\id HOS \ide UTF-8 \h Annabi Hose \toc1 Ala xa masenyi Annabi Hose bɛ \toc2 Annabi Hose \toc3 Hos \mt Ala xa masenyi Annabi Hose bɛ \imt Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra \ip Alatala naxa masenyi xɔrɔxɔɛ ti Isirayilakae bɛ Annabi Hose saabui ra. Ala nu bara Isirayila sugandi a xa findi a xa ɲama ra, a xa lu a xa niini bun ma, a xa lu a xa yaamari bun ma. Kɔnɔ Isirayila mu tin na ra. E naxa bira ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, e findi kuye batui ra. Ala naxa xɔnɔ e ma a ɲaaxi ra, han a natɛ tongo a xa e lu kaafiri sagoe, e xa lu konyiya kui. \ip Annabi Hose na masen nɛ Isirayila bɛ misaali nde ra naxan nɔma findide tɛrɛnna ra won bɛ. A naxa Isirayila xa wali maniya langoeɲa ra, a naxan nabama a xa mɔri ra naxan nu bara a dɔxɔ sɛriyɛ ki ma. A naxɛ langoe ginɛ naxan mɛɛma a xa mɔri fanyi ra, naxan bara fe fanyi mɔɔli birin naba a bɛ alako futi xa sabati, na ginɛ mɔɔli bara finsiriwaliya ɲaaxi raba. Isirayila a na mɔɔli raba nɛ Ala ra. Ala to e sugandi, a nu lan nɛ e xa lu a sagoe, kɔnɔ e mu tin na ra. E birafe kuye fɔxɔ ra, na bara lu alɔ yanfanteya langoe naxan nabama a xa mɔri fanyi ra. \ip Na birin kui, Ala nu nɔma xɔnɔde a xa ɲama ma a ɲaaxi ra, a fa e birin sɔntɔ e xa yunubi xa fe ra. Kɔnɔ yi kitaabui wama a masenfe nɛ, Ala xa xanunteya gbo adama bɛ hali na findi yunubitɔɛ ra. Ala mu taganma kira fanyi masenfe yunubitɔɛ bɛ alako a man xa gbilen Ala xa niini bun ma. A fe birin nabama nɛ alako adama xa kisi, a xa lu kira fanyi xɔn ma. \ip Ala laayidi naxan tongo Isirayila bɛ, a xa e ragbilen e xa wali kobi fɔxɔ ra, a na laayidi tongoma nɛ won fan bɛ. Ala wama won naminife Sentanɛ xa yaamari bun ma, a wama nɛ won xa lu a xa denbaya kui kisi nun hɛɛri na dɛnnaxɛ. Ala xa won mali tinfe na ra. Amina. \imte Ala xa masenyi Annabi Hose bɛ \c 1 \s Annabi Hose xa denbaya \p \v 1 Alatala naxa masenyi ti Beeri xa di Hose bɛ, Yusiya, Yotami, Axasi, nun Xesekiya mangɛ xa waxatie kui Yudaya. Yerobowami nan nu na Isirayila mangɛ ra. \p \v 2 Alatala xa masenyi nan ya Annabi Hose bɛ: Alatala naxa a fala Annabi Hose bɛ, «Siga, i sa langoe ginɛ nde tongo, a man xa die bari i bɛ, barima bekae langoeɲa nan nabama Alatala rabɛɲinfe kui!» \v 3 Hose naxa siga, a sa Gomeri tongo, Dibilayimi xa di ginɛ. Na naxa tɛɛgɛ, a di bari a bɛ. \v 4 Alatala naxa a masen Hose bɛ, «I xa a xili sa Yisireeli, a gbe mu luxi n xa Yehu xa denbaya ɲaxankata, barima e faxɛ ti nɛ Yisireeli. N Isirayila xa mangɛya ɲɔnma na ki nɛ. \v 5 Na lɔxɔɛ n Isirayila xa geresoe sɛnbɛ kanama nɛ Yisireeli taa kui.» \p \v 6 Gomeri man naxa tɛɛgɛ, a di ginɛ bari. Alatala naxa a masen Hose bɛ, «A xili sa ‹Mixi xɔnxi,› barima n mu kinikinima Isirayila ma, n mu a xa yunubi xafarima sɔnɔn. \v 7 Kɔnɔ n kinikinima nɛ Yudaya tan ma, n fa a rakisi a Marigi Alatala sɛnbɛ ra. N mu e rakisima tanbɛ ra, xa na mu a ra santidɛgɛma ra, gere ra, soee ra, nun soe ragie ra.» \p \v 8 Gomeri to «Mixi xɔnxi» dɛ ba, a man naxa tɛɛgɛ, a di bari a xa mɔri Hose bɛ. \v 9 Alatala naxa a masen, «I xa a xili sa ‹N gbe mu a ra,› barima n ma ɲama mu wo ra sɔnɔn, wo Marigi mu n na sɔnɔn.» \s Isirayila gbilenfe Ala ma \q \v 10 Isirayilakae fama nɛ wuyade \q alɔ baa dɛ ra mɛyɛnyi, \q naxan mu nɔma maniyade, \q naxan mu nɔma kɔntide. \q Singe ra, a nu a falama e bɛ dɛnnaxɛ, \q «N ma ɲama mu wo ra,» \q a a falama nɛ e bɛ, \q «Ala Ɲiɲɛ xa die.» \q \v 11 Yuda bɔnsɔɛe nun Isirayila bɔnsɔɛe malanma nɛ, \q e mangɛ keren sugandi e birin bɛ. \q Na lɔxɔɛ xungbe Ala e raminima nɛ konyiya kui, \q a e rasabati e xɔnyi. \c 2 \b \q \v 1 «Wo xa a fala wo taarae xa fe ra, ‹Ala xa ɲama.› \q Wo xa a fala wo xunyae xa fe ra, ‹Ala xanuntenyie.› \q \v 2 Wo xa wo nga Isirayila kalamu, \q barima n ma ginɛ mu a ra, \q a xa mɔri mu n fan na! \q A xa a xa langoeɲa maxiri see ba a yatagi ma, \q a a xa ɲɛngɛya maxiri see ba a xiɲɛe tagi. \q \v 3 Xa na mu a ra, n Isirayila luma a rageli nan na, \q alɔ a nu ki naxɛ a bari lɔxɔɛ. \q N e xa bɔxi mafindima nɛ gbengberenyi ra, \q \v 4 a findima yire maxare nan na. \q N e faxama ye xɔli nan na. \q N mu kinikinima a xa die ma, \q barima langoe di nan e ra. \q \v 5 E nga e sɔtɔ langoeɲa nan kui. \q Na bara findi yaagi ra e bɛ. \q A naxa a fala, ‹N birama nɛ n ɲɛngɛe fɔxɔ ra, \q naxee donse nun ye soma n yi, \q naxee dugi fima n ma, \q naxee n kima ture nun minse ra.› \q \v 6 N i xa kira findima tunbe kunsi ra na nan ma, \q n i rabilin tɛtɛ ra, alako i naxa kira to. \q \v 7 A sigama a ɲɛngɛe fɔxɔ ra, \q kɔnɔ a mu e masɔtɔma. \q A e fenma, kɔnɔ a mu e toma. \q A a falama nɛ, ‹N xa gbilen n ma mɔri xɔn, \q barima ɲɛlɛxinyi nu na n bɛ mɛnni dangi yakɔsi ra.› \q \v 8 A mu a kolon fa fala n tan nan nu baloe soma a yi, \q mɛngi, ture, nun minse. \q N tan nan nu gbeti nun xɛɛma fan soma a yi, \q kɔnɔ a naxa na birin nawali Bali kuye bɛ. \q \v 9 Na nan a to n ma mɛngi na mɔ, n a bama a yi. \q Wɛni bogi bundu tɛmui, n na fan bama a yi. \q Xuruse xabe xaba tɛmui, n mu tinma e xa se sɔtɔ, \q naxan nɔma findide e xa dugie ra. \q \v 10 Yakɔsi n xa a rayaagi a ɲɛngɛe ya xɔri, \q alako mixi yo naxa a ba n yi ra. \q \v 11 N ɲɛlɛxinyi birin bama nɛ e yi, \q alɔ e xa malabui lɔxɔɛ sali, \q e xa kike nɛɛnɛ sali, \q a nun e xa sali birin. \q \v 12 N xa e xa wɛni bilie, nun e xa xɔrɛ bilie kana. \q E naxɛ a na findixi e xa langoeɲa sare nan na. \q N na sansi birin kanama nɛ, \q a xa findi wula ra subee sabatima dɛnnaxɛ. \q \v 13 N Isirayila ɲaxankatama nɛ, \q barima a sɛrɛxɛ bama Bali kuye bɛ, \q a lu alɔ langoe naxan a yɛtɛ maxirima dugi fanyi ra, \q a bira a ɲɛngɛ fɔxɔ ra. \q Na kui a naxa nɛɛmu n tan ma.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \b \q \v 14 «N a xaninma gbengberenyi ma na nan ma, \q n fa wɔyɛnyi ɲɔxunmɛ fala a bɛ. \q \v 15 A na keli mɛnni, n man wuri bogilae fi a ma. \q Akori gulunba findima nɛ xaxilisa ra a bɛ, \q a fa sigi sa alɔ a fonike tɛmui \q alɔ a mini lɔxɔɛ Misira bɔxi ra.» \b \q \v 16 Alatala xa masenyi nan ya, \q «Na lɔxɔɛ i n xilima nɛ ‹N ma mɔri.› \q I mu n xilima ‹N kanyi› sɔnɔn. \q \v 17 N Bali kuye xilie bama nɛ i dɛ i, \q alako i xa nɛɛmu e ma. \q \v 18 Na lɔxɔɛ n saatɛ tongoma nɛ e bɛ, \q nun wulai subee, xɔnie, a nun bubusee ra. \q N xali, santidɛgɛma, nun gere bama nɛ e xa bɔxi ma, \q alako e xa sabati naa bɔɲɛsa kui. \q \v 19 N i findima n ma ginɛ nan na \q tinxinyi, dugutɛgɛɲa, nun hinnɛ kui. \q N mu mɛɛma i ra abadan. \q \v 20 Lanlanteya luma nɛ won tagi, \q i fa Alatala kolon.» \b \q \v 21 Alatala xa masenyi nan ya. \q «Na lɔxɔɛ, n i xa dubɛ suxuma nɛ. \q \v 22 Koore tunɛ ye ragoroma nɛ bɔxi ma. \q Bɔxi baloe raminima nɛ wo bɛ. \q Sansie wɛni nun ture fima nɛ wo ma. \q Yisireeli hayi birin fanma nɛ. \q \v 23 N Isirayila rasabatima nɛ na bɔxi ma n yɛtɛ bɛ. \q N nu naxan ma ‹Mixi xɔnxi,› \q n kinikinima nɛ a ma. \q N nu naxan ma, ‹N ma ɲama mu a ra,› \q n a xilima nɛ, ‹N ma ɲama.› \q E fan fama n tan nan xilide, ‹N Marigi Ala.›» \c 3 \s Ala xa xanunteya Isirayila bɛ \p \v 1 Alatala naxa a masen n bɛ, «I man xa i xa ginɛ xanu, hali a to yɛnɛ rabama a nun a ɲɛngɛe ra. Na luma nɛ alɔ Alatala xa xanunteya Isirayilakae bɛ, e tan naxee birama ala gbɛtɛe fɔxɔ ra, e nu sɛrɛxɛ ba e bɛ.» \v 2 N naxa gbilen na ginɛ xa kote dɔxɔ ra gbeti kole fu nun suuli ra, nun mɛngi busali keren nun a tagi. \v 3 N naxa a fala a bɛ, «I xa i raxara n xɔnyi. I naxa langoeɲa raba sɔnɔn, i naxa xɛmɛ gbɛtɛ yo kolon fa. N fan luma i bɛ na ki nɛ.» \p \v 4 Waxati xɔnnakuye kui, Isirayila fama nɛ lude mangɛ mu na, yareratie, sɛrɛxɛe, kuyee, nun Ala maxɔrin se xanbi. \v 5 Na dangi xanbi, Isirayilakae gbilenma nɛ, e fa e Marigi Alatala fen, a nun e xa mangɛ Dawuda. Na tɛmui, e fama nɛ gaaxude Alatala ya ra, e man lu a xa hinnɛ bun ma tɛmui birin. \c 4 \s Isirayila xa tinxintareya \q \v 1 Isirayilakae, wo Alatala xa wɔyɛnyi ramɛ, \q barima kiiti na wo nun Alatala tagi. \q «Nɔndi nun hinnɛ bara ɲɔn wo ya ma. \q Wo mu n kolonxi Ala ra wo xɔnyi sɔnɔn. \q \v 2 Dankɛ matife, wule, faxɛ ti, muɲɛ, langoeɲa \q nan gbansan gboxi wo yi ra. \q Faxɛ tima tɛmui birin. \q \v 3 Wo xa bɔxi fama lude sunnunyi kui na nan ma. \q Naxee birin sabatixi a ma, \q e faxama nɛ e nun subee, xɔnie, nun yɛxɛe ra. \q E birin faxama nɛ.» \b \q \v 4 «Kɔnɔ mixi yo naxa kalamui ti, \q mixi yo naxa ɲama rakiiti. \q Wo xa ɲama nan wo tan sɛrɛxɛdubɛe kalamuma. \q \v 5 Wo birama nɛ yanyi ra, wo bira kɔɛ ra. \q Hali namiɲɔnmɛe, e tantanma. \q N fama wo nga Isirayila faxade na nan ma. \q \v 6 N ma ɲama na faxafe, a kolontareya ma. \q Wo to bara wo makuya n kolonfe ra, \q n fan bara wo makuya n ma sɛrɛxɛdubɛɲa ra. \q Wo to bara wo Marigi Ala xa sɛriyɛ rabɛɲin, \q n fan bara wo xa die rabɛɲin. \q \v 7 Sɛrɛxɛdubɛe wuyaxi ki naxɛ, \q e xa yunubie fan wuyaxi na ki nɛ. \q N e xa binyɛ masarama yaagi ra na nan ma. \q \v 8 E baloma n ma ɲama xa sɛrɛxɛe ra. \q Na kui, e man nee radin yɛ yunubi rabafe ma \q e tan yɛtɛ naxan nabama, \q alako e man xa sɛrɛxɛ gbɛtɛe sɔtɔ. \q \v 9 Ɲama yo, sɛrɛxɛdubɛe yo, \q n e birin ɲaxankatama nɛ e xa yunubie xa fe ra, \q n e sare ragbilenma nɛ e ma.» \b \q \v 10 «E e dɛgema nɛ, kɔnɔ e mu fama lugade. \q E kuyee batuma nɛ, kɔnɔ nee mu e rageenima, \q barima e bara Alatala rabɛɲin. \q \v 11 E langoeɲa rabama, \q e beere mɔɔli birin minma. \q Na nan e xaxili kanaxi. \q \v 12 N ma ɲama maxɔrinyi tima kuye ma. \q E yaabi nde sɔtɔma na wuri xuntunyi ra. \q Langoeɲa rabafe bara lu e bɔɲɛ kui. \q Na bara e ralɔɛ, \q na bara e makuya Ala ra. \q \v 13 E sɛrɛxɛ bama geyae fari, \q mɛnni e surayi fan ganma sɛrɛxɛ ra. \q E na rabama wuri xungbee bun ma, niini gbo dɛnnaxɛ. \q Na kui wo xa di ginɛe langoeɲa rabama, \q wo xa mamadie fan bara findi yɛnɛ rabae ra.» \b \q \v 14 «N mu fama wo xa di ginɛe nun wo xa mamadie ɲaxankatade e xa langoeɲa xa fe ra, \q barima wo tan fan ɲɛngɛe suxuma. \q Wo birin sɛrɛxɛ bama kuyee bɛ. \q Ɲama xaxilitare luma na gantanyi kui. \q \v 15 Xa Isirayila bara bira langoeɲa fɔxɔ ra, \q wo tan Yudayakae, wo naxa na mɔɔli raba. \q Wo naxa siga Giligali, wo naxa te Beti Aweni. \q Wo naxa wo kali Alatala xili ra mɛnni. \q \v 16 Xa Isirayila luma alɔ ninge kalabante, \q Alatala mu nɔma e rabalode alɔ yɛxɛɛ fanyie, \q e naxee dɛ madonma fiili xungbee ma. \q \v 17 Efiramikae bara kankan kuye ma. \q Wo xa e lu na. \q \v 18 E xa beere na ɲɔn, e xa langoeɲa fan tongo. \q E xa mangɛe waxi yaagi nan tun xɔn ma. \q \v 19 Foye fama e ra fanafanande na nan ma. \q E fama nɛ yaagide e xa sɛrɛxɛe xa fe ra.» \c 5 \s Ala Isirayila makiitife \q \v 1 «Sɛrɛxɛdubɛe, wo yi ramɛ. \q Isirayilakae, wo a mato. \q Mangɛ xa denbaya, wo wo tuli mati. \q Kiiti na won tagi, \q barima wo bara findi gantanyi ra Misipa, \q wo bara findi yɛlɛ ra Taboro geya fari. \q \v 2 Wo na mixi nan tun mafaxafe yi ki, \q n xa n yaxaseri masa wo bɛ.» \b \q \v 3 «N Efirami kolon, Isirayila mu nɔxunxi n ma. \q Efirami na langoeɲa rabafe, Isirayila fan bara so sɛniyɛntareɲa kui. \q \v 4 E xa fe kobie bara e makuya e Marigi Ala ra. \q Langoeɲa xaxili bara lu e ya ma. \q E mu Alatala kolon. \q \v 5 Isirayila xa yɛtɛ igboya nan a niyama \q e xa bira, e nun Efirami. \q Yudaya fan birama nɛ e xa yunubi saabui ra. \q \v 6 E xurusee xaninma sɛrɛxɛ ra, e xa Alatala fen, \q kɔnɔ e mu a toma barima a makuya e ra. \q \v 7 E bara Alatala yanfa, e ɲɛngɛ die bari. \q Beenun kike keren, e xa bɔxi fama nɛ kanade, e fa halaki.» \b \q \v 8 «Wo sara fe Gibiya. Wo xa a fe Rama. \q Wo gere sɔnxɔɛ ite Beti Aweni. \q Bunyaminkae, yaxuie na wo xanbi ra. \q \v 9 Efirami ɲaxankatama nɛ na lɔxɔɛ. \q Isirayila bɔnsɔɛ, n xa nɔndi masen wo bɛ.» \b \q \v 10 «Yudaya kuntigie fama nɛ n ma xɔnɛ kolonde, \q barima e ifu bɔxi naaninyie ma. \q \v 11 Efiramikae fan fama nɛ ɲaxankatade, \q barima e biraxi e yɛtɛ waxɔnfe nan fɔxɔ ra. \q \v 12 N findima suuri nan na Efirami bɔnsɔɛ bɛ, \q N lu Yuda bɔnsɔɛ bɛ alɔ fi ɲaaxi. \q \v 13 Efirami nun Yudaya a kolon e furaxi. \q Efirami sigama Asiriya, \q a xɛɛrae xɛɛma naa mangɛ xungbe xɔn ma, \q kɔnɔ a mu nɔma wo rayalande, \q a mu nɔma wo xa fie baride. \q \v 14 N luma nɛ alɔ yɛtɛ Efirami bɛ, \q alɔ yɛtɛ yɔrɛ Yudaya bɛ. \q N nee ibɔɔma nɛ, n siga e ra, \q mixi yo mu e bama n yi. \q \v 15 N xa gbilen n xɔnyi, \q han e xa e xa yunubi kolon, e fa n fen. \q E fama nɛ n fende e xa tɔɔrɛ kui.» \c 6 \s Alatala waxɔnfe \q \v 1 Wo fa be, won xa gbilen Alatala ma! \q A bara won tɔɔrɔ, kɔnɔ yakɔsi a won nayalanma nɛ. \q A bara won bɔnbɔ, kɔnɔ yakɔsi a won ma fie maxirima nɛ. \q \v 2 Xi firin na dangi, a fama nɛ won nayalande, \q a xi saxan nde a won nakeli, won fa lu a sɛɛti ma. \q \v 3 Won xa Alatala fen, won xa a kolon. \q Ala fafe mu kanama. \q Lɔxɔ yo lɔxɔ kuye ibama, ɲɛmɛ birin tunɛ fama. \q Ala fan mu tondima fade won yire. \b \q \v 4 «N munse rabama i tan na, Efirami? \q N munse rabama i ra, Yudaya? \q I xa hinnɛ n mabiri, luxi nɛ alɔ xini naxan goroma gɛɛsɛgɛ, \q kɔnɔ beenun soge xa xɔnɔ, a ɲɔn. \q \v 5 N wo gerema namiɲɔnmɛe xa masenyie ra na nan ma, \q n wo faxama nɛ n ma masenyie ra. \q N ma kiitie fiixɛ alɔ naiyalanyi. \q \v 6 Hinnɛ rafan n ma dangife sɛrɛxɛ ra, \q Ala kolonfe dangi sɛrɛxɛ gan daaxie ra. \q \v 7 E bara n ma saatɛ kana, \q alɔ adamadie darixi a ra ki naxɛ. \q E bara n yanfa. \q \v 8 Mixi ɲaaxi wuya Galadi, faxɛtie bara gbo naa. \q \v 9 Sɛrɛxɛdubɛe baganma mixi ma Sikemi kira xɔn ma alɔ muɲɛtie. \q Na faxɛ tife, fe ɲaaxi na a ra. \q \v 10 N bara fe ɲaaxie to Isirayilakae tagi: \q Efirami bara langoeɲa raba, Isirayila bara nɔxɔ. \q \v 11 Yudaya, n na gɛ n ma ɲama ragbilende konyiya kui, \q n wo fan ɲaxankatama nɛ.» \c 7 \s Efirami xa yunubie \q \v 1 «N to wa Isirayila rayalanfe, \q Efirami xa yunubi man naxa makɛnɛn. \q Samari xa fe ɲaaxi naxa mini kɛnɛ ma. \q Na yanfantee muɲɛ tima, e yensen yɛ yire birin. \q \v 2 E e maɲɔxun n mu ratuxi e xa kobiɲa ma, \q kɔnɔ n e xa wali birin toma nɛ. \q \v 3 Yi mixi kobie rafan mangɛ ma, \q kuntigie tinma e xa wali ra. \q \v 4 E xa langoeɲa gbo alɔ tɛ xungbe, \q taami ganyi naxan nadɛxɛma, \q a fa wolen han a gɛ farin nafalade. \q \v 5 Kuntigie siisima nɛ mangɛ xa xulunyi, \q mangɛ fan tinxi na fe mɔɔli ra. \q \v 6 E bɔɲɛ bara te alɔ tɛ xungbe, \q e e maso mangɛ ra, e xa a yanfa. \q E na fe birin xirima kɔɛ nan na \q alako gɛɛsɛgɛ e xa wali ɲaaxi xa kamali. \q \v 7 E bɔɲɛ naxa te han e kiitisae birin nabira, \q e e xa mangɛe birin faxa. \q Na mixi mɔɔli mu n ma kiiti mamɛma fefe ma. \b \q \v 8 Efirami wama lufe nɛ alɔ si gbɛtɛe, \q kɔnɔ a luxi nɛ alɔ taami naxan ganxi a ɲaaxi ra. \q \v 9 Si gbɛtɛe a sɛnbɛ kanama, kɔnɔ a mu a kolon. \q A forixi, kɔnɔ a mu na rakɔrɔsi. \q \v 10 Isirayila a yɛtɛ igboma, a mu gbilen a Marigi Alatala ma, \q a mu bira a xa sɛriyɛ fɔxɔ ra. \q \v 11 Efirami luxi nɛ alɔ ganbɛ xaxilitare. \q A Misirakae xilima, a saatɛ tongoma Asiriyakae bɛ. \q \v 12 E na siga naa, n fama nɛ n ma yɛlɛ wolide e ma, \q e xa bira alɔ xɔni. \q N e ɲaxankatama nɛ, alɔ a masenxi e bɛ e xa malanyi kui ki naxɛ. \q \v 13 Ɲaxankatɛ na e bɛ, barima e bara e gi n xun ma. \q Gbaloe na e bɛ, barima e bara n matandi. \q N nu waxi nɛ e xun sarafe, kɔnɔ e wulee sama n xun ma. \q \v 14 E yaye raminima e xa sade ma, \q kɔnɔ e mu sunnunxi e bɔɲɛ ma. \q E e malanma alako e xa donse nun wɛni fen, \q kɔnɔ e e makuyama n tan na. \q \v 15 N tan nan e xuru, n tan nan sɛnbɛ fi e ma, \q kɔnɔ e finsiriwaliya rabama n na. \q \v 16 E mu e ya tima koore ra, \q e yanfɛ tima alɔ yanfɛ yili. \q Na nan a ra, e kuntigie faxama santidɛgɛma ra, \q e yaagi Misira bɔxi ma e xa wɔyɛnyi xa fe ra.» \c 8 \s Isirayila xa kuye batui \q \v 1 «Wo xa gere sara fe! \q Yaxui goroma nɛ Alatala xa banxi ma alɔ sɛgɛ, \q barima ɲama bara n ma laayidi kana, \q e naxa muruta n ma sɛriyɛ ma. \q \v 2 E n xilima, \q ‹Muxu Marigi Ala, muxu i kolon, muxu tan, Isirayila.› \q \v 3 Isirayila to bara fe fanyi bɛɲin, \q yaxui birama nɛ a fɔxɔ ra. \q \v 4 E bara mangɛe ti n ma yaamari mu naxan na, \q e bara kuntigie ti e mu n maxɔrin. \b \q E bara kuyee rafala e xa gbeti nun xɛɛma ra. \q Nee halakima na nan ma. \q \v 5 Samarikae, wo wo xa ninge kuye wɔlɛ. \q N bara xɔnɔ wo ma a ɲaaxi ra. \q Wo wo yɛtɛ manɔxɔma yi fe mɔɔli ra han mun tɛmui? \q \v 6 Yi kuye fatanxi wo tan Isirayila nan na. \q Mixi nde nan a rafalaxi, Ala mu a ra! \q Samari xa ninge kuye fama nɛ butuxunde. \q \v 7 Naxan ɲɛrɛma fe ɲaaxi kui, \q gbaloe fama nɛ a lide. \q Hali mɛngi tɔnsɔɛ keren, e mu a sɔtɔma xɛ ma. \q Sansi naxan bulama, a mu findima baloe ra. \q Hali nde findi a ra, si gbɛtɛ nan a donma. \b \q \v 8 E bara Isirayila xun nakana, \q e e xanin ɲamanɛ konyiya kui. \q \v 9 Isirayilakae bara siga Asiriya bɔxi ma, \q alɔ sofale naxan luma a keren. \q \v 10 Hali e mixi naxee saraxi sie tagi e kantafe ma, \q n e birin malanma nɛ, \q alako e xa tɔɔrɔ mangɛe xa kote bun ma. \b \q \v 11 Efirami bara sɛrɛxɛbadee rawuya \q alako e xa yunubie xa xafari, \q kɔnɔ na sɛrɛxɛbadee bara a niya \q e xa yunubie sɔtɔ. \q \v 12 N bara n ma sɛriyɛe birin sɛbɛ, e xa na kolon, \q kɔnɔ e mu tide toxi a ma. \q \v 13 E sɛrɛxɛe bama n bɛ, e na sube don, \q kɔnɔ na mu rafan Alatala ma. \q Yakɔsi, Alatala fama nɛ e ɲaxankatade e xa yunubie xa fe ra, \q e xa gbilen Misira bɔxi ma. \q \v 14 Isirayila bara nɛɛmu Ala ma, naxan e daaxi. \q E na mangɛ banxie tife. \q Yudaya fan na taae tife, naxee sɛnbɛ gbo, \q kɔnɔ n na birin ganma nɛ tɛ ra.» \c 9 \s Isirayila xa ɲaxankatɛ \q \v 1 Isirayila, i naxa ɲɛlɛxin, \q i naxa sɛɛwa alɔ si gbɛtɛe. \q I to i Marigi Ala bɛɲin, i bara findi langoe ra. \q Langoe masundi bara rafan i ma, \q i naxan sɔtɔma lonyi yire. \q \v 2 Wo mu baloe sɔtɔma lonyi yire, \q wo mu wɛni sɔtɔma wɛni bogi bundu se kui. \q \v 3 E mu luma Alatala xa bɔxi ma, \q Efirami gbilenma nɛ Misira, \q e fama donse haramuxie donde Asiriya bɔxi ma. \q \v 4 E mu sɛrɛxɛ ye daaxie bama Alatala bɛ. \q E xa sɛrɛxɛe mu rafanma a ma, \q e luma alɔ ɲɔn yire taami. \q Naxee nee donma e findima sɛniyɛntaree nan na. \q Na findima donse nan na e bɛ, \q kɔnɔ a mu findima sɛrɛxɛ ra Alatala bɛ a xa hɔrɔmɔbanxi kui. \q \v 5 Wo munse rabama sali lɔxɔɛ Alatala ya i? \b \q \v 6 Hali e sa e ratanga gbaloe ma, \q Misirakae fama nɛ e faxade, e e ragata Nofi. \q E xa harige birin lɔɛma nɛ, e xɔnyi findima nɛ wula ra. \q \v 7 Ɲaxankatɛ lɔxɔɛe na fafe, \q yunubi sare ragbilenma tɛmui naxɛ. \q Isirayila xa na kolon. \q Isirayila xa yunubi gbo, \q na na a ra e namiɲɔnmɛe xɔnma, \q e daxui xili sa e xun ma. \q \v 8 Ala nun namiɲɔnmɛe Efirami kantama, \q kɔnɔ mixie tan gantanyi tema namiɲɔnmɛe bɛ. \q E mu rafan mixie ma Ala xa hɔrɔmɔbanxi kui. \b \q \v 9 Efiramikae bara so yanfanteya kui, \q alɔ naxan nabaxi Gibiya. \q Ala mu nɛɛmuxi e xa yunubi ma, \q a fama e ɲaxankatade na nan ma. \q \v 10 «N to Isirayila to, \q a nu fan alɔ bogi se naxan toma wula i. \q Wo benbae nu luxi nɛ alɔ xɔrɛ bogi singee, \q kɔnɔ e naxa bira kuye xɔnxi fɔxɔ ra \q naxan nu na Peyori. \q \v 11 Efirami xa binyɛ sigama nɛ alɔ xɔni naxan tuganma. \q Di bari mu na, tɛɛgɛ mu na. \q \v 12 Xa a sa a li e naxa die xuru, n e birin bama nɛ e yi. \q E fe ɲaaxi sɔtɔma nɛ n na e rabolo tɛmui naxɛ. \q \v 13 N bara Efirami to a sabatixi yire fanyi, alɔ Tire na ki naxɛ, \q kɔnɔ Efirami xa die soma nɛ faxɛtie yi ra.» \b \q \v 14 Alatala, a lanma i xa munse raba e bɛ? \q I xa ginɛ furuxie furi kana, i xa e xiɲɛ xara. \q \v 15 E ɲaaxui birin masenxi nɛ Giligali. \q Mɛnni n bara e xɔn fɔlɔ e xa fe ɲaaxie xa fe ra. \q E mu rafanma n ma sɔnɔn. \q E xa kuntigie findixi matandilae nan na. \b \q \v 16 «N bara Efirami bɔnbɔ. \q A luxi nɛ alɔ sansi naxan sanke bara xara, \q a mu bogima sɔnɔn. \q Xa Efiramikae fa die bari, \q n e halakima nɛ.» \q \v 17 N Marigi Ala fama nɛ e rabɛɲinde, \q barima e mu e tuli matixi a ra. \q E findima nɛ biyaasilae ra sie tagi. \c 10 \s Isirayila xa makiiti \q \v 1 Isirayila luxi nɛ alɔ sansi bili fanyi naxan bogima a fanyi ra. \q Kɔnɔ a xa bogi to wuya, a naxa sɛrɛxɛbade fan rawuya. \q A xa bɔxi to tofan, a naxa tɔnxuma gɛmɛ ti kuye bɛ. \q \v 2 E bɔɲɛ mu na Alatala gbansan xa ra, \q na na a ra e bara yunubi sɔtɔ. \q Alatala e xa sɛrɛxɛbadee rabirama nɛ, \q a e xa tɔnxuma gɛmɛe kana. \q \v 3 Yakɔsi e a falama, \q «Mangɛ mu na muxu xun ma, \q barima muxu mu gaaxuma Alatala ya ra sɔnɔn. \q Mangɛ nɔma munse rabade muxu bɛ?» \q \v 4 E wɔyɛnma, e e kalima, e saatɛ tongoma, \q kɔnɔ na birin fufafu. \q Kiiti fanyi mu luma e yi, \q alɔ ɲooge ɲaaxi naxan bulama xɛ ma. \q \v 5 Samarikae fama nɛ kɔntɔfilide e xa ninge kuyee xa fe ra \q naxee na Beti Aweni. \q Ɲama wa tima, sɛrɛxɛdubɛe fan sunnunma, \q barima e ɲɛlɛxinxi naxan na, na fama nɛ bade e yi ra. \q \v 6 Na kuyee xaninma nɛ Asiriya bɔxi ma, \q a fa lu Mangɛ xungbe ma. \q Efirami yaagima nɛ, \q birin fama nɛ yode Isirayila xa kɛwali ma. \q \v 7 Samari nun a mangɛ xaninma nɛ, \q alɔ wuri xuntunyi ye naxan xaninma. \q \v 8 Kuye batudee naxee na Beti Aweni, e kanama nɛ. \q Na sɛrɛxɛbadee, Isirayilakae yunubi raba dɛnnaxɛ, \q e findima tunbe yiree nan na. \q E fama nɛ a falade geyae bɛ, \q «Muxu makoto, muxu ragata!» \b \q \v 9 «Isirayila, kabi wo naxa na yunubi ɲaaxi raba Gibiya, \q wo na yunubi sɔtɔfe tun. \q Ɲaxankatɛ fama e lide Gibiya na nan ma. \q \v 10 A bara n kɛnɛn n xa e halaki. \q Sie fama nɛ e gerede, e e suxu e xa yunubi gbegbe xa fe ra. \b \q \v 11 Efirami luxi nɛ alɔ ninge xuruxi, wali rafan naxan ma. \q N fama nɛ luuti xiride a xunyi ma, a xa wali raba n bɛ. \q Yudaya fan xa wali, Yaxuba bɔnsɔɛ xa kote xanin. \q \v 12 Wo xa wali tinxinxi raba, \q alako wo xa fe fanyi sɔtɔ. \q Wo xa wakili nɛɛnɛ tongo, \q wo xa Alatala fen han a fa tɛmui wo yire, \q a tinxinyi lu wo bɔɲɛ kui. \q \v 13 Kɔnɔ wo tan mu tin na wali tinxinxi ra. \q Wo bara fe ɲaaxi raba. \q Yanfanteya nun yɛtɛ igboɲa bara gbo wo yi ra. \q Wo bara la wo xa sɔɔrie sɛnbɛ ra, \q \v 14 kɔnɔ e ya fama isode, \q e xa yire kantaxie fama nɛ kanade, \q alɔ na gere lɔxɔɛ Salaman xutu sɔtɔ Beti Arabeli xun ma tɛmui naxɛ. \q Na lɔxɔɛ ginɛe nun e xa di birin faxa nɛ. \q \v 15 Na mɔɔli fama nɛ Beteli lide \q a xa yunubie xa fe ra. \q Subaxɛ na a li, Isirayila mangɛ faxama nɛ.» \c 11 \s Ala xa kinikini \q \v 1 «N Isirayila xanu nɛ a dimɛdi tɛmui. \q N naxa n ma di xili a xa keli Misira bɔxi ma. \q \v 2 Kɔnɔ n to nu e xilima, e naxa e makuya n na, \q e sɛrɛxɛ ba Bali kuyee bɛ, e surayi gan gɛmɛ masolixie bɛ. \q \v 3 N tan nan nu Efirami malife a xa ɲɛrɛ kui, \q kɔnɔ e mu a kolonxi a n tan nan nu mɛɛnife e ma. \q \v 4 N nu na e mabɛndunfe marafanyi nun xanunteya ra. \q N tan nan e ramini konyiya kui, \q alako e xa balo a fanyi ra. \q \v 5 Yakɔsi, hali e mu fa sa gbilen Misira bɔxi ma, \q Asiriya nan nɔɛ sɔtɔma e xun na, \q barima e bara tondi gbilende n ma. \q \v 6 Na nan a ra santidɛgɛma fama e xa taae lide, \q a fa e xɔnyi birin kana. \q E waxɔnfe mu sɔɔnɛyama sɔnɔn. \q \v 7 N ma ɲama bara gbilen n fɔxɔ ra. \q Hali e birin n xili, n mu e xun nakelima.» \b \q \v 8 «Kɔnɔ Efirami, n xa i rabɛɲin di? \q N xa Isirayila rabolo di? \q N mu nɔma fe rabade i ra \q alɔ n naxan nabaxi Adamaha. \q N xa i lu alɔ Seboyimi? \q Tɔɔrɛ bara n bɔɲɛ suxu. \q N bara kinikini wo ma. \q \v 9 N bara n ma natɛ masara, \q n bɔɲɛ bara xinbeli. \q N bara diɲɛ Efirami ma, barima Ala nan n na. \q Adama mu na n tan na. \q Sɛniyɛntɔɛ nan n na wo tagi. \q N bara n ma xɔnɛ lu na. \q \v 10 E fama nɛ birade Alatala fɔxɔ ra. \q Ala na a xui ramini sɛnbɛ ra alɔ yɛtɛ magaaxuxi, \q e fama nɛ lude a xanbi ra kelife sogegorode mabiri. \q \v 11 E kelima nɛ Misira bɔxi ma alɔ xɔnie, \q e kelima nɛ Asiriya bɔxi ma alɔ ganbɛe.» \q Alatala xa masenyi nan na ki. \s Isirayila xa yanfanteya \q \v 12 «Efirami wama n madaxufe. \q Isirayila wama n yanfafe. \q Yudaya tan birama nɛ Ala fɔxɔ ra, \q a mu lanlanteya kana Ala sɛniyɛnxi mabiri. \c 12 \q \v 1 Efirami fe fufafu fenma, \q a birama mixie fɔxɔ ra naxee na fuge ra. \q A xa wulee nun fe ɲaaxie gbo. \q A saatɛ tongoma Asiriya bɛ, \q a oliwi ture fima nɛ Misira mangɛ ma. \q \v 2 Ala Yudayakae makiitima nɛ, \q a Yaxuba bɔnsɔɛ ɲaxankatama nɛ, \q a fa a xa kɛwali sare ragbilen a ma.» \b \q \v 3 E na e nga furi kui, \q Yaxuba naxa a taara tingilinyi suxu. \q A to fori, e nun Ala naxa gere so. \q \v 4 E nun malekɛ naxa gere so, a xutu sɔtɔ a ma. \q A naxa wa, a a mayandi a xa hinnɛ a ra. \q Yaxuba a to nɛ Beteli. \q E nun Ala wɔyɛn mɛnni nɛ. \q \v 5 Alatala nan Mangɛ ra. \q Xili xungbe kanyi nan Alatala ra. \q \v 6 I tan xa fa i Marigi Ala ma, \q i naxa dugutɛgɛɲa kana, \q i xa sɛriyɛ tinxinxi suxu. \q I xaxili ti i Marigi Ala ra tɛmui birin. \b \q \v 7 Yulɛ sikeeli wule rawalima, a mixi tɔɔrɔ. \q \v 8 Efirami bara a fala, \q «N bara banna han! \q N bara naafuli sɔtɔ n yɛtɛ sɛnbɛ ra. \q N mu yunubi yo rabaxi.» \b \q \v 9 «N tan nan i Marigi Alatala ra, \q naxan i raminixi Misira bɔxi ma. \q N man i radɔxɔma nɛ kiri banxie kui, \q alɔ won ma sali tɛmui dangixie. \q \v 10 N nu wɔyɛnma namiɲɔnmɛe bɛ, \q n laamatunyie wuyaxi so e yi ra. \q N nu taalie masenma wo bɛ namiɲɔnmɛe saabui ra. \q \v 11 Galadikae luma nɛ fe ɲaaxi raba ra. \q Na fe na a niyama n fama e xun nakanade. \q E ningee bama sɛrɛxɛ ra Giligali, \q kɔnɔ n fama nɛ e xa sɛrɛxɛbadee kanade, \q e xa lu alɔ gɛmɛ malanxie xɛe ma.» \b \q \v 12 Yaxuba naxa a gi Arami bɔxi ma. \q Isirayila naxa findi xurusee dɛmadonyi ra, \q alako a xa ginɛ nde sɔtɔ. \q \v 13 Alatala naxa Isirayila ramini Misira bɔxi ma \q namiɲɔnmɛ nde saabui ra. \q Alatala naxa mɛɛni Isirayila ma a xa xɛɛrae saabui ra. \q \v 14 Efirami bara Alatala raxɔnɔ a ɲaaxi ra. \q E Marigi fama nɛ e ɲaxankatade e xa faxɛ tixie xa fe ra, \q a fa e rayaagi. \c 13 \s Ala xa xɔnɛ \q \v 1 Ɲama nu gaaxuma nɛ Efirami xa wɔyɛnyi ya ra, \q barima mixi binyɛ nan nu a ra, \q kɔnɔ a naxa yunubi sɔtɔ Bali kuye batufe ra, a fa faxa. \q \v 2 Yakɔsi e man yunubie nan nabama, \q e kuye rafalama gbeti ra. \q E kuye yailanma, \q kɔnɔ xabui wali gbansan nan a ra. \q E adamadie bama sɛrɛxɛ ra, \q e ninge kuye sunbuma. \q \v 3 Na na a niyama e fama ɲɔnde alɔ kunda naxan goroma gɛɛsɛgɛ, \q alɔ xini naxan yolonma gɛɛsɛgɛ, \q alɔ maale lagi foye naxan xaninma foye ra, \q alɔ tuuri naxan minima kuri kui. \b \q \v 4 «N tan nan i Marigi Alatala ra, \q naxan i raminixi Misira bɔxi ma. \q I naxa ala gbɛtɛ kolon fo n tan. \q Marakisima mu na i bɛ ba n tan na. \q \v 5 N ɲɛngi saxi i xɔn gbengberen yire. \q \v 6 E to baloe sɔtɔ, e naxa luga. \q E to luga, e naxa findi yɛtɛ igboe ra. \q Na nan a ra e nɛɛmuxi n ma. \q \v 7 N luma nɛ e bɛ alɔ yɛtɛ, \q naxan a nɔxunma kira xɔn han a sube sɔtɔ. \q \v 8 N e suxuma nɛ alɔ sube xaaɲɛ, naxan ma die baxi a yi. \q N e ibɔɔma nɛ alɔ yɛtɛ, naxan wulai sube faxama. \q Wula subee man e ibɔɔma nɛ. \q \v 9 Isirayila, i bara i yɛtɛ kana, \q barima i bara i malima yanfa, naxan findi n tan na. \q \v 10 I xa mangɛ na minden, \q naxan nu lanma a xa wo rakisi? \q I xa kiitisae na minden, \q i nu wama naxee xɔn alako i xa mangɛ nun mangɛdie sɔtɔ? \q \v 11 N to xɔnɔ wo ma, n bara mangɛ so wo yi ra. \q Yakɔsi n a bama nɛ wo yi ra n ma xɔnɛ kui. \q \v 12 Efirami xa fe ɲaaxi birin sɛbɛxi, \q Ala mu nɛɛmuma a xa yunubie ma. \q \v 13 Tɔɔrɛ fama nɛ a lide, alɔ ginɛ naxan di barima. \q Kɔnɔ di xaxilitare na a ra. \q A bari tɛmui na a li, a mu tinma minide a nga tɛɛgɛ.» \b \q \v 14 «N xa e xun sara aligiyama sɛnbɛ yi? \q N xa e rakisi saya ma? \q Saya, i xa xɔnɛ na minden? \q Aligiyama, i xa sɛnbɛ na minden? \q N mu kinikinima wo ma feo! \q \v 15 Hali a sɛnbɛ gbo a ngaxakerenyie tagi, \q Alatala foye xare rafama nɛ \q keli gbengberenyi sogetede mabiri, \q a fa xuree nun kɔlɔnyie xɔride. \q Harige birin bama nɛ a yi ra.» \s Isirayilakae xa tuubi Alatala ma \q \v 16 Samarikae bara yunubi sɔtɔ e Marigi Alatala matandife ra. \q Na nan a ra e faxama santidɛgɛma ra, \q e xa diyɔrɛe wolima nɛ bɔxi ma, \q e xa ginɛ furuxie furi rabɔɔma nɛ. \c 14 \q \v 1 Isirayila, gbilen i Marigi Alatala ma, \q barima i xa wali kobi bara i rabira. \q \v 2 Wo tuubi Alatala ma, wo fa yi wɔyɛn fanyi fala a bɛ, \q «I xa diɲɛ muxu xa yunubie ma, \q i xa hinnɛ muxu ra. \q Muxu xa tantui ba sɛrɛxɛ ra, tuurae xa lu na. \q \v 3 Asiriya mu nɔma muxu rakiside, \q muxu mu tema soee fari gere xili ma. \q Muxu mu kuyee xilima ‹Muxu Marigi Ala› \q naxee yailanxi mixi bɛlɛxɛ ra. \q I tan nan gbansan kinikinima kiridie ma.» \b \q \v 4 «N e xa yanfanteya yailanma nɛ. \q N e xanuma nɛ fonisireya ra, \q barima n ma xɔnɛ bara gbilen e fɔxɔ ra. \q \v 5 N luma nɛ Isirayila bɛ alɔ xini, \q e tofanma nɛ alɔ sansi fugaxi. \q E sabatima nɛ alɔ wuri bili fanyi naxan na Liban. \q \v 6 A salonyi kuyama nɛ. \q A tofanma nɛ alɔ oliwi wuri, \q a xiri fanyi raminima nɛ alɔ wondi naxan na Liban. \q \v 7 Ɲama man sabatima nɛ Isirayila bɔxi ma Ala xa niini bun ma. \q E xa mɛngi fanma nɛ. \q E xa fe ɲɔxunma nɛ alɔ wɛni bogi, \q e fa xili fanyi sɔtɔ alɔ Liban xa wɛni. \q \v 8 Efirami bɔnsɔɛ, munse na n nun kuyee tagi? \q N tan nan wo xa dubɛ suxuma, \q n nan n ɲɛngi sama nɛ wo xɔn. \q N luma nɛ wo bɛ alɔ wuri xinde fanyi. \q Wo baloe sɔtɔma n tan nan saabui ra.» \b \q \v 9 Lɔnnila yi wɔyɛnyi kolonma nɛ. \q Xaxilima yi masenyi fahaamuma nɛ. \q Alatala xa kirae tinxin, \q tinxintɔɛe ɲɛrɛma nee nan xɔn, \q kɔnɔ matandilae dinkonma nee nan na.