\id 1TH Baja Tarahumara \h 1 TESALONICENSES \toc1 Ye Ju Alué Apeli Napu Bajchá Osele Páulo Alué Ralámuli Napu Tesalónika Ejperégame Nílige \toc2 1 TESALONICENSES \toc3 1 Ts. \mt1 Ye Ju Alué Apeli Napu Bajchá Osele Páulo Alué Ralámuli Napu Tesalónika Ejperégame Nílige \c 1 \p \it Kuira suwábaga 'emi ralámuli Tesalónika ejperégame napu ekí Onorúgame oyérame ju.\it* \p \v 1 Ne Páulo, 'lige Silasi, 'lige Timoteo, osiáguru jena apélichi 'emi náolimia, 'emi napu ekí Onorúgame oyérame ju, napu Tesalónika anilichi we'ká riógachi napuíme ju. 'Émika pe bi'lepi 'nátili 'nátame ju pe O'nó Onorúgamecho na'tálila 'lige Wa'lula Esukristo na'tálila, alué napu 'pa rewagachi ajtí Onorúgame 'yuga. Neka najkíguru napurigá 'we gu'íriwa 'emi Onorúgamete napurigá 'la sébali olame ralámuli nímempá 'emi napurigá tabilé we'ká 'nátaga mochímala. \s1 Jena ruwimela Páulo ruwíligo alué Tesalónika ejperégame 'we a'lá oyérame níligo Onorúgame \p \v 2 Nabí wa'lú cheliera i'lime ju Onorúgame napu nokame ju 'emi. \v 3 Nabí napu'lige ra'ichalia ramué O'nó Onorúgame 'yuga anilime ju 'emi 'we a'lá nóchame ko. 'Émika 'we a'lá bijchígame ju Onorúgame a'walí nejime ko, alekeri 'we a'lá semáriga ma'china 'emi nochálila. 'Émika asíriga 'la galeme júkuru ralámuli, alekeri asíriga a'wágame nóchame ju 'emi alué ralámuli gu'íriniliga. 'Émika asíriga 'la anáchame ju 'we a'lá machiame 'emi alué Wa'lula Esukristo asíriga 'la sébali olamio napurigá anílige bo'né. Alekeri 'emi tabilé guwana rujsú. \v 4 'Emi Onorúgame oyérame napurigá ramué, asíriga galilía 'emi Onorúgamete. 'La machiáa ramué Onorúgame wanápiligo napurigá 'emi Onorúgame oyérame nímala. \v 5 Napu 'emi ruilíe ramué alué a'ká ra'íchali Onorúgame ra'ichálila, Onorúgame Alawala 'smi 'la a'wágame nejkuria, napurigá ramué 'emi ruyewa ye ra'íchali, 'lige 'émika asíriga 'la inámaturu ye ra'íchali. 'Emi 'la machí churigá níligo ramué 'emi 'yuga. Pe bi'lepi kéturu ramué na'tálila pe 'emi gu'írilimecho. \p \v 6 'Lige 'émika napurigá ramué a'chigóriga nokáturu, aminami napurigá alué Wa'lula Esusi. 'Émika asíriga ganíliga gepúturu napu'lige ramué Onorúgame ra'ichálila ruilía 'emi. 'Émika asíriga resí nilia mochílekuru abiénachigó 'we ra'sálagá gepúlekuru 'emi alué ra'íchali Onorúgame nila. Onorúgame Alawala gu'írile napurigá 'we ganíliga mochímala 'emi. \v 7 Suwábaga napu ekí Onorúgame oyérame ju napu Maseronia anilichi ejperégame ju 'lige napu Akaya anilichi ejperégame ju 'emi akega napu aní uché jaré ralámuli, a'chigóriga nokinali alué napurigá nokame ju 'emi. \v 8 Alué ralámuli napu gepule alué Wa'lula Esusi nila ra'íchali napu 'emi ruwile, 'ma ruyea mochí ichúrimi ejperégame ralámuli. Alekeri we'ká ralámuli 'ma machí 'emi 'we a'lá oyérame ko Onorúgame. 'Lige alekeri pecha ruwiboa ramué churigá ko 'emi. \v 9 Alueka 'we a'lá machí 'emi kóliga e'yénilio ramué, 'lige 'we a'lá ra'icha 'emi olagá, 'emi 'we a'lá semáriga etéligo ramué. 'Lige aníchigó 'ma a'réligo 'emi oyeria alué tábiri napu pe newárigime ju igute o rejtete kómá, Onorúgame 'lina oyériniliga alué Onorúgame napu nabí ajagá ajtime ju 'lige napu 'la bijchiá Onorúgame ju. \v 10 Abiena ra'icha ralámuli 'emi 'we buigá mochigo napurigá uché sebámala Onorúgame Inolá 'pa rewagáchika, alué napu uché ku ajánale siné mukusá, alué Onorúgame Inolá Esusi anilime. Alué júkuru gastígochi buyáname ramué, alué gastigo napu abé i'libeko nerúlimili ju. \c 2 \s1 Jena ruwimela Páulo beníriligo alué ralámuli Tesalónika ejperégame \p \v 1 'Emi Onorúgame oyérame, 'emi a'bopi 'we a'lá machíguru tabilé rioksi níligo ye nóchali, nóchale 'emi beníriga Onorúgame nila ra'íchali. \v 2 Bajchabé ta'chó seba napu 'emi mochílige, Bilipo anilichi we'ká riógachi e'yénilituru 'emi 'we a'lá machíguru aliena tabilé 'la galélirigo ramué alé mochígame ralámulite 'lige asíriga resí olaru ramué.\f + \fr 2:2 \ft E'nesi Hechos 16:19-40. \f* Napu'lige sebalia napu 'emi mochí abiena 'we resí olaru ramué, nobi Onorúgame 'wéchigo nejkúrikó napurigá ramué tabilé majawa Onorúgame nila ra'íchali beníriga 'emi. \v 3 Ramué nila ra'íchalika pecha 'yégali júkó, 'lige 'nátalitiri asíriga 'la bi'wígame ju. Ramueka pecha 'yégiga beníriligo 'emi. \v 4 Ramueka ra'icháliguru Onorúgame nejígempá alué nóchali 'emi benírilime alué a'lala ra'íchali. Pecha najkigá ra'icháligo napurigá ralámuli 'we a'lá niraga etémala ramué, ramueka pe najkiá'é napurigá 'la nirawa ramué Onorúgamete. Onorúgame 'la machí chieti ka ramué na'tálila pala 'we a'lá 'nátili ka o tabilé 'la ka alué 'nátili. \v 5 'Emi 'we a'lá machíguru ramué tajsiné ra'íchame nírigo 'we semáriga napurigá 'emi 'we a'lá niraga etémala ramué, 'lige tajsiné ra'íchame nírigo 'we semáriga pe bilé tábiri bujéniliga 'emi. Onorúgameka 'we a'lá machí tajsiné larigá nírigo. \v 6 Ramueka pecha lonoká mochírukó napurigá 'emi 'lige uché jaré ralámuli 'we a'lá niraga etémala ramué napurigá e'wélala niraga. \v 7 Alué Kristo\f + \fr 2:7 \ft Napu'lige Páulo aniá Esusi, Kristo, Esukristo, 'lige Kristo Esusi, pe bi'lepi ralámuli ju. E'nesi glosario «Cristo» 'lige «Jesús». \f* alué 'smi ye nóchali nejía napurigá nuebo nóchali o'winawa. Alekeri nóchali nígame niru napurigá a'wágame nulawa, nobi tabiléchigo siné alarigá nokirúkó. Ramueka napurigá bilé eyela napu repume ju bo'né 'kúchila, alarigá nokirú. \v 8 Ramueka 'we galilía 'emi, alekeri asíriga 'la ganíliga beníriru ramué 'emi Onorúgame nila ra'íchali. 'Lige aminami 'ma 'la 'nátaga mochírige ramué napurigá gu'írowa 'emi rekó suwiyae 'emi gu'íriga. \v 9 'Emi ralámuli napu ekí Onorúgame oyérame ju napurigá ramué, 'emi asíriga 'la néláguru asíriga a'wágame nóchaligo ramué nabí rawé go'ame 'mea, be'á o'inasa 'lige we'liko rukó a'rilíturu. Ramueka tabilé najkirú napurigá 'emi go'ame kónimala. Tabilé najkiáguru napurigá 'emi resí lámala go'ame. Alarigá nokiáturu napu'lige 'emi ruilíe Onorúgame nila ra'íchali. \p \v 10 'Emi napu 'we a'lá bijchígame ju napu aní Onorúgame, 'we a'lá etele 'emi semáriga nóchiligo ramué 'emi ejperélichi. 'Lige Onorúgame abiena etele. Bi'lepi 'nátili 'nátame nírige ramué Onorúgame 'yuga. 'Lige 'la sébali olaru napurigá najkí Onorúgame. Tabilé che nokirú ramué napurigá tabilé che animela ralámuli cha nokirugo ramué. \v 11 'Emi 'la machí churigá nokirú ramué napurigá 'emi 'la o'wé jábamala. Ramueka asíriga na'tamatu 'emi a'pílipi neraga napurigá bilé o'nó bo'né 'kúchila 'yuga, alarigá na'tamatu ramué 'emi. \v 12 Ramueka iwérali 'yáruturu 'emi. 'Emi 'yuga mochíruturu ramué napu'lige 'emi 'we resí nilia mochígichi, 'lige rejcholi 'yáruturu 'emi napurigá nabí 'la sébali olámala napurigá najkí Onorúgame. Onorúgame júkuru bayeme napurigá lisensia nejímala 'emi napurigá Onorúgame nulámala 'emi alawálachi. Alarigá nokiáká 'we semátiri ju. \p \v 13 Napu'lige 'emi 'la bijchígile ye ra'íchili napu ruilíe ramué, 'émika 'la napurigá Onorúgame nila ra'íchali alarigá bijchígile, tase napurigá ramué ra'ichálila neraga. Ye Onorúgame nila ra'íchalika 'we gu'iri 'emi, 'emi napu ekí Onorúgame oyérame ju. Alekeri wa'lú cheliera i'lí Onorúgame. \v 14 'Emi Onorúgame oyérame, alarigá ikile napurigá ikile alué ralámuli Kristo Esusi oyérame napu napuíme nílige Onorúgame ra'ichálila benimea alé Jurea mochígame. 'We resí oláliru alué ralámuli juríote. Alarigá resí ikile 'emi alé napu 'emi mochí. \v 15 Jaré ralámuli jurío nokálekuru me'á alué Wa'lula Esusi 'lige abiena me'líliru alué napu ruwime nile napu anele Onorúgame, 'lige ramuétiri 'ma mabúruturu jaré ralámuli juríote. Alueka tabilé nóchame ju napurigá Onorúgame najkí. Alueka suwábaga ralámuli sairúgame neraga mochí. \v 16 'We cha anime ju ramué olagá napurigá ramué tabilé gainawa ra'icha alué a'ká ra'íchali alué ralámuli tabilé jurío. Tabilé elá napurigá Onorúgame alué ralámuli buinámala alé resítirichi. Ye ralámulika cha nokigá e'yéniga pe se'winátiri 'nátili 'nátaga e'yena. 'Lige Onorúgameka ayoga ajtí alué ralámuli 'yuga, Onorúgame 'ma tabilé gu'írimala alué ralámuli. \s1 Jena ruwimela Páulo 'we siminalio Tesalónika anilichi uchéchigo siné \p \v 17 'Emi ralámuli Onorúgame oyérame napurigá ramué, rekó alué cha nokame ralámuli 'ma mabuge ramué alé napu mochí 'emi, ramueka 'we néléa mochiru 'emi. Asíriga eténili ramué 'emi. I'sínimi amulí simálituru 'emi e'newa. \v 18 Asíriga simánilituru ramué 'emi kólimia, nobi alué Satanásika jábale napurigá tabilé simawa ramué alemi. Ne Páulo asíriga we'sá siminalia ajtigéturu alemi. \v 19 Napu'lige uchéchigo siné nawasa alué Wa'lula Esukristo, 'lige rukesa chonikirú ramué, neka 'we a'lá ra'ichámala churigá ko 'emi ralámuli. Tabilé chijunámala ne. Asíriga ra'sálámala ne alieti ra'icha. \v 20 'La bijchiá ju, ramueka 'we ra'sálagá mochiru 'emi 'yuga. \c 3 \p \v 1 Napu'lige ramué 'we eténilie 'emi, tabilé gainali ramué simibia 'emi e'nemia. Alekeri na'taru ramué jena Aténachi ejtibílime pe u'kabi rawé ne 'lige Silasi. \v 2 Mayeru abé 'la níligo Timoteo julalia alemi, 'lige ramueka Atena anilichi ejtebiru. Alué Timotéoka Onorúgame oyérame ju, 'lige Onorúgame 'yuga nóchame ju napurigá ramué, ruigá churigá níligo alué Kristo. Jularu ramué napurigá oilárimala 'emi napurigá 'we a'lá na'támala 'emi Onorúgame 'yuga, \v 3 napurigá alué nejkúralite 'la anachámempá 'emi napu'lige resí ikiá. 'Emi 'we a'lá machí Onorúgame elame ju napurigá resí ikiboa ramué. \v 4 Napu'lige ramué 'emi si mochiga, ruirúturu 'we resí ikiboli níligo ramué bilé rawé, 'lige larigá ikíkuru. 'Emi asíriga 'la machí alieti. \v 5 Neka 'we machiéturu alué ralámuli tabilé 'la nocha mochigo 'emi 'yuga. Napu'lige ne 'ma tabilé anacha, machináliga pala 'la Onorúgame 'yuga 'nata 'emi, Timoteo júlaturu ne napurigá ruwimela. Neka we'ká 'nata ajtigé alué 'yégame Remónisi anilime 'ma 'yégali ruyéligo 'emi, 'lige siné kachi 'emi 'ma tabilé oyérame kéré ko alué ra'íchali napu ramué beníriru. \p \v 6 Timotéoka 'ma ku sébaturu 'emi mochígichi einasa, 'lige aní 'we a'lá nirá mochigo 'emi Onorúgame, 'lige aminami 'we ganilia 'emi a'bopi. Abiena aníchigó 'emi 'we ra'sálá mochigo napu'lige ramué nélá semá nokame níligo ramué. 'Lige abiena ruwí 'emi 'we eténilio ramué, a'chigóriga napurigá ramué 'we eténili 'emi. \v 7 'Emi Onorúgame oyérame, ramueka asíriga resí ikiá mochírukuru, asíriga cha noká ralámuli ramué 'yuga. Napu'lige nélália ramué 'we a'lá Onorúgame 'yuga 'nata mochigo 'emi, rekó cha ikié 'emi, 'liko ku ra'sálárime ju ramué 'ma tabilé seweka mochiru. \v 8 'Émika asíriga 'la semáriga oyera mochíkuru alué Wa'lula Esukristo, alekeri ramueka 'we ra'sálagá mochiru. \v 9 Napu'lige Onorúgame 'yuga ra'ichalia 'we ra'sáláru ramué ra'íchaga alieti tábiri nóchame ko 'emi. Wa'lú cheliera 'yawa Onorúgame 'we a'lá gu'írilimpá 'emi. \v 10 Napu'lige ra'ichalia Onorúgame 'yuga rawé 'lige rukomi, asíriga tánilia napurigá 'la nejímala bilé rawé napurigá ramué 'emi e'newa. Ramueka 'we gu'írinili 'emi napurigá aminá abé benimela Onorúgame nila ra'íchali. \p \v 11 Ramueka najkiáguru napurigá ramué O'nola Onorúgame 'lige alué Wa'lula Esusi si 'we nejkúrimala napurigá ramué 'la sebawa napu 'emi mochí. \v 12 Abiena najkiá napurigá alué Wa'lula Esusi 'la nejkúrimala napurigá 'la ganíliga járomala 'emi a'boi 'lige 'we a'lá nirálichi uché jaré ralámuli, napurigá nirálime ju ramué 'emi. \v 13 Ramueka najkiáguru napurigá wa'lú 'yámala a'walí pachágana sulachí napurigá tabilé chátiri na'támala 'emi, 'lige napurigá 'la sébali olame ralámuli nímala 'emi Onorúgame 'yuga napu'lige mochiga 'emi Wa'lula Esusi 'yuga napu ajtí Onorúgame ramué O'nola. \c 4 \s1 Jena ruwimela Páulo ruwíligo churigá olálime ko napurigá najkí Onorúgame \p \v 1 Jípeko pe u'kabi ra'íchali ruimé ne. 'Emi ralámuli Onorúgame oyérame napurigá ramué, ramueka 'we a'lá benírituru 'emi alué a'ká ra'íchali churigá e'wélime ko Onorúgame. 'Lige 'émika 'la sébali oláguru. Jípeko najkiáguru ramué napurigá 'emi abichilubi 'we a'lá e'wámala napurigá najkí Onorúgame, napurigá 'la ra'sálámala Onorúgame. Wa'lula Esusi a'walílate 'la sébali olámili ju 'emi. \v 2 'Émika 'la machigá mochí alué a'ká ra'íchali napu ramué benírilige. Alué Wa'lula Esusi nejíturu ye nóchali napurigá 'emi beníriwa. \p \v 3 Ne 'la ruwimela alieti najkió Onorúgame. Onorúgameka najkíguru napurigá 'emi 'la sébali ralámuli gainámala bi'lepi 'nátili 'nátame pe Onorúgamecho, 'lige aminami napurigá tabilé okómala 'emi uché jaré umugí 'yuga alué napu tabilé 'emi a'boi 'yula ju. \v 4 'Lige aminami a'pílipi 'emi 'we a'lá niraga etémili ju 'emi a'boi 'yula napurigá ralámuli napu 'we a'lá 'nátame ju Onorúgame 'yuga. \v 5 Tase niwa napurigá alué ralámuli tabilé machime Onorúgame alué napu tabilé 'la 'nátame ju. Alué ralámulika pe napuchíbiriga nokinali a'boi alarigá nokame ju, pe apiépiri umugí 'yuga okome ju. \v 6 'La 'nátaga mochiwa tase che olawa uché jaré ralámuli. Se'nú mukí 'yuga gojchiáká uché bilé rió 'yula, 'liko 'we cha oliame ju alué mukí 'yula. Pecha 'yégalime júkó uché bilé rió. Onorúgame gastigárimala ralámuli alanokame. 'Ma ruitúturu ye ra'íchali, 'ma anéruturu suwábaga ralámuli napurigá tabilé cha nokimela. \v 7 Onorúgame tabilé repá napurigá chátiri 'nátili 'nátame niwa, Onorúgameka najkí napurigá 'we a'lá bi'wígame 'nátili 'nátame niwa 'lige aminami asíriga 'la sébali 'nátame ralámuli niwa. \v 8 Ye ra'íchalika pecha pe bilé rió nila júkó, ye ra'íchalika Onorúgame nila júkuru. Bilé rió tabilé nirásaká ye ra'íchali, alueka tabilé 'la nirame kérélamala Onorúgame, alué napu nejime ju bo'né alawala. \p \v 9 Onorúgame 'yale iwérali 'emi napurigá 'we ganíliga járomala 'emi a'bopi niraga. Alekeri ramueka pecha aminabi nejíwili júkó rejcholi. \v 10 'Emi 'we a'lá galéguru suwábaga alué ralámuli Onorúgame oyérame alé Maseronia anilichi mochígame. Ramueka najkiá napurigá 'emi abisibi 'we a'lá nirame nímala alué uché jaré ralámuli. \p \v 11 'We a'lá na'tawa napurigá 'we a'lá ganíliga ejperéramala 'emi, tabilé uchútamala 'emi uché jaré ralámuli nila nochálilachi. Sekate nochawa napurigá nulálige ramué 'ya, \v 12 napurigá 'we a'lá niraga etéwampá 'emi alué tabilé Onorúgame oyérame ralámulite, 'lige napurigá tabilé tábiri resí lámala 'emi. Alarigá ka tabilé taga e'yénamala 'emi go'ame. \s1 Jena ruwimela Páulo ruwíligo uché ku nawamio alué Wa'lula Esukristo \p \v 13 'Emi Onorúgame oyérame napurigá ramué, ramueka najkiá napurigá 'la námamala 'emi chukime ko bilé ralámuli mukusá. Tabilé najkiá napurigá seweka mochímala 'emi napurigá mochime ju ralámuli alué tabilé Onorúgame oyérame. Alueka tabilé moinámili ju 'pa rewagachi napu'lige suwisá. \v 14 Ramueka 'la bijchígiliguru alué Esusi mukúligo, 'lige ku ajánaligo. Alekeri 'la bijchígilia Onorúgame o'tomeo Esusi 'lige bo'né oyérame napu 'ma suwile alé napu ajtí Onorúgame. \p \v 15 Ramueka ruwiyá napurigá anílige Wa'lula Esusi, alué ra'íchali ruyéruturu ramué Esukristo oyérame napu ekí ajagá mochí napu'lige Esusi nawasa, ramué tabilé bajchá i'nawa 'pa rewagachi simiba. \v 16 Napu'lige alué Wa'lula Esusi jékana wijchimoba re'kinia, e'wele ra'íchaga nulámala, 'lige alué wa'lula santo ánjeli abiena e'wele ra'ichámala. 'Lige abiena e'wele rabisímala Onorúgame nila rabisíkime alué buchigá rabisíkime («trompeta» anilime), 'lige alué oyérame napu abé i'bé suwílige ajánamili ju. \v 17 'Lige napu ekí ajagá mochí, abiena o'tiboli ju alué suwígame 'yúriga 'pa rewagachi, 'lige suwábaga ramué nolírale jímempuá najtepamia alué Wa'lula Esukristo nabí alué wa'lula 'yuga ejperélimia. \v 18 Alekeri 'we a'lá oiláriwa 'emi a'bopi ye ra'íchali ra'íchaga. \c 5 \s1 Jena ruwimela Páulo ruwíligo listo mochílime ko napu'lige ku nawachi Esusi \p \v 1 'Emi Onorúgame oyérame napurigá ramué, pecha osiboli júkó chiéniko sebamio ye raweli, nibilé osiboa ramué tachiri tábiri simírimio bajchá, 'emi 'ma machiame. \v 2 'Emi 'ma machí alué Wa'lula Esusi uché nawamio napu'lige ralámuli 'ma tabilé buwechi aliéniko sebamio. Napurigá bilé chigórigame rukó sébame tábiri chigomia, tabilé machirume ju aliéniko sebamio, 'lige tabilé machiáa chiéniko nawamio Esusi. \v 3 Napu'lige ralámuli aniá mochígichi: «Suwábaga asíriga 'la ju, tabilé che ikimeli ju», 'lige yati neraga asíriga ená ikimela. A'chigóriga ikimela napurigá ikime ju bilé mukí u'tátiri ranélimili nisa, yati neraga o'kome ju rojpachí. Ralámulichigó 'we resí ikimeli ju. \p \v 4 Nobi 'emi Onorúgame oyérame 'wéchigo 'la machigá mochíkó bilé rawé Esukristo uchéchigo nawamio 'lige 'we 'la rejchiruga mochímili júkuru 'emi. \v 5 Suwábaga 'emi Onorúgame 'kúchila júkuru, 'we a'lá gu'íriliguru suwábaga 'emi O'nó Onorúgamete napurigá 'la námamala 'emi ená ikimeo bilé rawé jena wijchimoba. Ramueka pecha Remónisi 'kúchila nírukó. \v 6 Alekeri tase na'tawa ramué napurigá Remónisi 'kúchila neraga, Remónisi 'kúchilaka tabilé machí ená ikimeo bilé rawé. Alueka napurigá okoka bi'tígame, alarigá mochí. 'La e'negá mochiwa, 'lige aminami asíriga 'la 'nátaga. \v 7 Ralámuli tabilé Onorúgame 'yuga 'nátame ka pe napurigá okókame alarigá mochí o napurigá tégili kómá. \v 8 Ramué napu 'la Onorúgame 'yuga 'nátame niru, 'we a'lá 'nátaga mochiwa, 'lige 'la machigá mochiwa Onorúgame 'la nejkúrime ko, 'lige 'we a'lá galewa uché jaré ralámuli. 'We a'lá machiáguru Onorúgame 'simio alué resítirichi buyana ramué 'lige aminabi nabí 'la repúmala. \v 9 Onorúgameka pecha gastigárimia bayele ko ramué. Alueka bayélekuru ramué alé resítirichi buinamia. Júlale alué Wa'lula Esukristo napurigá ramué 'la buyawa alé resítirichi. \v 10 Alueka ramué gu'íriga mukúlekuru. Alekeri tabilé chéré rekó ajagá mochírige o suwisuga, alué 'yuga mochíwili ju nabí 'pa rewagachi. \v 11 'Liko 'la oiláriwa a'nagupi nakúriga rejcholi nejiga. 'Émika 'ma alarigá noká mochíkuru. \s1 Jena ruwimela Páulo 'we a'lá rejcholi 'yáligo alué Onorúgame oyérame \p \v 12 Jípeko 'emi Onorúgame oyérame ju napurigá ramué, 'we najkiá napurigá 'la nirawa 'emi alué ralámuli napu 'emi gu'íriga nóchame ju. Alué Wa'lula Esukristo 'sile ye nóchili 'yaa alué ralámuli napurigá rejcholi 'yámala 'emi. \v 13 Asíriga 'la galegá etélime júkuru 'lige 'la niraga alué e'wélala, 'lige 'we a'lá ganíliga ejperélawa suwábaga ka. \p \v 14 Ramueka 'emi Onorúgame oyérame 'we anilíguru napurigá rejcholi ruyémala 'emi alué ralámuli nasinákuli napurigá alué ralámuli 'la nochámala. 'We oiláriwa alué ralámuli napu 'we kilí ralámuli ju. 'La gu'íriwa ralámuli alué napu tabilé 'cho 'la námame ju napu nulá Onorúgame, 'lige tase ayoga nulewa. \p \v 15 Bilé ralámuli 'we cha 'sisa 'emi 'yuga, 'lige 'emi níriká tase che olawa alué ralámuli. 'We a'lá nakúriwa 'emi a'bopi, 'lige uché jaré ralámuli abiena 'la gu'írimili júkuruchigó. \p \v 16 Nabí 'la ra'sálagá mochílime júkuru. \v 17 Nabí na'tawa Onorúgame 'yuga. \v 18 'La cheliera 'yawa Onorúgame suwábaga nejime koriká, tabilé chéré rekó 'we nóchali kame ke i'sínimi alué napu Onorúgame nejí. Alarigá najkí Onorúgame, 'emi Kristo Esusi oyérame kame. \p \v 19 Tabilé che aniboa napurigá sewémala Onorúgame Alawala. \v 20 Tase gawéliga ra'ichawa alué Onorúgame ra'ichálila nareme ralámuli olagá. \v 21 Iligá abé 'la ju 'we a'lá na'talia napu ruwí alué ralámuli, 'la machibómpá pala bijchiá ko o tabilé bijchiá kómá. 'We a'lá beniboa 'la a'ká ra'íchali napu tabilé 'yégali ju. \v 22 Tase gepuwa alué chátiri ra'íchali, 'lige tabilé e'wawa. \p \v 23 Onorúgame ju ralámuli gu'írame napurigá tabilé we'ká e'karúginti 'nata mochímala ralámuli. Gu'írilime ju napurigá 'we a'lá sébili ralámuli nímala. Neka najkíguru napurigá Onorúgame 'emi gu'írimala napurigá 'emi 'la sébali olámala napu Onorúgame najkí, napurigá 'la sébali olame ralámuli gainámala 'emi. Najkí ne napurigá alué 'emi alawala 'lige 'nátili 'la bi'wígame nímala napu'lige uché sébachi alué Wa'lula Esukristo anilime. \v 24 Alué napu 'emi bayele Onorúgame ju, suwábaga 'la sébali olame júkuru, suwábaga 'la sébali olame kame napu aní. \b \p \v 25 'Emi Onorúgame oyérame napurigá ramué, 'la tániwa Onorúgame napurigá 'la gu'írimala Onorúgame ramué. \p \v 26 'We 'la repóriwa ka suwábaga Onorúgame oyérame. \p \v 27 Neka nuláguru napurigá ra'ichámala (leéramala) 'emi ye osilí suwábaga ralámuli napu ekí Onorúgame oyérame ju. Alarigá najkí alué Wa'lula Esusi. \p \v 28 Najkí ne napurigá gu'írua 'emi alué Wa'lula Esukrístote. Alarigá ju. \p Pe ikí képá ye ra'íchali. Wa'lú cheliérabá.