\id HEB \h हिब्रू \toc1 हिब्रू \toc2 हिब्रू \toc3 हिब्रू \mt1 हिब्रूगदेदा भ्रिबा चिठी \imt1 चु चिठीला बारेरी पाङ्‌तोःमा \ib \ili \bd भ्रिबा म्‍हि:\bd* खालैदा था आरे। ङाच्‍छा ङाच्‍छा चु चिठी पावलसे भ्रिबा हिन्‍ना भिसी बाइबल विद्वानगदेसे पाङ्मुबा। तर दान्‍दे पावलसे भ्रिबा आहिन भिसी बाइबल विद्वानगदेसे म्‍हन्‍मुला। थेनीगदे न्‍हङला कोइसे अपोल्‍लोससे, कोइसे बारनाबाससे, कोइसे लूकासे, कोइसे सिलाससे, कोइसे चा स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिसे भ्रिबा हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍बा मुला। तर खाल्‍से भ्रिजी भिबा ताम परमेश्‍वरदा बाहेक स्‍य्‍हान्‍दो खालैदान था आरे। \ib \ili \bd भ्रिबा ग्‍ला:\bd* पक्‍का था आरे, तर कोइ कोइ बाइबल विद्वानगदेसे रोम शहरग्‍याम तखम्‍ला भिसी पाङ्बा मुला। \ib \ili \bd भ्रिबा साल:\bd* ओस्‍पन ईश्‍‍वी संवत् ७० (विक्रम संवत् १२७) साल भन्‍दा ङाच्‍छा भ्रिबा मुबा। \ib \ili \bd खाल्‍दा भ्रिबा:\bd* येशूदा विश्‍वास लबा यहूदी म्‍हिगदेला समूहगदेदा भ्रिबा मुबा। \ib \ip येशूदा विश्‍वास लबा यहूदी म्‍हिगदेसे ल्‍हानान दुखदेन बिरोधला ताम नातोःबासे लमा येशूदा विश्‍वास लबा ख्‍लाला वा भिसी लोङ्‌बा मुबा। थेतबासेलमा चु चिठी भ्रिबा म्‍हिसे थेनीगदेदा आँट पिन्‍बाला लागिरी येशू ख्रीष्‍टनोन परमेश्‍वरला म्राङ्बा रुप हिन्‍ना भिसी पाङ्बा मुला। चु ताम घोना लबाला लागिरी चु चिठी भ्रिबा म्‍हिसे गोर सोम सत्‍य तामग्‍याम चुह्रङ् भिसी पाङ्बा मुला। \ipi (क) येशू परमेश्‍वरला जुकजुकधोनाला झा हिन्‍ना, थेसे जम्‍मान दुख नासी परमेश्‍वर आबासे कुल्‍बा जम्‍मान तामगदे सेमहेन्‍सेन खाह्रङ् लसी ङ्‌यान्‍तोःला भिसी था याङ्जी। येशू परमेश्‍वरला झा तबासे लमान ङाच्‍छाला कबुलरी पाङ्बा जम्‍मान अगमवक्तागदे, स्‍वर्गदूतदेन मोशा भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना। \ipi (ख) परमेश्‍वरला झा येशू ख्रीष्‍ट चा जुकजुकधोना परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि हिन्‍ना। थे चा ङाच्‍छाला कबुलरी पाङ्बा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हि भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना भिसी पाङ्बा मुला। \ipi (ग) येशू ख्रीष्‍टदा विश्‍वास लबा म्‍हिदा पापदेन लोङ्‌बा खबा ताम ओच्‍छे कालग्‍याम जोगब लला। चु तामला चिनु यहूदी धर्मला रिमठिमदेन जन्‍तुगदेदा बलि पिन्‍बा तामगदेग्‍याम ङाच्‍छान उन्‍सी जिन्‍बा मुबा। \ip चु चिठी भ्रिबा म्‍हिसे ११ अध्‍यायरी चु चिठी पढब लबा म्‍हिगदेदा इस्राएली काइरनरी मिन भ्रिसी थान्‍बा कोइ कोइ मिन चलब तबा म्‍हिगदेसे लबा विश्‍वासला बारेरी पाङ्सी विश्‍वासरी सदन कोङ्‌सी चिउ भिसी बिन्‍ती लबा मुला। १२ अध्‍यायरी जस्‍तोन दुख तसैनोन आसितेधोना येशूदा जे च्‍यासी जम्‍मान ताम नागो, ओच्‍छे विश्‍वासरी कोङ्‌सी चिउ भिसी थेसे थेनीगदेदा पाङ्बा मुला। चु चिठी चा सल्‍लाह पिन्‍बादेन होशियार तना लबा तामगदे भ्रिबान थुम्‍ना लबा मुला। \iot मुल तामगदे \io1 येशू ख्रीष्‍ट परमेश्‍वरला पक्‍का रुप हिन्‍ना १:१-३ \io1 स्‍वर्गदूतगदे भन्‍दा येशू ख्रीष्‍ट घ्रेन हिन्‍ना १:४–२:१८ \io1 मोशादेन यहोशू भन्‍दा येशू ख्रीष्‍ट घ्रेन हिन्‍ना ३:१-४-१३ \io1 येशू ख्रीष्‍ट परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन म्‍हि ४:१४–७:२८ \io1 येशू ख्रीष्‍टसे लबा घ्रेन कबुल ८:१–९:२८ \io1 येशू ख्रीष्‍ट पापला सय फाबारी क्रुसरी सिबा १०:१-३० \io1 विश्‍वास चा जम्‍मान भन्‍दा मुल ताम हिन्‍ना ११:१–१२:२९ \io1 परमेश्‍वरदा ताङ्ना लतोःबा १३:१-१९ \io1 चिठीला थुमरी लबा प्रार्थना १३:२०-२१ \io1 चिठीला थुमरी पाङ्बा ताम १३:२२-२५ \mt1 हिब्रूगदेदा भ्रिबा चिठी \c 1 \s1 येशू ख्रीष्‍ट परमेश्‍वरला झा \p \v 1 ओन्‍मा परमेश्‍वर अगमवक्तागदेग्‍याम य्‍हाङला आखे म्‍हेमेगदेदेन छ्‌याम ल्‍हानान थरीसे ल्‍हानान रेमधोना ताम लमुबा। \v 2 तर चु लिच्‍छाला धिनगदेरी परमेश्‍वर ह्राङला झाग्‍याम य्‍हाङदेन छ्‌याम ताम लमुला। परमेश्‍वरसे ह्राङला झा ख्रीष्‍टग्‍यामसेन जम्‍बुलिङ स्‍होजी। ओच्‍छे जम्‍मान स्‍हेगदे ह्राङलान स्‍होबारी थेदान धम्‍जी। \v 3 परमेश्‍वरला घ्रेन य्‍हालदेन शक्ति ख्रीष्‍टग्‍याम म्राङ्बा मुला। परमेश्‍वरला रुप थेनोन हिन्‍ना। थेला शक्तिशाली बचनग्‍यामसेन मुदेन जम्‍बुलिङला जम्‍मान स्‍हेगदे छ्‌याबा मुला। ओच्‍छे म्‍हिदा पापग्‍याम थार्ना लबा गे लसी जिन्‍माहेन्‍से थे स्‍वर्गरी शक्तिशाली परमेश्‍वरला दाहिने छ्‌यापट्टि मुल ठिरी धन्‍छ्‌याबा मुला। \s1 ख्रीष्‍ट स्‍वर्गदूतगदे भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना \p \v 4 ख्रीष्‍ट स्‍वर्गदूतगदे भन्‍दा ल्‍हानान घ्रेन हिन्‍ना, थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरसे स्‍वर्गदूतगदेला भन्‍दा थेला मिन ज्‍यबा थान्‍जी। \p \v 5 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे येशूदा बाहेक खाइमै खजिबै स्‍वर्गदूतगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्बा आरे, \q1 “ए ङाला झा हिन्‍ना, \q2 तिनी ङा एला आबा दोबा मुला” \m ओच्‍छे \q1 “ङा थेला आबा दोला, \q2 थे ङाला झा दोला।”\x * \xo 1:5 \xt भजन २:७; २ शमू ७:१४; १ इति १७:१३\x* \m \v 6 परमेश्‍वरसे ह्राङला झादा जम्‍बुलिङरी पुइखबा धुइरी \q1 “जम्‍मान स्‍वर्गदूतगदेसे थेदा तेन्‍गै” भिसी दोःसीनोन सुङ्बा मुला। \m \v 7 परमेश्‍वरसे स्‍वर्गदूतगदेला बारेरी चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “परमेश्‍वरसे ह्राङला स्‍वर्गदूतगदेदा लाबा स्‍होजी, \q2 ओच्‍छे ह्राङला गे लबा म्‍हिगदेदा चा मेला ल्‍हाम स्‍होजी।”\x * \xo 1:7 \xt भजन १०४:४\x* \m \v 8 तर परमेश्‍वरसे ह्राङला झाला बारेरी चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “परमेश्‍वर ह्राङला य्‍हुल्‍सा सदन चिला। \q2 ओच्‍छे ह्राङसे ठीक लसी शासन लला।\x * \xo 1:8 \xt भजन ४५:६\x* \q1 \v 9 ह्राङदा ठीक ताम सेम निमुला, ओच्‍छे आज्‍यबा ताम चा च्‍यागेन आम्‍हन्‍मुला। \q2 थेतबासेलमा परमेश्‍वर, ह्राङला परमेश्‍वरसे ह्राङदा धम्‍बा मुला। \q2 ओच्‍छे ह्राङला ह्रोगदेदा भन्‍दा ल्‍हाना मान लसी ताङ्ना लबा मुला।”\x * \xo 1:9 \xt भजन ४५:७\x* \m \v 10 परमेश्‍वरसे ह्राङला झादा दोःसी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \q1 “प्रभु, ह्राङसेन शुरुरी जम्‍बुलिङला जग थान्‍जी। \q1 ओच्‍छे ह्राङसे ह्राङलान छ्‌यासे मुदेन मुरी मुबा जम्‍मान स्‍हेगदे स्‍होजी।\x * \xo 1:10 \xt भजन १०२:२५\x* \q1 \v 11 थे जम्‍मान स्‍हेगदे नाश तला, तर ह्राङ चा सदन चिला। \q2 थे स्‍हेगदे क्‍वान ह्रङ् भोक्‍टो तसी निला।\x * \xo 1:11 \xt भजन १०२:२६; यशै ५१:६\x* \q1 \v 12 थे स्‍हेगदेदा ह्राङसे क्‍वान ह्रङ् लसी रिल्‍ला, \q2 ओच्‍छे थे स्‍हेगदे क्‍वान ह्रङ्‌बा भोक्‍टो तसी निला ओच्‍छे पोला, \q2 तर ह्राङ चा खाइमै आपो। \q2 ओच्‍छे ह्राङ खाइमै म्‍हासी आनि।” \p \v 13 तर परमेश्‍वरसे येशूदा बाहेक खाइमै खजिबै स्‍वर्गदूतगदेदा चुह्रङ् भिसी सुङ्बा आरे, \q1 “ङाइ एला शत्रुगदेदा एला काङ धिरी आथान्‍तेधोना \q2 ए ङाला दाहिने यापट्टि मुल ठिरी चिउ।”\x * \xo 1:13 \xt भजन ११०:१\x* \m \v 14 थेतबासेलमा स्‍वर्गदूतगदे चा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा आत्‍मा जे हिन्‍ना। ओच्‍छे थार्बा याङ्बा म्‍हिगदेदा ह्रो लबाला लागिरी परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा पुइखबा हिन्‍ना। \c 2 \s1 परमेश्‍वरसे येशू ख्रीष्‍टग्‍याम पिन्‍बा थार्बादा थाम्‍लेःगो \p \v 1 थेतबासेलमा य्‍हाङसे जुन ताम थेःबा मुला थे तामरी झन ल्‍हाना सेम लसी ङ्‌यान्‍तोःला, आहिन्‍सम य्‍हाङ थे तामग्‍याम थारेङ तला। \v 2 स्‍वर्गदूतगदेसे य्‍हाङला आखे म्‍हेमेदा थेःना लबा परमेश्‍वरला बचनरी पक्‍का अधिकार मुबा। थे ताम अन्‍छार आभ्रबा पाप लबा म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे ठीक सजाय पिन्‍जी। \v 3 थेतबासेलमा येशू ख्रीष्‍टसे पिन्‍बा चु घ्रेन थार्बादा य्‍हाङसे वास्‍ता आलनी भिसम झन य्‍हाङ चा खाह्रङ् लसी सजायग्‍याम स्‍योर्म्‍याङ्‌ला? चु थार्बाला बारेरी ङाच्‍छा प्रभुसेन थेःना लजी। ओच्‍छे प्रभुसे थेःना लबा ताम थेःबा म्‍हिगदेसे चु ताम सत्‍य हिन्‍ना भिसी य्‍हाङदा घोना लजी। \v 4 परमेश्‍वरसेनोन चिनुगदे उन्‍सी, ल्‍हानान थरीला उदेकला गेदेन शक्तिशाली गेगदे लसी, ओच्‍छे ह्राङसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार ह्राङला आत्‍माला मोलमगदे भो लसी पिन्‍सी चु थार्बा चा सत्‍य हिन्‍ना भिसी पक्‍का लजी। \s1 य्‍हाङदा परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी भोर्बारी येशू म्‍हि दोःसी फेप्‍खबा \p \v 5 परमेश्‍वरसे स्‍वर्गदूतगदेदा य्‍हाङसे ताम लबा लिच्‍छाला धुइरी शासन लबा अधिकार पिन्‍बा आरे।\f † \fr 2:5 \ft चु भिबा चा स्‍वर्गदूतगदेदा शासन लबारी आपिन्‍नी। तर येशूदा शासन लबा अधिकार पिन्‍जी भिबा हिन्‍ना।\f* \v 6 परमेश्‍वरला बचनरी ग्‍ला गिकरी चुह्रङ् भिसी म्‍हि गिकसे भ्रिबा मुला, \q1 “म्‍हि जजा हिन्‍ना, तसैनोन ह्राङसे तिग्‍दा थेदा वास्‍ता लमुला? \q1 ओच्‍छे म्‍हिला झा खाल हिन्‍ना, ह्राङसे तिग्‍दा थेला सुर्दा लमुला? \q1 \v 7 ह्राङसे थेदा तिगै धिनना लागिरी स्‍वर्गदूतगदे भन्‍दा जजा स्‍होजी। \q1 तसैनोन ह्राङसे थेदा स्‍य्‍हान्‍दोगदेसे ल्‍हानान मानदेन जयजयकार लबा मुकुट कूसी पिन्‍जी। \q1 \v 8 ओच्‍छे ह्राङसे जम्‍मान स्‍हेगदेथोरी शासन लबा अधिकार थेदा पिन्‍बा मुला।”\x * \xo 2:8 \xt भजन ८:४-६\x* \m परमेश्‍वरसे जम्‍मान स्‍हे म्‍हिगदेला तहरी थान्‍मा थेला अधिकाररी आरेबा स्‍हेगदे तिगैनोन आरेबा। तर दान्‍देला चु धुइरी य्‍हाङ जम्‍मान स्‍हेगदे म्‍हिला तहरी मुबा आम्राङ्‌मुला। \v 9 तर तिगै धिनना लागिरी स्‍वर्गदूतगदे भन्‍दा जजा तबा येशूदा य्‍हाङसे म्राङ्बा मुला। परमेश्‍वरला दयामायासे लमा थे जम्‍मालान लागिरी सिजी। थेह्रङ् लसी सिबासे लमा थेदा ल्‍हानान मानदेन जयजयकार लबा मुकुट कूसी पिन्‍जी। \p \v 10 परमेश्‍वरसे ह्राङला लागिरी जम्‍मान स्‍हे ह्राङसेन स्‍होबा मुबा। ओच्‍छे ह्राङला कोलागदेदा ह्राङसे याङ्बा य्‍हालदेन शक्ति पिन्‍बाला लागिरी थार्बा पिन्‍बा येशूदा दुख नापुङ्‌सी पाको स्‍होबा चा परमेश्‍वरदा ज्‍यबा छोर्जी, \v 11 तिग्‍दा भिसम येशूसे पापग्‍याम फेसी चोखो तना लबा जम्‍मान म्‍हिगदेदेन येशू परमेश्‍वरलान सन्‍तान हिन्‍ना। थेतबासेलमा थेनीगदेदा आले आङा भिसी पाङ्‌बारी येशू आपेःमुला। \v 12 येशूसे परमेश्‍वरदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \q1 “ङाइ ङाला आले आङागदेला गुङरी ह्राङसे लबा गेला बारेरी पाङ्ला, \q2 ओच्‍छे मण्‍डलीला गुङरी ङाइ ह्राङला जयजयकार लला।”\x * \xo 2:12 \xt भजन २२:२२\x* \m \v 13 दोःसी येशूसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \q1 “ङाइ परमेश्‍वरथोरीन भर लला।” \m थेह्रङ् लसी दोःसीनोन \q1 “च्‍यागो, दान्‍दे ङा परमेश्‍वरसे ङादा पिन्‍बा चु कोलागदेदेन छ्‌यामनोन मुला” भिसी सुङ्जी।\x * \xo 2:13 \xt यशै ८:१७-१८\x* \p \v 14 थे कोलागदेला ल्‍हुइ स्‍यादेन काला तबासे लमा येशूला ल्‍हुइएनोन थेनीगदेला ह्रङ्‌बान स्‍यादेन काला दोजी। ओच्‍छे म्‍हिदा नाश लबा शक्ति थोबा शैतानदा नाश लबारी येशू ह्राङनोन सिजी। \v 15 ओच्‍छे सिला वा भिसी सदन लोङ्सी चिबा म्‍हिगदेदा येशूसे लोङ्बाग्‍याम फेजी। \v 16 चुह्रङ् लसी येशूसे स्‍वर्गदूतगदेला लागिरी थेह्रङ् लबा आहिन, तर अब्राहामला सन्‍तानना\f † \fr 2:16 \ft “अब्राहामला सन्‍तान” भिबा चा परमेश्‍वरदा विश्‍वास लबा म्‍हिगदे हिन्‍ना।\f* लागिरी थेह्रङ् लबा हिन्‍ना भिबा ताम य्‍हाङदा था मुला।\x * \xo 2:16 \xt गला ३:७; यशै ४१:८\x* \v 17 थेतबासेलमा म्‍हिगदेला पाप माफ लबाला लागिरी परमेश्‍वरसे पिन्‍बा गेरी भर तबादेन दया मुबा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि दोतोःला। थेह्रङ्बा म्‍हि दोबाला लागिरी जम्‍मान तामरी येशू ह्राङलान आले आङागदे ह्रङ्‌बान दोतोःबा मुबा। \v 18 शैतानसे फसब लबारी म्‍हाइमा येशू ह्राङसेन ल्‍हानान दुख नाजी। थेतबासेलमा शैतानसे फसब लबारी म्‍हाइबागदे जम्‍मादान थेसे जोगब लखम्‍ला। \c 3 \s1 येशू मोशा भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना \p \v 1 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे ह्राङलान म्‍हिगदे स्‍होबाला लागिरी धम्‍बा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, य्‍हाङसे परमेश्‍वरसे पुइखबा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि येशूदा च्‍यागे। \v 2 मोशा परमेश्‍वरला म्‍हिगदेला गुङरी गे लबाला लागिरी भर तबा म्‍हि मुबा ह्रङ्नोन येशूएनोन ह्राङदा गे लपुङ्बा परमेश्‍वरला लागिरी भर तबा मुबा।\x * \xo 3:2 \xt गन्‍ती १२:७\x* \v 3 दिमसे भन्‍दा दिम स्‍होबा म्‍हिसे मान याङ्बा ह्रङ् लसी मोशासे भन्‍दा येशूसे झन ल्‍हाना मान याङ्बा मुला। \v 4 खजिबै दिम खजिबै म्‍हिसे स्‍होबा तमुला। तर जम्‍मान स्‍हे स्‍होबा चा परमेश्‍वरनोन हिन्‍ना। \v 5 मोशा चा परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदा च्‍याबा जम्‍मान तामरी भर तबा नोकर मुबा। थेसे परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदा लिच्‍छा तिग तला भिबा ताम पाङ्मुबा। \v 6 तर ख्रीष्‍ट चा दिमला भर तबा झा गिक ह्रङ्‌बान परमेश्‍वरला दिमरी अधिकार याङ्बा मुल झा हिन्‍ना। चुदे य्‍हाङसे लबा आशथोरी पूरान भर लसी लिच्‍छाधोनान विश्‍वासरी कोङ्‌सी चिजी भिसम य्‍हाङएनोन परमेश्‍वरला दिमला कोलागदे दोला। \s1 परमेश्‍वरला लिच्‍छा भ्रउ \p \v 7 थेतबासेलमा परमेश्‍वरला आत्‍मासे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “तिनी एनीगदेसे परमेश्‍वरला काइ थेःजी भिसम, \q1 \v 8 एनीगदेला आखे म्‍हेमेसे परमेश्‍वरला बिरोध लबा ह्रङ् लसी \q2 एनीगदेसे ह्राङला सेम कोङ्‌ना थालउ। \q1 थेनीगदेसे तोङतोङबा ग्‍लारी परमेश्‍वरला सेम च्‍यासी परमेश्‍वरला बिरोध लबा मुबा। \q1 \v 9 थेरी एनीगदेला आखे म्‍हेमेगदेसे बोगल न्‍ही दिङधोना ङाइ लबा गे म्राङ्सीनोन \q2 ङाला सेम च्‍यासी ङादा विश्‍वास आलनी। \q1 \v 10 थेतबासेलमा थेनीगदेदा म्राङ्सी ङादा बोमो रेःजी। \q2 ओच्‍छे ‘चु म्‍हिगदेसे ङादा विश्‍वास लबा ख्‍लाजी, \q2 ङाइ पाङ्बा थेनीगदेसे आङ्‌यान्‍नी’ भिसी ङाइ भिजी। \q1 \v 11 ङाइ बोमोला झोकरी थेनीगदेदा \q2 ‘ङाइ स्‍होबा ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी थेनीगदे खाइमै वाङ्‌आम्‍याङ्’ भिसी घ्रान फाजी।”\x * \xo 3:11 \xt भजन ९५:७-११\x* \p \v 12 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, होशियार तसी चिउ। एनीगदे न्‍हङरी खालैनोन विश्‍वास आलबा पापी सेम थोसी छोन्‍बो परमेश्‍वरदा थाख्‍लागो। \v 13 तर परमेश्‍वरला बचनरी “तिनी” भिबा धुइ मुतेधोना जम्‍मासेन गिकसेम गिकदा सदन आँट पिन्‍सीन चिउ। आहिन्‍सम पापसे फसब लसी एनीगदे न्‍हङरी खालैला सेम कोङ्‌ना लला। \v 14 य्‍हाङसे शुरुरी लबा विश्‍वासरी य्‍हाङ सोतेधोना कोङ्‌सी चिजी भिसम य्‍हाङसे ख्रीष्‍टग्‍याम याङ्बा हक याङ्ला। \v 15 बचनरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “तिनी एनीगदेसे परमेश्‍वरला काइ थेःजी भिसम \q2 बिरोध लबा धिनरी ह्रङ् लसी \q1 एनीगदेसे ह्राङला सेम कोङ्‌ना थालउ।”\x * \xo 3:15 \xt भजन ९५:७-८\x* \p \v 16 परमेश्‍वरला काइ थेःसीनोन थेदा बिरोध लबा म्‍हिगदे खाल मुबा? तिग मोशासे मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी भबा म्‍हिगदेन आहिन? हिन्‍ना। \v 17 खाल म्राङ्सी परमेश्‍वर बोगल न्‍ही दिङधोना बोमो खजी? तोङतोङबा ग्‍लारी सिबा थे पाप लबा ओन्‍माला म्‍हिगदेदा म्राङ्सी आहिन? हिन्‍ना। \v 18 परमेश्‍वरसे ङाइ स्‍होबा ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‌आम्‍याङ् भिसी खाल्‍दा सुङ्मुबा? परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बा थेनोन म्‍हिगदेदा सुङ्बा आहिन? हिन्‍ना। \v 19 थेतबासेलमा थेनीगदेसे विश्‍वास आलबासे लमा थेनीगदे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‌आम्‍याङ्‌नी भिबा ताम य्‍हाङसे था याङ्बा मुला। \c 4 \s1 परमेश्‍वरला म्‍हिगदेला लागिरी ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍ला \p \v 1 य्‍हाङदा ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‌पुङ्‌ला भिसी परमेश्‍वरसे कबुल लबा मुला। थेतबासेलमा य्‍हाङ होशियार तसी चिइ, आहिन्‍सम एनीगदे न्‍हङला खालै थे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‌आम्‍याङ्। \v 2 तिग्‍दा भिसम ओन्‍माला म्‍हिगदेदा ह्रङ्नोन य्‍हाङदाएनोन थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःना लबा मुला। तर थेनीगदेला लागिरी थे समाचार गे आखेल्‍बा तजी। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे थे समाचार सेमरी थान्‍सी विश्‍वास आलनी। \v 3 दाहेन्‍से य्‍हाङ विश्‍वास लबागदे चा थे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्म्‍याङ्ला। परमेश्‍वरसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “ङाइ बोमोला झोकरी ‘थेनीगदेदा ङाइ स्‍होबा ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी \q1 थेनीगदे खाइमै वाङ्‌आम्‍याङ्’ भिसी घ्रान फाजी।” \m तसैनोन जम्‍बुलिङ स्‍होमाहेन्‍सेन परमेश्‍वरसे लबा जम्‍मान गे पूरा तबान मुला।\x * \xo 4:3 \xt भजन ९५:११\x* \v 4 तिग्‍दा भिसम थेसे अर्गु ग्‍लारीनोन निसरेला बारेरी चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “परमेश्‍वरसे जम्‍मान गे लसी जिन्‍माहेन्‍से निसरेमाकुनु ब्‍लप्‍बा न्‍हजी।”\x * \xo 4:4 \xt उत्‍प २:२\x* \m \v 5 दोःसी थेसे चु तामला बारेरी चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “ङाइ ब्‍लप्‍बा न्‍हबाला लागिरी स्‍होबा ग्‍लारी थेनीगदे खाइमै वाङ्‌आम्‍याङ्।”\x * \xo 4:5 \xt भजन ९५:११\x* \p \v 6 तसैनोन परमेश्‍वरसे स्‍होबा थे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी अझन कोइ कोइ म्‍हि वाङ्‍म्‍याङ्‍‍ला। ओच्‍छे ङाच्‍छान थार्बा पिन्‍बा समाचार थेःसीनोन कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बा म्‍हिगदे चा थे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‍आम्‍याङ्‍नी। \v 7 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‌म्‍याङ्बाला लागिरी अर्गु धिन स्‍होजी। थे धिन चा “तिनीला धिन” भिसी तोगब लजी। परमेश्‍वरसे ल्‍हानान दिङ लिच्‍छा दाऊद ग्‍लेग्‍याम चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \q1 “तिनी एनीगदेसे परमेश्‍वरला काइ थेःजी भिसम ह्राङला सेम कोङ्‌ना थालउ।”\x * \xo 4:7 \xt भजन ९५:७-८\x* \m चु ताम ङाइ ङाच्‍छाएनोन पाङ्सी जिन्‍बा मुबा। \p \v 8 चुदे यहोशूसे थेनीगदेदा ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी धोना लबा हिन्‍सम परमेश्‍वरसे थे अर्गु धिनना तामनोन आतेःसेला मुबा।\f † \fr 4:8 \ft मोशा सिमाहेन्‍से इस्राएलीगदेदा यहोशूसे कनान भिबा य्‍हुल्‍सारी भोर्बा गे लजी।\f* \v 9 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे निसरेकुनु ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ह्रङ् लसी परमेश्‍वरला म्‍हिगदेला लागिरीनोन ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍ला स्‍होबा मुला। \v 10 परमेश्‍वरसे गे लसी जिन्‍माहेन्‍से ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ह्रङ् लसी ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्बा म्‍हिगदेसेनोन गे लसी जिन्‍माहेन्‍से ब्‍लप्‍बा न्‍हला। \v 11 परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बासे लमा ओन्‍माला म्‍हिगदे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्‌आम्‍याङ्‌नी। तर य्‍हाङ न्‍हङरी खालैनोन थेह्रङ् आतबाला लागिरी य्‍हाङ जम्‍मासेन थे ब्‍लप्‍बा न्‍हबा ग्‍लारी वाङ्बारी खम्‍तेधोना भङ लइ। \p \v 12 परमेश्‍वरला छोन्‍बो बचन मी गे लसी चिबा शक्ति हिन्‍ना। चु न्‍हीलोनपट्टि धार मुबा तरवार भन्‍दा छ्‌यार्बा मुला। चुसे म्‍हिला आत्‍मा, ल्‍हुइ, थेला जी जीदेन नख्रुला टाङगदेन फेला ओच्‍छे म्‍हिला सेमला तामदेन लबारी म्‍हाइबा गे ठीक मुला कि आरे भिसी च्‍याला। \v 13 परमेश्‍वरसे म्राङ्आखम्‍बा ताम तिगैनोन आरे। थेला ङाच्‍छा जम्‍मान ताम प्रस्‍टन मुला। य्‍हाङसे लबा जम्‍मान गेला हिसाब थेदान उन्‍तोःला। \s1 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदे न्‍हङरी येशू जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन हिन्‍ना \p \v 14 थेतबासेलमा य्‍हाङसे लबा विश्‍वासरी अझ य्‍हाङ कोङ्‌सी चिइ। तिग्‍दा भिसम स्‍वर्गरी फेप्‍बा परमेश्‍वरला झा येशून परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा य्‍हाङला मुल म्‍हि हिन्‍ना। \v 15 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिगदे न्‍हङला घ्रेन म्‍हि य्‍हाङला येशूदा य्‍हाङला जम्‍मान कमजोरीगदे था मुला। तिग्‍दा भिसम थेदाएनोन य्‍हाङदा ह्रङ्नोन जम्‍मान तामरी फसब लबारी म्‍हाइजी। तर थेसे पाप चा आलनी। \v 16 थेतबासेलमा य्‍हाङ आलोङ्ना दया लबा परमेश्‍वरला ठिला ङाच्‍छापट्टि निइ। दुख तबा धुइरी य्‍हाङसे थेरी थेला दयामायाग्‍याम ह्रो याङ्ला। \c 5 \p \v 1 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा खजिबै मुल म्‍हि धम्‍मा म्‍हिगदे न्‍हङ‌ग्‍यामनोन धम्‍मुला। म्‍हिगदेला साटोरी परमेश्‍वरदा फुल्‍तोःबा पापला बलिदेन भेटी फुल्‍बाला लागिरी थेदा धम्‍बा हिन्‍ना। \v 2 थे मुल म्‍हिसे आसेबा आघोबादेन ग्‍याम थोर्सी भ्रबागदेदा आछेर्ना ज्‍यना लसी घोना लखम्‍मुला। तिग्‍दा भिसम थे ह्राङएनोन कमजोर म्‍हि हिन्‍ना। \v 3 थेतबासेलमा स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदेला पापला लागिरी जे आहिन, तर थेसे ह्राङला पापला लागिरीनोन बलि फुल्‍तोःमुला। \p \v 4 खालै म्‍हिसे ह्राङला सेमसे म्‍हाइजी भिदेमा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिसे याङ्बा मान आयाङ्। तर परमेश्‍वरसेन थे मान याङ्बा म्‍हि स्‍होबारी धम्‍ला। थेह्रङ् लसीन हारूनदाएनोन थेनोन परमेश्‍वरसे धम्‍जी।\x * \xo 5:4 \xt प्रस्‍था २८:१\x* \v 5 चुह्रङ् लसी ख्रीष्‍टसेनोन ह्राङनोन परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि दोबारी मान आम्‍हाइनी। तर थेदा \q1 “ए ङाला झा हिन्‍ना, \q2 ङा तिनी एला आबा दोबा मुला” \m भिसी सुङ्बा परमेश्‍वरसेन धम्‍जी।\x * \xo 5:5 \xt भजन २:७\x* \v 6 ओच्‍छे परमेश्‍वरसे अर्गु ग्‍लारीनोन चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “ए मल्‍कीसेदेक ह्रङ्नोन \q2 सदनना लागिरी परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि हिन्‍ना”\x * \xo 5:6 \xt भजन ११०:४\x* \p \v 7 येशू जम्‍बुलिङरी म्‍हि दोसी धन्‍छ्‌यामा ल्‍हानान क्रासी ह्राङदा सिबाग्‍याम सोना लखम्‍बा परमेश्‍वरदेन छ्‌याम प्रार्थना लजी। ओच्‍छे सोजो तसी कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍बासे लमा परमेश्‍वरसे थेला प्रार्थना सान्‍जी। \v 8 येशू परमेश्‍वरला झा तसीनोन ह्राङसे नाबा दुखग्‍याम परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍बारी लोप्‍जी। \v 9 येशू जम्‍मान तामरी पाको तमाहेन्‍से थे ह्राङसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍बा जम्‍मान म्‍हिगदेला लागिरी जुकजुकधोना थार्बा पिन्‍बा मुहान दोजी। \v 10 ओच्‍छे परमेश्‍वरसेन थेदा मल्‍कीसेदेकदा ह्रङ्नोन परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मुल म्‍हि दोबारी धम्‍जी। \s1 विश्‍वास थाख्‍लागै भिसी होशियार तना लबा \p \v 11 चु तामला बारेरी एनीगदेदा ङन्‍से पाङ्तोःबा ताम ल्‍हानान मुला। तर एनीगदेदा घोना लबारी गाह्रो तबा मुला। तिग्‍दा भिसम एनीगदेसे योना आघोमुला। \v 12 तिनीधोना मी एनीगदे स्‍य्‍हान्‍दोदा लोप्‍खम्‍बा म्‍हि ततोःमुबा। तर एनीगदेदा मी अझ परमेश्‍वरला बारेरी जजाबा तामगदेएनोन स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिसे लोप्‍तोःबा मुला। थेतबासेलमा एनीगदे चबा स्‍हेला साटोरी अझ ङ्‍हे थुङ्बा कोलागदे ह्रङ्‌बान मुला। \v 13 एनीगदे ङ्‍हेला भररी जे सोबा कोलागदे ह्रङ्‌बा म्‍हिसे चा ज्‍यबादेन नइबा तिग हिन्‍ना थे ताम था आत। \v 14 तर चबा स्‍हे चबा घ्रेन म्‍हिसे चा धिन धिननोन ह्राङसे लबा गेग्‍याम ज्‍यबादेन नइबा तिग हिन्‍ना थे ताम था याङ्ला। \c 6 \p \v 1 थेह्रङ् भिसम य्‍हाङ ख्रीष्‍टला बारेरी ङाच्‍छा लोप्‍बा तामगदे जे आतना अझ घ्रेन घ्रेन तामगदे लोप्‍बान पाको म्‍हि दोगे। अथवा नाश तना लबा गेगदे ख्‍लासी परमेश्‍वरपट्टि दोःबा तामदेन परमेश्‍वरदा विश्‍वास लबा ताम य्‍हाङदा घरिघरि लोप्‍आतोः। \v 2 ओच्‍छे बप्‍तिस्‍माला बारेरी लोप्‍बा तामगदे, स्‍य्‍हान्‍दोथोरी या थान्‍सी प्रार्थना लबा तामगदे, सिबागदे दोःसी सोला भिबा तामगदेदेन जुकजुकधोनाला सजाय याङ्ला भिबा तामगदेला बारेरीनोन एनीगदेदा दाहेन्‍से लोप्‍आतोः। \v 3 चुदे परमेश्‍वरसे सेम लजी भिसम य्‍हाङसे घ्रेन घ्रेन तामएनोन लला। \p \v 4 तिग विश्‍वास ख्‍लासी निबागदेदा दोःसी भसी परमेश्‍वरपट्टि दोःपुङ्‌बारी खम्‍ला? आखम। तिग्‍दा भिसम जुन म्‍हिसे ङाच्‍छा तिरेम परमेश्‍वरला य्‍हाल याङ्सी स्‍वर्गला मोलमदेन परमेश्‍वरला आत्‍माएनोन याङ्बा मुला। \v 5 थेनीगदेसे परमेश्‍वरला बचनएनोन था याङ्बा मुला ओच्‍छे खबा धुइला बारेरी परमेश्‍वरसे लबा शक्तिशाली गेगदेएनोन म्राङ्सी जिन्‍बा मुला। \v 6 थे जम्‍मान ताम था तसीनोन विश्‍वास लबा ख्‍लासी न्‍होङ्‌सी निबा म्‍हिगदेदा दोःसी ह्राङ ह्राङला पाप ख्‍लासी परमेश्‍वरपट्टि दोःपुङ्‌बारी खम्‍नोन आखम। तिग्‍दा भिसम थेह्रङ्बा म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला झादा दोःसीनोन क्रुसरी टाँगब लसी जम्‍मान म्‍हिला ओन्‍छाङरी येशूला बेइज्‍जत लला। \p \v 7 ल्‍हानान ह्रङ् नाम ताइमाहेन्‍से बु भम्‍सी खेती लबागदेसे ढ्वबा अन्‍न ल्‍हानान रोला। थेह्रङ्बा बु वारीसे परमेश्‍वरग्‍याम मोलम याङ्ला।\f † \fr 6:7 \ft चु पदला बारेरी उत्‍पत्ति ३:१७-१८ स्‍हीगो\f* \v 8 तर थे बुरी पुजु दोङगदे जे फुइजी भिसम थे गे आखेल्‍बा तला। थेह्रङ्बा बुदा परमेश्‍वरसे केःबारी छ्‌याइला। लिच्‍छा थे पुजु दोङगदे मेरी ख्राङ्ला। \p \v 9 ङाला सेम निबा ह्रोगदे, ङन्‍से चुह्रङ्बा ताम लसैनोन एनीगदेला बारेरी चा ज्‍यबा ताम तला भिसी म्‍हन्‍बा मुला। ओच्‍छे थार्बा याङ्सी एनीगदेसे ल्‍हानान ज्‍यबा स्‍हेगदे याङ्ला। \v 10 परमेश्‍वरसे सदन ठीक निसाफ लमुला, ओच्‍छे एनीगदेसे परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदा ह्रो लसी परमेश्‍वरदा माया उन्‍बा मुला। अझ एनीगदेसे थेह्रङ्बा गे लबान मुला, चु ताम परमेश्‍वरसे खाइमै आम्‍लेः। \v 11 एनीगदे जम्‍मासेन ह्राङ ह्राङसे लबा आश पूरान याङ्बाला लागिरी ढुक्‍क तसी सोतेधोना भङ लसी गे लला भिसी ङन्‍से म्‍हन्‍बा मुला। \v 12 परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा स्‍हेगदे याङ्बाला लागिरी एनीगदे ब्‍लेगु थादोगै। ओच्‍छे विश्‍वास लसी जस्‍तोन दुख तसै नाबा म्‍हिगदे ह्रङ् तसी भ्रगै भिबा ङन्‍ना सेम मुला। \s1 परमेश्‍वरसे लबा कबुल \p \v 13 परमेश्‍वरसे य्‍हाङला म्‍हेमे अब्राहामदा मोलम पिन्‍ना भिसी कबुल लमा ह्राङ भन्‍दा घ्रेन स्‍य्‍हान्‍दो खालै आरेबासे लमा परमेश्‍वरसे ह्राङलान मिनरी घ्रान फासी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \v 14 “ङाइ एदा मोलम पिन्‍नोन पिन्‍ना, ओच्‍छे एला सन्‍तान ल्‍हानान तला।”\x * \xo 6:14 \xt उत्‍प २२:१६-१७\x* \v 15 परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा मोलम आयाङ्‌तेधोना अब्राहामसे भ्रान्‍सी चिबासे लमा थे मोलम याङ्जी। \p \v 16 खालै म्‍हिसे तिगै ताम पक्‍का लतोःजी भिसम थेसे ह्राङ भन्‍दा घ्रेन्‍ना मिनरी घ्रान फामुला, ओच्‍छे आढिक्‍बा तामगदे घ्रान फासी ढिक्‍ना लमुला। \v 17 परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा मोलम याङ्बा म्‍हिगदेदा ह्राङसे लबा कबुल खाइमै आपोमुला भिबा ताम उन्‍बा सेम लजी। थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे घ्रान फासी थे कबुल पक्‍का लजी। \v 18 परमेश्‍वरसे य्‍हाङदेन छ्‌याम कबुलएनोन लबा मुला, घ्रानएनोन फाबा मुला। चु ताम न्‍ही चा खाइमै आपोमुला। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे खाइमै लुसीला ताम आलमुला। थेतबासेलमा जोगब तबाला लागिरी परमेश्‍वरला ङाच्‍छा निबा य्‍हाङसे घ्रेन आँट याङ्ला। ओच्‍छे य्‍हाङसे य्‍हाङला ङाच्‍छापट्टि थान्‍सी पिन्‍बा आशएनोन याङ्ला। \v 19 चु आश चा य्‍हाङला आत्‍मादा जोगब लबा पक्‍का सत्‍य ताम हिन्‍ना। चुनोन आशग्‍याम य्‍हाङ परमेश्‍वर धन्‍छ्‌याबा ग्‍लाधोना धोला। \v 20 य्‍हाङला लागिरी येशू य्‍हाङ भन्‍दा ङाच्‍छान थे ग्‍लारी फेप्‍सी धन्‍छ्‌यासी जिन्‍बा मुला। ओच्‍छे येशू सदनना लागिरी परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि मल्‍कीसेदेक ह्रङ्‌बान मुल म्‍हि दोबा मुला। \c 7 \s1 परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मल्‍कीसेदेक \p \v 1 चु मल्‍कीसेदेक शालेम भिबा य्‍हुल्‍साला ग्‍लेदेन जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि मुबा। अब्राहाम गोर ब्‍लि ग्‍लेदेन लडाइ लसी ढासी दोःसी खबा धुइरी मल्‍कीसेदेकसे स्‍याप्‍सी मोलम पिन्‍जी। \v 2 अब्राहामसे ग्‍लेगदेदा ढासी भबा जम्‍मान स्‍हेगदेग्‍याम भो च्‍युइला भो गिक फेसी मल्‍कीसेदेकदा पिन्‍जी। मल्‍कीसेदेक भिबाला अर्थ गिक चा ठीक निसाफ लबा ग्‍ले हिन्‍ना। ओच्‍छे थे शालेम य्‍हुल्‍साला ग्‍ले तबासे लमा मल्‍कीसेदेक भिबाला अर्गु अर्थ चा शान्‍तिला ग्‍ले हिन्‍ना। \v 3 मल्‍कीसेदेकला आबा आमादेन आखे म्‍हेमे खाल हिन्‍ना भिसी तिगै भ्रिसी थान्‍बा आरे। ओच्‍छे थे न्‍हबादेन सिबा तामला बारेरीनोन तिगै भ्रिसी थान्‍बा आरे। परमेश्‍वरला झा ह्रङ्नोन थेएनोन सदनना लागिरी परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि दोजी। \p \v 4 मल्‍कीसेदेक गाते घ्रेन म्‍हि मुबा भिबा ताम एनीगदेदा था तला। य्‍हाङला म्‍हेमे अब्राहामसेनोन लडाइरी ढासी भबा जम्‍मान स्‍हेग्‍याम भो च्‍युइला भो गिक थेदा पिन्‍जी। \v 5 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा लेवी वंशला म्‍हिगदेएनोन अब्राहामलान सन्‍तान तसैनोन परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम अन्‍छार ह्राङलान म्‍हिगदेग्‍याम भो च्‍युइला भो गिक किन्‍मुबा। \v 6 परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मल्‍कीसेदेक लेवी वंशला आहिन। तसैनोन थेसे परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हिगदेला म्‍हेमे अब्राहामग्‍याम भो च्‍युइला भो गिक किन्‍जी। ओच्‍छे परमेश्‍वरसे लबा कबुलगदे याङ्तोःबा अब्राहामदा थेसे मोलम पिन्‍जी। \v 7 घ्रेन म्‍हिसे जजा म्‍हिदा मोलम पिन्‍ना भिबा ताम जम्‍मादान था मुला। \v 8 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा सिसी निबा म्‍हिगदेसे भो च्‍युइला भो गिक किन्‍जी। तर परमेश्‍वरदा तेन्‍बा खाइमैनोन आसिबा मल्‍कीसेदेकसेनोन भो च्‍युइला भो गिक किन्‍बा मुबा। \v 9 लेवीगदेसे म्‍हिगदेग्‍याम भो च्‍युइला भो गिक किन्‍मुबा। तर चुह्रङ्‌एनोन पाङ्‌खम्‍ला, लेवीगदेला म्‍हेमे अब्राहामसे मल्‍कीसेदेकदा भो च्‍युइला भो गिक पिन्‍माहेन्‍से लेवीगदेसेनोन पिन्‍बा तला। \v 10 तिग्‍दा भिसम मल्‍कीसेदेकसे अब्राहामदा स्‍याप्‍मा लेवी ह्राङला म्‍हेमे अब्राहामला ल्‍हुइरीन मुबा। \s1 येशू मल्‍कीसेदेक ह्रङ्‌बान हिन्‍ना \p \v 11 लेवी वंशला म्‍हिगदेसे परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा गे याङ्बा मुबा। थेतबासेलमा इस्राएलीगदेसे परमेश्‍वरग्‍याम ठिम याङ्जी। तर परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा लेवीला गे लबा ठिम अन्‍छार खालै म्‍हिदा तिगै दोष आरेबा म्‍हि स्‍होबारी खम्‍बा हिन्‍सम हारूनना सन्‍तानना\f † \fr 7:11 \ft हारूनना सन्‍तान चा लेवीगदे हिन्‍ना।\f* साटोरी मल्‍कीसेदेक ह्रङ्‌बा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हि तिग्‍दा खतोःजी? \v 12 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि स्‍य्‍हान्‍दोन खाल्‍ला पोमाहेन्‍से ठिमएनोन पोतोःला। \p \v 13 य्‍हाङला प्रभुला बारेरी चु तामगदे पाङ्बा मुला, थे अर्गु वंशला हिन्‍ना। थेला वंशला खालैसेन परमेश्‍वरदा भेटी फुल्‍बा ग्‍लारी गे लबा आरे। \v 14 य्‍हाङला प्रभु मी यहूदाला वंशरी न्‍हबा हिन्‍ना। यहूदाला वंशग्‍याम परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हि स्‍होबा तामला बारेरी मोशासे तिगैनोन पाङ्बा आरे भिबा ताम जम्‍मादान था मुला। \p \v 15 मल्‍कीसेदेक ह्रङ्‌बान परमेश्‍वरदा तेन्‍बा स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हि खसी जिन्‍बासे लमा दाहेन्‍से चु जम्‍मान ताम झन ज्‍यना लसी घोला। \v 16 थे य्‍हाङला आखे म्‍हेमेला ठिम अन्‍छार स्‍होबा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि आहिन। तर खाइमै नाश आतबा जुनीला शक्तिग्‍याम स्‍होबा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि हिन्‍ना। \v 17 तिग्‍दा भिसम थेला बारेरी बचनरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, “मल्‍कीसेदेक ह्रङ्नोन ए सदनना लागिरी परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि हिन्‍ना।”\x * \xo 7:17 \xt भजन ११०:४\x* \v 18 तिग्‍दा भिसम थे ङाच्‍छाला ठिम चा तिगै लआखम्‍बादेन गे आखेल्‍बा तबासे लमा भ्‍याङ्‍बा मुला। \v 19 तिग्‍दा भिसम थे ठिमसे खजिबै स्‍हेदा तिगै दोष आरेबा स्‍होआखम्‍नी। तर दाहेन्‍से झन य्‍हाङदा ज्‍यबा आश पिन्‍बा मुला। थे आशग्‍याम य्‍हाङ परमेश्‍वरला ङामरी धोखम्‍ला। \p \v 20 परमेश्‍वरसे ह्राङला ताम पक्‍का लबाला लागिरी घ्रान फासी चु छार ठिम शुरु लबा हिन्‍ना। चुह्रङ्बा घ्रान चसी परमेश्‍वरसे पूजा लबा स्‍य्‍हान्‍दो खजिबै म्‍हिगदेदा धम्‍बा आरे, \v 21 तर येशू चा परमेश्‍वरसे घ्रान फासी परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हि स्‍होबा हिन्‍ना। थेला बारेरी बचनरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “परमप्रभुसे घ्रान फासी जिन्‍बा मुला, \q2 थेसे ह्राङला सेम खाइमै आपो। \q1 ‘ए सदनना लागिरी परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हि हिन्‍ना।’” \m \v 22 परमेश्‍वरसे लबा ज्‍यबा कबुलला जिम्‍मा येशूसे किन्‍बा मुला। \p \v 23 ओच्‍छे अर्गु ताम चा ङाच्‍छा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हिगदे ल्‍हानान मुबा। तिग्‍दा भिसम थेनीगदे सिसी निबासे लमा सदन ह्राङला गे लबारी आखम्‍मुबा। \v 24 तर येशू चा जुकजुकधोनान सोसी चिबासे लमा थे सदनना लागिरी परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हि दोबा मुला। \v 25 थेतबासेलमा येशूदा विश्‍वास लसी परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी खबा म्‍हिगदेदा थेसे सदनना लागिरी थार्ना लबारी खम्‍ला। तिग्‍दा भिसम थेनीगदेला लागिरी परमेश्‍वरदेन छ्‌याम प्रार्थना लसी पिन्‍बारी येशू सदन सोसी चिला। \p \v 26 य्‍हाङदा तोःबा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मुल म्‍हि चुनोन येशू हिन्‍ना। थे पापनोन आलबादेन चोखो ओच्‍छे तिगै दोष आरेबा मुला। थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे थेदा पापी म्‍हिगदेग्‍याम फेसी स्‍वर्गला जम्‍मान भन्‍दा मुल ठिरी धन्‍छ्‌यापुङ्‌बा मुला। \v 27 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा अर्गु मुल म्‍हिगदेसे म्‍हिगदेला पाप माफ लबारी धिन धिननोन बलि फुल्‍तोःमुबा। तर येशूसे चा थेह्रङ् लसी बलि फुल्‍आतोःनी। तिग्‍दा भिसम थे ह्राङनोन तिरेमरीन सदनना लागिरी बलि तसी जिन्‍बा मुला। \v 28 तिग्‍दा भिसम मोशादा पिन्‍बा ठिम अन्‍छार कमजोर म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि स्‍होबारी धम्‍जी। तर परमेश्‍वरला झा येशूदा थे ठिम भन्‍दा लिच्‍छा परमेश्‍वरसे ह्राङसे घ्रान फाबा अन्‍छार धम्‍बा मुला। ओच्‍छे सदनना लागिरी तिगै दोष आरेबा स्‍होबा मुला। \c 8 \s1 येशू परमेश्‍वरदा तेन्‍बा य्‍हाङला मुल म्‍हि हिन्‍ना \p \v 1 ङन्‍से पाङ्बा मुल तामएनोन चुनोन हिन्‍ना, य्‍हाङला जम्‍मान भन्‍दा घ्रेन परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मुल म्‍हि स्‍वर्गरी परमेश्‍वरला दाहिनेपट्टि ठिरी धन्‍छ्‌याबा मुला।\x * \xo 8:1 \xt भजन ११०:१\x* \v 2 येशू परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मुल म्‍हि दोसी स्‍वर्गला जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी गे लमुला। चु चोखो ग्‍ला म्‍हिसे स्‍होबा आहिन, तर परमेश्‍वरसे स्‍होबा सत्‍य पाल हिन्‍ना। \p \v 3 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा जम्‍मान मुल म्‍हिगदे परमेश्‍वरदा भेटीदेन बलि फुल्‍बाला लागिरी धम्‍बा हिन्‍ना। थेतबासेलमा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा य्‍हाङला मुल येशूसेनोन परमेश्‍वरदा तिगै स्‍हे फुल्‍नोन तोःला। \v 4 येशू चु जम्‍बुलिङरी मुबा हिन्‍सम खाइमै परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हि आदोसेला मुबा। तिग्‍दा भिसम मोशादा पिन्‍बा ठिम अन्‍छार भेटी फुल्‍बा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा लेवी वंशला म्‍हिगदे मी चुरी ङाच्‍छाहेन्‍सेन मुबा। \v 5 थेनीगदेसे परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा गे चा स्‍वर्गरी मुबा सत्‍य ताम ह्रङ्‌बा जे हिन्‍ना, तर स्‍वर्गरी मुबा सत्‍य तामनोन चा आहिन। मोशादाएनोन परमेश्‍वरसे थेह्रङ्बान लउ भिसी कुल्‍बा मुबा। मोशासे परमेश्‍वरदा तेन्‍बारी पाल स्‍होबारी छ्‌याइमा, “च्‍यागो, जम्‍मान ताम ङाइ एदा गङरी उन्‍बा ह्रङ्‌बान स्‍होउ” भिसी कुल्‍बा मुबा।\x * \xo 8:5 \xt प्रस्‍था २५:४०\x* \v 6 तर येशूसे परमेश्‍वरदा तेन्‍बा गे चा परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा स्‍य्‍हान्‍दो मुल म्‍हिगदेला गे भन्‍दा झन घ्रेन मुला। थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरदेन परमेश्‍वरला म्‍हिगदेला गुङरी येशूसे लबा छार कबुल थे पुरानो कबुल भन्‍दा ज्‍यबा मुला। तिग्‍दा भिसम छार कबुलरी ल्‍हानान ज्‍यबा तामगदे मुला। \p \v 7 पुरानो कबुलरी तिगै दोष आरेबा हिन्‍सम थेला ग्‍लारी दोःसी अर्गु कबुल लनोन आतोःसेला मुबा। \v 8 तर परमेश्‍वरसे ह्राङला म्‍हिगदेसे लबा गल्‍ती था याङ्सी चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \q1 “परमप्रभुसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 ङाइ इस्राएलला सन्‍तानदेन यहूदाला सन्‍तानदेन छ्‌याम \q2 छार कबुल लबा धिन खबान मुला।\x * \xo 8:8 \xt यर्मि ३१:३१-३४\x* \q1 \v 9 थे छार कबुल ङाइ थेनीगदेला आखे म्‍हेमेगदेदेन छ्‌याम लबा कबुल ह्रङ्‌बा आत। \q2 थे धुइरी ङाइ थेनीगदेदा यारी चुङ्सी मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी भबा मुबा। \q1 परमप्रभुसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q2 थेनीगदे ङाइ लबा कबुल अन्‍छार आभ्रनी। \q2 थेतबासेलमा ङाइ थेनीगदेला वास्‍ता आलनी। \q1 \v 10 थे धिन खमाहेन्‍से ङाइ इस्राएलला सन्‍तानगदेदेन छ्‌याम छार कबुल लला, \q2 ङाइ थे ठिम थेनीगदेला सेमरी भ्रिसी थान्‍ना। \q1 ङा थेनीगदेला परमेश्‍वर दोला ओच्‍छे थेनीगदे ङाला म्‍हि दोला। \q1 \v 11 ‘परमप्रभुदा ङोसेगो’ भिसी दाहेन्‍से खालैसेन ह्राङला खिम्‍जेमदा, \q2 ह्राङला ज्‍योज्‍यो आले नाना आङादा लोप्‍आतोः। \q2 तिग्‍दा भिसम जजाहेन्‍से घ्रेनधोनाला जम्‍मासेन ङादा ङोसेला। \q1 \v 12 ङाइ थेनीगदेसे लबा नइबा गेला दोष मेटब लला, \q2 ओच्‍छे थेनीगदेसे लबा पाप ङाइ दोःसी खाइमै आढन।”\x * \xo 8:12 \xt यर्मि ३१:३१-३४\x* \p \v 13 चु कबुलदा “छार” भिसी सुङ्बासे लमान परमेश्‍वरसे ङाच्‍छाला कबुलदा भोक्‍टो स्‍होजी। थे ङाच्‍छाला कबुल चा भोक्‍टो तबासे लमा म्‍हासी निला। \c 9 \s1 परमेश्‍वरदा तेन्‍बाला लागिरी म्‍हिसे स्‍होबा चोखो ग्‍ला \p \v 1 पुरानो कबुलरी परमेश्‍वरदा तेन्‍बा ठिम मुबा। ओच्‍छे थे ठिमरी परमेश्‍वरदा तेन्‍बा चोखो ग्‍लाला बारेरीनोन भ्रिबा मुबा। \v 2 थे पाल न्‍हङरी कोठा न्‍ही मुबा। ङाच्‍छापट्टिला कोठादा चोखो ग्‍ला भिसी भिमुबा। थे कोठारी चा नाङसल थान्‍बा ग्‍लादेन टेबुल मुबा। थे टेबुलथोरी चा परमेश्‍वरदा फुल्‍बा गेङगदे मुबा। \v 3 थे कोठा भन्‍दा न्‍हङरी अर्गु पर्दा गिक मुबा। थे पर्दा न्‍हङला कोठादा चा जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍ला भिसी भिमुबा।\x * \xo 9:3 \xt प्रस्‍था २६:३१-३३\x* \v 4 थे कोठा न्‍हङरी म्‍हरला धूप म्राबा ग्‍लादेन ङाच्‍छाला कबुल थान्‍बा म्‍हरसे मोरब लबा चोखो सन्‍दोस मुबा। थे सन्‍दोस न्‍हङरी म्‍हरला ताङरी मन्‍नदेन म्‍हेन्‍दो सार्बा हारूनना कडी ओच्‍छे परमेश्‍वरसे ह्राङला म्‍हिगदेदेन छ्‌याम लबा कबुल भ्रिसी थान्‍बा युङबाला पाटीगदे मुबा।\x * \xo 9:4 \xt प्रस्‍था ३०:१-६; २५:१०-१६; १६:३३; गन्‍ती १७:८-१०; व्‍यव १०:३-५\x* \v 5 परमेश्‍वरला य्‍हालदेन शक्ति थेरी मुला भिसी उन्‍बाला लागिरी थे सन्‍दोसथोरी पाप माफ लबा ग्‍लारी भ्‍याप मुबा करूब भिबा स्‍वर्गदूत न्‍ही मुबा। थे ग्‍लादा थेन्‍नीला भ्‍याप्‍से घप्‍सी थान्‍बा मुबा। तर दान्‍देन ङन्‍से चु ताम मेलोसेन पाङ्‌बारी आखम।\x * \xo 9:5 \xt प्रस्‍था २५:१८-२२\x* \p \v 6 चु जम्‍मान स्‍हेगदे ठीक लसी जिन्‍माहेन्‍से परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा म्‍हिगदे ह्राङसे लतोःबा गेगदे लबारी धिन धिननोन ङाच्‍छापट्टिला चोखो ग्‍लारी निमुबा।\x * \xo 9:6 \xt गन्‍ती १८:२-६\x* \v 7 तर जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी चा तिदिङरी तिरेम परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि गिक बाहेक स्‍य्‍हान्‍दो खालै आनिमुबा। थेएनोन थेरी जन्‍तुला का आभोर्दे निआखम्‍मुबा। थे का थेसे ह्राङला पापदेन स्‍य्‍हान्‍दो म्‍हिगदेला पापला लागिरी फुल्‍मुबा।\x * \xo 9:7 \xt लेवी १६:२-३४\x* \v 8 चु जम्‍मान तामगदेग्‍याम ङाच्‍छापट्टिला चोखो ग्‍ला मुतेधोना मन्‍दिर न्‍हङ‌पट्टिला जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी वाङ्बा म्राप आठोङ् भिबा ताम परमेश्‍वरला आत्‍मासे उन्‍बा मुला। \v 9 चु ताम चा दान्‍देला धुइ गाते घ्रेन मुला भिसी उन्‍बा चिनु जे हिन्‍ना। चु तामग्‍याम परमेश्‍वरदा फुल्‍बा भेटीदेन बलिसे म्‍हिला सेम चोखो स्‍होबारी आखम भिसी उन्‍बा मुला। \v 10 थे स्‍हेगदे चा चबा थुङ्बादेन म्‍हिदा चोख्‍याब लबा ल्‍हानान थरीला ठिम जे हिन्‍ना। थे ठिम चा परमेश्‍वरग्‍याम छार ठिम आखतेधोनाला लागिरी ल्‍हुइ चोखो तना लबा ठिम जे हिन्‍ना, सेम चोखो तना लबा ठिम आहिन। \s1 ख्रीष्‍टला का \p \v 11 तर ख्रीष्‍ट चा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा मुल म्‍हि दोसी दान्‍दे चुरी मुबा जम्‍मान ज्‍यबा स्‍हेगदे पिन्‍बाला लागिरी फेप्‍खबा मुला। थे जम्‍मान भन्‍दा घ्रेनदेन चोखो ग्‍लारी फेप्‍जी। चु ग्‍ला चा जम्‍बुलिङला स्‍हेगदेग्‍याम म्‍हिसे स्‍होबा ग्‍ला आहिन। \v 12 ख्रीष्‍टसे बोगोदेन बहरला का भोर्सी आहिन, तर ह्राङलान का भोर्सी तिरेमरीन य्‍हाङदा जुकजुकधोनान पापग्‍याम फेबाला लागिरी थे जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी फेप्‍जी। \v 13 ङाच्‍छाला ठिम अन्‍छार रा बोगोदेन बहरला का ओच्‍छे म्‍हे योमो ख्राङ्बा मेफ्रा अशुद्ध तबा म्‍हिगदेदा स्‍वामा थेनीगदेला ल्‍हुइ चोखो तमुबा। \v 14 झन ख्रीष्‍टला काग्‍याम य्‍हाङ सोसी छोन्‍बो परमेश्‍वरदा तेन्‍गै भिसी य्‍हाङदा सिना लबा गे लपुङ्बा नइबा सेमदा चोखो स्‍होबा मुला। तिग्‍दा भिसम ख्रीष्‍ट खाइमै नाश आतबा आत्‍माग्‍याम तिगै दोष आरेबा बलि दोसी ह्राङसे ह्राङदान परमेश्‍वरदा फुल्‍जी। \p \v 15 थेतबासेलमा परमेश्‍वरसे जुकजुकधोना चिबा मोलमगदे पिन्‍ना भिसी लबा कबुल ह्राङसे धम्‍बा म्‍हिगदेसे याङ्‌गै भिसी छार कबुल ढिक्‍ना लबा चा ख्रीष्‍टनोन हिन्‍ना। तिग्‍दा भिसम ङाच्‍छा लबा पुरानो कबुलला धुइरी म्‍हिगदेसे लबा पापगदेग्‍याम फेबाला लागिरीन ख्रीष्‍ट सिबा मुला। \p \v 16 अर्गु ताम चा खालै म्‍हिसे ह्राङला सम्‍पत्ति बकसपत्र भ्रिसी पिन्‍बा ह्रङ्‌बा हिन्‍ना, तिग्‍दा भिसम बकसपत्र लसी पिन्‍बा म्‍हि आसितेधोना थे बकसपत्रसे तिगै गे आल। \v 17 तिग्‍दा भिसम बकसपत्र भ्रिसी पिन्‍बा म्‍हि सोतेधोना बकसपत्र याङ्बा म्‍हिला तिगै अधिकार आत। थे बकसपत्र भ्रिसी पिन्‍बा म्‍हि सिमाहेन्‍से जे बकसपत्र याङ्बा म्‍हिला अधिकार तला। \v 18 थेतबासेलमा ङाच्‍छा लबा पुरानो कबुलसेनोन का आरेतेधोना तिगै गे आलमुबा। \v 19 मोशासे परमेश्‍वरसे पिन्‍बा जम्‍मान ठिमगदे म्‍हिगदेदा पाङ्सी जिन्‍माहेन्‍से क्‍युइरी बोगोदेन बहरला का दोङ्‌सी हिसपला स्‍याउलादेन वाला ऊनसे म्‍हिगदेदेन परमेश्‍वरसे पिन्‍बा ठिमला किताबरी स्‍वामुबा।\x * \xo 9:19 \xt प्रस्‍था २४:६-८; लेवी १४:४\x* \v 20 ओच्‍छे थेसे चुह्रङ् भिसी भिजी, “एनीगदेसे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍गै भिसी थेसे एनीगदेदेन छ्‌याम लबा कबुलदा पक्‍का लबा चा चुनोन का हिन्‍ना।” \v 21 थेह्रङ् लसीन मोशासे परमेश्‍वरला मन्‍दिरला चोखो ग्‍लादेन पूजा लबारी चलब लबा जम्‍मान स्‍हेगदेरी थे का स्‍वाजी।\x * \xo 9:21 \xt लेवी ८:१५\x* \v 22 पाङ्‌नोन तोःमा परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम अन्‍छार जम्‍मान ह्रङ्‌बा स्‍हेदा कासे चोखो तना लला, का बगब आततेधोना पापला दोष मेटब आत। \p \v 23 थे ङाच्‍छाला ठिमला तामगदे स्‍वर्गरी मुबा स्‍हेगदे ह्रङ्‌बा जे हिन्‍ना। थेह्रङ्बा स्‍हेगदेदा मी चोखो स्‍होबारी ठिम तोःजी भिसम स्‍वर्गरी मुबा स्‍हेगदेदा चोखो स्‍होबारी झन ज्‍यबा बलि लतोःला। \v 24 थेतबासेलमा ख्रीष्‍ट म्‍हिसे स्‍होबा चोखो ग्‍लारी आफेप्‍नी। तिग्‍दा भिसम थे स्‍वर्गरी मुबा चोखो सत्‍य ग्‍ला ह्रङ्‌बा जे हिन्‍ना। तर दान्‍दे थे परमेश्‍वरला ङाच्‍छा य्‍हाङला लागिरी ताम थान्‍बारी स्‍वर्गरी फेप्‍बा मुला। \v 25 ङाच्‍छाला ठिम अन्‍छार परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हि जन्‍तुला का भोर्सी दिङएदङसेन चोखो ग्‍लारी नितोःबा मुबा। तर ख्रीष्‍ट चा ह्राङनोन बलि दोसी घरिघरि स्‍वर्गरी आफेप्‍नी। \v 26 चुदे सदन फेप्‍तोःबा हिन्‍सम जम्‍बुलिङ छ्‌यामाहेन्‍सेन ख्रीष्‍टसे घरिघरि दुख नातोःसेला मुबा। तर जम्‍बुलिङ नाश तबा धुइधोनाला लागिरी ख्रीष्‍ट तिरेम फेप्‍खसी सदनना लागिरी पापला दोष मेटब लबारी ह्राङनोन बलि तजी। \v 27 म्‍हि तिरेम सिनोन तोःला, ओच्‍छे सिमाहेन्‍से परमेश्‍वरसे थेला निसाफ लला। \v 28 थेह्रङ् लसीन ल्‍हानान म्‍हिला पापला दोष मेटब लबाला लागिरी ख्रीष्‍टएनोन तिरेम जे बलि दोजी। ख्रीष्‍ट दोःसीनोन फेप्‍खला, ओच्‍छे थे धुइरी चा म्‍हिगदेला पापला दोष मेटब लबाला लागिरी आहिन, तर ताङ्सी ताङ्सी थेला ग्‍याम च्‍यासी चिबागदेदा थार्ना लबारी फेप्‍खला। \c 10 \s1 ख्रीष्‍ट सदनना लागिरी बलि तजी \p \v 1 परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम चा लिच्‍छा खबा ज्‍यबा तामला चिनु जे हिन्‍ना। तर ख्रीष्‍टसे लबा ज्‍यबा तामनोन चा आहिन। तिग्‍दा भिसम ङाच्‍छाला ठिम अन्‍छार दिङएदङसेन खाल गिकलान बलि फुल्‍मुबा। तर थे बलिसे चा परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी खबा म्‍हिगदेदा चोखो स्‍होबारी आखम। \v 2 बलि फुल्‍सी म्‍हिगदे चोखो तबा हिन्‍सम बलि फुल्‍बान आख्‍लासेला मुबा। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरदा तेन्‍बा म्‍हिगदे सदनना लागिरी चोखो तसेला मुबा। ओच्‍छे थेनीगदेसे पापी भिसी म्‍हन्‍आतोःसेला मुबा। \v 3 बरु थे दिङएदङसेन लबा बलिसे म्‍हिगदेदा ह्राङला पाप सदन ढन्‍ना जे लला। \v 4 तिग्‍दा भिसम बहरदेन रा बोगोगदेला कासे खाइमै पापला दोष मेटब लबारी आखम। \p \v 5 थेतबासेलमा जम्‍बुलिङरी फेप्‍खबा धुइरी ख्रीष्‍टसे परमेश्‍वरदा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, \q1 “‘ह्राङसे भेटीदेन बलिदान आम्‍हाइनी, \q2 तर ङाला लागिरी ह्राङसे ल्‍हुइ गिक स्‍होजी। \q1 \v 6 ह्राङ मेरी ख्राङ्‌सी फुल्‍बा बलिदेन पापला दोष मेटब तबाला लागिरी फुल्‍बा बलिगदेरीनोन आताङ्‌नी।’ \q1 \v 7 जमाहेन्‍से ङाइ चुह्रङ् भिसी भिजी, \q1 ‘स्‍हीगो परमेश्‍वर, ङाला बारेरी बचनरी भ्रिबा ह्रङ्नोन \q2 ह्राङसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार पूरा लबारी ङा खबा मुला।’”\x * \xo 10:7 \xt भजन ४०:६-८\x* \p \v 8 ख्रीष्‍टसे ङाच्‍छा चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “जन्‍तुगदेला बलिदेन अन्‍न बलिगदे ओच्‍छे बलि फुल्‍बा ग्‍लारी ख्राङ्‌सी पिन्‍बा जन्‍तुला बलिदेन पाप मेटब तबाला लागिरी फुल्‍बा बलि किन्‍बारी ह्राङ आताङ्‌नी।” चु जम्‍मान बलिगदे चा मोशादा पिन्‍बा ठिम अन्‍छार मुसैनोन चुह्रङ् भिसी सुङ्जी। \v 9 ओच्‍छे दोःसी ख्रीष्‍टसे चुह्रङ् भिसी सुङ्जी, “स्‍हीगो, ह्राङसे म्‍हन्‍बा ताम पूरा लबाला लागिरी ङा खबा मुला।” लिच्‍छाला ठिमदा सदनना लागिरी थान्‍बारी ख्रीष्‍टसे ङाच्‍छाला ठिमदा भ्‍याङ्‍जी। \v 10 परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा ताम पूरा लबारी येशू ख्रीष्‍टसे ह्राङलान ल्‍हुइ बलि फुल्‍जी। चुनोन बलिग्‍याम य्‍हाङदा सदनना लागिरी चोखो स्‍होबा मुला। \p \v 11 परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा जम्‍मान म्‍हिगदेसे ङाच्‍छाला ठिम अन्‍छार सदन परमेश्‍वरला ङाच्‍छा निसी घरिघरि खाल गिकलान बलि फुल्‍बा गे लमुला। तर थेह्रङ्बा बलिसे खाइमै पापला दोष मेटब आतमुला।\x * \xo 10:11 \xt प्रस्‍था २९:३८\x* \v 12 तर ख्रीष्‍टसे मी पापगदेला दोष सदनना लागिरी मेटब लबारी ह्राङलान ल्‍हुइदा बलि गिक स्‍होसी फुल्‍जी। ओच्‍छे थे परमेश्‍वरला दाहिने छ्‌यापट्टि मुल ठिरी धन्‍छ्‌याजी।\x * \xo 10:12 \xt भजन ११०:१\x* \v 13 परमेश्‍वरसे थेला शत्रुगदेदा थेला काङ धिरी आथान्‍तेधोना थे थेरीन भ्रान्‍सी धन्‍छ्‌याला। \v 14 तिग्‍दा भिसम बलि गिकग्‍यामसेन थेसे चोखो स्‍होबा म्‍हिगदेदा सदनना लागिरी थेसे तिगै दोष आरेबा स्‍होबा मुला। \p \v 15 ओच्‍छे परमेश्‍वरला आत्‍मासेनोन चुला बारेरी य्‍हाङदा चुह्रङ् लसी उन्‍बा मुला, \q1 \v 16 “परमप्रभुसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 लिच्‍छाला धिनरी थेनीगदेदेन छ्‌याम लबा छार कबुल चुनोन हिन्‍ना। \q2 ङाइ थेनीगदेला सेमरी ङाला ठिम भ्रिसी थान्‍ना।”\x * \xo 10:16 \xt यर्मि ३१:३३\x* \m \v 17 दोःसी परमप्रभुसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “दाहेन्‍से ङाइ थेनीगदेसे लबा पापदेन आज्‍यबा गेगदे खाइमै आढन।”\x * \xo 10:17 \xt यर्मि ३१:३४\x* \m \v 18 दाहेन्‍से थेनीगदेला जम्‍मान पाप माफ तबासे लमा दोःसी थेनीगदेला पापला लागिरी तिगै बलि फुल्‍आतोः। \s1 परमेश्‍वरला ङाच्‍छापट्टि निउ \p \v 19 थेतबासेलमा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, येशूला कासे लमा य्‍हाङसे जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी निबा आँट याङ्बा मुला। \v 20 येशूसे ह्राङला ल्‍हुइ य्‍हाङला लागिरी बलि पिन्‍जी। ओच्‍छे पर्दाग्‍याम जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी निबारी जुकजुकधोना सोबा छार ग्‍याम ठोङ्सी पिन्‍बा मुला। \v 21 परमेश्‍वरला दिमरी जम्‍मान अधिकार याङ्बा परमेश्‍वरदा तेन्‍बा य्‍हाङला मुल म्‍हि गिक मुला। \v 22 दाहेन्‍से य्‍हाङ आज्‍यबा म्‍हन्‍बा तामग्‍याम चोखो तबादेन चोखो क्‍युइसे ख्रुसी धा‍बा ल्‍हुइ थोसी ज्‍यबा सेमदेन पूरा विश्‍वास लसी परमेश्‍वरला ङामरी निइ।\x * \xo 10:22 \xt लेवी ८:३०; इज ३६:२५\x* \v 23 य्‍हाङसे लबा आशरी य्‍हाङ याङयोङ आतना कोङ्‌सी चिइ। तिग्‍दा भिसम ह्राङसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा परमेश्‍वर चा विश्‍वास लखम्‍बा परमेश्‍वर हिन्‍ना। \v 24 य्‍हाङसे गिकसेम गिकदा माया लबादेन ज्‍यबा गे लबाला लागिरी आँट खबा खाल्‍ला ताम जे लइ। \v 25 कोइ कोइ म्‍हिला संगतीरी आनिबा बानी मुला। तर य्‍हाङ चा संगतीरी निबा आख्‍लागे। बरु प्रभु दोःसी फेप्‍खबा धिन खबारी छ्‌याइबा मुला भिबा ताम घोसी गिकसेम गिकदा झन आँट पिन्‍गे। \p \v 26 तिग्‍दा भिसम सत्‍य ताम था याङ्सीनोन चुदे दोःसी पाप लबाला लबान लजी भिसम य्‍हाङसे लबा पापला दोष मेटब लबारी अर्गु खजिबै बलिदान आरे। \v 27 तर थेह्रङ्बा पाप लबागदे चा परमेश्‍वरला शत्रुगदेदा नाश लबा ल्‍हानान घ्रेन मेदेन परमेश्‍वरसे पिन्‍बा लोङ्‌बा खबा सजाय भ्रान्‍सी चितोःबा जे मुला।\x * \xo 10:27 \xt यशै २६:११\x* \v 28 चुदे खालै म्‍हिसे परमेश्‍वरसे मोशादा पिन्‍बा ठिम आङ्‌यान्‍ना भ्रबा ताम म्‍हि न्‍ही सोमसे म्राङ्सी पाङ्जी भिसम थे ठिम आङ्‌यान्‍बा म्‍हिदा तिगै दया आउन्‍ना साइतोःबा मुबा।\x * \xo 10:28 \xt व्‍यव १७:६; १९:१५\x* \v 29 थेह्रङ् भिसम परमेश्‍वरला झादा बिरोध लबा म्‍हिसे झन गाते ल्‍हाना सजाय याङ्ला। तिग्‍दा भिसम थेसे ह्राङदा पापग्‍याम फेसी चोखो तना लबादेन परमेश्‍वरसे लबा कबुलदा पूरा लबा ख्रीष्‍टला कादा गे आखेल्‍बा स्‍हे स्‍होबा मुला, ओच्‍छे दयामाया पिन्‍बा परमेश्‍वरला आत्‍मादा बिरोध लबा मुला।\x * \xo 10:29 \xt प्रस्‍था २४:८\x* \v 30 तर चुह्रङ् भिसी सुङ्बा परमेश्‍वरदा य्‍हाङसे ङोसेबा मुला, “बदला किन्‍बा गे ङाला हिन्‍ना, ङाइ थेनीगदेसे लबा गे अन्‍छारला सजाय पिन्‍ना”। ओच्‍छे दोःसी, “परमप्रभुसे ह्राङला म्‍हिगदेला ठीक निसाफ लला” भिसीएनोन सुङ्बा मुबा।\x * \xo 10:30 \xt व्‍यव ३२:३५-३६\x* \v 31 पाप गे लबागदे छोन्‍बो परमेश्‍वरला छ्‌यारी परब तबा चा लोङ्‌बा खबा ताम हिन्‍ना। \p \v 32 एनीगदेसे येशू ख्रीष्‍टला बारेरी लोप्‍बा ङाच्‍छाला धिनगदेदा थाम्‍लेःगो। जमा धुइरी एनीगदेसे ल्‍हानान दुख नातोःसै विश्‍वासरी कोङ्‌सी चिबा मुबा। \v 33 खाइमाम एनीगदेसे जम्‍मान म्‍हिला ओन्‍छाङरी दुखदेन हेला नाजी। ओच्‍छे खाइमाम एनीगदेसे दुखरी परब तबागदेदा ह्रो लजी। \v 34 एनीगदेसे झ्‍याल्‍खानरी परब तबागदेदा ह्रो लजी। ओच्‍छे ह्राङदेन छ्‌याम मुबा जम्‍मान धन सम्‍पत्ति ब्‍यन्‍माएनोन एनीगदेसे ताङ्सी ताङ्सी नाजी। तिग्‍दा भिसम जुकजुकधोना चिबा अझ घ्रेन सम्‍पत्ति ह्राङदेन छ्‌याम मुला भिबा ताम एनीगदेदा था मुबा। \p \v 35 थेतबासेलमा एनीगदेसे विश्‍वासग्‍याम जुन आँट याङ्बा मुला थे थाख्‍लागो। चुग्‍यामसेन एनीगदेसे घ्रेन इनाम याङ्ला। \v 36 परमेश्‍वरदा सेम निबा गे लबारीदेन परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा तामगदे याङ्बाला लागिरी भ्रान्‍सी चितोःबा मुला। \v 37 तिग्‍दा भिसम बचनरी चुह्रङ् भिसी भ्रिबा मुला, \q1 “दाहेन्‍से फेप्‍खबा चा फेप्‍खनोन खला, \q2 थेसे घइना आल।\x * \xo 10:37 \xt हब २:३-४\x* \q1 \v 38 तर ङाइ म्‍हन्‍बा अन्‍छार भ्रबा ङाला म्‍हिगदे चा विश्‍वासग्‍याम सोला, \q1 ओच्‍छे चुदे थेनीगदे न्‍हङला खालैसे विश्‍वास लबा ख्‍लाजी भिसम \q2 थे म्राङ्सी ङा आताङ्।” \m \v 39 य्‍हाङ चा विश्‍वास लबा ख्‍लासी नाश तबा म्‍हिगदे न्‍हङला आहिन, तर विश्‍वास लसी थार्बा याङ्बा म्‍हिगदे न्‍हङला हिन्‍ना। \c 11 \s1 विश्‍वास \p \v 1 विश्‍वास लबा चा आश लबा ताम याङ्ला भिसी ढुक्‍क तबादेन आम्राङ्बा तामरी पूरान भर लबा हिन्‍ना। \v 2 तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे विश्‍वास लबासे लमान ओन्‍माला म्‍हिगदेदा परमेश्‍वरसे ह्राङला म्‍हि स्‍होजी। \p \v 3 परमेश्‍वरसे ह्राङला बचनग्‍यामसे चु जम्‍बुलिङ स्‍होजी भिबा ताम विश्‍वासग्‍याम य्‍हाङसे था याङ्बा मुला। थेह्रङ् लसी य्‍हाङला मीसे आम्राङ्बा स्‍हेगदेग्‍यामसेन म्राङ्बा स्‍हेगदे स्‍होजी।\x * \xo 11:3 \xt उत्‍प १:१; भजन ३३:६, ९; यूह १:३\x* \p \v 4 विश्‍वासग्‍यामसेन हाबिलसे परमेश्‍वरदा कयिनसे भन्‍दा ज्‍यबा बलि फुल्‍जी। विश्‍वासग्‍यामसेन हाबिलदा परमेश्‍वरसे ह्राङदा सेम निबा म्‍हि स्‍होजी। ओच्‍छे थेसे फुल्‍बा बलि परमेश्‍वरदा सेम निजी। थे सिसी निसैनोन थेला विश्‍वासग्‍याम थेसे अझ य्‍हाङदा ल्‍हानान ताम लोप्‍बान मुला।\x * \xo 11:4 \xt उत्‍प ४:३-१०\x* \p \v 5 विश्‍वास लबासे लमान हनोक आसिनी। तर थेदा छोन्‍बोन स्‍वर्गरी भोर्जी। ओच्‍छे थेदा खालैसेन आस्‍याप्‍नी। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे थेदा थीसी भोर्बा मुबा। थेदा परमेश्‍वरसे थीसी भोर्बा भन्‍दा ङाच्‍छा थेसे परमेश्‍वरदा ताङ्ना लबा ताम चुग्‍यामसेन था याङ्बा मुला।\x * \xo 11:5 \xt उत्‍प ५:२१-२४\x* \v 6 विश्‍वास आलना खालैसेन परमेश्‍वरदा ताङ्ना लबारी आखम। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारी खबा म्‍हिसे परमेश्‍वर मुला भिबा तामदेन थेदा म्‍हाइबा म्‍हिदा इनाम पिन्‍ना भिसी विश्‍वास लतोःला। \p \v 7 विश्‍वासग्‍यामसेन नोआसे थानोन आरेबा लिच्‍छा तसेला आम्राङ्बा तामला बारेरी परमेश्‍वरसे कुल्‍बा अन्‍छार थेसे घ्रेन पानी जहाज गिक स्‍होजी। ओच्‍छे थे पानी जहाज न्‍हङरी थेसे ह्राङला म्‍हेमेगदेदा थान्‍सी जोगब लजी। चुह्रङ् लसी थेसे विश्‍वासग्‍यामसेन जम्‍बुलिङला म्‍हिगदेला दोष उन्‍जी। ओच्‍छे थे ह्राङला विश्‍वासग्‍याम परमेश्‍वरदा सेम निबा म्‍हि दोजी।\x * \xo 11:7 \xt उत्‍प ६:१३-२२\x* \p \v 8 विश्‍वास लबासे लमा अब्राहामसे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍जी। ओच्‍छे थेदा पिन्‍ना भिसी कबुल लबा य्‍हुल्‍सारी परमेश्‍वरसे थेदा निउ भिसी कुल्‍जी। तर ह्राङ खानङपट्टि निबान मुला भिबा था आरेसै थे ह्राङला य्‍हुल्‍सा ख्‍लासी निजी।\x * \xo 11:8 \xt उत्‍प १२:१-५\x* \v 9 विश्‍वास लबासे लमा अब्राहाम परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा य्‍हुल्‍सारी निसी विदेशी ह्रङ् लसी पाल फ्रेङ्‌सी चिजी। थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरसे इसहाकदेन याकूबदाएनोन थे य्‍हुल्‍सा पिन्‍ना भिसी कबुल लजी। ओच्‍छे थेनीगदेएनोन अब्राहाम ह्रङ् लसीन चिजी।\x * \xo 11:9 \xt उत्‍प ३५:२७\x* \v 10 तिग्‍दा भिसम अब्राहामसे परमेश्‍वर ह्राङसेन म्‍हन्‍सी जुकजुकधोना चिबा जगथोरी स्‍होबा शहरदा भ्रान्‍सी चिबा मुबा। \p \v 11 विश्‍वासग्‍यामसेन दिङ निसी जिन्‍सैनोन अब्राहाम आबा दोजी। साराएनोन कोला आत‍बाधोनान खुइ दोसी जिन्‍बा मुबा। तसैनोन परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी लबा कबुलथोरी अब्राहामसे पूरान विश्‍वास लसी चिजी।\x * \xo 11:11 \xt उत्‍प १८:११-१४; २१:२\x* \v 12 अब्राहाम ल्‍हानान खेप्‍बा दोबासे लमा थेग्‍याम तिगै आशनोन आरेमुबा। तसैनोन थे म्‍हि गिकग्‍यामसेन मुला सारदेन समुन्‍द्रला बालुवा तेनोन झ्‍यानोन आखम्‍बा सन्‍तान तजी।\x * \xo 11:12 \xt उत्‍प १५:५; २२:१७; ३२:१२\x* \p \v 13 परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा स्‍हेगदे आयाङ्‌सैनोन चु जम्‍मान म्‍हिगदेसे सिबा धुइधोनाएनोन विश्‍वास लबा आख्‍लानी। तसैनोन थेनीगदेसे थे स्‍हेगदेदा थारेङग्‍यामसेन म्राङ्सी सेमरी किन्‍जी। ओच्‍छे थेनीगदेसे ह्राङ चा चु जम्‍बुलिङरी विदेशीदेन परदेशी हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍जी।\x * \xo 11:13 \xt उत्‍प २३:४; १ इति १९:१५; भजन ३९:१२\x* \v 14 चुह्रङ्बा ताम लबा म्‍हिगदेसे ह्राङलान य्‍हुल्‍सा म्‍हाइबान मुला भिबा ताम प्रस्‍टन घोना लमुला। \v 15 थेनीगदेसे ङाच्‍छा ह्राङसे ख्‍लासी खबा य्‍हुल्‍सादा ढन्‍सी आचिनी। चुदे थे य्‍हुल्‍सादा ढन्‍बा हिन्‍सम थेनीगदे दोःसी थे य्‍हुल्‍सारी निम्‍याङ्सेला मुबा। \v 16 तर थेनीगदेसे चा चु भन्‍दान ज्‍यबा स्‍वर्गला य्‍हुल्‍सा म्‍हाइबा मुबा। थेतबासेलमा थेनीगदेला परमेश्‍वर हिन्‍ना भिसी सुङ्बारी परमेश्‍वर आपेःनी। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे थेनीगदेदा पिन्‍बाला लागिरी शहर गिक स्‍होसी जिन्‍बा मुबा। \p \v 17-18 परमेश्‍वरसे अब्राहामला सेम च्‍याबा धुइरी विश्‍वाससे लमान अब्राहामसे ह्राङला झा इसहाकदा\f † \fr 11:17-18 \ft हागारपट्टिला झा मुसैनोन अब्राहामसे इसहाकदा गिक जेन झा भिसी भिबा मुबा। तिग्‍दा भिसम इसहाक चा परमेश्‍वरसे कबुल लबा अन्‍छार न्‍हबा मुबा भिसम हागारपट्टिला झा चा अब्राहामला सेमसे म्‍हन्‍बा अन्‍छार न्‍हबा मुबा।\f* बलि फुल्‍बारी तयार तजी। परमेश्‍वरसे अब्राहामदा “इसहाकग्‍यामसेन एला वंश बढब तला” भिसी कबुल लबा मुबा। तसैनोन अब्राहामसे विश्‍वासग्‍यामसेन ह्राङला गिक जेन झादाएनोन बलि फुल्‍बारी तयार तजी।\x * \xo 11:17-18 \xt उत्‍प २२:१-१४\x* \v 19 तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे सिबाग्‍यामएनोन सोना लखम्‍ला भिबा अब्राहामदा विश्‍वास मुबा। ओच्‍छे अब्राहामसे विश्‍वास लबा अन्‍छारनोन ह्राङला झा इसहाकदा सिबाग्‍याम सोबा ह्रङ्‌बान दोःसी याङ्जी। \p \v 20 विश्‍वाससे लमान इसहाकसे याकूबदेन एसावदा लिच्‍छा तसेला तामला बारेरी मोलम पिन्‍जी।\x * \xo 11:20 \xt उत्‍प २७:२७-२९, ३९-४०\x* \p \v 21 विश्‍वाससे लमान याकूबसे सिबारी छ्‌याइबा धुइरी योसेफला झागदेदा मोलम पिन्‍जी। ओच्‍छे कडीला भररी राप्‍सी याकूबसे परमेश्‍वरला जयजयकार लजी।\x * \xo 11:21 \xt उत्‍प ४७:३१–४८:२०\x* \p \v 22 विश्‍वाससे लमान योसेफसे सिबा धुइरी इस्राएलीगदेसे मिश्र य्‍हुल्‍सा ख्‍लाबा तामला बारेरी पाङ्बा मुबा। थेसे थेनीगदेदा लिच्‍छा मिश्र य्‍हुल्‍सा ख्‍लाबा धुइरी ह्राङला नख्रुगदे तिग लतोःला भिबा तामएनोन कुल्‍जी।\x * \xo 11:22 \xt उत्‍प ५०:२४-२५; प्रस्‍था १३:१९\x* \p \v 23 विश्‍वाससे लमान मोशाला आबा आमासे थे न्‍हमाहेन्‍से ला सोमधोना छुम्‍सी थान्‍जी।\f † \fr 11:23 \ft मिश्र य्‍हुल्‍साला ग्‍लेसे इस्राएलीगदेला झा न्‍हजी भिसम साइगो भिसी कुल्‍बा मुबा।\f* थेनीगदेसे ह्राङला झा ल्‍हानान जेबा म्राङ्जी, ओच्‍छे ग्‍लेसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बारीनोन आलोङ्नी।\x * \xo 11:23 \xt प्रस्‍था १:२२; २:२\x* \p \v 24 विश्‍वाससे लमान मोशासे ह्राङ घ्रेन तमाहेन्‍से फारो ग्‍लेला झामेला झा दोबारी आङ्‌यान्‍नी।\x * \xo 11:24 \xt प्रस्‍था २:१०-१२\x* \v 25 पाप लसी छिन्‍नङ ताङ्सी चिबा भन्‍दा मी बरु थेसे परमेश्‍वरला म्‍हिगदेदेन छ्‌यामनोन दुख नाबा सेम लजी। \v 26 मिश्र य्‍हुल्‍साला जम्‍मान धन सम्‍पत्ति भन्‍दा बरु थेसे थार्बा पिन्‍बा ख्रीष्‍टला लागिरी दुख नाबा चा घ्रेन सम्‍पत्ति म्‍हन्‍जी। तिग्‍दा भिसम थेसे परमेश्‍वरसे पिन्‍बा इनामदा च्‍यासी चिबा मुबा। \v 27 विश्‍वाससे लमान ग्‍लेला बोमो म्राङ्सी आलोङ्नान थेसे मिश्र य्‍हुल्‍सा ख्‍लाजी। ओच्‍छे म्राङ्आखम्‍बा परमेश्‍वरदाएनोन म्राङ्बा ह्रङ् लसीन थे भङ्‍सी चिजी।\x * \xo 11:27 \xt प्रस्‍था २:१५\x* \v 28 विश्‍वाससे लमान मोशासे नाश लबा स्‍वर्गदूतसे इस्राएलीगदेला थेबा झागदेदा थासाइगै भिसी बलिला का इस्राएलीगदे जम्‍मालान म्रापरी फोर्पुङ्‌जी। ओच्‍छे मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेसी खबा धिन‍दा ढन्‍सी धङ्बा चाड धङ्‍पुङ्‌जी।\x * \xo 11:28 \xt प्रस्‍था १२:२१-३०\x* \p \v 29 विश्‍वाससे लमान इस्राएलीगदेसे सरी भ्रबा ह्रङ् लसी वाला समुन्‍द्ररी भ्रसी क्‍याम्‍सङपट्टि निजी। मिश्र य्‍हुल्‍साला म्‍हिगदेएनोन थेनीगदे ह्रङ् लसीन निबारी छ्‌याइमा डुबब तसी सिजी।\x * \xo 11:29 \xt प्रस्‍था १४:२१-३१\x* \p \v 30 विश्‍वाससे लमान इस्राएलीगदेसे निसरेधोना यरीहो शहरला पर्खाल क्‍युर्मा फुप्‍जी।\x * \xo 11:30 \xt यहो ६:१२-२१\x* \v 31 विश्‍वाससे लमान राहाब भिबा बेश्‍या म्रिङम्‍हेमे परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बा म्‍हिगदेदा साइबा धुइरी सोजी। तिग्‍दा भिसम थेसे थेरी चिवा लबारी निबा इस्राएलीगदेदा मान लबा मुबा।\x * \xo 11:31 \xt यहो २:१-२१; ६:२२-२५ \x* \p \v 32 चु भन्‍दा ल्‍हाना ङाइ तिग पाङ्से? तिग्‍दा भिसम गिदोन, बाराक, शिमशोन, यिप्‍ता, दाऊददेन शमूएल ओच्‍छे स्‍य्‍हान्‍दो अगमवक्तागदेला बारेरी पाङ्‌बाला लागिरी ङादा धुइ आरे।\x * \xo 11:32 \xt न्‍याय ६:११-३२; ४:६–५:३१; ११:१–१२:७; १३:२–१६:३१; १ शमू १:१–२५:१; १ शमू १६:१–१ राजा २:११\x* \v 33 विश्‍वाससे लमान थेनीगदेसे जम्‍मान य्‍हुल्‍सागदेदा ढासी शासन लजी। थेनीगदेसे ठीक निसाफ लसी परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा तामगदेएनोन याङ्जी। विश्‍वाससे लमान थेनीगदेसे च्‍यानगदेला सुङ म्रुसी पिन्‍जी।\x * \xo 11:33 \xt दानि ६:१-२७\x* \v 34 थेह्रङ् लसीन थेनीगदेसे मेला ल्‍हामदा साइजी, तरवारग्‍यामएनोन जोगब तजी। ओच्‍छे थेनीगदे कमजोर मुबा, तर भङ्‍बा तजी। थेनीगदे लडाइ लमा आलोङ्नी ओच्‍छे अर्गु य्‍हुल्‍साला जम्‍मान शत्रुगदेदा भ्रेना लजी।\x * \xo 11:34 \xt दानि ३:१-३०\x* \v 35 विश्‍वाससे लमान म्रिङम्‍हेमेगदेसे ह्राङला म्‍हिगदेदा सिबाग्‍याम दोःसी सोबा स्‍याप्‍जी।\x * \xo 11:35 \xt १ राजा १७:१७-२४; २ राजा ४:२५-३७\x* \pi1 स्‍य्‍हान्‍दोगदेसे चा सिमाहेन्‍से अझ ज्‍यबा जुनी याङ्बाला लागिरी मिश्र य्‍हुल्‍साग्‍याम फेबा सेम आलना ल्‍हानान दुख नाजी। \v 36 कोइ कोइदा बेइज्‍जत लसी कोर्रासे तोजी, स्‍य्‍हान्‍दोगदेदा चा च्‍याल्‍दासे खीसी झ्‍याल्‍खानरी झाङ्‌जी।\x * \xo 11:36 \xt १ राजा २२:२६-२७; २ इति १८:२५-२६; यर्मि २०:२; ३७:१५; ३८:६\x* \v 37 म्‍हिगदेसे थेनीगदेदा युङबासे तोजी, आरासे क्‍लेजी, तरवारसे ताम्‍जी। ओच्‍छे थेनीगदेसे रादेन ग्‍युला ढि क्‍वान्‍जी। थेनीगदे प्राङबो, स्‍य्‍हान्‍दोला हेला नाबान दुख नासी क्‍यारमार कोर्सी भ्रतोःजी।\x * \xo 11:37 \xt २ इति २४:२१\x* \v 38 चु आज्‍यबा जम्‍बुलिङ थेनीगदेला लागिरी गे खेल्‍बाधोनाला आरेबा। थेनीगदे तोङतोङबा ग्‍लादेन गङगदे ओच्‍छे ऊगदेरी क्‍यारमार कोर्सी भ्रतोःजी। \p \v 39 थेनीगदे जम्‍मासेन ह्राङसे लबा विश्‍वासला लागिरी ल्‍हानान मान याङ्जी। तर परमेश्‍वरसे पिन्‍ना भिसी कबुल लबा स्‍हेगदे चा आयाङ्नी। \v 40 तिग्‍दा भिसम य्‍हाङदेन छ्‌याम जे थेनीगदे तिगै दोष आरेबा म्‍हि दोगै भिसीन परमेश्‍वरसे य्‍हाङला लागिरी ङाच्‍छान ज्‍यबा स्‍हे स्‍होसी थान्‍बा मुबा। \c 12 \s1 परमेश्‍वरला तहरी चिउ \p \v 1 य्‍हाङला क्‍युर्सीन चुदे ल्‍हाना विश्‍वास लबा म्‍हिगदे मुबासे लमा य्‍हाङदा ग्‍यामरी कोल्‍ना लबा ल्‍हानान स्‍हेगदेदेन य्‍हाङदा सजिलोसे कोल्‍ना लबा पापगदेदा य्‍हाङसे भ्‍याङ्‌गे। ओच्‍छे य्‍हाङ धोतोःबा ग्‍लाधोना आधोतेधोना ढुक्‍क तसी भ्रइ। \v 2 य्‍हाङला विश्‍वास शुरु लबादेन पूरा लबा येशूदा च्‍यासी भ्रइ। लिच्‍छा याङ्बा ताङ्‍बा तामला लागिरी थेसे बेइज्‍जत तसै तिगै वास्‍ता आलना क्रुसरी दुख नाजी। दान्‍दे थे परमेश्‍वरला दाहिने छ्‌यापट्टिला मुल ठिरी धन्‍छ्‌याबा मुला।\x * \xo 12:2 \xt भजन ११०:१\x* \v 3 एनीगदेदा सुर्दा आतबादेन सदन विश्‍वासरी चिबाला लागिरी पापीगदेसे बेइज्‍जत लमा नाबा येशूदा च्‍यागो। \p \v 4 एनीगदे पापला शक्तिगदेदेन छ्‌याम छेमा सिबाधोना मी तबा आरे। \v 5 परमेश्‍वरसे एनीगदेदा ह्राङला झागदेदा ह्रङ् लसी बचनरी चुह्रङ् लसी अर्ती पिन्‍बा ताम म्‍लेःजी? \q1 “ङाला झा, परमप्रभुसे लबा तहरी भ्रउ। \q2 ओच्‍छे थेसे बङ्‌मा दुख थाम्‍हन्‍गो। \q1 \v 6 तिग्‍दा भिसम जुन म्‍हिदा परमप्रभुसे माया लला थेदा ह्राङला तहरी थान्‍मुला। \q2 ओच्‍छे ह्राङलान कोलागदे भिसी म्‍हन्‍बा जम्‍मादान थेसे सजाय पिन्‍मुला।”\x * \xo 12:6 \xt अय्‍यूब ५:१७; हितो ३:११-१२\x* \p \v 7 एनीगदेसे नाबा सजाय चा आबाला तहरी चिबा हिन्‍ना भिसी म्‍हन्‍गो। एनीगदेसे नाबा सजायग्‍यामसे परमेश्‍वरसे एनीगदेदा ह्राङलान कोलागदेदा ह्रङ् लसी व्‍यवहार लबा मुला भिबा ताम उन्‍बा मुला। ह्राङला आबाग्‍याम तोबा ग्‍याङ्‍बा आनाबा कोलागदे खालै मुला? आरे। \v 8 चुदे जम्‍मान कोलागदेसे नाबा सजाय एनीगदेसे चा आनानी भिसम एनीगदे ह्राङलान आबाला कोलागदे आहिन, तर स्‍य्‍हान्‍दोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी न्‍हबा कोलागदे हिन्‍ना। \v 9 चु जे आहिन, य्‍हाङ म्‍हिला मी आबासे ह्राङला कोलागदेदा तहरी थान्‍मुला, ओच्‍छे कोलागदेसे आबादा मान लमुबा। थेतबासेलमा झन य्‍हाङसे य्‍हाङला आत्‍माला आबा परमेश्‍वरला तहरी चितोःला। थेह्रङ् लजी भिसम य्‍हाङसे जुकजुकधोनाला जुनी याङ्ला। \p \v 10 य्‍हाङ म्‍हिला आबासे चा य्‍हाङदा तिगै धिनना लागिरी थेन्‍से ठीक भिसी म्‍हन्‍बा अन्‍छार तहरी थान्‍मुला। तर परमेश्‍वर आबासे सदनना लागिरी य्‍हाङदा ज्‍यबा तगै ओच्‍छे ह्राङ ह्रङ्‌बान तिगै दोष आरेबा दोबाला लागिरी तहरी थान्‍मुला। \v 11 सजाय याङ्बा धुइरी य्‍हाङदा सुख आहिन, तर ल्‍हाना दुख तमुला। तर य्‍हाङ तहरी चिसी पाको दोबागदे परमेश्‍वरदा सेम निबादेन ज्‍यबा बानीबेहोर मुबा म्‍हि दोला। \p \v 12 थेतबासेलमा एनीगदेला घेबा यागदे थीगो। ओच्‍छे कमजोर काङगदे भङ्‍बा तना लउ।\x * \xo 12:12 \xt यशै ३५:३\x* \v 13 एनीगदे सोजो ग्‍यामरी भ्रउ। जमाहेन्‍से कमजोर म्‍हिगदे आह्रिल, तर थेनीगदे ज्‍यना लसी भ्रखम्‍ला।\x * \xo 12:13 \xt हितो ४:२६\x* \s1 परमेश्‍वरदा थाख्‍लागो भिसी पाङ्बा \p \v 14 जम्‍मान म्‍हिगदेदेन छ्‌याम ढिक्‍सी चिबारीदेन परमेश्‍वरला ङाच्‍छा तिगै दोष आरेबा म्‍हि दोबारी भङ लउ। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरला ङाच्‍छा तिगै दोष मुसम खालैसेन परमप्रभुदा म्राङ्बारी आखम। \v 15 च्‍यागो, खालैनोन परमेश्‍वरला दयामाया आयाङ्‍बा म्‍हि थादोगै। आज्‍यबा सेमग्‍याम खालैदान छेबा बङ्बा तना थालगै, ओच्‍छे ल्‍हानान म्‍हिदा न्‍होङ्ना थालगै। \v 16 खालैसेन आज्‍यबा बानीबेहोर थाथोगै। ओच्‍छे एसाव ह्रङ्‌बान परमेश्‍वरसे कुल्‍बा ताम आङ्‌यान्‍बा म्‍हि थादोगो। थेसे छाक गिक चबाला लागिरी थेबा झासे याङ्तोःबा अधिकारदान चूङ्‌जी।\x * \xo 12:16 \xt उत्‍प २५:२९-३४\x* \v 17 एनीगदेदा थानोन मुला, लिच्‍छा थेसे ह्राङला आबाग्‍याम मोलम किन्‍बारी म्‍हाइजी। ओच्‍छे क्रासी क्रासी ह्राङसे ङाच्‍छा चूङ्बा अधिकार दोःसी किन्‍बारी म्‍हाइजी। तर थेसे आयाङ्नी। तिग्‍दा भिसम थेसे ह्राङसे लबा आज्‍यबा गे ख्‍लाबा मौकान आयाङ्नी।\x * \xo 12:17 \xt उत्‍प २७:३०-४०\x* \p \v 18 एनीगदे इस्राएलीगदे ह्रङ् लसी थुर्बारी खम्‍बा सीनै भिबा गङरी खबा आरे। थेरी मेला ल्‍हाम थोन्‍बा मुबा, म्‍लाङ म्‍लाङबा खसुसे घप्‍बा मुबा, ओच्‍छे लाबालुङसर खबा मुबा।\x * \xo 12:18 \xt प्रस्‍था १९:१६-२२; २०:१८-२१; व्‍यव ४:११-१२; ५:२२-२७\x* \v 19 इस्राएलीगदेसे बिगुलला घ्रेन काइदेन परमेश्‍वरसे सुङ्बा बचनएनोन थेःबा मुबा। चुह्रङ्बा काइ थेःमाहेन्‍से थेनीगदेसे दाहेन्‍से दोःसी खाइमै थेःआतोःगै भिसी बिन्‍ती लबा मुबा। \v 20 तिग्‍दा भिसम थेनीगदेदा “चुदे खजिबै जन्‍तुसे चु गङ थुर्जी भिसैनोन थेदा युङबासे तोसी साइगो” भिसी कुल्‍बा ताम थेनीगदेसे नाबारी आखम्‍नी।\x * \xo 12:20 \xt प्रस्‍था १९:१२-१३\x* \v 21 मोशाएनोन थे ताम म्राङ्सी ल्‍हानान लोङ्‌बा मुबा। थेतबासेलमा, “ङा लोङ्सी फितफित धर्बा मुला” भिसी मोशासेनोन पाङ्बा मुबा।\x * \xo 12:21 \xt व्‍यव ९:१९\x* \p \v 22 तर एनीगदे मी सियोन गङरी खबा मुला। ओच्‍छे झ्‍यासीन झ्‍याबारी आखम्‍बाधोनाला स्‍वर्गदूतगदे ताङ्सी पोप तसी छोन्‍बो परमेश्‍वरला स्‍वर्गला यरूशलेम शहररी खबा मुला। \v 23 एनीगदे स्‍वर्गरी मिन भ्रिसी जिन्‍बा ङाच्‍छा न्‍हबा परमेश्‍वरला कोलागदेला\f † \fr 12:23 \ft “ङाच्‍छा न्‍हबा परमेश्‍वरला कोलागदे” भिबा चा परमेश्‍वरदा ङाच्‍छान विश्‍वास लबा म्‍हिगदे हिन्‍ना।\f* सभारी खबा मुला। ओच्‍छे एनीगदे जम्‍मान म्‍हिला निसाफ लबा परमेश्‍वर मुबा ग्‍लारीदेन परमेश्‍वरला ङाच्‍छा ज्‍यबा म्‍हिगदेला आत्‍मा मुबा ग्‍लारीनोन खबा मुला। \v 24 एनीगदे येशू मुबा ग्‍लारी खबा मुला। येशूसे चा एनीगदेदा परमेश्‍वरदेन छ्‌याम ढिक्‍ना लबाला लागिरी छार कबुल स्‍होबा मुला। ओच्‍छे एनीगदे हाबिलला कासे\f † \fr 12:24 \ft हाबिलला काग्‍याम सजाय याङ्जी भिसम येशूला काग्‍याम जम्‍मान म्‍हिसे पापला माफ याङ्जी (उत्‍प ४:११-१२ स्‍हीगो)।\f* भन्‍दा अझ ज्‍यबा ताम लोप्‍बा का स्‍वाबा ग्‍लारी खबा मुला।\x * \xo 12:24 \xt उत्‍प ४:१०\x* \p \v 25 होशियार तसी चिउ, एनीगदेसे ह्राङदेन छ्‌याम ताम पाङ्बा परमेश्‍वरला ताम ङ्‌यान्‍बारी थाख्‍लागो। तिग्‍दा भिसम चु जम्‍बुलिङला म्‍हि मोशासे कुल्‍बा ताम इस्राएलीगदेसे आङ्‌यान्‍मा सजायग्‍याम स्‍योरआम्‍याङ्‌नी। झन य्‍हाङसे स्‍वर्गग्‍याम कुल्‍बा परमेश्‍वरला ताम आङ्‌यान्‍नी भिसम य्‍हाङ खाह्रङ् लसी स्‍योर्खम्‍ला?\x * \xo 12:25 \xt प्रस्‍था २०:२२\x* \v 26 परमेश्‍वरसे सीनै गङरी ताम लमा जम्‍बुलिङनोन य्‍होङ्जी। तर दान्‍दे परमेश्‍वरसे चुह्रङ् भिसी कबुल लबा मुला, “दाहेन्‍से अझ तिरेम जम्‍बुलिङ जे आहिन, तर ङाइ स्‍वर्गन य्‍होङ्ना लला।”\x * \xo 12:26 \xt हाग्‍गै २:६\x* \v 27 चु “अझ तिरेम” भिबा तामग्‍याम जम्‍बुलिङरी मुबा जम्‍मान स्‍हेगदे नाश तला भिबा हिन्‍ना। चु भिबा चा आय्‍होङ्बा स्‍हेगदे चा नाश आत। \p \v 28 थेतबासेलमा आय्‍होङ्बा य्‍हुल्‍सा य्‍हाङसे याङ्बासे लमा परमेश्‍वरदा धन्‍यवाद पिन्‍गे। थेह्रङ् लसीन परमेश्‍वरदा सेम निबा गे लसी थेदा सदन मान लबान जयजयकार लइ। \v 29 तिग्‍दा भिसम य्‍हाङला परमेश्‍वर नाश लबा मे ह्रङ्‌बान मुला।\x * \xo 12:29 \xt व्‍यव ४:२४\x* \c 13 \s1 परमेश्‍वरदा ताङ्ना लबा गे \p \v 1 गिकसेम गिकदा ज्‍योज्‍यो आले नाना आङादा ह्रङ्नोन सदन माया लउ। \v 2 ङोआसेबा डोन्‍बोगदेदा मान लबारी थाख्‍लागो। चुह्रङ् लसी डोन्‍बोदा मान लमा कोइ कोइसे था आयाङ्ना स्‍वर्गदूतदाएनोन मान लबा मुबा।\x * \xo 13:2 \xt उत्‍प १८:१-८; १९:१-३\x* \v 3 ह्राङएनोन झ्‍याल्‍खानरी मुबा ह्रङ्‌बान म्‍हन्‍सी झ्‍याल्‍खानरी मुबागदेदा वास्‍ता लउ। ओच्‍छे ह्राङलान ल्‍हुइरी दुख याङ्बा ह्रङ्‌बान म्‍हन्‍सी दुख याङ्बागदेदाएनोन वास्‍ता लउ। \p \v 4 ब्‍याह चा जम्‍मान म्‍हिला ओन्‍छाङरी ज्‍यबा ततोःला। ओच्‍छे म्रिङ ह्रेम्‍बो न्‍हङरी खाइमै आज्‍यबा तबारी आत। तिग्‍दा भिसम आज्‍यबा बानीबेहोर थोसी स्‍य्‍हान्‍दोला म्रिङ ह्रेम्‍बोदेन छ्‌याम ब्रेल्‍सी भ्रबागदेदा परमेश्‍वरसे सजाय पिन्‍ना। \p \v 5 एनीगदे धन सम्‍पत्तिला लिच्‍छा थाभ्रउ, ह्राङदेन छ्‍याम जुन स्‍हे मुला थेरीन ताङ्सी चिउ। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरसे चुह्रङ् भिसी सुङ्बा मुला, \q1 “ङाइ एदा तिगै लसीन आख्‍ला, \q2 ङाइ एदा खाइमै थारेङ आथान।”\x * \xo 13:5 \xt व्‍यव ३१:६, ८; यहो १:५\x* \m \v 6 थेतबासेलमा य्‍हाङ ढुक्‍क तसी पाङ्‌गे, \q1 “प्रभुसेन ङादा ह्रो लबा मुला, \q2 थेतबासेलमा ङा खाइमै आलोङ्। \q2 तिग ङादा म्‍हिसे तिगै लबारी खम्‍ला? आखम।”\x * \xo 13:6 \xt भजन ११८:६\x* \p \v 7 एनीगदेदा परमेश्‍वरला बचनग्‍याम लोप्‍बा मण्‍डलीदा च्‍याबा म्‍हिगदेदा ढन्‍गो। थेनीगदेला गाते ज्‍यबा बानीबेहोर मुबा थे घोउ। ओच्‍छे एनीगदेसेनोन थेनीगदेसे लबा ह्रङ्‌बान विश्‍वास लउ। \v 8 येशू ख्रीष्‍ट मी तिल्‍मा, तिनी ओच्‍छे सदन गिकनोन मुला। \v 9 एनीगदेदा था आरेबा खजिबै छार तामगदेसे एनीगदेदा सत्‍य तामग्‍याम थाफेगै। चबा थुङ्‌बाला ठिमसे आहिन, तर परमेश्‍वरला दयामायासे सेमदा भङ्‍ना लबा चा ज्‍यबा हिन्‍ना। चबा थुङ्‌बाला ठिम अन्‍छार भ्रसी आत्‍माला लागिरी तिगै फाइदा आरे। \p \v 10 यहूदीगदेला चोखो ग्‍लारी पूजा लबा म्‍हिगदेदा य्‍हाङला बलि फुल्‍बा ग्‍लारी तिगै चबा अधिकार आरे।\f † \fr 13:10 \ft तिग्‍दा भिसम थेनीगदेसे ङाच्‍छाला ठिम अन्‍छार पूजा लबा तामथोरी भर लमुबा। ओच्‍छे थेनीगदेसे प्रभु येशूथोरी चा भर आलमुबा। य्‍हाङला लागिरी बलि फुल्‍बा ग्‍ला चा येशूला क्रुस हिन्‍ना।\f* \v 11 ङाच्‍छाला ठिम अन्‍छार परमेश्‍वरला मन्‍दिररी पूजा लबा मुल म्‍हिसे पापला लागिरी बलि फुल्‍बा जन्‍तुला का पाल न्‍हङला जम्‍मान भन्‍दा चोखो ग्‍लारी भोर्सी निमुबा। तर थे जन्‍तु चा शहरग्‍याम मङग्‍यार भोर्सी ख्राङ्मुला।\x * \xo 13:11 \xt लेवी १६:२७\x* \v 12 थेतबासेलमा येशूसेनोन ह्राङलान काग्‍याम म्‍हिगदेदा पापग्‍याम फेसी चोखो स्‍होबाला लागिरी शहरला मङग्‍यार निसी सिजी। \v 13 थेतबासेलमा य्‍हाङएनोन शहरला मङग्‍यार येशू मुबा ग्‍लारी निसी थेसे नाबा ह्रङ्‌बान बेइज्‍जत नागे। \v 14 तिग्‍दा भिसम चु जम्‍बुलिङरी सदन चिबाला लागिरी य्‍हाङला शहर आरे। तर य्‍हाङसे मी लिच्‍छा खबा शहरला ग्‍याम च्‍यासी चिबा मुला। \p \v 15 थेतबासेलमा य्‍हाङसे येशूग्‍याम परमेश्‍वरदा सदन जयजयकारला बलि फुल्‍गे। चु थेला मिन किन्‍बागदेला सुङग्‍याम फुल्‍बा बलि हिन्‍ना। \v 16 गिकसेम गिकदा ज्‍यबा लबारीदेन ह्रो लबारी थाख्‍लागो। तिग्‍दा भिसम परमेश्‍वरदा सेम निबा बलि चुनोन हिन्‍ना। \p \v 17 एनीगदेसे ह्राङला मण्‍डलीदा च्‍याबा म्‍हिगदेसे कुल्‍बा ताम ङ्‌यान्‍सी थेनीगदेला तहरी चिउ। थेनीगदेला गे चा एनीगदेला आत्‍मादा वास्‍ता लबा हिन्‍ना। ओच्‍छे थेनीगदेसे एनीगदेला लागिरी लबा गेला हिसाब परमेश्‍वरदा उन्‍तोःला। एनीगदेसे थेनीगदेला ताम ङ्‌यान्‍जी भिसी थेनीगदेसे ताङ्सी ताङ्सी ह्राङला गे लला। तर थेह्रङ् आलसम थेनीगदेसे दुख ङ्‍हम्‍ला, ओच्‍छे एनीगदेला लागिरी तिगै ज्‍यबा आत। \p \v 18 ङन्‍ना लागिरी सदन प्रार्थना लउ। ङन्‍से म्‍हन्‍बा अन्‍छार ङन्‍से तिगै गल्‍ती लबा आरे भिबा ताम ङन्‍दा पक्‍का मुला। तिग्‍दा भिसम सदन ज्‍यबा गे लबा ङन्‍ना सेम मुला। \v 19 ङा दोःसी एनीगदे मुबा ग्‍लारी योनान खखम्‍गै भिसी एनीगदेसे ङाला लागिरी प्रार्थना लसी पिन्‍गो भिबा ङाला बिन्‍ती मुला। \s1 प्रार्थना \p \v 20 शान्‍तिला परमेश्‍वरसे जम्‍मान ग्‍युगदेला मुल गोठालो य्‍हाङला प्रभु येशूदा सिबाग्‍याम सोना लजी। ओच्‍छे थेला काग्‍याम जुकजुकधोना चिबा कबुल पूरा लजी। \v 21 एनीगदेसे परमेश्‍वरसे म्‍हन्‍बा गे लबाला लागिरी प्रभु येशूग्‍याम एनीगदेदा जम्‍मान ज्‍यबा तामगदेसे प्‍लिङ्ना लगै। ओच्‍छे परमेश्‍वरदा सेम निबा गेगदे लबारी खम्‍गै भिसी येशू ख्रीष्‍टग्‍याम एनीगदेला सेमरी गे लगै। येशू ख्रीष्‍टला सदन मानदेन जयजयकार तगै। आमेन। \p \v 22 ज्‍योज्‍यो आले नाना आङागदे, एनीगदेदा ङाला चु बिन्‍ती मुला, एनीगदेदा आँट पिन्‍बा चु ताम आछेर्ना ङ्‌यान्‍गो। ङाइ एनीगदेदा ल्‍हाना ताम भ्रिबा आरे। \v 23 य्‍हाङला आले तिमोथीएनोन झ्‍याल्‍खानग्‍याम थोन्‍सी जिन्‍बा मुला भिबा ताम ङाइ एनीगदेदा पाङ्ला। थे योनान खजी भिसम ङा थेदेन छ्‌यामनोन एनीगदे मुबा ग्‍लारी खला। \v 24 एनीगदेला जम्‍मान मण्‍डलीदा च्‍याबा म्‍हिगदेदेन परमेश्‍वरला जम्‍मान म्‍हिगदेदा फ्‍याफुल्‍ला। इटालिया य्‍हुल्‍साला विश्‍वासीगदेसेनोन एनीगदेदा फ्‍याफुल्‍ला भिसी पाङ्बा मुला। \v 25 एनीगदे जम्‍मानदेन छ्‌याम परमेश्‍वरला दयामाया तगै। आमेन।