\id GAL - Mupun NT \ide UTF-8 \h Nen Galati Mo \toc3 Gal \toc2 Nen Galati Mo \toc1 Lepran Ɗe Pool Ran Nen Naan Ɗe Galati Mo \mt2 Lepran Ɗe Pool Ran \mt1 Nen Galati Mo \c 1 \p \v 1 Wen Pool, laalep Jesu Kristi, ɗe baa a gurum mo pet an koo a me gwar pet an, ɗang nǝ le kǝ nghan ɗee a laalep wur kas, ɗangɓe a shi rǝɓet Jesu Kristi, kǝ Naan puun, ɗewur yool kǝ Jesu a peemúut. \v 2 Ɗyemnaa ɗe mo ashak kǝ wen, moo lep tokshik fur mo shindǝm pǝ nendǝm ndang Naan (Ekǝlisya) ɗe mo nɗǝǝn yil nGalati. \p \v 3 Naan puun kǝ Daa fun Jesu Kristi mo naa wun shi yit mǝ naajeel, kǝ mo shin tongryang nwun zak. \v 4 Jesu Kristi wur shín shin mbǝ shikbish fun mo, mbǝkǝ wur ɓam mun ɗe nɗǝǝn ɓit ɗebish ɗesǝ mo, nciit-nciit kǝ rǝɓet kǝ Naan puun fun. \v 5 Ɗeɗes ɗee pǝ wur mbe ngaa-ngaa kǝ ngaa-ngaa. Nǝ aasǝ. \s1 Pwoo Ɗeret Nǝ A Mǝndong Ɓejee Ɗak \p \v 6 Nǝ aapwoo nwen zam, mbǝɗe wu ciir wu cii ngwe ɗewur pet wun shi yit naajeel mǝ Kristi kǝlak-kǝlak aasǝ, mbǝkǝ wu shindǝm ɗe nɗang mee pwoo Naan ɗecì. \v 7 Azeen-nzeen baa mee pwoo ɗeret waa ɗee ɗe, ɗe nǝ waa met ɗe wuu kǝlǝng pǝ ghan ɗe kas. Ɗang pak gurum moo daampee nwun, kǝ mo rǝɓet ciir kǝ pwoo ɗeret mǝ Kristi nǝ. \v 8 Ɗangɓe koo ɗe a mun, jir ɗe a mee ngulep Naan tong a ɗengnaan sham, ɗangɓe wur sat mee pwoo ɗeret ɗe nwun, ɗyik kǝ mbii ɗe mu ten mu sat nwun, ɓe gwar mǝnǝ ɗee a mbii ɗebuu-buu mbǝ vit. \v 9 Kaaɗe mu ten mu sat sǝ, an kǝn baa nsat ɗe nǝnee. Katɗang mee ngusatpwoo ɗeret ɗe nwun ɗyik kǝ ɗe mu ten mu sat nwun, ɓe wu yit kǝ ngwar mǝnǝ ɗee ndǝr tuup Naan mbǝ vit. \p \v 10 Wu pan nee, an kǝn tang a ɗeɗes pǝ gurum mo ɗe aa? Aa koo a pǝ Naan ɗi yi? ɗang wu pan nee, an tang a tong ɗyen ngurum mo ghe? Katɗang ɗe an kǝn tang a tong ɗyen ngurum mo, ɓe ɗe baa an a kǝrem Kristi kas. \s1 A Naan Pet Pool Ɗee A Laalep \p \v 11 Ɗyemnaa mo, ɗyen wen kǝ wun man nee, pwoo ɗeret ɗe gyet wen kǝn sat nwun, baa nǝ put a pǝ mee gurum ɗi kas. \v 12 Mbǝɗe, baa gyet wen nla nǝ a nsar mee gurum kas. Kǝzak, baa a mee gurum kám nǝ nwen kas, a Jesu Kristi shikáa wur, wur woo nǝ nwen. \p \v 13 Wu kǝlǝng pwoo nkaa shiimwaan fen, ɗe gyet nyam, nɗǝǝn seyil nNaan mǝ nen Yahudi mo, mɓít mǝnǝ, ɓe wen shínjeel Ekǝlisya Naan mo hakyeng, mbe gyet wen kǝn gung mbǝkǝ nghan tu nǝ ɗi. \v 14 Gyet nɗǝǝn gang fen mo, ɓe wen met mmo jir, mbǝ mwaan nɗǝǝn rat nen Yahudi mo. Gyet wen cìn zuur mbǝ mwaan nɗǝǝn wàar puun fen ɗe moo ten murep mo. \v 15 Ɗangɓe Naan ɗewur ten bǝlǝp an yam-yam, akuɗang moo làa an, ɓe nɗǝǝn ɗeret wur, ɓe wur pet ghan mbǝkǝ wen ɗee ɗi a mǝ wur. \v 16 Ɓe nǝ ret nNaan wur nyit ɓe wur kám Làa wur nwen, mbǝkǝ nghan sat pwoo ɗeret ɗe nkaa wur, nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas. Baa gyet wen ɓeet mǝnǝ kǝ mee gurum kas. \v 17 Kǝzak, baa gyet wen kàa nJerusalem, pǝ jeplep Jesu Kristi mo ɗe kas, ɗe gyet wur shee pǝrep mo baaɗang wur pet an. Ɗangɓe wen dǝm nyil Arabiya, aɓwoon mǝnǝ ɓe wen waa mbaa dǝm nDamaskus. \v 18 Aɓwoon ɓit mo kun, ɓe wen kàa nJerusalem, mbǝkǝ nghan naa Kefas ɗi. Wen tong ashak kǝ wur mbee teer mo kaapaat baapaat. \v 19 Baa gyet wen waa nkaat kǝ memee nɗǝǝn jeplep Jesu mo kas. Gyet wen kaat aa Jemis ɗyemnǝǝn Daa, ɓejee ɗak. \v 20 Ntoom Naan, ɓe mbii ɗe wen ran nwun, baa mo a ɗung kas. \v 21 Aɓwoon mǝnǝ, ɓe wen ndǝm nkwang yil nSiriya kǝ Silisiya. \v 22 Baa gyet nendǝm nɗang Kristi ɗe mo nɗǝǝn Judiya nǝ mo man wen kas. \v 23 Moo kǝlǝng a gurum mo nkaa sat nǝnee, <> \v 24 Mo kwoop Naan mbǝ an. \c 2 \s1 Jeplep Jesu Mo Lap Pool \p \v 1 Aɓwoon ɓit mo kaapaat baafeer, ɓe wen mbaa nkàa nJerusalem, ashak kǝ Barnabas. Gyet wen mang Titus mpan ɗi. \v 2 Wen kàa nJerusalem nǝ, a mbǝɗe Naan woo nwen nǝ, nkàa ɗi. Gyet nciit kǝ mǝnǝ, ɓe nkaat kǝ nen ɗenan-nan nǝ mo a sǝsok, mbǝkǝ wen sat ɗi mmo, nkaa pwoo ɗeret ɗe wen nkaa sat nǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas. Mbǝkǝ taji, ɗak ɗe gyet wen cìn nǝ kǝ ɗe wen nkaa cin yool ɗee a buu kas. \v 3 Ɗangɓe Titus, ɗewur ashak kǝ wen, jir ɗewur a ngu Heleni, ɓe baa gyet mo letǝng nwur, kǝ mo can nwur ɗi kas. \v 4 Ɗang pak nendǝm nɗang Kristi ɗe mǝ ɗung sǝ mo, mo tap jì ɗel nɗǝǝn mun, kaa nengwol mo sǝ, mbǝkǝ mo tap gwol mun, kǝ mo katpee ɗe mɓut mun, ɗe mun nɗǝǝn Kristi Jesu, mbǝkǝ mo le mu ɗee ɗi a kǝrem fur mo. \v 5 Baa gyet mu shínpee mmo kas koo dǝɓen, mbǝkǝ mu tap ɗe kǝ zeen mǝ pwoo ɗeret nǝ ɗe mbǝ wun. \p \v 6 Ɗangɓe mbǝ nen ɗe mo lekáa fur mo a kaa mee mbii sǝ, koo ɗe mo a wii mo yi, ɓe baa nǝ daampee nwen kas. Baa Naan wur shwatyit mmee gurum kas. Nen ɗe kǝn sat mmo, koo ɗe gyet mo a nen ɗenan-nan mo, ɗangɓe ɓe jir kǝsǝ, ɓe baa gyet mo le mee mbii ɗyik nkaa pwoo fen nǝ kas. \v 7 Akoppee mǝnǝ bǝ mo naa nǝ, Naan wur cin ɗak mǝ satpwoo ɗeret nǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas nsar fen, kaaɗe wur cin ɗak mǝ satpwoo ɗeret nǝ mPita mbǝ nen Yahudi mo sǝ. \v 8 Ɓe mo naa nǝnee, << Naan ɗewur shinɓal mPita, mbǝkǝ wur ɗee ɗe a ngusatpwoo ɗeret nǝ nen Yahudi mo, a wur shinɓal nwen zak, mbǝkǝ wen ɗee ɗi a ngusatpwoo ɗeret nǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas. \v 9 Kaaɗe mo naa ɗeret ɗe Naan wur cin nwen, Jemis kǝ Pita, kǝ Joon, ɗe gyet mo a nen nan mǝ nendǝm ndang Naan nǝ mo, (Ekǝlisya) nǝ, mo shin sarse fur ɗe mǝ shaarshak nwen, kǝ Barnabas. Mo sat nǝ, mmun mu dǝm mu satpwoo Naan nǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas, kǝ nwuɗun, ɗu dǝm ɗe pee nen Yahudi mo. \v 10 Mo sat mmun nee, taji mu mundǝr nenjeel ɗe mo nɗǝǝn mo kas, a mbii ɗe gyet kǝn fes le pǝtuup fen mbee cìn nǝ mǝnǝ. \s1 Pool Gwak Pita nYil Antiyok \p \v 11 Ɗang kaaɗi Pita gyet kàa nAntiyok, ɓe wen shin sar wur nyit, mbǝ mbii ɗe gyet wur cìn nǝ baa nǝ nkaa ar kas. \v 12 Akuɗang pak gurum mo tong pǝ Jemis jì ɗe, ɓe wur kǝ sese ashak kǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas, ɗangɓe kaaɗe des ɗesǝ nǝ mo jì wul, ɓe wur cii sese ashak kǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas, mbǝɗe wur kǝǝr nen Yahudi mo. \v 13 Ashak kǝ wur, ɓe koor nen Yahudi ɗe mo a nendǝm nɗang Jesu mo, baa mo ɗar nkaa zeen kas, kaa wur sǝ, ɗang kǝ Barnabas zak, wur mɓwoon mo nɗǝǝn mwaan mo kǝ pǝtuup ɗe vǝl-vǝl nǝ. \v 14 Ɗang kaaɗe wen naa mǝnǝ, baa mo ɗar ndǝre-ndǝre nkaa zeen mǝ pwoo ɗeret nǝ kas, ɓe nsat mPita, nnaar mo nǝnee, <> \s1 Gurum Mo Kat Ɓam A mBǝ Shinzeen \p \v 15 Mun shikáa fun, mo làa mun a nen Yahudi mo, baa a nen shikbish kaa koor gurum mo sǝ kas. \v 16 Ɗang mu man nee, baa gurum kǝ ɗee a ɗeɓang nyit Naan, a shi ɗak ɗewur cìn nɗǝǝn Wàar mo kas, ɗangɓe gurum kǝ ɗee a ɗeɓang, a mbǝ shinzeen nɗǝǝn Jesu Kristi. Har mun, mu shinzeen nɗǝǝn Kristi, mbǝkǝ mmun ɗee ɗi a ɗeɓang shi shinzeen nKristi, baa a shi mee ɗak ɗe mu cìn nɗǝǝn Wàar nǝ kas. Mbǝɗe, shi ɗak ɗe gurum cìn nǝ nɗǝǝn Wàar nǝ, ɓe baa gurum ncam ɗee a ɗeɓang nyit Naan kas. \v 17 Ɗangɓe muu gung kǝ mun ɗee ɗe a ɗeɓang nɗǝǝn Kristi. Katɗang mo waa kat a mun a nenshikbish mo, ɓe nǝ kám nǝ, Kristi wur a mee ngulep mǝ shikbish aa? Hai baa aasǝ kas koo dǝɓen! \p \v 18 Ɗangɓe katɗang wen kǝn ɗyik, a nkaa mbii ɗe wen kǝn ten nshirip mo, ɓe kǝn kám káa fen agaak nǝ, an a ngushikbish. \v 19 Wen kǝn ɗee a ɗemumuut nɗǝǝn Wàar nǝ, mbǝkǝ wen tong ɗe kǝ seen pǝ Naan ɗe. \v 20 Mo pwas an ashak kǝ Kristi. Baa a an kǝn tong nɗǝǝn seen ɗesǝ kas, ɗangɓe a Kristi wur kǝ tong nɗǝǝn an. Kǝ seen ɗe wen kǝ nǝ yaksǝ nɗǝǝn an ɗesǝ, an kǝn tong a shi shinzeen nɗǝǝn Làa Naan, ɗewur wal nwen, ɗang wur shìn kaashin mbǝ an. \v 21 Baa wen cii ɗeret Naan kas, mbǝɗe katɗang gurum kǝ ɗee a ɗeɓang nyit Naan, a shi Wàar mo, ɓe muut ɗe Kristi wur muut nǝ, nǝ nɗee a buu mǝnǝ ɓe baa nǝ kǝ mee koop nǝ kas. \c 3 \s1 Gurum Kǝ Kat Ɓam A Shi Shinzeen nJesu Kristi \p \v 1 Hai! Wun nen Galati mo, wu mwen zam. A soot ɗeɗang kǝ se ɓut nwun yi? A yit fuu mo, ɓe mo sat nwun agaak kaaɗe mo pwas Kristi. \v 2 Wu ɗar kǝ wen cìn mee tal ɗe pǝ wun. Gyet wu lap Riin nǝ a mbǝ ɗak ɗe wu cìn nɗǝǝn Wàar nǝ aa koo a mbǝɗe gyet wu shinzeen yi? \v 3 Wun wu mwen aasǝ wo? Gyet wu shee wu yaa a nɗǝǝn Riin, ɗangɓe yaksǝ, ɓe wuu rǝɓet kyes nǝ a nɗǝǝn nan fuu mo aa? \v 4 Tan wu shwaajeel kǝ mbii mo shini-shinǝ a buu mǝnǝ aa? Taji wu yit kǝ nǝ ɗee a ɗebuu kas. \v 5 Wur ɗewur shin Riin wur nwun, kǝ wur cìn mbii aapwoo mo nɗǝǝn wun, ɓe wu pan nee, a mbǝɗe wuu tap kǝ Wàar nǝ mo aa koo a mbǝɗe wu kǝlǝng, ɗang wu shinzeen pwoo ɗeret nǝ yi? \p \v 6 Wu cìn pan nkaa Abraham, kaaɗe pwoo Naan nǝ sat sǝ nǝnee, <> \v 7 Mbǝmǝnǝ, ɓe yaksǝ, wu naa a nenshínzeen mo a jep Abraham nǝ mo. \v 8 nƊǝǝn pwoo Naan, ɓe mu ten mu naa nǝ, Naan wur le nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas, kǝ mo ɗee a ɗeɓang nyit wur a mbee shinzeen. Mo satpwoo ɗeret ɗesǝ nǝ mɓít mǝ Abraham nǝnee, <> \v 9 Nǝ aasǝ ɓe, nen ɗe mo shinzeen, mon nkat ɗeret ashak kǝ Abraham, mbǝɗe gyet wur kǝ shinzeen. \p \v 10 Nen ɗe moo le pǝtuup fur mo, a nkaa ɗak Wàar nǝ, ɓe mo a ndǝr tuup Naan. Mo ran nɗǝǝn ɓǝǝt haal Naan nǝnee, <> \v 11 Yaksǝ, nǝ ɗee agaak nǝ, baa mee gurum mak ɗee a ɗeɓang nyit Naan shi Wàar mo kas. Mbǝɗe koo a wii, ɗewur ɗee a ɗe ndǝre a mbǝ shinzeen wur, ɓe a wur nkat seen. \v 12 Ɗangɓe baa Wàar nǝ ɗar a nkaa shinzeen kas, <> \p \v 13 Mun jir, mon ntokɗyeel ɗebish mun, mbǝɗe baa mu gam Wàar nǝ mo jir kas, ɗangɓe Kristi, wur can mun nɗǝǝn ɗyeel ɗebish nǝ. A mbǝ mun, ɓe wur shwaajeel fun mo, ɗang wur mang ɗyeel ɗebish nǝ le nkaa shin. Nǝ a rǝran nɗǝǝn ɓǝǝt haal Naan nǝnee, <> \m \v 14 Mbǝkǝ nɗǝǝn Kristi Jesu, ɓe ɗeret mǝ Abraham nǝ ɗee nkaa nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas. Kǝzak, mbǝkǝ mun mu lap Riin ɗe Naan wur kǝ ten cweer nǝ nnǝ, wuɗin ncin mmun mbǝ shinzeen fun mo. \s1 Wàar Kǝ Pwoo Ɗe Naan Kǝ Ten Cweer Mo \p \v 15 Ɗyemnaa mo, an ncìn kám kǝ mbii ɗe mu ten mu loot kǝ mo nɗǝǝn tong fun mo shidaar-shidaar. Katɗang gurum mo vǝl moo ten ɓwootpwoo ashak nkaa me mbii, ɓe nǝ nluk kǝ mee gurum ɗyik teppwoo ɗe mo kǝ ten ɓwoot nǝ, kǝzak, baa mee gurum mak le mee mbii ɗe nkaa nǝ kas, mbǝɗe mo kǝ ten ɓwoot nǝ. \p \v 16 Nǝ aasǝ, Naan wur kǝ ten cweerpwoo mo Abraham yam-yam kǝ ɗang wur. Baa mo ran a nee kǝ ɗang wur mo kas. Katɗang ɗe mo sat nee, a ɗang wur mo, ɓe ɗe nǝ kám nǝ, ɗang nǝ mo a ɗes, ɗangɓe mo ran a nkaa ɗang wur mǝndong ɓejee. Dang wur ɗemǝndong ɗesǝ nǝ a Kristi. \v 17 Mbii ɗe an nkaa sat nǝ a nee, gyet yam-yam, ɓe Naan wur kǝ ten ɓǝlemcuk shi toom. Ɗangɓe aɓwoon ɓit mo kambil feer kǝ laarkun, aku ɗang Naan wur shin Wàar nǝ nen Yahudi mo. Wàar ɗe Naan wur shin ɗesǝ nǝ, baa nǝ mak teppwoo ɗe gyet wur kǝ ten cweer nǝ kas, kǝzak, baa Wàar nǝ mo mak tupwoo ɗe Naan wur kǝ ten cweer mo kas. \v 18 Katɗang ɗe Naan wur shin zuum wur ngurum mo a mbǝɗe moo tap Wàar nǝ, ɓe ɗe baa gurum mo nkat zuum wur nǝ a mbǝ pwoo ɗe Naan wur kǝ ten cweer nǝ kas. Ɗang mu man nee, a mbǝɗe gyet Naan kǝ ten cweer nǝ, ɗangɓe wur shin zuum nǝ Abraham. \s1 Naan Shin Wàar Wur mMun \p \v 19 Ɗang, a mii a koop Wàar nǝ yi? Naan wur shin Wàar nǝ mo, a mbǝkǝ mmun man mbii ɗebish mo ɗi. Gyet Naan wur shin Wàar nǝ mo mmun, a mbǝkǝ mo tap mun ɗi, mbǝ reppee lee, ɓe parɗe pee nǝ wul, mbǝkǝ ɗang Abraham nǝ jì ɗi. Mbǝɗe Naan wur kǝ ten cweerpwoo mǝnǝ a nwur. Naan wur shin Wàar nǝ a nnenlep wur mo, mbǝkǝ mo sham shin ɗi nsar mee gurum ɗe gyet wur a ngu ar nnaar Naan kǝ gurum mo. \v 20 Katɗang ngu ar ɗe mɓut mee mbii, bǝ nǝ kám mmun nǝ wur ɗar a naar gurum mo vǝl. Ɗang nɗǝǝn pwoo ɗe gyet Naan cweer Abraham nǝ, ɓe gyet a Naan wur mbǝshin ɓejee, ɗe gyet wur cweerpwoo mǝnǝ. \s1 Shii Wàar \p \v 21 Kyet ɗesǝ nǝ kám mmun nǝ, Wàar nǝ a nkaa koon kǝ pwoo ɗe Naan wur kǝ ten cweer nǝ wo? Baa nǝ aasǝ kas koo dǝɓen. Katɗang gyet mee Wàar nǝ ɗe, ɗe gyet nǝ mmak shìn seen ngurum mo, ɓe gyet nǝ mmak le gurum mo ɗee a ɗe ndǝre nyit Naan. Ɗang baa mee kaan Wàar mǝnǝ ɗi kas. \v 22 Ɗang kaaɗe mo ran nɗǝǝn ɓǝǝt haal Naan sǝ nee, mbii ɗe mo nɗǝǝn nyil nǝ jir, mo a ndǝr shikbish. A nen ɗe mo shinzeen nJesu Kristi, mo lap mbii ɗi Naan wur kǝ ten cweer nǝnee, wuɗin shìn nen ɗe mo shinzeen Kristi ɓejee. \p \v 23 Gyet akuɗang shinzeen nǝ jì, ɓe mun a ɗe shishoot nɗǝǝn Wàar nǝ, aku ɗang Naan wur wang ar mmun, kǝ mu shinzeen ɗi nJesu Kristi. \v 24 Mbǝmǝnǝ, ɓe gyet Wàar nǝ a ngukám fun, akuɗang Jesu Kristi wur jì. Kaaɗi wur jì ɓe mu ɗee a ɗi ndǝre nyit Naan, mbǝɗe mu shinzeen wur. \v 25 Ɗang nyaksǝ, kaaɗi Naan kǝ wang ar nǝ mun, mbǝkǝ mu shinzeen ɗe Jesu Kristi, ɓe baa mu kuɗi a ndǝr ngupan mun kas. \v 26 Mbǝɗe yaksǝ bǝ shinzeen, nɗǝǝn Jesu Kristi, ɓe wun a jep Naan mo jir. \v 27 Wun ɗe moo cìn baptisma nwun jir nɗǝǝn Kristi, ɓe wuu ɗee a ɗebǝɓal kǝ Kristi mǝnǝ. Mbǝmǝnǝ mu mwaan nɗǝǝn ɗyen mǝ Kristi. \v 28 Yaksǝ, baa mee shwatyit kuɗi nnaar nen Yahudi mo kǝ nen ɗe baa mo a nen Yahudi mo kas, koo naar kǝrem kǝ jeplu mo kas, koo nnaar mish mo kǝ mat mo kas, mbǝɗe wun a ɗemǝndong jir nɗǝǝn Kristi Jesu. \v 29 Katɗang wun a mǝ Kristi, ɓe wun a jep Abraham mo. Wuu lap mbii mo jir, ɗe gyet Naan wur kǝ ten cweer nǝ. \c 4 \p \v 1 Mbii ɗe an nkaa sat nǝ a nee, làa ɗewur nsekop, baa wur met kǝrem kas, naar ɗewur kuɗi a làa, jir kǝ ɗe long nǝ mo a mǝ wur. \v 2 Kaaɗi wur kuɗi a làa, ɓe a gurum moo tap wur zak. A gurum moo naa mbii wur mo, har parpuus ɗe puun wur le nǝ wul. \v 3 Nǝ kǝ mun aasǝ zak. Gyet nyam, naar ɗe gyet baa mu manshii zeen kǝ mbii mo kas, ɓe gyet mun a kǝrem mon ndǝr Wàar kǝ mbii ɗe gurum mo loot kǝ cìn mo, ɗe mo nyil ɗesǝ mo. \v 4 Ɗang kaaɗi pee nǝ wul tyap, ɓe Naan wur lep Làa wur sham nɗǝǝn nyil ɗesǝ. Mo làa wur a kaaɗi mo kǝ làa gurum mo sǝ, ndǝr Wàar. \v 5 Mbǝkǝ wurang nen ɗe mon ndǝr Wàar nǝ ɗi, mbǝkǝ wur le mun ɗee ɗe a jep Naan mo. \v 6 Mbǝɗe wun a jep wur mo yaksǝ, ɓe Naan wur lep Riin kǝ Làa wur sham nɗǝǝn pǝtuup fun mo. Riin nǝ wur petpee shiɓal nee, Daa puun! \v 7 Yaksǝ, ɓe nɗǝǝn Naan, baa wu kuɗi a kǝrem mo kas, ɗangɓe wun a jeplu mo. Katɗang wu ɗee a jeplu mo, ɓe wun nsekop kǝ mbii ɗe Naan wur ncìn nǝ jep wur mo. \s1 Pool Pan Nen Galati Mo \p \v 8 Gyet nyam, ɓe baa wu man Naan kas, ɓe gyet wun a kǝrem mo ndǝr riin ɗe baa mo a naan kas. \v 9 Ɗangɓe yaksǝ kaaɗi wu man Naan sǝ, koo kaaɗi Naan kǝ man wun sǝ, ɓe cirang ɗang wun ciir kǝɓwoon nNaan, kǝ wun waa wu baa wu dǝm ɗe nɗang Wàar kǝ mbii ɗe gurum mo loot kǝ cìn yi mǝ riin ɗe mo nyil ɗesǝ baa moo mee ɓal kas yi? Ɗyen nwun kǝ wu baa wu ɗee ɗe a kǝrem mo zak aa? \v 10 Wuu tap kǝ teer mo, kǝ puus serǝɓet mo, kǝ tar mo, kǝ pak teer mo nɗǝǝn ɓit nǝ. \v 11 Ɗangɓe wu shin kǝǝrmuut taji ɗak ɗe gyet wen cìn pee wun, nǝ yool ɗee a ɗebuu. \p \v 12 Ɗyemnaa mo, an kǝn ɗang pee wun, kǝ wu ɗee kaa ghan sǝ. Kaaɗi ghan kǝn ɗee kaa wun sǝ. Baa wuu cìn mee mbii ɗebish nwen kas. \v 13 Wu man nee, gyet a wen shee jì kǝ pwoo ɗeret nǝ nwun. Mbii ɗe gyet nǝ le ɗang wen tong pee wun ɗe, a mbǝɗi baa gyet wen nkoom kas. \v 14 Koo ɗe gyet shwal nǝ daampee nwun, bǝ baa wu cii an kas, kǝzak, baa wu ɓak an kas. Ɗangɓe wu lap ghan shi pǝtuup mǝndong kaa wuu lap a mee ngulep Naan sǝ. Gyet wu lap ghan a kaa Kristi Jesu shikáa wur sǝ. \v 15 A nee, retnyit ɗe gyet wu cìn ashak kǝ wen sǝ, nǝ a nii? Mbǝɗe wen sat nwun azeen, katɗang ɗe a mbii ɗe nǝ mmak cìn, ɓe ɗi gyet wun shwatyit fuu mo wu shìn nghan. \v 16 Cirang ɗangɓe wen mbǝ ciir nɗee a shaarlek fuu yi? Mbǝɗe wen sat zeen nǝ nwun aa? \v 17 Nen ɗe mo nkaa cìn ɗung nwun sǝ mo, moo gung a mbǝkǝ mo kat ɗeret ɗe nyit fuu, ɗangɓe mbii ɗe nǝ le ɗang mo rǝɓet cìn kǝsǝ nǝ, baa nǝ ret kas. Mo rǝɓet a kǝ wun ɓàkshak ɗe kǝ wen, mbǝkǝ wu kǝlǝng a mo ɗi ɓejee. \v 18 Katɗang gurum mo tap shak a mbee mbii ɗeret, ɓe nǝ ret zam. Ɗesǝ nǝ azeen-nzeen, koo a pǝrangyi. Koo ɗe ghan ashak kǝ wun, koo ɗe baa ghan ashak kǝ wun kas, ɓe wen kǝn pan wun. \v 19 Jep fen ɗe kǝn wal nwun sǝ mo, ghan a kaa mat ɗe war nkaa shwaajeel mbee làa-làa sǝ. Wen nsat a nshwaajeel nǝ ɗak, har parɗi mǝse fuu ɗee nciit-nciit kǝ mǝ Kristi. \v 20 Ɗyeen ghan ndǝǝm pee wun ɗe zam, mbǝkǝ nghan man ar ɗe an nsat mbii ɗesǝ mo ɗe nwun. Yaksǝ, baa wen man mbii ɗe an nsat nwun kas. Mbii nǝ daampee nwen nkaa wun zam. \s1 Kám Shi Seera Kǝ Hagar \p \v 21 Wun nen ɗe wu sat nee, wun a ndǝr Wàar nǝ mo. Wu sat nwen yaksǝ, wu kǝlǝng mbii ɗe Wàar ɗesǝ nǝ mo nkaa sat nǝ aa? \v 22 Mo ran nɗǝǝn ɓǝǝt haal Naan nǝnee <> \v 23 Ɗangɓe mo làa-làa kǝ mat ɗe gyet war a kǝrem sǝ, nɗǝǝn nan, ɗangɓe làa mat ɗe gyet baa war a kǝrem kas sǝ, mo làa wur a nciit-nciit kǝ pwoo ɗe gyet Naan wur ten cweer nǝ Abraham. \v 24 Pwoo ɗesǝ nǝ mee mbiikám ɗejurum ɗe ɓut. Mat ɗevǝl ɗesǝ nǝ mo, mo ɗee a kaa cweerpwoo shi toom mo vǝl sǝ, ɗe gyet Naan wur sat nǝ mo. Hagar a mat ɗe war a kǝrem sǝ, war ɗee a sǝmpwoo ɗe Naan wur cweer nǝ mMosis nkaa jwak Sinai. A war ɗe war làa-làa mo ɓe mo ɗee a kǝrem mo. \v 25 Hagar war ɗee a sǝmpwoo kǝ jwak Sinai ɗe nǝ nyil Arabiya. War ɗee a kaa Jerusalem sǝ, ɗe war kǝ jep war mo, mo ɗee nkaa cìn ɗak kǝrem mbǝ cicinsǝ. \v 26 Ɗang Jerusalem ɗe nǝ nɗǝǝn ɗengnaan, baa war a kǝrem kas, war a nǝǝn fun. \v 27 Ɓǝǝt haal Naan sat nǝnee, <> \m \v 28 Yaksǝ, ɗyemnaa, mo mmun a jep ɗe mo kǝ tuwap nkaa ɗe wun a kaa Aizik sǝ. \v 29 Gyet nyam nǝ, ɓe làa ɗe gyet mo làa wur a nɗǝǝn nan sǝ, wur shínjeel laa ɗe gyet mo làa wur a nɗǝǝn Riin. Nǝ aasǝ yaksǝ. \v 30 Ɗang, mbii ɗe mo ran nǝ nɗǝǝn ɓǝǝt haal Naan nǝ sat a mbǝmi? Nǝ sat nǝnee, <> \v 31 Mbǝmǝnǝ ɗyemnaa mo, baa mun a kǝrem mo kas, ɗangɓe mun a jeplu mo. \c 5 \s1 Katpee Ɗe Mun Kǝ Nǝ nƊǝǝn Kristi \p \v 1 Mbii ɗe nǝ le, ɗangɓe Kristi wur pwat kǝ mun ndǝr Wàar kǝ nen Yahudi nǝ mo, a mbǝkǝ mun ɗee ɗi a nankáa sun azeen-nzeen. Mbǝmǝnǝ, ɓe wen kǝn sat nwun nee, wu ɗar ɓalɓal kaa nen ɗe mo a nankáa sut sǝ. Taji wu baa wu shìn káa fuu, mbǝkǝ wu baa wu ɗee ɗi a kǝrem kas. \p \v 2 Wen Pool, an nkaa sat nǝ wun nee, katɗang wu yit mmee gurum can wun, ɓe nǝ ɗee agaak nǝnee, << mbii ɗe Kristi kǝ cìn mbǝ wun, ɓe nǝ ɗee a buu mǝnǝ. \v 3 Wen kǝn rǝɓet kǝ koo a weyi man azeen-nzeen nǝ, katɗang mee gurum waa rǝɓet kǝ mo can wur, ɓe nǝ ɗee a tǝng kǝ wur gam koor wàar nǝ mo ɗi jir. \v 4 Wun nen ɗe wu pan nee, wuu ɗee a ɗe ndǝre nyit Naan, mbǝɗe wuu tap kǝ wàar nǝ mo, ɓe wu pwat kǝ káa fuu mo aku nɗǝǝn Kristi. Wuu ɗee a ɗepǝpal nɗǝǝn ɗeret ɗe Kristi kǝ ten cìn mo mbǝ wun. \v 5 Ɗangɓe mun nen ɗe baa mu leyit a nkaa can kas, ɓe nɗǝǝn Riin shi shinzeen ɓe, muu tong a shi gongpee shi canciin mǝ ɗe ndǝre mǝ Naan. \v 6 Katɗang mu ɗee a ɗemǝndong kǝ Kristi Jesu, ɓe baa nǝ kuɗi mee koop nǝ kas, koo ɗe mo can gurum, kǝ koo ɗe baa mo can gurum kas, ɗangɓe mbii ɗe nǝ kǝkoop nǝ a shinzeen ɗe nǝ kám sat nɗǝǝn wal. \v 7 Dǝ nyam, ɓe wun nkaa sekyeen nɗǝǝn pwoo ɗeret nǝ hakyeng, ɗangɓe yaksǝ, ɓe a me le ɗang baa wu kuɗi wuu mwaan nɗǝǝn zeen nǝ kas yi? \v 8 Baa a Naan ɗewur pǝrep wun, a wur cíi sekyeen nwun kas. \v 9 <> \v 10 Ɗang mbǝɗe mun a ɗemǝndong nɗǝǝn Daa fun, ɓe an shinzeen nee, baa pan fuu mo waa ɗen ɗyik kǝ mǝnǝ kas. Wen shinzeen nee, ngwe ɗewur nǝk wun sǝ, koo ɗewur a wii, ɓe Naan nshín kar wur. \p \v 11 Ɗang ɗyemnaa mo, katɗang an kǝn sat an satpwoo nǝ, can nǝ a tǝng, ɓe a me le ɗang ghan kǝn sat a nshwaajeel ɗak yi? Katɗang nǝ aasǝ, ɓe moo shang mbii ɗe nǝ le canshii ngurum mo nɗǝǝn shiyeepyoom Kristi. \v 12 Nen ɗe mo daampee nookɗi nwun sǝ, wen fes nrǝɓet kǝ mo dǝm pun sut kǝ mo ɗee ɗi a meermuut mo. \p \v 13 Ɗyemnaa mo, Naan wur pǝrep wun, mbǝkǝ taji wu ɗee a kǝrem mo ndǝr wàar mǝ nen Yahudi mo kas, ɗangɓe, taji wu le kǝ katpee fuu nǝ, nǝ ɗee a ar ɗe wun ncìn mbii ɗebish mǝ nan ɗi kas. Ɗangɓe nǝ ret kǝ wu walnshak kǝ ɓamshak zak. \v 14 Mo gam wàar nǝ mo jir a nɗǝǝn pwoo ɗesǝ nǝnee, <> \v 15 Katɗang wun nɗee a kaa luwaayil ɗe moo seshak sǝ, ɓe wu tap taji wu tu shak kyes kǝdǝng-ndǝng. \s1 Wu Tong nƊǝǝn Riin Naan \p \v 16 Wen kǝn sat nwun nee, wu mwaan nɗǝǝn Riin, mbǝkǝ taji wu gam ɗyen mǝ nan nǝ kas. \v 17 Mbǝɗe mbii ɗenan nǝ kǝ rǝɓet, ɓe baa mo a nciit kǝ mbii ɗe Riin nǝ rǝɓet kas. Kǝzak, mbii ɗe Riin nǝ rǝɓet ɓe baa mo a nciit kǝ mbii ɗenan nǝ rǝɓet kas. Mbii ɗevǝl sǝ mo baa moo rǝɓet shak kas. Ɗesǝ nǝ ɗee nee baa wu mak cìn mbii ɗe wuu rǝɓet kas. \v 18 Ɗang katɗang wuu mwaan a nɗǝǝn Riin Naan, ɓe baa wu kuɗi a ndǝr Wàar nǝ kas. \p \v 19 Ɗak ɗe gurum moo cìn nɗǝǝn mǝse kǝ gurum, nǝ agaak. Kyeet kǝ ɗak mǝnǝ mo, a kaa cin ngaa, ɗak ɗebish mo, cìn mbii ɗebish nen yitlwaan. \v 20 Seyil nkùm, ɗak soot, ciishak, jǝǝr, zuur, tuup, rǝɓetkáa, ɓákshak, mǝse ɗe nǝ a mǝ yilangpee. \v 21 Zuur ɗebish, shwaayuur, kuur ashak ɗebish mo, kǝ mbii ɗebish mo ɗe shini-shinǝ. Wen kǝn satpwoo nwun shiɓal, kaaɗe gyet ghan kǝn sat nwun sǝ nǝ, nen ɗe moo cìn mbii ɗesǝ mo jir, ɓe baa mon ncam ɗel nɗǝǝn mulki Naan kas, koo dǝɓen. \p \v 22 Ɗang ɗak ɗe gurum moo cìn nɗǝǝn Riin Naan mo a, walnshak, kǝ retnyit, tongryang, gung mbii mo, naajeel nshak, cìn mbii ɗeret mo, shinzeen, \v 23 sham kǝ káa, yaasuk. Mbii ɗesǝ mo jir, baa mee Wàar ɗe nkaa mo kas. \v 24 Nen ɗe mo a mǝ Kristi Jesu, mo kǝ ten pwas nan fur mo nkaa shiyeep ashak kǝ koor nǝ. \v 25 Katɗang mu tong a nɗǝǝn Riin, ɓe nǝ ret kǝ mu mwaan nɗǝǝn Riin nǝ zak. \v 26 Taji mu ɗiyeepkáa kas, kǝ taji mu le tuup nshak kas. Taji mu cìn zuur kǝ shak kas zak. \c 6 \s1 Wu Ɓamshak \p \v 1 Ɗyemnaa mo, katɗang mee gurum taa pal, ɓe wun ɗe wun a ɗe ɓalɓal nɗǝǝn Riin Naan wu ɓam wur, mbǝkǝ wur tuwap ɗe. Wu sham kǝ káa fuu mo, kaaɗe wun nkaa ɓam wur. Wu tap kǝ káa fuu, mbǝkǝ taji wun wu waa wu ɗel nɗǝǝn jwaan nǝ kas. \v 2 Wu ɓamshak, katɗang wu cìn aasǝ ɓe wu gam Wàar Kristi mǝnǝ. \p \v 3 Katɗang memee fuu lekáa wur a mee mbii, ɗangɓe nɗǝǝn zeen nǝ, ɓe baa wur a mee mbii kas, ɓe gwar mǝnǝ nǝk a kaa shin ɓejee ɗak. \v 4 Ɗang nǝ ret kǝ, koo a wii ɓe wur cam ɗak wur, ɗangɓe wur nleshap shikáa shin, baa ashak kǝ ɗewur kám shin kǝ mee gurum kas. \v 5 Koo a weyi nɗǝǝn wun ɓe wur mang toon kǝ mbii ɗewur cìn mo shikáa wur. \p \v 6 Koo weyi ɗewur nkaa lap kámpwoo Naan, ɓe nǝ ret kǝ wur ɓàk mbii ɗeret mo jir, ashak kǝ ngukám nǝ. \p \v 7 Taji mee gurum gwamkáa shin kas, mbǝɗe baa mee ngwe cam zaal nNaan kas. Mbii ɗe gurum kop ɓe wur nɗyiip a nǝ. \v 8 Ngwe ɗewur kop a nɗǝǝn nan nwur, ɓe wur nɗyiip a mbii ɗewam nɗǝǝn nan nǝ. Ɗang ngwe ɗewur kop nɗǝǝn Riin Naan, ɓe nɗǝǝn Riin ɓe wur nɗyiip a seen ɗe ngaa-ngaa. \v 9 Taji kwak fun mo waam mbǝ cìn mbii ɗeret mo kas, mbǝɗe katɗang pee nǝ wul, ɓe mun nɗyiip ɗeret mǝ ɗak fun mo, ka baa mu taa mu muutleet kas. \v 10 Aasǝ, nǝ ret kǝ mu cìn mbii ɗeret mo, kaaɗe mu katpee nǝ sǝ. Mu cìn mbii ɗeret ngurum mo jir, met jir, a ɗyemnǝǝn fun mo, ɗe mo a nendǝm nɗang Kristi mo. \s1 Pwoo Ɗe Mǝ Kyes Nǝ Mo \p \v 11 Ran ɗenan-nan ɗe wu naa sǝ mo, a an ran mo shi sar fen shindǝm nwun. \v 12 A nen ɗe mo rǝɓet leshap nɗǝǝn nan ɗesǝ, a moo rǝɓet letǝng nwun, mbǝkǝ wu can-can ɗe, kǝzak, mbǝkǝ taji mo shwaajeel, mbǝ shiyeepyoom Kristi kas. \v 13 Nen ɗe moo ten can mo, mo shikáa fur, baa mo kyeer wàar nǝ kas. Ɗangɓe nǝ a rǝɓet kǝ mo, kǝ mo can wun, mbǝkǝ mo katpee ɗe mbǝ canpwoo nkaa wun nɗǝǝn nan. \v 14 Ɗangɓe pee wen ɗe ɓe a shi shiyeepyoom Daa fun Jesu Kristi, a nǝ a mbii mǝndong ɗe nǝ mmak le kǝ nghan canpwoo ɓejee ɗak. A mbǝ shiyeepmúut wur, ɓe mbii ɗe mǝ nyil ɗesǝ mo, baa mo kuɗi mee koop nǝ pee ghan ɗe kas. Nǝ ɗee a kaa moo ten pwas mo nkaa shiyeepmúut Kristi, kǝzak, an a kaa ngwe ɗe kǝ ten muut sǝ, har wen kǝn yit mbii mǝ nyil ɗesǝ mo mɓwoon. \v 15 Koo ɗe mo can gurum, kǝ koo ɗe baa mo can gurum kas, ɓe baa nǝ kǝ mee koop nǝ kas. Mbii ɗe nǝ kǝkoop nǝ hakyeng nǝ nɗesǝ, Naan wur shin seen ɗepwoo mun. \v 16 Mbǝ ɗe mo kǝ mwaan nɗǝǝn seen ɗepwoo ɗesǝ nǝ, ɓe mo a nen Naan mo azeen. Moo tongryang kǝ Naan kǝ wur naa mo shi yit naajeel zak. \p \v 17 Yool yaksǝ, ɓe baa ɗyen nwen kǝ mee gurum daampee nwen zak kas, mbǝɗe nǝmer ɗe mo nkaa an mo kám nǝ, an a kǝrem mǝ Jesu. \v 18 Ɗyemnaa mo, ɗeret mǝ Daa fun Jesu Kristi nǝ tong ashak kǝ riin fuu mo jir. Nǝ a kǝsǝ.