\id ROM \h रोमी \toc1 रोमी \toc2 रोमी \toc3 रोमी \mt1 रोमी \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* एको चिठी पावलम रोम सहर ङा थमा सुइक्‍ब आन कली ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो:\bd* पावलम रोम सहर ङा थमा सुइक्‍ब आन कली ग्रुम्‍चा दाक्‍शो बाक्‍त। कोरिन्‍थ सहरम बाक्‍शा, एको चिठी ब्रेक्‍शो बाक्‍त। मेको यरूसलेमम ग्‍याइक्‍चा पुंइसीशो ५८ ए. डी.म पेन्‍तीकोस क्‍येङा ङोंइती दुम्‍शो बाक्‍त। \ip \bd मार ब्रेक्‍शो: \bd* \io1 १. ङोंइती ङा लोव़ \em रोमी १:१-१७\em* \io1 २. मुर नेल्‍लेम मरिम्‍शो पशो बाक्‍तेक्‍म। \em रोमी १:१८ - रोमी ३:२०\em* \io1 ३. येसु ख्रीस्‍तमी थमा सुइक्‍ब आन कली परमप्रभु आ ङोंइती ठीक सेल्‍ब। \em रोमी ३:२१ - रोमी ५:२१\em* \io1 ४. थमा सुइक्‍तीकेम ग्राशो। \em रोमी ६:- ८:-\em* \io1 ५. यहूदी नु रागी रागी ङा मुर। \em रोमी ९:- ११:-\em* \io1 ६. ठीक पाइब थमा सुइक्‍ब। \em रोमी १२:१ - १५:१३\em* \io1 ७. नोले ङा लोव़। \em रोमी १५:१४ - १६:२७\em* \c 1 \s1 ङोंइती ङा लोव़ \p \v 1 गो ख्रीस्‍त येसु आ वाइल पावल नङ। आ सोइश्‍शो दुम्‍शा, परमप्रभु यावेमी आ ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा कली योव़चा पुंइसाक्‍यी। \em प्रेरित ९:१५; प्रेरित १३:२; गलाती १:१५\em* \v 2 मेको लोव़ साइ नेसी रे परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइबपुकीमी ब्रेक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। \em रोमी १६:२५-२६; लूका १:७०; तीतस १:२\em* \v 3 येसु ख्रीस्‍त पिप दाऊद आ थरमी मुर दुम्‍शा, जरमेशो बाक्‍माक्‍त। \em रोमी ९:५; २सामुएल ७:१२; मत्ती २२:४२\em* \v 4 तन्‍न मुर ला ममाइ। परमप्रभु यावे आ तौ यो बाक्‍ब। “आं तौ बाक्‍ब” दे तुइक्‍पाइक्‍चा कली परमप्रभु यावेमी आ सोक्‍त आ सक्तिम येसु ख्रीस्‍त कली बेक्‍शो रे सेंताक्‍व। \em मत्ती २८:१८; प्रेरित १३:३३\em* \v 5 मिनु येसु ख्रीस्‍तमी नेल्‍ल अर्को रागी ङा मुर आन कली आ लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा कली शिशी पा योव़ती। मुरपुकीमी येसु ख्रीस्‍त आ लोव़ टीमेक्‍ल देंशा, शेंथ सोइक्‍ताक्‍यी। \em रोमी १५:१८; प्रेरित २६:१६-१८; गलाती २,७,९\em* \v 6 इन कली यो येसु ख्रीस्‍तमी “आं मुर दुम्‍मल” दे योव़तु। \p \v 7 गे योव़चा पुंइसीशा, परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो रोम सहरम बाक्‍बपुकी इन कली एको लोव़ ब्रेक्‍ताक्‍ङ। इं आफ परमप्रभु यावे नु प्रभु येसु ख्रीस्‍तम इन कली शिशी पा इन थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा गेम्‍सेक्‍ल। \em १कोरिन्‍थी १:२; २कोरिन्‍थी १:१-२; एफिसी १:१; गन्‍ती ६:२४-२६\em* \s1 रोमी आन कली ग्रुम्‍चा दाक्‍शो \p \v 8 गेपुकीमी येसु ख्रीस्‍त कली थमा सुइश्‍शो नेल्‍लेमी तुइक्‍नीम। मिनु गो आं परमप्रभु यावे कली “रोम सहरम बाक्‍ब आन कली रिम्‍शो पाइतीनी” दे ठेयब सेल्‍नुङ। \em रोमी १६:१९\em* \v 9 मिनु गो परमप्रभु यावे आ सांकछी बाक्‍ब। गो गेय पना पान नु आ तौ आ ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ शेंना शेंन बाक्‍नङ। गो इन पर्बम परमप्रभु यावे कली पुंइना पुंइन बाक्‍नुङ, मेको थमा बाक्‍ब। \em एफिसी १:१६\em* \v 10 मिनु परमप्रभु यावे आ दाक्‍तीकेमी “गो रोम सहरम बाक्‍ब थमा सुइक्‍ब आन कली रीब पा ग्रुम्‍पाइय्‍यीनी” दे यो पुंइना पुंइन बाक्‍नुङ। \em रोमी १५:२३,३२; प्रेरित १९:२१\em* \v 11 मारदे हना इन थमा सुइक्‍तीक थुं बारपा बोल्‍यो सेलु, दे इन कली ग्रुम ग्रुम दाक्‍ती। \em रोमी १५:२९\em* \v 12 मिनु मोपा आं थमा सुइश्‍शोमी इन कली नु इन थमा सुइश्‍शोमी आं कली नेल्‍ल इं थुं बारपदल, दे मिम्‍ताक्‍ङ। \em २पत्रुस १:१\em* \v 13 आं लोक्‍बपुकी, गो शुश खेयप “रोम सहर पिङ” देंती, तन्‍न मुल सम्‍म पिने मचबु। अर्को रागी ङा मुर आन कली येसु ख्रीस्‍त आ लोव़ शेंना शेंन गाक्‍ती। मेको लोव़ शेंदुनु, शुशेम थमा सुइक्‍तेक्‍म। गेपुकी नु यो बाक्‍शा, येसु ख्रीस्‍त आ लोव़ पचा दाक्‍नुङ। मो पङानु, का निक्‍शी थमा मसुइक्‍बमी यो थमा सुदमेक्‍ल, थमा सुइक्‍ब आन थुं बारल, दे मिम्‍नुङ। \v 14 मारदे हना ग्रीक नु अर्को रागी ङा, जोक्‍ब नु मजोक्‍ब, पढेशो मपढेशो, नेल्‍ल आन कली येसु ख्रीस्‍त आ लोव़ शेंचान माल्‍नुङ। \v 15 मोपतीके रोमम बाक्‍ब इन कली यो ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ शेंचा माल्‍ती। \s1 ग्‍येरपाइक्‍तीक लोव़ आ सक्ति \p \v 16 ग्‍येरपाइक्‍तीक लोव़ शेंना शेंन गाक्‍ङानु, मुने मपथु, शेंनुङ। मारदे हना मेको लोव़मी परमप्रभु यावे पाप रे प्रोंइतीक सक्ति बाक्‍ब। मेको लोव़ ङोंइती यहूदी आन कली तुइक्‍पाइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। नोले ग्रीक आन कली यो तुइक्‍पाइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em भजन संग्रह ११९:४६; २तिमोथी १:८; १कोरिन्‍थी १:१८,२४\em* \v 17 परमप्रभु यावेमी मुर आन कली दोपा ठीक दुम्‍पाइक्‍बा, मेको आ लोव़ रे पा तुंइ‍सीब। मिनु “ठीक पाइब आं कली थमा सुइश्‍शा ब्रोंइब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em हबकुक २:४; रोमी ३:२१-२२; गलाती ३:११\em* \s1 मुर आन मरिम्‍शो पतीके \p \v 18 मुरपुकीमी “थमा माइश्‍शो सु बाक्‍मे?” दे तुइक्‍चा मदाक्‍थु, मरिम्‍शो थुं पाइश्‍शो दुम्‍शा, मरिम्‍शो गेय पाम्‍तेक्‍म। मुर आन कली मोदेंशो पशो तशा, परमप्रभु यावेम आ गाइश्‍शो कोंइताक्‍व। \v 19 मारदे हना परमप्रभु यावे आ पर्बम मार तुइक्‍ने चाप्‍नीमी, मेको परमप्रभु यावेमी कोंइशो बाक्‍त। \em प्रेरित १४:१५-१७; प्रेरित १७:२४-२८\em* \v 20 मिनु रागी सेल्‍चा रे मतांइसीशो नु गेना हना यो सक्ति पाइश्‍शो परमप्रभु यावे आ सरीङ नु रागीमी सेल्‍शो मार मार रे तुंइसीब। मोपतीके मेकोपुकीम मतुइक्‍तक देंशा, माफ पुंइने मचाप्‍नीम। \em भजन संग्रह १९:२; हिब्रू ११:३\em* \v 21 परमप्रभु यावे नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब बाक्‍ब, दे तुइश्‍शा यो ठेयब मसेलेम। परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइतीनी” दे यो मदेंम। तन्‍न आन मिम्‍तीकेमी दूली पना पन बाक्‍तेक्‍म। मिनु आन मरुप्‍ब थुं क्‍येङा मरुप्‍ब दुम्‍त। \em एफिसी ४:१८\em* \v 22 मजोक्‍थु यो ठेयब लेश्‍शा बोरशा “गो शुश जोक्‍ब ठेयब नकी” देंतेक्‍म। मोपा मूर्ख दुम्‍तेक्‍म। \em १कोरिन्‍थी १:२०\em* \v 23 मेकोपुकीम गेना हना यो बाक्‍ब परमप्रभु यावे आ छेङछेङ कली बेक्‍शा लाइब मुर, चिक्‍ब, जन्‍तु नु ग्रेशा गाक्‍ब जन्‍तु आन मूर्ति नु फाइक्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान २०:४; ब्‍यवस्‍था ४:१५-१९; भजन संग्रह १०६; येरमीया २:११\em* \v 24 मिनु परमप्रभु यावेमी मो पशो तशा, मेको आन कली प्रोंइतु। मिनु आन थुंमी मरिम्‍शो मिम्‍शा, ग्रांग्रा दिचा ङा गेय पशा बिग्रेपमुम्‍तेक्‍म। \em प्रेरित १४:१६\em* \v 25 मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे आ थमा लोव़ कली जोल सेल्‍तेक्‍म। नेल्‍ल सेल्‍ब परमप्रभु यावे क्‍येङा आ सेल्‍शो मुर आन कली ठेयब सेल्‍तेक्‍म। गोपुकीमी मारेइ मारेइ सेल्‍ब परमप्रभु यावे कली गेना हना यो ठेयब सेल्‍य, आमेन। \v 26 मोपतीके परमप्रभु यावेमी मेको आन कली आन मिम्‍शो ग्रांग्रा दिचा ङा गेय पपाइक्‍चा कली प्रोंइतु। मेको आन मीशेमी यो मगारचा ङा ग्रांग्रा दिचा ङा गेय पाम्‍तेक्‍म। \v 27 मेकोपुकी वोंइश मुर नु मीश मुर ब्‍वांइ‍सीचा प्रोंइशा, वोंइश मुर नु वोंइश मुर ब्‍वांइ‍साक्‍म। मोदेंशो मरिम्‍शो गेय पतीके आन सजाइ ताम्‍तेक्‍म। \em लेवी १८:२२; लेवी २०:१३; १कोरिन्‍थी ६:९\em* \v 28 आन थुंमी “परमप्रभु यावे कली तुइक्‍चा ममाल्‍ब” दे मिम्‍ताक्‍म। मोपतीके परमप्रभु यावेमी मेको आन कली आन मरिम्‍शो मिम्‍शो पचा गेशा, प्रोंइतु। \v 29 मिनु आन थुं पापम ब्रीशो दुम्‍तेक्‍म। मिनु मार पाम्‍तेक्‍म देंशा हना, मारेइ मारेइ मरिम्‍शो ला पमुम्‍तेक्‍म, शिंम दुम्‍तेक्‍म, थुं चोमुम्‍तेक्‍मे, रुश पमुम्‍तेक्‍मे, मुर साइक्‍तेक्‍मे, जिम्‍तेक्‍मे, जोल पाम्‍तेक्‍मे, ख्रुइश्‍शा मुर आन लोव़ पाम्‍तेक्‍म। \v 30 मुर आन कली शुक्‍शी पाम्‍तेक्‍मे, परमप्रभु यावे कली काइ मदाक्‍थु, आइक्‍च सेल्‍‍तेक्‍मे, शुश तुम्‍मुम्‍तेक्‍मे, ठेयब लेत्‍तेक्‍मे, बोरतेक्‍मे। मारेइ मारेइ मरिम्‍शो पचा ला मिम्‍ताक्‍मे, आम आफ कली मटीमे, \v 31 बी ब्‍यफ खोदेंशो दुम्‍तेक्‍मे, देंशो लोव़ मखबेमे, अरु आन कली वारच मपामे, सुइ आन कली मदाक्‍तमे, शिशी यो मपामे। \v 32 परमप्रभु यावे आ निसाफ पतीक लोव़ तुइश्‍शा यो मोदेंशो मरिम्‍शो पना पन गाक्‍तेक्‍म। अरु आन कली आन खोदेंशो मरिम्‍शो पशो तशा “रिम्‍शो दुम्‍त” दे ग्‍येरसाक्‍म। \c 2 \s1 दोस गेब दोसी बाक्‍नीम \p \v 1 गे अरु आन कली दोस गेचा दाक्‍बपुकी, नेनीने, सु बाक्‍तीनी हना यो, दोस गेचा मदुम्‍ब, दे तुइक्‍तीन। दोस गेतीनी हना, दोसी दुम्‍नीनी, मारदे हना दोस गेबपुकी दोस ताइब आन पशो गेय खोदेंशोन पशो बाक्‍नीम, दे रुपीन। \em मत्ती ७:२; यूहन्‍ना ८:७; याकूब ४:१२ \em* \v 2 परमप्रभु यावेमी मरिम्‍शो गेय पाइब आन कली ठीक निसाफ पशा, सजाइ गेब, दे तुइक्‍नय। \v 3 गे अरु आन कली दोस गेशा, गे चहिं खाल का ङा पाइतीनी हना “गो परमप्रभु यावे आ सजाइ रे ब्रोंइचा ताइनीकी” दे मिम्‍नीनी? \v 4 मिनु गे परमप्रभु यावेमी मुर आन कली दाक्‍तीके, फाल्‍तीके नु आ गे लेत्‍नीनी कों, दे रिम्‍तीके कली आइक्‍च मिम्‍नीनी? परमप्रभु यावेमी “आन थुं आं गे लेत्‍नीमी कों” दे रिम्‍शो मतुइक्‍नीनी? \em २पत्रुस ३:९,१५\em* \v 5 इन थुं परमप्रभु यावे गे मलेत्‍तीके परमप्रभु यावे आ गाइश्‍शो तेम्‍नीनी। मिनु आ ठीक निसाफ पची नाक्‍त शुश सजाइ ताइनीनी। \v 6 परमप्रभु यावेमी मुर आन पशो कोव़शा, दोदेंशो पामे मोदेंशो पाइब। \em येरमीया ३२:१९; मत्ती १६:२७; २कोरिन्‍थी ५:१०\em* \v 7 सुमी परमप्रभु यावे आ राज्‍य माल्‍शा, रिम्‍शो गेय पना पन बाक्‍नीमी नु गेना हना यो ब्रोंइचा माल्‍नीमी, मेको गेना हना यो परमप्रभु यावे नु बाक्‍चा ताइनीम। \v 8 तन्‍न आंम कली ला मिम्‍बपुकी, थमा लोव़ मटीबपुकी, जोल लोव़ थमा सुइक्‍बपुकी परमप्रभु यावे आ गाइश्‍शो चुरशो ताइनीम। \em २थिस्‍सलोनिकी १:८\em* \v 9 मरिम्‍शो पाइबपुकी हिंशा बाक्‍शा, शुश श्‍येत जाइनीम। नेल्‍ल आन क्‍येङा ङोंइती यहूदी सजाइ ताइनीम। मिनु ग्रीक यो सजाइ ताइनीम। \v 10 रिम्‍शो पाइबपुकी परमप्रभु यावे आ राज्‍य जाक्‍शा, मान तशा, आन थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा ताइनीम। ङोंइती यहूदी आन कली मोदेंशो दुम्‍ब। मिनु ग्रीक आन कली यो मोदेंशो दुम्‍ब। \v 11 मारदे हना परमप्रभु यावेमी मुर आन कली आइक्‍च जात, ठेयब जात मतिल्‍थु ठीक निसाफ पाइब। \em २इतिहास १९:७; प्रेरित १०:३४; कलस्‍सी ३:२५; १पत्रुस १:१७\em* \v 12 परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मतुइक्‍थु, पाप पाइबपुकी मेको आन मतुइश्‍शोमीन जाम्‍शा लाइनीम। परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ तुइश्‍शा यो पाप पाइबपुकी मेको लोव़मीन निसाफ प‍चा पुंइसीनीम। \v 13 परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ नेंशा ला मुर ठीक मदुम्‍नीम। आ देंशो पशा ला ठीक दुम्‍नीम। \em ब्‍यवस्‍था ६:२५; मत्ती ७:२१; याकूब १:२२\em* \v 14 मोपतीके अर्को रागी ङा मुरपुकीमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मतुइक्‍ताक्‍म हना यो, मार पचा दुम्‍बा, मार पचा मदुम्‍बा, दे तुइश्‍शा, गेय पाइनीमी, मेको आन आगामी अरेशो लोव़ बाक्‍ब। \em प्रेरित १०:३५\em* \v 15 मेको मुर आन थुंमी अरेशो लोव़ ब्रेक्‍सीशो बाक्‍ब, दे कोंइनीम। मेको आन थुंमी आन पशो आ पर्बम रिम्‍शो बाक्‍ब देय मरिम्‍शो बाक्‍बा सांकछी गेब। \em रोमी १:३२\em* \v 16 मिनु परमप्रभु यावे आ निसाफ पची नाक्‍त मुर आन ख्रुइश्‍शा पशो कली निसाफ पाइ‍ब। आं शेंशो ग्‍येरपाइक्‍तीक लोव़ परमप्रभु यावेमी येसु ख्रीस्‍त आ पतीकेमी निसाफ पाइब। \em लूका ८:१७\em* \s1 यहूदीम यो पाप पशो \p \v 17 मिनु गे “गो यहूदी ठेयब जात नकी। परमप्रभु यावे आ अरेशो ताइतक, आ योव़शो मुर नकी” दे मिम्‍नीनी। \v 18 परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो तुइक्‍नीनी, मार पचा दुम्‍बा, मार पचा मदुम्‍बा तुइक्‍नीनी। मारदे हना गे अरेशो लोव़ शेंसीशो बाक्‍नीनी, \v 19 इन थुंमी “गो जोक्‍ब नङ, गो मिक्‍च मताइब आन कली लां कोंइब नङ। छिङछिङम बाक्‍ब आन कली बत्ती दाब नङ। \em मत्ती १५:१४\em* \v 20 हेंथे गाक्‍ब आन कली रिम्‍शो लां कोंइब नङ। मशेंसीशो आन कली शेंब नङ, गो अरेशो लोव़ जोक्‍ब तुइक्‍ब बाक्‍नुङ” दे मिम्‍नीनी। \v 21 तन्‍न अर्को आन कली शेंशो, आंम कली मशेंसीनीनी। खुइ मपचा दे शेंनीनी। तन्‍न गे खुइ पाइनीनी। \em भजन संग्रह ५०:१६-२१; मत्ती २३:२,४\em* \v 22 मुर आन मीश मलाइक्‍चा, दे शेंनीनी, तन्‍न लाइक्‍नीनी। मूर्ति कली तशा, ग्रांग्रा दीनीनी, तन्‍न मन्‍दीर रे मूर्ति खुइ पा लाइक्‍नीनी। \v 23 परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ रिम्‍शो बाक्‍ब देंनीनी, तन्‍न इन मटितीकेमी परमप्रभु यावे कली आइक्‍च सेल्‍नीनी। \v 24 इन मोदेंशो पशो आ पर्बम “अर्को रागी ङा मुरपुकीमी परमप्रभु यावे आ नें आ पर्बम शुक्‍शी पाइनीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ५२:५\em* \p \v 25 गे ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शा, परमप्रभु यावे आ आ अरेशो लोव़ टीतीनी हना, रिम्‍शो दुम्‍ब। तन्‍न ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शा आ अरेशो मटीतीनी हना, गे ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो खोदेंशो दुम्‍नीनी। \v 26 ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो, तन्‍न परमप्रभु यावे आ ठीक पतीक नेल्‍ल पाइब हना, मेको ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शो खोदेंशो बाक्‍ब। \em गलाती ५:६\em* \v 27 मेको अर्को रागी ङा ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो मुरपुकीमी यहूदी आन क्‍येङा आंमा आन थुं रे ठीक पाइनीम। मिनु निसाफ दुम्‍ची ना परमप्रभु यावे कली मटीब यहूदी आन कली दोस गेनीम। \v 28 रांमी ख्रोइक्‍तीक चिनु ला बाक्‍शा, परमप्रभु यावेमी योव़शो यहूदी मदुम्‍नीम। \em येरमीया ४:४\em* \v 29 मार पा यहूदी दुम्‍नीम देंशा हना, मार पचा दुम्‍बा, मार पचा मदुम्‍बा, मेको तुइश्‍शा, परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम थुंम ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शा ला परमप्रभु यावे आ मुर दुम्‍नीम। मेको आन कली मुरपुकीमी ठेयब मसेल्‍नीम। तन्‍न परमप्रभु यावेमी नेल्‍ल तुइश्‍शा “रिम्‍शो पाइतीनी” देंब। \em ब्‍यवस्‍था ३०:६; फिलिप्‍पी ३:३; कलस्‍सी २:११\em* \c 3 \s1 परमप्रभु आ निसाफ \p \v 1 मोदेंशो बाक्‍त हना, यहूदीपुकीमी अरु आन क्‍येङा मार ताइनीमी? ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शो मार दुम्‍बाक्‍ङा? \v 2 अरु आन क्‍येङा शुश तशो बाक्‍तेक्‍म। ङोंइती परमप्रभु यावेमी मेको आन कली आ लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा कली योव़तु। \em रोमी ९:४; ब्‍यवस्‍था ४:७-८; भजन संग्रह १४७:१९-२०\em* \v 3 का निक्‍शीमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मटीमे। मो पाम्‍तेक्‍म हना यो, परमप्रभु यावे आ लोव़ जोल मदुम्‍ब। \em रोमी ९:६; रोमी ११:२९; २तिमोथी २:१३\em* \v 4 मुर आन देंशो लोव़ मजाक्‍दीप्‍ब। परमप्रभु यावे आ देंशो चहिं गेना हना यो थमा दुम्‍ब। “इन लोव़ ठीक बाक्‍ब। इन मुर आन कली निसाफ पतीक यो ठीक बाक्‍ब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ५१:६; भजन संग्रह ११६:११\em* \v 5 गो इं मरिम्‍शो पशो परमप्रभु यावे कली रिम्‍शो देंशा कोंइताक्‍य हना, गो मार देंनय ङा? परमप्रभु यावेमी मो देंब आन कली सजाइ गेशो मरिम्‍शो बाक्‍बा ङा? शुश मुरपुकीमी मोदेंशो मिम्‍नीम। \v 6 तन्‍न परमप्रभु यावेमी मेको आन कली सजाइ गेशो मरिम्‍शो ममाइ। परमप्रभु यावेमी निसाफ मपशो हना, मुर आन कली दोपा दोस गेशा, सजाइ पाइबा? \v 7 आं मरिम्‍शो पशोमी परमप्रभु यावे आ रिम्‍शो पतीके तपाइश्‍शा, परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍ता हना, मारदे पापी सुइक्‍चा पुंइसीनुङा? \v 8 मुरपुकीमी आं लोव़ नेंशा “पापमी परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍ब, दे शेंब” दे आं देंशो लोव़ कली दूली सेल्‍तेक्‍म। गो दूली मशेंदुमी। मारदे हना पाप पशोमी परमप्रभु यावे कली ठेयब मसेल्‍ब। मोदेंब आन कली परमप्रभु यावेमी सजाइ गेप्‍तु हना, ठीक दुम्‍ब। \em रोमी ६:३\em* \s1 मुर नेल्‍लेमी मरिम्‍शो पशो \p \v 9 मिनु मार देंचा देंशा हना, अर्को जात क्‍येङा गो यहूदी रिम्‍शो मुर नया? मनय। मारदे हना गो यहूदीपुकी यो अर्को जात ङा मुर खोदेंशो पा पापी बाक्नय। \em रोमी १:१८; रोमी २:२४\em* \v 10 मिनु “रिम्‍शो पाइब सुइ मबाक्‍नीम। रिम्‍शो पाइब का यो मबाक्‍ब। \em अय्‍युब ४:१७\em* \v 11 परमप्रभु यावे कली तुइक्‍ब सुइ मबाक्‍नीम। मेको कली ममाल्‍ब यो मबाक्‍नीम। \v 12 नेल्‍लेमी रिम्‍शो लां प्रोंइशा हेंथे गाक्‍नीम। रिम्‍शो पाइब का यो मबाक्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह १४:१-३\em* \v 13 “ग्रांग्रा दिचा ङा लोव़ ला पाइनीम। जोल पाइनीम। शुक्‍शी पा थुं खाइक्‍चा ङा लोव़ पाइनीम। \em भजन संग्रह ५:१०; भजन संग्रह १४०:४\em* \v 14 मेको आन शोव़ सराप नु कशो लोव़मी ब्रीशो बाक्‍ब।” \em भजन संग्रह १०:७\em* \v 15 “मेकोपुकीमी मारेइ ममिम्‍थु मुर साइक्‍नीम। \v 16 ते ते गाक्‍मा, मेक मेक मारेइ महेंथु खतम पाइनीम। \v 17 दुशा गारशा बाक्‍चा नु वारच पचा मतुइक्‍नीम।” \em यसैया ५९:७-८; लूका १:७९\em* \v 18 “परमप्रभु यावे कली मान पा महिंनीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ३६:२ \em* \v 19 अरेशो लोव़ अरेशो टीब आन कली ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। मेको लोव़ मटिम्‍तेक्‍म हना, सिक्‍सी पचा माल्‍नीम। यहूदी नु रागी ङा मुर नेल्‍ल पापी दुम्‍तेक्‍म। मोपतीके परमप्रभु यावेमी मुर नेल्‍ल आन कली निसाफ पाइब। \em रोमी २:१२; गलाती ३:२२\em* \v 20 मिनु अरेशो लोव़ पशा, सुइ ठीक मदुम्‍नीम। मारदे हना आ अरेशो लोव़ तुइश्‍शा, गो मरिम्‍शो पाइब बाक्‍नय, दे तुइक्‍नय। \em भजन संग्रह १४३:२; गलाती २:१६; रोमी ७:७\em* \s1 दोपा ठीक सेल्‍‍शो \p \v 21 तन्‍न मुल रे अरेशो लोव़ मबाक्‍थुन, परमप्रभु यावे रे मुर आन कली ठीक पतीक जाक्‍शो बाक्‍ब। परमप्रभु यावेम ब्रेक्‍पाइश्‍शो लोव़ नु आ लोव़ पाइब आन देंशो गारब। \em रोमी १:१७; प्रेरित १०:४३\em* \v 22 परमप्रभु यावे आ ठीक पतीके येसु ख्रीस्‍त कली थमा सुइक्‍ब नेल्‍ल आन कली बाक्‍ब। यहूदी बाक्‍तेक्‍म हना यो, अर्को रागी ङा मुर बाक्‍तेक्‍म हना यो, नेल्‍ल कान बाक्‍नीम। \em फिलिप्‍पी ३:९\em* \v 23 मारदे हना नेल्‍लेमी पाप पाम्‍तेक्‍म। मोपतीके परमप्रभु यावे आ छेङछेङम जाक्‍दीन्‍ने मचाप्‍नीम। \em उत्‍पत्ती ८:२१\em* \v 24 सु सुमी चहिं ख्रीस्‍त येसु कली थमा सुदमे, मेको आन कली परमप्रभु यावेमी आन थुं ठीक दुम्‍पाइक्‍ब। \em रोमी ५:१; २कोरिन्‍थी ५:१९; एफिसी २:८\em* \v 25 ङोंइती परमप्रभु यावेमी रिम्‍शा, पापी आन कली सजाइ मगेवा बाक्‍त। नोले मेको आन जचा ङा सजाइ येसु ख्रीस्‍त कली जपाइश्‍शा बेक्‍चा गेशा, मेको आन पाप क्‍याम्‍ताक्‍व। \v 26 मोपा परमप्रभु यावेमी “ठीक निसाफ पाइनुङ” दे कोंइताक्‍व। मिनु येसु कली थमा सुइक्‍ब आन कली “इन पाप ग्‍याम्‍शा, ठीक दुम्‍तीनी” देंब। \em लेवी १६:१५-१६; हिब्रू ४:१६\em* \p \v 27 नेल्‍ल परमप्रभु यावेमी पशो बाक्‍ब। सुइमी ठेयब सेल्‍सीशा “गो गेय नेल्‍ल रिम्‍शो पा ठीक दुम्‍ती” देंने मचाप्‍नीम। ठीक दुम्‍तीके मुर आन गेय रे मपीब। तन्‍न थमा सुइक्‍तीके रे पीब। \em १कोरिन्‍थी १:२९,३१\em* \v 28 गोपुकीम “परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ ङा गेयम मुर आन कली ठीक मसेल्‍ब” दे शेंनीकी। थमा सुइश्‍शोमी ला मुर आन कली ठीक सेल्‍ब। \em गलाती २:१६\em* \v 29 परमप्रभु यावे यहूदी आन परमप्रभु यावे ला बाक्‍बा ङा? नेल्‍ल अर्को रागी ङा मुर आन परमप्रभु यावे बाक्‍ब। \em रोमी १०:१२\em* \v 30 मारदे हना परमप्रभु यावे का ला बाक्‍ब। मिनु मेकोमी ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शो नु मख्रोइश्‍शो आन थमा सुइक्‍तीके कोव़शा, मुर आन कली ठीक दुम्‍पाइक्‍ब। \em रोमी ४:११-१२\em* \v 31 मो देंतय हना, परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ क्‍याम्‍नीकी? ममाइ, येसु ख्रीस्‍त कली थमा सुइश्‍शोमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ टीतय, दे रुब्‍य। \em मत्ती ५:१७\em* \c 4 \s1 अब्राहाम मिम्‍शा शेंशो \p \v 1 इं किकी अब्राहाममी रिती थिती धर्म पशो तशा, परमप्रभु यावेमी ठीक दुम्‍पदा ङा? ममाइ। \v 2 गेय पशा, ठीक दुम्‍शो हना, मुर आन कली “गो रिम्‍शो पाइब नङ” देंने चाप्‍ब वा। तन्‍न परमप्रभु यावे कली चहिं मो देंने मचबा बाक्‍त। \v 3 मार ब्रेक्‍शो बाक्‍ब देंशा हना “अब्राहाममी परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍तु। मिनु परमप्रभु यावेमी ठीक दुम्‍पाइक्‍तु” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em उत्‍पत्ती १५:६; गलाती ३:६\em* \p \v 4 गेय पाइबपुकीमी गेय पशो ङा गाल्‍च ताइनीम। तन्‍न शिशी पा गेशो ममाइ। \em रोमी ११:६\em* \v 5 तन्‍न सुमी गेय मपाइब, ङोंइती मटीब मुर आन कली ठीक पाइब कली थमा सुइक्‍बा, मेको आ थमा सुइक्‍तीके ठीक बाक्‍ब। \em रोमी ३:२६\em* \v 6 इं किकी दाऊदमी “मुरुमी गेय मपथु, ठीक दुम्‍शा, मेको ग्‍येरसीशो मुर बाक्‍नीम, दे परमप्रभु यावे आ देंशो बाक्‍ब” देंशो बाक्‍त। \v 7 परमप्रभु यावे आ अरेशो मटितीके नु आन पाप क्‍याम्‍चा पुंइसीशो मुर ग्‍येरसीशो मुर बाक्‍नीम। \v 8 प्रभुमी पाप क्‍याम्‍चा पुंइसीशो मुर कली दोस मगेब। मेको ग्‍येरसीशो मुर बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ३२:१-२\em* \p \v 9 मिनु मुल मार देंचा? ग्‍येरसीशो मुर ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शो बाक्‍नीम देय मबाक्‍नीमी? मारदे हना अब्राहाममी थमा सुइक्‍तु। मिनु परमप्रभु यावेमी मेको कली ठीक दुम्‍पाइक्‍तु। \v 10 ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍चा क्‍येङा ङोंइती अब्राहाममी परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍तु। मिनु परमप्रभु यावेमी आ कली थमा सुइश्‍शोमी अब्राहाम कली ठीक दुम्‍पाइक्‍तु। \v 11 आ थमा सुइश्‍शोमी ठीक दुम्‍पाइक्‍चा कली ख्रोइक्‍तीक चिनु छाप खोदेंशो पा ताप्‍तु। मारदे हना मेको ङोंइतीन थमा सुइक्‍ब बाक्‍त। मोपतीके मेको ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो थमा सुइक्‍ब, ठीक दुम्‍शो नेल्‍ल आन आफ दुम्‍त। \em उत्‍पत्ती १७:१०-११\em* \v 12 अब्राहामम ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍ब आन आफ ला ममाइ, ख्रोइक्‍तीके चिनु मख्रोइक्‍थु थमा सुइक्‍ब आन लां गाक्‍ब आन आफ यो दुम्‍त। \em मत्ती ३:९\em* \p \v 13 परमप्रभु यावेमी अब्राहाम कली अरेशो लोव़ टितीके लोव़ मगेशो बाक्‍त। तन्‍न थमा सुइश्‍शो तशा “इ चच युइ शुश दुम्‍शा, रागी नेल्‍ल ब्रीनीम” दे लोव़ गेशो बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती २२:१७-१८\em* \v 14 अरेशो लोव़ टीब ला परमप्रभु यावे आ मुर दुम्‍नीम हना, थमा सुइक्‍तीके नु थोक्‍शो लोव़ जाम्‍शा लाइब। \v 15 मारदे हना परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़मी आ गाइक्‍तीक पोक्‍ब। मेको लोव़ मबाक्‍शो हना, पाप मतुंइ‍स वा। \em रोमी ३:२०; रोमी ५:१३; रोमी ७:८,१०\em* \v 16 थमा सुइक्‍तेक्‍म हना, शिशी ताइनीम। अरेशो टीबपुकीम यो शिशी ताइनीम। सु सुमी अब्राहामम खोदेंशो पा, परमप्रभु यावे कली थमा सुदमे, मेको आ थोक्‍शो लोव़ ङा मुर नु अब्राहाम आ आल दुम्‍नीम। \v 17 अब्राहाम आ पर्बम “गो इ कली शुश रागी ङा मुर आन किकी सेल्‍तन” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। अब्राहाममी “परमप्रभु यावे बेक्‍शो रे सेंब नु मारेइ मबाक्‍शो कली बाक्‍शो खोदेंशो पा ब्रेश्‍शा सेल्‍ब” दे थमा सुइश्‍शो बाक्‍ब। \em उत्‍पत्ती १७:५; २कोरिन्‍थी १:९; हिब्रू ११:१९\em* \v 18 “शुश रागी ङा मुर आन किकी सेल्‍तन” दे परमप्रभु यावे आ गेशो लोव़ थमा सुइश्‍शा, आस पचा ङा मबाक्‍माक्‍त हना यो, आस पा बाक्‍माक्‍त। \em उत्‍पत्ती १५:५\em* \v 19 मेको सहे का बर्स दुम्‍शा, आल मथिथु, आ रां बेक्‍शो खोदेंशो दुम्‍शा, आ मीश सारा शुश बर्स दुम्‍शो बाक्‍ब, दे तुइश्‍शा यो थमा सुइक्‍ना सुइक्‍न बाक्‍माक्‍त। \em उत्‍पत्ती १७:१७\em* \v 20 दाल्‍गीर मपथु, आ थमा सुइक्‍चा बारना बारन लशा, परमप्रभु यावे कली ठेयब सेला बाक्‍त। \v 21 परमप्रभु यावेमी आ गेशो लोव़ दोपा यो खाप्‍‍ने चाप्‍ब, दे थमा पा तुइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em हिब्रू ११:११\em* \v 22 मोपा थमा सुइश्‍शोमी परमप्रभु यावेमी अब्राहाम कली ठीक दुम्‍पाइक्‍तु। \em उत्‍पत्ती १५:६\em* \v 23 मेको कली ठीक दुम्‍पाइक्‍तु, दे ब्रेक्‍शो लोव़ अब्राहाम कली ला ब्रेक्‍शो ममाइ। \v 24 गो नेल्‍ल इं कली यो ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। मारदे हना सु सुमी इं प्रभु येसु कली बेक्‍शो रे सेंपाइक्‍ब परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍नीमी, मेको आन कली ठीक दुम्‍पाइक्‍ब। \v 25 येसु ख्रीस्‍त इं पाप क्‍याम्‍चा कली साइक्‍चा पुंइसाक्‍व। मिनु इं कली ठीक दुम्‍पाइक्‍चा कलीन बेक्‍शो रे सेंचा पुंइसाक्‍व। \em रोमी ८:३२-३४; यसैया ५३:४-६\em* \c 5 \s1 परमप्रभु आ गाइश्‍शो रे ब्रोंइशो \p \v 1 मिनु गो थमा सुइश्‍शोमीन ठीक दुम्‍पाइक्‍चा पुंइसीशा, इं प्रभु येसु ख्रीस्‍त रे पा परमप्रभु यावे नु दुशा बाक्‍तीक दुम्‍शो बाक्‍त। \em रोमी ३:२४,२८; यसैया ५३:५\em* \v 2 येसु ख्रीस्‍त आ पतीके गो परमप्रभु यावे आ शिशी ताइतय। मिनु परमप्रभु यावे नु बाक्‍चा ताइनीकी, दे आस पशा, ग्‍येरशा बाक्‍तय। \em यूहन्‍ना १४:६; एफिसी ३:१२\em* \v 3 मेको ला ममाइ। श्‍येत जयानु, ग्‍येरनय। मारदे हना श्‍येत जशोमी फाल्‍तीक सक्ति बारपाइक्‍ब। \em याकूब १:२-३\em* \v 4 मिनु श्‍येत फाल्‍बपुकी रिम्‍शो थुं पाइश्‍शो दुम्‍नीम। रिम्‍शो थुं पाइश्‍शोपुकी आस पाइब दुम्‍नीम, दे तुइक्‍ताक्‍य। \em याकूब १:१२\em* \v 5 मिनु मोदेंशो आस पतीकेम मुर आन कली बोल्‍यो सेल्‍ब। मारदे हना परमप्रभु यावे आ सोक्‍त आ पतीकेमी परमप्रभु यावे आ दाक्‍तीके इं थुंम मोइश्‍शो बाक्‍त। \em भजन संग्रह २२:६; भजन संग्रह २५:३,२०; हिब्रू ६:१८-१९ \em* \p \v 6 ङोंइती मचाप्‍ब बाक्‍यानु, ख्रीस्‍त परमप्रभु यावे कली मटीब आन पर्बम बेक्‍त। \v 7 ठीक पाइब आन बेक्‍चा आ पा ङा सुइ बेक्‍बा कों? रिम्‍शो पाइब आ पा ङा सुइ बेक्‍ने चाप्‍बा कों? \v 8 तन्‍न परमप्रभु यावेमी इं कली शुश दाक्‍शा, गो पापी, इं बेक्‍चा आ पा ङा ख्रीस्‍त कली बेक्‍चा गेप्‍तु। \em यूहन्‍ना ३:१६; १यूहन्‍ना ४:१०\em* \v 9 मोपतीके ख्रीस्‍त आ हुशेमी इं पाप क्‍याम्‍शा, ठीक सेल्‍चा पुंइसाक्‍य। मोशो ला ममाइ। गोपुकी येसु ख्रीस्‍त आ पतीकेमी परमप्रभु यावे आ गाइश्‍शो रे ब्रोंइचा ताइनय, दे तुइक्‍ताक्‍य। \em रोमी १:१८; रोमी २:५,८\em* \v 10 ङोंइती गोपुकी परमप्रभु यावे आ जोरी सत्रु दुम्‍शा बाक्‍यानु, आ तौ आ बेक्‍शोमीन परमप्रभु यावेमी इं कली आ दाक्‍शो मुर सेल्‍तु। आ दाक्‍शो मुर दुम्‍शा, येसु आ ब्रोंइशोमीन सजाइ जचा रे मब्रोंइया ङा? ब्रोंइतय। \em २कोरिन्‍थी ५:१८; रोमी ८:७; कलस्‍सी १:२१\em* \v 11 मेको ला ममाइ, इं प्रभु येसु ख्रीस्‍तम इं पशो पाप रे प्रोंइतीके आ पर्बम परमप्रभु यावे आ मुर दुम्‍शा ग्‍येरनय। \s1 आदम नु येसु ख्रीस्‍त \p \v 12 मिनु ङोंइती मुर कामी परमप्रभु यावे आ देंशो लोव़ मटितीके मुर बेक्‍ब दुम्‍मा बाक्‍त। मिनु मेको आ तमी तौ चच युइ नेल्‍ले यो बेक्‍ब दुम्‍मा बाक्‍त। मारदे हना मेकोपुकीमी यो पाप पामे बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ३:१९; रोमी ६:२३; उत्‍पत्ती २:१७\em* \v 13 मेना परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मब्रेक्‍पाइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। मोपतीके पाप मग्रूशो बाक्‍माक्‍त। अरेशो लोव़ मबाक्‍थु, मुर दोस मताइब दुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em रोमी ४:१५\em* \v 14 तन्‍न आदम आ पाला रे मोसा आ पाला सम्‍म मुरपुकी बेक्‍ना बेक्‍न लमा बाक्‍त। आदम खोदेंशो मरिम्‍शो मपामे बाक्‍त हना यो, बेक्‍मा बाक्‍त। आदम चहिं नोले ङा पाला कली कोंइतीक दुम्‍शो बाक्‍त। \v 15 आदम आ मटिशो परमप्रभु यावे आ शिशी पशो खोदेंशो ममाइ। मुर का आ मटितीकेम मुर नेल्‍ल कली बेक्‍ब सेल्‍तीमी। मेको क्‍येङा परमप्रभु यावे नु मुर का दुम्‍शो येसु ख्रीस्‍त आस गेशो शिशी ठेयब बाक्‍ब। \v 16 येसु ख्रीस्‍त आ गेशो आदम आ पशो खोदेंशो ममाइ। मारदे हना आदम आ पशोमी मुर नेल्‍ल खतम दुम्‍तेक्‍म। येसु ख्रीस्‍त आ गेशो शिशीमी पाप पशो शुश मुर आन कली ठीक दुम्‍पाइक्‍तु। \v 17 दोपा आदम आ पशोमी बेक्‍तीकेम मुर आन कली हुकुम पवा, मोपा मेको आन क्‍येङा येसु ख्रीस्‍त आ गेशो शिशी नु आ ठीक सेल्‍तीकेमी मुर आन कली ब्रोंइचा गेशा हुकुम पाइब। \p मेको पपाइक्‍ब नेल्‍ल येसु ख्रीस्‍त बाक्‍ब। \v 18 दोपा मुर कामी पाप पतीके मुर नेल्‍ल जाम्‍शा लाइब दुम्‍मा, मोपा मुर का आ ठीक पतीकेम मुर नेल्‍ल आन पाप क्‍याम्‍शा, ठीक सेल्‍चा पुंइसीशा, ब्रोंइचा ताइनीम। \em १कोरिन्‍थी १५:२१-२२\em* \v 19 परमप्रभु यावे आ देंशो मटीव मुर का आ पतीके दोपा पापी शुश दुम्मा, मोपा परमप्रभु यावे आ देंशो टीब कामी चहिं शुश मुर आन पाप क्‍याम्‍शा, ठीक सेल्‍तीमी। \em रोमी ३:२६; यसैया ५३:११\em* \v 20 परमप्रभु यावेमी आ अरेशो लोव़ ब्रेक्‍पदा रे पाप तुइक्‍ना तुइक्‍न लाम्‍तेक्‍म। मिनु पाप ठेयब दुम्‍मेनु, परमप्रभु यावे आ शिशी मेको क्‍येङा ठेयब दुम्‍त। \em रोमी ७:८,१३; गलाती ३:१९\em* \v 21 दोपा पापमी मुर आन कली बेक्‍पाइक्‍ब सेल्‍मी, मोपा येसु ख्रीस्‍त आ शिशी नु ठीक पतीकेमी मुर आन कली परमप्रभु यावे नु गेना हना ब्रोंइशा बाक्‍ब सेल्‍ब। मेको नेल्‍ल इं प्रभु येसु ख्रीस्‍तम पशो बाक्‍ब। \em रोमी ६:२३\em* \c 6 \s1 पापम बेक्‍शा, ख्रीस्‍तम सेंसीशो \p \v 1 मिनु मो हना, मार देंचा? परमप्रभु यावेमी गो इं कली शुश शिशी पवल, दे गोपुकीमी पाप पस ङा पस बाक्‍चा ङा? \em रोमी ३:५-८\em* \v 2 मो पचा मदुम्‍ब। बेक्‍शो मुरपुकीम खांखा दोपा पाप पस ङा पस बाक्‍ने चाप्‍नीमी ङा? गो इं के पाप पतीक थुं बेक्‍त। \v 3 ख्रीस्‍त येसु कली थमा सुइश्‍शा, आ नें नु आ बेक्‍तीकेमी ब्‍वाक्‍कुम ख्रुम्‍शा, ग्रुंइपांइसाक्‍य, दे गे मतुइक्‍नीनी? \em गलाती ३:२७\em* \v 4 मिनु ब्‍वाक्‍कुम ग्रुम्‍यानु, गो येसु बेक्‍शा थिम्‍शो खोदेंशो दुम्‍तय। मिनु परमप्रभु यावे आ सक्तिमी ख्रीस्‍त कली बेक्‍शो रे सेंपाइश्‍शो खोदेंशो पा गो यो सेंसीशा, नक लांम गाक्‍तय। \em कलस्‍सी २:१२; १पत्रुस ३:२१\em* \v 5 गो दोपा मेको आ बेक्‍शो नु कान दुम्‍या, मोपा आ सेंसीशो नु यो कान दुम्‍तय। \v 6 येसु ख्रीस्‍त कली शीम केप्‍शा कांटी थोक्‍शा साइक्‍तीके इं पापम ब्रीशो थुं आ सक्ति जाम्‍त। मोपतीके मुल गो पाप आ वाइल मबाक्‍नय। गो मेको लोव़ तुइक्‍चा माल्‍नय। \em गलाती ५:२४\em* \v 7 बेक्‍शो मुर पाप रे ब्रोंइशो बाक्‍नीम। \v 8 गो येसु ख्रीस्‍त नु बेक्‍तय हना, मेको नुन ब्रोंइनय, दे थमा सुइक्‍नय। \v 9 मारदे हना येसु यो बेक्‍शो रे सेंसीशा, मुल गेनायो मबेक्‍चा ङा पा ब्रोंइत। मुल मेको गेनायो मबेक्‍ब। \v 10 पाप क्‍याम्‍चा कली काले बेक्‍त। नोले सेंसीशा, मुल परमप्रभु यावे नु ब्रोंइशो बाक्‍ब। \em हिब्रू ९:२६-२८\em* \v 11 मोपतीके गेपुकीमी यो आंम कली पाप आ पर्बम बेक्‍शो नु ख्रीस्‍त येसु आ पतीकेमी परमप्रभु यावे कली ब्रोंइनय, दे मिम्‍तीन। \em २कोरिन्‍थी ५:१५; १पत्रुस २:२४\em* \p \v 12 इन बेक्‍शा लाइब रां कली पापम हुकुम पचा मगेने। \em उत्‍पत्ती ४:७\em* \v 13 इन गुइ खोइली, मिक्‍च, शोव़, रां नेल्‍ल कली मरिम्‍शो मपपतीन। तन्‍न बेक्‍शो रे सेंसीशो मुर खोदेंशो पा, परमप्रभु यावे कली जिम्‍मा गेंसीशा, आ रिम्‍शो गेय पने। \em रोमी १२:१\em* \v 14 पापमी इन कली मारेइ पपाइक्‍ने मचाप्‍ब, मारदे हना परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़मी इन कली दोसी मसेल्‍थु, परमप्रभु यावेमी शिशी पाइक्‍चा पुंइसाक्‍नी। \em रोमी ७:४-६; १यूहन्‍ना ३:६; रोमी ५:१७,२१\em* \v 15 परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़मी इं कली दोसी मसेल्‍थु, परमप्रभु यावे आ शिशी ताइतय हना, पाप पचा दुम्‍ब, दे मिम्‍चा ङा? मोदेंशो मिम्‍चा मदुम्‍ब। \v 16 तेको होव़प आ वाइली दुम्‍या, मेको होव़प कली टिचा माल्‍नय, दे मतुइक्‍नीनी? “पाप पना पन बाक्‍य” देंतीनी हना, पाप आ वाइली दुम्‍शा, बेक्‍नीनी। “परमप्रभु यावे आ देंशो टिय” देंतीनी हना, परमप्रभु यावे आ वाइली दुम्‍शा, ठीक पाइब दुम्‍नीनी। \em यूहन्‍ना ८:३४\em* \v 17 इन पर्बम परमप्रभु यावे कली “मेको आन कली रिम्‍शो पाइतीनी” दे ठेयब सेल्‍नुङ। मारदे हना ङोंइती गेपुकी पाप आ वाइल बाक्‍तीनी। मुल चहिं इन थुं रे पा परमप्रभु यावे आ शेंशो दाक्‍शा टीतीनी। \v 18 गेपुकी पाप रे ब्रोंइशा, ठीक पतीके आ वाइल दुम्‍तीनी। \em यूहन्‍ना ८३२\em* \v 19 इन कली रुप्‍पाइक्‍चा कली चिनु लेंशा शेंनन्‍नी। दोपा गेपुकीमी इन गुइ खोइल, मिक्‍च, शोव़, रां नेल्‍लेमी ग्रांग्रा दिशो गेय पशा, अरेशो लोव़ मटिनी, मोपा मुल इन थुं, रां नेल्‍ल ठीक पतीक आ वाइल दुम्‍चा कली परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मुर दुमीन। \v 20 ङोंइती पाप आ वाइली बाक्‍नीनु, ठीक पतीक रे ङोन बाक्‍तीनी। \v 21 इन पशो मिम्‍शा, मुल यो मुने पाइनीनी। मारदे हना इन मरिम्‍शो पशो बेक्‍पाइक्‍ब बाक्‍त, दे तुइक्‍ताक्‍नी। \em रोमी ८:६,१३\em* \v 22 मुल गेपुकी मरिम्‍शो पचा रे प्रोंइचा पुंइसीशा, गे परमप्रभु यावे आ वाइल दुम्‍तीनी। मुल इन रिम्‍शो पतीके रे गे परमप्रभु यावे आ मुर दुम्‍शा, गेना हना यो मेको नु ब्रोंइशा बाक्‍चा ताइनीनी। \v 23 मरिम्‍शो पशो आ गाल्‍च बेक्‍चा बाक्‍ब। परमप्रभु यावे आ गेशो शिशी चहिं इं प्रभु येसु ख्रीस्‍त रे पा गेना हना यो ब्रोंइशा बाक्‍चा बाक्‍ब। \em रोमी ५:१२; उत्‍पत्ती २:१७; याकूब १:१५\em* \c 7 \s1 अरेशो लोव़ प्रोंइशो \p \v 1 आं लोक्‍बपुकी, मुल गो अरेशो लोव़ तुइक्‍ब इन कली शेंचा दाक्‍ती। मबेक्‍या सम्‍म ला अरेशो लोव़ कली टिचा माल्‍नय। \v 2 ग्‍युंबे पशो मीश मुर आ वोंइश मबेक्‍म सम्‍म कानुनमी आस नाता लीब। आ वोंइश बेक्‍त हना, आस नाता मलीब। \em १कोरिन्‍थी ७:३९\em* \v 3 आ वोंइश मबेक्‍थु, अर्को वोंइश खोइश्‍शा लत हना, मेकोम आस नाता ख्रोइक्‍ब। तन्‍न आ वोंइश बेक्‍शा नोले अर्को वोंइश खोइक्‍तु हना, मेको मीश अरेशो लोव़ रे मारेइ दोस गेचा मपुंइसीब, मारदे हना मेको आ वोंइश बेक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍ब। \v 4 आं लोक्‍बपुकी, येसु ख्रीस्‍त बेक्‍शोमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ टिने मचाम्‍सीब देंतीक थुं बेक्‍त, दे रुपीन। मुल बेक्‍शो रे सेंचा पुंइसीशो ख्रीस्‍त नु काथा दुम्‍शा, इन पशो रे पा परमप्रभु यावे कली गेय पाइनय। \v 5 गो येसु ख्रीस्‍त रे ङोन बाक्‍यानु, परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ रे पा पाप तुइश्‍शा यो पाप आ ग्रांग्रा दिशोमी ब्रीशा शुश मरिम्‍शो पाइतय। मेको आ गाल्‍च बेक्‍तीक बाक्‍ब। \em रोमी ६:२१\em* \v 6 तन्‍न मुल गो अरेशो लोव़ रे ब्रोंइशा बाक्‍नय। मारदे हना गो मरिम्‍शो पतीक आ ग्‍याइश्‍शो रे बेक्‍तय। मुल गो येसु ख्रीस्‍त आ सोक्‍त रे पा नक गेय पाइनय। अरेशो ब्रेक्‍शो लोव़ प्रोंइने थुम्‍तय। \em रोमी ८:१-२; रोमी ६:२-४\em* \s1 अरेशो लोव़ नु पाप \p \v 7 मिनु मुल मार दें‍य देंशा हना, परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़मी पाप बाक्‍बा? मो देंशो ममिम्‍चा। परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मपढेङा सम्‍म गो पाप मतुइक्‍तु। परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़मी “मुर आन मार मार तशा मवलो” दे मब्रेक्‍शो हना, वाल्‍चा आ पर्बम गो मारेइ मतुइक्‍तु वा। \em प्रस्‍थान २०:१७ \em* \v 8 मिनु पापम ब्रीशो आं थुंमी शुश वाल्‍पाइक्‍ती। परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मबाक्‍शो हना, पाप मग्रू वा, मेको बेक्‍त। \em रोमी ५:१३; १कोरिन्‍थी १५:५६ \em* \v 9 अरेशो लोव़ मपढेशो नङ हना यो, पाप मतुइक्‍तु वा। तन्‍न मेको लोव़ तुइक्‍तु रे आं थुंमी पाप बोक्‍त। मिनु बेक्‍ती। \v 10 परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ ब्रोंइचा कली बाक्‍त हना यो, मेको लोव़मीन बेक्‍ब सेल्‍ती। \em लेवी १८:५; याकूब १:१५\em* \v 11 मारदे हना मेको अरेशो लोव़ टिने मचाप्‍तीके पापम ख्रुम्‍शा साइक्‍ती। \em हिब्रू ३:१३\em* \v 12 मिनु परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ ठीक नु रिम्‍शो बाक्‍ब। \em १तिमोथी १:८\em* \v 13 मिनु मार? ठीक नु रिम्‍शो लोव़मी आं कली साइय्‍यी ङा? ममाइ। पापम कका साइक्‍ती। परमप्रभु यावे आ देंशो लोव़ रे पाप शुश मरिम्‍शो बाक्‍ब, दे तुंइसीब। \em रोमी ५:२०\em* \v 14 गोपुकीमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ सोक्‍त पाइश्‍शो बाक्‍ब, दे तुइक्‍नय। गो चहिं रांम बाक्‍शा पाप आ वाइल बाक्‍ती। \em यूहन्‍ना ३:६\em* \v 15 गो आं पशो आंमा मरुप्‍नुङ। मारदे हना आं दाक्‍शो मपाइनुङ, आं काइ मदाक्‍शो पाइनुङ। \v 16 तन्‍न आं मदाक्‍शो पाता हना यो, परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ रिम्‍शो सुइक्‍नुङ। \v 17 आं मदाक्‍शो पशो चहिं गो आं पशो ममाइ। आ आगाम बाक्‍शो पापम पपाइक्‍ती। \v 18 रिम्‍शो पतीके गो नु मबा, दे रुप्‍ता। रिम्‍शो पपदाक्‍ती हना यो, रिम्‍शो पने मचबु। \em उत्‍पत्ती ६:५; उत्‍पत्ती ८:२१\em* \v 19 मारदे हना रिम्‍शो गेय पङ देंती, तन्‍न पने मचबु। मरिम्‍शो मपङ देंङानु यो मरिम्‍शोन पाता। \v 20 आं मदाक्‍शो पाता हना, गो आं पशो ममाइ। गो आ आगाम बाक्‍शो पापमी मोदेंशो पपाइक्‍ती। \v 21 तन्‍न आ थुंमी गो रिम्‍शो पचा दाक्‍ती हना यो, मरिम्‍शो ला दुम्‍त। \v 22 गो आं थुंमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ दाक्‍शा ग्‍येरसीनुङ। \v 23 तन्‍न आं रांम अर्को अरेतीक का बाक्‍ब। मेको आं थुं ङा दाक्‍शो अरेतीक नु जीब। मिनु आं रांम बाक्‍शो अरेतीकेमी आं कली ग्‍याइश्‍शा, पाप पपाइक्‍ब। \em गलाती ५:१७ \em* \v 24 मोपतीके थुं खाइश्‍शा “मार मुर नङा? एको बेक्‍शा लाइब पाप पाइब रां रे सुम प्रोंइबा?” दे ङाक्‍शा बाक्‍नुङ। \v 25 गो परमप्रभु यावे कली इं प्रभु येसु ख्रीस्‍तम आ पतीके “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे ठेयब सेल्‍नुङ। परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम ब्रीशो थुं आ देंशो टीनुङ। येसु ख्रीस्‍त नु मबेक्‍शो आं थुं नु रां चहिं पाप आ वाइली बाक्‍ब, दे तुइक्‍ताक्‍ङ। \em १कोरिन्‍थी १५:५७\em* \c 8 \s1 परमप्रभु आ सोक्‍त रे ब्रोंइशो \p \v 1 येसु ख्रीस्‍तमी बाक्‍ब आन कली सजाइ मबाक्‍ब। \em रोमी ३३:३४\em* \v 2 मारदे हना येसु ख्रीस्‍त आ ब्रोंइचा गेब सोक्‍त आ अरेशो लोव़मी इन कली पाप पचा नु बेक्‍चा आ अरेशो लोव़ रे प्रोंइतु। \v 3 परमप्रभु यावेमी अरेशो लोव़ टिने मचाप्‍नीम, दे तुइश्‍शा, आ तौ कली पापी बुद पा रागीम सोइक्‍ताक्‍व। मोपा मेको कली मुर आन पाप आ पर्बम सजाइ गेप्‍तु। \em प्रेरित १८:३८; प्रेरित १५:१०; हिब्रू २:१७\em* \v 4 मिनु परमप्रभु यावे आ ठीक पतीक लोव़ काप्‍चा कली ख्रीस्‍त सजाइ जपाइश्‍शा, बेक्‍चा गेप्‍तु। मोपा येसु आ पशोमी गो निसाफ ताइतय। परमप्रभु यावे आ सोक्‍त रे पा ब्रोंइशा बाक्‍नय। गो रागी ङा मुर खोदेंशो मबाक्‍नय। \em गलाती ५:१६,२५\em* \p \v 5 सु सुमी रागी ङा मुर आन थुं ङा लोव़ ला मिम्‍नीमी, मेकोपुकीमी मुरुम पशो खोदेंशो पाइनीम। सु सुमी परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम गेशो थुं ङा लोव़ मिम्‍नीमी, मेकोपुकीमी चहिं परमप्रभु यावे आ सोक्‍त आ दाक्‍शो पाइनीम। \v 6 मारदे हना मुर आ थुंमी मिम्‍शो पाइबपुकी जाम्‍शा लाइ‍नीम। परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम गेशो थुंमी मिम्‍शा पाइबपुकी परमप्रभु यावे नु ब्रोंइशा थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा ताइनीम। \em रोमी ६:२१; गलाती ६:८\em* \v 7 मुर आ थुंमी परमप्रभु यावे कली मदाक्‍ब आ जोरी सत्रु दुम्‍शा, आ देंशो मटीब। मारदे हना परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ थमा पा टिने मचाप्‍ब। \em याकूब ४:४\em* \v 8 रागी ङा मुर आन थुंमी मिम्‍बपुकीमी परमप्रभु यावे कली ग्‍येरपाइक्‍ने मचाप्‍नीम। \p \v 9 इन थुंमी परमप्रभु यावे आ सोक्‍त थमा पा बाक्‍त हना, मुर आ थुंमी मिम्‍शो प्रोंइशा, परमप्रभु यावे आ सोक्‍त रे पा मिम्‍ब दुम्‍नीनी। ख्रीस्‍त आ सोक्‍त मुर आन थुंमी मबाक्‍त हना, मेको मुर येसु ख्रीस्‍त आ मुर मनम। \v 10 गे चहिं येसु ख्रीस्‍त आ मुर दुम्‍तीनी। बेक्‍चा दा बेक्‍नीनी। पाप पशोमी मुर बेक्‍ब दुम्‍तेक्‍म। तन्‍न ख्रीस्‍त आ ठीक पतीकेमी ब्रोंइनीनी। \em गलाती २:२०\em* \v 11 परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीमी दोपा ख्रीस्‍त येसु कली बेक्‍शो रे सेंदा, मोपान इं कली यो सेंशा ब्रोंइचा गेब। मारदे हना मुल मेको सोक्‍त इं आगाम बाक्‍शा, इं कली ब्रोंइचा गेब। \p \v 12 आं लोक्‍बपुकी “परमप्रभु यावे आ सोक्‍त इन आगामी बाक्‍ब” दे तुइक्‍ताक्‍नी हना, मुर आन थुंमी मिम्‍शो पचा ममाल्‍नीनी। \em रोमी ६:७,१८\em* \v 13 मो पाइतीनी हना, जाम्‍शा लाइनीनी। तन्‍न गे परमप्रभु यावे आ सोक्‍त रे पा इन रां ङा दला दाक्‍स पतीक कली साइक्‍तीनी हना, ब्रोंइनीनी। \em रोमी ७:२४; गलाती ६:८; एफिसी ४:२२-२४\em* \v 14 सु परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम खुल्‍चा पुंइसीशो बाक्‍मे, मेको परमप्रभु यावे आ तमी तौ बाक्‍नीम। \v 15 मारदे हना गेपुकी परमप्रभु यावे कली हिंब थुं ताक्‍शा, वाइल मबाक्‍नीनी। गोपुकी आ तमी तौ दुम्‍‍तीके मेको कली “आब्‍बा, आं दाक्‍शो आफ” दे ब्रेत्‍नय। \em गलाती ४:५-६; २तिमोथी १:७\em* \v 16 गोपुकीमी “आफ” देंयानु, इं थुंमी बाक्‍शो परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीमी इं थुं कली “परमप्रभु यावे आ तमी तौ ननी” दे सांकछी गेब। \em २कोरिन्‍थी १:२२\em* \v 17 परमप्रभु यावे आ तमी तौ दुम्‍शा, येसु ख्रीस्‍त नु काथा बाक्‍शा, अङस ताइब दुम्‍तय। मेको अङस तचा ङोंइती येसु ख्रीस्‍त आ नेंमी श्‍येत जाइनय। नोले आ राज्‍य तांइसेनु, येसु ख्रीस्‍त नु काथा बाक्‍शा अङस ताइनय। \em गलाती ४:१७; प्रकाश २१:७\em* \s1 आस पा बाक्‍शो \p \v 18 मुल येसु ख्रीस्‍त आ नेंमी श्‍येत जाइतय। तन्‍न नोले परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक ङा छेङछेङमी बाक्‍शा, मेको श्‍येत थम आइक्‍च मिम्‍नीनी। \em २कोरिन्‍थी ४:१७\em* \v 19 परमप्रभु यावे आ सेल्‍शो नेल्‍लेमी “परमप्रभु यावे आ तमी तौ दोदेंशो बाक्‍नीमी” दे कोव़चा दाक्‍नीम। \em कलस्‍सी ३:४; १यूहन्‍ना ३:२\em* \v 20 ङोंइती रे सेल्‍शो नेल्‍ल बेक्‍शा राक्‍ब दुम्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। तन्‍न परमप्रभु यावेमी “काबु नाक्‍त प्रोंइनन्‍नी” दे आस गेशो बाक्‍माक्‍त। \em उपदेसक १:४\em* \v 21 नोले परमप्रभु यावेमी आ तमी तौ आन कली बेक्‍शा राक्‍चा रे प्रोंइशो खोदेंशो पा आ सेल्‍शो नेल्‍ल आन कली यो आ छेङछेङमी प्रोनानु, शुश रिम्‍शो दुम्‍ब। \em २पत्रुस ३:१३\em* \v 22 मुल सम्‍म आ सेल्‍शो मारेइ मारेइमी हिंमा क्‍येम्‍स पा परमप्रभु यावे कली “इन देंशो रीब दुम्‍ल” दे पुंइना पुंइन बाक्‍नीम। \v 23 मेको सेल्‍शोमी ला ममाइ। गो नेल्‍ल क्‍येङा ङोंइती परमप्रभु यावे आ सोक्‍त ताइबपुकीमी यो हिंमा क्‍येम्‍स पा “आंइ रां बेक्‍चा रे प्रोनीन” दे पुंइना पुंइन आस पा बाक्‍नय। \em २कोरिन्‍थी ५:२\em* \v 24 मेको थमा मदुम सम्‍म आस पा बाक्‍नय। थमा दुम्‍शा नोले आस पा बाक्‍चा ममाल्‍नय। सुमी आ तने थुम्‍शो कली आस पाइबा ङा? \em २कोरिन्‍थी ५:७\em* \v 25 तन्‍न गो इं मतशो मदुम सम्‍म “गेना दुम्‍बा?” दे लां कोव़शा फाल्‍शा रिम्‍ब मुर बाक्‍‍नय। \em गलाती ५:५\em* \v 26 गोपुकीमी परमप्रभु यावे कली आस पा बाक्‍यानु, परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीमी इं मतुइश्‍शो तुइक्‍ब। मिनु गो मार पुंइचा, दे मतुइक्‍ताक्‍क हना यो, इं पर्बम हिंमा क्‍येम्‍स पा पुंइब। \v 27 मारदे हना परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम इं थुं ङा लोव़ नेल्‍ल तुइक्‍ब, परमप्रभु यावेमी मार दाक्‍बा, मेको यो तुइश्‍शा, थाम सुइक्‍ब आन पर्बम पुंइब। \s1 गो परमप्रभु आ दाक्‍शो बाक्‍नय \p \v 28 गो परमप्रभु यावे आ योव़शो, मेको कली दाक्‍बपुकीमी दोदेंशो श्‍येत जाम्‍तेक्‍म हना यो, दोदेंशो ग्‍येरसाक्‍म हना यो, मार दुम्‍त हना यो, इं कली रिम्‍शो दुम्‍ब, दे तुइश्‍शो बाक्‍नय। \em एफिसी १:११\em* \v 29 मारदे हना आ ङोंइती तुइश्‍शो मुर कली “आं तौ खोदेंशो दुम्‍मल” दे योव़तु। आ तौ मेको योव़शो लोक्‍ब आन क्‍येङा ङोंइती जरमेशो बाक्‍ब। \em कलस्‍सी १:१८; हिब्रू १:६\em* \v 30 आ तौ खोदेंशो दुम्‍मल, दे योव़चा पुंइसीब आन कली ब्रेत्‍ताक्‍व। मिनु ब्रेश्‍शो आन कली ठीक सेल्‍‍तु। मिनु ठीक दुम्‍शो आन कली बेक्‍चा रे प्रोंइशा, आ नु काथा बाक्‍चा गेब। \em १थिस्‍सलोनिकी २:१३,१४; रोमी ३:२६\em* \p \v 31 मुल मार देंनुङ देंशा हना, परमप्रभु यावे गोपुकी नु बाक्‍त हना, सुइमी इं कली मारेइ पने चाप्‍नीमी ङा? सुइमी मारेइ पने मचाप्‍नीम। \em भजन संग्रह ११८:६\em* \v 32 परमप्रभु यावेमी इं कली दाक्‍शा, आ दाक्‍शो तौ कली इं पाप क्‍याम्‍चा कली बेक्‍चा गेप्‍तु। मोपा आ दाक्‍शो तौ लाइ गेवानु, इं कली मार मार माल्‍या, मेको मगेबा ङा? गेब। \v 33 परमप्रभु यावे आ योव़शो आन कली सुमी दोस गेने चाप्‍बा ङा? सुइमी मचाप्‍नीम। मारदे हना परमप्रभु यावेमी मेको आन कली ठीक दुम्‍पाइक्‍तु। \em यसैया ५०:८\em* \v 34 सुमी मेको आन कली सजाइ गेने चाप्‍बा ङा? सुइमी मचाप्‍नीम। मारदे हना मेको आन बेक्‍चा ङा बेक्‍शा, बेक्‍शो रे सेंसीशा, परमप्रभु यावे आ ग्‍युरा गे बाक्‍चा तशो ख्रीस्‍त येसुमी मेको आन पर्बम मपुंइबा ङा? पुंइब। \em १यूहन्‍ना २:१; हिब्रू ७:२५\em* \v 35 ख्रीस्‍तमी इं कली शुश दाक्‍ब। मिनु सुमी इं कली ख्रीस्‍त आ दाक्‍तीके रे फ्राने चाप्‍बा ङा? सुइमी मचाप्‍नीम। श्‍येतमी, हिंतीकेमी, खेदा पतीकेमी, जचा मततीकेमी, फेक्‍चा मततीकेमी, मुर साइक्‍तीकेमी नु लडाइमी काइ फ्राने मचाप्‍नीम। \em भजन संग्रह ७३:२३-२६\em* \v 36 श्‍येत जचा आ पर्बम “इन नें आ पर्बम साइक्‍चा पुंइसीन सीन बाक्‍नीकी। क्‍योरचा चिक्‍शो भेडा खोदेंशो दुम्‍तक” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ४४:२२; २कोरिन्‍थी ४:११ \em* \v 37 मो दुम्‍त हना यो, मारेइ पने मचाप्‍नीम, मारदे हना येसु ख्रीस्‍तमी इं कली दाक्‍शा, गेनायो मप्रोंइब। मोपतीके सिक्‍सी पा ग्रानय। \em १यूहन्‍ना ५:४\em* \v 38 “बेक्‍चामी, ब्रोंइचामी, परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइबपुकीमी, अधिकार पाइबपुकीमी, मुल दुम्‍तीकेमी, नोले दुम्‍तीकेमी, \em एफिसी ६:१२\em* \v 39 इर ङामी, उइ ङामी नु रागीम बाक्‍शो मारेइ मारेइमी इं कली इं प्रभु ख्रीस्‍त येसुम बाक्‍शो परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो रे फ्राने मचाप्‍नीम” दे यो तुइक्‍ताक्‍ङ। \c 9 \s1 यहूदीपुकीमी थमा मसुइश्‍शो \p \v 1 ख्रीस्‍त आ नें ब्रशा, जोल मपथु, एको लोव़ पाइनुङ। परमप्रभु यावे आ सोक्‍तमी आं थुंमी थमा लोव़ बाक्‍ब, दे सांकछी गेब। \v 2 गो इं यहूदी लोक्‍ब आन कली तशा, आं थुं शुश खाइक्‍ती। मेको आन कली दो पङ, मार पङ देंशा आं थुं खुरसाक्‍यी। \v 3 आं लोक्‍ब, आ खिं ङा मुर आन पा ङा गो सराप रशा, ख्रीस्‍त रे तिल्‍चा पुंइसीचा यो बिस्‍सीङ वा। \em प्रस्‍थान ३२:३२\em* \v 4 मेकोपुकी इस्राएली नम। मेको परमप्रभु यावे आ तमी तौ बाक्‍नीम। आ छेङछेङम बाक्‍चा कली योव़शो मुर नम, मेको आन कली कबल पशो बाक्‍त, आ अरेशो लोव़ तुइक्‍पाइश्‍शो बाक्‍त, परमप्रभु यावे कली दोपा मान पचा, दे तुइक्‍पाइश्‍शो बाक्‍त। परमप्रभु यावेमी मेको आन कली थोक्‍शो लोव़ पशो बाक्‍त। \em प्रस्‍थान ४:२२; ब्‍यवस्‍था ७:६; प्रस्‍थान ४०:३४; उत्‍पत्ती १७:७; प्रस्‍थान २०:-\em* \v 5 नेल्‍लेम तुइश्‍शो किकी पिपी एको जात ङा बाक्‍मा बाक्‍त। मिनु मेको आन दाते रे मेको नेल्‍ल आन क्‍येङा ठेयब दुम्‍शा ख्रीस्‍त जरमेसे बाक्‍त। गोपुकीम परमप्रभु यावे कली गेना हना यो मान पय, आमेन। \em रोमी १:३; मत्ती १:-; लूका ३:२३-३४\em* \s1 सु सु थमा इस्राएली बाक्‍नीम \p \v 6 परमप्रभु यावे आ लोव़ मदुम्‍थु मलीब। मारदे हना इस्राएल रागी ङा मुर नेल्‍ल इस्राएली मदुम्‍नीम। \em गन्‍ती २३:१९; रोमी २:२८\em* \v 7 अब्राहाम आ चच युइ शुश बाक्‍तेक्‍म हना यो, मेको नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ मुर मबाक्‍मा बाक्‍त। मेकोमी “इसहाक रे पा इ चच युइ लील” दे गेशो लोव़ खाप्‍शा, इसहाक कली ला योव़ङा बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती २१:१२\em* \v 8 मोपा अब्राहाम आ खिंम जरमेशा लायो, परमप्रभु यावे आ तमी तौ, दे ब्रेत्‍चा मपुंइसम। तन्‍न परमप्रभु यावे आ लोव़ गेशोमी जरमेशोपुकीन अब्राहाम आ थमा चच युइ बाक्‍नीम। \em गलाती ४:२३\em* \v 9 परमप्रभु यावे आ गेशो लोव़ चहिं “बर्स का नोले लेश्‍शा जाक्‍नुङानु, सारामी तौ थीब” देंशो बाक्‍ब। \em उत्‍पत्ती १८:१०\em* \v 10 सारा कली ला लोव़ गेशो ममाइ। इं किकी इसहाक रे पा आ मीश रेबेकामी कोव़ज कुरशा, जौंले आल थिवानु, \v 11 मेको आल निम्‍फामी रिम्‍शो मरिम्‍शो मारेइ मतुइक्‍थु, आस जरमेचा ङोंइती परमप्रभु यावेमी का कली योव़ङा बाक्‍त। आल आ पशो तशा, योव़शो ममाइ। परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो पा ब्रेश्‍शो बाक्‍त। \v 12 मेको आल आस गेय आ पर्बम ममाइ, परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो पा आस म‍मा कली “आ दाग्‍युमी आ लोक्‍ब आ गेय पाइब” दे तुइक्‍पदा बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती २५:२३\em* \v 13 मेको आल आस पर्बम “याकूब कली दाक्‍ताक्‍ङ। एसाव कली काइ मदाक्‍तु” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em मलाकी १:२-३\em* \s1 परमप्रभुम आ दाक्‍शो कली योव़ब \p \v 14 मोदेंशो बाक्‍त हना, गो मार देंचा? परमप्रभु यावेमी ठीक गेय मपवा ङा? ममाइ। \v 15 परमप्रभु यावेमी मोसा कली “सु कली शिशी पचा दाक्‍ङा, मेको कली शिशी पाइ‍नुङ। सु कली आ श्‍येत रे प्रोंइचा दाक्‍ङा, मेको कली आ श्‍येत रे प्रोंइनुङ” देंशो बाक्‍त। \em प्रस्‍थान ३३:१९\em* \v 16 मारेइ मारेइ पशोमी परमप्रभु यावे आ शिशी पाइक्‍‍चा मपुंइसीब। परमप्रभु यावेमी शिशी पचा दाक्‍ताक्‍व हना, शिशी पाइ‍ब। \em एफिसी २:८\em* \v 17 परमप्रभु यावेमी फाराओ कली “नेल्‍ल रागी ङा मुरपुकीमी आं सक्ति तशा, आं नें तुइक्‍तमेक्‍ल, दे इ कली वोइक्‍ता” देंशो बाक्‍त। \em प्रस्‍थान ९:१६\em* \v 18 मोपतीके परमप्रभु यावेमी सु कली शिशी पचा दाक्‍ता, मेको कली शिशी पाइब। सु कली आ लोव़ मटिपाइक्‍चा दाक्‍ता, मेको कली मटिपाइक्‍ब। \em प्रस्‍थान ४:२१; १पत्रुस २:८\em* \v 19 परमप्रभु यावेमी मो पाप्‍तु हना, मार, मुर आन कली दोस गेचा दुम्‍बा ङा? आ पशो सुमी तेक्‍ने चाप्‍नीमी ङा? देंनी माइ। \v 20 गे मुर दुम्‍शा परमप्रभु यावे कली दोस गेचा दुम्‍बा ङा? सेल्‍चा पुंइसीबमी सेल्‍ब कली “मारदे ओपा सेल्‍यी” देंबा ङा? \em यसैया ४५:९\em* \v 21 खप के ग्‍योंब सेल्‍बामी आ दाक्‍शो पा खप कांइचीक के गर, नाक्‍चुक तोक्‍तीके सेल्‍ने मचाप्‍बा ङा? \em येरमीया १८:४-६\em* \p \v 22 परमप्रभु यावेमी आ गाइश्‍शो कोंइताक्‍व हना, मरिम्‍शो पाइब आन कली शुश फाल्‍शो बाक्‍त हना यो, नोले ला खतम दुम्‍पाइक्‍ब। \em रोमी २:४; हितोपदेस १६:४\em* \v 23 मेकोमी आ ठेयब गेय कोंइचा कली का निक्‍शी आन कली शिशी पशा, गेना हना यो काथा बाक्‍शा, आ छेङछेङ कोंइ‍चा कली योव़तीमी। \em एफिसी १:३-१२ \em* \v 24 इं यहूदी कली ला ब्रेश्‍शो योव़शो ममाइ। अर्को रागी ङा मुर आन कली यो ब्रेश्‍शा, आ मुर सेल्‍शा, आ नु बाक्‍चा ताइब सेल्‍तीमी। \v 25 होसेमी “साइ आं कली मतुइक्‍ब आन कली आं मुर सुइक्‍नुङमी। ङोंइती मदाक्‍शो कली मुल आं दाक्‍शो, दे ब्रेत्‍नुङ। \v 26 ङोंइती मेको रागीमी परमप्रभु यावे आ मुर मबाक्‍म। नोले चहिं ब्रोंइशा बाक्‍ब परमप्रभु यावे आ तमी तौ ब्रेत्‍चा पुंइसीनीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em होसे २:२५; होसे २:१ \em* \p \v 27 यसैयामी इस्राएली आन पर्बम “इस्राएल ङा मुरपुकी समुन्‍द्र ङा बाल्‍वा खोदेंशो पा शुश दुम्‍तेक्‍म हना यो, मेको आन लीशो का निक्‍शी ला ब्रोंइचा ताइनीम। \em रोमी ११:५\em* \v 28 मारदे हना प्रभुमी आ देंशो खाप्‍शा रीब पा पाइब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया १०:२२-२३\em* \v 29 मिनु ङोंइती यसैयामी “मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी आ तमी तौ सेल्‍चा कली का निक्‍शी मयोव़शो हना, सोदोम नु गोमोररा सहर ङा मुर खोदेंशो दुम्‍शा, नेल्‍ल बेक्‍शा नुब्‍य वा” देंशो बाक्‍त। \em यसैया १:९\em* \s1 थमा ठीक पतीके \p \v 30 मिनु मुल गो मार देंचा ङा? अर्को रागी ङा मुरपुकीमी ठीक दुम्‍चा ममाल्‍थु, ठीक दुम्‍तेक्‍म। तन्‍न आन ठीक दुम्‍तीके मेको आन परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍तीक रे जाक्‍त। \em रोमी १०:२०\em* \v 31 तन्‍न इस्राएलीपुकीमी चहिं ठीक दुम्‍चा कली परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ टिचा माल्‍तेक्‍म हना यो, ठीक दुम्‍ने मचबेम। \em रोमी १०:२-३\em* \v 32 मारदे ठीक दुम्‍ने मचबेम देंशा हना, थमा सुइश्‍शोमी ठीक दुम्‍चा ममालेम, रिती थिती ङा गेय रे ठीक दुम्‍चा माल्‍तेक्‍म। मोपतीके दाइल पाइब फुल्‍लुमी राम्‍साक्‍म। \em मत्ती २१:४१,४४; १पत्रुस २:८\em* \v 33 मिनु “गो सियोनम फुल्‍लु का वोइक्‍नुङ। मेको फुल्‍लुमी मुर आन कली दाइल पपाइक्‍ब। मिनु शुश मुर मेको फुल्‍लुम थोक्‍सीशा राम्‍सीनीम। सुमी मेको कली थमा सुइक्‍बा, मेको खतम मदुम्‍ब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ८:१४; यसैया २८:१६\em* \c 10 \p \v 1 आं लोक्‍बपुकी, गो थमा मसुइक्‍ब इस्राएली आन पर्बम परमप्रभु यावे कली “थमा सुइक्‍पतीन” दे पुंइना पुंइन बाक्‍नुङ। \v 2 परमप्रभु यावे कली तुइक्‍चा माल्‍नीम, दे तुइक्‍नुङ। तन्‍न मेको आन के रुप्‍तीक थुं मबा। \v 3 परमप्रभु यावे आ ङोंइती दोपा ठीक दुम्‍चा, मेको मरुबेम। मिनु आंमा गेय पतीकेमी ठीक दुम्‍चा माल्‍तेक्‍म। मोपा परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍तीके रे ठीक दुम्‍तीक मपामे। \em रोमी १:१७\em* \s1 थमा सुइक्‍तीक रे ठीक दुम्‍तीक \p \v 4 येसु ख्रीस्‍तमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ खाप्‍‍ने थुम्‍तु। मिनु येसु ख्रीस्‍त कली थमा सुइक्‍बपुकी ठीक दुम्‍शो बाक्‍नीम। \em मत्ती ५:१७; हिब्रू ८:१३; यूहन्‍ना ३:१८; गलाती ३:२४-२५\em* \v 5 मिनु मोसामी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ पतीक रे ठीक दुम्‍तीके ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। “परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ टीबपुकी मेको लोव़ टितीकेन ब्रोंइनीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त देंनीम। \em लेवी १८:५\em* \v 6 थमा सुइश्‍शा, ठीक दुम्‍शोपुकीमी चहिं मार देंनीम देंशा हना, स्‍वर्ग सु लाइबा ङा? सुइ मलाइनीम मारदे हना येसु ख्रीस्‍त कली ब्रथ लचा ममाल्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था ३०:११-१४\em* \v 7 बेक्‍शो मुर आन बाक्‍तीके सु लाइबा ङा? सुइ मलाइनीम। मारदे हना येसु ख्रीस्‍त कली कुइक्‍थ लचा ममाल्‍ब। \v 8 तन्‍न मार देंशो बाक्‍त हना “मेको लोव़ इं नेक्‍था, इ थुं नु इ शोव़मी बाक्‍ब” देंशो बाक्‍त। मेको थमा सुइक्‍तीक लोव़ कली शेंनीकी। \v 9 मिनु गेपुकीमी “येसु प्रभु बाक्‍ब” देंशा इन थुंमी “परमप्रभु यावेमी मेको कली बेक्‍शो रे सेंताक्‍व” दे थमा सुइक्‍तीनी हना, गे ब्रोंइचा ताइनीनी। \em मत्ती १०:३२; २कोरिन्‍थी ४:५\em* \v 10 मुरुमी मेको थमा सुइश्‍शा, ठीक दुम्‍नीम। मिनु सु सुमी “येसु आं प्रभु बाक्‍ब” दे मुर आन ङोंइती देंबा, मेको ब्रोंइचा ताइनीम, दे तुइक्‍नय। \v 11 मिनु परमप्रभु यावे आ लोव़मी “सु सुमी मेको कली थमा सुइक्‍नीमी, मेको मुने मदोक्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया २८:१६\em* \s1 यहूदीमी “मतुइक्‍तक” देंने मचाप्‍नीम \p \v 12 परमप्रभु यावेम नेल्‍ल आन कली कोव़ब। यहूदी नु अर्को रागी ङा मुर नेल्‍ल आन कली कांइचीक मिम्‍ब। मेको आन कली प्रभु का बाक्‍ब। मेको कली प्रभु देंब आन कली आसीक गेशा, रिम्‍शो पाइब। \em प्रेरित १०:३४-३५; प्रेरित १५:९\em* \v 13 सु सुमी प्रभु आ नें थिशा “प्रोंइयीनी” दे पुंइबा, मेको कली प्रोंइब दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em योएल ३:५ \em* \p \v 14 मेको कली थमा मसुइक्‍बपुकीमी “प्रोंइयीनी” दे पुंइने चाप्‍नीमी ङा? आ पर्बम मनेंशो कली थमा सुइक्‍ने चाप्‍नीमी ङा? सुइ शेंब मबाक्‍त हना, मेको लोव़ नेंने चाप्‍नीमी ङा? \v 15 शेंथ सोइश्‍शो मनम हना, शेंथ लाइनीमी ङा? शेंथ सोइक्‍चा पुंइसीब आन पर्बम ओदेंशो ब्रेक्‍शो बाक्‍ब “ग्‍येरपाइक्‍ब नु रिम्‍शो लोव़ शेंथ गाक्‍ब आन खोइल गिश रिम्‍शो बाक्‍ब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ५२:७\em* \v 16 मेको आन लोव़ नेंशा कोइमी थमा मसुदेम। मेको आन पर्बम यसैयामी “हे प्रभु, आंइ शेंशो लोव़ सुम थमा सुदा ङा?” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em यसैया ५३:१; यूहन्‍ना १७:२०\em* \v 17 ङोंइती ख्रीस्‍त आ लोव़ नेंशा तुइक्‍पाइक्‍चा माल्‍नीम। मेको लोव़ नेंशा ला थमा सुइक्‍ने चाप्‍नीम। \p \v 18 मार, येसु ख्रीस्‍त आ लोव़ यहूदीपुकीम मनेन्‍मे ङा? नेंतेक्‍म। “एको लोव़ तेइ तेइ रागी नेल्‍लेमी ब्रशो बाक्‍त” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह १९:४\em* \v 19 मोपा यो इस्राएलीमी एको लोव़ मरुप्‍मे ङा? मोसामी यहूदी आन पर्बम ओदेंशो ब्रेक्‍शो बाक्‍त “अर्को रागी ङा मुरपुकीमी आं कली थमा सुइक्‍चा गेनुङमी। मिनु गेपुकीमी अरु आन कली आं गे पिशो तशा, रुश पा थमा सुइक्‍नीनी, दे परमप्रभु यावेम देंत” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em ब्‍‍यवस्‍था ३२:२१\em* \v 20 मिनु यसैयामी एको लोव़ तेम्‍शा “परमप्रभु यावेमी ‘आं कली ममाल्‍ब मुरपुकीमी आं कली थित्‍तीमी। आं कली ममिम्‍ब आन कली आं पर्बम तुइक्‍पाइक्‍तामी’ दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त” देंत। \em यसैया ६५:१\em* \v 21 इस्राएल ङा मुर आन कली चहिं परमप्रभु यावेमी “गो नेल्‍ल नाक्‍त मटीब नु जोप पाइब आन कली रिम्‍शो दुम्‍मल, दे आं गुइ दिंस ङा दिंस बाक्‍नुङ। तन्‍न मेकोपुकीमी आं देंशो मटीम। आं कली मरिम्‍शो ला सुइक्‍तीमी” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em यसैया ६५:२\em* \c 11 \s1 ली‍शो इस्राएलीपुकी \p \v 1 मिनु मो दुम्‍मेनु, परमप्रभु यावेमी यहूदी नेल्‍ल आन कली प्रोंइमी ङा? मप्रोंइमी। गो यो अब्राहाम आ चच युइ बेन्‍यामीन थर ङा इस्राएली का नङ। \em भजन संग्रह ९४:१४; येरमीया ३१:३७; फिलिप्‍पी ३:५\em* \v 2 ङोंइती रे परमप्रभु यावेमी आ योव़शो मुर आन कली मप्रोंइमी। एलीयामी इस्राएली आन पशो आ पर्बम परमप्रभु यावे कली दें‍शो लोव़ मिम्‍तीन। \v 3 एलीयामी परमप्रभु यावे कली “परमप्रभु यावे, इन लोव़ पाइब आन कली साइक्‍तेक्‍म। इन कली चढ़ेतीक नेल्‍ल प्रेश्‍शा गेम्‍तेक्‍म। इन नोले खोइक्‍ब गो का ला लीती। आं कली यो साइक्‍चा कली माल्‍शा गाक्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em १राजा १९:१०\em* \v 4 परमप्रभु यावेमी एलीया कली मार लोव़ लेत्‍ता बाक्‍त देंशा हना “आं नोले खोइक्‍ब, ७ हजार मुर योव़तामी। मेकोपुकीमी बाल देवता आ ङोंइती आन पोक्‍च मथेक्‍नीम” दे लोव़ लेश्‍शो ममाइ ङा? \em १राजा १९:१८\em* \p \v 5 मुल यो परमप्रभु यावेमी शिशी पा योव़शो का निक्‍शी लीशो बाक्‍नीम। \em रोमी ९:२७\em* \v 6 मेको आन पशोमी ममाइ, परमप्रभु यावेमी मोशा शिशी पा आ मुर सेल्‍तीमी। आन गेय आ पर्बम पशो हना, शिशी मली वा। \v 7 मिनु मार देंचा ङा? इस्राएलम माल्‍शा यो आ माल्‍शो मथित्‍थु, परमप्रभु यावे आ योव़शो का निक्‍शी ला ठीक दुम्‍तेक्‍म। अरु नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ लोव़ मटीब दुम्‍तेक्‍म। \em रोमी ९:३१\em* \v 8 मेको आन पर्बम यसैयामी “परमप्रभु यावेमी मेको आन कली मरुप्‍ब थुं गेप्‍तु। मेकोपुकी मिक्‍च मताइब नु नोफा मनेंब दुम्‍शा बाक्‍शो बाक्‍नीम। मुल सम्‍म मोदेंशो दुम्‍शा बाक्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em यसैया २९:१०; ब्‍यवस्‍था २९:४\em* \v 9 दाऊदमी “मेको आन भोज आन कली ग्‍याइली खोदेंशो दुम्‍ल। मेको आन कली बेक्‍तीक नु क्‍येक्‍क लेत्‍तीक दुम्‍ल। \v 10 मेको मिक्‍च मताइब दुम्‍मल। मिनु वाइलीम वाइल खोदेंशो दुम्‍शा, श्‍येत जामेक्‍ल” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em भजन संग्रह ६९:२१-२३\em* \s1 अर्को रागी ङा मुर \p \v 11 मिनु मुल मार देंनुङा? मेकोपुकी गेनायो मबोक्‍चा ङा पा राम्‍समा ङा? ममाइ। इस्राएली आन मरिम्‍शो पतीके अर्को रागी ङा मुरपुकीम शिशी तशो बाक्‍नीम। मेकोपुकीम रुश पामेक्‍ल, दे मोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍ब। \em प्रेरित १३:४६; रोमी १०:१९\em* \v 12 तन्‍न इस्राएली आन राम्‍सीतीके रागी नेल्‍ल आन कली रिम्‍शो नु अर्को रागी ङा मुर आन कली शोंप दुम्‍त हना, मेको नेल्‍लेम थमा सुदेम हना, चिनु गिश रिम्‍शो दुम वा। \v 13 मिनु गो अर्को रागी ङा मुर, इन कली “गो अर्को रागी ङा मुर आन कली लोव़ शेंथ सोइक्‍चा पुंइसाक्‍यी। एको शेंतीक गेय शुश रिम्‍शो लाक्‍ती। \v 14 मारदे हना अर्को रागी ङा मुर आन कली थमा सुइश्‍शो तशा, आं जात ङा मुर का निक्‍शीमी यो रुश पा थमा सुइक्‍नीमी कों, दे आस पा बाक्‍ती।” \em १कोरिन्‍थी ९:२०-२२; १तिमोथी ४:१६\em* \v 15 परमप्रभु यावेमी मुल इस्राएली आन कली मकोव़थु, अर्को रागी ङा मुर आन कली शिशी पा ब्रशा, नोले यहूदी आन कली यो ब्रवानु, शुश रिम्‍शो मदुम्‍बा ङा? एको दा बेक्‍शो रे सेंसीशो खोदेंशो ठेयब दुम्‍ब। \v 16 निशो फस रे ङोंइती ङा शोब्‍ले परमप्रभु यावे के दुम्‍त हना, नेल्‍ल निशो फस रिम्‍शो दुम्‍ब। शाक्‍श रिम्‍शो बाक्‍त हना, राशी नेल्‍ल यो रिम्‍शो दुम्‍नीम। \em गन्‍ती १५:२०\em* \p \v 17 रिम्‍शो तेल रवा खोदेंशो इस्राएल रे राशी का निक्‍शी क्‍योरशा ग्रुंइशो बाक्‍तेक्‍म हना, गे रागी रागी ङा मुर ब्‍वाकी ङा तेल रवा खोदेंशो पा, मेको रवामी इन राशी क्‍येप्‍चा पुंइसाक्‍नी हना, गे मेको रवा आ शाक्‍श रे ताइनीनी। मेको मप्रेंदीन। \em एफिसी २:११-१४ \em* \v 18 मो हना यो क्‍योरशा ताइश्‍शो राशी, दे मेको आन कली “गो इन क्‍येङा ठेयब दुम्‍तक” दे ठेयब लेश्‍शो लोव़ मपने। मारदे हना गेपुकी यो राशीन ननी। राशीमी शाक्‍श कली मतिक्‍ब। शाक्‍शम राशी कली तिक्‍ब, दे तुइक्‍तीने। \em यूहन्‍ना ४:२२\em* \v 19 गेपुकीमी “मेको क्‍योरशा ताइश्‍शो राशी आ पा ङा गो दुम्‍तय” देंतीनी। \v 20 इन देंशो ठीक बाक्‍ब। मेकोपुकीमी थमा मसुदेम। मिनु परमप्रभु यावेमी मेको आन कली क्‍योरशा ताइक्‍ताक्‍व। इन थमा सुइश्‍शो तशा इन कली चहिं रिम्‍शो फल रवाम केप्‍शो खोदेंशो पा आ मुर सेल्‍तु। काइ ठेयब मलेत्‍थु, परमप्रभु यावे कली मान पा हिंशा बाक्‍कीन। \em १कोरिन्‍थी १०:१२\em* \v 21 परमप्रभु यावेमी ङोंइती ङा राशी आन कली क्‍योरशा ताइक्‍ताक्‍व हना, मार, गे नोले केप्‍शो राशी इन कली मताइक्‍बा ङा? \v 22 परमप्रभु यावेमी दोदेंशो शिशी पाइबा, दोदेंशो सजाइ गेबा, दे रुपीन। साइ ङोंइती रे ङा आ लोव़ थमा मसुइक्‍थु मटीब आन कली ख्रोइश्‍शा ताइक्‍ताक्‍व। आ लोव़ मटिथु, थमा सुइक्‍चा प्रोंइतीनी हना, इन कली यो ख्रोइश्‍शा ताइक्‍ब, दे तुइक्‍तीन। गे परमप्रभु यावे कली दाक्‍शा, थमा सुइक्‍चा मप्रोंइतीनी हना ला, इन कली यो दाक्‍चा मप्रोंइब। \em यूहन्‍ना १५:२-४; हिब्रू ३:१४\em* \v 23 मेको क्‍योरशा ताइश्‍शो राशी खोदेंशो दुम्‍शो यहूदीपुकीमी आन थुं परमप्रभु यावे गे लेश्‍शा, थमा सुइक्‍तेक्‍म हना, रिम्‍शो फल रवाम लेंशा केप्‍शो खोदेंशो पा आ मुर सेल्‍ने चाप्‍ब। \v 24 ङोंइती क्‍योरशा ताइश्‍शो राशी बोइक्‍चा कली श्‍येत मदुम्‍ब। तन्‍न अर्को ब्‍वाकी ङा तेल रवा आ राशी माल्‍शा चाक्‍शा, केप्‍चा कली शुश श्‍येत बाक्‍ब। परमप्रभु यावेमी इन कली केप्‍ताक्‍व। मिनु इन कली केप्‍चा क्‍येङा यहूदी आन कली केप्‍चा श्‍येत मबाक्‍ब। \s1 यहूदीपुकी यो ब्रोंइनीम \p \v 25 आं लोक्‍बपुकी, आं शेंशो ख्रुइश्‍शो लोव़ रिम्‍शो पा रुप्‍तीनी हना, गे ठेयब मलेत्‍नीनी। योव़सीचा पुंइसीशो अर्को रागी ङा मुर आन कली आ मुर सेल्‍ने मथुमा सम्‍म परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन कली येसु ख्रीस्‍त आ पर्बम मरुप्‍ब सेल्‍तीमी। \em यूहन्‍ना १०:१६\em* \v 26 योव़सीचा पुंइसीशो अर्को रागी ङा मुरपुकीमी थमा सुदमे ङा मेरे इस्राएली नेल्‍लेमी रुप्‍शा, थमा सुइश्‍शा, ब्रोंइचा ताइनीम। “सियोनमी पाप रे प्रोंइब का ग्रूब। मेकोमी याकूब कली आ मरिम्‍शो पतीके रे प्रोंइब। \em मत्ती २९:३९; भजन संग्रह १४:७\em* \v 27 मेको आन पाप क्‍याम्‍नुङ। मिनु मेको आन कली गेशो कबल खाप्‍नुङ” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ५९:२०, येरमीया ३१:३३\em* \p \v 28 मुल सम्‍म इस्राएलीपुकीमी ख्रीस्‍त परमप्रभु यावे आ सोइश्‍शो पाप रे प्रोंइब बाक्‍ब, दे थमा मसुइक्‍नीम। मोपतीके परमप्रभु यावे आ जोरी सत्रु दुम्‍तेक्‍म। आन थमा मसुइश्‍शोमी इन कली चहिं रिम्‍शो दुम्‍त। परमप्रभु यावेमी आन किकी पिपी आन पर्बम मेको आन कली योव़शा, दाक्‍ब। \v 29 परमप्रभु यावेमी गेशो नु आ योव़तीक गेनायो मजाम्‍ब। \em गन्‍ती २९:१३\em* \v 30 गेपुकीमी यो परमप्रभु यावे आ लोव़ मटिनी। यहूदीपुकीम मटितीके परमप्रभु यावेमी इन कली शिशी पा थमा सुइक्‍चा गेप्‍तु। मिनु मुल गे परमप्रभु यावे आ शिशी ताइब दुम्‍तीनी। \v 31 यहूदीपुकीमी मुल सम्‍म परमप्रभु यावे आ लोव़ मटीमे। नोले परमप्रभु यावेमी मेको आन कली यो शिशी पाइब। \v 32 मारदे हना परमप्रभु यावेमी इस्राएली नु अर्को रागी ङा मुर नेल्‍ल आन कली आ लोव़ मटिशो तशा, खाल का ङा पा वोइक्‍तीमी। मिनु नोले नेल्‍ल आन कली शिशी पाइब। \em गलाती ३:२२; १तिमोथी २:४\em* \s1 परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍य \p \v 33 परमप्रभु यावेमी नेल्‍ल तुइक्‍ब। परमप्रभु यावे सक्ति पाइश्‍शो नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब बाक्‍ब। मुरपुकीमी परमप्रभु यावे आ निसाफ पशो, मुर आन कली पाइश्‍शो, सुइमी रुम्‍ने मचाप्‍नीम। \em यसैया ४५:१५; यसैया ५५:८-९\em* \v 34 मिनु “सुमी प्रभु आ थुं तुइक्‍ने चाप्‍नीमी ङा? सुमी मेको कली अर्ती गेने चाप्‍नीमी ङा?” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em १कोरिन्‍थी २:१६; येरमीया २३:१८; यसैया ४०:१३\em* \v 35 “सुमी परमप्रभु यावे कली मार मार गेशा, परमप्रभु यावेमी मार मार गेचा माल्‍ब, देंने चाप्‍बा ङा?” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em अय्‍युब ४१:३\em* \v 36 परमप्रभु यावेमी मार बाक्‍त हना यो, आंमान सेल्‍तु। मिनु मारेइ मारेइ आइक्‍के नम। मिनु आ गोशो गेय आंमान थुम्‍ब, दे तुइक्‍तय। मोपतीके “परमप्रभु यावे नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब बाक्‍ब” दे ठेयब सेल्‍तीक गेना हना यो लील। आमेन। \c 12 \s1 परमप्रभु आ दाक्‍शो पने \p \v 1 आं लोक्‍बपुकी, इन कली मुल यो शुश शेंचा दाक्‍ताक्‍ङ। परमप्रभु यावेमी इन कली शिशी पा आ मुर सेल्‍तु। मोपतीके आ मुर दुम्‍शा, इन रां, थुं, गिंम नेल्‍ल, सेसीन परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो चढ़ेतीक खोदेंशो पा जिम्‍मा गेंसीन। मेको इन परमप्रभु यावे कली रिम्‍शो पशो गेय बाक्‍ब। \em रोमी ६:१३\em* \v 2 परमप्रभु यावे कली मटीब आन पशो खोदेंशो मपने। तन्‍न परमप्रभु यावे कली इन थुं कली फाइक्‍चा गेन। मो पाइतीनी हना, परमप्रभु यावे आ मिम्‍‍शो मार में, रिम्‍शो मार में, आ दाक्‍शो मार में नु नेल्‍लेम ठीक दुम्‍शो तुइक्‍नीनी। \em एफिसी ४:२३; एफिसी ५:१०,१७\em* \p \v 3 परमप्रभु यावेमी आं कली शिशी गेशा, शेंब सेल्‍ती। इन दातेमी सुइ आंम कली ठेयब मसेल्‍सीन। परमप्रभु यावेमी इन कली दोदेंशो थमा सुइक्‍तीक गेवा, मेको मिम्‍शा ब्रेम्‍शो दुम्‍शा बाक्‍कीन। \em मत्ती २०:२६; १कोरिन्‍थी ४:६; १कोरिन्‍थी \em* \v 4 रां कामी गुइ, खोइल, मिक्‍च, नोफा, शोव़ बाक्‍नीमी। मेको नेल्‍ल आन के आन आन गेय बाक्‍ब। \em १कोरिन्‍थी १२:१२\em* \v 5 मोपा गोपुकी नेल्‍ल ख्रीस्‍तम रां का बाक्‍नय। गेय का का गेचा पुंइसाक्‍य। \em १कोरिन्‍थी १२:२७; एफिसी ४:४,२५ \em* \p \v 6 गोपुकीमी परमप्रभु यावे आ शिशी पा गेशो गेय का का पय। परमप्रभु यावेमी इ कली आ लोव़ तुइक्‍पाइश्‍शा नेंपाइक्‍ब योव़तु हना, थमा सुइश्‍शा मेको लोव़ नेंपतो। \em १कोरिन्‍थी ४:७; १कोरिन्‍थी १२:४; १पत्रुस ४:१० \em* \v 7 मुर आन कली वारच पचा कली योव़ने पुंइसाक्‍वे हना, वारच पावो। शेंब सेल्‍चा पुंइसाक्‍वे हना, शेंब दुमो। \em १पत्रुस ४:११\em* \v 8 अर्ती गेब योव़ने पुंइसाक्‍वे हना, अर्ती गेचा मब्रीदो। मुर आन कली मार गेप्‍तीवी हना यो, ठेयब सेल्‍सीचा कली मगेवो। थमा सुइक्‍ब आन लां कोंइब दुम्‍ते हना, होस पा गेय पावो। शिशी पवीनु, ग्‍येरशा पावो। \em मत्ती ६:३; २कोरिन्‍थी ८:२; २कोरिन्‍थी ९:७ \em* \s1 दाक्‍चा आ पर्बम \p \v 9 थमा पा दाक्‍मुशा बाक्‍कीन। मरिम्‍शो गेय रे ङोन बाक्‍कीन। रिम्‍शो पने। \em १तिमोथी १:५; आमोस ५:१५\em* \v 10 लोक्‍बपुकीमी दाक्‍मुशो खोदेंशो पा दाक्‍मुशा बाक्‍कीन। आंम कली मान पचा मपुंइसीथु, अरु आन कली मान पने। \em यूहन्‍ना १३:४-१५; फिलिप्‍पी २:३\em* \v 11 पचा माल्‍शो गेय अल्‍सी मपथु पने। परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम इन थुंम मी ब्रशो खोदेंशो आ प्रभु कली गेय पने। \em प्रकाश ३:१५; प्रेरित १८:२५; कलस्‍सी ३:२३\em* \v 12 आस पा ग्‍येरसीशा बाक्‍कीन। श्‍येत जनीनु, फाल्‍शा बाक्‍कीन। प्रार्थना पना पन बाक्‍कीन। \em लूका १८:१-८; कलस्‍सी ४:२; १थिस्‍सलोनिकी ५:१७\em* \v 13 थमा सुइक्‍ब आन कली आन माल्‍शो गेशा, वारच पने। इन खिंमी जाक्‍ब आन कली बास गेशा थुलीन। \em ३यूहन्‍ना ५-८; हिब्रू १३:२\em* \p \v 14 सराप चीले मपने। इन कली सराप चीले पाइब आन कली आसीक गेने। \em मत्ती ५:४४; प्रेरित ७:५९; १कोरिन्‍थी ४:१२\em* \v 15 ग्‍येरसीशोपुकी नु ग्‍येरसीने, ङाक्‍शोपुकी नु ङाक्‍कीन। \em भजन संग्रह ३५:१३-१४; २कोरिन्‍थी ११:२९\em* \v 16 थुं का ङा दुम्‍शा, दुशा गारशा बाक्‍कीन। जोक्‍ब तुइक्‍ब नङ, दे ठेयब मलेत्‍तीने। आंम महिक्‍सीशो सुंइ‍सीन। जोक्‍ब तुइक्‍ब ममिम्‍सीने। \em रोमी १५:५; फिलिप्‍पी २:२; यसैया ५:२१\em* \v 17 इन कली मरिम्‍शो पाइब आन कली मरिम्‍शो मपने। मुर आन कली मार रिम्‍शो बाक्‍बा, मेको मिम्‍तीन। \em हितोपदेस २०:२२; १थिस्‍सलोनिकी ५:१५; २कोरिन्‍थी ८:२१\em* \v 18 चाप्‍बी सम्‍म मुर आन कली जिचा मतोने। मुर नेल्‍ल नु दुशा गारशा बाक्‍कीन। \em मर्कूस ९:५०; हिब्रू १२:१४\em* \p \v 19 आं दाक्‍शो लोक्‍बपुकी, इन कली श्‍येत गेब आन कली आंमा क्‍येक्‍क मलेत्‍तीन। परमप्रभु यावेमी गाइश्‍शा, मेको आन कली मारेइ पवल, दे सिक्‍सी पा बाक्‍कीन। मारदे हना “क्‍येक्‍क लेत्‍तीक गेय आं केन बाक्‍ब। मिनु गोन पाइनुङ, दे परमप्रभु यावेमी देंब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था ३२:३५; लेवी १९:१८; मत्ती ५:३८-४४\em* \v 20 क्‍येक्‍क मलेत्‍चा ला ममाइ। “इ जोरी सत्रु शोव़लु बेक्‍तेक्‍म हना, जचा गेवो। तूतू दाक्‍तेक्‍म हना, तूचा गेवो। मो पाप्‍तीवी हना, मेको आन पियामी मी मोइश्‍शो खोदेंशो पा, मुने तोक्‍नेवे” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em हितोपदेस २५:२१-२२\em* \v 21 मरिम्‍शोमी रिम्‍शो कली लाक्‍चा मगेव। रिम्‍शोमी मरिम्‍शो कली ग्रापतो। \c 13 \s1 सरकार आ पर्बम शेंशो \p \v 1 गो नेल्‍लेमी सरकार आ हुकुम टिचा माल्‍नय। मारदे हना रागी ङा नेल्‍ल सासन पाइब आन कली परमप्रभु यावेमी योव़शा, अधिकार गेशा वोइश्‍शो बाक्‍नीम। \em तीतस ३:१; हितोपदेस ८:१५; यूहन्‍ना १९:११\em* \v 2 सरकार आ हुकुम मटिथु, गेय पाम्‍तेक्‍म हना, सरकार कली मटिशो ला ममाइ, परमप्रभु यावे कली यो मटिशो खोदेंशो दुम्‍ब। मिनु सजाइ गेचा पुंइसीनीम। \v 3 रिम्‍शो पाइबपुकी सरकार आ हुकुम तशा महिंनीम “रिम्‍शो पाइतीनी” देंनीम। मरिम्‍शो पाइबपुकी चहिं हिंनीम। \em १पत्रुस २:१३-१४\em* \v 4 मुर आन कली रिम्‍शो पपाइक्‍चा कली परमप्रभु यावेमी सरकार वोइक्‍तु। गे मरिम्‍शो पाइतीनी हना, सरकार क्‍येङा हिनीन। मारदे हना सरकारमी सजाइ गेचा कली परमप्रभु यावे रे अधिकार तशो बाक्‍ब। मिनु मरिम्‍शो पाइब आन कली सजाइ गेब। \em २इतिहास १९:६-७\em* \v 5 “सरकारमी सजाइ गेब” दे मिम्‍चा ला ममाइ। रिम्‍शो पय, दे इं थुं फ्रेंशा बाक्‍य। \v 6 मोपतीके परमप्रभु यावेमी सरकार कली योव़शा, गेय पपाइक्‍तु, दे तुइश्‍शा, गेपुकीमी तिरो थाप्‍नीनी। \v 7 तिरो, भन्‍सार थाप्‍तीने। हिक्‍चा पुंइसीशो कली हिक्‍कीने, मान पचा पुंइसीशो कली मान पने। \em मत्ती २७:२१\em* \s1 दाक्‍तीकेम अरेशो लोव़ खाप्‍शो \p \v 8 मारेइ मारेइम दाक्‍मुशा बाक्‍कीन। दाक्‍ताक्‍नी हना, परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ खाप्‍नीनी। \em गलाती ५:१४; १तिमोथी १:५\em* \v 9 मेको लोव़मी मार ब्रेक्‍शो बाक्‍ब देंशा हना “मीश वोंइश आस नाता मख्रोइक्‍चा, मुर मसाइक्‍चा, खुइ मपचा, मवाल्‍चा” अरु मपचा ङा गेय यो बाक्‍नीम। मिनु मार पा मेको लोव़ खाप्‍सीब देंशा हना, आंम कली दाक्‍शो खोदेंशो पा आंम नेक्‍था ङा आन कली दाक्‍शा, खाप्‍सीब। \em प्रस्‍थान २०:१३-१७; लेवी १९:१८\em* \v 10 मोपा दाक्‍ताक्‍नी हना, मुर आन कली मरिम्‍शो मपाइनीनी। दाक्‍शोमीन परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ खाप्‍शो बाक्‍ब। \em १कोरिन्‍थी १३:४; मत्ती २२:४० \em* \s1 छेङछेङम बाक्‍ब मुर दुम्‍‍य \p \v 11 आं देंशो टिशा रिम्‍शो पने। सेंसीशा बोक्‍शो खोदेंशो दुम्‍य। मारदे हना साइ थमा सुइक्‍ब दुम्‍शो नाक्‍त क्‍येङा मुल परमप्रभु यावे नु बाक्‍ची नाक्‍ती इ नेक्‍था जाक्‍त, दे तुइक्‍तय। \em १थिस्‍सलोनिकी ५:६-८; एफिसी ५:१४\em* \v 12 नाक्‍दो लाक्‍शा नां सोक्‍शा, छेङछेङम बाक्‍शो खोदेंशो दुम्‍शा, होस पा बाक्‍कीन। छिङछिङ ङा गेय ताइश्‍शा, छेङछेङ ङा या पिम्‍‍सीन। \em १यूहन्‍ना २:८; एफिसी ५:११\em* \v 13 नाक्‍ती छेङछेङ दुम्‍शो खोदेंशो पा रिम्‍शो गेय पय। छिङछिङ ङा गेय मार बाक्‍नीम देंशा हना, शुश जचा ब्‍वचा, दुक्‍शा हेंथे गाक्‍चा, तेल्‍लेम पा, ग्रांग्रा दिचा ङा गेय पचा, जिचा खेचा नु रुश पचा बाक्‍नीम। \em लूका २१:३४; एफिसी ५:१८\em* \v 14 नक वा फेक्‍शो खोदेंशो पा प्रभु येसु ख्रीस्‍त नु रां का दुम्‍शा, इन रां कली मरिम्‍शो पचा मगेने। \em गलाती ३:२७; १कोरिन्‍थी ९:२७; कलस्‍सी २:२३\em* \c 14 \s1 दाल्‍गीर मपथु गेय पचा \p \v 1 मिनु का निक्‍शी आन थमा सुइक्‍तीके बोल्‍यो मदुम्‍शो बाक्‍त हना यो, इन ग्रुम्‍तीकेमी जाक्‍चा गेन। तन्‍न मेको नु आन मिम्‍तीक आ पर्बम लोव़ मपने। \em रोमी १५:१; १कोरिन्‍थी ८:९\em* \v 2 मुर कामी नेल्‍ल जचा दुम्‍बा, दे मिम्‍बा, आ थमा सुइक्‍तीकेम बोल्‍यो मदुम्‍शो मुरुम चहिं गिग खाइ ला ब्‍वाइब। \em उत्‍पत्ती १:२९; उत्‍पत्ती ९:३\em* \v 3 मिनु श्‍ये ब्‍वाइबमी श्‍ये मब्‍वाइब आन कली आइक्‍च मसेलीन। मिनु श्‍ये मब्‍वाइबमी श्‍ये ब्‍वाइब आन कली यो दोस मगेन। मारदे हना जचा ब्‍वचामी मारेइ मपाइब। परमप्रभु यावेमी मुर आन कली कांइचीक पा दाक्‍शा, आ मुर सेल्‍तीमी। \em कलस्‍सी २:१६\em* \v 4 मुर आन गेय पाइ‍ब कली निसाफ पाइब गे सु बाक्‍ने? आ होव़पमी ला मेको कली निसाफ पाइब। मेको ठीक दुम्‍ने चाप्‍ब, मारदे हना परमप्रभु यावेमी मेको कली ठीक सेल्‍ने चाप्‍ब। \em मत्ती ७:१; याकूब ४:११-१२\em* \p \v 5 का निक्‍शी मुरुमी नेल्‍ल नाक्‍त कांइचीक मिम्‍नीम। का निक्‍शीम चहिं नाक्‍त का कली ठेयब मिम्‍नीम। तन्‍न मार रिम्‍शो बाक्‍बा, मेको आंमा तुइक्‍चा माल्‍नीम। \em गलाती ४:१०\em* \v 6 थमा सुइक्‍बपुकीमी नाक्‍त का कली ठेयब मिम्‍तमेनु, परमप्रभु यावे कली मिम्‍शा ठेयब मिम्‍नीम। श्‍ये ब्‍वामेनु, परमप्रभु यावे कली मिम्‍शा ब्‍वाइनीम। श्‍ये मब्‍वाइबपुकीमी यो परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे मिम्‍शा मब्‍वाइनीम। \v 7 गो नेल्‍ल आंम कली मब्रोंइनय, आंम कली मबेक्‍नय। \v 8 ब्रोंइतय हना यो, परमप्रभु यावे आ नें ठेयब सेल्‍चा कली ब्रोंइय। बेक्‍तय हना यो, परमप्रभु यावे आ नें ठेयब सेल्‍चा कली बेक्‍य। ब्रोंइतय हना यो, बेक्‍तय हना यो, परमप्रभु यावे आ मुर नय। \em २कोरिन्‍थी ५:१५; गलाती २:२०\em* \v 9 मारदे हना ख्रीस्‍त बेक्‍शा, बेक्‍शो रे सेंसीशा, नेल्‍ल आन कली कोव़ब दुम्‍त। बेक्‍शो, ब्रोंइशो मुर नेल्‍ल आन प्रभु बाक्‍ब। \v 10 मिनु मार, इं लोक्‍ब आन कली नाक्‍चा दुम्‍बा ङा? आइक्‍च सेल्‍चा दुम्‍बा ङा? काबु नाक्‍ती परमप्रभु यावेमी नेल्‍ल इं कली आ ठेयब नित्‍तीक आ ङोंइती खुप्‍शा, का का पा निसाफ पाइब। \em मत्ती २५:३१-३२; प्रेरित १७:३१; २कोरिन्‍थी ५:१०\em* \v 11 मारदे हना “प्रभुमी गो ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा, मुर नेल्‍लेमी आं ङोंइती आन पोक्‍च थेक्‍नीम। मिनु नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ४५:२३; फिलिप्‍पी २:१०-११\em* \v 12 गो नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती मार पशो बाक्‍या, मेको का का पा शोव़चा माल्‍नय। \v 13 मोपतीके आंम आंमा मनाक्‍मुय। थमा सुइक्‍ब लोक्‍ब आन थुं खाइक्‍पाइक्‍चा ङा गेय मपमुय। \em १कोरिन्‍थी १०:३३ \em* \v 14 गो प्रभु येसु आ मुर दुम्‍शा, मारेइ मारेइ जचा थोव़क रिम्‍शो बाक्‍ब, दे शेंसाक्‍ङ। तन्‍न सुमी ग्रांग्रा दिशो मिम्‍बा, मेको कली ग्रांग्रा दिशोन दुम्‍ब। \em मत्ती १५:११; प्रेरित १०:१५; तीतस १:१५\em* \v 15 गे मार मार जशा ब्‍वशा, इ लोक्‍ब आ थुं खाइक्‍पाइक्‍नेवे हना, इ मदाक्‍तीके कोंइनेवे। इ जचा थोव़कम पतीके इ ख्रीस्‍त बेक्‍शो लोक्‍ब कली खतम मसेलो। \em १कोरिन्‍थी ८:११-१३\em* \v 16 मोपतीके गे मार दाक्‍नीनी, मेको कली मुरुम ग्रांग्रा दिचा मगेने। \v 17 परमप्रभु यावे आ राज्‍य जचा तूचा आ पर्बम ममाइ। परमप्रभु यावे आ सोक्‍त रे पा थमा सुइक्‍बपुकीमी रिम्‍शो गेय पशा, दुशा ग्‍येरशा बाक्‍चा आ पर्बम बाक्‍ब। \em १कोरिन्‍थी ८:८; हिब्रू १३:९\em* \v 18 गे मोपा ख्रीस्‍त आ गेय पाइतीनी हना, परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो नु मुर आन ङोंइती मान ततीक दुम्‍ब। \v 19 मोपतीके दुशा गारशा नु थमा सुइक्‍तीक थुं बारपाइक्‍मुशा बाक्‍य। \em रोमी १२:१८; रोमी १५:२\em* \v 20 गे जचा थोव़क आ पर्बम परमप्रभु यावे आ गेय मक्‍याम्‍दीने। मारेइ मारेइ जचा ठीक बाक्‍‍ब। तन्‍न होस पने। मारदे हना इन जचा ब्‍वचामी इन लोक्‍ब आन थुं खाइक्‍पाइक्‍तीनी हना, मरिम्‍शो दुम्‍ब। \v 21 मोपतीके श्‍ये मब्‍वथु, अङगुर शांबु मतूथु, इन लोक्‍ब आन कली थुं मखाइक्‍पाइक्‍थु, बाक्‍चा रिम्‍शो दुम्‍ब। \em रोमी १४:२; १कोरिन्‍थी १०:२५-२७\em* \v 22 इ थमा सुइक्‍तीके परमप्रभु यावे आ ङोंइती बाक्‍ब। इन जचा थोव़क आ पर्बम दाल्‍गीर मपाइतीनी हना, गे ग्‍येरसीशो मुर दुम्‍नीनी। \v 23 दाल्‍गीर पा जाइब चहिं दोस ताइब दुम्‍ब। मारदे हना आ थमा सुइक्‍तीक रे मपाइब। मोपा थमा मसुइक्‍तीक रे पशो गेय नेल्‍ल पाप बाक्‍ब। \c 15 \p \v 1 गो थमा सुइक्‍चामी बोल्‍यो दुम्‍शोपुकीमी, आंम कली ठेयब मसेल्‍थु, बोल्‍यो मदुम्‍शो थमा सुइक्‍ब आन कली वारच पय। \em रोमी १४:१\em* \v 2 इं दातेम नेल्‍लेमी अरु आन कली रिम्‍शो पा आन थमा सुइक्‍तीक थुं बारपाइक्‍ब दुम्‍चा माल्‍नय। \em १कोरिन्‍थी ९:१९; १कोरिन्‍थी १०:२४,३३ \em* \v 3 ख्रीस्‍तमी यो आंमा दाक्‍शो मपव “इन कली पशो शुक्‍शी, आं तार मोंइसाक्‍व” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ६९:९\em* \v 4 ङोंइती ब्रेक्‍शो नेल्‍ल इं कली शेंचा कली ब्रेक्‍शो बाक्‍त। मेको लोव़ पढेशा, फाल्‍शा इं थुं बारपा, आस पा बाक्‍य। \em १कोरिन्‍थी १०:११ \em* \v 5 फाल्‍तीक सक्ति गेब नु थुं बारपाइक्‍ब परमप्रभु यावेमी इन कली थुं का दुम्‍शा, दुशा गारशा बाक्‍चा गेवल। दुशा गारशा बाक्‍तीनी हना, ख्रीस्‍त येसु आ गेय पाइब दुम्‍नीनी। \em फिलिप्‍पी २:२\em* \v 6 मिनु गे थुं का नु लोव़ का पा इं प्रभु येसु ख्रीस्‍त आ आफ परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍ब दुम्‍नीनी। \p \v 7 दोपा येसु ख्रीस्‍तमी इन कली दाक्‍शा ब्रवा। मोपान गेपुकी यो दाक्‍मुशा ब्रमुने। मो पनीनु, परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍नीनी। \v 8 इं किकी पिपी आन कली गेशो लोव़ खाप्‍चा कली ख्रीस्‍त यहूदी आन कली पाप रे प्रोंइब दुम्‍त। मोपा परमप्रभु यावे आ देंशो थमा बाक्‍ब, दे कोंइचा कली मोदेंशो दुम्‍त। \em मत्ती १५:२४; प्रेरित ३:२५\em* \v 9 अर्को रागी ङा मुरपुकीमी परमप्रभु यावे आ शिशी आ पर्बम मेको कली ठेयब सेल्‍मेक्‍ल। मोपतीके “अर्को रागी ङा मुर आन दातेमी इन नें तुइक्‍पा कुम्‍सो पाइनुङ” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह १८:४९\em* \v 10 मिनु लेंशा “अर्को रागी ङा मुर आं योव़शो मुरपुकी नु थुं का दुम्‍शा, ग्‍येरसीन” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था ३२:४३\em* \v 11 चिनु “ए, अर्को रागी ङा मुर नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे कली ठेयब सेलीन, जात नेल्‍लेमी मेको कली मान पचा माल्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ११७:१\em* \v 12 यसैयामी “येस्‍से आ बङस रे का ग्रूशा, ठेयब दुम्‍शा, अर्को रागी ङा मुर आन कली सासन पाइब। मिनु मेको कली सासन पशो तशा, नेल्‍लेमी ‘इं कली श्‍येत रे प्रोंइब’ दे ग्‍येरशा, आस पा बाक्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em यसैया ११:१०; प्रकाश ५:५\em* \v 13 आस गेब परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीमी इन कली शुश ग्‍येरपा, थुं नाइक्‍पा बाक्‍चा गेवल। मोपा इन थमा सुइक्‍तीकेमी ठेयब आस पा बाक्‍कीन। \s1 पावल आ गेय \p \v 14 आं लोक्‍बपुकी, गे इन दातेमी दाक्‍मुशा, रिम्‍शो पा जोक्‍ब तुइक्‍ब दुम्‍शा नु शेंमुने चाप्‍ब दुम्‍शो बाक्‍नीनी, दे तुइक्‍ताक्‍ङ। \v 15 परमप्रभु यावेमी आं कली शिशी पा शेंब सेल्‍ती। मोपतीके गो एको चिठीमी इच्‍का ठेयब लोव़ पा ब्रेक्‍ताक्‍ङ। \em रोमी १:५; रोमी १२:३ \em* \v 16 गो रागी रागी ङा मुर आन कली ख्रीस्‍त येसु आ गेय पाइब दुम्‍ती। गो चढ़ेब खोदेंशो पा परमप्रभु यावे आ गेय पाइनुङ। परमप्रभु यावे आ सोक्‍त आ पतीकेमी रागी ङा मुर नेल्‍ल आ दाक्‍शो चढे़तीक खोदेंशो दुम्‍मल। \em रोमी ११:३३\em* \v 17 मेको शेंतीक गेय पचा कली ख्रीस्‍त येसुमी बोल नु सक्ति गेती। मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती “गो ठेयब गेय पाता” देंती। \v 18 ख्रीस्‍तमी पपाइश्‍शो गेय आ पर्बम ला लोव़ पाइनुङ। गो आंमा गेय पा अर्को रागी ङा मुर टीब दुम्‍मल, दे मेको आन कली शेंतीक गेय यो पना पन बाक्‍ती। \em २कोरिन्‍थी ३:५; रोमी १:५\em* \v 19 परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम गेशो सक्तिमी चिन्‍ड नु छक लाक्‍चा ङा गेय कोंइताक्‍ङमी। यरूसलेम सहर रे लशा, इल्‍लीरीकुम रागी सम्‍म जाक्‍दीश्‍शा, सहर सहर, गाउं गाउंमी ख्रीस्‍त आ ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ नेल्‍ल शेंना शेंन गाक्‍ती। \em मर्कूस १६:१७; २कोरिन्‍थी १२:१२\em* \v 20 ङोंइतीन ख्रीस्‍त आ लोव़ नेंने थुम्‍शो आन बाक्‍तीकेम, मलङ। मुल सम्‍म ख्रीस्‍त आ नें मनेंशो आन कली शेंनुङमी देंशा, शेंना शेंन गाक्‍ती। \em २कोरिन्‍थी १०:१५-१६\em* \v 21 मिनु “आं लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा मपुंइसीशोपुकीमी तुइक्‍चा ताइनीम। मिनु मनेंशोपुकीमी रुप्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यसैया ५२:१५\em* \s1 रोम लचा चिक्‍शो \p \v 22 गो मोदेंशो शेंना शेंन गाक्‍ङानु रोममी बाक्‍ब थमा सुइक्‍ब आन कली ग्रुम्‍थ लाइनुङ, दे ङोंइती रे देंती, तन्‍न मुल सम्‍म इन कली ग्रुम्‍चा मतङ। \em रोमी १:१३\em* \v 23 शुश बर्स रे इन कली ग्रुम्‍तीक थुं पा बाक्‍ती। मुल एकेर ङा गेय थुम्‍शा, \v 24 गो दीसा नित्‍थी एकेर रे गाक्‍शा, स्‍पेन रागी लाइनुङ। मिनु इन बाक्‍तीके यो ओव़शा ग्रुम्‍नन्‍नी। ग्रुम्‍यानु, ग्‍येरसीशा, आं थुं नाइक्‍चा तङल देंती। मिनु नोले आं कली स्‍पेन सम्‍म चोव़दीनीनी कों, दे आस यो पाता। \p \v 25 स्‍पेन लचा ङोंइती थमा सुइक्‍ब आन कली वारच पथ यरूसलेम लाइनुङ। \em प्रेरित १८:२१; प्रेरित १९:२१; प्रेरित २०:२२; प्रेरित २४:१७\em* \v 26 मासीडोनीया नु आकाया रागीमी बाक्‍ब थमा सुइक्‍बपुकीमी “यरूसलेमम बाक्‍ब थमा सुइक्‍बपुकीमी जचा मतामे” देंशो नेंशा, क्‍येट पोक्‍शा गेतीमी। मोपतीके मेको आन कली क्‍येट चोव़थ लाइनुङ। \em १कोरिन्‍थी १६:१; २कोरिन्‍थी ८:१-४\em* \v 27 मारदे हना ङोंइती यरूसलेमम बाक्‍ब थमा सुइक्‍बपुकीमी मेको आन कली येसु ख्रीस्‍त आ लोव़ शेंशो बाक्‍तेक्‍म। मोपतीके मुल मेको आन कली श्‍येत दुम्‍तीके, क्‍येट पोक्‍शा, चोव़थ सोइक्‍ताक्‍यीमी। \em १कोरिन्‍थी ९:११; गलाती ६:६\em* \v 28 मेको आन कली सोइश्‍शो क्‍येट चोव़शा, स्‍पेन लाइनुङ। लङानु, इन बाक्‍तीके यो ओव़नुङ। \v 29 इन बाक्‍तीके जाक्‍ङानु, ख्रीस्‍त आ आसीकम जाक्‍नुङ, दे तुइक्‍ताक्‍ङ। \p \v 30 आं लोक्‍बपुकी, इं प्रभु येसु ख्रीस्‍तमी इं कली थुं का सेल्‍तु। परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीमी दाक्‍मुपाइक्‍तु। मिनु थमा पा वोबु दुम्‍तय। मोपतीके आं पर्बम परमप्रभु यावे कली पुंइना पुंइन बाक्‍कीन। \em २कोरिन्‍थी १:११; २थिस्‍सलोनिकी ३:१\em* \v 31 मार पुनीन देंनुङ देंशा हना “पावल कली यहूदीया रागीम बाक्‍ब थमा मसुइक्‍ब आन गुइ रे प्रोनीन। मिनु यरूसलेम जाक्‍दीश्‍शा, मेकेर बाक्‍ब थमा सुइक्‍ब आन कली वारच पचा गेने। \v 32 परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो पा ग्‍येरसीशा यरूसलेम रे पिशा, आंइ कली ग्रुम्‍पतीने। इन नेंमी थुं का दुम्‍शा, ग्‍येरपाइक्‍मुशा बाक्‍चा तकल” दे पुनीन। \em १थिस्‍सलोनिकी २:१५\em* \v 33 नेल्‍ल इं थुं नाइक्‍पाइक्‍ब परमप्रभु यावे गेपुकी नु बाक्‍ल। आमेन। \c 16 \s1 रिम्‍शो बाक्‍कीन, दे माइश्‍शो \p \v 1 केन्क्रेया ङा थमा सुइक्‍ब आन ग्रुम्‍तीक खिंमी गेय पाइब फिबी दिदी आ पर्बम ब्रेक्‍शो बाक्‍नुङ। \v 2 फिबी दिदीमी थमा सुइक्‍ब शुश आन कली वारच पाप्‍तु। आं कली यो शुश वारच पाइक्‍ती। मोपतीके फिबी दिदी कली प्रभु आ नेंमी मान पतीने। मार मार माल्‍दा, मेको गेशा वारच पतीने। \p \v 3 अक्‍वीला नु प्रिस्कीला साइ गो नु गारशा, ख्रीस्‍त येसु आ गेय पाम्‍ताक्‍से। मेको आस कली “रिम्‍शो बाक्‍कीस” देनीन। \em प्रेरित १८:२; प्रेरित १८:२६\em* \v 4 मिनु थमा मसुइक्‍बपुकीमी आं कली खेदा पामेनु, आं कली प्रोंइचा, दे वारच पय्‍यीसीनु, हेरा साइक्‍चा पुंइसाक्‍स। मेको निक्‍शीमी आं कली प्रोंइशो आ पर्बम परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” देंनुङ। गो ला ममाइ, नेल्‍ल रागी रागी ङा थमा सुइक्‍बपुकीमी यो मेको निक्‍शी आस पशो मिम्‍शा, परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” देंनीम। मोपतीके मेको आस कली “रिम्‍शो बाक्‍कीसे” दे मतीने। \v 5 आस खिंमी देल्‍ब थमा सुइक्‍ब नेल्‍ल आन कली यो “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे माइक्‍चा। आं दाक्‍शो एपेनेतस कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। एपेनेतस एसीया रागी ङा नेल्‍ल क्‍येङा ङोंइती ख्रीस्‍त कली थमा सुइक्‍ब बाक्‍ब। \v 6 इन कली शुश वारच पाइब मरीयम कली यो “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। \v 7 इं यहूदी जात ङा अन्‍ड्रोनीकस नु युनीयस साइ येसु आ नेंमी गो नु जेल्‍खानम बाक्‍शो नसी। आं क्‍येङा ङोंइती मेको निक्‍शीमी ख्रीस्‍त कली थमा सुइक्‍ताक्‍से। ख्रीस्‍त आ सोइश्‍शो आन दातेमी शुश जोक्‍ब दुम्‍ताक्‍से। मेको आस कली “रिम्‍शो बाक्‍कीसे” दे माइक्‍चा। \v 8 प्रभु आ नेंम आं दाक्‍शो अमप्‍लीआतस कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। \v 9 गोपुकी नु ख्रीस्‍त आ गेय पा उरबानस कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। आं दाक्‍शो स्‍ताकीस कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। \v 10 ख्रीस्‍त कली रिम्‍शो पा थमा सुइक्‍ब अपेल्‍लेस कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। अरीस्‍तोबलस आ खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली यो “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे माइक्‍चा। \v 11 इं यहूदी जात ङा हेरोदीयन कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। नारसीसस आ खिं ङा प्रभु कली थमा सुइक्‍ब नेल्‍ल आन कली यो “रिम्‍शो बाक्‍कीन” ने माइक्‍चा। \v 12 प्रभु आ गेय पाइब त्रिफेना नु त्रिफोसा दिदी आस कली यो “रिम्‍शो बाक्‍कीसे” दे माइक्‍चा। प्रभु आ शुश गेय पाइब आं दाक्‍शो पेरसीस दिदी कली यो “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। \v 13 प्रभुम योव़शो थमा सुइक्‍ब रुफुस कली “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। साइ रुफुस आ म‍मामी आं कली आ तौ खोदेंशो पती। मेको कली यो “रिम्‍शो बाक्‍को” दे माइक्‍चा। \em मर्कूस १५:२१\em* \v 14 असीनक्रीतस, फ्‍लेगन, हेरमेस, पत्रोबास, हेरमेस नु मेकोपुकी नु बाक्‍ब थमा सुइक्‍ब लोक्‍ब नेल्‍ल आन कली यो “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे माइक्‍चा। \v 15 फिलोलोगस, युलीया, नेरीयस, नेरीयस आ दिदी, ओलीम्‍पास नु मेको नेल्‍ल आन खिंम बाक्‍ब थमा सुइक्‍ब आन कली यो “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे मतीने। \v 16 येसु आ नेंमी मुम्‍मुशा, आसीक गेमुने। एक ङा थमा सुइक्‍ब नेल्‍लेमी इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंतेक्‍म। \em १कोरिन्‍थी १६:२०\em* \s1 दूली शेंब आन लोव़ मनेंचा \p \v 17 आं लोक्‍बपुकी, एको नेल्‍ल क्‍येङा नोले ङा लोव़ पशा, अर्ती गेनन्‍नी। कोइ मुरुमी ख्रीस्‍त आ लोव़ नेंशा, दूली मिम्‍ताक्‍म। मेको मुरपुकीमी मुल सम्‍म दुशा गारशा बाक्‍शो थमा सुइक्‍ब लोक्‍ब इन कली फ्राचा माल्‍नीम। मेको आन क्‍येङा होस पा बाक्‍कीन। \em मत्ती ७:१५; २थिस्‍सलोनिकी ३:६; तीतस ३:१०\em* \v 18 मेकोपुकीमी येसु ख्रीस्‍त आ गेय मपाइनीम। आन कोव़ज प्रिंचा ला मिम्‍शा, गेय पाइनीम। मिलो शिलो लोव़ पा रिम्‍शो लोव़ नेंब आन थुं क्‍याल्‍नीम। मोदेंशो मुर आन क्‍येङा होस पा बाक्‍कीन। \em फिलिप्‍पी ३:१९; कलस्‍सी २:४\em* \v 19 गे शेंतीक लोव़ नेंशा, टीब मुर ननी, दे नेल्‍लेमी तुइक्‍ताक्‍मे। एको नेंशा, गो ग्‍येरसाक्‍यी। तन्‍न रिम्‍शो गेय मरिम्‍शो गेय, थमा शेंतीक दूली शेंतीक, थमा नु जोल तुइक्‍ब दुमीने, देंनुङ। मोपतीके ब्रेक्‍शा, शुश शेंताक्‍न्‍नी। \em रोमी १:८; १कोरिन्‍थी १४:२०\em* \v 20 थुं नाइक्‍चा गेब परमप्रभु यावेमी रीब पा सैतान कली इन खोइल आगाम वोइक्‍ब। इं प्रभु येसु ख्रीस्‍तमी इन कली शिशी पवल। \s1 “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंशो \p \v 21 गो नु गेय पाइब तिमोथीमी इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत। यहूदी जात ङा लुसीयस, यासोन, सोसीपाटर सांफामी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंतेक्‍म। \em प्रेरित १६:१-३; प्रेरित १९:२२; फिलिप्‍पी २:१९-२२; प्रेरित १७:६; प्रेरित २०:४\em* \v 22 पावलमी अरेशा ब्रेक्‍पाइश्‍शो एको चिठी ब्रेक्‍ब गो तेरतीयस नङ। मिनु प्रभु आ नेंमी गो यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे ब्रेक्‍ताक्‍ङ। \p \v 23 गोम चिठी ब्रेक्‍पदुनु, गायस आं खिंमी बाक्‍तक। मिनु गायस नु आ खिंमी देल्‍ब थमा सुइक्‍बपुकीमी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे माइक्‍चा देंतेक्‍म। इरास्‍तस माइश्‍शो सरकार आ गेय पाइबमी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत। थमा सुइक्‍ब इं लोक्‍ब क्‍वारटसमी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत। \em १कोरिन्‍थी १:१४\em* \v 24 इं प्रभु येसु ख्रीस्‍त आ शिशी गेपुकी नेल्‍ल नु बाक्‍ल। आमेन। \s1 नोले ङा लोव़ \p \v 25 परमप्रभु यावेमी इन कली आ ग्‍येरपाइक्‍तीक लोव़ नु येसु ख्रीस्‍त आ पर्बम शेंतीक नेंशा, बोल्‍यो पा थमा सुइक्‍ब सेल्‍ने चाप्‍ब, दे तुइक्‍ताक्‍ङ। मोपा साइ ङा ख्रुइश्‍शो लोव़ नेल्‍ल तुइक्‍पाइश्‍शो बाक्‍ब। \em १कोरिन्‍थी २:७; एफिसी १:९; एफिसी ३:४-९ \em* \v 26 परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइबपुकीम मेको ख्रुइश्‍शो लोव़ ब्रेक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मेको गेना हना यो बाक्‍ब परमप्रभु यावे आ दाक्शो बाक्‍ब। मेको लोव़ रागी रागी ङा मुर आन कली तुइक्‍पाइश्‍शा थमा सुइक्‍ब सेल्‍चा कली बाक्‍त। \v 27 आ का ला बाक्‍शो मारेइ मारेइ तुइक्‍ब परमप्रभु यावे कली येसु ख्रीस्‍त रे पा गेना हना यो नेल्‍ल सक्ति नु ठेयब दुम्‍तीके बाक्‍ल। आमेन। \em रोमी १:५\em*