\id GAL - Suba; Drafted & TA cheched by Jeremiah Dec. 2006; Revised 22nd March; Advisor checked by Naphtaly in June 12th 2007; CC Nicky, Iver and Jeremiah, Boniface and Naphtaly January 2009. 
\h AWAGALATIA 
\toc1 Ebaruwa eya Paulo yajojera AWAGALATIA 
\toc2 Awagalatia 
\toc3 Gala 
\mt2 Ebaruwa eya Paulo yajojera 
\mt1 AWAGALATIA 
\imt1 Amangʼana ku owuimpi 
\ip Ebaruwa eno yajojwa no *Omutumwa Paulo mu emiaka egia 48–49 ni yawanga Antioki, lunyima ne ekiina ekinene ekia Yerusaleemu kiaikola (Awat 15). Yagitumra Awakristo awa amakaniisa aga ekitemo ekia Galatia ekiri *Eesia Ekitono mu ekialo ekia Awaruumi, aga waatanika mu olugendo lwawu olwa kuluweri olwa okulanzia *injiili. Ni waamala okuemao, Awakristo *Awayaudi awaaza mu amakaniisa gano, waalaganga Awakristo awatari Awayaudi mbwe kukaweere kulootu ni wairrwe *enyangu kandi warindre endagirra ezia Awayaudi zindi ziona. 
\ip Mu ebaruwa eno, Paulo awagaania mbwe ngakunigirizia otari Omuyaudi okuirwa enyangu kandi mbwe arinde endagirra nikwo awe Omukristo kuwuene. Amangʼana gano gaamunyaasiako ni Petro ni Baranabaasi, alala na *Awafarisaayo, nawuno wairana Yerusaleemu okuwurizania emberi owa *awagaaka awa ekaniisa ni wari ni Tiito ni Baranabaasi. Kwawa kutio aeniki Awakristo Awayaudi wano waagereranga owugawuuke. Paulo yawagaania na awalaga mbwe iye ari omutumwa kuwuene kandi mbwe Owukristo ngawuiyegeeke ku okuirwa enyangu nakuwa okurinda endagirra ezia Awayaudi yawa. Ni wuagala mala okuganya ku Yesu *Kristo owafwira awantu kandi awasiwula okuema ku okusu okwa Katonda yaazanga okuwaswawuka nakwo. Awoola mbwe wuno niwuo owuinunuzi owuaaza ku owusiza owua Katonda, ni ngʼani ku okukalawana kwifu okurinda endagirra. Ebaruwa eno elagana owuene owua munsi ku amangʼana aga Katonda mbwe awantu wanunulwa ni kuwitra ku owusiza owua Katonda ku okuganya ku Yesu Kristo engʼene. 
\c 1  
\s1 Amakeezio agasookere 
\p  
\v 1 Ni inze Paulo, *omutumwa otaatumwa no omuntu nakuwa na awantu yaaya, no owatumwa ni Yesu *Kristo ni Katonda Soifu owaziusia Yesu okuema ku awafu.\x - \xo 1:1 \xt 1Kori 9:1–2\x* 
\v 2 Mbajojera ebaruwa eno inywe awantu awaganyire ku Kristo awari Galatia, ni turi alala ni waamwifu woona awari ni inze eno.  
\v 3 Owusiza no owuolu owuema ku Katonda Soifu no *Omwami iifu Yesu Kristo wuwe ni inywe.  
\v 4 Yesu ono yaifumia okufwira owuoni wuifu kugere atutoole mu amawi aga ekialo ekiwi kino, mu okuagala okwa Katonda ori Soifu.\x - \xo 1:4 \xt Mari 10:45; Awaru 6:1–4; Gala 2:20; Efee 5:2; 1Timo 2:6; Tiit 2:14; Awaib 9:28; 1Yow 5:19\x* 
\v 5 Katonda atuukre owunene wuona ku amiire goona. *Amin. 
\s1 Ewulao injiili indi egawuuke 
\p  
\v 6 Ndi no okuluguula ino mbwe mureka Katonda owawaeta ku owusiza owua Kristo wuangu ino, ni muganya ku *injiili indi ensaasa.  
\v 7 Ngʼamboola otio mbwe erio injiili indi, ni mala mbwe wario awandi awawatawania ni wagarikira owuene owuri ku Kristo (wureke okumanyika).\x - \xo 1:7 \xt Awat 15:1, 24; Gala 5:8, 10; 2:4, 21\x* 
\v 8 No omuntu-umuntu namba ifwe nakuwa *enyankoi oemere ku igulu, aizukiire awalanzizie injiili indi egawuuke ne eya ifwe twawalanzizia, Katonda amufuuwe!  
\v 9 Kiomo twamiire okuwoola, nintio mboola kandi mbwe omuntu wundi na awalanziizie injiili indi ensaasa egawuuke ne eya mwaganyako, Katonda amufuuwe!\x - \xo 1:9 \xt Awaru 9:3; 1Kori 5:2–5; 16:22\x* 
\v 10 Owuo nyagala okuwa omulootu emberi wa awantu, nakuwa emberi wa Katonda? Kusi ngeezaania okusangaazia awantu? Kuweeko mbwe nkiageezaania okusangaazia mala awantu, kangato ngʼandi *omukurumu owa Kristo.\x - \xo 1:10 \xt Awaru 2:29; 1Thes 2:4–6\x* 
\s1 Paulo yaetwa okukorra Katonda 
\p  
\v 11 Waamwifu, nyagala mumanye mbwe injiili eya nyawalanzizia, ngʼana amangʼana aga omuntu nio owavumbuka nago, yaaya.  
\v 12 Inze injiili eno ngʼankagituukra ku omuntu yaaya, lwona owulao owangerera injiili. Ni nyagituukra ni kuema ku Yesu Kristo mu owusasuko. 
\p  
\v 13 Inywe mwamiire okuwurra kiomo owulamu wuange wuawanga ni nyawanga mu ediini eya *Awayaudi. Mumanyire kiomo nyanyaasianga ekaniisa eya Katonda wululu kandi kiomo nyageezaania okukiona.\x - \xo 1:13 \xt Awat 8:3; 26:4–5; 1Kori 10:32\x* 
\v 14 Nyawanga emberi eya amakula gange goona mu amangʼana aga ediini iifu eya Awayaudi kandi nyalwanranga endagirra ezia waasoifu no owuvuya owungi.\x - \xo 1:14 \xt Awat 21:20; 23:6\x* 
\v 15 No olwa Katonda, owantengeka ni nkiari mu enda eya ngʼinaifu kandi anyeta ku owusiza wuae, yaomereziwua\x - \xo 1:15 \xt Isaa 49:1, 5\x* 
\v 16 okunsaasurra Omuzia waae, kugere ndanzie injiili yaae ku awantu awatari Awayaudi, nganyakawuuzia omuntu ekintu yaaya.\x - \xo 1:16 \xt Awat 9:3–5, 15; 1Kori 15:10\x* 
\v 17 Lwona nganyakagia Yerusaleemu okuwona awaa-nsookra okuwa awatumwa inze ni nkiari, ni ao-ao nyafuma ngia mu ekialo ekia Araabu nikwo nyairana Damaskaasi kandi lunyima. 
\p  
\v 18 Kandi emiaka isatu ni giamala okuwita, nyagia paka Yerusaleemu okumanyana geeza ni Petro\f + \fr 1:18 \ft Olugiriiki luwoola \fq *Keefa.\f* kandi nyawa nae ku amiire ikumi ni itaanu.\x - \xo 1:18 \xt Awat 9:22–28\x* 
\v 19 Ni ngʼanyakawonana na awatumwa wandi yaaya, ni mala Yakoobo wamwawu Omwami Yesu.\x - \xo 1:19 \xt 1Kori 15:7\x* 
\v 20 (Mbalaga emberi wa Katonda mbwe amangʼana aga mbajojera, ngagari aga owuweeyi yaaya.)  
\v 21 Nikuemao lunyima nyagia mu ewitemo ewia Siiria ni Siliisia.\x - \xo 1:21 \xt Awat 9:30\x* 
\v 22 Awantu awa amakaniisa aga Yudeea awari ku Kristo, waawanga ni watammanyire.  
\v 23 Waawurra-uwurra mbwe: “Omuntu owatunyaasianga oria, nyingeeno alanzia okuganya okwa yageezaanianga okuona.”  
\v 24 Kandi waatondowola Katonda ku ekiaikola mu owulamu wuange. 
\c 2  
\s1 Awatumwa wandi waingiizie engerera eya Paulo 
\p  
\v 1 Lunyima ni gigia emiaka ikumi ni ine, nyairana Yerusaleemu ni ndi ni Baranabaasi alala ni Tiito oona.\x - \xo 2:1 \xt Awat 11:25–26\x* 
\v 2 Owusasuko owua nyawona wuangera ngia, kandi olwa nyatuuka nyata *injiili, eya ndanzia agati ya awantu awatari *Awayaudi, emberi wa awantu awaawonekananga ki awakangasi awa ekaniisa agati yaawu. Nyakola otio ni turi aweene, ni nyagala mbwe amangʼana gange ga-ambaane na agaawu. Aeniki nyawanga no owuti mbwe wagaloweko, emirimo giange gikaweere egia owusa.\x - \xo 2:2 \xt 1Kori 15:2; Gala 4:11; Filiip 2:16\x* 
\v 3 Kandi Tiito owa nyawanga nae, owawanga na atairrwe *enyangu aeniki ngakawanga Omuyaudi, ngakanigiriziwua okuirwa enyangu, kiomo Awayaudi wandi wagalanga.  
\v 4 Ekiatuira eyo na amangʼana aga awantu awatari waamwifu awa kuwuene awatuingiramo owuiwisi. Iwo emirimo giawu emineene giawanga mala okuagala ewintu ewia wakatuingirra nawio mbwe tuona *ensikirra, kugere watunyage owuyanga owua turi nawuo ku *Kristo Yesu, watuingizie mu owusiwe owua okulonda ensikirra.\x - \xo 2:4 \xt 1Kori 9:21; Gala 1:7; 5:1, 13\x* 
\v 5 Ni ngatukawa-aa iwaga namba itoono, kugere owuene owua injiili wuwasigalemo. 
\p  
\v 6 Awantu awatoorrwe ki awanene, inze ekia wari ngakumpambre namba wutoono. Iwo kiwulao ekia waasonga ku amangʼana gange. Ku Katonda embonekano eya omuntu eya enze ngʼane ekintu, yaaya.\x - \xo 2:6 \xt Awat 10:34; Yako 2:1\x* 
\v 7 Ni aa wakakorre watio, aweene waagia wamanya mbwe Katonda yampa emirimo egia okulanzizia awantu awatari Awayaudi injiili,\f + \fr 2:7 \ft Olugiriiki luwoola mbwe \fq awatairrwe *enyangu.\f* mala kiomo Petro oona yatumwa okulanzizia Awayaudi.\f + \fr 2:7 \ft Awairrwe enyangu: ingʼana rino ri-ituukrana mu ekika ekia 8 ni 9.\f*\x - \xo 2:7 \xt Awat 9:15; Awaru 1:5\x* 
\v 8 Aeniki Katonda omulala owakolanga ni Petro mu emirimo giae egia owutumwa ku Awayaudi, nio owakolanga ni inze noona mu emirimo giange egia owutumwa ku awantu awatari Awayaudi.  
\v 9 Olwa Yakoobo, Petro\f + \fr 2:9 \ft Olugiriiki luwoola \fq *Keefa; \ft ingʼana rino ri-ituukrana mu ekika ekia 11 ni 14.\f* ni Yowaana, awa awantu waatoola ki ensimbirro ezia ekaniisa, waawona owusiza owua Katonda yampa, waakola ni inze ni Baranabaasi endagano mbwe wari ni ifwe alala, ku okutu-aa okukono. Woona waaganya mbwe ifwe tugie ku awantu awatari Awayaudi, ni iwo wagie ku Awayaudi.  
\v 10 Ekia waatusawa kiawanga mala mbwe tuwe ni tuingirizia awantu awataka, ekintu ekia omwoyo gwange gwawangako ino.\x - \xo 2:10 \xt Awat 15:1–29\x*\x - \xo 2:10 \xt Awat 11:27–30\x* 
\s1 Paulo agaania Petro ku okuisemerezia 
\p  
\v 11 Gario amiire aga Petro yawanga na aazre Antioki. Nyamugaania mu amiiso ni mulaga mbwe yakolanga wuwiiwi.  
\v 12 Kuluweri yawanga na aria alala na Awakristo awatari Awayaudi, no olwa Awayaudi wandi awawanga ni waganyire ku Kristo waaza ni waema ku Yakoobo, yatanika okukenga amagulu ku okuizoga na awantu awatari Awayaudi aeniki yatia awantu awa omuganda ogwa Awayaudi.\x - \xo 2:12 \xt Awat 14:26–28\x* 
\v 13 Awayaudi wandi awasigaale woona waaingira nae mu enkola eya okuisemerezia eno, aa namba Baranabaasi yoona yareka engira endamu.  
\v 14 Olwa nyawona mbwe ngawakalondokananga no owuene owua injiili, nyagaania Petro emberi wa awantu woona ntino, “Iwue ori Omuyaudi, no omenyere ki omuntu otari Omuyaudi. Oreeta otie katio, okunigirizia awantu awatari Awayaudi okulonda enkola ezia Awayaudi? 
\p  
\v 15 “Ifwe awari Awayaudi ku okuiwulwa, awatari awantu awooni kiomo tueta awantu awatari Awayaudi awatamanyire ensikirra,  
\v 16 tumanyire mbwe omuntu ngaingiziwua mu empurizanio ni Katonda ku okulonda ensikirra, ni mala ku okuganya ku Yesu Kristo. Kutio ifwe twona tuteere okuganya kwifu ku Kristo Yesu, kugere tuingiziwue mu empurizanio ni Katonda ku okuganya ku Kristo, ni ngʼani ku okulonda ensikirra yaaya, aeniki awulao-uwula omuntu ori-ingiziwua mu empurizanio ni Katonda ku okulonda ensikirra.\x - \xo 2:16 \xt Awaru 3:21–30; Gala 3:10–12\x* 
\p  
\v 17 “Ni kuri mbwe enyinga ezia tukalawana okuwa mu empurizanio ni Katonda ku okuganya ku Kristo, awandi wawoola mbwe ifwe aweene turi awooni, okwo kukalagana mbwe Kristo nio ogera ni tukola owuoni. Ni, ngakuri kutio yaaya!  
\v 18 Aeniki ni kuri mbwe ntaniike okuomboka kandi ewintu ewia omwene nyatagula, okwo kukalagana geeza mbwe nkola owuoni.\x - \xo 2:18 \xt Efee 2:15\x* 
\v 19 Mu amiire aga nyakalawana okulonda ensikirra, nyasiwulwa ku ensikirra mala ki omuntu ofwire, kugere menye owulamu owua Katonda aagala.\x - \xo 2:19 \xt Awaru 7:6; 6:2–4, 11; Gala 6:14\x* 
\v 20 Inze miire *okuwambwa ni Kristo ku *omusalaaba kandi omwene ngʼamenyere owulamu owukulu owua nyawanga nawuo yaaya. Ni, ni Kristo nio ommenyeremo. Owulamu owua menyere mu omuwiri guno, menyere ku okuganya ku Omuzia owa Katonda, owangonzia mala amfumizia owulamu wuae.\x - \xo 2:20 \xt Awaru 8:10–11; Gala 1:4\x* 
\v 21 Ngʼanyesa okulaga owusiza owua Katonda omugongo yawa, aeniki kuweeko mbwe omuntu aesa okuingiziwua mu empurizanio ni Katonda ku okulonda ensikirra, kane okufwa okwa Kristo yafwa kwawanga okwa wusa chee!”\x - \xo 2:21 \xt Gala 1:6; 5:4\x* 
\c 3  
\s1 Tununulwa ku okuganya, ni ngʼani ku okurinda ensikirra 
\p  
\v 1 Inywe Awagalatia awasiru wano, owalogre naanu? Nyawalaga amangʼana ku okufwa okwa Yesu *Kristo ku omusalaaba nawuno gawaingirra geeza ino mala ki awaakuwona na amiiso.  
\v 2 Mundageko ekintu ekilala kino kugera nkimanye: Inywe mwatuukra *Omwoyo Omweru ku okulonda *ensikirra, kusi ku okuganya amangʼana aga mwawurra?  
\v 3 Muri awasiru mutie? Mwatanika olugendo olwa okuganya geeza no Omwoyo Omweru, ni nyingeeno mugeezaania okuwutuusia na amaani giinyu aweene!  
\v 4 Mwamiire okuwona emidambo emingi otio ku amangʼana aga *injiili wusaasa, kusi? Yaaya, kuwuene ngamukainyaasia wusa.  
\v 5 Katonda awa-aa Omwoyo Omweru kandi akola amankono agati iinyu ku okulonda okwa mulondre nakwo ensikirra, kusi ku okuganya okwa mwaganya amangʼana aga mwawurra?\x - \xo 3:5 \xt Awat 19:2, 6; Awaru 8:9–16; 2Kori 3:6, 17; Gala 4:6\x* 
\p  
\v 6 Reka tutooleko Abraamu. Endagano ewoola otino, “Abraamu yaganya amangʼana aga Katonda yamulaga, kandi okwo kwagera Katonda amuwala ki omuntu omuigolovu.”\x † \xo 3:6 \xt Owut 15:6\x*\x - \xo 3:6 \xt Awaru 4:3\x* 
\v 7 Kutio muwe no okumanya mbwe awantu awari no okuganya ku Katonda niwo awari awaana awa Abraamu.\x - \xo 3:7 \xt Luuk 13:16; 19:9; Yowa 8:39; Awaru 4:11–12; Gala 3:9, 29\x* 
\v 8 *Endagano yawoola kale mbwe Katonda yaazanga okuingizia awantu woona mu empurizanio nae ku okuganya. Katonda yaifuuwira Abraamu amangʼana amalootu gano olwa yamulaga otino, “Ewialo wiona wiriserekwa ni kukuwitrako.”\x † \xo 3:8 \xt Owut 12:3; 18:18; 22:18\x* 
\v 9 Kutio awantu awari no okuganya waserekwa alala ni Abraamu, omuntu owa okuganya. 
\p  
\v 10 Awantu woona awaiteere ku okulonda ensikirra wari awafuuwrwe, aeniki kwajojwa otino, “Awantu awatagia emberi okukola amangʼana goona agajojrwe mu Ebuuki eya Ensikirra, wafuuwirwe.”\x † \xo 3:10 \xt Owuiz 27:26\x*\x - \xo 3:10 \xt Awaru 4:15; Yako 2:10\x* 
\v 11 Kuri kuwueru mbwe awulao-uwula omuntu oesa okuingiziwua mu empurizanio ni Katonda ku okulonda ensikirra. Ni kutio aeniki endagano ewoola mbwe, “Omuntu omulongoole ariwa omulamu ku okuganya kwae.”\x † \xo 3:11 \xt Abak 2:4\x*\x - \xo 3:11 \xt Awaru 1:17; 3:20\x* 
\v 12 Ensikirra ne eisigiike ku okuwa no okuganya, yawa. Owugawuuke na ago, kwajojwa mbwe, “Omuntu okola amangʼana goona aga ensikirra ewoola, iye aaza okulama ku ensikirra ezio.”\x † \xo 3:12 \xt Awal 18:5\x*\x - \xo 3:12 \xt Awaru 10:5\x* 
\v 13 Kristo yatuoloorra omusango atuta owuyanga ku omufuuwo ogwa ensikirra, ku okuganya kwae okufuuwua ku iwaga riifu. Kuri mala kiomo kwajojwa mbwe, “Omuntu-umuntu awambrwe ku omuti, ari omuntu ofuuwirwe.”\x † \xo 3:13 \xt Owuiz 21:23\x*\x - \xo 3:13 \xt Awat 4:30; 2Kori 5:21\x* 
\v 14 Yatuoloorra omusango kugere ni kuwitra ku iye, ensereki eya Katonda ya-aa Abraamu eese okutuuka ku awantu woona ni kuwitra ku Kristo Yesu, kugere ku okuganya tutuukre Omwoyo Omweru owa Katonda yaifuuwa okuesana.\x - \xo 3:14 \xt Gala 3:2, 5; 2Kori 1:22\x* 
\s1 Ensikirra ngekagalusia ekia Katonda yaifuuwa 
\p  
\v 15 Waamwifu, mureke nkoleko ne ekiikola mu owulamu wuifu owuire ki owuire, ki ekilago. Mala kiomo ngakuesekana omuntu okugalusia namba okulowa endagano emiire okuteewuao, nintio okuifuuwa okwa Katonda kuona kufwanana.  
\v 16 Katonda yaifuuwira Abraamu alala no olwiwulo lwae. Endagano ngewoola mbwe “ne enziwulo ziao” okulagana awantu awangi yaaya, ne ewoola mbwe “no olwiwulo lwao,”\x † \xo 3:16 \xt Owut 12:7; 13:15; 24:7\x* okulagana mbwe yagamba-gambanga ku omuntu omulala, ori Kristo.\x - \xo 3:16 \xt Owut 22:18\x* 
\v 17 Ekia mboola ni ntino. Ensikirra eyareetwa emiigo 430 lunyima, neona endagano eyateewuao ni Katonda alala no okwifuuwa okwa omwene yaifuuwa, yaaya.\x - \xo 3:17 \xt Okuf 12:40\x* 
\v 18 Aeniki ni kuri mbwe tukatuukra ekia Katonda yaifuuwa mala ku okurinda ensikirra, kane ekia Katonda yaifuuwa ngakuituukrana ku okuganya. Ni Katonda, ku owusiza wuae, ya-aa Abraamu ekia yamuifuuwira.\x - \xo 3:18 \xt Awaru 4:14; 11:6\x* 
\p  
\v 19 Kane katio, ekigera ne ensikirra yareetwa niki? Yareetwa kugere wuwonekanre awantu mbwe ewintu ewia wakola wiri owuoni. Ne ensikirra yawanga ne emirimo nawuno Olwiwulo olwa Katonda yagamba-gambako mu okuifuuwa kwae oria aaze. Katonda ya-aa *enyankoi ensikirra a-ee Muusa, omuntu owaimerra agati ya Katonda na awantu.\x - \xo 3:19 \xt Awaru 5:20; Awat 7:53; Okuf 20:19; Owuiz 5:5\x* 
\v 20 Awantu wawiri ni wakola empurizanio omuntu asugaane aweeo oimerre agati yaawu. Ni Katonda iye yakola omwene olwa yaifuuwira Abraamu. 
\p  
\v 21 Kusi tukawoola mbwe ao otio ensikirra elwania okuifuuwa okwa Katonda yaifuuwa kuno? Yaaya, ngʼakuri kutio, yawa! Aeniki kuweeko mbwe ensikirra eyaesanwa yaesanga okureeta owulamu, kane kangato owuigolovu emberi wa Katonda wukaituukraane mala ku okurinda ensikirra.\x - \xo 3:21 \xt Gala 2:21\x* 
\v 22 Ne endagano ewoola geeza mbwe awantu woona awari ku ekialo wari mu owusiwe owua owuoni, kugere engira endala esigala eya wakatuukramo ekia Katonda yaifuuwa, eri okuganya ku Yesu Kristo engʼene.\x - \xo 3:22 \xt Awaru 3:9–30; 11:32\x* 
\v 23 Amangʼana aga okuganya ku Kristo gano ni gaawanga ni gakiari okuuza, twona ensikirra yatuta ifwe *Awayaudi mu owusiwe kandi twaigarrwa munsi nawuno amangʼana aga okuganya gano gaaza.  
\v 24 Kutio ensikirra yateewuao okutuweera omurinzi iifu nawuno Kristo aaze, kugere tuingiziwue mu empurizanio ni Katonda ku okuganya.  
\v 25 Nyingeeno katio, ngaturi ansi eya owukangasi owua ensikirra kandi yaaya, aeniki okuganya kumiire okuuza.\x - \xo 3:25 \xt Awaru 10:4\x* 
\s1 Okuwa omwana owa Katonda 
\p  
\v 26 Mwona muri awaana\f + \fr 3:26 \ft Olugiriiki luwoola mbwe \fq awazia.\f* awa Katonda ni kuwitra ku okuganya okwa muri nakwo ku Yesu Kristo,\x - \xo 3:26 \xt Yowa 1:12\x* 
\v 27 aeniki inywe awaawa mu owulala ni Kristo mu *owubatiiso mwona mumiire okuiwoya ni Kristo.  
\v 28 Okugawukana kuwulao mbwe omuntu ari Omuyaudi nakuwa yaaya, omugule nakuwa ori owuyanga, owekisaaza nakuwa owekikazi, aeniki mwona muri ekintu ekilala ku Kristo.\x - \xo 3:28 \xt Awaru 6:3; 10:12; 1Kori 12:13; Kolo 3:11\x* 
\v 29 Aeniki muri awantu awa Kristo, muri olwiwulo olwa Abraamu, awari iwaga okuuza okuria ewia Katonda yaifuuwira awiizukulu awa Abraamu. 
\c 4  
\p  
\v 1 Ekia mboola ni mbwe, omwana osugaane arie omwandu ogwa omwiwuzi, na akiari omutono, ngagawukaane no omugule, kukawa mbwe ari omwene omwandu omungi ino.  
\v 2 Ni kutio aeniki akiari mu amakono aga awamufugre, na awa omwandu guteerwe mu amakono gaawu nawuno enyinga ezia swae yataao zituuke.  
\v 3 Nintio twawanga ifwe twona *Kristo ni yawanga na akiari okuuza. Kiomo awaana awato, twawanga mu owusiwe owua endagirra ezia ku ekialo kuno.\x - \xo 4:3 \xt Gala 2:4; Kolo 2:8, 20\x* 
\v 4 No olwa enyinga ezisugre ziatuuka, Katonda yatuma Omuzia waae omwene. Yaiwulwa no omukazi, ansi eya *ensikirra eya Awayaudi,\x - \xo 4:4 \xt Yowa 1:14\x* 
\v 5 okutuoloorra omusango kandi okututa owuyanga ifwe awaawanga mu owusiwe owua ensikirra, na atukola awaana\f + \fr 4:5 \ft Olugiriiki luwoola \fq awazia.\f* waae kuwuene.  
\v 6 Ni, aeniki muri awaana, Katonda amiire okutuma *Omwoyo Omweru owa Omuzia waae mu emioyo giinyu. Iye nio orra mu emioyo giifu na awoola mbwe, “Abba,\f + \fr 4:6 \ft Oluaramaika luwoola \fq Soifu.\f* Soifu.”\x - \xo 4:6 \xt Awaru 8:15\x* 
\v 7 Kutio, inywe kato ngamuri awagule yaaya, ni muri awaana awa ku omugizi, kandi ku okuwa okwa muri awaana awa ku omugizi, Katonda amiire okuwa-aa iwaga eria okuria omwandu gwae.\x - \xo 4:7 \xt Awaru 8:17\x* 
\s1 Paulo aluguula ekiikola ku Awagalatia 
\p  
\v 8 Enyima ao, ni mwawanga ni mukiari okumanya Katonda, mwawanga awagule awa katonda ensaasa eziwulao no okuwulao.\x - \xo 4:8 \xt 1Kori 8:4–6; 12:2\x* 
\v 9 Ni katio nyingeeno mumiire okumanya Katonda, reka mboole mbwe Katonda awamanyire. Mureeta mutie okugaluka ni muirana mu okulonda endagirra ezia ekialo ezia owusaasa eziwula na amaani ezio? Kusi, muagala okuirana mu owusiwe kandi aa kawiri?\x - \xo 4:9 \xt Kolo 2:20\x* 
\v 10 Inywe muandre ku emigomo egia *Awayaudi egikolwa mu amiire gandi, emienzi, ne emiigo egitengeekwe.\x - \xo 4:10 \xt Awaru 14:5; Kolo 2:16\x* 
\v 11 Okwo kugera owuti ni wumpamba mbwe andi emirimo egia nyakola ku inywe giiza giawa egia owusa.\x - \xo 4:11 \xt Gala 2:2; Filiip 2:16; 1Thes 3:5\x* 
\v 12 Waamwifu, mbaisasaama mbwe muwe ki inze ori owuyanga ku amangʼana gano, aeniki noona nyamenya kiomo mwawanga ni mumenyere inywe awantu awatari Awayaudi awawula ne ensikirra ezia Awayaudi. 
\p Kiwulao ekiwi ekia mwamiire okunkorra inze, yaaya.\x - \xo 4:12 \xt 1Kori 9:19–21\x* 
\v 13 Mala kiomo mumanyire, okuwa okwa nyawanga no omuwiri omululu nikwo okwagera ni mbalanzizia *injiili oluweri.\x - \xo 4:13 \xt Awat 14:19\x* 
\v 14 Kukawa mbwe okuwa okwa nyawanga no omuwiri omululu okwo kwawanyaasia emioyo, ni ngamukandega namba okuntoola wutono ku ingʼana erio, yaaya. Aa okukola otio, mwanyingizia ne enyingizia esugre ne *enyankoi owa Katonda, namba Kristo Yesu omwene!  
\v 15 Nduguula ekiikorre ne ekisangaalo ekia mwawanga nakio. Manyire kuwuene mbwe kuweeko mbwe ne ekintu ekiesekana, mukakumbuulemo amiiso giinyu mugampe.  
\v 16 Kutio, owuo miire okuwa omuzigu iinyu aeniki mbalaga mala ewintu ewiri kuwuene? 
\p  
\v 17 Awantu awagala mbwe mulonde ensikirra ezia Awayaudi awo watoola enyinga ziawu ku amangʼana giinyu, ni ngawakola otio mbwe wawaagarra owulootu yaaya. Iwo ekineene ekia waagala, no okuwagawula ni ifwe kugere muwe oluwega lwawu kandi mutoole enyinga ziinyu ku amangʼana gaawu.\x - \xo 4:17 \xt Gala 1:7\x* 
\v 18 Owuwi wuwulao no omuntu atoola enyinga okukola ekintu, ni kuri mbwe ne ekintu ekilootu kandi musugaane mukole mutio enyinga ziona, ni ngʼani mala ni ndi ni inywe engʼene.  
\v 19 Waana wange, mumpa owululu kandi mala ki omukazi owa ewisa wiluma, nawuno Kristo akome mu owulamu wuinyu.\x - \xo 4:19 \xt 1Thes 2:11\x* 
\v 20 Nkaagaale mbwe mbe ni inywe nyingeeno kugere kutaanigirizia okugamba-gamba ni inywe mu itu rino otino. Ni kunnigirizia okukola otino aeniki muntangʼaangʼie ino. 
\s1 Awaana wawiri awa Abraamu 
\p  
\v 21 Mbawuuzia inywe awagala okumenya ansi ya ensikirra, mberi kuwuene mumanyire ekia ensikirra ewoola?  
\v 22 Kwajojwa mu endagano mbwe Abraamu yawanga na awazia wawiri. Omulala yawanga owa omukazi omugule, no owundi yawanga owa omukazi owawanga owuyanga.\x - \xo 4:22 \xt Owut 16:15; 21:2–3\x* 
\v 23 Omuzia owa omukazi omugule oyo yaiwulwa okuema ku okugeezaania okwa omuntu okutuusia okuifuuwa okwa Katonda, no omuzia owa omukazi otari omugule iye yaiwulwa okuema ku okutuusia okwa Katonda yatuusianga okuifuuwa okwae.\x - \xo 4:23 \xt Owut 16:1–5; 17:16–21; Awaru 9:7–9\x* 
\p  
\v 24 Awakazi wawiri wano mu engira eya olugero, waimeriire *endagano iwiri. Agaar aimeriire endagano eyakolwa ku ekigiri ekia Sinaai kandi awaana waae waaiwulwa okuwa awagule.\x - \xo 4:24 \xt Okuf 19:3—24:18; Gala 3:23; 4:1; 5:1\x* 
\v 25 Tutuukra mbwe Agaar aimeriire ekigiri ekia Sinaai ekiri Araabu kandi eri omufwano ogwa omugizi ogwa Yerusaleemu ogwa nyingeeno, aeniki omugizi ogwo na awaana wagwo wari awagule.  
\v 26 Ni Yerusaleemu eri ku igulu eri owuyanga, kandi nio ngʼinoifu.\x - \xo 4:26 \xt Awaib 12:22; Owus 21:2\x* 
\v 27 Aeniki kwajojwa mbwe: 
\q1 “Wa ne ekisangaalo iwue omukazi omugumba, 
\q2 ee iwue otaiwula awaana. 
\q1 Kuba erioga no oemba no omwoyo ogwa kungulu, 
\q2 kukawa mbwe iwue ewisa ngawikakuluma. 
\q1 Aeniki iwue omukazi owawanga na azirrwe, 
\q2 nyingeeno ori na awaana wangi okukira omukazi ori no omusaaza.”\x † \xo 4:27 \xt Isaa 54:1\x*\x - \xo 4:27 \xt Owut 15:5\x* 
\p  
\v 28 Inywe waamwifu, muri ki Isaaka aeniki mwona mwaiwulwa owuyia nikulondokana no okuifuuwa okwa Katonda.  
\v 29 Mala kiomo omwana owaiwulwa okuema ku okugeezaania okwa omuntu okutuusia okuifuuwa okwa Katonda oria yadambia omwana owaiwulwa na amaani aga Omwoyo Omweru, nintio kuri reero luno lwona.\x - \xo 4:29 \xt Owut 21:9\x* 
\v 30 Ne endagano ewoolaki ku ingʼana rino? Ewoola mbwe, “Somosia omukazi omugule alala no omuzia waae, wagie! Aeniki kigwe kiole, ewulao-uwula engira eya omuzia owa omukazi omugule oyo aesa okutuukramo omugawo alala no omuzia owa omukazi ori owuyanga.”\x † \xo 4:30 \xt Owut 21:10\x* 
\v 31 Kutio waamwifu, ifwe ngaturi awaana awa omukazi omugule yaaya, ni turi awaana awa omukazi ori owuyanga. 
\c 5  
\s1 Owuyanga owua turi nawuo ku Kristo 
\p  
\v 1 *Kristo amiire okututa owuyanga kandi turi owuyanga kuwuene. Kutio muimerre wukalu kandi mutaaza mwaganya okuirana mu owusiwe kandi kawiri.\x - \xo 5:1 \xt Gala 2:4; 4:5, 9; 5:3, 13\x* 
\p  
\v 2 Muwurre ekia mbalaga! Inze Paulo mbasema mbwe ni muizukre muganye okuirwa *enyangu kiomo engira eya okuwa mu empurizanio ni Katonda, Kristo aaza okuwula emirimo ku inywe chee.  
\v 3 Kandi nyagala omuntu ki omuntu amanye mbwe no omuntu aganyire okuirwa enyangu, kumunigirizia mbwe paka olondokane ne *ensikirra ziona, aa atarekere namba endala.\x - \xo 5:3 \xt Awaru 2:25; Gala 3:10–12; Yako 2:10\x* 
\v 4 Inywe awantu awageezaania okuwa mu empurizanio ni Katonda ku okulonda ensikirra, mumiire okugawukana ale ni Kristo kandi mulagre owusiza owua Katonda omugongo.  
\v 5 Ni ifwe *Omwoyo Omweru atu-aa amaani aga okurinda ni turi no owusiani mbwe Katonda aaza okutuingizia ki awalongoole emberi waae ku okuganya.\x - \xo 5:5 \xt Awaru 8:4; Gala 2:16\x* 
\v 6 Aeniki ku Kristo Yesu, okuirwa enyangu namba okutairwa enyangu ngʼane ekintu yaaya. Ekineene no okuwa no okuganya okulaganiwua mu engira eya olugonzi.\x - \xo 5:6 \xt 1Kori 7:19; Gala 3:28; 6:15\x* 
\p  
\v 7 Inywe mwamiire okuwa ni mugia emberi geeza. Omiire okuwaguunya emioyo kandi awalowera okulonda owuene, naanu?  
\v 8 Ni kuwuene mbwe ekintu ekifwana kitio ngakiesa kiaema ku Katonda owawaeta, yaaya.\x - \xo 5:8 \xt Gala 1:6–7\x* 
\v 9 Omumera omutono guzimbia owusie owua guteerwemo wuona.\x - \xo 5:9 \xt 1Kori 5:6\x* 
\v 10 Ndi no owusiani owuema ku Omwami mbwe muuza okuganya ni inze mu amangʼana gano aa mutaingiire mu agandi amasaasa. No omuntu owatawania oyo aaza okuswawukwa, akawa anu.\x - \xo 5:10 \xt Gala 1:7\x* 
\v 11 Waamwifu, ni kuri mbwe nkialanzia mbwe awantu paka wairwe enyangu, kane katio ekigera *Awayaudi ni waanyaasia niki? Ao otio kane owuwiiwi owua Awayaudi wawona na amangʼana aga *omusalaaba wuwulao.\x - \xo 5:11 \xt 1Kori 1:23; Gala 6:12\x* 
\v 12 Na awantu awawanyaasia awo, iwo nkaagaale mbwe watawa mbwe wairrwe-uirwa enyangu kwengʼene, ni wakasowoolwe no okusowolwa! 
\p  
\v 13 Waamwifu, inywe Katonda yawaetera okuwa owuyanga, ni kukawa kutio mutaaza mwakola no owuyanga owua muri nawuo ki engira eya okukola okuagala okuwiiwi okwa omuwiri, yaaya. Aa okukola otio, omuntu ki omuntu akorre omwina waae no olugonzi.\x - \xo 5:13 \xt 1Kori 6:12; 10:23–24; 1Pet 2:16\x* 
\v 14 Aeniki ensikirra endala ewoola mbwe, “Gonzia omwina waao kiomo oigonziizie iwue omwene”\x † \xo 5:14 \xt Awal 19:18\x* no owuimpi owua ewintu wiona ewia ensikirra ziona ziwoola.\x - \xo 5:14 \xt Math 22:36–40; Awaru 13:9; Yako 2:8\x* 
\v 15 Ni inywe ni mulumana kandi ni mutandulana aweene, muwe no okumanya mbwe ni mutawariire geeza, muuza okuitana mumalane chwe. 
\s1 Owulamu owukangatiirwe no Omwoyo Omweru 
\p  
\v 16 Mbalaga mbwe mumenye owulamu owukangatiirwe no Omwoyo Omweru, ni ngamuuza okukola ewintu ewiwiiwi ewia omuwiri guagala, yaaya.  
\v 17 Aeniki okuagala okuwiiwi okwa omuwiri no okuagala okwa Omwoyo Omweru ngaziwurzania, yaaya. Ewintu wiwiri wino wilwana ewiene, okugera no otakola ewia iwue omwene waagala.\x - \xo 5:17 \xt Awaru 8:2–13; Gala 5:25\x* 
\v 18 Ni, no okangatiirwe no Omwoyo Omweru, ngori ansi eya ensikirra, yaaya.\x - \xo 5:18 \xt Awaru 6:14; 7:4\x* 
\p  
\v 19 Enkola eziema ku okuagala okuwiiwi okwa omuwiri zimanyiike geeza, ku omufwano owusondo, okuwa na amaingirizio aga enkola ezia ensuuko, okuinyonkoonia;  
\v 20 okusawa katonda ensaasa alala ni ilogo; ekirega, okulwana, iyari, okuwa no okusu okungi, okuagala mala ekiao omwene, okugawukana mu ewifuwo, engawuzi mu owulala,  
\v 21 alala ne endandulu; okudungʼa, emigomo egia amazina amawiiwi, ne ewindi ewifwana ne ewio. Mbasiagizia kiomo nyawasiagizia oluweri mbwe awantu awamenyere owulamu owufwana wutio wawula no omugawo mu *Owuami owua Katonda.\x - \xo 5:21 \xt Mari 7:21–22; Awaru 1:28–32; 1Kori 6:9–10; Efee 5:3–5; Kolo 3:5–8; 1Timo 1:9–10; 2Timo 3:2–4; 1Pet 4:3\x* 
\p  
\v 22 Ne ensaafu ezia tuamia ni tukangatiirwe no Omwoyo Omweru ziri olugonzi, ekisangaalo, owuolu, okusikia omwoyo, owu-aani, owulootu, okurinda endagano,\x - \xo 5:22 \xt Efee 5:9\x* 
\v 23 okugia mpola, alala no okuirinda mu enkola. Ewulao ensikirra egaania ewintu wino.  
\v 24 Awantu awa Kristo Yesu, iwo wamiire okuwamba okuagala okuwiiwi okwa emiwiri giawu alala no olusa no ogurei-rei gwagwo.\x - \xo 5:24 \xt Awaru 6:6; Gala 2:19; 6:14; Kolo 3:5; 1Yow 3:6\x* 
\v 25 Aeniki tumenyere ku amaani aga *Omwoyo Omweru, tusugaane tulondokane no okuagala kwae mu ewintu wiona ewia tukola.\x - \xo 5:25 \xt Awaru 8:4; 1Kori 6:19; Gala 5:16\x* 
\v 26 Tutaaza twawa awantu awaitumbula, ni tutindrana kandi ni tudiewana aweene uwiiwi.\x - \xo 5:26 \xt Awaru 12:10; Filiip 2:3\x* 
\c 6  
\s1 Awakristo wasugaane watunzie awiina waawu 
\p  
\v 1 Waamwifu, no omulala ku inywe aituukraane mu owuoni, inywe awakangatiirwe no Omwoyo Omweru musugaane mumuiranie mu okuganya no omwoyo omuolu no okugia mpola. Ni paka oirinde kugere otaaza wagwa mu okugeezaniwua okulala okwo, iwue oona.\x - \xo 6:1 \xt Math 18:15; 1Kori 10:12; Yako 5:19\x* 
\v 2 Muitunzanie ni muginga emisigo egia awiina wiinyu, kandi mu engira eyo muuza okutuusia *ensikirra eya *Kristo.\x - \xo 6:2 \xt 2Kori 11:29\x* 
\v 3 No omuntu aingirizia mbwe ari ekintu ni ngari ekintu yaaya, aisemerezia iye omwene.\x - \xo 6:3 \xt 1Kori 4:7\x* 
\v 4 Omuntu ki omuntu asugaane ageezaanie enkola ziae omwene. Ao nikwo aesa okuitumbula mu omwoyo gwae omwene, na ataigeraanie no omuntu wundi.  
\v 5 Aeniki omuntu ki omuntu asugaane aginge omusigo gwae omwene.\x - \xo 6:5 \xt Awaru 14:12\x* 
\p  
\v 6 Omuntu ogererwa amangʼana aga Katonda asugaane agawire omugerezi waae ewintu ewilootu ewia ari nawio wiona.\x - \xo 6:6 \xt Awaru 15:27\x* 
\v 7 Omuntu ataaza yakusemerezia: Katonda ngaesa okusemereziwua, yawa! Ekia omuntu akomeere nikio ekia arigesa.\x - \xo 6:7 \xt Ayub 4:8; Emfu 22:8–9\x* 
\v 8 Okomera okuomerezia okuagala okuwiiwi okwa omuwiri, iye aaza okugesa olumbe no okuoneka ni kuema ku omuwiri. No omuntu okomera okuomerezia okuagala okulootu okwa Omwoyo Omweru, iye aaza okugesa owulamu owutariwua ni kuema ku Omwoyo Omweru.\x - \xo 6:8 \xt Awaru 8:6, 13\x* 
\v 9 Tutaluya okukola ewintu ewilootu, aeniki mu enyinga ezisugre tuuza okugesa ensereki, ni tugiire emberi okukola otio aa tutarekere.\x - \xo 6:9 \xt 2Thes 3:13\x* 
\v 10 Kutio enyinga ziona ni iwaga ririo, reka tukorre awantu woona geeza, ni ino-ino awantu awari waamwifu ku okuganya ku Kristo.\x - \xo 6:10 \xt Yowa 13:34; Awaru 12:10; 14:15; 1Kori 8:1; 2Kori 8:7–8; Gala 5:6, 13–14; 1Thes 3:12; 4:9; 1Pet 1:22; 2Pet 1:7\x* 
\s1 Ekineene agati ya okuirwa enyangu no owulamu owuyia 
\p  
\v 11 Muwarreko kiomo mbajojera ne enyukuta enene-nene, ni nkola no okukono kwange omwene!\x - \xo 6:11 \xt 1Kori 16:21\x* 
\v 12 Awantu awagala okuwonekana awalootu mu engira eya enze niwo awagala okuwanigirizia mbwe paka muirwe *enyangu. Wakola watio aeniki wamanyire mbwe ni wagereere awantu mbwe okufwa okwa Yesu ku *omusalaaba kwengʼene nikwo okununula, aweene waaza okudambiwua.\x - \xo 6:12 \xt Gala 5:2, 11\x* 
\v 13 Kuri kuwuene mbwe namba awantu awairrwe enyangu ngawalonda ensikirra, ni wakiagala-uagala mbwe muirwe enyangu kugere waitumbule no okuirwa enyangu okwa emiwiri giinyu.  
\v 14 Inze, ntaaza nyaitumbula ne ekintu-ukintu ekigawuuke no omusalaaba ogwa Kristo Yesu. Aeniki ni kuwitra ku omusalaaba,\f + \fr 6:14 \ft Nakuwa \fq iye (Kristo).\f* ku inze, mbula emirimo ne ewintu ewia ekialo, kandi awantu awa ekialo woona wawula ni inze emirimo.\x - \xo 6:14 \xt 1Kori 1:23, 29, 31; 2:2; Gala 2:19\x* 
\v 15 Okuirwa enyangu namba okutairwa enyangu ngʼane ekintu yaaya. Ekineene, no okuwa no owulamu owuyia.\x - \xo 6:15 \xt 2Kori 5:17; Gala 5:6\x* 
\v 16 Owuolu na amagongi wiwe na awantu awalondokana ni igerera rino. Wano niwo awari Awaisraeli awa Katonda kuwuene.\x - \xo 6:16 \xt Awaru 9:1–13; Filiip 3:3\x* 
\p  
\v 17 Okuemera nyingeeno okugia emberi, omuntu ataanyaasia, aeniki inze ndi ne embala ezia Yesu ku omuwiri gwange.\x - \xo 6:17 \xt 2Kori 4:10; 11:24–25\x* 
\p  
\v 18 Waamwifu, owusiza owua *Omwami iifu Yesu Kristo ka-wuwe ne emioyo giinyu. *Amin.