\id JOS \h यहोसु \toc1 यहोसु \toc2 यहोसु \toc3 यहोसु \mt1 यहोसु \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* एको किताब ब्रेक्‍ब मुर आ नें तेइ मब्रेक्‍शो बाक्‍ब। तन्‍न “यहोसुमी मेको नेल्‍ल परमप्रभु आ अरेशो लोव़ ब्रेक्‍तीक किताबमी ब्रेक्‍ताक्‍व” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। टाल्‍मुत माइश्‍शो यहूदी आन माइत किताबमी “ब्रेक्‍ब मुर यहोसु बाक्‍ब। मिनु यहोसु बेक्‍म नोले ङा लोव़ फिनेहासम तेम्‍शो बाक्‍त” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em यहोसु २४:२९-३३\em* \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो:\bd* एको किताब ब्रेक्‍ची ना यबुसीपुकी रागीम बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em यहोसु १५:६३\em* पिप दाऊदमी आ सासन पची ना मेको आन कली खेरशो बाक्‍त। एको किताब ब्‍यवस्‍था आ नोले ङा दुम्‍शा, मोसा आ बेक्‍शो रे यहोसु आ बेक्‍शो सम्‍म इस्राएली आन इतिहासम बाक्‍ब। \ip \bd मार ब्रेक्‍शो:\bd* एको किताबम इस्राएली आन १२ थर का का पा आन थेरशो रू योक्‍तीके ला ममाइ, मेको रागी कली ग्राशा, आंम के सेल्‍चा कली परमप्रभु यावे आ देंशो टितीकेम ला दुम्‍ब, दे शेंशो बाक्‍ब। मेको आ कोंइतीके आकान आ मटितीके बाक्‍त। \io1 १. कनान रागी आंम के सेल्‍चा कली ठीक दुम्‍तीके \em यहोसु १:- ५:-\em* \io1 २. कनान रागी कली ग्राशो \em यहोसु ६:-१२:-\em* \io1 ३. इस्राएली आन थेरशो रू योक्‍शो \em यहोसु १३:-२४:-\em* \c 1 \s1 इस्राएली रागी ओव़चा सासीशो \p \v 1 परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसा बेक्‍म नोले परमप्रभु यावेमी मोसा आ गेय पाइब नून आ तौ, यहोसु कली लोव़ पाप्‍तु। \v 2 परमप्रभु यावेमी मार लोव़ पाप्‍तु देंशा हना “आं गेय पाइब मोसा बेक्‍त। मोपतीके गे मुर नेल्‍ल आन कली लाइक्‍चा सासो। मिनु गो इस्राएली आन कली गेचा चिक्‍शो रागी यर्दन खोला आ आइक्‍ची हांबु लावो। \em ब्‍यवस्‍था ३४:५\em* \v 3 गोमी मोसा कली देंशो खोदेंशो पा, इन खोइलीम थेक्‍शो रागी नेल्‍ल इन कली गेता। \em ब्‍यवस्‍था ११:२४\em* \v 4 गोरशो रागी नु लेबानोन रे ठेयब युफ्रेटीस खोला सम्‍म, हित्ती आन रागी नेल्‍ल, पच्‍छिम गे ङा ठेयब समुन्‍द्र सम्‍म इन रागी दुम्‍ब। \v 5 गे मबेक्‍ङे सम्‍म इ कली सुइमी यो फ्रुने मचाप्‍नीम। गो दोपा मोसा नु बाक्‍ङा, मोपा गे नु यो बाक्‍नुङ। गो इ कली गेना हना यो कोव़नुङ। मिनु गेनायो मप्रोंइनुङ। \em ब्‍यवस्‍था ३१:७,८; हिब्रू १३:५\em* \p \v 6 गे बोल्‍यो नु महिंब दुमो। मिनु गो ङोंइती ‘इ किकी पिपी आन कली गेनुङ’ दे कसम जशो रागी, गे इस्राएली आन कली आंम के सेल्‍पाइक्‍चा माल्‍नेवे। \em ब्‍यवस्‍था ३:२८;\em* \v 7 गे थम बोल्‍यो नु महिंब दुमो। आं गेय पाइब मोसामी इ कली अरेशो लोव़ नेल्‍ल होस पा टिवो। मेको रे ग्‍युरा पेरा गे मलावो। मिनु गे ते लते हना यो ग्रानेवे। \em ब्‍यवस्‍था ५:२९; ब्‍यवस्‍था २९:८; १राजा २:३\em* \v 8 एको आं अरेशो लोव़ ङा किताब इ थुं रे ङोन मवोतो। मेको कली नाक्‍दो नाक्‍ती मिम्‍तो। मेकेर ब्रेक्‍सीशो नेल्‍ल होस पा टिवो। मो पाप्‍तीवी हना, गे ग्राना ग्रान गाक्‍नेवे। मिनु इ पतीक नेल्‍ल थम रिम्‍शो दुम्‍ब। \em भजन संग्रह १:२-३\em* \v 9 गो इ कली ‘बोल्‍यो नु महिंब दुमो’ देंती। इ थुं लुक्‍च मलल। गे गेनायो हिंशा ख्रिंख्रि मपावो। मारदे हना गे ते लते हना यो, गो, परमप्रभु यावे, इ परमप्रभु, गे नु बाक्‍नुङ” दे परमप्रभु यावेमी यहोसु कली देंत। \s1 यर्दन खोला शोक्‍सीचा गोशो \p \v 10 मिनु यहोसुमी मेकेर ङा ठेयब मुर आन कली “गे नेल्‍ल मुर आन बाक्‍तीकेमी लने। मिनु मेको आन कली \v 11 ‘बुत लाम्‍ज कुरशा सासीन। मारदे हना सांबु नाक्‍ती परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी गेशो रागी आंम के सेल्‍चा कली यर्दन खोला शोक्‍सीचा माल्‍नय’ देनीन” दे अरेप्‍तु। \v 12 मिनु यहोसुमी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर कली \em ब्‍यवस्‍था ३:१२-२०; गन्‍ती ३२:२०-२९\em* \v 13 “परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी इन कली अरेशो लोव़ मिम्‍तीन। मिनु मेकोमी इन कली ‘परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी इन कली नाइक्‍पाइक्‍तीक गेशा, मेको रागी गेनुङ’ देंशो लोव़ मप्रेंदीन। \v 14 इन मीश नु आलपुकी, बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा नेल्‍ल मोसामी इन कली गेशो रागी यर्दन ओंथ हांबुम बाक्‍चा माल्‍नीम। तन्‍न गे लडाइ पाइब वोंइश मुरपुकी या कुरशा इन लोक्‍ब आन कली वारच पचा कली मेको आन क्‍येङा ङोंइती आइक्‍ची हांबु लचा माल्‍नीनी। \v 15 मिनु परमप्रभु यावेमी इन लोक्‍ब आन कली, इन कली खोदेंशो पा नाइक्‍चा मगेवा सम्‍म, मेको रागी आंम के मसेल्‍मे सम्‍म नु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी मेको आन कली गेचा चिक्‍शो रागी मग्रामा सम्‍म मेको आन कली वारच पचा माल्‍नीनी। मिनु नोले परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी यर्दन आ पूर्ब गे इन कली गेशो रागीमी लेश्‍शा, बाक्‍ने चाप्‍नीनी” देंत। \p \v 16 मिनु मेकोपुकीमी यहोसु कली “गे आंइ कली मार मार अरेनी, गो मेको नेल्‍ल पाइनीकी। मिनु गे आंइ कली ते ते सोइक्‍नीनी, गो मेक मेक लाइनीकी। \v 17 दोपा मोसा आ लोव़ नेल्‍ल टिशो नया, मोपान इन लोव़ यो टीनीकी। दोपा परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु मोसा नु बाक्‍मे, मोपान गे नु यो बाक्‍ल। \v 18 सुमी इन अरेशो लोव़ ‘मपाइनुङ’ दे इन लोव़ मनेंबा, मेको साइक्‍चा पुंइसीब। मोपतीके गे बोल्‍यो नु महिंब दुमीन” देंतेक्‍म। \em यहोसु १:६\em* \c 2 \s1 यरीकोम क्‍यारी पथ सोइश्‍शो \p \v 1 मिनु नून आ तौ यहोसुमी, सुइम मतुइक्‍चा ङा पा, शित्तीम रे मुर निक्‍शी क्‍यारी पथ सोइक्‍ताक्‍व। मिनु यहोसुमी मेको आस कली “मेको रागी नु यरीको नेल्‍ल क्‍यारी पथ लस” देंत। मिनु मेको निक्‍शी मेकेर जाक्‍दीश्‍शा, राहाब माइश्‍शो तेल्‍लेम आ खिंमी बास बाक्‍सा बाक्‍त। \em मत्ती १:५; हिब्रू ११:३१; याकूब २:२५\em* \v 2 मिनु मेकेर ङा मुर कामी यरीको ङा पिप कली “हजुर, मुलाक्‍त नाक्‍दो इस्राएल ङा मुर निक्‍शी एको रागी कली क्‍यारी पथ, जाक्‍ताक्‍स” दे मदा बाक्‍त। \v 3 मिनु यरीको ङा पिपमी राहाब आ बाक्‍तीकेमी मुर सोइक्‍ता नाक्‍त। मेकोपुकीमी राहाब कली “इ खिंमी जाक्‍शो मेको मुर निक्‍शी आस कली ग्रुंइशा, एक चाक्‍को। मारदे हना मेको निक्‍शी इं रागी नेल्‍ल कली क्‍यारी पथ जाक्‍शो नसी” दे लोव़ सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 4 तन्‍न मेको मीश मुरुमी मेको निक्‍शी आस कली लाइश्‍शा, ख्रुइक्‍तीम्‍सी बाक्‍त। मिनु मेकोमी लोव़ चाक्‍ब आन कली “मेको निक्‍शी थमा पा आं बाक्‍तीकेमी जाक्‍ताक्‍स। तन्‍न ते रे जाक्‍शो नसी गो मतुइक्‍तु। \v 5 मिनु नां रिक्‍शा, सहर ङा ठेयब लाप्‍चो चोक्‍ची ना, मेको निक्‍शी ग्रूशा गाक्‍ताक्‍स। मेको ते लसा गो मतुइक्‍नुङ। रीब पा माल्‍तीनी हना, थित्‍नीनी कों” दे लोव़ लेत्‍ता बाक्‍त। \v 6 तन्‍न मेकोमी मेको निक्‍शी आस कली तला तारी वोइश्‍शा, पले आ डाठमी सुम्‍शा, ख्रुइश्‍शा वोइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। \v 7 मिनु मेको निक्‍शी आस कली खेदा पाइबपुकी यर्दन ङा लां लशा, खोला सम्‍म जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। मेको खेदा पाइबपुकी सहर रे ग्रूमा नोले ठेयब लाप्‍चो चोक्गमे बाक्‍त। \p \v 8 मेको मीश मुर इप्‍चा क्‍येङा ङोंइती मेको निक्‍शी आस बाक्‍तीक ङोइश्‍शा, ग्रुम्‍थ लमाक्‍त। \v 9 मिनु मेको मीश मुरुमी मेको आस कली “परमप्रभु यावेमी आंइ रागी इन कली गेशो बाक्‍ब, दे गो तुइक्‍नुङ। मारदे हना एको रागीम बाक्‍ब मुर नेल्‍ल इन कली तशा, शुश हिंनीम। \em प्रस्‍थान २३:२७\em* \v 10 गे इजीप्‍त रागी रे ग्रूशा पिनीनु, परमप्रभु यावेमी इन ङोंइती लल समुन्‍द्र सोव़पाइक्‍तु। मिनु यर्दन आइक्‍ची हांबु ङा एमोरी आन पिप सीहोन नु ओग आस कली साइश्‍शा खतम सेल्‍शो लोव़ गोपुकीमी नेंतक। \em प्रस्‍थान १४:२१; गन्‍ती २१:२१-२६\em* \v 11 मोदेंशो लोव़ नेंशो नोले, गोपुकी साप्‍पा हिंतक। इन पतीक तशा, गो नेल्‍ल शुश हिंतक। मारदे हना परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु इर स्‍वर्ग ङा नु उइ रागी ङा परमप्रभु बाक्‍ब। \em यहोसु ५:१; प्रस्‍थान १५:१४-१५; ब्‍यवस्‍था ४:३९\em* \v 12 मोपतीके गो इस कली वारच पाता। गे परमप्रभु यावे आ नें थिशा, कसम जसे। मार कसम जस देंशा हना, गो इस कली वारच पशो खोदेंशो पा, गे लडाइ पनीनु, आं खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली यो वारच पसे। आं कली वारच पतीके चिन्‍ड का गेयीसी। \em यहोसु ६:२३,२५\em* \v 13 मिनु आं आम आफ, आं लोक्‍बपुकी नु मेको आन खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली ब्रोंइचा गेन। बेक्‍चा रे प्रोनीन” दे मेकोमी देंमाक्‍त। \v 14 मिनु मेको निक्‍शीमी “गे आंइ पचशो गेय सुइ आन कली मदेंते हना, नु परमप्रभु यावेमी एको रागी आंइ कली गेवा नोले गो इ कली थमा पा वारच पा रिम्‍शो पाइनस्‍कु। इ कली साइक्‍चा क्‍येङा ङोंइती आंस कली साइक्‍चा माल्‍नीम” देंसा बाक्‍त। \p \v 15 मिनु मेको मीश मुरुमी मेको निक्‍शी आस कली झेल रे डोरी तोक्‍‍शा, उइ तोइक्‍चा गेम्‍सी बाक्‍त। मारदे हना मेको आ खिं मेको सहर ङा गारोम बाक्‍माक्‍त। \v 16 मिनु मेको मीश मुरुमी मेको निक्‍शी आस कली “गे डांडा गे लसे। मेक लाइतीसी हना, खेदा पाइबपुकीमी इस कली मथित्‍नीम। मेको खेदा पाइब एक्‍य मलेम्‍मा सम्‍म, गे सां नाक्‍ती मेकेर ख्रुंइसीस। मिनु नोले इस लां लसे” देंमाक्‍त। \v 17 मिनु मेको निक्‍शीमी “गे आस देंशो मपाप्‍तीवी हना, गो कसम मजशो खोदेंशो दुम्‍नस्‍कु। \v 18 गो लेंशा एक जाक्‍कानु, गे आंस कली तोइक्‍तीक झेलम मेको लल डोरी फ्रेंशा वोतो। इ आम आफ, इ लोक्‍ब नु इ खिं ङा मुर नेल्‍ल यो इ खिंम बाक्‍चा माल्‍नीम। \v 19 मेना सु इन खिं रे लांम ग्रूबा, मेको साइक्‍चा पुंइसीब। मिनु आंइ कली मारेइ यो दोस मदुम्‍ब। सु चहिं इ खिंम बाक्‍शा यो, साइक्‍चा पुंइसीबा, मेको आ दोस आंइ तारी दुम्‍ल। \v 20 तन्‍न एको लोव़ गे सुइ कली देंते हना, आंस कली जपाइश्‍शो कसम मराइनीक” देंसा बाक्‍त। \v 21 मिनु मेको मीश मुरुमी “इस देंशो खोदेंशो दुम्‍ल” देंमाक्‍त। मिनु मेको निक्‍शी लसा बाक्‍त। मिनु नोले मेको मीश मुरुमी आ झेलम मेको लल डोरी फ्रेंशा वोदा बाक्‍त। \p \v 22 मेको निक्‍शी लशा, डांडामी जाक्‍दीश्‍शा, खेदा पाइब मलेम्‍मा सम्‍म नाक्‍ती सां मेकेर बाक्‍सा बाक्‍त। खेदा पाइबपुकीमी मेको निक्‍शी आस कली साप्‍पा माल्मे बाक्‍त हना यो, मथिदमे बाक्‍त। \v 23 मिनु मेको निक्‍शी डांडा रे ब्रुप्‍शा, लेश्‍शा, खोला आइक्‍ची हांबु नून आ तौ यहोसु आ बाक्‍तीक जाक्‍दीश्‍शा, मेको कली मार मार दुम्‍मे, मेको नेल्‍ल शोव़ताक्‍स। \v 24 मेको निक्‍शीमी यहोसु कली “थमा पा, परमप्रभु यावेमी मेको रागी नेल्‍ल इं कली गेशो बाक्‍ब। मेको रागी ङा मुर इं कली तशा, शुश हिंशा, ख्रिंख्रि पशो बाक्‍तेक्‍म” देंताक्‍स। \em यहोसु २:९\em* \c 3 \s1 यर्दन खोला शोक्‍सीशो \p \v 1 मिनु यहोसु सुनी कना बोक्‍शा, इस्राएलीपुकी नु शित्तीम प्रोंइशा, यर्दन खोलामी जाक्‍तेक्‍म। मिनु आइक्‍ची हांबु शोक्‍सीचा क्‍येङा ङोंइती मेकेर बास बाक्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती २५:१\em* \v 2 मिनु सां नाक्‍त नोले ठेयब मुरपुकी मुर आन बाक्‍तीकेमी लाम्‍तेक्‍म। \v 3 मिनु मेकोपुकीमी मुर आन कली “गेपुकी गेना परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ कबल पशो सन्‍दोस चढ़ेब लेवीपुकीम कुरशो ताइनीनी, मेना छुल छाल बोक्‍शा, इन मारेइ मारेइ कुरशा, मेको आन नोले खोतीन। \v 4 मो पाइतीनी हना, इन लतीक लां तुइक्‍नीनी। मारदे हना गे मेको लां ङोंइती मगाक्‍शो बाक्‍तीनी। गे मेको आन क्‍येङा हजार निक्‍शी हात नोले ला गाक्‍कीन। मेको आन नेक्‍था मलन” देंतेक्‍म। \em कुबीत का, ०.५ मिटर खोदेंशो बाक्‍ब। \em* \v 5 मिनु यहोसुमी मुर आन कली “गेपुकी आंम कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती बाक्‍चा कली ठीक सेल्‍सीन। मारदे हना दीसा परमप्रभु यावेमी इं दातेमी छक लाक्‍चा ङा गेय पाइब” देंत। \em प्रस्‍थान १९:१०\em* \v 6 यहोसुमी चढ़ेब आन कली “परमप्रभु आ कबल पशो सन्‍दोस कुरशा, मुर आन ङोंइती गाक्‍कीन” देंत। मिनु मेकोपुकी सन्‍दोस कुरशा, मुर आन ङोंइती गाक्‍तेक्‍म। \em यहोसु ६:६\em* \p \v 7 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “मुलाक्‍त रे गो इ कली इस्राएली नेल्‍ल आन ङोंइती ठेयब सेल्‍नन। दोपा गो मोसा नु बाक्‍ङा, मोपा गे नु यो बाक्‍नुङ, दे नेल्‍ल आन कली तुइक्‍पाइक्‍नुङ। \em यहोसु ४:१४; यहोसु १:५,१७\em* \v 8 गे कबल पशो सन्‍दोस कुरब चढ़ेब आन कली ‘गेपुकी यर्दन खोला आ सुर ङा ब्‍वाक्‍कुम जाक्‍दीश्‍शा, मेक उइ राप्‍शा, बाक्‍चा माल्‍नीनी’ दे अरेचा माल्‍नेवे” देंत। \v 9 मिनु यहोसुमी इस्राएली आन कली “ओंथ पिन। मिनु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ लोव़ नेनीन” देंत। \v 10 मिनु यहोसुमी “ब्रोंइशा बाक्‍ब परमप्रभु इन दातेमी बाक्‍ब, गे तुइक्‍ब दुम्‍नीनी। मिनु मेकोमी कनानी, हित्ती, हिव्‍वी, परिज्‍जी, गिरगाशी, एमोरी नु यबुसी आन कली इन ङोंइती रे थमा पा खेरब। \v 11 कोव़ङीन, रागी नेल्‍ल आन कली सासन पाइब परमप्रभु आ कबल पशो सन्‍दोस इन ङोंइङोंइती यर्दन शोक्‍चा कली लाइब। \v 12 मिनु मुल इस्राएल ङा थरपुकी रे १२ जना वोंइश मुर थर का रे का का पा योव़ङीन। \v 13 गेना परमप्रभु यावे, रागी नेल्‍ल आन कली सासन पाइब परमप्रभु आ कबल पशो सन्‍दोस कुरब चढ़ेब आन खोइली यर्दन ङा ब्‍वाक्‍कुमी ख्रुम्‍नीमी, मेना इर रे यिशो यर्दन ङा ब्‍वाक्‍कु नांइसीब। मिनु गारो खोदेंशो पा राप्‍शा बाक्‍ब” देंत। \em भजन संग्रह ९७:५; मीका ४:१३; जकरिया ४:१४\em* \p \v 14 मिनु मुर नेल्‍ल यर्दन शोक्‍सीचा कली ठीक पा बाक्‍मानु, चढ़ेबपुकीमी मुर आन ङोंइती परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरशा गाक्‍तेक्‍म। \v 15 मिनु बाली नाली रुप्‍ची ना, खोला गेना हना यो शुश बारशो बाक्‍ब। मिनु चढ़ेबपुकीमी आन खोइली यर्दन खोला आ सुर ङा ब्‍वाक्‍कुम ख्रुम्‍मेनु, \v 16 इर रे यिशो ब्‍वाक्‍कु तेक्‍साक्‍व। मेको गारो खोदेंशो दुम्‍शा, मुर आन लतीके लां रे ङोन बाक्‍त। मेको ते तेक्‍सीशो बाक्‍त देंशा हना, चारेथन आ नेक्‍था ङा आदम सहर माइश्‍शोमी तेक्‍सीशो बाक्‍त। मिनु इर रे यिशो दिंम ङा अराबाह समुन्‍द्र, मेको कली हिक्‍सी समुन्‍द्र यो देंनीम, यीब ब्‍वाक्‍कु तेक्‍सीशो बाक्‍त। \em प्रस्‍थान १४:२१-२२; भजन संग्रह ११४:३\em* \v 17 मिनु मुरपुकी गाक्‍शा, सोव़शो खपीम यर्दन शोक्‍सीचा गोम्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरब चढ़ेबपुकी यर्दन आ दातेमी सोव़शो खपीम राप्‍शा, रिम्‍शा बाक्‍तेक्‍म। मिनु इस्राएली नेल्‍ल सोव़शो खपीम गाक्‍शा, यर्दन आइक्‍ची हांबु जाक्‍दीत्‍तेक्‍म। \c 4 \s1 १२ ओटा फुल्‍लु वोइश्‍शो \p \v 1 मिनु मुर नेल्‍ल यर्दन आइक्‍ची हांबु शोक्‍ने थुम्‍मे नोले परमप्रभु यावेमी यहोसु कली \v 2 “मेको मुर आन दाते रे १२ जना वोंइश मुर योव़ङो। थर का रे का का पा योव़शा लावो। \v 3 मेको आन कली ‘यर्दन आ दातेमी चढ़ेब आन राप्‍तीके रे १२ ओटा फुल्‍लु गुप्‍शा, कुरशा चाक्‍कीन। मिनु नाक्‍दो ते बास बाक्‍नीनी, मेको फुल्‍लु यो मेक उइ वोतीन’ दे मतो” देंत। \p \v 4 मिनु यहोसुमी आ योव़शो इस्राएली थर नेल्‍ल ङा का का पा १२ जना वोंइश मुर आन कली ब्रेत्‍ताक्‍व। \v 5 मिनु यहोसुमी मेको आन कली “गे यर्दन आ दातेमी परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ कबल पशो सन्‍दोस आ ङोंइती लने। मिनु मेकेर इस्राएल आ १२ थर खोदेंशो पा १२ ओटा फुल्‍लु बलाम लाप्‍शा पितीन। \v 6 मिनु मेको इन कली मिम्‍तीके दुम्‍ल। दीसा नित्‍थी इन तमी तौपुकीमी ‘एको फुल्‍लु आ अर्थ मार बाक्‍म?’ दे हिल्‍लो पाम्‍तेक्‍म हना, \em प्रस्‍थान १२:२६;\em* \v 7 गेपुकीमी मेको आन कली ‘परमप्रभु यावेमी आ कबल पशो सन्‍दोस यर्दन शोक्‍ची ना, मेको आ ङोंइती यर्दन ङा ब्‍वाक्‍कु तेक्‍‍पाइक्‍तु। मेको यर्दन शोक्‍ची ना, यर्दन ङा ब्‍वाक्‍कु नाइक्‍पाइक्‍तु। एको फुल्‍लु इस्राएली आन कली गेना हना यो मिम्‍तीक दुम्‍ल’ देंचा माल्‍नीनी” देंत। \p \v 8 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली माइश्‍शो खोदेंशो पा यहोसुमी दोपा अरेवा, मोपा इस्राएल ङा १२ थर ङा १२ जना वोंइश मुरुमी १२ ओटा फुल्‍लु यर्दन आ दाते रे पिश्‍शा, मेको आन बाक्‍शो दिंममी वोइक्‍तेक्‍म। \s1 १२ ओटा फुल्‍लु यर्दनमी वोइश्‍शो \p \v 9 मिनु यहोसुमी कबल ङा सन्‍दोस कुरशा चढ़ेबपुकी राप्‍तीकेमी यो यर्दन खोला आ दातेमी १२ ओटा फुल्‍लु वोइक्‍तु। मिनु मेको फुल्‍लुपुकी मुलाक्‍त सम्‍म बाक्‍नीम। \p \v 10 मिनु सन्‍दोस कुरब चढ़ेबपुकी यर्दन आ दातेमी परमप्रभु यावेमी यहोसु कली देंशो लोव़ नेल्‍ल मपामे सम्‍म राप्‍शा बाक्‍तेक्‍म। ङोंइती मोसामी अरेशो खोदेंशो पा यहोसुमी मुर आन कली मअरेवा सम्‍म राप्‍शा बाक्‍तेक्‍म। मिनु मुरपुकी रीब पा शोक्‍साक्‍म। \v 11 मिनु मुरपुकी शोक्‍ने थुम्‍मे नोले, परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरब आन ङोंइती चढ़ेबपुकी यो शोक्‍साक्‍म। \p \v 12 मोसामी मेको आन कली देंशो खोदेंशो पा, रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर ङा वोंइश मुर या कुरशा, इस्राएली आन ङोंइती गाक्‍तेक्‍म। \em यहोसु १:१२-१६\em* \v 13 मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती हेररा ४० हजार लडाइ पाइब, या कुरशो वोंइश मुरपुकी शोक्‍शा, लडाइ पचा कली यरीको ङा दिंम गे लाम्‍तेक्‍म। \p \v 14 मेको नाक्‍त परमप्रभु यावेमी यहोसु कली इस्राएली आन ङोंइती ठेयब सेल्‍तु। मिनु मेकोपुकीम मोसा कली हिक्‍शो खोदेंशो पा यहोसु कली यो मबेक्‍म सम्‍म हिक्‍तेक्‍म। \em यहोसु ३:७\em* \p \v 15 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली \v 16 “कबल पशो सन्‍दोस कुरब चढ़ेब आन कली ‘मुल यर्दन रे इर कुन’ देंशा ब्रेत्‍तो” दे माइक्‍तु। \v 17 मोपतीके यहोसुमी मेको आन कली “यर्दन रे इर कुन” दे ब्रेत्‍ताक्‍व। \v 18 परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरब चढ़ेबपुकी यर्दन आ दाते रे गाक्‍शा, खोला आ सुर ङा सोव़शो खपीम थेक्‍‍त्‍मे नोले यर्दन ङा ब्‍वाक्‍कु लेंशा ङोंइती ङा खोदेंशो पा एर ओंथ सुम्‍शा शांइसाक्‍व। \s1 गिल्‍गालमी वोइश्‍शो फुल्‍लु \p \v 19 मिनु इस्राएलीपुकी ङोंइती ङा महिना ङा १० नाक्‍तीमी यर्दन रे ग्रूतेक्‍म। मिनु यरीको आ पूर्ब गे गिल्‍गाल माइक्‍तीकेमी बास बाक्‍तीक सेल्‍साक्‍म। \em यहोसु ५:९-१०\em* \v 20 मिनु यहोसुमी मुरपुकीम यर्दन रे ग्रुंइशा पिश्‍शो १२ ओटा फुल्‍लु गिल्‍गालमी पुक्‍‍पाइक्‍तु। \v 21 मिनु इस्राएली आन कली “इन तमी तौपुकीमी आन आफ आन कली ‘एको फुल्‍लु आ अर्थ मार बाक्‍बा?’ दे हिल्‍लो पाम्‍तेक्‍म हना, \em यहोसु ४:६\em* \v 22 गेपुकीमी इन तमी तौ आन कली ‘गो इस्राएलीपुकी सोव़शो खपीम गाक्‍शा, यर्दन खोला शोक्‍सीशो नकी’ देंचा माल्नीनी। \v 23 दोपा परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी लल समुन्‍द्र मशोक्‍सीशो सम्‍म सोव़पदा, मोपान आंइ ङोंइती यर्दन मशोक्‍सीशो सम्‍म मेकेर ङा ब्‍वाक्‍कु यो सोव़पाइक्‍तु। \em यहोसु ३:९-१७; प्रस्‍थान १४:२१-२२\em* \v 24 मिनु रागी ङा मुर नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु ठेयब सक्ति पाइश्‍शो बाक्‍ब, दे तुइक्‍तमेक्‍ल। मिनु गे परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु कली तुइश्‍शा, गेना हना यो मान पा हिनीन, दे मोदेंशो पाप्‍तु” देंत। \c 5 \s1 ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शो \p \v 1 मिनु यर्दन आइक्‍ची हांबु पच्‍छिम गे ङा एमोरी आन पिप नेल्‍ल नु ठेयब समुन्‍द्र आ नेक्‍था ङा कनानी आन पिप नेल्‍लेमी “परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन ङोंइती यर्दन खोला मशोक्‍सीमा सम्‍म सोव़पाइक्‍तु” दे नेंशा, मेकोपुकी इस्राएली आन कली तशा, साप्‍पा हिंशा आन थुं लुक्‍च लत। \em यहोसु ३:१६; यहोसु २:२४\em* \p \v 2 मेना परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “फुल्‍लु के ख्रोइक्‍तीक सेल्‍शा, चिनु मख्रोइश्‍शो इस्राएली आन कली ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोतो” दे अरेप्‍तु। \em प्रस्‍थान ४:२५; उत्‍पत्ती १७:१२-१४\em* \v 3 मिनु यहोसुमी फुल्‍लु के ख्रोइक्‍तीक सेल्‍शा, गिबेआथ-हारालोथमी इस्राएली आन कली ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍तु। \v 4 यहोसुमी मारदे इस्राएली आन कली ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍तु देंशा हना, इजीप्‍त रागी रे पि‍शो वोंइश मुर नु लडाइ पाइब नेल्‍ल गोरशो रागीमी बेक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 5 इजीप्‍त रागी रे पिशो वोंइश मुर नेल्‍ल आन के ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। तन्‍न गोरशो रागीमी जरमेशो आन कली चहिं ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 6 मिनु ङोंइती परमप्रभु यावेमी आंइ किकी पिपी आन कली “दूध नु खुदो शुश बाक्‍शो रागी इन चच युइ आन कली गेनुङ” दे कसम जाप्‍तु। तन्‍न आ लोव़ मटितीके इजीप्‍त रे पिशो लडाइ पाइब नेल्‍ल ४० बर्स गोरशो रागीमी मबेक्‍मा सम्‍म हिरचा माल्‍तेक्‍म। परमप्रभु यावेमी मेको आन मटितीके मेको आन कली “गे इन कली मेको दूध नु खुदो शुश बाक्‍शो रागी ओव़चा मगेनुङ” दे कसम जशो बाक्‍त। \em गन्‍ती १४:२२-२३\em* \v 7 मेकोमी आन आफ आन पा ङा आन तौ आन कली मेको रागी तचा कली कोल्‍पाइक्‍तु। मिनु यहोसुमी मेको आन तौ आन कली ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍पाइक्‍तु। मारदे हना लांमी गाक्‍तीके मेको आन कली ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \p \v 8 मिनु नेल्‍ल मुर आन कली ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍ने थुम्‍मे नोले, मेकोपुकी ख्रोइश्‍‍शो गार मसाम सम्‍म आन बाक्‍तीकेमी बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 9 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “मुलाक्‍त ङा नाक्‍ती इजीप्‍त ङा इन मुने नेल्‍ल क्‍याम्‍ताक्‍ङ” देंत। मोपतीके मुलाक्‍त सम्‍म मेको आन बाक्‍शो बाक्‍तीके कली गिल्‍गाल देंशो बाक्‍नीम। \em यहोसु ४:१९\em* \s1 पास्‍सा चाड मानेशो \p \v 10 इस्राएलीपुकी गिल्‍गाल सहरम बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी महिना ङा १४ नाक्‍ती पास्‍सा चाड मानेम्‍तेक्‍म। मेको यरीको ङा दिंमम बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान १२:६,३९; लेवी २३:१०,१४; २राजा २३:२१:२२; होसे ९:१५\em* \v 11 पास्‍सा चाड आ दीसा नाक्‍ती मेकोपुकीमी मेको रागी ङा सिश्‍शो अन्‍न रे पा बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो शोब्‍ले नु कारशो अन्‍न जाम्‍तेक्‍म। \v 12 मेको रागी ङा अन्‍न जामे नोले, आ दीसा नाक्‍त रे मन्‍ना शोब्‍ले यिचा नांइसाक्‍व। मेकोपुकीमी मेको नाक्‍त रे कनान रागी ङा अन्‍न जाम्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान १६:३५\em* \s1 स्‍वर्ग ङा गेय पाइब नु यहोसु \p \v 13 यहोसु यरीको आ नेक्‍था बाक्‍मेनु, मेको आ ङोंइती गुइमी तरवार शेशा मुर का दोक राप्‍शो ताप्‍तु। मिनु यहोसु मेको आ नेक्‍था लशा “गे आंइ मुर ननी देय आंइ जोरी सत्रु आ मुर ननी?” दे हिल्‍लो पाप्‍तु। \em गन्‍ती २२:२३,३१\em* \v 14 मिनु मेकोमी “ममाइ, गो परमप्रभु यावे आ फौज आन कली चलेब नङ। मोपतीके जाक्‍ती” देंत। मिनु यहोसुमी गु बाप्‍शा सेउ पशा “आं प्रभु, गो इन गेय पाइब नङ। आं कली मार लोव़ पाइनीनी?” दे हिल्‍लो पाप्‍तु। \v 15 मिनु परमप्रभु यावे आ फौज आन कली चलेबमी यहोसु कली “इ लिक्‍शो जुत्ता प्रुतो। मारदे हना इ बाक्‍शो परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक बाक्‍ब” देंत। मिनु यहोसुमी मेको आ देंशो खोदेंशो पा आ जुत्ता प्रुइक्‍तु। \em प्रस्‍थान ३:५\em* \c 6 \s1 यरीको सहर कली ग्राच‍शो \p \v 1 मिनु यरीको ङा मुरपुकीमी इस्राएली आन कली तशा, आन गारो ङा ठेयब लाप्‍चो चोक्‍तेक्‍म। मिनु सुइ मुर सहर रे खिंङगा लाङगा मपाम। \p \v 2 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “गो यरीको, मेकेर ङा पिप नु मेकेर ङा लडाइ पाइब नेल्‍ल इ कली गेता। \v 3 मोपतीके ६ नाक्‍त सम्‍म, नाक्‍तीमी खेयप का इ लडाइ पाइब वोंइश मुर नेल्‍ल आन कली मेको यरीको सहर एर ओंथ हिरपतो। \v 4 मिनु ७ जना चढ़ेब ७ ओटा ताप्‍तीक ग्रोव़ कुरशा, परमप्रभु यावे आ सल्‍ला पतीक सन्‍दोस कुरशो चढ़ेब आन ङोंइङोंइती गाक्‍चा माल्‍नीम। मिनु ७ नाक्‍तीमी गे ७ खेयप मेको सहर एर ओंथ हिरचा माल्‍नीनी। मेना मेको ७ जना चढ़ेबपुकीमी आन ग्रोव़ ताम्‍ना ताम्‍न गाक्‍चा माल्‍नीम। \v 5 मिनु मेकोपुकीमी शुश रेयके पा ग्रोव़ ताम्‍ना ताम्‍न बाक्‍मानु, इन मुर नेल्‍लेमी मेको रेयके नेन्‍मे नोले, ठेयब सेंदा पा ग्रीचा माल्‍नीम। मोपा ग्रीमानु, मेको सहर ङा गारो नेल्‍ल ब्रेप्‍ब। मिनु मुर नेल्‍ल आंम आंम ङोंइती बारशा, ब्रेश्‍शो गारो ङोइक्‍चा माल्‍नीम” दे परमप्रभुम माइक्‍तु। \p \v 6 मिनु नून आ तौ यहोसुमी चढ़ेब आन कली ब्रेश्‍शा, मेको आन कली “परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरीन। मेको ७ जना अरु चढ़ेबपुकी चहिं ७ ओटा ताप्‍तीक ग्रोव़ कुरशा, परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरब आन ङोंइती गाक्‍पतीन” देंत। \v 7 मिनु मेकोमी मुर आन कली “गे यो सहर एर ओंथ हिरसीन। मिनु या कुरशो मुरपुकी परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस आ ङोंइङोंइती गाक्‍चा माल्‍नीम” देंत। \p \v 8 मिनु यहोसुमी देंशो खोदेंशो पा मेको ७ जना चढ़ेब परमप्रभु यावे आ ङोंइती ताप्‍तीक ग्रोव़ कुरशा, ताम्‍ना ताम्‍न गाक्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरबपुकी मेको आन नोले खोइक्‍तेक्‍म। \v 9 मिनु या कुरब चहिं ग्रोव़ ताप्‍ब चढ़ेब आन ङोंइङोंइती गाक्‍तेक्‍म। मिनु मुर नेल्‍ल सन्‍दोस आ नोनोले गाक्‍तेक्‍म। चढ़ेबपुकी ताप्‍तीक ग्रोव़ ताम्‍ना ताम्‍न गाक्‍तेक्‍म। \p \v 10 मिनु यहोसुमी नोनोले गाक्‍ब मुर आन कली “गे काइ मग्रीङीन। इन सेंदा काइ मनेंसेक्‍ल। सिक्‍सी पा गाक्‍कीन। तेको नाक्‍त गो इन कली ‘ग्रीङीन’ देंनुङा, मेको नाक्‍त ला वाइ ब्रेश्‍शा ग्रीचा माल्‍नीनी” दे माइक्‍तु। \v 11 मोपा मेकोपुकी परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस नाक्‍त कामी खेयप का सहर आ एर ओंथ हिरताक्‍म। मिनु मुर नेल्‍ल आन बाक्‍तीकेमी लशा, बास बाक्‍तेक्‍म। \p \v 12 मिनु यहोसु सुनी कना बोक्‍त। मिनु चढ़ेबपुकीमी परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस कुरतेक्‍म। \v 13 मिनु परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस आ ङोंइती गाक्‍ब ताप्‍तीक ग्रोव़ कुरब ७ जना चढ़ेबपुकीमी ग्रोव़ ताम्‍ना ताम्‍न गाक्‍तेक्‍म। या कुरब मेको आन ङोंइङोंइती गाक्‍तेक्‍म। अर्को नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस आ नोले मेको ताप्‍शो नेंना नेंन खोइक्‍तेक्‍म। \v 14 मोपा आ दीसा नाक्‍त यो खेयप का सहर आ एर ओंथ हिरताक्‍म। मिनु आन बाक्‍तीकेमी लेत्‍तेक्‍म। मोपा ६ नाक्‍त सम्‍म मोदेंशो पाम्‍तेक्‍म। \s1 यरीको सहर ङा गारो ब्रेश्‍शो \p \v 15 मिनु मेको आ ७ नाक्‍ती नां सोव़चा क्‍येङा ङोंइती बोक्‍शा, ङोंइती ङा खोदेंशो पा मेको सहर एर ओंथ हिरसाक्‍म। तन्‍न मेको नाक्‍ती मेकोपुकीमी मेको सहर ७ खेयप हिरसाक्‍म। \v 16 मिनु ७ खेयप हिरसीमा नोले चढ़ेबपुकीमी ताप्‍तीक ग्रोव़ ताप्‍ची ना, यहोसुमी मुर आन कली “वाइ ब्रेश्‍शा ग्रीङीन। मारदे हना परमप्रभु यावेमी एको सहर इन कली गेप्‍तु। \v 17 एको सहर नु एको आगा बाक्‍शो मारेइ मारेइ खतम सेल्‍तीक परमप्रभु यावे केन बाक्‍ब। राहाब तेल्‍लेम नु आ खिंमी बाक्‍ब मुर ला ब्रोंइचा ताइनीम। मारदे हना मेकोमी आंइ सोइश्‍शो क्‍यारी पाइब मुर आस कली ख्रुइश्‍शा प्रोंइशो बाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था २०:१६-१७; यहोसु २:१२-१३; हिब्रू ११:३१\em* \v 18 मिनु परमप्रभुमी खतम सेल्‍चा, देंशो थोव़क लाइक्‍चा मदुम्‍ब। होस पा बाक्‍कीन। गे परमप्रभु आ देंशो मटिथु, मारेइ लाइक्‍तीनी हना, गे आंमा खतम दुम्‍नीनी। सुइमी मारेइ खुइ पा, इस्राएली आन बाक्‍तीकेम वोइक्‍तीनी हना, मेको खतम दुम्‍ब। मिनु मुर नेल्‍ल आन कली श्‍येत जपाइक्‍ब। \em लेवी २७:२८; ब्‍यवस्‍था १३:१८\em* \v 19 सुन चांदी, कांसा नु फलाम के सेल्‍शो थोव़क नेल्‍ल परमप्रभु यावे केन बाक्‍नीम। मेको परमप्रभु यावे आ शोंप वोइक्‍तीकेमी वोइक्‍चा माल्‍नीम” देंत। \v 20 मिनु मुरपुकी वाइ ब्रेश्‍शा ग्रीतेक्‍‍म। मिनु चढ़ेबपुकीमी ग्रोव़ ताम्‍ना ताम्‍न बाक्‍तेक्‍म। मुरपुकीमी ग्रोव़ ताप्‍शो नेंशा, शुश ग्री‍तेक्‍म। मिनु मेको गारो ब्रेत्‍त। मिनु मुरपुकी ग्‍येत्‍थ बारशा, मेको सहर आंम के सेल्‍तेक्‍म। \em हिब्रू ११:३०\em* \v 21 मिनु सहर ङा मीश मुर वोंइश मुर, आल, खाल्‍पी खाल्‍पा बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा, गधा नेल्‍ल आन कली तरवारम साइक्‍तेक्‍म। \v 22 मिनु यहोसुमी मेको क्‍यारी पाइब निक्‍शी आस कली “गे मेको तेल्‍लेम आ खिं लस। मिनु इस कसम जशो खोदेंशो पा मेको मीश मुर नु आ खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली ग्रुंइदीस” देंत। \em यहोसु २:१२-१४\em* \v 23 मिनु मेको ङोंइती क्‍यारी पाइब ठिटा निक्‍शी मेको आ खिं ओव़शा, राहाब कली ग्रुंइताक्‍स। मेको नु आ आम आफ आ लोक्‍ब नु आ खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली यो ग्रुंइताक्‍स। मिनु मेको आन कली इस्राएली आन बाक्‍तीके आ लाङगाम बाक्‍चा गेम्‍ताक्‍स। \em गन्‍ती ३१:१९\em* \v 24 मिनु मी सुइश्‍शा, मेको सहर नु आगा ङा थोव़क नेल्‍ल क्रोइक्‍तेक्‍म। सुन चांदी, कांसा नु फलाम के सेल्‍शो थोव़कपुकी ला परमप्रभु यावे आ खिं ङा शोंप वोइक्‍तीकेमी वोइक्‍तेक्‍म। \v 25 तन्‍न यहोसुमी राहाब तेल्‍लेम नु आ खिं ङा मुर आन कली प्रोंइतु। मारदे हना मेकोमी यहोसु आ यरीको सोइश्‍शो क्‍यारी पाइब निक्‍शी आस कली ख्रुइश्‍शा प्रोंइशो बाक्‍त। मेको नाक्‍त रे राहाब आ खिं ङा मुरपुकी इस्राएली आन दातेमी बाक्‍तेक्‍म। \em मत्ती १:५; न्‍यायाधीस १:२५\em* \p \v 26 मेना यहोसुमी “सुमी यरीको सहर लेंशा सेल्‍बा, मेको परमप्रभु यावे आ ङोंइती सराप राइब। मेकोमी जग फुल्‍लु वोदानु, आ ङोंइती जरमेशो तौ बेक्‍ब। मिनु आ गारो ङा ठेयब लाप्‍चो वोदानु, आ कान्‍छा तौ बेक्‍ब” दे कसम जाप्‍तु। \em १राजा १६:३४\em* \v 27 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली वारच पाप्‍तु। मेको रागी ङा मुर नेल्‍ल मेको तुइश्‍शा, यहोसु तशा हिंतेक्‍म। \c 7 \s1 आकानमी मार मार खुइ पशो \p \v 1 मिनु इस्राएलीपुकीमी मटिथु, खतम सेल्‍चा माल्‍शो परमप्रभु यावे आ थोव़क रे खुइ पाम्‍तेक्‍म। यहूदा आ थर ङा जेराह आ युइ, जब्‍दी आ चच, कारमी आ तौ आकानमी मलाइक्‍चा थोव़क रे पा मार मार खुइ पा लदा बाक्‍त। मोपतीके परमप्रभु यावे इस्राएली नेल्‍ल आन कली तशा चुरमाक्‍त। \em यहोसु ६:१८\em* \v 2 मिनु यहोसुमी यरीको रे बेथेल आ पूर्ब बेथ-आवेन आ नेक्‍था ऐ सहरमी मुर आन कली सोइक्‍ताक्‍व। मिनु मेको आन कली “गेपुकी मेक लशा, मेको रागी कली क्‍यारी पन” दे माइक्‍तु। मिनु मेको मुरपुकी लशा, मेको ऐ सहर कली क्‍यारी पाम्‍तेक्‍म। \v 3 मिनु मेकोपुकीमी यहोसु बाक्‍तीक लेश्‍शा जाक्‍शा “मुर नेल्‍ल ऐ सहरम लचा ममाल्‍नीम। निक्‍शी सां हजार मुर ला लशा, लडाइ पाम्‍तेक्‍म हना, ग्रा‍नीम। नेल्‍ल कली श्‍येत मगेन। मारदे हना मेकेर शुश मुर मबाक्‍म” देंतेक्‍म। \v 4 मोपतीके हजार सां खोइ मुर ला लाम्‍तेक्‍म। तन्‍न मेकोपुकी ऐ सहर ङा मुरपुकी नु लडाइ ब्रुशा, प्रोक्‍शा लेत्‍तेक्‍म। \v 5 मिनु ऐ ङा मुरपुकीमी ३६ जना इस्राएली आन कली साइक्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी सहर ङा ठेयब लाप्‍चो रे शेबारीम ङा लुक्‍च लतीक लां सम्‍म खेदा पा, मेको आन कली साइक्‍तेक्‍म। मिनु इस्राएली आन थुं लुक्‍च लशा, शुश हिंतेक्‍म। \p \v 6 मिनु यहोसु नु इस्राएल ङा खाल्‍पापुकीम सुर्ता पा आंम वा खाक्‍शा, पियामी फुरक फुइश्‍शा, परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस आ नेक्‍था पोक्‍च थेक्‍शा, मेकेर नाक्‍दो सम्‍म बाक्‍तेक्‍म। \v 7 मिनु यहोसुमी “परमप्रभु, परमप्रभु यावे, मारदे गे मेको मुर आन कली यर्दन खोला शोक्‍चा गेनी? मारदे गे आंइ कली एमोरी आन गुइमी साइक्‍चा कली गेनी? गो यर्दन आइक्‍ची हांबु ठीक पा बाक्‍शो नकी। \v 8 परमप्रभु, इस्राएली आन जोरी सत्रु रे प्रोक्‍चा माल्‍तेक्‍म। गो मुल मार पाइनुङा ङा? \v 9 मारदे हना कनानीपुकी नु एको रागी ङा मुर नेल्‍लेमी एको लोव़ नेंशा, आंइ कली पुम्‍नीम। मिनु आंइ नें रागी रे पा क्‍याम्‍नीम। मिनु गे इन ठेयब नें आ पर्बम मार पाइनीनी?” दे परमप्रभु यावे कली लोव़ पाप्‍तु। \em प्रस्‍थान ३२:१२\em* \p \v 10 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “बोक्‍को। गे मारदे इ कुल खुक्‍शा, बाप्‍शा बाक्‍नेवे? \v 11 इस्राएलीपुकीमी पाप पाम्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी आं माइश्‍शो ‘पचा माल्‍ब’ दे पशो कबल प्रोंइ‍तेक्‍म। खतम सेल्‍चा माल्‍शो थोव़क खुइ पा लाइश्‍शा, आंम थोव़क नु ब्‍वाइश्‍शा, ख्रुइश्‍शा वोइक्‍तेक्‍म। \v 12 मोपतीके इस्राएली आन जोरी सत्रु आन कली तशा, प्रोक्‍नीम। मारदे हना मेकोपुकी यो खतम सेल्‍चा माल्‍शो दुम्‍शो बाक्‍नीम। मेको आन खतम सेल्‍चा माल्‍शो ख्रुइश्‍शो थोव़क इन दाते रे मग्रुंइताक्‍नी हना, गो गे नु मबाक्‍नुङ। \v 13 बोक्‍को। मुर आन कली आं ङोंइती ठीक सेल्‍पतो। मिनु मेको आन कली गे दीसा कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती ठीक सेल्‍सीन। मारदे हना परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभुमी इन दातेमी खतम सेल्‍चा माल्‍शो थोव़क बाक्‍नीम। मेको मग्रुंइताक्‍वी हना, इन जोरी सत्रु क्‍येङा ग्राने मचाप्‍‍नीनी। \em यहोसु ३:५\em* \v 14 मिनु गे सुनी कना थर थर ङा मुरपुकी बुक्‍शा, जाक्‍चा माल्‍नीनी। मिनु परमप्रभु यावेमी तेको थर कली कोंइबा, मेको थर ङा नेल्‍ल खिं खिं ङा मुरपुकी जाक्‍चा माल्‍नीम। मिनु परमप्रभु यावेमी तेको खिं ङा मुर कली कोंइबा, मेको आ खिं खिं ङा मुर आन ङोंइती जाक्‍चा माल्‍नीम। मिनु परमप्रभु यावेमी तेको खिं कली कोंइबा, मेको खिं रे का का पा वोंइश मुरपुकी मुर आन ङोंइती जाक्‍चा माल्‍नीम। \v 15 मिनु तेको मुर नु खुइ पशो थोव़क बाक्‍बा तुंइसीब, मेको नु आ मारेइ मारेइ मीम हुम्‍चा पुंइसीब। मारदे हना मेकोमी परमप्रभु यावे आ देंशो मटिथु, इस्राएली आन दातेमी काइ मरिम्‍शो ग्रांग्रा दिशो गेय पाप्‍तु” दे माइक्‍तु। \p \v 16 मिनु यहोसुमी सुनी कना बोक्‍शा, इस्राएली नेल्‍ल आन कली थर थर पा बुक्‍पाइक्‍तु। मो पशोनु यहूदा आ थर कोंइचा पुंइसाक्‍व। \em १सामुएल १०:२०-२१; १सामुएल १४:४१-४२\em* \v 17 मिनु यहूदा आ खिं खिं ङा मुर आन ङोंइती जाक्‍चा माल्‍तेक्‍म। मिनु जेराह आ खिं खिं ङा मुर कोंइचा पुंइसाक्‍म। मिनु यहोसुमी जेराह आ खिं खिं ङा मुर आन कली आ ङोंइती जाक्‍पाइक्‍तु। मेको रे जब्‍दी आ खिं ङा मुर कोंइचा पुंइसाक्‍व। \em गन्‍ती २६:२०\em* \v 18 मिनु यहोसुमी मेको आ खिं ङा वोंइश मुर का का पा मुर आन ङोंइती जाक्‍पाइक्‍तु। मोपा जाक्‍मानु, यहूदा आ थर ङा जेराह आ युइ, जब्‍दी आ चच, कारमी आ तौ आकान कोंइचा पुंइसाक्‍व। \p \v 19 मिनु यहोसुमी आकान कली “आं तौ, परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु कली ठेयब सेलो। मार मार पवी, मेको कली देनो। इ पशो आं कली देनो। लोव़ का यो मख्रुइक्‍तो” देंत। \v 20 मिनु आकानमी यहोसु कली “थमा, गो परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ ङोंइती पाप पाता। गो मार पाता देंशा हना, \em गन्‍ती २१:७; न्‍यायाधीस १०:१०; १सामुएल ७:६; भजन संग्रह ५१:५-६\em* \v 21 गो खतम सेल्‍चा माल्‍शो थोव़क रे पा शिनार रागी ङा रिम्‍शो फेक्‍तीक वा, सहे निक्‍शी शेकेल चांदी नु ५० शेकेल हेल्‍शो सुन के कोक्‍के का ताता। गो मेको साप्‍पा दाक्‍ताक्‍ङ ङा मिन लांइसाक्‍यी। मिनु मेको आं ताम्‍बु आगाम थिम्‍शा वोइक्‍ता। मेको चांदी नेल्‍ल क्‍येङा आगाम बाक्‍ब” देंत। \em शेकेल का ११.५ ग्राम बाक्‍ब। \em* \p \v 22 मिनु यहोसुमी गेय पाइब आन कली आकान आ ताम्‍बुम सोइक्‍ताक्‍व। मेकोपुकी दोरशा लशा, मेको आ ताम्‍बुमी दोशा, फेक्‍तीक वा नु ख्रुइश्‍शो थोव़क नेल्‍ल ग्रुंइताक्‍म। मिनु मेको चांदी नेल्‍ल क्‍येङा आगाम बाक्‍त। \v 23 मिनु मेकोपुकीमी मेको थोव़क ग्रुंइ‍शा, यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल आन बाक्‍तीकेम चाक्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ ङोंइती वोइक्‍तेक्‍म। \v 24 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल गारशा, जेराह आ खिं ङा आकान नु आ खुइ पशो चांदी, फेक्‍तीक वा नु सुन के कोक्‍के, मेको आ तमी तौ मेको आ बी ब्‍यफ, आ गधापुकी, आ भेडापुकी, मेको आ ताम्‍बु नु मेको नु बाक्‍शो मारेइ मारेइ आकोर आ बेंसीमी लाइक्‍तेक्‍म। \em लेवी २४:१४-१५\em* \v 25 मिनु यहोसुमी आकान कली “गे गो आंइ कली शुश श्‍येत गेप्‍तीवी। मुलाक्‍ती परमप्रभु यावेमी इ कली श्‍येत गेब” देंत। मिनु इस्राएली नेल्‍लेमी मेको आन कली फुल्‍लुमी आप्‍शा साइक्‍तेक्‍म। मिनु मेको आन कली साइश्‍शा, मीम हुम्‍ताक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था १३:१६-१७\em* \v 26 मिनु मेको आन तारी शुश फुल्‍लु तेल्‍तेक्‍म। मेको फुल्‍लु तेल्‍तीके मुलाक्‍त सम्‍म बाक्‍ब। मिनु नोले परमप्रभु यावे आ गाइक्‍चा नांइसाक्‍व। मिनु मेको बेंसी आ नें आकोर बेंसी वोइक्‍तेक्‍म। मेको मुल सम्‍म बाक्‍ब। \em यसैया ६५:१०; होसे २:१७\em* \c 8 \s1 ऐ सहर कली खतम सेल्‍शो \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “महिनो। इ थुं लुक्‍च मलल। मुल लडाइ पाइब नेल्‍ल लाइश्‍शा, ऐ सहर कली लडाइ तोवो। मारदे हना गो ऐ सहर ङा पिप, मेकेर ङा मुरपुकी, सहर नु रागी इ कली गेता। \v 2 गे यरीको नु मेकेर ङा पिप कली मार मार पवी, ऐ सहर नु मेकेर ङा पिप कली यो मोदेंशो पावो। मेक ङा मारेइ मारेइ, बी ब्‍यफ क्‍यारश भेडा नेल्‍ल गे इन कली लांइसीन। मिनु सहर आ नोले गे हुल का मुर बाप्‍पाइश्‍शा, वोतीन” देंत। \em यहोसु ६:२१; ब्‍यवस्‍था २०:१०-१८\em* \v 3 मिनु यहोसु नु लडाइ पाइब नेल्‍ल ऐ सहर कली लडाइ तोथ, लाम्‍तेक्‍म। यहोसुमी ३० हजार लडाइ पाइब मुर आन कली योव़शा, नाक्‍दो सोइक्‍ताक्‍व। \v 4 मिनु मेकोमी “गे मेको सहर आ नोले बाप्‍शा बाक्‍चा माल्‍नीनी। मेको सहर क्‍येङा ङोन मलने। लडाइ पचा कली ठीक दुम्‍शा, होस पा बाक्‍कीन। \v 5 गो नु आं मुर नेल्‍ल सहर गे बारनीकी। मिनु मेको ङोंइती खोदेंशो पा आंइ कली खेदा पा ग्रूतेक्‍म हना, गो प्रोक्‍खु पाइनीकी। \v 6 मेकोपुकीमी आंइ कली खेदा पा खोइक्‍नीम। आंइ कली खेदा पा खोदमेनु, गोपुकी मेको आन कली सहर रे शुश ङोन लपाइक्‍चा कली आंइ कली खेदा पपाइक्‍नीकी। मारदे हना मेकोपुकीमी ‘इस्राएलीपुकी ङोंइती ङा बुदी गो आंइ कली तशा, प्रोक्‍ना प्रोक्‍न बाक्‍नीम’ दे मिम्‍नीम। मोपा गो प्रोक्‍कानु, \em यहोसु ७:५\em* \v 7 गेपुकी इन बाप्‍तीके रे बोक्‍शा ग्रूशा, सहर आंम के सेलीन। मिनु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी मेको सहर इन कली गेब। \v 8 परमप्रभु यावेमी आ देंशो खोदेंशो पा, सहर इन गुइमी गेवा नोले, मेको कली मी सुइक्‍तीन” दे मेको आन कली देंत। \p \v 9 मिनु यहोसुमी मेको आन कली सोइक्‍ताक्‍व। मिनु मेकोपुकी ऐ क्‍येङा पच्‍छिम बेथेल नु ऐ आस दातेम बाप्‍शा बाक्‍तेक्‍म। मिनु यहोसु मेको नाक्‍दो आ मुर आन दातेमी बाक्‍त। \p \v 10 मिनु यहोसु सुनी कना बोक्‍शा, आ मुर आन कली खुप्‍ताक्‍व। इस्राएल ङा खाल्‍पा नु ऐ सहर गे लाम्‍तेक्‍म। \v 11 यहोसु नु बाक्‍शो लडाइ पाइब नेल्‍ल यो मेकेर लाम्‍तेक्‍म। मिनु ऐ सहर आ ङोंइती जाक्‍तेक्‍म। सहर आ उत्तर गे जाक्‍शा बाक्‍तेक्‍म। मेको ऐ सहर नु आन दातेमी बेंसी का बाक्‍त। \v 12 मिनु ङोंइती यहोसुमी ५ हजार लडाइ पाइब आन कली लाइश्‍शा, ऐ क्‍येङा पच्‍छिम गे बेथेल नु ऐ आस दातेम बाप्‍चा कली वोइक्‍तु। \v 13 मोपा ऐ सहर आ उत्तर गे शुश लडाइ पाइब आन बाक्‍तीकेमी बाक्‍मानु, पच्‍छिम गे मेको बाप्‍शो ५ हजार लडाइ पाइब बाक्‍तेक्‍म। मेको नाक्‍दो यहोसु नु आ मुरपुकी बेंसीम बाक्‍तेक्‍म। \p \v 14 मिनु सुनी कना ऐ ङा पिपमी मेको आन कली तशा, ऐ ङा लडाइ पाइब नु सहर ङा वोंइश मुर नेल्‍ल इस्राएली नु लडाइ पथ लाम्‍तेक्‍म। पिप नु आ मुर नेल्‍ल अराबाह माइक्‍तीकेमी दिंम आ ङोंइती जाक्‍तेक्‍म। तन्‍न सहर आ नोले मेकोपुकी बाप्‍शा बाक्‍शो बाक्‍नीम मतुइक्‍तेम। \v 15 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल ब्रुशो खोदेंशो पा, गोरशो रागी गे प्रोक्‍खु पाम्‍तेक्‍म। \v 16 मेको पिपमी ऐ सहर ङा मुर नेल्‍ल आन कली ब्रेश्‍शा, इस्राएली आन कली खेदा पपाइक्‍तु। मोपा यहोसु कली खेदा पा, मेकोपुकी ऐ सहर क्‍येङा ङोन सम्‍म लाम्‍तेक्‍म। \v 17 ऐ नु बेथेल ङा वोंइश मुर नेल्‍लेमी इस्राएली आन कली खेदा पाम्‍तेक्‍म। खेदा मपाइब का सम्‍म यो मलीम। मेकोपुकी आंम सहर ङा गारो आ ठेयब लाप्‍चो रोक्‍शा वोइश्‍शा, इस्राएली आन कली खेदा पाम्‍तेक्‍म। \p \v 18 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “इ गुइमी बाक्‍शो तरवार ऐ सहर गे कोंइशा दिंदो। मारदे हना गो मेको सहर इ कली गेनन” देंत। मिनु यहोसुमी आ गुइमी बाक्‍शो तरवार ऐ सहर गे कोंइशा दिंताक्‍व। \v 19 मिनु यहोसुम आ तरवार दिंदानु, मेको बाप्‍शा बाक्‍ब लडाइ पाइब नेल्‍ल बोक्‍शा बारशा, ऐ सहर आगा ओव़तेक्‍म। मेकोपुकी ओव़शा, सहर कली आंम के सेल्‍शा, मी सुइक्‍ताक्‍म। \v 20 मिनु ऐ सहर ङा खेदा पाइबपुकीमी बिर हिरशा, कोव़ङमेनु, आंम सहरमी कुन जुइश्‍शो ताम्‍तेक्‍म। मोपा कुन जुइश्‍शो तशा, मेकोपुकीमी एर ओंथ प्रोक्‍ने मचबेम। मारदे हना गोरशो रागी गे प्रोक्‍खु पाइब इस्राएलीपुकी लेश्‍शा, मेकोपुकी नु लडाइ पचा गोम्‍तेक्‍म। \v 21 यहोसु नु इस्राएली नेल्‍लेमी मेको ऐ सहर बाप्‍शा बाक्‍बपुकीमी सहर आंम के सेल्‍शो ताम्‍तेक्‍म। सहर रे कुन जुइश्‍शो तामे चोटीन, मेकोपुकी बिर हिरशा, ऐ सहर ङा वोंइश मुर आन कली साइक्‍चा गोम्‍तेक्‍म। \v 22 मिनु ङोंइती बाप्‍शा बाक्‍बपुकी सहर रे ग्रूतेक्‍म। मोपा इस्राएलीपुकीमी ऐ सहर ङा मुर आन कली आन दाते पा आन एर ओंथ बाक्‍शा, का कली यो प्रोक्‍चा मगेम। नेल्‍ल आन कली साइक्‍तेक्‍म। \v 23 मिनु मेकेर ङा पिप कली चहिं सेसीन ग्‍याइश्‍शा, यहोसु आ बाक्‍तीक चाक्‍तेक्‍म। \p \v 24 मिनु इस्राएलीपुकीमी ऐ ङा मुर नेल्‍ल आन कली, गोरशो रागी ङा दिंममी साइक्‍ने थुम्‍शा, ऐ सहर लेश्‍शा, ओव़शा, मेकेर बाक्‍शो आन कली यो तरवारमी क्‍योरशा साइक्‍तेक्‍म। \v 25 मेको नाक्‍ती साइक्‍चा पुंइसीशो मुर वोंइश मुर नु मीश मुर नेल्‍ल पा १२ हजार बाक्‍तेक्‍म। ऐ ङा मुर नेल्‍ल मोशोन बाक्‍तेक्‍म। \p \v 26 मिनु यहोसुमी ऐ ङा मुर नेल्‍ल साइक्‍ने मथुम्‍मे सम्‍म आ तरवार शेशा दिंशो गुइ मतोक्‍ग। \p \v 27 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली देंशो खोदेंशो पा बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा नु रोइश्‍शो मारेइ मारेइ इस्राएलीपुकीमी वोंइसाक्‍म। \v 28 मिनु यहोसुमी ऐ सहर कली चोशा, गेनायो मसेल्‍चा ङा पा खतम सेल्‍तु। मोदेंशो मुल सम्‍म बाक्‍ब। \v 29 मिनु मेकोमी ऐ ङा पिप कली नां मरिक्‍म सम्‍म रवामी क्‍युक्‍शा वोइक्‍पाइक्‍तु। मिनु नां रिक्‍म नोले यहोसुमी पिप आ रां रवा रे शोल्‍शा, सहर ओव़तीक लाप्‍चोम लाइश्‍शा ताइक्‍पाइक्‍तु। मेको आ तारी शुश फुल्‍लु तेल्‍तेक्‍म। मेको मुल सम्‍म बाक्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था २१:२२-२३\em* \s1 एबाल डांडाम अरेशो लोव़ पढेशो \p \v 30 मिनु यहोसुमी परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु कली एबाल डांडामी चढ़ेतीक का सेल्‍तु। \em ब्‍यवस्‍था २७:२-८\em* \v 31 परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी इस्राएली आन कली देंशो खोदेंशो पा नु मोसामी अरेशो लोव़ ब्रेक्‍शा किताबम ब्रेक्‍शो खोदेंशो, मक्‍योरशो, फलामम मथिपाइश्‍शो फुल्‍लु खुप्‍शा, चढ़ेतीक का सेल्‍तेक्‍म। मेकेर परमप्रभु यावे कली चोशा चढ़ेतीके नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके चढ़ेम्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान २०:२५; प्रस्‍थान २४:१-८\em* \v 32 मिनु मेकेर इस्राएली नेल्‍ल आन ङोंइती यहोसुमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ मोसामी मुशा ब्रेक्‍शो खोदेंशो पा, फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍ताक्‍व। \v 33 मिनु इस्राएली नेल्‍ल, मेको नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुरपुकी, खाल्‍पापुकी, ठेयब मुर नु मेको आन ठेयब मुरपुकी परमप्रभु यावे आ कबल पशो सन्‍दोस आ नेक्‍था राप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकी परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस कुरब लेवी आ थर ङा चढ़ेब गे कोव़शा, राप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। इस्राएली नु मेको नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर नेल्‍ल आधी गेरीजीम डांडा गे कोव़शा, अरु आधी एबाल डांडा गे कोव़शा राप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी अरेशो खोदेंशो पा यहोसुमी इस्राएली नेल्‍ल आन कली आसीक गेप्‍तु। \em ब्‍यवस्‍था ११:२९; ब्‍यवस्‍था २७:१२-२६; ब्‍यवस्‍था २८:-\em* \v 34 मिनु नोले यहोसुमी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ नेल्‍ल, आसीक नु सराप आ पर्बम ब्रेक्‍शो यो पढेप्‍तु। दोदेंशो पा ब्रेक्‍शो बाक्‍मे, मोदेंशो पा पढेप्‍तु। \v 35 मोसामी मार मार लोव़ अरेशा, ब्रेक्‍शो बाक्‍मे, मेको नेल्‍ल यहोसुमी इस्राएली नेल्‍ल कली पढेशा नेंपाइक्‍तु। मेक बाक्‍शो वोंइश मुर, मीश मुर, आलपुकी नु मेकोपुकी नु बाक्‍ब अर्को रागी ङा मुर आन ङोंइती नेल्‍ल पढेशा नेंपाइक्‍तु। \c 9 \s1 गिबोन ङा मुरपुकीम जोल पशो \p \v 1 मिनु यर्दन आइक्‍ची हांबु पहाड नु दिंममी, ठेयब समुन्‍द्र आ नेक्‍था नु लेबानोन गे बाक्‍ब हित्ती, एमोरी, कनानी, परिज्‍जी, हिव्‍वी नु यबुसी आन पिपपुकीमी एको लोव़ नेंशा, \v 2 मेकोपुकी थुं का दुम्‍शा, यहोसु नु इस्राएलीपुकी नु लडाइ पचा कली बुक्‍तेक्‍म। \p \v 3 मिनु गिबोन ङा मुरपुकीमी यहोसुमी यरीको नु ऐ सहर कली मार मार पवा, मेको लोव़ नेंशा, \em यहोसु ६:२०-२१; यहोसु ६:२६-२८\em* \v 4 मेकोपुकीमी ङोन रागी रे जाक्‍शो खोदेंशो पा बुत सेल्‍शा, आन गधा तारी माइत धोक्रो वोइश्‍शा, गाक्‍शो फेरशो कुशुल के अङगुर शांबु वोइक्‍तीक कुर पाइक्‍‍तेक्‍म। \v 5 मिनु गाक्‍शो माइत जुत्ता नु जेक्‍शो वासी फेक्‍साक्‍म। मेको आन कुरशो बुत सोव़शो नु बुंखी ङाइश्‍शो बाक्‍त। \v 6 मिनु मेकोपुकीमी गिल्‍गाल यहोसु आ बाक्‍तीकेमी जाक्‍शा, यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल वोंइश मुर नेल्‍ल आन कली “गोपुकी ङोन रागी रे जाक्‍शो नकी। मोपतीके गोपुकी नु गारशा, कबल पने” देंतेक्‍म। \v 7 मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको हिव्‍वी आन कली “गेपुकी आंइ दातेमी बाक्‍ब मुर बाक्‍नीनी, कों? गोपुकी गेपुकी नु दोपा गारने चाप्‍नीकी ङा?” देंतेक्‍म। \em यहोसु ११:१९; प्रस्‍थान २३:३२\em* \p \v 8 मिनु मेकोपुकीमी यहोसु कली “गो इन गेय पाइब नकी” दे लोव़ लेत्‍ताक्‍म। मिनु यहोसुमी मेको आन कली “गे सु ननी? ते रे जाक्‍शो ननी” दे हिल्‍लो पाप्‍तु। \v 9 मिनु मेकोपुकीमी “गो इन गेय पाइबपुकी शुश ङोन रागी रे जाक्‍शो नकी। गोपुकी परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ पर्बम शुश नेंतक। मिनु इजीप्‍त रागीमी मार पवा मेको नेल्‍ल नेंतक। \v 10 यर्दन आइक्‍ची हांबु ङा एमोरी आन पिप निक्‍शी, हेश्‍बोन ङा पिप सीहोन कली नु अश्‍तारोथम बाक्‍ब बाशान ङा पिप ओग कली मार मार पनी मेको नेल्‍ल नेंतक। \em गन्‍ती २१:२१-३५\em* \v 11 मोपतीके आंइ ठेयब मुरपुकी नु आंइ रागी ङा मुर नेल्‍लेमी ‘गेपुकीमी लांम जतीक बुत कुरशा, मेको आन कली ग्रुम्‍थ लने’ देंतेक्‍म। मेको आन कली ‘गो इन गेय पाइब नकी। गे गो नु कबल पा आंइ कली ब्रने, दे देनीन’ देंतेक्‍म। \v 12 इन कली ग्रुम्‍थ गाक्‍शो नाक्‍ती गोपुकीमी आंइ खिं रे एको शोब्‍ले होश कुरशो नकी। मुल सोव़शा बुंखी ङाइश्‍शो बाक्‍ब। \v 13 मिनु आंइ गाक्‍ची ना एको अङगुर शांबुम प्रिंशो कुशुल के थैलो नक बाक्‍तेक्‍म। मुल कोव़ङीन, एको यो गाक्‍ने थुम्‍तेक्‍म। मेको लाइश्‍शो लां दुम्‍तीके आंइ फेक्‍शो वासी नु जुत्ता यो माइत दुम्‍शा जेक्‍तेक्‍म” देंतेक्‍म। \v 14 मिनु इस्राएलीपुकीमी आन चाक्‍शो कोसेली ताक्‍तेक्‍म, तन्‍न परमप्रभु यावे कली हिल्‍लो मपथु, जाम्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती २७:२१\em* \v 15 मिनु यहोसुमी मेको आन कली “इन थुं नांइसीन। ब्रोंइचा ताइनीनी” दे कबल पाप्‍तु। मिनु मेकेर ङा ठेयब मुरपुकीमी यो कसम जाम्‍तेक्‍म। \p \v 16 मिनु कबल पशो सां नाक्‍त नोले मेको मुर आन नेक्‍था ङा मुर आंम दातेमी बाक्‍ब मुर बाक्‍तेक्‍म, दे इस्राएलीपुकीमी नेंतेक्‍म। \v 17 मिनु इस्राएली गाक्‍शा, सां नाक्‍तीमी मेको आन सहर जाक्‍दीत्‍तेक्‍म। मेको आन सहर गिबोन, केफीरा, बेयरोथ नु किरयथ-यारीम बाक्‍तेक्‍म। \v 18 मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको आन सहर कली लडाइ मतोम। मारदे हना इस्राएल ङा ठेयब मुरपुकीमी मेको नु परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ ङोंइती कसम जशो बाक्‍तेक्‍म। मोपतीके मुरपुकीमी इस्राएली आन ठेयब मुर आन पर्बम गन गन पाम्‍तेक्‍म। \v 19 मिनु ठेयब मुरपुकीमी इस्राएली नेल्‍ल आन कली “गोपुकीमी परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ नेंमी कसम जाइतक। मोपतीके गो मेको आन कली ब्रोंइचा गेचा माल्‍नीकी। \v 20 मुल मेको आन कली ब्रोंइचा गेचा माल्‍नीकी। मोदेंशो मपाइतक हना, आंइ जशो कसममी पतीके, गो सराप राइनीक” दे इस्राएली आन कली देंतेक्‍म। \em गन्‍ती १:५३; २सामुएल २४:१\em* \v 21 मिनु ठेयब मुरपुकीमी “मेको आन कली ब्रोंइचा गेन” देंतेक्‍म। मिनु मेकोपुकी इस्राएली आन शी चेप्‍ब नु ब्‍वाक्‍कु क्‍याक्‍ब वाइल दुम्‍तेक्‍म। ठेयब मुरुमी दोदेंशो देंमे मोदेंशो दुम्‍त। \p \v 22 मिनु यहोसुमी मेको गिबोन ङा मुर आन कली ब्रेश्‍शा “गेपुकी आंइ नेक्‍था गोपुकी नु बाक्‍ब बाक्‍नीनी। तन्‍न ‘गो ङोन रागी ङा नकी’ दे मारदे जोल पनी? \v 23 मोपा जोल पतीके मुल गेपुकी सराप रशो दुम्‍तीनी। गेपुकी गेना हना यो वाइल दुम्‍चा माल्‍नीनी। गेपुकी आं परमप्रभु यावे आ खिं ङा शी चेप्‍ब नु ब्‍वाक्‍कु क्‍याक्‍ब दुम्‍तीनी” देंत। \v 24 मिनु मेकोपुकीमी यहोसु कली “परमप्रभु यावे, इ परमप्रभुमी आ गेय पाइब मोसा कली ‘रागी नेल्‍ल इन के दुम्‍ब। एको रागी ङा मुर नेल्‍ल सतीन’ दे अरेशो तुइश्‍शो नकी। मोपतीके गो इन कली तशा शुश हिंतीके, आंइ कली प्रोंइचा कली जोल पाइतक। \v 25 मुल गो इन गुइमी बाक्‍नीकी। आंइ कली मार पशो नु रिम्‍शो लाक्‍नीनी, मोदेंशोन पन” देंतेक्‍म। \v 26 मोपा यहोसुमी मेको आन कली इस्राएली आन गुइ रे पा प्रोंइतु। मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको आन कली साइक्‍चा मतामे। \v 27 मिनु मेको नाक्‍त रे यहोसुमी मेको आन कली इस्राएली नेल्‍ल नु परमप्रभु यावे आ चढ़ेतीक कली शी चेप्‍ब नु ब्‍वाक्‍कु क्‍याक्‍ब सेल्‍तु। मेकोपुकीम मुल सम्‍म मोदेंशो पाइनीमी। \em ब्‍यवस्‍था २९:१०; १इतिहास २१:२९; २इतिहास १:३\em* \c 10 \s1 नां नाइश्‍शा बाक्‍शो \p \v 1 मिनु यरूसलेम ङा पिप अदोनी-सेदेकमी “यहोसुमी ऐ सहर ग्राशा, खतम सेल्‍तु। मिनु यरीको नु मेकेर ङा पिप कली पाइश्‍शो खोदेंशो पा मेको ऐ सहर नु मेकेर ङा पिप कली यो पाइक्‍‍तु। मिनु गिबोन ङा मुरपुकी इस्राएली नु गारशा, मुल आन दातेमी बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म” दे नेंतु। \em यहोसु ६:-; यहोसु ८:-; यहोसु ९:-\em* \v 2 मिनु मेको नु आ मुर नेल्‍ल शुश हिंतेक्‍म। मारदे हना गिबोन थम ठेयब सहर, पिप आ बाक्‍तीक सहर खोदेंशो, बाक्‍‍त। मिनु मेको ऐ सहर क्‍येङा ठेयब बाक्‍त। मिनु मेकेर ङा वोंइश मुर नेल्‍ल बोल्‍यो लडाइ पाइब बाक्‍तेक्‍म। \v 3 मिनु यरूसलेम ङा पिप अदोनी-सेदेकमी हेब्रोन ङा पिप होहाम, यरमुथ ङा पिप पिराम, लाकीश ङा पिप याफीया नु एग्‍लोन ङा पिप देबीर बाक्‍तीकेमी लोव़ सोइक्‍ताक्‍व। \v 4 मिनु मेको आन कली “आं कली वारच पथ पिन। गो नेल्‍ल गारशा, गिबोन नु लडाइ पय। मारदे हना मेकोपुकी यहोसु नु इस्राएलीपुकी नु गारमा बाक्‍त” दे लोव़ सोइक्‍ताक्‍व। \p \v 5 मोपा एमोरी आन ५ जना पिप, यरूसलेम, हेब्रोन, यरमुथ, लाकीश नु एग्‍लोन ङा पिप खुम्‍सीशा, आन लडाइ पाइब नेल्‍ल नु जाक्‍शा, गिबोन नु लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \p \v 6 मिनु गिबोन ङा मुरपुकीमी गिल्‍गाल सहरम बाक्‍शो यहोसु कली “मुल, गे इन गेय पाइब, गो आंइ कली मप्रेंदीन। गे रीब पा जाक्‍कीन। आंइ कली वारच पा प्रोनीन। मारदे हना पहाड रागीम बाक्‍ब एमोरी आन पिप नेल्‍ल गो नु लडाइ पचा कली खुम्‍सीशो बाक्‍नीम” दे लोव़ सोइक्‍ताक्‍म। \v 7 मिनु यहोसुमी आ लडाइ पाइब नेल्‍ल आन कली लाइश्‍शा, गिल्‍गाल रे लत। मिनु आ नेल्‍ल क्‍येङा बोल्‍यो लडाइ पाइबपुकी यो मेको नु लाम्‍तेक्‍म। \p \v 8 मोपा लमानु, परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “मेको आन कली तशा, महिनो। मारदे हना गो मेको आन कली इन गुइमी गेता। मेको आन मुर का सम्‍म यो इन ङोंइती राप्‍ने मचाप्‍नीम” देंत। \p \v 9 मिनु नेल्‍ल नाक्‍दो यहोसु नु इस्राएली गिल्‍गाल रे गाक्‍शा, मेक जाक्‍दीश्‍शा, छक लाक्‍चा ङा पा मेको आन कली लडाइ तोम्‍तेक्‍म। \v 10 मिनु परमप्रभु यावेमी एमोरी ङा मुर आन कली इस्राएली आन ङोंइती वाम ग्याम सेल्‍शा, मेको आन कली गिबोन सहरम ब्रुपाइक्‍तु। इस्राएलीपुकीमी मेको आन कली गिबोन रे बेथ-होरोन ङा ग्‍येत्‍थ लां रे पा खेदा पाम्‍तेक्‍म। आजेका नु माकेदा सम्‍म खेदा पा साइक्‍तेक्‍म। \v 11 मिनु मोपा इस्राएली आन ङोंइती बेथ-होरोन रे आजेका सम्‍म ब्रुप्‍शा प्रोक्‍मानु, परमप्रभु यावेमी सरीङ रे ठेयब मुप्‍स यिपाइक्‍तु। इस्राएलीपुकीमी तरवारमी क्‍योरशा बेक्‍शो क्‍येङा ठेयब मुप्‍सीम ख्रशा बेक्‍शो मुर शुश बाक्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान ९:२२-२५; अय्‍युब ३८:२२-२३; हबकुक ३:११; २सामुएल १:१८\em* \p \v 12 मिनु परमप्रभु यावेमी एमोरी आन कली इस्राएली आन गुइमी गेशो नाक्‍ती यहोसुमी परमप्रभु यावे कली इस्राएली नेल्‍ल आन ङोंइती “नां, गे गिबोन तारी नांइसो। तास्‍ला, आइयालोन बेंसी तारी नाइश्‍शा बाक्‍को” देंत। \v 13 मिनु यहोसुमी मेको आन कली क्‍येक्‍क मलेत्‍ता सम्‍म नां नु तास्‍ला नांइसाक्‍स। मेको लोव़ याशार ङा किताबमी यो ब्रेक्‍सीशो बाक्‍ब। मिनु नां सरीङ आ दातेमी नांइसाक्‍व। मिनु नां मेको नाक्‍त का मपेरस। \v 14 मोदेंशो ङोंइती नु नोले गेनायो मदुम्‍शो बाक्‍त। मारदे हना परमप्रभु यावेमी मुर आ लोव़ नेंशा, इस्राएली आन पर्बम लडाइ पाप्‍तु। \v 15 मिनु नोले यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल आंम बाक्‍तीके गिल्‍गाल लेत्‍तेक्‍म। \s1 एमोरी आन पिप साइश्‍शो \p \v 16 मिनु मेको ५ जना पिपपुकी चहिं प्रोक्‍शा, माकेदा ङा पुक्‍खीमी ख्रुंइसाक्‍म। \v 17 मिनु मुरपुकीमी यहोसु कली “मेको ५ जना पिपपुकी माकेदा ङा पुक्‍खीमी ख्रुइश्‍शो बाक्‍नीम” दे नेंपाइक्‍तेक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था २१:२२-२३\em* \v 18 मिनु यहोसुमी “ठेयब ठेयब फुल्‍लु लोक्‍शा लाइश्‍शा, मेको पुक्‍खी आ ओव़तीके सुने। मिनु आ ङोंइतीमी खाल पाइबपुकी वोतीन। \v 19 तन्‍न गेपुकी मो मबाक्‍कीन। इन जोरी सत्रु आन कली खेदा पना पन ङोंइती बारीन। नेल्‍ल क्‍येङा नोले ङा सम्‍म यो सतीन। मेको आन कली लेंशा, आन सहर ओव़चा मगेन। मारदे हना परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी मेको इन गुइमी गेशो बाक्‍ब” देंत। \v 20 मिनु यहोसु नु इस्राएलीपुकीमी मेको आन कली खतम सेल्‍‍तेक्‍म। का निक्‍शी चहिं प्रोक्‍शा, गारो पाइश्‍शो सहर आगा ओव़तेक्‍म। \v 21 मिनु मुर नेल्‍ल माकेदा, यहोसु आ बाक्‍तीकेमी, रिम्‍शो पा लेत्‍तेक्‍म। मेको इस्राएली आन पर्बम सुइ मुरुमी यो शुक्‍शी लोव़ पने मचबेम। \v 22 मिनु यहोसुमी “पुक्‍खी रोक्‍शा, मेको ५ जना पिप आन कली आं बाक्‍तीक चाक्‍कीन” देंत। \v 23 मिनु मेकोपुकीमी मेको ५ जना पिप आन कली चाक्‍तेक्‍म। यरूसलेम ङा पिप, हेब्रोन ङा पिप, यरमुथ ङा पिप, लाकीश ङा पिप नु एग्‍लोन ङा पिप कली पुक्‍खी रे ग्रुंइ‍शा, यहोसु आ बाक्‍तीकेम चाक्‍तेक्‍म। \v 24 मिनु मेको आन कली यहोसु आ बाक्‍तीक चाक्‍ग्‍मे नोले, यहोसुमी इस्राएली नेल्‍ल आन कली खुप्‍शा, लडाइ पाइब आन ठेयब मुर आन कली “एको पिप आन शुरमी इन खोइलीमी दिम्‍दीन” देंत। मिनु मेकोपुकीमी जाक्‍शा, आन खोइलीमी मेको पिप आन शुर दिम्‍ताक्‍म। \p \v 25 मिनु यहोसुमी मेको आन कली “बोल्‍यो नु महिंब दुमीन। मारदे हना इं परमप्रभु यावेमी गे सु नु लडाइ पाइनीनी, मेको आन कली मोदेंशो पाइब” देंत। \v 26 मेको नोले यहोसुमी मेको ५ जना पिप आन कली तुप्‍शा साइश्‍शा, ५ ओटा रवामी क्‍युक्‍पाइक्‍तु। मिनु नाक्‍दो सम्‍म क्‍युक्‍शा, वोइक्‍तेक्‍म। \v 27 मिनु नां रिक्‍ची ना, यहोसुमी “मेको आन कली लाइश्‍शा, ङोंइती आन ख्रुइश्‍शो पुक्‍खीमी वोतीन। मिनु मेको पुक्‍खी आ ओव़तीकेमी ठेयब फुल्‍लुपुकी लाइश्‍शा सुने” दे अरेप्‍तु। मिनु मेको फुल्‍लु मुल सम्‍म बाक्‍नीम। \em ब्‍यवस्‍था २१:२२-२३\em* \s1 कनान रागी कली ग्राशो \p \v 28 मिनु मेको नाक्‍ती यहोसुमी माकेदा आंम के सेल्‍तु। मेको सहर ङा मुर नेल्‍ल आन कली नु मेकेर ङा पिप कली तरवारमी साइक्‍तु। मेकोमी मेकेर ङा मुर नेल्‍ल आन कली खतम पोक्‍तु। सुइ कली यो मप्रोन। मेकोमी यरीको ङा पिप कली पशो बुदी माकेदा ङा पिप कली यो पाइक्‍‍तु। \p \v 29 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल माकेदा रे गाक्‍शा, लिब्‍ना लाम्‍तेक्‍म। मिनु लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \v 30 मिनु परमप्रभु यावेमी मेक ङा मुर नु पिप कली यो यहोसु नु इस्राएली आन गुइमी गेप्‍तु। मेकोपुकीमी लिब्‍ना ङा मुर नेल्‍ल आन कली तरवारमी साइक्‍तेक्‍म। सुइ कली यो मप्रोनेम। यरीको ङा पिप कली पशो खोदेंशो मेकेर ङा पिप कली यो पाम्‍तेक्‍म। \p \v 31 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल लिब्‍ना रे गाक्‍शा, लाकीश लाम्‍तेक्‍म। मिनु लाकीश कली पुम्‍शा, लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \v 32 परमप्रभु यावेमी लाकीश कली यो इस्राएली आन गुइमी गेप्‍तु। मिनु मेको आ दीसा नाक्‍ती यहोसुमी लाकीश आंम के सेल्‍तु। मिनु मेकेर ङा मुर नेल्‍ल आन कली लिब्‍ना कली पशो खोदेंशो पाप्‍तु। नेल्‍ल आन कली तरवारमी साइक्‍तु। \v 33 मेना गेजेर ङा पिप होराम लाकीश कली वारच पथ जाक्‍त। मिनु यहोसुमी मेको नु आ लडाइ पाइब नेल्‍ल आन कली फ्रु‍शा, का कली यो मप्रोंइथु, ग्‍याइश्‍शा साइक्‍तु। \p \v 34 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल लाकीश रे गाक्‍शा, एग्‍लोन लाम्‍तेक्‍म। मिनु मेकेर यो पुम्‍शा, लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \v 35 मेको नाक्‍ती मेकोपुकीमी एग्‍लोन कली ग्रातेक्‍म। मिनु मेकेर ङा मुर नेल्‍ल आन कली तरवारमी साइक्‍तेक्‍म। लाकीश कली दोदेंशो पामे, एग्‍लोन कली यो मोदेंशो पाम्‍तेक्‍म। \p \v 36 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल एग्‍लोन रे ग्‍येत्‍थ ङोइश्‍शा हेब्रोन लाम्‍तेक्‍म। मेकेर यो लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \v 37 मिनु मेकोपुकीमी हेब्रोन सहर कली ग्राशा, मेको सहर ङा पिप नु आ एर ओंथ गाउं ङा मुर नेल्‍ल आन कली तरवारमी साइक्‍तेक्‍म। सुइ कली यो मप्रोनेम। मेकोपुकीमी एग्‍लोन कली पशो खोदेंशो पा, नेल्‍ल मुर आन कली खतम पोक्‍तेक्‍म। \p \v 38 मिनु यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल देबीर गे लेश्‍शा, मेको नु लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \v 39 मेकोमी मेकेर ङा सहर नेल्‍ल, आन पिप नु एर ओंथ ङा गाउं आन कली ग्रातेक्‍म। मुर नेल्‍ल आन कली खतम पोक्‍तेक्‍म। सुइ कली यो मप्रोनेम। मेकोपुकीमी हेब्रोन नु मेकेर ङा पिप नु लिब्‍ना कली दोदेंशो पामे, मोदेंशो पा देबीर नु मेकेर ङा पिप कली यो पाम्‍तेक्‍म। \p \v 40 मोपा यहोसुमी पहाड नेल्‍ल, नेगेब रागी, पच्‍छिम नेल्‍ल ङा आइक्‍च पहाड नु आइक्‍च डांडा ङा देम्‍सीलो ग्रात। पिप नेल्‍ल आन कली साइक्‍तु। का कली यो मप्रोन। मेको ब्रोंइशो नेल्‍ल आन कली खतम सेल्‍तु। परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभुमी दोदेंशो अरेवा, मोदेंशो पाप्‍तु। \em ब्‍यवस्‍था २०:१६-१८\em* \v 41 मिनु यहोसुमी कादेश-बारनेआ, गाजा नु गोशेन रे लाइश्‍शा गिबोन सम्‍म नेल्‍ल ग्रात। \em यहोसु ११:१६\em* \v 42 मिनु यहोसुमी मेको आन पिप आन कली नु आन रागी नेल्‍ल कली कालेम ग्रात। मारदे हना परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभुमी इस्राएली आन पा ङा लडाइ पाप्‍तु। \v 43 मिनु नोले यहोसु नु इस्राएली नेल्‍ल आन बाक्‍तीके गिल्‍गालमी लेत्‍तेक्‍म। \em यहोसु १०:१५\em* \c 11 \s1 याबीन नु अरु पिपपुकी ब्रुशो \p \v 1 मिनु हासोर ङा पिप याबीनमी यहोसुमी पशो नेल्‍ल नेंशा, मादोन ङा पिप योबाब, शिम्रोन ङा पिप आकशाफ, \v 2 उत्तर ङा पहाडम बाक्‍ब पिपपुकी नु किन्‍नेरोथ ङा दक्‍खिन ङा पिप, अराबाह ङा पहाडम बाक्‍ब आन पिप नु पच्‍छिमम नाफथ-डोर डांडा गे बाक्‍ब आन पिप, \em किन्‍नेरोथ किन्‍नेरेथ यो बाक्‍ब।\em* \v 3 पूर्ब नु पच्‍छिम ङा कनानी आन पिप नु एमोरी आन पिप, हित्ती आन पिप, परिज्‍जी आन पिप, पहाड रागीम बाक्‍ब यबुसी आन पिप नु रागी ङा हेरमोन डांडा आइदी मिस्‍पा रागी गे बाक्‍ब हिव्‍वी आन पिप, नेल्‍ल आन कली ब्रेश्‍शा सोइक्‍ताक्‍व। \v 4 मिनु मेको पिपपुकी नु आन लडाइ पाइब मुर नेल्‍ल जाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकी ठेयब समुन्‍द्र ङा बाल्‍वा खोदेंशो पा शुश बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेको आन के शारापुकी नु बग्‍गीपुकी यो शुश बाक्‍तेक्‍म। \v 5 मिनु मेको पिप नेल्‍ल खुम्‍सीशा, इस्राएली नु लडाइ पचा कली मेरोम माइश्‍शो ब्‍वाक्‍कु आ बुक्‍तीके आ नेक्‍था बाक्‍तेक्‍म। \p \v 6 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली “मेको आन कली तशा महिनीन। मारदे हना दीसा गो मेको आन कली साइश्‍शा, गे इस्राएली इन गुइमी गेनुङ। गे मेको आन शारा आन ठेयब नारी ख्रोइश्‍शा, आन बग्‍गी आन कली मीम क्रोतो” देंत। \v 7 मिनु यहोसु नु आ लडाइ पाइब नेल्‍लेमी मेरोम माइश्‍शो ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीके आ नेक्‍था जाक्‍दीश्‍शा, मेकोपुकी नु लडाइ पाम्‍तेक्‍म। \v 8 मिनु परमप्रभु यावेमी मेको आन कली इस्राएली आन गुइमी गेप्‍तु। मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको आन कली ठेयब सहर सीदोन नु मिस्रेपोत-माइम सम्‍म नु पूर्ब ङा मिस्‍पा दिंम सम्‍म खेदा पा साइक्‍तेक्‍म। सुइ कली यो मप्रोनेम। \em यहोसु १३:६\em* \v 9 मिनु यहोसुमी परमप्रभु यावेमी देंशो खोदेंशो पा, मेको आन शारा आन ठेयब नारी ख्रोइश्‍शा, मेको आन बग्‍गीपुकी मीम क्रोइक्‍तु। \p \v 10 मिनु यहोसु नु इस्राएलीपुकी मेकेर रे लेश्‍शा, हासोर ग्रातेक्‍म। मेकेर ङा पिप कली तरवारमी साइक्‍तेक्‍म। हासोर चहिं मेको रागी ङा नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब सहर बाक्‍माक्‍त। \v 11 मिनु इस्राएलीपुकीमी मेकेर बाक्‍ब मुर नेल्‍ल आन कली तरवारमी साइक्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी नेल्‍ल आन कली खतम सेल्‍तेक्‍म। ब्रोंइशो का कली यो मप्रोनेम। मिनु मेकोपुकीमी हासोर सहरम मी सुइक्‍ताक्‍म। \em यहोसु १०:४०\em* \p \v 12 मिनु यहोसुमी मेकेर ङा पिप नेल्‍ल आन सहर ग्राशा, पिप नेल्‍ल आन कली साइक्‍तु। मिनु परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी देंशो खोदेंशो पा नेल्‍ल आन कली खतम पोक्‍तु। \v 13 मिनु इस्राएलीपुकीमी अरु डांडाम बाक्‍शो सहर आन कली मक्रोदेम। यहोसुमी हासोर सहर कली ला क्रोइक्‍तु। \v 14 मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको सहर ङा मार मार थोव़क नु बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा आंम कली वोंइसाक्‍म। तन्‍न मुर नेल्‍ल आन कली साइक्‍तेक्‍म। नेल्‍ल आन कली खतम सेल्‍शा, का कली यो मप्रोनेम। \em ब्‍यवस्‍था २०:१०-१५\em* \v 15 दोपा परमप्रभु यावेमी आ गेय पाइब मोसा कली अरेशो बाक्‍मे, मोपा मोसामी यहोसु कली अरेशो बाक्‍माक्‍त। मिनु यहोसुमी मोदेंशोन पाप्‍तु। परमप्रभु यावेमी मोसा कली अरेशो लोव़ यहोसुमी का सम्‍म यो मप्रोन। नेल्‍ल रिम्‍शो पा टिप्‍तु। \p \v 16 मोपा यहोसुमी मेको रागी नेल्‍ल आंम के सेल्‍तु। तेको तेको रागी आंम के सेल्‍तु देंशा हना, पहाड, नेगेब नेल्‍ल, गोशेन नेल्‍ल नु दिंम ङा रागी, अराबाह रागी नु इस्राएल ङा ठेयब डांडा नु आ दिंम, \em यहोसु १०:४१\em* \v 17 सेइर ग्‍येत्‍थ लाइब हालाक माइश्‍शो डांडा रे पा लेबानोन ङा बेंसी हेरमोन डांडा आंइदी बाल-गाद सम्‍म ग्राशा, आंम के सेल्‍तु। मिनु मेकेर ङा पिप नेल्‍ल आन कली ग्‍याइश्‍शा साइक्‍तु। \p \v 18 मिनु शुश नाक्‍त सम्‍म यहोसुमी मेको पिपपुकी नु लडाइ पाप्‍तु। \v 19 मिनु गिबोन ङा मुर हिव्वीपुकी ला इस्राएलीपुकी नु गारशा सल्‍ला पाम्‍तेक्‍म। अरु सहर ङा मुरपुकी मेकोपुकी नु गारथ मजाक्‍म। मोपतीके इस्राएलीपुकीमी सहर नेल्‍ल नु लडाइ पा ग्राशा, आंम के सेल्‍तेक्‍म। \em यहोसु ९:१५\em* \v 20 मारदे हना नेल्‍ल आन कली खतम सेल्‍चा, दे परमप्रभु यावेमी मेको नेल्‍ल आन थुं खकटा सेल्‍शा, नेल्‍ल खतम दुम्‍चा कली इस्राएलीपुकी नु लडाइ पतीक थुं गेप्‍तु। मिनु शिशी मपथु, नेल्‍ल आन कली खतम सेल्‍पाइक्‍तु। परमप्रभु यावेमी मोसा कली अरेशो खोदेंशो दुम्‍त। \em प्रस्‍थान ४:२१; ब्‍यवस्‍था ७:२\em* \p \v 21 मिनु मेना यहोसुमी हेब्रोन, देबीर, आनाब नु यहूदा आन पहाड नु इस्राएली आन पहाड रागीमी बाक्‍ब अनाकीम ङा मुर आन कली खतम सेल्‍तु। यहोसुमी मेको आन कली नु आन सहर नेल्‍ल खतम सेल्‍तु। \em यहोसु १४:६-१५; ब्‍यवस्‍था ९:२\em* \v 22 इस्राएली आन रागीमी अनाकीम ङा मुर का सम्‍म यो मलीम। गाजा, गाथ नु अश्‍दोदमी का निक्‍शी ला लीतेक्‍म। \em १सामुएल १७:४; २सामुएल २१:२२\em* \p \v 23 परमप्रभु यावेमी मोसा कली देंशो खोदेंशो पा यहोसुमी रागी नेल्‍ल ग्राशा, आंम के सेल्‍तु। मिनु यहोसुमी इस्राएली आन थर थर ङा मुर आन कली कोव़शा, रागी रागी योक्‍शा गेप्‍तु। मिनु नोले रागी लडाइ रे नांइसाक्‍म। \em यहोसु १४:१५\em* \c 12 \s1 ब्रुशो पिप आन नें नु आन रागी \p \v 1 मिनु इस्राएलीपुकीमी यर्दन ङा पूर्ब, अरनोन खोला रे हेरमोन डांडा सम्‍म नु पूर्ब ङा अराबाह दिंम नेल्‍ल आंम के सेल्‍तेक्‍म। मेको ब्रुशो पिप सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \v 2 एमोरी आन पिप सीहोन, मेको हेश्‍बोनमी बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेकोमी ते ते हुकुम पाइब बाक्‍माक्‍त देंशा हना, अरनोन खोला आ नेक्‍था बाक्‍शो आरोएर रे अरनोन खोला आ दाते रे यब्‍बोक खोला सम्‍म सासन पाइब बाक्‍माक्‍त। मेको अम्‍मोनी आन सांद बाक्‍त। मिनु मेकोमी आधा गिलाद कली यो सासन पशो बाक्‍माक्‍त। \em गन्‍ती २१:२४\em* \v 3 मिनु पूर्ब गे किन्‍नेरोथ माइश्‍शो समुन्‍द्र रे अराबाह दिंम नु अराबाह हिक्‍सी समुन्‍द्र, बेथ-येशीमोथ नु दक्‍खिन गे पिस्‍गा डांडा आधी रागी सम्‍म यो सासन पशो बाक्‍माक्‍त। \v 4 मेको बाशान ङा पिप, ओग आ रागी बाक्‍त। मिनु मेको रेफाइम आन नोले ङा पिप का बाक्‍माक्‍त। मेको ते ते सासन पाइबाक्‍माक्‍त देंशा हना, अश्‍तारोथ नु एद्रेइमी सासन पाइबाक्‍माक्‍त। \em गन्‍ती २१:३३; ब्‍यवस्‍था ३:१०-११\em* \v 5 हेरमोन डांडा, साल्‍का, बाशान नेल्‍ल, गेशुरी आन सांद नु माकाथ आ मुर आन सांद सम्‍म नु आधा गिलाद रे लाइश्‍शा, हेश्‍बोन ङा पिप सीहोन आ सांद सम्‍म सासन पाइबाक्‍माक्‍त। \p \v 6 परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसा नु इस्राएलीपुकीमी मेको आन कली ग्राशा साइक्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर ङा मुर आन कली “मेको रागी इन के दुम्‍त” दे गेप्‍तु। \em गन्‍ती ३२:३३\em* \p \v 7 मिनु यहोसु नु इस्राएलीपुकीमी यर्दन खोला आ पच्‍छिम ङा पिप आन रागी तेको तेको ग्रातेक्‍म देंशा हना, लेबानोन बेंसी ङा बाल-गाद, सेइर ङा ग्‍येत्‍थ लां ङा हालाक डांडा सम्‍म ग्रातेक्‍म। मिनु ङोंइती देंशो खोदेंशो पा यहोसुमी इस्राएली आन थर थर ङा मुर गिश बाक्‍नीम, दे कोव़शा, मेको आन कली “मेको रागी इन के दुम्‍त” दे गेप्‍तु। मेको रागी तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \v 8 पहाड रागी, पच्‍छिम ङा आइक्‍च डांडापुकी, अराबाह रागी, पहाड ङा देम्‍सीलो, गोरशो रागी नु नेगेब बाक्‍तेक्‍म। मेकेर तेको जात ङा मुर बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, हित्ती, एमोरी, कनानी, परिज्‍जी, हिव्‍वी नु यबुसीपुकी बाक्‍तेक्‍म। मिनु ब्रुइब पिप तेको तेको सहर ङा बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \em यहोसु ११:३\em* \v 9 यरीको ङा पिप, ऐ ङा पिप, मेको बेथेल आ नेक्‍था बाक्‍ब, \em यहोसु ६:२; यहोसु ८:२९\em* \v 10 यरूसलेम ङा पिप, हेब्रोन ङा पिप, \em यहोसु १०:-\em* \v 11 यरमुथ ङा पिप, लाकीश ङा पिप, \v 12 एग्‍लोन ङा पिप, गेजेर ङा पिप, \v 13 देबीर ङा पिप, गेदेर ङा पिप \em यहोसु १३:३८; न्‍यायाधीस १:११\em* \v 14 होरमा ङा पिप, आराद ङा पिप, \em न्‍यायाधीस १:१७; गन्‍ती २१:१\em* \v 15 लिब्‍ना ङा पिप, अदुल्‍लाम ङा पिप, \em यहोसु १०:२९-३०\em* \v 16 माकेदा ङा पिप, बेथेल ङा पिप, \em यहोसु १०:२८\em* \v 17 ताप्‍पुआह ङा पिप, हेफेर ङा पिप, \em यहोसु १५:५३; १सामुएल ४:१; १इतिहास ५:१६\em* \v 18 अफेक ङा पिप, लशारोन ङा पिप, \v 19 मादोन ङा पिप, हासोर ङा पिप, \em यहोसु ११:१,१०\em* \v 20 शिम्रोन-मेरोन ङा पिप, आकशाफ ङा पिप, \v 21 तानाक ङा पिप, मेगीददो ङा पिप, \em यहोसु १७:११\em* \v 22 केदेश ङा पिप, कारमेलम बाक्‍शो योकनाम ङा पिप, \em यहोसु १९:३७; यहोसु १९:११\em* \v 23 नाफाथ-डोरम बाक्‍शो डोर डांडा ङा पिप, गिल्‍गालम बाक्‍शो गोयीम ङा पिप, \em ग्रीक लोव़म गिल्‍गाल कली गालील यो देंब।\em*\em उत्‍पत्ती १४:१९\em* \v 24 नु तिरचा ङा पिप बाक्‍तेक्‍म। मेको नेल्‍ल पा ३१ जना पिप बाक्‍तेक्‍म। \em १राजा १४:१७\em* \c 13 \s1 ग्राचा लीशो रागीपुकी \p \v 1 मिनु यहोसु शुश खाल्‍पा दुम्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी मेको कली “गे मुल शुश खाल्‍पा दुम्‍ते। रागी शुश इन के सेल्‍चा माल्‍शो लीशो बाक्‍नीम। \v 2 मिनु तेको तेको रागी लीशो बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, पलिस्‍ती नु गेशुरी आन रागी नेल्‍ल, \em १सामुएल २७:८\em* \v 3 इजीप्‍त रागी ङा पूर्ब ङा शीहोर खोला रे लाइश्‍शा इजीप्‍त आ उत्तर ङा एक्रोन सम्‍म लीशो बाक्‍तेक्‍म। मेको नेल्‍ल कनानी आन रागी बाक्‍ब। मिनु पलिस्‍ती आन ५ जना सासन पाइब आन सहर गाजा, अश्‍दोद, अश्‍कलोन, गाथ नु एक्रोन लीशो बाक्‍नी‍म। मिनु दक्‍खिन ङा आव्‍वीम ङा मुर आन रागी यो लीशो बाक्‍त। \v 4 मिनु दक्‍खिन गे कनानी आन रागी नेल्‍ल नु सीदोनी आन मेआरा रागी रे लाइश्‍शा, अफेक सहर एमोरी आन सांद सम्‍म लीशो बाक्‍नी‍म। \v 5 गेबाली आन रागी, लेबानोन नेल्‍ल नु पूर्ब गे ङा हेरमोन डांडा दी ङा बाल-गाद रे लाइश्‍शा, लेबो-हमाथ सम्‍म लीशो बाक्‍नी‍म। \v 6 मिनु लेबानोन रे मिस्रेपोत-माइम सम्‍म पहाड ङा मुर नेल्‍ल नु सीदोनी आन रागी लीशो बाक्‍नी‍म। गो मेको मुर नेल्‍ल आन कली इस्राएली आन ङोंइती रे ग्रुंइनुङमी। गोम इ कली अरेशो खोदेंशो पा मेको रागी इस्राएली आन कली योक्‍शा गेवो। मेको रागी आंम के सेल्‍चा कली योक्‍शा गेमी। \v 7 मिनु एको रागी ९ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर कली योक्‍शा गेवो” दे परमप्रभु यावेमी यहोसु कली देंत। \s1 रूबेन, गाद नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर \p \v 8 मिनु ङोंइती परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी मनस्‍से आ उइक्‍थ थर, रूबेन आ थर नु गाद आ थर आन कली यर्दन आइक्‍ची हांबु पूर्बमी आन रागी गेने थुम्‍शो बाक्‍त। \em यहोसु १३:१५-३२\em* \v 9 तेको रागी गेशो बाक्‍त देंशा हना, अरनोन खोला आ नेक्‍था बाक्‍शो आरोएर सहर नु दिंम आ दातेमी बाक्‍शो मेदेबा सहर ङा दिंम दीबोन सहर सम्‍म ङा रागी नेल्‍ल गेशो बाक्‍त। \v 10 मिनु हेश्‍बोन सहरम हुकुम पाइब एमोरी आन पिप सीहोन आ सहर नेल्‍ल अम्‍मोनी आन सांद सम्‍म गेशो बाक्‍त। \v 11 गिलाद रागी नु गेशुरी नु माकाथी आन रागी नु हेरमोन नेल्‍ल नु बाशान नेल्‍ल रे लाइश्‍शा साल्‍का सम्‍म गेशो बाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था ३:१४; २सामुएल ३:३; २सामुएल १५:८\em* \v 12 मिनु अश्‍तारोथ नु एद्रेइमी सासन पाइब बाशान सहरम बाक्‍ब ओग माइश्‍शो पिप आ रागी नेल्‍ल गेशो बाक्‍त। मेको पिप ओग ला रेफाइम आन दातेमी ब्रोंइशा लीशो बाक्‍माक्‍त। मोसामी मेको आन कली ग्राशा, खेरशो बाक्‍त। \v 13 तन्‍न इस्राएलीपुकीमी गेशुरी नु माकाथ आ मुर आन कली मखेरेम। मोपतीके मुल सम्‍म मेको गेशुरी नु माकाथी इस्राएली आन दातेमी बाक्‍शो बाक्‍नीम। \p \v 14 मोसामी लेवी आ थर कली ला रागी मगेवो। मारदे हना परमप्रभु यावे आ देंशो खोदेंशो पा परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु कली चोशा चढ़ेशो मेको आन भाग बाक्‍ब। \em यहोसु १३:३३; उत्‍पत्ती ४९:५; गन्‍ती १८:२०-२१\em* \s1 रूबेन आ थर ङा मुर आन रागी \p \v 15 मिनु मोसामी रूबेन आ थर ङा खिं खिं ङा मुर गिश बाक्‍नीमी, दे कोव़शा, रागी गेशो बाक्‍त। \v 16 मेको आन रागी अरनोन खोला आ नेक्‍था बाक्‍शो आरोएर सहर नु मेको दिंम आ दातेम बाक्‍शो सहर नु मेदेबा दिंम आ नेक्‍था ङा रागी नेल्‍ल, \v 17 हेश्‍बोन नु दिंम ङा सहर नेल्‍ल, दीबोन, बामोथ-बाल नु बेथ-बाल-मेओन, \v 18 याहास, केदेमोथ नु मेफा-आथ, \v 19 किरयथ-थाइम, सिब्‍मा नु बेंसी ङा डांडामी बाक्‍शो सेरेथ-शाहार, \v 20 बेथ-पेओर, पिस्‍गा ङा देम्‍सीलो, बेथ-येशीमोथ, \v 21 दिंम ङा सहर नेल्‍ल नु एमोरी आन पिप सीहोन आ रागी नेल्‍ल गेशो बाक्‍त। सीहोन हेश्‍बोनमी सासन पाइब बाक्‍त। मिनु मोसामी मेको कली नु मिदयान ङा सासन पाइब आन कली ग्राशा साइश्‍शो बाक्‍त। मेको सासन पाइब सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, मिदयानमी बाक्‍शो एवी, रेकेम, सुर, हुर नु रेबा, सीहोनमी वोइश्‍शो सासन पाइब बाक्‍तेक्‍म। \v 22 मिनु इस्राएलीपुकीमी मेकोपुकी नु बेओर आ तौ बालाम, लिंक्‍यु कोव़ब कली यो तरवारमी साइक्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती २२:५; गन्‍ती ३१:८\em* \v 23 मिनु रूबेन आ थर ङा मुर आन सांद यर्दन नु आ सुर सम्‍म बाक्‍त। मेको रूबेन आ थर आन खिं खिं ङा मुर आन कली गेशो सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍तेक्‍म। \s1 गाद आ थर ङा मुर आन रागी \p \v 24 मिनु मोसामी गाद आ थर ङा खिं खिं ङा मुर आन कली कोव़शा, रागी गेशो बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ४९:१९\em* \v 25 मेको आन कली याजेर नु गिलाद ङा सहर नेल्‍ल नु अम्‍मोनी आन आधा रागी, रब्‍बाह आ पूर्ब ङा आरोएर सम्‍म गेशो बाक्‍त। \v 26 मिनु हेश्‍बोन रे रामाथ-मिस्‍पे नु बेतोनीम सम्‍म नु महा-नाइम रे देबीर सहर सम्‍म गेशो बाक्‍त। \v 27 मिनु हेश्‍बोन ङा पिप सीहोन आ लीशो राज्‍य नेल्‍ल, दिंम बेथ-हाराम, बेथ-निम्रा, सुक्‍कोथ, साफोन, यर्दन नु आ सुर मेको आ सांद बाक्‍त। मेको आन कली यर्दन ङा पूर्ब गे किन्‍नेरेथ समुन्‍द्र आ दक्‍खिन उइ सम्‍म गेशो बाक्‍त। \v 28 मेको गाद आ थर आन खिं खिं ङा मुर आन कली कोव़शा गेशो रागी ङा सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍नीम। \s1 मनस्‍से आ थर ङा मुर आन रागी \p \v 29 मिनु मोसामी मनस्‍से आ उइक्‍थ थर कली रागी गेशो बाक्‍त। मेको आ खिं खिं ङा मुर आन कली गिश बाक्‍नीम, दे कोव़शा, रागी योक्‍शा गेशो बाक्‍त। \v 30 मेको आन रागी महा-नाइम रे लाइश्‍शा, बाशान नेल्‍ल गेशो बाक्‍त। बाशान ङा पिप ओग आ राज्‍य नेल्‍ल नु बाशान ङा याइर आ सहर नेल्‍ल पा ६० ओटा सहर गेशो बाक्‍त। \em यहोसु १७:१; न्‍यायाधीस १०:३-४\em* \v 31 मिनु आधा गिलाद, अश्‍तारोथ नु एद्रेइ बाशान ङा पिप ओग आ राज्‍य ङा सहरपुकी मनस्‍से आ तौ माकीर आ खिं खिं ङा आधा मुर आन कली आन खिं खिं कोव़शा गिश बाक्‍नीमी योक्‍शा गेशो बाक्‍‍त। \p \v 32 मिनु ङोंइती मोसामी मेको रागी नेल्‍ल मोआब ङा दिंमम बाक्‍शा योक्‍शा गेशो बाक्‍त। मेको दिंम ते बाक्‍शो बाक्‍त देंशा हना, यरीको नु यर्दन आ पूर्ब गे बाक्‍त। \v 33 तन्‍न लेवी आ थर ङा मुर आन कली तेकोइ रागी मगेम। मारदे हना परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु मेको आन भाग बाक्‍ब। \em यहोसु १३:१४\em* \c 14 \s1 मनस्‍से नु ९ थर आन रागी \p \v 1 मिनु इस्राएलीपुकीमी कनान रागी ङा तेको तेको रागी आंम कली ताम्‍तेक्‍म देंशा हना, चढ़ेब एलाजर, नून आ तौ यहोसु नु इस्राएल ङा थर नेल्‍ल आन ठेयब मुरपुकीमी इस्राएली आन थर थर आन कली रागी योक्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती ३४:१७\em* \v 2 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोपा अरेवा, मोपा मेको ९ थर नु उइक्‍थ थर आन कली रागी योक्‍शा गेशो बाक्‍त। \em गन्‍ती २६:५५\em* \v 3 मारदे हना मोसामी थर निक्‍शी नु उइक्‍थ थर आन कली यर्दन खोला आ पूर्बम रागी गेने थुम्‍शो बाक्‍त। तन्‍न लेवी आन कली मेको आन दातेमी तेकोइ रागी मगेशो बाक्‍त। \em यहोसु १३:१४,३३; ब्‍यवस्‍था १०:९\em* \v 4 मिनु योसेफ आ तौ मनस्‍से नु एफ्राइम निक्‍शी थर बाक्‍ताक्‍स। तन्‍न लेवी आन कली रागी काइ मगेमे बाक्‍त। मेकोपुकी बाक्‍चा कली सहरपुकी नु मेको आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़चा कली इच्‍का रू ला तामे बाक्‍त। \em यहोसु २१:-\em* \v 5 परमप्रभु यावेमी मोसा कली दोदेंशो पा अरेवा, मोदेंशो पा इस्राएलीपुकीमी थर थर आन कली रागी योक्‍शा गेम्‍तेक्‍म। \s1 हेब्रोन सहर कालेब कली गेशो \p \v 6 मिनु यहूदा आ थर ङा वोंइश मुरपुकी यहोसु बाक्‍तीक गिल्‍गालमी जाक्‍तेक्‍म। मिनु केनीज्‍जी यपुन्‍ने आ तौ कालेबमी मेको कली “परमप्रभु यावेमी कादेश-बारनेआमी आं नु इन पर्बमी परमप्रभु आ मुर मोसा कली देंशो लोव़ तुइक्‍नीनी। \em गन्‍ती १४:२४; ब्‍यवस्‍था १:३६\em* \v 7 गो ४० बर्स ङा बाक्‍ङानु, परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी कादेश-बारनेआ रे एको रागी कली क्‍यारी पथ सोइक्‍ताक्‍व। मिनु गो क्‍यारी पा आं तुइश्‍शो लोव़ शोव़शो नङ। \em गन्‍ती १३:६,३०\em* \v 8 गो नु लशो लोक्‍बपुकीमी चहिं मरिम्‍शो लोव़ पा, मुर नेल्‍ल आन कली हिंपाइक्‍तेक्‍म। तन्‍न गो परमप्रभु यावे, आं परमप्रभु कली आं थुं नेल्‍लेमी आ नोले खोइक्‍ता। \v 9 मिनु मेको नाक्‍ती मोसामी आं कली कसम जशा गे ते गाक्‍ङे, मेको रागी इ कली नु इ तौ, चच युइ आन कली गेना हना यो कली दुम्‍ल। मारदे हना इ थुं नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे, आं परमप्रभु नोले खोइक्‍तीवी। \v 10 मिनु नेनीन, परमप्रभु यावेमी आं कली ब्रोंइचा गेप्‍तु। इस्राएलीपुकी गोरशो रागीमी हिरसामानु, परमप्रभु यावेमी मोसा कली एको लोव़ देंशो ४५ बर्स दुम्‍त। मिनु मुलाक्‍ती गो ८५ बर्स दुम्‍ती। \v 11 मिनु मोसामी आं कली सोइक्‍ची ना दोशो बोल्‍यो बाक्‍ङा, मोशोन मुलाक्‍ती यो बोल्‍यो बाक्‍नुङ। लडाइ पचा नु खिंङगा लाङगा पचा मेना दोदेंशो नङा, मुलाक्‍ती यो मे मोदेंशोन बाक्‍नुङ। \v 12 मोपतीके एको डांडा ङा रागी आं कली गेने। परमप्रभु यावेमी एको आ पर्बम मेनान देंने थुम्‍तु। मिनु ‘मेकेर अनाकीम ङा मुर बाक्‍नीम। मिनु मेकेर गारो पाइश्‍शो ठेयब सहर बाक्‍नीम’ देंशो गे नेंतीनी। मिनु परमप्रभु यावे गो नु बाक्‍त हना, परमप्रभु यावे आ देंशो खोदेंशो पा गो मेको आन कली खेरने चाप्‍नुङ” देंत। \em यहोसु ११:२१\em* \p \v 13 मिनु यहोसुमी मेको कली आसीक गेशा, यपुन्‍ने आ तौ कालेब कली हेब्रोन सहर गेप्‍तु। \em यहोसु १५:१३-१९; यहोसु २१:११-१२\em* \v 14 मोपतीके मुल सम्‍म केनीज्‍जी यपुन्‍ने आ तौ कालेब आ रागी हेब्रोन बाक्‍ब। मारदे हना मेकोमी परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु कली आ थुं नेल्‍लेमी आ नोले खोइश्‍शो बाक्‍त। \em गन्‍ती ३२:१२\em* \v 15 ङोंइती हेब्रोन कली किरयथ-अरबा देंशो बाक्‍तेक्‍म। मेको अरबा माइश्‍शो मुर अनाकीम ङा मुर आन दातेमी नेल्‍ल क्‍येङा लाइश्‍शो मुर बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेको रागी लडाइ रे नांइसाक्‍व। \em गन्‍ती १३:२२; यहोसु ११:२३\em* \c 15 \s1 यहूदा आ थर ङा मुर आन रागी \p \v 1 मिनु योक्‍शा गेशो यहूदा आ खिं खिं ङा मुर आन रागी एदोम रागी रे दक्‍खिन जीन माइश्‍शो गोरशो रागी सम्‍म बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ४९:८-९; गन्‍ती ३४:३-५\em* \v 2 मेको आन रागी ङा दक्‍खिन ङा सांद हिक्‍सी समुन्‍द्र आ दक्‍खिन रे दक्‍खिन गे \v 3 अक्रब्‍बीम रे ग्‍येत्‍थ लाइश्‍शा जीन लाक्‍शा कादेश-बारनेआ आ दक्‍खिन रे ग्‍येत्‍थ लशा, हेस्रोन लाक्‍शा, अदार सम्‍म जाक्‍दीश्‍शा, कारका सहर सम्‍म बाक्‍त। \v 4 मेकेर रे अच्‍मोन लाक्‍शा इजीप्‍त ङा खोला रे समुन्‍द्र जाक्‍दीश्‍शा नुप्‍शो बाक्‍त। मेको रागी मेको आन के दक्‍खिन गे ङा सांद बाक्‍त। \p \v 5 मिनु पूर्ब ङा सांद चहिं हिक्‍सी समुन्‍द्र यर्दन आ ओव़तीक सम्‍म बाक्‍त। उत्तर ङा सांद यर्दन आ ओव़तीक रे लाइश्‍शा \v 6 बेथ-होग्‍ला रे बेथ-अराबाह आ उत्तर लाक्‍शो बाक्‍त। मिनु मेको सांद रूबेन आ तौ बोहान आ फुल्‍लु सम्‍म ग्‍येत्‍थ लशो \em यहोसु १८:१७\em* \v 7 नु आकोर नें पाइश्‍शो दिंम रे देबीर नु उत्तर गे गिल्‍गाल सम्‍म बाक्‍त। गिल्‍गाल अदुम्‍मीम ङा ग्‍येत्‍थ लतीक लां रे आइक्‍ची गे सम्‍म बाक्‍त। मेको अदुम्‍मीम दिंम ङा दक्‍खिन गे बाक्‍ब। मेको सांद एन-शेमेश नें पाइश्‍शो खोला रे लशा, एन-रोगेल सम्‍म लशो बाक्‍त। \em २सामुएल १७:१७\em* \v 8 मेको सांद हिन्‍नोम आ तौ आ दिंम रे यबुसी आन सहर आ दक्‍खिन रे ग्‍येत्‍थ खोइश्‍शो बाक्‍त। यबुसी आन सहर यरूसलेम बाक्‍ब। मिनु मेकेर रे हिन्‍नोम दिंम ङा पच्‍छिमम बाक्‍शो डांडा ग्‍येत्‍थ रे रेफाइम आन दिंम ङा उत्तर सम्‍म लशो बाक्‍त। \em २इतिहास २८:३\em* \v 9 मेको सांद डांडा आ थेपील रे नेप्‍तोआह नें पाइश्‍शो ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीके जाक्‍दीश्‍शा, एफ्रोन पहाड ङा सहर सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। लेंशा मेको सांद मेको किरयथ-यारीम, मेको कली बालाह यो देंनीम, सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \em यहोसु १५:६०; यहोसु ९:१७; यहोसु १८:१५\em* \v 10 मिनु मेको सांद बालाह रे पा सेइर पहाड सम्‍म पच्‍छिम गे हिरब। येआरीम डांडा आ उत्तर गे ङा देम्‍सीलो रे पा बेथ-शेमेश रे लुक्‍च लशा, तिम्‍नाह सम्‍म बाक्‍त। मेको येआरीम डांडा कली केसालोन यो देंनीम। \em यहोसु १९:४३; न्‍यायाधीस १४:१\em* \v 11 मेको सांद लेंशा एक्रोन आ उत्तर गे जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। मिनु शिक्‍केरोन सहरमी जाक्‍दीश्‍शा, बालाह डांडा लाक्‍शा, यब्‍नेलमी जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। मेको सांद समुन्‍द्र सम्‍म बाक्‍त। \v 12 पच्‍छिम ङा सांद चहिं ठेयब समुन्‍द्र सम्‍म बाक्‍त। यहूदा आ थर आन खिं खिं ङा मुर आन रागी एर ओंथ ङा सांद एकोन बाक्‍नीम। \em यहोसु १४:६-१५; न्‍यायाधीस १:१०-१५\em* \p \v 13 मिनु परमप्रभु यावेमी यहोसु कली अरेशो खोदेंशो पा यहूदा आ थर ङा रागी आ दातेमी यपुन्‍ने आ तौ कालेब कली किरयथ-अरबा गेप्‍तु। मेको कली हेब्रोन यो देंनीम। मेको अरबा अनाक आ आफ बाक्‍त। \v 14 मिनु कालेबमी हेब्रोन रे अनाक आ चच युइ सां शेशै, अहीमान नु तल्‍मै आन कली खेरतीमी। \v 15 मिनु मेकेर रे देबीरमी बाक्‍ब मुरपुकी नु लडाइ पथ लत। ङोंइती देबीर कली किरयथ-सेफेर देंशो बाक्‍तेक्‍म। \v 16 मिनु कालेबमी “सुमी चहिं किरयथ-सेफेर लडाइ पा ग्राशा, खतम पाइ‍बा, मेको कली आं तमी अकसा ग्‍युंबे पा गेनुङ” देंत। \em न्‍यायाधीस १:१२\em* \v 17 मिनु कालेब आ लोक्‍ब केनाज आ तौ ओथ्‍नीएलमी मेको सहर ग्रात। मिनु कालेबमी ओथ्‍नीएल कली आ तमी अकसा ग्‍युंबे पा गेप्‍तु। \em न्‍यायाधीस ३:९\em* \p \v 18 अकसा ओथ्‍नीएल नु लम नोले, अकसामी ओथ्‍नीएल कली “आं आफ नु रू का पुन” देंत। मिनु अकसा आ गधा रे तोंइसाक्‍व। मिनु आ आफ कालेबमी अकसा कली “मार माल्‍दे” दे हिल्‍लो पाप्‍तु। \v 19 मिनु अकसामी “आं कली रिम्‍शो थोव़क का गेन। मारदे हना गे आं कली नेगेब ङा रू गेतीनी। मुल आं कली ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीके यो गेन” देंत। मिनु कालेबमी अकसा कली आइदी नु आइक्‍था ङा ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीके गेप्‍तु। \p \v 20 मिनु यहूदा आ थर ङा मुर आन खिं खिं ङा मुर आन कली गेशो रागी तेको तेको बाक्‍नीम देंशा हना, \v 21 यहूदा आ खिं ङा मुर आन दक्‍खिनम बाक्‍शो एदोम आ सांद गे ङा सहरपुकी कब्‍सेल, एदेर नु यागुर, \v 22 कीनाह, दिमोना नु अदादाह, \v 23 केदेश, हासोर नु इथ्‍‍नान, \v 24 जीफ, तेयलेम नु बेआलोथ, \v 25 हासोर-हादत्ता, केरयोथ-हेस्रोन, मेको कली हासोर यो देंनीम, \v 26 अमाम, शेमा नु मोलादा \v 27 हासार-गददा, हेश्‍मोन नु बेथ-पेलेत, \v 28 हासार-शुआल, बेयर-शेबा नु बिज्‍योत्‍या, \v 29 बालाह, यीम नु एसेम, \v 30 एल्‍तोलद, केसील नु होरमा, \v 31 सिकलाग, मदमन्‍ना नु सन्‍सन्‍ना, \v 32 लेबाओत, शिल्‍हीम, ऐन नु रिम्‍मोन सहर बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा २९ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 33 मिनु दिंम गे चहिं एश्‍ताओल, सोराह नु अश्‍ना, \em न्‍यायाधीस १३:२५; न्‍यायाधीस १६:३१\em* \v 34 जानोह, एन-गन्‍नीम ताप्‍पुआह नु एनाम, \v 35 यरमुथ, अदुल्‍लाम, सोकोह नु आजेका, \v 36 शा-आराइम, अदीथैम, गेदेराह नु गेदे-रोथैम बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा १४ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 37 मिनु सेनान, हदाशा नु मिग्‍दल-गाद, \v 38 दिलेआन, मिस्‍पा नु योकतेल, \v 39 लाकीश, बोस्‍कत नु एग्‍लोन, \v 40 कब्‍बोन, लहमाम नु कित्‍लीश, \v 41 गेदे-रोथ, बेथ-दागोन, नामा नु माकेदा बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा १६ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 42 लिब्‍ना, एथेर नु आशान, \v 43 इफ्‍‍ताह, अश्‍ना नु नेजीब, \v 44 कैलाह, अकजीब नु मारेशा बाक्‍नीम। मेको आन बाक्‍तीक नेल्‍ल पा ९ ओटा सहर बाक्‍नीम। \em यहोसु १९:२९\em* \p \v 45 मेको एक्रोन सहर नु आ नेक्‍था ङा खिंपुकी नु गाउं नेल्‍ल, \em १सामुएल ५:१०; यहोसु १९:४१-४६\em* \v 46 एक्रोन आ पच्‍छिम गे ङा समुन्‍द्र सम्‍म अश्‍दोद आ नेक्‍था ङा सहर नेल्‍ल नु मेकेर ङा गाउं नेल्‍ल \v 47 अश्‍दोद नु मेको आ नेक्‍था ङा खिंपुकी नु गाउं नेल्‍ल, गाजा नु मेको आ नेक्‍था ङा खिंपुकी नु गाउं नेल्‍ल नु इजीप्‍त ङा खोला नु ठेयब समुन्‍द्र आ सुर सम्‍म बाक्‍नीम। \em १सामुएल ५:१; न्‍यायाधीस १:१८\em* \p \v 48 मिनु पहाड ङा शामीर, यत्तीर नु सोकोह, \v 49 दन्‍ना, किरयथ-सन्‍ना, मेको कली देबीर यो देंनीम, \v 50 आनाब, एश्‍तेमोह नु अनीम, \v 51 गोशेन, होलोन नु गिलोह। मेको नेल्‍ल पा ११ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 52 अराब, दुमा नु एशान, \v 53 यानीम, बेथ-ताप्‍पुआह नु अफेकाह, \v 54 हुम्‍ता, किरयथ-अरबा, मेको कली हेब्रोन यो देंनीम, नु सीओर बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा ९ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 55 माओन, कारमेल, जीफ नु युत्ता, \v 56 येज्रेल, योकदाम नु जानोह, \v 57 काइन, गिबा नु तिम्‍नाह बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा १० ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 58 हल्‍हुल, बेथ-सुर नु गेदोर, \v 59 माराथ, बेथ-अनोत नु एल्‍तेकोन। मिनु मेको नेल्‍ल पा ६ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 60 किरयथ-बाल, मेको कली किरयथ-यारीम यो देंनीम नु रब्‍बाह बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा सहर निक्‍शी नु आस नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \em यहोसु ९:१७; यहोसु १८:१४\em* \p \v 61 मिनु गोरशो रागीमी बेथ-अराबाह, मिदीन नु सेकाका \v 62 निब्‍शान, शुश हिक्‍सी सेल्‍ब आन सहर नु एन-गेदी बाक्‍नीम। मेको नेल्‍ल पा ६ ओटा सहर नु आन नेक्‍था ङा गाउं नेल्‍ल यो बाक्‍नीम। \p \v 63 तन्‍न यहूदा आ खिं ङा मुरपुकीमी यरूसलेम सहरमी बाक्‍ब यबुसी आन कली खेरने मचबेम। मोपतीके एको यबुसीपुकी मुलाक्‍त सम्‍म यरूसलेममी यहूदा आ खिं ङा मुरपुकी नु काथा बाक्‍नीम। \em यहोसु १८:२८; २सामुएल ५:६-७\em* \c 16 \s1 योसेफ आ तौ एफ्राइम आ रागी \p \v 1 मिनु योक्‍शा गेशो योसेफ आ खिं खिं ङा मुर आन रागी तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, यरीको आ नेक्‍था ङा यर्दन रे यरीको खोला आ पूर्ब रे ग्‍येत्‍थ लाइब गोरशो रागी लाक्‍शा, बेथेल ङा पहाड रागी सम्‍म बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ४९:२२\em* \v 2 बेथेल कली लूज यो देंनीम। मेकेर रे अरकी आ मुर आन रागी लाक्‍शा, अतारोथ सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 3 मिनु पच्‍छिम गे तोइश्‍शा याफ्‍लेत आ मुर आन रागी रे पा आइदी ङा बेथ-होरोन नु गेजेर सम्‍म ङा समुन्‍द्र जाक्‍दीश्‍शा नुप्‍शो बाक्‍त। \v 4 मिनु योसेफ आ तौ निक्‍शी, मनस्‍से नु एफ्राइम आस खिं खिं ङा मुरपुकीमी आंम कली रागी ताम्‍तेक्‍म। \p \v 5 मिनु एफ्राइम आ खिं खिं ङा मुर आन रागी तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, मेको आन के सांद पूर्ब गे अतारोथ-अदार रे पा आइक्‍था ङा बेथ-होरोन सम्‍म बाक्‍त। \v 6 मिनु मेको सांद ठेयब समुन्‍द्र सम्‍म लत। उत्तर गे ङा मिकमेथाथ रे लाइश्‍शा, पूर्ब गे तानत-शिलो लाक्‍शा, पूर्ब ङा यानोह सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 7 मिनु नोले यानोह रे पा अतारोथ नु नाराह सम्‍म तोइश्‍‍शा यरीको जाक्‍दीश्‍शा, यर्दन सम्‍म बाक्‍त। \v 8 मेको सांद ताप्‍पुआह रे पा लाइश्‍शा पच्‍छिम गे कानाह खोल्‍सा सम्‍म लशा समुन्‍द्रमी जाक्‍दीश्‍शा नुप्‍शो बाक्‍त। मेको एफ्राइम आ खिं खिं ङा मुर आन रागी बाक्‍ब। \v 9 एको क्‍येङा लाक्‍शा मनस्‍से आ खिं ङा मुर आन दातेमी एफ्राइम आ खिं ङा मुर आन कली यो सहर नु गाउंपुकी गेशो बाक्‍त। \em यहोसु १७:९\em* \v 10 तन्‍न मेकोपुकीमी गेजेर सहरमी बाक्‍ब कनानी आन कली मखेरेम। मोपतीके कनानीपुकी मुल सम्‍म एफ्राइम आ मुर आन दातेमी बाक्‍नीम। मेकोपुकी वाइलीम वाइल दुम्‍शा बाक्‍शो बाक्‍नीम। \em न्‍यायाधीस १:२९; १राजा ९:१६\em* \c 17 \s1 मनस्‍से आ थर ङा मुर आन रागी \p \v 1 मिनु योसेफ आ ठेयब तौ मनस्‍से नु मनस्‍से आ ठेयब तौ माकीर कली योक्‍शो रागी गिलाद नु बाशान बाक्‍माक्‍त। गिलाद आ किकी पिपी बाक्‍माक्‍त। मेकोपुकी बोल्‍यो लडाइ पाइब बाक्‍तेक्‍म। \em यहोसु १३:३१; गन्‍ती २६:२९\em* \v 2 मिनु मेको योव़शो रागी मनस्‍से आ लीशो मुर आन कली बाक्‍त। मिनु मेको लीशो मुर सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, अबीएजेर आ खिं ङा मुर, हेलेक आ खिं ङा मुर, अस्रीएल आ खिं ङा मुर, शेकेम आ खिं ङा मुर, हेफेर आ खिं ङा मुर नु शेमीदा आ खिं ङा मुर बाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकी योसेफ आ चच युइ आन खिं खिं ङा मुर बाक्‍तेक्‍म। \em न्‍यायाधीस ६:११,२४; न्‍यायाधीस ८:३२\em* \p \v 3 तन्‍न मनस्‍से आ तौ माकीर, मेको आ तौ गिलाद, मेको आ तौ हेफेर नु मेको आ तौ सेलोफेहाद के तमीपुकी ला बाक्‍तेक्‍म, तौ मबाक्‍म। मेको आ तमीपुकी महलाह, नोआह, होग्‍ला, मिल्‍का नु तिरचा बाक्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती २६:३३; गन्‍ती २७:१-८; गन्‍ती ३६\em* \v 4 मेकोपुकीमी चढ़ेब एलाजर, नून आ तौ यहोसु नु ठेयब मुर आन ङोंइती जाक्‍शा “आंइ कली आंइ लोक्‍ब आन दातेमीन रागी गेचा, दे परमप्रभु यावेमी मोसा कली अरेशो बाक्‍ब” देंतेक्‍म। मिनु यहोसुमी मेको आन कली, परमप्रभु यावे आ देंशो खोदेंशो पा, आन बोडो बकान्‍छा आन दातेमी रागी गेप्‍तु। \v 5 मिनु मनस्‍से कली १० ओटा रागी गेम्‍तेक्‍म। मिनु मेको कली यर्दन आ पूर्ब ङा गिलाद नु बाशान रागी यो तेम्‍शा गेम्‍तेक्‍म। \v 6 मारदे हना मनस्‍से आ थर ङा तमीपुकीमी यो मेको आन तौ आन दातेमीन रागी ताम्‍तेक्‍म। गिलाद रागी चहिं मनस्‍से आ अरु तौ आन रागी दुम्‍त। \p \v 7 मनस्‍से आ रागी आशेर रे लाइश्‍शा शेकेम आ पूर्ब ङा मिकमेथाथ सम्‍म बाक्‍शो बाक्‍त। मेको सांद दक्‍खिन गे लशा एन-ताप्‍पूआह सहरमी बाक्‍ब आन रागी सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 8 मिनु ताप्‍पुआह आ एर ओंथ ङा रागी मनस्‍से के बाक्‍त। तन्‍न मनस्‍से आ सांदमी बाक्‍शो ताप्‍पुआह सहर चहिं एफ्राइम आ खिं ङा मुर आन के बाक्‍त। \v 9 मेको सांद दक्‍खिन गे कानाह खोला सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। एफ्राइम आ सहर आन दातेमी मनस्‍से आ सहरपुकी यो बाक्‍तेक्‍म। तन्‍न मनस्‍से आ सांद चहिं खोला आ उत्तर गे ङा समुन्‍द्र जाक्‍दीश्‍शा नुप्‍शो बाक्‍त। \v 10 दक्‍खिन गे एफ्राइम आ रागी बाक्‍त। मिनु उत्तर गे मनस्‍से आ रागी बाक्‍त। मनस्‍से थर आ रागी समुन्‍द्र रे लशा, उत्तर गे आशेर आ रागी नु पूर्ब गे इस्‍साकार आ रागी सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \p \v 11 इस्‍साकार नु आशेर आस रागी आस दातेमी मनस्‍से आ सहर नु गाउं का निक्‍शी यो बाक्‍तेक्‍म। मेको तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, बेथ-शेआन, इब्‍लाम नु आ एर ओंथ, एन-डोर, तानाक, मेगीददो नु एर ओंथ ङा गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। मेको कली डांडा सां यो देंनीम। \em न्‍यायाधीस १:२७-२८\em* \p \v 12 मिनु मनस्‍से आ थर ङा मुरपुकीमी मेको सहर आंम के सेल्‍ने मचाप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु कनानीपुकी मेकेर बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 13 मिनु नोले इस्राएलीपुकी बोल्‍यो दुम्‍शा, मेको कनानी आन कली वाइलीम वाइल सेल्‍तेक्‍म। तन्‍न नेल्‍ल आन कली मखेरेम। \em यहोसु १६:१०\em* \p \v 14 मिनु योसेफ आ खिं ङा मुरपुकीमी यहोसु कली “गे मारदे आंइ कली रागी का ला गेनी? गो शुश मुर बाक्‍नीकी। मिनु परमप्रभु यावेमी आंइ कली शुश आसीक गेप्‍तु” देंतेक्‍म। \p \v 15 मिनु यहोसुमी मेको आन कली “गेपुकी मोदेंशो शुश बाक्‍नीनी नु एफ्राइम आ पहाड रागी इन कली आइक्‍च दुम्‍त हना, परिज्‍जी नु रेफाइम आन रागी ङा ब्‍वाकी कोव़थ लने” देंत। \p \v 16 मिनु योसेफ आ खिं ङा मुरपुकीमी “पहाड रागी आंइ कली मजाक्‍दीप्‍ब। मिनु दिंमम बाक्‍ब कनानीपुकी नु फलाम के बग्‍गी बाक्‍नीम। मिनु बेथ-शेआन, एर ओंथ ङा मुरपुकी नु येज्रेल आ दिंममी बाक्‍बपुकी नु यो फलाम के बग्‍गी बाक्‍नीम” देंतेक्‍म। \p \v 17 मिनु यहोसुमी योसेफ आ खिं ङा मुर, एफ्राइम नु मनस्‍से आस मुर आन कली “गे शुश मुर नु बोल्‍यो यो बाक्‍नीनी। गे रागी का ला मताइनीनी। \v 18 गे पहाड ब्‍वाकी ङा रागी यो ताइनीनी। मिनु लशा, मेको कली शुश लाइश्‍शो सम्‍म क्‍योव़ङीन। मिनु मेको इन के दुम्‍ब। मेको कनानीपुकी नु फलाम के बग्‍गी बाक्‍त हना नु बोल्‍यो बाक्‍तेक्‍म हना यो, गेपुकीमी मेको आन कली खेरने चाप्‍नीनी” देंत। \c 18 \s1 लीशो रागीपुकी योक्‍शो \p \v 1 मिनु इस्राएल ङा मुर नेल्‍ल शिलोमी बुक्‍तेक्‍म। मेकेर ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु की‍तेक्‍म। मेना मेको रागी मेको आन रागी दुम्‍शो बाक्‍त। \em न्‍यायाधीस २१:१९; १सामुएल १:३; येरमीया ७:१२-१५\em* \v 2 तन्‍न इस्राएली ७ थरपुकीमी आंम कली रागी मतशो बाक्‍तेक्‍म। \p \v 3 मिनु यहोसुमी इस्राएली आन कली “गे परमप्रभु यावे, इन किकी पिपी आन परमप्रभुमी इन कली गेशो रागी आंम के सेल्‍चा कली मार रिम्‍नीनी। \v 4 मुल गेपुकीमी थर थर रे सां सां मुरपुकी योव़ङीन। गो मेको आन कली रागी कोव़थ सोइक्‍नुङ। मिनु मेकोपुकी लशा, आंम आंम रागी दोदेंशो बाक्‍मे, मेको ब्रेक्‍चा माल्‍नीम। मिनु नोले आं बाक्‍तीक लेत्‍चा माल्‍नीम। \v 5 मिनु गे मेको रागी कली ७ भाग पा योक्‍चा माल्‍नीनी। यहूदा दक्‍खिन गे आंम रागीमी बाक्‍ब। योसेफ आ खिं ङा मुर चहिं उत्तर गे मेको आन रागीम बाक्‍नीम। \v 6 गेपुकीमी मेको रागी कली ७ भाग पा ब्रेक्‍स ब्रेक्‍ने थुम्‍शा नोले, आं बाक्‍तीक चाक्‍कीन। मिनु गो परमप्रभु यावे, इं परमप्रभु आ ङोंइती मेको रागी इन कली योक्‍शा गेनन्‍नी। \v 7 तन्‍न लेवी आ थर ङा मुरपुकीमी इन दातेमी रागी मताइनीम। मारदे हना परमप्रभु यावे आ चढ़ेब दुम्‍तीकेन मेको आन भाग बाक्‍ब। मिनु गाद, रूबेन नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थरमी यर्दन आ पूर्ब गे आन रागी तशो बाक्‍तेक्‍म। मारदे हना परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी मेको आन कली आन रागी गेने थुम्‍शो बाक्‍त” देंत। \em यहोसु १३:१४,३३\em* \p \v 8 मिनु मेको मुरपुकी बोक्‍शा लशा, मेको रागी आ ब्रेक्‍स ब्रेक्‍चा गोम्‍तेक्‍म। यहोसुमी मेको आन कली दोदेंशो दें‍मे, मोदेंशो पाम्‍तेक्‍म। मिनु ङोंइती यहोसुमी “लने, मेको रागी नेल्‍ल हिरसीन। मिनु मेको रागी आ ब्रेक्‍स ब्रेक्‍शा, आ बाक्‍तीक चाक्‍कीन। मिनु गो एक शिलोमी गे इन कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती योक्‍शा गेनन्‍नी” दें‍त। \p \v 9 मिनु मेकोपुकी लशा, रागी नेल्‍ल हिरसाक्‍म। मिनु सहर सहर कोव़शा, मेको रागी ७ भाग सेल्‍शा ब्रेक्‍ताक्‍म। मिनु यहोसु आ बाक्‍तीके शिलोम लेत्‍तेक्‍म। \v 10 मिनु यहोसुमी शिलोमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती इस्राएली थर ङा खिं खिं ङा मुर आन कली मेको रागी योक्‍शा गेप्‍तु। \s1 बेन्‍यामीन आ मुर आन रागी \p \v 11 मिनु योव़ङमेनु, बेन्‍यामीन आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। मेको आन रागी यहूदा थर नु योसेफ आस थर निक्‍शी आन दातेमी बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ४९:२७\em* \p \v 12 मेको सांद उत्तर गे यर्दन रे पा लाइश्‍शा यरीको आ उत्तर ङा देम्‍सीलो लाक्‍शा, पच्‍छिम गे ङा पहाड लाक्‍शा गोरशो रागी बेथ-आवेन सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \em यहोसु ७:२\em* \v 13 मेकेर रे मेको सांद दक्‍खिन ङा लूज ङा देम्‍सीलो लाक्‍शा, अतारोथ-अदार आ आइदी जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। लूज कली बेथेल यो देंनीम। मेको आ दक्‍खिन गे जाक्‍दीश्‍शा, आइदी बेथ-होरोन आ दक्‍खिन गे ङा पहाड रे पा लुक्‍च लशो बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती १२:८; उत्‍पत्ती २८:१९\em* \p \v 14 मिनु मेको सांद मेकेर ङा पहाड आ ङोंइती बाक्‍शो बेथ-होरोन आ दक्‍खिन पच्‍छिम रे पा दक्‍खिन गे हिरशो बाक्‍त। मिनु किरयथ-बाल सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। किरयथ-बाल कली किरयथ-यारीम यो देंनीम। मेको यहूदा आ थर ङा मुर आन सहर बाक्‍त। मेको पच्‍छिम गे बाक्‍ब। \em यहोसु १५:६-९,६०\em* \v 15 दक्‍खिन गे ङा सांद चहिं किरयथ-यारीम आ एर ओंथ ङा पच्‍छिम गे बाक्‍त। मिनु मेको सांद एफ्रोन रे नेप्‍तोआह आ ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीकेमी जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \em यहोसु १५:९\em* \v 16 नोले मेको सांद बेन-हिन्‍नोम दिंम आ ङोंइती ङा डांडा आ पुं रे लाइब। मेको रेफाइम आन दिंम ङा उत्तर गे बाक्‍ब। मेको सांद हिन्‍नोम दिंम गे लशा, यबुसी आन सहर आ दक्‍खिन ङा देम्‍सीलो रे पा लुक्‍च लशा एन-रोगेलमी तोइश्‍शो बाक्‍त। \v 17 मिनु उत्तर गे लशा, एन-शेमेश लाक्‍शा, अदुम्‍मीम आ ङोंइती बाक्‍शो गेलीलोत रे रूबेन आ तौ बोहान आ फुल्‍लु सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 18 मेकेर रे पा लाक्‍शा बेथ-अराबाह आ उत्तर ङा देम्‍सीलो रे अराबाह रागीम जाक्‍दीश्‍शा नुप्‍शो बाक्‍त। \em यहोसु १५:६३; न्‍यायाधीस १:२१\em* \v 19 मेको सांद बेथ-होग्‍ला आ उत्तर ङा देम्‍सीलो लाक्‍शा यर्दन आ दक्‍खिन गे बाक्‍शो हिक्‍सी समुन्‍द्र आ उत्तर ङा ओव़तीक सम्‍म लशो बाक्‍त। मेको दक्‍खिन गे ङा सांद बाक्‍ब। \v 20 मिनु यर्दन खोला मेको आ पूर्ब ङा सांद बाक्‍ब। बेन्‍यामीन आ खिं खिं ङा मुर आन रागी ङा सांद नेल्‍ल एकोन बाक्‍नीम। \p \v 21 बेन्‍यामीन आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी तेको तेको सहर ताम्‍तेक्‍म देंशा हना, यरीको, बेथ-होग्‍ला, एमेक-केसीस, \v 22 बेथ-अराबाह, सेमाराइम, बेथेल, \v 23 आव्‍वीम, पारा, ओफ्रा, \v 24 केफार-अम्‍मोनी, ओप्‍नी, गेबा मेको आन के बाक्‍तीक नेल्‍ल पा १२ ओटा सहर नु मेको आन गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। \p \v 25 गिबोन, रामाह, बेयरोथ, \v 26 मिस्‍पा, केफीरा, मोचाह, \v 27 रेकेम, इरपेल, तरालाह, \v 28 जेला, हा-एलेफ, यबुसी आन सहर, मेको कली यरूसलेम यो देंनीम, गिबा नु किरयथ-यारीम बाक्‍नीम। मेको आन के बाक्‍तीक नेल्‍ल पा १४ ओटा सहर नु आन गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। मेको बेन्‍यामीन आन खिं खिं ङा मुर आन रागी बाक्‍ब। \c 19 \s1 सिमियोन आ मुर आन रागी \p \v 1 मिनु नोले योव़ङमेनु, सिमियोन आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। मेको आन रागी यहूदा आ खिं खिं ङा मुर आन रागी आ दातेमी बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ४९:५\em* \v 2 मेको आन रागी तेको तेको बाक्‍त देंशा हना, बेयर-शेबा, मेको कली शेबा यो देंनीम, मोलादा, \em उत्‍पत्ती २१:१४,३१,३३\em* \v 3 हासार-शुआल, बलाह, एसेम, \v 4 एल्‍तोलद, बेथुल, होरमा, \v 5 सिकलाग, बेथ-मारकाबोथ, हासार-सूसाह, \v 6 बेथ-लेबाओथ नु शारूहेन मेको आन के बाक्‍तीक नेल्‍ल पा १३ ओटा सहर नु गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। \p \v 7 ऐन, रिम्‍मोन, एथेर नु आशान। मेको आन के बाक्‍तीक नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु मेकेर ङा गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। मेको आन एर ओंथ ङा गाउं नेल्‍ल बालाथ-बेर, दक्‍खिन गे ङा रामाह सम्‍म बाक्‍तेक्‍म। \v 8 मेको सिमियोन आ थर ङा खिं खिं ङा मुर कोव़शा, मेको सहर नेल्‍ल आन एर ओंथ ङा गाउं बालाथ-बेएर नु नेगेब ङा रामाह सम्‍म बाक्‍ब। \v 9 मेको सिमियोन आ खिं खिं ङा मुर आन रागी बाक्‍त। मिनु मेको आन रागी यहूदा आ खिं खिं ङा मुर आन रे पा तशो बाक्‍तेक्‍म। मारदे हना यहूदा थर आन रागी माल्‍शो क्‍येङा यो शुश बाक्‍माक्‍त। मोपतीके सिमियोन आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी मेको आन रागी यहूदा आन रागीमी ताम्‍तेक्‍म। \s1 जबूलून आ मुर आन रागी \p \v 10 मिनु नोले योव़ङमेनु, जबूलून आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। मेको आन सांद सारीद सम्‍म बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती ४९:१३\em* \v 11 मिनु पच्‍छिम गे मरलाह सम्‍म लशा, दब्‍बेशेत लाक्‍शा, योकनाम आ नेक्‍था ङा खोला सम्‍म जाक्‍दीत्‍त। \v 12 सारीद रे पा लशा, पूर्ब नां दाप्‍तीक गे किस्‍लोथ-ताबोर रागी रे दाबेराथमी ग्रूशा याफीया सम्‍म ङोइश्‍शा लशो बाक्‍त। \v 13 मेकेर रे मेको पूर्ब गे लशा, गाथ-हेफेर नु एथ-कासीन सम्‍म जाक्‍दीश्‍शा, यो रिम्‍मोन सम्‍म ग्रूशो बाक्‍त। मेको सांद नेआह सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 14 मिनु मेको सांद हन्‍नातोन उत्तर गे लशा, हिरशा इफ्‍ताह-एल ङा दिंममी जाक्‍दीश्‍शा नुप्‍शो बाक्‍त। \v 15 मेको सांद आगाम कात्‍ताथ, नहालाल, शिम्रोन, इदलाह नु बेथलेहेम यो बाक्‍तेक्‍म। मेको आन के बाक्‍तीक नेल्‍ल पा १२ ओटा सहर नु मेकेर ङा गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। \em न्‍यायाधीस १:३०\em* \v 16 जबूलून आ खिं खिं ङा मुर आन सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍तेक्‍म। \s1 इस्‍साकार आ मुर आन रागी \p \v 17 मिनु नोले योव़ङमेनु, इस्‍साकार आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। \v 18 मेको आन सहर तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, येज्रेल, केसुल्‍लोथ नु शुनेम, \em २राजा ४:८\em* \v 19 हाफ्राइम, शीओन नु अनाहारथ, \v 20 रब्‍बीत, किश्‍योन नु एबेस, \v 21 रेमेथ, एन-गन्‍नीम, एन-हददाह नु बेथ-पस्‍सेस बाक्‍तेक्‍म। \v 22 मेको सांद ताबोर, शहसूमा नु बेथ-शेमेश सम्‍म जाक्‍दीश्‍शा, यर्दनमी नुप्‍शो बाक्‍त। मेको आन के बाक्‍तीक सहर नेल्‍ल पा १४ ओटा सहर नु मेकेर ङा गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। \v 23 इस्‍साकार आ खिं खिं ङा मुर आन सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍तेक्‍म। \s1 आशेर आ मुर आन रागी \p \v 24 मिनु नोले योव़ङमेनु, आशेर आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। मेको आन रागी तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \em उत्‍पत्ती ४९:२०\em* \v 25 हेल्‍काथ, हाली, बेतेन नु आकशाफ, \v 26 अल्‍लाम्‍मेलेक, अमाद नु मिशाल बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेको सांद पच्‍छिममी कारमेल नु शीहोर-लिब्‍नाथ सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 27 मिनु नोले पूर्ब गे बेथ-दागोन गे लशा, जबूलून नु इफ्‍ताह-एल ङा दिंम सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। मेको उत्तर गे ङा बेथ-एमेक नु नेइल लशा, पेरा गे काबुल रागीमी ग्रूशो बाक्‍त। \v 28 मिनु एब्रोन, रेहोब, हम्‍मोन नु कानाह सहर रे पा ठेयब सीदोन सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 29 मिनु मेको सांद रामाह नु गारो पाइश्‍शो टायर सहर गे हिरशो बाक्‍त। मेको सांद लशा, होसाह गे समुन्‍द्र आ नेक्‍था ङा अक‍जीब सहरमी नुप्‍शो बाक्‍त। \em यहोसु १५:४४; न्‍यायाधीस १:३१\em* \v 30 उम्‍मा, अफेकाह नु रेहोब, नेल्‍ल पा मेको आन के २२ ओटा सहर नु मेकेर ङा गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। \v 31 आशेर आ खिं खिं ङा मुर आन सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍तेक्‍म। \s1 नाप्‍ताली आ मुर आन रागी \p \v 32 मिनु नोले योव़ङमेनु, नाप्‍ताली आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। \em उत्‍पत्ती ४९:२१\em* \v 33 मेको आन सांद हेलेफ, सा-अनानीममी बाक्‍शो ठेयब रवा, अदामी-नेकेब लाक्‍शा, यब्‍नेल रे लक्‍कुम सम्‍म लशा, यर्दनमी नुप्‍शो बाक्‍त। \v 34 मेको सांद पच्‍छिममी अच्‍नोथ-ताबोर रे लाइश्‍शा, हुक्‍कोकमी ग्रूशो बाक्‍त। मिनु मेको दक्‍खिन गे जबूलून सम्‍म, पच्‍छिम गे आशेर सम्‍म, नु पूर्ब गे यहूदा आ यर्दन सम्‍म जाक्‍दीश्‍शो बाक्‍त। \v 35 मिनु गारो पाइश्‍शो सहरपुकी चहिं सिददीम, सेर, हम्‍माथ, रक्‍कत, किन्‍नेरेथ, \v 36 आदामाह, रामाह, हासोर, \v 37 केदेश, एद्रेइ, एन-हासोर \v 38 इरोन, मिग्‍दल-एल, होरेम, बेथ-अनात नु बेथ-शेमेश बाक्‍तेक्‍म। मेको नेल्‍ल पा मेको आन के १९ ओटा सहर नु मेकेर ङा गाउंपुकी बाक्‍तेक्‍म। \em न्‍यायाधीस १:३३\em* \v 39 मिनु मेको नाप्‍ताली आ खिं खिं ङा मुर आन सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍तेक्‍म। \s1 दान आ मुर आन रागी \p \v 40 मिनु नोले योव़ङमेनु, दान आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी आन रागी ताम्‍तेक्‍म। मेको आन रागी तेको तेको बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \em उत्‍पत्ती ४९:१६\em* \v 41 सोराह, एश्‍ताओल नु इर-शेमेश, \v 42 शा-आलब्‍बीन, आइयालोन नु इथ्‍‍लाह, \v 43 एलोन, तिम्‍नाह नु एक्रोन, \em यहोसु १५:१०\em* \v 44 एल-तेके, गिब्‍बेथोन नु बालाथ, \v 45 येहुद, बेने-बेराक नु गाथ-रिम्‍मोन, \v 46 मे-यारकोन, रक्‍कोन नु योप्‍पा आ ङोंइती ङा रागी बाक्‍तेक्‍म। \em योना १:३\em* \v 47 मिनु दान आ खिं खिं ङा मुर मेको रागी ग्राचा कली श्‍येत जाम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी लेशेम सहरमी लशा, लडाइ पा तरवारमी मुर नेल्‍ल आन कली साइश्‍शा ग्रा‍तेक्‍म। मेकोपुकी मेको सहरमी बाक्‍शा, मेको कली आंम किकी आ नें दान वोइक्‍तेक्‍म। \em न्‍यायाधीस १८:२७-२९\em* \v 48 मिनु मेको दान आ खिं खिं ङा मुर आन सहर नु गाउंपुकी एकोन बाक्‍तेक्‍म। \s1 यहोसु आ रागी \p \v 49 मिनु मेकोपुकीमी रागी नेल्‍ल योव़शा, योक्‍ने थुम्‍मे नोले इस्राएलीपुकीमी नून आ तौ यहोसु कली मेको आन दातेम रागी गेम्‍तेक्‍म। \v 50 परमप्रभु यावेमी देंशो खोदेंशो पा यहोसुमी पुंइ‍शो एफ्राइम ङा पहाड रागी ङा तिम्‍नाथ-सेराह सहर मेको कली गेम्‍तेक्‍म। मिनु यहोसुमी सहर सेल्‍शा मेकेन बाक्‍त। \em यहोसु २४:३०; न्‍यायाधीस २:९\em* \p \v 51 मिनु चढ़ेब एलाजर, नून आ तौ यहोसु नु इस्राएली आन थर थर ङा ठेयब मुर नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ ङोंइती शिलोम ग्रुम्‍तीक ताम्‍बु आ लाप्‍चोमी रागी नेल्‍ल योक्‍ने थुम्‍तेक्‍म। मोपा मेकोपुकीमी रागी योक्‍तीके गेय यो थुम्‍तेक्‍म। \em यहोसु १४:१; यहोसु १८:१\em* \c 20 \s1 साइक्‍ब प्रोक्‍शा बाक्‍तीक सहर \p \v 1 मिनु नोले परमप्रभु यावेमी यहोसु कली \v 2 “गेम इस्राएली आन कली ‘प्रोक्‍शा बाक्‍तीक सहरपुकी वोइक्‍चा माल्‍नीनी’ दे देंचा माल्‍नेवे। गो मोसा रे पा इ कली देंशो खोदेंशो पा पावो। \em गन्‍ती ३५:९-२९\em* \v 3 मजोक्‍थु, मतुइक्‍थु सुइमी सुइ कली साइक्‍तु हना, मेको साइक्‍ब मुर प्रोक्‍शा, मेको सहर लल। मेको सहर क्‍येक्‍क लेप्‍ब रे पा ब्रोंइतीक सहर दुम्‍ब। \p \v 4 मिनु मेको मोदेंशो सहरमी मुर साइक्‍ब मुर प्रोक्‍त हना, मेको सहर ङा ठेयब लाप्‍चोमी राप्‍शा बाक्‍चा माल्‍ब। मिनु सहर ङा ठेयब मुर आन ङोंइती आं लोव़ नेंपदल। मिनु नोले मेकोपुकीमी मेको मुर कली सहर ओव़चा नु बाक्‍तीक खिं गेचा माल्‍नीम। मिनु मेको मुर मेकोपुकी नु बाक्‍चा माल्‍ब। \v 5 मिनु क्‍येक्‍क लेप्‍ब मुरुमी मेको मुर साइक्‍ब कली खेदा पाप्‍तु हना, मेको सहर ङा मुरुमी मेको मुर साइक्‍ब मुर कली जिम्‍मा गेचा मदुम्‍ब। मारदे हना मेकोमी मजोक्‍थु मतुइक्‍थु साइक्‍तु। \v 6 मिनु निसाफ दुम नोले नु मेकेर ङा नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब चढ़ेब मबेक्‍म सम्‍म मेको मुर मेको सहरमीन बाक्‍चा माल्‍ब। नोले मेको मुर आंम सहर आंम खिंमी, ते रे प्रोक्‍शा जाक्‍मे, मेकेन लेन्‍ने चाप्‍ब। \p \v 7 मिनु मेकोपुकीमी नाप्‍ताली आ पहाड रागी गालील ङा केदेश सहर वोइक्‍तेक्‍म। एफ्राइम पहाड रागी ङा शेकेम नु यहूदा आ पहाड रागी ङा किरयथ-अरबा सहर वोइक्‍तेक्‍म। मेको कली हेब्रोन यो देंनीम। \em ग्रीक लोव़म गिल्‍गाल कली गालील देंब।\em*\em यहोसु १९:३७; यहोसु १५:१३\em* \v 8 यर्दन नु यरीको आ पूर्ब गे रूबेन आ थर आन गोरशो रागीमी बाक्‍शो दिंम ङा बेसेर सहर वोइक्‍तेक्‍म। गाद आ थर ङा गिलाद रागीमी रामोथ सहर वोइक्‍तेक्‍म। मनस्‍से थर आन बाशानमी गोलान सहर वोइक्‍तेक्‍म। मेकोपुकी मोपा मुर बाक्‍तीक सेल्‍तेक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था ४:४१-४३\em* \v 9 सुइ इस्राएली नु मेको आन दातेमी बाक्‍शो अर्को रागी ङा मुरुमी मतुइक्‍थु मुर साइक्‍तु हना, मेको मोदेंशो वोइश्‍शो सहरमी प्रोक्‍ने चाप्‍ब। निसाफ दुम्‍चा क्‍येङा ङोंइती क्‍येक्‍क लेप्‍ब मुर आन गुइ रे मेको मुर साइक्‍चा मपुंइसेक्‍ल” देंत। \c 21 \s1 लेवी आन बाक्‍तीक सहरपुकी \p \v 1 मिनु लेवी थर ङा ठेयब मुरपुकी, चढ़ेब एलाजर, नून आ तौ यहोसु नु इस्राएल थर थर ङा ठेयब मुर आन ङोंइती बुक्‍तेक्‍म। \em यहोसु १४:१; गन्‍ती ३५:२-८\em* \v 2 मेको कनान रागी ङा शिलोम बुक्‍शा, मेको आन कली “परमप्रभु यावेमी मोसा कली अरेशो खोदेंशो पा, गे आंइ कली बाक्‍चा कली सहरपुकी नु आंइ बी ब्‍यफ आन कली योव़तीक रूपुकी गेचा माल्‍नीनी” देंतेक्‍म। \v 3 मिनु परमप्रभु यावेमी अरेशो खोदेंशो पा इस्राएलीपुकीमी लेवी आन कली आंम आंम रागी रे पा सहर नु बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रूपुकी गेम्‍तेक्‍म। \p \v 4 मिनु योव़ङमेनु, कोहाथ आ मुर आन खिं खिं ङा ग्रूतेक्‍म। मेकोपुकी लेवी आ थर चढ़ेब हारून आ चच युइ बाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी यहूदा आ थर, सिमियोन आ थर नु बेन्‍यामीन आ थर रे पा १३ ओटा सहर ताम्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती ३:१७-३९\em* \v 5 लीशो खिं खिं ङा कोहाथ आ चच युइमी एफ्राइम आ थर, दान आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर रे पा १० ओटा सहर ताम्‍तेक्‍म। \p \v 6 मिनु गेरशोन आ खिं खिं ङा मुर आन चच युइमी इस्‍साकार आ थर, आशेर आ थर, नाप्‍ताली आ थर नु बाशानमी बाक्‍ब मनस्‍से आ उइक्‍थ थर रे पा १३ सहर ताम्‍तेक्‍म। \p \v 7 मिनु मेरारी आ चच युइ आन खिं खिं ङा मुरुमी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु जबूलून आ थर रे पा १२ ओटा सहर ताम्‍तेक्‍म। \p \v 8 मिनु परमप्रभु यावेमी मोसा कली अरेशो खोदेंशो पा इस्राएलीपुकीमी लेवी थर ङा मुर आन कली मेको सहरपुकी नु बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \p \v 9 मेकोपुकीमी यहूदा आ थर ङा खिं खिं ङा मुर नु सिमियोन आ थर ङा खिं खिं ङा मुरपुकीमी तेको तेको सहर ताम्‍तेक्‍म देंशा हना, \v 10 लेवी आ थर ङा हारून आ चच युइ, कोहाथ आ खिं खिं ङा मुरपुकीमी ताम्‍तेक्‍म। मारदे हना नेल्‍ल क्‍येङा ङोंइती योव़ङमेनु, मेको आन नें ग्रूत। \v 11 मिनु मेकोपुकीमी मेको आन कली यहूदा आ पहाड रागीमी किरयथ-अरबा नु आ नेक्‍था ङा योव़तीक रूपुकी गेम्‍तेक्‍म। किरयथ-अरबा कली हेब्रोन यो देंनीम। मेको अरबा अनाक आ आफ बाक्‍त। \em यहोसु २०:७\em* \v 12 तन्‍न मेकोपुकीमी मेको सहर ङा रूपुकी नु मेकेर ङा गाउंपुकी चहिं यपुन्‍ने आ तौ कालेब कली गेशो बाक्‍तेक्‍म। \em यहोसु १४:३४; यहोसु १५:१३\em* \p \v 13 मिनु चढ़ेब हारून आ चच युइ आन खिं खिं ङा मुरपुकीमी मुर साइक्‍ब मुर प्रोक्‍शा लशा बाक्‍तीक सहर हेब्रोन, लिब्‍ना, \v 14 यत्तीर, एश्‍तेमोआ, \v 15 होलोन, देबीर, \v 16 ऐन, युत्ता नु बेथ-शेमेश नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू नेल्‍ल पा मेको निक्‍शी थर रे ९ ओटा सहर ताम्‍‍तेक्‍म। \em १सामुएल ६:१२,१५\em* \v 17 मिनु बेन्‍यामीन आ थर रे पा गिबोन नु गेवा, \v 18 अनाथोथ, अल्‍मोन नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू नेल्‍ल पा ४ सहर ताम्‍तेक्‍म। \em येरमीया १:१\em* \v 19 चढ़ेब हारून आ चच युइ आन खिं खिं ङा मुर आन के नेल्‍ल पा १३ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीके दुम्‍त। \p \v 20 लेवी आ थर ङा कोहाथ आ खिं खिं ङा लीशो मुर आन कली योव़ङमेनु, एफ्राइम आ थर आ रागी रे पा तेको तेको सहरपुकी ताम्‍तेक्‍म देंशा हना, \em यहोसु २०:७\em* \v 21 एफ्राइम आ पहाड रागीमी मुर साइक्‍ब मुर बाक्‍तीक सहर शेकेम नु गेजेर, \v 22 किब्‍साइम नु बेथ-होरोन, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू ताम्‍तेक्‍म। \p \v 23 दान आ थर रे एल-तेके, गिब्‍बेथोन, \v 24 आइयालोन, गाथ-रिम्‍मोन, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू ताम्‍तेक्‍म। \p \v 25 मनस्‍से आ उइक्‍थ थर रे पा तानाक नु गाथ-रिम्‍मोन सहर निक्‍शी नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू ताम्‍तेक्‍म। \v 26 कोहाथ आ खिं खिं ङा लीशो मुर आन कली १० ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \p \v 27 मेकोपुकीमी लेवी थर ङा गेरशोन आ खिं खिं ङा मुर आन कली मनस्‍से आ उइक्‍थ थर रे पा बाशानमी मुर साइक्‍ब मुर प्रोक्‍शा लशा बाक्‍तीक सेल्‍शो गोलान नु बेयश्‍तेराह, सहर निक्‍शी नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \em यहोसु २०:८\em* \v 28 मिनु इस्‍साकार आ थर रे पा किश्‍योन, दावेराथ, \v 29 यरमुथ नु एन-गन्‍नीम, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \v 30 मिनु आशेर आ थर रे पा मिशाल नु अब्‍दोन, \v 31 हेल्‍काथ नु रेहोब, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \v 32 मिनु नाप्‍ताली आ थर रे पा गालील रागीमी मुर साइक्‍ब मुर प्रोक्‍शा लशा बाक्‍तीक सहर केदेश, हम्‍मोथ-डोर नु कारतान, नेल्‍ल पा सहर सां नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \em यहोसु २०:७\em* \v 33 मेको गेरशोनी आ सहर नेल्‍ल पा १३ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \p \v 34 मिनु लेवी आ थर ङा लीशो मेरारी आ खिं खिं ङा मुर आन कली जबूलून आ थर रे पा योकनाम, कारताह, \v 35 दीम्‍नाह नु नहालाल, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \v 36 मिनु रूबेन आ थर ङा बेसेर नु याहास, \em यहोसु २०:८\em* \v 37 केदेमोथ नु मेफा-आथ, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \v 38 मिनु गाद आ थर ङा मुर साइक्‍ब मुर प्रोक्‍शा लशा बाक्‍तीक गिलाद रागी ङा रामोथ, महा-नाइम, \em यहोसु २०:८\em* \v 39 हेश्‍बोन नु याजेर, नेल्‍ल पा ४ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू गेम्‍तेक्‍म। \p \v 40 मिनु लेवी आ लीशो मेरारी आ खिं खिं ङा मुर आन कली योव़शा १२ ओटा सहर गेम्‍तेक्‍म। \p \v 41 मिनु इस्राएली आन रागी आन दातेमी लेवी आन के ४८ ओटा सहर नु आन बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू दुम्‍तेक्‍म। \v 42 एको सहर नेल्‍ल आन एर ओंथ बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा योव़तीक रू बाक्‍तेक्‍म। \p \v 43 मोपा परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन कली “गेनुङ” दे मेको आन किकी पिपी आन कली जशो कसम खाप्‍तु। मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको रागी कली आंम के सेल्‍शा बाक्‍तेक्‍म। \em उत्‍पत्ती १२:७\em* \v 44 मिनु परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन किकी पिपी आन कली कसम जशो खोदेंशो पा नेल्‍ल रे पा नाइक्‍चा गेप्‍तु। मेको आन जोरी सत्रु नेल्‍ल मेको नु ब्रुम्‍तेक्‍म। परमप्रभु यावेमी मेको आन जोरी सत्रु इस्राएली नेल्‍ल आन गुइमी गेप्‍तु। \em ब्‍यवस्‍था १२:९-१०\em* \v 45 मिनु परमप्रभु यावेमी पशो रिम्‍शो लोव़ का सम्‍म यो मली, नेल्‍ल खाप्‍तु। \em यहोसु २३:१४; १राजा ८:५६\em* \c 22 \s1 पूर्ब ङा वोंइश मुरपुकी खिं लेश्‍शो \p \v 1 मिनु यहोसुमी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर ङा वोंइश मुर आन कली ब्रेत्‍ताक्‍व। \v 2 मिनु मेको आन कली “परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी इन कली अरेशो नेल्‍ल पाइतीनी। आं अरेशो लोव़ यो नेल्‍ल टीतीनी। \em गन्‍ती ३२:२०-२२; ब्‍यवस्‍था ३:१८-२०\em* \v 3 गेपुकीमी शुश नाक्‍ती सम्‍म इन लोक्‍ब आन कली यो वारच पा मप्रोंइ‍नी। मिनु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु कली अरेशो नेल्‍ल टीतीनी। \v 4 मुल परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी आ देंशो खोदेंशो पा इन लोक्‍ब आन कली नाइक्‍चा गेशो बाक्‍त। मुल गेपुकी परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी इन कली यर्दन आइक्‍ची हांबु गेशो इन खिं खिं लेतीन। \em हिब्रू ४:८\em* \v 5 मुल गे परमप्रभु यावे आ गेय पाइब मोसामी अरेशो लोव़ होस पा पने। परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु कली दाक्‍तीन। मेको आ लां गाक्‍कीन। आ अरेशो लोव़ टिने। मेको कली मप्रोनीन। गे इन थुं नेल्‍लेमी परमप्रभु यावे आ गेय पने” देंत। \em ब्‍यवस्‍था १०:१२\em* \p \v 6 मिनु यहोसुमी मेको आन कली आसीक गेशा, सोइक्‍ताक्‍व। मिनु मेकोपुकी आंम आंम खिं लाम्‍तेक्‍म। \v 7 मनस्‍से आ उइक्‍थ थर कली मोसामी बाशानमी आंम रागी गेप्‍तु। तन्‍न अर्को उइक्‍थ थर कली यहोसुमी यर्दन आ पच्‍छिम गे मेको आन लोक्‍ब नु गेप्‍तु। मिनु यहोसुमी मेको आन कली आंम आंम खिंम सोइक्‍ची ना मेको आन कली आसीक गेप्‍तु। \v 8 मिनु मेको आन कली “इन जोरी सत्रु रे रोइश्‍शो शुश शोंप नु शुश बी ब्‍यफ, क्‍यारश भेडा, शुश सुन चांदी, कांसा फलाम नु शुश वासी लाइश्‍शा, इन लोक्‍ब आन कली यो योक्‍शा गेचा माल्‍नीनी” देंत। \em गन्‍ती ३१:२७\em* \p \v 9 मोपा रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर ङा वोंइश मुर कनान रागी ङा शिलो रे इस्राएलीपुकी नु ब्राशा, गिलाद रागी लेत्‍तेक्‍म। मेको रागी परमप्रभु यावे आ देंशो नु मोसा आ पतीकेमी ङोंइती रे ग्राशा, आंम के सेल्‍शा बाक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \v 10 मिनु मेकोपुकी कनान रागी ङा यर्दन खोला आ नेक्‍था गेलीलोत सहर जाक्‍दीत्‍तेक्‍म। मिनु मेको रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थरमी यर्दन खोला नेक्‍था थम ठेयब चढ़ेतीक का सेल्‍तेक्‍म। \p \v 11 मिनु इस्राएलीपुकीमी “रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थरमी कनान रागी आ सांदमी यर्दन आ नेक्‍था इस्राएली आन रागीमी ठेयब चढ़ेतीक का सेल्‍तेक्‍म” देंशो नेंतेक्‍म। \v 12 मिनु इस्राएलीपुकीमी मेको नेन्‍मे नोले, मेकोपुकी नु लडाइ पचा कली शिलोमी खुम्‍साक्‍म। \p \v 13 मिनु इस्राएलीपुकीमी चढ़ेब एलाजर आ तौ फिनेहास कली गिलाद रागीमी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर आन बाक्‍तीकेमी सोइक्‍ताक्‍म। \em गन्‍ती २५:७\em* \v 14 मेको नु काथा इस्राएल ङा नेल्‍ल थर रे पा १० जना ठेयब मुर आन कली यो सोइक्‍ताक्‍म। \v 15 मिनु मेकोपुकी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर बाक्‍तीक गिलाद रागी जाक्‍दीश्‍शा, मेको आन कली \v 16 “परमप्रभु यावे आ मुर नेल्‍लेमी ‘मारदे गेपुकीमी परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु रे नोले शोंइसीनी? गे दोपा परमप्रभु यावे रे पा ङोन लशा, मेको कली मटिथु, आंम कली चढ़ेतीक सेल्‍नी? \em लेवी १७:८-९; ब्‍यवस्‍था १२:१३-१४\em* \v 17 मार, पेओर नु पशो पापम आंइ कली मजाक्‍दीम्‍मे? मेना परमप्रभु यावे आ मुर शुश बेक्‍तेक्‍म हना यो, मेको आ पाप रे गो मुल सम्‍म आंम कली ठीक सेल्‍ने मचाप्‍शो बाक्‍नीक। \em गन्‍ती २५:१-९\em* \v 18 मुलाक्‍त गेपुकी परमप्रभु यावे रे नोले शोंइसीनी? गे मुलाक्‍ती परमप्रभु यावे कली टिचा प्रोंइतीनी हना, मेको आ दीसा इस्राएली नेल्‍ल आन कली तशा, गाइक्‍ब, दे मतुइक्‍तीनी? \v 19 मिनु आंम इन रागी ग्रांग्रा दिशो बाक्‍त हना, ओंथ हांबु परमप्रभु यावे आ रागी नु आ बाक्‍तीक पिशा, गोपुकी नु रागी योक्‍कीन। तन्‍न गे परमप्रभु यावे नु आंइ कली मटिथु, परमप्रभु यावे, इं परमप्रभु आ चढ़ेतीक क्‍येङा लाक्‍शा, आंम के चढ़ेतीक मसेलीन। \v 20 मिनु जेराह आ तौ आकानमी मटिथु, खुइ पवानु, परमप्रभु यावे आ गाइश्‍शोमी नेल्‍ल आन कली मार दुम्‍मे? आकान ला मबे, इस्राएली नेल्‍लेमी श्‍येत जाम्‍तेक्‍म’ ” देंतेक्‍म। \em यहोसु ७:६-१३\em* \p \v 21 मिनु रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थरमी इस्राएल आ थर थर ङा ठेयब मुर आन कली \em गन्‍ती १:१६; गन्‍ती १०:४\em* \v 22 “परमप्रभु यावे, नेल्‍ल क्‍येङा सक्ति पाइश्‍शो परमप्रभु यावेमी नेल्‍ल तुइक्‍ब। गो परमप्रभु यावे कली मटिशो बाक्‍तय हना, इस्राएलीपुकीमी यो मेको तुइक्‍तमेक्‍ल। मुलाक्‍त आंइ कली सतीन। \v 23 गोपुकीमी परमप्रभु यावे आ नोले खोइक्‍चा प्रोंइशा, आंम कली चढ़ेतीक सेल्‍शा, मेको चढ़ेतीकेमी चोशा चढ़ेशो, अन्‍न चढ़ेशो, दुशा बाक्‍तीक चढ़ेशो चढ़ेतय हना, परमप्रभु यावेमी आंइ कली सजाइ गेवल। \p \v 24 तन्‍न ममाइ, गोपुकीमी मारदे एको चढ़ेतीक सेल्‍तक देंशा हना, इन चच युइमी आंइ चच युइ आन कली ‘गे परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु नु मार पाइक्‍मुनी ङा? \v 25 परमप्रभु यावेमी यर्दन कली गो आंइ सांद सेल्‍शा गेप्‍तु। गे रूबेन आ थर नु गाद आ थर परमप्रभु यावे के मबाक्‍नीनी। मिनु इन चच युइमी आंइ चच युइ आन कली परमप्रभु यावे कली मान पा हिंचा तेक्‍नीमी’ देंनीमी कों। \p \v 26 मोपतीके गोपुकीमी ‘चढ़ेतीक का सेल्‍य। चोशा चढ़ेतीक नु अरु चढ़ेतीक चढ़ेचा कली ममाइ। \v 27 तन्‍न मेको चढ़ेतीक गे नु गो आंइ दातेमी नु आंइ चच युइ आन दातेमी एको चढ़ेतीक सांकछी दुम्‍ल। मिनु गोपुकीमी परमप्रभु यावे कली आ बाक्‍तीकेमी ठेयब सेल्‍या। मिनु मेकेर गो आंइ चोशा चढ़ेशो नु दुशा बाक्‍तीक चढ़ेशो चाक्‍शा चढ़ेनय। मिनु इन चच युइमी गो आंइ चच युइ आन कली “गे परमप्रभु यावे आ मुर मबाक्‍नीनी” दे देंने मचाप्‍नीम, दे एको चढ़ेतीक सेल्‍तक। \em यहोसु २४:२७\em* \v 28 मिनु गोपुकीमी मेकोपुकीमी खेयप का आंइ कली कि आंइ चच युइ आन कली मोदेंशो देंतेक्‍म हना, गोपुकीमी मेको आन कली मेको आंइ किकी पिपीमी परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक सेल्‍शो थोव़क कोव़ङीन। चोशा चढ़ेतीक नु अरु चढ़ेतीक चढ़ेचा कली ममाइ, तन्‍न गे नु गो इं दातेमी सांकछी दुम्‍ल’ दे सेल्‍तक। \p \v 29 मिनु गोपुकीमी थमा पा मुलाक्‍ती परमप्रभु यावे कली मटिथु, मेको आ नोले खोइक्‍चा प्रोंइशा एको चढ़ेतीक मसेल्‍क। मेको चढ़ेतीकेमी चोशा चढ़ेतीक, अन्‍न चढ़ेतीक नु अरु चढ़ेतीक चढ़ेचा कली यो मसेल्‍क। परमप्रभु यावे, आंइ परमप्रभु आ बाक्‍तीक आ ङोंइती बाक्‍शो चढ़ेतीके क्‍येङा लाक्‍शा अरु मसेल्‍नीकी” देंतेक्‍म। \p \v 30 मिनु चढ़ेब फिनेहास, मेको नु बाक्‍ब इस्राएली आन ठेयब मुरपुकी नु थर थर ङा ठेयब मुरपुकीमी रूबेन आ थर, गाद आ थर नु मनस्‍से आ उइक्‍थ थर आन लोव़ नेंशा ग्‍येरसाक्‍म। \v 31 मिनु चढ़ेब एलाजर आ तौ फिनेहासमी रूबेन, गाद नु मनस्‍से आ थर ङा मुर आन कली “परमप्रभु यावे गो आंइ दातेमी बाक्‍ब, दे मुलाक्‍ती गोपुकीमी तुइक्‍ताक्‍क। मारदे हना एको चढ़ेतीक सेल्‍चा कली परमप्रभु यावे रे पा नोले मशोंइसीनी। मुल चहिं गेपुकीमी इस्राएली आन कली परमप्रभु यावे आ गुइ रे प्रोंइतीनी” देंत। \v 32 मिनु चढ़ेब एलाजर आ तौ फिनेहास नु ठेयब मुर नेल्‍ल गिलाद रागी रे रूबेन नु गाद आ थर ङा मुर ग्रुम्‍तीके रे कनान रागी गे लेत्‍तेक्‍म। मिनु इस्राएली आन कली मेको लोव़ नेल्‍ल शेंताक्‍म। \v 33 मेको लोव़ नेंशा नेल्‍ल ग्‍येरसाक्‍म। मिनु परमप्रभु कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे ठेयब सेल्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी लेंशा रूबेन नु गाद आस थर बाक्‍शो रागी कली खतम सेल्‍तीक नु लडाइ पतीक लोव़ गेनायो मपाम। \p \v 34 मिनु रूबेन नु गाद आस थर ङा मुरुमी मेको चढ़ेतीक आ नें “सांकछी” वोइक्‍तेक्‍म। मिनु मेको आ अर्थ मार बाक्‍त देंशा हना “गे नु गो इं दातेमी परमप्रभु यावे थमा पा परमप्रभु बाक्‍ब, दे मेको चढ़ेतीक सांकछी बाक्‍ब” देंतेक्‍म। \c 23 \s1 यहोसु आ नोले ङा लोव़ \p \v 1 मिनु शुश नाक्‍त नोले परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन कली आन जोरी सत्रु रे पा प्रोंइशा, नाइश्‍शा बाक्‍चा गेप्‍तु। मेना यहोसु खाल्‍पा दुम्‍शा, शुश बर्स दुम्‍शो बाक्‍‍त। \em यहोसु २१:४४\em* \v 2 मिनु यहोसुमी इस्राएली नेल्‍ल आन खाल्‍पा, आन ठेयब मुर, आन निसाफ पाइब नु मेको आन सासन पाइब आन कली ब्रेत्‍ताक्‍व। मिनु मेकोमी मेको आन कली “गो मुल खाल्‍पा दुम्‍ती। शुश बर्स यो दुम्‍ती। \v 3 परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी मेको रागी रागी ङा मुर आन कली गे इन पर्बम मार मार पवा, गेपुकीमी मेको नेल्‍ल ताइतीनी। परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी इन पचा ङा लडाइ आंमान पाप्‍तु। \v 4 गोम योक्‍शा, लीशो रागी इन थर थर ङा मुर आन कली गेता। मिनु गो यर्दन रे पच्‍छिम गे ङा ठेयब समुन्‍द्र सम्‍म रागी नेल्‍ल ग्राती। \v 5 परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी मेको लीशो मुर आन कली इन ङोंइती रे ग्रुंइब। मिनु मेकोमी मेको आन कली इन ङोंइती रे खेरब। मिनु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी देंशो खोदेंशो पा, मेको आन रागी इन के सेल्‍नीनी। \p \v 6 गे थम बोल्‍यो दुमीन। मिनु मोसा आ ब्रेक्‍शो अरेशो लोव़ होस पा टिने। गे ग्‍युरा पेरा गे गेनायो मलने। \em ब्‍यवस्‍था ५:२९\em* \v 7 गे इन दातेमी बाक्‍शो अर्को रागी ङा मुरपुकी नु मब्‍वांइसीन। मेको आन देवता आन नें मथिने। मेको आन नेंमी कसम मजने। मेको आन कली पूजा मपने। मिनु मेको आन ङोंइती बाप्‍शा सेउ मपने। \em प्रस्‍थान २३:१३-२४\em* \v 8 तन्‍न गेपुकी मुलाक्‍त ङा नाक्‍त सम्‍म पशो खोदेंशो पा परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नु ला बाक्‍कीन। \p \v 9 परमप्रभु यावेमी इन ङोंइती रे ठेयब सक्ति पाइश्‍शो रागी ङा मुर आन कली खेरशो बाक्‍ब। मिनु मुलाक्‍त सम्‍म मेको रागी ङा मुर सुइमी यो गे इन कली ग्राने मचाप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em लेवी २६:७-८; ब्‍यवस्‍था २८:७\em* \v 10 इन मुर कामी मेको आन के हजार का मुर आन कली खेरने चाप्‍ब। मारदे हना आ देंशो खोदेंशो पा इन लडाइ पचा ङा परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी पाइब। \v 11 मोपतीके गे परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु कली दाक्‍तीन। मिनु होस पने। \p \v 12 तन्‍न गे नोले शोंइसाक्‍नी हना नु मेको रागी ङा इन दातेमी लीशो मुरपुकी नु गारपाइक्‍तीनी हना, गे इन तमी मेको आन तौ कली गेतीनी हना, इन तौ कली मेको आन तमी चाक्‍तीनी हना नु मेको मुरपुकी नु गारशा गेय पाइतीनी हना, \v 13 परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी मेको रागी ङा मुर आन कली इन ङोंइती रे मखेरब, दे तुइक्‍तीन। तन्‍न मेकोपुकी इन कली ग्‍याइल नु ब्‍वारद दुम्‍नीम। मेकोपुकी इन ची कली युक्‍तीक नु इन मिक्‍च कली चू दुम्‍नीम। परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी इन कली गेशो रिम्‍शो रागी रे गे मबेक्‍नी सम्‍म मोदेंशो दुम्‍ब। \em गन्‍ती ३३:५५; ब्‍यवस्‍था ७:१६; न्‍यायाधीस २:३\em* \p \v 14 नेनीन, गो मुल मुर नेल्‍ल खोदेंशो पा बेक्‍चा चिक्‍ताक्‍ङ। मिनु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी इन कली देंशो रिम्‍शो लोव़ मारेइ मली। मेकोमी नेल्‍ल इन कली खाप्‍शो बाक्‍ब। मिनु का सम्‍म यो मख्राइक्‍थु पाप्‍तु, दे गे इन थुं ङा मिम्‍तीकेमी तुइक्‍नीनी। \em यहोसु २१:४५\em* \v 15 दोपा परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी इन कली देंशो रिम्‍शो लोव़ नेल्‍ल खाप्‍बा, मोपा परमप्रभु यावेमी गे आ अरेशो लोव़ मटीतीनी हना, इन कली देंशो हिंच कोंइतीक लोव़ यो खाप्‍ब। मिनु परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुमी इन कली एको रिम्‍शो रागी रे खेरशा, खतम सेल्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था २८:१५-४७\em* \v 16 गेपुकी परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु आ कबल कली प्रोंइशा, अरु देवी देवता आन कली ठेयब सेल्‍थ लाइतीनी हना नु मेको आन कली बाप्‍शा सेउ पाइतीनी हना, परमप्रभु यावे शुश चुरशा, मेकोमी इन कली एको रिम्‍शो रागी रे रीब पा खेरशा खतम सेल्ब” देंत। \c 24 \s1 शेकेम सहरम पशो कबल \p \v 1 मिनु यहोसुमी इस्राएली आन थर नेल्‍ल कली शेकेममी इस्राएली आन खाल्‍पा, आन ठेयब मुर, आन निसाफ पाइब नु मेको आन सासन पाइब आन कली ब्रेत्‍ताक्‍व। मिनु मेको नेल्‍ल परमप्रभु आ ङोंइती जाक्‍शा बाक्‍तेक्‍म। \p \v 2 मिनु यहोसुमी मुर नेल्‍ल आन कली “परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभुमी ‘साइ नेसी इन किकी पिपी, अब्राहाम नु नाहोर आ आफ तेराह युफ्रेटीस खोला आ आइक्‍ची हांबुम बाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी अरु देवी देवता आन कली ठेयब सेल्‍तेक्‍म। \em उत्‍पत्ती ११:२६; उत्‍पत्ती ३१:१९; उत्‍पत्ती ३५:२\em* \v 3 तन्‍न गो इन किकी पिपी अब्राहाम कली खोला आइक्‍ची हांबु रे पा पित्‍ता। मिनु मेको कली कनान रागी नेल्‍ल हिरताक्‍ङ। मिनु सोशा बो‍शा, इसहाक माइश्‍शो तौ का गेता। \v 4 मिनु इसहाक कली याकूब नु एसाव माइश्‍शो तौ निक्‍शी गेता। मिनु एसाव कली सेइर पहाडम बाक्‍चा कली गेता। मिनु याकूब नु आ तौपुकी चहिं इजीप्‍त रागी लाम्‍तेक्‍म। \em उत्‍पत्ती ३२:४; उत्‍पत्ती ४६:६\em* \p \v 5 मिनु नोले गो मोसा नु हारून कली सोइक्‍ताक्‍ङसी। मिनु गो इजीप्‍त ङा मुर आन कली श्‍येत गेता। मिनु गो इन कली मेकेर रे ग्रुंइ‍ताक्‍नी। \em प्रस्‍थान ३:१०\em* \v 6 मिनु गो इन किकी पिपी आन कली इजीप्‍त रागी रे पा ग्रुंइ‍शा पित्‍ता। मिनु मेकोपुकी लल समुन्‍द्र सम्‍म जाक्‍तेक्‍म। इजीप्‍त ङा मुरपुकीमी इन किकी पिपी आन कली शारा नु बग्‍गीमी लल समुन्‍द्र सम्‍म खेदा पाम्‍तेक्‍म। \em प्रस्‍थान १२:३३,५१\em* \v 7 मिनु खेदा पाइब आन कली तशा मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे, आं कली “वारच पाइय्‍यीकी” दे आं कली थोम्‍तेक्‍म। मिनु गो मेकोपुकी नु खेदा पाइब आन दातेमी छिङछिङ सेल्‍ता। मिनु मेको खेदा पाइब नेल्‍ल आन कली ब्‍वाक्‍कुमी ख्रुम्‍शा साइक्‍तामी। गो इजीप्‍त रागी ङा मुर आन कली मार मार पङा, गे आंमा ताइतीनी। मिनु नोले गेपुकी शुश नाक्‍ती सम्‍म गोरशो रागीमी बाक्‍तीनी। \em प्रस्‍थान १४:--\em* \p \v 8 मिनु गो इन कली यर्दन आ पूर्ब एमोरी आन रागीमी चाक्‍‍ता। मिनु मेकोपुकीमी गेपुकी नु लडाइ पाम्‍तेक्‍म। मिनु गो मेको आन कली इन गुइमी गेता। गो मेको आन कली इन ङोंइती खतम सेल्‍ता। मिनु गेपुकीमी मेको आन रागी आंम के सेल्‍तीनी। \em गन्‍ती २१:२५,३१\em* \v 9 मिनु मोआब ङा पिप सिप्‍पोर आ तौ बालाकमी इस्राएलीपुकी नु लडाइ पचा मिम्‍शा, इन कली सराप पचा कली बेओर आ तौ बालाम कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍ताक्‍व। \em गन्‍ती २२:- \em* \v 10 तन्‍न गो बालाम आ लोव़ मनेनु। मोपतीके मेकोमी इन कली आसीक गेस ङा गेस पाप्‍तु। मिनु गो इन कली बालाम आ गुइ रे पा प्रोंइता। \em गन्‍ती २३:११,२०\em* \p \v 11 मिनु नोले गेपुकी यर्दन शोक्‍सीशा यरीकोमी जाक्‍तीनी। मिनु यरीको ङा मुरपुकी एमोरी, परिज्‍जी, कनानी, हित्ती, गिरगाशी, हिव्‍वी नु यबुसीपुकीमी गेपुकी नु लडाइ पाम्‍तेक्‍म। तन्‍न गो मेको आन कली इन गुइमी गेता। \em यहोसु ३:१०; यहोसु ६:१-२१\em* \v 12 गो इन ङोंइङोंइती हिकवा सोइक्‍ताक्‍ङ। मेकोमी एमोरी आन पिप निक्‍शी आस कली खेदा पाम्‍तेक्‍म। गे इन तरवार नु लिब्रामी खेदा पचा ममाल्‍नी। \em प्रस्‍थान २३:२८; यहोसु १०:१-२\em* \v 13 गो इन कली इन मशोक्‍शो रू, रागी नु इन मसेल्‍शो सहर गेता। मिनु गेपुकी मेकेर बाक्‍नीनी। गेपुकीमी मख्रुम्‍शो अङगुर रू नु तेल रवा ङा फल जना जन बाक्‍नीनी’ दे परमप्रभुमी देंत” दे यहोसुमी मुर नेल्‍ल आन कली देंत। \em ब्‍यवस्‍था ६:१०-११\em* \p \v 14 मिनु यहोसुमी “मोपतीके मुल परमप्रभु यावे कली मान पा हिंशा, मेको कली थमा पा मप्रोंइथु, गेय पने। इन किकी पिपीमी खोला आइक्‍ची हांबु नु इजीप्‍त रागीमी पूजा पशो देवी देवता आन कली ताइक्‍तीन। परमप्रभु यावे कली ठेयब सेलीन। \em यहोसु २४:२; प्रस्‍थान ३२:-\em* \v 15 तन्‍न परमप्रभु यावे आ नें ठेयब सेल्‍चा मदाक्‍नीनी हना, सु कली ठेयब सेल्‍नीनी? मुलाक्‍ती योव़ङीन। गे इन किकी पिपीमी खोला आइक्‍ची हांबुम पूजा पशो देवी देवता आन कली ठेयब सेल्‍नीनी देय मुल बाक्‍शो एमोरी आन रागी ङा देवी देवता आन कली ठेयब सेल्‍नीनी? योव़ङीन। तन्‍न गो नु आ खिं ङा मुरुमी परमप्रभु यावे कली ला ठेयब सेल्‍नीकी” देंत। \em ब्‍यवस्‍था ६:१३-१४\em* \p \v 16 मिनु मुरपुकीमी “गो गेनायो परमप्रभु यावे कली मप्रोंइनीकी। मिनु अरु देवी देवता आन कली पूजा मपाइनीकी। \v 17 मारदे हना परमप्रभु यावे, आंइ परमप्रभुमी आंइ कली नु आंइ किकी पिपी आन कली इजीप्‍त रागीम वाइल दुम्‍शो खिं रे ग्रुंइशा पिश्‍शो बाक्‍त। मिनु मेकोमी आंइ ङोंइती दुम्‍तीक ठेयब ठेयब छक लाक्‍चा ङा गेय पाप्‍तु। गो ते लाइतक हना यो, परमप्रभु यावेमी आंइ कली कोव़ना कोव़न बाक्‍त। \v 18 मिनु परमप्रभु यावेमी आंइ ङोंइती रे एको रागीम बाक्‍ब एमोरी आन कली खेरतु। मोपतीके गोपुकीमी यो परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍नीक। मारदे हना मेको आंइ परमप्रभु बाक्‍ब” देंतेक्‍म। \p \v 19 मिनु यहोसुमी मुर आन कली “गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍ने मचाप्‍नीनी। मारदे हना मेको का ला परमप्रभु नु रुश पाइब परमप्रभु बाक्‍ब। मिनु मेकोमी इन मरिम्‍शो पशो नु इन पाप मक्‍याम्‍ब। \em ब्‍यवस्‍था २९:३; प्रस्‍थान २०:५\em* \v 20 गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली प्रोंइशा, अरु देवी देवता आन कली पूजा पाइतीनी हना, इन कली ङोंइती रिम्‍शो पा, नोले मरिम्‍शो पचा गोइब। मिनु इन कली खतम पोक्‍ब” देंत। \v 21 मिनु मुरपुकीमी यहोसु कली “ममाइ, गोपुकीम परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍नीकी” देंतेक्‍म। \v 22 मिनु यहोसुमी “गेपुकीमी परमप्रभु यावे कली ‘ठेयब सेल्‍नीक’ देंशा, गे आंमा सांकछी दुम्‍तीनी” देंत। मिनु मेकोपुकीमी “गो थमा पा सांकछी दुम्‍तक” देंतेक्‍म। \p \v 23 यहोसुमी “मुल गेपुकी नु बाक्‍शो देवी देवता ताइक्‍तीन। इन थुं परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु गे हिरदीन” देंत। \em उत्‍पत्ती ३५:२;\em* \v 24 मिनु मुरपुकीमी यहोसु कली “गो परमप्रभु यावे, आंइ परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍नीकी। मेको आ लोव़ टीनीक” देंतेक्‍म। \p \v 25 मेको नाक्‍ती यहोसुमी मुर आन कली कबल पाप्‍तु। शेकेममी मेको आन कली पतीक नु मपतीक नेल्‍ल ब्रेक्‍ताक्‍व। \em २राजा २५:३\em* \v 26 मिनु यहोसुमी मेको ब्रेक्‍स नेल्‍ल परमप्रभु आ अरेशो लोव़ ब्रेक्‍तीक किताबमी ब्रेक्‍ताक्‍व। मिनु मेकोमी ठेयब फुल्‍लु का लाइश्‍शा, परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक आ नेक्‍था ङा ठेयब रवा आ पुंम ख्रुक्‍तु। \em उत्‍पत्ती ३५:४; न्‍यायाधीस ९:६\em* \p \v 27 मिनु यहोसुमी मुर नेल्‍ल आन कली “कोव़ङीन, एको फुल्‍लु आंइ सांकछी बाक्‍ब। परमप्रभु यावेमी आंइ कली देंशो लोव़ नेल्‍ल एको फुल्‍लुमी यो तुइश्‍शो बाक्‍ब। मोपतीके गेपुकीमी इन परमप्रभु कली प्रोंइतीनी हना, गे जोल पाइब बाक्‍नीनी, दे एको फुल्‍लु सांकछी बाक्‍ब” देंत। \em यहोसु २२:२७; उत्‍पत्ती ३१:४८\em* \v 28 मिनु यहोसुमी मेको आन कली मेको आन आंम आंम थेरशो रूमी सोइक्‍ताक्‍व। \s1 यहोसु कली थिम्‍शो \p \v 29 मेको नेल्‍ल दुम नोले नून आ तौ, परमप्रभु यावे आ गेय पाइब यहोसु सहे का १० बर्समी बेक्‍त। \em गन्‍ती २७:१८-२३\em* \v 30 मिनु मेकोपुकीमी यहोसु कली गाश डांडा आ उत्तर गे एफ्राइम आ पहाड तिम्‍नाथ-सेराह माइक्‍तीक, आंम आ रूमी थिम्‍तेक्‍म। \em यहोसु १९:५०\em* \p \v 31 इस्राएलीपुकीमी यहोसु आ ब्रोंइतीक नाक्‍त सम्‍म परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावेमी पशो नेल्‍ल तशा तुइक्‍ब खाल्‍पापुकी बाक्‍मा सम्‍म मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍तेक्‍म। \em न्‍यायाधीस २:७\em* \v 32 इस्राएलीपुकीमी योसेफ आ रुश कली इजीप्‍त रागी रे लाइश्‍शा, शेकेम सहरम थिम्‍तेक्‍म। याकूबमी मेको रू कली हमोर आ तौपुकी रे सहे का चांदी के शेकेलमी ग्‍याप्‍शो बाक्‍त। हमोर चहिं शेकेम सेल्‍ब बाक्‍त। शेकेम योसेफ आ चच युइ आन थेरशो रू दुम्‍त। \em शेकेल का ११.५ ग्राम खोदेंशो बाक्‍ब। \em*\em उत्‍पत्ती ५०:२५; उत्‍पत्ती ३३:१९\em* \v 33 मिनु हारून आ तौ एलाजर यो बेक्‍त। मेको कली गिबा सहरमी थिम्‍तेक्‍म। मेको एफ्राइम ङा पहाड रागीमी बाक्‍शो सहर, मेको आ तौ फिनेहास कली गेम्‍तेक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था १०:६\em*