\id ZEC \h जकरिया \toc1 जकरिया \toc2 जकरिया \toc3 जकरिया \mt1 जकरिया \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* जकरिया बेरेक्‍याह आ तौ, इददो आ चच बाक्‍त। इददो चढ़ेब आ खिं ङा ठेयब मुर बाक्‍त। जकरिया यहूदीपुकी ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीमानु, बेबीलोनम जरमेशो बाक्‍त। ङोंइती यरूसलेम लेप्‍ब चढ़ेब आन दातेमी मेको यो बाक्‍त। एको किताब ब्रेक्‍ब परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब जकरिया बाक्‍ब। \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो:\bd* ५२०-५१८ बि. सी. पिप दाराम सासन पशो बर्स निक्‍शी दुम्‍मेनु, परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब जकरियामी गेय पशो बाक्‍त। मेना परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब हाग्‍गैम यो लोव़ पशो बाक्‍त। \ip \bd मार ब्रेक्‍शो:\bd* जकरियामी मुर आन शुश श्‍‍येत जची ना मेको आन कली थुं बारपाइक्‍तीक लोव़ पवा बाक्‍त। मेकोमी मस्‍सीह जाक्‍ब, दे परमप्रभु यावे आ लोव़ ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। मस्‍सीह आ पर्बम: \io1 १. मस्‍सीह गधा आ चाइक्‍ब ङोइश्‍शा यरूसलेम ओव़ब \em जकरिया ९:९; मत्ती २१:५\em* \io1 २. मस्‍सीह ३० ओटा चांदी के शेकेलम लेयचा पुंइसीब \em जकरिया ११:१२; मत्ती २६:१५\em* \io1 ३. मेको क्‍येटीमी मार पाइनीम \em जकरिया ११:१३; मत्ती २७:९-१०\em* \io1 ४. मस्‍सीह बेक्‍शो \em जकरिया ११:-; १३:७ ; यूहन्‍ना १०:११-१८\em* \io1 ५. थमा सुइक्‍ब ब्रशो \em जकरिया १३:७; मत्ती २६:३१; जकरिया १२:१०; यूहन्‍ना १९:३७\em* \c 1 \s1 परमप्रभु गे ले‍तीन, दे अरेशो \p \v 1 पिप दारामी सासन प‍शो बर्स का ८ महिना दुम्‍मेनु, परमप्रभु यावेमी इददो आ चच, बेरेक्‍याह आ तौ परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब जकरिया कली लोव़ पाप्‍तु। परमप्रभु यावेमी मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना, \em एज्रा ५:१\em* \v 2 “परमप्रभु यावे इन किकी पिपी आन पर्बम शुश गाइक्‍ताक्‍व। \v 3 मोपतीके मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मुर आन कली मार देंत देंशा हना ‘आं गे ले‍तीन। मिनु गो इन कली कोव़नुङ। \em मलाकी ३:७; याकूब ४:८\em* \v 4 साइ ङा आं लोव़ पाइबपुकीमी इन किकी पिपी आन कली लोव़ पाम्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी इन कली मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना इन मरिम्‍शो लां रे नु इन मरिम्‍शो पतीके रे परमप्रभु आ लां गे ले‍तीन, दे लोव़ पाम्‍तेक्‍म। तन्‍न इन किकी पिपीमी आं लोव़ मनेंथु मटीम। गेपुकी मेको आन खोदेंशो मपने। \em येरमीया ३:१२; इजीकीएल ३३:११\em* \v 5 इन किकी पिपी ते बाक्‍नीमी? आं लोव़ पाइबपुकी गेना हना यो ब्रोंइ‍शा बाक्‍नी‍मी ङा? \v 6 तन्‍न गो आं गेय पाइब, आं लोव़ पाइब आन कली पशो लोव़ नु आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ इन किकी पिपी आन पाला रे मुल सम्‍म मबाक्‍म ङा?’ मिनु मेकोपुकी परमप्रभु यावे गे लेत्‍चा माल्‍‍शा, मेकोपुकीमी ‘मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आंइ मरिम्‍शो लां नु आंइ मरिम्‍शो पशो आ पर्बम आ देंशो खोदेंशो पा पाप्‍तु’ देंतेक्‍म” दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत। \s1 लल शारा ङोइक्‍ब \p \v 7 मिनु पिप दारामी सासन प‍शो बर्स निक्‍शी, शेबात माइश्‍शो ११ महिना ङा २४ नाक्‍ती इददो आ चच, बेरेक्‍याह आ तौ जकरिया, परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब आ बाक्‍तीकेमी परमप्रभु यावे आ लोव़ जाक्‍त। \v 8 मिनु जकरियामी “गो नाक्‍दो लल शारा ङोइक्‍ब का गाक्‍शो ता‍ता। मेको दिंममी बाक्‍शो मूरे रवा आन दातेमी दिक्‍शा राप्‍शा बाक्‍शो बाक्‍त। मिनु मेको आ नोले अरु लल, खाइरो नु बुश शारापुकी राप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em जकरिया ६:१-८\em* \v 9 मिनु गो नु लोव़ पाइब, परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली ‘आं प्रभु, मेको मार कली नमी?’ दे हिल्‍लो पा‍ता। मिनु मेकोमी ‘एको मार कली नमी, दे गो इ कली कोंइनन’ देंत। \v 10 मिनु नोले मूरे रवा आन दातेमी राप्‍शा बाक्‍ब मुरुमी लोव़ लेश्‍शा ‘परमप्रभु यावेमी एको आन कली रागी नेल्‍ल हिरशा कोव़चा कली सोइक्‍ताक्‍व’ देंत। \v 11 मिनु नोले शारा ङोइक्‍बपुकीमी मूरे रवा आन दा‍तेमी बाक्‍ब परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली ‘गो रागी नेल्‍ल हिरशा कोव़तक। मिनु रागी नेल्‍ल ङा मुर सिक्‍सी पा नाइश्‍शा बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म’ देंतेक्‍म। \v 12 मिनु परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी ‘मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे, गे गेना सम्‍म यरूसलेम नु यहूदा सहर ङा मुर आन कली शिशी मपाइनीनी? गे मेको आन कली मुल रे ७० बर्स सम्‍म गाइक्‍ना गाइक्‍न बाक्‍शो बाक्‍‍तीनी’ ” देंत। \em भजन संग्रह १०२:१४; दानीएल ६:२\em* \v 13 मिनु परमप्रभु यावेमी गो नु लोव़ पाइब, आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली रिम्‍शो नु थुं बारपाइक्‍‍तीक लोव़ पाप्‍तु। \v 14 मिनु स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी आं कली “परमप्रभु आ लोव़ नेल्‍ल आन कली नेंपतो। मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी ‘गो यरूसलेम नु सियोन कली शुश रुश पशो बाक्‍नुङ। \v 15 रिम्‍शो पा बाक्‍ब रागी रागी ङा मुर आन कली तशा शुश गाइश्‍शो बाक्‍नुङ। गो ङोंइती इच्‍का ला गाइक्‍‍ताक्‍ङ। मिनु मुरपुकीमी तेम्‍शा मरिम्‍शो पचा गोम्‍तेक्‍म’ देंत। \em येरमीया ४७:६\em* \v 16 मोपतीके परमप्रभु यावेमी मार देंत, देंशा हना ‘गो शिशी पा यरूसलेम लेत्‍ती। मेकेर आं खिं लेंशा सेल्‍चा माल्‍नीम। मिनु यरूसलेम नेल्‍लेमी पुक्‍तीक डोरी की‍चा माल्‍नीम’ दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत। \em जकरिया ८:३\em* \v 17 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत, देंशा हना ‘आं सहरपुकी लेंशा शुश सो‍शो बोशो दुम्‍चा माल्‍नीम। परमप्रभु यावेमी सियोन कली लेम्‍शा शिशी पाइब। मिनु यरूसलेम कली योव़‍ब’ ” देंत। \em यसैया ४०:१-२; यसैया १४:१\em* \s1 ४ ओटा ग्रोव़ नु ४ जना तुप्‍तील \p \v 18 मिनु इर गे कोव़ङुनु, ४ ओटा ग्रोव़ ता‍ता। \v 19 मिनु गो नु लोव़ पाइब, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली “एको मार में?” दे हिल्‍लो पा‍ता। मिनु मेकोमी “एको ग्रोव़पुकीमी यहूदा, इस्राएल नु यरूसलेम ङा मुर आन कली एर ओंथ फ्राम्‍तेक्‍म” देंत। \v 20 मिनु नोले परमप्रभु यावेमी आं कली ४ जना तुप्‍तील कोंइताक्‍यी। \v 21 मिनु गो “एको मार पचा कली जाक्‍‍मा?” दे हिल्‍लो पा‍ता। मिनु मेकोमी “मेको ग्रोव़पुकीमी यहूदा कली मबोक्‍चा ङा पा खोल्‍शो बाक्‍‍तेक्‍म। मिनु मेको तुप्‍तीलपुकी रागी रागी ङा मुर आन कली ब्रपाइक्‍ब ग्रोव़ खोदेंशो ठेयब हुकुम पाइब मुर आन कली श्‍येत गेशा साइक्‍चा कली जाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मारदे हना मेकोपुकीमी यहूदा ङा मुर आन कली फ्रना फ्रन बाक्‍तेक्‍म” देंत। \c 2 \s1 पुक्‍तीक डोरी \p \v 1 मिनु गो इर कोव़ङुनु, पुक्‍तीक डोरी शेशो मुर का आं ङोंइती राप्‍शो ता‍ता। \em इजीकीएल ४०:३\em* \v 2 मिनु गो मेको कली “गे ते गाक्‍नी?” दे हिल्‍लो पा‍ता। मिनु मेकोमी आं कली “यरूसलेम पुक्‍शा, मेको दो‍शो दुइश्‍शो नु दो‍शो ब्रेम्‍शो बाक्‍मे, मेको कोव़थ लती” दे माइक्‍ती। \p \v 3 मिनु मेको गो नु लोव़ पाइब, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब जाक्‍त। मिनु अर्को स्‍वर्ग ङा गेय पाइब मेको कली ग्रुम्‍थ जाक्‍त। \em इजीकीएल ३८:११\em* \v 4 मिनु मेकोमी “दोरशा लशा मेको ठिटा कली ‘यरूसलेममी लेंशा शुश मुर बाक्‍चा माल्‍नीम। मुर नु बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा शुश दुम्‍तीके यरूसलेम गारो मपाइश्‍शो गाउं खोदेंशो दुम्‍ब। \v 5 मिनु गो मेको आ एर ओंथ मी के गारो दुम्‍नुङ। मिनु गो मेको आ आगा ङा छेङछेङ दुम्‍नुङ’ दे परमप्रभु यावेमी देंत, देनो” देंत। \em जकरिया ९:८\em* \s1 इस्राएली लेश्‍शा जाक्‍चा माल्‍शो \p \v 6 परमप्रभु यावेमी “जाक्‍कीन जाक्‍कीन, उत्तर ङा रागी रे प्रोक्‍शा जाक्‍कीन। मारदे हना गो इन कली एर ओंथ ङा फशेमी खोदेंशो पा फ्राता” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \v 7 मेकोमी आं कली “आबी, सियोन, गे बेबीलोन ङा मुर आन दाते रे बोक्‍शा, प्रोक्‍कीन। \v 8 मारदे हना मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी इन कली रोइक्‍ब रागी रागी ङा मुर आन पर्बम मार देंत देंशा हना ‘सुमी इन कली थीबा, मेकोमी आं मिक्‍च आ क्रिक्बील थी‍ब’ देंत। \em ब्‍यवस्‍था ३२:१०\em* \v 9 मुल नेनीन, गो आं गुइ मेको आन पर्बम क्‍युक्‍‍नुङ। मिनु मेको आन वाइलमी मेको आन कली रोइक्‍नी‍म। मिनु गेपुकीमी मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आं कली सोइश्‍‍शो बाक्‍ब, दे तुइक्‍नी‍नी। \em ब्‍यवस्‍था ३२:१०\em* \v 10 सियोन आ तमी, ग्‍येरशा सोम्‍शा कुम्‍सो पावो। मारदे हना गो इन दा‍तेमी बाक्‍थ जाक्‍नुङ। \v 11 मेको नाक्‍त शुश रागी ङा मुरपुकी परमप्रभु यावे नु गारचा कली जाक्‍‍नी‍म। मेको नाक्‍ती मेको आं मुर दुम्‍नी‍म। मिनु गो गे इन दातेमी बाक्‍नुङ। मिनु गेपुकीमी मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आं कली इन कली लोव़ पथ सोइश्‍‍शो बाक्‍ब, दे तुइक्‍नी‍नी” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em यसैया ११:१०\em* \v 12 परमप्रभु यावेमी यहूदा रागी कली आ के सेल्‍ब। मिनु यरूसलेम कली लें‍शा योव़ब। \em जकरिया १:१७\em* \v 13 रागी ङा मुर नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ ङोंइती सिक्‍सी पा बाक्‍कीन। मारदे हना मेको आ बाक्‍तीक रे पा ग्रू‍शा जाक्‍‍शो बाक्‍ब। \em हबकुक २:२०\em* \c 3 \s1 नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब चढ़ेब यहोसु \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब चढ़ेब यहोसु कोंइताक्‍यी। मेको परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब आ ङोंइती राप्‍शो बाक्‍त। मिनु सैतान मेको कली दोस गेचा कली आ ग्‍युरा गे राप्‍शो बाक्‍त। \em हाग्‍गै १:१; अय्‍युब १:९; प्रकाश १२:१०\em* \v 2 मिनु परमप्रभु यावेमी सैतान कली “सैतान, परमप्रभु यावेमी इ कली हुइक्‍ब। यरूसलेम कली योव़‍ब परमप्रभु यावेमी इ कली हुइक्‍ब। मार, एको मुर मी रे पा ग्रुंइ‍शो बुल्‍सी खोदेंशो ममाइ ङा?” देंत। \em यहूदा :९\em* \v 3 यहोसु ग्रांग्रा दिशो लुम्‍सीशो वा फेक्‍शा, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब आ ङोंइती राप्‍शो बाक्‍त। \v 4 मिनु मेको स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी आ ङोंइती बाक्‍ब आन कली “मेको आ ग्रांग्रा दिशो लुम्‍सीशो वा प्रुइक्‍तीन” देंत। मिनु मेकोमी यहोसु कली “गो इ मरिम्‍शो पशो नेल्‍ल क्‍याम्‍‍ताक्‍ङ। गो इ कली रिम्‍शो वा फेक्‍‍नन” देंत। \em यसैया ६:७; यसैया ६१:३\em* \v 5 मिनु गो “मेको आ पियामी रिम्‍शो गुप्‍तीक का गुप्‍तीन” देंती। मिनु मेकोपुकीमी मेको कली रिम्‍शो गुप्‍तीके गुप्‍शा, रिम्‍शो वा फेक्‍ताक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब आ नेक्‍था राप्‍शा बाक्‍त। \em प्रस्‍थान २८:३९\em* \p \v 6 मिनु नोले परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी यहोसु कली \v 7 “मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना ‘गे आं लांमी गाक्‍ते नु इ कली देंशो लोव़ टिप्‍तीवी हना, गे आं खिं नु आं लाङगा नेल्‍ल कोव़ब दुम्‍नेवे। मिनु एकेर राप्‍शा बाक्‍ब आन दा‍तेमी आं ङोंइती जाक्‍ने चाप्‍नेवे। \v 8 यहोसु, नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब चढ़ेब नु इ नेक्‍था बाक्‍ब इ खोदेंशो गेय पाइबपुकी नोफा दाइश्‍शा नेनीन। गो नोले आं गेय पाइब, राशी माइश्‍शो चाक्‍नुङ, मेकोपुकी मेको आ पर्बम चिन्‍ड बाक्‍नीम। \em यसैया ८:१८; जकरिया ६:१२; येरमीया २३:५; येरमीया ३३:१५\em* \v 9 मारदे हना गो यहोसु आ ङोंइती फुल्‍लु का वोइक्‍ता। मेको आ तारी ७ ओटा मिक्‍च बाक्‍नी‍म। मिनु गो फुल्‍लु तारी मेको आ ब्रेक्‍स मुशा ब्रेक्‍नुङ। मिनु गो काबुमीन मेको रागी ङा मुर आन दोस नेल्‍ल क्‍याम्‍नुङ। \em प्रस्‍थान ३९:६-७; जकरिया ४:१०; प्रकाश ५:६\em* \v 10 मेको नाक्‍ती गे नेल्‍लेमी आंम आंमा ब्रेम्‍मुशा अङगुर नु फोव़शी आ पुंमी ग्‍येरशा ग्रुम्‍नीनी’ दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत” देंत। \em १राजा ५:५; मीका ४:४\em* \c 4 \s1 सुन के बत्ती दातीक \p \v 1 मिनु गो नु लोव़ पाइब, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब लेंशा जाक्‍‍त। मेकोमी आं कली मुर कली निन्‍द्रा रे पा पोक्‍शो खोदेंशो पा सेंपाइक्‍ती। \v 2 मिनु मेकोमी आं कली “गे मार तवी?” दे हिल्‍लो प‍ती। मिनु गो “सुन के बत्ती दातीक ता‍ता। मेको आ तारी बोस का बाक्‍त। मेको तारी ७ ओटा बत्ती बाक्‍तेक्‍म। मेको बत्ती नेल्‍लेमी दातीक सल्‍दो वोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em येरमीया १:११-१३; आमोस ८:२; प्रस्‍थान २५:३१-४०\em* \v 3 मिनु मेको आ नेक्‍था तेल रवा निक्‍शी, का ग्‍युरा गे नु का पेरा गे बाक्‍ताक्‍स” देंती। \v 4 मिनु गो नु लोव़ पाइब, परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली “आं प्रभु, मेको मार नसी?” दे हिल्‍लो पा‍ता। \v 5 मिनु मेको गो नु लोव़ पाइब, परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी “मेको मार नसी, गे मतुइक्‍नेवे?” देंत। मिनु गो “आं प्रभु, मतुइक्‍नुङ” देंती। \v 6 मिनु मेकोमी आं कली “एको परमप्रभु यावेमी जेरूब-बाबेल कली पशो लोव़ बाक्‍ब। ‘बोलम ममाइ, सक्तिमी यो ममाइ, तन्‍न आं सोक्‍तीमी पाइनुङ’ दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत। \v 7 ठेयब डांडा गे मार नवे ङा? जेरूब-बाबेल आ ङोंइती गे दिंम दुम्‍चा माल्‍नेवे। मेकोमी परमप्रभु यावे आ खिं ङा नोले ङा फुल्‍लु वोदानु, मुर नेल्‍लेमी ठेयब सेंदा पा ‘रिम्‍शो दुम्‍त, रिम्‍शो दुम्‍त’ दे ठेयब सेंदा पा देंनीम” देंत। \em भजन संग्रह १२२:६\em* \p \v 8 मिनु परमप्रभु यावेमी आं कली लोव़ पाप्‍तु। मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना \v 9 “जेरूब-बाबेलमी एको परमप्रभु यावे आ खिं ङा जग फुल्‍लु वोइश्‍शो बाक्‍ब। मिनु मेकोमीन मेको खिं सेल्ने थुम्‍ब। मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आं कली इन कली लोव़ पथ सोइश्‍शो बाक्‍ब, दे तुइक्‍नीनी” देंती। \em एज्रा ३:८; एज्रा ६:१४-१६; जकरिया २:१३,१५\em* \v 10 मिनु “सु आइक्‍च गेय गोशो नाक्‍ती आइक्‍च सेल्‍बा? नोले मेकोपुकीमी जेरूब-बाबेल आ गुइमी गारो थाप्‍तीक श्‍येले तशा, ग्‍येरसीनीम। \em हाग्‍गै २:३; जकरिया ४:७\em* मेको फुल्‍लु ङा ७ ओटा मिक्‍च परमप्रभु यावे आ मिक्‍च बाक्‍नीम। मेको मिक्‍चीमी रागी नेल्‍ल कोव़शो बाक्नीम” दे परमप्रभु आ लोव़ बाक्‍ब। \s1 तेल रवा निक्‍शी \p \v 11 मिनु नोले गो मेको कली “एको बत्ती दातीक आ ग्‍‍युरा नु पेरा गे बाक्‍शो तेल रवा निक्‍शी मार में?” दे हिल्‍लो पा‍ता। \v 12 मिनु लेंशा मेको कली “मेको सुन के तेल लुक्‍तीके निक्‍शीमी तेल लुक्ना लुक्‍न प‍शो, एको तेल रवा निक्‍शी आस राशी मार में?” दे हिल्‍लो पा‍ता। \v 13 मिनु मेकोमी “एको मार बाक्‍बा, दे मतुइक्‍नेवे?” दे हिल्‍लो पती। मिनु गो “आं प्रभु, मतुइक्‍नुङ” देंती। \v 14 मिनु मेकोमी “मेको रागी नेल्‍ल ङा परमप्रभु यावे आ ङोंइती राप्‍चा कली तेल लुक्‍चा पुंइसीशो बाक्‍नीसी” देंत। \em जकरिया ६:५; प्रकाश ११:४\em* \c 5 \s1 तोल्‍शा प्राक्‍शो ब्रेक्‍स \p \v 1 मिनु गो इर गे कोव़ङुनु, प्रा‍क्‍सीशो ब्रेक्‍स का बेरशो ता‍ता। \v 2 मिनु मेकोमी आं कली “गे मार तवी?” दे हिल्‍लो पती। मिनु गो “२० कुबीत लाइश्‍शो नु १० कुबीत ब्रेम्‍शो तोल्‍शो प्राक्‍सीशो ब्रेक्स बेरशो ताता” देंती। \em कुबीत का ०.५ मिटर बाक्‍ब।\em* \v 3 मिनु नोले मेकोमी आं कली “एको रागी नेल्‍ल कली जाक्‍चशो सराप बाक्‍ब। मेको तोल्‍शा प्राक्‍शो ब्रेक्‍स निम्‍फा गे ब्रेक्‍सीशो बाक्‍ब। का गे खुइ आन पर्बम ब्रेक्‍सीशो बाक्‍ब। मारदे हना मेको मुल सम्‍म सजाइ मतशो बाक्‍तेक्‍म। अर्को गे जोल पा कसम जाइब आन पर्बम ब्रेक्‍सीशो बाक्‍ब। मारदे हना मेको यो मुल सम्‍म सजाइ मतशो बाक्‍तेक्‍म” देंत। \v 4 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी “गो मेको ब्रेक्‍स सोइक्‍ताक्‍ङ। मिनु मेको खुइ नु आं नेंमी जोल पा सांकछी बाक्‍ब आन खिंमी ओव़ब। मेकेर बाक्‍शा, खिं खतम सेल्‍शा, शी फुल्‍लु का यो मलीपाइक्‍ब” देंत। \s1 डालोम निश्‍‍शो मीश मुर \p \v 5 मिनु गो नु लोव़ पाइब, स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी आं नेक्‍था जाक्‍शा “हरी इर कोव़ङो। मार ग्रूमे?” देंत। \v 6 मिनु गो “मिरी मार में?” दे हिल्‍लो पा‍ता। मिनु मेकोमी “मेकेर डालो का ग्रूत” देंत। मिनु मेकोमी “एको रागी नेल्‍ल ङा मुर आन दोस बाक्‍ब” देंत। \v 7 नोले हेल्‍शो सिसा के सुम्‍तीक रोक्‍साक्‍व। मिनु मेको डालोम मीश मुर का निश्‍शा बाक्‍शो ता‍ता। \v 8 मिनु मेकोमी “परमप्रभु यावे आ अरेशो मटितीके एकोन बाक्‍ब” देंत। मिनु मेकोमी मेको मीश मुर कली डालो आगा नेप्‍शा, हेल्‍शो सिसा के सुम्‍तीकेमी सुम्‍तु। \v 9 मिनु इर कोव़ङुनु, मीश मुर निक्‍शी पि‍शो ता‍तासी। मेको आस फ्रांमी फश बाक्‍त। मेको आस फ्रां सारस के खोदेंशो बाक्‍त। मेको निक्‍शीमी मेको डालो कली सरीङ नु रागी आस दा‍तेमी क्‍युक्‍शा लाइक्‍ताक्‍स। \v 10 मिनु गो नु लोव़ पाइब, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली “मेको निक्‍शीमी मेको डालो ते लत्‍से?” दे हिल्‍लो पा‍ता। \em उत्‍पत्ती ११:२\em* \v 11 मिनु मेकोमी “बेबीलोन ङा शिनार माइक्‍तीकेमी मेको कली खिं का सेल्‍चा चिक्‍शो बाक्‍ब। मिनु सेल्‍ने थुम्‍मे नोले मेको डालो कली मेकेर आ बाक्‍तीकेम वोइक्‍नी‍म” दे माइक्‍ती। \c 6 \s1 ४ ओटा बग्‍गी \p \v 1 मिनु गो लेंशा इर गे कोव़ङुनु आं ङोंइती डांडा आस दाते रे ४ ओटा बग्‍गी यिशो तातामी। मेको डांडा कांसा के बाक्‍ताक्‍स। \em प्रकाश ६:१-८; जकरिया १:८\em* \v 2 ङोंइती ङा बग्‍गी लल शारापुकीमी कीशो बाक्‍तेक्‍म। मेको आ नोले ङा बग्‍गी क्‍येर शारापुकीमी कीशो बाक्‍तेक्‍म। \v 3 मेको आ नोले ङा बग्‍गी बुश शारापुकीमी कीशो बाक्‍तेक्‍म। मिनु नेल्‍ल क्‍येङा नोले ङा बग्‍गी पाङग्रे शारापुकीमी कीशो बाक्‍तेक्‍म। \em प्रकाश ६:१-८; जकरिया १:८\em* \v 4 मिनु गो नु लोव़ पाइब, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली “आं प्रभु, एको मार नमी?” दे हिल्‍लो पा‍ता। \p \v 5 मिनु मेको परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइबमी आं कली “एको स्‍वर्ग ङा ४ ओटा फश नम। एको ग्रूशा लचा कली रागी नेल्‍ल ङा परमप्रभु यावे आ ङोंइती जाक्‍‍तेक्‍म। \em जकरिया ४:१४\em* \v 6 क्‍येर शारा पाइश्‍शो बग्‍गी उत्तर रागी गे लाइ‍ब। बुश शारा पाइश्‍शो बग्‍गी पच्‍छिम रागी गे लाइ‍ब। पाङग्रे शारा पाइश्‍शो बग्‍गी दक्‍खिन रागी गे लाइ‍ब” देंत। \v 7 मेको शारा ग्रू‍शा रागी कोव़थ लचा कली चुइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोमी “रागी नेल्‍ल कोव़थ लने” दे अरेप्‍तु। मिनु मेकोपुकी रागी कोव़थ लाम्‍तेक्‍म। \em जकरिया १:१०\em* \v 8 मिनु नोले मेकोमी ठेयब सेंदा पा आं कली “कोव़ङो, मेको उत्तर रागी गे लाइबमी आं सोक्‍त नाइक्‍पाइक्‍तेक्‍म” देंत। \s1 यहोसु आ सिरपेच \p \v 9 मिनु परमप्रभु यावेमी आं कली लोव़ पाप्‍तु। \v 10 मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना “ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीशो बेबीलोन रे जाक्‍शो हेल्‍दाइ तोबीयाह नु येदायाह रे सुन चांदी पोक्‍को। मिनु मेको नाक्‍ती सेफन्‍याह आ तौ योसीयाह आ खिं लावो। \v 11 मेको सुन नु चांदी रे पा सिरपेच का सेलो। मिनु मेको सिरपेच लाइश्‍शा, यहो-सादाक आ तौ नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब चढ़ेब यहोसु आ पियामी गुप्‍तो। \em जकरिया ३:८\em* \v 12 मिनु मेको कली मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना ‘मेकेर मुर का बाक्‍ब। मेको आ नें राशी बाक्‍ब। मेको राशी आ बाक्‍तीकेमी बारशा, परमप्रभु यावे आ खिं सेल्‍चा माल्‍ब। \v 13 मेकोमीन परमप्रभु यावे आ खिं सेल्‍चा माल्‍ब। मेको पिप आ मान तशा, शुश ग्‍योम्‍सीशो बाक्‍ब। मेको आ ठेयब नित्‍तीकेमी निश्‍शा सासन पाइब। मेको आ नित्‍तीकेमी आ ग्‍युरा गे चढ़ेब का बाक्‍ब। मेको निक्‍शी दुशा गारशा गेय पाइनीसी। \em भजन संग्रह ११०:४\em* \v 14 मिनु मेको सिरपेच हेल्‍दाइ, तोबीयाह, येदायाह नु सेफन्‍याह आ तौ योसीयाह मिम्‍शा, परमप्रभु यावे आ खिंमी वोइक्‍चा माल्‍नीम। \v 15 शुश ङोन बाक्‍ब मुरपुकी यो परमप्रभु यावे आ खिं सेल्‍चा कली वारच पथ जाक्‍नीम। मिनु गेपुकीमी मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आं कली इन कली लोव़ पथ सोइश्‍शो बाक्‍ब, दे तुइक्‍नीनी। गे इन थुं नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ देंशो टीतीनी हना, मोदेंशो दुम्‍ब’ ” देंत। \em यसैया ६०:१०\em* \c 7 \s1 माइजा बाक्‍चा आ पर्बम लोव़ \p \v 1 पिप दारामी सासन प‍शो ४ बर्स, किस्‍लेव माइश्‍शो ९ महिना ४ नाक्‍त परमप्रभु यावेमी जकरिया कली लोव़ पाप्‍तु। \v 2 मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना “बेथेल ङा मुरपुकीमी शरेसेर, रेगेम-मेलेक नु मेकेर ङा मुर आन कली परमप्रभु यावे आ शिशी पुंइचा कली सोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 3 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे आ खिंमी चढ़ेब नु परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब आन कली ‘गोपुकी मुल सम्‍म शुश बर्स ङोंइती रे प‍शो खोदेंशो पा ५ महिनामी रोंका पा माइजा बाक्‍चा माल्‍नीकी ङा?’ दे हिल्‍लो प‍चा कली सोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म” देंत। \em जकरिया ८:१९; २राजा २५:८-९; येरमीया ५२:१२-१३\em* \p \v 4 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना \v 5 “रागी ङा मुर नेल्‍ल नु चढ़ेब आन कली ‘गेपुकीमी मेको ७० बर्स ङा ५ नु ७ महिनामी रोंका पा माइजा बाक्‍तीनी। मार गे मेको आं पर्बम पनी ङा? \em यसैया ५८:५\em* \v 6 मिनु गे जशा, ब्‍वशा तूती‍नी हना, गे आंम इन पर्बम मपाइ‍नीनी ङा?’ दे‍नो” देंत। \s1 इस्राएली आन कली निसाफ \p \v 7 परमप्रभुमी “यरूसलेममी शुश मुर बाक्‍शा, एर ओंथ ङा सहर नेल्‍ल रिम्‍शो नु सो‍शो बो‍शो बाक्‍मेनु, नेगेब नु पच्‍छिम ङा शेफेलाह नेल्‍ल रिम्‍शो पा बाक्‍मानु, ङोंइती ङा आं लोव़ पाइबपुकीमी मुर आन कली देंशो परमप्रभु यावे आ प‍शो लोव़ एकोन ममाइ ङा?” देंत। \p \v 8 मिनु परमप्रभु यावेमी लेंशा जकरिया कली लोव़ पाप्‍तु। \v 9 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना “ठीक पा निसाफ पने, दाक्‍मुने नु शिशी पमुने, \em मीका ६:८\em* \v 10 वोंइश बेक्‍शो मीश मुर, रोम रोइक्‍च, अर्को रागी ङा मुर नु प्रुङग आन कली मदिपीन। मरिम्‍शो पमुचा ममिम्‍तीन। \em प्रस्‍थान २२:२०-२१\em* \v 11 तन्‍न मेकोपुकीमी एको लोव़ मनेनेम। काइ मटीब दुम्‍शा, आन नोफा सुम्‍तेक्‍म। \v 12 मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे आ अरेशो नु आ लोव़ मनेंचा ङा पा आन थुं खकटा सेल्‍तेक्‍म। ङोंइती मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आ सोक्‍त रे पा आ अरेशो लोव़ नु मुर आन कली पतीक लोव़ पथ आ लोव़ पाइब आन कली सोइश्‍शो बाक्‍त। मोपतीके मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे शुश गाइश्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ४८:४\em* \v 13 दोपा मेकोपुकीमी आं लोव़ मनेन्‍मे, मोपा गो यो मेको आन पुंइशो लोव़ मनेंनुङ। \v 14 मिनु गो मेको आन कली फश गिवारमी खोदेंशो पा आन मतुइश्‍शो रागी रागीम फ्रातामी। मोपतीके आन प्रोंइशो रागी मुर मबाक्‍शो दुम्‍त। मेकेर सुइ मलम। मोदेंशो पा रिम्‍शो रागी खतम दुम्‍त” दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत। \c 8 \s1 परमप्रभुमी आ मुर खुप्‍शो \p \v 1 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आं कली लोव़ पाप्‍तु। \v 2 मेकोमी मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना “गो सियोन आ पर्बम शुश रुश पाइ‍नुङ। गो मेको आ पर्बम थाम्‍पा रुश पा गाइश्‍‍शो बाक्‍‍नुङ” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em जकरिया १:१४\em* \v 3 परमप्रभु यावेमी “गो सियोनमी जाक्‍शा, यरूसलेम आ दातेमी बाक्‍नुङ। मिनु यरूसलेम थमा सुइक्‍चा पुंइसीब सहर दुम्‍ब। मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे आ डांडा आंम आ बाक्‍तीक डांडा दुम्‍ब” देंत। \em जकरिया १:१६; यसैया १:२१,२६; भजन संग्रह २:६\em* \v 4 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी “खूशो खूशोम यरूसलेम ङा लांम नित्‍नीम। शुश बर्स दुम्‍तीके कोक्‍के तिक्‍शा बाक्‍नीम। \em यसैया ६५:२०\em* \v 5 सहर ङा लांमी ग्‍यारब मीश आल नु वोंइश आलम ब्री‍शो बाक्‍नीम” देंत। \v 6 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी “मेको लीशो मुरपुकीमी मेको थमा सुइक्‍ने मचाप्‍‍तेक्‍म हना यो, गो मोदेंशो पने मचाप्‍नुङा ङा?” देंत। \em लूका १:३७\em* \v 7 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना “गो आं मुर आन कली पूर्ब ङा रागी नु पच्‍छिम ङा रागी रे पा प्रोंइ‍नुङमी। \v 8 मिनु गो मेको आन कली यरूसलेममी बाक्‍पाइक्‍चा कली चाक्‍नुङमी। मेकोपुकी आं मुर दुम्‍नी‍म। मिनु गो मेको आन परमप्रभु दुम्‍नुङ। गो मेको आन कली दाक्‍चा मप्रोंइथु, ठीक पाइनुङ” देंत। \em येरमीया २४:७\em* \p \v 9 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना “गेपुकी शुश गेय पने। ङोंइती गे आं लोव़ पाइबपुकीम लोव़ पशो नें‍तीनी। मेकोपुकी मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे आं खिं लेंशा सेल्‍ची ना ङा जग वोइक्‍ची ना बाक्‍तेक्‍म। \em यसैया ३५:३\em* \v 10 मेको क्‍येङा ङोंइती मुर आन कली गाल्‍च मगेमे। बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा आन कली क्‍येट यो मगेमे। मेको आन जोरी सत्रुमी पतीके आन गेय पथ लने मचाप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मारदे हना गो मुर आन कली साइक्‍मुपाइक्‍तामी। \v 11 तन्‍न मुल रे एको ली‍शो आन कली ङोंइती ङा खोदेंशो मपाइक्‍नुङमी” दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत। \v 12 मेकोमी “मुल थुं नाइक्‍तीक दुम्‍शो बाक्‍ब। अङगुर आ बोटमी रिम्‍शो फल सिप्‍ब। रूमी अन्‍न ख्रेल्‍ब। सरीङ रे सीत यीब। गो मेको नेल्‍ल लीशो आं मुर आन कली गे‍नुङमी। \v 13 यहूदा नु इस्राएल ङा मुरपुकी गे रागी रागी ङा मुर आन दातेमी सराप रशो बाक्‍तीनी। दोपा गेपुकी सराप रनी, मोपा आसीक ताइब दुम्‍नीनी। महिनीन, बोल्‍यो दुमीन” देंत। \em उत्‍पत्ती १२:२\em* \p \v 14 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी “गो मोपा इन किकी पिपी आन कली आं कली गाइक्‍पाइक्‍तीके श्‍येत गेतामी। मिनु गो शिशी मपङ। \v 15 गो मुल यरूसलेम नु यहूदा ङा मुर आन कली रिम्‍शो पाइनुङ। गेपुकी महिनीन। \v 16 गेपुकीमी मार पचा माल्‍नीनी देंशा हना, गे इन दातेमी थमा लोव़ ला पमुने। इन ठेयब लाप्‍चोमी जिचा मबोक्‍चा ङा पा थमा नु ठीक निसाफ पने। \em एफिसी ४:२५\em* \v 17 इन दातेमी थुंम मिम्‍शा, मरिम्‍शो मपमुने। जोल पा कसम मजने। मारदे हना मेको नेल्‍ल गो ग्रांग्रा दी‍नुङ” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em जकरिया ७:१०\em* \v 18 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आं कली लोव़ पाप्‍तु। \v 19 मिनु मेकोमी मार देंत देंशा हना “४ महिना ङा माइजा बाक्‍तीक, ५, ७ नु १० महिना ङा माइजा बाक्‍तीके, मुल रे यहूदा ङा मुर ग्येरशा सोम्शा पतीक नाक्‍त दुम्‍चा माल्‍नीम। मेको ग्‍येरशा बाक्‍तीक चाड दुम्‍चा माल्‍नीम। मोपतीके गे थमा लोव़ पचा नु थुं नाइक्‍चा दाक्‍तीन” दे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी देंत। \em जकरिया ७:३,५\em* \s1 परमप्रभुम श्‍येत रे प्रोंइब \p \v 20 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी “शुश सहर ङा मुर तेम्‍शा जाक्‍नी‍म। \v 21 सहर का ङा मुरपुकीम अर्को सहर ङा मुर आन कली ‘परमप्रभु यावे आ शिशी पुंइथ नु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे कली माल्‍थ लने। गो आंमा यो लाइक्‍नीकी’ देंनीम। \v 22 शुश मुर नु बोल्‍यो रागी ङा मुरपुकी मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे कली माल्‍थ, यरूसलेम सहरम जाक्‍नीम। मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे आ शिशी पुंइनीम” देंत। \v 23 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना “मेको नाक्‍ती रागी रागी ङा आन आन लोव़ ब्‍वाक्‍ब १० जना मुरपुकीमी यहूदी का आ वा ग्‍याइश्‍शा ‘गो गे नु लाइनीकी। मारदे हना परमप्रभु यावे गेपुकी नु बाक्‍ब देंशो नेंशो बाक्‍नीक’ देंनीम” दे परमप्रभुमी देंत। \c 9 \s1 परमप्रभु आ लोव़ \p \v 1 परमप्रभु यावेम हद्राक रागी नु दमस्‍कस सहर आस पर्बम लोव़ का पशो बाक्‍त। मारदे हना इस्राएल ङा थर नेल्‍ल नु अर्को रागी ङा मुर यो परमप्रभु यावे केन बाक्‍नीम। \em यसैया १७:-\em* \v 2 शुश जोक्‍ब तुइक्‍ब बाक्‍तेक्‍म हना यो, हमाथ, टायर नु सीदोन सहर आन पर्बम परमप्रभु यावेमी लोव़ पशो बाक्‍ब। \em यसैया २३:-; येरमीया ४७:४; इजीकीएल २६:-; इजीकीएल २८:-\em* \v 3 टायरमी आंम पर्बम बोल्‍यो दरवार का सेल्‍शो बाक्‍ब। मेकोमी फुरक खोदेंशो पा चांदी नु लां मेर ङा हिलो खोदेंशो पा सुन तेल्‍शो बाक्‍ब। \v 4 तन्‍न परमप्रभुमी मेको आ बाक्‍शो मारेइ मारेइ रोइक्‍ब। मेको आ शोंप नेल्‍ल समुन्‍द्रमी ताइश्‍शा गेब। मिनु मेको मीम ग्रोइश्‍शा, खतम दुम्‍नीम। \v 5 मिनु अश्‍कलोन मेको तशा हिंब। गाजा हिं‍शा ख्रिंख्रि पाइब, एक्रोन शुश सुर्ता पा आ आस पशो जाम्‍शा लाइब। गाजा ङा पिप जाम्‍शा लाइ‍ब। अश्‍कलोनमी मुर मबाक्‍तीक दुम्‍ब। \em येरमीया ४७:-\em* \v 6 अश्‍दोद सहरमी खाल्‍सीशो मुरपुकी बाक्‍नीम। मिनु गो पलिस्‍ती आन ठेयब लेत्‍तीक खतम पा गे‍नुङ। \em ब्‍यवस्‍था २३:३\em* \v 7 गो मेको आन शोव़ रे पा हुश नु मेको आन ख्रुइ रे ग्रांग्रा दि‍‍चा ङा थोव़क ग्रुंइ‍नुङ। ली‍शो मुरपुकी आंइ परमप्रभु आ मुर दुम्‍नीम। मेकोपुकी यहूदा आ थर ङा मुर खोदेंशो दुम्‍नीम। एक्रोन ङा मुर चहिं यबुसी खोदेंशो दुम्‍नीम। \em उत्‍पत्ती ९:४; यहोसु १५:६३; २सामुएल २४:१८\em* \v 8 मिनु नोले गो आं खिं कली आंमा खाल पाइब खोदेंशो बाक्‍नुङ। मोपा सुइ मुर एर ओंथ गाक्‍ने मचाप्‍नीम। सुइमी आं मुर आन कली लडाइ मतोइनीम। मारदे हना मुल गो आंमान मेको आन कली कोव़नुङ। \em जकरिया २:९\em* \s1 सियोन ङा पिप जाक्‍शो \p \v 9 सियोन आ तमी, साप्‍पा ग्‍येरसो। यरूसलेम आ तमी ग्‍येरशा ठेयब सेंदा पा ग्रीङो। मारदे हना इ पिप इ बाक्‍तीकेमी जाक्‍ना जाक्‍न बाक्‍ब। मेको ग्राशा ग्‍येरसीशा जाक्‍ब। मेको ब्रेम्‍शो बाक्‍ब। मेको गधा तार ङोइश्‍शा जाक्‍ब। गधा आ चाइक्‍ब तार ङोइश्‍शा जाक्‍ब। \em सेफन्‍याह ३:१४; मत्ती २१:५\em* \v 10 गो एफ्राइम रे पा बग्‍गीपुकी नु यरूसलेम रे पा लडाइ पाइब शारा लाइक्‍नुङ। लडाइ पाइब आन लिब्रा जिक्‍ब। मेकोमी रागी रागी ङा मुर आन कली थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा गेब। मेकोमी समुन्‍द्र का रे अर्को समुन्‍द्र सम्‍म नु युफ्रेटीस खोला रे रागी ङा सुर सम्‍म सासन पाइब। \em मीका ५:९\em* \p \v 11 गे नु पशो आं हुश आ कबलम पतीके इ चोक्‍चा पुंइसीशो मुर आन कली ब्‍‍वाक्‍कु मबाक्‍शो खाल्‍टा रे ग्रुंइ‍नुङमी। \em प्रस्‍थान २४:८; उत्‍पत्ती ३७:२४\em* \v 12 आस पा बाक्‍शो चोक्‍चा पुंइसीशो मुरपुकी इन बोल्‍यो ब्रोंइशा बाक्‍तीके लेश्‍शा लने। गो इन कली इन साम्‍शो क्‍येङा निक्‍शी खेयप खोइ शुश गे‍नुङ। \em जकरिया १०:९; यसैया ६१:७\em* \v 13 गो यहूदा कली आं लिब्रा खुक्‍शो खोदेंशो पा खुक्‍नुङ। गो एफ्राइम कली मेको आ ब्रा खोदेंशो सेल्‍नुङ। सियोन, इ तौ आन कली गो ग्रीस रागी आ तौ आन पर्बम क्‍युक्‍‍नुङ। मिनु गो इ कली बोल्‍‍यो लडाइ पाइब आ तरवार खोदेंशो सेल्‍नुङ। \v 14 मिनु नोले परमप्रभु यावे इन क्‍येङा इर ग्रूब। मेको आ ब्रा चिला आप्‍शो खोदेंशो पा बेरनीम। परमप्रभु, परमप्रभु यावेमी तुराही ताप्‍ब। मिनु दक्‍खिन ङा फश गिवारम गाक्‍शा लाइब। \v 15 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मेको आन कली राइश्‍शा प्रोंइब। मेकोमी आन जोरी सत्रु आन कली खतम पोक्‍ब। मेकोपुकीमी आन हुश अङगुर शांबु खोदेंशो पा तूनी‍म। मेकोपुकी चढ़ेतीक ङा हुश कुर पतीक बोस खोदेंशो पा ब्रीशो बाक्‍नीम। चढ़ेतीक आ एर ओंथ कुना कुना मेर फ्रशो हुश खोदेंशो बाक्‍नीम। \p \v 16 मेको नाक्‍ती परमप्रभु यावे, आन परमप्रभुमी मेको आन कली श्‍येत रे प्रोंइब। मारदे हना मेकोपुकी आ बगाल खोदेंशो बाक्‍नीम। मेको सिरपेच ङा हीरा खोदेंशो पा ब्राइनीम। मेकोपुकी परमप्रभु यावे, आन परमप्रभु आ रागीम हीरा खोदेंशो पा ब्राइनी‍म। \v 17 मेको आ दाक्‍तीके नु आ शिशी पतीके थम ठेयब बाक्‍ब। वोंइश आल ग्रेल्‍शो अन्‍न खोदेंशो पा शुश दुम्‍नीम। मीश आल नक अङगुर शांबु खोदेंशो पा दारशो दुम्‍नीम। \c 10 \s1 परमप्रभु यावे कली पुनीन \p \v 1 परमप्रभु यावे कली नोले ङा रेउ पुनीन। परमप्रभु यावे गोस्‍स नु फश सेल्‍ब बाक्‍ब। मिनु इन कली नु रू नेल्‍ल आन कली रेउ यिपाइक्‍ब। \v 2 खिं ङा देवी देवतामी फश लोव़ पाइनीम। लिंक्‍यु कोव़बपुकीमी जोल तशा, ङोमु ङोशा, हेंथे लोव़ पाइनीम। मिनु मुर आन कली फश लोव़ पा लेम्‍नीम। मोपतीके मुरपुकी गोठला मबाक्‍शो भेडा खोदेंशो पा श्‍येत जशा प्रोक्‍नीम। \em मत्ती ९:३७\em* \s1 परमप्रभुम आ मुर बोल्‍यो सेल्‍ब \p \v 3 मिनु परमप्रभु यावेमी “गो गोठला आन कली तशा शुश गाइश्‍शो बाक्‍नुङ। मारदे हना मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आ बगाल, यहूदा आ मुर आन कली कोव़ब। मेकोमी आ मुर आन कली लडाइ पा गेनायो मरूब शारा खोदेंशो सेल्‍ब। \em जकरिया ११:५\em* \v 4 मिनु यहूदा रे सुर ङा फुल्‍लु, ताम्‍बु कीतीक किला, लडाइ पाइब आन लिब्रा नु कप्‍तान नेल्‍ल ग्रूनीम। \em येरमीया ३०:२१\em* \v 5 मिनु मेको नेल्‍ल लडाइम बाक्‍शो लडाइ पाइब खोदेंशो बाक्‍नीम। मेकोपुकीम आन जोरी सत्रु लां ङा हिलोम खोल्‍शा दिम्‍नीम। परमप्रभु यावे मेकोपुकी नु बाक्‍तीके मेकोपुकीमी लडाइ पाइनीम। शारा ङोइक्‍ब आन कली मुने तोक्‍नीम। \p \v 6 गो यहूदा आ खिं ङा मुर आन कली बोल्‍यो सेल्‍नुङ। योसेफ आ खिं ङा मुर आन कली श्‍येत रे प्रोंइनुङ। मेको आन कली ङोंइती ङा खोदेंशो सेल्‍नुङ। मारदे हना गो मेको आन कली शिशी पाइनुङ। मेकोपुकी गेनायो मतिल्‍शो खोदेंशो दुम्‍नीम। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, मेको आन परमप्रभु नङ। गो मेको आन कली लोव़ लेत्‍नुङमी। \v 7 मिनु एफ्राइम आ खिं ङा मुर लडाइ पाइब खोदेंशो पा बोल्‍यो दुम्‍नीम। अङगुर शांबु तूशो खोदेंशो पा ग्‍येरसीनीम। आन आलपुकीम मेको तशा शुश ग्‍येरसीनीम। मेकोपुकीमी ‘गो परमप्रभु यावे आ मुर नय’ दे शुश ग्‍येरसीनीम। \p \v 8 गो आं मुर आन कली ब्रेश्‍शा, खुप्‍नुङ। मारदे हना गो मेको आन कली श्‍येत रे प्रोंइता। मिनु मेकोपुकी ङोंइती ङा खोदेंशो पा सोशा बोशा, शुश दुम्‍नीम। \v 9 गो मेको आन कली रागी रागीम फ्राता हना यो, मेकोपुकीमी ङोन रागीम बाक्‍शा, आं कली मिम्‍‍नीम। मिनु मेको आन आल कोल्‍पाइश्‍शा आन रागीम ले‍त्‍नीम। \em यसैया ६६:१९; येरमीया ५१:५०\em* \v 10 गो मेको आन कली इजीप्‍त रागी रे आन आंम रागीम लेप्‍पाइक्‍नुङ। गो मेको आन कली अस्‍सुर रे ग्रुंइ‍शा, गिलाद नु लेबानोनम चाक्‍नुङ। नोले मेकेर शुश मुर दुम्‍तीके बाक्‍तीके मबाक्‍ब। \v 11 मेकोपुकी समुन्‍द्र ङा ठेयब ब्‍वाक्‍कु खोदेंशो श्‍येत जाइनीम। तन्‍न गो समुन्‍द्र ङा छाल थुम्‍पाइक्‍नुङ। मिनु नील खोला सोव़पाइक्‍नुङ। अस्‍सुर आ ठेयब लेश्‍शो जाम्‍ब। मिनु इजीप्‍त ङा राज्‍य थुम्‍सीब। \v 12 गो मेको आन कली परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍तीकेम बोल्‍यो सेल्‍नुङ। मिनु मेकोपुकी मेको आं नेंम गाक्‍नीम” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \c 11 \s1 इस्राएली आन मरिम्‍शो गोठला \p \v 1 लेबानोन, मीम इ लाइश्‍शो रवा आन कली नेक्‍पाइक्‍‍चा कली इ लाप्‍चोपुकी रोक्‍को। \v 2 तोव़शी रवा रोंका पने। मारदे हना लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा गोल्‍तेक्‍म। मेको दारशो रवा खतम दुम्‍तेक्‍म। बाशान ङा बोल्‍यो शी के रवा रोंका पने। मारदे हना ठेयब ब्‍वाकी नेल्‍ल क्‍योव़शो बाक्‍ब। \v 3 गोठला आन रोंका पशो नेनीन। मेको आन रिम्‍शो योव़तीके खतम दुम्‍शो बाक्‍ब। गुप्‍स आन ग्री‍शो नेनीन। यर्दन ङा ब्‍वाकी नेल्‍ल खतम दुम्‍शो बाक्‍ब। \s1 रिम्‍शो नु मरिम्‍शो गोठला \p \v 4 परमप्रभु यावे, आं परमप्रभुमी “क्‍योरचा पुंइसीब भेडा आन कली योव़ङो। \v 5 मेको ग्‍याप्‍बपुकीमी भेडा क्‍योरशा सजाइ मतथु ब्रोंइशा लाइनीम। मिनु मेको आन कली लेयबपुकीमी ‘परमप्रभु ठेयब बाक्‍ब। मारदे हना गो शोंप पाइश्‍शो दुम्‍तक’ देंनीम। मिनु मेको भेडा आन गोठलामी मेको आन कली शिशी मपाइनीम। \em येरमीया २३:-; इजीकीएल १३:-; इजीकीएल ३४:-\em* \v 6 मुल रे गो रागी ङा मुर आन कली शिशी मपाइ‍नुङ” दे परमप्रभु यावेमी देंत। मिनु परमप्रभुमी “गो नेल्‍ल आन कली आन नेक्‍था ङा मुर आन गुइमी नु आन पिप आन गुइमी गेनुङ। मिनु मेकोपुकीमी रागी कली खतम सेल्‍नीम। मेको आन गुइ रे सुइ आन कली मप्रोंइनुङमी। \p \v 7 मोपतीके क्‍योरचा चिक्‍शो भेडा लेयब आन पा ङा गो गोठला दुम्‍ती। गो कोक्‍के निक्‍शी ग्‍याइक्‍ताक्‍‍ङ। मिनु गो का कली शिशी पतीक नु अर्को कली थुं का दुम्‍तीक नें वोइक्‍ता। मिनु गो भेडा आन कली योव़तामी। \v 8 गो महिना कामी गोठला सां आन कली खेर‍तामी। गो मेको आन गेय तशा ब्रीशा, फाल्‍ने मचाप्‍शो बाक्‍ती। \v 9 मिनु गो मेको आन कली ‘गो इन गोठला दुम्‍ने मचाप्‍नुङ। बेक्‍शा लाइबपुकी बेक्‍म‍ल। खतम दुम्‍शा लाइबपुकी खतम दुम्‍मल। लीशोपुकीम आन श्‍ये ब्‍वमुमल’ ” देंती। \em येरमीया १५:२\em* \v 10 मिनु गो आं शिशी नें पाइश्‍शो कोक्‍के जिक्‍ता। मिनु गो मुर नु पशो कबल क्‍याम्‍ताक्‍ङ। जात जात नेल्‍ल ङा मुरपुकी नु फ्रेंशो कबल क्‍याम्‍ताक्‍ङ, दे मेको कोक्‍के जिक्‍ता। \v 11 मेको कबल मेको नाक्‍ती क्‍याम्‍ताक्‍ङ। भेडा लेयबपुकीमी आं कली कोव़ना कोव़न बाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी एको परमप्रभु यावे आ लोव़ बाक्‍माक्‍त, दे तुइक्‍ताक्‍म। \em जकरिया ११:७\em* \v 12 मिनु गो मेको आन कली “गे ठीक लाक्‍तीनी हना, आं गाल्‍च गेयीनी। ममाइ हना वोंइसीन” देंती। मिनु मेकोपुकीमी आं कली ३० चांदी के शेकेल गेम्‍तेक्‍म। \em शेकेल का ११.५ ग्राम चांदी के क्‍येट बाक्‍ब।\em*\em मत्ती २६:१५\em* \v 13 मिनु परमप्रभु यावेमी आं कली “मेको क्‍येट लाइश्‍शा, खप के ग्‍योंब सेल्‍ब आ ङोंइती ब्‍वारदो। मेको मिश ङा क्‍येट आं पर्बम कुर पाम्‍‍तेक्‍म” देंत। मिनु गो मेको ३० चांदी के शेकेल लाइश्‍शा, परमप्रभु यावे आ शोंप वोइक्‍तीकेमी यपाइक्‍ब आ ङोंइती ब्‍वारताक्‍ङ। \em मत्ती २७:५-१०\em* \v 14 मिनु नोले गो थुं का दुम्‍तीक नें वोइश्‍शो कोक्‍के जिक्‍ता। मो पा गो यहूदा नु इस्राएल आस कली खिं का ङा दुम्‍तीक रे फ्राताक्‍ङ। \em इजीकीएल ३७:२२\em* \p \v 15 मिनु परमप्रभु यावेमी आं कली “गे लेंशा शोर गाक्‍शो गोठला खोदेंशो दुमो। \v 16 मारदे हना मुल गो मेको रागीमी गोठला का सेल्‍नुङ। मेकोमी बेक्‍‍शा लाइब आन कली मकोव़ब। ब्रशा गाक्‍शो आन कली मखुप्‍‍ब। रोइ पशो आन कली मसापाइक्‍ब नु रिम्‍शो भेडा आन कली मयोव़ब। तन्‍न मेकोमी दोम्‍शो भेडा आन श्‍ये ब्‍वशा, आन गेंग्रे यो चेश्‍शा ब्‍वाइ‍ब। \v 17 आबी आबी, शोर गाक्‍शो गोठला। मेकोमी बगाल प्रोंइब। तरवारमी आ ग्‍युरा गुइ नु आ ग्‍युरा मिक्‍च कली आ‍बल। मिनु मेको आ ग्‍युरा गुइ नेल्‍ल सोव़ल। आ ग्‍युरा मिक्‍च बुक्‍शा मताइब दुम्‍ल” देंत। \c 12 \s1 इस्राएल आ पर्बम लोव़ पशो \p \v 1 परमप्रभु यावेमी इस्राएल आ पर्बम पशो लोव़ एको बाक्‍ब। सरीङ नु रागी सेल्‍ब नु मुर आन कली सोक्‍त गेब परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना \v 2 “गो यरूसलेम कली आ एर ओंथ रागी ङा मुर आन गाइक्‍तीके सेल्‍चा चिक्‍शो बाक्‍नुङ। मुरपुकीमी यरूसलेम पुम्‍नीम। यहूदा यो श्‍येत जाइब। \em यसैया ५१:१७; येरमीया २५:१५-२९\em* \v 3 मेको नाक्‍ती गो रागी ङा मुर नेल्‍ल आन कली यरूसलेम हेल्‍शो फुल्‍लु सेल्‍नुङ। तेको रागी ङा मुरुमी क्‍युक्‍चा लोक्‍चा माल्‍नीमी, मेकोपुकी शुश खाइक्‍पांइसीनीम। मिनु रागी रागी ङा मुर नेल्‍ल खुम्‍सीशा यरूसलेममी लडाइ पथ जाक्‍नी‍म। \em जकरिया १४:३; योएल ४:१२\em* \v 4 मेको नाक्‍ती गो शारा नेल्‍ल आन कली शुश हिंपाइक्‍नुङ। मिनु शारा ङोइक्‍ब आन कली निप्‍स ग्‍यशो सेल्‍नुङ। गो यहूदा आ खिं ङा मुर आन कली कोव़नुङ। मिनु आन जोरी सत्रु आन शारा मिक्‍च मताइब सेल्‍नुङ। \p \v 5 मिनु यहूदा आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आंम आंम थुंमी ‘यरूसलेम ङा मुरपुकी बोल्‍यो बाक्‍नी‍म। मारदे हना मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे, मेको आन परमप्रभुमी मेको आन कली सक्ति पाइश्‍शो सेल्‍ब’ देंनी‍म। \v 6 मेको नाक्‍ती गो यहूदा आ खिं खिं ङा मुर आन कली शी तारी वोइश्‍शो ब्रुइश्‍शो बोस नु शी आन दातेमी ब्रशो तोव़शी खोदेंशो सेल्‍नुङ। मिनु मेकोपुकीमी ग्‍युरा नु पेरा गे बाक्‍ब नु पुम्‍ब मुर नेल्‍ल आन कली साइक्‍नीम। तन्‍न यरूसलेम आ बाक्‍तीके उइ बाक्‍शा, लेंशा मेकेर मुर बाक्‍नीम। \em ओबदिया १८:-\em* \p \v 7 मिनु परमप्रभु यावेमी ङोंइती यहूदा ङा मुर आन कली श्‍येत रे प्रोंइब। मोपा दाऊद आ खिं ङा मान ततीके नु यरूसलेममी बाक्‍ब मुर आन मान ततीके यहूदा आन क्‍येङा शुश मदुम्‍ल” देंत। \p \v 8 मेको नाक्‍ती परमप्रभु यावेमी यरूसलेममी बाक्‍ब मुर आन कली वारच पाइब। मेकेर बाक्‍ब नेल्‍ल क्‍येङा मचाप्‍ब दाऊद खोदेंशो बाक्‍नीम। मिनु दाऊद आ खिं ङा मुर परमप्रभु खोदेंशो बाक्‍नीम। मिनु परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब मेको आन ङोंइती गाक्‍ब। \em यसैया ३३:२४\em* \v 9 मिनु “मेको नाक्‍ती गो यरूसलेम कली लडाइ तोथ जाक्‍ब रागी रागी ङा मुर आन कली खतम सेल्‍नुङ” देंत। \s1 साइश्‍शो आ पर्बम रोंका पशो \r प्रकाश २०:९ \p \v 10 मिनु परमप्रभुमी “गो दाऊद आ खिं ङा मुर नु यरूसलेममी बाक्‍ब मुर आन तारी शिशी पतीक नु पुंइतीक लोव़ पतीके सोक्‍त मोइक्‍नुङ। मो दुम्‍मेनु, आ साइश्‍शो आन कली तशा, मेको आन पर्बम आन का ला तौ आन पर्बम रोंका पशो खोदेंशो पा, रोंका पाइनीम। मेको आन पर्बम, आन ङोंइती जरमेशो तौ आन पर्बम खोदेंशो पा ङाक्‍नीम। \em योएल ३:१; यूहन्‍ना १९:३७; प्रकाश १:७\em* \v 11 मेको नाक्‍ती मेगीददो ङा बेंसीमी हदाद-रिम्‍मोनमी रोंका पशो खोदेंशो पा यरूसलेममी ठेयब रोंका पाइनीम। \em २राजा ५:१८\em* \v 12 रागी नेल्‍ल ङा मुरपुकी रोंका पचा माल्‍नीम। खिं खिं ङा मुरपुकीमी रोंका पचा माल्‍नीम। दाऊद आ खिं ङा वोंइश मुरपुकीमी रोंका पचा माल्‍नीम। मिनु मेको आन मीश आन दातेमी रोंका पचा माल्नीम। नाथान आ खिं ङा वोंइश मुरपुकीमी रोंका पचा माल्‍नीम। मिनु मेको आन मीश आन दातेमी रोंका पचा माल्नीम। \v 13 लेवी आ खिं ङा वोंइश मुरपुकीमी रोंका पचा माल्‍नीम। मिनु मेको आन मीश आन दातेमी रोंका पचा माल्नीम। शिमेइ आ खिं ङा वोंइश मुरपुकीमी रोंका पचा माल्‍नीम। मिनु मेको आन मीश आन दातेमी रोंका पचा माल्नीम। \v 14 लीशो खिं ङा वोंइश मुर नेल्‍लेमी रोंका पचा माल्‍नीम। मिनु मेको आन मीश आन दातेमी रोंका पचा माल्नीम” देंत। \c 13 \s1 मूर्ति नु जोल पाइब \p \v 1 मेको नाक्‍ती दाऊद आ खिं नु यरूसलेममी बाक्‍ब मुर आन पाप नु आन मरिम्‍शो पशो क्‍याम्‍चा कली ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीके का बुक्‍शा ग्रू‍ब। \em यसैया १२:३; यसैया ५५:१\em* \v 2 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना मेको नाक्‍ती “गो रागी रे मूर्ति आन नें क्‍याम्‍‍नुङ। मिनु सुइमी मेको आन कली ममिम्‍नीम। मिनु गो मेको रागी रे जोल पा नोले दुम्‍ब लोव़ पाइब नु ग्रांग्रा दिशो वोल आन कली ग्रुंइशा खेरनुङ। \em मीका ५:१२; येरमीया २९:८-९\em* \v 3 मिनु लें‍शा सुइमी जोल पा नोले दुम्‍तीक लोव़ पाप्‍तु हना, मेको कली थीब आ आम आफोमी मेको कली ‘गे बेक्‍चा माल्‍नेवे। मारदे हना गे परमप्रभु यावे आ नेंमी जोल लोव़ पाप्‍तीवी’ देंनीस। मिनु मेकोमी जोल पा नोले दुम्‍ब लोव़ पवानु, आ आम आफोमी मेको कली साइक्‍नीस। \em ब्‍यवस्‍था १३:६\em* \v 4 मेको नाक्‍ती नोले दुम्‍ब लोव़ पाइब नेल्‍ल आंम तशो नु आंम लोव़ आ पर्बम मुने पाइनीम। मेकोपुकीमी दलओंठ आ चां के प्रोव़शो वा मफेक्‍नीम। \v 5 तन्‍न मेकोपुकीमी ‘गो दा नोले दुम्‍ब लोव़ पाइब मनङ। गो रू ङा गेय पाइब बाक्‍नुङ। मारदे हना गो ठिटा बाक्‍ङा रेन रू ङा गेय पा जशा ब्रोंइती’ देंनीम। \v 6 सुइमी मेको कली ‘इ रां ङा गार मार नमी? दे हिल्‍लो पाम्‍तेक्‍म हना, एको आं वारच आ खिंमी दुम्‍शो गार नम’ देंब। \s1 नाक्‍शा लीशो परमप्रभु आ मुर \p \v 7 मिनु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना ‘तरवार, आं गोठला आ पर्बम बोक्‍को। नेल्‍ल क्‍येङा आं नेक्‍था ङा मुर आन पर्बम बोक्‍को। गोठला कली तुपो। मिनु भेडापुकी ब्रमल। मिनु गो आं गुइ आइक्‍च गोठला आन पर्बम क्‍युक्‍नुङ। \em मत्ती २६:३१\em* \v 8 एको रागी ङा मुर भाग सांमी भाग निक्‍शी साइक्‍चा पुंइसीनीम। मिनु भाग का ब्रोंइचा ताइनीम। \em यसैया ६:१३\em* \v 9 मिनु मेको लीशो भाग आन कली गो मीम कुरपाइ‍नुङमी। चांदी याप्‍पाइश्‍शो खोदेंशो पा याप्‍पाइक्‍नुङमी। मिनु सुन नाक्‍शो खोदेंशो पा नाक्‍नुङमी। मिनु मेकोपुकीमी आं कली थोइ‍नीम। मिनु गो मेको आन कली लोव़ लेत्‍नुङमी। मेकोपुकी आं मुर नम’ देंनुङ। मिनु मेकोपुकीमी ‘परमप्रभु यावे, आंइ परमप्रभु बाक्‍ब’ देंनी‍म” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em होसे २:२५\em* \c 14 \s1 परमप्रभु यावे आ नाक्‍ती \p \v 1 परमप्रभु यावे आ नाक्‍त का जाक्‍ब। मेना इन के रोइश्‍शा लाइश्‍शो थोव़क इन दातेमीन योक्‍सीनीनी। \em यसैया ३९:६\em* \v 2 गो रागी रागी ङा मुर नेल्‍ल आन कली यरूसलेम नु लडाइ पपाइक्‍चा कली पुक्‍नुङमी। मिनु सहर मेको आन के दुम्‍ब। मेको आन खिं ङा मारेइ मारेइ रोइक्‍नीम। मिनु मीश मुर आन कली बिथोलो पाइनी‍म। सहर ङा उइक्‍थ मुर ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीनीम। ली‍शो मेको सहर उइ बाक्‍नीम। \v 3 मिनु नोले परमप्रभु यावेमी मेको रागी रागी ङा मुर नु लडाइ पाइब। मुरुमी लडाइ पशो खोदेंशो पा लडाइ पाइब। \em जकरिया १२:३; यसैया ४२:१३; प्रकाश १९:१९\em* \v 4 मेको नाक्‍त आ खोइलीमी यरूसलेम आ ङोंइती पूर्ब गे बाक्‍शो जैतून डांडा कली थेक्‍ब। मिनु जैतून डांडा आ पूर्ब रे पच्‍छिम सम्‍म ठेयब पा जेप्‍ब। मिनु डांडा उइक्‍थ उत्तर गे नु उइक्‍थ दक्‍खिन गे दुम्‍शा बाक्‍ब। मिनु दातेमी ठेयब बेंसी का दुम्‍ब। \v 5 गेपुकी परमप्रभु यावे आ डांडा ङा बेंसी रे पा प्रोक्‍चा माल्‍नीनी। मेको आस दाते ङा बेंसी आसाल सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍ब। गेपुकी यहूदा ङा पिप उज्‍जीयाह आ पालामी कुशो ख्रिनुमी मुरपुकी प्रोक्‍शो खोदेंशो पा प्रोक्‍नीनी। मिनु नोले परमप्रभु यावे, आं परमप्रभु आ मुर नेल्‍ल नु यीब। \em आमोस १:१\em* \p \v 6 मेको नाक्‍त नां नु तास्‍लाम छेङछेङ मगेनीस। ग्‍यू यो मदुम्‍ब। \v 7 मिनु गेना हना यो नाक्‍त बाक्‍ब। मारदे हना नाक्‍दो दुम्‍ची ना छेङछेङ बाक्‍ब। परमप्रभु यावेमी मेको नेल्‍ल तुइक्‍ब। \em मर्कूस १३:३२\em* \p \v 8 मेको नाक्‍त यरूसलेम रे पा ब्रोंइचा गेब ब्‍वाक्‍कु शाइश्‍शा यीब। मिनु मेको उइक्‍थ पूर्ब ङा समुन्‍द्र गे नु उइक्‍थ पच्‍छिम ङा समुन्‍द्र गे शाइक्‍ब। मेको होशो नु सिक्‍‍शो नेल्‍ल नाक्‍त शाइक्‍ब। \em इजीकीएल ४७:१-८\em* \p \v 9 परमप्रभु यावे रागी नेल्‍ल ङा पिप दुम्‍ब। मेको नाक्‍त परमप्रभु यावे का ला बाक्‍ब। आ नें यो का ला बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ९७:१; प्रकाश ११:१५\em* \p \v 10 मिनु रागी नेल्‍ल दिंम दुम्‍ब। मेको गेबा रे पा यरूसलेम आ दक्‍खिन ङा रिम्‍मोन सम्‍म दिंम दुम्‍ब। तन्‍न यरूसलेम बेन्‍यामीन लाप्‍चो रे, माइत लाप्‍चो लाक्‍शा, सुर ङा लाप्‍चो सम्‍म नु हानानेल माइश्‍शो लाइश्‍शो खिं रे पिप आ अङगुर ख्राक्‍तीक सम्‍म बाक्‍ब। मिनु यरूसलेम आ इर ङा बाक्‍तीकेम बाक्‍‍ब। \em यहोसु १५:३२; येरमीया ३१:३८\em* \v 11 मिनु यरूसलेममी मुरपुकी बाक्‍नीमी। मिनु मेको गेनायो लें‍शा खतम मसेल्‍नी‍म। यरूसलेम मारेइ मदुम्‍थु बाक्‍ब। \em प्रकाश २२:३; येरमीया ३३:१६\em* \p \v 12 परमप्रभु यावेमी यरूसलेम कली लडाइ तोइब आन कली मार बेक्‍तीक रोइ पपाइक्‍ब देंशा हना, मुर गाक्‍ना गाक्‍ना आन श्‍ये राक्‍तीके, आन मिक्‍च आन बाक्‍तीकेम राक्‍तीके नु आन लें आन शोव़मी राक्‍तीके रोइ पपाइक्‍ब। \v 13 मेको नाक्‍ती परमप्रभु यावे रे पा मुर शुश हिंनीम। मेको नेल्‍लेमी आन नेक्‍था ङा मुर आन गुइ ग्‍याइक्‍नी‍म। मिनु नोले राम्‍शी पोक्‍नीम। \v 14 यहूदा आ मुरपुकीमी यो यरूसलेममी लडाइ पाइनीम। मिनु रागी रागी ङा मुर आन शोंप खुप्‍नीम। मार खुप्‍नीम देंशा हना, सुन चांदी नु वासी शुश खुप्‍शा तेल्‍नीम। \v 15 मेको आन बाक्‍तीकेम बाक्‍शो शारा, खच्‍चर, दलओंठ, गधा नु मेकेर मार मार बी ब्‍यफ क्‍यारश भेडा बाक्‍मा, मेको नेल्‍ल मुर कली साइक्‍ब रोइ पाइनीम। \p \v 16 मिनु यरूसलेम कली लडाइ तोइब रागी रागी ङा मुर आन दाते ङा सु सु ब्रोंइशा लीमा, मेकोपुकी बर्स बर्समी यरूसलेम लशा पिप नु मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे कली मान पा ठेयब सेल्‍चा माल्‍नीम। मेकोपुकीमी गोठ सेल्‍शा मानेतीक चाड मानेचा कली यरूसलेम लचा माल्‍नी‍म। \em जकरिया १४:९\em* \v 17 मिनु तेको रागी नु खिं ङा मुर नु पिप, मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे कली मान पा ठेयब सेल्‍चा कली यरूसलेम मलाम्‍तेक्‍म हना, मेको आन कली रेउ मयीब। \v 18 मिनु इजीप्‍त रागी ङा मुरपुकी गोठ सेल्‍शा मानेतीक चाड मानेचा कली यरूसलेम मलाम्‍तेक्‍म हना, मेकोपुकी यो अर्को रागी ङा मुर खोदेंशो पा परमप्रभु यावेमी गेशो श्‍येत जाइनीम। \v 19 इजीप्‍त रागी नु रागी नेल्‍ल ङा मुर सु मेको गोठ सेल्‍शा मानेतीक चाड मानेथ मलाइनीमी, मेको मोदेंशो सजाइ ताइनीम। \p \v 20 मेको नाक्‍ती शारा आन किङगोम यो “परमप्रभु यावे कली ला बाक्‍नीम” दे मुशा ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। मिनु परमप्रभु यावे आ खिं ङा क्‍येतीक ग्‍योंबपुकी, चढ़ेतीक आ ङोंइती बाक्‍शो ग्‍योंब खोदेंशो पा “परमप्रभु यावे केन बाक्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em प्रस्‍थान २८:३६\em* \v 21 मिनु यरूसलेम नु यहूदामी बाक्‍शो क्‍येतीक ग्‍योंब नेल्‍ल मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे कली ला बाक्‍नीम। सु सुमी चढ़ेनीमी, मेकोपुकीम मेको ग्‍योंबुम आन चढ़ेशो श्‍ये लोप्‍ने चाप्‍नीम। मिनु मेको नाक्‍त रे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे आ खिंमी ग्‍याप्‍ब लेयब मुर का यो मबाक्‍नीम। \em प्रकाश २१:२६-२७; मत्ती २१:१२\em*