\id 2SA \h २ सामुएल \toc1 २ सामुएल \toc2 २ सामुएल \toc3 २सामुएल \mt1 २ सामुएल \ip \bd ब्रेक्‍ब मुर:\bd* ङोंइती १सामुएल नु २सामुएल किताब कान बाक्‍ताक्‍स। \em १इतिहास २९:२९\em* पिप दाऊद आ पशो मार मार बाक्‍मे, मेको ङोंइती रे नोले सम्‍म नेल्‍ल परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब सामुएल, नाथान नु गाद आन ब्रेक्‍शो किताबम ब्रेक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। \ip \bd गेना ब्रेक्‍शो:\bd* ९७५ बि. सी. क्‍येङा नोले परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब रे ब्रेक्‍शा एको किताब थुम्‍शो बाक्‍त। \ip \bd मार ब्रेक्‍शो:\bd* परमप्रभुम इस्राएली आन कली दाक्‍चा मप्रोंइब आ सांकछी बाक्‍ब। \c 1 \s1 दाऊदम सावल बेक्‍शो लोव़ नेंशो \p \v 1 सावल बेक्‍म नोले दाऊदम अमालेकी आन कली खेदा पशा, लेश्‍शा नाक्‍त निक्‍शी सिक‍ला‍ग सहरम बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em १सामुएल ३०:२६\em* \v 2 मिनु आ नित्‍थ नाक्‍ती, आ वा खाक्‍शो नु पियाम खप फुंइसीशो मुर का सावल आ बाक्‍तीक रे जाक्‍माक्‍त। मिनु मेको दाऊद आ बाक्‍तीक जाक्‍शा, मेको आ ङोंइती खुम्‍की पा बाम्‍‍माक्‍त। \v 3 दाऊदम मेको कली “गे ते रे जाक्‍ङे?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु मेकोमी “गो इस्राएल ङा लडाइ पाइब आन बाक्‍तीके रे प्रोक्‍शा जाक्‍ती” देंमाक्‍त। \v 4 मिनु दाऊदमी मेको कली “मार दुम्‍मे? आं कली देंनो” देंमाक्‍त। मिनु मेकोमी “लडाइ पाइबपुकी लडाइ रे प्रोक्‍तेक्‍म। शुश मुर साइक्‍चा पुंइसाक्‍म। मिनु सावल नु आ तौ योनाथन यो साइक्‍चा पुंइसाक्‍स” देंमाक्‍त। \v 5 मिनु दाऊदम मेको लोव़ चाक्‍ब ठिटा कली “सावल नु आ तौ योनाथन साइक्‍चा पुंइसाक्स, दे दोपा तुइक्‍ती?” देंमाक्‍त। \v 6 मिनु मेको ठिटामी “गो गिल्‍बोआ डांडाम बाक्‍शो नङ। मेकेर सावल कली आ तूतीक तिक्‍शा राप्‍शा बाक्‍शो ताता। बग्‍गी ङोइक्‍ब नु शारा ङोइक्‍बपुकीम मेको कली थित्‍चा चिक्‍ताक्‍म। \em १सामुएल ३१:१-३\em* \v 7 मिनु मेकोमी नोले लेश्‍शा कोव़ङानु, आं कली तती। मिनु ब्रेत्‍ताक्‍यी। मिनु गो ‘मार देंनी’ देंती। \v 8 मिनु मेकोमी ‘गे सु नवे’ दे हिल्‍लो पती। मिनु ‘गो अमालेकी का नङ’ देंती। \v 9 मिनु मेकोमी ‘आं नेक्‍था जाक्‍को। आं कली साइ‍य्‍‍यी। मारदे हना गो बेक्‍चा चिक्‍शो बाक्‍ती। आं सोक्‍त ला बाक्‍ब’ देंत। \v 10 मोपतीके गो आ नेक्‍था लशा, मेको कली साइक्‍ता। मारदे हना मेको मब्रोंइब, दे गो तुइक्‍ताक्‍ङ। मिनु गो मेको आ पिया रे सिरपेच नु आ गुइ ङा पांइतीके, आं प्रभु, इन बाक्‍तीकेम चाक्‍ता” देंमाक्‍त। \v 11 मेको लोव़ नेंशा, दाऊदम आ वा खाक्‍गा बाक्‍त। मेको नु बाक्‍ब मुर नेल्‍लेमी यो मो पामे बाक्‍त। \em १सामुएल ४:१२\em* \v 12 मेकोपुकी नां मरिक्‍म सम्‍म सावल नु आ तौ योनाथन आस पर्बम ङाक्‍शा रोंका पा माइजा बाक्‍मा बाक्‍त। मारदे हना परमप्रभु यावे आ लडाइ पाइबपुकी नु इस्राएल आ खिं ङा मुरपुकी तरवारम साइक्‍चा पुंइसमा बाक्‍त। \em १सामुएल ३१:१३\em* \v 13 मिनु दाऊदम मेको लोव़ चाक्‍ब ठिटा कली “गे ते रे जाक्‍शो नवे?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु मेकोमी “गो अर्को रागी ङा अमालेकी का आ तौ नङ” देंमाक्‍त। \v 14 मिनु दाऊदमी “परमप्रभु यावे आ तेल लुक्‍शो मुर कली साइक्‍चा महिंने?” देंमाक्‍त। \em १सामुएल २४:७; १सामुएल २६:९\em* \v 15 मिनु दाऊदमी आ ठिटा मुर का कली ब्रेश्‍शा “मेको कली सतो” दे अरेवा बाक्‍त। मिनु मेकोमी मेको कली तुप्‍शा सदा बाक्‍त। \em २सामुएल ४:१०-१२\em* \v 16 दाऊदमी मेको कली “इ हुश इ पिया तार मोंइसेक्‍ल। मारदे हना गे ‘गो परमप्रभु यावे आ तेल लुक्‍शो कली साइक्‍ता’ देंते। इ शोव़मीन आंम इ कली दोसी सेल्‍साक्‍वे” देंमाक्‍त। \s1 दाऊदम रोंका पतीक कुम्‍सो सेल्‍शो \p \v 17 मिनु दाऊदमी सावल नु आ तौ योनाथन आस पर्बम रोंका पतीक कुम्‍सो पवा बाक्‍त। \v 18 मिनु मेको रोंका पतीक कुम्‍सो यहूदा ङा मुर आन कली शेंचा माल्‍ब, दे हुकुम पवा बाक्‍त। मेको कुम्‍सो याशार आ किताबम ब्रेक्‍शो बाक्‍ब। \em २सामुएल १:२२; यहोसु १०:१३\em* \p \v 19 “इस्राएल, इ छेङछेङ डांडाम साइक्‍चा पुंइसाक्‍म। सक्ति पाइश्‍शो मुरपुकी दोपा बेक्‍मा? \v 20 गाथम एको लोव़ मपने। अश्‍कलोन ङा लांम एको लोव़ मपने। मो पाइतीनी हना, पलिस्‍ती आन तमी ग्‍येरसीनीम। ख्रोइक्‍तीक चिनु मख्रोइश्‍शो आन तमी ग्‍येरसीनीम। \p \v 21 गिल्‍बोआ नें पाइश्‍शो डांडा, इ तार सीत नु रेउ मयिल। अन्‍न ग्रेल्‍ब रू मबाक्‍ल। मारदे हना सक्ति पाइश्‍शो आ तेक्‍तीक ग्रांग्रा दिशो सेल्‍तेक्‍म। सावल आ तेक्‍तीक कली मुल रे तेल मख्रेक्‍नीम। \p \v 22 योनाथन आ लिब्रा साइक्‍चा पुंइसीशो जोरी सत्रु आन हुश नु बोल्‍यो मुर आन बोंसो मलुम्‍सीथु, गेनायो मले। सावल आ तरवार यो मोशा मले। \p \v 23 सावल नु योनाथन दाक्‍मुबाक्‍ताक्‍स। अरुम यो दाक्‍चा पुंइसाक्‍स। ब्रोंइसा नु बेक्‍सा नु यो काथा दुम्‍‍ताक्‍स। मेको निक्‍शी ककाकुली क्‍येङा यो रीब पा पाइब बाक्‍ताक्‍स। गुप्‍स क्‍येङा यो बोल्‍यो बाक्‍ताक्‍स। \p \v 24 इस्राएल ङा तमीपुकी सावल आ पर्बम ङाक्‍कीन। मेकोमी इन कली लल दारदारशो शुश क्येट लाइब वा फेक्‍पाइश्‍शो बाक्‍त। मेकोमी इन कली सुन के गहना पांइपाइश्‍शो बाक्‍त। \p \v 25 सक्ति पाइश्‍शो दोपा बेक्‍मा! मेको लडाइम बेक्‍तेक्‍म। योनाथन साइक्‍चा पुंइसीशा, डांडाम गोल्‍शो बाक्‍ब। \v 26 आं लोक्‍ब योनाथन, गो इ पर्बम रोंका पाइ‍नुङ। गो इ कली थाम्‍पा दाक्‍ताक्‍न। इ आं कली दाक्‍शो ठेयब बाक्‍त। मीश मुर आन कली दाक्‍तीक क्‍येङा यो लाक्‍शो बाक्‍त। \v 27 सक्ति पाइश्‍शो दोपा बेक्‍मा! मेको लडाइम आन या खतम दुम्‍तेक्‍म” दे कुम्‍सो पशो बाक्‍त। \c 2 \s1 दाऊद यहूदा ङा पिप दुम्‍शो \p \v 1 मेको नोले दाऊदमी परमप्रभु यावे कली “मार गो यहूदा ङा सहर काम लङा?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी “लावो” देंमाक्‍त। मिनु दाऊदमी “तेको सहरम लङ” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु “हेब्रोन सहरम लावो” देंमाक्‍त। \em १सामुएल २३:६,९; १सामुएल ३०:७-८\em* \v 2 मोपतीके दाऊद आ मीश निक्‍शी येज्रेल ङा अहीनोआम नु कारमेल ङा बेक्‍शो नाबाल आ मीश अबीगेल नु मेकेर लमाक्‍त। \em १सामुएल २५:४२-४३\em* \v 3 मिनु दाऊदमी आ नु गाक्‍ब मुर आन खिं ङा मुर नेल्‍ल यो लाइक्‍मी बाक्‍त। मिनु मेकोपुकी हेब्रोन सहरमी बाक्‍मा बाक्‍त। \v 4 मिनु यहूदा ङा मुरपुकी जाक्‍शा, दाऊद कली तेल लुक्‍शा, आन पिप सेल्‍मे बाक्‍त। मिनु मुरपुकीमी दाऊद कली “याबेश-गिलाद ङा मुरपुकीम सावल कली थिम्‍तेक्‍म” दे नेंपदमे बाक्‍त। \em २सामुएल ५:३; १सामुएल १६:१३; १सामुएल ३१:११-१३\em* \v 5 मिनु दाऊदम याबेश-गिलाद ङा मुर आन कली लोव़ कुरब मुर सोइश्‍शा “परमप्रभु यावेम इन कली आसीक गेवल। मारदे हना गे इन प्रभु सावल कली रिम्‍शो पा थिम्‍तीनी। \v 6 मिनु परमप्रभु यावेमी इन कली गेना हना यो दाक्‍शा मप्रोनल। मिनु गो यो इन पशो गेय आ पर्बम इन कली इनाम गेनुङ। \v 7 मोपतीके बोल्‍यो नु महिंब दुमीन। मारदे हना इन प्रभु सावल बेक्‍शा लत। मिनु यहूदा ङा मुरपुकीम आं कली आन पिप सेल्‍तीमी” दे लोव़ कुरब मुर सोइक्‍ता बाक्‍त। \s1 इश-बोशेथ पिप दुम्‍शो \p \v 8 मेना सावल आ लडाइ पाइब मुर आन ठेयब मुर नेर आ तौ आब्‍नेरमी सावल आ तौ इश-‍बोशेथ कली यर्दन ओंथ हांबु महा-नाइमम चाक्‍गा बाक्‍त। \em १सामुएल १४:५०; उत्‍पत्ती ३२:२-३\em* \v 9 मिनु गिलाद, अश्‍शुर, येज्रेल, एफ्राइम, बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर नु इस्राएली नेल्‍ल आन पिप सेला बाक्‍त। \v 10 सावल आ तौ इश-‍बोशेथ इस्राएल ङा पिप दुम्‍मेनु ४० बर्स दुम्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेकोमी बर्स निक्‍शी सम्‍म सासन पवा बाक्‍त। तन्‍न यहूदा ङा मुर दाऊद आ नोले खोदमे बाक्‍त। \v 11 दाऊदमी हेब्रोन सहरम यहूदा ङा मुर आन कली ७ बर्स ६ महिना सम्‍म सासन पवा बाक्‍त। \s1 आसाहेल बेक्‍शो \p \v 12 नेर आ तौ आब्‍नेर, सावल आ तौ इश-‍बोशेथ नु आ गेय पाइबपुकी महा-नाइम रे गिबोन लमा बाक्‍त। \v 13 सेरूयाह आ तौ योआबमी दाऊद आ गेय पाइब आन कली लाइश्‍शा गिबोन ङा दोम्‍लीम लडाइ पवा बाक्‍त। मेको निक्‍शी गिबोन ङा दोम्‍लीम ग्रुम्‍सा बाक्‍त। मिनु काम दोम्‍ली आ आइक्‍ची हांबुम, काम दोम्‍ली आ ओंथ हांबुम आस लडाइ पाइब आन कली राप्‍पदसे बाक्‍त। \em १सामुएल २६:६; यहोसु ९:३,१७\em* \v 14 मिनु आब्‍नेरम योआब कली “इ लडाइ पाइब मुर नु आं लडाइ पाइब का का पा ग्रुम्‍शा इस ङोंइती लडाइ पामेक्‍ल” देंमाक्‍त। मिनु योआबमी “दुम्‍ब, मो पामेक्‍ल” देंमाक्‍त। \v 15 मोपतीके मेकोपुकी ग्रूशा लशा, बेन्‍यामीन नु सावल आ तौ इश-‍बोशेथ आन मुर १२ जना नु दाऊद आ मुर १२ जना का का पा राम्‍मा बाक्‍त। \v 16 मिनु मेको नेल्‍लेमी आंम आंम जोरी सत्रु आन पियाम ग्‍याइश्‍शा कोखाम तरवारम आप्‍मे बाक्‍त। मोपा नेल्‍ल कालेम बेक्‍मा बाक्‍त। मोपतीके गिबोन आ नेक्‍था ङा रू कली हेल्‍काथ-हच्‍चुरीम देंनीम। मेको नें आ अर्थ तरवार आ क्‍योरतीक देंसीब। \v 17 मेको नाक्‍त थम ठेयब लडाइ दुम्‍माक्‍त। मिनु आब्‍नेर नु इस्राएल ङा मुर दाऊद आ मुर आन क्‍येङा ब्रुमा बाक्‍त। \p \v 18 सेरूयाह आ तौ सांफा योआब, अबीशै नु आसाहेल मेकेर बाक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। आसाहेल ब्‍वाकी ङा दोरब किश्‍श खोदेंशो रीब पा गेय पाइब बाक्‍माक्‍त। \em १इतिहास २:१६\em* \v 19 मेकोम ग्‍युरा पेरा एर ओंथ मारेइ मकोव़थु दोरशा आब्‍नेर कली खेदा पवा बाक्‍त। \v 20 मिनु आब्‍नेरम नोले लेश्‍शा कोव़शा “मार गे आसाहेल नवे?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु आसाहेलमी “गो नङ” देंमाक्‍त। \v 21 मिनु आब्‍नेरमी “ग्‍युरा गे कि पेरा गे लशा, लडाइ पाइब का कली आ मार मार रोइक्‍तो” देंमाक्‍त। तन्‍न आसाहेलमी मेको कली खेदा पचा मप्रोना बाक्‍त। \v 22 मिनु आब्‍नेरमी लेंशा “आं कली खेदा पचा प्रोंइ‍यी। गो इ कली मारदे साइक्‍नुङा? इ लोक्‍ब योआब आ ङोंइती दोपा आं कुल कोंइनुङा?” देंमाक्‍त। \v 23 तन्‍न आसाहेल एर ओंथ लने मबिस्‍से बाक्‍त। मिनु आब्‍नेरमी आ तूतीक नोले गे आप्‍शा मेको आ कोव़ज ख्रिदा बाक्‍त। मिनु मेकेर गोल्‍शा बेक्‍माक्‍त। मिनु आसाहेल बेक्‍शो बाक्‍तीके जाक्‍शा मुर नेल्‍ल दिक्‍मा बाक्‍त। \em २सामुएल ३:२७\em* \v 24 मिनु योआब नु अबीशैमी आब्‍नेर कली खेदा पस ङा पस पाम्‍से बाक्‍त। मिनु नां मलाक्‍थु, मेकोपुकी अम्‍माह डांडा जाक्‍मा बाक्‍त। अम्‍माह डांडा गिअह आ ङोंइती, गिबोन रे गोरशो रागी ङा लांम बाक्‍ब। \p \v 25 बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर आब्‍नेर गे बुक्‍मा बाक्‍त। मिनु हुल का दुम्‍शा, अम्‍माह डांडा तार लडाइ पचा कली ठीक दुम्‍मा बाक्‍त। \v 26 मिनु आब्‍नेरमी ठेयब सेंदा पा योआब कली “मार, गेना हना यो क्‍योरमुस ङा मुस, साइक्‍मुस ङा साइक्‍मुस बाक्‍चा? मेको नोले मरिम्‍शो दुम्‍ब, दे गे मतुइक्‍नेवे? आंम लोक्‍ब आन कली खेदा पचा प्रोंइचा, दे इ मुर आन कली ममाइक्‍‍नेवे?” देंमाक्‍त। \v 27 मिनु योआबमी “परमप्रभु ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा, गे मो मदेंशो नवे हना, मुरपुकीम दीसा सुनी सम्‍म यो आन लोक्‍ब आन कली खेदा पचा मप्रोनेम वा” देंमाक्‍त। \v 28 मिनु योआबम तुराही तबा बाक्‍त। मिनु मुर नेल्‍लेमी इस्राएली आन कली खेदा पचा प्रोन्‍‍मे बाक्‍त। मिनु लडाइ नांइ‍से बाक्‍त। \v 29 आब्‍नेर नु आ मुरपुकी नाक्‍दो रे अराबाह रे गाक्‍शा यर्दन खोला शोक्‍समा बाक्‍त। मिनु सुनी रे गाक्‍शा महा-नाइमम जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। \v 30 मिनु योआबमी आब्‍नेर कली खेदा पचा प्रोंइशा, लडाइ पाइब आन कली पुक्‍मी बाक्‍त। मिनु आसाहेल प्रोंइशा, दाऊद आ मुर १९ जना मबाक्‍मा बाक्‍त। \v 31 तन्‍न दाऊद आ लडाइ पाइबपुकीमी बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर नु आब्‍नेर आ नोले खोइक्‍ब ३ सहे ६० जना आन कली सदमे बाक्‍त। \v 32 मेकोपुकीम आसाहेल कली कुरशा लाइश्‍शा, आ आफ आ तुरस बेथलेहेम सहरम थिम्‍मे बाक्‍त। मेको नोले योआब नु आ मुरपुकी नाक्‍दो रे गाक्‍शा नां सोव़ सोव़ हेब्रोन सहरमी जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। \c 3 \s1 दाऊद आ खिं ङा मुर \p \v 1 सावल नु दाऊद आस खिं ङा मुर शुश नाक्‍त सम्‍म लडाइ पस ङा पस बाक्‍मा बाक्‍त। मिनु दाऊद बोल्‍यो दुम्‍ना दुम्‍न लमाक्‍त। सावल आ खिं ङा मुर चहिं मचाप्‍ब दुम्‍ना दुम्‍न लमा बाक्‍त। \em २सामुएल ५:१०\em* \p \v 2 हेब्रोनमी दाऊद आ तौपुकी जरमेसीमा बाक्‍त। मेको आ ङोंइती जरमेशो तौ अम्‍नोन बाक्‍माक्‍त। मेको आ ममा येज्रेल ङा अहीनोआम बाक्‍माक्‍त। \em १इतिहास ३:१-४; २सामुएल १३:१\em* \v 3 मेको आ माइला तौ किलेआब बाक्‍माक्‍त। मेको आ ममा कारमेल ङा बेक्‍शो नाबाल आ मीश अबीगेल बाक्‍माक्‍त। मेको आ साइला तौ अब्‍सालोम बाक्‍माक्‍त। मेको आ ममा गेशुर ङा पिप तल्‍मै आ तमी माकाह बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल १५:१\em* \v 4 काइला अदोनीयाह बाक्‍माक्‍त। मेको आ ममा हग्‍गीथ बाक्‍माक्‍त। ठाइला शेफत्‍याह बाक्‍माक्‍त। मेको आ ममा अबीतल बाक्‍माक्‍त। \em १राजा १:५\em* \v 5 आ कान्‍छा इथ्रेआम बाक्‍माक्‍त। मेको आ ममा दाऊद आ मीश एग्‍लाह बाक्‍माक्‍त। मेको नेल्‍ल हेब्रोनम जरमेशो दाऊद आ तौ बाक्‍मा बाक्‍त। \s1 आब्‍नेरमी दाऊद नु कसम जशो \p \v 6 सावल नु दाऊद आस खिं ङा मुर आन दातेमी लडाइ दुम्‍ना दुम्‍न लमेनु, आब्‍नेर सावल आ खिंमी बोल्‍यो दुम्‍ना दुम्‍न लमाक्‍त। \v 7 मिनु सावल आ कान्‍छी मीश का बाक्‍माक्‍त। मेको आइयाह आ तमी बाक्‍माक्‍त। मेको आ नें रिस्‍पाह बाक्‍माक्‍त। मिनु इश-‍बोशेथम आब्‍नेर कली “गे आं आफ आ कान्‍छी मीश नु मारदे इ‍मे?” दे मदा बाक्‍त। \v 8 आब्‍नेरमी इश-‍बोशेथ आ लोव़ नेंशा गाइश्‍शा “मार, गो यहूदा आ गेय पाइब कुचुम नङा? मुल सम्‍म गो इ आफ सावल आ खिं ङा मुर, आ लोक्‍ब नु आ वारच आन कली मानेब मुर बाक्‍ती। गो इन कली दाऊद आ गुइम मगेङ। मो हना यो गे एको मीश मुर आ पर्बम आं कली दोस गेनीनी। \v 9 गो परमप्रभुमी दाऊद कली देंशो मपाता हना, आं कली सजाइ गेयील। परमप्रभु यावेमी दाऊद कली दोदेंशो कसम जवा, गो मोदेंशो पाइ‍नुङ। \v 10 ‘सावल आ खिं ङा मुर आन राज्‍य रोइ‍क्‍चा नु दाऊद कली इस्राएल यहूदा नु दान रे बेयर-शेबा सम्‍म सासन पपाइक्‍‍नुङ’ दे परमप्रभु यावेमी देंशो बाक्‍ब” दे आब्‍नेरम इश-बोशेथ कली देंमाक्‍त। \v 11 मिनु इश-बोशेथ आब्‍नेर क्‍येङा हिंतीके मारेइ लोव़ मलेत्‍ता बाक्‍त। \p \v 12 मेको नोले आब्‍नेरम हेब्रोनम बाक्‍ब दाऊद कली “एको रागी सु के बाक्‍बा? गे गो नु कबल का पने। मिनु गो इस्राएल नेल्‍ल इन के सेल्‍चा कली वारच पाइ‍नुङ” दे लोव़ कुरब मुर सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 13 मिनु दाऊदमी मेको आन कली “दुम्‍ब। गो गे नु कबल पाइनुङ। तन्‍न गो इ कली लोव़ का पाइ‍नुङ। गे सावल आ तमी मिकाल कली मचाक्‍तीवी हना, आं ङोंइती मजाक्‍को, दे मतीन” दे माइक्‍मी बाक्‍त। \v 14 मिनु दाऊदमी सावल आ तौ इश-‍बोशेथ कली यो “आं मीश मिकाल गेयी। गो मेको आ पर्बम सहे का जना पलिस्‍ती आन ख्रोइक्‍तीक चिनु ख्रोइश्‍शो कुशुल थाप्‍ताक्‍ङ” देंपाइक्‍थ मुर सोइक्‍ता बाक्‍त। \em १सामुएल १८:२५-२७\em* \v 15 मोपतीके इश-‍बोशेथम मुर सोइश्‍शा मिकाल आ वोंइश लाइश आ तौ, पाल्‍तीएल आ बाक्‍तीक रे चाक्‍पदा बाक्‍त। \em १सामुएल २५:४४\em* \v 16 मेको ङाक्‍ना ङाक्‍न बाहुरीम सहर सम्‍म मिकल आ नोले खोइश्‍शा पिमाक्‍त। मिनु आब्‍नेरमी “लेश्‍शा खिं लावो” दे मदा नोले लेम्‍माक्‍त। \p \v 17 मिनु नोले आब्‍नेरम इस्राएल ङा खाल्‍पा आन कली “शुश ङोंइती रे गेपुकीम दाऊद कली पिप सेल्‍चा माल्‍शो ननी। \v 18 मुल मेको पची जाक्‍त। मारदे हना परमप्रभु यावेमी दाऊद कली ‘गो आं गेय पाइब दाऊद आ गुइ रे आं मुर इस्राएली आन कली पलिस्‍ती नु आन जोरी सत्रु नेल्‍ल आन गुइ रे प्रोंइनुङ’ दे लोव़ थोक्‍शो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 19 आब्‍नेरमी बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर नु यो लोव़ पवा बाक्‍त। नोले आब्‍नेर दाऊद आ बाक्‍तीक हेब्रोन लमाक्‍त। मिनु इस्राएली नु बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर आन पचा देंशो लोव़ नेल्‍ल देंमाक्‍त। \p \v 20 मिनु आब्‍नेर २० जना मुर नु दाऊद आ बाक्‍तीक हेब्रोन जाक्‍दीम्‍माक्‍त। दाऊदम आब्‍नेर नु मेको नेल्‍ल आन कली भोज गेमी बाक्‍त। \v 21 मिनु आब्‍नेरमी दाऊद कली “मुल आं कली इस्राएली नेल्‍ल आन कली आं प्रभु, पिप इन ङोंइती चाक्‍चा गेयीनी। मिनु मेकोपुकीम गे नु कबल का पाइनीम। गे इन दाक्‍शो राज्‍य कामी रागी नेल्‍ल ङा पिप दुम्‍नीनी” देंमाक्‍त। नोले दाऊदमी आब्‍नेर नु गारशा सोइक्‍ता बाक्‍त। \s1 योआबम आब्‍नेर कली साइश्‍शो \p \v 22 मेना योआब दाऊद आ मुरपुकी नु गारशा, लडाइ पा मार मार रोइश्‍शा जाक्‍मा बाक्‍त। आब्‍नेर चहिं गाक्‍ने थुम्‍तीके दाऊद नु हेब्रोन सहरम मबाक्‍माक्‍त। मारदे हना दाऊदम मेको नु गारशा, सोइक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍माक्‍त। \v 23 मिनु योआब नु लडाइ पाइब हुल जाक्‍मानु, मुरुमी “नेर आ तौ आब्‍नेर दाऊद आ बाक्‍तीक जाक्‍मेनु, दाऊदमी मेको नु गारशा सोइक्‍ताक्‍व” दे नेंपदमे बाक्‍त। \v 24 मिनु योआबम पिप आ बाक्‍तीक लशा “गे एको मार पनी? आब्‍नेर इन बाक्‍तीक जाक्‍माक्‍त। गे मारदे मेको कली मो लेश्‍शा सोइक्‍तीनी? \v 25 गे नेर आ तौ आब्‍नेर कली तुइक्‍नीनी। मेकोम इन कली जोल पा इन पर्बम रुप्‍चा कली नु गे मार पा बाक्‍नी, मेको तुइक्‍चा कली जाक्‍शो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 26 मिनु योआब दाऊद आ बाक्‍तीक रे ग्रूशा, लोव़ कुरब मुर कली आब्‍नेर आ नोले सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोम आब्‍नेर कली सिराह ङा कुवा रे लेश्‍शा चाक्‍दीत्‍मे बाक्‍त। तन्‍न दाऊदम मेको नेल्‍ल मतुइक्‍ता बाक्‍त। \v 27 मोपा आब्‍नेर हेब्रोनम लेश्‍शा जाक्‍मेनु, योआबमी लोव़ पचा, दे सुइ मबाक्‍तीकेम लदा बाक्‍त। मिनु आ कोव़जम थोक्‍गा बाक्‍त। मोपा मेको आसाहेल साइश्‍शो आ पर्बम बेक्‍माक्‍त। \em १राजा २:५; २सामुएल २:२३\em* \v 28 मिनु नोले दाऊदम मेको लोव़ नेंशा “गो नु आं राज्‍य परमप्रभु यावे आ ङोंइती गेनायो नेर आ तौ आब्‍नेर साइश्‍शो आ पर्बम दोस मताइब दुम्‍नीकी। \v 29 मेको दोस योआब नु आ आफ आ खिं ङा मुर आन पियाम दुम्‍ल। योआब आ खिंम ग्रांग्रा यितीके रोइ पाइब कि कोव़र मुशो रोइ पाइब कि कोक्‍के तिक्‍शा गाक्‍ब कि तरवारम साइक्‍चा पुंइसीब कि जचा मताइब मुर का गेना हना यो बाक्‍ल” देंमाक्‍त। \v 30 मोपा योआब नु आ लोक्‍ब अबीशैमी आब्‍नेर कली सदसे बाक्‍त। मारदे हना आब्‍नेरमी मेको आस लोक्‍ब आसाहेल कली गिबोन ङा लडाइम साइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em न्‍यायाधीस ८:१८-२१; २राजा १४:५\em* \p \v 31 मिनु दाऊदमी योआब नु आ नु बाक्‍ब नेल्‍ल आन कली “इन वा खाक्‍कीन। मिनु भाङग्रा फेक्‍सीन। मिनु आब्‍नेर आ पर्बम रोंका पने” देंमाक्‍त। मिनु पिप दाऊद बेक्‍शो आब्‍नेर कुरब आन नोले गाक्‍माक्‍त। \v 32 मिनु आब्‍नेर कली हेब्रोनम थिम्‍मे बाक्‍त। मिनु पिप आब्‍नेर आ तुरसुम ठेयब सेंदा पा ङाक्‍माक्‍त। मिनु मुर नेल्‍ल यो ङाक्‍मा बाक्‍त। \v 33 मिनु पिपमी आब्‍नेर आ पर्बम रोंका पशो कुम्‍सो सेला बाक्‍त। मेकोमी “मार, आब्‍नेर परमप्रभु यावे आ अरेशो मटीब खोदेंशो दुम्‍शा, बेक्‍चा माल्‍दा? \v 34 इ गुइ मफ्रेंशो बाक्‍त। इ खोइलीम साङलो मपाइश्‍शो बाक्‍त। गे परमप्रभु यावे आ अरेशो मटीब आन ङोंइती मेकोपुकी खोदेंशो पा गोल्‍ते” देंमाक्‍त। मिनु मुर नेल्‍ल मेको आ पर्बम लेंशा ङाक्‍मा बाक्‍त। \v 35 मिनु मुरपुकीमी दाऊद कली “नां लाक्‍चा ङोंइती जने” देंमा बाक्‍त। तन्‍न दाऊदमी कसम जशा “नां मलाक्‍गा सम्‍म गो मारेइ जचा थोव़क मथी‍नुङ। थीता हना, परमप्रभुमी सजाइ गेयील” देंमाक्‍त। \v 36 मुर नेल्‍लेम मेको लोव़ रुप्‍शा बिस्‍समा बाक्‍त। मिनु ग्‍येरसमा बाक्‍त। पिप आ पशो नेल्‍ल दाक्‍तमे बाक्‍त। \v 37 मेको नाक्‍ती इस्राएल ङा मुर नेल्‍लेमी नेर आ तौ आब्‍नेर साइश्‍शोमी पिप आ दोस मबा, दे तुइक्‍तमे बाक्‍त। \v 38 मिनु पिपमी आ गेय पाइब आन कली “मुलाक्‍ती इस्राएलमी लडाइ पाइब नु ठेयब मुर का बेक्‍‍त, दे तुइक्‍चा माल्‍नीनी। \em १सामुएल २६:१५\em* \v 39 गो तेल लुक्‍शो पिप दुम्‍ती हना यो, मुलाक्‍ती सक्ति मपाइश्‍शो दुम्‍शो बाक्‍नुङ। एको हुश ख्राक्‍श पोक्‍ब सेरूयाह आ तौ गो नु मगारनीम। परमप्रभु यावेमी मरिम्‍शो पाइब आन कली आन पशो क्‍येक्‍क लेप्‍ब” देंमाक्‍त। \em २सामुएल २:१८\em* \c 4 \s1 इश-‍बोशेथ साइक्‍चा पुंइसीशो \p \v 1 सावल आ तौ इश-‍बोशेथम हेब्रोनम आब्‍नेर साइश्‍शो लोव़ नेंशा आ थुं लुक्‍च लमाक्‍त। मिनु इस्राएली नेल्‍ल हिंशा ग्‍येत्‍थ लुक्‍च दुम्‍मा बाक्‍त। \em २सामुएल ३:२७\em* \v 2 सावल आ तौ के मार मार रोइक्‍‍ब आन हुल ङा कप्‍तान निक्‍शी बाक्‍सा बाक्‍त। मेको का आ नें बानाह नु अर्को आ नें रेकाब बाक्‍माक्‍त। मेको बेयरोथ सहर ङा बेन्‍यामीन आ थर ङा रिम्‍मोन आ तौ बाक्‍सा बाक्‍त। मारदे हना बेयरोथ यो बेन्‍यामीन आ रागीम बाक्‍माक्‍त। \em यहोसु ९:१७\em* \v 3 मिनु बेयरोथ सहर ङा मुर गित्ताइम सहर प्रोक्‍शा लशो बाक्‍मा बाक्‍त। मिनु मेना रे मेकेर अर्को रागी ङा मुर दुम्‍शा बाक्‍मा बाक्‍त। \em नेहेम्‍याह ११:१३\em* \p \v 4 मिनु सावल आ तौ योनाथन के यो तौ का बाक्‍माक्‍त। मेको खोइल निम्‍फा मदुक्‍ब बाक्‍माक्‍त। मेको ५ बर्स दुम्‍मेनु, सावल नु योनाथन बेक्‍ताक्‍स देंशो लोव़ येज्रेल रे नेंसे बाक्‍त। मेको लोव़ नेंशा आ खाल पाइ‍ब मीश मुरुमी मेको कली कुरशा प्रोक्‍मेनु, थिश्‍शा मेको आल आ खोइल मदुक्‍ब दुम्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको आ नें मेफी-बोशेथ बाक्‍माक्‍त।\em मेफी-बोशेथ आ नें मेरीब-बाल नु इश-बोशेथ देंनीम।\em*\em २सामुएल ९:३; १इतिहास ८:३४; १इतिहास ९:४०\em* \p \v 5 बेयरोथ सहर ङा मुर रिम्‍मोन आ तौ निक्‍शी रेकाब नु बानाह नाक्‍ती उइक्‍थ दुम्‍मेनु, इश-‍बोशेथ आ खिंम जाक्‍सा बाक्‍त। मेना इश-‍बोशेथ इप्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल २:८\em* \v 6 मेको निक्‍शी चेरब लाइक्‍चशो खोदेंशो पखु पा, खिं ओव़सा बाक्‍त। मिनु मेको कली कोव़जम तूशा सदसे बाक्‍त। मिनु रेकाब नु आ लोक्‍ब बानाह सुइम मतुइक्‍थु प्रोक्‍सा बाक्‍त। \v 7 मेको निक्‍शीमी इश-बोशेथ कली दोपा सदसे बाक्‍त देंशा हना, इश-बोशेथ इप्‍शा बाक्‍शो कोठा ओव़शा, मेको कली तूशा साइश्‍शा आ पिया ख्रोइश्‍शा लदसे बाक्‍त। मिनु नाक्‍दो रे अराबाह रे गाक्‍शा, हेब्रोन जाक्‍सा बाक्‍त। \v 8 मिनु मेको निक्‍शीमी मेको पिया दाऊद आ बाक्‍तीक हेब्रोनमी चाक्‍गसे बाक्‍त। मिनु पिप कली “सावल आ तौ इश-बोशेथ आ पिया एको बाक्‍ब। इन कली साइक्‍चा माल्‍ब इन सत्रु बाक्‍त। मुलाक्‍ती परमप्रभु यावेमी सावल नु आ चच युइ आन कली क्‍येक्‍क लेत्‍ताक्‍व” देंसा बाक्‍त। \p \v 9 मिनु दाऊदमी बेयरोथ सहर ङा रिम्‍मोन आ तौ रेकाब नु बानाह आस कली “परमप्रभु यावे ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा, मेकोमी आं कली आं श्‍येत नेल्‍ल रे प्रोंइती। \v 10 ‘सावल बेक्‍शो रिम्‍शो लोव़ बाक्‍ब’ दे मिम्‍शा आं कली देंब मुर कली गो ग्‍याइश्‍शा सिकलागमी साइक्‍ता। मेको आ लोव़ आ इनाम बाक्‍त। \em २सामुएल १:१५\em* \v 11 मिनु परमप्रभु यावे आ अरेशो मटीब मुरुमी ठीक पाइब मुर कली आ आंम खिंम बाक्‍शा, इप्‍तीकेम इप्‍शो मुर कली साइक्‍ब आस कली मेको क्‍येङा यो क्‍येक्‍क लेत्‍चा ममाल्‍नुङा ङा? मार, मुल गो मेको आ हुश आ क्‍येक्‍क लेश्‍शा इस कली साइश्‍शा, रागी रे मक्‍याम्‍नुङा?” देंमाक्‍त। \em २सामुएल ३:३२\em* \v 12 मिनु दाऊदम ठिटा मुर आन कली “मेको आस कली सतीन” दे अरेवा बाक्‍त। मिनु मेको आस कली सदमे बाक्‍त। आस गुइ खोइल ख्रोइश्‍शा, हेब्रोन ङा दोम्‍ली आ नेक्‍था क्‍युक्‍गमे बाक्‍त। मिनु मुरपुकीमी इश-‍बोशेथ आ पिया लाइश्‍शा, आब्‍नेर आ तुरस हेब्रोनमी थिम्‍मे बाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था २१:२२-२३\em* \c 5 \s1 दाऊद पिप दुम्‍शो \r १इतिहास ११:१-३ \p \v 1 मिनु नोले इस्राएल आ थर ङा मुर नेल्‍ल दाऊद आ बाक्‍तीक हेब्रोनम जाक्‍शा, मेको कली “गो इन हुश नकी। \v 2 ङोंइती सावल आंइ पिप बाक्‍मेनु, गे लडाइ पाइब आन कली लाइक्‍तीक नु चाक्‍तीक पशो ननी। परमप्रभु यावेमी इन कली ‘गे आं मुर इस्राएली आन गोठला दुम्‍चा माल्‍नेवे। गे इस्राएली आन पिप दुम्‍नेवे’ देंशो बाक्‍ब” देंमा बाक्‍त। \em १सामुएल १८:१३,१६; १सामुएल १३:१४; १सामुएल २५:३०\em* \v 3 मिनु इस्राएल ङा खाल्‍पा नेल्‍ल पिप आ बाक्‍तीक हेब्रोनम जाक्‍मा बाक्‍त। मेकेर पिप दाऊदमी मेकोपुकी नु परमप्रभु यावे आ ङोंइती कबल का पवा बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम दाऊद कली तेल लुक्‍शा, इस्राएल ङा पिप सेल्‍मे बाक्‍त। \em २सामुएल २:४; १सामुएल १६:१३\em* \v 4 दाऊद ३० बर्स दुम्‍मेनु, पिप दुम्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी ४० बर्स सासन पवा बाक्‍त। \em १राजा २:११; १इतिहास ३:४; १इतिहास २९:२७\em* \v 5 मेकोम हेब्रोनम बाक्‍शा, यहूदा कली ७ बर्स ६ महिना सासन पवा बाक्‍त। मिनु यरूसलेम सहरमी बाक्‍शा ३३ बर्स इस्राएल नेल्‍ल नु यहूदा कली सासन पवा बाक्‍त। \s1 दाऊदमी यरूसलेम ग्राशो \r १इतिहास ११:४-९; १इतिहास १४:१-७ \p \v 6 नोले पिप दाऊद नु आ मुरपुकी, यरूसलेम सहरम बाक्‍ब यबुसी नु लडाइ पचा कली यरूसलेम लमा बाक्‍त। मिनु यबुसीपुकीम दाऊद कली “गे एक जाक्‍ने मचाप्‍नीनी। मिक्‍च मताइब नु खोइल मदुक्‍बम यो इन कली प्रोक्‍पाइक्‍नीम” देंमा बाक्‍त। मोपा दाऊद जाक्‍ने मचाप्‍ब, दे मिम्‍तमे बाक्‍त। \em यहोसु १५:६३; न्‍यायाधीस १:२१; न्‍यायाधीस १९:१०-१२\em* \v 7 मो हना यो दाऊदमी गारो हिरशो सियोन ग्रामाक्‍त। मिनु मेको दाऊद आ सहर दुम्‍माक्‍त। \v 8 मेको नाक्‍त दाऊदमी “सुम यबुसी आन कली साइक्‍बा, मेकोम ब्‍वाक्‍कु यितीक रे जाक्‍शा, दाऊद कली ग्रांग्रा दीब मिक्‍च मताइब नु खोइल मदुक्‍ब आन कली सदमेक्‍ल” देंमाक्‍त। मोपतीके “मिक्‍च मताइब नु खोइल मदुक्‍ब पिप आ खिं ओव़चा मताइनीम” देंशो बाक्‍मा बाक्‍त। \v 9 मिनु दाऊद मेको गारो हिरशो सहरम बाक्‍शा, मेको आ नें दाऊद आ सहर वोदा बाक्‍त। मिनु दाऊदमी मिल्‍लो रे पा आगा एर ओंथ नेल्‍ल सहर सेला बाक्‍त। \v 10 मिनु दाऊद शुश ठेयब दुम्‍ना दुम्‍न लमाक्‍त। मारदे हना परमप्रभु यावे मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु मेको नु बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल ३:३\em* \p \v 11 टायर ङा पिप हीराममी आ लोव़ कुरब आन कली दाऊद आ बाक्‍तीके सोइक्‍ता बाक्‍त। हीरामम लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी नु शी सेल्‍ब नु गारो प्रोव़ब यो सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम दाऊद कली खिं का सेल्‍मे बाक्‍त। \v 12 मिनु दाऊदमी “परमप्रभु यावेम आं कली इस्राएल ङा सक्ति पाइश्‍शो पिप सेल्‍यी बाक्‍त। मिनु आ मुर इस्राएली आन पर्बम मेको आन राज्‍य ठेयब सेला बाक्‍त” दे तुइक्‍ता बाक्‍त। \p \v 13 दाऊद हेब्रोन रे यरूसलेम याक्‍से नोले मेकोमी मेकेर शुश मीश चाक्‍गा बाक्‍त। मेको के अर्को तमी तौ यो जरमेसमा बाक्‍त। \em २सामुएल ३:२-५; १इतिहास ३:५-९\em* \v 14 यरूसलेम सहरम जरमेशो दाऊद आ तौपुकी शम्‍मुआ, शोबाब, नाथान, सोलोमन, \em लूका ३:३१; मत्ती १:६\em* \v 15 इभार, एली-शुआ, नेफेग, याफीया \v 16 एली-शामा, एली-आदा नु एली-फेलेत बाक्‍मा बाक्‍त। \s1 दाऊदम पलिस्‍ती आन कली फ्रुशो \r १इतिहास १४:८-१७ \p \v 17 पलिस्‍तीपुकीम दाऊद इस्राएल ङा पिप दुम्‍त देंशो लोव़ नेन्‍मे बाक्‍त। मिनु पलिस्‍ती नेल्‍ल लडाइ पाइब लाइश्‍शा, दाऊद कली माल्‍थ लमा बाक्‍त। तन्‍न दाऊदम मेको लोव़ नेंशा उइ ङा बोल्‍यो दरवार लशा बाक्‍माक्‍त। \em १सामुएल २२:१; २सामुएल २३:१४\em* \v 18 मिनु पलिस्‍तीपुकी जाक्‍शा, रेफाइम ङा बेंसीम ब्रशा बाक्‍मा बाक्‍त। \em यहोसु १५:८; यहोसु १८:१६\em* \v 19 मिनु दाऊदमी परमप्रभु यावे कली “गो पलिस्‍ती आन कली लडाइ तोतामी हना, गे मेको आन कली आं गुइमी गेनीनी?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी “लावो, गो थमा पा मेको आन कली इ गुइम गेनुङ” देंमाक्‍त। \em १सामुएल ३०:८\em* \v 20 मिनु दाऊद लशा, बाल-पेराजीमम लडाइ तोमी बाक्‍त। मिनु मेको आन कली ग्रामाक्‍त। मिनु दाऊदमी “बारशो ब्‍वाक्‍कुम आ एर ओंथ प्रेश्‍शो खोदेंशो पा, परमप्रभु यावेम आं जोरी सत्रु आन कली फ्रुप्‍तु” देंमाक्‍त। मोपतीके मेकेर बाल-पेराजीम नें लीमाक्‍त। \em यसैया २१:२८\em* \v 21 पलिस्‍तीपुकीम आन मूर्ति मेक उइ प्रोन्‍मे बाक्‍त। मिनु दाऊद नु आ मुरपुकीमी मेको लदमे बाक्‍त। \p \v 22 मिनु लेंशा पलिस्‍तीपुकी जाक्‍शा रेफाइम ङा बेंसीम ब्रशा बाक्‍मा बाक्‍त। \v 23 मिनु दाऊदम लेंशा परमप्रभु यावे कली हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी “मुल सोजो लडाइ मपावो। हिरशा, ठेयब रवा आ आइक्‍ची हांबु नोले रे लडाइ पावो। \v 24 रवा आन ङरम लडाइ पाइब आन दोरशो नेंनी चोटी होस पावो। मारदे हना परमप्रभु यावे पलिस्‍ती आन कली फ्रुचा कली इ ङोंइती गाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 25 मिनु दाऊदमी परमप्रभु यावेम आ कली देंशो खोदेंशो पा पवा बाक्‍त। मिनु पलिस्‍ती आन कली गेबा रे गेजेर सहर ङा लां सम्‍म शोल्‍मो पा सदमे बाक्‍त। \em न्‍यायाधीस १:२९\em* \c 6 \s1 परमप्रभु आ सन्‍दोस चाक्‍शो \r १इतिहास १३:-; १इतिहास १५:१६ \p \v 1 मिनु दाऊदमी इस्राएल ङा ३० हजार योव़शो मुर आन कली खुप्‍तीमी बाक्‍त। \v 2 मिनु दाऊद नु मेको मुर नेल्‍ल परमप्रभु आ सन्‍दोस चाक्‍चा कली यहूदा ङा बाले सहर रे लमा बाक्‍त। मेको सन्‍दोस तार आ नें बाक्‍त। मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे आ नें मेकेर बाक्‍ब। मेको करूब आस दातेम बाक्‍ब। \em बाले सहर आ अर्को नें किरयथ-यारीम बाक्‍त।\em*\em यहोसु १५:९ प्रस्‍थान २५:२२\em* \v 3 मेकोपुकीम परमप्रभु आ सन्‍दोस डांडाम बाक्‍शो अबीनादाब आ खिं रे ग्रुंइशा, नक बग्‍गी काम वोदमे बाक्‍त। अबीनादाब आ तौ निक्‍शी उज्‍जाह नु अहीयोमी मेको नक बग्‍गी खुल्‍ना खुल्‍न लदसे बाक्‍त। \em १सामुएल ७:१\em* \v 4 मेकोपुकीम परमप्रभु आ सन्‍दोस डांडाम बाक्‍शो अबीनादाब आ खिं रे लदमे बाक्‍त। अहीयो चहिं मेको बग्‍गी आ ङोंइती गाक्‍माक्‍त। \v 5 मिनु दाऊद नु इस्राएली नेल्‍ल आन जोंब बोक्‍शा परमप्रभु यावे आ ङोंइती कुम्‍सो पना पन बीना, तार पाइश्‍शो ठेयब ताप्‍तीक, खैजडी, मार मार ताप्‍तीक नु बुप्‍केल ताप्‍शा सिल पना पन गाक्‍मा बाक्‍त। \p \v 6 मेकोपुकी नाकोन आ खलाम जाक्‍मानु, ब्‍यफ दाइल पांइससा बाक्‍त। मिनु उज्‍जाहम आ गुइ दिंशा, परमप्रभु आ सन्‍दोस तिक्‍गा बाक्‍त। \v 7 मिनु परमप्रभु यावे उज्‍जाह कली तशा, गाइक्‍ता बाक्‍त। मिनु परमप्रभुमी मेको आ गुइ दिंशा, सन्‍दोस थिशो तशा, आ सन्‍दोस आ नेक्‍था उइ सदा बाक्‍त। \em १सामुएल ६:१९; गन्‍ती ४:१५\em* \v 8 मिनु दाऊद गाइक्‍ता बाक्‍त। मारदे हना परमप्रभु यावेम उज्‍जाह आ पर्बम गाइश्‍शा, मेको कली सदा बाक्‍त। मोपतीके मेकेर पेरेस-उज्‍जा नें वोदा बाक्‍त। मेको आ नें मुल सम्‍म मेकोन बाक्‍ब। \v 9 मेको नाक्‍ती दाऊद परमप्रभु यावे क्‍येङा हिंमाक्‍त। मिनु “मुल गो परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस दोपा लाइक्‍नुङा?” देंमाक्‍त। \v 10 मिनु दाऊदमी परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस आ बाक्‍तीके, दाऊद आ सहर, लाइक्‍ने मचबा बाक्‍त। मिनु आ खिं लाइक्‍चा आ पा ङा मेको गित्त आ खिं ङा मुर, ओबेद-एदोम आ खिंमी चाक्‍दीदा बाक्‍त। \v 11 मोपा परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस ओबेद-एदोम आ खिंमी महिना सां सम्‍म बाक्‍माक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी गित्त आ खिं ङा ओबेद-एदोम नु आ खिं ङा मुर नेल्‍ल आन कली आसीक गेमी बाक्‍त। \s1 सन्‍दोस यरूसलेमम चाक्‍शो \p \v 12 मिनु मुरपुकीमी दाऊद कली “परमप्रभु यावेमी, परमप्रभु आ सन्‍दोस वोइश्‍शो आ पर्बम ओबेद-एदोम आ खिं ङा मुर नु आ मारेइ मारेइ आन कली आसीक गेप्‍तु” दे मदमे बाक्‍त। मिनु दाऊद लशा, ओबेद-एदोम आ खिं रे थाम्‍पा ग्‍येरसीशा, मेको परमप्रभु आ सन्‍दोस आ सहरमी चाक्‍गा बाक्‍त। \v 13 परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस कुरब मुर ६ पैला गाक्‍शा नोले, मेकोपुकीम ब्‍यफ का नु दोम्‍शो बाछा का क्‍योरशा चढ़ेमे बाक्‍त। \em १राजा ८:५\em* \v 14 दाऊदम सुती के ऊरीम नु थुम्‍मीम कुरतीके पांइशा, परमप्रभु यावे आ ङोंइती आ जोंब बोक्‍शा सिल पवा बाक्‍त। \em प्रस्‍थान २८:६; १सामुएल २:१८; १सामुएल २२:१८\em* \v 15 मिनु दाऊद नु इस्राएल आ खिं ङा मुर नेल्‍ल रेयके पना पन तुराही ताम्‍ना ताम्‍न परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस चाक्‍गमे बाक्‍त। \p \v 16 मिनु परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस दाऊद आ सहरमी चाक्‍गमेनु, सावल आ तमी मिकालमी झेल रे कोव़ङा बाक्‍त। मिनु पिप दाऊद कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती प्रेक्‍ना प्रेक्‍न, सिल पशो तशा, आ थुंमी ग्रांग्रा दिमाक्‍त। \v 17 मिनु मेकोपुकीम परमप्रभु यावे आ सन्‍दोस वोइक्‍चा कली दाऊदम कीशो ताम्‍बुम ओंइदमे बाक्‍त। मिनु दाऊदमी परमप्रभु यावे आ ङोंइती चोशा चढ़ेतीक नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीक चढ़ेवा बाक्‍त। \v 18 दाऊदमी मेको चोशा चढ़ेतीक नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके चढ़ेने थुम्‍शा, मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे आ नेंमी आ मुर नेल्‍ल आन कली आसीक गेमी बाक्‍त। \em १राजा ८:५५\em* \v 19 मिनु दाऊदमी इस्राएली नेल्‍ल आन कली नु मेकेर देल्‍शो मीश मुर, वोंइश मुर नेल्‍ल आन कली शोब्‍ले का का, चोकटा का का श्‍ये, सोव़शो अङगुर शोब्‍ले गेमी बाक्‍त। मिनु मुर नेल्‍ल आन खिं खिं लेम्‍मा बाक्‍त। \p \v 20 मिनु दाऊद आ खिं ङा मुर आन कली आसीक गेथ लेम्‍मेनु, सावल आ तमी मिकाल मेको कली ग्रुम्‍थ लाङगा ग्रूशा पिमाक्‍त। मिनु मेकोम “मुलाक्‍ती इस्राएल ङा पिप थम ठेयब मिम्‍सीशो बाक्‍त। मेको मुलाक्‍त आ गेय पाइब वाइलीम आन ङोंइती शिश्रा दुम्‍शा, मुने मपाइश्‍शो आइक्‍च मुर खोदेंशो दुम्‍त” देंमाक्‍त। \v 21 मिनु दाऊदम मिकाल कली “इ आफ नु आ खिं ङा मुर आन पा ङा आं कली इस्राएल ङा आ मुर आन पिप सेल्‍ब परमप्रभु यावे आ ङोंइती मो पाता। गो परमप्रभु यावे आ ङोंइती ग्‍येरशा सिल पाइनुङ। \em २सामुएल ५:२\em* \v 22 गो थमा पा मुल यो मेको क्‍येङा यो आइक्‍च दुम्‍नुङ। तन्‍न मेको आं वाइलीम आन पर्बम गे मार देंने, मेकोपुकीमी आं कली मो पशो आ पर्बम मान पाइनीम” देंमाक्‍त। \v 23 मोपतीके मेको सावल आ तमी मिकाल के आ बेक्‍ची नाक्‍त सम्‍म तमी तौ मदुम्‍मा बाक्‍त। \c 7 \s1 परमप्रभुमी दाऊद नु लोव़ पशो \r १इतिहास १७:- \p \v 1 मिनु पिप आंम खिंम बाक्‍म नोले, परमप्रभु यावेम मेको कली आ एर ओंथ ङा जोरी सत्रु नेल्‍ल आन रे नाइक्‍चा गेवा बाक्‍त। \v 2 मिनु पिपमी परमप्रभु यावे आ लोव़ पाइब नाथान कली “कोव़ङीन। गो लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी के सेल्‍शो खिंम बाक्‍शो बाक्‍नुङ। तन्‍न परमप्रभु आ सन्‍दोस चहिं ताम्‍बुम बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \em भजन संग्रह १३२:३-५\em* \v 3 मिनु नाथानमी पिप कली “दुम्‍ब, इन थुंम मार बाक्‍मे, मेको पने। मारदे हना परमप्रभु यावे गे नु बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \p \v 4 तन्‍न मेको नाक्‍दोन परमप्रभु यावेम नाथान कली लोव़ पवा बाक्‍त। \v 5 मार लोव़ पवा बाक्‍त देंशा हना “गे लशा, आं गेय पाइब दाऊद कली ‘गे आं कली बाक्‍चा कली खिं सेल्‍नेवे ङा? \em १इतिहास २२:८; १राजा ५:१७\em* \v 6 गो इस्राएली आन कली इजीप्‍त रे चाक्‍गुमी रे मुल सम्‍म गेनायो खिंम मबाक्‍ङ। ताम्‍बु नु अरु बाक्‍तीकेम बाक्‍ती। \em १राजा ८:१६,२७; यसैया ६६:१\em* \v 7 गो इस्राएल ङा आं मुरपुकी नु ते ते गाक्‍ङा, मेक मेक मार आं मुर इस्राएली आन कली कोव़ब, आन थर ङा ठेयब मुर आन कली आं कली लेबानोन ङा लाइश्‍शो रवा आ शी के खिं मारदे मसेल्‍नी’ देंङा ङा? \v 8 मोपतीके गे आं गेय पाइब दाऊद कली मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना ‘इ कली, आं मुर इस्राएली आन कली कोव़ब दुम्‍पाइक्‍चा कली भेडा योव़तीक रे चाक्‍तन। \em १सामुएल १६:११-१३; २सामुएल ५:२\em* \v 9 गे ते ते गाक्‍ङे, मेक मेक गो गे नु बाक्‍ती। गो इ जोरी सत्रु नेल्‍ल आन कली इ ङोंइती रे खेर‍तामी। गो इ नें रागी ङा ठेयब मुर आन नें खोदेंशो पा ठेयब सेल्‍नुङ। \v 10 गो आं मुर इस्राएली आन कली बाक्‍तीक का योव़नुङ। मिनु मेकोपुकी आंम आंम रागीम बाक्‍नीम। मुल रे मेको आन कली सुइम श्‍येत मगेनीम। ङोंइती ङा खोदेंशो पा मुल रे मेको आन कली सुइम मरिम्‍शो मपाइनीम, श्‍येत मगेनीम। \v 11 आं मुर इस्राएली आन कली निसाफ पाइब योव़शो रे गो इ कली इ जोरी सत्रु नेल्‍ल रे नाइक्‍पाइक्‍नन। मिनु परमप्रभु यावेमी इ कली चच युइ गेब’ दे मतो” देंमाक्‍त। \s1 दाऊदम आसीक तशो \p \v 12 परमप्रभु यावेम दाऊद कली “इ नाक्‍त नुप्‍त हना नु इ किकी पिपी नु बाक्‍थ लचा नोले गो इ खिं ङा मुर आन दाते रे का कली इ पा ङा पिप सेल्‍नुङ। मिनु मेको आ राज्‍य बोल्‍यो सेल्‍नुङ। \em १राजा ८:२०\em* \v 13 मिनु मेकोमी आं नेंमी खिं का सेल्‍ब। गो मेको आ राज्‍य गेना हना यो बाक्‍ब सेल्‍नुङ। \em १राजा ५:१९; १राजा ६:१२; भजन संग्रह ८९:४-५; यसैया ९:६\em* \v 14 गो मेको आ आफ दुम्‍नुङ। मिनु मेको आं तौ दुम्‍ब। मेकोम मरिम्‍शो पाप्‍तु हना, गो मेको कली मुर खोदेंशो पा कोक्‍केम तुप्‍नुङ। \em भजन संग्रह २:७; भजन संग्रह ८९:२७; लूका १:३२; हिब्रू १:५\em* \v 15 तन्‍न गो गेना हना यो आं दाक्‍तीकेम मप्रोंइनुङ। मेको इ ङोंइती सावल कली प्रोंइ‍शो खोदेंशो पा मेको कली मप्रोंइनुङ। \em १सामुएल १५:२३-२६\em* \v 16 इ खिं नु इ राज्‍य गेना हना यो आं ङोंइती लीब। इ सासन पतीक गेना हना यो लीब” देंमाक्‍त। \em भजन संग्रह ७२:-; यसैया ५५:३\em* \v 17 मिनु नाथानम मेको देंशो लोव़ नु कोंइशो नेल्‍ल दाऊद कली देंमाक्‍त। \s1 दाऊदम परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍शो \p \v 18 मिनु पिप दाऊद परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक ओव़शा, मेको कली “परमप्रभु यावे, गो सु नङा? आं खिं ङा मुर सु बाक्‍नीमी? मिनु गे आं कली एक सम्‍म चाक्‍यीनी? \v 19 आं कली पशो इन ङोंइती आइक्‍च बाक्‍ब। गे इन गेय पाइब आ खिं आ पर्बम नोले दुम्‍ब लोव़ यो पाइतीनी। परमप्रभु यावे, मेको इन मुर आन कली अरेशो लोव़ बाक्‍ब। \v 20 परमप्रभु यावे, मुल गो एको क्‍येङा शुश मार देंने चाप्‍नुङा ङा? मारदे हना गे इन गेय पाइब कली रिम्‍शो पा तुइक्‍नीनी। \v 21 गे इन थुंम मिम्‍शा, थोक्‍शा पशो लोव़ इन गेय पाइब, आं कली तुइक्‍पाइक्‍चा कली मोदेंशो ठेयब गेय पाइतीनी। \v 22 मोपतीके परमप्रभु यावे, परमप्रभु गे ठेयब बाक्‍नीनी। इन खोदेंशो अरु सुइ मबाक्‍नीम। अर्को परमप्रभु यो मबाक्‍नीम। \v 23 इन मुर खोदेंशो अर्को सु बाक्‍नीमी? इस्राएली खोदेंशो सु बाक्‍नीमी? रागी नेल्‍लेमी परमप्रभुम प्रोंइशो इस्राएली खोदेंशो अर्को जात यो बाक्‍मा कों? गे इन नें ठेयब सेल्‍चा कली गे इन मुर आन कली ठेयब नु छक लाक्‍चा ङा गेय पाइतीनी। गे इन मुर आन ङोंइती रे रागी रागी ङा मुर नु आन देवी देवता आन कली खेरतीनी। \em ब्‍यवस्‍था ४:७\em* \v 24 गे इन मुर इस्राएली आन कली गेना हना यो इन मुर दुम्‍पाइक्‍‍चा कली बोल्‍यो सेल्‍तीनी। मिनु परमप्रभु यावे, गे मेको आन परमप्रभु दुम्‍तीनी। \v 25 परमप्रभु यावे, मुल परमप्रभु, इन गेय पाइब नु मेको आ खिं ङा मुर आन पर्बम देंशो गेना हना यो खपीन। इन थोक्‍शा पशो लोव़ खोदेंशो पा पने। \v 26 मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे इस्राएली आन परमप्रभु बाक्‍ब। मिनु इन गेय पाइब दाऊद आ खिं गेना हना यो इन ङोंइती लीब, दे इन नें गेना हना यो ठेयब सेल्‍नीम। \v 27 मारदे हना गे, मुर नेल्‍ल आन परमप्रभु यावे, इस्राएल आ परमप्रभु, इन गेय पाइब कली ‘गो इ खिं सेल्‍नुङ’ देंतीनी। गो महिंथु, एको लोव़ पाता। \em यसैया ५०:५\em* \v 28 परमप्रभु यावे, गे परमप्रभु बाक्‍नीनी। इन लोव़ थमा बाक्‍ब। गे इन गेय पाइब कली रिम्‍शो थोक्‍शा पशो लोव़ पाइतीनी। \em १राजा ८:२६\em* \v 29 मोपतीके मुल इन गेय पाइब आ खिं कली आसीक गेने। मिनु मेको इन ङोंइती गेना हना यो लील। परमप्रभु यावे मेको गे पाइतीनी। मिनु इन आसीकमी इन गेय पाइब आ खिं गेना हना यो आसीक राइब” दे परमप्रभु कली पुना बाक्‍त। \c 8 \s1 दाऊद आ पशो नु ग्राशो लडाइ \r १इतिहास १८:१-१३ \p \v 1 मिनु इच्‍का नोले दाऊदमी पलिस्‍ती आन कली लडाइ तोशा ग्रामाक्‍त। दाऊदमी मेथेग-आम्‍माह सहर आंम के सेला बाक्‍त। \v 2 दाऊदम मोआबी आन कली यो फ्रुवा बाक्‍त। मिनु मेको आन कली खपीम इप्‍पाइक्‍मी बाक्‍त। मिनु डोरी कामी थाप्‍शा भाग सां सेल्‍मी बाक्‍त। भाग निक्‍शी ङा मुर आन कली साइक्‍मी बाक्‍त। मिनु भाग का ङा मुर आन कली प्रोंइमी बाक्‍त। मिनु मोआबीपुकी मेको आ वाइल दुम्‍मा बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम दाऊद कली तिरो थाप्‍चा माल्‍मा बाक्‍त। \em १सामुएल २२:३\em* \p \v 3 मिनु दाऊद युफ्रेटीस खोला आ नेक्‍थाम आ अधिकार वोइक्‍चा कली लमेनु, सोबाह सहर ङा रेहोब आ तौ पिप हादादेजेर कली यो लडाइ पा ग्रामाक्‍त। \v 4 दाऊदम मेको रे हजार का ७ सहे शारा ङोइक्‍बपुकी नु २० हजार जना खोइलीम गाक्‍ब लडाइ पाइब आन कली ग्‍याइक्‍तीमी बाक्‍त। मिनु दाऊदम बग्‍गी कीब शारा आन नारी ख्रोदा बाक्‍त। मिनु आंम कली सहे का शारा बग्‍गी कीचा कली वोदा बाक्‍त। \em यहोसु ११:९\em* \v 5 मेना दमस्‍कस ङा अराम ङा मुर सोबाह सहर ङा पिप हादादेजेर कली वारच पाइक्‍चा कली जाक्‍मा बाक्‍त। मिनु दाऊदम मेको आन दाते ङा २२ हजार अरामी आन कली साइक्‍मी बाक्‍त। \v 6 मिनु दाऊदम मेको अराम ङा मुर आन रागी दमस्‍कसम कोव़ब मुर वोइक्‍मी बाक्‍त। मिनु मेकोपुकी दाऊद आ वाइल दुम्‍शा, तिरो थाप्‍चा माल्‍मा बाक्‍त। मोपा परमप्रभु यावेम दाऊद ते ते गाक्‍मे, मेक मेक ग्रापदा बाक्‍त। \v 7 हादादेजेर आ गेय पाइब आन कुरशो सुन के तेक्‍‍तीके दाऊदम आइक्‍के सेला बाक्‍त। मिनु मेको यरूसलेम सहरम चाक्‍गा बाक्‍त। \v 8 मेकोमी हादादेजेर आ सहर, बेताह नु बेरोथाइ सहर रे शुश कांसा चाक्‍गा बाक्‍त। \p \v 9 मिनु हमाथ ङा पिप तोइमी “दाऊदम हादादेजेर आ लडाइ पाइब नेल्‍ल आन कली फ्रुप्‍तु” देंशो नेना बाक्‍त। \v 10 मिनु पिप तोइमी आ तौ योराम कली दाऊद कली ग्रुम्‍थ सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोमी दाऊद कली “गे लडाइम हादादेजेर कली फ्रुशा रिम्‍शो पाइतीनी” देंथ नु मान पा ठेयब सेल्‍तीक लोव़ पथ सोइक्‍ता बाक्‍त। मारदे हना हादादेजेर नु तोइ आस दातेमी लडाइ दुम्‍ना दुम्‍न बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। योराममी सुन चांदी नु कांसा के ग्‍योंब यो चाक्‍गा बाक्‍त। \v 11 पिप दाऊदमी मेको यो परमप्रभु यावे कली गेवा बाक्‍त। आ फ्रुशो रागी नेल्‍ल ङा सुन चांदी मोपा गेबाक्‍माक्‍त। \v 12 एदोम, मोआब, अम्‍मोन पलिस्‍ती नु अमालेक रे चाक्‍शो सुन चांदी, सोबाह सहर ङा रेहोब आ तौ पिप हादादेजेर रे रोइश्‍शो मारेइ मारेइ परमप्रभु यावे कली गेवा बाक्‍त। \p \v 13 दाऊद लडाइ ग्राशा, आ नें चेम्‍शा लेम्‍मेनु, हिक्‍सी बाक्‍शो बेंसीम १८ हजार एदोम ङा मुर आन कली साइक्‍मी बाक्‍त। \em भजन संग्रह ६०:२\em* \v 14 मेकोमी एदोम रागी नेल्‍लेम कोव़ब मुर वोइक्‍मी बाक्‍त। मिनु एदोम ङा मुर नेल्‍ल दाऊद आ वाइल दुम्‍मा बाक्‍त। मोपा परमप्रभु यावेम दाऊद ते ते लमे, मेक मेक ग्रापदा बाक्‍त। \em उत्‍पत्ती २७:४०; गन्‍ती २४:१८\em* \s1 दाऊद आ गेय पाइबपुकी \r १इतिहास १८:१४-१७ \p \v 15 मिनु दाऊदमी इस्राएल रागी नेल्‍लेम सासन पवा बाक्‍त। मिनु आ मुर नेल्‍ल आन कली ठीक निसाफ पवा बाक्‍त। \v 16 सेरूयाह आ तौ योआब लडाइ पाइब आन ठेयब मुर बाक्‍माक्‍त। अहीलुद आ तौ येहो-शाफात मेको आ ब्रेक्‍ब बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल २:२३-२६\em* \v 17 अहीतुब आ तौ सादोक नु अबीयाथार आ तौ अहीमेलेक चढ़ेब बाक्‍सा बाक्‍त। सेरायाह ब्रेक्‍ब बाक्‍माक्‍त। \v 18 येहो-यादा आ तौ बेनायाह, केरेथी नु पेलेथी, पिप कली कोव़ब आन ठेयब मुर बाक्‍माक्‍त। दाऊद आ तौपुकी चहिं चढ़ेब बाक्‍मा बाक्‍त। \em २सामुएल १५:१८\em* \c 9 \s1 दाऊदमी शिशी पशो \p \v 1 मिनु दाऊदमी “मार, सावल आ खिं ङा मुर सुइ ब्रोंइशो बाक्‍नीमी? मेको आन कली गो योनाथन आ पर्बम शिशी पाइक्‍ने चाप्‍नुङा?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \v 2 सावल आ खिं ङा सीबा नें पाइश्‍शो गेय पाइब मुर का बाक्‍माक्‍त। दाऊदम मेको कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु पिपमी मेको कली “मार, गे सीबा नवे” देंमाक्‍त। मिनु मेकोम “ओं, गो इन गेय पाइब सीबा नङ” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १६:१\em* \v 3 मिनु पिपमी “सावल आ खिं ङा सुइ ब्रोंइशा लीशो बाक्‍नीमी? गो मेको कली परमप्रभु आ दाक्‍तीक कोंइचा दाक्‍नुङ?” देंमाक्‍त। मिनु सीबाम पिप कली “योनाथन आ तौ का ब्रोंइशा लीशो बाक्‍ब। मेको आ खोइल निम्‍फा मदुक्‍ब बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 4 मिनु पिपमी मेको कली “मेको ते बाक्‍म?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु सीबामी “मेको लो-देबार सहर ङा अम्‍मीएल आ तौ माकीर आ खिंम बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १७:२७\em* \p \v 5 मिनु पिप दाऊदमी लो-देबार ङा अम्‍मीएल आ तौ माकीर आ खिंम मुर सोइश्‍शा मेको कली चाक्‍पदा बाक्‍त। \v 6 मिनु योनाथन आ तौ सावल आ चच मेफी-बोशेथ दाऊद आ बाक्‍तीके जाक्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी खुम्‍की पा बाप्‍शा पिप कली सेउ पवा बाक्‍त। मिनु दाऊदम मेको कली “मेफी-बोशेथ” देंमाक्‍त। मिनु मेफी-बोशेथमी “गो इन गेय पाइब एक बाक्‍ती” देंमाक्‍त। \v 7 मिनु दाऊदम मेको कली “महिंनो, गो इ कली इ आफ योनाथन आ पर्बम शिशी पाइक्‍नुङ। गो इ कली इ बाजे सावल आ रू नेल्‍ल लेश्‍शा गेन‍न। मिनु गे गेना हना यो गो नु बाक्‍शा जाइ‍नेवे” देंमाक्‍त। \v 8 मिनु मेफी-बोशेथम खुम्‍की पा बाप्‍शा “गो सु नङा ङा? पिपमी गो बेक्‍शो कुचुम खोदेंशो मुर, आं कली शिशी पाइय्‍यीनी?” देंमाक्‍त। \v 9 मिनु दाऊदमी सावल आ गेय पाइ‍ब सीबा कली ब्रेश्‍शा “सावल नु आं खिं ङा शोंप नेल्‍ल गो इ होव़प आ चच कली गेता। \em २सामुएल १९:२९-३०\em* \v 10 गे, इ तौपुकी नु इ गेय पाइब नेल्‍लेमी मेको आ रूम गेय पचा माल्‍नीनी। मिनु गे इ होव़प आ चच आ खिं ङा मुर आन कली गेचा माल्‍नेवे। तन्‍न इ होव़प आ चच मेफी-बोशेथ गेना हना यो गो नु काथा बाक्‍शा जाइ‍ब” दे मदा बाक्‍त। सीबा के १५ जना तौ नु २० जना गेय पाइब बाक्‍मा बाक्‍त। \v 11 मिनु सीबाम पिप कली “आं प्रभु पिप, गो इन गेय पाइबमी इन देंशो खोदेंशो पा नेल्‍ल पाइक्‍नुङ” देंमाक्‍त। मेफी-बोशेथ पिप आ तौ का खोदेंशो पा पिप दाऊद आ खिंम बाक्‍शा, जवा बाक्‍त। \v 12 मेफी-बोशेथ आ तौ का बाक्‍माक्‍त। मेको आ नें मीका बाक्‍माक्‍त। मिनु सीबा आ खिं ङा मुर नेल्‍ल मेफी-बोशेथ आ गेय पाइब दुम्‍मा बाक्‍त। \v 13 तन्‍न मेफी-बोशेथ यरूसलेमम बाक्‍माक्‍त। मारदे हना मेकोमी गेना हना यो पिप नु जवा बाक्‍त। मेको आ खोइल निम्‍फा मदुक्‍ब बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल ९:३\em* \c 10 \s1 दाऊदमी लडाइ पशो \r १इतिहास १९:१-१९ \p \v 1 मिनु नोले अम्‍मोनी आन पिप बेक्‍माक्‍त। मिनु मेको आ पा ङा आ तौ हानुन पिप दुम्‍माक्‍त। \v 2 दाऊदम “नाहाशमी आं कली रिम्‍शो पशो खोदेंशो पा गो नाहाश आं तौ हानुन कली रिम्‍शो पाइनुङ” दे मिम्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोमी आ आफ बेक्‍शो आ पर्बम लेम्‍शो लोव़ नेंपाइक्‍थ लोव़ कुरब मुर आन कली सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु दाऊद आ मुरपुकी अम्‍मोनी आन रागीम ओव़मानु, \em १सामुएल ११:१\em* \v 3 अम्‍मोनी आन कली सासन पाइबम आन प्रभु हानुन कली “दाऊदमी इन आफ कली ठेयब सेल्‍चा आ पर्बम इन कली लेम्‍शो लोव़ नेंपाइक्‍थ सोइश्‍‍शो बाक्ब, दे थमा सुइक्‍नीनी? एको मुरपुकी क्‍यारी पाइब नम। दाऊदमी एको आन कली इन सहर दोपा ओव़चा, दे क्‍यारी पथ सोइश्‍शो बाक्‍ब” देंमा बाक्‍त। \v 4 मोपतीके हानुनमी दाऊद आ सोइश्‍शो मुर आन कली ग्‍याइश्‍शा, आन गल शोक्रे उइक्‍थ उइक्‍थ ख्रोइश्‍शा नु आन फेक्‍शो वा क्रातो सम्‍म ख्रोइश्‍शा सोइक्‍तीमी बाक्‍त। \v 5 मेको आन कली मो पशो दाऊदम नेना बाक्‍त। मिनु दाऊदमी मेको आन कली ग्रुम्‍थ मुर सोइक्‍ता बाक्‍त। मारदे हना मेकोपुकी थम मुने तोक्‍चा पुंइस‍मा बाक्‍त। मिनु दाऊदमी “मेको आन गल शोक्रे ङोंइती ङा खोदेंशो मदु‍म सम्‍म यरीको सहरमी बाक्‍मल” देंमाक्‍त। \p \v 6 मिनु अम्‍मोन ङा मुरपुकीमी दाऊद कली गाइक्‍पाइश्‍शो तुइक्‍तमे बाक्‍त। मिनु अम्‍मोन ङा मुरपुकीम बेथ-रेहोब, सोबाह ङा २० हजार मुर नु अराम ङा खोइलीम गाक्‍ब लडाइ पाइब आन कली गाल्‍च थाप्‍शा चाक्‍गमे बाक्‍त। मेकोपुकीम माकाह ङा पिप नु हजार का मुर नु तोब रागी रे १२ हजार मुरपुकी गाल्‍च थाप्‍शा चाक्‍गमे बाक्‍त। \v 7 दाऊदम मेको लोव़ नेंशा, योआब नु लडाइ पाइब नेल्‍ल आन कली सोइक्‍तीमी बाक्‍त। \v 8 अम्‍मोन ङा मुर जाक्‍शा सहर ओव़तीक ठेयब लाप्‍चोमी ठीक दुम्‍मा बाक्‍त। तन्‍न सोबाह, रेहोब सहर ङा, अराम ङा मुरपुकी नु तोब नु माकाह रागी ङा मुरपुकी चहिं दिंमम लडाइ पचा कली ठीक दुम्‍मा बाक्‍त। \p \v 9 योआबम आ ङोंइती नु नोले निम्‍फा पटटी रे लडाइ तोचशो तवा बाक्‍त। मिनु मेकोमी इस्राएल ङा योव़शो मुर आन कली अरामी आन ङोंइती वोइक्‍मी बाक्‍त। \v 10 लीशो मुर चहिं आ लोक्‍ब अबीशै आ हुकुममी गेमी बाक्‍त। मेकोपुकी अम्‍मोनी आन ङोंइती लडाइ तोचा कली ठीक दुम्‍मा बाक्‍त। \v 11 योआबम “अराम ङा मुरपुकीम आंइ कली ग्राना ग्रान पिम्‍तेक्‍म हना, आंइ कली वारच पने। अम्‍मोन ङा मुरपुकीम इन कली ग्राना ग्रान पिम्‍तेक्‍म हना, गो इन कली वारच पाइ‍नीकी। \v 12 सक्ति पाइश्‍शो बोल्‍यो दुमीन। गो आंम मुरपुकी नु आंम परमप्रभु आ सहर आ पर्बम महिंथु, लडाइ पय। मिनु परमप्रभु यावेमी आ दाक्‍‍शो पवल” देंमाक्‍त। \v 13 मिनु योआब नु आ मुरपुकी अरामी नु लडाइ पामे बाक्‍त। मिनु अरामी मेको आन ङोंइती रे प्रोक्‍मा बाक्‍त। \v 14 मिनु अम्‍मोनीपुकीम अराम ङा मुर आन कली प्रोक्‍शो तशा, आं यो अबीशै आ ङोंइती रे प्रोक्‍शा, आन सहर ओव़मा बाक्‍त। मिनु योआब अम्‍मोनी नु लडाइ पचा प्रोंइशा, लेश्‍शा यरूसलेम जाक्‍‍माक्‍त। \p \v 15 तन्‍न अरामी इस्राएली नु ब्रुशो तशा, लेंशा बुक्‍मा बाक्‍त। \v 16 हादादेजेरमी युफ्रेटीस खोला आ आइक्‍ची हांबु रे अरामी आन कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍तीमी बाक्‍त। मिनु मेकोपुकी हादादेजेर आ लडाइ पाइब आन ठेयब मुर शोबाक आ हुकुममी हेलाम सहरम जाक्‍मा बाक्‍त। \v 17 मिनु दाऊदमी मेकोपुकी लडाइ पथ पिशो लोव़ नेना बाक्‍त। मिनु मेकोम रीब पा इस्राएल ङा लडाइ पाइब नेल्‍ल आन कली खुप्‍शा यर्दन आइक्‍ची हांबु शोक्‍से बाक्‍त। मिनु हेलाम सहरम जाक्‍मा बाक्‍त। मेकेर अरामीपुकी दाऊद नु लडाइ पचा कली ठीक दुम्‍मा बाक्‍त। मिनु लडाइ पामे बाक्‍त। \v 18 तन्‍न इस्राएलीपुकीम मेको आन कली प्रोक्‍पदमे बाक्‍त। मेकेर दाऊदमी ७ सहे बग्‍गी ङोइक्‍ब नु ४० हजार शारा ङोइक्‍ब अरामी आन कली सदा बाक्‍त। लडाइ पाइब आन ठेयब मुर शोबाक कली बेक्‍चा ङा पा गार सेला बाक्‍त। मिनु मेको लडाइ पतीकेमीन बेक्‍माक्‍त। \v 19 मिनु हादादेजेर कली वारच पाइब पिप नेल्‍लेमी इस्राएली नु ब्रुशो, दे तुइश्‍शा, इस्राएली नु गारचा गोव़मे बाक्‍त। मिनु इस्राएली आन हुकुममी बाक्‍ने बिस्‍समा बाक्‍त। मेना रे अराम ङा मुरपुकीम अम्‍मोनी आन कली लेंशा गेनायो वारच मपदमे बाक्‍त। \c 11 \s1 दाऊदमी पाप पशो \p \v 1 नक बर्स जाक्‍मेनु, पिपपुकी लडाइ पथ ग्रूमा बाक्‍त। दाऊदमी योआब, लडाइ पाइब आन ठेयब मुर नु इस्राएल ङा लडाइ पाइब नेल्‍ल आन कली सोइक्‍तीमी बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम अम्‍मोन खतम पोक्‍गमे बाक्‍त। रब्‍बाह सहर कली पुम्‍दमे बाक्‍त। तन्‍न दाऊद चहिं यरूसलेम सहरमी बाक्‍माक्‍त। \em १इतिहास २०:१\em* \v 2 काबु नाक्‍ती नाक्‍नाक्‍दो दाऊद आ इप्‍तीक रे बोक्‍शा, खिं तार हिरसेनु, मेकोमी मीश मुर का चिक्‍शो तवा बाक्‍त। मेको थम दारशो बाक्‍माक्‍त। \em मत्ती ५:२८-२९\em* \v 3 मेको सु बाक्म, दे हिल्‍लो पथ, मुर का सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोमी “मेको एलीआम आ तमी, हित्ती उरीयाह आ मीश बाथ्‍शेबा बाक्‍त” देंमाक्‍त। \em २सामुएल २३:३९\em* \v 4 मिनु दाऊदम मेको कली ब्रथ सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेको जाक्‍माक्‍त। मिनु दाऊद मेको नु इम्‍माक्‍त। मेको मीश मुर मेना आ रां ब्रोल्‍शा चिक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु नोले बाथ्‍शेबा आ खिं लेम्‍माक्‍त। \em प्रस्‍थान २०:१४; लेवी २०:१०; ब्‍यवस्‍था २२:२२; लेवी १५:१९\em* \v 5 मिनु मेकोमी कोव़ज कुरा बाक्‍त “गो कोव़ज कुरशो दुम्‍‍ती” दे दाऊद कली लोव़ सोइक्‍ता बाक्‍त। \p \v 6 मिनु दाऊदमी योआब कली “मेको आ वोंइश हित्ती उरीयाह कली आं बाक्‍तीक सोइक्‍तो” दे लोव़ कुरब सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु योआबमी मेको कली दाऊद आ बाक्‍तीक सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 7 मिनु उरीयाह जाक्‍मेनु, दाऊदमी “लडाइ दोदेंशो दुम्‍मे, योआब नु अरु लडाइ पाइबपुकी मार पामे?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \v 8 मेको नोले दाऊदमी हित्ती उरीयाह कली “उइ इ खिं लशा नांइ‍सो, इ खोइल चिक्‍सो” दे मदा बाक्‍त। मिनु मेको पिप आ खिं रे ग्रूशा गाक्‍मेनु, पिपमी मेको आ नोले कोसेली सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 9 तन्‍न उरीयाह उइ आ खिं मलथु, पिप आ ओव़तीक लाप्‍चो आ नेक्‍था इम्‍माक्‍त। मेकेर आ प्रभु आ गेय पाइबपुकी यो इप्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। \v 10 मिनु दाऊदम उरीयाह उइ आ खिं मला देंशो लोव़ नेना बाक्‍त। मिनु मेको कली “गे लाइश्‍शो लां गाक्‍शा जाक्‍शो बाक्‍नेवे। मारदे गे उइ इ खिं मलवे?” दे मदा बाक्‍त। \v 11 मिनु उरीयाहमी “परमप्रभु आ सन्‍दोस, इस्राएल नु यहूदा ङा मुर नेल्‍ल, आं प्रभु योआब नु इन गेय पाइब नेल्‍ल दिंम ङा बाक्‍तीकेम बाक्‍शो बाक्‍नीम। मिनु गो दोपा जचा तूचा नु आं मीश नु इप्‍चा कली खिं लाइक्‍नुङा? गे इन ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा, गो मो पने मचाप्‍नुङ” देंमाक्‍त। \v 12 मिनु दाऊदमी उरीयाह कली “मो हना मुलाक्‍त का एक बाक्‍को। मिनु दीसा लेश्‍शा सोइक्‍नन” देंमाक्‍त। मोपतीके उरीयाह मेको नाक्‍ती यरूसलेम उइ बाक्‍माक्‍त। \v 13 मिनु आ दीसा दाऊदमी मेको कली आ बाक्‍तीकेम जथ ब्रेत्‍ता बाक्‍त। मिनु मेको कली दुक्‍पदा बाक्‍त। तन्‍न नाक्‍दो मेको लाङगा ग्रूशा आ प्रभु आ गेय पाइबपुकी नु आ ब्राख्‍येम इम्‍माक्‍त। तन्‍न मेको उइ आ खिं मलमाक्‍त। \p \v 14 आ दीसा दाऊदमी योआब कली चिठी का ब्रेक्‍शा, उरीयाह आ गुइमी सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 15 मेको चिठीम “तेकेर ठेयब लडाइ दुम्‍मे मेकेर उरीयाह कली सोइश्‍शा, गेपुकी चहिं नोले शोंइसीन। मिनु मेको बेक्‍ल” दे ब्रेक्‍ता बाक्‍त। \em प्रस्‍थान २०:१३\em* \v 16 योआब नु लडाइ पाइबपुकीमी सहर कली पुम्‍दमे बाक्‍त। मिनु मेकोमी उरीयाह कली थम ठेयब लडाइ दुम्‍तीकेम सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 17 मिनु सहर ङा मुरपुकी फो फु ग्रूशा योआब नु लडाइ पामे बाक्‍त। दाऊद आ मुरपुकी का निक्‍शी बेक्‍मा बाक्‍त। हित्ती उरीयाह यो साइक्‍चा पुंइसे बाक्‍त। \v 18 मिनु योआबमी लडाइ ङा लोव़ नेल्‍ल देंशा, मुर का दाऊद आ बाक्‍तीकेम सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 19 योआबमी लोव़ कुर‍ब मुर कली “गे लडाइम मार मार दुम्‍मे, मेको लोव़ नेल्‍ल पिप कली शेंने थुमी नोले, \v 20 पिप गाइश्‍शा ‘लडाइ पनीनु सहर आ नेक्‍था मारदे लनी? गारो तार रे आप्‍नीम, दे मतुइक्‍नीनी? \v 21 येरूब-बाल आ तौ अबीमेलेक कली सुम सदा? मीश मुर कामी थेबेस ङा गारो रे यात तोक्‍शा साइश्‍शो बाक्‍ब। मारदे गे गारो आ नेक्‍था लनी?’ देंत हना, गे मेको कली ‘इन गेय पाइब हित्ती उरीयाह यो बेक्‍त’ मतो” दे मदा बाक्‍त। \em न्‍यायाधीस ९:५३-५४\em* \p \v 22 मिनु मेको लोव़ कुरब मुर दाऊद आ बाक्‍तीक जाक्‍माक्‍त। मिनु योआब आ देंशो खोदेंशो पा लोव़ नेल्‍ल शोव़ङा बाक्‍त। \v 23 मिनु मेको लोव़ चाक्‍ब मुरुमी दाऊद कली “मुरपुकी आंइ कली लडाइ तोचा कली बुक्‍तेक्‍म। मिनु फो फु ग्रूशा दिंमम आंइ कली लडाइ तोम्‍तेक्‍म। गोपुकीम मेको आन कली सहर आ लाप्‍चो सम्‍म खेदा पा लाइ‍तक। \v 24 मिनु ब्रा आप्‍बपुकीम इन गेय पाइब आंइ कली गारो तार रे ब्रा आप्‍तेक्‍म। मिनु इन मुर का निक्‍शी बेक्‍तेक्‍म। इन वाइल हित्ती उरीयाह यो बेक्‍त” देंमाक्‍त। \v 25 मिनु दाऊदम मेको कली “गे योआब कली ‘गे मेको साइश्‍शो मुर आन पर्बम सुर्ता मपावो। मारदे हना तरवारम गेना हना यो मुर साइक्‍ब। गे सहर कली लडाइ तोस ङा तोस बाक्‍शा, ग्रानीनी’ दे आ थुं बारपतीन” देंमाक्‍त। \p \v 26 मिनु उरीयाह आ मीशेम आ वोंइश बेक्‍शो लोव़ नेंशा, मेको आ पर्बम रोंका पवा बाक्‍त। \v 27 मिनु रोंका पतीक नाक्‍त नुम नोले दाऊदम मुर सोइश्‍शा आ खिं चाक्‍गा बाक्‍त। मिनु मेको दाऊद आ मीश दुम्‍शा, तौ का थि‍माक्‍त। तन्‍न दाऊद आ पशो परमप्रभु यावे आ ङोंइती थम मरिम्‍शो बाक्‍माक्‍त। \c 12 \s1 नाथान आ कथा \p \v 1 परमप्रभु यावेमी आ लोव़ पाइब नाथान कली दाऊद आ बाक्‍तीक सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेको दाऊद आ बाक्‍तीक जाक्‍शा, मेको कली “सहर कामी मुर निक्‍शी बाक्‍सा बाक्‍त। मुर का शोंप पाइश्‍शो नु का प्रुङग बाक्‍माक्‍त। \em प्रस्‍थान २०:१७\em* \v 2 शोंप पाइश्‍शो मुर के शुश क्‍यारश भेडा नु बी ब्‍यफ बाक्‍मा बाक्‍त। \v 3 मेको प्रुङग मुर के पाठी का ला बाक्‍माक्‍त। मेको कली ग्‍याप्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको पाठी कली थुल्‍शा, आ आलपुकी नु कोल्‍पदा बाक्‍त। मिनु मेकोमी मेको आ भाग जशा तूशा बाक्‍बाक्‍माक्‍त। मेको आ थुकुमीन इप्‍बाक्‍माक्‍त। मिनु मेको मुरुमी मेको पाठी कली आ तमी खोदेंशोन पाइक्‍बाक्‍माक्‍त। \v 4 काबु नाक्‍ती मेको शोंप पाइश्‍शो मुर आ खिंम पौना का जाक्‍माक्‍त। मेको शोंप पाइश्‍शो मुरुम आ पौना कली थुल्‍चा कली आ क्‍यारश भेडा रे मारेइ गेचा थुं मपवा बाक्‍त। तन्‍न मेको प्रुङग मुर आ पाठी चाक्‍शा आ पौना कली जचा ब्‍वचा थोव़क सेला बाक्‍त” दे मदा बाक्‍त। \v 5 मिनु दाऊदम मेको लोव़ नेंशा, मो पाइब मुर आ पर्बम थाम्‍पा गाइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोमी नाथान कली “परमप्रभु यावे ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा मेको मुर साइक्‍चा पुंइसीब। \v 6 मेकोम मोपा शिशी मकोंइतीके मेको पाठी का के ४ ओटा पाठी गेचा माल्‍ब” देंमाक्‍त। \em प्रस्‍थान २१:३७\em* \p \v 7 मिनु नाथानम दाऊद कली “मेको मुर गेन ननी। इस्राएली आन परमप्रभु यावेमी मार देंत देंशा हना ‘गो इ कली तेल लुक्‍शा, इस्राएल ङा पिप सेल्‍तन। सावल आ गुइ रे प्रोंइतन। \em १राजा २०:४०\em* \v 8 गो इ कली इ होव़प आ खिं नु आ मीशपुकी गे‍तन। गो इस्राएल नु यहूदा ङा मुर इ कली गेतन। मोशोम मगाप्‍ते हना यो, गो अरु शुश गेन वा। \v 9 गे मारदे आं लोव़ मटिवी? मारदे आं ङोंइती मरिम्‍शो पवी? गे हित्ती उरीयाह कली तरवारम क्‍योरतीवी। मिनु मेको आ मीश लाइश्‍शा, आ वोंइश कली अम्‍मोनी आन गुइम साइक्‍पाइक्‍तीवी। \em २सामुएल ११:-; १राजा १५:५\em* \v 10 मोपतीके इ खिं गेना हना यो तरवार रे नाइक्‍चा मताइब। मारदे हना गे आं लोव़ मटिथु, हित्ती उरीयाह आ मीश चाक्‍तीवी’ दें‍त। \em २सामुएल १३:२८-२९; २सामुएल १८:१४; १राजा २:२४-२५; २राजा २५:७\em* \v 11 परमप्रभु यावेमी ‘गो इ कली इ खिं रे श्‍येत दुम्‍पाइक्‍नुङ। गो इ मीश आन कली इ ङोंइती इ नेक्‍था ङा मुर कली गेनुङ। मिनु मेकोमी नाक्‍तीन मुर नेल्‍लेम तचा ङा पा मेकोपुकी नु इप्‍ब। \em २सामुएल १६:२२; अय्‍युब ३१:९-१०\em* \v 12 मारदे हना गे मेको ख्रुइश्‍शा पाप्‍तीवी। तन्‍न गो इस्राएली नेल्‍ल आन तचा ङा पा नाक्‍तीन पाइ‍नुङ’ देंशो बाक्‍ब” दे नाथानमी देंमाक्‍त। \v 13 मिनु दाऊदमी नाथान कली “गो परमप्रभु यावे आ ङोंइती पाप पाता” देंमाक्‍त। मिनु नाथानम मेको कली “परमप्रभु यावेमी इ पाप क्‍याम्‍ताक्‍व। गे मबेक्‍नेवे। \em २सामुएल २४:१०; भजन संग्रह ५१:३; इजीकीएल १८:२१-२३\em* \v 14 तन्‍न गे एको पाप पा परमप्रभु यावे कली गाइक्‍पाइक्‍तीवी। मोपतीके इ थिशो आल चहिं बेक्‍ब” देंमाक्‍त। \em २सामुएल ११:२७\em* \p \v 15 मिनु नाथान आ खिं लमाक्‍त। परमप्रभु यावेम उरीयाह आ मीश रे पा जरमेशो दाऊद आ आल कली रोइ पपदा बाक्‍त। \v 16 मोपतीके दाऊदम मेको आल आ पर्बम परमप्रभु कली पुना बाक्‍त। मेको मारेइ मजथु खिंङगा लशा खपीम गोल्‍शा नां सोंइदा बाक्‍त। \v 17 खिं ङा खाल्‍पापुकीमी मेको कली “गे बोक्‍कीन” देंमा बाक्‍त। तन्‍न मेको मबिस्‍से बाक्‍त। मिनु मेकोपुकी नु जने यो मबिस्‍से बाक्‍त। \v 18 मिनु ७ नाक्‍त नोले आल बेक्‍माक्‍त। मिनु दाऊद आ गेय पाइबपुकीम “आल बेक्‍त” दे दाऊद कली देंचा हिंमा बाक्‍त। मारदे हना मेकोपुकीमी “आल सेस बाक्‍मेनु ला यो इं लोव़ मनेंन। मुल मेको कली ‘आल बेक्‍त’ दे दोपा देंचा? मेकोमी आंम आ कली मारेइ मरिम्‍शो पाइक्‍बा कों?” देंमा बाक्‍त। \v 19 तन्‍न दाऊदम आ गेय पाइ‍बपुकीम शिप शिप पा देंशो लोव़ नेंशा, आल बेक्‍माक्‍त, दे तुइक्‍ता बाक्‍त। मिनु दाऊदमी आ गेय पाइब आन कली “आल बेक्‍मे” दे हिल्‍लो पामी बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम “बेक्‍त” देंमा बाक्‍त। \p \v 20 मिनु दाऊद खप रे बोक्‍शा, चिक्‍सीशा, तेल ख्रेक्‍सीशा, अर्को वा फेक्‍से बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावे आ बाक्‍तीक लशा, परमप्रभु यावे कली ठेयब से‍ला बाक्‍त। मिनु नोले खिं जाक्‍शा, जचा थोव़क पुंइशा, जवा बाक्‍त। \v 21 मिनु मेको आ गेय पाइबपुकीम मेको कली “गे मार पनी? आल सेस बाक्‍म सम्‍म गे मेको आ पर्बम मारेइ मजथु ङाक्‍शा बाक्‍तीनी। तन्‍न आल बेक्‍म नोले बोक्‍शा जाइतीनी” देंमा बाक्‍त। \v 22 मिनु दाऊदमी “आल सेस बाक्‍म सम्‍म गो मारेइ मजथु ङाक्‍शा बाक्‍ती। परमप्रभु यावेमी आं कली शिशी पा, आल ब्रोंइबा, कों? दे मिम्‍ताक्‍ङ। \v 23 तन्‍न मुल मेको बेक्‍त। मारदे गो मारेइ मजथु बाक्‍नुङा? मार गो मेको कली लेश्‍शा चाक्‍ने चाप्‍नुङा ङा? गो मेको आ बाक्‍तीक लाइनुङ। तन्‍न मेको आं बाक्‍तीक लेश्‍शा मजाक्‍ब” देंमाक्‍त। \p \v 24 मिनु दाऊदमी आ मीश बाथ्‍शेबा कली लेम्‍दा बाक्‍त। मिनु मेको नु इम्‍माक्‍त। मिनु अर्को तौ का थि‍माक्‍त। मेको आ नें सोलोमन वोदमे बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी मेको कली दाक्‍ता बाक्‍त। \v 25 मिनु मेको आ नें येदीदीयाह वोइक्‍चा माल्ब, दे आ लोव़ पाइब नाथान रे पा दाऊद कली लोव़ सोइक्‍ता बाक्‍त। \em येदीदीयाह आ अर्थ चहिं “परमप्रभु यावे आ दाक्‍शो मुर” बाक्‍ब।\em* \s1 दाऊदम रब्‍बाह सहर ग्राशो \r १इतिहास २०:१-३ \p \v 26 मेको नोले योआबमी लडाइ पा अम्‍मोनी आन पिप आ रब्‍बाह सहर, ग्रामाक्‍त। \v 27 मेकोमी “गो रब्‍बाहम लडाइ पा मेको शुश ब्‍वाक्‍कु बाक्‍शो सहर ग्राती। \v 28 गेमी लीशो मुर आन कली खुप्‍शा, मेको सहर कली लडाइ तोशा ग्राङीन। मो मपाइतीनी हना, गो आं के सेल्‍नुङ। मिनु मेको सहर आं के दुम्‍ब” दे दाऊद कली लोव़ सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 29 मोपतीके दाऊदम मुर नेल्‍ल आन कली खुप्‍तीमी बाक्‍त। मिनु रब्‍बाह सहर लमाक्‍त। मिनु लडाइ तोशा मेको आइक्‍के सेला बाक्‍त। \v 30 मेकोमी मिल्‍कोम आ पिया रे सिरपेच प्रुदा बाक्‍त। मेको टलेन्ट का सुन के बाक्‍माक्‍त। मेको तारी हीरा का यो क्‍येप्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको दाऊद कली गुक्‍त्‍मे बाक्‍त। मेकोम सहर रे शुश मार मार यो रोइश्‍शा चाक्‍गा बाक्‍त। \em टलेन्‍ट का ३४ किलो खोइ बाक्‍ब।\em* \v 31 मेकोमी मेकेर ङा मुर आन कली लाइश्‍शा आरा, खन्‍ती नु खामी गेय पपदा बाक्‍त। मिनु इंटा सेल्‍तीकेम गेय पपदा बाक्‍त। मेको अम्‍मोनी आन सहर नेल्‍लेम मोदेंशो पवा बाक्‍त। मिनु नोले दाऊद नु आ मुर नेल्‍ल यरूसलेम लेम्‍मा बाक्‍त। \c 13 \s1 अम्‍नोनमी मरिम्‍शो पशो \p \v 1 मेको मो दुम्‍शो इच्‍का बर्स दुम्‍माक्‍त। मिनु दाऊद आ तौ अब्‍सालोम के थम दारशो समी का बाक्‍माक्‍त। मेको आ नें तामार बाक्‍माक्‍त। दाऊद आ अर्को तौ अम्‍नोनम मेको कली दाक्‍ता बाक्‍त। \em २सामुएल ३:२-३\em* \v 2 अम्‍नोन आ सान्‍मा आ तमी तामार नु दाक्‍मुतीके, आ थुंम थम मरिम्‍शो दुम्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी दाक्‍तीके मेको रोइ पवा बाक्‍त। मारदे हना मेको कन्‍ने मीश आल बाक्‍तीके, मेकोम मारेइ मरिम्‍शो पने मचबा बाक्‍त। \v 3 तन्‍न अम्‍नोन आ वारच का बाक्‍माक्‍त। मेको आ नें योनादाब बाक्‍माक्‍त। मेको दाऊद आ लोक्ब शिमेआह आ तौ बाक्‍माक्‍त। मेको मिक्‍च सिल्‍ब मुर का बाक्‍माक्‍त। \em १सामुएल १७:१३\em* \v 4 मेकोम अम्‍नोन कली “ए पिप आ तौ, मारदे गे नाक्‍त किंत किंत मरिम्‍शो दुम्‍ना दुम्‍न लवे? मार दु‍मे आं कली देनो” दे मदा बाक्‍त। मिनु अम्‍नोनमी “गो आं लोक्‍ब अब्‍सालोम आ समी तामार कली दाक्‍नुङ” देंमाक्‍त। \v 5 मिनु योनादाबमी “रोइ पाता, देंखु पा इप्‍शा बाक्‍को। मिनु इ आफ इ कली कोव़थ जाक्‍त हना, गे मेको कली ‘आं समी तामारम आं कली जचा थोव़क सेल्‍शा गेयील। मेकोम जचा थोव़क आं ङोंइती सेलल। मिनु गो मेको आ सेल्‍शो कोव़नुङ। मिनु मेको आ गुइ रे जाइ‍नुङ’ देंनो” देंमाक्‍त। \v 6 मोपतीके अम्‍नोन “रोइ पाता” देंखु पा इप्‍शा बाक्‍माक्‍त। मिनु पिप मेको कली कोव़थ जाक्‍माक्‍त। मिनु अम्‍नोनमी पिप कली “आं समी तामारम आं ङोंइती शोब्‍ले निक्‍शी चोशा गेयील। मिनु गो मेको आ गुइ रे जाइनुङ” देंमाक्‍त। \p \v 7 मिनु दाऊदमी खिंम लोव़ कुरब मुर का तामार आ बाक्‍तीक सोइक्‍ता बाक्‍त। मेकोमी “इ लोक्‍ब अम्‍नोन आ बाक्‍तीक लशा, मेको कली जचा थोव़क सेल्‍शा गेवो” दे लोव़ पथ सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 8 मिनु तामार आ लोक्‍ब अम्‍नोन आ खिं लमाक्‍‍त। मिनु मेको कली इप्‍शा बाक्‍शो थिदा बाक्‍त। मिनु तामारमी फस निशा, आ ङोंइती शोब्‍ले चोशा गेवा बाक्‍त। \v 9 मिनु मेकोम तांइ शेशा अम्‍नोन आ बाक्‍तीक लशा, शोब्‍ले कुर पवा बाक्‍त। तन्‍न अम्‍नोन जने मबिस्‍से बाक्‍त। मिनु अम्‍नोनमी “नेल्‍ल आन कली लाङगा सोइक्‍तो” देंमाक्‍त। मिनु मुर नेल्‍ल लमा बाक्‍त। \v 10 मिनु अम्‍नोनमी तामार कली “मेको जचा थोव़क आं कोठाम पितो। मिनु गो इ गुइ रे जाइ‍नुङ” दे मदा बाक्‍त। मिनु तामारमी आ चोशो शोब्‍ले आ लोक्‍ब अम्‍नोन आ कोठाम लदा बाक्‍त। \v 11 मिनु मेकोम शोब्‍ले गेवानु, अम्‍नोनम मेको कली ग्‍याइश्‍शा “आं समी पिवो। गो नु इ‍पो” देंमाक्‍त। \em लेवी १८:९\em* \v 12 तन्‍न तामारमी “ममाइ, आं लोक्‍ब, आं कली ओदेंशो मपने। इस्राएलम ओदेंशो गेय पचा मदुम्‍ब। ओदेंशो मरिम्‍शो गेय मपने। \v 13 गो आं मुनेम आं कुल ग्रुंइने मचाप्‍नुङ। गे यो इस्राएलम काइ मरिम्‍शो मुर दुम्‍नीनी। आं पर्बम पिप नु लोव़ पने। गो नु ग्‍युंबे पचा कली पिप बिप्‍ब” देंमाक्‍त। \v 14 तन्‍न मेकोम तामार आ लोव़ का यो मनेना बाक्‍त। मिनु मेको कली बोल पा ग्‍याइश्‍शा, मेको नु इम्‍माक्‍त। \p \v 15 मिनु नोले अम्‍नोनम मेको कली मदाक्‍‍ता बाक्‍त। अम्‍नोन आ ङोंइती ङा दाक्‍‍शो क्‍येङा नोले ङा ग्रांग्रा दिशो शुश बाक्‍माक्‍त। मिनु अम्‍नोनम मेको कली “बोक्‍शा लावो” दे मदा बाक्‍त। \v 16 मिनु तामारमी “ममाइ, आं लोक्‍ब, इ पशो गेय क्‍येङा यो आं कली ग्रुंइशा सोइक्‍चा थम मरिम्‍शो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। तन्‍न अम्‍नोनम मेको आ लोव़ मनेना बाक्‍त। \v 17 मिनु अम्‍नोनम आ गेय पाइब वोंइश आल कली ब्रेश्‍शा “एको मीश मुर कली आं ङोंइती रे ग्रुंइदो। एको कली ग्रुंइशा आग्‍लो पतो” देंमाक्‍त। \v 18 तामारमी कन्‍ने मीश आल पिप आ तमीमी फेक्‍तीक लाइश्‍शो वा फेक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु अम्‍नोन आ गेय पाइब वोंइश आलम तामार कली ग्रुंइशा, आ नोले लाप्‍चोम आग्‍लो पदा बाक्‍त। \v 19 मिनु तामारमी आ पियाम पुलु फुंइसीशा, आ लाइश्‍शो वा खाक्‍गा बाक्‍त। मिनु आ पियाम गुइ वोइश्‍शा ठेयब सेंदा पा ङाक्‍ना ङाक्‍न ल‍माक्‍त। \p \v 20 मेको आ लोक्‍ब अब्‍सालोमम “मार, इ लोक्‍ब अम्‍नोन गे नु इम्‍मे? मुल आं समी सिक्‍सी पा बाक्‍को। मेको इ लोक्‍ब बाक्‍ब। सुर्ता मपावो” देंमाक्‍त। मोपतीके तामार आ लोक्‍ब अब्‍सालोम आ खिंमी प्रोंइचा पुंइसीशो मीश मुर खोदेंशो पा बाक्‍माक्‍त। \v 21 मिनु पिप दाऊदम मेको लोव़ नेंशा थाम्‍पा गाइक्‍ता बाक्‍त। तन्‍न अम्‍नोन कली सजाइ मगेवा बाक्‍त। मारदे हना आ दाक्‍शो ङोंइती ङा तौ बाक्‍माक्‍त। \v 22 अब्‍सालोमम अम्‍नोन कली रिम्‍शो मरिम्‍शो मारेइ लोव़ मपवा बाक्‍त। आ समी तामार कली बिथोलो सेल्‍‍तीके अब्‍सालोमम अम्‍नोन कली काइ मदाक्‍ता बाक्‍त। \s1 अब्‍सालोममी क्‍येक्‍क लेश्‍शो \p \v 23 बर्स निक्‍शी नोले अब्‍सालोमम आ भेडा आन ऊन प्रेक्‍चा कली मुर आन कली ब्रेत्‍ता बाक्‍त। मेको एफ्राइम आ नेक्‍था बाल-हजोरम बाक्‍माक्‍त। मिनु मेको भोजमी पिप आ तौ नेल्‍ल आन कली ब्रेत्‍तीमी बाक्‍त। \v 24 अब्‍सालोमम पिप आ बाक्‍तीक जाक्‍शा “गो, इन गेय पाइबम, ऊन प्रेक्‍तीक चाड मानेशो बाक्‍नुङ। पिप नु इन गेय पाइबपुकी यो गो नु गाक्‍कीन” देंमाक्‍त। \v 25 तन्‍न पिपमी “ममाइ, आं तौ, गो नेल्‍ल जाक्‍शा इ कली श्‍येत मगेनीकी” देंमाक्‍त। अब्‍सालोमम “जाक्‍कीन कि जाक्‍कीन” देंमाक्‍त। मिनु पिप मबिस्‍से बाक्‍त। तन्‍न आसीक गेशा सोइक्‍ता बाक्‍त। \v 26 मिनु अब्‍सालोमम “गे जाक्‍ने मचाप्‍नीनी हना यो, आं लोक्‍ब अम्‍नोन कली गो नु लचा गेनीनी कों?” देंमाक्‍त। मिनु पिपमी “मारदे मेको गे नु लाइ‍बा?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \v 27 तन्‍न दाऊदम अम्‍नोन नु अरु आ तौ मसोइक्‍ता सम्‍म अब्‍सालोमम देंस ङा देंस पवा बाक्‍त। मिनु अब्‍सालोमम पिप आन कली गारचा ङा ठेयब भोज सेला बाक्‍त। \v 28 मेकोम आ गेय पाइब आन कली “रिम्‍शा बाक्‍कीन। अम्‍नोन अङगुर शांबुम दुक्‍त हना, गो ‘मेको कली सतीन’ देंनुङ। मिनु गे मेको कली सतीन। मारेइ हिंचा ममाल्‍नीनी। एको आं हुकुम बाक्‍ब। महिंथु बाक्‍कीन” दे माइक्‍मी बाक्‍त। \em लेवी २०:१७\em* \v 29 मिनु अब्‍सालोम आ गेय पाइबपुकीम आ देंशो खोदेंशो पा अम्‍नोन कली पामे बाक्‍त। मिनु पिप आ तौ नेल्‍ल आन आन खच्‍चर ङोइश्‍शा डांडा रे खिं प्रोक्‍मा बाक्‍त। \s1 अब्‍सालोम प्रोक्‍शो \p \v 30 मेकोपुकी लांम बाक्‍न बाक्‍ना पिप कली “अब्‍सालोमम पिप आ तौ नेल्‍ल आन कली साइक्‍तु। सुइ मब्रोंइम” देंशो लोव़ चाक्‍दीत्‍मे बाक्‍त। \v 31 मिनु पिप बोक्‍शा आ वा खाक्‍गा बाक्‍त। मिनु खपीम निस्‍से बाक्‍त। मेको आ एर ओंथ बाक्‍ब आ गेय पाइब नेल्‍लेमी यो आन वा खाक्‍गमे बाक्‍त। \v 32 मिनु दाऊद आ लोक्‍ब शिमेआह आ तौ योनादाबम “आं प्रभु, मेकोमी पिप आ तौ नेल्‍ल साइक्‍तु, दे ममिम्‍तीन। अम्‍नोन कली ला साइश्‍शो बाक्‍ब। अम्‍नोनम तामार कली बिथोलो सेला नाक्‍त रे अब्‍सालोम आ कुल राव किक्‍शो तांइसीशो बाक्‍ब। \v 33 आं प्रभु, पिप आ तौ नेल्‍ल आन कली साइक्‍तु देंशो जोल लोव़ मनेनीन। अम्‍नोन ला साइक्‍चा पुंइसाक्‍व” देंमाक्‍त। \p \v 34 मिनु अब्‍सालोम प्रोक्‍शा गाक्‍माक्‍त। मेना कोव़ब मुरुमी इर गे कोव़ङानु, होरोनाइम डांडा रे पा मुर आन हुल यिशो तवा बाक्‍त। \v 35 मिनु योनादाबम पिप कली “गो इन गेय पाइब, आं देंशो खोदेंशो पा पिप आ तौपुकी यिना यिन बाक्‍नीम” देंमाक्‍त। \v 36 मेकोम लोव़ पने थुमानु, पिप आ तौपुकी खिंङगा ओव़शा ठेयब सेंदा पा ङाक्‍मा बाक्‍त। पिप नु आ गेय पाइब मुरपुकी यो हुइ हुइ पा ङाक्‍मा बाक्‍त। \p \v 37 तन्‍न अब्‍सालोम प्रोक्‍शा गेशुर ङा पिप अम्‍मीहुद आ तौ तल्‍मै आ बाक्‍तीक लशा बाक्‍माक्‍त। दाऊद आ तौ आ पर्बम शुश नाक्‍त सम्‍म रोंका पवा बाक्‍त। \v 38 अब्‍सालोम गेशुरम प्रोक्‍म रे बर्स सां सम्‍म मेक उइ बाक्‍माक्‍त। \v 39 अम्‍नोन बेक्‍शो शुश दुम नोले, पिपमी आ थुं अब्‍सालोम गे हिरदा बाक्‍त। \em २सामुएल ३:३; २सामुएल १४:२३; यहोसु १३:११\em* \c 14 \s1 अब्‍सालोम कली लेश्‍शा चाक्‍शो \p \v 1 मिनु सेरूयाह आ तौ योआबम पिप आ थुंम अब्‍सालोम कली दाक्‍चा गोप्‍तु, दे तुइक्‍ता बाक्‍त। \v 2 मिनु योआबम मुर का कली तेकोहा सहरम सोइश्‍शा जोक्‍ब तुइक्‍ब मीश मुर का कली चाक्‍पाइक्‍मी बाक्‍त। योआबम मेको मीश मुर कली “रोंका पशो मीश मुर खोदेंशो पखु पावो। रोंका पतीक वा फेक्‍सो। पियाम तेल मख्रेक्‍सो। शुश नाक्‍त रे बेक्‍शो मुर आ पर्बम रोंका पशो मीश मुर खोदेंशो पखु पावो। \v 3 मिनु पिप आ बाक्‍तीक लशा, आं शेंशो लोव़ देंनो” दे मदा बाक्‍त। मिनु मार देंचा माल्‍बा, योआबम मेको कली शेंदा बाक्‍त। \p \v 4 मिनु तेकोहा सहर ङा मीश मुर पिप आ बाक्‍तीक जाक्‍शा, खप सम्‍म बाप्‍शा सेउ पवा बाक्‍त। मिनु ङाक्‍ना ङाक्‍न “पिप वारच पाइय्‍यीनी” देंमाक्‍त। \v 5 मिनु पिपमी मेको कली “इ कली मार श्‍येत दुम्‍मे?” दे मदा बाक्‍त। मिनु मेकोमी “गो वोंइश बेक्‍शो मीश मुर का नङ। आं वोंइश बेक्‍त। \v 6 मेको इन वाइल आ तौ निक्‍शी बाक्‍ताक्‍स। मेको निक्‍शी दिंमम राम्‍शी पाम्‍से बाक्‍त। मेको आस कली फ्राब सुइ मबाक्‍मा बाक्‍त। मिनु काम आ लोक्‍ब कली तुप्‍शा सदा बाक्‍त। \v 7 मुल आ थर ङा मुर नेल्‍लेमी, इन वाइलीम कली ‘आ लोक्‍ब साइक्‍ब कली आंइ गुइम गेने। मिनु गो मेको कली साइक्‍नीकी। मारदे हना आ लोक्‍ब कली साइक्‍तु। गो इ अङस ताइब सुइ मबाक्‍त हना यो, गो मेको कली साइक्‍नीक’ देंतेक्‍म। मेकोपुकीम मो पाम्‍तेक्‍म हना, आं लीशो मी यो काप्‍नीम। मिनु आं वोंइश आ नें नु चच युइ यो रागी रे क्‍याम्‍सीनीम” दें‍माक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था १९:११-१३\em* \v 8 मिनु पिपमी मेको मीश मुर कली “इ खिं लावो। इ निसाफ गो कोव़नुङ” देंमाक्‍त। \v 9 मिनु मेको तेकोहा सहर ङा मीश मुरुमी पिप कली “आं प्रभु पिप, मेको दोस गो नु आं आफ आ खिं कली दुम्‍ल। पिप नु इन राज्‍य दोस मतवल” देंमाक्‍त। \v 10 मिनु पिपमी “मुल यो सुइम इ कली मारेइ देंतेक्‍म हना, मेको आन कली आं बाक्‍तीक चाक्‍को। मिनु मेकोपुकीम इ कली लेंशा श्‍येत मगेनीम” दे मदा बाक्‍त। \v 11 मिनु मेको मीश मुरुमी “पिप, गे परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु कली मिम्‍शा गेय पने। मिनु हुश ख्राक्‍श पोक्‍चा नांइसेक्‍ल। मिनु आं तौ साइक्‍चा मपुंइसीब” देंमाक्‍त। मिनु पिपमी “परमप्रभु यावे ब्रोंइशो खोदेंशो पा इ तौ के चां का यो महेम्‍ब” देंमाक्‍त। \em गन्‍ती ३५:१९-२१\em* \p \v 12 मिनु मेको मीश मुरुमी “आं प्रभु पिप, गो इन वाइलीममी मुल यो लोव़ का देंचा ताइक्‍नुङा कों?” देंमाक्‍त। मिनु पिपमी “देंनो” देंमाक्‍त। \v 13 मिनु मेको मीश मुरुमी “गे परमप्रभु आ मुर आन कली मारदे ओदेंशो पचा मिम्‍तीनी? गे मोदेंशो पाइतीनी हना, गे दोसी खोदेंशो दुम्‍नीनी। गे रागी रे ग्रुंइशा सोइश्‍शो मुर कली लेंशा जाक्‍चा गेने मबिस्‍सीनी। \v 14 गो नेल्‍ल बेक्‍चा माल्‍नय। गो खपीम क्‍युप्‍शा हुइक्‍ने मचाप्‍चा ङा ब्‍वाक्‍कु खोदेंशो बाक्‍नय। तन्‍न परमप्रभुमी मुर कली मखेरब। मेकोमी आ ङोंइती चाक्‍चा कली मिम्‍ना मिम्‍न बाक्‍ब। \em इजीकीएल १८:२३\em* \v 15 गो, इन वाइलीम, एको लोव़ आं प्रभु पिप, इन कली देंथ जाक्‍ती। मारदे हना मुरपुकीम आं कली हिंच कोंइताक्‍यीमी। मिनु गो पिप नु लोव़ पाइनुङ। मेकोमी आ वाइलीम कली आ पुंइशो गेबा कों? \v 16 मिनु पिपमी आ गेय पाइब, आं लोव़ नेंशा, गो नु आं तौ आंस कली श्‍येत गेब मुर रे प्रोंइबा कों, देंती। मारदे हना मेको मुरपुकीमी आंस कली परमप्रभु आ गेशो रू रे क्‍याम्‍चा माल्‍तेक्‍म। \v 17 मिनु इन वाइलीम, आं प्रभु, आं पिप, आ लोव़म आं थुं नाइक्‍चा गेब। मारदे हना गे, आं प्रभु पिप, परमप्रभु आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब खोदेंशो बाक्‍नीनी। रिम्‍शो नु मरिम्‍शो तिल्‍ब बाक्‍नीनी। परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु गे नु बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १९:२८; १सामुएल २९:९\em* \v 18 मिनु पिपमी मेको मीश मुर कली “आं ङोंइती मारेइ लोव़ मख्रुइक्‍तो, इ कली लोव़ का हिल्‍लो पाइक्‍नुङ” देंमाक्‍त। मिनु मीश मुरुमी “आं प्रभु पिप, देंनीन” देंमाक्‍त। \v 19 मिनु पिपमी “मार, एको नेल्‍ल योआब आ देंशो बाक्मे?” देंमाक्‍त। मिनु मेको मीश मुरुमी “इन ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा, आं प्रभु पिप, गे मारेइ लोव़ हिल्‍लो पनीनु, लोव़ लेप्‍ब के ग्‍युरा पेरा लतीक मबाक्‍ब। मारदे हना इन गेय पाइब योआबम आं कली मोदेंशो लोव़ पचा शेंशा सोइक्‍ताक्‍यी। \v 20 योआबमी इन थुं ङा मिम्‍शो गेय फाइक्‍चा कली मोदेंशो पपाइक्‍ती। तन्‍न गे, आं प्रभु, परमप्रभु आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब खोदेंशो पा रुप्‍तीक थुं पाइश्‍शो बाक्‍नीनी। रागीम मार दुम्‍शो बाक्‍बा, मेको नेल्‍ल तुइक्‍नीनी” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १४:१७\em* \p \v 21 मिनु पिपमी योआब कली “दुम्‍ब, गो एको लोव़ बिस्‍साक्‍यी। लशा, मेको ठिटा अब्‍सालोम कली लेश्‍शा चाक्‍कीन” देंमाक्‍त। \v 22 मिनु योआबमी आ कुल खप सम्‍म बा‍प्‍शा, सेउ पवा बाक्‍त। मेकोमी पिप कली “परमप्रभु यावेमी इन कली आसीक गेवल। मुलाक्‍ती गो आं प्रभु, पिप इन ङोंइती शिशी ताता, दे तुइक्‍ताक्‍ङ। मारदे हना गे आं पुंइशो गेतीनी” देंमाक्‍त। \v 23 मिनु योआब रीब पा गेशुर लशा, अब्‍सालोम कली यरूसलेमम चाक्‍गा बाक्‍त। \em २सामुएल १३:३७\em* \v 24 तन्‍न पिपमी “मेको आ खिंमीन बाक्‍ल। आं ङोंइती जाक्‍चा मदुम्‍ब” देंमाक्‍त। मोपतीके अब्‍सालोम आ खिंमीन बाक्‍शा, पिप आ ङोंइती मजाक्‍माक्‍त। \p \v 25 इस्राएल नेल्‍लेमी अब्‍सालोम खोदेंशो दारशो सुइ मबाक्‍मा बाक्‍त। आ पिया रे खोइल सम्‍म मेको के मारेइ मरिम्‍शो मदुम्‍शो मबाक्‍माक्‍त। \v 26 मेकोम बर्स बर्सम आ चां ख्रोइक्‍बाक्‍माक्‍त। मारदे हना हेल्‍बाक्‍माक्‍त। मिनु मेको आ चां पिप आ नाक्‍तीकेम नाक्‍शोनु, सहे निक्‍शी शेकेल ङा दुम्‍बाक्‍‍त। \em २०० शेकेल २ किलो ३०० ग्राम खोदेंशो बाक्‍ब।\em* \v 27 अब्‍सालोम के तौ सां नु तमी का बाक्‍मा बाक्‍त। आ तमी आ नें तामार बाक्‍माक्‍त। मेको थाम्‍पा दारशो मीश मुर बाक्‍माक्‍त। \p \v 28 मिनु अब्‍सालोम बर्स निक्‍शी सम्‍म यरूसलेमम बाक्‍माक्‍त। मेको पिप आ ङोंइती मजाक्‍थु बाक्‍माक्‍त। \v 29 मिनु अब्‍सालोममी पिप कली ग्रुम्‍चा कली योआब कली लोव़ सोइक्‍ता बाक्‍त। तन्‍न योआब जाक्‍ने मबिस्‍से बाक्‍त। लेंशा ब्रथ सोइक्‍ता‍नु यो, जाक्‍ने मबिस्‍से बाक्‍त। \v 30 मिनु अब्‍सालोमम आ गेय पाइब आन कली “योआब आ रू का आं रू आ नेक्‍था बाक्‍ब। मेको के क्‍योव़ज वाशो बाक्‍ब, दे गे तुइक्‍नीनी। मेकेर मी सुइक्‍तीन” दे माइक्‍मी बाक्‍त। मोपतीके अब्‍सालोम आ गेय पाइबपुकीम मेकेर मी सुइक्‍तमे बाक्‍त। \v 31 मिनु योआब रीब पा अब्‍सालोम आ खिं लशा, मेको कली “मारदे इन गेय पाइबपुकीम आं रूम मी सुइक्‍तमे?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \v 32 मिनु अब्‍सालोममी योआब कली “गो इन कली ब्रथ सोइक्‍ताक्‍ङ। गे आं पर्बम पिप कली लोव़ लाइक्‍नीनी कों, दे मिम्‍ताक्‍ङ। गे पिप कली ‘गो मारदे गेशुर रे जाक्‍चा माल्‍ङा? गो मेक उइ बाक्‍शो नङ हना, रिम्‍शो दुम वा’ देंचा कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍ताक्‍ङ। गो पिप आ ङोंइती लचा तङल। गो मारेइ मरिम्‍शो पशो बाक्‍ती हना, दोस ताइब बाक्‍ती हना, साइय्‍यील” देंमाक्‍त। \v 33 मिनु नोले योआब पिप आ बाक्‍तीक लशा, अब्‍सालोम आ लोव़ नेंपदा बाक्‍त। मिनु पिपमी अब्‍सालोम कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेको पिप आ ङोंइती जाक्‍शा खप सम्‍म बाप्‍शा, सेउ पवा बाक्‍त। मिनु पिपमी अब्‍सालोम कली पुक्‍पु पदा बाक्‍त। \c 15 \s1 अब्‍सालोम पिप दुम्‍चा माल्‍शो \p \v 1 मिनु नोले अब्‍सालोमम बग्‍गी का, शारा नु आ ङोंइङोंइती दोरचा कली ५० जना मुर आंम कली वोदा बाक्‍त। \em १राजा १:५\em* \v 2 अब्‍सालोम सुनी कना बोक्‍शा, सहर ओव़तीक ठेयब लाप्‍चोमी बाक्‍बाक्‍माक्‍त। मिनु मुरपुकी पिप कली निसाफ पुंइथ जाक्‍बाक्‍तेक्‍म। अब्‍सालोममी मेको आन कली का का पा “तेको सहर रे जाक्‍शो नवे” देंबाक्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी “इन गेय पाइब इस्राएल ङा एको थर रे जाक्‍शो नङ” देंबाक्‍मा बाक्‍त। \v 3 मिनु अब्‍सालोमम मेको कली “इ लोव़ ठीक बाक्‍ब। तन्‍न पिपमी इ कली ठीक निसाफ पा मनेंपाइक्‍ब” देंबाक्‍माक्‍‍त। \v 4 मिनु नोले अब्‍सालोममी “गो एको रागी ङा निसाफ पाइब दुम्‍शो नङ हना, सु सु कली निसाफ माल्‍दा, गो मेको नेल्‍ल आन कली निसाफ गेङ वा” देंबाक्‍माक्‍त। \v 5 सुइ मुर मेको कली सेउ पथ जाक्‍मेनु, मेको कली आ गुइ हाम्‍शा मुप्‍शा, पुक्‍पु पाइक्‍बाक्‍माक्‍त। \v 6 अब्‍सालोममी पिप आ निसाफ पतीकेम इस्राएली सु सु जाक्‍बाक्‍मा, मेको आन कली मोपा आन थुं खुइ पाइबाक्‍माक्‍त। \p \v 7 मिनु ४ बर्स नोले अब्‍सालोमम पिप कली “गे आं कली हेब्रोन लचा गेयीनी। गो परमप्रभु यावे कली पशो कबल खाप्‍चा दाक्‍नुङ। \v 8 मारदे हना गो, इन गेय पाइबम अराम ङा गेशुरम बाक्‍ङानु, कबल का पाता। गो मार कबल पाता देंशा हना, ‘परमप्रभु यावे, गे आं कली थमा पा यरूसलेमम लेश्‍शा चाक्‍ती हना, गो हेब्रोनम परमप्रभु यावे, इन कली ठेयब सेल्‍नुङ’ दे कबल पाता” देंमाक्‍त। \em उत्‍पत्ती २८:२०-२१; २सामुएल १३:३७-३८\em* \v 9 मिनु पिपमी “गे इ थुं नाइश्‍शा लावो” देंमाक्‍त। मिनु मेको बोक्‍शा, हेब्रोन लमाक्‍त। \v 10 मिनु अब्‍सालोमम इस्राएल ङा थर नेल्‍ल आन कली सुइम मतुइक्‍चा ङा पा, लोव़ कुरब सोइश्‍शा “तुराही ग्रीशो नेंनी चोटी, गेपुकीम ‘अब्‍सालोम हेब्रोनम पिप दुम्‍त’ देंनीन” देंपाइक्‍मी बाक्‍त। \v 11 यरूसलेम ङा सहे निक्‍शी जना मुर अब्‍सालोम आ नोले खोइक्‍ब दुम्‍मा बाक्‍त। मेको आन कली अब्‍सालोमम ब्रेश्‍शो बाक्‍माक्‍त। तन्‍न मेकोपुकी मारेइ मतुइक्‍थु, लशो बाक्‍मा बाक्‍त। \v 12 अब्‍सालोमम आ क्‍योरशा चढ़ेतीकेम चढ़ेवानु, गिलोह सहर ङा अहीथोफेल कली ब्रेत्‍थ सोइक्‍ता बाक्‍त। मेको अहीथोफेल चहिं गिलोह सहर ङा दाऊद कली अर्ती गेब मुर बाक्‍माक्‍त। मोपा पिप कली मरिम्‍शो गेय पना पन लशा अब्‍सालोम आ मुर शुश दुम्‍ना दुम्‍न लमा बाक्‍त। \em २सामुएल २३:३४; यहोसु १५:५१\em* \s1 दाऊद प्रोक्‍शो \p \v 13 मिनु लोव़ कुरब मुर का दाऊद आ बाक्‍तीकेम जाक्‍शा “इस्राएल ङा मुरपुकी अब्‍सालोम आ नोले खोइक्‍तेक्‍म” देंमाक्‍त। \v 14 मिनु दाऊदम यरूसलेमम आं नु बाक्‍ब आ ठेयब गेय पाइब आन कली “बोक्‍कीन, गोपुकी रीब पा प्रोक्‍चा माल्‍नय। मो मपाइतय हना, गो सुइ अब्‍सालोम आ गुइ रे ब्रोंइचा मताइ‍नय। रीब पा पने, मो मदुम्‍त हना, मेकोमी इं क्‍येङा लाक्‍शा, इं कली शुश श्‍येत गेशा, सहर कली लडाइ तोइब” देंमाक्‍त। \v 15 मिनु पिप आ ठेयब गेय पाइबपुकीमी “गे आंइ प्रभु पिपमी, मार देंनी, गो इन गेय पाइबम मेको पाइनीकी” देंमा बाक्‍त। \v 16 मिनु पिपमी आ खिं ङा सुइ सुइ आन कली लाइश्‍शा गाक्‍माक्‍त। मेकोमी १० जना नोले चाक्‍शो मीश आन कली खिं कोव़चा कली प्रोंइशा वोइक्‍मी बाक्‍त। \v 17 मिनु पिप गाक्‍माक्‍त। मिनु मुर नेल्‍ल आ नोले खोदमे बाक्‍त। मिनु नोले ङा खिंम चहिं दिक्‍मा बाक्‍त। \v 18 मिनु पिप आ ठेयब गेय पाइब, केरेथी नु पेलेथी नेल्‍ल, गाथ सहर रे जाक्‍शो ६ सहे गित्त आ खिं ङा नु मुर नेल्‍ल पिप आ ङोंइती लाक्‍गमे बाक्‍त। \em २सामुएल ८:१८; १सामुएल २७:२\em* \p \v 19 मिनु पिपमी गित्त आ खिं ङा इत्‍ताइ कली “मारदे गे यो गो नु पिवे? लेश्‍शा लशा, पिप नु बाक्‍को। मारदे हना गे अर्को रागी ङा मुर नवे। गे इ रागी रे ग्रुंइचा पुंइसीशो मुर नवे। \v 20 गे सिनाक्‍त साबेर नाक्‍त ला जाक्‍शो मुर नवे। गो मुलाक्‍त इ कली दोपा गो नु गाक्‍को देंनुङा? गो ते लाइक्‍नुङा आंमान मतुइक्‍नुङ। गे खिं लावो। मिनु इ मुर आन कली यो लाइक्‍मी। परमप्रभु यावेमी इ कली आ गेना हना यो दाक्‍शा मप्रोंइतीके कोंइदल” देंमाक्‍त। \v 21 तन्‍न इत्‍ताइमी पिप कली “परमप्रभु यावे ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा नु आं प्रभु पिप इन ब्रोंइशा बाक्‍शो खोदेंशो पा, गे ते लाइतीनी हना यो, गो मेक लाइक्‍नुङ। ब्रोंइतीनी हना यो, बेक्‍तीनी हना यो, गो इन गेय पाइब, इन नु बाक्‍नुङ” दे मदा बाक्‍त। \v 22 मिनु दाऊदमी इत्‍ताइ कली “लो, दुम्‍ब गाक्‍को” दे मदा बाक्‍त। मोपा गित्त आ खिं ङा इत्‍ताइ, आ मुर नेल्‍ल नु आ आल नेल्‍ल नु गाक्‍मा बाक्‍त। \v 23 पिप मोपा गाक्‍मेनु लांम बाक्‍ब मुर नेल्‍ल ङाक्‍मा बाक्‍त। पिप किद्रोन खोला शोक्‍शा गोरशो रागी गे लमा बाक्‍त। \p \v 24 मिनु अबीयाथार, सादोक नु लेवी नेल्‍ल परमप्रभु आ कबल पशो सन्‍दोस कुरशा, जाक्‍मा बाक्‍त। मेकोपुकी चहिं सहर ङा मुर नेल्‍ल ग्रूशा मगाक्‍मा सम्‍म सन्‍दोस नाइश्‍शा रिम्‍शा बाक्‍मा बाक्‍त। \v 25 मिनु पिपमी सादोक कली “परमप्रभु आ सन्‍दोस सहर लेश्‍शा लतीन। परमप्रभु यावेमी आं कली शिशी पाइक्‍ती हना, आं कली लेश्‍शा जाक्‍चा गेब। मिनु सन्‍दोस नु मेको वोइक्‍तीके लेंशा कोव़चा गेब। \v 26 तन्‍न परमप्रभु यावेमी ‘गो इ कली शिशी मपाइनुङ’ देंत हना, गो एक उइ बाक्‍नुङ। मेकोम आं कली आ दाक्‍शो पवल। \v 27 कोव़ङीन, गे नु इ तौ अहीमाज नु अबीयाथार नु आ तौ योनाथन एको ठिटा निक्‍शी आस कली लाइश्‍शा, सहर लेतीन। \em १राजा १:४२\em* \v 28 गो गोरशो रागी आ सुरमी इन लोव़ मनेंनु सम्‍म रिम्‍शा बाक्‍नुङ। एको लोव़ मप्रेंदीन” देंमाक्‍त। \v 29 मिनु सादोक नु अबीयाथारम परमप्रभु आ सन्‍दोस यरूसलेम लेश्‍शा लदसे बाक्‍त। मिनु मेको मेक उइ बाक्‍सा बाक्‍त। \p \v 30 तन्‍न दाऊद जैतून डांडा ङा ग्‍येत्‍थ लांमी ङाक्‍ना ङाक्‍न लमाक्‍त। मेकोम आ पिया सुम्‍शो बाक्‍माक्‍त। श्‍येत्‍थ खोइल गाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको नु गाक्‍ब नेल्‍ल यो आन पिया सुम्‍शा ङाक्‍ना ङाक्‍न गाक्‍मा बाक्‍त। \v 31 मिनु दाऊद कली अहीथोफेल मरिम्‍शो पाइ‍ब आन दातेम अब्‍सालोम नु बाक्‍त देंशो लोव़ नेंपदमे बाक्‍त। मिनु दाऊदम “परमप्रभु यावे अहीथोफेल आ अर्ती शोर गाक्‍शो सेलीन” दे पुंना बाक्‍त। \em २सामुएल १७:१४\em* \v 32 मिनु दाऊद परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍तीक डांडा तार जाक्‍माक्‍त। मेना अरकी आ खिं ङा हुशाइ आ वा खाक्‍शा, आ पियाम खप फुंइसीशा दाऊद कली ग्रुम्‍थ जाक्‍माक्‍त। \em १राजा ३:२; यहोसु १६:२\em* \v 33 दाऊदम मेको कली “गे गो नु गाक्‍ते हना, आं कली श्‍येत ला दुम्‍ब। \v 34 तन्‍न गे सहर लेश्‍शा लशा अब्‍सालोम कली ‘गो इन आफ आ गेय पशो खोदेंशो पा इन गेय पाइब दुम्‍नुङ’ देंते हना, मिनु मेक बाक्‍ते हना, अहीथोफेल आ अर्ती खतम सेल्‍चा कली आं कली वारच पाइ‍‍नेवे। \em २सामुएल १७:७\em* \v 35 चढ़ेब सादोक नु अबीयाथार गे नु मेक बाक्‍नीस। पिप आ खिंम मार मार लोव़ नेंनी, मेको नेल्‍ल मेको आस कली शेंदीम्‍सी। \v 36 मेको निक्‍शी नु आस तौ मेको नु बाक्‍नीस। सादोक आ तौ अहीमाज नु अबीयाथार आ तौ योनाथन रे इन नेंशो लोव़ नेल्‍ल आं कली नेंपाइक्‍ने चाप्‍नीनी” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १७:१५-२१\em* \v 37 मिनु दाऊद आ वारच हुशाइ, अब्‍सालोम यरूसलेमम ओव़न ओव़ना, सहर जाक्‍दीम्‍माक्‍त। \em १इतिहास २७:३३\em* \c 16 \s1 सीबामी दाऊद कली ग्रुम्‍शो \p \v 1 दाऊद डांडा तार रे इच्‍का आइक्‍ची जाक्‍दीम्‍मेनु, मेफी-बोशेथ आ गेय पाइ‍ब सीबामी दाऊद कली ग्रुमा बाक्‍त। मेकोम लगम पाइश्‍शो गधा निक्‍शीम सहे निक्‍शी शोब्‍ले, सहे का मुठा सोव़शो अङगुर, सहे का फल फुल नु मसक का अङगुर शांबु कुरपाइश्‍शा, चाक्‍गा बाक्‍त। \em २सामुएल ७:२\em* \v 2 पिपमी सीबा कली “गे एको नेल्‍ल मारदे चाक्‍गी?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु सीबाम “एको गधा पिप आ खिं ङा मुर ङोइक्‍चा कली बाक्‍नीस। शोब्‍ले नु फल फुल चहिं ठिटा आन कली जचा कली बाक्‍ब। अङगुर शांबु गोरशो रागीम दशा थशो आन कली तूचा कली बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 3 मिनु पिपमी “इ होव़प आ तौ ते बाक्‍म” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु सीबाम “मेको यरूसलेममीन बाक्‍शो बाक्‍ब। मेकोमी ‘मुलाक्‍ती इस्राएलीपुकीम आ बाजे आ राज्‍य लेश्‍शा गेनीम’ दे रिम्‍शा बाक्‍शो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १९:२५-३१\em* \v 4 मिनु पिपमी सीबा कली “मुल मेफी-बोशेथ आ मारेइ मारेइ इ के दुम्‍‍ब” दे मदा बाक्‍त। मिनु सीबामी “आं प्रभु पिप, गो इन वाइल का नङ। इन ङोंइती शिशी तङल” देंमाक्‍त। \em १राजा २:८-९; प्रस्‍थान २२:२७\em* \s1 शिमेइम दाऊद कली सराप पशो \p \v 5 मिनु पिप दाऊद बाहुरीम सहरम जाक्‍माक्‍त। मिनु मेकेर सावल आ खिं ङा मुर का, गेरा आ तौ शिमेइ ग्रूशा दाऊद कली सराप चीले पना पन पिमाक्‍त। \v 6 मेकोम पिप दाऊद नु आ गेय पाइ‍ब नेल्‍ल, लडाइ पाइब नेल्‍ल नु अरु मुर नेल्‍ल आन कली एर ओंथ नेल्‍ल फुल्‍लु क्रोम्‍दीमी बाक्‍त। दाऊद आ ग्‍युरा नु पेरा आ लडाइ पाइब नु आ मुर बाक्‍मा बाक्‍त। \v 7 शिमेइमी “लावो, लावो, ए मुर साइक्‍ब नु मरिम्‍शो पाइब” दे ग्रीशा, सराप पवा बाक्‍त। \v 8 मिनु “परमप्रभु यावेम सावल आ खिं ङा मुर आन हुश आ क्‍येक्‍क लेत्‍ताक्‍वे। गे मेको आ पा ङा सासन पाप्‍तीवी। मिनु परमप्रभु यावेमी एको राज्‍य इ तौ अब्‍सालोम कली गेप्‍तु। मुल गे खतम दुम्‍ते श्‍येत जाइनेवे। मारदे हना गे हुश ख्राक्‍श पोक्‍ब बाक्‍नेवे” देंमाक्‍त। \p \v 9 मिनु सेरूयाह आ तौ अबीशैमी पिप कली “मारदे मेरे बेक्‍शो कुचुममी आं प्रभु, पिप इन कली सराप पवा? गो आइक्‍ची हांबु लशा मेरे आ पिया ख्रोइक्‍नुङ” देंमाक्‍त। \em १सामुएल २६:८\em* \v 10 तन्‍न पिपमी “ए सेरूयाह आ तौ, गे गो नु मगारचा ङा बाक्‍नीसी। परमप्रभु यावेमी मेको कली ‘दाऊद कली सराप पावो’ दे सोइश्‍शो बाक्‍त हना, सुम तेक्‍ने चाप्‍बा ङा?” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १९:१७-२४\em* \v 11 मिनु दाऊदम अबीशै नु आ गेय पाइब नेल्‍ल आन कली “आं तौमी आं कली साइक्‍चा माल्‍ब हना, मेरे बेन्‍‍यामीन आ थर ङा मुर के मार लोव़ पचा ङा? मेरे कली प्रोनीन। मेरेमी सराप पवल। मारदे हना परमप्रभु यावेमीन मेरे कली सराप पचा गेशो बाक्‍म माइ। \v 12 परमप्रभु यावेम मेरे मुलाक्‍त ङा सराप आ पा ङा आं श्‍येत तशा आं कली रिम्‍शो पाइबा कों” देंमाक्‍त। \v 13 मिनु दाऊद नु आ मुर आन लां खोदमे बाक्‍त। शिमेइ चहिं दाऊद आ लां गे आइक्‍ची हांबुइ आइक्‍ची हांबु लमाक्‍त। लमेनु दाऊद कली सराप पना पन फुल्‍लु आप्‍ना आप्‍न, खप ब्‍वारना ब्‍वारन लमाक्‍त। \v 14 मिनु पिप नु मेको नु गाक्‍ब मुर नेल्‍ल यर्दन खोला आ नेक्‍था जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। मिनु मेको थाम्‍पा दशा नांइ‍समा बाक्‍त। \s1 अब्‍सालोम यरूसलेम जाक्‍शो \p \v 15 अब्‍सालोम नु मेको नु बाक्‍ब इस्राएली नेल्‍ल यरूसलेम जाक्‍‍मा बाक्‍त। अहीथोफेल यो मेको नु बाक्‍माक्‍त। \v 16 मिनु अरकी आ खिं ङा हुशाइ दाऊद आ वारचमी अब्‍सालोम कली ग्रुमा बाक्‍त। मिनु मेकोमी अब्‍सालोम कली “पिप गेना हना यो ब्रोंइशा बाक्‍ल। पिप गेना हना यो ब्रोंइशा बाक्‍ल” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १५:३७\em* \v 17 तन्‍न अब्‍सालोममी हुशाइ कली “इ वारच कली मप्रोंइतीके, मोदेंशो बाक्‍बा ङा? मारदे गे इ वारच नु मलवे” दे मदा बाक्‍त। \v 18 मिनु हुशाइमी अब्‍सालोम कली “ममाइ, परमप्रभु यावे मेकेर बाक्‍ब मुर नु इस्राएली नेल्‍लेमी योव़शो मुर आ गेय पचा मिम्‍ताक्‍ङ। गो एक बाक्‍नुङ। \v 19 मुल गो सुका आ गेय पाइ‍नुङ ङा? पिप आ तौ कली गेय पचा मदुम्‍बा ङा? गो दोपा इन आफ आ गेय पङा, मोपा इन गेय यो पाइ‍नुङ” देंमाक्‍त। \s1 अहीथोफेलमी अर्ती गेशो \p \v 20 मिनु अब्‍सालोममी अहीथोफेल कली “आंइ कली इन अर्ती गेने। गो दोपा गेय पचा माल्‍नीकी?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \v 21 मिनु अहीथोफेलमी अब्‍सालोम कली “इन आफोमी आ खिं कोव़चा कली प्रोंइशा वोइश्‍शो आ नोले चाक्‍शो मीशपुकी नु इ‍पो। मोपा इन आफ कली मरिम्‍शो पशो इस्राएल नेल्‍लेम नेंनीम। मिनु इन नोले खोइक्‍ब आन थुं बारब” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १५:१६\em* \v 22 मोपतीके मेकोपुकीम अब्‍सालोम कली खिं तार ताम्‍बु का कीङमे बाक्‍त। मिनु अब्‍सालोममी इस्राएली नेल्‍लेम तचा ङा पा, आ आफ आ नोले चाक्‍शो मीशपुकी नु इम्‍माक्‍त। \v 23 मेना मुरपुकीम अहीथोफेल आ अर्ती परमप्रभु आ लोव़ खोदेंशो मिम्‍बाक्‍मा बाक्‍त। मोपतीके दाऊद नु अब्‍सालोमम अहीथोफेल आ अर्ती ठेयब मिम्‍बाक्‍‍सा बाक्‍त। \c 17 \s1 अहीथोफेल आ अर्ती क्‍याम्‍शो \p \v 1 अहीथोफेलम अब्‍सालोम कली “आं कली १२ हजार योव़शो मुर गेयीनी। मिनु गो मुलाक्‍दो दाऊद कली खेदा पाइ‍नुङ। \v 2 मेको दशा, आ थुं लुक्‍च लशा बाक्‍मेनु, मेको कली थित्‍नुङ। मिनु मेको नु बाक्‍ब मुर नेल्‍ल ब्रशा प्रोक्‍‍नीम। मिनु गो पिप कली ला साइक्‍नुङ, अरु सुइ मसाइक्‍नुङ। \v 3 मिनु गो इस्राएली नेल्‍ल आन कली ग्‍युम्‍ली आ ग्‍युम्‍ले बाक्‍तीक जाक्‍शो खोदेंशो पा इन बाक्‍तीक चाक्‍नुङमी। गे मुर का आ सोक्‍त माल्‍ना माल्‍न बाक्‍नीनी। लीशो मुर मारेइ मदुम्‍नीम” देंमाक्‍त। \v 4 मिनु अब्‍सालोम नु इस्राएल ङा खाल्‍पा नेल्‍लेम अहीथोफेल आ अर्ती दाक्‍तमे बाक्‍त। \p \v 5 तन्‍न अब्‍सालोमम “अरकी आ हुशाइ कली ब्रेत्‍तीन। मेकोमी मार देंबा, मेको नेंय” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १६:१६\em* \v 6 मिनु हुशाइ अब्‍सालोम आ ङोंइती जाक्‍मेनु, अब्‍सालोममी “अहीथोफेल आ देंशो नेल्‍ल शेंदा बाक्‍त। मेको आ देंशो पचा, दे मपचा? मपचा हना, गे मार मिम्‍नेवे देंनो” देंमाक्‍त। \p \v 7 मिनु हुशाइमी अब्‍सालोम कली “एको मुल ङा अहीथोफेल आ देंशो ठीक मदुम्‍ब” देंमाक्‍त। \v 8 मिनु हुशाइमी लेंशा “गे इन आफ नु मेको नु बाक्‍ब मुरपुकी थम जोक्‍ब लडाइ पाइबपुकी बाक्‍नीम, दे तुइक्‍नीनी। मेकोपुकी चाइक्‍ब रोइक्‍चा पुंइसीशो वां खोदेंशो दुम्‍शो बाक्‍नीम। इन आफ लडाइ पतीकेम जोक्‍ब तुइक्‍ब बाक्‍ब। मेको नाक्‍दो आ लडाइ पाइ‍ब नु काथा मबाक्‍ब। \v 9 मुल यो मेको तेकोइ ढोडोङगा नु अरु बाक्‍तीकेमी ख्रुइश्‍शा बाक्‍म माइ? मिनु इं लडाइ पाइबपुकी ङोंइती साइक्‍चा पुंइसाक्‍म हना, मेको नेंबपुकीमी ‘अब्‍सालोम आ नोले खोइक्‍बपुकी बेक्‍ना बेक्‍न बाक्‍नीम’ देंशो नेंनीम। \v 10 मोदेंशो दुम्‍मेनु, महिंब गुप्‍स खोदेंशो थुं पाइश्‍शो लडाइ पाइब मुर यो हिंनीम। मारदे हना इस्राएली नेल्‍लेमी इन आफ बोल्‍यो लडाइ पाइब मुर बाक्‍ब, दे तुइक्‍नीम। मेको नु बाक्‍ब थम बोल्‍यो बाक्‍नीम, दे तुइक्‍नीम। \v 11 आं अर्ती चहिं मार बाक्‍ब देंशा हना, दान रे बेयर-शेबा सम्‍म ङा इस्राएली नेल्‍ल आन कली खुप्‍चा माल्‍नीम। मेको समुन्‍द्र ङा बाल्‍वा खोदेंशो पा शुश बाक्‍नीम। मिनु गे मोदेंशो पा लडाइ पथ लने। \v 12 मिनु मेको ते बाक्‍त हना यो, गो मेको कली थिश्‍शा लडाइ तोइ‍नय। गो सीत यि‍शो खोदेंशो पा मेको तार जुक्‍नय। मिनु मेको नु मेको कली खोइक्‍ब का यो ब्रोंइचा मताइनीम। \v 13 मेको प्रोक्‍शा सहर लशा, बाक्‍तीक पुंइशा बाक्‍त हना यो गो इस्राएली नेल्‍ल मेकेर लशा मेको सहर कली डोरीम कीशा फुल्‍लु का यो ख्रोप्‍शा मलीपाइक्‍थु, दिंमम चाक्‍नय” दे हुशाइमी देंमाक्‍त। \v 14 मिनु अब्‍सालोम नु इस्राएली नेल्‍लेमी “अहीथोफेल आ अर्ती क्‍येङा अरकी आ हुशाइमी गेशो अर्ती रिम्‍शो बाक्‍ब” देंमा बाक्‍त। मारदे हना परमप्रभु यावेमी अहीथोफेल आ अर्ती क्‍याम्‍शा, अब्‍सालोम कली खतम पोक्‍चा कली मो पवा बाक्‍त। \em २सामुएल १५:३१-३४\em* \v 15 मिनु नोले हुशाइमी चढ़ेब सादोक नु अबीयाथार आस कली अहीथोफेलम अब्‍सालोम नु इस्राएल ङा खाल्‍पा आन कली गेशो अर्ती नु आ गेशो अर्ती नेल्‍ल शेंदीम्‍सी बाक्‍त। \v 16 मिनु गे दाऊद कली “गोरशो रागी आ सुरम बास मबाक्‍थु, गोरशा रागी लाक्‍शा गाक्‍कीन। मो मपाइतीनी हना, पिप नु आ नु बाक्‍ब नेल्‍ल साइक्‍चा पुंइसीनीम” देंमाक्‍त। \p \v 17 मेना योनाथन नु अहीमाज एन-रोगेलमी रिम्‍शा बाक्‍शो बाक्‍सा बाक्‍त। मिनु वाइलीम का लशा, मेको आस कली शेंबाक्‍माक्‍त। मिनु मेको निक्‍शीमी पिप दाऊद कली शेंबाक्‍सा बाक्‍त। मारदे हना सहर ङा मुरुम मतामेक्‍ल, दे मो पाइक्‍बाक्‍मा बाक्‍त। \em २सामुएल १५:३६; यहोसु १५:७-८\em* \v 18 तन्‍न मेना वोंइश आल काम मेको आस कली तशा, अब्‍सालोम कली शेंदा बाक्‍त। मोपतीके मेको निक्‍शी रीब पा बाहुरीम ङा मुर का आ खिं जाक्‍दीस्‍सा बाक्‍त। मेको आ लाङगाम इनार का बाक्‍माक्‍त। मिनु मेको निक्‍शी मेको आगा ओव़सा बाक्‍त। \v 19 मेको खिं ङा मुर आ मीशेमी सुम्‍तीक का चाक्‍‍शा, मेको तार बिस्‍कुन हामा बाक्‍त। सुइम मारेइ मतुइक्‍तमे बाक्‍त। \v 20 मिनु अब्‍सालोम आ गेय पाइब मुरपुकी जाक्‍शा, मेको मीश मुर कली “अहीमाज नु योनाथन ते बाक्‍सा” दे हिल्‍लो पामे बाक्‍त। मिनु मेकोमी “मेको निक्‍शी आइक्‍ची हांबु लाक्‍ताक्‍स” देंमाक्‍त। मेको मुरपुकीम एर ओंथ माल्‍मे बाक्‍त, तन्‍न मथिदमे बाक्‍त। मोपतीके मेकोपुकी यरूसलेम लेम्‍मा बाक्‍त। \v 21 मिनु मेकोपुकी लमा नोले मेको निक्‍शी इनार रे ग्रूसा बाक्‍त। मिनु मेको लशा पिप दाऊद कली नेल्‍ल शोव़ङसे बाक्‍त। मेको निक्‍शीमी दाऊद कली “बोक्‍कीन, रीब पा खोला शोक्‍सीन” देंसा बाक्‍त। अहीथोफेल आ देंशो अर्ती ङा लोव़ यो शेंदसे बाक्‍त। \v 22 मोपतीके दाऊद नु आ मुरपुकी रीब पा यर्दन खोला शोक्‍सीमा बाक्‍त। बुरुरु पा हाम्‍सो दुम्‍मेनु, आइक्‍ची हांबु मजाक्‍दीप्‍ब, सुइ मलीमा बाक्‍त। \p \v 23 मिनु अहीथोफेलमी आ अर्ती ङा लोव़ मबिश्‍शो तुइश्‍शा, आ गधा ठीक पा आ सहर ङा खिं लमाक्‍त। मिनु आ खिं ङा मुर आन कली देंचा माल्‍शो लोव़ देंशा, आं चहिं ग्‍युक्‍शा बेक्‍माक्‍त। मेको मोपा बेक्‍शा आ आफ आ तुरसुम थिम्‍चा पुंइसे बाक्‍त। \em १सामुएल ३१:४; १राजा १६:१८; मत्ती २७:५\em* \p \v 24 मिनु दाऊद महा-नाइमम जाक्‍दीम्‍माक्‍त। मेना अब्‍सालोम नु मेको नु बाक्‍शो इस्राएली यर्दन खोला शोक्‍सीने थुम्‍मे बाक्‍त। \em २सामुएल २:८\em* \v 25 अब्‍सालोमम योआब आ पा ङा इश्‍‍माएली इथ्रा आ तौ आमासा कली कप्‍तान सेला बाक्‍त। इथ्रामी अबीगेल कली ग्‍युंबे पवा बाक्‍त। अबीगेल, नाहाश नु सेरूयाह आस समी आ तमी बाक्‍माक्‍त। सेरूयाह योआब आ ममा बाक्‍माक्‍त। \v 26 इस्राएलीपुकी नु अब्‍सालोमम गिलादमी आन बाक्‍तीक सेल्‍मे बाक्‍त। \v 27 मिनु दाऊद महा-नाइमम जाक्‍मेनु, रब्‍बाहम बाक्‍ब अम्‍मोनी नाहाश आ तौ शोबी, लो-देबारम बाक्‍ब अम्‍मीएल आ तौ माकीर नु रोगे‍लीम बाक्‍ब गिलाद आ मुर बारजील्‍लाइम, \em १इतिहास १९:१; २सामुएल ९:४; १राजा २:७\em* \v 28 ब्रतीक फेक्‍तीक, ग्‍योंबपुकी, खप के ग्‍योंबपुकी, क्‍योव़ज नु चेरब, फस, सिबी, दाल, \v 29 खुदो, दहि, भेडा नु दूध के सेल्‍शो जचा थोव़क दाऊद नु मेको नु बाक्‍ब मुर आन कली चाक्‍शा, गेमे बाक्‍त। मारदे हना मेकोपुकीम दाऊद नु आ मुरपुकी गोरशो रागीम शोव़लु बेक्‍शो, तूतू दाक्‍शो नु थाम्‍पा दशो बाक्‍नीम, दे तुइक्‍त्‍मे बाक्‍त। \c 18 \s1 अब्‍सालोम साइक्‍चा पुंइसीशो \p \v 1 दाऊदमी आं नु बाक्‍शो मुर आन कली लडाइ पचा कली पुक्‍मी बाक्‍त। मिनु हजार का नु सहे का ङा मुर आन कप्‍तान योव़मी बाक्‍त। \v 2 मिनु नोले दाऊदमी आ लडाइ पाइ‍ब आन कली भाग सां सेल्‍मी बाक्‍त। भाग का योआब आ हुकुममी, भाग का सेरूयाह आ तौ अबीशै योआब आ लोक्‍ब आ हुकुममी नु भाग का गित्त आ खिं ङा मुर इत्‍ताइ आ हुकुममी गेमी बाक्‍त। मिनु पिपमी “गो यो गेपुकी नु लडाइम लाइ‍नुङ” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १५:१९\em* \v 3 तन्‍न मेकोपुकीमी “ममाइ, गे चहिं मलने। ब्रुशा प्रोक्‍चा माल्‍ताक्‍क हना, आंइ कली सुइम मतुइक्‍नीम। गो उइक्‍थ बेक्‍तक हना यो, मेकोपुकीम आंइ कली मकोव़नीम। तन्‍न गे आंइ १० हजार खोदेंशो बाक्‍नीनी। मोपतीके गे सहरम बाक्‍शा, आंइ कली वारच पाइतीनी हना, रिम्‍शो दुम्‍ब” देंमा बाक्‍त। \v 4 मिनु पिपमी “मो हना गो, गे मार देंनी, मेको पाइ‍नुङ” देंमाक्‍त। मिनु मेको ठेयब लाप्‍चोम राप्‍शा बाक्‍माक्‍त। मिनु लडाइ पाइबपुकी हजार का, सहे का ङा हुल पा आ ङोंइती रे लमा बाक्‍त। \v 5 पिपमी योआब, अबीशै नु इत्‍ताइ आन कली “गो आं पर्बम मेको ठिटा अब्‍सालोम नु मरिम्‍शो मपने” दे अब्‍सालोम आ पर्बम लडाइ पाइब आन कली अरेशो मुर नेल्‍लेम नेन्‍मे बाक्‍त। \em २सामुएल १८:१२\em* \p \v 6 मिनु लडाइ पाइ‍बपुकी इस्राएली नु लडाइ पथ जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। मेको लडाइ एफ्राइम ङा ब्‍वाकीम दुम्‍माक्‍त। \v 7 मेकेर दाऊद आ मुरपुकीम इस्राएली आन कली फ्रूमे बाक्‍त। मेको नाक्‍ती थम ठेयब लडाइ दुम्‍शा २० हजार मुर बेक्‍मा बाक्‍त। \v 8 लडाइ राज्‍य आ एर ओंथ नेल्‍ल ब्रमाक्‍त। तरवारम साइश्‍शो क्‍येङा ब्‍वाकीम साइश्‍शो मुर शुश दुम्‍‍मा बाक्‍त। \p \v 9 अब्‍सालोममी दाऊद आ मुर कली तवा बाक्‍त। अब्‍सालोम आ खच्‍चर ङोइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको खच्‍चर शुश राशी पाइश्‍शो ठेयब बोल्‍यो रवा का आगा रे ग्रीशा लमाक्‍त। मिनु अब्‍सालोम आ चां मेको बोल्‍यो रवा आ राशीम ब्‍वेक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेको ग्‍युक्‍शा लीमाक्‍त। आ खच्‍चर चहिं ग्रीशा लाक्‍गा बाक्‍त। \v 10 मुर कामी मेको तशा योआब कली “गो अब्‍सालोम कली बोल्‍यो ठेयब रवा काम ग्‍युक्‍शा लीशो ताता” मदा बाक्‍त। \v 11 योआबमी मेको मुर कली “गे मेको कली मोपा तशा, मारदे मसदी? गो इ कली १० टुक्रा चांदी नु काम्‍बरी का गेन वा” देंमाक्‍त। \v 12 मेको मुरुम योआब कली “गे आं कली हजार का टुक्रा चांदी गेतीनी हना यो, गो पिप आ तौ आ पर्बम आं गुइ मक्‍युक्‍नुङ। मारदे हना पिपमी ‘मेको ठिटा अब्‍सालोम कली सुम थिप्‍बा, मेकोमी रिम्‍शो पने’ दे अबीशै, इत्‍ताइ नु इन कली देंशो गो नेल्‍लेम नें‍तक। \em २सामुएल १८:५\em* \v 13 मिनु गो मेको कली मरिम्‍शो पा साइक्‍ता हना, मेको लोव़ पिपमी रीब पा नेंब। मिनु गे दोस मताइब दुम्‍नीनी” देंमाक्‍त। \v 14 मिनु योआबमी “गो गे नु लोव़ पा मग्‍योल्‍नुङ” देंमाक्‍त। मिनु मेकोमी तूतीक सां शेशा, अब्‍सालोम मो पा रवाम ग्‍युक्‍शा बाक्‍मेनु, आ कुचुमी थोक्‍गा बाक्‍त। मेना सम्‍म अब्‍सालोम सेस बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। \v 15 मिनु योआब आ या कुरब १० जना मुरुम अब्‍सालोम कली आ एर ओंथ बाक्शा, मेको कली आप्‍शा सदमे बाक्‍त। \p \v 16 मिनु योआबम तुराही तबा बाक्‍त। मिनु लडाइ पाइ‍बपुकी इस्राएली आन कली खेदा पचा प्रोंइशा, लेम्‍मा बाक्‍त। मारदे हना योआबम लडाइ पाइब आन कली तेक्‍मी बाक्‍त। \v 17 मेकोपुकीम अब्‍सालोम आ बेक्‍शो रां लाइश्‍शा, ब्‍वाकी ङा ठेयब ढोडोङगा काम ताइक्‍तमे बाक्‍त। मिनु मेको तार शुश फुल्‍लु पुक्‍गमे बाक्‍त। मिनु इस्राएली नेल्‍ल आन आन खिं प्रोक्‍मा बाक्‍त। \em यहोसु ८:२९\em* \p \v 18 ङोंइती अब्‍सालोममी पिप आ बेंसीम थाम का ख्रुक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मारदे हना मेकोमी “आं नें वोइक्‍चा कली आं तौ मबाक्‍ब” देंशो बाक्‍माक्‍त। मेकोमी मेको थाम कली आ नें वोइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। मुल सम्‍म मेको थाम कली अब्‍सालोम आ थाम देंसीब। \em २सामुएल १४:२७\em* \p \v 19 मिनु सादोक आ तौ अहीमाजम “परमप्रभु यावेम क्‍येक्‍क लेत्‍ताक्‍व। मिनु पिप कली आ जोरी सत्रु आन गुइ रे प्रोंइतु, देंचा कली आं कली दोरपा सोइक्‍तीनी” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १५:३६; २सामुएल १७:१७\em* \v 20 तन्‍न योआबमी मेको कली “मुलाक्‍ती इ लोव़ लाइक्‍तीक नाक्‍त ममाइ। अर्को नाक्‍ती गे लोव़ लाइक्‍चा माल्‍नेवे। मारदे हना मुलाक्‍ती पिप आ तौ बेक्‍शो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 21 मिनु योआबमी कूश आ खिं ङा मुर का कली “लशा, इ तशो नेल्‍ल पिप कली नेंपतो” दे मदा बाक्‍त। मिनु मेको कूश आ मुर योआब कली बाप्‍शा सेउ पा दोरशा लमाक्‍त। \v 22 मिनु सादोक आ तौ अहीमाजम लेंशा, योआब कली “मार दुम्‍त हना यो आं कली कूश ङा मुर आ नोनोले दोरशा लचा गेयीनी” देंमाक्‍त। मिनु योआबमी “आं तौ गे मारदे लाइ‍नेवे? इ लोव़ आ पर्बम गे मारेइ इनाम मताइ‍नेवे” दे मदा बाक्‍त। \v 23 मिनु मेकोमी “मार दुम्‍त हना यो, गो दोरशा लाइ‍नुङ” देंमाक्‍त। मिनु योआबमी “मो हना लावो” देंमाक्‍त। मिनु अहीमाज यर्दन ङा बेंसी रे पा दोरमाक्‍त। मिनु मेकोम कूश आ खिं ङा मुर कली ग्रामाक्‍त। \p \v 24 मेना दाऊद लाप्‍चो निक्‍शी आस दातेमी बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। खाल पाइबमी गारो आ तार लशा कोव़ङा बाक्‍त। मिनु मुर का दोरशा पिशो तवा बाक्‍त। \v 25 मिनु मेको खाल पाइ‍बम पिप कली ठेयब सेंदा पा देंमाक्‍त। मिनु पिपमी “मेको आ का ला बाक्‍त हना, मारेइ लोव़ चाक्‍तु” देंमाक्‍त। मेको मुर आन नेक्‍था जाक्‍माक्‍त। \v 26 मिनु मेको खाल पाइबमी अर्को मुर का यो दोरशा पिशो तवा बाक्‍त। मिनु लाप्‍चो खाल पाइब कली “कोव़ङीन, दे अर्को मुर का यो आ कान दोरशा पिन पिन बाक्‍ब” देंमाक्‍त। मिनु पिपमी “मेकोम यो लोव़ चाक्‍गा माइ” देंमाक्‍त। \v 27 मिनु मेको खाल पाइबमी “मेरे ङोंइती दोरब सादोक आ तौ अहीमाज खोदेंशो पा दोरत” देंमाक्‍त। मिनु पिपमी “मेको रिम्‍शो मुर बाक्‍ब, मेकोम रिम्‍शो लोव़ चाक्गा माइ” देंमाक्‍त। \p \v 28 मिनु अहीमाजम पिप कली ठेयब सेंदा पा “नेल्‍ल रिम्‍शो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। मिनु पिप आ ङोंइती खुम्‍की पा बाप्‍शा, पिप कली “परमप्रभु यावे, इन परमप्रभु ठेयब बाक्‍ब। मेकोम आं प्रभु, पिप इन कली मरिम्‍शो पाइब आन कली इन गुइमी गेशो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 29 मिनु पिपमी “मार मेको ठिटा अब्‍सालोम रिम्‍शोन बाक्‍मे?” देंमाक्‍त। मिनु अहीमाजम “इन गेय पाइब योआबम आं कली सोइक्‍तानु, गो ठेयब ग्रांग्‍ये माग्‍ये दुम्‍शो ताता। तन्‍न मार दुम्‍शो बाक्‍मे मतुइक्‍नुङ” देंमाक्‍त। \v 30 मिनु पिपमी मेको कली “गे मेकेर राप्‍शा बाक्‍को” दे मदा बाक्‍त। मिनु मेको मेकेर राप्‍शा बाक्‍माक्‍त। \p \v 31 मिनु मेको कूश आ मुर जाक्‍शा मेकोमी “आं प्रभु, आ पिप, इन कली नेल्‍ल रिम्‍शो बाक्‍ब। मारदे हना मुलाक्‍ती परमप्रभु यावेमी इन कली मरिम्‍शो पाइब आन गुइ रे प्रोंइशो बाक्‍ब” देंमाक्‍त। \v 32 मिनु पिपमी मेको कूश आ मुर कली “मेको ठिटा अब्‍सालोम रिम्‍शोन बाक्‍मे” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु मेको कूश आ मुरुमी “आं प्रभु, पिप आ जोरी सत्रु नु मरिम्‍शो पाइब नेल्‍ल मेको ठिटा खोदेंशो दुम्‍मल” देंमाक्‍त। \v 33 मिनु पिप आ थुं ग्‍येत्‍थ लुक्‍च दुम्‍शा, मेको ठेयब लाप्‍चो आ तार ङा कोठाम लशा ङाक्‍माक्‍त। मिनु गाक्‍ना गाक्‍न लमेनु “आं तौ अब्‍सालोम, आं तौ अब्‍सालोम, इ पा ङा गो बेक्‍शो नङ हना, दुम वा। अब्‍सालोम! आं तौ, आं तौ” दे ङाक्‍माक्‍त। \c 19 \s1 अब्‍सालोम आ पर्बम रोंका पशो \p \v 1 मिनु योआबम “पिप दाऊद अब्‍सालोम आ पर्बम ङाक्‍ना ङाक्‍न रोंका पा बाक्‍शो बाक्‍ब” देंशो लोव़ नेना बाक्‍त। \v 2 मेको नाक्‍त ङा ग्राशो नेल्‍ल लडाइ पाइब आन कली रोंका पतीक दुम्‍माक्‍त। मारदे हना लडाइ पाइबपुकीमी पिप आ तौ आ पर्बम रोंका पशो बाक्‍ब, दे नेंन्‍मे बाक्‍त। \v 3 मेको नाक्‍ती लडाइ पाइबपुकी लडाइम ब्रुशा आन कुल कोंइने मचाप्‍थु, मुने दोक्‍शा प्रोक्‍शो मुर खोदेंशो पा सिक्‍सी पा सहर ओव़मा बाक्‍त। \v 4 पिप आ कुल सुम्‍शा ठेयब सेंदा पा ङाक्‍ना ङाक्‍ना “आं तौ अब्‍सालोम, अब्‍सालोम, आं तौ, आं तौ” देंमाक्‍त। \v 5 मिनु योआब पिप आ खिंम ओव़शा मेको कली “गे मुलाक्‍ती इन कप्‍तान नेल्‍ल आन कली मुने तोक्‍तीनी। मारदे हना मुलाक्‍ती मेकोपुकीमी इन कली प्रोंइतेक्‍म। इन तमी तौ, इन मीशपुकी नु इन नोले चाक्‍शो मीश आन कली यो प्रोंइतेक्‍म। \v 6 इन कली काइ मदाक्‍ब कली गे दाक्‍नीनी। इन कली दाक्‍ब आन कली गे काइ मदाक्‍नीनी। मुलाक्‍ती गो लडाइ पाइब आन कप्‍तान नु ठेयब मुर इन ङोंइती मारेइ मनकी, दे रुप्‍पाइक्‍तीनी। मुलाक्‍ती अब्‍सालोम ब्रोंइशा, गो नेल्‍ल बेक्‍शो नकी हना, गे ग्‍येरसीनी वा। \v 7 मुल रीब पा लशा, इन गेय पाइब आन थुं बारपतीन। गे मो मपाइतीनी हना, गो परमप्रभु यावे आ नेंमी कसम जशा ‘मुलाक्‍दो गे नु सुइ मबाक्‍नीम’ देंनुङ। मिनु ङोंइती इन तशो श्‍येत क्‍येङा मुलाक्‍त ङा श्‍येत ठेयब दुम्‍ब” देंमाक्‍त। \v 8 मिनु पिप बोक्‍शा, ठेयब लाप्‍चोम बाक्‍माक्‍त। मिनु पिप ठेयब लाप्‍चोम बाक्‍शो बाक्‍ब, दे लडाइ पाइब आन कली नेंपदमे बाक्‍त। मिनु लडाइ पाइब नेल्‍ल पिप आ ङोंइती जाक्‍मा बाक्‍त। मेना सम्‍म इस्राएली नेल्‍ल आन आन खिं प्रोक्‍ने थुम्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। \s1 दाऊद यरूसलेम लेश्‍शो \p \v 9 इस्राएल ङा थर नेल्‍ल ङा मुरुम आंम आंम लोव़ पा “पिपमी आंइ कली आंइ जोरी सत्रु रे प्रोंइतु। पलिस्‍ती आन गुइ रे यो प्रोंइतु। मुल अब्‍सालोमम पतीके आंम रागी रे प्रोक्‍शा गाक्‍शो बाक्‍ब। \v 10 मुल गो इं पिप सेल्‍शो अब्‍सालोम लडाइम बेक्‍त। मोपतीके गो मुल मारदे पिप कली लेश्‍शा मचाक्‍नया?” देंमुमा बाक्‍त। \p \v 11 मिनु पिप दाऊदमी सादोक नु अबीयाथार कली “यहूदा ङा खाल्‍पा आन कली ‘मारदे गे पिप कली आ खिंमी लेश्‍शा चाक्‍चा कली नेल्‍ल क्‍येङा नोले दुम्‍चा दाक्‍नीनी? इस्राएली नेल्‍लेम देंशो लोव़ पिपमी नेंने थुम्‍शो बाक्‍ब। \v 12 गेपुकी आं मुर ननी। आं हुश ननी। पिप कली लाइक्‍चा कली गे मारदे नोले दुम्‍नी’ मतीस। \em २सामुएल ५:१\em* \v 13 मिनु आमासा कली ‘गे आं मुर नु आं हुश मनवे? गे योआब आ पा ङा गो बाक्‍ङा सम्‍म कप्‍तान दुम्‍नेवे। मो मपाता हना, परमप्रभुमी सजाइ गेवल’ देंत मतीस” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १:२५\em* \v 14 मिनु आमासामी यहूदा ङा मुर नेल्‍लेमी “दाऊद कली ब्रेत्‍चा माल्‍ब” दे थुं का सेला बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम पिप कली “गे नु इन गेय पाइब नेल्‍ल नु लेश्‍शा जाक्‍कीन” दे लोव़ सोइक्‍तमे बाक्‍त। \v 15 मोपतीके पिप लेश्‍शा यर्दन जाक्‍माक्‍त। ङोंइती यहूदा ङा मुरपुकी गिल्‍गालम पिप ग्रुम्‍चा कली जाक्‍मा बाक्‍त। मेकोपुकीमी पिप कली यर्दन खोला शोक्‍पाइक्‍थ जाक्‍मा बाक्‍त। \p \v 16 बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर बाहुरीम ङा गेरा आ तौ शिमेइ यो यहूदा ङा मुर नु रीब पा पिप दाऊद कली ग्रुम्‍थ जाक्‍माक्‍त। \v 17 मेको नु हजार का जना बेन्‍यामीन आ थर ङा मुर यो बाक्‍मा बाक्‍त। सावल आ गेय पाइब सीबा यो आ १५ जना तौ नु आ २० जना गेय पाइब नु मेकेर बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेकोपुकी पिप आ ङोंइती यर्दन खोलाम जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। \em २सामुएल ९:२,१०; २सामुएल १६:१-४\em* \v 18 मिनु मेको आइक्‍ची हांबुम लचा कली पिप आ खिं ङा मुर आन कली शोक्‍चा कली नु पिप आ माल्‍शो पचा कली मेकेर जाक्‍मा बाक्‍त। मिनु गेरा आ तौ शिमेइ पिप खोला शोक्‍ची ना पिप आ ङोंइती बाम्‍‍माक्‍त। \v 19 मिनु शिमेइमी पिप कली “आं प्रभु, पिप, गे यरूसलेम प्रोंइची ना आं मरिम्‍शो पशो आ पर्बम दोस मगेथु ममिम्‍तीन। \v 20 मारदे हना गो, इन गेय पाइबम पाप पाता, दे तुइक्‍नुङ। मोपतीके गो योसेफ आ खिं ङा मुर नेल्‍ल आन क्‍येङा ङोंइती आं प्रभु पिप इन कली ग्रुम्‍थ जाक्‍ती” देंमाक्‍त। \v 21 मिनु सेरूयाह आ तौ अबीशैमी “परमप्रभु यावे आ तेल लुक्‍शो कली सराप पतीके शिमेइ साइक्‍चा मपुंइसीबा ङा?” देंमाक्‍त। \v 22 तन्‍न दाऊदमी “सेरूयाह आ तौ, गे आं कली काइ मगारब मुर बाक्‍नीसी। गे मुलाक्‍ती आं जोरी सत्रु दुम्‍तीसी? मुलाक्‍ती इस्राएलमी तेकोइ मुर साइक्‍चा मदुम्‍ब। मुलाक्‍ती गो इस्राएल ङा पिप दुम्‍ती, दे गो मतुइक्‍नुङा ङा?” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १६:१०\em* \v 23 मिनु पिपमी शिमेइ कली “गे साइक्‍चा मपुंइसीनेवे” देंमाक्‍त। मिनु पिपमी मेको लोव़ थमा सेल्‍चा कली कसम जवा बाक्‍त। \em १राजा २:८-९\em* \p \v 24 सावल आ चच मेफी-बोशेथ यो दाऊद पिप कली ग्रुम्‍थ उइ यिमाक्‍त। मेकोम पिप गाक्‍म रे ग्राशा मलेम्‍म सम्‍म आ खोइल ङा ग्‍ये यो मख्रोदा बाक्‍त। आ गल शोक्रे यो मप्रेक्‍गा बाक्‍त। आ वा यो ममुरशो बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल ९:६\em* \v 25 मेको पिप कली ग्रुम्‍थ यरूसलेम रे जाक्‍मेनु, पिपमी मेको कली “मेफी-बोशेथ गे मारदे गो नु मगाक्‍ङे?” दे मदा बाक्‍त। \v 26 मिनु मेकोमी “आं प्रभु पिप, आं गेय पाइ‍बम आं कली मरिम्‍शो पाप्‍तु। गो आं गधाम लगम पाइश्‍शा पिप नु गाक्‍चा ठीक दुम्‍शो नङ। मारदे हना गो इन गेय पाइब खोइल थेक्‍ने मचाप्‍ब मुर नङ। \v 27 मेको आ लोव़मी आं प्रभु पिप इन कली आं पर्बम मरिम्‍शो दुम्‍पाइक्‍तु। गे आं प्रभु पिप परमप्रभु आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब खोदेंशो बाक्‍नीनी। गे मार पचा दाक्‍नीनी मेको पने। \em २सामुएल १६:३; २सामुएल १४:१७\em* \v 28 आं आफ आ खिं ङा मुर नेल्‍ल इन गुइमी बेक्‍चा ङा नकी। तन्‍न गो इन गेय पाइ‍ब आं कली इन नु जचा बाक्‍चा गेतीनी। मेको क्‍येङा लाक्‍शा, गो मार शिशी ताइक्‍नुङा ङा?” देंमाक्‍त। \em २सामुएल ९:७\em* \v 29 मिनु पिपमी “मुल दुम्‍त। सीबा नु गे रू योक्‍सीस, देंती” देंमाक्‍त। \em २सामुएल ९:९-१०; २सामुएल १६:३-४\em* \v 30 मिनु मेफी-बोशेथमी पिप कली “नेल्‍ल मेकोम पांइसेक्‍ल। मारदे हना गे आं प्रभु पिप मारेइ मदुम्‍थु खिं लेश्‍शा जाक्‍तीनी” देंमाक्‍त। \p \v 31 मिनु गिलाद आ मुर बारजील्‍लाइ यो रोगेलीम रे उइ यिमाक्‍त। मिनु पिप कली यर्दन शोक्‍चा कली पिप आ नेक्‍था जाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल १७:२७; १राजा २:७\em* \v 32 बारजील्‍लाइ ८० बर्स दुम्‍शो थम खूशो बाक्‍माक्‍त। मेकोमी पिप महा-नाइमम बाक्‍मेनु, पिप कली जचा थोव़क गेशो बाक्‍माक्‍त। मारदे हना मेको थम शोंप पाइश्‍शो मुर बाक्‍माक्‍त। \v 33 पिपमी बारजील्‍लाइ कली “गो नुन खोला शोक्‍शा लय। गो इन कली यरूसलेममी कोव़शा थुल्‍शा वोइक्‍नुङ” देंमाक्‍त। \v 34 मिनु बारजील्‍लाइमी पिप कली “गो शुश बर्स मब्रोंइनुङ। दोपा गो पिप नु यरूसलेम लाइनुङ। \v 35 मुल गो ८० बर्स दुम्‍ती। मुल गो रिम्‍शो नु मरिम्‍शो दोपा तुइक्‍नुङा? आं जशो तूशो ब्रोव़शो नु मब्रोव़शो मारेइ मतुइक्‍नुङ। वोंइश मुर मीश मरुम कुम्‍सो पशो, गो नेंने मचाप्‍नुङ। मोपतीके गो आं प्रभु पिप इन कली मारदे श्‍येत तेम्‍नुङा? \v 36 गो इन गेय पाइ‍ब यर्दन आइक्‍ची हांबु इच्‍का सम्‍म पिप इन नु लाइ‍नुङ। पिपमी आं कली मारदे ओदेंशो रिम्‍शो इनाम गेयीनी? \v 37 आं कली लचा गेयीनी। मिनु आं आंम सहरम आं आम आफ आस तुरस आ नेक्‍था आं लीशो नाक्‍त थुम्‍चा गेयीनी। तन्‍न इन वाइल किम्‍हाम एक बाक्‍ब। मेको कली आं प्रभु पिप इन नु आइक्‍ची हांबु लतीन। गे मार रिम्‍शो लाक्‍नीनी, मेकोन पने” देंमाक्‍त। \em येरमीया ४१:१७\em* \v 38 मिनु पिपमी “मो हना किम्‍हाम गो नु आइक्‍ची हांबु गाक्‍ल। मिनु गे मार पचा दाक्‍नीनी, मेको इन देंशो खोदेंशो पाइ‍नुङ। गे मार दाक्‍नीनी गो मेको पाइ‍नुङ” देंमाक्‍त। \v 39 मिनु मुर नेल्‍ल यर्दन आइक्‍ची हांबु शोक्‍समा बाक्‍त। पिप यो शोक्‍से बाक्‍त। मिनु पिपमी बारजील्‍लाइ कली पुक्‍पु पा आसीक गेवा बाक्‍त। मिनु बारजील्‍लाइ आंम आ खिं लेम्‍माक्‍त। \v 40 पिप खोला शोक्‍शा गिल्‍गाल जाक्‍माक्‍त। किम्‍हाम मेको नु गाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। यहूदा ङा मुर नेल्‍ल नु इस्राएल ङा उइक्‍थ मुरुम पिप कली इच्‍का आइक्‍ची सम्‍म चाक्‍दीत्‍मे बाक्‍त। \p \v 41 मिनु इस्राएल ङा मुर नेल्‍ल काथा दुम्‍शा, पिप आ बाक्‍तीक जाक्‍मा बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीमी “मारदे आंइ लोक्‍ब यहूदा ङा मुरपुकीम इन कली खुइ पा लदमे? पिप, आ खिं ङा मुर नु इन मुर नेल्‍ल लाइश्‍शा यर्दन आइक्‍ची हांबु चाक्‍दीत्‍मे?” देंमा बाक्‍त। \v 42 मिनु यहूदा ङा मुर नेल्‍लेमी इस्राएल ङा मुर आन कली “पिप आंइ नेक्‍था ङा मुर बाक्‍ब। गे मारदे आंइ पर्बम गाइक्‍नीनी? मार, गो पिप आ शोंप जका? मार पिपमी गो आंइ कली मारेइ गेवा?” देंमा बाक्‍त। \em २सामुएल १९:१२-१३\em* \v 43 मिनु इस्राएल ङा मुरपुकीम यहूदा ङा मुर आन कली “पिप इन क्‍येङा १० खेयप शुश आंइ पिप बाक्‍ब। गे मारदे आइक्‍च सेल्‍नीनी? पिप दाऊद कली लेश्‍शा चाक्‍‍ता, दे गोपुकीम ङोंइती देंशो बाक्‍नीकी, मेको मप्रेंदीन” देंमा बाक्‍त। तन्‍न इस्राएल ङा मुर क्‍येङा यहूदा ङा मुरपुकीमी ठेयब लोव़ पामे बाक्‍त। \em २सामुएल १९:१०-११\em* \c 20 \s1 शेबा आ मरिम्‍शो पशो \p \v 1 शेबा नें पाइश्‍शो मरिम्‍शो पाइब मुर का बाक्‍माक्‍त। मेको बेन्‍यामीन आ थर ङा बिक्री आ तौ बाक्‍माक्‍त। मेकोम तुराही ताप्‍शा ग्रीशा “दाऊद नु आंइ के मार बाक्‍बा ङा? येस्‍से आ तौ नु आंइ के मारेइ मबाक्‍ब। ए इस्राएली, गे इन ताम्‍बु ताम्‍बुम लने” देंमाक्‍त। \em १राजा १२:१६\em* \v 2 मोपतीके इस्राएली नेल्‍लेमी दाऊद कली प्रोंइ‍शा, बिक्री आ तौ शेबा आ नोले खो‍दमे बाक्‍त। तन्‍न यहूदा ङा मुरपुकी चहिं दाऊद कली मप्रोंइथु, यर्दन रे यरूसलेम सम्‍म आ नोले खोइक्‍स ङा खोइक्‍स पामे बाक्‍त। \p \v 3 मिनु दाऊद आ खिं यरूसलेमम जाक्‍माक्‍त। मिनु मेकोम आ खिं कोव़चा कली वोइश्‍शो मेको १० जना नोले चाक्‍शो मीश आन कली खिं कामी कोव़ब मुर का वोइश्‍शा वोइक्‍मी बाक्‍त। मेकोमी आन माल्‍शो नेल्‍ल गेमी बाक्‍त। तन्‍न मेको नु गेनायो मइम्‍माक्‍त। मोपा मेको आन बेक्‍ची नाक्‍त सम्‍म यो मप्रोंइथु वोइक्‍मी बाक्‍त। मोपा मेकोपुकी वोंइश बेक्‍शो मीश मुर खोदेंशो पा बाक्‍मा बाक्‍त। \em २सामुएल १६:२१\em* \v 4 पिपमी आमासा कली “यहूदा ङा वोंइश मुर आन कली खुप्‍तीमी। मिनु नाक्‍त सांमी आं बाक्‍तीकेमी जाक्‍पाइक्‍मी। मिनु गे यो जाक्‍को” दे मदा बाक्‍त। \v 5 मोपतीके आमासा यहूदा ङा मुर आन कली खुप्‍‍चा कली गाक्‍माक्‍त। तन्‍न पिपमी देंशो क्‍येङा मेको कली शुश नाक्‍त माल्‍दा बाक्‍त। \v 6 मिनु दाऊदमी अबीशै कली “अब्‍सालोम क्‍येङा बिक्री आ तौ शेबामी इं कली शुश श्‍येत गेब। पिप आ गेय पाइब आन कली लाइश्‍शा, मेको कली खेदा पावो। मेको गारो हिरशो सहरम ओव़त हना, इं गुइ रे ब्रोंइब” दे मदा बाक्‍त। \v 7 मिनु योआबम केरेथी, पेलेथी नु लडाइ पाइब नेल्‍ल यरूसलेम रे लाइश्‍शा, बिक्री आ तौ शेबा कली खेदा पवा बाक्‍त। \em २सामुएल ८:१८\em* \v 8 मिनु मेकोपुकी गिबोन ङा ठेयब फुल्‍लु बाक्‍तीक जाक्‍मानु, आमासा, मेको आन कली ग्रुम्‍थ जाक्‍माक्‍त। मिनु योआबम लडाइ पतीक वा फेक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको तार किप्‍शुर किप्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु खोतम शुइश्‍शा तरवार किप्‍शुरम पिप्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु मेको ङोंइती गे लमेनु, मेको तरवार खोत रे दोक्‍माक्‍त। \em मत्ती २६:४८-५०\em* \v 9 योआबम आमासा कली “आं लोक्‍ब आमासा गे रिम्‍शोन बाक्‍ङे?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु मेकोमी आमासा कली पुक्‍पु पाइक्‍चा कली आ ग्‍युरा गुइमी मेको आ गल शोक्रे ग्‍याइक्‍ता बाक्‍त। \v 10 आमासामी योआब आ गुइमी तरवार बाक्‍शो मतुइक्‍ता बाक्‍त। मिनु योआबमी मेको आ कोव़जम तूदा बाक्‍त। मिनु मेको आ गा क्‍यी खपीम दोक्‍शा बेक्‍माक्‍त। मेकोमी खेयप निक्‍शी तूचा ममाल्‍दा बाक्‍त। मिनु योआब नु आ लोक्‍ब अबीशै बिक्री आ तौ शेबा कली खेदा पना पन लसा बाक्‍त। \em १राजा २:५\em* \v 11 मिनु योआब आ ठिटा मुर काम आमासा आ बेक्‍शो रां आ नेक्‍था राप्‍शा “योआब नु दाऊद आस नोले खोइक्‍बपुकीम योआब आ नोले खोदमेक्‍ल” देंमाक्‍त। \v 12 आमासा आ बेक्‍शो रां हुशेम गिल्‍शा ठेयब लांमी गोल्‍शा बाक्‍माक्‍त। मिनु मुर नेल्‍ल लांमी दिक्‍शा बाक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। मिनु मेकोम आमासा आ बेक्‍शो रां कली लां रे लाइश्‍शा आइक्‍ची खेतम ताइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेको कली वा काम सुमा बाक्‍त। \v 13 मेको कली ठेयब लां रे लदमे नोले, मुर नेल्‍लेम बिक्री आ तौ शेबा कली खेदा पचा कली योआब आ नोले खोदमे बाक्‍त। \p \v 14 शेबा इस्राएल ङा थर नेल्‍ल लाक्‍शा, आबेल ङा बेथ-माकाहम जाक्‍मा सम्‍म बिक्री आ खिं ङा मुर नेल्‍ल तेइ तेइ रे ग्रुम्‍मा बाक्‍त। मिनु मेको आ नोले सहर ओव़मा बाक्‍त। \v 15 योआब आ लडाइ पाइब मुर नेल्‍ल जाक्‍शा, आबेल ङा बेथ-माकाह कली पुम्‍दमे बाक्‍त। मिनु सहर ङा गारो गे मार मार तेल्‍शा, गारो ङोइक्‍तीक ठीक पामे बाक्‍त। मिनु योआब आ लडाइ पाइबपुकीमी गारो प्रेत्‍चा गोव़मे बाक्‍त। \v 16 मिनु जोक्‍ब तुइक्‍ब मीश मुर काम सहर रे ब्रेश्‍शा “नेनीन, नेनीन, योआब कली ब्रेश्‍शा सोइक्‍तीन। मिनु गो मेको नु लोव़ पाइ‍नुङ” देंमाक्‍त। \v 17 मिनु योआब आ ङोंइती जाक्‍माक्‍त। मिनु मेको मीश मुरुमी “मार, गे योआब ननी?” देंमाक्‍त। मिनु योआबम “ओं, गो नङ” देंमाक्‍त। मिनु मेको मीश मुरुमी “इन गेय पाइब आं लोव़ रिम्‍शो पा नेनीन” देंमाक्‍त। मिनु मेकोमी “नेंता” देंमाक्‍त। \v 18 मिनु मेकोमी “साइ रे मुरपुकीमी लोव़ नेंचा कली ‘आबेल सहर लचा माल्‍नीम’ देंशो बाक्‍ब। मिनु मोपा निसाफ दुम्‍बाक्‍त। \v 19 आं सहर इस्राएल ङा सहरपुकीम लडाइ मपाइ‍ब, पिप कली दाक्‍शा मान पाइ‍ब सहरम हिक्‍सीब। मिनु गे एको सहर, इस्राएली आन कली कोव़ब ममा खोदेंशो सहर कली खतम सेल्‍चा माल्‍नीनी? मारदे गे परमप्रभु यावे आ शोंप कली खतम पोक्‍चा माल्‍नीनी?” देंमाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था ३२:९\em* \v 20 मिनु योआबमी “गो खतम मपोक्‍नुङ, मक्‍याम्‍नुङ। \v 21 गो मो पचा माल्‍शो मनकी। तन्‍न एफ्राइम पहाड ङा बिक्री आ तौ शेबामी पिप दाऊद कली मरिम्‍शो पचा माल्‍शो बाक्‍ब। मेको मुर कली आंइ कली गेने। मिनु गो सहर प्रोंइशा गाक्‍नीक” देंमाक्‍त। मिनु मेको मीश मुरुम योआब कली “मेको आ पिया सहर रे लाङगा ब्‍वारनीकी” देंमाक्‍त। \v 22 मिनु मेको मीश मुरुम आ लोव़ मुर नेल्‍ल आन कली नेंपाइक्‍मी बाक्‍त। मिनु मेकोपुकीम बिक्री आ तौ शेबा आ पिया ख्रोइश्‍शा, योआब कली ब्‍वारदमे बाक्‍त। मिनु योआबम तुराही तबा बाक्‍त। मिनु लडाइ पाइ‍ब नेल्‍ल सहर प्रोंइशा आन खिं खिं लेम्‍मा बाक्‍त। योआब चहिं पिप आ बाक्‍तीके यरूसलेम लेश्‍शा लमाक्‍त। \s1 ठेयब मुर आन नें \p \v 23 योआब इस्राएल ङा लडाइ पाइब आन नेल्‍ल क्‍येङा ठेयब मुर बाक्‍माक्‍त। येहो-यादा आ तौ बेनायाह केरेथी नु पेलेथी पिप कली खाल पाइब आन ठेयब मुर बाक्‍माक्‍‍त। \em २सामुएल ८:१६-१८; १राजा ४:४-६\em* \v 24 अदोराम वाइलीम वाइल आन ठेयब मुर बाक्‍माक्‍त। अहीलुद आ तौ येहो-शाफात ब्रेक्‍ब बाक्‍माक्‍त। \v 25 शेवा चहिं लडाइ पाइब आन ब्रेक्‍ब बाक्‍माक्‍त। सादोक नु अबीयाथार चहिं चढ़ेब बाक्‍सा बाक्‍त। \v 26 याइर आ मुर इरा चहिं दाऊद आ चढ़ेब बाक्‍माक्‍त। \c 21 \s1 अन्‍काल नु रिस्‍पाह आ कथा \p \v 1 पिप दाऊद आ पालाम बर्स सां सम्‍म अन्‍काल दुम्‍स ङा दुम्‍स पवा बाक्‍त। मिनु दाऊदमी परमप्रभु यावे कली हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी “सावल नु आ खिं ङा मुर आन तार हुश आ दोस बाक्‍शो बाक्‍ब। मारदे हना मेकोम गिबोनी आन कली साइक्‍तु” देंमाक्‍त। \v 2 मिनु पिपमी गिबोनी आन कली ब्रेश्‍शा, मेकोपुकी नु लोव़ पवा बाक्‍त। गिबोनी इस्राएली आन थर ङा मुर मबाक्‍मा बाक्‍त। मेकोपुकी एमोरी रे ब्रोंइशा लीशो बाक्‍मा बाक्‍त। इस्राएलीपुकीम मेको आन कली प्रोंइतीक कसम जशो बाक्‍मा बाक्‍त। मो हना यो सावलमी इस्राएल नु यहूदा आ पर्बम मेको आन कली क्‍याम्‍चा माल्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em यहोसु ९:३,१५,१९\em* \v 3 दाऊदमी गिबोनी आन कली “गो इन कली मार पङ? परमप्रभु यावे आ मुर आन कली आसीक गेचा कली गो दोपा गारपाइक्‍नुङा?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था ३२:९\em* \v 4 मिनु गिबोनीपुकीमी “सावल आ खिं नु आंइ खिं ङा मुर आन दातेम सुन नु चांदीम गार पाइक्‍ने मचाम्‍सीब। इस्राएली का यो साइक्‍चा मगारनीकी” देंमा बाक्‍त। मिनु दाऊदम “मिनु मुल गोम इन कली मार पवल, दे मिम्‍नीनी?” देंमाक्‍त। \v 5 मिनु मेकोपुकीम पिप कली “सुम आंइ कली खतम पोक्‍गा, आंइ कली रागी रे क्‍याम्‍दा, मेको कली खतम पोक्‍चा कली आंइ गुइम गेने। \v 6 मेको आ ७ जना तौ चच आंइ कली गेने। मिनु गो मेको आन कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती आ डांडा गिबोन सहरमी साइक्‍नीकी” देंमा बाक्‍त। मिनु पिपमी “गो मेको इन कली गेनुङ” देंमाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था २१:२२-२३\em* \p \v 7 तन्‍न पिपमी परमप्रभु यावे आ नेंम नु सावल आ तौ योनाथन नु कसम जतीके सावल आ चच योनाथन आ तौ मेफी-बोशेथ कली प्रोंइशा वोदा बाक्‍त। \em १सामुएल २०:१५-१७;\em* \v 8 पिपमी आइयाह आ तमी रिस्‍‍पाहम सावल रे जरमेशो तौ निक्‍शी आरमोनी नु मेफी-बोशेथ चाक्‍गा बाक्‍त। मिनु सावल आ तमी मेराबम मेहोला आ मुर बारजील्‍लाइ आ तौ अद्रीएल रे जरमेशो ५ जना तौ यो चाक्‍गा बाक्‍त। \em २सामुएल ३:७; १सामुएल १८:१९\em* \v 9 मिनु मेको आन कली गिबोनी आन गुइमी गेमी बाक्‍त। मेकोपुकीम मेको आन कली परमप्रभु यावे आ ङोंइती सदमे बाक्‍त। मिनु मेको ७ जना कालेम बेक्‍मा बाक्‍त। मेकोपुकी क्‍योव़ज रिक्‍तीक आ ङोंइती ङा नाक्‍त साइक्‍चा पुंइसीमा बाक्‍त। \p \v 10 आइयाह आ तमी रिस्‍‍पाहम रोंगु तारी आंम कली बाक्‍तीक सेल्‍चा कली भाङग्रा ब्रवा बाक्‍त। मिनु क्‍योव़ज ओंइतीक आ ङोंइती ङा नाक्‍त रे रेउ यिचा सम्‍म मेकोमी आ तौ आन बेक्‍शो रां आन कली खाल पवा बाक्‍त। नाक्‍ती आन तार चिक्‍ब जुक्‍चा मगेथु, नाक्‍दो ब्‍वाकी ङा जन्‍तुम ब्‍वचा मगेमी बाक्‍त। \v 11 मिनु दाऊदमी सावल आ नोले चाक्‍शो मीश आइयाह आ तमी रिस्‍‍पाह आ पशो नेंशा, \v 12 मेकोमी सावल नु आ तौ योनाथन आस रुश याबेश-गिलाद ङा मुर आन गुइ रे चाक्‍गा बाक्‍त। मेकोपुकीम सावल नु योनाथन आस बेक्‍शो रां बेथ-शान सहर ङा चोक रे लदमे बाक्‍त। पलिस्‍तीपुकीमी मेको आस कली गिल्‍बोआम साइश्‍शा, नोले मेकेर क्‍युक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। \em १सामुएल ३१:१२\em* \v 13 मेकोम मेकेर रे सावल नु योनाथन आस रुश चाक्‍गा बाक्‍त। मिनु मेको रिस्‍पाह आ तौ आन रुश यो खुप्‍तमे बाक्‍त। \v 14 मेकोपुकीम सावल नु आ तौ योनाथन आस रुश बेन्‍यामीन आ थर आन रागी ङा जेला सहर सावल आ आफ कीश आ तुरसुम थिम्‍मे बाक्‍त। पिपमी मेको आन कली मार मार देंमे, मेको पामे बाक्‍त। मेको नोले परमप्रभुम रागी आ पर्बम पुंइशो लोव़ नेना बाक्‍त। \em २सामुएल २४:२५\em* \s1 दाऊदम लडाइ ग्राशो \r १इतिहास २०:४-८ \p \v 15 पलिस्‍ती नु इस्राएली लडाइ पामे बाक्‍त। दाऊद आ मुर नु लडाइ पथ यिमाक्‍त। मिनु पलिस्‍ती नु लडाइ पामे बाक्‍त। मिनु दाऊद थाम्‍पा दमाक्‍त। \v 16 इश्‍बी-बेनोब रेफाइम आ बोल्‍यो लाइश्‍शो मुर का बाक्‍माक्‍त। मेको आ तूतीके सहे सां शेकेल कांसा के बाक्‍माक्‍त। मिनु नक या का यो पिम्‍सीशो बाक्‍माक्‍त। मेकोमी “दाऊद कली साइक्‍नुङ” देंमाक्‍त। \em शेकेल का ११.५ ग्राम बाक्‍ब। ३०० शेकेल ३ किलो आधा बाक्‍ब।\em* \v 17 मेना सेरूयाह आ तौ अबीशै दाऊद कली वारच पाइक्‍थ जाक्‍शा, मेको पलिस्‍ती कली सदा बाक्‍त। मेना दाऊद आ लडाइ पाइबपुकीमी “मुल रे गे गो नु लडाइमी मगाक्‍कीन। मारदे हना गे इस्राएल ङा छेङछेङन ननी। मेको मकाप्‍ल” दे कसम जामे बाक्‍त। \em २सामुएल २३:१८; २सामुएल २२:२९\em* \p \v 18 मिनु नोले लेंशा, गोब सहरम पलिस्‍तीपुकी नु लडाइ दुम्‍माक्‍त। मेना हुशा ङा मुर सिब्‍बेकैम साफ माइश्‍‍शो रेफाइ आ मुर कली सदा बाक्‍त। \em रेफा थम लाइश्‍शो रेफाइ माइश्‍शो मुर आन किकी पिपी बाक्‍शो बाक्‍त।\em* \v 19 मिनु लेंशा गोब सहरम पलिस्‍तीपुकी नु अर्को लडाइ का दुम्‍‍माक्‍त। बेथलेहेम ङा यारे-ओरेगीम आ तौ एल्‍हानानम गाथ सहर ङा गित्त आ खिं ङा मुर गोल्‍याथ कली सदा बाक्‍त। मेको आ तूतीक आ बिड तोव़ प्रोव़ब आन प्रोव़तीक शी खोमो बाक्‍माक्‍त। \em १सामुएल १७:७\em* \v 20 मिनु नोले लेंशा गाथ सहरम लडाइ दुम्‍माक्‍त। मेकेर यो ठेयब लाइश्‍शो मुर का बाक्‍माक्‍त। मेको आ गुइ नु खोइलीम ६, ६ ओटा अम्‍ला, नेल्‍ल पा २४ ओटा अम्‍ला पाइश्‍शो रेफाइ आन मुर बाक्‍माक्‍त। \v 21 मिनु मेकोम इस्राएली आन कली हिंच कोंइदा बाक्‍त। मिनु दाऊद आ लोक्‍ब शिमेइ आ तौ योनाथनमी मेको कली सदा बाक्‍त। \em १सामुएल १७:१०\em* \v 22 मेको ४ जना मुर गाथम बाक्‍ब रेफाइ आन दाते ङा बाक्‍मा बाक्‍त। मेको नेल्‍ल दाऊद नु आ मुर आन गुइ रे बेक्‍मा बाक्‍त। \c 22 \s1 दाऊदम परमप्रभु कली ठेयब सेल्‍शो \r भजन संग्रह १८:- \p \v 1 परमप्रभु यावेमी दाऊद कली आ जोरी सत्रु नेल्‍ल नु सावल रे प्रोना नोले दाऊदमी परमप्रभु यावे कली कुम्‍सो पवा बाक्‍त। \v 2 मेकोमी “परमप्रभु यावे आं सेरथे फुल्‍लु, आं बोल्‍यो दरवार नु आं कली श्‍येत रे प्रोंइब बाक्‍ब। \v 3 आं परमप्रभु आं सेरथे फुल्‍लु आं ख्रुइक्‍तीके बाक्‍ब। मेको आं तेक्‍तीक नु आं ब्रोंइतीक बाक्‍ब। मेको आं बोल्‍यो दरवार नु आं फाम्‍सीतीक बाक्‍ब। मेको आं कली हुश ख्राक्‍श पोक्‍तीके रे प्रोंइब बाक्‍ब। \v 4 गो परमप्रभु यावे कली थोइ‍नुङ। मेको ठेयब सेल्‍चा पुंइसीब बाक्‍ब। मिनु मेकोम आं कली आं जोरी सत्रु रे प्रोंइब। \p \v 5 बेक्‍पाइक्‍बम आं कली ब्‍वाक्‍कु आ छालम खोदेंशो पा गिल्‍ती। खतम पोक्‍ब बारशो ब्‍वाक्‍कुम आं कली सुम्‍ती। \v 6 बेक्‍शो मुर आन बाक्‍तीकेम आं एर ओंथ नेल्‍ल रे गिल्‍ती। बेक्‍पाइक्‍ब आ ब्‍वारद आं ङोंइती बाक्‍ब। \p \v 7 मिनु गो आं श्‍येत आ पर्बम परमप्रभु यावे कली थोव़ता। गो आं परमप्रभु कली ‘वारच पने’ दे पुंइता। मिनु मेकोमी आ बाक्‍तीके रे आं सेंदा नेंतु। आं पुंइशो नेंतु। \p \v 8 मिनु रागीमी ख्रिनु कुत। सरीङ ङा जग हिम्‍साक्‍म। मारदे हना, परमप्रभु यावे गाइश्‍शो बाक्‍त। \v 9 मेको आ नें रे कुन ग्रूत। मेको आ शोव़ रे ग्राव ग्रु दाक्‍ब मी ग्रूत। मेकेर रे ब्रशो कोइला ग्रूतेक्‍म। \v 10 मेको सरीङ रे तोंइसाक्‍व। मेको आ खोइली आगा क्‍येर गोस्‍स बाक्‍त। \v 11 मेको करूब ङोइश्‍शा बेरत। फश के फ्रांम बेरशो तांइसाक्‍व। \v 12 मेको छिङछिङम सुम्‍साक्‍व। शुश ब्‍वाक्‍कु बाक्‍शो क्‍येर गोस्‍स आ एर ओंथ बाक्‍तेक्‍म। \v 13 मेको आ ङोंइती ङा छेङछेङ रे ब्रशो कोइला ग्रूतेक्‍म। \v 14 परमप्रभु यावेमी सरीङ रे बुंबु पाप्‍तु। नेल्‍ल क्‍येङा ठेयबम आ सेंदा नेंपाइक्‍तु। \v 15 मेकोम ब्रा आप्‍शा, एर ओंथ ब्रपाइक्‍तु। चिला आप्‍शा, सोइक्‍ताक्‍व। \v 16 समुन्‍द्र आ पुं तांइसाक्‍व। रागी आ जग हुक्‍साक्‍व। मेको परमप्रभु यावे आ हुइश्‍शो नु आ सास रे मोदेंशो दुम्‍त। \v 17 मेकोमी इर रे आ गुइ दिंशा ग्‍याइक्‍ताक्‍यी। आं कली ठेयब समुन्‍द्र रे कीशा ग्रुंइताक्‍यी। \v 18 मेकोमी आं कली आं बोल्‍यो जोरी सत्रु नु आं कली काइ मदाक्‍ब, रे प्रोंइती। मेको आं क्‍येङा शुश बोल्‍यो बाक्‍तेक्‍म। \v 19 मेकोपुकीमी गो हिंचा ङा श्‍येत जङा ना आं कली लडाइ तोम्‍तेक्‍म। तन्‍न परमप्रभु यावेमी आं कली तिक्‍ती। \v 20 मेकोमी आं कली लाङगा ङा ठेयब बाक्‍तीकेम ग्रुंइशा, श्‍येत रे प्रोंइती। मारदे हना मेको आं कली तशा ग्‍येरशो बाक्‍त। \p \v 21 परमप्रभु यावेमी आं कली आं ठीक पशो ङा इनाम गेती। आं गुइम हुश मशाइक्‍पाइक्‍तीके आं रिम्‍शो पशो ङा गेती। \v 22 मारदे हना गो परमप्रभु यावे आ लांम गाक्‍शो बाक्‍ती। गो आ अरेशो लोव़ मटीब खोदेंशो पा आं परमप्रभु रे ङोन मलङ। \v 23 मारदे हना आ ठीक पतीक लोव़ आं ङोंइती बाक्‍तेक्‍म। गो मेको आ फुल्‍लुम मुशा ब्रेक्‍शो लोव़ नेल्‍ल टिशा पाता। \v 24 मेको आ ङोंइ‍ती गो दोस मताइ‍ब बाक्‍ती। गो मरिम्‍शो पतीक रे ङोन बाक्‍ती। \v 25 मोपतीके परमप्रभु यावेमी आं कली आं ठीक नु रिम्‍शो पशो आ पा ङा गेती। \p \v 26 गे मप्रोंइब आन कली मप्रोंइब बाक्‍नीनी। दोस मताइ‍ब आन कली दोस मताइब बाक्‍नीनी। \v 27 गे रिम्‍शो पाइ‍ब आन कली रिम्‍शो पाइब बाक्‍नीनी। दूली पाइब आन कली दूली पाइब बाक्‍नीनी। \v 28 गे ब्रेम्‍शो मुर आन कली प्रोंइनीनी। तन्‍न ठेयब लेश्‍शो आन कली आइक्‍च सेल्‍‍नीनी। \v 29 परमप्रभु यावे गे थमा पा आं बत्ती खोदेंशो बाक्‍नीनी। परमप्रभु यावेमी आं कली छिङछिङमी छेङछेङ दुम्‍पाइक्‍ब। \v 30 इन पतीकेमी गो लडाइ पाइब आन कली ग्रानुङ। आं परमप्रभु गो गारो ख्राक्‍शा लाक्‍ने चाप्‍नुङ। \v 31 परमप्रभु आ लां ठीक बाक्‍ब। परमप्रभु यावे आ थोशा पशो लोव़ थमा बाक्‍ब। मेको आ बाक्‍तीकेम ख्रुंइसीब आन कली तेक्‍तीक बाक्‍ब। \p \v 32 परमप्रभु यावे क्‍येङा अर्को तेकोइ परमप्रभु मबाक्‍ब। आंइ परमप्रभु क्‍येङा लाक्‍शा अर्को तेकोइ सेरथे फुल्‍लु मबाक्‍ब। \v 33 परमप्रभुमी आं कली सक्ति गेती। आं गाक्‍तीक लां ब्रेम्‍शो सेल्‍तु। \v 34 मेकोम आं कली किश्‍श खोदेंशो पा दोरब सेल्‍ती। मेकोमी आं कली इर वोइश्‍शा कोव़ब। \v 35 मेकोम आं गुइ कली लडाइ पचा शेंब। मोपा आं गुइमी कांसा के लिब्रा खुक्‍ने चाप्‍ब। \v 36 गे आं कली इन तेक्‍शा ब्रोंइतीक गेतीनी। इन वारच पतीकेम आं कली ठेयब सेल्‍ती। \v 37 गे आं कली ठीक पा गाक्‍चा गेतीनी। मोपतीके आं खोइल गेनायो मग्रेक्‍ब। \v 38 गो आं जोरी सत्रु आन कली खेदा पा खतम पोक्‍तामी। गो मेको नेल्‍ल आन कली खतम मपोक्‍गुमी सम्‍म मलेङङ। \v 39 गो मेको आन कली खतम पोक्‍‍शा साइक्‍‍‍नुङमी। मिनु मेकोपुकी गेनायो बोक्‍ने मचाप्‍नीम। मेकोपुकी आं खोइली आगाम गोल्‍तेक्‍म। \v 40 गे आं कली लडाइ पचा कली सक्ति गेनीनी। आं जोरी सत्रु आन कली आं ङोंइती आइक्‍च सेल्‍तीनी। \v 41 गे आं जोरी सत्रु आन कली आं ङोंइती रे प्रोक्‍‍पाइक्‍नीनी। गो आं कली काइ मदाक्‍ब आन कली खतम पोक्‍‍तामी। \v 42 मेकोपुकीम कोव़ना कोव़न बाक्‍तेक्‍म। तन्‍न मेको आन कली प्रोंइब सुइ मबाक्‍ब। मेकोपुकीम परमप्रभु यावे कली पुंइतेक्‍म। तन्‍न मेकोमी मेको आन कली लोव़ मलेत्‍‍त। \v 43 गो मेको नेल्‍ल आन कली रागी ङा फुरक खोदेंशो पा फस पोक्‍तामी। गो मेको आन कली लां ङा हिलो खोदेंशो पा दिम्‍ताक्‍ङमी। \p \v 44 गे आं कली मुर आन जिचा पोक्‍तीक रे प्रोंइतीनी। गे आं कली रागी रागी ङा मुर आन ठेयब मुर सेल्‍शा वोइक्‍तीनी। आं मतुइश्‍शो मुरपुकीम आं कली गेय पाम्‍तेक्‍म। \v 45 अर्को रागी ङा मुर जाक्‍शा आं कली मान पाम्‍तेक्‍म। आं लोव़ नेंशा, मेकोपुकी आं देंशो टि‍म्‍तेक्‍म। \v 46 अर्को रागी ङा मुर हिंशा ख्रिंख्रि पा आन बोल्‍यो दरवार रे जाक्‍तेक्‍म। \p \v 47 परमप्रभु यावे ब्रोंइशा बाक्‍ब। आं सेरथे फुल्‍लु ठेयब बाक्‍ब। आं परमप्रभु मान ताइब बाक्‍ब। मेको आं कली प्रोंइब, सेरथे फुल्‍लु बाक्‍ब। \v 48 परमप्रभुम आं पर्बम क्‍येक्‍क लेत्‍ताक्‍व। मिनु मुर आन कली आं सासनम वोइक्‍तीमी। \v 49 मेकोम आं कली आं जोरी सत्रु रे प्रोंइती। गे आं कली आं जोरी सत्रु आन क्‍येङा ठेयब सेल्‍तीनी। गे आं कली हुश ख्राक्‍श पोक्‍ब रे प्रोंइतीनी। \v 50 मोपतीके परमप्रभु यावे, गो रागी रागी ङा मुर आन दातेमी इन कली ठेयब सेल्‍नुङ। मिनु इन कली ठेयब सेल्‍तीक कुम्‍सो पाइ‍नुङ। \v 51 परमप्रभु यावे पिप, आं ब्रोंइशा बाक्‍तीक बाक्‍ब। मेकोम आ तेल लुक्‍शो दाऊद कली नु आ चच युइ आन कली गेना हना यो दाक्‍तीक कोंइब” दे दाऊदमी परमप्रभु यावे कली ठेयब सेला बाक्‍‍त। \c 23 \s1 दाऊद आ नोले ङा लोव़ \p \v 1 एको दाऊद आ नोले ङा लोव़ बाक्‍ब। येस्‍से आ तौ दाऊद आ नोले देंशो लोव़ एको बाक्‍ब। परमप्रभुमी ठेयब सेल्‍शो मुर आ पशो लोव़ एको बाक्‍ब। याकूब आ परमप्रभुमी मेको कली तेल लुक्‍शा, पिप सेल्‍शो बाक्‍त। इस्राएली आन सक्ति पाइश्‍शो आन दातेमी दाऊद कली नेल्‍ल क्‍येङा दाक्‍ब बाक्‍ब। \em १सामुएल १६:१३\em* \v 2 “परमप्रभु यावे आ सोक्‍त आं रे पा ब्‍वाक्‍शो बाक्‍ब। मेको आ देंशो लोव़ आं शोव़म बाक्‍ब। \v 3 इस्राएली आन परमप्रभुम लोव़ पाप्‍तु। इस्राएली आन सेरथे फुल्‍लुमी आं कली ‘सुमी मुर आन कली ठीक निसाफ पाइ‍बा, सुम परमप्रभु कली मान पा हिंशा हुकुम पाइ‍बा, \v 4 मेको सुनी ङा नां खोदेंशो बाक्‍ब। मेको गोस्‍स मबाक्‍शो सुनी दाप्‍शो नां खोदेंशो बाक्‍ब। मिनु मेको रेउ यिम नोले वाशो घांस खोदेंशो बाक्‍ब’ देंत। \em न्‍यायाधीस ५:३१\em* \v 5 मोपा आं खिं परमप्रभु नु बाक्‍ब। मारदे हना मेकोमी गो नु गेना हना यो लीब कबल का पशो बाक्‍ब। मेको नेल्‍ल रिम्‍शो नु ली‍ब। मिनु मेकोमी आं रिम्‍शो दुम्‍शो नु आं दाक्‍शो बारना बारना लपाइक्‍ब। \v 6 तन्‍न परमप्रभु यावे आ अरेशो मटीब फशेम बेरशो चू खोदेंशो बाक्‍नीम। सुइम मेको कली गुइम थीने मचाप्‍नीम। \v 7 सुम मेको कली ताइक्‍चा दाक्‍बा, मेकोमी फलाम नु कोक्‍के लाइश्‍शा गुप्‍नीम। मेको मीम हुम्‍शा, रीब पा दाक्‍चा पुंइसीनीम” देंत। \s1 दाऊद आ बोल्‍यो लडाइ पाइब \r १इतिहास ११:१०-४७ \p \v 8 दाऊद आ बोल्‍यो लडाइ पाइब मुर आन नें मार बाक्‍तेक्‍म देंशा हना, ङोंइती ताह-केमोन आ खिं ङा मुर योशेब-बा‍शेबेथ बाक्‍माक्‍त। मेको बोल्‍यो सां आन दाते ङा कप्‍तान बाक्‍माक्‍त। मेकोमी ८ सहे मुर आन कली आ तूतीकेम काले‍मी साइक्‍मी बाक्‍त। \v 9 मेको आ नोले ङा बोल्‍यो सां लडाइ पाइब आन दा‍ते ङा अहोही आ चच दोदो आ तौ एलाजर बाक्‍माक्‍त। मेको दाऊद नु बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेकेर पलिस्‍तीपुकी लडाइ पचा कली बुक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। मिनु इस्राएलीपुकी प्रोक्‍मानु, मेको कामीन लडाइ पतीकेम राप्‍शा, \v 10 मदम सम्‍म पलिस्‍ती आन कली तरवारम क्‍योरस ङा क्‍योरस पामी बाक्‍त। मेको आ गुइमी तरवार खोक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मोपा परमप्रभु यावेम मेको नाक्‍ती थाम्‍पा ग्रापदा बाक्‍त। मेको नोले मुरपुकी बेक्‍शो मुर आन मार मार रोइक्‍थ ला जाक्‍मा बाक्‍त। \v 11 मेको आ नोले ङा हरारी आगी आ तौ शम्‍माह बाक्‍माक्‍त। पलिस्‍तीपुकी लेहीम बुक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। मेकेर मस शोक्‍शो थम रिम्‍शो रू का बाक्‍माक्‍त। मिनु अरामीपुकी पलिस्‍ती आन ङोंइती रे ब्रुशा प्रोक्‍मा बाक्‍त। \v 12 मिनु पलिस्‍तीपुकीमी मुर आन कली खेदा पा लदमेनु, मेको शम्‍मा मस शोक्‍शो रू आ दातेमी राप्‍शा, खाल पा बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी पलिस्‍ती आन कली साइक्‍मी बाक्‍त। मोपा परमप्रभु यावेमी मेको आन कली थाम्‍पा ग्रापदा बाक्‍त। \p \v 13 अन्‍न रिक्‍तीक ङोंइती ङा नाक्‍ती, मेको ३० जना कप्‍तान आन दाते ङा मेको सां अदुल्‍लाम ङा पुक्‍खी दाऊद आ बाक्‍तीकेम जाक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। पलिस्‍ती आन हुल का चहिं रेफाइम ङा बेंसीम बाक्‍तीक सेल्‍शा बाक्‍शो बाक्‍मा बाक्‍त। \em १सामुएल २२:१\em* \v 14 मेना दाऊद डांडा ङा गारो हिरशो बोल्‍यो बाक्‍तीकेम बाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। पलिस्‍ती आन लडाइ पाइब हुल बेथलेहेमम बाक्‍मा बाक्‍त। \v 15 मिनु काबु नाक्‍त दाऊद थाम्‍पा ब्‍वाक्‍कु तूतू दाक्‍शो बाक्‍माक्‍त। मिनु मेकोमी तूतू दाक्‍शा “सुइमी आं कली बेथलेहेम ङा ठेयब लाप्‍चो आ नेक्‍था बाक्‍शो इनार ङा ब्‍वाक्‍कु तूचा गेयीमी हना, रिम्‍शो दुम वा” देंमाक्‍त। \v 16 मिनु मेको बोल्‍यो लडाइ पाइब सां पलिस्‍ती आन दाते रे ग्रीशा लशा बेथलेहेम ङा ठेयब लाप्‍चो आ नेक्‍था बाक्‍शो इनार ङा ब्‍वाक्‍कु चाक्‍शा दाऊद कली गेमे बाक्‍त। तन्‍न दाऊदम मेको तूने मबिस्‍से बाक्‍त। मेकोमी मेको ब्‍वाक्‍कु परमप्रभु यावे आ ङोंइती मोदा बाक्‍त। \v 17 मेकोमी “परमप्रभु यावे आ नेंमी गो एको ब्‍वाक्‍कु मतूनुङ। मार, गो एको मुर आन हुश तूनुङा? एकोपुकीम एको ब्‍वाक्‍कु हेररा आन गिंम सोइक्‍चा ङा पा लशा चाक्‍तेक्‍म” देंमाक्‍त। मोपतीके दाऊदमी मेको ब्‍वाक्‍कु मतूङा बाक्‍त। मेको बोल्‍यो लडाइ पाइब सां आन ठेयब गेय मेकोन बाक्‍त। \s1 अरु बोल्‍यो लडाइ पाइब \p \v 18 मिनु सेरूयाह आ तौ योआब आ लोक्‍ब अबीशै मेको ३० जना आन दाते ङा ठेयब बाक्‍माक्‍त। मेकोमी सहे सां जना मुर आन कली आ तूतीकेम लडाइ पा साइक्‍मी बाक्‍त। मेको सांमी “मेको बोल्‍यो मुर बाक्‍ब” देंमा बाक्‍त। \em २सामुएल २१:१७\em* \v 19 मेको, मेको ३० जना आन दाते ङा नेल्‍ल क्‍येङा हिक्‍सीशो मुर बाक्‍शो बाक्‍त। मिनु मेको आन कप्‍तान दुम्‍माक्‍त। तन्‍न मेको बोल्‍यो मुर सां खोदेंशो दुम्‍ने मचबा बाक्‍‍‍त। \p \v 20 कब्‍सेल सहर ङा येहो-यादा आ तौ बेनायाह यो बोल्‍यो लडाइ पाइब का बाक्‍माक्‍त। मेकोमी ठेयब गेय पशो बाक्‍माक्‍त। मेकोम मोआब ङा अरीएल आ तौ निक्‍शी साइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। फुं यिम ना मेकोमी खाल्‍टाम लशा मेकेर गुप्‍स का साइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em २सामुएल ८:१८; यहोसु १५:२१\em* \v 21 मेकोमी दारशो बोल्‍यो इजीप्‍त ङा मुर का कली साइश्‍शो बाक्‍माक्‍त। मेको इजीप्‍त ङा मुर तूतीक का शेशो बाक्‍माक्‍त। तन्‍न बेनायाह कोक्‍के का शेशा लशा, मेको इजीप्‍त ङा मुर आ तूतीक आ गुइ रे रोइश्‍शा, मेको कली सदा बाक्‍त। \v 22 येहो-यादा आ तौ बेनायाह आ पशो मेकोन बाक्‍ब। मेको सांमी “मेको बोल्‍यो लडाइ पाइब का बाक्‍ब” देंमा बाक्‍त। \v 23 मेको, मेको ३० जना मुर आन दाते ङा हिक्‍सीशो मुर का बाक्‍शो बाक्‍त। तन्‍न मेको बोल्‍यो सां खोदेंशो दुम्‍ने मचबा बाक्‍‍‍त। मिनु दाऊदमी मेको कली आं कली खाल पाइब आन ठेयब मुर सेला बाक्‍त। \p \v 24 मिनु मेको ३० जना आन दातेमी सु सु बाक्‍मा बाक्‍त देंशा हना, योआब आ लोक्‍ब आसाहेल, बेथलेहेम ङा दोदो आ तौ एल्‍हानान, \em २सामुएल २:१८\em* \v 25 हारोद सहर ङा शम्‍माह, हारोद सहर ङा एलीका, \v 26 पाल्‍ती आ खिं ङा हेलेस, तेकोहा सहर ङा इक्‍केश आ तौ इरा, \v 27 अनाथोथ सहर ङा अबीएजेर, हुशा ङा मुर मेबुन्‍नाइ, \v 28 अहोही आ खिं ङा मुर सल्‍मोन, नेतोफाह आ खिं ङा माहाराइ, \v 29 नेतोफाह आ खिं ङा बानाह आ तौ हेलेब, गिबा सहर ङा बेन्‍यामीन आ थर ङा रिबाइ आ तौ इत्‍ताइ, \v 30 पिराथोन सहर ङा बेनायाह, गाश खोला ङा हिददाइ, \v 31 अरबा आ खिं ङा मुर अबी-अल्‍बोन, बाहुरीम सहर ङा अज्‍मावेथ, \v 32 शा-आल्‍बोन सहर ङा एली-अहबा, याशेन आ तौ योनाथन, \v 33 हरारी सहर ङा शम्‍माह, हरारी सहर ङा शरार आ तौ अहीयाम, \em २सामुएल १५:१२\em* \v 34 माकाह सहर ङा अहास्‍बाइ आ तौ एली-फेलेत, गिलो ङा अहीथोफेल आ तौ एलीआम, \v 35 कारमेल पहड ङा हेस्रो, यहूदा ङा अरब सहर ङा पाराइ, \v 36 सोबाह सहर ङा नाथान आ तौ इगाल, गाद आ थर ङा बानी, \v 37 अम्‍मोनी जेलेक, बेयरोथ सहर ङा नहाराइ, मेको सेरूयाह आ तौ योआब आ या कुरब बाक्‍माक्‍त। \v 38 इथ्री आ खिं ङा इरा, इथ्री आ खिं ङा गारेब नु \em २सामुएल ११:३\em* \v 39 हित्ती आ मुर उरीयाह, मेको नेल्‍ल पा ३७ जना बाक्‍मा बाक्‍त। \c 24 \s1 मुर आन कली हिक्‍शो \r १इतिहास २१:- \p \v 1 मिनु परमप्रभु यावे इस्राएली आन पर्बम लेंशा गाइक्‍ता बाक्‍त। मिनु मेकोमी दाऊद कली मेको आन पर्बम मरिम्‍शो पपाइक्‍चा कली क्‍युक्‍गा बाक्‍त। मिनु दाऊदमी “इस्राएल नु यहूदा ङा मुर आन कली हिक्‍कीन” देंमाक्‍त। \v 2 मिनु पिपमी योआब नु मेको नु बाक्‍ब लडाइ पाइब आन ठेयब मुर नेल्‍ल आन कली “दान रे बेयर-शेबा सम्‍म ङा इस्राएल आ खिं खिं ङा मुर आन बाक्‍तीक तेइ तेइ लशा, नेल्‍ल आन कली हिक्‍शा, मेको दोशो बाक्‍मा, आं बाक्‍तीकेम ब्रेक्‍शा चाक्‍कीन” देंमाक्‍त। \em प्रस्‍थान ३०:१२\em* \v 3 तन्‍न योआबम पिप कली “परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुम मुर आन कली सहे का खेयप हिक्‍शो क्‍येङा यो शुश सेलल। मेको तचा ङा पा इन ब्रोंइची ना दुम्‍ल। तन्‍न मारदे आं प्रभु पिप मोदेंशो पचा माल्‍नी?” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। \v 4 तन्‍न पिप आ अरेशो योआब नु लडाइ पाइब आन ठेयब मुरपुकीम पचा माल्‍मा बाक्‍त। मोपतीके योआब नु लडाइ पाइब आन ठेयब मुर पिप आ ङोंइती रे इस्राएल ङा मुर आन कली हिक्‍चा कली लमा बाक्‍त। \v 5 मिनु मेकोपुकी यर्दन खोला शोक्‍शा, आरोएर सहर नु दिंम आ दाते ङा सहर रे गाद नु याजेर गे लमा बाक्‍त। \em ब्‍यवस्‍था २:३६\em* \v 6 मिनु मेकोपुकी हित्ती आन रागी गिलाद नु कादेश जाक्‍मा बाक्‍त। नोले दान लशा, सीदोन जाक्‍दीम्‍मा बाक्‍त। \v 7 मिनु नोले गारो हिरशो सहर टायर, हिव्‍वी नु कनानी आन सहर नेल्‍ल लमा बाक्‍त। नोले यहूदा ङा नेगेब ङा बेयर-शेबा सहर सम्‍म लमा बाक्‍त। \v 8 मिनु ९ महिना नु २० नाक्‍त नोले मेकोपुकी रागी नेल्‍ल हिरशा, लेश्‍शा यरूसलेम जाक्‍मा बाक्‍त। \v 9 मिनु योआबम पिप कली “या चलेने चाप्‍ब लडाइ पाइब इस्राएलम ८ लाख नु यहूदाम ५ लाख बाक्‍तेक्‍म” दे शेंदा बाक्‍त। \p \v 10 मिनु नोले दाऊद मुर आन कली हिक्‍शो आ पर्बम आ थुं मनुमाक्‍त। मिनु दाऊदमी परमप्रभु यावे कली “गो मुर आन कली हिक्‍शा ठेयब पाप पाता। मुल परमप्रभु यावे, इन वाइल आ मरिम्‍शो पशो क्‍याम्‍दीन। मारदे हना गो थम मूर्ख गेय पाता” देंमाक्‍त। \em २सामुएल १२:१३\em* \v 11 मिनु दाऊद सुनी कना बोक्‍माक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी आ लोव़ पाइ‍ब गाद कली लोव़ पवा बाक्‍त। \v 12 मार लोव़ पवा बाक्‍त देंशा हना “गे दाऊद कली परमप्रभु यावेम इ कली मार देंब देंशा हना ‘गो इ कली लोव़ सां गेन‍न। मेको आन दाते ङा का योव़चा माल्‍नेवे। मिनु गो मेको इ कली पाइनुङ’ देंत” देंमाक्‍त। \v 13 मिनु गाद दाऊद आ बाक्‍तीक जाक्‍शा “इन कली नु रागी कली बर्स सां सम्‍म अन्‍काल दुम्‍तीके, महिना सां सम्‍म इन जोरी सत्रुम खेदा पचा पुंइसीतीके नु इन रागीम नाक्‍त सां सम्‍म मुर बेक्‍तीक रोइ जाक्‍तीके, तेको योव़नीनी मिम्‍शा देंनीन। मिनु आं कली सोइक्‍ब कली मार देंचा माल्‍नुङा देंनीन” देंमाक्‍त। \em येरमीया २४:१०; इजीकीएल ६:११-१२\em* \v 14 मिनु दाऊदम गाद कली “गो शुश श्‍येत जशो बाक्‍नुङ। आंइ कली परमप्रभु यावे आ गुइम दुम्‍चान रिम्‍शो बाक्‍ब। मारदे हना आ शिशी ठेयब बाक्‍ब। गो मुर आन गुइम मदुम्‍ङल” देंमाक्‍त। \p \v 15 मोपतीके परमप्रभु यावेमी आ देंशो नाक्‍त रे इस्राएल नेल्‍लेम मुर बेक्‍तीक रोइ जाक्‍पदा बाक्‍त। मिनु दान रे बेयर-शेबा सम्‍म ७० हजार मुर बेक्‍मा बाक्‍त। \v 16 मिनु परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइ‍बमी यरूसलेम खतम पोक्‍चा कली आ गुइ मेक गे दिंदा बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी मुर आन कली खतम सेल्‍ब आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइब कली तेक्‍शा “मोक्‍ल, मुल दुम्‍त” देंमाक्‍त। मेना मेको परमप्रभु यावे आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइ‍ब यबुसी अरौनाह आ खलाम राप्‍शो बाक्‍माक्‍त। \em उत्‍पत्ती १९:१३; प्रस्‍थान १२:२३; यसैया ५४:१६\em* \v 17 मिनु दाऊदमी मेको मुर आन कली साइक्‍ब परमप्रभु आ आ स्‍वर्ग ङा गेय पाइ‍ब कली तवा बाक्‍त। मिनु मेकोमी परमप्रभु यावे कली “पाप पाइब, गो आं का ला नङ। इन अरेशो लोव़ मटीब यो गो नङ। तन्‍न एको मुर मार पामे ङा? गे आं कली नु आं खिं ङा मुर आन कली श्‍येत गेने” देंमाक्‍त। \em गन्‍ती १६:२२\em* \v 18 मेको नाक्‍ती गाद दाऊद आ बाक्‍तीकेम जाक्‍शा, मेको कली “गे लशा, यबुसी अरौनाह आ खलाम परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक का सेलो” देंमाक्‍त। \v 19 मिनु परमप्रभु यावेमी अरेशो गादमी देंशो खोदेंशो पा दाऊद इर ङोइश्‍शा लमाक्‍त। \v 20 मिनु अरौनाहम पिप नु आ मुर आन कली आ बाक्‍तीक गे पिशो तशा, पिप आ ङोंइती खुम्‍की पा बाप्‍शा सेउ पवा बाक्‍त। \v 21 मिनु अरौनाहमी “मारदे आं प्रभु पिप इन वाइल कली ग्रुम्‍थ जाक्‍नी” दे हिल्‍लो पवा बाक्‍त। मिनु दाऊदमी “गो परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक का सेल्‍‍चा, दे इ खला ग्‍याप्‍थ जाक्‍ती। मो पाता हना, एको मुर बेक्‍तीक रोइ दिक्‍बा कों?” देंमाक्‍त। \v 22 मिनु अरौनाहमी दाऊद कली “आं प्रभु पिप मेको इन के दुम्‍त। मिनु दोदेंशो दाक्‍नीनी मोदेंशो पा चढ़ेन। चोशा चढ़ेचा कली गो नु ब्‍यफ बाक्‍नीम। शी कली जुवा नु दांइ पतीक शी बाक्‍नीम। \v 23 पिप, गो इन कली मेको नेल्‍ल गेनुङ। परमप्रभु यावे, इन परमप्रभुम इन चढ़ेशो ब्रवल” देंमाक्‍त। \v 24 तन्‍न पिपमी अरौनाह कली “ममाइ, गो मेको ग्‍याप्‍नुङ। गो क्‍येट मथाप्‍शो थोव़क परमप्रभु यावे, आं परमप्रभु कली मचढ़ेनुङ” देंमाक्‍त। मोपतीके दाऊदम मेको खला नु ब्‍यफ ङा ५० शेकेल चांदी थाप्‍शा ग्‍यबा बाक्‍त। \em शेकेल का ११.५ ग्राम बाक्‍ब।\em* \v 25 मिनु दाऊदम मेकेर परमप्रभु यावे कली चढ़ेतीक का सेला बाक्‍त। मिनु चोशा चढ़ेतीक नु दुशा बाक्‍चा आ पर्बम चढ़ेतीके चढ़ेवा बाक्‍त। मिनु परमप्रभु यावेमी रागी आ पर्बम पुंइशो लोव़ नेना बाक्‍त। मिनु इस्राएलम मुर बेक्‍तीक रोइ दिक्‍माक्‍त। \em २सामुएल २१:१४\em*