\id LAM \ide UTF-8 \h Annabi Yeremi firin nde \toc1 Ala xa masenyi firin nde Annabi Yeremi bɛ \toc2 Annabi Yeremi firin nde \toc3 2Ye \mt Ala xa masenyi firin nde Annabi Yeremi bɛ \imt Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra \ip Annabi Yeremi naxa kitaabui firin sɛbɛ. Keren xili “Ala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ.” Boore xili, “Ala xa masenyi firin nde Annabi Yeremi bɛ.” E xa masenyi maniya. E sɛbɛ waxati, Isirayila yaxuie nu na nɔfe Yudaya nun a xa mangɛ taa Darisalamu ra. Alatala yati nu bara na ragiri e xa yunubie xa fe ra. Na ɲaxankatɛ nu xɔrɔxɔ a gbe ra barima a nu fatanxi Ala xa xɔnɛ nan na. \ip Na kui won nɔma sɛriyɛ saxan tode. A singe, yunubi mu rafan Ala ma. Ala to sɛniyɛnxi, a mu nɔma lande sɛniyɛntareɲa ma. Fo adama xa a fahaamu a yunubi raɲaaxu Ala ma, barima a mu findixi a yuge sɛniyɛnxi ra. \ip A firin nde, Ala yunubi sare ragbilenma nɛ yunubitɔɛ ma. Ala to tinxinxi, a mu nɔma a lude yunubitɔɛ mu a xa fe ɲaaxi sare sɔtɔ. Alatala xa tinxinyi a niyama nɛ mixi xa e yunubi sare sɔtɔ. Ala mu nɔma gbilende na tinxinyi fɔxɔ ra. \ip A saxan nde, Ala wama yunubitɔɛ rakisife. Ala to mixi xanuxi, a fe birin nabama nɛ alako a xa adama matinxin, a xa a xa yunubie xafari, a xa a rakisi a xa xanunteya saabui ra. Yi masenyi, naxan toma Annabi Yeremi xa sɛbɛli tagi (Sora 3:21-32), a sɛnbɛ gbo. \ip Ala xa won mali na sɛriyɛ birin fahaamude. Amina. \imte Ala xa masenyi firin nde Annabi Yeremi bɛ \c 1 \s Darisalamu xa ɲɔnyi bɛɛti \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 1 Munse Darisalamu sɔtɔxi? \q Singe mixi nu wuya, \q kɔnɔ yakɔsi e mu wuya. \q A bara lu alɔ kaaɲɛ ginɛ. \q Singe a xili nu xungbo ɲamanɛe tagi, \q a findi mangɛ taa nan na e ya ma, \q kɔnɔ yakɔsi a na konyiya kui. \q \v 2 Kɔɛ birin a wafe, \q a yaye nu a xɛrɛe maxa. \q A xanuntenyie mu na sɔnɔn naxee a madunduma. \q A booree birin bara a yanfa, e findi a yaxuie ra. \q \v 3 E bara Yuda bɔnsɔɛ xanin konyiya kui, \q e a rayaagi. \q Yakɔsi a dɔxɔxi sie tagi, malabui yo mu na a bɛ. \q A yaxuie a tɔɔrɔma. \q \v 4 Mixi yo mu na Siyon kirae xɔn ma sɔnɔn, sigafe salide. \q Siyon xa naadɛe birin bara kana, \q a xa sɛrɛxɛdubɛe tɔɔrɔfe, \q a xa ginɛdimɛdie sunnunfe. \q Siyon na fe xɔnɛ nan kui. \q \v 5 A yaxuie bara nɔ a ra, e fa lu bɔɲɛsa kui. \q Alatala na ragirixi, Siyon xa fe ɲaaxie nan ma fe ra. \q A gerefae bara a xa die xanin konyiya kui. \q \v 6 Siyon sɛnbɛ birin bara kana. \q A xa kuntigie bara lu alɔ xeli, \q naxee mu ɲooge toma, \q naxee bara tagan koyinma ya ra. \q \v 7 Darisalamu xa yaagi nun a xa kui ifui kui, \q a bara a maɲɔxun a xa se fanyie birin xa fe, \q naxee nu na a yi ra tɛmui dangixi. \q A xa ɲama to sa a gerefae bɛlɛxɛ, \q a malima yo mu nu na. \q A yaxuie naxa yele a xa kasarɛ ma. \q \v 8 Darisalamu xa yunubi bara gbo, \q a bara findi sɛniyɛntare ra. \q Naxee birin nu a matɔxɔma, \q e na yofe a ma yakɔsi. \q A bara lu alɔ mixi mageli, \q a yaagi, a fa a yɛtɛ nɔxun. \q \v 9 Nɔxɔɛ nu na a xa dugi ma, \q kɔnɔ a mu a maɲɔxun a xa fe raɲɔnyi ma. \q Kasarɛ naxan a masɔtɔ, a magaaxu. \q Mixi yo mu na, naxan a madunduma. \sp Siyon xa masenyi \q «Alatala, n ma marayaagi mato, \q barima n yaxuie bara xunnakeli sɔtɔ.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 10 A yaxuie bara a xa se fanyi birin tongo. \q A si gbɛtɛe to nɛ so ra a xa salide kui, \q naxee mu daxa e xa so naa. \q \v 11 A xa ɲama birin bara kɔntɔfili baloe fende. \q E bara e xa naafuli birin masara donse ra, alako e xa balo. \sp Siyon xa masenyi \q «Alatala, n ma yaagi mato. \q \v 12 Ala xa dangi mixi ratanga na fe mɔɔli ma. \q Wo a mato xa n ma tɔɔrɛ maniyɛ na fe ra, \q Alatala naxan dɔxɔxi n ma a xa xɔnɛ kui. \q \v 13 A bara tɛ ragoro kelife koore, naxan bara n fate gan. \q A bara gantanyi ti n bɛ, a yɛlɛ itala n santide. \q A bara n nabira bɔxi, a n halakixi lu naa. \q \v 14 A bara n ma yunubie sare sa n kɔn ma alɔ karafoe. \q A bara n sɛnbɛ xun nakana. \q Alatala bara n sa n yaxuie bɛlɛxɛ, naxee sɛnbɛ gbo n bɛ. \q \v 15 A bara n ma geresoe birin matutun, naxee nu na n bɛ. \q A bara n yaxuie maxili, \q alako e xa n ma fonikee sɛnbɛ kana. \q Alatala bara Yuda bɔnsɔɛ xa di halaki a ɲaaxi ra. \q \v 16 N na wafe yi tɔɔrɛ nan ma, n yaye raminima e bɛ. \q Naxan n madunduma, a gbilen limaniya fi ra n ma. \q Na bara makuya n na. \q N ma die bara halaki, \q barima yaxui sɛnbɛ nu gbo n bɛ. \q \v 17 Siyon bara a bɛlɛxɛe itala, \q kɔnɔ mixi yo mu na naxan a madunduma. \q Alatala bara yaamari fi Yaxuba dɔxɔbooree xa findi a gerefae ra. \q Darisalamu bara findi sɛniyɛntare ra e tagi. \q \v 18 Alatala xa maragiri tinxin, \q barima n bara a xa yaamarie matandi. \q Wo tan si birin, wo wo tuli mati, \q wo xa n ma tɔɔrɛ mato. \q N ma ginɛdimɛdie nun n ma fonike xɛmɛe birin bara xanin konyiya kui. \q \v 19 N bara n xanuntenyie xili, kɔnɔ e bara n yanfa. \q N ma sɛrɛxɛdubɛe nun n ma forie bara faxa taa kui. \q E faxi donse fende naxan nɔma sɛnbɛ di fide e ma. \q \v 20 Alatala, n ma tɔɔrɛ mato. \q N bɔɲɛ mu rafanxi n ma, \q barima n a kolon n mɛɛ nɛ i xa sɛriyɛ ra, \q n findi matandila yati nan na. \q Santidɛgɛma mixi sɔntɔ taa fari ma, \q fure ɲaaxi mixi faxama taa kui. \q \v 21 Mixie bara n wa xui mɛ, \q kɔnɔ mixi yo mu na naxan n madunduma. \q N yaxuie birin bara n ma tɔɔrɛ xa fe mɛ, \q e bara ɲɛlɛxin i bɛlɛxɛ fɔxi ra. \q I bara fa lɔxɔɛ ra, i lɔxɔɛ naxan ma fe fala. \q A niya n yaxuie fan xa lu alɔ n tan. \q \v 22 I xa e xa ɲaaxuɲa birin mato. \q I xa a niya e fan na alɔ i a niyaxi n na ki naxɛ, \q n ma fe kobi rabaxi ma. \q N ma kɔntɔfili wuya, n bɔɲɛ tɔɔrɔxi a gbe ra.» \c 2 \s Hɔrɔmɔbanxi xa kanɛ \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 1 Alatala xa xɔnɛ bara a niya \q kuye xa ifɔɔrɔ Darisalamu xun ma. \q A bara barakɛ ba Isirayila ma. \q A to xɔnɔ, a naxa Isirayila rabolo, \q a nu ɲɛrɛma ɲama naxan ya ma. \q \v 2 Marigi mu kinikini e ma. \q A bara Yaxuba xa banxi birin kana, \q a bara Yudaya taa makantaxie rabira, \q a e xa mangɛya masara yaagi ra a xa xɔnɛ kui. \q \v 3 A to xɔnɔ e ma, a bara Isirayila sɛnbɛ birin kana. \q E yaxuie to nu e ixɛtɛnfe, \q Ala bara tondi Isirayila malide. \q Na xunnakanɛ bara lu alɔ tɛ soxi, \q a Yaxuba xa bɔxi birin gan. \q \v 4 A bara a xa xali suxu won xili ma \q alɔ won yaxui a rabama ki naxɛ. \q A bara won bɔnbɔ sɛnbɛ ra \q alɔ a findi won gerefa nan na. \q A bara won ma mixi birin faxa, \q won nu ɲɛlɛxinma naxee ra. \q A xa xɔnɛ bara lu alɔ tɛ \q naxan bara so Darisalamu hɔrɔmɔbanxi kui. \q \v 5 Alatala bara lu alɔ won yaxui. \q A bara Isirayila nun a xa banxi fanyie birin kana. \q A bara a xa yire makantaxie rabira. \q A bara Yudaya xa kinikini nun sunnunyi xunmasa. \q \v 6 A bara a sɛnbɛ ramini na ma, \q a a xa mixie malande kana. \q Alatala bara a niya \q sali xungbe nun malabui lɔxɔɛ sali xa nɛɛmu Siyon na. \q A bara mangɛ nun sɛrɛxɛdubɛ rayaagi a xa xɔnɛ kui. \q \v 7 Alatala bara makuya a xa sɛrɛxɛbade ra, \q a mɛɛ a xa yire sɛniyɛnxi ra. \q A bara Siyon banxi fanyie sa won yaxui bɛlɛxɛ. \q Won yaxuie bara gere sɔnxɔɛ rate Alatala xa banxi kui. \q Na xui nu gbo alɔ xui naxan itema sali lɔxɔɛ. \q \v 8 Alatala nan a ɲanige a xa Siyon tɛtɛ rabira. \q A mu siikɛ a rabafe ma. \q A bara tɛtɛ fari nun a bunyi birin nabira. \q \v 9 A bara taa naadɛe rabira bɔxi, \q e balandee birin bara kana. \q Mangɛe nun kuntigie bara xanin ɲamanɛ gbɛtɛ ma. \q Sɛriyɛ rabatufe mu na, \q xɛɛraya fan mu na namiɲɔnmɛe bɛ. \q \v 10 Siyon forie dɔxɔxi bɔxi, e dɛ bara bobo, \q e bara xube maso e xunyie ma sunnunyi xa fe ra, \q e bara sunnun donmae ragoro e ma. \q Darisalamu ginɛdimɛdie bara e xun sin bɔxi. \q \v 11 N yaye bara mini han, n bɔɲɛ bara n tɔɔrɔ, \q n sondonyi bara sunnun n ma ɲama xa gbaloe xa fe ra. \q Dimɛe nun diyɔrɛe na faxafe taa kui. \q \v 12 Dimɛe a falama e ngae bɛ, \q «Donse nun minse sɔtɔma minden?» \q E nu siga tuxunsan na alɔ mixi maxɔnɔxie, \q e bira taa kui kirae ra, \q e ɲɛngi bolon e ngae bɛlɛxɛ. \q \v 13 N fa munse falama i bɛ kɔrɛ? \q Siyon, i maniyɛ mu na n bɛ. \q N i madunduma di? \q I xa ɲaxankatɛ bara gbo dangi baa ra. \q Nde nɔma i rayalande? \q \v 14 I xa namiɲɔnmɛe bara wule laamatunyie masen, \q e mu i xa yunubi fiixɛ i bɛ, \q alako i naxa fa lu konyiya kui. \q E bara wo madaxu wule laamatunyie ra. \q \v 15 Dangi mixi birin e bɛlɛxɛ bɔnbɔma i ma, \q e kolinma, e e xunyie malintanma Darisalamu xa fe ra. \q E a falama, «Singe yi taa tofanyi maniyɛ mu nu na duniɲa, \q kɔnɔ yakɔsi go?» \q \v 16 I yaxuie birin na wo mafalafe, \q e kolinma, e e ɲinyie maxinma wo xa fe ra, \q e nu a fala, «Won bara e xun nakana \q alɔ won nu wama a xɔn ma ki naxɛ. \q Na bara sɔɔnɛya won bɛ.» \q \v 17 Alatala naxan ɲanige, a na nan nabaxi. \q A bara a xa wɔyɛnyi rakamali, \q a naxan masen tɛmui xɔnnakuye. \q A bara kanari raba, a mu kinikini. \q A bara a niya i yaxuie xa i mayele. \q A bara i gerefae sɛnbɛ ragbo yɛ. \q \v 18 Mixie na wafe Marigi ra e bɔɲɛ birin na. \q Siyon ɲama, yaye ramini alɔ xure. \q I naxa i malabu, i xa wa tun. \q \v 19 Keli, sɔnxɔɛ rate kɔɛ ra. \q I bɔɲɛ rayensen yɛ alɔ ye, Marigi ya tode ra. \q I bɛlɛxɛ ti a bɛ i xa die xa simaya xa fe ra, \q barima e na halakife kaamɛ ra tunxunyie birin na. \q \v 20 Alatala, i ya ti i bara yi niya naxee ra. \q A lan ginɛe xa e xa die don, e naxee bari? \q A lan sɛrɛxɛdubɛe nun namiɲɔnmɛe xa faxa Marigi xa hɔrɔmɔbanxi kui? \q \v 21 Fonikee nun xɛmɔxie, e birin lantanxi bɔxi ma taa tunxunyie ra. \q N ma ginɛdimɛdie nun n ma sɛgɛtalae, santidɛgɛma bara e birin faxa. \q I bara faxɛ ti i xɔnɔ lɔxɔɛ. \q I bara e kɔn naxaba, I mu kinikini. \q \v 22 I bara n yaxuie malan n xili ma, \q alɔ mixie malanma ki naxɛ sali lɔxɔɛ. \q Alatala xɔnɔ lɔxɔɛ, mixi yo mu lu, mixi fan mu a imini. \q N naxee xanu, n naxee ramɔ, \q n yaxuie bara e birin faxa. \c 3 \s Tɔɔrɛ nun Ala xa marafanyi \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 1 Mixi nan n na, naxan bara tɔɔrɛ kolon Ala xa xɔnɛ saabui ra. \q \v 2 A bara n tongo kuye iyalanxi, a n naɲɛrɛ dimi kui. \q \v 3 A n tɔɔrɔma lɔxɔɛ birin. \q Danyi yo mu na n ma tɔɔrɛ ma \q \v 4 A bara n naxɔsi kelife n xunyi ma sa dɔxɔfe n sanyie ra. \q A bara n xɔrie birin magira. \q \v 5 A bara n tɔɔrɔ, a n nabilin ɲaxankatɛ ra. \q \v 6 A bara n lu dimi kui alɔ singe ra mixi faxaxie. \q \v 7 A bara n nabilin sansanyi ra, \q a yɔlɔnxɔnyi sa n ma, alako n naxa fa mini. \q \v 8 N bara gbelegbele, n bara xili ti dɛmɛri ra, \q kɔnɔ a bara naadɛ balan n ma maxandi ma. \q \v 9 A bara kira balan n ya ra gɛmɛ belebelee ra, \q a n ti tɔɔrɛ kira xɔn ma. \q \v 10 A bara lu alɔ sube xaaɲɛ naxan n mamɛfe burunyi, \q alɔ yɛtɛ naxan a nɔxunxi n ya ra. \q \v 11 A bara duniɲa ixutu n ma, a bara n kana. \q \v 12 A bara a xa xali itala a a xa tanbɛe ti n na. \q \v 13 A to a xa tanbɛe bɛɲin, e naxa n bɔɲɛ sɔxɔ. \q \v 14 N bara findi n ma mixi birin ma mayele se ra, \q lɔxɔɛ birin, e n findima e xa sigie ra. \q \v 15 A bara n naluga ɲooge xɔnɛ ra, \q a bara xɔnɛ findi n ma donse ra. \q \v 16 A bara a niya n xa gɛmɛ xɔrie maxin, \q han n ɲinyie birin bara magira. \q A bara n maboron xube xɔɔra. \q \v 17 A bara bɔɲɛsa makuya n na \q han fe fanyi mɔɔli birin bara nɛɛmu n na. \q \v 18 Na nan a toxi n bara a fala, \q «N ma fe bara kana. \q Alatala bara n kuma se birin na n xaxili nu tixi naxee ra.» \q \v 19 N bara n maɲɔxun n ma marayaagi ma, \q n bara n maɲɔxun n ma simaya naxasixi ma. \q \v 20 N mu nɔma nɛɛmude n ma tɔɔrɛ ma. \q A xun bara masa han a bara gɛ n kuntinde. \b \q \v 21 Kɔnɔ na birin kui, n nan n xaxili tima fe naxan na, a tan nan ya: \q \v 22 Alatala xa hinnɛ mu ɲɔnma, \q danyi yo mu na a xa xanunteya ma. \q \v 23 A gbilenma a ra gɛɛsɛgɛ yo gɛɛsɛgɛ. \q «Alatala, i mu mɛɛma i xa mixie ra abadan!» \q \v 24 N a kolon n bɔɲɛ kui, \q Alatala nan na n harige ra. \q N xaxili tixi a tan nan na. \b \q \v 25 Alatala fe fanyi rabama a fenma bɛ, \q naxan xaxili tixi a ra. \q \v 26 Mixi lan a xa sabari Alatala ya i naxan fama a rakiside. \q \v 27 A lanma adama xa tɔɔrɛ kolon a fonike tɛmui. \q \v 28 A xa dundu, a xa dɔxɔ a xati ma, \q barima Alatala nan a ragirixi a ma. \q \v 29 A xa a xun sin bɔxi, tɛmunde Ala fama nɛ a xa dubɛ suxude. \q \v 30 A xa a xɛrɛ ti mixi bɛ, naxan a ragarinma, \q a xa tin na yaagi ra. \q \v 31 Marigi mu mixi ratutunma abadan. \b \q \v 32 A na mixi nde tɔɔrɔ, a man fama nɛ hinnɛde a ra a xa fonisireya kui. \q \v 33 A waxɔnfe xa mu a ra, \q a xa mixi rayaagi, a xa ibunadama tɔɔrɔ. \q \v 34 Mixi na geelimanie tɔɔrɔ a ɲaaxi ra bɔxi kui, \q \v 35 e na tinxintareya raba mixi ra Ala Xungbe ya i, \q \v 36 e na mixi tɔɔɲɛgɛ a makiiti tɛmui, \q Alatala mu a birin toma xɛ? \b \q \v 37 Nde nɔma fe ra, xa Ala xa mu a ragirixi? \q \v 38 Fe fanyi nun fe ɲaaxi, a birin mu kelima Ala Xungbe xui xa ma? \q \v 39 Munfe ra ibunadama a mawama, \q xa a tɔɔrɛ sɔtɔ a yɛtɛ xa yunubi saabui ra? \q \v 40 Won xa won ɲɛrɛ ki mato, won xa a igbɛ, \q won xa gbilen Alatala ma. \q \v 41 Won xa Ala maxandi won bɔɲɛ birin na, \q won xa won bɛlɛxɛ ite Ala bɛ naxan na koore ma. \sp Ɲama xa Ala maxandi \q \v 42 «Muxu xa yunubi nun matandi bara gbo, \q i fan mu diɲɛxi muxu ma. \q \v 43 I xa bɔɲɛ xɔnɛ bara lu muxu fɔxɔ ra, \q i bara faxɛ ti, i mu kinikini. \q \v 44 I bara nuxui ti won tagi, \q alako muxu xa maxandi naxa i li. \q \v 45 I bara muxu findi suuti ra ɲamanɛe tagi. \q \v 46 Muxu yaxuie birin bara e dɛ ibi muxu xili ma. \q \v 47 Gaaxui nun bɔɲɛ mini bara nɔ muxu ra, \q muxu xa fe findixi kanari nun gbaloe nan tun na. \q \v 48 N ya suusama yaye ra, n ma mixie xa gbaloe xa fe ra. \q \v 49 Danyi yo mu na n wafe ma, malabui yo mu na n bɛ, \q \v 50 han beenun Alatala xa a ya ragoro won ma. \q \v 51 N bara kinikini ginɛdimɛdie xa tɔɔrɛ ma.» \sp Annabi Yeremi xa Ala maxandi \b \q \v 52 Mixie bara n keri alɔ xɔni, \q hali n mu fe ɲaaxi yo rabaxi e ra. \q \v 53 E bara n nagoro kɔlɔnyi kui, \q e nu fa gɛmɛe ragoro n ma. \q \v 54 Ye to din n xun na, \q n naxa a fala, «N bara lɔɛ!» \q \v 55 N naxa i tan Alatala xili kɔlɔnyi gbaata ma. \q \v 56 I fan naxa n xui mɛ n to a fala, \q «I naxa tondi n xui ramɛde. Yandi, n mali.» \q \v 57 N to i maxandi, i naxa i maso n na, i a fala n bɛ, \q «I naxa gaaxu.» \q \v 58 Alatala, i bara n ma fe suxu, i bara n nii rakisi. \q \v 59 Alatala, i a toxi e fe naxee niyaxi n na. \q I xa n ma nɔndi makɛnɛn. \q \v 60 I bara a to e kɔnkɔxi n ma ki naxɛ, \q e yanfanteya naxan birin xirima n xun ma. \q \v 61 Alatala, i bara e xui mɛ konbi ti ra, \q e yanfanteya naxan birin xirima n xun ma. \q \v 62 N gerefae xa wɔyɛnyi nun e xa maɲɔxunyi na n tan nan fɔxɔ ra lɔxɔɛ birin. \q \v 63 A mato, xa e dɔxɔxi, xa e tixi, \q e n tan nan findixi e xa sigie ra. \q \v 64 Alatala, i xa n gbeɲɔxɔ e ma. \q E naxan niyaxi n na, i xa na ragbilen e ma. \q \v 65 I xa e xaxili dɔnxu, i e danka, barakatareɲa xa bira e fɔxɔ ra. \q \v 66 Alatala, i xa bɔɲɛ xɔnɛ xa lu e fɔxɔ ra, \q i xa e ba duniɲa bɛndɛ fuɲi fari. \c 4 \s Darisalamu ɲama xa ɲaxankatɛ \q \v 1 Xɛɛma mu yilenma sɔnɔn, a mu sɛniyɛn. \q Gɛmɛ tofanyie bara ralantan yɛ taa tunxunyie birin na. \q \v 2 Siyon die tide nu gbo alɔ xɛɛma, \q kɔnɔ yakɔsi e tide bara xurun \q alɔ fɛɲɛe naxee yailanxi bɛndɛ ra. \q \v 3 Hali wulabare ginɛ xiɲɛ fima a xa die ma, \q kɔnɔ n ma ɲama bara lu alɔ dingɛ naxee mu mixiɲa rakamalixi. \q E kobi alɔ sɛgɛ. \q \v 4 Kaamɛ bara a niya, diyɔrɛ nɛnyi bara kankan a naxare. \q Dimɛe taami maxɔrinma, kɔnɔ mixi yo mu e kima. \q \v 5 Naxee nu donse fanyi donma, kaamɛ bara e rabira taa kui. \q Naxee ramɔxi fe fanyi kui, \q e fa na ɲooge nan yegelenfe e bɛlɛxɛe ra. \q \v 6 N ma ɲama xa ɲaxankatɛ bara gbo dangife Sodomakae gbe ra, \q naxee halaki ya magirɛ keren kui, mixi keren bɛlɛxɛ mu din e ra. \q \v 7 E xa mangɛdie nu tofan dangi xɛɛma ra, \q e nu fiixɛ dangi xiɲɛ ra. \q E fate rayabu alɔ ye xɔɔra sinbonyi, \q e yatagi nu luxi nɛ alɔ diyaman. \q \v 8 Kɔnɔ yakɔsi e fate bara fɔɔrɔ dangi tige ra, \q e mu kolonma taa kui sɔnɔn. \q E kiri fatuxi e xɔrie ma, a bara xara alɔ bole. \q \v 9 Naxee faxa santidɛgɛma ra, \q e tan nan xun nu rafan dangi mixi birin na kaamɛ naxee ɲaxankatafe. \q Kaamɛtɔɛe bara xɔsi, e taganxi, \q e mu donse yo sɔtɔma kɔrɛ. \q \v 10 Dingɛe, marafanyi nu na naxee bɛ, \q e bara e yɛtɛ xa die ɲin, e e don, \q alako e xa balo alibalawi kui. \b \q \v 11 Alatala xa xɔnɛ bara kamali. \q A bara a ralantan yɛ, a tɛ xuru Siyon, \q naxan bara yire tixie birin gan. \q \v 12 Bɔxi mangɛe mu la a ra, \q duniɲa mixie sese fan mu la a ra, \q xa yaxuie nɔma sode Darisalamu naadɛe ra. \q \v 13 Yi gbaloe kelixi a xa namiɲɔnmɛe xa yunubie nan ma, \q a nun a xa sɛrɛxɛdubɛe xa fe kobi rabaxie ma, \q e tan naxee tinxintɔɛe nii baxi. \q \v 14 Kɔnɔ yakɔsi e ɲɛrɛma taa kui alɔ dɔnxuie, \q mixi yo mu a bɛlɛxɛ dinma e ra \q barima wuli naxan goroma e ma, \q a bara e findi sɛniyɛntaree ra. \q \v 15 Mixie luma gbelegbele ra, \q «Wo keli be! Wo tan mixi sɛniyɛntaree! \q Wo keli be, wo keli be! Wo wo makuya muxu ra!» \q Na kui e naxa e gi sigafe ra ɲamanɛe ma. \q Naakae fan bara a fala, \q «E mu luma muxu xɔnyi kɔrɛ!» \q \v 16 Alatala yɛtɛ yati nan e rayensen yɛ, \q a mu fa a ɲɔxɔ saxi e xɔn ma sɔnɔn. \q A bara binyɛ ba sɛrɛxɛdubɛe yi, \q xunnakeli mu na forie bɛ sɔnɔn. \q \v 17 Muxu bara mali nde mamɛ, \q kɔnɔ mixi yo mu fa. \q Muxu bara muxu ya ti kira ra han muxu ya bara rafɔɔrɔ, \q kɔnɔ si yo mu fa muxu ratangade. \q \v 18 Muxu yaxuie nu muxu ɲɛrɛ ki birin toxi, \q alako muxu naxa fa mini taa kui. \q Muxu xa fe danyi nu bara makɔrɛ, \q lɔxɔɛ gbegbe mu nu luxi muxu bɛ sɔnɔn, \q barima muxu xa fe danyi nu bara gɛ a lide. \q \v 19 Muxu kerimae nu xulun dangi sɛgɛe ra, \q naxee na koore ma. \q E naxa muxu keri han geyae fari, \q e e nɔxun muxu ya ra, e muxu mamɛ burunyi. \q \v 20 E naxa muxu rakisima fan suxu, Ala xa Mixi Sugandixi. \q Won nu bara a fala a xa fe ra, \q «Muxu yiriwama nɛ a niini bun ma ɲamanɛe tagi.» \b \q \v 21 I tan Edon ɲama naxan sabatixi Usu bɔxi ma ɲɛlɛxin yire, \q yakɔsi i na sɛɛwɛ kui, \q kɔnɔ i fan xa kiiti waxati na fafe. \q I fama nɛ ɲaxankatɛ nun yaagi sɔtɔde. \q \v 22 Siyon ɲama, a gbe mu luxi i xa ɲaxankatɛ xa dan. \q Ala mu i xa konyiya rabuma, \q kɔnɔ i tan Edon ɲama, \q Alatala fama nɛ i makiitide i xa yunubie ma, \q a xa i ɲaxankata nee xa fe ra. \c 5 \s Ɲama ɲaxankataxi xa sali \sp Ɲama xa Ala maxandi \q \v 1 Alatala, muxu xa tɔɔrɛ mato, muxu xa yaagi igbɛ! \q \v 2 Xɔɲɛe bara muxu kɛ tongo. \q Mixie bara sabati muxu xa banxie kui, \q muxu kolonmae mu naxee ra. \q \v 3 Muxu bara findi misikiinɛ babataree ra, \q muxu ngae bara lu alɔ kaaɲɛ ginɛe. \q \v 4 Muxu mu nɔma muxu xa ye minde, \q fo muxu xa a sara kɔbiri ra. \q Muxu mu nɔma muxu xa yege fan gande, \q fo muxu xa a sara. \q \v 5 Muxu ɲaxankatamae dɔxɔxi muxu fari. \q Muxu bara tagan, malabui yo mu na. \q \v 6 Muxu bara muxu bɛlɛxɛ itala Misira nun Asiriya biri ra, \q alako e xa muxu ki taami ra. \q \v 7 Muxu babae bara yunubi raba, \q kɔnɔ e mu na duniɲa sɔnɔn. \q Muxu tan nan fa e xa fe kobie tɔruɲɔɛ xaninfe. \q \v 8 Konyie nan fa tixi muxu xun ma, \q mixi yo mu na naxan muxu bama e yi ra. \q \v 9 Muxu baloe fenma wula i gaaxui kui, \q barima santidɛgɛma kanyie na yire birin. \q \v 10 Kaamɛ bara muxu suxu. \q \v 11 Muxu yaxuie bara e waxɔnfe raba Siyon nun Yudaya ginɛdimɛdie ra. \q \v 12 E bara kuntigie gbaku wurie ma, e binyɛ ba forie yi. \q \v 13 Fonikee mɛngi dinma, \q e yege maxanin han yege kote bara bira e ma. \q \v 14 Forie bara ba e malanfe, \q fonikee fan bara ba ɲaxaɲaxafe. \q \v 15 Muxu bɔɲɛe bara ba sɛɛwafe, \q muxu xa xulunyi bara masara sunnunyi ra. \q \v 16 Xunnakeli bara ba muxu yi, \q muxu bara makinikini muxu xa yunubie xa fe ra. \q \v 17 Na nan a toxi, muxu bɔɲɛe tɔɔrɔxi, \q muxu ya fan bara rafɔɔrɔ. \q \v 18 Siyon geya bara findi gbengberenyi ra, \q a bara findi xulumasee maɲɛrɛde ra. \q \v 19 Kɔnɔ i tan, Marigi Alatala, i tan nan mangɛ ra tɛmui birin. \q Danyi mu na i xa mangɛya ma, \q keli lanfanmae ma, sa dɔxɔ lanfanmae birin na. \q \v 20 Munfe ra, i fa nɛɛmuxi muxu ma yi mɔɔli ra, \q ka i muxu rabɛɲinma nɛ muxu xa simaya birin kui? \q \v 21 Alatala, muxu ragbilen i ma, \q muxu xa fa i ma alɔ a singe. \q \v 22 I mɛɛxi nɛ muxu ra kerenyi ra? \q I xɔnɔma nɛ muxu ma abadan?