\id HOS \h होसे \toc1 होसे \toc2 होसे \toc3 होसे \mt1 होसे \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* एको किताब होसेमी ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। होसे आ अर्थ “परमप्रभु, वारच पाइय्‍यीनी” देंशो बाक्‍ब। \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो:\bd* होसेमी परमप्रभु यावे आ लोव़ इस्राएल ङा उत्तर रागी ङा पिप योआश आ तौ येरोबोआम आ सासन ७८२-७५३ बि. सी. रे हिज्‍कीयाह आ सासन ७२९/७१६-६८६ बि. सी. सम्‍म पशो बाक्‍त। मेना परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब आमोस, यसैया नु मीका यो बाक्‍मा बाक्‍त। गोत्‍ये माइश्‍शो ठेयब जोक्‍ब तुइक्‍ब मुर कामी “मेको किताब ८०० बि. सी.म हिब्रू लोव़ रे पा ब्रेक्‍शो बाक्‍ब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \ip \bd मार ब्रेक्‍शो:\bd* \io1 १. होसे आ ग्‍युंबे इस्राएली आन परमप्रभु यावे कली प्रोंइशो कोंइचा कली बाक्‍ब। \io1 २. परमप्रभुमी इस्राएली आन कली दाक्‍शा, मप्रोंइतीके आ कोंइतीक यो बाक्‍ब। \em होसे १:-३:-\em* \io1 ३. चढ़ेब नु पिप आन कली मरिम्‍शो प‍चा कली दोस गेतीके यो बाक्‍ब। \em होसे ४:-१०:-\em* \io1 ४. नोले परमप्रभु आ शिशी कोंइतीके बाक्‍ब। \em होसे ११:-१४:-\em* \c 1 \s1 ङोंइती ङा लोव़ \p \v 1 परमप्रभु यावेमी बेयरी आ तौ होसे नु लोव़ पाप्‍तु। मेना यहूदा ङा पिप उज्‍जीयाह, योथाम, आहाज नु हिज्‍कीयाह बाक्‍तेक्‍म। मिनु इस्राएल ङा पिप योआश आ तौ येरोबाम बाक्‍त। \em यसैया १:१; २राजा १४:२३; आमोस १:१\em* \s1 नोले शोंइसीतीके आ चिन्‍ड \p \v 2 मिनु परमप्रभु यावेमी होसे नु लोव़ पचा गोप्‍तु। मेकोमी होसे कली “लावो, मिनु तेल्‍लेम मीश मुर कली ग्‍युंबे पावो। मिनु मेको नु आल थिवो। मारदे हना एको रागी परमप्रभु यावे कली प्रोंइ‍शा, तेल्‍लेम खोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍ब” देंत। \em होसे ३:१; ब्‍यवस्‍था २३:१८\em* \v 3 मिनु होसे लशा दिब्‍लैम आ तमी गोमेर कली ग्‍युंबे पाप्‍तु। मिनु मेको मीशेमी आल कुरशा, तौ का थिप्‍तु। \p \v 4 मिनु परमप्रभु यावेमी होसे कली “मेको तौ आ नें येज्रेल वोतो। मारदे हना गो रीब पा येहू आ खिं कली येज्रेलमी पशो हुश ख्राक्‍श आ पर्बम क्‍येक्‍क लेत्‍नुङ। मिनु इस्राएल राज्‍य खतम पोक्‍नुङ। \em २राजा १०:१-१४\em* \v 5 गो मेको नाक्‍ती इस्राएल कली येज्रेल ङा दिंममी खतम सेल्‍नुङ” देंत। \p \v 6 मिनु गोमेरमी लेंशा आल कुरशा, तमी का थिप्‍तु। मिनु परमप्रभुमी होसे कली “मेको आ नें लो-रूहामा वोतो। मारदे हना गो इस्राएल कली लेंशा शिशी मपाइनुङ। मिनु मेको आन पाप मक्‍याम्‍नुङ। \em होसे २:३,२५\em* \v 7 मिनु गो यहूदा आ खिं कली शिशी कोंइनुङ। मिनु मेको आन कली जोरी सत्रु आन गुइ रे पा प्रोंइनुङ। लिब्रा, तरवार नु लडाइ पाइब शारा नु शारा ङोइक्‍बपुकी रे ममाइ, तन्‍न गो मेको आन कली आंमान प्रोंइनुङमी” दे परमप्रभु यावे, आन परमप्रभुमी देंत। \em लो-रूहामा आ अर्थ “मदाक्‍नुङ” देंशो बाक्‍ब।\em* \p \v 8 मिनु गोमेरमी लो-रूहामा कली दूध तुंइचा प्रोना नोले, आल कुरशा, अर्को तौ का थिप्‍तु। \v 9 मिनु परमप्रभुमी होसे कली “मेको आ नें लो-अम्‍मी वोतो। मारदे हना गेपुकी आं मुर मननी। गो इन परमप्रभु मनङ। \em लो-अम्‍मी आ अर्थ ‘गे आं मुर मनवे नु गो इ परमप्रभु मनङ’ देंशो बाक्‍ब।\em* \p \v 10 इस्राएलीपुकी समुन्‍द्र ङा बाल्‍वा खोदेंशो पा शुश दुम्‍नीम। मिनु सुइमी मेको आन कली पुक्‍ने नु हिक्‍ने मचाप्‍नीम। ते मेको आन कली ‘गेपुकी आं मुर मननी’ देंशो बाक्‍मे मेकेर मेको आन कली ‘गेना हना यो ब्रोंइशा बाक्‍ब परमप्रभु आ मुर’ देंनीम। \em उत्‍पत्ती २२:१७; रोमी ९:२६\em* \v 11 मिनु यहूदा आ मुर नु इस्राएल आ मुर लेंशा गारशा का दुम्‍नीम। मिनु मेकोपुकीमी मुर का कली सासन पाइब सेल्‍नीम। मिनु मेको रागी रे ग्रूनीम। मारदे हना येज्रेल आ नाक्‍त ठेयब दुम्‍ब” देंत। \em यसैया ११:११-१३; येरमीया ३:१८; इजीकीएल ३७:२२\em* \c 2 \s1 लेंशा रिम्‍शो पशो \p \v 1 मिनु परमप्रभुमी “गेपुकी आंम लोक्‍ब आन कली ‘गे आं मुर बाक्‍नीनी’ देनीन। मिनु इन समी आन कली ‘आं दाक्‍शो समी’ देनीन। \em होसे १:१९; होसे १:६\em* \v 2 इन ममा कली हुइक्‍तीन। मेको कली शुश हुइक्‍तीन। मारदे हना मेको आं मीश मबाक्‍ब। मिनु गो मेको आ वोंइश मनङ। मेकोमी आ मिक्‍च वोंइश मुर गे हिरचा प्रोनल। मिनु आ दूध आस दाते ङा नाता ख्रोइश्‍शा, ग्रांग्रा दिशो गेय प्रोनल। \em इजीकीएल १६:२३;\em* \v 3 मो मपाप्‍तु हना, गो मेको आ वा प्रुइश्‍शा, मेको जरमेशो नाक्‍ती खोदेंशो पा शिश्रा पोक्‍नुङ। गो मेको कली गोरशो रागी खोदेंशो सेल्‍नुङ। सोव़शो रागी खोदेंशो पा ब्‍वाक्‍कु मबाक्‍शो सेल्‍नुङ। \s1 परमप्रभु रे नोले शोंइसीशो \p \v 4 गो मेको आ तमी तौ आन कली आं दाक्‍स मकोंइक्‍नुङ। मारदे हना मेकोपुकी तेल्‍लेम पा थिशो आल बाक्‍नीम। \v 5 मेको आन ममा जोल पा अर्को मुर नु गाक्‍त। मेको आन कली मुने पा थिशो बाक्‍त। मेकोमी ‘गो आं कली दाक्‍ब वोंइश खोइक्‍नुङ। मिनु मेकोमी आं कली जचा तूचा, ऊन नु सुती वा, तेल नु अङगुर शांबु गेब’ देंत। \em येरमीया ४४:१७\em* \v 6 मोपतीके गो मेको आ लां चूमी तेक्‍नुङ। मेको आ लांम गारो सेल्‍शा, आ लां तेक्‍शा वोइक्‍नुङ। मिनु मेकोमी तेइ लां मताइब। \v 7 मेकोमी आ दाक्‍शो मुर आन कली माल्‍थ लाइब। तन्‍न मेको आन कली ग्‍याइक्‍ने मचाप्‍ब। मेकोमी आ दाक्‍शो मुर आन कली कोव़ब। तन्‍न मथिप्‍ब। मिनु मेकोमी ‘मुल गो ङोंइती ङा खोदेंशो पा आं वोंइश आ बाक्‍तीक लाइनुङ। मारदे हना गो मुल क्‍येङा मेना ठीक बाक्‍ती’ देंब। \v 8 गो मेको कली अन्‍न, नक अङगुर शांबु नु तेल गेता हना यो मेकोमी मतुइक्‍त। गोम मेको कली सुन चांदीम ग्‍योम्‍ताक्‍ङ। तन्‍न मेकोमी आं गेशो नेल्‍ल बाल देवता कली गेप्‍तु। \em ब्‍यवस्‍था ७:१२-१३\em* \p \v 9 मोपतीके बाली मीमेनु नु नक अङगुर शांबु बोक्‍मेनु, मेको गो लांइसीनुङ। मिनु मेकोमी फेक्‍शो आं ऊन नु सुती वा यो लांइसीनुङ। \v 10 गो मेको आ दाक्‍शो मुर आन ङोंइती मेको कली शिश्रा पा आ मुने कोंइक्‍नुङ। मिनु सुइमी यो मेको कली आं गुइ रे मलाइक्‍नीम। \em येरमीया १३:२२\em* \v 11 गो मेको आ चाड नेल्‍ले मानेचा मगेनुङ। मेको आ बर्स बर्स ङा चाडपुकी नु औंसी ङा चाड, मेको आ नाइक्‍तीक नाक्‍तपुकी नु मेको आ अरु चाड नेल्‍ल मानेचा मगे‍नुङ। \v 12 गो मेको आ अङगुर बोटपुकी नु फोव़शी रवापुकी खतम सेल्‍नुङ। मेको आ पर्बम मेकोमी ‘एको आं तेल्‍लेम पशो ङा गाल्‍च नमी’ देंशो बाक्‍त। गो मेको रवा रे ठेयब ब्‍वाकी सेल्‍नुङ। मिनु ब्‍वाकी ङा जन्‍तुपुकीमी मेको ब्‍वाइनीम। \v 13 गो मेको कली बाल देवता कली धूप चोशो नाक्‍ती सजाइ गेनुङ। मेको नाक्‍त मेको ग्‍योम्‍सीशा वोंइश खोइक्‍तु। आं कली चहिं प्रेंताक्‍यी। \p \v 14 मोपतीके मुल गो मेको कली लेम्‍शा, गोरशो रागीमी लाइक्‍नुङ। मिनु मेको नु आ दाक्‍शो लोव़ पाइनुङ। \em यसैया ४०:२\em* \v 15 मेकेर गो मेको कली आ अङगुर रू लेश्‍शा गेनुङ। गो आकोर माइश्‍शो दिंम कली चहिं आस पतीक रागी सेल्‍नुङ। मेकेर मेकोमी आ ठिटी बाक्‍ची ना ङा खोदेंशो नु इजीप्‍त रागी रे जाक्‍शो खोदेंशो पा कुम्‍सो पाइब” देंत। \em यहोसु ७:२४-२६\em* \s1 परमप्रभुमी लेंशा दाक्‍ब \p \v 16 मिनु परमप्रभु यावेमी “मेको नाक्‍त गे आं कली ‘आं वोंइश’ देंनेवे। मिनु ‘आं बाल देवता’ मदेंनेवे। \em यसैया ५४:५\em* \v 17 गो बाल देवता आन नें यो मेको आ शोव़ रे ग्रुंइ‍नुङ। मिनु लेंशा मेकोमी मेको आन नें गेनायो मथोइब। \v 18 गो मेको नाक्‍त मेकोपुकी, ब्‍वाकी ङा जन्‍तुपुकी, सरीङ ङा चिक्‍बपुकी नु खपीम ग्रे‍शा गाक्‍ब जन्‍तुपुकी नु कबल का पाइनुङ। मिनु मेको रागी ङा मुरपुकीमी मेना रे लिब्रा, तरवार नु लडाइ मताइनीम। मिनु मुर नेल्‍ल हेम्‍म पा बाक्‍चा ताइनीम। \em उत्‍पत्ती ९:९-१०; इजीकीएल ३४:२५\em* \v 19 गो इ कली गेना हना यो आं मीश सेल्‍नन। गो इ कली थमा पा दाक्‍शा शिशी पा नु ठीक पा आं मीश सेल्‍नन। \em प्रकाश १९:७\em* \v 20 गो इ कली मप्रोंइथु आं मीश सेल्‍नन। मिनु परमप्रभु यावे कली रिम्‍शो पा तुइक्‍ने‍वे” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \em येरमीया ३१:३४\em* \v 21 परमप्रभु यावेमी “मेको नाक्‍त गो सरीङ कली लोव़ लेत्‍नुङ। सरीङमी रागी कली लोव़ लेप्‍ब। \v 22 मिनु रागीमी अन्‍न, नक अङगुर शांबु नु तेलमी येज्रेल कली लोव़ लेत्‍नीम। \v 23 गो मेको कली आं पर्बम आं रागीमी बाक्‍पाइक्‍नुङ। गो मेको कली ‘मदाक्‍नुङ’ देंशो कली आं शिशी कोंइनुङ। मिनु गो ‘गेपुकी आं मुर मननी’ देंशो नङ। मुल गो ‘आं मुर ननी’ देंनुङ। मिनु मेकोपुकीमी आं कली ‘गे आंइ परमप्रभु बाक्‍नीनी’ देंनीम” दे परमप्रभुमी देंत। \em होसे १:६; होसे १:९; रोमी ९:२५; १पत्रुस २:१०\em* \c 3 \s1 इस्राएलम शिशी तशो \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावेमी आं कली “इ मीशेमी अर्को वोंइश खोइश्‍शा, इ कली प्रोंइतु हना यो, मुल लशा, इ मीश कली लेंशा इ दाक्‍तीक कोंइदो। इस्राएलीपुकीमी अर्को देवी देवता आन कली दाक्‍शा आन चढ़ेशो थोव़क जचा दाक्‍ताक्‍म हना यो, परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन कली दाक्‍ब” देंत। \em होसे १:२\em* \v 2 मोपतीके गो मेको मुर कली १५ शेकेल चांदी, होमेर का नु लेतेक का क्‍योव़ज गेशा आं मीश लेंशा ग्‍याप्‍ता। \em शेकेल का ११.५ ग्राम चांदी के क्‍येट बाक्‍ब। होमेर का २२० लिटर बाक्‍ब। लेतेक का ११० लिटर बाक्‍ब।\em* \v 3 मिनु गोमी आं मीश कली “गे मुल शुश नाक्‍त सम्‍म गो नु बाक्‍चा माल्‍नेवे। गे मुल तेल्‍लेम मपावो। अरु वोंइश मखोतो। गो गे नु बाक्‍नुङ” देंती। \v 4 मारदे हना इस्राएलीपुकी शुश नाक्‍त सम्‍म पिप नु सासन पाइब मबाक्‍थु, बाक्‍चा माल्‍नीम। मेकोपुकीमी चढ़ेचा कली मिम्‍तीक फुल्‍लु, एफोद माइश्‍शो चढ़ेब आ पांइतीक वा नु आन खिं ङा मूर्ति यो मताइनीम। \em २इतिहास १५:३\em* \v 5 मिनु नोले ङा नाक्‍तीमी इस्राएलीपुकी लेश्‍शा, परमप्रभु यावे, आन परमप्रभु कली नु आन पिप दाऊद कली माल्‍नीम। मेकोपुकी ख्रिंख्रि पा आन परमप्रभु यावे गे लेश्‍शा, आसीक ताइनीम। \em येरमीया ३०:९; इजीकीएल ३४:२३-२४\em* \c 4 \s1 चढ़ेबपुकीमी मरिम्‍शो पशो \p \v 1 गे इस्राएली, परमप्रभु यावे आ लोव़ नेनीन। मारदे हना परमप्रभु यावेमी रागीम बाक्‍ब इन कली दोस गेब। मार दोस गेब देंशा हना “एको रागी ङा मुरुमी आं कली प्रोंइतीमी, आं कली मदाक्‍थु, आं कली मटीनीम। \v 2 एकेर कसम जचा, जोल पचा, मुर साइक्‍चा, खुइ पचा नु तेल्‍लेम पचा ङा लाक्‍शा, अर्को मारेइ मबाक्‍ब। नेल्‍लेमी मरिम्‍शो ला पाइनीम। मेकोपुकीम मुर साइश्‍शा, हुश ख्राक्‍श पोक्‍नीम। \v 3 मोपतीके एको रागीमी रोंका पाइब। एकेर बाक्‍ब नेल्‍ले ओंखां पा जाम्‍शा लाइनीम। बस्‍तु भाव, चिक्‍ब नु समुन्‍द्र ङा ङांइ बेक्‍शा, जाम्‍शा लाइनीम। \p \v 4 तन्‍न सुइमी सुइ कली दोस मगेमेक्‍ल। मुरुमी मुर आन कली ‘मरिम्‍शो पाइतीनी’ मदेंमल। मारदे हना गो गे चढ़ेबपुकी नु लोव़ का पचा माल्‍नुङ। \v 5 गेपुकी काबु नाक्‍ती खतम दुम्‍नीनी। मिनु आं लोव़ पाइबपुकी यो गेपुकी नु काथा खतम दुम्‍नीम। मोपतीके गो इन खिं ङा मुर नेल्‍ल गे नु खतम सेल्‍नुङमी। \v 6 आं मुर मारेइ मतुइक्‍तीके खतम दुम्‍नीम। मारदे हना गेपुकीमी तुइक्‍तीक कली ताइक्‍ताक्‍नी। मोपतीके गो यो इन कली आं कली चढ़ेब दुम्‍तीक रे ताइक्‍नन्‍नी। मारदे हना गेपुकीमी इन परमप्रभु, आं अरेशो लोव़ कली क्‍यारी मपनी। मोपतीके गो यो इन आल आन कली क्‍यारी मपाइनुङ। \v 7 चढ़ेबपुकी दोशो बारमा, मोशोन आं कली मरिम्‍शो पाम्‍तेक्‍म। मेको आन ठेयब दुम्‍तीके ताइश्‍शा, मुने दोक्‍तीक गेय पाम्‍तेक्‍म। \v 8 मेकोपुकी आं मुर आन पाप आ पर्बम चढ़ेशो ब्‍वशा दोम्‍नीम। मिनु मुरपुकीम पाप पशो दाक्‍नीम। \em लेवी ४:१३-२१, २७-३५; लेवी ६:१९\em* \v 9 मिनु मुरपुकी दोदेंशो बाक्‍मा, मोदेंशो चढ़ेबपुकी बाक्‍नीम। गो मुरपुकी नु चढ़ेब नेल्‍ल आन कली सजाइ गेनुङ। मेकोपुकीमी दोदेंशो पामे, मोदेंशोन सजाइ गेनुङ। \v 10 मेकोपुकीमी जाइनीम ब्‍वाइनीम, तन्‍न मरूनीम। मेकोपुकीमी तेल्‍लेम पशा, सोशा बोशा मलाइनीम। मारदे हना मेकोपुकीमी तेल्‍लेम पचा कली परमप्रभु यावे कली प्रोंइतेक्‍म। \s1 इस्राएली आन मूर्ति पूजा \p \v 11 माइत अङगुर शांबु नु नक अङगुर शांबुम मुर आन रुप्‍तीके कली साम्‍ब। \v 12 आं मुरपुकीमी शी के मूर्ति कली हिल्‍लो पाइनीम। मिनु मेकोपुकीमी कोक्‍केमी साहीत कोव़नीम। मारदे हना तेल्‍लेम पतीक थुंमी मेको आन कली हेंथे गाक्‍पाइश्‍शो बाक्‍ब। मेकोपुकीमी तेल्‍लेम पचा कली परमप्रभु कली प्रोंइतेक्‍म। \em येरमीया २:२७; होसे ५:४\em* \v 13 मेकोपुकीमी डांडामी चढ़ेनीम। मिनु पहाडमी तुल्‍च, पिपल नु सेक्‍ल रवा आन वांकुम धूप चोइनीम। मोपतीके इन तमी तेल्‍लेम दुम्‍नीम। मिनु इन चाइमीपुकी अरु आन वोंइश नु बाक्‍नीम। \em इजीकीएल ६:१३\em* \v 14 गो इन तमी आन तेल्‍लेम पशो नु इन चाइमी अरु आन वोंइश नु बाक्‍शो आ पर्बम सजाइ मगेनुङ। मारदे हना मेको वोंइश मुर यो सुइ मबाक्‍तीकेमी तेल्‍लेम नु लशा देवी देवता आन कली चढ़ेनीम। मोदेंशो मरुप्‍ब मुरपुकी जाम्‍शा लाइनीम। \em होसे १:२\em* \p \v 15 गे इस्राएलीपुकी, तेल्‍लेम पाइतीनी हना यो, यहूदा ङा मुर आन कली हेंथे मगाक्‍पतीन। गेपुकी गिल्‍गालमी नु बेथ-आवेनमी मलन। मिनु ‘परमप्रभु यावे ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा’ दे कसम मजने” दे परमप्रभुमी देंत। \em आमोस ५:५; होसे १०:५; आमोस ८:१४\em* \v 16 इस्राएलीपुकी मटीब बी खोदेंशो बाक्‍नीम। दोपा परमप्रभु यावेमी भेडा कली योव़शो खोदेंशो पा योव़ने चाक्‍बा? \v 17 एफ्राइम मूर्ति आन वारच दुम्‍शो बाक्‍ब। मोपतीके मेको कली प्रोनीन। \v 18 मेकोपुकीमी शांबु थुम्‍शा यो तेल्‍लेम पना पन बाक्‍नीम। मेको आन सासन पाइब यो मुने दोक्‍‍नीम। \v 19 ठेयब फश गिवार पशा, मेको आन कली योल्‍ब। मिनु मेको आन चढ़ेशो आ पर्बम मुने दोक्‍नीम। \c 5 \s1 चढ़ेब आन कली सजाइ \p \v 1 मिनु परमप्रभुमी “चढ़ेबपुकी, एको लोव़ नेनीन। इस्राएलीपुकी इन नोफा दाइश्‍शा नेनीन। पिप आ खिं ङा मुरपुकी, नेनीन। एको निसाफ इन मरिम्‍शो पशो आ पर्बम बाक्‍ब। गेपुकी मिस्‍पा सहरमी दाइश्‍शो ब्‍वारद नु ताबोर सहरमी ब्रशो ग्‍याइल खोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍नीनी। \v 2 मेकोपुकीमी शित्तीममी मुर बिक्‍शा बेक्‍तीक सेल्‍तेक्‍म। गो मेको नेल्‍ल आन कली सजाइ गेनुङ। \s1 इस्राएलीपुकीमी सजाइ तशो \p \v 3 गो एफ्राइम आ पर्बम नेल्‍ल तुइक्‍नुङ। मिनु इस्राएल यो गो नु ख्रुइक्‍ने मचाप्‍ब। एफ्राइम, गे तेल्‍लेम पतीकेमी ग्रुम्‍शो बाक्‍नेवे। इस्राएल ग्रांग्रा दिचा ङा दुम्‍शो बाक्‍ब। \em होसे १:२; होसे ६:१०\em* \v 4 मेको आन गेय आ पर्बम आन परमप्रभु गे लेत्‍ने मचाप्‍नीम। तेल्‍लेम पचा मेको आन थुंमी बाक्‍ब। मिनु मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे कली मतुइक्‍नीम। \em होसे ४:१२\em* \v 5 इस्राएली आन ठेयब लेत्‍तीकेमी मरिम्‍शो पाइब बाक्‍नीम, दे आन सांकछी बाक्‍ब। एफ्राइम ङा मुरपुकी आंम पाप पतीकेमी खतम दुम्‍नीम। यहूदा ङा मुरपुकी यो मेकोपुकी नु खतम दुम्‍नीम। \v 6 मिनु मेको आन क्‍यारश भेडा नु बी ब्‍यफ लाइश्‍शा, परमप्रभु यावे कली माल्‍थ लाइनीमी। तन्‍न मेकोपुकीमी मेको कली मथित्‍नीम। मारदे हना मेको आन क्‍येङा ङोन लत। \em यसैया १:११-१५\em* \v 7 मेकोपुकी परमप्रभु यावे रे नोले शोंइसीशो बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी हेंथे पा आल थिशो बाक्‍नीम। मेको आन औंसी ङा चाडमी आन बाली नाली नु मेको आन कली खतम सेल्‍ब। \em होसे २:१३\em* \s1 थर निक्‍शी आस कली सजाइ \p \v 8 गिबामी तुराही नु रामाह सहरमी ग्रोव़ ताप्‍पीन। बेथ-आवेनमी लडाइ ङा तुराही ताप्‍पीन। बेन्‍यामीन ङा मुरपुकी ङोंइती बारीन। \em २राजा १५:३७; यसैया ७:१-९; होसे ४:१५\em* \v 9 सजाइ ङा नाक्‍ती एफ्राइम गोरशो रागी खोदेंशो दुम्‍ब। मुल मार मार दुम्‍बा, मेको इस्राएली आन कली देंने थुम्‍ता। \v 10 यहूदा थर ङा ठेयब मुरपुकी सांद ङा फुल्‍लु याक्‍ब खोदेंशो दुम्‍तेक्‍म। गो आं गाइक्‍तीक मेको आन तारी ब्‍वाक्‍कु खोदेंशो पा मोइक्‍नुङमी। \em ब्‍यवस्‍था १९:१४\em* \v 11 एफ्राइम ङा मुरपुकी सजाइ तशा, आन थुं लुक्‍च लत। मारदे हना मेकोपुकी जाम्‍शा लाइब मूर्ति आन नोले खोइक्‍तेक्‍म। \v 12 मिनु गो एफ्राइम ङा मुर आन कली तुम्‍ब नु यहूदा ङा मुर आन कली राक्‍शो खोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍नुङ। \p \v 13 एफ्राइम नु यहूदामी आस श्‍येत तुइक्‍तसे नोले, एफ्राइममी अस्‍सुर ङा ठेयब पिप कली ‘वारच पने’ दे पुंइथ मुर सोइक्‍ताक्‍व। तन्‍न मेकोमी इ कली वारच पने मचाप्‍ब। \em होसे ७:११; होसे १०:६; होसे १२:२\em* \v 14 मारदे हना गो एफ्राइम कली गुप्‍स खोदेंशो नु यहूदा कली ठिटा गुप्‍स खोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍नुङ। गो मेको आन कली खतम सेल्‍शा, आं लां खोइक्‍नुङ। गो मेको आन कली कुरशा लाइक्‍नुङ। मिनु मेको आन कली आं रे रोइक्‍ने मचाप्‍नीम। \em होसे १३:७; होसे ६:१\em* \p \v 15 मिनु गो आं बाक्‍तीकेमी लेश्‍शा बाक्‍नुङ। मेकोपुकीमी आन मरिम्‍शो पशो तुइश्‍शा, आं कली ममाल्‍मे सम्‍म बाक्‍नुङ। मिनु मेकोपुकीमी शुश श्‍येत जशा, आं कली माल्‍नीम” दे परमप्रभुमी देंत। \em यसैया २६:१६\em* \c 6 \s1 परमप्रभु गे लेश्‍शा, कुम्‍सो पशो \p \v 1 मिनु मार लोव़ पाइनीम देंशा हना “पिन, गोपुकी परमप्रभु यावे गे लेय्‍य। मेकोमी आंइ कली टुक्रा टुक्रा पशो बाक्‍त। मिनु आंइ कली सापाइक्‍ब। मेकोमी आंइ कली तुप्‍तु। मिनु मेकोमी आंइ कली ओख्‍ती पाइक्‍ब। \em होसे ५:१४\em* \v 2 नाक्‍त निक्‍शी नोले परमप्रभुमी आंइ कली लेंशा ब्रोंइचा गेब। मिनु नाक्‍त सां नोले आंइ कली आ ङोंइती राप्‍पाइक्‍ब। मिनु मोपा गोपुकी मेको आ ङोंइती ब्रोंइ‍नीकी। \em ब्‍यवस्‍था ३२:३९\em* \v 3 गोपुकी परमप्रभु यावे कली तुइश्‍शा, ठेयब सेल्‍य। मेको कली शुश तुइश्‍शा मान पय। मेको नां दाप्‍शो बुद पा जाक्‍ब। हिंउद ङा रेउ खोदेंशो पा जाक्‍ब। बर्खा ङा रू कली रिम्‍शो पा जिप्‍ब रेउ खोदेंशो पा जाक्‍ब” दे लोव़ पाम्‍तेक्‍म। \p \v 4 मिनु परमप्रभुमी “एफ्राइम, गो इ कली मार पङ? यहूदा इ कली मार पङ? इस दाक्‍चा सुनी ङा गोस्‍स खोदेंशो नु रीब पा जाम्‍शा लाइब सीत खोदेंशो बाक्‍ब। \em होसे ७:१६\em* \v 5 मोपतीके गो इस कली आं लोव़ पाइब रे पा टुक्रा टुक्रा पाता। आं लोव़मी इस कली साइक्‍ता। आं निसाफ इस तारी चिला आप्‍शो खोदेंशो बाक्‍ब। \em येरमीया २३:२९\em* \v 6 मारदे हना गो क्‍योरशा चढ़ेशो क्‍येङा दाक्‍मुतीक दाक्‍नुङ। मिनु चोशा चढ़ेशो क्‍येङा आं कली तुइश्‍शा ठेयब सेल्‍शो दाक्‍नुङ। \em १सामुएल १५:२२; हितोपदेस २१:३; मत्ती ९:१३; १२:७\em* \s1 रागीम मरिम्‍शो पशो \p \v 7 मेकोपुकीमी आदम सहर ङा मुर खोदेंशो पा गो नु पशो कबल प्रोंइतेक्‍म। मेकोपुकीमी आं कली थमा मसुइक्‍थु प्रोंइतेक्‍म। \em यहोसु ३:१६\em* \v 8 गिलाद मरिम्‍शो मुर आन सहर बाक्‍ब। मेको सहर ङा लां हुशेम ख्रुम्‍शो खोइल आ छापम ब्रीशो बाक्‍त। \v 9 दोपा रोइक्‍बपुकी बाप्‍शा बाक्‍नीमी, मोपा चढ़ेबपुकी यो बुक्‍शा बाक्‍शो बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी शेकेम लतीक लांमी मुर साइक्‍नीम। मेकोपुकीमी ठेयब मुने ङा गेय पाइनीम। \v 10 गो इस्राएली आन खिंमी हिंचा ङा गेय का ताता। एफ्राइममी तेल्‍लेम पना पन नु इस्राएल ग्रांग्रा दित्‍चा ङा दुम्‍शो बाक्‍त। \em होसे ५:३\em* \v 11 यहूदा, इ कली यो सजाइ गेतीक नाक्‍त जाक्‍ब” दे परमप्रभुमी देंत। \c 7 \p \v 1 “गो इस्राएल ङा मुर आन कली सापाइक्‍चा मिम्‍ताक्‍ङ हना, एफ्राइम आ मरिम्‍शो पशो नु सामरीया आ पाप तांइसीब। मेकोपुकी जोल पना पन बाक्‍नीम। खुइपुकी खिं ओव़शा खुइ पाइनीम। रोइक्‍बपुकीम लांमी मुर आन कली रोइक्‍नीम। \em योएल ४:१\em* \v 2 गो मेको आन मरिम्‍शो पशो नेल्‍ल तुइश्‍शा मिम्‍नुङ। मेकोपुकीम मतुइक्‍नीम। मेकोपुकीमी मरिम्‍शो ला पाइनीम। मिनु मेको आन पाप गेना हना यो आं ङोंइती बाक्‍नीम” देंत। \s1 नक पिप साइश्‍शो \p \v 3 परमप्रभुमी “मेको आन मरिम्‍शो पशोमी पिप कली ग्‍येरपाइक्‍नीम। मिनु आन जोल पतीकेमी सासन पाइब आन कली ग्‍येरपाइक्‍नीम। \v 4 मेको नेल्‍ल तेल्‍लेम बाक्‍नीम। मेकोपुकी शोब्‍ले चोचा कली होइश्‍शो चुप्‍लु खोदेंशो बाक्‍नीम। मेको शोब्‍ले चोइबमी फस निवा रे मबोरम सम्‍म मी थुक्‍चा ममाल्‍ब। \v 5 आंइ पिप आ भोजम आ सासन पाइब अङगुर शांबु तूशा दुक्‍नीम। मिनु पिपमी शुक्‍शी पाइबपुकी नु गुइ गारपाइक्‍ब। \v 6 मेको शुक्‍शी पाइब आन थुं मी खोदेंशो पा ब्रशो बाक्‍ब। मेकोपुकी नमो सिमो पा पिप आ नेक्‍था जाक्‍नीम। मेको आन थुंम बाक्‍शो पतीक नेल्‍ल नाक्‍दो मी पुम्‍शो खोदेंशो पा बाक्‍ब। मिनु मेको सुनी ठेयब मी खोदेंशो पा ब्राइब। \v 7 मेको नेल्‍ले मी खोदेंशो पा ब्रशो बाक्‍नीम। मिनु आन सासन पाइब आन कली साइक्‍नीम। मेको आन पिप नेल्‍ल आन कली साइक्‍तेक्‍म। मिनु मेकेर ङा सुइमी यो आं कली मथोइनीम” देंत। \s1 इजीप्‍त कली ब्रेश्‍शो \p \v 8 “एफ्राइम थर ङा मुरपुकी रागी ङा मुर नु ब्‍वांइ‍सीनीम। एफ्राइम मलोक्‍शो शोब्‍ले खोदेंशो बाक्‍ब। \v 9 अर्को रागी ङा मुरपुकीमी मेको आ बोल नुप्‍पाइक्‍नीम। तन्‍न मेकोमी मतुइक्‍ब। मेको आ चां का निक्‍शी बोइश्‍शो बाक्‍ब। तन्‍न मेकोमी मतुइक्‍ब। \v 10 इस्राएल आ ठेयब लेत्‍तीकेमी ‘मरिम्‍शो पाइब बाक्‍ब’ दे आन सांकछी बाक्‍ब। तन्‍न मेकोपुकी परमप्रभु यावे, आन परमप्रभु गे मलेत्‍नीम। मिनु मेको कली ममाल्‍नीम” देंत। \p \v 11 “एफ्राइम निप्‍स मपाइश्‍शो ढुकुर खोदेंशो बाक्‍ब। मेको कली निप्‍स मपाइश्‍शो आन कली खोदेंशो पा जोल पने चाम्‍सीब। मुल मेकोपुकीमी इजीप्‍त रागी कली ‘वारच पने’ दे ब्रेत्‍नीम। इच्‍का नोले मेकोपुकीमी अस्‍सुर रागी कली ब्रेत्‍नीम। \em होसे ५:१३\em* \v 12 मिनु मेकोपुकी लची ना, गो मेको आन तारी आं ग्‍याइल ब्‍वार‍नुङ। गो मेको आन कली सरीङ ङा चिक्‍ब आन कली खोदेंशो पा उइ तोक्‍नुङमी। गो मेको आन मरिम्‍शो पतीके कली सजाइ गेनुङ। \v 13 आबी आबी, मेकोपुकी गो रे पा ङोन लाम्‍तेक्‍म। मेकोपुकी खतम दुम्‍मल। मारदे हना मेकोपुकी आं कली मटीब दुम्‍शो बाक्‍नीम। गो मेको आन कली श्‍येत रे प्रोंइ‍चा दाक्‍नुङ। तन्‍न मेकोपुकीमी आं पर्बम जोल पाइनीम। \em भजन संग्रह ८१:१४-१५\em* \p \v 14 मेकोपुकीमी आन थुं नेल्‍लेमी आं कली मब्रेत्‍नीम। तन्‍न आन ब्राख्‍येमी रोंका पाइनीम। अन्‍न नु नक अङगुर शांबु आ पर्बम बुक्‍नीम। तन्‍न आं रे पा आन कुल हिरनीम। \v 15 गो मेको आन कली शेंशा, बोल्‍यो सेल्‍ता। तन्‍न मेकोपुकीमी आं कली मरिम्‍शो पचा मिम्‍नीम। \v 16 मेको नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब गे मलेत्‍नीम। मेकोपुकी जिक्‍शो लिब्रा खोदेंशो बाक्‍नीम। मेको आन ठेयब मुर आन मरिम्‍शो पशो लोव़ आ पर्बम तरवारमी साइक्‍चा पुंइसीनीम। इजीप्‍त रागीमी मेको आन पर्बम शुक्‍शी पाइनीम” देंत। \em भजन संग्रह ७८:५७\em* \c 8 \s1 इस्राएलीपुकीम सजाइ तशो \p \v 1 मिनु “तुराही ता‍पो। ककाकुली का परमप्रभु यावे आ खिं तारी बेरना बेरन बाक्‍ब। मारदे हना मुरपुकीमी आं पशो कबल प्रोंइतेक्‍म। आं अरेशो लोव़ मटीम। \em यसैया ५८:१; ब्‍यवस्‍था २८:४९; होसे ६:७\em* \v 2 मिनु इस्राएलमी आं कली ‘आंइ परमप्रभु, गो इन कली तुइक्‍‍नीकी’ दे देंनीम। \v 3 तन्‍न इस्राएलीपुकीमी रिम्‍शो पचा प्रोंइतेक्‍म। मिनु जोरी सत्रु काम मेको कली खेदा पाइब। \v 4 मेकोपुकीमी आं कली हिल्‍लो मपथु पिप योव़नीम। मेकोपुकीमी गो आं मदेंथु सासन पाइबपुकी योव़नीम। मेकोपुकीमी खतम दुम्‍चा कली आन सुन चांदी रे पा आंम कली मूर्ति सेल्‍नीम। \em २राजा १५:१०,१४,२५,३०\em* \v 5 सामरीया ङा मुरपुकी, इन बाछा आ मूर्ति ताइक्‍तीन। गो मेकोपुकी नु गाइश्‍शो बाक्‍नुङ। गेना सम्‍म मेकोपुकी आं मुर दुम्‍चा मदाक्‍नीमी? \em प्रस्‍थान ३२:२०; १राजा १२:२८\em* \v 6 मेको बाछा इस्राएल रागी रे चाक्‍शो बाक्‍त। मूर्ति सेल्‍बम मेको कली सेल्‍तु। मेको परमप्रभु मबाक्‍ब। काबु नाक्‍ती मेको सामरीया ङा बाछा टुक्रा टुक्रा दुम्‍ब। \p \v 7 मेकोपुकीमी फश शोक्‍नीम। मिनु ठेयब फश गिवार खुप्‍नीम। मेको आन चेरब बोटमी बाला मबाक्‍नीम। मिनु मेकोपुकीमी फस सेल्‍ने मचाप्‍नीम। आन बाला बाक्‍तेक्‍म हना यो, रागी रागी ङा मुरपुकीमी मेको खुप्‍शा जाइनीम। \em येरमीया १२:१३\em* \v 8 इस्राएल खतम पोक्‍चा पुंइसाक्‍व। मुल मेकोपुकी रागी रागी ङा मुर आन दातेमी शोर गाक्‍‍शो मुर खोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍नीम। \em येरमीया २२:२८\em* \v 9 ब्‍वाकी ङा गधा हेंथे गाक्‍शो खोदेंशो पा मेकोपुकी अस्‍सुरमी लाम्‍तेक्‍म। एफ्राइम ङा मुरपुकी आंम कली दाक्‍बपुकी कली लेयसीशो बाक्‍नीम। \em होसे ५:१३\em* \v 10 मेकोपुकी आंम कली लेयसाक्‍म हना यो, मुल गो मेको आन कली खुप्‍नुङमी। मिनु मेकोपुकी सक्ति पाइश्‍शो पिप आ गुइ रे क्‍याम्‍चा पुंइसीनीम। \p \v 11 एफ्राइममी आ पाप पतीके चढ़ेतीक शुश सेल्‍तु। मेको चढ़ेतीके शुश सेल्‍तीके मेको कली पाप दुम्‍शो बाक्‍ब। \v 12 मिनु गो मेको आन कली आ अरेशो शुश ब्रेक्‍ताक्‍ङ। तन्‍न मेकोपुकीमी आं लोव़ थमा मसुदेम। \v 13 मेकोपुकीमी आं कली चढ़ेनीम। मिनु श्‍ये ब्‍वाइनीम। तन्‍न परमप्रभु यावे मेकोपुकी नु मग्‍येरसीशो बाक्‍ब। मुल परमप्रभु यावेमी मेको आन मरिम्‍शो पशो मिम्‍शा, मेको आन कली सजाइ गेब। मिनु मेकोपुकी इजीप्‍त रागीमी लेश्‍शा लाइनीम। \v 14 इस्राएलीपुकीमी आंम कली सेल्‍ब कली प्रेंशा, ठेयब दरवार सेल्‍शो बाक्‍नीम। यहूदा ङा मुरपुकीमी शुश सहर एर ओंथ गारो सेल्‍शो बाक्‍नीम। तन्‍न गो मेको आन सहरमी मी सुइश्‍शा दरवार नेल्‍ल क्रोइक्‍नुङ” दे परमप्रभुम देंत। \em येरमीया १७:२७; आमोस २:५\em* \c 9 \s1 होसेमी लोव़ पशो \p \v 1 इस्राएली, मग्‍येरसीन। अर्को रागी रागी ङा मुर खोदेंशो पा, सोम्‍शा मग्‍येरसीन। मारदे हना गे इन परमप्रभु क्‍येङा नोले शोंइसाक्‍नी। गे अन्‍न ओंइतीक चाडमी तेल्‍लेम पशो आ पर्बम क्‍येट ताक्‍चा दाक्‍नीनी। \em होसे १:२\em* \v 2 मुल अन्‍न आ खला ङा अन्‍नम नु अङगुर कोल ङा अङगुर शांबुम मुर आन कली मरूपाइक्‍ब। नक अङगुर शांबु मेको आन कली मजाक्‍दीप्‍ब। \v 3 मेकोपुकी परमप्रभु यावे आ रागीमी बाक्‍चा मताइनीम। एफ्राइम इजीप्‍त रागीमी लेश्‍शा लाइब। मिनु मेकोपुकीमी अस्‍सुरमी ग्रांग्रा दिचा ङा थोव़की जाइनीम। \em होसे ८:१३\em* \p \v 4 मेकोपुकीमी परमप्रभु यावे कली अङगुर शांबु चढ़ेनीम। क्‍योरशा चढ़ेतीक मचढ़ेनीम। आन जचा थोव़क मोन खमे खोदेंशो पा जाइनीम। मेको जाइब नेल्‍ल ग्रांग्रा दिशो दुम्‍नीम। मेको आन जचा थोव़कीम मेको आन शोव़लु साइक्‍चा ला दुम्‍ब। परमप्रभु यावे आ खिंमी चाक्‍ने मचाप्‍नीम। \p \v 5 गेपुकी इन ठेयब चाड नु परमप्रभु आ चाडमी मार पाइनीनी? \v 6 मेकोपुकी खतम दुम्‍चा कली प्रोक्‍तेक्‍म हना यो, इजीप्‍त रागीमी मेको आन कली खुप्‍ब। मिनु मेम्‍फीस ङा मुरपुकीमी मेको आन कली थिम्‍नीम। मेको आन चांदी के सेल्‍शो थोव़कपुकी चू नु चोंकम सुम्‍ब। मिनु आन ताम्‍बुमी चू वानीम। \em होसे १०:८\em* \p \v 7 मिनु सजाइ गेतीक नाक्‍त जाक्‍शो बाक्‍ब। क्‍येक्‍क लेत्‍तीक नाक्‍त यो जाक्‍शो बाक्‍ब। इस्राएल ङा मुरपुकीमी मेको तुइक्‍‍नीम। परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब गुक्‍शो खोदेंशो पा बाक्‍नीम। मेकोपुकी गशो दुम्‍तेक्‍म। मारदे हना इन मरिम्‍शो पचा नु मदाक्‍चा आ पर्बम मोदेंशो दुम्‍त। \v 8 परमप्रभु यावेमी आ लोव़ पाइब कली एफ्राइम कली कोव़ब सेल्‍तु। मेको आ लां नेल्‍लेमी चिक्‍ब रेत्‍तीक ब्‍वारद खोदेंशो बाक्‍नीम। आ परमप्रभु आ खिंमी यो मेको कली काइ मदाक्‍नीम। \v 9 गिबा ङा नाक्‍त खोदेंशो पा मेकोपुकी काइ मरिम्‍शो गेय पाम्‍तेक्‍‍म। परमप्रभु यावेमी मेको आन मरिम्‍शो पशो मिम्‍शा सजाइ गेब। \em होसे १०:९; न्‍यायाधीस १९:२२-३०; न्‍यायाधीस २०:१३\em* \s1 ङोंइती नु नोले ङा इस्राएल \p \v 10 दोदेंशो पा गोरशो रागीमी अङगुर थित्‍नीमी, मोदेंशो पा गो इस्राएल कली थित्‍ता। फोव़शी रवामी नेल्‍ल क्‍येङा ङोंइती ङा फोव़शी फल सिश्‍शो खोदेंशो पा गो इन किकी पिपी आन कली थित्‍तामी। तन्‍न मेकोपुकी बाल-पेओर गे लाम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकी आंम कली बाल कली जिम्‍मा गेसाक्‍म। मिनु मेको आन दाक्‍शो मूर्ति खोदेंशो पा ग्रांग्रा दित्‍चा ङा दुम्‍तेक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था ३२:१०; गन्‍ती २५:३\em* \v 11 एफ्राइम आ सक्ति चिक्‍ब खोदेंशो पा बेरशा लाइब। मेको आन दातेमी सुइ यो आल थीब मदुम्‍नीम। \v 12 मेकोपुकीमी आल थिशा कोल्‍पाइक्‍तेक्‍म हना यो, गो का सम्‍म यो मप्रोंइथु लाइक्‍नुङ। मिनु गो मेको आन कली प्रोंइशा ङोन लाइक्‍नुङ। मिनु मेको आन कली ठेयब श्‍येत दुम्‍ब। \v 13 एफ्राइम आ तौपुकी साइक्‍चा पुंइसीनीम। एफ्राइममी आ तौ आन कली क्‍योरचा कली लाइक्‍चा माल्‍ब। \em इजीकीएल २७:३\em* \v 14 परमप्रभु यावे, गे मेको आन कली मार गेनीनी? मेको आन आल शाम्‍सेक्‍ल। मिनु मेको आन दूध सोव़ल। \v 15 मेको आन मरिम्‍शो पतीके नेल्‍ल गिल्‍गालम पाम्‍तेक्‍म। मेक रे गो मेको आन कली तशा ग्रांग्रा दि‍चा गोव़ता। मेको आन काइ मरिम्‍शो पतीके, गो आं खिं रे खेरनुङमी। मेको आन ठेयब मुर नेल्‍ल मटीब बाक्‍नीम। \v 16 एफ्राइम आप्‍चा पुंइसीशो बाक्‍ब। मेको आन शाक्‍श सोव़शो बाक्‍ब। मेकोपुकी मसित्‍नीम। मेकोपुकीमी आल थिम्‍तेक्‍म हना यो, गो मेको आन दाक्‍शो आल आन कली साइक्‍नुङ। \v 17 आं परमप्रभुमी मेको आन कली प्रोंइब। मारदे हना मेकोपुकीमी आ देंशो मटीम। मोपतीके मेकोपुकी रागी रागी ङा मुर आन दातेमी हिरशा गाक्‍ब दुम्‍नीम। \c 10 \s1 चढ़ेनीम तन्‍न दूली पाइनीम \p \v 1 ङोंइती इस्राएल ब्राक्‍शो नु शुश फल सिप्‍ब अङगुर बोट का बाक्‍‍त। मिनु इस्राएल ङा मुरपुकी शुश क्‍येट थीब दुम्‍तेक्‍म। मिनु मोपा मेकोपुकीमी फुल्‍लु के चढ़ेतीक यो शुश सेल्‍तेक्‍म। मिनु मेको रागीमी दोशो क्‍येट चेम्‍मे, मोशोन मे कोपुकीमी आन थाम ङा मूर्ति दारपाइक्‍तेक्‍म। \em येरमीया २:२१; लेवी २६:१\em* \v 2 मेको आन थुं दूली बाक्‍ब। मुल मेकोपुकीमी आन मरिम्‍शो पशो आ सजाइ तचा माल्‍नीम। परमप्रभुमी मेको आन चढ़ेतीक नु आन ख्रुक्‍शो फुल्‍लु प्रेप्‍ब। मेको आन थाम ङा मूर्ति यो खतम सेल्‍ब। \s1 श्‍येत जशा, थुं लेश्‍शो \p \v 3 मिनु मुल मेकोपुकीमी “गो परमप्रभु यावे कली मान पा महिंतीके गो आंइ के पिप मबाक्‍ब। मिनु पिप बाक्‍त हना यो मेकोमी आंइ कली मार पने चाप्‍बा ङा?” देंनीम। \v 4 मेकोपुकीमी शुश फश लोव़ पाइनीम। मार फश लोव़ पाइनीम देंशा हना, जोल पा कसम जशा कबल पाइनीम। मोपतीके वाक्‍शो रूमी ओशेर पाइश्‍शो सुवा वाशो खोदेंशो पा मुददा बारनीम। \s1 मूर्ति पूजा पचा थुम्‍शो \p \v 5 सामरीयामी बाक्‍ब मुरपुकी बेथ-आवेन ङा बाछा आ मूर्ति आ पर्बम हिंनीम। ङोंइती मेको मूर्ति आ दारस तशा, ग्‍येरसीशो मुरपुकी मेको आ पर्बम रोंका पाइनीम। चढ़ेबपुकी यो मेको आ पर्बम रोंका पाइनीम। मारदे हना मेको मूर्ति ङोन लाइक्‍सीशो बाक्‍ब। \em होसे ४:१५\em* \v 6 मेको मूर्ति कली अस्‍सुर लाइक्‍नीम। मिनु ठेयब पिप कली सोइक्‍नीम। एफ्राइम मुने दोक्‍ब, इस्राएल चहिं आ मिम्‍शो आ पर्बम मुने दोक्‍ब। \em होसे ५:१३\em* \p \v 7 सामरीया ङा पिप ब्‍वाक्‍कुम बाक्‍शो जिक्‍शो राशी खोदेंशो पा योल्‍सीब। \v 8 मिनु आन मरिम्‍शो पतीक मूर्ति बाक्‍शो आवेन डांडा खतम पोक्‍नीम। मेको इस्राएल ङा मुर आन पाप पशो बाक्‍ब। मेको आन फुल्‍लु के चढ़ेतीकेमी चुं नु चोंक वाशा सुम्‍नीम। मिनु मेकोपुकीमी पहाड कली “आंइ कली सुम्‍की” दे डांडा कली “आंइ तारी दोक्‍कीन” देंनीम। \em होसे ९:६; लूका २३:३०; प्रकाश ६:१६\em* \p \v 9 गे इस्राएलीपुकीमी गिबा आ नाक्‍त रे पाप पाइतीनी। मिनु मुल सम्‍म पाप पना पन बाक्‍नीनी। गिबा ङा मरिम्‍शो पाइब मुर आन कली मार, लडाइमी मसदमे ङा? \em होसे ९:९\em* \v 10 गो गेना दाक्‍नुङा, मेना मेको आन कली सजाइ गेनुङ। मेको आन साप्‍पा मरिम्‍शो पशो आ पर्बम रागी रागी ङा मुर आन हुलमी मेको आन कली फ्रेंशा लाइक्‍नीम। \s1 आन दला दाक्‍स पशो \p \v 11 मिनु एफ्राइम मगिक्‍शो बी का खोदेंशो बाक्‍ब। मिनु दांइ पशोनु, मेको ग्‍येरसीब। मोपतीके मेको आ दारशो बलामी गो जुवा लाप्‍नुङ। गो एफ्राइम कली दोरपाइक्‍नुङ। यहूदामी ब्‍यफ वाक्‍चा माल्‍ब। मिनु याकूबमी डल्‍ला प्रोल्‍चा माल्‍ब। \v 12 ठीक पतीक शोक्‍कीन। मिनु मप्रोंइचा ङा दाक्‍तीक अन्‍न खोदेंशो पा खुप्‍तीन। गे इन मवाक्‍शो रू वाक्‍तीन। मारदे हना इन परमप्रभु यावे कली माल्‍ची नाक्‍त जाक्‍त। मिनु मेको जाक्‍शा, गे इन कली पाप रे प्रोंइब। \em येरमीया ४:३; यसैया ५५:६\em* \p \v 13 तन्‍न गेपुकी परमप्रभु यावेमी अरेशो मटितीकेम ग्रुम्‍शा बाक्‍तीनी। मिनु ठीक मदुम्‍तीके खुप्‍शा बाक्‍तीनी। गेपुकी जोल आ फल जाइब बाक्‍तीनी। मारदे हना गे आंम बोल नु इन लडाइ पाइब आन कली थमा सुइक्‍तीनी। \em अय्‍युब ४:८\em* \v 14 मोपतीके इन मुर आन कली लडाइ तोइनीम। मिनु शाल्‍मनमी बेथ-आरबेल कली खतम पोक्‍शो खोदेंशो पा इन दरवार नेल्‍ल खतम पोक्‍शा गेनीम। मेना आल नु आ ममा कली यो साइक्‍नीम। \v 15 मारदे हना इन मरिम्‍शो पतीके मोदेंशो ठेयब बाक्‍ब। मोपतीके मोदेंशो दुम्‍ब। मेको नाक्‍त सुनी नां दाम चोटीन इस्राएल ङा पिप आन कली खतम पोक्‍नीम। \c 11 \s1 परमप्रभुमी इस्राएल कली दाक्‍शो \p \v 1 मिनु परमप्रभुमी “इस्राएल आल बाक्‍मेनु, गो मेको कली दाक्‍ताक्‍ङ। मिनु गो आं तौ कली इजीप्‍त रागी रे ब्रेत्‍ताक्‍ङ। \em ब्‍यवस्‍था ७:८; प्रस्‍थान ४:२२-२३; मत्ती २:१५\em* \v 2 मिनु गो दोशो इस्राएली आन कली ब्रेत्‍तु, मोशोन आं क्‍येङा ङोन लाम्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी बाल देवता कली चढ़ेम्‍तेक्‍म। मिनु मूर्ति आन कली धूप चोम्‍तेक्‍म। \p \v 3 एफ्राइम कली गुइ ग्‍याइश्‍शा गाक्‍चा शेंब गो नङ। गो मेको आन कली आल आन कली खोदेंशो पा कुरता। तन्‍न गो मेको आन कली सापाइक्‍ता हना यो, मेकोपुकीमी मतुइक्‍तेम। \v 4 गोमी मेको आन कली मुर आन शिशी पशो खोदेंशो पा खुल्‍ताक्‍मी। गो मेको आन कली शुश दाक्‍ताक्‍ङ। गो मेको आन बलामी लाम्‍सीशो जुवा ग्रुंइशा गेतामी। गो मेको आन ङोंइती बाप्‍शा, मेको आन कली थुल्‍तामी। \p \v 5 मार, मेकोपुकी इजीप्‍त रागी लेत्‍चा माल्‍नीमी? मिनु अस्‍सुर मेको आन पिप दुम्‍चा माल्‍ब। मारदे हना मेकोपुकी आं गे लेत्‍चा मबिस्‍सम। \v 6 मेको आन सहरपुकीमी लडाइ दुम्‍नीम। मिनु मेको आन लाप्‍चो ङा थाम मीम दुप्‍नीम। मेको आन मिम्‍शो नेल्‍ल खतम दुम्‍नीम। \v 7 आं मुरपुकी गेना हना यो, आं क्‍येङा ङोन लाइनीम। मोपतीके मेकोपुकीमी जुवा कुरशो खोदेंशो पा श्‍येत जचा माल्‍नीम। मिनु सुइमी मेको आन कली आन श्‍येत रे मप्रोंइब। \p \v 8 एफ्राइम, गो इ कली दोपा प्रोंइने चाप्‍नुङा? इस्राएल, गो इ कली दोपा इ जोरी सत्रु आन गुइमी गेने चाप्‍नुङा ङा? गो इ कली दोपा अदमाह कली पाइश्‍शो खोदेंशो पाइनुङा ङा? गो इ कली दोपा सेबोयीम खोदेंशो सेल्‍नुङा ङा? मुल आं थुं फांइसाक्‍व। गो गाइक्‍चा रे लेश्‍शा, शिशी पाइब दुम्‍ती। \em ब्‍यवस्‍था २९:२२; येरमीया ३१:२०\em* \v 9 गो आं ग्‍याइश्‍शो कुरशा मगाक्‍नुङ। गो एफ्राइम कली लेंशा खतम मपाइ‍नुङ। मारदे हना गो परमप्रभु नङ। गो मुर मनङ। गो इन दातेमी नेल्‍ल क्‍येङा सक्ति पाइश्‍शो दुम्‍शा, गाइश्‍शा मजाक्‍नुङ। \v 10 मेकोपुकी परमप्रभु यावे आ नोले खोइक्‍नीम। मेको चहिं गुप्‍स खोदेंशो पा ग्रीब। मिनु मोपा ग्रीमेनु, आ आलपुकी पच्‍छिम रे पा ख्रिंख्रि पना पन जाक्‍नीम। \em येरमीया २५:३०; होसे २:१\em* \v 11 मेकोपुकी इजीप्‍त रागी रे चिक्‍ब खोदेंशो पा बेरशा जाक्‍नीम। अस्‍सुर रे पा ढुकुर खोदेंशो पा ख्रिंख्रि पना पन जाक्‍नीम। गो मेको आन कली आन खिंमी बाक्‍चा गेनुङ” दे परमप्रभु यावेमी देंत। \v 12 एफ्राइममी आं कली जोल पना पन बाक्‍ब। मिनु इस्राएलीमी यो खाल का ङा पा आं कली जोल पाइनीम। मिनु यहूदा आ का ला परमप्रभु आ नोले खोइक्‍चा कली थुं निक्‍शी प‍शो बाक्‍ब। तन्‍न मेकोमी मेको आन कली दाक्‍शा मप्रोंइब। \c 12 \s1 इस्राएलीम पाप पशो \p \v 1 एफ्राइममी आं कली लोव़ पाइब। मेकोमी नेल्‍ल नाक्‍त पूर्ब ङा फश कली खेदा पाइब। मेकोमी जोल नु हुश ख्राक्‍श पोक्‍चा बारपाइक्‍ब। मेको अस्‍सुर नु गारब। मिनु इजीप्‍त रागी कली तेल सोइक्‍ब। \em होसे ५:१३\em* \p \v 2 परमप्रभु यावेमी यहूदा आ मरिम्‍शो पशो ङा सजाइ गेप्‍तु। मेकोमी याकूब आ मरिम्‍शो पशो आ पर्बम सजाइ गेब। मेकोपुकीमी दोदेंशो पामे, मोदेंशो पा सजाइ गेब। \v 3 मेकोमी आ ममा आ कोंवजीम आ लोक्‍ब आ गेंग्रे ग्‍याइक्‍ताक्‍व। मिनु ठेयब दुम्‍शा, परमप्रभु यावे नु राम्‍शी पाप्‍तु। \em उत्‍पत्ती २५:२२,२६; उत्‍पत्ती ३२:२५-२९\em* \v 4 मेको परमप्रभु आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब नु राम्‍शी पा ग्रात। मेकोमी ङाक्‍शा “शिशी पाइय्‍यी” दे पुंइतु। मेकोमी परमप्रभु कली बेथेल सहरमी ग्रुमानु, परमप्रभुमी मेको नु लोव़ पाप्‍तु। \em उत्‍पत्ती ३५:१५\em* \v 5 मिनु परमप्रभु यावे, मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु आ नें यावे बाक्‍ब। \em भजन संग्रह ८३:१९\em* \v 6 मिनु मेकोमी “गे परमप्रभु गे लेत्‍चा माल्‍नेवे। गे दाक्‍चा नु ठीक पचा मप्रोनीन। परमप्रभु यावे कली रिम्‍शा बाक्‍कीन” देंत। \p \v 7 मिनु जोल पा नाक्‍तीक चलेब ग्‍याप्‍ब लेयब मुरुमी जोल पचा दाक्‍नीम। \v 8 एफ्राइममी “गो शुश क्‍येट थीब दुम्‍ती। गो शोंप पाइश्‍शो बाक्‍नुङ। आं शुश क्‍येट चेम्‍तीके ‘गे पाप पाप्‍तीवी’ दे दोस गेने मचाप्‍नीम” देंत। \em प्रकाश ३:१७\em* \v 9 मिनु “गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। गो इन कली इजीप्‍त रागी रे चाक्‍शो नङ। गो ङोंइती ङा चाड नाक्‍ती खोदेंशो पा इन कली लेंशा इन ताम्‍बुमी बाक्‍चा गेनुङ” देंत। \em होसे १३:४\em* \p \v 10 मिनु मेकोमी “गो नोले दुम्‍ब लोव़ पाइबपुकी नु लोव़ पाता। गो मेको आन कली कोंइतीके कोंइताक्‍ङ। गो मेको आन कली कथा शेंपाइक्‍ता। \v 11 गिलाद मरिम्‍शो पाइब बाक्‍ब। मेको आ मुरपुकी शोर गाक्‍शो बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी गिल्‍गालमी ब्‍यफ चढ़ेम्‍तेक्‍म हना, आन फुल्‍लु के चढ़ेतीक ब्रेश्‍शा, फुल्‍लु देल्‍शो खोदेंशो दुम्‍ब। \em होसे ६:८; होसे ९:१५\em* \v 12 मिनु याकूब प्रोक्‍शा, अराम रागीमी लत। मेकेर इस्राएलमी मीश चाक्‍चा आ पर्बम गेय पाप्‍तु। मेकोम मेकेर भेडा योव़तु। \em उत्‍पत्ती २७:४३; उत्‍पत्ती २८:५; उत्‍पत्ती २९:२०\em* \v 13 मिनु परमप्रभु यावेमी आ लोव़ पाइब आ पतीके इस्राएली आन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइताक्‍व। मिनु आ लोव़ पाइब रे पा मेको आन कली कोव़तु। \em प्रस्‍थान ३:१०\em* \v 14 तन्‍न एफ्राइममी परमप्रभु कली चुरपाइश्‍शो बाक्‍ब। मोपतीके परमप्रभुमी आ पशो हुश ख्राक्‍श पोक्‍तीके आ पर्बम सजाइ गेब। मेकोमी दोदेंशो पवा, मोदेंशो पा क्‍येक्‍क लेत्‍चा पुंइसीब” दे परमप्रभुम देंत। \c 13 \s1 परमप्रभु इस्राएल नु गाइश्‍शो \p \v 1 मिनु परमप्रभुमी “एफ्राइममी लोव़ पवानु, मुरपुकी ख्रिंख्रि पाम्‍तेक्‍म। इस्राएलमी मेको कली मान पाम्‍तेक्‍म। तन्‍न मेको बाल देवता कली पूजा पतीके बेक्‍त। \v 2 मिनु मुल मेको क्‍येङा शुश पाप पाइनीम। मेकोपुकीमी आंम कली चांदी के मूर्ति सेल्‍नीम। मेको मूर्ति नेल्‍ल मुरुमी सेल्‍शो बाक्‍नीम। मिनु मुरुमी ‘मेको आन कली चढ़ेन। बाछा कली पुक्‍पु पने’ देंनीम। \em यसैया ४४:१०\em* \v 3 मोपतीके मेकोपुकी सुनी ङा गोस्‍स, सुनी ङा जाम्‍शा लाइब सीत, फशेमी योल्‍ब खला ङा भूस नु झेल रे पा ग्रूब कुन खोदेंशो दुम्‍नीम” देंत। \em होसे ६:४; भजन संग्रह १:४\em* \p \v 4 मिनु “गो परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु नङ। गो इन कली इजीप्‍त रागी रे ग्रुंइताक्‍ङ। गे गो आं ङा लाक्‍शा अरु परमप्रभु मतुइक्‍नीनी। मिनु गो आं ङा लाक्‍शा अरुमी पाप रे प्रोंइने मचाप्‍नीम। \v 5 मिनु गो गोरशो रागी नु शुश सोव़शो रागीमी इन कली कोव़ता। \em होसे ९:१०\em* \v 6 गो मेको आन कली रूपाइक्‍ता। मिनु मेकोपुकी ठेयब लेश्‍शा, आं कली प्रेंताक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था ३२:१५\em* \v 7 मोपतीके गो मेको आन कली गुप्‍स खोदेंशो पा नु जोइ खोदेंशो पा आन लांम बाप्‍शा बाक्‍नुङ। \em होसे ५:१४\em* \v 8 चाइक्‍ब रोंइसीशो वां खोदेंशो पा मेको आन कली ग्‍याइश्‍शा आन रां चेत्‍नुङ। मिनु गुप्‍सुमी खोदेंशो पा मेको आन कली ब्‍वाइनुङ। मिनु ब्‍वाकी ङा जन्‍तुमी साइश्‍शो खोदेंशो पा साइक्‍नुङ। \p \v 9 इस्राएलीपुकी, गो इन कली खतम सेल्‍नुङ। इन कली सुम वारच पाइबा? \em येरमीया २:१७\em* \v 10 इन कली प्रोंइने चाप्‍ब ते बाक्‍मा? इन कली वारच पाइब सासन पाइब, ते लाक्‍गमे? मेको आ पर्बम गेपुकीमी ‘गो आंइ कली पिप नु सासन पाइब गेकी’ देंतीनी। \em १सामुएल ८:५-९\em* \v 11 मोपतीके गो गाइश्‍शा इन कली पिप का गेता। मिनु गो चुरशा मेको कली पोक्‍शा लाइक्‍ता। \p \v 12 एफ्राइम आ पाप ख्रुइश्‍शा वोइश्‍शो बाक्‍ब। मेको आ पापपुकी ब्रेक्‍शा वोइश्‍शो बाक्‍नीम। \v 13 मीश मुर आल थितीक रोइ पशो खोदेंशो पा मेको कली श्‍येत दुम्‍ब। तन्‍न मेको मारेइ यो मतुइक्‍ब आल खोदेंशो बाक्‍ब। मेको दूली पा जरमेशो बाक्‍ब। \p \v 14 गो मेको आन कली तुरस रे प्रोंइनुङा ङा? गो मेको आन कली बेक्‍चा रे पा प्रोंइनुङा ङा? साइक्‍ब, इ साइक्‍तीक ते बाक्‍बा? तुरस, इ खतम सेल्‍तीक ते बाक्‍बा? गो शिशी मपाइनुङ। \em २तिमोथी १:१०; प्रकाश २०:१४; १कोरिन्‍थी १५:५४-५५\em* \p \v 15 मेको आ लोक्‍ब आन दातेमी रिम्‍शो दुम्‍शा सोशा बोशा लत हना यो, गो मेको कली शिशी मपाइनुङ। परमप्रभु यावे रे पा पूर्ब ङा फश गोरशो रागी रे पा जाक्‍ब। मिनु आ ब्‍वाक्‍कु बुक्‍तीक सोव़ब। मेको आ इनार यो सोव़नीम। मोपा मेको आ शुश क्‍येट लाइब मारेइ मारेइ नेल्‍ल नुप्‍नीम। \v 16 सामरीया ङा मुरपुकीमी आन पाप पशो ङा श्‍येत जचा माल्‍नीम। मारदे हना मेकोपुकीम आंम परमप्रभु कली मटीम। मेकोपुकी तरवारमी साइक्‍चा पुंइसीनीम। मेको आन आलपुकी खपीमी ताइश्‍शा साइक्‍चा पुंइसीनीम। मेको आन कोव़ज कुरशो मीश मुर आन कोव़ज चेत्‍चा पुंइसीनीम” देंत। \em २राजा १५:१६\em* \c 14 \s1 परमप्रभु गे लेत्‍तीन, दे ब्रेश्‍शो \p \v 1 गे इस्राएली, परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु गे लेश्‍शा जाक्‍कीन। मारदे हना गे इन मरिम्‍शो पतीके रे खतम दुम्‍तीनी। \v 2 परमप्रभु आ लोव़ मेको कली देंशा, परमप्रभु यावे गे लेतीन। मिनु गेपुकीमी मेको कली “आंइ पाप नेल्‍ल क्‍याम्‍दीने! आंइ कली शिशी पा ब्रने। गो इन नें ठेयब सेल्‍नीकी। \em हिब्रू १३:१५\em* \v 3 अस्‍सुर ङा मुरपुकीमी आंइ कली प्रोंइने मचाप्‍नीम। गोपुकी लडाइ पथ शारा ङोइश्‍शा मगाक्‍नीकी। मिनु गो आंम सेल्‍शो थोव़क कली ‘इं परमप्रभु’ दे गेनायो मदेंनीकी। मारदे हना रोम रोइक्‍चपुकीमी इन शिशी ताइनीम” दे परमप्रभु कली देंनीन। \p \v 4 मिनु परमप्रभुमी “गो इन नोले शोंइसीशो माफ गेनुङ। गो इन कली शुश शिशी पा दाक्‍नुङ। मारदे हना मुल इन कली तशा मगाइक्‍नुङ। \v 5 गो इस्राएल कली सीत खोदेंशो दुम्‍नुङ। मेको लिली फू खोदेंशो पा बोइक्‍ब। लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा खोदेंशो पा मेकोमी शाक्‍श थोक्‍ब। \v 6 मेको आ राशी लाइश्‍शो दुम्‍नीम। मेको आ दारस तेल रवा खोदेंशो दुम्‍ब। मेको आ ब्रोव़शो रिना लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा खोदेंशो दुम्‍ब। \v 7 मुरपुकी लेंशा मेको आं वांकुमी बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी लेंशा अन्‍न ख्रुम्‍नीम। मिनु अङगुर खोदेंशो पा बोइक्‍नीम। मिनु मेको आन नें लेबानोन ङा अङगुर शांबु खोदेंशो पा ठेयब दुम्‍ब। \v 8 एफ्राइम ङा मुरपुकी, मूर्तिपुकी नु गो आं के मार गेय बाक्‍बा ङा? गो इन कली लोव़ लेत्‍नुङ। मिनु इन कली कोव़नुङ। गो तोव़शी रवा खोदेंशो पा गिग बाक्‍नुङ। इ फल फुल सित्‍चा आं सक्ति रे जाक्‍ब। \p \v 9 सु जोक्‍ब तुइक्‍ब बाक्‍बा, मेकोमी एको लोव़ तुइक्‍तल। सु के रुप्‍ब थुं बाक्‍मे, मेकोमी एको लोव़ रुबल। परमप्रभु यावे आ लां ठीक बाक्‍नीम। मिनु ठीक पाइबपुकी मेको आ लांमी गाक्‍नीम। तन्‍न आ देंशो मटीबपुकी मेको आ लांमी दाइल पाइसीनीम” दे परमप्रभुम देंत।