\id JAS \h याकूब \toc1 याकूब \toc2 याकूब \toc3 याकू \mt1 याकूबसे भ्रिबा चिठी \imt1 चु चिठीला बारेरी पाङ्‌तोःमा \ib \ili \bd भ्रिबा म्‍हि:\bd* येशूला आले याकूबसे भ्रिबा मुबा (याकूब १:१, मत्ती १३:५५, मर्कूस ६:३)। \ib \ili \bd भ्रिबा ग्‍ला:\bd* यरूशलेम शहररी भ्रिबा मुबा। \ib \ili \bd भ्रिबा साल:\bd* ओस्‍पन ईश्‍‍वी संवत् ६० (विक्रम संवत् ११७) सालरीक्‍यार भ्रिबा मुबा। तर कोइ कोइ बाइबल विद्वानगदेसे ईश्‍‍वी संवत् ५० (विक्रम संवत् १०७) साल भन्‍दा ङाच्‍छा भ्रिबा मुबा भिसी पाङ्बा मुला। थेतबासेलमा चु चिठी छार कबुलला जम्‍मान भन्‍दा ङाच्‍छा भ्रिबा किताब तखम्‍ला। \ib \ili \bd खाल्‍दा भ्रिबा:\bd* जम्‍बुलिङला ग्‍ला ग्‍लारी ससा बङबङ तसी चिबा येशूदा विश्‍वास लबा यहूदी म्‍हिगदेदा भ्रिबा मुबा। \ib \ip चु चिठीरी विश्‍वास लबागदे खाह्रङ् लसी भ्रतोःला भिसी विश्‍वास लबागदेदा तोःबा ज्ञान बुद्धिदेन मण्‍डलीदा च्‍याबा म्‍हिला बारेरी अर्ती पिन्‍बा मुला। चु अर्ती पिन्‍मा याकूबसे थरी थरीला उखानगदे पाङ्बा मुला। ओच्‍छे विश्‍वास लबागदेसे थोतोःबा बानीबेहोरला बारेरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला। फ्‍युक्‍पोदेन प्राङबो भिसी खालैला ली च्‍यासी गे थालउ, ज्‍यबा व्‍यवहार लउ, खालैदा लेबाफेबा थालउ, डाह थालउ, खालैदा बिरोध थालउ, म्‍हिला तामगन थालउ, घमण्‍ड थालउ, जस्‍तोन दुख तसै नागो ओच्‍छे प्रार्थना लउ। \ip चु चिठीरी विश्‍वास लबा जे आहिन, तर विश्‍वास लबा अन्‍छारला गेएनोन लतोःला भिसी पाङ्बा मुला। \iot मुल तामगदे \io1 फ्‍याफुल्‍बा १:१ \io1 विश्‍वासदेन ज्ञान बुद्धि १:२-८ \io1 फ्‍युक्‍पोदेन प्राङबो १:९-११ \io1 दुख नाबादेन सेम च्‍याबा १:१२-१८ \io1 बचन ङ्‌यान्‍सी थे अन्‍छारला गे लउ १:१९-२७ \io1 ली च्‍यासी गे थालउ २:१-१३ \io1 विश्‍वास अन्‍छारला गे २:१४-२६ \io1 सुङ तहरी थान्‍गो ३:१-१८ \io1 जम्‍बुलिङला स्‍हेगदेदेन विश्‍वास लबागदे ४:१–५:६ \io1 चिठीला थुमरी भ्रिबा तामदेन अर्गु अर्तीगदे ५:७-२० \mt1 याकूबसे भ्रिबा चिठी \c 1 \p \v 1 लास्‍सो, परमेश्‍वरदेन प्रभु येशू ख्रीष्‍टला गे लबा ङा याकूबग्‍याम जम्‍बुलिङला ग्‍ला ग्‍लारी ससा बङबङ तसी चिबा ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा च्‍युक न्‍ही वंशला म्‍हिगदेदा\f † \fr 1:1 \ft “च्‍युक न्‍ही वंशला म्‍हिगदे” भिबा चा यहूदी हिन्‍ना। तर याकूबसे पाङ्बा चु ताम चा यहूदीगदेला लागिरी जे आहिन, ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा जम्‍मान म्‍हिगदेला लागिरी हिन्‍ना।\f* फ्‍याफुल्‍ला।\x * \xo 1:1 \xt मत्ती १३:५५; मर्कू ६:३; मुल १५:१३; गला १:१९\x* \s1 विश्‍वासदेन बुद्धि \p \v 2 ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेथोरी थरी थरीला आपत विपत खमा चु ताङ्तोःबा ताम हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍गो। \v 3 तिग्‍दा भिसम चुह्रङ्बा दुख नामाहेन्‍से एनीगदेला विश्‍वासग्‍याम अझ एनीगदेसे घ्रेन घ्रेन दुख नाखम्‍ला भिबा ताम एनीगदेदा थानोन मुला। \v 4 थेतबासेलमा एनीगदेथोरी खबा जम्‍मान दुख पूरान नागो। चुह्रङ् लजी भिसम एनीगदे जस्‍तोन दुख तसैनोन नाखम्‍बा पाको म्‍हि दोला। \p \v 5 तर चुदे एनीगदे न्‍हङरी खालैदा ज्ञान बुद्धि आरेसम थेसे आछेर्ना पिन्‍बा परमेश्‍वरदेन छ्‌याम ह्री‍गो। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे थेदा पिन्‍ना। \v 6 तर थे म्‍हिसे तिगै शङ्का आलना परमेश्‍वरग्‍याम याङ्ला भिबा विश्‍वास लसी ह्रीगै। शङ्का लबा म्‍हि चा लाबासे रेःना लबा समुन्‍द्रला छाल ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। \v 7 थेह्रङ्बा शङ्का लबा म्‍हिसे चा परमप्रभुग्‍याम तिगै स्‍हे याङ्ला भिसी थाम्‍हन्‍गो। \v 8 तिग्‍दा भिसम थेह्रङ्बा सेम क्‍लाङ्बा म्‍हिसे चा लबारी म्‍हाइबा खजिबै गे पूरा लबारी आखम। \s1 प्राङबोदेन फ्‍युक्‍पो \p \v 9 प्राङबो ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदे ताङ्‍गो। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे एनीगदेदा घ्रेन म्‍हि स्‍होबा मुला। \v 10 ओच्‍छे फ्‍युक्‍पो ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदेएनोन ताङ्‍गो, तिग्‍दा भिसम एनीगदेला धन सम्‍पत्ति परमेश्‍वरला ङाच्‍छा तिगै आहिन। तिग्‍दा भिसम फ्‍युक्‍पो म्‍हि चा ह्रिला म्‍हेन्‍दो ह्रङ्नोन सम्‍सी निला। \v 11 तिग्‍दा भिसम खरेडी तमा धिनीसे क्रोसी म्‍हेन्‍दोला दोङ स्‍याङ्सी निला। ओच्‍छे ओते जेबा म्‍हेन्‍दो ताइसी नाश तला। थेह्रङ् लसीन फ्‍युक्‍पो म्‍हिएनोन ह्राङला गेरी कोल्‍ना कोल्‍नान नाश तला।\x * \xo 1:11 \xt यशै ४०:६-७\x* \p \v 12 जस्‍तोन दुख तसैनोन नासी चिखम्‍बा म्‍हि चा परमेश्‍वरग्‍याम मोलम याङ्बा म्‍हि हिन्‍ना। थेह्रङ्बा दुख नासी जिन्‍माहेन्‍से थेसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्बा इनाम याङ्ला। थे इनाम चा परमेश्‍वरसे ह्राङदा माया लबा म्‍हिगदेदा पिन्‍ना भिसी कबुल लबा मुला। \p \v 13 परमेश्‍वरसे खालै म्‍हिला सेम च्‍यामा, थे म्‍हि फसब तजी भिसम थेसे ङादा परमेश्‍वरसे फसब लजी भिसी थापाङ्‍गै। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वर ह्राङएनोन आज्‍यबा तामरी फसब आत। ओच्‍छे म्‍हिदाएनोन आज्‍यबा तामरी फसब आल। \v 14 तर जम्‍मान म्‍हि ह्राङलान आज्‍यबा सेमसे लोभ उन्‍सी फसब तमुला। \v 15 ह्राङलान आज्‍यबा सेमसे लमा पाप थोन्‍ना। ओच्‍छे थे पाप पूरान बढब तमाहेन्‍से नाश लला। \p \v 16 थेतबासेलमा ङाला सेम निबा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेसे ह्राङसे ह्राङदान धोका थापिन्‍गो। \v 17 य्‍हाङसे याङ्बा जम्‍मान ज्‍यबादेन चोखो मोलमगदे चा मुला लनी धिनी स्‍होबा य्‍हाङला परमेश्‍वर आबाग्‍यामसेन खमुला। ओच्‍छे घरिघरि पोसी चिबा क्रिप ह्रङ् लसी परमेश्‍वर खाइमै आपो। \v 18 परमेश्‍वरसे ह्राङलान सेमसे सत्‍य बचनग्‍याम य्‍हाङदा ह्राङला म्‍हि स्‍होजी। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे स्‍होबा जम्‍मान स्‍हेगदे न्‍हङरी य्‍हाङदा चा थेसे ह्राङलान लागिरी धम्‍जी। \s1 परमेश्‍वरला बचन ङ्‌यान्‍सी थे अन्‍छारला गे लउ \p \v 19 थेतबासेलमा सेम निबा ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेसे ह्राङला ताम पाङ्बा भन्‍दा ङाच्‍छा ज्‍यना लसी ङ्‌यान्‍गो। ओच्‍छे योना बोमो थाखउ भिबा ताम एनीगदे जम्‍मासेन घोउ। \v 20 तिग्‍दा भिसम म्‍हिला बोमोसे परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छारला गे खाइमै लबारी आखम। \v 21 थेतबासेलमा थेह्रङ्बा जम्‍मान आज्‍यबा बानीबेहोरदेन नइबा ताम ख्‍लागो। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे एनीगदेला सेमरी थान्‍बा बचनदा सोजो तसी सदन थोसी भ्रउ। चुनोन बचनरी एनीगदेदा थार्ना लबा शक्ति मुला। \p \v 22 एनीगदेसे चु बचन ङ्‌यान्‍बा जे आहिन, बचन अन्‍छार गेएनोन लउ। तर बचन ङ्‌यान्‍सी जे ह्राङसे ह्राङदान धोका थापिन्‍गो। \v 23 खालै म्‍हिसे बचन चा ङ्‌यान्‍सी बचन अन्‍छार गे आलनी भिसम थे म्‍हि चा ऐनारी ली च्‍याबा म्‍हि ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। \v 24 थेसे ऐना च्‍यातेधोना जे ह्राङला ली चुह्रङ्बा मुला भिसी था याङ्मुला। तर ऐना च्‍यासी निमाहेन्‍से थेसे ह्राङ खाह्रङ्बा मुला भिबा ताम तुरुन्‍तन म्‍लेःला। \v 25 तर जुन म्‍हिसे थार्ना लबा परमेश्‍वरला ठिम अन्‍छार सेम लसी ङ्‌यान्‍सी भ्रला, थेसे परमेश्‍वरला बचन आम्‍लेःना गेएनोन लला। थेह्रङ्बा म्‍हिदा चा ह्राङसे लबा जम्‍मान गेरी परमेश्‍वरसे मोलम पिन्‍ना। \p \v 26 चुदे खालैसे ह्राङसे ह्राङदान ङा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि हिन्‍ना भिसी भिला, तर ह्राङला सुङ चा तहरी आथान्‍नी भिसम थेसे ह्राङसे ह्राङदान धोका पिन्‍बा हिन्‍ना। थेतबासेलमा थेसे परमेश्‍वरदा तेन्‍बा ताम तिगै गे आखेल्‍बा तला। \v 27 परमेश्‍वर आबादा सेम निबा चोखोदेन सत्‍य तेन्‍बा ताम चा दुखरी परब तबा ह्रेम्‍बो सिबा म्रिङम्‍हेमेगदेदा ह्रो लबादेन टुहुरा कोलागदेदा सयार लबा ओच्‍छे जम्‍बुलिङला जम्‍मान आज्‍यबा तामगदे ख्‍लाबा हिन्‍ना। \c 2 \s1 ली च्‍यासी गे थालउ \p \v 1 ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेसे य्‍हाङला जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन य्‍हालदेन शक्ति मुबा प्रभु येशू ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबासे लमा एनीगदेसे खालैला ली च्‍यासी गे थालउ। \v 2 चुदे एनीगदे ह्रुप तसी प्रार्थना लबा ग्‍लारी ज्‍यबा ज्‍यबा क्‍वानदेन म्‍हरला च्‍याप क्‍वान्‍बा फ्‍युक्‍पो म्‍हिदेन भाक्‍टा भोक्‍टो क्‍वान क्‍वान्‍बा प्राङबो म्‍हि खबा धुइरी \v 3 एनीगदेसे ज्‍यबा ज्‍यबा क्‍वान क्‍वान्‍बा फ्‍युक्‍पो म्‍हिदा चा मान लसी, “तोर ठिरीन धन्‍छ्‌यागो” भिबा, तर प्राङबो म्‍हिदा चा “थेरीन राप्‍सी चिसै चिउ, सरीन चिसै चिउ” भिसी पाङ्जी भिसम, \v 4 एनीगदेसे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरीन ली च्‍यासी गे लबा आहिन? एनीगदेसे चुह्रङ्बा गे लमाहेन्‍से तिग एनीगदे पापी सेम थोसी निसाफ लबा म्‍हि आदोनी? \p \v 5 ङाला सेम निबा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे ङ्‌यान्‍गो, तिग परमेश्‍वरसे जम्‍बुलिङला प्राङबोगदेदा विश्‍वासरी फ्‍युक्‍पो दोना लसी ह्राङला य्‍हुल्‍सारी वाङ्म्‍याङ्बा हक पिन्‍बारी धम्‍बा आहिन? चुनोन य्‍हुल्‍सा परमेश्‍वरसे ह्राङदा माया लबागदेदा पिन्‍ना भिसी कबुल लबा आहिन? \v 6 तर एनीगदेसे प्राङबोगदेदा हेला लमुला। तिग फ्‍युक्‍पोगदेसे एनीगदेदाएनोन दुख आपिन्‍मुला? थेनोन फ्‍युक्‍पोगदेसे एनीगदेदा अदालतरी आभोर्मुला? \v 7 तिग येशू ख्रीष्‍टला मिन लसी एनीगदेदा थान्‍बा मिनना बेइज्‍जत लबा थेनोन फ्‍युक्‍पोगदे आहिन? \p \v 8 चुदे एनीगदेसे “ह्राङला खिम्‍जेमगदेदा ह्राङदा ह्रङ्नोन माया लउ” भिसी बचनरी भ्रिबा परमेश्‍वरला य्‍हुल्‍साला मुल ठिम अन्‍छार पक्‍कान भ्रजी भिसम एनीगदेसे ज्‍यबा गे लबा हिन्‍ना।\x * \xo 2:8 \xt लेवी १९:१८\x* \v 9 तर एनीगदेसे प्राङबोदेन फ्‍युक्‍पोला ली च्‍यासी गे लजी भिसम एनीगदेसे पाप लबा हिन्‍ना। ओच्‍छे परमेश्‍वरला ठिमसेनोन एनीगदेला दोष उन्‍ना। \v 10 तिग्‍दा भिसम खालै म्‍हिसे परमेश्‍वरला ठिम न्‍हङरी मुबा ताम गिक जे आङ्‌यान्‍सैनोन ठिमरी मुबा जम्‍मान तामला दोष थेथोरी खला। \v 11 तिग्‍दा भिसम “स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी थाभ्रउ” भिसी सुङ्बा परमेश्‍वरसेन “म्‍हिएनोन थासाइगो” भिसी सुङ्बा हिन्‍ना। थेतबासेलमा स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी आभ्रसैनोन म्‍हि चा साइजी भिसम एनीगदे परमेश्‍वरला जम्‍मान ठिम आङ्‌यान्‍बा म्‍हि दोला।\x * \xo 2:11 \xt प्रस्‍था २०:१३-१४; व्‍यव ५:१७-१८\x* \v 12 थेतबासेलमा एनीगदेसे चु ताम ढन्‍गो, एनीगदेसे पाङ्बा तामदेन एनीगदेसे लबा गेग्‍याम फेबा ठिमसेन एनीगदेला निसाफ लला। \v 13 तिग्‍दा भिसम स्‍य्‍हान्‍दोदा दया आलबा म्‍हिदा परमेश्‍वरसेनोन निसाफ लबा धुइरी थेदा दया आल। तर स्‍य्‍हान्‍दोदा दया लबा म्‍हिदा परमेश्‍वरसेनोन दया लला ओच्‍छे परमेश्‍वरसे निसाफ लबा धुइरी थे लोङ्आतोः। \s1 विश्‍वास अन्‍छारला गे \p \v 14 च्‍यागो, ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, खालै म्‍हिसे “ङाइ विश्‍वास लबा मुला” भिसी पाङ्ला, तर गे चा आलसम थेसे लबा विश्‍वासला तिग गे? तिग थेह्रङ्बा विश्‍वाससे थेदा थार्ना लला? \v 15 चुदे खालै ज्‍योज्‍यो आले नाना आङादा चबादेन क्‍वान्‍बा तिगै आरे। \v 16 तर एनीगदे न्‍हङला खालैसे थेदा “ढुक्‍क तसी निउ ओच्‍छे ज्‍यबा चबा क्‍वान्‍बा लउ” भिसी थेला ल्‍हुइदा तोःबा स्‍हे चा आपिन्‍नी भिसम एनीगदेसे पाङ्बा तामला तिग गे? \v 17 थेतबासेलमा विश्‍वास जे लसी आत। तर विश्‍वास अन्‍छारला गेएनोन लतोःला। चुदे विश्‍वास अन्‍छार गे आलनी भिसम थेह्रङ्बा विश्‍वास सिबा ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। \p \v 18 तर खालै म्‍हिसे “एसे विश्‍वास लमुला, ङाइ गे लमुला” भिजी भिसम थेदा ङाइ पाङ्ला, “लु, दाहेन्‍से एसे गे आलना एला विश्‍वास उन्‍गो। ङाइ गे लसी ङाला विश्‍वास एदा उन्‍ना।” \v 19 एनीगदेसे परमेश्‍वर गिक जेन मुला भिसी विश्‍वास लमुला। थे ज्‍यबान ताम हिन्‍ना। थेह्रङ्बा ताम मी म्‍हङ म्‍हुङसेनोन विश्‍वास लमुला। तर परमेश्‍वर म्राङ्माहेन्‍से थेनीगदे यार्मुला। \p \v 20 मूर्खगदे, विश्‍वास अन्‍छारला गे आलनी भिसम थेह्रङ्बा विश्‍वास तिगै गे आखेल्‍बा तमुला भिसी एनीगदेदा उन्‍तोःला? \v 21 य्‍हाङला म्‍हेमे अब्राहामएनोन विश्‍वास अन्‍छारला गेग्‍यामसेन परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबा मुबा भिबा ताम एनीगदेदा था आरे? परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छारला थेसे ह्राङलान झा इसहाकदा बलि फुल्‍बारी बलि फुल्‍बा ग्‍लाथोरी थान्‍जी।\x * \xo 2:21 \xt उत्‍प २२:१-१४\x* \v 22 अब्राहामसे विश्‍वासदेन छ्‌याम छ्‌यामनोन गेएनोन लजी। ओच्‍छे गेग्‍यामसेन थेला विश्‍वास पूरा तबा ताम एनीगदेसे म्राङ्बा मुला। \v 23 “अब्राहामसे परमेश्‍वरदा विश्‍वास लबासे लमा परमेश्‍वरसे थेदा ह्राङदा सेम निबा म्‍हि हिन्‍ना भिसी सुङ्जी” भिसी परमेश्‍वरला बचनरी भ्रिबा ताम पूरा तबा मुबा। ओच्‍छे अब्राहाम परमेश्‍वरला ह्रोएनोन दोजी।\x * \xo 2:23 \xt उत्‍प १५:६; २ इति २०:७; यशै ४१:८\x* \v 24 थेतबासेलमा च्‍यागो, परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोबारी य्‍हाङसे विश्‍वास जे आहिन, तर विश्‍वासदेन छ्‌याम छ्‌याम गेएनोन लदोमुला। \p \v 25 थेह्रङ् लसीन राहाब भिबा बेश्‍याएनोन थेला गेग्‍यामसेन परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोजी भिबा ताम एनीगदेदा थानोन मुला। तिग्‍दा भिसम थेसे थेरी चिवा लबारी खबा यहूदीगदेदा क्‍योङ्‌जी। ओच्‍छे थे ग्‍लाला म्‍हिगदेग्‍याम जोगब लसी अर्गु ग्‍यामसे पुइजी।\x * \xo 2:25 \xt यहो २:१-२१\x* \v 26 आत्‍मा आरेमाहेन्‍से म्‍हि सिबा हिन्‍ना, थेह्रङ् लसीन विश्‍वास अन्‍छारला गे आलनी भिसम थेला विश्‍वासएनोन सिबा हिन्‍ना। \c 3 \s1 सुङ तहरी थान्‍गो \p \v 1 ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदे न्‍हङरी ल्‍हानान स्‍य्‍हान्‍दोदा लोप्‍बा म्‍हि थादोगो। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे य्‍हाङ स्‍य्‍हान्‍दोदा लोप्‍बा म्‍हिला निसाफ लबा धुइरी य्‍हाङला ल्‍हानान ताम म्‍हाइला भिबा ताम य्‍हाङदा थानोन मुला। \v 2 य्‍हाङ जम्‍मासेन ल्‍हानान गल्‍ती लमुला। तर जुन म्‍हिसे होशियार लसी ताम पाङ्ला थे चा पाको म्‍हि दोला। ओच्‍छे ह्राङसे ह्राङदान तहरी थान्‍बारी खम्‍ला। \p \v 3 चुदे तागदेदा तहरी थान्‍बाला लागिरी थेनीगदेला सुङरी लगाम क्‍वान्‍जी भिसम थे घ्रेन मुसैनोन य्‍हाङसे थेदा भोर्गे म्‍हन्‍बा ग्‍लारी भोर्बारी खम्‍ला। \v 4 च्‍यागो, पानी जहाजगदेएनोन गाते घ्रेन मुला, ओच्‍छे थे लाबाला तोडसे भ्रमुला। तसैनोन थे चलब लबा म्‍हिसे सिङला जजाबा क्‍याबाला भररी ह्राङदा भोर्गे म्‍हन्‍बा ग्‍लारी भोर्खम्‍मुला। \v 5 थेह्रङ् लसीन य्‍हाङला लेएनोन ल्‍हुइला जजाबा स्‍हे हिन्‍ना, तसैनोन थेसे घ्रेन घ्रेन ताम लमुला। \pi1 च्‍यागो, मेला जजाबा फिलिङ‍गो गिकसेन घ्रेन घ्रेन ह्रि क्रोसी नाश लमुला। \v 6 थेतबासेलमा य्‍हाङला लेएनोन मे ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम चु य्‍हाङला ल्‍हुइला जम्‍मान भन्‍दा नइबा गे लपुङ्बा स्‍हे हिन्‍ना। चुसे य्‍हाङला पूरान जुनी न्‍होङ्ना लसी नर्गला मेरी झाङ्मुला। ओच्‍छे थे ह्राङएनोन नर्गला मेसे क्रोसी नाश तमुला। \p \v 7 म्‍हिसे जम्‍मान खाल्‍ला जन्‍तुगदे, जम्‍मान खाल्‍ला चराचुरुङ्‍गीदेन सरी भ्रबा जन्‍तुगदे ओच्‍छे समुन्‍द्रला जन्‍तुगदेदा तहरी थान्‍खम्‍मुला ओच्‍छे तहरी थान्‍बाएनोन मुला। \v 8 तर लेदा चा खालैसेन तहरी थान्‍बारी आखम। तिग्‍दा भिसम ले पापदेन लोङ्‌बा खबा बिखसे प्‍लिङ्बा कुटिसी आचिबा स्‍हे हिन्‍ना। \p \v 9 चुनोन लेसे य्‍हाङसे प्रभु परमेश्‍वर आबाला जयजयकार लमुला भिसम चुनोन लेसे परमेश्‍वरसे ह्राङलान रुपरी स्‍होबा म्‍हिदाएनोन केःमुला।\x * \xo 3:9 \xt उत्‍प १:२६\x* \v 10 चु सुङग्‍यामसेन मोलमएनोन पिन्‍मुला, म्‍हिदाएनोन केःमुला। तर ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, चु चा य्‍हाङसे लबारी आतबा ताम हिन्‍ना। \v 11 तिग मुहान गिकग्‍यामसेन कम्‍बादेन ङम्‍बा क्‍युइ प्‍योला? \v 12 ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, तिग अञ्‍जीरला दोङरी जैतून रोला? ओच्‍छे अङगुरला दोङरी अञ्‍जीर रोला? थेतबासेलमा कम्‍बा क्‍युइ प्‍योबा मुहानग्‍यामसेन खाइमै ङम्‍बा क्‍युइ आप्‍यो।\fig सिङला जजाबा क्‍याबा|src="hk00215c.tif" size="span" ref="३:४" \fig* \s1 थरी न्‍हीला ज्ञान बुद्धि \p \v 13 एनीगदे न्‍हङरी ज्ञान बुद्धि मुबादेन ताम घोबा म्‍हि खाल मुला? थेसे ह्राङला ज्‍यबा बानीबेहोरग्‍याम बुद्धि मुबा सोजो म्‍हि तसी ज्‍यबा गे लसी उन्‍गै। \v 14 तर चुदे एनीगदेला सेमरी डाहदेन ईख थान्‍सी ह्राङला जे ग्‍याम च्‍याजी भिसम एनीगदेसे बुद्धि मुला भिसी घमण्‍ड थालउ। चुह्रङ् लसी ह्राङसे ह्राङदान बुद्धि मुला भिसी भ्रबा चा सत्‍य तामदा बिरोध लसी ह्राङसे ह्राङदान फट्टा स्‍होबा हिन्‍ना। \v 15 चुह्रङ्बा ज्ञान बुद्धि चा परमेश्‍वरग्‍याम खबा ज्ञान बुद्धि आहिन। तर जम्‍बुलिङला आज्‍यबा तामदेन म्‍हिला सेमग्‍याम ओच्‍छे शैतानग्‍याम खबा हिन्‍ना। \v 16 तिग्‍दा भिसम जुन ग्‍लारी डाहदेन ईख थान्‍सी ह्राङला जे ग्‍याम च्‍याला, थेरी खाइमै ढिक्‍सी चिआखम। थेरी जम्‍मान पाप गे जे तला। \p \v 17 तर परमेश्‍वरग्‍याम खबा ज्ञान बुद्धिला मुल ताम चा चोखो हिन्‍ना। ओच्‍छे शान्‍ति भबा, जम्‍मानदेन छ्‌याम ढिक्‍सी चिखम्‍बा, सोजो, दयासे प्‍लिङ्बा, जम्‍मान गे ज्‍यबा लबा, खालैला ली च्‍यासी गे आलबादेन खालैदा चिप्‍ले ताम आलबा तमुला। \v 18 शान्‍ति भबागदेसे शान्‍तिरीन चिसी म्‍हिगदेला ओन्‍छाङरी परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छारला गे लबान निला। \c 4 \s1 जम्‍बुलिङला स्‍हेगदेदा माया लबा \p \v 1 एनीगदे न्‍हङरी छेबा बङ्बा तिग तामसे तना लबा हिन्‍ना? एनीगदेसे ह्राङ ह्राङ जे मोजमजा लइ भिसी म्‍हन्‍बा लोभ सेमसे लमान आहिन? \v 2 एनीगदेसे जुन स्‍हे म्‍हाइमुला थे आयाङ्मुला। थेतबासेलमा एनीगदेसे म्‍हि साइमुला। एनीगदेसे ल्‍हानान लोभ लमुला, तर आयाङ्मुला। थेतबासेलमा एनीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरीन छेबा बङ्बा लमुला। एनीगदेसे जुन स्‍हे म्‍हाइमुला थे स्‍हे एनीगदेदेन छ्‌याम आरे। तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे परमेश्‍वरदेन छ्‌याम आह्रीमुला। \v 3 ह्रीसैनोन एनीगदेसे आयाङ्मुला। तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे मोजमजा लबाला लागिरी आज्‍यबा सेम थोसी ह्रीमुला। \p \v 4 विश्‍वास आरेबा म्‍हिगदे, जम्‍बुलिङला जम्‍मान स्‍हेदा माया लबा चा परमेश्‍वरदेन शत्रु स्‍होबा भिबा ताम एनीगदेदा था आरे? च्‍यागो, जुन म्‍हिसे जम्‍बुलिङला जम्‍मान स्‍हेदा माया लला थेसे ह्राङसे ह्राङदान परमेश्‍वरला शत्रु स्‍होला। \v 5 तिग बचनरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा ताम एनीगदेसे गे आखेल्‍बा ताम भिसी म्‍हन्‍बा? “परमेश्‍वरसे य्‍हाङ न्‍हङरी थान्‍बा आत्‍मा चा ल्‍हानान डाहसे प्‍लिङ्बा मुला।” \v 6 तर परमेश्‍वरसे थेह्रङ्बा डाह लबा आत्‍माग्‍याम फेबारी झन ल्‍हाना दयामाया लमुला। थेतबासेलमा परमेश्‍वरला बचनरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “परमेश्‍वरसे घमण्‍डीगदेदा बिरोध लला, \q2 तर सोजो म्‍हिगदेदा चा दयामाया लला।”\x * \xo 4:6 \xt हितो ३:३४\x* \p \v 7 थेतबासेलमा एनीगदे सदन परमेश्‍वरला तहरी चिउ, ओच्‍छे शैतानदा बिरोध लउ। जमाहेन्‍से थे एनीगदे मुबा ग्‍लाग्‍याम यार्ला। \v 8 एनीगदे परमेश्‍वरला ङामरी खउ, ओच्‍छे परमेश्‍वरएनोन एनीगदेला ङामरी फेप्‍खला। थेतबासेलमा पापीगदे, आज्‍यबा गे लबा या चोखो स्‍होउ। ओच्‍छे सेम न्‍ही मुबा म्‍हिगदे, एनीगदेला सेम चोखो स्‍होउ। \v 9 एनीगदे दुख ङ्‍हम्‍सी क्राबा क्रिङ्बा लउ। एनीगदे ताङ्सी ङ्‍येःबा भन्‍दा क्राबा क्रिङ्बा लसी चिउ। \v 10 एनीगदे प्रभुला ङाच्‍छा सोजो म्‍हि दोगो, ओच्‍छे थेसेन एनीगदेदा घ्रेन म्‍हि स्‍होला। \s1 स्‍य्‍हान्‍दोदा दोष थालउ \p \v 11 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेसे गिकसेम गिकदा बिरोध लसी आज्‍यबा ताम थापाङ्‍गो। तिग्‍दा भिसम जुन म्‍हिसे ह्राङला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङादा बिरोध लसी दोष लला थेसे परमेश्‍वरला ठिमदा बिरोध लसी दोष लबा हिन्‍ना। चुदे एसे परमेश्‍वरला ठिमला दोष उन्‍जी भिसम ए ठिम अन्‍छार भ्रबा म्‍हि आहिन। तर ठिमला निसाफ लबा म्‍हि हिन्‍ना। \v 12 च्‍यागो, ठिम स्‍होबादेन निसाफ लबा मी परमेश्‍वर जे हिन्‍ना। थेदेन छ्‌याम जे नाश लबादेन थार्ना लबा शक्ति मुला। तर ह्राङला खिम्‍जेमगदेदा दोष लबा एनीगदे चा खाल हिन्‍ना? \s1 परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रउ \p \v 13 “तिनी न्‍हङगरनोन य्‍हाङ शहर गिकरी निसी थेरीन तिदिङ चिसी व्‍यापार लला। ओच्‍छे धन सम्‍पत्ति स्‍होला” भिसी पाङ्बा म्‍हिगदे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो।\x * \xo 4:13 \xt हितो २७:१\x* \v 14 न्‍हङगर तिग तला भिबा ताम एनीगदेदा तिगैनोन था आरे। एनीगदेला जुनी तिग हिन्‍ना भिबा तामएनोन था आरे। च्‍यागो, एनीगदेला जुनी मी लङबु ह्रङ्‌बान हिन्‍ना। थे छिन्‍नङरीन थोन्‍मुला छिन्‍नङरीन म्‍हामुला। \v 15 चुह्रङ् भिबा भन्‍दा मी एनीगदेसे “चुदे परमेश्‍वरला सेम मुसम य्‍हाङ सोसी चुह्रङ् लला थेह्रङ् लला” भिसी पाङ्तोःमुबा। \v 16 तर दान्‍दे एनीगदे ल्‍हानान घमण्‍ड लसी धाक उन्‍मुला। चुह्रङ् लसी धाक उन्‍बा चा पाप हिन्‍ना। \v 17 खालैसे ज्‍यबा लतोःला भिसी था याङ्सीनोन ज्‍यबा आलनी भिसम थेसे पाप लबा हिन्‍ना। \c 5 \s1 फ्‍युक्‍पो म्‍हिदा पाङ्बा ताम \p \v 1 फ्‍युक्‍पो म्‍हिगदे, एनीगदेसे ङाला ताम ङ्‌यान्‍गो, एनीगदेथोरी खबारी छ्‌याइबा दुखला लागिरी क्राबा क्रिङ्बा लसी चिउ। \v 2 एनीगदेला धन सम्‍पत्ति नइबा मुला ओच्‍छे क्‍वानगदे बुलुङसे चसी जिन्‍बा मुला।\x * \xo 5:2 \xt मत्ती ६:१९\x* \v 3 ओच्‍छे एनीगदेला म्‍हर म्‍हुइरी खिया खबा मुला। थेनोन खियासे एनीगदेला दोष उन्‍ना। ओच्‍छे थेनोन खियासे एनीगदेला ल्‍हुइ मेसे ह्रङ् लसी क्रोसी नाश लला। तसैनोन परमेश्‍वरसे निसाफ लबा चु धिनरी एनीगदेसे ल्‍हानान धन सम्‍पत्ति सोसी थान्‍बा मुला। \v 4 एनीगदेसे ह्राङला बुरी गे लबा म्‍हिगदेदा पिन्‍तोःबा ज्‍यालाएनोन पिन्‍बा आरे। च्‍यागो, थेनीगदेदा पिन्‍तोःबा ज्‍यालासेन क्रिङ्सी एनीगदेदा बिरोध लला। जम्‍मान भन्‍दा शक्तिशाली परमेश्‍वरसे बुरी गे लबागदे क्राबा क्रिङ्बा लबा थेःसी जिन्‍बा मुला।\x * \xo 5:4 \xt व्‍यव २४:१४-१५\x* \v 5 एनीगदेसे जम्‍बुलिङरी ल्‍हानान मोजमजा लसी चिबा मुबा, एनीगदेसे ह्राङसे ह्राङदान साइबाला लागिरी थान्‍बा जन्‍तु ह्रङ् लसी छोना लसी थान्‍बा मुला। \v 6 एनीगदेदा बिरोध आलबादेन तिगै दोष आरेबा म्‍हिगदेदा एनीगदेसे दोष उन्‍सी साइजी। \s1 जस्‍तोन दुख तसै नागो \p \v 7 थेतबासेलमा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, प्रभु फेप्‍खबा धुइ आततेधोना भ्रान्‍सी चिउ। च्‍यागो, खेती लबा म्‍हिसे ज्‍यबा बाली याङ्ला भिबा आश लसी सेर्खदेन बर्खला नाम आखतेधोना भ्रान्‍सी चिमुला। \v 8 एनीगदेएनोन थेह्रङ् लसीन भ्रान्‍सी विश्‍वासरी कोङ्‌सी चिउ। तिग्‍दा भिसम प्रभु फेप्‍खबा धुइ खसी जिन्‍बा मुला। \v 9 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदे ह्राङ ह्राङ न्‍हङरी दोष थालउ। परमेश्‍वरसेनोन एनीगदेला दोष उन्‍सी निसाफ आल। तर च्‍यागो, निसाफ लबा चा म्रापरीन मुला। \p \v 10 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेथोरी खबा दुख नासी चिबारी प्रभुला मिनग्‍याम ताम पाङ्बा अगमवक्तागदेसे नाबा दुखदा ढन्‍गो। \v 11 थेनीगदेसे जम्‍मान दुख नाखम्‍बासे लमा य्‍हाङसे थेनीगदेदा मान लमुला। ओच्‍छे अय्‍यूबसेनोन जम्‍मान दुख नाखम्‍जी भिबा तामला बारेरी एनीगदेसे थेःबा मुला। थेह्रङ् लसीन प्रभुसे लिच्‍छा अय्‍यूबदा दोःसी जम्‍मान स्‍हे पिन्‍जी भिबा ताम एनीगदेदा थानोन मुला। प्रभुसे ल्‍हानान माया उन्‍सी दया लमुला।\x * \xo 5:11 \xt अय्‍यूब १:२१-२२; २:१०; भजन १०३:८\x* \p \v 12 ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन ताम चा एनीगदेसे स्‍वर्ग, जम्‍बुलिङदेन अर्गु तिगै स्‍हेला मिन किन्‍सी खाइमै घ्रान थाफागो। बरु “हिन्‍ना” भिसम “हिन्‍ना” भिउ “आहिन” भिसम “आहिन” भिउ। थेह्रङ् लजी भिसम परमेश्‍वरला ङाच्‍छा एनीगदेला तिगै दोष आत।\x * \xo 5:12 \xt मत्ती ५:३४-३७\x* \s1 विश्‍वासला प्रार्थना \p \v 13 एनीगदे न्‍हङरी खालैदा दुख तबा मुसम थेसे प्रार्थना लउ। ओच्‍छे खालै ताङ्‍बा मुसम थेसे परमेश्‍वरदा जयजयकार तबा व्‍हाइ गोउ। \v 14 थेह्रङ् लसीन एनीगदे न्‍हङरी खालै आखम्‍बा मुसम थेसे मण्‍डलीदा च्‍याबा म्‍हिगदेदा ङ्‌योइगो। ओच्‍छे मण्‍डलीदा च्‍याबा म्‍हिगदेसे थे म्‍हिदा प्रभुला मिनरी छ्‌युगु फोर्सी प्रार्थना लगै।\x * \xo 5:14 \xt मर्कू ६:१३\x* \v 15 विश्‍वास लसी लबा प्रार्थनासे आखम्‍बा म्‍हिदा खम्‍ना लला। ओच्‍छे प्रभुसे थेदा पूरान खम्‍ना लला। चुदे थेसे पापनोन लबा मुसै माफ याङ्ला। \v 16 थेतबासेलमा एनीगदे ह्राङ ह्राङसे लबा पापगदे गिकसेम गिकदा पाङ्‍गो। ओच्‍छे एनीगदे खम्‍बाला लागिरी गिकसेम गिकदा प्रार्थना लउ। च्‍यागो, परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रबा म्‍हिसे लबा प्रार्थना शक्तिशाली तमुला, ओच्‍छे थेग्‍याम उदेकला गे तमुला। \p \v 17 एलियाएनोन य्‍हाङ ह्रङ्‌बान म्‍हि मुबा। थेसे नाम थाखगै भिसी सेमहेन्‍सेन प्रार्थना लमा सोम दिङसे ला ढुधोना जम्‍बुलिङरी नाम आखनी।\x * \xo 5:17 \xt १ राजा १७:१; १८:१\x* \v 18 दोःसी थेसे नाम खगै भिसी प्रार्थना लजी। जमाहेन्‍से नाम खसी बाली नाली ज्‍यबा तजी।\x * \xo 5:18 \xt १ राजा १८:४२-४५\x* \p \v 19 ङाला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदे न्‍हङरी खालै म्‍हिसे सत्‍य ग्‍याम ख्‍लासी निमा खालैसे थेदा दोःसी भजी भिसम, \v 20 थेसे चु ताम थाम्‍लेःगै, जुन म्‍हिसे आज्‍यबा ग्‍यामरी भ्रबा पापी म्‍हिदा दोःसी भला थेसे थेदा सिबाग्‍याम जोगब लला, ओच्‍छे ल्‍हानान पापगदेला पापला दोष मेटब तला।\x * \xo 5:20 \xt हितो १०:१२; १ पत्रु ४:८\x*