\id LEV \ide UTF-8 \h Lewi Sɛrɛxɛdubɛ \toc1 Lewi Sɛrɛxɛdubɛ Bɔnsɔɛ xa Sɛriyɛ \toc2 Lewi Sɛrɛxɛdubɛ \toc3 Lew \mt Tawureta Munsa \mt Lewi Sɛrɛxɛdubɛ Bɔnsɔɛ xa Sɛriyɛ \imt Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra \ip Alatala naxa a xa sɛriyɛ masen a xa ɲama bɛ Annabi Munsa saabui ra. Na sɛriyɛ sɛbɛxi kitaabui suuli kui naxee birin nalanxi xili falama «Tawureta Munsa.» Isirayila fɔlɔxi ki naxɛ nun e biraxi sɛriyɛ naxan fɔxɔ ra, na birin sɛbɛxi na kitaabuie nan kui. \ip «Lewi Sɛrɛxɛdubɛ bɔnsɔɛ xa Sɛriyɛ» findixi kitaabui saxan nde nan na Tawureta Munsa kui. A sɛbɛxi mixie nan bɛ naxee nu Ala xa wali rabama Isirayilakae ya ma. Na mixie findixi Lewi bɔnsɔɛ nan na. Lewi nu findixi Annabi Yaxuba xa di nde nan na. Ala nu bara yaamari fi a Lewi xa die xa findi salide walikɛe nun sɛrɛxɛdubɛe ra. \ip A nu lanma Ala xa wali xa raba a raba ki ma. Na kui Annabi Munsa naxa na birin sɛbɛ kitaabui kui alako diinɛ yareratie nun Isirayila ɲama xa na sɛriyɛ kolon, e xa bira na fɔxɔ ra. Fe gbegbe sɛbɛxi yi kitaabui kui sɛrɛxɛe xa fe ra. Ala nu wama nee xa ba e ba ki ma. A man naxa wa adama xa ɲɛrɛ sɛniyɛnyi kui, alɔ Ala nu wama a xɔn ma ki naxɛ a xa ɲama bɛ. A yaamari wuyaxi fixi nɛ alako adama xa Ala waxɔnfe kolon. \ip To mixie nɔma lɔnni gbegbe tode yi kitaabui kui. Won xa a kolon Alatala mu yaamarie fixi mixie ma fufafu. Xa Ala bara sɛriyɛ nde so adama yi ra, a na rabaxi fe nde nan ma. Ala wama a xa mixie xa sɛniyɛn barima a a kolon e hɛɛri nan toma na kira sɛniyɛnxi xɔn ma. Xa won bira Ala xa marasi fɔxɔ ra, won fe fanyi sɔtɔma nɛ duniɲa, won man a sɔtɔ aligiyama. Ala xa won mali alako ɲanige xa lu won bɔɲɛ kui, won xa duniɲa igiri alɔ won Daa Marigi won nasixi ki naxɛ. Amina. \imte Tawureta Munsa \imte Lewi Sɛrɛxɛdubɛ Bɔnsɔɛ xa Sɛriyɛ \c 1 \s Sɛrɛxɛ gan daaxi \p \v 1 Alatala naxa Annabi Munsa xili a xa hɔrɔmɔlingira kui, a a masen a bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, naxan na wa sɛrɛxɛ bafe n tan Alatala bɛ, a xa xuruse lanma xa na mu a ra xuruse xungbe ba. \v 3 Xa a wama xuruse xungbe nan bafe sɛrɛxɛ gan daaxi ra, fo a xa findi tuura ra lanyuru mu na naxan ma. A xa fa na ra n tan Alatala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra, alako n xa a tongo. \v 4 Sɛrɛxɛba xa a bɛlɛxɛ sa xuruse xun tagi, alako n tan Alatala xa na sɛrɛxɛ tongo, a xa findi a xunsare ra a xa yunubi xa fe ra. \v 5 Na tuura xa faxa n tan Alatala ya i. Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe xa fa na tuura wuli ra, e xa a kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma, sɛrɛxɛbade naxan na n ma hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 6 E xa tuura bura, e fa a isɛgɛ. \v 7 Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe xa yege radɔxɔ, e tɛ radɛxɛ. \v 8 E man xa sɛrɛxɛ sube, a xunyi, nun a ture sa tɛ i sɛrɛxɛbade. \v 9 A furingɛ nun a sanyie xa raxa. Sɛrɛxɛdubɛ xa na birin gan sɛrɛxɛbade. Sɛrɛxɛ gan daaxi na a ra naxan xiri rafan n tan Alatala ma.» \p \v 10 «Xa mixi wama sɛrɛxɛ gan daaxi bafe xuruse lanma ra, a xa findi yɛxɛɛ kontonyi ra, xa na mu a ra sikɔtɛ, lanyuru mu na naxan ma. \v 11 Sɛrɛxɛba xa na kɔn naxaba sɛrɛxɛbade kɔɔla mabiri n tan Alatala ya i. Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe xa a wuli tongo, e xa a kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 12 E na gɛ sube ixabade, sɛrɛxɛdubɛ xa a sube, a xunyi, nun a ture sa tɛ sɛrɛxɛbade fari. \v 13 Sɛrɛxɛba xa sɛrɛxɛ furingɛ nun a sanyie raxa. Sɛrɛxɛdubɛ xa na birin gan sɛrɛxɛbade. Sɛrɛxɛ gan daaxi na a ra naxan xiri rafan n tan Alatala ma.» \p \v 14 «Xa a wama xɔni bafe sɛrɛxɛ gan daaxi ra n tan Alatala bɛ, fo a xa findi kolokonde nan na, xa na mu a ra ganbɛ yɔrɛ ra. \v 15 Sɛrɛxɛdubɛ xa fa a ra sɛrɛxɛbade, a a xunyi bolon a dɛ i, a a sa tɛ, a a gan. A wuli xa ifili sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 16 A xa a gɛmɛ bɔɔtɔ ba, a a wɔlɛ tɛ i xube xun, sɛrɛxɛbade sogetede mabiri ra. \v 17 Sɛrɛxɛdubɛ xa a suxu a gabutenyie ma, a a ibɔɔ. A xa a gan, a findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra, naxan xiri rafan n tan Alatala ma.» \c 2 \s Sansi xɔri sɛrɛxɛ \p \v 1 «Xa mixi wama sɛrɛxɛ bafe n tan Alatala bɛ naxan findixi sansi xɔri ra, a xa a luxuta a fanyi ra. A xa ture sa a fari, a surayi fan sa ture fari. \v 2 A xa na so Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe yi ra. Sɛrɛxɛdubɛ nde xa sansi xɔri luxutaxi bɛlɛxɛ ya keren kɔ, ture saxi naxan fari, a nun surayi, a xa a sa tɛ i. Na xa gan n tan Alatala bɛ, a xa findi tɔnxuma ra na sɛrɛxɛ birin xa fe ra. Sɛrɛxɛ gan daaxi na a ra naxan xiri rafan n tan Alatala ma. \v 3 Sansi xɔri luxutaxi naxan luxi naa findima Haruna nun a xa die nan gbe ra. A sɛniyɛn barima a baxi sɛrɛxɛ ganxi nan na naxan baxi n tan Alatala bɛ.» \p \v 4 «Xa mixi wama sɛrɛxɛ bafe n tan Alatala bɛ naxan findixi taami ganxi ra, a xa na yailan sansi xɔri luxutaxi ra lɛbini mu na naxan xun. Ture xa masunbu na fan na. Taami lɛbinitare xunxurie fan nɔma yailande, ture masoxi naxee ma.» \p \v 5 «Xa mixi wama sɛrɛxɛ bafe naxan findixi taami gilinxi ra, a xa na yailan sansi xɔri luxutaxi ra lɛbini mu na naxan xun. Ture xa masunbu na fan na. \v 6 A na gɛ gilinde, a xa igira, ture sa a ma, a xa findi sɛrɛxɛ ra.» \p \v 7 «Xa mixi wama sɛrɛxɛ bafe naxan findixi taami ra naxan ganxi tunde kui, a xa na yailan sansi xɔri luxutaxi nun ture ra. \v 8 A lanma mixi xa fa na sɛrɛxɛ mɔɔli ra n tan Alatala bɛ. Xa na bara so sɛrɛxɛdubɛ yi ra, a na xaninma sɛrɛxɛbade. \v 9 A xa nde tongo naxan findima tɔnxuma ra, a xa na gan sɛrɛxɛbade fari, a xa findi sɛrɛxɛ ra, naxan xiri rafan n tan Alatala ma. \v 10 Sansi xɔri dinxi naxan luxi a findima Haruna nun a xa die nan gbe ra. A sɛniyɛn barima a baxi sɛrɛxɛ ganxi nan na naxan baxi n tan Alatala bɛ.» \p \v 11 «Sɛrɛxɛ naxan birin bama n tan Alatala bɛ, lɛbini yo naxa lu a xun. A mu lan wo xa sɛrɛxɛ gan daaxi yo ba n tan Alatala bɛ lɛbini na naxan xun, xa na mu a ra kumi. \v 12 Wo nɔma lɛbini nun kumi sade sansi bogi singee xun ma naxee bama sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, kɔnɔ e naxa gan sɛrɛxɛbade fari. \v 13 Fɔxɔɛ xa sa na sɛrɛxɛ mɔɔli birin ma, barima na bara findi saatɛ tɔnxuma ra wo tan nun wo Marigi Ala tagi. Fɔxɔɛ xa sa wo xa sɛrɛxɛ birin ma.» \p \v 14 «Xa wo wama sɛrɛxɛ bafe n tan Alatala bɛ wo xa sansi bogi singe ra, wo xa tɔnsɔɛ nɛɛnɛ gan, \v 15 wo ture nun surayi sa a xun, a xa findi sansi bogi singe sɛrɛxɛ ra. \v 16 Sɛrɛxɛdubɛ xa nde tongo na sansi xɔri, ture, nun surayi ra, na xa findi tɔnxuma ra. A xa na gan sɛrɛxɛbade fari. A xa findi sɛrɛxɛ ra, naxan xiri rafan n tan Alatala ma.» \c 3 \s Xanunteya sɛrɛxɛ \p \v 1 «Xa mixi wama xuruse xungbe bafe xanunteya sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, xuruse xɛmɛma, xa na mu a ra ginɛma, a xa findi xuruse ra lanyuru yo mu na naxan ma. \v 2 A xa a bɛlɛxɛ sa na xuruse xun tagi n tan Ala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra, a a kɔn naxaba. Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe xa na xuruse wuli kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 3 Xanunteya sɛrɛxɛ kui, a lanma ture naxan na furingɛ sɛɛti ma, a xa gan tɛ i n tan Alatala ya i, \v 4 a nun a gungui firinyi, e ture, nun laare naxan na a bɔɲɛ ma. \v 5 Haruna xa die xa na birin gan sɛrɛxɛ gan daaxi xun ma, naxan na ganfe sɛrɛxɛbade fari. A xa findi se xiri ɲɔxunmɛ ra n tan Alatala bɛ.» \p \v 6 «Xa mixi wama xuruse lanma bafe xanunteya sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, xuruse xɛmɛma, xa na mu a ra ginɛma, a xa findi xuruse ra lanyuru yo mu na naxan ma. \v 7 Xa mixi wama yɛxɛɛ bafe sɛrɛxɛ ra, a xa na masen n tan Alatala bɛ. \v 8 A xa a bɛlɛxɛ sa a xun tagi, a fa a kɔn naxaba n tan Ala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe xa na xuruse wuli kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 9 Yi xanunteya sɛrɛxɛ kui, a lanma a ture, a xuli, ture naxan na furingɛ sɛɛti ma, \v 10 a gungui firinyi, e ture, nun laare naxan na a bɔɲɛ ma, na birin xa gan tɛ i n tan Alatala ya i. \v 11 Sɛrɛxɛdubɛ xa na gan sɛrɛxɛbade fari. Tɛ xa na birin gan. Na bara findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra n tan Alatala bɛ.» \p \v 12 «Xa mixi wama si bafe sɛrɛxɛ ra, a xa na masen n tan Alatala bɛ. \v 13 A xa a bɛlɛxɛ sa a xun tagi, a fa a kɔn naxaba n tan Ala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra, Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe xa na xuruse wuli kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 14 Yi xanunteya sɛrɛxɛ kui, a lanma a ture naxan na furingɛ sɛɛti ma, \v 15 a gungui firinyi, e ture, nun laare naxan na a bɔɲɛ ma, na birin xa gan tɛ i n tan Alatala ya i. \v 16 Sɛrɛxɛdubɛ xa na gan sɛrɛxɛbade fari. Tɛ xa na birin gan. Na bara findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra n tan Alatala bɛ naxan xiri rafan n ma.» \p \v 17 «Mixi yo naxa sube ture don, mixi yo naxa sube wuli min. Wo sabati dɛdɛ, na bara findi yaamari ra naxan mu kanama abadan.» \c 4 \s Yunubi xafari sɛrɛxɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, xa mixi nde sa yunubi raba, kɔnɔ a mu keli a ɲanige ma, a xa bira yi sɛriyɛ fɔxɔ ra. \v 3 Xa sɛrɛxɛdubɛ kuntigi sa Ala xa yaamari nde matandi, na fa findi yunubi ra ɲama bɛ, a lanma a xa tuura ba sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, lanyuru mu na naxan ma, alako na xa findi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra a bɛ. \v 4 A xa tuura xanin n tan Ala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra n ya i, a a bɛlɛxɛ sa a xun tagi, a fa a kɔn naxaba n tan Alatala ya i. \v 5 Sɛrɛxɛdubɛ kuntigi xa na tuura wuli xanin n ma hɔrɔmɔlingira kui, \v 6 a a bɛlɛxɛsole ragoro na wuli xɔɔra, a a kasan sanya solofere dugi ya ra naxan gbakuxi yire sɛniyɛnxi ma n tan Alatala ya i. \v 7 Sɛrɛxɛdubɛ xa wuli nde sa ferie ma naxee na surayi sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra, naxan na n tan Alatala ya i n ma hɔrɔmɔlingira kui. Wuli naxan luxi, a xa na ifili sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade lanbanyi ma, naxan na n tan Alatala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 8 A xa ture birin ba tuura ma naxan findixi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, ture naxan na a furingɛ sɛɛti ma, \v 9 a gungui firinyi, e ture, nun laare naxan na a bɔɲɛ ma. \v 10 A xa na raba alɔ xanunteya sɛrɛxɛ rabama ki naxɛ. Sɛrɛxɛdubɛ xa na gan sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade fari. \v 11 Kɔnɔ tuura kiri, a sube, a xunyi, a sanyie, a furingɛ, nun a ɲaɲɛ, \v 12 na tuura dɔnxɔɛ birin xa xanin ɲama yonkinde fari ma, yire sɛniyɛnxi, tɛ xube wɔlɛma dɛnnaxɛ. Mɛnni a xa gan tɛ ra na tɛ xube fari.» \p \v 13 «Xa Isirayila ɲama birin nan sa n tan Ala xa yaamari nde matandixi, kɔnɔ na mu keli e ɲanige ma, na findima yunubi ra e bɛ. \v 14 E na fahaamui sɔtɔ na ma tɛmui naxɛ, ɲama xa tuura yɔrɛ ba sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra naxan findima yunubi xafari sɛrɛxɛ ra e bɛ. \v 15 Ɲama forie xa e bɛlɛxɛ sa tuura xun tagi n tan Alatala ya i, e a kɔn naxaba. \v 16 Sɛrɛxɛdubɛ kuntigi xa na tuura wuli xanin n tan Ala xa hɔrɔmɔlingira kui, \v 17 a a bɛlɛxɛsole ragoro na wuli xɔɔra, a a kasan sanya solofere dugi ya ra naxan gbakuxi yire sɛniyɛnxi ma n tan Alatala ya i. \v 18 Sɛrɛxɛdubɛ xa wuli nde sa ferie ma naxee nu na sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra, naxan na n tan Alatala ya i n ma hɔrɔmɔlingira kui. Wuli naxan luxi, a xa na ifili sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade lanbanyi ma, naxan na n ma hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 19 A xa ture birin ba tuura ma, a na gan sɛrɛxɛbade fari. \v 20 A xa yi tuura ba sɛrɛxɛ ra alɔ naxan bama yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. E ba ki birin keren. Na kui, sɛrɛxɛdubɛ sɛrɛxɛ bama naxan findima e xunsare ra, alako e xa yunubie xa xafari. \v 21 A xa na tuura xanin ɲama yonkinde fari ma, a xa a gan alɔ boore tuura ganma ki naxɛ. Na findima yunubi xafari sɛrɛxɛ nan na ɲama bɛ.» \p \v 22 «Xa mangɛ nde a Marigi Alatala xa yaamari nde matandi, kɔnɔ na mu keli a ɲanige ma, na findima yunubi ra a bɛ. \v 23 A na fahaamui sɔtɔ na ma tɛmui naxɛ, a xa sikɔtɛ ba sɛrɛxɛ ra, lanyuru mu na naxan ma. \v 24 A xa a bɛlɛxɛ sa sikɔtɛ xun tagi ma n tan Alatala ya i, a a kɔn naxaba sɛrɛxɛ gan daaxie kɔn naxabama dɛnnaxɛ. Yunubi xafari sɛrɛxɛ na a ra. \v 25 Sɛrɛxɛdubɛ xa a bɛlɛxɛsole ragoro na wuli xɔɔra naxan baxi yunubi xa fe ra, a nde sa ferie ma naxee na sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra. Wuli naxan luxi, a xa na ifili sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade lanbanyi ma. \v 26 A xa na ture birin gan sɛrɛxɛbade fari, alɔ xanunteya sɛrɛxɛ rabama ki naxɛ. Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama mangɛ bɛ, alako a xa yunubi xa xafari.» \p \v 27 «Xa mixi nde sa a Marigi Alatala xa yaamari nde matandi, kɔnɔ na mu keli a ɲanige ma, na findima yunubi ra a bɛ. \v 28 A na fahaamui sɔtɔ na ma tɛmui naxɛ, a xa si ginɛ ba sɛrɛxɛ ra, lanyuru mu na naxan ma, a xa yunubi xa fe ra. \v 29 A xa a bɛlɛxɛ sa na yunubi xafari sɛrɛxɛ xun tagi, a a kɔn naxaba sɛrɛxɛ gan daaxie kɔn naxabama dɛnnaxɛ. \v 30 Sɛrɛxɛdubɛ xa a bɛlɛxɛsole ragoro na wuli xɔɔra naxan baxi yunubi xa fe ra, a nde sa ferie ma naxee na sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra. Wuli naxan luxi, a xa na ifili sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade lanbanyi ma. \v 31 A xa na ture birin ba si ma, alɔ xanunteya sɛrɛxɛ rabama ki naxɛ, a na gan sɛrɛxɛbade fari, a xa findi se xiri ɲɔxunmɛ ra n tan Alatala bɛ. Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama na mixi bɛ, alako a xa yunubi xa xafari.» \p \v 32 «Xa a yɛxɛɛ bama yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, fo a xa findi yɛxɛɛ ginɛma lanyuru mu na naxan ma. \v 33 A xa a bɛlɛxɛ sa na yunubi xafari sɛrɛxɛ xun tagi, a a kɔn naxaba sɛrɛxɛ gan daaxie kɔn naxabama dɛnnaxɛ. \v 34 Sɛrɛxɛdubɛ xa a bɛlɛxɛsole ragoro na wuli xɔɔra naxan baxi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a nde sa ferie ma naxee na sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra. Wuli naxan luxi, a xa na ifili sɛrɛxɛ gan daaxi sɛrɛxɛbade lanbanyi ma. \v 35 A xa na ture birin ba yɛxɛɛ ma, alɔ xanunteya sɛrɛxɛ rabama ki naxɛ, a xa na gan sɛrɛxɛe fari naxee ganma sɛrɛxɛbade fari. Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama na mixi bɛ, alako a xa yunubi xa xafari.» \c 5 \s Yunubi ndee nun e xa sɛrɛxɛe \p \v 1 «Xa mixi nde sa a mɛ e seedee xilima kiiti nde ma, kɔnɔ a gundi seedeyaxi fe naxan ma a mu na fala ɲama bɛ, na yunubi luma a xun ma. \v 2 Xa mixi din se sɛniyɛntare ra a mu a kolon, alɔ sube raharamuxi binbi, xa na mu a ra xuruse sɛniyɛntare binbi, xa na mu a ra bubuse sɛniyɛntare binbi, na mixi fan findima nɛ mixi sɛniyɛntare ra, a yunubi sɔtɔ na kui. \v 3 Xa mixi nde sa din se sɛniyɛntare ra naxan kelixi adamadi fate ma, a fa li a mu a kolon na tɛmui, xa a sa a kolon tɛmui naxɛ, a findima sɛniyɛntare ra, a yunubi sɔtɔma na kui. \v 4 Xa mixi nde sa a kali fufafu, fe fanyi xa na mu a ra fe ɲaaxi ra, a fa nɛɛmu na ma, a na ratu na fe ma tɛmui naxɛ, a findima sɛniyɛntare ra, a yunubi sɔtɔ na kui.» \p \v 5 «Naxan na yunubi mɔɔli rabama, a lanma a xa a ti na ra. \v 6 A xa yɛxɛɛ ginɛ, xa na mu a ra si ginɛ ba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ. Na kui sɛrɛxɛdubɛ yunubi xafari sɛrɛxɛ bama a bɛ, alako a xa yunubi xa xafari.» \p \v 7 «Xa fɛɛrɛ mu na a yi ra na sɛrɛxɛ xa fe ra, a xa kolokonde firin xa na mu a ra ganbɛ firin ba sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ. Keren xa findi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, boore xa findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra. \v 8 A xa e xanin sɛrɛxɛdubɛ xɔn, sɛrɛxɛdubɛ xa yunubi xafari sɛrɛxɛ nan singe ba. A xa a kɔnyi gira, kɔnɔ a naxa a xunyi ba a dɛ i. \v 9 A a wuli nde kasanma sɛrɛxɛbade sɛɛti ma, wuli naxan luxi, a na ifilima sɛrɛxɛbade lanbanyi. Yunubi xafari sɛrɛxɛ na a ra. \v 10 Sɛrɛxɛdubɛ xa na xɔni firin nde ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra a raba ki ma. Na kui, sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama a bɛ a xa yunubi rabaxi xa fe ra, alako a xa xafari.» \p \v 11 «Xa fɛɛrɛ mu na a yi ra kolokonde firin, xa na mu a ra ganbɛ firin sɔtɔfe ra, a xa sansi xɔri dinxi konbo ya keren nun a tagi ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. A naxa ture, xa na mu a ra surayi sa na fari de, barima yunubi xafari sɛrɛxɛ na a ra. \v 12 A xa na xanin sɛrɛxɛdubɛ xɔn ma, sɛrɛxɛdubɛ suxu keren ganma sɛrɛxɛbade fari tɔnxuma ra. A na rabama sɛrɛxɛe fari naxee ganma sɛrɛxɛbade fari, barima yunubi xafari sɛrɛxɛ na a ra. \v 13 Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama a bɛ, alako a xa yunubi rabaxi xa xafari. Sansi xɔri dinxi naxan luxi a findima sɛrɛxɛdubɛ nan gbe ra.» \p \v 14 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 15 «Xa mixi nde sa se nde tongo naxan findixi n tan Alatala gbe ra, kɔnɔ a mu a kolon a na yunubi mɔɔli rabaxi, a xa yɛxɛɛ kontonyi ba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ a xa yunubi xa fe ra. A mu lanma lanyuru yo xa lu na yɛxɛɛ ma, a sare fan xa lan sare ma naxan nawalima hɔrɔmɔlingira kui. \v 16 A xa na se tongoxi ragbilen sɛrɛxɛdubɛ ma, a man xa kɔbiri sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na se sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na so sɛrɛxɛdubɛ yi ra. Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama a bɛ sikɔtɛ ra naxan findi yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra, alako a xa yunubi xa xafari. \v 17 Mixi naxan yunubi rabama, a n tan Alatala xa yaamari nde matandi, hali a mu a kolon, na bara yunubi sɔtɔ, fo a xa na sare fi. \v 18 A lanma a xa sikɔtɛ ba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra, lanyuru mu na naxan ma, naxan sare lanma sɛriyɛ ma. Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama a bɛ a xa yunubi xa fe ra, a naxan nabaxi a mu a kolon, alako a xa yunubi xa xafari. \v 19 Na bara findi yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra, barima a yunubi sɔtɔ nɛ n tan Alatala ra.» \c 6 \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «Xa mixi nde sa yunubi sɔtɔ, a fe ɲaaxi raba n tan Alatala ra, alɔ a ngaxakerenyi madaxufe se nde xa fe ra, naxan nu bara taxu a ra, xa na mu a ra a naxan muɲa, xa na mu a ra a naxan baxi a boore yi ra funmalaya ra, \v 3 xa na mu a ra se lɔɛxi a naxan toxi, a fa wule fala na xa fe ra kali ra, \v 4 na yunubi raba mɔɔli lanma a xa na se muɲaxi ragbilen. Xa a muɲaxi nɛ ba, xa a taxuxi nɛ a ra ba, xa se lɔɛxi na a ra a naxan toxi ba, \v 5 xa se na a ra wule fala naxan ma fe ra kali ra, a xa na ragbilen a kanyi ma keren na, a man xa kɔbiri sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na se sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na so na kanyi yi ra. \v 6 A man xa yɛxɛɛ kontonyi xanin sɛrɛxɛdubɛ yire yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra Alatala bɛ. Fi yo naxa lu na yɛxɛɛ ma, a sare fan xa lan sɛriyɛ ma. \v 7 Na kui sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama a bɛ n tan Alatala ya i, alako a xa yunubi, a naxan nabaxi, na xa xafari.» \s Sɛriyɛ sɛrɛxɛdubɛe bɛ \s Sɛrɛxɛ gan daaxi sɛriyɛ \p \v 8 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 9 «Yi yaamari so Haruna nun a xa die yi ra: Sɛriyɛ nan ya sɛrɛxɛ gan daaxi xa fe ra. Sɛrɛxɛ gan daaxi xa lu sɛrɛxɛbade fari kɔɛ ra, a xa gan han gɛɛsɛgɛ. \v 10 Sɛrɛxɛdubɛ xa donma ragoro a ma, a xa wantanyi fiixɛ fanyi so a ra, a xa tɛ xube ba sɛrɛxɛ gan daaxi bun ma, a a sa sɛrɛxɛbade sɛɛti ma. \v 11 A na gɛ na wali ra, a xa a xa dugi fanyi ba a ma, a xa dugi gbɛtɛ ragoro a ma, alako a xa na tɛ xube xanin ɲama yonkinde fari ma, yire sɛniyɛnxi. \v 12 Tɛ naxan dɛxɛxi sɛrɛxɛbade bun ma, na naxa xuben. Gɛɛsɛgɛ birin sɛrɛxɛdubɛ xa yege radɔxɔ, a xa tɛ xuru, a sɛrɛxɛ gan daaxi sa na fari. A xanunteya sɛrɛxɛe ture fan ganma naa nɛ. \v 13 Na tɛ dɛxɛma tɛmui birin sɛrɛxɛbade bun ma, a mu xubenma.» \s Sansi xɔri dinxi sɛriyɛ \p \v 14 «Sɛriyɛ nan ya sansi xɔri dinxi sɛrɛxɛ xa fe ra. Haruna xa die xa fa na sɛrɛxɛ ra sɛrɛxɛbade n tan Alatala ya i. \v 15 Sɛrɛxɛdubɛ xa suxu keren kɔ sansi xɔri dinxi ra, a nun ture, a nun surayi naxan birin sama a fari, a xa na birin gan sɛrɛxɛ tɔnxuma ra sɛrɛxɛbade fari. Na xiri rafan n tan Alatala ma. \v 16 Naxan luxi, Haruna nun a xa die xa na don a lɛbinitare ra, hɔrɔmɔlingira tɛtɛ sɛniyɛnxi kui. \v 17 A mu lanma a xa ɲin lɛbini ra, barima a fatanxi n ma sɛrɛxɛ gan daaxie nan na naxee sɛniyɛnxi han alɔ yunubi xafari sɛrɛxɛ nun yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ. \v 18 Haruna xa di xɛmɛe nɔma na donde. Yaamari na a ra wo bɔnsɔɛ bɛ naxan mu kanama abadan. Mixi naxan birin a makɔrɛma na sɛrɛxɛ gan daaxie ra naxee bama n tan Alatala bɛ, na kanyie sɛniyɛnma nɛ.» \p \v 19 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 20 «Haruna tima sɛrɛxɛdubɛ kuntigi ra lɔxɔɛ naxɛ, a lanma a tan Haruna nun a xa die xa sansi xɔri fanyi dinxi konbo ya keren ba sɛrɛxɛ ra. Na sɛrɛxɛ tagi bama gɛɛsɛgɛ, boore tagi bama nunmare. Na mɔɔli xa raba mixi tima sɛrɛxɛdubɛ kuntigi ra tɛmui naxɛ. \v 21 Yi sansi xɔri dinxi xa gilin tunde kui, ture xa sa a ma. A na ɲɔn, a xuntunyie xa gan tɛ xɔɔra, a xa findi xiri ɲɔxunmɛ ra Alatala bɛ. \v 22 Sɛrɛxɛdubɛ naxan findima Haruna ɲɔxɔɛ ra xa na sɛrɛxɛ mɔɔli ba. A xa raba na ki nɛ tɛmui birin n tan Alatala ya i. Na sɛrɛxɛ birin xa gan. \v 23 Sɛrɛxɛdubɛ xa sɛrɛxɛ birin xa gan, e naxa na sese don.» \s Yunubi xafari sɛrɛxɛ sɛriyɛ \p \v 24 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 25 «Yi yaamari so Haruna nun a xa die yi ra: ‹Sɛriyɛ nan ya yunubi xafari sɛrɛxɛ xa fe ra. Yunubi xafari sɛrɛxɛ kɔn naxabama sɛrɛxɛ gan daaxi kɔn naxabade nɛ, barima se sɛniyɛnxi na a ra. \v 26 Sɛrɛxɛdubɛ naxan yunubi xafari sɛrɛxɛ bama, a na donma n tan Ala xa hɔrɔmɔlingira tɛtɛ sɛniyɛnxi nan kui. \v 27 Naxan yo dinma na sɛrɛxɛ ra, na kanyi sɛniyɛnma nɛ. Xa na wuli sa kasan dugi nde ma, na dugi xa xa yire sɛniyɛnxi. \v 28 Xa na sube ɲinma tunde mɔɔli nde kui naxan maniya fɛɲɛ ra, a na gɛ a ɲinde, na tunde xa kana. Xa a ɲinma tunde kui naxan yailanxi yɔxui ra, na tunde xa maxa a fanyi ra ye ra. \v 29 Xɛmɛ sɛrɛxɛdubɛ birin xa na don, barima sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi na a ra. \v 30 Kɔnɔ mixi yo naxa yunubi xafari sɛrɛxɛ don, naxan wuli xaninma hɔrɔmɔlingira kui xunsare ra. Na sɛrɛxɛ mɔɔli xa gan tɛ ra.›» \c 7 \s Yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ sɛriyɛ \p \v 1 «Yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ sɛriyɛ nan ya: Sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi na a ra. \v 2 Yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ kɔn naxabama sɛrɛxɛ gan daaxi kɔn naxabade nɛ. A wuli xa kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 3 A ture birin, a xuli, a ture naxan na a furingɛ sɛɛti ma, \v 4 a gungui firinyi, e ture, nun laare naxan na a bɔɲɛ ma, na birin xa ba sɛrɛxɛ ra. \v 5 Sɛrɛxɛdubɛ xa na birin gan sɛrɛxɛbade fari sɛrɛxɛ gan daaxi ra Alatala bɛ. Yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ na a ra. \v 6 Xɛmɛ sɛrɛxɛdubɛe nan na donma yire sɛniyɛnxi kui, barima sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi na a ra. \v 7 Yunubi xafari sɛrɛxɛ nun yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ, e sɛriyɛ birin keren. Sɛrɛxɛdubɛ naxan na xunsare sɛrɛxɛ baxi, a tan nan na sube donma. \v 8 Sɛrɛxɛ gan daaxi kiri fan luma sɛrɛxɛdubɛ yi ra naxan na baxi sɛrɛxɛ ra.» \p \v 9 «Sansi xɔri dinxi sɛrɛxɛ naxan ganxi nun naxan gilinxi, e fan findima sɛrɛxɛdubɛ nan gbe ra, naxan e baxi sɛrɛxɛ ra. \v 10 Sansi xɔri dinxi sɛrɛxɛ naxan mu ganxi, ture gbansan nan saxi a ma, xa na mu a ra ture mu saxi a ma, nee findima Haruna xa di birin nan gbe ra.» \s Xanunteya sɛrɛxɛ sɛriyɛ \p \v 11 «Xanunteya sɛrɛxɛe sɛriyɛ nan ya, naxan bama n tan Alatala bɛ. \v 12 Xa mixi nde wama tantui sɛrɛxɛ bafe, a man xa taami lɛbinitaree yailan ture ra, a nun taami xunxurie ture saxi naxee ma, nun taami xunxuri naxee ramulanxi ture ra. \v 13 A na xanunteya sɛrɛxɛ bama tɛmui naxɛ, naxan findixi tantui sɛrɛxɛ ra, a xa taami fan ɲin lɛbini na naxan xun. \v 14 Nde xa ba na taami mɔɔli birin na, a findi sɛrɛxɛdubɛ gbe ra, naxan xanunteya sɛrɛxɛ wuli kasanma sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 15 Na xanunteya sɛrɛxɛ sube donma a ba lɔxɔɛ nɛ, sese naxa lu han gɛɛsɛgɛ.» \p \v 16 «Xa laayidi sɛrɛxɛ bama, xa na mu a ra sɛrɛxɛ ɲanigexi, na sube xa don a ba lɔxɔɛ nɛ, kɔnɔ xa nde sa lu a nɔma donde gɛɛsɛgɛ fan. \v 17 Xa a dɔnxɔɛ sa lu han na fan kuye iba, na sube xa gan gbiki na xi saxan nde lɔxɔɛ ma. \v 18 Xa mixi nde sa a yɛtɛ xa xanunteya sɛrɛxɛ sube don na xi saxan nde lɔxɔɛ ma, Ala mu a xa sɛrɛxɛ tongoma. A luma alɔ a mu sɛrɛxɛ yo baxi, barima na sube findixi se sɛniyɛntare nan na. Mixi naxan na rabama, a yunubi sɔtɔma na kui.» \p \v 19 «Sɛrɛxɛ sube naxan dinma se sɛniyɛntare ra, a mu lanma na sube xa don. Fo a xa gan nɛ gbiki. Mixi sɛniyɛnxi nan nɔma na xanunteya sɛrɛxɛ sube donde, \v 20 kɔnɔ sɛniyɛntare mu nɔma n tan Alatala xa xanunteya sɛrɛxɛ donde, a raminima nɛ Isirayila ɲama ya ma. \v 21 Mixi naxan a bɛlɛxɛ dinma se sɛniyɛntare ra naxan kelixi adamadi ma, xa na mu a ra a bɛlɛxɛ din sube sɛniyɛntare ra, xa na mu a ra se gbɛtɛ naxan mu sɛniyɛnxi, xa na kanyi fa n tan Alatala xa xanunteya sɛrɛxɛ don, a raminima nɛ Isirayila ɲama ya ma.» \p \v 22 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 23 «A fala Isirayilakae bɛ, ‹Wo naxa ninge, yɛxɛɛ, nun si ture don. \v 24 Wo nɔma xuruse ture rawalide alɔ wo wama a xɔn ma ki naxɛ xa a faxa a yɛtɛ ma, xa na mu a ra sube xaaɲɛ nde naxa a faxa, kɔnɔ wo mu nɔma a donde. \v 25 Naxan yo ture donma, naxan nɔma rawalide sɛrɛxɛ gan daaxi ra n tan Alatala bɛ, na kanyi raminima nɛ Isirayila ɲama ya ma. \v 26 Wo man mu lanma wo xa xɔni wuli, xa na mu a ra xuruse wuli yo min yire birin wo na dɛnnaxɛ. \v 27 Naxan yo wuli minma, na kanyi raminima nɛ Isirayila ɲama ya ma.›» \p \v 28 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 29 «A fala Isirayilakae bɛ, ‹Naxan xanunteya sɛrɛxɛ bama n tan Alatala bɛ, a xa n tan Alatala gbe fi n ma. \v 30 A xa na xuruse ture nun a sisi xanin n tan Alatala yire alako a xa gan tɛ ra n tan Alatala bɛ. A lanma a xa na xuruse sisi lintan n tan Alatala ya i a masenfe ra n bɛ, na findixi n tan nan gbe ra. \v 31 Sɛrɛxɛdubɛ xa na ture gan sɛrɛxɛbade fari. Na xuruse kanke luma Haruna nun a xa die nan bɛ. \v 32 Wo xa xanunteya sɛrɛxɛe kui, wo man xa xuruse yirefanyi tabe fi sɛrɛxɛdubɛ ma. \v 33 Xuruse yirefanyi tabe xa findi sɛrɛxɛdubɛ nan gbe ra naxan bara wuli nun ture ba xanunteya sɛrɛxɛ ra. \v 34 N bara natɛ tongo naxan mu kanama abadan, Isirayilakae xa xanunteya sɛrɛxɛe kui, e xuruse kanke naxan lintanxi n tan Ala ya i, a nun xuruse yirefanyi tabe e naxan baxi, na birin xa findi sɛrɛxɛdubɛ Haruna nun a xa die gbe ra. \v 35 Kabi Haruna nun a xa die findi n tan Ala xa sɛrɛxɛdubɛe ra, e na nan sɔtɔma n tan Alatala xa sɛrɛxɛ gan daaxie ya ma. \v 36 E to findi sɛrɛxɛdubɛe ra, n tan Alatala naxa na yaamari fi Isirayilakae ma. Yaamari na a ra naxan mu kanama abadan.›» \p \v 37 Sɛriyɛ nan na ki sɛrɛxɛe xa fe ra, sɛrɛxɛ gan daaxi, sansi xɔri dinxi sɛrɛxɛ, yunubi xafari sɛrɛxɛ, yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ, sɛrɛxɛdubɛ ti sɛrɛxɛ, nun xanunteya sɛrɛxɛ. \v 38 Alatala nu bara na birin masen Annabi Munsa bɛ Turusinina geya fari a to Isirayilakae yamari e xa fa sɛrɛxɛe ra Turusinina gbengberenyi ma. \c 8 \s Sɛrɛxɛdubɛe dɔxɔ sɛrɛxɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «Haruna nun a xa die xili hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. I xa fa e xa dugi sɛniyɛnxie ra, a nun ture sɛniyɛnxi, tuura naxan bama yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, yɛxɛɛ kontonyi firin, nun debe, taami lɛbinitaree na naxan kui. \v 3 I xa Isirayila ɲama birin malan hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra.» \v 4 Annabi Munsa naxa Alatala xa yaamari rakamali, ɲama fan naxa e malan hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \p \v 5 Annabi Munsa naxa a fala ɲama bɛ, «Alatala bara n yamari n xa yi raba.» \v 6 Annabi Munsa naxa Haruna nun a xa die maso, a naxa e maxa ye ra. \v 7 A naxa dugi sɛniyɛnxie ragoro Haruna ma, a naxa a tagi xiri bɛlɛti ra, a guba ragoro a ma, a sɛrɛxɛdubɛ donma ragoro na fari, a a tagi xiri bɛlɛti ra. \v 8 A naxa kanke makotose ragoro a kɔn ma, a gɛmɛ firin sa na kui naxee findixi Ala waxɔnfe masense ra. \v 9 A naxa xunmase dɔxɔ Haruna xunyi ma, a tɔnxuma sɛniyɛnxi xɛɛma daaxi sa na ma, alɔ Alatala Munsa yamari ki naxɛ. \p \v 10 Annabi Munsa naxa ture sɛniyɛnxi tongo, a nde maso Ala xa hɔrɔmɔlingira ma, nun se naxan birin na a kui. A nee rasɛniyɛn na ki nɛ. \v 11 A naxa ture kasan sɛrɛxɛbade ma sanya solofere, a nun sɛrɛxɛbade yirabasee, ye ragatade xungbe, nun na saxi se naxan fari, alako e xa sɛniyɛn. \v 12 A man naxa ture nde sa Haruna xunyi ma, alako Haruna fan xa sɛniyɛn. \v 13 Annabi Munsa naxa Haruna xa die maso, a dugi sɛniyɛnxie ragoro e fan ma. A naxa e tagi nun e xunyi xiri dugi ra, alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ. \p \v 14 Annabi Munsa to fa tuura yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, Haruna nun a xa die naxa e bɛlɛxɛe sa na tuura xun tagi. \v 15 Annabi Munsa naxa a kɔn naxaba, a naxa a wuli nde tongo, a a maso sɛrɛxɛbade ferie ma naxee nu na sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra. A naxa na raba a bɛlɛxɛsole ra, alako a xa sɛrɛxɛbade rasɛniyɛn. A naxa wuli dɔnxɔɛ ifili sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. A sɛrɛxɛbade rasɛniyɛn na ki nɛ barima a findi xunsarade nan na. \v 16 Annabi Munsa man naxa ture tongo naxan nu na ninge furingɛ rabilinyi, a nun laare naxan nu na a bɔɲɛ fari, nun a gungui xɔri firinyie nun e ture. A naxa nee birin sa tɛ i sɛrɛxɛbade fari. \v 17 Kɔnɔ a naxa tuura gundi, a kiri, a sube, nun a ɲaɲɛ gan tɛ ra ɲama yonkinde fari ma, alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ. \p \v 18 Annabi Munsa naxa fa yɛxɛɛ kontonyi ra naxan findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra. Haruna nun a xa die naxa e bɛlɛxɛe sa na yɛxɛɛ xun tagi. \v 19 Annabi Munsa naxa a kɔn naxaba, a a wuli nde kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 20 A naxa yɛxɛɛ ixaba a xuntunyie ra. A naxa a xunyi, a xuntunyie, nun a ture gan tɛ i. \v 21 A naxa yɛxɛɛ furingɛ nun a sanyie raxa, a yɛxɛɛ kontonyi gundi birin gan tɛ ra sɛrɛxɛbade fari sɛrɛxɛ gan daaxi ra, naxan xiri rafan Alatala ma. A na birin naba nɛ alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ. \p \v 22 Annabi Munsa naxa yɛxɛɛ kontonyi firin nde tongo naxan findi sɛrɛxɛdubɛ dɔxɔ sɛrɛxɛ ra. Haruna nun a xa die naxa e bɛlɛxɛe sa na yɛxɛɛ xun tagi. \v 23 Annabi Munsa naxa a kɔn naxaba, a a wuli nde tongo, a a sa Haruna yirefanyi tuli ma, a yirefanyi bɛlɛxɛkura ma, nun a sankura ma. \v 24 A naxa Haruna xa die fan maso, a naxa wuli nde sa e yirefanyi tulie ma, e yirefanyi bɛlɛxɛkura ma, nun e yirefanyi sankura ma. A naxa a wuli nde kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 25 A naxa na yɛxɛɛ ture tongo, a nun a xuli, a furingɛ ture, laare naxan na a bɔɲɛ fari, a gungui xɔri firinyie nun e ture, nun a yirefanyi tabe. \p \v 26 Annabi Munsa naxa debe tongo taami lɛbinitaree na naxan kui, naxan nu dɔxɔxi Alatala ya i. A naxa taami lɛbinitare keren ba na, a nun taami keren naxan yailanxi ture ra, a nun taami lanmadi keren. A naxa e sa na yɛxɛɛ ture nun a yirefanyi tabe fari. \v 27 A naxa na birin so Haruna nun a xa die yi ra, e fa na lintan Alatala ya i alako a xa a kolon a gbe na a ra. \v 28 Na dangi xanbi, Annabi Munsa naxa e rasuxu e yi ra, a naxa e sa tɛ sɛrɛxɛbade fari, sɛrɛxɛ gan daaxi nu na dɛnnaxɛ. Sɛrɛxɛdubɛ dɔxɔ sɛrɛxɛ na a ra, naxan gan xiri rafan Alatala ma. \p \v 29 Annabi Munsa naxa yɛxɛɛ kontonyi kanke tongo na sɛrɛxɛdubɛ dɔxɔ sɛrɛxɛ ra, a fa na lintan Alatala ya i a masenfe ra a bɛ. Na naxa findi Annabi Munsa gbe ra alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ. \p \v 30 Annabi Munsa naxa ture sɛniyɛnxi nde tongo, a nun wuli nde naxan nu na sɛrɛxɛbade fari, a naxa a kasan Haruna nun a xa dugie ma, a a kasan Haruna xa die nun e xa dugie fan ma, alako e tan nun e xa dugie birin xa sɛniyɛn. \p \v 31 Munsa naxa a fala Haruna nun a xa die bɛ, «Wo sube ɲin hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra, wo xa a don mɛnni, a nun taami naxan na debe kui naxan findi sɛrɛxɛdubɛ dɔxɔ sɛrɛxɛ ra. N bara yaamari fi, Haruna nun a xa die xa na don. \v 32 Taami nun sube naxan luxi, wo xa na dɔnxɔɛ gan. \v 33 Wo naxa keli hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra xi solofere bun ma, han wo xa dɔxɔɛ waxati kamalima tɛmui naxɛ. \v 34 Naxan nabaxi to, Alatala a yamarixi wo yunubi xunsare xa fe nan na. \v 35 Na na a toxi, wo luma hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra xi solofere bun ma, kɔɛ nun yanyi, alɔ Alatala n yamarixi a ra ki naxɛ, alako wo naxa faxa.» \v 36 Haruna nun a xa die naxa Alatala xa yaamari birin naba na ki a naxan masenxi e bɛ Annabi Munsa saabui ra. \c 9 \s Sɛrɛxɛdubɛe xa sɛrɛxɛ singee \p \v 1 Xi solomasaxan lɔxɔɛ, Annabi Munsa naxa Haruna nun a xa die, nun Isirayila forie xili. \v 2 A naxa a masen Haruna bɛ, «I xa sɛrɛxɛ firin masen Alatala bɛ, tuura di naxan findima yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a nun yɛxɛɛ kontonyi naxan findima sɛrɛxɛ gan daaxi ra, lanyuru mu na naxan ma. \v 3 I xa a fala Isirayilakae bɛ, ‹Wo xa sikɔtɛ keren ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. Wo xa tuura di nun yɛxɛɛ di naxee bara ɲɛ keren sɔtɔ, lanyuru mu na naxee ma, wo xa e ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra. \v 4 Wo xa tuura nun yɛxɛɛ kontonyi ba xanunteya sɛrɛxɛ ra Alatala bɛ. Wo xa taami fan ba sɛrɛxɛ ra, ture sunbuxi naxan na. Wo xa na birin ba barima Alatala minima nɛ wo ma to.›» \p \v 5 Ɲama naxa sɛrɛxɛe xanin hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra alɔ Annabi Munsa e yamarixi ki naxɛ. E birin naxa e makɔrɛ hɔrɔmɔlingira ra, e ti Alatala ya i. \v 6 Annabi Munsa naxa a masen e bɛ, «Wo xa Alatala xa yaamari rabatu alako a xa a nɔrɛ masen wo bɛ.» \p \v 7 Annabi Munsa naxa a masen Haruna bɛ, «I maso sɛrɛxɛbade ra. I xa yunubi xafari sɛrɛxɛ nun sɛrɛxɛ gan daaxi ba xunsare ra i yɛtɛ bɛ, a nun ɲama bɛ. I xa ɲama xa sɛrɛxɛ fan ba e bɛ xunsare ra alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ.» \p \v 8 Haruna to a maso sɛrɛxɛbade ra, a naxa tuura di kɔn naxaba a yɛtɛ yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. \v 9 A xa die naxa tuura wuli so a yi ra. A naxa a bɛlɛxɛsole rasin wuli xɔɔra, a nde sa ferie ma naxee nu na sɛrɛxɛbade tunxunyi naani ra. A naxa wuli dɔnxɔɛ ifili sɛrɛxɛbade lanbanyi ma. \v 10 Xuruse ture, a gunguie, nun laare naxan na a bɔɲɛ ma, a naxa na birin gan sɛrɛxɛbade fari yunubi xafari sɛrɛxɛ ra alɔ Alatala Annabi Munsa yamarixi a ra ki naxɛ. \v 11 Kɔnɔ a naxa a sube nun a kiri gan ɲama yonkinde fari ma. \p \v 12 Na dangi xanbi, Haruna naxa sɛrɛxɛ gan daaxi kɔn naxaba. A xa die naxa na wuli so a yi ra, a fa a kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 13 E naxa sɛrɛxɛ xuntunyie nun a xunyi so a yi ra, a na birin gan sɛrɛxɛbade fari. \v 14 A to gɛ a furingɛ nun a sanyie raxade, a naxa e gan e nun sɛrɛxɛ gan daaxi ra sɛrɛxɛbade fari. \p \v 15 Haruna gɛ xanbi na ra, a naxa ɲama xa sikɔtɛ kɔn naxaba, a xa findi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra ɲama bɛ. A na raba nɛ alɔ a a singe raba ki naxɛ. \v 16 A naxa sɛrɛxɛ gan daaxi ba a sɛriyɛ ki ma. \v 17 A naxa sansi xɔri dinxi suxu keren gan sɛrɛxɛbade fari sɛrɛxɛ gan daaxi ba tɛmui gɛɛsɛgɛ. \v 18 A naxa tuura nun yɛxɛɛ kontonyi kɔn naxaba xanunteya sɛrɛxɛ ra ɲama bɛ. A xa die naxa na wuli so a yi, a a kasan sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 19 E naxa tuura nun yɛxɛɛ kontonyi ture tongo, naxan na e xuli nun e furingɛ mabiri, a nun e gunguie, a nun laare naxan na e bɔɲɛ ma, \v 20 e naxa na birin sa sube kanke ma sɛrɛxɛbade fari, e a birin gan. \v 21 Haruna naxa sɛrɛxɛ subee kanke nun e yirefanyi tabe ite, a e lintan Alatala ya i a masenfe ra a bɛ, alɔ Annabi Munsa a yamarixi ki naxɛ. \p \v 22 Haruna naxa a bɛlɛxɛe itala, a duba ɲama bɛ. A to yunubi xafari sɛrɛxɛ, sɛrɛxɛ gan daaxi, nun xanunteya sɛrɛxɛ ba, a naxa goro kelife sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma. \v 23 Annabi Munsa nun Haruna naxa so hɔrɔmɔlingira kui. E to mini, e naxa duba ɲama bɛ. Na tɛmui Alatala xa nɔrɛ naxa mini ɲama ma. \v 24 Alatala naxa tɛ ragoro sɛrɛxɛbade fari, a sɛrɛxɛ gan daaxi nun ture gan. Ɲama to na to, e naxa e xui ite sɛɛwɛ ra, e e felen bɔxi ma. \c 10 \s Haruna xa di firinyie \p \v 1 Haruna xa di firinyie, Nadabo nun Abihu naxa surayi gansee tongo, e tɛ sa e kui, e surayi gan Alatala ya i. Kɔnɔ e mu na tɛ tongo Ala xa sɛriyɛ ki ma. \v 2 Na na a to, Alatala naxa tɛ ragoro e ma, e faxa a xa hɔrɔmɔlingira yire sɛniyɛnxi kui. \v 3 Annabi Munsa naxa a fala Haruna bɛ, «Alatala wo rakolonxi nɛ yi ra, a to a fala, ‹Naxee makɔrɛ n na, e xa a kolon n sɛniyɛn, ɲama xa n binya.›» Haruna naxa dundu yen. \p \v 4 Annabi Munsa naxa Mikayeli nun Elisafan xili, Haruna baba xunya Yusiyɛli xa die. A naxa a fala e bɛ, «Wo xa wo ngaxakerenyie furee xanin ɲama yonkinde fari ma, dɛnnaxɛ makuya yire sɛniyɛnxi ra.» \v 5 E naxa e furee xanin ɲama yonkinde fari ma, alɔ Annabi Munsa e yamarixi ki naxɛ. E nu bara sɛrɛxɛdubɛ dugie lu e furee ma. \p \v 6 Annabi Munsa naxa a fala Haruna nun a xa die bɛ, Eleyasari nun Itamari, «Wo naxa wo xunsɛxɛ rabɛɲin, wo naxa wo xa dugie fan ibɔɔ. Wo naxa sese raba naxan nɔma sunnunyi masende yi mixie xa faxɛ xa fe ra, alako Alatala naxa xɔnɔ ɲama ma, a wo fan faxa. Wo ngaxakerenyi Isirayilakae tan nɔma sunnunde yi mixie xa fe ra Alatala naxee faxaxi tɛ ra. \v 7 Wo naxa keli Ala xa hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra yi saxanyi, alako wo naxa faxa. Alatala xa mixi sugandixie nan wo tan na.» E naxa Annabi Munsa xa yaamari rabatu. \p \v 8 Alatala naxa a masen Haruna bɛ, \v 9 «Wo na so hɔrɔmɔlingira kui, wo naxa wɛni min. Wo naxa minse yo min naxan mixi siisima, xa na mu a ra wo faxama nɛ. Na sɛriyɛ mu kanama wo bɔnsɔɛ bɛ abadan. \v 10 Na nan a niyama wo nɔma Ala gbe nun adamadi gbe tagi rabade, sɛniyɛnyi nun sɛniyɛntareɲa. \v 11 Na fan a niyama nɛ wo xa nɔ Isirayilakae xarande Alatala xa yaamarie ra, a naxee fixi e ma Annabi Munsa saabui ra.» \p \v 12 Annabi Munsa naxa a fala Haruna nun a xa di dɔnxɔɛe bɛ, Eleyasari nun Itamari, «Sansi xɔri dinxi naxan baxi sɛrɛxɛ ra Alatala bɛ, kɔnɔ naxan birin mu ganxi tɛ ra, wo xa na don sɛrɛxɛbade fɛ ma. Wo naxa lɛbini sa a xun ma de, barima a sɛniyɛn. \v 13 Wo xa a don yire sɛniyɛnxi, barima a ganxi Alatala bɛ sɛrɛxɛ gan daaxie nan fɛ ma. Na findixi i gbe nun i xa die gbe nan na. Alatala sɛrɛxɛdubɛe yamarixi na nan na. \v 14 Wo man xa sɛrɛxɛ sube kanke nun tabe don yire sɛniyɛnxi nɛ, naxee bara lintan Ala ya i, a masenfe ra a bɛ. Nee findixi wo gbe nan na, i tan, i xa di xɛmɛe, nun i xa di ginɛe. Ala bara na yaamari fi Isirayilakae ma e xa xanunteya sɛrɛxɛe xa fe ra. \v 15 Ture naxan ganma yo, tabe naxan bama yo, nun kanke naxan lintanma yo, e xa na birin masen Alatala bɛ, na fa findi i gbe nun i xa die gbe ra, alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ. Sɛriyɛ na a ra naxan mu kanama abadan.» \p \v 16 Annabi Munsa to sikɔtɛ xa fe maxɔrin, naxan ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a naxa a mɛ a e nu bara a birin gan tɛ ra, a naxa xɔnɔ Eleyasari nun Itamari ma, Haruna xa die naxee mu faxa. A naxa a fala e bɛ, \v 17 «Munfe ra wo mu yi yunubi xafari sɛrɛxɛ sube donxi yire sɛniyɛnxi? Sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi na a ra Alatala naxan fixi wo ma, alako Isirayila ɲama xa yunubi xa xafari, a findi xunsare ra e bɛ Alatala ya i. \v 18 Yi sɛrɛxɛ wuli to mu soxi yire sɛniyɛnxi ma hɔrɔmɔlingira kui, a nu lan nɛ wo xa a sube don yire sɛniyɛnxi nɛ, alɔ Ala n yamarixi a ra ki naxɛ.» \v 19 Haruna naxa Annabi Munsa yaabi, «To e bara e xa yunubi xafari sɛrɛxɛ nun e xa sɛrɛxɛ gan daaxi ba Alatala ya i, kɔnɔ n to bara yi fe xɔrɔxɔɛ mɔɔli sɔtɔ, Alatala nɔma tinde n xa yunubi xafari sɛrɛxɛ sube don to?» \v 20 Annabi Munsa to na yaabi mɛ, a naxa tin a ra. \c 11 \s Donse radaxaxi nun donse raharamuxi \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa nun Haruna bɛ, \v 2 «Wo xa a fala Isirayilakae bɛ, sube naxee radaxaxi wo bɛ, nee nan ya: \v 3 Sube tore kanyie naxee tore itaxunxi firinyi ra, e man e xa donse ratema e dɛ i e nu a idon. Wo nɔma na sube mɔɔli donde.» \p \v 4 «Kɔnɔ ndee na naxee donse ratema e dɛ i e nu a idon, e tore tan mu itaxunxi firinyi ra. Nee raharamuxi wo ma. Ɲɔxɔmɛ raharamuxi wo ma, barima a donse ratema a dɛ i a nu a idon, kɔnɔ a tore mu itaxunxi firinyi ra. \v 5 Yere maniyɛ nde fan donse ratema a dɛ i a nu a idon, kɔnɔ a tore mu itaxunxi firinyi ra. A raharamuxi wo ma. \v 6 Yere fan donse ratema a dɛ i a nu a idon, kɔnɔ a tore mu itaxunxi firinyi ra. A raharamuxi wo ma. \v 7 Xɔsɛ tan, a tore itaxunxi firinyi ra, kɔnɔ a mu donse ratema a dɛ i a nu a idon. A raharamuxi wo ma. \v 8 Wo naxa na subee don, wo naxa din e binbie ra. E raharamuxi wo ma.» \p \v 9 «Yɛxɛ naxee na ye xɔɔra, wo nɔma naxee donde, nee nan ya: xale kanyi nun bɛlɛ kanyi naxee na baa ma, xa na mu a ra xure kui. \v 10 Kɔnɔ yɛxɛ naxee na baa ma, xa na mu a ra xure kui, bɛlɛ mu na naxee ma, xa na mu a ra xale mu na naxee ma, e raharamuxi wo ma. \v 11 E raharamuxi wo ma, wo naxa e sube don. E binbie fan raharamuxi wo ma. \v 12 Yɛxɛ birin bɛlɛ nun xale mu na naxee ma, e raharamuxi wo ma.» \p \v 13 «Xɔni raharamuxie nan ya wo mu lan wo xa naxee don: yubɛ, sɛgɛ, xaruma gbɔntɔɛ, \v 14 a nun nee maniyɛ birin. \v 15 Xaaxa fan, wo naxa na don a nun a maniyɛ birin. \v 16 Xundi, koofole, a nun tagarantongoe, \v 17 wo naxa e don a nun nee maniyɛ birin. \v 18 Gbongboe, yedɔnmɛ, \v 19 laaba, tukɛ, a nun nee maniyɛ birin, wo naxa e don.» \p \v 20 «Nimase gabutenyi nun sanyi na naxee ma, e raharamuxi wo ma. \v 21 Kɔnɔ na nimase mɔɔlie ya ma, naxee tuganma, wo nɔma nee tan donde, \v 22 alɔ katoe, tugumie, nun nee maniyɛ birin. \v 23 Kɔnɔ, nimase gabutenyi nun sanyi na naxee ma, e raharamuxi wo ma.» \p \v 24 «Xa wo dinma sube sɛniyɛntare ra, wo findima mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. \v 25 Naxan e binbie maxaninma, na kanyi lan nɛ a xa a xa dugie xa, a man fa findi mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. Fo a xa a xa dugie xa. \v 26 Sube naxee birin tore mu itaxunxi firinyi ra, a nun naxee donse donma, kɔnɔ a mu gbilenma a rate ra e dɛ i e nu a idon, nee raharamuxi wo ma. Naxan dinma na mɔɔli ra a findima mixi sɛniyɛntare ra. \v 27 Sube birin tore mu na naxee bɛ, e e ɲɛrɛ e sanyi naanie xun na, e raharamuxi wo ma. Naxan dinma e binbie ra na findima mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. \v 28 E raharamuxi wo ma. Naxan e binbie maxaninma, na kanyi lan nɛ a xa a xa dugie xa, a man fa findi mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra.» \p \v 29 «Nimase naxan birin luma yilie kui, e haramuxi wo bɛ. E xilie nan ya: bale, ɲɛnɛ, kasa, \v 30 bonbolika, koolo, nun nee maniyɛe. \v 31 Na nimase xunxuri mɔɔlie raharamuxi wo ma. Naxan dinma e binbie ra a findima mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. \v 32 Xa e binbie sa bira se nde fari, na fan findima se sɛniyɛntare ra, alɔ se sa se wuri daaxi, dugi, xuruse kiri xaraxi, bɛki, xa na mu a ra yirabase nde. A lanma na se mɔɔli xa sa ye xɔɔra han nunmare ra alako a xa sɛniyɛn. \v 33 Xa na nimase mɔɔli bira fɛɲɛ nde kui, fɛɲɛ nun a kui se birin findima se sɛniyɛntare ra. Na fɛɲɛ xa kana. \v 34 Ye naxan nu na na fɛɲɛ kui, a na sa donse nde ma, na donse fan findima se sɛniyɛntare ra. Minse yo naxan nu na na fɛɲɛ kui, a fan findima se sɛniyɛntare ra. \v 35 Xa na nimase mɔɔli binbi bira se yo ma, na findima se sɛniyɛntare ra, alɔ taami ganse, xa na mu a ra tunde. E to findi se sɛniyɛntaree ra, a lanma wo xa e kana. \v 36 Kɔnɔ xa e binbi sa bira dulonyi nan kui, xa na mu a ra ye ragatade nde, nee tan mu findima se sɛniyɛntaree ra. Kɔnɔ mixi naxan a bɛlɛxɛ dinma e binbie ra, na findima mixi sɛniyɛntare ra. \v 37 Xa a binbi bira sansi xɔri ma naxan sima, na mu findima se sɛniyɛntare ra. \v 38 Kɔnɔ xa a binbi bira sansi xɔri tan ma naxan na ye xɔɔra, na sansi xɔri findima se sɛniyɛntare ra wo bɛ.» \p \v 39 «Xa xuruse radaxaxi nde faxa, mixi fa din a binbi ra, na kanyi findima sɛniyɛntare ra han nunmare ra. \v 40 Naxan na a sube don, na kanyi lan nɛ a xa a xa dugie xa, a man fa findi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. Naxan na sube binbi maxanin, na kanyi lan nɛ a xa a xa dugie xa, a man fa findi sɛniyɛntare ra han nunmare ra.» \p \v 41 «Nimase naxan birin a bubuma bɔxi ma, nee birin raharamuxi wo ma. A mu lanma wo xa nee don. \v 42 Bubusee nun nimase xunxuri naxee ɲɛrɛma e sanyi naani xun na, xa na mu a ra e sanyi wuyaxi xun na, e sese mu radaxaxi. Wo naxa e don. \v 43 Wo naxa wo yɛtɛ findi sɛniyɛntare ra na nimase mɔɔli saabui ra. Wo naxa e don. \v 44 Alatala nan n na, wo Marigi Ala. Wo xa wo yɛtɛ fi n tan nan ma. Wo xa sɛniyɛn, barima n tan sɛniyɛn. Wo naxa wo yɛtɛ findi sɛniyɛntare ra na nimase xunxuri saabui ra naxee luma ɲɛrɛ ra bɔxi ma.» \p \v 45 «N tan nan Alatala ra naxan wo raminixi Misira bɔxi ma, alako n xa findi wo Marigi Ala ra. Wo xa sɛniyɛn, barima n tan sɛniyɛn. \v 46 Sɛriyɛ nan na ki subee, xɔnie, yɛxɛɛe, nun bubusee xa fe ra. \v 47 Na kui wo nɔma sube sɛniyɛnxi nun sube sɛniyɛntare tagi raba kolonde, sube radaxaxi nun sube raharamuxi.» \c 12 \s Dingɛ xa sɛrɛxɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, xa ginɛ nde sa tɛɛgɛ, a di xɛmɛ bari, a findima sɛniyɛntare ra xi solofere bun ma, alɔ a kike walima tɛmui naxɛ. \v 3 Xi solomasaxan lɔxɔɛ, di xa sunna. \v 4 Na xi solofere xanbi, dingɛ luma sɛniyɛntareɲa kui xi tongo saxan nun saxan bun ma a wuli xa fe ra naxan minixi a ma a di bari tɛmui. A mu lanma a xa din se sɛniyɛnxi ra, a mu lanma a xa so yire sɛniyɛnxi kui han marasɛniyɛnyi waxati xa kamali.» \p \v 5 «Xa dingɛ di ginɛ bari, a luma sɛniyɛntareɲa kui lɔxɔxun firin, alɔ a kike walima tɛmui naxɛ. Na xanbi a xa marasɛniyɛnyi waxati buma xi tongo senni nun senni, a wuli xa fe ra naxan minixi a di bari tɛmui. \v 6 A xa marasɛniyɛnyi waxati na kamali, di xɛmɛ, xa na mu a ra di ginɛ xa fe ra, a xa yɛxɛɛ ɲɛ keren daaxi xanin sɛrɛxɛdubɛ xɔn ma hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. A xa na ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra. A man xa kolokonde yɔrɛ, xa na mu a ra ganbɛ ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. \v 7 Sɛrɛxɛdubɛ xa na sɛrɛxɛe ba Alatala bɛ, a findi na ginɛ xa xunsare ra. Na tɛmui a sɛniyɛnma nɛ na wuli xa fe ra. Sɛriyɛ nan na ki ginɛ bɛ naxan di xɛmɛ barima, xa na mu a ra di ginɛ. \v 8 Xa fɛɛrɛ mu na a yi a xa yɛxɛɛ sɔtɔ, a nɔma ganbɛ firin xaninde, xa na mu a ra kolokonde firin. Keren xa ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra, boore xa ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. Sɛrɛxɛdubɛ xa na ba, a findi xunsare ra ginɛ bɛ, a fa sɛniyɛn.» \c 13 \s Furee mixi fate ma \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa nun Haruna bɛ, \v 2 «Xa mixi fate kiri yire nde funtu, xa na mu a ra a fiixɛ, xa na mu a ra a findi fi ra, wo xa na kanyi xanin sɛrɛxɛdubɛ Haruna yire, xa na mu a ra a xa di nde yire. \v 3 Fure naxan na a fate, sɛrɛxɛdubɛ xa na mato. Xa fate xabe bara fiixɛ na fi yire, fi fan bara tilin, a sube li, fure ɲaaxi na a ra. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi sɛniyɛntare ra. \v 4 Xa fure ya mu itilin a na kiri nan gbansan fari, fate xabe mu fiixɛxi na longori, sɛrɛxɛdubɛ xa furema yamari a xa lu a kerenyi ma lɔxɔxun keren. \v 5 A xi solofere nde lɔxɔɛ, sɛrɛxɛdubɛ man xa a mato. Xa a sa li fure mu na lantanfe, a man xa furema yamari a xa lu a kerenyi ma lɔxɔxun keren. \v 6 A xi solofere nde lɔxɔɛ, sɛrɛxɛdubɛ man xa a mato a sanmaya firin nde. Xa fure ɲingi bara masara, a man mu lantanfe, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara sɛniyɛn. Fure na a ra naxan mu ɲaaxu. A xa a xa dugie xa, a findi mixi sɛniyɛnxi ra. \v 7 Kɔnɔ xa sɛrɛxɛdubɛ bara a mato, fure bara lantan yɛ na masenyi dangi xanbi, furema man xa gbilen sɛrɛxɛdubɛ yire tɛmui gbɛtɛ. \v 8 Sɛrɛxɛdubɛ man xa a mato. Xa fure bara lantan yɛ, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi sɛniyɛntare ra, fure ɲaaxi na a ra.» \p \v 9 «Xa fure ɲaaxi bara lu mixi nde kiri ma, e xa a xanin sɛrɛxɛdubɛ yire. \v 10 A xa a mato. Xa na mixi kiri bara fiixɛ yire nde, a fa funtu, fate xabe fan fa fiixɛ na longori, a bula, sube mini kɛnɛ ma, \v 11 fure ɲaaxi na a ra naxan mu dandanma. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. Hali a mu lu a kerenyi ma waxati di bun ma sɔnɔn, sɛrɛxɛdubɛ man xa a mato. Na tan bara gɛ findide mixi sɛniyɛntare ra. \v 12 Xa sɛrɛxɛdubɛ bara a to a na fi ɲaaxi birin bara bari fɔlɔ, naxan nu na furema fate ma, kelife a sanyie ma han a xunyi, \v 13 a xa masenyi ti, na kanyi bara sɛniyɛn, barima fi birin bara bari fɔlɔ. A bara sɛniyɛn. \v 14 Kɔnɔ xa, fure sa bula, sube mini kɛnɛ ma, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. \v 15 Sɛrɛxɛdubɛ na fure bulaxi to, a xa masenyi ti, fi bulaxi mu sɛniyɛn, fure ɲaaxi na a ra. \v 16 Xa sube bulaxi fa bari, furema xa siga sɛrɛxɛdubɛ yire. \v 17 A xa a mato. Xa fure bara bari, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, furema bara sɛniyɛn. \v 18 Xa suuri mini mixi ma, a fa yalan, \v 19 kɔnɔ na kiri fa fiixɛ, xa na mu a ra a gbeeli, na kanyi xa siga sɛrɛxɛdubɛ yire. \v 20 A xa a mato. Xa fure ya bara itilin, a sube li, fate xabe bara fiixɛ na longori, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. Fure ɲaaxi na a ra, naxan minixi suuri fɔxi. \v 21 Xa sɛrɛxɛdubɛ mu fate xabe fiixɛ to, fi fan mu tilin, a mu sube lixi, a mu fiixɛ a gbe ra, furema xa lu a kerenyi ma lɔxɔxun keren. \v 22 Xa fure bara lantan yɛ a fate ma, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra, fure ɲaaxi na a ra. \v 23 Kɔnɔ xa fure mu masaraxi a mu lantanxi a i, suuri barixi na a ra. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi mixi sɛniyɛnxi na a ra.» \p \v 24 «Xa mixi fate bara gan tɛ ra tɛmui dangixi, a kiri fa bari, kɔnɔ fure gbeeli, xa na mu a ra fure fiixɛ fa mini na fɔxi, \v 25 sɛrɛxɛdubɛ xa na mato. Xa furema fate xabe bara fiixɛ na fɔxi, fure bara tilin, a sube li, fure ɲaaxi na a ra, naxan bara mini fate ma kiri dɛnnaxɛ nu ganxi. Na sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra, barima fure ɲaaxi na a ra. \v 26 Kɔnɔ xa sɛrɛxɛdubɛ mu fate xabe fiixɛ to fure ma, fi fan ya mu itilin, a mu sube lixi, a mu fiixɛ a gbe ra, sɛrɛxɛdubɛ xa na kanyi yamari a xa lu a kerenyi ma lɔxɔxun keren. \v 27 Sɛrɛxɛdubɛ xa a mato xi solofere nde lɔxɔɛ. Xa fure bara lantan yɛ a fate ma, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra, fure ɲaaxi na a ra. \v 28 Kɔnɔ xa fure mu masaraxi, a mu lantanxi a i, a mu fiixɛ alɔ a singe, a fatanxi na kiri ganxi nan na. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi mixi sɛniyɛnxi na a ra. Nari na a ra kiri dɛnnaxɛ gan.» \p \v 29 «Xa fure lu xɛmɛ, xa na mu a ra ginɛ xunyi ma, xa na mu a ra a kenkenyi ma, \v 30 sɛrɛxɛdubɛ xa na fure mato. Xa fi ya bara itilin, a sube li, fate xabe fiixɛ, a xurun, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. Fure ɲaaxi na a ra naxan bara lu a xunyi ma, xa na mu a ra a kenkenyi ma. \v 31 Xa sɛrɛxɛdubɛ sa a to fure ya mu itilinfe, a mu sube life, fate xabe fɔɔrɛ mu na, a xa furema yamari a xa lu a kerenyi ma xi solofere bun ma. \v 32 Sɛrɛxɛdubɛ xa na fure mato xi solofere nde lɔxɔɛ. Xa fure mu lantanfe a i, fate xabe mu fiixɛ na longori, fi ya mu itilinxi, a mu sube lixi, \v 33 na kanyi xa a xunsɛxɛ nun a dɛxabe bi a xa a ba fi ra. Sɛrɛxɛdubɛ man xa furema yamari a xa lu a kerenyi ma lɔxɔxun keren. \v 34 Sɛrɛxɛdubɛ xa na fure man mato xi solofere nde lɔxɔɛ. Xa a mu lantanxi a i, a ya mu itilinxi, a mu sube lixi, sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi mixi sɛniyɛnxi na a ra. A xa a xa dugie xa, a sɛniyɛn. \v 35 Kɔnɔ sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi dangi xanbi, xa fure bara lantan yɛ furema fate ma, \v 36 sɛrɛxɛdubɛ man xa a mato. Xa fure bara lantan yɛ, hali sɛrɛxɛdubɛ mu fate xabe fiixɛ fen. Na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. \v 37 Kɔnɔ xa na fure mu lantanxi a i, fate xabe fɔɔrɛ nde tan bara mini, fure bara yalan. Na kanyi mixi sɛniyɛnxi na a ra. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi mixi sɛniyɛnxi na a ra.» \p \v 38 «Xa xɛmɛ, xa na mu a ra ginɛ fate kiri bara fiixɛ yire ndee, \v 39 sɛrɛxɛdubɛ xa na mato. Xa na mu fiixɛ a gbe ra, kasi mɔɔli nde gbansan na a ra. A sɛniyɛn.» \p \v 40 «Xa mixi nde xunsɛxɛ bara makɔn, tɛrɛrɛ kanyi na a ra, a mu ɲaaxu. Na kanyi sɛniyɛn. \v 41 Xa mixi nde xunsɛxɛ makɔnxi a tigi dɛ biri gbansan nɛ, tɛrɛrɛ na a ra a mu ɲaaxu. Na kanyi sɛniyɛn. \v 42 Kɔnɔ xa fure fiixɛ, xa na mu a ra fure gbeeli mini a xunyi ma, xa na mu a ra a tigi ma, fure ɲaaxi na a ra. \v 43 Sɛrɛxɛdubɛ xa na mato. Xa na fure funtu naxan minixi a xunyi ma, a fiixɛ, xa na mu a ra a gbeeli alɔ fure ɲaaxi na ki naxɛ, \v 44 furema na a ra, a mu sɛniyɛnxi. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. Fure na a xunyi ma.» \p \v 45 «Na fure ɲaaxi kanyi xa dugi ibɔɔxi ragoro a ma, a xa a xunyi bi, a xa a dɛ xabe makoto a bɛlɛxɛ ra, a nu a fala a xui itexi ra ‹Sɛniyɛntare, Sɛniyɛntare.› \v 46 Danmi na fure ɲaaxi na a ma, a mu sɛniyɛn. Fo a xa lu a kerenyi ma ɲama yonkinde fari ma.» \p \v 47 «Na fure ɲaaxi nɔma lude dugi ma naxan yailanxi xuruse xabe ra, xa na mu a ra gɛsɛ fute ra. \v 48 A man nɔma lude se nde dɛnbɛxi ma naxan yailanxi xuruse xabe ra, xa na mu a ra gɛsɛ fute ra. A man nɔma lude se nde ma naxan yailanxi xuruse kiri ra. \v 49 Xa na fure bara ifɔɔrɔ, xa na mu a ra a bara gbeeli dugi ma, kiri ma, xa na mu a ra se dɛnbɛxi ma, fure ɲaaxi na a ra. A xa masen sɛrɛxɛdubɛ bɛ, a xa na mato. \v 50 Na fure na se naxan ma, na se xa ragata yire nde a kerenyi ma xi solofere bun ma. \v 51 Xi solofere nde lɔxɔɛ sɛrɛxɛdubɛ man xa a mato. Xa na fure bara lantan yɛ i na dugi ma, xa na mu a ra na se dɛnbɛxi ma, xa na mu a ra na kiri ma, fure ɲaaxi na a ra. Na bara findi se sɛniyɛntare ra. \v 52 Sɛrɛxɛdubɛ xa se birin gan na fure na se naxan ma, dugi naxan yailanxi xuruse xabe ra, dugi naxan yailanxi gɛsɛ fute ra, dugi dɛnbɛxi, xa na mu a ra kiri. \v 53 Kɔnɔ xa sɛrɛxɛdubɛ bara a mato, na fure mu lantanxi na see ma, \v 54 a xa yaamari fi na see xa maxa ye ra, e xa sa e kerenyi ma xi solofere bun ma sanmaya firin nde. \v 55 A na gɛ maxade, sɛrɛxɛdubɛ man xa na mato. Xa fure mu masaraxi, hali a man mu lantanxi a i, na findixi se sɛniyɛntare nan na. A birin xa gan tɛ ra, hali fure na a lahalɛ kerenyi gbansan nan ma. \v 56 Xa sɛrɛxɛdubɛ bara a to fure mu fiixɛ alɔ singe, a xa na yire gbansan ba na. \v 57 Kɔnɔ xa fure na lantanfe a i dugi ma, xa na mu a ra dugi dɛnbɛxi ma, xa na mu a ra kiri ma, fure ɲaaxi na a ra, fo na xa gan tɛ ra. \v 58 Xa fure bara ba dugi ma, xa na mu a ra dugi dɛnbɛxi ma, xa na mu a ra kiri ma ye ra a firin nde, a bara sɛniyɛn.» \p \v 59 Sɛriyɛ nan na ki fure ɲaaxi xa fe ra naxan nɔma lude dugi nde ma naxan yailanxi xuruse xabe ra, xa na mu a ra gɛsɛ fute ra, a nun dugi nde ma naxan dɛnbɛxi, a nun kiri nde ma. Na sɛriyɛ nɔma a masende xa se nde sɛniyɛn, xa na mu a mu sɛniyɛn. \c 14 \s Furema sɛniyɛntare \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «Marasɛniyɛnyi lɔxɔɛ, fure ɲaaxi kanyi xa siga sɛrɛxɛdubɛ xɔn. \v 3 Sɛrɛxɛdubɛ xa siga ɲama yonkinde fari ma na furema matode. Xa a bara yalan, \v 4 sɛrɛxɛdubɛ xa yaamari fi, a xa fa xɔni ɲiɲɛ radaxaxi firin na, e nun sɛdiri wuri, gɛrɛ mɔɔli nde, nun hisopi wuri furema bɛ. \v 5 Sɛrɛxɛdubɛ xa yaamari fi, e xa xɔni keren kɔn naxaba fɛɲɛ nde xun ma, dulon ye na naxan kui. \v 6 A xa xɔni ɲiɲɛ tongo, a nun sɛdiri wuri, gɛrɛ mɔɔli nde, nun hisopi wuri, a xa e birin dukulu xɔni wuli xɔɔra e naxan kɔn naxabaxi dulon ye xun ma. \v 7 A xa na kasan sanmaya solofere na furema ma, naxan lanma a xa sɛniyɛn. Sɛrɛxɛdubɛ xa masenyi ti, na mixi bara findi mixi sɛniyɛnxi ra. Na tɛmui a xa xɔni ɲiɲɛ bɛɲin wula i.» \p \v 8 «Naxan wama sɛniyɛnfe, a xa a xa dugie xa, a xa a fate maxabe bi, a xa a maxa ye ra. Na kui, a sɛniyɛnma nɛ. Na dangi xanbi a nɔma sode ɲama yonkinde kui, kɔnɔ a mu nɔma sode a xa kiri banxi tan kui xi solofere. \v 9 Xi solofere nde lɔxɔɛ, a man xa a xunsɛxɛ bi, a dɛ xabe, a ya xinbi xabe, a nun a fate maxabe birin. A man xa a xa dugie xa, a xa a fate maxa. Na kui, a sɛniyɛnma nɛ. \v 10 Xi solomasaxan nde lɔxɔɛ, a xa yɛxɛɛyɔrɛ xɛmɛma firin tongo, a nun yɛxɛɛ ginɛma, ɲɛ keren daaxi, lanyuru mu na naxee ma. A man xa sansi xɔri dinxi konbo ya keren nun a tagi sɔtɔ, ture masunbuxi naxan na, a nun ture sigaati ya keren naxan findima sɛrɛxɛ ra. \v 11 Sɛrɛxɛdubɛ xa furema nun a xa sɛrɛxɛ ti n tan Alatala ya i hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 12 A xa yɛxɛɛyɔrɛ keren tongo, a xa a ba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra, a nun ture sigaati ya keren. A xa nee lintan n tan Alatala ya i. \v 13 A xa na yɛxɛɛ kɔn naxaba yire sɛniyɛnxi yunubi xafari sɛrɛxɛ nun sɛrɛxɛ gan daaxi bama dɛnnaxɛ. Sɛrɛxɛdubɛ nan gbe yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ nun yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. Sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi nan e ra. \v 14 Sɛrɛxɛdubɛ xa yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ wuli nde tongo, a xa a sa furema yirefanyi tuli ma, a bɛlɛxɛkura yirefanyi ma, nun a sankura yirefanyi ma. \v 15 A man xa na ture sigaati ya keren ifili a yɛtɛ kɔɔla bɛlɛxɛ kui. \v 16 A xa a bɛlɛxɛsole yirefanyi sin ture kui, a nu bara naxan sa a kɔɔla bɛlɛxɛ kui, a xa na ture kasan dɔxɔ solofere n tan Alatala ya i. \v 17 Ture naxan luxi sɛrɛxɛdubɛ bɛlɛxɛ kui, a xa nde sa furema yirefanyi tuli ma, a nun a bɛlɛxɛkura yirefanyi ma, a nun a sankura yirefanyi ma yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ wuli fari. \v 18 Ture dɔnxɔɛ naxan luxi sɛrɛxɛdubɛ yi ra, a xa na sa furema xunyi ma. Sɛrɛxɛdubɛ xa a xun sara n tan Alatala ya i. \v 19 Sɛrɛxɛdubɛ xa yunubi xafari sɛrɛxɛ ba, a xa a xun sara a xa sɛniyɛntareɲa ma. Na dangi xanbi a xa na sɛrɛxɛ gan daaxi kɔn naxaba. \v 20 A xa sɛrɛxɛ gan daaxi nun sansi xɔri dinxi sɛrɛxɛ ba sɛrɛxɛbade fari. A xa furema xun sara alako a xa sɛniyɛn.» \p \v 21 «Xa setare nan na furema ra, fɛɛrɛ mu na a yi na sɛrɛxɛ xa fe ra, a xa yɛxɛɛyɔrɛ keren gbansan ba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra, naxan lintanma n tan Alatala ya i a xa findi furema xa xunsare ra. A xa sansi xɔri dinxi konbo ya tagi sɔtɔ, ture masunbuxi naxan na, a nun ture sigaati ya keren, \v 22 nun ganbɛ firin, xa na mu a ra kolokonde yɔrɛ firin. Keren xa findi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, boore sɛrɛxɛ gan daaxi. \v 23 Xi solomasaxan nde lɔxɔɛ, a xa fa na sɛrɛxɛe ra sɛrɛxɛdubɛ xɔn hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra n tan Alatala ya i, alako a xa sɛniyɛn. \v 24 Sɛrɛxɛdubɛ xa yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ yɛxɛɛ nun ture sigaati ya keren lintan n tan Alatala ya i. \v 25 A xa na yɛxɛɛyɔrɛ kɔn naxaba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra. A xa a wuli nde tongo, a xa na sa furema yirefanyi tuli ma, a yirefanyi bɛlɛxɛkura ma, a nun a yirefanyi sankura ma. \v 26 A xa ture nde ifili a yɛtɛ kɔɔla bɛlɛxɛ kui. \v 27 A xa na ture kasan sanmaya solofere a bɛlɛxɛsole yirefanyi ra n tan Alatala ya i. \v 28 Ture naxan na a bɛlɛxɛ kui, a xa dondoronti tongo, a na sa furema yirefanyi tuli ma, a yirefanyi bɛlɛxɛkura ma, a nun a yirefanyi sankura ma wuli fari naxan keli yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ma. \v 29 Ture naxan luxi a bɛlɛxɛ kui, a xa na sa na furema xunyi ma, alako a xun xa sara n tan Alatala ya i. \v 30 Sɛrɛxɛdubɛ xa ganbɛ keren ba, xa na mu a ra kolokonde yɔrɛ, sɛrɛxɛe ya ma furema naxee sɔtɔxi. \v 31 A xa keren ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, boore xa findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra, a nun sansi xɔri dinxi. Sɛrɛxɛdubɛ furema xun sarama n tan Alatala ya i na ki nɛ. \v 32 Sɛriyɛ nan na ki marasɛniyɛnyi xa fe ra furemae bɛ naxee findixi setaree ra.» \p \v 33 Alatala naxa a masen Annabi Munsa nun Haruna bɛ, \v 34 «Wo na so Kanaan bɔxi ma, n naxan fima wo ma kɛ ra, xa fure ɲaaxi sa mini wo xa banxi kankee ma mɛnni, \v 35 banxi kanyi xa sa a fala sɛrɛxɛdubɛ bɛ, ‹N bara fure ɲaaxi to n ma banxi ma.› \v 36 Sɛrɛxɛdubɛ xa yaamari fi, e xa se birin namini banxi kui beenu a xa siga fure ɲaaxi matode, alako se naxan na banxi kui, na naxa findi se sɛniyɛntare ra. E na gɛ na rabade, sɛrɛxɛdubɛ xa siga na banxi matode.» \p \v 37 «Sɛrɛxɛdubɛ xa na fure mato. Xa fure fɔɔrɔ, xa na mu a ra a gbeeli, a man ya naxa itilin, a banxi kanke suxu, \v 38 sɛrɛxɛdubɛ xa mini banxi kui, a xa banxi naadɛ balan lɔxun keren. \v 39 Xi solofere nde lɔxɔɛ, sɛrɛxɛdubɛ man xa gbilen naa. Xa fure bara lantan yɛ i banxi kanke ma, \v 40 sɛrɛxɛdubɛ xa yaamari fi, banxi gɛmɛe xa ba na fure na dɛnnaxɛ, e xa e wɔlɛ taa fari ma yire sɛniyɛntare. \v 41 Banxi kanke xa maxɔɔlin banxi kui. Naxan bama, na xa woli taa fari ma yire sɛniyɛntare. \v 42 Gɛmɛ gbɛtɛe xa sa booree ɲɔxɔɛ ra, banxi kanke xa maso a nɛɛnɛ ra.» \p \v 43 «Na wali birin dangi xanbi, xa fure ɲaaxi man mini banxi ma, \v 44 sɛrɛxɛdubɛ xa gbilen na mato ra. Xa fure bara lantan yɛ banxi kui, fure ɲaaxi na a ra, a findixi se sɛniyɛntare nan na. \v 45 Na banxi xa rabira, a gɛmɛe, a wurie, nun a maso bɛndɛ birin xa wɔlɛ taa fari ma yire sɛniyɛntare. \v 46 Naxan yo soma na banxi kui a balan xanbi, na kanyi fan findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 47 Naxan na a sa na banxi kui, xa na mu a ra a a dɛge naa, na lanma a xa a xa dugie xa.» \p \v 48 «Na banxi yailan xanbi, xa sɛrɛxɛdubɛ sa gbilen na banxi kui, a fa a to fure mu lantanxi a i, a xa masenyi ti, na banxi bara sɛniyɛn, fure bara ɲɔn naa. \v 49 Na banxi kanyi xa na marasɛniyɛnyi rakamali sɛrɛxɛ bafe ra. A xa xɔni firin, sɛdiri wuri, gɛrɛ mɔɔli nde, nun hisopi wuri sɔtɔ. \v 50 A xa xɔni keren kɔn naxaba fɛɲɛ nde xun ma dulon ye na naxan kui. \v 51 A xa sɛdiri wuri, hisopi wuri, gɛrɛ mɔɔli nde, nun xɔni ɲiɲɛ sin xɔni kɔn naxaba wuli xɔɔra, naxan na dulon ye kui. A xa a kasan banxi ma sanmaya solofere. \v 52 A xa banxi rasɛniyɛn xɔni wuli, dulon ye, xɔni ɲiɲɛ, sɛdiri wuri, hisopi wuri, nun gɛrɛ mɔɔli nde ra. \v 53 A xa xɔni ɲiɲɛ bɛɲin taa fari ma wula i. Na kui, na banxi xa fe ɲaaxi ɲɔnma nɛ, a sɛniyɛn.» \p \v 54 «Sɛriyɛ nan na ki fure ɲaaxie xa fe ra naxee minima mixi fate ma, \v 55 dugie ma, banxie ma, \v 56 naxee funtuma, naxee bulama, naxee fiixɛma, \v 57 alako a xa kolon xa se sɛniyɛnxi nan a ra, xa na mu a ra a mu sɛniyɛnxi. Sɛriyɛ nan na ki na fure ɲaaxi xa fe ra.» \c 15 \s Kɔrɔsila kanyi \s nun ginɛ xa kike wali \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa nun Haruna bɛ, \v 2 «Wo xa a fala Isirayilakae bɛ, kɔrɔsila kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra. \v 3 Kɔrɔsila kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra hali kɔrɔsila mu na minife sinden, kɔnɔ a na a fate kui. \v 4 Kɔrɔsila kanyi sama sade naxan ma, se sɛniyɛntare na a ra. A dɔxɔ gonyi naxan yo ma, na fan se sɛniyɛntare na a ra. \v 5 Naxan na din a xa sade ra, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 6 Naxan dɔxɔma a xa gonyi ma, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 7 Naxan yo din na furema fate ra, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 8 Xa furema dɛ ye bɔxun mixi sɛniyɛnxi nde ma, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 9 Dɔxɔse naxan sama soe ma, xa na mu a ra ɲɔxɔmɛ ma, xa furema dɔxɔ na fari, na dɔxɔse findima se sɛniyɛntare nan na. \v 10 Naxan na din sese ra furema bara dɔxɔ naxan fari, na kanyi bara findi mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. Na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa. \v 11 Furema bɛlɛxɛ sɛniyɛntare kanyi dinma mixi naxan na, na xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 12 Furema dinma fɛɲɛ naxan na, na xa kana. Xa yirabase wuri daaxi na a ra, a lan a xa maxa ye ra.» \p \v 13 «Kɔrɔsila kanyi na yalan, a mamɛ tima nɛ lɔxun keren beenu a xa findi mixi sɛniyɛnxi ra. A xa a xa dugie xa, a xa a maxa dulonyi ye ra. A sɛniyɛnma na ki nɛ. \v 14 Xi solomasaxan nde lɔxɔɛ, a xa ganbɛ firin tongo, xa na mu a ra kolokonde yɔrɛ firin, a sa e so sɛrɛxɛdubɛ yi ra n tan Alatala ya i hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 15 Sɛrɛxɛdubɛ xa xɔni keren ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, boore sɛrɛxɛ gan daaxi. Na kui, kɔrɔsila kanyi bara a xun sara n tan Alatala ya i.» \p \v 16 «Xa xɛmɛ nde a xa wantanyi nɔxɔ, a xa a fate birin maxa. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 17 Dugi nun kiri naxan birin nɔxɔ, e xa maxa ye ra, e fan findima nɛ se sɛniyɛntare han nunmare ra. \v 18 Xa xɛmɛ nun ginɛ kafu e boore ra, e xa e fate maxa. E findima mixi sɛniyɛntaree nan na han nunmare ra.» \p \v 19 «Ginɛ naxan na a xa kike wali kui, a findima mixi sɛniyɛntare nan na lɔxun keren bun ma. Naxan na din a ra, a fan findima mixi sɛniyɛntare ra han nunmare ra. \v 20 Ginɛ naxan na a xa kike wali kui, a sama sade naxan ma, se sɛniyɛntare na a ra. A dɔxɔ sese naxan ma, na fan se sɛniyɛntare na a ra. \v 21 Naxan yo na din a xa sade ra, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 22 Naxan yo na dɔxɔ a xa gonyi ma, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a yɛtɛ maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 23 Xa se nde saxi na sade ma, xa na mu a ra na gonyi ma a nu dɔxɔxi naxan ma, naxan dinma na se ra a findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra. \v 24 Xa xɛmɛ nde nun na ginɛ kafu, a xa kike wali wuli fa sa a fate ma, a fan findima mixi sɛniyɛntare nan na lɔxɔxun keren bun ma. A na sa sade yo ma, na fan findima se sɛniyɛntare nan na.» \p \v 25 «Xa wuli lu mini ra ginɛ ma, naxan mu findixi a xa kike wali wuli ra, xa na mu a ra a xa kike wali tɛmui xɔn naxa kuya, a findima mixi sɛniyɛntare nan na alɔ ginɛ naxan na a xa kike wali kui. \v 26 A na a sa sade naxan ma, xa na mu a ra a dɔxɔ gonyi naxan ma, na birin findima nɛ se sɛniyɛntare ra alɔ a xa kike wali tɛmui. \v 27 Naxan dinma na see ra, na kanyi xa a xa dugie xa, a xa a fate maxa ye ra. A findima mixi sɛniyɛntare nan na han nunmare ra.» \p \v 28 «Wuli na ba minife, na ginɛ xa mamɛ ti lɔxɔxun keren, a fa sɛniyɛn. \v 29 Xi solofere nde lɔxɔɛ, a xa ganbɛ firin, xa na mu a ra kolokonde yɔrɛ firin tongo, a xa e xanin sɛrɛxɛdubɛ xɔn hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 30 Sɛrɛxɛdubɛ xa xɔni keren ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, boore sɛrɛxɛ gan daaxi. Sɛrɛxɛdubɛ xunsare sɛrɛxɛ bama na ginɛ bɛ n tan Alatala ya i na ki nɛ.» \p \v 31 «Wo xa Isirayilakae makuya sɛniyɛntareɲa ra, xa na mu a ra, e na e makɔrɛ n ma hɔrɔmɔlingira ra naxan na wo tagi, e faxama nɛ.» \p \v 32 «Sɛriyɛ nan na ki kɔrɔsila xa fe ra, a nun xɛmɛ naxan a xa wantanyi nɔxɔma, \v 33 ginɛ naxan na kike wali kui, kɔrɔsila naxan minima xɛmɛ nun ginɛ fate i, nun xɛmɛ naxan nun ginɛ sɛniyɛntare kafuma.» \c 16 \s Xunsare lɔxɔɛ \p \v 1 Haruna xa di firinyi to faxa e yɛtɛ masenfe ra Alatala bɛ, Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala i taara Haruna bɛ, a na so hɔrɔmɔlingira kui, a naxa lu dangi ra dugi gbakuxi ra xa a dangi tɛmui mu a lixi, alako a naxa faxa. Yire sɛniyɛnxi na a ra saatɛ kankira na dɛnnaxɛ. Xunsarade na na saatɛ kankira nan fari, n minima nuxui kui dɛnnaxɛ.» \p \v 3 «Haruna xa so hɔrɔmɔlingira kui tuura ra, naxan bama yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a nun yɛxɛɛ kontonyi sɛrɛxɛ gan daaxi ra. \v 4 A xa guba sɛniyɛnxi gɛsɛ fute daaxi ragoro a ma, a xa wantanyi gɛsɛ fute daaxi so. A xa a tagi ixiri bɛlɛti gɛsɛ fute daaxi ra, a xa xunmase dɔxɔ a xunyi ma. A na gɛ a maxade, a xa na dugi sɛniyɛnxi birin nagoro a ma. \v 5 Isirayila ɲama xa sikɔtɛ firin so a yi ra yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a nun yɛxɛɛ kontonyi keren sɛrɛxɛ gan daaxi ra. \v 6 Haruna xa tuura ba a yɛtɛ xa yunubi xafari sɛrɛxɛ ra alako a tan nun a xa denbaya xun xa sara. \v 7 A xa na sikɔtɛ firinyi ti n tan Alatala ya i, hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 8 A xa n tan Ala maxandi a xa tɔnxuma masen n bɛ na sikɔtɛ firinyi xa fe ra. Keren xa findi n tan Alatala gbe ra, boore xa lu Sentanɛ bɛ wula i. \v 9 Sikɔtɛ naxan sugandixi n tan Alatala gbe ra, Haruna xa a ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. \v 10 Sikɔtɛ naxan sugandixi a xa findi Sentanɛ gbe ra, na mu faxama. Haruna xa a ti n tan Alatala ya i, a xa findi xunsare ra, a xa a bɛɲin sigafe ra wula i Sentanɛ bɛ. \v 11 Haruna xa tuura ba a yɛtɛ xa yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a xa findi a tan nun a xa denbaya xunsare ra. A xa na tuura kɔn naxaba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra. \v 12 A xa surayi ganse rafe tɛ wole ra naxan tongoxi sɛrɛxɛbade fari n tan Alatala ya i. A xa surayi fuɲi bɛlɛxɛ ya firin fan tongo. A xa na birin xanin dugi gbakuxi xanbi ra yire sɛniyɛnxi kui. \v 13 A xa na surayi gan n tan Alatala ya i, alako tuuri naxan tema na xa saatɛ kankira nɔxun a ma alako a naxa faxa. \v 14 A xa tuura wuli nde tongo a bɛlɛxɛsole ra, a xa a kasan saatɛ kankira makoto se ma xunsarade sogetede biri sanmaya solofere, a man xa a kasan na makoto se ya ra. \v 15 A xa sikɔtɛ kɔn naxaba ɲama xa yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a fa a wuli xanin dugi gbakuxi xanbi ra. A xa na wuli kasan saatɛ kankira makoto se ma nun saatɛ kankira makoto se ya ra, alɔ a rabaxi tuura wuli ra ki naxɛ.» \p \v 16 «Na ki a xunsare sɔtɔma yire sɛniyɛnxi bɛ Isirayilakae xa sɛniyɛntareɲa, e xa fe kobie, nun e xa yunubie xa fe ra. A xa a raba na ki hɔrɔmɔlingira fan bɛ, naxan tixi Isirayilaka sɛniyɛntaree tagi. \v 17 Mixi yo naxa lu hɔrɔmɔlingira kui han Haruna minima yire sɛniyɛnxi fisamante kui tɛmui naxɛ. A xa a tan nun a xa denbaya xun sara, a nun Isirayila ɲama birin. \v 18 A xa siga sɛrɛxɛbade yire naxan na n tan Alatala ya i, a fa xunsare ba na sɛrɛxɛbade bɛ. A xa tuura nun sikɔtɛ wuli sa ferie ma naxee nu na sɛrɛxɛbade tunxunyi naanie ra. \v 19 A xa wuli kasan a bɛlɛxɛsole ra sanya solofere sɛrɛxɛbade ma, alako a xa sɛniyɛn Isirayilakae xa sɛniyɛntareɲa xa fe ra.» \p \v 20 «Haruna na gɛ xunsare bade yire sɛniyɛnxi, hɔrɔmɔlingira, nun sɛrɛxɛbade bɛ, a xa sikɔtɛ boore maso naxan mu nu faxa. \v 21 A xa a bɛlɛxɛ firinyie sa na sikɔtɛ xun tagi, a fa Isirayilakae xa sɛniyɛntareɲa, e xa fe kobie, nun e xa yunubi birin masen n tan Ala bɛ. A na gɛ na kote birin sade sikɔtɛ xun, a xa na sikɔtɛ bɛɲin wula i mixi nde saabui ra naxan bara tin na wali ra. \v 22 Na sikɔtɛ yunubi birin xaninma a xun ma wula i, a bɛɲin dɛnnaxɛ.» \p \v 23 «Na dangi xanbi, Haruna xa so hɔrɔmɔlingira kui, a xa a xa dugi gɛsɛ fute daaxie ba, a naxee ragoroxi a ma beenu a xa so yire sɛniyɛnxi kui. A xa nee lu na. \v 24 A xa a maxa ye ra yire sɛniyɛnxi kui, a dugi gbɛtɛe ragoro a ma. A na gɛ, a xa mini, a sɛrɛxɛ gan daaxi firin ba, keren a yɛtɛ bɛ, boore ɲama bɛ. A xunsare sɔtɔma a yɛtɛ bɛ nun ɲama bɛ na kui. \v 25 A man xa yunubi xafari sɛrɛxɛ ture gan sɛrɛxɛbade fari.» \p \v 26 «Naxan sikɔtɛ bɛɲin wula i Sentanɛ bɛ, na lan a xa a xa dugie xa, a a fate maxa, a fa gbilen ɲama yonkinde. \v 27 Tuura nun sikɔtɛ naxee baxi yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, naxee wuli findi xunsare ra yire sɛniyɛnxi, nee lan e xa xanin ɲama yonkinde fari ma, e kiri, e sube, nun e ɲaɲɛ birin xa gan tɛ ra. \v 28 Naxan na wali rabama, a xa a xa dugie xa, a xa a fate maxa ye ra, a fa gbilen ɲama yonkinde.» \p \v 29 «Sɛriyɛ nan na ki wo bɛ naxan mu kanama abadan. Kike solofere nde, xi fu lɔxɔɛ, wo xa sunyi suxu, wo naxa wali yo raba, wo tan, nun mixi naxee sabatixi naa kɔnɔ e mu findi Isirayilakae ra. \v 30 Na findima xunsare lɔxɔɛ ra wo bɛ, alako wo xa sɛniyɛn, wo xa yunubi birin xa xafari n tan Alatala ya i. \v 31 Na findima malabui nun sali lɔxɔɛ ra wo bɛ. Wo xa sunyi suxu na lɔxɔɛ. Yi sɛriyɛ mu kanama abadan.» \p \v 32 «Ala naxan sugandixi, a naxan tixi sɛrɛxɛdubɛ kuntigi ra, na nan wo xun sarama. A luma a baba xa wali raba ra. A luma sɛrɛxɛdubɛ dugi sɛniyɛnxie ragoro ra a ma. \v 33 A luma yire sɛniyɛnxi, hɔrɔmɔlingira, sɛrɛxɛbade, sɛrɛxɛdubɛe nun Isirayila ɲama birin xun sara ra. \v 34 Yi sɛriyɛ mu kanama abadan, alako ɲɛ birin xunsare xa ba Isirayilakae bɛ e xa yunubi birin ma fe ra.» \p E Alatala xa yaamari birin suxu alɔ a masenxi Annabi Munsa bɛ ki naxɛ. \c 17 \s Sɛrɛxɛ bama dɛnnaxɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Haruna bɛ nun a xa die bɛ, a nun Isirayilaka birin bɛ, Alatala yi nan yamarixi. \v 3 Isirayilaka naxan ninge, xa na mu a ra yɛxɛɛ, xa na mu a ra si bama sɛrɛxɛ ra ɲama yonkinde kui, xa na mu a ra ɲama yonkinde fari ma, \v 4 a mu a xaninma hɔrɔmɔlingira sode dɛ xa ra alako a xa a fi n tan Alatala ma hɔrɔmɔlingira yire, na kanyi luma nɛ alɔ faxɛti. A bara faxɛ ti, a lanma na kanyi xa keri ɲama ya ma. \v 5 Yi yaamari wama a masenfe nɛ a Isirayilakae mu lanma e xa sɛrɛxɛ ba burunyi. E xa fa xanunteya sɛrɛxɛ ra sɛrɛxɛdubɛ nan xɔn n tan Alatala ya i n ma hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 6 Sɛrɛxɛdubɛ xa na wuli kasan n tan Alatala xa sɛrɛxɛbade sɛɛtie ma hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra, a man xa na ture gan tɛ i, a xa findi xiri fanyi ra n tan Alatala bɛ. \v 7 Isirayilakae naxa sikɔtɛ sɛrɛxɛ ba kuye bɛ sɔnɔn de. Na findima yanfanteya nan na n tan Alatala mabiri. Yi yaamari mu kanama abadan.» \p \v 8 «A fala e bɛ, Isirayilaka, xa na mu a ra xɔɲɛ naxan sabatixi e tagi, xa a sɛrɛxɛ gan daaxi, xa na mu a ra sɛrɛxɛ gbɛtɛ ba, \v 9 a mu a xanin hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra, alako a xa fi n tan Alatala ma, na kanyi kerima nɛ a xa ɲama tagi.» \s Wuli minfe tɔnyi \p \v 10 «Xa Isirayilaka nde, xa na mu a ra xɔɲɛ nde naxan sabatixi Isirayila bɔxi ma a naxa wuli min, n gbilenma nɛ na kanyi fɔxɔ ra, n fa a keri a xa ɲama ya ma, \v 11 barima sube nii bara lu a wuli ya ma. N bara wuli findi wo xunsare ra, naxan bama sɛrɛxɛ ra sɛrɛxɛbade fari. Wuli nan na xunsare ra. \v 12 Na na a ra, n bara Isirayilakae yamari e naxa wuli min. Wo xa xɔɲɛ naxee sabatixi Isirayila bɔxi ma, e fan naxa wuli min de. \v 13 Xa Isirayilaka, xa na mu a ra xɔɲɛ nde naxan na wo tagi, sa sube nde, xa na mu a ra xɔni nde faxa naxan daxa a xa don, a xa na wuli ifili bɔxi ma, a bɛndɛ sa a fari, \v 14 barima sube nii na a wuli nan ya ma. Na na a ra, n bara Isirayilakae yamari wo naxa sube wuli yo min, barima sube nii na a wuli nan ya ma. Naxan yo na raba, a fama keride Isirayila ɲama ya ma.» \p \v 15 «Xa Isirayilaka, xa na mu a ra xɔɲɛ nde naxan na wo tagi, na sube don naxan faxaxi a yɛtɛ ma, xa na mu a ra sube gbɛtɛ naxan faxaxi ki gbɛtɛ ra, na kanyi xa a xa dugie xa ye ra, a man xa a yɛtɛ maxa. A mu sɛniyɛnma han nunmare ra. \v 16 Xa a mu a xa dugie xa, xa a mu a yɛtɛ maxa, na sɛniyɛntareɲa luma nɛ a ma.» \c 18 \s Kafui sɛriyɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ Alatala nan n na, wo Marigi Ala. \v 3 Wo naxa Misirakae xa naamunyie raba, wo nu na dɛnnaxɛ. Wo man naxa Kanaankae fan ma naamunyie raba, n wo xaninma dɛnnaxɛ. Wo naxa bira e xa sɛriyɛ fɔxɔ ra. \v 4 Wo xa n tan nan ma sɛriyɛ nun n ma yaamarie rabatu, barima Alatala nan n na, wo Marigi Ala. \v 5 Wo xa bira n ma sɛriyɛ nun n ma yaamarie nan fɔxɔ ra. Mixi naxan nee rabatuma, a simaya sɔtɔma nee nan saabui ra. Alatala nan n na.» \p \v 6 «Wo naxa kafu wo nun wo barima. Alatala nan n na.» \p \v 7 «Wo naxa kafu wo nun wo nga, naxan findixi wo baba xa ginɛ ra. Wo nga nan wo nga ra, wo naxa kafu a ra.» \p \v 8 «Wo naxa kafu wo nun wo nanden, naxan findixi wo baba xa ginɛ ra.» \p \v 9 «Wo naxa kafu wo nun wo maaginɛ, naxan findixi wo baba xa na mu a ra wo nga xa di ra, naxan barixi wo xɔnyi xa na mu a ra yire gbɛtɛ.» \p \v 10 «Wo naxa kafu wo nun wo xa di xɛmɛ xa di ginɛ, wo naxa kafu wo nun wo xa di ginɛ xa di ginɛ. E fatanxi wo yɛtɛ fate nan na.» \p \v 11 «Wo naxa kafu wo nun wo baba xa ginɛ gbɛtɛ xa di ginɛ, wo baba naxan barixi. Wo maaginɛ na a ra.» \p \v 12 «Wo naxa kafu wo nun wo baba maaginɛ ra. Wo baba bariboore na a ra.» \p \v 13 «Wo naxa kafu wo nun wo nga xunya, xa na mu a ra a taara. Wo nga bariboore na a ra.» \p \v 14 «Wo naxa kafu wo nun wo baba xunya xa ginɛ, xa na mu a ra a taara xa ginɛ. Wo baba xunya xa na mu a ra a taara nan gbe findixi na ginɛe ra. Wo nga nun wo mama nan lanxi e ma.» \p \v 15 «Wo naxa kafu wo nun wo xa di xa ginɛ, wo xa di nan xa ginɛ a ra.» \p \v 16 «Wo naxa kafu wo nun wo xunya, xa na mu a ra wo taara xa ginɛ.» \p \v 17 «Xa wo nun ginɛ nde bara kafu, wo nun a xa di ginɛ tan naxa kafu de. Wo nun a xa di xɛmɛ xa di ginɛ naxa kafu de, wo nun a xa di ginɛ xa di ginɛ naxa kafu de. Baribooremae na e ra, na fe mɔɔli mu fan.» \p \v 18 «Wo nun wo xa ginɛ xunya naxa kafu de, xa na mu a ra a taara, wo xa ginɛ xa simaya kui. Na fe fama nɛ tɔɔnɛ ra.» \p \v 19 «Wo nun ginɛ naxa kafu a xa kike wali kui de, barima a mu sɛniyɛnxi na tɛmui.» \p \v 20 «Sade fe naxa lu wo nun wo malanboore xa ginɛ tagi de, na findima sɛniyɛntareɲa nan na.» \p \v 21 «Wo naxa wo xa di yo ba sɛrɛxɛ ra Mɔlɔkɔ kuye bɛ. Wo naxa wo Marigi Ala xili bɛxu. Alatala nan n na.» \p \v 22 «Xɛmɛ naxa kafu nun xɛmɛ ra. Fe ɲaaxi na a ra. Xɛmɛ lanma e nun ginɛ nan xa kafu.» \p \v 23 «Xɛmɛ naxa kafu nun sube ra. Ginɛ fan naxa kafu nun sube ra. Na fe mɔɔli mu fan feo.» \p \v 24 «Wo naxa wo manɔxɔ yi fe mɔɔlie ra, alɔ na sie a rabaxi ki naxɛ n naxee keri wo ya ra. \v 25 E xa fe ɲaaxie bara bɔxi yati manɔxɔ. N e ratɔnxi na nan ma, e mu luma yi bɔxi ma sɔnɔn. \v 26 Wo tan Isirayilakae nun xɔɲɛ naxee na wo tagi, wo xa n ma sɛriyɛ nun n ma yaamarie rabatu. Wo naxa yi fe xɔnxie raba de. \v 27 Bekae nu bara na mɔɔli raba beenu wo xa fa. Yi bɔxi findi yire sɛniyɛntare ra na nan ma. \v 28 Xa wo fan bira na mɔɔli fɔxɔ ra, wo fan kerima nɛ yi bɔxi ma. \v 29 Mixi yo naxan na mɔɔli rabama, a kelima nɛ a xa ɲama ya ma. \v 30 Wo xa n ma yaamarie rabatu, wo naxa na fe xɔnxie raba alɔ mixi naxee nu na be beenu wo xa fa. Wo naxa findi mixi sɛniyɛntaree ra. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \c 19 \s Tinxinyi naxan nafan Ala ma \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, wo xa sɛniyɛn, barima n tan sɛniyɛn, wo Marigi Alatala. \v 3 Birin xa e nga nun e baba binya. Birin xa malabui lɔxɔɛ sɛriyɛ rabatu. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 4 «Wo naxa kuyee batu, wo naxa wure raxunu kuye yailanfe ra. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 5 «Wo xa xanunteya sɛrɛxɛ ba n tan Alatala bɛ a raba ki ma. \v 6 Sɛrɛxɛ sube xa don a faxa lɔxɔɛ, xa na mu a ra na kuye iba. Sube na xi saxan ti, na xa sa tɛ i. \v 7 Naxan luma han xi saxan, a raharamuxi, a mu lan na mɔɔli xa don. \v 8 Naxan na rabama, a na sare sɔtɔma nɛ, barima a bara n tan Alatala xa se sɛniyɛnxi yelebu. Na kanyi raminima nɛ Isirayila ɲama ya ma.» \p \v 9 «Wo na xɛ xaba wo xɔnyi, wo naxa a tuxuie xaba. Baloe naxan birama bɔxi ma, wo xa na lu naa. \v 10 Wo na wɛni bogi ba wo xa sansie kɔn na, wo naxa gbilen a ma a firin nde. Bogi naxee fan yolonma e yɛtɛ ma, wo xa nee fan lu na setaree bɛ, a nun mixie bɛ naxee kelixi ɲamanɛ gbɛtɛe ma. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 11 «Wo naxa muɲɛ ti. Wo naxa wule fala. Wo naxa wo boore yanfa. \v 12 Wo naxa wo kali n xili ra wule fari, barima na kui wo wo Marigi Ala xili nan kanama. Alatala nan n na.» \p \v 13 «Wo naxa wo ngaxakerenyi tɔɔrɔ, wo naxa a muɲa. Wo naxa wo xa walikɛ xa wali sare lu han tina.» \p \v 14 «Wo naxa tulixɔri konbi, wo naxa dɔnxui rabira. Wo xa gaaxu n tan Ala ya ra. Alatala nan n na.» \p \v 15 «Wo naxa kiiti sa tinxintareya ra. Wo naxa setare rafisa a boore bɛ, wo naxa banna rafisa a boore bɛ. Wo xa kiiti birin sa tinxinyi ra. \v 16 Wo naxa wo boore mafala. Wo naxa wo boore tɔɔɲɛgɛ alako a xa faxa. Alatala nan n na. \v 17 Wo naxa wo ngaxakerenyi xɔn. Wo xa wo boore rasi, alako wo naxa yunubi sɔtɔ a xa fe ra. \v 18 Wo naxa wo gbeɲɔxɔ. Wo naxa gbɛsɛnxɔnnɛya ragata wo sondonyi kui wo ngaxakerenyi bɛ. Wo xa wo boore xanu alɔ wo wo yɛtɛ xanuma ki naxɛ. Alatala nan n na.» \p \v 19 «Wo xa n ma yaamarie rabatu. Wo naxa xuruse mɔɔli firin rate e boore ma. Wo naxa sansi mɔɔli firin si xɛ keren ma. Wo naxa dugi ragoro wo ma naxan dɛgɛxi gɛsɛ mɔɔli firin na.» \p \v 20 «Xa xɛmɛ nde nun konyi ginɛ nde kafu xɛmɛ gbɛtɛ naxan xa kote dɔxɔxi, naxan xun mu saraxi sinden, naxan mu xɔrɛyaxi, e xa ɲaxankata. Kɔnɔ wo naxa e faxa, barima konyi ginɛ nan a ra. \v 21 Na xɛmɛ xa yɛxɛɛ kontonyi ba yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ hɔrɔmɔlingira sode dɛ ra. \v 22 Sɛrɛxɛdubɛ xa na yɛxɛɛ kontonyi findi xunsare ra a bɛ n tan Alatala ya i, a xa findi yɛtɛ ragbilen sɛrɛxɛ ra alako a xa yunubi xa xafari.» \p \v 23 «Wo na so bɔxi kui n naxan fima wo ma, wo naxa wo xa sansi sixie bogie don sinden han ɲɛ saxan. E mu sɛniyɛn, e luxi alɔ sunnɛtare. Wo naxa e don. \v 24 Naxee fan bogima ɲɛ naani nde ma, na birin fima n tan Alatala nan ma, a xa findi n ma matɔxɔɛ ra. \v 25 Naxee bogima ɲɛ suuli nde ma, na tan birin findima wo baloe nan na. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 26 «Wo naxa sube yo don wo mu naxan kɔn naxabaxi, a wuli xa mini. Wo naxa sematoe wali raba, wo naxa duureya raba. \v 27 Wo naxa wo xunsɛxɛ maxaba wo xunyi sɛɛtie ma a radigilinxi ra, wo naxa wo dɛ xabe sɛɛtie maxaba, \v 28 wo naxa wo fate maxaba ɲɔnyi to soxi wo ma. Wo naxa pirinti ti wo fate ma. Alatala nan n na.» \p \v 29 «Wo naxa wo xa di ginɛ mati langoe ra, alako wo xa bɔxi naxa bira langoeɲa fɔxɔ ra, a xa rafe fe ɲaaxie ra. \v 30 Wo xa n ma malabui lɔxɔɛe binya, a nun n ma yire sɛniyɛnxi. Alatala nan n na.» \p \v 31 «Wo naxa mixi fen naxan mixi faxaxie rawɔyɛnma. Wo naxa bira sematoee fɔxɔ ra, xa na mu a ra wo findima sɛniyɛntaree nan na. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 32 «Wo xa mixi mɔxie binya, naxee xunsɛxɛ bara fiixɛ. Wo xa gaaxu wo Marigi Ala ya ra. Alatala nan n na.» \p \v 33 «Wo naxa mixi rawali a ɲaaxi ra, naxee kelixi ɲamanɛ gbɛtɛ e xa sabati wo xa bɔxi kui. \v 34 Wo xa na xɔɲɛ mɔɔli rasɛnɛ alɔ wo ngaxakerenyi. Wo xa a xanu alɔ wo wo yɛtɛ xanuma ki naxɛ. Wo fan nu na xɔɲɛya nan kui Misira bɔxi ma. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 35 «Wo naxa tinxintareya yo raba, kiiti sade, se kuyɛya maniyade, se binyɛ maniyade, se rafe daaxi maniyade. \v 36 Wo xa sikeeli xa kamali. Wo se maniyase kamalixie rawali. Alatala nan n na, wo Marigi Ala, naxan wo raminixi Misira bɔxi ma. \v 37 Wo xa n ma sɛriyɛ nun n ma yaamari birin nabatu. Alatala nan n na.» \c 20 \s Fe xɔnxie Ala mabiri \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, xa Isirayilaka nde, xa na mu a ra xɔɲɛ nde naxan sabatixi Isirayila bɔxi ma, a xa di nde ba sɛrɛxɛ ra Mɔlɔkɔ kuye bɛ, ɲama xa na kanyi magɔnɔ gɛmɛe ra han a xa faxa. \v 3 N tan fan gbilenma nɛ na mixi fɔxɔ ra, n a ramini ɲama ya ma, barima a bara n ma yire sɛniyɛnxi yelebu, a bara n xili sɛniyɛnxi kana na sɛrɛxɛ mɔɔli ra Mɔlɔkɔ kuye bɛ. \v 4 Xa ɲama a ya raxi na fe ma, e tondi mixi faxade, naxan a xa di baxi sɛrɛxɛ ra Mɔlɔkɔ bɛ, \v 5 n tan gbilenma nɛ na mixi nun a xabilɛ fɔxɔ ra, n nee keri e xa ɲama ya ma, a nun mixi birin naxee n yanfama Mɔlɔkɔ kuye xa fe ra.» \p \v 6 «Xa mixi nde n yanfa, a bira sematoe fɔxɔ ra, a nun mixi naxan mixi faxaxie rawɔyɛnma, n gbilenma na kanyi fɔxɔ ra, n a keri a xa ɲama ya ma. \v 7 Wo xa wo ɲɛrɛ sɛniyɛnyi kui, alako wo xa sɛniyɛn, barima Alatala nan n na, wo Marigi Ala. \v 8 Wo xa n ma yaamarie rabatu, wo xa e ratinmɛ. Alatala nan n na, naxan wo rasɛniyɛnma.» \p \v 9 «Naxan yo a baba danka, xa na mu a ra a nga, wo xa na kanyi faxa. A tan nan a faxa fe ragirixi, barima a bara a baba danka, xa na mu a ra a nga.» \p \v 10 «Xa xɛmɛ nde yɛnɛ raba a malan boore xa ginɛ ra, na xɛmɛ nun na ginɛ xa faxa e xa langoeɲa xa fe ra.» \p \v 11 «Xa xɛmɛ nde kafu nun a baba xa ginɛ ra, a bara fe ɲaaxi raba a baba ra. Wo xa na xɛmɛ nun na ginɛ faxa e xa yunubi xa fe ra.» \p \v 12 «Xa xɛmɛ nde kafu nun a xa di xa ginɛ ra, wo xa e firinyi birin faxa na yunubi xa fe ra, barima na fe mɔɔli mu fan feo.» \p \v 13 «Xa xɛmɛ nde kafu nun xɛmɛ gbɛtɛ ra alɔ xɛmɛ darixi a raba ra ginɛ ra ki naxɛ, wo xa e firinyi birin faxa na fe xɔnxi xa fe ra.» \p \v 14 «Xa xɛmɛ nde kafu nun ginɛ ra nun na xa di ginɛ ra, e bara fe ɲaaxi raba. Wo xa e gan tɛ ra, xɛmɛ nun ginɛ, alako na fe xɔnxi mɔɔli naxa lu wo tagi.» \p \v 15 «Xa xɛmɛ nde kafu nun sube ra, wo xa na xɛmɛ nun na sube birin faxa.» \p \v 16 «Xa ginɛ nde a maso sube ra kafu booreɲa ra, wo xa na ginɛ nun na sube faxa na fe ɲaaxi xa fe ra.» \p \v 17 «Xa xɛmɛ nde kafu nun a maaginɛ ra, a baba xa di ginɛ, xa na mu a ra a nga xa di ginɛ, fe mayaagixi nan a ra. Wo xa e keri e xa ɲama ya ma, barima xɛmɛ bara kafu nun a maaginɛ ra. Na kote xa lu a xun ma.» \p \v 18 «Xa xɛmɛ nde kafu nun ginɛ ra naxan na a xa kike wali kui, a wuli naxa mini kɛnɛ ma. E firinyi birin xa keri ɲama ya ma na fe ma.» \p \v 19 «Wo naxa kafu nun wo nga xunya, xa na mu a ra wo nga taara ra, xa na mu a ra wo baba maaginɛ ra, barima wo bariboore nan e ra. Naxan na mɔɔli rabama na kote xa lu a xun ma.» \p \v 20 «Xa xɛmɛ nde kafu nun a baba xunya xa ginɛ ra, xa na mu a ra a baba taara xa ginɛ ra, e na kote xaninma nɛ. E birin fama faxade dibaritareɲa nan kui.» \p \v 21 «Xa xɛmɛ nde kafu nun a xunya xa ginɛ ra, xa na mu a ra a kafu nun a taara xa ginɛ ra, a bara fe sɛniyɛntare raba. E birin fama faxade dibaritareɲa nan kui.» \p \v 22 «Wo xa n ma sɛriyɛ nun n ma yaamari birin nabatu, wo xa na birin naba, alako wo mu fama keride ki naxɛ bɔxi ma n wo rasabatima dɛnnaxɛ. \v 23 Wo naxa bira na bɔxi sie xa sɛriyɛ fɔxɔ ra, n fama naxee keride wo ya ra. E naxan nabama na mu rafanxi n ma feo. \v 24 N bara a fala wo bɛ na bɔxi findima wo gbe ra. N bara na bɔxi fi wo ma, xiɲɛ nun kumi gbegbe na dɛnnaxɛ. Alatala nan n na, wo Marigi Ala, naxan wo sugandixi sie tagi. \v 25 Wo xa sube raharamuxie nun sube radaxaxie tagi rasa, e nun xɔni raharamuxie nun xɔni radaxaxie, alako wo naxa findi sɛniyɛntaree ra e saabui ra. N bara tɔnyi dɔxɔ na subee, na xɔnie, nun na bɔximasee ra. E mu sɛniyɛn. \v 26 Wo xa findi n ma ɲama sɛniyɛnxi ra, barima n tan Alatala nan sɛniyɛn. N bara wo sugandi sie tagi, alako wo xa findi n gbe ra.» \p \v 27 «Mixi yo naxan mixi faxaxie rawɔyɛnma, xa na mu a ra a findi sematoe ra, wo xa a magɔnɔ gɛmɛe ra han a xa faxa. A tan nan a faxa fe ragirixi.» \c 21 \s Sɛrɛxɛdubɛ xa sɛniyɛnyi \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, «A fala Haruna xa di sɛrɛxɛdubɛe bɛ, sɛrɛxɛdubɛ naxa a yɛtɛ findi sɛniyɛntare ra a xa mixi nde fure saabui ra, \v 2 fo a xa mixi kɛndɛ nde alɔ a nga, a baba, a xa di xɛmɛ, a xa di ginɛ, a xunya xɛmɛma, a taara xɛmɛma, \v 3 nun a maaginɛ, ginɛdimɛdi na naxan na, a mu dɔxɔxi xɛmɛ taa sinden, a na a xɔnyi. Sɛrɛxɛdubɛ na din e fure ra, a findima nɛ mixi sɛniyɛntare ra. \v 4 A mu lanma sɛrɛxɛdubɛ xa findi sɛniyɛntare ra a xa ginɛ fure xa fe ra, xa na mu a ra a xa ginɛ xa mixie fure xa fe ra.» \p \v 5 «Xa ɲɔnfe bara a li, a mu lanma sɛrɛxɛdubɛ xa a xunyi bi, xa na mu a ra a dɛ xabee sɛɛti maxaba, xa na mu a ra a fate maxaba. \v 6 E xa sɛniyɛn e Marigi Ala bɛ. E naxa e Marigi Ala xili kana, barima e tan nan sɛrɛxɛ gan daaxie bama n tan Alatala bɛ, naxee luxi alɔ n ma donse. E lan e xa sɛniyɛn na nan ma. \v 7 A mu lanma sɛrɛxɛdubɛ xa langoe ginɛ dɔxɔ, xa na mu a ra ginɛ futi kanɛ, xa na mu a ra ginɛ xɛmɛ mɛɛxi naxan na. Sɛrɛxɛdubɛ tan sɛniyɛn a Marigi Ala bɛ. \v 8 Wo xa a kolon mixi sɛniyɛnxi ra, barima a tan nan sɛrɛxɛe fima Ala ma naxee luxi alɔ donse. Wo xa a kolon a sɛniyɛn, barima n tan Alatala sɛniyɛn, n tan naxan wo rasɛniyɛnma. \v 9 Xa sɛrɛxɛdubɛ xa di ginɛ nde a yɛtɛ rayaagima findife ra langoe ra, a bara a baba rayaagi. A lanma na ginɛ xa gan tɛ ra.» \p \v 10 «Sɛrɛxɛdubɛ kuntigi naxan sugandixi a ngaxakerenyie tagi, e ture sɛniyɛnxi sa a ma, e dugi sɛniyɛnxi ragoro a ma, na naxa a xunsɛxɛ kana, a naxa a xa dugi ibɔɔ. \v 11 A naxa so fure xun ma, a naxa findi sɛniyɛntare ra fure xa fe ra, hali a baba xa na mu a ra a nga. \v 12 A naxa mini yire sɛniyɛnxi kui, a naxa a Marigi Ala xa hɔrɔmɔlingira manɔxɔ, barima n tan Ala nan a sugandixi, ture sɛniyɛnxi saxi a xunyi ma. Alatala nan n na. \v 13 A xa ginɛdimɛdi dɔxɔ ginɛ ra. \v 14 A naxa kaaɲɛ ginɛ dɔxɔ, a naxa ginɛ rabɛɲinxi dɔxɔ, a naxa langoe dɔxɔ, a naxa ginɛ dɔxɔ ginɛdimɛdi mu naxan na. A xa ginɛdimɛdi tongo ginɛ ra a xa mixie ya ma, \v 15 alako a naxa a bɔnsɔɛ rayaagi. Alatala nan n na naxan a rasɛniyɛnma.» \p \v 16 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 17 «A fala Haruna bɛ, mixi mabɛnxi yo naxa sɛrɛxɛdubɛ wali raba, a sɛrɛxɛ sa sɛrɛxɛbade ma n tan Ala bɛ. Na mu lanma abadan. \v 18 Mabɛnyie nan ya naxee mu daxa e xa e maso sɛrɛxɛbade ra: naxan ya mu fan, naxan mu nɔma ɲɛrɛde a fanyi ra, naxan salonse nde kanaxi, \v 19 naxan bɛlɛxɛ, xa na mu a ra sanyi giraxi, \v 20 naxan kuntinxi, naxan xa kuyɛ mu kamalixi, naxan ya mu fanxi, fate kiri fure na naxan ma, nun xɛmɛ banaxi. \v 21 Mabɛnyi yo fatan sɛrɛxɛdubɛ Haruna xabilɛ ra, a naxa a maso n tan Alatala xa sɛrɛxɛbade ra sɛrɛxɛ gan daaxi bafe ra a Marigi Ala bɛ. \v 22 A nɔma n tan Ala xa donse sɛniyɛnxi mɔɔli birin donde, \v 23 kɔnɔ a mu lan a xa a maso yire sɛniyɛnxi fisamante xa dugi ra, xa na mu a ra sɛrɛxɛbade ra. A naxa n ma yire sɛniyɛnxi xili kana, barima Alatala nan n na, naxan a rasɛniyɛnma.» \v 24 Annabi Munsa naxa na masenyi ti Haruna, a xa die, nun Isirayilaka birin bɛ. \c 22 \s Sɛrɛxɛe nun marasɛniyɛnyi \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Haruna nun a xa die bɛ, e xa Isirayilakae xa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxie ba a ba ki ma, barima e nee fima n tan nan ma. Sɛrɛxɛdubɛe naxa n xili sɛniyɛnxi kana. Alatala nan n na.» \p \v 3 «A fala e bɛ, xa e bɔnsɔɛ mixi nde sa findi sɛniyɛntare ra, a naxa a maso Isirayilakae xa sɛrɛxɛ ra e naxee fima n tan Alatala ma, na kanyi kerima nɛ n ya i. Alatala nan n na.» \p \v 4 «Kunɛ fure na mixi yo ma Haruna bɔnsɔɛ ya ma, xa na mu a ra kɔrɔsila fure, na mu lan a xa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don fo a xa gɛ sɛniyɛnde. A man mu lan mixi xa na raba xa a bara din mixi nde ra naxan bara din mixi fure ra. Xa ye sɛniyɛntare na minife mixi xɛmɛya kui, a mu lan a xa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don. \v 5 Xa mixi nde bara din bubuse ra, xa na mu a ra mixi sɛniyɛntare ra, na mu lan a xa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don. \v 6 Naxan na rabama, na kanyi findima sɛniyɛntare nan na han nunmare. Beenu a xa na sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don, a xa a fate maxa. \v 7 Soge na goro, a bara sɛniyɛn, a nɔma sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi donde sɔnɔn, barima a baloe na a ra.» \p \v 8 «Sɛrɛxɛdubɛ naxa sube don naxan faxaxi a yɛtɛ ma. A man naxa sube don sube gbɛtɛ naxan faxaxi, alako a naxa findi sɛniyɛntare ra. Alatala nan n na.» \p \v 9 «Sɛrɛxɛdubɛe xa n ma yaamarie rabatu e baloe xa fe ra, alako e naxa yunubi sɔtɔ, e fa faxa. Alatala nan n na, naxan e rasɛniyɛnma. \v 10 Mixi yo naxa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don xa sɛrɛxɛdubɛ mu a ra. Hali sɛrɛxɛdubɛ xa xɔɲɛ, xa na mu a ra a xa walikɛ mu lanma a xa a don. \v 11 Kɔnɔ sɛrɛxɛdubɛ xa konyi, a naxan sara kɔbiri ra, a nun na konyi xa denbaya tan nɔma sɛrɛxɛdubɛ baloe donde. \v 12 Sɛrɛxɛdubɛ xa di ginɛ naxan dɔxɔxi xɛmɛ Ala kolontare xɔn ma, naxa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don. \v 13 Sɛrɛxɛdubɛ xa di ginɛ naxan findixi kaaɲɛ ginɛ ra, xa na mu a ra xɛmɛ mɛɛxi naxan na e mu di bari, a gbilen a baba xɔnyi alɔ a nu na naa ki naxɛ a dimɛdi ra, na ginɛ nɔma a baba baloe donde. Mixi yo naxan mu findi Isirayilaka ra, na mu lanma a xa na mɔɔli don. \v 14 Xa mixi nde sa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi don kolontareya ma, a lan a xa a ɲɔxɔɛ fi kɔbiri ra, a man xa nde sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na donse sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na so sɛrɛxɛdubɛ yi ra. \v 15 Sɛrɛxɛdubɛe naxa fe raba n tan Alatala xa sɛrɛxɛ sɛniyɛnxie ra, a mu lan naxan xa raba \v 16 alako e naxa yunubi sɔtɔ na sɛrɛxɛe xa fe ra e naxee donxi. Alatala nan n na, naxan e rasɛniyɛnma.» \p \v 17 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 18 «A fala Haruna, a xa die, nun Isirayilakae birin bɛ, Isirayilakae birin, a nun xɔɲɛ naxee sabatixi Isirayila bɔxi ma, mixi naxan sɛrɛxɛ gan daaxi bama n tan Alatala bɛ laayidi nde rakamalife ra, xa na mu a ra a yɛtɛ ɲanige rabafe ra, \v 19 a lan a xa tuura nan ba, xa na mu a ra yɛxɛɛ kontonyi, xa na mu a ra sikɔtɛ, lanyuru mu na naxan ma. \v 20 Wo naxa xuruse yo ba lanyuru na naxan ma, barima n tan Ala mu na mɔɔli rasuxuma. \v 21 Xa mixi nde wama xuruse xungbe, xa na mu a ra xuruse lanma bafe xanunteya sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, laayidi nde rakamalife ra, xa na mu a ra ɲanige rabafe ra, na xuruse fate xa fan, lanyuru yo naxa lu a ma, xa na mu a ra n tan Ala mu a rasuxuma. \v 22 Wo naxa xuruse yo ba naxan ya mu fan, naxan maxɔnɔxi, naxan mabɛnxi, fure na naxan kiri ma. Wo naxa na mɔɔli sa n tan Alatala xa sɛrɛxɛbade fari, a xa findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra. \v 23 I nɔma ninge, xa na mu a ra yɛxɛɛ kɛɲa ɲaaxi bade ɲanige sɛrɛxɛ ra, kɔnɔ i mu nɔma na bade laayidi rakamali sɛrɛxɛ ra de. \v 24 Wo naxa xuruse banaxi, xɛmɛya kanaxi, xa na mu a ra xɛmɛya mu naxan bɛ, ba sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ. Wo naxa na mɔɔli ba sɛrɛxɛ ra wo xa bɔxi ma. \v 25 Wo naxa na xuruse mɔɔli rasuxu xɔɲɛe yi ra, wo xa e ba sɛrɛxɛ ra wo Marigi Ala bɛ, barima e fate mu fanxi, e mu kamalixi. N tan Ala mu nee rasuxuma.» \p \v 26 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 27 «Ninge yɔrɛ, yɛxɛɛ yɔrɛ, nun si yɔrɛ na bari, e xa lu e nga bun ma xi solofere, beenu e xa findi sɛrɛxɛ gan daaxi ra n tan Alatala bɛ. \v 28 Wo naxa ninge, xa na mu a ra yɛxɛɛ, nun a xa di kɔn naxaba lɔxɔɛ keren kui.» \p \v 29 «Wo xa tantui sɛrɛxɛ ba n tan Alatala bɛ a ba ki ma alako n xa a suxu. \v 30 Wo xa na sɛrɛxɛ don na lɔxɔɛ yati, a naxa lu han gɛɛsɛgɛ. Alatala nan n na.» \p \v 31 «Wo xa n ma yaamarie rabatu, wo xa e suxu. Alatala nan n na. \v 32 Wo naxa n xili sɛniyɛnxi kana. Isirayilakae birin xa a kolon n sɛniyɛn. Alatala nan n na, naxan wo rasɛniyɛnma. \v 33 N tan nan wo ramini Misira bɔxi ra, n xa findi wo Marigi Ala ra. Alatala nan n na.» \c 23 \s Isirayila sali lɔxɔɛe \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, n tan Alatala xa sali lɔxɔɛe nan ya, naxee sɛniyɛnxi wo bɛ. \v 3 Wo xa wali xi senni, kɔnɔ xi solofere nde findixi malabui lɔxɔɛ nan na, malanyi sɛniyɛnxi rabama lɔxɔɛ naxɛ. Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ. Na findixi n tan Alatala nan gbe ra. Wo xa na sɛriyɛ suxu wo sabatide birin.» \p \v 4 «N tan Alatala xa sali lɔxɔɛ gbɛtɛe nan ya, wo ɲama maxilima lɔxɔɛ naxee ma: \v 5 Kike singe, xi fu nun naani nde, soge dula tɛmui, Sayamalekɛ Dangi Sali sɛrɛxɛ xa ba n tan Alatala bɛ. \v 6 N tan Alatala xa Taami Lɛbinitare Sali fɔlɔma na kike xi fu nun suuli nde lɔxɔɛ nɛ. Wo xa taami lɛbinitaree don na xi solofere bun ma. \v 7 Na sali xi singe kui, wo xa malanyi sɛniyɛnxi raba. Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ. \v 8 Wo xa sɛrɛxɛe gan daaxie ba n tan Alatala bɛ na xi solofere bun ma. Xi solofere nde lɔxɔɛ, wo man xa malanyi sɛniyɛnxi raba. Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ.» \p \v 9 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 10 «A fala Isirayilakae bɛ, wo na so bɔxi ma n naxan fima wo ma, wo na xɛ xaba, wo xa a xiri singe xanin sɛrɛxɛdubɛ xɔn. \v 11 Sɛrɛxɛdubɛ xa na masen n tan Alatala bɛ malabui lɔxɔɛ dangi xanbi, alako n xa a suxu wo bɛ. \v 12 Wo na xiri singe masenma n tan Alatala bɛ lɔxɔɛ naxɛ, wo man xa yɛxɛɛ fanyi ɲɛ keren daaxi ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra n bɛ, \v 13 a nun sansi xɔri dinxi konbo ya keren naxan masunbuxi ture ra. Na findima sɛrɛxɛ gan daaxi ra n tan Alatala bɛ naxan xiri rafan n ma. Wo man xa wɛni litiri keren ba wɛni sɛrɛxɛ ra. \v 14 Wo naxan sɔtɔ xɛ xaba tɛmui, wo naxa sese don, taami, tɔnsɔɛ ganxi, nun sansi xɔri ra, beenu wo xa na sɛrɛxɛ ba wo Marigi Ala bɛ. Sɛriyɛ nan na ki wo bɔnsɔɛ bɛ wo sabatide birin. Na mu kanama abadan.» \p \v 15 «Fɔlɔ malabui lɔxɔɛ kuye iba ma, wo na xiri singe lintanma Alatala ya i sɛrɛxɛ ra lɔxɔɛ naxɛ, lɔxun solofere xa dangi. \v 16 A xi tongo suuli nde, malabui lɔxɔɛ xi solofere nde kuye iba, wo man xa sɛrɛxɛ ba n tan Alatala bɛ daxamui nɛɛnɛ ra. \v 17 Wo xa fa taami firin na wo naxan lintanma n tan Alatala ya i sɛrɛxɛ ra, kelife ra wo xɔnyie. Wo xa e yailan sansi xɔri luxutaxi konbo ya keren na, wo lɛbini sunbu a ra. Bogise singe sɛrɛxɛ nan na ki n tan Alatala bɛ. \v 18 Wo man xa yɛxɛɛ fanyi ɲɛ keren daaxi solofere sa na taami fari, tuura lanma keren, nun yɛxɛɛ kontonyi firin naxee bama sɛrɛxɛ gan daaxie ra. Wo man xa sansi xɔri luxutaxi nun wɛni sɛrɛxɛ sa nee fari. Nee gan xiri nafan n tan Alatala ma. \v 19 Wo man xa sikɔtɛ keren ba yunubi xafari sɛrɛxɛ ra, a nun yɛxɛɛ firin ɲɛ keren daaxi, naxee findima xanunteya sɛrɛxɛ ra. \v 20 Sɛrɛxɛdubɛ na birin lintanma n tan Alatala ya i sɛrɛxɛ ra, na taami singee, nun na yɛxɛɛ firinyie. E birin fima n tan Alatala nan ma, e fa lu sɛrɛxɛdubɛ bɛ. \v 21 Na lɔxɔɛ wo xa malanyi sɛniyɛnxi raba. Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ. Sɛriyɛ na a ra wo bɔnsɔɛ bɛ yire birin abadan. \v 22 Wo na xɛ xaba wo xɔnyi, wo naxa a tuxuie xaba. Baloe naxan birama bɔxi ma, wo xa na lu naa setaree bɛ, a nun mixie bɛ naxee kelixi ɲamanɛ gbɛtɛe ma. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 23 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 24 «A fala Isirayilakae bɛ, kike solofere nde, xi singe, wo xa wo malabu na lɔxɔɛ, wo xa ɲama maxili sara xui ra, wo malanyi sɛniyɛnxi raba. \v 25 Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ, wo xa sɛrɛxɛ gan daaxie ba n tan Alatala bɛ.» \p \v 26 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 27 «Kike solofere nde, xi fu nde xa findi Xunsare Lɔxɔɛ ra. Wo xa malanyi sɛniyɛnxi raba, wo xa sunyi suxu, wo xa sɛrɛxɛ gan daaxie ba n tan Alatala bɛ. \v 28 Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ, barima Xunsare Lɔxɔɛ na a ra, wo xun sarama wo Marigi Alatala ya i lɔxɔɛ naxɛ. \v 29 Mixi naxan tondima sunyi suxude na lɔxɔɛ, na kanyi raminima nɛ a xa ɲama ya ma. \v 30 Mixi naxan wali yo rabama na lɔxɔɛ, n a sɔntɔma nɛ a xa ɲama tagi. \v 31 Wo naxa wali yo raba. Sɛriyɛ na a ra wo bɔnsɔɛ birin bɛ yire birin, naxan mu kanama abadan. \v 32 Na findima malabui lɔxɔɛ nan na wo bɛ. Wo xa sunyi suxu fɔlɔfe na kike xi solomanaani lɔxɔɛ nunmare ra, han a xi fu lɔxɔɛ nunmare ra.» \p \v 33 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 34 «A fala Isirayilakae bɛ, kike solofere nde xi fu nun suuli nde, Bage Ti Sali fɔlɔma, a bu xi solofere n tan Alatala xa binyɛ bun ma. \v 35 Sali xi singe malanyi sɛniyɛnxi rabama nɛ. Wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ. \v 36 Wo xa sɛrɛxɛ gan daaxie ba n tan Alatala bɛ xi solofere bun ma. Xi solomasaxan nde wo xa malanyi sɛniyɛnxi raba. Wo xa sɛrɛxɛ gan daaxie ba n tan Alatala bɛ. Sali xungbe na a ra, wo naxa wali yo raba.» \p \v 37 «N tan Alatala xa sali lɔxɔɛ xungbee nan na ki wo bɛ. Wo xa sɛrɛxɛ gan daaxie, sansi xɔri sɛrɛxɛe, nun wɛni sɛrɛxɛe ba a ba tɛmui. \v 38 Wo xa n tan Alatala xa malabui lɔxɔɛe rabatu, wo xa xanunteya sɛrɛxɛe, wo xa laayidi sɛrɛxɛe, a nun wo xa ɲanige sɛrɛxɛe wo naxee fima n ma, wo xa e rakamali.» \p \v 39 «Kike solofere nde xi fu nun suuli nde, wo gɛ xanbi wo xa xɛe bogisee malande, wo xa sali raba n tan Alatala bɛ xi solofere bun ma. Sali xi singe nun a xi solomasaxan nde findixi malabui lɔxɔɛe nan na. \v 40 Sali xi singe, wo xa bogise fanyie ba sansi bilie kɔn na, tugi fɛnsɛe, nun wuri tofanyi ɲingie. Wo xa sɛɛwa wo Marigi Alatala ya i xi solofere bun ma. \v 41 Wo xa yi sali raba Alatala bɛ ɲɛ yo ɲɛ xi solofere bun ma. Sɛriyɛ na a ra wo bɔnsɔɛ birin bɛ naxan mu kanama abadan. Wo xa na sali raba kike solofere nde kui. \v 42 Wo xa xi bagee kui na xi solofere bun ma. Isirayilakae birin xa xi bagee kui, \v 43 alako wo bɔnsɔɛe xa a kolon a n a niyaxi nɛ wo benbae xa xi bagee kui n e ramini Misira bɔxi ra tɛmui naxɛ. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 44 Annabi Munsa xa masenyi nan na ki, a naxan masen Isirayilakae bɛ Alatala xa salie xa fe ra. \c 24 \s Yire sɛniyɛnxi lanpui \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «Isirayilakae yamari, e xa fa oliwi ture fanyi ra i xɔn, alako lanpuie xa dɛxɛ tɛmui birin. \v 3 Haruna xa a ɲɛngi sa lanpuie xɔn, naxee na hɔrɔmɔlingira kui, yire sɛniyɛnxi sɛɛti ma. Saatɛ kankira na na yire sɛniyɛnxi fisamante nan kui, dugi gbakuxi a sode dɛ ra. A xa a niya lanpuie xa nu dɛxɛ n tan Alatala ya i tɛmui birin, kelife nunmare ra han gɛɛsɛgɛ. Sɛriyɛ na a ra wo bɔnsɔɛ bɛ abadan. \v 4 Haruna xa a ɲɛngi sa lanpuie xɔn naxee dɔxɔxi lanpui dɔxɔ se xɛɛma daaxie fari n tan Alatala ya i.» \p \v 5 «Wo xa taami fu nun firin yailan sansi xɔri luxutaxi fanyi ra, taami keren, sansi xɔri dinxi konbo ya keren. \v 6 Wo xa e sa safɛ firin, senni na sɛɛti keren, senni na sɛɛti boore, teebili fari n tan Alatala ya i. \v 7 Wo xa surayi fanyi sa taami safɛe sɛɛti ma, naxan fama gande taami ɲɔxɔɛ ra n tan Alatala bɛ. \v 8 Taami xa sa teebili fari malabui lɔxɔɛ birin. Sɛriyɛ na a ra Isirayilakae bɛ abadan. \v 9 Haruna nun a xa die xa na taamie don yire sɛniyɛnxi, barima sɛrɛxɛ sɛniyɛnxi na a ra, naxee fixi Alatala ma a gan daaxi ra. Sɛriyɛ na a ra naxan mu kanama abadan.» \s Ala xa sɛriyɛ matandie \p \v 10 Lɔxɔɛ nde mixi nde naxa so Isirayilakae ya ma. A nga findi Isirayilaka nan na, kɔnɔ a baba naxa findi Misiraka ra. Gere naxa bira a i na mixi nun Isirayilaka nde tagi. \v 11 Na kui, na Isirayila ginɛ xa di naxa Alatala xili bɛxu, a a konbi. E naxa a xanin Annabi Munsa xɔn na fe ma. Na mixi nga xili nɛ Selomiti, Dibiri xa di ginɛ, Dana bɔnsɔɛ. \v 12 E naxa a suxu a fanyi ra han Alatala yati naxa a xa fe ya iba e bɛ. \p \v 13 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 14 «Ɲama xa yi konbiti xanin ɲama yonkinde fari ma. Naxee na konbi mɛxi, nee xa e bɛlɛxɛe sa a xunyi, ɲama birin fa a magɔnɔ gɛmɛ ra han a faxa. \v 15 I xa a fala Isirayilakae bɛ, mixi yo naxan n tan Ala konbima, na yunubi kote luma a xun ma. \v 16 Naxan na n tan Alatala xili bɛxu, ɲama birin xa a magɔnɔ gɛmɛ ra han a xa faxa. Xa a findi xɔɲɛ ra, xa a findi beka ra, a xa faxa barima a bara n tan Alatala bɛxu.» \p \v 17 «Mixi naxan na adamadi faxa, a fan xa faxa. \v 18 Mixi naxan na mixi nde xa xuruse faxa, a xa a ɲɔxɔɛ so a yi. Nii ɲɔxɔɛ xa fi nii ra. \v 19 Mixi naxan na a boore maxɔnɔ, a fan xa maxɔnɔ na ki. \v 20 Maxɔnɛ ɲɔxɔɛ maxɔnɛ nan na. Ya ɲɔxɔɛ ya nan na, ɲinyi ɲɔxɔɛ na ɲinyi nan na. A xa maxɔnɔ alɔ a a rabaxi a boore ra ki naxɛ. \v 21 Mixi naxan na mixi xa xuruse faxa, a xa a ɲɔxɔɛ fi, kɔnɔ mixi naxan na adamadi faxa, na kanyi fan xa faxa. \v 22 Sɛriyɛ keren na a ra wo birin bɛ, xɔɲɛe nun Isirayilakae. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 23 Annabi Munsa to gɛ na masenyi tide Isirayilakae bɛ, ɲama naxa na konbiti xanin ɲama yonkinde fari ma, e a magɔnɔ gɛmɛ ra han a faxa. Na kui e naxa Alatala xa yaamari suxu alɔ Annabi Munsa a masenxi e bɛ ki naxɛ. \c 25 \s Malabui ɲɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ Turusinina geya fari, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, wo na so bɔxi kui n naxan fima wo ma, wo xa a lu bɔxi xa malabu n tan Alatala xa binyɛ bun ma. \v 3 Wo xa xɛ wali suxu, wo xa mɛɛni wɛni bilie ma, wo xa e bogie ba. Wo xa na birin naba ɲɛ senni bun ma, \v 4 kɔnɔ ɲɛ solofere nde wo xa a lu bɔxi xa a malabu n tan Alatala xa binyɛ bun ma. Wo naxa xɛ wali raba, wo naxa fefe raba wɛni bilie ra na ɲɛ kui. \v 5 Sansi bogi naxee bulama e yɛtɛ ma, wo naxa e xaba. Wɛni bogie naxee bogima e yɛtɛ ma, wo xa e lu naa barima malabui ɲɛ na a ra bɔxi bɛ. \v 6 Bɔxi naxan naminima na malabui ɲɛ kui, wo birin nɔma na donde, wo tan, wo xa konyie, wo xa walikɛe, wo xa xɔɲɛe, \v 7 wo xa xurusee, a nun burunyi sube naxee na bɔxi kui. Bɔxi naxan namini a yɛtɛ ra na ɲɛ ra, na nan findima wo baloe ra.» \s Xɔrɛya Ɲɛ \p \v 8 «Wo xa malabui ɲɛ solofere kɔnti, ɲɛ tongo naani nun solomanaani, ɲɛ solofere dɔxɔ solofere. \v 9 A kike solofere xi fu nde, wo xa sarae fe ɲama bɛ bɔxi birin kui, a findima Xunsare Lɔxɔɛ nan na. \v 10 Na ɲɛ tongo suuli nde xa findi xɔrɛya ɲɛ ra bɔxi mixi birin bɛ. Konyi birin xa xɔrɛya sɔtɔ, kankan xa gbilen a xɔnyi a xabilɛ ya ma. \v 11 Na ɲɛ tongo suuli nde findima Xɔrɛya Ɲɛ nan na wo bɛ. Wo naxa sansi xɔrie si, wo naxa sansi bogie nun wɛni bogie ba naxee bulama e yɛtɛ ma, \v 12 Xɔrɛya Ɲɛ nan na ra, waxati sɛniyɛnxi na a ra wo bɛ. Bɔxi daxamui xa findi wo xa baloe ra.» \p \v 13 «Na Xɔrɛya Ɲɛ kui, birin xa gbilen e xa bɔxi ma. \v 14 Xa wo bɔxi matima wo ngaxakerenyi ma, xa na mu a ra wo bara nde sara wo ngaxakerenyi ma, wo naxa wo boore tɔɔrɔ na kui. \v 15 Wo xa na sara sare tinxinxi ra, naxan ɲɛe kɔntima kelife Xɔrɛya Ɲɛ waxati. Wo ngaxakerenyi xa na mati wo ma sɛriyɛ ki ma. A xa xɛ xaba ɲɛ kɔnti naxee luxi beenu Xɔrɛya Ɲɛ xa a li. \v 16 Xa ɲɛ wuyaxi luxi, a sare xa mate na ki. Xa ɲɛ wuyaxi mu luxi, a sare xa magoro. Wo xa a mato xɛ xabama sanmaya yeri beenu Xɔrɛya Ɲɛ xa a li. \v 17 Wo naxa wo boore tɔɔrɔ na kui. Wo xa gaaxu wo Marigi Ala ya ra. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \p \v 18 «Wo xa n ma sɛriyɛ suxu, wo xa n ma yaamarie rabatu, alako wo xa lu yi bɔxi ma bɔɲɛsa kui. \v 19 Bɔxi daxamui fama wo wasade, wo man sabatima bɔɲɛsa kui. \v 20 Xa wo sa maxɔrinyi ti yi ki, ‹Xa won mu sese sima ɲɛ solofere nde kui, xa won mu sansi xabama na tɛmui, won baloma munse ra fa?› \v 21 N tan nan baraka ragoroma wo ma ɲɛ senni nde kui, naxan findima baloe ra wo bɛ ɲɛ saxan bun ma. \v 22 Wo xa sansi xɔri si ɲɛ solomasaxan nde kui, kɔnɔ wo donse ragataxi nan donma han ɲɛ solomanaani nde. Donse naxan nagataxi, na wo ralima nɛ han baloe nɛɛnɛ sa minima tɛmui naxɛ.» \p \v 23 «Wo naxa bɔxi mati a xa lu wo boore yi ra abadan, barima n tan nan gbe bɔxi ra. Wo luxi nɛ alɔ xɔɲɛe naxee yigiyaxi n xɔnyi. \v 24 Sɛriyɛ ki ma, wo xa tin yi bɔxi birin xun xa sara. \v 25 Xa wo ngaxakerenyi nde a xa bɔxi mati a xa setareɲa ma, a bariboore nde xa na bɔxi matixi xun sara. \v 26 Xa a bariboore mu na naxan nɔma na bɔxi xun sarade, kɔnɔ a tan naxa sa na xunsare fɛɛrɛ sɔtɔ a yɛtɛ ra, \v 27 a xa bɔxi sare kɔnti sɛriyɛ ki ma, kelife a sara tɛmui, a fa na ɲɔxɔɛ ragbilen a sara mixi ma, alako a xa gbilen a xa bɔxi masɔtɔ ra. \v 28 Kɔnɔ xa a mu na xunsare fɛɛrɛ sɔtɔ, na bɔxi xa lu a sara mixi yi ra han Xɔrɛya Ɲɛ ra. Na tɛmui bɔxi kanyi man xa gbilen a xa bɔxi masɔtɔ ra.» \p \v 29 «Xa mixi nde sa a xa banxi mati naxan na taa kui tɛtɛ rabilinxi naxan na, a nɔma na banxi xun sarade ɲɛ keren bun ma. \v 30 Xa na banxi xun mu sara na ɲɛ kui, a luma nɛ a sara mixi nun a bɔnsɔɛ yi ra abadan. Hali Xɔrɛya Ɲɛ kui a sara mixi mu kelima naa. \v 31 Kɔnɔ banxi naxee tixi taa xunxurie kui, naxee mu rabilinxi tɛtɛ ra, nee luma alɔ bɔxi. E nɔma xun sarade. Naxan na mɔɔli sarama, a lanma a xa mini na banxi Xɔrɛya Ɲɛ ra.» \p \v 32 «Lewikae tan nɔma e xa banxie xun sarade e xa taae kui tɛmui birin. \v 33 Naxan bara Lewika nde xa banxi sara, a minima nɛ na kui Xɔrɛya Ɲɛ tɛmui, barima banxi naxee na Lewikae xa taae kui, nee findixi Lewikae nan gbe ra Isirayila ɲama tagi. \v 34 Xɛ naxee na Lewikae xa taae rabilinyi, nee mu nɔma matide, barima Lewikae nan gbe e ra abadan.» \s Doni sɛriyɛ \p \v 35 «Xa wo ngaxakerenyi nde findi setare ra, fɛɛrɛ mu na a yi ra a baloma naxan na, a lanma wo xa a mali alɔ xɔɲɛ, a xa lu wo fɛ ma. \v 36 Wo naxa riba sa a xa doni xun ma. Wo xa gaaxu Wo Marigi Ala ya ra. Wo xa wo ngaxakerenyi yigiya. \v 37 Wo naxa riba sa a xa doni xun ma, wo naxa riba sa a xa donse sare xun ma. \v 38 Alatala nan n na, wo Marigi Ala, naxan wo raminixi Misira bɔxi kui, n xa Kanaan bɔxi fi wo ma, n xa findi wo Marigi Ala ra.» \s Mixi xun sara sɛriyɛ \p \v 39 «Xa wo ngaxakerenyi nde a yɛtɛ mati wo ma a xa setareɲa ma, wo naxa konyi wali dɔxɔ a ma. \v 40 A xa lu alɔ wo xa walikɛ, xa na mu a ra wo xa xɔɲɛ han Xɔrɛya Ɲɛ waxati. \v 41 Na tɛmui, a tan nun a xa die xa xɔrɛya, e xa gbilen e xabilɛ ma, e benbae xa bɔxi ma, \v 42 barima n ma walikɛe nan Isirayilakae ra, n naxee raminixi Misira bɔxi ra. A mu lanma e xa mati konyiya ra. \v 43 Wo naxa e yamari a ɲaaxi ra, wo xa gaaxu wo Marigi Ala ya ra. \v 44 Xa wo wama konyie xɔn, wo xa e sara si gbɛtɛe tagi, naxee na wo rabilinyi. E tan nan xa findi wo xa konyie ra. \v 45 Wo man nɔma konyie sarade si gbɛtɛe xa mixie ya ma naxee dɔxɔxi wo tagi, a nun e xabilɛe mixi naxee barixi wo xa bɔxi kui. Nee nɔma findide wo xa konyie ra. \v 46 Wo nɔma e lude wo xa die yi ra kɛ ra. E nɔma lude konyiya kui abadan, kɔnɔ wo ngaxakerenyi Isirayilakae mu nɔma lude e ngaxakerenyi xa yaamari xɔrɔxɔɛ bun ma.» \p \v 47 «Xa wo ngaxakerenyi setare nde a yɛtɛ mati xɔɲɛ bannaxi ma wo xa bɔxi kui, xa na mu a ra na xɔɲɛ xabilɛ mixi nde ma, \v 48 wo ngaxakerenyi bariboore nde nɔma a xun sarade. \v 49 A sɔxɔ, xa na mu a ra a sɔxɔ xa di, xa na mu a ra a bariboore nde gbɛtɛ, nɔma a xun sarade. Xa a fan fɛɛrɛ sɔtɔ, a nɔma a yɛtɛ xun sarade. \v 50 A xa na xunsare kɔnti sɛriyɛ ki ma, kelife a sara ɲɛ ma, han Xɔrɛya Ɲɛ ra. A xa na ɲɔxɔɛ ragbilen a kanyi ma, a xa lu alɔ wali sare. \v 51 Xa ɲɛ wuyaxi luxi, a xunsare xa gbo na ki a kanyi mabiri. \v 52 Xa ɲɛ wuyaxi mu luxi beenu Xɔrɛya Ɲɛ xa a li, a xunsare xa lan na ɲɛ xasabi ma. \v 53 A nɔma lude alɔ walikɛ a kanyi xɔnyi, kɔnɔ a mu lanma a kanyi xa a yamari a ɲaaxi ra. \v 54 Xa a mu nɔma a yɛtɛ xun sarade yi fɛɛrɛ mɔɔli yo ra, a tan nun a xa die xa lu e kanyi yi ra han Xɔrɛya Ɲɛ ra, \v 55 barima n tan nan ma walikɛe na Isirayilakae ra, n naxee raminixi Misira bɔxi ra. Alatala nan n na, wo Marigi Ala.» \c 26 \s Barakɛ nun Dankɛ \p \v 1 «Wo naxa kuye yo yailan, wo naxa ala nde rafala, wo naxa gɛmɛ batu daaxi dɔxɔ, wo naxa gɛmɛ masolixi batu, barima Alatala nan n na, wo Marigi Ala. \v 2 Wo xa n ma malabui lɔxɔɛe rabatu, wo xa n ma yire sɛniyɛnxi binya. Alatala nan n na.» \p \v 3 «Xa wo n ma sɛriyɛ suxu, xa wo n ma yaamarie rabatu, \v 4 n tunɛ ragoroma nɛ wo bɛ a waxati, bɔxi daxamui raminima nɛ, sansie bogima nɛ xɛ ma. \v 5 Sansi bɔnbɔ tɛmui buma nɛ han wɛni bogi ba tɛmui. Wɛni bogi ba tɛmui fan buma nɛ han sansi si tɛmui. Wo wasama nɛ baloe ra, wo sabati wo xa bɔxi ma bɔɲɛsa kui. \v 6 N hinnɛma wo ra alako wo xa xi bɔɲɛsa kui, alako burunyi subee nun geresoe naxa wo tɔɔrɔ wo xɔnyi. \v 7 Wo nɔma nɛ wo yaxuie ra santidɛgɛma ra. \v 8 Wo xa sɔɔri suuli fama nɛ wo yaxui mixi kɛmɛ keride. Wo xa sɔɔri kɛmɛ fama wo yaxui mixi wulu fu keride. Wo fama nɔde wo yaxuie ra gere kui. \v 9 Won birin na a ra. N di wuyaxi fima nɛ wo ma, n wo rawuya. N nan n ma saatɛ rakamalima nɛ wo bɛ. \v 10 Wo yala maale donma nɛ han maale xaba tɛmui. Wo a fori bama nɛ a sasee kui a xa gboe ma, alako wo xa nɔ maale nɛɛnɛ ragatade. \v 11 N luma nɛ wo sɛɛti ma, n mu mɛɛma wo ra. \v 12 N ɲɛrɛma nɛ wo ya ma. Wo Marigi Ala nan n na, wo fan bara findi n ma ɲama ra. \v 13 Alatala nan n na, wo Marigi Ala, naxan wo ramini Misira bɔxi ra alako wo naxa lu e yi ra. N bara konyiya kote ba wo xun ma, alako wo xa ɲɛrɛ xunnakeli kui.» \p \v 14 «Kɔnɔ, xa wo mu n xui ramɛ, xa wo mu n ma yaamarie birin nabatu, \v 15 xa wo mu n ma sɛriyɛ suxu, xa wo mu bira n waxɔnfe fɔxɔ ra, xa wo n ma saatɛ kana, \v 16 n yi nan nabama wo ra: N yihadi ragoroma nɛ wo ma, n wo rafurama nɛ fure ɲaaxi ra naxan wo yae kanama, naxan wo bɔɲɛ tɔɔrɔma. Wo sansi xɔrie sima nɛ fufafu, barima wo yaxuie na birin donma nɛ. \v 17 N gbilenma nɛ wo fɔxɔ ra. Wo yaxuie nɔma nɛ wo ra, wo xɔnnantee wo yamarima nɛ. Wo luma gaaxui nan kui, wo nu wo gi hali mixi mu na wo fɔxɔ ra.» \p \v 18 «Kɔnɔ na birin kui, wo mu fama n xui ramɛde. N wo ɲaxankatama han sanmaya solofere wo xa yunubie xa fe ra. \v 19 N wo xa yɛtɛ igboɲa kanama nɛ. N koore balanma nɛ wo ya ra han wo xa bɔxi xɔrɔxɔ alɔ wure gbeeli. \v 20 Wo sɛnbɛ ɲɔnma nɛ fufafu. Wo xa bɔxi tondima nɛ daxamui raminide, wo xa sansie mu bogima sɔnɔn.» \p \v 21 «Xa wo lu n matandi ra, xa wo mu n xui ramɛ, n wo ɲaxankatama han sanmaya solofere wo xa yunubie xa fe ra. \v 22 N burunyi subee rafama nɛ wo xili ma. E wo xa die faxama nɛ, e wo xa xurusee ibɔɔ, e wo sɔntɔ han mixi ɲɔn kirae xɔn ma.» \p \v 23 «Na birin naba xanbi wo ra, xa wo mu tin n ma sɛriyɛ ra, xa wo lu n matandi ra, \v 24 n fe xɔrɔxɔɛ rafama nɛ wo ma, n wo ɲaxankata han sanmaya solofere wo xa yunubie xa fe ra. \v 25 N gere rakelima nɛ wo ma n ma saatɛ kanaxi xa fe ra. Wo na wo nɔxun wo xa taa makantaxie kui, n wo rafurama nɛ fure ɲaaxi ra, wo fa lu wo yaxuie sagoe. \v 26 N kaamɛ radinma wo ma tɛmui naxɛ, ginɛ fu taami ganma nɛ taami ganse keren kui. E na itaxun a xunxuri ra, e a xanin wo xɔn ma wo a don, kɔnɔ a mu wo wasama.» \p \v 27 «Na birin naba xanbi wo ra, xa wo mu wo tuli mati n na, xa wo tondi n waxɔnfe suxude, \v 28 n fe xɔrɔxɔɛ rafama nɛ wo ma, n wo ɲaxankata han sanmaya solofere wo xa yunubie xa fe ra. \v 29 Wo fama wo xa die sube yati donde. \v 30 N wo xa kuye batudee kanama nɛ naxee na geyae fari. N wo xa gɛmɛe rabirama nɛ, wo naxee batuma. N furee malanma nɛ wo xa kuyee fari. N wo rabɛɲinma nɛ, \v 31 n wo xa taae findi gbengberenyi ra, n wo xa batudee kana, n tondi wo xa sɛrɛxɛe suxude sɔnɔn. \v 32 N na gɛ wo xa bɔxi kanade, wo yaxuie yati fama kaabade na xa fe ra. \v 33 N wo rayensenma nɛ ɲamanɛ gbɛtɛe ma, n wo ɲaxankatama nɛ santidɛgɛma ra. Wo xa bɔxi kanama nɛ, mixi yo mu luma wo xa taae kui.» \p \v 34 «Na waxati bun ma wo xa bɔxi malabuma nɛ. Wo na wo yaxuie yire tɛmui naxɛ, wo xa bɔxi fanma nɛ malabui saabui ra. \v 35 Wo xa bɔxi malabui sɔtɔma na waxati nan kui a mu naxan sɔtɔ wo nu na mɛnni tɛmui naxɛ. \v 36 Naxee mu faxama na geree kui, nee luma nɛ gaaxui kui e yaxuie yire, hali wuri burɛxɛ nan din e ra, fo e e gi. E e gima nɛ, e bira hali santidɛgɛma kanyi yo mu na e fɔxɔ ra. \v 37 E birama nɛ e boore fari, alɔ santidɛgɛma kanyi nan e fɔxɔ ra, a fa li mixi yo mu na e fɔxɔ ra. Wo mu nɔma tide wo yaxuie ya ra. \v 38 Wo sɔntɔma nɛ si gbɛtɛe tagi, wo yaxuie nɔma nɛ wo ra. \v 39 Naxee mu faxama gere kui wo ya ma, nee fama nɛ faxade e yaxuie xa bɔxi ma e xa yunubie nun e benbae xa yunubie xa fe ra.» \p \v 40 «E fama e xa yunubie nun e benbae xa yunubie masende n bɛ, a nun e naxan nabaxi n na matandi kui. \v 41 N fan e tɔɔrɔma nɛ e yaxuie xa bɔxi kui, alako mixi naxee e yɛtɛ fixi n ma, e xa magoro. E xa e xa yunubie sare fi. \v 42 Na tɛmui n nan n ɲɔxɔ sama nɛ n ma saatɛ xɔn ma naxan na n tan, nun Yaxuba, Isiyaga, nun Iburahima tagi. N mu nɛɛmuma na bɔxi ma. \v 43 Bɔxi fama nɛ malabude na tɛmui, barima Isirayilakae bara siga pon e xa yunubi sare fide. E bara n ma sɛriyɛ bɛɲin, e bara yo n ma yaamarie ma.» \p \v 44 «Kɔnɔ, n na e keri sigafe ra e yaxuie yire tɛmui naxɛ, n mu e rabɛɲinma han e xa sɔntɔ. N mu n ma saatɛ kanama e tan ma fe ra, barima Alatala nan n na, e Marigi Ala. \v 45 N nan n ɲɔxɔ sama nɛ n ma saatɛ singe xɔn ma, n e ramini Misira bɔxi ra sie ya xɔri tɛmui naxɛ, alako n xa findi e Marigi Ala ra. Alatala nan n na.» \p \v 46 Alatala xa sɛriyɛ, a xa yaamarie, nun a xa masenyie nan na ki Alatala naxee masenxi Isirayilakae bɛ Annabi Munsa saabui ra Turusinina geya fari. \c 27 \s Mixi naxee e yɛtɛ fixi Ala ma \p \v 1 Alatala naxa a masen Annabi Munsa bɛ, \v 2 «A fala Isirayilakae bɛ, xa mixi nde laayidi tongo, a xa mixi nde fi n tan Alatala ma, a nɔma a xun sarade yi kɔbiri xasabi nan na. \v 3 Xa xɛmɛ na a ra naxan xa simaya kelima ɲɛ mɔxɔɲɛn han ɲɛ tongo senni, a xun sarama gbeti kole tongo suuli nan na naxan maniyama yire sɛniyɛnxi maniyase ra. \v 4 Xa ginɛ na a ra, a xun sarama gbeti kole tongo saxan nun a tagi nan na. \v 5 Xa di xɛmɛ na a ra naxan xa simaya kelima ɲɛ suuli han ɲɛ mɔxɔɲɛn, a xun sarama gbeti kilo mɔxɔɲɛn nan na. Xa ginɛ dimɛdi na a ra, a xun sarama gbeti kole fu nan na. \v 6 Xa di xɛmɛ na a ra naxan mu ɲɛ suuli sɔtɔxi sinden, a xun sarama gbeti kole suuli nan na. Xa di ginɛ na a ra, a xun sarama gbeti kole saxan nan na. \v 7 Xa xɛmɔxi na a ra naxan xa simaya dangima ɲɛ tongo senni ra, a xun sarama gbeti kole fu nun suuli nan na. Xa ɲɛlɛxɛfori na a ra, a xun sarama gbeti kole fu nan na. \v 8 Xa setare bara na laayidi tongo, naxan mu nɔma na xunsare xasabi fide, a lan a xa a yɛtɛ masen sɛrɛxɛdubɛ bɛ naxan fama xunsare xasabi falade a bɛ a nɔma naxan na.» \p \v 9 «Xa mixi nde laayidi tongo xuruse nde fife ra, naxan nɔma bade sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, na xuruse xa fi n tan Alatala ma. A bara sɛniyɛn. \v 10 Xuruse gbɛtɛ mu fima a masare ra, a fan ba, a mu fan ba. Xa wo na rabama, e firinyi bara findi se sɛniyɛnxi ra. \v 11 Xa sube raharamuxi na a ra, naxan mu bama sɛrɛxɛ ra n tan Alatala bɛ, a xa xanin sɛrɛxɛdubɛ xɔn. \v 12 Sɛrɛxɛdubɛ xa xunsare nde fala sube kɛɲa ma. Na xa findi a sare ra. \v 13 Xa a kanyi wama na sube xun sarafe, a xa na sare fi, a man xa kɔbiri nde sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na se sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na fi xunsare ra.» \p \v 14 «Xa mixi nde a xa banxi fi n tan Alatala ma, sɛrɛxɛdubɛ xa na sare fala banxi kɛɲa ma. Na xa findi a sare ra. \v 15 Xa a kanyi wama a xun sarafe, a xa na sare fi, a man xa kɔbiri nde sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na banxi sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na fi xunsare ra. Na tɛmui banxi xa gbilen a kanyi ma.» \p \v 16 «Xa mixi nde a xa xɛ fi n tan Alatala ma, a sare fatanma sansi xɔri xasabi nan na naxan nɔma garansande naa. Gbeti kole tongo suuli xa fi fundenyi maniyɛ busali naani xasabi ra. \v 17 Xa a a xa xɛ fi Xɔrɛya Ɲɛ nan kui, a sare mu masarama. \v 18 Xa a a xa xɛ fi Xɔrɛya Ɲɛ dangi xanbi nɛ, sɛrɛxɛdubɛ xa ɲɛe kɔnti naxee luxi beenu Xɔrɛya Ɲɛ gbɛtɛ xa fa. A xa nde ba xɛ sare ra na sɛriyɛ kui. \v 19 Xa xɛ kanyi wama a xa xɛ xun sarafe, a xa na sare fi, a man xa kɔbiri nde sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na xɛ sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na fi xunsare ra. Na tɛmui xɛ xa lu a yi ra. \v 20 Xa a mu xɛ xun sara, a fa a mati mixi gbɛtɛ ma, a mu nɔma a xun sarade sɔnɔn. \v 21 Xɔrɛya Ɲɛ na a li, na xɛ kanyi nɛɛnɛ xa keli na bɔxi ma. Bɔxi bara sɛniyɛn, a bara lu alɔ bɔxi naxan natɔnxi. A bara findi Alatala gbe ra, sɛrɛxɛdubɛe xa na rawali. \v 22 Xa mixi bara xɛ saraxi fi Alatala ma, naxan mu na a xabilɛ kɛ ya ma, \v 23 sɛrɛxɛdubɛ xa a sare fala a sɛriyɛ ki ma. A na kolonma ɲɛ xasabi nan ma naxee luxi beenu Xɔrɛya Ɲɛ xa a li. Na kanyi xa a sare fi na lɔxɔɛ yati, barima a sɛniyɛn n tan Alatala bɛ. \v 24 Xɔrɛya Ɲɛ na a li, na xɛ gbilenma na xɛ kanyi singe nan ma, boore a sara naxan ma. \v 25 Na saree birin maniyama yire sɛniyɛnxi xa se maniya ki nan ma. A kole keren lanxi garamu fu nan ma.» \p \v 26 «Mixi yo mu nɔma a xa xuruse di singe fide n tan Alatala ma, barima a ɲan findixi n tan Alatala gbe nan na. Xuruse xungbe nun a lanma di singe birin findixi n tan nan gbe ra. \v 27 Mixi nɔma sube raharamuxi xa di singe xun sarade. Na mixi xa a sare fi, a man xa kɔbiri nde sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na sube sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na fi a xunsare ra. Xa a kanyi mu a xun sarama, a xa a mati a sare ra.» \p \v 28 «Kɔnɔ se ndee na mixi naxee fima n tan Alatala ma a bɔɲɛ birin na e findi n gbe ra, adama mu nɔma nee xun sarade sɔnɔn. Nee bara sɛniyɛn, nee bara findi n tan Alatala gbansan gbe ra. Nee nɔma findide mixi, xuruse, xɛ, xa na mu a ra se gbɛtɛ ra. \v 29 Mixi se naxee fima n tan Alatala ma na mɔɔli ra, e xun mu nɔma sarade, fo e xa faxa nɛ.» \p \v 30 «Bɔxi farilɛ birin findima n tan Alatala nan gbe ra, sansi xɔri naxan naminima nun wuri bili naxan bogima. Na farilɛ birin fima n tan Alatala nan ma. \v 31 Xa mixi nde wama a xa farilɛ xun sarafe, a xa a sare fi, a man xa kɔbiri nde sa na fari. Na findima kɔbiri naxan na, a na se sare nan itaxunma dɔxɔ suuli ra, a fa dɔxɔ keren ba a ra, a na fi a xunsare ra. \v 32 Xuruse farilɛ birin findima n tan Alatala nan gbe ra, xuruse xungbe nun a lanma, xuruse dɛmadonyi naxan birin kɔntima. Na farilɛ birin fima n tan Alatala nan ma. \v 33 Xurusee mu matoma xa a fan, xa a mu fan. Xuruse mu nɔma masarade xuruse gbɛtɛ ra, xa na mu a ra na firinyi birin sɛniyɛnma nɛ, e findi n tan Alatala gbe ra, e sese mu nɔma xun sarade sɔnɔn.» \p \v 34 Alatala xa yaamarie nan na ki, a naxee so Annabi Munsa yi ra Turusinina geya fari Isirayilakae bɛ.