\id 1JN - NT1076 Sulka - Doug Tharp 21/3/97 \h 1Yoanes \toc1 E Yoanes Ka Hor To Aktarang To Tittiegom \toc2 1Yoanes \mt1 E Yoanes Ka Hor To Aktarang To Tittiegom \is1 O Rhek Ruk Ktar Kam Keknen Mang E Yoanes Ka Hor To Aktarang To Tittiegom \ip E Yoanes to tittiegom a knovvur to a korlolo orom, her endo kat arhe tittiegom ka hor to enda kat. Tittiegom ka hor ta kmengorang endruk ngat kor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar mang o pattermia ruk la ppiagar ko ngam kaegom kam vraik orom o mia ngaro papat petgim e Yesus he. Ii, o pattermia la ppiagar ruk endri ngma kerpatter o mia te, e Yesus, en nong Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen e, va en nong E Nut Khal msim kat e. Va ngta klai mang e Yesus kat te, en tlo mi pis mo mmie enang a mi mhel msim kat e. \ip To e Yoanes tittiek ngang o mia ruk ngat kor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar kmenserpagam ngaro papat ruk mang e Yesus te, en her Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen, va ani mhel to ta kle ka klai mang te, en nop, va her a mhel to arhe o mia ngat kais kam mnor mang te, ta sir kim e Yesus tok arhe. E Yoanes tittiek kam khenam a keknen to kmelongtok mang o mia ma mmok, he nang o mia kam mnor mang E Nutkalngunes msim vgum nga keknen to kmelongtok mang o mia va kam mnor kat mang endruk ngta sir kim E Nut orom ngaro kerkeknen. \c 1 \s1 Endo Ngat Kilegem Te, E Nut Ka Re, Her Endo Arhe Nam Kaen A Ktalhok To Kam Plong Vle Ko Kim E Nut Ngnik Ngnik Ngang O Mia \p \v 1-2 Vae, ko kaittiegom kua hor ta ngang nguk mang Endo ngat kilegem te, E Nut Ka Re. Kua svil kam havaeng nguk mang te, her endo nam kaen a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik ngang o mia arhe. Va her endo ta ktar vle tennik he ko kim E Nut kat, gi ktar mang ko tlo mur ellik orom enang a mi mhel ko pum nguaro kerok vop. Ii, ta ktar vle tennik, to le mur ellik orom enang a mi mhel kam mrua khenam en mruo ma mmok enang tok. Va her mor ri arhe ruk ngot mi vokom ka mit enang tok orom nguaro kerok mruo va mur ehang orom nguaro mur singni ri kat. Ii, va ngom her plong vle ko kim he keketar karo reha, va ka plong ngan karo rhek kat. He ekam tok, ngot le kaen o rhek ri ngang nguk ma mmok tete mang en, ko nma vle ko kmor enang tok. Ii ngot hahavae mang o rhek ruk endri te, tennik ta vle ko kim Kteit mekam mekam tok, to le mur ellik orom enang a mi mhel, kam mrua khenam en mruo ma mmok, he nang mor kam mi vokom enang tok. \v 3 He ekam tok, kuaro rhek ruk endri ngta vle mang endo nam kaen a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik ngang o mia to arhe. Va tete, ngot le kaenik ngang nguk kat kam havaeng nguk kat mang en kmikkiem her sim kut enang ko ngot mur vokom ka mit ko tmur ellik orom enang a mi mhel. Va ngot kaenik ngang nguk kam havaeng nguk mang kat her sim kut enang ko ngot ngan karo rhek kat. Ii, ngot kaenik ngang nguk ma mmok kam hahavae mang en tok, he nang muk kam kaum kar mor kmokpom kar Ngor Teit vgum endo Khal e Yesus Kristus mekam mekam, gi enang ko mor ngoma kaum kar muk kmokpom kar Ngor Teit vgum Khal to endo tok kat. He enang tok, mor tgus ngot kais kam kaum ka vle atgiang he kaum kmokpom kar E Nut her gi vgum Khal e Yesus Kristus tok arhe. \v 4 Ii, a papat to tkaem mor he mor kmittiegom o rhek ruk endri ngang nguk, ta vle ti te, muk kar mor nguakro vurkul kam ngae sirei he ho mi kut kaisis kun mnam mor tgus mekam mekam hak, vgum ko mguaka kpom kuaro rhek ri. \s1 E Nut En A Ho Momgor Hak \p \v 5 Ii, va a re to ngot mi kol ko vgum e Yesus ta vle te, her a re to msim ngot kle kaen ngang nguk tete kat arhe, ko ta vle ti te: E Nut, En A Ho Momgor Hak. He ho nong ke vur slommok tang mnam hak. Nove! \v 6 Vanang akuruk mnam muk ngma re te, “Lmien ngom mia mokpom kar E Nut,” vanang ngat kle kaol va kael ngaro kerok mekam mekam mang o keknen ruk ngat lua mmok ko pum E Nut kalo keik, he o kerkeknen ruk endruk ngat kle kael rengmat kun mnam mar kngae ka ngmeang tgus. He enang tok, ngam mrua khenam mar mruo ma mmok te, ngam her gia ppiak orom ngaro gi ngnorok he lo mi kaeharom E Nut karo rhek ruk o minar orom ngaro keknen kat e. Nove, ngam kle mrua khenam mar mruo ma mmok te, ngma vle ma slommok vop. \v 7 Vanangko enangthe mor tgus ngrua kle kaenang E Nut mruo kam her gi kael nguaro kerok mekam mekam mang o keknen ruk ngta mmok ko pum E Nut kalo keik ko En mruo ta mmok ormar tok, va ngruer kais kam kaum kmokpom mo kmor mekam mekam orom nguaro keknen ruk endruk tok kat. He enang tok, E Nut na her le kais kam momgol mor ko pum kalo keik pum nguaro gi vrong kerkeknen tgus mekam mekam vgum Khal e Yesus ka yor ko ka gidiel ta ksuk mang o mia tgus. \p \v 8 Vanangko enangthe ngop kle ka klai mang ngor mruo te, “Mor o mia ruk nop o kerkeknen ngat el rengmat kun mnam mor” va ngom mia kauyang ngor mruo he mrua vraik orom mor mruo petgim E Nut karo rhek ruk o minar. Ii, enang tok, ngom her gia vle orom ngua mur gi ppiak he, he kle mrua khenam mor mruo ma mmok te, E Nut karo rhek ruk o minar ngat lo el rengmat kun mnam mor e. \v 9-10 Va tok kat, ko enangthe ngopa klai mang ngor mruo te, “Tennik kam ngae kais mang tete, ngot lo eharom a kerkeknen tang hak” va ngom kle mia mon ppiagam E Nut tok kat arhe, va mrua khenam mor mruo ma mmok kat te, E Nut karo rhek ngat lo el rengmat kun mnam mor tok kat. Vanang enangthe ngop kle mrua havae mang ngor mruo orom nguaro kerkeknen ko pum E Nut kalo keik, va En ner mi kaeharom a keknen to tho mi kut sir hak kun mnam En mruo, endo kmikkiem ka tnangal to tel te, En kam lol nguaro kerkeknen patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar hak mekam mekam. He enang tok, ner kle kmomgol mor ko pum kalo keik pum o gi vrong kerkeknen ngo mamten ruk ngat lo vua sir kun mnam mor. \c 2 \s1 E Yesus Nma Sir Orom Mor Ko Pum E Nut Kalo Keik \p \v 1 Kolenar ruk kom kaelongtok mang nguk va ko kvam muk te, ko les, ko kaittiegom kua hor ta ngang nguk tete kmen o rhek ruk endri ngang nguk, he nang kmenserpgam muk kmel mularo yaik ngang o kerkeknen tgus hak. Vanang a papat to tkaem dok he ko kaittiegom kua hor ta ngang nguk ta vle ti te, muk kam kser mularo kerkeknen. Si tok, vanangko kua svil muk kam mnor ge mang ngora mhel to e Yesus Kristus, Endo Orom Karo Keknen Ruk Ngat Ho Mi Kut Sir Hak ko pum E Nut kalo keik. Kua svil muk kam mnor mang en tok, ko enangthe tang mnam mor na re vuut kmeharom a kerkeknen tang, va her e Yesus ta arhe orom karo keknen ruk tok nma sir orom mor ko kim Ngor Teit to E Nut kmimim kim o rhek mang ngor. \v 2 Ii, ko her e Yesus arhe, endo tpet nguaro kerkeknen kuon mang ngor kam mur en ka vok mruo ngang E Nut kam yor mang ngor, yek tngam menglol mnam E Nut ka vrek, he nang E Nut kam lol nguaro kerkeknen ruk ngom kaeharom mar patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar hak. Va e Kristus tlo gi mur en ka vok mruo mang ngor tuk, he nang E Nut kam lol mor tuk nguaro kerkeknen patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar e. Nove, ta vle tok ngang ngor va o mia tgus ruk mo mmie kat. \s1 Endruk Ngta Mokpom Kar E Yesus \p \v 3 To oni ruk ngta khenam mor ma mmok te, ngota mokpom kar e Yesus he? Ngruak mrua nho kun mnam mor mruo he kvokom te, ngot kaikkiem karo rhek, to te tok, ngop kais kam re te, nop he, ngota mokpom kar en. \v 4 A mhel to nam mrua havae mang en mruo te, ta mokpom kar en, vanang kle lo kaikkiem karo rhek, a mhel to endo ta mrua mon ppiagam en mruo. He enang tok, nam mrua khenam en mruo ma mmok tok kat te, e Yesus karo rhek ruk o minar ngat lo el rengmat kun mnam en kat e. Nove. \v 5 Vanang a mhel to nam kaikkiem e Yesus karo rhek, a mhel to endo nam kle mrua khenam en mruo ma mmok te, a mhel to endo nam kaelongtok mang E Nut, va ka keknen to kmelongtok mang E Nut va o mia, ner ho klaut kngae kngae ge, kun mnam en kat. He enang tok, ngot kais kam mrua mnor mang ngor mruo tok te, ngota par mnam e Yesus to tkaenang ke ho ka pun her gi vgum ko ngom kaikkiem karo rhek enang tok arhe. \v 6 He ekam tok, ani mhel to na mrua havae mang en mruo te, en nma par mnam e Yesus to tkaenang ke ho ka pun, va a mhel to endo nak karkar ekam e Yesus karo laek. \s1 A Pos To A Gunngar \p \v 7 Vae, kolenar ruk kom kaelongtok mang nguk, klo kaittiegom a pos tang ko a gunngar he kaen ngang nguk e. Nove. Her gi endo mut her kol tiok he, ko mut gnua lol o rhek ruk mang e Yesus he ka plong knganik kam ngae kais mang tete. A pos to tesgun ta, her a pos to mut her kol tiok arhe. \v 8 A pos to enda tsi pu vle te, endo tesgun, vanangko ko kovor ngaur mang he khover ge kam vle te, a gi gunngar mekam mekam, he nang a pos to enda kmel mit kun mnam muk gi sim kut kaenang e Yesus ko a pos to enda tel mit kun mnam en tok kat. Ii, a pos to endo tkais kmel mit kun mnam muk ekam ko o kerkeknen ruk ngta vle kun mnam a slommok ngat kaelha kloloong kngae he, petgim mor. Vanang o keknen ruk lyar ruk ngta vle kun mnam a mmok to me Yesus, ngat her pis he, he klie kun mnam mor kmel mor ma mmok kngae orom o keknen ruk ngta mmok. \p \v 9 Ii, he ekam tok, ani mhel to na mrua havae mang en mruo te, nma vle kun mnam a mmok to endo, vanang kle va gia vrek kinkiin he gi kaelat o mia vop, va a mhel ta, nam mrua khenam en mruo ma mmok te, nam kle mia vle kun mnam a slommok orom ka kerkeknen to endo vop. \v 10 Vanang ani mhel to nam kle kaelongtok mang o mia, a mhel to endo nam kle va mrua khenam en mruo ma mmok te, ta vle kun mnam a mmok. Nang nong ke vur kvak tang kun mnam e, en kmit kaela kam vuut kmeharom o kerkeknen. Nove. \v 11 Vanang a mhel to nma vrek kiin he gi kaelat kaela vop, a mhel to endo nam mrua khenam en ma mmok te, a slommok ta kpom vop. Ii, tgia ngongae kun ma slommok va tlo mrua paptang en mruo te, ta ngongae tam kat e, ko a slommok ta vovoem tgus he. \q1 \v 12 Vae, muk ruk ko kvam muk te, koles ruk kom vu kaelongtok mang nguk, ko kaittiegom o rhek ruk endri ngang nguk ko E Nut tlol mularo kerkeknen patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar hak, her gi vgum ngora mhel to e Yesus ka munik arhe. \q1 \v 13 Kolmialaol, ko kaittiegom o rhek ruk endri ngang nguk kat ko mut mur mnor he mang endo ta ktar vle tennik ktar mang ko E Nut tlo kueng o tgoluk vop. \q1 Vanang muk lurokol, muk ruk mut lo lei vop, ko kaittiegom o rhek ruk endri ngang nguk kat ko mut her kikir kim e Seten to nam kaenen muk kmeharom o kerkeknen he. \p Yu, ngor kta re kat ti te: \q1 Muk ruk ko kvam muk te, ko les ruk kom kaelongtok mang nguk, ko her ittiegom o rhek ri ngang nguk ko mut her mnor he mang Mu Teit to E Nut he. \q1 \v 14 Ii, va ko her ittiek ngang nguk kolmialaol ko mut her mnor mang endo ta ktar vle tennik ktar mang ko E Nut tlo kueng o tgoluk vop. \q1 Va muk ruk lurokol, muk ruk mut lo lei vop, ko her ittiek ngang nguk ko mut serppak he, va E Nut karo rhek ngat el rengmat kun mnam muk, va mut her kikir kim e Seten to nam kaenen muk kmeharom o kerkeknen he. \s1 O Mia Ngak Kael E Nut Ktar Ko Pum Ngaro Kerok \p \v 15 He ekam tok, mguak or kmelongtok mang o kerkeknen ruk o mia ruk mo mmie ngam kaikkiem mar. Va mguak or kmelongtok mang a mmie to enda ktakro kraen kat. Ko enangthe a mhel tang nak kaelongtok mang o kerkeknen ruk mo mmie enang tok, va en ta mrua khenam en mruo ma mmok te, nam lo kaelongtok mang Ngor Teit e. Nove. \v 16 Ekam ko o kerkeknen tgus, nong tang mnam mar hak tottek ko maktiegom Ngor Teit e. Nop hak! Ngat her gi kut ottek ekam o mia ruk mo mmie ge. Ii, o kerkeknen ruk ko a mhel karo svil ruk ngat kernonho ngam vua matmat en kmeharom mar, va endruk ko a mhel nama vokom o tgoluk he gorgor pum mar, va endruk ko a mhel nam vua per orom en mruo mang karo tgoluk va karo reha, o kerkeknen ri ngat ottek ekam o mia ruk mo mmie. \v 17 Ii, mguak or kmelongtok mang o kerkeknen ruk ngat ottek mo mmie ekam ko a mmie, kar o mia tgus ruk ngam vua gorgor pum o kerkeknen he kngam mar mruo ekam mar, ngar ngae gia loloong ge. Vanang a mhel to ta kpom E Nut ka svil he kaikkiem, her a mhel to arhe ta vle orom a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik. \s1 Endo Nma Ppiak Orom En Mruo Kam Mrua Mon En Mruo Te, En Her Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen \p \v 18 Muk ruk ko kvam muk te, ko les ruk kom kaelongtok mang nguk, kua havaeng nguk te, a venloot to enda ngota vle mnam tete, ta re kam mtiet he. Va muk mruo mut her kol a re te, a mhel langto la ppiagar nak pis mnam a venloot to kam mtiet orom mar tgus he mur kael en mruo te, en her Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen kam sir malngaeng endo a minar enang tok. He si tete va o mia kavurgem ngat her mi pagis enang tok arhe. He ekam tok, o mia ruk endri, ngat kaenserpgam a papat to mang a venloot to tete te, nop, lmien he, a venloot to kam ngae ka mtiet orom mar tgus her enda tete arhe. Va ngot kais kam mnor mang a papat to tok vgum mar tok kat arhe. \v 19 Ii, o mia ruk ngat gi mur kaelel mar mruo tok, mar o mia nga pun to gi mor ruk ngot kor mnam mor mang e Yesus he kmokpom kar. Vanangko ngat her mur pet mar petgim mor, he ngat mrua khenam mar mruo ma mmok tok te, nong mar ruk mor lsir e, nove. Ko enangthe mar ngapa ktar kaum kar mor ruk ngom kor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar, va mar he ngpa vle ka vle kar mor ge. Vanangko ngat her mur pet mar mruo petgim mor enang tok, he ka khenam mar mruo ma mmok tok te, nong mar o mia nga pun to gi mor ruk ngot kor mnam mor mang e Yesus he kmokpom kar tok lsir e. Nop hak. \p \v 20 Vanangko muk mut lo kol nga keknen to e. Nove, ko e Yesus To A Totur ta spom muk orom E Nunu A Totur, he muta vle te, her muk ruk muta mmok mang E Nut karo rhek ruk o minar arhe, nang mar nove. \v 21 Ii, mguak or kam re te, ko kaittiek ngang nguk ko muta vutko he lua mmok mang E Nut karo rhek ruk o minar e. Nove. Parem ko, ko kaittiek ngang nguk her mi kut mang ko mut smia mnor mang E Nut karo rhek te, ngta mien. Va ko kaittiek ngang nguk kat ekam ko E Nut karo rhek ruk o minar, ho nop o ppiak hak ngam kottek kun mnam mar kat e. \v 22 Yu, to a mhel to nama ppiak, en erie he? En her a mhel to nma klai he kre te, e Yesus nong Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen to e. A mhel to nma klai mang e Yesus enang tok, thera vle te, en her endo nama sir malngaeng endo lsir E Nut Thim Orom Ka Msasaen arhe. Ii, va ekam ko ta klai mang Khal tok va ta khenam te, ther mi klai mang E Nut tok kat arhe. \v 23 Ii, he ekam tok, ani mhel to nma klai mang E Nut Khal enang tok, ther mrua khenam en mruo tok kat te, tlo kor mnam en mang E Nut kat e. Vanang a mhel to ta mrua havae ma mmok orom en mruo te, tkor mnam en mang e Yesus te, o-nop, her E Nut Khal lsir arhe Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen, a mhel to endo ta mrua khenam en mruo ma mmok kat te, tkor mnam en mang E Nut tok kat. \p \v 24 He ekam tok, mgua ngae ho lo korim E Nut karo rhek ruk mang e Yesus, endruk mut hera ktar nganik tesgun, ko mut gun kor mnam muk mang karo rhek ruk ta ktar el ka tnangal ormar. Ii, mguak ngarngar mang ngar hak. Ko enangthe mguak ngarngar mang ngar tok, va mguer ngarngar mang Ngor Teit va Khal kam vle ko kmin ngnik ngnik gi enang tok kat arhe, \v 25 kmikkiem enang ko E Nut tmur el ka tnangal orom mar te, ner kaen a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik ngang ngor. \p \v 26 O rhek ruk endri mut him mar tete, ko kaittiegom mar ngang nguk mang o mia ruk ngat si mrua khanang ngar kam mas orom muk he ka vraik orom mularo papat petgim E Nut, \v 27 vanangko muk, e Yesus ther spom muk orom E Nunu a Totur he, he ka mman nma vle kun mnam muk mekam mekam. He mut lo kais kam sim kta ring te, tang kam kta pis he kenang nguk kat e, nove. Ko e Yesus tmia spom muk tok orom E Nunu A Totur to a minar he muma mnor mang o papat kavurgem vgum, ngola? Ii, he tlo ppiak kam spom muk orom kat e, ngola? Ii, he ekam ko E Nunu A Totur ta kenang nguk mang o papat ruk tok, va mguak le kngarngar mang o papat ruk endruk he kaikkiem mar gi enang ko ta kenang nguk mang ngar tok. \s1 E Nut Kles Ri Mor \p \v 28 Muk ruk kua kvam muk te, koles ruk kom kaelongtok mang nguk, muk ge, muk ge! Mguak ngarngar mang o papat ruk kmor mnam muk mang e Yesus kngae ge, he nang muk kar mor tgus kam kaum kam vle lserppak mnam a kolkha to en nak pis ma mmok mnam, nang lua ruokar kim va lua leleep kim kat e. \p \v 29 Mut her ngae ho mi kut isis kun mnam muk he mang e Yesus te, karo keknen ngat ho mi kut sir hak ko pum E Nut kalo keik. He kmikkiem enang tok, ani mhel to nma ngarngar mang karo keknen ruk endruk, va mut kais kam ho mi kut kaisis kun mnam muk tok kat te, a mhel to endo tpal mnam E Nut ka ngausie ka pun. \c 3 \p \v 1 He mu nho margem Ngor Teit na, ko En ther khenam he te, tngae vu kaelongtok mang ngor. Ekam tok En nma kvam mor te, kles ruk mor. Va nop, lmien te, kles ruk mor ha. Vanangko o mia ruk mo mmie, ngata vutko he lua vokom ka mnor mor te, kles ruk mor e. Nove, ekam ko mar mruo ngat lua mnor mang E Nut. Nove! \v 2 He kolenar ruk kom kaelongtok mang nguk, ngot her pu vle te, E Nut kles ruk mor tete, vanang mang a mngan to te, ngor kam kle ka vle nngia koknaik, ngot lua mnor mang, ko E Nut tlo polger a papat to endo vop. Vanang ke gi papat to ngot mi mnor mang tete, ta vle ti te, mnam a kolkha to lsir ko E Nut naka khenam e Yesus ma mmok ko na kaeknik kpis mnam,\f + \fr 3:2 \ft Tkais kam hortgem o rhek ri kam vle te, “Mnam a kolkha to E Nut tpolger a papat to endo.”\f* E Nut ner mia hortgem mor he mor ngrer mi ktua vle gi enang En. Mare, ko ngrer mi vokom ka mi mit ka mnor mang tok arhe. \v 3 He kmikkiem a papat to endo, o mia tgus ruk ngama nho mkor E Nut kam hortgem mar tok, mar o mia ruk endruk, ngam mia vle la mmok gi enang ko En mruo nam mia vle la mmok tok kat. \s1 E Yesus Tpis Mo Mmie, He Nang E Nut Kam Mi Ktua Lol Nguaro Kerkeknen Patgiang Ngaiting He Kikiangae Mang Ngar Hak \p \v 4 Vanang o mia ruk ngam kaeharom o kerkeknen, ngam mia kpoot mang E Nut karo pos orom mar tok arhe. Ko lmien te, o kerkeknen tgus, ngat her mi kut vle te, ngam kottek mnam endruk ngam kael ngakro yaik ngang E Nut karo pos. \v 5 Vanang muk muta mnor he te, Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen tmur ellik orom enang a mi mhel, he kar mo mmie, he nang en kam tver kim nguaro kerkeknen he. Va kun mnam ka vrek, tngae ho gi kut mmok hak, ko nong ke vur kerkeknen tang hak kun mnam. \v 6 Ii, he ani mhel to tpal mnam E Nut ka ngausie ka pun, her a mhel to nma par mnam e Yesus to tkaenang ke ho ka pun arhe. He ekam tok, a mhel to endo nam mrua khenam en mruo ma mmok tok te, en nam lo kta venu kmeharom a kerkeknen tang kat e. A gi mhel to tlo vokom e Yesus orom karo keknen vop ko tlua mnor mang, her gi en to arhe, endo ner gi ktua venu kmeharom o kerkeknen kngorom kngorom ge. \p \v 7-8 O-yo, ko les ruk kom kaelongtok mang nguk, mguak or kmennegiang a mhel tang, en kam pis kmas orom muk he ka vraik orom mularo papat petgim E Nut. Mu vokom na, ani mhel to tgia venu kmeharom a kerkeknen, a mhel to endo tpis ekam a ngausie ka pun to me Seten. Ko e Seten tkut kaelha tennik he, ko E Nut tlo kueng o tgoluk vop, he ktua vle pum kakro kerkeknen kmeharom mar kngae ge. Ii, e Seten tpu kaelha tennik kmeharom karo kerkeknen ruk tok, vanang E Nut Khal tmur ellik orom enang a mi mhel he kar mo mmie kam her mi ktua tver kim e Seten kakro reha ruk endruk arhe. Ii, vanang ani mhel to ta kol E Nut karo keknen ruk ngta sir he kaikkiem mar, nam mrua khenam en mruo ma mmok te, karo keknen ruk tok ngta sir, her gi enang E Nut kakro keknen ruk ngta sir tok kat. \v 9 Ii, he a mhel to tpal mnam E Nut ka ngausie ka pun, en tlo kat kais hak kmeharom o kerkeknen mekam mekam e, nove. Ekam ko en tho mi kut pal mnam E Nut ka gidiel orom karo keknen tgus ko ngtel rengmat kun mnam he. Ii, tho lo kat kais kam kta venu kmeharom o kerkeknen ekam ko tpal mnam E Nut ka ngausie ka pun msim orom E Nut ka gidiel tok. \v 10 Mare, he ngom ktua vokom a mhel to endo karo keknen ko tpal mnam E Nut ka ngausie ka pun he ktua mnor mang tok ge. Va tok kat mang a mhel to tkut pal mnam e Seten ka ngausie ka pun ko ngom ktua vokom karo keknen tok kat he ktua mnor mang tok kat ge. Ii, va ani mhel to nam kaeharom o keknen ruk ngat lo vua sir ko pum E Nut kalo keik, va lo kaelongtok mang kaornopeik, ngot kais kam vokom karo kerkeknen ruk tok kam mnor mang tok kat te, en nong E Nut kalkayie to en kat e. \s1 Ngrua Mur Kaelongtok Mo Ngor \p \v 11 Yu, a re to enda kua re kam havaeng nguk mang, her gi endo mut elha tiok he ko mut gnua lol o rhek ruk mang e Yesus he ka plong knganik kam ngae kais mang tete. Ko a re to enda ta vle ti te: Ngrua mur kaelongtok mo kmor mruo. \v 12 Nang mguak or kam kolkol ekam e Kaen e, ko en tpal mnam e Seten to nam kaenen o mia kmeharom o kerkeknen ka ngausie ka pun. Ko e Kaen tpor knopia e Abel. To mu havaeng dok na, e Kaen tpor knopia pum anito? He ther gi kut por knopia ko ta tar ko knopia karo keknen ruk nam kaeharom mar ngta sir ko pum E Nut kalo keik, vanang en ktakor ngat kernonho. \v 13 O-o koornopeik ruk mut kor mnam muk mang e Yesus he kmokpom kar, mguak vokom ko o mia ruk mo mmie ngaka vrek kinkiin he kaelat muk tok kat, vanang mguak or kam senkrip e. \v 14 Ko her mor ri arhe ngota vle enangthe ngot lo kta kolkol ekam endruk ngta vle kun mnam a tootkol to kam yor, nang her tmanda ngok mnam a tootkol to kam kol a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik, ekam ko mor ngom kaelongtok mang ngoornopeik. Vanang a mhel to nam lo kaeharom a keknen to kmelongtok mang kaornopeik, va a mhel to endo ta kolkol ekam endruk ngta vle kun mnam a tootkol to kam yor vop. \v 15 Ii, he ani mhel to nam kaelat knopia, en a mhel to nama vle gi enang a mhel to nma pormia. He muta mnorvek pum a mhel to nma pormia te, tlo kol a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik vop. \p \v 16 To ngot kais kam mnorvek pum a keknen to kmelongtok mang o mia ko nma vle nngia he? Ngota mnor ko e Yesus tel mor ma hor te, en nam kaelongtok mang ngor orom ka keknen to kam mur kaen en mruo kam yor. Va mor he, ngruak kol ka keknen tok kat kam mur kaen mor mruo he klol o vnek mang ngoornopeik tok kat, si kais ko ngruak kol a yor mang ngar. \v 17 Va muta pat nngia, E Nut ka keknen to kmelongtok mang o mia tel rengmat kun mnam a mhel to tvua rareim la tomhel vang to mo mmie ngang en mruo, nang her ngae to lo vur vokom ikela to nong kero vur tgoluk ngang hak? \v 18 O-o, koles ruk kom kaelongtok mang nguk, ngruak orim a keknen ka mten to kam gia rere orom nguaro gi ngnorok kam re te, ngom kaelongtok mang ngorlenar. Parem ko, ngruak kle va ka khenam ma mmok ngang ngar te, nguaro rhek ngta mien vgum nguaro reha ruk ngang ngar. \s1 E Nut Tkais Kmeharom Nguaro Vurkul Kam Kat Kaisis \p \v 19-20 Ii, ngruak kaeharom nguaro reha ruk ngma khenam mor ma mmok te, ngoma mien orom nguaro rhek ruk kmelongtok mang ngoornopeik, matok ngua mrua koon pum mor mruo pum a kerkeknen to kam gia rere orom nguaro gi ngnorok ngang ngar. Ii, ngom si mrua koon pum mor pum a kerkeknen to kam gia rere orom nguaro gi ngnorok ngang ngoornopeik tok, vanang E Nut, En a vu ngaurar, he En tkais kam kir kim nguaro vurkul kais kmimim kim o rhek mang ngor tok kat ge. Ko E Nut tgia mnor mang nguaro keknen ge, gi enang ko ta mnor mang o vrong tgoluk tgus hak. He ekam tok, ngota mnor kat ge te, nguaro vurkul ngat kais kam mi kut kaisis kun mnam mor hak ko pum E Nut kalo keik vgum nguaro reha ruk endruk enangthe nguak mi kaeharom mar lsir ngang ngoornopeik ruk endruk enang tok kat. \p \v 21 To kolenar ruk kom kaelongtok mang nguk, enangthe ngua lo mrua koon pum mor tok, va ngot lo kat kais kat kam ruokar kim E Nut hak. \v 22 He enang tok, ngot kais kam kol anito anito ko maktiegom En, ko enangthe ngopa mnganang mang, ekam ko ngot kaikkiem karo rhek he kaensireim En orom nguaro reha ruk En mruo ta svil mang ngar ko ngom kaeharom mar ngang. \v 23 Yu, E Nut ka pos to ten ngang ngor ta vle te: Ngruak kor mnam mor mang Khal e Yesus te, en her Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen arhe he kmokpom kar. Va ngrua mo kaelongtok mo ngor kat, gi enang ko tmur en a re ngang ngor tok he. \v 24 He endruk ngaka kpom E Nut karo rhek ruk endri he kaikkiem mar, her o mia ruk endruk ngta par mnam E Nut to tkaenang ke ho ka pun va E Nut ta kha orom mar tok kat ko na her el rengmat kun mnam mar. He ngot mur mnor te, E Nut ta kha orom mor tok he el rengmat kun mnam mor, ko ngoma vokom En orom E Nunu A Totur to ther en ngang ngor. \c 4 \s1 O Papat Ruk O Mia Ngat Kais Kmikkiem Mar Kam Mnorvek Pum Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen \p \v 1 Kolenar ruk kom vu kaelongtok mang nguk, mguak or kam gi vrong kolaspa kam gi vrong kor mnam muk mang o gi vrong serppak ruk mkor o vrong mia va o vrong tgoluk e. Mguak or tok! Vanang mgua kle va sim ktua nho kun mnam mar na, kmegom mar kam mnor mang oni vrong serppak te, ngat ottek kuon kim E Nut, i o nop. Kua re tok, ko o propet kavurgem ruk la ppiagar ngat her ngae he ngrok tete he. Va ngta khanang ngar kam vraik orom mularo papat petgim E Nut kat. \v 2 To mut kais kam mnorvek pum endruk ngat pal mnam E Nut ka ngausie ka pun vgum E Nunu A Totur nngia? Mguer ktua mnorvek pum mar ko ani serppak to a mhel tkaeha kngae orom, va a mhel to endo na mrua havae ma mmok mang en mruo orom te, tkor mnam en mang e Yesus te, en her Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen he tmur ellik orom enang a mi mhel msim. He ani mhel to ta ngarngar mang e Yesus orom ka serppak to tok, mguer kais kam ktua mnorvek pum kat te, a serppak to a mhel to endo tkaeha kngae orom enang tok tkottek ekam E Nut. \v 3 Vanang ani serppak to a mhel tkaeha kngae orom kam klai mang e Yesus ko thavae te, en nong Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen, va mut kais kam kle ktua mnorvek pum a serppak to endo kat ge te, en tlo ottek ekam E Nut e. A serppak to ta kpom a mhel to endo tok, ta kle mrua ppiak kmelel en mruo vat te, en Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen. He enang tok, a mhel to endo nma sir malngaeng Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen lsir. Mare, o mia ruk endri nong te, muta ngnek mang ngar her gi tete yek e, te ngara pagis. Nove. Muta ngnek mang ngar vur ktar he. To tete muta vokom anito he? He her o mia ruk endruk ngta vle kngae kun pgegom o mia tete he. \p \v 4 Vanang muk ruk koma kvam muk te, koles ruk kom kaelongtok mang nguk, mut her pal mnam E Nut ka ngausie ka pun he. He ekam tok, mut her kok kikir kim akro propet la ppiagar ruk endruk ekam ko E Nut to ta kha orom muk ko tel rengmat kun mnam muk, En a ho mi kut serppak to a ngaurar hak, he her Endo arhe tkir kim e Seten to nam kaenen o mia ruk mo mmie kmeharom o kerkeknen. \v 5 Yu, va akro propet ruk la ppiagar ruk endruk, ngat pal ekam a serppak to mkor e Seten to nam kaenen o mia kmeharom o kerkeknen ruk endruk mo mmie tok kat arhe. Mare, he ngartaro rhek ngat ottek mnam o papat ruk nkong ngar mo mnam a mmie to enda kat gi. He ekam tok, akro propet ruk la ppiagar ruk endruk ngama rere mang anito anito, va ngartaro mia mruo, endruk nga pun to mar, ngam ktua ngan vgum mar ge. \v 6 Vanang mor, mor ngot kle kut pal mnam E Nut ka ngausie ka pun he. He ani mhel to nama ngan vgum mor, a mhel to endo nam mrua khenam en mruo ma mmok tok te, a mhel to endo ta mokpom kar E Nut. Vanang ani mhel to nam lua ngan vgum mor, va en ta kle va mrua khenam en mruo ma mmok tok kat ge te, tlo pal mnam E Nut ka ngausie ka pun. Ii, he ekam tok, o mia mruo ngam mrua khenam mar mruo ma mmok tok he ngot kais kam ktua vokom mar ka mnor mang ngar ge te, endrim mnam mar ngat pal mnam a serppak to a minar to mkor E Nunu A Totur, va endrim mnam mar ngat pal mnam a serppak to la ppiagar to mkor e Seten. \s1 A Keknen To Kmelongtok Mang O Mia Tottek Ekam E Nut \p \v 7 Kolenar ruk kom kaelongtok mang nguk, ekam ko a keknen to kmelongtok mang o mia ka pun ko mkor E Nut, mor he, ngruak mo kaelongtok mo kmor. Ko o mia ruk ngam kaelongtok mang o mia ngam mrua khenam mar ma mmok te, ngat pal mnam E Nut ka ngausie ka pun he kmokpom kar En. \v 8 Vanang a mhel to tlua kpom a keknen to kmelongtok mang o mia, a mhel to endo ta kle mrua khenam en mruo ma mmok kat te, en tlo pal mnam E Nut ka ngausie ka pun he lua mokpom kar En e. Ii, va ngot kais kam mnorvek pum a mhel enang tok, ekam ko E Nut ka keknen to kmelongtok mang o mia, tmur kut vle orom En mruo. \v 9-10 To E Nut mruo tmur khenam ka keknen to kmelongtok mang o mia ma mmok he tel mit kun pgegom o mia nngia he? E Nut ta khenam te, nam kaelongtok mang o mia ko tmeng Khal msim to ke tro kam pis kar mo mmie he kliepum mor kam yor, he nang mor kam kle kol a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik vgum en tok. Ii, to E Nut ka keknen to kmelongtok mang o mia ka her mimit to arhe E Nut mruo ta khenam ngang ngor orom Khal msim. Vanang nong mor ruk ngota ktar elongtok mang En e, nove. Parem ko, her E Nut to arhe ta ktar pakvom kmelongtok mang ngor ko tpet la vnek kuon mang ngor kam mur en Khal mruo kam yor mang ngor, yek Khal kam ngam menglol mnam E Nut ka vrek, he nang E Nut kam lol nguaro kerkeknen ruk ngom kaeharom mar patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar hak. \v 11 Yu, he kolenar ruk kom kaelongtok mang nguk, ekam ko E Nut tngae sei kmelongtok mang ngor kmeharom enang tok, va mor he, ngruak kolkol ekam En he mo kaelongtok mo ngor tok kat. \v 12 Pu lmien te, a mhel tang tlo mi vokom E Nut kalo keik vop, vanangko enangthe ngop mo kaelongtok mo ngor, va ngop kais kam mrua vokom a keknen to endo orom En ko na kael rengmat kun mnam mor. Va enangthe ngop mo kaelongtok mo ngor, va ngot mrua khenam mor mrua ma mmok te, E Nut tmi kael rengmat kun mnam mor ko ta kha orom mor, va E Nut ka keknen to endo ner ho kle klaut kngae ka ngmeang ge kun mnam mor kat. \p \v 13 Mare, mor ruk ngot kor mnam mor mang e Yesus he kmokpom kar ngot her mnor he te, E Nut ten E Nunu A Totur ngkun mnam nguaro vurkul kam khenam ngang ngor te, En tmi el rengmat kun mnam mor ko ta kha orom mor va mor kat ngot par mnam En kat. \v 14 Vanang mor ruk o aposel, tesgun mor mruo ngota vle ko kim e Yesus he mur keketar karo keknen orom nguaro mur kerok mruo. He tete, ngot le khavaeng o mia tgus lmien mang Ngor Teit E Nut te, tmeng Khal msim to endo ngte mmie kam pis kam mi ktua susulgim o mia tgus mo mmie. \v 15 He ani mhel to ta mrua havae ma mmok mang en mruo te, tkor mang en mang e Yesus te, en E Nut Khal msim he kmokpom kar, va a mhel to endo ta mrua khenam en mruo ma mmok tok te, E Nut tel rengmat kun mnam en ko ta kha orom a mhel to endo va a mhel to endo kat tpar mnam E Nut. \v 16 He ekam tok, ngot her mnor he te, E Nut ta khenam ngang ngor te, nam kaelongtok mang ngor enang tok, he ngota serppak orom En, En kam kle kaelongtok mang ngor kngorom kngorom ge. \p Ii, he E Nut ka keknen to kmelongtok mang o mia tmur kut vle orom En mruo. He ani mhel to tgia vle orom E Nut ka keknen to kmelongtok mang o mia va tmur khenam en mruo ma mmok te, E Nut tel rengmat kun mnam en ko ta kha orom a mhel to endo, va a mhel to endo tpar mnam E Nut kat. \v 17 To enangthe ngop mo kaelongtok mo ngor, va E Nut ka keknen to enda ner ho kael rengmat kun mnam mor he klaut kngae ka ngmeang ge kun mnam mor kat. Mare, to mnam a kolkha to a kser kim ko ngruak sir ko pum E Nut kalo keik, va ngrer lo kais hak kam ruokar kim E Nut e, ekam ko mnam o kolkhek ruk ngota vle mo mmie vop, ngoma kolkol ekam En kmelongtok mo ngor. \v 18 He ekam tok, a mhel to nam kaelongtok mang o mia, nam lua kaum ka vle orom a pagor ka mten to nam kaenen ka vrek kam kervavle pum a kapnes to nera kol ko mkor E Nut e. Ko a keknen to kmelongtok mang o mia nam kle va ka tver kim a pagor to mang a kapnes to endo hak. Vanang a mhel to nma kaum ka vle orom a pagor ka mten to endo, a mhel to endo ta mrua khenam en mruo ma mmok tok kat te, en nam lo kaelongtok mang o mia e. \p \v 19 He enang tok, ngom gi kael kerok mang kam gi kaelongtok mang o mia ekam ko her E Nut mruo arhe ta ktar elha pum mor kmelongtok mang ngor. \v 20 Vanang enangthe a mhel tang na havae mang en mruo te, en nam kaelongtok mang E Nut, vanang kle gia vle orom a vrek kiin he gi kaelat knopia langto, o-o a mhel to endo ta mrua mon ppiagam en mruo hak. Ko ta vle te, enangthe na lo kaelongtok mang knopia to tkais kam vokom, to tis nngia kam le kaelongtok mang E Nut to nam lo kais kam vokom? \v 21 Ii, ta vle tok, ko E Nut mruo tmur en a pos to enda ngang ngor te: Ani mhel to na kaelongtok mang E Nut, na mrua khenam en mruo ma mmok tok kam kle kaelongtok mang o mia tok kat. \c 5 \s1 Ngruak Kor Mnam Mor Mang E Yesus He Kmokpom Kar Kam Kir Kim O Papat Ruk Ngma Vanker Mor \p \v 1 He o mia tgus ruk ngat kor mnam mar mang e Yesus te, en Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen he kmokpom kar, o mia ruk endruk ngat mrua khenam mar mruo ma mmok te, ngat pal mnam E Nut ka ngausie ka pun. Ii, va ani mhel to nam kaelongtok mang Ngor Teit, a mhel to endo te mrua khenam en mruo ma mmok kat te, nam kaelongtok mang Khal enang tok kat. \v 2 Yu, to ngruak kais kam mnor mang ngor te, ngom kaelongtok mang E Nut kles nngia? Ngruera mnor her gi vgum ngua keknen to kmelongtok mang E Nut, he mrua khenam mor ma mmok tok orom ngua keknen to kam sim kut kaikkiem karo pos. \v 3 Ii, ngot mrua khenam mor ma mmok te, ngom kaelongtok mang E Nut her gi vgum ngua keknen to kam sim kut kaikkiem karo pos tok arhe. Va a ngaeha to kam gi kael kerok mang kmikkiem E Nut karo pos tngae lo kta kellet hak. \v 4 Ii, ko o mia tgus ruk ngat pal mnam E Nut ka ngausie ka pun, ngma sir malngaeng o kerkeknen ruk ngat ottek mo mnam a mmie ta kam kikir kim mar. Ii, ngat kais kam kikir kim mar gi orom ngaro papat ruk kmor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar. \v 5 Ii, ko nong a mhel tang hak to tis kam sir malngaeng o kerkeknen he kikir kmar e. Gi endo tkor mnam en mang e Yesus te, En E Nut Khal msim he kmokpom kar, her en tuk to tis! \s1 O Ngaelmir Ruk Ngma Rere Orom E Nut Khal \p \v 6 Va erieto E Nut Khal msim? Ngota mnor mang en her vgum alo ngaelmir alomin, endo ko ta parrur mnam a ye va endo ko tyor he ka gidiel ta ksuk arhe. Ii, ngota mnor te, her en e Yesus To E Nut Thim Orom Ka Msasaen arhe. Vanang ngot lua mnor mang en gi vgum ko tgi parrur e. Nove. Ngota mnor mang vgum alo ngaelmir tgus, endo ko tyor he ka gidiel ta ksuk kar endo ko ta parrur kat. Ii, va E Nunu A Totur mruo kat tkaum kar alo ngaelmir ri kam mur rere lmien orom e Yesus kat kam ngam ngkorlotge orom, he ngota mnor mang en vgum E Nunu A Totur tok, ko E Nunu A Totur, en a ho minar hak. \v 7 Ii, ngota mnor mang en, ko o ngaelmir ruk endri korlotge ngat kaum ka vle atgiang kam rere orom e Yesus tok: \v 8 endo E Nunu A Totur, endo ka parrur kun ma ye va endo ka yor he ka gidiel ta ksuk kat. Va mar tgus ngat kaum mang atgiang kam rere orom tok. \v 9 Pu lmien te, ngot kais kam kol o mia nga re to mang e Yesus ko ngma rere orom, vanang ngom kle va kvanker E Nut mruo ka re, ekam ko ka re to endo mang Khal mruo tottek ekam E Nut mruo. \v 10 Ii, he oni mia ruk ngat kor mnam mar mang E Nut ka re to mang Khal te, her Endo Msim E Nut Thim Orom Ka Msasaen ngat mrua khenam mar mruo te, a re to endo ther el rengmat kun mnam ngaro vurkul he. Vanang ani mhel to tlo kor mnam en mang E Nut ka re to mang Khal tok, en a mhel to ta mon ppiagam E Nut, ekam ko tlo kor mnam en mang a re to E Nut mruo ten mang Khal. \v 11 Ii, ko E Nut ka re to ten mang Khal ta vle ti te: “E Nut mruo ten a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik ngang ngor. He a ktalhok to endo ngot kais kam kol ko mkor E Nut her vgum Khal to endo arhe.” \v 12 To ther gia vle tok kat te, ani mhel to tkor mnam en mang E Nut Khal to tok he kmokpom kar, a mhel to endo ther mia kol a ktalhok to endo vgum en he. Vanang ani mhel to tlo kor mnam en mang Khal, a mhel to endo tlo is hak kam kol a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik vgum en e. \s1 O Papat Ruk E Yoanes Kam Rum Ka Hor Orom Mar \p \v 13 Yu, ko her gi kaittiek ngang nguk ruk mum kor mnam muk mang e Yesus te, E Nut Khal msim to en he kmokpom kar. Ii, ko kaittiek ngang nguk, he nang muk kam mrua mnor mang nguk mruo te, muk mut hera kpom a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik he. \v 14 Ii, a her sim kut pat to enda arhe nam kaenkrovek mnam mor ko ngrua re kmurur kim E Nut te: Ngruaka mnganang mang anito anito ko ngota svil mang, va En nera ngnek vgum mor he kaen ngang ngor enangthe ngua mngan nak ngae rkieng o keknen ruk En nma svil mang ngar. \v 15 He enangthe ngota mnor mang E Nut te, ta ngnek vgum mor mang anito anito ngota kaurur kim En mang, va ngota mnor kat te, a tomhel to ngot kaurur kim En mang, ta vle ngang ngor gi enangthe ngot her kol a tomhel to he. \p \v 16-17 Pu lmien te, o kerkeknen tgus ngat lua sir ko pum E Nut kalo keik, vanangko o kerkeknen akuruk ngta vle he ngat kaeharom endruk ngat kor mnam mar mang e Yesus he kmokpom kar kam kolkol ekam endruk ngta vle mnam a tootkol to kam yor vop. He enangthe mgua re vokom tang mnam muornopeik mruo, ko na kaeharom a kerkeknen to teharom en kam kolkol ekam endruk ngta vle mnam a tootkol to kam yor vop, va mguak kaurur kim E Nut mang mu nopia to endo, nang E Nut kam kol ka kerkeknen to endo patgiang ngaiting he kikiangae mang hak, nang kle kaen a ktalhok to kam plong vle ko kim En ngnik ngnik ngang. Pu lmien te, a kerkeknen ka mten langto tkais kmeharom a mhel kam kolkol ekam endruk ngta vle mnam a tootkol to kam yor vop, vanangko klua rere mang a kerkeknen ka mten to endo e. Va klua rere mang te, muk kmaurur kim E Nut mang a kerkeknen ka mten to endo kat e. Nove. Ko gia re mang a kerkeknen ka mten to tlo eharom a mhel kam lua kolkol ekam endruk ngta vle mnam a tootkol to kam yor. \p \v 18 Ii, va ngota mnor kat te, oni mia ruk ngat pal mnam E Nut ka ngausie ka pun ngam lo kat kael kerok mang o kerkeknen kam venu kmeharom mar kat e, nove. Ko endo ta ktar pakvom kam pal mnam E Nut ka ngausie ka pun, ta kpom mar ko maktiegom, he e Seten to nam kaenen o mia kmeharom o kerkeknen tlo kat kais kam kta pis ktuom kalo ktiek mang kat e. \v 19 Ii, ngot mrua mnor mang ngor mruo he te, ngot her pal mnam E Nut ka ngausie ka pun. Vanang o mia tgus ruk mo mmie ko ngat lo kor mnam mar mang e Yesus he lua mokpom kar, ngot kais kam mnor mang ngar kat te, mar ngata vle ku meorom e Seten ka serppak to nam kaenen mar kmeharom o kerkeknen vop. \v 20 Va ngota mnor kat te, E Nut Khal e Yesus Kristus ta grung ngte mmie he her el mor ma hor mang E mi Nut mruo msim. Ekam tok, tete ngota par mnam E Nut to a minar her vgum Khal mruo to e Yesus Kristus arhe. Mare, ko her e Yesus Kristus arhe to ten a ktalhok to kam plong vle ko kim E Nut ngnik ngnik ngang ngor ko en her E mi kut Nut msim to kat arhe. \p \v 21 Koles ruk kom kaelongtok mang nguk, mguak or kam liepum E Nut orom o vrong tgoluk he ktotu pum mar e.