\id JOB \ide UTF-8 \h Ayuba \toc1 Ayuba xa Taruxui \toc2 Ayuba \toc3 Ayu \mt Ayuba xa Taruxui \imt Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra \ip Yi kitaabui findixi Ayuba xa taruxui nan na naxan masenyi hagigɛ masenma adamadie birin bɛ. Kabi won benba Adama nun nɛnɛ Mahawa to yunubi raba, mixi birin na duniɲa igirife na tɔɔrɛ nan kui. Na tɔɔrɛ nɔma a niyade mixie xa xɔnɔ Ala ma, e fa a maxɔrin munfe ra a e luma e xa tɔɔrɔ. Xa mixie ɲɔxɔ a ma a e bara e ɲɛrɛ tinxinyi kui Ala ya i, na yaabi fife xɔrɔxɔ. \ip Ayuba xa fe nu na na ki nɛ. A booree naxa a fala a bɛ a tɔɔrɛ ɲaaxi a sɔtɔ a xa yunubie nan ma fe ra. Ayuba mu tin na yaabi ra, a fa a fala na mu a ra. Na kui a nu wama Ala xa kiiti xɔn alako a xa a kolon a ɲaxankataxi fe naxan ma. A raɲɔnyi Ala naxa a masen Ayuba bɛ a a mu nɔma Alatala xa fe raba ki fahaamude. Ayuba to so na fe kui a bɔɲɛ birin na, a xaxili naxa sa. \ip Kɔnɔ bafe na masenyi ra, sɛriyɛ gbɛtɛ toma yi taruxui kui naxan tide gbo. Ala to barakɛ sa Ayuba xa fe ma a xa tinxinyi xa fe ra, Sentanɛ naxa Ayuba tɔɔɲɛgɛ a falafe ra Ala bɛ a Ayuba nu birama Ala waxɔnfe fɔxɔ ra alako a xa barakɛ sɔtɔ tun. Ala nu wama a masenfe Sentanɛ bɛ a a xa tinxintɔɛ Ayuba nu na Ala xa sɛriyɛ ratinmɛfe fe gbɛtɛ nan ma. Ala naxa tin tɔɔrɛ xa dɔxɔ Ayuba ma, alako Sentanɛ xa a to na tɔɔrɛ mu nu nɔma a niyade Ayuba xa Ala xa sɛriyɛ bɛɲin. \ip Na kui won birin nɔma a kolonde a mu lanma won xa bira Alatala fɔxɔ ra alako won xa barakɛ tun sɔtɔ. A lanma won xa Ala xui suxu barima won Daa Marigi nan na Alatala ra. Xa won barakɛ sɔtɔ, xa won mu a sɔtɔ, a lanma won xa won Marigi Alatala batu won ma fe birin kui. Ala xa won mali na rabade. Amina. \imte Ayuba xa Taruxui \c 1 \s Alatala nun Sentanɛ xa dɛ masarɛ singe \p \v 1 Xɛmɛ nde nu na Usu bɔxi ma naxan nu xili Ayuba. Mixi hagigɛ nan nu lanxi a ma, a matinxin. A nu gaaxuma Ala ya ra, a mu nu birama fe ɲaaxi fɔxɔ ra. \v 2 Di xɛmɛ solofere nun di ginɛ saxan nu na a yi ra. \v 3 A xa gɔɔrɛ nu lanxi yɛxɛɛ wulu solofere, ɲɔxɔmɛ wulu saxan, ninge wulu keren, a nun sofale kɛmɛ suuli nan ma. Walikɛ gbegbe saxi na nan fari. Binyɛ nu saxi yi xɛmɛ ma dangi mixi birin na na sogetede biri ra. \p \v 4 A xa die nu xulunyi tima nɛ e boore xɔnyie, e nu e maaginɛe xili alako e birin xa nu e dɛge yire keren. \v 5 Xulunyie na ba a ra, Ayuba nu sɛrɛxɛ gan daaxie bama nɛ a xa di birin bɛ e rasɛniyɛnfe ra. A nu a maɲɔxunma nɛ a tɛmunde e bara yunubi nde sɔtɔ, xa na mu a ra e bara Ala danka e bɔɲɛ kui. Na kui Ayuba nu luma sɛrɛxɛ ba ra e bɛ tɛmui birin. \p \v 6 Lɔxɔɛ nde Ala xa malekɛe naxa fa Alatala yire. Sentanɛ fan nu na e ya ma. \v 7 Alatala naxa Sentanɛ maxɔrin, «I kelixi minden?» Sentanɛ naxa a yaabi, «N kelixi duniɲa iɲɛrɛde.» \v 8 Alatala man naxa a maxɔrin, «I bara n ma konyi Ayuba rakɔrɔsi? A maniyɛ yo mu na duniɲa ma. A fan, a tinxin. Ala yaragaaxui nan a ra, fe ɲaaxi mu rafan a ma.» \v 9 Sentanɛ naxa a yaabi, «Ayuba xa gaaxui i ya ra tun mu a ra? \v 10 I mu a kantaxi xɛ, a tan, a xa denbaya, nun a harige birin? I bara barakɛ sa a suxufe birin ma, alako a xa gɔɔrɛ xa gbo tun. \v 11 Kɔnɔ xa a sa li i naxa din a harige ra, n xa a fala i bɛ, a fama nɛ i dankade keren na.» \v 12 Alatala naxa a fala Sentanɛ bɛ, «Awa yire, n bara a harige birin sa i sagoe, kɔnɔ i naxa a gundi tɔɔrɔ de.» Na tɛmui Sentanɛ naxa keli Alatala yire. \p \v 13 Lɔxɔɛ nde Ayuba xa die nu na xulunyi tife e taara xɔnyi. \v 14 Xɛɛra nde naxa fa Ayuba yire, a a fala a bɛ, «I xa walikɛe nu na ningee rawalife xɛ ma, sofalee fan nu na e dɛ madonfe na longori. \v 15 Sebaka ndee naxa din i xa walikɛe ra, e e faxa santidɛgɛma ra. E man ningee fan xanin. N keren peti nan nɔ n yɛtɛ bade e yi. N faxi na fe nan dɛntɛgɛde i bɛ.» \p \v 16 Na mu gɛ na masenyi ra, xɛɛra gbɛtɛ naxa fa, a a fala Ayuba bɛ, «Ala bara a ragiri galanyi xa goro i xa yɛxɛɛe nun e makantamae ma. A bara e birin faxa. N keren peti nan nɔ n yɛtɛ bade e yi. N faxi na fe nan dɛntɛgɛde i bɛ.» \p \v 17 Na fan mu gɛ a xa masenyi ra, xɛɛra gbɛtɛ naxa fa, a a fala Ayuba bɛ, «Kalidika, gaali dɔxɔ saxan bara bagan i xa ɲɔxɔmɛe ma, e e makantamae faxa santidɛgɛma ra, e ɲɔxɔmɛe xanin. N keren peti nan nɔ n bade e yi. N faxi na fe nan dɛntɛgɛde i bɛ.» \p \v 18 Na fan mu gɛ a xa masenyi ra, xɛɛra gbɛtɛ naxa fa, a a fala Ayuba bɛ, «I xa die to nu na xulunyi tife e taara xɔnyi. \v 19 Foye belebele faxi na tɛmui nɛ keli gbengberenyi ma, a banxi rabira i xa die ma. E birin bara faxa. N keren peti nan kisixi. N faxi na nan dɛntɛgɛde i bɛ.» \p \v 20 Na kui Ayuba naxa keli, a a xa donma ibɔɔ a ma, a a xunyi bi sunnunyi ma, a fa a rafelen bɔxi ma. \v 21 A naxa a fala, \q «N faxi duniɲa n mageli nan na n bari tɛmui, \q n man gbilenma n mageli nan na n siga tɛmui. \q Alatala bara n ki harige ra, \q Alatala man bara na harige ba n yi. \q Tantui na Ala bɛ.» \p \v 22 Na birin kui, Ayuba mu yunubi yo raba, a mu fe kobi yo fala Ala bɛ. \c 2 \s Alatala nun Sentanɛ xa dɛ masarɛ firin nde \p \v 1 Lɔxɔɛ nde Alatala xa malekɛe man naxa fa a yire, Sentanɛ man nu na e tagi. \v 2 Alatala naxa Sentanɛ maxɔrin, «I kelixi minden?» Sentanɛ naxa a yaabi, «N kelixi duniɲa iɲɛrɛde.» \v 3 Alatala man naxa a maxɔrin, «I bara n ma konyi Ayuba rakɔrɔsi? A maniyɛ yo mu na duniɲa ma. A fan, a tinxin. Ala yaragaaxui nan a ra, fe ɲaaxi mu rafan a ma. Han ya a xa tinxinyi mu masara, hali i to waxi n xa a halaki tun.» \v 4 Sentanɛ naxa a yaabi, «Adama fe birin nabama a fate xa tɔɔrɛ matangafe nan na. A nɔma a harige birin masarade yalanyi ra. \v 5 Xa i a fate yati tɔɔrɔma, a i dankama nɛ keren na.» \v 6 Alatala naxa a fala Sentanɛ bɛ, «Awa yire, n bara a fate sa i sagoe, kɔnɔ i naxa a faxa de.» \p \v 7 Na tɛmui Sentanɛ naxa keli Alatala yire. A naxa suurie ikonkon Ayuba fate birin ma, keli a sanyi kui ma han a xuntagi. \v 8 Ayuba naxa dɔxɔ tɛ xube xɔɔra sunnunyi kui, a nu a fate xɔɔlin fɛɲɛ kebele ra. \v 9 A xa ginɛ naxa a fala a bɛ, «Han ya i na i xa tinxinyi kui? Ala rasɔtɔ sɔnɔn, i xa faxa.» \v 10 Kɔnɔ Ayuba naxa a yaabi, «I wɔyɛnfe nɛ na ki alɔ xaxilitare. Xa won tinma Ala xa hɛri ra, a mu lanma won xa tin a xa xɔrɔxɔɛ fan na?» Na kui Ayuba mu yunubi yo sɔtɔ a xa wɔyɛnyie kui. \s Ayuba nun a boore saxanyie \p \v 11 Ayuba boore saxanyie to a xa tɔɔrɛ xa fe mɛ, e naxa keli e xɔnyi sigafe ra Ayuba yire. E xili: Elifasi Temanka, Bilidada Suuxaka, nun Sofara Naamaka. E naxa lu yire keren, e lan fe keren ma, e xa sa Ayuba kunfa ba, e xa a madundu. \v 12 E to sa a to keli yire makuye, e naxa san a ma, e bɔnbɔ gbelegbelefe ra. E naxa e xa donmae ibɔɔ e ma, e xube maso e ma sunnunyi kui. \v 13 E naxa dɔxɔ Ayuba sɛɛti ma bɔxi, han xi solofere. Mixi yo mu wɔyɛn keren fala a bɛ, barima e a to nɛ, a xa tɔɔrɛ nu gbo ki fanyi ra. \c 3 \s1 Ayuba xa masenyi \s2 «Ayuba nimisafe a xa bari ra» \p \v 1 Na birin to dangi, Ayuba naxa a bari lɔxɔɛ danka \v 2 yi masenyi ra: \q \v 3 «N bari lɔxɔɛ xa nɛɛmu duniɲa ra. \q Na kɔɛ ra e naxɛ, ‹Di xɛmɛ na a ra.› \q \v 4 Ala xa na lɔxɔɛ findi dimi ra, \q na lɔxɔɛ xa nɛɛmu a ra, \q a xa tɔnyi dɔxɔ soge yanbafe ra na lɔxɔɛ kui. \q \v 5 Ala xa na lɔxɔɛ findi dimi ra, \q a xa nuxui ifɔɔrɛ dusu a xun na, \q a xa lu dimi magaaxuxi kui. \q \v 6 Ala xa na kɔɛ ifɔɔrɔ, \q a xa na ba kɔnti ra ɲɛ kui, \q a xa na ba kɔnti ra kike kui. \q \v 7 Ala xa na kɔɛ kuma di ra, \q sɛɛwɛ xui yo naxa ite. \q \v 8 A xa findi dankɛ ti se ra mandurulae bɛ, \q naxee ninginangɛ xilima. \q \v 9 Na lɔxɔɛ subaxɛ tunbuie naxa yanba, \q kuye naxa iba, \q naiyalanyi yo naxa mini, \q \v 10 barima a mu sese raba naxan \q nu nɔma n barife dande, \q naxan nu nɔma n nɔxunde n ma tɔɔrɛ ma. \b \q \v 11 Munfe ra n nga furi mu bira nu? \q Munfe ra n mu faxa nu beenu n xa bari? \q \v 12 Munfe ra n nga n nasɛnɛxi a san ma, \q a xiɲɛ fi n ma? \q \v 13 Xa na mu a ra, yi tɛmui n bɛlɛxi bɔɲɛsa kui nu \q \v 14 mangɛe nun rasimae fɛ ma, \q naxee xa banxie bara gɛ kanade, \q \v 15 naxee nu bara xɛɛma nun gbeti gbegbe sɔtɔ. \q \v 16 Munfe ra e mu n nagata, \q alɔ diyɔrɛ naxan mu waxi, \q naxan mu mini kɛnɛ ma? \q \v 17 Gaburi tan kui, mixi ɲaaxie mu nɔma sese ra, \q mixi taganxie e malabuma nɛ. \q \v 18 Konyie bɔɲɛsa sɔtɔma nɛ, \q e mu e kanyi xui mɛma gaburi kui. \q \v 19 Dimɛdie nun forie na mɛnni, \q konyie e yɛtɛ sɔtɔma naa. \b \q \v 20 Munfe ra Ala a niyama adamadie xa mini kɛnɛ ma, \q naxee findi tɔɔrɔmixie ra, \q naxee nimisaxi e xa duniɲɛigiri kui, \q \v 21 naxee faxɛ xɔli mawama, kɔnɔ e mu faxa, \q naxee faxɛ fenma dangi naafuli ra, \q \v 22 naxee ɲɛlɛxinma gaburi life ra? \q \v 23 Munfe ra mixi barima, \q Ala kira balanxi naxan ya ra, \q Ala naxan naxɛtɛnma yire birin? \q \v 24 N ma donse findixi n ma tɔɔrɛ nan na, \q n ma minse findixi n yaye nan na. \q \v 25 N na gaaxu fe naxan na, na nan n lima. \q Fe naxan na n nasɛrɛn, n na nan sɔtɔma. \q \v 26 Bɔɲɛsa mu na n bɛ, \q n mu nɔma n sabaride. \q Malabui mu na n bɛ, fo tɔɔrɛ.» \c 4 \s1 Elifasi Temanka xa masenyi singe \s2 «Tinxintɔɛ mu tɔɔrɔma» \q \v 1 Elifasi Temanka naxa a fala, \q \v 2 «Ayuba, i haakɛ to n bɛ n xa wɔyɛn. \q N mu nɔma dundude. \q \v 3 I bara mixi gbegbe xaran, \q i bara e ralimaniya. \q \v 4 I xa masenyie bara mixie mali, \q i xa wɔyɛnyie bara e sɛnbɛ so. \q \v 5 Yakɔsi i tan nan to fa na tɔɔrɔfe, \q limaniya bara ba i tan yi. \q \v 6 I mu i xaxili ti i xa danxaniya ra Ala ma? \q I mu lama i xa tinxinyi ra? \q \v 7 I bara mixi fanyi to halakixi tɔɔrɛ ma? \q Tinxintɔɛ nɔma bɔnɔde? \q \v 8 N naxan nakɔrɔsixi, fe ɲaaxi rabae nan tɔɔrɔma. \q \v 9 Ala e xun nakanama a xa xɔnɛ kui. \q \v 10 Yɛtɛ xa yirindinyi nun baratɛ xa ɲarandanyi magaaxu, \q kɔnɔ e ɲinyie fama nɛ magirade. \q \v 11 Yɛtɛ yati faxama kaamɛ ra, \q a xa die yensen yɛ.» \b \q \v 12 «Masenyi nde bara fala n bɛ a gundo ki ma, \q n tuli bara a makɔlikɔli xui mɛ. \q \v 13 Xiye sa tɛmui kɔɛ tagi, \q \v 14 gaaxui naxa n suxu han n fate naxa sɛrɛn. \q \v 15 Tubari nde naxa dangi n ya i. \q N fate xabee naxa keli, e ti. \q \v 16 Tubari nu tixi naa. \q N a to nɛ, kɔnɔ mixi yo a ra n mu a kolon. \q N bara mixi maniyɛ tan to. \q N naxa xui nde mɛ yi makɔlikɔli ra, \q \v 17 ‹Adamadi tinxin Ala ya i? A sɛniyɛn a Marigi ya i? \q \v 18 Xa Ala mu la a xa malekɛe ra a xa walikɛe, \q xa a tantanyi toma nee ma, \q \v 19 ibunadama go, naxan yailanxi bɛndɛ ra, \q naxan nɔma iwurude alɔ kaari? \q \v 20 Adamadie faxama lɔxɔ yo lɔxɔ, sese mu na kanama. \q \v 21 E xa simaya luuti bolonma nɛ, \q e faxa fahaamutareɲa kui.›» \c 5 \s1 Elifasi Temanka xa masenyi firin nde \s2 «Ayuba, Ala maxandi» \q \v 1 «Yakɔsi, i xa xili ti i xui itexi ra. \q Nde i yaabima? \q I sɛniyɛntɔɛ mundun xilima? \q \v 2 Gbɛsɛnxɔnnɛya xaxilitare faxama nɛ, \q tɔɔnɛ lɔnnitare halakima nɛ. \q \v 3 N bara xaxilitare nde to, \q a xa fe sɔɔnɛyama, \q kɔnɔ na ikɔrɛxi ra n naxa yi dankɛ bira a fɔxɔ ra. \q \v 4 ‹Mali birin xa ba a xa die yi ra, kiiti xa kana e ra, \q mixi yo naxa e mali na kui. \q \v 5 Kaamɛtɔɛe xa a xa xɛ don, \q e xa baloe birin ba a yi ra hali naxan na tunbe xɔɔra. \q Mixie xa mila a xa naafuli ma, e xa a ba a yi.› \q \v 6 Tɔɔrɛ nun ɲaxankatɛ fama nɛ. \q \v 7 Adamadi tɔɔrɔma nɛ a xa duniɲɛigiri kui. \q Na mu kanama, alɔ tɛ na radɛxɛ, \q a fulefule tefe fan to mu kanama. \q \v 8 Xa n tan nan a ra nu, n Alatala nan maxandima, \q n nan n ma tɔɔrɛ masen a bɛ. \q \v 9 A kaabanakoe rabama, \q a xa fe xungbee mu kɔntima. \q \v 10 A tunɛ ragoro bɔxi ma, \q a ye rasiga xɛ ma. \q \v 11 A tɔɔrɔmixi xa fe itema, \q a mixi sunnunxi rakisima. \q \v 12 A mixi kɔɔtaxi xa fe xun nakanama, \q alako e waxɔnfe naxa sɔɔnɛya. \q \v 13 A mixi madaxui suxuma gantanyi ra, \q a yanfante waxɔnfe kanama. \q \v 14 E xa yanyi findima e bɛ dimi ra, \q e luma alɔ dɔnxui naxee mu se toma. \q \v 15 Alatala tɔɔrɔmixi ratangama wɔyɛn xɔrɔxɔɛ ma, \q naxan kelima yanfantee dɛ kui. \q A e ratangama sɛnbɛma xa fe ɲaaxi ma. \q \v 16 Xaxili tide luma nɛ tɔɔrɔmixi bɛ. \q Tinxintare dɛ balanma nɛ. \q \v 17 Ɲɛlɛxinyi na adama bɛ Ala naxan xuruma. \q Wo naxa tondi Ala Sɛnbɛ Kanyi xa xurui ra, \q \v 18 barima a fi naxan sama mixi ma, \q a na fan dandanma, \q a fe xɔnɛ naxan naminima, a na rayalanma. \q \v 19 A mu tondima i ratangade tɔɔrɛ ma, \q a i rakisima tɔɔrɛ birin kui. \q \v 20 Kaamɛ na sin bɔxi ma, a i ratangama nɛ faxɛ ma, \q gere na mini, a i ratangama santidɛgɛma ma. \q \v 21 A i ratangama nɛ wɔyɛn ɲaaxi ma, \q a i ba gbaloe kui. \q \v 22 I mu gaaxuma kaamɛ ya ra, \q i mu sɛrɛnma sube xaaɲɛ ya ra, \q \v 23 barima saatɛ luma nɛ i nun duniɲa kui isee tagi, \q gɛmɛe nun subee mu i tɔɔrɔma sɔnɔn. \q \v 24 Bɔɲɛsa luma nɛ i xɔnyi, \q muɲɛ yo mu tima i xa gɔɔrɛ. \q \v 25 I xa die wuyama nɛ, \q i bɔnsɔɛ gboma nɛ alɔ burunyi sɛxɛ. \q \v 26 I mu gaburi lima, i xa simaya mu kamalixi, \q alɔ maale fan to mu xabama a xaba tɛmui mu a lixi. \q \v 27 Muxu bara yi nɔndi kolon, \q i fan xa a ramɛ, i xa a fahaamu.» \c 6 \s1 Ayuba xa masenyi singe \s2 «N ma tɔɔrɛ gbo n ma fe ɲaaxie bɛ.» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «Xa n ma tɔɔrɛ sa maniyama nu, \q xa a sa sama sikeeli ma nu, \q \v 3 a binyɛ dangima nɛ baa mɛyɛnyi ra. \q Na nan a toxi yusi yo mu na n ma wɔyɛnyie ma. \q \v 4 Ala Sɛnbɛ Kanyi xa tanbɛ bara n sɔxɔ, \q na xɔnɛ bara te n xaxili ra. \q Ala na n gerefe a ɲaaxi ra. \q \v 5 Ɲooge fanxi dɛnnaxɛ, sofale wama mɛnni? \q Ninge wa xui mɛɛma a xa donse ya i? \q \v 6 Bande donma fɔxɛ xanbi? \q Tɔxɛlɛ ɲintare ɲɔxun? \q \v 7 N mu nu wama naxan xɔn, \q na bara findi n baloe ra hali na fa kanaxi. \q \v 8 Ala xa n ma dubɛ suxu n bɛ, \q a xa n waxɔnfe rakamali. \q \v 9 Ala xa n xun nakana, a xa n faxa. \q \v 10 Na kui, n madundui sɔtɔma nɛ, hali n to yi tɔɔrɛ birin kolonxi, \q n sɛɛwa n to mu gbilen Ala Sɛniyɛntɔɛ xa yaamari fɔxɔ ra. \q \v 11 N nan n xaxili tima sɛnbɛ mundun na fa? \q N ma diɲɛ munse fanma n ma sɔnɔn? \q \v 12 N sɛnbɛ gbo alɔ fanye? \q N fate xɔrɔxɔ alɔ wure? \q \v 13 Nde nɔma n malide? \q Sɛnbɛ mundun luxi n ma?» \b \q \v 14 «Tɔɔrɔmixi hayi na a dugutɛgɛ xa mali ma, \q hali na mu sa gaaxuma Ala Sɛnbɛ Kanyi ya ra. \q \v 15 N ngaxakerenyie bara n yanfa, \q alɔ xure naxan xɔrima. \q \v 16 Ɲɛmɛ tɛmui, ye banbaran yɛ, a radunda, \q \v 17 kɔnɔ sogofure ra, ye birin xɔri. \q \v 18 Biyaasilae kira bama a ma ye fenfe ra, \q e fa lɔɛ gbengberen yire. \q \v 19 Tema Biyaasilae e xun tima ye yire ra. \q Seebakae fan e xaxili tima na xure ra, \q \v 20 kɔnɔ e na mɛnni li, e xure xɔrixi nan toma. \q Na kui limaniya bama nɛ e yi ra. \q \v 21 Wo luxi na ki nɛ n bɛ. \q Wo bara gaaxu n ma tɔɔrɛ ya ra. \q \v 22 N xoro nu, n nu wo makula nɛ, \q wo xa n xun sara wo xa naafuli nde ra? \q \v 23 N wo makula nɛ, \q wo xa n xun sara n yaxui gbeeli nde ma? \q \v 24 Wo n xaran. \q Wo n ma tantanyi masen n bɛ, \q alako n xa n sabari. \q \v 25 Nɔndi tan mu mixi yo tɔɔrɔma. \q Kɔnɔ wo xa masenyie tan fala xun? \q \v 26 Wo bara kiiti sa, \q wo mu wo tuli matixi tɔɔrɔmixi tan xa wɔyɛnyi ra. \q \v 27 Wo fata kiiti ɲaaxi sade kiridie ma. \q Wo mu yanfanteya ba wo boore yɛtɛ yati ra. \q \v 28 Kɔsi fa yandi, wo wo ya ti n na. \q N mu wule falama wo bɛ. \q \v 29 Wo xa kiiti tinxinxi sa, \q alako n xili fanyi naxa kana. \q \v 30 Wo fe falɛ ɲaaxi mɛma n na? \q N mu fata fe fanyi nun fe ɲaaxi tagi rasade?» \c 7 \s1 Ayuba xa masenyi singe dɛ idɔxɔɛ \s2 «A a mawafe Ala bɛ» \q \v 1 «Mixi xa fe mu luxi xɛ duniɲa ma alɔ sɔɔri? \q A xa duniɲɛigiri mu luxi xɛ alɔ walikɛ? \q \v 2 Konyi gbatama kɔɛ xa so, \q walikɛ gbatama a sare ra. \q \v 3 N tan fan, n kɛ bara findi tɔɔrɛ ra, \q n ma wali sare bara findi xɔnɛ ra. \q \v 4 N nɛ n sama, n lu ra a manɛ, ‹N kelima tɛmui mundun?› \q Xixɔli mu n tan bɛ, \q tɔɔrɛ nan tun a ra kɔɛ birin kui. \q \v 5 Kuli dinfe n fate ra, \q n kiri na bɔrɔfe, yalee tife a ma. \q \v 6 N ma simaya xulun mabɔɛ xa mabɔɛ wuri bɛ. \q \v 7 Ala, i xa ratu a ma n ma simaya ɲɛngi nan tun a ra, \q n yae mu fe fanyi toma kɔrɛ. \q \v 8 Ya naxan tixi n na, \q na mu n toma sɔnɔn, \q a gbe mu luxi n xa lɔɛ i ma. \q \v 9 Kunda na te, a man lɔɛ. \q Adamadi fan na siga aligiyama, a mu gbilenma fa ra. \q \v 10 A mu gbilenma a xɔnyi sɔnɔn, \q a xa fɔxɔɛ mu ratuma a xa fe ma sɔnɔn. \q \v 11 Na nan a toxi n mu n dɛ suxuma, \q n nan n ma tɔɔrɛ ifalama nɛ, \q n nan n mawa n ma xɔrɔrɔɛ kui. \q \v 12 N findixi i bɛ baa nan na, \q xa na mu a ra, daalise xun solofere kanyi, \q i to fa biraxi n ma fe fɔxɔ ra yi mɔɔli ra? \q \v 13 N na a fala, ‹N xa n sa, n xa xi, alako n xa n ma tɔɔrɛ mayanfa,› \q \v 14 i n magaaxu xiye nun laamatunyi ɲaaxie ra. \q \v 15 Faxɛ nan tun xɔli fa n ma to, \q dangi yi xɔrie ra naxee luxi n bɛ yi ki. \q \v 16 N ma simaya bara raɲaaxu n ma, \q n mu wama bufe duniɲa ma sɔnɔn. \q N bɛɲin, n nii tide mu na sɔnɔn. \q \v 17 Munse na adama ra naxan a niyama i xa i ɲɔxɔ sa a xɔn ma, \q \v 18 i nu a mato tɛmui birin? \q \v 19 I i yae bama n na tɛmui mundun? \q I n luma n yɛtɛ ra mun lɔxɔɛ? \q \v 20 Xa n bara yunubi raba i ra, \q na fala n bɛ, \q i tan naxan adamadi matoma. \q N tan yegetixi i yi ra munfe ra matoe ra? \q \v 21 Munfe ra i mu diɲɛ n ma fe kobi ma? \q Munfe ra i mu n ma yunubi xafari? \q A gbe mu luxi n xa findi bɛndɛ ra. \q Na tɛmui i mu n toma sɔnɔn.» \c 8 \s1 Bilidada Suuxaka xa masenyi singe \s2 «Haakɛ mu sigama Aligiyama.» \q \v 1 Bilidada Suuxaka naxa a masen, \q \v 2 «I yi wɔyɛnyi mɔɔli falama han tɛmui mundun? \q I xa wɔyɛnyi luxi nɛ alɔ foye. \q \v 3 Ala nɔma nɔndi mafindide wule ra? \q Ala Sɛnbɛ Kanyi nɔma tinxinyi ifude? \q \v 4 Xa i xa die yunubi nan nabaxi a ra, \q a e ɲaxankataxi na nan ma. \q \v 5 Xa i tan Ala fenma, \q xa i Ala Sɛnbɛ Kanyi makulama, \q \v 6 xa yunubi mu na i ma, xa i tinxin, \q Ala a ɲɛngi sama nɛ i xɔn ma, \q a i rasabati i xa tinxinyi kui. \q \v 7 I harige dɔnxɔɛ fama dangide na singe ra.» \b \q \v 8 «Fahaamui fen won babae ra, \q i xa xaxili sɔtɔ nee benbae fan na. \q \v 9 Won tan mu buxi duniɲa ma, \q xaxili xɔnkuye mu na won bɛ. \q \v 10 E mu fahaamui fima xɛ i ma? \q E e xaxili xa masenyie tima i bɛ yi ki: \q \v 11 Wofiri bulama xare ma? \q Xure i baare findima a ra ye mu dɛnnaxɛ? \q \v 12 Hali a na a bili ma, a mu xabaxi, \q a lisima mafuren dangi ɲooge birin na. \q \v 13 Na nan fama rabade mixie ra, naxee nɛɛmuma Ala ma. \q Tinxintare xaxili tide ɲɔnma na ki nɛ. \q \v 14 A xaxili tide bara kana, alɔ mixi naxan a kilɔnma sayɛlɛ tɛɛ ra. \q \v 15 A na a kilɔn na ra, a kanama nɛ, a kanyi bira. \q \v 16 A luma alɔ sansi, ye naxan kui rafexi, \q a a salonyi iyan soge linlinyi ya ma laakɔɛ xun ma, \q \v 17 a a sankee sɔti gɛmɛ malanxi longori ra. \q \v 18 Xa i na sansi tala naa, a lisima nɛ, \q \v 19 a mu fanma mɛnni sɔnɔn. \q Sansi gbɛtɛ man fa bula a nu na dɛnnaxɛ. \q \v 20 Ala mu tinxintɔɛ rawɔlɛma, a mu tinxintare sɛnbɛ soma. \q \v 21 A gbe mu luxi a xa i rasɛɛwa, \q i xa matɔxɔɛ falɛ ra i fama naxan tide. \q \v 22 I xɔnmixie fama lude yaagi kui, e xɔnyie fa bira.» \c 9 \s1 Ayuba xa masenyi firin nde \s2 «Ala xa kiiti xɔrɔxɔ» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «N na birin kolonxi nɔndi ra. \q Ala nɔma nɔndi fide adama ma di? \q \v 3 Xa Ala na kiiti safe, \q adama tan mu nɔma a dɛ tongode a kanke ra. \q \v 4 A tan nan gbe na lɔnni nun sɛnbɛ ra, nde nɔma tide a kanke? \q \v 5 Ala nɔma geyae talade e tide, \q a e mafindi a xa xɔnɛ kui. \q \v 6 A nɔma bɔxi bunyi rasɛrɛnde, a a bɔɔ a ra. \q \v 7 A nɔma soge nun tunbuie ifɔɔrɔde. \q \v 8 A tan nan koore itala, \q a a ɲɛrɛ baa mɔrɔnyie fari. \q \v 9 A tan nan tunbui birin sa, \q kankan na a yire. \q \v 10 A bara fe xungbee raba \q won mu nɔma naxee fahaamude. \q A xa kaabanakoe mu nɔma kɔntide. \q \v 11 A nɔma dangide n sɛɛti ma, n mu a to. \q A lɔɛ, n mu nɔ a tode. \q \v 12 Nde nɔma a xa se tongoxi ragbilende? \q Nde nɔma a falade a bɛ, ‹I na munse rabafe?› \q \v 13 Ala mu gbilenma a xa xɔnɛ fɔxɔ ra. \q Yɛtɛ igboe xaxili tide birin birama a ya i. \q \v 14 N tan, n a yaabima di? \q N wɔyɛn mɔɔli mundun falama a bɛ? \q \v 15 Hali nɔndi sa na n bɛ, n mu nɔma tide a kanke. \q N ma kiitisa madiɲɛfe nan tun luma n yi. \q \v 16 Xa n sa a xili, a naxa n yaabi, \q n mu lama a ra a bara a tuli mati n na, \q \v 17 barima a bara n tɔɔrɔ a gbe ra, \q a bara n ɲaxankata na ki tun. \q \v 18 A mu n luma n xa malabu, \q a bara n ma xɔnɛ xun masa a ɲaaxi ra \q \v 19 N mu nɔma a ra, barima a sɛnbɛ gbo n bɛ. \q Muxu nun Ala mu nɔma makiitide, \q barima kiitisa mu na muxu tagi. \q \v 20 Hali n sa tinxin nu, n dɛ mu nɔndi fima n ma. \q Hali yunubi mu na n ma nu, \q n dɛ kiiti rakanama nɛ n na. \q \v 21 Yunubi na n ma? N mu a kolon \q N nimisaxi n ma duniɲɛigiri nan tun na. \q \v 22 N tan bɛ, a birin keren, \q barima Ala tinxintɔɛ nun tinxintare birin ɲaxankatama. \q \v 23 Gbaloe na tinxintɔɛ li, \q Ala mu na tɔɔrɛ toma. \q \v 24 Tinxintare na bɔxi nde sɔtɔ tinxintareya kui, \q Ala a niyama kiitisae xa tin na ra. \q Xa Ala mu a ra, nde a ra fa? \q \v 25 N ma simaya xulun gila bɛ, \q A ɲɔnma beenun n xa hɛɛri sɔtɔ. \q \v 26 N ma simaya dangima alɔ kunkui, \q alɔ sɛgɛ naxan goroma tɔxɛyɔrɛ ma. \q \v 27 N na a fala, \q ‹N xa nɛɛmu n ma mawa ma, \q n xa ba sunnunxi, n xa n sɛnbɛ so,› \q \v 28 n ma tɔɔrɛ nan birin luma n magaaxu ra. \q N a kolon i mu nɔndi fima n ma. \q \v 29 N to bara yunubi sɔtɔ, \q n nɔndi fenma n yɛtɛ bɛ munfe ra? \q \v 30 Hali n sa n maxa nɛ ye tinsexi ra, \q hali n sa n bɛlɛxɛe maxa xɔsi ba se ra, \q \v 31 i n nagoroma nɛ boora, \q n xa raɲaaxu n ma dugie ma. \q \v 32 Ala mu luxi alɔ adamadi, \q n nɔma naxan xilide kiiti ma, \q alako n xa n gbe fala, \q kiitisa xa kiiti sa muxu tagi. \q \v 33 Kiitisa yo mu na \q naxan nɔma kiiti sade n nun Ala tagi. \q \v 34 Ala xa a xa wuri bɔnbɔ ti se ba n xun ma, \q a xa a xa fe magaaxuxi ba n yi ra, \q \v 35 alako n xa nɔ wɔyɛnde a ra gaaxutareɲa kui. \q Kɔnɔ n ma fe to mu na ki xɛ, n xa lu n keren.» \c 10 \s1 Ayuba xa masenyi firin nde dɛ idɔxɔɛ \s2 «Ayuba maxɔrinyi tife Ala ma» \q \v 1 «N ma duniɲɛigiri bara raɲaaxu n nii ma. \q Na kui n xa n gbe fala. \q Xɔnɛ naxan na n furi kui, n xa na makɛnɛn. \q \v 2 N bara a fala Ala bɛ, I naxa n suxu. \q I xa n nakolon i n suxuxi fe naxan ma. \q \v 3 N tɔɔrɔfe rafan i ma, \q n tan naxan findixi i xa daalise ra? \q Tinxintare waxɔnfe rafan i ma? \q \v 4 I fe to ki mu makuya adamadi fe to ki ra? \q \v 5 I xa simaya maniya adamadi gbe ra? \q \v 6 I n tɔɔrɔfe munfe ra? \q I na n ma yunubie fenfe munfe ra? \q \v 7 I ɲan n ma tinxinyi kolon, \q i ɲan a kolon mixi yo mu n natangama i bɛlɛxɛ i. \q \v 8 I tan nan n daaxi, i tan nan n sɔntɔma. \q \v 9 I xa ratu a ma a i n daaxi bɛndɛ nan na. \q I man wama n nagbilenfe mɛnni nɛ? \q \v 10 I bara n yailan alɔ mixi \q naxan xiɲɛ yailanma donse fanyi ra. \q \v 11 I bara n fate birin yailan, \q kiri, sube, xɔri, nun fasɛ. \q \v 12 I bara n ma simaya xɔn kuya, i bara hinnɛ n na, \q i bara i ɲɛngi sa n nii xɔn ma.» \b \q \v 13 «Kɔnɔ yakɔsi n bara a kolon \q naxan nu na i xaxili ma n ma fe ra. \q \v 14 I bara wa n ma yunubi tofe, \q alako i xa tondi diɲɛde n ma. \q \v 15 Xa yunubi na n ma, ɲaxankatɛ na n bɛ. \q Xa yunubi mu na n ma, n na yaagi kui, \q n mu nɔma n xunyi yati rakelide. \q \v 16 Xa n sa n xunyi rakeli, \q i n bɔnbɔma i sɛnbɛ magaaxuxi ra, \q alɔ yɛtɛ sɛnbɛma a rabama ki naxɛ. \q \v 17 I xa xɔnɛ na xun masafe n ma fe ra, \q i xa ɲaxankatɛ bara gbo yɛ. \q \v 18 I n naminixi n nga tɛɛgɛ i munfe ra? \q Xa n sa faxa naa nɛ nu, mixi yo mu nu n toma, \q \v 19 n mu baloma nu, n nu tongoma nɛ n nga tɛɛgɛ, \q n nagoro gaburi kui keren na. \q \v 20 Naxan luxi n ma simaya ra, a mu gbo sɔnɔn. \q Yandi, i xa gbilen n fɔxɔ ra fa, \q sɛɛwɛ dondoronti xa lu n bɛ \q \v 21 beenu n xa siga aligiyama, dimi na dɛnnaxɛ. \q N mu gbilenma duniɲa ma sɔnɔn. \q \v 22 Dimi xungbe na aligiyama. \q Adama xaxili ifuma naa. \q Mɛnni naiyalanyi yati nan findima dimi ra.» \c 11 \s1 Sofara xa masenyi singe \s2 «Ayuba, i xa tuubi Ala ma» \q \v 1 Sofara Naamaka naxa a fala, \q \v 2 «A mu lan mixi xa i xa yi masenyi gbegbe yaabi? \q Masenyi ratofanxi mu nɔndi fima masenyi ma. \q \v 3 I ɲɔxɔ a ma a mixi dunduma i xa wɔyɛnyie ma, \q i xa yo Ala ma, mixi yo mu i rayaagi? \q \v 4 I naxɛ, ‹Sese mu luxi n ma lɔnni ra, \q n bara sɛniyɛn Ala ya i.› \q \v 5 Xa Ala sa wɔyɛn i bɛ nu, \q \v 6 a a xa lɔnni gundo masenma nɛ i bɛ, \q naxan dangima adamadi xa fe to ki ra. \q \v 7 I nɔma Ala xa tilinyi kolonde? \q I nɔma Ala Sɛnbɛ Kanyi xaxili birin fahaamude? \q \v 8 Na lɔnni ite koore xa maite bɛ, a tilin aligiyama bɛ. \q I nɔma sode na kui? \q \v 9 A kuya bɔxi bɛ, \q a xa gboe dangi baa ra. \q \v 10 Xa Ala sa mixi suxu, a fa a makiiti, \q nɔndi luma na kanyi bɛ? \q \v 11 Ala mixi ɲaaxie kolonma, \q a tinxintaree toma. \q \v 12 Xaxilitare mu nɔma findide lɔnnila ra, \q alɔ sofale fan to mu nɔma findide adamadi ra. \q \v 13 Xa i tan i yɛtɛ ragbilen Ala ma, \q xa i i bɛlɛxɛ itala a bɛ, \q \v 14 xa i gbilen tinxintareya fɔxɔ ra, \q xa i a matanga i xa denbaya kui, \q \v 15 na kui i xunnakeli sɔtɔma nɛ, \q i sɛnbɛ sɔtɔ, i limaniya a fanyi ra. \q \v 16 Na tɛmui i nɛɛmuma nɛ i xa tɔɔrɛ ma, \q alɔ xure naxan bara dangi a rakuya. \q \v 17 I xa duniɲɛigiri yanbama nɛ alɔ soge, \q i xa dimi bama nɛ, \q a lu alɔ kuye na iba. \q \v 18 I bɔɲɛ a raxarama nɛ, xaxili tide lu i bɛ, \q fe ɲaaxi a makuyama nɛ i ra, i xi xɔli fanyi raba. \q \v 19 I na i sa, mixi yo mu i xa xi xɔli kanama i ma. \q Mixie fama nɛ i xa hinnɛ e ra. \q \v 20 Kɔnɔ tinxintaree xa fe xun nakanama nɛ, \q e mu kisima, faxɛ nan e mamɛxi.» \c 12 \s1 Ayuba xa masenyi saxan nde \s2 «Daalise birin na Ala xɔnyɛ i.» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «Duniɲa xui nan na wo kɔn na. \q A luxi nɛ yi ki alɔ lɔnni birin na wo tan gbansan yi ra. \q \v 3 Kɔnɔ n tan fan, xaxili na n bɛ alɔ wo tan. \q Wo mu fisa n bɛ de. \q Wo naxan falaxi, nde mu nɔma na kolonde? \q \v 4 N na Ala maxandi, \q alako n xa yaabi nde sɔtɔ a ra, \q tinxintɔɛ findi a booree bɛ mayele se ra. \q \v 5 Mixie naxee mu na tɔɔrɛ kui, e yoma tɔɔrɔmixi xa tɔɔrɛ ma. \q E a falama e nun na tɔɔrɛ nan lan. \q \v 6 Kɔntɔfili yo mu na muɲɛtie xɔnyi. \q Kuye batuie Ala xili maberema, kɔnɔ e bɔɲɛ saxi. \q \v 7 Maxɔrinyi ti subee ma wula i, e xa i ralɔnni. \q Xɔnie fan xa na masen i bɛ. \q \v 8 Bɔxi mato, na fan xa findi lɔnni ra i bɛ. \q Yɛxɛe maxɔrin baa ma, nee fan xa na masen i bɛ. \q \v 9 E birin a kolon Alatala fɔxi nan na ki. \q \v 10 Daalise birin nii na a xɔnyɛ i, \q adamadi birin ɲɛngi fatanxi a tan nan na. \q \v 11 Adama xa a ɲɔxɔ sa yi masenyie xɔn ma, \q alɔ a dɛ a ɲɔxɔ sama donse xɔn ma ki naxɛ. \q \v 12 Lɔnni na forie yi ra, \q simaya xɔnkuye nan xaxili fima mixi ma. \q \v 13 Lɔnni nun sɛnbɛ na Ala nan yi ra, \q marasi nun xaxili fanyi na a tan nan bɛ. \q \v 14 Xa Ala se kana, a mu nɔma rafalade sɔnɔn. \q Xa a tan nan mixi balanxi, na kanyi mu minima. \q \v 15 Xa Ala kankan tunɛ ma, se birin xarama nɛ. \q Xa a a bɛɲin, a banbaran yɛ bɔxi ma. \q \v 16 Sɛnbɛ nun nɔndi na a tan nan yi ra. \q Mixi naxan madaxuxi nun mixi madaxui, e birin a gbe. \q \v 17 A nɔma marasimae suxude, \q a nɔma kiitisae xaxili ifude. \q \v 18 Mangɛ yɔlɔnxɔnyi naxan saxi mixie ma, \q Ala na bama nɛ e ma, a a sa mangɛ tan ma. \q \v 19 Ala sɛrɛxɛdubɛe xaninma konyiya kui, \q a mangasanyi rabira. \q \v 20 A masenyi bama marasimae yi, a forie xa lɔnni mafindima. \q \v 21 A kuntigie rayaagima, a sɛnbɛmae igoroma. \q \v 22 A gundoe makɛnɛnma, a dimi findi naiyalanyi ra. \q \v 23 A ɲamanɛe xun nakelima, a man e xun nakana. \q A e rasiga, a man e rafa. \q \v 24 A xaxili bama ɲamanɛe mangɛe yi ra, \q a e ralɔɛ gbengberenyi ma. \q \v 25 E luma alɔ dɔnxuie naxee mu naiyalanyi toma, \q e luma alɔ siisilae kira ifuma naxee ma.» \c 13 \s1 Ayuba xa masenyi saxan nde dɛ idɔxɔɛ \s2 «Daalise birin na Ala xɔnyɛ i» \q \v 1 «Iyo, n ya bara na birin to, n tuli bara na mɛ. \q \v 2 Wo naxan kolon, n tan fan na kolon. Wo mu fisa n bɛ. \q \v 3 N tan wama nɛ gbansan, \q n xa wɔyɛn Ala Sɛnbɛ Kanyi ra, \q n wama n yɛtɛ nan xun mafalafe a bɛ. \q \v 4 Wo tan bara n tɔɔɲɛgɛ. \q Wo mu faxi seri yo ra n bɛ. \q \v 5 Xa wo wo sabarixi nɛ nu, na nan fisa. \q Na nu nɔma findide nɛ lɔnni ra. \q \v 6 Wo xa wo tuli mati n ma masenyi ra, \q wo xa n xunmafala wɔyɛnyie ramɛ. \q \v 7 Wo tan wama wɔyɛn tinxintaree nan falafe Ala xili ra? \q Wo wama wule nan falafe wo Marigi xili ra? \q \v 8 Wo wama Ala malife nɛ? \q Wo wama Ala nan xun mafalafe? \q \v 9 Wo munse rabama xa a sa wo sondonyie mato? \q Wo nɔma Ala madaxude alɔ wo mixi madaxuma ki naxɛ? \q \v 10 N a kolon, a wo rakɔrɔsima nɛ xa wo tantanma wo xa gundoe kui. \q \v 11 Wo mu gaaxuma a sɛnbɛ ya ra? \q Wo mu gaaxuma a xa xɔnɛ ya ra? \q \v 12 Wo xa masenyie luma alɔ tɛ xube, \q wo makanta see sɛnbɛ mu na. \q \v 13 Wo wo sabari, wo a lu n xa wɔyɛn. \q Fe naxan n lima, na n lima nɛ. \q \v 14 N suusaxi n yɛtɛ raminide kɛnɛ ma munfe ra, \q hali na to nɔma findide nɛ faxɛ ra n bɛ? \q \v 15 Hali Ala n faxa, \q n nan n xaxili tima a tan nan na. \q N nan n yɛtɛ xun mafalama a tan nan ya i. \q \v 16 Na yati nɔma findide kisi ra n bɛ, \q barima tinxintare mu suusama tide a ya i. \q \v 17 Wo n ma masenyie ramɛ, \q wo wo tuli mati e ra.» \b \q \v 18 «Wo a lu n xa n gbe fala, \q n a kolon nɔndi luma nɛ n bɛ. \q \v 19 Nde nɔma n ma yunubi masende n bɛ? \q Xa na raba, n dunduma nɛ, n tin faxafe ra.» \b \q \v 20 «Ala, fe firin gbansan naba n bɛ, \q alako n naxa nɔxun i ma sɔnɔn. \q \v 21 I xɔnyɛ ba n ma, \q i man xa ba n magaaxufe. \q \v 22 Na tɛmui n xili fa, n i yaabima nɛ, \q xa na mu a ra n nɔma nɛ wɔyɛnde, i n yaabi. \q \v 23 N ma yunubi nun n ma fe ɲaaxi xasabi lanxi munse ma? \q N ma yunubi nun n ma fe ɲaaxi masen n bɛ. \q \v 24 I mɛɛxi n na munfe ra? \q I n findixi i yaxui ra munfe ra? \q \v 25 I wama sɛnbɛ xuri kanyi nan nasɛrɛnfe? \q I wama birafe mixi xurudi nan fɔxɔ ra? \q \v 26 I bara n ɲaxankata a ɲaaxi ra \q n ma yunubie xa fe ra n naxee rabaxi n fonike tɛmui ra. \q \v 27 I yɔlɔnxɔnyi nan saxi n sanyie ma, \q alako i xa n ɲɛrɛ ki birin kolon, \q i xa naaninyi sa n ma ɲɛrɛ ma. \q \v 28 N fate na bɔrɔfe nɛ yi ki, alɔ dugi xiyee naxan xinxi.» \c 14 \s1 Ayuba xa masenyi naani nde \s2 «Adama xa duniɲɛigiri xɔrɔxɔ» \q \v 1 «Adama, ginɛ bari di, \q a xa simaya dunke, kɔntɔfili gbo a ma. \q \v 2 A luxi nɛ alɔ fuge naxan minima, a fa xaba. \q A luxi nɛ alɔ niini naxan mu buma. \q \v 3 I wama n maniyafe na nan na, i xa n makiiti? \q \v 4 Nde nɔma sɛniyɛnyi raminide sɛniyɛntareɲa kui? \q Mixi yo! \q \v 5 Xa i tan nan mixi xa simaya kɔnti ragirixi, \q xa i tan nan natɛ tongoxi a xa simaya kɔnti dande ma, \q \v 6 i xa gbilen a fɔxɔ ra, \q alako a xa a malabu alɔ walikɛ a malabuma ki naxɛ wali raɲɔnyi.» \b \q \v 7 «Xa wuri bili na a ra nu, \q a na xaba, a xuntunyi man gbilenma nɛ ɲingi ra, \q a salonyie man fan. \q \v 8 Xa a sanke sa bu bɔxi bun ma, \q a xuntunyi tan naxa faxa bɛndɛ kui, \q \v 9 tunɛ birɛ, a man nɔma findide a ra alɔ a singe. \q \v 10 Kɔnɔ adamadi tan, \q xa a faxa, a sɛnbɛ birin ɲɔnma nɛ, \q a mu baloxi sɔnɔn. \q \v 11 Baa nun xure nɔma xɔride, \q \v 12 kɔnɔ adamadi laaxiraxi mu kelima, \q fo koore xa ɲɔn, a fa xunu. \b \q \v 13 A xɔli n ma i xa n nɔxun aligiyama, \q han i xa xɔnɛ dangima tɛmui naxɛ, i fa ratu n ma. \q \v 14 Kɔnɔ Adama na faxa, a man gbilenma balo ra? \q N mamɛ tima nɛ n ma wali kui, \q han n ɲɔxɔɛ fa tɛmui. \q \v 15 I na n xili, n fama i xa xili ratinde, \q barima i wama nɛ i xa daali xɔn. \q \v 16 Yakɔsi i n sanyi tongo ki birin igbɛma. \q I mu n ma yunubie toma. \q \v 17 N ma fe ɲaaxie nɔxun bɛki kui, n ma yunubie xafari!» \b \q \v 18 «Kɔnɔ geya birama a yensen yɛ, \q fanye tala a yire, \q \v 19 ye kira rabɔɔ gɛmɛe xɔn ma, \q a bɔxi bɛndɛ xanin a xun. \q I fan adamadi xaxili tide rabama na ki nɛ. \q \v 20 I nɔma adama ra, a fa faxa. \q I na gɛ a tɔɔrɔde, i a xanin aligiyama. \q \v 21 Xa a xa die binyɛ sɔtɔma, a mu na kolon. \q Xa binyɛ bama e ma, a mu na toma. \q \v 22 Adama xa tɔɔrɛ gbo duniɲa bɛndɛ fuɲi fari, \q a bɔɲɛ luma sunnunyi kui.» \c 15 \s1 Elifasi Temanka xa masenyi firin nde \s2 «Ayuba xa wɔyɛnyi mu fan» \q \v 1 Elifasi Temanka naxa a fala, \q \v 2 «Lɔnnila xa yaabi nɔma maniyade foye ra? \q A yɛtɛ igboma na nan na? \q \v 3 A nɔma a xun mafalade wɔyɛnyi fufafu ra? \q A nɔma masenyi falade naxan tide mu na? \q \v 4 I na binyɛ bafe Ala ma, \q i na limaniya bafe mixie yi ra Ala batufe ra. \q \v 5 I xa fe ɲaaxi nan a niyafe i xa wɔyɛn na ki. \q I wama mixie madaxufe i dɛ ra. \q \v 6 I dɛ yati nan findixi seede ra i xa fe ɲaaxie ma. N tan mu a ra.» \b \q \v 7 «Adama singe i tan nan na? \q I singe daa geyae bɛ? \q \v 8 I Ala xa gundo ramɛ nɛ, \q alako i xa lɔnni sɔtɔ i yɛtɛ kan bɛ? \q \v 9 I munse kolon muxu tan mu naxan kolon? \q I fahaamui mundun sɔtɔxi muxu tan mu naxan sɔtɔxi? \q \v 10 Forie na muxu ya ma naxee fori i baba bɛ. \q \v 11 I mu limaniya sɔtɔ Ala xa masenyie kui, \q muxu naxee fala i bɛ marafanyi ra?» \b \q \v 12 «I bɔɲɛ texi munfe ra, han i ya bara gbeeli a i, \q \v 13 i dɛ nu fa wɔyɛnyie fala xɔnɛ kui Ala bɛ? \q \v 14 Adamadi sɛniyɛn? Ginɛ bari di tinxin? \q \v 15 Xa Ala mu lama a xa sɛniyɛntɔɛe ra, \q xa koore yati mu sɛniyɛn Ala ya i, \q \v 16 adamadi go, naxan bara kana, \q naxan fe ɲaaxi rabama tɛmui birin?» \b \q \v 17 «I tuli mati n na, n xa na tagi raba i bɛ. \q N fe naxan toxi, \q n xa na fala i bɛ, \q \v 18 lɔnnilae naxan masenxi, e naxan sɔtɔ e babae ra e mu a nɔxun. \q \v 19 Ala bɔxi fixi e tan nan ma, xɔɲɛ gbɛtɛ yo mu nu na sinden. \q \v 20 Mixi ɲaaxi tɔɔrɔma nɛ a xa simaya birin kui, \q kɔnti saxi a xa simaya ma. \q \v 21 A halaki fe mɛma, muɲɛtie baganma a ma, e a xa bɔɲɛsa kana. \q \v 22 A a kolon a mu kisima, santidɛgɛma na a mamɛfe. \q \v 23 A a lintanma balo fende, a a kolon a mu ratangama dimi ma. \q \v 24 Tɔɔrɛ nun kɔntɔfili bara a magaaxu, \q e gere tima alɔ mangɛ nun a xa sɔɔrie, \q \v 25 barima a bara a yɛtɛ igbo Ala ma, \q a bara suusa Ala Sɛnbɛ Kanyi ra. \q \v 26 A bara suusa Ala gerede a xa wure lefae bun ma. \q \v 27 A bara xungbo han a furi xalɛ bara dɔxɔ, \q \v 28 kɔnɔ a fama sabatide taa kanaxie nan kui, \q naxee na birafe, mixie mu na dɛnnaxɛ. \q \v 29 A xa naafuli ɲɔnma nɛ, \q a xa bannaya kana. \q Barakɛ mu luma a xa se sɔtɔɛ ma sɔnɔn. \q \v 30 A mu nɔma kelide dimi kui. \q A bɔnsɔɛ fama gande, \q a sɔntɔ Ala kɛrɛ foye ra.» \b \q \v 31 «Xa a xaxili tima fe fufafu ra, a fe fufafu nan sɔtɔma. \q \v 32 Beenun a xa simaya xa kamali, \q a fama ɲaxankatɛ sɔtɔde. \q \v 33 A luma alɔ sansi bogi naxee bama e xinde ra, \q alɔ sansi fuge naxee birama. \q \v 34 Tinxintare xa denbaya mu gboma, \q mixi naxee kɔbiri rasuxuma tinxintareya kui, \q e xa banxie ganma nɛ tɛ ra. \q \v 35 Fe ɲaaxi maɲɔxunfe findima tɔɔrɛ nan na. \q Na maɲɔxunyi fama a kanyi yanfade.» \c 16 \s1 Ayuba xa masenyi suuli nde \s2 «Ayuba xa seede na koore ma» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «N bara wo xa masenyi maniyɛ gbegbe mɛ. \q Wo mu fata mixi madundude. \q \v 3 Wo xa masenyie maniya foye ra. \q E ɲɔnma tɛmui mundun? \q N ma yaabie bara wo raxɔnɔ? \q \v 4 Xa wo tan nan nu na tɔɔrɔfe, \q n tan fan nu nɔma wɔyɛnde nɛ alɔ wo tan, \q n wo tɔɔɲɛgɛ, n yo wo ma. \q \v 5 Kɔnɔ n tan mu nu na rabama, \q n wo sɛnbɛ soma n ma wɔyɛnyie nan na nu, n dɛ wo ralimaniya.» \b \q \v 6 «N ma wɔyɛnyi mu n ma tɔɔrɛ bama, \q n ma sabari fan mu a makuyama n na. \q \v 7 Yakɔsi fa, n bara tagan. \q Ala, i bara n ma denbaya birin halaki. \q \v 8 I bara n fate birin ba n ma, \q na bara findi seede ra n xili ma. \q \v 9 Ala xa xɔnɛ bara dutun n ma, \q a bara n tɔɔrɔ a ɲaaxi ra, \q alɔ n yaxui nɔma a rabade ki naxɛ. \q \v 10 N yaxuie fe ɲaaxi falama n ma fe ra, \q e n nayaagima, e n bɔnbɔma. \q E birin e malanma n xili ma. \q \v 11 Ala mu n natanga fonike karinxie ma, \q a n so mixi ɲaaxie yi ra. \q \v 12 N nu bɔɲɛsa nan kui, \q kɔnɔ a naxa n suxu, \q a n imaxa, a n xun nakana. \q N bara lu alɔ se a luma naxan bɔnbɔ ra. \q \v 13 A xa tanbɛe n nabilinxi yire birin, \q e bara n bɔɲɛ sɔxɔ kinikinitareɲa kui, \q e n furingɛe ramini kɛnɛ ma. \q \v 14 A n gerema alɔ geresoe xaaɲɛ. \q \v 15 N bara sunnun donma ragoro n fate ma, \q n bara n xun sin bɔxi ma. \q \v 16 Wa bara n yae gbeeli, \q saya bara makɔrɛ n na. \q \v 17 Kɔnɔ n mu fe ɲaaxi yo rabaxi. \q N nu Ala maxandima sɛniyɛnyi nan kui. \q \v 18 Bɛndɛ, i naxa dusu n wuli xun na, \q a lu n wa xui xa makɛnɛn yire birin.» \b \q \v 19 «Kelife yakɔsi ma fa, n ma seede na koore ma, \q n xunmafalama na yire itexi. \q \v 20 N booree na yofe n ma, \q kɔnɔ n nan n mawama Ala nan bɛ. \q \v 21 N seede xa n xun mafala Ala xɔn ma, \q alɔ mixi a boore xun mafalama ki naxɛ, \q \v 22 a xa n xun mafala barima a gbe mu luxi n xa siga, \q n mu gbilenma sigɛ naxan kui.» \c 17 \s1 Ayuba xa masenyi suuli nde dɛ idɔxɔɛ \s2 «N xaxili tixi gaburi nan na» \q \v 1 «N na n nii magagafe, \q a gbe mu luxi n ma simaya ra, gaburi a dɛ rabixi n ya ra. \q \v 2 Mixie na yofe n ma, n mu nɔma xide. \q \v 3 Ala, yandi, taani n bɛ, \q mixi gbɛtɛ yo mu tinma na rabade, \q \v 4 barima i bara n booree xaxili balan. \q I naxa a lu e xa nɔ n na. \q \v 5 E luma alɔ xɛmɛ naxan donse fima mixi gbɛtɛe ma, \q a xa di kaamɛxi ya xɔri. \q \v 6 Mixi birin n mayelema, \q e e dɛ ye bɔxunma n yatagi. \q \v 7 N ya mu fa sese toma maraɲaaxui xa fe ra, \q n fate birin bara ba n ma. \q \v 8 Tinxintɔɛe kaabama n ma, \q e fa xɔnɔ tinxintaree ma. \q \v 9 Tinxintɔɛ luma a xa kira xɔn, \q sɛniyɛntɔɛ sɛnbɛ xun masama. \q \v 10 Wo tan birin nɔma fade, \q kɔnɔ n mu laxi a ra xa n lɔnnila keren toma wo ya ma. \q \v 11 N ma simaya kɔnti bara ɲɔn, \q n mu gɛxi n ma walie ra, \q n waxɔnfe mu sɔɔnɛyaxi n bɛ. \q \v 12 Yi tinxintaree fe mafindima, \q a falafe ra a dimi nan na naiyalanyi ra. \q E naxɛ a naiyalanyi bara makɔrɛ, \q kɔnɔ e na falama dimi nan kui. \q \v 13 N xaxili tixi aligiyama nan na fa, \q n xa sa bɛlɛ dimi kui, \q \v 14 gaburi xa findi n baba ra, \q kuli xa findi nga nun n maaginɛ ra. \q \v 15 N xaxili tixi munse ra sɔnɔn? \q N xaxili tide yo mu na fa. \q \v 16 N xaxili tide na aligiyama nan na, \q n goroma dɛnnaxɛ bɛndɛ xɔɔra.» \c 18 \s1 Bilidada Suuxaka xa masenyi firin nde \s2 «Mixi ɲaaxie xa xunnakanɛ» \q \v 1 Bilidada Suuxaka naxa a fala, \q \v 2 «Wo yi masenyi mɔɔli danma tɛmui mundun? \q Wo xa xaxili sɔtɔ alako won xa wɔyɛn a fanyi ra. \q \v 3 Wo muxu maɲɔxunxi subee ra munfe ra? \q Munfe ra muxu findixi wo bɛ xaxilitare ra? \q \v 4 Ayuba, i tan naxan xɔnɔxi, duniɲa xa dan i xa fe ra? \q Geya xa tala i bɛ a tide?» \b \q \v 5 «N xa a fala wo bɛ, \q mixi ɲaaxi xa fe ɲɔnma nɛ, \q alɔ tɛ xubenma ki naxɛ, a ba naiyalanyi raminife. \q \v 6 A xa denbaya xa fe ɲɔnma nɛ, \q a yɛtɛ xa fe danma nɛ. \q \v 7 A mu a ɲɛrɛma sɛnbɛ ra sɔnɔn, \q a waxɔnfe fama nɛ a xun nakanade. \q \v 8 A bara suxu yɛlɛ ra, \q a mu minima naxan kui sɔnɔn. \q \v 9 Gantanyi bara a sanyi suxu, \q a mu a bama naxan yi sɔnɔn. \q \v 10 Gantanyi luuti nu nɔxunxi bɛndɛ bun ma, \q gantanyi nu texi sankira xɔn ma. \q \v 11 Gaaxui bara a suxu a xa fe birin kui. \q \v 12 Kaamɛ bara a suxu, a bara lu tɔɔrɛ kui. \q \v 13 A fate bara ba a ma, \q a salonse na bɔrɔfe saya kira xɔn ma. \q \v 14 A bara keli a xɔnyi a nu laxi dɛnnaxɛ ra, \q a na sigafe mangɛ magaaxuxi yire. \q \v 15 I nɔma lude a xa banxi kui, \q a gbe mu luxi sɔnɔn. \q Aligiyama bara findi a xɔnyi ra. \q \v 16 A sankee bara xara, \q a salonyie bara lisi. \q \v 17 Duniɲa mixie bara nɛɛmu a ma, \q e mu ratuma a xili ma sɔnɔn. \q \v 18 A bara keli naiyalanyi kui, \q a so dimi kui duniɲa fari ma. \q \v 19 Di mu a bɛ, i fa a i nɛ mamadi. \q A nu sabatixi dɛnnaxɛ, \q bɔnsɔɛ yo mu a bɛ mɛnni sɔnɔn. \q \v 20 Bɔnsɔɛ naxee sa fama, keli sogetede nun sogegorode, \q nee fama nɛ kaabade a xa xunnakanɛ ma, gaaxui fa e suxu. \q \v 21 Tinxintare xa maraɲɔnyi luma na ki nɛ, \q Ala kolontare xa fe rabama na ki nɛ.» \c 19 \s1 Ayuba xa masenyi senni nde \s2 «N nakisima na fafe» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «Wo fama n tɔɔrɔde han tɛmui mundun? \q Wo n bɔɲɛ halakima wo xa masenyi ra han tɛmui mundun? \q \v 3 A dɔxɔ fu nan yi ki wo n konbima, \q n tɔɔrɔfe mu wo yaagima? \q \v 4 Xa nɔndi na a ra, n na yunubi kui, \q awa, na yunubi luma n tan nan ma. \q \v 5 Xa wo wama a masenfe n bɛ a wo fisa n bɛ, \q xa wo wama n ma tɔɔrɛ findife n ma yunubi ra, \q \v 6 wo xa a kolon xɔnɛ naxan na n ma, \q na fatanxi Ala nan na, \q a tan nan n suxuxi a xa yɛlɛ ra. \q \v 7 Xa n sa gbelegbele n ma xɔnɛ xa fe ra, \q n mu yaabi yo sɔtɔma. \q Xa n sa wa kiiti xa sa, \q kiiti tinxinxi yo mu sama. \q \v 8 Ala bara kira ibolon n ya ra, \q n mu nɔma dangide, \q a bara n ma kira ifɔɔrɔ n ma. \q \v 9 A bara n xun nakana, \q a bara binyɛ birin ba n ma. \q \v 10 A bara n ma fe birin nabira. \q A bara n xaxili tide tala alɔ sansi bili talama ki naxɛ. \q \v 11 A bara xɔnɔ n ma a ɲaaxi ra, \q n bara findi a yaxui ra. \q \v 12 A xa geresoe bara n nabilin, \q e na n gerefe, \q n mu nɔma n gide e ma. \q \v 13 A bara n ngaxakerenyie makuya n na, \q n kolonmae bara yensen yɛ. \q \v 14 N dɔxɔbooree bara n nabɛɲin, \q n dɛfanbooree bara n nabolo. \q \v 15 N ma xɔɲɛe nun n ma konyie, \q nee mu n kolon sɔnɔn. \q \v 16 N na n ma konyi xili, hali n a mayandi, \q a mu n ma xili ratinma. \q \v 17 N dɛ xiri bara raɲaaxu n ma ginɛ ma, \q n ma fe mu rafan n ngaxakerenyie ma. \q \v 18 Dimɛe yati yoma n ma. \q \v 19 N gundo xiri boore bara n xɔn, \q n xanuntenyie bara n yanfa. \q \v 20 N fate birin bara ba n ma, n xɔrie mini kɛnɛ ma. \q Sese mu luxi sɔnɔn. \q \v 21 N booree, wo kinikini n ma, yandi, wo kinikini n ma, \q barima Ala nan n bɔnbɔxi. \q \v 22 Munfe ra wo n tɔɔrɔma alɔ Ala a rabaxi ki naxɛ? \q Wo mu nu wasa sinden?» \b \q \v 23 «Xa n ma wɔyɛnyie sɛbɛxi buki kui nu, \q \v 24 xa e masolixi gɛmɛ ma wure ra nu, \q na tɛmui e buma nɛ nu abadan. \q \v 25 Kɔnɔ n tan a kolon n nakisima ɲiɲɛ na a ra. \q A fama wɔyɛnyi dɔnxɔɛ falade duniɲa ma. \q \v 26 N fate na gɛ bɔrɔde, n tan yati fama nɛ Ala tode. \q \v 27 N tan nan yati fama a tode n yae ra, a mu mataalima n bɛ. \q Na kui n bɔɲɛ sɛɛwama nɛ a fanyi ra. \q \v 28 Wo tan naxee maxɔrinyi tima, ‹Won a tɔɔrɔfe munfe ra?› \q Wo fama n ma nɔndi kolonde. \q \v 29 Wo xa gaaxu santidɛgɛma ya ra, \q barima ɲaxankatɛ wo sɔtɔma nɛ wo xa fe ɲaaxie ma. \q Na kui wo fama a kolonde a kiitisa nde na.» \c 20 \s1 Sofara xa masenyi firin nde \s2 «Tɔɔrɛ nan na tinxintare kɛ ra» \q \v 1 Sofara Naamaka naxa a fala, \q \v 2 «I xa masenyi bara n tɔɔrɔ, \q fo n xa i yaabi. \q \v 3 N bara marakɔrɔsi nde mɛ \q naxan bara n xaxili ifu. \q N i yaabima n ma lɔnni ra na nan ma. \q \v 4 I mu a kolon kabi adama naxa daa, a lu duniɲa ma, \q \v 5 mixi ɲaaxie xa xunnakeli mu buma? \q E xa ɲɛlɛxinyi dunke? \q \v 6 Hali a xa fe gbo yɛ, \q hali a xunyi koore li, \q \v 7 a fama sɔntɔde a lu alɔ se naxan tide mu na, \q a kolonmae nu fa maxɔrinyi ti, ‹A na minden?› \q \v 8 A dangima nɛ alɔ xiye. \q \v 9 A kolonmae mu a toma sɔnɔn, \q a lɔɛma nɛ a xa mixie ma. \q \v 10 A xa die setaree kima see ra, \q e baba naxee muɲa. \q E baba xa naafuli gbilenma nɛ na mixie ma. \q \v 11 Sɛnbɛ naxan nu na a yi ra a fonike ra, \q na birin kanama nɛ, a findi bɛndɛ ra. \q \v 12 Fe ɲaaxi na rafan mixi ma, \q a fa na ragata a furi kui, \q \v 13 a mu a bɛɲin, \q a mu gbilen na fɔxɔ ra, \q \v 14 a xa donse findima pɔsɔnɛ nan na a furi kui. \q \v 15 A naafuli naxan donxi, a fama na bɔxunde. \q Ala yati na bama nɛ a furi kui. \q \v 16 A bɔximase xa xɔnɛ nan bɛsuma, \q biida nan a faxama. \q \v 17 A harige naxan sɔtɔxi, \q naxan bara gbo yɛ alɔ xure, \q \v 18 a na birin nagbilenma nɛ, \q a mu nɔma na sese donde. \q Na mu findima ɲɛlɛxinyi ra a bɛ, \q \v 19 barima a bara se ba tɔɔrɔmixie yi ra. \q A bara e xa banxie ba e yi ra, a mu naxee tixi. \q \v 20 Wasabali nan to nu a ra a xa milɛ kui, \q a harige keren mu ratangama. \q \v 21 A to nu se birin maɲɔxunxi a yɛtɛ nan bɛ, \q a xa hɛɛri mu buma. \q \v 22 A nɛ na a xa fanyi tagi, \q tɔɔrɔ sin tɛmui nan na ki a ma. \q \v 23 A dɛge tɛmui, Ala fama a tɔɔrɔde a xa xɔnɛ ra, \q na tɔɔrɛ fa findi a xa donse ra. \q \v 24 Xa geresose lanmadi mu a tɔɔrɔ, \q geresose xungbe nan nawalima a xili ma. \q \v 25 Hali a tanbɛ tala e a sɔxɔxi naxan na, \q fe magaaxuxi gbɛtɛ fama nɛ a lide. \q \v 26 A xa naafuli birin luma dimi nan kui, \q tɛ fa na birin gan a xɔnyi. \q \v 27 Ala a xa yunubi makɛnɛn ma, \q adamadie na sare ragbilen a ma. \q \v 28 A xa naafuli birin sigama nɛ \q Ala xa xɔnɛ lɔxɔɛ. \q \v 29 Ala na nan fima mixi ɲaaxi ma kɛ ra. \q Na bara findi Ala ɲanige ra na mixi mɔɔli bɛ.» \c 21 \s Ayuba xa masenyi solofere nde \s2 «Munfe ra tinxintaree mu tɔɔrɔma?» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «Wo wo tuli mati n ma masenyi ra. \q Wo xa na raba n bɛ. \q \v 3 Wo diɲɛ n bɛ, n xa wɔyɛn. \q N na gɛ, wo fa yo n ma. \q \v 4 N nan n xun mawaxi mixi nan xili ma? \q Fɔlɔ yi tɛmui ma, n diɲɛma munfe ra fa? \q \v 5 Wo wo ya ti n na, wo xa n fate igbɛ. \q Wo mu kaabaxi xɛ n fate ma? \q \v 6 N nan n maɲɔxun a ma, \q gaaxui nan n suxuma, \q n fate birin nu sɛrɛn n ma.» \b \q \v 7 «Munfe ra mixi ɲaaxie buma duniɲa ma? \q Munfe ra e findima xɛmɔxi sɛnbɛmae ra? \q \v 8 E xa die xun nakelima, \q e bɔnsɔɛe fan fe fanyi sɔtɔma e ya ɲiɲɛ ra. \q \v 9 E xa denbayae luma bɔɲɛsa kui, \q gaaxui yo mu e ma, \q Ala fan mu e tɔɔrɔma. \q \v 10 E xa tuurae sɛnbɛ gbo, \q e tema e xa ninge ginɛe ma, \q nee die barima, e furi mu birama. \q \v 11 Na mixi ɲaaxie xa die fare boronma, \q \v 12 e sigi sama maxasee, kɔra, nun xule xui ra. \q \v 13 E xa simaya kamalima hɛɛri kui, \q e man fa faxa faxɛ sɔɔnɛyaxi ra.» \b \q \v 14 «A nun, e nu a falama nɛ Ala bɛ e xa simaya kui, \q ‹I makuya muxu ra, muxu mu wama i xa sɛriyɛ kolonfe. \q \v 15 Muxu Ala Sɛnbɛ Kanyi rabatuma munfe ra? \q A maxandife findima geeni mundun na muxu bɛ?› \q \v 16 N a kolon e harige mu nu fatanxi e yɛtɛ xa ra, \q n nan n makuyama mixi ɲaaxie xa marasi ra na nan ma. \q \v 17 Kɔnɔ halaki mixi ɲaaxie lima tɛmui birin nɛ? \q Ala gbaloe gbegbe ragirima e ma a xa xɔnɛ kui? \q \v 18 E xa fe kanama a gbe ra, \q alɔ maale lagi foye \q naxan na fanafananma? \q \v 19 Ala ɲaxankatɛ ragatama e xa die bɛ? \q Munfe ra a mu e tan yati ɲaxankatama? \q \v 20 A lanma e tan yati xa e xa tɔɔrɛ to e ya ra, \q e tan yati xa Ala Sɛnbɛ Kanyi xa xɔnɛ kolon. \q \v 21 Xa mixi ɲaaxi gɛ faxade, \q a mu a xa denbaya xa tɔɔrɛ kolonma. \q \v 22 Adamadi nɔma lɔnni nde fide Ala ma, \q mangɛya birin na \q naxan ma yaamari bun ma? \q \v 23 Mixi nde faxama bɔɲɛsa kui, \q a sɛnbɛ gbo, \q kɔntɔfili yo mu lu a ma, \q \v 24 a fate fan, a xɔrie xɔrɔxɔ gben. \q \v 25 Kɔnɔ mixi gbɛtɛ tan faxama tɔɔrɛ kui, \q a mu hɛɛri yo nɛmunnɛmun. \q \v 26 Na mixi firinyi birin sama bɛndɛ nɛ, \q kuli fa e don. \q \v 27 N wo xa maɲɔxunyie kolon a fanyi ra, \q wo wama nɔndi rakanafe n na naxee xafe ra. \q \v 28 Wo naxɛ, ‹Kuntigi xa banxi na minden? \q Mixi ɲaaxi xɔnyi na di?› \q \v 29 Kɔnɔ wo mu maxɔrinyi tixi biyaasilae ma? \q Wo mu wo tuli matixi e xa dɛntɛgɛ ra? \q \v 30 Mixi ɲaaxi mu gbaloe sɔtɔma gbaloe lɔxɔɛ, \q a ratangama nɛ na xɔnɛ ma. \q \v 31 Nde tima a ya i a a makiiti? \q Nde a xa wali kobi sare ragbilenma a ma? \q \v 32 Mixie a xaninma gaburi, \q e man fa binyɛ sa a ma mɛnni. \q \v 33 Gaburi bɛndɛ mu a tɔɔrɔma, \q a binyɛ sɔtɔ ɲama gbegbe ra. \q \v 34 Na kui, wo n madunduma madundui fuyan na di? \q Madaxui masenyie nan tun na wo xa lɔnni masenyie kui.» \c 22 \s1 Elifasi Temanka xa masenyi saxan nde \s2 «Ayuba xa gbilen Ala ma» \q \v 1 Elifasi Temanka naxa a fala, \q \v 2 «Adama tide na Ala bɛ? \q Ade, adama lɔnnixi nɔma a yɛtɛ gbansan nan malide. \q \v 3 I xa tinxinyi findima geeni mundun na Ala Sɛnbɛ Kanyi bɛ? \q I lufe nɔndi kui, na Ala malima di? \q \v 4 Ala na i ɲaxankatafe i xa tinxinyi nan xa fe ra? \q A na kiiti ɲaaxi safe i ma na nan ma? \q \v 5 I xa fe ɲaaxi mu gboxi xɛ? \q I xa yunubie mu wuyaxi xɛ han a dangi a i? \q \v 6 I bara see rasuxu sɛɛkɛ ra i ngaxakerenyie yi ra. \q I bara e xa sosee yati ba e ma, \q i e mageli ti. \q \v 7 I mu nu mixi kima ye ra, ye xɔli nu naxan ma, \q i mu nu kaamɛtɔɛ kima donse ra. \q \v 8 I nu bɔxi soma sɛnbɛma nan yi ra, \q naa findi yɛtɛ igboe sabatide ra. \q \v 9 I nu kaaɲɛ ginɛe nun kiridie keri nɛ e bɛlɛxɛ igeli ra. \q \v 10 Na nan a toxi i rabilinxi gantanyie ra, \q fe magaaxuxie i sɔtɔxi. \q \v 11 I mu na dimi ɲaaxi tofe? \q I mu na ye tofe i madulafe naxan xɔɔra?» \b \q \v 12 «Ala mu na koore ma? \q Tunbuie mato, e itexi ki naxɛ. \q \v 13 I fa a falama munfe ra, \q ‹Ala munse kolon? \q Ala naxan na nuxuie fari ma, \q na nɔma kiiti sade be? \q \v 14 Nuxuie na Ala nun adamae nan tagi. \q Ala a ɲɛrɛma koore ma, \q kɔnɔ a mu nɔma adamae tode.› \q \v 15 I wama lufe na kira fori nan xɔn ma, \q tinxintaree na dɛnnaxɛ kabi tɛmui xɔnnakuye? \q \v 16 E faxa nɛ e xa simaya kɔnti mu kamali, \q alɔ ye banbaranxi se xaninma ki naxɛ. \q \v 17 E a fala nɛ Ala bɛ, \q ‹Gbilen muxu fɔxɔ ra. \q Ala Sɛnbɛ Kanyi nɔma munse rabade muxu bɛ?› \q \v 18 Kɔnɔ Ala nan harige gbegbe fi e ma. \q Na nan a toma n mu n tuli matima mixi ɲaaxie xa marasi ra. \q \v 19 Tinxintɔɛe mixi ɲaaxie xa halaki toma nɛ, \q a findi e bɛ ɲɛlɛxinyi ra. \q Mixi fanyie yoma nɛ e ma, e a fala, \q \v 20 ‹Muxu yaxuie bara sɔntɔ, \q tɛ bara e xa naafuli gan.› \q \v 21 Na kui, i tan xa i xa fe yailan i tan nun Ala tagi, \q alako i xa bɔɲɛsa sɔtɔ, i man xa hɛɛri kolon. \q \v 22 I xa tin a xa marasi ra, \q i xa a xa masenyi masɔtɔ i bɔɲɛ kui. \q \v 23 Xa i man gbilenma Ala Sɛnbɛ Kanyi ma, \q a fama i xun nakelide. \q I xa fe ɲaaxi makuya i xɔnyi ra, \q \v 24 i xa xɛɛma woli xure ma, \q na xɛɛma naxan kelixi Ofiri bɔxi ma. \q \v 25 Na tɛmui Ala Sɛnbɛ Kanyi nan findima i harige ra, \q a findi i xa xɛɛma nun gbeti ɲɔxɔɛ ra. \q \v 26 Ala Sɛnbɛ Kanyi nan fama rafande i ma \q dangife fe birin na. \q I fama i xaxili tide a tan nan na. \q \v 27 I na a maxandi, a i xa dubɛ suxuma nɛ. \q Na tɛmui i xa i gbe laayidi rakamali a mabiri. \q \v 28 A i xa natɛe sɔɔnɛyama nɛ, \q a tɛ yanbama i bɛ i xa kirae birin xɔn ma. \q \v 29 Ala a niyama nɛ i xa mixi magoroxi rakeli, \q barima a luma na mixi mɔɔli mali ra. \q \v 30 A nɔma yunubitɔɛ yati rakiside, \q i xa sɛniyɛnyi saabui ra.» \c 23 \s1 Ayuba xa masenyi solomasaxan nde \s2 «Ala na minden?» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «To fan n ma yaxaseri masa xɔrɔxɔ, \q a xa kote gbo n xun, \q n sɛnbɛ bara ɲɔn. \q \v 3 Xa a sa li n nu nɔma Ala tode nu, \q xa a sa li n nu nɔma sigade a xɔnyi nu, \q \v 4 n nan n xaxili kui ifee birin falama nɛ a bɛ nu. \q \v 5 Na kui n nu nɔma nɛ a xa yaabi kolonde, \q alako n xa fahaamui sɔtɔ na kui. \q \v 6 A fama a sɛnbɛ birin naminide n ma kiitife ra? \q Ade, a a yae nan tima n na tun. \q \v 7 Na tɛmui a n ma tinxinyi toma nɛ, \q a fa nɔndi fi n ma.» \b \q \v 8 «Kɔnɔ Ala mu toma sogetede, \q a mu toma sogegorode. \q \v 9 N a fenma kɔɔla ma, n a fenma yirefanyi ma, \q kɔnɔ a mu toma. \q \v 10 Kɔnɔ a tan n toma a fanyi ra. \q A na gɛ n tode, a nɔndi fima n ma. \q \v 11 N biraxi nɛ a fɔxɔ ra, \q n a xa sɛriyɛ birin nabatu. \q \v 12 N mu a xa yaamarie bɛɲinxi. \q A waxɔnfe findixi nɛ n waxɔnfe ra.» \b \q \v 13 «Nde nɔma a xa natɛ tongoxi masarade? \q A wama naxan xɔn, a na nan nabama. \q \v 14 A naxan ɲanigexi n ma fe ra, \q a fama na nan nagiride n ma. \q A fama fe gbɛtɛe fan sade na fari. \q \v 15 Na nan a toma n gaaxuma a ya ra. \q N na a xa fe maɲɔxun, n mu suusama. \q \v 16 Ala bara limaniya ba n yi, \q Ala Sɛnbɛ Kanyi bara n magaaxu, \q \v 17 kɔnɔ n mu dunduma na dimi xa fe ra, \q na dimi mu nɔma n na.» \c 24 \s1 Ayuba xa masenyi solomasaxan nde dɛ idɔxɔɛ \s2 «Ala kiiti sama tɛmui mundun?» \q \v 1 «Munfe ra Ala Sɛnbɛ Kanyi mu lɔxɔɛ ragataxi kiiti safe ma? \q Munfe ra a xa mixie mu na lɔxɔɛ kolonxi? \q \v 2 Mixie naaninyie tɔnxuma masigama, \q e xurusee muɲama, e e ragbɛngbɛn yire gbɛtɛ. \q \v 3 Kiridie xa sofale muɲama e ma, \q kaaɲɛ ginɛ xa ninge rasuxuma a yi ra sɛɛkɛ ra. \q \v 4 E setaree xa kira balanma e ya ra, \q e tɔɔrɔmixie karaxanma e xa e nɔxun. \q \v 5 Tɔɔrɔmixie minima subaxɛ ma baloe fende e xa die bɛ, \q e walima alɔ sofale gbengberenyi ma, \q e mu donse yo sɔtɔma. \q \v 6 E xɛ xabama tinxintaree bɛ, \q e e xa sansi bogie bama e bɛ. \q \v 7 E kɔɛ radangima xinbeli ra, \q dugi yo mu e yi ra e naxan felenma e ma. \q \v 8 Tunɛ e bundama naxan kelima geyae kɔn na, \q bage to mu e bɛ, \q e e xide fenma gɛmɛe longori ra. \q \v 9 Kiridi nga xiɲɛe bama e dɛ i, \q sɛɛkɛ rasuxuma setaree yi ra. \q \v 10 Nee mageli nan sigama. \q E kote xaninma kaamɛ ra e ma. \q \v 11 E sansi xɔrie wuruma, e ture ba a i, \q e wɛni bogi boronma, e wɛni ba a i. \q E na birin nabama ye xɔli ra e ma. \q \v 12 Mixie e mawama taa kui. \q Mixi maxɔnɔxie xili tima, \q kɔnɔ Ala gbe fe yo mu na na fee.» \b \q \v 13 «Mixi ɲaaxie, nee mu naiyalanyi kolon, \q e mu na kirae kolon, \q e mu e ɲɛrɛma nee xɔn ma. \q \v 14 Faxɛti kelima subaxɛ ma, \q a tɔɔrɔmixi nun setare faxa, \q a muɲɛ ti kɔɛ ra. \q \v 15 Kuye na ifɔɔrɔ, yɛnɛla a falama, \q ‹Mixi yo mu n toma,› \q a fa mini dugi dusuxi a yatagi xun na. \q \v 16 Kɔɛ ra muɲɛtie naadɛe kanama, \q yanyi ra e e yɛtɛ mabalan banxie kui. \q Naiyalanyi mu rafan e ma hali. \q \v 17 E tan, kɔɛ findixi e bɛ e xa yanyi nan na, \q dimi nan e malima.» \b \q \v 18 «Banbaranyi fama tinxintare xaninde, \q a dankaxi nan a ra duniɲa ma. \q A mu wɛni bilie toma sɔnɔn. \q \v 19 Aligiyama yunubitɔɛ xa fe danma nɛ, \q alɔ soge linlinyi balabalanyi ye xɔrima ki naxɛ. \q \v 20 Ginɛ naxan xiɲɛ fixi yunubitɔɛ ma, \q na nɛɛmuma nɛ a ma, \q kulie tan fa a don. \q Mixi yo mu ratuma a ma sɔnɔn. \q Na kui a xa tinxintareya bara tala \q alɔ sansi talama ki naxɛ. \q \v 21 A fe ɲaaxi rabama ginɛ dibaritare ra, \q a mu kinikinima kaaɲɛ ginɛ ma. \q \v 22 Kɔnɔ Ala naxan fata na tuurae suxude sɛnbɛ ra, \q e nii raɲaaxu e ma, \q \v 23 a nee luma e xa bɔɲɛsa kui, \q a fa bira mixi gbɛtɛe tan ma fe fɔxɔ ra. \q \v 24 Mixi minima waxati nde nan nabade, \q kɔnɔ na waxati na kamali, \q a xa fe xuben a ɲɔn. \q Adamadi luxi nɛ alɔ maale na mɔ xɛ xun ma, \q maale xabee fa a xaba.» \b \q \v 25 «Nde nɔma n ma masenyi matandide? \q Nde nɔma a falade nɔndi mu a ra?» \c 25 \s1 Bilidada Suuxaka xa masenyi saxan nde \s2 «Mangɛya na Ala nan yi» \q \v 1 Bilidada Suuxaka naxa a fala, \q \v 2 «Mangɛya na Ala nan yi, \q fo won xa gaaxu a ya ra. \q A tan nan bɔɲɛsa ragirima koore ma. \q \v 3 A xa gali kɔnti nɔma kolonde? \q Nde na a xa soge yanbɛ mu naxan lima? \q \v 4 Adama tinxinma di Ala ya i? \q Ginɛ bari di sɛniyɛnma di? \q \v 5 Xa kike xa yanbɛ yɛtɛ yati mu gbo Ala bɛ, \q xa tunbuie mu sɛniyɛn a ya i, \q \v 6 adamadi go, \q naxan xurun alɔ kuli, \q naxan findixi kuli yɔrɛ di gbansan na?» \c 26 \s1 Ayuba xa masenyi solomanaani nde \s2 «Nde nɔma Ala sɛnbɛ fahaamude?» \q \v 1 Ayuba naxa a yaabi, \q \v 2 «I fata sɛnbɛtare malide. \q I fata mixi ralimaniyade. \q \v 3 I fata lɔnnitare raside. \q I xaxili fanyi masenma, \q \v 4 kɔnɔ i na masenma nde bɛ? \q Nde na xaxili fixi i ma?» \b \q \v 5 «Mixi faxaxie sɛrɛnma baa nun bɔxi bun ma. \q \v 6 Aligiyama naadɛ rabixi Ala ya tode ra, \q a naa igbɛxi. \q \v 7 Ala nan koore daaxi, \q a a singan kuye ma, \q a bɔxi singan a yɛtɛ ma. \q \v 8 A tunɛ ye ragatama nuxuie kui, \q ye xa binyɛ man mu nɔ e bɔɔde. \q \v 9 A a xa kibanyi ya makotoxi nuxuie nan na. \q \v 10 A naaninyi saxi naiyalanyi nun dimi tagi. \q \v 11 Koore sɛrɛnma, a kaabama Ala xaaɲɛ xui mɛfe ra. \q \v 12 A sɛnbɛ baa imaxama, \q a baa yɛxɛe magaaxuxi ibɔɔma a xaxili fanyi ra. \q \v 13 A kɛrɛ foye koore rasɛniyɛnma, \q a bɛlɛxɛ bɔximase gixi sɔxɔma. \q \v 14 Xa yee findixi a xa wali xurie nan na, \q won mu nɔma naxee fahaamude a fanyi ra, \q nde nɔma a sɛnbɛ magaaxuxi tan fahaamude?» \c 27 \s1 Ayuba xa masenyi solomanaani nde dɛ idɔxɔɛ \s2 «Fo n xa nɔndi fala» \q \v 1 Ayuba man naxa masenyi ti: \q \v 2 «N bara n kali Ala Sɛnbɛ Kanyi ra, \q naxan mu nɔndi fima n ma, \q naxan bara n nafe xɔnɛ ra, \q \v 3 danmi n ɲɛngima, \q danmi n ɲɛngi naxan fatanxi Ala ra na nan n fate i, \q \v 4 tinxintareya mu minima n dɛ i, \q N mu wule falama. \q \v 5 Han n faxa, n mu nɔndi fima wo ma, \q n mu n yɛtɛ tɔɔɲɛgɛma. \q \v 6 N tan a kolon n tinxin, sese man mu n bama mɛnni. \q N mu n ma fe ɲaaxi yo kolon.» \b \q \v 7 «N yaxui xa suxu alɔ mixi ɲaaxi, \q n gerefa xa suxu alɔ tinxintare. \q \v 8 Ala na natɛ tongo a xa na mixi mɔɔlie faxa, \q xaxili tide yo mu luma e bɛ, \q \v 9 Ala nee maxandi xui tongoma e tɔɔrɔ tɛmui? \q \v 10 Ala rafan na mixi mɔɔli ma? \q A Ala maxandima tɛmui birin?» \b \q \v 11 «N xa Ala sɛnbɛ masen wo bɛ, \q n mu Ala Sɛnbɛ Kanyi waxɔnfe nɔxunma wo ma. \q \v 12 Wo birin bara yi to a fanyi ra, \q wo fa wɔyɛnyi fufafu falama munfe ra?» \b \q \v 13 «Ala naxan nagirima mixi ɲaaxi ma, \q Ala Sɛnbɛ Kanyi naxan soma a yi ra kɛ ra, na nan yi ki: \q \v 14 A xa die na wuya, e faxama santidɛgɛma nan na, \q a xa mamadie faxa kaamɛ ra. \q \v 15 A xa mixi ndee na lu, \q nee fa faxa a xanbi, \q e xa kaaɲɛ ginɛe mu wama e xa fe ra. \q \v 16 A xa naafuli na gbo yɛ alɔ mɛyɛnyi, \q a xa dugi na wuya alɔ bɛndɛ gbegbe malanxi, \q \v 17 a tan nan na malanxi, \q kɔnɔ tinxintɔɛ nan na dugi ragoroma a ma, \q sɛniyɛntɔɛ nan na naafuli sɔtɔma. \q \v 18 A xa banxi luma alɔ turunturunyi, \q alɔ xɔni keri xa bage di. \q \v 19 A bannaxi nan a sama, \q kɔnɔ a ragatama a tɔɔrɔxi nan na. \q A na a ya rabi, sese mu na a yi ra sɔnɔn. \q \v 20 Gaaxui a suxuma tɛrɛnna ra, \q alɔ banbaranyi, alɔ turunnaadɛ kɔɛ kui. \q \v 21 Foye xungbe a xaninma, \q a a tala a sabatide. \q \v 22 Tanbɛe wolima a ma, a mu bama a ra, \q fo a xa a gi nɛ. \q \v 23 Mixie ɲɛlɛxinma nɛ a xa xunnakanɛ ra, \q e yo a ma.» \c 28 \s1 Ayuba xa masenyi solomanaani nde dɛ idɔxɔɛ man \s2 «Lɔnni na minden?» \q \v 1 «Yire na na gbeti bama bɔxi ma dɛnnaxɛ, \q xɛɛma raxunude fan na na. \q \v 2 Yire na na wure bama bɔxi ma dɛnnaxɛ, \q gɛmɛ raxunuxi fan wure gbeeli raminima. \q \v 3 Mixi yili gema bɔxi bun dimi kui na see fenfe ra. \q \v 4 E yili gema wula i, \q dɛnnaxɛ makuya mixi sabatide ra. \q Mɛnni mixi goroma luuti ma bɔxi bun ma. \q \v 5 Baloe minima bɔxi fari, \q kɔnɔ a bunyi tan luma alɔ tɛ nan yiriyirima. \q \v 6 Mɛnni e gɛmɛ tofanyie toma, \q e xɛɛma fuɲi raminima. \q \v 7 Xɔni xaaɲɛ mu mɛnni kira kolon, \q sɛgɛ mu mɛnni toma. \q \v 8 Sube magaaxuxi mu e ɲɛrɛma mɛnni, \q yɛtɛ mu dangima naa. \q \v 9 Kɔnɔ adama tan gɛmɛ xɔrɔxɔɛ gema, \q han a geya bunyi li. \q \v 10 A yili gema gɛmɛ kui, \q alako a xa naafuli to. \q \v 11 A ye kira balanma, \q a tɛ xaninma naa alako a xa se nɔxunxi to.» \b \q \v 12 «Kɔnɔ lɔnni tan toma minden? \q Xaxili fanyi lude na minden na? \q \v 13 Adama mu lɔnni tide kolon. \q Lɔnni mu toma duniɲa mixi baloxie tagi. \q \v 14 A mu toma dabonyi xungbe kui, \q a mu toma baa ma. \q \v 15 A mu sarama xɛɛma ra, a mu sɔtɔma gbeti ra. \q \v 16 A mu sama sikeeli ma xɛɛma sɛɛti ma, \q xa na mu a ra gɛmɛ tofanyie sɛɛti ma. \q \v 17 A maniyɛ mu na. \q A maniyɛ mu findi xɛɛma ra, \q a mu findi gɛmɛ tinsexi ra, \q a mu findi xɛɛma pɔɔti tofanyi ra. \q \v 18 Lɔnni tide gbo diyaman bɛ, \q a sɔtɔfe tide gbo gɛmɛ tofanyi bɛ naxan toma baa ma. \q \v 19 Lɔnni maniyɛ mu findi gɛmɛ tofanyi ra, \q naxan kelixi yire makuye. \q A mu maniyama sikeeli ra alɔ xɛɛma.» \b \q \v 20 «Na kui, lɔnni kelixi minden? \q Xaxili fanyi lude na minden na? \q \v 21 A nɔxunxi nimasee ma naxee na bɔxi ma, \q a nɔxunxi xɔnie ma naxee na koore ma. \q \v 22 Aligiyama bara a xa fe nde mɛ, kɔnɔ a mu a kolon. \q \v 23 Ala nan lɔnni kira kolon, \q a tan nan a lingira toma, \q \v 24 barima a tan nan duniɲa nun koore igbɛma han e dande. \q \v 25 A to gɛ foye nun ye itaxunde, \q \v 26 a to gɛ tunɛ, seyamakɔnyi, nun galanyi yamaride, \q \v 27 awa, a naxa lɔnni ramini, a a mato a fanyi ra. \q \v 28 Na kui a naxa a fala adamadie bɛ, \q Ala xa yaragaaxui findixi lɔnni nan na, \q fe ɲaaxi bɛɲinfe findixi xaxili fanyi nan na.» \c 29 \s1 Ayuba xa masenyi dɔnxɔɛ \s2 «N ma tɛmui fanyi dangixi» \q \v 1 Ayuba naxa yi masenyi ti: \q \v 2 «Xa n ma tɛmui dangixie nan a ra yi ki nu, \q Ala nu mɛɛnima n ma tɛmui naxɛ. \q \v 3 A xa naiyalanyi to nu na n xun ma, \q a to nu tɛ tima n bɛ kira xɔn ma dimi kui. \q \v 4 N sɛnbɛ nu gbo na tɛmui, \q n nun Ala dɛ nu fan. \q \v 5 Na tɛmui Ala Sɛnbɛ Kanyi nu na n sɛɛti ma, \q n ma die fan nu na n nabilinyi. \q \v 6 N ma fe birin nu sɔɔnɛyaxi, \q xiɲɛ nun ture nu gbo n yi ra.» \b \q \v 7 «N to nu sigama taa sode dɛ ra, \q ɲama nu na dɛnnaxɛ, \q \v 8 fonikee nu kira ibama nɛ n bɛ, \q forie nu keli e ti n binyafe ma. \q \v 9 Kuntigie nu e sabarima nɛ n ya ra, \q \v 10 mangɛe nu wɔyɛnyi so n yi, e tan dundu, \q \v 11 barima naxan na n xui mɛ, a fe fanyi fala n ma fe ra. \q Naxee nu n toma, n nu rafanma e ma. \q \v 12 N nu tɔɔrɔmixie malima, \q n nu kiridie kima, booree nu nɛɛmuma naxee ma. \q \v 13 Mixi naxan nu na saya kira xɔn ma, \q na nu dubama nɛ n bɛ. \q N nu kaaɲɛ ginɛ bɔɲɛ rasɛɛwama. \q \v 14 N nu n ɲɛrɛma tinxinyi kui, \q nɔndi nu findixi n yuge nan na. \q \v 15 N nu findixi saabui fanyi nan na dɔnxui nun mabɛnyi bɛ. \q \v 16 N nu findixi babɛ nan na setaree bɛ, \q n xɔɲɛe mali e xa tɔɔrɛ kui. \q \v 17 N nu tinxintaree xa fe xun nakanama, \q n misikiinɛ ratanga e xa fe kobie ma. \q \v 18 N nu a maɲɔxunma saya n lima hɛɛri nan kui, \q n ma simaya fa kamali alɔ baa dɛ ra mɛyɛnyi. \q \v 19 N nu a maɲɔxunma n ma duniɲɛigiri sɔɔnɛyama nɛ, \q alɔ sansi naxan sanke bara ye li, a salonyi xini sɔtɔ. \q \v 20 N nu a maɲɔxunma n xun nakelima nɛ tɛmui birin, \q n tanbɛ woli sɛnbɛ ra.» \b \q \v 21 «Mixie nu e tuli matima nɛ n na, \q e e sabari n ma marasi ramɛfe ra. \q \v 22 N ma masenyie nu rafanma e ma, \q e mu nu e matandima. \q \v 23 E nu n mamɛma alɔ mixi tunɛ mamɛma ki naxɛ, \q e n ma wɔyɛnyi birin suxu sɛɛwɛ kui. \q \v 24 E na n yatagi to, \q e birin nu e xaxili tima n na. \q \v 25 N nu e raɲɛrɛma, \q n nu luxi nɛ e bɛ alɔ e xa mangɛ, \q naxan dɔxɔxi kibanyi kui e tagi, \q a nu tɔɔrɔmixie madundu.» \c 30 \s1 Ayuba xa masenyi dɔnxɔɛ dɛ idɔxɔɛ \s2 «Ayuba xa sɛɛwɛ bara findi sunnunyi ra» \q \v 1 «Kɔnɔ yakɔsi tan, fonikee n mayelema, \q naxee babae nu findixi n bɛ fuyantee ra, \q n nu yoma naxee ma. \q \v 2 E yusi mu nu na n bɛ, \q barima sɛnbɛ yo mu nu e bɛ. \q \v 3 Kaamɛtɔɛ nan nu e ra, \q naxee nu sigama gbengberen yire baloe fende. \q \v 4 E nu ɲoogee matalama fɔtɔnyie kui, \q wuri sankee gbansan nan nu findima e xa donyi ra. \q \v 5 Mixie nu e kerima ɲama ya ma, \q alɔ muɲɛti kerima ki naxɛ. \q \v 6 E nu yigiyama gɛmɛ longorie nan na geyae kɔn na, \q \v 7 xa na mu a ra kunsie bun ma. \q \v 8 Fuyantee nan nu e ra, \q naxee nu bara keri bɔxi kui.» \b \q \v 9 «Kɔnɔ yakɔsi fa, nee nan n mayelema \q e xa sigie nun e xa masenyie ra yi ki. \q \v 10 N ma fe mu rafan e ma. \q E dɛ ye bɔxunma n yatagi ma, \q e nu fa e makuya n na. \q \v 11 Kabi Ala n nabolo n ma tɔɔrɛ kui, \q e xa mayele mu ɲɔnma. \q \v 12 Yi mixi ya maɲɔxunxie kelima n xili ma, \q e nu gantanyi ɲaaxie te n bɛ. \q \v 13 E n ma kira ibolonma n ya ra. \q \v 14 E luma alɔ sɔɔri ɲaaxie, naxee soma taa kui tɛtɛ yale ra. \q \v 15 Gaaxui bara n suxu, \q n ma fe xun bara rakana, \q n ma kisi bara dangi n na alɔ nuxui dangima ki naxɛ.» \b \q \v 16 «Yakɔsi, a gbe mu luxi n ma simaya xa ɲɔn, \q n ma tɔɔrɛ bara kamali. \q \v 17 N ma tɔɔrɛ bara gbo yɛ, \q n mu xima kɔɛ ra sɔnɔn. \q \v 18 A luma alɔ dugi nde nan xirixi n kɔnyi ma, \q a xa n faxa. \q \v 19 Ala bara n nagoro han \q n bara lu alɔ boora, xa na mu a ra tɛ xube.» \b \q \v 20 «Ala, n bara i xili, kɔnɔ i mu a ratinxi. \q N bara ti i ya i, alako i xa n to. \q \v 21 I bara tɔɔrɛ ɲaaxi dɔxɔ n ma, \q i sɛnbɛ bara nɔ n na. \q \v 22 A luxi alɔ turunnaadɛ bara n nate koore ma. \q \v 23 N a kolon i na n xaninfe aligiyama nɛ, \q duniɲa mixi birin sigama dɛnnaxɛ.» \b \q \v 24 «Kɔnɔ mixi naxan na saya kira xɔn ma, \q na mu Ala maxandima xɛ? \q Mixi naxan na tɔɔrɛ kui, \q na mu Ala makulama xɛ? \q \v 25 N mu n ya ye ramini tɔɔrɔmixi bɛ nu? \q N mu kinikini setare ma nu? \q \v 26 N wa hɛɛri nan xɔn ma, \q kɔnɔ ɲaxankatɛ nan n lixi. \q N wa lufe naiyalanyi nan kui, \q kɔnɔ dimi nan dusuxi n xun na. \q \v 27 N bɔɲɛ na tɔɔrɔfe lɔxɔɛ birin. \q \v 28 N na dimi kui, \q naiyalanyi yo mu na. \q N tixi ɲama tagi, n nu fa wa n xui itexi ra. \q \v 29 N bara lu alɔ wula i baree nun burunyi xɔni ɲaaxie. \q \v 30 N kiri bara fɔɔrɔ n ma, \q n fate birin kui na iganfe. \q \v 31 N ma kɔra sunnunyi xui tima, \q n ma xule ɲɔn fe wa xui raminima.» \c 31 \s1 Ayuba xa masenyi dɔnxɔɛ raɲɔnyi \s2 «Yunubi sare nan ya» \q \v 1 «N natɛ tongo nɛ, \q n naxa yabu ginɛdimɛdi ra. \q \v 2 Ala munse ɲanigema n bɛ koore ma? \q Ala Sɛnbɛ Kanyi kɛ mundun fima n ma kelife ra a ma? \q \v 3 Setareɲa mu ragataxi mixi ɲaaxi xa bɛ? \q Ɲaxankatɛ mu tinxintare xa lima? \q \v 4 Ala mu nu n fɔxi birin matoma xɛ? \q A mu nu n ma santongoe birin kɔntima xɛ?» \b \q \v 5 «Xa n bara n ɲɛrɛ wule kui, xa n bara mixi madaxu, \q \v 6 Ala xa n maniya sikeeli tinxinxi ra. \q A n ma tinxinyi toma nɛ. \q \v 7 Xa n bara kira tinxinxi bɛɲin, \q xa n bɔɲɛ bara bira n ya waxɔnfe fɔxɔ ra, \q xa n bara n manɔxɔ fe ɲaaxi ra, \q \v 8 mixi gbɛtɛe xa n ma sansi sixie bogi don, \q n ma sansi sixie birin xa matala bɔxi ma. \q \v 9 Xa ginɛ xɔli bara n suxu, \q xa n bara bira n dɔxɔboore xa ginɛ fɔxɔ ra, \q \v 10 n ma ginɛ xa bande ɲin xɛmɛ gbɛtɛ bɛ, \q a tan nun na xa kafu, \q \v 11 barima yɛnɛ findixi fe ɲaaxi nan na, \q kiitisae naxan makiitima a xɔrɔxɔɛ ra. \q \v 12 Yɛnɛ, tɛ nan a ra naxan sigama ganyi ti ra han yahannama, \q a mixi harige birin xun nakana.» \b \q \v 13 «Xa n mu findi mixi tinxinxi ra nu n ma konyie mabiri, \q muxu to nu galanbuma, \q \v 14 n Ala yaabima di nu? \q N nan n yɛtɛ xun mafalama di nu? \q \v 15 Ala keren xa mu muxu birin daaxi muxu nga tɛɛgɛ i? \q Ala keren xa mu muxu birin nabaloxi muxu nga xiɲɛ ra?» \b \q \v 16 «Xa n mu setaree ki nu, \q xa n mu kaaɲɛ ginɛ mali nu, \q \v 17 xa n keren bara n ma donse don, \q n mu kiridi ki, \q \v 18 n naxan xuru, n findi a bɛ babɛ ra kabi a yɔrɛ ra, \q naxan nga kaaɲɛ ginɛ bara lu n xɔnyi kabi a tɛɛgɛxi a ma, \q \v 19 xa n mu tɔɔrɔmixi ki dugi ra nu, \q \v 20 na kanyi lu a mu duba n bɛ \q na dugi xa fe ra naxan kelixi n ma yɛxɛɛe xabe ma, \q \v 21 xa n bara kiridi nde tɔɔrɔ, \q n to a kolonxi kiitisae nɔndi fima n ma, \q \v 22 n bɛlɛxɛ xa bolon n tunki ma, \q n xɔrie xa magira, \q \v 23 barima n gaaxu Ala xa ɲaxankatɛ ya ra a gbe ra, \q n mu nɔma sese ra a sɛnbɛ ya i.» \b \q \v 24 «Xa n bara n xaxili ti n ma xɛɛma ra, \q xa n bara la n ma naafuli ra, \q \v 25 xa n bara ɲɛlɛxin n harige xa gboe ra, \q n naxan sɔtɔ n ma duniɲɛigiri kui, \q \v 26 xa n bara n ya ti soge nun kike xa yanbɛ ra, \q \v 27 n fa nee batu n bɔɲɛ kui gundo ra, \q n nan n bɛlɛxɛ sunbu e xa binyɛ bun ma, \q \v 28 Ala xa n ɲaxankata, \q barima na fe mɔɔli mu fan, \q n bara findi yanfante ra Ala mabiri.» \b \q \v 29 «N bara ɲɛlɛxin n xɔnma xa tɔɔrɛ ra, \q n sɛɛwa a xa ɲaxankatɛ ra, \q \v 30 n tan naxan mu nu tinma a dankade n dɛ ra, \q n xa na yunubi mɔɔli raba? \q \v 31 N ma xɔɲɛe birin mu nu a falama xɛ: \q ‹A n dɛ wasaxi sube ra›? \q \v 32 N nu biyaasilae yigiyama nɛ alako e naxa xi tande. \q \v 33 N bara n ma fe ɲaaxie nɔxun n bɔɲɛ kui alɔ \q adamadie darixi a ra ki naxɛ? Ade. \q \v 34 N bara gaaxu ɲama xa wɔyɛnyi ra, \q xa na mu a ra n xabilɛ xa wɔyɛnyi ra, \q n fa lu n xɔnyi nɔxunyi kui n mu nɔndi fala? Ade.» \b \q \v 35 «Xa mixi na naxan tinma a tuli matide n na, \q n ma masenyi dɔnxɔɛ nan na ki. \q Ala xa n yaabi. \q A naxan toma n ma, a xa na sɛbɛ, \q \v 36 n xa na dɔxɔ n xun ma, n xa a gbaku n kɔn ma. \q \v 37 N dɛntɛgɛ sama nɛ a bɛ, \q alɔ mixi dɛntɛgɛ sama mangɛ bɛ ki naxɛ. \q \v 38 Xa n ma bɔxi nde bara xɔnɔ n xili ma, \q xa mixi nde ya ye bara silɔn na, \q \v 39 xa n bara donse nde don n mu a rawalima sare fi, \q xa n bara a kanyi tɔɔrɔ, \q \v 40 mɛngi naxan na n ma bɔxi ma, na xa findi tunbe ra, \q n ma fundenyi xa findi ɲooge ɲaaxi ra.» \b \q Ayuba xa masenyi dɔnxɔɛ nan na ki. \c 32 \s1 Elihu xa masenyi singe \s2 «Ala nan lɔnni fima mixi ma» \p \v 1 Yi xɛmɛ saxanyie naxa ba Ayuba xa wɔyɛnyi yaabife, barima a nu a yɛtɛ findixi nɔndi falɛ nan na. \v 2 Na kui Elihu, Barakeeli Buusika xa di, naxan fatan Rama xabilɛ ra, a bɔɲɛ naxa te Ayuba xili ma, barima na nu a yɛtɛ findixi nɔndi falɛ nan na Ala ya i. \v 3 A bɔɲɛ naxa te a boore saxanyie xili ma, barima e mu nu nɔma Ayuba yaabide hali e to a kolonxi nɔndi mu nu a bɛ. \v 4 Na mixi saxanyie to nu mɔxi a bɛ, Elihu mamɛ ti na nan ma wɔyɛnfe ra Ayuba bɛ. \v 5 Elihu nu bara a to, yaabi yo mu nu na yi mixi saxanyie yi ra fa. Na kui a bɔɲɛ naxa te. \p \v 6 Elihu, Barakeeli Buusika xa di, naxa a fala, \q «Fonike nan n na, forie nan wo tan na. \q N gaaxu n ma marakolonyi sade wo ya i na nan ma. \q \v 7 N naxɛ, ‹Fori nan fata wɔyɛnde, a xa simaya xɔnkuye xa fe ra.› \q \v 8 Kɔnɔ Ala Sɛnbɛ Kanyi nan xaxili fima adama ma. \q \v 9 Simaya xɔnkuye gbansan xa mu xaxilimaya fima mixi ma, \q forie gbansan xa mu findixi nɔndi kanyie ra. \q \v 10 Na kui n bara wo maxandi, \q wo xa wo tuli mati n ma marakolonyi ra.» \b \q \v 11 «N bara wo xa masenyi raɲɔnyi mamɛ, \q n bara n tuli mati wo xa masenyi birin na, \q wo naxan falaxi Ayuba xa fe ra. \q \v 12 N bara wo xa masenyie ramɛ, kɔnɔ wo mu nɔxi Ayuba yaabide, \q wo mu nɔxi nɔndi makɛnɛnde a bɛ. \q \v 13 Wo naxa a fala de, \q ‹Won tan bara gɛ lɔnni sɔtɔde. \q Won xa lu Ala xa yi xɛmɛ rafahaamu, \q adamadi mu nɔma na rabade.› \q \v 14 Ayuba mu a xa masenyi tixi n tan xa xili ma. \q N fan man mu a yaabima wo xa masenyie ra.» \b \q \v 15 «Limaniya bara ba wo yi ra. \q Yaabi yo mu na sɔnɔn wo naxan tima. \q \v 16 N bara wo xa masenyi dande to, \q yaabi yo mu minima wo dɛ kui fa. \q \v 17 Yakɔsi n xa n gbe fala, \q n tan fan xa n ma lɔnni masen kɔrɛ, \q \v 18 barima fe gbegbe na n furi kui. \q N xaxili na n tutunfe, \q \v 19 alɔ wɛni nɛɛnɛ naxan xufuxufufe, \q a wama a sase bulafe. \q \v 20 N xa wɔyɛn alako n bɔɲɛ xa goro. \q N dɛ xa yaabi ti. \q \v 21 N mu mixi yo rafisama a boore bɛ, \q n mu taamixiya rabama mixi yo bɛ. \q \v 22 N mu fata taamixiya ra, \q n na na raba, Ala n naboloma nɛ.» \c 33 \s1 Elihu xa masenyi singe dɛ idɔxɔɛ \s2 «Xunmafalama xa lu Adama bɛ.» \q \v 1 «Yakɔsi Ayuba, i i tuli mati n ma masenyi ra, \q i xa n ma wɔyɛnyi ramɛ. \q \v 2 N bara n dɛ rabi, \q n nɛnyi bara keli. \q \v 3 N ma masenyi kelixi n bɔɲɛ fiixɛ nan kui, \q nɔndi nan minima n dɛ i. \q \v 4 Ala Xaxili bara n daa, \q Ala Sɛnbɛ kanyi ɲɛngi bara n findi mixi ɲiɲɛ ra. \q \v 5 Xa i nɔma n yaabide, \q i xa na raba. \q \v 6 Won firin birin lan Ala ya i. \q N fan yailanxi bɛndɛ nan na. \q \v 7 Na kui i naxa gaaxu n ya ra. \q \v 8 Kɔnɔ i bara wɔyɛnyi nde fala, \q n naxan mɛxi n tuli ra. \q \v 9 I bara a fala, ‹N sɛniyɛn, n mu yunubi rabaxi, \q \v 10 kɔnɔ Ala man na fe nde tofe n na, \q n findixi a yaxui ra naxan ma. \q \v 11 A bara n sanyi mabalan yɔlɔnxɔnyi kui, \q a nu fa n fɔxi birin igbɛ.› \b \q \v 12 Kɔnɔ n xa a fala i bɛ, \q nɔndi mu i bɛ na fe kui, \q barima Ala gbo mixi bɛ. \q \v 13 I wama Ala rakiitife munfe ra? \q A mu yaabi fima a xa fe rabaxi birin ma. \q \v 14 Ala fe masenma won bɛ ki nde ra, \q kɔnɔ won mu won ɲɔxɔ sama na xɔn ma. \q \v 15 A nɔma wɔyɛnde xiye ra kɔɛ ra, \q mixi xima tɛmui naxɛ e xa sade ma. \q \v 16 A nɔma adamadie tuli rabide na tɛmui, \q a e rakolon fee ra naxee kelixi a tan ma, \q \v 17 alako e xa kira ɲaaxi bɛɲin, \q a man xa e ratanga e yɛtɛ kan igbofe ma. \q \v 18 Na kui, a e ratangama nɛ gaburi gbaloe ma, \q a e ratanga santidɛgɛma ma. \q \v 19 Ala man nɔma masenyi tide adamadi bɛ a xa tɔɔrɛ nde ra, \q naxan xɔnɛ soma han a xɔrie kui a xa fure dagi tagi. \q \v 20 Donse yati fa raɲaaxu a ma, a mu nɔ a dɛgede. \q \v 21 A fate ba a ma, a xɔrie birin sa kɛnɛ ma. \q \v 22 A makɔrɛ aligiyama ra, Sayamalekɛ fa a fɔxɔ ra.» \b \q \v 23 «Kɔnɔ xa xɛɛra xunmafalama nde sa lu a bɛ \q malekɛ galie ya ma, \q naxan fama tinxin ki masende na kanyi bɛ, \q \v 24 Na kui, xɛɛra xunmafalama findima saabui fanyi ra a bɛ, \q Ala hinnɛ a ra, a a masen Ala bɛ, \q ‹A rakisi faxɛ ma, n bara a xunsare ba.› \q \v 25 Na kui, a fate man gbilenma dimɛdiɲa, \q a man fonike sɛnbɛ sɔtɔ. \q \v 26 Adamadi na Ala hinnɛnte maxandi, \q a Ala yatagi toma nɛ sɛɛwɛ kui, \q Ala fa tinxinyi fi a ma. \q \v 27 Na kanyi bɛɛti bama nɛ mixie ya i, a a fala, \q ‹N yunubi rabaxi nɛ, \q n tinxinyi madalin, \q kɔnɔ na sare mu ragbilenxi n ma a ki ma. \q \v 28 Ala bara n xɔrɛya, \q n tan naxan xun nu tixi aligiyama ra. \q A man bara gbilen naiyalanyi masen na n bɛ.› \q \v 29 Ala nan na rabama adama bɛ, \q keren, firin, han saxan, \q \v 30 alako a xa a ba faxɛ yi, \q a xa a lu naiyalanyi kui.» \b \q \v 31 «Ayuba, i tuli mati n na, \q i xa i sabari, i xa n ma masenyi ramɛ. \q \v 32 Xa yaabi nde na i bɛ, i xa na fala, \q barima n wama nɔndi fife i ma. \q \v 33 Kɔnɔ xa na mu a ra, i tuli mati n na, \q i xa i sabari alako i xa xaxili sɔtɔ n na.» \c 34 \s1 Elihu xa masenyi firin nde \s2 «Ala xa kiiti tinxin» \q \v 1 Elihu naxa a masen, \q \v 2 «Lɔnnilae, wo wo tuli mati. \q Xaxilimae, wo n ma masenyi ramɛ, \q \v 3 barima tuli wɔyɛnyi sensima, \q alɔ nɛnyi donse sensima ki naxɛ. \q \v 4 Won xa tinxinyi sugandi, \q won xa bira fe fanyi fɔxɔ ra.» \b \q \v 5 «Ayuba naxɛ, ‹N tinxin, kɔnɔ Ala mu nɔndi fixi n ma. \q \v 6 Hali n to tinxinxi, a bara n lu alɔ wule falɛ. \q N mu yunubi yo rabaxi, kɔnɔ n na tɔɔrɛ ɲaaxi kui.› \q \v 7 Nde yaagi sɔtɔxi dangi Ayuba ra? \q \v 8 A bara a ɲɛrɛ tinxintareya kui, \q a bara lu fe ɲaaxi rabae ya ma. \q \v 9 A bara a fala, \q ‹Geeni mu na adamadi bɛ \q naxan birama Ala waxɔnfe fɔxɔ ra.› \q \v 10 Xaxilimae, wo wo tuli mati n na. \q Ala nun fe ɲaaxi tagi ikuya, \q Ala Sɛnbɛ Kanyi mu tinxintareya kolon. \q \v 11 A mixie xa fe rabaxi sare ragbilenma e ma, \q a kote dɔxɔma e xun ma e nun naxan lan. \q \v 12 Ala mu nɔma fe ɲaaxi rabade. \q Ala Sɛnbɛ Kanyi mu nɔma tinxinyi kanade. \q \v 13 Nde a ti a xa duniɲa yamari? \q Nde duniɲa taxuxi a ra? \q \v 14 Xa Ala mu a ɲɛngi saxi adamadie xɔn ma nu, \q a fa a xaxili nun a ɲɛngi ba e yi, \q \v 15 adamadi birin faxama kerenyi nan na nu, e findi bɛndɛ ra. \q \v 16 Xa xaxili fanyi na i yi ra, \q i xa i tuli mati n ma masenyi ra. \q \v 17 Tinxintare nɔma duniɲa yamaride? \q I Tinxintɔɛ Sɛnbɛma nan kalamuma? \q \v 18 I nɔma a falade mangɛ bɛ, \q ‹Mixi xuri di nan i ra?› \q I nɔma a falade kuntigie bɛ, \q ‹Wo ɲaaxu?› \q \v 19 Ala mu mangɛ rafisa mixie bɛ, \q a mu bannae rafisa setaree bɛ, \q barima a tan nan birin daaxi. \q \v 20 Faxɛ man e birin tɛrɛnnama nɛ. \q Ɲamae e xunyi ikelima, kɔɛ kui e birin sɔntɔ. \q Sɛnbɛmae yati faxama nɛ fɔyɔgɔntɔn. \q \v 21 Ala adamadie xa kira birin matoma, \q a e fɔxi igbɛ. \q \v 22 Dimi mu na naxan nɔma tinxintaree nɔxunde. \q \v 23 Ala hayi mu na tɛmui xɔnkuye ma mixi makiitife ra. \q \v 24 A nɔma sɛnbɛmae xun nakanade mafurenyi ra, \q a fa mixi gbɛtɛe dɔxɔ e ɲɔxɔɛ ra. \q \v 25 A na e xa fe ɲaaxi to, \q a nɔma e bade duniɲa ma kerenyi ra kɔɛ kui. \q \v 26 A nɔma e bɔnbɔde alɔ mixi kobi ɲama ya xɔri, \q \v 27 barima e mɛɛxi a xa sɛriyɛ nan na, \q e a xa kira bɛɲin. \q \v 28 E bara a niya setare wa xui xa Ala li. \q Ala tɔɔrɔmixi malima. \q \v 29 Xa Ala a sabari, nde nɔma a kalamude? \q Xa Ala a nɔxun, nde nɔma a tode? \q Adamadi mu nɔma na ra, \q ɲamanɛe yati mu nɔma na ra. \q \v 30 Ala mu tinxintare luma mangɛya kui, \q alako a xa gantanyi te ɲama bɛ. \q \v 31 Na mixi mɔɔli mu a falama Ala bɛ, \q ‹N bara gbilen fe ɲaaxi fɔxɔ ra n ma ɲaxankatɛ xa fe ra. \q \v 32 N fe ɲaaxi naxan nabaxi, \q na masen n bɛ, n mu na rabama sɔnɔn?› \q \v 33 Ala lanma a xa a sare fi? \q I tan nan a matandife, n tan mu a ra, \q i tan nan yaabi tima. \q \v 34 Xaxilimae nun lɔnnilae naxee e tuli matixi n na, \q muxu birin bara lan yi ma: \q \v 35 Ayuba wɔyɛnfe xaxilitareɲa nan kui, \q lɔnni mu a yi. \q \v 36 Ayuba xa ɲaxankata han a dande, \q barima a xa masenyie mu tinxin. \q \v 37 A xa yunubi xun nan tun masafe. \q A wɔyɛnma muxu bɛ yɛtɛ igboɲa ra, \q A a xa Ala matandi xun masama a xa wɔyɛnyi ra.» \c 35 \s1 Elihu xa masenyi saxan nde \s2 «Ala i xa fe kolon» \q \v 1 Elihu naxa a fala, \q \v 2 «I ɲɔxɔ a ma nɔndi na i bɛ i na a fala, \q ‹N ma tinxinyi fatanxi Ala nan na?› \q \v 3 I bara a maxɔrin, \q ‹Geeni mundun na n bɛ xa n mu yunubi rabama?› \q \v 4 N tan nan i yaabima na ra, i tan nun i booree. \q \v 5 Koore mato. Nuxui mu na i xun ma xɛ? \q \v 6 Xa i yunubi raba, na findima tɔɔrɛ ra Ala nan bɛ? \q Xa i a matandi, na findima kote mundun na a bɛ? \q \v 7 Xa i tinxin, na findima geeni mundun na a tan bɛ? \q \v 8 I xa fe ɲaaxi nɔma adamadi nan gbansan tɔɔrɔde, \q adamadi naxan luxi alɔ i tan. \q I xa tinxinyi fan nɔma findide geeni ra adamadi nan gbansan bɛ. \q \v 9 Mixie e wa xui mɛma barima fe ɲaaxi rabae wuya. \q Mixie xili tima na kobiɲa xa fe ra. \q \v 10 Kɔnɔ mixi yo mu a falama, \q ‹N Daa Mangɛ Ala na minden, \q n bɛɛti bama naxan bɛ kɔɛ ra, \q \v 11 naxan lɔnni fima adamadie ma \q dangife subee ra naxee na duniɲa ma, \q dangife xɔnie ra naxee na kuye ma?› \q \v 12 Mixie xili tima, kɔnɔ a mu e yaabima \q fe ɲaaxi rabae xa yɛtɛ igboɲa xa fe ra. \q \v 13 E xili tima fufafu, \q barima Ala mu a tuli matima e ra, \q Ala Sɛnbɛ Kanyi mu e xui ramɛma. \q \v 14 Kɔnɔ i tan nan a falaxi a i mu Ala toxi, \q i xa fe saxi a ya i, i na a mamɛfe tun. \q \v 15 A mu nu xɔnɔ i xa matandi wɔyɛnyie ma sinden. \q \v 16 Ayuba, i bara i dɛ rabi fufafu xaxilitareɲa falafe ra.» \c 36 \s1 Elihu xa masenyi naani nde \s2 «Ala adama rasima» \q \v 1 Elihu man naxa a fala, \q \v 2 «I xa mamɛ ti, n fama n ma lɔnni masende i bɛ Ala xa fe kui. \q \v 3 N ma lɔnni kelima yire makuye nɛ. \q N nɔndi fima nɛ n Daa Mangɛ ma. \q \v 4 Wule yo mu na n ma masenyi kui. \q I nun naxan a ra yi ki, \q tinxintɔɛ nan a ra naxan xa lɔnni kamalixi.» \b \q \v 5 «Ala sɛnbɛ gbo, \q a mu yoma mixi yo ma. \q A sɛnbɛ gbo, a ɲanige fan. \q \v 6 A mu a luma mixi ɲaaxie xa bu, \q a mɛɛnima tɔɔrɔmixie ma. \q \v 7 A mɛɛnima nɛ tinxintɔɛe ma, \q a e rasabati mangɛe sɛɛti ma kibanyi, \q a e xa fe ite e xa bu abadan. \q \v 8 Kɔnɔ xa e suxuxi tɔɔrɛ nan kui, \q \v 9 a e xa fe ɲaaxie masen e bɛ, \q e naxee rabaxi e xa yɛtɛ igboɲa kui. \q \v 10 A marasi fanyi fi e ma, \q a a fala e bɛ e xa tinxintareya bɛɲin. \q \v 11 Xa e e tuli matima a ra, e na sɛriyɛ rabatu, \q e xa simaya xɔn kuyama nɛ hɛɛri kui, e xa fe birin sɔɔnɛya. \q \v 12 Kɔnɔ xa e mu e tuli matima a ra, \q e faxama nɛ santidɛgɛma ra lɔnnitareɲa kui. \q \v 13 Tinxintaree xɔnɔma, \q e mu Ala maxandima a na e suxu tɛmui naxɛ. \q \v 14 E faxama e fonike nan na langoee ya ma. \q \v 15 Kɔnɔ Ala tɔɔrɔmixie rakisima nɛ e xa tɔɔrɛ saabui ra. \q Tɔɔrɛ nan marasi fima e ma.» \b \q \v 16 «A wama i tan fan nakisife i xa tɔɔrɛ kui, \q alako tɔɔrɛ naxa i raxɛtɛn, \q alako donse fanyi xa lu i yi ra. \q \v 17 Kɔnɔ i na a raba alɔ mixi ɲaaxie, \q ɲaxankatɛ naxan lan a xa dɔxɔ mixi ɲaaxie ma, \q na kiiti tinxinxi nan dɔxɔma i fan ma. \q \v 18 I naxa yo Ala ma i xa xɔnɛ kui, \q i naxa gbilen Ala fɔxɔ ra se nde xa fe ra. \q \v 19 I wa xui nɔma i raminide i xa tɔɔrɛ kui? \q I nɔma na rabade i yɛtɛ sɛnbɛ ra? \q \v 20 Kɔɛ naxa findi i bɛ mixi tɔɔrɔ se ra, \q \v 21 i naxa bira fe ɲaaxi fɔxɔ ra i xa tɔɔrɛ xa fe ra. \q \v 22 Fisamante nan Ala ra a sɛnbɛ xa fe ra. \q Nde nɔma a raside? \q \v 23 Nde nɔma a yamaride? \q Nde nɔma a falade, ‹I bara tantan?› \q \v 24 I xa a xa kɛwali matɔxɔ, \q alɔ mixie luma a ba ra bɛɛti ra ki naxɛ. \q \v 25 Adamadi birin bara a xa wali to, \q duniɲa birin a toma kelife yire makuye. \q \v 26 Ala sɛnbɛ gbo, won mu nɔma na birin kolonde. \q Won mu nɔma a xa abadan kɔnti kolonde. \q \v 27 A ye tonbie mafindima tunɛ ra, \q a fa a ragoro bɔxi ma. \q \v 28 Nuxuie nan tunɛ ye rayensenma adamadi birin xun ma. \q \v 29 Nde nɔma nuxui xa wali fahaamude? \q Nde nɔma galanyi xa fe kolonde? \q \v 30 A seyamakɔnyi ragoroma baa ma, \q a naiyalanyi xungbe ramini. \q \v 31 A ɲamanɛ makiitima nee nan na. \q A baloe fima e ma a fanyi ra. \q \v 32 A seyamakɔnyi wolima a waxɔnde. \q \v 33 Galanyi xui mixie rakolonma nɛ tunɛ xa fa ma, \q hali xuruse gɔɔrɛe fan nakolonma nɛ, \q e nu fa gbata e makɔrɛde e lingira ra.» \c 37 \s1 Elihu xa masenyi suuli nde \s2 «Ala xa kɛwali sɛnbɛ gbo» \q \v 1 «N bɔɲɛ sɛrɛnma na nan ma. \q \v 2 Wo wo tuli mati Ala xui ra, \q na xui gbe naxan minima a kɛrɛ i. \q \v 3 A xa seyamakɔnyi koore birin nafema nɛ, a duniɲa naaninyi birin li. \q \v 4 Na dangi xanbi galanyi bula. \q A luma alɔ Ala wama a xui xungbe xa mɛ yire birin. \q \v 5 Ala xui findixi kaabanakoe nan na. \q A fe xungbe rabama won mu naxan fahaamuma. \q \v 6 A a falama balabalanyi bɛ, ‹Goro bɔxi ma.› \q A tunɛ ye fan nagoro a gbegbe ra. \q \v 7 A adamadie xa wali birin danma nɛ kerenyi ra, \q alako e xa a kolon a tan nan na birin nagirima. \q \v 8 Sube xaaɲɛe fan soma e lingira na tɛmui nɛ. \q \v 9 Turunnaadɛ foye kelima a yire, \q a sa findi foye xinbeli ra kɔɔla ma. \q \v 10 Ala a ɲɛngi foye findima balabalanyi ra \q a baa ye fari birin naxɔrɔxɔ gben, \q \v 11 a nuxuie raxinbeli, a a xa seyamakɔnyi lu e ma. \q \v 12 A xa yamari nan na birin na, \q a tan nan nee birin naɲɛrɛma duniɲa bɛndɛ fuɲi fari, \q a waxɔnfe rabafe ra. \q \v 13 Na birin luma alɔ luxusinyi \q a bɔxi isee xunsinma naxan na, \q xa na mu a ra, alɔ fe fanyi a hinnɛma e ra naxan na.» \b \q \v 14 «Ayuba, i xa i tuli mati n ma masenyi ra. \q I xa Ala xa kaabanakoe mato. \q \v 15 I na birin naba ki kolon Ala yi ra? \q A seyamakɔnyi raminima nuxui kui ki naxɛ, i na kolon? \q \v 16 Nuxui luma koore ma ki naxɛ, i na fan kolon? \q Na birin findixi Ala xa lɔnni xungbe nan na \q naxan maniyɛ mu na. \q \v 17 Foye fure nɛfɛ mini, \q kuye ifurama i tan naxan ma, \q \v 18 i fan nɔma koore walaxɛ nde yailande alɔ Ala? \q \v 19 Muxu naxan masenma Ala bɛ na fala muxu bɛ ba. \q Na lɔnni mɔɔli mu muxu yi. \q \v 20 N na wɔyɛn, fo mixi gbɛtɛ xa na radangi nɛ a ma? \q Fo fe nde xa fala a bɛ a fa kolon sɔtɔ na ma? \q \v 21 Yakɔsi soge mu toma nuxuie xanbi ra, \q fo foye e ba a ya ma.» \b \q \v 22 «Yanbɛ tofanyi nde na kelife kɔɔla ma, \q naxan findixi Ala xa nɔrɛ xungbe ra. \q \v 23 Adama mu nɔma Ala Sɛnbɛ Kanyi lide. \q A sɛnbɛ gbo, \q a tinxin. \q A mu nɔma tinxintɔɛ tɔɔrɔde. \q \v 24 Adama lan a xa gaaxu Ala ya ra na nan ma. \q Yɛtɛ igboe mu rafan a ma.» \c 38 \s1 Ala xa masenyi singe Ayuba bɛ \s2 «Ayuba, n yaabi xa i nɔma» \q \v 1 Ala naxa Ayuba yaabi turunnaadɛ foye kui, a naxɛ, \q \v 2 «Nde na n ma walie ya isofe a xa xaxilitare wɔyɛnyie ra? \q \v 3 I i tagi ixiri gben alɔ gbangbalanyi, \q n xa maxɔrinyi ndee ti i ma, i xa n yaabi. \q \v 4 I nu na minden n to nu duniɲa daama? \q Na fala ba xa lɔnni kanyi na i ra. \q \v 5 I a kolon nde duniɲa maniyaxi? \q Nde a maniyɛ luutie italaxi? \q \v 6 Duniɲa bunyi na minden? \q Nde gɛmɛ tixi duniɲa na naxan fari? \q \v 7 Nde na raba tunbuie to nu e sɛɛwɛ xui itema, \q malekɛ bɛɛtibae fan to nu n xili matɔxɔma?» \b \q \v 8 «Nde baa naadɛe balan, \q n to a ramini bɔxi ma? \q \v 9 N tan nan nuxui ragoro a ma, n dimi dusu a xun na, \q \v 10 n a naaninyi sa alako a naxa dangi mɛnni ra. \q \v 11 N tan nan dande sa mɔrɔnyie bɛ, \q alako e naxa te, e a radangi a i.» \b \q \v 12 «I bara yaamari fi lɔxɔɛ keren i xa simaya kui subaxɛ xa mini, \q \v 13 a xa mixi ɲaaxie ratɛrɛnna, a e makɛnɛn? \q \v 14 Duniɲa birin makɛnɛnma nɛ subaxɛ naiyalanyi kui, \q a lu alɔ bɛndɛ bunda tɔnxuma saxi naxan ma. \q A yire birin toma nɛ alɔ dugi maɲingixi. \q \v 15 Kɔnɔ mixi ɲaaxie tan bara kuma naiyalanyi ra, e sɛnbɛ bara kana.» \b \q \v 16 «I baa ye kelide kolon? \q I bara baa bunyi li? \q \v 17 I bara aligiyama sode dɛ to? \q I bara saya naadɛ igbɛ? \q \v 18 I duniɲa igboɲa kolon? \q A fala n bɛ xa i na fe birin kolon.» \b \q \v 19 «Naiyalanyi kelima minden? \q Dimi xɔnyi na minden? \q \v 20 I na yiree kolon? \q I naa siga kira kolon? \q \v 21 Xa i na birin kolon, awa i ɲan nu bara bari, \q i xa simaya gbo. \q \v 22 I balabalanyi ragatade kolon? \q I bara na yire to? \q \v 23 N na balabalanyi ragataxi tɔɔrɛ tɛmui nan ya ra, \q gere ti lɔxɔɛ ya ra. \q \v 24 Seyamakɔnyi kelima minden a yensen yɛ? \q Foye naxan kelima sogetede, na a ɲɛrɛma duniɲa ma di? \q \v 25 Nde tunɛ kira rabɔɔma, \q a seyamakɔnyi nun galanyi yamari e xa mini? \q \v 26 Nde a niyaxi tunɛ xa bira bɔxi ma \q mixi mu na dɛnnaxɛ alɔ gbengberen yire? \q \v 27 Nde a niyaxi ɲooge xa bula wula i? \q \v 28 Nde findixi tunɛ baba ra? \q Nde xini raminima? \q \v 29 Nde balabalanyi daaxi naxan kelima koore ma? \q \v 30 Nde a niyama baa ye xa xinbeli a xɔrɔxɔ, \q a findi balabalanyi ra, \q a dusu baa xun na a xɔrɔxɔ alɔ gɛmɛe?» \b \q \v 31 «I tan nan tunbuie sa koore ma, \q kankan xa lu a yire a tofan ki ma? \q \v 32 I tan nan tunbuie raminixi e waxati \q alako adamadie xa nɔ sube tɔnxumae tode e ya ma? \q \v 33 I koore yamari ki kolon? \q I bara so bɔxi yailan ki kui?» \b \q \v 34 «I fata nuxuie yamaride alako ye xa banbaran yɛ? \q \v 35 I fata seyamakɔnyi yamaride alako e xa i xa wali raba? \q E luma i xa yaamari bun ma, a falafe ra, \q ‹Muxu na be?› \q \v 36 Nde lɔnni rasoxi adamadi bɔɲɛ kui, \q a a xaxili daa? \q \v 37 Xaxilima mundun nɔma nuxui birin kɔntide? \q Nde nɔma ye ragorode keli koore ma, \q \v 38 alako bɔxi xa bunda, xube xa findi boora ra?» \b \q \v 39 «Yɛtɛe nɛ saxi kaamɛ ra e ma, \q \v 40 i tan nan sube fima e ma e xa kaamɛ ba? \q \v 41 Xaxae go, e xa die nɛ wama koore ma, \q i tan nan e baloma?» \c 39 \s1 Ala xa masenyi firin nde Ayuba bɛ \s2 «Nde mɛɛnima subee ma?» \q \v 1 «I wula i si di bari tɛmui kolon geyae fari? \q I bara xeli to di bari ra? \q \v 2 I e xa furi maxanin kike kɔnti kolon \q beenu e di bari waxati xa a li? \q \v 3 E na e sa, e di barima, \q alako e xa fulun e furi xa xɔnɛ ma. \q \v 4 E xa die na mɔ, \q e keli e nga xun ma, e mu fa sɔnɔn.» \b \q \v 5 «Nde luuti baxi sofale ma, \q a a rabɛɲin wula i? \q \v 6 N tan nan wula findixi a xɔnyi ra \q n a lu yire, fɔxɛ sunbuxi bɛndɛ ra dɛnnaxɛ. \q \v 7 Taa xa wundui mu rafan a ma, \q a mu tinma mixie xa a raɲɛrɛ. \q \v 8 A wula isama ɲooge fende a balose ra.» \b \q \v 9 «I nɔma sɛxɛ ninge rawalide? \q A kɔɛ radangima i xa gɔɔrɛ kui? \q \v 10 I nɔma a xiride sari ra, \q a xa bɔxi buxa i bɛ? \q \v 11 I i yigi suxuma a sɛnbɛ gbe ra? \q I nɔma i xa wali xungbee taxude a ra? \q \v 12 I nɔma a xɛɛde xɛ xabɛ, a xa i mali i xa baloe rasode?» \b \q \v 13 «Xɔni mɔɔli nde na na naxan \q gabutenyi dunkee ibɔnbɔma sɛɛwɛ kui, \q kɔnɔ e mu tofan gbongboe gabutenyie bɛ. \q \v 14 A a xɛlɛe sama bɔxi ma, \q a e lu mɛyɛnyi bun ma alako wuyenyi xa lu e ma, \q \v 15 a mu a maɲɔxun sube nde nɔma tide e fari, e bula. \q \v 16 A mu mɛɛnima a xa die ma, \q a luma alɔ a gbe mu e ra. \q \v 17 A na mɔɔli rabama \q barima Ala mu lɔnni nun xaxili fanyi fixi a ma. \q \v 18 Kɔnɔ a na a gi fɔlɔ, \q a soe ragie nun soe luma nɛ a xanbi ra.» \b \q \v 19 «I tan nan soe sɛnbɛ fima a ma? \q I tan nan a kɔnyi xabee rakuyama? \q \v 20 I tan nan a niyama a xa nɔ tugande alɔ katoe, \q a birin magaaxu a xui ra? \q \v 21 A bɔxi iboronma a sanyi ra, a ɲɛlɛxinxi a sɛnbɛ ra. \q \v 22 A mu gaaxuma sese ya ra, \q a mu a magbilenma santidɛgɛma ya i. \q \v 23 Tanbɛe nun e sase gbakuxi a ma, \q \v 24 a gbataxi tuganma, a xulun a gide gere yire. \q \v 25 Gere sara na fe, \q a tan kelima nɛ fa keren na a gereso ki ma.» \b \q \v 26 «I xa lɔnni bara a niya \q sɛgɛ xa a ɲɛrɛ koore ma sigafe ra yirefanyi ma? \q \v 27 I tan nan yaamari fima a ma a xa a tɛɛ sa yire itexi? \q \v 28 Kɔɛ ra, a yigiyama gɛmɛ longori ra geyae fari. \q Mɛnni nan findixi a bɛ a makantade nan na. \q \v 29 A subee toma na yire makuye nɛ, \q a baloma naxee ra. \q \v 30 Sube xinde ɲɔxun a xa diyɔrɛe bɛ. \q Binbi lu dɛdɛ a na mɛnni.» \c 40 \s1 Ala xa masenyi saxan nde Ayuba bɛ \s2 «Nde mu lama Ala ra?» \q \v 1 Alatala man naxa a masen Ayuba bɛ, \q \v 2 «I tan naxan Ala Sɛnbɛ Kanyi kalamuma, \q i suusama a rakiitide? \q Xa lɔnnila na i tan na, \q yaabi nde ti yi birin ma ba.» \q \v 3 Ayuba naxa Alatala yaabi, \q \v 4 «Mixi xuri di nan n na. \q N tan i yaabima munse ra? \q N bara n dɛ suxu n bɛlɛxɛ ra, n dundu yen. \q \v 5 N wɔyɛn nɛ keren, n naxa wɔyɛn firin. \q Na xanbi, n mu sese sama na fari sɔnɔn.» \b \q \v 6 Ala man naxa a masen Ayuba bɛ turunnaadɛ foye kui, \q \v 7 «I i tagi xiri gben alɔ gbangbalanyi, \q n xa maxɔrinyi ndee ti i ma, i xa n yaabi. \q \v 8 I mu laxi a ra n ma kiiti tinxin? \q I wama nɔndi bafe n yi ra nɛ, a xa lu i tan bɛ? \q \v 9 I sɛnbɛ gbo Ala gbe bɛ? \q I xui magaaxu alɔ a gbe? \q \v 10 Na kui, i i maxiri nɔrɛ nun xunnakeli ra ba, \q i xa tofan, i xa i sɛnbɛ masen. \q \v 11 I xa i xa xɔnɛ magaaxuxi ramini ba, \q i yɛtɛ igboee xun nakana. \q \v 12 E birin kuntan, \q mixi ɲaaxie igbantu e yire. \q \v 13 Bɛndɛ radin e birin xun na, \q e balan gaburi kui. \q \v 14 Na tɛmui n fan yɛtɛ yati i matɔxɔma nɛ, \q barima i yɛtɛ sɛnbɛ bara i rakisi.» \b \q \v 15 «Mali mato ba a fanyi ra, \q na sube magaaxuxi n naxan daaxi \q alɔ n i fan daaxi ki naxɛ. \q A ɲooge donma alɔ ninge. \q \v 16 A sɛnbɛ gbe na a gungui nɛ, \q sɛnbɛ malanxi a furi kiri bun. \q \v 17 A xuli sɛnbɛ gbo alɔ konde bili, \q a sanyi fasɛe wuya, e gadara. \q \v 18 A xɔrie luxi alɔ yɔxui, xa na mu a ra wure. \q \v 19 Ala xa daalise fisamante nan a ra, \q kɔnɔ a gaaxuma Ala xa santidɛgɛma ya ra. \q \v 20 A a baloe fenma geyae kɔn sube xaaɲɛe ya ma. \q \v 21 A xima niini bun ma, \q a a nɔxun dabonyie kui. \q \v 22 A a malabuma wuri bilie niini bun ma, \q naxee na dabon dɛ ra. \q \v 23 Dabonyi ye xa gboe mu a magaaxuma. \q Yurudɛn xure na banbaran yɛ, a mu a tɔɔrɔma. \q \v 24 A ya rabixi nɔma suxude? \q A nɔma suxude gantanyi ra, a ɲɔɛ xa tunba?» \c 41 \b \q \v 1 «I nɔma sɔɲɛ suxude kɔnyi ra? \q I nɔma a dɛ xiride, i a ba ye xɔɔra? \q \v 2 I nɔma a ɲɔɛ, xa na mu a ra a dɛ tunbade, \q i luuti sa a ma? \q \v 3 A i mayandima i xa a fulun? \q A hayi na wɔyɛnyi ɲɔxunmɛ ma a falafe ra i bɛ? \q \v 4 Wo saatɛ xirima? \q A findima i xa konyi ra a xa simaya kui? \q \v 5 I nɔma berede a ra alɔ xɔni di? \q I nɔma a xiride, a findi i xa die xa bere se ra? \q \v 6 I nɔma a matide? \q Yulɛe a itaxunma e bore ma? \q \v 7 I nɔma a kiri masɔxɔde tanbɛe ra? \q I nɔma a xunyi sɔxɔde sɔxɔse nde ra? \q \v 8 Gere ti a bɛ, \q na mu nɛɛmuma i ra. \q I mu na ifirinma sɔnɔn.» \s1 Ala xa masenyi naani nde Ayuba bɛ \s2 «Ala xa daalise sɛnbɛma» \q \v 9 «Mixi mu nɔma a ra, \q a xa toe gbansan findima gaaxui nan na. \q \v 10 Xa mixi mu suusama a ya ra, \q nde fa nɔma suusade n tan ya ra? \q \v 11 Nde n donixi se nde ra n naxan nagbilenma a ma? \q Duniɲa birin findixi n gbe nan na. \q \v 12 N mu nɔma dundude na sɔɲɛ xa fe ma, \q a salonsee sɛnbɛ gbo, a man tofan. \q \v 13 A bura fɛɛrɛ na nde bɛ? \q Nde mu gaaxuma a ɲinyie ya ra? \q \v 14 Nde nɔma a dɛ rabide? \q A ɲinyi magaaxuxie a dɛ kui rafexi. \q \v 15 Xalee fatuxi a kiri ma alɔ sɔɔri xa wure lefa, \q \v 16 e xɛtɛnxi e bore ra, \q foye sode yati mu na e tagi \q \v 17 e fatuxi e bore ma a fanyi ra. \q \v 18 A na ɲɛngi sɛnbɛ ra, \q yanbɛ nan luma mini ra, \q a yae fan luxi alɔ gɛɛsɛgɛ soge. \q \v 19 Tɛ yiriyiri minima a dɛ i, \q e fulefulee nu fa yensen yɛ kuye ma. \q \v 20 Tuuri nde minima a ɲɔɛ, \q na luxi nɛ alɔ fifa naxan dɔxɔxi tɛ ma, a satunfe. \q \v 21 A ɲɛngi findima tɛ ra, \q tɛ yiriyiri nu fa mini a dɛ i. \q \v 22 Sɛnbɛ xutunxi a kɔnyi ra, \q birin gaaxuma a ya ra. \q \v 23 A kiri xɔrɔxɔ, a sɛnbɛ gbo. \q \v 24 A kanke luxi alɔ gɛmɛ xungbe. \q \v 25 A na ti, limaniya bama nɛ sɛnbɛmae yi ra, \q e sɛrɛn, e e gi. \q \v 26 Santidɛgɛma na din a ra, \q a mu a xabama. \q Tanbɛ mɔɔli yo mu na naxan nɔma a sɔxɔde. \q \v 27 Wure luxi nɛ a bɛ alɔ sɛxɛ, \q yɔxui lu a bɛ alɔ wuri bɔrɔxi. \q \v 28 A mu gaaxuma tanbɛe ya ra, \q laati kuni luma a bɛ alɔ maale lagi. \q \v 29 Gbendegela luma a bɛ alɔ sɛxɛ, \q tanbɛ xungbe mayele a bɛ. \q \v 30 Bɛlɛ xɛɲɛnxi nde nun tunbee na a furi bunyi, \q nee luma boora tirindin na nɛ alɔ sari to yire buxama. \q \v 31 A baa ixufuxufuma alɔ ye nɛ satunma, \q a dabonyi lu alɔ ture nɛ satunma. \q \v 32 A na a ɲɛrɛ ye xɔɔra, \q mɔrɔnyi fiixɛ nan luma te ra a xanbi ra. \q \v 33 Mangɛ yo mu a bɛ duniɲa, \q a daaxi nɛ, gaaxui yo mu a yi. \q \v 34 A a ya ragoroma nɛ daalise yɛtɛ igboe ma, \q a findixi subee birin ma mangɛ nan na.» \c 42 \s1 Ayuba xa yaabi firin nde nun Ala xa masenyi dɔnxɔɛ \q \v 1 Ayuba naxa Alatala yaabi, \q \v 2 «N bara a kolon i nɔma fe birin na, \q sese mu nɔma i ɲanige kanade. \q \v 3 I a masen nɛ i xa masenyi kui, \q ‹Nde na n ma walie ya isofe a xa xaxilitare wɔyɛnyie ra?› \q I nɔndi, n bara wɔyɛn a xaxilitare daaxi, \q n mu nu i xa kaabanakoe fahaamuxi. \q I xa fe rabaxie gbo n xunyi bɛ. \q \v 4 I man a masen nɛ, \q ‹I tuli mati n na, n xa wɔyɛn. \q N xa maxɔrinyi ndee ti i ma, i xa n yaabi.› \q \v 5 A singe n nu i xa fe ifalɛ nan mɛma, \q kɔnɔ yakɔsi, n bara so na fe kui. \q \v 6 N a kolonxi na nan ma n naxan nabaxi a mu fan. \q N bara tuubi, \q n bara n magoro bɛndɛ, \q n tɛ xube maso n ma sunnunyi kui.» \p \v 7 Alatala to gɛ a xa masenyi tide Ayuba bɛ, a naxa a masen Elifasi Temanka bɛ, «N bara xɔnɔ i tan nun i boore firinyie ma, barima wo mu nɔndi falaxi n ma fe ra, alɔ n ma konyi Ayuba a rabaxi ki naxɛ. \v 8 Na kui wo ninge nun yɛxɛɛ kontonyi solofere ba sɛrɛxɛ gan daaxi ra wo yɛtɛ bɛ. Wo sa Ayuba fen, a xa duba wo bɛ. Wo mu nɔndi falaxi n ma fe ra alɔ Ayuba a rabaxi ki naxɛ, kɔnɔ n mu wo ɲaxankatama wo xa daxuɲa ma Ayuba xa fe ra.» \p \v 9 Elifasi Temanka, Bilidada Suuxaka, nun Sofara Naamaka naxa fe birin naba alɔ Alatala a yamari e ra ki naxɛ. Alatala naxa Ayuba xa dubɛ suxu. \v 10 Ayuba to gɛ dubade a booree bɛ, Alatala naxa a harige birin nagbilen a ma. A man naxa na harige xun masa dɔxɔ firin dangife a singe ra. \p \v 11 Ayuba xunyae nun a taarae nun a kolonma birin naxa fa a xɛɛbude a xɔnyi, e e dɛge yire keren. E naxa a nu tɔɔrɔ sa, e a kunfa ba tɔɔrɛ xa fe ra Alatala nu bara naxan dɔxɔ a ma. Kankan naxa kɔbiri kole keren nun xurundɛ xɛɛma daaxi keren fi a ma. \p \v 12 Alatala naxa barakɛ sa Ayuba dangife a singe ra. A naxa yɛxɛɛ wulu fu nun naani sɔtɔ, ɲɔxɔmɛ wulu senni, ninge wulu keren, nun sofale wulu keren. \v 13 A naxa di xɛmɛ solofere nun di ginɛ saxan sɔtɔ. \v 14 A xa di ginɛ singe nu xili nɛ Yemima, a firin nde Kesiya, a saxan nde Kerenapuku. \v 15 Ginɛ yo mu nu na na bɔxi ma naxan nu tofan Ayuba xa die bɛ. E baba naxa kɛ fi e fan ma, alɔ a rabaxi ki naxɛ e maaxɛmɛe bɛ. \p \v 16 Na dangi xanbi, ɲɛ kɛmɛ ɲɛ tongo naani naxa sa Ayuba xa simaya xun ma. A naxa a xa die to, a xa mamadie, a tolobitɛe, nun a tolontolonyie. \v 17 Ayuba xa simaya kamalixi nɛ a fanyi ra, a fa laaxira.