना। एसे तिग लजी?” भिसी भिजी। \p \v 36 येशूसे पिलातसदा “ङाइ शासन लबा चु जम्‍बुलिङरी आहिन। चुदे ङाइ चु जम्‍बुलिङरी शासन लबा हिन्‍सम ङादा यहूदीगदेला याग्‍याम जोगब लबारी ङाला म्‍हिगदे थेनीगदेदेन छ्‌याम छेसेला मुबा। तर ङाइ शासन लबा चुरी आहिन” भिसी सुङ्जी। \p \v 37 पिलातससे येशूदा “थेह्रङ् भिसम ए ग्‍लेनोन हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइमा, येशूसे पिलातसदा “ङा ग्‍ले हिन्‍ना भिसी मी ह्राङसेन सुङ्बा मुला। ङा ग्‍ले दोबाला लागिरी न्‍हबा हिन्‍ना, ओच्‍छे चुनोन सत्‍य ताम घोना लबाला लागिरी ङा चु जम्‍बुलिङरी खबा हिन्‍ना। थेतबासेलमा जुन म्‍हि सत्‍यला लिच्‍छा भ्रला थेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍ना” भिसी सुङ्जी। \p \v 38 पिलातससे येशूदा “खाह्रङ्बा सत्‍य ताम हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी। \pi1 चु तामगदे ङ्‍योइमैछ्‍याम पिलातस मङग्‍यार यहूदीगदे मुबा ग्‍लारी निसी चुह्रङ् भिसी भिजी, “ङाइ चु म्‍हिला तिगै दोष आस्‍याप्‍नी। \v 39 तर मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाडला धुइरी ङाइ एनीगदेला लागिरी म्‍हि गिकदा ख्‍लासी पिन्‍तोःमुबा। थेतबासेलमा ङाइ चु यहूदीगदेला ग्‍लेदा ख्‍लासी पिन्‍गै भिसी एनीगदेसे म्‍हन्‍बा मुला?” \p \v 40 तर थेनीगदेसे “चु म्‍हिदा आहिन, तर बारब्‍बादा ख्‍लासी पिन्‍गो” भिसी क्रिङ्बान भिजी। बारब्‍बासे चा आन्‍दोलन लसी म्‍हि साइबा मुबा। \c 19 \s1 येशूदा सिबाला सजाय पिन्‍बा \r मत्ती २७:१५-३१; मर्कूस १५:६-२०; लूका २३:१३-२५ \p \v 1 जमाहेन्‍से पिलातससे येशूदा भोर्सी कोर्रासे तोउ भिसी रोमी सिपाहीगदेदा कुल्‍जी। \v 2 कोर्रासे तोमाहेन्‍से सिपाहीगदेसे पुजुला फेटा स्‍होसी येशूदा थोइसी पिन्‍जी, ओच्‍छे ग्‍लेसे क्‍वान्‍बा ह्रङ्‌बान वाला वाला पिङगै छोनना क्‍वानएनोन क्‍वान्‍सी पिन्‍जी। \v 3 ओच्‍छे येशूला ङामरी खसी, “लास्‍सो यहूदीगदेला ग्‍ले, फ्‍याफुल्‍ला” भिसी येशूदा खिसी लबान ग्रम्‍बारी तोबारी छ्‌याइजी। \p \v 4 पिलातस दोःसी मङग्‍यार खसी थेरी मुबा म्‍हिगदेदा “च्‍यागो, ङाइ चु म्‍हिदा सजाय पिन्‍बा तिगै दोष आस्‍याप्‍नी। चु ताम एनीगदेदा था तगै भिसी ङाइ थेदा मङग्‍यार भबा मुला” भिसी भिजी। \v 5 येशू पुजुला फेटादेन वाला वाला पिङगै छोनना क्‍वान क्‍वान्‍सीन मङग्‍यार फेप्‍खजी। जमाहेन्‍से पिलातससे थेनीगदेदा “लु, च्‍यागो, चु म्‍हिदा!” भिसी भिजी। \p \v 6 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेदेन सिपाहीगदेसे येशूदा म्राङ्मैछ्‍याम “चुदा क्रुसरी टाँगब लसी साइगो, क्रुसरी साइगो!” भिसी क्रिङ्बाला क्रिङ्बान लजी। जमाहेन्‍से पिलातससे थेनीगदेदा “चु म्‍हिदा एनीगदेसेन भोर्सी क्रुसरी टाँगब लउ, तिग्‍दा भिसम चु म्‍हिदा सजाय पिन्‍तोःबा तिगै दोष ङाइ आस्‍याप्‍नी” भिसी भिजी। \p \v 7 यहूदीगदेसे थेदा “ङन्‍ना ठिम गिक मुला थे ठिम अन्‍छार चुदा साइनोन तोःला। तिग्‍दा भिसम चुसे ह्राङसे ह्राङदान परमेश्‍वरला झा स्‍होबा मुला” भिसी भिजी। \p \v 8 चु ताम थेःसी पिलातस झन लोङ्जी। \v 9 पिलातससे दोःसी दरबार न्‍हङरी वाङ्सी येशूदा “ए खानङला हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइजी। तर येशूसे थेदा तिगै जोहाब आपिन्‍नी। \v 10 थेतबासेलमा पिलातससे येशूदा “तिग ए ङादेन छ्‌याम ताम आपाङ्? एदा ख्‍लासी पिन्‍बा अधिकार ङादा मुला, ओच्‍छे एदा क्रुसरी टाँगब लसी साइबा अधिकारएनोन ङादा मुला भिसी एदा था आरे?” भिसी भिजी। \p \v 11 येशूसे थेदा “चु अधिकार परमेश्‍वरसे आपिन्‍बा हिन्‍सम ह्राङसे ङादा तिगै लबारी आखम्‍बसेला मुबा। थेतबासेलमा ङादा ह्राङला जिम्‍मारी पिन्‍बा म्‍हिदा झन ल्‍हाना पापला दोष तला” भिसी सुङ्जी। \p \v 12 चु ताम थेःसी पिलातससे झन येशूदा ख्‍लाबारी म्‍हाइजी। तर यहूदीगदेसे क्रिङ्बान चुह्रङ् भिसी भिजी, “चुदे ह्राङसे चु म्‍हिदा ख्‍लाजी भिसम ह्राङ रोमी ग्‍याल्‍बो कैसरला म्‍हि आहिन। जुन म्‍हिसे ह्राङसे ह्राङदान ग्‍ले हिन्‍ना भिसी पाङ्ला थे म्‍हिसे रोमी ग्‍याल्‍बो कैसरला बिरोध लबा हिन्‍ना।” \p \v 13 चु ताम थेःसी पिलातससे येशूदा मङग्‍यार भजी ओच्‍छे पिलातस युङबा तीबा ख्राङगारी निसाफ लबा ठिरी चिजी। थे युङबा तीबा ख्राङगादा हिब्रू ग्‍योइरी गब्‍बथा भिसी भिमुला। \v 14 थे धुइरी ओस्‍पन धिनना बाह्र बजब तसी जिन्‍बा मुबा। थे धिन चा मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड धङ्‍बारी तयार लबा धिन मुबा। पिलातससे यहूदीगदेदा “च्‍यागो, एनीगदेला ग्‍ले” भिसी भिजी। \p \v 15 तर थेनीगदेसे “चुदा क्रुसरी टाँगब लसी साइबारी भोर्नोन तोःला” भिसी क्रिङ्बाला क्रिङ्बान लजी। \pi1 जमाहेन्‍से पिलातससे थेनीगदेदा “थेह्रङ् भिसम ङाइ एनीगदेला ग्‍लेदा क्रुसरी टाँगब लसी साइगो?” भिसी भिमा, परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदेसे “रोमी ग्‍याल्‍बो कैसर बाहेक ङन्‍ना स्‍य्‍हान्‍दो खालै ग्‍ले आरे” भिसी भिजी। \p \v 16 थेतबासेलमा चु ताम थेःसी पिलातससे येशूदा क्रुसरी टाँगब लसी साइगो भिसी थेनीगदेदा जिम्‍मा लसी पिन्‍जी। जमाहेन्‍से येशूला जिम्‍मा सिपाहीगदेसे किन्‍जी। \s1 येशूदा क्रुसरी साइबा \r मत्ती २७:३२-४४; मर्कूस १५:२१-३२; लूका २३:२६-४३ \p \v 17 येशूसे ह्राङला क्रुस ह्राङसेन पुइसी, “खप्‍परला ग्‍ला” भिबा ग्‍लारी फेप्‍जी, चु ग्‍लादा हिब्रू ग्‍योइरी गलगथा भिमुबा। \v 18 थेरी धोमाहेन्‍से थेनीगदेसे येशूदा क्रुसरी टाँगब लजी, ओच्‍छे य्‍हो न्‍हीदाएनोन गिकदा येशूला दाहिनेपट्टि गिकदा देब्रेपट्टि क्रुसरी टाँगब लजी। येशूदा चा गुङरी थान्‍जी। \p \v 19 पिलातससे “नासरतला येशू, यहूदीगदेला ग्‍ले” भिसी भ्रिबा ताम येशूला थोबो भन्‍दा फिरी क्रुसरी ठोक्‍पुङ्जी। \v 20 चु ताम ल्‍हानान यहूदीगदेसे पढब लजी। तिग्‍दा भिसम येशूदा क्रुसरी टाँगब लसी साइबा ग्‍ला शहरला ङामरीन मुबा। चु ताम हिब्रू, ल्‍याटिनदेन ग्रीक ग्‍योइरी भ्रिबा मुबा। \v 21 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा यहूदीगदेला मुल म्‍हिगदेसे पिलातसदा “‘यहूदीगदेला ग्‍ले’ भिसी आहिन, तर चुसे ङा यहूदीगदेला ग्‍ले हिन्‍ना भिजी भिसी भ्रिउ” भिसी भिजी। \p \v 22 पिलातससे थेनीगदेदा “ङाइ जुन ताम भ्रिसै, भ्रिसी जिन्‍जी, तजी” भिसी भिजी। \p \v 23 येशूदा क्रुसरी टाँगब लमाहेन्‍से सिपाहीगदेसे येशूला क्‍वान भो ब्‍लि लसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री भो लजी। ओच्‍छे थेनीगदेसे येशूसे न्‍हङ‍री क्‍वान्‍बा क्‍वानएनोन किन्‍जी, तर थे क्‍वान चा आढुप्‍ना तोरहेन्‍से मारधोनान रासी स्‍होबा मुबा। \v 24 थेतबासेलमा थेनीगदेसे “चु चा आढेगे, तर खाल्‍दा परब तबा चीम चिट्ठा युसी च्‍यागे” भिसी ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री ताम लजी। बचनरी भ्रिबा ताम पूरा तबाला लागिरीन चुह्रङ् तबा मुबा। बचनरी \q1 “थेनीगदेसे ङाला क्‍वान ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री भो लजी, \q1 ओच्‍छे ङाला क्‍वान किन्‍बाला लागिरी चा चिट्ठा युजी”\x * \xo 19:24 \xt भजन २२:१८\x* \q2 भिसी भ्रिबा मुबा। \m थेतबासेलमा सिपाहीगदेसे चु गे लजी।\x * \xo 19:24 \xt भजन २२:१८\x* \p \v 25 येशूला आमादेन येशूला आमाला आङा ओच्‍छे क्‍लोपासला म्रिङ मरियमदेन मरियम मग्‍दलिनी येशूला क्रुसला ङामरी राप्‍सी चिबा मुबा। \v 26 येशूसे ह्राङला आमादेन ह्राङसे माया लबा चेला ङामरी राप्‍सी चिबा म्राङ्सी आमादा “आमा च्‍यागो, दाहेन्‍से चु ह्राङला झा हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। \v 27 ओच्‍छे येशूसे थे चेलादाएनोन “च्‍यागो, दाहेन्‍से थे एला आमा हिन्‍ना” भिसी सुङ्जी। जमाकुनुहेन्‍से थे चेलासे येशूला आमा मरियमदा ह्राङला दिमरी भोर्जी। \s1 येशू सिबा \r मत्ती २७:४५-५६; मर्कूस १५:३३-४१; लूका २३:४४-४९ \p \v 28 “दाहेन्‍से ङाइ लतोःबा गे जिन्‍जी” भिसी येशूसे था याङ्सी बचनरी भ्रिबा जम्‍मान ताम पूरा तगै भिसी येशूसे “ङादा क्‍युइ फुइजी” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 19:28 \xt भजन ६९:२१\x* \v 29 थेरी अङगुरला कम्‍बा निङगु मुबा ताङ गिक मुबा। थेतबासेलमा सिपाहीगदेसे हिसप भिबा दोङला हाँगारी क्‍वानगेन खीसी थे निङगुरी ब्‍लुम्‍सी येशूदा ख्‍वाजी। \v 30 अङगुरला निङगु सोल्‍माहेन्‍से येशूसे “दाहेन्‍से ङाला गे जिन्‍जी” भिसी थोबो कु लजी। जमाहेन्‍से येशूला सा निजी। \s1 येशूला राइरी भालासे भ्‍लोबा \p \v 31 थे धिन चा मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड धङ्‍बारी तयार लबा धिन मुबा। चु धिन चा यहूदीगदेसे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनना ङाच्‍छाकुनु मुबा। न्‍हङगरदङ मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड धङ्बा धिन परब तबासे लमा जमाकुनुला ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिन चा थेनीगदेला लागिरी मुल धिन मुबा। थेतबासेलमा थे मुल धिनकुनु क्रुसरी खालैलान लास आतगै भिसी यहूदीगदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङ‍री सल्‍लाह लजी। ओच्‍छे थेनीगदे पिलातस मुबा ग्‍लारी निसी, “सिबाला सजाय पिन्‍बा म्‍हिगदे योनान सिगै भिसी थेनीगदेला काङ क्‍युइसी क्रुसग्‍याम मार तेःपुङ्‍गो” भिसी बिन्‍ती लजी। \v 32 जमाहेन्‍से सिपाहीगदे खसी ङाच्‍छा येशूदेन छ्‌यामनोन क्रुसरी टाँगब लबा म्‍हि न्‍हीला काङ क्‍युइजी। \v 33 येशूलाएनोन स्‍य्‍हाप क्‍युइबारी छ्‌याइमा थेनीगदेसे येशू ङाच्‍छान सिसी जिन्‍बा म्राङ्जी। थेतबासेलमा थेनीगदेसे येशूला स्‍य्‍हाप आक्‍युइनी। \v 34 तर सिपाही गिकसे येशूला राइरी भालासे भ्‍लोमा येशूला राइग्‍याम कादेन क्‍युइ थोन्‍जी। \v 35 एनीगदेसेनोन विश्‍वास लखम्‍गै भिसी चु म्राङ्बा म्‍हिसे जस्‍तो तबा म्राङ्बा मुबा थेह्रङ्बान पाङ्बा मुला। चु ताम सत्‍य हिन्‍ना भिबा थेदा था मुला। \v 36 “थेला नख्रु गिकनोन आक्‍युइ” भिसी बचनरी भ्रिबा ताम पूरा तबाला लागिरीन चुह्रङ् तबा हिन्‍ना।\x * \xo 19:36 \xt प्रस्‍था १२:४६; गन्‍ती ९:१२; भजन ३४:२०\x* \v 37 दोःसी बचनना अर्गु ग्‍लारी “जुन म्‍हिदा थेनीगदेसे भ्‍लोला, थेनोन म्‍हिदा थेनीगदेसे च्‍याला” भिसी भ्रिबा मुला।\x * \xo 19:37 \xt जक १२:१०\x*\fig हिसपला दोङ |src="hk00114c.tif" size="col" ref="१९:२९ " \fig* \s1 येशूदा धुर्सारी थान्‍बा \r मत्ती २७:५७-६१; मर्कूस १५:४२-४७; लूका २३:५०-५६ \p \v 38 यहूदीगदेदेन छ्‌याम लोङ्सी स्‍य्‍हान्‍दोसे था आयाङ्ना येशूदा विश्‍वास लबा अरिमाथिया भिबा शहरला योसेफ भिबा चेला गिक मुबा। थेसे पिलातसदेन छ्‌याम येशूला लास ह्रीजी, जमाहेन्‍से पिलातससे थेदा “तला, भोर्गो” भिसी भिजी। जमाहेन्‍से थे निसी येशूला लास क्रुसग्‍याम मार तेःसी भोर्जी। \v 39 ओच्‍छे ङाच्‍छा म्‍हुनङ येशू मुबा ग्‍लारी निबा निकोदेमसएनोन बोगल गिकसे च्‍युक सोम किलो ते मूर्रदेन घ्‍युकुमारी दोङ्‌सी स्‍होबा ज्‍यबा बास्‍ना खबा अत्तर भसी खजी।\x * \xo 19:39 \xt यूह ३:१-२\x* \v 40 चुह्रङ् लसी थेनीगदेसे यहूदीगदेला ठिम अन्‍छार येशूला लासरी थे बास्‍ना खबा अत्तर फोर्सी मलमलला क्‍वानरी रिल्‍जी। \v 41 येशूदा क्रुसरी टाँगब लबा ग्‍लाला ङामरी बगैँचा गिक मुबा। थे बगैँचारी खालैलान लास आथान्‍बा छार धुर्सा गिक मुबा। \v 42 यहूदीगदेसे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा धिनना ङाच्‍छाकुनुला धिन तबासे लमा थेनीगदेसे येशूला लास थे ङामरीन मुबा धुर्सारी थान्‍जी। \c 20 \s1 येशू धुर्सारी आरेबा \r मत्ती २८:१-८; मर्कूस १६:१-८; लूका २४:१-१२ \p \v 1 आइतवार स्‍य्‍होरीन मरियम मग्‍दलिनी\f † \fr 20:1 \ft मत्ती, मर्कूसदेन लूकारी च्‍यामा स्‍य्‍हान्‍दो म्रिङम्‍हेमे न्‍हीएनोन मुला, तर चु पदरी चा स्‍य्‍हान्‍दो म्रिङम्‍हेमे न्‍हीला मिन पाङ्बा आरे।\f* येशूला लास थान्‍बा धुर्सारी निजी। धुर्सारी धोसी च्‍यामा थेसे धुर्साला म्रापरी मुबा युङबा लेःसी जिन्‍बा म्राङ्जी। \v 2 जमाहेन्‍से थे थेग्‍याम यार्बान सिमोन पत्रुसदेन येशूसे माया लबा चेला मुबा ग्‍लारी निसी, “थेनीगदेसे य्‍हाङला प्रभुदा धुर्साग्‍याम भोर्जीम! तर खानङ भोर्सी थान्‍जी भिबा ङन्‍दा था आरे” भिसी भिजी।\fig मूर्र|src="hk00118c.tif" size="col" ref="१९:३९ " \fig* \p \v 3 जमाहेन्‍से तुरुन्‍तन पत्रुसदेन थे चेला यार्बान धुर्सारी निजी। \v 4 थेन्‍नी छ्‌याम छ्‌यामनोन यार्सी निमा पत्रुसदा ख्‍लासी थे स्‍य्‍हान्‍दो चेला चा धुर्सारी ङाच्‍छा धोजी। \v 5 धुर्साला म्रापग्‍याम योइ तसी च्‍यामा थेसे ङाच्‍छा येशूदा बेरब लबा क्‍वान जे म्राङ्जी, तर थे धुर्सा न्‍हङ‍री आवाङ्नी। \v 6 सिमोन पत्रुसएनोन थे चेलाला लिच्‍छा लिच्‍छा खसी धुर्सा न्‍हङ‍री वाङ्सी च्‍याजी। थेसेनोन थेरी येशूदा बेरब लबा मलमलला क्‍वान जे म्राङ्जी। \v 7 येशूला थोबोरी बेरब लबा क्‍वान चा मलमलला क्‍वानदेन छ्‌याम आरेबा। तर जजाकी क्‍याथाङपट्टि भसी पटट्‍याब लसी थान्‍बा मुबा। \v 8 जमाहेन्‍से पत्रुस भन्‍दा ङाच्‍छा धोखबा चेलाएनोन धुर्सा न्‍हङ‍री वाङ्सी च्‍याजी। चु म्राङ्माहेन्‍से थेसे येशू सिबाग्‍याम सोजीम भिसी विश्‍वास लजी। \v 9 तिग्‍दा भिसम येशू सिबाग्‍याम दोःसी सोनोन तोःला भिसी बचनरी भ्रिबा ताम थेनीगदेसे दान्‍देधोना घोबा आरेबा। \v 10 जमाहेन्‍से थे चेला न्‍ही ह्राङला दिमरी निजी। \s1 येशू मरियम मग्‍दलिनी मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा \r मत्ती २८:९-१०; मर्कूस १६:९-११ \p \v 11 तर मरियम मग्‍दलिनी चा क्राबान धुर्साला ङामरी राप्‍सी चिबा मुबा। क्राबान थेसे धुर्सा न्‍हङ‍री योइ तसी च्‍यामा, \v 12 येशूला लास थान्‍बा ग्‍लारी तार क्‍वान क्‍वान्‍बा स्‍वर्गदूत न्‍हीदा म्राङ्जी, गिक येशूला थोबोपट्टि गिक स्‍य्‍हापपट्टि मुबा। \v 13 थे स्‍वर्गदूत न्‍हीसे थेदा “माइ, ए तिग्‍दा क्राबा?” भिसी ङ्‌योइमा, थेसे थेनीगदेदा “म्‍हिगदेसे ङाला प्रभुदा भोर्जीम, थे म्‍हिगदेसे प्रभुदा खानङ भोर्सी थान्‍जी भिबा ङादा था आरे” भिसी भिजी। \p \v 14 चुह्रङ् भिसी थेसे ग्‍याप्‍पट्टि च्‍यामा येशू राप्‍सी स्‍य्‍हूबा म्राङ्जी। तर थेसे येशून हिन्‍ना भिसी ङोआसेनी। \p \v 15 येशूसे थेदा “माइ, ए तिग्‍दा क्राबा? एसे खाल्‍दा म्‍हाइबा?” भिसी सुङ्मा, थेसे येशूदा बगैँचारी म्‍हेन्‍दो क्‍वबा म्‍हि मुनम भिसी, “ज्‍योज्‍यो, ह्राङसे येशूदा चुग्‍याम भोर्बा हिन्‍सम खानङ थान्‍बा मुला ङादा सुङ्‍गो, ङाइ थेदा भोर्ला” भिसी भिजी। \p \v 16 येशूसे थेदा “मरियम!” भिसी ङ्‌योइमा, फ्‍लिक दोःसी थेसे येशूदा, हिब्रू ग्‍योइरी “रब्‍बोनी” भिसी भिजी। “रब्‍बोनी” भिबा चा “ङाला गुरु” भिबा हिन्‍ना। \p \v 17 येशूसे थेदा “ङादा चुङ्सी थाथान्‍गो, तिग्‍दा भिसम ङा दान्‍देधोना आबा मुबा ग्‍लारी निबा आरे। तर ए ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे मुबा ग्‍लारी निसी थेनीगदेदा ‘ङाला आबादेन एनीगदेला आबा ओच्‍छे ङाला परमेश्‍वरदेन एनीगदेला परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी ङा निबान मुला’ भिसी पाङ्सी पिन्‍गो” भिसी सुङ्जी। \p \v 18 जमाहेन्‍से मरियम मग्‍दलिनी चेलागदे मुबा ग्‍लारी निसी, “ङाइ प्रभुदा म्राङ्जी” भिसी भिजी। ओच्‍छे येशूसे थेदा सुङ्बा ताम थेनीगदेदाएनोन पाङ्सी पिन्‍जी। \s1 येशू चेलागदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा \r मत्ती २८:१६-२०; मर्कूस १६:१४-१८; लूका २४:३६-४९ \p \v 19 थेनोन धिनकुनु ङ्‍यसे येशूला चेलागदे यहूदी नेतागदेदेन छ्‌याम लोङ्सी म्राप ढुङ्सी चिबा मुबा। थे धुइरीन येशू थेनीगदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खसी थेनीगदेला गुङरी राप्‍सी धन्‍छ्‌याजी। ओच्‍छे येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेदा शान्‍ति तगै” भिसी सुङ्जी। \v 20 चुह्रङ् सुङ्माहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा ह्राङला यादेन राइ उन्‍जी। प्रभुदा म्राङ्सी थेनीगदे ल्‍हानान ताङ्जी। \p \v 21 जमाहेन्‍से येशूसे दोःसीनोन थेनीगदेदा “एनीगदेदा शान्‍ति तगै! ङाला आबासे ङादा पुइखबा ह्रङ् लसी ङाइएनोन एनीगदेदा पुइबान मुला” भिसी सुङ्जी। \v 22 जमाहेन्‍से येशूसे थेनीगदेदा फू लसी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “परमेश्‍वरला आत्‍मा किन्‍गो। \v 23 जुन म्‍हिला पाप एनीगदेसे माफ लला, थेनीगदेसे माफ याङ्ला, ओच्‍छे जुन म्‍हिला पाप एनीगदेसे माफ आल, थेनीगदेसे माफ आयाङ्।”\x * \xo 20:23 \xt मत्ती १६:१९; १८:१८\x* \s1 येशू थोमा मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा \p \v 24 येशू फेप्‍खबा धुइरी च्‍युक न्‍ही चेलागदे न्‍हङ‍री दिदुमस भिबा थोमा चा थेनीगदेदेन छ्‌याम आरेमुबा। \v 25 थेतबासेलमा स्‍य्‍हान्‍दो चेलागदेसे थेदा “ङन्‍से प्रभुदा म्राङ्जी” भिसी भिजी। तर थेसे थेनीगदेदा “येशूला यारी खिल ठोक्‍बाला पोर आम्राङ्तेधोना, ओच्‍छे थे पोरदेन राइला पोररी ङाला या जुम्‍बी आझाङ्तेधोना ङाइ विश्‍वास आल” भिसी भिजी। \p \v 26 साता गिक लिच्‍छाएनोन चेलागदे दिमरीन म्राप ढुङ्सी चिबा मुबा। जमा चा थोमाएनोन थेनीगदेदेन छ्‌यामनोन मुबा। तर येशू थेनीगदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खसी थेनीगदेला गुङरी राप्‍सी धन्‍छ्‌याजी, ओच्‍छे “एनीगदेदा शान्‍ति तगै!” भिसी सुङ्जी। \v 27 जमाहेन्‍से येशूसे ह्राङला छ्‌या उन्‍बान थोमादा “एला या जुम्‍बी चुरी थान्‍गो, ओच्‍छे ङाला या च्‍यागो। ओच्‍छे एला यासे ङाला राइरी थुर्सी च्‍यागो। एसे शङ्का थालउ, तर विश्‍वास लउ” भिसी सुङ्जी। \p \v 28 थेनोन धुइरी थोमासे येशूदा “ङाला प्रभुदेन परमेश्‍वर!” भिसी भिजी। \p \v 29 येशूसे थेदा “एसे ङादा म्राङ्बासे लमा विश्‍वास लबा आहिन? तर जुन म्‍हिसे ङादा आम्राङ्सैनोन विश्‍वास लला, थेसे गाते ल्‍हानान मोलम याङ्ला” भिसी सुङ्जी। \p \v 30 येशूसे ह्राङला चेलागदेला ङाच्‍छा ल्‍हानान उदेकला गेदेन शक्तिशाली गेगदे लबा मुबा, थे तामगदे चु किताबरी भ्रिबा आरे। \v 31 तर एनीगदेसे येशू परमेश्‍वरला झा थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍ट हिन्‍ना भिसी विश्‍वास लगै भिसीन चु किताब भ्रिबा हिन्‍ना। थेदा विश्‍वास लसी एनीगदेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्‌गै। \c 21 \s1 येशू ह्राङला चेला निस मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा \p \v 1 जमाहेन्‍से येशू दोःसी गालील अञ्‍चलला तिबेरियास भिबा समुन्‍द्रला कुनीरी ह्राङला चेलागदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खजी। चुह्रङ् लसी येशू थेनीगदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खजी। \v 2 थेरी सिमोन पत्रुस, दिदुमस भिबा थोमा, गालील अञ्‍चलला काना भिबा शहरला नथानेलदेन जब्‍दियाला झा न्‍ही, ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दो चेला न्‍ही पोप तसी चिबा मुबा। \v 3 सिमोन पत्रुससे ह्राङला ह्रोगदेदा “दाहेन्‍से ङा मी तार्ङा साइबारी निला” भिसी भिमा, थेला ह्रोगदेसे “ङनीएनोन एदेन छ्‌यामनोन निला” भिसी भिजी। जमाहेन्‍से थेनीगदे दोँगारी क्रेःजी। तर थेनीगदेसे म्‍हुन गिकरी तार्ङा गिकनोन चुङ्बारी आखम्‍नी।\x * \xo 21:3 \xt लूका ५:५\x* \p \v 4 य्‍हाल तबारी छ्‌याइबा धुइरी येशू समुन्‍द्रला कुनीरी राप्‍सी धन्‍छ्‌याबा मुबा। तर चेलागदेसे येशून हिन्‍ना भिसी ङोआसेनी। \v 5 येशूसे थेनीगदेदा “कोलागदे, एनीगदेदेन छ्‌याम तार्ङा मुला?” भिसी ङ्‌योइमा, थेनीगदेसे “आरे” भिसी भिजी। \v 6 येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे दोँगाला दाहिनेपट्टि घ्‍याङ रोप्‍गो तार्ङा स्‍याप्‍ला” भिसी सुङ्जी। थेनीगदेसे येशूसे सुङ्बा ग्‍लारी घ्‍याङ रोप्‍मा ल्‍हानान तार्ङा स्‍याप्‍बासे लमा घ्‍याङनोन छेङ्बारी आखम्‍नी।\x * \xo 21:6 \xt लूका ५:६\x* \v 7 येशूसे माया लबा चेलासे पत्रुसदा “थे मी प्रभु गा चीम” भिसी भिजी। “थे मी प्रभु गा चीम” भिबा थेःसी सिमोन पत्रुस ह्राङला क्‍वान क्रेप्‍सरी खीसी समुन्‍द्ररी वाङ्‌जी। तिग्‍दा भिसम थेसे क्‍वान स्‍युबा मुबा। \v 8 तर स्‍य्‍हान्‍दो चेलागदे चा दोँगारीन चिसी तार्ङासे प्‍लिङ्बा घ्‍याङ छेङ्बान समुन्‍द्रला कुनीरी खजी। समुन्‍द्रला कुनीग्‍याम थेनीगदे ल्‍हाना थारेङ आरेमुबा, ओस्‍पन ग्‍यार्जा गिक मिटर ते जे थारेङ मुबा। \v 9 समुन्‍द्रला कुनीरी धोखमाहेन्‍से थेनीगदेसे मेभुप्‍रारी तार्ङा म्राङ्जी ओच्‍छे गेङएनोन म्राङ्जी। \p \v 10 येशूसे थेनीगदेदा “एनीगदेसे भर्खर चुङ्बा तार्ङा जजाकी भउ” भिसी सुङ्जी। \p \v 11 जमाहेन्‍से सिमोन पत्रुस दोँगारी क्रेःसी घ्रेन घ्रेन तार्ङासे प्‍लिङ्बा घ्‍याङ छेङ्बान पाखारी भजी। थेरी ग्‍यार्जा गिकसे बोगल न्‍हीसे च्‍युक सोम तार्ङा मुबा। ओते ल्‍हाना मुसैनोन घ्‍याङ चा आढेनी। \v 12 येशूसे थेनीगदेदा “चबारी खउ” भिसी सुङ्जी। तर चेलागदे खालैसेन येशूदा “ह्राङ खाल हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइबा सेम आलनी। तिग्‍दा भिसम येशू प्रभु हिन्‍ना भिसी थेनीगदेसे ङोसेसी जिन्‍बा मुबा। \v 13 येशू फेप्‍खसी थेनीगदेदा गेङदेन तार्ङा पिन्‍जी। \v 14 येशूदा सिबाग्‍याम सोना लमाहेन्‍से ह्राङला चेलागदे मुबा ग्‍लारी फेप्‍खबा चु सोमरेमला पालरी मुबा। \s1 येशूदेन पत्रुस \p \v 15 थेनीगदेसे चसी जिन्‍माहेन्‍से येशूसे सिमोन पत्रुसदा “यूहन्‍नाला झा सिमोन, तिग एसे ङादा चुगदेसे भन्‍दा ल्‍हाना माया लला?” भिसी सुङ्जी। \pi1 जमाहेन्‍से पत्रुससे येशूदा “हिन्‍ना प्रभु, ङाइ ह्राङदा माया लमुला भिबा ताम ह्राङदान था मुला” भिसी भिमा, येशूसे थेदा “थेह्रङ् भिसम एसे ङाला ग्‍युला कोलागदेदा\f † \fr 21:15 \ft “ग्‍युला कोलागदे” भिबा चा येशूदा विश्‍वास लबा म्‍हिगदे हिन्‍ना।\f* ज्‍यना लसी छउ” भिसी सुङ्जी। \p \v 16 येशूसे दोःसी, “यूहन्‍नाला झा सिमोन, तिग एसे ङादा माया लला?” भिसी सुङ्जी। \pi1 जमाहेन्‍से थेसे येशूदा “हिन्‍ना प्रभु, ङाइ ह्राङदा माया लमुला भिबा ताम ह्राङदान था मुला” भिसी भिमा, येशूसे थेदा “थेह्रङ् भिसम एसे ङाला ग्‍युगदेदा ज्‍यना लसी च्‍यागो” भिसी सुङ्जी। \p \v 17 येशूसे दोःसीनोन थेदा “यूहन्‍नाला झा सिमोन, तिग एसे ङादा माया लला?” भिसी सुङ्जी। \pi1 येशूसे चुह्रङ् लसी सोमरेमधोना “तिग एसे ङादा माया लला?” भिसी सुङ्बासे लमा ल्‍हानान आज्‍यना ङ्‍हम्‍सी पत्रुससे येशूदा “प्रभु, ह्राङदा जम्‍मान ताम था मुला। ङाइ ह्राङदा माया लमुला भिबा तामएनोन ह्राङदा था मुला” भिसी भिजी। \pi1 जमाहेन्‍से येशूसे थेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “थेह्रङ् भिसम एसे ङाला ग्‍युगदेदा ज्‍यना लसी छउ। \v 18 एसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, ए भ्‍योन मुबा धुइरी एसे ह्राङला केः ह्राङसेन खीमुबा, ओच्‍छे जुन ग्‍लारी निबा सेम लमुबा थेरीन निमुबा। तर खेप्‍बा दोमाहेन्‍से एसे तिगै लबारी आखम, एदा स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिसे केः खीसी पिन्‍ना ओच्‍छे जुन ग्‍लारी एदा निआम्‍हन थेरीन एदा भोर्ला” भिसी सुङ्जी। \v 19 चु ताम चा परमेश्‍वरदा मान लबादेन जयजयकार लबारी पत्रुस खाह्रङ् लसी सितोःला भिसी येशूसे सुङ्बा हिन्‍ना। चु ताम सुङ्सी जिन्‍माहेन्‍से येशूसे पत्रुसदा “ए ङादेन छ्‌याम भ्रउ” भिसी सुङ्जी।\f † \fr 21:19 \ft ल्‍हाना ह्रङ्‌बा बाइबल विद्वानगदेसे पत्रुसदा बोगल गिकसे च्‍युइ दिङ लिच्‍छा थोबो ग्‍युरो लसी क्रुसरी टाँगब लसी साइजी भिसी पाङ्बा मुला।\f* \s1 येशूसे माया लबा चेला \p \v 20 पत्रुससे ग्‍याप दोःसी च्‍यामा येशूसे माया लबा चेला लिच्‍छा लिच्‍छा खबान लबा म्राङ्जी। चुनोन चेलासे भोज चबा धुइरी येशूला ङामरी चिसी, “प्रभु, ह्राङदा चुङ्सी पिन्‍बा म्‍हि खाल हिन्‍ना?” भिसी ङ्‌योइबा मुबा।\x * \xo 21:20 \xt यूह १३:२५\x* \v 21 थेदा म्राङ्सी पत्रुससे येशूदा “चुला चा तिग तला?” भिसी ङ्‌योइजी। \p \v 22 जमाहेन्‍से येशूसे पत्रुसदा “ङा आखतेधोना थेसे ङादा भ्रान्‍सी चिइ भिबा ङाला सेम मुसैनोन एदा तिग्‍दा तोःजी? ए चा ङादेन छ्‌याम भ्रउ” भिसी सुङ्जी। \v 23 थेतबासेलमा थे चेला आसिनम भिबा ताम स्‍य्‍हान्‍दो चेलागदेसे था याङ्जी। येशूसे मी थे आसि भिसी सुङ्बा आरेमुबा, तर “ङा आखतेधोना थेसे ङादा भ्रान्‍सी चिइ भिबा ङाला सेम मुसैनोन एदा तिग्‍दा तोःजी?” भिसी जे सुङ्बा मुबा। \p \v 24 चुनोन चेलासे चु जम्‍मान ताम पाङ्बा हिन्‍ना, ओच्‍छे थेसेन चु ताम भ्रिबा हिन्‍ना। थेसे पाङ्बा तामदेन भ्रिबा ताम सत्‍य मुला भिसी ङन्‍दा था मुला। \p \v 25 येशूसे अर्गुएनोन ल्‍हानान गेगदे लबा मुला। थे जम्‍मान गेला बारेरी भ्रिबा हिन्‍सम चु किताबगदे जम्‍बुलिङ नाङनोन आवाङ्सेला मुबा भिसी ङाइ म्‍हन्‍मुला।