\id LEV \h लेवी \toc1 लेवी \toc2 लेवी \toc3 लेवी \mt1 लेवी \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* साइ परमप्रभु यावे आ मुर नु ख्रीस्‍त सेंसे नोले ङा थमा सुइक्‍बपुकीमी एको किताब मोसामी ब्रेक्‍शो बाक्‍ब, देंनीम। मोसामी परमप्रभु यावे आ देंशो नेल्‍ल ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो:\bd* एको किताब ५० नाक्‍त गोरशो रागीम गाक्‍तीक ङा लोव़ ला बाक्‍ब। इस्राएली इजीप्‍त रे ग्रूशो बर्स निक्‍शी नोले, सीनै डांडा आ नेक्‍था बाक्‍तेक्‍म। मोसामी डांडाम बाक्‍शा, परमप्रभु यावे आ अरेशो नेल्‍ल ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em प्रस्‍‍थान ४०:१-१७; गन्‍ती १०:११\em* \ip \bd मार ब्रेक्‍शो:\bd* मुर दोपा परमप्रभु यावे नु गारचा ङा दुम्‍‍नीम एको किताबमी ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \io1 १. दोपा नु मार चढे़चा, \em लेवी १:- ५:-\em* \io1 २. चढ़ेब आन गेय, \em लेवी ६:- १०:-\em* \io1 ३. ग्रांग्रा दिचा नु ग्रांग्रा मदिचा आ पर्बम शेंशो, \em लेवी ११:- लेवी १६:-\em* \io1 ४. परमप्रभु यावे का बाक्‍ब। मेको आ नोले ला खोइक्‍चा, दे ब्रेक्‍शो \io2 बाक्‍ब। \em लेवी १७:- लेवी २७:-\em* \c 1 \s1 चोशा चढ़ेतीक \r लेवी २६:१-६ \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु रे ब्रेश्‍शा मोसा कली \v 2 गे “इस्राएली आन कली ‘इन दाते ङा सुइम परमप्रभु यावे कली इन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा चढ़ेनीनु, आंम इन बगाल रे चढ़ेने। \p \v 3 मेको चढ़ेशो बी ब्‍यफ चोशा चढ़ेतीक बाक्‍त हना, मेकोमी मारेइ मदुम्‍शो थमा रिम्‍शो बाछा चढ़ेचा माल्‍ब। मेकोमी मेको ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको इन पर्बम परमप्रभु आ ङोंइती ब्रतीके दुम्‍ब। \em लेवी १७:४\em* \v 4 मेकोमी आ गुइ चोशा चढ़ेतीक बस्‍तु आ पिया तारी वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती ब्रशा मेको मुर आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय बाक्‍ब। \v 5 मेकोमी मेको बाछा कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती क्‍योरशा साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेब हारून आ तौपुकीमी मेको हुश चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍नीम। मेको चढ़ेतीक ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम बाक्‍ब। \v 6 मिनु मेको नोले मेकोमी मेको चोशा चढ़ेतीक आ कुशुल उक्‍शा टुक्रा टुक्रा पा चेक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ७:८\em* \v 7 चढ़ेब हारून आ तौपुकीमी चढ़ेतीक तार मी सुइश्‍शा मेको तार शी गारपाइश्‍शा वोइक्‍चा माल्‍नीम। \v 8 मिनु चढ़ेब हारून आ तौपुकीमी चढ़ेतीके तारी वोइश्‍शो शी आ तार मेको चेक्‍शो श्‍ये पिया नु बोंसो गार पा वोइक्‍चा माल्‍नीम। \v 9 मेकोमी मेको आ गा क्‍यी नु खोइली चहिं ब्‍वाक्‍कुम मुरचा माल्‍नीम। मिनु चढ़ेबपुकीमी मेको नेल्‍ल कली चढ़ेतीकेमी चोचा माल्‍नीम। मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीके बाक्‍ब। \em उत्‍पत्ती ८:२१; प्रस्‍थान २९:१८\em* \p \v 10 मेको आ चोशा चढ़ेतीक आ बगाल ङा क्‍यारश भेडा बाक्‍तेक्‍म हना, मेकोमी मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो बोका, सांड चढ़ेचा माल्‍नीम। \v 11 मेकोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेतीक आ उत्तर गे मेको क्‍योरशा साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेब हारून आ तौपुकीमी मेको आ हुश चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍नीम। \v 12 मेको चढ़ेबमी मेको चढ़ेशो कली टुक्रा टुक्रा पचा माल्‍नीम। आ पिया बोंसो सुन्‍दा चेक्‍चा, श्‍ये नु काथा शी तारी गारपाइश्‍शा, चढ़ेतीक ङा मी तारी वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 13 मेकोमी मेको आ गा क्‍यी नु खोइली चहिं ब्‍वाक्‍कुम मुरचा माल्‍नीम। मिनु चढ़ेबपुकीमी मेको नेल्‍ल कली चढ़ेतीकेमी चोचा माल्‍नीम। मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीके बाक्‍ब। \p \v 14 मिनु परमप्रभु यावे कली चोशा चढ़ेतीके चिक्‍ब बाक्‍तेक्‍म हना, ढुकुर कि परवा चढ़ेचा माल्‍नीम। \v 15 चढ़ेबमी मेको चढ़ेतीक आ नेक्‍था मेको आ पिया प्रोइश्‍शा साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको कली चढ़ेतीकेमी चोचा माल्‍ब। मिनु आ हुश चहिं चढ़ेतीक आ नेक्‍था चिरचा माल्‍ब। \v 16 मेकोमी मेको आ सोके फेश्‍शा चढ़ेतीक आ पूर्ब गे ङा पुलु ताइक्‍तीकेम ताइक्‍चा माल्‍नीम। \v 17 मेकोमी मेको कली मचेक्‍थु, फ्रां आस दाते रे चेत्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी चढ़ेतीक ङा मी तार ङा शीम मेको चोचा माल्‍ब। मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीके बाक्‍ब। \c 2 \s1 अन्‍न चढ़ेतीक \r लेवी ६:७-११ \p \v 1 मिनु सुइ मुरुमी परमप्रभु यावे कली अन्‍न चढ़ेचा थुं पाप्‍तु हना, मेको अन्‍न चढ़ेतीक थम रिम्‍शो फस बाक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेकोमी मेकेर तेल लुक्‍शा, धूप सुप्‍चा माल्‍नीम। \em लेवी ७:१०; गन्‍ती १५:४\em* \v 2 मिनु मेकोमी मेको चढ़ेब हारून आ तौ आन बाक्‍तीके चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको तेल नु धूप ब्‍वाइश्‍शो रिम्‍शो फस मुठी का हुइश्‍शा, मीम चोचा माल्‍ब। मिनु मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीके बाक्‍ब। \v 3 मेको अन्‍न चढ़ेशो रे लीशो चहिं हारून नु आ तौ आन के दुम्‍ब। मेको परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीक ङा नेल्‍ल क्‍येङा चोव़खो चोशा चढ़ेतीक बाक्‍ब। \em लेवी ६:२२\em* \p \v 4 अन्‍न चढ़ेतीक चाक्‍चा थुं पाम्‍तेक्‍म हना, चो‍शो शोब्‍‍ले चाक्‍चा माल्‍नीम। मेको शोब्‍ले रिम्‍शो फस के, तेलमी निशा बोरब ओख्‍ती मसुप्‍थु चोचा माल्‍नीम। बटुक तेलमी निशा बोरब ओख्‍‍ती मसुप्‍शो दुम्‍चा माल्‍नीम। तेलम मनिशो बाक्‍त हना, शोब्‍ले कली तेल ख्रेक्‍शो बाक्‍‍चा माल्‍ब। \em लेवी ७:९\em* \v 5 मिनु इन चढ़ेतीक अन्‍न बाक्‍त हना, तेल ब्‍वाइश्‍शो बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो रिम्‍शो फस बाक्‍‍चा माल्‍ब। \v 6 मेको आइक्‍च आइक्‍च सेल्‍शा, तेल लुक्‍चा माल्‍ब। मेको अन्‍न चढ़ेतीक बाक्‍ब। \v 7 इन चढ़ेतीक दिउरेम क्‍येशो अन्‍न चढ़ेतीक बाक्‍त हना, मेको तेलम क्‍येशो रिम्‍शो फस के दुम्‍चा माल्‍ब। \v 8 मोपा चोशो क्‍येशो अन्‍न चढ़ेतीक परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक लाइक्‍चा माल्‍नीम। मिनु मेको चढ़ेब आन बाक्‍तीक चाक्‍मे नोले चढ़ेबमी मेको चढ़ेतीक आ नेक्‍था चाक्‍चा माल्‍ब। \v 9 मिनु चढ़ेबमी मेको अन्‍न चढ़ेतीक रे मुठी का हुइश्‍शा, मेको चढ़ेतीक ङा मीम चोचा माल्‍ब। मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीके बाक्‍ब। \v 10 मेको अन्‍न चढ़ेतीके आ लीशो चहिं हारून नु आ तौ आन के दुम्‍ब। मेको परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीक ङा नेल्‍ल क्‍येङा चोव़खो चोशा चढ़ेतीक बाक्‍ब। \p \v 11 गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली अन्‍न चढ़ेतीकेमी गेनायो बोरब ओख्‍ती सुप्‍चा मदुम्‍ब। परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीकेमी बोरब ओख्‍ती नु खुदो गेनायो चोचा मदुम्‍ब। \v 12 खुदो नु बोरब ओख्‍ती सुप्‍शो चढ़ेतीक लाइश्‍शा परमप्रभु यावे कली चढ़ेने चाप्‍नीनी। तन्‍न मेको कली चढ़ेतीक मीम हुम्‍चा मदुम्‍ब। \em गन्‍ती १८:१२-१३; २इतिहास ३१:५\em* \v 13 गेपुकीमी इन अन्‍न चढ़ेतीक नेल्‍ल हिक्‍सी सुप्‍शा, हिक्‍सी ङाम्‍शो सेलीन। इन परमप्रभु आ कबल ङा अन्‍न चढ़ेतीकेमी हिक्‍सी मङाम्‍शो मदुम्‍ब। इन चढ़ेतीक नेल्‍लेमी हिक्‍सी सुप्‍शो चढ़ेचा माल्‍नीनी। \em गन्‍ती १८:१९; २इतिहास १३:५\em* \p \v 14 परमप्रभु यावे कली ङोंइती मीशो अन्‍न चढ़ेचा थुं पाइतीनी हना, इन ङोंइती मीशो नक बाला आन अन्‍न मीम क्रोइश्‍शा चढ़ेन। \em ब्‍यवस्‍था २६:२-११\em* \v 15 मेको तारी तेल लुक्‍शा, धूप वोइक्‍चा माल्‍ब। मेको अन्‍न चढ़ेतीक बाक्‍ब। \v 16 मिनु चढ़ेबमी मेको तेल लुक्‍शा, धूप वोइश्‍शो रे मुठी का हुइश्‍शा, मीम चोचा माल्‍ब। मेको परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीक बाक्‍ब। \c 3 \s1 दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीक \r लेवी ७:११-२१, २८-३४ \p \v 1 सुइ आन चढ़ेतीके दुशा बाक्‍चा आ पर्बम बाक्‍त हना, मेकोमी बी ब्‍यफ रे का चढ़ेब हना, परमप्रभु यावे आ ङोंइती मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो बी कि ब्‍यफ चढ़ेचा माल्‍ब। \v 2 मेकोमी आ गुइ आ चढ़ेतीक बस्‍तु आ पिया तार वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक आ ङोंइती मेको कली क्‍योरशा साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेब हारून आ तौपुकीमी मेको आ हुश लाइश्‍शा चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍नीम। \v 3 मेकोमी दुशा बाक्‍चा आ पर्बम परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍ब। गा क्‍यी आ तार ङा नु मेको कली गिल्‍शो बोंसो नेल्‍ल चढ़ेचा माल्‍ब। \v 4 आ चिच निम्‍फा नु मेको आ तार नु आ क्रातोम बाक्‍शो बोंसो, नु आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो नेल्‍ल ग्रुंइचा माल्‍नीम। \v 5 मिनु हारून आ तौपुकीमी मेको नेल्‍ल कली चढ़ेतीके ङा मी तार ङा शीम वोइश्‍शा, चोचा माल्‍नीम। मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीक बाक्‍ब। \p \v 6 मेकोमी आ दुशा बाक्‍चा आ पर्बम परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीके क्‍यारश भेडा रे का चढ़ेब हना, मेकोमी मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो क्‍यारश भेडा बाक्‍त हना यो, बोका सांड बाक्‍त हना यो, चढ़ेचा माल्‍ब। \v 7 मेको आ चढ़ेतीक भेडा का बाक्‍त हना, मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍ब। \v 8 मेकोमी आ गुइ आ चढ़ेतीक भेडा आ पिया तार वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक आ ङोंइती मेको कली क्‍योरशा साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेब हारून आ तौपुकीमी मेको आ हुश लाइश्‍शा चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍नीम। \v 9 मेकोमी दुशा बाक्‍तीक आ पर्बम चढ़ेतीक भेडा आ बोंसो परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेचा माल्‍ब। मेको बोंसो पाइश्‍शो मीलु नु क्रातो आ नेक्‍था रे नेल्‍ल ग्रुंइचा माल्‍नीम। गा क्‍यी आ तार ङा नु मेको कली गिल्‍शो बोंसो नेल्‍ल चढ़ेचा माल्‍नीम। \v 10 आ चिच निम्‍फा, मेको आ तार ङा क्रातो ङा बोंसो नेल्‍ल नु आ आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो नेल्‍ल ग्रुंइचा माल्‍नीम। \v 11 मिनु चढ़ेबमी मेको परमप्रभु यावे कली मीम चोशा जचा थोव़क चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍नीम। \p \v 12 मिनु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक क्‍यारश का बाक्‍त हना, मेकोमी मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍ब। \v 13 मेकोमी आ गुइ मेको क्‍यारश आ पिया तारी वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ङोंइती क्‍योरशा साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु हारून आ तौपुकीमी मेको आ हुश चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍नीम। \v 14 मिनु मेकोमी मेको आ चढ़ेतीके परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेचा माल्‍ब। गा क्‍यी सुम्‍शो नु गिल्‍शो बोंसो नेल्‍ले, \v 15 आ चिच निम्‍फा, मेको आ तार ङा क्रातो ङा बोंसो नेल्‍ले नु आ आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो नेल्‍ल ग्रुंइचा माल्‍नीम। \v 16 मिनु चढ़ेबमी ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो जचा थोव़क मेको मीम चोशा चढ़ेतीकेमी चढ़ेचा माल्‍ब। बोंसो नेल्‍ले परमप्रभु यावे के बाक्‍ब। \v 17 मिनु गेपुकीमी बोंसो नु हुश मब्‍वने। इन नोले ङा पाला नेल्‍ल आन कली गेपुकी ते बाक्‍तीनी हना यो, गेना हना यो लीब अरेतीक बाक्‍ब’ दे इस्राएली आन कली देनो” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \em लेवी ७:२३,२७; लेवी १७:१०-१४; उत्‍पत्ती ९:४; ब्‍यवस्‍था १२:१६,२३; प्रेरित १५:२०-२९\em* \c 4 \s1 पाप पशो आ पर्बम चढ़ेतीक \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘परमप्रभु यावेमी मपचा, दे शेंशो सुइ मुरुमी मतुइक्‍थु पाप पाप्‍तु हना, \v 3 मिनु तेल लुक्‍शो चढ़ेबमी पाप पा, मुर आन कली दोस ताइब सेल्‍तु हना, मेकोमी आ पशो पाप आ पर्बम मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो ब्‍यफ का परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप पशो आ पर्बम चढ़ेचा माल्‍ब। \v 4 मेकोमी मेको ब्‍यफ कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक आ नेक्‍था परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍ब। मेकोमी आ गुइ मेको ब्‍यफ आ पिया तारी वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको ब्‍यफ कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती साइक्‍चा माल्‍ब। \v 5 मिनु मेको तेल लुक्‍शो चढ़ेबमी ब्‍यफ आ हुश इच्‍का हुइश्‍शा ग्रुम्‍तीक ताम्‍बुमी चाक्‍चा माल्‍नीम। \v 6 मिनु चढ़ेबमी आ ब्रेप्‍चो हुशेम ख्रुम्‍शा, मेको हुश परमप्रभु यावे आ ताम्‍बु आ आगा ङा चोव़खो कोठा आ बारेशो वाम आ नेक्‍था परमप्रभु यावे आ ङोंइती ७ खेयप ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ९:९\em* \v 7 मिनु नोले चढ़ेबमी मेको हुश ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ आगामी बाक्‍शो धूप चढ़ेतीके आ ग्रोव़पुकीमी ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मेको ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो धूप परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेतीके बाक्‍ब। मिनु लीशो हुश नेल्‍ले ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक ङा चोशा चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍चा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान ३०:१,६; प्रस्‍थान ४०:६\em* \v 8 मेकोमी पाप आ पर्बम चढ़ेशो ब्‍यफ आ बोंसो नेल्‍ल शोल्‍चा माल्‍ब। गा क्‍यी आ तार ङा नु मेको कली गिल्‍शो बोंसो, \v 9 आ चिच निम्‍फा, मेको आ क्रातो तार ङा बोंसो नेल्‍ले नु आ आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो नेल्‍ल ग्रुंइचा माल्‍नीम। \v 10 दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो ब्‍यफ आ बोंसो ग्रुंइशो खोदेंशो पा शोल्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको मीम चोशा चढ़ेतीकेमी चढ़ेचा माल्‍ब। \em लेवी ८:१७\em* \v 11 तन्‍न ब्‍यफ आ कुशुल, मेको आ श्‍ये नेल्‍ल, मेको आ पिया, खोइली नु मेको आ गा क्‍यी गोबर सुन्‍दा, \v 12 ब्‍यफ आ लीशो नेल्‍ले मुर बाक्‍तीके रे ङोन चोव़खो पुलु ताइक्‍तीकेमी लाइश्‍शा, शी तार वोइश्‍शा चोचा माल्‍नीम। \em लेवी ६:४\em* \p \v 13 इस्राएल ङा मुर नेल्‍लेमी मतुइक्‍थु पाप पशो बाक्‍तेक्‍म हना, परमप्रभु यावेमी मपचा दे शेंशो मारेइ पशो बाक्‍तेक्‍म हना, मेको पाप मेको मुर आन दातेमी ख्रुइश्‍शो बाक्‍त हना यो, मेकोपुकी दोस ताइब दुम्‍नीम। \em गन्‍ती १५:२२-२६\em* \v 14 मिनु मेको आन पशो पाप ग्रूमेनु, मेको इस्राएली नेल्‍लेमी पाप आ पर्बम चढ़ेतीके ब्‍यफ चाक्‍शा ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ङोंइती जाक्‍चा माल्‍नीम। \v 15 मिनु इस्राएल ङा खाल्‍पा नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती मेको आन गुइ ब्‍यफ आ पिया तारी वोइक्‍चा माल्‍नीम। मिनु मेको ब्‍यफ परमप्रभु यावे आ ङोंइती साइक्‍चा माल्‍नीम। \v 16 मिनु नोले तेल लुक्‍शो चढ़ेबमी मेको ब्‍यफ आ हुश इच्‍का ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आगा चाक्‍चा माल्‍नीम। \v 17 मिनु चढ़ेबमी मेको आ ब्रेप्‍चो हुशेमी ख्रुम्‍शा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती बारेशो वा आ पुंमी ७ खेयप ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \v 18 मिनु नोले मेकोमी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आगाम बाक्‍शो धूप चढ़ेतीक आ ग्रोव़पुकीम परमप्रभु यावे आ ङोंइती ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मिनु लीशो हुश नेल्‍ल ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीके आ ङोंइती बाक्‍शो चोशा चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍चा माल्‍ब। \v 19 मेकोमी मेको आ बोंसो नेल्‍ल शोल्‍शा, चढ़ेतीकेम चोचा माल्‍ब। \v 20 मेकोमी पाप आ पर्बम चढ़ेशो ब्‍यफ कली दोदेंशो पामे, मेको ब्‍यफ कली यो मोदेंशोन पचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी मेको आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइब। मिनु मेकोपुकीम माफ ताइनीम। \v 21 मेकोमी मेको ब्‍यफ कली मुर बाक्‍तीके रे ङोन ग्रुंइशा लाइक्‍चा माल्‍ब। ङोंइती ङा ब्‍यफ चोशो खोदेंशो पा चोचा माल्‍ब। मेको इस्राएली आन पाप आ पर्बम चढ़ेशो बाक्‍ब। \em लेवी ४:११-१२\em* \p \v 22 मिनु सासन पाइब कामी मतुइक्‍थु, परमप्रभु यावेमी मपचा, दे शेंशो पाप पाप्‍तु हना, मेको दोस ताइब दुम्‍ब। \v 23 मिनु मेको आ पशो पाप तुइक्‍तमे नोले, मेकोमी मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो बोका का चाक्‍चा माल्‍ब। \v 24 मिनु मेकोमी आ गुइ मेको बोका आ पिया तार वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु तेकेर परमप्रभु यावे आ ङोंइती चोशा चढ़ेतीक साइक्‍नीमी, मेकेर रेन मेको साइक्‍चा माल्‍ब। मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीके बाक्‍ब। \v 25 मिनु चढ़ेबमी आ ब्रेप्‍चो हुशेमी ख्रुम्‍शा, चोशा चढ़ेतीक आ ग्रोव़पुकीम ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मेको लीशो हुश चोशा चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍चा माल्‍ब। \v 26 मेको आ बोंसो नेल्‍ले चढ़ेतीक आ तार चोचा माल्‍ब। मेको दुशा बाक्‍तीक आ पर्बम चढ़ेशो बोंसो खोदेंशो पा चढ़ेतीकेमी चोचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी मेको आ पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइब। मिनु मेको माफ ताइब। \p \v 27 मिनु मुर आन दाते ङा कामी मतुइक्‍थु पाप पाप्‍तु हना, परमप्रभु यावेमी मपचा, दे शेंशो पाप्‍तु हना, मेको दोस ताइब दुम्‍ब। \v 28 मिनु मेको आ पशो पाप तुइक्‍तमे नोले, मेकोमी आ पशो पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो क्‍यारश का चढ़ेचा कली चाक्‍चा माल्‍ब। \em गन्‍ती १५:२७-२८\em* \v 29 मिनु मेकोमी आ गुइ मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीक तार वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीके कली मेको चोशा चढ़ेतीक आ नेक्‍था साइक्‍चा माल्‍ब। \v 30 मिनु चढ़ेबमी आ ब्रेप्‍चो हुशेमी ख्रुम्‍शा, चोशा चढ़ेतीक आ ग्रोव़पुकीम ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मेको लीशो हुश चोशा चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍चा माल्‍ब। \v 31 मेकोमी आ बोंसो नेल्‍ल दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो आ बोंसो खोदेंशो पा शोल्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको चढ़ेतीकेमी चोशा परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइक्‍चा कली चोचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी मेको आ पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइब। मिनु मेको माफ ताइब। \em लेवी ३:१४-१५\em* \p \v 32 मेकोमी आ पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली भेडा चाक्‍तु हना, मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो भेडा चाक्‍चा माल्‍नीम। \v 33 मिनु मेकोमी आ गुइ मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीक तार वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु तेकेर चोशा चढ़ेतीक साइक्‍नीमी, मेकेर मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीके साइक्‍चा माल्‍ब। \v 34 मिनु चढ़ेबमी आ ब्रेप्‍चो हुशेमी ख्रुम्‍शा, चोशा चढ़ेतीक आ ग्रोव़पुकीम ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मेको लीशो हुश चोशा चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍चा माल्‍ब। \v 35 मेकोमी आ बोंसो नेल्‍ल दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो आ बोंसो खोदेंशो पा शोल्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको चढ़ेतीकेमी अरु चोशा चढ़ेतीक नु परमप्रभु यावे कली चोचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी मेको आ पशो पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइब। मिनु मेको माफ ताइब। \c 5 \s1 पाप आ पर्बम चढ़ेतीक \p \v 1 मिनु मुर कामी मार मार तशा तुइश्‍शा यो, सांकछी दुम्‍चा कली ब्रेत्‍मेनु, सांकछी दुम्‍चा कली मजाक्‍बा, मेकोमी आ तशो तुइश्‍शो मदेंत हना, मेको आ पर्बम दोस ताइब दुम्‍ब। \em न्‍यायाधीस १७:२; हितोपदेस २९:२४\em* \v 2 मिनु सुइमी ग्रांग्रा दिशो थोव़क, बेक्‍शो ब्‍वाकी ङा जन्‍तु, बेक्‍शो बस्‍तु भाव, बेक्‍शो ग्रांग्रा दिशो आइक्‍च ग्रेक्‍शा गाक्‍ब जन्‍तु थिप्‍तु हना, मेकोमी मतुइक्‍ताक्‍व हना यो, मेको ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो बाक्‍ब। मिनु दोस ताइब दुम्‍शो बाक्‍ब। \v 3 मिनु मेकोमी मुर आन ग्रांग्रा दिशो थोव़क थिप्‍तु हना, तेकोइ मुर आन ग्रांग्रा दिशो सेल्‍शो थोव़क थिप्‍तु हना, मेकोम मेको मतुइक्‍ताक्‍व हना यो, मेको दोस ताइब दुम्‍ब। \em गन्‍ती १९:१३,२०\em* \v 4 मिनु सुमी मारेइ रिम्‍शो मरिम्‍शो ममिम्‍थु कसम जाप्‍तु हना, मारेइ मतुइक्‍थु कसम जाप्‍तु हना, मिनु मेको रे मेको लोव़ ख्रुइश्‍शो बाक्‍त हना यो, मेकोमी तुइक्‍ता नोले मेको दोस ताइब दुम्‍ब। \v 5 मिनु मेको मुर आ पशो पाप तुइक्‍ता नोले, मेकोमी आ पशो पाप शोव़चा माल्‍ब। \em लेवी १६:२१; गन्‍ती ५:७; यहोसु ७:२०\em* \v 6 मेकोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती आ पशो पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली आ बगाल रे भेडा बाक्‍त हना यो, क्‍यारश बाक्‍त हना यो, का चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको आ पशो पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \p \v 7 तन्‍न मेकोमी भेडा चाक्‍ने मचाप्‍तु हना, मेको आ पशो पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा कली ढुकुर निक्‍शी कि परवा निक्‍शी परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍ब। मेको का पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली नु का चोशा चढ़ेचा कली चाक्‍चा माल्‍ब। \v 8 मेकोमी मेको चढ़ेब आन बाक्‍तीक चाक्‍चा माल्‍नीम। मिनु चढ़ेबमी का कली पाप आ पर्बम ङोंइती चढ़ेचा माल्‍ब। मिनु मेको कली आ शुर रोप्‍चा माल्‍ब। तन्‍न मेको कली प्रोइक्‍चा मदुम्‍ब। \v 9 मिनु मेको चढ़ेबमी चढ़ेशो परवा आ हुश चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। मिनु लीशो हुश चढ़ेतीक आ पुंम चिरचा माल्‍ब। \v 10 मिनु चढ़ेबमी अर्को परवा चहिं परमप्रभु यावेमी ङोंइती देंशो खोदेंशो पा चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍ब। मोपा मेको चढ़ेबमी मेको आ पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोम माफ ताइब। \p \v 11 तन्‍न ढुकुर निक्‍शी नु परवा निक्‍शी यो चाक्‍ने मचाप्‍तु हना, मेकोमी मार पाप पशो बाक्‍मे, मेको पाप आ पर्बम एफाह का ङा १० भाग थम रिम्‍शो फस चाक्‍चा माल्‍ब। मेकोमी मेको फस तार तेल लुक्‍चा नु धूप वोइक्‍चा मदुम्‍ब। मारदे हना मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीके बाक्‍ब। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको ङा १० भाग २ लिटर नु इच्‍का खोइ खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \v 12 मेकोमी मेको चढ़ेब आन बाक्‍तीक चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको मिम्‍चा कली मुठी का हुइश्‍शा, परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीकेम अरु नु चोचा माल्‍ब। मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीक बाक्‍ब। \v 13 मोपा मेको चढ़ेबमी मेको आ पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइब। मिनु मेकोमी माफ ताइब। मेको रे लीशो चहिं अन्‍न चढ़ेशो खोदेंशो पा चढ़ेब आन के दुम्‍ब’ दे इस्राएली आन कली देनो” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em लेवी २:३\em* \s1 गारचा आ पर्बम चढ़ेतीक \r लेवी ७:१-१० \p \v 14 मिनु लेंशा परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 15 “सुइ मुरुमी प्रेंशा, परमप्रभु यावे आ देंशो मटिथु, पाप पाप्‍तु हना, मेको आ बगाल रे मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो ताम्‍बु ङा चांदी के शेकेलम फाइक्‍चा कली सांड का मेको पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍ब। मेको गारचा आ पर्बम चढ़ेतीक बाक्‍ब। \em शेकेल का ११.५ ग्राम बाक्‍ब। चांदी नु सुन के क्‍येट बाक्‍त।\em* \v 16 मेकोमी गारचा कली प्रेंशो बाक्‍त हना, परमप्रभु यावे कली गेतीकेम ५ भाग तेम्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको चढ़ेब कली गेचा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबम मेको पाप गारचा आ पर्बम चढ़ेशो सांड लाइश्‍शा पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेको माफ ताइब दुम्‍ब। \em लेवी ५:२३-२४; लेवी २२:१४; लेवी २७:१३;\em* \p \v 17 सुइ मुरुमी परमप्रभु यावेमी मपचा, दे शेंशो पाप्‍तु हना, मेकोमी मेको मतुइक्‍ताक्‍व हना यो, मेको दोस ताइब दुम्‍शो बाक्‍ब। मिनु मेको सजाइ ताइब दुम्‍ब। \v 18 मेकोमी चढ़ेब आन बाक्‍तीकेम मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो ठीक क्‍येट लाइब सांड का आ बगाल रे गारचा आ पर्बम चढ़ेतीक चढ़ेचा कली चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको आ मतुइक्‍थु पशो पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोम माफ ताइब। \v 19 मेको गारतीक आ पर्बम चढ़ेतीक बाक्‍ब। मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती थमा पा दोस ताइब दुम्‍शो बाक्‍ब” दे मोसामी मुर आन कली देंत। \c 6 \s1 चढ़ेब आन पचा माल्‍शो \p \v 1 मिनु लेंशा परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “सुइ मुरुमी परमप्रभु यावे कली मटिथु, मेको आ ङोंइती आ नेक्‍था ङा मुर नु जाकटी वोइश्‍शो थोव़क आ पर्बम जोल पाप्‍तु हना, सुइम गेनुङ, दे कबल पा यो मगेप्‍तु हना, कि मेको थोव़क रोइक्‍ताक्व हना, कि जोल पा आ नेक्‍था ङा मुर आ मारेइ थोव़क आंम के सेल्‍तु हना, \em गन्‍ती ५:६-८\em* \v 3 आ नेक्‍था ङा मुर आन मार मार रोइक्‍ताक्‍व हना, जाम्‍शो थोव़क थिश्‍शा यो, मथिदु, दे जोल पाप्‍तु हना, जोल पा कसम जाप्‍तु हना, मेकोमी पाप पशो बाक्‍ब। \v 4 मेको मोपा पाप पा दोस ताइब दुम्‍ब। मिनु मेकोमी आ रोइश्‍शो, आ खुइ पशो, आ ताक्‍शो थोव़क मलेत्‍ताक्‍व हना, आ थिश्‍शो आ पर्बम जोल पाप्‍तु हना, \em इजीकीएल ३३:१५\em* \v 5 तेको थोव़क आ पर्बम जोल पा कसम जशो बाक्‍मे, मेकोमी मेको थोव़क नेल्‍लेमी ५ भाग तेम्‍शा, आ होव़प कली लेश्‍शा गेचा माल्‍ब। मेकोमी दोस आ पर्बम चढ़ेतीक नाक्‍ती मेको सु के बाक्‍मे मेको आ नेक्‍था ङा मुर कली लेश्‍शा गेचा माल्‍ब। \v 6 मिनु मेकोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती ठीक पा हिक्‍शो क्‍येट कि आ बगाल रे मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो सांड का आ मरिम्‍शो पशो आ पर्बम चढ़ेब आ नेक्‍था परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीकेमी चढ़ेचा कली चाक्‍चा माल्‍ब। \v 7 मिनु मेको चढ़ेबमी मेको आ पर्बम परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी मार आ पर्बम दोस तशो बाक्‍मे, मेकोम माफ ताइब” देंत। \s1 चोशा चढ़ेतीक आ पर्बम अरेशो \p \v 8 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 9 “गे हारून नु आ तौ आन कली चोशा चढ़ेचा आ पर्बम अरेमी। मेको चोशा चढ़ेतीक नाक्‍दो रे सुनी सम्‍म चढ़ेतीके शी तार बाक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेतीक ङा मी यो ब्रस ङा ब्रस बाक्‍चा माल्‍ब। \v 10 मिनु चढ़ेबमी आ सुती के आगा फेक्‍तीक वा नु सुती के फेक्‍तीके फेक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेकोमी मीम दाक्‍शो चोशा चढ़ेशो आ पुलु हुइश्‍शा चढ़ेतीक आ नेक्‍था वोइक्‍चा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २८:४२\em* \v 11 मिनु नोले मेकोमी आ फेक्‍शो वा प्रुइश्‍शा, अर्को वा फेक्‍शा, मेको पुलु ताम्‍बु रे ग्रुंइशा चोव़खो पुलु ताइक्‍तीकेमी लाइश्‍शा ताइक्‍चा माल्‍ब। \v 12 चढ़ेतीक ङा मी चहिं ब्रस ङा ब्रस बाक्‍चा माल्‍ब। मेको काप्‍चा मदुम्‍ब। मिनु सुनी कुस कुस चढ़ेबमी मेकेर शी तेम्‍चा माल्‍ब। मिनु चोशा चढ़ेतीके मीम दुशा बाक्‍तीक आ पर्बम चढ़ेशो आ बोंसो चोचा माल्‍ब। \v 13 चढ़ेतीक ङा मी ब्रस ङा ब्रस बाक्‍चा माल्‍ब। मेको गेनायो काप्‍चा मदुम्‍ब। \s1 अन्‍न चढ़ेशो आ पर्बम अरेशो \p \v 14 एको अन्‍न चढ़ेतीक आ पर्बम अरेशो लोव़ बाक्‍ब। हारून आ तौपुकीमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेतीक आ नेक्‍था चाक्‍चा माल्‍नीम। \v 15 मिनु मेकोपुकीम अन्‍न चढ़ेतीके, तेल नु धूप आ तार वोइश्‍शो रिम्‍शो फस रे मुठी का लाइश्‍शा, मिम्‍चा कली परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो चढ़ेतीकेमी चोचा माल्‍नीम। \v 16 मिनु लीशो हारून नु आ तौपुकीम जचा माल्‍नीम। तन्‍न मेको चोव़खो बाक्‍तीकेमी बोरब ओख्‍ती मसुप्‍थु, चोशा जचा माल्‍नीम। मेकोपुकीमी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ लाङगाम बाक्‍शा, जचा माल्‍नीम। \v 17 मेकेर बोरब ओख्‍ती सुप्‍शा शोब्‍ले चोचा मदुम्‍ब। आं कली मीम चोशा चढ़ेशो रे मेको आन कली आं गेशो भाग बाक्‍ब। मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीके नु गारपाइक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके खोदेंशो मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। \v 18 हारून आ खिं ङा वोंइश मुर नेल्‍लेमी गेना हना यो परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेशो रे जचा माल्‍नीम। परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेशो रे मेको आ खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली गेशो आन भाग बाक्‍ब। मेको थीब नेल्‍ल चोव़खो दुम्‍नीम” देंत। \p \v 19 मिनु परमप्रभु यावेमी लेंशा मोसा कली \v 20 “हारून नु आ तौपुकीम तेल लुक्‍चा पुंइसे नाक्‍ती परमप्रभु यावे कली मार नु दोपा चढ़ेचा माल्‍नीम देंशा हना, एफाह का ङा १० भाग थम रिम्‍शो फस नाक्‍दो आधा नु सुनी आधा गेना हना यो चढ़ेचा माल्‍नीम। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको ङा १० भाग २ लिटर नु इच्‍का खोइ ४ माना खोदेंशो बाक्‍ब।\em*\em लेवी ७:३७; प्रस्‍थान २९:-\em* \v 21 मेको शोब्‍ले तेलम चोचा माल्‍ब। गे मेको कली शुश तेलम चोशा, अन्‍न चढ़ेतीके टुक्रा टुक्रा पा परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो चढ़ेतीके चढ़ेचा माल्‍नीम। \v 22 मोपा हारून आ नोले आ तेल लुक्‍शो तौमी मोदेंशो पचा माल्‍ब। मेको गेना हना यो परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। मिनु मेको नेल्‍ल चोचा माल्‍ब। \v 23 मिनु चढ़ेब आन अन्‍न चढ़ेतीक नेल्‍ल चोचा माल्‍नीम। मेको जचा मदुम्‍ब” देंत। \s1 पाप क्‍याम्‍चा कली चढ़ेतीके \p \v 24 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 25 “गे हारून नु आ तौ आन कली मार देंचा माल्‍नेवे देंशा हना ‘पाप क्‍याम्‍चा कली चढ़ेतीक आ पर्बम अरेशो बाक्‍ब। पाप क्‍याम्‍चा कली चढ़ेतीक परमप्रभु यावे आ ङोंइती चोशा चढ़ेतीक कली साइक्‍तीकेमी साइक्‍चा माल्‍ब। मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। \em लेवी ४:- \em* \v 26 मेको पाप क्‍याम्‍चा कली चढ़ेशो चढ़ेबमी मेको रे ब्‍वचा माल्‍ब। मेकोपुकीमी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु ङा लाङगाम बाक्‍शा, ब्‍वचा माल्‍नीम। \v 27 मेको श्‍ये मारम थीबा, मेको यो चोव़खो दुम्‍ब। मेको आ हुश वाम प्रेक्‍ताक्‍व हना, गेपुकीम मेको वा चोव़खो बाक्‍तीकेमी मुरचा माल्‍नीनी। \v 28 मेको श्‍ये तेको खप के ग्‍योंबुम लोप्‍नीमी, मेको ग्‍योंब प्रोल्‍शा ताइक्‍चा माल्‍नीम। मेको कांसा के ग्‍योंबुम लोप्‍शो बाक्‍त हना, मेको सिक्‍स ब्‍वाक्‍कुम शेक्‍चा माल्‍नीम। \v 29 मेको चढ़ेब आन दाते ङा वोंइश मुर नेल्‍लेमी मेको ब्‍वचा माल्‍नीम। मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। \v 30 तन्‍न तेको पाप क्‍याम्‍चा कली चढ़ेतीके आ हुश पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ आगाम चाक्‍नीमी, मेको ब्‍वचा मदुम्‍ब। मेको चोचा माल्‍नीम। \c 7 \s1 गारचा आ पर्बम चढ़ेशो \p \v 1 गारचा आ पर्बम चढ़ेतीक थम चोव़खो बाक्‍ब। एको दोपा पचा माल्‍ब देंशा हना, \em लेवी ५:१४-२६\em* \v 2 चोशा चढ़ेतीक तेकेर साइक्‍नीमी, मेकेरेन गारचा आ पर्बम चढ़ेतीक साइक्‍चा माल्‍ब। मेको आ हुश, चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \v 3 मेको आ बोंसो नेल्‍ले, बोंसो पाइश्‍शो मीलु, गा क्‍यी सुम्‍शो बोंसो, \em लेवी ३:९-१०\em* \v 4 चिच निम्‍फा, मेको आ तार ङा नु क्रातो ङा बोंसो, चिच सुन्‍दा आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो नेल्‍ल शोल्‍शा, चढ़ेचा माल्‍ब। \v 5 चढ़ेबमी परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेचा माल्‍ब। मेको गारचा आ पर्बम चढ़ेतीके बाक्‍ब। \v 6 मेको चढ़ेब आन खिं ङा वोंइश मुर नेल्‍लेमी मेको ब्‍वचा माल्‍नीम। मेको चोव़खो बाक्‍तीके ब्‍वचा माल्‍नीम। मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। \p \v 7 गारचा आ पर्बम चढ़ेतीके पाप आ पर्बम चढ़ेतीक खोदेंशो बाक्‍ब। पतीक गेय यो कान बाक्‍ब। मिनु तेको चढ़ेबम मेको पाप क्‍याम्‍तीक गेय पवा, मेको मेको केन दुम्‍ब। \v 8 मिनु तेको चढ़ेबमी मुर आन चाक्‍शो चोशा चढ़ेतीक चढ़ेबा, मेको चोशा चढ़ेशो आ कुशुल यो मेको केन दुम्‍ब। \em लेवी १:६\em* \v 9 मिनु चुप्‍लुम चोशो, दिउरेमी क्‍येशो नु तांवाम चोशो चढ़ेशो नेल्‍ले मेको चढ़ेब केन दुम्‍ब। \em लेवी २:४,५,७\em* \v 10 तन्‍न अरु अन्‍न चढ़ेतीके तेलम ब्‍वाइश्‍शो नु मब्वाइश्‍शो नेल्‍ल हारून नु आ तौ आन कली योक्‍चा कली बाक्‍ब। \em लेवी २:१-३\em* \s1 दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो \p \v 11 मिनु परमप्रभु यावे कली दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके दोपा चढ़ेचा माल्‍ब, दे अरेशो बाक्‍ब देंशा हना, \em लेवी ३:-\em* \v 12 सुइमी परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे ठेयब सेल्‍शा चढ़ेप्‍तु हना, मेकोमी तेलम निशो बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो बटुक, बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो तेल ख्रेक्‍शो शोब्‍ले नु थम रिम्‍शो फस के सेल्‍शो तेल वोइश्‍शो शोब्‍ले चढ़ेचा माल्‍नीम। \em लेवी १९:५-८; लेवी २२:२९-३०\em* \v 13 मेकोमी “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे ठेयब सेल्‍शा नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो नु बोरब ओख्‍ती सुप्‍शो शोब्‍ले यो चढ़ेचा माल्‍ब। \v 14 मेकोमी चढ़ेशो शोब्‍ले नेल्‍ल रे का का पा परमप्रभु यावे कली क्‍युक्‍शा चढ़ेचा माल्‍ब। दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके आ हुश तेको चढ़ेबम ब्रुइक्‍बा, मेको केन दुम्‍ब। \v 15 “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे ठेयब सेल्‍शा नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो श्‍ये मेको चढ़ेशो नाक्‍तीन नेक्‍चा माल्‍नीम। सुनी सम्‍म मारेइ हें‍चा मदुम्‍ब। \v 16 मेको चढ़ेशो कसम जशो आ पर्बम नु ग्‍येरशा चढ़ेशो बाक्‍त हना, मेको चढ़ेशो नाक्‍ती ब्‍वचा माल्‍नीम। आ लीशो आ दीसा ब्‍वचा दुम्‍ब। \v 17 आ नित्‍थ नाक्‍त सम्‍म लीशो चढ़ेशो श्‍ये चहिं मीम चोचा माल्‍ब। \v 18 मेको दुशा बाक्‍तीक आ पर्बम चढ़ेशो आ श्‍ये आ नित्‍थ नाक्‍त सम्‍म सुइम ब्‍वाप्‍तु हना, मेको काइ मदुम्‍ब। मेको मुरुमी यो मचढ़ेशो खोदेंशो दुम्‍ब। मेको श्‍ये ब्‍वचा ग्रांग्रा दित्‍चा ङा बाक्‍ब। मेको ब्‍वाइब मुर दोस ताइब। \p \v 19 मारेइ ग्रांग्रा दिशो थोव़कम थिशो श्‍ये ब्‍वचा मदुम्‍ब। मेको चोचा माल्‍ब। तन्‍न सुइ चोव़खो दुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म हना, अरु श्‍ये ब्‍वने चाप्‍नीम। \v 20 तन्‍न सुइ ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शा, परमप्रभु यावे कली दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो श्‍ये ब्‍वाप्‍तु हना, मेको आ खिं ङा मुर रे तिल्‍चा पुंइसीब। \v 21 मिनु इन दातेमी सुमी मारेइ मारेइ ग्रांग्रा दिशो थोव़क थिशा, मुर आन ग्रांग्रा दिशो, ग्रांग्रा दिशो जन्‍तु कि मारेइ ग्रांग्रा दिशो थिप्‍तु हना, नोले परमप्रभु यावे कली दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो श्‍ये ब्‍वाप्‍तु हना, मेको आ खिं ङा मुर रे तिल्‍चा पुंइसीब’ दे माइक्‍मी” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \s1 बोंसो नु हुश ब्‍वचा मदुम्‍ब \p \v 22 मिनु लेंशा परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 23 “गे इस्राएली आन कली ‘गेपुकीम ब्‍यफ, भेडा नु क्‍यारश आन बोंसो काइ मब्‍वने। \em लेवी ३:१७\em* \v 24 आंमा बेक्‍शो, मारेइमी साइश्‍शो बस्‍तु भाव आन बोंसो अर्को मारेइ गेयम चलेने चाप्‍नीनी। तन्‍न गेपुकीमी मेको ब्‍वचा मदुम्‍ब। \em प्रस्‍थान २२:३०\em* \v 25 मिनु इन दातेमी सुमी परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीके आ बोंसो ब्‍वाइबा, मेको आ खिं ङा मुर रे तिल्‍चा पुंइसीब। \v 26 गेपुकी ते बाक्‍तीनी हना यो, तेकोइ चिक्‍ब नु बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा आन हुश ब्‍वचा मदुम्‍ब। \v 27 मिनु सुमी हुश ब्‍वाइबा, मेको आ खिं ङा मुर रे तिल्‍चा पुंइसीब’ माइक्‍मी” देंत। \s1 चढ़ेब आन भाग \p \v 28 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 29 “गे इस्राएली आन कली ‘सुमी परमप्रभु यावे कली गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी, दे ठेयब सेल्‍शा चढ़ेतीक चाड सेल्‍बा, मेकोमी आ चढ़ेशो रे परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीकेम आंमान चाक्‍चा माल्‍ब। \v 30 मेकोमी परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेचा कली बोंसो नु कुथ्रु चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको कुथ्रु परमप्रभु यावे कली क्‍युक्‍शा चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २९:२४\em* \v 31 मिनु चढ़ेबमी मेको बोंसो कली मीम चोचा माल्‍ब। तन्‍न मेको कुथ्रु हारून नु आ तौ आन के दुम्‍ब। \v 32 मिनु इन दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके रे आ ग्‍युरा फिला चढ़ेब कली क्‍युक्‍शा चढ़ेचा कली गेचा माल्‍नीनी। \em लेवी ९:२१\em* \v 33 हारून आ तौ तेकोम दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीक चढ़ेबा नु हुश ब्रुइक्‍बा, ग्‍युरा फिला मेको के दुम्‍ब। \v 34 मारदे हना गो इस्राएली आन “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे ठेयब सेल्‍शा चढ़ेशो कुथ्रु नु ग्‍युरा फिला गेपुकी रे ताक्‍शा चढ़ेब हारून नु मेको आ तौ आन कली गेना हना यो कली गेतामी’ दे माइक्‍मी। \p \v 35 हारून नु आ तौपुकी तेको नाक्‍त रे परमप्रभु यावे कली चढ़ेब दुम्‍मा, मेको नाक्‍ती रेन परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेशो चढ़ेतीक रे मेको आन भाग गेतामी। \v 36 तेको नाक्‍ती रे मेकोमी मेको आन कली तेल लुक्‍ता, मेको नाक्‍त रेन मेको आन कली इस्राएलीपुकी रे ततीक भाग परमप्रभु यावेमी ‘मेको आन के बाक्‍ब’ देंशो बाक्‍ब। मेको आन कली गेना हना यो नेल्‍ल आन पाला सम्‍म आन भाग बाक्‍ब, देनो” देंत। \p \v 37 “मेको चोशा चढ़ेतीके, अन्‍न चढ़ेतीके, पाप आ पर्बम चढ़ेतीके, गारचा आ पर्बम चढ़ेतीके, नक गेय पचा आ पर्बम चढ़ेतीके नु परमप्रभु यावे कली ‘गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी’ दे ठेयब सेल्‍शा चढ़ेतीक आ पर्बम पतीके बाक्‍ब। \v 38 मिनु परमप्रभु यावेमी मेको लोव़ मोसा कली सीनै डांडाम अरेशो बाक्‍त। मेको नाक्‍ती परमप्रभु यावेमी सीनै ङा गोरशो रागीम इस्राएली आन कली आन चढ़ेतीक आ बाक्‍तीक चाक्‍कीन” दे अरेशो बाक्ब। \c 8 \s1 हारून नु आ तौ चद़ेब दुम्‍शो \r प्रस्‍थान २९:- \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे हारून नु आ तौ आन कली, चढ़ेब आन फेक्‍तीक वा, आन कली लुक्‍चा कली तेल, पाप आ पर्बम चढ़ेतीक ब्‍यफ, सांड निक्‍शी नु बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो शोब्‍ले चाक्‍को। \em प्रस्‍थान २८:३९-४३\em* \v 3 मुर नेल्‍ल आन कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम पुक्‍मी” देंत। \v 4 मिनु मोसामी परमप्रभु यावेमी दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। मिनु मुरपुकी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम बुक्‍तेक्‍म। \p \v 5 मिनु मोसाम बुक्‍शो मुर आन कली “परमप्रभु यावेमी ‘पावो’ दे अरेशो लोव़ एकोन बाक्‍ब” देंत। \v 6 मिनु मोसामी हारून नु आ तौ आन कली चाक्‍शा चिक्‍ताक्‍मी। \v 7 मिनु मेकोमी हारून कली आगा वा फेक्‍ताक्‍व। मिनु किप्‍शुर किप्‍ताक्‍व। मिनु मेकोमी आ तार ङा फेक्‍तीक फेक्‍ताक्‍व। मेकोमी क्रातो आ ङोंइती क्‍युक्‍तीक वा क्‍युक्‍‍ताक्‍व। मिनु रिम्‍शो पा प्रोव़शो बुटा आप्‍शो किप्‍शुर नु क्रातो ङोंइती क्‍युक्‍तीक झोला मेको आ तार किप्‍ताक्‍व। \v 8 मिनु नोले मेकोमी हारून कली कुचुम रेल्‍तीक झोला रेल्‍ताक्‍व, मिनु मेको आगा “ऊरीम नु थुम्‍मीम” कुर पाप्‍तु। \em ऊरीम नु थुम्‍मीम कली छेङछेङ नु निसाफ पतीके देंसीब। परमप्रभु यावे आ देंशो कोंइब बाक्‍ब।\em*\em प्रस्‍थान २८:३०\em* \v 9 मिनु मेको आ पियाम गुप्‍तीके गुप्‍ताक्‍व। मिनु सुन के मुशो कुप्‍फीम पांइतीके “परमप्रभु यावे कली ला” दे मेको आ ङोंइती गे पांइताक्‍व। परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। \em प्रस्‍थान २८:३६-३८; लेवी ३९:३०\em* \p \v 10 मेको नोले मोसामी लुक्‍तीक तेल चाक्‍शा परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीके नु मेकेर बाक्‍शो मारेइ मारेइ आन कली ब्रुइश्‍शा, “परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब” दे चोव़खो सेल्‍तु। \v 11 मिनु मेकोमी तेल इच्‍का चढ़ेतीकेम ७ खेयप ब्रुइक्‍ताक्‍व। मोपा चढ़ेतीके, मेकेर बाक्‍शो चढ़ेचा कली माल्‍तीक नेल्‍ले नु चिक्‍तीक ठेयब ग्‍योंब नु आ नाइक्‍तीके, नेल्‍ल आन कली परमप्रभु यावे के सेल्‍चा कली तेल ब्रुइक्‍ताक्‍मी। \v 12 मिनु मेकोमी हारून आ पियाम लुक्‍तीक तेल लुक्‍शा, मेको कली परमप्रभु यावे कली ला गेय पाइब सेल्‍तु। \v 13 मिनु मोसामी हारून आ तौ आन कली चाक्‍पाइश्‍शा, आगा वा फेक्‍ताक्‍मी। मिनु किप्‍शुर किप्‍शा पियाम गुप्‍तीके गुप्‍ताक्‍मी। परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। \p \v 14 मिनु नोले मोसामी पाप आ पर्बम चढ़ेतीक ब्‍यफ चाक्‍तु। मिनु हारून नु आ तौपुकीम मेको पाप आ पर्बम चढ़ेतीक ब्‍यफ आ पिया तारी आन गुइ वोइक्‍तेक्‍म। \em लेवी ४:१-१२\em* \v 15 मिनु मोसामी मेको ब्‍यफ कली साइक्‍तु। मिनु मेकोमी मेको इच्‍का हुश लाइश्‍शा आ ब्रेप्‍चोमी चढ़ेतीक एर ओंथ ङा ग्रोव़म ख्रेक्‍शा, चढ़ेतीक कली परमप्रभु यावे कली ला, चोव़खो सेल्‍तु। मिनु लीशो हुश चहिं चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍तु। मोपा मेको चढ़ेतीक कली पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा, दे चोव़खो सेल्‍तु। \v 16 मिनु मोसामी गा क्‍यी गिल्‍शो बोंसो नेल्‍ल, आइदी क्‍येप्‍शो बोंसो नु चिच निम्‍फा नु आ बोंसो चढ़ेतीकेम चोप्‍तु। \v 17 मिनु ब्‍यफ, मेको आ कुशुल, आ श्‍ये नु गोबर मुर आ बाक्‍तीक क्‍येङा ङोन मीम चोप्‍तु। परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। \p \v 18 मिनु नोले मोसामी चोशा चढ़ेतीक सांड चाक्‍तु। मिनु हारून नु आ तौपुकीमी आन गुइ मेको सांड आ पिया तार वोइक्‍तेक्‍म। \em लेवी १:१०-१३\em* \v 19 मिनु मोसामी मेको सांड कली क्‍योरतु। मिनु मेकोमी आ हुश चढ़ेतीक एर ओंथ ब्रुइक्‍ताक्‍व। \v 20 मिनु मोसामी मेको सांड कली टुक्रा टुक्रा पा चेक्‍तु। मेको आ पिया, चेक्‍शो श्‍ये नु बोंसो नेल्‍ल चोप्‍तु। \v 21 मेकोमी गा क्‍यी नु फिला मुरतु। मोपा मोसामी मेको सांड नेल्‍ल चढ़ेतीकेमी चोप्‍तु। मेको परमप्रभु यावे कली ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेशो बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। \p \v 22 मिनु नोले मोसामी अर्को चढ़ेतीक सांड चाक्‍तु। मेको गेय गोचा कली चढ़ेतीक ङा सांड बाक्‍त। मिनु हारून नु आ तौपुकीम आन गुइ मेको सांड आ पिया तार वोइक्‍तेक्‍म। \v 23 मिनु मोसामी मेको सांड कली क्‍योरतु। मिनु मेकोमी मेको आ हुश हारून आ ग्‍युरा नोफा आ फेनेम, आ ग्‍युरा गुइ ङा बोंग्‍ये नु आ ग्‍युरा खोइल ङा बोंग्‍येमी ख्रेक्‍ताक्‍व। \v 24 मिनु मोसामी हारून आ तौ आन कली चाक्‍पाइक्‍तु। मिनु मेकोमी मेको आन ग्‍युरा नोफा आन फेनेम, आन ग्‍युरा गुइ ङा बोंग्‍ये नु आन ग्‍युरा खोइल ङा बोंग्‍येमी ख्रेक्‍ताक्‍व। मिनु मोसामी मेको हुश कली चढ़ेतीके आ एर ओंथ ब्रुइक्‍ताक्‍व। \em लेवी १७:११\em* \v 25 मिनु मेकोमी मेको सांड आ बोंसो, मेको बोंसो पाइश्‍शो मीलु, गा क्‍यीम गिल्‍शो बोंसो, आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो, चिच निम्‍फा नु मेक ङा बोंसो नु ग्‍युरा फिला लाइक्‍तु। \v 26 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती बाक्‍शो बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो मार मार आ डालो रे बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो हिरशो शोब्‍ले का, तेलम ख्रुम्‍शो शोब्‍ले का नु बाबर का ग्रुंइशा, मेको बोंसो नु ग्‍युरा फिला तार वोइक्‍तु। \v 27 मिनु मेको नेल्‍ल लाइश्‍शा हारून नु आ तौ आन गुइमी वोइक्‍तु। मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती हिम्‍शा चढ़ेतीके चढ़ेप्‍तु। \v 28 मिनु मोसामी मेको आन गुइ रे लाइश्‍शा, चोशा चढ़ेशो आ तारी चोप्‍तु। मेको गेय गोचा कली चढ़ेतीके परमप्रभु यावे कली ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीक बाक्‍त। \p \v 29 मिनु मोसामी मेको सांड आ कुथ्रु लाइश्‍शा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती हिम्‍शा चढ़ेतीके चढ़ेप्‍तु। मेको गेय गोचा कली चढ़ेशो सांड आ श्‍ये मोसा आ भाग दुम्‍त। परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। \p \v 30 मिनु मोसामी लुक्‍तीक तेल नु चढ़ेतीकेम वोइश्‍शो हुश लाइश्‍शा, हारून नु आ तौ आन फेक्‍शो वाम ब्रुइक्‍ताक्‍व। मोपा मोसामी हारून नु मेको आ फेक्‍शो वा, आ तौपुकी नु मेको आन फेक्‍शो वा नेल्‍ल परमप्रभु यावे कली ला गेय पाइब, दे चोव़खो सेल्‍तु। \p \v 31 मिनु मोसाम हारून नु आ तौ आन कली “गे मेको श्‍ये कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम लोपीन। मिनु गेय गोचा कली चढ़ेशो डालो ङा शोब्‍ले नु मेक उइ जने ब्‍वने। आं देंशो खोदेंशो पा जचा ब्‍वचा माल्‍नीनी। \v 32 हेंशो श्‍ये नु शोब्‍ले गे मीम चोचा माल्‍नीनी। \v 33 मिनु नोले गे ७ नाक्‍त सम्‍म, इन कली गेय गोचा कली चढ़ेशो ७ नाक्‍त मगाम सम्‍म ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक रे लाङगा मलने। मारदे हना ७ नाक्‍त मजाक्‍दीम सम्‍म इन गेय गोचा कली चढ़ेतीक गेय ला थुम्‍सीब। \v 34 मुलाक्‍त मार पङा, मेको परमप्रभु यावेमी अरेशो इन कली पाप क्‍याम्‍तीक गेय बाक्‍त। \v 35 गेपुकी ७ नाक्‍त सम्‍म नाक्‍दो नाक्‍ती ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेमी बाक्‍चा माल्‍नीनी। गे परमप्रभु यावेमी अरेशो पने। मो मपाइतीनी हना, गे बेक्‍नीनी। मारदे हना आं कली मोदें अरेशो बाक्‍ब” दे माइक्‍तीमी। \v 36 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा रे पा अरेशो नेल्‍ल हारून नु आ तौपुकीम पाम्‍तेक्‍म। \c 9 \s1 हारून नु आ तौ आन गेय \p \v 1 मिनु ८ नाक्‍ती मोसामी हारून, आ तौ नु इस्राएल ङा खाल्‍पा आन कली ब्रेत्‍ताक्‍मी। \em लेवी ८:३३\em* \v 2 मिनु मेकोमी हारून कली “गे पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो बाछा का नु चोशा चढ़ेचा कली मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो सांड का चाक्‍शा परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेवो। \v 3 मिनु इस्राएली आन कली ‘गेपुकीमी पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली बोका का नु चोशा चढ़ेचा कली बर्स का दुम्‍शा, मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो बाछा का नु मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो पाठा का चाक्‍कीन। \v 4 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेचा कली ब्‍यफ का, सांड का नु तेलम निशो अन्‍न चढ़ेतीक यो चाक्‍कीन। मारदे हना मुलाक्‍ती परमप्रभु यावेमी इन कली तपांइसीब’ माइक्‍मी” देंत। \s1 हारूनम आंम आ पर्बम चढ़ेशो \p \v 5 मिनु मोसामी अरेशो खोदेंशो पा मेकोपुकीमी मारेइ मारेइ ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ङोंइती चाक्‍तेक्‍म। मिनु मुर नेल्‍ले परमप्रभु यावे आ ङोंइती जाक्‍शा राप्‍तेक्‍म। \v 6 मिनु मोसामी “गेपुकीमी परमप्रभु यावेमी अरेशो पचा माल्‍शो गेय एकोन बाक्‍ब। मिनु परमप्रभु यावे आ छेङछेङम इन कली तपांइसीब” देंत। \p \v 7 मिनु मोसाम हारून कली “चढ़ेतीक आ नेक्‍था जाक्‍शा, इ पाप आ पर्बम चढ़ेतीक नु इ चोशा चढ़ेतीक चढ़ेवो। मिनु आंम इ पर्बम नु मुर आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पावो। परमप्रभु यावेमी अरेशो खोदेंशो पा मुर आन चाक्‍शो चढ़ेतीक चढ़ेशा, मुर आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पावो” देंत। \em लेवी १६:६,११,१५; हिब्रू ५:३; हिब्रू ७२७\em* \p \v 8 मिनु हारून चढ़ेतीक आ नेक्‍था जाक्‍शा, आ पाप आ पर्बम चढ़ेतीक बाछा क्‍योरतु। \v 9 मिनु हारून आ तौपुकीमी मेको आ हुश चाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोमी आ ब्रेप्‍चो हुशेम ख्रुम्‍शा चढ़ेतीक आ ग्रोव़पुकीम ख्रेक्‍ताक्‍व। मिनु लीशो हुश कली चढ़ेतीक आ पुंम मोइक्‍तु। \v 10 मिनु मेकोमी पाप आ पर्बम चढ़ेशो आ बोंसो, चिच नु आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो चढ़ेतीकेम चोप्‍तु। परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा हारूनमी पाप्‍तु। \em लेवी ४:८-१२; लेवी ८:१४-१७\em* \v 11 तन्‍न श्‍ये नु कुशुल चहिं मुर आन बाक्‍तीके क्‍येङा ङोन चोप्‍तु। \p \v 12 मिनु नोले हारूनमी चोशा चढ़ेतीक क्‍योरतु। मिनु मेको आ तौपुकीमी मेको आ हुश चाक्‍शा गेम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोमी मेको चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍ताक्‍व। \em लेवी १:१०-१३\em* \v 13 मिनु मेकोपुकीमी मेको चोशा चढ़ेतीके टुक्रा टुक्रा पा चेक्‍शा, पिया सुन्‍दा चाक्‍शा, मेको कली गेम्‍तेक्‍म। मिनु हारूनमी मेको चढ़ेतीकेमी चोप्‍तु। \v 14 मिनु मेकोमी गा क्‍यी नु खोइल मुरशा, चोशा चढ़ेतीके नु चोप्‍तु। \s1 हारूनम अरु आन पर्बम चढ़ेशो \p \v 15 मिनु नोले हारूनमी मुर आन पर्बम चढ़ेतीक चाक्‍शा, मेको आन पाप आ पर्बम चढ़ेशो बोका क्‍योरतु। मिनु ङोंइती ङा खोदेंशो पा पाप आ पर्बम चढ़ेतीके चढ़ेप्‍तु। \p \v 16 मेको नोले चोशा चढ़ेतीक चाक्‍शा, अरेशो खोदेंशो पा चढ़ेप्‍तु। \v 17 मिनु अन्‍न चढ़ेतीक चाक्‍शा, मुठी का हुइश्‍शा, सुनी ङा चोशा चढ़ेतीक नु चढ़ेप्‍तु। \p \v 18 मिनु हारूनमी मुर आन कली दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके ब्‍यफ नु सांड क्‍योरतु। मिनु हारून आ तौपुकीम हुश चाक्‍शा, मेको कली गेम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोमी चढ़ेतीक आ एर ओंथ ब्रुइक्‍ताक्‍व। \v 19 मिनु ब्‍यफ नु सांड आस बोंसो, बोंसो पाइश्‍शो मीलु, गा क्‍यी गिल्‍शो बोंसो, चिच निम्‍फा नु आइदीम क्‍येप्‍शो बोंसो लाइक्‍तेक्‍म। \v 20 मिनु ङोंइती कुथ्रु तार वोइक्‍तेक्‍म। नोले बोंसो चढ़ेतीकेम चोम्‍तेक्‍म। \v 21 मिनु मोसाम अरेशो खोदेंशो पा हारूनमी कुथ्रु नु ग्‍युरा फिला चहिं परमप्रभु यावे आ ङोंइती क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेतीके चढ़ेप्‍तु। \em लेवी ७:३०-३४;\em* \p \v 22 मिनु हारूनमी आ गुइ मुर आन गे पोक्‍शा, आसीक गेम्‍तीमी। मोपा पाप आ पर्बम चढ़ेतीके, चोशा चढ़ेतीके नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके चढ़ेशा, मेको उइ तोंइसाक्‍व। \p \v 23 मिनु मोसा नु हारून ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आगा ओव़ताक्‍स। मिनु ग्रूशा मुर आन कली आसीक गेम्‍ताक्‍स। मिनु परमप्रभु यावे आ छेङछेङ मुर नेल्‍लेमी ताम्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान १६:१०; प्रस्‍थान ४०:३४\em* \v 24 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती रे मी ग्रूशा, चढ़ेतीकेम बाक्‍शो चोशा चढ़ेतीक नु मेक बाक्‍शो बोंसो नेक्‍तु। मिनु मुरपुकीमी मेको तशा, ठेयब सेंदा पा ग्‍येरसीशा, खुम्‍की पा बाप्‍तेक्‍म। \em न्‍यायाधीस ६:२१; १राजा १८:३८; १इतिहास २१:२६; २इतिहास ७:१\em* \c 10 \s1 नादाब नु अबीहुम मटिशो \p \v 1 मिनु हारून आ तौ नादाब नु अबीहुम आस थनौरो लाइश्‍शा, मी कुर पाम्‍ताक्‍स। मिनु मी आ तारी धूप वोइक्‍ताक्‍स। मोपा मेको निक्‍शी परमप्रभु यावेमी “अरु मी मलाइक्‍चा” दे अरेशो लोव़ मटिम्‍स, मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेम्‍ताक्‍स। \em प्रस्‍थान ६:२३; प्रस्‍थान २८:१; प्रस्‍थान ३०:९\em* \v 2 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती रे मी ग्रूशा, मेको आस कली ग्रु दाक्‍तु। मोपा मेको निक्‍शी परमप्रभु यावे आ ङोंइती बेक्‍ताक्‍स। \v 3 मिनु मोसामी हारून कली “परमप्रभु यावेमी देंशो ‘आं नेक्‍था बाक्‍ब आन कली गो नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब बाक्‍नुङ’ दे कोंइनुङ। मिनु नेल्‍ल मुर आन ङोंइती गो ठेयब सेल्‍चा पुंइसीनुङ” देंत। मिनु हारून सिक्‍सी पा बाक्‍त। \p \v 4 मोसामी हारून आ बकान्‍छा उज्‍जीएल आ तौ एल-साफान नु मीशाएल आस कली ब्रेश्‍शा “इस लोक्‍ब आस कली ताम्‍बु रे कुरशा ग्रुंइदीस” देंत। \em प्रस्‍थान ६:२२\em* \v 5 मिनु मेको निक्‍शी जाक्‍शा, आस फेक्‍शो वा रे क्‍युक्‍शा मोसा आ देंशो खोदेंशो पा कुरशा ग्रुंइताक्‍स। \p \v 6 मिनु मोसाम हारून नु आ तौ एलाजर नु इथामार आन कली “रोंका पा इन पिया ङा चां मप्रेक्‍कीन। इन वा मखाक्‍कीन। मो पाइतीनी हना, गेपुकी बेक्‍नीनी। मिनु परमप्रभु यावे आ गाइक्‍तीक नेल्‍ल मुर आन तारी जुक्‍ब। तन्‍न परमप्रभु यावे आ सोइश्‍शो मीम दुप्‍शा बेक्‍ब आस पर्बम इन खिं ङा मुर नु इस्राएली ङा मुर नेल्‍ल रोंका पचा दुम्‍ब। \em लेवी २१:१०\em* \v 7 गेपुकी चहिं ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु रे लाङगा मलने। मो पाइतीनी हना, बेक्‍नीनी। मारदे हना परमप्रभु यावे आ लुक्‍शो तेल गे इन तार बाक्‍ब” देंत। मिनु मेकोपुकीमी मोसा आ देंशो खोदेंशो पाम्‍तेक्‍म। \s1 चढ़ेब आन कली लेंशा अरेशो \p \v 8 मिनु नोले परमप्रभु यावेमी हारून कली \v 9 “गे नु इ तौपुकी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बुम ओव़नीनु, अङगुर शांबु नु अरु दुक्‍तीक थोव़क मतूङीन। तूतीनी हना, गेपुकी बेक्‍नीनी। मेको गेना हना यो इन पतीक दुम्‍ब। \em इजीकीएल ४४:२१; होसे ४:११; आमोस २:८\em* \v 10 आं थोव़क नु मुर आ थोव़क तिल्‍चा माल्‍नीनी। ग्रांग्रा दिशो थोव़क नु चोव़खो थोव़क यो तिल्‍चा माल्‍नीनी। \em इजीकीएल २२:२६; इजीकीएल ४४:२३\em* \v 11 मिनु गो मोसा कली अरेशो नेल्‍ल, गे इस्राएली आन कली शेंचा माल्‍नीनी” देंत। \p \v 12 मिनु मोसामी हारून नु आ लीशो तौ एलाजर नु इथामार आन कली “परमप्रभु यावे कली मीम चोशा अन्‍न चढ़ेशो रे लीशो बोरब ओख्‍ती मसुप्‍थु चढ़ेतीके आ नेक्‍था बाक्‍शा जने। मारदे हना मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। \em लेवी ९:१७,१८\em* \v 13 गेपुकीम मेको कली चोव़खो बाक्‍तीकेमी जने। मारदे हना परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेशो चढ़ेतीक रे मेको गे नु इ तौ इन भाग बाक्‍ब। आं कली मोदें अरेशो बाक्‍ब। \em लेवी २:३\em* \v 14 तन्‍न क्‍युक्‍शा चढ़ेशो कुथ्रु नु हिम्‍शा चढ़ेशो फिला चहिं गे इन तौ नु इन तमीम चोव़खो बाक्‍तीकेमी बाक्‍शा ब्‍वने। मारदे हना मेको इस्राएली आन दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेशो रे गे नु इ तमी तौ इन भाग बाक्‍ब। \em लेवी ७:३४\em* \v 15 मिनु हिम्‍शो फिला, क्‍युक्‍शो कुथ्रु नु मीम चोशा चढ़ेशो मार मार आन बोंसो परमप्रभु यावे आ ङोंइती हिम्‍शा चढ़ेचा कली चाक्‍चा माल्‍नीनी। मिनु परमप्रभु यावेमी अरेशो खोदेंशो पा गेना हना यो, गे नु इ तमी तौ इन भाग दुम्‍ब” देंत। \em लेवी ९:२०-२१\em* \p \v 16 मिनु मोसामी पाप आ पर्बम चढ़ेशो बोका माल्‍तु। तन्‍न मेको चोने थुम्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी हारून आ लीशो तौ एलाजर नु इथामार आस कली गाइश्‍शा, \em लेवी ९:१५\em* \v 17 “गेपुकीमी मारदे पाप आ पर्बम चढ़ेशो कली चोव़खो बाक्‍तीकेम मब्‍वनी? मारदे हना मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। मिनु परमप्रभु यावेमी मुर आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा, दे मेको इन कली गेशो बाक्‍ब। \v 18 मेको आ हुश ताम्‍बु आ आगामी मलाइश्‍शो बाक्‍त। गेपुकीम थमा पा आं देंशो खोदेंशो पा चोव़खो बाक्‍तीकेम मेको श्‍ये ब्‍वचा माल्‍शो ननी” देंत। \em लेवी ६:१९,२२\em* \p \v 19 मिनु हारूनमी मोसा कली “नेनीन, मुलाक्‍ती मेकोपुकीमी आन पाप आ पर्बम चढ़ेतीक नु आन चोशा चढ़ेतीक परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेम्‍तेक्‍म। मिनु मुलाक्‍त गो गिश श्‍येत जशो बाक्‍नुङ। गो मुलाक्‍ती मेको पाप आ पर्बम चढ़ेशो ब्‍वशो नङ हना, मार, मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती रिम्‍शो दुम वा ङा?” देंत। \v 20 मिनु मेको लोव़ नेंशा मोसा सिक्‍सी पाप्‍तु। \c 11 \s1 ग्रांग्रा दिशो नु मदिशो \r ब्‍यवस्‍था १४:३-२० \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा नु हारून आस कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘रागीम बाक्‍शो जन्‍तु, बस्‍तु भाव, चिक्‍ब तेक तेको ब्‍वचा दुम्‍बा, तेक तेको ब्‍वचा मदुम्‍बा, मेको शेंदीस। मिनु जन्‍तु नु बस्‍तु भाव तेको ब्‍वने चाप्‍नीनी देंशा हना, \em प्रेरित १०:१२-१५; कलस्‍सी २:१६; १तिमोथी ४:३-४\em* \v 3 गेपुकीमी आन गेंच जेश्‍शो नु शोंया हेक्‍बपुकी ब्‍वने चाप्‍नीनी। \p \v 4 मो हना यो गेंच जेश्‍शो ला कि शोंया हेक्‍ब दुम्‍शो ला ब्‍वचा मदुम्‍ब। दल‍ओंठ मेको शोंया हेक्‍ब, तन्‍न आ गेंच मजेश्‍शो बाक्‍ब। मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। \v 5 मिनु शापन मब्‍वने। मारदे हना मेकोमी शोंया हेक्‍ब, तन्‍न आ गेंच मजेश्‍शो बाक्‍ब। मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। \v 6 मिनु खरायो मब्‍वने। मारदे हना मेकोमी शोंया हेक्‍ब, तन्‍न आ गेंच मजेश्‍शो बाक्‍ब। मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। \v 7 मिनु पोव़ मब्‍वने। मारदे हना मेको आ गेंच जेश्‍शो बाक्‍ब, तन्‍न शोंया महेक्‍ब। मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। \em यसैया ६५:४; यसैया ६६:१७\em* \v 8 गेपुकीमी मेको आन श्‍ये मब्‍वने। आन सिनु यो मथिने। मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। \p \v 9 ब्‍वाक्‍कु, खोला नु समुन्‍द्रम बाक्‍बपुकीमी फ्रां नु कत्‍ला पाइश्‍शो ब्‍वने चाप्‍नीनी। \v 10 तन्‍न समुन्‍द्र नु खोलाम बाक्‍ब फ्रां नु कत्‍ला मपाइश्‍शो ब्‍वचा मदुम्‍ब। मेको आइक्‍च ब्‍वाक्‍कुम बाक्‍ब जन्‍तु नु अरु नेल्‍ल सेल जन्‍तु इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। \v 11 मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍तीके, मेको आन श्‍ये मब्‍वने। मिनु मेको आन सिनु इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। \v 12 मिनु ब्‍वाक्‍कुम बाक्‍ब नेल्‍ले फ्रां नु कत्‍ला मपाइश्‍शो जन्‍तु, इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। \p \v 13 मिनु चिक्‍ब आन दातेमी इन कली तेको तेको ग्रांग्रा दिशो नु ब्‍वचा मदुम्‍शो बाक्‍नीम देंशा हना, ककाकुली, गिद, क्‍येर गिद, \v 14 लल ब्‍वारदे नु नेल्‍ल खाल ङा क्‍येर ब्‍वारदे, \em लेवी ५:२\em* \v 15 खद नेल्‍ले, \v 16 ठेयब हुहुचील, ग्रीब बुक्‍स, ब्‍वाक्‍कुम बाक्‍ब चिक्‍ब, मिनु बाज नेल्‍ले, \v 17 आइक्‍च हुहुचील, ब्‍वाक्‍कु ङा खदी, भुल्‍का, \v 18 बुश हुहुचील, गोरशो रागी ङा हुहुचीलपुकी, ङांइ ब्‍वाइब ब्‍वारदे, \v 19 सारस, बोकुला नेल्‍ल, फाप्रे चिक्‍ब नु पकातिक्‍ती मब्‍वने। \em यसैया ६६:१७\em* \p \v 20 फ्रां पाइश्‍शो, ४ ओटा खोइलीम ग्रे‍शा गाक्‍ब जन्‍तु नेल्‍ल इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। \v 21 मिनु ४ ओटा खोइलीम ग्रेशा गाक्‍ब, फ्रां पाइश्‍शो खपीम प्रेक्‍चा कली खोइल बोइश्‍शो नेल्‍ल मालेपुकी ब्‍वने चाप्‍नीनी। \v 22 गे सल्‍हा माले, खुइले माले, किथ्रो माले नु फटेङग्रापुकी ब्‍वने चाप्‍नीनी। \v 23 ४ ओटा खोइल पाइश्‍शो नु फ्रां पाइश्‍शो नेल्‍ल इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। \p \v 24 मेकोपुकी रे गेपुकी ग्रांग्रा दिशो दुम्‍नीनी। सुमी मेको आन सिनु थीबा, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 25 मिनु सुमी मेको सिनु रे इच्‍का कुरबा, मेकोमी आ वा मुरचा माल्‍ब। मिनु नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \p \v 26 मिनु तेको जन्‍तु आन गेंच जेश्‍शो बाक्‍बा, तन्‍न मब्राक्‍शो बाक्‍बा, मेको शोंया महेक्‍बा, मेको इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। मेको थीब नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो दुम्‍नीम। \v 27 मिनु ब्रेप्‍चोम थेक्‍शा ४ ओटा खोइलीम गाक्‍ब जन्‍तु नेल्‍ल इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। मेको आन सिनु थीब नेल्‍ल नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍नीम। \v 28 मेको सुमी आन सिनु कुरब मेकोमी आ वा मुरचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मेको इन कली ग्रांग्रा दिशो बाक्‍नीम। \p \v 29 मिनु खपीम ग्रेशा गाक्‍ब आइक्‍च जन्‍तु तेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍नीम देंशा हना, कोचोम्‍बो, यिच, ठेयब नु आइक्‍च खोते नेल्‍ले, \v 30 माउसुली, घोरी, भाले मुङग्रो, बाल्‍वाम बाक्‍ब खोते नु रङ फाइक्‍ब खोतेपुकी, \v 31 मेको ग्रे‍शा गाक्‍ब नेल्‍ल इन कली ग्रांग्रा बाक्‍नीम। सुमी मेको आन सिनु थीबा, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 32 मोदेंशो जन्‍तु बेक्‍शा, मार तारी दोक्‍बा, मेको थोव़क ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। शी के सेल्‍शो, वा, कुशुल, भाङग्रा नु मारेइ के बाक्‍ल, मेको थोव़क ब्‍वाक्‍कुम नुप्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मिनु नोले ठीक दुम्‍ब। \v 33 मिनु मेको मार मार खप के बोसुम दोक्‍त हना, मेको बोस नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। गेपुकीमी मेको बोस प्रोल्‍चा माल्‍नीनी। \v 34 मेको आगाम ब्‍वाक्‍कु बाक्‍त हना, मिनु मेको ब्‍वाक्‍कुम थिशो मारेइ मारेइ जचा थोव़क ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मिनु मेको बोसुम बाक्‍शो तूचा थोव़क नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो दुम्‍नीम। \v 35 मेको आन सिनु मारेइ थोव़कम दोक्‍त हना, चुप्‍लुम बाक्‍त हना यो, मेको प्रेश्‍शा ताइक्‍चा माल्‍ब। मेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मेको गेना हना यो इन कली ग्रांग्रा बाक्‍ब। \v 36 मो हना यो ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीके, कुवा नु ब्‍वाक्‍कु वोइक्‍तीके चोव़खो बाक्‍नीम। तन्‍न मेको आन सिनु थीब चहिं ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \v 37 मेको आन श्‍ये शोक्‍तीक वांचेरम दोक्‍त हना, मेको चहिं चोव़खो लीब। \v 38 तन्‍न मेको आ सिनु शोक्‍चा कली ब्‍वाक्‍कुम वोइश्‍शो वांचेर तारी दोक्‍त हना, मेको इन कली ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \p \v 39 इन बस्‍तु भाव बेक्‍त हना, सुमी मेको कली थीब, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 40 मेको सुम ब्‍वाइबा, मेकोमी आ वा मुरचा माल्‍ब नु नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मेको सिनु कुरबमी यो आ वा मुरचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \em प्रस्‍थान २२:३०\em* \p \v 41 खपीम ग्रे‍शा गाक्‍ब जन्‍तु नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो बाक्‍नीम। मेको ब्‍वचा मदुम्‍ब। \v 42 कोव़जीम ग्रे‍शा गाक्‍ब, ४ ओटा खोइलीम गाक्‍ब नु शुश खोइल पाइश्‍शो खपीम गाक्‍ब जन्‍तुपुकी ब्‍वचा मदुम्‍ब। मारदे हना मेकोपुकी ग्रांग्रा दिशो बाक्‍नीम। \v 43 मिनु गेपुकी तेकोइ ग्रे‍शा गाक्‍ब जन्‍तु रे ग्रांग्रा दिशो मदुमीन। मेकोपुकी रे इन कली ग्रांग्रा दिशो मसेलीन। \v 44 मिनु गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। मोपतीके गेपुकी ग्रांग्रा दिशो मदुम्‍थु मेको रे ङोन बाक्‍कीन। मारदे हना गो ग्रांग्रा दिशो रे ङोन बाक्‍नुङ। गेपुकी खपीम ग्रे‍शा गाक्‍ब जन्‍तु रे ग्रांग्रा दिशो मदुमीन। \em लेवी १९:२\em* \v 45 गो परमप्रभु यावे, इन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइशा एक चाक्‍ब, इन परमप्रभु नङ। मोपतीके गेपुकी ग्रांग्रा दिशो रे ङोन बाक्‍कीन। मारदे हना गो ग्रांग्रा दिशो रे ङोन बाक्‍नुङ’ देनो” देंत। \p \v 46 एको रागी ङा जन्‍तु, चिक्‍ब नु ब्‍वाक्‍कुम गाक्‍ब नु खपीम ग्रे‍शा गाक्‍ब जन्‍तु आन पर्बम अरेतीक बाक्‍ब। \v 47 मिनु ग्रांग्रा दिशो नु ग्रांग्रा मदिशो, ब्‍वचा दुम्‍ब नु मदुम्‍ब जन्‍तु आन पर्बम तिलीन। \c 12 \s1 सुत्‍केरी दोपा चोव़खेचा, दे अरेशो \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “इस्राएली आन कली ‘कोव़ज कुरशा तौ थीब मीश मुर ७ नाक्‍त सम्‍म ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मेको आ रां ब्रोल्‍म नाक्‍त ङा खोदेंशो पा ग्रांग्रा बाक्‍ब। \em लेवी १५:१९\em* \v 3 मिनु ८ नाक्‍ती मेको आ तौ कली ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍चा माल्‍ब। \em उत्‍पत्ती १७:१०-१२; लूका २:२१; यूहन्‍ना ७:२२\em* \v 4 मिनु मेको मीश मुर आ हुश चोव़खेचा कली ३३ नाक्‍त सम्‍म दुम्‍चा माल्‍ब। मिनु मेकोमी चोव़खो दुम्‍तीक नाक्‍ती मगाम सम्‍म मारेइ चोव़खो थोव़क थिचा मदुम्‍ब। मिनु ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु यो ओव़चा मदुम्‍ब। \v 5 तन्‍न मेकोमी तमी थिप्‍तु हना, आ रां ब्रोल्‍म नाक्‍त ङा खोदेंशो पा १४ नाक्‍त सम्‍म ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मिनु आ हुश चोव़खेचा कली ६६ नाक्‍त दुम्‍चा माल्‍ब। \p \v 6 मिनु मेको आ चोव़खेतीक गाम नाक्‍ती, तौ आ पर्बम बाक्‍त हना यो, तमी आ पर्बम बाक्‍त हना यो, मेकोमी चोशा चढ़ेचा कली बर्स का गाप्‍शो भेडा का नु पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली ढुकुर का कि परवा का ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम बाक्‍शो चढ़ेब कली चाक्‍चा माल्‍ब। \v 7 मिनु चढ़ेबमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती मेको चढ़ेशा, मेको आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेको आ हुश यिशो रे चोव़खो दुम्‍ब। मेको मीश मुरुमी तौ कि तमी थिवा नोले, एको पचा माल्‍शो अरेतीक लोव़ बाक्‍ब। \v 8 मिनु मेकोमी भेडा चाक्‍ने मचाप्‍बाक्‍त हना, ढुकुर निक्‍शी कि परवा निक्‍शी चाक्‍चा माल्‍ब। मेको का चोशा चढ़ेतीक नु का पाप आ पर्बम चढ़ेतीक बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको चढ़ेशा मेको आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेको ग्रांग्रा मदिशो दुम्‍ब’ माइक्‍मी” देंत। \em लेवी ५:७; लूका २:२४\em* \c 13 \s1 कोव़र पाइब आन कली पचा माल्‍शो \p \v 1 परमप्रभु यावेमी मोसा नु हारून आस कली \em गन्‍ती १२:१०-१२; ब्‍यवस्‍था २४:८-९; अय्‍युब १८:१३\em* \v 2 “सुइ मुर आन रां ङा कुशुल बोरत हना, गार दुम्‍त हना, बुश दुम्‍त हना, मेको कोव़र खोदेंशो दुम्‍त हना, मेको कली चढ़ेब हारून कि आ तौ का आ बाक्‍तीके चाक्‍चा माल्‍ब। \v 3 मिनु मेको चढ़ेबमी आ रांम दुम्‍शो गार कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको आ गारम बाक्‍शो चां बुश बाक्‍त नु मेको आ गार इच्‍का लुक्‍च लशो बाक्‍त हना, मेको याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको कली कोव़ङा नोले ‘एको ग्रांग्रा बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। \v 4 तन्‍न मेको कुशुल ङा बुश गार कुशुल लुक्‍च मलशो बाक्‍त हना, मिनु मेकेर वाशो चां यो बुश मदुम्‍शो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको रोइ पाइब मुर कली ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 5 मिनु चढ़ेबमी ७ नाक्‍त नोले मेको गार लेंशा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको कुशुल ङा गार एर ओंथ मबारशो बाक्‍त हना, चढ़ेबम मेको कली अर्को ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 6 मिनु लेंशा ७ नाक्‍त नोले चढ़ेबमी कोव़ङानु, आ गार बारचा नांइसाक्‍व हना, आ कुशुलम मब्रशो बाक्‍त हना, चढ़ेबम मेको कली ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब, मेको गार ला बाक्‍ब, देंचा माल्‍ब। मेको मुर आ वा मुरचा माल्‍ब। मिनु मेको चोव़खो दुम्‍ब। \v 7 तन्‍न चढ़ेबमी ‘चोव़खो दुम्‍त’ देंम नोले यो गार बारत हना, मेको लेंशा चढ़ेब आ बाक्‍तीक जाक्‍शा, आ गार कोंइचा माल्‍ब। \v 8 मिनु चढ़ेबमी लेंशा कोव़चा माल्‍ब। आ गार कुशुलम बारशा लशो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी ‘मेको कली ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको कोव़र खोदेंशो याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब। \p \v 9 मिनु सुइ मुर कली कोव़र खोदेंशो याक्‍सीब रोइ दुम्‍शो बाक्‍त हना, चढ़ेब आन बाक्‍तीकेम चाक्‍चा माल्‍ब। \v 10 मिनु चढ़ेबमी मेको कली कोव़चा माल्‍ब। मिनु आ कुशुल बुश दुम्‍शा बोरशो बाक्‍त हना, नु मेको आ गार ङा चां बुश दुम्‍शा, बोरशो कुशुल ङा गारम श्‍ये तांइसाक्‍व हना, \v 11 मेको शुश नाक्‍ती सम्‍म बाक्‍ब कुशुल ङा रोइ कोव़र बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेकोमी मेको कली तिल्‍शा वोइक्‍चा ममाल्‍ब। मारदे हना मेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \p \v 12 मिनु मेको आ रोइ कुशुलम बारना बारन लशा, चढ़ेबमी कोव़ङानु, आ गार पिया रे खोइल सम्‍म बाक्‍त हना, \v 13 चढ़ेबमी मेको कली रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको कुशुल ङा रोइम आ रां नेल्‍ल कली सुम्‍शो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मारदे हना मेको आ रां नेल्‍ल बुश दुम्‍तीके, मेको मुर ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब। \v 14 तन्‍न मेको मुर आ रांम श्‍ये तांइसाक्‍व हना, मेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \v 15 मिनु चढ़ेबमी मेको तांइसीशो श्‍ये कोव़शा, मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको तांइसीशो श्‍ये ग्रांग्रा बाक्‍ब। मारदे हना मेको कोव़र बाक्‍ब। \v 16 तन्‍न मेको तांइसीशो श्‍ये लेंशा बुश दुम्‍त हना, मेको मुर लेंशा चढ़ेब आ बाक्‍तीक लचा माल्‍ब। \v 17 मिनु मेको गार बुश दुम्‍शो बाक्‍त हना, मेको चढ़ेबमी ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब देंचा माल्‍ब। मिनु मेको मुर चोव़खो बाक्‍ब। \p \v 18 सुइ मुर आ रांमी कान ग्रूशा, सात हना, \v 19 मिनु मेको कान ग्रूशा साशो गारम बुश दुम्‍शा, बोरत हना, कि लल दुम्‍शा बुश पा बोरत हना, मेको मुरुमी मेको आ गार चढ़ेब कली कोंइचा माल्‍ब। \v 20 मिनु चढ़ेबमी रिम्‍शो पा कोव़ङानु, मेको गार लुक्‍च लशो बाक्‍त नु चां यो बुश दुम्‍शो बाक्‍त हना, मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको कोव़र खोदेंशो रोइ कान रे ग्रूशो बाक्‍ब। \v 21 तन्‍न चढ़ेबमी रिम्‍शो पा कोव़ङानु, मेकेर बुश चां मग्रूशो बाक्‍त नु मेको कुशुल क्‍येङा लुक्‍च मलशो बाक्‍त हना, तन्‍न सोव़ना सोव़न, जाम्‍ना जाम्‍न लशो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको कली ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 22 मेको गार कुशुलम बारना बारन लत हना, चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मारदे हना मेको याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब। \v 23 तन्‍न मेको गार एर ओंथ मबारथु, मेक उइ ला बाक्‍त हना, मेको कान आ खत बाक्‍ब। चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। \p \v 24 सुइ मुर आन रांमी दुप्‍शा गार दुम्‍त नु मेको दुप्‍शो गारम नक श्‍ये ग्रूशा, लल दुम्‍त हना यो, बुश दुम्‍त हना यो, \v 25 चढ़ेबमी मेको गार रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको गार ङा चां बुश दुम्‍शा, कुशुल क्‍येङा लुक्‍च लशो बाक्‍त हना, मेको याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब। मेको दुप्‍शो गार रे ग्रूशो बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको कुशुल ङा याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब। \v 26 तन्‍न चढ़ेबमी रिम्‍शो पा कोव़ङानु, मेको गार ङा चां बुश मबाक्‍थु नु कुशुल क्‍येङा लुक्‍च मलथु, सोव़ना सोव़न बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको मुर कली ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 27 मिनु चढ़ेबमी मेको कली ७ नाक्‍त नोले रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको कुशुलम एर ओंथ बारशो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको याक्‍सीब कुशुल ङा रोइ बाक्‍ब। \v 28 तन्‍न मेको गार एर ओंथ मबारथु, सोव़ना सोव़न लशो बाक्‍त हना, मेको दुप्‍शो रे होम्‍शो ला बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मारदे हना, मेको दुप्‍शो गार आ खत ला बाक्‍ब। \p \v 29 सुइ मीश मुर, वोंइश मुर आन पियाम, गाल शोक्रेम मारेइ गार का बाक्‍त हना, \v 30 चढ़ेबमी मेको गार रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको कुशुल क्‍येङा लुक्‍च लशो बाक्‍त हना, नु मेको गार ङा चां हाव जिशो नु आइक्‍च बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको रक सुइब आ पिया ङा नु गाल शोक्रे ङा याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब। \v 31 मिनु चढ़ेबमी मेको रक सुइब रोइ रिम्‍शो पा कोव़ङानु, मेको कुशुल क्‍येङा लुक्‍च मलशो नु मेकेर क्‍येर चां यो मबाक्‍तेक्‍म हना, चढ़ेबम मेको कली ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 32 मिनु ७ नाक्‍त नोले चढ़ेबमी मेको कली रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको रक सुइब रोइ मबारशो बाक्‍त हना, मेक ङा चां हाव मजिशो बाक्‍त नु गार यो कुशुल क्‍येङा लुक्‍च मलशो बाक्‍त हना, \v 33 मेकोमी गार प्रोंइशा आ चां प्रेक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबम मेको रोइ पाइब कली अर्को ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 34 मिनु ७ नाक्‍त नोले चढ़ेबमी मेको रक सुइब गार रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको मबारथु, कुशुल क्‍येङा लुक्‍च मलशो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मिनु मेको मुर आ वा मुरशा, चोव़खो दुम्‍ल। \v 35 तन्‍न मेको चोव़खो दुम नोले यो मेको रक सुइब रोइ बारशा लत हना, \v 36 चढ़ेबमी मेको गार रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मेको कुशुलम बारशा लशो बाक्‍त हना, चढ़ेबमी मेकेर ङा चां हाव बाक्‍म कों मबाक्‍म, दे कोव़चा ममाल्‍ब। मेको मुर ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \v 37 तन्‍न चढ़ेबमी मेको रक सुइब रोइ रिम्‍शो पा कोव़ङानु मेकेर क्‍येर चां वाशो बाक्‍त हना, मेको साशो बाक्‍ब। मेको ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबम मेको कली ‘ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। \p \v 38 सुइ मीश मुर, वोंइश मुर आन रांम बुश गारपुकी बाक्‍तेक्‍म हना, \v 39 चढ़ेबमी मेको रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको आन रां ङा गारपुकी बुश बाक्‍तेक्‍म हना, मेको कुशुल ङा रोइ ला बाक्‍ब। मेको कुशुल रे ला ग्रूशो बाक्‍ब। मेको मुर ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब। \p \v 40 सुइ मुर आन पिया ङा चां दुल्‍शो बाक्‍त हना, मेको ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍नीम। \v 41 मेको आ चां कुप्‍फी रे दुल्‍शो बाक्‍त हना, मेको ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब। \v 42 तन्‍न मेको आन कुप्‍फीमी लल बुश गार ग्रूत हना, मेको कुप्‍फीम ग्रूशो याक्‍सीब रोइ बाक्‍ब \v 43 मिनु चढ़ेबमी मेको कली रिम्‍शो पा कोव़ङानु, आ कुप्‍फीम होम्‍शो गार लल बुश नु कोव़र खोदेंशो तांइसाक्‍व हना, \v 44 मेको मुर कोव़र पशो नु ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबमी मेको कली ‘ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मेको रोइ आ पियाम बाक्‍ब। \s1 कोव़र पाइबमी मार पचा माल्‍शो \p \v 45 कोव़र प‍शो मुरुम गाक्‍शो वा फेक्‍शा, आ पियाम मारेइ गुप्‍चा मदुम्‍ब। मेकोमी आ गाल शोक्रे कली सुम्‍शा ‘ग्रांग्रा दिशो, ग्रांग्रा दिशो’ दे ग्रीचा माल्‍ब। \v 46 मेको आ रोइ गेना सम्‍म लीबा, मेना सम्‍म मेको ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मेको आ कांइचीक बाक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको मुर आन बाक्‍तीक क्‍येङा ङोन बाक्‍चा माल्‍ब। \em गन्‍ती ५:२-३; २राजा १५:५\em* \s1 बुंखी ङाइश्‍शो थोव़क \p \v 47 मिनु वाम बुंखी ङाइक्‍ताक्‍व हना, ऊन के वासी बाक्‍त हना यो, सुती के वासी बाक्‍त हना यो, \v 48 फेक्‍तीक नेल्‍ल, कुशुल के सेल्‍शो मारेइ मारेइमी \v 49 बुंखी ङाइश्‍शा गिगी लल लुम्‍सीशो बाक्‍त हना, वासी नेल्‍ल नु मारेइ मारेइ चढ़ेब कली कोंइचा माल्‍ब। \v 50 मिनु चढ़ेबमी मेको रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको बुंखी ङाइश्‍शो थोव़क आन कली ७ नाक्‍त सम्‍म तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 51 मिनु चढ़ेबमी ७ नाक्‍त नोले लेंशा रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको वासी, कुशुल के सेल्‍शो मारेइ थोव़कीम बुंखी बारशा लशो बाक्‍त हना, मेको बिग्रेब बुंखी ङाइश्‍शो बाक्‍ब। मेको थोव़क ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \v 52 मिनु मेकोमी बुंखी ङाइश्‍शो वासी कि कुशुल के सेल्‍शो मारेइ थोव़क चोचा माल्‍ब। मारदे हना मेको राक्‍ब बुंखी बाक्‍ब। मेको मीम चोचा माल्‍ब। \p \v 53 तन्‍न चढ़ेबमी रिम्‍शो पा कोव़ङानु, मेको वासी, कि कुशुल के सेल्‍शो मारेइ थोव़कम मेको बुंखी मबारशो बाक्‍त हना, \v 54 मिनु चढ़ेबमी मेको मुर कली ‘मेको बुंखी ङाइश्‍शो थोव़क मुरचा माल्‍ब’ दे अरेचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी चिनु ७ नाक्‍त सम्‍म मेको वासी कली तिल्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 55 मेको मुरशो नोले चढ़ेबम मेको कली रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको बुंखी आ लुम्‍सीशो रङ मफांइसीशो बाक्‍त हना यो, मेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मेको बुंखी आ तार गे बाक्‍त हना यो, आगा गे बाक्‍त हना यो, मेको कली मीम चोचा माल्‍ब। \v 56 तन्‍न चढ़ेबमी मेको मुरशो नोले कोव़ङानु, बुंखी जाम्‍ना जाम्‍न लशो बाक्‍त हना, मेको वासी कि मारेइ मारेइ कुशुल के सेल्‍शो मेको लुम्‍सीशो ला खाक्‍शा ताइक्‍चा माल्‍ब। \v 57 तन्‍न मेको बुंखी, वासी, कुशुल के सेल्‍शो मारेइ मारेइमी लेंशा तांइसाक्‍व हना, मेको बारना बारन लशो बाक्‍ब। मेको बुंखी ङाइश्‍शो थोव़क मीम चोचा माल्‍ब। \v 58 मिनु मेको वासी, कुशुल के सेल्‍शो मारेइ मारेइ थोव़क मुरशोनु, मेको रे बुंखी लत हना, मेको लेंशा मुरचा माल्‍ब। मेको ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍ब। \p \v 59 ऊन के सेल्‍शो वासीम, सुती के वासी नु कुशुल के सेल्‍शो मारेइ थोव़कम बुंखी ङाइश्‍शो आ पर्बम ग्रांग्रा दिशो नु मदिशो आन पर्बम पचा माल्‍शो गेय एकोन बाक्‍नीम, दे शेंचा” दे मोसा नु हारून आस कली देंत। \c 14 \s1 कोव़र साम नोले पचा माल्‍शो \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “कोव़र खोदेंशो पा रोइ पशो मुर कली आ रोइ साम नोले मार पचा माल्‍ब देंशा हना, मुरुमी मेको कली चढ़ेब आन बाक्‍तीक चाक्‍चा माल्‍नीम। \em मत्ती ८:४\em* \v 3 मिनु चढ़ेबमी मुर आन बाक्‍तीके रे लाङगा ग्रूशा, मेको मुर कली रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको कुशुल ङा याक्‍सीब रोइ साशो बाक्‍त हना, \v 4 मेको चढ़ेबमी मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुर आ पर्बम ‘सेस नु चोव़खो चिक्‍ब निक्‍शी, लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी, लल रङम नुप्‍शो ऊन नु हिस्‍सोप चाक्‍को’ दे अरेचा माल्‍ब। \em लेवी ११:३-२०; गन्‍ती १९:६\em* \v 5 मिनु चढ़ेबमी ‘मेको चिक्‍ब निक्‍शीमी का खप के सिक्‍स ब्‍वाक्‍कुम ब्रीशो बोस तारी सतो’ दे अरेचा माल्‍ब। \v 6 मिनु चढ़ेबमी मेको सेस चिक्‍ब, मेको लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी, मेको लल रङम नुप्‍शो ऊन नु हिस्‍सोप मेको सिक्‍स ब्‍वाक्‍कु तारी साइश्‍शो चिक्‍ब आ हुशेमी ख्रुम्‍शा ग्रुंइचा माल्‍ब। \v 7 मिनु मेकोमी रोइ रे साशो चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीब मुर कली ७ खेयप ब्रुइश्‍शा ‘चोव़खो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी मेको सेस चिक्‍ब कली प्रोंइशा बेरपाइक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी १६:२२\em* \p \v 8 मिनु मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुरुम आ वा मुरचा माल्‍ब। आ चां नेल्‍ल प्रेक्‍शा, चिक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको ग्रांग्रा मदिशो चोव़खो दुम्‍ब। मिनु नोले मुर आन बाक्‍तीके लचा दुम्‍ब। तन्‍न ७ नाक्‍त सम्‍म आ ताम्‍बु आ लाङगाम बाक्‍चा माल्‍ब। \em गन्‍ती ८:७\em* \v 9 मिनु ७ नाक्‍त नोले मेकोमी आ चां, गाल शोक्रे, मुकुक्‍स नेल्‍ल प्रेक्‍चा माल्‍ब। मिनु नोले आ वा मुरशा, चिक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको मुर चोव़खो दुम्‍ब। \p \v 10 मिनु ८ नाक्‍त नोले मेकोमी मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो सांड निक्‍शी नु बर्स का दुम्‍शो मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो पाठी का, अन्‍न चढ़ेचा कली तेलम निशो थम रिम्‍शो फस एफाह का के ३० भाग नु लोग का तेल चाक्‍चा माल्‍ब। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको ङा ३० भाग ६.५ लिटर खोदेंशो बाक्‍ब। नेल्‍ल १२ माना खोदेंशो बाक्‍ब। लोग का पुक्‍तीके का बाक्‍ब। मेको ०.३ लिटर रिक्‍ब। \em* \v 11 मिनु चढ़ेबमी मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुर नु मेको आ चाक्‍शो नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ ङोंइती ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम वोइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 12 मिनु चढ़ेबमी सांड का नु मेको लोग का तेल गारचा आ पर्बम चढ़ेचा माल्‍ब। मिनु क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेतीक परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेचा माल्‍ब। \em लोग आइक्‍च पुक्‍तीके बाक्‍ब। मेको ०.३ लिटर रिक्‍ब। \em* \v 13 मिनु मेकोमी पाप आ पर्बम चढ़ेतीक नु चोशा चढ़ेतीक साइक्‍तीके मेको चोव़खो बाक्‍तीकेम साइक्‍चा माल्‍ब। मारदे हना गारचा आ पर्बम चढ़ेशो नु पाप आ पर्बम चढ़ेशो चढ़ेब के दुम्‍ब। मेको थम चोव़खो बाक्‍ब। \em लेवी ७:७\em* \v 14 मिनु चढ़ेबमी मेको गारचा आ पर्बम चढ़ेशो आ हुश लाइश्‍शा, मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुर आ ग्‍युरा नोफा आ फेनेम, आ ग्‍युरा गुइ ङा बोंग्‍ये नु आ ग्‍युरा खोइल ङा बोंग्‍येमी ख्रेक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ८:२३; प्रस्‍थान २९:२०\em* \v 15 मिनु चढ़ेबमी मेको तेल रे इच्‍का लाइश्‍शा, आ पेरा गुइ ङा ताप्‍लाम लुक्‍चा माल्‍ब। \v 16 मिनु चढ़ेबमी आ ग्‍युरा गुइ ङा ब्रेप्‍चोम आ पेरा गुइम बाक्‍शो तेलम ख्रुम्‍शा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती ७ खेयप ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ४:६,१७\em* \v 17 मिनु चढ़ेबमी आ गुइम लीशो तेल चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुर आ ग्‍युरा नोफा ङा फेनेम, मेको आ ग्‍युरा गुइ ङा बोंग्‍येमी नु आ ग्‍युरा खोइल ङा बोंग्‍येम नु गारचा आ पर्बम चढ़ेशो आ हुश तारी ख्रेक्‍चा माल्‍ब। \v 18 मिनु चढ़ेबमी आ गुइम लीशो तेल मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुर आ पियाम ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती मेको मुर आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \p \v 19 मिनु चढ़ेबमी मेको आ पाप आ पर्बम चढ़ेचा माल्‍ब। मोपा मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीशो मुरुम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पशो बाक्‍ब। मिनु नोले मेकोमी चोशा चढ़ेतीक क्‍योरचा माल्‍ब। \v 20 मिनु चढ़ेबमी मेको चोशा चढ़ेतीक नु अन्‍न चढ़ेतीक चढ़ेतीकेम चढ़ेचा माल्‍ब। मोपा मेको चढ़ेबमी मेको आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेको मुर ग्रांग्रा मदिशो चोव़खो दुम्‍ब। \p \v 21 मिनु मेको मुर प्रुङग बाक्‍त हना, मोशो यो चाक्‍ने मचाप्‍बाक्‍त हना, मेकोमी आ पाप क्‍याम्‍तीक गेय आ पर्बम क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेचा कली सांड का नु अन्‍न चढ़ेचा कली तेलम निशो एफाह का के १० भाग थम रिम्‍शो फस नु लोग का तेल चाक्‍चा माल्‍ब। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको के १० भाग २ लिटर नु इच्‍का खोइ बाक्‍ब। लोग आइक्‍च पुक्‍तीके का बाक्‍ब। मेको ०.३ लिटर रिक्‍ब। \em* \v 22 मिनु आ चाप्‍शो खोदेंशो पा परवा निक्‍शी कि ढुकुर निक्‍शी, का पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली नु का चोशा चढ़ेचा कली चाक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ५:७\em* \p \v 23 मिनु मेकोमी ८ नाक्‍ती आंम कली चोव़खो सेल्‍पाइक्‍चा कली मेको निक्‍शी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेब आ बाक्‍तीकेमी चाक्‍चा माल्‍ब। \v 24 मिनु चढ़ेबमी गारचा आ पर्बम चढ़ेचा कली मेको सांड नु लोग का तेल चाक्‍शा, क्‍युक्‍शा, हिम्‍शा, चढ़ेतीके परमप्रभु यावे आ ङोंइती क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेचा माल्‍ब। \em लोग का इस्राएली आन आइक्‍च पुक्‍तीक का बाक्‍ब। मेको ०.३ लिटर रिक्‍ब। मेको माना का नु इच्‍का खोइ खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \v 25 मिनु चढ़ेबमी मेको गारचा आ पर्बम चढ़ेतीक सांड क्‍योरशा, मेको आ हुश इच्‍का लाइश्‍शा, चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीब मुर आ ग्‍युरा नोफा ङा फेनेम, आ ग्‍युरा गुइ ङा बोंग्‍ये नु आ ग्‍युरा खोइल ङा बोंग्‍येमी ख्रेक्‍चा माल्‍ब। \v 26 मिनु चढ़ेबमी मेको तेल इच्‍का आ पेरा गुइ ङा ताप्‍लाम लुक्‍चा माल्‍ब। \v 27 मिनु आ ग्‍युरा गुइ ङा ब्रेप्‍चोम पेरा गुइम बाक्‍शो तेल परमप्रभु यावे आ ङोंइती ७ खेयप ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \v 28 मिनु चढ़ेबमी आ गुइम बाक्‍शो तेल मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीब मुर आ ग्‍युरा नोफा आ फेनेम, आ ग्‍युरा गुइ ङा बोंग्‍ये नु आ ग्‍युरा खोइल ङा बोंग्‍येम गारचा आ पर्बम चढ़ेशो आ हुश ख्रेक्‍शो तार ख्रेक्‍चा माल्‍ब। \v 29 मिनु चढ़ेबमी आ गुइम लीशो तेल मेको चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीब मुर आ पियाम ख्रेक्‍चा माल्‍ब। मोपा मेकोमी चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीब मुर कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइब। \v 30 मिनु मेकोमी ढुकुर कि परवा आ चाप्‍शो खोदेंशो पा चढ़ेचा माल्‍ब। \v 31 मिनु का पाप आ पर्बम, का चोशा चढ़ेचा कली अन्‍न चढ़ेतीक नु चढ़ेचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी चोव़खो सेल्‍चा पुंइसीब मुर आ पर्बम परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \p \v 32 कुशुल ङा याक्‍सीब रोइ पशा, चोव़खो दुम्‍तीक आ पर्बम प्रुङग आन पचा माल्‍शो गेय एको बाक्‍ब” देंत। \em लेवी १३:४७-५९\em* \s1 बुंखी ङाइश्‍शो खिं \p \v 33 परमप्रभु यावेमी मोसा नु हारून आस कली \v 34 “मुल गो इन कली गेशो कनान रागीम जाक्‍दीश्‍शा बाक्‍नीनु, इन आंम के सेल्‍नी नोले, गो मेको रागी ङा तेकोइ खिंम बुंखी ङाइक्‍पाइक्‍ता हना, \v 35 मेको खिं ङा मुर जाक्‍शा चढ़ेब कली ‘आं खिंम बुंखी ङाइश्‍शो खोदेंशो तांइसाक्‍व’ देंचा माल्‍ब। \em लेवी १३:२\em* \v 36 मिनु चढ़ेबमी ‘आं जाक्‍शा रिम्‍शो पा कोव़चा क्‍येङा ङोंइती इ खिं कली श्‍येत्‍थ पावो। मो मपाइतीनी हना खिंम बाक्‍शो मारेइ मारेइ ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब’ दे अरेचा माल्‍ब। मिनु नोले मेको चढ़ेब मेको खिं कोव़थ लचा माल्‍ब। \v 37 मिनु मेकोमी मेको बुंखी ङाइश्‍शो रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मेको खिं ङा गारो गिगी, लल दुम्‍शा, गारो क्‍येङा लुक्‍च लशो बाक्‍त हना, \em लेवी १३:३\em* \v 38 चढ़ेब खिं रे लाङगा ग्रूशा, ७ नाक्‍त सम्‍म लाप्‍चो चोक्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 39 मिनु मेको चढ़ेब ७ नाक्‍त नोले जाक्‍शा, मेको बुंखी गारोम बारशो बाक्‍म कों मबाक्‍म रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको गारोम बारशो बाक्‍त हना, \v 40 चढ़ेबमी मेको बुंखी ङाइश्‍शो फुल्‍लु ग्रुंइपाइश्‍शा, सहर क्‍येङा ङोन ग्रांग्रा दिशो ताइक्‍तीकेमी ताइक्‍पाइक्‍चा माल्‍ब। \v 41 मेको खिं आगा तेइ तेइ खोतेर पपाइक्‍चा माल्‍ब। मिनु खोतेर पाइश्‍शो खप सहर क्‍येङा ङोन ग्रांग्रा दिशो ताइक्‍तीकेमी ताइक्‍पाइक्‍चा माल्‍ब। \v 42 मिनु नोले मेकोपुकीमी ताइश्‍शो फुल्‍लु आ पा ङा अर्को फुल्‍लु चाक्‍शा, मेको फुल्‍लु बाक्‍तीकेम प्रोव़चा माल्‍नीम। मिनु नक खप चाक्‍शा, खिं सिल्‍चा माल्‍नीम। \p \v 43 मिनु फुल्‍लु ग्रुंइशा, अर्को फुल्‍लु प्रोव़शा, खप खोतेर पा ग्रुंइशा, अर्को खप सिल्‍शा यो, मेको बुंखी लेंशा ग्रूत हना, \v 44 चढ़ेबमी लेंशा जाक्‍शा, रिम्‍शो पा कोव़चा माल्‍ब। मिनु मेको बुंखी खिंम बारना बारन लशो बाक्‍त हना, मेको बारतीक बुंखी ङाइश्‍शो बाक्‍ब। मेको खिं ग्रांग्रा बाक्‍ब। \v 45 मिनु मेको खिं कली प्रेत्‍चा माल्‍ब। मेको आ फुल्‍लु, शी नु सिल्‍शो खप सहर क्‍येङा ङोन ग्रांग्रा दिशो ताइक्‍तीकेमी ताइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 46 मिनु सुइ मेको खिं चोक्‍शो नोले ओव़त हना, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \em लेवी ११:२४\em* \v 47 मिनु सुइ मेको खिंमी इप्‍त हना यो, जाप्‍तु हना यो, मेकोमी आ वा मुरचा माल्‍ब। \p \v 48 तन्‍न चढ़ेबमी मेको खिं रिम्‍शो पा कोव़ङानु, सिल्‍शा फिक्‍शा नोले मेको बुंखी ङाइश्‍शो मबारत हना, चढ़ेबमी मेको खिं कली ‘ग्रांग्रा मदिशो चोव़खो बाक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मारदे हना मेको बुंखी जाम्‍शा लत। \v 49 मिनु मेको खिं ङा मुरुमी खिं कली चोव़खो सेल्‍चा कली चिक्‍ब निक्‍शी, लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी, हिस्‍सोप नु लल श्‍येले चाक्‍चा माल्‍ब। \v 50 मिनु चढ़ेबमी ‘मेको चिक्‍ब निक्‍शीमी का खप के सिक्‍स ब्‍वाक्‍कुम ब्रीशो बोस तारी सतो’ दे अरेचा माल्‍ब। \em लेवी १४:४-७\em* \v 51 मिनु चढ़ेबमी मेको लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी, हिस्‍सोप नु लल रङम नुप्‍शो श्‍येले नु मेको सेस चिक्‍ब लाइश्‍शा, मेको नेल्‍ल कली मेको सिक्‍स ब्‍वाक्‍कु तारी साइश्‍शो चिक्‍ब आ हुशेमी ख्रुम्‍शा ग्रुंइचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी मेको खिं कली ७ खेयप ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \v 52 मोपा मेकोम चिक्‍ब आ हुश, सिक्‍स ब्‍वाक्‍कु, सेस चिक्‍ब, लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी, हिस्‍सोप नु लल रङम नुप्‍शो श्‍येलेमी मेको खिं ग्रांग्रा मदिशो चोव़खो सेल्‍चा माल्‍ब। \v 53 मिनु मेकोमी मेको सेस चिक्‍ब कली सहर रे लाङगा प्रोंइशा बेरपाइक्‍चा माल्‍ब। मोपा मेकोमी मेको खिं ङा बुंखी क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेको खिं ग्रांग्रा मदिशो चोव़खो दुम्‍ब। \p \v 54 मिनु कुशुल ङा याक्‍सीब रोइ नेल्‍ल, रक सुइब रोइ, \v 55 वासी नु खिं ङा बुंखी ङाइक्‍तीके, \v 56 होम्‍शो नु आइक्‍च गार नु बुश लुम्‍सीशो गारपुकी चोव़खो सेल्‍तीक गेय एकोन बाक्‍नीम। \p \v 57 ग्रांग्रा दिशो नु मदिशो तुइक्‍तीक एको बाक्‍ब। मेको कोव़र नु कोव़र खोदेंशो रोइ नु बुंखी ङाइश्‍शो आन पर्बम पतीक गेय एकोन बाक्‍नीम” दे परमप्रभु यावेमी मोसा नु हारून आस कली माइक्‍तीम्‍सी। \c 15 \s1 वोंइश मुर आ रां ङा ग्रांग्रा दिशो \p \v 1 परमप्रभु यावेमी मोसा नु हारून आस कली \v 2 “इस्राएली आन कली ‘सुइ वोंइश मुर आन के मार मार यित हना यो, मेको यितीके मेको मुर ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \em गन्‍ती ५:२\em* \v 3 मेको आ रां रे यितीके मार बाक्‍ब देंशा हना, रां रे यित हना यो, देक्‍त हना यो, मेको मुर ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \v 4 मेको मुर इप्‍शो ब्राख्‍ये नेल्‍ल नु आ निश्‍शो नित्‍तीके नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो बाक्‍नीम। \v 5 सुमी मेको आ ब्राख्‍ये थीबा, मेकोमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 6 मिनु सु मेको आ नित्‍तीकेमी निप्‍बा, मेकोमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 7 सुमी मेको मुर कली थीबा, मेकोमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 8 मेको मुरुमी चोव़खो मुर कली तोक्‍ताक्‍व हना, मेको चोव़खो मुर चिक्‍सीचा माल्‍ब। मेकोमी आ वा मुरचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 9 मेको मुर तेको शारा तार ब्रतीके थेंकाम निप्‍बा, मेको ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 10 सुमी मेको आ नित्‍तीके थीबा, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दुम्‍ब। सुमी मेको थोव़क कुरबा, मेकोमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दुम्‍ब। \v 11 मेको मुरुमी आ गुइ मचिक्‍थु, सुइ कली थिप्‍तु हना, मेको थिचा पुंइसीब मुरुम आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दुम्‍ब। \v 12 मेको मुरुम तेकोइ खप के बोस थिप्‍तु हना, मेको प्रोल्‍चा माल्‍ब। तन्‍न शी के बाक्‍त हना, ब्‍वाक्‍कुम शेक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ११:३३\em* \p \v 13 मेको मुरुमी आ ग्रांग्रा दिशो देक्‍म नोले, चोव़खो दुम्‍चा कली ७ नाक्‍त रिम्‍चा माल्‍ब। मिनु आ वा मुरशा, आ रां नेल्‍ल ब्‍वाक्‍कुम चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको चोव़खो दुम्‍ब। \v 14 मिनु मेकोमी ८ नाक्‍ती परवा निक्‍शी कि ढुकुर निक्‍शी कुरशा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक जाक्‍शा, मेको चढ़ेब कली गेचा माल्‍ब। \em लेवी ५:७\em* \v 15 मिनु चढ़ेबमी मेको का पाप आ पर्बम नु का चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी मेको ग्रांग्रा दिशो यिशो मुर आ पर्बम परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \p \v 16 मिनु सुइ वोंइश मुर आ बिउ मोशा यित हना, मेकोमी आ रां नेल्‍ल ब्‍वाक्‍कुम चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दुम्‍ब। \em लेवी २२:४\em* \v 17 मिनु आ बिउ तेको वा नु कुशुल के सेल्‍शो मारेइमी दोक्‍त हना, मेको मुरचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दुम्‍ब। \v 18 सुइ वोंइश मुर मीश मुर नु इम्‍मेनु, बिउ दोक्‍त हना, मेको निम्‍फा चिक्‍सीचा माल्‍नीस। मिनु नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दुम्‍नीस। \s1 मीश मुर आ रां ङा ग्रांग्रा दिशो \p \v 19 सुइ मीश मुर मथिचा दुम्‍त हना, मेको आ रां ङा दुम्‍तीक बाक्‍ब। मेको ७ नाक्‍त सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। सुम मेको कली थीबा, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। \em लेवी १८:१९\em* \v 20 मेको मीश मुर ग्रांग्रा दिशो दुम्‍मेनु, आ इप्‍तीके नु नित्‍तीके नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो दुम्‍नीम। \v 21 सुम मेको आ ब्राख्‍ये थीबा, मेकोमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 22 सुम मेको आ निश्‍शो थोव़क थीबा, मेकोमी आ वा मुरचा माल्‍ब। मिनु चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 23 सुइ मुरुमी आ ब्राख्‍ये कि आ निश्‍शो पीरा थिप्‍तु हना, मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 24 मिनु वोंइश मुर मेको नु इप्‍त नु मेको आ ग्रांग्रा दिशो लुम्‍साक्‍व हना, मेको ७ नाक्‍त सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मिनु मेको आ इप्‍शो ब्राख्‍ये यो ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \p \v 25 मिनु सुइ मीश मुर आ रां ब्रोल्‍शो प्रोंइशा मेको क्‍येङा शुश नाक्‍त सम्‍म हुश यिस ङा यिस बाक्‍त हना, आ मथिचा दुम्‍शो नङा खोदेंशो पा ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मेको आ मथिचा नाक्‍त खोदेंशो पा मेको ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 26 मेको आ हुश यिशो नाक्‍त, आ इप्‍शो ब्राख्‍ये आ मथिचा दुम्‍शो नङा खोदेंशो पा ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। आ निश्‍शो पीरा आ मथिची नङा खोदेंशो पा ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \v 27 मेको थोव़क थीब ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। मेकोमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो दुम्‍ब। \p \v 28 मेकोमी आ हुश यिचा देक्‍म नोले ७ नाक्‍ती रिम्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको नोले मेको ग्रांग्रा मदिशो दुम्‍ब। \v 29 मिनु ८ नाक्‍ती मेकोमी ढुकुर निक्‍शी कि परवा निक्‍शी चाक्‍शा, ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक चढ़ेब आ ङोंइती जाक्‍चा माल्‍ब। \v 30 मिनु चढ़ेबमी का पाप आ पर्बम नु का चोशा चढ़ेतीके चढ़ेचा माल्‍ब। मोपा चढ़ेबमी मेको आ हुश यिशो आ पर्बम परमप्रभु यावे आ ङोंइती मेको आ पर्बम चोव़खो दुम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \p \v 31 मोपा गे निक्‍शीमी इस्राएल ङा मुर आन कली ग्रांग्रा दितीक रे ङोन वोतीस। मो मपाइतीसी हना, मेकोपुकीम आं बाक्‍तीक ताम्‍बु ग्रांग्रा दिशो सेल्‍नीम। मिनु मेको आन ग्रांग्रा आ पर्बम बेक्‍नीम। \p \v 32 एको ग्रांग्रा दिशो यितीक कि बिउ दोक्‍शो ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो वोंइश मुर आ पर्बम चोव़खो सेल्‍तीके गेय बाक्‍ब। \v 33 मिनु मथिचा दुम्‍शो, ग्रांग्रा यिशो वोंइश मुर कि मीश मुर नु ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो मीश मुर नु इप्‍ब वोंइश मुर आन कली ग्रांग्रा मदिशो सेल्‍तीक गेय एकोन बाक्‍नीम’ देंचा माल्‍नीसी” देंत। \c 16 \s1 पाप क्‍याम्‍तीक नाक्‍त \r लेवी २३:२६-३२; गन्‍ती २९:७-११; हिब्रू ९:७-१४ \p \v 1 हारून आ तौ निक्‍शी परमप्रभु यावे आ ङोंइती बेक्‍सा नोले परमप्रभु यावेमी मोसा नु लोव़ पाप्‍तु। \em लेवी १०:१-२;\em* \v 2 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली “इ लोक्‍ब हारून कली ‘इ दाक्‍शो खोदेंशो पा, गेना हना यो फारशो वा आ आगा बाक्‍शो चोव़खो कोठामी कबल पशो सन्‍दोस तार बाक्‍शो शिशी पतीके आ ङोंइती मजाक्‍को। मटीतीनी हना, गे बेक्‍नेवे। मारदे हना गो शिशी बाक्‍तीकेम गोस्‍स आगाम बाक्‍शा जाक्‍नुङ। \em प्रस्‍थान २६:३३-३४\em* \p \v 3 हारून दोपा ओव़ने चाप्‍ब देंशा हना, पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली ब्‍यफ का नु चोशा चढ़ेचा कली सांड का चाक्‍शा ला ओव़ने चाप्‍ब। \em लेवी ४:३; लेवी १:१०\em* \v 4 सुती के आं गेय पचा कली ला आगा फेक्‍तीक वा फेक्‍शा, सुती के आ तार फेक्‍तीक फेक्‍शा, सुती के किप्‍शुर किप्‍शा नु सुती वा के पियाम गुप्‍तीक गुक्‍शा ओव़चा माल्‍ब। मेको वा आ गेय पचा कली ला बाक्‍त। मेकोमी चिक्‍सीशा ला मेको वा फेक्‍सीचा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २८:३९,४२; प्रस्‍थान २९:४; प्रस्‍थान ३०:१९-२०\em* \v 5 मेकोमी इस्राएल ङा मुर आन गुइ रे पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली बोका निक्‍शी नु चोशा चढ़ेचा कली सांड का ताक्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ३:९,१५,१६\em* \p \v 6 मिनु हारूनमी आंम पाप आ पर्बम चढ़ेतीक ब्‍यफ चढ़ेचा माल्‍ब। मिनु आ नु आ खिं ङा मुर आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \em लेवी ९:२, ८-११; हिब्रू ७:२७\em* \v 7 मिनु मेकोमी मेको बोका निक्‍शी लाइश्‍शा, ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीक परमप्रभु यावे आ ङोंइती वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 8 मिनु हारूनमी मेको बोका निक्‍शी आ पर्बम फेन्‍टे आप्‍चा माल्‍ब। मेकोमी परमप्रभु यावे कली का नु मो प्रोंइचा कली का फेन्‍टे आप्‍चा माल्‍ब। \v 9 मिनु हारूनमी परमप्रभु यावे कली दुम्‍शो बोका कली आ नेक्‍था चाक्‍शा पाप आ पर्बम चढ़ेचा माल्‍ब। \v 10 फेन्‍टे आप्‍शा मो प्रोंइतीक बोका कली सेसीन परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको आ तारी पाप क्‍याम्‍तीक गेय पा, मेको बोका कली गोरशो रागीम प्रोंइशा सोइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 11 मिनु हारूनमी आ आंम पाप आ पर्बम चढ़ेतीके ब्‍यफ चाक्‍चा माल्‍ब। मिनु आ आंम कली नु आ खिं ङा मुर आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी आ पाप आ पर्बम चढ़ेतीक ब्‍यफ क्‍योरचा माल्‍ब। \em रोमी ३:२५\em* \v 12 मिनु मेकोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेतीके रे ब्रशो कोइला धूप चोतीकेम कुर पा मुठी निक्‍शी चुशो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो धूप कुरशा फारतीक वा चोव़खो कोठा ओव़चा माल्‍ब। \v 13 मिनु मेकोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती बाक्‍शा, धूप चोचा माल्‍ब। मिनु धूप आ कुनम कबल पशो सन्‍दोस आ तार बाक्‍शो शिशी बाक्‍तीक कली सुम्‍चा माल्‍ब। मोदेंशो मपाप्‍तु हना, मेको बेक्‍ब। \em प्रस्‍थान २५:१७-२२\em* \v 14 मेको नोले मेकोम ब्‍यफ आ हुश इच्‍का ब्रेक्‍शा पिश्‍शा, परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक तारी पूर्ब गे ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। मेकेर मेकोमी आ ब्रेप्‍चोमी मेको हुश कली ७ खेयप ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 15 मिनु मेकोमी मुर आन पाप आ पर्बम चढ़ेतीक बोका क्‍योरचा माल्‍ब। मिनु मेको आ हुश फारशो वा आ आगा ङा कोठा चाक्‍शा, ब्‍यफ आ हुश खोदेंशो पा, शिशी बाक्‍तीक तार नु आ ङोंइती ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। \em हिब्रू ४:१६; हिब्रू ९:५\em* \v 16 मोपा मेकोमी मेको कोठा चोव़खो दुम्‍ब। मिनु इस्राएल ङा मुर आन ग्रांग्रा दिशो नु मरिम्‍शो पशो नु मेको आन पाप आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय बाक्‍ब। मिनु मेकोमी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु कली यो पचा माल्‍ब। \v 17 मिनु हारूनमी चोव़खो कोठामी पाप क्‍याम्‍तीक गेय पवानु, सुइ मुर ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु ओव़चा मदुम्‍ब। मेकोमी आंम आ पर्बम, आ खिं ङा मुर आन पर्बम नु इस्राएल ङा मुर नेल्‍ल आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय मथुमा सम्‍म, सुइमी ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु ओव़चा मदुम्‍ब। \p \v 18 मिनु नोले मेको लाङगा ग्रूशा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती बाक्‍शो चढ़ेतीकेम लशा, मेको आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी ब्‍यफ आ हुश नु बोका आ हुश इच्‍का लाइश्‍शा, चढ़ेतीक आ एर ओंथ ङा ग्रोव़ नेल्‍लेम ख्रेक्‍चा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान ३०:१०\em* \v 19 मिनु इच्‍का हुश लाइश्‍शा, आ ब्रेप्‍चोम ७ खेयप मेको चढ़ेतीक तार ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। मोपा मेको चढ़ेतीके इस्राएली आन ग्रांग्रा दिशो रे चोव़खो सेल्‍चा माल्‍ब। \p \v 20 मिनु हारूनमी चोव़खो कोठा, ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु नु चढ़ेतीके आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पवा नोले, मेको सेस बोका चाक्‍चा माल्‍ब। \v 21 मिनु नोले हारूनम आ गुइ निम्‍फा मेको सेस बोका आ पिया तार वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु इस्राएली आन मरिम्‍शो पशो नेल्‍ल नु आन पशो पाप नेल्‍ल शोव़शा, मोपा नेल्‍ल पाप बोका आ पियाम वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु नोले मुर काम मेको बोका कली गोरशो रागीम चोक्‍चा माल्‍ब। \v 22 मोपा मेको बोकाम मेको आन मरिम्‍शो पशो कुरशा, सुइ मबाक्‍शो गोरशो रागीम लाइक्‍चा माल्‍ब। मेको मुरुम मेको बोका कली गोरशो रागीम प्रोंइचा माल्‍ब। \p \v 23 मेको नोले हारून ग्रुम्‍तीक ताम्‍बुम ओव़शा, मेको आ ङोंइती चोव़खो कोठा ओव़शा, फेक्‍शो सुती वा प्रुइश्‍शा, मेक उइ वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 24 मिनु मेकोमी चोव़खो बाक्‍तीके लशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु आ वा फेक्‍शा लेत्‍चा माल्‍ब। मिनु आंम आ पर्बम नु मुर आन पर्बम चोशा चढ़ेतीक चढ़ेशा, आंम कली नु मुर आन कली पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \v 25 मिनु मेकोमी पाप आ पर्बम चढ़ेशो आ बोंसो चढ़ेतीकेमी चोचा माल्‍ब। \p \v 26 मिनु प्रोंइचा पुंइसीब बोका कली चोव़‍थ लाइब मुर आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नोले मुर आन बाक्‍तीक जाक्‍ने चाप्‍ब। \v 27 मिनु पाप आ पर्बम चढ़ेशो ब्‍यफ नु बोका आस हुशेमी मेको चोव़खो कोठा कली पाप क्‍याम्‍तीक गेय पशा नोले मेको मुर आन बाक्‍तीक रे ग्रुंइशा, मेको आस कुशुल, श्‍ये नु गोबर नेल्‍ल चोचा माल्‍ब। \em लेवी ४:१२; लेवी ६:२३; हिब्रू १३:११\em* \v 28 मिनु मेको चोइबमी आ वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍ब। मिनु मेको नोले मुर आन बाक्‍तीके लेन्‍ने चाप्‍ब। \p \v 29 एको नेल्‍ले इन कली गेना हना यो पतीके बाक्‍ब। ७ महिना ङा १० नाक्‍ती परमप्रभु यावे आ नेक्‍था जाक्‍चा माल्‍नीनी। मेको नाक्‍ती गे, इस्राएली नु अर्को रागी ङा मुर नेल्‍लेमी काइ गेय मपने। \em लेवी २३:२७-३२; गन्‍ती २९:७\em* \v 30 मारदे हना मेको नाक्‍ती इन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाइनीम। मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती इन पाप क्‍याम्‍शो बाक्‍ब। \v 31 एको इन ठेयब नाइक्‍तीक नाक्‍ती बाक्‍ब। मोपतीके काइ गेय मपने। एको गेना हना यो कली पतीक बाक्‍ब। \p \v 32 तेल लुक्‍शो नु आ आफ आ पा ङा चढ़ेब दुम्‍चा कली सु योव़सीशो बाक्‍मे, मेकोमी पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी मेको गेय कली ला वोइश्‍शो सुती के फेक्‍तीके फेक्‍चा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २८:४१-४२\em* \v 33 मेकोमी चोव़खो कोठा कली, ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु नु चढ़ेतीक कली पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मिनु मेकोमी चढ़ेबपुकी नु मुर नेल्‍ल आन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। \p \v 34 मिनु बर्सम खेयप का इस्राएली नेल्‍ल आन कली पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मेको इन कली गेना हना यो पतीक बाक्‍त। बर्सम खेयप का इस्राएली नेल्‍ल आन पाप आ पर्बम माफ पुंइचा माल्‍ब’ दे हारून कली देनो” देंत। मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा पाप्‍तु। \em प्रस्‍थान ३०:१०; हिब्रू १०:३\em* \c 17 \s1 क्‍योरशा चढ़ेतीके \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे हारून, मेको आ तौपुकी नु इस्राएली नेल्‍ल आन कली ‘परमप्रभु यावेमी अरेशो मार बाक्‍ब देंशा हना, \v 3 सुमी इस्राएली आन बाक्‍तीकेमी ब्‍यफ, भेडा नु क्‍यारश क्‍योरबा, \v 4 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेचा कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम मचाक्‍बा, मेको मुर साइश्‍शो आ पर्बम दोस ताइब। मेकोमी साइक्‍तीके आ मुर रे तिल्‍चा पुंइसीब। \em उत्‍पत्ती ९:६\em* \v 5 मोपतीके इस्राएलीपुकीमी आन क्‍योरशा चढ़ेतीके आन बाक्‍तीके रे ग्रुंइशा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍नीम। मेकोपुकीमी आन क्‍योरतीक बस्‍तु भाव चढ़ेब आ बाक्‍तीकेम, ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीके आ ङोंइती चाक्‍शा, दुशा बाक्‍तीक आ पर्बम चढ़ेचा माल्‍नीम। \v 6 मिनु चढ़ेबमी मेको आ हुश ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीके आ ङोंइती बाक्‍शो परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीकेम ब्रुइक्‍चा माल्‍ब। मिनु बोंसो परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पपाइश्‍शो सेल्‍चा कली चोचा माल्‍ब। \v 7 मेकोपुकीमी मोपा वोल कली चढ़ेशा, आंम कली तेल्‍लेम खोदेंशो सेल्‍ने मचाप्‍नीम। एकोम परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ नेल्‍ल आन पाला सम्‍म गेना हना यो कली अरेतीके बाक्‍ब’ दे‍‍नो” देंत। \em ब्‍यवस्‍था १७:१७\em* \p \v 8 मिनु परमप्रभुमी “मेको आन कली ‘इस्राएली नु मेको नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर चोशा चढ़ेतीके चढ़ेचा दाक्‍ताक्‍म हना, \em ब्‍यवस्‍था १२:१४\em* \v 9 मिनु मेको ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीके मचाक्‍थु, परमप्रभु यावे कली मचढ़ेप्‍तु हना, मेको मुर कली आ मुर आन दाते रे तिल्‍चा माल्‍नीम’ दे माइक्‍मी। \s1 हुश मब्‍वचा, दे अरेशो \p \v 10 इस्राएली नु मेको आन दातेम बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर सुइमी हुश ब्‍वाम्‍तेक्‍म हना, गो मेको हुश ब्‍वाइब कली मरिम्‍शो पाइनुङ। मिनु मेको मुर कली आ मुर आन दाते रे क्‍याम्‍नुङ। \em लेवी ३:१७\em* \v 11 मारदे हना मेको बस्‍तु भाव आन हुशेम ब्रोंइतीक सोक्‍त बाक्‍ब। मिनु गो मेको हुश इन कली चढ़ेतीकेमी इन पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा कली गेता। मारदे हना हुशेम पाप क्‍याम्‍तीके बाक्‍ब। \em हिब्रू ९:२२\em* \v 12 मोपतीके गेपुकी नु गेपुकी नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर सुइमी हुश ब्‍वचा मदुम्‍ब, दे गो इस्राएली आन कली देंशो बाक्‍नुङ। \v 13 मिनु सुइ इस्राएलीपुकी नु गेपुकी नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर सिखार ग्‍यारशा, ग्‍याइश्‍शा मारेइ साइक्‍तीनी हना, मेको आ हुश नेल्‍ल जारशा, खपीम सुम्‍चा माल्‍ब। \p \v 14 मारदे हना मारेइ मारेइ के ब्रोंइतीक सोक्‍त हुशेमी बाक्‍ब। मोपतीके गो इस्राएली नेल्‍ल आन कली ‘गे तेकोइ जन्‍तु, बस्‍तु भाव आन हुश ब्‍वचा मदुम्‍ब। मारदे हना नेल्‍ल जन्‍तु आन ब्रोंइतीके हुशेम बाक्‍ब। मेको सुमी ब्‍वाइबा, मेको क्‍याम्‍चा पुंइसीब। \em उत्‍पत्ती ९:४\em* \p \v 15 मिनु इस्राएली नु अर्को रागी ङा मुर नेल्‍लेमी, सुम आंमा बेक्‍शो मारेइ मारेइ नु ब्‍वाकी ङा जन्‍तुम साइश्‍शो मार मार ब्‍वाम्‍तेक्‍म हना, मेको आन वा मुरशा, चिक्‍सीचा माल्‍नीम। मिनु नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा बाक्‍चा माल्‍नीम। मिनु नोले मेको ग्रांग्रा मदिशो दुम्‍नीम। \em लेवी ११:४०; लेवी २२:८; प्रस्‍थान २१:३३-३६; प्रस्‍थान २२:३०; प्रेरित १५:२०\em* \v 16 तन्‍न मेकोपुकीमी आन वा ममुरथु, मचिक्‍साक्‍म हना, मेको आन पशो आ पर्बम मेको दोस ताइब दुम्‍नीम’ दे हारून नु आ तौ आन कली देनो” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \c 18 \s1 ग्रांग्रा दितीक गेय मपने \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \v 3 गेपुकी इजीप्‍त रागीम पशो खोदेंशो मपने। मिनु गो इन कली कनान रागी लाइक्‍नन्‍नी। गेपुकीमी मेक ङा मुर आन पशो खोदेंशो मपने। \em प्रस्‍थान २३:२४\em* \v 4 गेपुकीमी आं पावो, दे अरेशो लोव़ नु आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ पचा माल्‍नीनी। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \v 5 सुमी आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ नु आं पावो, दे अरेशो लोव़ पाइबा, मेको ब्रोंइचा ताइब। मारदे हना गो परमप्रभु यावे नङ। \em नेहेम्‍याह ९:२९; इजीकीएल २०:११; रोमी ७:१०; रोमी १०:५; गलाती ३:१२\em* \p \v 6 गेपुकी सुइ आंम नेक्‍था ङा नाता नु मइपीन। मारदे हना गो परमप्रभु यावे नङ। \v 7 इन ममा नु इप्‍शा इन आफ कली मुने मतोक्‍कीन। इन ममा नु इप्‍चा मदुम्‍ब। \v 8 गे इ आफ आ अरु मीश नु मइपो। मो पाइ‍तीनी हना, गेपुकीमी इन आफ कली मुने तोक्‍नीनी। \em उत्‍पत्ती ३५:२२; ब्‍यवस्‍था २७:२०; २सामुएल १६:२२; १कोरिन्‍थी ५:१\em* \v 9 गे इ दिदी, बहिनी नु मइपो। इ आफ आ तमी बाक्‍त हना यो, इ ममा आ तमी बाक्‍त हना यो नु आंम खिंम जरमेशो बाक्‍त हना यो अर्को रागीम जरमेशो बाक्‍त हना यो, मेको नु इप्‍चा मदुम्‍ब। \v 10 मिनु तौ आ तमी बाक्‍त हना यो, इ तमी आ तमी बाक्‍त हना यो, इ चच बाक्‍त हना यो मेको नु मइपो। मो पाप्‍तीवी हना, गे आंमा मुने दोक्नेवे। \v 11 गे इ आफ आ अरु मीश आ तमी नु मइपो। मेको इन समी बाक्‍ब। \v 12 गे इन फुपु नु मइपो। मेको इन आफ आ समी बाक्‍ब। \em प्रस्‍थान ६:२०\em* \v 13 गे इ ममा आ लोक्‍ब नु मइपो। मेको इन ममा आ नाता बाक्‍नीम। \v 14 इन बोडमा नु आमा कान्‍छी नु मइपो। मेको इन बोडमा नु आमा कान्‍छी बाक्‍नीम। \v 15 गे इ चाइमी नु मइपो। मेको इ तौ आ मीश बाक्‍ब। गे मेको नु इप्‍चा मदुम्‍ब। \v 16 गे इ भोग्‍यु, बोहारी नु मइपो। मोपा इ लोक्‍ब कली मुने मतोक्‍को। \em लेवी २०:२१; मर्कूस ६:१८\em* \v 17 गे मीश मुर का नु आ तमी निम्‍फा नु मइपो। मिनु मेको आ तौ आ तमी नु आ तमी आ तमी, चच नु मइपो। मेकोपुकी नेक्‍था ङा नाता बाक्‍नीम। मो पचा मरिम्‍शो बाक्‍ब। \v 18 गे इ मीश बाक्‍ना बाक्‍न, मेको आ लोक्‍ब मचाक्‍को। मेको नु मइपो। \p \v 19 गे रां ब्रोल्‍शा ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो मीश मुर नु मइपो। \v 20 गे अर्को मुर आ मीश नु इप्‍शा आंम कली ग्रांग्रा मसेलो। \em २सामुएल ११:४\em* \v 21 गे मोलेक कली आंम तमी तौपुकी चढ़ेशा, आंम परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ नें ग्रांग्रा मसेलीन। गो परमप्रभु यावे नङ। \v 22 मीश मुर नु इप्‍शो खोदेंशो पा वोंइश मुर नु मइपो। मेको थम ग्रांग्रा बाक्‍ब। \v 23 गे बस्‍तु भाव नु इप्‍शा, आंम कली ग्रांग्रा मसेलो। मीश मुर यो बस्‍तु भाव नु इप्‍चा मदुम्‍ब। मेको थम मरिम्‍शो दूली गेय बाक्‍ब। \em प्रस्‍थान २२:१८; लेवी २०:१६\em* \p \v 24 गेपुकीमी मोदेंशो पाप पा आंम कली ग्रांग्रा मसेलीन। मारदे हना गो मोदेंशो पाप आ पर्बम जात जात ङा मुर इन ङोंइती रे ग्रुंइनुङमी। मेको नेल्‍लेम मोदेंशो पाप पा ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 25 मोपान मेको रागी ग्रांग्रा दिशो दुम्‍त। मिनु गो मेको आन पाप आ पर्बम सजाइ गेता। मिनु रागीम मेक ङा मुर आन कली उक्‍बे पा ताइक्‍ताक्‍व। \v 26 तन्‍न गे आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ नु आं पावो, दे अरेशो लोव़ टिने। मिनु गे इस्राएली नु इन दातेमी बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर मोदेंशो ग्रांग्रा दिशो गेय मपने। \v 27 मारदे हना इन ङोंइती मेकेर बाक्‍ब मुरपुकीमी मोदेंशो ग्रांग्रा नेल्‍ल पाम्‍तेक्‍म। मिनु रागी ग्रांग्रा दिशो दुम्‍त। \v 28 मिनु आं अरेशो मपथु, मेको रागी ग्रांग्रा दिशो सेल्‍तीनी हना, मेको ङोंइती बाक्‍ब मुर आन कली खोदेंशो पा मेको रागीमी इन कली यो उक्‍बे पा ताइक्‍ब। \p \v 29 सुइमी मेको मरिम्‍शो का ला पाप्‍तु हना, मेको मुर आ मुर रे तिल्‍चा पुंइसीब। \v 30 मोपतीके गे ङोंइती ङा मुरपुकीमी पशो खोदेंशो पा मेको दूली ग्रांग्रा दिशो पाप मपने। मिनु आंम कली ग्रांग्रा दिशो मसेलीन। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ’ देनो” देंत। \c 19 \s1 अरु पतीक गेय \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “इस्राएली आन ग्रुम्‍तीक ङा मुर नेल्‍ल आन कली ‘गेपुकी आं कली ला ठेयब सेलीन। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु का ला नङ। \em लेवी ११:४४-४५; मत्ती ५:४८; १ पत्रुस १:१५-१६\em* \v 3 गे नेल्‍लेमी इन आंम आफ आस कली मान पने। मिनु आं नाइक्‍तीक नाक्‍ती नांइसीन। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \em प्रस्‍थान २०:१२; प्रस्‍थान २०:८\em* \v 4 गे मूर्ति कली पूजा मपने। मिनु गे आंम कली मूर्ति मसेलीन। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \em प्रस्‍थान २०:३; प्रस्‍थान ३४:१७\em* \p \v 5 गे दुशा बाक्‍चा आ पर्बम परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेनीनु, परमप्रभु यावेमी ब्रचा ङा पा चढ़ेने। \em लेवी ७:१२-१८;\em* \v 6 गे चढ़ेनीनु, मेको चढ़ेशो नाक्‍त नु आ दीसा सम्‍म नेल्‍ल ब्‍वशा नेंचा माल्‍नीनी आ नित्‍थ नाक्‍त सम्‍म मारेइ लीत हना, मेको चोचा माल्‍नीनी। \v 7 आ नित्‍थ नाक्‍त मेको ब्‍वाइताक्‍नी हना, थम ग्रांग्रा दुम्‍ब। मिनु मेको चढ़ेशो मब्राइब। \v 8 मेको ब्‍वाइब नेल्‍लेमी सजाइ ताइनीम। मारदे हना मेकोमी परमप्रभु यावे कली चढ़ेशो ग्रांग्रा दिशो सेल्‍शा, मेको कली मटीम। मिनु मोदेंशो मुर आन मुर रे तिल्‍चा पुंइसीनीम। \p \v 9 मिनु गे इन बाली नाली रिक्‍नीनु, रू आ सुर सुर सम्‍म मरिक्‍कीन। सिला बाला मगुपीन। \em लेवी २३:२२; ब्‍यवस्‍था २४:१९; रूथ २:२,१५,१६\em* \v 10 गेपुकीमी इन अङगुर रू ङा फल काइ मलीपाइक्‍थु, मसेक्‍कीन। मिनु रूम दोक्‍शो अङगुर यो मगुपीन। मेको प्रुङग नु अर्को रागी ङा मुर आन कली बाक्‍ल। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \p \v 11 गे खुइ मपने। मठगेने। गे जोल मपमुने। \em प्रस्‍थान २०:१५-१६; १ थिस्‍सलोनिकी ४:६\em* \v 12 गेपुकीमी आं नें थिशा, जोल पा कसम मजने। मो पाइतीनी हना, गे इन परमप्रभु आ नें आइक्‍च सेल्‍नीनी। गो परमप्रभु यावे नङ। \em प्रस्‍थान २०:७; मत्ती ५:३३\em* \p \v 13 गे आंम नेक्‍था ङा मुर आन कली श्‍येत गेशा, मदिपीन। मिनु मेको आन मार मार मरोइक्‍तीन। गाल्‍च ताक्‍शा गेय पाइब आन क्‍येट काब नाक्‍दो यो इन खिंम वोइक्‍चा मदुम्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था २४:१४-१५; येरमीया २२:१३; याकूब ५:४\em* \p \v 14 नोफा मनेंब मुर कली मरिम्‍शो लोव़ मपने। मिक्‍च मताइब आ ङोंइती दाइल पाइक्‍तीक थोव़क मवोतीन। इन परमप्रभु क्‍येङा हिनीन। गो परमप्रभु यावे नङ। \em उत्‍पत्ती २७:१९; ब्‍यवस्‍था २७:१८\em* \p \v 15 गे जोल पाइब सांकछी मदुमीन। ठेयब मुर बाक्‍त हना यो, आइक्‍च मुर बाक्‍त हना यो, मुर आन कुल मकोव़थु, ठीक निसाफ पने। \em प्रस्‍थान २३:३,६; ब्‍यवस्‍था १६:१९,२०\em* \p \v 16 गेपुकी मुर आन पर्बम जोल पा लोव़ मपमुने। गे इन नेक्‍था ङा मुर कली साइक्‍चा ममालीन। गो परमप्रभु यावे नङ। \em प्रस्‍थान २३:७\em* \p \v 17 गे इन लोक्‍ब कली काइ मदाक्‍ब मदुमीन। इन नेक्‍था ङा मुर कली रिम्‍शो पा मोदेंशो दूली गेय मपने’ दे लोव़ पने। मो मपाइतीनी हना, गे पाप राइनीनी। \em भजन संग्रह १४१:५; मत्ती १८:१५\em* \p \v 18 गे इन मुर आन कली क्‍येक्‍क मलेत्‍तीन। ईख मकुरीन। तन्‍न इन नेक्‍था ङा मुर कली आंम कली खोदेंशो पा दाक्‍तीन। गो परमप्रभु यावे नङ। \em २राजा ६:२२; २इतिहास २९:९-१५; मत्ती ५:४३-४८; मत्ती २२:३९; लूका १०:२५-३७; यूहन्‍ना १३:३४; रोमी १३:९; गलाती ५:१४; याकूब २:८\em* \p \v 19 गे आं फुल्‍लु मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ पने। निक्‍शी खाल ङा जन्‍तु, बस्‍तु भाव आन कली मब्‍वाइक्‍तीन। इन रूमी निक्‍शी खाल ङा वांचेर मशोक्‍कीन। गेपुकीमी निक्‍शी खाल ङा श्‍येले ब्‍वाइश्‍शा प्रोव़शो वा मफेक्‍सीन। \em ब्‍यवस्‍था २२:९-११\em* \p \v 20 मिनु वोंइश मुर कामी वाइलीम दुम्‍शो मीश आल नु इप्‍त हना, मेको मीश आल चहिं अरु वोंइश मुर कली गेचा चिक्‍शो बाक्‍त हना, तन्‍न मग्‍याप्‍थु, मप्रोंइथु बाक्‍त हना, मेको वोंइश मुर कली खोदील निदील पचा माल्‍नीम। मेको आस कली साइक्‍चा मदुम्‍ब। मारदे हना मेको मीश आल मप्रोंइशो बाक्‍त। \em प्रस्‍थान २१:७-११\em* \v 21 तन्‍न मेको वोंइश मुरुमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ ओव़तीकेम आ दोस आ पर्बम सांड का चढ़ेचा माल्‍ब। \v 22 मिनु चढ़ेबमी मेको आ दोस आ पर्बम सांड चढ़ेशा परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप क्‍याम्‍तीक गेय पचा माल्‍ब। मोपा मेको आ पाप क्‍याम्‍सीशा माफ ताइब दुम्‍ब। \em लेवी ५:१७-१८\em* \p \v 23 मिनु गेपुकी मेको रागी जाक्‍दीश्‍शा, तेकोइ जचा दुम्‍ब फल फुल रवा ख्रुम्‍नीनु, बर्स सां सम्‍म मेको आन फल मजने। \v 24 मिनु ४ बर्सम चहिं फल फुल नेल्‍ले परमप्रभु यावे कली ग्‍येरशो गेचा माल्‍नीनी। परमप्रभु यावे कली ठेयब मान पचा कली बाक्‍ब। \v 25 तन्‍न ५ बर्सम गेपुकीम मेको फल फुल जने चाप्‍नीनी। मिनु मेको रवा इन कली शुश सिप्‍ब दुम्‍नीम। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \p \v 26 गेपुकीमी तेकोइ चिक्‍ब, जन्‍तु, बी बयफ, क्‍यारश भडा आन श्‍ये हुश सुन्‍दा मब्‍वने। मिनु गेपुकी लिंक्‍यु मकोव़ङीन। मिनु गे टुना मुना काइ मपने। \em लेवी ३:१७; ब्‍यवस्‍था १८:१०\em* \p \v 27 गेपुकीमी इन चां एर ओंथ मख्रोतीन। मिनु इन गाल शोक्रे आ सुर मख्रोतीन। \em लेवी २१:५; ब्‍यवस्‍था १४:१\em* \p \v 28 गेपुकी बेक्‍शो मुर आन पर्बम आंम रां क्‍योरशा गार मसेलीन। मिनु इन रांमी चिनु मखोपेन। गो परमप्रभु यावे नङ। \p \v 29 गेपुकीमी इन तमी आन कली तेल्‍लेम सेल्‍शा, ग्रांग्रा दिशो मसेलीन। मो पाइतीनी हना, रागी तेल्‍लेम बाक्‍तीक खोदेंशो दुम्‍शा, ग्रांग्रा दिशोमी ब्रीब। \em ब्‍यवस्‍था २३:१८; २राजा २३:७\em* \p \v 30 गे आं नाइक्‍तीक नाक्‍तीम नांइसीन। मिनु आं बाक्‍तीक ताम्‍बु कली मान पने। गो परमप्रभु यावे नङ। \em लेवी २६:२\em* \p \v 31 गेपुकी बेक्‍शो मुर रे लोव़ पाइब नु लिंक्‍यु कोव़ब कली ‘वारच पाइक्‍की’ दे आन बाक्‍तीके मलने। मेकोपुकी नु सल्‍ला पा, गे आंम कली ग्रांग्रा दिशो मसेल्‍सीन। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \em लेवी २०:६; ब्‍यवस्‍था १८:१०-११; १सामुएल २८:७\em* \p \v 32 गे खूशो आ ङोंइती बोक्‍कीन। खाल्‍पी खाल्‍पा आन कली मान पने। मिनु इन परमप्रभु कली मान पा हिनीन। गो परमप्रभु यावे नङ। \p \v 33 गेपुकी नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर आन कली मदिपीन। \em प्रस्‍थान २२:२०\em* \v 34 गे मेको आन कली इन रागीम जरमेशो मुर खोदेंशो मिम्‍तीन। मेको आन कली आंम कली खोदेंशो पा दाक्‍तीन। मारदे हना गेपुकी यो इजीप्‍तमी अर्को रागी ङा मुर दुम्‍शा बाक्‍शो बाक्‍तीनी। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \p \v 35 गेपुकीमी पुक्‍नीनु, नाक्‍तीनीनु नु थाप्‍तीनीनु जोल मपने। \v 36 इन नाक्‍तीकेम तुला ठीक दुम्‍चा माल्‍ब। इन ढक ठीक दुम्‍चा माल्‍नीमी। मिनु इन पुक्‍तीके ठीक दुम्‍चा माल्‍नीमी। गो इन कली इजीप्‍त रे ग्रुंइब परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \em ब्‍यवस्‍था २५:१३-१६; हितोपदेस ११:१\em* \p \v 37 गे आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ नु आं पावो, दे अरेशो लोव़ नेल्‍ल थुंम वोइश्‍शा, पचा माल्‍नीनी। मारदे हना गो परमप्रभु यावे नङ” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \c 20 \s1 काइ मरिम्‍शो पशो कली सजाइ \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे लेंशा इस्राएली आन कली ‘इस्राएलीपुकी, मेको नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुरपुकी सुम आन आल मोलेक कली चढ़ेनीमी, मेको आन कली साइक्‍चा माल्‍नीम। ग्रुम्‍तीक ङा मुरपुकीम मेको कली फुल्‍लु आप्‍शा साइक्‍चा माल्‍नीम। \v 3 मेकोपुकीमी आन आल मोलेक कली चढ़ेमेनु, आं बाक्‍तीक ताम्‍बु नु आं ठेयब नें ग्रांग्रा दिशो सेल्‍तेक्‍म। मोपतीके गो आंमा मेको आन कली ब्रोंइचा मगेथु, आ मुर आन दाते रे क्‍याम्‍नुङमी। \v 4 मिनु मेको रागी ङा मुरपुकीम आ आल मोलेक कली चढ़ेब मुर कली तुइश्‍शा यो मसाइक्‍तेक्‍म हना, \p \v 5 गो आंमा मेको नु आ खिं ङा मुर आन कली ब्रोंइचा मगेथु, मेको आन मुर आन दाते रे क्‍याम्‍नुङमी। मेको नु मेको आन नोले खोइक्‍ब मोलेक कली चढ़ेब नेल्‍ल आन कली क्‍याम्‍नुङमी। \p \v 6 सु मुर बेक्‍शो मुर रे लोव़ पाइब नु लिंक्‍यु कोव़ब आन कली “वारच पयी” दे आन बाक्‍तीके लाइबा, गो मेको कली ब्रोंइचा मगेथु, आ मुर आन दाते रे क्‍याम्‍नुङ। \em लेवी १९:३१\em* \p \v 7 मोपतीके आं कली जिम्‍मा गेंसीशा आं के दुमीन। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \em लेवी १९:२\em* \v 8 आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ इन थुंम वोइश्‍शा टिने। गो परमप्रभु यावे नङ। गो इन कली आं खोदेंशो सेल्‍नुङ। \p \v 9 सुमी आ आंम आफ आस कली सराप पाइक्‍बा, मेको मुर कली साइक्‍चा माल्‍ब। आ आंम आफ आस कली सराप पाइक्‍तीके साइक्‍चा पुंइसीब। \em प्रस्‍थान २१:१७\em* \p \v 10 सुइ मुर अरु आन मीश नु इप्‍त हना, मेको पाइब निम्‍फा आस कली साइक्‍चा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २०:१४; २सामुएल ११:४; यूहन्‍ना ८:५\em* \p \v 11 सु आ आफ आ मीश नु इप्‍बा, मेकोम आ आफ कली मुने तोक्‍ब। मेको निम्‍फा आस कली साइक्‍चा माल्‍ब। मेको साइक्‍चा पुंइसीनीस। \em लेवी १८:६-२३\em* \p \v 12 सु आ चाइमी नु इप्‍बा, मेको निम्‍फा आस कली साइक्‍चा माल्‍ब। मेको दूली पा मेको थम मरिम्‍शो बाक्‍ब। मेको साइक्‍चा पुंइसीनीस। \p \v 13 सुइ मुर मीश मुर नु इप्‍शो खोदेंशो पा वोंइश मुर नु इप्‍त हना, मेको थम ग्रांग्रा दितीक बाक्‍ब। मेको आस कली साइक्‍चा माल्‍ब। मेको थमा पा साइक्‍चा पुंइसीनीस। \p \v 14 सु मुर ममा नु आ तमी निम्‍फा नु इप्‍बा, मेको काइ मरिम्‍शो बाक्‍ब। मेको सां आन कली चोचा माल्‍ब। इन दातेमी मोदेंशो मरिम्‍शो मदुम्‍ल। \p \v 15 सुइ वोंइश मुर बस्‍तु भाव नु इप्‍त हना, मेको कली साइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको बस्‍तु कली यो साइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 16 सुइ मीश मुर बस्‍तु भाव नु इप्‍‍त हना, मेको मीश मुर नु बस्‍तु निम्‍फा आस कली साइक्‍चा माल्‍ब। मेको साइक्‍चा पुंइसीनीस। \p \v 17 सु मुर आ दिदी बहिनी, आ आंम आ तमी कि आ आफ आ तमी नु इप्‍त हना, मेको थम मुने बाक्‍ब। मेको निम्‍फा आस कली आस मुर आन दाते रे नेल्‍लेम तचा ङा पा साइश्‍शा क्‍याम्‍चा माल्‍ब। मेकोमी आंम आ समी नु इप्‍तीके सजाइ गेचा पुंइसीब। \p \v 18 सुइ मुर रां ब्रोल्‍शो मीश मुर नु इप्‍त हना, मेको निम्‍फा आस कली आस मुर आन दाते रे साइश्‍शा क्‍याम्‍चा माल्‍ब। मारदे हना मेको वोंइश मुरुमी मीश मुर आ हुश यितीक ताप्‍तु। मिनु मीश मुरुमी चहिं आ हुश यितीके कोंइताक्‍व। \em लेवी १५:२४\em* \p \v 19 इन ममा आ लोक्‍ब नु इन आफ आ समी नु मइपीन। मारदे हना मो पाइतीनी हना, आंम खिं ङा मुर कली मुने तोक्‍नीनी। मेको सजाइ ताइनीस। \p \v 20 सुइ मुरुमी आ बोडो, बकान्‍छा कि मामा आ मीश नु इप्‍त हना, मेकोमी आ बोडो, बकान्‍छा कि मामा कली मुने तोक्‍ब। मेको सजाइ जचा पुंइसीनीस। मिनु आल मथिथु बेक्‍नीस। \p \v 21 सुमी मुरुमी आ भोग्‍यु कि बोहारी चाक्‍बा, मेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मेकोमी आंम लोक्‍ब कली मुने तोक्‍ब। मिनु आल मथिथु बेक्‍नीस। \p \v 22 गेपुकीमी आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ नु आं पाबो, दे अरेशो लोव़ नेल्‍ल तुइश्‍शा पचा माल्‍नीनी। मो मपाइतीनी हना, गो इन कली चाक्‍शो रागीमी इन कली उक्‍बे पा ताइक्‍ब। \v 23 गे इन ङोंइती खेरशो रागी रागी ङा मुर आन पशो मपने। मेकोपुकीमी मोदेंशो नेल्‍ल पाम्‍तेक्‍म। मोपतीके गो मेको आन कली तशा थम ग्रांग्रा दीती। \v 24 तन्‍न गो इन कली मेको आन रागी इन के दुम्‍ब। गो इन कली गेनुङ, देंती। मिनु मेको रागीम दूध नु खुदो शुश बाक्‍ब। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। मिनु गो इन कली रागी रागी ङा मुर रे तिल्‍शा योव़तन्‍नी। \em प्रस्‍थान १९:५-६\em* \p \v 25 मोपतीके गेपुकीमी ग्रांग्रा मदिशो नु ग्रांग्रा दिशो जन्‍तु नु ग्रांग्रा मदिशो नु ग्रांग्रा दिशो चिक्‍ब तुइश्‍शा तिल्‍चा माल्‍नीनी। गेपुकीमी ग्रांग्रा दिशो जन्‍तु, चिक्‍ब नु खपीम ग्रेशा गाक्‍ब जन्‍तु रे आंम कली ग्रांग्रा दिशो मसेल्‍सीन। मारदे हना मेको ग्रांग्रा दिशो बाक्‍नीम, दे शेंताक्‍ङ। \em लेवी ११:-\em* \v 26 गेपुकी ग्रांग्रा दिशो क्‍येङा ङोन बाक्‍शो दुमीन। मारदे हना गो ग्रांग्रा दिशो क्‍येङा ङोन बाक्‍शो परमप्रभु यावे नङ। मिनु गो इन कली आं मुर दुम्‍चा कली अरु मुर रे तिल्‍शा योव़तन्‍नी। \p \v 27 सु इन दातेमी वोंइश मुर कि मीश मुर बेक्‍शो मुर रे लोव़ पाइबा कि लिंक्‍यु कोव़नीम, मेको आन कली साइक्‍चा माल्‍ब। मेको आन कली फुल्‍लु आप्‍शा साइक्‍चा माल्‍ब। मेको साइक्‍चा पुंइसीनीम’ दे इस्राएली आन कली शेंदो” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \em प्रस्‍थान २२:१७\em* \c 21 \s1 चढ़ेब आन कली अरेशो लोव़ \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली “हारून आ तौ, चढ़ेब आन कली ‘इन मुर बेक्‍तेक्‍म हना, गेपुकी मेको बेक्‍शो मुर कली थिशा आंम कली ग्रांग्रा दिशो मसेलीन। \em इजीकीएल ४४:२५-२७\em* \v 2 तन्‍न इन आम आफ, तमी तौ नु लोक्‍ब, \v 3 कन्‍ने दिदी बहिनी आन पर्बम ला आंम इन कली ग्रांग्रा दिशो सेल्‍ने चाप्‍नीनी। \v 4 मिनु गेपुकीमी ग्‍युंबे पा नक नाता ङा मुर आन पर्बम आंम कली ग्रांग्रा दिशो सेल्‍चा मदुम्‍ब। \p \v 5 गे चढ़ेबपुकीमी रोंका पा, इन चां प्रेक्‍चा, इन गाल शोक्रे आ सुर ख्रोइक्‍चा नु इन रां क्‍योरशा गार सेल्‍चा मदुम्‍नीनी। \em लेवी १९:२७-२८\em* \v 6 इन परमप्रभु कली ला गेय पाइब दुमीन। इन परमप्रभु आ नें ग्रांग्रा दिशो सेल्‍ब मदुम्‍नीम। मारदे हना गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीके चढ़ेनीनी। मोपतीके गेपुकी परमप्रभु कली ला गेय पाइब बाक्‍नीनी। \p \v 7 गे चढ़ेबपुकीमी तेल्‍लेम मीश मुर, ग्रांग्रा दिशो मीश मुर नु आ वोंइशेमी प्रोंइशो मीश मुर चाक्‍चा मदुम्‍ब। मारदे हना गेपुकी परमप्रभु आ मुर बाक्‍नीनी। \v 8 मिनु गे इस्राएलीपुकीमी चढ़ेब आन कली परमप्रभु आ गेय पाइब मिम्‍तीन। मारदे हना मेकोपुकी इन परमप्रभु आ जचा चढ़ेनीम। मेकोपुकी इन पर्बम परमप्रभु आ गेय पाइब दुम्‍शो बाक्‍नीम, दे मिम्‍तीन। मारदे हना इन कली ग्रांग्रा रे ङोन बाक्‍ब सेल्‍ब, गो ग्रांग्रा रे ङोन बाक्‍ब परमप्रभु यावेमी इन कली आं खोदेंशो सेल्‍नुङ। \p \v 9 मिनु चढ़ेब आ तमीमी तेल्‍लेम पा आंम कली ग्रांग्रा दिशो सेल्‍तु हना, मेकोमी आ आफ कली ग्रांग्रा दिशो सेल्‍ब। मेको कली मीम चोशा साइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 10 मिनु सु आंम लोक्‍ब आन दातेम ठेयब चढ़ेब दुम्‍शो बाक्‍मे, मिनु आ पियाम तेल लुक्‍शो बाक्‍मे नु ठेयब चढ़ेब आ वा फेक्‍चा कली तिल्‍शो बाक्‍मे, मेकोमी रोंका पशा, आ पिया ङा चां प्रेक्‍चा मदुम्‍ब नु आ वा खाक्‍चा मदुम्‍ब। \em लेवी ८:१२; प्रस्‍थान २८:४१; प्रस्‍थान २९:७; लेवी १०:६; लेवी २१:२\em* \v 11 मेकोमी बेक्‍शो मुर बाक्‍तीके लशा, आंम कली ग्रांग्रा दिशो सेल्‍चा मदुम्‍ब। मेको आ आम आफ आ बेक्‍शो रां यो कोव़थ लचा मदुम्‍ब। \v 12 मेको परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीके ताम्‍बु रे ग्रूचा मदुम्‍ब। मोदेंशो पाप्‍तु हना, मेकोमी आंम परमप्रभु आ बाक्‍तीके ग्रांग्रा दिशो सेल्‍ब। मारदे हना मेको परमप्रभु आ तेल लुक्‍शो मुर बाक्‍ब। गो परमप्रभु यावे नङ। \p \v 13 मेकोमी कन्‍ने मीश आल कली ला ग्‍युंबे पने चाप्‍ब। \v 14 आ वोंइश बेक्‍शो मीश मुर, आ वोंइश प्रोंइशो मीश मुर, ग्रांग्रा दिशो कि तेल्‍लेम मीश मुर चाक्‍ने मचाप्‍ब। मिनु मेकोमी आ जात ङा कन्‍ने मीश आल ग्‍युंबे पचा माल्‍ब। \v 15 मगारचा ङा मीश मुर नु ग्‍युंबे पा, आंम जात नु आंम तमी तौ आन कली ग्रांग्रा दिशो सेल्‍चा मदुम्‍ब। मारदे हना गो परमप्रभु यावे नङ। गो मेको कली आंम मुर सेल्‍ता’ दे शेंदो” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \p \v 16 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 17 “गे हारून कली ‘इ तमी तौ, चच युइ आन दातेमी गुइ खोइल कुंजे नु दूली मुर आंम परमप्रभु कली चढ़ेब दुम्‍ने मचाप्‍ब। \v 18 मारदे हना सुइ दूली मुर, मिक्‍च मताइब, खोइल मदुक्‍ब, आ कुल कि रां बिग्रेशो कि खोइल का लाइश्‍शो मुर परमप्रभु आ ङोंइती जाक्‍चा मदुम्‍ब। \v 19 गुइ जिक्‍शो, खोइल जिक्‍शो, \v 20 कुप्रे, बामन्‍ने, मिक्‍च रोइ पशो, रक सुतीक रोइ पशो, लुतो पशो कि आ गेडा ठीक मदुम्‍शो मुर आं परमप्रभु आ ङोंइती जाक्‍ने मचाप्‍ब। \v 21 चढ़ेब हारून आ तमी तौ चच युइ सु दूली दुम्‍शो बाक्‍मे, मेको परमप्रभु यावे कली चोशो चढ़ेतीक चढ़ेने मचाप्‍ब। मारदे हना मेको दूली बाक्‍ब। मेकोम आंम परमप्रभु कली जचा थोव़क चढ़ेचा मदुम्‍ब। \v 22 मेकोमी आंम परमप्रभु कली चढ़ेशो नु चोव़खो नु थम चोव़खो जचा थोव़क चहिं जने ब्‍वने चाप्‍ब। \v 23 तन्‍न मेको फारशो वा नु चढ़ेतीक आ नेक्‍था जाक्‍चा मदुम्‍ब। मारदे हना मेको दूली मुर जाक्‍शा, आं बाक्‍तीक ताम्‍बु ग्रांग्रा दिशो मसेलल। गो परमप्रभु यावे नङ। गो मेको आन कली मेको आं के सेल्‍नुङ’ दे शेंदो” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \p \v 24 मिनु मोसामी हारून, मेको आ तौपुकी नु इस्राएली नेल्‍ल आन कली एको लोव़ नेंपाइक्‍तीमी। \c 22 \s1 सुमी चढ़ेतीक रे जने ब्‍वने चाप्‍ब \p \v 1 परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे हारून नु आ तौ आन कली मार शेंचा माल्‍नेवे देंशा हना, ‘इस्राएलीपुकीमी आं कली चढ़ेशो थोव़क आन पर्बम होस पा बाक्‍कीन। मिनु आं नें कली ग्रांग्रा दिशो मसेलीन। गो परमप्रभु यावे नङ’ दे शेंचा माल्‍नेवे” दे परमप्रभु यावेम मोसा कली देंत। \p \v 3 मिनु मोसा कली “गो परमप्रभु यावे नङ। गे मेको आन कली ‘इन तौ, चच युइ आन पाला ङा तेकोइ मुर ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शा, इस्राएलीपुकीमी परमप्रभु यावे कली चढ़ेशो थोव़क आन नेक्‍था जाक्‍तेक्‍म हना, मेको मुर आं ङोंइती रे तिल्‍चा पुंइसीब। गो परमप्रभु यावे नङ। \p \v 4 मिनु हारून आ तौ, चच युइ आन दातेमी सुइ कुशुल ङा रोइ नु ग्रांग्रा यितीक पशो बाक्‍तेक्‍म हना, मेको ग्रांग्रा मदिशो सम्‍म आं कली चढ़ेशो मारेइ थोव़क जचा ब्‍वचा मदुम्‍ब। सुइमी बेक्‍शो मुर के कि बिउ यिशो मुर रे ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो मुर कली थीबा, \em लेवी १३:-१५:-\em* \v 5 कि खपीम ग्रेशा गाक्‍ब जन्‍तु कली थिशो ग्रांग्रा दिशो दुम्‍शो मुर थीबा, कि मार मार आ पर्बम ग्रांग्रा दिशो बाक्‍त हना, \v 6 मेको मुर नां मरिक्‍म सम्‍म ग्रांग्रा दिशो बाक्‍ब। मेकोमी मचिक्‍से सम्‍म ला आं कली चढ़ेशो जचा ब्‍वचा मदुम्‍ब। \em लेवी ११:-\em* \v 7 मोदेंशो मुर नां रिक्‍म नोले ला ग्रांग्रा मदिशो दुम्‍ब। मिनु नोले मेकोमी आं कली चढ़ेशो थोव़क जने ब्‍वने चाप्‍ब। मारदे हना मेको आं कली चढ़ेशो आ जचा ब्‍वचा थोव़क बाक्‍ब। \v 8 मिनु बेक्‍शो, ब्‍वाकी ङा जन्‍तुपुकीम क्राइश्‍शा साइश्‍शो जन्‍तु, बस्‍तु भाव कली ब्‍वचा मदुम्‍ब। मोदेंशो पाप्‍तु हना, मेको मुर ग्रांग्रा दिशो सेल्‍सीब। गो परमप्रभु यावे नङ। \em लेवी ७:२४\em* \p \v 9 चढ़ेबपुकीमी आं देंशो टिचा माल्‍नीम। मो मपाम्‍तेक्‍म हना, मेकोपुकीमी आं देंशो मटितेक्‍म हना, मेकोपुकी दोस तशा आं बाक्‍तीक ताम्‍बुमी बेक्‍नीम। मिनु गो मेको आन कली आंम आं मुर सेल्‍ब परमप्रभु यावे नङ। \p \v 10 मिनु अर्को रागी ङा मुर नु चढ़ेब आ खिंम पौना बाक्‍शो कि गाल्‍च ताइब मुर आं कली चढ़ेशो थोव़क जचा ब्‍वचा मदुम्‍ब। \v 11 तन्‍न चढ़ेबमी क्‍येट थाप्‍शा ग्‍याप्‍शो मुर नु मेको आ खिंम जरमेशो मुर चढ़ेब आ भाग रे जचा ब्‍वचा दुम्‍ब। \v 12 मिनु चढ़ेब आ तमी अर्को खिं ङा मुर नु ग्‍युंबे पशो बाक्‍त हना, परमप्रभु कली चढ़ेशो जचा ब्‍वचा मदुम्‍ब। \v 13 तन्‍न चढ़ेब आ तमी आ वोंइश बेक्‍शो कि प्रोंइचा पुंइसीशो बाक्‍त हना, आ तमी तौ मदुम्‍थु, आ आफ आ खिं लेत्‍त हना, आ आल ना ङा खोदेंशो पा आन आफ आ भाग ङा चढ़ेशो रे जने ब्‍वने चाप्‍ब। तन्‍न अर्को खिं ङा मुर मेको जचा ब्‍वचा मदुम्‍ब। \p \v 14 मिनु मरुम मतुइक्‍थु परमप्रभु कली चढ़ेशो रे जाप्‍तु हना, मेकोमी चढ़ेब कली मेको आ जशो क्‍येङा ५ भाग तेम्‍शा, परमप्रभु कली चढ़ेशो खोदेंशो पा चढ़ेब कली लेत्‍चा माल्‍ब। \em लेवी ५:१६\em* \v 15 मोपा सुइमी इस्राएली आन परमप्रभु यावे कली चढ़ेशो थोव़क ग्रांग्रा सेल्‍चा मदुम्‍ब। \v 16 मोदेंशो परमप्रभु कली चढ़ेशो जशो मुर दोस ताइनीम। मिनु मेकोमी गारशा आ पर्बम चढ़ेतीक चाक्‍चा माल्‍ब। मारदे हना मेकोमी परमप्रभु यावे कली चढ़ेशो जाप्‍तु ब्‍वाप्‍तु। गो परमप्रभु यावे नङ। मिनु गो मेको कली आंम आं मुर सेल्ता’ दे शेंदो” देंत। \p \v 17 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 18 “गे हारून, आ तौपुकी नु इस्राएली नेल्‍ल आन कली ‘इस्राएली आन दातेमी मुर का कि इस्राएलम बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुरुमी ग्‍येरशा परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीके चोशा चढ़ेशो खोदेंशो परमप्रभु यावे कली चढ़ेचा दाक्‍ताक्‍व हना, \v 19 मिनु परमप्रभु आ ङोंइती ब्रचा ङा पा मेकोमी मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो ब्‍यफ, सांड कि बोका चढ़ेचा माल्‍ब। \v 20 गार पाइश्‍शो बस्‍तु चढ़ेचा मदुम्‍ब। मारदे हना मेको मब्रचा ङा बाक्‍नीम। \em ब्‍यवस्‍था १५:२१; ब्‍यवस्‍था १७:१; मलाकी १:८\em* \p \v 21 मिनु मुर कामी दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके परमप्रभु यावे कली चढ़ेशा, आ पशो कसम खबानु, ग्‍येरशा परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीके, खोदेंशो पा, मेको ब्रचा ङा दुम्‍पाइक्‍चा कली आ हुल रे मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो बस्‍तु चढ़ेचा माल्‍ब। \v 22 मिनु गेपुकीम परमप्रभु यावे कली मिक्‍च मताइब, गार दुम्‍शो, आन रां बिग्रेशो, ग्रांग्रा यितीके पाइब, कुशुल रोइ पाइब कि लुतो पाइब बस्‍तु भाव चढ़ेचा मदुम्‍ब। मोदेंशो मीम चोशा चढ़ेचा कली परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीकेमी वोइक्‍चा मदुम्‍ब। \v 23 मिनु गेपुकीमी लाइश्‍शा खोइल पाइश्‍शो ब्‍यफ कि भेडा चहिं ग्‍येरशा चढ़ेतीके चढ़ेतीनी हना दुम्‍ब। तन्‍न कसम जशोनु, इन चढ़ेतीके मब्राइब दुम्‍ब। \v 24 तेको ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा खसी पशो गार सेल्‍शो नु चेश्‍शो बाक्‍बा, मेको परमप्रभु यावे कली चढ़ेचा मदुम्‍ब। इन रागीम मो पचा मदुम्‍ब। \v 25 गेपुकीमी मोदेंशो बस्‍तु भाव अर्को रागी ङा मुर रे ग्‍याप्‍शा ताक्‍शा इन परमप्रभु कली जचा थोव़क चढ़ेचा मदुम्‍ब। मेको आन रां बिग्रेशो नु गारम पतीके इन पर्बम मब्रतीक दुम्‍ब’ दे शेंदो” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \p \v 26 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 27 “बाछा, भेडा पाठा कि क्‍यारश पाठा जरमेशा, मेको ७ नाक्‍त सम्‍म आ ममा नु बाक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको कली ८ नाक्‍त रे चोशा चढ़ेशोनु, परमप्रभु यावेमी ब्राइब। \em प्रस्‍थान २७:२९\em* \v 28 तन्‍न गेपुकी बी नु आ चाइक्‍ब कि भेडा नु आ पाठा काबुमी क्‍योरचा मदुम्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था २२:६-७\em* \p \v 29 गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली ‘गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी’ दे चढ़ेशो चढ़ेनीनु, मेको इन पर्बम ब्रचा ङा पा चढ़ेने। \em लेवी ७:१५\em* \v 30 मेको चढ़ेशो नाक्‍ती मेको कली ब्‍वने। आ दीसा सुनी सम्‍म मारेइ महेंचा। गो परमप्रभु यावे नङ। \p \v 31 मिनु गेपुकीमी आं शेंतीके तुइश्‍शा टिने। गो परमप्रभु यावे नङ। \v 32 गे आं ग्रांग्रा रे ङोन बाक्‍शो नें ग्रांग्रा दिशो मसेलीन। मोपतीके गो इस्राएली आन दातेमी का ला ठेयब दुम्‍ती। गो परमप्रभु यावे नङ। मिनु गो इन कली आंम आं मुर सेल्‍ता। \em लेवी २२:९,१६\em* \v 33 मिनु इन परमप्रभु दुम्‍चा कली गो इन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइताक्‍ङ। गो परमप्रभु यावे नङ, दे शेंदो” देंत। \c 23 \s1 सन्‍च‍रबार नाइक्‍तीक नाक्‍ती \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘परमप्रभु यावे आ देंशो पचा माल्‍शो चाड परमप्रभु यावे के बाक्‍नीम। मिनु गे मेको पचा माल्‍नीनी। \p \v 3 गे ६ नाक्‍ती सम्‍म गेय पचा माल्‍नीनी। तन्‍न ७ नाक्‍त चहिं थमा पा नाइक्‍तीक नाक्‍ती बाक्‍शा, परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। गे मारेइ गेय मपने। इन बाक्‍तीक नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे आ नाइक्‍तीक नाक्‍ती बाक्‍ब’ ” देंत। \em प्रस्‍थान २०:८-११\em* \s1 पास्‍सा चाड आ पर्बम अरेशो \p \v 4 मिनु परमप्रभु यावेमी लेंशा, मुर आन कली शेंचा, दे मोसा कली “परमप्रभु यावे आ देंशो पचा माल्‍शो चाड आ चाड बाक्‍नीम। आ देंशो नाक्‍ती मानेचा माल्‍नीनी। परमप्रभु यावे आ चाडपुकी मार बाक्‍नीम देंशा हना, \em प्रस्‍थान २३:१४-१९\em* \v 5 ङोंइती ङा महिना ङा १४ नाक्‍ती नाक्‍नाक्‍दो पास्‍सा चाड ङा परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक गेय पचा माल्‍नीम। \em प्रस्‍थान १२:-\em* \v 6 मेको महिना ङा १५ नाक्‍ती परमप्रभु यावे कली बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो शोब्‍ले जतीक चाड बाक्‍ब। गेपुकीमी ७ नाक्‍त सम्‍म बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो शोब्‍ले जचा माल्‍नीनी। \v 7 ङोंइती ङा नाक्‍ती आं पर्बम ग्रुम्‍तीक नाक्‍ती दुम्‍चा माल्‍ब। मेको नाक्‍ती मारेइ गेय मपने। \v 8 मिनु ७ नाक्‍त सम्‍म गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली मी चोशो चढ़ेतीके चढ़ेचा माल्‍नीनी। मेको आ ७ नाक्‍ती लेंशा परमप्रभु यावे आ पर्बम ग्रुम्‍तीक दुम्‍चा माल्‍ब। मेको नाक्‍ती गेपुकीमी मारेइ गेय मपने” देंत। \em प्रस्‍थान १३:६\em* \s1 ङोंइती मीशो बाली नाली \p \v 9 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 10 “गे इस्राएली आन कली ‘इन कली गेशो रागीम जाक्‍दीश्‍शा, मेकेर ङा बाली नाली खुप्‍तीनीनु, गेपुकीमी ङोंइती ङा रिक्‍शो बाली मुठा का चढ़ेब आन कली चाक्‍कीन। \v 11 मेकोमी अन्‍न मुठा परमप्रभु यावे आ ङोंइती क्‍युक्‍शा हिम्‍चा माल्‍ब। मो पाइतीनी हना परमप्रभु यावेमी इन कली ब्राइब। नाइक्‍तीक नाक्‍ती आ दीसा चढ़ेबमी मेको क्‍युक्‍शा हिम्‍चा माल्‍ब। \v 12 मेको क्‍युक्‍शा हिम्‍शो नाक्‍ती गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली बर्स का दुम्‍शो मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो सांड चोशा चढ़ेचा माल्‍नीनी। \v 13 मेको नु अन्‍न चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍नीनी। मेको अन्‍न चढ़ेतीक चहिं तेलम निशो एफाह के २० भाग थम रिम्‍शो फस दुम्‍चा माल्‍ब। मेको परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशा चढ़ेतीके बाक्‍ब। मेको नु तूचा थोव़क चढ़ेतीके हिन का ङा ४ भाग सेल्‍शो रे भाग का अङगुर शांबु चढ़ेचा माल्‍नीनी। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको के २० भाग ४.४ लिटर बाक्‍ब। लोग आइक्‍च पुक्‍तीके का बाक्‍ब। मेको ०.३ लिटर रिक्‍ब। हिन अर्को पुक्‍तीक का बाक्‍ब। हिन का ४ लिटर खोदेंशो रिक्‍ब। हिन का ४ भाग सेल्‍शो रे भाग का लिटर का खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \v 14 मेको नेल्‍ल परमप्रभु कली चढ़ेशो नोले ला शोब्‍ले, कारशो अन्‍न नु गिगी बाला मारेइ जने चाप्‍नीनी। मेको गेपुकी ते बाक्‍तीनी हना यो, एको गेना हना यो नेल्‍ल पाला सम्‍म पतीक बाक्‍ब। \s1 ७ हप्‍ता नोले ङा चाड \p \v 15 मिनु नाइक्‍तीक नाक्‍ती आ दीसा, गे अन्‍न आ मुठा क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेतीक नाक्‍त रे गेपुकीमी ७ हप्‍ता हिक्‍चा माल्‍नीनी। \em गन्‍ती २८:२६-३१; ब्‍यवस्‍था १६:९-१२\em* \v 16 मिनु गेपुकीमी ७ हप्‍ता आ दीसा, ५० नाक्‍त सम्‍म हिक्‍चा माल्‍नीनी। मेको नाक्‍ती गेपुकीम परमप्रभु यावे कली नक अन्‍न चढ़ेचा माल्‍नीनी। \v 17 गेपुकीमी आंम इन खिं रे शोब्‍ले निक्‍शी क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेचा कली माल्‍नीनी। मेको शोब्‍ले का एफाह का के २० भाग थम रिम्‍शो फस रे बोरब ओख्‍ती सुप्‍थु चोशा सेल्‍शो दुम्‍चा माल्‍ब। मेको ङोंइती मीशो अन्‍न के परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक बाक्‍ब। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको के २० भाग ४.४ लिटर खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \v 18 मेको शोब्‍ले नु बर्स का गाप्‍शो ७ ओटा मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो पाठा नु ब्‍यफ का नु सांड निक्‍शी चढ़ेचा माल्‍नीनी। मेको अन्‍न चढ़ेतीक नु तूचा थोव़क चढ़ेतीके परमप्रभु यावे कली आ दाक्‍शो ब्रोव़शो रिना पाइश्‍शो मीम चोशो चढ़ेतीक बाक्‍ब। \v 19 मिनु गेपुकीमी पाप आ पर्बम चढ़ेचा कली बोका का नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेचा कली बर्स का गाप्‍शो सांड निक्‍शी यो चढ़ेचा माल्‍नीनी। \v 20 मिनु चढ़ेबमी परमप्रभु यावे कली ङोंइती नक मीशो अन्‍न के शोब्‍ले नु सांड निक्‍शी क्‍युक्‍शा हिम्‍शा चढ़ेचा माल्‍ब। मेको चढ़ेब आ भाग दुम्‍चा कली परमप्रभु यावे कली गेशो बाक्‍नीम। \v 21 मेको नाक्‍त इन कली ठेयब ग्रुम्‍तीक नाक्‍त बाक्‍ब, दे गेपुकीमी नेल्‍ल आन कली नेंपाइक्‍चा माल्‍नीनी। गेपुकीमी मारेइ गेय मपने। मेको गेपुकी ते बाक्‍तीनी हना यो, एको गेना हना यो नेल्‍ल पाला सम्‍म पतीक बाक्‍ब। \p \v 22 मिनु गेपुकीमी इन बाली नाली रिक्‍नीनु, रू आ कुना कुना सम्‍म मरिक्‍कीन। गेपुकीमी इन रू ङा सिला बाला यो मगुपीन। गेपुकीमी इन दाते ङा प्रुङग नु अर्को रागी ङा मुर आन पर्बम प्रोनीन। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ’ दे शेंचा माल्‍नेवे” देंत। \em लेवी १९:९-१०\em* \s1 नाइक्‍तीक ङा चाड \p \v 23 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 24 “इस्राएली आन कली ‘७ महिना ङा ङोंइती ङा नाक्‍ती गे नाइक्‍चा माल्‍नीनी। गे परमप्रभु यावे आ पर्बम ग्रुम्‍शा, मेको नाक्‍त मिम्‍चा कली तुराही ताप्‍चा माल्‍नीनी। \em गन्‍ती २९:१-६; गन्‍ती १०:१०\em* \v 25 गेपुकीमी मेको नाक्‍त मारेइ गेय मपने। मिनु परमप्रभु यावे कली मीम चोशो चढ़ेतीके चढ़ेन’ दे शेंचा माल्‍नेवे” देंत। \s1 पाप क्‍याम्‍तीक नाक्‍ती ङा चाड \p \v 26 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 27 “मेको ७ महिना ङा १० नाक्‍त पाप क्‍याम्‍तीक नाक्‍त बाक्‍ब। मेको नाक्‍ती गेपुकीमी परमप्रभु यावे आ पर्बम ग्रुम्‍चा माल्‍नीनी। गेपुकी मेको नाक्‍त माइजा बाक्‍चा माल्‍नीनी। मिनु गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा माल्‍नीनी। \em लेवी १६:-\em* \v 28 मेको नाक्‍त मारेइ गेय मपने। मारदे हना मेको पाप क्‍याम्‍तीक नाक्‍त बाक्‍ब। मेको नाक्‍ती परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ ङोंइती इन पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पतीक नाक्‍ती बाक्‍ब। \v 29 मिनु सु मेको नेल्‍ल नाक्‍ती माइजा मबाक्‍बा, मेको आ मुर आन दाते रे साइक्‍चा पुंइसीब। \v 30 मिनु सुइमी मेको नाक्‍त मारेइ गेय पाम्‍तेक्‍म हना, गो मेको आन कली साइक्‍नुङ। \v 31 गेपुकीमी मेको नाक्‍त मारेइ गेय मपने। गेपुकी ते बाक्‍तीनी हना यो, मेको गेना हना यो इन पतीक बाक्‍ब। \v 32 मेको नाक्‍त इन कली थमा पा नाइक्‍तीक नाक्‍त बाक्‍ब। मिनु मेको नाक्‍त गेपुकी माइजा बाक्‍चा माल्‍नीनी। मेको महिना ङा ९ नाक्‍त ङा नां रिक्‍म रे आ दीसा नां रिक्‍म सम्‍म गेपुकी माइजा बाक्‍शा नाइक्‍चा माल्‍नीनी, दे शेंचा माल्‍नेवे” देंत। \s1 गोठ सेल्‍शा बाक्‍तीक चाड \p \v 33 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 34 “गे इस्राएली आन कली ‘७ महिना ङा १५ नाक्‍त रे ७ नाक्‍न सम्‍म परमप्रभु यावे आ ङोंइती गोठ सेल्‍शा बाक्‍तीक चाड मानेचा माल्‍नीनी। \v 35 मेको आ ङोंइती ङा नाक्‍ती परमप्रभु यावे आ पर्बम ग्रुम्‍चा माल्‍नीनी। गेपुकी मेको नाक्‍त इन गेय मपने। \v 36 मिनु गेपुकीमी ७ नाक्‍त सम्‍म परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीक चढ़ेन। मिनु गेपुकीमी आ दीसा परमप्रभु यावे आ पर्बम ग्रुम्‍तीक नाक्‍ती मानेन। मिनु परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेन। मेको ठेयब ग्रुम्‍तीक नाक्‍ती बाक्‍ब। मिनु गेपुकीम मेको नाक्‍त इन गेय काइ मपने। \em यूहन्‍ना ७:३७\em* \p \v 37 मिनु परमप्रभु यावे आ देंशो ठेयब ग्रुम्‍तीक ङा मानेचा माल्‍शो चाड तेको बाक्‍नीम देंशा हना, मेको नाक्‍ती गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेतीके, अन्‍न चढ़ेतीके, क्‍योरशा चढ़ेतीके नु तूचा थोव़क चढ़ेतीके ठीक नाक्‍ती चढ़ेचा माल्‍नीनी। \v 38 मेको क्‍येङा परमप्रभु यावे आ नाइक्‍तीक नाक्‍ती ङा, इन दाक्‍शा गेतीक थोव़क, इन कबल पशो गेतीक थोव़क नु इन ग्‍येरशा गेशो थोव़क परमप्रभु यावे कली चढ़ेचा माल्‍नीनी। \v 39 मिनु ७ महिना ङा १५ नाक्‍ती आंम रू ङा अन्‍न खुप्‍शो नोले गेपुकीमी ७ नाक्‍त सम्‍म परमप्रभु यावे आ चाड मानेचा माल्‍नीनी। ङोंइती ङा नाक्‍त नु ८ नाक्‍ती थमा पा नाइक्‍चा माल्‍नीनी। \v 40 ङोंइती ङा नाक्‍ती गेपुकीमी रवा आन रिम्‍शो फल फुल, खजूर रवा आन राशी, शुश सफा पाइश्‍शो रवा आन राशी नु अरु खोलामी बाक्‍शो रवा आन राशी चाक्‍शा, गे परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ ङोंइती ७ नाक्‍त सम्‍म ग्‍येरसीन। \em नेहेम्‍याह ८:१४-१६\em* \v 41 गेपुकीमी बर्सम ७ नाक्‍त सम्‍म एको चाड मानेशा, परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍चा माल्‍नीनी। गेपुकी ७ महिनामी एको चाड मानेचा माल्‍नीनी। एको इन कली गेना हना यो पतीक बाक्‍ब। \v 42 गे ७ नाक्‍त सम्‍म गोठीमी बाक्‍कीन। इस्राएल ङा मुर नेल्‍ल गोठीम बाक्‍चा माल्‍नीम। \v 43 गो इन कली इजीप्‍त रे ग्रुंइशा चाक्‍नीनु, गोठीम बाक्‍पाइश्‍शो नङ, दे इन चच युइपुकीम तुइक्‍चा माल्‍नीम। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ’ दे शेंदो” देंत। \p \v 44 मिनु मोसामी परमप्रभु यावे कली मानेचा माल्‍शो चाड मुर नेल्‍ल आन कली नेंपाइक्‍तीमी। \c 24 \s1 बत्ती नु शोब्‍ले \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘बत्ती गेना हना यो ब्रपाइश्‍शा वोइक्‍चा कली गेपुकीमी तेल रवा आ फल रे तुप्‍शा सेल्‍‍शो तेल चाक्‍कीन। \em प्रस्‍थान २७:२\em* \p \v 3 मिनु हारूनमी बत्ती कली ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आगा, फारशो वा आ ङोंइती वोइक्‍चा माल्‍ब। मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती नाक्‍दो रे सुनी सम्‍म गेना हना यो ब्रचा माल्‍ब। मेको इन कली गेना हना यो पतीके बाक्‍ब। \v 4 मेकोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती क्‍येख सुन के सेल्‍शो बत्ती दातीक तारी गेना हना यो वोइक्‍चा माल्‍ब। \p \v 5 गे रिम्‍शो फस चाक्‍शा, बार ओटा शोब्‍ले चोवो। शोब्‍ले का एफाह का के २० भाग थम रिम्‍शो फस के दुम्‍चा माल्‍ब। \em एफाह पुक्‍तीके का बाक्‍ब। एफाह का २२ लिटर रिक्‍ब। मेको के २० भाग ४.४ लिटर खोदेंशो बाक्‍ब।\em*\em प्रस्‍थान २५:३०\em* \v 6 मेको शोब्‍ले परमप्रभु यावे आ ङोंइती क्‍येख सुन के टेबल आ तार ६, ६ ओटा ख्रोप्‍शा वोइक्‍चा माल्‍ब। \v 7 मेको निक्‍शी ख्रोप्‍तीकेमी का का पा रिम्‍शो धूप वोइक्‍चा माल्‍ब। मिनु मेको शोब्‍ले आ पा ङा मेको धूप मीम चोशा परमप्रभु यावे कली चढ़ेचा माल्‍ब। \v 8 मोपा हारूनमी नेल्‍ल नाइक्‍तीक नाक्‍ती मेको शोब्‍ले कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती वोइक्‍चा माल्‍ब। मेको इस्राएली आन कली मेको गेना हना यो पतीक नु लीब कबल बाक्‍ब। \v 9 मेको शोब्‍ले हारून नु आ तौ चच आन कली बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी मेको शोब्‍ले चोव़खो बाक्‍तीकेमी बाक्‍शा जचा माल्‍नीम। मारदे हना मेको शोब्‍ले परमप्रभु यावे कली मीम चोशा चढ़ेशो रे नेल्‍ल क्‍येङा चोव़खो हारून नु आ तौ चच आन भाग बाक्‍ब’ दे अरेवो” देंत। \s1 परमप्रभु कली शुक्‍शी पाइब \p \v 10 मिनु इजीप्‍ती आफ नु इस्राएली ममा पाइश्‍शो मुर का बाक्‍माक्‍त। मेको मुर इस्राएली आन दातेमी जाक्‍शा, इस्राएली का नु तुम्‍मुसा बाक्‍त। \v 11 मिनु मेको इस्राएली ममा आ तौमी परमप्रभु यावे आ नें थिशा, सराप पवा बाक्‍त। मिनु मुरपुकीमी मेको कली मोसा आ बाक्‍तीकेम चाक्‍गमे बाक्‍त। मेको आ ममा आ नें शेलोमीथ बाक्‍माक्‍त। मिनु मेको दान आ थर ङा दिब्री आ तमी बाक्‍माक्‍त। \v 12 मिनु मेको मुर कली चाक्‍शा, परमप्रभु यावे आ मिम्‍शो मतुइक्‍तमे सम्‍म चोक्‍शा वोदमे बाक्‍त। \em गन्‍ती १५:३४\em* \p \v 13 मिनु नोले परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 14 “मेको सराप पाइब कली मुर आन बाक्‍तीक रे लाङगा ग्रुंइदीन। मिनु मेको आ नेक्‍था बाक्‍ब मुर नेल्‍लेमी मेको आन गुइ आ पिया तारी वोइक्‍चा माल्‍नीम। मिनु मेको नोले नेल्‍लेमी मेको कली फुल्‍लु आप्‍शा साइक्‍चा माल्‍नीम। \em गन्‍ती १५:३६; ब्‍यवस्‍था १५:५; प्रेरित ७:५६\em* \v 15 मिनु गे इस्राएली आन कली ‘सुम आ परमप्रभु कली सराप पाइबा, मेको आ पाप राइब। \v 16 परमप्रभु यावे आ नें आ पर्बम मरिम्‍शो लोव़ पाइब साइक्‍चा पुंइसीब। इस्राएल ङा मुर बाक्‍त हना यो, अर्को रागी ङा मुर बाक्‍त हना यो, सुम परमप्रभु यावे आ नें आ पर्बम मरिम्‍शो लोव़ पाइबा, मेको साइक्‍चा पुंइसीब। \em प्रस्‍थान २०:७; मत्ती २६:६५-६६\em* \p \v 17 सुमी मुर का कली साइक्‍बा, मेको साइक्‍चा पुंइसीब। \em प्रस्‍थान २१:१२\em* \v 18 सुइमी बस्‍तु भाव कली तुप्‍शा साइक्‍तु हना, मेको आ पा ङा अरु गेचा माल्‍ब। ब्रोंइशो बस्‍तु आ पा ङा ब्रोंइशो बस्‍तु गेचा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २१:३३-३७\em* \v 19 सुइमी आ नेक्‍था ङा मुर कली आ खोइल जिक्‍ताक्‍व हना, मेको यो आ खोइल जिक्‍चा पुंइसीब। \v 20 जिक्‍तीके आ पा ङा जिक्‍तीके, मिक्‍च आ पा ङा मिक्‍च, ख्रुइ आ पा ङा ख्रुइ, सुमी सु कली मार पाइबा, मेको यो मो पाइक्‍चा पुंइसीब। मेको कली यो मो पाइक्‍चा माल्‍ब। \em प्रस्‍थान २१:२३-२५\em* \v 21 सुइमी बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा आन कली तुप्‍शा साइक्‍तु हना, मेको आ पा ङा अर्को गेचा माल्‍ब। तन्‍न मुर साइक्‍ब कली चहिं, साइक्‍चान माल्‍ब। \v 22 आंम रागी ङा मुर नु अर्को रागी ङा मुर आन पर्बम खाल का ङा ऐन कानुन दुम्‍चा माल्‍ब। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ’ दे शेंचा माल्‍नेवे” देंत। \em लेवी १९:३४; प्रस्‍थान १२:४९\em* \p \v 23 मिनु मोसामी इस्राएली आन कली मेको लोव़ शेंदीमी नोले मेकोपुकीमी मेको सराप पाइब कली मुर आन बाक्‍तीक रे ग्रुंइशा, फुल्‍लु आप्‍शा साइक्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली अरेशो खोदेंशो पा इस्राएली नेल्‍लेमी पाम्‍तेक्‍म। \c 25 \s1 नाइक्‍तीक बर्स \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी सीनै डांडामी मोसा कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘गेपुकी गो इन कली गेशो रागीमी जाक्‍दीन्‍नी नोले मेको रागी यो परमप्रभु यावे आ नेंमी नांइसीचा माल्‍ब। \v 3 गे ६ बर्स सम्‍म आंम रूम मार मार शोक्‍चा ख्रुम्‍चा माल्‍नीनी। ६ बर्स सम्‍म इन अङगुर रू ङा बोट आन मसिश्‍शो राशी ख्रोइश्‍शा ताइक्‍चा माल्‍नीनी। मिनु मेको आ अङगुर खुप्‍चा माल्‍नीनी। \em प्रस्‍थान २३:१०-११\em* \v 4 तन्‍न ७ बर्सम रू नेल्‍ले परमप्रभु यावे आ बर्सम नाइक्‍चा माल्‍ब। गेपुकीमी ७ बर्सम इन रूम मारेइ मशोक्‍चा मख्रुम्‍चा। मिनु अङगुर बोट आ फल मसिप्‍ब राशी यो मख्रोतीन। \v 5 इन रूमी आंमा वाशो मारेइ मारेइ खुप्‍चा मदुम्‍ब। मख्रोइश्‍शो अङगुर बोट आ फल खुप्‍चा मदुम्‍ब। मेको रू कली थम नांइसीतीक बर्स दुम्‍चा माल्‍ब। \v 6 मेको रू नांइसे ना आंमा सिश्‍शो मारेइ मारेइ जने चाप्‍नीनी। मिनु इन वाइलीम वाइल नु गे नु बाक्‍ब इन थाप्‍शो गेय पाइबपुकीमी जने चाप्‍नीमी। \v 7 मेको रूमी वाशो, इन बस्‍तु भाव नु ब्‍वाकी ङा जन्‍तु आन कली ब्‍वतीक दुम्‍ब। \s1 ङोंइती ङा खोदेंशो सेल्‍तीक बर्स \p \v 8 मिनु गेपुकीमी ७ नाइक्‍तीक बर्स मानेनी नोले, मिनु ४९ बर्स दुम्‍बा, \v 9 मिनु ७ महिना ङा १० नाक्‍ती पाप क्‍याम्‍तीक नाक्‍त बाक्‍ब। मेको नाक्‍ती इन रागी नेल्‍लेमी तुराही ताप्‍पाइक्‍चा माल्‍नीनी। \em लेवी २३:२७\em* \v 10 मिनु ५० ङा बर्स परमप्रभु यावे आ बर्स बाक्‍ब। मिनु गे रागी ङा मुर नेल्‍ल आन कली आन ङोंइती ङा अधिकार लेंशा ताइनीम, दे नेंपाइक्‍चा माल्‍नीनी। मेको इन कली प्रोंइतीक बर्स बाक्‍ब। मिनु मुर नेल्‍ल आन आन खिं नु आन आन बाक्‍तीक लेन्‍ने चाप्‍नीम। \em यसैया ६१:२; लूका ४:१९\em* \v 11 मेको ५० बर्स इन कली ङोंइती ङा खोदेंशो पा लेंशा सेल्‍तीक बर्स बाक्‍ब। मेको बर्स गेपुकीमी मारेइ मशोक्‍कीन, मख्रुमीन। आंमा वाशो बाली नाली मरुप्‍चा। अङगुर बोट आन ममुंइशो राशीम सिश्शो अङगुर मखुप्‍चा। \v 12 मारदे हना मेको प्रोंइतीक बर्स बाक्‍ब। मेको परमप्रभु यावे आ बर्स दुम्‍ब। गेपुकीमी रूम आंमा वाशो, आंमा सिश्‍शो ला जने। \p \v 13 मेको प्रोंइतीक बर्समी मुर नेल्‍ल आन आन रू नु खिं लेत्‍चा माल्‍नीम। \p \v 14 मिनु आंम नेक्‍था ङा मुर नु ग्‍याप्‍तीक लेयतीक गेय पनीनु, मठगेपामुने। \em १ थिस्‍सलोनिकी ४:६\em* \v 15 गे इन नेक्‍था ङा मुर रे रू का ग्‍याप्‍तीवी हना, मेको प्रोंइतीक बर्स जाक्‍चा गिश बर्स लीनीम, दे हिक्‍शा ला ग्‍यापीन। \v 16 गिश बर्स लीनीमी मेको कोव़शा गेपुकीमी आ क्‍येट बारपाइक्‍चा माल्‍नीनी। मिनु इच्‍का बर्स ला लीतेक्‍म हना, क्‍येट तोक्‍चा माल्‍नीनी। मारदे हना अन्‍न खुप्‍तीक बर्स कोव़शा, मेको रू लेयशो बाक्‍ब। \v 17 गेपुकी आंम आंमा मठगेपामुने। तन्‍न परमप्रभु क्‍येङा हिनीन। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \p \v 18 गेपुकीमी आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ तुइश्‍शा पचा माल्‍नीनी। आ पावो, दे अरेशो लोव़ टिने। मोपा ला गे मेको रागीमी रिम्‍शो पा बाक्‍ने चाप्‍नीनी। \em लेवी २६:५; १राजा ५:५\em* \v 19 मिनु रागीमी अन्‍न ग्रेल्‍ब। गेपुकी जचा तूचाम श्‍येत मजाइनीनी। मिनु मेको रागीमी महिंथु थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा ताइनीनी। \v 20 गेपुकीमी अन्‍न मशोक्‍थु मखुप्‍थु ७ बर्सम चहिं गो मार जाइनीकी, दे देंतीनी हना, \v 21 गो ६ बर्सम इन कली आं आसीक गेनन्‍नी। मिनु रागीम बर्स सां सम्‍म शुश अन्‍न ग्रेल्‍पाइक्‍नुङ। \em ब्‍यवस्‍था २८:८\em* \v 22 गेपुकीमी ८ बर्सम ख्रुम्‍नीनु, गे माइत अन्‍न रे जाइनीनी। ९ बर्सम नक बाली नाली ममीम सम्‍म गे माइतन जाइनीनी। \s1 रागी रू नेल्‍ल परमप्रभु के बाक्‍ब \p \v 23 मिनु इन गे रू गेना हना यो कली लेयने मचाप्‍नीनी। मारदे हना मेको रागी आं के बाक्‍ब। गेपुकी गे आं के वाइल नु बुम्‍था पाइब खोदेंशो बाक्‍नीनी। \em भजन संग्रह ३९:१३\em* \v 24 इन ग्‍याप्‍शो अधिकारम पिशो रू लेंशा लेत्‍चा माल्‍नीनी। \v 25 सुइ इन मुर प्रुङग दुम्‍तीके आन रू लेयचा माल्‍तेक्‍म हना, मेको आ नेक्‍था ङा मुर जाक्‍शा, मेको लेश्‍शा ग्‍याप्‍पाइक्‍चा माल्‍ब। \em रूथ ४:३-४\em* \v 26 तन्‍न मो पाइब सुइ मबाक्‍तेक्‍म हना, नोले मेको आंमान क्‍येट थीब दुम्‍शा, लेश्‍शा आंमा ग्‍याप्‍चा माल्‍ब। \v 27 मेकोमी मेको लेयशो गिश बर्स दुम्‍मे, मेको हिक्‍चा माल्‍ब। मिनु सु कली लेयशो बाक्‍मे, मेको लीशो बर्स ङा खुप्‍‍तीक अन्‍न ङा क्‍येट गेचा माल्‍ब। मिनु मेको मुर आ रू लेंशा मेको केन दुम्‍ब। \v 28 तन्‍न आंमा लेन्‍ने मचाप्‍तु हना, मेको रू ग्‍याप्‍ब मुर नु बाक्‍ब। मिनु रू ग्‍याप्‍बमी प्रोंइतीक बर्सम लेत्‍चा माल्‍ब। \p \v 29 मिनु सुइमी गारो हिरशो सहर आगा ङा खिं लेयतु हना, लेयशो बर्स का सम्‍म मेकोमी मेको आ खिं लेन्‍ने चाप्‍ब। मेको कली मेको अधिकार बर्स का सम्‍म बाक्‍ब। \v 30 तन्‍न बर्स काम यो मेको लेन्‍ने मचाप्‍तु हना, ग्‍याप्‍ब नु आ खिं ङा मुर आन कली मेको खिं आन शोंप दुम्‍ब। प्रोंइतीक बर्सम यो मेको लेश्‍शा गेचा ममाल्‍ब। \v 31 तन्‍न गारो महिरशो बाक्‍तीके ङा खिंपुकी चहिं रूपुकी खोदेंशो पा पचा माल्‍ब। मेको लेन्‍ने चाप्‍नीम। मिनु प्रोंइतीक बर्सम लेश्‍शा गेचा माल्‍नीम। \p \v 32 मिनु लेवी आन सहरमी बाक्‍शो खिं चहिं मेकोपुकीमी आंम खिं गेना हना यो लेन्‍ने चाप्‍नीम। \em गन्‍ती ३५:२-५\em* \v 33 लेवी आन सहरम बाक्‍शो लेयशो खिं अरु लेवीम लेन्‍ने मचाप्‍तेक्‍म हना, प्रोंइतीक बर्समी मेको खिं लेश्‍शा, मेको कली गेचा माल्‍ब। मारदे हना लेवी आन सहरम बाक्‍शो खिं इस्राएली आन दातेमी लेवी आन शोंप बाक्‍नीम। \v 34 मेको आन सहर क्‍येङा लाङगाम बाक्‍शो रूपुकी लेयचा मताइनीम। मारदे हना मेको आन गेना हना यो लीब शोंप बाक्‍नीम। \s1 क्‍येट आ चाइक्‍ब मताक्‍को \p \v 35 मिनु इन इस्राएली लोक्‍ब का शुश प्रुङग दुम्‍शा, पने जने मचाप्‍तु हना, गेपुकीमी मेको कली अर्को रागी ङा मुर खोदेंशो पा वारच पचा माल्‍नीनी। मिनु मेको गेपुकी नु बाक्‍ने चबल। \v 36 मिनु गे मेको कली जेर गेनीनु, आ चाइक्‍ब मताक्‍कीन। गे इन परमप्रभु क्‍येङा हिनीन। मिनु इन लोक्‍ब कली गे नु बाक्‍चा गेन। \em प्रस्‍थान २२:२४; ब्‍यवस्‍था २३:२०\em* \v 37 गेपुकीमी मेको कली क्‍येट गेतीकेमी चाइक्‍ब मताक्‍कीन। मिनु मेको कली जचा थोव़क गेशा, मेको आ क्‍येङा शुश मलेप्‍पाइक्‍तीन। \v 38 गो इन परमप्रभु दुम्‍चा नु इन कली कनान रागी गेचा, दे इन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइशा, एक चाक्‍ब, गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \p \v 39 मिनु गे इन इस्राएली लोक्‍ब शुश प्रुङग दुम्‍शा, आंमा इन कली लेयसाक्‍म हना, मेको आन कली वाइल खोदेंशो पा गेय मपपतीन। \em प्रस्‍थान २१:२\em* \v 40 मिनु गेपुकीमी मेको कली थाप्‍शो गेय पाइब कि अर्को रागी ङा गेय पाइब खोदेंशो पा बाक्‍चा गेने। मिनु मेको प्रोंइतीक बर्स सम्‍म गेपुकी नु बाक्‍शा इन गेय पाइब दुम्‍ब। \v 41 मिनु नोले मेकोपुकी नु आन तमी तौ गे इन बाक्‍तीक रे लशा, आन खिं ङा मुर नु आन बाक्‍तीक लेम्‍मल। \v 42 मारदे हना मेकोपुकी गो इजीप्‍त रे ग्रुंइशा चाक्‍शो आं गेय पाइबपुकी बाक्‍नीम। मेको आन कली वाइलीम वाइल खोदेंशो पा लेयचा मदुम्‍ब। \v 43 मिनु गेपुकीमी मेको आन कली शुश अरेशा श्‍येत मगेन। इन परमप्रभु कली तशा हिनीन। \em प्रस्‍थान २१:२०-२१\em* \p \v 44 मिनु गेपुकीमी इन वाइलीम वाइल चहिं एर ओंथ ङा अर्को रागी ङा मुर रे ग्‍याप्‍चा माल्‍नीनी। \v 45 गेपुकी नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुरपुकी नु इन रागीम जरमेशो मेको आन खिं ङा मुर रे ग्‍याप्‍शा, इन के सेल्‍ने चाप्‍नीनी। \v 46 गे मेको आन कली आंम तौ चच आंम वाइलीम वाइल दुम्‍चा कली ग्‍याप्‍शा वोइक्‍ने चाप्‍नीनी। गे मेको आन कली वाइलीम वाइल खोदेंशो पा दिप्‍शा गेय पपाइक्‍ने चाप्‍नीनी। तन्‍न आंम लोक्‍ब इस्राएली आन कली मोपा श्‍येत गेशा दिप्‍ने मचाप्‍नीनी। \p \v 47 मिनु इन दातेमी बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर क्‍येट थीब दुम्‍त हना नु सुइ इन लोक्‍ब श्‍येत जशा, प्रुङग दुम्‍शा, मेको आंम कली कि आ खिं ङा मुर कली लेयसाक्‍व हना, \v 48 मेको लेयसे नोले आ लोक्‍बपुकीमी मेको कली लेन्‍ने चाप्‍नीम। मेको आ लोक्‍ब कामी मेको कली लेन्‍ने चाप्‍ब। \v 49 मेको आ आफ आ लोक्‍ब, आं लोक्‍ब नु सुइ आ नेक्‍था ङा मुरुमी मेको कली लेन्‍ने चाप्‍ब। मेको नोले शुश क्‍येट थीब दुम्‍त हना, आंमा थाप्‍शा ग्रूने चाप्‍ब। \v 50 मेको मुरुमी आ अर्को रागी ङा ठेयब मुर कली लेयसीशो बर्स रे प्रोंइतीक बर्स सम्‍म हिक्‍शा, आ गेय पतीक लीशो बर्स कली जेला तशो खोदेंशो पा हिक्‍चा माल्‍ब। मिनु लीशो बर्सम ततीके जेला ङा क्‍येट हिक्‍शा थाप्‍चा माल्‍ब। \v 51 मिनु शुश बर्स लीमेनु, आंमा लेयसीशो मुरुमी मेको गेय मपशो नेल्‍ल बर्स हिक्‍शा, मेको कली गारचा ङा पा थाप्‍चा माल्‍ब। \v 52 मिनु मेको प्रोंइतीक बर्स सम्‍म का निक्‍शी बर्स ला लीतेक्‍म हना, मेकोमी जेला तशो खोदेंशो पा का निक्‍शी बर्स ङा गारचा ङा पा प्रोंइतीक बर्स सम्‍म क्‍येट थाप्‍चा माल्‍ब। \v 53 मिनु मेको अर्को रागी ङा ठेयब मुरुमी आंमा लेयसीशो इस्राएली कली बर्स का कली जेला ताक्‍शा गेय पाइब खोदेंशो पा रिम्‍शो पचा माल्‍ब। मेको कली वाइलीम वाइल कली खोदेंशो पचा मदुम्‍ब। \em लेवी २५:४३\em* \p \v 54 मोपा यो मेको मुर प्रोंइचा मपुंइसाक्‍व हना, रिम्‍शा। मेको नु आ खिं ङा मुर प्रोंइतीक बर्सम ला लचा ताइनीम। \v 55 मारदे हना इस्राएलीपुकी आं गेय पाइब बाक्‍नीम। गो मेको आन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइशा चाक्‍ताक्‍मी। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ’ दे शेंदो” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \c 26 \s1 लोव़ टीब आन कली आसीक \r प्रस्‍थान २३:२०-३३; ब्‍यवस्‍था २८:- \p \v 1 मिनु लेंशा परमप्रभु यावेमी मोसा कली “गेपुकीमी इन कली मूर्तिपुकी मसेलीन। मिनु आंम कली मुशा मूर्ति नु पूजा पचा कली थाम मवोतीन। मिनु इन रागीमी मुशो फुल्‍लु मवोतीन। मेको कली पूजा पा आन ङोंइती मबपीन। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। \em प्रस्‍थान २०:४-५\em* \v 2 गेपुकीमी आं नाइक्‍तीक नाक्‍ती मानेन। मिनु आं बाक्‍तीक कली मान पने। गो परमप्रभु यावे नङ। \em लेवी १९:३०\em* \p \v 3 गेपुकीमी आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ टिशा पाइतीनी हना, \v 4 गो रेउ यिची ना रेउ यिपाइक्‍नुङ। मिनु इन रूम शुश अन्‍न ग्रेल्‍नीम। मिनु रवाम शुश फल फुल सित्‍नीम। \v 5 मिनु अङगुर सेक्‍ची ना सम्‍म इन अन्‍न तुप्‍नीनी। मिनु अङगुर सेक्‍ने मथुम्‍थु शोक्‍ची ना दुम्‍ब। मोपा गेपुकी नु शुश जचा तूचा बाक्‍ब। मिनु इन रागीम थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा ताइनीनी। \em आमोस ९:१३\em* \p \v 6 मिनु गो रागी ङा मुर आन कली थुं नाइश्‍शा बाक्‍चा गेनुङ। मिनु गेपुकी गोल्‍शा निन्‍द्रा पाइनीनी। सुइमी इन कली हिंच मकोंइब। गो इन रागी रे हिंचा ङा जन्‍तु आन कली खेरनुङमी। इन रागीमी लडाइ मदुम्‍ब। \em इजीकीएल ३४:२५\em* \v 7 मिनु गेपुकीमी इन जोरी सत्रु आन कली खेदा पा तरवारम साइक्‍नीनी। \v 8 इन मुर ५ जनामी सहे का मुर आन कली नु सहे का मुरुमी १० हजार मुर आन कली खेदा पाइनीम। इन जोरी सत्रु इन तरवारम शोल्‍मो पा बेक्‍नीम। \em ब्‍यवस्‍था ३२:३०; यहोसु २३:१०\em* \p \v 9 मिनु गो इन कली शिशी पा कोव़नन्‍नी। मिनु गो इन कली सोशा बोशा शुश दुम्‍पाइक्‍नुङ। मिनु आं पशो कबल गेपुकी नु गेना हना यो लीपाइक्‍नुङ। \em इजीकीएल ३६:११\em* \v 10 गेपुकीम इन खेक्‍शा वोइश्‍शो माइत अन्‍न जना जन, नक अन्‍न वोइक्‍चा कली माइत अन्‍न तिल्‍चा माल्‍नीनी। \v 11 गो इन कली ग्रांग्रा मदित्‍थु, इन दातेमीन आ बाक्‍तीकेम बाक्‍नुङ। \em येरमीया ७:२३; २कोरिन्‍थी ६:१६\em* \v 12 मिनु गो इन दातेमी बाक्‍शा, गो परमप्रभु दुम्‍नुङ। मिनु गेपुकी आं मुर बाक्‍नीनी। गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु बाक्‍नुङ। \v 13 गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। गेपुकी इन कली इजीप्‍ती आन वाइलीम वाइल मदुम्‍पाइक्‍थु, एक चाक्‍तन्‍नी। गो इन शुर ङा जवा जिक्‍शा, इन पिया पोक्‍शा गाक्‍ब सेल्‍तन्‍नी। \em इजीकीएल ३४:२७-२८\em* \s1 लोव़ मटीब आन कली सजाइ \p \v 14 तन्‍न गेपुकीमी आं लोव़ मटीतीनी नु आं अरेशो मपाइतीनी, \v 15 नु आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ मकोव़तीनी, आं अरेशो मपाइतीनी नु आं कबल प्रोंइतीनी हना, \v 16 गो इन कली मार पाइनुङ देंशा हना, गो इन दातेमी शुश हिंतीके सेल्‍नुङ। मिनु इन रां सोव़ना सोव़न बाक्‍नीम। मिनु जरो पा इन मिक्‍च ततीके जाम्‍ना जाम्‍न लाइब। मिनु गे ओंखां पा बेक्‍नीनी। इन शोक्‍शो अन्‍न मोशा दुम्‍नीम। मारदे हना इन जोरी सत्रुम नेक्‍नीम। \v 17 गो इन कली मरिम्‍शो पाइक्‍नुङ। गे इन जोरी सत्रु रे ब्रुइनीनी। इन जोरी सत्रु इन कली हुकुम पाइब दुम्‍नीम। मिनु सुइमी इन कली खेदा मपाम्‍तेक्‍म हना यो, गेपुकी प्रोक्‍नीनी। \p \v 18 मेको नेल्‍ल तुइश्‍शा यो, आं कली मटीतीनी हना, गो इन पाप ७ खेयप तेम्‍शा सजाइ गेनन्‍नी। \v 19 गो इन ठेयब लेश्‍शो खतम सेल्‍नुङ। मिनु गो इन सरीङ फलाम खोदेंशो नु इन रू तांबा खोदेंशो सेल्‍नुङ। \em ब्‍यवस्‍था ११:११:१७\em* \v 20 मिनु इन सक्ति मोशा दुम्‍शा मारेइ पने मचाप्‍नीनी। इन रूम मारेइ मवाब। मिनु इन रागी ङा रवापुकीम फल मसित्‍नीम। \p \v 21 गेपुकी दूली लांम गाक्‍स ङा गाक्‍स पा, आं कली मटीतीनी हना, गो इन पाप ७ खेयप तेम्‍शा इन कली श्‍येत गेनन्‍नी \v 22 गो इन दातेमी ब्‍वाकी ङा जन्‍तुपुकी सोइक्‍नुङमी। मेकोमी इन आल आन कली ब्‍वाइनीम। मिनु इन बस्‍तु भाव साइक्‍नीम। मिनु गे का निक्‍शी ला दुम्‍तीके इन लां नेल्‍ल श्‍येत्‍थ दुम्‍नीम। \em इजीकीएल ५:१७\em* \p \v 23 मोपा सजाइ तशा यो, गेपुकी आं गे मलेत्‍तीनी हना, नु दूली लां गाक्‍स ङा गाक्‍स पाइतीनी हना, \em २सामुएल २२:२७\em* \v 24 गो इन कली यो मरिम्‍शो पस ङा पस पाइनुङ। मिनु गो इन पाप ७ खेयप तेम्‍शा, इन कली श्‍येत गेनुङ। \v 25 गो इन कली लडाइ तोपाइक्‍नुङ। मिनु आं कबल प्रोंइशो आ पर्बम क्‍येक्‍क लेत्‍नुङ। गेपुकी आंम आंमा सहरम बुक्‍तीनी हना, गो मेकेर यो इन दातेम बेक्‍पाइक्‍ब रोइ सोइक्‍नुङ। मिनु इन जोरी सत्रु आन गुइम दुम्‍नीनी। \em यसैया १:२०,२४\em* \v 26 मिनु गो इन अन्‍न थमा पा साम्‍पाइक्‍नुङ। १० ओटा खिं ङा मीश मुरुमी चुप्‍लु कामी क्‍येनीम। क्‍येशा पुक्‍शा तेम्‍मेनु, सुइ मरू‍नीम। \em यसैया ३:१; इजीकीएल ४:१६\em* \p \v 27 मिनु मेको मो दुम्‍शा यो, गे आं कली मटिथु, दूली लां गाक्‍स ङा गाक्‍स पाइतीनी हना, \v 28 गो इन कली मरिम्‍शो पस ङा पस ग्रुम्‍नुङ। मिनु इन पाप ७ खेयप तेम्‍शा, सजाइ गेनन्‍नी। \em ब्‍यवस्‍था २८:५३; येरमीया १९:९\em* \v 29 गेपुकीमी इन तमी तौ आन श्‍ये ब्‍वचा माल्‍नीनी। \v 30 गो इन डांडा ङा पूजा पतीक थामपुकी प्रेत्‍नुङ। इन धूप चोतीक नेल्‍ल प्रेत्‍नुङ। मिनु इन बेक्‍शो रां मेको ब्रोल्‍शो मूर्ति आन तार ताइक्‍नुङ। मिनु गो इन कली तशा ग्रांग्रा दिशा तिल्‍नुङ। \em इजीकीएल ६:४,६\em* \v 31 गो इन सहर गोरशो रागी खोदेंशो सेल्‍नुङ। मिनु इन पूजा पतीके थान श्‍येत्‍थ सेल्‍नुङ। गो इन ब्रोव़शो धूप आन रिना मनाम्‍नुङ। \v 32 मिनु गो रागी कली खतम पोक्‍नुङ। मिनु मेकेर जाक्‍शा बाक्‍ब इन जोरी सत्रुमी मेको तशा छक लाक्‍नीम। \v 33 गो इन कली रागी रागी ङा मुर आन दातेमी ब्रपाइक्‍नुङ। मिनु लडाइ तोपाइश्‍शा, इन कली खेदा पपाइक्‍नुङ। मिनु इन रागी श्‍येत्‍थ नु इन सहरपुकी गोरशो सेल्‍नुङ। \p \v 34 मिनु रागी श्‍येत्‍थ दुम्‍मेनु, मेको आ नाइक्‍तीक बर्स ग्‍येरशा मानेब। मिनु गेपुकी इन जोरी सत्रु आन रागीम बाक्‍नीनु, इन रागी चहिं ग्‍येरशा नांइसीब। \em लेवी २५:२; २इतिहास २६:२१\em* \v 35 मेको रागी गिश नाक्‍त सम्‍म श्‍येत्‍थ लीबा, मिश नाक्‍त नाइक्‍चा ताइब। गेपुकी मेक बाक्‍नीनु, नाइक्‍तीक बर्स नाइक्‍चा मतशो, नाइक्‍तीक बर्स मानेशो बाक्‍ब। \p \v 36 मिनु गो इन जोरी सत्रु आन रागीम बाक्‍शो लीशो मुर आन थुं लुक्‍च लपाइक्‍नुङ। मिनु सफा दोक्‍शो रेयके नेंशा यो, आन जोरी सत्रुम खेदा पशो खोदेंशो पा प्रोक्‍नीम। मिनु मोशा दाइल पा थित्‍नीम। \v 37 सुइमी खेदा मपथु यो, मेकोपुकी तरवार तशा प्रोक्‍शो खोदेंशो पा, प्रोक्‍नीम। मिनु थोक्‍मुशा गोल्‍नीम। मोपतीके आन जोरी सत्रु आन ङोंइती राप्‍ने मचाप्‍नीम। \v 38 गेपुकी अर्को रागी ङा मुर आन दातेमी जाम्‍शा लाइनीनी। मिनु इन जोरी सत्रु आन रागीमी इन कली दाक्‍ब। \v 39 मिनु लीशोपुकी चहिं जोरी सत्रु आन रागीमी आन पाप नु आन किकी पिपी आन पाप पतीके बेक्‍ना बेक्‍न लाइनीम। \em इजीकीएल २४:२३; इजीकीएल ३३:१०\em* \p \v 40 तन्‍न मेकोपुकीमी आंम पाप नु आन किकी पिपी आन पाप आ पर्बम ‘मरिम्‍शो पाइतक नु दूली लां गाक्‍स ङा गाक्‍स पाइतक’ देंतेक्‍म हना, \em ब्‍यवस्‍था ४:३०\em* \v 41 मिनु गो मेको आन कली मरिम्‍शो पस ङा पस बाक्‍शा, आन जोरी सत्रु आन रागीम सोइक्‍ताक्‍ङमी। मिनु मेको आन खकटा थुं ब्रेम्‍शो दुम्‍शा, आन पाप आ पर्बम पाप क्‍याम्‍तीक गेय पाम्‍तेक्‍म हना, \em ब्‍यवस्‍था १०:१६; येरमीया ९:२५\em* \v 42 गो याकूब, इसहाक नु अब्राहाम नु पशो आं कबल नु मेको रागी कली मिम्‍नुङ। \em प्रस्‍थान २:२४; २राजा १३:२३\em* \v 43 मारदे हना मेको रागी श्‍येत्‍थ दुम्‍शा, आ नाइक्‍तीक बर्सपुकी मुर मबाक्‍तीके मानेना मानेन बाक्‍ब। मिनु मेकोपुकीमी आन मरिम्‍शो पशो आ पर्बम सजाइ ताइनीम। मारदे हना मेकोपुकीमी आं पावो, दे अरेतीक लोव़ नु आं फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ काइ मपाम। \v 44 मिनु मोदेंशो पाम्‍तेक्‍म हना यो, गो मेको आन कली आन जोरी सत्रु आन रागीमी कोव़शा, ग्रांग्रा दिशा खतम मसेल्‍नुङमी। मिनु मेकोपुकी नु पशो आं कबल मप्रोंइनुङ। मारदे हना गो परमप्रभु यावे, मेको आन परमप्रभु नङ। \em होसे ११:९\em* \v 45 तन्‍न गो मेको आन कली मिम्‍शा, आन किकी पिपी नु पशो आं कबल मिम्‍नुङ। गो नेल्‍ल रागी ङा मुरपुकीम तचा ङा पा मेको आन परमप्रभु दुम्‍तीके, मेको आन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइशा चाक्‍ताक्‍मी। गो परमप्रभु यावे नङ” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em उत्‍पत्ती १२:७\em* \p \v 46 एको परमप्रभु यावेमी सीनै डांडाम मोसा कली गेशो आं नु इस्राएली आन दातेमी फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ नु “पावो” दे अरेशो लोव़ बाक्‍नीम। \c 27 \s1 मुर आ पर्बम कसम जशो \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली \v 2 “गे इस्राएली आन कली ‘सुइमी परमप्रभु यावे कली मुर आ पा ङा क्‍येट गेनुङ’ दे कसम जाप्‍तु हना, \v 3 मेकोमी २० बर्स रे ६० बर्स सम्‍म ङा वोंइश मुर आन पर्बम आं ताम्‍बु ङा चांदी के ५० शेकेल परमप्रभु यावे कली गेचा माल्‍नीम। \em शेकेल इस्राएली आन क्‍येट बाक्‍ब। शेकेल का ११.५ ग्राम चांदी बाक्‍ब। ताम्‍बु ङा शेकेल चहिं १२ ग्राम बाक्‍त।\em*\em न्‍यायाधीस ११:३१; १सामुएल १:११\em* \v 4 मीश मुर आ पर्बम बाक्‍त हना, मेकोम ३० शेकेल गेचा माल्‍ब। \em ३० शेकेल ३६० ग्राम चांदी बाक्‍ब।\em* \v 5 मिनु ५ बर्स रे २० बर्स सम्‍म ङा वोंइश आल आन पर्बम २० शेकेल गेचा माल्‍ब। मीश आल बाक्‍त हना, १० शेकेल गेचा माल्‍ब। \v 6 मिनु महिना का रे ५ बर्स सम्‍म ङा वोंइश आल आन पर्बम चांदी के ५ शेकेल नु मीश आल आन पर्बम चांदी के शेकेल सां गेचा माल्‍नीम। \v 7 मिनु ६० बर्स क्‍येङा ग्‍येत्‍थ ङा वोंइश मुर आ पर्बम १५ शेकेल नु मीश मुर आ पर्बम १० शेकेल गेचा माल्‍ब। \em ताम्‍बु ङा शेकेल का १२ ग्राम बाक्‍ब।\em* \v 8 मिनु मेको मुर प्रुङग दुम्‍शा, गेने मचाप्‍ब बाक्‍त हना, मेको कली चढ़ेब आ ङोंइती चाक्‍चा माल्‍नीम। मिनु चढ़ेबमी मेको कसम जाइब आ चाप्‍शो खोदेंशो पा मेको आ क्‍येट देंचा माल्‍ब। \p \v 9 मिनु परमप्रभु यावे कली चढ़ेचा ङा बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा बाक्‍तेक्‍म हना, मेको मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो नु ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍चा माल्‍नीम। \v 10 मेको आ पा ङा अरु फाइक्‍चा मदुम्‍ब। रिम्‍शो बस्‍तु आ पा ङा मरिम्‍शो नु मरिम्‍शो आ पा ङा रिम्‍शो फाइक्‍चा मदुम्‍ब। चढ़ेचा ङा बस्‍तु फाइक्‍तेक्‍म हना, मेको बस्‍तु निम्‍फा मारेइ मदुम्‍शो थम रिम्‍शो ग्रांग्रा मदिशो बाक्‍चा माल्‍नीस। \v 11 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती चढ़ेचा मदुम्‍शो ग्रांग्रा दिशो बस्‍तु भाव बाक्‍तेक्‍म हना, मेको आन कली चढ़ेब कली कोंइचा माल्‍नीम। \v 12 मिनु चढ़ेबम मेको बस्‍तु रिम्‍शो बाक्‍त हना यो, मरिम्‍शो बाक्‍त हना यो, मेको गिश क्‍येट लाइक्‍बा, दे चढ़ेबमी देंचा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी दोशो देंबा मेको ठीक दुम्‍ब। \v 13 मेको मुरुम क्‍येट थाप्‍शा, मेको बस्‍तु कली प्रोंइचा दाक्‍ब हना, चढ़ेब आ देंशो क्‍येङा यो ५ भाग ङा भाग का क्‍येट तेम्‍शा गेचा माल्‍ब। \em लेवी ५:१६\em* \p \v 14 मिनु सुइ मुरुमी परमप्रभु यावे कली खिं का चढ़ेप्‍तु हना, चढ़ेबमी मेको खिं कोव़शा रिम्‍शो बाक्‍म कों मरिम्‍शो बाक्‍मे ‘ओशो क्‍येट लाइक्‍ब’ देंचा माल्‍ब। मिनु चढ़ेबमी दोशो देंबा मेको ठीक दुम्‍ब। \v 15 मिनु मेको मुरुमी क्‍येट थाप्‍शा लेत्‍चा थुं पाप्‍तु हना, चढ़ेबमी देंशो क्‍येङा यो ५ भाग ङा भाग का क्‍येट तेम्‍शा गेचा माल्‍ब। मिनु मेको खिं मेको केन दुम्‍ब। \p \v 16 मिनु सुइ मुरुमी तेकोइ आंम रू परमप्रभु यावे कली चढ़ेप्‍तु हना, चढ़ेबमी मेको रूम दोशो वांचेर लाइ‍बा कोव़शा, मेको आ क्‍येट देंचा माल्‍ब। होमेर का क्‍योव़ज वांचेर लाइब रू कली ५० चांदी के शेकेल दुम्‍चा माल्‍ब। \em होमेर का २२० लिटर रिक्‍ब पुक्‍तीक का बाक्‍ब। ताम्‍बु ङा शेकेल का १२ ग्राम चांदी बाक्‍ब।\em*\em २सामुएल २४:२४\em* \v 17 मेको मुरुमी आ रू कली लेंशा प्रोंइतीक बर्स आ नोले ङा बर्स रे चढ़ेप्‍तु हना, मेको आ क्‍येट चढ़ेबमी देंशो खोदेंशो दुम्‍ब। \em लेवी २५:८-५५\em* \v 18 तन्‍न मेकोमी आ रू लेंशा प्रोंइतीक बर्स इच्‍का बर्स नोले चढ़ेप्‍तु हना, लेंशा प्रोंइतीक बर्स जाक्‍चा दोशो लीशो बाक्‍मे, चढ़ेबमी मेको हिक्‍चा माल्‍ब। मिनु आ देंशो क्‍येट रे तोक्‍चा माल्‍ब। \v 19 मेको मुरुमी मेको रू लेंशा फेत्‍चा दाक्‍ब हना, चढ़ेबमी देंशो क्‍येट क्‍येङा ५ भाग ङा भाग का क्‍येट तेम्‍शा गेचा माल्‍ब। मिनु मेको रू मेको केन दुम्‍ब। \v 20 तन्‍न मेकोमी मेको रू मलेप्‍ब हना, मेकोमी मेको रू अर्को मुर कली लेयशो बाक्‍त हना, मेकोमी मेको रू गेनायो लेत्‍चा मताइब। \v 21 मेको रू लेंशा प्रोंइतीक बर्सम प्रोंइशो बाक्‍त हना, मेको परमप्रभु यावे कली जिम्‍मा गेशो रू दुम्‍शा, चढ़ेबमी मेको रूम शोक्‍ब। \p \v 22 मिनु सुइ मुरुमी आंम के ममाइ, तन्‍न आ ग्‍याप्‍शो रू परमप्रभु यावे कली चढ़ेप्‍तु हना, \v 23 चढ़ेबमी लेंशा प्रोंइतीक बर्स सम्‍म हिक्‍शा, मेको आ क्‍येट दोशो बाक्‍मे, मोशो गेचा माल्‍ब। मेको नाक्‍तीन परमप्रभु यावे कली गेचा माल्‍ब। \v 24 मिनु लेंशा प्रोंइतीक बर्सम मेको रू सु रे ग्‍याप्‍शो बाक्‍मे, मेको लेंशा ताइब। \v 25 मिनु गिश क्‍येट लाइ‍बा, मेको नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ ताम्‍बु ङा चांदी के शेकेलम थाप्‍चा माल्‍ब। शेकेल काम २० गेरा बाक्‍नीम। \em गेरा का ०.६ ग्राम बाक्‍ब।\em* \p \v 26 मिनु बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा आन ङोंइती जरमेशो ब्‍यफ बाक्‍त हना यो, सांड बाक्‍त हना यो, बोका बाक्‍त हना यो, मेको ङोंइती रे परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। सुइमी परमप्रभु यावे कली गेने मचाप्‍नीमी। \em प्रस्‍थान १३:२,१२,१३; गन्‍ती १८:१५\em* \v 27 मेको ग्रांग्रा दिशो बस्‍तु भाव बाक्‍त हना, आ देंशो क्‍येट क्‍येङा ५ भाग ङा भाग का तेम्‍शा, लेत्‍चा माल्‍ब। तन्‍न मलेत्‍ताक्‍म हना, आ देंशो क्‍येटीम लेयचा माल्‍ब। \p \v 28 मिनु परमप्रभु यावे कली साइक्‍चा कली जिम्‍मा गेशो मारेइ मारेइ मुर बाक्‍त हना यो, बस्‍तु भाव बाक्‍त हना यो, आंम रू बाक्‍त हना यो, मेको लेयने नु लेन्‍ने मचाप्‍नीम। मेको साइक्‍चा कली जिम्‍मा गेशो मारेइ मारेइ थमा पा परमप्रभु यावे केन बाक्‍नीम। \em गन्‍ती १८:१४; गन्‍ती २१:२; यहोसु ६:१८,२६; इजीकीएल ४४:२९\em* \p \v 29 मिनु सु मुर साइक्‍चा कली जिम्‍मा गेचा पुंइसीशो बाक्‍बा, मेको कली क्‍येट थाप्‍शा मलेत्‍थु, साइक्‍चा माल्‍ब। \em यहोसु ६:१७-१८; १सामुएल १५:३-९\em* \p \v 30 मिनु रू नेल्‍ल ङा, अन्‍न कि रवा आ फल फुल १० भाग परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। मेको परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। \em गन्‍ती १८:२१; ब्‍यवस्‍था १४:२२-२९; नेहेम्‍याह १३:१२\em* \v 31 मुरुमी आंमा आ गेशो १० भाग लेत्‍चा दाक्‍ताक्‍व हना, ५ भाग तेम्‍शा, लेन्‍ने चाप्‍ब। \v 32 नेल्‍ल गोठ ङा बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा, मारेइ मारेइ गोठलाम हिक्‍तु हना यो, १० ओटा ङा का परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। \em २इतिहास ३१:६\em* \v 33 मेकोमी रिम्‍शो नु मरिम्‍शो तिल्‍शा फाइक्‍चा मदुम्‍ब। मुरुमी मेको बस्‍तु फाइक्‍चा थुं पाप्‍तु हना, निम्‍फा परमप्रभु यावे कली गेचा माल्‍ब। मिनु क्‍येट थाप्‍शा, लेत्‍चा मदुम्‍ब, दे अरेवो” दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंत। \p \v 34 मिनु सीनै डांडामी परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन कली मोसा रे पा शेंशो लोव़ एको बाक्‍नीम। \em लेवी ७:३८; लेवी २५:१; २६:४६\em*