\id 2TI - NT1076 Sulka - Doug Tharp 21/3/97 \h 2Timoti \toc1 E Pol Ka Hor To Alomin Orom To Tittiegom Ngang E Timoti \toc2 2Timoti \mt1 E Pol Ka Hor To Alomin Orom To Tittiegom Ngang E Timoti \is1 O Rhek Ruk Ktar Kam Keknen Mang E Pol Ka Hor To Alomin Orom To Tittiegom Ngang E Timoti \ip Tie ko e Pol tittiegom ka hor ta ngang e Timoti, e Timoti ta vle ko mEpeses he kaeha kam patter o mia kun mnam e Yesus ka ngaomevek to nma nho mang ko tok. E Timoti, si en a gi kalyie vop, vanangko ta kpom a ngaeha to kam nho mang e Yesus ka ngaomevek langto ko mEpeses. Vanang e Timoti en nam kaursie vgum o mia ko ngma klel orom ko en a gi kalyie he kol a ngaeha to alaut. To e Pol tittiegom ka hor ta ngang e Timoti kmenserpagam en kmennegiang o mia pum ngaro rhek ruk endruk, nang kle sim kaeharom E Nut karo reha gi. E Pol tittiegom ka hor ta ngang e Timoti kat kam havaeng te, en kam sim kaeha orom ka ngaeha nngia nngia. \ip Tie ko e Pol tittiegom ka hor to alomin orom ta ngang e Timoti, ngat kat kaenpasiker e Pol kun mnam a hengor to ko mRom. E Pol ta smia mnor mang en mruo te, en tlo is hak kmottek ko nong ke laut mar kmim kngam a yoror. He ekam tok, e Pol tittiegom ka hor ta ngang e Timoti kmenserpagam en kam sim ktua kpom karo reha he ksap orom mar ge ko pekam ko nak yor. Va e Pol tkat kaen o rhek mnam e Timoti kam smia keknen ngang mang kam sim kaeha ngang e Yesus ka ngaomevek nngia nngia. Va e Pol thavaeng e Timoti kam sir malngaeng o pattermia ruk la ppiagar, nang kle kngarngar mang a re to a minar mang e Yesus mekam mekam. \c 1 \s1 E Pol Tkaen Ka Mamrung Ngang E Timoti \p \v 1-2 Vae Timoti, Dok e Pol, e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen ka aposel to dok, ko tmeng dok kam havae mang en kmikkiem gi enang ko E Nut mruo tmur svil mang dok kam havae mang en tok. Ii, E Nut ta svil dok kam havae mang e Yesus tok, kmikkiem enang ko tennik E Nut tel ka tnangal ngang o mia, mar kam kol a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik her vgum e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen arhe. \p Kua vle tok, he kaittiegom kua hor ta ngang yin Timoti, yindo kom kaelongtok mang yin he ka kvam in te, ko hal msim, ekam ko dok ko pavloum yin orom o papat ruk kmor mnam yin mang e Yesus he kmokpom kar. \p O Timoti, koma ngarkie mang in ngang Ngor Teit E Nut kar Ngoldaip e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen te, min kam ring ya mang in, va min kam mrung in, va min kmeharom ila vrek kmongeik kat. \s1 E Pol Ta Kanprim E Nut Mang E Timoti \p \v 3 Ii, koma ngarkie ngang E Nut mo kolkhek va mo segain tgus va koma pat mang in mekam mekam he kngarkie mang in kam kanprim E Nut mang in. Her E Nut arhe, Endo kom kaeha ngang orom kua vrek to nma mrer ko pum kalo keik, gi enang koores ruk tennik ko ngam kaeha ngang E Nut tok kat. \v 4 Koma pat mang in, tie ko yi kaeti mang dok, he kua vok tsei kmel ring in kam kta vokom yin, he nang dok kam ngae ho mi ktua sirei hak. \v 5 Ii, va o mia ngat el pat kim dok mang ilaro papat ruk o minar ko ye mi kut kor mnam yin mang e Yesus he kmokpom kar ormar. O papat ruk endruk, ipoei to e Lois kar inan to e Yunis nginta ktar kor mnam min mang e Yesus he kmokpom kar orom mar tok kat. He tete kua serppak mang in kat te, im sim kut kor mnam yin mang e Yesus he kmokpom kar orom o papat ruk o minar ruk endruk tok kat. \s1 E Pol Tkaenkrovgem E Timoti Kam Lo Kat Konit Orom E Nut Ka Nngiar \p \v 6 He ekam ko im kor mnam yin mang e Yesus he kmokpom kar tok, kua svil kmel pat kim yin kat te, tie ko dok kar mulmialaol ngot el nguaro singni kuon malpgem yin, E Nut tmi kut nngiar ngang in orom a nngiar langto. He ekam tok, ngiak or kam kta konit orom kat e. \v 7 Ko mor ruk ngot kor mnam mor mang e Yesus he kmokpom kar, E Nut ther lua nngiar ngang ngor orom E Nunu A Totur enangthe en nong a serpgar, he nang mor kam ruokar kim o mia e. Nove, thera nngiar ngang ngor orom E Nunu A Totur ko en a ho vu serpgar hah, he nang mor kam kle va ka vle lserppak vgum en, va mor kmelongtok mang o mia vgum en, va mor kam serppak kam mrua nho mang nguaro pkor vgum en kat. \p \v 8 He ekam tok, ngiak or kam kta leep kim o mia kam havaeng ngar lmien mang Ngoldaip kat e. Va ngior kam kta leep pum dok kat, ko ngat kol a regesal mang dok kmenpasiker dok mo mnam a hengor ta vgum ko koma havaeng o mia mang. Vanangko ngiak kle va mur ngam yin mruo ekam a ngaeha to kam vle enang dok, he nang o mia kam kol a regesal mang yin tok kat, ko ima havae mang a knovvur enang dok tok kat. Ii, ngia mrua ngam yin mruo ekam a ngaeha ta, orom a serppak to mkor E Nut mruo. \v 9 Her E Nut arhe, Endo tsusulgim mor he kvaeng ngor kam mur kaen mor ngang En mruo orom nguaro keknen ruk o totur. Ii, E Nut tsusulgim mor tok, ekam ko tikkiem ka mur papat mruo, endo kam ring ya mang ngor, nang nong ko ngot eharom nguaro mur keknen mruo, he tsusulgim mor vgum mar e. Nove, tsusulgim mor kmikkiem ka mur papat mruo tok, ekam ko tennik ktar mang ko E Nut tlo kueng a mmie vop, ta ktar el ka papat to endo kam ring ya mang ngor orom e Yesus To Thim Orom Ka Msasaen, yek koknaik kam mi kut kaen ngang ngor kam susulgim mor orom en tok. \v 10 Ii, tennik E Nut ta ktar el ka papat to kam ring ya mang ngor orom Endo Thim Orom Ka Msasaen, vanangko her tete arhe ta kle mia khenam ka papat to endo ma mmok her orom e Yesus To Thim Orom Ka Msasaen arhe ko E Nut ta khenam e Yesus ma mmok ngang ngor vgum ko e Yesus thop petgim ka nnak he. He ekam tok, ngota mmok mang E Nut te, ner kaeharom mor kam hop petgim nguaro nnak tok kat kam kol a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik, her gi vgum ko ngot kor mnam mor mang a knovvur. \v 11 He her gi mang a knovvur to arhe E Nut tmur kut mon dok kam sir orom En kam vle te, ka aposel to dok, dok kam polger o rhek ruk mang ngang o mia. Ii, va tmur kut mon dok kat kam patter o mia mang kat. \v 12 He her vgum ko koma patter o mia tok, ngat kol a regesal mang dok kmenpasiker dok tete. Vanangko, kom lua leep pum a vnek ta e, ekam ko ko smia mnor hak mang e Yesus, endo ko her kor mnam dok mang he kmokpom kar. Va kuaro papat ngat ho mi kut serppak mang kat te, endo dok ko mur el dok ko maktiegom, her en kat arhe tkais kam smia nho mang dok kam ngae kais mnam a kolkha to a kser kim. \p \v 13 He ekam tok, Timoti, a re to a minar to koma patter o mia orom, va ye her kol vgum dok, ngiak kael a re to endo ktar ko pum ilalo keik kam sim kael, nang yin kam smia mnor kam smia patter o mia nngia nngia mang nguaro papat ruk mang e Yesus tok. Va ngiak kor mnam yin mang e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen he kmokpom kar, va kaelongtok mang o mia kat. \v 14 O Timoti, tesgun E Nut tel karo rhek ruk o minar mang e Yesus ko maktiegom yin, he kua havaeng in tete te, ngia smia toot mang o rhek ruk lyar ruk endruk mekam mekam orom E Nunu A Totur ka serppak to tel rengmat kun mnam mor ruk ngot kor mnam mor mang e Yesus he kmokpom kar. \s1 E Pol Ta Ngarkie Mang E Oneseporas \p \v 15 O Timoti, yi her kol a re he mang endruk tgus ko mnam a mmie ka mhe to e Esia, ko mar tgus ngata ksir petgim dok he. Va si e Pigelas kre Hermosenis va min kat nginta ksir petgim dok kat. \p \v 16-18 Vanangko e Oneseporas, yi sim mnor mang en kat, ko en nam kle ksei kam turang dok orom o vrong reha kavurgem ko tok mEpeses. Va tie ko ta vle mo mRom kat, va nma plong kaenserpgam dok he lua leep kim o mia pum dok ko ngat kleng kualo ktiek va kualo nhar he kaenpasiker dok mo ma hengor ta. Ii, nam lua leep pum dok tok e. Nove. Ko tesgun ko tgi gnua pis mo mRom, te ktua riring dok kriring dok kngae kais ko ta pis mang dok. He ekam ko nma vle kar dok tok, kua ngarkie ngang Ngoldaip tete, En kam khenam ka mamrung ngang e Oneseporas kar ka valngan tgus mo kolkhek ruk endri tete. Va kua ngarkie ngang Ngoldaip mang ngar tok kat, En kam tting mang kua papat to En kam mrung ngar koknaik kat mnam a kolkha to ngak sir ko pum E Nut kalo keik kat. \c 2 \s1 E Pol Tkaenserpgam E Timoti Kmel Kalo Keik Ekam E Nut \p \v 1 Yu! Timoti, yindo kua kvam in te, ko hal msim, ekam ko o papat ruk endruk ngta mien tok, va kua havaeng yin te, ngiak sir lserppak hak mang a papat to kam havae mang E Nut ko ther ring ya mang o mia orom e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen. \v 2 Va kuaro rhek tgus ruk ye her nganik vgum dok ko pum o mia kavurgem ngaro kerok, ngiak maenik kmelik ko maktiegom o mia akuruk vat, endruk ngar smia ngarngar mang ngar kat, he nang mar kam mi kut is tgus kngae ka ngmeang hak kam le kmaenik kmelik ko maktiegom o mia akuruk vat ko ngak patter o mia ormar tok kat. \v 3 Mor ruk ngoma patter o mia orom E Nut karo rhek ruk enang tok, ngoma vle enang endruk ngam smia kar va tomten ngang e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen, ko ngoma matnge vgum o vokngnes he kaeha ngang ge. Va yin kat, ngiak kaum ka vle enang ngor he kmatnge vgum o vokngnes kmeha ngang en tok kat ge. \v 4 Ii, ngiaka vle enang endruk ngam smia kar va tomten gi enang ko nong tang mnam mar nam kael kalo keik ekam o tgoluk ruk mkor o vrong mia ku mnok e. Nove. Nam lo kaeharom tok, ekam ko nma svil kmensireim kalaip. \v 5 He gi enang tok kat, ngiak kaeha ngang e Yesus he ka vle kat enang a mhel to nma khanier, ko nam lo kais kam kir kim klenar he kol a keik to a msasaen kais ko enangthe na smia nho mang en mruo he ka khanier kmikkiem a khanier to endo karo pos. \v 6 Va gi tok kat, ngiak kaeha ngang e Yesus he ka vle enang a loot kteit, ko ta prongyek ka psek kmeha kun mnam ka loot, ko koknaik her en arhe o mia ngara ktar kaeha mnam ka loot kam kambung orom. \v 7 Ii, Timoti ngia smia ngangam kmin mang kuaro rhek ruk endri na, he Ngoldaip ner kael yin ma hor mang ngar. \p \v 8 Timoti, ngia pat mang e Yesus Kristus mekam mekam te, her en e Devit kaes to thop petgim ka nnak arhe. Va her gi a knovvur to endo ka sai to koma havaeng o mia orom tok arhe. \v 9 Ii, va her vgum a knovvur to endo, o mia ngat kol a regesal mang dok. Va ngat si kleng kualo ktiek va kualo nhar kmenpasiker dok mo ma hengor ta, enangthe dok a ker mhel to ther kpoot mang o pos. Ngat eharom ngang dok tok, kam kser dok kam lo kta havaeng o mia mang a knovvur to endo. Vanangko E Nut karo rhek ruk endruk, o mia ngat lo is hak kam kserik, mar kam lua senkir kngae e. \v 10 He ekam tok, koma matnge vgum o vnek tgus hak, her mi kut mang o vrong mia ruk E Nut tmur el mar kam vle ngang En mruo, mar kam kle klol karo rhek ruk endruk he kor mnam mar mang e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen he kmokpom kar, nang E Nut kam kle ksusulgim mar kmen a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik ngang ngar ko mnam ka yammok. \p \v 11-13 O rhek ri o minar mang e Yesus, mar ngaro kleim, mor kam ngarngar mang ngar lserppak, ko ngta vle ti te: \q2 Ekam ko ngot her mur kaen mor mruo ngang e Yesus, he en thera kser nguaro pkor ngaro svil ngaro serppak ruk tesgun ngma kapom mor, mar kam yor kun mnam mor gi enang ko en tyor tok kat, va ngota serppak mang a papat to kat te, ngrer mia hop petgim nguaro nnak kam kol a ktalhok to kam plong vle ko kim en ngnik ngnik tok kat. Va enangthe ngopa matnge vgum o vnek ruk en mruo tlol, va nguaro tavgo ngara komor o mia gi enang ko ka tavgo nma komor o mia, tgus tok kat. Va enangthe ngopa klai mang, va en ner mia klai mang ngor gi enang tok kat. Va enangthe ngop si mrua kser nguaro papat ruk kmor mnam mor mang kam lo kta mokpom kar, vanangko en ner lua kser karo papat ruk mang ngor e, vanang ner kle mia serppak kam mokpom kar mor ge. Ko en tlo is hak kam hortgi kam klai mang karo keknen mruo e. \s1 E Nut Kalkayie To En Nma Sirei Mang \p \v 14 Timoti, ngiak or kam tu kmel pat kim o mia mekam mekam mang o papat ruk endruk. Va ngiak kle kaengorang ngar ko pum E Nut kalo keik mang o keknen ri kat te, ngak or kam mo maen o rhek mang o gi vrong rhek ngo vgondik, ko a keknen to endo, nong ka kleim ngang hak ko pum E Nut kalo keik e. Nove, a keknen to endo nam kle va gia kering o mia ruk ngam kael ngaro rela kam nganik. \v 15 Va ngiak kaegom ilaro serppak hak kmel yin mruo ngang E Nut, yin kam sim kaeha ngang En he ka vle te, kalkayie to En nma sirei mang. He ipa vle tok, va o mia ngar lo kais hak kam ngam a leep kuon mang yin, ko im sim kut kaikkiem E Nut karo rhek ruk o minar kam keknen ngang ngar kam sisrim mar ormar tok. \v 16 Ii, va yin mruo kat, ngiak or kmel ila gu kun mnam a keknen to kam gi vrong rere orom o papat ruk nong ngaro kleim ngang ngar ko pum E Nut kalo keik kat e. Ii, ngiak or tok, ekam ko o mia ruk ngam mrua ngam mar mruo ekam a keknen to endo, a keknen to endo nam gia kaenpgam mar mekam mekam kngae ge kam lua kolkol ekam E Nut e. \v 17 Ii, ko ngaro rhek ruk la ppiagar ruk endruk ko ngma patter o mia ormar, ngara ses kngae ko kim o mia, gi enang a yor to kuo mang a mhel ka vok nma ses kngae tok kat. He alo mhel aloruk kun mnam mar ruk ngam gi vrong rere kam patter o mia orom o papat ruk nong ngaro kleim ngang ngar ko pum E Nut kalo keik, her e Haiminias kre Piletus arhe. \v 18 Ennginduk ngint her vraik petgim o papat ruk o minar, endruk kmor mnam min mang e Yesus he kmokpom kar, he vrong kaolol orom o papat akuruk yok, ko nginma rere ormar. Ii, ko nginma havae te, E Nut ther hover o yoror tgus he. Nginma havae tok, he kering o mia akuruk ngaro papat hak ruk kmor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar tok arhe. \v 19 Nginm pua kaolol orom o papat akuruk yok enang tok, vanangko E Nut tsim sirim ka ngaomevek mruo ge kuon malpgem ka pun to orom karo rhek ruk o minar. Ko tho sim kut papuntom mar hak, he nang ka ngaomevek kam sir kserppak hak kuon malpgem mar kam ngarngar mang ngar. Ko E Nut tittiegom karo rhek ri ko pum ka ngaomevek ka pun kam mon mar ngang En mruo te, “E Nut mruo ta mnor mang karo mia mruo,” va “Endruk tgus ngat mrua havae kmar mruo te, Ngaldaip to En, ngak kaitgung ngaro kerkeknen.” \p \v 20 Ii, ngiak kaen yin mruo la mmok ngang E Nut kmeha ngang, kmikkiem gi enang ko a rek kteit nam kael karo kolhi ruk tvua ring ya mang ngar kun mnam ka rek ko ngat vua mmok petgim endruk tlo vua ring ya mang ngar ko tok kat. Ii, va endruk tvua ring mang ngar ko ngat vua mmok, a rek kteit nam kaelik mang o reha ruk laol, nang korim endruk tlo vua ring ya mang ngar ko ngat lua mmok, he nang mar kam gia vavle mang o gi vrong reha yok. \v 21 He kmikkiem gi enang tok, enangthe a mhel napa vle la mmok ko nap korim o kerkeknen ruk ngat lua mmok petgim, va Ngoldaip ner vua ring ya mang kat, gi enang ko a rek kteit tring ya mang karo kolhi ko ngata mmok tok kat. He enang tok, a mhel to endo ner mi kut kais hak, he Ngoldaip kmel karo gi vrong reha ruk laol ko maktiegom, en kmeharom mar ko mar lgi yar. Ii, ner kais kmeharom E Nut karo reha ruk laol tok, ekam ko tsim kut kaen en mruo la mmok ngang E Nut orom karo keknen ruk ngat vua mmok tok. \p \v 22 He ekam tok, Timoti ngia mrua ksir pum o gi vrong kerkeknen ruk ngam kaenen o ngnes kmeharom mar. Ii, ngia mrua ksir pum mar tok, nang kle va gi kael ilalo keik mang o keknen ruk ngta sir ko pum E Nut kalo keik, va a keknen to kmor mnam yin mang e Yesus he kmokpom kar, va a keknen to kmelongtok mang o mia, va a keknen to ila vrek kmongeik kat. Ii, ngiak kaum kar o mia tgus ruk ngama vle pum a keknen to kam kap kim E Nut mekam mekam orom ngaro vurkul ruk ngta mmok kam susulgim mar. \v 23 Ii, ngiaka vle tok, he kngae lo kat kael ila gu kun mnam o rhek ruk nong ngaro kleim ngang ngar ko pum E Nut kalo keik, endruk ngam kottek ko mkor o mia ruk nong ngaro lpetuk ngang ngar ko ngam gi vrong khohoverik. Ngior kmel ila gu kun mnam o rhek ruk tok, ekam ko yin mruo ye her mnor mang ngar te, ngam gia hover a mokrur kun pgegom o mia. \v 24 He ekam ko E Nut kalkayie to yin, va ngiak or hak kam vle orom a mokrur e. Ko E Nut kalkayie nak kle va ka vle te, a sim re ko kim o mia, va na sim kut kais orom o papat kam patter o mia, va na gia vle vgum oni kerkeknen ruk o mia ngam kaeharom mar ngang, nang lo kaesik ngang ngar pum mar. \v 25-26 Ii, va endruk ngma sir kim, en nak kok mia kekenang ngar kam sisrim mar. Nak kekenang ngar tok, he ka nho mkor E Nut mruo kam krong ngaro vurkul, he nang ngaro papat kam kle kat kaeknik kun mnam mar, mar kam hortgi petgim ngaro kerkeknen. He enang tok, E Nut tkais kam ktong ngar kam mnor mang karo papat mruo ruk o minar. To endo yek, E Nut na her kais kam hong ngar pum e Seten ka keik to ngat ru pum ko ta kpom mar kserpagam mar, mar kam mi kut kaeharom ktaro reha ruk ta svil mar kmeharom mar ngang. \c 3 \s1 Koknaik O Mia Ngar Mia Vle Kun Mnam A Kernonhommok \p \v 1 Vanangko Timoti, ngia smia mmok mang a papat ta na te: Mnam o kolkhek ruk ngak konner mang a kolkha to a kser kim, o mia ngara vle kun mnam a ho mi kut kernonhommok hak. \v 2 Ko o mia ngar gi kaelongtok mang ngar mruo tuk, he vua ring mnam mar mruo mang a kre alaut, va ngar gia re kre mang ngar mruo kam gi mrua hover mar mruo, vanang kle krere ka kpiem o mia akuruk yok. Va ngar gia kerngnek vgum ngaortek kar ngaornek, va ngar gi kael ngaro yaik ngang endruk ngma turang ngar, va ka vle orom o kerkeknen ruk ngam lua totu pum E Nut ormar kat. \v 3 Ii, va ngar lo kat kaelongtok mang o mia, he lua lol o mia ngaro kerkeknen patgiang ngaiting he lua kikiangae mang ngar, nang kle krere pum o mia akuruk kam kering ngaro mnok. Va ngar lo smia toot mang ngaro pkor, va ngar gia sovet hak kam kol a regesal mang o mia, va ngar lo kat kael riring o tgoluk ruk lyar kat e. \v 4 Ii, va ngara hortgi mang nglenar mruo, va ngara kolaspa kmeharom o kerkeknen, va ngar mrua per orom mar mruo. Ii, enang tok, ngar gia svil hak kmeharom o keknen ruk kam gi mrua kaensireim mar mruo ormar, vanang kle korim o keknen ruk kmensireim E Nut ormar. \v 5 Va ngar gia rere orom ngaro gi ngnorok kat te, ngat kor mnam mar mang E Nut he kmokpom kar, vanang ngaro keknen ngar kle mi ktua kaolol yok ge. Ko ngaro keknen ngar gia khenam mar ma mmok te, E Nut ka serppak tlo hortgem mar e. He ekam tok, o mia ruk endri ngiak or kmel ila gu kun mnam mar hak. \p \v 6-7 Ko her o mia nga pun to arhe akuruk mnam mar ngat elha tete kam mas orom ikelkhengol ruk ngam lo hus kmongeik vgum o kerkeknen. Ko ikelkhengol ri ngam gi vrong ngam mar mruo ekam o vrong kerkeknen ko ngam vua ring mnam mar mruo mang ngar ko ngam kaenen mar kmeharom mar. To ngam her gia vle orom a leep a ho laut hak pum ngaro kerkeknen kavurgem ruk endruk. Ii, ikelkhengol ri ngam pua sovet kmelongtok mang kam vongnek kim o vrong papat ngo mamten ngo mamten he klol ko mkor o gi vrong mia ruk enang endruk, vanangko ngaro papat ngam ngae ho lo kais hak, mar kam kol E Nut ka papat to a minar hak. Ii, o mia ruk endruk ngma mas orom ikelkhengol ruk endri ko ngma vle tok, he ngma vaik kottek ma mmek mnam ngaro rektor he kaim mar orom ngaro rhek ruk la ppiagar. \v 8 Mare, o mia ruk endri, ngat kaenang alo mhel ruk e Yannes kre Yambres ko tennik nginta sir kim e Moses. Ko endri tete ngaro papat ngta tu tok kat va endri ngta sir kim a re to a minar mang e Yesus orom ngaro papat ruk ngta tu tok. He ekam tok, mar o mia ruk tok, ngaro papat ruk kmor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar, ngat ngae ho nong kero kleim ngang ngar ko pum E Nut kalo keik hak tok kat arhe. \v 9 Vanangko tevanie kmanker o mia ruk endri, ngara ngae khogen orom ngaro kerkeknen ruk tok? Ho mi kut nop hak. Ko ngar gi kaenang alo mhel ruk e Yannes kre Yambres tok kat, ko nginaro kerkeknen ngat el min ma mmok te, min nginalo lpek nginta tok. He enang tok, o mia ruk endri ngar kaenang ngin tok kat arhe, ko ngaro kerkeknen ruk endruk ngar kael mar ma mmok tok kat te, ngaro lpetuk ngta tok gi enang ennginduk tok kat arhe. \s1 E Pol Tkongor O Rhek Kmenserpgam E Timoti \p \v 10 Vanangko yin Timoti ye her mi kut vle yok gi, ko yin ima kolkol ekam dok, ko yi her ngan vgum dok he sim kut kaikkiem kuaro rhek ruk koma patter o mia orom mar. Va ima vokom kua ngorsang to tkut kaikkiem o rhek ruk endruk, va ima mnor mang kuaro reha nga pun msim. Ii, va im mrua vokom dok orom kua keknen to kmor mnam dok mang e Yesus he kmokpom kar kat, va kua keknen to kmor kam tutut kmesik ngang o mia, va kua keknen to kmelongtok mang o mia, va kua keknen to ko koma matnge vgum oni vnek ruk ngma kirpagis kim dok kat, nang kle kaeharom E Nut karo reha ge. \v 11 Mare, va im mur vokom o mia orom dok ko ngma kol a regesal mang dok ko mAntiok, ko mAikoniam va ko mListra, va ko koma kerkolkol vgum mar ko ngat el o vokngnes ngo mamten ngang dok. Ii, si o vrong vokngnes ruk endruk ko ngat kirpagis kim dok, vanangko koma matnge vgum mar kmeharom E Nut karo reha ge, he enang tok Ngoldaip tsulgim dok khong dok pum mar tgus. \v 12 Kua mien ha, ko endruk tgus ngat kor mnam mar mang e Yesus te, her en arhe Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen he kmokpom kar va ka svil kam sim kut kaelel kmar mruo mang E Nut karo rhek ruk o minar kmikkiem mar, va o mia ngar mia kol a regesal mang ngar tok arhe. \v 13 Ii, muk mguera vle tok, vanangko o pattermia ruk la ppiagar kar ngarlenar ruk orom ngaro kerkeknen ruk ngtel rengmat kun mnam mar ngar kle kngae ho mi ktua kernonho hak kir kim ngaro kerkeknen ruk ngam kaeharom mar tesgun, ko ngam kok mia mas orom o mia kam vraik orom mar tok. Va o mia akuruk yok ngar mrua kauyang ngar tok kat. \v 14 Si enangthe ngak ngae ka vle enang tok, vanangko yin e Timoti ngia kle va sim ktua ngarngar mang o papat ruk ye her kut lol ko mkor itaro mia mruo ko ye smia mnor mang ngaro keknen ruk lyar, endruk ngat pavloum yin orom mar, va im vua serppak mang ngar kmikkiem mar mekam mekam. \v 15 Ii, ngiak ngarngar mang o papat ruk endruk tok, ekam ko kmelha tiok, ko yin a gi kalyie vop, kngae kais mang tete, ye ngae sim kut lol o papat ruk endruk mang o rhek ruk ngat ittiegom mar kun mnam E Nut Ka Meer To A Totur. Ii, her E Nut karo rhek ruk endri arhe ngat kais kmen o papat ruk laol ngang in, endruk mang E Nut kam sulgim yin vgum mar ko ye kor mnam yin mang e Yesus te, her en arhe Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen he kmokpom kar. \v 16 Mare, ko E Nut karo rhek tgus ruk ngat ittiegom mar kun mnam Ka Meer, mar tgus ngat pis ekam En, gi enangko En mruo tmur rere orom mar vgum o mia. He ekam tok, karo rhek ruk endruk tgus, a mhel tkais kam patter o mia ormar, va kam psom o mia ormar, va kam sisrim o mia pum ngaro kerkeknen ormar, va kmelkim o mia ormar mang o keknen ruk ngta vle lsir ko pum E Nut kalo keik. \v 17 E Nut karo rhek ngat kais kmeharom kalngunes kam vle tok, he nang mar kam ho mi kut kais tgus ka ngmeang hak vgum karo rhek ruk endruk, he nang mar kam gia toot ka vle kmeharom oni reha ruk lyar E Nut na kaelik ko maktiegom mar. \c 4 \p \v 1 He Timoti, e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen na kat kaeknik kpis kat he o yoror va endruk ngta vle vop ngak sir ko pum kalo keik, en kam momngan kar mar. To endo yek, ka tavgo nera vle kuo mang o mia tgus. Va her en kar E Nut arhe kua vle ko pum nginalo keik tete he kre lserppak ngang in ti te: \v 2 Ngia sim kut kaelel kuon mang in mekam mekam kam sim kut kaeha kam halger E Nut karo rhek ngang o mia. Va ngiak sisrim o mia pum ngaro papat ruk la ppiagar, va ngiaka psom mar, va ngiak kaenkrovgem mar kat. Ii, ngiak kaeharom tok, va ngiak or kam tutut kmesik orom o mia, vanang kle va kok smia patter mar. \v 3 Mare, ngia sim kut kaeha tok, ko o kolkhek akuruk ngara pis koknaik, yek o mia ngara kapngan he lo kta svil kam vongnek kim a re to a minar to koma patter o mia orom. Ko ngar kle va kngam mo kim o vrong pattermia kavurgem, he o pattermia ruk endruk ngar ktua patter mar orom o vrong papat ruk o mia mruo ngar vu kaelongtok mang ngar, ko ngaro rela ngara hahas kam vongnek kim o vrong rhek akuruk yok ge. \v 4 Ii, ngara vle tok, he kut kaelel rela petgim E Nut karo rhek ruk o minar, nang kle va ka vraik kam sim kut kael ngaro rela mang o papat ruk mang o gi vrong mohoi ruk nong ngaro kleim ngang ngar hak he le kor mnam mar mang ngar. \v 5 Vanang yin, Timoti, oni vrong papat tgus ruk ngak pis kmin, ngiak or kam gi mrua ngam in mruo ekam o papat ruk endruk. Ngiak kle va sim ktua ngangam kim yin mang ngar na. Va ngiak matnge vgum o vnek. Va ngiak kaeharom a ngaeha to kam havaeng o mia mang a knovvur. Va ngiak tarkanang o reha tgus ruk E Nut telik ko maktiegom yin kam turang o mia ormar kat. \p \v 6 Ii, kua re lserppak ngang yin tete enang tok, ekam ko o mia ngat re kmim dok kngam dok a yoror va ko re kam parem yin he. He ekam tok, kua vle enang a nngiar to orom kua gidiel ko kua re kmen ngang E Nut. Ko kua gidiel nak lul enang a ye to a serpgar ko o Yuda ngma glot kuon mang a nngiar to ngma nngiar ngang E Nut orom he nma lul enang tok kat. \v 7 Nga si kaim dok kngam dok tok, vanangko kua mnor te, kua papat to tesgun, endo kmor mnam dok mang e Yesus he kmokpom kar tvua serppak kun mnam dok ge, he ka vle gi enang a mhel to nma serppak kmus kam kikir kim klenar, he nang en kam kol ka keik to ka msasaen. He dok kat kua vle tete enangthe ko her tarkanang a khanier to kam sap kat ko dok ko serppak tok he khanier kir kim kolenar kam tarkanang a khanier to endo enang tok kat. Ii, ko ho mi kut kor mnam dok mang e Yesus he kmokpom kar tok kmis mang tete. \v 8 He ekam tok, Ngoldaip ther elpas orom kua keik to orom kua msasaen kat, enang endruk nam kaelpas orom mar, kmenik ngang endruk En mruo ta sisrim mar kam vle la mmok ko pum kalo keik. He ner mi kaen ko tang kat ngang dok kun mnam a kolkha to a kser kim. Vanang ner lo gi kaen ko tang ngang dok tuk e. Nove, ner mi kaisis kim o mia tgus ruk ngaro pkor ngam kael ring e Yesus kmeknik kat orom ngartakor. Ii, ner mi kut kaisis kim mor tgus ko pekam ko naka ktar momngan kar mor na, pum ngaro keknen kmikkiem karo mur papat ruk ngat ho mi kut sir hak ko pum E Nut kalo keik. \s1 E Pol Ta Havaeng E Timoti Orom Karo Mur Papat Mruo \p \v 9 Yu! Va mang yin Timoti, ngia kaegom ilaro serppak tgus hak, yin kam marer kmaol ngte kim dok, \v 10 ko e Demas tkaelongtok mang o kerkeknen ruk mo mmie he ksir petgim dok he, nang kle kngorpok kngae mTesalonika. Va e Kresenes, en te ktua ngae ngok mnam a mhe to e Galesia. Vanang e Taitus tkut ngae mDalmesia kat. \v 11 Ii, va her e gi Luk tuk, endo enda ta vle moti kmok. He ngia kaol ngte va ngiak vaeng e Mak kat he na kaum kaol kar yin, ekam ko en nam sei kam serppak vanam dok kam kpom kuaro reha ruk E Nut telik maktiegom dok kam turang o mia ormar. \v 12 Vanang e Tekekus ko her meng ngok kmin ko mEpeses he. \v 13 Va mang kua yet to ko aol parem ko kim e Karpus ko mTroas, ngiak kol kat ko ngiak kaol ngte. Va mang kuaro meer ruk ngma llum mar ngiak lol kat. Va her sim kut kuaro meer ruk ngat eharom mar orom o ngaemslang ngaro pkor va ngiak lol kat. \p \v 14 Vanang mang a mhel to e Aleksanda, endo nam kaeharom o tgoluk orom a kre to a haian, tho mi kut kering dok hak ko tho mi kut rere lserppak kim kuaro rhek ruk mang e Yesus. Nangko Ngoldaip ner kaekon ngang ge, mang ka kerkeknen to endo teharom ngang dok tok. \v 15 Dok, kom mrua ngangreal ngang dok mruo mang endo e Aleksanda. He yin kat, ngia smia ngangreal ngang yin mang en tok kat. \p \v 16 Ii, tie ma kolkha to aktarang ko kua ktar ksir ko kim o momngan ngaro kerok, nong a mhel tang mo kmok hak to ta sir ko vanam dok kam turang dok kmimim kim o rhek mang dok e. Nove, mar tgus ngat kle va ho gia ngorpok petgim dok hak. Vanangko tevanie, ko ko gia ngarkie ngang E Nut te, En kam gia kol nga kerkeknen to endo patgiang ngaiting he kikiangae mang hak. \v 17 Mare, o mia ngat si ngorpok petgim dok tok, vanangko Ngoldaip mruo tsir ko vanam dok he kaenserpagam dok. He ekam tok, ko her sir ko kim mar, va ko her rum kuaro rhek tgus kam halger a papat to a minar mang e Yesus, he nang o vrong rhek ruk endruk tgus kam nganik ko vgum dok tok. Ii, Ngoldaip ta sir ko vanam dok tok, he ho mi kut hong dok pum kua kernonhommok to endo ko ngat re kam monik kim a yor ngang dok kngam dok. Ii, nok pathe kua vle enangthe ngat re kam ngam dok ko vgum a ngaemslang to ngma mon te, a laion vor, he nang en kmelat dok kngam dok a yoror, vanangko E Nut thong dok pum a kernonhommok to endo. \v 18 He enang tok, si o vnek tgus ruk ngak kirpagis kim dok ko e Seten na kaegom kam kering dok nngia nngia ormar, va kua mnor te, Ngoldaip ner mi ktua hong dok pum mar petgim mar ge, he mur kael dok ko kim En mruo kuon ma volkha, he nang ka tavgo kam vle kuo mang dok ko tok. Ii, he ekam tok, ngora kanprim E Nut mekam mekam mang ka serppak tok. Lmien. \s1 E Pol Tkaen Ka Mamrung Ngang O Mia Ruk Ko mEpeses \p \v 19 Ngiak kaen kua mamrung ngang e Prisila kre Akila, va ngang a valngan to mkor e Oneseporas kat. \p \v 20 Vanang mang e Erastus, kua svil kam havaeng yin mang te, en te ktua vle ngoguo mKorin ge. Va e Tropemus ta yayor ko mMiletus to ko korim he kngae parem en ko tok. \p \v 21 Vanang yin mruo, ngiak kaegom ilaro serppak hak kmaol kpis moti kim dok ktar mang ko a venloot to o ven kam vuut. \p Yu! E Yubulas kre Puden va e Linus, kre Klaudia va ngoornopeik tgus ruk ngat kor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar, endruk ngta vle mo kmok, mar tgus ngat kaen nga mamrung ngang in kat. \p \v 22 Timoti, kua ngarkie ngang Ngoldaip mang in te, En kam vle kar yin mekam mekam. Va kua ngarkie mang yin kar ilenar tgus kat te, En kam ring ya mang nguk tgus ko tok mekam mekam kat.