\id MRK NT0004.MK Suena NT Wilson dp transfer 11-JUN-87 \h Mak \toc1 OZIGA EWANANA MAK MENI GAENUA \toc2 Mak \mt1 OZIGA EWANANA MAK MENI GAENUA \ip \it Mak, zazo nuso zo Yohane Mak, nu Yerusalem nate ena bazinua. Nu Pauloto Petorora soumai wero noisonua. Nu Yesura uge ei awa Roma ema emo gaenua. Roma ema nukare putou awa yaba inoisowa, are Mak meni Yesura uge gainoise bua putoure ata tani putoure Yesu meni inoisonua amira uge-mage wenua. \it* \c 1 \s1 Yohane ge ou gutai zaawai ema ami ge tugata inoisonua. \p \v 1 Yesu Kristo Anutura Mai amira Oziga Ewanana ego ine kei awenua awa. \v 2 Porofete zo zazo nuso Yesaya meni bukura ge ei awa gaenu itewia ewa, \li2 Ei giu! Na oziga sai ema naso iyetamunona. Nu gita wero ebata niso kora wamunoya. \li1 \v 3 Nu ware gamu-gamura ena zawa sero arero ego toya awa, \li2 “Tuara ebata awa kora weu sonae.” \p \v 4 Yesaya meni ge ago gaenua da ago ine Yohane ge ou gutai zaawai ema ami ware itise zewai ge sasai ninitinoisowa. Ego toisonua awa, “Nikare duba kapeteniro nuai waya nisokare duawa giro amire na nikare ge ou gutamunona. Ago wawa amire Anutu meni nuai waya nisokare disai tepo wamunoya.” Ago toisonua awa. \v 5 Yudaya zebura ema bama ata nata bamu Yerusalem amira ema bama dapikarago ami nuso nana baro pasina nusokare kerenasara nu nukare ou Yodan ena ge ou gutinoisonua awa. \p \v 6 Yohanera mo wo kamel tu puro wai. Ata ipu gei nuso awa wora tata. Nu koware pikare awa ninoisonua. \v 7 Yohane meni Anutura ge ego toisonua awa, “Na gita inona, ata na putou tepo. Ota ema zo ama mamunoya amira putou bamubake. Nune na dainai. Na dupuniro sandol nusora asi besai ine te oko inoya.* \v 8 Nane ge ou gutai nimorekare potena pupitawa, ata nune Ozana nimorekare potai pumamunowa.” Ago toisonua awa. \s1 Yohane meni Yesu ge ou gutenua. \p \v 9 Ago inoiwa amire Yesu nata Nasarete Galilaya provinsra itia amira ana munu Yohane meni nu ou Yodan ena ge ou gutenua awa. \v 10 Are Yesu oura ena wititinoinu utu zaumunu Ozana meni nuso nana toyamu sero ni guma ine wero osisinoinua awa ginua. \v 11 Iri niro gosinoinu ge zo ego ine utura ena osenua awa, “Ni Mai naso. Ni wama naso. Na ni emo yawa sara inona.” \s1 Satan meni Yesu etetenamu wenua. \p \v 12 Ge osenu Ozana meni nu uzumunu ware bamunua. \v 13 Ware baro waiko be 40 itinu Satan meni nu etetenamu wenua. Yesu abu wora masira noinu angelo meni nu kora wewa. \s1 Yesu nu Galilaya ena bua zaawenua. \p \v 14 Ema eni meni Yohane puro benai sora potiwa amire Yesu meni Anutura Oziga Ewanana awa sero sero Galilaya bamunua. \v 15 Galilaya baro ego senua awa, “Be kei awetia. Anutu imata Tua wero nuamunoya amira be kei awetia. Nikare duba kapeteniro Oziga Ewanana niniwo me wae.” \s1 Yesu meni ema zoeto-zoeto nu ama ganarise sero zawa senua. \p \v 16 Ago wero Yesu meni ou ubu Galilaya amira kora-kora nomite Simonto nami nuso Andereare nuto ami moga oura apitinoiwato ginua awa. Nuto wo pumai ema. \v 17 Yesu meni numoreto ego senua awa, “Nito muuto, na ama ganaweto. Na nito gipana erama pumai ema waweto.” \v 18 Ago senu giro nuto moga nusoto eya doro Yesu ama ganewato awa. \p \v 19 Yesu meni noko pei-kaka kora-kora baro nami eto zazo nusoto Yakoboto Yohanere, nuto Zebedira mai, ami wara itise moga kora inoiwato awa ginua. \v 20 Giro zawa senu nuto mama nusoto Zebedi ata ama-zanire wara ago doro Yesure dai bamuwato awa. \s1 Yesu meni bi ema zora nana ena tunenua. \p \v 21 Nukare bamu nata Kapaneam niwa. Ago noiwa zanatiaira pura zazo nuso Sabat awa kei awenu giro nu Yuda emara yere ibu amira toiro nukare ge tugata wenua awa. \v 22 Nu ge tugata inoinu nukare ge nuso niniro di tainiwa. Awa nera kota, nu gera susu meni ge diro baitinua, awa lo ge gipai ema nusokare gipinoisowa awa doro dainiro putoure senua awa. \p \v 23 Ago gipinoinu ema zo bi meni nuso nana toiro itinua ami yere ibu nusokarera ena kei awenua. \v 24 Kei awero ge gunero ego senua awa, “Yesu Nasarete natara ema, ni ne wamu sero nasokare nana tupesi? Ni nakare sisamu sero tupesi, tanita? Na susu niso gosinona. Ni Anutura Mai saramai.” \v 25 Ago senua awa, ata Yesu meni bi senero ego senua awa, “Ni ge doro numa doro bamu.” \v 26 Ago senu giro bi meni ema awa denu aziapinoinu bi zawa gatinoise nu doro bamunua awa. \v 27 Ago wenu ema meni giro di tainiro ge ina-sa inoise atata wero sewa awa, “Awa neni? Nu gipai ge seka zo gipinoiwa. Nu ema putoure ine wero ge sawi nena dapikarago ge nuso dipinowera. Bi dai ge nuso dipinora.” \v 28 Ago sewa oziga nuso meni baro Galilaya zebura te wenua. \s1 Yesu meni Petorora imeti-gagara kora wenua. \p \v 29 Yesu bua mai nusore ago wero yere ibu doro Simonto Andereare nana sora toiwa Yakoboto Yohanere numorekare dai toiwato. \v 30 Simonra imeti-gagara meni yaya tama mena-manara puro duro itinu giro nukare oziga nuso Yesure sewa awa. \v 31 Sewa giro Yesu meni nuso nana baro wana nuso zinu erinu tama mena-mana awa tepo wenu nu nena nusokare sawero potinu niwa awa. \s1 Yesu meni ema bama diti bamu awa kora wenua. \p \v 32 Tua amumuka inoinu nukare erama yayare amire erama bi puro noisowa amire awa puro nuso nana kei awewa. \v 33 Ago wewa natara ema bama dapikarago ami toyai bera ina-musa wero toyamu sero wewa. \v 34 Yesu meni senu ema bama dainiro yaya eure-taure puro noisowa ami kokopai wewa. Nu bi dainiro tunenu bamuwa. Bi meni nu gosinoiwa, are nu nukare ge sai azu senu nukare ge sai ine tepo wewa. \s1 Yesu nu Galilaya zebu zimuro bua wenua. \p \v 35 Pire pina kaka atamure nu eriro so doro so zo erama tepo amira baro isa toinu \v 36 Simon ata ema numore dai noisowa ami nu kau wero baro \v 37 tamuro ego sewa awa, “Ema bama dapikarago ni kau inora.” \v 38 Ago sewa nu ego senua awa, “Nata babezinoma zorage itera amira dai bayanekai. Ago barokai na Anutura ge numorekare sane. Nera kota, na bua ami emo musena.” \v 39 Ago sero nu yere ibu nusokare Galilaya zebura itisowa amira baro Anutura ge tugata inoise bi eni tuninoise noisonua awa. \s1 Yesu meni ema zo boya ayare awa kora wenua. \p \v 40 Yesu tani ago inoinu ema zo boya ayare meni Yesura nana muro ge beina wero bawa diro koiniro ego senua awa, “Ni putou niso itia, are ni na kora wamu wero giro kora wasa ewanana wamunona.” \v 41 Ago senu Yesu meni nu emo zo wenu giro nu kora wamu sero wana potiro nu kimuro ego senua awa, “Iyo, na ago wamu kotupitinona. Tama niso kokopai kei awaise.” \v 42 Ago tuaise boya aya nuso eya wawa wewa tama nuso ewanana wenua. \v 43 Ago wenu Yesu meni nu eya bayaise sero ge zewai numore ego senua awa, \v 44 “Tani nimore wetena amira bowi awa ema zore oko sase. Ata ni bamu, tama niso awa prisre gipasa gae. Ago inoise nena Mose meni Anuture potawise senua, awa potasa yaya niso tepo wetia amira susu giro baitamunora.” \v 45 Ago senu ema awa so doro bamunua awa. Ata nu ema dainirore ge toise amira oziga awa sena-sana wenua. Are Yesu meni nata zota zora eramara giti mokara bayai ine te kaka wamu wenu giro nu so erama tepo amira baro itasai erama enare-onare wero nuso nana kei awinoisowa awa. \c 2 \s1 Yesu meni ema zo te-wana amai awa kora wenua. \p \v 1 Waiko be eni tepo wenu Yesu meni noko tera bamu Kapaneam ninu ema bama meni Yesu nuso nana baro itinua awa niniwa. \v 2 Niniro erama dainiro meni auniro itiwa aunaira zara tepo wenu so be atune dai zara tepo wenua awa. Ago wewa nu Anutura ge numorekare toise itinu \v 3 ema eni meni ema zo te-wana amai awa puro muwa awa. Ema zoeto-zoeto ami ema awa dimuro puro muwa. \v 4 Ata erama witai itiwa, are nukare Yesura nana zorage bayai ine tepo wenu giro nukare so ena Yesu bage itinua ana be wero ema gogare potiwa osenua. \v 5 Ago wewa Yesu meni tuma diai nusokare giro mai yayare amire ego senua awa, “Mai naka, na pasina niso disinona.” \v 6 Ago senu Yudara lo ge gipai ema eni ego kotupitinoise itiwa, \v 7 “Ema emi Anutu meni wago inoya, atonua! Ema zo meni pasina disai ine tepo awa. Awa Anutura bua gege.” \v 8 Ago kotupitinoiwa giro Yesu meni nukare kotupitinoiwa awa enia wero giro numorekare ego senua awa, “Nikare nogoro ago kotupitinowi? \v 9 Nakai ema yayare amire, ‘Eri, aita wase,’ tepo ago sanakai nu kaka aita wamu wamunoya, awa nakai me namunonakai. Nera kota, ema bama meni ge nasokai gara opi wamunoya. Ata nakai, ‘Na pasina niso disinona,’ tepo ago samunonakai, awa nakai me oko namunonakai. Nera kota, ema bama meni ge nasokaira me awa gai ine tepo. \v 10 Are na pasina disaira putou puro zebura nowena, awa gawise sero na ge ei awa dai numore samunona awa, \v 11 Na nimore ego tona: Eri, awai masi gogare niso puro niso nana bayase.” \v 12 Ago senu nu eriro awai masi gogare nuso puro emara nana giti mokara so doro bamunua awa. Ago wenu nukare di tainiro Anutu bowi wero ego sewa awa, “Nakai tani ego ine gita kaka gamu.” Ago sewa awa. \s1 Yesu meni Lewi zawa senua. \p \v 13 Yesu meni so awa doro ou ubura zorage noko bamunu ema bama dapikarago meni nuso nana kei awasara ge tugata inoisonua awa. \v 14 Ago inoe so awa doro susaumite ema zo zazo nuso Lewi, nu Alifayora mai, nu ami takis potaira sora arumuro itinu giro numore ego senua awa, “Ni na ama gane.” Ago senu giro nu eriro nu ama ganenua awa. \p \v 15 Yesu meni Lewi nana sora baro arumuro nena ninoise itinu takis pumai ema ata Yudara lo ge dai ema witai ami Yesu ata bua mai nusore dai arumuro itiwa. Ema dainiro ago ami Yesu ama ganinoisowa. \v 16 Are Farisayora lo ge gipai ema eni meni Yesu takis pumai ema ata Yudara lo ge dai emare dai nena ninoise itinua, awa giro bua mai nusore ego sewa awa, “Nu nogoro takis pumai emare ge dai emare dai nena ninoi?” \v 17 Ago sewa Yesu meni ge awa niniro numorekare ego senua awa, “Ema yaya tepore meni dokta nana oko susawewera. Ata ema yayare meni gege dokta nana susawewera. Na ema nuai nuso saramai asinoya awa zawa samu oko muna. Ata na ema pasina wai ema awa zawa samu muna.” Ago senua awa. \s1 Tani nena sienaira. \p \v 18 Be amire Yohanera bua mai ata Farisayo nukare ami nena nai sienitinoise itiwa. Are ema eni meni muro Yesu atata wero sewa awa, “Nogoro Yohanera bua mai ata Farisayora bua mai ami nena sienitinora bua mai niso meni nena kaka sienamu inori?” \v 19 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Ema bama ataira bona inoise itara ema nu bama atamunoya ami numorekare dai nuamunoya be amire nena sienarise sawa ninamunorita? Tepo awa. Nukare ema amire dai nuamunora be amire sienarise sawa oko ninamunora. \v 20 Ata ama ema awa iwo meni puro bayara tepo wamunoya be amire nukare nena sienamunora. Da ago ine namore wara amire bua mai naso meni nena sienamunora.” Ago senua awa. \s1 Gipai ge sekare mature dara potai azu senua. \p \v 21 Yesu meni ego senua awa, “Nakai mo toto takaniro gayamu sero mo sibi seka puro mo asora oko gainowenakai. Ago wamunonakai, awa mo seka meni zumai mo aso awa noko keyai toto bamubake wamunoya awa. \v 22 Noko, nakai ou wain seka puro meme tata matura oko niginowenakai. Ago wamunonakai, awa ou wain meni dobu wero meme tata ziai keyai ou wainre meme tatare awa zainamunonakai. Nakai ou wain seka puro meme tata sekara niginowenakai.” Ago senua awa. \s1 Sabat pura amire bua wai azu amira ge. \p \v 23 Sabat pura zore Yesu ata bua mai nusore ebete noise wuit bua zo sepinoise bua mai nuso meni wuit me zisero niwa. \v 24 Ago wewa giro Farisayo meni numore ego sewa awa, “Lo ge meni nukare bua zo Sabat pura amire wai azu toya awa inora, gosa.” \v 25 Ago sewa Yesu meni numorekare ina ego senua awa, “Nikare uge zo Dawidi ata ema eni numore dai noisowa amire nukare nena nai tepo, meri betinoise itiwa amira uge awa nikare kaka ninamu meni sago inowa, atonua! \v 26 Abayata meni pris bamu wero noisonua be amire Dawidi meni Anutura ibu amira toiro ame Anutura giti mokara potitinoisowa awa ninua. Ame awa nukare osai meni nai ine tepo. Pris meni gege narise sai awa. Ata Dawidi meni ame awa puro dubu nusore potinu niwa Anutu meni ginu waya oko wenua.” \v 27 Ago sero susumuro ego senua awa, “Anutu meni Sabat pura ami erama sogawaise potinua. Ata erama meni Sabat pura awa sogawarise oko potinua. \v 28 Are na Emara Mai meni nena dapikaragora Tua wero nowena ami Sabat pura amira Tua dai wero nowena.” Ago senua awa. \c 3 \s1 Sabat pura zore Yesu meni ema wana waya wai zo kora wenua. \p \v 1 Yesu meni yere ibura noko toiro ema zo wana amai ami ago itinu tamunua. \v 2 Erama ago itiwa ami Yesu ua inoise, “Nu ema yayare awa Sabat pura be emire kora wamunoita?” asero itiwa. Nukare awa Yesu gera potamu sero kotupitinoiwa, \v 3 are Yesu meni ema wana amai amire ego senua awa, “Ego mu.” \v 4 Ago sero nu numorekare ego senua awa, “Nakai tani ewanana Sabat purare wanakai te wamunoita, tani waya wanakai te wamunoi? Ota nakai erama soremanakai kokopai wara te wamunoita, ema sisanakai betara te wamunoi?” Ago senua, ata nukare usero itiwa. \v 5 Are nu gina-gana wero tini kapenu duba waya nusokare giro duba nuso Farisayo emo di toinu emare ego senua awa, “Wana zuzuti.” Ago senu wana zuzutinu wana ewanana noko wenua. \v 6 Farisayo meni ibu doro eya baro Herodera Pati memba enie dai auniro Yesu dara betaise amira ebata tamamu sero wewa awa. \s1 Dubu bamu meni ou ubura zorage auniwa. \p \v 7 Yesu bua mai nusore bamu ou ubura niwa awa. Galilaya ema bama witai-bake meni numore dai bamuwa. Ago wewa ema Yudaya zebura amire \v 8 ema nata Yerusalem amire ema Idumia zebura amire ema ou Yodan enibara amire ema nata Tayato Saidonre ami bua dapikarago Yesu meni inoisonua amira ge niniwa, are nukare witai ami nuso nana muwa. \v 9 Ago wewa nu bua mai nusore ego senua awa, “Ema bama na patamera, wa sia wero zorage potiu itae.” \v 10 Ago senua, nera kota, gita nu ema yayare dainiro awa kora wenu giro ema bama yayare dapikarago ami nu kimamu sero ina-musa inoise itiwa. \v 11 Are ema bama bi nusokare nana itiwa ami nu giro te nusora duro zawa gatinoise ego toisowa awa, “Ni Anutura Mai.” \v 12 Ago sasara Yesu meni ge zewai-zawai bire toise nukare susu nuso ema enire kerenai azu toisonua. \s1 Yesu meni bua mai nuso 12 sianiro pumunua. \p \v 13 Yesu meni dirumura witiro ema eni yaba wero zawa senu nuso nana muwa \v 14 nu nukare siana-katana wero ema 12 pumuro buara potiro nukare numore dai nuarise senua. Nu nukare iyetai Anutura ge sarise, \v 15 o bi tunaira putou awa pumarise senua awa. \v 16 Nu bua mai 12 sianiro pumunua amira zazo nusokare ewa: Nu zazo seka Simonre potiro Petoro asenua awa. \v 17 Yakobo nu Zebedira mai amireto nami nuso Yohanere amira zazo seka Boanege asenua awa. (Ge nasokaira, “Tararara mai.”) \v 18 Anderea, Filip, Batolomiu, Matiu, Tomas, Yakobo nu Alifayora mai, Tadias, Simon Zelote, \v 19 Yudas Iskeriot nu Yesu kereniro iwora wanera potai ema. \p Yesu meni bua mai awa buara potiro nu bamu nuso nana ninua awa. \s1 Eni meni Yesure ego sewa awa, “Bielsebul meni nu \s1 soremawi bua inowia.” \p \v 20 Ema bama dainiro meni noko Yesu nana muwa nu ata bua mai nuso nukare nena nai ine tepo noiwa. \v 21 Are dubu nuso meni ge awa niniro, “Nu dau wago inoya,” asero nu soyamu bamuwa awa. \p \v 22 Yudara lo ge gipai ema eni meni Yerusalem ena osero muro ego toise itiwa awa, “Bi zazo nuso Bielsebul ami nuso nana toiro itia. Are bira giti kopi ami nu soremawi bi tuninowia.” Ago sewa awa. \v 23 Are Yesu meni ema zawa senu muwa ge bezai eni numorekare ego senua awa, “Satan meni nogo nogo wero nutope tunamunoi? \v 24 Nata da amira erama meni awiniro ina-da wamunora, awa nata awa zewai oko itamunoya. \v 25 Ota dubu zo awiniro ge ina-sa inoise iwo ina-wa wamunora, awa dubu awa zewai oko itamunora. \v 26 Satan meni nutope iwo nuso wero putou nuso zaumuro nuamia, awa nu zewai itai te oko wamia. Putou nuso tepo wamia. \p \v 27 Nakai ema putou bamure zo amira wau dapikarago pumamu sero gita ema awa beniro amire so nusora toiro wau nuso dapikarago pumamunonakai awa. \p \v 28 Na me memeka sana niniu. Eramara pasina dapikarago ata Anutu isimai ge nusokare awa disai te inoya. \v 29 Ata zo nu Ozana isimamunoya ema amira pasina disai ine tepo awa. Pasina nuso itai gege itamunoya.” \v 30 Yesu ago senua. Awa nera kota, nukare numore ego sewa awa, “Bi meni nuso nana toiro itia.” \s1 Yesura mia ata namisini. \p \v 31 Mia nuso ata namisini nuso nukare muro so atune dopero ge numore potiro nusokare nana maise sewa. \v 32 Are ema diti bamu meni Yesura nana zorage arumuro itiwa ami numore ego sewa awa, “Mia niso ata namisini niso ami ni gamu sero muro atune dopero itera.” \v 33 Ago sewa nu ina ego senua awa, “Mia naso ata namisini naso awa arekare ni?” \v 34 Ago sero nu ema bama nuso nana zorage arumuro itiwa awa gina-gana wero ego senua awa, “Ema bama emi miamai naso ata namisini naso inora. \v 35 Ema bama Anutura ge niniro dipinowera ami nami naso ata nubama naso ata mia naso inora.” Ago senua awa. \c 4 \s1 Ema zo meni nena we buye apenua amira ge bezai. \p \v 1 Yesu nu ou ubura noko baro ge tugata inoinu ema bama dainiro-bake ami nuso nana kei awewa. Are nu wa isero witiro arumuro itinu ema diti bamu meni kora itiwa. \v 2 Ago itiwa nu numorekare ge bezai eni toise nena witai numorekare tugata inoinua. Tugata inoise numorekare ego senua awa, \v 3 “Sana niniu. Ema zo meni nena we buye apamu sero bamunua awa. \v 4 Bamuro nena we apitinoinu we eni ebete ena duuwa ni mamai meni tamuro niro tepo wewa awa. \v 5 Ota we eni meni awa zebu omata tame kara-kara wai amira duuwa awa. Zebu awa tumou tepo, are we ami eya eriwa awa. \v 6 Ago wero tatawi nusokare iboboi tepo, are waiko meni witiro moenu binero betewa tepo wenua awa. \v 7 Ota we eni meni awa zebu iwera tatawi itiwa amira duuwa awa. We awa iwere dai dapikarago te tetemo eriro iwe meni nena awa denu me kaka ziamu wenua awa. \v 8 Ota we eni meni awa zebu me gawire amira duro eriro zamuro me saisai ziwa awa. We zora me 30 zinu, we zora me 60 zinu, we zora me 100 zinua.” \v 9 Ago sero senua awa, “Zo nu danare meni ge ei awa ninaise.” Ago senua awa. \s1 Yesu meni ge bezai toisonua amira susu. \p \v 10 Ema bama bozewa amire ema eni meni Yesure dai noisowa ata bua mai nuso 12 ami ge bezaira susu gamu sero nu atata wewa. \v 11 Atata wewa giro nu numorekare ego senua awa, “Anutu imata Tua wero nuamunoya amira ge bezero itewia, amira susu awa nikare ninawise sai itia awa. Ata eni bamu awa ge bezaira uge gege ninarise sero towena. \v 12 Porofete Yesaya meni ge ego gaenua awa, \li2 Nukare duba kapeteniro nuai sekara nuara na Anutu meni pasina nusokare disamena, nukare giti moka nusokare meni garise, ata oko giro baitarise. Nukare uge ninarise, ata ugera susu oko niniro baitarise. Anutu meni ago senua, are na ge bezai gege numorekare towena.” Yesu meni ago senua awa. \s1 Nena we amira ge bezai amira susu kereninua. \p \v 13 Yesu meni ago sero numorekare ego senua awa, “Nikare ge bezai amira susu awa kaka gamu inowita? Are nikare nogo wero ge bezai eni amira susu giro baitamunowi? \v 14 Susu nuso ego ewa: Ema we uramu apitinoya ami Oziga Ewanana amira ge we urinoya. \v 15 Ata ema enira duba awa ebatara zebu zewai ine. Nukare Oziga Ewanana ninitinuawera Satan meni eya muro Oziga Ewanana dana nusokarera toitinowia awa soinowia. \v 16 Da ago ine ema eni nukare zebu omata tame kara-kara wai ago ine awa. Nukare utura ge niniro eya pumuro yawa sara inora. \v 17 Ata nukare tatawi tepo. Nukare Tuara ebata awa be pei-kaka gege ama ganero noma amire waya nusokare nana kei awawi erama meni utura ge emo iwo numorekare wawera giro nukare eya ebata awa dotinowera. \v 18 Ema eni nukare zebu iwere ine. Nukare ami utura ge ninitinora, \v 19 ata nukare zebura nena emo kotumu-katumu inoise wau moni emo yawa sara inoise nena eure-taure amira duba-duba inoise nowera, are tani ago ami utura ge gogowara me oko kei awamunoya. \v 20 Ata ema eni meni awa zebu me gawire ine. Nukare ami utura ge niniro poti dube niro me zizinora — eni 30, eni 60, eni 100.” Ago senua awa. \s1 Zasimai au sose piero bezai. \p \v 21 Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nakai lam gaero puro au sose piero potitinowenikaita? Tepo awa. Ota nakai lam awa so atune potitinowenikaita? Tepo awa. Nakai lam gabarira kimenitinowenakai. \v 22 Nena bezai dapikarago ama kei damu namunora. Nena gogowai dapikarago ama kei damu namunora. \v 23 Zo nu danare meni ge ei awa ninaise.” Ago senua awa. \p \v 24 Nu numorekare ego senua awa, “Ge ninitinowa awa niniro baitiu. Nikare nena eramare potamunowa te Anutu meni nimorekare potamunoya. Nena amire nena enire ewesemamunoya. \v 25 Anutu meni ema zo ge me eni puro nowia amire ge me bamubake potamunoya. Ota ema zo ge me pei-kaka gege puro nowia amira ge me awa Anutu meni soero pumamunoya.” Ago senua awa. \s1 Nena we urawera eritinowia amira ge bezai. \p \v 26 Yesu meni ego senua awa, “Anutu imata Tua wero nuamunoya amira susu awa ego ine itia: Ema zo meni nena we bua nusora urinowia. \v 27 Nena we urero nu awiyo-ditiyo awinoma we meni eritinuawi ema meni we eraira susu kaka giro baitamu. \v 28 Zebu meni nu nutope gawi nenare potitinowia. Gita pogi kei awinowia amire me zizinowia. Ago wero amire me pisisinowia awa. \v 29 Pisero izawi amire ema ami naira be kei awetia asero ema eni kasiwa orosowaire nena pumarise sero buye potitinowia.” Ago senua awa. \s1 Mastet me amira ge bezai. \p \v 30 Yesu meni ego senua awa, “Anutu imata Tua wero nuamunoya amira susu awa nogo ine asamunonikai? Nakai susu awa kerenamu sero ge bezai nogo ine sanakai te wamunoi? \v 31 Anutu imata Tua wero nuamunoya amira susu awa ni zo zazo mastet asinowenakai amira me ine awa. Ema meni me awa buye urinowera be amire me awa zebura ni me dapikarago itera amira osai nusokare awa. \v 32 Ata urawera eriro ni pei-mamai zepa da gege itai awa dainiro bamu inowia. Ago wawi bona nuso babezinoma kei awawera ni mamai meni duga nusora muro bonara zau potitinowera.” Ago senua awa. \s1 Yesu nu ge bezai gege toisonua. \p \v 33 Yesu meni ge bezai saisai toise Oziga Ewanana eramare toisonua awa. Ninai nusokarera te toisonua. \v 34 Nu ge bezai gege numorekare toisonua. Ata bua mai nuso imata numore dai itasara be amire nu gera susu numorekare kerenitinoisonua awa. \s1 Yesu meni senu bisi bamu binono denua. \p \v 35 Be amire tua zinu Yesu meni bua mai nusore ego senua awa, “Nakai ou ubu semuro enibara bayanekai.” \v 36 Ago senu giro nukare ema bama diti bamu awa doro Yesu wara dago itinu giro nu puro bamuwa. Wa eni numorekare dai bamuwa. \v 37 Susauwa bisi pena-pana kei awenu kakawa meni wa kukunamu sero inoinua. \v 38 Ota Yesu meni awa wa awene baro giti guta waira duro gitawa inoinua. Are nukare nu awa-uzero numore ego sewa awa, “Gipai ema, nakai betai sogo inonakai ami emo kotupitinosita?” \v 39 Ago sewa nu eriro bisi senero kakaware ego senua awa, “Ni tepo we. Bisi dero iti.” Ago senu so bisi binono denu \v 40 nu numorekare ego senua awa, “Nikare nogoro wama bazizinoi? Nikare tuma diai tepo ni?” \v 41 Ago senu nukare mamaniro ina-sa wewa awa, “Ema ei awa neni? Bisire oure dai ge nuso dipinora.” Ago sewa awa. \c 5 \s1 Yesu meni ema dau zora nana ena bi tunenua. \p \v 1 Yesu bua mai nusore nukare ou ubu semuro enibara kei awewa. Zebu awa Gerasa emara zebu. \v 2 Yesu wara ena witinu ema zo bi nuso nana toiro itisonua ami bi ditira ena muro Yesu nana kei awenua. \v 3 Ema awa bi ditira omata sora noisonua. Ema zo nu benai te wai ine tepo awa. Asi zewai zazo sen awa dai te kaka wamu. \v 4 Gita ema meni te-wana nuso sen meni benitinoisowa, ata nu wanera sen ziasai kapinoisonua, ota tera sen awa dasai kapinoisonua awa. Ema zo nu saniro patai te oko inoisonua. \v 5 Pi sero waiko sero nu bi ditira noise dirumura noise arinoise nutope omata meni kapinoisonua. \p \v 6 Nu ami aikera ena itimite Yesu giro sumuro muro Yesura nana ena duro koiniro \v 7 zawa gatero ego senua awa, “Yesu, ni Anutu ike itewia amira Mai, ami namore ne wamu tupesi? Na Anutura giti mokara toise ni na oko dasise tona.” \v 8 Ema ago senua, nera kota, Yesu numore emoko ego senua awa, “Bi, ni ema ewa doro bamu.” \v 9 Yesu meni nu atata wero senua awa, “Zazo ni aweni?” Ago senu ina ego senua awa, “Zazo naso Diti Bamu. Nera kota, nakare witai-bake.” \v 10 Ago sero ge beina-baina wero Yesure begomo senua awa, “Bi esenasa aike oko bayare.” \p \v 11 Are nata pu saisai dirumu demabera nena kau inoise itiwa giro \v 12 bi meni Yesure begomo sero ego sewa awa, “Nakare esenasa pura nana toyanekare.” \v 13 Ago sewa giro Yesu meni ego senua awa, “Ago weu.” Ago senu bi meni emara nana ena kei awero doro pura nana toiwa pu meni sumuro degara baro ou ubura dagimuro ou niro betewa awa. Pu amira namba nusokare awa 2,000. \p \v 14 Pu dia wai ema ami bozero baro ema nate itiwa amire sero ema wo bowe itiwa amire sewa giro nukare tani kei awenua awa gamu sero muwa. \v 15 Nukare Yesu nana muro ema gita bi saisai nuso nana itiwa ami mo awero kotumai kokopai puro arumuro itinua awa giro azu wewa. \v 16 Ema eni tani emara nana kei awenu giwa ami ge tugata wewa. Ota tani pure kei awenua amira uge dai tugata wewa. \v 17 Ago wewa erama meni Yesure begomo sero zebu nusokare doro bayaise sewa awa. \p \v 18 Yesu wara wititinoinu ema gita bi nuso nana itiwa ami Yesure begomo sero numore dai nuamu senua. \v 19 Ata Yesu meni “Tepo” asero numore ego senua awa, “Dubu nisora nana baro Tua meni ni awa-diro tani kokopai nimore wetia awa se gare.” \v 20 Ago senu nu baro zebu zazo Dekapolis (ge nasokaira, “Nata wana eto”) amira kei awero tani Yesu meni numore wenua amira ge tugata-magata wasai erama dapikarago be anero ge nuso gege ninitinoisowa awa. \s1 Yesu meni bama zo kora wero Yairora mai bama diri awa-uzenu erinua. \p \v 21 Yesu wara witiro ou ubu noko semuro enibara kei awero kora itinu erama dainiro meni nuso nana kei awewa. \v 22 Kei awero itiwa yere ibu simai ema zo zazo nuso Yairo ami Yesu giro nuso nana baro koiniro \v 23 ge beina wero begomo sero ego senua awa, “Mai bama diri naso kiaka ami betamu sero inoya. Ni mu. Ni mai kora wamu sero giro wana niso nuso nana tame potasa nu kokopai wero nuamunoya, awa gosinona.” \v 24 Ago senu Yesu meni numore dai bamunua. Susaunu erama dainiro meni numore dai noise nu soe potiro puro susauwa. \p \v 25 Are bama zo numorekare dai susaunua ami inua giro noe donu zepa 12 tepo wenu inua gaira orara nuso kaka touwamu. \v 26 Nu gita dokta saisai amira nana bayasai nukare bua wasara te kaka wamu wasai nu yaya bamubake tapinoisonua awa. Nu wau moni nuso dapikarago potinu tepo wenua, ata yaya kaka tepo wamu. Yaya bamubake kei awinoisonua. \p \v 27 Are nu ami Yesura oziga niniro erama diti bamu amira nana gate-gate wero Yesu nana atune kei awero \v 28 nutope ego kotumunua awa, “Na tama woi nuso kimuro ewanana wamunona.” \v 29 Ago kotumuro kei awero Yesura mo kimunu orara nuso eya touwenu Yesu meni nu kora wenu yaya tepo wenua awa ginua. \v 30 Ago wenu Yesu meni kora waira putou eni nuso nana ena bamunua awa enia wero erama diti bamu amira nana soe ena eya kapeteniro ego senua awa, “Agai tama woi naso kimi?” \v 31 Ago senu bua mai nuso meni numore ego sewa awa, “Erama diti bamu meni ni musinora, ata ni ‘agai na kimi?’ asero atata inosua.” \v 32 Ago sewa ata Yesu meni, “Ai meni na kimi?” asero gamu sero gina-gana wenua. \v 33 Ata bama ami tani Yesu meni numore wenua awa giro azu wero boro-boro inoise Yesu nana muro te nusora duro susu nuso kereniro numore senua awa. \v 34 Ago wenu giro Yesu meni numore ego senua awa, “Mia naka, ni tuma diai nisora ewanana wetesa. Are ni yawa sara inoise bamuyo. Yaya niso oko ewesemamunoya.” \p \v 35 Yesu meni ago toise itinu ema eni meni simai emara nana sora ena muro ego sewa awa, “Mai bama diri niso betetia. Ni nogoro bua bamu gipai emare potamu tosi?” \v 36 Ago sewa, ata Yesu meni ge toiwa awa ninidanago wero yere ibu simai emare ego senua awa, “Kotumu-katumu oko wase. Tuma diaire gege noiyo.” \v 37 Ago sero nukare dapikarago numore dai bayai azu sero Petoro ata Yakoboto nami nuso Yohanere ami gege numore dai bayarise senua. \v 38 Nukare baro yere ibu simaira sora kei awero Yesu meni erama saisai pasi inoise itiwa awa ginua. Ema bama di toise dibe inoise itiwa. \v 39 Ago inoiwa giro Yesu sora toiro numorekare ego senua awa, “Nikare nogoro pasi inoise di towi? Mai awa kaka betamu. Nu gitawa inoya.” \v 40 Ago senu nukare nu sero ziwa. Ata nu nukare eseninu so doro bamuwa nu maira mamato miere ata ema numore dai itiwa awa puro masi mai itinua amira toinua. \v 41 Toiro maira wana ziro numore Yuda gera ego senua awa, “Talita kumi.” Ge amira susu ego ewa: “Mai kiaka, erasise tona.” \v 42 Ago senu mai meni eya eriro aita wenua. Zepa nuso 12. Erama meni eya di tainiro yaka asewa. \v 43 Yesu meni nukare susu awa ema enire sai azu ge zewai senua. Ago sero nukare nena nai maire potarise senua awa. \c 6 \s1 Nasarete ema bama meni Yesu gutipe potiwa. \p \v 1 Yesu meni nata awa doro nata nusora bamunua. Bua mai nuso meni numore dai bamuwa. \v 2 Are Sabat pura kei awenu giro nu yere ibu du toiro ge tugata inoinu ema bama saisai meni ge nuso niniro di tainiro ego sewa awa, “Ema awa kotumai awa nana ena tapitai? Kotumai zewaine nuso nana kei awitai? Nu nogo wero tani erama gita kaka gamu awa inowi? \v 3 Ema ewa nu kapenda. Nu Mariara mai awa. Nu Yakobora Yosefera Yudara Simonra nami. Nubabumana nuso namorekai dai nowera.” Ago sero nukare Yesure kotumai waya pumuro duba mou wewa. \v 4 Ata Yesu meni numorekare ego senua awa, “Porofete nukare ema zazore. Ata nata nusokarera ena, o dubu nusokarera nana ena, o mama nusokarera nana ena, awa nukare ema zazore tepo.” Ago senua awa. \v 5 Nu tani erama gita kaka gamu awa nusokare nana ena wai ine te kaka wamu wenua. Ata nu wana nuso meni ema yayare da da amira nana potinu yaya nusokare tepo wenua awa. \v 6 “Nukare nogoro na tuma kaka diamu inori?” ago kotumuro nu aita wero nata kikinakara baro ge tugata wenua awa. \s1 Yesu meni bua mai nuso 12 buara potinua. \p \v 7 Yesu meni bua mai 12 zawa senu muwa bi tunaira putou awa numorekare potiro nukare eto-eto baro teya-taya warise sero nu numorekare ego senua awa, \v 8 “Ebatara nena zo oko pumawe. Wo ma tepo, kaita tepo, wau moni tepo. Ketu gege pumuwo. \v 9 Te mokara sandol wosunamunowa, ata tama woi eto oko wosunawe. \v 10 Nikare esewa wero nata zora baro so da amira toiro itise muro baro awinoma nata awa duamu sero amire so awa dowo. \v 11 Nata zo meni nikare sawa kaka diamu, o ge nisokare kaka ninamu wara giro nata awa doro susu nusokare garise sero zebu nusokare te moka nisokarera itia awa deregi weu osae.” \v 12 Ago senu giro bua mai 12 ami baro eramare ego sewa awa, “Nikare duba kapeteniu.” \v 13 Ago sero sero bi saisai tunero gawi eni ema yayare saisai amira nana zozasara yaya nusokare tepo inoisonua awa. \s1 Yohane ge ou gutai zaawai ema awa betenua. \p \v 14 Yesura oziga baro ema bama dapikarago zebu sero amira te wenua. Ago wenu ema tua zo zazo nuso Herode ami Yesura oziga nininua. Ema eni meni Yesure ego toisowa awa, “Nu Yohane ge ou gutai zaawai ema. Nune ami betaira ena erinua, are nu tani putoure inowia.” \v 15 Eni meni ago toisowa, ata eni meni ego toisowa awa, “Nu Elia.” Ota eni meni ego toisowa awa, “Nu porofete zo. Porofete gita noisowa ago ine.” Ago toisowa awa. \p \v 16 Ata Herode meni Yesura tani amira ge niniro ego senua awa, “Na ge sesena nukare Yohanera duba kapetera giti osisia, ata nu noko eriro noya.” \v 17 Herode meni ago senua, nera kota, gita nu soldia senu baro Yohane beniro puro poti benai sora niwa. Herode meni tani awa Herodia emo wenua, amira susu ego ewa: Herode meni nami nuso Filipra bama puro atinua awa. Bama amira zazo Herodia. \v 18 Ago wenu giro Yohane meni Herodere ego senua awa, “Ni nami nisora bama amire nowesa, awa te oko inoya. Lo ge itia.” \v 19 Yohane meni ago senu giro Herodia meni dumu wero Herode nu Yohane daise toisonua. \v 20 Ata Herode meni tani awa kaka wamu. Nera kota, nu Yohane emo azu inoisonua. Herode meni Yohane nu ema saramai, nu ema pasina kaka wamu, awa giro azu wero soinoisonua awa. Yohane nu ge sasai Herode meni niniro itazaita wero kotumu-katumu inoisonua, ata nu Yohanera ge ninamu yaba inoisonua awa. \p \v 21 Ata Herodia meni Yohane dai betaira be awa tamunua. Herode meni mia nu pumunua amira be awa kei awenu giro nu ema babezinoma nuso ata soldiara giti kopi eni ata Galilaya zebura ema babezinoma eni ami emo ana-bona wenua. \v 22 Be amire Herodia meni Yohane dai betaira ebata tamunua. Awa ego ewa: Mai bama diri nuso meni Herodera ibura toiro yawa bamubake wienu Herode ata esewa numore dai itiwa ami giro yawa sara wewa. Ago wero giro Herode meni mai kanoware ego senua awa, “Ni nena zota zo yaba wero sasa giro potamunona. \v 23 Na Anutura giti mokara sana zewai wae. Ni nena zota zo emo sasa giro potamunona awa. Zebu naso agewa emo samunosa, awa potamunona.” \v 24 Ago senu nu so doro baro mia nusore ego senua awa, “Na ne potaise samunoni?” Ago senu mia nuso meni ego senua awa, “Yohane ge ou gutai zaawai ema amira giti nimore potaise samunosa.” \v 25 Ago senu nu eya sumuro Herode nana baro ego senua awa, “Zeme-zemeke ni Yohane ge ou gutai zaawai ema amira giti tewara potiro potasa pumane.” \v 26 Ago senu Herode meni kotumunu te kaka wamu wenu duba mou wenua. Ata nu Anutura nana giti mokara ge senu zewai wenua, noko ema dai itiwa amira nana ge nuso osago wai azu, \v 27 nu soldia zo meni Yohanera giti kapero puro maise senu baro benai sora ena duba nuso kapero \v 28 giti tewara potiro puro baro mai bama dirire potinu puro mia nusore potinua awa. \v 29 Ago wewa Yohanera bua mai meni tani amira oziga niniro giro baro woi nuso pumuro puro baro bi ditira potiwa awa. \s1 Yesu meni ema 5,000 amire nena nai potinua. \p \v 30 Ema Yesu meni iyetinua ami Yesu nana ena auniro ge tugata inoise bua wewa awa dapikarago numore sewa awa. \v 31 Ota erama saisai Yesu nana muro baro awinoiwa Yesu ata bua mai nusore nena naira be tepo wenua. Ago wenu giro Yesu meni bua mai nusore ego senua awa, “Mukai. Nakai imata baro so erama tepora ena zanatianekai.” \v 32 Ago sero nukare wara witiro so erama tepo amira bayamu susauwa \v 33 erama saisai nata serora ami nukare susauwa giro kora-kora ama ganero bamuwa awa. \v 34 Yesu wa doro witi ete niro ema diti bamubake awa giro nukare emo zo amunua. Nera kota, nukare pu mamai meni mia kau inoise nowera ago ine. Ago giro zo amuro nu nukare ge tugata-magata inoinu \v 35 tua zizinoinu giro bua mai nuso meni nuso nana zorage muro numore ego sewa awa, “So ewa so waya. Nena nai tepo. Tua zizinoya, \v 36 are ni ema bama duasa baro nena nai nusokare pumamu nata zora-zara itera amira bayare.” \v 37 Ago sewa nu ego senua awa, “Ninekare nena nai potiu nare.” Ago senu nukare numore ego sewa awa, “Nakare baro ame moyai 200 kina meni zuma gaero numorekare potanakare narise tosa?” \v 38 Ago sewa nu numorekare ego senua awa, “Ame moyai nikare nazo ni? Bamuu, gawe.” Ago senu nukare baro giro noko muro ego sewa awa, “Ame wana dare wo etore gege itera.” \p \v 39 Ago sewa nu eramare ego senua awa, “Nikare dubu sero dopero gras uwiwai tame arumuu.” \v 40 Ago senu nukare dubu sero arumuwa; dubu eni erama 100, dubu eni erama 50, ago wero arumuwa awa. \v 41 Yesu meni ame wana dare wo etore puro iri utura niro Anuture kokopai asero ame awa eweweniro bua maire potinua awa. Awa bua mai meni eramare potarise sero ago wenua awa. Nu wo eto puro totoumuro kanowenu erama dapikarago ami pumuwa. \v 42 Nukare dapikarago niwa te wenua awa. \v 43 Ago wero nukare ame itatare wo itatare dara potiwa kana 12 te wenua. \v 44 Ema nena niwa amira namba nusokare awa 5,000. \s1 Yesu meni ou ubu tame aita wenua. \p \v 45 Yesu meni bua mai nusore ego senua awa, “Nikare wara witiro ziriniro enibara Besaida nate gita bayamunowa. Na ema bama bozarise sero duamunona.” \v 46 Ago sero nu nukare gita iyetinu bamuwa nu isa samu sero dirumura witinua awa. \v 47 Are tua zinu wa ou ubu soe tiara noinu Yesu imata ete itinua. \v 48 Ago itimite bisi meni nukare dero pumunu nukare wa dawaira yaya tapinoiwa awa ginua. Ago giro pina atamu inoinu amire nu ou ubu tame aita wero nusokare nana bayamu sero bamunua. Nu nukare dainamu sero inoinu \v 49 nukare nu ou tame aita inoinua awa giro nu ititi zota asero zawa gatewa. \v 50 Nukare zawa gatewa. Awa nera kota, nukare nu giro azu wero wetu wana zipewa. Ago wewa giro nu numorekare eya ego senua awa, “Nikare zewai wewo. Nama awa. Azu oko wawe.” \v 51 Ago sero nu wara witinu so bisi denua. Ago wenu nukare yaka asewa. \v 52 Nera kota, nukare tani Yesu meni ame eramare potinua amira susu kaka gamu. Giti munu nusokare omata me omata ine. \s1 Yesu meni erama dubu bamu yayare Genesaret ena kora wenua. \p \v 53 Nukare ou ubu semuro bamu zebu zazo Genesaret amira niro wa isewa witinua awa. \v 54 Ago wero wa doro witiwa erama Yesu gai ami nu giro \v 55 nata zora-zora itiwa amira sumuro ema bama keziawewenai goga gaero zuaniro, Yesu ago itia, asero ago potiwa awa. \v 56 So dapikarago Yesu meni bamunua — nata kikinaka, o nata babezinoma, o so nata tepo — so amira erama meni ema bama keziawewenai puro ebete potiwa ema bama yayare meni Yesu begomo sero mo be nuso gege kimamu sewa. Ema bama kimuwa amira yaya tepo wenua awa. \c 7 \s1 Anutura ge meni apipiera ge dainitinoya. \p \v 1 Farisayo eni ata lo ge gipai ema eni Yerusalem ena muwa ami Yesu nana auniwa. \v 2 Auniro bua mai nuso meni wana saramai tepo, wana kaka sewamu nena ninoiwa awa giwa. \p \v 3 Wana sewaira tani* amira susu ego ewa. Yuda ema dapikarago, Farisayo dai, nukare nena tepo oko ninowera. Nukare ewowo nusokarera sienai ama ganero wana sewero amire nena ninowera awa. \v 4 Nukare maketra ena ewesemuro gita ou gutero amire ama nena ninowera. Nukare ewowora sienai eure-taure inoise akoure teware aure sewinowera. \p \v 5 Are Farisayo ata lo ge gipai ema ami Yesu atata wero sewa awa, “Bua mai niso meni nogoro ewowora sienai awa doro noweri?” \v 6 Ago sewa nu numorekare ego senua awa, “Nikare opi ema me sao inowewa. Porofete Yesaya meni ge gaenua ami nikare pupinoya. Ge gaenua awa ego ewa, \li2 Tua meni ego toya: \li2 Erama emi na begiti meni bowi inowera, ata moka nusokare naso nana oko itia. \v 7 Nukare emara ge awa Anutura lo ge ine asero sero gipero awinowera. Are nukare na bowi wero zainitinowera. Yesaya meni ago gaenua awa.” \v 8 Yesu meni ago sero amire ge susumuro ego senua awa, “Nikare Anutura lo ge doro eramara wini ge puro ziro baititinowewa.” Ago senua awa. \p \v 9 Yesu meni ge zo noko numorekare ego senua awa, “Nikare Anutura lo ge apero doro ewowora tani ama ganero nowewa, awa kotumuro kokopai asinowewa, atonua! \v 10 Na ago tona, nera kota, Mose meni ego senua awa, \li2 Ni tani kokopai mia mama nisore inoise noiyo. Noko, \li2 Zo nu mia mama nusore ge waya samunoya, nu awa deu betae. \v 11 Mose meni ago senua, ata nikare ego towewa awa: Zo nu mia mama nusore ego sai te wamunoya awa, ‘Na nena nimoreto potamena, ata na nena awa Koban asena.’ (Koban amira susu ego ewa: “Na nena awa Anuture potamu sena zewai wenua.”) \v 12 Mai zo ago samunoya, awa nikare nu mia mama soremai azu towewa. \v 13 Ago wero nikare Anutura lo ge poti ama niro ewowora tani poti gita niro maire gipinowewa. Tani saisai ago ine inowewa.” Ago senua awa. \s1 Nena duba bemiti wai amira ge. \p \v 14 Yesu meni ago sero ema bama noko zawa senu muwa ego senua awa, “Ge sana niniu. Nikare dapikarago niniro baitiu. \v 15 Nena be nisokarera toitinowia ami oko nikare wawi bemitire inowewa. Ge be nisokarera ena kei awinowia ami nikare wawi bemitire inowewa awa. [ \v 16 Zo nu danare meni ge awa ninaise.]” Ago senua awa. \p \v 17 Ago sero ema bama doro bua maire dai sora toiro bua mai meni ge bezaira susu gamu sero nu atata wewa awa. \v 18 Atata wewa giro nu numorekare ego senua awa, “Agoro nikare dai kaka gamu inowewita? Nikare susu ei awa gosinowita? Nena nai meni bera toiro nikare oko wawi bemitire inowewa. \v 19 Nera kota, nena nai ami duba nisokarera oko toitinowia. Nena awa tini nisokarera bamuro eba nusora osisinowia.” Yesu meni ge awa toise nena nai dapikarago siro beto wenua. \v 20 Ago sero amire ego senua awa, “Tani emara nana dubara ena kei awinowia ami ema awa wawi bemitire inowia. \v 21 Nera kota, emara nana mokara ena, o emara dubara ena kotumai waya meni kei awinowera — kuma wai, bewana wai, mai dai betai, soa patai, \v 22 duba-duba wai, tani waya wai, opi sai, gai waya wai, wiza atata wai, tama puro witai, wini ge dero nuai — \v 23 tani awa dapikarago emara nana mokara ena kei awero ema awa wawi bemitire inowia.” Ago senua awa. \s1 Bama Yudako zo meni Yesu tuma diro baitinua. \p \v 24 Yesu meni ana eriro bamu zebu zo nata zazo Taya itisonua amira niro so zora toiro itise ema bama nu ago itinua awa gai azu senua, ata nu nutope begi wai ine tepo. \v 25 Ago inoinu bama zo meni Yesura oziga nininua. Bama amira mai bama diri kiaka ami bi nuso nana itinua awa. Bama ami kei awe Yesu nana niro koininua. \v 26 Ota bama awa nu Yudako. Zebu nusora zazo Sirofonisia. Are nu Yesure begomo sero nu mai nusora bi tunaise senu \v 27 Yesu meni numore ge bezai ego senua awa, “Na nena mai mamaire gita potana nara te wae. Nera kota, mai mamaira nena nai soero suna unai ine awa te oko inoya.” \v 28 Ago senu giro bama meni ina ge bezai ego senua awa, “Tua, awa me tosa. Ata suna opa du itise nena mumuka mai meni wawera osawi ninowera.” \v 29 Ago senu giro Yesu meni numore ego senua awa, “Ge ewanana sesesa, are sora bamuyo. Bi meni mai niso doro bamia.” Ago senua awa. \v 30 Ago senu bama meni noko tera nuso nana baro bi bamunu mai nuso duro itinua awa ginua. \s1 Yesu meni ema zo dana azai awa kora wenua. \p \v 31 Yesu meni ana eriro zebu nata Taya itinua awa doro nata Saidon busero zebu zazo Dekapolis awa busero kei awe ou ubu zo zazo Galilaya amira ninua. \v 32 Ago itinu ema eni meni ema zo puro muro poti Yesura nana niwa awa. Ema awa dana azai, ge tepo. Ema meni ema awa puro Yesu meni nu kimuro kora waise sero begomo sewa. \v 33 Ago wewa giro Yesu meni ema awa puro ema bama doro baro dopero wana sisino emara nana danara potiro pora pisero wana meni emara iwawa kimuro \v 34 iri ike niro usika apero emare ego senua awa, “Epata.” (Ge nasokaira, “Dana keyaise.”) \v 35 Ago senu dana keenu be peu wenu ge neine senua awa. \v 36 Ago wenu giro Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nikare tani emira oziga sai azu tona.” Ago sasai nukare weso-waso wero oziga toisowa. \v 37 Ema bama eni meni niniro di tainiro titibi awero ego sewa awa, “Nu tani dapikarago neine inowia. Nu wawi ema dana azai meni ge noko ninitinowera, ota ema ge tepo ami ge noko towera.” Ago sewa awa. \c 8 \s1 Yesu meni ema 4,000 amire nena nai potinua. \p \v 1 Waiko be zore ema bama dainiro meni Yesu nana auniro nena nai tepo itiwa giro nu bua mai nuso zawa senu muwa ego senua awa, \v 2 “Na ema bama emo zo inoya. Nera kota, nukare be etorobara namore dai nora nena nai tepo wetia. \v 3 Are na nena numorekare kaka potamu tepo iyetamunona, awa nukare susauma ebete ena meri betero duwamunora. Nukare eni so zora-zarako ena mutara.” \v 4 Ago senu bua mai meni numore ego sewa awa, “Nakai soe ena nogo nogo wero ema bamera nena nai tamuro potamunonikai?” \v 5 Ago sewa senua awa, “Nikare ame moyai nazo ni?” Ago senu sewa awa, “Nakare ame moyai 7.” Ago sewa awa. \p \v 6 Are Yesu meni ema bama zebura arumarise senu arumuwa nu ame moyai 7 awa puro Anuture kokopai asero ame awa eweweniro bua maire potinua awa. Bua mai meni eramare potarise sero potinu puro ema bamere potiwa. \v 7 Ota wo kikinaka nusokare eni itiwa giro Yesu meni wo emo Anuture kokopai asero bua maire ego senua awa, “Wo dai ema bamere potiu.” Ago senua awa. \v 8 Are potiwa niwa te wenua. Te wenu giro itata poti dara niwa kana 7 te wenua awa. \v 9 Erama nena niwa amira namba nusokare awa 4,000. \v 10 Niwa amire Yesu meni nukare senu bamuwa. Bamuwa nu bua mai nusore wara witiro zebu zazo Dalimanuta amira bamuwa awa. \s1 Ema eni meni tani putoure zo gamu sewa. \p \v 11 Farisayo eni meni Yesu nana muro numore dai ge bawewa awa. Nukare Yesu gaero gamu sero nu tani zo utura putoure wai gamu sewa. \v 12 Sewa Yesu meni ge nusokare ginu biawa wenu giro ego senua awa, “Ema zeme zebura nowera ami nogoro tani putoure zo gamu tori? Na ge me tona ewa. Ema zeme zebura nowera ami tani putoure zo oko gamunora.” Ago senua awa. \v 13 Ago sero nu nukare doro wara noko witiro ou ubu enibara bamunua awa. \s1 Farisayora yis ata Herodera yis amira ge bezai senua. \p \v 14 Bua mai nuso meni ame kaka pumamu nuweniwa. Ame da gege numorekare dai wara itinua. \v 15 Are Yesu meni dana-wena gayai ge numorekare toise ego senua awa, “Nikare uma weu. Farisayora yis ata Herodera yis ami semu nisokare nana nai azu, nikare uma wero baititinoise noiwo.” Ago senua awa. \v 16 Nukare ge nuso awa niniro ina-sa wewa awa, “Nakai ame tepo.” \v 17 Ago sewa nukare Farisayora gipai ge kota, ame nai awa kotupitinoiwa giro Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nakai ame tepo awa nogoro towi? Nikare zeme kaka gamu ni? Gitimunu nisokare omata ine ni? \v 18 Nikare giti mokare, ata nikare kaka gamu ni? Nikare danare, ata nikare kaka ninamu ni? Nikare nuwenitawita? \v 19 Na ema 5,000 emo ame wana da ewewenisena be amire nikare itatara kana nazo diisewi?” Ago senu nukare sewa awa, “Kana 12 diisenakare.” \v 20 Ago sewa nu ego senua awa, “Na erama 4,000 emo ame 7 ewewenena nikare itatara kana nazo diisewi?” Ago senu sewa awa, “Kana 7 diisenakare.” \v 21 Ago sewa nu ego senua awa, “Nikare zeme kaka gamu ni?” Ago senua awa. \s1 Yesu meni Besaida ena ema giti guma wai zo kora wenua. \p \v 22 Yesu bua mai nusore kei awe nata Besaida amira niwa ema eni meni ema giti guma wai zo puro Yesura nana muro Yesu meni nu kimaise sewa awa. \v 23 Ago sewa giro Yesu meni ema giti guma wai amira wana ziro puro nata doro baro be pora giti mokara pisero wana giti mokara potiro atata wero senua awa, “Nena zo gosinosita?” \v 24 Ago senu nu giti panero ina ego senua awa, “Na erama gosinona. Na nukare gena ni ipu ine inora, ata nukare aita inora.” \v 25 Ago senu giro Yesu meni wana nuso giti mokara noko potinu ema awa ua wenu giti moka nuso kokopai wenu nu nena dapikarago giro baitinua awa. \v 26 Ago wenu giro Yesu meni nu iyetamu sero ego senua awa, “Ni noko nata emira oko bayase. Ata niso nana bamu.” Ago senua awa. \s1 Petoro meni ge kereniro Yesu nu Kristo ago senua. \p \v 27 Yesu bua mai nusore dai nata eni zebu zazo Sisaria-Filipai ago itiwa amira bamuwa. Susaumite Yesu meni bua mai atata wero senua awa, “Erama meni na are asinoweri?” \v 28 Ago senu ina sewa awa, “Eni meni ego tora: Ni Yohane ge ou gutai zaawai ema. Ata eni meni awa ego tora: Ni Elia. Ata eni meni awa ego tora: Ni porofete gita noisowa amira zo.” \v 29 Ago sewa giro nu nukare atata wero senua awa, “Ina ninekare nitopekare na are asinowewi?” Ago senu Petoro meni ego senua awa, “Ni Kristo, Soyai Ema nasokare.” \v 30 Ago senu Yesu numorekare ge zewai ego senua awa, “Ge naso awa ema zore oko sawe.” Ago senua awa. \s1 Yesu nu ama betero noko eramunoya amira ge senua. \p \v 31 Yesu meni nukare ge tugata wamu sero ego senua awa, “Na Emara Mai meni yaya-buyaya tamamunona. Yuda emara simai ata pris babezinoma ata lo ge gipai ema ami na azu sero na dara betamunona awa. Betana be etorobara tepo wai amire na noko seka wero eramunona.” \v 32 Ge awa senu kei awenu giwa. Are Petoro meni nu uzumuro senero ego senua awa, “Ago oko sase.” \v 33 Ago senu Yesu meni kapeteniro bua mai nuso eni giro ina Petoro senero ego senua awa, “Satan, ni na doro daiti. Ni ge tosa awa Anutura ge kota, emara ge inoya.” Ago senua awa. \p \v 34 Yesu meni bua mai nuso ata ema diti bamu awa zawa senu muwa ego senua awa, “Zo nu na ama ganamu wero giro ara tamai nuso dapikarago doro duba naire yaya tamaire amira ni pasinai nuso dimuro na ama ganaise. \v 35 Nera kota, zo nu zebura nuai nuso soero puro nuamu kotumamunoya amira nuai nuso tepo wamunoya. Ota zo nu na emo wero o Oziga Ewanana emo wero zebura nuai nuso duamunoya ami nuai ewanana tamamunoya. \v 36 Zo nu zebura nena kokopai dapikarago awa pupinuamunoya, ata nuai nuso tepo wamunoya, awa nena nemi nuso nana itamunoi? \v 37 Ota nuai nuso ewesemaise kotumuro zuma ne potai amire nuai nuso awa ina ewese nuso nana namunoi? Tepo awa. \v 38 Ema pasina inoise Anutu soa patitinoise zebura nowera be amire ema zo meni na ata ge naso awa azu samunoya, awa na Emara Mai meni Mama nasora zasimaire angelo saramaire mamunona be amire na ina ema awa azu samunona.” Yesu meni ago senua awa. \c 9 \p \v 1 Yesu meni numorekare ego senua awa, “Na ge me nimorekare tona ewa. Ema eni ego dopero itera ami kaka betamu nuara Anutu imata Tua wero nuamunoya amira putou kei damu nai gamunora.” Ago senua awa. \s1 Yesura tama meni nena zo ine kei awenua. \p \v 2 Waiko be 6 tepo wenu amire Yesu meni Petoroto Yakobore ata Yohane awa gege puro dirumu bamura witiwa Yesura tama meni giti moka nusokarera ewe wenua awa. \v 3 Mo nuso meni koa-koa wenua. Mo nuso awa kapa me kapa wai. Ema zo meni mo sewai ago wai ine tepo. \v 4 Bua mai nuso meni Eliato Mosere nuto Yesure dai ge toise itiwato awa giwa. \v 5 Giro Petoro meni Yesure ego senua awa, “Gipai ema, nakai ego itenakai awa ewanana. Are ninasa nakare komboa etorobara sinanekare — zo niso, zo Mosera, zo Eliara.” \v 6 Petoro meni ne sei wero ge awa senua. Nera kota, nukare bua mai meni azu bamubake wewa. \v 7 Ago inoiwa bereze zo meni muro nukare gogowenua. Ago wenu ge zo bereze amira mokara ena ego kei awenu niniwa awa, “Awa mai naso. Nu wama naso. Ge nuso niniu.” \v 8 Bua mai meni ge awa niniro eya gina-gana wero erama zo kaka gamu wero Yesu gege numorekare dai itinua awa giwa. \p \v 9 Yesu bua mai nusore dirumura ena osero susaumite nu numorekare ge zewai toise ego senua awa, “Nikare tani gewa amira ge oko sawe. Na Emara Mai meni betero erana amire nikare ge awa sawa te wamunoya.” Ago senua awa. \v 10 Are nukare Yesura zewai ge dimuwa. Ata nukare Yesu betero eramunoya amira gera susu gamu sero kotumu-katumu wewa. \v 11 Ago inoise nu atata wero sewa awa, “Lo ge gipai ema meni ego towera, ‘Elia gita mai amire Kristo mamunoya.’ Nogoro ago toweri?” \v 12 Ago sewa giro Yesu meni numorekare ego senua awa, “Elia nu gita muro nena bamubamu dapikarago korawai amire Kristo mamunoya. Na Emara Maire ge ego gaewa itewia ewa, \li2 Nu yaya-buyaya tamamunoya. \li2 Nukare nu sero ziamunora awa. Nogoro ge awa gaewa itewi? \v 13 Ata na nimorekare tona ewa. Elia munua. Munu giro ema eni meni numore tani tebe-tabe wewa. Ge numore gaewa ago ine te wewa.” Ago senua awa. \s1 Yesu meni mai zo bi nuso nana itisonua awa kora wenua. \p \v 14 Nukare osero muro kei awe bua mai enira nana niro ema diti bamu bua maire dai itiwa giwa. Lo ge gipai ema eni meni bua maire ge bawero itiwa. \v 15 Are ema bama meni Yesu tupinu giro mamaniro sumuro baro areniwa awa. \v 16 Ago wewa Yesu meni nukare atata wero senua awa, “Nikare ge ne numorekare dai towi?” \v 17 Ago senu diti bamu itiwa amira ema zo meni numore ego senua awa, “Gipai ema, na mai mata naso puro niso nana mena. Nera kota, bi nuso nana toiro itawi nu ge amu itewia. \v 18 Mai nago-nago nuawi bi meni nu daramunawi duro pora gutero di wiawi tama aiso nuso zewai-zawai inowia. Are na bua mai niso meni bi tunarise sesena, ata nukare tunai ine tepo.” Ago senua awa. \v 19 Ago senu Yesu meni numorekare ego senua awa, “O nikare ema bama tuma diai tepo. Na be nazo nimorekare dai nuamunoni? Na be nazo bua nisokarera tama doinoise nuamunoni? Mai puro naso nana muu.” \v 20 Ago senu nukare mai puro nuso nana muwa bi meni Yesu giro mai darauninu duro pora gutinoise aziapinoinu \v 21 Yesu meni maira mama atata wero senua awa, “Be nazo yaya awa puro nowi?” Ago senu ina senua awa, “Nu mai morua amire pumunua. \v 22 Are bi meni mai betaise sero nu dawi oura o niaora duwitinowia awa. Ata ni yaya awa kora wai ine te wamunoya, awa ni nakare emo zo wero nakare soremu.” \v 23 Ago senu giro Yesu meni bera pumuro ego senua awa, “Na yaya awa kora wai ine te wamunoita, asinosita? Ema zo nu tuma diaire ami tani dapikarago wai te inoya.” \v 24 Ago senu maira mama meni eya ego senua awa, “Na ni tuma didinona, ata ni na soremasa na ni tuma diro baitane.” Ago senua awa. \p \v 25 Are Yesu meni ema bama witai nuso nana sumuro tupiwa giro nu bi senero ego senua awa, “Ni bi ge amu wai, o dana azai, na nimore ge zewai tona ewa. Ni mai doro nuso nana noko oko toyase.” Ago senua awa. \v 26 Ago senu bi meni zawa gaetero mai denu zewai-zawai aziamunu bi nu donu mai betai ine wenua. Ago wenu ema bama saisai meni giro ego sewa awa, “Mai betetia.” Ago sewa, \v 27 ata Yesu meni maira wana ziro zinu erinua. \p \v 28 Yesu bua maire dai sora toiro bua mai meni erama zo tepo giro nu atata wero sewa awa, “Nakare bi awa tunamu wetenakare nogoro te kaka wamu weti?” \v 29 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nakai bi ago ine tunamu sero isa saira bua gege wero tuninowenakai. Tunaira ebata zo tepo.” Ago senua awa. \s1 Yesu nu ama betero noko eramunoya amira ge noko \s1 senu be eto wenua. \p \v 30 Nukare ana eriro baro zebu zazo Galilaya awa busewa. Ata Yesu meni nukare susauwa awa ema bama meni gai azu senua. \v 31 Azu senua, nera kota, nu bua mai nuso gipinoise ego senua awa, “Nukare na Emara Mai awa puro ema enira nana wanera potara na dara betamunona. Betero be etorobara tepo wai amire eramunona.” Ago senua awa. \v 32 Ata nukare ge nusora susu kaka gamu. Noko nukare nu atata wai azu wewa awa. \s1 Ai meni bamu inoi? \p \v 33 Nukare susaumite bamu Kapaneam niro sora toiro itiwa amire Yesu meni nukare atata wero senua awa, “Nikare ebete ena ge nogo sesewi?” \v 34 Yesu ago atata wenua, ata nukare ge ina kaka samu. Nera kota, nukare ebete ena ego sewa awa, “Nasokai nana zo agai meni bamu inoi?” Ago sewa awa. \v 35 Are Yesu meni arumuro bua mai nuso 12 zawa senu muwa ego senua awa, “Ema zo meni gita wamu samunoya, nu ami ama waise. Nu ema dapikarago amira sou waise.” \v 36 Ago sero amire nu mai zo puro poti soe niro mai saniro numorekare ego senua awa, \v 37 “Ema zo meni mai zo ego ine na emo kora wamunoya, nu ami na kora wetia ago ine wamunoya. Ema zo na kora wamunoya ami na daba kota, nu na iyetinu osena awa dai kora wetia ago ine wamunoya.” Ago senua awa. \p \v 38 Yohane meni numore ego senua awa, “Gipai ema, nakare ema zo namorekai dai kaka nuamu ami zazo niso zawa toise bi tuninoi goisenakare. Ata nu nakai kaka ama ganamu inowia, are duaise sisenakare.” \v 39 Ago senu Yesu meni ina ego senua awa, “Bua duaise awa oko sawe. Nera kota, ema zo meni zazo naso zawa toise tani putoure zo wamunoya ami eya zazo naso puro osai ine te kaka wamu wamunoya. \v 40 Ema iwo namorekai kaka wamu awa otao nasokai awa. \v 41 Na ge me nimorekare tona ewa. Ema zo meni nikare Kristora mai wero nowewa awa giro ou nai nimorekare potamunoya ami ina zuma nuso ewanana pumamunoya.” Ago senua awa. \s1 Tani waya meni emara tuma diai awa waya inowia. \p \v 42 Yesu meni ego senua awa, “Zo nu mai kikinaka na tuma didinowera amira nana zo uzutai pasina tamai azu, nikare bere-bere omata bamubake zo ema amira nana dube kimeniro ewa surura musunawa dagimai te wamia. Nera kota, ema ami pasina kaka wamure oura dagimuro betamunoya, awa nena peu gege. Ota nu pasina wai amire Anutu meni ina potamunoya, awa nena mou-mau. \v 43 Ni wana zo meni pasina wamesaya, wana awa kapase. Ni wana daimatare gege noma ama utura baro nuasa ewanana wamunoya awa. Ata ni wana etore noma ama so niao awai gege awaira bayasa waya wamunoya. [ \v 44 So waya amira zipa meni oko betinora. So amira niao oko osisinoya.] \v 45 Ni te zo meni pasina wamesaya, te awa kapase. Ni te daimatare gege noma ama utura baro nuasa ewanana wamunoya awa. Ata ni te etore noma ama so niao awai gege awaira bayasa waya wamunoya awa. [ \v 46 So waya amira zipa meni oko betinora. So amira niao oko osisinoya.] \v 47 Ni giti moka zo meni pasina wamesaya, giti moka awa gusase. Ni giti moka daimatare gege noma ama Anutu imata Tua wero nuamunoya amira nate bayasa ewanana wamunoya awa. Ata ni giti moka etore noma ama so niao awai gege awaira bayasa waya wamunoya awa. \v 48 So waya amira zipa meni oko betinora. So amira niao oko osisinoya. \p \v 49 Nakai ewa puro nena naira tetawenakai ewanana inowia awa. Da ago ine yaya niao ine ami erama dapikarago ewanana wawise tetamunoya. \v 50 Ima awa nena kokopai. Ata ima berusa wamunoya, awa nakai nogo wanakai bapu nuso ewanana kei awamunoi? Nakai ewa puro nena tame tetawenakai ewanana inowia, da ago ine nikare duba-ozaire nuawa ewanana wamunoya.” Ago senua awa. \c 10 \s1 Yesu meni bama duaira ge senua. \p \v 1 Yesu bua mai nusore dai ana eriro bamu zebu zazo Yudaya amira niro noko doro bamu zebu ou Yodan enibara itinua amira niwa ema diti bamu meni nuso nana noko kei awasara nu numorekare utura ge gipinoisonua awa. \p \v 2 Farisayo eni meni nuso nana kei awero nu gaero gamu sero atata wero sewa awa, “Ema meni bama nuso duai ine te inoita?” \v 3 Ago sewa nu ina ego senua awa, “Mose meni lo ge nimorekare potiro nogo senu?” \v 4 Ago senu nukare sewa awa, “Mose meni ego senua awa: Ema zo bama nuso duamu sero giro bama duaira pas zo gaero amire bama duaise. Mose meni ago senua awa.” Ago sewa awa. \v 5 Ata Yesu numorekare ego senua awa, “Gigai nisokarera Mose meni ge awa nikare emo gaenua. \v 6 Ota Anutu meni nena dapikarago tapinoise emare bamere tamunua. \v 7 Are ema meni mia mama nuso doro bama nusore dai gamuro baitiro \v 8 nuto dubare tamare da wero nuamunorato. Are nuto eto kota, daimata wero nuamunorato. \v 9 Anutu meni nuto dara potinu atiwato, are erama meni oko kaparise.” Yesu meni ago senua awa. \p \v 10 Nukare sora toiro itiwa bua mai nuso meni gera susu gamu sero nu atata wewa. \v 11 Atata wewa giro nu numorekare ego senua awa, “Ema zo meni ara nuso doro bama seka atamunoya, awa nu pasina wamunoya. \v 12 Ota bama zo meni iu nuso doro ema zo atamunoya, awa nu pasina wamunoya.” Ago senua awa. \s1 Yesu meni mai pei-mamai gawa wenua. \p \v 13 Ema bama eni meni mai pei-mamai Yesu meni kimaise sero nuso nana puro tupiwa bua mai nuso meni ema bama senewa. \v 14 Ata Yesu meni giro dumu wero bua maire ego senua awa, “Nikare mai pei-mamai dou naso nana mare. Ebata nusokare oko gazawe. Ago ine ami Anutura nata amira gegenai. \v 15 Na ge me nimorekare tona ewa. Zo nu tuma diai mai pei-mamaira ine tepo ami Anutura nana nate bayai ine tepo.” \v 16 Yesu meni ge ago sero mai kikinaka puro saniro wana poti giti nusokarera niro gawa wenua awa. \s1 Ema waure amira ge. \p \v 17 Yesu meni bayamu sero ebata tapinoinu ema zo sumuro muro kei awe nuso nana niro koiniro ego senua awa, “O gipai ema ewanana, na nogo wero nuai me ewanana tamamunoni?” \v 18 Ago senu Yesu meni numore ego senua awa, “Ni na ewanana asinoise ewananara susu gosinosita? Anutu imata ewanana. \v 19 Ni Anutura lo ge gosinowesa awa: ‘Erama oko dasa betare; Emata bama bewana oko wase; Ni bewana oko wase; Ni ema zo gera potamu opi oko sase; Ema zora nena opi sero oko pumase; Miato mamera ge dimuyo.’ Lo ge ago itia.” \v 20 Ago senu nu numore ego senua awa, “Gipai ema, na seka nasore ge awa dapikarago dipi-tupewena.” \v 21 Ago senu Yesu iri niro nu gosinoise zo amuro giro numore ego senua awa, “Ni bua zo dosa itewia awa weyo. Ni bua ei awa wero amire nuai me ewanana tamamunosa. Ni baro nena niso dapikarago potasa ema meni zuma gaero pumara wau moni niso awa ema bogamasare kanowasa pumare. Ago wasa wau niso utura itamunoya awa. Ago wero amire muro na ama ganase.” \v 22 Yesu meni ago senu nu tuma gosuna-gasuna wero kotumu-katumu inoise doro bamunua. Awa nera kota, wau moni nuso witai. \p \v 23 Are Yesu meni gina-gana wero bua mai nusore ego senua awa, “Erama wau witaire ami Anutura nata amira bayaira bua bamubake wamunora.” \v 24 Ago senu bua mai meni ge awa niniro di tainiwa. Ata Yesu meni numorekare noko ego senua awa, “O bua mai naso, Anutura nata amira bayai awa bua bamubake. \v 25 Wo kamel meni boma sora toyai awa nena mou awa. Ata ema wau witaire meni Anutura nata amira bayai awa nena mou-mau.” \v 26 Ago senu nukare di tainiro ina-sa wewa awa, “Are agai meni utura baro nuai me ewanana tamai te inoi?” \v 27 Ago sewa giro Yesu meni iri nusokare nana niro ego senua awa, “Erama meni ago wai ine tepo, ata Anutu meni ago wai te inoya. Nera kota, Anutu meni tani dapikarago wai te inoya.” Ago senua awa. \p \v 28 Ago senu giro Petoro meni numore ego senua awa, “Sana giyo. Nakare neu-nau nasokare dapikarago doro nima ama ganinoise nowenakare.” \v 29 Ago senu Yesu meni ego senua awa, “Na ge me nimorekare tona ewa. Ema zo meni nata nuso, o namisini nuso, o nubabumana nuso, o mia nuso, o mama nuso, o mai awiso nuso, o zebu nus awa nato Oziga Ewananare emo duamunoya, awa \v 30 nu ami natare namisinire nubabumanare miamaire mai awisore zebure awa 100 be zeme emire tamamunoya. Ago inuai erama eni meni nu mai naso asero nu waya-waya inuamunora. Ama nu nuai me ewanana awa pumamunoya. \v 31 Ota erama gita inora amira eni meni ama wamunora. Erama ama inora ami gita wamunora.” Ago senua awa. \s1 Yesu nu betero eramunoya amira ge noko senu \s1 be etorobara wenua. \p \v 32 Yesu ema enire Yerusalem bayamu sero ebata tamuro susaumite Yesu nu gita inoinu bua mai nuso meni ama ena kotumu-katumu inoise susauwa ema eni ama muwa ami dai azu inoise bamuwa awa. Are Yesu meni bua mai nuso 12 puro tani ema meni ama numore wamunora amira ge numorekare kerenitinoise ego senua awa, \v 33 “Sana niniu. Nakai Yerusalem wititinonakai. Witiro ago kei awero nuanakai amire ema zo meni na Emara Mai awa puro poti pris babezinoma ata lo ge gipai ema amira nana wanera nai nukare na dara betanise sero ema Yudakora nana wanera potamunora. \v 34 Ago potara ema Yudako meni na isipitinoise pora namore pisero wamu meni nama pena-pana dero dara betamunona. Betana waiko be etorobara tepo wai amire noko eramunona.” Ago senua awa. \s1 Yakoboto Yohanere nuto bamu wero itamu sewato. \p \v 35 Zebedira mai eto zazo nusoto Yakoboto Yohanere, nuto ami Yesu nana muro ego sewato awa, “Gipai ema, ni namoreto nena zo wasise kotupitinonato.” \v 36 Ago sewato giro ina ego senua awa, “Na ne nimoreto wanise kotupitinowito?” \v 37 Ago senu nuto sewato awa, “Ni zasimaire itamunosa be amire nato demabe nisora arumuro itamunonato, zo wana mera, zo wana anikara, awa ninasise tonato.” \v 38 Ago sewato Yesu meni ina ge bezai numoreto senua awa, “Nito nenara susu kaka gamu wero na atata wetewato. Na ou dokaka zo namunona, awa nito te nanowato? Na ou gutai zo pumamunona, awa nito te pumanowato?” \v 39 Ago senu nuto numore ego sewato awa, “Nato te wamunonato.” Ago sewato giro Yesu meni numoreto ego senua awa, “Na ou dokaka zo namunona, awa nito dai namunowato. Na ou gutai zo pamunona, awa nito dai pamunowato. \v 40 Ata nito wana naso mera, o wana naso anikara arumuro itamunowato amira ge awa nane sai ine tepo. Anutu meni masi awa ema eni emo sia wenu itewia. Are nukare ami masi amira arumuro itamunora.” Ago senua awa. \p \v 41 Bua mai 10 meni ge awa niniro Yakoboto Yohanere emo duba mou wewa. \v 42 Ago wewa giro Yesu meni bua mai 12 zawa senu muwa ego senua awa, “Zebura ema tua meni ema bama nukare sou warise towera. Noko ema babezinoma meni ema bama puro osero nunekare witai nusokare ine inowera, awa gosinowa. \v 43 Ata ninekare meni awa ago ine oko wawe. Nisokare nana zo meni ema bamu nisokare wamu wero giro enira ama-zani wero nuaise. \v 44 Ota giti kopi nisokare wamu wero giro enira soumai wero nuaise. \v 45 Nera kota, na Emara Mai meni erama na sou warise kota, na natope sou bua inoise betero erama saisai wayara ena soero pumamu muna.” Ago senua awa. \s1 Yesu meni ema giti guma wai zo kora wenua. \p \v 46 Yesu bua mai nusore kei awe Yeriko niro nata awa duamu sero ema bama saisai amire dai susauwa ema giti guma wai zo zazo nuso Batimea, nu Timeara mai, ami ebata enibara arumuro itinua awa. Nu moni emo begomo toisonua. \v 47 Are nu ago itise Yesu Nasaretera ema ego tupia amira ge niniro arero ego senua awa, “O Yesu, ni Dawidira sibuna, ni na emo zo amuyo.” \v 48 Ago senu ema saisai meni nu senero sewa awa, “Ni ge do.” Ago sewa, ata nu noko arero senua awa, “O Dawidira sibuna, ni na emo zo amuyo.” \v 49 Ago senu giro Yesu meni dopero ego senua awa, “Zawa seu mae.” Ago senu nukare ema giti guma wai awa zawa sero sewa awa, “Azu oko wase. Eriro dope. Nu ni zawa toya.” \v 50 Ago sewa nu mo wape nuso kokero eya dopero kei awe Yesura nana ninu \v 51 Yesu meni numore ego senua awa, “Na ne nimore wanise tosi?” Ago senu ema giti guma wai ami ego senua awa, “Gipai ema, giti moka ewanana waise tona.” \v 52 Ago senu Yesu meni numore ego senua awa, “Ni bamuyo. Tuma diai niso meni ni kora wetia.” Ago senu giti moka nuso ewanana wenu nu Yesu ebete ena ama ganenua awa. \c 11 \s1 Yesu nu ema tua zo meni wago wero Yerusalem witinua. \p \v 1 Nukare nata Yerusalem zorage kei awewa. Nata kiaka eto zazo nusoto Betefasito Betanire ago itisowato awa. Ago kei awero dirumu zazo nuso Oliwa awa busuniro Yesu meni bua mai nuso eto gita bayariseto sero numoreto ego senua awa, \v 2 “Nito semuro nata zorage itia amira bamuwoto. Baroto ago kei awero wo donki amira mai zo kimenera itia awa tamamunowato awa. Erama zo da di wo amira tame kaka arumamu. Wo awa besero puro muuto. \v 3 Ota ema zo meni, ‘Nito ne wamu wo awa besinowito?’ ago samunoya, awa nito numore ego sewoto: ‘Tuara bua emira itia. Nu ego eya noko potamunoya.’ Ago sewoto.” \v 4 Yesu meni ago senu nuto baro wo donkira mai awa tamuwato. Wo awa ema meni so bera kimeniwa ebete itinua awa tamuro besewato awa. \v 5 Asi besinoiwato ema eni ago itiwa ami numoreto ego sewa awa, “Nito ne wamu muro wora asi besinowito?” \v 6 Ago sewa giro nuto ge Yesu meni sariseto senua awa sewato giro dowa. \v 7 Ago wewa nuto wo awa puro bamu Yesura nana niwato nukare mo nusokare wo tame potiwa Yesu meni wo tame witiro arumunua. \v 8 Ago wenu ema saisai meni tama woi nusokare puro ebete ena sawa diwa. Eni meni buye baro ni bona kapero puro ebete potiro potiro bamuwa awa. \v 9 Are ema gita susauwa amire ema ama tupiwa ami arero sewa awa, “Ema Tuara bera tupia nu awa bowi wanekai. \v 10 Tua wero nuaira be nuso kei awamunoya, are nu bowi wanekai. Ewowo nasokai Dawidi amira ema tua waira be awa nune noko tamamunoya. Oro, oro, Anuture sanekai.” Ago sewa awa. \p \v 11 Yesu meni Yerusalem kei awero Anutura ibu bamu amira toiro nena bamubamu awa ginua. Gosinoinu tua zizinoinu giro nu nata awa doro bua mai nuso 12 amire dai nata Betani amira bamuwa awa. \s1 Yesu meni ni fik awa me ziai azu waru ge senua. \p \v 12 Pina atinu nukare nata Betani awa doro susauwa Yesu nu meri betero giro \v 13 ni zo zazo nuso fik awa gire aike ena giro nu me eni itita asero gamu sero bamunua awa. Nu ni amira zorage kei awero me tepo gi gege ginua. Awa nera kota, me ziaira be tepo. \v 14 Are Yesu meni nire waru ge ego senua awa, “Ema zo me niso oko namunoya.” Ago senu bua mai nuso meni ge awa niniwa awa. \s1 Yesu meni Anutura ibu bamura ena ema nena ina-pota \s1 inoiwa awa tunenua. \p \v 15 Nukare kei awe Yerusalem niwa Yesu nu ibu bamura toiro ema ibu mokara ena nena ina-pota wai ema awa dero eseniro tunenua awa. Ago inoise nu ema moni ina-pota wai ema amira tebol awa zinu kapeteninu ema ni guma potai ema amira arumai dai kapeteninua awa. \v 16 Ago wero nukare nena dimuro ibu bamu amira izima-sauma wai azu senua. \v 17 Nu numorekare ego senua awa, “Ge gayai zo ego itia ewa, \li2 Ibu naso awa zebu serora \li2 isa saira ibu itaise. \li2 Ge gayai ago itia, ata nikare wetewa ibu awa bewana wai emara bezai masi ine inoya.” Ago senua awa. \v 18 Ema bama dapikarago meni Yesura ge niniro di tainiwa. Ago wewa pris babezinomare lo ge gipai ema enire meni ge awa niniro Yesu azu wero nu damu sero ebata tamamu wewa awa. \p \v 19 Tua zizinoinu Yesu bua mai nusore nukare Yerusalem doro bamuwa awa. \s1 Ema tuma diaire meni isa sero nena pumamunoya. \p \v 20 Pina atinu nukare aita wero ni fik amira zorage baro ni binenua awa giwa. Tatawi nusore dai binenua. \v 21 Are Petoro meni ni awa giro kotumuro Yesure ego senua awa, “Gipai ema, ei gi. Nima ni fik zo waru watasa ami binitaya.” \v 22 Ago senu Yesu meni ego senua awa, “Nikare Anutu tuma diwo. \v 23 Na ge me ego tona ewa. Ema zo meni dirumu emire ego samunoya awa, ‘Ni nitope eriro baro ewara dagimu.’ Nu ago samunoya, awa tani da ago ine nu emo kei awamunoya. Ata ema ami duba eto wamunoya, awa tani awa oko kei awamunoya. Nune, ‘Ge dirumure sesena awa me wamunoya,’ asero nuamunoya, awa tani awa nu emo kei awamunoya. \v 24 Are na nimorekare tona ewa. Nikare nena zo pumamu sero giro isa samunowa be amire nikare ego kotumuwo: Anutu meni nena awa namorekare potamunoya. Ago kotumamunowa, awa nena awa pumamunowa. \v 25 Ota nikare isa samu sero giro dopero amire ema zore duba mou puro noma giro mou awa diseu. Mama nasokai utura itewia ami pasina nisokare dai disaise sero nikare emara pasina awa diseu. [ \v 26 Ata nikare ema zora pasina kaka disamu wamunowa, awa Mama nasokai utura itewia ami pasina nisokare dai oko disamunoya.]” Yesu meni ago senua awa. \s1 Ai meni putou Yesure potinu, awa ninamu sero nu atata wewa. \p \v 27 Nukare noko tera baro Yerusalem kei awewa. Ago kei awewa Yesu meni ibu bamura ena aita inoinu pris babezinoma ata lo ge gipai ema eni ata simai eni ami nuso nana kei awero \v 28 numore ego sewa awa, “Ni namorekare se. Ni ara bera tani awa inowesi? Agai senu tani awa inowesi?” \v 29 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Na nikare atata zo wamunona. Nikare ina namore samunowa, awa nane da ago ine ara bera tani awa inoweni amira susu samunona. \v 30 Yohane ge ou bua nuso awa ara bera inoisi, — emara berata Anutura bera ni? Ge seu gane.” \v 31 Ago senu nukare nutopekare ge ina-sa inoise ego sewa awa, “Nakai Yohanera ou gutai awa utura nena asamunonakai, awa nu ego samunoya, ‘Are nikare nogoro ge nuso kaka ninamu wisewi?’ \v 32 Ata nakai ego samunonikaita? ‘Yohanera ou gutai awa eramara nena.’ Ago samunonikaita?” Ago ina-sa wewa. Awa nera kota, ema bama dapikarago meni Yohane gasara nu porofete me inoisonua, are nukare ema bama azu inoise \v 33 Yesure ego sewa awa, “Nakare kaka gamu inonakare.” Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Are na ara bera tani awa inoweni amira susu awa nimorekare oko kerenamunona.” Ago senua awa. \c 12 \s1 Ema waya-kawaya wain bua dia inoisowa amira ge bezai. \p \v 1 Yesu meni ge bezai eni sero numorekare ego senua awa, “Ema zo meni wain bua urero pua gaero wain bua dia wai ema amira so wenua. Ago wero nu wain me zasaira ura bamu zo wamunua. Ago wero nu ema enire ego senua awa, ‘Na zebu zora bayamunona, are nikare bua naso dia weu. Dia wamunowa, awa na me nuso eni nimorekare potamunona.’ Ago sero nu doro zebu zora-zarako amira bamunua. \v 2 Are wain me paira be munu giro buara mama meni bua mai zo ema bua nuso dia inoiwa amira nana baro wain me eni pumaise sero iyetinu bamunua. \v 3 Baro kei awenu nukare nu puro wamu meni dero eseniwa tepo wana zipero bamunua. \v 4 Ago wenu giro buara mama meni noko bua mai zo nusokare nana bayaise sero iyetinu bamunu nukare nu puro sero ziro giti nuso dewa boya wenua awa. \v 5 Ago wewa giro buara mama meni noko bua mai zo iyetinu bamunu nukare nu dewa betenua awa. Tani ago ine inoise noisowa. Nu bua mai sasai potasai bayasara bua mai eni wamu meni dero bua mai eni dasara betinoisowa. \v 6 Ago inoe dowa ema daimata gege buara mama amira nana itinua. Nu mai mata nuso. Nu awa wama nuso. Are nu mai nuso nusokare nana bayaise sero ego senua awa, ‘Nukare mai nasora ge oko damunora.’ Ago sero iyetinu bamunua awa. \v 7 Ata bua dia wai ema meni nutopekare ina-sa wero ego sewa awa, ‘Mai emira mama betai amire nu mamera zebu ewa pumamunoya. Nu danakai betai amire zebu nuso ewa zebu nasokai wamunoya awa. Mukai.’ \v 8 Ago sero nukare nu ziro dewa betenu woi nuso puro wain bua doro ape pua atune niwa awa. \p \v 9 Ago wewa, are wain buara mama meni nogo wamunoi? Nu muro dia wai ema awa dai betara amire ema eni meni zebu nuso dia warise samunoya awa. \v 10 Nikare Anutura ge ei awa kaka azimuro gamu meni sago inowa, atonua! \li2 So wai ema meni omata zo giwa waya wenu dowa. Ata omata ami so urura zasiwi wero itewia. \v 11 Nena awa Tuara bera kei awenua. Nakai genakai ziri inoya. Nikare ge awa gita azipisewita?” Ago senua awa. \p \v 12 Nukare Yesura ge niniro nu ge bezai awa numorekare senua awa giro nu gera potamu sewa, ata nukare ema diti bamu ago itiwa awa azu wero giro Yesu doro bamuwa. \s1 Takis moni Sisare potai amira nukare Yesu atata wewa. \p \v 13 Yuda emara giti kopi eni meni Farisayo enire Herodera Pati memba enire awa Yesura nana iyetiwa bamuwa awa. Awa Yesura ge zo pumuro nu gera potamu sero bamuwa. \v 14 Nukare baro ge numore ego sewa awa, “Gipai ema, ni ge me gege towesa awa gosinonakare. Ni ema zo oko azu inosa. Ni ema zezewenaire ema osaire da ago ine gosinosa. Ni ge me toise Anutura ebata gipinowesa. Are nakai Yuda ema meni takis moni Roma emara ema tua Sisa amire potitinowenakai, awa ni gawesa te inowita tepo ni? \v 15 Nakai takis moni potamunonikaita duamunonikai?” Ago sewa awa. Ata nu opi nusokare giro ego senua awa, \v 16 “Nikare nogoro na gaero gamu inowi? Moni zo potiu mai gane.” Ago senu nukare moni zo potiwa pumuro ego senua awa, “Ititire owere monira itia ewa awara ni?” Ago senu nukare ego sewa awa, “Awa Sisara.” \v 17 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nikare nena Sisara asero giro Sisare potiu. Ota nena Anutura asero giro Anuture potiu.” Ago senu nukare ge awa niniro di tainiwa awa. \s1 Nukare ema betero eramunora amira Yesu atata wewa. \p \v 18 Sadukayo ema meni ego toisowa, “Betai nukare noko oko eramunora.” Are Sadukayo eni meni Yesura nana muro atata wero sewa awa, \v 19 “Gipai ema, Mose meni namorekai ge ego gaenua awa: Ema zora nami betai ara nuso mai tepo itamunoya, awa ema ami nami nusora bama kuma awa atiro mai nami nuso emo pumaise. Mose meni ago gaenua awa. \v 20 Are gita namisini 7 itisera. Nami zewai ami bama atiro mai kaka pumamu betisia. \v 21 Ago weti nami nuso namba tu ami bama da awa atiro mai kaka pumamu betisia. Ago weti nami namba tri da ago ine wisia. \v 22 Ago werota wero awinoe namisini 7 dapikarago dago bama awa atiro mai kaka pumamu betisera. Ama bama meni betisia. \v 23 Namisini 7 meni nu atiro noisera, are bebetenai eramunora be amire bama awa ara wamunoi?” \v 24 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nikare Anutura ge gayaire Anutura putoure awa kaka gamu, are nikare ge me wosunitinowa. \v 25 Betai meni eriro noko oko ina-ata wamunora. Nukare utura angelo ine wero nuamunora. \v 26 Nikare bebetenai eramunorita asero atata inowa, ata nikare ge Mose meni gaenua awa kaka azimuro gamu meni sago inowa, atonua! Nu ni payai zo awero kaka tepo wamu wenua amira uge awa gainomite amire ge zo Anutu meni numore senua awa ego gaenua awa, \li2 Na Abrahamto Isakare ata Yakobo amira Tua wero itewena. Nikare ge awa azipitinowewita? \v 27 Anutu nu erama bebetenai asinowenakai awa gawi seka gege inowera. Are nu erama betaira Tua kota, nu erama seka itewera amira Tua wero itewia. Bebetenai eramunora amira susu wosuniro baititinowewa.” Ago senua awa. \s1 Lo ge na-ami bamu inoi? \p \v 28 Lo ge gipai ema zo meni kei awero nukare ge ina-sa inoiwa ge awa nininua. Yesu meni numorekare ge ewanana ina-sa inoinu giro nu Yesu atata wero senua awa, “Lo ge na-ami namba wan inoi?” \v 29 Ago senu Yesu meni ego senua awa, “Lo namba wan awa ego itia, \li2 O Isreli ema, ge ei awa niniu. \li2 Bamu nasokai nu Anutu. Nu imata Tua nasokai. \v 30 Ara tamai niso bamubake awa Tua Anutu niso amira nana itaise. Ago inoise dubare ititire kotumaire putoure niso meni nu sou weyo. \v 31 Lo ge namba tu awa ego ewa, \li2 Ni nitope ara tapinowesa, da ago ine ema enire weyo. Lo ge eto ami gege bamu inorato. Lo ge zo ago ine tepo.” Ago senua awa. \v 32 Ago senu lo ge gipai ema ami Yesure ego senua awa, “Gipai ema, me tosa. Anutu da gege itia. Tua zo tepo awa me sesesa. \v 33 Ota dubare kotumaire putoure meni Anutu ara tamai, o natopekai ara tamuro da ago ine erama enire wai, awa tani eto neine-naine awa. Ata tani nena Anuture potamu sero niaora potai awai, o tani wo Anuture potamu sero dai betai, awa tani eto neine pei-kaka gege.” Ago senua awa. \v 34 Ago senu Yesu meni ge nuso nininu ewanana wenu giro nu ema kotumaire giro numore ego senua awa, “Anutu meni Tua niso wai sogo inoya.” Ago senu ema bama dapikarago Yeu atata wai azu wewa awa. \s1 Yesu meni nukare Kristora susu garise sero atata wenua. \p \v 35 Yesu meni Anutura ibu bamura toiro nukare ge tugata inoise ego senua awa, “Lo ge gipai ema meni ego towera, ‘Yuda emara Soyai Ema zazo nuso Kristo, nu ami Dawidira sibuna.’ Nogoro ago toweri? \v 36 Ozana meni kotumai Dawidire potinu Dawidi nu nutope ego senua awa, \li2 Anutu meni Tua nasore ego senua awa, \li2 ‘Ni muro wana me nasora arumuro itasa na iwo dubu niso awa benau nisora potana isimamunosa.’ Anutu meni Tua nasore ago senua awa. Dawidi ago senua awa.” Yesu meni ago sero susumuro ego senua awa, \v 37 “Dawidi meni ge ago toise Kristore Tua naso asenua. Are Kristo nu nogoro Dawidira sibuna wamunoi?” Yesu ago senu ema diti bamu meni ge nuso niniro yawa sara wewa awa. \s1 Lo ge gipai emara tani. \p \v 38 Yesu meni ge tugata inoise ego senua awa, “Nikare lo ge gipai ema awa uma wewo. Nukare tama woi iboboi wosuniro aita inuara ema bama meni nukare kakame ena giro arenarise yaba inowera. \v 39 Noko nukare yere ibura ena ema bama nana benaura arumamu yaba inowera. Noko nukare ana-bona waira bere ena masi zazore amira arumamu yaba inowera. \v 40 Nukare bama iu betai amira wau awa soero pupinowera. Ago inoise nukare pasina nusokare gogo wero me irora inoise isa iboi-tatana towera. Ema ami ina nusokare mou-mau bamu tamamunora.” Ago senua awa. \s1 Bama bogamasa meni Anuture omata potinua. \p \v 41 Yesu meni Anutura ibu bamura toiro arumuro ema bama omata kolektara potitinoiwa awa ginua. Ema waure dainiro meni wau witai potitinoiwa \v 42 bama bogamasa zo iu betai ami muro toea eto potinua awa. \v 43 Ago wenu giro Yesu meni bua mai nuso zawa senu muwa ego senua awa, “Na ge me nimorekare tona ewa. Bama zo iu betai wau tepo ami omata potia awa ema dapikarago omata Anuture potitinora amira omata awa dainitinoya. \v 44 Nera kota, nukare awa omata witai itia, ata nukare eni gege Anuture potera. Ata bama awa omata nuso pei-kaka itia awa te potiro tepo wetia. Are nu nena zuma gaero naira zo oko itia.” Ago senua awa. \c 13 \s1 Yesu meni Anutura ibu bamu waya wamunoya asenua. \p \v 1 Yesu bua maire dai ibu bamu doro kei damu nitinoiwa bua mai zo meni numore ego senua awa, “Gipai ema, ibura omata babezinoma awa giyo. Ibu neine-naine awa.” \v 2 Ago senu Yesu meni numore ego senua awa, “Ni ibu ewanana gosinosa. Ata ama ibura omata zo oko duara zora nana tame itamunoya. Ema meni ama ibura omata dapikarago ziwamunora.” Ago senua awa. \p \v 3 Yesu meni dirumu zazo Oliwa amira witiro arumuro ibu bamu awa ua inoise itinu Petoroto Yakobore ata Yohaneto Andereare nukare ami imata numore dai itise giro nu atata wero sewa awa, \v 4 “Gire, tani awa be nazi kei awamunoi? Ota nakare tani ne giro susu amira me kei awinoya awa gamunonikare?” \p \v 5 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Ema zo meni nikare etete nai azu, nikare giro baitiu. \v 6 Ema saisai meni muro opi toise ego samunora awa, ‘Na Kristo.’ Ago toise nukare erama saisai etete namunora. \v 7 Nikare bogi-zuzuna zorage itamunora amire bogi-zuzuna zora-zarako itamunora amira oziga niniro azu oko wawe. Bogi-zuzuna kei awamunora, ata kei awara zebura be oko eya pesunamunoya. Ama tani eni susumuro kei awamunora. \v 8 Dubu zo meni eriro dubu zore dai bogi-zuzuna wamunora. Ema tua enira dubu meni eriro ema tua enira dubure bogi-zuzuna wamunora. Duwi babezinoma sumamunora. Noko dora botiyo babezinoma kei awerota kei awero awamunora. Bama mai pumamu inowera amira yaya mena pei-kaka zaawinowia. Ata ama meni awa bamubake kei awinowia. Ago ine yaya sesena awa kei awai amire yaya bamubake ama kei awamunoya, awa gamunowa. \p \v 9 Ata nikare nitopekare giro baitiu. Nukare nikare puro gera potamunora. Nunekare nikare yere ibu duru ena wamu meni damunora. Nikare bua mai naso wero nowewa, are nunekare nikare puro ema babezinomare ema tuare amira nana potara dopamunowa awa. Dopero ge me numorekare samunowa. \v 10 Oziga Ewanana zebu sero gita bayai amire tani awa ama kei awamunoya. \v 11 Ema meni nikare saniro puro gera potamunora be amire nikare ne sewi wero kotumu-katumu oko wawe. Nikare gera potamunora be amire ge Anutu meni nimorekare potai awa seu. Ninekare kota, Ozana meni ge samunoya. \v 12 Namisini eni meni namisini nusokare betarise sero iwora wanera potamunora. Mamana eni meni mai awiso nusokare betarise sero iwora wanera potamunora. Mai awiso eni meni eriro miamai mamana iwo inoise betarise sero iwora wanera potamunora. \v 13 Nikare zazo naso itia, are ema bama dapikarago ami tini gamaire nimorekare wamunora. Ata zo nu zewai wero dopero noma betamunoya, nu awa Anutu meni soero pumamunoya.” Ago senua awa. \s1 Sisaira nena waya ami kei awamunoya. \p \v 14 Yesu meni ago sero senua awa, “Sisaira nena waya ami so zora dopai te kaka wamu wamunoya, awa gamunowa. Be amire nukare Yudaya zebura itamunora ami azu sumuro bamu dirumura narise. (Ema ge gayai ei awa azipitinoya ami gera susu awa gaise.) \v 15 Be amire zo nu so nusora ope itamunoya ami neu-nau nuso sora itia awa pumamu oko toyaise. \v 16 Be amire zo nu buye nuamunoya ami tama woi nuso pumamu sero oko ewesemuro nate bayaise. \v 17 Oi, bama wasou wai ata bama mai unore. Nukare pena-pana sumai ine tepo, are na nukare emo zo apinona. \v 18 Tani awa wara be amire kei awai wa meni nikare gazai azu, nikare isa sewo. \v 19 Nera kota, be amira ana mou bamubake kei awamunoya awa. Anutu meni zebu tamunua ana zaawero tupie dowa mou zo ago ine oko kei awenua. Ata ama zo ago ine noko oko kei awamunoya awa. \v 20 Are Tua meni be awa kaka kapamu wamia, awa erama dapikarago sisero tepo wamera. Ota nu gegenai dubu nuso emo wero amire be awa kapenua, are apunu-kaka wamunoya awa. \p \v 21 Are be amire ema zo meni nimorekare ego sai oko ninawe, ‘Ewa Soyai Ema nasokai awa.’ Ota, ‘Soyai Ema nasokai owa.’ Ge ago ine sero muro baro awara oko ninawe. \v 22 Be amira ana Soyai Ema opi enire porofete opi enire ami kei awamunora. Kei awero eramara duba siso-siso wamu sero tani putoure eni ata tani benau sekare witai awa wamunora. Ago inoise Anutura gegenai dubu amira duba dai siso-siso wamu sero bua bamu wamunora awa. Ata nukare Anutura gegenai dubu amira duba siso-siso wai ine tepo, are wero zainamunora awa. \v 23 Ata nikare nitopekare uma weu. Na tani ama kei awamunora amira ge bere-bere eware nimorekare kerenitinona.” Ago senua awa. \s1 Ama Emara Mai mamunoya. \p \v 24 Yesu meni ago sero senua awa, “Yaya tamaira be awa tepo wai amire waiko mume wamunoya. Ago wai inuara zasimai awa dai tepo wamunoya. \v 25 Ago inuai amire putou utura itewera ami zipamunora. Ago wai kuna meni utura ena sokero osamunora. \v 26 Tani ago ine kei awai amire na Emara Mai meni putou zewaire zasimaire berezera ena osero tupiana ema bama meni gamunora awa. \v 27 Na osero angelo iyetiro erama dubu Anutu meni nuso warise gegeninua awa puro dara potarise samunona. Are angelo meni baro zebu wenare wenare iketa bage amira gegenai dubu naso pumamunora awa.” Ago senua awa. \s1 Ni fik meni tani kei awaira be amira susu gipai garise senua. \p \v 28 Yesu meni ago sero senua awa, “Nikare ni zazo fik amira tani awa kotumuro amire susu zo giu. Bona nuso gotu gi nuso zazawera be amire nikare giro, ‘O, waikora be kei awinoya,’ asinowewa. \v 29 Are nena awa dapikarago kei awero tepo wai giro ego sewo, ‘Nu zora awetia. Toyai bera atune dopinoya.’ \v 30 Na ge me nimorekare tona ewa. Ema bama zeme zebura nora ami kaka betero tepo wamu nuara amire nena awa dapikarago kei awamunoya. \v 31 Ama uture zebure sisero tepo wamunorato, ata ge naso meni awa oko sisero tepo wamunoya.” Ago senua awa. \s1 Ema zo meni be awa kaka gamu. \p \v 32 Yesu meni ago sero senua awa, “Ota tani awa kei awaira be nuso awa ema zo da di kaka gamu. Angelo utura nowera ami dai be awa kaka gamu. Na Anutura Mai meni dai be awa kaka gamu. Mama naso meni gege imata gosinoya awa. \v 33 Nikare uma inoise noiwo. Be nazi tani awa kei awamunoi, awa nikare kaka gamu. Are uma wero baitiu. \v 34 Susu nuso ego ine itia. Ema zo meni zebu zora-zarako amira bayamu sero giro bua mai nuso nukare nena dapikarago dia warise sero buara potinua. Zo bua zora potiro zo bua zora potiro awenua awa. Ago inoise so be dia wai mai meni uma wero baitaise sero so doro bamunua. \v 35 Are be nazi sora mama meni ewesemamunoi — tua ziaireta, pi soe sienirota, kokara ge tuai amireta, noko pina ataire ni? Awa nikare kaka gamu, are nikare uma wero baitiu. \v 36 Nu eya ewesemuro nikare gitawa inoise itawa tamai seroko nikare uma wero baitiu. \v 37 Na ge nimorekare daba kota, ema bama dapikarago amire tona. Nikare uma wero baitiu.” Yesu meni ago senua awa. \c 14 \s1 Ema giti kopi nukare Yesu dara betaise ge sewa. \p \v 1 Betai Daininua amira bona naira be kei awinoinu pura zo ame yis tepo amira bona naira be auma noko auma kei awamu inoinu giro pris babezinomare lo ge gipai ema enire ami Yesu eteteniro ziro dara betaise sero ebata tamamu wewa. \v 2 Nukare ego sewa awa, “Ema bama nakai dameraya, nakai bona naira be amire oko wanekai.” Ago sewa awa. \s1 Bama zo meni ou zamare awa Yesura nana gitine zozenua. \p \v 3 Yesu bua mai nusore nata Betani ago baro ema zo zazo nuso Simon Boya Ayare amira nana sora itise nena ninoise itiwa bama zo kopi omata zazo nuso alabasta ami wai awa puro nuso nana munua. Ou zo zazo nuso nad, zama nuso ewanana, awa kopi mokara itinua. Zuma nuso witai. Are bama meni kei awero kopi awa toumuro ou zamare awa Yesura nana gitine zozenua. \v 4 Ago wenu ema eni ago itiwa ami wama erinu ina-sa wewa awa, “Nogoro giro ou awa zainitinoi? \v 5 Nu ou awa omata emo potiro 300 kina pumuro erama bogamasare potai te wamia.” Ago sero nukare bama senewa. \v 6 Ago sewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nikare bama dou. Nikare nogoro bamere zuzu towi? Tani nu namore wetia, awa tani ewanana. \v 7 Nera kota, erama bogamasa nukare nimorekare dai nowera nuamunora. Are nikare nukare kora wamu sero kotumamunowa, awa ebata ago itamunoya. Ata nane meni awa nimorekare dai oko nuai gege nuamunona. \v 8 Bama ami tani zo wai ine te inoi giro tani awa wetia. Ama nukare woi naso gowamunora, ata nu bere-bere muro betaira ou awa woi nasora potia. \v 9 Na ge me nimorekare tona ewa. Oziga Ewanana zebu sero susawiai amire tani ewanana namore wetia amira oziga awa dai sero sero awara bayamunoya awa.” Ago senua awa. \s1 Yudas nu Yesu gera potamu sero ema giti kopira nana bamunua. \p \v 10 Be amire Yudas Iskeriot, nu bua mai 12 amira zo, ami Yesu kereniro gera potamu sero pris babezinomara nana bamunua awa. \v 11 Bamunu nukare ge nuso niniro yawa sara wero numore ego sewa awa, “Ago wasa nakare omata eni nimore potamunonakare.” Ago sewa giro nu Yesu gera potaira ebata tamamu bua wenua. \s1 Yesu nu bona bua mai nusore dai niwa. \p \v 12 Pura yis amu amira be namba wan amire Yuda ema meni Betai Daininua amira bona awa namu sero wo sipsip mai zo dero azero ninoisowa. Are be awa kei awenu giro Yesura bua mai meni numore ego sewa awa, “Nakare nago baro Betai Daininua amira bona niso sia wanisekare kotupitinosi?” \v 13 Ago sewa giro Yesu meni bua mai nuso eto iyetitinoise numoreto ego senua awa, “Nito nate baroto ema zo ou aura dimuro puro susawia awa tamamunowato awa. Nito numore dai bayamunowato. \v 14 Nu sora toyai amire nito sora mamere ego seuto, ‘Gipai ema meni ni atata inoya. Nu nakare bua mai nusore Betai Daininua amira bona so moka na-amira ena namunonikare?’ \v 15 Ago sawato nu so moka bamu zo so ike itia awa nimoreto gipamunoya. So moka awa sawa diai au-tewa sia wai itia. Gipai giro ana nito bona naira nena sia wewoto.” \v 16 Ago senu giro bua mai eto meni eriro nate baro nena Yesu meni senua da ago ine tamuroto Betai Daininua amira bona naira nena sia wewato awa. \p \v 17 Tua zinu Yesu meni bua mai nuso 12 amire dai kei awewa. \v 18 Nukare arumuro nena ninoise itiwa amire Yesu meni ego senua awa, “Na ge me memeka nimorekare sane. Nisokare nana zo meni na kereniro iwora nana wanera potamunoya. Ema namore dai nena ninoya ami wamunoya.” \v 19 Ago senu nukare duba nitinoise imata-kamata numore ego sewa awa, “Nane oko wamunona. Me tonita?” \v 20 Ago sewa nu numorekare ego senua awa, “Nikare bua mai naso 12 amira zo meni wamunoya. Ema zo namore dai ame sura patitinoya ami wamunoya. \v 21 Ge gita gaewa itewia da ago ine na Emara Mai meni betamu susawena. Ata ema na Emara Mai kerenamunoya, nu awa, Oi, ina nuso nogo pumamunoi? Mia nu kaka pumamu wamia, awa nu waya oko tamamia.” Ago senua awa. \s1 Yesu meni bona bua mai nusore potinua. \p \v 22 Nukare nena ninoise itiwa Yesu meni porong pumuro Anuture kokopai asero eweweniro bua mai nusore potitinoise ego senua awa, “Pumuro niu. Ewa pisi naso.” \v 23 Ago sero nu akou ou wainre zo pumuro Anuture kokopai asero numorekare potinu nukare dapikarago puro niwa. \v 24 Ago wewa Yesu meni numorekare ego senua awa, “Awa orara naso. Orara naso meni Anuture tairo nuai amira ge ziai zewai wamunoya. Orara naso erama dainiro emo zozamunona. \v 25 Na ge me nimorekare tona ewa. Na ou wain noko oko namunona. Ama Anutu imata Tua wero nuaira be kei awai amire na ou wain seka namunona.” Ago senua awa. \s1 Petoro meni nu begi wamu inoinua amira ge senua. \p \v 26 Nukare yere zo gamuro eriro Yerusalem doro bamuro dirumu zazo Oliwa amira witiro itiwa \v 27 Yesu meni numorekare ego senua awa, “Nikare dapikarago na duamunowa. Nera kota, ge gayai zo ego itia ewa, \li2 Na Anutu meni wo sipsip dia wai ema dana betai \li2 wo sipsip awa siso-siso wamunora. \v 28 Ata na betaira ena eriro Galilaya zebura bayana nikare ama mamunowa.” \v 29 Ago senu Petoro meni numore ego senua awa, “Nukare dapikarago ni duamunora, ata na ni oko duamunona.” \v 30 Ago senu Yesu meni numore ego senua awa, “Na ge me nimore tona ewa. Nine pi emire kokara meni ge be eto kaka samure na begi wasa be etorobara wamunoya.” \v 31 Ago senua, ata Petoro meni zewai ge senua awa, “Nukare na nimore dai dara betanise samunora. Ata saineba, na ni oko begi wamunona.” Petoro meni ago senu giro nukare dapikarago ami ge da ago ine sewa awa. \s1 Yesu Gesemani ni buye ena isa bua wenua. \p \v 32 Yesu bua mai nusore nukare baro so zo zazo Gesemani amira kei awero nu bua mai nusore ego senua awa, “Nikare ego arumuu. Na isa samunona.” \v 33 Ago sero nu Petoroto Yakobore ata Yohane awa puro baro wetu wana nuso zipenu \v 34 nu numorekare ego senua awa, “Na duba nai bamure nona. Duba nai meni na puro osesi betanise inoya. Nikare ego itise seka zisero uma weu.” \v 35 Ago sero nu pei-kaka baro zebura bawa diro isa toise yaya nuso nana kei awamu inoinua awa nu dainai te wai giro dainaise senua. \v 36 Isa ago toise ego senua awa, “O Mama naso, ni tani dapikarago wai te inoya. Ni yaya ei awa naso nana ena pumuyo. Ata kotumai nasora kota, kotumai nisora weyo.” \p \v 37 Isa ago sero ewesemuro nukare gitawa inoise itiwa giro nu Petorore ego senua awa, “Simon, gitawa inosua. Ni be pei-kaka gege seka zisero itai ine tepo ni? \v 38 Etetenai meni nisokare nana kei awai azu, nikare seka zisero isa toise itiu. Duba nisokare meni bua kokopai waira peu inoya, ata tama meni mou inoya.” \p \v 39 Ago sero nu noko baro isa gita senua da ago ine noko senua. \v 40 Isa sero ewesemuro nukare giti moweninu gitawara dago itiwa ginua. Giro senu nukare ne seri wero dowa. \p \v 41 Yesu meni noko baro be namba tri ewesemuro numorekare ego senua awa, “Nikare zanatitinoise gitawa inowa, atonua! Te wetia. Be kei awetia. Emara Mai kerenera pasina emara nana wanera wititinona. \v 42 Kerenai ema tupia. Eriu, nusokare nana bayanekai.” Ago senua awa. \s1 Yudas meni Yesu poti soldia nana wanera ninua. \p \v 43 Ago tuaise bua mai 12 amira otao nusokare Yudas meni iwo dubu bamu gita wenu kei awewa awa. Iwo dubu awa pris babezinoma ata lo ge gipai ema ata simai ami iyetiwa goroba wamu sero kasiware dobare pumuro puro kei awewa awa. \v 44 Gita kerenai ema ami iwo dubu bamure ge zo gipero ego senua awa, “Ema nane saniro imamunona, numa awa. Are nikare nu saniro puro bayamunowa.” \p \v 45 Ge awa gita senua, are nu kei awero Yesura nana eya baro, “Gipai ema,” ago sero nu imunua awa. \v 46 Ago wenu giro iwo dubu meni Yesu ziwa. \v 47 Ago wewa ema dopero itiwa amira zo meni kasiwa nuso egira ena zinu kisimunu nu pris bamura soumai awa damu wero dana nuso kesenua. \v 48 Ago wenu Yesu meni iwo dubure ego senua awa, “Nikare kasiware dobare puro tupewa, awa goroba ema zo puro benamu mago inowa. \v 49 Be giti awa na nimorekare dai ibu bamura ena nuawena nikare ana nogoro na kaka pumamu inowewi? Ata Anutura ge gayai awa me waise.” \v 50 Ago senu bua mai nuso dapikarago nu doro sumuro bamuwa awa. \s1 Mai seka zo meni azu sumunua. \p \v 51 Mai seka zo meni mo kapawai zo gege awero Yesu ama ganinoinu iwo dubu meni nu sanamu wewa \v 52 nu mo awai nuso uzero doro tepo sumuro bamunua awa. \s1 Nukare Yesu puro giti kopi dubura nana benaura ena gera potiwa. \p \v 53 Nukare Yesu puro pris bamura nana bamuwa pris babezinomare simai enire lo ge gipai ema enire ami so amira auniwa awa. \v 54 Ago wewa Petoro meni Yesu zora-zarako ena ama ganero muro pris bamura goma toiro baro uma wai ema amire dai arumuro ni awinoise kakame itinua awa. \v 55 Pris babezinomare giti kopi dubu dapikaragore nukare te itise ema zo meni Yesure opi sai Yesu gera potiro dara betaise sero opi ge siana-katana wewa awa. Ata nukare pasina nuso zo kaka tamamu wewa. \v 56 Ema saisai meni Yesu tani inoisonua amira ge uge inoise ge opi eni sewa, ata ge opi nusokare da awa gege tepo. \p \v 57 Eni meni dopero opi sero ego sewa awa, \v 58 “Nakare ge nuso ninisenakare. Nu ego sisia, ‘Na Anutura ibu erama meni wewa awa ziwamunona. Ziwana waiko be etorobara tepo wai amire na ibu zo wana meni wai kota, ewe zo wamunona.’ Nu ago sesi ninisenakare.” Ago sewa awa. \v 59 Ata nukre ago toise ge da awa kaka samu wewa. \p \v 60 Pris bamu meni nusokare nana soe damu dopero Yesure ego senua awa, “Ni nogoro ge niso tora amira ina kaka samu ge tepo itesi?” \v 61 Ago senua, ata Yesu meni ge ina kaka samu tepo dopero itinua awa. Ago wenu pris bamu meni noko atata wero senua awa, “Ni Yuda emara Ema Tua zazo Kristo Anutura Mai meta tepo ni?” \v 62 Ago senu Yesu meni ego senua awa, “Na Kristo. Nikare na Emara Mai awa Anutu Putoure amira nana wana mera arumuro itana gamunowa. Na utura berezere dai tupiana gamunowa.” \v 63 Ago senu pris bamu meni Yesu nu Anutura zazo dena-betena wenu sia sero tama woi nuka nuso zinu keenu ego senua awa, “Nakai nogoro ema eni muro nu gera potarise samunonikai? Nu nutope aware gera potia. \v 64 Nikare ge waya nuso niniro nogo kotupitinowi?” Ago senu nukare sewa awa, “Pasina nuso waya, are dara betaise.” \v 65 Ago sewa eni meni be pora nuso nana tame pisero giti moka nuso gogowero wana meni dero amire ego sewa awa, “Yei porofete, ema ai meni ni deti, amira zazo nuso kereni ganekare.” Ago sewa nu beniro puro itiwa ami nu sowene pena-pana dewa awa. \s1 Petoro meni Yesu begi wenua. \p \v 66 Petoro meni bage kakame ena arumuro itinu pris bamura soumai bama diri zo meni muro Petoro ni awinoise itinu \v 67 giro nu ua inoise ego senua awa, “Ni dai Yesu Nasaretera ema amire dai nowesa.” \v 68 Ago senu nu ego senua awa, “Na kaka gamu. Ni ge tosa awa na kaka gamu inona.” Ago sero nu goma bera bamunu kokara zo meni ge senua awa. \v 69 Petoro ago bamunu soumai bama diri da ami nu giro ema ago itiwa amire noko senua awa, “Ema ewa dubu nuso amira zo.” \v 70 Ago senu Petoro meni noko begi wero “Tepo awa,” ago senua awa. \p Be pei-kaka tepo wenu amire ema ago itiwa ami Petorore ego sewa awa, “Ge me tonakare awa. Ni dubu nuso amira zo awa. Nera kota, ni dai ni Galilaya ema zo.” \v 71 Ago sewa nu noko Anutura nana benaura ge ego senu zewai wenua awa, “Na opi samunona, awa Anutu meni na dai betamunona. Nikare ema zazo towa awa na nu kaka gamu.” \v 72 Ago senu kokara eya ge namba tu senua awa. Kokara ge senu Petoro meni Yesura ge kotumunua. Yesu meni gita Petorore ego senua awa, “Nine kokara ge be eto kaka samure na begi wasa be etorobara wamunoya.” Yesu meni gita ago senua, awa nutope kotumuro di bamu senua awa. \c 15 \s1 Nukare Yesu puro Pilato nana bamuwa. \p \v 1 Pina atitinoinu pris babezinoma ata simaire lo ge gipai ema enire ata giti kopi dubu dapikarago nukare ami auniro ge te sero Yesura wana eto beniro puro Pilato nana bamuwa.* \v 2 Puro bamuwa Pilato meni nu atata wero senua awa, “Ni Yuda emara ema tua ni?” Ago senu Yesu meni ina ego senua awa, “Iyo, tosa awa.” Ago senua awa. \v 3 Nukare Yesura ge bua inoiwa pris babezinoma meni opi toise Yesu nu tani waya saisai inoisonua ago sewa. \v 4 Ago sewa Pilato meni nu noko atata wero senua awa, “Ni ge ina sai ine tepo ni? Nukare tani waya niso amira ge saisai kerenitinora, gosa.” \v 5 Ago senua, ata Yesu meni ge zo kaka samu wenu giro Pilato meni kotumuro di taininua awa. \s1 Pilato meni Yesu ni pasinaira darise senua. \p \v 6 Zepa sero bona waira be kei awasai Yuda ema meni benai sora mai zo emo sasara giro Pilato meni mai awa besinoisonua. \v 7 Are ema zo zazo nuso Barabas ami ema enire dai benai sora itinua awa. Nukare gavman damu sero bogi wero ema eni dewa betewa, are nukare benai sora itiwa. \v 8 Are ema diti bamu meni Pilato nana kei awero ego sewa awa, “Ni zepa sero tani zo nakare emo inowesa awa noko weyo.” \v 9 Ago sewa nu ego senua awa, “Na Yuda emara ema tua besero nimorekare potanise kotupitinowita?” \v 10 Pilato meni pris babezinoma nukare Yesu zuzu sero tepo puro bamuro nuso nana potiwa awa kotumuro amire ago senua awa. \v 11 Ata pris babezinoma meni ema diti bamure ego sewa awa, “Nu Yesu kota, Barabas awa besaise seu.” Ema diti bamu ago sarise sewa zewai wenu giro ge da awa sewa awa. \v 12 Are Pilato meni niniro numorekare noko ego senua awa, “Are ema nikare nu Yuda emara ema tua asinowewa, nu awa puro nogo wanise towi?” \v 13 Ago senu nukare ge gunero numore ego sewa awa, “Ni pasinaira poti betae.” \v 14 Ago sewa Pilato meni ina numorekare ego senua awa, “Nogoro ago towi? Nu pasina ne wisi?” Ago senua, ata nukare ge pena-pana gunero noko ego sewa awa, “Ni pasinaira poti betae.” \v 15 Ago sewa giro Pilato meni ema bama duba peu warise sero senu soldia meni Barabas besewa kei awenu nukare Yesu asi wo tata meni wai dirinare ami wezewa awa. Wezinomite dowa amire Pilato meni Yesu ni pasinaira dara betaise sero soldiara nana wanera potinua awa. \s1 Soldia meni Yesu isimuwa. \p \v 16 Roma ema tuara soldia eni meni Yesu puro Roma ema tuara sora witiro sewa soldia dapikarago nuso nana auniwa. \v 17 Auniro tama woi bewa dito ine numore wosuniro asi dirinare puro bubuna wero giti nusora wosuniwa awa. \v 18 Ago wero nu isipitinoise ema tua arenago inoise ego sewa awa, “Waiko koko, Yuda emara ema tua.” \v 19 Ago sero giti nuso wamu meni doinoise pora nuso nana tame pisinoise koiniro nu bowi etete wewa awa. \v 20 Nukare nu isipitinomite tama woi bewa dito ine awa dutuniro doro tama woi nuso noko wosuniwa pumunu ni pasinaira damu sero puro bamuwa awa. \s1 Nukare Yesu ni pasinaira dewa. \p \v 21 Ema zo zazo nuso Simon, zebu nuso Sairini, nu Alesandato Rufasra mama, nu soe zo ena muro Yerusalem bayamu inoinu nukare ge zewai numore ego sewa awa, “Nine ema emira ni pasinai awa dimu.” \v 22 Ago sero nukare Yesu puro bamu zebu zazo Goligata amira niwa awa. Zebu amira zazo awa susu nuso ego ewa, “Giti kopira wetu.” \v 23 Nukare ou wain puro duba dau waira ou zo zazo mira amire dai dawero numore potiwa, ata nu kaka namu donua. \v 24 Nukare nu ni pasinaira niri meni dero potiwa. Potiro mo nuso kanowamu sero, agai meni mo zo pamunoi, asero ozina laki wero mo nuso kanowewa awa. \v 25 Nukare nu dewa awa waiko diti 9 klok wenu nukare nu ni pasinaira potiwa. \v 26 Are gitine ike ena susu nera nu deu amira ge ego ine gaero potiwa itinua awa, “Yuda emara ema tua.” \v 27 Be amire nukare bewana wai mai eto dai ni pasinai nusotora dero Yesu nana zo enibara zo enibara potiwa dopewato awa. [ \v 28 Ago wewa Anutura ge gita gaewa ami me wenua. Ge awa ego ewa, \li2 Nukare nu giwa pasina ema ine wenu giro \li2 nu pasina emare dai potiwa awa. Ge awa gita gaewa ami me wenua.] \p \v 29 Ema bama meni izima-sauma inoise nu isimuro numore ego sewa awa, “Ae, ni ema ibu bamu ziwero waiko be etorobara gege ibu seka wero tepo wamu sisesa. \v 30 Ni nitope tama aiso niso gera waira ena soero ni pasinaira ena ose dopase.” Ago sewa awa. \v 31 Da ago ine pris babezinomare lo ge gipai ema enire meni Yesu isipitinoise ina-sa wewa awa, “Nu gita ema eni soremuro kora inoisia, ata nu nutope soremai ine tepo. \v 32 Kristo nu Isreli emara ema tua nasokai nowia ami zeme ni pasinaira ena osaise. Osai giro, ‘Me sisia,’ asamunonakai.” Ago ina-sa wewa awa. Ema eto ni pasinaira itiwato ami dai nu isewato awa. \s1 Yesu betenua. \p \v 33 Waiko diti 12 klok wenu mume bamu kei awero zebu te wero itinu 3 klok wenua amire \v 34 Yesu meni arero ego senua awa, “Eloi, Eloi, lama sabaktani.” Ge amira susu ego ewa, “Anutu naso, Anutu naso, ni nogoro na dotinosi?” \v 35 Ago senu ema eni zorage itiwa ami ge awa niniro ego sewa awa, “Giu. Nu Elia zawa toya.” \v 36 Ago sewa giro mai zo meni sumuro baro ewara somisomi zo ou wain dokakara patiro utura gaero Yesu meni naise sero numore potiro ego senua awa, “Nakai nu Elia meni muro ni pasinaira ena pamunoita, awa ganekai.” \v 37 Ago senu Yesu meni noko zawa gatero betenua awa. \p \v 38 Betenu ibu bamura mo bamu* kimenai awa ike ena zaawero keero eto wenua awa. \v 39 Soldia 100 amira kapten meni Yesu ua inoise itinu Yesu betenu giro ego senua awa, “Ema ami nu Anutura Mai me.” Ago senua awa. \p \v 40 Bama eni dai itiwa. Nukare asikera dopero ua inoise itiwa awa. Enira zazo nusokare Maria nata nuso Madala, ota Maria zo nu Yakobo Sekato Yosera mia, ota bama zo zazo nuso Salome. \v 41 Gita Yesu Galilaya zebura noisonua be amire bama ami nu ama ganero nena nuso sawinoisowa awa. Ota bama saisai eni Yesure dai Yerusalem kei awewa ami numorekare dai ago dopero itiwa awa. \s1 Nukare Yesura woi puro omata sora potiwa. \p \v 42-43 Arimatia natara ema zo zazo nuso Yosefe, nu giti kopi dubu amira ema zo zazore awa. Nu dai Anutu imata Tua wero nuamunoya amira be dia noisonua. Are nu ami tua zizinoinu be bona sia waira be kei awenu auma awa Sabat pura giro nu zewai wero Pilato nana bamuro Yesura woi pumamu senua awa. \v 44 Yesura woi pumamu senu giro Pilato meni, nu betetita, asero soldia 100 amira kapten zawa senu munu ego senua awa, “Yesu betetita?” Ago senu kapten meni ego senua awa, “Nu betetia.” \v 45 Ago senu giro Pilato meni Yosefe baro Yesura woi pumaise senua. \v 46 Senu Yosefe meni baro mo kapawai ewanana zo zuma gaero puro baro Yesura woi ni pasinaira ena bataniro mo ami ewero puro omata so wamai amira potinua. Ago potiro omata zo dereweninu baro omata sora be awa gazenua awa. \v 47 Ago wenu Maria eto, zo nata nuso Madala, zo nu Yosera mia, ami omata sora woi nuso potiwa awa giwato awa. \c 16 \s1 Yesu noko erinua. \p \v 1 Sabat pura be tepo wenu Maria nata nuso Madala amireto Maria nu Yakobora mia, nuto ata bama Salome ami baro ou zama saira siwo Yesura woi tame zozamu sero zuma gaero pumuwa awa. \v 2 Are purara be namba wan zazo nuso Sande awa kei awenu pina atinu nukare pina gamu bi diti nusora bamuwa awa. \v 3 Nukare susawise nutopekare ina-sa wewa awa, “Ai meni omata zo so be gazai awa nakai emo dereweniro enibara potamunoi?” \v 4 Ago sewa, nera kota, omata awa bamubake. Ago sero iri gita niro omata awa so be doro enibara itinua awa giwa. \v 5 Are nukare omata sora toiro mai seka zo wana mera arumuro itinua awa giwa. Mai amira mo kapawai awa iboi-tatana. Bama meni nu giro mamana awewa. \v 6 Ago wewa mai ami numorekare ego senua awa, “Nikare azu wamu dou. Nikare Yesu Nasaretera ema detera betisia awa tamamu sero tupewa. Nu eria. Nu ego oko itia. Masi woi nuso ago potisera awa giu. \v 7 Ata nikare bamuu, bua mai nuso eni ata Petorore dai ego sawa gare, ‘Nu Galilaya zebura gita susawia. Are nikare baro nu ana gamunowa awa. Ge da ago ine gita nimorekare sisia.’ Ago seu gare.” \v 8 Ago senu nukare omata so doro sumuro bamuwa. Nera kota, nukare azu wero wetu wana zipewa. Are nukare azu inoise ge ema zore kaka samu wewa awa. \s1 Maria nata nuso Madala ami Yesu ginua. \p [ \v 9 Yesu meni purara be namba wan zazo Sande amire pina gamu eriro nutope gita Maria nata nuso Madala amira nana kei awenu ginua awa. Gita Yesu meni bi 7 Mariara nana ena tunenua. \v 10 Bama ami baro Yesura dubu di toise dibe inoise itiwa amire ego senua awa, “Na nu gena.” \v 11 Ago senu nukare bama meni Yesu seka wero erinu ginua amira ge senua awa niniwa me oko wenua. \s1 Yesura bua mai eto meni Emeas ebete ena Yesu tamuwato. \p \v 12 Ama Yesu meni benau ewe wero ema eto ebete susauwato soe ena nutope nusoto nana kei awenu giwato. \v 13 Nu numoreto dai noinu nu giwato kei awenu giro nuto noko tera Yerusalem baro Yesura dubu enire sewato, ata nukare ge nusoto niniwa me kaka wamu wenua. \s1 Yesu meni bua mai nuso buara potinua. \p \v 14 Ama nu bua mai nuso 11 ami nena ninoise itiwa amire nutope nusokare nana kei awenu giwa. Ema bama eni meni Yesu erinu giwa amira ge sewa niniwa me kaka wamu wenua amira nu nukare senenua. \v 15 Nu numorekare ego senua awa, “Nikare teya-taya wero zebu sero baro Oziga Ewanana erama dapikaragore seu gare. \v 16 Zo nu Oziga Ewanana niniro na tuma diro ge ou gutamunoya, nu awa Anutu meni soero pumamunoya. Ata zo nu Oziga Ewanana niniro na tuma kaka diamu wamunoya, nu awa Anutu meni gera potai duwamunoya awa. \v 17 Erama na tuma diamunora ami tani putoure ego ine wamunora: Nukare bi be nasora tunamunora; nukare ge ewe-pape gita kaka ninamu awa samunora; \v 18 nukare zi mai gamai awa ziro oko waya wamunora; nukare ou waya niro betai awa namunora, awa nukare yaya oko pumamunora; nukare wana nusokare ema yayare amira nana tame potara ewanana wamunora.” Ago senua awa. \s1 Anutu meni Yesu pumuro poti utura ninua. \p \v 19 Tua Yesu meni bua mai nusore ge senu tepo wenu Anutu meni nu puro witiro poti utura ninu nu Anutura wana mera arumunua awa. \v 20 Ago wenu nukare teya-taya wero Oziga Ewanana so dapikaragora ena toisowa. Ago wasara Tua meni ge nusokare sogawai zewai waise sero nukare soremasai tani putoure inoisowa awa.]