\id 1CO Drafted and TAchecked by Naphtaly; CC by Iver Jeremiah, Boniface and Boniface in August 2008; Reviewed and Tested in July/August 2009 \h 1 AWAKORINTHO \toc1 Ebaruwa esookere eya Paulo yajojera AWAKORINTHO \toc2 1 Awakorintho \toc3 1Kori \mt2 Ebaruwa esookere eya Paulo yajojera \mt1 AWAKORINTHO \imt1 Amangʼana ku owuimpi \ip Ebaruwa eya Awakorintho osookere, yajojwa no *Omutumwa Paulo ku Awakorintho awaganyire ku *Kristo. Yajojwa omwaka ogwa 55 ni Paulo yawanga ku omugizi ogwa Efeeso oguri mu ekitemo ekia *Eesia Ekitono. Ni Paulo yawanga ku olugendo lwae olwa okuwiri olwa okulanzia *injiili, yatanika ekaniisa Korintho, omugizi omunene ino mu ekialo ekia Ewugiriiki kandi ogwamanyika ki ansi aa ekiniiwo. \ip Ni Paulo yamala okuema Korintho, okuikululana agati ya awantu ne eminyako-nyaako gindi giaingira mu ekaniisa kandi Paulo yatumrwa amangʼana mu ebaruwa eyawanga ne embuuzia enyingi ku amangʼana agagawukane-gawukaane. Kutio, yajoja ebaruwa eno okuwalaga amaingirizio gaae ne ewintu ewia waawanga ni wasugaane wakole. Eminyako-nyaako giawangao ni giemera ku okutawurizania okwa *Awayaudi na Awagiriiki mu enkola ziawu eziwanga ni zigawukaane. Awayaudi waagalanga mbwe awakazi Awagiriiki waikale enyima kandi wasiwe ewitambaaya ku emitwe ne ewieni wiawu kiomo enkola yaawu yaagalanga. Awagiriiki woona ngawakawonanga ekiwiiwi no okuwa na awakazi awasoodani mu ekaniisa kiomo ediini ziawu zindi ziakolanga. Lwona, Awagiriiki waagawulanga owulamu owua mu omwoyo no owua omuwiri kandi waawonanga owuoni ki ekintu ekiambre mala owulamu owua mu omwoyo wuengʼene. Kutio, waatoolanga owulamu owua mu omuwiri ki owuri ale ne ekikaetwa owuoni. Paulo yawajojera ku ekiwiiwi ne enkola ziawu kandi yawasikirra ku ekia wasugaane wamanye kandi wakole mu owulamu wuawu owua Owukristo. Mu amiiso amakate-kaate 13, yawajojera ku olugonzi, oluri ekintu ekinene mu owulamu owua Awakristo. \c 1 \s1 Amakeezio agasookere \p \v 1 Ni inze Paulo, owaetwa okuwa *omutumwa owa Yesu *Kristo ku okuagala okwa Katonda, ni ndi alala ni wamwifu Sositheneesi.\x - \xo 1:1 \xt Awat 18:17\x* \v 2 Mbajojera ebaruwa eno inywe awantu awa ekaniisa eya Katonda ekiri ku omugizi ogwa Korintho, awantu awamiire okueruyiwua ku Yesu Kristo kandi awaeterwe okumenya owulamu owutengeekwe emberi wa Katonda, alala na awantu woona asi-uasi aa wari, awaeta eriina aria *Omwami Yesu Kristo ori Omwami waawu no Omwami iifu twona.\x - \xo 1:2 \xt Awat 18:1–18\x* \p \v 3 Muwe no owusiza no owuolu owuema ku Soifu Katonda alala no Omwami iifu Yesu Kristo. \s1 Paulo aikazia Katonda ku Awakorintho \p \v 4 Nyiranizia Katonda otioo enyinga ziona ku inywe aeniki amiire okuwa-aa owusiza wuae ni kuwitra ku Yesu Kristo. \v 5 Aeniki mu okuwa kwinyu mu owulala ni Yesu Kristo, Katonda amiire okuwa-aa ensereki mu engira ziona, mu okugamba-gamba kwinyu kugia mu okumanya okwa mumanyire nakwo ewintu ewia omwoyo.\x - \xo 1:5 \xt 2Kori 8:7\x* \v 6 Ensereki zino ziri ekilago mbwe amangʼana aga twawalaga ku Yesu Kristo gari ne ensimbiiro ku inywe. \v 7 Kutio ewulao empanwa eya mu omwoyo namba endala eya mutakaaye ni murindirra okusasulwa okwa Omwami iifu Yesu Kristo.\x - \xo 1:7 \xt 1Thes 1:10; Tiit 2:13\x* \v 8 Kristo omwene aaza okuwarinda ni muri awakalangufu mu amiire goona aga owulamu wuinyu, kugere muwe aweeru awawulako embala, *Owuire owua Omwami Yesu Kristo arikengra awantu ekiina.\x - \xo 1:8 \xt Filiip 1:6, 10; 1Thes 3:13; 5:23\x* \v 9 Katonda owawaeta muwe mu owulala no Omuzia waae Yesu Kristo Omwami iifu, arindre endagano yaae.\x - \xo 1:9 \xt 1Thes 5:24\x* \s1 Okugawukana kuweere mu ekaniisa \p \v 10 Waamwifu, mbisasaamre mwona ku eriina eria Omwami iifu Yesu Kristo mbwe omuntu ki omuntu awe ne empurizanio no omwina waae kugere engawuzi zitaaza ziawa agati iinyu, kandi mbwe muwe awantu awa-ambaane ti mu amaingirizio no okuagala kwinyu.\x - \xo 1:10 \xt Yowa 17:21–23; Efee 4:2–6; Filiip 2:2\x* \v 11 Waamwifu, wario awantu awa mu enyumba eya Kloe, awandetiire amangʼana mbwe zirio ensoolo agati iinyu.\x - \xo 1:11 \xt 1Kori 3:3; 11:18; 2Kori 12:20\x* \v 12 Ekia mboola kiri kitino: Wario awandi ku inywe awawoola mbwe, “Inze ndonda Paulo,” na awandi mbwe, “Inze ndonda Apolo,” na awandi mbwe, “Inze ndonda *Keefa” na awandi woona wawoola mbwe, “Inze ndonda Kristo.”\x - \xo 1:12 \xt Awat 18:24; 1Kori 3:4\x* \v 13 Mbawuuzia, Kristo ono mumugawuule kameka? Paulo yoona *yawambwa ku omusalaaba ku amawi giinyu? Kusi mwabatiiswa ku eriina eria Paulo?\x - \xo 1:13 \xt Math 28:19; Awat 8:16; 19:5; Awaru 6:3; Gala 3:27\x* \v 14 Ndi no owusangaavu mbwe awulao-uwula omuntu ku inywe owanyabatiisa ogawuuke ni Krispaasi ni Gaayo.\x - \xo 1:14 \xt Awat 18:8; Awaru 16:23\x* \v 15 Kutio awulao omuntu oesa okuwoola mbwe mwabatiiswa ku eriina riange. \v 16 (Ee, nganyire mbwe lwona ni inze owabatiisa awantu awa mu enyumba eya Stefaano. No owugawuuke nawo, nampingirizia mbwe ario omuntu wundi owanyabatiisa kandi.)\x - \xo 1:16 \xt 1Kori 16:15, 17\x* \v 17 Aeniki Kristo ngakantuma okugia okubatiisa awantu yaaya, ni yantuma okugia okulanzia *injiili. Kandi ngʼankola otio na amaganga aga omuntu yaaya, aeniki okwo kukagera *omusalaaba ogwa Kristo guwule na amaani. \s1 Amaganga aga Katonda gagawuuke na aga ekialo \p \v 18 Amangʼana aga okufwa okwa Yesu ku omusalaaba, no owumaya ku awantu awateeka, ni ku ifwe awanunulwa gari amaani aga Katonda.\x - \xo 1:18 \xt Awaru 1:16; 2Kori 4:3\x* \v 19 Kuri mala kiomo kwajojwa mu endagano otino: \q1 “Nyiza okuona amagezi aga awantu awaingirizia mbwe wari wagezi, \q2 kandi amaganga aga awaganga nyiza okugera gawule ne emirimo.”\x † \xo 1:19 \xt Isaa 29:14\x* \p \v 20 Katonda nio omiire okugera amagezi aga ku ekialo kuno goona gawa owumaya. Kutio awagezi wari? Nakuwa *awagerezi awa endagirra wariai? Kusi awagambageeza wari?\x - \xo 1:20 \xt Math 11:25; Awaru 1:22; 1Kori 3:18–20\x* \v 21 Aeniki Katonda, ku amaganga gaae omwene, yagera awantu awa ekialo okumumanya na amaganga gaawu aweene kiwa ekintu ekitaesekana. Ni kwamuomerezia okukola na amangʼana agatulanzia aga awantu waeta mbwe owumaya gano, okununula awantu awaganyire ku Yesu.\x - \xo 1:21 \xt Awaru 1:19–20\x* \v 22 *Awayaudi iwo waagalanga mbwe wawone amankono, na awantu awatari Awayaudi iwo waagalanga amaganga,\x - \xo 1:22 \xt Math 12:38; Yowa 2:11; 4:48; 6:30; Awat 17:18, 32\x* \v 23 ni ifwe tulanzia Kristo owawambwa ku omusalaaba. Ku Awayaudi amangʼana agatulanzia gano gafwana iwaale eriwaguunya, ni ku awantu awatari Awayaudi gari owumaya.\x - \xo 1:23 \xt Gala 3:1; 5:11\x* \v 24 Ni ku Awayaudi alala na awatari Awayaudi awa Katonda yaeta, Kristo ari amaani kandi amaganga aga Katonda. \v 25 Aeniki owumaya owua Katonda wukirre amaganga aga omuntu ale kandi owugata owua Katonda, wukirre owukalangufu owua omuntu ale.\x - \xo 1:25 \xt 2Kori 13:4\x* \p \v 26 Waamwifu, muingirizieko kiomo mwawanga olwa mwaetwa. Mberi mumanyire mbwe nikulondokana ni kiomo awantu wawona ewintu, owungi wuinyu ngamukawanga awantu awagezi yaaya, lwona ngamukawanga awantu awari na amaani namba awaaiwulwa mu emigizi eminyazi. \v 27 Ni Katonda yalowola ewintu ewia awantu waeta mbwe owumaya ewio, okusuusia awantu awaieta mbwe wari awaganga. Lwona yalowola ewintu ewia awantu waeta mbwe wigata kandi ewiwula amaani, okusuusia awantu awaieta mbwe wari awakalangufu kandi awari na amaani. \v 28 Katonda alowola okukola ne ewintu ewiri ansi kandi ewia awantu awa ekialo waregere ki ewintu ewiwula emirimo, okusuusia ewintu ewia awantu watoorre ki ewintu ewinene,\x - \xo 1:28 \xt Luuk 1:51–53; Awaru 12:16; Yako 2:5\x* \v 29 kugere omuntu-umuntu ataaza yaitumbula emberi wa Katonda.\x - \xo 1:29 \xt Efee 2:9\x* \v 30 Katonda nio owagera ni muwa ku Kristo, Kristo ori amagezi giifu agaemere ku Katonda kuwuene. Ee, ni iye owuigolovu wuifu, okumenya kwifu owulamu owutengeekwe kandi nio awatuoloorra omusango kugere tuwe awantu awa Katonda. \v 31 Kutio kuri mala kiomo endagano ewoola mbwe, “No omuntu aagala okuitumbula, asugaane aitumbule ku Omwami Katonda.”\x † \xo 1:31 \xt Yere 9:24\x*\x - \xo 1:31 \xt Yere 9:23–24; 1Kori 1:29; 4:7; 2Kori 1:12; 10:17; 11:30; 12:5; Efee 2:9\x* \c 2 \nb \v 1 Waamwifu ku *Kristo, olwa nyawaazako okuwalanzizia amangʼana aga Katonda, ngʼankakola na amangʼana amakalu-kalu namba agalagana amaganga agari kungulu, yaaya. \v 2 Aeniki nyawisia mu omwoyo gwange okuwagerera mala ku Yesu Kristo no *okuwambwa kwae ku omusalaaba, kwengʼene.\x - \xo 2:2 \xt Gala 6:14\x* \v 3 Ni nyawanga agati iinyu, nyawanga omunyowu-nyoowu, omuti kandi omuadadu.\x - \xo 2:3 \xt 2Kori 10:1, 10\x* \v 4 Okugerera no okulanzia kwange, kwawulangamo amangʼana agalagana amaganga aga ekialo kandi agakulula awantu yaaya, na amaani aga *Omwoyo Omweru ogwa Katonda nigo agaalaganiwuamo.\x - \xo 2:4 \xt 1Thes 1:5\x* \v 5 Nyakola otio kugere okuganya kwinyu kutaaza kwaisigika ku amaganga aga omuntu yaaya, ni kuisigike ku amaani aga Katonda. \p \v 6 Kukawa kutio, ni tugamba-gamba na awantu awa okuganya kwawu ku Kristo kumiire okukoma, tukola na amangʼana agari na amaganga. Ni ngʼana amaganga aga ekialo kino namba aga awakangasi awa ekialo awaaza okuwita waemeo wano. \v 7 Yaaya, ifwe tugamba-gamba ku amaganga aga Katonda agamiire okuwa ni gaiwisiire awantu kandi aga Katonda yatuteerao kale ne ekialo kikiari okulukwa kugere atu-ee owunene.\x - \xo 2:7 \xt Math 13:11; Awaru 16:25; 1Kori 4:1\x* \v 8 Awulao namba omulala ku awaami awa ekialo kino owaamanya amaganga gano, aeniki wagamanyeko, kangato ngawakawamba Omwami iifu ori no owunene ku *omusalaaba. \v 9 Kukawa kutio, mala kiomo kwajojwa mu endagano mbwe: \q1 “Awulao omiire okuwona \q2 awulao omiire okuwurra \q1 omutwe gukiari okuingirizia \q1 ekintu ekia Katonda amiire okuikazizia awantu awamugonziizie.”\x † \xo 2:9 \xt Isaa 64:4\x* \m \v 10 Ni ifwe Katonda amiire okukitusanukurra ni kuwita ku Omwoyo gwae Omweru. \p Omwoyo Omweru iye aagarizia ekintu-ukintu nawuno yakimanya. Ee namba ewintu ewia Katonda ewiri munsi-munsi. \v 11 Okamanya ekia omuntu aingirizia ogawuuke no omwoyo gwae omwene ogumumenyeremo, naanu? Mu engira endala eyo, awulao omuntu omanyire amaingirizio aga Katonda ogawuuke no Omwoyo Omweru ogwa Katonda. \v 12 Ngatukatuukra omwoyo oguema ku ekialo, ni twatuukra Omwoyo Omweru oguema ku Katonda, kugere tumanye ewintu ewia Katonda amiire okutu-aa wusa, ku okuagala kwae omwene.\x - \xo 2:12 \xt Awaru 8:15\x* \v 13 Kino nikio ekia tulaga awantu. Ngʼatukola otio na amangʼana agaema ku amaganga aga omuntu yaaya, ni na amangʼana aga tugererwa no Omwoyo Omweru ogwa Katonda. Tulagana owuene owua amangʼana aga Katonda ku awantu awari no Omwoyo ogwa Katonda. \v 14 Omuntu owula no Omwoyo Omweru ogwa Katonda, ngaingizia amangʼana agaema ku Omwoyo ogwa Katonda, aeniki agawona ki amangʼana aga owumaya kandi ngaesa okugawurra aeniki amangʼana ago Omwoyo ogwa Katonda engʼene nio okagera omuntu amanye ekia galagana. \v 15 Omuntu ori no Omwoyo Omweru ogwa Katonda iye aesa okukenga ekiina ku ewintu wiona, ni iye omwene awulao omuntu owula no Omwoyo Omweru oesa okumukengera ekiina, yaaya. \v 16 Kuri mala kiomo endagano ewoola mbwe, \q1 “Omanyire amaingirizio aga *Omwami Katonda \q2 okamulaga ekia asugaane akole, naanu?”\x † \xo 2:16 \xt Isaa 40:13\x* \m Ni ifwe tuesa okuwurra amangʼana gano aeniki turi na amaingirizio aga Kristo.\x - \xo 2:16 \xt Awaru 11:34\x* \c 3 \s1 Engawuzi ngazisugaane ziwe mu ekaniisa \p \v 1 Waamwifu, inze ni nyawanga ni inywe, nganyakaesanga okuwagerera ki awantu awalondokana ne ekia Omwoyo ogwa Katonda aagala yaaya, ni ki awantu awamenyere ki awantu awa ekialo, kandi ki awaana awakiari ewingʼengʼe ku *Kristo. \v 2 Kutio ngʼankawa-aa okuria okukalu, ni nyawanywesia mala amaweere aeniki mwawanga ni mukiari okusuga. Ni namba nyingeeno mukiari okusuga yaaya,\x - \xo 3:2 \xt Awaib 5:12–13; 1Pet 2:2\x* \v 3 aeniki mukiamenyere ki awa ekialo. Ni kuri mbwe ensoolo ne endandulu zikiari agati iinyu, nampao mukiamenyere ki awa ekialo? Kusi nampao mukiari mala ne enkola ezia awantu-uwantu? \v 4 No omulala ku inywe akiawoola mbwe, “Inze ndonda Paulo,” No owundi mbwe, “Inze ndonda Apolo.” Ao otio nampao mugamba-gamba mala ki awantu-uwantu?\x - \xo 3:4 \xt 1Kori 1:10–11; Gala 5:19–20\x* \v 5 Kusi Apolo ni inze Paulo turiki? Ngaturi mala awemirimo awa *Omwami Yesu yakola nawo kugere muwe no okuganya, nikulondokana ni kiomo omwene yagawira omuntu ki omuntu emirimo giae? \v 6 Inze nyakomera emwo, Apolo afukirizia amanzi, ni Katonda nio owagera ne emwo emera kandi ne ekoma.\x - \xo 3:6 \xt Awat 18:4, 11, 24–28\x* \v 7 Kutio omuntu okomeere no ofukiriizie amanzi, iwo ngawari ekintu yaaya. Ni, ni Katonda ogera ne omwo emera kandi yakoma nio ori omukaate. \v 8 Omuntu okomera no omuntu ofukirizia amanzi woona wari ekintu ekilala kandi omulala ki omulala arioloolwa owuagani ne emirimo egia yakola.\x - \xo 3:8 \xt 1Kori 4:5\x* \v 9 Inze ni Apolo tukorra Katonda alala, ni inywe muri ki omusiri ogwa Katonda. \p Lwona muri ki enyumba eya Katonda.\x - \xo 3:9 \xt Mari 4:2–9; Efee 2:20–21; 1Pet 2:4–6\x* \v 10 No owusiza owua Katonda ampeere, nyataao owulusa ki omuomboki omanyire emirimo giae geeza ino, kandi awantu wandi wawuombokako. No omuomboki ki omuomboki paka awarre geeza kiomo awuombokako. \v 11 Aeniki awulao omuntu oesa okuomboka owulusa wundi owugawuuke no owumiire okuombokwa, owuri Yesu Kristo.\x - \xo 3:11 \xt Isaa 28:16; Awat 4:11–12\x* \v 12 No omuntu aombooke ku owulusa wuno ne edhaabu, efeedha, amawaale aga iguzi eria kungulu, namba ni ibaawu, owusuwi na amakwati, \v 13 emirimo giae giiza okumanywa geeza. Ee, aeniki owuire owua owutuuko, ewintu wiona wiriteewua ku owueru kandi emirimo egia omuntu ki omuntu girigeezaniwua no omurro kugere gimanyike mbwe gifwanana gitie. \v 14 Ekintu ekia omuntu aombooke ni kikirre omurro okusamba, arioloolwa omugawo gwae. \v 15 Ni, ni kiyiire mu omurro, omuntu oyo ariemao wusa. Omwene arinunulwa, ni mala ki omuntu omizuuke amakono amasa chee, okuema mu enyumba eyia.\x - \xo 3:15 \xt 2Kori 5:10\x*\x - \xo 3:15 \xt Yuuda 23\x* \p \v 16 Mberi mumanyire mbwe inywe muri *ekaalu eya Katonda kandi mbwe *Omwoyo Omweru ogwa Katonda awamenyeremo?\x - \xo 3:16 \xt 1Kori 6:19; 2Kori 6:16; 1Pet 2:5\x* \v 17 No omuntu aonere ekaalu eya Katonda, Katonda omwene aaza okumuona. Ni kutio aeniki ekaalu eya Katonda eri enzeru, kandi inywe ni inywe ekaalu eyo. \p \v 18 Omuntu ataaza yaisemerezia! Na ario omuntu ku inywe oingirizia mbwe ari omuganga, mu engira eya awa ekialo wawona owuganga, asugaane ate amaganga ki ago entulo awe omumaya, nikwo awe omuganga kuwuene.\x - \xo 3:18 \xt 1Kori 4:10\x* \v 19 Kuri kutio aeniki amaganga aga ekialo kino no owumaya mu amiiso aga Katonda. Kuri mala kiomo kwajojwa mu endagano mbwe, “Katonda a-amba awaganga mu owuganga-ganga wuawu,”\x † \xo 3:19 \xt Ayub 5:13\x*\x - \xo 3:19 \xt 1Kori 1:20\x* \v 20 kandi ewoola mbwe, “Omwami Katonda amanyire mbwe amaingirizio aga awaganga gawula ne emirimo.”\x † \xo 3:20 \xt Zabu 94:11\x* \v 21 Kutio okuitumbula mbwe iwue ori owa omuntu wundi kuwula ni iwaga kandi ngakusugaane yaaya, aeniki ewintu wiona wiri ewiinyu. \v 22 Ee, mumiire okutuukra owuitunzi okuema ku Paulo, Apolo alala ni Petro, kandi muri no owukire ku ekialo, ku owulamu namba olumbe, kandi ku amiire aga nyingeeno na amiire agaaza.\x - \xo 3:22 \xt Awaru 8:38\x* \v 23 Inywe muri awa Kristo, kandi Kristo ari owa Katonda.\x - \xo 3:23 \xt Awaru 14:7–9; 1Kori 15:28\x* \c 4 \s1 Emirimo egia awatumwa \p \v 1 Kutio musugaane mutuwone ki awemirimo awa *Kristo awaeerwe emirimo egia okulaga awantu okuagala okwa Katonda okwawanga ni kuiwisiire awantu.\x - \xo 4:1 \xt 1Kori 2:7\x* \v 2 Kwagalana mbwe awantu awaeerwe emirimo paka waganywe na awantu awawakorra emirimo ki awarindre amangʼana gaawu.\x - \xo 4:2 \xt Luuk 12:42\x* \v 3 Inze ku emirimo egia mpeerwe, ngakumpambre ni nkengeerwe ekiina ni inywe namba no oluwuga olwa awantu, yaaya. Namba omwene ngʼanyiikengra ekiina yaaya. \v 4 Inze mbula ne ekintu namba ekilala mu omwoyo gwange ekinkira ne ekiina, no okwo ngakulagana mbwe ndi omuntu omweru yaaya. *Omwami Yesu engʼene nio onkengera ekiina.\x - \xo 4:4 \xt Awat 24:16\x* \v 5 Kutio mutakengera omuntu ekiina, ni murinde nawuno amiire agaateewuao gatuuke, olwa Omwami omwene arikengra awantu ekiina. Iye nio orisanukula kuwueru ewintu ewiwisirwe mu ekierema kandi arita okuagala okwa omwoyo ogwa omuntu ki omuntu enze ku owueru. Owuire owuo omuntu ki omuntu arituukra okutondowolwa ni Katonda okusugre nae.\x - \xo 4:5 \xt Awaru 2:16; 1Kori 3:8\x* \p \v 6 Waamwifu, nkorre na amangʼana gano ku inze omwene alala na Apolo okuwatunzia, kugere muigerere ku ifwe ekia olugero oluwoola mbwe, “Otatambuka amangʼana agajojrwe” lulagana. Ni mukorre mutio, ngamuuza okuitumbula no omuntu omulala no owundi mulowe yawa. \v 7 Ogera ni muiwona ki awari kungulu okukira awandi naanu? Kusi ekia ori nakio iwue ekia otaaeewua ni Katonda niki? Ni kuri mbwe waeewua-ueewua, katio ekigera no oitumbula ki omuntu otaaeewua ekia ari nakio niki?\x - \xo 4:7 \xt Gala 6:3\x* \p \v 8 Owuo inywe mumiire okutuukra ewintu ewia muagala wiona kandi mumiire okuwa awanyazi? Mureetre otie okuwa awaami, ni ifwe turi enyima? Kukaweere geeza ni muweere awaami kuwuene kugere twona tuwe awaami alala ni inywe.\x - \xo 4:8 \xt Awaru 5:17\x* \v 9 Inze mpingirizia mbwe ifwe *awatumwa awa Yesu, ni ifwe Katonda aisiizie ansi owutuukre. Okwo kumiire okulaganwa ku igulu ni ku ekialo kiona, emberi wa *enyankoi na awantu ku okufwananiwua na awantu awakengiirwe ekiina ekia okuitwa enze mu olwanyi.\x - \xo 4:9 \xt Awaru 8:36; Awaib 10:33\x* \v 10 Tuwonwa ki awantu awamaya aeniki turi no okuganya ku Kristo, ni inywe okuwa kwinyu ku Kristo kugerre ni muiwona ki awari awaganga ino. Ifwe turi awantu awanyowu-nyoowu, ni inywe muiwona ki awari awakalangufu. Inywe mueerwe owuti, ni ifwe awantu waturegere.\x - \xo 4:10 \xt 1Kori 3:18\x* \v 11 Namba nyingeeno tuwula no okuria okwa tukaria namba amanzi aga tukanywa. Tuwula ne enguwo, ewikube wituita kandi tuwula na aa owumenyo. \v 12 Tukola emirimo wukalu na amakono giifu aweene. No omuntu atufuuwre, ifwe tumusereka. Ni tunyaasiwua, tukola olutuunyo kandi\x - \xo 4:12 \xt Luuk 6:28; Awat 18:3; Awaru 12:14\x* \v 13 ni tugamba-gambwako uwiiwi, ifwe tuirania no owuolu. Nawuno nyingeeno tufwananira awantu awa ekialo enyoori eziwula ne emirimo ezirigiziwua enze.\x - \xo 4:13 \xt 2Kori 11:23–29\x* \p \v 14 Nambajojera amangʼana gano okuwa-aa ensuuko yaaya, ni mbasiagizia ki awaana wange awa ngonziizie. \v 15 Kukawa mbwe mu owulamu wuinyu owua Owukristo muesa mwawa na awaimerezi awangi ki omusenye, ni ngamuri ni waasoinyu wangi yaaya. Aeniki ku Kristo, inze ni inze owawa ki soinyu ni kuwitra ku *injiili. \v 16 Kutio mbaisasaama mbwe mulonde omufwano gwange.\x - \xo 4:16 \xt 1Kori 11:1; Filiip 3:17; 4:9; 1Thes 1:6; 2Thes 3:7, 9; 2Timo 3:10; Tiit 2:7; 1Pet 5:3\x* \v 17 Kandi ekio nikio ekigera ni ntuma Timotheeo ori omuzia wange owa ngonziizie kandi omuntu oambre amangʼana aga Omwami Yesu wukalu, awaazeko eyo. Aaza okuwaizurizia kiomo owulamu wuange ku Kristo wufwanana. Ewintu ewia ngerera awantu asi-uasi mu amakaniisa goona, wiambaane ne ewia nkola mu owulamu wuange.\x - \xo 4:17 \xt Awat 16:1; Awaru 16:21; 1Kori 16:10; 2Kori 1:1, 19; Filiip 2:19; 1Thes 3:2, 6; Awaib 13:23\x* \p \v 18 Wario awandi ku inywe awaitumbula, ki awatamanyire mbwe nyiza okuwaazako eyo. \v 19 Ni, no Omwami Yesu aganyire, nyiza okuwaazako eyo kuwuangu. Ni miire okuuza, nganyiza okuagarizia nawuno manye mala ewia awantu awaitumbula wano wawoola wiengʼene, ni kugia amaani aga wari nago.\x - \xo 4:19 \xt Yako 4:15\x* \v 20 Aeniki *Owuami owua Katonda ngʼawuilagana mala na amangʼana amasa, ni wuilagana na amaani. \v 21 Ekilootu ku inywe ne ekiriai? Okuwaazako no olukowa, kusi no olugonzi kandi no omwoyo omuteremu?\x - \xo 4:21 \xt 2Kori 13:2\x* \c 5 \s1 Omusoodani asugaane asomosiwue mu owulala owua Awakristo \p \v 1 Nzinduuke amasaai ino okuwurra mbwe okuinyonkoonia kuikola agati iinyu, kandi mbwe no okuinyonkoonia okutaikola namba agati ya awantu awatamanyire Katonda. Mbwe, ario omuntu otoorre muka swae ari nae ki mukaae!\x - \xo 5:1 \xt Awal 18:8\x* \v 2 Ni kandi mukiaitumbula-uitumbula, ni kangato owululu wukaweere ni wumiire okuwa-amba ne ekiikola ekio, mala musomosie omuntu okola ekintu ekifwana kitio enze eya owulala wuinyu.\x - \xo 5:2 \xt 1Kori 6:12; 10:23\x* \v 3 Kukawa mbwe ngʼandi ni inywe alala mu omuwiri, mu omwoyo ndi ni inywe mu owulala. Kandi omwene miire okukengera omuntu okorre ekingʼana ekifwana kitio ekiina, mala kiomo nkakorre ni nkaweere eyo ni inywe alala.\x - \xo 5:3 \xt Kolo 2:5\x* \v 4 Ni muikumiizie alala ku eriina eria *Omwami Yesu, kandi mu omwoyo ni ndi ni inywe mu owulala, amaani aga Omwami iifu Yesu ni gawarimo, \v 5 mutoole omuntu oyo, mumute mu amakono aga *Sataani kugere omuwiri gwae guonwe, no omwoyo gwae gununulwe *Owuire owua Omwami Yesu ari-irana.\x - \xo 5:5 \xt 1Kori 3:15; 1Timo 1:20\x* \p \v 6 Okuitumbula okwa muitumbula okwo ngakulootu yaaya. Ngamumanyire mbwe omumera omutono guzimbia owusie owungi?\x - \xo 5:6 \xt Gala 5:9\x* \v 7 Mutooleo omumera omukulu, muwe awantu aweeru mala kiomo owusie owua omukaati owuwulamo omumera. Kandi kuwuene muri aweeru awawulamo omumera namba omutoono aeniki *Kristo Ekimaatwa kiifu ekia *Pasaaka amiire okufumiwua ki omusango ogutueruyia.\f + \fr 5:7 \ft Nakuwa \fq *Awayaudi wari ne enkola eya okutoolao omumera omukulu mu amayumba gaawu omugomo ogwa *Pasaaka ni guri ampi. Owusie owusookere okukandurrwa omukaati wuwa owuwulamo omumera namba omutoono.\f*\x - \xo 5:7 \xt Okuf 12:15; 13:7; Math 16:6–12; Gala 5:9; Yowa 1:29\x* \v 8 Kutio tutaaza twagomera omugomo ogwa Pasaaka no omukaati ogufumbrwe no omumera omukulu ogwa owuweeyi ne enkola embiiwi yaaya, ni mutugugomere ni turia omukaati oguwulamo omumera ogureeta owueru no okuwa ku owuene.\x † \xo 5:8 \xt Okuf 12:1—13:10\x* \p \v 9 Nyamala okuwajojera itu ni mbalaga mbwe mutaizogaana na awantu awa enkola embiiwi ezia owusoodani, yaaya. \v 10 Kusi ni mboola otio, muingirizia mbwe mboola awantu awa ekialo awari awasondo, na awa enda endiire, na awasakuzi namba awasawa katonda ensaasa? Yaaya, ao otio nkafwanaane owagala mbwe mungʼaanye mueme ku ekialo kuno. \v 11 Ekia nyawoolanga ni mbwe paka mureke okuizogaana no omuntu-umuntu oieta wamwinyu ku Kristo, ni kandi asooda namba ari ne enda endiire, osawa katonda ensaasa, omuwooli owa awantu, omunywi nakuwa omusakuzi oiwa na amagezi. Omuntu ki oyo namba okuria mutaria nae!\x - \xo 5:11 \xt 1Kori 6:9–10; 2Thes 3:6; Tiit 3:10; 2Yow 10\x* \v 12 Ngʼane emirimo giifu okukengera awantu awari enze eya ekaniisa ekiina! Awantu awari mu ekaniisa wengʼene niwo awa musugaane mukengere ekiina. \v 13 Katonda omwene nio orikengera awantu awari enze eya ekaniisa ekiina. Endagano ewoola mbwe: “Musomosie mu owulala wuinyu awantu awakola enkola embiiwi agati iinyu.”\x † \xo 5:13 \xt Owuiz 17:7; 19:19; 21:21; 22:21, 24; 24:7\x*\x - \xo 5:13 \xt Owuiz 13:5\x* \c 6 \s1 Okuingirra Omukristo omwina waao \p \v 1 No omulala ku inywe ari ne ekiina no Omukristo omwina waae, areeta otie okureka Awakristo mbwe agia okumuingirra ku awantu awatamanyire Katonda mbwe wawagawule? \v 2 Mberi mumanyire mbwe Awakristo niwo awaaza okukengera ekialo ekiina? Ni, ni kuri mbwe inywe ni inywe awaaza okukengera ekialo ekiina, katio ekiwalowera okukenga ewiina ewitono-tono agati iinyu niki?\x - \xo 6:2 \xt Awaru 5:17\x* \v 3 Kusi ngamumanyire mbwe ifwe Awakristo ni ifwe awaaza okukengera kugia *enyankoi ekiina? Ni kuri kutio, tuesa okukenga ewiina ewia owulamu wuno geeza owuagana wutie?\x - \xo 6:3 \xt Yuuda 6\x* \v 4 Kutio ni muri ne ewiina ewifwana witio, muesa otie okulowola namba awantu awa ekaniisa etaganyre nawo, wawaweere awakengi awa ekiina? \v 5 Mboola otio okuwasuusia. Kuesekana otie mbwe awulao-uwula chee omuntu omuganga ku inywe oesa okukenga ekiina ekiri agati ya awantu awaganyire ku Katonda? \v 6 Ni aa okukola otio, omuntu aira Omukristo omwina waae mu ekiina, kandi akola otio emberi wa awantu awawula no okuganya ku Katonda! \p \v 7 Ni muingirra awiina wiinyu otio, kulagana kuwuene mbwe mwona mumiire okukirwa chee! Kukaweere kulootu namba ni murekere-ureka awantu wawaonre kandi wawasemerezie, nakuwa wawasakule.\x - \xo 6:7 \xt Math 5:39–40; Awaru 12:17\x* \v 8 Ni inywe aa okukola otio, kuituukrana mbwe ni inywe awaonera kandi awasemerezia awantu, kandi ni mala waamwinyu ku *Kristo niwo awa mukorra mutio. \p \v 9 Ngamumanyire mbwe awantu awa enkola embiiwi iwo wariwula-uwula no omugawo mu *Owuami owua Katonda, chee? Omuntu atawasemerezia yaaya. Namba awasondo, awantu awagonziizie okugia ku owuriri na awakazi nakuwa awasaaza awa awandi, awasawa katonda ensaasa, awasaaza awasoodwa na awasaaza awiina waawu, \v 10 namba awiiwi, awantu awa enda endiire, awanywi, awanyegani namba awasakuzi woona ngawariwa no omugawo mu Owuami owua Katonda.\x - \xo 6:10 \xt Math 25:31–46; Gala 5:19–21\x* \v 11 Kandi kuluweri, awandi ku inywe nintio mwafwananga. No owuoni wuinyu wuamala okuoziwua, mwateerwa Katonda antulo kandi mwareetwa mu empurizanio nae ku eriina eria *Omwami Yesu Kristo alala no *Omwoyo Omweru ogwa Katonda.\x - \xo 6:11 \xt Efee 5:26; Tiit 3:3–7; Awaib 9:14; 1Yow 1:7\x* \s1 Omuwiri gwao guri ekaalu eya Katonda \p \v 12 Awandi wawoola mbwe, “Endagirra ziifu zituganyiire okukola ekintu-ukintu.” Ee, ni ngʼani mbwe ekintu-ukintu kitunzia omuntu. Kutio omuntu ngasugaane aganye ekintu-ukintu kiwe na amaani ku iye.\x - \xo 6:12 \xt 1Kori 10:23; 8:9; Gala 5:13\x* \v 13 Lwona muwoola mbwe, “Enda ne eya okuria kandi okuria no okwa enda.” Ni Katonda aaza okuona ewintu wiwiri wino wiona. Omuwiri ngagukalukrwa owusoodani yaaya, ni guri ogwa Omwami Yesu kandi iye nio osugaane agukangatre.\x - \xo 6:13 \xt 1Thes 4:3\x* \v 14 Katonda yaziusia Omwami Yesu okuema ku awafu, kandi twona aaza okutuziusia na amaani gaae.\x - \xo 6:14 \xt Awaru 8:11; 6:4; 1Kori 15:15, 20; 2Kori 4:14; Kolo 1:18\x* \v 15 Mberi mumanyire mbwe emiwiri giinyu ne ewiimo ewia omuwiri ogwa Kristo omwene? Katio nkatoola otie ewiimo ewia omuwiri ogwa Kristo mbite alala no omusoodani? Nakuesekana yaaya!\x - \xo 6:15 \xt 1Kori 12:27\x* \v 16 Mberi mumanyire mbwe omuntu-umuntu owa no omukazi omusondo owulala, wawa omuwiri omulala nae? Aeniki kwajojwa mbwe “Awantu wawiri awo wawa omuwiri omulala.”\x † \xo 6:16 \xt Owut 2:24\x* \v 17 No omuntu oizogaana no Omwami Yesu, awa nae alala mu omwoyo.\x - \xo 6:17 \xt Awaru 8:9–11\x* \v 18 Murumuke muwe ale na amawi aga owusoodani. Amawi agasigaale goona aga omuntu akola, agakola enze eya omuwiri gwae. No omuntu okola amawi aga owusoodani, akola amawi agaona omuwiri gwae omwene. \v 19 Mberi mumanyire mbwe emiwiri giinyu giri *ekaalu eya Omwoyo Omweru ogwa Katonda owamenyeremo? Omwoyo Omweru awarimo kandi ari empanwa ewaemeere ku Katonda. Ngamuri awa inywe aweene yaaya,\x - \xo 6:19 \xt 1Kori 3:16\x* \v 20 ni mwagulwa ku omurengo omukaate. Kutio mu-ee Katonda owunene ne emiwiri giinyu.\x - \xo 6:20 \xt Awaru 13:14; 1Kori 7:23; 1Pet 1:18–19\x* \c 7 \s1 Amangʼana aga okukwezana \p \v 1 Katio nyagala mbwe mbairanie ku amangʼana aga mwanjojera ku okukwezana. Kuri kulootu no omuntu atakwere. \v 2 Ni aeniki okugeezaniwua okwa owusondo kuri okungi ino, omusaaza ki omusaaza asugaane awe alala no omukazi waae kandi omukazi ki omukazi yoona awe alala no omusaaza waae.\x - \xo 7:2 \xt 1Thes 4:3–4\x* \v 3 Omusaaza asugaane akorre omukazi waae ewintu wiona ewia awantu awakwezaane wasugaane wakole, kandi omukazi yoona nintio.\x - \xo 7:3 \xt Efee 5:21–29\x* \v 4 Omuwiri ogwa omukazi naguri ogwae omwene yaaya, no owusookere guri ogwa omusaaza waae nikwo iye, kandi mu engira yazane eyo, omuwiri ogwa omusaaza naguri ogwae omwene, no owusookere guri ogwa omukazi waae nikwo iye. \v 5 Mutaimana emiwiri giinyu yaaya, ni mukole mala otio ku amiire amatono, aweene ni muganyaane, mu amiire aga muri mu okusawa. Ni, ni mumiire, musugaane kandi muirane muwe alala kugere *Sataani ataaza yawageezaania ku okutawa no okuirinda. \v 6 Mbalaga amangʼana gano ngʼani ki *ensikirra yaaya, ni ki amaingirizio gange inze omwene. \v 7 Nkaagaale mbwe awantu awekisaaza woona wawe ki inze. No omuntu ki omuntu ari ne empanwa yaae eya Katonda yamu-aa, omulala eno no owundi eindi.\x - \xo 7:7 \xt Math 19:11–12; 1Kori 12:11\x* \p \v 8 Ni, ni ngamba-gamba ku awasaaza awafwire na awakazi awafwire, mboola ntino: Kukaweere geeza ni wakaweere kiomo inze ntino. \v 9 Ni, no owula amaani aga okuirinda omwene, kwa nakuwa okwewue mbenanu aeniki kulootu no omuntu aingiire mu owukwe okukira okuyia no owutima enyinga ziona.\x - \xo 7:9 \xt 1Timo 5:14\x* \p \v 10 Ku awantu awamiire okukwa iwo mba-aa ensikirra eno (yaaya ngʼani inze, ni no *Omwami Yesu omwene): omukazi ataaza yareka omusaaza waae yaaya. \v 11 Ni, na amurekere, asugaane aikale-uikala omwene otio atagia amaria, ni kutari kutio airane ku omusaaza waae. Kandi omusaaza yoona ataaza yarumusia omukazi waae yawa.\x - \xo 7:11 \xt Math 5:32\x* \p \v 12 Ku awantu wandi awasigaale iwo mbalaga otino (ni inze owoola, ngʼani mbwe no Omwami Yesu nio owawoola): no omusaaza oganyire ku *Kristo ari no omukazi owula no okuganya ku Kristo, no omukazi ono aganyire okugia emberi okumenya nae, asugaane agie emberi okumenya-umenya nae, atamurumusia yaaya. \v 13 Kandi omukazi oganyire ku Kristo ori no omusaaza owula no okuganya ku Kristo yoona ataaza yarekana no omusaaza waae ni kuri mbwe omusaaza oyo aganyire okumenya nae. \v 14 Kuri kutio aeniki omusaaza owula no okuganya ku Kristo aeruyiwua ku Katonda ni kuwitra ku omukazi waae ori no okuganya, kandi omukazi otari no okuganya ku Katonda yoona aeruyiwua ku Katonda ni kuwitra ku omusaaza waae ori no okuganya. Kuweeko mbwe ngakuri kutio, awaana awa waiwuule ngawakaweere awantu awa Katonda. Ni kiomo kuri, wari awantu awa Katonda. \p \v 15 Ni, no omuntu owula no okuganya ku awantu wawiri awo nio owuine mbwe aagala okurekana no omwina waae ori no okuganya, amureke akole-ukola otio. Ao otio omusaaza namba omukazi ori no okuganya ku Kristo kiwulao ekintu ekimusiwre ku enserezi eyo. Ni mutalawira mbwe Katonda atuetere mbwe tumenye na awiina wiifu no owuolu.\x - \xo 7:15 \xt Yowa 14:27; Awaru 12:18; 14:19; 1Kori 14:33; 2Kori 13:11; Kolo 1:20; 3:15; Awaib 12:14\x* \v 16 Okamanya otie mbwe andi iwue omukazi ori no okuganya, ni iwue ooza wagera omusaaza waao na atuukra owuinunuzi? Namba iwue omusaaza ori no okuganya, okamanya otie mbwe kaoozi ni iwue ooza wagera omukazi waao na atuukra owuinunuzi?\x - \xo 7:16 \xt 1Pet 3:1\x* \s1 Owulamu owua Katonda yatueta mbwe tumenye \p \v 17 Kukawa kutio, omuntu ki omuntu asugaane aganye okuwa kiomo yawanga olwa Katonda yamueta kandi atoole omugawo ogwa yaeewua no Omwami Yesu. Eno nie endagirra eya nteriire amakaniisa goona. \v 18 Na ario omuntu owa Katonda yaeta na amiire okuirwa *enyangu, ataaza yaitoolako embala eya okuirwa enyangu. Kandi na ario omuntu owa Katonda yaeta na akiari okuirwa enyangu, ataaza yairwa enyangu.\x - \xo 7:18 \xt Gala 5:1\x* \v 19 Aeniki okuirwa enyangu no okutairwa enyangu ngane ekintu yaaya. Ekintu ekineene, no okurinda ensikirra ezia Katonda.\x - \xo 7:19 \xt Awaru 2:25–29; Gala 5:6\x* \v 20 Omuntu ki omuntu asugaane agie emberi okuwa mala kiomo yawanga olwa Katonda yamueta. \v 21 Mberi Katonda yakueta no ori *omukurumu? Ni kuri kutio, okwo kutakunyaasia omwoyo. Ni, no otuukiire iwaga eria okuwa owuyanga, ni wa owuyanga. \v 22 Mboola otio aeniki omuntu owawanga omukurumu olwa Katonda yamueta okuwa ku Kristo, awa omuntu ori owuyanga ku Omwami Yesu. Mu engira yazane eyo, omuntu owawanga owuyanga olwa Katonda yamueta okuwa ku Kristo, awa omukurumu owa Kristo.\x - \xo 7:22 \xt Efee 6:6; Filem 16\x* \v 23 Mwagulwa ku omurengo ogwa kungulu, kutio mutawa awakurumu awa awantu.\x - \xo 7:23 \xt 1Kori 6:20\x* \v 24 Kutio waamwifu, omuntu ki omuntu asugaane agie emberi okuwa mala kiomo yawanga olwa Katonda yamueta. \s1 Awaala na awakazi awafwire \p \v 25 Ni katio ni ngamba-gamba ku awaala awakiari no owugima, mbula ne ensikirra eya Omwami Yesu ampeere, ni mba-aa mala okuingirizia okwange. Muesa okuganya ku amangʼana gange aeniki owusiza owua Omwami Yesu wundimo. \v 26 Nikulondokana ne eminyako-nyaako egirio nyingeeno, inze mpingirizia mbwe kukaweere geeza ni muweere-uwa kiomo muri mutio.\x - \xo 7:26 \xt Yere 16:1–4; Awat 14:22; 1Thes 3:3–4\x* \v 27 No ori mbwe omiire okukwa namba okukwewua, mutarekana. Ni no ori mbwe okiari okukwa namba okukwewua, otakwa namba otakwewua. \v 28 Ni no omuntu akwere, akiari okukola owuoni yaaya, kandi lwona no omwala omugima akwerwe yoona akiari okukola owuoni yaaya. Mumanye mbwe awakwa na awakwewua waaza okuwona eminyako-nyaako egia ku ekialo kuno, ni inywe nyagala mbwe mutawona eminyako-nyaako egio.\x - \xo 7:28 \xt Luuk 21:23\x* \p \v 29 Waamwifu ekia mbalaga kiri kitino, owutuuko owua ekialo wuri ampi katio. Okuemera nyingeeno omuntu ori no omukazi asugaane amenye ki owula no omukazi. \v 30 Awantu awarra wamenye ki awatarra, awasangaarre wamenye ki awatasangaarre kandi awagula ewintu, ewintu ewio wiwafwananre ki ewitari ewiawu ewia okuwiika. \v 31 Awakola ne ewintu ewia ku ekialo kuno watawiisiwako yaaya aeniki ekialo kino, ne ewintu ewiriko wiiza okuwua chwe.\x - \xo 7:31 \xt Ezek 7:12–13; Awaru 13:11–13; Filiip 4:5; 1Pet 4:7\x* \p \v 32 Awantu awakiari okukwa nganyagala ekintu kiwa-ambe yaaya. Omuntu okiari okukwa iye ekimuambre no Omwami Yesu engʼene, ino-ino kiomo aesa okumusangaazia. \v 33 No omuntu omiire okukwa, iye ewintu ewingi ewia ekialo wimuambre, ino-ino kiomo aesa okusangaazia omukazi waae\x - \xo 7:33 \xt Luuk 14:20\x* \v 34 kandi okuagala kwae kuri aa kawiri. No omukazi okiari okukwewua namba omwala okiari omugima, iye ekimuambre na amangʼana aga Omwami Yesu. Ekineene ku iye no okuwa ku Kristo no omwoyo gwae alala no omuwiri gwae. No omukazi omiire okukwewua, iye amangʼana aga ekialo gamuambre, ino-ino kiomo aesa okusangaazia omusaaza waae. \v 35 Mboola ntino ku owulootu wuinyu ni ntaagala mbwe muwe ne ewikiawa-ambre, ni kugere mute emioyo giinyu giona ku okukorra Omwami Yesu ni mumenyere owulamu owusugre emberi waae. \p \v 36 No omuntu aingirizia mbwe akeeyire okuirinda, na ario omwala okiari omugima owa agala okukwa, kandi omwala wazane oyo yoona amiire okutuusia emiaka egia okukwewua, owuwi wuwulao ni wakwezaane. \v 37 No omuzia awisiizie mu omwoyo gwae omwene mbwe ngagala okukwa omwala owa ya-amba nae owuiko owua enserezi, kandi ni kuri mbwe omwene aesa okugawula ekia asugre okukola, aa awulao omunigirizia okugalusia amaingirizio gaae, atakwa omwala omugima oyo. Omuntu oyo owuwi owua akorre wuwulao. \v 38 Kutio omuntu okwere omwala omugima akorre geeza, no omuntu otakwere iye akorre geeza okukira. \p \v 39 Enserezi esiwa omukazi ku omusaaza, mala no omusaaza akiari omulamu. Ni no omusaaza amiire okufwa, omukazi oyo ari iwaga okukwewua no omusaaza wundi owa omwoyo gwae guagala. No omusaaza oyo paka awe Omukristo.\x - \xo 7:39 \xt Awaru 7:2–3\x* \v 40 Ni ku amaingirizio gange inze, omukazi ofwana oyo na aweere-uwa na atakwerwe, akawa geeza okukira. Mboola otio ni manyire mbwe inze noona *Omwoyo Omweru ogwa Katonda andimo mala kiomo inywe. \c 8 \s1 Okuria ewiokuria ewifumiziiwue katonda ensaasa ki omusango \p \v 1 Katio ni ngamba-gamba ku amangʼana aga mwajoja ku okuria okukoriirwe katonda ensaasa omusango, mboola ntino: aweene muwoola mbwe, ‘twona turi no okumanya okungi.’ No okumanya okungi okwo kureeta okuitumbula. Olugonzi ni luomboka.\x - \xo 8:1 \xt Awaru 15:1–2; 1Kori 13:1–7; 16:14\x* \v 2 Omuntu oingirizia mbwe amanyire ewintu wiona ku ingʼana rewe, akiari okumanya kiomo asugaane awe mbwe amanyire. \v 3 No omuntu ogonziizie Katonda, nio owa Katonda amanyire.\x - \xo 8:3 \xt 1Kori 12:13; Gala 4:9\x* \p \v 4 Kutio ku okuria okukoriirwe katonda ensaasa omusango, tumanyire geeza mbwe katonda ensaasa nge-emereere ekintu-ukintu ku ekialo kuno, kandi tumanyire mbwe ario Katonda omulala engʼene.\x - \xo 8:4 \xt Owuiz 6:4\x* \v 5 Kutio namba ni wirio ewintu ewietwa katonda ensaasa, kuwe ku ekialo nakuwa ku igulu (kiomo kuri kuwuene mbwe ‘katonda ensaasa’ na ‘awaami’ wari wangi),\x - \xo 8:5 \xt 1Kori 10:19–20\x* \v 6 ifwe tumanyire mbwe ario Katonda omulala engʼene ori Katonda Ise. Ni iye owa ewintu wiona wiaemako kandi owa turi awalamu okukorra. Kandi Omwami ari omulala engʼene ori Yesu *Kristo owa ewintu wiona wiwitako kandi owa tutuukrako owulamu.\x - \xo 8:6 \xt Yowa 1:3; 1Kori 12:5–6; Efee 4:5–6; Kolo 1:16\x* \p \v 7 Ngʼani woona awamanyire amangʼana gano, yaaya. Iwo, ku okunala okwa waanala no okusawa katonda ensaasa, enyinga ezia waria ewiokuria ewifumiziiwue katonda ensaasa omusango, kuwafwananra mbwe wasawa katonda ensaasa ezio, kandi emioyo giawu emigata gi-ingirizia mbwe wakola owuoni. \v 8 No okuria ngakututa ampi ni Katonda, yaaya. Kiwulao ekia tutuukra ni turiire okuria namba ekia tutakaya ni tutakuriire. \p \v 9 Kukawa kutio, paka muwone mbwe owuyanga owua muri nawuo wutaweera Omukristo omwina iinyu ori no okuganya okunyowu-nyoowu ekigazio.\x - \xo 8:9 \xt Gala 5:13\x* \v 10 Aeniki no omuntu wundi ori no okuganya okunyowu-nyoowu akuwuine iwue ori no okumanya okugera no owa owuyanga okuikala mu *ekaalu eya katonda ensaasa okuria okuria okukoriirwe katonda ensaasa omusango, ngaaza okusianiya mbwe yoona arie ewifumiziiwue katonda ensaasa ki omusango? \v 11 Katio wamwifu ori no okuganya okunyowu-nyoowu, owa Kristo yafwira ono aoneka ku okumanya okungi okwa ori nakwo kuno. \v 12 No okoriire waamwinyu owuoni ku okuwaingizia mu okukola ewintu ewia aweene waingirizia mbwe ngawisugaane, ao otio okola owuoni emberi wa Kristo.\x - \xo 8:12 \xt 1Kori 10:23–33\x* \v 13 Kutio ni kuri mbwe ekia ndia kigera ni wamwifu ku Kristo agwa mu owuoni, nganyiza okuria enyama kandi, kugere ntaaza nyagera agwe mu owuoni. \c 9 \s1 Paulo asigika okuwa kwae omutumwa owa Yesu \p \v 1 Kusi inze ngʼandi owuyanga? Ngʼandi *omutumwa owa *Kristo? Kusi ngʼanyawona Yesu Omwami iifu na amiiso? Nakuwa, inywe ngʼamuri ekia muri ku emirimo egia *Omwami Yesu amiire okukola ni inze? \v 2 Namba awandi ni watantoola ki omutumwa, kuwuene ku inywe ndi omutumwa! Aeniki inywe ni inywe ekilago kiange mbwe ndi omutumwa owa Omwami Yesu.\x - \xo 9:2 \xt 1Kori 15:8; 2Kori 10:7–8; 11:5; Gala 1:1\x*\x - \xo 9:2 \xt 1Kori 4:15; 2Kori 3:1–3; 10:13\x* \v 3 Ku awantu awantoolako owuwi, nyisigiike na amangʼana agafwana gatino: \v 4 kane ifwe tuwula ni iwaga eria okumenya kandi okuria mu amayumba giinyu ku emirimo egia tukola?\x - \xo 9:4 \xt Math 10:10; 2Thes 3:9\x* \v 5 Kusi ifwe twona ngaturi iwaga okukwa awakazi awari no okuganya ku Kristo kandi okugenda-genda alala nawo kiomo awatumwa wandi alala ni waamwawu Omwami Yesu ni *Keefa\f + \fr 9:5 \fq *Keefa \ft ono nio \fq Petro.\f* wakola? \v 6 Kusi inze ni Baranabaasi, ni ifwe awatumwa awa paka wakole emirimo na amakono nikwo twatuukra ewia tuitunzia nawio mu owulamu?\x - \xo 9:6 \xt Awat 9:27; 18:3; Gala 2:1, 9\x* \v 7 Awa-iiye wakaiyoloola ku emirimo giawu aweene otie? Naanu okomera omusiri ogwa *omuzabiibu ni kandi ngaria ensaafu ziagio? Naanu ofuga emiandu, ni kandi nganywa amaweere gagio? \v 8 Kusi mboola ntino mala na amaingirizio gange ki omuntu? *Ensikirra yoona ngewoola otio? \v 9 Aeniki mu ensikirra eya Muusa kwajojwa otino, “Otaaza wasiwa omunwa ogwa engʼombe enyinga ezia okola nayo mu okuwuula emere.” No oingirizia mbwe ne engʼombe engʼene nio eya Katonda awonra owululu?\x - \xo 9:9 \xt 1Timo 5:18\x* \v 10 Kuwuene yawoola amangʼana gano okututunzia ifwe twona. Ee, aeniki omurimi arima kandi omuwuuli owa emere awuula, woona ni warindirra okutuukra omugawo ogwa emere. \v 11 Ni kuri mbwe ifwe ni ifwe awamiire okusimba emwo eya amangʼana aga Katonda mu emioyo giinyu, owuwi wuriai ni tuwatuukiireko ewintu ewia tuitunzia nawio?\x - \xo 9:11 \xt Awaru 15:27\x* \v 12 Na awantu wandi wari na amaani aga okutuukra owuitunzi wuno ni wuwaemako, ifwe katio ngaturi na amaani ago amangi okukira? Ni ifwe tukiari okukola na amaani ago yaaya. Aa okukola otio, ifwe tuganyire okumenya mu engira enkalu efwana otio kugere tutaaza tuaigarra amangʼana amalootu aga Kristo.\x - \xo 9:12 \xt Awat 20:33–34; 2Kori 11:9\x* \v 13 Inywe ngamumanyire mbwe awantu awakola emirimo mu *ekaalu waria okuema ku ewintu ewifumiziiwue mu ekaalu, kandi mbwe awantu awakola emirimo mu *isiga eria omusango woona watuukra emigawo giawu okuema ku emisango egifumiziwua ku isiga eria omusango?\x - \xo 9:13 \xt Awal 6:16, 26; Emba 18:8–10; Owuiz 18:1\x* \v 14 Mu engira efwanani, Omwami Yesu yasikirra mbwe awantu awalanzia *injiili wasugaane watuukre ewia waria okuema ku emirimo giawu egia okulanzia injiili.\x † \xo 9:14 \xt Math 10:10; Luuk 10:7; Gala 6:6; 1Timo 5:18\x* \p \v 15 Ni inze nkiari okukola namba ne endala ku amaani aga ndi nago gano kandi lwona ngʼambajojera itu rino mbwe katio nyagala mbwe ntuukre ewintu ewio, yaaya. Aeniki nganyire namba olumbe lunyite okukira okuteesia ekintu ekigera ni nyitumbula kino.\x - \xo 9:15 \xt Awat 18:3\x* \v 16 Kuwuene ndanzia injiili ni mbula ne ekigera ni nkaitumbula, aeniki kunnigirizia mbwe paka ndanzie injiili. Kurimbeera uwiiwi owufwana wutie ni ntalanziizie injiili!\x - \xo 9:16 \xt Awaru 1:14; Awat 9:15; 26:16–18\x* \v 17 Kuweeko mbwe nkola emirimo egia okulanzia injiili gino ku okuwona kwange omwene, ao otio nkaagaale omugawo. Ni ku oluwaala lwange, ngakuri kutio yaaya. Inze ndaazia injiili ki *omukurumu owa Katonda okola mala emirimo egia ateeriirwe mu amakono okukola. \v 18 Omugawo gwange guriki katio? Omugawo gwange guri mbwe ni ndanzia injiili, ndanzie wusa aa ntatuukramo ekintu yaaya, kandi kugera ntakola na amaani aga ndi nago ago ni ndanzia injiili. \p \v 19 Kukawa mbwe ndi owuyanga otari omukurumu owa omuntu-umuntu, omwene nyita okuwa omukurumu owa awantu woona, kugere ngalusie awantu awangi kiomo kuesekana waganye ku Kristo. \v 20 Ni ndi agati ya *Awayaudi mba ki Omuyaudi kugere mbagalusie waganye ku Kristo. Ku awantu awa ensikirra eya Muusa esiwire, noona mba ki owa ensikirra eya Muusa esiwire (kukawa mbwe inze omwene ensikirra ngensiwre yaaya), kugere mbagalusie waganye ku Kristo.\x - \xo 9:20 \xt Awat 16:3; 21:20–26\x* \v 21 Ku awantu awawula ne ensikirra eya Muusa, mba ki owula ne ensikirra (ngʼani mbwe omwene ngʼandondokana ne ensikirra eya Katonda, ni nkangatiirwe ne ensikirra eya Kristo) kugere ngalusie awantu awawula ne ensikirra waganye ku Kristo. \v 22 Ni menyere na awantu awari no okuganya okunyowu-nyoowu, omwene mba ki omuntu ori no okuganya okunyowu-nyoowu. Ee, nganyire okuwa ewintu wiona ku awantu woona kugere awandi ku iwo watuukre owuinunuzi mu engira-ungira eesekana.\x - \xo 9:22 \xt 1Kori 10:32–33; 2Kori 5:11\x* \v 23 Nkola wino wiona ku amangʼana aga injiili kugere noona ntuukreko omugawo ku ensereki ezia injiili ereeta. \p \v 24 Mumanyire mbwe mu embiro kukawa mbwe awantu awangi wadiewana, omuntu omulala engʼene nio otuukra omugawo. Kutio rumuka ki omuntu oagala mbwe atuukre omugawo. \v 25 Awantu awagia okudiewana wasooka wawa no okuigerera okukalu ino, owuire ni wukiari. Wakola watio kugere watuukre ekigudu ekia owuyaayi ekitaaza okuwaao amiire goona. Ni ifwe tukola tutio kugere tuuze tutuukre ekigudu ekia owuyaayi ekiiza okuwaao amiire goona.\x - \xo 9:25 \xt Filiip 3:12–14; 2Timo 2:5; 4:7–8; Awaib 12:1; Yako 1:12; 1Pet 5:4; Owus 2:10; 3:11\x* \v 26 Kutio ni ndumuka, ngʼandumuka-urumuka ki otamanyire aa agia, yaaya. Lwona ni nkuba amakondi, ngʼankuba-ukuba ki olwana no omuyaga, yaaya. \v 27 Ni nkuba omuwiri gwange omwene kugere guwurre amangʼana ki omukurumu, kugere kutaaza kwawa mbwe omugawo gumbitra ni miire okulanzinzia awandi injiili. \c 10 \s1 Okusawa katonda ensaasa kulowerwe \p \v 1 Waamwifu, nyagala muingirizie ewintu ewiaikorra waaguukwa wiifu mu ekeewa mu amiire aga kale. Woona waagenda-genda ni Katonda awalaga engira eya wakalonda na akola ni ire kandi woona waawita mu Enyanza Enzakanyu na amagulu.\x - \xo 10:1 \xt Okuf 13:21; 14:19–22, 29\x* \v 2 Ni kuwitra mu ire ni mu amanzi ago, woona waabatiiswa wawa awalonzi awa Muusa. \v 3 Woona waaria okuria okulala okwawaemera ku igulu ku Katonda\x - \xo 10:3 \xt Okuf 16:13–21, 31\x* \v 4 kandi wanywa amanzi amalala agawaemera ku iwaale eriawalondanga ku amaani aga Katonda. Iwaale riazane riawanga *Kristo.\x - \xo 10:4 \xt Okuf 17:6\x* \v 5 Kukawa kutio, owungi wuawu ngawakasangaazia Katonda, ekintu ekiagera ni wafwa kandi ne emiwiri giawu gitanyika mu ekeewa.\x - \xo 10:5 \xt Emba 14:29–30; Awaib 3:17\x* \p \v 6 Ewintu ewiawiikorra wino wiona wiri ewilago ewitusiagizia kugere tutaaza twata emioyo giifu mu okukola ewintu ewiwiiwi kiomo waakola. \v 7 Kutio mutaaza mwasawa katonda ensaasa kiomo awandi ku iwo waakola mala kiomo endagano ewoola mbwe, “Waaikala ansi okuria no okunywa. Nikuemao waaema watanika okuzinra katonda ensaasa ziawu ezio.”\x † \xo 10:7 \xt Okuf 32:6\x* \v 8 Natusugaane tukole enkola ezia owusondo kiomo awandi ku iwo waakola, okwagera ni Katonda awaswawuka mala awantu elufu amakumi awiri ni wasatu ku iwo wafwa owuire wulala.\x - \xo 10:8 \xt Emba 25:1–9\x* \v 9 Natusugaane tugeezaanie Omwami kiomo awandi ku iwo waakola okwagera waitwa ne enzoka.\x - \xo 10:9 \xt Emba 21:5–6\x* \v 10 Kandi mutaaza mwawa awantu awangʼongʼoona kiomo awandi ku iwo waakola okwagera waitwa ne *enyankoi.\x - \xo 10:10 \xt Okuf 14:11–12; Emba 16:41–50\x* \p \v 11 Ewintu wino wiona wiaikorra Awaisraeli wano kandi wiajojwa kugere witusiagizie ifwe awamenyere mu amiire agari ampi ne entuuko gano.\x - \xo 10:11 \xt 2Timo 3:16\x* \v 12 Kutio ni muingirizia mbwe muri no okuganya okukalangufu, muwe amankaga kugere mutaaza mwagwa.\x - \xo 10:12 \xt Gala 6:1\x* \v 13 Kuwulao-uwula okugeezaniwua okumiire okuwaazra okugawuuke no okuuzra awantu wandi, yaaya. Katonda arindre endagano yaae aa ngaaza okuganya okugeezaniwua okuuza kwawakira okuwitamo kuwaazre. Ni, ni mugeezaniwua, aaza okuwa-aa engira eya mukakira nayo.\x - \xo 10:13 \xt 1Thes 5:24; Yako 1:13–14\x* \p \v 14 Kutio awiiko wange awa ngonziizie, murumuke muwe ale no okusawa katonda ensaasa.\x - \xo 10:14 \xt 1Yow 5:21\x* \v 15 Ngamba-gamba ni inywe ki awantu awari na amaganga, kutio mukenge ekiina aweene ku amangʼana aga mbalaga gano. \v 16 Ni tunywa mu ekikombe ekia tuikazizizia Katonda mu isawo eria Emeesa eya Omwami, tuzogaana twawa alala ku amasaai aga Kristo. Lwona ni tugenyula omukaati twaria mu isawo riazane, tuzogaana twawa ekintu ekilala mu omuwiri ogwa Kristo.\x - \xo 10:16 \xt 1Kori 11:24–25\x* \v 17 Aeniki omukaati guri omulala, ifwe twona kukawa mbwe turi awangi, tuwa omuwiri omulala aeniki twona turia omukaati omulala ogwo.\x - \xo 10:17 \xt 1Kori 12:27\x* \p \v 18 Mutooleko Awaisraeli ki omufwano. Awantu awaria ewiokuria ewikoriirwe nawio omusango ku *isiga eria omusango, wawa mu owulala ni Katonda enyinga ezia wakola watio.\x - \xo 10:18 \xt Awal 19:5–8\x* \v 19 Ni mboola otio, namboola mbwe katio omusango ogukoriirwe katonda ensaasa namba katonda ensaasa, wiri ewintu yaaya.\x - \xo 10:19 \xt 1Kori 8:4\x* \v 20 Yawa, emisango egio nagikorrwa Katonda, ni gikorrwa *ewikeeno. Ni inze nanyagala mbwe muwe mu owulala ne ewikeeno. \v 21 Namuesa okunywera mu ekikombe ekinywerwamo mu isawo eria ewikeeno kandi mwairana mwanywera mu ekikombe ekinywerwamo mu isawo eria Emeesa eya Omwami.\x - \xo 10:21 \xt 2Kori 6:15–16\x* \v 22 Ni mukorre mutio, muuza mwa-aa *Omwami Yesu iyari. Ni aeniki ngaturi awakalangufu okumukira, ngatusugaane tukole ekintu ekifwana kitio. \s1 Owuyanga owua Omukristo ari nawuo \p \v 23 Ee, muwoola mbwe, “Endagirra ziifu zituganyiire okukola ekintu-ukintu.” Ee, ni ngʼani mbwe ewintu wiona witunzia awantu yaaya. Ni muwoola mbwe, “Endagirra ziifu zituganyiire okukola ekintu-ukintu,” muwe no okumanya mbwe ewintu wiona ngawiomerezia.\x - \xo 10:23 \xt 1Kori 6:12; 8:7–12\x* \v 24 Awulao omuntu osugaane aagale mala ekilootu kiae kiengʼene, na asugaane aagale ekilootu ekia awandi woona.\x - \xo 10:24 \xt Awaru 15:1–2; 1Kori 10:32; 13:5; Filiip 2:4\x* \p \v 25 Ria enyama-unyama eguziwua mu amaduuka aga okuguzia enyama no otawuuziizie ekintu ekiesa kiaona omwoyo gwao. \v 26 Kola otio aeniki endagano ewoola otino, “Ekialo alala ne ewintu wiona ewirimo, wiri ewia Omwami.”\x † \xo 10:26 \xt Zabu 24:1\x*\x - \xo 10:26 \xt Zabu 89:11\x* \p \v 27 No omuntu owa ekialo akuetere okuria omwae, gia-ugia no owuine mbwe wagala okugia kandi orie ekintu-ukintu ekiteerwe emberi waao, no otawuuziizie ekintu ekiesa kiaona omwoyo gwao. \v 28 Ni, no omuntu aizukire yakulaga mbwe, “Okuria okwa oria kuno no okukoriirwenga katonda ensaasa omusango,” otakuria kugere otunzie omuntu okulagre oyo, omwoyo gwae gutaoneka no okuria okwa oria.\x - \xo 10:28 \xt 1Kori 8:7, 10–12\x* \v 29 Namboola mbwe ni iwue omwoyo guuza gwaoneka yaaya, ni mboola omuntu okulagre oyo. \p Oesa waaiwuuzia mbwe: “Owuyanga owua ndi nawuo okuria ekia mbwine wuteerwa oluwuwi na awawoola mbwe nkola uwiiwi kolaki? \v 30 Kusi, ni ndia okuria okwa nyiraniziizie Katonda otioo, omuntu wundi areeta otie okunyingira mbwe nkorre uwiiwi?”\x - \xo 10:30 \xt Awaru 14:6; 1Timo 4:3–4\x* \p \v 31 Kutio ni munywa namba ni muria, nakuwa ni mukola ekintu-ukintu, muwone mbwe ewintu ewia mukola wiona wi-aa Katonda owunene.\x - \xo 10:31 \xt Kolo 3:17; 1Pet 4:11\x* \v 32 Mutaaza mwagera omuntu yaiguunya, awe *Omuyaudi, omuntu otari Omuyaudi namba ekaniisa eya Katonda\x - \xo 10:32 \xt Awaru 14:13\x* \v 33 mala kiomo noona nankola ewinyomerezia inze omwene, ni mala ewiomerezia awantu woona, kugere ni kuesekana watuukre owuinunuzi.\x - \xo 10:33 \xt 1Kori 9:19–22\x* \c 11 \nb \v 1 Mundonde mala kiomo noona nonda *Kristo.\x - \xo 11:1 \xt 1Kori 4:16\x* \s1 Okusawa mu engira ewurikaane \p \v 2 Nsangaale ino ni inywe aeniki munyingirizia enyinga ziona kandi ku okuanda okwa muandre nakwo ku engerera eya nyawa-aa. \v 3 Ni kirio ekintu ekia nyagala mbwe mumanye. Nyagala mumanye mbwe Kristo nio omutwe ogwa awasaaza woona, no omusaaza nio omutwe ogwa omukazi waae, no omutwe ogwa Kristo ni Katonda.\x - \xo 11:3 \xt Owut 3:16; Efee 5:23\x* \v 4 Kutio omusaaza osawa namba ogamba amangʼana aga Katonda na asanikiire omutwe gwae, nalagana owuti ku Kristo, ori omutwe gwae. \v 5 Kandi omukazi osawa namba ogamba amangʼana aga Katonda na atasanikiire omutwe gwae, nalagana owuti ku omusaaza waae, kandi afwanana no omukazi owa emvwiri ziae ziwegerwe chwe. \v 6 Omukazi na atasanikiire omutwe gwae, kulootu na awegere emvwiri ziae. Ni aeniki ne ensuuko omukazi okuwa ne emvwiri enyipi namba okuwegwa chwe, asugaane asanikire omutwe gwae. \v 7 Omusaaza iye nasugaane asanikire omutwe na asawa nakuwa na agamba amangʼana aga Katonda yaaya\f + \fr 11:7 \ft Nakuwa \fv \ft 4\+fv*\fq Omusaaza osawa namba ogamba amangʼana aga Katonda ne emvwiri endiire, ngalagana owuti ku Kristo, ori omutwe gwae. \fv \ft 5\+fv*\fq Kandi omukazi osawa namba ogamba amangʼana aga Katonda na atasanikiire omutwe, asuusia omusaaza waae ori omutwe gwae mala ki omukazi owegerwe. \fv \ft 6\+fv*\fq No omukazi awula ne ekintu ekia asanikizizia omutwe gwae, asugaane awe ne emvwiri enyipi. Ni aeniki ne ensuuko okuwa ne emvwiri eziwegerwe enyipi, asugaane azifuge ziwe endiire. \fv \ft 7\+fv*\fq Omusaaza iye ngasugaane awe ne emvwiri endiire yaaya.\f* aeniki ni iye olagana owa Katonda ari no owunene owua ari nawuo.\x - \xo 11:7 \xt Owut 1:26–27\x* \v 8 Aeniki Katonda ngakaluka omusaaza okuema ku omukazi, ni no omukazi nio owaema ku omusaaza, \v 9 lwona omusaaza ngakalukrwa omukazi, ni no omukazi nio owalukrwa omusaaza.\x - \xo 11:9 \xt Owut 2:18–23; 1Timo 2:13\x* \v 10 Ku amangʼana gano, kandi ku amangʼana aga *enyankoi, omukazi asugaane awe ne ekisanikizio ku omutwe ki ekilago mbwe ari ansi eya amaani aga omusaaza waae. \p \v 11 Ni ku awantu awa Katonda, omukazi ngawa kuwuae yawa, omusaaza yoona nintio. \v 12 Ni kutio aeniki mala kiomo omukazi yaema ku omusaaza, nintio lwona omusaaza aiwulwa no omukazi. Ne ewintu wiona wiema ku Katonda. \p \v 13 Mukenge ekiina inywe aweene: Muwona mbwe ne ekintu ekilootu no omukazi asawa Katonda no omutwe gwae gutasanikiirwe? \v 14 Engira eya ewintu wiri ku ekialo yoona elagana geeza mbwe no omusaaza aweere ne emvwiri endiire zimu-aa ensuuko iye omwene, \v 15 no omukazi iye okuwa ne emvwiri endiire kugera na aeewua owuti. Emvwiri endiire ezia yaeewua ezio, ziri ezia okumusanikira. \v 16 Ni na ario omuntu otaganya na amangʼana gano, mboola ti ifwe tuwula ne enkola indi namba amakaniisa aga Katonda, goona gawula ne enkola egawuuke ne eno. \p \v 17 Mu okulagirizia okwa nyagala okuwa-aa kuno, nambatondowola yaaya, aeniki okuikumia kwinyu kuona okukira kiomo kutunzia awantu! \v 18 Owusookere, mpurra mbwe ni muikumiizie alala ki ekaniisa, muwa no okugawukana agati iinyu aweene, kandi ngia ni nganya mbwe nintio mufwanana.\x - \xo 11:18 \xt 1Kori 1:10–11\x* \v 19 Okugawukana okwo paka kuweeo kugere kulagane geeza awantu awa Katonda aganyire nawo agati iinyu. \v 20 Mbwe ni muikumia alala, ekia muria ngakiri Isawo eria Omwami yaaya, \v 21 aeniki enyinga ezia muria, omuntu ki omuntu aazakana okuria okuria kwae aa awulao orinda owundi. Okwo kugera na awandi waemao ne enzala, na awandi ni wadungʼre. \v 22 Ngamuri ne emigizi giinyu egia musugaane muriemo kandi munywemo? Kusi inywe mutoola ekaniisa eya Katonda wutono kandi musuusia awantu awawula no okuria okwa waria? Mbalageki katio? Muagala mbatondowole ku enkola eyo? Kuwuene nanyesa okukola otio!\x - \xo 11:22 \xt Yako 2:5–6\x* \p \v 23 Aeniki engerera eya nyatuukra ku *Omwami Yesu, nio eya nyawa-aa: Omwami Yesu, owuire owua yaguziwua, yatoola omukaati \v 24 kandi olwa yamala okuikazia Katonda, yagugenyula na awoola otino, “Guno no omuwiri gwange oguezaniiwue ku inywe. Mukole mutino ni munyingirizia nagwo.” \v 25 Mu engira yazane eyo, olwa waamala okuria, yatoola ekikombe ekia edivaai na awoola otino, “Ekikombe kino ne ekia *endagano empia eya amasaai gange. Mukole mutio, mu enyinga ziona ni muganywa, ni munyingirizia nakwo.”\x - \xo 11:25 \xt Mari 14:22–24; 1Kori 10:16\x*\x - \xo 11:25 \xt Luuk 22:20\x* \v 26 Kutio enyinga ziona ni muria omukaati guno kandi ni munywa okuema mu ekikombe kino, mulanzia okufwa okwa Omwami nawuno airane. \p \v 27 Omuntu-umuntu oriire omukaati guno namba onywere mu ekikombe kino mu engira etawurikaane, iye ekiina kimukirre ku okukorra omuwiri na amasaai aga Omwami uwiiwi. \v 28 Kutio omuntu paka aingirizie geeza iye omwene na akiari okuria omukaati ogwo namba na akiari okunywera mu ekikombe ekio. \v 29 Ee, aeniki omuntu oria-uria omukaati ogwo kandi onywa-unywa mu ekikombe ekio na ataeere omuwiri ogwa Kristo owuti, iye aireetako ekiina, iye omwene. \v 30 Ekio nikio ekigera na awangi ku inywe wari awadewenyu kandi awatekere, na awandi wamiire no okufwa. \v 31 Ni, ni tuikengeere ekiina ifwe aweene, ngatuuza okukengerwa ekiina. \v 32 No Omwami atukengera ekiina, kandi atuswawuka kugera nyanga olwa owutuuko Katonda atatukengra ekiina alala na awantu awa ekialo. \p \v 33 Kutio waamwifu, ni muikumiizie alala okuria Isawo eria Omwami, murinde awiina wiinyu. \v 34 Ni, no omuntu awurra enzala asugaane ariire engo waae, kugere ni muagaanre alala, okuagana kwinyu okwo kutagera mukengerwe ekiina. Amangʼana gandi agasigaale, nyiza okuwagamba-gambrako ni nyizre eyo. \c 12 \s1 Empanwa eya Omwoyo Omweru \p \v 1 Waamwifu, nanyagala muwe ni mutamanyire amangʼana aga empanwa ezia *Omwoyo Omweru ogwa Katonda aesana, yaaya. \v 2 Mumanyire mbwe ni mwawanga ni mukiari awantu awa ekialo, mwasemereziwua mu engira enyingi nawuno muingira mu okusawa katonda ensaasa eziwula amatwi ne eminwa egia okugamba-gamba.\x - \xo 12:2 \xt Gala 4:8\x* \v 3 Kutio nyingeeno nyagala mumanye mbwe awulao-uwula omuntu ori no Omwoyo Omweru ogwa Katonda oesa okuwoola mbwe, “Yesu afuuwue,” kandi awulao oesa yawoola mbwe, “Yesu ari Omwami,” na awula no Omwoyo Omweru ogwa Katonda.\x - \xo 12:3 \xt Awaru 10:9; Filiip 2:11; 1Yow 4:2–3\x* \p \v 4 Zirio empanwa ezigawuke-gawuuke, ni no Omwoyo Omweru ogwa Katonda omulala nio oziesana. \v 5 Girio emirimo egigawuke-gawuuke, ni no Omwami omulala nio owa gikorrwa. \v 6 Gario amaani aga okukola emirimo okugawuke-gawuuke, ni ni Katonda omulala nio okola mu owulamu owua awantu waae woona. \p \v 7 Ku omuntu ki omuntu, Omwoyo Omweru ailagana mu engira ezigawukane-gawukaane ezitunzia awandi.\x - \xo 12:7 \xt 1Kori 14:26\x* \v 8 Omuntu omulala aeerwe empanwa eya okuwoola amangʼana agari na amaganga, no owundi ni kuema ku Omwoyo Omweru wazane aeerwe empanwa eya okuwa no okumanya okwa kungulu. \v 9 Owundi ni kuema ku Omwoyo Omweru omulala oyo aeerwe empanwa eya okuwa no okuganya, no owundi amaani aga okulamia awalwire. \v 10 Omwoyo Omweru a-aa omuntu omulala amaani aga okukola amankono, no owundi okuwoola amangʼana aga owugambi, no owundi owuesani owua okugawula agati ya amangʼana agaema ku Omwoyo Omweru na agandi amasaasa agatamuemako. Omulala aeerwe okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, na awandi okugalusia ewiwoolwa mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke egio.\x - \xo 12:10 \xt Awat 2:4\x* \v 11 Gino giona ne emirimo egia Omwoyo Omweru omulala kandi agiesana ku omuntu ki omuntu kiomo omwene awuine.\x - \xo 12:11 \xt Awaru 12:6–8; 1Kori 12:27—14:40; Efee 4:4\x*\x - \xo 12:11 \xt Awaru 12:3; 1Kori 7:7; Efee 4:7; 1Pet 4:10\x* \s1 Omuwiri omulala ne ewiimo ewingi \p \v 12 Omuwiri guri ne ewiimo ewingi, kandi kukawa mbwe guri ne ewiimo ewingi otio, gukiari mala omuwiri omulala. Nintio twona tufwanana ifwe awari ku *Kristo.\x - \xo 12:12 \xt 1Kori 12:27\x* \v 13 Awandi ku ifwe na *Awayaudi na awandi na awantu awatari Awayaudi, awandi wari *awakurumu na awandi na awantu awari owuyanga. Ni twona twabatiiswa no Omwoyo Omweru ogwa Katonda omulala okuwa omuwiri omulala kandi twona twaeewua Omwoyo Omweru omulala okunywa atuizuzie.\x - \xo 12:13 \xt Gala 3:27–28\x* \p \v 14 Omuwiri ogwa omuntu naguri ekiimo ekilala yaaya, ni guri ne ewiimo ewingi. \v 15 Katio no okugulu kuwoorre ti, “Aeniki inze ngʼandi okukono, kutio ngʼandi ekilala ku ewiimo ewia omuwiri,” okwo kwengʼene kukagera okugulu kureke okuwa ekilala ku ewiimo ewia omuwiri? \v 16 Nakuwa no okutwi kuwoorre ti, “Aeniki inze ngʼandi eriiso, katio ngʼandi ekilala ku ewiimo ewia omuwiri,” katio okwo kwengʼene kukagera kureke okuwa ekilala ku ewiimo ewia omuwiri? \v 17 Kusi kuweeko mbwe omuwiri gwona guri mala eriiso, tukawurra naki? Namba kuweeko mbwe omuwiri gwona guri mala okutwi, tukawunyirizia ewintu naki? \v 18 Ni Katonda ateereo ekiimo ki ekiimo alala geeza mu engira endootu kiomo yaagalanga mbwe wiwe. \v 19 Kuweeko mbwe ewiimo wiona ne ekiimo ekilala, katio omuwiri gukaweerei? \v 20 Ni kiomo kuri, ewiimo wiri ewingi ku omuwiri, no omuwiri guri omulala. \p \v 21 Eriiso nariesa okulaga okukono ti, “Inze mbula ni iwue emirimo!” Lwona omutwe ngaguesa okulaga amagulu ti, “Inze mbula ni inywe emirimo!” \v 22 Aa kukaweere kutio, tutuukra mbwe ewiimo ewiwonekana ewigata ewio niwio ewia omuwiri ngaguesa okukola emirimo ni wiwulao \v 23 kandi ewiimo ewitoolwa wutono, niwio ewia tu-aa irinda ilootu ino. Ewiimo ewilagana owukuna wuifu tusanikizia geeza \v 24 kandi ewiimo windi ewisigaale ngatusanikizia tutio. Katonda amiire okuta ewiimo wiifu alala mu engira endootu eya namba ewiimo ewiwonekana mbwe wiwula no owunene awiere owunene. \v 25 Yakola otio kugere okugawukana kutaaza kwawaao mu omuwiri, ni mbwe ewiimo wiona wikorre alala ekiimo ekilala ni kutunzia ekindi. \v 26 Kutio ne ekiimo kilala kiwurra uwiiwi, ewiimo wiona wiwurra uwiiwi, kandi ne ekiimo kilala kieewua owuti, ewiimo wiona wieewua owuti kandi omuwiri gwona gwasangaala alala nakio.\x - \xo 12:26 \xt Awaru 12:15; 2Kori 11:29\x* \p \v 27 Ni inywe omuwiri ogwa Kristo kandi omuntu ki omuntu ku inywe ari ekiimo ekia omuwiri ogwo.\x - \xo 12:27 \xt Awaru 12:4–5; 1Kori 6:15; 10:17; 12:12; Efee 1:23\x* \v 28 Kandi mu ekaniisa, owusookere Katonda ateereo *awatumwa, awa okuwiri wari *awagambi, awa okusatu wari awagerezi, nikuemao tugia ku awantu awakola amankono, nikwo awari ne empanwa eya okulamia amalwire, awantu awatunzia awandi, awari ne empanwa eya okukangatra awandi, na awagamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke.\x - \xo 12:28 \xt 1Kori 12:8–10; Efee 4:11–12\x* \v 29 Woona wari awatumwa? Kusi awagambi? Kusi awagerezi? Kusi woona wakola amankono? \v 30 Woona wari ne empanwa eya okulamia awalwire? Kusi woona wagamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke? Kusi woona wagalusia eminwa emigeni egigawuke-gawuuke? Yaaya, ngʼanintio. \v 31 Ni mute emioyo giinyu mu okuagala empanwa enkate-kaate okukira. \p Nyingeeno nyagala okuwalaga engira endootu okukira ziona.\x - \xo 12:31 \xt 1Kori 14:1\x* \c 13 \s1 Olugonzi \p \v 1 Ni ngamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, giwe egiwoolwa na awantu namba ne *enyankoi, ni mbula no olugonzi, mfwanana mala ne endege ekuba erioga.\x - \xo 13:1 \xt 2Kori 12:3–4\x* \v 2 Ni kuri mbwe ndi ne empanwa eya owugambi no okumanya ewintu ewia munsi ewiiwisre ewingi, kandi ni ndi no okuganya okuesa kwagemula ewigiri, ni mbula no olugonzi, ngʼandi ekintu yaaya.\x - \xo 13:2 \xt Math 7:22; 17:20; 1Kori 12:8\x* \v 3 Ni ntoorre ewintu wiange wiona nyesane ku awataka kandi ni mfumiizie omuwiri gwange gusambwe no omurro,\f + \fr 13:3 \ft Amatu gandi gawoola mbwe \fq ni mfumiizie omuwiri ni nyagala mbwe awantu wampe owuti.\f* ni mbula no olugonzi, okwo ngakuuza okuntunzia yawa.\x - \xo 13:3 \xt Mari 10:21\x* \p \v 4 Olugonzi lusikia omwoyo, luri olusiza, luwula ni iyari, ngaluitumbula kandi ngaluiyama. \v 5 Olugonzi luwula ne enkola ezisuusia awantu, ngaluagala olwae olwene, ngaluyia enda wuangu, lwona ngaluambirra awantu ewintu ewiwiiwi ewia wakorre. \v 6 Olugonzi ngalusangaala no owuoni, ni lusangaala no owuene. \v 7 Lurinda enyinga ziona, ngalufwa omwoyo enyinga ziona, luri no okirindirra enyinga ziona, kandi lukola olutuunyo enyinga ziona.\x - \xo 13:7 \xt Awaru 13:8–10; 1Kori 8:1\x* \p \v 8 Olugonzi luwaao amiire goona agawula ne entuuko. Owugambi ni wuuza okuwua, okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke kuuza okuwua kandi okumanya okwa kungulu kwona kuuza okuteeka chwe. \v 9 Aeniki okumanya okwa turi nakwo kukeeyire kandi owugambi owua tukola wuona wukeeyire, \v 10 ni no okusuga okutuukre kuuza okuuza, ewikeeyire wiona wiiza okuteeka wiwue chwe. \v 11 Ni nyawanga omwana omuto, nyagamba-gambanga ki omwana omuto, nyaingirizianga ki omwana omuto kandi nyawarranga ewintu ki omwana omuto. No olwa nyakoma mba omuntu omukulu, engira ezia owuana wuto ziona ziambwako ziteeka chwe. \v 12 Nyingeeno tuwona, ni mala amarembeezi mala ki owarra mu ekiyoo. Ni mu amiire ago turiwona geeza ki awawonana amiiso na amiiso. Nyingeeno ndi no okumanya okukeeyire, ni mu amiire ago ndiriwa no okumanya okutuukre mala kiomo Katonda ammanyire inze.\x - \xo 13:12 \xt Awaru 8:24; 2Kori 5:7; 1Yow 3:2\x* \p \v 13 Ewintu ewisatu wino, ewiri okuwa no okuganya, okuwa no okurindirra alala no olugonzi ngawiiza okuwua. Ne ekineene okukira agati yawio no olugonzi.\x - \xo 13:13 \xt 1Thes 1:3; 1Yow 4:16\x* \c 14 \s1 Empanwa eya owugambi no okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke \p \v 1 Kane olugonzi nilwo olwa musugaane muagale ino. Mute emioyo giinyu mu okuagala okuwa ne empanwa ezia *Omwoyo Omweru aesana, ino-ino empanwa eya owugambi.\x - \xo 14:1 \xt 1Kori 12:10\x* \v 2 Ni kutio aeniki awantu awagamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke iwo, ngawagamba-gamba na awantu, ni wagamba-gamba ni Katonda aeniki awulao omuntu owurra ekia wawoola. Kuwuene wanawula amangʼana agaiwisre na amaani aga Omwoyo Omweru. \v 3 Na awantu awawoola amangʼana aga owugambi iwo wagamba-gamba na awantu ni wawalaga amangʼana agawakomia, agawa-ambia amaani kandi agawaoreezia emioyo. \v 4 Na awantu awagamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, iwo wawoola amangʼana agawakomia iwo aweene, na awantu awawoola amangʼana aga owugambi, iwo amangʼana gaawu gatunzia ekaniisa okukoma.\x - \xo 14:4 \xt 1Kori 14:26\x* \v 5 Inze nkaagaale mbwe mwona mugambe-gambe mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, ni ino-ino nyagala mbwe muwe ne empanwa eya okuwoola amangʼana aga owugambi. Owoola amangʼana aga owugambi ari omukaate okukira ogamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke. Mala omwene na aesa okugalusizia awandi ewia awoola mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke egio kugere ekaniisa ekome, nikwao.\x - \xo 14:5 \xt Emba 11:29\x* \p \v 6 Waamwifu, ni mbaazreko kandi ntanike-utanika okuwagamba-gambra mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, ao otio mbatunzia naki? Ngʼani mala ni mbareetiire amangʼana aga owusasuko, amangʼana agareeta okumanya, amangʼana aga owugambi namba amangʼana aga owugerezi? \v 7 Namba ni tutoorre ewintu ewiwula no owulamu kiomo ewituutu nakuwa amakana agakubwa gaarra, omuntu akamanya otie omwoyo ogurra ne emioyo egio gitagawuulwe? \v 8 Ni lwona, no olwiga lutarre ne endira ewurikanra awantu geeza mbwe no olwiga olueta awantu okugia mu iye, ao otio okaikagra iye naanu? \v 9 Mu engira efwanani, ooza okuwurra ewia owoola naanu no ogamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke? Ao tio ooza okufwanana no omuntu ogamba-gambra mala omuyaga. \v 10 Eminwa egiwoolwa giri emiera mu ekialo kiona, kandi guwulao namba omulala ogutawurikanra awaguwoola. \v 11 Ni, ni kuri mbwe ngʼampurra ewiwoolwa mu omunwa gundi, ao otio ndi omugeni ku awaguwoola kandi woona wari awageni ku inze. \v 12 Mu engira efwanani, aeniki mwona muagala empanwa ezia Omwoyo Omweru ogwa Katonda, owukirre wiona, mukole wukalu mutuukre empanwa ezitunzia ekaniisa okukoma. \p \v 13 Kutio omuntu ogamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, asugaane asawe Katonda amu-ee amaani aga okugalusia ewia awoola ewio. \v 14 Kuri kutio aeniki ni ngamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke enyinga ezia nsawa, Omwoyo Omweru ogwa Katonda ondimo nio osawa ni inze, kandi inze omwene ngʼamanyire ewia mboola. \v 15 Katio ekia nsugaane nkole niki? Nyiza okusawa mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, ni lwona nyiza okusawa mu omunwa ogwa manyire gwona. Nyiza okuembra Katonda mu eminwa egigawuke-gawuuke, ni lwona nyiza okuembra Katonda mu omunwa ogwa manyire gwona. \v 16 Iwue no osawa okusawa okwa okuiranizia Katonda otioo mu omunwa omugeni ogwa awandi watawurra mu ekaniisa, omuntu otawurra ewia owoola ewio akaganya otie mbwe “*Amin” ni iye ngamanyire ewia owoola? \v 17 Ooza wawa mbwe oiranizia Katonda otioo geeza ino, ni otawurra oria iye ngaomererwa yaaya. \p \v 18 Nyiranizia Katonda otioo aeniki inze ngamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke okuwakira mwona. \v 19 Ni kukawa kutio, ni ni ndi mu ekaniisa kumbeera kulootu okuwoola amangʼana ataanu agawurikana geeza kugere ngerere awandi, okukira okuwoola amangʼana elufu ikumi mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke. \p \v 20 Waamwifu, ku amangʼana aga empanwa ezia mu omwoyo, mutawa na amaingirizio aga awaana wato, yaaya. Muwe awamaya ki awaana awakiari ewingʼengʼe mu okukola owuoni, ni mu amangʼana gano muwe awantu wakulu mu amaingirizio giinyu.\x - \xo 14:20 \xt Efee 4:14\x* \v 21 Kwajojwa mu endagano, Katonda na awoola otino: \q1 “Nyiza okukola na awantu awawoola eminwa emigeni \q2 kandi ni kuwitra ku eminwa egia awatange \q1 nyiza okugamba-gamba na awantu wano, \q2 ni kukawa kutio ngawarimpurra yaaya,”\x † \xo 14:21 \xt Isaa 28:11, 12\x* \m \v 22 Okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke kane ngakuri ekilago ku awantu awari no okuganya, ni ne ekilago mala ku awawula no okuganya wengʼene. Owugambi ni wuri ekilago ku awari no okuganya wengʼene, ni ngawuri ekilago ku awatari no okuganya, yaaya. \v 23 Katio na awantu waikumiizie mu ekaniisa kandi watanike okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, mala awantu awa enze namba awantu awawula no okuganya waingire mu ekaniisa omwo, ngawaesa okuwoola mbwe ilalu riwa-ambre?\x - \xo 14:23 \xt Awat 2:13\x* \v 24 Ni, ni wawatuukiire mwona ni muwoola amangʼana aga owugambi, amangʼana ago ngagaaza okuwafumuta emioyo nawuno owuoni owua wakola wuwawonekanre? Ee amangʼana ago gaaza okuwateera ekiina mu emioyo giawu. \v 25 Ne ewintu ewiiwisre mu omwoyo ogwa omuntu owula no okuganya wimiire okusanukulwa, omuntu oyo aaza okuifunama emberi wa Katonda no omwoyo oguvuniike kandi aaza okusawa Katonda na awoola mbwe “Kuwuene Katonda ari agati iinyu!”\x - \xo 14:25 \xt Yowa 4:17–19\x* \p \v 26 Waamwifu, ekia tusugaane tukole niki katio? Ni muikumiizie alala mu okusawa, omuntu ki omuntu asugaane awe ne ekintu, luwe olwembo, ingʼana eria okugerera, owusasuko, okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke namba okugalusia amangʼana gano. Ewintu wino wiona wisugaane wikolwe okutunzia ekaniisa okukoma.\x - \xo 14:26 \xt 1Kori 8:1; 12:7–10; 14:4, 12; Efee 4:11–13\x* \v 27 Na ario omuntu omulala kugia awantu wawiri, namba wasatu ni wari wangi, awari ne ekia wagala okuwoola mu ekaniisa mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke, wasugaane wakole otio omulala-lala kandi omugalusi ogalusia ewia wawoola paka aweeo. \v 28 Ni, na awulao omugalusi, wasugaane wasarigire ni wari mu ekaniisa, ni wagamba-gambe ni iwo aweene kandi ni Katonda. \p \v 29 *Awagambi wawiri kugia wasatu niwo awasugaane wafumie amangʼana aga owugambi, nikuemao awiina waawu awasigaale waseese amangʼana ago.\x - \xo 14:29 \xt 1Thes 5:19–22\x* \v 30 Ni, ni Katonda asasuriire omulala ku iwo oikaale ansi ingʼana, omwina waae ogamba-gambrenga asugaane asarigire amu-ee iwaga. \v 31 Ee ni kutio aeniki mwona muesa okufumia owugambi kusangu-sangu kugere awantu woona watuukre okuigerera kandi wakalangusiwue. \v 32 Omuntu oyo aesa okusarigira aeniki ori ne empanwa eya owugambi ari na amaani aga okuwona kiomo aesa okukola ne empanwa eya aeerwe eyo \v 33 aeniki Katonda ngagala mbwe tufwe okukola-kola-ukola-kola ewintu yaaya. Ni mbwe ewintu wiona wikolwe no owuolu. \p Mala kiomo kuikola mu okuikumia okwa awalowole kwona,\x - \xo 14:33 \xt 1Kori 7:15\x* \v 34 awakazi wasugaane wasarigire ni wari mu ekaniisa. Ngawaganyiirwe okugamba-gamba, yaaya. Ni wasugaane wawe ansi ya owukangasi owua ekaniisa mala kiomo *ensikirra eya Muusa ewoola.\x - \xo 14:34 \xt Owut 3:16\x* \v 35 Ni wagala okumanya ekintu, ni wagie wawuuzia awasaaza waawu ni wamiire okuirana engo, aeniki ne ensuuko omukazi okugamba-gamba mu ekaniisa.\x - \xo 14:35 \xt 1Kori 11:3; Efee 5:22; 1Timo 2:11–12\x* \p \v 36 Muagala okundaga mbwe inywe ni inywe amangʼana aga Katonda gaatanikirako? Kusi ni inywe wengʼene awa gamiire okutuukako? \v 37 Na ario omuntu oingirizia mbwe ari omugambi owa Katonda namba mbwe ari omuntu okomere mu amangʼana aga Katonda, asugaane aganye mbwe amangʼana aga mbajojeere gano gari ensikirra eziemere ku Omwami. \v 38 Ni, na ario omuntu olowa amangʼana gano, alowue iye oona. \p \v 39 Kutio waamwifu, mute emioyo giinyu ku okuagala okuwa awagambi, ni mutalowera awantu okugamba-gamba mu eminwa emigeni egigawuke-gawuuke. \v 40 Ne ewintu wiona paka wikolwe mu engira endootu kandi elondokaane geeza. \c 15 \s1 Okuziuka okwa Kristo \p \v 1 Waamwifu, nyingeeno nyagala okuwaizurizia amangʼana amalootu aga Yesu Kristo aga nyawalanzizia, aga mwaingizia kandi aga okuganya kwinyu kuiyegeekeko. \v 2 Mununulwa ni muandre ku amangʼana amalootu aga nyawalanzizia, wusa-wusa kane okuganya okwa muri nakwo kuno kuwula ne emirimo.\x - \xo 15:2 \xt 1Kori 15:17; 2Kori 6:1; Gala 2:2; 3:4; 1Thes 3:5\x* \p \v 3 Nyawalanzizia amangʼana amalootu aga noona nyatuukra. Ekintu ekineene okukira, ni mbwe *Kristo yafwira owuoni wuifu mala kiomo gawoolwa mu endagano,\x - \xo 15:3 \xt Isaa 53:5–12; 1Kori 11:23\x* \v 4 mbwe ya-awirwa kandi owuire owua okusatu yaziusiwua mala kiomo endagano ewoola.\x - \xo 15:4 \xt Math 12:40; Yowa 20:9; Awat 2:24–31\x* \v 5 Mbwe yasooka afumira Petro nikuemao afumira awalonzi waae ikumi ni wawiri.\x - \xo 15:5 \xt Luuk 24:34, 36\x* \v 6 Lunyima yafumira awalonzi waae awakakira mia witaanu aa kalala. Owungi wuawu wakiari awalamu kukawa mbwe awandi wamiire okufwa. \v 7 Nikuemao yafumira Yakoobo, nikwo yafumira *awatumwa waae woona.\x - \xo 15:7 \xt Luuk 24:50\x* \v 8 Owutuukre yamfumira inze noona, ki omwana owusirwe,\x - \xo 15:8 \xt Awat 9:3–6; 1Kori 9:1; Gala 1:15–16\x* \v 9 aeniki inze ni inze omutumwa owa ansi owutuukre ku awatumwa woona kandi ngʼansugre namba okuetwa omutumwa ku okunyaasia okwa nyanyaasia ekaniisa eya Katonda. \v 10 Ni ku owusiza owua Katonda ndi ekia ndi, kandi owusiza owua yankorra owuo ngawukawa owua owusa yaaya, aeniki miire okukola emirimo wukalu okukira awatumwa wandi woona. Ni ngʼani inze omiire okukola, ni no owusiza owua Katonda owumiire okuwa ni inze.\x - \xo 15:10 \xt Gala 1:13–14; Efee 3:8; 1Timo 1:12–16\x*\x - \xo 15:10 \xt 2Kori 11:23\x* \v 11 Kuwe mbwe ni iwo nakuwa mbwe ni inze ngakuri ekintu yaaya, ekineene ni mbwe gano nigo amangʼana agatulanzia kandi nigo aga mwaganyako.\x - \xo 15:11 \xt Gala 2:6–9\x* \s1 Okuziuka okwa awafu \p \v 12 Ni kuri mbwe tulanzia mbwe Kristo yafwa kandi aziuka aema ku awafu, katio awandi ku inywe wareeta otie okuwoola mbwe okuziuka okuema ku awafu kuwulao? \v 13 Okuziuka okuema ku awafu ni kuwulao, kane namba Kristo akiari okuziusiwua. \v 14 Ni, ni kuri mbwe Kristo akiari okuziusiwua, kane amangʼana agatulanzia gawula ne emirimo kandi okuganya okwa mumiire okuwa nakwo kwona kuri okwa owusa. \v 15 Owukirre ago, ao otio ifwe awamiire okuweerao ni tulaga awantu mbwe Katonda yaziusia Kristo ku awafu, tukaweere awawoni awa Katonda awa owuweeyi emberi wa awantu. Ni, ni kuri mbwe awafu ngawaziuka, kane Katonda ngakamuziusia, yaaya. \v 16 Aeniki ni kuri mbwe awafu ngawazuika, kane kugia Kristo yoona ngakaziusiwua. \v 17 Kandi ni Kristo ngakaziusiwua, kane okuganya okwa muri nakwo ku iye kuwula ne emirimo kandi mukiari mu owuoni.\x - \xo 15:17 \xt Awaru 4:25; 1Kori 15:2\x* \v 18 Ni kuri kutio, awantu awamiire okufwa ni wari ku Kristo wateekere ilala kane. \v 19 Ni, ni kuri mbwe tuteere emioyo giifu ku Kristo ku amangʼana aga owulamu owua turi nawuo nyingeeno wuno gengʼene, kane ni ifwe awari uwiiwi okukira awantu woona. \p \v 20 Ni ngakuri kutio yaaya, aeniki ni kuwuene mbwe Katonda yaziusia Kristo amutoola ku awafu, kugere awe ki ensaafu eya oluweri ku awantu awamiire okufwa.\x - \xo 15:20 \xt 1Kori 6:14\x* \v 21 Kiomo olumbe lwaza ni kuwitra ku omuntu omulala, nintio lwona okuziuka ku awafu kuuza ni kuwitra ku omuntu omulala. \v 22 Ee, mala kiomo ku Adaamu awantu woona waafwa, nintio lwona ku Kristo awantu woona waeewua owulamu.\x - \xo 15:22 \xt Owut 3:17–19; Awaru 5:12–21\x* \v 23 No omuntu ki omuntu no owuire wuae, Kristo nio osooka okuziuka ki ensaafu esookere, nikwo awantu waae woona, olwa ariiza.\x - \xo 15:23 \xt 1Thes 4:16–17\x* \v 24 Nikuemao owutuuko wuriiza olwa Kristo ariona owukangasi wuona, no owukire wuona alala na amaani goona nikwo atoole owuami wuae ate mu amakono aga Katonda Ise.\x - \xo 15:24 \xt Awaru 8:38\x* \v 25 Aeniki Kristo paka akangate nawuno Katonda akire awazigu waae woona kandi awate ansi awataze na amagulu gaae.\x - \xo 15:25 \xt Zabu 110:1; Mari 12:36\x* \v 26 Kandi omuzigu ooza okumalwa owutuukre, no olumbe.\x - \xo 15:26 \xt Owus 1:18; 20:14; 21:4\x* \v 27 Ne endagano ewoola mbwe, “Amiire okuta ewintu wiona ansi eya amagulu gaae,”\x † \xo 15:27 \xt Zabu 8:6\x* ngakulagana mbwe Katonda, oteere ewintu wiona ansi eya amagulu aga Kristo, mbwe oona ari omulala ku awari ansi eya amagulu aga Kristo, yaaya. \v 28 Katonda na amiire okukola otio, Omuzia waae, omwene aaza okuwa ansi yaae, iye owata ewintu wiona ansi eya amagulu gaae. Kuno kuuza okugera Katonda awe na amaani goona ku ewintu wiona.\x - \xo 15:28 \xt Awaru 11:36\x* \p \v 29 Kutio ni kuri kiomo awandi ku inywe wawoola mbwe okuziuka okuema ku awafu kuwulao, ekigera na awiinyu awo wabatisirwa awantu awamiire okufwa niki kane? \v 30 Ifwe ekigera ni tuganyire owulamu wuifu okuwa ampi ne emidambo enyinga ziona niki katio? \v 31 Waamwifu, mpumra ewintu ewiesa okumala owulamu wuange owuire ki owuire. Okuitumbula okwa ndi nakwo ku inywe mu owulala owua turi nawuo ku Kristo Yesu, niwuo owugera ni nganyire kugia olumbe.\x - \xo 15:31 \xt Awaru 8:36\x* \v 32 Ni kuri mbwe nyalwania awantu awalulu ki ensisi mu ekialo ekia Efeeso, ku amangʼana aga owulamu owua ku ekialo gengʼene, ao otio omugawo gwange guwulao chee. Ni kuri mbwe awafu ngawaaza okuziuka, \q1 “Kane muturie kandi mutunywe, \q2 aeniki enkio tufwa.”\x † \xo 15:32 \xt Isaa 22:13\x*\x - \xo 15:32 \xt Awat 19:29–31; 2Kori 1:8\x* \m \v 33 Omuntu atawasemerezia: “Okugenda-genda na awantu awawiiwi kuona enkola endootu.” \v 34 Muirane ku amaingirizio giinyu amalootu, kandi mureke okukola owuoni. Awandi ku inywe ngawamanyire Katonda kandi mboola otio okuwasuusia.\x - \xo 15:34 \xt Awaru 13:11–12\x* \s1 Omuwiri ogwa omuntu oziukre \p \v 35 Awandi ku inywe waaza wawuuzia mbwe, “Awafu waesa okuziusiwua otie? Kusi ni waziukre, waaza okuwa ne emiwiri egifwana gitie?” \v 36 Okuwuuzia okufwana okwo no okwa owumaya! Kane emwo ne ekomeerwe, ngesooka yafwa nikwo yamera? \v 37 Enyinga ezia okomera, okomera mala emwo ki eya engaano nakuwa eya emere indi, ni ngokomera emere efuma enze eria, yaaya.\x - \xo 15:37 \xt Yowa 12:24\x* \v 38 Ni Katonda nio ogi-aa omuwiri ogwa iye omwene aagala mbwe emere eyo ewe nagwo. Kandi emwo ki emwo eri no omuwiri gwayo egawuuke ne eindi. \v 39 Awantu, entiangʼi, enyonyi ne emvwa ziona zialukwa ne emiwiri egitafwanana, yaaya. \v 40 Ewintu ewia ku igulu ne ewia ku ekialo wiri ne emiwiri. Ne ewintu ewiri ku igulu ne ewintu ewiri ku ekialo wiri ne embonekano ezigawukaane. \v 41 Enyanga eri no owueru owugawukaane no owua omwenzi ne engʼeni-ngʼeni, kandi engʼeni-ngʼeni ziona zigawukana mu owueru owua zifumia. \p \v 42 Nintio okuziuka okwa awafu kwona kuuza okuwa. Omuwiri ogukomerwa mu ilowa guwola, ni guziuka omuwiri ogutawola. \v 43 Omuwiri ogwa omufu gukomerwa mu ilowa ne ensuuko, ni guziuka ni guri no owunene. Gukomerwa ni guri omugata, ni guziuka ni guri na amaani.\x - \xo 15:43 \xt Filiip 3:21\x* \v 44 Gukomerwa mu ilowa ni guri ogwa ekialo, ni guziuka ni guri ogwa ku igulu. \p Mala kiomo gurio omuwiri ogwa ku ekialo kino, omuwiri ogwa ku igulu gwona paka guweeo. \v 45 Kuri mala kiomo endagano ewoola mbwe Adaamu omuntu owa oluweri yawa omuntu ori no owulamu owua ku ekialo,\x † \xo 15:45 \xt Owut 2:7\x* ni Kristo Adaamu otuukre iye yawa omuntu oesana owulamu owua ku igulu.\x - \xo 15:45 \xt Yowa 6:63; 2Kori 3:6\x* \v 46 Ni ngʼani mbwe omuwiri ogwa ku igulu nigwo ogusooka, ni no omuwiri ogwa ekialo nigwo ogusooka nikwo lunyima omuwiri ogwa ku igulu gwalondako. \v 47 Omuntu owa oluweri yalukwa ni ilowa eria ekialo, no omuntu owa okuwiri yaema ku igulu. \v 48 Omuntu ki omuntu ori ku ekialo ari no omuwiri ogwa ekialo, ki ogwa Adaamu. Na awantu awa Kristo woona waaza okueewua emiwiri egia ku igulu, ki ogwa Kristo. \v 49 Kandi mala kiomo turi no omufwano ogwa omuntu owaema ku ekialo, nintio lwona tuuza okuwa no omufwano ogwa Kristo omuntu owaema ku igulu.\x - \xo 15:49 \xt 1Kori 15:21–22\x* \p \v 50 Waamwifu, mbalaga mbwe emiwiri giifu egiri enyama na amasaai gino ngagiesa okugia ku igulu ku Katonda, kandi omuwiri oguwola guno lwona ngaguesa gwawa omuwiri ogutawola. \p \v 51-52 Musarigire mbalageko ekingʼana ekiiwisre: Ngatuuza okufwa twona yaaya, ni turigalusiwua kalala ki olumesi namba ki imedia eria eriiso, olwa olwiga lurirra owuire owua entuuko. Aeniki no olwiga lurirra, awafu wariziusiwua ne emiwiri egitawola kandi ifwe awarituukrwa ni turi awalamu turigalusiwua.\x - \xo 15:51-52 \xt 1Thes 4:15–17\x* \v 53 Ni kutio aeniki omuwiri oguwola guno paka guingizie omuwiri ogutawola, kandi omuwiri ogufwa guno guingizie omuwiri ogutafwa.\x - \xo 15:53 \xt 2Kori 5:4\x* \v 54 Kandi no omuwiri oguwola guno gumiire okuingizia omuwiri ogutawola, kandi omuwiri ogufwa guno guingiizie omuwiri ogutafwa, nikwo amangʼana agari mu endagano garituuka kuwuene mbwe, “Olumbe lumiire okuonwa, owukire turi nawuo.”\x † \xo 15:54 \xt Isaa 25:8\x* \q1 \v 55 “Oo olumbe, owukire wuao wuriai? \q2 Oo olumbe, owululu owua oreeta wuriai?”\x † \xo 15:55 \xt Osea 13:14\x* \m \v 56 Owuoni niwuo owugera no olumbe luwa no owululu, kandi owuoni wutuukra amaani okuema ku *ensikirra ezia Muusa.\x - \xo 15:56 \xt Awaru 4:15; 6:23; 7:7–11\x* \v 57 Ni tuiranizia Katonda otioo aeniki ni iye otu-aa owukire ni kuwitra ku Yesu Kristo Omwami iifu.\x - \xo 15:57 \xt Awaru 7:24\x* \p \v 58 Kutio waamwifu awa ngonziizie, muimerre wukalu kandi mutaiyunzia. Muifumie okukola emirimo egia *Omwami Yesu enyinga ziona aeniki mumanyire mbwe emirimo egia mukoriire Omwami ngagiri emirimo egia owusa, yaaya.\x - \xo 15:58 \xt 2Amiir 15:7; 1Kori 16:13\x* \c 16 \s1 Okufumizia Awakristo awiina wiinyu \p \v 1 Ku amangʼana aga okufumizia Awakristo awiina wiinyu, mboola mbwe mukole owufwanani ni kiomo nyalaga Awakristo awari mu amakaniisa agari Ewugalatia mbwe wakole.\x - \xo 16:1 \xt Awaru 15:26\x* \v 2 Nyanga olwa omudiira ogwa okuwiri ki omudiira ogwa okuwiri, omuntu ki omuntu ku inywe asugaane atoole amasendi, owuagani ni kiomo okutuukra kwae kuri awiike, kugere mutawa mbwe ni nyiza okuuza nikwo mutanika okukunza amasendi. \v 3 Kutio ni nyizre, muuza okumpa awantu awa muganyire nawo noona mba-ee amatu aga okuwamanyisia kandi mbatume na amasendi aga mufumiizie goona, wairre Awakristo Yerusaleemu. \v 4 Ni, ni muwuine mbwe kulootu noona ni ngiire, ni nyiza okugia nawo. \s1 Omupango ogwa Paulo \p \v 5 Nyiza okuwaazako ni miire okuwitra mu ekitemo ekia Makedoonia, aeniki ndi no omupango ogwa okuwona amakaniisa agari eyo ni ndi ku engira.\x - \xo 16:5 \xt Awat 19:21; 2Kori 1:16\x* \v 6 Andi nyiza okuuza akuwa ni inywe eyo ku amiire amaera. Andi nyiza nyatoola entwigo yoona ni inywe, kugere muntunzie mu olugendo lwange ansi-uansi aa nyiza okugia.\x - \xo 16:6 \xt Awaru 15:24\x* \v 7 Nyingeeno nanyagala mbwe nyize mala ki omugeni owita, yaaya. Ni, ni Katonda aganyire, nyagala nyize mbe ni inywe ku amiire agasugre.\x - \xo 16:7 \xt Yako 4:15\x* \v 8 Ku enyinga zino, nkiaza okuweera Efeeso eno nawuno omugomo ogwa *Pendekosti gutuuke, \v 9 aeniki ririo iwaga inene kandi ilungi eria okukorra *Omwami Yesu, kandi awantu awangi wankuba iiye.\x - \xo 16:9 \xt Awat 19:8–10\x* \p \v 10 Ni Timotheeo aazre eyo, muwone mbwe aweere ni inywe geeza aa ekiesa kiamu-aa owuti kiwulao, aeniki yoona akola emirimo egia Omwami Katonda mala kiomo inze.\x - \xo 16:10 \xt 1Kori 4:17\x* \v 11 Kutio omuntu ataaza yamutoola wutono, yaaya. Na amiire owugeni wuae, mumu-ee owuitunzi mu olugendo lwae kandi mumute ku engira no owuolu anyiraneko. Ndinda okumuwona iye alala ni waamwifu ku *Kristo awari eyo. \p \v 12 Ku amangʼana aga wamwifu Apolo, miire okumusawa wukalu ino mbwe aaze awawone na ari alala ni waamwifu ku Kristo wandi, no omwoyo gwae gumiire okuwa omukalu okuuza nyingeeno. Ni aaza okuuza na atuukiire iwaga.\x - \xo 16:12 \xt Awat 18:24\x* \s1 Amangʼana agatuukre \p \v 13 Muwe amiiso, muisimbiire wukalu mu okuganya okwa muri nakwo ku Kristo, muwe awantu awasiani kandi muwe awakalangufu.\x - \xo 16:13 \xt Zabu 31:24; 1Kori 15:58; Efee 6:10\x* \v 14 Mulagane olugonzi mu ekintu-ukintu ekia mukola.\x - \xo 16:14 \xt Yowa 13:34; Awaru 12:9; 13:8–10; 1Kori 8:1\x* \p \v 15 Mumanyire mbwe Stefaano na awantu awa mu enyumba yaae niwo awaasooka okuganya ku Omwami mu ekialo ekia Akaaya ao, kandi wamiire okuwa ni waifumiizie okutunzia awantu awa Katonda. Kutio waamwifu, mbasawa mbwe\x - \xo 16:15 \xt Awaru 16:5; 1Kori 1:16\x* \v 16 mu-ee awantu awafwana awo, alala no omuntu-umuntu okola emirimo egia *injiili na amaani alala nawo, owuti wungi ino. \v 17 Ndi no owusangaavu ino no okuuza okwa Stefaano ni Fotunatuusi alala na Akaikuusi waazre eno. Wantuusizia ewia miire okuwa ni nkeeyire, ku okuwa kwinyu okwa muri ale ni inze. \v 18 Waanyomerezia omwoyo ino mala kiomo waawaomerezia inywe. Awantu awafwana awo wasugre no okulaganiwua emberi wa awantu. \p \v 19 Awakristo awari mu amakaniisa aga mu ekialo ekia *Eesia wawatumiire amakeezio. Akwila ni Preskiila woona wawakeeziizie ino ku eriina eria Omwami, kandi awantu awa ekaniisa eikumia mu enyumba yaawu woona wawakeeziizie.\x - \xo 16:19 \xt Awat 18:2; Awaru 16:5\x* \v 20 Waamwifu ku Kristo awari eno woona wawatumiire amakeezio. Mukeezanie omuntu no omwina waae na amakeezio aga awada awagonzaanie.\x - \xo 16:20 \xt Awaru 16:16\x* \p \v 21 Inze Paulo, ni inze owatumiire amakeezio gano ni ngajoja no okukono kwange omwene.\x - \xo 16:21 \xt Gala 6:11; Kolo 4:18; 2Thes 3:17; Filem 19\x* \p \v 22 No omuntu arekere okugonzia Omwami, amafuuwo aga Katonda gamulonde. Maranaatha.\f + \fr 16:22 \ft Mu Oluaramaika okuwoola mbwe \fq Maranatha \ft kulagana mbwe \fq Iza Omwami.\f* \v 23 Owusiza owua Omwami Yesu wuwe ni inywe. \v 24 Mbangonziizie inywe awantu woona awari ku Kristo Yesu. *Amin.