\id EPH - SUBA, Drafted by Boniface Dafted May, TA checked by Jeremiah June 2008, BT by Jael, CC checked by Iver, Boniface, Jeremiah and Naphtaly Mattah in September 2008 
\h AWAEFEESO 
\toc1 Ebaruwa eya Paulo yajojera AWAEFEESO 
\toc2 Awaefeeso 
\toc3 Efee 
\mt2 Ebaruwa eya Paulo yajojera 
\mt1 AWAEFEESO 
\imt1 Amangʼana ku owuimpi 
\ip Ebaruwa eya Awaefeeso yajojwa no *Omutumwa Paulo mu omwaka ogwa 60, ni yawanga mu owusiwe ku omugizi ogwa Rooma. Ebaruwa eno ewonekana mbwe yatumwa ku ekaniisa eya Efeeso na amakaniisa gandi agaawanga ampi ne Efeeso, aeniki ewula na amangʼana agalagana mbwe yajojerwa ekaniisa eya Efeeso engʼene. Efeeso yawanga omugizi omunene ogwa ekialo ekia *Eesia Ekitono, kandi Paulo yamenya ao ku amiire amangi na alanzia nawuno arekaao ekaniisa enene. Paulo yajoja ebaruwa eno na amaingirizio mbwe esookere Efeeso kandi mbwe ni wamiire okugisomerwa, wagitumre amakaniisa gandi goona. 
\ip Ebaruwa eya Awaefeeso egawukaane ne ebaruwa zindi ezia Paulo yajoja aeniki ngegamba-gamba ku awagerezi awa owuweeyi ne eminyako-nyaako mu ekaniisa. Paulo yajoja ebaruwa eno okuizurizia Awakristo okuwa no owulala kandi mbwe okuagala okwa Katonda kwawanga okureeta alala ewintu wiona ewiri ku igulu ni ku ekialo, ansi eya owurinzi owua omuntu omulala, ori *Kristo. Kutio ku Kristo, Awakristo woona wari awa enyumba endala kandi wasugaane wawe na awiina waawu no olugonzi, omusaaza ni mukaae, awiiwuzi na awaana waawu kandi omukangasi na awemirimo waae. Paulo lwona awoola mbwe ekaniisa ngeri enyumba eombookwe yaaya. Ne ezogaanie Awakristo woona, awaafwa na awalamu, awari mu ekialo kiona. Paulo afwanania owulala owuri agati ya Kristo ne ekaniisa, no owulala owuri agati ya ewiimo ewia omuwiri, owulala owua ewintu ewiomboka enyumba, kandi no owulala owuri agati ya omukazi no omusaaza. Amaariizia na awoola mbwe Awakristo wasugaane wamenye mu engira elagana Kristo owarimo. 
\c 1  
\s1 Amakeezio agasookere 
\p  
\v 1 Ni inze Paulo, *omutumwa owa *Kristo Yesu ku okuagala okwa Katonda. 
\p Ebaruwa eno mbajojera inywe awalowole awa Katonda awari Efeeso, awari no okuganya okuisimbiire ku Kristo Yesu.\x - \xo 1:1 \xt Awat 18:19–21; 19:1\x* 
\p  
\v 2 Muwe no owusiza no owuolu owuema ku Soifu Katonda no *Omwami Yesu Kristo. 
\s1 Paulo atondowola Katonda ku omupango ogwa owuinunuzi 
\p  
\v 3 Atondowolwe ino Katonda ori Swawu Omwami iifu Yesu Kristo, omiire okutusereka ne ensereki enyingi ezieama ku igulu, ni kuwitra ku Kristo.\x - \xo 1:3 \xt Efee 2:6\x* 
\v 4 Aeniki yatulowola namba ne ekialo kiawanga ni kikiari okulukwa, kugere tuwe awantu aweeru awawula no owuoni emberi waae ni kuwitra ku Kristo. Mu olugonzi lwae,\x - \xo 1:4 \xt Efee 5:27\x* 
\v 5 Katonda yawanga na amiire okuwisia kale mbwe tuwe awaana waae ni kuwitra ku Yesu Kristo. Kino nikio ekiawanga ekilootu ku iye kandi okuagala kwae.\x - \xo 1:5 \xt Yowa 1:12\x* 
\v 6 Kutio tutondowola Katonda ku owusiza wuae owuluguulwa owua yatukorra ni kuwitra ku Omuzia waae owa agonziizie ino.\x - \xo 1:6 \xt Math 3:17\x* 
\v 7 Ni kuwitra ku amasaai aga Kristo, tumiire okuteewua owuyanga kandi turekerwa amawi giifu, nikulondokana no owusiza owungi owua Katonda\x - \xo 1:7 \xt Awaru 3:25–26; 1Kori 10:16; Efee 2:13; Kolo 1:20\x* 
\v 8 amiire okulagana ku ifwe, na amaganga no okumanya kwona.  
\v 9 Kandi Katonda amiire okugera tumanya omupango gwae ogwawanga ni guiwisre, ogwa yaagalanga okutuusia ni kuwitra ku ekia Kristo yaazanga okukola.  
\v 10 Ne enyinga ziae ezisugre zimiire okutuuka, Katonda arituusia omupango ogwo olwa arita ewintu wiona ewiri ku igulu ne ewiri ku ekialo ansi eya owukangasi owua Kristo.\x - \xo 1:10 \xt Efee 1:22; Kolo 1:16, 20\x* 
\v 11 Lwona ni kuwitra ku Kristo, Katonda yatulowola okuwa awantu waae omwene aeniki nintio omwene yawisia okukola kale kandi ewintu wiona wiikola mala kiomo iye omwene yawitaao okuikola.  
\v 12 Okuagala okwa Katonda kwawanga mbwe, ifwe *Awayaudi awaasooka okuta emioyo giifu ku Kristo, tutondowole Katonda ori no owunene.  
\v 13 Kandi ku Kristo, inywe mwona olwa mwamala okuwurra amangʼana aga Katonda agari kuwuene, eri *injiili eyawareetra owuinunuzi, kandi okuta okuganya kwinyu ku Kristo, mwateewuako ekilago ekiri *Omwoyo Omweru owa yaifuuwa okutuma, okulagana mbwe muri awantu waae omwene.  
\v 14 Omwoyo Omweru ogwa Katonda nio empanwa esookere elagana mbwe Katonda aaza okutu-aa ewintu wiona ewia yaifuuwa okutu-aa kandi mbwe arituta okuwa owuyanga owutuukre. Kuno kugera ni tumutondowola ku owunene wuae.\x - \xo 1:14 \xt Awat 19:2, 6; 2Kori 1:22\x* 
\s1 Kristo nio otuusia ewintu wiona 
\p  
\v 15 Okuemera olwa nyawurra amangʼana aga okuganya kwinyu ku Omwami Yesu no olugonzi olwa mugonziizie nalwo awalowole awa Katonda woona,  
\v 16 nkiari okureka okuiranizia Katonda otioo ku amangʼana giinyu ni mbaingirizia mu okusawa kwange.  
\v 17 Nsawa mbwe Soifu omunene ori Katonda owa Omwami iifu Yesu Kristo, aganye awa-ee amaganga no okumanya okwa munsi okuema ku Omwoyo gwae Omweru, kugere mumanye geeza owuene owumuemako.  
\v 18 Lwona nsawa mbwe amiiso aga mu emioyo giinyu egia munsi gaiguke gawone, kugere mumanye okurindirra okwa mwaeterwa, owuri owunyazi owua ewintu ewiluguulwa ewia Katonda awiikiire awantu waae.  
\v 19 Kandi nsawa mbwe mumanye amaani gaae amangi agaluguulwa agakola emirimo ku ifwe awari no okuganya ku Kristo. Amaani gano gafwana na aga  
\v 20 Katonda yakola nago okuziusia Yesu okuema ku awafu, agia amuta nyakukono kwae okusaaza, asi aeerwe owuti mu owuami wuae owuri ku igulu.\x - \xo 1:20 \xt Awat 2:32–33\x* 
\v 21 Nyingeeno ari kungulu okukira owukangasi, owukire, amaani, no owuami, alala na amiina goona ku ekialo ekia nyingeeno, ne ekialo ekiiza emberi.\x - \xo 1:21 \xt Awaru 8:38; Gala 4:8–9; Efee 6:12; Kolo 1:13, 20; 2:9–10, 15, 20\x* 
\v 22 Kandi Katonda amiire okuta ewintu wiona ansi eya amagulu gaae kandi amuezania okuwa omukangasi owa ekaniisa ku ewintu wiona.\x - \xo 1:22 \xt Efee 1:10; 4:15; 5:23; Kolo 1:18; 2:19\x* 
\v 23 Ekaniisa eri omuwiri ogwa Kristo kandi nie etuusia owunene owua ari nawuo, no omwene nio otuusia ewintu wiona mu engira ziona.\x - \xo 1:23 \xt 1Kori 12:27; Efee 2:16; 4:4–16, 25; 5:30; Kolo 1:18; 2:19; 3:15\x* 
\c 2  
\s1 Twaeewua owulamu ni kuwitra ku Kristo 
\p  
\v 1 Ni inywe mwawanga awafu ku enkola ziinyu embiiwi no owuoni wuinyu,\x - \xo 2:1 \xt Awaru 5:12; Kolo 2:13\x* 
\v 2 owua mwawanga ni mumenyeremo olwa mwalondanga engira ezia ekialo kino ne ezia omukangasi awa owuami owua mu omuyaga, omwoyo ogukola emirimo nyingeeno mu owulamu owua awantu awataeere Katonda owuti.\x - \xo 2:2 \xt 2Kori 4:4; Efee 6:12\x* 
\v 3 Amiire gandi, ifwe twona twawanga awalala ku awantu ki awo. Twa-aa okuagala okwa emiwiri giifu owuzito kandi twalondanga okuagala na amaingirizio aga omuwiri. Mala kiomo awandi, owulamu wuifu wuawanga owusugre no okuswawukwa ni Katonda no okusu okungi.\x - \xo 2:3 \xt Efee 5:6; Kolo 3:7\x* 
\p  
\v 4 Ni Katonda ori na amagongi amangi, ni kuema ku olugonzi olwa yawanga na atugonziizie nalwo,\x - \xo 2:4 \xt Awaru 8:39\x* 
\v 5 yatuirania tuwa awalamu alala ni *Kristo, kukawa mbwe twawanga awafu ku enkola ezia owuoni ezia twakolanga. Mwanunulwa mala ku owusiza owua Katonda wuengʼene.\x - \xo 2:5 \xt Awaru 3:24; Kolo 2:13\x* 
\v 6 Ngʼano owulamu wuengʼene niwuo owua twatuukra, ni ku Kristo Yesu, Katonda yatuziusia nae kandi atuta tuikala alala nae ku igulu.\x - \xo 2:6 \xt Efee 1:3; Kolo 2:12; 3:3–4\x* 
\v 7 Yakola otio kugere aaze alagane owusiza wuae owungi owuluguulwa owulaganiwua mu olugonzi lwae ku ifwe ni kuwitra ku Kristo Yesu, mu amiire goona agawula ne entuuko.  
\v 8 Aeniki ku owusiza owua Katonda mumiire okununulwa ni kuwitra ku okuwa no okuganya, kandi kino ngʼane ekintu ekia omuntu akakola iye omwene, ni ne empanwa eya Katonda.\x - \xo 2:8 \xt Gala 2:16\x* 
\v 9 Ngʼano okuema ku emirimo egia omuntu yaaya, kutio awulao omuntu oesa okuitumbula.\x - \xo 2:9 \xt Awaru 3:28; 1Kori 1:31; 2Timo 1:9; Tiit 3:5\x* 
\v 10 Aeniki turi emirimo egia amakono aga Katonda, awaalukwa owuyia mu owulala ni Kristo Yesu okukola emirimo emilootu egia yamala okututeerao kale okukola. 
\s1 Awantu woona awari ku Kristo wari ekintu ekilala 
\p  
\v 11 Kutio muingirizie mbwe owusookere, inywe awantu awatari *Awayaudi mu owuiwulane, kandi awa awantu awaieta mbwe “awairwa *enyangu” (okuirwa enyangu okwa ku omuwiri okukolwa na amakono) waeta mbwe “awatairrwe enyangu”\x - \xo 2:11 \xt Awaru 2:28–29; Gala 5:6\x* 
\v 12 mbwe mu amiire ago, ngamukawanga ni mumanyire owa Kristo ari. Ngamukawanga awantu awalowoolwe ni Katonda. Kutio mwawanga awageni awawula no omugawo ku endagano eya Katonda yaifuuwira awantu waae. Mwawulanga ne ekintu ekia mwakarindirra okutuukra ku Katonda kandi mwawulanga Katonda ku ekialo kino chee.\x - \xo 2:12 \xt Awaru 9:4; 1Thes 4:13\x* 
\v 13 Ni nyingeeno, ni kuwitra ku amasaai aga Kristo, inywe awantu awa amiire gandi waawanga ale, mumiire okureetwa a-ampi ni Katonda.\x - \xo 2:13 \xt Awaru 11:17\x*\x - \xo 2:13 \xt Efee 1:7\x* 
\p  
\v 14 Aeniki Kristo omwene oyo, nio omiire okugera ni tuwa no owuolu. Amiire okureeta Awayaudi na awatari Awayaudi alala kandi iye nio omiire okuona engawuzi ne embuwi eziareetanga owuzigu.\x - \xo 2:14 \xt Awat 10:36; 1Kori 12:13; Gala 3:28; Efee 2:16; 4:1–6\x* 
\v 15 Mu okuesana omuwiri gwae, yagera *ensikirra ne endagirra ezia Awayaudi ziwula ne emirimo. Yakola otio kugere ate enganda iwiri zino ziwe ekintu ekilala, okwawareetra owuolu\x - \xo 2:15 \xt Awaru 7:4–6; 2Kori 5:17; Kolo 2:14\x* 
\v 16 kandi mu omuwiri omulala guno, yareeta empurizanio agati ya Katonda ne enganda iwiri zino ni kuwitra ku *omusalaaba, amala owuzigu owuawangangao.\x - \xo 2:16 \xt 2Kori 5:18; Efee 1:23\x* 
\v 17 Yareeta amangʼana amalootu agareeta owuolu ku inywe awaawanga ale-ale ni Katonda, alala na awantu awaawanga a-ampi nae.\x - \xo 2:17 \xt Isaa 57:19; Awat 2:39\x* 
\v 18 Aeniki ni kuwitra ku iye, ifwe Awayaudi ni inywe awatari Awayaudi twatuukra engira eya okutuuka ku Katonda Ise ni kuwita ku *Omwoyo Omweru omulala. 
\p  
\v 19 Kutio nyingeeno, ngamuri awageni awari mu ekialo ekitari ekiawu yaaya, ni muri awiina wiifu awa ekialo kilala na awantu awa Katonda kandi awa mu enyumba eya Katonda,\x - \xo 2:19 \xt Efee 3:6\x* 
\v 20 eombookwe ku owulusa owuateewuao na *awatumwa na *awagambi awa Katonda. Kandi Kristo Yesu omwene nio ori iwaale ikalangufu eriambiriire enyumba.\x - \xo 2:20 \xt Math 16:18; Efee 4:11; 1Kori 3:10–11; Owus 21:14\x* 
\v 21 Mu okuwa kwinyu mu owulala ni Kristo, inywe mwona Kristo awaomboka alala na awandi woona, okuwa *ekaalu enzeru eya Omwami.\x - \xo 2:21 \xt 1Kori 3:16\x* 
\v 22 Kandi mwona mumiire okuzoganiwua alala na awandi, okuwa owumenyo, aa Katonda amenyere ni kuwitra ku Omwoyo gwae Omweru.\x - \xo 2:22 \xt 1Kori 3:17; 1Pet 2:5\x* 
\c 3  
\s1 Paulo atumrwe okulanzizia awatari Awayaudi 
\p  
\v 1 Inze Paulo, ndi mu omusiwe ku emirimo egia *Kristo Yesu yampa okuwalanzizia inywe awantu awatari *Awayaudi.\x - \xo 3:1 \xt 2Kori 11:23; Efee 4:1; 6:20; Filiip 1:7, 12; Kolo 4:18; Filem 1, 9\x* 
\v 2 Kuwuene mwamiire okuwurra mbwe Katonda yampa emirimo egia okuwalanzizia owusiza wuae,\x - \xo 3:2 \xt Awaru 1:5\x* 
\v 3 ni kiomo yamiire okunsaasurra amangʼana agaawanga ni gaiwisre gano, mala kiomo miire okujoja ku owuimpi mu owutanikro owua ebaruwa eno.\x - \xo 3:3 \xt Gala 1:12\x* 
\v 4 Ni musomere ekia njojere ano, nikwo muuza okumanya okumanya okwa munsi okwa ndi nakwo ku owuene owuiwisre ku Kristo.  
\v 5 Katonda ngakamanyisizia amakula agaawita owuene wuno kiomo nyingeeno wumiire okusasulwa no *Omwoyo Omweru ku *awatumwa na *awagambi awa Katonda.  
\v 6 Owuene owuawanga ni wuiwisre wuno wuawanga mbwe, ni kuwitra ku *injiili, awantu awatari Awayaudi watuukre ensereki ezia Katonda alala na Awayaudi. Lwona wa-ambaniwue alala mu omuwiri omulala kandi wasangirizie nawo ensereki ezia Katonda yaifuuwa oku-aa awantu waae, ni kuwitra ku Yesu Kristo.\x - \xo 3:6 \xt Awaru 16:25–26; Efee 2:14, 18–19; Kolo 1:26–27\x* 
\p  
\v 7 Katonda yampa empanwa eya okuwa *omukurumu owa okulanzia injiili, ku owusiza na amaani gaae amanene.  
\v 8 Kukawa mbwe ni inze omutono okukira omuntu omutono ino ku awantu awa Katonda woona, ni Katonda nio owampa owusiza wuno wusa kugere ndanzizie awantu awatari Awayaudi owunyazi owungi owuluguulwa owua Kristo.\x - \xo 3:8 \xt 1Kori 15:9–10\x* 
\v 9 Kandi nyaloworrwa emirimo egia okuta ku owueru omupango ogwa Katonda omulusi owa ewintu wiona, ogwa owuinunuzi ogwawanga ni guiwisre okuemera mu owutanikro, ni nyingeeno gumiire okusanukulwa.  
\v 10 Okuagala okwa Katonda kwawanga mbwe nyingeeno, ni kuwitra ku ekaniisa, amaganga amangi aga Katonda gaaze galaganiwue gamanyike ku awakangasi na awari no owukire awari ku igulu.  
\v 11 Kino yakola nikulondokana no okuagala okwa yawanga na amiire okutaao okuemera mu owutanikro ni kuwitra ku Yesu Kristo Omwami iifu.  
\v 12 Ku okuwa mu owulala nae kandi mu okuwa no okuganya ku iye, tuuza okugia ku Katonda no owusiani kandi tugambe-gambe nae ni turi owuyanga.\x - \xo 3:12 \xt Awaib 10:19\x* 
\v 13 Kutio mbasawa mbwe emioyo giinyu gitafwa ku okunyaka-nyaaka okwa mbanyaka-nyaakra, aeniki okunyaka-nyaaka kuno kuuza okuwareetra okueewua owuti.\x - \xo 3:13 \xt Kolo 1:24\x* 
\s1 Paulo asawira Awaefeeso 
\p  
\v 14 Ni nyingiriizie amangʼana gano, nkuba ansi amasigamo gange okusawa Katonda Ise  
\v 15 owa awa amayumba goona agari ku igulu ni ku ekialo woona watuukrako amiina.  
\v 16 Nsawa Katonda mbwe ni kuema ku ensereki enyingi ezia ari nazio, aganye awakalangusie mu emioyo giinyu egia munsi, na amaani gaae ni kuwitra ku Omwoyo gwae Omweru,  
\v 17 kugere Kristo amenye mu emioyo giinyu ni kuwitra ku okuwa kwinyu no okuganya. Kandi nsawa mbwe muisimbiire kandi muiyomboke mu olugonzi.\x - \xo 3:17 \xt Efee 5:2; Kolo 2:7\x* 
\v 18 Lwona nsawa mbwe inywe alala na awantu awa Katonda woona muwe na amaani aga okuwurra ekia owuliire, owuiyaagu, owuliire owuika ansi no owuniina kungulu owua olugonzi olwa Kristo wuri.  
\v 19 Kandi mumanye olugonzi olutambuuke owuongo owua omuntu okumanya luno, kugere muizuziwue no owunene owua Katonda wuona kiomo wuagana.\x - \xo 3:19 \xt Kolo 2:2\x*\x - \xo 3:19 \xt 2Kori 5:14; Efee 5:2\x* 
\p  
\v 20 Katonda oesa okukola ewintu ewingi ewitaiwala okukira ewia tuesa okumusawa namba okuingirizia, nikulondokana na amaani amangi aga ari nago, agakola mu owulamu wuifu,  
\v 21 aeewue owunene ku amakula goona mu ekaniisa, ni kuwitra ku Kristo Yesu, amiire goona agawula ne entuuko. *Amin. 
\c 4  
\s1 Okuwa no owulala mu omuwiri ogwa Kristo 
\p  
\v 1 Ki omusiwe owa Omwami, mbasawa katio mbwe muganye mumenye owulamu owusugre no okuetwa okwa Katonda yawaeta.\x - \xo 4:1 \xt Efee 3:1\x* 
\v 2 Muwe awantu awaolu kandi awaisiizie ansi. Musiwe emioyo kandi murekerane amawi goona no olugonzi.\x - \xo 4:2 \xt Kolo 3:12–13\x* 
\v 3 Mukole wukalu mu engira ziona kugere murinde owulala owua *Omwoyo Omweru ogwa Katonda awaeere ni kuwitra ku owuolu owuwasiwraanie alala.\x - \xo 4:3 \xt Efee 2:14–16; Kolo 3:14–15\x* 
\v 4 Gurio mala omuwiri omulala no Omwoyo Omweru omulala, mala kiomo kirio ekintu ekilala ekia tuteereko emioyo giifu, ekia Katonda yatuetra olwa yatueta.\x - \xo 4:4 \xt Efee 1:23; 2:18\x* 
\v 5 Ario Omwami omulala, okuganya okulala no *owubatiiso owulala\x - \xo 4:5 \xt Yowa 10:16; 1Kori 8:6\x* 
\v 6 kandi lwona ario Katonda omulala ori Swawu awantu woona, ori kungulu okukira wiona, okola ni kuwitra ku awantu woona kandi omenyere mu awantu woona.\x - \xo 4:6 \xt Awat 17:28; 1Kori 12:6\x* 
\p  
\v 7 No omuntu ki omuntu aeerwe empanwa eya owusiza nikulondokana ni kiomo *Kristo omwene awuine.\x - \xo 4:7 \xt 1Kori 12:11\x* 
\v 8 Mala kiomo endagano ewoola etino: 
\q1 “Olwa yaniina kungulu, 
\q2 yakangatra awasiwe awaasiwulwa 
\q2 kandi ya-aa awantu waae empanwa.”\x † \xo 4:8 \xt Zabu 68:18\x* 
\m  
\v 9 (Ne ewoola mbwe “Yaniina kungulu” ekia kilagana niki? Okwo kulagana lwona mbwe yasooka aika munsi mu ekialo ekia awafu.\x - \xo 4:9 \xt Yowa 3:13\x* 
\v 10 Omuntu owaika oyo nio wazane owaniina kungulu okukira ewintu wiona kugere aizuzie ewintu wiona.)  
\v 11 Kristo oyo nio owaesana emirimo egia okuwa *awatumwa, *awagambi awa Katonda, awainjilisti, awaayi na awagerezi.\x - \xo 4:11 \xt 1Kori 12:28\x* 
\v 12 Emirimo giawu no okuikagia awalowole awa Katonda ku emirimo egia Katonda, kugere omuwiri ogwa Kristo guombokwe\x - \xo 4:12 \xt 1Kori 14:26\x* 
\v 13 nawuno twona tutuuke mu okuambaniwua alala mu okuganya no okuwa no okumanya okutuukre ku Omuzia owa Katonda, kandi tuwe awantu awakomere waawa awatuufu, awatuukre mu owunene owua Kristo wuona kiomo wuagana.\x - \xo 4:13 \xt Kolo 1:28\x* 
\p  
\v 14 Okwo kuuza okugera tureke okuwa ki awaana awato, awairwa eno ne eno na amasiira, kandi awasindikwa ni wairwa eno ne eno no omuyaga ogwa engerera ezia owuweeyi ezia awantu awakola na amaganga-ganga okusemerezia awantu.\x - \xo 4:14 \xt 1Kori 14:20\x* 
\v 15 Aa okuwa otio, ifwe tulagana owuene, ni turi ne emioyo egiri no olugonzi, okuuza okugera tukome mu engira ziona tufwanane ni Kristo, ori Omutwe ogwa ekaniisa.\x - \xo 4:15 \xt Efee 1:22\x* 
\v 16 Ni kuemera ku iye, omuwiri gwona oguzoganiiwue alala ne emisi egiguambiriire, gukoma kandi guiomboka ogwene mu olugonzi, ekiimo ki ekiimo ni kikola emirimo giakio.\x - \xo 4:16 \xt Efee 2:21–22; 4:13; Kolo 2:19\x* 
\s1 Okumenya ki awaana awa owueru 
\p  
\v 17 Kutio mbalaga ekingʼana kino ni nkisimbiizia na amaani aga Omwami mbwe mutairana kandi mumenye mu amaingirizio agawula ne emirimo kiomo awantu awa ekialo wamenyere.  
\v 18 Amaingirizio gaawu gamwamre ti kandi wari ale no owulamu owua awantu awa Katonda aeniki ngawamanyire Katonda kandi wateere emioyo giawu giwa emikalu ngʼa.\x - \xo 4:18 \xt Awaru 1:21; 1Pet 1:14\x* 
\v 19 Aeniki wawula ne ensuuko mu owulamu wuawu, waiteere mu owulamu owua owusoodani no okukola owuoni-uwuoni, kandi wari no olusa olwa okugia emberi mu enkola embiiwi ezio owutambuuke. 
\p  
\v 20 Ni inywe ngamukagererwa okumenya ku Kristo mu engira efwana otio, yaaya.  
\v 21 Aeniki kuwuene mwawurra amangʼana aga Yesu kandi mwagererwa ku iye nikulondokana no owuene owumurimo.  
\v 22 Mwagererwa ku owulamu wuinyu owukulu, mbwe muvuule enkola ezia owulamu wuinyu owukulu owuaonwanga no okuagala okuwiiwi okwa ensemerezanio.\x - \xo 4:22 \xt Awaru 8:13; Kolo 3:9\x* 
\v 23 Mureke amaingirizio giinyu gagalusiwue gawe amayia\x - \xo 4:23 \xt Awaru 12:2\x* 
\v 24 kandi muiwoye owulamu owuyia, owulukirwe okufwanana ni Katonda mu owuigolovu no owueru owua kuwuene.\x - \xo 4:24 \xt 2Kori 5:17; Kolo 3:10\x* 
\p  
\v 25 Kutio omuntu ki omuntu ku inywe paka arekane no owuweeyi kandi muwoole amangʼana agari kuwuene ni mugamba-gamba na awiina wiinyu aeniki twona turi ewiimo ewia omuwiri omulala.\x - \xo 4:25 \xt Zaka 8:16; Efee 1:23\x* 
\v 26 Kuri mala kiomo endagano ewoola mbwe “No okusu kukuambre, otakola owuoni mu okusu.”\x † \xo 4:26 \xt Zabu 4:4\x* Mutaganya enyanga egwemo ni mukiari no okusu,  
\v 27 kandi muta-aa Ekikeeno iwaga mu owulamu wuinyu.  
\v 28 Omuntu omiire okuwa na aiwa, paka areke owuiwi, na akole emirimo wukalu na amakono gaae omwene kugere awe ne ekia aesa okuitunzia nakio kandi agawire awandi woona awari no okuagala.\x - \xo 4:28 \xt 1Thes 4:11\x* 
\p  
\v 29 Mutaganya amangʼana amawiiwi agataomerezia awantu gafume mu eminwa giinyu, ni muwoole mala amangʼana agatunzia mu okuomboka awandi nikulondokana no okuagala kwawu, kugere amangʼana giinyu gatunzie awagategerezia.\x - \xo 4:29 \xt Efee 5:4; Kolo 4:6; Yako 3:10\x* 
\v 30 Kandi mutagera Omwoyo Omweru ogwa Katonda, owa Katonda yawa-aa ki ekilago mbwe muri awantu waae nawuno kutuuke owuire owua owuinunuzi, awe no omwoyo omululu.\x - \xo 4:30 \xt Isaa 63:10; 2Kori 1:22; Efee 1:13\x* 
\v 31 Mutawa awayia enda, awaluunya kandi awa okusu. Lwona mutawa awasoolani, awawooli awa awantu na awakola ewintu ewiwiiwi wiona.  
\v 32 Aa okukola otio, muwe awasiza kandi awa amasaasra na awiina wiinyu kandi omuntu ki omuntu arekere omwina waae amawi gaae mala kiomo ku Kristo Katonda yawarekera amawi giinyu.\x - \xo 4:32 \xt Math 6:14–15; 18:22–35; Kolo 3:13\x* 
\c 5  
\p  
\v 1 Kutio mulonde olunyaafwa olwa Katonda kiomo awaana waae awa agonziizie\x - \xo 5:1 \xt Math 5:45, 48; Yowa 1:12\x* 
\v 2 kandi mumenye mu olugonzi mala kiomo *Kristo yatugonzia mala atufumizizia owulamu wuae ki omusango kandi empanwa ewunyira Katonda geeza.\x - \xo 5:2 \xt Gala 6:10; 1:4; Efee 3:17–19; 4:15–16; Filiip 2:2; Kolo 2:2; 3:14\x* 
\p  
\v 3 Lwona mutakola owuoni owua owusondo agati iinyu, wukawa mbwe no owufwana wutie, nakuwa enkola-unkola eya ensuuko namba okuwa awantu awaagala ewiawu aweene yaaya, aeniki wino ne ewintu ewitasugaane ku awantu aweeru awa Katonda.  
\v 4 Lwona amangʼana aga ensuuko, amangʼana aga owumaya namba emiwaayo emiwiiwi ngagisugaane gi-ituukrane ku inywe yaaya. Ni aa mukakorre mutio, muwe awairania otioo.\x - \xo 5:4 \xt Efee 4:29\x* 
\v 5 Ku amangʼana gano, muwe no okumanya otino: Omuntu omusoodani, otari omweru ku Katonda namba oagala mala ekiae omwene ngarituukra omugawo mu *Owuami owua Katonda. Ni kutio aeniki oagala mala ekiae omwene, iye asawa katonda ensaasa.\x - \xo 5:5 \xt Gala 5:19–21\x* 
\v 6 Omuntu ataaza yawasemerezia na amangʼana aga owusa aeniki ku amangʼana agafwana gatio okusu okwa Katonda kuwuera ku awantu awawula nae no owuti.\x - \xo 5:6 \xt Awaru 1:18; Efee 2:3; Kolo 3:6\x* 
\v 7 Kutio mutaaza mwaizogaana nawo. 
\p  
\v 8 Aeniki amiire gandi kale mwawanga ni muri mu ekierema, ni nyingeeno muri mu owueru ku okuwa kwinyu owulala no Omwami. Mumenye ki awaana awa mu owueru,\x - \xo 5:8 \xt Yowa 8:12; Awat 26:18; Kolo 3:7\x* 
\v 9 aeniki owueru wuamia ensaafu kiomo owulootu, owuigolovu no owuene.\x - \xo 5:9 \xt Gala 5:22–23\x* 
\v 10 Mukole ewintu ewiomerezia Omwami.  
\v 11 Murekane ne enkola ezia owusa ezia ekierema, ni aa okukola otio, muzifumie ku owueru.  
\v 12 Aeniki ne ensuuko okugamba-gamba ku ewintu ewia awantu awawula no owuti wakola owuiwisi.  
\v 13 No owueru wumuriike ewintu wiona, wiwonekana ku owueru.  
\v 14 Aeniki owueru niwuo owugera ne ekintu-ukintu kiwoneka. Ekio nikio ekigera no owundi yawoola otino: 
\q1 “Lamuka, iwue nyandoolo, 
\q2 ziuka oeme ku awafu, 
\q1 kandi owueru owua Kristo wuuza okukumurikako.”\x - \xo 5:14 \xt Awaru 13:11–12\x* 
\p  
\v 15 Muwarre geeza engira ezia mumenyeremo kane, mutamenya kiomo awantu awawula na amaganga, ni mumenye ki awantu awaganga.  
\v 16 Mukole geeza ino ni iwaga-uiwaga eria mutuukiire, aeniki gano na amiire aga owuoni.\x - \xo 5:16 \xt Kolo 4:5\x* 
\v 17 Kutio mutawa awantu awamaya, ni mumanye ekia okuagala okwa Omwami kuri.  
\v 18 Mutadungʼa, aeniki okwo kuiira awantu mu okukola owuoni. Aa okukola otio, muizuziwue no *Omwoyo Omweru ogwa Katonda,\x - \xo 5:18 \xt Awaru 13:13\x* 
\v 19 kugere enyinga ezia muagaane alala, muembe enyembo ezia zabuuri, ezia okutondowola Katonda ne eziema ku Omwoyo Omweru ogwa Katonda. Muembe kandi mukubre Omwami owukana mu emioyo giinyu.  
\v 20 Kandi ku enyinga ziona, muiranizie Katonda Ise otioo ku ewintu wiona ku eriina eria *Omwami Yesu Kristo.\x - \xo 5:20 \xt Kolo 3:16–17\x* 
\s1 Awakazi na awasaaza waawu 
\r (Kolo 3:18, 19) 
\p  
\v 21 Omuntu ki omuntu asugaane aiisie ansi emberi wa omwina waae, ku owuti owua aeere Kristo.\x - \xo 5:21 \xt 1Pet 5:5\x* 
\v 22 Awakazi, muiisie ansi emberi wa awasaaza wiinyu mala kiomo muiisiizie ansi emberi wa Omwami.  
\v 23 Aeniki omusaaza nio omutwe ogwa omukazi waae, mala kiomo Kristo ari omutwe ogwa ekaniisa, ekiri omuwiri gwae kandi iye nio Omununuzi wayo.\x - \xo 5:23 \xt 1Kori 11:3; Efee 1:22–23\x* 
\v 24 Kutio kiomo ekaniisa kieere Kristo owuti, nintio lwona awakazi wasugaane wa-ee awasaaza waawu owuti mu ewintu wiona.\x - \xo 5:24 \xt Kolo 3:18; Tiit 2:3–5; 1Pet 3:1–6\x* 
\p  
\v 25 Inywe awasaaza, mugonzie awakazi wiinyu, mala kiomo Kristo yagonzia ekaniisa nawuno agifumizia owulamu waae.\x - \xo 5:25 \xt Gala 1:4\x* 
\v 26 Yakola otio kugere agieruyie ewe enzeru na akola na amangʼana amalootu aga Katonda ki amanzi\x - \xo 5:26 \xt 1Kori 6:11; Tiit 3:5; Awaib 10:22; 1Pet 3:21\x* 
\v 27 kandi aezanie ekaniisa ku iye omwene, ne eri no owunene, ewula ne embala namba ekisonga namba ekintu-ukintu ekiwiiwi, ni ne eri enzeru kandi etakeeyire mu engira-ungira.\x - \xo 5:27 \xt 2Kori 11:2; Efee 1:4; Filiip 1:10; Kolo 1:22\x* 
\v 28 Mu engira yazane, awasaaza wasugaane wagonzie awakazi waawu kiomo emiwiri giawu aweene. Omuntu-umuntu ogonziizie omukazi waae aigonziizie iye omwene.  
\v 29 Awulao omuntu oregere omuwiri gwae omwene, na aguriisia kandi agurinda geeza mala kiomo Kristo akorra ekaniisa  
\v 30 aeniki twona turi ewiimo ewia omuwiri omulala.\x - \xo 5:30 \xt Efee 1:23\x* 
\v 31 Mala kiomo endagano ewoola mbwe, “Kino nikio ekigera no omuzia areka swae ni ngʼinwae, yaizogaana no omukazi waae kandi awantu wawiri wano wawa omuwiri omulala.”\x † \xo 5:31 \xt Owut 2:24\x* 
\v 32 Kino ne ekintu ekiiwisre, ne ekia ngamba-gambako, ni Kristo ne ekaniisa.\x - \xo 5:32 \xt Owus 19:7\x* 
\v 33 Kutio omusaaza ki omusaaza paka agonzie omukazi waae kiomo aigonziizie iye omwene, kandi omukazi yoona paka atie omusaaza waae.\x - \xo 5:33 \xt Kolo 3:19; Tiit 2:6; 1Pet 3:7\x* 
\c 6  
\s1 Awaana na awiiwuzi waawu 
\r (Kolo 3:20–22) 
\p  
\v 1 Inywe awaana, mutie awiiwuzi wiinyu aeniki muri awantu awa Omwami, kandi kino kiri ekintu ekilootu okukola.\x - \xo 6:1 \xt Kolo 3:20\x* 
\v 2 Mala kiomo endagano ewoola mbwe, “Tia swao ni ngʼinwao.” Eno nie *ensikirra esookere esigiikwe no kuifuuwa mbwe no otiire swao ni ngʼinwao,  
\v 3 “kuuza okugia geeza ni iwue kandi ooza okumenya amiire amangi ku ekialo.”\x † \xo 6:3 \xt Owuiz 5:16\x* 
\v 4 Inywe waaswawu awaana, muta-ambia awaana wiinyu okusu ne ewintu ewia muwakorra. Ni muwakomie ni muwagolola mu engira ewurikaane emberi wa Omwami.\x - \xo 6:4 \xt Kolo 3:21\x* 
\s1 Awagule na awakangasi waawu 
\r (Kolo 3:23—4:1) 
\p  
\v 5 Inywe awagule, muwurre awakangasi wiinyu awa ku ekialo kuno no owuti kandi no okuadada. Lwona muwakorre emirimo no omwoyo omulala mala kiomo awakorra *Kristo.  
\v 6 Mutawatia mala okuwaomerezia enyinga ezia wawariko a-ampi yaaya, ni muwatie ki awagule awa Kristo awakola okuagala okwa Katonda ni kuemera mu emioyo giinyu munsi.\x - \xo 6:6 \xt 1Kori 7:22\x* 
\v 7 Muwakorre ne emioyo giinyu giona ki awakorra Omwami, ni ngʼano omuntu yaaya,  
\v 8 aeniki mumanyire geeza mbwe Omwami aaza okugawira omuntu ki omuntu omugawo ku ekintu-ukintu ekia akorre, awe omugule namba ori owuyanga.\x - \xo 6:8 \xt Kolo 3:22–25; 1Timo 6:1–2; Tiit 2:9–10; 1Pet 2:18–21\x*\x - \xo 6:8 \xt 2Kori 5:10\x* 
\p  
\v 9 Ni inywe awakangasi mukole na awagule wiinyu mu engira efwanani. Mutawatiisia aeniki mumanyire geeza mbwe omukangasi ozogaanie inywe alala nawo ari ku igulu, kandi iye ngatiire amiiso aga omuntu, yaaya.\x - \xo 6:9 \xt Kolo 4:1; Yako 2:1\x* 
\s1 Ewintu ewia-iiye ewia Katonda 
\p  
\v 10 Owutuukre, mutuukre owukalangufu wuinyu ni kuema ku Omwami na amaani gaae amangi.\x - \xo 6:10 \xt 1Kori 16:13\x* 
\v 11 Muirinde ne ewintu ewia-iiye wiona ewia Katonda kugere muemerezie owuganga-ganga owua Ekikeeno.\x - \xo 6:11 \xt Yako 4:7\x* 
\v 12 Aeniki iye eria tulwana ngatulwana na awari ne emiwiri na amasaai yawa. Ni tulwana na awakangasi, awari no owukire, na awari na amaani mu ekialo ekimwamu ti kino. Kandi tulwana ne *ewikeeno ewiri na amaani ewiri mu emiyaga kungulu.\x - \xo 6:12 \xt Efee 2:2; 1:21; 1Pet 5:8–9\x* 
\v 13 Kutio muirinde ne ewia-iiye wiona ewia Katonda, kugere muemerezie omuzigu na amiire aga amawi gatuukre, kandi ni iye riwuere, muwe ni mukiaimerre wukalu.\x - \xo 6:13 \xt Awaru 13:12\x* 
\v 14 Kutio muimerre wukalu, ni musiwre owuene ki omukanda mu ensinzi. Muingizie owuigolovu ki ekia-iiye ekirinda ekifuwa,\x - \xo 6:14 \xt Isaa 11:5\x* 
\v 15 kandi muingizie okuikaga okugia okulanzia *injiili ereeta owuolu ki ewiraato mu amagulu.\x - \xo 6:15 \xt Isaa 52:7\x* 
\v 16 Alala ne wino wiona, muginge okuganya ki engawo eya okuzimia nayo owuta owua Ekikeeno owuakaka ki endimi ezia omurro.  
\v 17 Muingizie owuinunuzi ki ekigudu ku omutwe, kandi mutoole amangʼana aga Katonda ki omwambe ogwa olugangala ogwa *Omwoyo Omweru ogwa Katonda.\x - \xo 6:17 \xt Isaa 59:17; 2Kori 10:4\x*\x - \xo 6:17 \xt Math 4:5–7; Awaib 4:12\x* 
\v 18 Musawe Katonda enyinga ziona na amaani aga Omwoyo Omweru ogwa Katonda, ni mumuisasaama mu engira ziona. Ni mukola mutio, muwe amankaga kandi mugie emberi okusawira awantu awa Katonda woona.\fig Owa-iiye Omuruumi|src="LB00196b.tif" size="span" ref="6:10-18" \fig* 
\p  
\v 19 Noona munsawire mbwe enyinga-unyinga ezia ngamba-gamba, Katonda ampe amangʼana aga okuwoola kugere nsanukurre awantu wamanye amangʼana aga injiili agaawanga ni gaiwisre, ni mbula no owuti.\x - \xo 6:19 \xt Luuk 18:1; Awaru 15:30; Efee 3:14; Kolo 4:2–4\x*\x - \xo 6:19 \xt Awat 4:29\x* 
\v 20 Egio nigio emirimo egia Katonda yantuma okukola ki omuimerezi owa Yesu kandi nigo aganteere mu owusiwe. Munsawire, ngalanzie no owusiani aa mbula ne ekintu ekia ntia mala kiomo kusugaane kuwe.\x - \xo 6:20 \xt Efee 3:1\x* 
\s1 Amakeezio agatuukre 
\p  
\v 21 Wamwifu Tichikaasi, owa tugonziizie ino kandi oigoloole mu emirimo egia akorra Omwami, aaza okuwalaga ewintu wiona ewinyiikolako kugere mwona muwe no okumanya kiomo ngia ne ekia nkola.\x - \xo 6:21 \xt Awat 20:4; Kolo 4:7–8; 2Timo 4:12\x* 
\v 22 Mutuma ku inywe kugere awalage kiomo tugia kandi aaze awakalangusie. 
\p  
\v 23 Owuolu, olugonzi alala no okuganya okuema ku Katonda Ise no *Omwami Yesu Kristo wuwe ni waamwifu woona.  
\v 24 Owusiza wuwe na awantu woona awagonziizie Omwami iifu Yesu Kristo, no olugonzi olutawua.