\id MAT - Revised Susu Gospels \ide UTF-8 \h مَتِيُ \toc1 عِنيِلَ عِسَ عَننَبِ مَتِيُ نَشَن سّبّشِ \toc2 مَتِيُ \mt عِنيِلَ عِسَ \mt عَننَبِ مَتِيُ نَشَن سّبّشِ \imt مَسٍنيِ ندٍ يِ كِتَابُي شَ قٍ رَ \ip كِتَابُي نَشَن شِلِ «عِنيِلَ عِسَ،» عَ دْشْ نَانِ نَ عَ رَ. نَمِحْنمّ نَانِ نَن تَرُشُييٍ سّبّ عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ سَابُي رَ نَشٍيٍ لَنشِ عِنيِلَ عِسَ نَن مَ. عٍ شِلِ نّ مَتِيُ، مَرَكِ، لُكِ، نُن يَيَ. \ip عِسَ كٍلِ شَنبِ دُنِحَ، عَننَبِ مَتِيُ نَشَ يِ كِتَابُي سّبّ، عَ شَ عِسَ شَ دُنِحّءِفِرِ بِرِن مَسٍن عَلَكٌ مِشِيٍ شَ عَ كٌلٌن، عَ عِسَ قِندِشِ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَن نَ. عَ عَ سّبّ فِرّكِ شُي نّ، كْنْ مُشُ بَرَ عَ مَدَنفِ سٌسٌ شُي عَلَكٌ سٌسٌي قَن شَ نْ عَ قَهَامُدٍ. \ip عِسَ شَ كَابَنَكٌ فبٍفبٍ سّبّشِ يِ كِتَابُي كُي عَلَكٌ مِشِيٍ شَ عَ سّنبّ كٌلٌن، عَلَ سّنبّ نَشَن قِشِ عَ مَ. عَ قُرٍ مَيٍ رَيَلَن نّ، عَ حِننّ رَفبِلٍن مِشِيٍ قْشْ رَ. عَننَبِ مَتِيُ بَرَ وَ مِشِيٍ شَ عِسَ شَ كَوَندِيٍ قَن كٌلٌن. عِسَ تٌ مِشِيٍ شَرَن عَلَ شَ مَسٍنيِ رَ، عٍ نَشَ عَ كٌلٌن، عَ عَ نْندِ يَتِ يَتِ نَن مَسٍنمَ. عَ دْنشْي رَ، يِ كِتَابُي عِسَ قَشَ كِ نَن دّنتّفّ سَمَ نُن عَ كٍلِ كِ قَشّ مَ. \ip نَ بِرِن نْمَ قَهَامُي قِدٍ وٌن مَ، وٌن شَ عَ كٌلٌن ندٍ نَ عِسَ رَ. وٌن لْننِ نَشَن سْتْمَ يِ كِتَابُي كُي، عَ نْمَ وٌن مَلِدٍ وٌن مَ دُنِحّءِفِرِ كُي، عَ مَن نْمَ وٌن مَلِدٍ عَلِفِيَمَ. عَلَ شَ عَ لُ وٌن شَشِلِ مَ. عَمِنَ. \imte عِنيِلَ عِسَ \imte عَننَبِ مَتِيُ نَشَن سّبّشِ \cl سٌرَ \c 1 \s عِسَ بٍنبَيٍ \r لُكِ ٣‏؛٢٣ ٬ ٣٨ \p \v 1 عِسَ، عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَشَن قَتَن دَوُدَ نُن عِبُرَهِمَ بْنسْي رَ، عَ بٍنبَيٍ شِلِيٍ نَن يِ كِ؛ \q \v 2 عِبُرَهِمَ نَشَ عِسِيَفَ سْتْ. \q عِسِيَفَ نَشَ يَشُبَ سْتْ. \q يَشُبَ نَشَ يُدَ نُن عَ تَارَيٍ نُن عَ شُنيَيٍ سْتْ. \q \v 3 يُدَ نَشَ ثٍرٍ سِ نُن سٍرَ سْتْ، تَمَرِ شَ دِيٍ. \q ثٍرٍ سِ نَشَ شٍسِرٌن سْتْ. \q شٍسِرٌن نَشَ عَرَ مِ سْتْ. \q \v 4 عَرَ مِ نَشَ عَمِنَدَبٌ سْتْ. \q عَمِنَدَبٌ نَشَ نَشَسٌن سْتْ. \q نَشَسٌن نَشَ سَلِمٌن سْتْ. \q \v 5 سَلِمٌن نَشَ بٌو سُ سْتْ، رَشَبِ شَ دِ. \q بٌو سُ نَشَ عٌبٍدٌ سْتْ، رُتِ شَ دِ. \q \v 6 عٌبٍدٌ نَشَ يِسَيِ سْتْ. \q يِسَيِ نَشَ دَوُدَ سْتْ. \b \q مَنفّ دَوُدَ نَشَ سُلٍمَنِ سْتْ \q عُرِيَ شَ فِنّ سَابُي رَ. \q \v 7 سُلٍمَنِ نَشَ رٌبٌوَ مِ سْتْ. \q رٌبٌوَ مِ نَشَ عَبِيَ سْتْ. \q عَبِيَ نَشَ عَسَ سْتْ. \q \v 8 عَسَ نَشَ يٍهٌسَقَتِ سْتْ. \q يٍهٌسَقَتِ نَشَ يٍهٌرَ مِ سْتْ. \q يٍهٌرَ مِ نَشَ يُسِيَ سْتْ. \q \v 9 يُسِيَ نَشَ يٌتَمِ سْتْ. \q يٌتَمِ نَشَ عَشَسِ سْتْ. \q عَشَسِ نَشَ شٍسٍكِيَ سْتْ. \q \v 10 شٍسٍكِيَ نَشَ مَنَسِ سْتْ. \q مَنَسِ نَشَ عَمٌن سْتْ. \q عَمٌن نَشَ يٌسِيَ سْتْ. \q \v 11 يٌسِيَ نَشَ يٍكٌنِيَ نُن عَ شُنيَيٍ سْتْ، \q عِسِرَيِلَكَيٍ شَنِنشِ بَبِلْن تّمُي نَشّ. \b \q \v 12 عٍ تٌ سِفَ بَبِلْن، يٍكٌنِيَ نَشَ سَلَتِيٍلِ سْتْ. \q سَلَتِيٍلِ نَشَ سٌرٌبَبٍلِ سْتْ. \q \v 13 سٌرٌبَبٍلِ نَشَ عَبِيُدِ سْتْ. \q عَبِيُدِ نَشَ عٍلِيَكِمِ سْتْ. \q عٍلِيَكِمِ نَشَ عَسٌرٌ سْتْ. \q \v 14 عَسٌرٌ نَشَ سَدْكِ سْتْ. \q سَدْكِ نَشَ عَشِمِ سْتْ. \q عَشِمِ نَشَ عٍلِيُدِ سْتْ. \q \v 15 عٍلِيُدِ نَشَ عٍلٍيَسَرِ سْتْ. \q عٍلٍيَسَرِ نَشَ مَتَن سْتْ. \q مَتَن نَشَ يَشُبَ سْتْ. \q \v 16 يَشُبَ نَشَ يُسُقُ سْتْ. \q يُسُقُ نَشَ مَرِيَمَ دْشْ. \q مَرِيَمَ نَن قِندِ عِسَ نفَ رَ، \q نَشَن شِلِ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ. \b \p \v 17 عَ بِرِن نَلَنشِ بٍنبَ دْشْ قُ نُن نَانِ، كٍلِ عِبُرَهِمَ مَ سَ دْشْ دَوُدَ رَ. عَ بِرِن نَلَنشِ بٍنبَ دْشْ قُ نُن نَانِ، كٍلِ دَوُدَ مَ، هَن عِسِرَيِلَكَيٍ سِفَ تّمُي نَشّ بَبِلْن. عَ بِرِن نَلَنشِ بٍنبَ دْشْ قُ نُن نَانِ، كٍلِ عِسِرَيِلَكَيٍ سِفَ تّمُي مَ بَبِلْن، هَن عَ سَ دْشْ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ شَ وَشَتِ رَ. \s عِسَ بَرِ كِ نَشّ \r لُكِ ١‏؛٢٦ ٬ ٣٨، ٢‏؛١ ٬ ٧ \p \v 18 عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ عِسَ شَ بَرِ رَبَ يِ كِ نّ؛ يُسُقُ نُ بَرَ عِسَ نفَ مَرِيَمَ شَ كٌتٍ دْشْ، كْنْ بٍينُن عٍ شَ كَقُ، مَرِيَمَ نَشَ تّيفّ عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ شَ كَابَنَكٌ سَابُي رَ. \v 19 عَ شَ مْرِ يُسُقُ تٌ قِندِشِ تِنشِنتْي رَ، عَ مُ نُ وَشِ مَرِيَمَ شِلِ كَنَقٍ. عَ نَشَ نَتّ تٌنفٌ عٍ شَ قَتَن فُندٌحْشْحَ كُي. \v 20 عَ نُ عَ مَحْشُنمَ نَ قٍ مَ تّمُي نَشّ، مَرِفِ شَ مَلٍكّ ندٍ نَشَ مِنِ عَ مَ شِيٍ كُي، عَ عَ مَسٍن عَ بّ، «يُسُقُ، عِ تَن نَشَن كٍلِشِ دَوُدَ بْنسْي، عِ نَشَ فَاشُ عِ شَ فِنّ مَرِيَمَ قُتِقٍ رَ، بَرِ مَ عَ تّيفّشِ دِ نَشَن مَ، عَ قَتَنشِ عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ شَ كَابَنَكٌ نَن نَ. \v 21 مَرِيَمَ قَمَ دِ شّمّ نَن بَرِدٍ. عِ شَ عَ شِلِ سَ عِسَ، بَرِ مَ عَ تَن نَن قَمَ عَ شَ حَمَ رَكِسِدٍ عٍ شَ يُنُبِيٍ مَ.» \p \v 22 نَ بِرِن نَبَ نّ عَلَكٌ مَرِفِ نَشَن مَسٍن نَمِحْنمّ سَابُي رَ، عَ شَ كَمَلِ عَلْ عَ سّبّشِ كِتَابُي كُي كِ نَشّ، \q \v 23 «فِنّدِ مّدِ تّيفّمَ نّ، عَ دِ شّمّ بَرِ. \q عٍ عَ شِلِ قَلَمَ نّ عٍمَنُوّلِ.» \m نَ نَن نَ كِ، «عَلَ نَ وٌن يَ مَ.» \p \v 24 يُسُقُ تٌ شُنُ، عَ نَشَ مَرِفِ شَ مَلٍكّ شَ يَامَرِ رَبَتُ، عَ عَ شَ فِنّ شَ قُتِ شِرِ. \v 25 كْنْ عَ مُ عَ كٌلٌن فِنّ رَ هَن مَرِيَمَ شَ دِ شّمّ بَرِ شَنبِ. عَ نَشَ نَ دِ شِلِ سَ عِسَ. \c 2 \s كَرَ مْشْيٍ عِسَ بِنيَقٍ \p \v 1 عِسَ بَرِ بّتّلّيمُ تَا نَن كُي، يُدَيَ بْشِ مَ، مَنفّ هٍرٌدٍ شَ حَمَنّ. نَ وَشَتِ، كَرَ مْشْ ندٍيٍ نَشَ قَ دَرِ سَلَمُ كٍلِ سٌفٍتٍدٍ بِرِ رَ، \v 2 عٍ نَشَ مَشْرِنيِ تِ، عٍ نَشّ، «يُوِقِيٍ شَ مَنفّ نَشَن بَشِ بَرِدٍ، عَ نَ مِندٍن؟ مُشُ قَشِ نّ مُشُ شَ قَ سُيِدِ عَ بّ، بَرِ مَ مُشُ بَرَ عَ شَ تُنبُي تٌ سٌفٍتٍدٍ بِرِ.» \v 3 مَنفّ هٍرٌدٍ تٌ نَ قٍ مّ، عَ تَن نُن دَرِ سَلَمُكَ بِرِن نَشَ كْنتْقِلِ. \v 4 عَ نَشَ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ مَلَن، عَ شَ عٍ مَشْرِن عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ بَرِ مَ دّننَشّ. \v 5 عٍ نَشَ عَ يَابِ، «عَ بَرِ مَ بّتّلّيمُ تَا نَن كُي، يُدَيَ بْشِ مَ، بَرِ مَ نَمِحْنمّ عَ سّبّشِ، \q \v 6 ‹عِ تَن بّتّلّيمُ، نَشَن نَ يُدَيَ بْشِ مَ، \q عِ تِدٍ مُ شُرُن يُدَيَ تَا شُنفبٍيٍ يَ مَ، \q بَرِ مَ مَنفّ قَمَ كٍلِدٍ عِ تَن بّتّلّيمُ نّ، \q نَشَن ﭑ مَ عِسِرَيِلَ حَمَ رَحّرّ مَ، \q عَلْ شُرُ سٍ دّ مَدٌنيِ شُرُ سٍيٍ رَحّرّ مَ كِ نَشّ.›» \p \v 7 نَ كُي، هٍرٌدٍ نَشَ نَ كَرَ مْشْيٍ شِلِ فُندٌ رَ، عَ عٍ مَشْرِن تُنبُي مِنِشِ وَشَتِ نَشَن مَ. \v 8 نَ دَنفِ شَنبِ، عَ نَشَ عٍ شّي بّتّلّيمُ يِ شّيرَيَ رَ، «وٌ سِفَ، وٌ شَ سَ وَكِلِ يِ دِيْرّ قٍنقٍ رَ. وٌ نَ عَ تٌ، وٌ شَ قَ ﭑ نَكٌلٌن عَلَكٌ ﭑ قَن شَ سَ سُيِدِ عَ بّ.» \p \v 9 كَرَ مْشْيٍ تٌ فّ مَنفّ شُي رَ مّدٍ، عٍ نَشَ سِفَ. عٍ مَن نَشَ تُنبُي تٌ، عٍ سَ نَشَن تٌ سٌفٍتٍدٍ بِرِ رَ. تُنبُي نَشَ حّرّ عٍ يَ رَ هَن عَ نَشَ تِ دِيْرّ يِرٍ شُن مَ. \v 10 عٍ تٌ تُنبُي تٌ، عٍ نَشَ سّيوَ كِ قَنيِ رَ. \v 11 عٍ نَشَ سٌ بَنشِ كُي، عٍ نَشَ دِيْرّ تٌ عَ نفَ مَرِيَمَ يِ رَ. عٍ نَشَ عٍ مَفٌرٌ بْشِ، عٍ سُيِدِ دِيْرّ بّ. نَ تّمُي، عٍ نَشَ سَنبَسٍيٍ رَ مِنِ عٍ شَ كٌتٍ كُي، عٍ شّيمَ، سُرَيِ قَنيِ، نُن مِرِ لَبُندّ قِ دِيْرّ مَ. \v 12 نَ دَنفِ شَنبِ، عَلَ تٌ نُ بَرَ عٍ رَكٌلٌن شِيٍ كُي عَ عَ مُ لَنمَ عٍ شَ فبِلٍن هٍرٌدٍ يِرٍ، عٍ نَشَ فبِلٍن عٍ شَ بْشِ مَ كِرَ فبّتّ رَ. \s عِسَ شَنِنقٍ مِسِرَ \p \v 13 كَرَ مْشْيٍ سِفَ شَنبِ، مَرِفِ شَ مَلٍكّ نَشَ مِنِ يُسُقُ مَ شِيٍ كُي، عَ عَ مَسٍن عَ بّ، «كٍلِ. دِيْرّ نُن عَ نفَ شَنِن مِسِرَ بْشِ مَ. وٌ شَ لُ مّننِ هَن ﭑ وْيّنمَ عِ بّ تّمُي نَشّ، بَرِ مَ هٍرٌدٍ دِيْرّ قٍنمَ نّ عَلَكٌ عَ شَ عَ قَشَ.» \v 14 يُسُقُ نَشَ كٍلِ كْي رَ، عَ دِيْرّ نُن عَ نفَ شَنِن مِسِرَ. \v 15 عٍ نَشَ لُ مّننِ هَن هٍرٌدٍ نَشَ قَشَ، عَلَكٌ مَرِفِ نَشَن مَسٍن نَمِحْنمّ سَابُي رَ، عَ شَ كَمَلِ، \q «ﭑ بَرَ ﭑ مَ دِ شِلِ، \q عَ شَ كٍلِ مِسِرَ.» \s هٍرٌدٍ دِيْرّيٍ قَشَقٍ \p \v 16 هٍرٌدٍ تٌ عَ كٌلٌن عَ كَرَ مْشْيٍ بَرَ عَ مَدَشُ، عَ بْحّ نَشَ تٍ عَ حَاشِ رَ. عَ نَشَ يَامَرِ قِ، دِ شّمّ بِرِن شَ قَشَ بّتّلّيمُ نُن عَ رَبِلِنيِ بِرِن، نَشٍيٍ مُ نُ حّ سَشَن سْتْ سِندٍن. عَ نَ نَتّ تٌنفٌ نَ كَرَ مْشْيٍ شَ تُنبُي تٌ تّمُي نَن مَ. \v 17 نَ كُي، عَننَبِ يٍرٍ مِ شَ مَسٍنيِ نَشَ كَمَلِ، \q \v 18 «شُي ندٍ بَرَ مّ رَ مَ، \q وَ شُي نُن سُننُنيِ فبٍفبٍ نَ عَ رَ. \q رَشٍلٍ وَ مَ عَ شَ دِيٍ نَن مَ قٍ رَ، \q عَ مُ تِنشِ مِشِ يٌ شَ عَ مَدُندُ \q بَرِ مَ دِيٍ مُ عَ بّ سْنْن دُنِحّ.» \s عِسَ نُن عَ بَرِ مِشِيٍ فبِلٍنقٍ \p \v 19 هٍرٌدٍ تٌ قَشَ، مَرِفِ شَ مَلٍكّ نَشَ مِنِ يُسُقُ مَ شِيٍ كُي مِسِرَ بْشِ مَ. \v 20 عَ نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «كٍلِ، دِيْرّ نُن عَ نفَ تٌنفٌ، عِ شَ فبِلٍن عٍ رَ عِسِرَيِلَ بْشِ مَ، بَرِ مَ نَشٍيٍ نُ وَشِ دِيْرّ قَشَقٍ، عٍ بَرَ قَشَ.» \v 21 يُسُقُ نَشَ كٍلِ، عَ نَشَ دِيْرّ نُن عَ نفَ تٌنفٌ، عٍ فبِلٍن عِسِرَيِلَ بْشِ مَ. \v 22 كْنْ يُسُقُ تٌ عَ مّ عَ عَرَشٍلُسِ نَن قِندِشِ يُدَيَ مَنفّ رَ عَ بَبَ هٍرٌدٍ حْشْي رَ، عَ نَشَ فَاشُ سٌدٍ نَا. عَلَ تٌ وْيّن عَ رَ شِيٍ كُي، عَ نَشَ سِفَ فَلِلٍ بْشِ مَ، \v 23 عَ سَ سَبَتِ نَسَرّتِ. نَ رَبَ نّ عَلَكٌ نَمِحْنمّيٍ شَ مَسٍنيِ شَ كَمَلِ، نَشَن عَ مَسٍنشِ، «عَ شِلِ قَلَمَ نّ، ‹نَسَرّتِكَ.›» \c 3 \s عَننَبِ يَيَ كَوَندِ تِقٍ \r مَرَكِ ١‏؛٢ ٬ ١١، لُكِ ٣‏؛١ ٬ ٢٢، يَيَ ١‏؛١٩ ٬ ٣٤ \p \v 1 نَ وَشَتِ عَننَبِ يَيَ شُنشَ نَشَ كَوَندِ تِ قْلْ يُدَيَ فبٍنفبٍرٍن يِرٍ. \v 2 عَ نُ عَ مَسٍن، «وٌ تُوبِ، بَرِ مَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بَرَ مَكْرّ.» \v 3 عَننَبِ عٍسَيِ نُ عَننَبِ يَيَ نَن مَ قٍ قَلَقٍ، عَ تٌ عَ مَسٍن، \q «مِشِ ندٍ عَ شُي عِتٍمَ فبٍنفبٍرٍن يِرٍ، \q ‹وٌ كِرَ يَءِلَن مَرِفِ بّ، \q وٌ كِرَيٍ مَتِنشِن عَ يَ رَ.›» \p \v 4 حْشْمّ شَبٍ دٌنمَ نَن نُ رَفٌرٌشِ يَيَ مَ، بّلّتِ كِرِ دَاشِ نُ شِرِشِ عَ تَفِ. عَ نُ بَلٌمَ كَتٌي نُن وُلَ كُمِ نَن نَ. \v 5 دَرِ سَلَمُكَيٍ، يُدَيَكَيٍ، نُن مِشِ نَشٍيٍ بِرِن نُ سَبَتِشِ يُرُدّن شُرٍ رَبِلِنيِ، عٍ نُ سِفَمَ عَ يِرٍ. \v 6 عٍ نُ عٍ شَ يُنُبِيٍ مَسٍنمَ كّنّ مَ، يَيَ قَن نُ عٍ شُنشَمَ يُرُدّن شُرٍ شْورَ عَلَ شَ قٍ رَ. \p \v 7 كْنْ عَننَبِ يَيَ تٌ قَرِ سّنِيٍ نُن سَدُ سٍنِ فبٍفبٍ تٌ قَ رَ عٍ شَ عٍ شُنشَ يٍ شْورَ، عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ تَن بْشِمَسٍ بْنسْي! ندٍ وٌ رَكٌلٌنشِ وٌ شَ وٌ فِ عَلَ شَ شْنّ مَ نَشَن نَ قَقٍ؟ \v 8 وٌ شَ قٍ قَنيِ نَن نَبَ نَشَن عَ مَسٍنمَ عَ وٌ بَرَ تُوبِ. \v 9 وٌ نَشَ عَ قَلَ وٌ يّتّ مَ، ‹عِبُرَهِمَ نَن نَ مُشُ بٍنبَ رَ،› بَرِ مَ عَلَ نْمَ يِ فّمّيٍ مَقِندِدٍ عِبُرَهِمَ شَ دِيٍ رَ. \v 10 بٍيرَ حَن نَ وُرِيٍ سَنكٍ مَ عَ شَ عٍ بِلِيٍ سّفّ. وُرِ نَشَن يٌ مُ بٌفِ قَنيِ رَ مِنِمَ، عَ سّفّمَ نّ، عَ وٌلِ تّ عِ. \v 11 ﭑ تَن وٌ شُنشَمَ يٍ نَن شْورَ وٌ شَ تُوبِ شَ قٍ رَ، كْنْ نَشَن قَمَ قَدٍ ﭑ شَنبِ رَ، نَ سّنبّ فبٌ ﭑ تَن بّ. نَ بِنيّ مُ نَ ﭑ تَن يِ رَ هَلِ عَ شَ سَنكِرِ مَشَنِنقٍ رَ. عَ تَن نَن عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ رَفٌرٌ مَ وٌ مَ، عَ تَن نَن وٌ شُنشَمَ تّ رَ. \v 12 عَ شَ سٍفٍرٍنيِ سُشُشِ عَ يِ رَ، عَ مَالٍ نُن عَ لَفِ يٍفٍتِمَ نَشَن نَ لْنيِ مَ. عَ مَالٍ رَ سٌمَ عَ شَ بِلِ كُي، كْنْ عَ لَفِ تَن فَنمَ تّ رَ نَشَن مُ شُبٍنمَ.» \s عِسَ شُنشَقٍ \r مَرَكِ ١‏؛٩ ٬ ١١، لُكِ ٣‏؛٢١ ٬ ٢٢، يَيَ ١‏؛٣٢ ٬ ٣٤ \p \v 13 نَ تّمُي عِسَ نَشَ كٍلِ فَلِلٍ، قَقٍ رَ يَيَ يِرٍ يُرُدّن شُرٍ، عَلَكٌ يَيَ شَ عَ شُنشَ يٍ شْورَ. \v 14 كْنْ يَيَ مُ نُ تِنشِ نَ قٍ رَ. عَ نَشَ عَ قَلَ، «ﭑ تَن نَن هَيِ عَ مَ عِ تَن شَ ﭑ شُنشَ يٍ شْورَ، كْنْ عِ تَن نَن قَ قَشِ ﭑ تَن شَ عِ شُنشَ يٍ شْورَ؟» \v 15 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «يَكْسِ، عَ شَ رَبَ يِ كِ، بَرِ مَ عَ لَنمَ وٌن شَ قٍ بِرِن نَبَ عَ سّرِيّ كِ مَ.» نَ كُي، يَيَ نَشَ تِن عَ رَ. \v 16 عِسَ شُن تٌ شَ، عَ نَشَ تٍ يٍ شْورَ، كٌورٍ نَشَ رَبِ، عَ نَشَ عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ تٌ فٌرٌ رَ عَ مَ عَلْ فَنبّ. \v 17 شُي ندٍ نَشَ مّ كٍلِ كٌورٍ مَ، عَ عَ مَسٍن، «ﭑ مَ دِ مَشَنُشِ نَن يِ كِ نَشَن ﭑ كّنّنشِ كِ قَنيِ رَ.» \c 4 \s سٍنتَنّ كَتَقٍ عَ شَ عِسَ رَتَنتَن \r مَرَكِ ١‏؛١٢ ٬ ١٣، لُكِ ٤‏؛١ ٬ ١٣ \p \v 1 عَلَ شَشِلِ نَشَ عِسَ شُن تِ فبٍنفبٍرٍنيِ مَ عَلَكٌ عِبُلِسَ شَ سَ كَتَ عَ شَ عَ رَتَنتَن. \v 2 عِسَ تٌ نُ بَرَ سُن شِ تٌنفٌ نَانِ، كْي نُن يَنيِ، كَامّ نُ نَ عَ مَ. \v 3 مَرَتَنتَنمَ تٌ مَسٌ عَ رَ، عَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «شَ عَلَ شَ دِ نَن عِ رَ، يَامَرِ قِ يِ فّمّيٍ شَ قِندِ تَامِ رَ.» \v 4 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عَ سّبّشِ كِتَابُي كُي، ‹مِشِ مُ بَلٌمَ تَامِ فبَنسَن شَ رَ. عَلَ شَ مَسٍنيِ بِرِن قِندِشِ بَلٌي نَن نَ عَدَ مَ بّ.›» \p \v 5 عِبُلِسَ نَشَ عَ شَنِن دَرِ سَلَمُ، تَا سّنِيّنشِ، عَ عَ تِ عَلَ شَ هْرْ مْبَنشِ قَرِ، يِرٍ عِتٍشِ. \v 6 عَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «شَ عَلَ شَ دِ نَن لَنشِ عِ مَ، تُفَن، بَرِ مَ عَ سّبّشِ، \q ‹عَلَ يَامَرِ قِمَ نّ عَ شَ مَلٍكّيٍ مَ عِ شَ قٍ رَ،› \q ‹عٍ عٍ بّلّشّيٍ رَ سٌمَ نّ عِ بُن مَ، \q عٍ عِ رَلَشُن عَلَكٌ عِ سَنيِ نَشَ دِن فّمّ رَ.›» \m \v 7 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عِيٌ، كْنْ عَ مَن سّبّشِ كِتَابُي كُي، ‹عِ نَشَ عِ مَرِفِ عَلَ مَتٌ.›» \p \v 8 عِبُلِسَ مَن نَشَ عَ شَنِن فٍيَ عِتٍشِ قَرِ، عَ قَ دُنِحَ مَنفّيَ بِرِن مَسٍن عَ بّ، عٍ نُن عٍ شَ دَرِيّ. \v 9 عَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ يِ بِرِن قِمَ نّ عِ مَ شَ عِ سُيِدِ ﭑ بّ، عِ ﭑ بَتُ.» \v 10 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «سٍنتَنّ، كٍلِ بٍ! عَ سّبّشِ كِتَابُي كُي، ‹عِ شَ عِ مَرِفِ عَلَ فبَنسَن نَن بَتُ، عِ شَ سُيِدِ عَ كٍرٍن نَن بّ.›» \v 11 نَ وْيّنيِ دَنفِ شَنبِ، عِبُلِسَ نَشَ كٍلِ عَ شُن. مَلٍكّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عِسَ رَ، عٍ عَ سّنبّ سٌ. \s عِسَ عَ شَ وَلِ قْلْقٍ فَلِلٍ بْشِ مَ \r مَرَكِ ١‏؛١٤ ٬ ٢٠، لُكِ ٤‏؛١٤ ٬ ١٥ \p \v 12 عِسَ تٌ عَ مّ عَ يَيَ بَرَ سَ فٍيلِ، عَ نَشَ فبِلٍن فَلِلٍ بْشِ مَ. \v 13 عَ نَشَ كٍلِ نَسَرّتِ تَا كُي، عَ سَ سَبَتِ كَثّرّنَمُ، تَا ندٍ نَشَن نُ نَ بَا دّ رَ، سَبُلٌن نُن نَقَتَلِ بْشِ مَ. \v 14 نَ نَشَ رَبَ عَلَكٌ عَننَبِ عٍسَيِ شَ مَسٍنيِ شَ كَمَلِ، \q \v 15 «سَبُلٌن نُن نَقَتَلِ بْشِ، \q نَشٍيٍ نَ كِرَ رَ سِفَقٍ بَا دّ رَ يُرُدّن نَاكِرِ، \q وٌ قِندِشِ فَلِلٍ بْشِ نَن نَ نَشَن نَ سِ فبّتّيٍ بّلّشّ. \q \v 16 حَمَنّ نَشَن دْشْشِ دِ مِ كُي، \q عٍ بَرَ نَءِيَلَنيِ بٍلٍبٍلٍ تٌ. \q نَشٍيٍ دْشْشِ قَشّ شَ دِ مِ كُي، \q نَءِيَلَنيِ بَرَ مِنِ عٍ بّ.» \p \v 17 كٍلِ نَ تّمُي مَ، عِسَ نَشَ كَوَندِ تِ قْلْ، عَ نُ عَ قَلَ، «وٌ تُوبِ، بَرِ مَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بَرَ مَكْرّ.» \s عِسَ عَ قْشِرَبِرّ سِنفٍيٍ شِلِقٍ \r مَرَكِ ١‏؛١٦ ٬ ٢٠، لُكِ ٥‏؛١ ٬ ١١ \p \v 18 عِسَ تٌ نُ حّرّقٍ فَلِلٍ بَا دّ رَ، عَ نَشَ شّمّ قِرِن تٌ عٍ نَ يّلّ وٌلِقٍ. يّشّسُشُييٍ نَن نُ عٍ رَ، سِمْن، نَشَن شِلِ ثِيّرِ، عَ نُن عَ شُنيَ عَندِرٍ. \v 19 عِسَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ بِرَ ﭑ قْشْ رَ. تّمُي دَنفِشِ وٌ نُ يّشّ نَن سُشُمَ، كْنْ يَكْسِ ﭑ عَ نِيَمَ وٌ شَ نُ مِشِيٍ نَن سْتْ ﭑ بّ.» \v 20 عٍ نَشَ عٍ شَ يّلّيٍ لُ نَ كٍرٍن نَ، عٍ بِرَ عِسَ قْشْ رَ. \v 21 عٍ تٌ سِفَ، عٍ نَشَ شّمّ قِرِن فبّتّ تٌ، سٍبٍدٍ شَ دِ يَكِ نُن عَ شُنيَ يَيَ. عٍ نُ نَ يّلّيٍ مَدّفّقٍ كُنكُي كُي عٍ بَبَ سٍبٍدٍ قّ مَ. عِسَ نَشَ عٍ شِلِ، \v 22 عٍ قَن نَشَ كُنكُي نُن عٍ بَبَ لُ نَ كٍرٍن نَ، عٍ بِرَ عِسَ قْشْ رَ. \s عِسَ مِشِيٍ كَوَندِقٍ نُن قُرٍ مَيٍ رَيَلَنقٍ \r لُكِ ٦‏؛١٧ ٬ ١٩ \p \v 23 نَ شَنبِ عِسَ نَشَ فَلِلٍ بْشِ بِرِن عِسَ قْلْ. عَ نُ مِشِيٍ شَرَنمَ عٍ شَ سَلِدٍيٍ كُي، عَ نُ عٍ كَوَندِ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ شَ شِبَارُ قَنيِ رَ، عَ نُ قُرٍ مَ مْولِ بِرِن نَيَلَن حَمَ يَ مَ. \v 24 عَ شِلِ نَشَ تٍ سِرِيَ بْشِ بِرِن مَ. مِشِيٍ نَشَ قَ قُرٍ مَ مْولِ بِرِن نَ عَ شْن مَ. عٍ نُ قَمَ مِشِيٍ رَ نَشٍيٍ نُ نَ تْورْقٍ عَ حَاشِ رَ، حِننّ نُ نَشٍيٍ قْشْ رَ، بِرَ قُرٍ نُ نَ نَشٍيٍ مَ، عَ نُن نَمَتّيٍ. عِسَ نُ عٍ بِرِن نَيَلَنمَ. \v 25 حَمَ فبٍفبٍ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ كٍلِقٍ فَلِلٍ بْشِ مَ، تَا قُ بْشِ، دَرِ سَلَمُ، يُدَيَ، نُن بْشِ نَشَن نَ يُرُدّن نَاكِرِ مَ. \c 5 \s عِسَ شَ كَوَندِ فٍيَ قَرِ \r مَرَكِ ٣‏؛١٣، لُكِ ٦‏؛١٢ ٬ ١٣ \p \v 1 عِسَ تٌ حَمَ تٌ، عَ نَشَ تٍ فٍيَ قَرِ، عَ عَ مَفٌرٌ. عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَكْرّ عَ رَ. \v 2 عَ نَشَ مَسٍنيِ تِ قْلْ عٍ بّ. \s2 عَلَ سّيوّ قِمَ نَشٍيٍ مَ \r لُكِ ٦‏؛٢٠ ٬ ٢٦ \q \v 3 «سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ عٍ يّتّ مَفٌرٌ مَ، \q بَرِ مَ عٍ قَمَ نّ سٌدٍ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \q \v 4 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ وَ مَ، \q بَرِ مَ عٍ قَمَ نّ مَدُندُدٍ. \q \v 5 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ دِحّمَ، \q بْشِ قِندِ مَ عٍ تَن نَن كّ رَ. \q \v 6 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ وَ مَ تِنشِنيِ شْن، \q عَلْ كَامّتْي وَ مَ دٌنسٍ شْن مَ كِ نَشّ، \q بَرِ مَ عٍ عَ سْتْمَ نّ. \q \v 7 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ كِنِكِنِمَ عٍ بٌورٍيٍ مَ، \q بَرِ مَ عَلَ كِنِكِنِمَ نّ عٍ قَن مَ. \q \v 8 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ بْحّ قِيشّ، \q بَرِ مَ عٍ عَلَ تٌمَ نّ عَ شَ قٌنِسِرٍيَ كُي. \q \v 9 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ لَنيِ قٍنمَ عٍ نُن مِشِيٍ تَفِ، \q بَرِ مَ عٍ شِلِ قَلَمَ نّ عَلَ شَ دِيٍ. \q \v 10 سّيوّ نَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ حَشَنكَتَشِ تِنشِنيِ شَ قٍ رَ، \q بَرِ مَ عٍ سٌمَ نّ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ.» \p \v 11 «سّيوّ نَ وٌ بّ عٍ نَ وٌ كٌنبِ، عٍ نَ وٌ حَشَنكَتَ، عٍ نَ وُلٍ نُن قٍ كٌبِ مْولِ بِرِن قَلَ وٌ شُن مَ ﭑ مَ قٍ رَ. \v 12 وٌ شَ حّلّشِن، وٌ شَ سّيوَ، بَرِ مَ وٌ بَرَايِ فبٌمَ نّ عَرِيَننَ. بٍينُن وٌ شَ بَرِ، عٍ نَمِحْنمّيٍ قَن حَشَنكَتَ نَ كِ نّ.» \s2 قْشّ نُن نَءِيَلَنيِ \r مَرَكِ ٩‏؛٥٠، ٤‏؛٢١، لُكِ ١٤‏؛٣٤ ٬ ٣٥، ٨‏؛١٦، ١١‏؛٣٣ \p \v 13 «وٌ مَنِيَشِ قْشّ نَن نَ يِ دُنِحَ عَدَ مَدِيٍ يَ مَ، كْنْ شَ قْشّ مّشّمّشّنيِ بَرَ بَ، عَ قَ مّشّمّشّنمَ دِ؟ عَ تِدٍ يٌ مُ نَ كْرّ، قٌ عَ وٌلِ تَندٍ، مِشِيٍ حّرّ عَ قَرِ. \v 14 وٌ مَنِيَشِ نَءِيَلَنيِ نَن نَ يِ دُنِحَ عَدَ مَدِيٍ يَ مَ. تَا نَشَن دْشْشِ فٍيَ قَرِ، نَ مُ نْمَ نْشُندٍ. \v 15 لَنثُي مُ رَدّشّمَ عَ شَ دْشْ دٍبٍ بُن مَ. عَ دْشْمَ لَنثُي دْشْسٍ نَن قَرِ عَلَكٌ عَ شَ بَنشِ كُي عِيَلَن بِرِن بّ. \v 16 وٌ شَ نَءِيَلَنيِ قَن شَ يَنبَ نَ كِ عَدَ مَدِيٍ يَ مَ، عَلَكٌ عٍ شَ وٌ شَ كّوَلِ قَنيِيٍ تٌ، عٍ وٌ بَبَ مَتْشْ نَشَن نَ عَرِيَننَ.» \s2 عَننَبِ مُنسَ نُن نَمِحْنمّيٍ شَ سّرِيّ \p \v 17 «وٌ نَشَ عَ مَحْشُن عَ ﭑ قَشِ نّ ﭑ شَ تَوُرٍتَ مُنسَ نُن نَمِحْنمّيٍ شَ سّرِيّ بَ عَ عِ. ﭑ مُ قَشِ عٍ بَدٍ شّ، ﭑ قَشِ نّ عَلَكٌ ﭑ شَ عٍ رَكَمَلِ. \v 18 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، دَنمِ كٌورٍ نُن بْشِ نَ نَ، هَلِ سِفِرّ كٍرٍن مُ بَمَ عَلَ شَ سّرِيّ رَ، قٌ عَ بِرِن كَمَلِ. \v 19 نَ كُي، مِشِ يٌ عَلَ شَ يَامَرِ كٍرٍن مَتَندِ، نَ يَامَرِ شُرُن كِيٌكِ، عَ مَن قَ مِشِ فبّتّيٍ رَتَنتَن نَ كُي، عَ كَنيِ قَن شِلِ شُرُنمَ نّ بِرِن بّ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. كْنْ مِشِ يٌ عَلَ شَ سّرِيّ رَبَتُ، عَ مِشِ فبّتّيٍ شَرَن نَ رَ، نَ كَنيِ شُننَكٍلِ نَن سْتْمَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \v 20 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، شَ وٌ شَ تِنشِنيِ مُ دَنفِ سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِيٍ فبٍ رَ، وٌ مُ سٌمَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ عَبَدَن.» \s2 قَشّ تِقٍ، شْنّ، نُن لَنيِ \r مَرَكِ ١١‏؛٢٥، لُكِ ١٢‏؛٥٧ ٬ ٥٩ \p \v 21 «وٌ عَ كٌلٌن وٌ بٍنبَيٍ يَمَرِ نَشَن نَ، ‹وٌ نَشَ قَشّ تِ. قَشّتِ مَكِيتِمَ نّ.› \v 22 كْنْ ﭑ تَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، نَشَن يٌ بْحّ نَ تٍ عَ نفَشَكٍرٍنيِ شِلِ مَ، نَ كَنيِ مَكِيتِمَ نّ. نَشَن نَ عَ قَلَ نفَشَكٍرٍنيِ بّ، ‹عِ تَن دُفُلَ›، نَ كَنيِ مَكِيتِمَ نّ كِيتِسَ شُنفبٍيٍ يَ عِ. نَشَن نَ عَ قَلَ عَ بّ، ‹عِ تَن شَشِلِتَرٍ!›، نَ كَنيِ وٌلِمَ نّ يَهَننَمَ تّ شْورَ.» \p \v 23 «نَ كُي، شَ وٌ بَرَ سِفَ سّرّشّ بَدٍ، وٌ قَ رَتُ عَ وٌ نفَشَكٍرٍنيِ شْنْشِ وٌ مَ قٍ ندٍ مَ، \v 24 وٌ شَ وٌ شَ سّرّشّ لُ سّرّشّبَدٍ قّ مَ سِندٍن، وٌ سِفَ وٌ نفَشَكٍرٍنيِ يِرٍ. وٌ شَ لَنيِ شِرِ وٌ نُن وٌ نفَشَكٍرٍنيِ تَفِ، وٌ قَ فبِلٍن وٌ شَ سّرّشّ بَدٍ.» \p \v 25 «عِ شَ كَتَ وٌ نُن عِ كَلَمُمَ شَ لَن سِننَنيِ مَ، وٌ نَ كِرَ شْن مَ تّمُي نَشّ. شَ نَ مُ عَ رَ عَ عِ شَنِنمَ كِيتِسَ يِرٍ، كِيتِسَ قَن عِ سٌ كْسِبِلِ يِ رَ، نَ قَن عِ سَ فٍيلِ. \v 26 ﭑ شَ نْندِ قَلَ عِ بّ، عِ مُ مِنِمَ مّننِ قٌ عِ كْبِرِ بِرِن قِ هَن بَتَنكَ دْنشْي.» \s2 يّنّ نُن مِشِ رَتَنتَنسٍ \r مَتِيُ ١٨‏؛٨ ٬ ٩، مَرَكِ ٩‏؛٤٣، ٩‏؛٤٧ ٬ ٤٨ \p \v 27 «وٌ عَ كٌلٌن وٌ بٍنبَيٍ يَمَرِ نَشَن نَ، ‹وٌ نَشَ يّنّ رَبَ.› \v 28 كْنْ ﭑ تَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، نَشَن يٌ عَ يَ تِ فِنّ ندٍ رَ مِلّ كُي، نَ كَنيِ بَرَ فّ يّنّ رَبَدٍ عَ بْحّ كُي. \v 29 شَ عِ يِرٍقَن يَ قِندِ مَ عِ رَتَنتَنسٍ رَ، عَ بَ نَ، عَ وْلّ. قَتٍ يِرٍ ندٍ بَقٍ نَ، نَ قِسَ دِنّ عِ قَتٍ فُندِ بِرِن وٌلِقٍ يَهَننَمَ. \v 30 شَ عِ يِرٍقَن بّلّشّ قِندِ مَ عِ رَتَنتَنسٍ رَ، عَ بٌلٌن، عَ وْلّ. قَتٍ سَلٌنسٍ ندٍ بٌلٌنقٍ، نَ قِسَ دِنّ عِ قَتٍ فُندِ بِرِن وٌلِقٍ يَهَننَمَ.» \s2 شّمّ نُن فِنّ قَتَنقٍ \r مَتِيُ ١٩‏؛٧ ٬ ٩، مَرَكِ ١٠‏؛٤ ٬ ٥، ١٠‏؛١٠ ٬ ١٢، لُكِ ١٦‏؛١٨ \p \v 31 «عَ مَن مَسٍنشِ نّ، ‹نَشَن وَ مَ مّيقٍ عَ شَ فِنّ رَ، عَ شَ قَتَن كّيدِ سٌ عَ يِ رَ.› \v 32 كْنْ ﭑ تَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، نَشَن يٌ مّي عَ شَ فِنّ رَ، شَ عَ شَ فِنّ مُ يّنّ شَ رَبَشِ، نَ كَنيِ بَرَ عَ نِيَ نَ فِنّ شَ قِندِ يّنّلَ رَ عَ نَ دْشْ شّمّ فبّتّ شْن مَ تّمُي نَشّ. شّمّ نَشَن قَن نَ فِنّ دْشْمَ عٍ مّيشِ نَشَن نَ، عَ قَن بَرَ قِندِ يّنّلَ رَ.» \s2 مَرَكَلِ \p \v 33 «وٌ عَ كٌلٌن وٌ بٍنبَيٍ يَمَرِ نَشَن نَ، ‹وٌ نَشَ وٌ شَ مَرَكَلِ كَنَ، وٌ شَ عَ رَكَمَلِ نّ مَرِفِ بّ.› \v 34 كْنْ ﭑ تَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، وٌ نَشَ وٌ كَلِ قٍوٌ! وٌ نَشَ وٌ كَلِ كٌورٍ رَ، بَرِ مَ عَلَ شَ كِبَنيِ نَن عَ رَ. \v 35 وٌ نَشَ وٌ كَلِ بْشِ رَ، بَرِ مَ عَلَ سَنيِ تِدٍ نَ عَ رَ. وٌ نَشَ وٌ كَلِ دَرِ سَلَمُ رَ، بَرِ مَ مَنفّ شُنفبٍ شَ تَا نَن عَ رَ. \v 36 وٌ نَشَ وٌ كَلِ وٌ يّتّ شُنيِ رَ، بَرِ مَ وٌ مُ نْمَ شُنسّشّ كٍرٍن نَقُفَدٍ، وٌ مُ نْمَ عَ قْورْدٍ. \v 37 وٌ شَ نْندِ قَلَ. شَ عِيٌ نَن عَ رَ، وٌ شَ عَ قَلَ ‹عِيٌ›. شَ عَدٍ نَن عَ رَ، وٌ شَ عَ قَلَ ‹عَدٍ›. سٍسٍ سَ نَ شُن مَ، عَ قَتَنشِ سٍنتَنّ نَن مَ.» \s2 فبٍحْشْي \r لُكِ ٦‏؛٢٩ ٬ ٣٠ \p \v 38 «وٌ عَ كٌلٌن وٌ يَمَرِ نَشَن نَ، ‹وٌ شَ يَ حْشْ يَ رَ، وٌ شَ حِنيِ حْشْ حِنيِ رَ.› \v 39 كْنْ ﭑ تَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، وٌ نَشَ مِشِ كٌبِ فٍرٍ. شَ مِشِ ندٍ وٌ شّرّ فَرِن، وٌ شَ بٌورٍ سّيتِ قَن تِ عَ بّ. \v 40 شَ مِشِ ندٍ وَ مَ وٌ شَنِنقٍ كِيتِ بَنشِ، عَلَكٌ عَ شَ دٌنمَ بَ وٌ يِ رَ، وٌ شَ وٌ شَ فُبَ قَن لُ عَ يِ. \v 41 شَ مِشِ ندٍ وٌ كَرَشَن وٌ شَ عَ مَتِ حّرّ كُي كِلٌ كٍرٍن، وٌ شَ عَ مَتِ كِلٌ قِرِن. \v 42 نَشَن نَ عِ مَكُلَ، عِ شَ عَ كِ. نَشَن وَ مَ سٍ ندٍ يٌقُقٍ عِ مَ، عِ نَشَ تٌندِ عَ بّ.» \s2 يَشُييٍ شَنُقٍ \r لُكِ ٦‏؛٢٧ ٬ ٢٨، ٦‏؛٣٢ ٬ ٣٦ \p \v 43 «وٌ عَ كٌلٌن وٌ يَمَرِشِ نَشَن نَ، ‹وٌ شَ وٌ بٌورٍ شَنُ، وٌ شَ وٌ يَشُي شْن.› \v 44 كْنْ ﭑ تَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، وٌ شَ وٌ يَشُييٍ شَنُ، وٌ شَ عَلَ مَشَندِ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ وٌ حَشَنكَتَمَ. \v 45 نَ كُي، وٌ قِندِ مَ وٌ بَبَ شَ دِيٍ رَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، نَشَن كُيٍ عِبَمَ تِنشِنتْييٍ نُن تِنشِنتَرٍيٍ بّ، نَشَن تُنّ رَفٌرٌ مَ مِشِ قَنيِيٍ نُن مِشِ كٌبِيٍ بّ. \v 46 شَ وٌ سَ مِشِيٍ فبَنسَن نَن شَنُمَ، نَشٍيٍ وٌ قَن شَنُشِ، وٌ بَرَايِ مُندُن سْتْمَ نَ كُي؟ هَلِ دُوتِ مَشِلِ كٌبِيٍ نَ مْولِ رَبَمَ. \v 47 شَ وٌ سَ وٌ نفَشَكٍرٍنيِيٍ فبَنسَن نَن شّيبُمَ، وٌ مُنقٍ رَبَقٍ نَشَن قِندِ قٍ نّينّ رَ نَ كُي؟ هَلِ كَاقِرِيٍ نَ مْولِ رَبَمَ. \v 48 نَ كُي، وٌ شَ تِنشِنيِ نُن مَرَقَنيِ شَ كَمَلِ، عَلْ وٌ نَشَن تٌشِ وٌ بَبَ رَ نَشَن نَ عَرِيَننَ.» \c 6 \s2 مِشِ كِقٍ \p \v 1 «وٌ نَشَ قٍ قَنيِ رَبَ مِشِيٍ يَ تٌدٍ رَ عٍ شَ وٌ شَ تِنشِنيِ تٌ، شَ نَ مُ عَ رَ وٌ مُ بَرَايِ يٌ سْتْمَ وٌ بَبَ رَ، نَشَن نَ عَرِيَننَ. \v 2 نَ كُي، عِ نّ مِشِ كِمَ، عِ نَشَ عَ سِفِ سَ دُنِحَ بِرِن بّ عَلْ قِلَنكَقُييٍ عَ رَبَمَ كِ نَشّ سَلِدٍ نُن تَا مَ، عَلَكٌ مِشِيٍ شَ عٍ مَتْشْ. ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، عٍ بَرَ فّ عٍ شَ وَلِ سَرٍ بِرِن سْتْدٍ. \v 3 عِ نّ مِشِ كِمَ عِ يِرٍقَنيِ رَ، كْولَ نَشَ عَ كٌلٌن. \v 4 عِ شَ مِشِ كِ سُتُرّ نَن نَ. نَ كُي، عِ بَبَ عَلَ نَشَن فُندٌ بِرِن كٌلٌن، عَ قَمَ نّ نَ سَرٍ رَفبِلٍندٍ عِ مَ.» \s2 عَلَ مَشَندِقٍ \r لُكِ ١١‏؛٢ ٬ ٤ \p \v 5 «وٌ نّ سَلِمَ، وٌ نَشَ لُ عَلْ قِلَنكَقُييٍ نَشٍيٍ سَلِمَ، عٍ تِشِ سَلِدٍيٍ كُي نُن كِرَ دّ رَ عَلَكٌ مِشِيٍ شَ عٍ تٌ. ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، عٍ بَرَ فّ عٍ شَ وَلِ سَرٍ بِرِن سْتْدٍ. \v 6 كْنْ عِ تَن نّ سَلِمَ، سِفَ عِ شَ بَنشِ يِرٍ ندٍ نْشُنيِ كُي، عِ نَادّ رَفَلِ، عِ عَلَ مَشَندِ نَشَن مُ تٌمَ. نَ كُي، عِ بَبَ عَلَ نَشَن فُندٌ قٍ بِرِن تٌشِ، عَ قَمَ نّ عِ سَرٍ قِدٍ.» \p \v 7 «وٌ نّ عَلَ مَشَندِ مَ، وٌ نَشَ وٌ شَ وْيّنيِ رَوُيَ قُقَقُ، عَلْ كَاقِرِ نَشٍيٍ لَشِ عَ رَ عَ عٍ شَ دُبَ سُشُمَ عٍ شَ وْيّنيِ رَدِفَنشِيٍ نَن سَابُي رَ. \v 8 وٌ نَشَ لُ عَلْ عٍ تَن، بَرِ مَ وٌ بَبَ عَلَ وٌ هَيِ كٌلٌن بٍينُن وٌ شَ عَ مَشَندِ.» \p \v 9 «وٌ لَن وٌ شَ سَلِ يِ كِ نّ؛ \q ‹مُشُ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، \q دُنِحَ بِرِن شَ عِ شِلِ سّنِيّنشِ كٌلٌن. \q \v 10 عِ شَ مَنفّيَ شَ قَ. \q عِ سَفٌ شَ رَبَ دُنِحَ مَ، \q عَلْ عَ رَبَمَ عَرِيَننَ كِ نَشّ. \q \v 11 بَلٌي قِ مُشُ مَ تٌ لْشْي، \q مُشُ هَيِ نَ نَشَن مَ. \q \v 12 دِحّ مُشُ شَ يُنُبِيٍ مَ، \q عَلْ مُشُ قَن دِحّشِ مِشِيٍ هَاكّيٍ مَ كِ نَشّ، \q نَشٍيٍ بَرَ قٍ كٌبِ نِيَ مُشُ رَ. \q \v 13 عِ نَشَ مُشُ تِ مَرَتَنتَنيِ كِرَ شْن، \q عِ شَ مُشُ رَتَنفَ سٍنتَنّ مَ. \q عِ تَن نَن فبٍ نَ مَنفّيَ، سّنبّ، نُن بِنيّ رَ عَبَدَن. \q عَمِنَ.›» \p \v 14 «شَ وٌ دِحّ مِشِيٍ هَاكّيٍ مَ، وٌ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ قَن دِحّمَ نّ وٌ مَ، \v 15 كْنْ شَ وٌ مُ دِحّ مِشِيٍ مَ، وٌ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ قَن مُ دِحّمَ وٌ شَ يُنُبِيٍ مَ.» \s2 سُنيِ سُشُقٍ \p \v 16 «وٌ نّ سُنيِ سُشُمَ، وٌ نَشَ وٌ يَتَفِ عِشْنْ عَلْ قِلَنكَقُييٍ عٍ يَتَفِ عِشْنْمَ كِ نَشّ، مِشِيٍ شَ عَ كٌلٌن عَ عٍ نَ سُنيِ. ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، عٍ بَرَ فّ عٍ شَ وَلِ سَرٍ بِرِن سْتْدٍ. \v 17 كْنْ عِ تَن نّ سُنيِ سُشُمَ، عِ شَ تُرٍ سَ عِ شُنيِ مَ، عِ عِ يَتَفِ مَشَ، \v 18 عَلَكٌ مِشِيٍ نَشَ عَ كٌلٌن عَ عِ نَ سُنيِ. نَ كُي، عِ بَبَ عَلَ نَشَن مُ تٌمَ، نَشَن مَن فُندٌ قٍ بِرِن تٌشِ، عَ قَمَ نّ عِ سَرٍ قِدٍ.» \s2 هَرِفٍ \r لُكِ ١١‏؛٣٣ ٬ ٣٦، ١٦‏؛١٣ \p \v 19 «وٌ نَشَ وٌ هَرِفٍ مَلَن دُنِحَ مَ، نِمَسٍيٍ نُن شْرِشْرِ عَ شُن نَكَنَمَ دّننَشّ، شَ نَ مُ عَ رَ مُحّتِيٍ نْمَ عَ مُحَدٍ بَنشِ كُي دّننَشّ. \v 20 وٌ شَ وٌ هَرِفٍ مَلَن عَرِيَننَ نّ، نِمَسٍيٍ نُن شْرِشْرِ مُ كَنَرِ سَمَ دّننَشّ، مُحّتِيٍ قَن مُ مُحّ تِمَ دّننَشّ. \v 21 وٌ هَرِفٍ نَ دّننَشّ، وٌ بْحّ قَن لُمَ نَا نّ.» \p \v 22 «يَ نَن نَ قَتٍ شَ لَنثُي رَ. شَ عِ يَ قَن، عِ قَتٍ بِرِن عِيَلَنمَ نّ، \v 23 كْنْ شَ عِ يَ مُ قَن، عِ قَتٍ لُمَ دِ مِ نَن كُي. نَ كُي، شَ عِ شَ نَءِيَلَنيِ بَرَ قِندِ دِ مِ رَ، نَ دِ مِ عِقْورْ دٍ!» \p \v 24 «مِشِ يٌ مُ نْمَ لُدٍ مَرِفِ قِرِن شَ يَامَرِ بُن مَ، بَرِ مَ عَ قَمَ مَرِفِ كٍرٍن شْندٍ، عَ بٌورٍ مَشَنُ. عَ شِرِ مَ كٍرٍن نَ، عَ بٌورٍ رَبٌلٌ. وٌ مُ نْمَ عَلَ نُن نَاقُلِ بَتُدٍ تّمُي كٍرٍن.» \s2 كْنتْقِلِ \r لُكِ ١٢‏؛٢٢ ٬ ٣٢ \p \v 25 «نَ نَن عَ تٌشِ، ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، وٌ نَشَ كْنتْقِلِ بَلٌي شَ قٍ رَ وٌ هَيِ نَ نَشَن مَ يِ دُنِحّءِفِرِ كُي، شَ نَ مُ عَ رَ، دُفِيٍ شَ قٍ رَ وٌ نَشٍيٍ رَفٌرٌ مَ وٌ قَتٍ مَ. وٌ شَ دُنِحّءِفِرِ تِدٍ مُ فبٌ دٌنسٍ بّ؟ وٌ قَتٍ تِدٍ مُ فبٌ دُفِيٍ بّ؟ \v 26 وٌ شْنِيٍ مَتٌ كٌورٍ مَ. عٍ مُ سَنسِ سِمَ، عٍ مُ شّ شَبَمَ، عٍ مُ دٌنسٍ رَفَتَمَ بِلِيٍ كُي، كْنْ وٌ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ عٍ بَلٌمَ. وٌ تَن مُ دَنفِ نَ شْنِيٍ رَ؟ \v 27 ندٍ نْمَ هَلِ شِ كٍرٍن سَدٍ عَ شَ سِمَيَ شُن عَ شَ كْنتْقِلِ سَابُي رَ؟ \v 28 مُنقٍ رَ وٌ كْنتْقِلِمَ وٌ شَ سٌسٍيٍ شَ قٍ رَ؟ وٌ سَنسِ قُفٍ تٌقَنيِيٍ مَتٌ، عٍ مِنِمَ وُلَ سَنسِيٍ مَ كِ نَشّ. عٍ مُ وَلِمَ، عٍ مُ وٌلِفّسّ يَءِلَنمَ، \v 29 كْنْ ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، هَلِ مَنفّ سُلٍمَنِ شَ دَرِيّ بِرِن كُي، عَ شَ سٌسٍيٍ مُ نُ تٌقَن عَلْ نَ سَنسِ قُفٍ كٍرٍن. \v 30 شَ عَلَ سَنسِ مّينِمَ يِ كِ نّ، سَنسِ نَشَن نَ نَ تٌ، تِنَ عَ فَن، عَ مُ مّينِمَ وٌ قَن مَ؟ وٌ شَ دَنشَنِيَ شُرُن!» \p \v 31 «نَ كُي، وٌ نَشَ كْنتْقِلِ عَ قَلَقٍ رَ، ‹مُشُ مُنسٍ دٌنمَ؟ مُشُ مُنسٍ مِنمَ؟ مُشُ مُنسٍ رَفٌرٌ مَ مُشُ مَ؟› \v 32 كَاقِرِيٍ بِرَ مَ نَ قٍ مْولِ نَن تُن قْشْ رَ. عَنُن، وٌ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ عَ كٌلٌن وٌ هَيِ نَ نَ سٍ بِرِن مَ. \v 33 نَ كُي، وٌ شَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ نُن عَ شَ تِنشِنيِ نَن سِنفٍ قٍن، عَ نَ سٍ دْنشْي بِرِن قَن قِمَ نّ وٌ مَ. \v 34 وٌ نَشَ كْنتْقِلِ تِنَ شَ قٍ رَ، بَرِ مَ تِنَ عَ حْشْ سَمَ عَ يّتّ شْن. لْشْي بِرِن نُن عَ شَ تْورّ نَن عَ رَ.» \c 7 \s2 وُرِ قُحِ نُن شٍبٍنيِ \r لُكِ ٦‏؛٣٧ ٬ ٤٢ \p \v 1 «وٌ نَشَ وٌ يّتّ قِندِ وٌ بٌورٍ عَدَ مَ كّوَلِيٍ مَكِيتِمَ رَ، عَلَكٌ كِيتِ نَشَ كَنَ وٌ قَن نَ عَلَ يِ. \v 2 وٌ مِشِ مَكِيتِمَ كِ نَشّ، وٌ قَن مَكِيتِمَ نَ كِ نّ. وٌ مَنِيَسٍ نَشَن نَوَلِمَ بٌورٍيٍ بّ، نَ نَن نَوَلِمَ وٌ قَن بّ. \v 3 مُنقٍ رَ عِ وُرِ قُحِ تٌمَ عِ نفَشَكٍرٍنيِ يَ مَ، عَ قَ لِ عِ مُ شٍبٍنيِ تٌشِ نَشَن نَ عِ تَن يّتّ يَ مَ؟ \v 4 عِ نْمَ عَ قَلَدٍ عِ نفَشَكٍرٍنيِ بّ دِ، ‹عَ لُ ﭑ شَ وُرِ قُحِ بَ عِ يَ مَ،› شَ عَ سَ لِ شٍبٍنيِ نَن نَ عِ تَن يّتّ يَ مَ؟ \v 5 عِ تَن قِلَنكَقُي، شٍبٍنيِ نَن سِنفٍ بَ عِ يّتّ يَ مَ. نَ بَ شَنبِ، عِ نْمَ نّ سٍ عِفبّدٍ عَ قَنيِ رَ، عَلَكٌ عِ شَ وُرِ قُحِ بَ عِ نفَشَكٍرٍنيِ قَن يَ مَ.» \s2 سٍ سّنِيّنشِ سٌقٍ بَرٍيٍ يِ رَ \p \v 6 «وٌ نَشَ سٍ سّنِيّنشِ سٌ بَرٍيٍ يِ رَ، شَ نَ مُ عَ رَ عٍ عٍ يَ رَقِندِ مَ نّ وٌ مَ، عٍ وٌ مَشِن. وٌ نَشَ فّمّ تٌقَنيِيٍ وٌلِ شْسّيٍ بُن مَ، شَ نَ مُ عَ رَ عٍ عٍ مَبٌرٌنمَ نَن تُي.» \s2 بَبَ عَلَ مَشَندِقٍ \r لُكِ ١١‏؛٩ ٬ ١٣ \q \v 7 «وٌ مَشَندِ تِ، وٌ عَ سْتْمَ نّ. \q وٌ قٍنيِ تِ، وٌ عَ تٌمَ نّ. \q وٌ نَادّ كْنكْن، عَ رَبِمَ نّ وٌ بّ. \q \v 8 مِشِ نَشَن بِرِن مَشَندِ تِمَ، عَ عَ سْتْمَ نّ. \q مِشِ نَشَن قٍنيِ تِمَ، عَ عَ تٌمَ نّ. \q مِشِ نَشَن نَادّ كْنكْنمَ، عَ رَبِمَ نّ عَ بّ.» \m \v 9 «بَبّ مُندُن نَ وٌ يَ مَ نَشَن شَ دِ تَامِ مَشْرِنمَ عَ مَ، عَ سَ فّمّ سٌ عَ يِ رَ؟ \v 10 شَ نَ مُ عَ رَ، عَ بْشِمَسٍ سٌ عَ يِ، عَ شَ دِ نَ عَ مَشْرِن يّشّ مَ؟ \v 11 شَ وٌ تَن مِشِ كٌبِيٍ قَتَ سٍ قَنيِيٍ قِدٍ وٌ شَ دِيٍ مَ، وٌ بَبَ عَلَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ دَنفِ وٌ رَ ثٌن! عَ قٍ قَنيِيٍ قِمَ نّ عَ مَشَندِ مَيٍ مَ.» \s2 مِشِ لَنمَ عَ شَ نَشَن نَبَ عَ بٌورٍ عَدَ مَ بّ \r لُكِ ٦‏؛٣١ \p \v 12 «وٌ وَ مَ مِشِيٍ شَ نَشَن بِرِن نَبَ وٌ بّ، وٌ قَن شَ نَ نَن نَبَ عٍ بّ. تَوُرٍتَ مُنسَ نُن نَمِحْنمّيٍ شَ كِتَابُييٍ بِرِن نَلَنشِ نَن نَ كِ.» \s2 نَادّ عِشُتُشِ نُن عَ عِفبٍ \r لُكِ ١٣‏؛٢٣ ٬ ٢٤ \p \v 13 «وٌ شَ سٌ نَادّ عِشُتُشِ نَن نَ، بَرِ مَ نَادّ عِفبٍ مِشِ رَ سِفَمَ فبَلٌي نَن مَ. كِرَ نَشَن مِشِ شَنِنمَ فبَلٌي مَ، عَ حّرّ مُ شْنْ. مِشِ فبٍفبٍ سٌمَ نَادّ عِفبٍ نَن نَ، مِشِ فبٍفبٍ فبَلٌي كِرَ نَن سُشُمَ. \v 14 كْنْ نَادّ عِشُتُشِ رَبِمَ كِسِ نَن مَ. كِرَ نَشَن مِشِ شَنِنمَ كِسِ مَ، عَ حّرّ شْنْ. مِشِ مُ فبٌ نَشٍيٍ نَ نَادّ نُن نَ كِرَ تٌمَ.» \s2 وُرِ بِلِ كٌلٌنمَ عَ بٌفِ نَن مَ \r لُكِ ٦‏؛٤٣ ٬ ٤٤ \p \v 15 «وٌ وٌ يّتّ رَتَنفَ وُلٍ قَلّيٍ مَ نَشٍيٍ عٍ يّتّ قِندِشِ نَمِحْنمّيٍ رَ. عٍ قَمَ وْيّنيِ حْشُنمّ رَ وٌ مَ، كْنْ عٍ حَنِفٍ مُ قَن قٍوٌ! \v 16 وٌ عٍ كٌلٌنمَ عٍ شَ كّوَلِ نَن مَ. كُسُ بَمَ بَافِ بِلِ كْن نَ؟ شْرّ بَمَ تُنبٍ بِلِ مَ؟ \v 17 سَنسِ قَنيِ بٌفِ قَنيِ نَن نَمِنِمَ، سَنسِ كٌبِ قَن بٌفِ كٌبِ نَن نَمِنِمَ. \v 18 سَنسِ قَنيِ مُ نْمَ بٌفِ كٌبِ رَ مِنِدٍ، سَنسِ كٌبِ قَن مُ نْمَ بٌفِ قَنيِ رَ مِنِدٍ. \v 19 سَنسِ نَشَن مُ بٌفِ قَنيِ رَ مِنِمَ، عَ سّفّمَ نّ، عَ وٌلِ تّ عِ. \v 20 نَ كُي، وٌ نَ مِشِيٍ كٌلٌنمَ عٍ شَ كّوَلِ نَن مَ.» \s2 نَشٍيٍ مُ عَلَ سَفٌي رَبَمَ \r لُكِ ٦‏؛٤٦، ١٣‏؛٢٥ ٬ ٢٧ \p \v 21 «مِشِ نَشٍيٍ عَ قَلَمَ ﭑ بّ، ‹ﭑ مَرِفِ، ﭑ مَرِفِ،› عٍ بِرِن شَ مُ سٌمَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ، قٌ نَشٍيٍ ﭑ بَبَ سَفٌ رَبَمَ نَشَن نَ عَرِيَننَ. \v 22 نَ لْشْي مِشِ فبٍفبٍ عَ قَلَمَ نّ ﭑ بّ، ‹مُشُ مَرِفِ، مُشُ مَرِفِ، مُشُ مُ وْيّن شّ عِ شِلِ رَ؟ مُشُ مُ حِننّيٍ كٍرِ شّ عِ شِلِ رَ؟ مُشُ مُ كَابَنَكٌ فبٍفبٍ رَبَ شّ عِ شِلِ رَ؟› \v 23 نَ تّمُي ﭑ نٍيٍ يَابِمَ نّ، ‹ﭑ مُ وٌ كٌلٌن قٍوٌ! وٌ تَن قٍ كٌبِ رَبَيٍ، وٌ كٍلِ ﭑ يَ عِ.›» \s2 بَنشِتِ قِرِن شَ تَالِ \r لُكِ ٦‏؛٤٧ ٬ ٤٩ \p \v 24 «نَ كُي، مِشِ نَشَن نَ ﭑ مَ مَسٍنيِ رَ مّ، عَ قَ عَ رَبَتُ، نَ كَنيِ مَنِيَ شَشِلِمَ رَ نَشَن عَ شَ بَنشِ بِلِ تِ قَنيٍ مَ. \v 25 تُنّ نَشَ قَ، شُرٍيٍ نَشَ بَنبَرَن يّ، قٌيٍ نَشَ مِنِ عَ نُ بَنشِ مَبْنبْ، كْنْ بَنشِ مُ بِرَ، بَرِ مَ عَ نُ تِشِ قَنيٍ نَن قَرِ. \v 26 كْنْ مِشِ نَشَن ﭑ مَ مَسٍنيِ رَ مّ، عَ مُ عَ رَبَتُ، نَ كَنيِ مَنِيَ مِشِ شَشِلِتَرٍ رَ نَشَن عَ شَ بَنشِ تِشِ مّيّنيِ قَرِ. \v 27 تُنّ نَشَ قَ، شُرٍيٍ نَشَ بَنبَرَن يّ، قٌيٍ نَشَ مِنِ عَ نُ بَنشِ مَبْنبْ، بَنشِ قَن نَشَ بِرَ، عَ كَنَ عَ حَاشِ رَ.» \b \p \v 28 عِسَ تٌ فّ يِ قٍ بِرِن مَسٍندٍ، حَمَ نَشَ كَابَ عَ شَ شَرَنيِ مَ، \v 29 بَرِ مَ عَ مُ نُ لُشِ عَلْ عٍ شَ سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ. عَ تَن نُ وْيّنمَ مَنفّ سّنبّ نَن نَ. \c 8 \s عِسَ كُنّ كَنيِ رَيَلَنقٍ \r مَرَكِ ١‏؛٤٠ ٬ ٤٥، لُكِ ٥‏؛١٢ ٬ ١٤ \p \v 1 عِسَ تٌ فٌرٌ فٍيَ قَرِ، حَمَ فبٍفبٍ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ. \v 2 كُنّ كَنيِ ندٍ نَشَ عَ مَسٌ عِسَ رَ، عَ سُيِدِ عَ بّ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ مَرِفِ، شَ عِ تِن، عِ نْمَ ﭑ نَسّنِيّندٍ.» \v 3 عِسَ نَشَ عَ بّلّشّ عِتَلَ، عَ عَ سَ كُنّ كَنيِ مَ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ تِنشِ. قِندِ مِشِ سّنِيّنشِ رَ.» كُنّ قُرٍ نَشَ بَ عَ مَ كٍرٍن نَ. \v 4 عِسَ مَن نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «عِ نَشَ يِ قٍ قَلَ مِشِ يٌ بّ. سِفَ عِ سَ عِ يّتّ دّنتّفّ سّرّشّدُبّ بّ، عِ سّرّشّ بَ عَلْ عَننَبِ مُنسَ عَ يَمَرِشِ كِ نَشّ. نَ قِندِ مَ سٍيدٍحْشْيَ نَن نَ عٍ بّ.» \s سْورِ شُنمَتِ شَ دَنشَنِيَ \r لُكِ ٧‏؛١ ٬ ١٠ \p \v 5 عِسَ تٌ سٌ كَثّرّنَمُ، سْورِ مِشِ كّمّ شُنمَتِ نَشَ قَ عَ يِرٍ، عَ عَ مَشَندِ، \v 6 «مَرِفِ، ﭑ مَ وَلِكّ سَشِ بَنشِ، عَ بَرَ نَمَتَ، عَ حَشَنكَتَشِ كِ قَنيِ رَ.» \v 7 عِسَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ شَ سِفَ، ﭑ شَ سَ عَ رَيَلَن.» \v 8 سْورِ مِشِ كّمّ شُنمَتِ نَشَ عَ يَابِ، «مَرِفِ، نَ بِنيّ مُ نَ ﭑ يِ رَ عِ تَن شَ سٌ ﭑ مَ بَنشِ كُي. عِ شَ يَامَرِ فبَنسَن نَن قِ، ﭑ مَ كٌنيِ يَلَنمَ نّ. \v 9 ﭑ عَ كٌلٌن بَرِ مَ ﭑ قَن نَ مَنفّ ندٍيٍ نَن شَ يَامَرِ بُن مَ، سْورِ ندٍيٍ مَن نَ ﭑ قَن يِ، نَشٍيٍ نَ ﭑ مَ يَامَرِ بُن مَ. ﭑ نَ عَ قَلَ سْورِ ندٍ بّ، ‹سِفَ،› عَ سِفَمَ نّ. ﭑ نَ عَ قَلَ، ‹قَ،› عَ قَمَ نّ. ﭑ نَ ﭑ مَ كٌنيِ ندٍ يَمَرِ، ‹يِ قٍ رَبَ،› عَ عَ رَبَمَ نّ.» \p \v 10 عِسَ تٌ نَ سْورِ شَ مَسٍنيِ مّ، عَ نَشَ كَابَ، عَ قَ عَ قَلَ عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، ﭑ مُ يِ دَنشَنِيَ مْولِ تٌشِ عِسِرَيِلَ بْشِ دّدّ. \v 11 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، مِشِ فبٍفبٍ قَمَ نّ كٍلِ سٌفٍتٍدٍ نُن سٌفٍفٌرٌدٍ بِرِ، عٍ عٍ دّفٍ عٍ نُن عِبُرَهِمَ، عِسِيَفَ، نُن يَشُبَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \v 12 كْنْ مَنفّ شَ دِيٍ تَن وٌلِمَ نّ تَندٍ دِ مِ كُي، وَ نُن حِنيِ رَشِنيِ نَ دّننَشّ.» \v 13 نَ تّمُي عِسَ نَشَ عَ قَلَ سْورِ مِشِ كّمّ شُنمَتِ بّ، «سِفَ، عَ شَ رَبَ عِ بّ عَلْ عِ لَشِ عَ رَ كِ نَشّ.» نَ وَشَتِ كٍرٍنيِ يَتِ، سْورِ شَ كٌنيِ نَشَ يَلَن. \s عِسَ مِشِ فبٍفبٍ رَيَلَنقٍ \r مَرَكِ ١‏؛٢١ ٬ ٣٤، لُكِ ٤‏؛٣١ ٬ ٤١ \p \v 14 نَ دَنفِ شَنبِ، عِسَ نَشَ سِفَ ثِيّرِ شْنيِ. عَ نَشَ ثِيّرِ بِتَنيِ فِنّمَ تٌ، عَ سَشِ، عَ قَتٍ وٌلٍنشِ كِ قَنيِ. \v 15 عِسَ تٌ عَ بّلّشّ سُشُ، قُرٍ نَشَ عَ بّحِن كٍرٍن نَ. عَ نَشَ كٍلِ، عَ قَ كُرِ سٌ عٍ بّ. \p \v 16 نُنمَرٍ تّمُي، عٍ نَشَ قَ مِشِ فبٍفبٍ رَ عِسَ شْن مَ حِننّ نُ نَشٍيٍ قْشْ رَ. عَ نَشَ حِننّيٍ كٍرِ عَ شَ وْيّنيِ رَ، عَ قُرٍ مَيٍ بِرِن نَيَلَن. \v 17 نَ كُي، عَننَبِ عٍسَيِ شَ مَسٍنيِ نَشَ كَمَلِ، نَشَن سّبّشِ، \q «عَ نَشَ وٌن مَ تْورّ بَ وٌن مَ، \q عَ وٌن مَ قُرٍيٍ دْشْ عَ شُن.» \s بِرَقٍ عِسَ قْشْ رَ \r لُكِ ٩‏؛٥٧ ٬ ٦٢ \p \v 18 عِسَ تٌ حَمَ فبٍفبٍ تٌ عَ رَبِلِنيِ، عَ نَشَ عَ قْشِرَبِرّيٍ يَمَرِ عٍ شَ بَا عِفِرِ. \v 19 سّرِيّ كَرَ مْشْ ندٍ نَشَ عَ مَسٌ عِسَ رَ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «كَرَ مْشْ، عِ سِفَ دّدّ، ﭑ نَ عِ قْشْ رَ.» \v 20 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، \q «شُلُمَسٍ شِمَ عَ يِلِ كُي. \q شْنِ شِمَ عَ تّي كُي. \q كْنْ دّدّ مُ نَ عَدَ مَ شَ دِ بّ عَ عَ شُنيِ سَمَ دّننَشّ.» \m \v 21 عَ قْشِرَبِرّ ندٍ قَن نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «مَرِفِ، عَ لُ ﭑ شَ سِفَ ﭑ بَبَ رَفَتَدٍ سِندٍن.» \v 22 كْنْ عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «بِرَ ﭑ قْشْ رَ. عَ لُ قَشَمِشِيٍ شَ عٍ شَ قَشَمِشِيٍ رَفَتَ.» \s عِسَ قٌيٍ بٍلٍبٍلٍ رَشَرَقٍ \r مَرَكِ ٤‏؛٣٥ ٬ ٤١، لُكِ ٨‏؛٢٢ ٬ ٢٥ \p \v 23 عِسَ نَشَ بَكِ كُنكُي كُي، عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ. \v 24 قٌيٍ بٍلٍبٍلٍ نَشَ كٍلِ بَا مَ، مْرْنيِ نُ قَ سَ كُنكُي كُي. كْنْ عِسَ تَن نُ نَ شِقٍ. \v 25 عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ قَ عَ رَشُنُ، عٍ عَ قَلَ عَ بّ، «مَرِفِ، وٌن نَكِسِ، وٌن قَشَقٍ نّ يِ كِ!» \v 26 عَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ فَاشُشِ مُنقٍ رَ؟ وٌ شَ دَنشَنِيَ شُرُن!» عَ نَشَ كٍلِ، عَ قٌيٍ نُن بَا يَمَرِ، بَا نَشَ شِنبٍلِ يٍن! \v 27 عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ كَابَ، عٍ عٍ بٌرٍ مَشْرِن، «مِشِ مْولِ مُندُن لَنشِ يِ مَ؟ هَلِ قٌيٍ نُن بَا، عٍ عَ شُي رَبَتُمَ.» \s حِننّ كَنيِ رَيَلَنقٍ \r مَرَكِ ٥‏؛١ ٬ ٢٠، لُكِ ٨‏؛٢٦ ٬ ٣٩ \p \v 28 عٍ تٌ نَاكِرِ لِ فَدَرَ بْشِ مَ، مِشِ قِرِن نَشَ مِنِ فَبُرِ لٌنفٌرِ رَ حِننّيٍ نُ نَشٍيٍ قْشْ رَ، عٍ سَ عِسَ رَلَن. عٍ نُ مَفَاشُ كِ قَنيِ، مِشِ يٌ حَن مُ نُ نْمَ دَنفِدٍ نَ بِرِ. \v 29 عٍ نَشَ سْنشْ، «عَلَ شَ دِ، عِ وَشِ مُنسٍ شْن مَ مُشُ بّ؟ عِ قَشِ بٍ مُشُ حَشَنكَتَدٍ نّ بٍينُن عَ لْشْي شَ عَ لِ؟» \v 30 شْسّ فَلِ نُ نَ عٍ دّ مَدٌنقٍ نَ لٌنفٌرِ. \v 31 حِننّيٍ نَشَ عِسَ مَيَندِ، «شَ عِ سَ مُشُ كٍرِ، مُشُ رَ سٌ يِ شْسّ فَلِ.» \v 32 عِسَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ سِفَ.» عٍ نَشَ مِنِ نَ شّمّ قِرِنيِيٍ، عٍ سٌ نَ شْسّيٍ عِ. شْسّ فَلِ بِرِن نَشَ فٌرٌ عٍ فِ رَ تٍنتٍنيِ رَ، عٍ سَ سِن بَا مَ، عٍ مَدُلَ. \v 33 نَشٍيٍ نُ نَ شْسّيٍ دّ مَدٌنقٍ، عٍ نَشَ عٍ فِ. عٍ تٌ سٌ تَا كُي، عٍ نَشَ دّنتّفّ سَ قٍ مَ نَشَن دَنفِشِ، عٍ عَ قَلَ تَاكَيٍ بّ حِننّيٍ فبِلٍنشِ نَ شّمّ قِرِن قْشْ رَ كِ نَشّ. \v 34 نَ تّمُي تَا بِرِن نَشَ مِنِ عِسَ رَلَندٍ. عٍ تٌ عَ تٌ، عٍ نَشَ عَ مَيَندِ عَ شَ كٍلِ عٍ شَ بْشِ مَ. \c 9 \s نَمَتّ رَيَلَنقٍ \r مَرَكِ ٢‏؛١ ٬ ١٢، لُكِ ٥‏؛١٧ ٬ ٢٦ \p \v 1 عِسَ تٌ بَكِ كُنكُي كُي، عَ نَشَ بَا عِفِرِ، عَ سٌ عَ شْنيِ تَا كُي. \v 2 مِشِ ندٍيٍ نَشَ قَ نَمَتّ ندٍ رَ عِسَ شْن مَ، عَ سَشِ دَفِ مَ. عِسَ تٌ عٍ شَ دَنشَنِيَ تٌ، عَ نَشَ عَ قَلَ نَمَتّ بّ، «ﭑ مَ دِ، لِمَنِيَ تٌنفٌ، عِ شَ يُنُبِيٍ بَرَ شَقَرِ.» \v 3 نَ كُي، سّرِيّ كَرَ مْشْ ندٍيٍ نَشَ عَ قَلَ عٍ بْحّ مَ، «يِ شّمّ نَ عَلَ رَ سْتْقٍ نّ يِ كِ.» \v 4 كْنْ عِسَ تٌ نُ عٍ شَ مَحْشُنيِ كٌلٌن، عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «مُنقٍ رَ مَحْشُنيِ كٌبِيٍ نَ وٌ بْحّ مَ؟ \v 5 وْيّنيِ مُندُن سْونّيَ، عَ قَلَقٍ ‹عِ شَ يُنُبِيٍ بَرَ شَقَرِ،› كَ عَ قَلَقٍ ‹كٍلِ، عِ شَ عِ حّرّ›؟ \v 6 ﭑ شَ عَ مَسٍن وٌ بّ عَ عَدَ مَ شَ دِ نْمَ يُنُبِ شَقَرِدٍ دُنِحَ مَ.» عِسَ نَشَ عَ مَسٍن نَمَتّ بّ، «كٍلِ، عِ شَ عِ شَ دَفِ تٌنفٌ، عِ شَ سِفَ عِ شْنيِ.» \v 7 نَمَتّ نَشَ كٍلِ، عَ سِفَ عَ شْنيِ. \v 8 حَمَ تٌ نَ تٌ، عٍ نَشَ فَاشُ، عٍ نُ قَ عَلَ مَتْشْ، نَشَن نَ سّنبّ مْولِ قِشِ عَدَ مَدِيٍ مَ. \s مَتِيُ بِرَقٍ عِسَ قْشْ رَ \r مَرَكِ ٢‏؛١٣ ٬ ١٧، لُكِ ٥‏؛٢٧ ٬ ٣٢ \p \v 9 عِسَ تٌ كٍلِ نَ، عَ نَشَ شّمّ ندٍ تٌ نَشَن شِلِ مَتِيُ، عَ دْشْشِ دُوتِ مَشِلِدٍ. عِسَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «بِرَ ﭑ قْشْ رَ.» مَتِيُ نَشَ كٍلِ، عَ بِرَ عَ قْشْ رَ. \p \v 10 لْشْ ندٍ عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ نُ نَ عٍ دّفٍقٍ مَتِيُ شْنيِ. دُوتِ مَشِلِيٍ نُن يُنُبِتْي فبٍفبٍ نَشَ قَ، عٍ بِرِن نَشَ عٍ دّفٍ قْلْ يِرٍ كٍرٍن. \v 11 قَرِ سّنِيٍ تٌ نَ تٌ، عٍ نَشَ عِسَ قْشِرَبِرّيٍ مَشْرِن، «مُنقٍ رَ وٌ كَرَ مْشْ نُن دُوتِ مَشِلِيٍ نُن يُنُبِتْييٍ عٍ دّفٍمَ يِرٍ كٍرٍن؟» \v 12 عِسَ تٌ نَ مّ، عَ نَشَ عَ قَلَ، «مِشِ يَلَنشِ هَيِ مُ نَ سٍرِبَ مَ. قُرٍ مَ نَن هَيِ نَ سٍرِبَ مَ. \v 13 وٌ سِفَ، وٌ سَ قَهَامُي سْتْ يِ مَسٍنيِ مَ، ‹هِننّ رَقَن ﭑ مَ دَنفِقٍ سّرّشّ رَ.› ﭑ مُ قَشِ تِنشِنتْييٍ شَ شِلِدٍ. ﭑ قَشِ يُنُبِتْييٍ نَن شِلِدٍ.» \s عِسَ مَشْرِنقٍ سُنيِ مَ \r مَرَكِ ٢‏؛١٨ ٬ ٢٢، لُكِ ٥‏؛٣٣ ٬ ٣٩ \p \v 14 نَ تّمُي عَننَبِ يَيَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ قَ عِسَ يِرٍ، عٍ عَ مَشْرِن، «مُنقٍ رَ مُشُ تَن نُن قَرِ سّنِيٍ سُنيِ سُشُمَ، كْنْ عِ قْشِرَبِرّيٍ تَن مُ سُنمَ؟» \v 15 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «فِنّقٍنيِ شَ قُتِشِرِ شُلُنيِ، عَ بٌورٍيٍ نْمَ سُننُندٍ عَ نَ عٍ قّ مَ تّمُي نَشّ؟ لْشْي قَمَ، فِنّقٍنيِ بَمَ نّ عٍ يِ رَ. نَ وَشَتِ تَن، عٍ سُنيِ سُشُمَ نّ. \v 16 مِشِ يٌ مُ دُفِ قٌرِ لٌنثٌمَ دُفِ نّينّ رَ، شَ نَ مُ عَ رَ نَ دُفِ نّينّ شُنتُنيِ نَن دُفِ قٌرِ عِبّندُنمَ، دُفِ عِبْو دَنفِ عَ سِنفٍ رَ. \v 17 مِشِ مَن مُ وّنِ نّينّ سَمَ لّبّ قٌرِ كُي، شَ نَ مُ عَ رَ نَ وّنِ نّينّ نَ قُنتُ، وّنِ لّبّ قٌرِ بُلَمَ نّ، وّنِ قِلِ، عَ سَسٍ قَن كَنَ. وّنِ نّينّ سَمَ لّبّ نّينّ نَن كُي، عَلَكٌ وّنِ يٌ، وّنِ سَسٍ يٌ، عٍ بِرِن شَ رَفَتَ عَ قَنيِ رَ.» \s فِنّدِ مّدِ رَكٍلِقٍ قَشّ مَ \s نُن فِنّ فبّتّ رَيَلَنقٍ \r مَرَكِ ٥‏؛٢١ ٬ ٤٣، لُكِ ٨‏؛٤٠ ٬ ٥٦ \p \v 18 عِسَ تٌ نُ نَ نَ قٍيٍ مَسٍنقٍ عٍ بّ، مَنفّ ندٍ نَشَ قَ، عَ سُيِدِ عِسَ بّ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ مَ دِ فِنّ بَشِ قَشَدٍ يَ، كْنْ شَ عِ سِفَ، عِ نَشَ عِ بّلّشّ سَ عَ مَ، عَ مَن كٍلِمَ نّ.» \v 19 عِسَ نَشَ كٍلِ، عٍ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ بِرَ نَ مَنفّ قْشْ رَ. \p \v 20 نَ تّمُي، فِنّ ندٍ نَشَن شَ كِكٍ وَلِ مُ نُ عَ عِتِمَ حّ قُ نُن قِرِن بُن مَ، عَ نَشَ قَ عِسَ شَنبِ رَ، عَ عَ بّلّشّ دِن عَ شَ دٌنمَ سَنبُنيِ رَ، \v 21 بَرِ مَ عَ نُ عَ قَلَقٍ عَ يّتّ مَ، «شَ ﭑ نْ ﭑ بّلّشّ دِندٍ عِسَ شَ دٌنمَ فبَنسَن نَ، ﭑ يَلَنمَ نّ.» \v 22 عِسَ تٌ عَ مَقِندِ، عَ فِنّ تٌ، عَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ مَ دِ، لِمَنِيَ، عِ شَ دَنشَنِيَ بَرَ عِ رَيَلَن.» كٍرٍن نَ، فِنّ نَشَ يَلَن. \p \v 23 عِسَ تٌ سٌ مَنفّ شْنيِ، عَ نَشَ حَمَ لِ نَا، عٍ سْنشْقٍ، شُلٍ قٍمَيٍ قَن بَرَ قَ حْن يِرٍ. عَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، \v 24 «وٌ سِفَ، بَرِ مَ يِ فِنّدِ مّدِ مُ قَشَشِ. عَ نَ شِقٍ نّ.» عٍ نَشَ يٌ عَ مَ، عٍ عَ مَيٍلٍ. \v 25 عَ تٌ حَمَ رَ مِنِ تَندٍ، عَ نَشَ سٌ بَنشِ كُي. عَ نَشَ فِنّدِ مّدِ بّلّشّ سُشُ، فِنّدِ مّدِ نَشَ كٍلِ. \v 26 نَ شِبَارُ نَشَ يٍنسٍن نَ يِرٍ بِرِن نَ. \s عِسَ دْنشُي قِرِن نَيَلَنقٍ \p \v 27 عِسَ تٌ كٍلِ مّننِ، دْنشُي قِرِن نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ، عٍ نُ عٍ شُي عِتٍ عَ بّ، «دَوُدَ شَ دِ، كِنِكِنِ مُشُ مَ!» \v 28 عِسَ تٌ سٌ بَنشِ، دْنشُييٍ نَشَ عٍ مَسٌ عَ رَ. عَ نَشَ عٍ مَشْرِن، «وٌ لَشِ عَ رَ عَ ﭑ نْمَ وٌ رَيَلَندٍ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «عِيٌ، مَرِفِ.» \v 29 عِسَ نَشَ عَ بّلّشّيٍ سَ عٍ يَ مَ، عَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ وَشْنقٍ شَ رَبَ وٌ بّ عَلْ وٌ لَشِ عَ رَ كِ نَشّ.» \v 30 عٍ يَيٍ نَشَ رَبِ كٍرٍن نَ. عِسَ نَشَ عَ مَتِنتِن عٍ رَ عَ شْرْشْي رَ، «مِشِ يٌ نَشَ يِ قٍ كٌلٌن.» \v 31 كْنْ عٍ تٌ مِنِ، عٍ نَشَ سِفَ عِسَ شَ قٍ قَلَ رَ نَ بْشِ يِرٍ بِرِن. \s بٌبٌي رَيَلَنقٍ \r لُكِ ١١‏؛١٤ ٬ ١٥ \p \v 32 عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ نُ كٍلِقٍ نَا، مِشِ ندٍ نَشَ قَ شّمّ ندٍ رَ عَ شْن مَ حِننّ نُ بَرَ نَشَن قِندِ بٌبٌي رَ. \v 33 عِسَ تٌ نَ حِننّ كٍرِ، بٌبٌي نَشَ وْيّن. حَمَ نَشَ كَابَ، عٍ عَ قَلَ، «يِ قٍ مْولِ سِنفٍ مُ نُ تٌ عِسِرَيِلَ بْشِ مَ.» \v 34 كْنْ قَرِ سّنِيٍ تَن نَشَ عَ قَلَ، «عَ حِننّيٍ كٍرِ مَ حِننّ مَنفّ نَن سَابُي رَ.» \s عِسَ كِنِكِنِقٍ حَمَ مَ \r مَرَكِ ٦‏؛٦، ٦‏؛٣٤، لُكِ ٨‏؛١ \p \v 35 عِسَ نَشَ تَايٍ بِرِن عِحّرّ، عَ شُنفبٍ نُن عَ شُرِ. عَ نُ مِشِيٍ شَرَنمَ عٍ شَ سَلِدٍيٍ كُي، عَ نُ عٍ كَوَندِ عَلَ شَ مَنفّيَ شَ شِبَارُ قَنيِ رَ، عَ نُ قُرٍ مَ مْولِ بِرِن نَيَلَن. \v 36 عَ نُ حَمَ تٌمَ تّمُي نَشّ، عَ نُ كِنِكِنِمَ عٍ مَ، بَرِ مَ سّنبّ نُن لِمَنِيَ بِرِن نُ بَشِ عٍ يِ. عٍ نُ لُشِ نّ عَلْ يّشّي نَشٍيٍ مَكَنتَمَ مُ نَ. \v 37 نَ كُي، عَ نَشَ عَ قَلَ عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، «شّ شَبَ وَلِ بٍلٍبٍلٍ نَن نَ، كْنْ وَلِكّيٍ تَن شُرُن. \v 38 وٌ شّ كَنيِ مَشَندِ عَلَكٌ عَ شَ وَلِكّيٍ رَ سَنبَ عَ شَ شّ شَبَدٍ.» \c 10 \s عِسَ شَ شّيرَ قُ نُن قِرِنيِيٍ \r مَرَكِ ٣‏؛١٣ ٬ ١٩، لُكِ ٦‏؛١٢ ٬ ١٦ \p \v 1 عِسَ نَشَ عَ قْشِرَبِرّ قُ نُن قِرِنيِيٍ شِلِ، عَ نْي سٌ عٍ يِ رَ عَلَكٌ عٍ شَ نْ حِننّيٍ كٍرِدٍ مِشِيٍ قْشْ رَ، عٍ مَن شَ نْ قُرٍ مَ مْولِ بِرِن نَيَلَندٍ. \p \v 2 نَ شّيرَ قُ نُن قِرِنيِ شِلِيٍ نَن يَ؛ عَ سِنفٍ، سِمْن، نَشَن مَن شِلِ ثِيّرِ، نُن عَ شُنيَ عَندِرٍ، سٍبٍدٍ شَ دِ يَكِ، نُن عَ شُنيَ يَيَ، \v 3 قِلِثُ نُن بَرٌتٌلٌمٍ، تٌمَسِ نُن مَتِيُ دُوتِ مَشِلِ، عَلِقَ شَ دِ يَكِ نُن تَدَيٌ، \v 4 سِمْن نَشَن شِلِ سٍلٌتِ، نُن يُدَ سِ عِسِكَرِيٌتِ نَشَن عِسَ يَنقَ. \s عِسَ عَ شَ شّيرَ قُ نُن قِرِنيِيٍ شّيقٍ \r مَرَكِ ٦‏؛٧ ٬ ١٣، لُكِ ٩‏؛١ ٬ ٦ \p \v 5 عِسَ نَشَ يِ شّمّ قُ نُن قِرِنيِيٍ شّي يِ يَامَرِ رَ؛ «وٌ نَشَ سِفَ مِشِيٍ يِرٍ يُوِقِيٍ مُ نَشٍيٍ رَ، وٌ نَشَ سٌ سَمَرِكَيٍ شَ تَايٍ كُي. \v 6 وٌ شَ سِفَ عِسِرَيِلَكَيٍ نَن شْن، نَشٍيٍ لُشِ عَلْ يّشّي لْيشِيٍ. \v 7 وٌ شَ كَوَندِ تِ كِرَ شْن عَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بَرَ مَكْرّ. \v 8 وٌ شَ قُرٍ مَيٍ رَيَلَن، وٌ شَ قَشَمِشِيٍ رَكٍلِ، وٌ شَ كُنّ كَنيِيٍ رَ سّنِيّن، وٌ شَ حِننّيٍ كٍرِ. وٌ كِشِ نّ، وٌ مُ سٍسٍ قِ. وٌ قَن شَ مِشِ كِ نَ كِ. \v 9 وٌ نَشَ شّيمَ، فبٍتِ، شَ نَ مُ عَ رَ كْبِرِ شَنِن وٌ شُن مَ. \v 10 وٌ مَن نَشَ فبْنقْي، دٌنمَ قِرِن ندٍ، سَنكِرِ، شَ نَ مُ عَ رَ شُلِ شَنِن وٌ شُن مَ. عَ لَنمَ بَلٌي شَ قِ وَلِكّ مَ.» \p \v 11 «وٌ نَ سٌ تَا نَشَن كُي، وٌ شَ مِشِ قَنيِ ندٍ قٍن نَشَن وٌ يِفِيَمَ، وٌ لُ نَا هَن وٌ سِفَ تَا فبّتّ. \v 12 وٌ نَ سٌ مِشِيٍ شْنيِ، وٌ شَ عٍ شّيبُ. \v 13 شَ نَ قْشْي مِشِيٍ قَن، عَلَ شَ وٌ شَ دُبَ سُشُ عٍ شَ قٍ رَ. كْنْ شَ نَاكَيٍ مُ قَن، عَلَ نَشَ نَ دُبَ سُشُ. \v 14 شَ مِشِيٍ مُ تِن وٌ رَ سّنّدٍ، شَ نَ مُ عَ رَ عٍ تٌندِ عٍ تُلِ مَتِدٍ وٌ شَ مَسٍنيِ رَ، وٌ نّ كٍلِمَ نَ بَنشِ شَ نَ مُ عَ رَ نَ تَا كُي، وٌ شَ مّننِ بّندّ رَكْنكْن وٌ سَنيِيٍ رَ. \v 15 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، كِيتِ سَ لْشْي، كِيتِ قَنمَ سٌدٌ مَ نُن فٌمٌرَ تَاكَيٍ رَ دَنفِقٍ نَ تَا مِشِيٍ رَ.» \s عِسَ قْشِرَبِرّيٍ قَمَ حَشَنكَتَدٍ \r مَرَكِ ١٣‏؛٩ ٬ ١٣، لُكِ ١٢‏؛١١ ٬ ١٢، ٢١‏؛١٢ ٬ ١٩ \p \v 16 «وٌ وٌ تُلِ مَتِ، ﭑ نَ وٌ شّيقٍ نّ عَلْ يّشّي نَشٍيٍ سٌمَ وُلَ بَرٍيٍ تَفِ. نَ كُي، وٌ شَ كْوتَ عَلْ يٍرٍ، وٌ يُفٍ شَ قَن عَلْ تُرُننَ شْنِ. \v 17 وٌ شَ وٌ يّتّ مَتَنفَ مِشِيٍ مَ، بَرِ مَ عٍ وٌ سٌمَ نّ كِيتِسَيٍ يِ رَ، عٍ وٌ بْنبْمَ نّ سّبّرّ رَ عٍ شَ سَلِدٍيٍ كُي، \v 18 عٍ وٌ شَنِنمَ نّ فٌمِنَيٍ نُن مَنفّيٍ يِرٍ ﭑ مَ قٍ رَ. نَ كُي، وٌ قِندِ مَ نّ ﭑ مَ سٍيدٍيٍ رَ عٍ تَن بّ، عَ نُن سِ فبّتّيٍ بّ. \v 19 عٍ نَ وٌ سٌ نٍيٍ يِ رَ، وٌ نَشَ كْنتْقِلِ وٌ شَ مَسٍنيِ شَ قٍ رَ، وٌ نَشَن قَلَمَ نُن وٌ عَ قَلَمَ كِ نَشّ، بَرِ مَ نَ بِرِن قِمَ نّ وٌ مَ نَ وَشَتِ يَتِ. \v 20 وٌ تَن شَ مُ وْيّنمَ، وٌ بَبَ عَلَ شَشِلِ نَن وْيّنمَ وٌ سَابُي رَ.» \p \v 21 «مِشِ قَمَ عَ نفَشَكٍرٍنيِ يَنقَدٍ، عَ عَ سَ مِشِيٍ بّلّشّ، عٍ شَ عَ قَشَ. بَبّ قَن نَ مْولِ نِيَمَ عَ شَ دِ رَ، دِيٍ قَن كٍلِمَ نّ عٍ بَرِ مَيٍ شِلِ مَ، عٍ شَ عٍ قَشَ. \v 22 مِشِ بِرِن قَمَ وٌ شْندٍ ﭑ شِلِ شَ قٍ رَ، كْنْ نَشَن نَ وَكِلِ هَن عَ رَحْنيِ، نَ كَنيِ كِسِمَ نّ. \v 23 شَ عٍ وٌ حَشَنكَتَ يِرٍ ندٍ، وٌ شَ وٌ فِ، وٌ سِفَ تَا فبّتّ. ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، وٌ مُ فّمَ عِسِرَيِلَ تَا بِرِن عِحّرّدٍ عَ قَ لُ عَدَ مَ شَ دِ مُ قَ.» \p \v 24 «تَالِبِ مُ دَنفِمَ عَ كَرَ مْشْ رَ، كٌنيِ قَن مُ دَنفِمَ عَ مَرِفِ رَ. \v 25 عَ لَنمَ تَالِبِ شَ لُ عَلْ عَ كَرَ مْشْ، كٌنيِ قَن شَ لُ عَلْ عَ مَرِفِ. شَ قْشْي شُنيِ شِلِ قَلَ حِننّ بّلّسّبُلُ، عٍ نَشَن قَلَمَ عَ شَ قْشْي مِشِيٍ شُن مَ، عَ حَن دَنفِمَ نَ رَ.» \s فَاشُقٍ عَلَ يَ رَ \r مَرَكِ ٨‏؛٣٨، لُكِ ٩‏؛٢٦، ١٢‏؛٢ ٬ ٩ \p \v 26 «وٌ نَشَ فَاشُ مِشِيٍ يَ رَ، بَرِ مَ قٍقٍ نْشُنشِ مُ نَ نَشَن مُ قَمَ مَكّنّندٍ، فُندٌ يٌ مُ نَ نَشَن مُ قَمَ كٌلٌندٍ. \v 27 ﭑ نَشَن قَلَمَ وٌ بّ كْي رَ، وٌ شَ نَ مَسٍن يَنيِ رَ. وٌ نَشَن مّمَ مَكْيِكْيِ رَ، وٌ شَ دُنِحَ بِرِن نَكٌلٌن عَ رَ. \v 28 وٌ نَشَ فَاشُ مِشِيٍ يَ رَ نَشٍيٍ نْمَ مِشِ قَتٍ بّندّ نَن تُن قَشَدٍ، عَ قَ لِ عٍ مُ نْمَ وٌ نِي تَن مَسْتْدٍ. وٌ شَ فَاشُ عَلَ نَن يَ رَ، نَشَن نْمَ قَتٍ بّندّ نُن نِي سْنتْدٍ يَهَننَمَ. \v 29 تُرُننَ قِرِن شَ مُ سَرَ مَ بَتَنكَ كٍرٍن نَ؟ كْنْ هَلِ شْنِ دِ كٍرٍن مُ بِرَ مَ بْشِ مَ شَ وٌ بَبَ عَلَ سَفٌ مُ عَ رَ. \v 30 وٌ شُنسّشّ يَتِ كْنتِشِ. \v 31 نَ كُي، وٌ نَشَ فَاشُ، بَرِ مَ وٌ تِدٍ فبٌ دَنفِ تُرُننَ شْنِ فَلِ رَ.» \p \v 32 «مِشِ يٌ نَشَن ﭑ كٌلٌنمَ عَ مَرِفِ رَ عَدَ مَدِيٍ يَ شْرِ، ﭑ قَن نَ كَنيِ كٌلٌنمَ ﭑ بَبَ يَ شْرِ عَرِيَننَ. \v 33 كْنْ نَشَن نَ تٌندِ ﭑ كٌلٌندٍ عَ مَرِفِ رَ عَدَ مَدِيٍ يَ مَ، ﭑ قَن تٌندِ مَ نّ نَ كَنيِ رَكٌلٌندٍ ﭑ بَبَ رَ نَشَن نَ عَرِيَننَ.» \s عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نُن تْورّ \r لُكِ ١٢‏؛٥١ ٬ ٥٣، ١٤‏؛٢٦ ٬ ٢٧، ٩‏؛٢٣ ٬ ٢٤، مَرَكِ ٨‏؛٣٤ ٬ ٣٥ \p \v 34 «وٌ نَشَ عَ مَحْشُن عَ ﭑ قَشِ بْحّسَ نَن نَ دُنِحَ. ﭑ مُ قَشِ بْحّسَ شَ رَ، ﭑ قَشِ سَنتِدّفّمَ نَن نَ. \v 35 ﭑ قَشِ قَتَنيِ نَن نَ دِ شّمّ نُن عَ بَبَ تَفِ، دِ فِنّ نُن عَ نفَ تَفِ، مَمَدِ نُن عَ مَمَ تَفِ. \v 36 مِشِ نفَشَكٍرٍنيِيٍ نَن قِندِ مَ عَ يَشُييٍ رَ. \v 37 مِشِ نَشَن عَ بَبَ نُن عَ نفَ شَنُمَ دَنفِقٍ ﭑ تَن نَ، نَ كَنيِ مُ دَشَ عَ شَ لُ ﭑ سّيتِ مَ. مِشِ نَشَن عَ شَ دِ شَنُمَ دَنفِقٍ ﭑ تَن نَ، نَ كَنيِ مُ دَشَ عَ شَ لُ ﭑ سّيتِ مَ. \v 38 شَ مِشِ نَشَن مُ تِن تْورّ نُن قَشّ رَ، عَ مُ بِرَ ﭑ قْشْ رَ، نَ كَنيِ مُ دَشَ عَ شَ لُ ﭑ سّيتِ مَ. \v 39 مِشِ نَشَن وَ مَ عَ يّتّ رَكِسِقٍ، نَ كَنيِ لْيمَ نّ. نَشَن عَ يّتّ رَلْيمَ ﭑ تَن مَ قٍ رَ، نَ كَنيِ كِسِمَ نّ.» \s عِسَ قْشِرَبِرّيٍ رَ سّنّقٍ \r مَرَكِ ٩‏؛٣٧،٤١، لُكِ ٩‏؛٤٨، ١٠‏؛١٦، يَيَ ١٣‏؛٢٠ \p \v 40 «مِشِ نَشَن نَ وٌ رَ سّنّ، عَ ﭑ تَن نَن نَسّنّشِ. مِشِ نَشَن نَ ﭑ نَسّنّ، عَ ﭑ شّيمَ نَن نَسّنّشِ. \v 41 مِشِ نَشَن نَ نَمِحْنمّ رَ سّنّ عَ شَ نَمِحْنمّحَ مَ، عَ بَرَايِ سْتْمَ نّ عَلْ نَمِحْنمّ. مِشِ نَشَن نَ تِنشِنتْي رَ سّنّ عَ شَ تِنشِنيِ مَ، عَ بَرَايِ سْتْمَ نّ عَلْ تِنشِنتْي. \v 42 مِشِ نَشَن نَ هَلِ يٍ شِنبٍلِ ثْوتِ يَ كٍرٍن قِ يِ مِشِ شُرِ كٍرٍن مَ عَ تٌ قِندِشِ ﭑ قْشِرَبِرّ رَ، ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، نَ كَنيِ مُ فَنمَ عَ بَرَايِ رَ مُكُ.» \c 11 \s عَننَبِ يَيَ شَ مَشْرِنيِ \r لُكِ ٧‏؛١٨ ٬ ٣٥ \p \v 1 عِسَ تٌ فّ يِ يَامَرِيٍ قِدٍ عَ قْشِرَبِرّ قُ نُن قِرِنيِيٍ مَ، عَ نَشَ كٍلِ مّننِ، عَ سِفَ يُوِقِيٍ شَ تَايٍ عَلَكٌ عَ شَ مِشِيٍ شَرَن، عَ عٍ كَوَندِ. \p \v 2 عَننَبِ يَيَ تٌ عِسَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ شَ قٍ مّ فٍيلِ كُي، عَ نَشَ عَ قْشِرَبِرّ ندٍيٍ شّي عِسَ مَ. \v 3 عٍ نَشَ عَ مَشْرِن، «عِ قِندِشِ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَن نَ نَشَن لَنمَ عَ شَ قَ، كَ مُشُ شَ مِشِ فبّتّ نَن مَمّ؟» \v 4 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ قٍ نَشَن مّشِ نُن وٌ قٍ نَشَن تٌشِ، وٌ سَ نَ دّنتّفّ سَ يَيَ بّ. \v 5 دْنشُييٍ سٍ تٌمَ، نَمَتّيٍ حّرّ مَ، كُنّ كَنيِيٍ يَلَنمَ، تُلِشْرِيٍ قٍ مّمَ، قَشَمِشِيٍ كٍلِمَ، قُشَرِلَيٍ كَوَندِ مَ شِبَارُ قَنيِ رَ. \v 6 سّيوّ نَ مِشِ بّ نَشَن مُ سِيكّمَ ﭑ مَ قٍ رَ.» \p \v 7 عَننَبِ يَيَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ سِفَ، عِسَ نَشَ حَمَ مَشْرِن يَيَ شَ قٍ مَ، «وٌ سِفَ مُنسٍ مَتٌدٍ وُلَ عِ؟ كَلٍ، قٌيٍ نَشَن نَمَشَمَ؟ \v 8 شَ نَ مُ عَ رَ، وٌ سِفَ مُنسٍ مَتٌدٍ؟ دُفِ تٌقَنيِ كَنيِ؟ دُفِ تٌقَنيِ كَنيِيٍ تٌمَ مَنفّ بَنشِيٍ نَن كُي. \v 9 وٌ قَ سِفَ مُنسٍ مَتٌدٍ؟ نَمِحْنمّ؟ عِيٌ، ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، عَ حَن دَنفِ نَمِحْنمّ رَ. \v 10 عَ تَن نَن شَ قٍ سّبّشِ كِتَابُي كُي، ‹ﭑ قَمَ ﭑ مَ شّيرَ رَ سَنبَدٍ عِ يَ رَ عَلَكٌ عَ شَ كِرَ يَءِلَن عِ بّ.› \v 11 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، فِنّ يٌ مُ دِ بَرِ نَشَن دَنفِ يَيَ شُنشَ رَ. كْنْ ﭑ مَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، مِشِ نَشَن نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ، عَ شُرُن كِيٌكِ، عَ قَن دَنفِ يَيَ رَ. \v 12 كَبِ يَيَ شُنشَ شَ وَشَتِ هَن تٌ، عَلَ شَ مَنفّيَ سّنبّ نَن تُن سْتْمَ. سّنبّمَيٍ نَن لُمَ عَ نِينِ بُن مَ. \v 13 نَمِحْنمّيٍ بِرِن نُن تَوُرٍتَ مُنسَ بَرَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ شَ قٍ قَلَ هَن عَننَبِ يَيَ وَشَتِ. \v 14 شَ وٌ تِنمَ نْندِ رَ، وٌ شَ عَ كٌلٌن كِتَابُي تٌ عَ قَلَ عَ عَننَبِ عٍلِيَ فبِلٍنمَ قَ رَ، عَ نُ يَيَ نَن مَ قٍ قَلَقٍ. \v 15 شَ وٌ تُلِ قٍ مّمَ، وٌ شَ وٌ تُلِ مَتِ يِ مَسٍنيِ رَ.» \p \v 16 «ﭑ نْمَ تٌ مِشِيٍ مِسَالِدٍ مُنسٍ رَ؟ عٍ مَنِيَشِ دِ مّدِيٍ نَن نَ نَشٍيٍ دْشْشِ تَا كُي، عٍ نُ عَ قَلَ عٍ بٌورٍيٍ بّ، \q \v 17 ‹مُشُ بَرَ شُلٍ قٍ وٌ بّ، \q كْنْ وٌ مُ قَرٍ بٌرٌنشِ. \q مُشُ بَرَ حْن بّيتِ بَ، \q كْنْ وٌ مُ سُننُنشِ.›» \p \v 18 «عَننَبِ يَيَ تٌ نُ سُنمَ، عٍ نَشَ عَ قَلَ عَ شَ قٍ رَ، ‹حِننّ نَ عَ قْشْ رَ.› \v 19 عَدَ مَ شَ دِ تٌ قَ، عَ تَن مُ تٌندِ سِفَدٍ شُلُنيِ يِرٍ. نَ كُي، عٍ بَرَ عَ قَلَ، ‹قُرِ حَاشِ سِيسِلَ مَتٌ! عٍ نُن دُوتِ مَشِلِيٍ نُن يُنُبِتْييٍ نَن عَ رَ!› كْنْ شَشِلِمَيَ كٌلٌنمَ عَ كّوَلِ نَن مَ.» \s تَا دَنشَنِيَتَرٍيٍ شَ فبَلٌي \r مَتِيُ ١٠‏؛١٥، لُكِ ١٠‏؛١٢ ٬ ١٥ \p \v 20 نَ تّمُي عِسَ نَشَ شْنْ مِشِيٍ مَ نَشٍيٍ نُ سَبَتِشِ تَايٍ كُي عَ كَابَنَكٌ فبٍفبٍ رَبَشِ دّننَشّ، بَرِ مَ عٍ مُ تُوبِ. \v 21 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، كٌرَ سِنكَيٍ! فبَلٌي نَ وٌ قَن بّ، بٍتٍسَيِدَكَيٍ! كَابَنَكٌ نَشٍيٍ رَبَ وٌ تَفِ، شَ نٍيٍ سَ رَبَ تِرٍ نُن سِدْن نّ نُ، عَ عَ لِمَ عٍ تَن بَرَ تُوبِ نُ عَ رَكُيَ، عٍ سُننُن دٌنمَ رَفٌرٌ عٍ مَ، عٍ تّ شُبٍ مَسٌ عٍ مَ عٍ شَ تُوبِ تْنشُمَ رَ. \v 22 نَ نَن عَ رَ ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، كِيتِ سَ لْشْي شْرْشْمَ وٌ تَن مَ دَنفِ تِرٍكَيٍ نُن سِدْنكَيٍ رَ. \v 23 عِ تَن كَثّرّنَمُ فٌ، عِ حْشْ عَ مَ عَ عِ تٍمَ هَن عَرِيَننَ كُي؟ عَدٍ، عِ رَفٌرٌ مَ نّ هَن يَهَننَمَ، بَرِ مَ كَابَنَكٌ نَشٍيٍ رَبَ عِ تَفِ، شَ نٍيٍ سَ رَبَ سٌدٌ مَ نّ نُ، عَ عَ لِمَ نَ تَا مُ سْنتْمَ نُ. \v 24 نَ نَن عَ رَ، ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، كِيتِسَ لْشْي شْرْشْمَ وٌ تَن مَ دَنفِ سٌدٌ مَكَيٍ رَ.» \s قَقٍ عِسَ مَ \r لُكِ ١٠‏؛٢١ ٬ ٢٢ \p \v 25 نَ تّمُي عِسَ نَشَ عَ قَلَ، «بَبَ عَلَ، كٌورٍ نُن بْشِ مَرِفِ، ﭑ بَرَ عِ تَنتُ عِ تٌ يِ قٍيٍ نْشُنشِ لْننِلَيٍ نُن شَشِلِمَيٍ مَ، عِ عٍ مَسٍن دِ مّدِيٍ بّ. \v 26 عِيٌ، ﭑ بَبَ، ﭑ بَرَ عِ تَنتُ بَرِ مَ عِ كّنّن قٍ نَن يَ.» \p \v 27 «ﭑ بَبَ بَرَ قٍ بِرِن تَشُ ﭑ نَ. مِشِ يٌ مُ عَلَ شَ دِ كٌلٌن، قٌ بَبَ عَلَ. مِشِ يٌ مُ بَبَ عَلَ كٌلٌن، قٌ عَلَ شَ دِ، عَ نُن دِ نُ تِن عَ مَسٍندٍ نَشَن بّ. \v 28 وٌ قَ ﭑ مَ، وٌ تَن نَشٍيٍ تَفَنشِ، كٌتٍ بِنيٍ نَشٍيٍ شُن، ﭑ شَ مَلَبُي قِ وٌ مَ. \v 29 وٌ شَ ﭑ مَ كَرَقٌي نَن نَفٌرٌ وٌ كْن مَ، وٌ شَ قِندِ ﭑ مَ تَالِبِيٍ رَ، بَرِ مَ ﭑ بْحّ بّيشِ، عَ مُ تٍمَ. نَ كُي، وٌ بْحّ مَلَبُي سْتْمَ نّ، \v 30 بَرِ مَ ﭑ كَرَقٌي نَشَن نَفٌرٌ مَ وٌ كْن، عَ مُ شْرْشْ، ﭑ كٌتٍ نَشَن دْشْمَ وٌ شُن، عَ مُ بِنيَ.» \c 12 \s مَلَبُ لْشْي شَ سّرِيّ \r مَرَكِ ٢‏؛٢٣ ٬ ٢٨، لُكِ ٦‏؛١ ٬ ١١ \p \v 1 نَ وَشَتِ، مَلَبُ لْشْي مَ، عِسَ نُ حّرّقٍ شّيٍ تَفِ. كَامّ تٌ نُ عَ قْشِرَبِرّيٍ سُشُشِ، عٍ نَشَ مّنفِ تْنسْي ندٍيٍ بَ، عٍ شَ عٍ دٌن. \v 2 قَرِ سّنِيٍ تٌ نَ تٌ، عٍ نَشَ وْيّن عِسَ بّ، «عَ مَتٌ، عِ قْشِرَبِرّيٍ نَ مَلَبُ لْشْي سّرِيّ مَتَندِقٍ.» \v 3 عَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ مُ نُ عَ شَرَن دَوُدَ نَشَن نَبَ كَامّ تٌ عَ سُشُ، عَ تَن نُن نَشٍيٍ نُ نَ عَ قْشْ رَ؟ \v 4 عَ سٌ نّ عَلَ شَ بَنشِ كُي، عَ تَامِ دٌن نَشَن قِشِ عَلَ مَ، هَلِ عَ تٌ مُ دَشَ عَ تَن نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ شَ نَ دٌن، قٌ سّرّشّدُبّيٍ. \v 5 وٌ مَن مُ نُ عَ شَرَن تَوُرٍتَ مُنسَ كُي، عَ سّرّشّدُبّيٍ وَلِمَ مَلَبُ لْشْي هْرْ مْبَنشِ كُي، كْنْ عٍ مُ يُنُبِ سْتْمَ نَ كُي؟ \v 6 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، نَشَن نَ وٌ يِرٍ بٍ، عَ تِدٍ فبٌ هْرْ مْبَنشِ بّ. \v 7 شَ وٌ قَهَامُي سْتْشِ سّبّلِ مَ نُ، نَشَن عَ مَسٍنشِ، ‹هِننّ رَقَن ﭑ مَ دَنفِقٍ سّرّشّ رَ،› وٌ مُ تِنشِنتْييٍ تْوحّفّمَ نُ. \v 8 عَدَ مَ شَ دِ نَن نَ مَلَبُ لْشْي مَرِفِ رَ.» \p \v 9 عِسَ تٌ كٍلِ مّننِ، عَ نَشَ سٌ عٍ شَ سَلِدٍ كُي. \v 10 عَ نَشَ شّمّ ندٍ لِ نَا، نَشَن بّلّشّ تُوشِ عَ مَ. عٍ نَشَ عِسَ مَشْرِن، «عَ دَشَ مِشِ شَ قُرٍ مَ رَيَلَن مَلَبُ لْشْي؟» عٍ نُ كَتَقٍ نّ عٍ شَ نْ عِسَ كَلَمُدٍ. \v 11 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «شَ وٌ شَ يّشّي ندٍ سِن يِلِ كُي مَلَبُ لْشْي مَ، ندٍ نَ وٌ يَ مَ نَشَن تٌندِ مَ عَ رَتٍدٍ؟ \v 12 عَدَ مَ تِدٍ فبٌ دَنفِ يّشّي رَ ثٌن! نَ نَن عَ رَ، قٍ قَنيِ رَبَقٍ دَشَ مَلَبُ لْشْي مَ.» \v 13 نَ كُي، عَ نَشَ عَ قَلَ بّلّشّ تُوشِ كَنيِ بّ، «عِ بّلّشّ عِتَلَ.» عَ نَشَ عَ عِتَلَ، عَ نَشَ يَلَن عَلْ عَ بّلّشّ بٌورٍ. \v 14 كْنْ قَرِ سّنِيٍ تٌ مِنِ، عٍ نَشَ عٍ مَلَن، عٍ شَ سَ كِرَ قٍن عِسَ قَشَقٍ مَ. \s عِسَ، عَلَ شَ وَلِكّ سُفَندِشِ \p \v 15 عِسَ تٌ نَ كٌلٌن، عَ نَشَ كٍلِ نَا. مِشِ فبٍفبٍ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ. عَ نَشَ قُرٍ مَ بِرِن نَيَلَن، \v 16 عَ نَشَ عٍ رَتْن عٍ نَشَ عَ شَ قٍ قَلَ مِشِيٍ بّ. \v 17 نَ كُي، عَننَبِ عٍسَيِ شَ مَسٍنيِ نَشَ كَمَلِ، عَ تٌ عَ مَسٍن، \q \v 18 «ﭑ مَ وَلِكّ سُفَندِشِ نَن يَ، \q ﭑ شَنُنتٍنيِ نَشَن نَقَنشِ ﭑ بْحّ مَ. \q ﭑ نَن ﭑ شَشِلِ رَفٌرٌ مَ نّ عَ مَ، \q عَ قَن تِنشِنيِ مَسٍن سِيٍ بّ. \q \v 19 عَ مُ سْنشْي رَتٍمَ، \q عَ مُ فبٍلٍفبٍلٍمَ، \q مِشِ يٌ مُ عَ شُي عِتٍشِ مّمَ تَا كُي. \q \v 20 عَ مُ كَلٍ كْنكْرْنشِ فِرَ مَ، \q عَ مُ لَنثُي دّشّ شُرِ رَشُبٍنمَ، \q هَن عَ تِنشِنيِ شُننَكٍلِمَ تّمُي نَشّ. \q \v 21 سِ بِرِن عٍ شَشِلِ تِمَ نّ عَ شِلِ رَ.» \s شَشِلِ سّنِيّنشِ مَتَندِقٍ \r مَرَكِ ٣‏؛٢٠ ٬ ٢٧، ٧‏؛١٦ ٬ ١٧، لُكِ ١١‏؛١٤ ٬ ٢٣، ٦‏؛٤٤ ٬ ٤٥ \p \v 22 مِشِ ندٍ نَشَ قَ شّمّ ندٍ رَ عِسَ شْن حِننّ نُ بَرَ نَشَن قِندِ دْنشُي نُن بٌبٌي رَ. عِسَ نَشَ عَ رَيَلَن، عَ يَ نَشَ سٍ تٌ، عَ تُلِ نَشَ قٍ مّ. \v 23 حَمَ بِرِن نَشَ كَابَ، عٍ نُ عٍ بٌرٍ مَشْرِن، «دَوُدَ شَ دِ شَ مُ يِ رَ؟» \v 24 قَرِ سّنِيٍ تٌ عٍ شُي مّ، عٍ نَشَ عَ قَلَ، «يِ شّمّ حِننّ كٍرِ مَ حِننّ مَنفّ بّلّسّبُلُ نَن سَابُي رَ.» \v 25 عِسَ تٌ عٍ شَشِلِ مَ قٍ كٌلٌن، عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «حَمَنّ يٌ عَ يّتّ فٍرٍ لَنتَرٍيَ كُي، نَ حَمَنّ شُن نَكَنَمَ نّ قٍوٌ! تَا قَن، شَ نَ مُ عَ رَ دٍنبَيَ، شَ عٍ عٍ يّتّ فٍرٍ لَنتَرٍيَ كُي، عٍ مُ شَنمَ. \v 26 شَ سٍنتَنّ سٍنتَنّ كٍرِ، عَ نَ عَ يّتّ نَن فٍرٍقٍ. عَ شَ مَنفّيَ قَ شَنمَ دِ؟ \v 27 شَ ﭑ تَن حِننّيٍ كٍرِ مَ بّلّسّبُلُ نَن سَابُي رَ، وٌ تَن شَ مِشِيٍ عٍ كٍرِ مَ ندٍ سَابُي رَ؟ نَ كُي عٍ تَن نَن يَتِ وٌ مَكِيتِمَ. \v 28 كْنْ شَ ﭑ تَن حِننّيٍ كٍرِ مَ عَلَ شَشِلِ نَن سَابُي رَ، نَ نَن نَ كِ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ يَتِ نَن بَرَ وٌ لِ. \v 29 مِشِ نْمَ سٌدٍ سّنبّمَ شَ بَنشِ كُي، عَ عَ هَرِفٍ بَ عَ يِ رَ، شَ عَ مُ عَ شِرِ سِندٍن؟ كْنْ شَ مِشِ بَنشِ كَنيِ شِرِ، عَ نْمَ نّ عَ هَرِفٍ بِرِن مُحَدٍ.» \p \v 30 «مِشِ نَشَن مُ بِرَ مَ ﭑ قْشْ رَ، عَ تِشِ ﭑ كَنكٍ نّ. نَشَن مُ ﭑ مَلِمَ مِشِ مَلَندٍ، عَ نَ مِشِيٍ رَيٍنسٍنقٍ نّ. \v 31 نَ نَن عَ تٌشِ، ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، عَدَ مَدِيٍ شَ يُنُبِيٍ نُن مَرَ سْتْييٍ بِرِن نْمَ نّ شَقَرِدٍ، كْنْ عَلَ شَشِلِ رَ سْتْقٍ تَن مُ شَقَرِ مَ مِشِ بّ مُكُ. \v 32 مِشِ نَ عَدَ مَ شَ دِ رَ سْتْ، نَ يُنُبِ نْمَ نّ شَقَرِدٍ عَ كَنيِ بّ. كْنْ مِشِ نَ عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ رَ سْتْ، نَ يُنُبِ مُ نْمَ شَقَرِدٍ نَ كَنيِ بّ دُنِحَ، عَ مُ نْمَ شَقَرِدٍ عَلِفِيَمَ.» \p \v 33 «شَ سَنسِ قِندِ عَ قَنيِ نَن نَ، عَ بٌفِ قَنيِ نَن نَمِنِمَ. شَ سَنسِ قِندِ عَ كٌبِ نَن نَ، عَ بٌفِ كٌبِ نَن نَمِنِمَ. سَنسِ كٌلٌنمَ عَ بٌفِ نَن مَ. \v 34 وٌ تَن بْشِمَسٍ بْنسْي، وٌ مُ نْمَ وْيّن قَنيِ قَلَدٍ، بَرِ مَ وٌ بْحّ كٌبِ. مِشِ بْحّ رَقٍشِ نَشَن نَ، نَ نَن مِنِمَ عَ دّ عِ. \v 35 قٍ قَنيِ تٌ رَفَتَشِ مِشِ قَنيِ بْحّ كُي، عَ قٍ قَنيِ نَن نَمِنِمَ. قٍ كٌبِ تٌ رَفَتَشِ مِشِ كٌبِ بْحّ كُي، عَ قٍ كٌبِ نَن نَمِنِمَ. \v 36 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، كِيتِسَ لْشْي، عَدَ مَدِيٍ دّنتّفّ سَمَ نّ وْيّن كٌبِ بِرِن مَ نَشٍيٍ مِنِ عٍ دّ عِ. \v 37 عِ وْيّنيِ نَشَن قَلَمَ دُنِحّءِفِرِ كُي، نَ نَن كِيتِ قَنمَ عِ رَ، نَ نَن كِيتِ كَنَمَ عِ رَ.» \s عَننَبِ يُنُسَ شَ تْنشُمَ \r مَتِيُ ١٦‏؛١ ٬ ٤، مَرَكِ ٨‏؛١١ ٬ ١٢، لُكِ ١١‏؛٢٩ ٬ ٣٢ \p \v 38 نَ شَنبِ، سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِيٍ نَشَ وْيّنيِ تٌنفٌ، عٍ عَ قَلَ عِسَ بّ، «كَرَ مْشْ، مُشُ وَ مَ عِ شَ كَابَنَكٌ ندٍ تٌقٍ، عَ شَ قِندِ تْنشُمَ رَ مُشُ بّ.» \v 39 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «تٌ مِشِيٍ كٌبِ، عٍ بَرَ فبِلٍن عَلَ قْشْ رَ. عٍ وَ مَ تْنشُمَ مَكَابَشِ تٌقٍ، كْنْ تْنشُمَ يٌ مُ قِمَ عٍ مَ بَقٍ عَننَبِ يُنُسَ شَ تْنشُمَ رَ. \v 40 عَننَبِ يُنُسَ شِ سَشَن، كْي سَشَن نَدَنفِ يّشّ شُنفبٍ قُرِ كُي كِ نَشّ، عَدَ مَ شَ دِ قَن شِ سَشَن، كْي سَشَن نَدَنفِمَ نَ كِ نّ بْشِ بُن مَ. \v 41 كِيتِ لْشْي، نِنٍوٍكَيٍ تِمَ نّ عٍ نُن تٌ مِشِيٍ، عٍ سٍيدٍحْشْيَ بَ وٌ شِلِ مَ، بَرِ مَ عٍ تَن تُوبِ نّ عَننَبِ يُنُسَ شَ كَوَندِ سَابُي رَ، عَ قَ لِ نَشَن نَ وٌ يِرٍ يِ كِ بٍ، عَ تِدٍ فبٌ عَننَبِ يُنُسَ بّ. \v 42 كِيتِ لْشْي، سٍيبَ مَنفّ فِنّ قَن تِمَ نّ عٍ نُن تٌ مِشِيٍ، عَ سٍيدٍحْشْيَ بَ وٌ شِلِ مَ، بَرِ مَ عَ تَن قَ نّ كٍلِقٍ يِرٍ مَكُيٍ سُلٍمَنِ شَ لْننِ رَ مّدٍ، عَ قَ لِ نَشَن نَ وٌ يِرٍ يِ كِ بٍ، عَ تِدٍ فبٌ سُلٍمَنِ بّ.» \s حِننّ فبِلٍنقٍ عَ لِنفِرَ قٌرِ \r لُكِ ١١‏؛٢٤ ٬ ٢٦ \p \v 43 «حِننّ نَ فبِلٍن مِشِ قْشْ رَ، عَ سِفَمَ يِرٍ مَشَرٍ نّ لِنفِرَ فبّتّ قٍندٍ، كْنْ عَ مُ عَ تٌمَ. \v 44 نَ تّمُي عَ عَ قَلَمَ عَ يّتّ بّ، ‹ﭑ شَ فبِلٍن ﭑ مَ بَنشِ كُي ﭑ كٍلِشِ دّننَشّ.› عَ نَ فبِلٍن مّننِ عَ عَ لِمَ نّ نَ بَنشِ مَكْشِ، عَ رَشُنمَشِ عَ قَنيِ رَ، حِننّ فبّتّ يٌ مُ نَ. \v 45 نَ تّمُي، عَ سِفَمَ نّ عَ سَ قَ حِننّ سٌلٌقٍرٍ فبّتّيٍ رَ نَشٍيٍ حَاشُ عَ بّ، عٍ بِرِن سٌ نَ بَنشِ كُي، عٍ سَبَتِ نَا. نَ كُي، نَ مِشِ شَ قٍ حَاشُمَ نّ دَنفِقٍ عَ سِنفٍ رَ. نَ نَن مْولِ رَبَمَ تٌ مِشِ كٌبِيٍ بّ.» \s عِسَ نفَ نُن عَ شُنيَيٍ \r مَرَكِ ٣‏؛٣١ ٬ ٣٥، لُكِ ٨‏؛١٩ ٬ ٢١ \p \v 46 بٍينُن عِسَ شَ فّ وْيّندٍ حَمَ بّ، عَ نفَ نُن عَ شُنيَ شّمّمَيٍ نَشَ قَ، عٍ تِ تَندٍ، عٍ نُن عِسَ شَ دّ مَسَرَ. \v 47 مِشِ ندٍ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «عِ نفَ نُن عِ شُنيَيٍ نَ تَندٍ، عٍ وَ مَ وٌ شَ دّ مَسَرَ.» \v 48 كْنْ عِسَ نَشَ نَ كَنيِ يَابِ، «ندٍ قِندِشِ نفَ رَ؟ ندٍ قِندِشِ ﭑ شُنيَيٍ رَ؟» \v 49 نَ تّمُي عِسَ نَشَ عَ بّلّشّ تِ عَ قْشِرَبِرّيٍ مَ، عَ عَ مَسٍن، «عَ مَتٌ، ﭑ نفَ نُن ﭑ شُنيَيٍ نَن يَ. \v 50 مِشِ يٌ نَشَن ﭑ بَبَ سَفٌ رَبَمَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، نَ كَنيِ نَن قِندِشِ ﭑ شُنيَ شّمّمَ، ﭑ مَافِنّ، نُن ﭑ نفَ رَ.» \c 13 \s شّ رَوَلِ شَ تَالِ \r مَرَكِ ٤‏؛١ ٬ ٢٠، لُكِ ٨‏؛٤ ٬ ١٥ \p \v 1 نَ لْشْي، عِسَ نَشَ مِنِ بَنشِ، عَ سَ دْشْ بَا دّ رَ. \v 2 حَمَ فبٍفبٍ تٌ مَلَن عَ يِرٍ، عَ نَشَ سَ دْشْ كُنكُي كُي، حَمَ نَشَ لُ بَا دّ رَ. \v 3 عَ نَشَ قٍ وُيَشِ مَسٍن عٍ بّ تَالِيٍ رَ. \p عَ نَشَ عَ مَسٍن، «وٌ وٌ تُلِ مَتِ. شّ رَوَلِ ندٍ نَن مِنِ سَنسِ شْرِ فَرَنسَندٍ. \v 4 عَ تٌ نُ سَنسِ شْرِ فَرَنسَنمَ، شْرِ ندٍيٍ نَشَ بِرَ سَنكِرَ شْن، شْنِيٍ نَشَ قَ، عٍ عٍ دٌن فبِكِ. \v 5 شْرِ ندٍيٍ قَن نَشَ بِرَ فّمّ يِرٍ، بّندّ مُ فبٌ دّننَشّ. نٍيٍ نَشَ بُلَ مَقُرٍن نَ، بَرِ مَ نَ بّندّ مُ تِلِن. \v 6 كْنْ سٌفٍ تٌ شْنْ، نَ سَنسِيٍ نَشَ رَفَن، عٍ شَرَ فبٍن، بَرِ مَ سَنكٍ مُ نُ نَ عٍ بّ. \v 7 سَنسِ شْرِ ندٍيٍ قَن نَشَ بِرَ تُنبٍ كُنسِيٍ تَفِ. تُنبٍ كُنسِيٍ نَشَ فبٌ، عٍ سَنسِيٍ عِشّتّن، عٍ عٍ كَنَ. \v 8 سَنسِ شْرِ ندٍيٍ قَن نَشَ بِرَ بّندّ قَنيِ مَ. نَ شْرِيٍ تَن، عٍ كٍرٍن كٍرٍن بِرِن نَشَ سَنسِ تْنسْي رَ مِنِ، ندٍيٍ نَشَ شْرِ كّمّ رَ مِنِ، ندٍيٍ شْرِ تٌنفٌ سٍننِ، ندٍيٍ شْرِ تٌنفٌ سَشَن. \v 9 شَ وٌ تُلِ قٍ مّمَ، وٌ وٌ تُلِ مَتِ يِ مَسٍنيِ رَ.» \p \v 10 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عَ رَ، عٍ عَ مَشْرِن، «مُنقٍ رَ عِ وْيّنمَ حَمَ بّ تَالِ رَ؟» \v 11 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «عَلَ بَرَ قَهَامُي قِ وٌ مَ وٌ شَ عَ شَ مَنفّيَ نِينِ فُندٌ كٌلٌن، كْنْ نَ قَهَامُي مُ قِشِ مِشِ فبّتّيٍ تَن مَ. \v 12 مِشِ قَهَامُشِ شَ قَهَامُي شُن مَسَمَ، كْنْ مِشِ قَهَامُتَرٍ، هَلِ عَ نَشَن مَحْشُن عَ فبٍ رَ، نَ قَمَ بَدٍ عَ يِ رَ. \v 13 نَ نَن عَ تٌشِ ﭑ وْيّنمَ مِشِيٍ بّ تَالِ وْيّنيِ رَ، بَرِ مَ عٍ يَ سٍ تٌمَ، كْنْ عٍ مُ عَ عِفبّمَ، عٍ تُلِ قٍ مّمَ، كْنْ عٍ مُ عَ قَهَامُمَ. \v 14 نَ كُي، عَننَبِ عٍسَيِ شَ مَسٍنيِ بَرَ رَكَمَلِ عٍ شَ قٍ رَ، نَشَن عَ مَسٍنشِ، \q ‹وٌ قٍ مّمَ، \q كْنْ وٌ مُ عَ قَهَامُمَ. \q وٌ قٍ تٌمَ، \q كْنْ وٌ مُ عَ عِفبّمَ. \q \v 15 يِ حَمَ بْحّ بَرَ شْرْشْ. \q عٍ بَرَ عٍ تُلِ دّ سّ، عٍ بَرَ عٍ يَ رَشِ، \q عَلَكٌ عٍ يَ نَشَ قَ قٍ عِفبّ، عٍ تُلِ نَشَ قَ قٍ مّ، \q عٍ بْحّيٍ نَشَ قَ قٍ كٌلٌن، \q عٍ نَشَ قَ عٍ يَ رَقِندِ ﭑ مَ ﭑ شَ عٍ رَيَلَن.›» \p \v 16 «كْنْ حّلّشِنيِ نَ وٌ تَن بّ، بَرِ مَ وٌ يَيٍ سٍ عِفبّمَ، وٌ تُلِيٍ قٍ مّمَ. \v 17 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، نَمِحْنمّ نُن تِنشِنتْي فبٍفبٍ بَرَ وَ عٍ شَ قٍيٍ تٌ وٌ نَشٍيٍ تٌقٍ، كْنْ عٍ مُ عٍ تٌ. عٍ بَرَ وَ عٍ شَ قٍيٍ مّ وٌ نَشٍيٍ مّقٍ، كْنْ عٍ مُ عٍ مّ.» \p \v 18 «وٌ وٌ تُلِ مَتِ، وٌ شَ قَهَامُي سْتْ شّسَ شَ تَالِ مَ. \v 19 مِشِ نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ شَ مَسٍنيِ مّ، عَ مُ عَ قَهَامُ، سٍنتَنّ قَمَ نّ نَ مَسٍنيِ بَدٍ عَ بْحّ مَ. نَ كَنيِ مِسَالِشِ سَنسِ شْرِ نَن نَ نَشَن بِرَشِ كِرَ شْن مَ. \v 20 سَنسِ شْرِ نَشٍيٍ بِرَ فّمّ يِرٍ، نٍيٍ مِسَالِشِ مِشِ نَن نَ نَشَن عَلَ شَ مَسٍنيِ مّمَ، عَ عَ سُشُ مَقُرٍن سّيوّ رَ. \v 21 كْنْ سَنكٍ تٌ مُ نَ عَ بّ، عَ شَ دَنشَنِيَ مُ بُمَ. تْورّ نُن حَشَنكَتّ نَ عَ لِ عَلَ شَ مَسٍنيِ شَ قٍ رَ، عَ فبِلٍنمَ عَلَ شَ قٍ قْشْ رَ كٍرٍن نَ. \v 22 سَنسِ شْرِ نَشَن بِرَ تُنبٍ كُنسِيٍ تَفِ، نَ مِسَالِشِ مِشِ نَن نَ نَشَن عَلَ شَ مَسٍنيِ مّمَ، كْنْ يِ دُنِحَ كْنتْقِلِ نُن نَاقُلِ شْلِ عَ سُشُ هَن عَ عَلَ شَ مَسٍنيِ بّحِن. نَ كُي، عَلَ شَ مَسٍنيِ مُ نْمَ عَ بْحّ مَسَرَدٍ. \v 23 سَنسِ شْرِ نَشَن بِرَ بّندّ قَنيِ تَن مَ، نَ مِسَالِشِ مِشِ نَن نَ نَشَن عَلَ شَ مَسٍنيِ مّمَ، عَ عَ قَهَامُ، عَ عَ بْحّ مَسَرَ. نَ سَنسِ شْرِ عَ بٌفِ رَ مِنِمَ نّ، ندٍ شْرِ كّمّ رَ مِنِ، ندٍ تٌنفٌ سٍننِ، ندٍ تٌنفٌ سَشَن.» \s حٌوفٍ حَاشِ شَ تَالِ \p \v 24 عِسَ نَشَ تَالِ فبّتّ مَسٍن عٍ بّ، «عَلَ شَ مَنفّيَ لُشِ نّ عَلْ شّمّ نَشَن عَ شَ شّ فَرَنسَن سَنسِ شْرِ قَنيِ رَ. \v 25 كْنْ مِشِيٍ نُ شِقٍ تّمُي نَشّ، عَ يَشُي نَشَ قَ، عَ حٌوفٍ حَاشِ شْرِ فَرَنسَن سَنسِ قَنيِ شْرِ لٌنفٌرِ رَ، عَ سِفَ. \v 26 سَنسِيٍ تٌ بُلَ، عٍ تٍ هَن عٍ دٍندٍنيِ بَرَ مِنِ قْلْ، وَلِكّيٍ نَشَ حٌوفٍ حَاشِ قَن تٌ سَنسِيٍ لٌنفٌرِ رَ. \v 27 عٍ نَشَ شّ كَنيِ مَشْرِن، ‹مَرِفِ، عِ مُ سَنسِ شْرِ قَنيِ شَ فَرَنسَن عِ شَ شّ مَ؟ نَ حٌوفٍ حَاشِ قَ كٍلِشِ مِندٍن؟› \v 28 عَ نَشَ عٍ يَابِ، ‹ﭑ يَشُي ندٍ نَن نَ رَبَشِ.› وَلِكّيٍ نَشَ عَ مَشْرِن، ‹عِ وَ مَ مُشُ شَ سَ عَ تَلَ؟› \v 29 عَ نَشَ عَ قَلَ، ‹عَدٍ، شَ نَ مُ عَ رَ سَنسِ قَنيِ قَن تَلَمَ نّ حٌوفٍ حَاشِ قْشْ رَ. \v 30 وٌ شَ عَ لُ عٍ بِرِن شَ مْ هَن شّ شَبَ لْشْي. نَ تّمُي ﭑ عَ قَلَمَ نّ شّ شَبَيٍ بّ، وٌ حٌوفٍ حَاشِ نَن سِنفٍ تَلَ، وٌ عَ رَشِرِ عَلَكٌ عَ شَ فَن. كْنْ وٌ سَنسِ قَنيِ تَن شَبَ، وٌ عَ شْرِ رَفَتَ ﭑ مَ بِلِ كُي.›» \s كٌندٍ شْرِ نُن لّبِنِ شَ تَالِيٍ \r مَرَكِ ٤‏؛٣٠ ٬ ٣٢، لُكِ ١٣‏؛١٨ ٬ ٢١ \p \v 31 عِسَ نَشَ تَالِ فبّتّ مَسٍن عٍ بّ، «عَلَ شَ مَنفّيَ مَنِيَشِ كٌندٍ شْرِ نَن نَ، مِشِ نَشَن سِ عَ شَ دَاشَ. \v 32 عَ شْرِ شُرُن سَنسِ شْرِ بِرِن بّ، كْنْ عَ نَ مْ، عَ بِلِ شُنفبٌ بْشِ سَنسِ بِرِن بّ. عَ قِندِ مَ وُرِ بِلِ نَن نَ، شْنِيٍ قَمَ عٍ تّييٍ سَدٍ نَشَن سَلٌنيِيٍ كْن نَ.» \p \v 33 عِسَ نَشَ تَالِ فبّتّ مَسٍن عٍ بّ، «عَلَ شَ مَنفّيَ مَنِيَشِ لّبِنِ نَن نَ، فِنّ نَشَن سَ قَرِن بُسَلِ تَفِ شُن مَ، نَ قَ قَرِن بِرِن نَتٍ.» \s عِسَ نُن تَالِ وْيّنيِيٍ \r مَرَكِ ٤‏؛٣٣ ٬ ٣٤ \p \v 34 عِسَ نَشَ نَ قٍ بِرِن مَسٍن حَمَ بّ تَالِيٍ رَ. عَ حَن مُ نُ مَسٍنيِ يٌ تِمَ عٍ بّ عَ مُ عَ قَلَ تَالِ دَاشِ. \v 35 نَ كُي، نَمِحْنمّ شَ مَسٍنيِ نَشَ كَمَلِ، \q «تَالِ وْيّنيِيٍ نَن مِنِمَ ﭑ دّ عِ. \q ﭑ قٍيٍ مَسٍنمَ نّ نَشٍيٍ نُ نْشُنشِ كَبِ دُنِحَ دَا تّمُي.» \s عِسَ حٌوفٍ حَاشِ شَ تَالِ تَفِ رَبَقٍ \p \v 36 نَ تّمُي، عِسَ نَشَ كٍلِ حَمَ شُن مَ، عَ سٌ بَنشِ. عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَكْرّ عَ رَ، عٍ عَ قَلَ عَ بّ، «حٌوفٍ حَاشِ شَ تَالِ تَفِ رَبَ مُشُ بّ.» \v 37 عَ نَشَ عٍ يَابِ، «نَشَن سَنسِ قَنيِ فَرَنسَنمَ، نَ مِسَالِشِ عَدَ مَ شَ دِ نَن نَ. \v 38 شّ مِسَالِشِ دُنِحَ نَن نَ. سَنسِ قَنيِ مِسَالِشِ مِشِيٍ نَن نَ، نَشٍيٍ نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. حٌوفٍ حَاشِ مِسَالِشِ سٍنتَنّ شَ دِيٍ نَن نَ. \v 39 يَشُي نَشَن حٌوفٍ شْرِ فَرَنسَن، عَ مِسَالِشِ عِبُلِسَ نَن نَ. شّ شَبّ مِسَالِشِ دُنِحَ رَحْنيِ نَن نَ. شّ شَبَيٍ مِسَالِشِ مَلٍكّيٍ نَن نَ. \v 40 نَ حٌوفٍ حَاشِ تَلَمَ كِ نَشّ، عَ وٌلِ تّ عِ، دُنِحَ رَحْنيِ قَن لُمَ نَ كِ نّ. \v 41 عَدَ مَ شَ دِ قَمَ عَ شَ مَلٍكّيٍ شّيدٍ، عٍ مِشِ رَتَنتَنيِيٍ نُن مِشِ كٌبِيٍ بَ مِشِ فبّتّيٍ يَ مَ، نَشٍيٍ نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \v 42 عٍ عٍ وٌلِمَ نّ تّ مَنكَنّ شْورَ، وَ نُن حِن مَشِنيِ نَ دّننَشّ. \v 43 نَ تّمُي تِنشِنتْييٍ تَن يَنبَمَ نّ عَلْ سٌفٍ عٍ بَبَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. شَ وٌ تُلِ قٍ مّمَ، وٌ وٌ تُلِ مَتِ يِ مَسٍنيِ رَ.» \s هَرِفٍ شُنفبٍ شَ تَالِيٍ \p \v 44 «عَلَ شَ مَنفّيَ مَن لُشِ نّ عَلْ نَاقُلِ شُنفبٍ نَشَن نُ نْشُنشِ شّ مَ. مِشِ ندٍ تٌ مِنِ عَ مَ، عَ نَشَ فبِلٍن عَ نْشُن نَ، عَ سِفَ حّلّشِنيِ كُي. عَ نَشَ عَ سْتْسٍ بِرِن مَتِ عَ قَ نَ شّ سَرَ.» \p \v 45 «عَلَ شَ مَنفّيَ مَن لُشِ نّ عَلْ يُلّ نَشَن دِيَمَن تٌقَنيِ قٍنقٍ. \v 46 عَ تٌ دِيَمَن هَفِفّ كٍرٍن تٌ، عَ نَشَ سَ عَ سْتْسٍ بِرِن مَتِ، عَ قَ نَ دِيَمَن سَرَ.» \s يّلّ شَ تَالِ \p \v 47 «عَلَ شَ مَنفّيَ مَن لُشِ نّ عَلْ يّلّ نَشَن بَرَ سَ بَا مَ، عَ يّشّ مْولِ بِرِن سُشُ. \v 48 يّلّ تٌ رَقٍ، مِشِيٍ نَشَ عَ مَبّندُن بَا دّ رَ. عٍ نَشَ دْشْ، عٍ يّشّيٍ مَيٍفٍتِ، عٍ عَ قَنيِيٍ سَ ثَانِيٍ كُي، عٍ عَ حَاشِيٍ وْلّ. \v 49 دُنِحَ رَحْنيِ لُمَ نَ كِ نّ. مَلٍكّيٍ قَمَ مِشِ كٌبِيٍ نُن مِشِ تِنشِنشِيٍ مَيٍفٍتِدٍ، \v 50 عٍ مِشِ كٌبِيٍ وٌلِ تّ مَنكَنّ شْورَ، وَ نُن حِن مَشِنيِيٍ نَ دّننَشّ.» \s لْننِ قٌرِ نُن عَ نّينّ \p \v 51 عِسَ نَشَ عٍ مَشْرِن، «وٌ بَرَ نَ بِرِن قَهَامُ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «عِيٌ.» \v 52 عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «نَ نَن عَ تٌشِ، سّرِيّ كَرَ مْشْ نَشَن بَرَ قَهَامُي سْتْ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ شَ قٍ مَ، عَ لُشِ عَلْ بَنشِ كَنيِ نَشَن سٍ نّينّيٍ نُن سٍ قٌرِيٍ رَ مِنِمَ عَ هَرِفٍ يَ مَ.» \s نَسَرّتِكَيٍ تٌندِقٍ لَدٍ عِسَ رَ \r مَرَكِ ٦‏؛١ ٬ ٦، لُكِ ٤‏؛١٦ ٬ ٣٠ \p \v 53 عِسَ تٌ فّ نَ تَالِيٍ مَسٍندٍ، عَ نَشَ سِفَ، \v 54 عَ سَ سٌ عَ شْنيِ، عَ مْشِ دّننَشّ. عَ تٌ نَ مِشِيٍ شَرَن عٍ شَ سَلِدٍ كُي، عٍ دّ نَشَ عِشَرَ. عٍ نَشَ عٍ بٌرٍ مَشْرِن، «يِ شّمّ يِ لْننِ سْتْشِ مِندٍن؟ عَ نْشِ يِ كَابَنَكٌ قٍيٍ رَبَدٍ دِ؟ \v 55 كَمُدّرِ شَ دِ شَ مُ يِ كِ؟ عَ نفَ شَ مُ شِلِ مَرِيَمَ؟ عَ شُنيَيٍ شَ مُ قِندِ يَكِ، يُسُقُ، يُدَ، نُن سِمْن نَ؟ \v 56 عَ شُنيَ فِنّمَيٍ قَن مُ نَ وٌن يَ مَ بٍ؟ عَ قَ يِ بِرِن سْتْشِ مِندٍن؟» \v 57 نَ كُي، عٍ نَشَ شْنْ عَ مَ، عٍ تٌندِ لَدٍ عَ رَ. \p عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «نَمِحْنمّ بِنيَشِ يِرٍ بِرِن قٌ عَ شْنيِ، عَ نفَشَكٍرٍنيِيٍ تَفِ.» \v 58 عَ مُ كَابَنَكٌ فبٍفبٍ رَبَ نَا عٍ شَ دَنشَنِيَتَرٍحَ شَ قٍ رَ. \c 14 \s عَننَبِ يَيَ شَ قَشّ \r مَرَكِ ٦‏؛١٤ ٬ ٢٩، لُكِ ٩‏؛٧ ٬ ٩ \p \v 1 نَ وَشَتِ، فَلِلٍ مَنفّ هٍرٌدٍ نَشَ عِسَ شَ قٍ مّ. عَ نَشَ عَ قَلَ عَ شَ مِشِيٍ بّ، \v 2 «يَيَ شُنشَ نَن كٍلِشِ قَشّ مَ. نَ نَن عَ تٌشِ نْي نَ عَ يِ عَ شَ كَابَنَكٌي رَبَ.» \p \v 3 عَ نَ قَلَ نّ، بَرِ مَ عَ تَن هٍرٌدٍ نُ بَرَ يَامَرِ قِ يَيَ شَ سُشُ، يْلْنشْنيِ شَ سَ عَ مَ، عَ شَ سَ فٍيلِ هٍرٌدِيَسِ شَ قٍ رَ، عَ تَارَ قِلِثُ شَ فِنّ. \v 4 يَيَ نُ عَ قَلَمَ هٍرٌدٍ بّ، «عَ مُ دَشَ عِ شَ يِ فِنّ تٌنفٌ.» \v 5 هٍرٌدٍ نُ وَ مَ يَيَ قَشَقٍ نّ، كْنْ عَ نُ فَاشُشِ حَمَ يَ رَ، بَرِ مَ عٍ نُ لَشِ عَ رَ عَ نَمِحْنمّ نَن نُ يَيَ رَ. \p \v 6 نَ تّمُي، عٍ تٌ نُ هٍرٌدٍ بَرِ حّ شُنفبِلٍنيِ شُلُنيِ تِقٍ، هٍرٌدِيَسِ شَ دِ فِنّ نَشَ قَرٍ بٌرٌن مِشِيٍ بّ. عَ نَشَ رَقَن هٍرٌدٍ مَ \v 7 هَن عَ نَشَ عَ كَلِ عَ عَ نَ سٍسٍ مَشْرِن عَ مَ، عَ عَ قِمَ نّ عَ مَ. \v 8 هٍرٌدِيَسِ شَ مَرَ سِ مَ، عَ شَ دِ نَشَ عَ قَلَ هٍرٌدٍ بّ، «يَيَ شُنشَ شُنيِ سٌ ﭑ يِ رَ ثِلٍتِ مَ.» \v 9 مَنفّ نَشَ نِمِسَ، كْنْ عَ شَ مَرَكَلِ نُن عَ شَ شْحّيٍ شَ قٍ رَ، عَ نَشَ يَامَرِ قِ عٍ شَ يَيَ شُنيِ سٌ نَ فِنّدِ مّدِ يِ رَ. \v 10 عَ نَشَ مِشِيٍ شّي فٍيلِ، عٍ شَ يَيَ شُنيِ بٌلٌن عَ دّ عِ. \v 11 عٍ نَشَ قَ عَ شُنيِ رَ ثِلٍتِ مَ، عٍ عَ سٌ فِنّدِ مّدِ يِ رَ. فِنّدِ مّدِ قَن نَشَ عَ شَنِن عَ نفَ شْن مَ. \v 12 يَيَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ سَ عَ قُرٍ تٌنفٌ، عٍ سَ عَ رَفَتَ، عٍ نَشَ سَ نَ دّنتّفّ سَ عِسَ بّ. \s عِسَ دٌنسٍ قِقٍ شّمّ مِشِ وُلُ سُولِ مَ \r مَرَكِ ٦‏؛٣٠ ٬ ٤٤، لُكِ ٩‏؛١٠ ٬ ١٧ \p \v 13 عِسَ تٌ نَ قٍ مّ، عَ نَشَ كٍلِ مّننِ كُنكُي كُي، عَ سِفَ عَ كٍرٍنيِ مَ وُلَ عِ. حَمَ تٌ عَ كٌلٌن، عٍ قَن نَشَ كٍلِ عٍ شَ تَايٍ، عٍ سِفَ عَ قْشْ رَ عٍ سَنيِ رَ. \v 14 عِسَ تٌ فٌرٌ كُنكُي كُي، عَ نَشَ حَمَ فبٍفبٍ تٌ نَا. عَ نَشَ كِنِكِنِ عٍ مَ، عَ عٍ شَ قُرٍ مَيٍ رَيَلَن. \p \v 15 نُنمَرٍ تٌ سٌ قْلْ، عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عَ رَ، عٍ عَ قَلَ عَ بّ، «وٌن نَ وُلَ نّ يِ كِ، كْي قَن بَرَ سٌ. حَمَ رَيٍنسٍن عَلَكٌ عٍ شَ سِفَ دٌنسٍ سَرَ تَايٍ كُي.» \v 16 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «هَلِ عٍ مُ سِفَ. وٌ تَن نَن شَ دٌنسٍ قِ عٍ مَ.» \v 17 كْنْ عٍ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «تَامِ فُندِ سُولِ نُن يّشّ قِرِن فبَنسَن نَن نَ مُشُ يِ رَ.» \v 18 عَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ قَ نٍيٍ رَ ﭑ شْن مَ بٍ.» \v 19 عِسَ نَشَ حَمَ يَمَرِ عٍ شَ عٍ مَفٌرٌ نَ حٌوفٍ شِندٍ مَ. عَ نَشَ نَ تَامِ سُولِ نُن نَ يّشّ قِرِن تٌنفٌ، عَ عَ يَ رَتٍ كٌورٍ مَ، عَ قَ عَلَ نُوَلِ سَ. عَ نَشَ تَامِيٍ عِفِرَ، عَ قَ عٍ سٌ عَ قْشِرَبِرّيٍ يِ رَ، عٍ شَ عٍ عِتَشُن حَمَ مَ. \v 20 حَمَ بِرِن نَشَ عٍ دّفٍ هَن عٍ وَ سَ. دٌنسٍ دْنشْي شُنتُنيِيٍ تٌ مَتٌنفٌ، دٍبٍ قُ نُن قِرِن نَن نَقٍ. \v 21 مِشِ نَشٍيٍ عٍ دّفٍ، شّمّ وُلُ سُولِ حْندْن نَن نُ عٍ رَ، بَقٍ فِنّيٍ نُن دِ مّيٍ رَ. \s عِسَ حّرّقٍ يٍ قَرِ \r مَرَكِ ٦‏؛٤٥ ٬ ٥٢، يَيَ ٦‏؛١٥ ٬ ٢١ \p \v 22 نَ شَنبِ عِسَ نَشَ عَ قَلَ عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، عَ عٍ شَ بَكِ كُنكُي كُي، عٍ شَ سِفَ عَ يَ رَ نَاكِرِ مَ، عَ تَن شَ نُ حَمَ رَفبِلٍن. \v 23 عِسَ تٌ فّ حَمَ رَفبِلٍندٍ، عَ نَشَ تٍ فٍيَ قَرِ عَ كٍرٍنيِ مَ، عَلَكٌ عَ شَ عَلَ مَشَندِ. كْي نَشَ عَ لِ نَا، عَ كٍرٍن. \v 24 عَ عَ لِشِ كُنكُي نُ بَرَ مَكُيَ شَرٍ رَ، مْرْنيِيٍ نُ نَ عَ مَبْنبْقٍ كِ قَنيِ رَ بَرِ مَ قٌيٍ يَ نُ رَقِندِشِ عَ مَ. \p \v 25 سُبَشّ مَ، عِسَ حّرّقٍ بَا قَرِ. \v 26 عَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ عَ تٌ حّرّ رَ يٍ قَرِ، عٍ نَشَ فَاشُ كِ قَنيِ. عٍ نَشَ فبٍلٍفبٍلٍ، عٍ عَ قَلَ، «تُبَرِ نَن عَ رَ!» \v 27 كْنْ عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ كٍرٍن نَ، «وٌ نَشَ كْنتْقِلِ، ﭑ تَن نَن عَ رَ. وٌ نَشَ فَاشُ.» \v 28 ثِيّرِ نَشَ عَ يَابِ، «مَرِفِ، شَ عِ تَن نَن عَ رَ، يَامَرِ قِ ﭑ شَ سِفَ عِ يِرٍ يٍ قَرِ.» \v 29 عِسَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «قَ.» ثِيّرِ تٌ فٌرٌ كُنكُي كُي، عَ نَشَ حّرّ يٍ قَرِ سِفَقٍ رَ عِسَ يِرٍ. \v 30 كْنْ عَ تٌ قٌيٍ بٍلٍبٍلٍ مَتٌ، عَ نَشَ فَاشُ، عَ مَدُلَ قْلْ. عَ نَشَ فبٍلٍفبٍلٍ، «ﭑ مَرِفِ، ﭑ نَكِسِ!» \v 31 عِسَ نَشَ عَ بّلّشّ عِتَلَ كٍرٍن نَ، عَ ثِيّرِ سُشُ. عَ نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «عِ شَ دَنشَنِيَ شُرُن. عِ سِيكّشِ مُنقٍ رَ؟» \v 32 عٍ تٌ بَكِ كُنكُي كُي، قٌيٍ نَشَ رَشَرَ. \v 33 عِسَ قْشِرَبِرّ نَشٍيٍ نُ نَ كُنكُي كُي، عٍ نَشَ سُيِدِ عِسَ بّ، عٍ عَ قَلَ، «عَلَ شَ دِ يَتِ نَن لَنشِ عِ مَ.» \s عِسَ فٍنٍسَرٍتِ قُرٍ مَ بِرِن نَيَلَنقٍ \r مَرَكِ ٦‏؛٥٣ ٬ ٥٦ \p \v 34 عٍ تٌ فّ بَا عِفِرِدٍ، عٍ نَشَ سٌ فٍنٍسَرٍتِ. \v 35 نَاكَيٍ تٌ عَ كٌلٌن عِسَ نَن عَ رَ، عٍ نَشَ نَ رَبِلِنيِ مِشِ بِرِن نَكٌلٌن. مِشِيٍ نَشَ قَ قُرٍ مَيٍ بِرِن نَ عِسَ شْن. \v 36 عٍ نُ عَ مَيَندِ مَ قُرٍ مَيٍ شَ عٍ بّلّشّ دِن عَ شَ دٌنمَ سَنبُنيِ فبَنسَن نَ. قُرٍ مَ بِرِن نَشٍيٍ نَ رَبَ، عٍ بِرِن نَشَ يَلَن. \c 15 \s عَلَ شَ سّرِيّ نُن عَدَ مَ شَ نَامُنيِ \r مَرَكِ ٧‏؛١ ٬ ٢٣ \p \v 1 قَرِ سّنِ نُن سّرِيّ كَرَ مْشْ ندٍيٍ نَشَ قَ عِسَ يِرٍ كٍلِقٍ دَرِ سَلَمُ. عٍ نَشَ عَ مَشْرِن، \v 2 «مُنقٍ رَ عِ قْشِرَبِرّيٍ لُمَ قٌرِيٍ شَ نَامُنيِيٍ مَتَندِ رَ؟ عٍ مُ عٍ بّلّشّ رَشَمَ بٍينُن عٍ شَ عٍ دّفٍ عَلْ قٌرِيٍ شَ نَامُنيِيٍ عَ مَسٍنشِ كِ نَشّ.» \v 3 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «مُنقٍ رَ وٌ تَن عَلَ شَ سّرِيّ مَتَندِ مَ وٌ شَ نَامُنيِيٍ شَ قٍ رَ؟ \v 4 عَلَ بَرَ عَ مَسٍن، ‹وٌ شَ وٌ بَبَ نُن وٌ نفَ بِنيَ.› عَ مَن بَرَ عَ مَسٍن، ‹مِشِ يٌ نَشَن نَ عَ بَبَ نُن عَ نفَ كٌنبِ، عَ لَن نّ نَ كَنيِ شَ قَشَ.› \v 5 كْنْ وٌ تَن نَشّ، شَ مِشِ ندٍ عَ قَلَ عَ بَبَ شَ نَ مُ عَ نفَ بّ، ‹عِ نُ لَنمَ عِ شَ نَشَن سْتْ ﭑ نَ عِ مَلِسٍ رَ، ﭑ بَرَ عَ قِ عَلَ مَ،› \v 6 هَلِ نَ كَنيِ مُ قٍقٍ رَبَ عَ بَبَ بّ. نَ كُي، وٌ عَلَ شَ سّرِيّ مَتَندِ مَ وٌ شَ نَامُنيِ سَابُي رَ. \v 7 وٌ تَن قِلَنكَقُييٍ! عَننَبِ عٍسَيِ نْندِ يَتِ نَن مَسٍن وٌ شَ قٍ رَ، \q \v 8 ‹يِ حَمَ ﭑ بِنيَمَ عٍ دّ نّ، \q كْنْ عٍ بْحّ مَكُيَ ﭑ نَ ثٌن! \q \v 9 عٍ شَ سَلِ قُقَقُ نَن عَ رَ، \q بَرِ مَ عٍ مِشِ شَرَنمَ عَدَ مَدِيٍ شَ مَحْشُنيِيٍ نَن نَ \q عَلْ نَ مَحْشُنيِيٍ قِندِشِ ﭑ تَن مَ سّرِيّ نَن نَ.›» \p \v 10 عِسَ نَشَ حَمَ شِلِ، عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ وٌ تُلِ مَتِ، وٌ شَ قَهَامُي سْتْ. \v 11 سٍ نَشَن سٌمَ مِشِ دّ كُي، نَ شَ مُ عَ قِندِ مَ مِشِ سّنِيّنتَرٍ رَ. نَشَن مِنِمَ عَ دّ كُي، نَ نَن عَ قِندِ مَ مِشِ سّنِيّنتَرٍ رَ.» \p \v 12 نَ تّمُي عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عَ رَ، عٍ عَ قَلَ عَ بّ، «عِ مُ عَ كٌلٌن عِ شَ مَسٍنيِ بَرَ قَرِ سّنِيٍ رَشْنْ؟» \v 13 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «ﭑ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ سَنسِ بِرِن تَلَمَ نّ عَ تَن مُ نَشَن سِشِ. \v 14 وٌ عٍ لُ نَ. دْنشُي نَن نَ عٍ رَ نَشٍيٍ دْنشُييٍ رَحّرّ مَ. شَ دْنشُي دْنشُي رَحّرّ، عٍ قِرِن بِرِن بِرَ مَ نّ يِلِ كُي.» \p \v 15 ثِيّرِ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «يِ تَالِ تَفِ رَبَ مُشُ بّ.» \v 16 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «هَن يَ وٌ قَن مُ قَهَامُي سْتْ؟ \v 17 وٌ مُ عَ كٌلٌن عَ سٍ نَشَن بِرِن سٌمَ مِشِ دّ كُي، عَ فٌرٌ مَ قُرِ نَن كُي، عَ قَ مِنِ قَتٍ عِ؟ \v 18 كْنْ مَسٍنيِ نَشَن مِنِمَ مِشِ دّ كُي، عَ كٍلِمَ عَ بْحّ نَن مَ. نَ نَن نْمَ عَ قِندِدٍ مِشِ سّنِيّنتَرٍ رَ. \v 19 بَرِ مَ مَحْشُن كٌبِيٍ، قَشّ تِقٍ، يّنّ، لَنفٌيحَ، مُحّ، تْوحّفّ، مِشِ شِلِ كَنَقٍ، نٍيٍ بِرِن قَتَنمَ مِشِ بْحّ نَن نَ. \v 20 نٍيٍ نَن مِشِ قِندِ مَ مِشِ سّنِيّنتَرٍ رَ، كْنْ مِشِ عَ دّفٍقٍ عَ بّلّشّ رَشَتَرٍ رَ، نَ شَ مُ عَ قِندِ مَ مِشِ سّنِيّنتَرٍ رَ.» \s كَنَان فِنّ شَ دَنشَنِيَ \r مَرَكِ ٧‏؛٢٤ ٬ ٣٠ \p \v 21 عِسَ نَشَ كٍلِ مّننِ، عَ سِفَ تِرٍ نُن سِدْن بْشِ مَ. \v 22 كَنَان فِنّ ندٍ نَشَن كٍلِشِ نَ لٌنفٌرِ، عَ نَشَ قَ عِسَ يِرٍ عَ عَ شُي عِتٍ، «مَرِفِ، دَوُدَ شَ دِ، كِنِكِنِ ﭑ مَ. حِننّ بَرَ ﭑ مَ دِ فِنّ حَشَنكَتَ قٍوٌ!» \v 23 كْنْ عِسَ مُ سٍسٍ قَلَ عَ بّ. عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عِسَ رَ، عٍ عَ قَلَ عَ بّ، «يِ فِنّ كٍرِ، عَ نَ فبٍلٍفبٍلٍقٍ وٌن قْشْ رَ.» \v 24 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن، «ﭑ شّيشِ عِسِرَيِلَ بْنسْي فبَنسَن نَن مَ، نَشٍيٍ لُشِ عَلْ يّشّي لْيشِيٍ.» \v 25 كْنْ فِنّ نَشَ قَ عَ سُيِدِ عَ بّ، عَ عَ قَلَ، «مَرِفِ، عِ شَ ﭑ مَلِ!» \v 26 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عَ مُ لَن تَامِ شَ بَ دِ مّدِيٍ يِ رَ، عَ سَ بَرٍيٍ بُن مَ.» \v 27 فِنّ نَشَ عَ قَلَ، «مَرِفِ، عِ نْندِ، كْنْ هَلِ بَرٍيٍ، عٍ دٌنسٍ شُنتُنيِ ندٍ سْتْمَ نَشَن بِرَ مَ عٍ كَنيِ شَ تٍيبِلِ رَ.» \v 28 نَ كُي، عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «فِنّ، عِ شَ دَنشَنِيَ فبٌ! عِ وَشْنقٍ بَرَ رَبَ عِ بّ.» عَ شَ دِ فِنّ نَشَ يَلَن كٍرٍن نَ. \s عِسَ نّمّ قِقٍ شّمّ مِشِ وُلُ نَانِ مَ \r مَرَكِ ٨‏؛١ ٬ ١٠ \p \v 29 عِسَ تٌ كٍلِ مّننِ، عَ نَشَ حّرّ فَلِلٍ بَا دّ رَ هَن عَ نَشَ فٍيَ لِ. عَ نَشَ تٍ فٍيَ قَرِ، عَ دْشْ. \v 30 حَمَ فبٍفبٍ نَشَ قَ عَ يِرٍ نَا، عٍ قَ نَمَتّيٍ رَ، عَ نُن دْنشُييٍ، مَبّنيِيٍ، بٌبٌي، نُن قُرٍ مَ فبّتّيٍ فبٍفبٍ رَ. عٍ نَشَ قُرٍ مَيٍ سَ عِسَ بُن مَ، عَ قَن نَشَ عٍ رَيَلَن. \v 31 حَمَ تٌ عَ تٌ بٌبٌي وْيّنمَ، مَبّنيِيٍ يَلَنمَ، نَمَتّيٍ حّرّ مَ، دْنشُييٍ سٍ تٌمَ، عٍ نَشَ كَابَ. عٍ نَشَ عِسِرَيِلَ مَرِفِ عَلَ مَتْشْ. \p \v 32 عِسَ نَشَ عَ قْشِرَبِرّيٍ شِلِ، عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «ﭑ بَرَ كِنِكِنِ يِ حَمَ مَ، بَرِ مَ شِ سَشَن نَن يِ كِ، عٍ نَ ﭑ يِرٍ بٍ، كْنْ دٌنسٍ مُ نَ عٍ نَشَن دٌنمَ. ﭑ مُ وَ مَ عٍ شَ فبِلٍن عٍ شْنيِ كَامّ رَ عٍ مَ، شَ نَ مُ عَ رَ عٍ تْورْ مَ نّ كِرَ شْن مَ.» \v 33 عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عَ مَشْرِن، «وٌن دٌنسٍ سْتْمَ يِ حَمَ فبٍفبٍ بّ مِندٍن؟ وٌن نَ وُلَ نّ يِ كِ.» \v 34 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «تَامِ فُندِ يٍرِ نَ وٌ يِ؟» عٍ نَشَ عَ قَلَ، «سٌلٌقٍرٍ، عَ نُن يّشّ شُنشُرِ ندٍيٍ.» \p \v 35 عِسَ نَشَ عَ قَلَ حَمَ بّ عٍ شَ دْشْ بْشِ. \v 36 عَ نَشَ نَ تَامِ فُندِ سٌلٌقٍرٍ نُن نَ يّشّيٍ تٌنفٌ، عَ عَلَ نُوَلِ سَ. عَ تٌ عٍ عِفِرَ، عَ نَشَ عٍ سٌ عَ قْشِرَبِرّيٍ يِ رَ، عٍ شَ عٍ عِتَشُن حَمَ مَ. \v 37 حَمَ بِرِن نَشَ عٍ دّفٍ هَن عٍ وَ سَ. دٌنسٍ دْنشْي قَن نَشَ مَتٌنفٌ هَن دٍبٍ سٌلٌقٍرٍ نَشَ رَقٍ. \v 38 شّمّ مِشِ وُلُ نَانِ نَن عٍ دّفٍ، بَقٍ فِنّيٍ نُن دِ مّيٍ رَ. \p \v 39 عِسَ تٌ فّ حَمَ رَفبِلٍندٍ، عَ نَشَ بَكِ كُنكُي كُي، عَ سِفَ مَفَدَن بْشِ مَ. \c 16 \s قَرِ سّنِيٍ نُن سَدُ سٍنِيٍ شَ دَنشَنِيَتَرٍحَ \r مَرَكِ ٨‏؛١١ ٬ ٢١ \p \v 1 قَرِ سّنِيٍ نُن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نَشَ قَ عِسَ يِرٍ. عٍ تٌ نُ وَ مَ فَنتَنيِ سَقٍ عَ بّ، عٍ نَشَ عَ مَشْرِن عَ شَ تْنشُمَ مَكَابَشِ ندٍ مَسٍن عٍ بّ كٍلِقٍ كٌورٍ مَ. \v 2 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «نُنمَرٍ نَ عَ لِ وٌ نَشّ، ‹كُيٍ قَنمَ تِنَ، بَرِ مَ كٌورٍ عِفبٍيلِشِ.› \v 3 كُيٍ نّ عِبَ وٌ نَشّ، ‹تُنّ نُن قٌيٍ مِنِمَ نّ تٌ، بَرِ مَ كٌورٍ عِفبٍيلِشِ، نُشُييٍ عِقْورْ.› وٌ قَتَ كٌورٍ حِنفِ تَفِ رَبَدٍ، كْنْ وٌ مُ قَتَ يِ وَشَتِ قٍيٍ تَن تَفِ رَبَدٍ. \v 4 تٌ مِشِيٍ كٌبِ، عٍ بَرَ فبِلٍن عَلَ قْشْ رَ. عٍ وَ مَ تْنشُمَ مَكَابَشِ تٌقٍ، كْنْ تْنشُمَ يٌ مُ قِمَ عٍ مَ بَقٍ عَننَبِ يُنُسَ شَ تْنشُمَ رَ.» \p نَ شَنبِ عِسَ نَشَ كٍلِ عٍ شُن مَ، عَ سِفَ. \p \v 5 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ فِرِ نَاكِرِ مَ، عٍ نّيمُ تَامِ مَ. \v 6 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ وٌ يّتّ رَتَنفَ قَرِ سّنِيٍ نُن سَدُ سٍنِيٍ شَ لّبِنِ مَ.» \v 7 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ نَ قٍ مَتٌ، عٍ قَ عَ قَلَ عٍ بٌرٍ بّ، «عَ نَ قَلَشِ نّ بَرِ مَ وٌن مُ قَشِ تَامِ رَ.» \v 8 عِسَ تٌ نُ عٍ شَ مَحْشُنيِ كٌلٌن، عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ تَامِ قٍ قَلَمَ وٌ بٌرٍ بّ مُنقٍ رَ؟ وٌ شَ دَنشَنِيَ شُرُن. \v 9 هَن يَ وٌ مُ شَشِلِ سْتْ؟ كَ وٌ نّيمُشِ نّ تَامِ فُندِ سُولِ تٌ شّمّ وُلُ سُولِ وَ سَ؟ وٌ تٌ نَ تَامِ دْنشْي مَتٌنفٌ، وٌ دٍبٍيٍ يٍرِ رَقٍ؟ \v 10 كَ وٌ مَن نّيمُشِ نّ تَامِ فُندِ سٌلٌقٍرٍ تٌ شّمّ وُلُ نَانِ وَ سَ؟ وٌ تٌ نَ قَن دْنشْي مَتٌنفٌ، وٌ دٍبٍيٍ يٍرِ رَقٍ؟ \v 11 مُنسٍ عَ تٌشِ وٌ مُ عَ كٌلٌن عَ ﭑ مُ تَامِ قٍ شَ قَلَقٍ وٌ بّ؟ وٌ شَ وٌ يّتّ رَتَنفَ قَرِ سّنِيٍ نُن سَدُ سٍنِيٍ شَ لّبِنِ مَ.» \v 12 نَ كُي، عٍ نَشَ عَ قَهَامُ عَ عِسَ مُ عَ قَلَشِ شّ عٍ بّ عَ عٍ شَ عٍ يّتّ رَتَنفَ تَامِ لّبِنِ دَاشِ مَ. عَ نُ عَ قَلَقٍ نّ عٍ شَ عٍ يّتّ رَتَنفَ قَرِ سّنِيٍ نُن سَدُ سٍنِيٍ شَ شَرَنيِ مَ. \s عِسَ قِندِشِ ندٍ رَ؟ \r مَرَكِ ٨‏؛٢٧ ٬ ٣٠، لُكِ ٩‏؛١٨ ٬ ٢١ \p \v 13 عِسَ تٌ سٍسَرٍيَ قِلِثِ بْشِ لِ، عَ نَشَ عَ قْشِرَبِرّيٍ مَشْرِن، «مِشِيٍ مُنسٍ قَلَمَ عَدَ مَ شَ دِ شَ قٍ رَ؟ ندٍ لَنشِ عَ مَ؟» \v 14 عٍ نَشَ عَ يَابِ، «ندٍيٍ عَ قَلَمَ عَننَبِ يَيَ شُنشَ. ندٍيٍ عَ قَلَمَ عَننَبِ عٍلِيَ. ندٍيٍ عَ قَلَمَ عَننَبِ يٍرٍ مِ، شَ نَ مُ عَ رَ نَمِحْنمّ فبّتّ.» \v 15 عِسَ نَشَ عٍ مَشْرِن، «كْنْ وٌ تَن نَشّ عَ دِ؟ ندٍ ﭑ نَ؟» \v 16 سِمٌن ثِيّرِ نَشَ عَ يَابِ، «عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَن نَ عِ رَ، عَبَدَن عَلَ شَ دِ.» \v 17 عِسَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «سّيوّ نَ عِ بّ، عِ تَن يُنُسَ شَ دِ سِمْن، بَرِ مَ عِبُنَدَ مَ شَ مُ نَ مَسٍنشِ عِ بّ. ﭑ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، نَ نَن عَ مَسٍنشِ عِ بّ. \v 18 ﭑ شَ عَ قَلَ عِ بّ، عِ قِندِشِ ثِيّرِ نَن نَ، نَشَن قَلَشِ ‹فّمّ.› ﭑ نَن ﭑ مَ دَنشَنِيَتْي حَمَ تِمَ نَ فّمّ نَن قَرِ. هَلِ قَشّ، عَ مُ نْمَ ﭑ مَ حَمَ رَ. \v 19 ﭑ عَلَ شَ مَنفّيَ سَابِ سٌمَ نّ عِ يِ رَ. عِ نَ تْنيِ دْشْ قٍ نَشَن مَ دُنِحَ، عَلَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ قَن تْنيِ دْشْمَ نّ نَ قٍ رَ. عِ نَ تِن قٍ نَشَن نَ دُنِحَ، عَلَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ قَن تِنمَ نّ نَ قٍ رَ.» \v 20 نَ تّمُي عَ نَشَ عَ مَتِنتِن عَ قْشِرَبِرّيٍ رَ، عَ عٍ نَشَ عَ قَلَ مِشِ يٌ بّ، عَ عَ تَن نَن قِندِشِ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ رَ. \s عِسَ عَ شَ قَشّ نُن مَرَكٍلِ شَ قٍ مَسٍنقٍ \r مَرَكِ ٨‏؛٣١ ٬ ٣٣، لُكِ ٩‏؛٢٢ \p \v 21 كٍلِ نَ تّمُي مَ، عِسَ نَشَ عَ تَفِ رَبَ قْلْ عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، عَ قٌ عَ شَ سِفَ دَرِ سَلَمُ، عَ شَ تْورّ فبٍفبٍ سْتْ يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ، نُن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ رَ، عٍ عَ قَشَ، كْنْ عَ مَن شَ كٍلِ قَشّ مَ عَ شِ سَشَن ندٍ مَ. \v 22 ثِيّرِ تٌ عَ بّندُن، عٍ سَ تِ عٍ شَتِ مَ، عَ نَشَ سٌ وْيّنقٍ عِسَ رَ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «عَلَ شَ عِ تَنفَ نَ مَ، ﭑ مَرِفِ! نَ قٍ مْولِ مُ عِ سْتْمَ قٍوٌ!» \v 23 عِسَ نَشَ عَ يَ رَقِندِ ثِيّرِ مَ، عَ عَ قَلَ، «كٍلِ ﭑ يَ عِ، عِ تَن سٍنتَنّ! عِ كَتَقٍ نّ عِ شَ ﭑ نَتَنتَن، بَرِ مَ عِ شَشِلِ مُ تِشِ عَلَ قٍيٍ شَ رَ، عَ تِشِ عَدَ مَ قٍيٍ نَن نَ.» \s بِرَقٍ عِسَ قْشْ رَ \r مَرَكِ ٨‏؛٣٤ ٬ ٩‏؛١، لُكِ ٩‏؛٢٣ ٬ ٢٧ \p \v 24 نَ تّمُي عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، «شَ مِشِ وَ بِرَقٍ ﭑ قْشْ رَ، عَ شَ عَ يّتّ وَشْنقٍ فٍرٍ، عَ شَ تٌندِ عَ يّتّ مَ، عَ تِن تْورّ نُن قَشّ رَ، عَ بِرَ ﭑ قْشْ رَ. \v 25 مِشِ نَشَن وَ مَ عَ يّتّ رَكِسِقٍ، نَ كَنيِ لْيمَ نّ. نَشَن عَ يّتّ رَلْيمَ ﭑ تَن مَ قٍ رَ، نَ كَنيِ كِسِمَ نّ. \v 26 دُنِحَ بِرِن سْتْي مُنسٍ قَنمَ مِشِ مَ، شَ عَ سِفَمَ يَهَننَمَ؟ قٍ مُندُن نَ، مِشِ نْمَ عَ شَ عَرِيَننَ مَسَرَدٍ نَشَن نَ؟ \v 27 عَدَ مَ شَ دِ قَمَ قَدٍ عَ بَبَ شَ نْرّ كُي، عٍ نُن عَ شَ مَلٍكّيٍ. نَ تّمُي عَ مِشِ بِرِن سَرٍ قِمَ نّ، كَنكَن نُن عَ كّوَلِ. \v 28 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، مِشِ ندٍيٍ تِشِ وٌ يَ مَ بٍ، نَشٍيٍ مُ قَشَمَ قٌ عٍ عَدَ مَ شَ دِ تٌ قَ رَ عَ شَ مَنفّيَ كُي.» \c 17 \s عِسَ نْرْقٍ \r مَرَكِ ٩‏؛١ ٬ ١٣، لُكِ ٩‏؛٢٨ ٬ ٣٦ \p \v 1 شِ سٍننِ دَنفِ شَنبِ، عِسَ نَشَ ثِيّرِ، يَكِ، نُن يَكِ شُنيَ يَيَ شَنِن عٍ دٌرٌ مَ فٍيَ عِتٍشِ ندٍ قَرِ. \v 2 مّننِ عِسَ نَشَ مَسَرَ، عَ نْرْ عٍ يَ شْرِ. عَ يَتَفِ نَشَ يَنبَ عَلْ سٌفٍ، عَ شَ سٌسٍيٍ نَشَ قِيشّ عَلْ نَءِيَلَنيِ. \v 3 نَ تّمُي، عَننَبِ عٍلِيَ نُن عَننَبِ مُنسَ نَشَ مِنِ قْشِرَبِرّيٍ يَ شْرِ، عٍ نَشَ عٍ تٌ عٍ نُن عِسَ وْيّنقٍ. \p \v 4 ثِيّرِ نَشَ عَ قَلَ عِسَ بّ، «مَرِفِ، قٍ قَنيِ نَن عَ رَ مُشُ تٌ نَ بٍ يِ كِ. شَ عِ وَ، ﭑ لِنفِرَ سَشَن يَءِلَنمَ بٍ، كٍرٍن عِ فبٍ، كٍرٍن عَننَبِ مُنسَ فبٍ، كٍرٍن عَننَبِ عٍلِيَ فبٍ.» \v 5 عَ نُ وْيّنقٍ تّمُي نَشّ، نُشُي يَنبَشِ نَشَ فٌرٌ عٍ شُن نَ، شُي ندٍ قَن نَشَ مِنِ نُشُي كُي، عَ عَ مَسٍن، «ﭑ مَ دِ مَشَنُشِ نَن يِ كِ نَشَن ﭑ كّنّنشِ كِ قَنيِ رَ. وٌ وٌ تُلِ مَتِ عَ رَ.» \v 6 قْشِرَبِرّيٍ تٌ نَ شُي مّ، عٍ نَشَ فَاشُ كِ قَنيِ، عٍ عٍ يَتَفِ رَقٍلٍن بْشِ مَ. \v 7 كْنْ عِسَ نَشَ عَ مَسٌ عٍ رَ، عَ عَ بّلّشّ سَ عٍ مَ، عَ عَ قَلَ، «وٌ كٍلِ. وٌ نَشَ فَاشُ.» \v 8 عٍ تٌ عٍ يَ رَكٍلِ، عٍ مُ مِشِ يٌ تٌ قٌ عِسَ. \p \v 9 عٍ تٌ نُ نَ فٌرٌقٍ فٍيَ قَرِ، عِسَ نَشَ عَ مَتِنتِن عٍ رَ، «وٌ قٍ نَشَن تٌشِ، وٌ نَشَ عَ قَلَ مِشِ يٌ بّ، هَن بٍيمَنُن عَدَ مَ شَ دِ شَ كٍلِ قَشّ مَ.» \v 10 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عَ مَشْرِن، «مُنقٍ رَ سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ عَ قَلَمَ عَ قٌ عَننَبِ عٍلِيَ نَن سِنفٍ شَ قَ؟» \v 11 عَ نَشَ عٍ يَابِ، «نْندِ نَن عَ رَ. عَننَبِ عٍلِيَ نَن سِنفٍ قَمَ يَتِ، عَ قٍ بِرِن يَءِلَن. \v 12 كْنْ ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، عَننَبِ عٍلِيَ حَن بَرَ قَ، كْنْ عٍ مُ عَ كٌلٌنشِ، عٍ بَرَ عٍ وَشْنقٍ بِرِن نِيَ عَ رَ. عٍ مَن قَقٍ عَدَ مَ شَ دِ تْورْدٍ نَ كِ نّ.» \v 13 نَ كُي، عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عَ كٌلٌن عَ عَ نُ نَ يَيَ شُنشَ نَن مَ قٍ قَلَقٍ عٍ بّ. \s حِننّ كٍرِقٍ نَشَن نُ دِ مّدِ قْشْ رَ \r مَرَكِ ٩‏؛١٤ ٬ ٣٢، لُكِ ٩‏؛٣٧ ٬ ٤٥ \p \v 14 عٍ تٌ حَمَ يِرٍ لِ، شّمّ ندٍ نَشَ قَ عِسَ شْن، عَ عَ شِنبِ سِن عَ بُن مَ، \v 15 عَ عَ قَلَ، «مَرِفِ، كِنِكِنِ ﭑ مَ دِ مَ، شَشِلِ قُرٍ عَ حَشَنكَتَشِ كِ قَنيِ. عَ لُمَ بِرَ رَ تّ شْورَ، عَ نُن يٍ شْورَ. عَ نَ رَبَمَ هَن. \v 16 ﭑ بَرَ قَ عَ رَ عِ قْشِرَبِرّيٍ شْن، كْنْ عٍ مُ نْشِ عَ رَيَلَندٍ.» \v 17 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ تَن بْنسْي دَنشَنِيَتَرٍ، وٌ كٌبِ! ﭑ شَ لُ وٌ سّيتِ مَ هَن مُن تّمُي؟ ﭑ شَ تِ وٌ بُن مَ هَن مُن لْشْي؟ وٌ قَ نَ دِ رَ ﭑ شْن.» \v 18 عِسَ نَشَ حِننّ يَمَرِ، حِننّ نَشَ فبِلٍن دِ مّدِ قْشْ رَ، دِ مّدِ نَشَ يَلَن كٍرٍن نَ. \p \v 19 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عِسَ رَ، عٍ عَ مَشْرِن عٍ دٌرٌ مَ، «مُنقٍ رَ مُشُ تَن مُ نْ نَ حِننّ كٍرِدٍ؟» \v 20 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ شَ دَنشَنِيَ نَن شُرُن. ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، شَ دَنشَنِيَ نَ وٌ بّ، هَلِ عَ شُرُن عَلْ كٌندٍ شْرِ، وٌ نَ عَ قَلَ يِ فٍيَ بّ، ‹كٍلِ بٍ، عِ عِ مَسِفَ مّننِ،› عَ مَسِفَمَ نّ. قٍقٍ مُ نَ وٌ مُ نْمَ نَشَن نَبَدٍ. \v 21 كْنْ يِ حِننّ مْولِ تَن مُ كٍرِ مَ قٌ عَلَ مَشَندِ نُن سُنيِ سَابُي رَ.» \s عِسَ عَ شَ قَشّ نُن مَرَكٍلِ شَ قٍ مَسٍنقٍ سَنمَيَ قِرِن ندٍ \r مَرَكِ ٩‏؛٣٠ ٬ ٣٢، لُكِ ٩‏؛٤٣ ٬ ٤٦ \p \v 22 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ مَلَن فَلِلٍ، عِسَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، «عَدَ مَ شَ دِ سَمَ نّ مِشِيٍ بّلّشّ، \v 23 عٍ عَ قَشَ. عَ شَ قَشّ شِ سَشَن ندٍ مَ، عَ مَن كٍلِمَ نّ قَشّ مَ.» عَ شَ وْيّنيِ نَشَ عَ قْشِرَبِرّيٍ نِمِسَ كِ قَنيِ. \s عِسَ نُن ثِيّرِ هْرْ مْبَنشِ دُوتِ قِقٍ \p \v 24 عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ سٌ كَثّرّنَمُ، هْرْ مْبَنشِ دُوتِ مَشِلِيٍ نَشَ ثِيّرِ مَشْرِن، «ثٍ، عِ كَرَ مْشْ مُ هْرْ مْبَنشِ دُوتِ قِمَ؟» \v 25 ثِيّرِ نَشَ عٍ يَابِ، «عِيٌ، عَ عَ قِمَ.» ثِيّرِ تٌ سٌ بَنشِ، عِسَ نَن سِنفٍ وْيّن عَ بّ، «ثِيّرِ، عِ عَ تٌشِ دِ؟ دُنِحَ مَنفّيٍ دُوتِ مَشِلِمَ ندٍ مَ، عٍ شَ دِيٍ كَ مِشِ فبّتّيٍ؟» \v 26 ثِيّرِ نَشَ عَ يَابِ، «مِشِ فبّتّيٍ.» عِسَ قَن نَشَ عَ مَسٍن، «نَ كُي، مَنفّ شَ دِيٍ تَن مُ دُوتِ قِمَ. \v 27 كْنْ عَلَكٌ وٌن نَشَ يِ مِشِيٍ رَشْنْ، عِ شَ سِفَ بَا دّ رَ، عِ كْنيِ وٌلِ. عِ نَ يّشّ نَشَن سِنفٍ سُشُ، عَ رَتٍ، عِ عَ دّ رَبِ. عِ كْبِرِ كٌلٍ تٌمَ نّ عَ دّ كُي. عِ شَ نَ سٌ دُوتِ مَشِلِيٍ يِ رَ، عَ شَ قِندِ وٌن قِرِن مَ دُوتِ رَ.» \c 18 \s مِشِ نَشَن تِدٍ فبٌ \r مَرَكِ ٩‏؛٣٣ ٬ ٣٧، لُكِ ٩‏؛٤٦ ٬ ٤٨ \p \v 1 نَ تّمُي عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عِسَ رَ، عٍ عَ مَشْرِن، «ندٍ بِنيَشِ دَنفِ بِرِن نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ؟» \v 2 عِسَ نَشَ دِ مّدِ ندٍ شِلِ، عَ عَ تِ عٍ تَفِ، \v 3 عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، شَ وٌ مُ وٌ يّتّ مَفٌرٌ، وٌ لُ عَلْ دِ مّدِيٍ، وٌ مُ سٌمَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \v 4 نَ كُي، مِشِ يٌ نَشَن عَ يّتّ مَفٌرٌ مَ عَلْ دِ مّدِ، نَ نَن قِندِشِ مِشِ شُنفبٍ رَ دَنفِ بِرِن نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \v 5 مِشِ يٌ نَشَن يِ دِ مّدِ مْولِ رَ سّنّمَ ﭑ شِلِ رَ، نَ كَنيِ بَرَ ﭑ تَن يّتّ يَتِ رَ سّنّ.» \s مِشِ رَتَنتَن سَابُي \r مَرَكِ ٩‏؛٤٢ ٬ ٤٨، لُكِ ١٧‏؛١ ٬ ٢ \p \v 6 «مِشِ يٌ يِ مِشِ شُرِ كٍرٍن نَتَنتَن، نَشَن دَنشَنِيَشِ ﭑ مَ، عَ قِسَ نَ كَنيِ بّ فّمّ بِنيٍ شَ شِرِ عَ كْن مَ، عَ رَ سِن بَا مَ. \v 7 فبَلٌي نَ دُنِحَ مِشِيٍ بّ عٍ شَ مَرَتَنتَنيِ شَ قٍ رَ. عَ قّيرّ مُ نَ تَن، قٌ مَرَتَنتَنيِ شَ مِنِ، كْنْ فبَلٌي نَ مِشِ بّ نَشَن قِندِ مَ نَ سَابُي رَ. \v 8 شَ عِ بّلّشّ، شَ نَ مُ عِ سَنيِ قِندِ عِ رَتَنتَنسٍ رَ، عَ بٌلٌن، عِ عَ وْلّ. عِ سٌقٍ عَرِيَننَ عِ بّلّشّ، شَ نَ مُ عِ سَنيِ بٌلٌنشِ، نَ قِسَ عِ بّ دِنّ عِ بّلّشّ قِرِن نُن عِ سَنيِ قِرِن لُشِ نَ، كْنْ عِ وٌلِ يَهَننَمَ، تّ مُ شُبٍنمَ دّننَشّ. \v 9 شَ عِ يَ قِندِ عِ رَتَنتَنسٍ رَ، عَ بَ نَ، عِ عَ وْلّ. عِ سٌقٍ عَرِيَننَ عِ يَ كٍرٍن كَنَشِ، نَ قِسَ عِ بّ دِنّ عِ يَ قِرِن لُ نَ، كْنْ عِ وٌلِ يَهَننَمَ.» \s يّشّي لْيشِ شَ تَالِ \r لُكِ ١٥‏؛٣ ٬ ٧ \p \v 10‏-11 «وٌ نَشَ يٌ يِ مِشِ شُرِ سٍسٍ مَ، بَرِ مَ ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، عٍ شَ مَلٍكّيٍ ﭑ بَبَ يَتَفِ تٌمَ تّمُي بِرِن، نَشَن نَ عَرِيَننَ.» \p \v 12 «وٌ عَ تٌشِ دِ؟ شَ يّشّي كّمّ نَ مِشِ ندٍ يِ رَ، كٍرٍن قَ لْي عٍ يَ مَ، عَ مُ نَ يّشّي تٌنفٌ سٌلٌمَنَانِ نُن سٌلٌمَنَانِ لُمَ شّ فٍيَ قَرِ، عَ سِفَ نَ كٍرٍنيِ قٍندٍ؟ \v 13 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، شَ عَ سَ عَ تٌ، عَ حّلّشِنمَ نّ نَ يّشّي كٍرٍنيِ شَ قٍ رَ، دَنفِقٍ يّشّي تٌنفٌ سٌلٌمَنَانِ نُن سٌلٌمَنَانِ بٌورٍ رَ، نَشٍيٍ مُ لْي. \v 14 عَ نَ نَ كِ نّ قَن، وٌ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ مُ تِنمَ يِ مِشِ شُرِ سٍسٍ شَ لْي.» \s هَاكّ بَقٍ \p \v 15 «شَ عِ نفَشَكٍرٍنيِ بَرَ هَاكّ سْتْ عِ رَ، سِفَ، وٌ قِرِن شَ سَ لُ يِرٍ كٍرٍن، عِ شَ عَ مَسٍن عَ بّ عَ تَنتَنشِ كِ نَشّ. شَ عَ سَ عِ شُي مّ، عِ نفَشَكٍرٍنيِ بَرَ رَفبِلٍن عِ مَ. \v 16 كْنْ شَ عَ تٌندِ عِ شُي مّدٍ، عِ شَ مِشِ كٍرٍن شَ نَ مُ مِشِ قِرِن قٍن، وٌ بِرِن شَ سِفَ عَ يِرٍ عَلَكٌ كِيتِ شَ سَ سٍيدٍ قِرِن، شَ نَ مُ سٍيدٍ سَشَن شُي مَ. \v 17 شَ عَ تٌندِ نٍيٍ قَن شُي مّدٍ، نَ قٍ مَسٍن دَنشَنِيَتْي حَمَ بّ. شَ عَ تٌندِ دَنشَنِيَتْي حَمَ شُي قَن مّدٍ، عَ شَ لُ وٌ بّ عَلْ كَاقِرِ، شَ نَ مُ عَ رَ، دُوتِ مَشِلِ. \v 18 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ عَ نْندِ كِ مَ، وٌ نَ نَشَن شِرِ دُنِحَ، عَ شِرِ مَ نّ كٌورٍ قَن مَ. وٌ نَ نَشَن قُلُن دُنِحَ، عَ قُلُنمَ نّ كٌورٍ قَن مَ. \v 19 ﭑ مَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، شَ مِشِ قِرِن لَن قٍقٍ مَ وٌ يَ مَ يِ دُنِحَ مَ، عٍ عَلَ مَشَندِ، ﭑ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ نَ قٍ رَبَمَ نّ عٍ بّ. \v 20 مِشِ قِرِن، شَ نَ مُ عَ رَ مِشِ سَشَن نُ مَلَن ﭑ شِلِ رَ دّدّ، ﭑ نَ عٍ يَ مَ.» \s دِحّقٍ نفَشَكٍرٍنيِ مَ نُن دِحّتَرٍحَ شَ تَالِ \p \v 21 نَ تّمُي، ثِيّرِ نَشَ عَ مَسٌ عِسَ رَ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ مَرِفِ، ﭑ لَنمَ ﭑ شَ دِحّ ﭑ نفَشَكٍرٍنيِ شَ هَاكّ مَ سَنمَيَ يٍرِ؟ هَن سَنمَيَ سٌلٌقٍرٍ؟» عِسَ نَشَ عَ يَابِ، \v 22 «ﭑ شَ عَ قَلَ عِ بّ، سَنمَيَ سٌلٌقٍرٍ شَ مُ عَ رَ دٍ! عِ شَ دِحّ عَ مَ سَنمَيَ سٌلٌقٍرٍ دْشْ تٌنفٌ سٌلٌقٍرٍ.» \p \v 23 «عَلَ شَ مَنفّيَ مَنِيَشِ مَنفّ ندٍ نَن نَ، نَشَن نُ وَ مَ عَ شَ كْبِرِ قٍ يَ عِبَقٍ عَ تَن نُن عَ شَ وَلِكّيٍ تَفِ. \v 24 عَ تٌ عَ قْلْ، عٍ نَشَ قَ عَ شَ وَلِكّ ندٍ رَ عَ شْن، مَنفّ شَ دٌنِ نُ نَشَن مَ هَن فبٍتِ كِلٌ وُلُ كّمّ سَشَن، كِلٌ وُلُ تٌنفٌ نَانِ. \v 25 كٌنيِ تٌ مُ نُ نْمَ عَ شَ دٌنِ قِدٍ، عَ شَ مَنفّ نَشَ يَامَرِ قِ، عَ تَن يٌ، عَ شَ فِنّ يٌ، عَ شَ دِيٍ يٌ، عٍ نُن عَ هَرِفٍ بِرِن شَ مَتِ عَلَكٌ نَ دٌنِ شَ قِ. \v 26 نَ وَلِكّ نَشَ عَ عِفٌرٌ بْشِ، عَ سُيِدِ مَنفّ بّ، عَ عَ مَشَندِ، ‹يَندِ، دِحّ ﭑ مَ. ﭑ قَمَ عِ شَ دٌنِ بِرِن قِدٍ.› \v 27 نَ كُي، مَنفّ نَشَ كِنِكِنِ عَ شَ وَلِكّ مَ، عَ دِحّ نَ دٌنِ بِرِن مَ، عَ عَ شَ وَلِكّ رَبّحِن.» \p \v 28 «كْنْ عَ تَن وَلِكّ تٌ مِنِ، عَ نَشَ عَ بٌورٍ وَلِكّ ندٍ تٌ عَ شَ فبٍتِ كِلٌ تَفِ دٌنِ نُ نَ نَشَن مَ. عَ نَشَ بَفَن عَ مَ، عَ عَ كْنيِ دٍكُن، عَ سْنشْ عَ رَ، ‹ﭑ مَ دٌنِ قِ!› \v 29 عَ بٌورٍ نَشَ سُيِدِ عَ بّ، عَ عَ مَشَندِ، ‹يَندِ، دِحّ ﭑ مَ. ﭑ عِ شَ دٌنِ قِمَ.› \v 30 كْنْ عَ نَشَ تٌندِ. عَ نَشَ عَ رَ سٌ فٍيلِ كُي، عَ شَ لُ مّننِ هَن عَ شَ فّ دٌنِ قِدٍ.» \p \v 31 «عَ بٌورٍ وَلِكّيٍ تٌ نَ تٌ، عٍ نَشَ كِنِكِنِ. عٍ نَشَ نَ بِرِن دّنتّفّ سَ مَنفّ بّ نَشَن نُ عٍ بِرِن شُن مَ. \v 32 نَ كُي، مَنفّ نَشَ نَ وَلِكّ سِنفٍ شِلِ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، ‹عِ تَن وَلِكّ كٌبِ! عِ تٌ ﭑ مَيَندِ، ﭑ تَن دِحّ نّ عِ شَ دٌنِ بِرِن مَ. \v 33 عَ دِ، عَ مُ لَنمَ شّ نُ عِ قَن شَ كِنِكِنِ عِ بٌورٍ مَ، عَلْ ﭑ كِنِكِنِشِ عِ تَن مَ كِ نَشّ؟› \v 34 عَ شَ مَنفّ تٌ شْنْ عَ مَ، عَ نَشَ عَ سٌ كْسِبِلِيٍ يِ، عٍ شَ عَ سَ فٍيلِ، عٍ شَ عَ حَشَنكَتَ هَن عَ شَ فّ دٌنِ بِرِن قِدٍ.» \p \v 35 «ﭑ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ، عَ نَ نَن نِيَمَ وٌ قَن نَ، شَ وٌ مُ دِحّ وٌ نفَشَكٍرٍنيِ مَ وٌ بْحّ بِرِن نَ.» \c 19 \s قُتِ نُن قَتَنيِ \r مَرَكِ ١٠‏؛١ ٬ ١٢ \p \v 1 عِسَ تٌ فّ يِ قٍ بِرِن مَسٍندٍ، عَ نَشَ كٍلِ فَلِلٍ بْشِ مَ، عَ سِفَ يُدَيَ بْشِ ندٍ مَ نَشَن نُ نَ يُرُدّن نَاكِرِ مَ. \v 2 حَمَ فبٍفبٍ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ نَا، عَ قَن نَشَ قُرٍ مَيٍ رَيَلَن. \p \v 3 قَرِ سّنِيٍ نَشَ قَ عَ يِرٍ عَلَكٌ عٍ شَ فَنتَنيِ تٍ عَ بّ. عٍ نَشَ عَ مَشْرِن، «عَ دَشَ شّمّ شَ مّي عَ شَ فِنّ رَ قٍ بِرِن مَ؟» \v 4 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «كِتَابُي نَشَن مَسٍنشِ وٌ مُ نُ عَ شَرَن؟ قٍ قْلْ قْلّ رَ، دَالِ مَنفّ نَشَ شّمّ نُن فِنّ دَا، \v 5 عَ قَ عَ مَسٍن، ‹نَ كُي، شّمّ كٍلِمَ عَ بَبَ نُن عَ نفَ شُن مَ، عَ عَ شَ فِنّ شَ قُتِ شِرِ، عٍ قِرِن قِندِ كٍرٍن نَ.› \v 6 نَ نَن عَ تٌشِ، مِشِ قِرِن شَ مُ عٍ رَ سْنْن، عٍ قِرِن بَرَ قِندِ كٍرٍن نَ. عَلَ بَرَ نَشٍيٍ شِرِ عٍ بٌورٍ رَ، عَدَ مَ نَشَ نٍيٍ رَقَتَن.» \p \v 7 عٍ مَن نَشَ عِسَ مَشْرِن، «مُنقٍ رَ قَ عَننَبِ مُنسَ عَ يَمَرِشِ، شّمّ نَشَن وَ مَ مّيقٍ عَ شَ فِنّ رَ، عَ لَن عَ شَ قَتَن كّيدِ سٌ عَ يِ رَ، عَ مّي عَ رَ؟» \v 8 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ بْحّيٍ نَن شْرْشْ، نَ نَن عَ نِيَشِ عَننَبِ مُنسَ نَشَ قّيرّ قِ وٌ مَ، وٌ شَ نْ مّيدٍ وٌ شَ فِنّيٍ رَ، كْنْ عَ مُ نُ نَ نَ كِ شّ عَ قْلّ رَ. \v 9 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، نَشَن يٌ مّي عَ شَ فِنّ رَ، شَ عَ شَ فِنّ مُ يّنّ شَ رَبَشِ، عَ قَ فِنّ فبّتّ دْشْ، نَ شّمّ بَرَ يّنّ رَبَ.» \p \v 10 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «شَ عَ نَ نَ كِ نّ شّمّ بّ عَ شَ فِنّ مَبِرِ رَ، هَلِ عَ مُ فِنّ دْشْ.» \v 11 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «بِرِن شَ مُ نْمَ يِ مَسٍنيِ سُشُدٍ، قٌ عَلَ عَ قّيرّ قِ نَشَن مَ. \v 12 وٌ عَ كٌلٌن، شّمّ ندٍيٍ بَرِ كِ نَن عَ نِيَشِ عٍ مُ نْمَ فِنّ دْشْدٍ. ندٍيٍ نَ نَ عٍ عٍ بَنَشِ نّ. ندٍيٍ قَن نَ، عٍ نَتّ نَن تٌنفٌشِ عٍ نَشَ فِنّ دْشْ عَلَ شَ وَلِ شَ قٍ رَ. مِشِ نَشَن نْمَ يِ مَسٍنيِ سُشُدٍ، عَ شَ عَ سُشُ.» \s عِسَ نُن دِ مّدِ شُنشُرِيٍ \r مَرَكِ ١٠‏؛١٣ ٬ ١٦، لُكِ ١٨‏؛١٥ ٬ ١٧ \p \v 13 نَ تّمُي مِشِيٍ نَشَ قَ دِ مّدِيٍ رَ عِسَ شْن، عَلَكٌ عَ شَ عَ بّلّشّ سَ عٍ مَ، عَ دُبَ عٍ بّ. كْنْ عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ وْيّن نَ مِشِيٍ مَ. \v 14 نَ كُي، عِسَ نَشَ عَ مَسٍن، «وٌ عَ لُ دِ مّدِيٍ شَ قَ ﭑ يِرٍ. وٌ نَشَ تْنيِ دْشْ عٍ مَ، بَرِ مَ نَشٍيٍ مَنِيَشِ عٍ رَ، نٍيٍ نَن نَ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ.» \v 15 عَ نَشَ عَ بّلّشّ سَ عٍ مَ، عَ دُبَ عٍ بّ. نَ شَنبِ، عَ نَشَ سِفَ. \s سّفّتَلَ بَننَشِ \r مَرَكِ ١٠‏؛١٧ ٬ ٣١، لُكِ ١٨‏؛١٨ ٬ ٣٠ \p \v 16 سّفّتَلَ ندٍ نَشَ قَ عِسَ شْن، عَ عَ مَشْرِن، «كَرَ مْشْ، عَ لَن ﭑ شَ قٍ قَنيِ مُندُن نَبَ عَلَكٌ ﭑ شَ عَبَدَن كِسِ سْتْ؟» \v 17 عِسَ قَن نَشَ عَ مَشْرِن، «عِ ﭑ مَشْرِنمَ قٍ قَنيِ مَ مُنقٍ رَ؟ عَلَ كٍرٍن ثٍتِ نَن قَن. شَ عِ وَ مَ عِ شَ كِسِ، عَلَ شَ سّرِيّ نَن نَبَتُ.» شّمّ نَشَ عَ مَشْرِن، «عَلَ شَ سّرِيّ مُندُيٍ؟» \v 18 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عِ نَشَ قَشّ تِ. عِ نَشَ يّنّ رَبَ. عِ نَشَ مُحّ تِ. عِ نَشَ مِشِ تْوحّفّ. \v 19 عِ بَبَ نُن عِ نفَ بِنيَ. عِ شَ عِ نفَشَكٍرٍنيِ شَنُ عَلْ عِ يّتّ يَتِ.» \p \v 20 سّفّتَلَ نَشَ عِسَ يَابِ، «ﭑ بَرَ نَ بِرِن نَبَتُ. مُنسٍ قَ لُشِ؟» \v 21 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «شَ عِ وَ مَ عِ شَ فّ كَمَلِدٍ عِ شَ كّوَلِيٍ كُي، سِفَ، سَ عِ سْتْسٍ بِرِن مَتِ، عِ عَ كْبِرِ قِ سٍتَرٍيٍ مَ. نَ كُي، عِ قَمَ بَننَيَ سْتْدٍ عَرِيَننَ. عِ نَ نَ رَبَ، قَ، عِ بِرَ ﭑ قْشْ رَ.» \v 22 سّفّتَلَ تٌ نَ مّ، عَ نَشَ سِفَ سُننُنيِ كُي، بَرِ مَ هَرِفٍ فبٍفبٍ نُ نَ عَ يِ رَ. \p \v 23 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، نَاقُلِ كَنيِ سٌقٍ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ عَ شْرْشْ. \v 24 ﭑ مَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، حْشْمّ سٌ حْشُن سّنبّ يَلٍ رَ، دِنّ بَننَمِشِ سٌقٍ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ.» \v 25 عٍ تٌ نَ مّ، عِسَ قْشِرَبِرّيٍ دّ نَشَ عِشَرَ كِ قَنيِ رَ، عٍ مَشْرِنيِ تِ، «ندٍ، قَ نْمَ كِسِدٍ؟» \v 26 عِسَ نَشَ عٍ مَتٌ، عَ قَ عَ مَسٍن، «عَدَ مَ مُ نْمَ عَ يّتّ رَكِسِدٍ، كْنْ عَلَ تَن نْمَ قٍ بِرِن نَ.» \p \v 27 نَ كُي، ثِيّرِ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «عَ مَتٌ، مُشُ بَرَ كٍلِ سٍ بِرِن شُن مَ، مُشُ بِرَ عِ قْشْ رَ. مُنسٍ قَ لُمَ مُشُ بّ؟» \v 28 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، دُنِحَ قٍ بِرِن نَ مَسَرَ عَ نّينّ رَ، عَدَ مَ شَ دِ نَشَ مَفٌرٌ عَ شَ نْرّ كِبَنيِ كُي، وٌ تَن ﭑ قْشِرَبِرّيٍ قَن مَفٌرٌ مَ نّ كِبَنيِ قُ نُن قِرِن كُي، وٌ قَ عِسِرَيِلَ بْنسْي قُ نُن قِرِن مَكِيتِ. \v 29 مِشِ يٌ نَشَن نَ سَ كٍلِ عَ شَ سٍ ندٍ شُن مَ ﭑ تَن مَ قٍ رَ، عَ قِندِ بَنشِيٍ رَ بَ، شُنيَيٍ بَ، تَارَيٍ بَ، بَبَ بَ، نفَ بَ، بْشِيٍ بَ، نَ كَنيِ نٍيٍ حْشْ كّمّ كّمّ نَن سْتْمَ، عَ مَن عَبَدَن كِسِ سْتْ كّ رَ. \v 30 يَرٍرَتِ وُيَشِ قَمَ قِندِدٍ شَنبِرَتِيٍ رَ، شَنبِرَتِ قَن قِندِ يَرٍرَتِيٍ رَ.» \c 20 \s وَلِ سَرٍ شَ تَالِ \p \v 1 «عَلَ شَ مَنفّيَ مِسَالِشِ شّ كَنيِ نَن نَ، نَشَن مِنِ سُبَشّ مَ عَلَكٌ عَ شَ وَلِكّيٍ تٌنفٌ عَ شَ شّ وَلِقٍ رَ. \v 2 عٍ تٌ لَن عَ مَ قّيحّن كٍرٍن شَ وَلِ سَرٍ شَ قِندِ فبٍتِ كْبِرِ كٌلٍ كٍرٍن نَ، شّ كَنيِ نَشَ وَلِكّيٍ شّي عَ شَ شّ يِرٍ. \v 3 عَ مَن تٌ مِنِ فّيسّفّ، سٌفٍ تٌ نُ بَرَ مَتٍ، عَ نَشَ وَلِكّ فبّتّيٍ لِ، عٍ تِشِ تَا كُي، وَلِ يٌ مُ عٍ يِ. \v 4 عَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، ‹وٌ قَن شَ سِفَ وَلِدٍ ﭑ مَ شّ مَ. ﭑ وَلِ سَرٍ تِنشِنشِ قِمَ نّ وٌ مَ.› \v 5 عٍ قَن نَشَ سِفَ. شّ كَنيِ مَن نَشَ مِنِ يَنيِ تَفِ، عَ وَلِكّ فبّتّيٍ مَن تٌنفٌ. نُنمَرٍ، عَ مَن نَشَ مِشِ فبّتّيٍ سْتْ. \v 6 عَ دْنشْي رَ، لّيرِ ندٍيٍ بٍينُ كْي شَ سٌ، عَ نَشَ مِنِ، عَ وَلِكّ فبّتّيٍ لِ، عٍ تِشِ. عَ نَشَ عٍ مَشْرِن، ‹قّيحّن، وٌ تِشِ بٍ، وٌ مُ وَلِقٍ. مُنقٍ رَ؟› \v 7 عٍ نَشَ عَ يَابِ، ‹مِشِ يٌ نَن مُ مُشُ تٌنفٌشِ وَلِدٍ.› شّ كَنيِ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، ‹وٌ قَن شَ سِفَ وَلِدٍ ﭑ مَ شّ يِرٍ.›» \p \v 8 «نُنمَرٍ تٌ سٌ، شّ كَنيِ نَشَ عَ قَلَ عَ شَ وَلِكّ شُنيِ بّ، ‹وَلِكّيٍ شِلِ، عِ شَ عٍ سَرٍ قِ. عَ قْلْ دْنشْي رَ سٌي مَ، عَ رَحْن عَ سِنفٍ مَ.› \v 9 نَشٍيٍ وَلِ قْلْشِ لّيرِ ندٍيٍ بٍينُ كْي شَ سٌ، كَنكَن نَشَ فبٍتِ كْبِرِ كٌلٍ كٍرٍن سْتْ. \v 10 نَ كُي، وَلِكّيٍ نَشٍيٍ سِنفٍ تٌنفٌ، نٍيٍ تٌ قَ عٍ حْشْ عَ مَ عَ عٍ كْبِرِ سْتْمَ دَنفِ بٌورٍيٍ رَ، كْنْ عٍ قَن نَشَ فبٍتِ كْبِرِ كٌلٍ كٍرٍن سْتْ. \v 11 عٍ تٌ عَ رَ سُشُ، عٍ نَشَ وْيّن شّ كَنيِ مَ، \v 12 عٍ عَ قَلَ، ‹يِ وَلِكّ دْنشْييٍ، عٍ وَشَتِ كٍرٍن فبَنسَن نَن وَلِشِ، كْنْ عِ بَرَ وَلِ سَرٍ قِ عٍ مَ نَشَن نُن مُشُ فبٍ لَن. عَنُن، مُشُ تَن نَن قّيحّنشِ وَلِ رَ سٌفٍ شْنّ بُن!› \v 13 عَ نَشَ مِشِ كٍرٍن يَابِ عٍ يَ مَ، ‹ﭑ بٌورٍ، ﭑ مُ قٍقٍ كٌبِ نِيَشِ عِ رَ. وٌن مُ لَن فبٍتِ كْبِرِ كٌلٍ كٍرٍن شَ مَ؟ \v 14 عِ فبٍ تٌنفٌ، عِ سِفَ. ﭑ تَن نَن وَشِ عَ شْن يِ وَلِكّ دْنشْي شَ وَلِ سَرٍ شَ لَن عِ فبٍ مَ. \v 15 ﭑ مُ نْمَ ﭑ وَشْنقٍ رَبَدٍ ﭑ مَ كْبِرِ رَ؟ كَ عِ تْونّشِ نّ ﭑ تٌ قٍ قَنيِ رَبَشِ مِشِ فبّتّ ندٍ بّ؟› \v 16 نَ كُي، شَنبِرَتِيٍ قَمَ قِندِدٍ يَرٍرَتِيٍ رَ، يَرٍرَتِيٍ قَن قِندِ شَنبِرَتِيٍ رَ.» \s عِسَ عَ شَ قَشّ نُن مَرَكٍلِ شَ قٍ مَسٍنقٍ سَنمَيَ سَشَن ندٍ \r مَرَكِ ١٠‏؛٣٢ ٬ ٣٤، لُكِ ١٨‏؛٣١ ٬ ٣٤ \p \v 17 عِسَ نُن عَ شّيرَ قُ نُن قِرِنيِيٍ تٌ نُ تٍقٍ دَرِ سَلَمُ، عِسَ نَشَ عٍ شُن لَن، عَ قَ عَ مَسٍن عٍ دٌرٌ بّ كِرَ شْن مَ، \v 18 «وٌ عَ مَتٌ، وٌن نَ تٍقٍ دَرِ سَلَمُ نّ يِ كِ. عَدَ مَ شَ دِ سَمَ نّ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ بّلّشّ، عٍ عَ مَكِيتِ عَ شَ قَشَ، \v 19 عٍ عَ سٌ كَاقِرِيٍ يِ رَ. عٍ عَ مَيٍلٍمَ نّ، عٍ عَ بْنبْ سّبّرّ رَ، عٍ قَ عَ مَبَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ، كْنْ عَ شَ قَشّ شِ سَشَن ندٍ مَ، عَ مَن كٍلِمَ نّ قَشّ مَ.» \s يَكِ نُن يَيَ نفَ شَ مَشَندِ \r مَرَكِ ١٠‏؛٣٥ ٬ ٤٥، لُكِ ٢٢‏؛٢٥ ٬ ٢٧ \p \v 20 نَ تّمُي سٍبٍدٍ شَ دِيٍ نفَ نَشَ قَ عِسَ يِرٍ، عَ نُن عَ شَ دِيٍ. عَ نَشَ سُيِدِ عَ بّ، عَ شَ عَ مَشَندِ قٍ ندٍ مَ. \v 21 عِسَ نَشَ فِنّ مَشْرِن، «عِ وَ مَ مُنسٍ شْن؟» عَ نَشَ عَ قَلَ عِسَ بّ، «عِ شَ تِن، عِ نَ عِ شَ مَنفّيَ سْتْ، ﭑ مَ يِ دِ قِرِنيِيٍ شَ دْشْ عِ سّيتِ مَ، كٍرٍن عِ يِرٍقَنيِ مَ، بٌورٍ عِ كْولَ مَ.» \v 22 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن دِ قِرِنيِيٍ بّ، «وٌ مُ عَ كٌلٌن وٌ قٍ نَشَن مَشْرِنقٍ. ﭑ قَقٍ تْورّ نَشَن تٌدٍ، وٌ تِنمَ نَ رَ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «عِيٌ، مُشُ تِنمَ عَ رَ.» \v 23 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ قَن يَتِ قَمَ حَشَنكَتّ سْتْدٍ عَلْ ﭑ تَن، كْنْ دْشْقٍ ﭑ يِرٍقَنيِ نُن ﭑ كْولَ مَ، نَ مُ قَتَنمَ ﭑ تَن شَ رَ. نَ نَ مِشِيٍ نَن بّ، ﭑ بَبَ نَشٍيٍ سُفَندِشِ.» \p \v 24 عِسَ قْشِرَبِرّ قُ دْنشْييٍ تٌ نَ قٍ مّ، عٍ نَشَ شْنْ نَ نفَشَكٍرٍنيِ قِرِن مَ. \v 25 كْنْ عِسَ نَشَ عٍ شِلِ عَ يِرٍ، عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «حَمَنّ مَنفّيٍ مِشِيٍ يَمَرِ مَ عَ شْرْشْي رَ، عٍ عٍ سّنبّ رَ مِنِمَ مِشِيٍ مَ عَلَكٌ عٍ شَ مَنفّيَ شَ كٌلٌن. \v 26 كْنْ عَ نَشَ لُ نَ كِ وٌ تَن تَفِ. مِشِ نَشَن وَ مَ عَ تِدٍ شَ فبٌ وٌ يَ مَ، عَ شَ قِندِ وٌ شَ كٌنيِ نَن نَ. \v 27 مِشِ نَشَن وَ مَ قِندِقٍ وٌ شَ يَرٍرَتِ رَ، عَ شَ قِندِ وٌ شَ كٌنيِ نَن نَ. \v 28 وٌ شَ لُ نّ عَلْ عَدَ مَ شَ دِ. عَ تَن مُ قَشِ شّ مِشِيٍ شَ وَلِ عَ تَن بّ. عَ قَشِ نّ عَلَكٌ عَ تَن نَن شَ وَلِ مِشِيٍ بّ، عَ شَ مِشِ فبٍفبٍ شُنسَرَ عَ شَ قَشّ سَابُي رَ.» \s دْنشُي قِرِن نَيَلَنقٍ يٍرِكٌ \r مَرَكِ ١٠‏؛٤٦ ٬ ٥٢، لُكِ ١٨‏؛٣٥ ٬ ٤٣ \p \v 29 عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ مِنِ يٍرِكٌ، حَمَ فبٍفبٍ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ. \v 30 دْنشُي قِرِن نُ دْشْشِ كِرَ دّ رَ. عٍ تٌ عَ مّ عَ عِسَ نَ دَنفِقٍ، عٍ نَشَ عٍ شُي رَ مِنِ، «مَرِفِ، دَوُدَ شَ دِ، كِنِكِنِ مُشُ مَ!» \v 31 حَمَ نَشَ وْيّن عٍ مَ، عٍ شَ عٍ سَبَرِ، كْنْ عٍ حَن نَشَ عٍ شُي عِتٍ دَنفِ عَ سِنفٍ رَ، «مَرِفِ، دَوُدَ شَ دِ، كِنِكِنِ مُشُ مَ!» \v 32 عِسَ نَشَ تِ، عَ عٍ شِلِ، عَ عٍ مَشْرِن، «وٌ وَ مَ ﭑ شَ مُنسٍ رَبَ وٌ بّ؟» \v 33 عٍ نَشَ عَ يَابِ، «مَرِفِ، مُشُ وَ مَ مُشُ يَيٍ شَ سٍ تٌ.» \v 34 عِسَ نَشَ كِنِكِنِ عٍ مَ، عَ عَ بّلّشّ سَ عٍ يَيٍ مَ. كٍرٍن نَ، عٍ يَيٍ نَشَ سٍ تٌ، عٍ نَشَ بِرَ عِسَ قْشْ رَ. \c 21 \s عِسَ سٌقٍ دَرِ سَلَمُ \r مَرَكِ ١١‏؛١ ٬ ١١، لُكِ ١٩‏؛٢٨ ٬ ٤٠، يَيَ ١٢‏؛١٢ ٬ ١٦ \p \v 1 عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ مَكْرّ دَرِ سَلَمُ رَ، عٍ نَشَ بٍتِقَفٍ لِ، عٌلِوِ فٍيَ مَبِرِ. عِسَ نَشَ عَ قْشِرَبِرّ قِرِن شّي، \v 2 عَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ شَ سٌ تَا كُي نَشَن نَ يَرٍ. وٌ نّقّ سٌ نَا، وٌ سٌقَلٍ فِنّ ندٍ لِمَ عَ شِرِشِ نَا، عَ شَ دِ نَ عَ قّ مَ. وٌ شَ عٍ قُلُن، وٌ قَ عٍ رَ ﭑ شْن مَ. \v 3 شَ مِشِ ندٍ قَ وٌ مَشْرِن، وٌ شَ عَ قَلَ عَ بّ، ‹مَرِفِ نَن هَيِ نَ عٍ مَ. عَ عٍ رَفبِلٍنمَ يَ.›» \p \v 4 نَ رَبَشِ نّ، عَلَكٌ نَمِحْنمّ شَ مَسٍنيِ شَ كَمَلِ، نَشَن عَ قَلَمَ، \q \v 5 «وٌ عَ قَلَ سِيٌنِ دِ فِنّ بّ، \q ‹عَ مَتٌ، عِ شَ مَنفّ نَ قَقٍ عِ مَ. \q عَ قَمَ يّتّ مَفٌرٍ كُي، \q عَ دْشْشِ سٌقَلٍ نُن عَ يْرّ قَرِ.›» \p \v 6 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ سِفَ، عٍ سَ عِسَ شَ شّيرَيَ رَبَ. \v 7 عٍ تٌ قَ سٌقَلٍ نُن سٌقَلٍ شَ دِ رَ، عٍ نَشَ عٍ شَ دٌنمَيٍ سَ عٍ قَرِ، عِسَ قَ عَ مَفٌرٌ سٌقَلٍ قَرِ. \v 8 حَمَ فبٍفبٍ نَشَن نُ نَ، عٍ قَن نَشَ عٍ شَ دٌنمَيٍ عِتَلَ كِرَ شْن مَ، ندٍيٍ قَن نَشَ قّنسّ سّفّ، عٍ نٍيٍ قَن سَ كِرَ شْن مَ عِسَ بِنيَقٍ رَ. \v 9 حَمَ نَشٍيٍ نُ حّرّقٍ عِسَ يَ رَ، عَ نُن نَشٍيٍ نُ حّرّقٍ عَ شَنبِ رَ، عٍ بِرِن نُ عٍ شُي عِتٍقٍ، عٍ عَ قَلَ، \q «تَنتُي نَ وٌن نَكِسِمَ بّ، دَوُدَ شَ دِ! \q بَرَكَ نَ عَ بّ نَشَن قَقٍ مَرِفِ شِلِ رَ! \q تَنتُي نَ وٌن نَكِسِمَ بّ نَشَن نَ كٌورٍ مَ!» \p \v 10 عِسَ تٌ سٌ دَرِ سَلَمُ، تَاكَيٍ بِرِن نَشَ كَابَ، عٍ نُ مَشْرِنيِ تِ، «ندٍ يِ كِ؟» \v 11 حَمَ نَشَ عٍ يَابِ، «عَننَبِ عِسَ نَن يِ كِ، نَشَن كٍلِشِ نَسَرّتِ، فَلِلٍ بْشِ مَ.» \s عِسَ سِفَقٍ هْرْ مْبَنشِ كُي \r مَرَكِ ١١‏؛١٥ ٬ ١٩، لُكِ ١٩‏؛٤٥ ٬ ٤٨، يَيَ ٢‏؛١٣ ٬ ٢٢ \p \v 12 عِسَ نَشَ سٌ هْرْ مْبَنشِ كُي، عَ سَرٍ مَتِيٍ نُن سَرٍ سٌي بِرِن كٍرِ نَشٍيٍ نُ نَ نَ. عَ نَشَ كْبِرِ مَسَرّيٍ شَ تٍيبِلِيٍ عَ نُن فَنبّ مَتِيٍ شَ دْشْسٍيٍ رَبِرَ، \v 13 عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «عَ سّبّشِ، ‹ﭑ مَ بَنشِ شِلِ قَلَمَ نّ، سَلِدٍ بَنشِ،› كْنْ وٌ تَن بَرَ عَ قِندِ مُحّتِيٍ دْشْدٍ رَ.» \p \v 14 دْنشُييٍ نُن نَمَتّيٍ نَشَ قَ عِسَ شْن هْرْ مْبَنشِ كُي، عَ نَشَ نٍيٍ رَيَلَن. \v 15 كْنْ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ تَن نَشَ شْنْ كِ قَنيِ عٍ تٌ عِسَ شَ كَابَنَكٌي تٌ، عٍ مَن تٌ دِ مّيٍ تٌ عٍ شُي عِتٍمَ هْرْ مْبَنشِ كُي، «تَنتُي نَ وٌن نَكِسِمَ بّ، دَوُدَ شَ دِ!» \v 16 عٍ نَشَ عَ قَلَ عِسَ بّ، «عِ مُ عٍ شُي مّشِ؟» عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «عِيٌ. وٌ قَن مُ نُ عَ شَرَن كِتَابُي كُي عَ تٌ سّبّشِ، ‹عِ بَرَ عَ نِيَ دِ مّدِيٍ نُن دِيْرّيٍ شَ عِ مَتْشْ؟›» \v 17 نَ تّمُي، عِسَ نَشَ كٍلِ عٍ شُن تَا كُي، عَ سِفَ بٍتَنِ، عَ كْي رَدَنفِ نَا. \s عِسَ شْرّ بِلِ دَنكَقٍ \r مَرَكِ ١١‏؛١٢ ٬ ١٤،٢٠ ٬ ٢٥ \p \v 18 نَ كُيٍ عِبَ، عِسَ تٌ نُ فبِلٍنقٍ تَا كُي، كَامّ نَشَ عَ سُشُ. \v 19 عَ تٌ شْرّ بِلِ ندٍ تٌ كِرَ رَ، عَ نَشَ عَ مَسٌ عَ رَ كْنْ عَ مُ بٌفِ يٌ تٌ عَ كْن نَ، قٌ عَ بُرّشّيٍ. عِسَ نَشَ عَ قَلَ شْرّ بِلِ بّ، «عِ تَن مُ بٌفِمَ سْنْن!» شْرّ بِلِ نَشَ شَرَ كٍرٍن نَ. \v 20 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ نَ تٌ، عٍ نَشَ كَابَ، عٍ عَ مَشْرِن، «يِ شْرّ بِلِ شَرَشِ عَ عِكْرّشِ رَ دِ؟» \v 21 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، شَ دَنشَنِيَ نَ وٌ بّ، وٌ مُ سِيكّ، وٌ نْمَ نّ يِ قٍ مْولِ نَبَدٍ ﭑ نَشَن نَبَشِ شْرّ بِلِ رَ. كْنْ دَنفِ نَ رَ، شَ وٌ عَ قَلَ يِ فٍيَ بّ، ‹كٍلِ بٍ، عِ سَ سِن بَا مَ،› عَ رَبَمَ نّ. \v 22 نَ نَن عَ رَ، شَ دَنشَنِيَ نَ وٌ بّ، وٌ قٍقٍ مَشَندِ عَلَ مَ، وٌ عَ سْتْمَ نّ.» \s عِسَ وَلِمَ ندٍ شَ يَامَرِ مَ؟ \r مَرَكِ ١١‏؛٢٧ ٬ ٣٣، لُكِ ٢٠‏؛١ ٬ ٨ \p \v 23 عِسَ مَن نَشَ سٌ هْرْ مْبَنشِ كُي. عَ تٌ نُ نَ مِشِيٍ شَرَنقٍ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ، نُن يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ نَشَ قَ عَ يِرٍ، عٍ عَ مَشْرِن، «عِ يِ قٍيٍ رَبَمَ ندٍ شَ يَامَرِ مَ؟ ندٍ يِ سّنبّ قِشِ عِ مَ؟» \v 24 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «ﭑ قَن شَ وٌ مَشْرِن قٍ كٍرٍن مَ. شَ وٌ ﭑ يَابِ، ﭑ عَ قَلَمَ نّ وٌ بّ ﭑ يِ قٍيٍ رَبَمَ نَشَن مَ يَامَرِ مَ. \v 25 يَيَ نُ مِشِيٍ شُنشَمَ يٍ شْورَ ندٍ شَ يَامَرِ مَ؟ عَلَ نَن عَ شّيشِ بَ، كَ عَدَ مَ؟» نَ كُي، عٍ نَشَ سٌ وْيّنقٍ عٍ بٌرٍ تَفِ، «شَ وٌن نَ عَ يَابِ، وٌن نَشّ، ‹عَلَ،› عَ عَ قَلَمَ نّ وٌن بّ، ‹مُنقٍ رَ وٌ مُ قَ لَ عَ رَ؟› \v 26 كْنْ شَ وٌن نَ عَ يَابِ، وٌن نَشّ، ‹عَدَ مَ،› وٌن فَاشُمَ نّ حَمَ يَ رَ، بَرِ مَ بِرِن يَيَ مَحْشُنشِ نَمِحْنمّ نَن نَ.» \v 27 نَ كُي، عٍ نَشَ عِسَ يَابِ، «مُشُ مُ عَ كٌلٌن.» عَ قَن نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «ﭑ قَن مُ عَ قَلَمَ وٌ بّ ﭑ يِ قٍيٍ رَبَمَ نَشَن مَ يَامَرِ مَ.» \s دِ شّمّ قِرِنيِيٍ شَ تَالِ \p \v 28 «وٌ يِ تَالِ تٌشِ دِ؟ دِ شّمّ قِرِن نُ نَ شّمّ ندٍ يِ. عَ نَشَ عَ قَلَ دِ سِنفٍ بّ، ‹ﭑ مَ دِ، سِفَ عِ سَ وَلِ شّ مَ تٌ.› \v 29 دِ نَشَ عَ يَابِ، ‹ﭑ تٌندِ.› كْنْ نَ دَنفِ شَنبِ، عَ شَشِلِ نَشَ مَسَرَ، عَ سِفَ وَلِدٍ. \v 30 بَبّ تٌ نَ يَامَرِ قِ عَ شَ دِ قِرِن ندٍ قَن مَ، عَ نَشَ عَ يَابِ، ‹ﭑ بَبَ، عَوَ، ﭑ سِفَقٍ.› كْنْ عَ مُ سِفَ. \v 31 يِ مِشِ قِرِنيِيٍ يَ مَ، ندٍ عَ بَبَ سَفٌ رَبَشِ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «نَ دِ سِنفٍ.» عِسَ مَن نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، دُوتِ مَشِلِيٍ نُن لَنفٌييٍ سِنفٍ سٌمَ وٌ بّ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. \v 32 عَننَبِ يَيَ قَ نّ كِرَ تِنشِنشِ مَسٍندٍ وٌ بّ، وٌ مُ قَ لَ عَ رَ. كْنْ دُوتِ مَشِلِيٍ نُن لَنفٌييٍ تَن لَ نّ عَ رَ. هَلِ وٌ تٌ نَ تٌ، وٌ مُ تِن نَتّ مَسَرَدٍ، وٌ شَ لَ عَ رَ.» \s بْشِ رَوَلِ كٌبِيٍ شَ تَالِ \r مَرَكِ ١٢‏؛١ ٬ ١٢، لُكِ ٢٠‏؛٩ ٬ ١٩ \p \v 33 «وٌ وٌ تُلِ مَتِ تَالِ فبّتّ قَن نَ. شّ كَنيِ ندٍ نَشَ وّنِ بِلِيٍ سِ. عَ نَشَ تّتّ رَبِلِن بْشِ رَ، عَ بَيٍ تِ، عَ يِلِ فٍ وّنِ بٌفِ بُندُ مَ دّننَشّ. نَ شَنبِ، عَ نَشَ نَ هّرِ بْشِ رَوَلِيٍ مَ، عَ قَ بِيَاسِ. \v 34 وّنِ بٌفِ بَ تّمُي تٌ عَ لِ، بْشِ كَنيِ نَشَ كٌنيِ ندٍيٍ شّي بْشِ رَوَلِيٍ شْن مَ، عٍ شَ عَ فبٍ وّنِ بٌفِ سٌ عَ يِ رَ. \v 35 كْنْ بْشِ رَوَلِيٍ نَشَ نَ كٌنيِيٍ سُشُ. عٍ نَشَ كٍرٍن بْنبْ، عٍ بٌورٍ قَشَ، عٍ بٌورٍ مَفْنْ فّمّيٍ رَ. \v 36 بْشِ كَنيِ مَن نَشَ كٌنيِ فبّتّيٍ شّي دَنفِ عَ سِنفٍ رَ. بْشِ رَوَلِيٍ نَشَن نَبَ بٌورٍيٍ رَ، عٍ نَشَ نَ رَبَ نٍيٍ قَن نَ. \v 37 عَ دْنشْي رَ، بْشِ كَنيِ نَشَ عَ مَحْشُن، عَ عَ قَلَ، ‹عٍ ﭑ مَ دِ تَن بِنيَمَ نّ.› نَ كُي، عَ نَشَ عَ شَ دِ شّي بْشِ رَوَلِيٍ شْن مَ. \v 38 كْنْ عٍ تٌ بْشِ كَنيِ شَ دِ تٌ، عٍ نَشَ عَ قَلَ عٍ بٌرٍ بّ، ‹يِ نَن نَ كّ تٌنفٌمَ رَ. وٌ قَ، وٌن شَ عَ قَشَ عَلَكٌ عَ كّ شَ قِندِ وٌن فبٍ رَ.› \v 39 عٍ تٌ عَ سُشُ، عٍ نَشَ سَ عَ شَنِن تّتّ شَنبِ رَ، عٍ عَ قَشَ.» \p \v 40 «نَ كُي، بْشِ كَنيِ نَ سِفَ عٍ يِرٍ، عَ مُنسٍ رَبَمَ نَ بْشِ رَوَلِيٍ رَ؟» \v 41 عٍ نَشَ عِسَ يَابِ، «عَ نَ بْشِ هّرِيٍ سْنتْمَ نّ عَ حَاشِ رَ، عَ عَ شَ بْشِ سٌ بْشِ هّرِ فبّتّيٍ يِ، نَشٍيٍ عَ مَبِرِ سٌمَ عَ يِ رَ عَ وَشَتِ مَ.» \p \v 42 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ مُ نُ يِ مَسٍنيِ شَرَن كِتَابُي كُي؟ \q ‹بَنشِتِيٍ مّي فّمّ نَشَن نَ، \q عَ بَرَ قِندِ تُشُي فّمّ هَفِفّ رَ. \q مَرِفِ قْشِ نَن عَ رَ. \q قٍ مَكَابَشِ نَن يَ وٌن بّ.›» \p \v 43 «نَ نَن عَ تٌشِ، ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، وٌ بَمَ نّ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ، سِ فبّتّ قَ رَ سٌ نَا نَشَن بِرَ مَ عَلَ شَ يَامَرِيٍ قْشْ رَ. \v 44 نَشَن نَ بِرَ يِ فّمّ مَ، عَ كَنيِ مَفِرَ مَ نّ فبّسّشُ. يِ فّمّ نَ بِرَ نَشَن قَن مَ، عَ كَنيِ بُتُشُنمَ نّ.» \p \v 45 سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن قَرِ سّنِيٍ تٌ عَ شَ تَالِيٍ مّ، عٍ نَشَ عَ كٌلٌن عَ عِسَ نُ نَ وْيّنقٍ عٍ تَن نَن مَ قٍ رَ. \v 46 عٍ نُ كَتَقٍ عٍ شَ عَ سُشُ، كْنْ عٍ نُ فَاشُشِ حَمَ يَ رَ، بَرِ مَ حَمَ نُ لَشِ عَ رَ، عَ نَمِحْنمّ نَن نَ عِسَ رَ. \c 22 \s قُتِشِرِ شُلُنيِ شَ تَالِ \r لُكِ ١٤‏؛١٥ ٬ ٢٤ \p \v 1 عِسَ مَن نَشَ سٌ وْيّنقٍ عٍ بّ تَالِيٍ رَ. عَ نَشَ عَ مَسٍن، \v 2 «عَلَ شَ مَنفّيَ مِسَالِشِ مَنفّ نَن نَ، نَشَن شُلُنيِ تِ عَ شَ دِ شَ قُتِ شِرِقٍ مَ، دٌنسٍ قَنيِ فبٍفبٍ دٌنمَ دّننَشّ. \v 3 عَ نَشَ عَ شَ كٌنيِيٍ شّي عٍ شَ مِشِيٍ شِلِ، يِ قٍ بِنيّ نُ بَرَ رَفبِلٍن نَشٍيٍ مَ، كْنْ نَ مِشِيٍ مُ تِن قَدٍ. \v 4 مَنفّ مَن نَشَ كٌنيِ فبّتّيٍ شّي، عٍ شَ عَ قَلَ نَ مِشِ مَشِلِشِيٍ بّ، ‹وٌ يَ تِ، دٌنسٍ بَرَ فّ رَقَلَدٍ، ﭑ بَرَ ﭑ مَ نِنفٍ بْرْفّشِيٍ قَشَ، قٍ بِرِن بَرَ فّ يَءِلَندٍ. وٌ قَ ﭑ مَ دِ شَ قُتِشِرِ شُلُنيِ.› \v 5 كْنْ عٍ مُ شّيرَيٍ دَنشُن. ندٍيٍ نَشَ سِفَ عٍ شَ شّ يِرٍ، ندٍيٍ قَن نَشَ سِفَ عٍ شَ يُلّيَ رَبَدٍ. \v 6 نَشٍيٍ لُ، عٍ نَشَ مَنفّ شَ كٌنيِيٍ سُشُ، عٍ عٍ حَشَنكَتَ، عٍ عٍ قَشَ.» \p \v 7 «مَنفّ نَشَ شْنْ، عَ عَ شَ سْورِيٍ شّي، عَ عٍ شَ نَ قَشَتِيٍ بِرِن قَشَ، عٍ عٍ شَ تَا فَن. \v 8 نَ دَنفِ شَنبِ، عَ نَشَ عَ قَلَ عَ شَ كٌنيِيٍ بّ، ‹ﭑ مَ دِ شَ قُتِشِرِ شُلُنيِ شَ قٍ بِرِن بَرَ فّ يَءِلَندٍ. دٌنسٍيٍ بِرِن نَقَلَشِ، كْنْ مِشِ نَشٍيٍ نُ مَشِلِشِ، عَ مُ دَشَ عٍ شَ نَ بِنيّ سْتْ. \v 9 نَ كُي، وٌ شَ سِفَ تَا كُي، وٌ سَ مِشِيٍ شِلِ وٌ نَشٍيٍ يٌ تٌمَ نَا، عٍ شَ قَ ﭑ مَ دِ شَ قُتِشِرِ شُلُنيِ.› \v 10 كٌنيِيٍ نَشَ مِنِ كِرَيٍ مَ، عٍ نَشَ مِشِ بِرِن شِلِ عٍ شَ قَ. مِشِ قَنيِ يٌ، مِشِ كٌبِ يٌ، عٍ بِرِن نَشَ قَ قُتِشِرِ شُلُنيِ، مَنفّ شْنيِ نَشَ رَقٍ حَمَ رَ.» \p \v 11 «مَنفّ تٌ سٌ نَ مِشِ مَشِلِشِيٍ يَ مَ، عَ نَشَ شّمّ ندٍ تٌ شُلُنيِ دٌنمَ مُ نُ رَفٌرٌشِ نَشَن مَ. \v 12 عَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، ‹ﭑ مَ دِ، عِ سٌشِ بٍ دِ، عِ تٌ مُ مَشِرِشِ عَ شُلُنيِ كِ مَ؟› كْنْ شّمّ مُ نْ يَابِ يٌ قِدٍ. \v 13 نَ كُي، مَنفّ نَشَ عَ قَلَ عَ شَ وَلِكّيٍ بّ، ‹وٌ عَ سَنيِيٍ نُن عَ بّلّشّيٍ شِرِ، وٌ عَ وٌلِ تَندٍ دِ مِ كُي، وَ نُن حِن مَشِنيِ نَ دّننَشّ.› \v 14 مِشِ فبٍفبٍ مَشِلِشِ، كْنْ نَشٍيٍ سُفَندِشِ، عٍ شُرُن.» \s فَنتَنيِ تٍقٍ عِسَ بّ دُوتِ شَ قٍ رَ \r مَرَكِ ١٢‏؛١٣ ٬ ١٧، لُكِ ٢٠‏؛٢٠ ٬ ٢٦ \p \v 15 نَ تّمُي، قَرِ سّنِيٍ نَشَ سَ عٍ مَلَن، عٍ نَتّ تٌنفٌ عٍ فَنتَنيِ تٍمَ عِسَ بّ كِ نَشّ، عٍ شَ عَ مَسْتْ وْيّنيِ كُي. \v 16 عٍ نَشَ عٍ قْشِرَبِرّيٍ نُن هٍرٌدٍ شَ مِشِ ندٍيٍ شّي عِسَ شْن. نٍيٍ نَشَ عَ قَلَ عِسَ بّ، «كَرَ مْشْ، مُشُ عَ كٌلٌن نْندِ قَلّ نَن عِ رَ. عِ مِشِيٍ شَرَنمَ عَلَ شَ كِرَ رَ عَ نْندِ كِ مَ. عِ مُ فَاشُمَ مِشِ يٌ شْن، بَرِ مَ عِ مُ مِشِ رَقِسَمَ عٍ بٌورٍيٍ بّ. \v 17 نَ كُي، عَ قَلَ مُشُ بّ، عِ عَ تٌشِ دِ؟ عَ لَنمَ كَ عَ مُ لَنمَ مُشُ شَ دُوتِ قِ رْ مَ مَنفّ مَ؟» \v 18 عِسَ تٌ نُ عٍ شَشِلِ كٌبِ كٌلٌن، عَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ تَن قِلَنكَقُييٍ، وٌ كَتَقٍ ﭑ مَسْتْدٍ مُنقٍ رَ؟ \v 19 وٌ كْبِرِ كٌلٍ مَسٍن ﭑ بّ دُوتِ قِمَ نَشَن نَ.» عٍ نَشَ فبٍتِ كٌلٍ رَ مِنِ عَ بّ. \v 20 عِسَ نَشَ عٍ مَشْرِن، «ندٍ شِلِ نُن ندٍ مِسَالِ نَ يِ كْبِرِ كٌلٍ مَ يِ كِ؟» \v 21 عٍ نَشَ عَ يَابِ، «رْ مَ مَنفّ.» عَ قَن نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ مَنفّ فبٍ رَفبِلٍن مَنفّ مَ، وٌ عَلَ قَن فبٍ رَفبِلٍن عَلَ مَ.» \v 22 عٍ تٌ عَ شَ يَابِ مّ، عٍ نَشَ كَابَ. عٍ نَشَ كٍلِ عَ شُن، عٍ سِفَ. \s سَدُ سٍنِيٍ عِسَ مَشْرِنقٍ قَشَمِشِيٍ شَ مَرَكٍلِ مَ \r مَرَكِ ١٢‏؛١٨ ٬ ٢٧، لُكِ ٢٠‏؛٢٧ ٬ ٤٠ \p \v 23 نَ لْشْي كٍرٍنيِ، سَدُ سٍنِيٍ نَشَ قَ عِسَ شْن. عٍ تَن نَن عَ قَلَمَ عَ قَشَمِشِيٍ مُ كٍلِمَ قَشّ مَ. عٍ نَشَ عِسَ مَشْرِن، \v 24 «كَرَ مْشْ، عَننَبِ مُنسَ عَ مَسٍن نّ، ‹شَ شّمّ ندٍ تَارَ قَشَ، عَ نَشَ عَ شَ فِنّ لُ عَ مُ دِ يٌ بَرِ، عَ نَ شُنيَ نَن نَ فِنّ دْشْمَ، عَلَكٌ عَ شَ بْنسْي قِ عَ تَارَ مَ.› \v 25 نَ كُي، شّمّ ندٍ نَشَ دِ شّمّ سٌلٌقٍرٍ سْتْ مُشُ يَ مَ بٍ. عَ شَ دِ سِنفٍ نَشَ فِنّ دْشْ، عَ قَشَ، عَ مُ بْنسْي يٌ لُ. عَ شَنبِرَتٌي نَشَ عَ شَ كَاحّ فِنّ تٌنفٌ، \v 26 كْنْ نَ قَن نَشَ قَشَ، عَ مُ بْنسْي يٌ لُ. نَ نَن مَن نَبَ نَ قَن شَنبِرَتٌي رَ، عَ نُن نَ مِشِ نَانِ دْنشْي بِرِن. عٍ بِرِن نَشَ قَشَ، عٍ سٍسٍ مُ بْنسْي لُ. \v 27 عَ دْنشْي رَ، فِنّ قَن نَشَ قَشَ. \v 28 نَ كُي، مَرَكٍلِ لْشْي، نَ فِنّ تٌ دْشْشِ يِ مِشِ سٌلٌقٍرٍ بِرِن شْن مَ، عَ قِندِ مَ ندٍ فبٍ رَ؟» \p \v 29 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ نَ تَنتَنيِ كُي، بَرِ مَ وٌ مُ كِتَابُي كٌلٌن، وٌ مُ عَلَ سّنبّ قَن كٌلٌن. \v 30 مِشِيٍ نَ كٍلِ قَشّ مَ مَرَكٍلِ لْشْي، شّمّ مُ فِنّ دْشْمَ، فِنّ قَن مُ دْشْمَ شّمّ شْن. عٍ لُمَ نّ عَلْ مَلٍكّيٍ نَ عَرِيَننَ كِ نَشّ. \v 31 عَ قَلَقٍ تَن، عَ قَشَمِشِيٍ مُ كٍلِمَ قَشّ مَ، عَلَ نَشَن مَسٍن وٌ بّ، وٌ مُ نُ عَ شَرَن؟ \v 32 عَ عَ مَسٍن نّ، ‹ﭑ تَن نَن نَ مَرِفِ عَلَتَلَ رَ، عِبُرَهِمَ، عِسِيَفَ، نُن يَشُبَ نَشَن بَتُمَ.› قَشَمِشِيٍ شَ مُ عَلَ بَتُمَ، قٌ مِشِ حِحّ.» \v 33 حَمَ تٌ عِسَ شَ يَابِ مّ، عٍ نَشَ كَابَ عَ شَ قَسَرِ مَ. \s يَامَرِ نَشَن تِدٍ فبٌ عَ بِرِن بّ \r مَرَكِ ١٢‏؛٢٨ ٬ ٣٤، لُكِ ١٠‏؛٢٥ ٬ ٣٧ \p \v 34 قَرِ سّنِيٍ تٌ عَ مّ عَ عِسَ نُ بَرَ سَدُ سٍنِيٍ دّ بَلَن يَابِ قَنيِ رَ، عٍ نَشَ عٍ مَلَن. \v 35 عَلَ شَ سّرِيّ لْننِلَ ندٍ نُ نَ عٍ يَ مَ. نَ نَشَ كَتَ عِسَ مَسْتْدٍ مَشْرِنيِ رَ، عَ نَشّ، \v 36 «كَرَ مْشْ، يَامَرِ مُندُن تِدٍ فبٌ عَ بِرِن بّ تَوُرٍتَ مُنسَ كُي؟» \v 37 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «‹عِ شَ عِ مَرِفِ عَلَ شَنُ عِ بْحّ بِرِن نَ، عِ نِي بِرِن نَ، عَ نُن عِ شَشِلِ بِرِن نَ.› \v 38 نَ نَن تِدٍ فبٌ، عَ قِندِ يَامَرِ سِنفٍ نَن نَ عَلَ شَ سّرِيّ بِرِن يَ مَ. \v 39 عَ قِرِن ندٍ مَنِيَ نَ سِنفٍ رَ، ‹عِ شَ عِ نفَشَكٍرٍنيِ شَنُ عَلْ عِ عِ يّتّ شَنُشِ كِ نَشّ.› \v 40 تَوُرٍتَ مُنسَ نُن نَمِحْنمّيٍ شَ سّرِيّ بِرِن فبَكُشِ يِ يَامَرِ قِرِن نَن نَ.» \s دَوُدَ نُن عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ \r مَرَكِ ١٢‏؛٣٥ ٬ ٣٧، لُكِ ٢٠‏؛٤١ ٬ ٤٤ \p \v 41 قَرِ سّنِيٍ تٌ نُ مَلَنشِ نَا، عِسَ نَشَ عٍ قَن مَشْرِن، \v 42 «وٌ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ شَ قٍ تٌشِ دِ؟ ندٍ شَ دِ عَ رَ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «دَوُدَ نَن شَ دِ عَ رَ.» \v 43 عِسَ قَ عٍ مَشْرِن، «مُنقٍ رَ قَ، عَلَ شَشِلِ سّنِيّنشِ سَابُي رَ، دَوُدَ يّتّ نَشَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ شِلِ ‹ﭑ مَرِفِ›؟ عَ تَن دَوُدَ نَشَ عَ مَسٍن، \q \v 44 ‹مَرِفِ بَرَ عَ مَسٍن ﭑ مَرِفِ بّ، \q “ِ مَفٌرٌ ﭑ يِرٍقَنيِ مَ، \q هَن بٍيمَنُن ﭑ شَ عِ يَشُييٍ رَفٌرٌ عِ سَنيِ بُن.”›» \m \v 45 «شَ دَوُدَ يّتّ يَتِ نَشّ عَ بّ ‹ﭑ مَرِفِ›، عَ تَن عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نْمَ قِندِدٍ دَوُدَ شَ دِ رَ دِ؟» \v 46 مِشِ يٌ مُ نْ يَابِ يٌ قِدٍ. قْلْ نَ لْشْي مَ، مِشِ يٌ مُ سُو سَ مَشْرِنيِ تِدٍ عِسَ مَ سْنْن. \c 23 \s دِينّلَ كٌبِيٍ \r مَرَكِ ١٢‏؛٣٨ ٬ ٤٠، لُكِ ١١‏؛٣٨ ٬ ٥٢، ٢٠‏؛٤٥ ٬ ٤٧ \p \v 1 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن حَمَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، \v 2 «سّبّلِتِيٍ نُن قَرِ سّنِيٍ مِشِيٍ شَرَنمَ عَننَبِ مُنسَ شَ سّرِيّ نَن نَ. \v 3 نَ كُي، وٌ شَ نُ عٍ شُي رَبَتُ، وٌ حّرّ عَ مَ. كْنْ وٌ نَشَ عٍ وَلِ قْشِ تَن نَبَ دٍ، بَرِ مَ عٍ نَشَن قَلَمَ، عٍ مُ نَ شَ رَبَمَ. \v 4 عٍ كٌتٍ بِنيٍيٍ رَشِرِ مَ، عٍ عٍ سَ مِشِيٍ قَرِ، كْنْ عٍ تَن مُ تِنمَ عٍ مَلِدٍ هَلِ عٍ بّلّشّسٌلٍ كٍرٍن نَ. \v 5 عٍ عٍ شَ كّوَلِيٍ بِرِن نَبَمَ عَلَكٌ مِشِيٍ شَ عٍ تٌ. عٍ عٍ شَ سّبّيٍ رَبٍلٍبٍلٍمَ عٍ نَشٍيٍ شِرِ مَ عٍ تِفِ نُن عٍ بّلّشّ رَ. لُوتِ دّنبّشِيٍ نَشٍيٍ سِنفَنمَ دٌنمَ سَنبُنيِ رَ عَلَ شَ قٍ مَ، عٍ نٍيٍ رَكُيَمَ هَن عَ دَنفِ عَ عِ. \v 6 عٍ نَ سِفَ عٍ دّفٍدٍ مِشِ شْنيِ مَلَنيِ نَ دّننَشّ، شَ نَ مُ عٍ نَ سٌ سَلِدٍ بَنشِ، بِنيّ دْشْدٍ رَقَن عٍ مَ كِ قَنيِ. \v 7 عٍ نَ سِفَ تَا كُي، عَ رَقَن عٍ مَ مِشِيٍ شَ عٍ شّيبُ بِنيّ رَ، عٍ نَ عَ قَلَ عٍ بّ، ‹كَرَ مْشْ.›» \p \v 8 «كْنْ مِشِيٍ نَشَ عَ قَلَ وٌ تَن بّ ‹كَرَ مْشْ،› بَرِ مَ كَرَ مْشْ كٍرٍن ثٍتِ نَن نَ وٌ بّ، وٌ قَن بِرِن قِندِشِ نفَشَكٍرٍنمَيٍ نَن نَ. \v 9 وٌ نَشَ يِ دُنِحَ عَدَ مَدِ شِلِ ‹ﭑ بَبَ،› بَرِ مَ بَبّ كٍرٍن ثٍتِ نَن نَ وٌ بّ، وٌ بَبَ نَشَن نَ عَرِيَننَ. \v 10 مِشِيٍ مَن نَشَ عَ قَلَ وٌ تَن بّ ‹مَنفّ،› بَرِ مَ مَنفّ كٍرٍن ثٍتِ نَن نَ وٌ بّ، عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ. \v 11 نَشَن نَ مِشِ شُنفبٍ رَ وٌ يَ مَ، عَ شَ قِندِ وٌ شَ وَلِكّ نَن نَ. \v 12 نَشَن نَ عَ يّتّ عِفبٌ، عَ شَ قٍ قَمَ نّ عِفٌرٌدٍ. نَشَن عَ يّتّ مَفٌرٌ مَ، عَ شَ قٍ قَمَ نّ عِتٍدٍ.» \p \v 13‏-14 «كْنْ فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِ قِلَنكَقُييٍ، بَرِ مَ وٌ نَادّ بَلَنمَ مِشِيٍ يَ رَ عَلَكٌ عٍ نَشَ سٌ عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ بُن مَ. نَ كُي، وٌ تَن يّتّ مُ سٌمَ، وٌ مَن مُ تِنمَ مِشِ فبّتّيٍ قَن شَ سٌ نَا نَشٍيٍ وَشِ سٌقٍ.» \p \v 15 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِ قِلَنكَقُييٍ! وٌ بَا عِفِرِ مَ، وٌ بْشِ بِرِن عِسَ عَلَكٌ وٌ شَ مِشِ كٍرٍن نَسٌ وٌ شَ دِنّ، كْنْ عَ نَ سٌ، وٌ عَ قِندِ مَ يَهَننَمَ دِ نَن نَ، نَشَن كٌبِ دْشْ قِرِن وٌ تَن نَ.» \p \v 16 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن يَرٍرَتِ دْنشُييٍ! وٌ عَ قَلَمَ، ‹شَ مِشِ عَ كَلِ هْرْ مْبَنشِ رَ، قٍقٍ مُ عَ رَ، هَلِ عَ كَنيِ مُ عَ شُي رَكَمَلِ. كْنْ شَ مِشِ عَ كَلِ شّيمَ رَ نَشَن نَ هْرْ مْبَنشِ كُي، قٌ عَ كَنيِ شَ عَ شُي رَكَمَلِ تٍكُ.› \v 17 وٌ تَن دْنشُي شَشِلِتَرٍيٍ! مُندُن تِدٍ فبٌ، شّيمَ، كَ هْرْ مْبَنشِ نَشَن شّيمَ قِندِشِ سٍ سّنِيّنشِ رَ؟ \v 18 وٌ مَن عَ قَلَمَ، ‹شَ مِشِ ندٍ عَ كَلِ سّرّشّبَدٍ رَ، قٍقٍ مُ عَ رَ هَلِ عَ كَنيِ مُ عَ شُي رَكَمَلِ. كْنْ شَ مِشِ عَ كَلِ سّرّشّ رَ نَشَن نَ سّرّشّبَدٍ قَرِ، قٌ عَ كَنيِ شَ عَ شُي رَكَمَلِ تٍكُ.› \v 19 وٌ تَن دْنشُييٍ! مُندُن تِدٍ فبٌ، سّرّشّ، كَ سّرّشّبَدٍ نَشَن سّرّشّ قِندِشِ سٍ سّنِيّنشِ رَ؟ \v 20 نَ كُي، نَشَن يٌ نَ عَ كَلِ سّرّشّبَدٍ رَ، عَ بَرَ عَ كَلِ نَ رَ، عَ نُن سّرّشّ قَن نَشَن بِرِن سَشِ عَ قَرِ. \v 21 نَشَن يٌ نَ عَ كَلِ هْرْ مْبَنشِ رَ، عَ بَرَ عَ كَلِ نَ رَ، عَ نُن نَشَن قَن سَبَتِشِ عَ كُي. \v 22 نَشَن يٌ نَ عَ كَلِ عَرِيَننَ رَ، عَ بَرَ عَ كَلِ عَلَ شَ كِبَنيِ رَ، عَ نُن نَشَن قَن مَفٌرٌشِ عَ كُي.» \p \v 23 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِ قِلَنكَقُييٍ! وٌ سَنسِ شُنشُرِيٍ قَرِلّ بَمَ، عَلْ سَلَشُي، سُلٌحِ، نُن دِفِيَنيِ، كْنْ قٍ نَشٍيٍ قِندِشِ عَ هَفِفّيٍ رَ عَلَ شَ سّرِيّ كُي، عَلْ تِنشِنيِ، كِنِكِنِ، نُن دَنشَنِيَ، وٌ فبِلٍنشِ نٍيٍ نَن قْشْ رَ. عَ لَنمَ نّ نُ وٌ شَ نَ سّرِيّ هَفِفّيٍ رَبَتُ، وٌ مَن مُ نّيمُ نَ سّرِيّ شُنشُرِيٍ دْنشْييٍ مَ. \v 24 يَرٍرَتِ دْنشُييٍ! وٌ مِنسٍ رَ سّنسّنمَ كُلِ دِ شَ قٍ رَ، وٌ قَ حْشْمّ فُندِ فٍرُن!» \p \v 25 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِيٍ قِلَنكَقُييٍ! وٌ ثْوتِ نُن ثِلٍتِ قَرِ مَشَمَ، كْنْ عٍ كُي رَقٍشِ بَلٌسٍ نَشَن نَ، وٌ عَ سْتْشِ مُحّ نُن وَ سَتَرٍيَ نَن سَابُي رَ. \v 26 عِ تَن قَرِ سّنِ دْنشُي! ثْوتِ نُن ثِلٍتِ كُي رَ سّنِيّن سِندٍن، نَ تّمُي عَ قَرِ قَن سّنِيّنمَ نّ.» \p \v 27 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِ قِلَنكَقُييٍ! وٌ مَنِيَشِ فَبُرِيٍ نَن نَ، نَشٍيٍ قَرِ رَتٌقَنشِ، كْنْ عٍ كُي رَقٍشِ قَشَمِشِ شْرِيٍ نُن سّنِيّنتَرٍحَ مْولِ بِرِن نَ. \v 28 وٌ قَن، مِشِ نَ وٌ تٌ، عٍ وٌ مَحْشُنمَ تِنشِنتْييٍ نَن نَ، كْنْ وٌ بْحّ كُي رَقٍشِ قِلَنكَقُيحَ نُن كٌبِحَ رَ.» \p \v 29 «فبَلٌي نَ وٌ بّ، وٌ تَن سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قَرِ سّنِ قِلَنكَقُييٍ! وٌ فَبُرِ قَنيِيٍ يَءِلَنمَ نَمِحْنمّيٍ بّ، وٌ تِنشِنتْييٍ شَ فَبُرِيٍ رَشُنمَمَ، \v 30 وٌ عَ قَلَ، ‹شَ مُشُ نُ نَ دُنِحَ مَ مُشُ بٍنبَيٍ وَشَتِ، مُشُ مُ كَقُمَ عٍ مَ نُ نَمِحْنمّيٍ قَشَقٍ رَ.› \v 31 نَ كُي، وٌ بَرَ سٍيدٍحْشْيَ بَ وٌ يّتّ شِلِ مَ، عَ قَلَقٍ رَ عَ وٌ قِندِشِ نَمِحْنمّ قَشّيٍ شَ دِيٍ نَن نَ. \v 32 وٌ وٌ بٍنبَيٍ شَ كّوَلِيٍ رَكَمَلِ يِرٍ! \v 33 وٌ تَن بْشِمَسٍ بْنسْي، وٌ رَتَنفَمَ يَهَننَمَ مَ دِ؟» \p \v 34 «نَ كُي، ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، ﭑ قَقٍ نَمِحْنمّيٍ، لْننِلَيٍ، نُن كَرَ مْشْيٍ شّيدٍ وٌ يِرٍ، كْنْ وٌ ندٍيٍ قَشَمَ نّ، وٌ حَن نٍيٍ ندٍيٍ مَبَنبَنمَ نّ وُرِ مَفَلَنبُشِيٍ مَ. وٌ ندٍيٍ بْنبْمَ نّ سّبّرّ رَ وٌ شَ سَلِدٍيٍ كُي، عٍ مَن سِفَ تَا يٌ كُي، وٌ بِرَ مَ عٍ قْشْ رَ عٍ حَشَنكَتَقٍ رَ. \v 35 نَ نَن عَ رَ، تِنشِنتْييٍ شَ وُلِ نَشَن عِقِلِشِ دُنِحّ، عَ بِرِن لُمَ وٌ تَن نَن مَ، كٍلِقٍ هَبِلَ مَ دْشْ بٍرٍكِيَ شَ دِ سَكَرِ رَ، وٌ نَشَن قَشَ هْرْ مْبَنشِ نُن سّرّشّبَدٍ تَفِ. \v 36 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، يِ حَشَنكَتّ بِرِن قَمَ نّ تٌ مِشِيٍ سْتْدٍ.» \s عِسَ سُننُنقٍ دَرِ سَلَمُ شَ قٍ رَ \r لُكِ ١٣‏؛٣٤ ٬ ٣٥ \p \v 37 «دَرِ سَلَمُ، دَرِ سَلَمُ، تَا نَشَن نَمِحْنمّيٍ قَشَمَ، نَشَن عَلَ شَ شّيرَيٍ مَفْنْمَ. سَنمَيَ وُيَشِ ﭑ بَرَ وَ عِ شَ دِيٍ مَلَنقٍ ﭑ يِرٍ، عَلْ تْشْي عَ شَ دِيٍ رَ سٌمَ عَ فَبُتٍنيِ بُن مَ كِ نَشّ، كْنْ وٌ نَشَ تٌندِ! \v 38 نَ كُي، عَلَ بَرَ كٍلِ وٌ شَ بَنشِ شُن مَ. \v 39 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، وٌ مُ ﭑ تٌمَ سْنْن، هَن وٌ عَ قَلَمَ تّمُي نَشّ، ‹بَرَكَ نَ مِشِ بّ نَشَن قَقٍ مَرِفِ شِلِ رَ!›» \c 24 \s هْرْ مْبَنشِ شَ كَنّ \r مَرَكِ ١٣‏؛١ ٬ ٢، لُكِ ٢١‏؛٥ ٬ ٦ \p \v 1 عِسَ نَشَ مِنِ هْرْ مْبَنشِ كُي. عَ نُ سِفَقٍ تّمُي نَشّ، عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عَ رَ، عٍ وْيّن عَ بّ عَ شَ هْرْ مْبَنشِ مَتٌ عَ نُن بَنشِيٍ نَشٍيٍ نَ عَ رَبِلِنيِ، عٍ تِ كِ تٌ تٌقَنشِ. \v 2 كْنْ عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ يِ بِرِن تٌشِ؟ ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، يِ فّمّ كٍرٍن مُ قَمَ لُدٍ عَ بٌورٍ قَرِ بٍ، عَ بِرِن نَبِرَ مَ نّ.» \s دُنِحَ رَحْنيِ تْنشُمَيٍ \r مَرَكِ ١٣‏؛٣ ٬ ٢٣، لُكِ ٢١‏؛٧ ٬ ٢٤ \p \v 3 عِسَ نُ مَفٌرٌشِ عٌلِوِ فٍيَ قَرِ تّمُي نَشّ، عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ سِفَ عَ يِرٍ، عٍ عَ مَشْرِن عٍ دٌرٌ مَ، «نَ قٍ سَ رَبَمَ مُن تّمُي؟ عَ مَن سَ كٌلٌنمَ تْنشُمَ مُندُن مَ عَ عِ قَ وَشَتِ نُن دُنِحَ رَحْنيِ بَرَ مَكْرّ؟» \v 4 عِسَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ مّننِ وٌ يّتّ مَ، مِشِ يٌ نَشَ قَ وٌ رَتَنتَن. \v 5 مِشِ وُيَشِ قَمَ ﭑ شِلِ قَلَدٍ عٍ يّتّ شُن مَ عَ قَلَقٍ رَ، ‹ﭑ تَن نَن نَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ رَ.› نَ كُي، عٍ قَمَ مِشِ فبٍفبٍ رَتَنتَندٍ.» \p \v 6 «وٌ فٍرٍ قٍ مّمَ نّ، وٌ فٍرٍ ندٍيٍ شِلِ مّ، كْنْ وٌ نَشَ كْنتْقِلِ، بَرِ مَ قٌ نَ قٍ مْولِيٍ شَ رَبَ. نَ شَ مُ قِندِ مَ دُنِحَ رَحْنيِ رَ سِندٍن. \v 7 سِيٍ كٍلِمَ نّ عٍ بٌورٍ شِلِ مَ، حَمَنّيٍ عٍ بٌورٍ فٍرٍ. كَامّ سِنمَ نّ بْشِ وُيَشِ مَ، بْشِ قَن سّرّن يِرٍ فبٍفبٍ. \v 8 نَ قٍ بِرِن قِندِ مَ مَنتْورْلِيٍ قْلّ نَن نَ.» \p \v 9 «نَ تّمُي، مِشِيٍ وٌ سٌمَ نّ مَنفَسَنيِ يِ، عٍ شَ وٌ حَشَنكَتَ، عٍ وٌ قَشَ. سِيٍ بِرِن وٌ شْنمَ نّ ﭑ شِلِ شَ قٍ رَ. \v 10 دَنشَنِيَتْي فبٍفبٍ بِرَ مَ نّ تَنتَنيِ كُي نَ وَشَتِ، عٍ عٍ بٌورٍيٍ يَنقَ شْننَنتٍيَ كُي. \v 11 وُلٍ قَلّ فبٍفبٍ قَن عٍ يّتّ قِندِ مَ نّ نَمِحْنمّيٍ رَ، عٍ مِشِ فبٍفبٍ رَتَنتَن. \v 12 كٌبِحَ فبٌمَ نّ هَن مِشِ فبٍفبٍ شَ شَنُنتٍيَ شِنبٍلِ، \v 13 كْنْ نَشَن نَ عَ تُننَبّشِ هَن عَ رَحْنيِ، نَ كَنيِ كِسِمَ نّ. \v 14 عَلَ شَ مَنفّيَ نِينِ شِبَارُ قَنيِ كَوَندِ مَ نّ دُنِحَ بِرِن كُي، عَ قِندِ سٍيدٍحْشْيَ رَ سِيٍ بِرِن بّ. نَ شَنبِ، دُنِحَ رَحْنيِ قَمَ عَ لِدٍ.» \p \v 15 «وٌ تَن نَشٍيٍ نَ يِ شَرَنقٍ، وٌ وٌ تُلِ مَتِ دٍ! وٌ نَ سٍ هَرَ مُشِ حَاشِ تٌ كَسَرّ نَ نَشَن شَنبِ رَ، عَ تِشِ يِرٍ سّنِيّنشِ كُي، عَننَبِ دَنِيّلِ نَشَن مَ قٍ قَلَ، \v 16 وٌ تَن نَشٍيٍ نَ يُدَيَ، وٌ لَنمَ وٌ شَ وٌ فِ فٍيَيٍ قَرِ. \v 17 نَشَن نَ تَندٍ، عَ نَشَ سٌ سٍسٍ تٌنفٌدٍ عَ شَ بَنشِ كُي. \v 18 نَشَن نَ شّ مَ، عَ نَشَ فبِلٍن عَ شَ شِنبٍلِ دٌنمَ تٌنفٌدٍ. \v 19 نَ وَشَتِ قِندِ مَ فبَلٌي نَن نَ قُرُفِنّيٍ نُن دِنفّيٍ بّ! \v 20 وٌ عَلَ مَشَندِ نَ نَشَ وٌ لِ حّمّ تّمُي، شَ نَ مُ عَ رَ مَلَبُ لْشْي. \v 21 بَرِ مَ تْورّ عَ لِمَ نَ وَشَتِ مَ نَشَن مَنِيّ سِنفٍ مُ نُ تٌ كَبِ دُنِحَ دَا، عَ مَن مُ فبِلٍنمَ تٌ رَ عَبَدَن. \v 22 شَ مَرِفِ مُ عَ رَفِرِشِ نُ ندٍ شَ بَ نَ شِ كْنتِ رَ، عَدَ مَ يٌ مُ كِسِمَ نُ. كْنْ عَ ندٍ بَمَ عَ كْنتِ رَ مِشِ سُفَندِشِيٍ نَن مَ قٍ رَ.» \p \v 23 «نَ وَشَتِ، شَ مِشِ ندٍ سَ عَ قَلَ وٌ بّ، ‹عَ مَتٌ، عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَ بٍ›، شَ نَ مُ عَ رَ، ‹عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَ مّننِ›، وٌ نَشَ لَ عَ رَ. \v 24 بَرِ مَ وُلٍ قَلّيٍ قَمَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ شِلِ قَلَدٍ عٍ يّتّ شُن، شَ نَ مُ عٍ عٍ يّتّ قِندِ نَمِحْنمّيٍ رَ. عٍ قَمَ تْنشُمَ مَكَابَشِيٍ نُن كَابَنَكٌي رَبَدٍ عَلَكٌ عٍ شَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِيٍ رَتَنتَن، شَ عٍ سَ نْمَ. \v 25 وٌ وٌ تُلِ تِ، ﭑ بَرَ عَ مَسٍن وٌ بّ بٍينُن عَ وَشَتِ شَ عَ لِ.» \p \v 26 «نَ كُي، شَ عٍ سَ عَ قَلَ وٌ بّ، ‹عَ مَتٌ، عَ سَ نَ وُلَ عِ›، وٌ نَشَ سِفَ دٍ! شَ عٍ سَ عَ قَلَ وٌ بّ، ‹عَ مَتٌ، عَ نَ بَنشِ كُي بٍ›، وٌ نَشَ لَ عَ رَ دٍ! \v 27 عَدَ مَ شَ دِ نَ قَ، عَ لُمَ نّ عَلْ سٍيَمَكْنيِ نَشَن يَنبَمَ كٌورٍ مَ كٍلِقٍ سٌفٍتٍدٍ هَن سٌفٍفٌرٌدٍ. \v 28 ‹بِنبِ نَ لُ دّننَشّ، يُبّيٍ سَ عٍ مَلَنمَ مّننِ نّ.›» \s عِسَ شَ فبِلٍنيِ نُن شْرّ بِلِ شَ مِسَالِ \r مَرَكِ ١٣‏؛٢٤ ٬ ٣١، لُكِ ٢١‏؛٢٥ ٬ ٣٣ \p \v 29 «نَ حَشَنكَتّ وَشَتِ دَنفِ شَنبِ، \q ‹سٌفٍ عِقْورْ مَ نّ، \q كِكٍ يَنبّ بَمَ نّ، \q تُنبُييٍ بِرَ مَ نّ بْشِ، \q سٍ نَشَن بِرِن نَ كٌورٍ مَ عٍ سّرّنمَ نّ.›» \m \v 30 «نَ تّمُي، عَدَ مَ شَ دِ شَ تْنشُمَ مِنِمَ نّ كٌورٍ مَ. دُنِحَ بْنسْي بِرِن سُننُنمَ نّ. عٍ عَدَ مَ شَ دِ تٌمَ نّ قَ رَ نُشُي كُي سّنبّ نُن نْرّ رَ. \v 31 عَ عَ شَ مَلٍكّيٍ شّيمَ نّ هَن دُنِحَ دَندٍ، عٍ شَ سَ عَ شَ مِشِ سُفَندِشِيٍ مَلَن سَرَ شُي رَ كٍلِ دُنِحَ تُنشُن نَانِ بِرِن مَ.» \p \v 32 «وٌ شْرّ بِلِ مَتٌ مِسَالِ رَ، وٌ شَ شَشِلِ سْتْ. عَ سَلٌنيِ نَ حِنفِ، عَ بُرّشّ نّينّ مِنِ، وٌ عَ كٌلٌنمَ حّمّ تّمُي بَرَ مَكْرّ. \v 33 عَدَ مَ شَ دِ قَقٍ قَن نَ نَ كِ نّ. وٌ نَ يِ قٍ بِرِن تٌ، وٌ شَ عَ كٌلٌن عَ عَ بَرَ مَكْرّ، عَ حَن تِشِ نَادّ رَ. \v 34 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، تٌ مِشِيٍ مُ دَنفِمَ قٌ نَ قٍ بِرِن نَبَ. \v 35 كٌورٍ نُن بْشِ دَنفِمَ نّ، كْنْ ﭑ مَ مَسٍنيِ تَن مُ دَنفِمَ عَبَدَن، عَ مُ كَنَمَ مُكُ.» \s دُنِحَ رَحْنيِ وَشَتِ كٌلٌنقٍ \r مَرَكِ ١٣‏؛٣٢ ٬ ٣٧، لُكِ ١٧‏؛٢٦ ٬ ٣٠، ١٧‏؛٣٤ ٬ ٣٦، ١٢‏؛٤١ ٬ ٤٨ \p \v 36 «مِشِ يٌ مُ عَ كٌلٌن يِ قٍيٍ سَ رَبَمَ لْشْي نُن وَشَتِ يٌ مَ. هَلِ مَلٍكّ نَشٍيٍ نَ عَرِيَننَ، عٍ مُ عَ كٌلٌن، عَلَ شَ دِ قَن مُ عَ كٌلٌن، قٌ بَبَ عَلَ كٍرٍن ثٍتِ. \v 37 عَدَ مَ شَ دِ قَ لْشْي لُمَ نّ عَلْ عَننَبِ نُهَ شَ وَشَتِ. \v 38 بٍينُن نَ بَنبَرَنيِ بٍلٍبٍلٍ شَ دُنِحَ لِ، مِشِيٍ نُ عٍ دّفٍمَ، عٍ نُ عٍ مِنمَ، عٍ نُ فِنّيٍ دْشْمَ، عٍ نُ عٍ شَ دِيٍ قِمَ شّمّيٍ مَ، هَن عَننَبِ نُهَ سٌ كُنكُي كُي لْشْ نَشّ. \v 39 عٍ مُ نُ كْنتْقِلِشِ قٍقٍ رَ، هَن بَنبَرَنيِ نَشَ عٍ لِ، عَ عٍ بِرِن شَنِن. عَدَ مَ شَ دِ قَقٍ قَن نَبَمَ نَ كِ نّ. \v 40 شَ شّمّ قِرِن نَ شّ مَ نَ وَشَتِ، كٍرٍن تٌنفٌمَ نّ، بٌورٍ لُ نَا. \v 41 شَ فِنّ قِرِن نَ سٍ دِنقٍ مُلُنيِ كٍرٍن كُي، كٍرٍن تٌنفٌمَ نّ، بٌورٍ لُ نَا. \v 42 نَ كُي، وٌ نَشَ يَنقَ، بَرِ مَ وٌ مُ وٌ مَرِفِ قَ لْشْي كٌلٌن. \v 43 وٌ شَ عَ قَهَامُ عَ قَنيِ رَ، شَ بَنشِ كَنيِ عَ كٌلٌن نّ نُ مُحّتِ قَمَ تّمُي نَشّ كْي كُي، عَ مُ شِمَ نُ، عَلَكٌ مُحّتِ نَشَ نْ سٌدٍ عَ شْنيِ. \v 44 نَ نَن عَ رَ، وٌ قَن شَ وٌ تَفِ عِشِرِ، وٌ نَشَ يَنقَ، بَرِ مَ عَدَ مَ شَ دِ قَمَ وَشَتِ نَن مَ وٌ حْشْ مُ نَشَن مَ.» \p \v 45 «ندٍ لُمَ عَلْ كٌنيِ نَشَن قِندِشِ شَشِلِمَ دُفُتّفّ رَ؟ عَ مَرِفِ بَرَ عَ تِ عَ شَ بَنشِ وَلِكّيٍ بِرِن شُن مَ، عَ شَ دٌنسٍيٍ تَشُن عٍ رَ عَ وَشَتِ. \v 46 حّلّشِنيِ نَ نَ كٌنيِ بّ، نَشَن مَرِفِ عَ لِمَ نَ وَلِ رَ. \v 47 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، نَ مَرِفِ عَ هَرِفٍ بِرِن تَشُمَ نّ نَ كٌنيِ رَ.» \p \v 48 «كْنْ شَ نَ كٌنيِ قِندِ عَ كٌبِ رَ، عَ عَ قَلَمَ نّ عَ يّتّ مَ، ‹ﭑ مَرِفِ بُمَ نّ قَقٍ رَ،› \v 49 عَ قَ عَ بٌورٍ كٌنيِيٍ بْنبْ قْلْ، عَ نُ لُ عَ دّفٍ رَ، عَ عَ مِن، عٍ نُن سِيسِلَيٍ. \v 50 لْشْ ندٍ قَمَ، عَ تَن كٌنيِ مُ نَشَن كٌلٌن، عَ حْشْ مَن مُ لْشْي نَشَن مَ، عَ مَرِفِ فبِلٍنمَ نّ. \v 51 عَ نَ قَ، عَ نَ كٌنيِ حَشَنكَتَمَ نّ عَ حَاشِ رَ، كٌنيِ فبَلٌي سْتْ عٍ نُن قِلَنكَقُييٍ، عَ وٌلِ وَ نُن حِن مَشِنيِ نَ دّننَشّ.» \c 25 \s فِنّدِ مّدِ قُ شَ تَالِ \p \v 1 «نَ وَشَتِ، عَلَ شَ مَنفّيَ لُمَ نّ عَلْ فِنّدِ مّدِ مِشِ قُ، نَشٍيٍ عٍ شَ لَنثُييٍ تٌنفٌ سِفَقٍ رَ فِنّدْشْي رَلَندٍ، عٍ شَ سَ لَن عَ شَ قُتِ شِرِ مَ. \v 2 نَ فِنّدِ مّدِيٍ يَ مَ، سُولِ، شَشِلِتَرٍيٍ، سُولِ، شَشِلِمَيٍ. \v 3 نَشٍيٍ قِندِ شَشِلِتَرٍيٍ رَ، عٍ نَشَ عٍ شَ لَنثُييٍ شَنِن، كْنْ عٍ مُ تُرٍ شَنِن عٍ شُن نَشَن سَمَ لَنثُييٍ كُي. \v 4 نَشٍيٍ تَن قِندِ شَشِلِمَيٍ رَ، كَنكَن نَشَ تُرٍ بِتِرّ شَنِن عَ شُن، عَ نُن عٍ شَ لَنثُييٍ.» \p \v 5 «فِنّدْشْي تٌ بُ قَقٍ رَ، شِ شْلِ نَشَ فِنّدِ مّدِيٍ سُشُ، عٍ نَشَ شِ. \v 6 كْي تَفِ، سْنشْي شُي نَشَ مِنِ، ‹فِنّدْشْي بَرَ قَ! وٌ سَ عَ رَلَن!› \v 7 فِنّدِ مّدِيٍ نَشَ كٍلِ، عٍ عٍ شَ لَنثُييٍ يَءِلَن. \v 8 شَشِلِتَرٍيٍ نَشَ عَ قَلَ شَشِلِمَيٍ بّ، ‹وٌ مُشُ كِ وٌ شَ تُرٍ ندٍ رَ، بَرِ مَ مُشُ شَ لَنثُييٍ نَ شُبٍنقٍ.› \v 9 كْنْ شَشِلِمَيٍ نَشَ عٍ يَابِ، ‹عَدٍ، عَ مُ وٌن بِرِن نَلِمَ. وٌ سِفَ تُرٍ مَتِيٍ شْن وٌ شَ سَ وٌ فبٍ سَرَ.› \v 10 نٍيٍ تٌ سِفَ تُرٍ سَرَدٍ، فِنّدْشْي نَشَ قَ. فِنّدِ مّدِ نَشٍيٍ نُ بَرَ تُرٍ سَ عٍ شَ لَنثُييٍ كُي، نٍيٍ تَن نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ، عٍ سٌ قُتِشِرِ شُلُنيِ، نَادّ قَ بَلَن عٍ شَنبِ رَ.» \p \v 11 «نَ دَنفِ شَنبِ، فِنّدِ مّدِ شَشِلِتَرٍيٍ قَن نَشَ قَ، عٍ عَ قَلَ، ‹مَرِفِ، مَرِفِ، نَادّ رَبِ مُشُ بّ.› \v 12 كْنْ عَ نَشَ عٍ يَابِ، ‹ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، ﭑ مُ وٌ كٌلٌن.›» \p \v 13 «نَ كُي، وٌ نَشَ يَنقَ، بَرِ مَ وٌ مُ نَ لْشْي نُن نَ وَشَتِ كٌلٌن.» \s هَرِفٍ تَشُشِ شَ تَالِ \r لُكِ ١٩‏؛١١ ٬ ٢٧ \p \v 14 «عَ لُمَ نّ عَلْ شّمّ ندٍ نَشَن نُ قَقٍ بِيَاسِدٍ. عَ نَشَ عَ شَ كٌنيِيٍ شِلِ، عَ عَ هَرِفٍ تَشُ عٍ رَ. \v 15 عَ نَشَ شّيمَ كِلٌ سُولِ سٌ كٌنيِ كٍرٍن يِ، عَ قِرِن سٌ بٌورٍ يِ، عَ كٍرٍن سٌ عَ سَشَن ندٍ يِ رَ. عَ تٌ كَنكَن بّرّ سٌ عَ يِ، عَ نَشَ بِيَاسِ.» \p \v 16 «شّيمَ كِلٌ سُولِ تَشُ كٌنيِ نَشَن نَ، عَ نَشَ سِفَ كٍرٍن نَ، عَ شَ سَ نَ هَرِفٍ رَوَلِ. عَ نَشَ شّيمَ كِلٌ سُولِ فبّتّ سْتْ فٍينِ رَ. \v 17 شّيمَ كِلٌ قِرِن تَشُ كٌنيِ نَشَن نَ، عَ قَن نَشَ نَ هَرِفٍ رَوَلِ، عَ شّيمَ كِلٌ قِرِن فبّتّ سْتْ فٍينِ رَ. \v 18 كْنْ شّيمَ كِلٌ كٍرٍن تَشُ كٌنيِ نَشَن نَ، عَ تَن نَشَ سَ يِلِ فٍ، عَ عَ مَرِفِ شَ كْبِرِ نْشُن نَ كُي.» \p \v 19 «عَ تٌ بُ هَن، كٌنيِيٍ مَرِفِ نَشَ فبِلٍن عٍ يِرٍ عَلَكٌ عٍ شَ دّنتّفّ سَ عَ بّ. \v 20 شّيمَ كِلٌ سُولِ تَشُ كٌنيِ نَشَن نَ، عَ نَشَ قَ عَ مَرِفِ هَرِفٍ رَ، عَ عَ قَلَ، ‹ﭑ مَرِفِ، عِ شّيمَ كِلٌ سُولِ نَن تَشُ ﭑ نَ. عَ مَتٌ، ﭑ بَرَ كِلٌ سُولِ مَن سَ عَ شُن فٍينِ رَ.› \v 21 عَ مَرِفِ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، ‹عِ نُوَلِ. كٌنيِ دُفُتّفّ نَن عِ رَ، وَلِكّ قَنيِ. ﭑ تٌ هَرِفٍ دٌندٌرٌنتِ تَشُ عِ رَ، عِ مُ لَنلَنتٍيَ كَنَ، ﭑ قَ هَرِفٍ فبٍفبٍ نَن تَشُمَ عِ رَ. قَ ﭑ شْنيِ، وٌ نُن عِ مَرِفِ شَ لُ سّيوّ كُي.›» \p \v 22 «نَ شَنبِ، شّيمَ كِلٌ قِرِن تَشُ كٌنيِ نَشَن نَ، عَ قَن نَشَ قَ، عَ عَ قَلَ، ‹ﭑ مَرِفِ، عِ شّيمَ كِلٌ قِرِن نَن تَشُ ﭑ نَ. عَ مَتٌ، ﭑ بَرَ كِلٌ قِرِن مَن سَ عَ شُن فٍينِ رَ.› \v 23 عَ مَرِفِ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، ‹عِ نُوَلِ. كٌنيِ دُفُتّفّ نَن عِ رَ، وَلِكّ قَنيِ. ﭑ تٌ هَرِفٍ دٌندٌرٌنتِ تَشُ عِ رَ، عِ مُ لَنلَنتٍيَ كَنَ، ﭑ قَ هَرِفٍ فبٍفبٍ نَن تَشُمَ عِ رَ. قَ ﭑ شْنيِ، وٌ نُن عِ مَرِفِ شَ لُ سّيوّ كُي.›» \p \v 24 «عَ دْنشْي رَ، شّيمَ كِلٌ كٍرٍن تَشُ كٌنيِ نَشَن نَ، عَ قَن نَشَ قَ، عَ عَ قَلَ، ‹ﭑ مَرِفِ، ﭑ عَ كٌلٌن عِ شَ قٍ مَشْرْشْ. عِ سَنسِ شَبَمَ، عِ مُ نَشَن فَرَنسَن. عِ سَنسِ بٌفِ بَمَ، عِ مُ نَشَن سِ. \v 25 ﭑ فَاشُ نّ. ﭑ نَشَ سَ عِ شَ شّيمَ كِلٌ كٍرٍن نْشُن يِلِ كُي. عَ مَتٌ، عَ تَن نَن يِ كِ. عِ هَرِفٍ سٍسٍ مُ لْيشِ.› \v 26 عَ مَرِفِ نَشَ عَ يَابِ، ‹عِ تَن كٌنيِ كٌبِ تُننَشْنّ! عِ نُ عَ كٌلٌن عَ ﭑ سَنسِ شَبَمَ، ﭑ مُ نَشَن فَرَنسَن، ﭑ مَن سَنسِ بٌفِ بَمَ، ﭑ مُ نَشَن سِ؟ \v 27 عَ لَن نّ نُ عِ ﭑ مَ كْبِرِ سٌ كْبِرِ رَوَلِيٍ يِ رَ، عَلَكٌ ﭑ نَ قَ عِ يِرٍ تّمُي نَشّ، عِ ﭑ هَرِفٍ رَفبِلٍن ﭑ مَ، فٍينِ سَشِ عَ شُن مَ. \v 28 نَ كُي، وٌ شّيمَ كِلٌ رَ سُشُ عَ يِ، وٌ عَ سٌ كٌنيِ يِ رَ، شّيمَ كِلٌ قُ نَ نَشَن يِ، \v 29 بَرِ مَ عَ نَ نَشَن يٌ يِ رَ، عَ فبٍ شُن مَسَمَ نّ، عَ فبٌ كِ قَنيِ. كْنْ عَ مُ نَ نَشَن يِ رَ، هَلِ نَشَن دِ نَ عَ يِ، نَ يَتِ بَمَ نّ عَ يِ رَ. \v 30 وٌ يِ كٌنيِ قُقَقُ وٌلِ تَندٍ دِ مِ كُي، وَ نُن حِن مَشِنيِ نَ دّننَشّ.›» \s كِيتِ دْنشْي \p \v 31 «عَدَ مَ شَ دِ نَ قَ عَ شَ نْرّ كُي، عَ نُن عَ شَ مَلٍكّيٍ، عَ عَ مَفٌرٌ مَ نّ عَ شَ كِبَنيِ نْرْشِ كُي. \v 32 سِ بِرِن مَلَنمَ نّ عَ يَ رَ. عَ مِشِ مَيٍفٍتِمَ نّ عَلْ شُرُ سٍ دّ مَدٌنيِ يّشّييٍ نُن سِيٍ مَيٍفٍتِمَ كِ نَشّ. \v 33 عَ يّشّييٍ تِمَ نّ عَ يِرٍقَنيِ مَ، عَ سِيٍ قَن تِ عَ كْولَ مَ.» \p \v 34 «نَ تّمُي، مَنفّ عَ قَلَمَ نّ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ نَ عَ يِرٍقَنيِ مَ، ‹وٌ قَ، ﭑ بَبَ نَشٍيٍ بَرَكَشِ. وٌ قَ مَنفّيَ سْتْ وٌ كّ رَ، مَنفّيَ نَشَن يَءِلَنشِ وٌ بّ كَبِ دُنِحَ قْلّ. \v 35 بَرِ مَ كَامّ تٌ نُ ﭑ مَ، وٌ نَشَ ﭑ كِ دٌنسٍ. يٍ شْلِ تٌ نُ ﭑ مَ، وٌ نَشَ ﭑ كِ يٍ. شْحّ تٌ نُ ﭑ نَ، وٌ نَشَ ﭑ يِفِيَ. \v 36 ﭑ مَفٍلِ تٌ نُ عَ رَ، وٌ نَشَ دُفِيٍ قِ ﭑ مَ. ﭑ تٌ نُ قُرَشِ، وٌ نَشَ قَ مّينِ ﭑ مَ. ﭑ تٌ نُ سَشِ فٍيلِ، وٌ نَشَ قَ ﭑ يِرٍ مَتٌدٍ.›» \p \v 37 «نَ تّمُي، تِنشِنتْييٍ عَ مَشْرِنمَ نّ، ‹مَرِفِ، مُشُ عِ تٌ كَامّ كُي مُن تّمُي، مُشُ قَ عِ كِ دٌنسٍ، شَ نَ مُ يٍ شْلِ رَ، مُشُ قَ عِ كِ يٍ؟ \v 38 مُشُ عِ تٌ شْحّيَ رَ مُن تّمُي، مُشُ قَ عِ يِفِيَ، شَ نَ مُ عِ مَفٍلِ رَ، مُشُ قَ دُفِيٍ قِ عِ مَ؟ \v 39 مُشُ عِ قُرَشِ تٌ مُن تّمُي، شَ نَ مُ عِ سَشِ فٍيلِ، مُشُ قَ سِفَ عِ يِرٍ مَتٌدٍ؟› \v 40 مَنفّ عٍ يَابِمَ نّ، ‹ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، وٌ نَشَن يٌ رَبَ ﭑ نفَشَكٍرٍنيِ مِشِ شُرِ ندٍ بّ، وٌ عَ رَبَشِ ﭑ تَن نَن بّ.›» \p \v 41 «نَ شَنبِ، عَ عَ قَلَمَ نّ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ نَ عَ كْولَ مَ، ‹وٌ وٌ مَكُيَ ﭑ نَ، وٌ تَن مِشِ دَنكَشِيٍ، وٌ سَ سٌ تّ شْورَ نَشَن يَءِلَنشِ عِبُلِسَ نُن عَ شَ مَلٍكّيٍ بّ، نَشَن مُ شُبٍنمَ عَبَدَن. \v 42 بَرِ مَ كَامّ تٌ نُ ﭑ مَ، وٌ مُ ﭑ كِ دٌنسٍ. يٍ شْلِ تٌ نُ ﭑ مَ، وٌ مُ ﭑ كِ يٍ. \v 43 شْحّ تٌ نُ ﭑ نَ، وٌ مُ ﭑ يِفِيَ. ﭑ مَفٍلِ تٌ نُ عَ رَ، وٌ مُ دُفِيٍ قِ ﭑ مَ. ﭑ قُرَشِ تٌ نُ عَ رَ، ﭑ مَن تٌ نُ سَشِ فٍيلِ، وٌ مُ قَ مّينِدٍ ﭑ مَ.›» \p \v 44 «نَ تّمُي، عٍ قَن عَ مَشْرِنمَ نّ، ‹مَرِفِ، مُشُ عِ تٌ مُن تّمُي كَامّ نَ عِ مَ، شَ نَ مُ يٍ شْلِ، شَ نَ مُ عِ قِندِشِ شْحّ رَ، شَ نَ مُ عِ مَفٍلِ رَ، شَ نَ مُ عِ قُرَشِ، شَ نَ مُ عِ سَشِ فٍيلِ، مُشُ قَ تٌندِ عِ مَلِدٍ؟› \v 45 مَنفّ عٍ يَابِمَ نّ، ‹ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، وٌ مُ نَشَن يٌ رَبَ ﭑ نفَشَكٍرٍنيِ مِشِ شُرِ ندٍ بّ، وٌ تٌندِشِ عَ رَبَدٍ ﭑ تَن نَن بّ.› \v 46 حَشَنكَتّ نَن نَفَتَشِ نَ مِشِيٍ بّ عَبَدَن، كْنْ تِنشِنتْييٍ تَن عَبَدَن كِسِ نَن سْتْمَ.» \c 26 \s يَنقَنتٍيَ عِسَ بّ \r مَرَكِ ١٤‏؛١ ٬ ٢، لُكِ ٢٢‏؛١ ٬ ٢، يَيَ ١١‏؛٤٥ ٬ ٥٣ \p \v 1 عِسَ تٌ فّ يِ قٍ بِرِن مَسٍندٍ، عَ نَشَ عَ قَلَ عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، \v 2 «وٌ عَ كٌلٌن، شِ قِرِن نَن لُشِ سَيَمَلٍكّ دَنفِ سَلِ شَ عَ لِ. نَ تّمُي، عَدَ مَ شَ دِ سَمَ نّ مِشِيٍ بّلّشّ عٍ شَ عَ بَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ.» \p \v 3 نَ وَشَتِ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ نُ مَلَنشِ كَيَقَ شْنيِ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ شُنيِ. \v 4 عٍ نَشَ لَن عَ مَ عٍ شَ عِسَ سُشُ يَنقَنتٍيَ سَابُي رَ، عٍ شَ عَ قَشَ. \v 5 كْنْ عٍ نَشَ عَ قَلَ، «وٌن نَشَ عَ سُشُ سَلِ لْشْي، شَ نَ مُ عَ رَ حَمَ عَ شُنيِ عِكٍلِمَ نّ.» \s فِنّ ندٍ قٍ قَنيِ رَبَقٍ عِسَ بّ \r مَرَكِ ١٤‏؛٣ ٬ ٩، يَيَ ١٢‏؛١ ٬ ٨ \p \v 6 عِسَ تٌ نُ نَ بٍتَنِ، سِمْن كُنّ كَنيِ شْنيِ، \v 7 فِنّ ندٍ نَشَ قَ عَ يِرٍ. لَبُندّ تُرٍ نُ نَ عَ يِ رَ، نَشَن سَرٍ شْرْشْ كِ قَنيِ. عَ نُ سَشِ عَ بِتِرّ تٌقَنيِ كُي نَشَن نُ رَقَلَشِ عَلَبَتِرَ فّمّ رَ. عِسَ نُ نَ تٍيبِلِ رَ تّمُي نَشّ، فِنّ نَشَ قَ، عَ نَ لَبُندّ تُرٍ عِقِلِ عِسَ شُنيِ مَ. \v 8 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ تٌ نَ تٌ، عٍ نَشَ شْنْ، عٍ عَ قَلَ، «يِ بِرِن مَكَنَشِ مُنقٍ رَ؟ \v 9 شَ يِ لَبُندّ تُرٍ سَ مَتِ نُ، كْبِرِ فبٍفبٍ نَن سْتْمَ نُ عَ شَ قٍ رَ، نَ قَن نْ قِدٍ سٍتَرٍيٍ مَ.» \p \v 10 عِسَ تٌ نُ عَ كٌلٌن عٍ نَشَن قَلَقٍ عٍ بٌرٍ بّ، عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ نَ يِ فِنّ تْورْقٍ مُنقٍ رَ؟ كّوَلِ قَنيِ نَن يِ كِ، عَ نَشَن نَبَشِ ﭑ بّ. \v 11 سٍتَرٍيٍ لُمَ نّ وٌ يَ مَ تّمُي بِرِن، كْنْ ﭑ تَن مُ لُمَ وٌ يِ رَ بٍ عَبَدَن شّ. \v 12 يِ فِنّ تٌ لَبُندّ تُرٍ سَشِ ﭑ قَتٍ مَ، عَ عَ رَبَشِ ﭑ قُرٍ رَفَتَقٍ نَن شَ قٍ مَ. \v 13 ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، عَلَ شَ شِبَارُ قَنيِ سَ كَوَندِ مَ دّدّ دُنِحَ بِرِن كُي، يِ فِنّ شَ كّوَلِ شَ قٍ قَن قَلَمَ نّ، مِشِيٍ شَ عٍ رَتُ عَ شَ قٍ مَ.» \s يُدَ سِ شَ يَنقَنتٍيَ \r مَرَكِ ١٤‏؛١٠ ٬ ١١، لُكِ ٢٢‏؛٣ ٬ ٦ \p \v 14 نَ تّمُي، يُدَ سِ عِسِكَرِيٌتِ، نَشَن نُ نَ عِسَ قْشِرَبِرّ قُ نُن قِرِنيِيٍ يَ مَ، عَ نَشَ سِفَ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ شْن مَ، \v 15 عَ عٍ مَشْرِن، «وٌ مُنسٍ سٌمَ ﭑ يِ ﭑ شَ عِسَ سَ وٌ بّلّشّ؟» عٍ قَن نَشَ فبٍتِ كٌلٍ تٌنفٌ سَشَن سٌ عَ يِ. \v 16 كٍلِ نَ تّمُي مَ، عَ نَشَ سٌ وَشَتِ قٍنقٍ عَ نْمَ عِسَ سٌدٍ عٍ يِ رَ تّمُي نَشّ. \s سَيَمَلٍكّ دَنفِ سَلِ \r مَرَكِ ١٤‏؛١٢ ٬ ٢١، لُكِ ٢٢‏؛٧ ٬ ١٣، ٢٢ ٬ ٢٣، يَيَ ١٣‏؛٢١ ٬ ٣٠ \p \v 17 تَامِ لّبِنِتَرٍ سَلِ تٌ عَ لِ، عَ لْشْي سِنفٍ مَ، عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ سَ عَ مَشْرِن، «عِ وَ مَ مُشُ شَ سَيَمَلٍكّ دَنفِ سَلِ دٌنيِ رَقَلَ عِ بّ مِندٍن؟» \v 18 عَ نَشَ عٍ يَابِ، «وٌ سِفَ تَا كُي شّمّ ندٍ شْن، وٌ عَ قَلَ عَ بّ، ‹كَرَ مْشْ نَشّ عَ عَ شَ وَشَتِ بَرَ مَكْرّ. عَ وَ مَ سَيَمَلٍكّ دَنفِ سَلِ رَبَقٍ عِ شْنيِ، عَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ.›» \v 19 عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ عَ رَبَ عَلْ عِسَ عٍ يَمَرِ كِ نَشّ، عٍ سَيَمَلٍكّ دَنفِ سَلِ دٌنيِ رَقَلَ. \p \v 20 نُنمَرٍ تٌ سٌ، عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّ قُ نُن قِرِنيِيٍ نُ نَ تٍيبِلِ رَ. \v 21 عٍ نُ عٍ دّفٍقٍ تّمُي نَشّ، عَ نَشَ عَ مَسٍن، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ وٌ بّ، مِشِ كٍرٍن نَ وٌ يَ مَ نَشَن قَمَ ﭑ يَنقَدٍ.» \v 22 نَ نَشَ عٍ سُننُن كِ قَنيِ، كَنكَن نَشَ عَ مَشْرِن، «كْنْ ﭑ مَرِفِ، ﭑ تَن مُ عَ رَ دٍ، كَ؟» \v 23 عَ نَشَ عٍ يَابِ، «ﭑ نُن نَشَن بَرَ بّلّشّ رَفٌرٌ ثَانِ كٍرٍن كُي، نَ كَنيِ نَن ﭑ يَنقَمَ. \v 24 عَدَ مَ شَ دِ سِفَمَ نّ عَلْ عَ شَ قٍ سّبّشِ كِ نَشّ، كْنْ فبَلٌي نَن نَ عَدَ مَ شَ دِ يَنقَمَ بّ. عَ قِسَ نَ كَنيِ بّ هَلِ عَ مُ بَرِ نُ.» \v 25 يُدَ سِ نَشَن نُ قَقٍ عَ يَنقَدٍ، عَ نَشَ عِسَ مَشْرِن، «كَرَ مْشْ، ﭑ تَن مُ عَ رَ دٍ، كَ؟» عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عِ تَن نَن عَ قَلَشِ.» \s مَرِفِ شَ سّرّشّ تْنشُمَ \r مَرَكِ ١٤‏؛٢٢ ٬ ٢٦، لُكِ ٢٢‏؛١٤ ٬ ٢٠، كٌرِنتِ عِ ١١‏؛٢٣ ٬ ٢٥ \p \v 26 عٍ تٌ نُ عٍ دّفٍقٍ، عِسَ نَشَ تَامِ تٌنفٌ. عَ تٌ تَنتُي رَ سِفَ عَلَ مَ، عَ نَشَ تَامِ عِفِرَ، عَ عَ سٌ عَ قْشِرَبِرّيٍ يِ رَ، عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، عَ نَشّ، «وٌ ﭑ كٌ، وٌ عَ دٌن. يِ قِندِشِ ﭑ قَتٍ نَن نَ.» \v 27 نَ دَنفِ شَنبِ، عِسَ نَشَ تْنبِلِ قَن تٌنفٌ. عَ مَن تٌ تَنتُي رَ سِفَ عَلَ مَ، عَ نَشَ تْنبِلِ سٌ عٍ يِ رَ، عَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ بِرِن شَ عَ مِن. \v 28 يِ قِندِشِ ﭑ وُلِ نَن نَ، سَاتّ وُلِ نَشَن بَشِ مِشِ فبٍفبٍ بّ عٍ شَ يُنُبِيٍ شَقَرِقٍ رَ. \v 29 ﭑ شَ عَ قَلَ وٌ بّ، ﭑ تٌ يِ وّنِ مِنمَ، ﭑ مُ يِ مِنمَ سْنْن، هَن وٌن بِرِن مَن سَ عَ مِنمَ لْشْ نَشّ ﭑ بَبَ شْنيِ عَرِيَننَ.» \p \v 30 عٍ تٌ فّ بّيتِ بَدٍ، عٍ نَشَ تٍ عٌلِوِ فٍيَ قَرِ. \s عِسَ عَ قَلَقٍ ثِيّرِ بّ عَ عَ يّتّ رَ سَنمَ نّ عَ مَ \r مَرَكِ ١٤‏؛٢٧ ٬ ٣١، لُكِ ٢٢‏؛٣١ ٬ ٣٤، يَيَ ١٣‏؛٣٦ ٬ ٣٨ \p \v 31 نَ تّمُي عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ بِرِن فبِلٍنمَ نّ ﭑ قْشْ رَ تٌ كْي رَ، وٌ مّي ﭑ مَ قٍ رَ، بَرِ مَ عَ سّبّشِ، ‹ﭑ شُرُ سٍ دّ مَدٌنيِ قَشَمَ نّ، يّشّييٍ قَن يٍنسٍن.› \v 32 كْنْ ﭑ نَ كٍلِ قَشّ مَ، ﭑ سِفَمَ وٌ يَ رَ فَلِلٍ.» \v 33 ثِيّرِ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «هَلِ بِرِن فبِلٍن عِ قْشْ رَ، ﭑ تَن مُ فبِلٍنمَ عِ قْشْ رَ.» \v 34 عِسَ نَشَ ثِيّرِ يَابِ، «ﭑ شَ نْندِ قَلَ عِ بّ، تٌ كْي يَتِ، بٍينُن كٌنكٌرٍ شَ عَ رَتٍ، عِ عِ يّتّ رَ سَنمَ نّ ﭑ مَ سَنمَيَ سَشَن.» \v 35 ثِيّرِ مَن نَشَ عَ يَابِ، «هَلِ وٌن بِرِن نَن سَ قَشَمَ، ﭑ مُ ﭑ يّتّ رَ سَنمَ عِ مَ!» عِسَ قْشِرَبِرّ بِرِن نَشَ نَ وْيّن كٍرٍن قَلَ. \s عِسَ عَلَ مَشَندِقٍ فٍتٍسٍمَنِ \r مَرَكِ ١٤‏؛٣٢ ٬ ٤٢، لُكِ ٢٢‏؛٣٩ ٬ ٤٦ \p \v 36 نَ دَنفِ شَنبِ عِسَ نُن عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ سِفَ يِرٍ ندٍ، دّننَشّ شِلِ فٍتٍسٍمَنِ. عِسَ نَشَ عَ قَلَ عٍ بّ، «وٌ دْشْ بٍ. ﭑ تَن شَ سِفَ مّننِ عَلَ مَشَندِدٍ.» \v 37 عَ نَشَ ثِيّرِ نُن سٍبٍدٍ شَ دِ قِرِنيِيٍ شَنِن عَ شُن مَ. سُننُنيِ نُن كْنتْقِلِ تٌ عِسَ بْحّ سُشُ، \v 38 عَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «سُننُنيِ بَرَ نْ ﭑ بْحّ رَ عَلْ عَ شَ ﭑ قَشَ. وٌ لُ بٍ، كْنْ وٌ نَشَ شِ.» \p \v 39 عِسَ نَشَ عَ مَسِفَ دٌندٌرٌنتِ، عَ عَ يَتَفِ رَقٍلٍن بْشِ مَ، عَ عَلَ مَشَندِ، «ﭑ بَبَ، شَ عَ سَ نْمَ رَبَدٍ، عِ شَ ﭑ نَتَنفَ يِ حَشَنكَتّ مَ. كْنْ ﭑ سَفٌ نَشَ رَبَ، عِ تَن نَن سَفٌ شَ رَبَ.» \v 40 عَ تٌ فبِلٍن عَ قْشِرَبِرّيٍ يِرٍ، عَ نَشَ عٍ لِ عٍ نَ شِقٍ. عَ نَشَ عَ قَلَ ثِيّرِ بّ، «عِ مُ نْشِ وَشَتِ كٍرٍن شِ شْلِ كَنَدٍ ﭑ مَ قٍ رَ؟ \v 41 وٌ نَشَ شِ. وٌ عَلَ مَشَندِ نّ عَلَكٌ وٌ نَشَ بِرَ تَنتَنيِ كُي. مَحْشُن قَنيِ نَ عَدَ مَ بّ، كْنْ عَ قَتٍ بّندّ تَن سّنبّ مُ نَ.» \p \v 42 عِسَ مَن تٌ عَ مَسِفَ عٍ رَ، عَ نَشَ فبِلٍن عَلَ مَشَندِ رَ، «ﭑ بَبَ، شَ يِ حَشَنكَتّ مُ نْمَ بَدٍ ﭑ يِ رَ، قٌ ﭑ شَ تِن عَ رَ، عِ سَفٌ نَن شَ رَبَ.» \v 43 عَ تٌ فبِلٍن عَ قْشِرَبِرّيٍ يِرٍ، عَ مَن نَشَ عٍ لِ عٍ شِقٍ، بَرِ مَ شِ شْلِ نُ بَرَ نْ عٍ رَ. \v 44 عَ نَشَ عٍ لُ نَا، عَ سِفَ سَنمَيَ سَشَن ندٍ، عَ سَ عَلَ مَشَندِ نَ مَشَندِ كٍرٍنيِ رَ. \v 45 نَ تّمُي، عَ نَشَ فبِلٍن عَ قْشِرَبِرّيٍ يِرٍ، عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ شِقٍ نّ؟ وٌ نَ وٌ مَلَبُقٍ هَن يَ؟ وٌ عَ مَتٌ، وَشَتِ بَرَ عَ لِ. عَدَ مَ شَ دِ قَقٍ سَدٍ يُنُبِتْييٍ بّلّشّ. \v 46 وٌ كٍلِ، وٌن شّي. وٌ عَ مَتٌ، ﭑ يَنقَمَ بَرَ قَ.» \s عِسَ سُشُقٍ \r مَرَكِ ١٤‏؛٤٣ ٬ ٥٠، لُكِ ٢٢‏؛٤٧ ٬ ٥٣، يَيَ ١٨‏؛٣ ٬ ١٢ \p \v 47 عِسَ حَن مُ نُ فّشِ وْيّندٍ، يُدَ سِ، نَشَن نُ نَ عَ قْشِرَبِرّ قُ نُن قِرِنيِيٍ يَ مَ، عَ نَشَ قَ عٍ نُن حَمَ فبٍفبٍ، سَنتِدّفّمَيٍ نُن فبٍنفبٍتَيٍ سُشُشِ عٍ يِ رَ. سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ نَن نُ عٍ شّيشِ. \v 48 عِسَ يَنقَمَ نُن نَ حَمَ نُ بَرَ لَن عَ مَ، عَ عَ شَ عِسَ مَتْنشُمَ عٍ بّ. عَ نُ بَرَ عَ قَلَ عٍ بّ، «ﭑ نَ مِشِ نَشَن سُنبُ، عَ تَن نَن نَ كِ. وٌ نَ سُشُ.» \v 49 نَ كُي، يُدَ سِ نَشَ عَ مَسٌ عِسَ رَ كٍرٍن نَ، عَ عَ قَلَ، «كَرَ مْشْ، عِ نُوَلِ،» عَ قَ عَ سُنبُ. \v 50 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «ﭑ بٌورٍ، عِ قَشِ نَشَن نَبَدٍ، عَ رَبَ.» نَ تّمُي، نَ مِشِيٍ نَشَ عٍ مَسٌ عِسَ رَ، عٍ عَ سُشُ. \v 51 عِسَ قْشِرَبِرّ ندٍ نَشَ عَ شَ سَنتِدّفّمَ رَ مِنِ، عَ سّرّشّدُبّ كُنتِفِ شَ كٌنيِ تُلِ بٌلٌن. \v 52 عِسَ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «سَنتِدّفّمَ رَ سٌ عَ تّي عِ. نَشَن يٌ نَ قِندِ عَ شَ فٍرٍ سٌسٍ رَ، نَ كَنيِ قَن قَشَمَ سَنتِدّفّمَ نَن سَابُي رَ. \v 53 كَ عِ حْشْ عَ مَ عَ ﭑ مُ نْمَ ﭑ بَبَ شِلِدٍ، عَ مَلٍكّيٍ رَ سَنبَ ﭑ مَ كٍرٍن نَ، نَشٍيٍ دَنفِ مَلٍكّ فَلِ قُ نُن قِرِن نَ؟ \v 54 كْنْ شَ نَ رَبَ، كِتَابُييٍ شَ مَسٍنيِيٍ قَ كَمَلِمَ دِ؟ بَرِ مَ عٍ عَ مَسٍنشِ نّ عَ قٌ عَ شَ رَبَ يِ كِ نّ.» \p \v 55 نَ شَنبِ، عِسَ نَشَ عَ قَلَ حَمَ بّ، «وٌ تٌ مِنِشِ ﭑ شِلِ مَ سَنتِدّفّمَ نُن فبٍنفبٍتَ سُشُشِ وٌ يِ رَ، سُوتٍ نَن نَ ﭑ نَ؟ لْشْ يٌ لْشْ، ﭑ دْشْشِ هْرْ مْبَنشِ كُي، ﭑ كَوَندِ تِمَ، وٌ مُ ﭑ سُشُ. \v 56 كْنْ يِ بِرِن نَبَشِ نّ عَلَكٌ نَمِحْنمّيٍ نَشَن سّبّشِ كِتَابُي كُي، عَ شَ كَمَلِ.» \p نَ شَنبِ، عِسَ قْشِرَبِرّيٍ بِرِن نَشَ عٍ فِ عَ شُن مَ. \s عِسَ تِقٍ يُوِقِ كُنتِفِيٍ يَ عِ \r مَرَكِ ١٤‏؛٥٣ ٬ ٦٥، لُكِ ٢٢‏؛٥٤ ٬ ٥٥،٦٣ ٬ ٧١، يَيَ ١٨‏؛١٢ ٬ ٢٤ \p \v 57 مِشِ نَشٍيٍ عِسَ سُشُ، عٍ نَشَ عَ شَنِن سّرّشّدُبّ كُنتِفِ كَيَقَ شْنيِ، سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ نُن قٌرِيٍ نُ مَلَنشِ دّننَشّ. \v 58 ثِيّرِ قَن، عَ نُ بِرَشِ عِسَ قْشْ رَ، كْنْ عَ ندٍدِ نُ مَكُيَشِ حَمَ رَ. عَ نَشَ بِرَ عَ قْشْ رَ هَن عَ سٌ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ شُنيِ شَ تّتّ كُي. عَ نَشَ دْشْ هْرْ مْبَنشِ كَنتَمَيٍ قّ مَ، عَلَكٌ عَ شَ عَ مَتٌ عِسَ شَ قٍ دَنفِمَ كِ نَشّ. \p \v 59 سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن يُوِقِيٍ شَ كِيتِسَ دْنشْي بِرِن، عٍ نُ وُلٍ سٍيدٍ ندٍ نَن قٍنقٍ نَشَن بَمَ عِسَ شِلِ مَ، عٍ سَ نْمَ عَ قَشَدٍ نَشَن مَ. \v 60 كْنْ عٍ مُ سٍ تٌ، هَلِ تْوحّفّتِ فبٍفبٍ تٌ قَ. عَ دْنشْي رَ، شّمّ قِرِن نَشَ قَ، \v 61 عٍ عَ قَلَ، «يِ شّمّ عَ قَلَ نّ، ‹ﭑ تَن نْمَ عَلَ شَ هْرْ مْبَنشِ كَنَدٍ، ﭑ مَن قَ عَ تِ شِ سَشَن بُن مَ.›» \v 62 سّرّشّدُبّ كُنتِفِ شُنيِ نَشَ كٍلِ، عَ عِسَ مَشْرِن، «ثٍ، عِ مُ عٍ يَابِمَ؟ يِ شّمّيٍ مُنسٍ سَقٍ عِ شُن مَ يِ كِ؟» \v 63 كْنْ عِسَ مُ سٍسٍ قَلَ. سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ شُنيِ نَشَ عَ قَلَ عَ بّ، «ﭑ بَرَ عِ يَمَرِ عِ شَ عِ كَلِ عَلَ حِحّ رَ، عِ عَ قَلَ مُشُ بّ شَ عِ قِندِشِ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ نَن نَ، عَلَ شَ دِ.» \v 64 عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عِ تَن نَن عَ قَلَشِ. ﭑ مَن شَ عَ قَلَ وٌ بّ، كٍلِ يِ وَشَتِ مَ، وٌ قَمَ عَدَ مَ شَ دِ تٌدٍ، عَ دْشْشِ عَلَ سّنبّمَ يِرٍقَنيِ مَ، وٌ عَ تٌمَ قَ رَ نُشُييٍ كُي.» \p \v 65 نَ كُي، سّرّشّدُبّ كُنتِفِ نَشَ عَ يّتّ شَ دٌنمَ سُشُ، عَ عِبْو شْنّ رَ، عَ عَ قَلَ، «عَ بَرَ عَلَ رَ سْتْ! وٌن هَيِ نَ سٍيدٍ فبّتّيٍ مَ يِرٍ؟ وٌ بَرَ عَ مّ عَ عَلَ رَ سْتْشِ كِ نَشّ. \v 66 وٌ كِيتِ تٌشِ دِ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «عَ لَنمَ عَ شَ قَشَ نّ.» \v 67 نَ تّمُي، عٍ نَشَ دّيٍ بْشُن عِسَ يَتَفِ، عٍ كَمُي سِن عَ مَ. ندٍيٍ نَشَ عَ دّ رَفَرِن، عٍ نُ عَ قَلَ، \v 68 «عِ تَن، عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ، نَمِحْنمّحَ رَبَ! عَ قَلَ بَ، نَشَن عِ بْنبْشِ!» \s ثِيّرِ عَ يّتّ رَ سَنقٍ عِسَ مَ \r مَرَكِ ١٤‏؛٦٦ ٬ ٧٢، لُكِ ٢٢‏؛٥٦ ٬ ٦٢، يَيَ ١٨‏؛١٥ ٬ ١٨،٢٥ ٬ ٢٧ \p \v 69 ثِيّرِ نُ دْشْشِ تَندٍ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِ شَ تّتّ كُي. كٌنيِ فِنّ ندٍ نَشَ عَ مَكْرّ عَ رَ، عَ عَ قَلَ، «عِ تَن، وٌ نُن عِسَ فَلِلٍكَ بِرِن نَن نُ عَ رَ.» \v 70 كْنْ ثِيّرِ نَشَ عَ مَتَندِ بِرِن يَ شْرِ، عَ عَ قَلَ، «ﭑ مُ عَ كٌلٌن عِ نَ قٍقٍ قَلَقٍ!» \v 71 ثِيّرِ تٌ مِنِ قْلْ تّتّ نَادّ رَ، كٌنيِ فِنّ فبّتّ ندٍ نَشَ عَ تٌ، عَ عَ قَلَ مِشِيٍ بّ نَشٍيٍ نُ نَ نَا، «يِ شّمّ نَشَن يِ كِ، عٍ نُن عِسَ نَسَرّتِكَ نَن نُ عَ رَ.» \v 72 ثِيّرِ مَن نَشَ عَ مَتَندِ، عَ عَ كَلِ، «ﭑ مُ نَ شّمّ كٌلٌن!» \v 73 عَ مُ بُ، نَشٍيٍ نُ تِشِ نَا، عٍ نَشَ عٍ مَسٌ ثِيّرِ رَ، عٍ عَ قَلَ عَ بّ، «نْندِ نَن عَ رَ، عَ تَن مِشِ ندٍ نَن يَتِ عِ رَ، بَرِ مَ عِ وْيّنمَ عَلْ فَلِلٍكَ.» \v 74 ثِيّرِ نَشَ سٌ عَ كَلِقٍ، عَ عَ قَلَ «عَلَ شَ ﭑ دَنكَ! ﭑ تَن مُ نَ شّمّ كٌلٌن قٍوٌ!» نَ قَلَ شَنبِ، كٌنكٌرٍ نَشَ عَ رَتٍ. \v 75 ثِيّرِ نَشَ رَتُ قَ عِسَ شَ وْيّنيِ مَ، «بٍيمَنُن كٌنكٌرٍ شَ عَ رَتٍ، عِ عِ يّتّ رَ سَنمَ نّ ﭑ مَ سَنمَيَ سَشَن.» نَ كُي، عَ نَشَ مِنِ، عَ سَ وَ هَن. \c 27 \s يُوِقِيٍ عِسَ شَنِنقٍ ثِلَتِ شْن \r مَرَكِ ١٥‏؛١، لُكِ ٢٢‏؛٦٣ ٬ ٧١، يَيَ ١٨‏؛٢٨ ٬ ٣٢ \p \v 1 كُيٍ تٌ عِبَ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ بِرِن نُن يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ تٌ نُ مَلَنشِ، عٍ نَشَ نَتّ تٌنفٌ عٍ شَ عِسَ قَشَ. \v 2 عٍ تٌ عِسَ شِرِ، عٍ نَشَ عَ شَنِن فٌمِنَ ثِلَتِ شْن. \s يُدَ سِ شَ قَشّ \p \v 3 يُدَ سِ، عِسَ يَنقَمَ، عَ تٌ عَ تٌ عٍ بَرَ عِسَ مَكِيتِ عَ لَن عَ شَ قَشَ، عَ نَشَ نِمِسَ عَ شَ يَنقَنتٍيَ شَ قٍ رَ. عَ نَشَ نَ فبٍتِ كٌلٍ تٌنفٌ سَشَن نَفبِلٍن سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن قٌرِيٍ مَ، \v 4 عَ عَ قَلَ، «ﭑ بَرَ يُنُبِ رَبَ! شّمّ نَشَن قَشَمَ يِ كِ، سّنِيّنتْي نَن عَ رَ، عَ قَ لِ ﭑ تَن نَن عَ يَنقَشِ!» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «نَ مُ مُشُ تَن مَتٌشِ. نَ عِ تَن نَن مَتٌشِ.» \v 5 عَ تٌ فبٍتِ كٌلٍيٍ وٌلِ هْرْ مْبَنشِ كُي، يُدَ سِ نَشَ سِفَ عَ يّتّ فبَكُدٍ وُرِ كْن نَ. \v 6 سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ تٌ فبٍتِ كٌلٍيٍ مَتٌنفٌ، عٍ نَشَ عَ قَلَ، «عَ مُ دَشَ مُشُ شَ يِ فبٍتِ كٌلٍيٍ سَ هْرْ مْبَنشِ شَ كْبِرِ شُن مَ، بَرِ مَ نِي سَرٍ نَن عَ رَ.» \v 7 عٍ تٌ وْيّن، عٍ نَشَ قّحّ يَءِلَنيِ شَ شّ يِرٍ سَرَ نَ كْبِرِ رَ، نَ شَ قِندِ فَبُرِ يِرٍ رَ شْحّيٍ بّ. \v 8 نَ نَن عَ تٌشِ، هَن تٌ نَ شّ شِلِ قَلَمَ «وُلِ بْشِ.» \v 9 نَ كُي، عَننَبِ يٍرٍ مِ شَ مَسٍنيِ نَشَ كَمَلِ، عَ تٌ عَ مَسٍن، «عٍ نَشَ فبٍتِ كٌلٍ تٌنفٌ سَشَن تٌنفٌ، عِسِرَيِلَكَيٍ ندٍيٍ سَرٍ نَشَن سَشِ عَ شُن، \v 10 عٍ قّحّ يَءِلَنيِ شَ شّ سَرَ نَ كْبِرِ رَ، عَلْ مَرِفِ ﭑ يَمَرِ كِ نَشّ.» \s عِسَ تِقٍ ثِلَتِ يَ عِ \r مَرَكِ ١٥‏؛٢ ٬ ١٥، لُكِ ٢٣‏؛٢ ٬ ٥،١٣ ٬ ٢٥، يَيَ ١٨‏؛٢٨ ٬ ١٩‏؛١٦ \p \v 11 عِسَ تٌ تِ فٌمِنَ ثِلَتِ يَ عِ، فٌمِنَ نَشَ عَ مَشْرِن، «عِ تَن نَن قِندِشِ يُوِقِيٍ شَ مَنفّ رَ؟» عِسَ نَشَ عَ يَابِ، «عِ تَن نَن عَ قَلَشِ.» \v 12 كْنْ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن قٌرِيٍ نُ عَ تْوحّفّمَ تّمُي نَشّ، عِسَ مُ يَابِ يٌ قِ. \v 13 نَ تّمُي ثِلَتِ نَشَ عَ مَشْرِن، «عِ مُ يِ قٍيٍ مّشِ عٍ نَشَن بِرِن سَقٍ عِ شُن مَ يِ كِ؟» \v 14 كْنْ عِسَ مُ عٍ شَ وْيّنيِ يٌ يَابِ. نَ نَشَ فٌمِنَ كَابَ كِ قَنيِ. \p \v 15 حّ يٌ حّ، سَلِ تّمُي، فٌمِنَ دَرِقٍ نَن نُ عَ رَ، عَ شَ فٍيلِمَنِ كٍرٍن نَبّحِن حَمَ بّ، عٍ نَ وَ نَشَن يٌ شْن. \v 16 نَ وَشَتِ، فٍيلِمَنِ ندٍ نُ نَ، بِرِن نُ نَشَن كٌلٌن عَ شَ حَاشُحَ مَ. عَ نُ شِلِ بَرَبَسِ. \v 17 حَمَ تٌ مَلَن، ثِلَتِ نَشَ عٍ مَشْرِن، «وٌ وَ مَ ﭑ شَ ندٍ رَبّحِن وٌ بّ، بَرَبَسِ بَ، كَ عِسَ، نَشَن شِلِ قَلَمَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ؟» \v 18 ثِلَتِ نُ عَ كٌلٌن عَ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُ عِسَ سَشِ عَ بّلّشّ تْونّ نَن مَ. \v 19 بَ نَ رَ، عَ تٌ نُ دْشْشِ كِيتِ سَدٍ، عَ شَ فِنّ نَشَ شّيرَ رَ سِفَ عَ مَ، عَ عَ قَلَ عَ بّ، «عِ نَشَ سٌ يِ تِنشِنتْي شَ قٍ كُي قٍقٍ مَ، بَرِ مَ ﭑ بَرَ شِيٍ سَ عَ شَ قٍ رَ، شِيٍ نَشَن بَرَ ﭑ تْورْ تٌ كِ قَنيِ.» \p \v 20 كْنْ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ نَشَ حَمَ كُي عِسٌ عٍ شَ بَرَبَسِ مَشْرِن ثِلَتِ مَ، عِسَ تَن شَ قَشَ. \v 21 فٌمِنَ مَن نَشَ عٍ مَشْرِن، «يِ مِشِ قِرِن يَ مَ، وٌ وَ مَ ﭑ شَ مُندُن نَبّحِن وٌ بّ؟» عٍ نَشَ عَ يَابِ، «بَرَبَسِ!» \v 22 ثِلَتِ قَن نَشَ عٍ مَشْرِن، «ﭑ شَ مُنسٍ رَبَ عِسَ رَ، نَشَن شِلِ قَلَمَ عَلَ شَ مِشِ سُفَندِشِ؟» حَمَ بِرِن نَشَ عَ يَابِ، «عَ بَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ!» \v 23 عَ مَن نَشَ عٍ مَشْرِن، «مُنقٍ مَ؟ عَ قٍ حَاشِ مُندُن نَبَشِ؟» كْنْ عٍ تَن سْنشْي نَن تُن شُن مَسَ، «عَ بَنبَن وُرِ مَ!» \p \v 24 ثِلَتِ تٌ عَ تٌ عَ عَ مُ نْشِ قٍقٍ رَ، حَمَ قَن نُ وَشِ كٍلِقٍ عَ رَ، عَ نَشَ يٍ تٌنفٌ، عَ عَ بّلّشّ رَشَ عٍ يَ شْرِ، عَ عَ قَلَ عٍ بّ، «يِ شّمّ قَشَقٍ مُ نَ ﭑ تَن مَ دٍ! عَ لُمَ وٌ تَن نَن مَ.» \v 25 حَمَ بِرِن نَشَ عَ يَابِ، «عَ شَ قَشّ وُلِ شَ لُ مُشُ نُن مُشُ شَ دِيٍ شُن مَ!» \v 26 نَ كُي، ثِلَتِ نَشَ بَرَبَسِ رَبّحِن عٍ بّ. عَ نَشَ يَامَرِ قِ سْورِيٍ شَ عِسَ بْنبْ سّبّرّ رَ. نَ شَنبِ، عَ نَشَ عِسَ سٌ عٍ يِ عٍ شَ سَ عَ بَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ. \s سْورِيٍ عِسَ مَيٍلٍقٍ \r مَرَكِ ١٥‏؛١٦ ٬ ٢٠، يَيَ ١٩‏؛٢ ٬ ٣ \p \v 27 رْ مَ سْورِيٍ تٌ عِسَ شَنِن فٌمِنَ شْنيِ، عٍ نَشَ عٍ بٌورٍ سْورِيٍ بِرِن شِلِ، عٍ فَلِ نَشَ تِ عَ رَبِلِنيِ. \v 28 عٍ نَشَ عِسَ شَ سٌسٍ بَ عَ مَ، عٍ مَنفّ فُبَ فبٍيلِ رَفٌرٌ عَ مَ. \v 29 عٍ نَشَ تُنبٍيٍ مَقِلِن، عٍ عٍ يَءِلَن مَنفّ كَتَنيِ مَنِيّ رَ، عٍ عَ سَ عَ شُن مَ. عٍ نَشَ وُرِ رَ سٌ عَ يِرٍقَنيِ بّلّشّ كُي، عٍ عَ مَيٍلٍ، عٍ نُ عٍ شِنبِ سِن عَ بُن مَ، عٍ نُ عَ قَلَ، «عِ كّنَ، يُوِقِيٍ شَ مَنفّ.» \v 30 عٍ نَشَ دّيٍ بْشُن عَ مَ، عٍ نَ وُرِ بَ عَ يِ، عٍ نُ عَ شُنيِ بْنبْ عَ رَ. \v 31 عٍ تٌ فّ عِسَ مَيٍلٍدٍ، عٍ نَشَ مَنفّ فُبَ رَتٍ عَ مَ، عٍ عَ فبٍ دُفِ رَفٌرٌ عَ مَ، عٍ قَ عَ رَ مِنِ عٍ شَ سَ عَ بَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ. \s عِسَ بَنبَنقٍ وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ \r مَرَكِ ١٥‏؛٢١ ٬ ٣٢، لُكِ ٢٣‏؛٢٦ ٬ ٤٣، يَيَ ١٩‏؛١٧ ٬ ٢٧ \p \v 32 عٍ تٌ نُ مِنِقٍ تَا رَ، عٍ نَشَ سِرٍنِكَ شّمّ ندٍ تٌ نَشَن نُ شِلِ سِمْن. سْورِيٍ نَشَ عَ يَمَرِ، عَ تَن شَ عِسَ شَ وُرِ مَفَلَنبُشِ شَنِن. \v 33 عٍ تٌ يِرٍ لِ نَشَن شِلِ فٌلٌفٌتَ، نَ نَن قَلَشِ عٍ شَ شُي، «شُنكٌنكٌتَ يِرٍ،» \v 34 عٍ نَشَ وّنِ سٌ عَ يِ، سٍرِ سَشِ نَشَن شُن، كْنْ عَ تٌ عَ نّمُننّمُن، عَ مُ تِن عَ مِندٍ. \p \v 35 عٍ تٌ فّ عَ مَبَنبَندٍ وُرِ مَ، عٍ نَشَ كَندَ بُن عَ شَ دُفِيٍ شَ قٍ رَ، عَلَكٌ عٍ شَ عَ كٌلٌن كَنكَن نَشَن سْتْمَ. \v 36 نَ دَنفِ شَنبِ، عٍ نَشَ دْشْ عَ كَنتَدٍ. \p \v 37 عٍ تٌ نُ وَ مَ بِرِن شَ عَ كٌلٌن عٍ عَ بَنبَنشِ قٍ نَشَن مَ، عٍ يِ سّبّلِ نَن فبَكُ عَ شُن مَ، «عِسَ نَن يَ، يُوِقِيٍ شَ مَنفّ.» \v 38 نَ تّمُي، عٍ نَشَ سُوتٍ مِشِ قِرِن قَن بَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِيٍ مَ عِسَ قّ مَ، كٍرٍن عَ يِرٍقَنيِ مَ، بٌورٍ عَ كْولَ مَ. \p \v 39 مِشِيٍ نُ دَنفِمَ عِسَ كٌنبِ رَ، عٍ نُ عٍ شُنيِ لِنتَن عَ مَ، \v 40 عٍ عَ قَلَ، «عِ تَن نَشَن هْرْ مْبَنشِ رَبِرَ مَ، عِ مَن قَ عَ تِ شِ سَشَن بُن مَ، عِ يّتّ رَكِسِ! شَ عَلَ شَ دِ نَن عِ رَ، فٌرٌ وُرِ كْن نَ!» \v 41 سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ، سّرِيّ كَرَ مْشْيٍ، نُن يُوِقِيٍ شَ قٌرِيٍ قَن نُ عَ مَيٍلٍقٍ، عٍ نُ عَ قَلَ، \v 42 «عَ بَرَ مِشِ فبّتّيٍ رَكِسِ، كْنْ عَ مُ نْمَ عَ يّتّ تَن نَكِسِدٍ. عِسِرَيِلَ مَنفّ شَ مُ عَ رَ؟ عَ شَ فٌرٌ وُرِ كْن نَ بٍ يَ، عَلَكٌ مُشُ شَ لَ عَ رَ. \v 43 عَ بَرَ عَ شَشِلِ تِ عَلَ رَ، عَ مَن قَ عَ قَلَ، ‹ﭑ قِندِشِ عَلَ شَ دِ نَن نَ.› يَكْسِ، شَ عَ رَقَنشِ عَلَ مَ، عَ شَ عَ رَكِسِ!» \v 44 سُوتٍ نَشٍيٍ نُ بَنبَنشِ عَ قّ مَ، عٍ قَن نُ عِسَ كٌنبِقٍ نَ كِ نّ. \s عِسَ شَ قَشّ \r مَرَكِ ١٥‏؛٣٣ ٬ ٤١، لُكِ ٢٣‏؛٤٤ ٬ ٤٩، يَيَ ١٩‏؛٢٨ ٬ ٣٠ \p \v 45 يَنيِ تَفِ، دِ مِ نَشَ سِن بْشِ بِرِن مَ لّيرِ سَشَن بُن مَ. \v 46 نَ وَشَتِ مَ، عِسَ نَشَ فبٍلٍفبٍلٍ سّنبّ رَ، «عٍلٌيِ، عٍلٌيِ، لّمَ سَبَشَتَنِ؟» نَ نَن قَلَشِ عٍ شَ شُي، «ﭑ مَرِفِ عَلَ، ﭑ مَرِفِ عَلَ، عِ ﭑ نَبّحِنشِ مُنقٍ رَ؟» \v 47 مِشِ نَشٍيٍ نُ نَ نَا، عٍ تٌ عَ شُي مّ، عٍ نَشَ عَ قَلَ، «عَ نَ عَننَبِ عٍلِيَ نَن شِلِقٍ!» \v 48 مِشِ ندٍ نَشَ عَ فِ، عَ سَ دُنكٌبِ رَ سِن وّنِ شْنّ شْورَ، عَ عَ سٌ وُرِ دّ عِ، عَ قَ عَ تِ عِسَ بّ عَلَكٌ عَ شَ عَ مِن. \v 49 كْنْ بٌورٍيٍ نَشَ عَ قَلَ، «وٌ عَ لُ، وٌن شَ عَ مَتٌ شَ عَننَبِ عٍلِيَ قَمَ عَ رَكِسِدٍ.» \v 50 عِسَ مَن نَشَ عَ شُي عِتٍ سّنبّ رَ، عَ قَ لَاشِرَ. \p \v 51 نَ وَشَتِ، دُفِ شُنفبٍ نَشَن سِنفَنشِ هْرْ مْبَنشِ كُي، عَ نَشَ عِبْو قِرِن نَ، كٍلِ عَ قُفٍ هَن عَ لَابٍ. بْشِ نَشَ سّرّن، فّمّيٍ نَشَ عِبْو، \v 52 فَبُرِيٍ قَن نَشَ رَبِ. سّنِيّنتْي لَاشِرَشِ فبٍفبٍ نَشَ كٍلِ قَشّ مَ، \v 53 عٍ مِنِ فَبُرِيٍ كُي. عِسَ تٌ كٍلِ قَشّ مَ، عٍ سٌ نّ دَرِ سَلَمُ، تَا سّنِيّنشِ كُي، عٍ قَ مِنِ مِشِ وُيَشِ مَ. \v 54 سْورِ مَنفّ نُن عَ بٌورٍ سْورِيٍ نَشٍيٍ نُ عِسَ كَنتَقٍ، عٍ تٌ بْشِ شَ سّرّنيِ تٌ، عَ نُن نَشَن نَبَ عِسَ قَشَ تّمُي، عٍ نَشَ فَاشُ كِ قَنيِ، عٍ عَ قَلَ، «نْندِ نَن عَ رَ يَتِ، عَلَ شَ دِ نَن نُ يِ شّمّ رَ!» \p \v 55 فِنّ وُيَشِ قَن نُ نَ نَا، عٍ ندٍدِ مَكُيَشِ عِسَ يِرٍ رَ، عٍ يِ قٍ بِرِن مَتٌمَ. عٍ نُ بَرَ بِرَ عِسَ قْشْ رَ كٍلِقٍ فَلِلٍ بْشِ مَ، عٍ نُ عَ مَلِ. \v 56 مَرِيَمَ مَفِدَلَكَ نُ نَ عٍ يَ مَ، عَ نُن مَرِيَمَ يَكِ نُن يُسُقُ نفَ، عَ نُن سٍبٍدٍ شَ دِيٍ نفَ. \s عِسَ شَ مَرَفَتّ \r مَرَكِ ١٥‏؛٤٢ ٬ ٤٧، لُكِ ٢٣‏؛٥٠ ٬ ٥٦، يَيَ ١٩‏؛٣٨ ٬ ٤٢ \p \v 57 نُنمَرٍ تٌ سٌ، عَرِ مَتٍكَ بَننَمِشِ ندٍ نَشَ قَ نَشَن نُ شِلِ يُسُقُ. عِسَ قْشِرَبِرّ ندٍ نَن نُ عَ قَن نَ. \v 58 عَ نَشَ سِفَ ثِلَتِ يِرٍ، عَ عِسَ قُرٍ مَشَندِ عَ مَ. ثِلَتِ نَشَ يَامَرِ قِ عٍ شَ عَ سٌ عَ يِ رَ. \v 59 يُسُقُ نَشَ عِسَ قُرٍ تٌنفٌ، عَ عَ مَقِلِن كَسَنفٍ قَنيِ كُي، \v 60 عَ عَ بّلّ فَبُرِ نّينّ كُي، نَشَن نُ فٍشِ فّمّ كُي عَ تَن يُسُقُ بّ. عَ تٌ فّمّ شُنفبٍ مَحِندِفِلِن، عَ عَ دْشْ فَبُرِ دّ مَ، عَ نَشَ سِفَ. \v 61 مَرِيَمَ مَفِدَلَكَ نُن بٌورٍ مَرِيَمَ نُ نَ نَا، عٍ دْشْشِ فَبُرِ يَ رَ. \s سْورِيٍ تِقٍ عِسَ شَ فَبُرِ كَنتَدٍ \p \v 62 مَلَبُ لْشْي سٍيٍ رَقَلَ لْشْي كُيٍ عِبَ، سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ نُن قَرِ سّنِيٍ نَشَ سِفَ ثِلَتِ يِرٍ. \v 63 عٍ نَشَ عَ مَسٍن عَ بّ، «مَنفّ، مُشُ رَتُشِ عَ مَ يِ وُلٍ قَلّ، بٍينُن عَ شَ قَشَ، عَ عَ قَلَ نّ، ‹شِ سَشَن دَنفِ شَنبِ، ﭑ كٍلِمَ نّ قَشّ مَ.› \v 64 نَ كُي، عِ شَ يَامَرِ قِ عَ شَ فَبُرِ شَ مَكَنتَ هَن عَ شِ سَشَن ندٍ، عَلَكٌ عَ قْشِرَبِرّيٍ نَشَ قَ عَ قُرٍ مُحَ، عٍ قَ عَ قَلَ حَمَ بّ، ‹عَ بَرَ كٍلِ قَشّ مَ.› شَ نَ سَ رَبَ، وُلٍ دْنشْي دَنفِمَ نّ وُلٍ سِنفٍ رَ.» \v 65 ثِلَتِ نَشَ عٍ يَابِ، «عَوَ، ﭑ بَرَ سْورِيٍ سٌ وٌ يِ. وٌ سَ فَبُرِ مَكَنتَ عَلْ وٌ وَ مَ عَ شْن مَ كِ نَشّ.» \v 66 عٍ نَشَ سِفَ، عٍ سَ تْنشُمَ سَ فّمّ مَ نَشَن نُ نَ فَبُرِ دّ مَ، عَلَكٌ شَ فَبُرِ قَ سَ رَبِ، عَ كٌلٌنمَ نّ. عٍ نَشَ سْورِيٍ لُ نَا، نَ كَنتَقٍ رَ. \c 28 \s عِسَ شَ مَرَكٍلِ قَشّ مَ \r مَرَكِ ١٦‏؛١ ٬ ١٠، لُكِ ٢٤‏؛١ ٬ ١٢، يَيَ ٢٠‏؛١ ٬ ١٠ \p \v 1 مَلَبُ لْشْي كُيٍ عِبَ، سَندٍ لْشْي سُبَشّ مَ، مَرِيَمَ مَفِدَلَكَ نُن بٌورٍ مَرِيَمَ، عٍ نَشَ سِفَ فَبُرِ مَتٌدٍ. \v 2 نَ تّمُي، بْشِ نَشَ سّرّن سّنبّ رَ، بَرِ مَ مَرِفِ شَ مَلٍكّ ندٍ نُ بَرَ فٌرٌ كٍلِ كٌورٍ، عَ فّمّ مَحِندِفِلِن، عَ عَ بَ فَبُرِ دّ مَ، عَ قَ دْشْ عَ قَرِ. \v 3 مَلٍكّ نُ يَنبَمَ عَلْ سٍيَمَكْنيِ، عَ شَ سٌسٍيٍ نُ قِيشّ قْين. \v 4 سْورِ نَشٍيٍ نُ نَ كَنتَقٍ، عٍ نَشَ فَاشُ هَن عٍ سّرّن، عٍ لُ عَلْ قَشَمِشِيٍ. \v 5 كْنْ مَلٍكّ نَشَ عَ مَسٍن فِنّيٍ بّ، «وٌ نَشَ فَاشُ، بَرِ مَ ﭑ عَ كٌلٌن وٌ نَ عِسَ نَن قٍنقٍ، عٍ نَشَن بَنبَن وُرِ مَفَلَنبُشِ مَ. \v 6 عَ مُ بٍ، عَ بَرَ كٍلِ قَشّ مَ، عَلْ عَ عَ قَلَ كِ نَشّ. وٌ قَ، وٌ عَ مَتٌ عَ نُ سَشِ دّننَشّ. \v 7 وٌ مَن شَ سِفَ مَقُرٍن، وٌ سَ عَ مَسٍن عَ قْشِرَبِرّيٍ بّ، ‹عَ بَرَ كٍلِ قَشّ مَ. عَ نَ سِفَقٍ وٌ يَ رَ فَلِلٍ. وٌ عَ تٌمَ مّننِ نّ.› عَ تَن نَن نَ كِ، ﭑ بَرَ عَ رَفبِلٍن وٌ مَ.» \p \v 8 فِنّيٍ نَشَ عٍ شُلُن، عٍ كٍلِ فَبُرِ يِرٍ، فَاشُي نُن سّيوّ فبٍفبٍ رَ، عٍ سِفَ عٍ فِ رَ نَ شِبَارُ مَسٍندٍ عِسَ قْشِرَبِرّيٍ بّ. \v 9 كْنْ عِسَ نَشَ عٍ رَلَن، عَ عٍ شّيبُ، «وٌ مَمَ.» عٍ تٌ عٍ مَسٌ عَ رَ، عٍ نَشَ سُيِدِ عَ بّ، عٍ عَ سَنيِيٍ سُشُ. \v 10 عِسَ نَشَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «وٌ نَشَ فَاشُ. وٌ سَ عَ قَلَ ﭑ نفَشَكٍرٍنيِيٍ بّ عٍ شَ سِفَ فَلِلٍ. عٍ ﭑ تٌمَ مّننِ نّ.» \s سْورِيٍ نُن يُوِقِ كُنتِفِيٍ وُلٍ شَبُقٍ \p \v 11 فِنّيٍ نُ سِفَقٍ تّمُي نَشّ، سْورِ ندٍ نَشٍيٍ نُ فَبُرِ كَنتَقٍ، عٍ نَشَ سٌ تَا كُي. قٍ نَشَن بِرِن نَبَ، عٍ نَشَ سَ عَ دّنتّفّ سّرّشّدُبّ كُنتِفِيٍ بّ. \v 12 نٍيٍ نُن قٌرِيٍ قَن تٌ عٍ مَلَن يِرٍ كٍرٍن، عٍ نَشَ نَتّ تٌنفٌ، عٍ كْبِرِ فبٍفبٍ قِ سْورِيٍ مَ \v 13 يِ يَامَرِ رَ، «وٌ شَ يِ نَن قَلَ، ‹عِسَ قْشِرَبِرّيٍ نَن قَ كْي رَ، عٍ عَ قُرٍ مُحَ مُشُ نُ نَ شِقٍ تّمُي نَشّ.› \v 14 شَ عَ سَ لِ فٌمِنَ نَشَ يِ قٍ مّ، مُشُ سَ وْيّنمَ عَ بّ عَلَكٌ سٍسٍ نَشَ وٌ تٌ.» \v 15 نَ كُي، سْورِيٍ نَشَ كْبِرِ رَ سُشُ، عٍ قٍ بِرِن نَبَ عَلْ عَ قَلَشِ عٍ بّ كِ نَشّ. نَ مَسٍنيِ نَشَ يٍنسٍن يّ يُوِقِيٍ تَفِ. هَن تٌ نَ قٍ مّمَ. \s عِسَ شّيرَيَ قِقٍ عَ قْشِرَبِرّيٍ مَ \r مَرَكِ ١٦‏؛١٤ ٬ ١٨، لُكِ ٢٤‏؛٣٦ ٬ ٤٩، يَيَ ٢٠‏؛١٩ ٬ ٢٣، تَرُشُي ١‏؛٦ ٬ ٨ \p \v 16 عِسَ قْشِرَبِرّ قُ نُن كٍرٍنيِيٍ نَشَ سِفَ فَلِلٍ بْشِ مَ، عٍ تٍ فٍيَ قَرِ عِسَ دّننَشَن مَسٍن عٍ بّ. \v 17 عٍ تٌ عَ تٌ، عٍ نَشَ سُيِدِ عَ بّ، كْنْ عٍ مَن نُ سِيكّشِ. \v 18 عِسَ نَشَ عَ مَسٌ عٍ رَ، عَ عَ مَسٍن عٍ بّ، «سّنبّ بِرِن بَرَ سٌ ﭑ يِ رَ كٌورٍ نُن دُنِحَ مَ. \v 19 نَ كُي، وٌ شَ سِفَ، وٌ سَ سِ بِرِن قِندِ ﭑ قْشِرَبِرّيٍ رَ. وٌ شَ عٍ شُنشَ يٍ شْورَ بَبَ عَلَ، عَ شَ دِ، نُن عَ شَشِلِ سّنِيّنشِ شِلِ رَ. \v 20 وٌ شَ عٍ تِنكَن ﭑ مَ يَامَرِ بِرِن نَبَتُدٍ. وٌ عَ مَتٌ، ﭑ نَ وٌ قّ مَ تّمُي بِرِن، هَن دُنِحَ رَحْنيِ.»