\id JER \ide UTF-8 \h Annabi Yeremi \toc1 Ala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \toc2 Annabi Yeremi \toc3 Yer \mt Ala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \imt Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra \ip Isirayila nu bara itaxun dɔxɔ firin. Sɛɛti naxan nu na kɔɔla ma a nu xili Isirayila, sɛɛti naxan nu na labe ra a nu xili Yudaya. Alatala nu bara a niya Isirayila xa xanin konyiya kui Asiriya bɔxi ma a xa yunubie xa fe ra. Yudaya nu bara ratanga na ma barima mangɛ ndee nu na naxee nu wama birafe Alatala xa sɛriyɛ fɔxɔ ra, e mu kuye batu. Kɔnɔ a dɔnxɔɛ ra, Yudaya fan bara suxu Sentanɛ xa gantanyi ra, e fa kuye batu fɔlɔ. Annabi Yeremi nu findixi Ala xa namiɲɔnmɛ nan na na tɛmui. \ip Annabi Yeremi naxa Ala xa sɛriyɛ masen Yudayakae bɛ a fanyi ra, alako e xa a kolon e xa kuye batui findima fe ɲaaxi nan na e bɛ Alatala mabiri. A naxa e kawandi han, kɔnɔ e mu tin gbilende Ala ma. Na kui Annabi Yeremi xa masenyi bara xɔrɔxɔ. A naxa Ala xa natɛ tagi raba e bɛ a falafe ra e yaxuie Babilɔnkae fama nɛ e bɔnbɔde na yunubi xa fe ra. Hali Yudaya to findixi Ala xa ɲama ra, Ala nu bara natɛ tongo e xa ɲaxankatɛ ɲaaxi sɔtɔ Babilɔnkae saabui ra. Annabi Yeremi to na fala Yudaya mangɛ bɛ, a naxa xɔnɔ a ma, a a sa geeli kui. \ip Yudayakae mu laxi a ra a e findi Babilɔn xa konyie nan na e xa yunubi xa fe ra. E naxa a maɲɔxun e nɔma e ratangade na ɲaxankatɛ ma Misirakae saabui ra. Annabi Yeremi naxa a masen e xa maɲɔxunyi findixi wule nan na naxan mu rafanxi Ala ma. A nu lanma e xa tin Alatala xa ɲaxankatɛ ra, e xa a kolon e na sɔtɔxi fe naxan ma. \ip Annabi Yeremi xa kitaabui na kawandi nun na taruxui birin masenma won bɛ. Alatala xa masenyi a naxan fixi a xa namiɲɔnmɛ ma, na birin bara kamali. Adamadi birin xa a kolon yunubi mu fan, a findixi ɲaxankatɛ nan na e bɛ. Na nan a ra, fo e xa gbilen yunubi fɔxɔ ra, e xa bira Alatala xui fɔxɔ ra. Na gbansan nan nɔma findide sɔɔnɛya ra adama bɛ a xa duniɲɛigiri kui. Ala xa won mali na kira xɔn ma. Amina. \imte Ala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \c 1 \s Annabi Yeremi xa wali \p \v 1 Annabi Yeremi xa masenyi nan ya. A baba xili Xilikiya, sɛrɛxɛdubɛ naxan keli Anatɔti, Bunyamin bɔxi ma. \v 2 Yudaya mangɛ Yosiya naxan nu findixi Amon xa di ra, a xa mangɛya ɲɛ fu nun saxan nde, Alatala naxa wɔyɛn Annabi Yeremi bɛ. \v 3 Annabi Yeremi man nu kawandi tima Yudaya mangɛ Yehoyakimi xa waxati, han Yudaya mangɛ Sedekiya xa mangɛya ɲɛ fu nun keren nde, kike suuli nde, Darisalamukae nu xaninma konyiya kui tɛmui naxɛ. Yehoyakimi nun Sedekiya nan nu na Yosiya xa die ra. \p \v 4 Alatala naxa yi masenyi ti n bɛ yi ki, \q \v 5 «Beenu n xa i nɔnɔ i nga tɛɛgɛ, \q n tan nu i kolon. \q Beenu i nga xa i sɔtɔ, \q n nu bara xɛɛraya ragiri i ma, \q i xa findi namiɲɔnmɛ ra sie birin xun ma.» \b \q \v 6 N naxa a yaabi, \q «N Marigi Alatala, n mu fata masenyi tide, \q barima fonike nan n na.» \b \q \v 7 Alatala naxa a masen n bɛ, \q «I naxa a fala a fonike nan i ra, \q barima i tan nan sigama mixie xɔn ma, \q n i xɛɛma dɛnnaxɛ. \q I xa n ma yaamari birin masen e bɛ. \q \v 8 I naxa gaaxu e ya ra, \q barima won birin nan a ra. \q N i makantama nɛ.» \q Alatala xa masenyi nan ya. \p \v 9 Na tɛmui Alatala naxa a xɔnyɛ itala n dɛ ma, a fa a masen n bɛ, «I bara a to, n bara n ma masenyi sa i xaxili ma. \v 10 To n bara i sugandi i xa findi n ma xɛɛra ra duniɲa sie tagi. I xunnakanɛ xa fe falama nɛ mangɛya ndee bɛ, e fa bira, e kana. I xunnakeli xa fe falama nɛ mangɛya gbɛtɛe bɛ, e fa e sanke sɔrɔn, e sabati a fanyi ra.» \p \v 11 Alatala naxa yi wɔyɛnyi masen n bɛ yi ki, «Annabi Yeremi, i munse toxi?» N naxa a yaabi, «N wuri nan toxi naxan bogima sinnanyi ma.» \v 12 Alatala naxa a masen n bɛ, «I bara a to a fanyi ra, n ma masenyi rakamalife mu kanama.» \p \v 13 Alatala man naxa yi wɔyɛnyi masen n bɛ yi ki, «I munse toxi?» N naxa a yaabi, «N tunde satunxi nan toxi kɔɔla biri.» \v 14 Alatala naxa a masen n bɛ, «Ɲaxankatɛ birin kelima kɔɔla nan ma, a fa bɔxi ɲama birin halaki. \v 15 Alatala xa masenyi nan ya. N fama nɛ ɲama birin xilide kelife kɔɔla ma, e xa e xa mangɛ kibanyie dɔxɔ Darisalamu sode dɛ ra, e yi tɛtɛ birin nabilin, e Yudaya taae birin suxu. \v 16 N e makiitima nɛ e xa fe kobi rabaxie ma, barima e bara n finsiriwali, e surayi gan sɛrɛxɛ ra kuyee bɛ, e tuubi e bɛ e naxee yailanxi e bɛlɛxɛ ra. \v 17 I tan xa i tagi ixiri, i xa keli, i xa n ma masenyi birin tagi raba e bɛ. I naxa gaaxu e ya ra, xa na mu a ra n fe nde masenma nɛ i bɛ naxan dangi nee ra pon. \v 18 To n bara i findi xɛɛra ra Yudaya mangɛ, kuntigie, sɛrɛxɛdubɛe, nun ɲama birin xun ma. I luma nɛ alɔ tɛtɛ belebele wure daaxi, alɔ yire makantaxi. \v 19 E i gerema nɛ, kɔnɔ e mu xutu sɔtɔma i ma, barima n na i fɔxɔ ra i makantafe nan na.» Alatala xa masenyi nan ya. \c 2 \s Isirayilakae xa yanfɛ \p \v 1 Alatala naxa yi wɔyɛnyi masen n bɛ yi ki, \q \v 2 «I xa sa a fala Darisalamukae bɛ, \q Alatala bara a masen, ‹N bara ratu wo xa xanunteya ma, \q a nu na ki naxɛ singe ra wo fonike tɛmui. \q Wo nu bara bira n fɔxɔ ra gbengberen yire, \q xɛɛ mu nu saxi dɛnnaxɛ. \q Wo na raba marafanyi nan kui. \q \v 3 Isirayila nu findixi Alatala nan gbe ra, \q alɔ sansi bogi singe. \q Naxee e tɔɔrɔ, nee fan fama nɛ tɔɔrɔde.›» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 4 Yaxuba bɔnsɔɛ, wo xa wo tuli mati Alatala xa masenyi ra. \q Isirayila xabilɛ birin, wo xa wo tuli mati. \q \v 5 Alatala bara a masen, \q «Wo babae n ma fe kobi mundun toxi \q naxan a niyaxi e xa gbilen n fɔxɔ ra? \q Wo bara bira fe fufafu fɔxɔ ra, \q awa wo tan fan findima mixi fufafu nan na. \q \v 6 E mu a falaxi wo bɛ, \q ‹Alatala na minden, \q naxan won naminixi Misira bɔxi ra, \q naxan won xanin gbengberen yire? \q Folee nun bɔxi maxare gbansan nan na mɛnni. \q Adamadie mu nɔma balode na bɔxi ma.› \q \v 7 N bara wo xanin bɔxi fanyi ma, \q alako wo xa baloe fanyi sɔtɔ. \q Kɔnɔ wo to fa, wo bara n ma bɔxi findi yire sɛniyɛntare ra, \q wo bara fe xɔnxi raba naa n dɛnnaxɛ fixi wo ma kɛ ra. \q \v 8 Sɛrɛxɛdubɛe mu Alatala fenxi. \q Karamɔxɔɛ mu n kolon. \q Yareratie bara n yanfa. \q Namiɲɔnmɛe bara Bala kuye masenyi ti. \q E bara bira se fɔxɔ ra naxan mu nɔma e malide. \q \v 9 Na nan a toxi n wo ɲaxankatama.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q «N wo xa mamadie fan makiiti. \q \v 10 Wo sa Kitimi suuri mato, \q wo xa mixie xɛɛ Kedari, \q wo na birin mato a fanyi ra. \q Wo mu yi kuye batufe mɔɔli toma naa. \q \v 11 Si nde na na naxan Ala bɛɲin, \q e fa kuye findi e xa ala ra? \q N ma ɲama bara e xa xunnakeli masara, \q e fa e xaxili ti kuye ra naxan mu nɔma e malide. \q \v 12 Koore bara findi seede ra na fe ma. \q Na bara findi kinikini nun kaabanako ra. \q A lanma na xa wo xaxili ifu, \q a xa wo dɛ ixara.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 13 «N ma ɲama bara fe ɲaaxi firin naba: \q E bara n bɛɲin, \q n tan naxan nu luxi alɔ ye fanyi e bɛ, \q ye naxan mu ɲɔnma. \q E bara fɛɲɛe yailan, ye ragatama dɛnnaxɛ, \q kɔnɔ e ibɔɔxi, ye birin bara mini a ra.» \b \q \v 14 «Konyi nan na Isirayila ra, \q ka a findixi di lasiri nan na? \q Munfe ra a ɲaxankataxi? \q \v 15 A luxi nɛ alɔ yɛtɛ xaaɲɛ nan na xaaɲɛfe e ma. \q E xa bɔxi bara findi gbaloe yire ra. \q Mixi yo mu na sɔnɔn e xa taa ganxie kui. \q \v 16 Misiraka naxee na Nofi nun Tapanxɛsi, \q e fama nɛ wo xun nakanade. \q \v 17 Na fatanxi fe naxan ma, \q wo gbilenxi wo Marigi Alatala xa kira fanyi fɔxɔ ra. \q \v 18 Yakɔsi munfe ra wo na Misira kira xɔn? \q Wo wama Nili xure ye nan minfe? \q Munfe ra wo na Asiri kira xɔn? \q Wo wama Efirati xure ye nan minfe? \q \v 19 Ala xa wo xa kobiɲa ragbilen wo ma. \q Ala xa wo xa finsiriwaliya sare fi wo ma, \q alako wo xa a kolon gbilenfe wo Marigi Alatala fɔxɔ ra, \q a findixi fe ɲaaxi nun fe xɔnɛ nan na. \q Wo ɲaxankataxi nɛ barima wo bara tondi gaaxude n ya ra.» \q Mangɛ Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 20 «Kabi tɛmui xɔnnakuye n bara wo lu wo yɛtɛ yi. \q Wo bara a fala a yanfanteya mu na wo bɔɲɛ kui, \q kɔnɔ wo bara siga kuye batude geyae fari wuri bun ma. \q Na bara findi langoeɲa ra wo bɛ. \q \v 21 Wo nu luxi nɛ alɔ wɛni bili fanyi n naxan sixi. \q Munse a niyaxi wo xa n nabolo? \q Yakɔsi wo luxi nɛ alɔ wɛni bili ɲaaxi \q naxan mu bogi fanyi raminima. \q \v 22 Hali wo wo maxa soda saafunyi ra, \q wo xa yunubi mu nɔma bade.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 23 «Wo nɔma a falade di, \q ‹N mu nɔxɔxi. N mu biraxi Bali kuye fɔxɔ ra?› \q Wo wo fɔxi mato gulunba yire. \q Wo xa wo ɲɔxɔ ti wo xa fe rabaxie ra. \q Wo bara lu alɔ ɲɔxɔmɛ ginɛ rabɛɲinxi, \q \v 24 alɔ wulai sofale \q naxan sofale xɛmɛ fenma a xiri ma gbengberen yire. \q Nde nɔma a bade na ma? \q Mixi naxan katama a suxude, a taganma nɛ. \q A mu masɔtɔma fo na waxati dangi. \q \v 25 Wo naxa gbata birade kuye fɔxɔ ra. \q Wo wo gima naa wo sanyi igeli ra, \q hali ye xɔli na wo ma. \q Kɔnɔ wo bara n yaabi, \q ‹Ade, muxu mu nɔma gbilende kuyee fɔxɔ ra. \q E rafan muxu ma, muxu wama kafufe e ra.›» \b \q \v 26 «Isirayilakae fama nɛ lude yaagi kui \q alɔ muɲɛti naxan suxuxi. \q Mangɛe, kuntigie, sɛrɛxɛdubɛe, nun namiɲɔnmɛe, \q e birin luma nɛ yaagi kui, \q \v 27 naxee a falama wuri masolixi bɛ, ‹N baba,› \q naxee a falama gɛmɛ masolixi bɛ, ‹N daa mangɛ.› \q Na mixi mɔɔli bara e kobe ti n na, \q e bara tondi e ya rafindide n ma. \q Kɔnɔ e xa tɔɔrɛ kui, \q e man a falama n bɛ, ‹Keli, i xa muxu rakisi.› \q \v 28 Wo xa kuyee na minden, wo naxee yailanxi, \q naxee bara wuya Yudaya taae kui? \q E tan xa keli, e xa wo ratanga wo xa tɔɔrɛ ma, \q xa e fata na rabade. \q \v 29 Munfe ra wo tan matandilae wama n makiitife?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 30 «N bara wo xa die bɔnbɔ alako e xa matinxin, \q kɔnɔ e mu matinxinxi. \q Wo bara wo xa namiɲɔnmɛe faxa wo xa santidɛgɛma ra, \q alɔ yɛtɛ xaaɲɛxi. \q \v 31 To mixie, wo xa la Ala xa masenyi ra. \q N Isirayila luxi gbengberen yire nɛ, xa na mu a ra dimi kui? \q Munfe ra n ma ɲama a falama, \q ‹Muxu wama lufe muxu yɛtɛ ra, \q muxu mu birama i fɔxɔ ra sɔnɔn?› \q \v 32 Ginɛ dimɛdi nɔma nɛɛmude a xa kɔnmagore ma, \q xa na mu a xa demui? \q N ma ɲama bara nɛɛmu n tan ma kabi tɛmui xɔnnakuye. \q \v 33 Wo bara wo maxiri alako wo xa xanuntenyi nde fen. \q Wo bara dangi mixi birin na na wali kobi mɔɔli kui. \q \v 34 Wo bara setaree faxa, naxee mu fe ɲaaxi yo rabaxi. \q Wo xa dugie nɔxɔxi e wuli ra. \q \v 35 Kɔnɔ wo a falama, \q ‹Muxu mu fe kobi rabaxi. \q Ala xa xɔnɛ xa gbilen muxu fɔxɔ ra.› \q N tan nan wo makiitima nɔndi ra, \q barima wo bara a fala, \q ‹Muxu mu yunubi rabaxi.› \q \v 36 Wo kira masaraxi munfe ra, \q wo fa wo xaxili ti Misira ra? \q Wo fama nɛ yaagide e xɔn ma, \q alɔ wo yaagixi Asiriya xɔn ma ki naxɛ. \q \v 37 Wo minima nɛ e xɔnyi wo bɛlɛxɛ igeli ra, \q barima wo taxuxi naxee ra, Alatala bara nee rabɛɲin. \q Wo mu xunnakeli yo sɔtɔma e saabui ra.» \c 3 \s Isirayila xa danxaniyatareɲa \q \v 1 «Xa xɛmɛ mɛɛ a xa ginɛ ra, \q na ginɛ naxa sa dɔxɔ xɛmɛ gbɛtɛ xɔn, \q a xa xɛmɛ singe man nɔma gbilende a ma sɔnɔn? \q Yi bɔxi bara lu sɛniyɛntareɲa kui. \q Wo tan naxee bara langoeɲa raba wo xanuntenyi kuyee ra, \q yakɔsi wo man fa wama gbilenfe n ma nɛ?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 2 «Wo wo ya rate, wo xa a mato, \q xa yire nde na wo mu langoeɲa rabaxi dɛnnaxɛ. \q Wo nu na wo xanuntenyi alae mɛmɛfe kira xɔn ma, \q alɔ muɲɛtie naxee e nɔxunma kira dɛ e xa dutun mixie ma. \q Wo bara yi bɔxi nɔxɔ wo ɲɛrɛ ki sɛniyɛntare ra. \q \v 3 Na nan a ra n mu tunɛ rafaxi, \q n mu ɲɛmɛ tunɛ ragoro wo bɛ. \q Kɔnɔ wo ya xɔrɔxɔ alɔ langoe ginɛ, \q wo mu yaagixi fefe ma. \q \v 4 Han ya wo a falama n bɛ, \q ‹Muxu baba, naxan mɛɛnixi muxu ma muxu fonike tɛmui, \q \v 5 han to i xɔnɔxi muxu ma? \q I mu diɲɛma sɔnɔn?› \q Iyo, wo na nan falaxi, \q kɔnɔ wo mu wo baxi na kira ɲaaxi xɔn fefe ma.» \p \v 6 Alatala naxa a masen n bɛ mangɛ Yosiya xa waxati, «I bara Isirayila xa yanfanteya to? A bara yɛnɛ raba geya birin fari, a nun wuri bili tofanyi birin bun ma. \v 7 N bara a maɲɔxun, na dangi xanbi a man fama nɛ gbilende n ma, kɔnɔ a mu fa. A maaginɛ tinxintare Yudaya fan a toxi. \v 8 N to mɛɛ Isirayila ra, n to fatan kɛɛdi so a yi ra a xa yɛnɛ xa fe ra, a maaginɛ Yudaya tinxintare mu gaaxu n ya ra feo. A fan bara siga yɛnɛ rabade. \v 9 Isirayila xa kuye batufe, gɛmɛ nun wuri daaxi, na bara bɔxi findi yire sɛniyɛntare ra. \v 10 Na birin kui Yudaya tinxintare, Isirayila maaginɛ, a mu ɲanige tongoxi a bɔɲɛ kui a xa a yɛtɛ ragbilen n ma. A na fala a dɛ gbansan nan na.» Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 11 Na tɛmui Alatala naxa a masen n bɛ, \q «Isirayila tinxintare fisa Yudaya sɛniyɛntare bɛ. \q \v 12 I xa sa masenyi ti kɔɔla biri ra, \q ‹Isirayila sɛniyɛntare, i yɛtɛ ragbilen n ma. \q N mu xɔnɔxi wo ma sɔnɔn. \q Hinnɛnte nan n na, \q n bɔɲɛ mu luma xɔnɔ ra tɛmui birin.›» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 13 «Wo xa wo ti wo xa wali kobi ra. \q Wo bara wo Marigi Alatala matandi, \q wo bara bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra wuri bilie bun ma. \q Wo mu tin wo tuli matide n xui ra.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 14 Alatala xa masenyi nan ya, \q «Wo tan kalabantee, \q wo gbilen n ma. \q N tan nan na wo Marigi ra. \q N fama nɛ wo mayegetide taa nun xabilɛ kui, \q n fa wo ragbilen Siyon. \q \v 15 N yareratie tima nɛ wo bɛ, naxee rafan n ma. \q E lɔnni nun xaxili fanyi masenma nɛ wo bɛ.» \b \q \v 16 Alatala xa masenyi nan ya. \q «Wo na wuya wo xa bɔxi kui, \q wo fama nɛ nɛɛmude Alatala xa saatɛ kankira ma. \q Wo mu a xa fe falama, \q wo xa maɲɔxunyi mu sigama a ma. \q Wo mu a kolonma a bara lɔɛ, \q wo mu gbɛtɛ fenma. \q \v 17 Kɔnɔ na tɛmui Darisalamu xili fama nɛ falade \q ‹Alatala xa kibanyi.› \q Si birin sigama naa Alatala xili ra. \q E gbilenma nɛ e xa maɲɔxunyi ɲaaxi fɔxɔ ra. \q \v 18 Na waxati Yudayakae fama nɛ kafude Isirayilakae ma. \q E birin kelima bɔxi nan ma naxan na kɔɔla ma, \q e fa gbilen bɔxi ma n dɛnnaxɛ fixi wo babae ma kɛ ra. \q \v 19 N tan nu bara a fala, \q ‹N wama nɛ wo xa lu alɔ n ma die, \q n xa bɔxi fi wo ma kɛ ra, \q naxan tofan bɔxi birin bɛ.› \q N bara a maɲɔxun a wo n xili falama nɛ ‹N Baba.› \q N bara a maɲɔxun wo mu gbilenma n fɔxɔ ra. \q \v 20 Kɔnɔ wo tan Isirayila, wo bara n yanfa \q alɔ ginɛ naxan a xa mɔri yanfa a yɛnɛ raba.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 21 Isirayilakae e xui itema geya fari, \q e wama, e Ala maxandima, \q barima e bara kira ɲaaxi suxu, \q e bara nɛɛmu e Marigi Alatala ma. \b \q \v 22 Alatala naxɛ, «Wo tan matandilae, wo gbilen, \q n nɔma wo rakiside wo xa yanfanteya ma.» \q Isirayilakae naxa a yaabi, \q «Awa, muxu gbilenma nɛ i ma, \q barima i tan nan na muxu Marigi Alatala ra. \q \v 23 Iyo, xui naxan kelima geya fari, wule na a ra. \q Iyo, muxu Marigi Alatala nan na Isirayila rakisima ra. \q \v 24 Kabi muxu dimɛdi tɛmui, \q kuye ratɔnxie bara muxu babae xa harige xun nakana, \q e xa xurusee nun e xa die. \q \v 25 Na yaagi bara muxu sɔtɔ, \q binyɛ birin bara ba muxu ma, \q barima muxu bara yunubi raba won Marigi Alatala ra, \q muxu tan nun won babae, \q kabi muxu dimɛdi tɛmui han to. \q Muxu mu muxu tuli matixi muxu Marigi Alatala xui ra.» \c 4 \s Yudaya xa gbaloe \q \v 1 Alatala xa masenyi nan ya, \q «Isirayila, xa wo wo yɛtɛ ragbilen n ma, \q xa wo fe ratɔnxi ba n ya tode ra, \q xa wo mu lintan wo xa kɛwali ra, \q \v 2 xa wo wo kali Alatala xili ra tinxinyi nun nɔndi ra, \q sie fama nɛ baraka nun binyɛ sɔtɔde Alatala saabui ra.» \b \q \v 3 Alatala xa masenyi nan ya xɛmɛe bɛ \q naxee na Yudaya nun Darisalamu: \q «Wo xa xɛ nɛɛnɛ masɛgɛ, \q wo naxa sansi xɔri si kunsi tunbe xɔɔra. \q \v 4 Xɛmɛ naxee na Yudaya nun Darisalamu, \q wo xa wo bɔɲɛ sɛniyɛn Alatala bɛ. \q Wo xa fe ɲaaxi ba wo sondonyi kui, \q alɔ fe ɲaaxi bama wo ma ki naxɛ wo sunna tɛmui. \q Wo xa na raba alako n bɔɲɛ naxa te wo ma, \q n ma xɔnɛ fa wo gan alɔ tɛ \q naxan mu nɔma xubende wo xa fe kobi rabaxie xa fe ra. \q \v 5 Wo xa yi masenyi ti Yudayakae bɛ, \q wo man xa a fala Darisalamukae bɛ. \q Wo xa feri fe Isirayila yire birin, \q wo xa a fala wo xui itexi ra, \q ‹Wo xa so taa makantaxie kui.› \q \v 6 Wo xa a matɔnxuma Siyonkae bɛ e xa e gi, \q e naxa ti kira xɔn ma, \q barima n na fafe tɔɔrɛ nun ɲaxankatɛ ra kelife kɔɔla ma. \q \v 7 Sie kanama bara kira suxu, alɔ yɛtɛ naxan minima sube fende. \q A bara keli a xɔnyi alako a xa wo xa bɔxi kana. \q Wo xa taae birin fama nɛ kanade, \q mixi yo mu luma naa. \q \v 8 Na nan a ra wo lanma wo xa sunnun donma ragoro wo ma, \q wo xa sunnun, wo xa ɲɔnfe raba, \q barima Alatala xa xɔnɛ mu gbilenma wo fɔxɔ ra.» \b \q \v 9 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Na lɔxɔɛ limaniya bama nɛ mangɛ nun kuntigie yi ra. \q Sɛrɛxɛdubɛe nun namiɲɔnmɛe dɛe ixarama nɛ.» \q \v 10 N bara Ala yaabi, \q «N Marigi Alatala, \q munfe ra i bara a fala i xa ɲama nun Darisalamu bɛ, \q ‹Wo fama bɔɲɛsa sɔtɔde,› \q kɔnɔ santidɛgɛma bara gɛ e faxade?» \q \v 11 Na tɛmui a fama nɛ a falade ɲama nun Darisalamu bɛ, \q «Foye bara keli gbengberen yire. \q A mu fama fe fanyi ra, \q a fama n ma ɲama nan tɔɔrɔde. \q \v 12 A findixi foye magaaxuxi nan na, \q naxan kelixi n yire. \q Yakɔsi n e ɲaxankatama nɛ.» \b \q \v 13 Yaxuie na fafe alɔ foye belebele naxan kelife koore ma. \q E xa sɔɔri ragisee luma nɛ alɔ turunnaadɛ. \q E xa soe xulun alɔ sɛgɛe. \q Gbaloe bara won li, won bara halaki. \q \v 14 Darisalamu, wo wo bɔɲɛ rasɛniyɛn, alako wo xa kisi. \q Kɛwali kobi luma wo bɔɲɛ ma han tɛmui mundun? \q \v 15 Danakae bara na gbaloe masenyi ti, \q Efiramikae fan bara na fala. \q \v 16 Wo xa sie rasi, wo xa Darisalamu fan nasi, \q yaxuie na kelife yire makuye nɛ, e na fafe Yudaya taae kui. \b \q \v 17 Alatala xa masenyi nan ya: \q «E bara Darisalamu rabilin \q alɔ xɛ kantamae xɛ rabilinma ki naxɛ. \q Na fama nɛ Darisalamu lide \q barima e bara n matandi. \q \v 18 Na findixi wo xa wali kobi sare nan na. \q Wo naxan nabaxi, \q na bara gbilen wo ma a ɲaaxi ra, \q han a wo sondonyi sɔxɔ.» \b \q \v 19 N bɔɲɛ fan na tɔɔrɔfe. \q N bara sunnun. \q N mu nɔma madundude, \q barima n bara sarae nun gere xui mɛ fa ra. \q \v 20 E a falama gbaloe na fafe, \q bɔxi birin bara kana. \q N ma kiri banxie bara bira keren na, \q lingira yo mu na n yi ra. \q \v 21 Gere tɔnxuma a itima han mun tɛmui? \q Gere xui minima han mun lɔxɔɛ? \b \q \v 22 Alatala naxɛ, «N ma ɲama xaxili mu na, \q e mu n kolon, \q e luxi nɛ alɔ di lɔnnitaree. \q E fe ɲaaxi nan gbansan kolon, \q kɔnɔ e mu fata fe fanyi rabade.» \b \q \v 23 N bara laamatunyi to yi bɔxi xa fe ra. \q Sese mu luma yi bɔxi ma, \q hali koore mu yanbama a ma. \q \v 24 N bara laamatunyi to geyae xa fe ra. \q Geyae fama nɛ sɛrɛnde, tentenyie ramaxa. \q \v 25 N bara laamatunyi to nimase xa fe ra. \q Mixi mu luma yi bɔxi ma sɔnɔn, \q xɔnie fan bara e gi. \q \v 26 N bara laamatunyi to yi yire xa fe ra. \q Karemele geya findima nɛ gbengberenyi ra, \q taa birin fama gande Alatala nun a xa xɔnɛ xa fe nan na. \b \q \v 27 Alatala bara a masen, \q «Yi bɔxi birin ɲaxankatama nɛ, \q kɔnɔ n mu a birin xun nakanama. \q \v 28 Na nan a ra yi bɔxi na sunnunyi kui, koore bara ifɔɔrɔ. \q N tan nan a ragirixi, \q n mu gbilenma n ma natɛ fɔxɔ ra. \q \v 29 Geresoe na fa soe fari, mixi birin e gima nɛ. \q Geresoe na fa tanbɛe ra, mixi yo mu luma taa kui. \q Ndee e gima nɛ wondi yire, ndee e gi geyae fari. \q Mixi birin kelima nɛ taa kui. \q \v 30 I tan naxan xun nakanaxi, i na munse rabafe? \q I wama i maxirife dugi fanyi ra, \q i wama kɔnmagore xɛɛma daaxi ragorofe i ma, \q i wama tofan se safe i ya kiri ma? \q I na na birin nabafe i xanuntenyie bɛ fufafu, \q barima i mu rafan e ma sɔnɔn. \q E wama i faxafe tun. \q \v 31 N bara wa xui nde mɛ. \q Na wa xui luxi nɛ alɔ furi ginɛ naxan na a xa di singe barife. \q Darisalamu na saya kira xɔn ma, a na a falafe, \q ‹A gbe mu luxi sɔnɔn, faxɛtie xa n nii ba.›» \c 5 \s Ala xa gbeɲɔxɔɛ \sp Annabi Yeremi xa masenyi Darisalamukae bɛ \q \v 1 «Wo xa yire birin mato Darisalamu, \q wo xa maxɔrinyi ti taa kui, alako wo xa tinxintɔɛ nde to, \q naxan ɲɛrɛma kira fanyi xɔn ma, \q naxan birama nɔndi fɔxɔ ra. \q Xa wo sa na mixi mɔɔli to, \q n diɲɛma nɛ Darisalamu ma. \q \v 2 E e kalima nɛ Alatala xili ra, \q kɔnɔ na birin findixi wule nan na. \q \v 3 Alatala, n a kolon i wama tinxinyi nan xɔn ma. \q I bara Isirayilakae ɲaxankata, \q kɔnɔ e mu fahaamui yo sɔtɔxi na kui. \q I bara e tɔɔrɔ, kɔnɔ e mu lɔnni sɔtɔxi na kui. \q E bɔɲɛ bara xɔrɔxɔ alɔ gɛmɛ, \q e tondi danxaniyade. \q \v 4 N bara a fala, setaree gbansan nan yi ɲama ra. \q Na nan a ra e mu Alatala xa kira kolon, \q e mu e Marigi Ala xa sɛriyɛ fahaamuma. \q \v 5 A lanma n xa yi masenyi ti kuntigie nan bɛ, \q barima e tan Alatala xa kira kolon, \q e e Marigi Ala xa sɛriyɛ fahaamuma. \q Kɔnɔ e birin lan, e sese mu tin birade Ala fɔxɔ ra. \q E birin bara a matandi. \q \v 6 Na nan a ra burunyi yɛtɛ e faxama, \q wulai bare e ibɔɔ. \q Baratɛ e mɛlɛnma e xa taa sode dɛe ra, a xa e faxa, \q barima e xa kɛwali kobi bara gbo, han a bara dangi a i.» \sp Alatala xa masenyi Darisalamukae bɛ \q \v 7 «Darisalamu, a lanma n xa diɲɛ i ma? \q I xa die bara n nabolo, \q e e kalima kuye nan xili ra. \q N nu bara e balo, \q kɔnɔ e bara n yanfa, e bira langoee fɔxɔ ra. \q \v 8 E maniyaxi soe xɛmɛmae nan na, \q kankan fa bira a dɔxɔboore xa ginɛ fɔxɔ ra. \q \v 9 Alatala xa masenyi nan ya: \q A mu lanma n xa yi mixi mɔɔli ɲaxankata? \q A mu lanma n xa n gbeɲɔxɔ yi si mɔɔli ma? \q \v 10 Wo te e xa tɛtɛe fari, wo xa e rabira, \q kɔnɔ wo naxa ɲama birin xun nakana. \q Wo xa e tɔɔrɔ, \q barima e mu tinxi birade Alatala fɔxɔ ra. \q \v 11 Alatala xa masenyi nan ya: \q Isirayila nun Yudaya birin bara n yanfa. \q \v 12 E bara Alatala rabolo, \q e fa a fala, ‹Ala mu na. \q Won mu fama gbaloe sɔtɔde santidɛgɛma nun kaamɛ ra.› \q \v 13 E xa namiɲɔnmɛ mu n xui xa masenma. \q E fe ɲaaxi naxan masenma, \q na xa gbilen e ma.» \b \q \v 14 Na nan a ra Mangɛ Alatala bara a masen, \q «Wo to na mɔɔli fala, \q n bara n ma masenyi lu i dɛ kui. \q N ma masenyi luxi nɛ alɔ tɛ \q naxan fama yi ɲama gande alɔ tɛ yege ganma ki naxɛ.» \b \q \v 15 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N xa a fala wo bɛ Isirayila, \q n fama nɛ ɲama nde ra wo xili ma. \q Ɲama sɛnbɛma nan a ra naxan kelima yire makuye, \q naxan bara bu duniɲa, \q i mu naxan xui kolon, \q i mu nɔma naxan fahaamude. \q \v 16 E xa tanbɛ ɲaaxu, e mixi faxama nɛ. \q Geresoe gbangbalanxi nan e ra. \q \v 17 E wo xa baloe donma nɛ, \q e wo xa di birin tongoma nɛ, \q e wo xa xuruse birin muɲama nɛ, \q e wo xa sansi sixi birin kanama nɛ, \q e wo xa taa makantaxie rabirama nɛ e xa santidɛgɛma ra, \q wo nu laxi taa naxee ra.» \b \q \v 18 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Kɔnɔ n mu wo birin sɔntɔma. \q \v 19 Xa a sa li wo a fala, \q ‹Munfe ra muxu Marigi Ala bara yi fe mɔɔli raba muxu ra?› \q Ala wo yaabima nɛ, \q ‹Wo to n nabolo alako wo xa kuyee batu wo xɔnyi, \q naxee kelixi ɲamanɛ gbɛtɛ ma, \q wo tan findima na ɲamanɛ xa konyie nan na e tan xɔnyi.› \q \v 20 Wo xa yi masen Yaxuba xa die bɛ, \q wo xa a fala Yudayakae bɛ, \q \v 21 ‹Wo wo tuli mati, \q wo tan ɲama xaxilitare, ɲama kinikinitare, \q naxan ya mu se toma, \q naxan tuli mu fe mɛma. \q \v 22 Alatala xa masenyi nan ya: \q Wo mu gaaxuma n ya ra? \q Wo mu sɛrɛnma n tofe ra, \q n tan naxan baa naaninyi saxi mɛyɛnyi ra, \q alako baa naxa dangi yire nde? \q Baa mɔrɔnyi kelima nɛ, \q kɔnɔ e mu nɔma dangide naaninyi ra naxan saxi.› \q \v 23 Yi ɲama sondonyi xɔrɔxɔ. \q E bara Ala matandi, \q e bara gbilen a fɔxɔ ra. \q \v 24 E mu a falama e bɔɲɛ kui, \q ‹Won xa gaaxu won Marigi Alatala ya ra, \q naxan tunɛ ye ragoroma ɲɛmɛ tɛmui, \q a fɔlɛ nun a raɲɔnyi, \q alako xɛ xa xaba a waxati.› \q \v 25 Wo xa kɛwali kobi bara na birin kana, \q wo xa yunubie bara a niya baloe xa ba wo yi ra. \q \v 26 Mixi ɲaaxi ndee masunbuxi n ma ɲama ra, \q naxee gantanyi italama mixi bɛ alɔ xɔni suxuie. \q \v 27 E e xa banxi rafema se muɲaxie ra, \q alɔ tɔxɔɛ kulɛ naxan nafexi tɔxɔɛe ra. \q E bannaxi na naafuli mɔɔli nan na. \q \v 28 Fe ɲaaxie bara e xungbo han a bara dangi a i. \q E mu fe fanyi rabama kiridie bɛ, \q e mu tinxin setaree mabiri. \q E naafuli nan tun fenma. \q \v 29 Alatala xa masenyi nan ya: \q A mu lanma n xa yi mixi mɔɔli ɲaxankata? \q A mu lanma n xa n gbeɲɔxɔ yi si mɔɔli ma? \q \v 30 Fe ratɔnxi naxee mu daxa, \q nee bara so yi bɔxi kui. \q \v 31 Namiɲɔnmɛe na wule falafe, \q sɛrɛxɛdubɛe na muɲɛ tife, \q na birin bara rafan n ma ɲama ma. \q Wo munse rabama wo xa bɔxi munafanyi xa fe ra?» \c 6 \s Darisalamu xa ɲaxankatɛ \q \v 1 «Bunyaminkae, wo wo gi, wo keli Darisalamu. \q Sara fe Tekowa, gere tɔnxuma rate Beti Hakeremi, \q barima ɲaxankatɛ na fafe kelife kɔɔla ma, \q a gbe mu luxi gbaloe xa wo li. \q \v 2 Siyon, taa tofanyi, n wo xun nakanama nɛ. \q \v 3 Xuruse dɛmadonyie fama nɛ e xa kiri banxie tide yire, \q wo xa taa nu na dɛnnaxɛ, \q e fa e xa xurusee makanta mɛnni.» \b \q \v 4 «Siyon yaxuie, wo keli, wo gere so na taa xili ma. \q Wo xa siga yanyi ra. \q Soge na goro, wo naxa kɔntɔfili, \q \v 5 wo man xa siga kɔɛ ra, \q banxi makantaxie kanade.» \b \q \v 6 Mangɛ Alatala bara a masen Siyon yaxuie bɛ, \q «Wo sa wuri bilie xaba, \q wo te se yailan alako wo xa so Darisalamu tɛtɛ kui. \q Taa na a ra naxan lanxi a xa ratɔn, \q barima e luma e boore tɔɔrɔ ra tɛmui birin. \q \v 7 Fe ɲaaxi minima yi taa kui tɛmui birin, \q alɔ ye minima kɔlɔnyi kui ki naxɛ. \q Kobiɲa nun fe ɲaaxi gbansan nan na e tagi. \q Na birin luxi nɛ alɔ fure n naxan toma tɛmui birin.» \b \q \v 8 «Darisalamu, i xa i tuli mati n ma marasi ra, \q alako n naxa n makuya i ra, \q i fa lu alɔ gbengberenyi, mixi mu sabatixi dɛnnaxɛ.» \b \q \v 9 Mangɛ Alatala bara a masen, \q «Isirayilaka naxee luxi, \q e birin bama nɛ bɔxi ma, \q alɔ sansi bogi gbilenma ba ra ki naxɛ.» \b \q \v 10 «Nde n ma masenyi ramɛma? \q Nde findima na seede ra? \q Wo tuli xɔrɔxɔ, wo mu fe mɛma. \q Wo yoma Alatala xa masenyi ma, \q wo mu wama a xa marasi xɔn. \q \v 11 Alatala xa xɔnɛ gbo n bɔɲɛ kui, \q n xa na fala wo bɛ.» \b \q «Ala xa xɔnɛ Isirayilakae birin lima nɛ, \q dimɛdi naxee berema kira ra, \q fonike naxee malanma, \q xɛmɛ nun ginɛ naxee mɔxi a fanyi ra. \q \v 12 N nan n bɛlɛxɛ tima e ma tɛmui naxɛ, \q mixi gbɛtɛe fama nɛ e xa banxie tongode, \q e xa xɛe, a nun e xa ginɛe.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 13 «Kelife dimɛdi ma, dɔxɔfe xɛmɔxi ra, \q e birin na e yɛtɛ xa geeni nan fenfe. \q Namiɲɔnmɛ nun sɛrɛxɛdubɛ fan na mixi madaxufe. \q \v 14 E mu fe gbegbe rabama n ma ɲama malife ra. \q E a falama, ‹Wo naxa kɔntɔfili, wo bɔɲɛ xa sa.› \q Kɔnɔ bɔɲɛsa yo mu na. \q \v 15 A lanma e xa yaagi e xa fe kobie ra, \q kɔnɔ e mu yaagima. \q Yaagitare nan lanxi e ma. \q Na nan a ra, n fama e rabirade kiiti waxati.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 16 Alatala bara a masen, \q «Wo xa kira fanyi fen, \q wo xa a kolon kira forie nu na ki naxɛ. \q Kira tinxinxi na minden? \q Wo xa lu na kira fari alako wo xa bɔɲɛsa sɔtɔ.» \b \q Kɔnɔ ɲama bara a yaabi, \q «Muxu mu wama lufe na kira xɔn ma.» \b \q \v 17 Ala bara a masen, «N bara wo xa sɔɔrie ti wo xa tɛtɛ fari, \q naxee mɛɛnima wo ma. \q Wo xa e xui ramɛ.» \b \q Kɔnɔ ɲama bara a yaabi, \q «Muxu mu wama e xui ramɛfe.» \b \q \v 18 Ala bara a masen, «Ɲamanɛ birin, wo wo tuli mati, \q wo xa a mato naxan fama rabade be. \q \v 19 Duniɲa birin, wo wo tuli mati. \q N tan nan fama yi ɲama ɲaxankatade, \q n tan nan fama e maɲɔxunyi sare ragbilende e ma, \q barima e mu tin e tuli matide n ma masenyi ra, \q e bara yo n ma sɛriyɛ ma. \q \v 20 N hayi na e xa surayi sɛrɛxɛ ma, naxan kelixi Seeba? \q N hayi na e xa labundɛ sɛrɛxɛ ma, \q naxan kelixi yire makuye? \q Wo xa sɛrɛxɛ gan daaxie mu rafan n ma, \q n mu tinma wo xa sɛrɛxɛ sese rasuxude. \q \v 21 Na nan a ra Alatala bara a masen, \q N fama nɛ gɛmɛ dɔxɔde yi ɲama ya ra, \q e fama e sanyi radinde naxan na. \q Babae nun e xa die, \q dɔxɔbooree nun dɛfanbooree, \q e birin sɔntɔma nɛ.» \b \q \v 22 Alatala bara a masen, \q «Ɲama nde na fafe kelife kɔɔla ma, \q ɲama gbegbe naxan na duniɲa yire birin. \q \v 23 Xali nun tanbɛ na e yi ra. \q E ɲaaxu, e mu kinikini kolon. \q E xui gbo alɔ mɔrɔnyi. \q Soe kanyie nan e ra. \q E birin malanxi alako e xa Siyon gere.» \b \q \v 24 Isirayila na wɔyɛnfe e bore tagi, «Won bara e xibaaru mɛ, \q limaniya bara ba won yi ra, \q kɔntɔfili bara won suxu. \q Won na tɔɔrɔfe alɔ ginɛ naxan na di barife. \q \v 25 Wo naxa mini daaxa de, \q wo naxa ɲɛrɛ kira xɔn ma, \q barima won yaxuie won nabilinxi, \q santidɛgɛma na e yi ra.» \b \q \v 26 N bara e yaabi, «N ma ɲama, wo sunnun donma ragoro wo ma, \q wo xa sunnun alɔ mixi naxan xa di kerenyi bara faxa. \q Wo xa sunnunyi xa gbo, \q barima won yaxuie na fafe keren na.» \b \q \v 27 Alatala bara a masen n bɛ, «N i findixi mixi nan na \q naxan n ma ɲama matoma. \q I xa e mato alako i xa a kolon xa e ɲɛrɛ ki fan. \q I luxi nɛ alɔ mixi naxan wure nun gbeti raxunuma, a e gbi ba. \q \v 28 E birin findixi matandilae nan na naxee yoma Ala ma. \q E luxi alɔ wure nun yɔxui, naxan gbi mu baxi. \q E mu fan. \q \v 29 Xabui tɛ radɛxɛma a fanyi ra \q alako a xa wure nun yɔxui raxunu, e gbi xa ba. \q Kɔnɔ fe ɲaaxi mu ɲɔnma n ma ɲama tagi. \q E luxi nɛ alɔ sunbui naxan mu bama wure kui. \q \v 30 E xili falama ‹gbeti kanaxi›, \q barima Alatala bara e rabɛɲin.» \c 7 \s Isirayila xa gbaloe \p \v 1 Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \q \v 2 «I xa ti Alatala xa hɔrɔmɔbanxi naadɛ ra, \q i fa yi wɔyɛnyi masen naa, \q ‹Wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra, \q wo tan Yudayaka naxee birin soma yi naadɛe ra fafe tuubide Alatala bɛ. \q \v 3 Isirayila Mangɛ Alatala naxɛ, xa wo kira masara, \q wo naxa fe fanyi suxu, \q n wo luma nɛ yi bɔxi ma. \q \v 4 Wo naxa la yi wule masenyi ra, wo nu fa a fala: \q Alatala xa hɔrɔmɔbanxi nan yi ki, \q Alatala xa hɔrɔmɔbanxi, Alatala xa hɔrɔmɔbanxi. \q \v 5 Xa wo kira masara, \q xa wo fe fanyi suxu, \q xa wo tinxin wo booree tagi, \q \v 6 xa wo mu xɔɲɛ, kiridi, nun kaaɲɛ ginɛ tɔɔrɔ, \q xa wo mu mixi faxa tɔɔɲɛgɛ ra yi bɔxi ma, \q xa wo mu bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, \q naxee findima tɔɔrɛ ra wo bɛ, \q \v 7 na tɛmui n wo luma nɛ yi bɔxi ma abadan, \q n naxan fixi wo babae ma. \q \v 8 Kɔnɔ wo bara bira wule fɔxɔ ra, \q naxan mu sese fanma wo ma. \q \v 9 Munfe ra wo wama faxɛ nun yɛnɛ rabafe, \q wo wo kali wule ra, \q wo surayi gan sɛrɛxɛ ra Bala kuye bɛ, \q wo bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, \q wo mu naxee kolon? \q \v 10 Na xanbi wo fa fa tide n ya i, \q n ma banxi kui, n xili matɔxɔma dɛnnaxɛ. \q Wo naxɛ wo bara kisi, \q kɔnɔ wo fe xɔnxi rabama. \q \v 11 Wo yi banxi findixi mixi ɲaaxi banxi nan na, \q n xili falama dɛnnaxɛ? \q N tan Alatala bara a birin to. \q \v 12 Wo xa ratu Silo ma, \q n ma yire sɛniyɛnxi singe nu na dɛnnaxɛ. \q N bara mɛnni fan ɲaxankata, \q n ma Isirayila ɲama xa ɲaaxuɲa xa fe ra.›» \b \q \v 13 Alatala xa masenyi nan ya. \q «Yakɔsi, wo to bara yi fe birin naba, \q wo to tondi n ma masenyi suxude, \q n naxan falaxi wo bɛ tɛmui birin, \q wo to tondi n ma xili ratinde, \q \v 14 n fama nɛ fe rabade yi hɔrɔmɔbanxi ra, \q alɔ n naxan nabaxi Silo ra. \q N na mɔɔli rabama nɛ yi banxi ra, \q n naxan fixi wo nun wo babae ma, wo laxi naxan na. \q \v 15 N wo makuyama nɛ n yire ra, \q alɔ n wo ngaxakerenyie Efirami bɔnsɔɛ makuyaxi n na ki naxɛ.» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 16 «I tan, hali i mu Ala maxandi yi ɲama bɛ, \q hali i mu i xui ite salide, \q hali i mu n makula, \q barima n mu i danxunma. \q \v 17 I mu a toxi fe naxan nabama Yudaya taae nun Darisalamu kui? \q \v 18 E xa die yege matongoma, \q babae tɛ radɛxɛma, \q ginɛe fan taami xinde ramulanma, e a ramɔndɔ kuye bɛ, \q wo naxan xilima koore mangɛ ginɛ. \q E man minse bama sɛrɛxɛ ra. \q Na kui e bara n naxɔnɔ, \q \v 19 n tan fan fama nɛ e tɔɔrɔde.» \b \q Alatala xa masenyi nan ya: \q «E bara e yɛtɛ tɔɔrɔ, \q e bara e yɛtɛ kan nayaagi. \q \v 20 Na nan a toxi n tan Marigi Alatala naxɛ, \q ‹N ma ɲaxankatɛ na yi bɔxi ma, \q mixie nun subee nun bogisee ma. \q E birin fama nɛ gande tɛ ra, \q naxan mu xubenma.›» \b \q \v 21 Isirayila Mangɛ Alatala naxa a masen, \q «Wo xa wo xa sɛrɛxɛ gan daaxi fan don. \q \v 22 N mu sɛrɛxɛ fe gbansan xa fala wo babae bɛ, \q n to e ramini Misira bɔxi ra. \q \v 23 Kɔnɔ n e yaamari yi nan na, \q ‹Wo bira n xui fɔxɔ ra, \q alako n xa findi wo Marigi Ala ra, \q wo fan xa findi n ma ɲama ra. \q Wo xa ɲɛrɛ n ma kira xɔn ma, \q n naxan masenxi wo bɛ, \q alako wo xa hɛɛri sɔtɔ.› \q \v 24 Kɔnɔ e mu e tuli mati n na, \q e bara bira e xa maɲɔxun kobi fɔxɔ ra, \q e bara e kobe ti n na, \q e mu biraxi n fɔxɔ ra. \q \v 25 Kabi wo babae naxa mini Misira bɔxi ra han to, \q n na n ma konyi namiɲɔnmɛe xɛɛfe wo ma. \q \v 26 Kɔnɔ wo mu wo tuli matixi n na. \q Wo xaxili xɔrɔxɔxi, \q wo bara kobi dangife wo babae ra.» \b \q \v 27 «I na yi wɔyɛnyi birin fala e bɛ, \q e mu i danxunma. \q I na e xili, e mu a ratinma. \q \v 28 Na tɛmui i xa a fala e bɛ, \q ‹Si nan ya naxan mu e tuli matima \q e Marigi Alatala xa masenyi ra. \q E mu marasi mɛma. \q Sɛriyɛ yo mu na e yi ra.› \q \v 29 I xunsɛxɛ maxaba, \q i naxan naluxi i xa kali xa fe ra. \q Alatala bara xɔnɔ, a bara yi ɲama rabɛɲin. \q \v 30 Yudayakae bara fe raba n mu wama naxan tofe. \q E bara fe xɔnxi dɔxɔ n ma banxi kui, \q n xili falama dɛnnaxɛ. \q E bara na findi yire sɛniyɛntare ra.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 31 «E bara kuye batude yailan geya fari Tofeti \q nun Hinoma gulunba kui, \q alako e xa e xa die gan sɛrɛxɛ ra. \q N tan mu e yamarixi na fe mɔɔli ra, \q a makuya n ma maɲɔxunyi ra pon.» \b \q \v 32 Alatala xa masenyi nan ya. \q «Lɔxɔɛ fama fade Tofeti xili masarama nɛ. \q Hinoma gulunba fama nɛ xilide Faxɛ Tide. \q Tofeti findima nɛ gaburi yire ra. \q \v 33 Xɔnie nun subee fama nɛ na ɲama binbie donde. \q Mixi yo mu luma naa naxan e kerima. \q \v 34 Xulunyi ɲɔnma nɛ Yudaya nun Darisalamu bɔxi kui. \q Sigi mu sama, yeliba mu wɔyɛnma. \q Fuuti mu xirima na gbaloe xa fe ra.» \c 8 \s Isirayila nun Annabi Yeremi xa tɔɔrɛ \sp Alatala xa masenyi \p \v 1 Alatala xa masenyi nan ya: «Na waxati Yudaya mangɛe, kuntigie, sɛrɛxɛdubɛe, namiɲɔnmɛe, nun Darisalamukae, e xɔrie ratema nɛ gaburi kui, \v 2 e sa rayensen kɛnɛ ma soge, kike, nun tunbuie bun ma, e naxee xanu, e naxee batu, e bira naxee fɔxɔ ra, e naxee fen, e tuubi naxee bɛ. Na nan a ra, e xɔrie mu sama gaburi kui, e xa rayensen bɔxi ma. \v 3 Mixi naxee mu faxa na ɲama ɲaaxi ya ma, n fama nɛ e rayensende ɲamanɛ ma, faxɛ xɔli e suxuma dɛnnaxɛ.» Alatala xa masenyi nan na ki. \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 4 I xa a fala e bɛ, \q «Alatala bara a masen, \q ‹Mixi nɔma birade, e mu keli? \q Mixi nɔma e mafindide, e mu gbilen?› \q \v 5 Munfe ra Darisalamu ɲama n matandima? \q Munfe ra e gbilenxi kira fanyi fɔxɔ ra, e bira kira ɲaaxi fɔxɔ ra? \q Yi mixie luma nɛ e xa yanfɛ kui, \q e tondi gbilende n ma. \q \v 6 N nan n tuli matima nɛ e xui ra, \q kɔnɔ e xa wɔyɛnyi mu lanma. \q Mixi yo mu gbilenma a xa kobiɲa fɔxɔ ra. \q A mu a falama, ‹N na munse rabafe?› \q Kankan birama a yɛtɛ waxɔnfe nan fɔxɔ ra, \q alɔ soe naxan gbataxi sigafe gere sode. \q \v 7 Hali gbongboe naxan na koore ma, \q a gbilen waxati kolon. \q Ganbɛ, turunna, nun yedɔnmɛ birin \q e e gbilen waxati kolon. \q Kɔnɔ n ma ɲama mu Alatala xa sɛriyɛ kolon.» \sp Alatala xa masenyi Isirayila bɛ \q \v 8 «Wo a falama, ‹Lɔnnilae nan muxu ra, \q muxu Alatala xa sɛriyɛ kolon.› \q Kɔnɔ wo na falama di? \q Wo xa diinɛ sɛbɛlitie bara Ala xa sɛriyɛ masara wule ra. \q \v 9 Wo xa lɔnnilae bara yaagi, e xaxili bara ifu, \q barima e bara xanin konyiya kui. \q E bara na sɔtɔ barima e yoxi Alatala xa masenyi ma. \q E findixi lɔnnila mɔɔli mundun na?» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 10 «Na nan a ra n fama e xa ginɛe fide xɛmɛ gbɛtɛe ma. \q Mixi gbɛtɛe fama e xa xɛe bade e yi ra, \q barima e birin na e yɛtɛ xa geeni gbansan nan fenfe. \q A fɔlɔfe e xa namiɲɔnmɛe ma, a sa dɔxɔ e xa sɛrɛxɛdubɛe ra, \q e birin na wule falafe. \q \v 11 E mu fe gbegbe rabama n ma ɲama malife ra. \q E a falama, ‹Wo naxa kɔntɔfili, wo bɔɲɛ xa sa.› \q Kɔnɔ bɔɲɛsa yo mu na. \q \v 12 A lanma e xa yaagi e xa fe kobie ra, \q kɔnɔ e mu yaagima. \q Yaagitare nan lanxi e ma. \q Na nan a ra, n fama e rabirade kiiti waxati.» \q Alatala xa wɔyɛnyi nan na ki. \b \q \v 13 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N bara natɛ tongo n xa e rabolo. \q N mu wɛni bogi fima e ma, \q n mu xɔrɛ bogi raminima e xa xɔrɛ bilie kɔn na. \q E burɛxɛ lisima nɛ, \q mixi gbɛtɛe fa e bogi bade.» \sp Isirayila xa masenyi e boore bɛ \q \v 14 «Won na munse rabafe be? \q Won xa malan, won xa won gi taa makantaxie kui, \q won xa faxa naa, \q barima won Marigi Alatala bara natɛ tongo \q a xa won sɔntɔ, a xa xɔnɛ dɔxɔ won ma won ma yunubie xa fe ra. \q \v 15 Won bara wa bɔɲɛsa xɔn, kɔnɔ bɔɲɛsa yo mu na. \q Won bara wa yalanyi xɔn, kɔnɔ gere bara keli. \q \v 16 Won yaxuie xa soe xui mɛma Dana bɔxi mabiri, \q bɔxi birin na sɛrɛnfe na xui ma. \q E fama nɛ bɔxi birin xun nakanade, \q e fa mixi birin sɔntɔde.» \sp Alatala xa masenyi Isirayila bɛ \q \v 17 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N na be. N bara bɔximase ɲaaxie rasanba wo ma. \q Mixi yo mu nɔma e ra, e wo xinma nɛ.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 18 «Fɛɛrɛ yo mu na, n bɔɲɛ bara tɔɔrɔ. \q \v 19 I tuli mati n bɔnsɔɛ wa xui ra naxan kelife yire makuye. \q E a falama, ‹Alatala mu na Siyon? \q Siyon mangɛ mu na sɔnɔn?› \q Ala e yaabima nɛ, \q ‹Munfe ra e wama n naxɔnɔfe e xa kuyee ra \q naxee tide yo mu na, naxee kelixi yire makuye?› \q \v 20 Xɛ xaba tɛmui bara dangi, \q sogofure fan bara dangi. \q Han ya won mu kisi sɔtɔ. \q \v 21 N bɔnsɔɛ xa tɔɔrɛ bara findi kote ra n bɛ. \q N bara kinikini, limaniya bara ba n yi ra. \q \v 22 Seri yo mu na Galadi bɔxi ma? \q Seriba yo mu naa? \q Munfe ra n bɔnsɔɛ mu nɔma yalande? \c 9 \q \v 1 Ye yo mu na n fate kui sɔnɔn \q naxan findima ya ye ra. \q N bara wa kɔɛ nun yanyi ra n bɔnsɔɛ bɛ naxan tɔɔrɔxi.» \s Wule falafe \sp Alatala xa masenyi \q \v 2 «Xa a sa li n mixi nde sɔtɔ naxee na biyaasi kui, \q n kafuma nee nan ma, n na n ma ɲama rabɛɲin. \q N wama n makuyafe nɛ e ra, \q barima yɛnɛlae nun yanfantee nan e ra. \q \v 3 E dɛ wule falama alɔ sɔɔri naxan tanbɛ wolima. \q Wule sɛnbɛ gbo e ya ma, e mu nɔndi kolon. \q E luma yunubi raba ra, e mu n kolon.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 4 «Wo naxa la wo boore ra, \q wo naxa la wo ngaxakerenyi ra, \q barima birin luma nɛ e boore madaxu ra, \q e birin bira tɔɔɲɛgɛ fɔxɔ ra. \q \v 5 Kankan wule falama e boore bɛ, \q yanfanteya gbo e ya ma. \q E dɛ bara wule matinkan, \q e luma na yunubi kira nan xɔn ma. \q \v 6 Yanfantee nan e ra, \q e mu wama n tan kolonfe.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 7 Mangɛ Alatala bara a masen, \q «N fama nɛ e matode, \q alɔ xabui naxan wure raxunuma alako a gbi xa ba. \q N fama nɛ fe nde rabade e xa ɲaaxuɲa xa fe ra. \q \v 8 Wule falɛ nan e ra, yanfanteya rafan e ma. \q E fe fanyi falama e boore bɛ e dɛ nan kui, \q kɔnɔ yanfanteya na e bɔɲɛ ma. \q \v 9 A mu lanma n xa e ɲaxankata na fe ma? \q A mu lanma xɛ e sare xa fi?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 10 «N ya ye raminima geyae nun gbengberenyie xa fe ra. \q Na birin ganxi, mixi mu na, xuruse mu na. \q \v 11 N gɛmɛe malanma nɛ yire Darisalamu nu na dɛnnaxɛ, \q mɛnni xa findi wulai baree xɔnyi ra. \q N Yudaya taae findima nɛ gbaloe yire ra, mixi yo mu lu naa.» \sp Isirayila xa masenyi \q \v 12 «Adamadi mundun nɔma na fe fahaamude? \q Xa Ala bara na tagi raba mixi nde bɛ, a xa a masen muxu bɛ. \q Be bɔxi findixi gbaloe bɔxi nan na, \q a birin ganxi, mixi mu na.» \sp Alatala xa masenyi \p \v 13 Alatala bara a masen, «Na gbaloe e lixi nɛ barima e bara n ma sɛriyɛ rabolo n naxan fixi e ma. E mu e tuli matixi n ma masenyi ra, e mu n ma yaamarie rabatuxi. \v 14 E bara bira e yɛtɛ waxɔnfe fɔxɔ ra, e nu Bali kuyee batu e babae naxee masenxi e bɛ. \v 15 Na nan a ra n tan Isirayila Marigi Alatala bara natɛ tongo yi ɲama xa pɔsɔnɛ gerun. \v 16 N e rayensenma nɛ ɲamanɛ ma, e tan nun e babae mu dɛnnaxɛ kolon, n e sɔntɔma nɛ santidɛgɛma ra.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 17 Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: \q «Wo wo tuli mati. \q Wo mixie xili naxee fata wade, \q e xa e wa xui ramini. \q \v 18 E xa e xulun e wa xui raminide. \q Won tan fan xa wa, \q ya ye xa mini.» \sp Isirayila xa masenyi \q \v 19 Wa xui minima Siyon taa kui: \q «Won bara gbaloe sɔtɔ, \q won bara lu yaagi kui. \q Won bara keli won ma bɔxi ma, \q won ma banxie bara kana.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 20 «Wo tan ginɛe, wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra, \q wo wo tuli mati a xa wɔyɛnyi ra. \q Wo wo xa die nun wo booree matinkan wa ra, \q \v 21 barima faxɛ bara so won xɔnyi. \q Won ma die bara faxa kira ra, \q won ma fonikee bara faxa taa kui.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 22 Alatala xa masenyi nan ya: \q «A fala ɲama bɛ mixie na faxafe, \q e luxi bɔxi ma alɔ maale xiri naxee xabaxi, \q kɔnɔ mixi mu na naxan e malanma.» \b \q \v 23 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔnnila naxa a yɛtɛ matɔxɔ a xa lɔnni xa fe ra. \q Sɛnbɛma naxa a yɛtɛ matɔxɔ a sɛnbɛ xa fe ra. \q Banna mixi naxa a yɛtɛ matɔxɔ a xa bannaya xa fe ra. \q \v 24 Xa mixi wama a yɛtɛ matɔxɔfe fe nde ma, \q a xa a yɛtɛ matɔxɔ a xa danxaniya nan ma fe ra. \q Alatala nan n na, \q hinnɛnte naxan tinxinyi nun sɛriyɛ rawalima duniɲa ma. \q Na fe mɔɔli rafan n ma.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 25 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔxɔɛ fama fade, n mixi halakima nɛ, \q naxan sunnaxi kɔnɔ a bɔɲɛ mu sɛniyɛn, \q \v 26 alɔ Misirakae, Yudayakae, Edonkae, \q Amonikae, Mowabakae, \q naxee birin e xunsɛxɛ maxabama \q naxan na e xunyi sɛɛtie ma. \q Yi si birin naxee na gbengberenyi ma, \q e sunnaxi, kɔnɔ e mu sunna wali rabama. \q Hali Isirayilakae mu sunna wali rabama, \q e bɔɲɛ mu sɛniyɛn.» \c 10 \s Kuyee \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Isirayila bɔnsɔɛ, wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra. \q \v 2 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Wo naxa bira si gbɛtɛe ɲɛrɛ ki fɔxɔ ra. \q Wo naxa gaaxu tɔnxumae ya ra naxee na koore ma. \q Si gbɛtɛe gaaxuma na fe mɔɔli nan ya ra. \q \v 3 E xa diinɛ mu findixi nɔndi ra. \q E wuri sɛgɛma wula i, \q mixi nde a masoli beera ra. \q \v 4 E a raxunma gbeti nun xɛɛma ra, \q e lantuma mabanban dɛrɛma ra alako a naxa bira. \q \v 5 Na kuyee mu nɔma wɔyɛnde. \q A luxi nɛ alɔ wuri naxan tixi laakɔɛ yire xɔnie magaaxu se. \q A mu nɔma ɲɛrɛde, fo mixi a xanin. \q Wo naxa gaaxu na kuye mɔɔli ya ra, \q barima a mu nɔma fe ɲaaxi xa na mu a fanyi rabade. \q \v 6 Alatala, i maniyɛ mu na. \q I sɛnbɛ gbo, i xili magaaxu. \q \v 7 Duniɲa mangɛ, nde na naxan mu gaaxuma i ya ra? \q A lanma duniɲa birin xa gaaxu i ya ra, \q barima i maniyɛ yo mu na duniɲa lɔnnilae tagi, \q xa na mu a ra duniɲa mangɛe ya ma. \q \v 8 Duniɲa mixi findixi lɔnnitare nun xaxilitare nan na. \q Na kolonma e xa wuri batui nan kui. \q \v 9 Kuyee findixi gbeti nan na Tarasisi daaxi, \q a findixi xɛɛma ra Ufasi daaxi. \q Xabui nan a yailanma. \q Dugi gbeeli ragoroxi a ma. \q Walikɛe nan kuye yailanma. \q \v 10 Kɔnɔ Alatala nan findixi Ala ra nɔndi ki ma. \q Ala ɲiɲɛ nan Mangɛ ra abadan. \q Duniɲa sɛrɛnma a xa xɔnɛ nan ya ra, \q sie mu nɔma tide a ya ra. \q \v 11 Wo xa a masen e bɛ, \q ‹Yi kuyee xa mu duniɲa nun koore daaxi, \q e mu nɔma bude duniɲa bɛndɛ fuɲi fari.›» \b \q \v 12 Alatala nan bɔxi daa a sɛnbɛ ra, \q a duniɲa ti a xa lɔnni ra, \q a koore walaxɛ itala a xaxili ra. \q \v 13 A na yaamari fi, ye xa malan koore ma, a malanma nɛ, \q a findi nuxui ra duniɲa xun ma, \q ye nun foye na mini, galanyi fan a xui ramini. \q \v 14 Adamadi xaxili mu na. \q Kuye yailanma fama nɛ yaagide a xa wali xa fe ra, \q barima kuyee findixi wule nan na, \q e mu ɲɛngima fefe ma. \q \v 15 Se fufafu nan e ra, \q e findixi mixi xa wali nan na naxee tide yo mu na, \q naxee dangima duniɲa ɲaxankatama lɔxɔɛ naxɛ. \q \v 16 Yaxuba Marigi mu maniyama kuye ra. \q Yaxuba Marigi nan birin daaxi, \q a Isirayila sugandi a xa ɲama ra. \q A xili falama nɛ Mangɛ Alatala. \q \v 17 Wo wo harige malan, \q wo tan naxee na taa suxuxi kui, \q \v 18 barima Alatala bara a masen, \q «N bekae kerima nɛ \q alɔ mixi naxan gɛmɛ wolima laati ra. \q N e halakima nɛ, e mu kisima.» \sp Isirayila xa masenyi \q \v 19 «Ɲaxankatɛ birin na n bɛ, n ma tɔɔrɛ gbo. \q Kɔnɔ n a falama nɛ n yɛtɛ bɛ, \q tɔɔrɛ nan a ra n naxan sɔtɔ, \q n xa tin na ra. \q \v 20 N ma kiri banxi bara bira, \q a luutie bara bolon. \q N ma die bara keli n xun ma, \q mixi yo mu na naxan n malima banxi tide. \q \v 21 Isirayila yareratie xaxili mu na, \q e mu Alatala fenxi. \q E xaxilitareɲa toma na kui. \q E fɔxirabirɛe yensenxi na nan ma. \q \v 22 Won xui magaaxuxi mɛma nɛ naxan kelixi kɔɔla ma, \q naxan fama Yudaya xa taae kanade, \q e xa findi wulai baree xɔnyi ra. \q \v 23 Alatala, n a kolon adamadi mu fefe ragirima, \q a mu a yɛtɛ raɲɛrɛma duniɲɛigiri kui. \q \v 24 Alatala, n matinxin i xa sɛriyɛ ra, \q kɔnɔ i naxa xɔnɔ n ma, \q xa na mu a ra n faxama nɛ. \q \v 25 I xa xɔnɔ si gbɛtɛe nan ma naxee mu i kolon, \q i xa xɔnɔ ɲamae nan ma naxee mu i xili falama, \q barima e wama Yaxuba bɔnsɔɛ nan faxafe, \q e wama e xun nakanafe nɛ, e xa e sɔntɔ, \q e wa e xɔnyi xa findi gbaloe yire ra.» \c 11 \s Alatala xa saatɛ kanafe \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \q \v 2 «A fala Yudayakae nun Darisalamukae bɛ, \q ‹Wo wo tuli mati yi saatɛ ra. \q \v 3 Isirayila Marigi Ala bara a masen, \q dankɛ na tuli xɔri bɛ naxan mu yi saatɛ ramɛma, \q \v 4 saatɛ n naxan masenxi wo babae bɛ \q e mini lɔxɔɛ kelife ra Misira bɔxi ma. \q E to keli naa fe xɔrɔxɔɛ kui, \q n naxa a fala e bɛ, \q Wo xa wo tuli mati n na, \q wo xa n ma yaamari rabatu. \q Na kui wo findima nɛ n ma ɲama ra, \q n fan findi wo Marigi Ala ra. \q \v 5 N na n kali wo babae bɛ naxan na, \q bɔxi fanyi fife ra wo ma xiɲɛ nun kumi na dɛnnaxɛ, \q n bara na rakamali to lɔxɔɛ. \q Wo na na bɔxi nan ma to.›» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q N naxa a yaabi, «Amina Marigi Alatala.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 6 Alatala naxa a masen n bɛ, \q «Yi masenyi ti i xui itexi ra Yudaya taae kui, \q a nun Darisalamu kirae xɔn ma. \q A fala, ‹Wo wo tuli mati yi saatɛ ra, wo xa a rabatu. \q \v 7 Kabi n naxa wo babae ramini Misira bɔxi ra, \q n bara e yaamari, e xa e tuli mati n na.› \q \v 8 Kɔnɔ e mu tin n xui ramɛde. \q Kankan bara bira a bɔɲɛ ɲaaxi fɔxɔ ra. \q Na nan a ra n fama n ma saatɛ rakamalide, \q n e yamarixi naxan na, e naxan matandixi.» \b \q \v 9 Alatala bara a masen n bɛ, \q «Yudayakae nun Darisalamukae wama n yanfafe. \q \v 10 E bara e babae xa ɲɛrɛ ki ɲaaxuɲa tongo, \q e tondi n ma masenyi ra, \q e fa bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, e e batu. \q Isirayila bɔnsɔɛ nun Yuda bɔnsɔɛ bara n ma saatɛ matandi, \q n naxan tongo e babae bɛ. \q \v 11 Na kui Alatala xa masenyi nan ya: \q ‹N fama nɛ e ɲaxankatade han e mu nɔ minide. \q E fama nɛ e mawade n bɛ, kɔnɔ n mu e xui suxuma. \q \v 12 Yudaya xa taae nun Darisalamukae fama nɛ ala gbɛtɛ maxandide, \q e surayi ba sɛrɛxɛ ra naxee bɛ. \q Kɔnɔ na kuyee mu fama e rakiside e xa tɔɔrɛ kui. \q \v 13 Yudayakae, wo kuyee batuma wo xa taae kui. \q Na sɛrɛxɛbadee findixi yaagi nan na wo bɛ. \q Darisalamukae, kuye sɛrɛxɛbade na wo xa kira birin xɔn ma, \q wo surayi bama sɛrɛxɛ ra Bali kuye bɛ dɛnnaxɛ.› \q \v 14 I naxa duba yi ɲama bɛ, \q i naxa i mawa n tan Ala bɛ, i naxa n maxandi, \q barima n mu e wa xui suxuma.» \b \q \v 15 «Munfe ra n xanuntenyi fama n ma banxi kui, \q a lu fe kobi raba ra tɛmui birin? \q Wo a maɲɔxunxi nɛ wo xa sɛrɛxɛe nɔma wo rakiside, \q hali fe ɲaaxi to fa rafan wo ma? \q \v 16 Alatala nu bara wo xili \q ‹Oliwi wuri xinde, naxan bogi tofan.› \q Kɔnɔ yakɔsi wo fama nɛ gbelegbelede \q barima tɛ sama nɛ wo salonyie ma. \q \v 17 Mangɛ Alatala naxan wo tixi, \q a bara yaamari fi wo xa ɲaxankata \q Isirayila bɔnsɔɛ nun Yudaya bɔnsɔɛ xa yunubi xa fe ra. \q E bara n naxɔnɔ e xa sɛrɛxɛe ra, \q e naxee baxi Bali kuye bɛ.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 18 «Alatala bara e waxɔnfe masen n bɛ. \q N bara a kolon e nu wama naxan nabafe n na. \q \v 19 N nu luxi nɛ alɔ yɛxɛɛyɔrɛ e naxan xaninma a faxade. \q N mu nu a kolon e nu wama naxan nabafe n na. \q E nu bara a fala n ma fe ra, \q ‹Won xa yi wuri bili nun a bogi kana. \q Won xa a nii ba duniɲa bɛndɛ fuɲi fari, \q alako mixi yo naxa ratu a xili ma.› \q \v 20 Kɔnɔ Mangɛ Alatala findixi kiitisa tinxinxi nan na, \q naxan mixi bɔɲɛ nun a sondonyi ma fe kolon. \q N na n gbeɲɔxɔfe luxi i tan nan ma, \q barima n xaxili tixi i tan nan na. \q \v 21 Na nan a ra Alatala bara natɛ tongo Anatɔtikae xa fe ra, \q naxee wama n faxafe, naxee n yamari, \q ‹I naxa namiɲɔnmɛ masenyi ti Alatala xili ra, \q xa na mu a ra muxu i faxama nɛ.› \q \v 22 Mangɛ Alatala bara a masen, \q ‹N e ɲaxankatama nɛ. \q E xa fonikee fama nɛ faxade santidɛgɛma ra, \q e xa die faxa kaamɛ ra. \q \v 23 E xa mixi yo mu luma duniɲa ma, \q barima n fa tɛmui n Anatɔtikae halakima nɛ.›» \c 12 \s Ala xa natɛe mixi ɲaaxie xa fe ra \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 1 «Alatala, i tinxin, \q kɔnɔ n wama i maxɔrinfe i xa natɛ nde xa fe ra. \q Munfe ra mixi ɲaaxie xa fe luma sɔɔnɛya ra? \q Munfe ra bɔɲɛsa na yanfantee bɛ? \q \v 2 I tan nan e daaxi, i tan nan e baloxi. \q E sigama yare, e fe rabama e xa duniɲɛigiri kui. \q E i xili falama e dɛ ra, \q kɔnɔ i xa fe mu na e bɔɲɛ kui. \q \v 3 Alatala, i n sondonyi ma fe kolon. \q I xa natɛ tongo mixi ɲaaxie faxafe ra, \q alɔ yɛxɛɛ naxee xaninma e kɔn naxaba yire. \q \v 4 Bɔxi luma sunnunyi kui han mun lɔxɔɛ? \q Tunɛ tondima fade han mun tɛmui? \q Subee nun xɔnie na faxafe mixi xa ɲaaxuɲa saabui ra, \q barima e naxɛ, ‹Ala mu muxu toma.›» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 5 «Xa i tagan i gide adamadie ya ma, \q i fa i gima di soe ya ma? \q Xa i bira taa kui, i ɲɛrɛma Yurudɛn wula kui di? \q \v 6 I ngaxakerenyi naxee kelixi i baba xɔnyi, \q e fama nɛ i yanfade, e sɔnxɔɛ rate i ma. \q I naxa la e xa wɔyɛn ɲɔxunmɛ ra. \q \v 7 N nan n ma banxi bɛɲinma nɛ, \q n nan n ma ɲama raboloma nɛ, \q n xanuntenyie fi e yaxuie ma. \q \v 8 N na rabama nɛ barima n ma ɲama bara lu \q alɔ yɛtɛ xaaɲɛ wulai. \q N bara e xɔn. \q \v 9 N ma ɲama bara lu \q alɔ xɔni maxɔnɔxi sɛgɛe birama naxan fɔxɔ ra. \q ‹Wulai subee, wo xa fa n ma ɲama sɔntɔde.› \q \v 10 Xuruse dɛmadonyie bara n ma laakɔɛ kana, \q e n ma xɛ fanyi maboron, a findi yire xaraxi ra. \q \v 11 N ma bɔxi bara findi gbaloe yire ra. \q A na sunnunyi kui n ya xɔri, \q sese mu fanma mɛnni, mixi yo mu kinikinima a ma. \q \v 12 Sɔɔri ɲaaxie na fafe kelife gbengberen yire, \q barima Alatala bara a ragiri santidɛgɛma xa bɔxi birin li, \q mixi yo naxa lu bɔɲɛsa kui. \q \v 13 E bara sansi xɔri si, \q kɔnɔ e tunbe gbansan nan sɔtɔma. \q E e yɛtɛ rataganma nɛ fufafu. \q Alatala bara xɔnɔ wo ma, \q na birin xa findi yaagi ra wo bɛ.» \sp Alatala xa masenyi Isirayila yaxuie bɛ \q \v 14 Alatala bara a masen, \q «Si naxee sabatixi Isirayila rabilinyi, \q si naxee n ma Isirayila ɲama xa bɔxi xun nakanama, \q n naxan fixi e ma, \q wo xa a kolon n fama nɛ wo fan keride wo xɔnyi, \q n fa n ma ɲama ba wo yi ra. \q \v 15 N na gɛ e bade wo yi ra, \q n man kinikinima nɛ e ma, \q n fa e ragbilen e xa bɔxi ma naxan findixi e kɛ ra. \q \v 16 Xa na sie n ma ɲama xa sɛriyɛ matinkan, \q e fa e rakali n xili ra, ‹Alatala ɲiɲɛ,› \q n e rasoma nɛ n ma ɲama ya ma. \q E nu bara n ma ɲama matinkan e kalide Bali xili ra, \q n ma ɲama fan nɔma nɛ e matinkande kali ra n xili ra. \q \v 17 Kɔnɔ xa a sa li na sie mu e tuli mati n ma masenyi ra, \q n e xun nakanama nɛ, n fa e sɔntɔ.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \c 13 \s Annabi Yeremi xa bɛlɛti \p \v 1 Alatala naxa a masen n bɛ, «Sa bɛlɛti dugi daaxi sara, i tagi xiri. I naxa a bunda ye ra.» \v 2 N naxa siga bɛlɛti sarade alɔ Alatala a fala n bɛ ki naxɛ. N naxa n tagi xiri. \p \v 3 Na dangi xanbi, Alatala man naxa a masen n bɛ, \v 4 «Bɛlɛti tongo i naxan saraxi, i naxan xirixi i tagi. Keli, i siga Efirati xure mabiri. Mɛnni i xa na bɛlɛti nɔxun gɛmɛ longori ra.» \v 5 N naxa siga, n naxa bɛlɛti nɔxun Efirati mabiri alɔ Alatala a masenxi n bɛ ki naxɛ. \p \v 6 Kike wuyaxi dangi xanbi, Alatala man naxa a masen n bɛ, «Keli, i siga Efirati i bɛlɛti tongo i naxan nɔxunxi.» \v 7 N naxa siga Efirati xure bɛlɛti nɔxunxi tongode. N naxa a to a bara nu bɔrɔ, n mu nɔma a rawalide sɔnɔn. \sp Alatala xa masenyi \q \v 8 Alatala naxa yi masenyi ti n bɛ, \q \v 9 «Alatala bara a masen, \q a na na ki nɛ Yudaya nun Darisalamu xa yɛtɛ igboɲa xa fe ra. \q \v 10 Ɲama ɲaaxi nan e ra naxan tondi n ma masenyi suxude, \q naxan bɔɲɛ xɔrɔxɔ, \q E birama ala gbɛtɛe nan fɔxɔ ra, e tuubi e bɛ. \q E fama nɛ lude alɔ na bɛlɛti \q naxan kanaxi, naxan mu fanxi sɔnɔn.» \b \q \v 11 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N nu bara Isirayila nun Yudaya bɔnsɔɛ xiri n tagi, \q alɔ mixi bɛlɛti xirima a tagi ki naxɛ. \q N nu wama nɛ e xa findi n ma ɲama ra, \q e xa fe xa findi binyɛ nun matɔxɔɛ ra n bɛ, \q kɔnɔ e mu tin n ma masenyi ra.» \b \q \v 12 «Na kui i xa a fala e bɛ, \q Isirayila Marigi Alatala bara a masen, \q ‹Wɛni fɛɲɛ birin nafe wɛni ra.› \q E fama nɛ i yaabide, \q ‹Muxu a kolon a lanma wɛni fɛɲɛ xa rafe wɛni ra.› \q \v 13 I man xa e yaabi, \q Alatala bara a masen, \q ‹Mangɛ birin naxee na Dawuda xa kibanyi kui, \q a nun sɛrɛxɛdubɛe, nun namiɲɔnmɛe, nun Darisalamukae, \q n fama nɛ e birin lude alɔ siisilae.›» \b \q \v 14 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N fama nɛ gere sode ɲama ya ma, \q n die nun e babae tagi iso. \q N mu kinikinima, n mu diɲɛma. \q N fama nɛ e birin xun nakanade. \q \v 15 Wo xa wo tuli mati n na, \q wo naxa wo yɛtɛ igbo, \q barima Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 16 Wo xa wo Marigi Alatala matɔxɔ, \q beenu a xa dimi rasin bɔxi ma, \q beenu wo xa bira geyae fari kɔɛ ra. \q Wo wama naiyalanyi xɔn ma, \q kɔnɔ Alatala dimi ɲaaxi nan nagoroma wo ma. \q A luxi nɛ alɔ nuxui naxan fɔɔrɔxi \q a findi faxɛ ra wo bɛ. \q \v 17 Xa wo mu wo tuli matima yi masenyi ra, \q n fama nɛ wade n kerenyi ma wo xa yɛtɛ igboɲa xa fe ra. \q Ya ye fama nɛ minide n yae ra, \q barima Alatala xa ɲama bara xanin konyiya kui.» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 18 «A fala mangɛ nun a xa ginɛ bɛ, \q wo goro bɔxi ma, \q barima mangɛya bara ba wo yi ra. \q Mangɛ tɔnxuma mu luma wo xun ma sɔnɔn. \q \v 19 Negewi xa taae balanxi, \q mixi yo mu nɔma e naadɛe rabide. \q Yudaya bɔnsɔɛ birin bara xanin ɲamanɛ ma. \q \v 20 Wo a mato, ɲama nde na fafe kelife kɔɔla ma. \q Ɲama na minden, n naxan taxuxi i ra, \q naxee luxi alɔ i xa xurusee gali i ɲɛlɛxinxi naxee ra? \q \v 21 Wo munse falama \q wo dɛfanbooree tima wo xun ma tɛmui naxɛ yanfanteya ra? \q Na tɔɔrɛ mu luma xɛ alɔ di bari xa tɔɔrɛ? \q \v 22 Xa wo wo yɛtɛ maxɔrin, \q munfe ra yi bara muxu li, \q wo xa a kolon wo yaagi nun fe ɲaaxi sɔtɔma nɛ \q wo xa yunubi wuyaxi xa fe ra. \q \v 23 Mixi fɔɔrɛ kiri nɔma fiixɛde? \q Baratɛ xa makatunyi nɔma masarade? \q Wo tan go, wo tan naxee darixi fe ɲaaxi ra? \q Wo nɔma lude kira fanyi xɔn ma? \q \v 24 N fama nɛ wo rayensende \q alɔ maale lagi naxan lɔɛma gbengberenyi foye kui.» \b \q \v 25 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N bara na ɲaxankatɛ mɔɔli natɛ wo bɛ, \q barima wo bara nɛɛmu n ma, \q wo bara la wule ra. \q \v 26 N fama nɛ wo rayaagide a ɲaaxi ra. \q \v 27 N bara wo xa yɛnɛ nun wo xa langoeɲa to, \q wo birama naxan fɔxɔ ra geyae fari nun daaxae kui. \q N bara wo xa fe ɲaaxie to. \q Ɲaxankatɛ na wo bɛ Darisalamuka sɛniyɛntaree. \q Wo luma na kira xɔn ma han mun tɛmui?» \c 14 \s Kaamɛ ragorofe Isirayila bɔxi ma \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Alatala xa masenyi nan ya \q a naxan tixi Annabi Yeremi bɛ, \q kaamɛ to sin Isirayila bɔxi ma. \q \v 2 «Yudaya na sunnunyi kui, \q a xa taa kanaxie na gbelegbelefe bɔxi ma. \q \v 3 Denbaya kanyie e xa walikɛe xɛɛma ye fende, \q kɔnɔ ye mu na kɔlɔnyie kui, \q e fa gbilen fɛɲɛ igelixi ra. \q E sunnun donma ragoroma e ma yaagi xa fe ra. \q \v 4 Bɔxi bara ibɔɔ fɔlɔ, \q barima tunɛ yo mu faxi a ma. \q Walikɛe fan luxi na yaagi nan kui, \q e fa sunnun donma ragoro e ma. \q \v 5 Tɔɔkɛ a xa di raboloma wula i, \q barima ɲooge mu na e naxan donma. \q \v 6 Sofale tixi geyae fari, \q e foye mamɛma alɔ wulai baree. \q E ɲooge fenma \q kɔnɔ e mu sese toma.» \sp Isirayila xa masenyi Alatala bɛ \q \v 7 «Alatala, hali muxu xa yunubi gbo, \q i xa muxu rakisi i xili xa fe ra. \q Muxu bara fe ɲaaxi gbegbe raba, \q muxu bara yunubi raba i ra. \q \v 8 Isirayila xaxili tixi i tan nan na, \q i findixi muxu rakisima nan na muxu xa tɔɔrɛ kui. \q Munfe ra i bara lu alɔ xɔɲɛ muxu xɔnyi? \q Munfe ra i bara lu alɔ biyaasila naxan na dangife tun? \q \v 9 Munfe ra i bara lu alɔ sɔɔri sɛnbɛtare \q naxan mu nɔma muxu rakiside? \q Alatala, i na muxu ya ma, \q i xili na muxu xun ma. \q I naxa muxu rabolo.» \sp Alatala xa masenyi Isirayila bɛ \q \v 10 Alatala bara a masen yi ɲama bɛ, \q «Ɲɛrɛtie nan lanxi wo ma, \q wo mu nɔma wo yɛtɛ suxude.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q «E mu rafan Alatala ma. \q A e xa yunubie kolon, \q a fama e ɲaxankatade na nan ma.» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ, \q \v 11 Alatala bara a masen n bɛ, \q «I naxa Ala maxandi fe fanyi ra yi ɲama bɛ. \q \v 12 Xa e sunyi suxu, n ma tongoma. \q Xa e sɛrɛxɛe ba, n mu e suxuma, \q barima n wama e xun nakanafe nɛ \q santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 13 N bara Ala yaabi, \q «N Marigi Alatala, namiɲɔnmɛe bara a fala e bɛ, \q ‹Wo mu santidɛgɛma toma, \q wo mu kaamɛ kolonma. \q Wo bɔɲɛsa nan tun sɔtɔma be.›» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 14 Alatala bara a masen n bɛ, \q «Na namiɲɔnmɛe na wule nan falafe n xili ra. \q N tan mu e xɛɛxi, \q n tan mu yaamari fixi e ma, \q n tan mu wɔyɛnxi e bɛ. \q E xa wule masenyi fatanxi laamatunyie nan na \q naxee mu findixi nɔndi ra, \q a fatanxi se matoe nun kuyee xa wali nan ma, \q a fatanxi e yɛtɛ xaxili madaxuxi nan na. \q \v 15 Na nan a ra, Alatala bara a masen, \q ‹Namiɲɔnmɛ naxan masenyi tima n xili ra \q n mu naxan fixi a ma, \q a fa a fala «Santidɛgɛma nun kaamɛ mu yi bɔxi lima,» \q na namiɲɔnmɛ mɔɔli sɔntɔma nɛ santidɛgɛma nun kaamɛ ra. \q \v 16 A masenyi tima ɲama naxan bɛ, \q e fama nɛ faxade Darisalamu kirae xɔn ma santidɛgɛma nun kaamɛ ra. \q Mixi yo mu luma naa naxee e ragatama, \q mixi yo mu na naxee e xa ginɛe nun e xa die ragatama. \q N fa e xa fe ɲaaxi sare ragbilende e ma.› \q \v 17 I xa a fala e bɛ, \q ‹Ya ye minima n ya ra kɔɛ nun yanyi tɛmui birin, \q barima n ma ɲama sɛniyɛnxi bara tɔɔrɛ belebele sɔtɔ, \q gbaloe bara e li. \q \v 18 Xɛmɛ na daaxa naxee faxaxi santidɛgɛma ra. \q Furema kaamɛxie na taa kui. \q Namiɲɔnmɛe nun sɛrɛxɛdubɛe fan bɔxi iɲɛrɛma, \q kɔnɔ e xaxili mu na sɔnɔn.›» \sp Isirayila xa masenyi Alatala bɛ \q \v 19 «Alatala, i bara Yudaya rabolo kerenyi ra? \q Siyon mu rafanxi i bɔɲɛ ma sɔnɔn? \q Munfe ra i muxu ɲaxankatama, \q i tondi muxu rayalande? \q Muxu bara wa bɔɲɛsa xɔn, kɔnɔ muxu mu a sɔtɔxi. \q Muxu bara wa yalanyi xɔn, kɔnɔ wa xui gbansan nan minixi. \q \v 20 Alatala, muxu bara muxu xa ɲaaxuɲa kolon, \q muxu bara muxu babae xa yunubie to. \q Muxu bara yunubi raba i ra. \q \v 21 Kɔnɔ i naxa xɔnɔ i xili xa fe ra. \q I naxa a lu nde xa ba i xa binyɛ nun i xa yaragaaxui ra. \q I xa ratu saatɛ ma naxan na won tagi. \q \v 22 Wule kuye nde na duniɲa naxan tunɛ ragoroma? Ade. \q Koore nɔma tunɛ rafade? Ade. \q Muxu xaxili tixi i tan nan na, \q barima i tan nan gbansan nɔma na fe mɔɔli rabade.» \c 15 \s Ala xa natɛ \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 1 Alatala bara a masen n bɛ, \q «Hali Annabi Munsa nun Annabi Samuweli \q n maxandi nɛ yi ɲama xa fe ra, \q n bɔɲɛ mu tin na duba suxude. \q E xa e makuya n na, e xa siga. \q \v 2 Xa yi ɲama i maxɔrin, ‹Muxu xa siga minden›, \q i xa e yaabi, ‹Alatala nan a masenxi, \q naxan lanma a xa faxa, na kanyi xa faxa, \q naxan lanma a xa faxa santidɛgɛma ra, \q na kanyi xa faxa santidɛgɛma ra, \q naxan lanma a xa faxa kaamɛ ra, \q na kanyi xa faxa kaamɛ ra, \q naxan lanma a xa xanin konyiya kui, \q na kanyi xa xanin konyiya kui.› \q \v 3 Alatala xa masenyi nan ya: \q ‹N fama nɛ e ɲaxankatade tɔɔrɛ naani ra. \q Santidɛgɛmae fama nɛ ndee faxade. \q Baree fa ndee ibɔɔde. \q Xɔni naxee na koore ma nun wulai sube naxee na bɔxi, \q e fama nɛ ndee sɔntɔde, e e don. \q \v 4 Duniɲa mangɛya birin na na fe to, e luma gaaxui nan kui. \q E fama nɛ a kolonde Yudaya mangɛ Xesekiya xa di Manasi, \q a fe ɲaaxi naxan nabaxi Darisalamu, \q na bara a niya Alatala xa e ɲaxankata. \q \v 5 Darisalamu, nde kinikinima i ma? \q Nde nɔma diɲɛde i xa fe ra? \q Nde i xa fe maxɔrinma?› \q \v 6 Alatala xa masenyi nan ya: \q ‹Wo bara n nabolo, \q wo bara gbilen n fɔxɔ ra. \q Na fe na a ra n fama wo suxude, n mu kinikini wo ma. \q \v 7 N fama nɛ e rayensende alɔ maale lagi, \q n fa e xa die bade e yi ra, \q n fa n ma ɲama xun nakanade \q barima e mu gbilenxi e xa wali kobi fɔxɔ ra. \q \v 8 E xa kaaɲɛ ginɛe wuyama nɛ \q alɔ mɛyɛnyi naxan na baa dɛ ra. \q Kasara ti fama nɛ dingɛe ma yanyi ra, \q a fa fe magaaxuxi raba e ra. \q \v 9 Nga naxan bara di solofere bari, \q a fama nɛ tagande, \q a faxa yaagi kui a xa waxati mu a lixi. \q Isirayila yaxuie fama nɛ e sɔntɔde santidɛgɛma ra.› \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 10 «N nga, ɲaxankatɛ na n bɛ. \q I bara n naso duniɲa \q kɔnɔ n ma fe mu rafanxi beka yo ma. \q N mu doni tongoma, n mu doni fima, \q kɔnɔ mixi birin luma n danka ra.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 11 Alatala bara a masen, \q «N mu wo rakisixi xɛ? \q N mu yaxuie bɔnbɔ xɛ wo xa fe ra wo tɔɔrɔ tɛmui? \q \v 12 Wure nun yɔxui bolonma? Ade. \q Mixi naxan kelima kɔɔla ma go? \q \v 13 N bara wo xa harige nun wo xa naafuli birin fi mixi ma \q wo xa yunubie xa fe ra wo naxee rabaxi yi bɔxi ma. \q \v 14 N wo sama nɛ wo yaxuie sagoe, \q e xa wo xanin bɔxi ma wo mu dɛnnaxɛ kolon, \q barima n bara xɔnɔ wo ma a ɲaaxi ra.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 15 «Alatala, i bara a birin kolon. \q I xa ratu n ma, n mali, n gbeɲɔxɔ n yaxuie ma. \q I naxa n faxa, i tan kinikininte, \q barima n na tɔɔrɔfe i xili xa fe ra. \q \v 16 N to i xa masenyi mɛ, n bara a suxu. \q I xa sɛriyɛ rafan n ma, \q barima n findixi i gbe nan na, i tan Mangɛ Alatala. \q \v 17 N mu lu mixi ya ma naxee nu yoma i ma, \q barima i xa fe nu na n bɔɲɛ kui. \q N nu bara lu n keren, \q n nu xɔnɔxi yi ɲama ma alɔ i tan. \q \v 18 Munfe ra n luma tɔɔrɛ kui? \q Munfe ra n mu yalanyi sɔtɔma? \q I naxa i xa laayidi kana \q alɔ kɔlɔnyi naxan mu ye raminima sɔnɔn.» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 19 Na nan a ra Alatala bara a masen, \q «Xa i gbilen n ma, \q n i ragbilenma nɛ i walide. \q Xa i ba wɔyɛn ɲaaxi falafe, \q n man i findima nɛ n ma xɛɛra ra. \q Ɲama xa bira i fɔxɔ ra, \q i tan naxa bira e fɔxɔ ra de. \q \v 20 Yi ɲama fama nɛ i gerede, \q kɔnɔ e mu nɔma i ra, \q barima n i luma nɛ alɔ tɛtɛ xɔrɔxɔɛ e ya ra. \q N na i sɛɛti ma, alako n xa i rakisi, n xa i ratanga. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 21 N i bama nɛ mixi ɲaaxi bɛlɛxɛ, \q n i ratanga mangɛ sɛnbɛma ma.» \c 16 \s Gbaloe Isirayila bɔxi ma \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 1 Alatala bara yi masenyi ti n bɛ, \q \v 2 «I naxa ginɛ dɔxɔ, i naxa die sɔtɔ, \q \v 3 barima Alatala bara a masen die xa fe ra \q naxee fama baride yi bɔxi ma, \q a nun e nga naxee e barixi, \q a nun e baba naxee e sɔtɔxi, \q \v 4 e fama nɛ faxade fure ma, \q kɔnɔ ɲɔnfe mu rabama e bɛ, e mu ragatama bɔxi ma. \q E findima ɲaɲɛ nan na bɛndɛ fuɲi fari. \q E na faxa santidɛgɛma nun kaamɛ ra, \q xɔnie nun wulai subee fa e binbie donde.» \b \q \v 5 Alatala bara a masen n bɛ, \q «I naxa so banxi kui mixi na sunnunyi kui dɛnnaxɛ, \q i naxa siga ɲɔn yire, i naxa mixi kunfa ba, \q barima n bara bɔɲɛsa ba n ma ɲama yi ra, \q n bara tondi hinnɛ nun kinikini ma e bɛ.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 6 «Mixi xungbee nun mixi lanmae faxama nɛ yi bɔxi ma. \q E mu ragatama, e ɲɔnfe mu rabama. \q E xa mixie mu e yɛtɛ maxabama sunnunyi kui, \q e mu e xunyi bima faxa mixie bɛ. \q \v 7 E mu taami dɔxɔma sunnun mixie bɛ alako e xa madundu. \q E mu minse dɔxɔma sunnun mixie bɛ, \q naxee baba xa na mu a ra e nga bara faxa. \q \v 8 I naxa ɲɔn fe bande don, \q i naxa lu sunnun mixie fɛ ma e madundufe ra, \q \v 9 barima Isirayila Mangɛ Alatala bara a masen, \q ‹N bara fa yi waxati wo tagi \q alako ɲɛlɛxinyi sigie xa dan, \q xulunyie xa ɲɔn futi xirimae tagi.›» \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 10 «N na gɛ yi masenyi tide ɲama bɛ, \q e fama nɛ n maxɔrinde, \q ‹Munfe ra Alatala bara a masen a xa muxu ɲaxankata? \q Munse findixi muxu xa yunubi ra? \q Muxu fe ɲaaxi mundun nabaxi muxu Marigi Alatala ra?›» \sp Alatala xa masenyi Annabi Yeremi bɛ \q \v 11 «I xa e yaabi, \q ‹Alatala xa masenyi nan ya: \q Wo babae bara n nabolo, \q e bara bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, \q e bara e batu, e bara tuubi e bɛ. \q E bara n tan nabɛɲin, e mu n ma sɛriyɛ suxu. \q \v 12 Wo tan bara fe ɲaaxi raba dangife wo babae ra. \q Wo bara bira wo sondonyi ɲaaxi waxɔnfe fɔxɔ ra, \q wo mu wo tuli mati n na. \q \v 13 N xa wo keri yi bɔxi ma, \q wo xa siga yire nde wo nun wo babae mu dɛnnaxɛ kolon. \q Mɛnni wo nɔma nɛ ala gbɛtɛe batude kɔɛ nun yanyi ra, \q barima n mu kinikinima wo ma sɔnɔn.›» \b \q \v 14 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔxɔɛ fama fade, mixi mu a falama sɔnɔn, \q ‹Alatala ɲiɲɛ bara Isirayilakae ramini Misira bɔxi ra.› \q \v 15 Mixie fama nɛ a falade, \q ‹Alatala ɲiɲɛ bara Isirayilakae ramini kɔɔla bɔxi ma, \q a nun bɔxi birin ma e rayensenxi dɛnnaxɛ. \q N fama nɛ e ragbilende e xa bɔxi ma, \q n naxan fi e babae ma.›» \b \q \v 16 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N fama nɛ mixi suxuie xɛɛde e yire, \q e xa e suxu. \q N fama nɛ koyinmae xɛɛde e yire, e xa e fen geyae fari gɛmɛe longori ra, \q \v 17 barima n bara e ɲɛrɛ ki to. \q E rabafe mu nɔxunxi n ma, \q n e xa yunubie birin toma. \q \v 18 N fama nɛ e xa yunubi sare ragbilende e ma dɔxɔ firin, \q barima e bara n ma bɔxi findi bɔxi sɛniyɛntare ra, \q n naxan fixi e ma kɛ ra. \q E bara na bɔxi rafe fe ɲaaxi nun fe ratɔnxi ra.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 19 «Alatala findixi n sɛnbɛ nan na, \q a findixi n kantama nan na, \q a findixi n ma kantari nan na n ma tɔɔrɛ kui. \q Sie fama nɛ fade i yire kelife duniɲa tuxui birin. \q E fama nɛ a falade, ‹Muxu babae biraxi wule nan fɔxɔ ra, \q wule naxan mu findixi munafanyi ra e bɛ.› \q \v 20 Adamadi nɔma alae yailande? \q E naxan yailanma, Ala mu a ra.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 21 «Na nan a ra, \q yi biyaasi n fama nɛ n sɛnbɛ magaaxuxi masende e bɛ, \q alako e xa a kolon Alatala nan n na.» \c 17 \s Sondonyi sɛniyɛntare \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 «Yudaya xa yunubi sɛbɛxi wure sɛbɛli ti se xɔrɔxɔɛ nan na. \q A sɛbɛxi e sondonyi ma, \q a sɛbɛxi e xa sɛrɛxɛbade ferie ma, \q alɔ sɛbɛli tima walaxɛ ma ki naxɛ. \q \v 2 E xa die fan natuma e xa sɛrɛxɛbadee ma na ki nɛ, \q a nun e xa Aseri wuri masolixie ma \q naxee luxi sansi bun ma geyae fari. \q \v 3 N ma geya naxan na wo xa bɔxi ma, \q a nun wo harige, nun wo xa naafuli birin, \q nun wo xa kuye batude naxee na geyae fari, \q n na birin soma nɛ wo yaxuie yi ra wo xa yunubi xa fe ra, \q wo naxan nabaxi wo xa bɔxi birin ma. \q \v 4 Wo yɛtɛ yati fama nɛ wo kɛ bɛɲinde, \q n naxan fixi wo ma. \q N wo findima nɛ wo yaxui xa konyie ra bɔxi nde ma, \q wo mu naxan kolon, \q barima wo bara n naxɔnɔ a ɲaaxi ra, \q n ma xɔnɛ luxi nɛ alɔ tɛ xubentare.» \b \q \v 5 Alatala bara a masen, \q «Dankɛ na mixi bɛ naxan xaxili tixi adamadi ra, \q naxan a yɛtɛ taxuma mixi nde ra, \q naxan bɔɲɛ bara Alatala bɛɲin. \q \v 6 A luma nɛ alɔ kunsi naxan tixi gbengberenyi ma. \q A xa fe mu sɔɔnɛyama na bɔxi xare ma, \q mixi mu sabatixi dɛnnaxɛ. \q \v 7 Ɲɛlɛxinyi na mixi bɛ naxan xaxili tixi Alatala ra, \q naxan a yɛtɛ taxuma Ala ra. \q \v 8 A tan luxi nɛ alɔ sansi naxan sixi xure fɛ ma, \q naxan sanke ye sɔtɔma a fanyi ra. \q Wuyenyi mu a lima mɛnni, \q a burɛxɛ fanma nɛ tun. \q Hali sogofure tɛmui, a burɛxɛ mu lisima, \q a bogima nɛ tɛmui birin.» \b \q \v 9 «Adama xa tinxintareya kobi fe birin bɛ. \q A mu nɔma matinxinde. \q Nde na fahaamuma? \q \v 10 N tan Alatala, n mixi bɔɲɛ nan matoma, \q n adama sondonyi kui nan fenma, \q alako n xa kankan xa fe rabaxi sare ragbilen a ma. \q \v 11 Naafuli tinxintare kanyi luxi nɛ \q alɔ dɔnmɛ naxan xɛlɛe rasɛgɛma a gbe mu na naxee ra. \q A xa naafuli lɔɛma a xa duniɲɛigiri nan kui, \q a faxa tɛmui a fa kolonde a lɔnnitare nan a ra.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 12 «Won Marigi Alatala xa kibanyi na nɔrɛ kui, \q a xa hɔrɔmɔlingira itexi na na kabi fɔlɛ. \q \v 13 Alatala, Isirayila xaxili tixi i tan nan na. \q Mixi naxan i bɛɲinma, e luma yaagi nan kui.» \sp Alatala xa masenyi \q «Mixi naxan n bɛɲinma, e lɔɛma nɛ bɛndɛ fuɲi fari, \q barima e bara tondi Alatala ra, \q naxan maniyaxi ye ra mixi baloma naxan na.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 14 «Alatala, n nayalan, n nakisi. \q N lama nɛ i ra, tantui na i bɛ. \q \v 15 Alatala a falama n bɛ, \q ‹Alatala xa masenyi mu kamalima xɛ? A xa kamali.› \q \v 16 N mu tondima findide ɲama yarerati ra. \q I a kolon n mu wama gbaloe xa muxu li. \q I n ma masenyi birin kolon. \q \v 17 I naxa n magaaxu, \q barima n ma kantari nan i ra gbaloe kui. \q \v 18 I xa n yaxuie rayaagi, \q kɔnɔ i naxa n tan lu yaagi kui. \q I xa n yaxuie rasɛrɛn, \q kɔnɔ i naxa n lu gaaxui kui. \q I xa gbaloe rasanba e ma, \q i xa e halaki a ɲaaxi ra.» \p \v 19 Alatala bara a masen n bɛ, «Siga, i sa ti naadɛ sɛɛti ma naxan xili falama, ‹Ɲama xa naadɛ,› Yudaya mangɛe soma dɛnnaxɛ, e minima dɛnnaxɛ ra. I man xa siga Darisalamu sode dɛ birin na, \v 20 a fala ɲama bɛ, ‹Yudaya mangɛ, Yudayakae, nun Darisalamukae, wo tan naxee birin soma yi naadɛe ra, wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra.›» \q \v 21 Alatala bara a masen, \q «Wo xa a mato a fanyi ra, \q wo naxa kote xanin malabui lɔxɔɛ, \q wo naxa kote raso Darisalamu taa kui. \q \v 22 Wo naxa kote ramini wo xa banxi kui malabui lɔxɔɛ, \q wo naxa wali yo raba na lɔxɔɛ. \q Wo xa malabui lɔxɔɛ binya \q alɔ n wo babae yamarixi ki naxɛ. \q \v 23 E mu n xui ramɛxi, e mu e tuli matixi n na. \q E e kobe rasoxi n na, e tondi n ma sɛriyɛ ra.» \b \q \v 24 Alatala xa masenyi nan ya, \q «Xa wo wo tuli mati n na, \q xa wo mu kote yo raso taa kui malabui lɔxɔɛ, \q xa wo malabui lɔxɔɛ binya, \q xa wo mu wali yo raba na lɔxɔɛ, \q \v 25 mangɛe nun mangɛdie soma nɛ taa sode dɛe kui soe nun sɔɔri ragisee fari, \q e fa dɔxɔ Dawuda xa kibanyi kui. \q Yudayakae nun Darisalamukae fan soma nɛ taa kui, \q Darisalamu fa sabati abadan. \q \v 26 Mixi fama nɛ kelife Yudaya taae kui, \q kelife Darisalamu rabilinyi, \q kelife Bunyamin bɔxi ma, \q kelife Sefela bɔxi ma, \q kelife geyae nun Negewi gbengberenyi ma. \q E fama nɛ alako e xa sɛrɛxɛ mɔɔli birin ba Alatala xa hɔrɔmɔbanxi kui, \q alɔ sɛrɛxɛ gan daaxi, xanunteya sɛrɛxɛ, \q surayi sɛrɛxɛ, nun tantui sɛrɛxɛ. \q \v 27 Kɔnɔ xa wo mu wo tuli mati n na, \q xa wo tondi malabui lɔxɔɛ binyade, \q xa wo kote xanin na lɔxɔɛ, \q wo e raso Darisalamu taa kui malabui lɔxɔɛ, \q n wo xa taa sode dɛe ganma nɛ tɛ ra naxan mu xubenma, \q a fa Darisalamu yire makantaxi birin kana.» \c 18 \s Fɛɲɛ yailanyi \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \q \v 2 «Keli, i xa siga fɛɲɛ yailanyi xɔnyi. \q Mɛnni i fama nɛ n ma masenyi mɛde.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 3 «Awa, n naxa siga fɛɲɛ yailanyi xɔnyi. \q A nu na fɛɲɛ yailanfe, \q \v 4 kɔnɔ na fɛɲɛ to bɔɔ yire nde, \q a man naxa gbilen a yailan na, \q alako a xa lu alɔ a nu wama a xɔn ma ki naxɛ.» \b \q \v 5 «Alatala naxa a masen n bɛ, \q \v 6 ‹Alatala xa masenyi nan ya: \q Isirayila bɔnsɔɛ, n tan fan fe rabama nɛ wo ra, \q naxan maniyaxi yi fɛɲɛ yailanyi xa wali ra. \q Isirayila bɔnsɔɛ, wo na n bɛlɛxɛ kui \q alɔ boora na fɛɲɛ yailanyi bɛlɛxɛ ki naxɛ. \q \v 7 Xa n natɛ tongo si, xa na mu a ra mangɛya, rabirafe ra, \q n xa e halaki, n xa e xun nakana, \q \v 8 kɔnɔ e fa gbilen e xa fe ɲaaxi fɔxɔ ra, \q na tɛmui n fan gbilenma nɛ n ma natɛ fɔxɔ ra, \q n mu e ɲaxankatama sɔnɔn. \q \v 9 Xa n natɛ tongo si, xa na mu a ra mangɛya, tife ra, \q \v 10 kɔnɔ e fa fe ɲaaxi raba n na, \q e gbilen n xui fɔxɔ ra, \q na tɛmui n fan gbilenma nɛ fe fanyi fɔxɔ ra \q n nu wama naxan nabafe e bɛ.›» \b \q \v 11 «A fala Yudayakae nun Darisalamukae bɛ, \q Alatala bara a masen, \q ‹N bara natɛ tongo wo xili ma, \q n xa wo ɲaxankata. \q Wo xa gbilen wo xa kira ɲaaxi fɔxɔ ra, \q wo xa wo ɲɛrɛ ki masara.› \q \v 12 Kɔnɔ e naxa a yaabi, \q ‹Na mu fama sɔɔnɛyade, \q barima muxu tan birama muxu xaxili nan fɔxɔ ra. \q Muxu tan birama muxu waxɔnfe nan fɔxɔ ra, \q hali a ɲaaxu.›» \b \q \v 13 «Alatala man bara e yaabi, \q ‹Wo xa a mato xa yi mɔɔli nu bara raba sie tagi. \q Nde bara na fe mɔɔli mɛ sinden? \q Isirayila sɛniyɛnxi bara fe xɔnxi raba. \q \v 14 Xinbeli nɔma kelide Liban geya fari? \q Xure xunxuri naxee ye goroma naa, e nɔma xɔride?› \q \v 15 Kɔnɔ n ma ɲama tan bara nɛɛmu n ma fe ra, \q e surayi gan sɛrɛxɛ ra kuyee bɛ, \q e bira kira gbɛtɛ yailantaree fɔxɔ ra, \q e kira fori lu na. \q \v 16 E bara a niya e xa bɔxi xa gbaloe sɔtɔ. \q Dangi mixie na na to, e dɛ ixarama nɛ, e fa e mabere. \q \v 17 N fama nɛ e rayensende e yaxuie ya ra, \q alɔ foye naxan kelima sogetede. \q N nan n kobe rasoma e ra gbaloe lɔxɔɛ.» \sp Annabi Yeremi yaxuie xa masenyi \p \v 18 Mixi ndee bara a fala, \q «Won xa Annabi Yeremi xa fe mabere barima \q sɛrɛxɛdubɛe mu ɲɔnma naxee Ala xa sɛriyɛ masenma, \q lɔnnilae mu ɲɔnma naxee mixi rasima, \q namiɲɔnmɛe mu ɲɔnma naxee masenyi tima. \q Won xa wule sa a xun ma, won tondi a xa masenyi ra.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi Alatala bɛ \q \v 19 «Alatala, n mali, i tuli mati n yaxuie wɔyɛn xui ra. \q \v 20 E lanma e xa fe fanyi masara fe ɲaaxi ra? \q E wama n faxafe nɛ. \q I xa ratu a ma n findixi i xa xɛɛra nan na, \q alako e xa ratanga i xa xɔnɛ ma. \q \v 21 Na kui i xa e xa die faxa kaamɛ ra, \q i xa e faxa santidɛgɛma ra. \q E xa ginɛe xa findi dibaritaree ra, \q xa na mu a ra kaaɲɛ ginɛe. \q I xa a lu e xa mɔrie xa faxa, \q e xa fonikee xa bira santidɛgɛma ra. \q \v 22 I na e yaxuie xɛɛ e yire, \q wa xui xa mini e xa banxie kui, \q barima e bara wa n nabirafe yili kui, \q e bara wa n suxufe gantanyi ra. \q \v 23 I tan Alatala, i e xa maɲɔxunyi kobi birin kolon, \q e wama naxan nabafe n na. \q I naxa e xa yunubi xafari. \q I naxa diɲɛ e xa yunubi ma. \q I xa e rabira i ya tode ra, i xa xɔnɔ e ma a ɲaaxi ra.» \c 19 \s Tofeti xa gbaloe \sp Alatala xa masenyi \p \v 1 Alatala naxa a masen, «Siga, i sa fɛɲɛ sara fɛɲɛ yailanyi xɔnyi. Ɲama forie nun sɛrɛxɛdubɛ forie xa i mati. \v 2 I na gɛ na sarade, wo xa mini Beti Hinoma biri ra, ‹Fɛɲɛ naadɛ› na dɛnnaxɛ biri. Mɛnni i xa yi masenyi ti, \v 3 ‹Yudaya mangɛ nun Darisalamukae, wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra.›» \q «Isirayila Mangɛ Alatala bara a masen, \q ‹N fama nɛ bekae ɲaxankatade a ɲaaxi ra. \q N naxan nabama e ra, mixi yo mu na fe mɔɔli mɛxi sinden. \q \v 4 N na rabama nɛ barima e bara n nabɛɲin, \q e bara yi bɔxi findi yire sɛniyɛntare ra, \q surayi ganma sɛrɛxɛ ra kuyee bɛ dɛnnaxɛ. \q A singe e mu nu darixi na mɔɔli ra. \q E babae nun Yudaya mangɛe mu nu na mɔɔli rabama, \q kɔnɔ yakɔsi e bara mixie nii ba, \q naxee mu fe ɲaaxi yo rabaxi. \q \v 5 E bara batudee ti Bali kuye bɛ geyae fari, \q e e xa die bama sɛrɛxɛ gan daaxi ra dɛnnaxɛ. \q N tan mu e yamarixi na mɔɔli ra, \q n mu na mɔɔli falaxi, \q na mɔɔli mu luxi n ma maɲɔxunyi ya ma.›» \b \q \v 6 «Alatala xa masenyi nan ya: \q Na nan a ra lɔxɔɛ fama a lide \q yi bɔxi xili mu falama Tofeti nun Ben Hinoma sɔnɔn, \q a fama falade nɛ ‹Gbaloe gulunba.› \q \v 7 Be n Yudaya nun Darisalamu waxɔnfe kanama nɛ, \q n e rabira e yaxuie xa santidɛgɛma ra, \q naxee wama e sɔntɔfe. \q N e binbie luma xɔnie nun wulai subee nan bɛ. \q \v 8 N yi taa kanama nɛ, \q a fa findi yaagi ra bekae bɛ. \q Dangi mixie na yi taa kanaxi to, \q e dɛ ixarama nɛ, e fa yo wo ma. \q \v 9 E yaxui naxee wama e sɔntɔfe, \q e fama nɛ e tɔɔrɔde taa kui \q han bekae e yɛtɛ xa die nun e dɔxɔbooree don.» \p \v 10 «I na gɛ na masenyi tide, i xa fɛɲɛ ibɔɔ forie ya xɔri naxee i matixi. I xa a fala e bɛ, \q \v 11 ‹Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: \q N yi ɲama nun e xa taa xun nakanama na ki nɛ, \q alɔ fɛɲɛ ibɔɔxi ki naxɛ. \q Na fɛɲɛ mu yailanma sɔnɔn. \q Tofeti findima mixi faxaxie ragatade nan na.›» \b \q \v 12 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N yi yire nun a xa mixie luma nɛ alɔ Tofeti. \q \v 13 Darisalamu banxie nun Yudaya mangɛ xa banxie, \q e birin findima yire sɛniyɛntare nan na alɔ Tofeti. \q Singe ra, mixie bara surayi gan sɛrɛxɛ ra banxie fari, \q e bara tunbuie batu, \q e bara minse ba sɛrɛxɛ ra ala gbɛtɛe bɛ.» \p \v 14 Annabi Yeremi naxa fa kelife Tofeti, Alatala masenyi soxi a yi ra dɛnnaxɛ. A naxa ti Alatala xa banxi naadɛ ra, a a fala ɲama bɛ, \v 15 «Isirayila Mangɛ Alatala bara a masen, ‹N yi taa nun a rabilinyi ɲaxankatama nɛ. N fama nɛ gbaloe ra e bɛ barima e bara e kobe raso n na, e tondi n ma sɛriyɛ ra.›» \c 20 \s Annabi Yeremi xa tɔɔrɛ \p \v 1 Sɛrɛxɛdubɛ Pasura, Imeri xa di, naxan findixi hɔrɔmɔbanxi yarerati ra, a to Annabi Yeremi xa kawandi mɛ, \v 2 a naxa a suxu, a a bɔnbɔ, a a sa kutunyi ra hɔrɔmɔbanxi sɛɛti ma Bunyamin sode dɛ ra. \v 3 Kuye to iba, Pasura naxa a ramini, kɔnɔ Annabi Yeremi naxa a yaabi, «Alatala bara i xili masara. A mu falama sɔnɔn Pasura, a falama nɛ fa ‹Magori Misabiba,› ‹Ɲaxankatɛ yire.› \v 4 Alatala naxa a masen, ‹N gaaxui luma nɛ i tan nun i booree bɔɲɛ ma. I yaxuie i booree faxama nɛ santidɛgɛma ra i ya xɔri. N Yudaya bɔxi fan sama nɛ Babilɔn mangɛ bɛlɛxɛ, a e bɔnbɔ santidɛgɛma ra, a fa e xanin Babilɔn. \v 5 Harige nun naafuli naxan birin na yi taa kui, a nun naxan na Yudaya mangɛe yi ra, n na birin soma nɛ wo yaxuie yi ra yi gere kui, e xa a xanin Babilɔn. \v 6 I tan Pasura, nun i xa mixie, wo fan sigama nɛ konyiya kui Babilɔn bɔxi ma. I faxama mɛnni nɛ, i ragata naa, i tan nun i booree i naxee kawandixi wule ra.›» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 7 «Alatala, i bara n natantan, \q n fan bara n yɛtɛ lu na tantanyi kui. \q I bara n suxu, i bara nɔ n na. \q Lɔxɔɛ yo lɔxɔɛ e n maberema, e birin yoma n ma. \q \v 8 N ma masenyi birin findima ɲaxankatɛ nun gbaloe nan na. \q N na Alatala xa masenyi ti, ɲama birin yo n ma. \q \v 9 Xa n na a fala, \q ‹N mu a xa fe kawandima sɔnɔn, \q n mu wɔyɛnma a xili ra sɔnɔn,› \q Alatala xa masenyi luma nɛ alɔ tɛ n bɔɲɛ kui. \q N mu nɔma na tɛ raxubende, \q fo n xa Alatala xa masenyi ti. \q \v 10 N bara tɔɔɲɛgɛ gbegbe mɛ. \q Xa n a fala, ‹Gbaloe na fafe,› \q mixi ndee a fala, ‹Won xa a masen mangasanyi bɛ.› \q N booree birin na n matofe, \q alako e xa n suxu tantanyi kui. \q E a falama, ‹Tɛmunde won nɔma nɛ a suxude gantanyi ra, \q won xa nɔ a ra, won xa won gbeɲɔxɔ a ma.› \q \v 11 Kɔnɔ Alatala Sɛnbɛma na n sɛɛti ma. \q N yaxuie fama nɛ birade, e mu nɔma n na. \q Na findima nɛ yaagi ra e bɛ, e xaxili ifu. \q \v 12 Mangɛ Alatala tinxintɔɛe kolon, \q a e bɔɲɛ nun e sondonyi matoma. \q N a kolon Alatala fama nɛ n gbeɲɔxɔde e ma, \q n xaxili tixi a tan nan na. \q \v 13 Wo Alatala matɔxɔ, wo bɛɛti ba a bɛ, \q barima a setaree rakisima nɛ e yaxuie bɛlɛxɛ. \q \v 14 N bari lɔxɔɛ dankaxi. \q N nga n barixi lɔxɔɛ naxɛ, lɔxɔɛ fanyi mu a ra. \q \v 15 Xɛɛra naxan n bari fe fala n baba bɛ, \q mixi dankaxi nan nu a ra. \q N baba nu bara sɛɛwa na xibaaru ra, \q \v 16 kɔnɔ na xɛɛra xa lu alɔ yi taae, \q Alatala naxee halakixi kinikinitareɲa kui. \q A xa e gbelegbele xui mɛ gɛɛsɛgɛ nun yanyi ra. \q \v 17 A nu lan nɛ a xa n faxa n nga tɛɛgɛ, \q n xa ragata mɛnni abadan. \q \v 18 Munfe ra n fa minixi duniɲa ma, \q n xa yi tɔɔrɛ nun yi fe xɔnɛ sɔtɔ, \q n ma duniɲɛigiri xa findi yaagi ra n bɛ?» \c 21 \s Darisalamu xa gbaloe masenyi \p \v 1 Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, mangɛ Sedekiya to Malakiya xa di Pasura nun Maaseya xa di Sefaniya sɛrɛxɛdubɛ xɛɛ a yire. E naxa a fala a bɛ, \v 2 «I xa Alatala maxandi muxu bɛ barima Babilɔn mangɛ Nebukadansari na won gerefe. Tɛmunde Alatala nɔma kaabanako nde rabade won bɛ alako Nebukadansari xa makuya won na.» \p \v 3 Annabi Yeremi naxa e yaabi, «Wo xa a fala Sedekiya bɛ, \v 4 Isirayila Marigi Alatala bara a masen, ‹Wo Babilɔn mangɛ nun a xa sɔɔrie gere geresose naxan na, n a niyama nɛ e xa findi wo xun nakanama ra. Naxee na wo gerefe taa fari ma, e fama nɛ sode taa kui. \v 5 N tan yati gere tima nɛ wo bɛ sɛnbɛ ra, barima n xɔnɔxi wo ma a ɲaaxi ra. N bɔɲɛ bara te. \v 6 N fama nɛ yi taakae bɔnbɔde, xɛmɛe nun xurusee, alako e xa faxa fure ɲaaxi ma. \v 7 Na dangi xanbi, Yudaya mangɛ Sedekiya, a xa mixie, nun ɲama naxan mu fama faxade fure, santidɛgɛma, nun kaamɛ ra yi taa kui, n fama nɛ e sode e yaxui Babilɔn mangɛ Nebukadansari yi ra, naxan wama e nii bafe. A fama nɛ e bɔnbɔde santidɛgɛma ra, a mu kinikinima e ma fefe ma. Alatala xa masenyi nan na ki.›» \p \v 8 «I xa a fala ɲama bɛ, Alatala bara a masen, ‹N wo tima nɛ kira firin xɔn ma. Keren findi kisi kira ra, boore findi faxɛ kira ra. \v 9 Naxan luma yi taa kui, a fama nɛ faxade santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ra, kɔnɔ naxan a yɛtɛ fima Babilɔnkae ma naxee bara wo xa taa rabilin, na kanyi kisima nɛ. \v 10 N bara natɛ tongo n xa fe ɲaaxi raba yi taa ra. N mu hinnɛma a ra. N a soma nɛ Babilɔn mangɛ yi ra, a fa a gan tɛ ra. Alatala xa masenyi nan na ki.›» \q \v 11 «I xa a fala Yudaya mangɛ bɔnsɔɛ bɛ, \q Wo wo tuli mati Alatala ra. \q \v 12 Dawuda bɔnsɔɛ, Alatala bara a masen, \q wo xa kiiti tinxinxi sa gɛɛsɛgɛ yo gɛɛsɛgɛ, \q wo xa tɔɔrɔmixi ratanga mixi kobi ma, \q alako n naxa xɔnɔ wo ma, \q a fa lu alɔ tɛ naxan mu xubenma wo xa kobiɲa xa fe ra. \q \v 13 N bara xɔnɔ wo ma, \q wo tan naxee sabatixi yi gulunba yire, \q wo tan naxee luxi alɔ gɛmɛe fiili ma, \q wo tan naxee a falama, \q ‹Nde nɔma won na? Nde nɔma sode won xɔnyi?›» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 14 «N fama nɛ wo ɲaxankatade wo xa yunubie xa fe ra, \q n tɛ so wo xɔnyi ra naxan wo birin ganma.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \c 22 \s Yudaya mangɛ xa gbaloe \p \v 1 Alatala bara a masen, «Siga Yudaya mangɛ xɔnyi yi masenyi ra. \v 2 I xa a fala a bɛ, ‹Yudaya mangɛ, i tan naxan na Dawuda xa kibanyi kui, i tan, i xa mixie, nun i xa ɲama naxan soma yi naadɛ ra, wo wo tuli mati Alatala ra. \v 3 Alatala bara a masen, wo xa tinxin, wo xa sɛriyɛ rabatu. Wo xa tɔɔrɔmixi ratanga mixi kobi ma. Wo naxa xɔɲɛ, kiridi, nun kaaɲɛ ginɛ tɔɔrɔ. Wo naxa fe ɲaaxi raba, wo naxa kobi, wo naxa mixi nii ba yi bɔxi ma. \v 4 Xa a sa li wo naxa bira yi sɛriyɛ fɔxɔ ra, mangɛ naxee dɔxɔma Dawuda xa kibanyi kui, e fama nɛ sode taa kui soe nun sɔɔri ragisee fari, e tan nun e xa mixie, nun e xa ɲama. \v 5 Kɔnɔ xa wo mu yi sɛriyɛ rabatu, n bara n kali n yɛtɛ ra, yi bɔnsɔɛ xun nakanama nɛ. Alatala xa masenyi nan na ki.›» \sp Alatala xa masenyi \q \v 6 Alatala bara a masen Yudaya mangɛ bɛ a bɔnsɔɛ xa fe ra, \q «I bara lu alɔ Galadi n bɛ, i bara lu alɔ Liban geya, \q kɔnɔ n bekae kerima nɛ, n be findi gbengberenyi ra. \q \v 7 N sɔɔrie xɛɛma nɛ geresosee ra, \q e xa sɛdiri wurie xaba, e xa e gan. \q \v 8 Si gbegbe dangima nɛ naa, e fa a fala e boore bɛ, \q ‹Munfe ra Alatala yi mɔɔli rabaxi yi taa xungbe ra?› \q \v 9 Nde e yaabima nɛ, ‹E Marigi Alatala na rabaxi nɛ \q barima e bara a xa saatɛ rabɛɲin, \q e fa ala gbɛtɛe batu, e tuubi e bɛ.›» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 10 «Wo naxa ɲɔnfe raba mixi faxaxie bɛ, \q wo naxa sunnun. \q Wo xa wa mixie bɛ naxee xaninma ɲamanɛ ma, \q barima e mu gbilenma e xɔnyi abadan. \q \v 11 Alatala bara a masen Yosiya xa di Salumu xa fe ra, \q naxan nu bara ti mangɛ ra a baba ɲɔxɔɛ ra, \q ‹A mu gbilenma abadan. \q \v 12 A faxama ɲamanɛ nan ma e a xaninma dɛnnaxɛ. \q A mu yi bɔxi toma sɔnɔn.›» \sp Alatala xa masenyi \q \v 13 «Ɲaxankatɛ na mixi bɛ \q naxan banxi tima tinxintareya kui, \q naxan a fari idɔxɔma muɲɛ saabui ra, \q naxan mixi rawalima tɔɔrɛ kui, \q a tondi sare sode a xa walikɛ yi ra. \q \v 14 Ɲaxankatɛ na mixi bɛ naxan a falama, \q ‹N xa banxi belebele ti n yɛtɛ bɛ, \q naxan kui gbo, wundɛri wuya naxan ma, \q naxan xunmasaxi sɛdiri wuri ra, \q naxan masoxi se gbeeli ra.› \q \v 15 I findixi mangɛ ra sɛdiri wuri nan ma fe ra? \q I baba mu baloe nun minse sɔtɔxi xɛ? \q Kɔnɔ a naxa tinxinyi nun fe fanyi raba, \q na nan findixi sɔɔnɛya ra a bɛ. \q \v 16 A naxa setare nun tɔɔrɔmixi ratanga, \q na nan findixi sɔɔnɛya ra a bɛ. \q Na birin a masenxi nɛ a bara n kolon.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 17 «Kɔnɔ i tan birama i yɛtɛ xa geeni nan tun fɔxɔ ra, \q hali na fa findi faxɛ tife ra, \q hali na fa findi mixi tɔɔrɔfe ra. \q \v 18 Na nan a toxi Alatala masenyi tixi \q Yosiya xa di Yehoyakimi xa fe ra, Yudaya mangɛ, \q ‹E mu nɔma a binyade ɲɔnfe ra, \q e mu a falama, N taara, N marigi.› \q \v 19 E mu a ragatama, \q a luma nɛ alɔ sofale faxaxi naxan wɔlɛma Darisalamu fari ma.» \b \q \v 20 «Wo xa te Liban, \q wo xa wo xui ite Basan bɔxi ma, \q wo xa gbelegbele Abarimi, \q barima wo dɛfanboore birin bara bira. \q \v 21 Beenun tɔɔrɛ xa wo suxu, \q n nu bara masenyi ti wo bɛ, \q kɔnɔ wo mu tin na ramɛde. \q Wo na na ki nɛ kabi wo dimɛdi tɛmui, \q wo mu wama n ma sɛriyɛ rabatufe. \q \v 22 Wo xa yareratie bara lɔɛ alɔ foye, \q wo mɛɛnimae bara siga konyiya kui. \q Wo tan bara yaagi, wo xaxili bara ifu wo xa kobiɲa xa fe ra. \q \v 23 Wo tan naxee na Liban, \q naxee luxi alɔ xɔnie e tɛɛ kui sɛdiri wuri kɔn na, \q wo fama nɛ tɔɔrɔde a ɲaaxi ra gbaloe xa fe ra. \q Wo fama nɛ lude tɔɔrɛ kui alɔ ginɛ naxan na di barife.» \b \q \v 24 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N bara n kali, \q hali Yehoyakimi xa di Yekoyakini, Yudaya mangɛ, \q sa fatu n ma alɔ n ma xurundɛ fanyi, \q n mu tondima na bade n bɛlɛxɛ ra. \q \v 25 N i soma i yaxuie nan yi ra naxee wama i sɔntɔfe, \q i gaaxuma naxee ya ra, \q Nebukadansari, Babilɔn mangɛ, nun Babilɔnkae. \q \v 26 N wo kerima nɛ ɲamanɛ ma, i tan nun i nga, \q wo mu barixi dɛnnaxɛ. \q Wo faxama naa nɛ. \q \v 27 Wo mu gbilenma wo xɔnyi sɔnɔn, wo wama lufe dɛnnaxɛ. \q Wo mu gbilenma naa abadan.» \b \q \v 28 «Yehoyakini bara lu alɔ fɛɲɛ ibɔɔxi, \q mixi mu wama naxan xɔn? \q Munfe ra e a tan nun a xa die kerima ɲamanɛ ma, e mu dɛnnaxɛ kolon? \q \v 29 N ma ɲama naxan sabatixi n ma bɔxi ma, \q wo xa wo tuli mati Alatala ra. \q \v 30 Alatala bara a masen, \q ‹Wo xa sɛbɛli ti yi mixi xa fe ra, \q a mu di sɔtɔma, \q a xa duniɲɛigiri mu sɔɔnɛyama, \q a xa di yo mu luma Dawuda xa kibanyi kui, \q a xa di yo mu Yudaya yamarima sɔnɔn.›» \c 23 \s Alatala xa xɛɛra tinxinxi \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Ɲaxankatɛ na n ma ɲama yareratie bɛ \q naxee bara n ma ɲama ralɔɛ, e bara e rayensen. \q \v 2 Isirayila Marigi Alatala bara a masen a xa ɲama yareratie xa fe ra, \q wo bara n ma ɲama rayensen nɛ, wo bara e keri. \q Wo mu mɛɛnixi e ma. \q N fama wo ɲaxankatade wo xa kobiɲa nan ma.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 3 «N fama nɛ n ma ɲama birin na, \q n nu bara naxan xanin ɲamanɛ ma. \q N fama nɛ e ragbilende e xɔnyi \q alako e man xa wuya, e xa fe man xa sɔɔnɛya. \q \v 4 N yareratie tima nɛ e bɛ naxee mɛɛnima e ma. \q E mu gaaxuma sɔnɔn, e mu sɛrɛnma. \q N e hayi birin fanma nɛ e bɛ.» \q Alatala bara na masen. \b \q \v 5 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔxɔɛ fama nɛ fade n Dawuda xa di tinxinxi rakelima lɔxɔɛ naxɛ. \q A ɲama yamarima nɛ lɔnni, tinxinyi, nun sɛriyɛ ra bɔxi kui. \q \v 6 Na waxati Yudaya kisima nɛ, \q Isirayila bɔɲɛsa sɔtɔ, \q mixie a fala, ‹Alatala findixi won ma tinxinyi nan na.›» \b \q \v 7 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔxɔɛ fama fade mixi mu a falama, \q ‹Alatala ɲiɲɛ naxan Isirayilakae raminixi Misira bɔxi ra.› \q \v 8 E a falama nɛ, ‹Won bara won kali Alatala xili ra, \q naxan Isirayila bɔnsɔɛ rakelixi, \q a e ramini ɲamanɛ ra naxan na kɔɔla ma \q a nun yire birin a e kerixi dɛnnaxɛ. \q E man fama nɛ e xa bɔxi rasabatide.›» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 9 «Masenyie nan ya namiɲɔnmɛe xa fe ra: \q N bɔɲɛ bara kinikini. \q N xɔri birin na sɛrɛnfe, \q n luxi nɛ alɔ siisila barima Alatala xa masenyi sɛniyɛnxi xɔrɔxɔ.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 10 «Yi bɔxi rafexi yɛnɛlae nan na. \q Bɔxi yati yati na dankɛ kui na nan ma, \q fiili bara xara, \q ɲooge bara ɲɔn. \q Mixi mafura tinxintareya rabade. \q E suusama na ra a fanyi ra. \q \v 11 Namiɲɔnmɛ nun sɛrɛxɛdubɛ mu tinxin. \q N bara kobiɲa to n ma banxi kui.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 12 «Na nan a ra e xa kira xɔrɔxɔ. \q Dimi bara sin e xun ma. \q E luma nɛ bira ra, \q barima n bara natɛ tongo n xa e ɲaxankata. \q Na waxati na fafe.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 13 «N bara fe ɲaaxie to namiɲɔnmɛ Samarikae ya ma. \q E na masenyi tife Bali xili ra, \q e bara n ma ɲama Isirayila ralɔɛ. \q \v 14 N man bara fe ratɔnxie to namiɲɔnmɛ Darisalamukae ya ma. \q E findixi yɛnɛlae nan na, e ɲɛrɛma wule ra, \q e tinxintaree malima alako e naxa gbilen e xa wali kobi fɔxɔ ra. \q E bara lu n bɛ alɔ Sodomakae, \q e xa mixie maniyaxi Gomorakae nan na.» \b \q \v 15 Na nan a ra Mangɛ Alatala a masenxi namiɲɔnmɛe xa fe ra, \q «N fe xɔnɛ soma nɛ i yi ra baloe ra, \q n ye ɲaaxi so i yi ra minse ra, \q barima Darisalamu namiɲɔnmɛe bara a niya \q n ma bɔxi birin xa findi bɔxi sɛniyɛntare ra.» \b \q \v 16 Alatala bara a masen, \q «Wo naxa wo tuli mati namiɲɔnmɛe xa masenyi ra. \q E naxan masenma wo bɛ a findixi wule nan na. \q E laamatunyie xa fe falama wo bɛ \q naxee fatanxi e yɛtɛ xaxili ma. \q Alatala xa mu a masenxi. \q \v 17 E bara suusa a falade n matandilae bɛ, \q ‹Alatala naxɛ wo bɔɲɛsa sɔtɔma nɛ.› \q E man nu a fala mixie bɛ, \q naxee birama e yɛtɛ waxɔnfe fɔxɔ ra, \q ‹Fe ɲaaxi yo mu wo sɔtɔma.› \q \v 18 Nde bara ti Alatala sɛɛti ma, a xa a xa masenyi ramɛ? \q Nde bara a tuli mati a xa masenyi ra? \q Nde bara na mɛ? \q \v 19 Alatala bara xɔnɔ mixi ɲaaxi ma. \q Na luxi nɛ alɔ foye xungbe naxan dangima e xun ma. \q \v 20 Alatala xa xɔnɛ mu gbilenma, \q fo a xa kamali, \q fo a xa natɛ birin xa raba. \q Na birin na ɲɔn, wo xaxili sɔtɔma nɛ. \q \v 21 N tan xa mu yi namiɲɔnmɛe xɛɛxi, e e yɛtɛ xaxili nan nawalife. \q N mu masenyi tixi e bɛ, e masenyi tixi e yɛtɛ nan na. \q \v 22 Xa a sa a li e nu na n tan nan sɛɛti ma, \q e n ma masenyi nan masenma n ma ɲama bɛ, \q alako e xa gbilen e xa kira ɲaaxi fɔxɔ ra, \q e xa kobiɲa lu na.» \b \q \v 23 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Ala nan n na naxan makɔrɛ wo ra, \q n mu na yire makuye. \q \v 24 Adamadi nɔma a nɔxunde n ma?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q «N mu na koore nun bɔxi birin ma xɛ?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 25 «N bara na namiɲɔnmɛe xui mɛ. \q E wule nan falama, \q e naxɛ, ‹N bara laamatunyi to, n bara laamatunyi to.›» \b \q \v 26 «Namiɲɔnmɛe luma wule fala ra han mun tɛmui? \q E e yɛtɛ madaxuma han mun tɛmui? \q \v 27 E maɲɔxunxi nɛ a ɲama nɔma nɛɛmude n xili ra \q e xa laamatunyie saabui ra, e naxan falama e boore bɛ, \q alɔ e babae nɛɛmuxi n xili ma ki naxɛ e fa Bali batu. \q \v 28 Naxan bara xiye sa, a xa na nan fala. \q Naxan bara n ma masenyi sɔtɔ, a xa na fala nɔndi ra. \q Munse na maale xɔri nun maale lagi tagi?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 29 «N ma masenyi mu luxi xɛ alɔ tɛ?» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q «N ma masenyi mu luxi xɛ alɔ dɛrɛma naxan gɛmɛ ibɔɔma?» \b \q \v 30 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Yi namiɲɔnmɛe mu rafanxi n ma. \q E masenyi muɲama e boore ma, \q e fa a fala Ala xa masenyi na a ra.» \q \v 31 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Yi namiɲɔnmɛe mu rafanxi n ma. \q E a falama, ‹Ala xa masenyi nan ya,› \q kɔnɔ e dɛ nan tun wuyaxi.» \q \v 32 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Yi namiɲɔnmɛe mu rafanxi n ma, \q naxee laamatunyi wule falama, \q naxee n ma ɲama ralɔɛma e xa wule fufafue ra. \q N mu e xɛɛxi, n mu yaamari yo fixi e ma, \q ɲama hayi mu na e ma feo.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 33 «Xa ɲama i maxɔrin, \q xa na mu a ra namiɲɔnmɛ, xa na mu a ra sɛrɛxɛdubɛ, \q ‹Munse findixi Alatala xa natɛ ra,› \q i xa yi natɛ fala e bɛ, \q ‹Alatala bara wo rabɛɲin.› \q \v 34 Xa namiɲɔnmɛ, xa na mu a ra sɛrɛxɛdubɛ, \q xa na mu a ra mixi nde a fala ɲama bɛ, \q ‹Alatala xa masenyi nan ya,› \q n fama nɛ na kanyi nun a bɔnsɔɛ ɲaxankatade. \q \v 35 Wo wo boore maxɔrinma, \q ‹Alatala munse yaabixi? Alatala munse masenxi?› \q \v 36 Kɔnɔ a mu lanma wo xa a fala, \q ‹Alatala xa masenyi nan ya,› \q barima na findixi wo yɛtɛ xa masenyi nan na. \q Wo wama Mangɛ Alatala xa masenyi nan masarafe. \q \v 37 Wo namiɲɔnmɛ maxɔrinma, \q ‹Alatala munse yaabixi? Alatala munse masenxi?› \q \v 38 Xa wo man a falama, \q ‹Alatala xa masenyi nan ya,› \q n to a fala wo bɛ a wo naxa na mɔɔli fala, \q \v 39 n wo rabɛɲinma nɛ kerenyi ra, \q n wo makuya n na, \q wo tan nun wo xa taa n naxan fixi wo nun wo babae ma. \q \v 40 N wo rayaagima nɛ abadan. \q Na yaagi mu bama wo ma, mixi mu nɛɛmuma a ra.» \c 24 \s Xɔrɛ paani firin \p \v 1 Babilɔn mangɛ Nebukadansari to gɛ Yudaya mangɛ Yehoyakini, Yehoyakimi xa di, a xa kuntigie, Yudaya kamudɛrie nun xabuie xaninde konyiya kui Babilɔn bɔxi ma, Alatala naxa laamatunyi nde masen n bɛ. Paani firin nu na Alatala xa hɔrɔmɔbanxi ya ra. E nu rafexi xɔrɛe ra. \v 2 Xɔrɛ bogi fanyie, naxee luxi alɔ xɔrɛ bogi ba singee, e nu saxi paani keren kui. Xɔrɛ bogi ɲaaxie, naxee kanaxi, nee fan nu saxi paani boore kui. \v 3 Alatala naxa a masen n bɛ, «Annabi Yeremi, i munse toxi?» N naxa a yaabi, «N xɔrɛe nan toxi. Ndee fan han, ndee fan kanaxi. Xɔrɛ naxee kanaxi, e mu nɔma donde.» \p \v 4 Alatala naxa yi masenyi ti n bɛ, \v 5 «Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: I xɔrɛ bogi fanyie toxi ki naxɛ, n tan fan Isirayilakae toxi na ki nɛ, naxee xaninxi konyiya kui Babilɔn bɔxi ma. \v 6 N nan n ɲɛngi sama nɛ e xɔn ma a fanyi ra. N e ragbilenma nɛ yi bɔxi ma, n e xa fe sɔɔnɛyama nɛ. N mu e halakima sɔnɔn. \v 7 N xaxili fanyi fima nɛ e ma alako e xa a kolon n tan nan na Alatala ra. Xa e yɛtɛ ragbilen n ma e bɔɲɛ birin na, e tan nan findima n ma ɲama ra, n tan fan findi e Marigi Ala ra.» \p \v 8 Alatala naxa a masen, «Yi xɔrɛ bogi ɲaaxi naxee mu donma, e misaalixi Yudaya mangɛ Sedekiya nun a xa kuntigie nan na, a nun Darisalamukae naxee birin luxi yi bɔxi ma, nun naxee sabatixi Misira bɔxi ma. \v 9 N e findima ɲama xɔnxi nan na duniɲa birin. E luma yaagi kui. Mixi yoma nɛ e ma, e e danka yire birin n e xaninma dɛnnaxɛ. \v 10 N e raɲɔnma nɛ santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra. E mu luma yi bɔxi ma, n dɛnnaxɛ fixi e nun e babae ma.» \c 25 \s Isirayila xa konyiya \p \v 1 Alatala naxa masenyi nde ti Annabi Yeremi bɛ, Yosiya xa di Yehoyakimi xa mangɛya ɲɛ naani nde kui Yudaya bɔxi ma. Na nu findixi Nebukadansari xa mangɛya ɲɛ singe nan na Babilɔn bɔxi ma. \v 2 Annabi Yeremi naxa yi masenyi ti Yudayakae nun Darisalamukae bɛ, \v 3 «Kabi Amon xa di Yosiya xa mangɛya ɲɛ fu nun saxan nde Yudaya bɔxi ma, han to, na ɲɛ mɔxɔɲɛn nun saxan nan ya. Na waxati Alatala nu bara masenyi nde ti n bɛ. N bara na fala wo bɛ tɛmui birin, kɔnɔ wo mu tinxi wo tuli matide n na. \v 4 Alatala bara a xa konyi namiɲɔnmɛe xɛɛ wo ma waxati birin, kɔnɔ wo mu e xui ramɛxi, wo mu e xa masenyi suxuxi. \v 5 E naxa a masen wo bɛ wo xa gbilen wo xa ɲɛrɛ ki ɲaaxi fɔxɔ ra, alako wo xa bu yi bɔxi ma, Alatala naxan fixi wo nun wo babae ma, a xa findi wo gbe ra abadan.» \p \v 6 «Wo naxa bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, wo naxa e batu, wo naxa tuubi e bɛ. Wo naxa n naxɔnɔ, alako n naxa wo ɲaxankata. \v 7 Kɔnɔ wo mu n xui suxuxi. Wo ɲɛrɛ ki bara n naxɔnɔ, n xa wo ɲaxankata. Alatala xa masenyi nan na ki.» \p \v 8 Na nan a ra Mangɛ Alatala naxa a masen, «Wo to tondi n ma masenyi ra, \v 9 n gali fenma nɛ kɔɔla ma, naxan na n ma konyi Babilɔn mangɛ Nebukadansari xa yaamari bun ma. N e xɛɛma nɛ wo nun wo dɔxɔboore sɔntɔde. Mixi dɛ ixarama nɛ wo xa fe ra, e fa yo wo ma. Wo luma naa xunnakanɛ nan kui abadan. \v 10 Sigi mu sama wo xɔnyi sɔnɔn, xulunyi mu rabama. Mixi mu maale din xui mɛma, e mu lanpui xa naiyalanyi toma. \v 11 Gbaloe yi bɔxi lima nɛ, se birin kana. Wo nun wo dɔxɔbooree luma konyiya nan kui Babilɔn mangɛ xa nɔɛ bun ma ɲɛ tongo solofere.» \p \v 12 «Alatala xa masenyi nan ya: Kɔnɔ na ɲɛ tongo solofere na kamali, n Babilɔn mangɛ nun a xa ɲama ɲaxankatama nɛ e xa fe ɲaaxi xa fe ra. N e xa bɔxi xun nakanama nɛ abadan. \v 13 N fe naxan birin falaxi yi ɲamae xili ma yi kitaabui kui Annabi Yeremi saabui ra, n fama nɛ na birin nakamalide. \v 14 Babilɔnkae fama nɛ lude si sɛnbɛma wuyaxie xa yaamari bun ma. N e xa wali sare ragbilenma nɛ e ma.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 15 Isirayila Marigi Ala bara a masen n bɛ, \q «N ma xɔnɛ xa fe fala si birin bɛ \q n i xɛɛma dɛnnaxɛ. \q \v 16 E na n ma xɔnɛ to, \q e luma nɛ alɔ siisilae santidɛgɛma ya ra.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 17 «N bara Alatala xa xɔnɛ masen si birin bɛ, \q a n xɛɛxi dɛnnaxɛ. \q \v 18 N bara a masen Darisalamu nun Yudaya taae kui, \q e xa mangɛe nun kuntigie bɛ. \q Mixie dɛ fama nɛ ixarade e xa gbaloe sɔtɔxie xa fe ra, \q e fa yo e ma, e e danka alɔ a rabafe ki naxɛ to lɔxɔɛ. \q \v 19 N bara a masen Misira mangɛ firawuna bɛ, \q a xa konyie, a xa kuntigie, nun a xa ɲama birin bɛ. \q \v 20 N bara a masen sie bɛ \q naxee na sogegorode mabiri. \q N bara a masen Usi mangɛe bɛ, a nun Filisita mangɛe bɛ, \q naxee na Asikalɔn, Gasa, Ekiron, nun Asidodi. \q \v 21 N bara a masen Edon, Mowaba, nun Amoni mangɛe bɛ. \q \v 22 N bara a masen Tire nun Sidɔn mangɛe bɛ, \q naxee na baa dɛ ra. \q \v 23 N bara a masen Dedan, Tema, nun Busi mangɛe bɛ, \q naxee na yire makuye. \q \v 24 N bara a masen Arabu mangɛe bɛ, \q naxee na gbengberen yire. \q \v 25 N bara a masen Sabidi, Elama, nun Mediya mangɛe bɛ, \q \v 26 a nun mangɛ birin naxee na kɔɔla ma, \q naxee makɔrɛ nun naxee makuya duniɲa yire birin. \q Nee birin dangi xanbi, \q n man bara a masen Seesaki mangɛ bɛ.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 27 «I xa a masen e bɛ, \q ‹Isirayila Mangɛ Alatala bara a masen, \q wo xa a xa xɔnɛ kolon, \q wo xa lu na xɔnɛ kui han santidɛgɛma xa gɛ wo sɔntɔde \q n naxan xɛɛma wo tagi.› \q \v 28 Xa e tondi n ma xɔnɛ kolonde, a fala e bɛ, \q Alatala bara natɛ xɔrɔxɔɛ tongo, \q e xa n ma xɔnɛ kolon.» \b \q \v 29 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N bara natɛ tongo \q n xa n ma taa sugandixi ɲaxankata, \q n xili falama naxan xun ma. \q Wo naxɛ a wo mu fe ɲaaxi yo rabaxi \q kɔnɔ wo bara fe ɲaaxi raba. \q Na nan a ra n bara natɛ tongo, \q wo xa sɔntɔ santidɛgɛma ra.» \q Mangɛ Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 30 «I xa yi birin fala e bɛ. \q I xa a fala e bɛ Alatala xui magaaxuxi bara mini \q a xa hɔrɔmɔlingira kui koore ma a xa bɔxi xili ma. \q A bara a xui ramini a ɲaaxi ra duniɲa xili ma. \q \v 31 Na xui bara duniɲa birin li. \q Alatala na kiiti safe si birin ma naxee na duniɲa. \q Naxan ɲaaxu, a sɔntɔma nɛ santidɛgɛma ra.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 32 Alatala bara a masen, \q «Alatala xa xɔnɛ bara keli \q alɔ foye xungbe naxan sigama si birin ma duniɲa bɛndɛ fuɲi fari. \q \v 33 Alatala naxee sɔntɔma duniɲa ma na lɔxɔɛ, \q ɲɔn fe mu rabama e bɛ, e mu gaburi sɔtɔma, \q e findima ɲaɲɛ nan na bɛndɛ fuɲi fari. \q \v 34 Ɲama yareratie, wo xa gbelegbele, \q wo xa wo wa xui ramini, \q barima gbaloe lɔxɔɛ bara wo li. \q Wo fama nɛ yensende, wo bira, \q alɔ se xunxuri naxan tide mu na. \q \v 35 Wo xa yareratie mu kisima sɔnɔn, \q wo mu yigiya sɔtɔma. \q \v 36 Wo wo xa yareratie wa xui mɛma nɛ, \q wo e gbelegbele xui mɛ, \q barima Alatala na e xa bɔxi kanafe. \q \v 37 Alatala xa xɔnɛ magaaxuxi bara a niya \q xui yo mu minima sɔnɔn e xa bɔxi ma. \q \v 38 Alatala bara lu alɔ yɛtɛ naxan bara a yire masara. \q A bara bɔxi kana a xa xɔnɛ xa fe ra.» \c 26 \s Annabi Yeremi makiitife \p \v 1 Yosiya xa di Yehoyakimi xa mangɛya fɔlɛ Yudaya kui, Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, a naxɛ, \v 2 «I xa ti n ma hɔrɔmɔbanxi tɛtɛ kui, i sa wɔyɛn ɲama bɛ naxan kelixi Yudaya taae kui fafe ra Alatala batude a xa hɔrɔmɔbanxi kui. I xa fe birin masen e bɛ n naxan falama i bɛ. I naxa sese lu. \v 3 Tɛmunde e e tuli matima nɛ na ra, e gbilen e xa wali kobie fɔxɔ ra. Na tɛmui n fan gbilen n ma natɛ fɔxɔ ra e xa fe ɲaaxi xa fe ra. \v 4 I xa a fala e bɛ, ‹Alatala bara a masen, xa wo mu wo tuli mati n ma sɛriyɛ ra n wo yamarixi naxan na, \v 5 xa wo mu wo tuli mati n ma konyi namiɲɔnmɛe ra, n naxee xɛɛxi wo ma, wo tondixi naxee xa masenyi ra, \v 6 na tɛmui n fe rabama nɛ wo ra alɔ n naxan nabaxi Silo ra. Yi taa findima nɛ taa dankaxi ra duniɲa si birin tagi.›» \p \v 7 Sɛrɛxɛdubɛe, namiɲɔnmɛe, nun ɲama birin naxa Annabi Yeremi xa masenyi mɛ Alatala xa banxi kui. \v 8 Annabi Yeremi to gɛ Alatala xa masenyi tide ɲama bɛ, sɛrɛxɛdubɛe, namiɲɔnmɛe, nun ɲama birin naxa a suxu, e fa a fala, «Won xa a faxa, won xa a faxa!» \v 9 E naxa a maxɔrin, «Munfe ra i a masenxi Alatala xili ra a falafe, yi banxi fama nɛ lude alɔ banxi naxan na Silo, yi taa fan fa kana, mixi yo mu lu a kui?» Gali birin nu bara Annabi Yeremi rabilin Alatala xa banxi kui. \p \v 10 Yudaya kuntigie to na fe mɛ, e naxa keli mangɛ xɔnyi, e siga Alatala xa banxi, e sa dɔxɔ Naadɛ Nɛɛnɛ sɛɛti ma Marigi xa banxi sode dɛ ra. \v 11 Sɛrɛxɛdubɛe nun namiɲɔnmɛe naxa a fala kuntigie nun ɲama bɛ, «A lanma yi xɛmɛ xa faxa, barima a bara yi taa xa fe ɲaaxi fala. Wo bara na mɛ wo yɛtɛ ra.» \p \v 12 Annabi Yeremi naxa a fala kuntigie nun ɲama bɛ, «Alatala nan n xɛɛxi yi masenyi tide yi banxi nun yi taa xa fe ra. \v 13 Yakɔsi wo tan xa wo ɲɛrɛ ki masara, wo xa wo tuli mati wo Marigi Alatala xui ra, alako a xa gbilen a xa natɛ fɔxɔ ra wo xa fe ra. \v 14 N na wo sagoe. Wo xa wo waxɔnfe raba n na. \v 15 Kɔnɔ wo xa a kolon, xa wo n faxa, wo tan nun Darisalamukae bara yunubi sɔtɔ n ma faxɛ xa fe ra, barima n tan mu fe ɲaaxi yo rabaxi. Alatala nan n xɛɛxi yi masenyi falade wo bɛ.» \p \v 16 Kuntigie nun ɲama naxa a fala sɛrɛxɛdubɛe nun xɛɛrae bɛ, «Wo mu nɔma yi xɛmɛ faxade, barima a wɔyɛnxi won bɛ Alatala nan xili ra.» \p \v 17 Fori ndee naxa keli, e fa a fala ɲama bɛ, \v 18 «Mika Moresetika fan nu namiɲɔnmɛ masenyi tima nɛ Yudaya mangɛ Xesekiya xa waxati. A nu bara a fala, \q ‹Mangɛ Alatala bara a masen, \q Siyon fama nɛ lude alɔ xɛ naxan buxaxi, \q Darisalamu findi gɛmɛ malanxie ra, \q Alatala xa hɔrɔmɔbanxi findi fɔtɔnyi ra.›» \p \v 19 «Yudaya mangɛ Xesekiya bara faxa? A mu Alatala maxandixi xɛ? Na tɛmui Alatala naxa gbilen a xa natɛ fɔxɔ ra. Yakɔsi, won naxa won yɛtɛ yo tɔɔrɔ.» \p \v 20 Mixi gbɛtɛ fan nu na, naxan nu bara yi masenyi mɔɔli ti Alatala xili ra Darisalamu nun Yudaya xili ma, alɔ Annabi Yeremi a rabaxi ki naxɛ. A nu xili Uriya Semaya xa di Kiriyati Yeyarimi. \v 21 Mangɛ Yehoyakimi nun a xa kuntigie nun a xa sɔɔrie to na masenyi mɛ, e naxa kata a faxade, kɔnɔ Uriya to a mɛ, a naxa gaaxu, a gi sigafe ra Misira bɔxi ma. \v 22 Mangɛ Yehoyakimi naxa Akibori xa di Elinatan nun mixi ndee xɛɛ a fɔxɔ ra Misira. \v 23 E naxa fa Uriya ra kelife Misira, e a xanin mangɛ Yehoyakimi yire. Yehoyakimi naxa a faxa santidɛgɛma ra, a fa a ragata setaree xa gaburi yire. \p \v 24 Na kui Safan xa di Axikama naxa Annabi Yeremi mali, alako ɲama naxa a faxa. \c 27 \s Annabi Yeremi xa karafoe \p \v 1 Yosiya xa di Yehoyakimi xa mangɛya fɔlɛ Yudaya kui, Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, a naxɛ, \v 2 «I xa karafoe ragoro i kɔn ma. \v 3 I xa xɛɛra xɛɛ Edon, Mowaba, Amon, Tire, nun Sidɔn mangɛe xɔn e xa mixie saabui ra, naxee faxi Darisalamu, Yudaya mangɛ Sedekiya yire. \v 4 E xa a fala mangɛe bɛ, ‹Isirayila Mangɛ Alatala bara yi masenyi ti mangɛe bɛ, \v 5 n tan nan bɔxi, adamadie, nun daalise birin daaxi naxan na duniɲa bɛndɛ fuɲi fari. N e daaxi n sɛnbɛ magaaxuxi nan na. N a birin fima mixi nan ma n wama naxan xɔn.›» \p \v 6 «Yakɔsi n bara yi bɔxi birin so Babilɔn mangɛ Nebukadansari yi ra. A tan nan findixi n ma konyi ra. N bara wulai subee fan lu a sagoe. \v 7 Ɲamanɛ birin fama lude a tan nan ma yaamari bun ma. E man luma nɛ a xa di nun a xa mamadi fan ma yaamari bun ma, beenun a xa waxati xa kamali. Na tɛmui ɲamanɛ sɛnbɛmae nun mangɛ xungbee fama nɛ dusude a xun na.» \p \v 8 «Xa ɲamanɛ mangɛ nde tondi Babilɔn mangɛ Nebukadansari rabatude, n tan nan fama santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra na kanyi ma, han a xa ɲamanɛ ɲɔn Nebukadansari saabui ra. Alatala xa masenyi nan na ki. \v 9 Wo naxa wo tuli mati wo xa namiɲɔnmɛe, wo xa sematoe, wo xa duuree, nun wo xa mandurulae ra, naxee a falama wo bɛ, ‹Wo mu luma Babilɔn mangɛ sagoe.› \v 10 E na wule nan falafe wo bɛ, alako wo xa makuya wo xa bɔxi ra, wo xa lu konyiya kui, han wo xa ɲɔn. \v 11 Kɔnɔ ɲama naxan na a yɛtɛ magoro Babilɔn mangɛ bɛ, a a rabatu, n na ɲama xun nafanma nɛ a xa bɔxi ma, a xa wali mɛnni, a sabati naa. Alatala xa masenyi nan na ki.» \p \v 12 N naxa yi masenyi ti Yudaya mangɛ Sedekiya bɛ, «Wo xa lu Babilɔn mangɛ xa yaamari bun ma, wo xa wo magoro a tan nun a xa ɲama bɛ alako wo xa kisi. \v 13 Munfe ra i nun i xa ɲama wama faxafe santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra, alɔ Alatala a masenxi ki naxɛ ɲama birin bɛ naxan mu tin a magorode Babilɔn mangɛ bɛ? \v 14 Wo naxa wo tuli mati namiɲɔnmɛe ra naxee a falama, ‹Wo mu luma Babilɔn mangɛ xa yaamari bun ma.› E wule nan tun falafe. \v 15 Alatala xa masenyi nan ya: ‹N tan xa mu e xɛɛxi. E wule nan tun falafe wo bɛ n xili ra, alako n xa wo keri, n man xa wo xun nakana, wo tan nun namiɲɔnmɛ naxee wɔyɛnfe wo bɛ.›» \p \v 16 N bara yi masenyi ti sɛrɛxɛdubɛe nun ɲama bɛ, «Alatala naxa a masen, ‹Wo naxa wo tuli mati wo xa namiɲɔnmɛe ra naxee a falama wo bɛ a Alatala xa banxi yirabasee fama nɛ ragbilende wo yire kelife ra Babilɔn bɔxi ma. E na wule nan tun falafe. \v 17 Wo naxa wo tuli mati e ra, wo wo magoro Babilɔn mangɛ bɛ, alako wo xa kisi. Munfe ra wo wama yi taa xa kana? \v 18 Xa namiɲɔnmɛe nan e ra, xa e na Alatala xa masenyi nan tife, e xa Mangɛ Alatala maxandi alako yirabase naxee luxi Alatala xa banxi kui, Yudaya mangɛ xa banxi kui, nun Darisalamu kui, e naxa e xanin Babilɔn bɔxi ma. \v 19 Mangɛ Alatala bara fe nde fala a xa banxi sanyie xa fe ra, na ye ragatade xungbe, nun na ye ragatade xunxurie, nun se gbɛtɛ xa fe ra naxee na taa kui, \v 20 Babilɔn mangɛ Nebukadansari mu naxee xanin, a to nu Yehoyakimi xa di Yudaya mangɛ Yehoyakini, Yudaya kuntigie, nun Darisalamukae xaninfe a xɔnyi. \v 21 Isirayila mangɛ Alatala naxa masenyi ti yirabasee xa fe ra naxee nu luxi a xa banxi kui, Yudaya mangɛ xa banxi kui, nun Darisalamu kui, \v 22 e birin xaninma nɛ Babilɔn bɔxi ma. E luma nɛ naa han a natɛ tongoma tɛmui naxɛ, a man xa e ragbilen Darisalamu.›» \c 28 \s Annabi Xananiya xa masenyi \p \v 1 Yudaya mangɛ Sedekiya xa mangɛya ɲɛ naani, kike suuli nde ra, Asuru xa di Annabi Xananiya Gabayonka naxa wɔyɛn Alatala xa hɔrɔmɔbanxi kui sɛrɛxɛdubɛe nun ɲama ya xɔri. \v 2 A naxɛ, «Isirayila Marigi Alatala bara a masen, ‹N fama nɛ Babilɔn mangɛ xa yaamari kanade. \v 3 Beenun ɲɛ firin xa kamali, n man fama nɛ Alatala xa hɔrɔmɔlingira xunmase birin nagbilende be, Babilɔn mangɛ Nebukadansari naxan tongo, a e xanin Babilɔn bɔxi ma. \v 4 Alatala xa masenyi nan ya, n man fama nɛ Yehoyakimi xa di, Yudaya mangɛ Yehoyakini ragbilende, a nun mixi birin naxee nu xaninxi Babilɔn. N Babilɔn mangɛ xa yaamari kanama nɛ.›» \p \v 5 Annabi Yeremi naxa Annabi Xananiya yaabi sɛrɛxɛdubɛe nun ɲama ya xɔri Alatala xa hɔrɔmɔbanxi kui. \v 6 Annabi Yeremi naxa a fala, «Amina, Alatala xa a raba na ki. Alatala xa i xa masenyi rakamali. A xa a xa hɔrɔmɔbanxi xunmasee ragbilen be kelife Babilɔn bɔxi ma, a nun Isirayila ɲama naxee na konyiya kui mɛnni. \v 7 Kɔnɔ n xa a fala i bɛ, a nun ɲama birin bɛ, wo xa wo tuli mati n na. \v 8 Kabi tɛmui xɔnnakuye beenun won ma waxati, namiɲɔnmɛe bara masenyi ti ɲamanɛe nun mangɛyae xili ma, a falafe ra e xa gere sɔtɔ, tɔɔrɛ, nun fure ɲaaxi. \v 9 Kɔnɔ xa a sa li namiɲɔnmɛ nde masenyi ti bɔɲɛsa xa fe ra, fo na masenyi xa kamali nɛ beenun mixie xa a kolon Alatala nan na namiɲɔnmɛ xɛɛxi.» \p \v 10 Annabi Xananiya naxa karafoe ba Annabi Yeremi kɔn ma, a naxa a igira. \v 11 Na kui a naxa a fala ɲama bɛ, «Alatala xa masenyi nan ya. Beenun ɲɛ firin, n fama nɛ Babilɔn mangɛ Nebukadansari xa yaamari bade ɲamanɛ birin ma.» Annabi Yeremi naxa siga. \p \v 12 Annabi Xananiya to gɛ Annabi Yeremi xa karafoe igirade, Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \v 13 «Siga, i sa a fala Xananiya bɛ, ‹Alatala bara a masen i bɛ, i bara karafoe wuri daaxi igira, kɔnɔ n fama karafoe wure daaxi nan nagorode i kɔn ma.› \v 14 Isirayila Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya, ‹N fama karafoe wure daaxi nan sade ɲamanɛ birin kɔn ma, alako e xa lu Babilɔn mangɛ Nebukadansari xa yaamari bun ma. N man bara wulai sube birin sa a sagoe.›» \p \v 15 Annabi Yeremi naxa a fala Xananiya bɛ, «I tuli mati Xananiya. Alatala xa mu i xɛɛxi. I xaxilisa wɔyɛnyi naxan falafe ɲama bɛ, a findixi wule nan na. \v 16 Alatala naxa a masen, ‹N xa a fala i bɛ, n i kerima nɛ yi bɔxi ma, i fa faxa toofare, barima i bara Alatala xa masenyi matandi.›» \v 17 Annabi Xananiya naxa faxa na ɲɛ kui, kike solofere nde. \c 29 \s Annabi Yeremi xa bataaxɛ \p \v 1 Bataaxɛ nan ya, Annabi Yeremi naxan nasanba kelife Darisalamu, sigafe Babilɔn. A a sɛbɛ forie, sɛrɛxɛdubɛe, namiɲɔnmɛe, nun Isirayila ɲama birin nan ma, Nebukadansari nu bara naxee xanin Babilɔn kelife Darisalamu. \v 2 Singe nu, mangɛ Yehoyakini, a nga, mangɛ batulae, Yudaya nun Darisalamu kuntigie, nun walikɛ fanyie nu bara keli Darisalamu sigafe ra Babilɔn. \v 3 Annabi Yeremi naxa yi bataaxɛ taxu Safan xa di Elaasa ra, a nun Xilikiya xa di Gɛmaraya ra. Yudaya mangɛ Sedekiya nu bara Xilikiya singe xɛɛ mangɛ Nebukadansari xɔn Babilɔn bɔxi ma. \p \v 4 Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya, katarabi mixi ma naxee xaninxi konyiya kui Babilɔn bɔxi ma: \v 5 «Wo xa banxie ti, wo xa sabati naa. Wo xa laakɔɛ sa, wo xa balo a bogi xun na. \v 6 Wo xa ginɛe dɔxɔ, wo xa die sɔtɔ. Wo xa ginɛe fen wo xa die bɛ, wo xa wo xa di ginɛe fi xɛmɛe ma futi ra, alako nee fan xa die sɔtɔ. Wo xa wuya naa, wo naxa xurun. \v 7 Wo xa xunnafanyi fen na taa bɛ n wo xaninxi dɛnnaxɛ. Wo man xa Alatala maxandi e bɛ, barima wo xa hɛɛri fatanxi e xa hɛɛri nan na.» \p \v 8 Isirayila Marigi Alatala naxa a masen, «Wo naxa tin wo xa namiɲɔnmɛe xa wo madaxu. Wo naxa wo tuli mati se matoe ra, wo naxa la wo yɛtɛ xa xiye ra. \v 9 Wo xa namiɲɔnmɛe xa masenyi findixi wule nan na. E wɔyɛnma n xili nan na, kɔnɔ n tan xa mu e xɛɛxi. Alatala xa masenyi nan na ki.» \p \v 10 Alatala tan naxan masenxi na nan ya, «Wo na gɛ ɲɛ tongo solofere rabade Babilɔn, n nan n ma laayidi rakamalima nɛ wo ragbilenfe ra be. \v 11 N a kolon n fe naxan ɲanigexi wo bɛ, fe fanyi na a ra, tɔɔrɛ mu na naxan kui. N a ragirima nɛ wo ma alako wo xa hɛɛri sɔtɔ yare. Alatala xa masenyi nan na ki. \v 12 Wo na n xili, n fama nɛ wo ragbilende. Wo na n maxandi, n fama nɛ wo xa duba suxude. \v 13 Wo na n fen, wo fama nɛ n tode, barima wo n fenma wo bɔɲɛ birin nan na. \v 14 N mu tinma n nɔxunde wo ma. N fama nɛ wo xa mixie raminide konyiya kui, n fa e ragbilende be kelife ɲamanɛ birin ma, n e xanin dɛnnaxɛ. Alatala xa masenyi nan na ki.» \p \v 15 Wo a falama, «Ala bara namiɲɔnmɛ ndee ramini won ya ma Babilɔn bɔxi ma.» \v 16 Alatala xa masenyi nan ya a naxan masenxi mangɛ bɛ naxan dɔxɔxi Dawuda xa kibanyi kui, a nun ɲama naxan sabatixi yi taa kui, wo ngaxakerenyi naxee mu xaninxi konyiya kui. \v 17 Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: «N fama nɛ santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra e xili ma. N e luma nɛ alɔ xɔrɛ kanaxi naxan mu nɔma donde. \v 18 N birama nɛ e fɔxɔ ra santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra. N e findima nɛ mixi dankaxie ra duniɲa birin ma. Mixie dɛ ixarama nɛ e xa fe ra, e yo e ma. E yaagima nɛ si birin tagi n nee rayensenxi dɛnnaxɛ. \v 19 Alatala xa masenyi nan ya. N na birin nabaxi nɛ barima e mu n ma masenyi suxuxi. N bara n ma konyi namiɲɔnmɛe xɛɛ e yire kabi fɔlɛ, kɔnɔ e mu e tuli matixi e xui ra. Alatala xa masenyi nan na ki.» \p \v 20 «Kɔnɔ wo tan, n naxee xɛɛxi Babilɔn, kelife Darisalamu, wo xa wo tuli mati Alatala xa masenyi ra. \v 21 Isirayila Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya Kolaya xa di Akabu, a nun Maaseya xa di Sedekiya xa fe ra, naxee namiɲɔnmɛ masenyi wule daaxi falaxi wo bɛ n xili ra. N e sama nɛ Babilɔn mangɛ Nebukadansari sagoe, a e faxa wo ya xɔri. \v 22 Yudayakae naxee xaninxi konyiya kui Babilɔn bɔxi ma, e fama dankɛ tide yi ki nɛ: ‹Alatala xa i xa fe raba alɔ a Sedekiya nun Akabu xa fe raba ki naxɛ.› Babilɔn mangɛ naxa e gan tɛ ra, \v 23 barima e nu bara fe ɲaaxi raba Isirayila bɔxi ma. E nu yɛnɛ raba e dɔxɔbooree xa ginɛe ra, e man nu wule fala n xili ra, hali n mu yaamari naxan soxi e yi.» Alatala xa masenyi nan na ki. \p \v 24 I xa a masen Semaya Nexelamika bɛ, \v 25 «Isirayila Marigi Alatala bara a masen, ‹I bara bataaxɛe rasanba i xili ra Darisalamu ɲama birin ma, a nun sɛrɛxɛdubɛ Maaseya xa di Sefaniya, nun sɛrɛxɛdubɛ birin ma. Yi nan sɛbɛxi e kui: \v 26 «Alatala bara i findi sɛrɛxɛdubɛ ra Yehoyada ɲɔxɔɛ ra, alako i xa mixie mato Alatala xa banxi kui naxee wama e yɛtɛ findife namiɲɔnmɛ ra. A lanma na kanyie xa xiri wuri ma, xa na mu a ra yɔlɔnxɔnyi xa sa e ma. \v 27 Munfe ra i mu Annabi Yeremi Anatɔtika tan suxu, naxan bara a yɛtɛ findi namiɲɔnmɛ ra wo tagi, \v 28 naxan bara bataaxɛ rasanba won ma Babilɔn a falafe ra won buma nɛ, a lanma won xa banxie ti, won xa sabati be, won xa laakɔɛ sa, won xa e bogi don.»›» \p \v 29 Sɛrɛxɛdubɛ Sefaniya naxa na bataaxɛ xaran Annabi Yeremi ya xɔri. \v 30 Alatala naxa yi masenyi so Annabi Yeremi yi ra: \v 31 «A masen Isirayilakae birin bɛ naxee na konyiya kui Babilɔn bɔxi ma, ‹Alatala xa masenyi Semaya Nexelamika xa fe ra, na nan ya: Semaya to bara a yɛtɛ findi namiɲɔnmɛ ra, hali n tan xa mu a xɛɛxi, a nu fa wo madaxu wule ra, \v 32 n tan Alatala bara natɛ tongo n xa Semaya Nexelamika nun a bɔnsɔɛ ɲaxankata. N e birin bama nɛ yi ɲama ya ma. A mu fama n ma fe fanyi tode n naxan nabama yi ɲama bɛ, barima a xa masenyi bara a niya mixie xa n matandi. Alatala xa masenyi nan na ki.›» \c 30 \s Ala xa laayidi Isirayila bɛ \p \v 1 Alatala xa masenyi nan ya a naxan masenxi Annabi Yeremi bɛ. \v 2 Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: «N ma masenyi sɛbɛ kitaabui. \v 3 Alatala xa masenyi nan ya: N xa a fala wo bɛ, lɔxɔɛ fama a lide n nan n ma ɲama raminima konyiya kui tɛmui naxɛ. N Isirayila nun Yudaya ragbilenma nɛ bɔxi ma n dɛnnaxɛ fixi e benbae ma. Na bɔxi man xa findi e gbe ra.» \p \v 4 Alatala xa masenyi nan ya Isirayila nun Yudaya xa fe ra: \q \v 5 Alatala bara a masen, \q «Won bara sɔnxɔɛ xɔrɔxɔɛ mɛ, \q a magaaxu, bɔɲɛsa yo mu na. \q \v 6 Wo a kolon xɛmɛ mu di barima, \q kɔnɔ yi waxati xɛmɛ e furi suxuma e bɛlɛxɛ ra \q alɔ ginɛ e furi suxuma ki naxɛ e di bari tɛmui. \q Munfe ra e yatagi masaraxi? \q \v 7 Gbaloe lɔxɔɛ na a ra naxan dangima a birin na. \q A xɔrɔxɔ Yaxuba bɔnsɔɛ bɛ, kɔnɔ e kisima nɛ.» \b \q \v 8 Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: \q «Na waxati na li, \q n fama nɛ Babilɔn xa nɔɛ bade wo fari. \q N wo xa yɔlɔnxɔnyi bolonma nɛ, \q wo mu luma ɲamanɛ gbɛtɛ sagoe sɔnɔn. \q \v 9 Wo fama nɛ wo Marigi Alatala batude, \q a nun wo xa mangɛ Dawuda n naxan nakelima.» \b \q \v 10 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N ma konyi Yaxuba, wo naxa gaaxu. \q Isirayila, wo naxa sɛrɛn. \q N fama nɛ wo xɔrɛyade, \q n wo bɔnsɔɛ ramini konyiya kui yire makuye, \q Yaxuba fa sabati bɔɲɛsa kui yi bɔxi ma. \q Mixi yo mu i tɔɔrɔma sɔnɔn, \q \v 11 barima won birin na a ra. \q N wo tan nakisima nɛ, \q kɔnɔ n si gbɛtɛe tan ɲaxankata, \q n wo rayensen yɛ dɛnnaxɛ. \q N wo ɲaxankatama nɛ tinxinyi kui, \q alɔ a lan a xa raba ki naxɛ, \q kɔnɔ n mu fama wo sɔntɔde. \q \v 12 Alatala naxa a masen: \q Wo xa gbaloe mu kanama, fo wo xa tɔɔrɔ. \q \v 13 Mixi mu na naxan wo malima, \q naxan wo xa tɔɔrɛ dandanma. \q Seri mu na wo bɛ. \q \v 14 Wo xanuntenyie bara nɛɛmu wo ma, \q e mu wo fenma sɔnɔn, \q barima n tan bara wo bɔnbɔ a ɲaaxi ra, \q n bara ɲaxankatɛ xɔrɔxɔɛ dɔxɔ wo ma, \q wo xa yunubi wuyaxie nun wo xa kobiɲa xa fe ra. \q \v 15 Munfe ra wo na wafe na gbaloe xa fe ra? \q Munfe ra wo mu tinma na ɲaxankatɛ ra? \q N na birin nabaxi wo xa kobiɲa nun wo xa yunubi wuyaxie nan ma fe ra. \q \v 16 Na nan a ra, mixi naxee bara wo tɔɔrɔ, \q e fan tɔɔrɛ nan sɔtɔma. \q Wo yaxui birin sigama nɛ konyiya kui. \q Mixi naxee bara wo harige ba wo yi, \q e fan harige bama nɛ e yi ra. \q Mixi naxee bara wo xa taae kana, \q n a niyama nɛ e tan fan xa taae xa kana.» \b \q \v 17 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N fama nɛ wo rakelide, n fa wo rayalande. \q E bara wo xili Siyon rabɛɲinxi, \q \v 18 kɔnɔ Alatala bara a masen, \q n Yaxuba harige ragbilenma nɛ a bɔnsɔɛ ma, \q n e xa lingirae rakelima nɛ, \q n e xa taae tima nɛ taa fori kanaxi fari, \q n e xa mangɛ banxi yailan a yire fori. \q \v 19 E fama nɛ n matɔxɔde e xui itexi sɛɛwɛ kui. \q N e rawuyama nɛ, e mu xurunma. \q N e binyama nɛ, alako e naxa lu yaagi kui sɔnɔn. \q \v 20 Yaxuba xa die man luma nɛ alɔ a singe, \q a bɔnsɔɛ sɛnbɛ sɔtɔ n ya xɔri. \q N e yaxuie gerema nɛ. \q \v 21 Mangɛ minima nɛ Yaxuba bɔnsɔɛ, \q e xa mangɛ fama findide e xa mixi nde nan na. \q N tan na a raminima, a xa a makɔrɛ n na, \q xa na mu a ra mixi yo mu nɔma na rabade a yɛtɛ ra. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 22 «Wo findima nɛ n ma ɲama ra, \q n fan findi wo Marigi Ala ra. \q \v 23 Alatala xa xɔnɛ nan ya, \q a bɔɲɛ tema nɛ alɔ foye belebele, \q a fa mixi ɲaaxi xun nakana. \q \v 24 Alatala xa xɔnɛ mu bama \q han a gɛ wali birin nabade a wama naxan xɔn. \q Wo fama nɛ na birin fahaamude a waxati.» \c 31 \s Isirayila xa kisi \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Alatala xa masenyi nan ya, \q «Waxati nde fama, n findima nɛ Isirayila bɔnsɔɛ birin Marigi Ala ra. \q E tan fan findima nɛ n ma ɲama ra.» \b \q \v 2 Alatala bara a masen, \q «Alatala bara hinnɛ Isirayila ra \q a naxan natangaxi santidɛgɛma ra gbengberen yire. \q Isirayila fama nɛ malabui sɔtɔde.» \b \q \v 3 Alatala bara a masen n bɛ kelife yire makuye, \q «N i xanuma nɛ abadan. \q N ma hinnɛ mu ɲɔnma i bɛ. \q \v 4 Isirayila, n i rakelima nɛ, n i yailan. \q I man bɛɛti bama nɛ sɛɛwɛ kui maxasee xui nun fare ra. \q \v 5 I man sansi sima nɛ Samari geyae fari. \q Bɔxi rawalimae sansi sima nɛ, \q e man a bogi ba. \q \v 6 Lɔxɔɛ fama a lide, \q kantamae xili tima nɛ Efirami geya fari, \q ‹Wo keli, won xa te Siyon geya fari \q won Marigi Ala na dɛnnaxɛ.›» \b \q \v 7 Alatala bara a masen, \q «Wo xa sɛɛwa Yaxuba xa fe ra, \q wo xa si birin xun ti Ala matɔxɔɛ ra. \q Wo wo xui ramini, wo xa Alatala tantu, \q naxan bara Isirayila rakisi, a xa ɲama naxan luxi. \q \v 8 N e ragbilenma nɛ kelife kɔɔla ma, \q kelife duniɲa yire birin. \q Dɔnxuie nun mabolonyie na e tagi. \q Furi ginɛe nun ginɛ naxee na di barife na e ya ma. \q Ɲama gbegbe gbilenma nɛ be. \q \v 9 E fama nɛ wa ra, e Ala maxandi. \q N e ragbilenma nɛ ye yire kira fanyi xɔn ma. \q E mu birama barima n tan nan findixi Isirayila baba ra, \q Efirami bɔnsɔɛ n ma di singe na a ra. \q \v 10 Si birin, wo xa wo tuli mati Alatala xa masenyi ra, \q wo sa a masen duniɲa birin bɛ. \q Wo xa a fala, \q ‹Naxan Isirayila rayensenxi, \q a fama nɛ e malande, a fa e kanta \q alɔ xuruse dɛmadonyi a xa gɔɔrɛ makantama ki naxɛ.› \q \v 11 Wo xa na fala, barima Alatala fama Yaxuba xɔrɛyade, \q a e xun sara mixi ma naxan sɛnbɛ gbo e bɛ. \q \v 12 E gbilenma nɛ, e xunnakeli sɔtɔ Siyon fari. \q E barakɛ sɔtɔma nɛ Alatala bɛlɛxɛ, \q alɔ mɛngi, wɛni nɛɛnɛ, ture, yɛxɛɛ, nun ningee. \q E luma nɛ alɔ laakɔɛ yire ye na dɛnnaxɛ, \q e mu tɔɔrɔma sɔnɔn. \q \v 13 Ginɛ dimɛdie luma nɛ fare boron na, \q sɛgɛtalae nun xɛmɔxie fan xulunyi raba. \q E xa sunnunyi findima nɛ ɲɛlɛxinyi ra. \q N e madunduma nɛ e xa tɔɔrɛ kui, e xa sɛɛwa. \q \v 14 N sube turaxi fima nɛ sɛrɛxɛdubɛe ma, \q n ma ɲama fa luga n harige ra.» \b \q \v 15 Alatala bara a masen, \q «Wa xui minima nɛ Rama sunnunyi na dɛnnaxɛ. \q Raxele wama nɛ a xa die xa fe ra, \q a mu nɔma dundude barima a xa die mu na.» \q \v 16 Alatala bara a masen, \q «I sabari, i naxa wa sɔnɔn. \q N i xa wali sare ragbilenma nɛ i ma, \q i xa die man gbilenma nɛ kelife e yaxuie yire.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 17 «Yigi na i bɛ yare, \q i xa die gbilenma nɛ e xɔnyi.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 18 «N bara Efirami wa xui mɛ a a falama, \q ‹I bara n ɲaxankata, i bara n tɔɔrɔ, \q alɔ ninge naxan mu xuruxi. \q Yakɔsi, n mali n xa gbilen, \q barima i tan nan n Marigi Alatala ra. \q \v 19 Singe n nu bara gbilen i fɔxɔ ra, \q kɔnɔ na dangi xanbi, n bara tuubi. \q N to n ɲɛrɛ ki mato fa, n bara xɔnɔ n yɛtɛ ma. \q N bara yaagi, n xaxili bara ifu, \q barima kabi n dimɛdi tɛmui n ɲɛrɛ ki mu fan.› \q \v 20 Efirami n ma di, fisamante xa mu a ra, n naxan xanuxi? \q N mu nɔma dundude a xa fe ma, \q a xa fe luma nɛ n bɔɲɛ kui, n kinikinima nɛ a ma.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 21 «Isirayila sɛniyɛnxi, i xa tɔnxuma ti kira xɔn ma, \q i xa sɛbɛli ti kira dɛ ra naxan i ragbilenma i xa taae kui. \q Isirayila, i xa gbilen i xɔnyi. \q \v 22 N ma di xurutare, i n matandima han mun tɛmui? \q Alatala wama fe nɛɛnɛ raminife duniɲa ma, \q fe nɛɛnɛ, ginɛ nan fa xɛmɛ tan fenma.» \b \q \v 23 Isirayila Mangɛ Alatala bara a masen, \q «N na Yudayakae ragbilen e xɔnyi kelife konyiya kui, \q mixi fama nɛ a falade Yudaya xa fe ra, \q ‹Marigi xa hinnɛ i ra yire tinxinxi, geya sɛniyɛnxi fari.› \q \v 24 Yudayakae fama nɛ sabatide e xa bɔxi ma e xa taae kui, \q e xa walikɛe nun e xa xuruse makantamae. \q \v 25 N fama nɛ mixi taganxie malide, \q n tɔɔrɛ ba e ma.» \sp Annabi Yeremi xa masenyi \q \v 26 Na tɛmui n naxa xunu. N nu bara xi a fanyi ra. \sp Alatala xa masenyi \q \v 27 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔxɔɛ fama fade n a niyama nɛ \q Isirayila nun Yudaya bɔnsɔɛ xa wuya, \q e xa xurusee xa gbo. \q \v 28 Tɛmui dangixi n bara bira e fɔxɔ ra \q alako n xa e raɲɔn, n xa e tɔɔrɔ, n xa e xun nakana, \q n xa e keri, n xa e ɲaxankata. \q Kɔnɔ yakɔsi n birama nɛ e fɔxɔ ra \q alako n xa e ti, n xa e xun nafan.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 29 «Na tɛmui yi taali mu falama sɔnɔn, \q ‹Babae na bogi se yɔxɔɛ don, \q e xa die dɛ barabarama nɛ.› \q \v 30 Kankan faxama nɛ a yɛtɛ kan ma yunubi xa fe ra. \q Mixi yo naxan na bogi se yɔxɔɛ don, \q na kanyi nan dɛ barabarama.» \b \q \v 31 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Waxati fama a lide, n saatɛ nɛɛnɛ tongoma nɛ Isirayila nun Yudaya bɔnsɔɛ bɛ. \q \v 32 A mu luma alɔ saatɛ naxan nu tongoxi e babae bɛ, \q n to e suxu, n e ramini Misira bɔxi ra. \q E naxa na saatɛ kana hali n to findixi e Marigi ra. \q \v 33 Saatɛ nan ya n naxan tongoma Isirayila bɔnsɔɛ bɛ: \q Na waxati na dangi, \q n na n ma sɛriyɛ luma nɛ e bɔɲɛ ma, \q n a sɛbɛ e sondonyi ma. \q N findima nɛ e Marigi Ala ra, \q e fan findi n gbe ɲama ra. \q \v 34 Na waxati, mixi mu a boore xaranma sɔnɔn, \q mixi mu a falama a ngaxakerenyie bɛ, \q ‹Wo xa Alatala fen,› \q barima a birin n kolonma nɛ, \q kelife dimɛdi ma a sa dɔxɔ fori ra. \q N e xa yunubie xafarima nɛ, \q n mu ratuma e xa wali kobi ma sɔnɔn.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 35 Alatala bara a masen, \q «Mangɛ Alatala nan a niyama soge xa yanba yanyi ra, \q kike nun tunbuie xa yanba kɔɛ ra. \q A mɔrɔnyi rakelima, a mɔrɔnyi ramaxama.» \q \v 36 Alatala xa masenyi nan ya, \q «Xa a sa li na mɔɔli mu rabama sɔnɔn, \q na waxati, Isirayila bɔnsɔɛ fan mu findima si ra n ya ra.» \q \v 37 Alatala bara a masen, \q «Xa a sa li koore nɔma maniyade, \q xa a sa li bɔxi dɔxɔ ki nɔma kolonde, \q na waxati n bara mɛɛ Isirayila bɔnsɔɛ ra e xa wali kobi xa fe ra.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 38 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Waxati fama fade yi taa man tima nɛ Alatala bɛ, \q kelife Xananɛli xa yire itexi ma han taa sode dɛ tuxui yire. \q \v 39 Luuti man italama nɛ a tinxinxi ra han Garebe geya fari, \q han Gowa mabiri ra. \q \v 40 Gulunba, binbi nun tɛ xube wɔlɛma dɛnnaxɛ, \q a nun xɛ naxee baxi Sediron gulunba ra, \q han taa sode dɛ naxan xili falama Soe naadɛ, \q naxan na tɛtɛ tuxui fuge ra, \q na yire birin findima nɛ Alatala gbe ra. \q A mu kanama sɔnɔn.» \c 32 \s Annabi Yeremi xɛ sarafe \p \v 1 Alatala naxa masenyi ti Annabi Yeremi bɛ Yudaya mangɛ Sedekiya xa mangɛya ɲɛ fu. Nebukadansari xa mangɛya nu bara ɲɛ fu nun solomasaxan li. \v 2 Babilɔn mangɛ xa sɔɔrie nu bara Darisalamu suxu. Annabi Yeremi nu saxi geeli kui Yudaya mangɛ Sedekiya xɔnyi \v 3 a xa namiɲɔnmɛ masenyi xa fe ra. Sedekiya nu bara a maxɔrin, «Munfe ra i a masenma a Alatala yi taa luma nɛ Babilɔn mangɛ sago? \v 4 I man a fala a Alatala naxɛ, n tan Yudaya mangɛ Sedekiya mu fama fotigolide Kalidikae yi, n fama lude Babilɔn mangɛ nan sagoe, n xa n dɛntɛgɛ a ya xɔri. \v 5 Munfe ra i a falama a Alatala a masenxi, ‹Babilɔn mangɛ Sedekiya xaninma nɛ Babilɔn bɔxi ma. A luma nɛ naa han n fa tɛmui. Xa wo so Kalidikae gerefe, na mu findima wo bɛ xunnakeli ra.›» \p \v 6 Annabi Yeremi naxa a fala, «Alatala xa masenyi nan ya: \v 7 I sɔxɔ Salumu xa di Xanameli fama nɛ i yire, a fa a fala i bɛ, ‹N ma xɛ sara naxan na Anatɔti, barima i tan nan nɔma a xun sarade kɛ sɛriyɛ ki ma.›» \p \v 8 N sɔxɔ xa di Xanameli naxa fa n yire alɔ Alatala a masenxi n bɛ ki naxɛ. A naxa n li geeli tɛtɛ kui, a a fala n bɛ, «N ma xɛ sara naxan na Anatɔti, Bunyamin bɔnsɔɛ xa bɔxi, barima i tan nɔma a xun sarade kɛ sɛriyɛ ki ma. A xun sara.» N naxa a kolon Alatala xa masenyi kamalixi nan nu a ra. \v 9 N naxa n sɔxɔ xa di Xanameli xa xɛ sara, naxan nu na Anatɔti. N naxa gbeti kilo firin maniya a bɛ. \v 10 N naxa kɛɛdi sɛbɛ, n nan n ma tɔnxuma dɔxɔ a ma, n fa gbeti maniya sikeeli ra seede ya xɔri. \v 11 N naxa na kɛɛdi matɔnxumaxi tongo, sɛriyɛ sɛbɛxi naxan kui, a nun kɛɛdi gbɛtɛ naxan maniyaxi na singe ra. \v 12 N naxa na kɛɛdi so Baruki yi ra, Neriya xa di, Maxaseya xa mamadi. N bara na raba n sɔxɔ xa di Xanameli nun seede ya xɔri, naxee nu bara e bɛlɛxɛ fɔxi sa kɛɛdi ma naxan xɛ sarafe, na xa fe sɛbɛxi kɛɛdi naxan ma. Yuwifi naxee nu na geeli tɛtɛ kui, e birin na toxi. \p \v 13 N naxa a fala Baruki bɛ, \v 14 «Isirayila Marigi Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: Yi kɛɛdi firin tongo, xɛ sara fe sɛbɛxi naxee kui, tɔnxuma dɔxɔxi naxan ma, a nun boore tɔnxumatare, i xa e sa fɛɲɛ di kui alako e naxa kana, e xa bu.» \v 15 Isirayila Marigi Alatala naxa a masen, «Waxati fama fade, banxie, xɛe, nun wɛni sansie man matima nɛ yi bɔxi ma.» \p \v 16 N to na xɛ sara kɛɛdi so Neriya xa di Baruki yi ra, n naxa Alatala maxandi yi ki, \q \v 17 «N Marigi Alatala, \q naxan bara koore nun bɔxi daa i xa sɛnbɛ magaaxui ra, \q i tan nɔma fe birin na. \q \v 18 I hinnɛma mixie ra han e bɔnsɔɛ wulu nde, \q kɔnɔ i man nɔma die ɲaxankatade e babae xa yunubie ma. \q I tan nan Ala kalanke ra naxan sɛnbɛ gbo, \q naxan xili Mangɛ Alatala. \q \v 19 I xa lɔnni gbo, i fe rabama sɛnbɛ ra. \q I yae tixi ibunadama die ra kira birin xɔn, \q alako i xa e birin sare fi e xa wali ra. \q \v 20 I bara laamatunyie ramini, \q i bara kaabanakoe raba Misira bɔxi ma han to. \q I man bara na raba Isirayila nun duniɲa birin ma, \q han i bara xili xungbe sɔtɔ yi waxati. \q \v 21 I bara i xa ɲama Isirayila ramini Misira laamatunyie nun kaabanakoee ra. \q I sɛnbɛ magaaxuxi bara e birin nasɛrɛn. \q \v 22 I bara yi bɔxi fi e ma, \q i i kalixi naxan na e benbae bɛ, \q xiɲɛ nun kumi gboxi dɛnnaxɛ. \q \v 23 E to fa, e bara bɔxi sɔtɔ, \q kɔnɔ e mu i xui rabatuxi, \q e mu biraxi i xa sɛriyɛ fɔxɔ ra, \q e mu i xa yaamarie suxuxi. \q Na nan a niyaxi i bara e lu yi gbaloe kui. \q \v 24 Kalidikae bara bɛndɛ malan alako e xa te tɛtɛ fari. \q Yi taa fama nɛ lude e sagoe. \q A fama nɛ kanade santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra. \q I naxan masenxi a bara kamali i ya xɔri. \q \v 25 Hali na birin to rabaxi, \q i tan Marigi Alatala naxa a masen n bɛ, \q n xa xɛ sara gbeti ra seede ya xɔri. \q N na birin nabaxi Kalidikae gere tɛmui nɛ.» \b \q \v 26 Alatala man naxa yi masenyi fi Annabi Yeremi ma: \q \v 27 «N tan nan daalise birin Marigi Alatala ra. \q Fe nde na na n mu nɔma naxan na? \q \v 28 Na nan a ra Alatala yi masenyi tima: \q N fama nɛ yi taa sode Kalidikae yi ra. \q Babilɔn mangɛ Nebukadansari fama nɛ a suxude. \q \v 29 Kalidikae naxee soma yi taa kui, \q e fama nɛ a birin gande tɛ ra. \q Wo surayi ganxi sɛrɛxɛ ra Bali kuye bɛ dɛnnaxɛ, \q e na kanama nɛ. \q Wo minse sɛrɛxɛ baxi ala gbɛtɛe bɛ dɛnnaxɛ, \q e na fan kanama nɛ. \q Wo xa kuye batui bara n naxɔnɔ. \q \v 30 Kabi Isirayilakae nun Yudayakae dimɛdi tɛmui, \q e bara fe raba naxan mu rafan n ma. \q E bara n naxɔnɔ e xa wali kobi ra.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 31 «Kabi e naxa yi taa ti han to, \q e fe rabama naxan n naxɔnɔma. \q Na nan na ki n bara n kobe raso e ra, \q \v 32 Isirayilakae, Yudayakae, Darisalamukae, \q e xa mangɛe, e xa kuntigie, \q e xa sɛrɛxɛdubɛe, nun e xa namiɲɔnmɛe, \q e birin xa kɛwali kobie xa fe ra. \q \v 33 E bara e kobe raso n na. \q N nu bara e matinkan tɛmui birin, \q kɔnɔ e mu n ma sɛriyɛ suxu. \q \v 34 E bara kuyee dɔxɔ n ma banxi kui, \q n xili falama dɛnnaxɛ. \q E bara n ma banxi manɔxɔ na fe mɔɔli ra. \q \v 35 E bara salidee ti Bali kuyee bɛ Ben Hinoma gulunba kui. \q Mɛnni e bara e xa die ba sɛrɛxɛ ra Mɔlɔkɔ bɛ. \q N mu naxan fala e bɛ, \q naxan mu nɔma findide n ma maɲɔxunyi ra, \q e bara na fe xɔnxi mɔɔli birin naba, \q a fa findi yunubi ra Yudaya bɛ.» \b \q \v 36 «Wo a falama a yi taa fama lude Babilɔn mangɛ nan sagoe, \q santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi saabui ra. \q Kɔnɔ Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: \q \v 37 ‹N fama nɛ Isirayilakae raminide ɲamanɛe ma, \q n e rayensenxi dɛnnaxɛ n ma xɔnɛ xungbe kui. \q N bɔɲɛ nu bara te e ma, \q kɔnɔ n man fama nɛ e rasode yi taa kui bɔɲɛsa ra. \q \v 38 E man findima nɛ n ma ɲama ra, \q n man findi e Marigi Ala ra. \q \v 39 N fama nɛ e lude xaxili keren nun kira keren xɔn, \q alako e xa gaaxu n ya ra, \q e tan nun e bɔnsɔɛ xa lu hɛɛri kui abadan. \q \v 40 N fama nɛ saatɛ tongode e bɛ naxan mu kanama abadan. \q N mu gbilenma e fɔxɔ ra. \q N fe fanyi rabama nɛ e bɛ. \q N nan n ma yaragaaxui luma nɛ e bɔɲɛ ma, \q alako e naxa e makuya n na. \q \v 41 N sɛɛwama nɛ fe fanyi rabafe ra e bɛ. \q N e rasabatima nɛ yi bɔxi kui \q n bɔɲɛ nun n nii birin na.›» \b \q \v 42 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N yi fe fanyi birin nabama nɛ e bɛ, \q alɔ n ɲaxankatɛ rabaxi e ra ki naxɛ. \q Na sese mu kanama. \q \v 43 Mixi man fama nɛ xɛ sarade yi bɔxi ma, \q wo a falama naxan na, \q be bara findi gbaloe yire ra adama nun sube bɛ. \q Birin bara lu Kalidikae sago.» \b \q \v 44 Kɔnɔ Alatala xa masenyi nan ya: \q «Wo man fama nɛ xɛe sarade gbeti ra yi bɔxi ma. \q Xɛ sara kɛɛdi man yailanma, \q tɔnxuma dɔxɔ e ma seede ya xɔri \q Bunyamin bɔnsɔɛ xa bɔxi ma, \q Darisalamu rabilinyi, Yudaya xa taae kui, \q geya taae kui, Sefela bɔxi kui, nun Negewi gbengberen yire. \q N e xa mixi ragbilenma nɛ kelife konyiya kui.» \c 33 \s Darisalamu xa kisi \p \v 1 Alatala man naxa masenyi nde ti Annabi Yeremi bɛ geeli tɛtɛ kui: \q \v 2 «Alatala xa masenyi nan ya, \q naxan fe birin nabama, \q naxan fe birin nagirima, \q naxan xili Alatala. \q \v 3 N maxandi alako n xa i yaabi. \q N fe xungbee masenma nɛ i bɛ, \q fe nɔxunxie i mu naxee kolon. \q \v 4 Isirayila Marigi Alatala bara a masen yi taa banxie xa fe ra, \q a nun Yudaya mangɛ xa banxie xa fe ra, \q e birin fama nɛ birade alako mixie xa e yɛtɛ ratanga yaxuie ma, \q naxee tema taa tɛtɛ fari santidɛgɛma ra. \q \v 5 Gere na mini Kalidikae xɔnyi, \q na banxie fama nɛ rafede binbie ra, \q Alatala naxee faxama a xa xɔnɛ kui. \q N na n ya nɔxunma nɛ yi taa ma e xa wali kobi xa fe ra. \q \v 6 Kɔnɔ n fama nɛ yalanyi fide a ma, \q alako e xa lu bɔɲɛsa nun hɛɛri kui. \q \v 7 N Yudayakae nun Isirayilakae raminima nɛ konyiya kui, \q e man xa sabati be alɔ singe. \q \v 8 N e rasɛniyɛnma nɛ e xa kɛwali kobi birin ma, \q e naxan nabaxi n na. \q N e xa yunubie xafarima nɛ, \q e naxan nabaxi n na e xa matandi kui. \q \v 9 N sɛɛwama nɛ yi taa xa fe ra. \q Si birin fama nɛ n matɔxɔde, \q e n binya hɛɛri xa fe ra, \q n fama naxan nabade Isirayilakae bɛ. \q Duniɲa na a to n naxan nabama bekae bɛ, \q e dɛ ixarama nɛ, e kaaba.» \b \q \v 10 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Wo a falama a be bara findi gbaloe yire ra, \q adamadi mu na, sube mu na. \q Kɔnɔ mixi xui man fama nɛ ramɛde Yudaya taae kui, \q a nun Darisalamu xa kirae xɔn ma. \q \v 11 Ɲɛlɛxin sigi sama nɛ, \q ginɛ dɔxɔɛ xulunyi raba, \q tantui fan rasiga Mangɛ Alatala ma, \q barima Alatala fan, a xa hinnɛ mu kanama abadan. \q Mixi bɛɛti bama nɛ naxee tantui sɛrɛxɛe xaninma Alatala xa hɔrɔmɔbanxi kui. \q N Isirayilakae raminima nɛ konyiya kui, \q e xa sabati be alɔ singe. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 12 Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: \q «Yakɔsi adamadi nun sube yo mu na yi taa kanaxi kui, \q kɔnɔ n man fama nɛ a niyade gɔɔrɛ xa wuya be, \q xuruse makantamae xa lu e fɛ ma. \q \v 13 Taa naxee na geyae fari, \q naxee na Sefela bɔxi ma nun Negewi gbengberenyi ma, \q naxee na Bunyamin bɔnsɔɛ xa bɔxi ma nun Darisalamu rabilinyi, \q naxee na Yudaya bɔxi ma, \q xurusee man xa lu e birin yi ra e kantamae fɛ ma. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 14 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Waxati fama nɛ a lide n ma masenyi fanyi kamalima tɛmui naxɛ, \q n naxan tongo Isirayila nun Yudaya bɔnsɔɛ bɛ. \q \v 15 Na lɔxɔɛ n Dawuda xa di nde raminima nɛ, \q naxan tinxinyi nun sɛriyɛ wali rabama yi bɔxi kui. \q \v 16 Na lɔxɔɛ Yudaya kisima nɛ, \q Darisalamu fa lu bɔɲɛsa kui. \q Na di xili falama nɛ: \q Alatala nan won ma tinxinyi ra.» \b \q \v 17 Alatala bara a masen, \q «Dawuda xa di nde luma nɛ Isirayila xa kibanyi kui tɛmui birin. \q \v 18 N ya mu bama Lewika sɛrɛxɛdubɛe ra, \q alako e xa sɛrɛxɛ gan daaxie ba, \q e xa surayi gan sɛrɛxɛ ra, \q e xa sɛrɛxɛ nde fan ba lɔxɔ yo lɔxɔ.» \b \q \v 19 Alatala bara yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ: \q \v 20 «Alatala bara a masen, \q lɔxɔ yo lɔxɔ n yanyi nun kɔɛ raminima. \q Xa a sa li nu, na yanyi nun kɔɛ raminife kanama, \q \v 21 na tɛmui n ma saatɛ n naxan tongo n ma konyi Dawuda bɛ, \q na fan kanama nɛ, \q a lima Dawuda xa di nde mu luma a xa kibanyi kui, \q Lewika sɛrɛxɛdubɛe fan mu luma n ma wali raba ra. \q \v 22 N a ragirima nɛ n ma konyi Dawuda xa die nun Lewika sɛrɛxɛdubɛe ma, \q e wuya alɔ tunbui naxee na koore ma, \q alɔ mɛyɛnyi naxan na baa dɛ ra.» \b \q \v 23 Alatala bara yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ: \q \v 24 «I mu a mɛxi mixie naxan falama? \q E naxɛ a Alatala bara a xa ɲama sugandixi firinyi rabɛɲin. \q E bara yo n ma ɲama ma na wɔyɛnyi ra, \q e maɲɔxunxi nɛ a n ma ɲama mu findixi si ra sɔnɔn.» \b \q \v 25 Alatala bara a masen, \q «Alɔ n saatɛ tongoxi yanyi nun kɔɛ raminife ra ki naxɛ, \q alɔ n saatɛ tongoxi koore nun bɔxi raɲɛrɛfe ra ki naxɛ, \q \v 26 n man saatɛ tongoxi na ki nɛ mɛɛnife ra Yaxuba bɔnsɔɛ ma. \q Na mu kanama feo. \q N ma konyi Dawuda xa di nde luma nɛ Iburahima, Isiyaga, nun Yaxuba bɔnsɔɛ xun na abadan. \q N e raminima nɛ konyiya kui, \q n kinikinima nɛ e ma.» \c 34 \s Darisalamukae xa kɛwali \p \v 1 Babilɔn mangɛ Nebukadansari, a xa sɔɔrie nun ɲamanɛ birin naxee nu na a xa yaamari bun ma, e to gere so Darisalamu nun a rabilinyi, Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \v 2 «Isirayila Marigi Alatala bara a masen i bɛ i xa siga Sedekiya yire. I xa a fala a bɛ, ‹Yudaya mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: N yi taa sama nɛ Babilɔn mangɛ sagoe, a fa a gan tɛ ra. \v 3 I tan mu i bama a yi ra. Mixi i suxuma nɛ a ɲaaxi ra, e i ti Babilɔn mangɛ ya i, wo fa dɛ masara. Na dangi xanbi a i xaninma nɛ Babilɔn bɔxi ma. \v 4 Kɔnɔ Yudaya mangɛ Sedekiya, i tuli mati Alatala xa masenyi ra. Alatala bara a masen i mu faxama santidɛgɛma ra. \v 5 I faxama bɔɲɛsa nan kui. I ragatama nɛ alɔ i benbae mangɛe naxee singe faxa. Surayi ganma nɛ i bɛ, e i ɲɔnfe binya. N ma masenyi nan na ki.›» \p \v 6 Annabi Yeremi yi masenyi nan ti Yudaya mangɛ Sedekiya bɛ Darisalamu. \v 7 Babilɔn sɔɔri gali nu na Darisalamu gerefe, nun Yudaya taa gbɛtɛe, alɔ Lakisi nun Aseka naxee nu findixi taa sɛnbɛmae ra Yudaya bɔxi ma. \p \v 8 Mangɛ Sedekiya to saatɛ tongo Darisalamukae bɛ e xa xɔrɛya fi e xa konyie ma, Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ. \v 9 Sedekiya nu bara e yamari e xa e xa konyie Eburu xɔrɛya, alako Eburu yo naxa lu konyiya kui. \v 10 Kuntigi nun ɲama birin naxee nu bara lan na ma, e naxa yaamari rabatu, e naxa e xa konyie xɔrɛya. \v 11 Kɔnɔ a dɔnxɔɛ ra, e naxa gbilen na natɛ ma, e man naxa e xa konyie rasuxu, e nu bara naxee xɔrɛya. \p \v 12 Na tɛmui Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \v 13 «Isirayila Marigi Alatala bara a masen, ‹N naxa saatɛ tongo wo babae bɛ n e ramini konyiya kui tɛmui naxɛ Misira bɔxi ma. N nu bara a masen e bɛ, \v 14 ɲɛ solofere yo ɲɛ solofere wo xa wo ngaxakerenyi Eburu xɔrɛya naxan nu bara a yɛtɛ findi konyi ra wo bɛ. A nɔma walide i bɛ ɲɛ senni bun ma, kɔnɔ a solofere nde wo xa a ragbilen a xɔnyi. Kɔnɔ wo babae mu n xui suxu, e mu e tuli mati n na. \v 15 To wo tan bara n ma yaamari rabatu a sɛriyɛ ki ma, wo bara wo xa konyie xɔrɛya. Na kui wo bara saatɛ tongo n bɛ n ma banxi kui n xili matɔxɔma dɛnnaxɛ. \v 16 Kɔnɔ wo man bara gbilen na natɛ fɔxɔ ra, wo fa wo xa konyie makankan alako e man xa lu wo xa yaamari bun ma. Na kui wo bara yo n xili ma.›» \p \v 17 Na nan a ra Alatala bara a masen wo bɛ, «Wo mu n xui rabatu xɔrɛya fife ra wo xa konyie ma. Alatala xa masenyi nan ya: N fan bara natɛ tongo wo xa lu santidɛgɛma, fure ɲaaxi, nun kaamɛ sagoe alako si birin naxee na duniɲa xa wo xa ɲaxankatɛ to. \v 18 Mixi naxee bara n ma saatɛ kana, e mu a rabaxi a sɛriyɛ ki ma, n e luma nɛ alɔ na ninge e naxan ixaba a tagi, e fa dangi a xuntunyi firinyi tagi. \v 19 Yudaya kuntigie, Darisalamu kuntigie, mangɛ xa mixie, sɛrɛxɛdubɛe, nun ɲama birin naxee bara dangi ninge xuntunyie tagi saatɛ xirife ra, \v 20 n e sama nɛ e yaxuie sago naxee wama e faxafe, e binbie fa findi xɔnie nun subee xa donse ra. \v 21 N Yudaya mangɛ Sedekiya nun a xa kuntigie sama nɛ e yaxuie sago, naxee wama e faxafe. N e luma nɛ Babilɔn mangɛ xa sɔɔrie yi ra, naxee ɲan bara keli wo xun ma. \v 22 Alatala xa masenyi nan ya: N yaamari fima nɛ alako e man xa fa yi taa xili ma, e xa a gere, e a suxu, e a gan tɛ ra. N Yudaya xa taae findima nɛ gbaloe yire ra, mixi yo mu lu naa.» \c 35 \s Rekabu bɔnsɔɛ \p \v 1 Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ Yosiya xa di Yehoyakimi, Yudaya mangɛ xa waxati. \v 2 «I xa siga Rekabu bɔnsɔɛ xilide, e xa fa Alatala xa hɔrɔmɔbanxi. E na mɛnni li, i xa e raso konkoe nde kui, i xa wɛni so e yi ra.» \p \v 3 N naxa siga Yeremi xa di Yaasaniya tongode, Xabasiniya xa mamadi, a nun a xunya xɛmɛmae nun a xa di xɛmɛmae. Nee findixi Rekabu bɔnsɔɛ nan na. \v 4 N naxa e xanin Alatala xa banxi, Yigidaliya xa di Hanan xa konkoe kui. Hanan findixi Ala xa konyi nan na. A xa konkoe nu na kuntigie xa konkoe nan sɛɛti ma. Na konkoe nu dɔxɔxi Salamu xa di Maaseya xa konkoe nan fari, naxan findixi naadɛ kantama ra. \v 5 N naxa wɛni so Rekabu bɔnsɔɛ xa mixie yi ra, n fa a fala e bɛ e xa a min. \p \v 6 Kɔnɔ e naxa n yaabi, «Muxu tan mu wɛni minma, barima muxu baba Yonadabo, muxu benba Rekabu xa di, a bara muxu yamari, ‹Wo naxa wɛni min, wo tan nun wo xa die. \v 7 Wo naxa banxi ti, wo naxa sansi si, wo naxa wɛni bili si. Na sese naxa lu wo yi ra. A lanma wo xa lu kiri banxie nan kui wo xa duniɲɛigiri birin kui, alako wo xa bu yi bɔxi ma wo faxi dɛnnaxɛ.› \v 8 Muxu bara bira Rekabu xa di Yonadabo xui birin fɔxɔ ra, naxan findixi muxu baba ra. Muxu tan mu wɛni minma muxu xa duniɲɛigiri kui, muxu nun muxu xa ginɛe nun muxu xa die. \v 9 Banxi yo, wɛni bili yo, xɛ yo, daaxae yo, na sese mu na muxu yi ra. \v 10 Muxu tan luma kiri banxie nan bun ma, alɔ muxu baba Yonadabo muxu yamarixi ki naxɛ. \v 11 Babilɔn mangɛ Nebukadansari to gere so Isirayila, muxu naxa a fala, ‹Won xɛɛ Darisalamu, won xa won makuya Kalidikae nun Siriyakae xa sɔɔrie ra.› Na nan a ra muxu naxa fa sabati Darisalamu.» \p \v 12 Na tɛmui Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \v 13 «Isirayila Marigi Alatala naxa a masen, siga, a fala Yudayakae nun Darisalamukae bɛ, ‹Wo mu fahaamui sɔtɔ yi masenyi kui? Wo mu n ma sɛriyɛ rabatuma? Alatala xa masenyi nan na ki. \v 14 Rekabu xa di Yonadabo to a xa die yamari e naxa wɛni min, e mu a minxi han to, e bara e baba xa yaamari rabatu. N tan bara wɔyɛn wo bɛ sanya wuyaxi, kɔnɔ wo mu n xui suxu. \v 15 N bara n ma konyi namiɲɔnmɛe xɛɛ wo yire sanya wuyaxi a falafe ra wo bɛ, wo xa gbilen wo xa kira ɲaaxi fɔxɔ ra, wo xa tuubi, wo naxa ala gbɛtɛe batu, alako wo xa nɔ lude yi bɔxi kui n naxan fixi wo ma nun wo babae ma. Kɔnɔ wo mu wo tuli matixi n na, wo mu n xui rabatuxi. \v 16 Rekabu xa di Yonadabo xa die biraxi e baba xa sɛriyɛ nan fɔxɔ ra, kɔnɔ yi ɲama bara n tan matandi. \v 17 Na nan a ra Isirayila Marigi Alatala bara a masen, n fama nɛ gbaloe ra Yudaya nun Darisalamuka birin ma alɔ n a masenxi ki naxɛ, barima n nu bara wɔyɛn, kɔnɔ e mu n xui suxu, n nu bara e xili, kɔnɔ e mu n ma xili ratin.›» \p \v 18 Annabi Yeremi naxa a masen Rekabu bɔnsɔɛ bɛ, «Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: Wo to wo baba Yonadabo xa yaamari suxu, wo to bira a xa sɛriyɛ birin fɔxɔ ra, \v 19 Rekabu xa di Yonadabo xa die mu ganma a ra abadan. Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan na ki.» \c 36 \s Mangɛ Yehoyakimi xa kitaabui ganyi \p \v 1 Yosiya xa di Yehoyakimi xa mangɛya ɲɛ naani nde Yudaya bɔxi ma, Alatala naxa a masen Annabi Yeremi bɛ, \v 2 «N naxan fala Isirayila nun Yudaya xa fe ra kabi Yosiya xa waxati han to, i xa na birin sɛbɛ kɛɛdi makuntanxi kui. \v 3 Tɛmunde Yudayakae fama nɛ gaaxude n ma masenyi ya ra, a nun n ma fe ɲaaxi n naxan nabama e ra, han e gbilenma e xa kira kobi fɔxɔ ra tɛmui naxɛ. Na nan nɔma a niyade n xa diɲɛ e xa yunubi ma.» \p \v 4 Annabi Yeremi naxa Neriya xa di Baruki xili, alako Alatala naxan masen Annabi Yeremi bɛ, Baruki xa na birin sɛbɛ kɛɛdi makuntanxi ma. \v 5 E to gɛ na wali ra, Annabi Yeremi naxa yi yaamari fi Baruki ma, «E bara n makankan be, n mu nɔma sigade Alatala xa banxi kui. \v 6 I tan xa siga Alatala xa banxi kui sunyi lɔxɔɛ, i xa yi sɛbɛli birin xaran ɲama bɛ, a nun Yudayakae naxee kelixi taa gbɛtɛe, alako e xa Alatala xa masenyi kolon, n naxan fala i bɛ, i naxan sɛbɛ kɛɛdi makuntanxi kui. \v 7 Alatala bara xɔnɔ e ma a ɲaaxi ra, kɔnɔ tɛmunde xa e gbilen e xa kira kobi fɔxɔ ra, Alatala nɔma nɛ e xa maxandi suxude.» \v 8 Neriya xa di Baruki naxa Alatala xa masenyi xaran Alatala xa banxi kui, alɔ Annabi Yeremi a yamarixi ki naxɛ. \p \v 9 Yosiya xa di Yehoyakimi xa mangɛya ɲɛ suuli, kike solomanaani nde Yudaya bɔxi ma, a naxa Darisalamukae nun Yudayakae maxili e xa sunyi raba Alatala bɛ Darisalamu. \v 10 Na lɔxɔɛ Baruki naxa Annabi Yeremi xa wɔyɛnyi birin xaran Alatala xa banxi kui ɲama ya xɔri. A nu na mangɛ xa sɛbɛliti Gɛmaraya xa konkoe nan kui, Alatala xa banxi koore ra, sode nɛɛnɛ dɛ ra. Safan xa di Gɛmaraya nan nu a ra. \v 11 Gɛmaraya xa di Mike to Alatala xa masenyi mɛ naxan sɛbɛxi kitaabui kui, \v 12 a naxa goro, a siga mangɛ xa sɛbɛliti xa konkoe mangɛ xa banxi kui, kuntigi birin nu e malanma dɛnnaxɛ. Mangɛ xa sɛbɛliti Elisama, Semaya xa di Dɛlaya, Akibori xa di Elinatan, Safan xa di Gɛmaraya, Xananiya xa di Sedekiya, a nun kuntigi gbɛtɛe nu na na. \v 13 Mike naxa Baruki xa masenyi birin tagi raba e bɛ, a naxan xaranxi kitaabui kui ɲama ya xɔri. \p \v 14 Na tɛmui kuntigie naxa Netaniya xa di Yehudi xɛɛ, Selemiya xa mamadi, Kuusi bɔnsɔɛ, a xa sa a fala Baruki bɛ, «Kitaabui tongo i naxan xaranxi ɲama birin tagi, i fa a ra.» Neriya xa di Baruki naxa kitaabui tongo, a naxa siga e yire. \v 15 E naxa a fala a bɛ, «Dɔxɔ, i xa yi sɛbɛli xaran muxu bɛ.» Baruki naxa a xaran. \v 16 E to gɛ na masenyi ramɛde, e naxa kɔntɔfili, e fa a fala Baruki bɛ, «Muxu xa yi birin tagi raba mangɛ bɛ.» \v 17 E naxa Baruki maxɔrin, «A tagi raba muxu bɛ i yi sɛbɛxi ki naxɛ? Yeremi nan na falaxi i bɛ?» \v 18 Baruki naxa e yaabi, «Annabi Yeremi nan yi wɔyɛnyi birin fala n bɛ a xui itexi ra. N naxa a sɛbɛ kitaabui kui dubɛ ra.» \v 19 Kuntigie naxa a fala Baruki bɛ, «Wo nun Yeremi, wo sa wo nɔxun. Mixi yo naxa a kolon wo na dɛnnaxɛ.» \p \v 20 Kuntigie naxa siga mangɛ yire a xa tɛtɛ kui, e fa Yeremi xa masenyi birin tagi raba a bɛ. E nu bara kitaabui lu mangɛ xa sɛbɛliti Elisama xa konkoe kui. \v 21 Mangɛ naxa Yehudi xɛɛ a xa sa fa kitaabui ra. Yehudi naxa a tongo mangɛ xa sɛbɛliti Elisama xa konkoe kui, a fa a xaran mangɛ nun a xa kuntigie bɛ. \v 22 Na waxati mangɛ nu na a xa ɲɛmɛ banxi kui, a magoroxi kolopɔɔti fɛ ma tɛ ra a kui. Na tɛmui kike solomanaani nde nan nu a ra. \v 23 Yehudi to gɛ yire ndee xarande, mangɛ naxa mɛnni xaba a xa sɛbɛliti xa finɛ ra, a a wɔlɛ tɛ i. A lu na nan naba ra han kitaabui birin naxa gɛ gande. \v 24 Na kui mangɛ nun a xa mixi naxee na masenyi mɛ, e mu gaaxu, e mu e xa donmae ibɔɔ sunnunyi kui. \v 25 Kɔnɔ Elinatan, Dɛlaya, nun Gɛmaraya nu bara mangɛ mayandi alako a naxa na kitaabui gan, kɔnɔ a mu e xui ramɛ. \v 26 Mangɛ naxa a fala a xa di Yerameeli bɛ, a nun Asiriyɛli xa di Seraya nun Abedeeli xa di Selemiya bɛ, e xa sɛbɛliti Baruki nun Annabi Yeremi suxu, kɔnɔ Alatala nu bara e nɔxun e ma. \p \v 27 Mangɛ to bara gɛ kitaabui gande, Annabi Yeremi naxan sɛbɛxi Baruki saabui ra, Alatala naxa a masen Annabi Yeremi bɛ, \v 28 «I man xa kɛɛdi makuntanxi tongo, i xa wɔyɛnyi birin sɛbɛ a ma naxan nu na boore kitaabui kui, Yudaya mangɛ Yehoyakimi naxan ganxi. \v 29 I xa a fala Yudaya mangɛ Yehoyakimi bɛ, ‹Alatala xa masenyi nan ya: I tan nan kitaabui ganxi, i nu fa a fala munfe ra a sɛbɛxi Babilɔn mangɛ fama nɛ yi bɔxi birin kanade, adamadie nun subee birin sɔntɔ?›» \v 30 Na nan a toxi, Alatala yi masenxi Yudaya mangɛ Yehoyakimi xa fe ra: «A xa mixi yo mu fama dɔxɔde Dawuda xa mangɛ kibanyi kui. A fure fama rabɛɲinde soge nan ma, a fa lu xinbeli kui kɔɛ ra. \v 31 N fama nɛ a ɲaxankatade, e nun a bɔnsɔɛ nun a xa walikɛe, e xa wali kobi xa fe ra. N man fama nɛ ɲaxankatɛ dɔxɔde Darisalamukae nun Yudayakae ma alɔ n a masenxi ki naxɛ, barima e mu n xui suxuxi.» \p \v 32 Annabi Yeremi naxa kɛɛdi makuntanxi gbɛtɛ tongo, a a so sɛbɛliti Neriya xa di Baruki yi ra. Annabi Yeremi naxa gbilen masenyi ti ra Baruki bɛ, Yudaya mangɛ Yehoyakimi naxan ganxi. A man naxa wɔyɛn gbɛtɛ sa na fari. \c 37 \s Sedekiya nun Annabi Yeremi \p \v 1 Babilɔn mangɛ Nebukadansari naxa Yosiya xa di Sedekiya ti Yudaya mangɛ ra Yehoyakimi xa di Yehoyakini ɲɔxɔɛ ra. \v 2 Sedekiya, a xa kuntigie, nun bɔxi ɲama mu e tuli mati Alatala xa masenyi ra Annabi Yeremi naxan masenxi. \p \v 3 Sedekiya naxa Selemiya xa di Yehukala nun Maaseya xa di Sefaniya xɛɛ Annabi Yeremi yire a falafe ra, «Muxu Marigi Alatala maxandi muxu bɛ.» \v 4 Annabi Yeremi mu nu saxi geeli kui sinden, a nu nɔma ɲɛrɛde ɲama ya ma alɔ a nu wama a xɔn ma ki naxɛ. \p \v 5 Misira mangɛ xa sɔɔrie to mini Misira bɔxi ra, Kalidikae naxa na xibaarui mɛ, e naxa keli Darisalamu e nu na gerefe dɛnnaxɛ. \v 6 Na waxati Alatala naxa yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ, \v 7 «Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: Wo a masen Yudaya mangɛ bɛ, naxan wo xɛɛxi n yire alako n xa Alatala maxandi wo bɛ, Misira mangɛ xa sɔɔri naxee minixi wo malide, e fama nɛ gbilende e xɔnyi Misira. \v 8 Na tɛmui Kalidikae man gbilenma nɛ be, e fa yi taa suxu, e a gan tɛ ra. \v 9 Alatala xa masenyi nan na ki. Wo naxa wo yɛtɛ madaxu, wo naxa a maɲɔxun Kalidikae bara makuya wo ra. E mu fama wo lude. \v 10 Hali wo Kalidikae xa sɔɔrie bɔnbɔ, naxee na wo gerefe, e xa sɔɔri maxɔnɔxi ndee fama nɛ kelide alako e xa yi taa gan tɛ ra.» \p \v 11 Kalidikae xa sɔɔrie to keli Darisalamu Misira mangɛ xa sɔɔrie xa fe ra, \v 12 Annabi Yeremi naxa wa kelife Darisalamu, a xa siga Bunyamin bɔnsɔɛ xa bɔxi ma alako a xa a kɛ nde tongo naa. \v 13 A to Bunyamin naadɛ li kelife Darisalamu, Selemiya xa di Yiriya, Xananiya xa mamadi naxa a suxu, a a fala a bɛ, «I na sigafe Kalidikae nan yire.» \v 14 Annabi Yeremi naxa a yaabi, «I wule. N mu sigafe Kalidikae xa yire.» Kɔnɔ Yiriya mu la a ra, a naxa Annabi Yeremi suxu, a a xanin kuntigie xɔn ma. \v 15 Kuntigie naxa xɔnɔ Annabi Yeremi ma, e a bɔnbɔ, e a sa geeli kui, dɛnnaxɛ findixi Yonatan sɛbɛliti xa banxi ra. \v 16 E naxa Annabi Yeremi raso yire ɲaaxi nde kui mɛnni, a luxi dɛnnaxɛ tɛmui xɔnnakuye. \p \v 17 Mangɛ Sedekiya naxa Annabi Yeremi xili, a fa a maxɔrin gundo ra, «Alatala bara masenyi nde fi i ma?» Annabi Yeremi naxa a yaabi, «Iyo. Babilɔn mangɛ fama nɛ i suxude.» \v 18 Annabi Yeremi man naxa a fala mangɛ Sedekiya bɛ, «N haakɛ mundun nabaxi i ra, xa na mu i xa kuntigie ra, xa na mu ɲama ra, wo n saxi geeli kui naxan ma? \v 19 Wo xa namiɲɔnmɛe na minden, naxee a falama Babilɔn mangɛ mu fama wo tan nun yi bɔxi suxude? \v 20 Yakɔsi i xa i tuli mati n na. Mangɛ, n bara i mayandi, i xa n ma wɔyɛnyi suxu. I naxa n naso Yonatan sɛbɛliti xɔnyi sɔnɔn, alako n naxa faxa!» \v 21 Mangɛ Sedekiya naxa yaamari fi e xa Annabi Yeremi lu geeli tɛtɛ kui, e man xa taami xuntunyi so a yi ra lɔxɔ yo lɔxɔ kelife taami gande. E xa na raba han taami ɲɔnma taa kui tɛmui naxɛ. Na nan a toxi Annabi Yeremi naxa lu geeli tɛtɛ kui. \c 38 \s Annabi Yeremi wolife kɔlɔnyi kui \p \v 1 Matan xa di Sɛfataya, Pasura xa di Gɛdalaya, Selemiya xa di Yehukala, Malakiya xa di Pasura, e naxa Annabi Yeremi xa masenyi mɛ a naxan masenxi ɲama bɛ a falafe ra, \v 2 «Alatala bara a masen, mixi yo naxan luma yi taa kui, na kanyi faxama santidɛgɛma, kaamɛ, xa na mu a ra fure ɲaaxi nan na. Kɔnɔ naxan a yɛtɛ dɛntɛgɛma Kalidikae bɛ, na kanyi tan kisima nɛ. \v 3 Alatala bara a masen, yi taa fama nɛ lude Babilɔn mangɛ xa sɔɔrie sagoe.» \p \v 4 Kuntigie naxa a fala mangɛ bɛ, «A lanma yi mixi xa faxa, barima a taa geresoe sɛnbɛ nan bama. A xa masenyi na limaniya bafe ɲama ma. A mu wama taa xa xunnafanyi xɔn, a wama a xa tɔɔrɛ nan xɔn.» \v 5 Mangɛ Sedekiya naxa e yaabi, «Awa yire, n bara a lu wo yi ra.» \v 6 Na kui e naxa Annabi Yeremi suxu, e a ragoro luuti ra mangɛ xa di Malakiya xa kɔlɔnyi kui sɔɔrie xa tɛtɛ tagi. Ye nu bara ɲɔn naa, kɔnɔ Annabi Yeremi naxa biri boora kui. \p \v 7 Mangɛ batula Ebedi Meleki Etiyopika naxa a mɛ e nu bara Annabi Yeremi ragoro kɔlɔnyi kui. Mangɛ nu dɔxɔxi Bunyamin sode dɛ ra. \v 8 Ebedi Meleki naxa mini mangɛ xa banxi, a sa a fala mangɛ bɛ, \v 9 «N ma mangɛ, yi mixie bara fe ɲaaxi raba Annabi Yeremi ra, e a ragoroxi kɔlɔnyi nan kui. A faxama nɛ kaamɛ ra mɛnni, barima taami bara ɲɔn taa kui.» \v 10 Mangɛ naxa Ebedi Meleki Etiyopika yamari, «I xa mixi tongo saxan tongo, wo sa Annabi Yeremi rate kɔlɔnyi kui beenu a xa faxa.» \v 11 Ebedi Meleki naxa na mixie tongo, e naxa siga mangɛ xa banxi kui, naafuli ragata yire bun ma. E to dugi fori ndee tongo, e naxa e ragoro Annabi Yeremi ma kɔlɔnyi kui luuti ra. \v 12 Ebedi Meleki Etiyopika naxa a fala Annabi Yeremi bɛ, «Yi dugi fori sa luuti fari i bɛlɛxɛe bun ma.» Annabi Yeremi naxa na raba. \v 13 E naxa Annabi Yeremi rate luuti ra, han a naxa te naa ra. Na tɛmui a naxa lu sɔɔrie xa tɛtɛ kui. \p \v 14 Mangɛ Sedekiya naxa xɛɛra ti Annabi Yeremi ma, e xa naralan Alatala xa hɔrɔmɔlingira naadɛ saxan nde. Mangɛ naxa a fala Annabi Yeremi bɛ, «N wama i maxɔrinfe fe nde ma, kɔnɔ i naxa sese nɔxun n ma.» \v 15 Annabi Yeremi naxa Sedekiya yaabi, «Xa n sa i yaabi nɔndi ra, i mu n faxama xɛ? I tondima nɛ n ma marasi suxude.» \v 16 Na tɛmui Sedekiya naxa a kali gundo ra Annabi Yeremi bɛ, «N bara n kali Alatala ɲiɲɛ ra naxan won nakisima, n mu i faxama, n man mu i soma mixie yi ra naxee wama i faxafe.» \p \v 17 Na kui Annabi Yeremi naxa a fala Sedekiya bɛ, «Isirayila Marigi Alatala bara a masen, xa i yɛtɛ dɛntɛgɛ Babilɔn mangɛ xa kuntigie bɛ, i tan nun i xa denbaya kisima nɛ, yi taa fan mu ganma tɛ ra sɔnɔn. \v 18 Kɔnɔ xa i tondi i yɛtɛ dɛntɛgɛde Babilɔn mangɛ xa kuntigie bɛ, yi taa fama nɛ lude Kalidikae sagoe, e fa a gan tɛ ra, i fan lu e yi ra.» \p \v 19 Mangɛ Sedekiya naxa a fala Annabi Yeremi bɛ, «N gaaxuxi Yuwifie nan ya ra naxee na Kalidikae yi ra, barima xa e sa n so nee yi ra, e n tɔɔrɔma nɛ a ɲaaxi ra.» \v 20 Annabi Yeremi naxa a yaabi, «E mu na rabama. A lanma i xa Alatala xa yaamari suxu n naxan falaxi i bɛ. Na kui fe birin sɔɔnɛyama nɛ i bɛ, i kisima nɛ. \v 21 Kɔnɔ xa i tondi i yɛtɛ sode e yi ra, i fama nɛ yi ɲaxankatɛ sɔtɔde Alatala naxan masenxi n bɛ. \v 22 Ginɛ naxee na Yudaya mangɛ xa banxi kui, e xaninma nɛ Babilɔn mangɛ xa kuntigie yire. Na ginɛe fama nɛ a falade, \q ‹Wo xanuntenyie bara wo madaxu, \q wo bara biri boora kui, \q wo dɛfanboore bara wo yanfa.› \m \v 23 I xa ginɛe nun i xa di birin fama nɛ xaninde Kalidikae xɔn ma. Wo mu ratangama e ma. Babilɔn mangɛ fama nɛ wo suxude, a yi taa gan tɛ ra.» \v 24 Sedekiya naxa a fala Annabi Yeremi bɛ, «Won ma dɛ masarɛ xa findi gundo ra, alako i naxa faxa. \v 25 Xa a sa li kuntigie naxa a kolon won bara dɛ masara, e fa i maxɔrin, ‹Wo nun mangɛ munse falaxi wo boore bɛ? Na fe birin fala muxu bɛ alako i naxa faxa,› \v 26 i xa e yaabi, ‹N nu bara mangɛ mayandi a xa n namini Yonatan xa banxi kui, alako n naxa faxa.›» \p \v 27 Kuntigie naxa fa Annabi Yeremi yire, e naxa maxɔrinyi ndee ti a ma. Annabi Yeremi naxa e yaabi alɔ mangɛ a yamarixi ki naxɛ. E naxa gbilen dundui kui. \v 28 Annabi Yeremi naxa lu sɔɔrie xa tɛtɛ kui han Darisalamu suxu tɛmui naxɛ. \c 39 \s Darisalamu suxufe \p \v 1 Darisalamu suxu yi ki nɛ: Sedekiya Yudaya mangɛ xa mangɛya ɲɛ solomanaani nde kike fu nde kui, Babilɔn mangɛ Nebukadansari nun a xa sɔɔri gali naxa Darisalamu rabilin. \v 2 Sedekiya xa mangɛya ɲɛ fu nun keren kike naani xi solomanaani nde kui, Babilɔnkae naxa taa tɛtɛ yire nde kana. \v 3 Na kui Babilɔn kuntigie naxa so, e dɔxɔ taa naadɛ xungbe ra, Nerigali Sareseri, Sangari Nebo, Saresekimi sɔɔri yareratie xa mangɛ, a nun Babilɔn kuntigi gbɛtɛe. \v 4 Yudaya mangɛ Sedekiya nun a xa sɔɔrie to e to, e naxa e gi. E naxa mini taa kui kɔɛ ra mangɛ xa laakɔɛ yire, naadɛ ra naxan na tɛtɛ firin tagi, Araba kira xɔn ma. \v 5 Kalidi sɔɔrie naxa bira e fɔxɔ ra, e naxa Sedekiya li Yeriko gulunba yire. E to a suxu, e naxa a xanin Babilɔn mangɛ Nebukadansari xɔn ma Ribila Xamata bɔxi ma. Nebukadansari naxa yaamari nde fi a xa fe ra. \p \v 6 Babilɔn mangɛ naxa Sedekiya xa die nun Yudaya kuntigi birin kɔn naxaba Ribila, Sedekiya ya xɔri. \v 7 Na dangi xanbi a naxa Sedekiya tan yae sɔxɔ, a fa yɔlɔnxɔnyi sa a ma a xaninfe ra Babilɔn. \v 8 Kalidikae naxa tɛ sa mangɛ nun ɲama xa banxie ma, e fa Darisalamu tɛtɛ birin nabira. \v 9 Sɔɔri mangɛ Nebusaradan naxa mixi dɔnxɔɛe xanin Babilɔn, naxee nu bara e yɛtɛ ragbilen a ma a nun naxee nu bara lu taa kui. \v 10 Kɔnɔ a naxa setaree lu Yudaya bɔxi ma, alako e xa mɛɛni wɛni bilie nun daaxae ma. \p \v 11 Babilɔn mangɛ Nebukadansari nu bara yaamari fi sɔɔri mangɛ Nebusaradan ma Annabi Yeremi xa fe ra, \v 12 «I xa mɛɛni Yeremi ma, i naxa fe ɲaaxi yo raba a ra. I xa a waxɔnfe birin naba a bɛ.» \v 13 Sɔɔri mangɛ Nebusaradan, kuntigi Nebusasiban, mandurulae xa mangɛ Nerigali Sareseri, nun Babilɔn mangɛ xa kuntigie, \v 14 e naxa Yeremi tongo geeli tɛtɛ kui, e a so Axikama xa di Gɛdalaya yi ra, Safan xa mamadi, alako e xa a xanin a xɔnyi. Na ki Annabi Yeremi naxa lu a xa mixie ya ma. \p \v 15 Annabi Yeremi nu na geeli tɛtɛ kui tɛmui naxɛ, Alatala naxa a masen a bɛ, \v 16 «Sa a fala Ebedi Meleki Etiyopika bɛ, ‹Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: N fama nɛ gbaloe ra yi taa xili ma alɔ n a masenxi ki naxɛ. Na findima fe ɲaaxi nan na wo bɛ, fe fanyi mu a ra. Na birin nabama i ya xɔri nɛ. \v 17 Alatala xa masenyi nan ya: Na lɔxɔɛ n i ratangama nɛ i yaxuie ma. \v 18 N i rakisima nɛ, alako i naxa faxa santidɛgɛma ra. Alatala xa masenyi nan na ki.›» \c 40 \s Annabi Yeremi xɔrɛyafe \p \v 1 Sɔɔri mangɛ Nebusaradan to Annabi Yeremi ramini Rama, Alatala naxa masenyi ti a bɛ. A a tongo Rama tɛmui naxɛ, Yeremi nu xirixi yɔlɔnxɔnyi ra Darisalamukae nun Yudayakae tagi naxee nu na xaninfe Babilɔn bɔxi ma. \v 2 Sɔɔri xunyi naxa Annabi Yeremi xili, a a fala a bɛ, «I Marigi Alatala nu bara yi ɲaxankatɛ xa fe fala yi taa xili ma. \v 3 Alatala bara a xa masenyi rakamali barima wo bara yunubi raba a ra. Wo yi birin sɔtɔxi nɛ barima wo bara tondi a xui suxude. \v 4 N bara i xɔrɛya yi yɔlɔnxɔnyi ma naxee na i bɛlɛxɛ ma. Xa i wama fafe Babilɔn, n mɛɛnima i ma. Xa i mu wama na xɔn, i xa lu be, i xa siga i wama dɛnnaxɛ xɔn.» \v 5 A to bu a yaabide, sɔɔri xunyi naxa a fala a bɛ, «Gbilen Axikama xa di Gɛdalaya xɔn, Safan xa mamadi, Babilɔn mangɛ naxan tixi mangɛ ra Yudaya taae xun. I nɔma lude ɲama ya ma, xa na mu a ra i nɔma sigade i wama dɛnnaxɛ xɔn.» Sɔɔri xunyi naxa baloe nun bunse fi a ma, a naxa a lu a xa siga. \v 6 Annabi Yeremi naxa siga Axikama xa di Gɛdalaya xɔn Misipa, a naxa lu ɲama ya ma naxan nu bara lu bɔxi ma. \p \v 7 Sɔɔri mangɛe nun sɔɔri naxee nu na bɔxi ma, e naxa a kolon Babilɔn mangɛ nu bara Axikama xa di Gɛdalaya ti mangɛ ra bɔxi fari, a man bara tin setare ndee, xɛmɛe, ginɛe, nun die, e xa lu bɔxi ma. \v 8 Netaniya xa di Sumayila, Kareya xa die Yoxanan nun Yonatan, Tanxumɛti xa di Seraya, Efayi Netofaka, nun Makatika xa di Yaasaniya, a nun e xa mixie, e birin naxa siga Gɛdalaya xɔn Misipa. \v 9 Axikama xa di Gɛdalaya, Safan xa mamadi, naxa a kali e tan nun e xa mixie bɛ, «Wo naxa siikɛ Kalidikae rabatufe ra. Wo xa lu be, wo xa Babilɔn mangɛ rabatu alako fe birin xa sɔɔnɛya wo bɛ. \v 10 N tan xa lu be Misipa, n xa Kalidikae rabatu naxee n lima be. Wo tan xa nu wɛni bogie ba, sogofure bogi see, nun ture. Wo xa sabati wo xa taae kui.» \p \v 11 Yuwifi naxee nu na Mowaba, Amoni, Edon, nun yire gbɛtɛ, e naxa a kolon a Babilɔn mangɛ nu bara ɲama dɔnxɔɛ lu Yudaya Axikama xa di Gɛdalaya, Safan xa mamadi xa yaamari bun ma. \v 12 E naxa gbilen Yudaya Gɛdalaya xɔnyi Misipa, kelife bɔxie ma e nu bara yensen yɛ dɛnnaxɛ. E naxa wɛni bogi gbegbe ba, a nun sogofure bogi se wuyaxie. \p \v 13 Kareya xa die Yoxanan nun sɔɔri yareratie naxee nu nɔxunxi wula i, e naxa siga Gɛdalaya xɔn Misipa, \v 14 e fa a fala a bɛ, «I bara a kolon a Amoni mangɛ Baali bara Netaniya xa di Sumayila xɛɛ i yire alako a xa i faxa?» Axikama xa di Gɛdalaya mu la e ra. \v 15 Kareya xa die Yoxanan naxa a fala Gɛdalaya bɛ gundo ra Misipa, «I xa tin n xa Netaniya xa di Sumayila faxa. Mixi yo mu a kolonma. Munfe ra i a luma a xa i faxa? Munfe ra a a luxi Yudayakae naxee na i sɛɛti ma e xa yensen yɛ?» \v 16 Axikama xa di Gɛdalaya naxa Kareya xa di Yoxanan yaabi, «I naxa na raba. I naxan falafe Sumayila xun ma na ki, wule na a ra.» \c 41 \s Gɛdalaya faxa ki \p \v 1 Kike solofere nde, Netaniya xa di Sumayila, Elisama xa mamadi, mangɛ xa kuntigi nde naxan fatanxi mangɛ bɔnsɔɛ ra, a naxa siga Axikama xa di Gɛdalaya yire Misipa, a nun kuntigi fu. E to gɛ e dɛgede yire keren, \v 2 Netaniya xa di Sumayila nun a xa mixi fu, e naxa Axikama xa di Gɛdalaya faxa santidɛgɛma ra. Safan xa mamadi Gɛdalaya, Babilɔn mangɛ nu bara naxan dɔxɔ mangɛ ra, a faxa na ki nɛ. \v 3 Sumayila naxa Yuwifie nun Kalidi sɔɔrie birin faxa naxee nu na Gɛdalaya fɛ ma. \p \v 4 Na waxati mixi yo mu a kolon Gɛdalaya nu bara faxa. Na kuye iba, \v 5 mixi tongo solomasaxan naxa fa kelife Sikemi, Silo, nun Samari. E dɛ xabe nu bixi, e xa dugie ibɔɔxi, e fate nu maxabaxi. E fa sɛrɛxɛe nun surayi nan na Alatala xa banxi yire. \v 6 Netaniya xa di Sumayila naxa mini Misipa e ralande. E nu na wafe. A naxa a fala e bɛ, «Wo fa Axikama xa di Gɛdalaya yire.» \v 7 E to taa tagi li, Netaniya xa di Sumayila nun a xa mixie naxa e kɔn naxaba, e fa e woli kɔlɔnyi kui. \v 8 Kɔnɔ mixi fu naxa Sumayila mayandi, «I naxa muxu faxa, barima donse gbegbe na muxu yi ra, a ragataxi wula i, alɔ fundenyi maniyɛ, ture, nun kumi.» Na kui a mu tin e nun e ngaxakerenyie faxade. \v 9 Sumayila Gɛdalaya xa mixie furee ragoro kɔlɔnyi naxan kui, mangɛ Asa nu bara na ge Isirayila mangɛ Baasa xa fe ra. \v 10 Sumayila naxa ɲama dɔnxɔɛ suxu Misipa, mangɛ xa di ginɛe nun mixi gbɛtɛe, Babilɔn sɔɔri mangɛ Nebusaradan nu bara naxee taxu Axikama xa di Gɛdalaya ra. Sumayila naxa e xanin Amonikae xɔn. \p \v 11 Kareya xa di Yoxanan nun sɔɔri yareratie naxee nu na a fɛ ma, e naxa Netaniya xa di Sumayila xa kɛwali ɲaaxi kolon. \v 12 E naxa mixie malan alako e xa Netaniya xa di Sumayila gere. E naxa a li Gabayon xure xungbe yire. \v 13 Sumayila nu mixi naxee suxuxi Misipa, e to Kareya xa di Yoxanan nun sɔɔri yareratie to, e naxa sɛɛwa, \v 14 e naxa keli Sumayila xun ma, e bira Kareya xa di Yoxanan fɔxɔ ra. \v 15 Netaniya xa di Sumayila nun a xa mixi solomasaxan naxa e gi Yoxanan ya ra, e siga Amonikae yire. \p \v 16 Kareya xa di Yoxanan nun sɔɔri yareratie naxa Misipa ɲama dɔnxɔɛ xanin Gabayon, Netaniya xa di Sumayila nu bara naxee suxu. Geresoe, ginɛe, nun mangɛ xa mixie nu na e ya ma. Sumayila nu bara Axikama xa di Gɛdalaya faxa. \v 17 E naxa ɲɛrɛ han Kimehami Bɛtɛlɛɛmu sɛɛti ma. E nu na sigafe Misira bɔxi ma, \v 18 alako e xa e makuya Kalidikae ra. E nu bara gaaxu e ya ra, barima Netaniya xa di Sumayila nu bara Axikama xa di Gɛdalaya faxa, Babilɔn mangɛ nu bara naxan ti mangɛ ra. \c 42 \s Annabi Yeremi xa marasi \p \v 1 Sɔɔri yareratie, Kareya xa di Yoxanan, Hosaya xa di Yesaniya, nun ɲama birin keli dimɛdie ma, sa dɔxɔ forie ra, e naxa siga \v 2 Annabi Yeremi yire, e a fala a bɛ, «Yandi, i xa i Marigi Alatala maxandi muxu bɛ, yi ɲama dɔnxɔɛ xa fe ra naxan luxi. Singe muxu nu wuya, kɔnɔ yakɔsi muxu bara xurun alɔ i a toxi ki naxɛ. \v 3 I Marigi Alatala, a xa kira masen muxu bɛ muxu ɲɛrɛma naxan ma.» \p \v 4 Annabi Yeremi naxa e yaabi, «N bara a mɛ. N wo Marigi Alatala maxandima wo bɛ alɔ wo a fala ki naxɛ. N nɔndi birin masenma nɛ wo bɛ Alatala wo yaabima naxan na.» \v 5 E naxa a fala a bɛ, «Alatala bara findi muxu xa seede fanyi ra, naxan mu sɛriyɛ kanama. Muxu birama i Marigi Alatala xa masenyi nan fɔxɔ ra a naxan falama muxu bɛ. \v 6 Xa a findi fe ɲɔxunxi ra, xa a findi fe xɔrɔxɔɛ ra, muxu fama nɛ muxu Marigi Alatala xui rabatude muxu naxan fenxi i saabui ra. Fe birin sɔɔnɛyama nɛ muxu bɛ xa muxu bira muxu Marigi Alatala waxɔnfe fɔxɔ ra.» \p \v 7 Xi fu to dangi, Alatala naxa masenyi ti Annabi Yeremi bɛ. \v 8 Annabi Yeremi naxa Kareya xa di Yoxanan xili, sɔɔri yareratie, nun ɲama birin kelife dimɛdie ma, sa dɔxɔ forie ra. \v 9 A naxa a fala e bɛ, «Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya, wo n xɛɛxi naxan fɔxɔ ra. \v 10 Xa wo lu yi bɔxi ma, n wo xun nakelima nɛ, n mu wo xun nakanama. Wo luma nɛ alɔ sansi n naxan sixi, naxan mu talama sɔnɔn, barima n naxan nabaxi wo ra, a bara findi nimisɛ ra n bɛ. \v 11 Wo naxa gaaxu Babilɔn mangɛ ya ra, naxan wo rasɛrɛnxi. Wo naxa gaaxu a ya ra, barima won birin na a ra, n mu wo sama a sagoe. Alatala xa masenyi nan na ki. \v 12 N kinikinima nɛ wo ma, a fan fa kinikinide wo ma. A fama nɛ wo ragbilende wo xa bɔxi ma.» \p \v 13 «Kɔnɔ xa wo a fala, ‹Muxu tan mu luma be,› xa wo mu wo tuli mati wo Marigi Alatala xui ra, \v 14 xa wo a fala, ‹Ade, muxu sigama nɛ Misira, gere mu na dɛnnaxɛ, gere feri fe xui mu mɛma dɛnnaxɛ, kaamɛ mu muxu suxuma dɛnnaxɛ. Muxu xa sabati mɛnni,› \v 15 awa na kui Isirayila Marigi Alatala bara a masen Yudaya bɔnsɔɛ dɔnxɔɛ bɛ, ‹Xa wo natɛ tongo sigafe ra Misira, xa wo sa sabati na bɔxi ma, \v 16 santidɛgɛma wo lima nɛ naa, wo gaaxuma naxan ya ra. Kaamɛ wo suxuma, wo kɔntɔfilixi naxan na. Wo faxama nɛ Misira bɔxi ma. \v 17 Naxan birin natɛ tongoma sabatife ra Misira, e birin faxama nɛ santidɛgɛma, kaamɛ, xa na mu a ra fure ɲaaxi ra. Mixi yo mu kisima, mixi yo mu ratangama na ɲaxankatɛ ma n fama naxan dɔxɔde e ma. \v 18 Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: Xa wo sigama Misira, n xɔnɔma nɛ wo ma alɔ n xɔnɔxi Darisalamukae ma ki naxɛ. Wo gbaloe nan sɔtɔma, wo xili findi konbi wɔyɛnyi ra, wo yaagi, wo mu yi bɔxi to sɔnɔn.› \v 19 Alatala bara a masen wo tan Yudayaka dɔnxɔɛe bɛ, ‹Wo naxa siga Misira de! Wo xa n ma masenyi fahaamu a fanyi ra.›» \p \v 20 «Wo to n xɛɛ wo Marigi Alatala maxandide, wo bara tantan. Wo bara a fala n bɛ, ‹Muxu Marigi Alatala maxandi muxu bɛ. Muxu Marigi Alatala naxan masenma muxu bɛ, i xa nu na fala muxu bɛ, muxu mu tondima na rabade.› \v 21 To n bara na masenyi ti wo bɛ, kɔnɔ wo mu wama wo tuli matife Alatala xui ra. A naxan masenxi n bɛ wo xa fe ra, wo mu wama na ramɛfe. \v 22 Wo xa a kolon a wo na sabati Misira bɔxi ma, wo faxama nɛ santidɛgɛma, kaamɛ, xa na mu a ra fure ɲaaxi ra.» \c 43 \s Annabi Yeremi xaninfe Misira \p \v 1 Annabi Yeremi to gɛ Marigi Alatala xa masenyi tide ɲama bɛ, alɔ Alatala a yamarixi ki naxɛ, \v 2 Hosaya xa di Asaraya, Kareya xa di Yoxanan, nun yɛtɛ igboe gbɛtɛe, e naxa a fala Annabi Yeremi bɛ, «I wule! Muxu Marigi Alatala mu i xɛɛxi a falafe ra wo naxa sabati Misira. \v 3 Neriya xa di Baruki tan na i tutunfe alako i xa muxu lu Kalidikae sagoe, e xa muxu faxa, xa na mu a ra e xa muxu xanin Babilɔn.» \p \v 4 Kareya xa di Yoxanan, sɔɔri yareratie, nun ɲama, e naxa tondi Marigi xa yaamari ra lufe Yudaya bɔxi ma. \v 5 Kareya xa di Yoxanan nun sɔɔrie yareratie naxa Yudaya ɲama dɔnxɔɛ xanin Misira, naxee nu bara gbilen Yudaya kelife ɲamanɛe ma e nu yensenxi dɛnnaxɛ. \v 6 E naxa xɛmɛe, ginɛe, dimɛdie, mangɛ xa di ginɛe, nun mixi birin xanin, sɔɔri mangɛ Nebusaradan naxee taxuxi Axikama xa di Gɛdalaya ra, Safan xa mamadi. Annabi Yeremi nun Neriya xa di Baruki fan nu na e ya ma. \v 7 E to tondi e tuli matide Alatala ra, e naxa ɲama birin xanin Misira bɔxi ma Tapanxɛsi. \p \v 8 Alatala naxa a masen Annabi Yeremi bɛ Tapanxɛsi, \v 9 «Gɛmɛ xungbe ndee sa Misira mangɛ xa buntunyi tima dɛnnaxɛ Tapanxɛsi. I xa na raba Yudayakae ya xɔri, \v 10 i fa yi masenyi ti e bɛ: ‹N tan Isirayila Marigi Alatala a niyama nɛ n ma konyi Babilɔn mangɛ Nebukadansari xa a xa kibanyi ti be yi gɛmɛ nɔxunxie fari, \v 11 a fama Misira gerede tɛmui naxɛ. Na kui naxee lan e xa faxa, nee faxama nɛ. Naxee lan e xa suxu, nee suxuma nɛ. Naxee lan e xa sɔxɔ santidɛgɛma ra, nee sɔxɔma nɛ. \v 12 N tɛ sama nɛ Misira xa kuyee xa banxie. Nebukadansari e ganma nɛ, a kuyee xaninma nɛ. A nɔ Misira ra alɔ xuruse dɛmadonyi nɔma a xa dugi ra ki naxɛ, a fa keli bɔɲɛsa kui. \v 13 A kuye batudee kanama nɛ Beti Semesi Misira bɔxi ma, a Misira kuyee xa banxie ganma nɛ tɛ ra.›» \c 44 \s Misira xa xunnakanɛ \p \v 1 Masenyi naxan tixi Annabi Yeremi bɛ Yuwifie xa fe ra, naxee bara sabati Misira bɔxi ma, Migidoli, Tapanxɛsi, Nofi, nun Patirosi taa kui: \v 2 «Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: Wo bara a to n ɲaxankatɛ naxan dɔxɔ Darisalamu nun Yudaya taa birin ma. To mɛnni birin kanaxi, mixi yo mu na. \v 3 Na rakelixi e xa fe ɲaaxie nan ma, e n naxɔnɔ naxan na, alɔ surayi bafe sɛrɛxɛ ra kuyee bɛ, a nun kuyee batufe, wo tan nun wo babae mu naxee kolon. \v 4 N bara n ma konyi namiɲɔnmɛe xɛɛ wo yire tɛmui birin a falafe ra wo naxa yi kɛwali raba n naxan xɔnxi. \v 5 Kɔnɔ e mu na ramɛxi, e mu e tuli matixi na masenyi ra. E mu gbilenxi e xa fe ɲaaxi fɔxɔ ra, e mu baxi surayi ganfe e xa kuyee bɛ. \v 6 N ma xɔnɛ bara yensen Yudaya taae nun Darisalamu xa kirae ma, dɛnnaxɛ findixi gbaloe ra alɔ wo a toma ki naxɛ to.» \p \v 7 «Na nan a ra Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: Munfe ra wo na yi fe ɲaaxi rabafe wo yɛtɛ ra? Wo na a niyafe xɛmɛe, ginɛe, dimɛdie, nun diyɔrɛ keren mu luma Yudaya bɔxi ma. \v 8 Wo na n naxɔnɔfe wo xa surayi sɛrɛxɛ ra wo naxan bama kuyee bɛ Misira bɔxi ma, wo wo gi dɛnnaxɛ. Na kui wo fama nɛ yaagi sɔtɔde si birin tagi naxee na duniɲa. \v 9 Wo bara nɛɛmu wo babae xa fe ɲaaxie ra, Yudaya mangɛe xa kɛwali kobie ra, e xa ginɛe xa fe ɲaaxie ra, wo xa fe ɲaaxie nun wo xa ginɛe xa fe ɲaaxie ra, e naxan nabaxi Yudaya bɔxi ma nun Darisalamu kirae xɔn? \v 10 Han to e mu e yɛtɛ ragbilenxi n ma, e mu gaaxuxi n ya ra, e mu biraxi n ma sɛriyɛ nun n ma yaamarie fɔxɔ ra n naxan fixi wo nun wo babae ma.» \p \v 11 «Na nan a ra Isirayila Marigi Alatala bara a masen, n bara natɛ tongo fe ɲaaxi rabafe ra wo ra, n xa Yudaya birin sɔntɔ. \v 12 Yudayaka dɔnxɔɛ naxee bara natɛ tongo sabatife ra Misira bɔxi ma, e birin faxama nɛ naa santidɛgɛma nun kaamɛ ra, kelife dimɛdie ma, a sa dɔxɔ forie ra. Santidɛgɛma nun kaamɛ a niyama nɛ e xili xa findi konbi wɔyɛnyi ra, e xa gbaloe nun yaagi sɔtɔ. \v 13 N fe rabama nɛ mixie ra naxee sabatixi Misira bɔxi ma, alɔ n naxan nabaxi Darisalamu santidɛgɛma, kaamɛ, nun fure ɲaaxi ra. \v 14 Mixi naxee e gixi Misira kelife Yudaya, keren mu kisima. E nu wama gbilenfe Yudaya bɔxi nan ma, kɔnɔ e mu gbilenma sɔnɔn, fo mixi keren keren.» \p \v 15 Xɛmɛ birin naxee nu a kolon e xa ginɛe nu surayi bama sɛrɛxɛ ra ala gbɛtɛ bɛ, nun ginɛ naxee nu na na malanyi kui, nun ɲama naxan nu sabatixi Misira bɔxi ma Patirosi taa kui, e naxa Annabi Yeremi yaabi, \v 16 «Muxu mu wama muxu tuli matife yi masenyi ra i naxan masenxi Alatala xili ra. \v 17 Muxu wama birafe muxu xa masenyi nan fɔxɔ ra. Muxu wama surayi bafe sɛrɛxɛ ra Koore Mangɛ Ginɛ nan bɛ, muxu wama minse fan bafe sɛrɛxɛ ra a tan nan bɛ, alɔ muxu nun muxu babae, a nun muxu xa mangɛe nun kuntigie a rabaxi ki naxɛ Yudaya xa taae nun Darisalamu kui. Na waxati baloe nu na muxu yi ra a fanyi ra, muxu nu sɛɛwaxi, tɔɔrɛ yo mu nu na. \v 18 Kɔnɔ kabi muxu naxa ba surayi nun minse bafe sɛrɛxɛ ra Koore Mangɛ Ginɛ bɛ, se birin naxa ɲɔn muxu yi ra bafe gere nun kaamɛ ra.» \v 19 Ginɛe man naxa a fala, «Muxu to nu surayi nun minse bama sɛrɛxɛ ra Koore Mangɛ Ginɛ bɛ, muxu xa mɔrie nu tinma muxu xa taami yailan Mangɛ Ginɛ misaali ra, muxu xa minse ba sɛrɛxɛ ra a bɛ.» \p \v 20 Annabi Yeremi naxa ɲama birin yaabi, xɛmɛe nun ginɛe, \v 21 «Wo surayi naxan ganxi Yudaya taae kui nun Darisalamu, wo tan nun wo babae, wo xa mangɛe nun wo xa kuntigie, nun ɲama birin, Alatala mu kolon sɔtɔ xɛ na ma? Na fe mu luxi xɛ a bɔɲɛ kui? \v 22 Alatala mu nu nɔma tinde wo xa fe ɲaaxie nun wo xa fe xɔnxie ra wo nu luma naxan naba ra. Na kui wo xa bɔxi bara kana, a findi gbaloe yire ra. Wo bara yaagi sɔtɔ, wo xa mixie bara faxa alɔ wo a toma ki naxɛ to. \v 23 Na birin nabaxi nɛ barima wo bara surayi gan sɛrɛxɛ ra, na findi yunubi ra Alatala mabiri. Wo mu tin Alatala xui suxude, wo mu tin ɲɛrɛde a xa sɛriyɛ, a xa yaamari, nun a xa marasi fɔxɔ ra. To lɔxɔɛ wo yi tɔɔrɛ sɔtɔxi na nan ma.» \p \v 24 Annabi Yeremi man naxa a fala ɲama nun ginɛe bɛ, «Wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra, wo tan Yudayaka naxee faxi Misira bɔxi ma. \v 25 Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya: Wo tan nun wo xa ginɛe bara natɛ tongo wo xa wo yɛtɛ waxɔnfe raba. Wo bara a fala, ‹Muxu wama muxu xa laayidi rakamalife, muxu xa surayi nun minse ba sɛrɛxɛ ra Koore Mangɛ Ginɛ bɛ.› Awa, yakɔsi wo fama na birin nabade alɔ wo a fala ki naxɛ. \v 26 Na kui, wo xa wo tuli mati Alatala xa masenyi ra, wo tan Yudayaka naxee sabatixi Misira bɔxi ma. ‹N bara n kali n xili binyɛ ra, n tan Alatala, Yudayaka yo naxan sabatixi Misira, a mu n xili falama sɔnɔn, a mu a falama Alatala ɲiɲɛ. \v 27 N ɲɔxɔ sama nɛ e xɔn ma alako e xa ɲaxankata, e naxa hɛɛri yo sɔtɔ. Xɛmɛ Yudayaka naxee birin na Misira, e fama nɛ faxade gere nun kaamɛ ra. \v 28 Keren keren naxee mu faxama naa, nee kelima nɛ Misira gbilenfe ra Yudaya. Kɔnɔ naxee birin kelixi Yudaya alako e xa sabati Misira bɔxi ma, e fama nɛ a kolonde masenyi naxan kamalima, n gbe, xa na mu a ra e gbe.› \v 29 Alatala xa masenyi nan na ki. Tɔnxuma nan ya alako wo xa a kolon n wo ɲaxankatama nɛ, n ma masenyi birin kamalima nɛ. \v 30 Alatala xa masenyi nan ya: N Misira mangɛ Hofora luma nɛ a yaxuie sagoe, naxee wama a faxafe. N a rabama nɛ alɔ n Yudaya mangɛ Sedekiya luxi Babilɔn mangɛ Nebukadansari sago ki naxɛ, naxan bara wa a faxafe.» \c 45 \s Annabi Yeremi xa masenyi Baruki bɛ \p \v 1 Yudaya mangɛ Yosiya xa di Yehoyakimi xa mangɛya ɲɛ naani nde, Neriya xa di Baruki to Annabi xa masenyi sɛbɛ kitaabui kui, Annabi Yeremi naxa a fala Baruki bɛ, \v 2 «Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya i tan Baruki bɛ, \v 3 I bara a fala, ‹Tɔɔrɛ na n bɛ, barima Alatala bara fe xɔrɔxɔɛ dɔxɔ n xun ma. N bara tagan a mayandide, malabui yo mu na n bɛ.›» \p \v 4 «Alatala naxa a masen n bɛ n xa yi wɔyɛnyi fala i bɛ, ‹I bara a to, n naxan birin yailanxi, n na birin kanama nɛ. N naxan birin sixi, n na birin talama nɛ. N na birin nabama nɛ yi bɔxi ra. \v 5 Awa, i tan i wama munse xɔn? I naxa fe tofanyi fen, barima n fama nɛ duniɲa birin ɲaxankatade. N naxan nabama i bɛ, na nan ya: I sigama dɛdɛ, n i luma nɛ simaya kui. Alatala xa masenyi nan na ki.›» \c 46 \s Masenyi Misira bɛ \q \v 1 Alatala xa masenyi nan ya sie xa fe ra: \q \v 2 «Masenyi nan ya Misira xa fe ra. \q Masenyi nan ya Misira mangɛ Neko xa sɔɔrie xa fe ra, \q naxee nu na Efirati xure sɛɛti ma Karakemisi, \q Babilɔn mangɛ Nebukadansari e bɔnbɔ tɛmui naxɛ, \q Yosiya xa di Yehoyakimi, Yudaya mangɛ xa mangɛya ɲɛ naani nde.» \b \q \v 3 «Wo sɔɔri makantase lanmadie nun a xungbee tongo. \q Wo xa wo maso gere xili ma. \q \v 4 Wo xa soe dɔxɔ see yailan. \q Soe ragimae, wo xa te soe fari. \q Xunyi makantase xa lu wo yi ra, \q wo xa tanbɛe suxu wo yi ra, \q wo xa sanyi makantase sa wo sanyie ma.» \b \q \v 5 «Munse dangife? \q E na sɛrɛnfe gaaxui ra, e na gbilenfe xanbi. \q E xa sɛnbɛmae bara bira, e na gbilenfe e gi ra gaaxui kui. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 6 Sɛnbɛmae mu kisima, suusa mixie mu e ratangama. \q E birin birama nɛ kɔɔla ma Efirati xure dɛ ra.» \b \q \v 7 Nde tema alɔ Nili xure, naxan ye banbaran xɛ? \q \v 8 Misira nan tefe alɔ Nili xure naxan ye banbaran xɛ. \q A bara a fala, \q «N tema nɛ duniɲa birin ma, \q n xa taa birin kana, n xa ɲamae sɔntɔ. \q \v 9 Soe ragimae, wo te! \q Sɔɔri ragisee, wo xa gere ti sɛnbɛ ra! \q Etiyopikae nun Putikae gbangbalanyie, \q wo xa mini wo xa sɔɔri makantasee ra! \q Lidikae, wo xa mini xalie ra! \q \v 10 Mangɛ Alatala xa gbeɲɔxɔɛ lɔxɔɛ nan ya. \q Marigi a gbeɲɔxɔma nɛ a yaxuie ma santidɛgɛma ra. \q E wuli raminima nɛ, \q a findi sɛrɛxɛ ra Mangɛ Alatala bɛ ɲamanɛ ma naxan na kɔɔla ma Efirati mabiri. \q \v 11 Misiraka dimɛdie, wo xa te Galadi mabiri seri fende, \q kɔnɔ na mu nɔma wo rayalande. \q \v 12 Duniɲa birin bara wo xa yaagi to, \q e bara wo xui mɛ, \q barima wo xa sɔɔrie na e ya isofe e bore ra, \q e birin bara bira. \q \v 13 Alatala xa masenyi nan na ki \q Babilɔn mangɛ Nebukadansari xa gere Misira xili ma.» \b \q \v 14 «Wo xa na masenyi ti Misira bɔxi ma. \q Migidoli xa na mɛ, Nofi nun Tapanxɛsi xa na mɛ. \q Wo xa a fala, ‹Wo keli, wo xa geresose rafala, \q barima santidɛgɛma kanyie bara wo rabilin!› \q \v 15 Munfe ra wo xa sɔɔrie mu nɔma e yaxuie ra? \q E mu nɔma barima Alatala nan e rabirafe. \q \v 16 Sɔɔri wuyaxie bara bira. \q E bara gbilen a fala ra, \q ‹Won xa gbilen won xɔnyi, \q won ma mixie na dɛnnaxɛ, \q alako won xa won makuya gere ɲaaxi ra.› \q \v 17 Mɛnni e fama nɛ a falade, \q ‹Misira mangɛ sɛnbɛ mu na, \q a wɔyɛnma nɛ tun, kɔnɔ a mu fata gere sode.›» \b \q \v 18 «Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya, \q N ɲiɲɛ. \q Naxan sɛnbɛ gbo alɔ Taboro geya, \q naxan sɛnbɛ gbo alɔ Karemele geya baa sɛɛti ma, \q a na fafe. \q \v 19 Misirakae, wo xa kote yailan sigafe ra konyiya kui. \q Nofi findima nɛ gbaloe yire ra, \q a ganma nɛ, a xa mixi yo mu kisima. \q \v 20 Misira maniya ninge tofanyi ra, \q kɔnɔ tugitugi ɲaaxi na fafe kelife kɔɔla ma a xili ma. \q \v 21 Misira xa sɔɔri xɔɲɛe, \q naxee gere soma kɔbiri xa fe ra, \q e fan gbilenma nɛ Misira fɔxɔ ra e siga e gi ra. \q Na gbaloe gbo e bɛ, \q e mu nɔma na ɲaxankatɛ ra. \q \v 22 Misira a gima nɛ alɔ bɔximase a yaxuie ya ra, \q naxee fama sɛnbɛ ra, \q alɔ beera kanyi naxee fama wondi sɛgɛde. \q \v 23 Alatala xa masenyi nan ya: \q E fama nɛ na wondi sɛgɛde, hali a sɛnbɛ gbo. \q E nɔma nɛ na ra barima e wuya alɔ tugumie. \q \v 24 Misira bara yaagi, \q e bara lu ɲamanɛ sagoe naxan na kɔɔla ma.» \b \q \v 25 Isirayila Mangɛ Alatala bara a masen, \q «N fama nɛ Amon Tebeseka ɲaxankatade. \q N fama nɛ Misira mangɛ, \q a xa alae nun a xa kuntigie halakide. \q N mixi birin tɔɔrɔma nɛ naxee xaxili tixi Misira mangɛ ra. \q \v 26 N nee luma nɛ e yaxuie sagoe, \q naxee wama e faxafe, \q alɔ Babilɔn mangɛ Nebukadansari nun a xa mixie. \q Na dangi xanbi, mixi man sabatima nɛ Misira bɔxi ma. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 27 «I tan, n ma konyi Yaxuba, i naxa gaaxu. \q Isirayila, i naxa sɛrɛn, \q barima n i rakisima nɛ ɲamanɛ makuye ma. \q N i bɔnsɔɛ raminima nɛ e xa konyiya kui. \q Yaxuba bɔnsɔɛ gbilenma nɛ, \q e fa lu bɔɲɛsa kui e yaxuie xanbi. \q \v 28 Alatala xa masenyi nan ya: \q I tan, n ma konyi Yaxuba, i naxa gaaxu, \q barima n si birin sɔntɔma nɛ n wo rayensen yɛ dɛnnaxɛ. \q Kɔnɔ n mu i tan sɔntɔma. \q N i ɲaxankatama a sɛriyɛ ki nan gbansan ma, \q barima n mu nɔma nɔndi kiiti lude na.» \c 47 \s Masenyi Filisitakae bɛ \q \v 1 Alatala bara yi masenyi ti Annabi Yeremi bɛ \q Filisitakae xa fe ra beenu Misira mangɛ xa Gasa gere. \q \v 2 «Alatala xa masenyi nan ya: \q Mixi fama nɛ kelife kɔɔla ma \q naxee luxi alɔ ye xungbe xure kui, \q naxan banbaranma, a fa taae kana. \q Taakae birin e wa xui raminima nɛ. \q \v 3 Soe nun sɔɔri ragisee xui na taa li, \q babae mu e xa die malima, \q sɛnbɛmae mu sɛnbɛtaree malima. \q \v 4 Filisitakae gbaloe lɔxɔɛ bara a li. \q Tire nun Sidɔn mu Filisitakae xa mali sɔtɔma sɔnɔn, \q barima Alatala bara e sɔntɔ a nun Kafatorokae. \q \v 5 Gasa bara kana, Asikalɔn bara a sabari.» \b \q «Mixi naxee luxi fiili ma, \q wo wo yɛtɛ maxabama sunnunyi kui han mun tɛmui? \q \v 6 Wo a falama, ‹Alatala xa santidɛgɛma walima han mun tɛmui? \q A raso a tɛɛ kui, i bɔɲɛ magoro!› \q \v 7 N xa a fala wo bɛ, a santidɛgɛma malabuma di? \q Alatala nan a yamarixi, \q a xa siga han Asikalɔn baa dɛ ra. \q A xa wali nan na ki.» \c 48 \s Masenyi Mowabakae bɛ \q \v 1 Isirayila Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: \q «Ɲaxankatɛ na Nebo bɛ, na taa bara kana. \q Yaagi na Kiriyatayimi bɛ, na taa bara suxu, \q a xa yire makantaxi bara findi gbaloe magaaxuxi ra. \q \v 2 Matɔxɔɛ mu na Mowaba bɛ sɔnɔn. \q Xɛsibɔnkae luma sunnunyi nan kui. \q Ndee naxɛ, ‹Won xa a raɲɔn duniɲa mixie tagi.› \q Wo tan xaxilitaree, wo fan ma fe ɲɔnma nɛ, \q santidɛgɛma na wo fɔxɔ ra. \q \v 3 Xoronayimi gbelegbelema nɛ, \q a birin bara bira, a birin bara kana. \q \v 4 Mowaba bara kana, a xa die e wa xui raminima. \q \v 5 E tema nɛ Luxiti geya fari wa ra. \q Wa xui mɛma nɛ Xoronayimi kira xɔn gbaloe xa fe ra. \q \v 6 Wo wo gi, wo xa wo nii ratanga, \q wo xa wo nɔxun wula i. \q \v 7 Wo tan naxee wo xaxili tixi wo xa naafuli ra, \q wo fan suxuma nɛ. \q Kemosi soma nɛ konyiya kui, \q a nun a xa sɛrɛxɛdubɛe nun a xa kuntigie. \q \v 8 Taa yo taa fama nɛ kanade, keren mu kisima. \q E xa daaxae fan kanama nɛ Alatala xa yaamari saabui ra. \q \v 9 Mowaba xa a gi alɔ xɔni naxan ɲɛrɛma koore ma. \q A xa taae fama nɛ kanade, mixi yo mu luma naa. \q \v 10 Dankɛ na mixi bɛ naxan mu Alatala xa wali rabama. \q Dankɛ na mixi bɛ naxan mu a xa santidɛgɛma rawalima.» \b \q \v 11 «Kabi a dimɛdi tɛmui, Mowaba bara lu bɔɲɛsa kui, \q mixi yo mu a tɔɔrɔ, \q mixi yo mu a rasoxi konyiya kui. \q Kabi tɛmui xɔnnakuye a naxa lu a yɛtɛ ra. \q \v 12 Alatala xa masenyi nan ya: \q Kɔnɔ lɔxɔɛ na fafe, mixie a tɔɔrɔma nɛ, e a xun nakana. \q \v 13 Mowaba yaagima nɛ Kemosi xɔn ma, \q alɔ Isirayila yaagixi Beteli xɔn ma ki naxɛ. \q Singe Isirayila xaxili nu tixi Beteli ra. \q \v 14 Wo nɔma a falade di, \q ‹Gbangbalanyi nan muxu ra, \q sɔɔri gali na muxu yi ra?› \q \v 15 Mowaba bara kana, a xa taae na ganfe, \q a xa sɛgɛtalae bara faxa. \q Mangɛ xa masenyi nan na ki, \q naxan findixi Mangɛ Alatala ra.» \b \q \v 16 «Mowaba xa gbaloe na fafe, \q a gbe mu luxi a xa tɔɔrɔ a ɲaaxi ra. \q \v 17 Mowaba dɔxɔbooree, wo yo a ma. \q Wo tan naxee a kolon, wo xa maxɔrinyi ti, \q ‹Munse a niyaxi Mowaba xa mangɛya magaaxuxi xa kana?› \q \v 18 Dibon, wo wo magoro, wo xa lu bɔxi ma, \q barima naxan Mowaba kana, \q a fama nɛ wo xa yire makantaxie fan fɔxɔ ra. \q \v 19 Arowerikae, wo mamɛ ti kira dɛ ra, \q wo xa gi mixi maxɔrin, ‹Munse niyaxi?› \q \v 20 Mowaba bara yaagi a ɲaaxi ra. \q Wo xa gbelegbele, \q wo xa a fala Arinon xure dɛ ra, \q a Mowaba bara kana.» \b \q \v 21 «Kiiti bara ɲamanɛ li naxan na Xolon, Yaseri, Mefaati, \q \v 22 Dibon, Nebo, Beti Dibilatayima, \q \v 23 Kiriyatayimi, Beti Gamulu, Beti Meyoni, \q \v 24 Keriyoti, Bosara, nun Mowaba taa birin, \q naxee makɔrɛ, naxee makuya. \q \v 25 Mowaba sɛnbɛ bara kana, Mowaba bara bira. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 26 «Mowaba bara a yɛtɛ igbo Alatala ma. \q Na nan na ki fo a xa bira \q alɔ mixi siisixi naxan na bɔxunfe. \q A xa lu na yaagi kui. \q \v 27 Wo mu yoxi xɛ Isirayila ma? \q Wo bara a to muɲɛ ti ra? \q Munfe ra wo yoma a ma? \q \v 28 Mowabakae, wo xa wo gi, \q kelife wo xa taae kui sigafe ra geyae fari. \q Wo xa lu alɔ ganbɛ naxan a tɛɛ sama gɛmɛ longori ra. \q \v 29 Muxu bara Mowaba xa yɛtɛ igboɲa kolon. \q A bɔɲɛ gbo, a laxi a yɛtɛ ra, \q a mu wama marasi xɔn, a sondonyi mu fan. \q \v 30 Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q «N a xa yɛtɛ igboɲa kolon, \q kɔnɔ a mu findima a ra. \q A xa wɔyɛn xungbe mu kamalima. \q \v 31 Na nan a ra Mowaba mu rafanxi n ma. \q N mu nɔma wɔyɛn fanyi falade a xa fe ra, \q n ma wɔyɛnyi xɔrɔxɔ Kire Xaresetikae xa fe ra. \q \v 32 N bara kinikini sansi bilie ma naxee na Sibima, \q sigafe Yaasɛri ma. \q Wo xa sansie bara Yaasɛri baa li, e bara dangi na ra, \q kɔnɔ mixi ndee bara na birin kana. \q Wo mu na wɛni bogi toma sɔnɔn. \q \v 33 Ɲɛlɛxinyi nun sɛɛwɛ mu luma wo xa daaxae sɔnɔn. \q Sɛɛwɛ bara ɲɔn Mowaba bɔxi ma. \q Wɛni mu yailanma ɲɛlɛxinyi ra sɔnɔn. \q Gere sɔnxɔɛ gbansan nan luma naa. \q \v 34 Xɛsibɔn xa sɔnxɔɛ Eleyale lima nɛ, \q Yahasikae na mɛ. \q Kelife Sowari ma, sa dɔxɔ Xoronayimi ra han Egelati Selisiya, e birin \q na wa xui mɛma nɛ, barima Nimirin xa xuree bara xɔri. \q \v 35 Alatala xa masenyi nan ya: \q N wama Mowaba raɲɔnfe nɛ \q a nun mixi naxan birin tema kuyee batude yire itexie fari. \q \v 36 N bɔɲɛ tɔɔrɔma nɛ Mowaba bɛ, \q n bɔɲɛ tɔɔrɔ Kiriya Xaresetikae bɛ, \q barima e harige bara kana. \q \v 37 E bara e xunyi bi, e bara e dɛ xabe maxaba, \q e bara e fate yati maxaba, \q e bara sunnun donma ragoro e ma sunnunyi kui. \q \v 38 Mowaba banxi birin bara findi ɲɔn yire ra, \q barima n bara e kana alɔ fɛɲɛ fori. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 39 Wo xa wo xui ite, Mowaba bara gaaxu, \q e bara lu yaagi kui, e dɔxɔboore birin bara yo e ma.» \b \q \v 40 Alatala bara a masen, \q «A ɲɛrɛma nɛ koore ma alɔ sɛgɛ, a fa goro Mowaba xun ma. \q \v 41 Keriyoti bara suxu, \q a xa yire makantaxie bara kana. \q Mowaba sɛnbɛmae bɔɲɛe bara lu \q alɔ ginɛ naxan na di barife. \q \v 42 Mowaba kanama nɛ, a mu findima si ra sɔnɔn, \q barima a bara a yɛtɛ igbo Alatala ma. \q \v 43 Gaaxui luma nɛ Mowaba bɛ, \q a bira yili kui, a suxu gantanyi ra. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 44 «Naxan a gima gaaxui ra, a birama nɛ yili kui. \q Naxan nate yili ra, a suxuma nɛ gantanyi ra, \q barima Mowaba ɲaxankata waxati bara a li. \q \v 45 Gi mixie tima nɛ Xɛsibɔn fari, barima e sɛnbɛ bara ɲɔn. \q Tɛ bara so Xɛsibɔn, a Mowabaka mixi ɲaaxie xun nakanama nɛ. \q \v 46 Gbaloe na Mowaba bɛ. \q Kemosikae bara lɔɛ, \q e xa die bara siga konyiya kui. \q \v 47 Kɔnɔ n Mowabakae ragbilenma nɛ waxati raɲɔnyi. \q N bara na natɛ tongo Mowaba xa fe ra. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \c 49 \s Masenyi Amonikae, Edonkae, \s Damasikae, Kedarikae, nun Elamakae bɛ \q \v 1 Alatala bara a masen Amonikae xa fe ra: \q «Di mu na Isirayilakae bɛ? \q Kɛ tongomae mu na e bɛ? \q Munfe ra Amoni mangɛ Gadi bɔxi sɔtɔxi, \q a xa mixie fa lu na taa kui?» \b \q \v 2 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Lɔxɔɛ fama a lide, \q n fama nɛ Raaba gerede Amoni bɔxi ma. \q A findima gbaloe yire nan na, \q taa naxee na a rabilinyi e birin gan. \q Na waxati Isirayila man bɔxi masɔtɔma nɛ \q naxan nu bara ba a yi ra. \q \v 3 Xɛsibɔn, wo xa wa Ayi bɛ naxan bara kana. \q Raabakae, wo xa wa, wo xa sunnun donma ragoro wo ma, \q ɲɔn fe bara a li. \q Wo xa wo gi tɛtɛ fari, \q barima wo xa mangɛ bara xanin konyiya kui, a nun sɛrɛxɛdubɛe nun kuntigie. \q \v 4 Munfe ra wo xaxili tixi wo xa laakɔɛ wali ra? \q Munfe ra wo laxi wo yɛtɛ xa naafuli ra, matandilae? \q Wo a falama, ‹Nde nɔma won na?› \q Kɔnɔ wo sɛnbɛ fama nɛ kanade. \q \v 5 Mangɛ Alatala xa masenyi nan ya: \q N fama nɛ wo magaaxude \q a nun wo rabilinyi. \q Wo birin xaninma nɛ, mixi keren mu kisima. \q \v 6 Na dangi xanbi, n man Amonikae xun nakelima nɛ. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 7 Masenyi nan ya Edonkae bɛ: \q Mangɛ Alatala bara a masen, \q «Lɔnni mu na Teman sɔnɔn? \q Marasi bara ɲɔn a xa die ya ma? \q Fahaamui bara kana? \q \v 8 Wo wo gi, wo xa wo kobe raso. \q Dedankae, wo xa wo nɔxun geyae fari, \q barima n fama nɛ Esayu xa gbaloe ra. \q A ɲaxankata waxati bara a li. \q \v 9 Naxee fama wo xa bogise bade, e mu sese luma naa. \q Naxee fama wo muɲade, \q e se birin kanama nɛ alɔ e wama a xɔn ma ki naxɛ. \q \v 10 N fama nɛ se birin bade Esayu yi ra. \q A mu nɔma a nɔxunde, barima n na yire birin kolon. \q A bɔnsɔɛ, a ngaxakerenyie, nun a dɔxɔbooree, \q e birin xun nakanama nɛ, e birin lɔɛ. \q \v 11 Wo xa kiridie lu na, n tan nan fama e balode. \q Wo xa kaaɲɛ ginɛe xa e xaxili ti n tan nan na. \q \v 12 Alatala bara a masen: \q Hali naxan mu fe ɲaaxi rabaxi, a fama nɛ tɔɔrɔde. \q Wo tan naxee fe ɲaaxi rabaxi, a mu lanma xɛ wo fan xa tɔɔrɔ? \q Wo tɔɔrɔma nɛ.» \b \q \v 13 Alatala xa masenyi nan ya: \q «N bara n kali n yɛtɛ ra, \q Bosara kanama nɛ, a yaagi sɔtɔ. \q Bosara nun a rabilinyi dankɛ nan sɔtɔma, \q naa fa findi gbaloe yire ra.» \b \q \v 14 Alatala bara xibaaru fi n ma, \q a bara xɛɛrae xɛɛ si birin ma: \q «Wo xa fa, wo xa wo malan, \q wo xa gere ti.» \q \v 15 A naxɛ Edonkae bɛ, «N bara wo xurun sie ya ma, \q wo bara yaagi sɔtɔ adamadie tagi. \q \v 16 Wo xa yɛtɛ igboɲa, wo xa bɔɲɛte bara wo yanfa. \q Wo tan naxee sabatixi geyae fari, \q wo tan naxee xa banxie na yire itexi alɔ sɛgɛ tɛɛ, \q n wo rabirama nɛ. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 17 «Edon findima nɛ gbaloe yire ra. \q Dangi mixie dɛ ixarama nɛ, \q e kaaba na ɲaxankatɛ tofe ra. \q \v 18 Alatala bara a masen wo bɛ, \q wo xun nakanama nɛ \q alɔ Sodoma nun Gomora xun nakanaxi ki naxɛ. \q Mixi yo mu luma naa sɔnɔn. \q \v 19 N luma nɛ alɔ yɛtɛ naxan kelima Yurudɛn xure fɛ ma, \q a siga sube fende yire gbɛtɛ. \q N Edon kerima nɛ a xɔnyi, n fa mangɛ sugandixi ti naa. \q Nde maniya n na? Nde n nasima? \q \v 20 Na kui wo xa a ramɛ \q a Alatala natɛ naxan tongoxi Edon nun Temankae xili ma. \q A e xaninma nɛ alɔ xurusee, a fa e xɔnyi kana. \q \v 21 Duniɲa birin fama nɛ e xa birɛ kolonde, \q na xibaarui rayensen yɛ han Xulunyumi baa yire. \q \v 22 Na lɔxɔɛ e yaxuie maniyama sɛgɛ nan na \q naxan ɲɛrɛma koore ma e matofe ra, \q e fa dusu Bosara xun na. \q Na lɔxɔɛ Edon sɛnbɛmae luma nɛ \q alɔ ginɛ naxee na di barife.» \b \q \v 23 Masenyi, naxan masenxi Damasi bɛ, na nan ya: \q «Xamata nun Arapadi bara yaagi, \q barima e bara xibaaru ɲaaxi mɛ. \q E bɔɲɛ bara ramaxa alɔ mɔrɔnyi naxan na baa ma, \q naxan mu nɔma a raxarade. \q \v 24 Damasi sɛnbɛ bara ɲɔn, a wama a gife gaaxui kui. \q Kɔntɔfili nun tɔɔrɛ bara a suxu alɔ ginɛ naxan na di barife. \q \v 25 Na taa tofanyi n nu ɲɛlɛxinxi naxan na, \q na bara findi taa rabɛɲinxi ra? \q \v 26 Na lɔxɔɛ, naa fonikee birama nɛ taa kui, \q naa sɔɔrie fan dundu. \q Mangɛ Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 27 N tɛ sama nɛ Damasi tɛtɛ ma, \q Ben Hadada xa yire makantaxi gan.» \b \q \v 28 Masenyi nan ya Kedari nun Xasori xa mangɛya xa fe ra, \q Babilɔn mangɛ Nebukadansari naxan gerexi: \q Alatala bara a masen, \q «Wo keli, wo xa Kedari gere. \q Wo xa ɲamanɛ kana naxan na fuge ra. \q \v 29 Wo xa e xa kiri banxie, e xa xurusee, \q e xa kote birin, nun e xa ɲɔxɔmɛe suxu. \q Wo xa a fala e bɛ, \q ‹Fe xɔrɔxɔɛ na wo life yire birin.› \q \v 30 Alatala xa masenyi nan ya: \q Xasorikae, wo xa wo gi, \q wo xa yili ge wo wo nɔxunma dɛnnaxɛ, \q barima Babilɔn mangɛ Nebukadansari bara natɛ tongo wo xa fe ra, \q a bara a ɲanige a xa wo gere.» \b \q \v 31 Alatala bara a masen, \q «Wo keli, wo xa si nde gere naxan bɔɲɛ saxi. \q A xa naadɛe mu balanxi, a yiree mu makantaxi. \q A na a kerenyi nan ma. \q \v 32 Wo fama nɛ e xa ɲɔxɔmɛe nun e xa xuruse wuyaxie sɔtɔde. \q Yi mixi naxee e dɛ xabe sɛɛti bima, \q n e ralɔɛma nɛ foye kui, e xa tɔɔrɔ yire birin. \q \v 33 Xasori findima nɛ wulai bare yire ra, gbaloe na dɛnnaxɛ. \q Mixi yo mu sabatima mɛnni sɔnɔn.» \b \q \v 34 Alatala nan yi masenyi tixi Annabi Yeremi bɛ Elama xa fe ra \q Yudaya mangɛ Sedekiya xa mangɛya fɔlɛ tɛmui: \q \v 35 Mangɛ Alatala bara a masen, \q «N Elama xa xali kanama nɛ, naxan findixi a sɛnbɛ ra. \q \v 36 N gere tima nɛ a bɛ yire birin, \q n xa a ralɔɛ foye kui. \q Na gere dangi xanbi, si birin fama nɛ gi mixi nde sɔtɔde kelife Edon. \q \v 37 N fama nɛ Elamakae rasɛrɛnde e yaxuie ya ra \q naxee wama e faxafe. \q N e ɲaxankatama nɛ n ma xɔnɛ kui, \q n ma santidɛgɛma fa e birin sɔntɔde. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 38 N ma kibanyi luma nɛ Elama, \q n e xa mangɛ nun e xa kuntigie faxa. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 39 Kɔnɔ waxati dɔnxɔɛ ra, \q n man Edonkae ragbilenma nɛ kelife konyiya kui. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \c 50 \s Masenyi Babilɔn bɛ \q \v 1 Alatala xa masenyi a naxan fixi Annabi Yeremi ma Babilɔnkae xa fe ra, \q naxee na Kalidi bɔxi ma. \q \v 2 «Wo xa a fala si birin bɛ, wo xa e rakolon a ra, \q wo xa tɔnxuma ti na xa fe ra, wo naxa a nɔxun. \q Wo xa a fala, ‹Babilɔn bara suxu, \q a xa ala kuye Beli nun Merodaki bara yaagi, e bara gaaxu, \q \v 3 barima si nde kelife kɔɔla ma, na tefe e xili ma. \q Si nan a ra naxan findixi gbaloe raba ra, \q mixi yo, sube yo, sese mu luxi sɔnɔn, e birin bara e gi.›» \b \q \v 4 Alatala xa masenyi nan ya: \q «Na waxati Isirayilakae nun Yudayakae gbilenma nɛ. \q E fama nɛ wa ra, e e Marigi Alatala fen. \q \v 5 E maxɔrinyi tima nɛ Siyon xa fe ra, \q e e xunti naa ra. \q ‹Won xɛɛ, won xa saatɛ xiri won nun Alatala tagi, \q saatɛ naxan mu nɛɛmuma won na sɔnɔn.› \q \v 6 N ma ɲama nu luxi nɛ alɔ xuruse lɔɛxie. \q E kantamae bara e ralɔɛ geyae fari. \q E nu te, e nu goro, e mu a kolon e na dɛdɛ. \q \v 7 Naxee na e to, e e tɔɔrɔ. \q E yaxuie bara a fala, ‹Muxu fɔxi mu a ra. \q E yi sɔtɔxi nɛ barima e bara yunubi raba Alatala ra, \q naxan nu bara tinxinyi masen e bɛ, \q e babae xaxili nu tixi naxan na.›» \sp Alatala xa masenyi Isirayilakae bɛ \q \v 8 «Wo wo gi, wo xa mini Babilɔn, \q wo mini Kalidi bɔxi ra. \q Wo xa lu alɔ sikɔtɛ naxan tixi xurusee ya ra. \q \v 9 N tan yati sie rakelima nɛ Babilɔn xili ma, kelife kɔɔla ma. \q E fama nɛ gere xɔrɔxɔɛ tide e bɛ. \q E xa tanbɛe sɛnbɛ gbo, e xa gere sɔɔnɛyama nɛ. \q \v 10 Kalidi bɔxi fama nɛ kanade, \q e yaxuie fa e waxɔnse tongode. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \sp Alatala xa masenyi Babilɔn bɛ \q \v 11 «Iyo, wo xa sɛɛwa, wo xa ɲɛlɛxin, \q wo tan naxee bara n kɛ xun nakana. \q Iyo, wo xa tugan alɔ ningee, \q wo xa wo xui ramini alɔ soee. \q \v 12 Wo nga bara yaagi, \q naxan wo barixi a bara lu yaagi kui. \q A bara findi si dɔnxɔɛ ra, \q a xa bɔxi bara findi gbengberenyi ra, yire maxaraxi ra. \q \v 13 Alatala bara xɔnɔ a ma, \q a xa bɔxi mu rasabatima sɔnɔn. \q A bara findi gbaloe yire ra. \q Mixi naxan nɛ dangima naa, \q na kanyi dɛ ixarama nɛ, \q e kaaba na gbaloe ma.» \sp Alatala xa masenyi Babilɔn yaxuie bɛ \q \v 14 «Wo xa ti Babilɔn ya ra gere ki ma. \q Xali kanyie, wo xa tanbɛe woli e ma. \q Wo xa gere ti sɛnbɛ ra, \q barima a bara yunubi raba Alatala ra. \q \v 15 Wo xa sɔnxɔɛ rate a ma. \q A wama a yɛtɛ nan fife wo ma, a xa banxie bara kana, \q a xa tɛtɛ bara bira Alatala gbeɲɔxɔɛ saabui ra. \q Wo fan xa wo gbeɲɔxɔ. \q Wo xa a raba a ra alɔ a a rabaxi wo ra ki naxɛ. \q \v 16 Wo xa xɛɛ sae nun xɛɛ xabamae faxa Babilɔn. \q Santidɛgɛma xa a niya e birin xa e gi e xɔnyi ma. \q \v 17 Isirayila luxi nɛ alɔ xuruse lɔɛxi, \q yɛtɛ bara naxee keri. \q Asiri mangɛ nan singe a tɔɔrɔ, \q Babilɔn mangɛ fan fa a halaki a dɔnxɔɛ ra.» \b \q \v 18 Na nan a ra Isirayila Marigi Alatala a masenxi, \q «N Babilɔn mangɛ nun a xa ɲama ɲaxankatama nɛ \q alɔ n a rabaxi Asiriya mangɛ ra ki naxɛ. \q \v 19 N Isirayila ragbilenma nɛ a xɔnyi, \q a xa gɔɔrɛ man xa lu Karemele nun Basan, \q a xa wasa fe fanyi ra Efirami nun Galadi geyae fari. \q \v 20 Alatala xa masenyi nan ya: \q Na waxati n diɲɛma nɛ Isirayila xa yunubie ma, \q n diɲɛ Yudaya xa yunubie fan ma, \q barima n bara mixi dɔnxɔɛ xa yunubie xafari.» \sp Alatala xa masenyi Babilɔn yaxuie bɛ \q \v 21 «Wo te Meratayimi bɔxi ma Pekodikae xili ma. \q Wo xa e ratɔn, wo xa n ma yaamari birin nakamali. \q \v 22 Gere sɔnxɔɛ na e xa bɔxi ma, gbaloe na a ra. \q \v 23 Babilɔn sɛnbɛma bara kana, \q naxan nu luxi alɔ dɛrɛma duniɲa birin kui. \q Yakɔsi a bara findi gbaloe yire ra. \q \v 24 N bara Babilɔn suxu gantanyi ra a mu naxan toxi. \q N bara i to, n bara i masɔtɔ barima Ala matandi nan nu i ra. \q \v 25 Alatala nan gere soxi Babilɔn a xa xɔnɛ kui. \q Mangɛ Alatala na walife Kalidi bɔxi ma. \q \v 26 Duniɲa birin xa fa Babilɔn, \q wo xa e xa banxie rabi e sansi bogie ragatama dɛnnaxɛ. \q Na birin xa ratɔn, sese naxa lu. \q \v 27 Wo xa e xa tuurae birin kɔn naxaba xuruse kɔn naxabama dɛnnaxɛ. \q Ɲaxankatɛ na e bɛ, e xa kiiti waxati bara a li. \q \v 28 Mixi naxee kelixi Babilɔn konyiya kui, \q e na masenyi tife Siyon, \q ‹Muxu Marigi Alatala bara a gbeɲɔxɔ, \q a bara a xa hɔrɔmɔlingira gbeɲɔxɔ.› \q \v 29 Xali kanyie xa fa Babilɔn xili ma, \q naxee fata tanbɛ wolide. \q Wo xa Babilɔn nabilin, mixi yo naxa mini. \q Wo xa a xa kɛwali sare ragbilen a ma, \q wo xa a raba a ra alɔ a rabaxi mixi gbɛtɛ ra ki naxɛ. \q A bara a yɛtɛ igbo Alatala ma, Isirayila sɛniyɛntɔɛ. \q \v 30 Na nan a ra a xa fonikee fama birade taa kui, \q a xa sɔɔrie dundu na tɛmui. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \sp Alatala xa masenyi Babilɔn bɛ \q \v 31 «I tan yɛtɛ igboe, \q n xa i ɲaxankata. \q I xa kiiti lɔxɔɛ bara a li. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 32 «Na yɛtɛ igboe birama nɛ, mixi yo mu a rakelima. \q N a xa taae ganma nɛ, n a rabilinyi birin kana. \q \v 33 Mangɛ Alatala bara a masen, \q Isirayilakae nun Yudayakae na ɲaxankatɛ kui. \q Mixi naxee e rasoxi konyiya kui e tondima nɛ e rabɛɲinde. \q \v 34 Kɔnɔ e xunsarama sɛnbɛ gbo, a xili Mangɛ Alatala. \q A e xun mafalama nɛ alako e xa bɔɲɛsa sɔtɔ, \q Babilɔnkae xun xa rakana. \q \v 35 Santidɛgɛma xa Kalidikae faxa, \q a xa Babilɔnkae, e xa kuntigie, nun e xa karamɔxɔɛ sɔntɔ. \q \v 36 Santidɛgɛma xa e xa namiɲɔnmɛ wule falɛe faxa. \q Xaxilitaree nan e ra. \q Santidɛgɛma xa e xa sɔɔrie faxa. \q E xa lu gaaxui kui. \q \v 37 Santidɛgɛma xa e xa soee faxa, \q a xa e xa sɔɔri ragisee kana. \q Santidɛgɛma xa e xa sɔɔri saraxie faxa. \q E xa lu alɔ ginɛe. \q Santidɛgɛma xa e xa naafuli kana, e xa xanin. \q \v 38 E xa xuree xa xɔri. \q Kuye bɔxi na a ra. \q Kuyee nan mixi madaxuma. \q \v 39 Na nan a ra wulai subee luma naa, \q wulai baree, baratɛe, nun xɔni ɲaaxie. \q Mixi yo mu sabatima naa sɔnɔn. \q \v 40 A luma nɛ alɔ Sodoma nun Gomora Ala naxan kana. \q Mixi mu toma naa, adamadi yo mu sabatima naa. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 41 «Ɲama na fafe kelife kɔɔla ma. \q Si sɛnbɛma na a ra, naxan xa mangɛe na duniɲa yire birin. \q \v 42 Xali nun tanbɛ na e yi ra. \q E ɲaaxu, e mu kinikini kolon. \q E xui gbo alɔ mɔrɔnyi xui. \q E ɲɛrɛma soe nan fari, e fata gere ra. \q E na fafe Babilɔn nan fɔxɔ ra. \q \v 43 Babilɔn mangɛ to na mɛ, \q a sɛnbɛ naxa kana, a bɔɲɛ naxa gaaxu, \q alɔ ginɛ naxan na di barife. \q \v 44 N luma nɛ alɔ yɛtɛ naxan kelima Yurudɛn xure fɛ ma, \q a siga sube fende yire gbɛtɛ. \q N Babilɔn kerima nɛ a xɔnyi, n fa mangɛ sugandixi ti a xun. \q Nde maniya n na? Nde n nasima? \q Nde nɔma n natondide? \q \v 45 Na kui wo xa wo tuli mati Alatala xa natɛ ra, \q a naxan tongoxi Babilɔn xili ma, \q a naxan ɲanigexi Kalidi xa bɔxi xa fe ra. \q A e xaninma nɛ alɔ xurusee, a fa e xɔnyi kana. \q \v 46 Duniɲa na a kolon a Babilɔn bara suxu, \q e sɛrɛnma nɛ, e fa lu gaaxui kui.» \c 51 \s Babilɔn raɲɔnyi \sp Alatala xa masenyi \q \v 1 Alatala bara a masen, \q «N turunnaadɛ xɛɛma nɛ Babilɔn xili ma, \q \v 2 turunnaadɛ naxan findixi a yaxuie ra. \q E fama nɛ a rayensende foye kui, \q e a harige birin ba a yi ra, \q e ti a kanke a yire birin. \q \v 3 Xali woli xa a kanke makantase tongo. \q A naxa kinikini Babilɔn sɛgɛtalae ma, a xa e sɔntɔ. \q \v 4 Kalidika faxaxie toma nɛ e xa bɔxi ma yire birin, \q e rabiraxi kirae ma, e sɔxɔxi a ɲaaxi ra.» \b \q \v 5 «Mangɛ Alatala mu Isirayila nun Yudaya raboloma, \q hali e xa yunubie to bara gbo e ma e xɔnyi Isirayila sɛniyɛntɔɛ ya xɔri. \q \v 6 Wo xa keli Babilɔn bɔxi ma. \q Kankan xa a yɛtɛ rakisi, \q barima Alatala fama nɛ a gbe ɲɔxɔde, \q a e sare ragbilen e ma. \q \v 7 Singe, Alatala nan nu findixi saabui ra Babilɔn bɛ, \q duniɲa birin xa ɲaxankata, \q e xa madaxu alɔ siisilae. \q \v 8 Kɔnɔ yakɔsi a gbe mu luxi a xa bira, a xun xa rakana. \q Wo xa a kunfa ba, \q wo xa kata seri sɔtɔde a bɛ alako a xa yalan.» \sp Isirayilakae xa masenyi \q \v 9 «Won bara kata Babilɔn rayalande, \q kɔnɔ a mu sɔɔnɛyaxi. \q Won xa a lu naa, won xa siga won xɔnyi, \q barima a xa yunubie bara gbo yɛ. \q \v 10 Alatala bara won nakisi tinxinyi ra. \q Won xa won Marigi Alatala xa kaabanakoe dɛntɛgɛ Siyon. \q \v 11 Tanbɛe yailan, xali sase rafe. \q Alatala bara a niya Mede mangɛ bɔɲɛ xa te, \q a xa Babilɔn ɲaxankata a Marigi bɛ. \q Alatala gbeɲɔxɔɛ nan na ki a xa hɔrɔmɔbanxi xa fe ra. \q \v 12 Wo xa tɔnxuma rate Babilɔn xa tɛtɛ xili ma, \q wo xa sɔɔrie xa wuya, e xa e yɛtɛ yailan gere xili ma. \q Alatala fama nɛ a sago rabade, \q a a xa natɛ rakamali Babilɔnkae xili ma.» \sp Namiɲɔnmɛ xa masenyi \q \v 13 Wo tan Babilɔnka naafuli kanyi naxee sabatixi xure dɛ ra, \q wo ɲɔn waxati bara a li. \q \v 14 Mangɛ Alatala bara a kali a yɛtɛ xili ra, \q «N fama nɛ sɔɔrie ra wo xili ma, \q e wuya alɔ tugumi gali, e fa sɔnxɔɛ belebele rate.» \b \q \v 15 Alatala duniɲa daaxi a sɛnbɛ nan na, \q a xare sa a xa lɔnni ra, \q a koore itala a xa fe kolonyi ra. \q \v 16 A na galanyi rabula, tunɛ ye kelima nɛ koore ma, \q nuxui te bɔxi xun ma. \q A seyamakɔnyi raminima tunɛ, \q a foye ramini a kelide. \q \v 17 Adamadi findixi xaxilitare nan na naxan mu fahaamui sɔtɔ, \q xɛɛma xabui yaagi sɔtɔma nɛ a xa kuyee saabui ra, \q naxee findixi kuye wule ɲɛngitaree ra. \q \v 18 Se fufafu nan na e ra, lɔnnila yoma naxan ma. \q E fama nɛ ɲɔnde e xa kiiti waxati. \q \v 19 Annabi Yaxuba Marigi tan mu na ki xɛ, \q barima Daali mangɛ na a ra naxan xili Alatala Sɛnbɛma, \q naxan a xa ɲama daa a yɛtɛ bɛ. \sp Alatala xa masenyi Isirayila bɛ \q \v 20 «I tan findixi n ma geresose nan na, \q n sie rayensenma naxan na, \q n mangɛya xun nakanama naxan saabui ra, \q \v 21 n soe nun a ragima xa fe danma naxan na, \q n sɔɔri ragise kanama naxan saabui ra, \q \v 22 n xɛmɛ nun ginɛ sɔntɔma naxan na, \q n sɛgɛtala nun ginɛdimɛdi faxama naxan saabui ra, \q \v 23 n xurusee nun a dɛmadonyie rayensenma naxan na, \q n xɛ sae nun e xa ninge rayensenma naxan saabui ra, \q n mangɛ nun kuntigie rayensenma naxan na. \q \v 24 N sare ragbilenma nɛ Babilɔn bɔxi nun Babilɔnkae ma, \q e xa fe ɲaaxie xa fe ra e naxan nabaxi Siyon na. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q \v 25 N tixi i kanke, i tan mangɛya xungbe naxan duniɲa xun nakana. \q Alatala xa masenyi nan na ki. \q N na n xɔnyɛ italama nɛ i xili ma, \q n i radin tentenyi ra, \q n i findi geya ra naxan kui igeli. \q \v 26 Tide yo mu luma i ma sɔnɔn, sese mu tima i xɔnyi. \q I mu findima a ra abadan. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 27 «Wo xa tɔnxuma rate duniɲa ma. \q Wo xa gere sara xui ramini sie tagi. \q Wo xa keli, gere xa ti Babilɔn xili ma. \q Mangɛya birin xa fa kelife Ararati, Mini, nun Asikenasi. \q Sɔɔri mangɛ xa sugandi wo ya ma, \q wo xa soe xa wuya alɔ tugumi gali. \q \v 28 Sie xa fa gere xili ma, \q Mede xa mangɛe nun a xa kuntigie, \q a nun e yamarima ɲamanɛ naxee ma. \q \v 29 Babilɔn bɔxi sɛrɛnma nɛ tɔɔrɛ kui, \q barima Alatala xa natɛe mu kanama. \q Na bɔxi fama nɛ xun nakanade, \q mixi yo mu sabatima mɛnni sɔnɔn. \q \v 30 Babilɔn xa sɔɔrie mu gere tima sɔnɔn, \q e luma e xa yire kantaxie nan kui tun. \q E sɛnbɛ bara ɲɔn, e fa luxi nɛ alɔ ginɛe. \q E xa banxie birin ganxi, e xa tɛtɛ naadɛ kanaxi. \q \v 31 Xɛɛrae lu ra nɛ fa ra mangɛ xɔnyi, \q e a fala a bɛ a yaxuie bara dɛnnaxɛ suxu. \q \v 32 E bara xure igiridee suxu, \q e bara tɛ so xɛe ra, \q Babilɔn sɔɔrie bara lu gaaxui kui. \q \v 33 N tan Isirayila Marigi Alatala xa masenyi nan ya, \q Babilɔn taa luxi nɛ alɔ lonyi sansi xɔri boronma dɛnnaxɛ. \q A xa xɛ xaba tɛmui na fafe.» \sp Isirayilakae xa masenyi \q \v 34 «Babilɔn Mangɛ Nebukadansari bara won tɔɔrɔ, \q a bara won xaxili ifu, \q a bara won lu alɔ bɛki igeli. \q A luxi nɛ alɔ sube magaaxuxi naxan bara won don, \q naxan luga won na, a won bɔxun. \q \v 35 A fe ɲaaxi naxan nabaxi won tan Siyonkae ra, \q na xa gbilen Babilɔn ma. \q A nii naxee baxi Darisalamu, \q na sare xa gbilen Babilɔnkae ma.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 36 Na kui Alatala naxɛ, \q «Wo xa a mato, n fama nɛ wo xun mafalade, \q n fa wo gbe ɲɔxɔde. \q N Babilɔn baa xɔrima nɛ, n a xa dulonyie xarama nɛ. \q \v 37 Babilɔn findima nɛ yire kanaxi ra wulai baree luma dɛnnaxɛ. \q Mixie mu tinma lude na yire magaaxuxi. \q \v 38 A xa ɲama xaaɲɛxi alɔ yɛtɛe, \q e e xui raminima alɔ yɛtɛ yɔrɛ, \q \v 39 kɔnɔ e na keli, n e findima siisilae nan na, \q naxee yelema han, kɔnɔ e na xi, e mu xunuma sɔnɔn. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 40 «N e ragoroma nɛ alɔ yɛxɛɛ naxee kɔn naxabama, \q alɔ yɛxɛɛ nun si kontonyie. \q \v 41 Babilɔn xungbe, duniɲa birin naxan matɔxɔma, \q na biraxi di? \q Munse a niyaxi a xa findi gbaloe ra sie tagi? \q \v 42 Baa fama nɛ a makotode, mɔrɔnyie din a ra. \q \v 43 A xa taae bɛɲinma nɛ, e findi gbengberenyi ra, \q mixi mu sabatima dɛnnaxɛ. \q Hali biyaasilae mu luma naa. \q \v 44 N e xa kuye Beli ɲaxankatama nɛ, \q n fa a niya a xa mixie bɛɲin a naxee sɔtɔ. \q Mixie mu kelima ɲamanɛe ma fafe a batude sɔnɔn. \q Babilɔn xa tɛtɛ birama nɛ kerenyi ra.» \b \q \v 45 «N ma ɲama, wo xa keli naa. \q Wo xa wo gi, barima Alatala xa xɔnɛ bulama mɛnni nɛ. \q \v 46 Limaniya naxa ba wo yi ra, \q wo naxa gaaxu wɔyɛnyi ra naxee fama mɛde naa. \q Wɔyɛnyi luma fala ra nɛ sɛnbɛmae xa fe ra nun gere xa fe ra. \q \v 47 Waxati fama a lide n Babilɔn xa kuyee ɲaxankatama tɛmui naxɛ. \q A xa bɔxi birin luma yaagi kui na tɛmui nɛ, \q a xa mixie fa sɔntɔde. \q \v 48 Na kui koore nun bɔxi fama nɛ ɲɛlɛxinde a xa birɛ xa fe ra, \q a yaxuie sago ma, yaxui naxee kelixi kɔɔla ma. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \sp Namiɲɔnmɛ xa masenyi \q \v 49 «Babilɔn xa bira Isirayilaka mixi faxaxie xa fe ra, \q alɔ mixi gbegbe faxaxi duniɲa ma ki naxɛ Babilɔn bɛlɛxɛ fɔxi ra. \q \v 50 Wo tan naxee bara wo yɛtɛ ratanga santidɛgɛma ma, \q wo naxa dugundi, wo xa siga. \q Hali wo na yire makuye, \q wo xa ratu Alatala ma, wo ɲɔxɔ xa sa Darisalamu xɔn.» \sp Isirayila xa masenyi \q \v 51 «Won bara yaagi sɔtɔ, won bara konbi, \q won mu nɔma won xun nakelide sɔnɔn, \q barima si gbɛtɛe bara so yire sɛniyɛnxie kui Alatala xa hɔrɔmɔbanxi yire.» \sp Alatala xa masenyi \q \v 52 Alatala xa masenyi nan ya, \q «N na gɛ Babilɔn xa kuyee ɲaxankatade, \q a xa ɲama luma wa ra nɛ bɔxi birin ma. \q \v 53 Hali Babilɔn xa fe fama sɔɔnɛyade nu, \q a xa xunnakeli sɔtɔ, \q n fama nɛ a niyade a xa fe birin xa kana. \q Alatala xa masenyi nan na ki.» \b \q \v 54 «Xui xɔrɔxɔɛ minima Babilɔn bɔxi ma a xa kanari nan xa fe ra. \q \v 55 Alatala fama nɛ Babilɔn xun nakanade, \q a e xa sɔnxɔɛ dan. \q E yaxuie dinma nɛ e ra alɔ baa mɔrɔnyie, \q e xui xaaɲɛ a ɲaaxi ra. \q \v 56 Kanaritie birama nɛ Babilɔnkae fɔxɔ ra, \q e e xa sɔɔrie suxu, e e xa xalie igira, \q barima Alatala gbeɲɔxɔɛ tima nɛ, \q a e sare birin nagbilen e ma. \q \v 57 N e xa mangɛe, kuntigie, lɔnnilae nun sɔɔrie findima siisilae nan na, \q naxee luma xi ra abadan, \q e mu xunuma fefe ma. \q Mangɛ xa masenyi nan na ki, \q naxan xili Alatala Sɛnbɛma.» \b \q \v 58 «Alatala xa masenyi nan ya, \q Babilɔn xa tɛtɛ xungbe birama nɛ, \q a xa naadɛ itexie gan, \q a xa ɲama a yɛtɛ ratagan fe fufafu ma, \q a wali naxan nabaxi, na birin gan tɛ ra.» \p \v 59 Annabi Yeremi to Yudaya mangɛ Sedekiya mati Babilɔn a xa mangɛya ɲɛ naani nde ra, a naxa yi masenyi so Neriya xa di Seraya yi ra, naxan findixi Maxaseya xa mamadi ra. \v 60 A nu bara Babilɔn xa gbaloe xa fe birin sɛbɛ kɛɛdi nde ma, a nu lanma e xa naxee sɔtɔ. \v 61 A naxa a fala Seraya bɛ, «I na Babilɔn bɔxi li, i xa yi masenyi birin xaran i xui itexi ra. \v 62 Na tɛmui, i xa a fala, ‹Alatala, i bara a masen a yi yire birin fama nɛ kanade, mixie nun xuruse mu toma be sɔnɔn, yi bɔxi fa findi gbengberenyi ra.› \v 63 I na gɛ yi sɛbɛli xarande, i xa a xiri gɛmɛ nde ra, i fa na gɛmɛ woli Efirati xure xɔɔra. \v 64 Na tɛmui i xa a fala, ‹Babilɔn fan dulama na ki nɛ, a mu tema sɔnɔn gbaloe xa fe ra Alatala naxan nagirixi a ma. A xa ɲama xun mu rakelima sɔnɔn.›» \p Annabi Yeremi xa masenyi danxi be nɛ. \c 52 \s Darisalamu birafe \p \v 1 Sedekiya mangɛya sɔtɔ a ɲɛ mɔxɔɲɛn nun keren nan ma, a fa ɲɛ fu nun keren mangɛya raba Darisalamu. A nga nu findixi Yeremi xa di Xamutali naxan keli Libina ma. \v 2 Sedekiya naxa fe ɲaaxi raba a Marigi Alatala ya xɔri alɔ Yehoyakimi nu bara a raba ki naxɛ. \v 3 Darisalamu nun Yudaya nu bara fe xɔrɔxɔɛ sɔtɔ Alatala xa xɔnɛ xa fe ra. A raɲɔnyi Alatala naxa a gbilen e fɔxɔ ra. \p Na tɛmui Sedekiya naxa mangɛ Nebukadansari matandi. \v 4 Na kui a xa mangɛya ɲɛ solomanaani nde, kike fu, xi fu nde ra, Babilɔn mangɛ Nebukadansari naxa fa a nun a xa sɔɔri gali ra Darisalamu gere xili ma. E naxa yonkin taa rabilinyi ra, e se nde ti alako e xa nɔ tede tɛtɛ fari. \v 5 Taa naxa lu suxui kui han mangɛ Sedekiya xa mangɛya ɲɛ fu nun keren nde ra. \p \v 6 Kike naani nde xi solomanaani nde ra, kaamɛ nu bara sɛnbɛ sɔtɔ taa kui, donse yo mu nu na ɲama yi ra sɔnɔn. \v 7 Taa tɛtɛ to kana, sɔɔrie naxa e gi naadɛ ra naxan na tɛtɛ firinyie tagi, mangɛ xa malabude fɛ ma, e fa siga Araba fiili ma. Kalidikae nu yonkinxi taa rabilinyi. \p \v 8 Kalidikae to taa sɔɔrie to e gi ra, e naxa bira e xa mangɛ fɔxɔ ra, e fa a suxu Yeriko fiili ma. Mangɛ xa sɔɔrie naxa e gi a xun ma, e yensen yɛ. \v 9 Kalidikae naxa mangɛ suxu, e a xanin Babilɔn mangɛ xɔn ma Ribila a makiitife ra. \v 10 E naxa Sedekiya xa die kɔn naxaba a ya xɔri, e fa a tan yae kana. \v 11 Na dangi xanbi, Babilɔn mangɛ naxa a xiri wure gbeeli yɔlɔnxɔnyi ra, a a xanin Babilɔn. Mɛnni a naxa lu geeli kui han a faxa tɛmui naxɛ. \p \v 12 Kike suuli nde xi fu nde ra, Nebukadansari xa mangɛya ɲɛ fu nun solomanaani nde Babilɔn xun ma, Nebusaradan Babilɔn mangɛ xa sɔɔri xunyi naxa siga Darisalamu. \v 13 A naxa Alatala xa banxi, mangɛ xa banxi, nun Darisalamu banxi xungbe birin gan. \v 14 Kalidikae xa sɔɔri naxee nu na a fɔxɔ ra, e naxa tɛtɛ rabira naxan nu Darisalamu rabilinxi. \v 15 Nebusaradan, Babilɔn sɔɔri mangɛ naxa Darisalamu ɲama dɔnxɔɛe xanin Babilɔn, alɔ setaree, walikɛe, nun mixi naxee e yɛtɛ so Babilɔn mangɛ yi ra. \v 16 Kɔnɔ a naxa tin setare ndee tan xa lu naa, e xa nu bɔxi rawali, e nu wɛni bilie si. \p \v 17 Kalidikae naxa see tongo naxee yailanxi wure gbeeli ra, e e raxunu alako e xa na wure gbeeli xanin Babilɔn. Na kui, e naxa kinki firin, ye sase xungbe, nun a dɔxɔdee kana. \v 18 E naxa Alatala xa banxi tundee, pelie, finɛe, tɔnbilie, nun yirabase birin tongo, naxee nu yailanxi wure gbeeli ra. \v 19 A naxa yirabasee nun pɔɔtie fan birin tongo naxee nu yailanxi xɛɛma nun gbeti ra. \v 20 Banxi kinki firinyie, ye sase xungbe naxan xili «baa,» a dɔxɔde fu nun firinyi naxee nu na a bun ma, e masolixi tuurae ra, Sulemani naxee yailan Alatala xa banxi bɛ, na birin findixi wure gbeeli gbegbe nan na, naxan xasabi mu nu nɔma kolonde. \v 21 Na banxi kinki firinyie xa maiteya nu nɔngɔn ya fu nun solomasaxan lima, e rabilinyi nu nɔngɔn ya fu nun firin lima. Nee nu yailanxi wure gbeeli nan na naxan tilinyi suxui tagi lima, e kui igelixi. \v 22 Na kinki xunyie nu yailanxi wure gbeeli nan na, e masoli kɔɔbɛ bogi maniyɛe ra. Nee xa maiteya nu nɔngɔn ya suuli lima. \v 23 Kɔɔbɛ bogi maniyɛ tongo solomanaani nun senni nu na tande mabiri, naani nu na banxi kui mabiri, naxee birin nalanxi lan kɛmɛ ma. \p \v 24 Babilɔn sɔɔri mangɛ naxa sɛrɛxɛdubɛ kuntigi Seraya, sɛrɛxɛdubɛ firin nde Sefaniya, nun hɔrɔmɔbanxi naadɛ makantɛ saxanyie xanin a xun ma. \v 25 A naxa yi mixi xungbee fan xanin: sɔɔri mangɛ, mangɛ rasima solofere naxee toxi taa kui, kuntigi nde naxan nu sɔɔrie sugandima, nun na taakae mixi tongo senni. \v 26 Babilɔn sɔɔri mangɛ Nebusaradan naxa na mixi birin xanin Babilɔn mangɛ xɔn ma Ribila. \v 27 Babilɔn mangɛ naxa e faxa Ribila, Xamata bɔxi ma. Yudayakae tongoxi e xa bɔxi ma na ki nɛ. \p \v 28 Mixi xasabi nan ya Nebukadansari naxan xanin konyiya kui Babilɔn bɔxi ma: \q A xa mangɛya ɲɛ solofere nde, Yudayaka mixi wulu saxan mixi mɔxɔɲɛn nun saxan. \q \v 29 A xa mangɛya ɲɛ fu nun solomasaxan nde, Darisalamuka mixi kɛmɛ solomasaxan, mixi tongo saxan nun firin. \q \v 30 A xa mangɛya ɲɛ mɔxɔɲɛn nun saxan nde, Yudayaka mixi kɛmɛ solofere, mixi tongo naani nun suuli. \q Na birin lanxi mixi wulu naani, mixi kɛmɛ senni nan ma. \p \v 31 Yudaya mangɛ Yehoyakini xa sigɛ ɲɛ tongo saxan nun solofere nde ra Babilɔn bɔxi ma, a kike fu nun firin nde, xi mɔxɔɲɛn nun suuli nde ra, Efili Merodaki naxa findi Babilɔn mangɛ ra, a fa Yudaya mangɛ Yehoyakini ramini geeli. \v 32 A naxa hinnɛ a ra, a a xa kibanyi radangi mangɛ gbɛtɛe ra, a tan nun naxee nu a ra Babilɔn bɔxi ma. \v 33 Yehoyakini naxa a xa geelimani sosee masara, a nu fa a dɛge mangɛ xa teebili ra tɛmui birin. \v 34 Babilɔn mangɛ naxa a ɲɔxɔ sa a xa fe xɔn ma a fanyi ra, a naxa a ki a xa simaya birin kui.