\id PRO 
\ide UTF-8
\h Taalie
\toc1 Ala xa Taalie
\toc2 Taalie
\toc3 Taa
\mt Ala xa Taalie
\imt Masenyi Fɔlɛ
\ip Isirayila mangɛ Dawuda to faxa, Alatala naxa a xa di Sulemani sugandi a xa findi Isirayila mangɛ ra. Na kui Sulemani naxa Ala maxandi a xa a mali Isirayila yamaride. A nu wama lɔnni nan xɔn alako a xa nɔ na wali rabade a raba ki ma. Na maxandi naxa Alatala makɛnɛn, a fa na duba suxu. Sulemani to findi lɔnnila belebele ra Ala saabui ra, duniɲa birin naxa na kolon a ma, e nu fa siga a xa marasi fende.
\ip Na tɛmui Annabi Sulemani naxa a xa fe kolonyi findi sɛbɛli ra Ala Xaxili Sɛniyɛnxi saabui ra. A xa kitaabui sɛbɛxi ki naxɛ, a findi taali wɔyɛnyie nan na. Na sɛbɛ ki tofan, a man lɔnni belebele masenma to danxaniyatɔɛe bɛ.
\ip Yi taalie masenyi hagigɛe masenma mixi bɛ alɔ:
\ili Wɔyɛn fanyi tide nan gbo adamadie tagi.
\ili Langoeɲa findima tɔɔrɛ nan na mixi bɛ.
\ili Ala xa sɛriyɛ mixi malima duniɲɛigiri kui.
\ili Tunnaxɔnɛya findima nɛ setareɲa ra, tunnabɛxiya findima harige ra.
\ili Yɛtɛ igboɲa mu fan, yɛtɛ magore nan fan.
\ili Lanyi xa lu denbaya kui.
\ili Die xa xuru Ala xa sɛriyɛ ra.
\ili Wule nun xɔnɛ wɔyɛnyi mu fan ɲama bɛ.
\ili Adamadie lanma e xa gaaxu Ala ya ra.
\ip Ala xa a xa masenyi raso won bɔɲɛ kui, alako won xa a sago kolon, won man xa a rabatu won ma duniɲɛigiri kui. Na birin findima marasi fanyi nan na won bɛ duniɲa nun aligiyama. Amina.
\imte Ala xa Taalie
\c 1
\s Yi kitaabui sɛbɛxi fe naxan ma
\p
\v 1 Isirayila mangɛ Dawuda xa di Sulemani, xa taalie nan ya:
\q
\v 2 E sɛbɛxi nɛ mixie bɛ alako e xa lɔnni, e xa rasi,
\q xaxili fanyi xa lu e bɛ, 
\v 3 xurui fanyi xa lu e yi,
\q e xa bira tinxinyi, nɔndi, nun fe fanyi fɔxɔ ra.
\q
\v 4 Xaxili fanyi mu naxee yi, nee xa na sɔtɔ,
\q maɲɔxunyi fanyi xa lu fonikee bɛ,
\q e xa fe fanyie kolon, e lan e xa naxee raba.
\b
\q
\v 5 Lɔnnila xa a tuli mati
\q alako a xa fe kolonyi xun xa masa.
\q Xaxilima xa a tuli mati,
\q alako a xa ɲɛrɛ ki fanyi kolon,
\q
\v 6 taali kui fiixɛfe xa sɔɔnɛya e bɛ,
\q e xa fahaamui sɔtɔ lɔnnilae xa masenyie nun taalie ma.
\q
\v 7 Alatala xa yaragaaxui findixi lɔnni fɔlɛ nan na.
\q Xaxilitaree nan yoma lɔnni nun marasi ma.
\q
\v 8 N ma di, i i tuli mati i baba xa marasi ra,
\q i naxa tondi i nga xa xurui ra,
\q
\v 9 barima xunmase tofanyi nan findima a ra i xunyi ma,
\q kɔn magore nan a ra i kɔnyi ma.
\b
\q
\v 10 N ma di, i naxa tin yunubitɔɛe xa i ratantan.
\q
\v 11 Xa e a fala, «Bira muxu fɔxɔ ra,
\q won xa sa kira madɔxɔ mixie bɛ, won xa e faxa,
\q won xa gantanyi te mixie bɛ
\q naxee mu fefe rabaxi won na,
\q
\v 12 Won xa e xun nakana,
\q alɔ gaburi a rabama ki naxɛ mixie ra
\q naxee sigama aligiyama.
\q
\v 13 Won fama naafuli sɔtɔde na kui,
\q won ma banxie rafema nɛ se fanyie ra.
\q
\v 14 Lu muxu ya ma alako i xa nde sɔtɔ,
\q won ma kɔbiri malande xa findi keren na.»
\b
\q
\v 15 N ma di, i naxa bira na mixi mɔɔli fɔxɔ ra,
\q i naxa lu na kira xɔn ma,
\q
\v 16 barima e fe ɲaaxi nan tun nabama,
\q e gbataxi mixi nii bade.
\q
\v 17 Gantanyi mu tema xɔni ya xɔri,
\q
\v 18 kɔnɔ e tan gantanyi tema e yɛtɛ kan suxuse nan na.
\q E e yɛtɛ nan nii bafe e yɛtɛ ra.
\q
\v 19 Birafe geeni tinxintare fɔxɔ ra,
\q nun mixi nii bafe,
\q na kira mɔɔli findima gantanyi nan na.
\b
\q
\v 20 Xaxilimaya xili tima kira xunyie ra,
\q a a xui raminima taa malandee.
\q
\v 21 A xili tima ɲama tagi,
\q a wɔyɛnma taa sode dɛe ra.
\q
\v 22 A naxɛ, «I tan xaxilitare,
\q i birama xaxilitareɲa fɔxɔ ra han mun tɛmui?
\q Mixi mayelee yoma mixi ma han mun tɛmui?
\q Xaxilitaree fe kolonyi xɔnma han mun tɛmui?
\q
\v 23 Wo gbilen fa ra n ma marasie ma.
\q N na n xaxili luma nɛ wo ma,
\q n fahaamui fima nɛ wo ma n ma masenyi xa fe ra.
\q
\v 24 N bara wo xili, kɔnɔ wo mu n ma xili ratinxi.
\q N bara n bɛlɛxɛ itala wo bɛ, kɔnɔ wo bara tondi.
\q
\v 25 Wo to bara tondi n ma marasie birin na,
\q wo to mu tinxi n ma sɛriyɛ ra,
\q
\v 26 n fan fama nɛ yelede wo ma wo xa tɔɔrɛ kui.
\q Gaaxui na wo bɔɲɛe ramini a i, n mu wo malima fefe ma.
\q
\v 27 Gaaxui fama nɛ wo lide alɔ turunnaadɛ foye,
\q tɔɔrɛ fama nɛ wo suxude alɔ foye xungbe.
\q Na tɔɔrɛ nun kɔntɔfili na wo li tɛmui naxɛ,
\q
\v 28 wo n xilima nɛ, kɔnɔ n mu wo xa xili ratinma.
\q Wo n fenma nɛ, kɔnɔ wo mu n toma,
\q
\v 29 barima wo bara xaxilimaya xɔn,
\q wo bara tondi Alatala xa yaragaaxui ra.
\q
\v 30 E mu nu wama n ma marasie xɔn,
\q e mu nu wama n ma sɛriyɛ suxufe.
\q
\v 31 Na kui e fama e xa wali sare sɔtɔde,
\q e fama e ɲɛrɛ ki raɲɔnyi tode.
\q
\v 32 Xaxilitareɲa nan fama xaxilitaree gande.
\q Lɔnnitareɲa nan fama lɔnnitaree gande.
\q
\v 33 Kɔnɔ naxan tan a tuli matima n na,
\q na kanyi luma nɛ kantari kui a xɔnyi,
\q a lu bɔɲɛsa kui, a mu gaaxuma tɔɔrɛ ya ra.»
\c 2
\s Xaxilimaya fan adamadie bɛ
\q
\v 1 N ma di, xa i n ma masenyie suxu,
\q xa i n ma sɛriyɛ rabatu,
\q
\v 2 xa i i tuli mati lɔnni ra, xa nɔndi rafan i bɔɲɛ ma,
\q
\v 3 xa i xaxili fanyi fen, xa i nɔndi maxili,
\q
\v 4 xa i a fen alɔ gbeti, xa i a fen a fanyi ra
\q alɔ bannaya fenma ki naxɛ,
\q
\v 5 na kui, i Alatala xa yaragaaxui kolonma nɛ,
\q i Ala xa fe fahaamuma nɛ,
\q
\v 6 barima Alatala nan lɔnni fima,
\q xaxili fanyi nun nɔndi minima a kɛrɛ i.
\q
\v 7 A fe fanyi gbegbe ragatama tinxintɔɛe bɛ.
\q A nɔndi falɛ makantama.
\q
\v 8 A mixi tinxinxi makantama,
\q a a xanuntenyie ratangama kira xɔn ma.
\q
\v 9 Na kui, i nɔndi nun tinxinyi kolonma nɛ,
\q kira tinxinxi naxee mixi tima fe fanyi ma.
\b
\q
\v 10 Lɔnni fama i bɔɲɛ nan ma,
\q fe kolonyi ɲɔxunma i bɛ,
\q
\v 11 xaxili fanyi i ratangama,
\q nɔndi i makantama,
\q
\v 12 a i ratangama kira ɲaaxi ma,
\q a i ratangama wɔyɛn kobi falɛ ma,
\q
\v 13 naxee gbilenma tinxinyi kira fɔxɔ ra,
\q naxee ɲɛrɛma dimi kui,
\q
\v 14 fe ɲaaxi rafanxi naxee ma,
\q naxee ɲɛlɛxinxi kobiɲa ra,
\q
\v 15 naxee xa kira mu tinxin,
\q naxee ɲɛrɛ ki mu fan.
\b
\q
\v 16 Lɔnni i ratangama nɛ ginɛ ɲaaxi ma,
\q langoe ginɛ xa dɛ iɲɔxunyi ma,
\q
\v 17 naxan a xa xɛmɛ singe finsiriwalima,
\q naxan nɛɛmuma a Marigi Ala xa saatɛ ma.
\q
\v 18 A xa wali kobi a rabirama nɛ,
\q a ɲɛrɛ ki a xanin aligiyama.
\q
\v 19 Mixi naxee birama a fɔxɔ ra,
\q e mu gbilenma sɔnɔn, e mu kisi sɔtɔma.
\q
\v 20 A lanma i xa i ɲɛrɛ mixi fanyie nan ma kira ra,
\q i xa tinxintɔɛe xa kira suxu.
\q
\v 21 Mixi tinxinxie luma nɛ yi bɔxi ma,
\q mixi hagigɛe mu kelima be,
\q
\v 22 kɔnɔ mixi ɲaaxie tan ɲɔnma nɛ yi bɔxi ma,
\q tinxintaree kerima nɛ.
\c 3
\s Ala xa sɛriyɛ fan
\q
\v 1 N ma di, i naxa nɛɛmu n ma marasie ma,
\q i bɔɲɛ xa n ma sɛriyɛ rabatu,
\q
\v 2 barima e fama i xa simaya xɔn nakuyade bɔɲɛsa kui.
\q
\v 3 I naxa dugutɛgɛɲa nun nɔndi rabɛɲin,
\q i xa e xiri i kɔn ma, i xa e sɛbɛ i sondonyi ma.
\q
\v 4 I fama hinnɛ nun xaxili fanyi sɔtɔde na ki nɛ,
\q Ala nun adamadie ya i.
\q
\v 5 I yɛtɛ taxu Alatala ra i bɔɲɛ birin na, i naxa la i yɛtɛ ra.
\q
\v 6 I xa Ala kolon i xa kira birin xɔn,
\q a tan nan fama ɲɛrɛ ki fanyi masende i bɛ.
\q
\v 7 I naxa i xaxili ti i yɛtɛ ra,
\q i xa gaaxu Alatala ya ra,
\q i xa gbilen fe ɲaaxi fɔxɔ ra.
\q
\v 8 Na findima yalanyi nan na i fate bɛ,
\q a sɛnbɛ fi i xɔrie ma.
\q
\v 9 Alatala binya i harige ra,
\q i xa daxamui singe fi a ma.
\q
\v 10 Na nan a niyama baloe nun minse gbo i yi ra,
\q i xa sagae birin nafe.
\b
\q
\v 11 N ma di, i naxa tondi Alatala xa matinxinyi ra,
\q i xa a xa marasie suxu,
\q
\v 12 barima Alatala marasi fima nɛ a xanuntenyie ma,
\q alɔ babae e xa di matinxinma marafanyi kui ki naxɛ.
\b
\q
\v 13 Sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan xaxilimaya sɔtɔxi,
\q sɛɛwɛ na adama bɛ naxan fahaamui sɔtɔ.
\q
\v 14 Xaxilimaya xa geeni gbo gbeti bɛ,
\q a tide dangi xɛɛma ra.
\q
\v 15 A fan gɛmɛ tofanyi bɛ,
\q a tide dangi i waxɔnse birin na.
\q
\v 16 Xaxilimaya findima simaya xɔnkuye nan na,
\q a findi bannaya nun xunnakeli ra.
\q
\v 17 Xaxilimaya kira fan,
\q a bɔɲɛsa fima adamadie ma.
\q
\v 18 A findixi simaya wuri nan na a suxumae bɛ.
\q Mixi naxee kankanma lɔnni ma, nee sɛɛwama nɛ.
\q
\v 19 Alatala bɔxi yailanxi lɔnni nan na,
\q a koore yailanxi xaxili fanyi nan na.
\q
\v 20 A xa lɔnni nan ye raminixi bɔxi ma,
\q a xa xaxili fanyi nan ye ragataxi nuxuie kui.
\b
\q
\v 21 N ma di, sɛriyɛ nun nɔndi ragata i bɔɲɛ kui,
\q e naxa makuya i ra.
\q
\v 22 E simaya nun hinnɛ fima nɛ i ma,
\q
\v 23 i xa duniɲɛigiri sɔɔnɛyama nɛ, i mu dinkonma.
\q
\v 24 I na i sa, i mu gaaxuma, i xima nɛ a fanyi ra.
\q
\v 25 I naxa gaaxu gbaloe ya ra,
\q i naxa gaaxu mixi ɲaaxie xa gere ya ra,
\q
\v 26 barima Alatala nan na i xa xaxilisa ra.
\q A i ratangama nɛ gantanyi birin ma.
\b
\q
\v 27 I naxa tondi mixi malide
\q i nɔma naxan na.
\q
\v 28 I naxa a fala i boore bɛ, «Siga, tina i fa,»
\q xa a mali xa fɛɛrɛ na i bɛ to.
\q
\v 29 I naxa i dɛfanboore yanfa.
\q
\v 30 I naxa mixi tɔɔɲɛgɛ, naxan mu fe ɲaaxi yo rabaxi i ra.
\q
\v 31 I naxa geresoe tɔɔnɛ, i naxa bira a ɲɛrɛ ki fɔxɔ ra.
\q
\v 32 Alatala mixi ɲaaxi xɔnma,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ tan nafan a ma.
\b
\q
\v 33 Alatala mixi ɲaaxi xa banxi dankama nɛ,
\q kɔnɔ a barakɛ sama nɛ tinxintɔɛ sabatide ma.
\q
\v 34 Ala yɛtɛ igboe igoroma nɛ,
\q kɔnɔ a hinnɛma mixi magoroxi tan na.
\q
\v 35 Xaxilimae nɔrɔma nɛ,
\q kɔnɔ xaxilitaree tan yaagi nan sɔtɔma.
\c 4
\s A baba xa masenyi
\q
\v 1 N ma die, wo wo tuli mati wo baba xa marasi ra,
\q wo wo ɲɛngi sa na xɔn ma alako wo xa xaxili sɔtɔ,
\q
\v 2 barima n na lɔnni fanyi nan fife wo ma yi ki.
\q Wo naxa tondi n ma masenyi ra.
\q
\v 3 Di fanyi nan nu n na n baba bɛ.
\q Di kerenyi nan nu n na n nga bɛ.
\b
\q
\v 4 N baba nu n nasima yi wɔyɛnyi nan na, a naxɛ,
\q «I xa n ma masenyi ragata i bɔɲɛ kui,
\q i xa n ma sɛriyɛ suxu alako i xa simaya sɔtɔ.
\q
\v 5 I xa lɔnni fen, xaxili fanyi xa lu i bɛ.
\q I naxa nɛɛmu n ma masenyi ma,
\q i naxa nɛɛmu n ma sɛriyɛ ma.
\q
\v 6 I naxa e rabɛɲin, e i makantama nɛ.
\q N ma sɛriyɛ xa rafan i ma, a i ratangama nɛ.»
\q
\v 7 Lɔnni fɔlɛ nan yi ki:
\q I xa lɔnni fen, i xa fe birin naba alako i xa xaxili sɔtɔ.
\q
\v 8 Xa i xaxilimaya binya, a i itema nɛ.
\q Xa i a suxu, a i xunnakelima nɛ.
\q
\v 9 A findima xunmase tofanyi nan na i xunyi ma,
\q a findi diyaman xa yanbɛ ra i bɛ.
\q
\v 10 N ma di, xa i i tuli mati n ma masenyi ra,
\q i xa simaya xɔn kuyama nɛ.
\q
\v 11 N bara xaxilimaya kira masen i bɛ,
\q n bara i ti kira tinxinxi xɔn ma.
\q
\v 12 Xa i i ɲɛrɛma na kira nan ma, i mu tɔɔrɔma.
\q Xa i i gima na kira nan xɔn ma, i mu dinkonma.
\q
\v 13 Lɔnni suxu, i naxa a rabolo, i naxa a rabɛɲin,
\q barima a findima simaya nan na i bɛ.
\q
\v 14 I naxa bira mixi ɲaaxi fɔxɔ ra,
\q i naxa mixi kobi xa kira suxu.
\q
\v 15 I naxa ɲɛrɛ na xɔn, i naxa i makɔrɛ na ra.
\q I kobe so na ra, i dangi.
\q
\v 16 Mixi ɲaaxie mu nɔma xide e mu fe ɲaaxi raba.
\q Xi xɔli mu nɔma e suxude e mu mixi ratantan.
\q
\v 17 Fe ɲaaxi findixi e xa donse nun minse nan na.
\q
\v 18 Tinxintɔɛ xa kira nɔrɔma nɛ,
\q a yanbɛ naiyalanyi raminima nɛ alɔ soge.
\q
\v 19 Kɔnɔ mixi ɲaaxie xa kira luxi nɛ alɔ dimi,
\q e mu fe kolon naxan fama e rabirade.
\b
\q
\v 20 N ma di, i i ɲɛngi sa n ma masenyi xɔn ma,
\q i i tuli mati n ma marasi ra.
\q
\v 21 E mato tɛmui birin, i e ragata i sondonyi kui,
\q
\v 22 barima e findima simaya nan na mixie bɛ,
\q naxee e fahaamuma.
\q E findima yalanyi nan na e fate bɛ.
\q
\v 23 I bɔɲɛ kanta dangife se birin na,
\q barima simaya kelima a tan nan ma.
\q
\v 24 Wule naxa mini i dɛ i,
\q i naxa mixi madaxu i xa wɔyɛnyi ra.
\q
\v 25 I nɛ wɔyɛnma mixi bɛ, i i ya ti a ra,
\q i naxa i ya rasiga yire gbɛtɛ.
\q
\v 26 I ɲɛngi sa i ɲɛrɛ ki xɔn ma,
\q i lu kira fanyi xɔn ma.
\q
\v 27 I naxa binya yirefanyi ma,
\q i naxa binya kɔɔla ma.
\q I naxa i sanyi ti kira ɲaaxi xɔn ma.
\c 5
\s Yɛnɛ xa kanari
\q
\v 1 N ma di, mɛɛni n ma lɔnni ma,
\q i i tuli mati n ma xaxili fanyi ra,
\q
\v 2 alako i xa fahaamui sɔtɔ,
\q i dɛ xa wɔyɛnyi xɔri fala.
\q
\v 3 Langoe xa wɔyɛnyie ɲɔxun alɔ kumi,
\q a masalaxun alɔ suloɲi,
\q
\v 4 kɔnɔ a raɲɔnyi xɔnɔ alɔ meli,
\q a xɛɲɛn alɔ santidɛgɛma dɛ firinyi.
\q
\v 5 A sanyie a xun tima gbaloe ra,
\q a xa kira mixi xaninma aligiyama nɛ.
\q
\v 6 A mu luma simaya kira xɔn ma.
\q A lɔɛxi, kɔnɔ a mu a kolon.
\q
\v 7 Yakɔsi, n ma di, i i tuli mati n na,
\q i naxa i makuya n ma masenyi ra.
\q
\v 8 I makuya langoe xa kira ra,
\q i naxa i makɔrɛ a xa banxi naadɛ ra,
\q
\v 9 alako binyɛ naxa ba i ma,
\q xɛmɛ ya ixaraxi naxa fa i xa duniɲɛigiri kana.
\q
\v 10 Xa na mu a ra mixi gbɛtɛe nan lugama i harige ra,
\q i xa wali tɔnɛ lu booree bɛ,
\q
\v 11 i i xa simaya raɲɔn tɔɔrɛ kui,
\q i fate birin ba i ma a ɲaaxi ra.
\q
\v 12 I a falama nɛ kɔrɛ,
\q «N na marasi xɔn munfe ra?
\q N bɔɲɛ tondi na sɛriyɛ ra munfe ra?
\q
\v 13 Munfe ra n mu n tuli mati n karamɔxɔɛe ra,
\q n mu n tuli mati n nasimae ra?
\q
\v 14 N fa na tɔɔrɛ birin dɔnxɔɛ nan kui yi ki ɲama ya xɔri.»
\b
\q
\v 15 Ye min, naxan minima i yɛtɛ xa kɔlɔnyi ra.
\q
\v 16 I naxa tin i xa kɔlɔnyi ye xa goro mixie bun ma,
\q i naxa tin i xa ye xa makana taa kui.
\q
\v 17 Na ye xa findi i keren nan gbe ra,
\q i tan nun xɔɲɛe naxa na itaxun.
\q
\v 18 Barakɛ xa lu i xa kɔlɔnyi ma,
\q i xa sɛɛwa i xa ginɛ ra i
\q naxan futi i fonike ra.
\q
\v 19 I xa ginɛ tofan alɔ bole, a fan alɔ xeli.
\q A xa marafanyi xa lu i bɔɲɛ kui,
\q i xa a maxanu tɛmui birin.
\q
\v 20 N ma di, i birama mixi gbɛtɛ xa ginɛ fɔxɔ ra munfe ra?
\q Munfe ra i ginɛ xiɲɛ sunbuma
\q i gbe mu naxan na?
\b
\q
\v 21 Alatala adama ɲɛrɛ ki birin kolon.
\q A adama xa kira birin toma.
\q
\v 22 Mixi ɲaaxi xa wali ɲaaxie nan a suxuxi,
\q a xa yangoe nan findixi gantanyi ra a bɛ.
\q
\v 23 A xa xurutareɲa nan a niyama a faxa,
\q a xa daxuɲa nan a niyama a bɔnɔ.
\c 6
\s Tunnaxɔnɛ nun langoeɲa
\q
\v 1 N ma di, xa i i yɛtɛ taanixi i boore nde bɛ,
\q i findixi hamilu ra a bɛ e nun mixi gbɛtɛ tagi,
\q
\v 2 xa i i yɛtɛ raxɛtɛnxi i xa wɔyɛnyi nde ra,
\q xa i i yɛtɛ xirixi na laayidi mɔɔli ra,
\q
\v 3 n ma di, i xa fe birin naba i yɛtɛ raminide a kui,
\q xa na mu a ra i luma nɛ i boore sagoe.
\q Siga, i i felen i boore bɛ, i xa a mayandi.
\q
\v 4 I naxa xi de, na raba keren na.
\q
\v 5 I i yɛtɛ ratanga yi fe mɔɔli ma,
\q alɔ xeli a yɛtɛ ratangama koyinma bɛlɛxɛ ma ki naxɛ,
\q alɔ xɔni fan a yɛtɛ ratangama gantanyi ma ki naxɛ.
\b
\q
\v 6 Tunnaxɔnɛ, siga dondoli yire.
\q Marasi fen a ra, alako i xa findi xaxilima ra.
\q
\v 7 Mangɛ mu na dondoli bɛ,
\q kuntigi nun yarerati fan mu a bɛ,
\q
\v 8 kɔnɔ a walima sogofure tɛmui,
\q alako a xa baloe sɔtɔ a naxan donma ɲɛmɛ ra.
\q
\v 9 I tan tunnaxɔnɛ, i i sama han mun tɛmui?
\q I kelima xixɔli ma tɛmui mundun?
\q
\v 10 Xixɔli na i suxu, i na kinsɔn, i na i sa,
\q
\v 11 setareɲa fan fama nɛ i suxude tɛrɛnna ra,
\q alɔ muɲɛti mixi tɛrɛnnama ki naxɛ.
\q Kaamɛ i suxuma nɛ, alɔ sɔɔri mixi suxuma ki naxɛ.
\q
\v 12 Fuyante mu tinxin, a wule raɲɛrɛma a dɛ i nɛ.
\q
\v 13 A luma a ya magira ra,
\q a nu mixi makebentin a sanyie nun a bɛlɛxɛe ra wule tɔnxuma ra.
\q
\v 14 Fe ɲaaxi na a xaxili kui,
\q a gere masoma tɛmui birin.
\q
\v 15 Na kui kasarɛ fama nɛ a suxude,
\q a a xun nakana kerenyi ra.
\b
\q
\v 16 Fe senni na Alatala naxee xɔnxi,
\q a mu tinma nee ra fefe ma:
\q
\v 17 yɛtɛ igboe xa mixi mato ki,
\q wule minima dɛ naxan kui,
\q bɛlɛxɛ naxan nii bama fufafu ra,
\q
\v 18 bɔɲɛ naxan fe tinxintare maɲɔxunma,
\q sanyi naxee e gima sigafe ra fe kobi rabade,
\q
\v 19 seede naxan wule falama,
\q a nun mixi naxan ngaxakerenmae tagi isoma.
\b
\q
\v 20 N ma di, i baba xa sɛriyɛ ragata,
\q i naxa tondi i nga xa marasi ra.
\q
\v 21 E xa lu i bɔɲɛ kui tɛmui birin, e xiri i kɔn ma.
\q
\v 22 E i raɲɛrɛma nɛ i xa duniɲɛigiri kui,
\q e i makanta i xa sade ma, e i rasi i keli tɛmui.
\q
\v 23 Na sɛriyɛ findixi lanpui nan na,
\q na xaranyi kira masenma nɛ i bɛ,
\q na marasi i xun tima simaya kira nan xɔn ma.
\q
\v 24 E i ratangama ginɛ kobi ma,
\q nun xɔɲɛ ginɛ dɛ iɲɔxunxi ma.
\q
\v 25 I naxa wa na ginɛ xɔn ma a xa tofanyi ma,
\q i naxa tin a xa nɔ i ra a yae ra.
\q
\v 26 Langoe ginɛ naxan mu na xɛmɛ taa, a mixi findima setare nan na,
\q kɔnɔ ginɛ yɛnɛla naxan dɔxɔxi xɛmɛ nde xɔn, a mixi faxama nɛ.
\q
\v 27 Mixi nde nɔma tɛ tongode, a a sa a yuba kui,
\q a fa lu a xa donma mu gan?
\q
\v 28 Mixi nde nɔma a ɲɛrɛde tɛ wole tagi,
\q a fa lu a sanyi mu gan?
\q
\v 29 Na maniyama nɛ alɔ xɛmɛ naxan yabuma ginɛ xɛmɛ taa idɔxɔɛ ra.
\q Xɛmɛ yo din na ginɛ ra, a fama ɲaxankatɛ nan sɔtɔde.
\q
\v 30 Mixi mu yoma muɲɛti ma,
\q naxan muɲɛ tixi a xa kaamɛ ma,
\q
\v 31 kɔnɔ a na suxu fo a xa muɲafe sare fi,
\q hali na findi a xa naafuli birin na.
\q
\v 32 Kɔnɔ xaxilitare nan tun yɛnɛ rabama ginɛ ra.
\q A a xun nakana na fe mɔɔli ra.
\q
\v 33 A fe xɔrɔxɔɛ sɔtɔma nɛ yaagi kui,
\q naxan mu gbilenma a fɔxɔ ra sɔnɔn,
\q
\v 34 barima tɔɔnɛ xɛmɛ bɔɲɛ ratema nɛ a ɲaaxi ra.
\q Ginɛ kanyi mu kinikinima a gbe ɲɔxɔɛ lɔxɔɛ.
\q
\v 35 A bɔɲɛ mu goroma kɔbiri ra.
\q Hali i a gbegbe fi a ma, a mu a rasuxuma.
\c 7
\s Yɛnɛla xa gantanyi
\q
\v 1 N ma di, n ma wɔyɛnyi ragata i bɔɲɛ kui,
\q n ma sɛriyɛ xa lu i sondonyi ma.
\q
\v 2 N ma sɛriyɛ suxu alako i xa simaya sɔtɔ,
\q n ma xaranyi xa rafan i ma alɔ i ya firinyie.
\q
\v 3 N ma sɛriyɛ xiri i bɛlɛxɛsolee ra, a sɛbɛ i sondonyi ma.
\q
\v 4 Lɔnni xa findi i maaginɛ ra,
\q xaxili fanyi xa findi i bari mixi ra.
\q
\v 5 N ma sɛriyɛ i ratangama nɛ langoe ma,
\q e i ratangama nɛ yɛnɛla xɛmɛ taa idɔxɔɛ ma.
\b
\q
\v 6 Lɔxɔɛ nde, n nu na n ma banxi kui,
\q n tande matoma wundɛri ra.
\q
\v 7 N naxa xaxilitare nde to,
\q sɛgɛtala naxan xa fahaamui mu gbo.
\q
\v 8 A naxa kira suxu naxan dangima langoe ginɛ xa banxi dɛ ra.
\q A nu bara a xun ti mɛnni ra.
\q
\v 9 Nunmare tɛmui nan nu a ra,
\q kɔɛ nu bara so, kuye nu bara ifɔɔrɔ.
\b
\q
\v 10 Ginɛ nde naxa sa a ralan,
\q a maxirixi langoe ginɛ ki,
\q a nu wama na xɛmɛ madaxufe nɛ.
\q
\v 11 Ginɛ murutaxi nan a ra,
\q naxan wɔyɛn xui ite, a mixi matandi.
\q
\v 12 A ɲɛrɛma taa kui xɛmɛ fenfe ra.
\q
\v 13 A naxa na xɛmɛ suxu,
\q a a masunbu, a a fala a bɛ yɛtɛ igboɲa ra,
\q
\v 14 «N laayidi tongo nɛ Ala bɛ,
\q n bara na rakamali sɛrɛxɛ ra to.
\q
\v 15 N minixi i fende na nan ma.
\q Yakɔsi n bara i to.
\q
\v 16 Misira sade dugi maɲingixi na n sade ma,
\q
\v 17 a nun labundɛ xiri fanyi mɔɔli birin na.
\q
\v 18 Fa be, won xa yɛnɛ raba han gɛɛsɛgɛ,
\q won xa won waxɔnyi birin naba,
\q
\v 19 barima n ma xɛmɛ mu na banxi,
\q a sigaxi biyaasi xɔnkuye.
\q
\v 20 A bara kɔbiri gbegbe xanin a xun ma,
\q a mu fama fo yi kike ɲɔn.»
\b
\q
\v 21 A naxa nɔ na xɛmɛ ra a xa kɔɔta saabui ra,
\q a naxa nɔ a ra a xa dɛ iɲɔxunyi ra.
\q
\v 22-23 Xɛmɛ naxa bira a fɔxɔ ra keren na,
\q alɔ ninge naxan sigafe ninge faxade,
\q alɔ xeli naxan a sanyi rasofe yɛlɛ kui,
\q alɔ xɔni naxan tife gantanyi ma,
\q han tanbɛ fa a bɔɲɛ sɔxɔ, a faxa,
\q a mu a kolon a xa simaya danma mɛnni nɛ.
\q
\v 24 Yakɔsi n ma die, wo wo tuli mati n na,
\q wo n ma masenyi ramɛ.
\q
\v 25 I bɔɲɛ naxa i madaxu i xa bira na ginɛ mɔɔli fɔxɔ ra,
\q i naxa i ɲɛrɛ a xa kira ra,
\q
\v 26 barima a bara mixi gbegbe faxa,
\q a bara sɛnbɛmae yati rabira.
\q
\v 27 A xa banxi findixi faxɛ kira nan na,
\q mixi goroma aligiyama dɛnnaxɛ ra.
\c 8
\s Lɔnni naxan fatanma Ala ra
\q
\v 1 Lɔnni mu mixi xilima xɛ?
\q Xaxili fanyi mu a yɛtɛ masenma xɛ?
\q
\v 2 A xa masenyi tima yire itexi fari,
\q a wɔyɛnma kira dɛ ra nun kira ralandee.
\q
\v 3 A a xui itema taa sode dɛ ra mixi dangima dɛnnaxɛ.
\q A naxɛ, 
\v 4 «Adamadie, n na wo tan nan maxilife,
\q masenyi na n yi ra ibunadama birin bɛ.
\q
\v 5 Xaxilitare xa xaxili sɔtɔ, lɔnnitare xa lɔnni fen.
\q
\v 6 Wo wo tuli mati n ma masenyi hagigɛ ra,
\q masenyi tinxinxi naxan minima n dɛ i.
\q
\v 7 N na nɔndi nan falafe wo bɛ yi ki.
\q Tinxintareya mu rafan n ma fefe ma.
\q
\v 8 N ma wɔyɛnyi birin tinxin,
\q wule nun sɛniyɛntareɲa yo mu na e ya ma.
\q
\v 9 Nee fiixɛ xaxilima bɛ, e tinxin lɔnnilae bɛ.
\q
\v 10 Wo xa n ma lɔnni fen dangi gbeti ra,
\q wo xa a kolon xaxili fanyi tide gbo xɛɛma fanyi bɛ,
\q
\v 11 fahaamui tide dangi gɛmɛ tofanyi ra.
\q Sese mu na naxan tide dangima nee ra.»
\b
\q
\v 12 «N tan lɔnni, n soma fe kui, n a tagi raba.
\q
\v 13 Xa Alatala xa yaragaaxui na i bɛ,
\q i fe ɲaaxi nan xɔnma.
\q Yɛtɛ igboɲa, fe ɲaaxie, nun wɔyɛn kobie,
\q n nee nan xɔnma.
\q
\v 14 N gbe nan na marasi nun nɔndi ra,
\q xaxili fanyi nun sɛnbɛ kanyi nan n na.
\q
\v 15 N tan nan mangɛe raɲɛrɛma,
\q mangɛ naxee yaamari tima tinxinyi ra.
\q
\v 16 N tan nan bɔxi yareratie raɲɛrɛma,
\q n kuntigie tima adamadie ya ma.
\q
\v 17 N mixi nan xanuma, naxan n xanu.
\q Naxee n fenma, nee n toma nɛ.
\q
\v 18 Bannaya nun binyɛ na n tan nan yi ra,
\q harige naxan mu kanama.
\q
\v 19 N naxan fima mixi ma a fan xɛɛma fanyi bɛ,
\q a xa geeni dangi gbeti ra.
\q
\v 20 N nan n ɲɛrɛma nɔndi kira nan xɔn ma,
\q tinxinyi na dɛnnaxɛ,
\q
\v 21 alako n xanuntenyi xa harige sɔtɔ kɛ ra,
\q fe fanyi xa lu e yi ra duniɲɛigiri kui.»
\b
\q
\v 22 «Alatala naxa n daa a xa wali birin fɔlɛ ra.
\q
\v 23 N nu na kabi fɔlɛ, beenun bɔxi xa daa.
\q
\v 24 N bari tɛmui baa mu nu na, dulonyi mu nu na.
\q
\v 25 N bari nɛ beenun geyae xa mini,
\q
\v 26 beenun bɔxi nun fɔtɔnyi xa daa.
\q
\v 27 A to nu koore daafe, n nu na.
\q A to nu koore walaxɛ italafe, n nu na.
\q
\v 28 A to nu nuxui tife koore ma, n nu na.
\q A to nu ye raminife sɛnbɛ ra bɔxi bun, n nu na.
\q
\v 29 A to nu naaninyi safe baa bɛ
\q alako ye naxa fa banbaran ɲɛ, n nu na.
\q A to nu duniɲa bunyi dɔxɔfe, n nu na.
\q
\v 30 N fan nu na a fɛ ma a malife ra,
\q lɔxɔ yo lɔxɔ n findi a bɛ sɛɛwɛ nan na,
\q n fa n ɲɛlɛxin a ya i tɛmui birin.
\q
\v 31 N ɲɛlɛxinxi a xa duniɲa daaxi nan na,
\q a findixi n bɛ sɛɛwɛ ra lufe ra adamadie tagi.»
\b
\q
\v 32 «Yakɔsi n ma die, wo wo tuli mati n na,
\q sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan birama n ma kira fɔxɔ ra.
\q
\v 33 Wo wo tuli mati n ma xaranyi ra,
\q wo xa findi lɔnnilae ra.
\q Wo naxa a rabolo de.
\q
\v 34 Sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan a tuli matima n na,
\q naxan luma n sɛɛti ma tɛmui birin,
\q naxan n mamɛma naadɛ ra.
\q
\v 35 N kolonma bara kisi, Alatala bara hinnɛ na kanyi ra.
\q
\v 36 Kɔnɔ n gerefa tan bara a yɛtɛ bɔnɔ,
\q n xɔnmixi na faxɛ fenfe na ki nɛ.»
\c 9
\s Xaxilimaya nun lɔnnitareɲa
\q
\v 1 Lɔnni bara a xa banxi ti fanye solofere fari.
\q
\v 2 A bara xuruse nde faxa, a wɛni yailan,
\q a xa dɔxɔ teebili ra a dɛgede.
\q
\v 3 A bara xɛɛrae xɛɛ taa kui mixi xilife ra,
\q
\v 4 «Wo tan xaxilitaree nun fahaamutare,
\q wo fa be.
\q
\v 5 Wo xa fa n ma taami don,
\q wo xa fa n ma wɛni fanyi min.
\q
\v 6 Wo xa gbilen fe ɲaaxie fɔxɔ ra,
\q wo xa bira xaxilima xa kira fɔxɔ ra.»
\q
\v 7 Mixi yo naxan katama yɛtɛ igboe matinxinde,
\q a maraɲaaxui nan sɔtɔma.
\q Mixi yo naxan katama mixi ɲaaxi raside,
\q a konbi nan sɔtɔma.
\q
\v 8 Xa i xurutare rasi, a i xɔnma nɛ.
\q Xa i xaxilima rasi, a i xanuma nɛ.
\q
\v 9 I naxan falama lɔnnila bɛ,
\q a nde nan sama a xa lɔnni xun.
\q I naxan masenma tinxintɔɛ bɛ,
\q a nde nan sama a xa tinxinyi xun.
\b
\q
\v 10 Lɔnni fɔlɔma Alatala xa yaragaaxui nan ma.
\q Fahaamui sɔtɔma Ala Sɛniyɛntɔɛ kolonfe nan ma.
\q
\v 11 I xa duniɲɛigiri xɔn kuyama nɛ lɔnni ra,
\q i xa simaya ɲɛ kɔnti xun masama nɛ fahaamui ra.
\q
\v 12 Xaxilima lɔnni sare nan sɔtɔma,
\q kɔnɔ mixi naxan yoma a boore ma, na tɔɔrɛ nan tun sɔtɔma.
\b
\q
\v 13 Xaxilitareɲa luxi nɛ alɔ ginɛ naxan dɛ wuya,
\q a mu xuru, a mu fe kolon.
\q
\v 14 A dɔxɔma a xa banxi sode dɛ nan na
\q dɔxɔse ma naxan na yire itexi,
\q
\v 15 alako a xa dangi mixie xili a xui itexi ra,
\q naxee na e ɲɛrɛfe kira tinxinxie xɔn ma.
\q
\v 16 A a falama mixie bɛ naxee mu fahaamui sɔtɔxi,
\q «Wo tan xaxilitaree, wo fa be.
\q
\v 17 Minse muɲaxi ɲɔxun,
\q taami donxi dunxui ra, na fan ɲɔxun.»
\q
\v 18 E mu a kolon faxɛ dimi nan mɛnni ra.
\q Mixi naxee a xa xili ratinma,
\q nee xun tixi aligiyama nan na.
\c 10
\s Taali wɔyɛnyie
\d
\v 1 Sulemani xa taalie
\q Di xaxilima, a baba rasɛɛwama nɛ,
\q kɔnɔ di lɔnnitare findima nimisɛ nan na a nga bɛ.
\q
\v 2 Harige sɔtɔ ki ɲaaxi mu sese gasama mixi ma,
\q kɔnɔ tinxinyi nan simaya fima mixi ma.
\q
\v 3 Alatala mu mixi tinxinxi luma kaamɛ ra,
\q kɔnɔ a tondima nɛ mixi ɲaaxi waxɔnfe ra.
\q
\v 4 Bɛlɛxɛ walitare setareɲa nan bɛndunma mixi ma,
\q bɛlɛxɛ wakilixi bannaya nan fima mixi ma.
\q
\v 5 Di naxan wakilima xɛ xaba tɛmui a findixi xaxilima nan na,
\q kɔnɔ di naxan xima xɛ xaba tɛmui a findixi yaagi nan na a baba bɛ.
\q
\v 6 Barakɛ na mixi tinxinxi fɔxɔ ra,
\q gbaloe bira nɛ tinxintaree fɔxɔ ra.
\q
\v 7 Tinxintɔɛ xili findima duba nan na,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi xili lɔɛma nɛ.
\q
\v 8 Lɔnnila tinma lude sɛriyɛ bun ma,
\q kɔnɔ lɔnnitare xa wɔyɛnyi a xun nakanama nɛ.
\q
\v 9 Mixi naxan ɲɛrɛma nɔndi ra,
\q a ɲɛrɛma kantari nan kui,
\q kɔnɔ mixi naxan mu a ɲɛrɛma tinxinyi ra,
\q na tan fama rayarabide nɛ.
\q
\v 10 Mixi naxan nɔndi nɔxunma a booree ma, a e tɔɔrɔfe nɛ.
\q Dɛ kanyi xaxilitare a xun nakanama nɛ.
\q
\v 11 Wɔyɛnyi tinxinxi tinxintɔɛ xa simaya xɔn kuyama nɛ,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi tan dɛ gbaloe raminima nɛ.
\q
\v 12 Gbɛsɛnxɔnnɛya gere rakelima nɛ,
\q kɔnɔ marafanyi diɲɛma nɛ fe kanaxi birin ma.
\q
\v 13 Lɔnni nan na xaxilima nɛnyi bun ma,
\q kɔnɔ gbendegela nan sinma xaxilitare fari ma.
\q
\v 14 Fe kolonyi ragataxi lɔnnilae yi ra,
\q kɔnɔ lɔnnitare xa wɔyɛnyi fe nan tun kanama.
\q
\v 15 Banna mixi harige findixi a kanta se nan na,
\q kɔnɔ setareɲa nan misikiinɛ xun nakanama.
\q
\v 16 Tinxintɔɛ xa geeni findixi simaya nan na,
\q mixi ɲaaxi sare findixi ɲaxankatɛ nan na.
\q
\v 17 Mixi naxan xurui fahaamuma, a tixi simaya kira nan xɔn,
\q kɔnɔ naxan mɛɛma na marasi ra, a bɔnɔma nɛ.
\q
\v 18 Wule falɛ gbɛsɛnxɔnnɛya ragatama nɛ,
\q xaxilitare nan mixi tɔɔɲɛgɛma.
\q
\v 19 Wɔyɛnyi rawuyafe nɔma mixi findide yunubitɔɛ ra,
\q kɔnɔ xaxilima tan a dɛ suxuma nɛ.
\q
\v 20 Tinxintɔɛ xa wɔyɛnyi tide gbo gbeti bɛ,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi bɔɲɛ tide xurun.
\q
\v 21 Tinxintɔɛ xa marasi mixi raɲɛrɛma nɛ,
\q kɔnɔ xaxilitare faxama lɔnnitareɲa nan kui.
\q
\v 22 Alatala xa barakɛ nan mixi bannama,
\q mixi sɛnbɛ mu sese sama na fari.
\q
\v 23 Fe ɲaaxi rafan mixi kobi ma,
\q kɔnɔ lɔnni rafan xaxilima ma.
\q
\v 24 Mixi ɲaaxi hɛnmɛma fe naxan na, na nan a lima.
\q Mixi tinxinxi waxɔnfe, Ala nan na nabama a bɛ.
\q
\v 25 Fe xɔrɔxɔɛ na fa, mixi ɲaaxi yo mu tima,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ tan tima nɛ abadan.
\q
\v 26 Muluxunyi fe naxan niyama mixi ɲinyi ra,
\q tuuri fe naxan niyama mixi ya ra,
\q tunnaxɔnɛ fan na nan niyama a xɛɛma ra.
\q
\v 27 Alatala xa yaragaaxui simaya nan fima mixi ma,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxie xa simaya xɔn mu kuya.
\q
\v 28 Mixi tinxinxie xa tina findima e bɛ sɛɛwɛ nan na,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxie xa tina findima e bɛ tɔɔrɛ nan na.
\q
\v 29 Alatala xa kira findixi kantari nan na mixi tinxinxie bɛ,
\q kɔnɔ a findixi halaki nan na tinxintaree bɛ.
\q
\v 30 Tinxintɔɛ mu birama fefe ma,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi mu luma bɔxi ma.
\q
\v 31 Mixi tinxinxi dɛ lɔnni nan masenma,
\q kɔnɔ wule falɛ nɛnyi bolonma nɛ.
\q
\v 32 Tinxintɔɛ dɛ fe fanyi nan falama,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi fe ɲaaxi nan falama.
\c 11
\s Sikeeli kamalitare
\q
\v 1 Alatala sikeeli kamalitare nan xɔnxi,
\q kɔnɔ sikeeli kamalixi rafan a ma.
\q
\v 2 Yɛtɛ igboɲa findima yaagi nan na,
\q kɔnɔ yɛtɛ magore findima lɔnni nan na.
\q
\v 3 Tinxinyi tinxintɔɛ raɲɛrɛma nɛ,
\q kɔnɔ tinxintareya yanfante halakima nɛ.
\q
\v 4 Naafuli mu mixi malima Ala xa kiiti lɔxɔɛ,
\q tinxinyi gbansan nan mixi ratangama na faxɛ ma.
\q
\v 5 Tinxinyi tinxintɔɛ raɲɛrɛma nɛ kira fanyi xɔn,
\q kɔnɔ ɲaaxuɲa mixi ɲaaxi halakima nɛ.
\q
\v 6 Tinxinyi tinxintɔɛ rakisima nɛ,
\q yanfante tan luma milɛ gantanyi nan kui.
\q
\v 7 Mixi ɲaaxi na faxa, sese mu sɔɔnɛyama a bɛ sɔnɔn.
\q A xa naafuli mu sɛnbɛ yo fima a ma na tɛmui.
\q
\v 8 Tinxintɔɛ ratangama nɛ ɲaxankatɛ ma,
\q mixi ɲaaxi tan luma na ɲaxankatɛ nan kui.
\q
\v 9 Mixi kobi a boore xun nakanama a xa wɔyɛnyie nan na,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ ratangama nɛ a xa lɔnni saabui ra.
\q
\v 10 Tinxintɔɛe na hɛɛri sɔtɔ, taa ɲɛlɛxinma nɛ.
\q Mixi ɲaaxi na faxa, birin bara geeni.
\q
\v 11 Tinxintɔɛe munafanyi rafama nɛ a xa taa ma,
\q mixi ɲaaxie tan taa xun nakanama e xa wɔyɛnyie nan na.
\q
\v 12 Lɔnnitare yoma nɛ a boore ma,
\q lɔnnila tan luma sabari nan kui.
\q
\v 13 Naafixi gundo makɛnɛnma nɛ,
\q dugutɛgɛ tan a suturama nɛ.
\q
\v 14 Marasitareɲa ɲama rabirama nɛ,
\q kɔnɔ marasima wuyaxi tan findima kisi nan na e bɛ.
\q
\v 15 Mixi yo taani mixi bɛ fe nde ma, a fama nɛ nimisade.
\q Tondife na rabade, na nan fisa.
\q
\v 16 Ginɛ fanyie binyɛ sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ xɛmɛ ɲaaxi naafuli nan tun sɔtɔma.
\q
\v 17 Xɛmɛ fanyi ɲɛrɛ ki a malima nɛ,
\q kɔnɔ xɛmɛ ɲaaxi tɔɔrɛ nan bɛndunma a yɛtɛ ma.
\q
\v 18 Mixi ɲaaxi xa geeni fama nɛ a madaxude.
\q Tinxintɔɛ tan xa geeni findima sare fanyi nan na a bɛ.
\q
\v 19 Tinxintɔɛ kisima nɛ,
\q kɔnɔ tinxintare faxɛ nan sɔtɔma.
\q
\v 20 Bɔɲɛ ɲaaxi mu rafan Alatala ma,
\q a wama tinxinyi nan xɔn.
\q
\v 21 Mixi ɲaaxi fama nɛ fe ɲaaxi sɔtɔde,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ tan kisima nɛ.
\q
\v 22 Ginɛ tofanyi xaxilitare luma nɛ alɔ
\q xurundɛ xɛɛma daaxi xɔsɛ ɲɔɛ ra.
\q
\v 23 Tinxintɔɛ fama nɛ fe fanyi sɔtɔde,
\q kɔnɔ xɔnɛ nan luma mixi ɲaaxi tan bɛ.
\q
\v 24 Mixi naxan bɛlɛxɛ yelefu ki tide, a bannaya sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ mixi kumaxi tan findima setare nan na.
\q
\v 25 Mixi naxan a harige itaxunma, a fama nɛ harige sɔtɔde.
\q Ye xɔli mu luma mixi ma naxan a boore kima ye ra.
\q
\v 26 Ɲama mixi dankama nɛ naxan tondima baloe matide,
\q e dubama nɛ mixi bɛ naxan tinma ɲama xa nde sɔtɔ.
\q
\v 27 Fe fanyi rabae, fe fanyi sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ fe ɲaaxi rabae, fe ɲaaxi nan sɔtɔma.
\q
\v 28 Mixi naxan a xaxili tima a xa naafuli ra,
\q a fama nɛ birade,
\q tinxintɔɛ tan luma nɛ alɔ burɛxɛ naxan mu lisima.
\q
\v 29 Mixi naxan tɔɔrɛ bɛndunma a xa denbaya ma,
\q fe fufafu nan fama findide a kɛ ra.
\q Lɔnnitare fama lude nɛ lɔnnila xa yaamari bun ma.
\q
\v 30 Tinxintɔɛe kisima nɛ,
\q lɔnnilae mixie masɔtɔma nɛ.
\q
\v 31 Xa tinxintɔɛ a sare sɔtɔ duniɲa ma,
\q mixi ɲaaxi nun yunubitɔɛ fan a sɔtɔma nɛ.
\c 12
\s Marasi tide
\q
\v 1 Mixi yo tinma marasi ra, na wama lɔnni nan xɔn,
\q naxan tan mu tinma na ra, daxui nan a ra.
\q
\v 2 Alatala hinnɛma nɛ mixi fanyi ra,
\q a mixi kobi tan ɲaxankata.
\q
\v 3 Ɲaaxuɲa mu xili xungbe fima mixi ma,
\q kɔnɔ sese mu a niyama tinxintɔɛ sankee xa tala.
\q
\v 4 Ginɛ fanyi findima a xa mɔri xa xunnakeli nan na,
\q ginɛ ɲaaxi tan luma nɛ alɔ kuli naxan na ɲinyi kui.
\q
\v 5 Mixi tinxinxie xa maɲɔxunyi fan,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi xa marasi mixi madaxuma nɛ.
\q
\v 6 Mixi ɲaaxi xa wɔyɛnyi mixi faxama nɛ,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ tan xa wɔyɛnyi mixi rakisima nɛ.
\q
\v 7 Mixi ɲaaxie xa fe fama nɛ kanade,
\q kɔnɔ sese mu mixi tinxinxie xa denbayae toma.
\q
\v 8 Ɲama lɔnnilae matɔxɔma nɛ,
\q kɔnɔ bɔɲɛ ɲaaxi kanyie, e yoma nɛ nee ma.
\q
\v 9 Yɛtɛ magore, malima keren peti na naxan bɛ,
\q a fisa yɛtɛ igboe bɛ, baloe mu na naxan yi ra.
\q
\v 10 Tinxintɔɛ mɛɛnima nɛ a xa xuruse ma,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi tan ya ixara.
\q
\v 11 Bɔxi rawali baloe sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ lɔnnitare birama fe fufafu nan fɔxɔ ra.
\q
\v 12 Mixi ɲaaxi harige fenma tinxintareya ra,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ sankee tan sigama bɔxi suxu ra nɛ.
\q
\v 13 Fe ɲaaxi findima gantanyi nan na mixi ɲaaxi bɛ,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ a yɛtɛ ratangama nɛ na tɔɔrɛ ma.
\q
\v 14 Wɔyɛn fanyi findima xunnakeli nan na mixi bɛ,
\q alɔ mixi to a xa wali sare sɔtɔma.
\q
\v 15 Lɔnnitare a maɲɔxunxi a a xaxili fan,
\q lɔnnila tan marasi nan fenma.
\q
\v 16 Lɔnnitare bɔɲɛ te rafura,
\q lɔnnila tan mu konbi yaabima.
\q
\v 17 Tinxintɔɛ nɔndi nan falama a boore xun,
\q kɔnɔ seede ba ɲaaxi wule nan tun madɔxɔma.
\q
\v 18 Mixi dɛ wuyaxi xa wɔyɛnyi mixi maxɔnɔma nɛ alɔ santidɛgɛma,
\q kɔnɔ lɔnnila tan xa wɔyɛnyi mixi nan nayalanma.
\q
\v 19 Nɔndi falɛ xa masenyi mu masarama,
\q kɔnɔ wule falɛ xa masenyi luma nɛ masara ra.
\q
\v 20 Maifui nan na mixi ɲaaxi bɔɲɛ kui,
\q sɛɛwɛ na mixi bɛ, naxan gere raxubenma.
\q
\v 21 Fe ɲaaxi yo mu tinxintɔɛ lima,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxie na nan tun sɔtɔma.
\q
\v 22 Alatala wule falɛe xɔnma nɛ,
\q a hinnɛma nɛ nɔndi falɛe ra.
\q
\v 23 Lɔnnila a xa lɔnni masen tɛmui kolon,
\q lɔnnitare tan a xa daxuɲa nan ifalama a xui itexi ra.
\q
\v 24 Tunnabɛxilae findima mangɛe nan na,
\q kɔnɔ tunnaxɔnɛe findima konyie ra.
\q
\v 25 Kɔntɔfili luma nɛ mixi lahalɛ masara ra,
\q wɔyɛn fanyi tan a bɔɲɛ rasɛɛwama nɛ.
\q
\v 26 Tinxintɔɛ kira tinxinxi masenma nɛ a boore bɛ,
\q mixi ɲaaxi tan a boore ralɔɛma nɛ.
\q
\v 27 Koyinma tunnaxɔnɛ mu a xa tɔɔkɛ ganma,
\q kɔnɔ tunnabɛxila mɛɛnima nɛ a sɔtɔsee ma.
\q
\v 28 Simaya na kira tinxinxi nan xɔn ma.
\q Faxɛ mu fulama na kira ra.
\c 13
\s Xurutare tondima marasi suxufe
\q
\v 1 Di lɔnnila a tuli matima a baba xa marasi nan na,
\q kɔnɔ xurutare mu a tuli matima marasi ra.
\q
\v 2 Mixi fanyi xa wɔyɛnyie fe fanyi nan naminima,
\q kɔnɔ yanfante tan wama gere nan xɔn.
\q
\v 3 Mixi naxan a dɛ suxuma, a xun nakelima nɛ,
\q naxan dɛ wuyaxi, na tan a xun nakanama nɛ.
\q
\v 4 Tunnaxɔnɛ xa fefe mu sɔɔnɛyama,
\q kɔnɔ tunnabɛxi harige gbegbe sɔtɔma nɛ.
\q
\v 5 Wule mu rafan tinxintɔɛ ma,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi tan a yɛtɛ rayaagima nɛ.
\q
\v 6 Tinxinyi tinxintɔɛ makantama nɛ,
\q fe ɲaaxi yunubitɔɛ tan nahalakima nɛ.
\q
\v 7 Mixi nde a yɛtɛ findima banna nan na,
\q kɔnɔ sese mu a yi ra.
\q Boore tan a yɛtɛ findima setare nan na,
\q kɔnɔ harige gbegbe na a yi ra.
\q
\v 8 Banna xa kɔbiri a xun sarama mixi kobie ma,
\q kɔnɔ mixi kobie mu sese fenma setare ra.
\q
\v 9 Tinxintɔɛ luxi nɛ alɔ lanpui dɛxɛxi,
\q mixi ɲaaxi tan xa lanpui xubenma nɛ.
\q
\v 10 Yɛtɛ igboɲa gere nan nabulama,
\q kɔnɔ marasi ramɛfe findima lɔnni nan na.
\q
\v 11 Harige naxan sɔtɔma tinxintareya kui, a sigama xurun na nɛ,
\q kɔnɔ harige naxan sɔtɔma dɔyi dɔyi tinxinyi kui, na sigama gbo ra nɛ.
\q
\v 12 Xa mixi mu a waxɔnfe sɔtɔma, a tɔɔrɔma nɛ,
\q kɔnɔ xa a sɔtɔ, a sɛɛwama nɛ duniɲɛigiri kui.
\q
\v 13 Mixi naxan yoma marasi ma, a na sare sɔtɔma nɛ,
\q naxan tan marasi binyama, na fama nɛ sare fanyi sɔtɔde.
\q
\v 14 Xaxilima xa marasi findima simaya nan na,
\q a mixi ratangama gantanyi ɲaaxi ma.
\q
\v 15 Fahaamui findima hinnɛ nan na mixi bɛ,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi tan xa kira xɔrɔxɔ.
\q
\v 16 Xaxilima a xa lɔnni rawalima,
\q kɔnɔ xaxilitare daxuɲa nan tun funfunma.
\q
\v 17 Xɛɛra tinxintare findima tɔɔrɛ nan saabui ra,
\q xɛɛra tinxinxi tan fama yalanyi nan na.
\q
\v 18 Mixi naxan tondima marasi ra, a setareɲa nun yaagi sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ naxan marasi ramɛma, a binyɛ nan sɔtɔma.
\q
\v 19 A ɲɔxun, mixi waxɔnfe na raba a bɛ,
\q kɔnɔ xaxilitare mu tinma gbilende a waxɔnfe ɲaaxi fɔxɔ ra.
\q
\v 20 Mixi na lu xaxilima fɔxɔ ra, a fan xaxili sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ lɔnnitaree xa malan booreɲa, findima tɔɔrɛ nan tun na.
\q
\v 21 Yunubitɔɛ sare findima fe ɲaaxi nan na,
\q tinxintɔɛ tan sare findima hɛɛri nan na.
\q
\v 22 Mixi fanyi kɛ luma a xa mamadie nan bɛ,
\q yunubitɔɛ tan kɛ luma tinxintɔɛe nan bɛ.
\q
\v 23 Baloe gbegbe minima nɛ setare xa xɛ ma,
\q kɔnɔ tinxintareya luma nɛ kasara ra.
\q
\v 24 Babɛ naxan mu a xa di xuruma luxusinyi ra,
\q na di mu rafan a ma.
\q Babɛ naxan a xa di xuruma,
\q na di rafan a ma.
\q
\v 25 Tinxintɔɛ wasama nɛ baloe ra,
\q kɔnɔ tinxintare tan luma kaamɛ ra nɛ.
\c 14
\s Ginɛ lɔnnila
\q
\v 1 Ginɛ lɔnnila sɛnbɛ fima nɛ a xa denbaya ma,
\q kɔnɔ ginɛ lɔnnitare a xa denbaya xun nakanama nɛ.
\q
\v 2 Mixi naxan a ɲɛrɛma a tinxinxi ra, a gaaxuma nɛ Ala ya ra,
\q kɔnɔ naxan a ɲɛrɛma tinxintareya ra, na nan yoma Ala ma.
\q
\v 3 Yɛtɛ igboe xa wɔyɛnyi findima bɔnbɔɛ nan na a bɛ,
\q lɔnnila tan xa wɔyɛnyi a makantama nɛ.
\q
\v 4 Xa ninge mu bɔxi buxama, saga mu rafema.
\q Ninge xa wali a niyama nɛ mixi xa baloe gbegbe sɔtɔ.
\q
\v 5 Seede fanyi mu wule falama,
\q seede ɲaaxi tan wule nan tun funfunma.
\q
\v 6 Mixi mayele lɔnni fenma nɛ, kɔnɔ a mu a sɔtɔma.
\q Lɔnni kolonfe mu xɔrɔxɔ xaxilima bɛ.
\q
\v 7 I xa i makuya xaxilitaree ra,
\q barima i mu lɔnni yo sɔtɔma e ra.
\q
\v 8 Lɔnnila a ɲɔxɔ sama nɛ a ɲɛrɛ ki xɔn ma,
\q lɔnnitare tan a yɛtɛ madaxuma nɛ.
\q
\v 9 Xaxilitare yoma yunubi tongofe ma,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ Ala xa hinnɛ nan fenma.
\q
\v 10 Mixi a yɛtɛ xa tɔɔrɛ kolon a bɔɲɛ kui,
\q a mu a xa sɛɛwɛ masenma mixi gbɛtɛ bɛ.
\q
\v 11 Mixi ɲaaxie xa denbaya halakima nɛ,
\q tinxintɔɛe tan xa denbaya fanma nɛ.
\q
\v 12 Mixi ɲɔxɔ a ma a a ɲɛrɛ ki fan,
\q a fa li kɔrɛ a na gbaloe kira nan xɔn ma.
\q
\v 13 Mixi nɔma yelede a dɛ ra, a tɔɔrɔxi a bɔɲɛ kui.
\q Sɛɛwɛ nɔma mafindide tɔɔrɛ ra.
\q
\v 14 Mixi ɲaaxi yo, mixi fanyi yo,
\q e birin e xa wali sare sɔtɔma nɛ.
\q
\v 15 Xaxilitare lama nɛ mixi birin xa masenyi ra,
\q kɔnɔ xaxilima kira matoma nɛ beenu a xa bira na fɔxɔ ra.
\q
\v 16 Xaxilima gaaxuma nɛ Ala ya ra, a fa gbilen fe ɲaaxi fɔxɔ ra,
\q kɔnɔ xaxilitare tan soma nɛ na fe ɲaaxi kui mafuren.
\q
\v 17 Mixi naxan bɔɲɛ tema mafuren, a daxuɲa nan nabama.
\q Mixi madaxui mu rafan mixi yo ma.
\q
\v 18 Daxuɲa findima nɛ xaxilitare kɛ ra,
\q xaxilimae tan lɔnni nan sɔtɔma.
\q
\v 19 Mixi ɲaaxie fama nɛ e xinbi sinde tinxintɔɛe bun ma,
\q e kantari nan fenma tinxintɔɛe xɔnyi.
\q
\v 20 Setare raɲaaxu birin ma, hali a dɔxɔboore,
\q kɔnɔ banna rafan mixi gbegbe ma.
\q
\v 21 Mixi naxan yoma a ngaxakerenyi ma, a bara yunubi sɔtɔ,
\q kɔnɔ naxan kinikini tɔɔrɔmixi ma, na bara sɛɛwɛ sɔtɔ.
\q
\v 22 Mixi naxee fe ɲaaxi maɲɔxunma, nee bɔnɔma nɛ.
\q Kɔnɔ naxee fe fanyi maɲɔxunma,
\q na kanyie marafanyi nun nɔndi nan toma.
\q
\v 23 Geeni na wali birin kui,
\q kɔnɔ wɔyɛnyi gbansan findima setareɲa nan na.
\q
\v 24 Bannaya nan na lɔnnila sare ra,
\q daxuɲa nan tun luma lɔnnitare tan yi ra.
\q
\v 25 Seede nɔndi falɛ mixi nii ratangama nɛ,
\q kɔnɔ wule falɛ mixi madaxuma tun.
\q
\v 26 Mixi naxan gaaxu Alatala ya ra,
\q a tan nun a xa die luma nɛ kantari kui.
\q
\v 27 Alatala xa yaragaaxui simaya fima nɛ mixi ma,
\q alako e xa ratanga gantanyi ma naxan findima faxɛ ra.
\q
\v 28 Ɲama xa gboe findima mangɛ xa xunnakeli nan na,
\q kɔnɔ ɲama xa xurunyi findima mangɛ xa xunnagore nan na.
\q
\v 29 Xaxilima bɔɲɛ te xɔnɔ,
\q kɔnɔ xaxilitare a xa daxuɲa masenma nɛ a xa bɔɲɛ te saabui ra.
\q
\v 30 Bɔɲɛsa findima simaya nan na,
\q kɔnɔ milɛ tan findima fure nan na.
\q
\v 31 Naxan setare tɔɔrɔma, na bara yo setare Daa Mangɛ ma,
\q kɔnɔ naxan kinikini setare ma, na bara a Daa Mangɛ matɔxɔ.
\q
\v 32 Mixi ɲaaxi xa ɲaaxuɲa a xun nakanama nɛ,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ kantari sɔtɔma nɛ hali faxɛ ya i.
\q
\v 33 Lɔnni na xaxilima bɔɲɛ kui,
\q xaxilitare yati nɔma na tode.
\q
\v 34 Tinxinyi bɔxi rasigama nɛ yare,
\q yunubi tan ɲama rayaagima nɛ.
\q
\v 35 Walikɛ lɔnnila rafan mangɛ ma, kɔnɔ a walikɛ yaagitare tan xɔnma nɛ.
\c 15
\s Yaabi bɔrɔxɔxi
\q
\v 1 Yaabi bɔrɔxɔxi mixi bɔɲɛ ragoroma nɛ,
\q kɔnɔ wɔyɛn xɔnɛ tan mixi bɔɲɛ ratema nɛ.
\q
\v 2 Xaxilima xa wɔyɛnyi a niyama nɛ xaxili fanyi xa rafan mixie ma,
\q kɔnɔ xaxilitare xa wɔyɛnyi daxuɲa nan tun masenma.
\q
\v 3 Alatala mixi birin matoma,
\q mixi ɲaaxi nun mixi fanyi.
\q
\v 4 Wɔyɛn fanyi mixi rayalanma,
\q kɔnɔ wɔyɛn xɔnɛ mixi xaxili tɔɔrɔma nɛ.
\q
\v 5 Xaxilitare yoma nɛ a baba xa marasi ma,
\q xaxilima tan na marasi nan suxuma.
\q
\v 6 Harige fanyi na tinxintɔɛ xɔnyi,
\q kɔnɔ tɔɔrɛ gbansan nan findima tinxintare sare ra.
\q
\v 7 Lɔnnilae xa wɔyɛnyie xaxili fima nɛ mixi ma,
\q kɔnɔ fe fanyi yo mu na lɔnnitaree bɔɲɛ kui.
\q
\v 8 Alatala mixi ɲaaxi xa sɛrɛxɛ xɔnma,
\q kɔnɔ a tinxintɔɛ xa duba suxuma nɛ.
\q
\v 9 Alatala mixi ɲaaxi xa kira xɔnma,
\q kɔnɔ mixi naxan birama tinxinyi fɔxɔ ra a rafan a ma.
\q
\v 10 Kira fanyi bɛɲinfe findima ɲaxankatɛ nan na.
\q Xurutareɲa mixi xun tima faxɛ kira nan ma.
\q
\v 11 Alatala to fe birin kolon,
\q hali naxan nabama aligiyama nun yahannama,
\q a ibunadama bɔɲɛ fan kolon.
\q
\v 12 Yɛtɛ igboe mu wama marasi xɔn ma,
\q a mu sigama lɔnnila yire.
\q
\v 13 Bɔɲɛ sɛɛwaxi mixi lahalɛ fanma,
\q kɔnɔ bɔɲɛ tɔɔrɔxi mixi lahalɛ kanama nɛ.
\q
\v 14 Xaxilima lɔnni nan fenma,
\q kɔnɔ xaxilitare daxu wɔyɛnyi nan tun falama.
\q
\v 15 Hali misikiinɛ tɔɔrɔ a xa simaya kui,
\q xa a bɔɲɛ sɛɛwaxi, na findima nɛ baloe ra a bɛ.
\q
\v 16 Setare Ala yaragaaxui,
\q fan banna xaxili ifuxi bɛ.
\q
\v 17 Bande ɲiɲɛ donfe xanunteya kui,
\q na fan sube donfe bɛ gbɛsɛnxɔnnɛya kui.
\q
\v 18 Bɔɲɛ rate gere xɔrɛ isɔxɔma nɛ,
\q bɔɲɛ ragore sɔnxɔɛ raxinbelima nɛ.
\q
\v 19 Tunnaxɔnɛ xa kira mabalanxi tunbee nan na,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ xa kira ɲɛrɛ ɲɔxun.
\q
\v 20 Di lɔnnixi findima sɛɛwɛ nan na a baba bɛ,
\q kɔnɔ di lɔnnitare yoma nɛ a nga ma.
\q
\v 21 Xaxilitareɲa rafan lɔnnitare ma,
\q kɔnɔ xaxilima xa kira tinxin.
\q
\v 22 Marasitareɲa wali kanama nɛ,
\q kɔnɔ marasi gbegbe wali nan sɔɔnɛyama.
\q
\v 23 Sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan fata a boore yaabide.
\q Wɔyɛnyi tide gbo naxan falaxi a fala ki ma nun a fala tɛmui ma.
\q
\v 24 Xaxilima xa kira a ratema nɛ koore ma,
\q a a mali a xa aligiyama kira matanga.
\q
\v 25 Alatala yɛtɛ igboe xa banxi rabirama nɛ,
\q kɔnɔ a kaaɲɛ ginɛ xa bɔxi makantama nɛ.
\q
\v 26 Maɲɔxun kobi raɲaaxu Alatala ma,
\q kɔnɔ wɔyɛn fanyi tan sɛniyɛn.
\q
\v 27 Milante findima nɛ tɔɔrɛ ra a xa denbaya bɛ,
\q kɔnɔ naxan mu wama geeni tinxintare xɔn,
\q na kanyi kisi nan sɔtɔma.
\q
\v 28 Tinxintɔɛ fe matoma nɛ a fanyi ra beenu a xa yaabi nde fi,
\q kɔnɔ fe ɲaaxi mafura minide mixi ɲaaxi dɛ i.
\q
\v 29 Alatala makuya mixi ɲaaxie ra,
\q kɔnɔ a a tuli matima tinxintɔɛe xa maxandi ra.
\q
\v 30 Xɛɛra ya iyalanxi mixi bɔɲɛ rasɛɛwama nɛ,
\q xɛɛraya fanyi sɛnbɛ nan fima mixi ma.
\q
\v 31 Mixi naxan a tuli matima kisi marasi ra,
\q na kanyi luma nɛ lɔnnilae ya ma.
\q
\v 32 Naxan tondima marasi ramɛde,
\q na yoxi a yɛtɛ nan ma,
\q kɔnɔ naxan tinma marasi ramɛde,
\q na kanyi xa lɔnni nan xun masama.
\q
\v 33 Ala xa yaragaaxui findima lɔnni nan na mixi bɛ.
\q Yɛtɛ magore fama binyɛ nan na.
\c 16
\s Ala xa maragiri
\q
\v 1 Adamadi natɛ tongoma a bɔɲɛ kui,
\q kɔnɔ maragiri na Ala nan bɛlɛxɛ.
\q
\v 2 Adama tan bɛ, a xa kira birin fan,
\q kɔnɔ kiiti sa mangɛ Ala a bɔɲɛ kolon.
\q
\v 3 Wali birin taxu Alatala ra, alako a xa sɔɔnɛya.
\q
\v 4 Alatala fe birin yailanxi fe nde nan ma.
\q Hali mixi ɲaaxi daaxi gbaloe lɔxɔɛ nan ma fe ra.
\q
\v 5 Alatala yɛtɛ igboe xɔnxi.
\q Ɲaxankatɛ nan a mamɛfe.
\q
\v 6 Yunubi xafarima hinnɛ nun dugutɛgɛya nan saabui ra.
\q Alatala xa yaragaaxui mixi ratangama fe ɲaaxi nan ma.
\q
\v 7 Mixi ɲɛrɛ ki na rafan Alatala ma,
\q a a niyama nɛ gere xa ɲɔn na kanyi nun a yaxuie tagi.
\q
\v 8 Se dondoronti sɔtɔxi tinxinyi ra
\q na nan fisa se gbegbe sɔtɔxi bɛ tinxintareya kui.
\q
\v 9 Mixi natɛ tongoma a xa fe rabaxi ma,
\q kɔnɔ na fee ragiri mangɛ na Alatala nan na.
\q
\v 10 Mangɛ xa masenyi tide gbo,
\q a xa kiiti xa tinxin.
\q
\v 11 Alatala na sikeeli tinxinxi nan bɛ,
\q a xa wali nan na se maniyase kamalixi ra.
\q
\v 12 Fe ɲaaxi mu rafan mangɛe ma,
\q barima tinxinyi nan mangɛ kibanyi mabanbanma.
\q
\v 13 Mangɛe xa hinnɛ na tinxintɔɛe bɛ,
\q nɔndi falɛ rafan e ma.
\q
\v 14 Mangɛ xa bɔɲɛte mixi faxama nɛ,
\q kɔnɔ lɔnnila fata mangɛ bɔɲɛ ragorode.
\q
\v 15 Mangɛ xa ɲɛlɛxinyi findima simaya nan na,
\q a xa hinnɛ luma nɛ alɔ nuxui naxee tunɛ ye raminima.
\q
\v 16 Lɔnni sɔtɔɛ fan xɛɛma sɔtɔɛ bɛ,
\q xaxili fanyi sɔtɔɛ fan gbeti sɔtɔɛ bɛ.
\q
\v 17 Tinxintɔɛ xa kira mu sigama fe ɲaaxi ma.
\q Mixi naxan a ɲɛngi saxi a ɲɛrɛ ki xɔn ma, na kisima nɛ.
\q
\v 18 Yɛtɛ igboɲa mixi nan xun nakanama,
\q yɛtɛ iteya mixi nan nalɔɛma.
\q
\v 19 Lufe yɛtɛ magoree ya ma, na fan
\q naafuli itaxunfe bɛ yɛtɛ igboee ya ma.
\q
\v 20 Hɛɛri na mixi bɛ naxan a ɲɛngi sama fe raba kie xɔn ma.
\q Sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan a xaxili tima Alatala ra.
\q
\v 21 Mixi sabarixi findima xaxilima nan na.
\q Wɔyɛn ɲɔxunmɛ xaxili fima nɛ mixi ma.
\q
\v 22 Xaxili fanyi simaya nan fima xaxilima ma,
\q xaxilitareɲa findima ɲaxankatɛ nan na xaxilitare bɛ.
\q
\v 23 Xaxilima a ɲɛngi sama a xa masenyi ma,
\q alako lɔnni fanyi xa mini a dɛ kui.
\q
\v 24 Wɔyɛn fanyi findixi kumi nan na,
\q naxan xaxili nun fate rayalanma.
\q
\v 25 Adama a maɲɔxun nɛ a xa kira fanxi,
\q kɔnɔ a raɲɔnyi a xun tima faxɛ nan na.
\q
\v 26 Walikɛ xa kaamɛ nan a tutunma wali ma.
\q
\v 27 Fuyante fe ɲaaxi maɲɔxunma nɛ,
\q a xa masenyi mixi gan.
\q
\v 28 Mixi kobi gere xɔrɛ isɔxɔma nɛ,
\q naafixi dɛfanmae tagi isoma.
\q
\v 29 Mixi kobi a boore ratantanma nɛ,
\q a na ti kira ɲaaxi xɔn ma.
\q
\v 30 Mixi naxan tɔnxuma masenma a ya nun a dɛ ra,
\q a wama fe ɲaaxi nde nan nabafe.
\q
\v 31 Xunsɛxɛ fiixɛ findima binyɛ nan na,
\q naxan sɔtɔma kira tinxinxi xɔn ma.
\q
\v 32 Diɲɛ mixi fan geresoe bɛ,
\q yɛtɛ suxui tide dangi taa suxufe ra.
\q
\v 33 Mixi kanda bunma fe nde ma,
\q kɔnɔ fe birin nagiri mangɛ na Alatala nan na.
\c 17
\s Lantareya
\q
\v 1 Taami xuntunyi sɔtɔfe bɔɲɛsa kui
\q na nan fisa sube gbegbe sɔtɔfe bɛ lantareya na dɛnnaxɛ.
\q
\v 2 Walikɛ xaxilima sɛnbɛ gbo dangife wali kanyi xa di ra,
\q naxan fe mayaagixi rabama.
\q Na walikɛ mɔɔli tan kɛ sɔtɔma nɛ na denbaya kui.
\q
\v 3 Xɛɛma nun gbeti matose na tɛ nan na,
\q kɔnɔ Alatala nan adama bɔɲɛ matoma.
\q
\v 4 Fe kobi raba wɔyɛn tinxintare ramɛma,
\q a a tuli matima wule falɛ ra.
\q
\v 5 Mixi naxan yoma setaree ma,
\q na bara setare Daa Marigi yelebu.
\q Mixi naxan yelema a boore xa tɔɔrɛ ma,
\q na ɲaxankatɛ nan sɔtɔma.
\q
\v 6 Mamadie findixi forie xa sɛɛwɛ nan na,
\q babae fan findixi e xa die xa sɛɛwɛ nan na.
\q
\v 7 Mangɛ xa wɔyɛnyi mu lan xaxilitare dɛ i,
\q wule mu lan mangɛ dɛ i.
\q
\v 8 Ki tife naadɛe rabima nɛ, a fe birin sɔɔnɛyama nɛ.
\q
\v 9 Diɲɛfe konbi ma a marafanyi nan na gboma,
\q kɔnɔ na ifalafe a xanuntenmae tagi isoma.
\q
\v 10 Tantanyi masenfe lɔnnila bɛ a fahaamui fima nɛ a ma,
\q dangife lɔnnitare bɔnbɔfe luxusinyi ya kɛmɛ ra.
\q
\v 11 Mixi ɲaaxi naxan mangɛ matandima tun,
\q sɔɔri kinikinitare nan xɛɛma a xili ma.
\q
\v 12 Naralanfe sube xaaɲɛ ra, naxan xa die baxi a yi,
\q na fisa naralanfe xaxilitare ra, naxan ɲɛrɛma a xa xaxilitareɲa kui.
\q
\v 13 Mixi naxan fe fanyi ɲɔxɔma fe ɲaaxi ra,
\q fe ɲaaxi mu makuyama na xa banxi ra.
\q
\v 14 Gere fɔlɔfe luxi nɛ alɔ bogoni ibɔɔfe.
\q Na kui beenun sɔnxɔɛ xa mini, keli naa.
\q
\v 15 Mixi naxan nɔndi fima fe kobi rabama,
\q nun mixi naxan tinxintɔɛ tɔɔɲɛgɛma,
\q e mu rafan Alatala ma.
\q
\v 16 Hali kɔbiri lu lɔnnitare yi ra,
\q a mu na rawalima lɔnni sɔtɔfe ra.
\q
\v 17 Mixi a dɛfanboore xanuma tɛmui birin,
\q a a ngaxakerenyi malima a tɔɔrɔ tɛmui.
\q
\v 18 Lɔnnitare naxan xaxili mu na,
\q na nan gbansan taanima a boore bɛ.
\q
\v 19 Gere rafan mixi yo ma,
\q yunubi fan nafan na kanyi ma.
\q Mixi naxan a yɛtɛ igboma,
\q xunnakanɛ nan a lima.
\q
\v 20 Mixi yo madaxui tima, na mu hɛɛri sɔtɔma,
\q Mixi yo wɔyɛn kobi falama, na tɔɔrɔma nɛ.
\q
\v 21 Mixi yo di lɔnnitare bari, na fama nɛ tɔɔrɔde.
\q Mixi yo di xaxilitare sɔtɔ, na mu sɛɛwama.
\q
\v 22 Bɔɲɛ sɛɛwaxi, seri fanyi na a ra,
\q xaxili sunnunxi tan xɔrie nan xun nakanama.
\q
\v 23 Mixi ɲaaxi see rasuxuma gundo ra,
\q alako kiiti tinxinxi xa mafindi.
\q
\v 24 Lɔnni makɔrɛ xaxilima ra,
\q kɔnɔ xaxilitare ya tixi fe makuyaxi nan na.
\q
\v 25 Di xaxilitare findima tɔɔrɛ nan na a baba bɛ,
\q a findi xɔnɛ ra a nga bɛ.
\q
\v 26 A mu lan kɔbiri xa ba tinxintɔɛ yi ra,
\q a mu lan kuntigi xa bɔnbɔ a xa tinxinyi xa fe ra.
\q
\v 27 Xaxilima a dɛ nan suxuma, a bɔɲɛ mu tema.
\q
\v 28 Xaxilitare nɔma a maɲɔxunde lɔnnila ra xa a dunduxi,
\q a nɔma a maɲɔxunde fahaamula ra xa a sabarixi.
\c 18
\s Booretare
\q
\v 1 Booretare a waxɔnfe gbansan nan fenma,
\q a yo marasi birin ma.
\q
\v 2 Xaxilitare mu wama xaxili fanyi xɔn,
\q a wama a yɛtɛ xa maɲɔxunyi nan tun masenfe.
\q
\v 3 Mixi ɲaaxie yoma mixie ma,
\q e yoma e ma han e sa yaagi.
\q
\v 4 Adama xa wɔyɛnyi tilin alɔ baa,
\q a lɔnni raminima naxan luxi alɔ dulonyi ye fanyi.
\q
\v 5 Nɔndi fife mixi ɲaaxi ma, a mu fan.
\q A mu lanma tinxintɔɛ xa tɔɔɲɛgɛ.
\q
\v 6 Lɔnnitare sɔnxɔɛ xɔrɛ isɔxɔma,
\q a bɔnbɔɛ sɔtɔma a dɛ saabui ra.
\q
\v 7 Xaxilitare dɛ a xun nakanama nɛ,
\q a nɛnyi findixi gantanyi nan na a nii bɛ.
\q
\v 8 Naafixi xa masenyi luxi nɛ alɔ donse ɲɔxunmɛ,
\q naxan goroma mixi furi kui.
\q
\v 9 Tunnaxɔnɛ nun kasarɛ raba,
\q nee nga keren, e baba keren.
\q
\v 10 Alatala findixi kantari sɛnbɛma nan na,
\q tinxintɔɛ luma naxan niini bun ma.
\q
\v 11 Naafuli findixi banna xa kantari nan na,
\q a ɲɔxɔ a ma tɛtɛ na a ra
\q naxan mu nɔma kanade.
\q
\v 12 Gbaloe na yɛtɛ igboɲa xanbi ra,
\q kɔnɔ nɔrɛ na yɛtɛ magore fɔxɔ ra.
\q
\v 13 Mixi naxan yaabi fima beenu a xa mixi xui ramɛ,
\q a daxuɲa masenma nɛ, a a yɛtɛ rayaagi.
\q
\v 14 Xaxili limaniyaxi mixi malima nɛ a xa fure kui,
\q kɔnɔ limaniya baxi naxan yi,
\q na mu kelima sɔnɔn.
\q
\v 15 Lɔnnila katama se kolonde,
\q a a tuli matima masenyi fanyi ra.
\q
\v 16 Kira rabixi mixi bɛ naxan ki tima,
\q mangɛe yati tofe sɔɔnɛyama nɛ na kanyi bɛ.
\q
\v 17 Mixi naxan singe a yɛtɛ xun mafalama fe kui,
\q a luma nɛ alɔ nɔndi na a tan nan bɛ,
\q kɔnɔ a kalamuti maxɔrinyi xɔrɔxɔɛ tima nɛ a ma.
\q
\v 18 Fe lufe Ala ma a sɔnxɔɛ ɲɔnma nɛ,
\q a gere ɲɔn sɛnbɛmae tagi.
\q
\v 19 Mixi konbixi xa bɔɲɛ xɔrɔxɔɛ luma nɛ alɔ taa makantaxi.
\q Na sɔnxɔɛ mɔɔli xɔrɔxɔ dangife geeli kondonyi ra.
\q
\v 20 Adama xa masenyi nɔma a baloe fide a ma,
\q a hayi fanma nɛ a xa wɔyɛnyi saabui ra.
\q
\v 21 Faxɛ nun simaya fatanma mixi xa wɔyɛnyi nan na.
\q Wɔyɛnla a sare sɔtɔma nɛ.
\q
\v 22 Ginɛ sɔtɔfe findixi hɛɛri nan na,
\q naxan fatanxi Alatala ra.
\q
\v 23 Setare mayandi tima,
\q kɔnɔ se kanyi a yaabima a xɔrɔxɔɛ nan na.
\q
\v 24 Xa mixi booree wuya, na nɔma findide tɔɔrɛ ra a bɛ,
\q kɔnɔ boore nde na na naxan fan a ngaxakerenyi bɛ.
\c 19
\s Setare tinxinxi
\q
\v 1 Setare tinxinxi fan xaxilitare wule falɛ bɛ.
\q
\v 2 Gbatafe ra i mu naxan kolon, a mixi ratantanma nɛ.
\q
\v 3 Adamadi a yɛtɛ xun nakanama nɛ a xa daxuɲa ra,
\q kɔnɔ a fa a bɔɲɛ rate Alatala tan ma na xunnakanɛ xa fe ra.
\q
\v 4 Bannaya a niyama nɛ mixi xa boore gbegbe sɔtɔ,
\q kɔnɔ setareɲa dɛfanbooreɲa kanama nɛ.
\q
\v 5 Tɔɔɲɛgɛti fama nɛ ɲaxankatɛ sɔtɔde,
\q wule falɛ mu kisima.
\q
\v 6 Mixi gbegbe katama e yɛtɛ rafande kinikinintee ma,
\q birin birama nɛ mixi fɔxɔ ra naxan ki tima.
\q
\v 7 Setare mu rafan a ngaxakerenyie yati ma,
\q a mu rafan a booree fan ma.
\q A na e maxandi, e mu e tuli matima a ra.
\q
\v 8 Mixi naxan xaxili fenma, a fe fanyi rabama nɛ a yɛtɛ bɛ.
\q Mixi naxan fahaamui fenma, a xa fe sɔɔnɛyama nɛ.
\q
\v 9 Tɔɔɲɛgɛti fama nɛ ɲaxankatɛ sɔtɔde,
\q halaki birama nɛ wule falɛ fɔxɔ ra.
\q
\v 10 Naafuli mu lan xaxilitare yi ra,
\q alɔ a to mu lan konyi fan xa kuntigie yaamari.
\q
\v 11 Lɔnnila bɔɲɛ te xɔnɔ, a mu konbi ragbilenma.
\q Na kui a binyɛ sɔtɔma nɛ.
\q
\v 12 Mangɛ xa xɔnɛ maniya yɛtɛ xaaɲɛ ra,
\q a xa hinnɛ fan maniya xini ra burɛxɛ xinde ma.
\q
\v 13 Di xaxilitare kɔntɔfili nan bɛndunma a baba ma,
\q ginɛ xa sɔnxɔɛ xunxuri luxi nɛ alɔ ye
\q naxan luma mini ra fɛɲɛ yale di kui, a mu a itima.
\q
\v 14 Mixi banxi nun harige sɔtɔma e baba kɛ ra,
\q kɔnɔ Ala nan ginɛ xaxilima fima xɛmɛ ma.
\q
\v 15 Tunnaxɔnɛ mixi luma nɛ xixɔli kui,
\q a kaamɛ nan tun sɔtɔma.
\q
\v 16 Mixi naxan Ala xa sɛriyɛ rabatuma,
\q a a yɛtɛ ratangama nɛ faxɛ ma,
\q kɔnɔ naxan mu a ɲɛngi sama a ɲɛrɛ ki xɔn ma,
\q a faxama nɛ.
\q
\v 17 Setare kife na maniyaxi Alatala donife nan na.
\q Ala fama nɛ na doni ragbilende a ma.
\q
\v 18 I xa fe birin naba i xa di xurufe ra alako a xa kisi,
\q xa na mu a ra, a faxama nɛ.
\q
\v 19 Mixi naxan luma xɔnɔ ra, a na sare fima nɛ.
\q Xa i a mali keren, a man gbilenma nɛ na ma.
\q
\v 20 I xa i tuli mati marasi ra, i xa tin e xa i xaran,
\q alako i xa findi xaxilima ra.
\q
\v 21 Maɲɔxun gbegbe na mixi bɔɲɛ kui,
\q kɔnɔ Alatala waxɔnfe nan kamalima.
\q
\v 22 Adamadi wama a boore xa dugutɛgɛɲa a ma.
\q Setare fisa wule falɛ bɛ.
\q
\v 23 Alatala xa yaragaaxui mixi rakisima nɛ.
\q Na mixi na a sa kɔɛ ra, a mu hanmɛma tɔɔrɛ yo ra.
\q
\v 24 Tunnaxɔnɛ a donse tongoma nɛ a bɛlɛxɛ,
\q kɔnɔ a mu wakilima a rasofe ra a dɛ i.
\q
\v 25 Mixi mayele bɔnbɔ, alako xaxilitare xa xaxili sɔtɔ.
\q Xaxilima na rasi, alako a xaxili xun xa masa.
\q
\v 26 Di naxan a baba kasarama, a a nga keri,
\q mixi rayaagixi na a ra.
\q
\v 27 N ma di, xa i mu marasi ramɛma,
\q i bara i yɛtɛ makuya fe kolonyi ra.
\q
\v 28 Seede wule falɛ yoma sɛriyɛ nan ma,
\q tinxintareya nan minima mixi ɲaaxi dɛ i.
\q
\v 29 Mixi mayele ɲaxankatama nɛ,
\q lɔnnitare bɔnbɔma nɛ.
\c 20
\s Siisila xa xaxilitareɲa
\q
\v 1 Wɛni mixi rayaagima,
\q beere mixi madaxuma nɛ.
\q Siisila mu nɔma findide xaxilima ra.
\q
\v 2 Mangɛ bɔɲɛ texi maniya yɛtɛ xaaɲɛ ra.
\q Mixi naxan mangɛ raxɔnɔma, na bara a yɛtɛ tɔɔrɔ.
\q
\v 3 Mixi binyaxi mu tinma gere ra,
\q kɔnɔ xaxilitare birama sɔnxɔɛ nan fɔxɔ ra.
\q
\v 4 Mixi tunnaxɔnɔxi mu yire buxama a waxati.
\q Xɛ xaba tɛmui a baloe fenma nɛ, kɔnɔ a mu sese toma.
\q
\v 5 Marasi tilin alɔ ye naxan na baa ma.
\q Fahaamui kanyi na birin matoma nɛ.
\q
\v 6 Mixi gbegbe dugutɛgɛɲa falama e yɛtɛ xun ma,
\q kɔnɔ dugutɛgɛ yati yati toma duniɲa ma?
\q
\v 7 Tinxintɔɛ ɲɛrɛma tinxinyi nan na,
\q sɛɛwɛ na a xa die bɛ.
\q
\v 8 Mangɛ kiitisa fata mixi bɔɲɛ ɲaaxi tode.
\q
\v 9 Nde nɔma a falade, «Fe ɲaaxi yo mu n bɔɲɛ ma,
\q n sɛniyɛnxi, yunubi yo mu na n ma?»
\q
\v 10 Sikeeli tinxintare mu rafan Alatala ma.
\q
\v 11 Fonike xa ɲɛrɛ ki tinxinxi a bɔɲɛ ki masenma nɛ.
\q
\v 12 Tuli naxan fe mɛma, ya naxan se toma,
\q Alatala nan na birin daaxi.
\q
\v 13 Xixɔli naxa rafan i ma de,
\q xa na mu a ra i findima setare nan na.
\q I ya lanma a xa rasɛgɛ, alako i xa baloe sɔtɔ a fanyi ra.
\q
\v 14 Sareso nan a falama yulɛ bɛ,
\q «Na sare mu fan n bɛ feo,»
\q kɔnɔ a fa keli na xun ma a yɛtɛ matɔxɔfe ra.
\q
\v 15 Xɛɛma nun gɛmɛ tofanyi gbegbe na duniɲa,
\q kɔnɔ lɔnnila xa wɔyɛnyi tide gbo e birin bɛ.
\q
\v 16 Mixi xa sɛɛkɛ se rasuxu a naxan taani xɔɲɛ bɛ,
\q xa na mu a ra a naxan taani langoe bɛ.
\q
\v 17 Donse naxan sɔtɔ wule ra, a fɔlɛ a ɲɔxun,
\q kɔnɔ a raɲɔnyi a luxi nɛ alɔ gɛmɛ xɔri i dɛ i.
\q
\v 18 Marasi fanyi nan wali sɔɔnɛyama.
\q Ɲama naxa gere so marasi xanbi.
\q
\v 19 Naafixi lanlanteya kanama nɛ.
\q I naxa la mixi ra naxan dɛ wuya.
\q
\v 20 Mixi na yo a nga nun a baba ma,
\q a duniɲa igirima dimi nan kui.
\q
\v 21 Harige naxan sɔtɔma mafurenyi ra, na mu buma.
\q
\v 22 I naxa a fala, «N nan n gbeɲɔxɔma nɛ.»
\q I xaxili ti Alatala nan na, a i rakisima nɛ.
\q
\v 23 Alatala mu wama maniya se tinxintare xɔn ma.
\q Sikeeli tinxintare mu fan.
\q
\v 24 Alatala nan adamadi xun tima kira nde ra.
\q Ibunadama tan mu nɔma na fahaamude.
\q
\v 25 Laayidi tongofe Ala bɛ mafuren mafuren maɲɔxunyi gbegbe xanbi,
\q na findixi gantanyi nan na adamadi bɛ.
\q
\v 26 Mangɛ lɔnnila fata mixi ɲaaxie mayegetide,
\q a ti e fari a xɔrɔxɔɛ ra.
\q
\v 27 Alatala xaxili fima adamadi ma, a findi a bɛ lanpui ra,
\q alako a xa a yɛtɛ bɔɲɛ mato a fanyi ra.
\q
\v 28 Xanunteya nun dugutɛgɛɲa mangɛ kantama nɛ.
\q Mangɛ kibanyi sabatima nɛ mangɛ xa xanunteya saabui ra.
\q
\v 29 Fonike sɛnbɛ findixi a xa xunnakeli nan na.
\q Xɛmɔxi xunsɛxɛ fiixɛ findixi a xa binyɛ nan na.
\q
\v 30 Bɔnbɔɛ findixi kobiɲa seri nan na,
\q luxusinyi adama xaxili matinxinma nɛ.
\c 21
\s Alatala mangɛ raɲɛrɛfe
\q
\v 1 Alatala nan mangɛ bɔɲɛ raɲɛrɛma,
\q alɔ a xure raɲɛrɛma ki naxɛ a waxɔnki ra.
\q
\v 2 Adamadi ɲɔxɔ a ma a xa kira birin tinxin,
\q kɔnɔ Alatala nan mixi bɔɲɛ matoma sikeeli ra.
\q
\v 3 Wo xa bira nɔndi nun tinxinyi fɔxɔ ra.
\q Na rafan Alatala ma dangife sɛrɛxɛ ra.
\q
\v 4 Yɛtɛ igboɲa nun fe ɲaaxi rabafe,
\q na birin findixi yunubi nan na.
\q
\v 5 Wakilila harige xun masama nɛ,
\q kɔnɔ gbata gbegbe findima tɔɔrɛ nan na.
\q
\v 6 Harige naxan sɔtɔxi wule ra,
\q a mu buma, a mixi xaninma nɛ aligiyama.
\q
\v 7 Mixi ɲaaxie xun nakanama nɛ,
\q barima e mu tinxinyi rabatuma.
\q
\v 8 Mixi kobi mu tinxin,
\q kɔnɔ mixi fanyi a ɲɛrɛma kira tinxinxi xɔn ma.
\q
\v 9 Lufe ra banxi fari ma,
\q a fisa lufe ra ginɛ geresoe sɛɛti ma banxi kui.
\q
\v 10 Mixi ɲaaxi wama fe ɲaaxi nan tun xɔn ma.
\q A mu kinikinima mixi yo ma, hali dɔxɔboore.
\q
\v 11 Xaxilitare na a to e mixi mayele ɲaxankatama,
\q a xaxili di sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ xaxilima tan fahaamui sɔtɔma lɔnni nan kui.
\q
\v 12 Ala naxan tinxin, a mixi ɲaaxi matoma nɛ,
\q a e xun nakana.
\q
\v 13 Mixi naxan tondima a tuli matide setare wa xui ra,
\q a fan fama nɛ wade, mixi mu a tuli matima a ra.
\q
\v 14 Bɔɲɛte kife gundo ra, a bɔɲɛ ragoroma nɛ.
\q Mixi kife suturɛ ra, a xa xɔnɛ magoroma nɛ.
\q
\v 15 Ɲɛrɛfe tinxinyi kui, na findixi sɛɛwɛ nan na tinxintɔɛ bɛ,
\q kɔnɔ na ɲɛrɛ ki mɔɔli mu rafan mixi ɲaaxi ma.
\q
\v 16 Mixi naxan gbilenma kira fanyi fɔxɔ ra,
\q na fama nɛ lude mixi faxaxie ya ma.
\q
\v 17 Mixi naxan birama a waxɔnfe gbansan fɔxɔ ra,
\q na luma nɛ setareɲa kui.
\q Mixi naxan wɛni nun donse fanyi tun fenma,
\q na mu bannama.
\q
\v 18 Mixi ɲaaxi findima tinxintɔɛ xunsare nan na,
\q yanfante findi mixi fanyi xunsare ra.
\q
\v 19 Lufe ra gbengberenyi ma,
\q a fisa lufe ra ginɛ fitinɛtɔɛ sɛɛti ma.
\q
\v 20 Harige fanyi nun ture gbegbe na lɔnnila xɔnyi,
\q kɔnɔ lɔnnitare bara a gbe birin don.
\q
\v 21 Mixi naxan birama tinxinyi nun hinnɛ fɔxɔ ra,
\q a simaya, kiiti fanyi, nun binyɛ sɔtɔma nɛ.
\q
\v 22 Lɔnnila nɔma nɛ nɔde taa makantaxi ra,
\q a e xa tɛtɛ rabira e xaxili nu tixi naxan na.
\q
\v 23 Mixi naxan fata a dɛ suxude, na mu tɔɔrɔ ma.
\q
\v 24 Yɛtɛ igboe yoma nɛ mixie ma,
\q a fe birin suxuma na xaxili nan na.
\q
\v 25 Mixi tunnaxɔnɔxi waxɔnfe a faxama nɛ,
\q barima a mu tinma walide.
\q
\v 26 Lɔxɔɛ birin mixi tunnaxɔnɔxi milama nɛ a waxɔnse ma.
\q Tinxintɔɛ tan mixi kima a gbe se birin nan na.
\q
\v 27 Mixi ɲaaxi xa sɛrɛxɛ mu rafan Ala ma.
\q Xa a sa a ba maɲɔxunyi kobi ra, Alatala xa xɔnɛ xun masama nɛ.
\q
\v 28 Seede wule falɛ halakima nɛ,
\q kɔnɔ seede nɔndi falɛ xa simaya nan buma.
\q
\v 29 Mixi ɲaaxi a yatagi ifɔɔrɔma,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ fe tinxinxi nan nabama.
\q
\v 30 Lɔnni yo mu na, fahaamui yo mu na, marasi yo mu na,
\q naxan sɛnbɛ gbo Alatala bɛ.
\q
\v 31 Soe maxirima gere so lɔxɔɛ nɛ,
\q kɔnɔ xunnakeli fatanma Alatala nan na.
\c 22
\s Xili fanyi
\q
\v 1 Xili fanyi fan naafuli bɛ,
\q binyɛ tide dangi xɛɛma nun gbeti tide ra.
\q
\v 2 Banna nun setare birin lan,
\q barima Alatala nan e birin daa.
\q
\v 3 Xaxilima na fe xɔrɔxɔɛ to, a a yɛtɛ nan natangama a ma.
\q Xaxilitare tan na fe xɔrɔxɔɛ to, a soma a kui nɛ keren na,
\q a fa ɲaxankatɛ sɔtɔ.
\q
\v 4 Yɛtɛ magore naxan gaaxuma Alatala ya ra,
\q a bannaya, binyɛ, nun simaya sɔtɔma nɛ.
\q
\v 5 Tunbee nun gantanyie na tinxintare xa kira xɔn ma,
\q kɔnɔ mixi naxan mɛɛnima a yɛtɛ ma, a a makuyama nɛ mɛnni ra.
\q
\v 6 Fonike matinxin kira fanyi ra,
\q alako a naxa gbilen na fɔxɔ ra a mɔ tɛmui.
\q
\v 7 Banna setare yamarima nɛ,
\q doni tongoe fan findi donifa xa konyi ra.
\q
\v 8 Mixi ɲaaxi tɔɔrɛ nan sɔtɔma a sare ra,
\q a sɛnbɛ fama nɛ kanade.
\q
\v 9 Hinnɛnte barakama nɛ,
\q barima a tɔɔrɔmixie kima a xa donse ra.
\q
\v 10 Mixi mayoe keri, alako ɲɔxɔnsɔsɔɛ xa ɲɔn.
\q Na tɛmui gbɛsɛnxɔnnɛya nun konbie danma nɛ.
\q
\v 11 Bɔɲɛ xa sɛniyɛnyi rafan mixi naxan ma,
\q wɔyɛn fanyie nan minima na dɛ i,
\q a fa findi mangɛ dɛfanboore ra.
\q
\v 12 Alatala nɔndi nan makantama,
\q kɔnɔ a yanfante xa wɔyɛnyi xun nakanama nɛ.
\q
\v 13 Mixi tunnaxɔnɔxi nan a falama,
\q «Yɛtɛ xaaɲɛxi na tande, n na mini kɛnɛ ma, a n faxama nɛ.»
\q
\v 14 Gantanyi nan na langoe ginɛ xa wɔyɛnyi ra.
\q Alatala xɔnɔxi mixi naxan ma, na suxuma na gantanyi kui.
\q
\v 15 Xaxilitareɲa naxan na dimɛdi bɔɲɛ kui,
\q a bama xuru luxusinyi nan saabui ra.
\q
\v 16 Mixi naxan setare tɔɔrɔma geeni nde xa fe ra,
\q nun mixi naxan banna kima,
\q na firinyi findima fuxarila nan na.
\s Lɔnnila xa taalie
\q
\v 17 I i tuli mati lɔnnilae xa marasi ra,
\q i bɔɲɛ rabi n ma masenyie bɛ.
\q
\v 18 A lan i xa e ragata i sondonyi kui,
\q e naxa makuya i dɛ ra.
\q
\v 19 N wama i rasife nɛ to lɔxɔɛ,
\q alako i xa i yɛtɛ taxu Alatala ra.
\q
\v 20 N bara taali tongo saxan sɛbɛ i ma,
\q naxee findixi marasi nun lɔnni ra i bɛ,
\q
\v 21 alako i xa nɔndi xɔri yati kolon,
\q i fan xa sa na iba i xɛɛma bɛ.
\b
\q
\v 22 I naxa setare rahalaki i xa kɔbiri sɔtɔ,
\q i naxa tɔɔrɔmixi tɔɔɲɛgɛ,
\q
\v 23 barima Alatala tan e xun mafalama nɛ,
\q a fa tɔɔrɔmixie yaxuie tɔɔrɔ.
\b
\q
\v 24 I naxa bira mixi bɔɲɛ gbe fɔxɔ ra,
\q naxan xɔnɔxi tɛmui birin,
\q
\v 25 xa na mu a ra i fan darima nɛ na mɔɔli ra,
\q na fa findi gantanyi ra
\q i suxuma naxan na.
\b
\q
\v 26 I naxa lu mixie ya ma naxee taanima e booree bɛ,
\q naxee se dɔxɔma sɛɛkɛ ra mixie bɛ,
\q
\v 27 xa na mu a ra e i xa sade raminima nɛ i bun ma,
\q a fa li kɔbiri mu na i yi ra i xa a fi.
\b
\q
\v 28 I naxa i babae xa naaninyi matɔnxuma saxi ba e yire de.
\b
\q
\v 29 Walikɛ naxan fata a xa wali ra,
\q mangɛe nan hayi luma a ma.
\q A mu walima setaree bɛ.
\c 23
\s Naafuli xa gantanyi
\q
\v 1 Wo nun kuntigi na dɔxɔ wo dɛgede,
\q i xa i ɲɛngi sa i raba ki xɔn ma de.
\q
\v 2 Xa kaamɛ na i ma, i naxa a gbegbe don.
\q
\v 3 I naxa milɛ na donse fanyi ma,
\q barima a nɔma i madaxude.
\b
\q
\v 4 I naxa i yɛtɛ ratagan naafuli fenfe ma.
\q Kɔbiri xɔli naxa findi i xaxili waxɔnfe birin na.
\q
\v 5 Xa i i ya ti bannaya ra,
\q a lɔɛma i ma alɔ sɛgɛ
\q naxan tema kuye ma ki naxɛ, a siga.
\b
\q
\v 6 I naxa mixi ɲaaxi xa taami don,
\q i naxa mila a xa donse fanyi ma.
\q
\v 7 Na mixi mɔɔli wama i madaxufe nɛ.
\q A a falama i bɛ, «I dɛge, i min,»
\q kɔnɔ marafanyi yo mu na a bɔɲɛ kui i bɛ.
\q
\v 8 I fama nɛ na donse bɔxunde,
\q i xa wɔyɛn fanyi findi wɔyɛn fufafu ra.
\b
\q
\v 9 I naxa masenyi ti xaxilitare bɛ,
\q barima a yoma nɛ i xa wɔyɛn fanyi birin ma.
\b
\q
\v 10 I naxa naaninyi tɔnxuma fori tala.
\q I naxa so kiridie xa xɛ ra,
\q
\v 11 barima e xunmafalama sɛnbɛ gbo,
\q a e gbeɲɔxɔma nɛ.
\b
\q
\v 12 I bɔɲɛ rabi xaranyi bɛ,
\q i i tuli mati marasi fanyi ra.
\b
\q
\v 13 I naxa tagan fonike matinxinde,
\q xuru luxusinyi mu a faxama.
\q
\v 14 Xa i a xuru luxusinyi ra,
\q i bara a nii makanta.
\b
\q
\v 15 N ma di, xa lɔnni fanyi lu i bɔɲɛ kui,
\q sɛɛwɛ bara lu n tan fan bɔɲɛ kui.
\q
\v 16 N bɔɲɛ ɲɛlɛxinma nɛ i xa wɔyɛn tinxinxie ra.
\b
\q
\v 17 I naxa yunubitɔɛe tɔɔnɛ,
\q i xa gaaxu Alatala nan ya ra,
\q
\v 18 alako i xa xunnakeli sɔtɔ yare.
\b
\q
\v 19 N ma di, i tuli mati a fanyi ra,
\q i xa xaxili sɔtɔ,
\q i bɔɲɛ xa lu kira tinxinxi fari.
\q
\v 20 I naxa lu siisilae ya ma,
\q xa na mu a ra naxee xa donse xɔli dangi a i.
\q
\v 21 Na mixi mɔɔlie findima nɛ setaree ra,
\q e xa tunnaxɔnɛya a niyama nɛ dunkobi gbansan nagoro e ma.
\b
\q
\v 22 I i tuli mati i baba ra naxan i barixi,
\q i naxa yo i nga ma a na fori.
\q
\v 23 Nɔndi, lɔnni, xaranyi, nun xaxili fanyi fen,
\q i naxa mɛɛ e ra.
\q
\v 24 Tinxintɔɛ baba sɛɛwama nɛ,
\q xaxilima baba ɲɛlɛxinma nɛ.
\q
\v 25 I xa fe birin naba alako i baba nun i nga xa sɛɛwa,
\q i bari mixie xa lu ɲɛlɛxinyi kui.
\b
\q
\v 26 N ma di, i i bɔɲɛ rabi n bɛ,
\q i xa i ya ti n ɲɛrɛ ki misaali ra.
\q
\v 27 Langoe ginɛ findixi gantanyi nan na,
\q ginɛ yɛnɛxi i rabirama nɛ.
\q
\v 28 Na ginɛ mɔɔli i yanfama nɛ alɔ muɲɛti,
\q a a niyama nɛ xɛmɛ gbegbe xa findi yanfantee ra.
\b
\q
\v 29 Nde tɔɔrɛ nun nimisɛ sɔtɔma?
\q Nde luma gere nun kalamui ya ma?
\q Nde bɔnbɔɛ fufafu sɔtɔma?
\q Nde ya gbeelima nɛ soe?
\q
\v 30 Siisilae nan luma na mɔɔli sɔtɔfe ra,
\q beere mɔɔli birin ɲɔxunxi naxee bɛ.
\q
\v 31 I naxa i ya ti wɛni gbeeli ra,
\q naxan min mu xɔnɔ.
\q
\v 32 A mixi xinma nɛ alɔ bɔximase,
\q a i bun alɔ tali.
\q
\v 33 I yae see toma naxee mu na duniɲa,
\q i xaxili ifuma nɛ.
\q
\v 34 I luma nɛ fa alɔ xɛmɛ naxan saxi kunkui kui baa mɔrɔnyie fari.
\q
\v 35 Siisila nan a falama, «E bara n bɔnbɔ,
\q kɔnɔ sese mu n toxi.
\q N xunuma mun tɛmui?
\q N man wama beere nde xɔn.»
\c 24
\s Milafe mixi ɲaaxie ma
\q
\v 1 I naxa mila mixi ɲaaxie ma,
\q i naxa tin lufe e ya ma.
\q
\v 2 E bɔɲɛ kobi, e xa wɔyɛnyi xɔrɔxɔ.
\b
\q
\v 3 Lɔnni banxi tima nɛ,
\q xaxili fanyi denbaya rasabati a kui.
\q
\v 4 Fe kolonyi a niyama nɛ e xa harige sɔtɔ,
\q harige hagigɛ naxan maniyɛ mu na.
\b
\q
\v 5 Lɔnnila sɛnbɛ gbo,
\q xaxilima sɛnbɛ xun masama nɛ.
\q
\v 6 I hayi na marasima alako fe xa sɔɔnɛya,
\q xunnakeli sɔtɔma marasimae nan saabui ra.
\b
\q
\v 7 Lɔnni xɔrɔxɔ xaxilitare bɛ,
\q wɔyɛnyi yo mu na
\q a naxan falama malanyi kui.
\b
\q
\v 8 Mixi naxan fe ɲaaxi xabuma,
\q a xili nɛ kɔɔta ɲaaxi xabui.
\q
\v 9 Xaxilitareɲa findixi yunubi nan na.
\q Adamadie mixi mayele xɔnma.
\b
\q
\v 10 Xa limaniya bama i yi ra tɔɔrɛ kui,
\q i sɛnbɛ mu gbo.
\b
\q
\v 11 Mixie ratanga naxee na saya kira xɔn ma,
\q e ba mixie yi ra naxee wama e faxafe.
\q
\v 12 Xa i a falama, «Muxu mu nu a kolon,»
\q naxan bɔɲɛe ma fe kolon, a mu na toma?
\q Naxan ɲɛngi saxi i xa simaya xɔn ma,
\q na mu i furi ife kolon?
\q A mu kankan sare ragbilenma a ma xɛ?
\b
\q
\v 13 N ma di, kumi nde don,
\q barima se ɲɔxunmɛ nan a ra, a fan i fate bɛ.
\q
\v 14 Kɔnɔ i xa a kolon xaxili luma nɛ alɔ kumi.
\q Xa i a sɔtɔ, i xunnakeli lima nɛ yare,
\q i xaxili tima naxan na, na mu kanama.
\b
\q
\v 15 I naxa gantanyi itala tinxintɔɛ bɛ,
\q i naxa a xɔnyi kana.
\q
\v 16 Tinxintɔɛ nɔma birade sanmaya solofere, a man keli.
\q Kɔnɔ mixi ɲaaxi birama nɛ tɔɔrɛ kui kerenyi ra.
\b
\q
\v 17 I naxa ɲɛlɛxin i yaxui xa birɛ ra,
\q i bɔɲɛ naxa rafan i ma i na a to tɔɔrɔ ra,
\q
\v 18 xa na mu a ra Alatala i xa maɲɔxunyi kobi toma nɛ,
\q a fa a xa xɔnɛ ragbilen i yaxui fɔxɔ ra.
\b
\q
\v 19 I naxa xɔnɔ fe ɲaaxi rabae ma, i naxa e tɔɔnɛ.
\q
\v 20 Mixi ɲaaxi mu fe fanyi lima yare,
\q e xa lanpui fama nɛ xubende.
\b
\q
\v 21 N ma di, i xa gaaxu Alatala ya ra, i xa mangɛe binya,
\q i naxa lu matandilae ya ma,
\q
\v 22 barima halaki nan fama e ratɛrɛnnade.
\q Nde a kolon Ala halaki naxan dusuma e xun na?
\d
\v 23 Lɔnnila gbɛtɛe xa taalie nan ya:
\q Wo naxa mixi rafisa a boore bɛ kiiti kui.
\q
\v 24 Mixi naxan a falama mixi ɲaaxi bɛ, «I tinxin,»
\q ɲama birin fama nɛ na kanyi dankade,
\q si birin xɔnɔma nɛ a ma.
\q
\v 25 Kɔnɔ mixi naxan mixi ɲaaxi kalamuma nɔndi kui,
\q na kanyi bara fe fanyi raba, a fama nɛ barakɛ sɔtɔde.
\b
\q
\v 26 Yaabi tinxinxi ɲɔxun nɛ alɔ xanuntenyi xa xɛɛbui.
\b
\q
\v 27 Fɛntɛn i xa wali ma, i fe raba baloe sɔtɔfe ra,
\q na tɛmui i fa denbaya rasabati.
\b
\q
\v 28 I naxa i dɔxɔboore tɔɔɲɛgɛ.
\q Wule naxa mini i dɛ kui.
\q
\v 29 I naxa a fala,
\q «A naxan nabaxi n na, fo n fan na raba a ra,
\q n a xa wali kobi sare ragbilenma nɛ a ma.»
\b
\q
\v 30 N bara dangi tunnaxɔnɛ nde xa xɛ ra,
\q a nun xaxilitare nde xa sansi yire ra.
\q
\v 31 N tunbee nun ɲooge ɲaaxie nan tun to naa.
\q Tɛtɛ fan nu biraxi.
\q
\v 32 N naxa na fe maɲɔxun han a naxa findi xaxili ra n bɛ:
\q
\v 33 Xixɔli na i suxu, i kinsɔn fɔlɔ, i i bɛlɛxɛe findigilin i ma,
\q
\v 34 setareɲa fa dutun i ma alɔ muɲɛti ɲaaxi.
\c 25
\s Fe nɔxunxi
\d
\v 1 Sulemani xa taali ndee nan ya, Yuda Mangɛ Xesekiya naxee sɛbɛ:
\q
\v 2 Ala fee nɔxunma, mangɛe katama e fahaamude.
\q
\v 3 Koore xa maiteya nun bɔxi xa tilinyi mu kolonma.
\q Mangɛ sondon ma fe fan mu nɔma kolonde.
\b
\q
\v 4 Xa gbeti gbi ba, a nɔma findide se tofanyi ra.
\q
\v 5 Xa mixi ɲaaxi ba mangɛ rabilinyi,
\q a xa mangɛya sabatima nɛ tinxinyi saabui ra.
\b
\q
\v 6 I naxa i yɛtɛ igbo mangɛ ya xɔri,
\q i naxa i yɛtɛ findi mixi xungbe ra.
\q
\v 7 A fisa kuntigi nan xa i xili i xa dɔxɔ yire nde,
\q dinɛ a xa i rakeli mixi xungbe nde bɛ.
\b
\q
\v 8 I na fe nde to, i naxa gbata sigafe ra kiiti banxi,
\q barima xa fe gbɛtɛ minima i mu naxan kolon,
\q na nɔma i rayaagide i dɔxɔboore ya xɔri.
\b
\q
\v 9 Fe na so wo nun i dɔxɔboore tagi,
\q i naxa mixi gbɛtɛ xa gundo makɛnɛn,
\q
\v 10 xa na mu a ra mixi nde na na kolon,
\q a i rayaagima nɛ,
\q i fa xili kanɛ sɔtɔ abadan.
\b
\q
\v 11 Wɔyɛnyi falaxi a ki ma,
\q a tofan alɔ xɛɛma nun gbeti.
\b
\q
\v 12 Xaxilima xa marasi tide gbo xaxili fenyi bɛ,
\q alɔ xurundɛ naxan yailanxi xɛɛma fanyi ra.
\b
\q
\v 13 Dugutɛgɛ xɛɛra ɲɔxun a xɛɛma bɛ,
\q alɔ foye fanyi naxan fama walikɛe ma xɛ xaba tɛmui.
\q
\v 14 Mixi naxan a falama a setaree kima, kɔnɔ a mu a rabama,
\q na kanyi luxi nɛ alɔ nuxui nun foye naxan mu fama ye ra.
\b
\q
\v 15 Tunnabɛxiya a niyama nɛ mangɛ xa natɛ masara,
\q wɔyɛn ɲɔxunmɛ sɛnbɛ gbo han a nɔma xɔri ragirade.
\b
\q
\v 16 I na kumi to, naxan i ralima, na nan kɔn.
\q Xa a radangi yɛ, i a bɔxunma nɛ.
\q
\v 17 I naxa i dɔxɔboore xɔnyi sigafe radigan,
\q xa na mu a ra i xa fe fama nɛ raɲaaxude a ma.
\b
\q
\v 18 I dɔxɔboore tɔɔɲɛgɛfe xɔnɔ
\q alɔ santidɛgɛma xaaɲɛxi, alɔ tanbɛ rameluxi.
\q
\v 19 I xaxili tife yanfante ra, na luxi nɛ
\q alɔ ɲinyi kanaxi, alɔ sanyi mabɛnxi.
\b
\q
\v 20 Mixi naxan sigi sama mixi sunnunxi ya xɔri,
\q na maniya mixi ra
\q naxan xinbeli dugi bama furema ma xinbeli tɛmui.
\q A xa sunnunyi xun nan tun masama alɔ mixi na gbɛngbɛ sa fi ya i.
\b
\q
\v 21 Xa kaamɛ na i yaxui ma, donse so a yi ra.
\q Xa ye xɔli na a ma, ye so a yi ra, a xa a min.
\q
\v 22 Xa i na wali mɔɔli raba a bɛ,
\q na luxi nɛ alɔ i bara tɛ wole dɔxɔ a xun ma.
\q Alatala nan i gbeɲɔxɔma.
\q
\v 23 Foye naxan kelima kɔɔla ma,
\q na fama nɛ tunɛ ra.
\q Nɛnyi naxan naafixiya falama,
\q na mixi yatagi i xɔnɔma nɛ.
\q
\v 24 Lufe ra banxi fari ma,
\q na fisa lufe ra ginɛ fitinɛtɔɛ sɛɛti ma banxi kui.
\q
\v 25 Xibaaru fanyi naxan kelixi yire makuye,
\q a maniya ye xinbeli ra mixi taganxi bɛ.
\q
\v 26 Tinxintɔɛ naxan natɛ tongoma,
\q a xa bira mixi ɲaaxi fɔxɔ ra,
\q na maniyaxi ye dulonyi nan na naxan bara dunda,
\q a ye mu fan sɔnɔn.
\q
\v 27 Kumi donfe a radangi a i, na mu fan.
\q Binyɛ fenfe i yɛtɛ ra, na fan mu fan.
\q
\v 28 Mixi naxan mu nɔma a yɛtɛ raxande a na xɔnɔ,
\q na luxi nɛ alɔ taa kanaxi naxan tɛtɛ bara bira.
\c 26
\s Lɔnnitare nun binyɛ
\q
\v 1 Kuye mu xinbelima sogofure ra,
\q tunɛ mu fama maale xaba tɛmui,
\q na ki a mu lan lɔnnitare xa binyɛ sɔtɔ.
\q
\v 2 Dankɛ mu mixi fanyi suxuma.
\q Na fe luma nɛ alɔ xɔni naxan mu dɔxɔma, koyinma xa a gɔnɔ.
\b
\q
\v 3 Soe bɔnbɔma nɛ alako a xa a gi,
\q karafoe rasoma nɛ sofale dɛ i alako mixi xa a raɲɛrɛ,
\q xaxilitare fan xuruma nɛ wuri ra alako a xa matinxin.
\b
\q
\v 4 I naxa xaxilitare yaabi a maɲɔxun ki ra,
\q xa na mu a ra wo birin lan.
\q
\v 5 I xa xaxilitare yaabi a maɲɔxun ki ma,
\q xa na mu a ra a a yɛtɛ findima xaxilima nan na.
\b
\q
\v 6 Mixi naxan xaxilitare xɛɛma masenyi nde tide,
\q na bara a yɛtɛ tɔɔrɔ.
\q
\v 7 Taali wɔyɛnyi naxan minima xaxilitare dɛ i,
\q na luxi nɛ alɔ mabɛnyi sanyi
\q naxan sɛnbɛ mu na.
\q
\v 8 Xaxilitare binyafe luxi nɛ alɔ gɛmɛ safe laati kui.
\q
\v 9 Taali wɔyɛnyi naxan minima xaxilitare dɛ i,
\q na luxi nɛ alɔ luxusinyi
\q naxan na siisila bɛlɛxɛ i.
\q
\v 10 Mixi naxan wali soma xaxilitare yi ra,
\q xa na mu a ra mixi yi ra a mu naxan kolon,
\q na luxi nɛ alɔ sɔɔri naxan tanbɛ wolima ɲama mabiri.
\q
\v 11 Xaxilitare naxan gbilenma a xa daxuɲa ma,
\q na luxi nɛ alɔ bare naxan gbilenma a xa bɔxunyi don na.
\q
\v 12 Xaxilitare fan fisa mixi bɛ naxan a yɛtɛ findixi lɔnnila ra.
\q Fe sɔɔnɛyama nɛ na xaxilitare bɛ dangife na yɛtɛ igboe ra.
\b
\q
\v 13 Mixi tunnaxɔnɔxi nan a falama,
\q «Yɛtɛ na kira ra, yɛtɛ na taa kui.»
\q
\v 14 Naadɛ rabima, a man nagalima,
\q alɔ tunnaxɔnɛ naxan a ya rabima a xa sade ma, a man xi.
\q
\v 15 Mixi tunnaxɔnɔxi a donse suxuma a bɛlɛxɛ ra,
\q kɔnɔ a mu a rasoma a dɛ i tunnaxɔnɔya saabui ra.
\q
\v 16 Mixi tunnaxɔnɔxi a yɛtɛ rafisa xaxilima solofere bɛ
\q naxee yaabi fima xaxilimaya ra.
\b
\q
\v 17 Dangi mixi naxan a yɛtɛ rasoma gere kui naxan mu a matoxi,
\q na maniya mixi ra naxan bare suxuma a tulie ma.
\q
\v 18-19 Mixi naxan a boore madaxu, a fa a fala, «Bere nan nu a ra,»
\q na maniya daxui ra naxan tɛ maxirima tanbɛ ma, a a woli.
\q
\v 20 Xa yege mu na, tɛ xubenma nɛ.
\q Xa mixi keren a sabari, sɔnxɔɛ danma nɛ.
\q
\v 21 Tige findima nɛ tɛ wole ra, yege findi tɛ ra.
\q Sɔnxɔla fan gere rabirama na ki nɛ.
\q
\v 22 Naafixi xa masenyi luxi nɛ alɔ donse ɲɔxunmɛ,
\q naxan goroma mixi furi kui.
\q
\v 23 Mixi ɲaaxi naxan wɔyɛn ɲɔxunmɛ falama,
\q na luxi nɛ alɔ biriki to ɲaaxie se fiixɛ masoma naxee ma.
\b
\q
\v 24 Mixi ɲaaxi a boore madaxuma wɔyɛn ɲɔxunmɛ ra,
\q kɔnɔ yanfanteya na a bɔɲɛ kui.
\q
\v 25 Hali a wɔyɛnyi ɲɔxun, i naxa la a ra de,
\q barima kobiɲa na a sondonyi kui.
\q
\v 26 A xa xɔnnanteya nɔxunxi a xa mayendenyi saabui ra,
\q kɔnɔ a xa kobiɲa fama nɛ minide kɛnɛ ma mixie tagi.
\b
\q
\v 27 Mixi naxan yili gema gantanyi ra,
\q a tan nan fama birade a kui.
\q Mixi naxan gɛmɛ wolima,
\q na gɛmɛ gbilenma a tan nan ma.
\q
\v 28 Wule falɛ tɔɔɲɛgɛtɔɛ nan xɔnma,
\q Mixi naxan a boore matɔxɔma wule ra,
\q na kasarɛ nan tun nabama.
\c 27
\s Tina xa fe
\q
\v 1 I naxa i yɛtɛ matɔxɔ tina xa fe ra,
\q barima i mu a kolon naxan fama rabade.
\q
\v 2 I naxa i yɛtɛ matɔxɔ, a lu mixi gbɛtɛ nan xa i matɔxɔ.
\q Mixi gbɛtɛ xa matɔxɔɛ fisa i yɛtɛ xa matɔxɔɛ bɛ.
\b
\q
\v 3 Kote nan gɛmɛ ra, mɛyɛnyi fan binya,
\q kɔnɔ xaxilitare xa gbɛsɛnxɔnnɛya xɔrɔxɔ a birin bɛ.
\b
\q
\v 4 Bɔɲɛ xa te xɔrɔxɔ, xɔnɛ fan magaaxu,
\q kɔnɔ nde nɔma tide tɔɔnɛ tan ya ra?
\b
\q
\v 5 Marakɔrɔsi raminife kɛnɛ ma mixi xa tantanyi xa fe ra,
\q na fisa marakɔrɔsi nɔxunfe marafanyi xa fe ra.
\q
\v 6 I xanuntenyi xa marakɔrɔsi xɔnɔ, kɔnɔ la na ra.
\q I yaxui tan i madaxuma nɛ wɔyɛnyi ɲɔxunmɛ ra.
\q
\v 7 Mixi lugaxi mu wama hali kumi xɔn,
\q kɔnɔ kaamɛtɔɛ tan, hali se xɔnɛ nan a ra,
\q a ɲɔxun a bɛ.
\b
\q
\v 8 Xɛmɛ naxan a makuyama a xɔnyi ra,
\q na maniya xɔni ra naxan a makuyama a tɛɛ ra.
\b
\q
\v 9 Labundɛ nun surayi bɔɲɛ rasɛɛwama nɛ,
\q alɔ i xanuntenyi xa marasi fanyi.
\q
\v 10 I naxa i dɛfanboore rabolo,
\q i naxa i baba dɛfanboore rabolo.
\q I naxa i bariboore xili i xa tɔɔrɛ ma.
\q I dɔxɔboore makɔrɛxi fisa i ngaxakerenyi makuyaxi bɛ.
\b
\q
\v 11 N ma di, bira lɔnni fɔxɔ ra alako n bɔɲɛ xa rafan n ma.
\q Na kui n nɔma nɛ mixi yaabide naxan wama n nayaagife.
\b
\q
\v 12 Xaxilima a yɛtɛ ratangama fe xɔrɔxɔɛ ma,
\q kɔnɔ xaxilitare tan soma nɛ na kui, a fa ɲaxankatɛ sɔtɔ.
\b
\q
\v 13 Mixi xa sɛɛkɛ se rasuxu a naxan taani xɔɲɛ bɛ,
\q xa na mu a ra a naxan taani langoe bɛ.
\b
\q
\v 14 I na i dɔxɔboore xɛɛbu i xui itexi ra gɛɛsɛgɛ gbe ra,
\q i bara a bɔɲɛ raɲaaxu a ma i tan mabiri.
\b
\q
\v 15 Ginɛ fitinɛtɔɛ luxi nɛ alɔ tunɛ di naxan fɛɛɲɛnma fa ra.
\q
\v 16 Na ginɛ mɔɔli raxanfe, na maniyama foye raxanfe ra,
\q a suxufe xɔrɔxɔ alɔ ture suxufe i bɛlɛxɛ ra.
\b
\q
\v 17 Wure nan wure raluganma.
\q Mixi a boore rakamalima nɛ.
\b
\q
\v 18 Mixi naxan mɛɛnima xɔrɛ bili ma, a a bogi donma nɛ.
\q Mixi naxan mɛɛnima a karamɔxɔ ma, a binyɛ sɔtɔma nɛ.
\b
\q
\v 19 Adama yatagi na ki naxɛ, na nan minima ye xɔɔra.
\q Adama yati na ki naxɛ, na toma nɛ a bɔɲɛ kui.
\b
\q
\v 20 Aligiyama mu wasama mixi faxaxie ra,
\q adama fan mu wasama a waxɔnse ra.
\b
\q
\v 21 Xɛɛma nun gbeti matoma tɛ ra,
\q kɔnɔ mixi makiitima a xili nan ma.
\q
\v 22 I na maale din, a lagi bama nɛ a ma,
\q kɔnɔ xaxilitareɲa mu bama xaxilitare bɔɲɛ kui.
\b
\q
\v 23 I xa i xa xuruse birin kolon a fanyi ra, i xa mɛɛni e ma,
\q
\v 24 barima bannaya mu buma tɛmui birin,
\q xunnakeli fan mu buma abadan.
\q
\v 25 Xurusee na gɛ e balode ɲooge ra naxan toma fiili ma nun geya fari,
\q
\v 26 yɛxɛɛe xabe yailan dugi ra i bɛ,
\q si kontonyi findi kɔbiri ra i xɛ sarama naxan na,
\q
\v 27 si xiɲɛ findi i xa denbaya nun i xa konyie balo se ra.
\c 28
\s Mixi ɲaaxi xa gaaxui
\q
\v 1 Mixi ɲaaxie luma nɛ gaaxui kui,
\q e e gima nɛ hali mixi mu e fɔxɔ ra.
\q Tinxintɔɛe tan mu gaaxuma,
\q e suusa alɔ yɛtɛ.
\q
\v 2 Mangɛ die wuya ɲama matandila ya ma,
\q kɔnɔ mangɛ xaxilima fata ɲama raxande.
\b
\q
\v 3 Setare naxan a boore setaree tɔɔrɔma,
\q na maniya tunɛ wunde ra naxan xɛ kanama.
\q
\v 4 Sɛriyɛ matandi mixi ɲaaxi matɔxɔma nɛ,
\q sɛriyɛ rabatui tan xɔnɔma nɛ mixi kobi ma.
\q
\v 5 Mixi ɲaaxie mu sɛriyɛ kolon,
\q kɔnɔ Alatala fenmae a fahaamuma nɛ a fanyi ra.
\q
\v 6 Setare tinxinxi fisa banna tinxintare bɛ.
\q
\v 7 Sɛriyɛ batula findixi di xaxili fanyi nan na,
\q kɔnɔ wasatare tan a baba rayaagima nɛ.
\q
\v 8 Mixi naxan a xa naafuli xun masama riba ra,
\q a xa bannaya gbilenma nɛ kinikininte ma.
\b
\q
\v 9 Mixi naxan tondima a tuli matide sɛriyɛ ra,
\q Ala mu a xa duba suxuma feo.
\q
\v 10 Mixi naxan tinxintɔɛe ratantanma,
\q a birama a yɛtɛ kan xa gantanyi nan kui,
\q tinxintɔɛ tan fa kɛ fanyi sɔtɔde.
\q
\v 11 Banna mixi ɲɔxɔ a ma a xa lɔnni gbo,
\q kɔnɔ setare xaxilima nɔma nɛ na kanyi ra.
\q
\v 12 Tinxintɔɛe xun na rakeli, ɲama ɲɛlɛxinma nɛ,
\q kɔnɔ tinxintare xun na rakeli, ɲama a nɔxunma nɛ.
\b
\q
\v 13 Mixi naxan a xa yunubie nɔxunma, a xa fe mu sɔɔnɛyama,
\q kɔnɔ mixi naxan a tima a xa yunubie ra, a gbilen e fɔxɔ ra, Ala kinikinima a ma.
\q
\v 14 Sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan gaaxuma Ala ya ra,
\q kɔnɔ bɔɲɛ xɔrɔxɔɛ kanyi luma tɔɔrɛ nan kui.
\b
\q
\v 15 Mixi ɲaaxi naxan ɲama setare yamarima,
\q a luxi nɛ alɔ yɛtɛ magaaxuxi nun wulai sube xaaɲɛ.
\q
\v 16 Mangɛ xaxilitare mixi tɔɔrɔma nɛ,
\q kɔnɔ mangɛ naxan naafuli tinxintare xɔnma,
\q na simaya xɔnkuye sɔtɔma nɛ.
\b
\q
\v 17 Mixi naxan a kolon a bɔɲɛ kui a faxɛ tixi,
\q na luma a gi ra nɛ han aligiyama.
\q Mixi yo naxa na kanyi mali.
\q
\v 18 Mixi naxan ɲɛrɛma tinxinyi ra, na kisima nɛ,
\q kɔnɔ filankafui tan birama nɛ kerenyi ra.
\b
\q
\v 19 Mixi naxan a xa bɔxi rawalima, na baloe sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ naxan birama fe fufafu fɔxɔ ra, na setareɲa nan sɔtɔma.
\q
\v 20 Mixi dugutɛgɛxi barakɛ sɔtɔma nɛ,
\q kɔnɔ naxan gbatama bannaya ra, a ɲaxankatama nɛ.
\q
\v 21 A mu lan mixi xa mixi rafisa a boore bɛ,
\q kɔnɔ mixi nde fe ɲaaxi rabama taami xuntunyi xa fe ra.
\q
\v 22 Milante gbatama bannaya ra,
\q kɔnɔ a mu a kolon a tɔɔrɛ nan tun sɔtɔma.
\q
\v 23 Mixi naxan marasi xɔrɔxɔɛ fima mixi nde ma,
\q na hinnɛ nan sɔtɔma dangife mixi ra
\q naxan luma wɔyɛn ɲɔxunmɛ gbansan fala ra mixie bɛ.
\q
\v 24 Mixi naxan a baba nun a nga muɲama,
\q a fa a fala «A mu ɲaaxu,»
\q na bara findi kasarati ra.
\q
\v 25 Mixi naxan milama harige ma,
\q na findima geresoe nan na,
\q kɔnɔ naxan bara a yɛtɛ taxu Alatala ra,
\q na ɲan bara hɛɛri gbegbe sɔtɔ.
\q
\v 26 Mixi naxan laxi a yɛtɛ kan xaxili ra,
\q na bara findi xaxilitare ra,
\q kɔnɔ mixi naxan ɲɛrɛma xaxili fanyi ra,
\q na kanyi kisima nɛ.
\q
\v 27 Mixi naxan setare kima, na mu tɔɔrɔma,
\q kɔnɔ naxan setare kumama, na dankɛ nan sɔtɔma.
\q
\v 28 Mixi ɲaaxie xun na rakeli, ɲama a nɔxunma nɛ,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxie na halaki, tinxintɔɛe tan xun nakelima nɛ.
\c 29
\s Marakɔrɔsi tide
\q
\v 1 Mixi naxan tondima marakɔrɔsi ra,
\q na kanyi ɲaxankatama nɛ kerenyi ra.
\q
\v 2 Tinxintɔɛ na sɛnbɛ sɔtɔ, ɲama sɛɛwama nɛ,
\q kɔnɔ tinxintare na findi mangɛ ra, ɲama tɔɔrɔma nɛ.
\b
\q
\v 3 Lɔnni rafan mixi naxan ma, na a baba rasɛɛwama nɛ,
\q kɔnɔ naxan birama langoeɲa fɔxɔ ra, na ganma nɛ a harige ra.
\b
\q
\v 4 Mangɛ bɔxi rasabatima tinxinyi nan na,
\q kɔnɔ mangɛ naxan kɔbiri fenma a yɛtɛ bɛ,
\q na bɔxi xun nakanama nɛ.
\b
\q
\v 5 Mixi naxan a boore tamixiyama,
\q a na yɛlɛ italafe a boore nan bɛ.
\q
\v 6 Mixi ɲaaxi xa yunubi findixi gantanyi nan na a bɛ,
\q kɔnɔ tinxintɔɛ xun nakelima nɛ sɛɛwɛ kui.
\b
\q
\v 7 Tinxintɔɛ katama nɛ tinxinyi xa raba setaree bɛ,
\q kɔnɔ mixi ɲaaxi mu mɛɛnima setaree ma fefe ma.
\b
\q
\v 8 Mixi mayelee a niyama nɛ taakae xa xɔnɔ,
\q kɔnɔ xaxilimae tan ɲama bɔɲɛ ragoroma nɛ.
\q
\v 9 Xa kiiti lu xaxilima nun xaxilitare tagi,
\q na xaxilitare sɔnxɔɛ ratema nɛ tun,
\q bɔɲɛsa xa kana.
\q
\v 10 Faxɛtie tinxintɔɛ xɔnma,
\q kɔnɔ mixi tinxinxie e boore makantama nɛ.
\q
\v 11 Xaxilitare bɔɲɛ xa te mafura,
\q kɔnɔ xaxilima tan a yɛtɛ suxuma nɛ.
\b
\q
\v 12 Mangɛ na bira wule fɔxɔ ra, a xa mixi birin findima nɛ mixi ɲaaxie ra.
\q
\v 13 Fe keren na setare nun mixi kobi tagi: Alatala nan e birin daa.
\q
\v 14 Mangɛ naxan setare makiitima nɔndi ra,
\q na xa kibanyi mabanbanma nɛ abadan.
\b
\q
\v 15 Di xurufe luxusinyi ra, na a niyama nɛ a xaxili sɔtɔ,
\q kɔnɔ di lufe a yɛtɛ yi ra, na findima yaagi nan na a nga bɛ.
\b
\q
\v 16 Mixi ɲaaxie na sɛnbɛ sɔtɔ, yunubie gboma nɛ,
\q kɔnɔ tinxintɔɛe fama nɛ e xunnagore tode.
\b
\q
\v 17 I xa di matinxin alako i xa lu bɔɲɛsa kui, a ɲɛrɛ ki xa i rasɛɛwa.
\b
\q
\v 18 Xa ɲama mu Ala xa fe toma,
\q e birama e yɛtɛ waxɔnfe nan tun fɔxɔ ra.
\q Sɛɛwɛ na mixi bɛ naxan Ala xa sɛriyɛ rabatuma.
\q
\v 19 Wɔyɛnyi xa mu konyi matinxinma.
\q Hali a na mɛ, a mu a rabatuma.
\b
\q
\v 20 Xaxilitare fisa mixi bɛ,
\q naxan ɲɛngi mu sama a xa wɔyɛnyi xɔn ma.
\b
\q
\v 21 Konyi naxan kanyi bara a kana kabi a dimɛdi tɛmui,
\q na findima tɔɔrɛ nan na a kanyi bɛ.
\q
\v 22 Bɔɲɛte nan gere raminima, a findi yunubie ra.
\q
\v 23 Yɛtɛ igboɲa mixi rayaagima nɛ,
\q kɔnɔ yɛtɛ magore mixi xun nakelima nɛ.
\b
\q
\v 24 Mixi naxan kafuma muɲɛti ma, na bara a yɛtɛ gan.
\q A a kolon dankɛ na seede tinxintare bɛ,
\q kɔnɔ a nɔndi nɔxunma nɛ.
\q
\v 25 Gaaxufe mixi ya ra, na findima gantanyi nan na,
\q kɔnɔ naxan a yɛtɛ taxuma Alatala ra, a kisima nɛ.
\q
\v 26 Mixi gbegbe mangɛ xa hinnɛ fenma,
\q kɔnɔ Alatala nan mixi birin makiitima nɔndi ra.
\q
\v 27 Mixi ɲaaxie raɲaaxu tinxintɔɛe ma,
\q tinxintɔɛe raɲaaxu mixi ɲaaxie ma.
\c 30
\s Aguru xa masenyi
\d
\v 1 Yake xa di Aguru xa masenyi nan ya a naxan masenxi Itiyɛli nun Ukala bɛ:
\q
\v 2 N ma lɔnni mu gbo alɔ booree,
\q n mu gɛxi fahaamui gbegbe sɔtɔde.
\q
\v 3 N mu findixi lɔnnila ra,
\q n mu lɔnni sɔtɔxi Ala xa Sɛniyɛntɔɛe xa fe ra.
\q
\v 4 Nde texi koore, a man naxa goro?
\q Nde foye malanxi a bɛlɛxɛe kui?
\q Nde ye ragataxi a xa sosee kui?
\q Nde duniɲa naaninyie saxi?
\q A xili di? A xa di xili di?
\q I na kolon?
\b
\q
\v 5 Ala xa masenyi birin findixi nɔndi nan na,
\q a findi kantari ra mixi bɛ naxan lama a ra.
\q
\v 6 I naxa se sa na masenyi xun ma,
\q alako Ala naxa i suxu, a fa i xa wule to.
\b
\q
\v 7 N wama fe firin maxɔrinfe i ma beenun n xa faxa.
\q I naxa tondi.
\q
\v 8 Madaxuɲa nun wule makuya n na.
\q I naxa n findi setare ra, i naxa n findi banna ra.
\q Baloe gbansan fi n ma, naxan n wasama.
\q
\v 9 Xa n sa se gbegbe sɔtɔ,
\q n gaaxuma nɛ n naxa nɛɛmu i ma,
\q n fa a fala, «Nde na Alatala ra?»
\q Xa n sa lu setareɲa fan kui,
\q n gaaxuma nɛ n naxa muɲɛ ti,
\q n fa i tan n Marigi Ala xili kana.
\b
\q
\v 10 I naxa konyi xili kana a kanyi bɛ,
\q alako a naxa i danka, na haakɛ lu i ma.
\q
\v 11 Mixi ndee e baba dankama, e e nga finsiriwali.
\q
\v 12 Mixi ndee e yɛtɛ findima sɛniyɛntɔɛe ra,
\q kɔnɔ e mu nɔma sɛniyɛntareɲa bade e ma.
\q
\v 13 Mixi ndee e yɛtɛ itema,
\q e a maɲɔxun e dangi mixi birin na.
\q
\v 14 Mixi ndee na naxee luxi alɔ sube xaaɲɛe
\q naxee wama setaree faxafe, e xa e ba duniɲa.
\b
\q
\v 15 Di firin na nisi bɛ naxee a falama,
\q «N ki, n ki.»
\b
\q Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,
\q naxee mu wasama, naxee mu a falama, «Na lan.»
\q
\v 16 E tan nan ya: aligiyama, ginɛ dibaritare,
\q gbengberenyi, nun tɛ.
\q Nee sese mu a falama, «Na lan.»
\b
\q
\v 17 Mixi naxan yoma a baba ma,
\q naxan mu a nga xui rabatuma,
\q xaaxae kelima nɛ gulunba yire e a yae sakun,
\q sɛgɛ yɔrɛe fa a donde.
\b
\q
\v 18 Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,
\q n mu naxee fahaamuma e xa tilinyi xa fe ra.
\q
\v 19 E tan nan ya: Sɛgɛ xa kira koore ma,
\q bɔximase xa kira fanye fari,
\q kunkui xa kira baa ma,
\q xɛmɛ xa kira ginɛdimɛdi xɔnyi.
\q
\v 20 Ginɛ yɛnɛla xa wali nan ya:
\q A na gɛ a dɛgede, a a dɛ raxa, a fa a fala,
\q «N mu fe ɲaaxi yo rabaxi.»
\b
\q
\v 21 Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,
\q naxee mu nɔma lude duniɲa fari.
\q
\v 22 E tan nan ya: Konyi findife mangɛ ra,
\q xaxilitare findife banna ra,
\q
\v 23 ginɛ maxanutare dɔxɔfe xɛmɛ taa,
\q konyi ginɛ naxan findife a kanyi kɛ tongoe ra.
\b
\q
\v 24 Sube naani na naxee xurun duniɲa subee birin bɛ,
\q kɔnɔ e xa lɔnni dangi a birin na.
\q
\v 25 E tan nan ya: Dondoli naxan sɛnbɛ mu gbo,
\q kɔnɔ e baloe fenma a fen waxati.
\q
\v 26 Yere maniyɛ nde naxan sɛnbɛ mu gbo,
\q kɔnɔ a yili gema gɛmɛ longori yigiya sɔtɔde.
\q
\v 27 Mangɛ mu na katoe bɛ,
\q kɔnɔ e e ɲɛrɛma xunlande ki ma.
\q
\v 28 Kasa naxan nɔma tongode bɛlɛxɛ ra,
\q kɔnɔ a toma mangɛ xa banxi kui.
\b
\q
\v 29 Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,
\q naxee ɲɛrɛ ki tofan.
\q
\v 30 E tan nan ya: Yɛtɛ naxan sɛnbɛ gbo, a suusa sube birin bɛ,
\q
\v 31 konkore naxan ɲɛrɛma a xun nakelixi ra,
\q si kontonyi, nun mangɛ, sɔɔrie na naxan fɔxɔ ra.
\b
\q
\v 32 Xa i bara i yɛtɛ igbo xaxilitareɲa kui,
\q xa i bara wa fe ɲaaxi nde rabafe,
\q i xa gbilen na fɔxɔ ra,
\q
\v 33 barima xiɲɛ na bɔnbɔ, a binyama nɛ,
\q ɲɔɛ na din, wuli minima nɛ,
\q xɔnɛ xun na masa, a findima nɛ gere ra.
\c 31
\s Mangɛ Lemuweli xa marasi
\d
\v 1 Mangɛ Lemuweli xa masenyi nan ya a nga naxan fi a ma marasi ra:
\q
\v 2 N ma di, i tuli mati n na,
\q n ma di fanyi, n naxan barixi,
\q n naxan sɔtɔ Ala saabui ra.
\q
\v 3 I naxa i sɛnbɛ fi ginɛ ɲaaxie ma,
\q naxee fata mangɛe ralɔɛde.
\q I naxa bira na ginɛ mɔɔli fɔxɔ ra.
\b
\q
\v 4 Mangɛ Lemuweli, a mu lanma mangɛe xa wɛni min.
\q Beere xɔli mu lanma a xa mangɛ suxu,
\q
\v 5 xa na mu a ra e nɛɛmuma nɛ e yɛtɛ xa sɛriyɛ ma,
\q e fa tɔɔrɔmixi yanfa.
\q
\v 6 Na minse mɔɔli xa so mixie nan yi,
\q naxee na saya kira xɔn ma,
\q alako e xa nɛɛmu e xa fe xɔrɔxɔɛ birin ma.
\q
\v 7 Naxan wɛni minxi a nɛɛmuma nɛ a xa setareɲa ma,
\q a mu ratuma a xa tɔɔrɛ ma sɔnɔn.
\q
\v 8 I xa dɛtare xunmafala,
\q i xa misikiinɛ mali.
\q
\v 9 I xui ramini, kiiti sa nɔndi ra.
\q I xa tɔɔrɔmixi nun setare xunmafala.
\s Ginɛ fanyi
\q
\v 10 Nde nɔma ginɛ fanyi sɔtɔde?
\q A tide gbo diyaman bɛ.
\q
\v 11 A xa mɔri laxi a ra,
\q a findixi harige fanyi nan na a bɛ tɛmui birin.
\q
\v 12 A fe fanyi rabama a xa mɔri bɛ,
\q a mu fe ɲaaxi yo rabama a ra a xa duniɲɛigiri kui.
\q
\v 13 A yɛxɛɛ xabe nun gɛsɛ fute fenma,
\q a nee rafalama sosee ra.
\q Na wali rafan a ma.
\q
\v 14 A luma alɔ yulɛ xa kunkui,
\q a sa baloe fenma yire makuye a fa a ra.
\q
\v 15 A kurunma nɛ alako a xa kuri so a xa denbaya bɛ,
\q a man wali so a xa walikɛ ginɛe yi ra.
\q
\v 16 A bɔxi matoma nɛ, a fa na sara.
\q A geeni naxan sɔtɔma a na sarama sansi nan na, a a si.
\q
\v 17 A tunnabɛxi, a walima sɛnbɛ ra.
\q
\v 18 A a kolon a xa wali sɔɔnɛyama nɛ.
\q A lanpui radɛxɛma nɛ, a wali kɔɛ fan na.
\q
\v 19 A yɛxɛɛ xabe findima nɛ gɛsɛ ra,
\q a gɛsɛ findima sose ra.
\b
\q
\v 20 A setare kima, a misikiinɛ malima.
\q
\v 21 A mu gaaxuma ɲɛmɛ ya ra,
\q barima a xinbeli donma fanyie yailanxi a xa denbaya bɛ.
\q
\v 22 A sade dugi yailanma,
\q a dugi tofanyi dɛgɛma a yɛtɛ bɛ.
\q
\v 23 Taa kuntigi nan a xa mɔri ra,
\q a dɔxɔxi forie ya ma.
\q
\v 24 A sosee dɛgɛma, a e mati.
\q A bɛlɛtie fan yailanma,
\q yulɛe nee wafuma a ma.
\b
\q
\v 25 A sɛnbɛ gbo, mixie a binyama.
\q A mu gaaxuma fefe ma.
\q
\v 26 A lɔnni masenma mixie bɛ,
\q a man e xaran a fanyi ra.
\q
\v 27 A a ɲɛngi sama a xa denbaya xɔn ma,
\q a mu walitareɲa kolon.
\q
\v 28 A xa die a matɔxɔma,
\q a xa mɔri a tantuma yi wɔyɛnyi ra:
\q
\v 29 «Ginɛ fanyie na na de,
\q kɔnɔ i maniyɛ mu na e ya ma.»
\q
\v 30 Fate xa tofanyi mixi madaxuma nɛ, a mu buma.
\q Tantui na ginɛ nan bɛ naxan gaaxuma Alatala ya ra.
\q
\v 31 Wo xa na ginɛ xa wali fanyi sare fi a ma,
\q wo xa na ginɛ mɔɔli matɔxɔ taa kui.