\id EZR \h एज्रा \toc1 एज्रा \toc2 एज्रा \toc3 एज्रा \mt1 एज्रा \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* एको किताब एज्रा आंमान इच्‍का ब्रेक्‍शो बाक्‍त। तन्‍न नोले मेको नेल्‍ल सुम ब्रेक्‍ता, मतुइक्‍नीम। ङोंइती एज्रा नु नेहेम्‍याह किताब का बाक्‍त। मुरुमी ग्रीक लोव़मी सेल्‍ची ना किताब का रे निक्‍शी सेल्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \ip \bd गेना दुम्‍शो:\bd* एको किताब १०० बर्स ङा इतिहास बाक्‍ब। जेरूब-बाबेल नु ५० हजार ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीशो इस्राएली यरूसलेम लेश्‍शो रे नेहेम्‍याह यरूसलेम जाक्‍शो सम्‍म ङा लोव़ बाक्‍ब। \io2 ५३६ बि. सी. पिप कोरेसमी इस्राएली आन कली लेत्‍चा गेवा बाक्‍त। \io2 ५३६ बि. सी. चढ़ेतीक लेंशा सेल्‍शा, गोठ सेल्‍तीक चाड मानेमे बाक्‍त। \io2 ५३५ बि. सी. परमप्रभु यावे आ खिं लेंशा सेल्‍चा गोव़मे बाक्‍त। \io2 ५२० बि. सी. परमप्रभु आ लोव़ पाइब हाग्‍गै नु जकरियाम आस गेय पचा गोम्‍से बाक्‍त। \io2 ५१६ बि. सी. परमप्रभु यावे आ खिं जिम्‍मा गेशो बाक्‍त। \io2 ५१५ बि. सी. पास्‍सा चाड मानेशो बाक्‍तेक्‍म। \io2 ४५८ बि. सी. एज्रा नु १८ हजार इस्राएली लेंशा यरूसलेम लेश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \io2 ४४६ बि. सी. नेहेम्‍याह यरूसलेम जाक्‍शो बाक्‍त। \ip \bd मारदे ब्रेक्‍शो:\bd* एको १ इतिहास नु २ इतिहास किताबमी ब्रेक्‍शो नेल्‍ल दुम्‍शो नोले ङा इस्राएली आन इतिहास बाक्‍ब। परमप्रभु यावे आ खिं लेंशा सेल्‍शो आ पर्बम ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \c 1 \s1 यहूदीपुकी यरूसलेम लेश्‍शो \r २इतिहास ३६:२२-२३ \p \v 1 पारसी रागीमी पिप कोरेस आ ङोंइती ङा बर्समी परमप्रभु यावेमी येरमीया रे पा देंशो लोव़ खाप्‍चा कली पिप कोरेस आ थुं क्‍युक्‍गा बाक्‍त। मिनु मेको पिपमी आ राज्‍य नेल्‍लेमी मेको लोव़ नेंपाइक्‍चा कली ब्रेक्‍पदा बाक्‍त। \em यसैया ४५:१; यसैया ४४:२८\em* \p \v 2 मिनु पारसी ङा पिप कोरेसमी मार लोव़ ब्रेक्‍पदा बाक्‍त देंशा हना “परमप्रभु यावे, स्‍वर्ग ङा परमप्रभुमी, रागी ङा राज्‍य नेल्‍ल आं कली गेशो बाक्‍ब। मिनु मेकोमी आं कली ‘यहूदा रागी ङा यरूसलेममी आं खिं सेलो’ दे माइक्‍ती। \v 3 मिनु इन दातेमी सु सु परमप्रभु आ मुर बाक्‍नीमी, मेको नु परमप्रभु बाक्‍ल। मिनु मेको मुरपुकी इर लशा, यहूदा रागी ङा यरूसलेममी बाक्‍ब परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ खिं सेलीन। \v 4 मिनु लीशो यहूदी ते ते बाक्‍मा, मेकोपुकीमी यरूसलेमम परमप्रभु आ खिं सेल्‍चा कली सुन चांदी, अरु शोंप नु बी ब्‍यफ चाक्‍शा, आन आंम दाक्‍शो गेचा माल्‍नीम” दे पिप कोरेसमी ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \p \v 5 मिनु नोले यरूसलेम सहरमी परमप्रभु यावे आ खिं लेंशा सेल्‍चा कली परमप्रभुमी मुर आन थुं पोक्‍चा पुंइसीशो यहूदा नु बेन्‍यामीन आस खिं खिं ङा ठेयब मुरपुकी, चढ़ेबपुकी नु लेवी नेल्‍ल मेकेर लचा कली सास‍मा बाक्‍त। \v 6 मिनु मेको आन नेक्‍था बाक्‍ब नेल्‍लेमी आन ङोंइती गेशो प्रोंइशा, चांदी के बोस, सुन के थोव़क, अरु थोव़क, बी ब्‍यफ नु शुश क्‍येट लाइब मार मार थोव़क शुश तेम्‍शा गेशा, मेको आन कली वारच पाम्‍तेक्‍म। \v 7 ङोंइती नेबुकदनेसरमी यरूसलेममी परमप्रभु यावे आ खिं ङा बोसपुकी रोइश्‍शा चाक्‍शा, आ देवता आ खिंमी वोइश्‍शो बाक्‍माक्‍‍त। मिनु पारसी ङा पिप कोरेसमी मेको बोस नेल्‍ल मेकेर रे ग्रुंइपाइक्‍तु। \em २इतिहास ३६:७,१८\em* \v 8 मिनु पारसी ङा पिप कोरेसमी मेको बोसपुकी आ शोंप कोव़ब मिथ्रेदाथ आ गुइ रे पा यहूदा आ खिं ङा नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब मुर शेश-बस्‍सार कली हिक्‍पाइश्‍शा, ब्रेक्‍शा गेप्‍तु। \em एज्रा ५:१४\em* \v 9 मिनु मेको बोस मार मार बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, सुन के बोस ३० ओटा, चांदी के बोस हजार का ओटा, क्‍योरतीके २९ ओटा, \v 10 सुन के आइक्‍च बोस ३० ओटा, अरु चांदी के आइक्‍च बोस ४ सहे १० ओटा अरु बोस हजार का ओटा गेशो बाक्‍त। \v 11 सुन नु चांदी के बोस नेल्‍ल पा ५ हजार ४ सहे ओटा बाक्‍तेक्‍म। मिनु ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीशो मुरपुकी बेबीलोन रे यरूसलेम लेश्‍शा जाक्‍मानु, शेश-बस्‍सारमी मेको बोस नेल्‍ल यरूसलेममी लेश्‍शा चाक्‍तु। \c 2 \s1 लेश्‍शो इस्राएल ङा मुर \r नेहेम्‍याह ७:५-७२ \p \v 1 बेबीलोन ङा पिप नेबुकदनेसरमी यहूदा नु यरूसलेम ङा मुर आन कली ग्‍याइश्‍शा बेबीलोन लाइश्‍शो बाक्‍त। मेको ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीशो आन दाते ङा यहूदा नु यरूसलेम आंम आंम सहरम लेश्‍शा जाक्‍शो मुर आन नें मार बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \v 2 जेरूब-बाबेल नु बेबीलोन रे यरूसलेम जाक्‍ब येशुआ, नेहेम्‍याह सेरायाह, रेलायाह, मोरदेकै, बिल्‍शान, मिस्‍पार, बिग्‍वाइ, रेहुम नु बानाह जाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मेको इस्राएली सु सु नु गिश मुर बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \v 3 पारोश आ चच युइ २,१७२ \v 4 शेफत्‍याह आ चच युइ ३७२ \v 5 आराह आ चच युइ ७७५ \v 6 पहाथ-मोआब आ चच युइ आ तौ येशुआ नु योआब आस चच युइ २,८१२ \v 7 एलाम आ चच युइ १,२५४ \v 8 जत्‍तु आ चच युइ ९४५ \v 9 जक्‍काइ आ चच युइ ७६० \v 10 बानी आ चच युइ ६४२ \v 11 बेबाइ आ चच युइ ६२३ \v 12 अज्‍गाद आ चच युइ १,२२२ \v 13 अदोनीकाम आ चच युइ ६६६ \v 14 बिग्‍वाइ आ चच युइ २,०५६ \v 15 आदीन आ चच युइ ४५४ \v 16 आतेर आ मुर हिज्‍कीयाह आ चच युइ ९८ \v 17 बेजाइ आ चच युइ ३२३ \v 18 योराह आ चच युइ ११२ \v 19 हाशुम आ चच युइ २२३ \v 20 गिब्‍बार आ चच युइ ९५ \v 21 बेथलेहेम ङा १२३ \v 22 नेतोफाह ङा ५६ \v 23 अनाथोथ ङा १२८ \v 24 अज्‍मावेथ ङा ४२ \v 25 किरयथ-यारीम केफीरा नु बेयरोथ ङा ७४३ \v 26 रामाह नु गेबा ङा ६२१ \v 27 मिकमास ङा १२२ \v 28 बेथेल नु ऐ ङा २२३ \v 29 नेबो ङा ५२ \v 30 मग्‍बीश आ चच युइ १५६ \v 31 अर्को एलाम आ चच युइ १,२५४ \v 32 हारीम आ चच युइ ३२० \v 33 लोद, हादीद नु ओनो सहर ङा ७२५ \v 34 यरीको सहर ङा ३४५ \v 35 नु सेनाह आ चच युइ ३,६३० जना बाक्‍तेक्‍म। \s1 लेश्‍शो चढ़ेब \p \v 36 लेश्‍शो चढ़ेब सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, येदायाह आ चच युइ, येशुआ आ खिं ङा मुर ९७३ \v 37 इम्‍मेर आ चच युइ १,०५२ \v 38 पश्‍हुर आ चच युइ १,२४७ \v 39 नु हारीम आ चच युइ १,०१७ जना बाक्‍तेक्‍म। \s1 लेश्‍शो लेवी नु कुम्‍सो पाइब \p \v 40 लेश्‍शा जाक्‍शो लेवी आ मुर सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, येशुआ नु कदमीएल आस चच युइ, नु होदावीयाह आ चच युइ ७४ जना बाक्‍तेक्‍म। \em नेहेम्‍याह १२:८\em* \v 41 कुम्‍सो पाइबपुकीमी आसाफ आ चच युइ १२८ जना बाक्‍तेक्‍म। \s1 लेश्‍शो लाप्‍चो खाल पाइब \p \v 42 लाप्‍चो खाल पाइब सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, शाल्‍लुम, आतेर, ताल्‍मोन, अक्‍कुब, हतीता नु शोबाइ आन चच युइ नेल्‍ल पा १३९ जना मुर बाक्‍तेक्‍म। \s1 लेश्‍शो परमप्रभु आ खिं ङा वाइल \p \v 43 परमप्रभु यावे आ खिंमी गेय पाइब वाइल आन चच युइ सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \em एज्रा ८:२०\em* सीहा, हासुफा, तब्‍बाओथ, \v 44 केरोस, सीआहा, पादोन, \v 45 लेबानाह, हगावाह, अक्‍‍कुब, \v 46 हागाब, शाम्‍लाइ, हानान, \v 47 गिददेल, गहार, रेआयाह, \v 48 रेसीन, नेकोदा, गज्‍जाम, \v 49 उज्‍जा, पासेआह, बेसाइ, \v 50 अस्‍नाह, मेउनीम, नेफीसीम, \v 51 बाकबुक, हकुफा, हारहुर, \v 52 बस्‍लुथ, मेहीदा, हारशा, \v 53 बारकोस, सीसेरा, तेमाह, \v 54 नेसीयाह नु हतीफा आन चच युइ बाक्‍तेक्‍म। \p \v 55 सोलोमन आ गेय पाइब आन चच युइ सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, सोताइ, हास्‍सोफेरेथ, पेरुदा, \em १राजा ९:२१\em* \v 56 यालाह, दारकोन, गिददेल, \v 57 शेफत्‍याह, हत्‍तील, पोकेरेथ-हस्‍सेबाइम नु आमी आन चच युइ बाक्‍तेक्‍म। \v 58 परमप्रभु यावे आ खिं ङा गेय पाइब नु सोलोमन आ गेय पाइब नेल्‍ल पा ३९२ मुर बाक्‍तेक्‍म। \em यहोसु ९:२३\em* \p \v 59 मिनु तेल-मेलाह, तेल-हारशा करूब, अददान नु इम्‍मेर रे लेश्‍शा जाक्‍ब यो बाक्‍तेक्‍म। तन्‍न मेकोपुकीमी आन किकी पिपी नु आन खिं ङा मुर इस्राएल ङा सु रे जाक्‍शो बाक्‍मा, मेको देंने मचबेम। \v 60 मेकोपुकी देलायाह आ चच युइ, तोबीयाह आ चच युइ नु नेकोदा आ चच युइ नेल्‍ल पा ६५२ जना बाक्‍तेक्‍म। \v 61 परमप्रभु कली चढ़ेब हबायाह आ चच युइ, हककोस आ चच युइ नु बारजील्‍लाइ आ चच युइ यो आन किकी पिपी नु आन खिं ङा मुर इस्राएली सु रे बोशो बाक्‍मा देंने मचबेम। बारजील्‍लाइ नें वोइश्‍शो मुर गिलाद ङा बारजील्‍लाइ आ तमी कली ग्‍युंबे पवा बाक्‍त। मिनु आ शिउ आ नें वोदा बाक्‍त। \em २सामुएल १७:२७; २सामुएल १९:३२\em* \v 62 मेकोपुकीमी मुर आन नें ब्रेक्‍तीकेमी आन नें माल्‍तेक्‍म, तन्‍न मथिदेम। मोपतीके मेकोपुकीम चढ़ेचा मताम। मिनु चढ़ेतीक गेय रे तिल्‍चा पुंइसाक्‍म। \v 63 मिनु ऊरीम नु थुम्‍मीममी गेय पने चाप्‍ब चढ़ेब का मग्रूम सम्‍म मेकोपुकीमी नेल्‍ल क्‍येङा चोव़खो चढ़ेतीक थोव़क रे जचा मताम। \p \v 64 मिनु मेकेर जाक्‍ब मुर नेल्‍ल पा ४२,३६० बाक्‍तेक्‍म। \v 65 मिनु मेको आन वाइलीम वाइल ७,३३७ मुर बाक्‍तेक्‍म। मेको आन दातेमी २०० कुम्‍सो पाइब मीश मुर नु वोंइश मुर यो बाक्‍तेक्‍म। \v 66 मिनु मेको नु ७३६ शारा नु २४५ खच्‍चर बाक्‍तेक्‍म। \v 67 मिनु मेको नु ४३५ दलओंठ नु ६,७२० गधा यो बाक्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती १८:९; प्रस्‍थान २८:३०; १सामुएल १४:४१\em* \p \v 68 मिनु मेकोपुकी यरूसलेममी बाक्‍शो परमप्रभु यावे आ खिं जाक्‍मा नोले का निक्‍शी खिं ङा ठेयब मुरपुकीमी परमप्रभु आ खिं ङोंइती ङा आ बाक्‍तीके उइ लेंशा सेल्‍चा कली ग्‍येरशा आन दाक्‍स पा क्‍येट गेम्‍तेक्‍म। \v 69 मेकोपुकीमी आन चाप्‍स पा सेल्‍तीक गेय कली ६१ हजार सुन के आदारकोन नु ५ हजार चांदी के मीना नु चढ़ेब आन कली सहे का फेक्‍तीक वा गेम्‍तेक्‍म। \em आदारकोन का ८.४ ग्राम सुन के क्‍येट बाक्‍ब। चांदी के मीना का ६०० ग्राम खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \p \v 70 मिनु चढ़ेबपुकी, लेवीपुकी नु का निक्‍शी अरु मुर यरूसलेम नु आ एर ओंथ ङा गाउंपुकीमी बाक्‍तेक्‍म। मिनु कुम्‍सो पाइबपुकी, लाप्‍चो खाल पाइबपुकी, परमप्रभु यावे आ खिंमी गेय पाइबपुकी नु लीशो इस्राएली नेल्‍ल आंम आन सहरम बाक्‍तेक्‍म। \c 3 \s1 चोशा चढ़ेशो \p \v 1 मिनु इस्राएली आंम आन गाउं गाउंमी नेल्‍ल गारपा बाक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। आन बाक्‍शो ७ महिना दुम नोले मुर नेल्‍ल थुं का ङा दुम्‍शा, यरूसलेममी बुक्‍तेक्‍म। \v 2 मेना योसादाक आ तौ येशुआ नु मेको आ वारच चढ़ेब, शाल्‍तीएल आ तौ जेरूब-बाबेल नु मेको आ खिं ङा मुर नेल्‍लेमी इस्राएली आन परमप्रभु कली चढ़ेतीके सेल्‍तेक्‍म। परमप्रभु आ मुर मोसामी आ अरेशो लोव़म दोपा ब्रेक्‍शो बाक्‍मे, मोपा चोशा चढ़ेचा कली मेको चढ़ेतीक सेल्‍तेक्‍म। \em एज्रा २:२; प्रस्‍थान २७:१; लेवी ६:२\em* \v 3 मेकोपुकीमी चढ़ेतीक ङोंइती ते बाक्‍मे मेकेर लेंशा चढ़ेतीक सेल्‍‍‍तेक्‍म। मारदे हना मेको आन एर ओंथ ङा अर्को जात ङा मुर आन कली तशा हिंशा, सुनी नु नाक्‍नाक्‍दो परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीकेम चोशा चढ़ेतीक चढ़ेम्‍तेक्‍म। \p \v 4 मिनु मेकोपुकीमी गोठ सेल्‍शा बाक्‍तीक चाड मानेम्‍तेक्‍म। मिनु दोपा पतीके ब्रेक्‍शो बाक्‍मे, मोपा नाक्‍त किंत किंत ङा पचा माल्‍शो चोशा चढ़ेतीके दोशो चढ़ेचा माल्‍‍मा, मोशो चढ़ेम्‍तेक्‍म। \em लेवी २३:३४-४३\em* \v 5 मिनु नाक्‍त किंत किंत ङा चोशा चढ़ेतीके, औंसी नाक्‍त ङा चढ़ेतीके नु परमप्रभु यावेमी देंशो चाड ङा चढ़ेतीके चढ़ेम्‍तेक्‍म। सु सुमी आन ग्‍येरशो थुं रे परमप्रभु यावे कली चढ़ेचा दाक्‍तमे, मेको चढ़ेम्‍तेक्‍म। \v 6 मिनु परमप्रभु यावे आ खिं ङा जग मवोइश्‍शो बाक्‍त हना यो, ७ महिना ङा ङोंइती ङा नाक्‍त रे परमप्रभु यावे कली चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा गोम्‍तेक्‍म। \p \v 7 मिनु मेकोपुकीमी गारो प्रोव़ब नु शी के गेय पाइब आन कली क्‍येट गेम्‍तेक्‍म। मिनु पारसी ङा पिप कोरेसमी देंशो खोदेंशो पा सीदोन नु टायर ङा मुर आन कली लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी समुन्‍द्र रे पा योप्‍पा सम्‍म चाक्‍चा कली जचा तूचा थोव़क नु तेल गेम्‍तीमी। \em १राजा ५:१६-२५\em* \s1 परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍शो \p \v 8 मिनु मुरपुकी यरूसलेममी बाक्‍शो परमप्रभु आ खिं जाक्‍शो बर्स निक्‍शी नु महिना निक्‍शी दुम्‍माक्‍त। मिनु शाल्‍तीएल आ तौ जेरूब-बाबेल, योसादाक आ तौ येशुआ नु मेको आस लीशो लोक्‍ब, चढ़ेबपुकी, लेवीपुकी नु बेबीलोन रे लेश्‍शा यरूसलेम जाक्‍ब नेल्‍लेमी परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍चा गोम्‍तेक्‍म। मिनु परमप्रभु यावे आ खिं सेल्‍तीक गेय कोव़चा कली २० बर्स जाक्‍दीश्‍शो नु मेको क्‍येङा लाक्‍शो लेवी आन कली योव़शा वोइक्‍तीमी। \v 9 मिनु परमप्रभु आ खिं सेल्‍तीक गेय पाइब आन कली कोव़ब येशुआ नु आ तौपुकी नु आ लोक्‍ब, कदमीएल नु आ तौपुकी, बिन्‍नुइ नु होदावीयाह नु हेनादाद आ तौपुकी नु लेवी आन तौ नु खिं ङा मुर नेल्‍ल गेय पाइब आन कली कोव़ब दुम्‍‍तेक्‍म। \s1 परमप्रभु आ खिं ङा जग \p \v 10 मिनु परमप्रभु यावे आ खिं सेल्‍बपुकीमी जग वोइक्‍तेक्‍म। चढ़ेबमी आन वा फेक्‍शा तुराही ताप्‍तेक्‍म। आसाफ आ तौ लेवीपुकीम बुप्‍केल ताप्‍तेक्‍म। इस्राएल ङा पिप दाऊदमी अरेशो खोदेंशो पा परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍चा कली आन आन बाक्‍तीकेमी राप्‍तेक्‍म। \v 11 मिनु मेकोपुकीमी पालो पालो पा कुम्‍सो पाम्‍तेक्‍म। परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍ना सेल्‍न “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे मान पा कुम्‍सो पाम्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी “परमप्रभु यावे रिम्‍शो पाइब बाक्‍ब, नु आ गेना हना यो दाक्‍तीक इस्राएली नु ली‍ब” दे कुम्‍सो पाम्‍तेक्‍म। परमप्रभु यावे आ खिं ङा जग वोइश्‍शो बाक्‍तीके मुर नेल्‍लेमी ठेयब सेंदा पा परमप्रभु यावे कली ठेयब सेल्‍तेक्‍म। \em २इतिहास ५:१३; भजन संग्रह ११८:१\em* \p \v 12 परमप्रभु यावे आ ङोंइती ङा खिं तशो चढ़ेबपुकी, लेवीपुकी नु आन खिं खिं ङा ठेयब मुर नु अरु खाल्‍पापुकी परमप्रभु यावे आ खिं ङा जग वोइश्‍शो तशा, ठेयब सेंदा पा ङाक्‍‍तेक्‍म। मिनु अरु मुर चहिं ग्‍येरशा ठेयब सेंदामी रेयके पाम्‍तेक्‍म। \em हाग्‍गै २:३\em* \v 13 मिनु नेंब मुरपुकीमी ग्‍येरशा ग्रीशो नु ङाक्‍शो मार बाक्‍मे मारेइ मरुबेम। मारदे हना मुर आन रेयके पशो सेंदा थम ठेयब बाक्‍त। मेको रेयके पशो ङोन ङोन सम्‍म नेंसे बाक्‍त। \c 4 \s1 जोरी सत्रुमी श्‍येत गेशो \p \v 1 लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीशो यहूदा नु बेन्‍यामीन आस थर ङा मुरपुकीमी परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ खिं सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍नीम देंशो लोव़ आन जोरी सत्रुमी नेंतेक्‍म। \v 2 मिनु मेकोपुकीमी जेरूब-बाबेल, येशुआ नु खिं खिं ङा ठेयब मुर आन बाक्‍तीकेमी जाक्‍शा “गो आंइ कली यो गे नु गारशा, मेको खिं सेल्‍चा गेकी। गो यो गे इन खोदेंशो पा इन परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍नीकी। मिनु गो आंइ कली एक चाक्‍ब अस्‍सुर ङा पिप एसर-हददोन आ पाला रे गो यो इन परमप्रभु कली चढ़ेन चढ़ेन बाक्‍तक” देंतेक्‍म। \em येरमीया ४१:५; २राजा १७:२४-३३; २राजा १९:३७\em* \v 3 तन्‍न जेरूब-बाबेल, येशुआ नु इस्राएली आन लीशो खिं खिं ङा ठेयब मुरपुकीमी मेको आन कली “एको खिं गो इस्राएली आंइ परमप्रभु कली सेल्‍नीकी। एकेर गे इन पचा माल्‍शो मारेइ मबाक्‍ब। पारसी ङा पिप कोरेसमी आंइ कली अरेशो खोदेंशो पा, गो आंइ परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ खिं आंमान सेल्‍नीकी” दे माइक्‍तेक्‍म। \v 4 मिनु नोले मेको रागी ङा मुरपुकीमी यहूदी आन कली आन थुं तोक्‍शा गेम्‍तेक्‍म। मिनु मेको खिं मसेल्‍पाइक्‍‍चा कली हिंच कोंइताक्‍म। \s1 सेल्‍तीक गेय क्‍याम्‍चा माल्‍शो \p \v 5 मिनु यहूदी आन गेय नेल्‍ल क्‍याम्‍पाइक्‍चा कली, मेकोपुकीमी दरवार ङा ठेयब मुर आन कली घूस गेम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी पिप कोरेस आ सासन पची ना रे पारसी ङा पिप दारा आ सासन पची ना सम्‍म मोदेंशो गेय पना पन बाक्‍तेक्‍म। \em एज्रा ४:२४\em* \p \v 6 मिनु अहासूरसमी सासन पचा गोवा आ ङोंइती ङा बर्स, मेको रागी ङा मुरपुकीमी यहूदा नु यरूसलेम ङा मुर आन कली दोस गेशो ब्रेक्‍स का ब्रेक्‍शा सोइक्‍ताक्‍मी। \p \v 7 मिनु बिश्‍लाम, मिथ्रेदाथ, ताबेल नु मेको आ वारच नेल्‍ल गारशा पारसी ङा पिप आरता-सास्‍त कली ब्रेक्‍स का ब्रेक्‍ताक्‍म। मेको ब्रेक्‍स अरामी आन लोव़मी ब्रेक्‍शो बाक्‍त। मिनु मेको आ अर्थ यो ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \p \v 8 पिप आ सोइश्‍शो रेहुम नु ब्रेक्‍तीक गेय पाइब शिम्‍शाइमी, पिप आरता-सास्‍त कली यरूसलेम आ पर्बम ब्रेक्‍स का ब्रेक्‍ताक्‍स। \v 9 पिप आ सोइश्‍शो रेहुम, ब्रेक्‍तीक गेय पाइब शिम्‍शाइ नु मेको निक्‍शी नु गेय पाइबपुकी, निसाफ पाइबपुकी, पिप आ सोइश्‍शोपुकी, पारसी ङा ठेयब मुरपुकी, एरेक नु बेबीलोनमी बाक्‍ब सुसा एलाम ङा मुरपुकी \v 10 नु नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब मान पचा पुंइसीशो ओस्‍नापरमी ग्‍याइश्‍शा लाइश्‍शो मुर आन रागी रे ग्रुंइशा सामरीया सहर नु आ एर ओंथ नु युफ्रेटीस खोला आ आइक्‍ची हांबुमी वोइश्‍शो मुरपुकीमी ब्रेक्‍ताक्‍म। \v 11 मेको सोइश्‍शो ब्रेक्‍स ङा लोव़ मार बाक्‍त देंशा हना “पिप आरता-सास्‍त कली युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबुमी बाक्‍ब गेय पाइबपुकीमी इन कली ‘रिम्‍शो बाक्‍कीन’ देंनीम। \v 12 पिप इन कली मार लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी देंशा हना, इन कली प्रोंइशा एको रागीमी जाक्‍ब यहूदीपुकी यरूसलेममी जाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी काइ मटीब नु मरिम्‍शो पाइब आन सहर कली लेंशा सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी मेको आ जग लेंशा सेल्‍शा, आ गारो यो प्रोव़ने थुम्‍चशो बाक्‍नीम। \p \v 13 पिप इन कली मार लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी देंशा हना, मेको सहर कली लेंशा सेल्‍तेक्‍म नु मेको आ गारो प्रोव़ने थुम्‍तेक्‍म हना, मेकोपुकीमी पिप कली थाप्‍तीके, आन चेम्‍शो रे थाप्‍तीक नु आन रू ङा थाप्‍तीके मारेइ मथाप्‍नीम। मिनु मो पामेनु, पिप इन कली मरिम्‍शो दुम्‍ब। \v 14 गो पिप इन गेशो जाइनीकी। मोपतीके सुइम इन कली मान मपशो कोव़चा मदाक्‍नीकी। मोपतीके पिप इन कली एको लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा कली लोव़ कुरब मुर सोइक्‍ताक्‍क। \v 15 इन किकी पिपीमी ब्रेक्‍शा वोइश्‍शो ब्रेक्‍स माल्‍शा, कोव़ङीन। मेकेर मार ब्रेक्‍शो बाक्‍मे थित्‍नीनी। मेको सहरम काइ मटीब मुर बाक्‍नीम। मेकोपुकी पिप नु रागी कली मरिम्‍शो पाइब बाक्‍नीम। मोपतीके एको सहर कली खतम पोक्‍शो बाक्‍त। \v 16 मिनु गो पिप इन कली मार लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी देंशा हना, एको सहर लेंशा सेल्‍तेक्‍म हना, नु मेको आ एर ओंथ ङा गारो प्रोव़ने थुम्‍तेक्‍म हना, युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबुम इन के मारेइ अधिकार मलीब” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \s1 पिपमी लोव़ लेश्‍शो \p \v 17 मिनु पिपमी “आं सोइश्‍शो रेहुम, ब्रेक्‍तीक गेय पाइब शिम्‍शाइ नु सामरीया सहर नु आ एर ओंथ नु ठेयब खोला आइक्‍ची हांबु बाक्‍ब इन गेय पाइब आन कली ‘रिम्‍शो बाक्‍कीन’ दे ब्रेक्‍नुङ। \v 18 इन सोइश्‍‍शो ब्रेक्‍स आं कली रिम्‍शो पा पढेशा मेको आ अर्थ नेंपाइक्‍तीमी। \v 19 मिनु गे इन देंशो खोदेंशो पा ब्रेक्‍शा वोइश्‍शो लोव़पुकी माल्‍पाइक्‍तामी। मिनु मार थिंसाक्‍व देंशा हना, मेको सहर ङा मुरुमी पिप आ सासन पतीकेमी मटिशो आ पर्बम शुश लोव़पुकी ब्रेक्‍शा वोइश्‍शो थिंसाक्‍व। मिनु साइ रे मोदेंशो मटितीके, पना पन पिशो बाक्‍तेक्‍म। \v 20 यरूसलेममी सासन पाइब सक्ति पाइश्‍शो पिपपुकी बाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागी नेल्‍ल अधिकारम वोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु मुरपुकीमी पिप कली थाप्‍तीके, आन चेम्‍शो रे थाप्‍तीके नु आन रू ङा थाप्‍तीके नेल्‍ल थाप्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \p \v 21 मोपतीके मेको मुर आन गेय तेक्‍चा माल्‍ब, दे मतीन। मिनु गो हुकुम मगेङा सम्‍म मेको सहर लेंशा मसेल्‍मेक्‍ल। \v 22 गेपुकीमी मेको आ पर्बम इन पचा माल्‍शो गेय हेंथे मपने। पिप आ गेय रिम्‍शो दुम्‍पाइक्‍चा कली मेको मरिम्‍शो गेय तेक्‍चा माल्‍ब” दे लोव़ कुरब मुर सोइक्‍ताक्‍व। \s1 परमप्रभु आ खिं सेल्‍चा नाइश्‍शो \p \v 23 मिनु रेहुम, ब्रेक्‍तीक गेय पाइब शिम्‍शाइ नु मेको नु गेय पाइब आन ङोंइती पिप आरता-सास्‍त आ ब्रेक्‍स पढेमे चोटीन रेहुम नु मेको नु बाक्‍ब छुल छाल बोक्‍शा दोरोर पा यरूसलेम लशा, मेकेर ङा यहूदी आन आन सेल्‍तीक गेय नेल्‍ल ग्रा ग्रु तेक्‍तेक्‍म। \v 24 मे नोले यरूसलेममी परमप्रभु आ खिं सेल्‍तीक गेय देक्‍त। मिनु मोदेंशो पा पारसी ङा पिप दारा आ सासन पशो बर्स निक्‍शी जाक्‍दीम सम्‍म मेको सेल्‍तीक गेय देक्‍शा लीत। \c 5 \s1 परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍शो \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब हाग्‍गै नु इददो आ तौ जकरियामी यहूदा नु यरूसलेममी बाक्‍ब यहूदी आन कली इस्राएली आन परमप्रभु आ देंशो लोव़ पाम्‍ताक्‍स। \em हाग्‍गै १:१; जकरिया १:१\em* \v 2 मिनु शाल्‍तीएल आ तौ जेरूब-बाबेल नु योसादाक आ तौ येशुआमी यरूसलेममी परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍चा गोम्‍सेनु, परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइबपुकीमी यो मेको आन कली वारच पाम्‍तेक्‍म। \s1 यहूदी आन गेय तेक्‍चा माल्‍शो \p \v 3 मिनु युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागीम सासन पाइब तत्तेनाइ, शेथार-बोजे‍नाइ नु मेको नु बाक्‍बपुकी रीब पा यहूदी आन बाक्‍तीकेम जाक्‍शा “एको खिं लेंशा सेल्‍चा नु थुम्‍चा कली इन कली सुम अधिकार गेवा?” देंतेक्‍म। \v 4 मिनु मेकोपुकीमी मेको खिं सेल्‍ब आन नें यो पुंइतेक्‍म। \v 5 तन्‍न परमप्रभुमी यहूदी आन खाल्‍पा आन कली वारच पाप्‍तु। मिनु मेकोपुकी पिप दारा आ बाक्‍तीकेम आन ब्रेक्‍स जाक्‍दीश्‍शा, पिपमी मार देंबा, मेको लोव़ मनेन्‍मे सम्‍म, मेको गेय तेक्‍ने मचबेम। \em ब्‍यवस्‍था ११:१२; १राजा ८:२९\em* \s1 तत्तेनाइमी पिप दारा कली ब्रेक्‍शो \p \v 6 युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागी कली हुकुम पाइब, तत्तेनाइ, शेथार-बोजे‍नाइ नु मेको नु बाक्‍ब सोइश्‍शोपुकीमी पिप दारा कली ब्रेक्‍स का ब्रेक्‍शा सोइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मेको ब्रेक्‍स एको बाक्‍ब। \v 7 मेको आन सोइश्‍शो ब्रेक्‍समी मार ब्रेक्‍शो बाक्‍त देंशा हना “पिप दारा इन थुं नाइश्‍‍शा रिम्‍शो बाक्‍कीन। \v 8 पिप, इन कली लोव़ का तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी। मार लोव़ तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी देंशा हना, गो यहूदा रागीमी ठेयब परमप्रभु आ खिं बाक्‍तीक लाइतक। मेको ठेयब ख्रोइश्‍‍शो फुल्‍लुमी सेल्‍नीम। आ गारो तार शी वोइक्‍ने थुम्‍तेक्‍म। शुश गेय पा, रीब पा सेल्‍ना सेल्‍न बाक्नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \v 9 मिनु मेको खाल्‍पा आन कली “इन कली एको खिं लेंशा सेल्‍चा नु थुम्‍चा कली सुम अधिकार गेवा? दे हिल्‍लो पाइतक। \v 10 मिनु इन कली ब्रेक्‍चा नु तुइक्‍पाइक्‍चा कली मेको आन ठेयब मुर आन नें यो हिल्‍लो पाइतक। \v 11 तन्‍न मेकोपुकीमी ‘गो सरीङ नु रागी ङा परमप्रभु आ गेय पाइब नकी। मिनु शुश बर्स ङोंइती सेल्‍शो खिं लेंशा सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍नीकी। मेको ङोंइती ङा खिं इस्राएल ङा ठेयब पिप कामी सेल्‍‍शो बाक्‍त। \v 12 तन्‍न आंइ किकी पिपीमी स्‍वर्ग ङा परमप्रभु कली चुरपाइश्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोमी मेको आन कली बेबीलोन ङा कल्‍दी आन पिप नेबुकदनेसर आ गुइमी गेशो बाक्‍त। मिनु मेको पिपमी एको खिं कली प्रेश्‍शो बाक्‍त। मुर आन कली ग्‍याइश्‍शा बेबीलोन रागीमी लाइश्‍शो बाक्‍त। \em २राजा २४:१०-१४; २राजा २५:९\em* \v 13 तन्‍न बेबीलोन ङा पिप कोरेसमी आ सासन पशो ङोंइती ङा बर्समी एको परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍चा कली हुकुम गेशो लोव़ ब्रेक्‍शा ग्रुंइशो बाक्‍त। \em एज्रा १:१-२\em* \v 14 नेबुकदनेसरमी यरूसलेम ङा सुन नु चांदी के बोसपुकी परमप्रभु आ खिं रे लाइश्‍शा बेबीलोन ङा मन्‍दीरम वोइश्‍शो बाक्‍त। मिनु पिप कोरेसमी मेको बोसपुकी बेबीलोन ङा मन्‍दीर रे ग्रुंइशा शेश-बस्‍सार कली गेप्‍तु। पिप कोरेसमी शेश-बस्‍सार कली सासन पचा कली योव़शो बाक्‍त’। \em एज्रा १:७-८\em* \v 15 मिनु मेको कली ‘एको बोसपुकी लाइश्‍शा यरूसलेम ङा परमप्रभु आ खिंमी वोतो’ देंत। मिनु परमप्रभु आ खिं ङोंइती आ बाक्‍तीक उइ लेंशा सेल्‍चा माल्‍नीम” दे माइक्‍तु। \v 16 मिनु मेको शेश-बस्‍सार जाक्‍शा, यरूसलेममी परमप्रभु आ खिं आ जग वोइक्‍तु। मेना रे मुल सम्‍म एको लेंशा सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍नीम। मिनु मेको मुल सम्‍म सेल्‍ने मथुम्‍शो बाक्‍ब। \v 17 मोपतीके मुल पिप, गे दाक्‍नीनी हना, बेबीलोन ङा पिप आन पालामी मार मार दुम्‍शो बाक्‍मे, मेको ब्रेक्‍स वोइक्‍तीकेमी माल्‍पतीन। मिनु पिप कोरेसमी यरूसलेममी परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍चा कली हुकुम पशो लोव़ ब्रेक्‍शा ग्रुंइशो बाक्‍म कों मबाक्म? मिनु मेको आ पर्बम इन दाक्‍शो मार बाक्‍बा, मेको आंइ कली तुइक्‍पतीन, दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \em एज्रा ८:३६\em* \c 6 \s1 पिप कोरेस आ ब्रेक्‍स थिश्‍शो \p \v 1 मिनु बेबीलोन रागीमी पिप दारामी सासन पा मार मार ब्रेक्‍स वोइक्‍तीकेमी पिप आन ब्रेक्‍स माल्‍तेक्‍म। \v 2 मिनु मादी रागी ङा ठेयब सहर एक-बतानामी तोल्‍शा वोइश्‍शो ब्रेक्‍स का थित्‍तेक्‍म। मिनु मेको ब्रेक्‍समी मार ब्रेक्‍शो बाक्‍त देंशा हना \p \v 3 पिप कोरेसमी सासन पशो ङोंइती ङा बर्समी यरूसलेममी परमप्रभु आ खिं आ पर्बम हुकुम पशो ब्रेक्‍स का ग्रुंइशो बाक्‍ब। मार लोव़ ग्रुंइशो बाक्‍ब देंशा हना “मेको खिं लेंशा सेलीन। मेको चढ़ेचा कली नु चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा कली बाक्‍ब। आ ग्‍येत्‍थ लाइश्‍शो ६० कुबीत नु आ पित्‍थ ब्रेम्‍शो ६० कुबीत दुम्‍चा माल्‍ब। \em कुबीत का आधा मिटर खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \v 4 मेको ख्रोइश्‍शो फुल्‍लु के लहर सां नु शी के लहर का पा सेल्‍चा। मिनु मेको सेल्‍चा कली आ माल्‍शो नेल्‍ल पिप आ क्‍येट वोइक्‍तीक रे गेचा। \p \v 5 पिप नेबुकदनेसरमी यरूसलेम ङा परमप्रभु आ खिं रे ग्रुंइशा बेबीलोन सहरम चाक्‍शो सुन नु चांदी के बोसपुकी यो लेंशा ङोंइती ङा आन बाक्‍तीक उइ वोइक्‍चा। मेको नेल्‍ल यरूसलेममी परमप्रभु आ खिंमी लाइश्‍शा वोइक्‍चा नम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \s1 पिप दारामी वारच पशो \p \v 6 मिनु पिप दारामी “युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागीमी हुकुम पाइब तत्तेनाइ, शेथार-बोजे‍नाइ नु इन गेय पाइबपुकी नु युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबुम बाक्‍ब सोइश्‍शो नेल्‍ल इन कली \v 7 परमप्रभु आ खिं सेल्‍तीक गेय मतेक्‍कीन। यहूदी आन कली सासन पाइब नु मेको आन खाल्‍पा आन कली परमप्रभु आ खिं ङोंइती ङा आ बाक्‍तीक उइ सेल्‍चा गेने। \v 8 मिनु गो हुकुम का पाइनुङ। गे यहूदी आन खाल्‍पा आन कली परमप्रभु आ खिं सेल्‍चा कली मार पचा माल्‍नीनी मेको यो इन कली हुकुम गेनन्‍नी। मेको सेल्‍तीक गेय पचा कली युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागी रे पोक्‍शो तिरो रे पिप आ क्‍येट वोइक्‍तीक रे मेको आन कली माल्‍शो नेल्‍ल गेने। \p \v 9 मिनु मेको आन कली माल्‍शो, बाछा, सांड, पाठा स्‍वर्गम बाक्‍ब परमप्रभु कली चोशा चढ़ेतीक चढ़ेचा कली गेचा माल्‍नीनी। यरूसलेममी बाक्‍ब चढ़ेब आन माल्‍शो चेरब, हिक्‍सी, अङगुर शांबु नु तेल मप्रेंथु, नाक्‍त किंत किंत रीब पा गेचा माल्‍नीनी। \v 10 मिनु मेकोपुकीमी स्‍वर्ग ङा परमप्रभु आ दाक्‍चा ङा पा चढ़ेने चाप्‍नीम। मिनु पिप नु आ तौपुकी शुश ब्रोंइशा बाक्‍ने चाप्‍मेक्‍ल, दे परमप्रभु कली पुंइनीम। \v 11 मेको प्रोंइशा यो गो एको हुकुम गे‍नन्‍नी सुमी एको आं अरेशो लोव़ फाइक्‍बा, मेको आ खिं ङा थाम का ग्रुंइशा, मेको थाममी क्‍युक्‍‍चा पुंइसीब। मिनु मोशो ला ममाइ, आ खिं यो प्रेश्‍शा गेचा पुंइसीब। \v 12 परमप्रभुमी आ नें तुइक्‍पाइक्‍चा कली यरूसलेममी आ बाक्‍तीक सेल्‍पाइश्‍शो बाक्‍त। परमप्रभुमी आ हुकुम फाइक्‍ब नु यरूसलेम आ खिं प्रेप्‍ब पिप नेल्‍ल नु अरु मुर, सु बाक्‍तेक्‍म हना यो, मेको आन कली खतम पोक्‍गल। गो पिप दाराम हुकुम पाता। मेको रीब पा पचा माल्‍नीम” दे हुकुम पाप्‍तु। \s1 परमप्रभु आ लोव़ गाप्‍शो \p \v 13 मिनु पिप दारामी अरेशो लोव़ युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागीम हुकुम पाइब तत्तेनाइ, शेथार-बोजे‍नाइ नु मेको नु बाक्‍ब नेल्‍लेमी का यो मख्राइक्‍थु पाम्‍तेक्‍म। \v 14 मिनु यहूदी आन खाल्‍पापुकीमी सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍तेक्‍म। परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब हाग्‍गै नु इददो आ तौ जकरिया आस देंशो खोदेंशो पा रीब पा दुम्‍ना दुम्‍न लत। इस्राएली आन परमप्रभु आ देंशो खोदेंशो पा, पारसी रागी ङा पिप कोरेस आ हुकुम गेशो खोदेंशो पा, पिप दारा आ वारच पतीकेमी नु पिप आरता-सास्‍त आन ब्रेक्‍शा ग्रुंइशो हुकुम खोदेंशो पा मेकोपुकीमी मेको खिं लेंशा सेल्‍ने थुम्‍तेक्‍म। \v 15 पिप दारा आ सासन पशो ६ बर्स दुम्‍मेनु, अदार माइश्‍शो महिना ङा सां नाक्‍तीम मेको खिं सेल्‍ने थुम्‍तेक्‍म। \s1 परमप्रभु आ खिं जिम्‍मा गेशो \p \v 16 मिनु नोले इस्राएल ङा मुरपुकी, चढ़ेबपुकी, लेवीपुकी नु लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब नेल्‍लेमी परमप्रभु आ खिं परमप्रभु कली “इन के बाक्‍ब” दे ग्‍येरसीशा जिम्‍मा गेम्‍तेक्‍म। \v 17 मोपा मेकोपुकीमी मेको खिं परमप्रभु कली जिम्‍मा गेमेनु, सहे का ब्‍यफ, सहे निक्‍शी सांड नु ४ सहे पाठा चढ़ेम्‍तेक्‍म। मिनु इस्राएली आन पाप आ पर्बम १२ थर आन कली, बोका का का पा, १२ ओटा बोका चढ़ेम्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती ७:१०\em* \v 18 मिनु मेकोपुकीमी मोसा आ किताबमी ब्रेक्‍शो खोदेंशो पा चढ़ेब आन पालो पालो पा नु लेवी आन पालो पालो पा यरूसलेममी परमप्रभु आ गेय पचा कली लेंशा वोइक्‍तेक्‍म। \em गन्‍ती ३:६\em* \s1 पास्‍सा चाड मानेशो \p \v 19 मिनु लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीबपुकीमी ङोंइती ङा महिना ङा १४ नाक्‍तीमी पास्‍सा चाड मानेम्‍तेक्‍म। \v 20 चढ़ेब नु लेवी नेल्‍लेमी आंम आन कली ठीक सेल्‍सीशो बाक्‍तेक्‍म। मेको नेल्‍ल परमप्रभु कली गेय पचा कली ठीक दुम्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मेकोपुकीमी लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब, चढ़ेब आन लोक्‍ब आन कली नु आंम आन कली पास्‍सा चाड ङा पाठा क्‍योरतेक्‍म। \v 21 लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब इस्राएलीपुकीम मेको ब्‍वाम्‍तेक्‍म। मिनु रागी ङा मरिम्‍शो दुम्‍तीके रे दिल्‍शो परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍ब मुरपुकी मेको नु गारशा ब्‍वाम्‍तेक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था १६:१-८\em* \v 22 मिनु मेकोपुकीमी ग्‍येरशा ७ नाक्‍त सम्‍म बोरब ओख्‍ती मसुप्‍शो शोब्‍ले ङा चाड मानेम्‍‍तेक्‍म। मारदे हना परमप्रभु यावेमी मेको आन कली ग्‍येरपाइश्‍शो बाक्‍त। मेकोमी अस्‍सुर ङा पिप आ थुं हिरशा, मेको आन कली दाक्‍पाइश्‍शो बाक्‍त। मोपतीके मेको पिपमी इस्राएल ङा परमप्रभु आ खिं सेल्‍चा कली मेको आन कली वारच पाइक्‍तीमी। \c 7 \s1 एज्रा यरूसलेममी जाक्‍शो \p \v 1 मिनु मेको नोले, पारसी रागी ङा पिप आरता-सास्‍तमी सासन पची ना, सेरायाह आ तौ एज्रा बेबीलोन रे कुत। मेको सेरायाह आ आफ अजारयाह बाक्‍‍त। अजारयाह आ आफ हिल्‍‍कीयाह बाक्‍त। \em १इतिहास ५:३९-४०\em* \v 2 हिल्‍‍कीयाह आ आफ शाल्‍लुम बाक्‍त। शाल्‍लुम आ आफ सादोक बाक्‍त। सादोक आ आफ अहीतुब बाक्‍त। \v 3 अहीतुब आ आफ अमारयाह बाक्‍त। अमारयाह आ आफ अजारयाह बाक्‍त। अजारयाह आ आफ मेरायोथ बाक्‍त। \v 4 मेरायोथ आ आफ जेराह बाक्‍त। जेराहीयाह आ आफ उज्‍जी बाक्‍त। उज्‍जी आ आफ बुक्‍की बाक्‍त। \v 5 बुककी आ आफ अबीशुआ बाक्‍त। अबीशुआ आ आफ फिनेहास बाक्‍त। फिनेहास आ आफ एलाजर बाक्‍त। एलाजर आ आफ नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब चढ़ेब हारून बाक्‍त। \v 6 मेको एज्रा बेबीलोन रागी रे जाक्‍त। मोसा रे पा गेशो, परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु आ अरेशो लोव़ जोक्‍ब तुइक्‍ब बाक्‍त। मिनु पिपमी आ पुंइशो नेल्‍ल गेप्‍तु। मारदे हना आ परमप्रभु यावे आ गुइ मेको आ तारी बाक्‍त। \em एज्रा ८:१८-२२; नेहेम्‍याह २:८\em* \p \v 7 आरता-सास्‍त पिप दुम्‍शो ७ बर्स जाक्‍दीम्‍मेनु, का निक्‍शी इस्राएली, का निक्‍शी चढ़ेब, लेवी, कुम्‍सो पाइब, लाप्‍चोम खाल पाइब नु परमप्रभु आ खिंमी गेय पाइब मेको नु यरूसलेम लाम्‍तेक्‍म। \v 8 मिनु पिपमी सासन पशो ७ बर्स ङा ५ महिना दुम्‍मेनु, मेकोपुकी यरूसलेममी जाक्‍दीत्‍‍तेक्‍म। \v 9 मिनु ङोंइती ङा महिना ङा ङोंइती ङा नाक्‍तीमी बेबीलोन रागी रे यरूसलेम लचा गोम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकी ५ महिना ङा ङोंइती ङा नाक्‍तीमी यरूसलेम जाक्‍तेक्‍म। मारदे हना परमप्रभु यावे, आ परमप्रभु आ शिशी पतीक गुइ मेको आन तारी बाक्‍त। \v 10 एज्रामी परमप्रभु यावे आ अरेशो लोव़ रुप्‍चा नु पचा कली आ थुं फ्रेंशो बाक्‍त। मिनु परमप्रभु आ फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो नु आ ठीक पतीक लोव़ इस्राएलम शेंचा कली मिम्‍शो बाक्‍त। \s1 पिपम एज्रा कली ब्रेक्‍स गेशो \p \v 11 मेको पिप आरता-सास्‍तमी चढ़ेब एज्रा कली गेशो ब्रेक्‍स ङा लोव़ एको बाक्‍ब “मेको एज्रा नेल्‍ल ब्रेक्‍स तुइक्‍ब, परमप्रभु यावेमी इस्राएली आन कली शेंशो नु फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ रुप्‍शा जोक्‍ब बाक्‍‍त। \v 12 ‘पिप आन पिप आरता-सास्‍तमी स्‍वर्ग ङा परमप्रभु आ अरेशो लोव़ जोक्‍ब तुइक्‍ब चढ़ेब एज्रा कली थुं नाइश्‍शा बाक्‍को!’ \v 13 गो हुकुम का गे‍न‍न। मार हुकुम गे‍न‍न देंशा हना, आं रागीम बाक्‍शो इस्राएल ङा मुर, चढ़ेबपुकी नु लेवीपुकी यरूसलेममी सु सु लचा दाक्‍नीमी, मेको गे नु लने चाप्‍नीम। \v 14 गो, पिप नु आं ७ जना अर्ती गेबपुकीमी इन कली यहूदा नु यरूसलेममी मार दुम्‍ना दुम्‍न बाक्‍मे, मेको कोव़चा कली सोइश्‍शो बाक्‍नीकी। गे नु बाक्‍ब इन परमप्रभु आ अरेशो लोव़ पशो बाक्‍मा कों, मपशो बाक्‍मा, मेको कोव़ङो। \v 15 गो, पिप नु आं ७ जना अर्ती गेबपुकीमी ग्‍येरशा गेशो सुन चांदी यरूसलेममी बाक्‍ब इस्राएली आन परमप्रभु कली लतीन। \v 16 मिनु गे बेबीलोन रागी नेल्‍लेमी इ कली गेशो सुन चांदी लाइश्‍शा लने। मुर नु चढ़ेबपुकीमी यरूसलेम सहरम बाक्ब आन परमप्रभु आ खिं कली ग्‍येरशा गेशो मार मार यो लतीन। \v 17 मिनु मेको क्‍येटीमी यरूसलेममी इन परमप्रभु कली चढ़ेतीकेमी चढ़ेचा कली ब्‍यफ, सांड नु पाठापुकी ग्यापीन। मेको नु चढ़ेचा कली अन्‍न नु तूचा थोव़क यो ग्‍याप्‍चा माल्‍नीनी। \v 18 मेको मोपा ग्‍याप्‍शा यो सुन चांदी हेंत हना, इन परमप्रभु आ दाक्‍स पा, गे नु इन लोक्‍बपुकीमी मार पशो नु रिम्‍शो लाक्‍नीनी, मेको पने चाप्‍नीनी। \v 19 इन परमप्रभु आ खिंमी गेय पचा कली गेशो बोसपुकी, गे मेको यरूसलेममी परमप्रभु आ ङोंइती वोइक्‍चा माल्‍नीनी। \v 20 मिनु इन परमप्रभु आ खिं कली मारेइ माल्‍ताक्‍व हना, मेको पिप आ क्‍येट वोइक्‍तीक रे शोल्‍शा, गेय पने चाप्‍नीनी। \p \v 21 गो, पिप आरता-सास्‍तमी, युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागी ङा क्‍येट कोव़शा वोइक्‍ब आन कली हुकुम गेतामी। नेल्‍ल आन कली ‘स्‍वर्ग ङा परमप्रभु आ अरेशो लोव़ जोक्‍ब तुइक्‍ब चढ़ेब एज्रामी इन कली मार पुंइतु हना यो, रीब पा गेने। \v 22 सहे का टलेन्‍ट चांदी, सहे का कोर चेरब, सहे का बाथ अङगुर शांबु, सहे का बाथ तेल नु हिक्‍सी दोशो माल्‍नीमी मोशो गेन। \em टलेन्ट का ३४ किलो बाक्‍ब। कोर का २२० लिटर, ठेयब पुक्‍तीके बाक्‍ब। बाथ का २२ लिटर बाक्‍ब।\em* \v 23 स्‍वर्ग ङा परमप्रभुमी मार अरेशो बाक्‍मे आ खिं कली मार माल्‍दा मेको रीब पा स्‍वर्ग ङा परमप्रभु कली गेने। मो मदुम्‍त हना, आ गाइश्‍शो पिप आ राज्‍य नु आ तौ चच आन तार मोंइसीब। \v 24 मिनु गो इन कली मार तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी देंशा हना, चढ़ेब, लेवी, कुम्‍सो पाइब, लाप्‍चो खाल पाइब, परमप्रभु आ खिंमी गेय पाइब नु अरु गेय पाइब आन कली पिप कली गेतीक क्‍येट नु तिरो पोक्‍चा मताइनीम’ दे हुकुम गे‍नन्‍नी। \p \v 25 मिनु गे, एज्रा इ परमप्रभुमी इ कली तुइक्ब थुं गेशो बाक्‍त। मोपतीके युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागी कली हुकुम पाइब नु निसाफ पाइब योव़शा वोइक्‍चा माल्‍नेवे। मेकोपुकीमी युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा मुर नेल्‍ल आन कली निसाफ पचा माल्‍नीम। मेको परमप्रभु आ अरेशो लोव़ तुइक्‍ब दुम्‍चा माल्‍नीम। गे मतुइक्‍ब आन कली शेंचा माल्‍नेवे। \v 26 इ परमप्रभु आ लोव़ मटीब नु पिप आ अरेशो मटीब, नेल्‍ल आन कली सजाइ गेचा माल्‍नीम। मेको आन कली साइक्‍चा पुंइसीचा ङा, रागी रे तिल्‍चा पुंइसीतीके, मेको आन शोंप नेल्‍ल रोइक्‍चा पुंइसीतीके नु चोक्‍चा पुंइसीतीके, मार सजाइ हना यो गेचा माल्‍नीम” दे ब्रेक्‍शो बाक्‍त। \p \v 27 मिनु एज्रामी “परमप्रभु यावे, आंइ किकी पिपी आन परमप्रभु, गे ठेयब बाक्‍नीनी। यरूसलेममी बाक्‍शो परमप्रभु यावे, इन खिं आ मान नु छेङछेङ बारपाइक्‍चा कली पिप आ थुंमी मोदेंशो रिम्‍शो पतीके कुर पाइतीनी। \v 28 मिनु पिप, आ अर्ती गेबपुकी नु गेय पाइब आन ठेयब मुरपुकीमी आं कली दाक्‍ब सेल्‍तीनी” देंत। मारदे हना परमप्रभु यावे, आं परमप्रभु आ गुइ आं तारी बाक्‍ब, दे तुइश्‍शा, आं थुं ठेयब सेल्‍ता। मिनु गो नु यरूसलेम लचा कली बेबीलोनम बाक्‍शो इस्राएली आन ठेयब मुर आन कली पुक्‍ताक्‍मी। \c 8 \s1 बेबीलोन रे लेश्‍शा जाक्‍ब आन नें \p \v 1 पिप आरता-सास्‍तमी सासन पवा ना बेबीलोन रे गो नु लाइब खिं खिं ङा ठेयब मुर आन नें ब्रेक्‍तीकेम ब्रेक्‍शो सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, \em एज्रा ७:१,७\em* \v 2 फिनेहास आ चच युइ रे गेरशोम, इथामार आ चच युइ रे दानीएल, दाऊद आ चच युइ रे हत्‍तुश, \em १इतिहास ३:२२\em* \v 3 शेकन्‍याह आ चच युइ, पारोश आ चच युइ, जकरिया नु नें ब्रेक्‍तीकेम नें ब्रेक्‍शो १५० जना वोंइश मुर, \v 4 पहाथ-मोआब आ चच युइ रे, जेराहीयाह आ तौ एली-ए-होएनाइ नु मेको नु २०० जना वोंइश मुर, \em एज्रा २:६\em* \v 5 जत्‍तु आ चच युइ रे याहासीएल आ तौ शेकन्‍याह नु ३०० जना वोंइश मुर, \v 6 आदीन आ चच युइ रे योनाथन आ तौ एबेद नु ५० जना वोंइश मुर, \v 7 एलाम आ चच युइ रे अथाल्‍याह आ तौ येशायाह नु ७० जना वोंइश मुर, \v 8 शेफत्‍याह आ चच युइ रे मिकाएल आ तौ जेबदीयाह नु ८० जना वोंइश मुर, \v 9 योआब आ चच युइ रे येहीएल आ तौ ओबदिया नु २१८ जना वोंइश मुर, \v 10 बानी आ चच युइ रे योसीफीया आ तौ शेलोमीथ नु १६० जना वोंइश मुर, \em एज्रा २:१०\em* \v 11 बेबाइ आ चच युइ रे आ तौ जकरिया नु २८ जना वोंइश मुर, \v 12 अज्‍गाद आ चच युइ रे हककातान आ तौ योहानान नु ११० जना वोंइश मुर, \v 13 नोले जाक्‍शो अदोनीकाम आ चच युइ रे एली-फेलेत, येहुएल नु शेमायाह नु ६० जना वोंइश मुर, \v 14 मिनु बिग्‍वाइ आ चच युइ रे उथाइ, जाक्‍कुर नु ७० जना वोंइश मुर बाक्‍तेक्‍म। \s1 चढ़ेब लेवी आन कली माल्‍शो \p \v 15 गो मेको मुर नेल्‍ल आन कली अहावा गे लाइब खोला आ नेक्‍थाम पुक्‍ताक्‍मी। मिनु गो मेकेर नाक्‍त सां सम्‍म बाक्‍तीक सेल्‍शा बाक्‍तक। मिनु गो मुर नु चढ़ेब आन कली कोव़ङुमीनु, लेवी आ चच युइ काइ मबाक्‍म। \v 16 मिनु गो मुर आन कली एलीएजर, अरीएल, शेमायाह, एल्‍नाथान, यारीब, एल्‍नाथान, नाथान, जकरिया नु मेशुल्‍लाम आन कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍ताक्‍ङ। मेको लेवी आन दातेमी ठेयब मुर बाक्‍तेक्‍म। जोक्‍ब तुइक्‍ब योयारीब नु एल्‍नाथान आस कली यो ब्रेत्‍थ सोइक्‍ताक्‍ङ। \v 17 मिनु गो कासीपीया ङा ठेयब मुर इददो आ बाक्‍तीकेमी “लन” दे सोइक्‍ताक्‍ङमी। मिनु मेको आन कली कासीपीयाम लशा, इददो मेको आ मुरपुकी नु मेकेर ङा परमप्रभु आ खिंम गेय पाइब आन कली “आंइ परमप्रभु आ खिंमी गेय पचा कली गेय पाइबपुकी सोइक्‍तीन” दे माइक्‍थ सोइक्‍ताक्‍ङमी। \v 18 आंइ परमप्रभु आ शिशी पतीके गुइ आंइ तारी बाक्‍त। मारदे हना मेकोपुकीमी जोक्‍ब तुइक्‍ब मुर का चाक्‍तेक्‍म। मेको इस्राएल आ तौ लेवी आ तौ माहली आ चच युइ शेरेब्‍याह माइश्‍शो मुर बाक्‍त। मेको आ तौपुकी नु आ लोक्‍ब नेल्‍ल पा १८ जना वोंइश मुर चाक्‍तेक्‍म। \em एज्रा ७:६\em* \v 19 मिनु मेकोपुकीम यो हशाब्‍याह, मेरारी आ चच युइ येशायाह नु मेको आ लोक्‍ब नु मेको आन तौ २० जना यो चाक्‍तेक्‍म। \v 20 मिनु मेको आन कली प्रोंइशा २२० जना परमप्रभु आ खिंमी गेय पाइब यो चाक्‍तेक्‍म। ङोंइती दाऊद नु आ गेय पाइब ठेयब मुरपुकीमी लेवी आन कली वारच पचा कली योव़शा वोइश्‍शो बाक्‍त। मेको नेल्‍ल आन नें नें ब्रेक्‍तीकेम ब्रेक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। \em १इतिहास ९:२\em* \s1 माइजा बाक्‍शा, पुंइशो लोव़ \p \v 21 मिनु गो अहावा खोलाम बाक्‍कानु, गो मुर आन कली “परमप्रभु कली पुंइचा कली गो माइजा बाक्‍चा माल्नय” देंती। “परमप्रभु आ ङोंइती आंइ दाक्‍शो मपथु, आंइ कली, आंइ आल आन कली नु आंइ शोंप कली लांम रिम्‍शो दुम्‍ल” दे परमप्रभु कली पुंइत‍क। \v 22 गो आंइ कली लांम आंइ जोरी सत्रु रे प्रोंइचा कली लडाइ पाइब नु शारा ङोइक्‍बपुकी सोइक्‍तीकी, दे पिप कली पुंइचा मुने पाता। मारदे हना गोपुकीमी पिप कली “आंइ परमप्रभुमी आ नोले खोइक्‍ब नेल्‍ल आन कली कोव़ब। तन्‍न मेको कली प्रोंइब आन कली आ गाइश्‍शो कोंइब” देंशो नङ। \v 23 मिनु गो आंइ रिम्‍शो पा गाक्‍तीक आ पर्बम माइजा बाक्‍शा, आंइ परमप्रभु कली पुंइतक। मिनु परमप्रभुमी आंइ पुंइशो नेंतु। \s1 परमप्रभु आ शोंप जिम्‍मा गेशो \p \v 24 मिनु गो ठेयब चढ़ेब आन दाते रे १२ जना आन कली योव़तामी। मेको सु सु बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, शेरेब्‍याह नु हशाब्‍याह नु मेको आस लोक्‍ब १० जना बाक्‍तेक्‍म। \v 25 मिनु पिप आ अर्ती गेब, मेको आ गेय पाइब ठेयब मुरपुकी नु मेकेर बाक्‍ब इस्राएली नेल्‍लेमी परमप्रभु आ खिं कली गेशो सुन चांदी नु अरु बोसपुकी नाक्‍शा, मेको आन कली गेतामी। \v 26 गो मेको आन कली ६ सहे ५० टलेन्ट चांदी, अरु सहे का टलेन्ट ङा चांदी के बोस नु सुन सहे का टलेन्ट, \em टलेन्ट का ३४ किलो बाक्‍ब। \em* \v 27 सुन के बोस २० ओटा, मेको नेल्‍ल हजार का आदारकोन ङा बाक्‍नीम। नु सुन खोदेंशो रिम्‍शो कांसा के बोस निक्‍शी यो गेतामी। \em आदारकोन सुन के क्‍येट बाक्‍ब। टुक्रा का ८.४ ग्राम बाक्‍ब।\em* \p \v 28 मिनु गो मेको आन कली “गे परमप्रभु यावे आ मुर बाक्‍नीनी। एको बोस यो परमप्रभु यावे आ बोस बाक्‍नीम। मुरपुकीमी एको सुन नु चांदी इन किकी पिपी आन परमप्रभु कली ग्‍येरशा गेशो बाक्‍‍नीम। \v 29 गे मेको नेल्‍ल कली रिम्‍शो कोव़ङीन। यरूसलेम परमप्रभु यावे आ खिंमी ठेयब चढ़ेबपुकी, लेवी नु इस्राएली आन खिं खिं ङा ठेयब मुर आन ङोंइती नाक्‍शा मगेशो सम्‍म होस पा कोव़ङीन” दे माइक्‍तामी। \p \v 30 मिनु मेको चढ़ेब नु लेवीपुकीमी यरूसलेमम बाक्‍शो आंइ परमप्रभु आ खिंमी लाइक्‍चा कली मेको नाक्‍शो सुन चांदी नु बोसपुकी ताक्‍‍तेक्‍म। \s1 इस्राएलीपुकी यरूसलेम जाक्‍शो \p \v 31 मिनु गो ङोंइती ङा महिना ङा १२ नाक्‍तीमी यरूसलेम लचा कली अहावा खोला रे गाक्‍तक। मिनु आंइ परमप्रभु आ गुइ आंइ तार बाक्‍त। मेकोमी पतीके जोरी सत्रु नु लांम बाप्‍शा बाक्‍ब रे ब्रोंइतक। \v 32 मिनु गो यरूसलेम जाक्‍शा नाक्‍त सां सम्‍म नांइसाक्‍क। \s1 परमप्रभु आ खिं ङा शोंप चाक्‍शो \p \v 33 मिनु आ दीसा मेको सुन चांदी नु बोसपुकी, आंइ परमप्रभु आ खिंमी लाइश्‍शा, चढ़ेब उरीयाह आ तौ मेरेमोथ कली नाक्‍शा गेतक। मेको नु फिने‍हास आ तौ एलाजर यो बाक्‍त। मिनु मेको निक्‍शी नु लेवी आन दाते ङा येशुआ आ तौ योजाबाद नु बिन्‍नुइ आ तौ नोआदीयाह यो बाक्‍ताक्‍स। \v 34 मेको नेल्‍ल हिक्‍शा नाक्‍शा ब्रेक्‍शा वोइक्‍तेक्‍म। \s1 जाक्‍बपुकीमी चोशा चढ़ेशो \p \v 35 लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब इस्राएलीपुकीम आन परमप्रभु कली चोशा चढ़ेम्‍तेक्‍म। इस्राएली नेल्‍ल आन पर्बम १२ ओटा ब्‍यफ, ९६ ओटा सांड, ७७ ओटा पाठा नु पाप आ पर्बम चढ़ेतीके चढ़ेचा कली १२ ओटा बोका चढ़ेम्‍तेक्‍म। मेको नेल्‍ल परमप्रभु यावे कली चोशा चढ़ेतीके बाक्‍तेक्‍म। \em एज्रा ६:१७\em* \v 36 मेकोपुकीमी पिपमी ब्रेक्‍शा अरेशो लोव़ युफ्रेटीस आइक्‍ची हांबु ङा रागी ङा पिप आ गेय पाइब नु हुकुम पाइब आन कली गेम्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी मुर आन कली नु परमप्रभु आ खिं कली ठेयब वारच पाइक्‍तेक्‍म। \c 9 \s1 इस्राएली आन मरिम्‍शो पशो \p \v 1 मिनु मेको नेल्‍ल पने थुम्‍शो नोले का निक्‍शी योव़चा पुंइसीशो मुरपुकी आं बाक्‍तीकेम जाक्‍शा “इस्राएल ङा मुरपुकी, चढ़ेब नु लेवीपुकीमी, कनानी हित्ती, परिज्‍जी, यबुसी, अम्‍मोनी, मोआबी, इजीप्‍ती नु एमोरी आन ग्रांग्रा दि‍शो गेय रे ङोन मदुम्‍शो बाक्‍नीम। \v 2 मेकोपुकीमी मेको आन तमी आंम कली नु आन तौ आन कली मीश चाक्‍शो बाक्‍तेक्‍म। मोदेंशो पा परमप्रभु आ आंम मुरपुकी अर्को रागी ङा मुरपुकी नु खाल्‍साक्‍म। मिनु योव़चा पुंइसीशो ठेयब मुर नु सासन पाइब आन परमप्रभु आ देंशो मपथु, शुश दोस ताइब बाक्‍नीम” देंतेक्‍म। \em ब्‍यवस्‍था ७:३; ब्‍यवस्‍था २३:३; गन्‍ती ११:१७-२५; नेहेम्‍याह १३:२३\em* \v 3 मिनु गो मेको लोव़ नेंशा आं फेक्‍शो वा खाक्‍ता। आं चां नु गल शोक्रे तुल्‍ता। मारेइ लोव़ पने मचाप्‍थु, सिक्‍सी पा बाक्‍ती। \v 4 मेको ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब आन मरिम्‍शो पतीके आ पर्बम इस्राएली आन परमप्रभु आ लोव़ कली मान पा हिंबपुकी आं बाक्‍तीकेम एर ओंथ बुक्‍तेक्‍म। मेकेर रे गो नाक्‍दो ङा चढ़ेतीक सम्‍म मारेइ लोव़ पने मचाप्‍थु, सिक्‍सी पा बाक्‍ती। \s1 एज्रामी परमप्रभु कली पुंइशो \p \v 5 मिनु नाक्‍दो ङा चढ़ेतीक दुम्‍मेनु, आं खाक्‍शो वा फेक्‍शा, गो पोक्‍च थेक्‍शा, आं गुइ परमप्रभु यावे, आं परमप्रभु गे दिंशा \v 6 “आं परमप्रभु, गो इन कली आं कुल कोंइचा थाम्‍पा मुने पाता। मारदे हना आंइ मरिम्‍शो पतीके आंइ पिया क्‍येङा यो लाक्‍शो बाक्‍ब। मिनु आंइ दोस सरीङ सम्‍म जाक्‍दीशो बाक्‍ब। \em दानीएल ९:७-८\em* \v 7 गो आंइ किकी पिपी रे मुलाक्‍त ङा नाक्‍त सम्‍म आंइ दोस थम ठेयब बाक्‍ब। आंइ काइ मरिम्‍शो पतीके आंइ पिप नु चढ़ेबपुकी अर्को रागी ङा पिप आन गुइमी साइक्‍चा, चोक्‍चा, मारेइ मारेइ रोइक्‍चा पुंइसीचा नु शुश मुने तोक्‍चा पुंइसाक्‍म। मिनु गोपुकी यो सिनाक्‍त मुलाक्‍त मोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍नीकी। \v 8 तन्‍न मुल परमप्रभु यावे, आंइ परमप्रभुमी आंइ कली का निक्‍शी लीशो मुर गेतीनी। आंइ वाइल दुम्‍तीक रे इच्‍का नाक्‍त कली नाइक्‍चा गेतीके आंइ परमप्रभु आ बाक्‍तीकेमी बाक्‍चा ताइतक। याम का कली आंइ कली शिशी पा ग्‍येरपाइक्‍तीनी। \v 9 गो वाइलीम वाइल बाक्‍तक हना यो, आंइ परमप्रभुमी आंइ कली मप्रोंइशो बाक्‍ब। पारसी रागी ङा पिप आ ङोंइती इन गेना हना यो दाक्‍तीके कोंइशो बाक्‍तीनी। आंइ कली नक ब्रोंइचा गेशा, आंइ परमप्रभु आ खिं लेंशा सेल्‍चा कली नु ब्रेश्‍शो नेल्‍ल लेंशा सेल्‍चा कली नु यहूदा नु यरूसलेम एर ओंथ गारो प्रोव़चा गेतीनी। \p \v 10 मोदेंशो बाक्‍त हना यो, आंइ परमप्रभु, मुल गो मार देंने चाप्‍नीकी? गोपुकीमी इन शेंशो मटिथु, प्रोंइतक। \v 11 गे इन लोव़ पाइब रे मार लोव़ पपाइक्‍तीनी देंशा हना ‘इन के सेल्‍चा कली ओव़शो रागी ग्रांग्रा दि‍शो बाक्‍त। मारदे हना मेको रागी ङा मुर आन ग्रांग्रा दित्‍चा ङा गेयमी मेको रागी ङा कुना कुना नेल्‍ल ब्रीशो बाक्‍त। \em लेवी १८:२४-२५\em* \v 12 मोपतीके गेपुकीमी इन तमी मेको आन तौ आन कली ग्‍युंबे पा मगेन। इन तौ आन कली मेको आन तमी नु ग्‍युं‍बे पा मचाक्‍कीन। मिनु गेपुकीमी मेको आन कली रिम्‍शो दुम्‍चा नु दारचा कली वारच मपने। मोपा गेपुकी शुश बोल्‍यो दुम्‍शा, मेको रागी ङा रिम्‍शो थोव़क जचा ताइ‍नीनी। मिनु गे मेको रागी इन चच युइ आन कली गेना हना यो आन के दुम्‍पाइश्‍शा वोइक्‍नीनी’ दे लोव़ पपाइक्‍तीनी। \v 13 गोपुकीमी आंइ मरिम्‍शो पतीके नु आंइ ठेयब दोस आ पर्बम श्‍येत जशो बाक्‍तक। मो हना यो आंइ परमप्रभुमी आंइ तचा माल्‍शो क्‍येङा इच्‍का ला सजाइ गेतीनी। मिनु आंइ कली ब्रोंइचा गेतीनी। \v 14 गो लेंशा इन शेंशो लोव़ मटिथु, मेको ग्रांग्रा दिशो गेय पाइब नु ग्‍युं‍बे पाइनीकी ङा? गे गोपुकी नु चुरशा, आंइ कली मसाइक्‍नीनी ङा? मिनु ब्रोंइशा बाक्‍ब सुइ मलीब। \v 15 परमप्रभु यावे, इस्राएली आन परमप्रभु गे ठीक पाइब बाक्‍नीनी। मुल गो इच्‍का खोइ लीशो बाक्‍नीक। गो आंइ मरिम्‍शो पतीकेमी इन ङोंइती बाक्‍नीकी। मो हना यो गो इन ङोंइती पिया पोक्‍ने मचाप्‍नीकी” देंती। \c 10 \s1 आन थुं परमप्रभु गे लेश्‍शो \p \v 1 एज्रा परमप्रभु आ खिं आ ङोंइती गु बाप्‍शा, आन मरिम्‍शो पशो नेल्‍ल शोव़शा, ङाक्‍ना ङाक्‍न बाक्‍शो बाक्‍त। मिनु ठेयब हुल का इस्राएली वोंइश मुर, मीश मुर नु आलपुकी एज्रा आ एर ओंथ बुक्‍तेक्‍म। मिनु मेको यो शुश ङाक्‍तेक्‍म। \v 2 मिनु एलाम आ चच युइ ङा येहीएल आ तौ शेकन्‍याहमी एज्रा कली “गो आंइ परमप्रभु कली मटिथु, एको रागी ङा अर्को जात ङा मीश आल ग्‍युंबे पा चाक्‍तक। मोदेंशो पाइतक हना यो, इस्राएली आन कली आस पतीके बाक्‍ब। \v 3 मोपतीके मुल आंइ परमप्रभु नु कबल का पय। आ प्रभु नु परमप्रभु आ शेंतीक मान पा हिंशा टी‍ब आन देंशो खोदेंशो पा एको मीश मुर नु आन आल नेल्‍ल आन कली प्रोंइशा सोइक्‍चा कली लोव़ थोक्‍तय। मिनु परमप्रभु आ अरेशो लोव़म देंशो खोदेंशो पय। \v 4 मिनु मुल बोक्‍कीन। एको गेय नेल्‍ल इन के बाक्‍ब। गो इन कली वारच पाइनीकी। मोपतीके थुं बारपाइश्‍शा गेय पने” देंत। \s1 कसम जपाइश्‍शो \p \v 5 मोपतीके एज्रा बोक्‍शा, ठेयब चढ़ेबपुकी, लेवीपुकी नु नेल्‍ल इस्राएली आन कली “ङोंइती देंशो लोव़ पाइनीक” दे कसम जपाइक्‍तीमी। मिनु मेकोपुकीमी कसम जाम्‍तेक्‍म। \v 6 मिनु नोले एज्रा परमप्रभु आ खिं आ ङोंइती रे बोक्‍शा, एल्‍याशीब आ तौ येहो-हानान आ कोठाम लत। मिनु मेकोमी शोब्‍ले मजव ब्‍वाक्‍कु यो मतूङ। मारदे हना ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब आन मटितीके आ पर्बम सुर्ता पना पन बाक्‍त। \p \v 7 मिनु यहूदा नु यरूसलेमम बाक्‍ब लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब नेल्‍ल यरूसलेमम बुक्‍मल, दे नेंपाइक्‍तेक्‍म। \v 8 मिनु हुकुम पाइब नु खाल्‍पापुकीमी “सुइ मुर नाक्‍त सां सम्‍ममी मजाक्‍त हना, मेको आ शोंप नेल्‍ल रोइक्‍चा पुंइसीब। मिनु लेश्‍शा जाक्‍शो ग्‍याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीब आन दाते रे तिल्‍चा पुंइसीब” दे यहूदा नु यरूसलेम ङा तेइ तेइ लोव़ सोइक्‍ताक्‍म। \p \v 9 मिनु यहूदा नु बेन्‍यामीन ङा मुर नेल्‍ल नाक्‍त सां यरूसलेममी बुक्‍तेक्‍म। मेको ९ महिना ङा २० नाक्‍तीम बाक्‍त। मुर नेल्‍ल परमप्रभु आ खिं ङा लाङगाम निस्‍साक्‍म। मेको नेल्‍ल लोव़ नु ठेयब ठेयब रेउ आ पर्बम ख्रिंख्रि पाम्‍तेक्‍म। \v 10 मिनु चढ़ेब एज्रा बोक्‍शा मेको आन कली “गेपुकीमी अर्को जात ङा मीश आल ग्‍युंबे पा चाक्‍तीनी। इस्राएली आन दोस तेम्‍ताक्‍नी। \v 11 मुल गे परमप्रभु यावे, इन किकी पिपी आन परमप्रभु आ ङोंइती इन मरिम्‍शो पशो शोव़ङीन। मिनु आ दाक्‍शो पने। गे मेको रागी ङा मुर नु अर्को जात ङा मीश रे ब्राङीन” दे मेको आन कली माइक्‍तीमी। \v 12 मिनु मेकेर बुक्‍शो मुर नेल्‍लेमी ठेयब सेंदामी “इन देंशो थमा बाक्‍ब। गोपुकीमी इन देंशो खोदेंशो पचा माल्‍नीकी। \v 13 तन्‍न गो एकेर शुश मुर बाक्‍नीकी। रेउ यिना यिन बाक्‍ब। मिनु गो हाक्‍सीतीकेमी राप्‍शा बाक्‍ने मचाप्‍नीकी। एको गेय काबु निक्‍बुम मथुम्‍सीब। मारदे हना आंइ दातेमी शुश मुरुम मोदेंशो मरिम्‍शो पाम्‍तेक्‍म। \v 14 गे आंइ ठेयब मुरपुकीमी यरूसलेमम मेको लोव़ नेंपतीन। मिनु सु सुमी आंइ सहरम अर्को जात ङा मीश चाक्‍गमे, मेको सहर ङा खाल्‍पा नु निसाफ पाइब आन ङोंइती देंशो ना जाक्‍चा माल्‍नीम। आंइ परमप्रभु आ थाम्‍पा गाइश्‍शो मनांइसे सम्‍म मोदेंशो पने” दे ठेयब सेंदामी लोव़ लेत्‍ताक्‍म। \v 15 मिनु आसाहेल आ तौ योनाथन नु तिकवाह आ तौ याहजैयाह मबि‍स्‍सस। मेशुल्‍लाम नु शब्‍बेथाइ लेवी निक्‍शीमी मेको आस कली वारच पाइक्‍ताक्‍स। \p \v 16 मिनु नोले लेश्‍शा जाक्‍शो ग्याइश्‍शा लाइक्‍चा पुंइसीबपुकीमी मार पाम्‍तेक्‍म देंशा हना, चढ़ेब एज्रा कली खिं खिं ङा ठेयब मुर आन कली मेको गेय पपाइक्‍चा कली नें ब्रेक्‍शा योव़पाइक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी १० महिना ङा ङोंइती ङा नाक्‍त रे मेको गेय पचा गोम्‍तेक्‍म। \v 17 मिनु ङोंइती ङा महिना ङा ङोंइती ङा नाक्‍ती अर्को जात ङा मीश नु ग्‍युंबे पाइब नेल्‍ल सु सु बाक्‍मा तुइक्‍ने थुम्‍तेक्‍म। \s1 अर्को जात ङा मीश चाक्‍ब आन नें \p \v 18 मिनु अर्को जात ङा मीश ग्‍युंबे पाइबपुकीमी, चढ़ेबपुकीमी योसादाक आ तौ येशुआ आ चच युइ रे नु आ लोक्‍ब रे मासेयाह एलीएजर, यारीब नु गेदाल्‍याह बाक्‍तेक्‍म। \em एज्रा ३:२\em* \v 19 मेकोपुकी आन मीश रे ब्रातेक्‍म। मिनु आन दोस क्‍याम्‍चा कली आन बगाल रे सांड का का चढ़ेचा कली चाक्‍तेक्‍म। \v 20 इम्‍मेर आ चच युइ रे हनानी नु जेबदीयाह, \v 21 हारीम आ चच युइ रे मासेयाह, एलीया, शेमायाह, येहीएल, नु उज्‍जीयाह बाक्‍तेक्‍म \v 22 पश्‍हुर आ चच युइ रे एली-ओ-एनाइ, मासेयाह, इश्‍माएल, नेथनेल, योजाबाद नु ए‍लासाह बाक्‍तेक्‍म। \v 23 लेवीपुकी रे योजाबाद, शिमेइ, केलीता माइश्‍शो केलायाह, पेथायाह, यहूदा नु एलीएजर बाक्‍तेक्‍म। \em नेहेम्‍याह ८:७; नेहेम्‍याह १०:११\em* \p \v 24 कुम्‍सो पाइबपुकी रे एल्‍याशीब, लाप्‍चो खाल पाइबपुकीमी शाल्‍लुम, तेयलेम नु ऊरी बाक्‍तेक्‍म। \v 25 मिनु इस्राएल ङा पारोश आ चच युइ रे राम्‍याह, इज्‍जीयाह, माल्‍कीयाह मियामीन, एलाजर, हशाब्‍याह नु बेनायाह बाक्‍तेक्‍म। \v 26 एलाम आ चच युइ रे मत्तन्‍याह, जकरिया, येहीएल, अब्‍दी, येरेमोथ, नु एलीया बाक्‍तेक्‍म। \v 27 जत्‍तु आ चच युइ रे एली-ओ-एनाइ, एल्‍याशीब, मत्तन्‍याह, येरेमोथ, जाबाद नु अजीजा बाक्‍तेक्‍म। \v 28 बेबाइ आ चच युइ रे येहो-हानान, हनान्‍याह, जब्‍बै नु आथ्‍लै बाक्‍तेक्‍म। \v 29 बानी आ चच युइ रे मेशुल्‍लाम, माल्‍लुक, अदायाह, याशुब, शेआल नु येरेमोथ बाक्‍तेक्‍म। \v 30 पहाथ-मोआब आ चच युइ रे अदना, केलाल, बेनायाह, मासेयाह, मत्तन्‍याह, बेचालेल, बिन्‍नुइ नु मनस्‍से बाक्‍तेक्‍म। \v 31 हारीम आ चच युइ रे एलीएजर, इस्‍शीयाह, माल्‍कीयाह, शेमायाह, शिमेओन, \v 32 बेन्‍यामीन, माल्‍लुक नु शेमारयाह बाक्‍तेक्‍म। \v 33 हाशुम आ चच युइ रे मत्तत्ताह मतेनाइ, जाबाद, एली-फेलेत, येरेमाइ, मनस्‍से नु शिमेइ बाक्‍तेक्‍म। \v 34 बानी आ चच युइ रे मा-अदाइ, अम्राम नु ऊएल, \v 35 बेनायाह, बेदैयाह, केलुही, \v 36 वान्‍याह, मेरेमोथ, एल्‍याशीब, \v 37 मत्तन्‍याह, मतेनाइ नु यासु बाक्‍तेक्‍म। \v 38 बिन्‍नुइ आ चच युइ रे \v 39 शिमेइ, शेलेम्‍याह, नाथान नु अदायाह, \v 40 माक-नादेबाइ, शाशाइ, शाराइ, \v 41 अजारेल, शेलेम्‍याह, शेमारयाह, \v 42 शाल्‍लुम, अमारयाह नु योसेफ बाक्‍तेक्‍म। \v 43 नेबो आ चच युइ रे यिएल, मत्तीथ्‍याह, जाबाद, जेबीना, यददाइ, योएल नु बेनायाह बाक्‍तेक्‍म। \v 44 मेको नेल्‍लेमी अर्को जात ङा मीश ग्‍युंबे पशो बाक्‍तेक्‍म। मिनु मेकोपुकीमी आन मीश नु आन आल प्रोंइशा सोइक्‍ताक्‍म।