\id COL \h कलस्‍सी \toc1 कलस्‍सी \toc2 कलस्‍सी \toc3 कलस्‍सी \mt1 कलस्‍सी \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* एको चिठी पावलमी ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो\bd*: पावल रोम सहरम ग्‍याइक्‍चा पुंइसीशा ६२ ए. डी. थुम्‍ची ना कि ६३ ए. डी. गोची ना ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \ip \bd मारदे ब्रेक्‍शो:\bd* \io1 १. येसु ख्रीस्‍त प्रभु बाक्‍ब। \em कलस्‍सी १:१३-२९\em* \io1 २. थमा सुइक्‍ब आन ग्रुम्‍तीक खिं दोदेंशो दुम्‍चा माल्‍ब। \em कलस्‍सी २:१-२३\em* \io1 ३. थमा सुइक्‍ब दोपा बाक्‍चा माल्‍नीमी नु नोले ङा लोव़। \em कलस्‍सी ३:१-४,६ नु ४:१८ सम्‍म \em* \c 1 \s1 ङोंइती ङा लोव़ \p \v 1 गो परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो पा, ख्रीस्‍त येसु आ सोइश्‍शो पावल नङ। इं लोक्‍ब तिमोथी गो नु बाक्‍ब। \p \v 2 गो कलस्‍से सहर ङा परमप्रभु यावे कली थमा सुइक्‍ब नु ख्रीस्‍तमी बाक्‍शो लोक्‍ब इन कली चिठी ब्रेक्‍ताक्‍ङ। इं आफ परमप्रभु यावेमी इन कली शिशी पा थुं नाइक्‍चा गेवल। \s1 कलस्‍सी आन पर्बम प्रार्थना \p \v 3 गो निक्‍शीमी इन पर्बम प्रार्थना पस्‍कुनु, इं प्रभु येसु ख्रीस्‍त आ आफ परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइतीनी” देंनस्‍कु। \v 4 मारदे हना गेपुकी ख्रीस्‍त येसु कली थमा सुइक्‍तीनी। मिनु थमा सुइक्‍ब नेल्‍ल आन कली दाक्‍नीनी, देंशो नेंतस्‍कु। \v 5 स्‍वर्गमी इन कली रिम्‍शो दुम्‍ब, दे तुइक्‍ताक्‍नी। गेपुकीमी ङोंइती रे थमा लोव़ पशो नेंतीनी। मेकोन ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ बाक्‍ब। \em १पत्रुस १:३-४\em* \v 6 इन सहर नु नेल्‍ल अरु सहर ङा मुरपुकीमी यो मेको ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ नेंतेक्‍म। इन दातेमी दोदेंशो पा बारशा लमे, मोदेंशो पा रागी नेल्‍लेमी बारना बारन लत। गेपुकीमी मेको लोव़ नेंशा, परमप्रभु यावे आ शिशी थमा पा रुप्‍‍नी नाक्‍त रेन मेको लोव़ बारना बारन लत। \p \v 7 इपाफ्रास आंस दाक्‍शो लोक्‍ब, गो निक्‍शी नु गेय पाइब। मेको रिम्‍शो पा ख्रीस्‍त आ लोव़ इन कली शेंब दुम्‍त। \em कलस्‍सी ४:१२; फिलेमोन २३\em* \v 8 मेकोमी आंस कली गे परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीम पतीके मुर आन कली दाक्‍नीनी, दे इन पर्बम तुइक्‍पाइक्‍तस्‍की। \p \v 9 मिनु मेको लोव़ नेंस्‍कु रे इन कली मिम्‍शा, प्रार्थना पना पन बाक्‍तस्‍कु। मार प्रार्थना पाइतस्‍कु देंशा हना “कलस्‍सीपुकीमी इन दाक्‍शो मार बाक्‍बा, मेको तुइक्‍तमेक्‍ल। परमप्रभु यावे, इन सोक्‍त ङा तुइक्‍तीके नु रुप्‍तीके शुश तामेक्‍ल। \em एफिसी १:१५-१७\em* \v 10 इन ङोंइती शिरशो मुर दुम्‍मल। आन पशो नेल्‍लेमी इन कली ग्‍येरपदमेक्‍ल। रिम्‍शो पामेनु, इन कली तुइक्‍तीके आन थुंमी बारना बारन लल। \em एफिसी ४:१; फिलिप्‍पी १:२७ \em* \v 11 इन छेङछेङ ङा सक्ति खोदेंशो पा मेको आन कली सक्ति पाइश्‍शो, बोल्‍यो सेलीन। मिनु सक्ति पाइश्‍शो बोल्‍यो दुम्‍शा, मारेइ मारेइ फाल्‍ने चाप्‍नीम” दे प्रार्थना पाइतस्‍कु। \v 12 इं आफ, परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” देनीन। मारदे हना इन कली थमा सुइक्‍ब आन छेङछेङमी बाक्‍चा गेप्‍तु। \em एफिसी १:११; १पत्रुस १:४\em* \v 13 मेकोमी इं कली छिङछिङ ङा राज्‍य ङा अधिकार रे ग्रुंइशा, आ दाक्‍शो तौ आ राज्‍यमी ओंइताक्‍व। \em कलस्‍सी २:१५\em* \v 14 मेकोमी इं कली मरिम्‍शो रे प्रोंइशा, इं पाप क्‍याम्‍ताक्‍व। \em एफिसी १:७\em* \s1 येसु ङोंइती ङा बाक्‍ब \p \v 15 सुइमी तने मचाप्‍शो परमप्रभु यावे खोदेंशो येसु ख्रीस्‍त रागी सेल्‍चा ङोंइती रेन बाक्‍त। \em हिब्रू १:३; प्रकाश ३:१४\em* \v 16 सरीङ नु रागीमी बाक्‍ब, तांइसीब नु मतांइसीब नेल्‍ल, पिपपुकी, मान पचा पुंइसीबपुकी, हुकुम पाइबपुकी, अधिकार पाइब नेल्‍ल नु मार मार सेल्‍शो बाक्‍मा, मेको नेल्‍ल येसु ख्रीस्‍तमी आंम कली सेल्‍तु। \em यूहन्‍ना १:३,१०; हिब्रू १:२\em* \v 17 मोपा मेको नेल्‍ल आन क्‍येङा ङोंइती ङा बाक्‍ब। मिनु नेल्‍ल आन कली बाक्‍चा गेब यो बाक्‍ब। \v 18 थमा सुइक्‍बपुकी रां का बाक्‍तेक्‍म हना, येसु ख्रीस्‍त मेको रां आ पिया बाक्‍ब। मेको नेल्‍ल आन क्‍येङा ङोंइती ङा दुम्‍शा, ङोंइती बेक्‍शो रे सेंसीब यो बाक्‍ब। मोपा नेल्‍ल आन क्‍येङा ठेयब बाक्‍ब। \em एफिसी १:२२; प्रेरित २६:२३; १कोरिन्‍थी १५:२०; प्रकाश १:५\em* \p \v 19 मिनु परमप्रभु यावेमी “आं सक्ति नेल्‍ल मेको आगामी बाक्‍शो दाक्‍नुङ” दे ग्‍येरसाक्‍व। \em २कोरिन्‍थी ५:१०; कलस्‍सी २:९; यूहन्‍ना १:१६; एफिसी १:२३\em* \v 20 परमप्रभु यावेमी येसु ख्रीस्‍त रेन मारेइ मारेइ आन कली आ नु गारपाइक्‍तु। सरीङ नु रागीम बाक्‍शो नेल्‍ल आन कली, शीम केप्‍शा कांटी थोक्‍शा साइक्‍चा पुंइसीशा, आ हुशेमी आ नु गारपाइक्‍तु। \em १यूहन्‍ना २:२\em* \s1 परमप्रभु आ नेक्‍था दुम्‍पाइश्‍शो \p \v 21 ङोंइती गेपुकी परमप्रभु यावे क्‍येङा ङोन दुम्‍शा, इन थुंमी मेको कली ममिम्‍थु, मरिम्‍शो पना पन बाक्‍तीनी। \em एफिसी २:१२-१३; एफिसी ४:१८; रोमी ५:१०\em* \v 22 मुल येसु ख्रीस्‍तमी आ रां साइक्‍चा गेशा, इन कली परमप्रभु यावे आ मुर दुम्‍पाइक्‍तु। मोपा इन कली दोस मताइब, काइ हेंथे मपाइब, परमप्रभु यावे आ मुर सेल्‍शा, आ ङोंइती राप्‍पाइक्‍तु। \em एफिसी ५:२७\em* \v 23 गेपुकीमी थमा सुइक्‍ना सुइक्‍न बाक्‍शा, नोले मशोंइ‍सीथु खोइल थेक्‍शा, इन नेंशो ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ मप्रोंइथु बाक्‍तीनी हना, मोदेंशोन लीनीनी। मुल मेको ग्‍येरपाइक्‍ब लोव़ नेल्‍ल मुर आन कली नेंपाइश्‍शो बाक्‍त। गो पावल, मेको लोव़ शेंब दुम्‍ती। \s1 पावल आ श्‍येत नु गेय \p \v 24 मुल गो इन पर्बम श्‍येत जाता हना यो, ग्‍येरसाक्‍यी। मारदे हना आं रांमी ख्रीस्‍त आ लीशो श्‍येत थुम्‍पाइक्‍नुङ। ख्रीस्‍त आ लीशो श्‍येत थमा सुइक्‍ब आन पर्बम बाक्‍ब। मेकोपुकी ख्रीस्‍त आ रां बाक्‍नीम। \em एफिसी ३:१३; २तिमोथी २:१० \em* \v 25 परमप्रभु यावे आ पतीकेमी मेको आन कली शेंब दुम्‍ती। परमप्रभु यावेमी आ लोव़ नेल्‍ल मेको आन कली शेंतीक गेय गेती। मोपा आ लोव़ खाप्‍चा कली शेंब सेल्‍ती। \v 26 साइ ङोंइती रे परमप्रभु यावे आ मिम्‍शो ख्रुइश्‍शो बाक्‍त। मुल चहिं मेको आ मुर आन कली कोंइशो बाक्‍त। \em रोमी १६:२५; एफिसी ३:३-६\em* \v 27 परमप्रभु यावेमी मेको आन कली “आं ङोंइती ख्रुइश्‍शो लोव़ अर्को रागी ङा मुर आन कली गिश रिम्‍शो, गिश ठेयब बाक्‍ब” दे तुइक्‍पाइक्‍तु। मेको ख्रुइश्‍शो लोव़ मार बाक्‍ब देंशा हना, ख्रीस्‍त इन आगामी बाक्‍ब। मिनु इन कली परमप्रभु यावे आ छेङछेङम बाक्‍चा गेब आस यो ख्रीस्‍तम बाक्‍ब। \em १तिमोथी १:१\em* \v 28 गोपुकीमी येसु ख्रीस्‍त सु बाक्‍बा, मार पाइबा, दे शेंनीकी। मुर नेल्‍ल आन कली “होस पा बाक्‍कीन” दे यो शेंनीकी। मोपा गोपुकीमी मुर आन कली का का पा ख्रीस्‍त कली थमा पा तुइक्‍ब सेल्‍शा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती राप्‍पाइक्‍चा दाक्‍नीकी। \v 29 मोपतीके गो बोल पा शुश गेय पाइनुङ। येसु ख्रीस्‍तमी आं कली मोदेंशो पा आ सक्तिमी गेय पपाइक्‍ब। \c 2 \s1 दूली शेंब क्‍येङा होस पने \p \v 1 गो इन पर्बम, लाओडीसीया सहर ङा थमा सुइक्‍ब आन पर्बम नु का निक्‍शी अरु आं कली गेनायो मताइब मुर आन पर्बम गिश श्‍येत जङा, मेको नेल्‍ल इन कली तुइक्‍पाइक्‍चा दाक्‍नुङ। \v 2 मेकोपुकी दाक्‍मुशा आन थुं बारपदमेक्‍ल। थमा पा रुप्‍तीके गिश ठेयब बाक्‍बा, परमप्रभु यावेमी ख्रीस्‍त आ पर्बम ख्रुइश्‍शो लोव़ मार बाक्‍बा, मेको नेल्‍ल रुप्‍मेक्‍ल। \v 3 रुप्‍तीके तुइक्‍तीके नेल्‍ल ख्रीस्‍त आगाम ख्रुइश्‍शो बाक्‍नीम। \em १कोरिन्‍थी १:२४,३०\em* \v 4 मारदे इन कली मो देंती देंशा हना, जोल पा शेंब जाक्‍शा, शुश मिलो शिलो लोव़ पशा, दूली शेंने मचाप्‍मेक्‍ल, दे मो देंती। \em रोमी १६:१८\em* \v 5 गो इन नेक्‍था मबाक्‍ती हना यो, आं थुंमी गेपुकी नु बाक्‍नुङ। इन रिम्‍शो पशो नु ख्रीस्‍त कली बोल्‍यो पा थमा सुइश्‍शो तशा ग्‍येरसाक्‍यी। \em १कोरिन्‍थी १४:४०\em* \s1 नेल्‍ल ख्रीस्‍तम बाक्‍ब \p \v 6 गेपुकी दोपा ङोंइती प्रभु ख्रीस्‍त येसु कली ओव़चा गेनी, मोपा मेको नु बाक्‍कीन। \v 7 खप आगामी शाक्‍‍श थोक्‍शो रवा खोदेंशो पा, ख्रीस्‍त आगा ङा बोल्‍यो मुर दुम्‍शा बाक्‍कीन। दोपा शेंसीनी, मोपा बोल्‍यो पा थमा सुइश्‍शा, परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइतीनी” दे शुश देंना देंन बाक्‍कीन। \em एफिसी ३:१७\em* \p \v 8 मिनु गेपुकी दूली लोव़ शेंब आन नोले मखोतीन। मेकोपुकीमी इन कली मुर आन मिम्‍तीके नु फश लोव़ पशा, मुर आन रिती थिती ला शेंनीमी। मेको रागी रागी ङा मुर आन थुं ङा बाक्‍ब, ख्रीस्‍त के ममाइ। \v 9 मारदे हना परमप्रभु यावे आ सक्ति नेल्‍ल ख्रीस्‍तम बाक्‍‍ब। \em यूहन्‍ना १:१४-१६\em* \v 10 गेपुकी मेको नु बाक्‍शा, आ ब्रोंइतीक सक्तिम ब्रीशो मुर दुम्‍तीनी। मेको नेल्‍ल हुकुम पाइब नु नेल्‍ल अधिकार पाइब आन पिया बाक्‍ब। \em एफिसी १:२१\em* \v 11 मेको आ पशोमी ख्रोइक्‍तीक चिनु पाइश्‍शो खोदेंशो दुम्‍तीनी। मेको ख्रोइक्‍तीक चिनु मुरुमी ख्रोइश्‍शो ममाइ, गेपुकी ख्रीस्‍त कली थमा सुइश्‍शा, इन मरिम्‍शो पशो ताइश्‍शो इन ख्रोइक्‍तीक चिनु दुम्‍त। \em रोमी २:२९; रोमी ६:५; १पत्रुस ३:२१\em* \v 12 मिनु गेपुकी ब्‍वाक्‍कुम ख्रुम्‍शा ग्रुंइचा पुंइसीनीनु, मेको नु बेक्‍शा थिम्‍शो दुम्‍तीनी। परमप्रभु यावे आ पतीके कली थमा सुइक्‍तीके मेको नु बेक्‍शो रे सेंशो यो बाक्‍नीनी। \em रोमी ६:४; कलस्‍सी ३:१ \em* \v 13 ङोंइती गेपुकी मरिम्‍शो पाइब दुम्‍शा, ख्रोइक्‍तीक चिनु इन रांमी मख्रोइक्‍थु, बेक्‍शो मुर खोदेंशो बाक्‍तीनी। परमप्रभु यावेमी इं मरिम्‍शो पतीके नेल्‍ल क्‍याम्‍शा, इं कली येसु ख्रीस्‍त नु ब्रोंइपाइक्‍तु। \em एफिसी २:१,५\em* \v 14 नेल्‍ल गेचा चिक्‍शो दोस नु सजाइ ब्रेक्‍शो कागज लाइश्‍शा, कांटी थोक्‍शा साइक्‍तीक शीम वोइक्‍तु। \em एफिसी २:१५\em* \v 15 मेकोमी हुकुम पाइब नु अधिकार पाइब आन कली आन या रोइश्‍शा फ्रुम्‍तीमी। मोदेंशो पा ग्राशा, नेल्‍ल आन कली कोंइताक्‍व। परमप्रभु यावे येसु ख्रीस्‍त आ पशो तशा शुश ग्‍येरसाक्‍व। \em कलस्‍सी १:१३; एफिसी ४:८\em* \v 16 मोदेंशो दुम्‍शा इन कली मार मार जचा तूचा दुम्‍बा, मार मार जचा तूचा मदुम्‍बा, मार मार चाड मानेचा, तेको औंसी ठेयब सेल्‍चा, तेक तेको नाइक्‍तीक नाक्‍ती ठेयब सेल्‍चा देंब मुर आन लोव़ मनेनीन। \em रोमी १४:१-१२\em* \v 17 मेको दुम्‍चा चिक्‍शो आ वांकु ला बाक्‍नीम। थमा सुइक्‍तीक रां चहिं ख्रीस्‍त के बाक्‍ब। \em हिब्रू ८:५; हिब्रू १०:१\em* \v 18 सुइमी इन कली “मतुइक्‍ब मुर ननी” देंचा मगेने। मेकोपुकीमी आंम मिम्‍शो प‍शो बाक्‍नीम, स्‍वर्ग ङा गेय पाइब आन कली सेउ पचा माल्‍नीनी, दे शेंनीमी। “गो ङोमु खोदेंशो पा ततीके तुइक्‍ताक्‍क” देंनीमी। मेको मुरपुकी मो ठेयब लेश्‍शा बाक्‍शा, आन मिम्‍शो ला शेंनीम। \v 19 मेकोपुकी पिया नु मबाक्‍शो बाक्‍नीम। मेको पियामी रां कली थुल्‍ना थुल्‍न बाक्‍मेनु, नाडी नु रुशेम बोइक्‍पाइश्‍शा, परमप्रभु यावेमी मेको रां कली कोल्‍पाइक्‍ब। \em एफिसी ४:१५-१६\em* \p \v 20 गेपुकी ख्रीस्‍त नु बेक्‍तीनी हना, रागी ङा थोव़क नेल्‍ल इन कली आइक्‍च बाक्‍ब। मिनु मारदे गेपुकी रागी ङा मुर खोदेंशो पा पाइनीनी? मारदे गेपुकी रिती थिती पचा टीनीनी? \em गलाती ४:९-१०\em* \v 21 मेकोपुकीमी “मेको थिचा मदुम्‍ब, थाम्‍चा मदुम्‍ब, पचा मदुम्‍ब” देंनीम। \v 22 मेको शेंबपुकीमी गेय पना पन जाम्‍ब थोव़क आन पर्बम लोव़ पाइनीम। मेको लोव़ मुर आन मिम्‍शो लोव़ ला ममाइ ङा? \em मत्ती १५:९\em* \v 23 मिनु मेको रिती थिती पचा, शुश धर्म पचा नु मुर आन माल्‍शो मपथु, थमा पा जोक्‍ब तुइक्‍ब नु ब्रेम्‍शो दुम्‍खु पाइ‍नीम। तन्‍न मोदेंशो पतीकेमी मुर आ मरिम्‍शो पतीके तेक्‍ने मचाप्‍ब। \em १तिमोथी ४:३; रोमी १३:१४\em* \c 3 \s1 माइत नु नक मुर \p \v 1 गेपुकी ख्रीस्‍त नु सेंसीशो बाक्‍तीनी हना, स्‍वर्गमी बाक्‍ब दोपा बाक्‍मा, मेको मालीन। मेकेर ख्रीस्‍त परमप्रभु यावे आ ग्‍युरा गे निश्‍शो बाक्‍ब। \em कलस्‍सी २:१२\em* \v 2 इन थुंमी स्‍वर्गम बाक्‍ब कली मिम्‍तीन। रागी ङा थोव़क ममिम्‍तीन। \em मत्ती ६:३३\em* \v 3 मारदे हना गे बेक्‍तीनी। इन थुं ख्रीस्‍त नु परमप्रभु यावेमी ख्रुइश्‍शा वोइश्‍शो बाक्‍ब। \em रोमी ६:२\em* \v 4 इं कली ब्रोंइचा गेब ख्रीस्‍त ग्रूत हना, गे यो मेको नु परमप्रभु यावे आ छेङछेङ ङा बाक्‍तीकेमी ग्रूनीनी। \em १कोरिन्‍थी १५:४३\em* \v 5 मोपतीके इन आगामी बाक्‍शो माइत रागी ङा थुं कली सतीन। रागी ङा मुर आन थुंमी मार बाक्‍ब देंशा हना, हेंथे पचा, मार मार ग्रांग्रा दिचा ङा गेय पचा, आंम दला दाक्‍स पचा, मरिम्‍शो मिम्‍तीके नु शिंम दुम्‍तीके बाक्‍ब। शिंम दुम्‍तीके चहिं मूर्ति पूजा पचा खोदेंशो बाक्‍ब। \em एफिसी ५:३\em* \v 6 परमप्रभु यावे मोदेंशो पाइब मटीब मुर आन पर्बम शुश गाइक्‍ब। \em एफिसी ५:६\em* \v 7 गेपुकी यो ङोंइती मोदेंशो पना पन बाक्‍तीनी। \v 8 मुल चहिं मेको नेल्‍ल ताइक्‍तीन। गाइक्‍चा, चुरचा, मरिम्‍शो पचा, अरु आन पर्बम मरिम्‍शो लोव़ पचा, ओल ओल लोव़ पचा ताइक्‍तीने। \em एफिसी ४:२९,३१\em* \v 9 गेपुकी जोल मपमुने। मारदे हना, गे ङोंइती ङा पतीक नेल्‍ल ताइक्‍ताक्‍नी। \em एफिसी ४:२२-२५\em* \v 10 रिम्‍शो पाइब नक मुर दुमीन। परमप्रभु यावेमी इन थुं आ थुं खोदेंशो पा नक सेल्‍ना सेल्‍न बाक्‍ब। मारदे मो पाइब देंशा हना, आंम कली नेल्‍ल तुइक्‍पाइक्‍चा कली मोदेंशो पाइब। \em एफिसी ४:२४; उत्‍पत्ती १:२६-२७\em* \v 11 मुल रे ग्रीक नु यहूदी ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइक्‍पांइसीशो नु मख्रोइक्‍पांइसीशो मुरपुकी उइक्‍थ उइक्‍थ दुम्‍तेक्‍म। रागी रागी ङा मरुप्‍चा ङा लोव़ पाइबपुकी, ब्‍वाकी मुरपुकी, वाइलीम वाइलपुकी नु ठेयब मुर उइक्‍थ उइक्‍थ दुम्‍तेक्‍म। ख्रीस्‍त नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब बाक्‍ब। मिनु नेल्‍ल आन आगामी बाक्‍ब। \em गलाती ३:२८\em* \p \v 12 गेपुकी परमप्रभु यावे आ योव़शो, आंम आ दाक्‍शो मुर दुम्‍तीनी। मोपतीके शिशी पचा, रिम्‍शो पमुचा, ब्रेम्‍शो थुं पाइश्‍शो, ठेयब मलेत्‍थु टीब नु फाल्‍ब मुर दुमीने। \v 13 का निक्‍शीमी दोस गेचा पुंइसाक्‍म हना, फाल्‍मुशा, माफ गेमुशा बाक्‍कीन। प्रभुमी दोपा इन कली माफ गेवा, मोपा माफ गेमुने। \em एफिसी ४:२; मत्ती ६:१४; एफिसी ४:३२\em* \v 14 मेको नेल्‍ल पा इन नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब गेय दाक्‍मुचा बाक्‍ब। मारदे हना मेकोम नेल्‍ल इन कली थुं का ङा सेल्‍ब। \em रोमी १३:८,१०\em* \v 15 ख्रीस्‍त आ थुं इन थुंम नाइश्‍शा हुकुम पचा गेने। गेपुकी रां का ङा दुम्‍चा कली योव़सीशो बाक्‍नीनी। गेपुकीमी प्रभु कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे शुश देनीन। \em फिलिप्‍पी ४:७; १कोरिन्‍थी १२:१३,२७; एफिसी ४:३-४\em* \v 16 ख्रीस्‍त आ लोव़ खोत ब्रेक्‍शा वोतीन। गेपुकीमी शुश तुइश्‍शा, शेंमुशा थुं बारपमुने। परमप्रभु यावे आ लोव़ ङा कुम्‍सो, परमप्रभु यावे कली “गे ठेयब बाक्‍नीनी” दे पशो कुम्‍सो नु परमप्रभु यावे आ सोक्‍तीमी इन कली शेंशो कुम्‍सोमी “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” दे इन थुंमी परमप्रभु यावे कली कुम्‍सो पने। \em एफिसी ५:१९\em* \v 17 मार मार लोव़पुकी, गेयपुकी, मारेइ मारेइ पनीनु, नेल्‍ल प्रभु येसु आ नेंमी पने। इं आफ परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइतीनी” दे येसु आ नेंमी देनीन। \em १कोरिन्‍थी १०:३१\em* \s1 थमा सुइक्‍ब दोपा बाक्‍चा \p \v 18 गे मीश मुरपुकी, आंम वोंइश आ देंशो लोव़ टिने। मो पाइतीनी हना, प्रभु नु गारशो मुर दुम्‍नीनी। \em १पत्रुस ३:७\em* \p \v 19 गे वोंइश मुरपुकी, आंम मीश कली दाक्‍शा, काइ श्‍येत मगेने। \p \v 20 गे आलपुकी, इन आंम आफ कली नेल्‍लेम टिने। मो पाइतीनी हना, प्रभु ग्‍येरब। \p \v 21 गे आल आन आफपुकी यो, इन आल आन कली रिम्‍शो पने। काइ श्‍येत मगेने। श्‍येत गेतीनी हना, आन थुं जिक्‍ब। \p \v 22 वाइलीम वाइलपुकी, इन ठेयब मुरुमी मार मार देंनीमी, मेको नेल्‍ल टिचा माल्‍नीनी। इन ठेयब मुरुमी कोव़तेक्‍म हना यो, मकोव़तेक्‍म हना यो, थुं का पशा, प्रभु कली मान पा हिनीन। \v 23 इन गेय मार बाक्‍त हना यो, इन थुं नेल्‍लेमी मुर आन कली ममाइ, प्रभु कली गेय पने। \v 24 गे प्रभु आ गुइ रे इनाम ताइब बाक्‍नीनी, दे तुइक्‍नीनी। मेकोन मिम्‍ना मिम्‍न गेय पने। गेपुकी प्रभु ख्रीस्‍त कली गेय पाइब बाक्‍नीनी। \v 25 मरिम्‍शो पाइबपुकीम मरिम्‍शो पतीके कुल मकोव़थु निसाफ पचा पुंइसीनीम। \em रोमी २:११\em* \c 4 \p \v 1 गे ठेयब मुरपुकी, इन के यो ठेयब होव़प का स्‍वर्गम बाक्‍ब, दे तुइश्‍शा, इन वाइलीम वाइल आन कली ठीक पा आन माल्‍शो थोव़क गेने। \em लेवी २५:४३,५३\em* \s1 प्रार्थना पचा मप्रोंइचा \p \v 2 गेपुकीमी प्रार्थना पचा मप्रोंइथु, पना पन बाक्‍कीन। परमप्रभु यावे कली “गे रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी” देंचा मप्रेंदीन। \em रोमी १२:१२; १थिस्‍सलोनिकी ५:१७\em* \v 3 गेपुकीमी आंइ कली यो मिम्‍शा प्रार्थना पने। परमप्रभु यावेमी आंइ कली ख्रीस्‍त आ ख्रुइश्‍शो लोव़ शुश मुर आन ङोंइती शेंने चाप्‍मेक्‍ल, दे पुनीन। मेको लोव़ शेंतीके गो ग्‍याइक्‍चा पुंइसाक्‍यी। \em रोमी १५:३०; एफिसी ६:१९; २थिस्‍सलोनिकी ३:१; १कोरिन्‍थी १६:९; कलस्‍सी १:२६-२७\em* \v 4 रिम्‍शो रुप्‍चा ङा लोव़ पने चाप्‍‍मेक्‍ल, दे यो पुनीन। \p \v 5 गेपुकी थमा मसुइक्‍ब आन ङोंइती रिम्‍शो जोक्‍शा तुइश्‍‍शा गेय पने। लोव़ पचा तनीनु, रिम्‍शो पा लोव़ पने। \em एफिसी ५:१५-१६; १थिस्‍सलोनिकी ४:१२ \em* \v 6 इन पशो लोव़ हिक्‍सी ङाम्‍शो खोदेंशो दुम्‍ल। इन कली हिल्‍लो पाइब नेल्‍ल आन कली दोपा लोव़ लेत्‍चा, दे तुइक्‍चा माल्‍नीनी। \em मर्कूस ९:५०; एफिसी ४:२९\em* \s1 नोले ङा लोव़ \p \v 7 आं पर्बमी मार मार दुम्‍मे, मेको नेल्‍ल तिखीकसमी इन कली देंब। मेको इं दाक्‍शो लोक्‍ब बाक्‍ब। दीगो पा गेय पाइब नु आं खोदेंशो प्रभु आ वाइल बाक्‍ब। \v 8 गोपुकी दोपा बाक्‍नीकी, दे इन कली शोव़चा नु इन थुं बारपाइक्‍चा कली मेको कली इन बाक्‍तीके सोइक्‍ताक्‍ङ। \em एफिसी ६:२१-२२\em* \v 9 इं दाक्‍शो नु रिम्‍शो पाइब लोक्‍ब, ओनेसीमस मेको नु जाक्‍ब। मेको इन मुरुन बाक्‍ब। एक मार मार दुम्‍मे, मेको निक्‍शीमी इन कली देंनीसी। \em फिलेमोन १०\em* \p \v 10 गो नु ग्‍याइक्‍चा पुंइसीब वारच अरीस्‍तारकसमी इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे आं कली ब्रेक्‍पाइक्‍ती। बारनाबास आ लोक्‍ब मर्कूसमी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत। मेको जाक्‍मेनु, रिम्‍शो पा बाक्‍चा गेने। मेको आ पर्बम इन कली ङोंइती तुइक्‍पाइक्‍तन्‍नी। \em प्रेरित १९:२९; प्रेरित २७:२; प्रेरित १२:१२,२५\em* \v 11 येसु माइश्‍शो याइनी नें पाइश्‍शो युस्‍तसमी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत। परमप्रभु यावे आ राज्‍य ङा गेय पाइब आं वारचपुकी मेको सां ला ख्रोइक्‍तीक चिनु पाइश्‍शो यहूदी बाक्‍नीम। मेकोपुकीमी आं कली वारच पाइश्‍शा, आं थुं नाइक्‍चा गेतीमी। \v 12 ख्रीस्‍त येसु आ गेय पाइब इन मुर इपाफ्रासमी इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत। मेकोमी इन कली मिम्‍शा, परमप्रभु यावे कली “कलस्‍सी आन कली रुप्‍तीक थुं गेशा, इन दाक्‍शो नेल्‍ल तुइक्‍तमेक्‍ल” दे पुंइना पुंइन बाक्‍ब। \em कलस्‍सी १:७; फिलेमोन २३\em* \v 13 इन कली, लाओडीसीया नु हिरापोलीस ङा थमा सुइक्‍ब आन कली शुश गेय पाप्‍तु, दे गो इन कली तुइक्‍पाइक्‍ता। \em प्रकाश ११:१; प्रकाश ३:१४\em* \v 14 इं दाक्‍शो डाक्‍टर लूका नु डेमासमी यो इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंताक्‍स। \v 15 लाओडीसीया सहर ङा लोक्‍ब आन कली नु नुम्‍फा माइश्‍शो आ खिंमी ग्रुम्‍ब थमा सुइक्‍ब आन कली यो गोमी “रिम्‍शो बाक्‍कीन” देंत ने, दे मतीन। \v 16 मिनु एको चिठी इन ग्रुम्‍तीकेमी पढेने थुम्‍शा, लाओडीसीया सहर ङा थमा सुइक्‍ब आन ग्रुम्‍तीकेमी यो पढेचा गेने। लाओडीसीया ङा थमा सुइक्‍ब आन कली ब्रेक्‍शो चिठी गेपुकीमी पढेने। \v 17 गेपुकीमी अरकीप्‍पस कली “प्रभुमी इ कली गेशो शेंतीक गेय नेल्‍ल रिम्‍शो पावो” दे मतीन। \em फिलेमोन २\em* \p \v 18 गो पावलमी इन कली “रिम्‍शो बाक्‍कीन” दे आंमा ब्रेक्‍ताक्‍ङ। गो ग्‍याइक्‍चा पुंइसीशो बाक्‍नुङ, दे मप्रेंदीन। परमप्रभु यावे आ शिशी गे नु लील। \em १कोरिन्‍थी १६:२१; गलाती ६:११; २थिस्‍सलोनिकी ३:१७\em*