\id JAS \h SANTIAGO \toc1 GU UAꞌNAꞌN GU SANTIAGO \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt2 GU UAꞌNAꞌN GU \mt1 SANTIAGO \c 1 \s1 Gu Santiago na muiꞌ ba ja ñioꞌkdhaꞌ gu Israel kam jaꞌtkam mu jaꞌp nam jax oiꞌdhaꞌ \p \v 1 Aañ Santiago nañ jir tujuandam tugiꞌñ gu Dios jich Gɨꞌkoraꞌ gio gu Jesuus jich Xoiꞌkam jañ yaꞌ dɨr mu jam ñioꞌkiꞌñ jiñ jaaduñ na pim mummu jaꞌp oiꞌdhaꞌ muiꞌ kap na jɨꞌx oiꞌñgaꞌn, na pim jir ja bopxi gu mambhɨɨx gook gu maamraꞌn gu Jakob, na pim tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam. \s1 Na jax jaꞌk buaꞌt jum mamtɨ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios \p \v 2 Aañ yaꞌ dɨr mu jam guguuxiꞌñ jiñ jaaduñ jich Xoiꞌkam bhaan na pim gɇꞌkam kɨꞌn jix bhaiꞌ pɨx jum taat kaꞌ noꞌt tuꞌx buam jum duukam jam aꞌm ba ji chu jii na panaas ku cham nakgam tu tatdaꞌ. Xi ñakooꞌndaꞌ pim, \v 3 na guꞌ noꞌ pim puꞌñir maaꞌn na pim jax jix biiñak buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ, sia ku pim bɨxchuꞌ bhaan jum tulhiiñ, puiꞌ ba machiaꞌ pim. Miꞌ dhɨr cham tuꞌ jax ka ɨlhiiꞌñdhaꞌ pim sia tuꞌx buam jum duukam jam aꞌm jimiim, panaas ku pim moo pu cham tuꞌm tulhiiñdhaꞌ, na pim guꞌ puiꞌ jaꞌk ba kaapakaꞌ. \v 4 Dai ji na pim guꞌx bhaiꞌ xim gaꞌngidhat miꞌ puiꞌ duiñchuꞌndaꞌ na jax moox kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ, dhiꞌ pim bhaan baꞌ puꞌñi muiꞌ xim otdatgɨdaꞌ cham tuꞌ bhaan jax jim aagɨt. Dhiꞌ baꞌ bhaan bax maatɨꞌ kaꞌ na pim sɨlhkam jix biiñak buiñor gu Dios, miꞌ dhɨr baꞌx ioꞌm bhaiꞌ ji machiaꞌ pim na jax jaꞌk jix aaꞌ guiꞌ na pim tuiꞌñgɨdaꞌ. \p \v 5 Baꞌ noꞌ pim guꞌ jaiꞌ dhɨt aapiꞌm jix bhaiꞌx maachik na jax pɨk jaꞌk moox aaꞌ gu Dios na pim tuiꞌñgɨdaꞌ, soiꞌm ɨlhdhai pim muiꞌ xi chañiaꞌ gu Dios. Guiꞌ jam makiaꞌ maaꞌn jimdam gu matdaꞌ cham jax ji chɨꞌji, gɇꞌ cham daaxix kam, na pim baꞌ miꞌ dhɨr kɨꞌn bhaiꞌ ji machiaꞌ puꞌñi na jax pɨk jaꞌk jix aaꞌ na pim tuiꞌñgɨdaꞌ. \v 6 Dai ji na guꞌm aaꞌ na pim bɨɨx jam jujur kɨꞌn jix biiñak kat pu tɨɨdaꞌ na pim ba ɨlhiiꞌñdhaꞌ na puiꞌ ji chu buusniaꞌ, bɨɨx jam jujur kɨꞌn na pim tɨ jɨɨgiꞌñdhaꞌ na sɨlhkam jam makiaꞌ gu Dios na pim paiꞌ dhuuk mu tañiaꞌ. Na guꞌ noꞌ pim aapiꞌm pɨx bap xi chɨtda pu cham ji chɨ jɨɨꞌñdhat bɨɨx jam jujur kɨꞌn na puiꞌ ji chu buusniaꞌ, cham tuꞌ jam makiaꞌ gu Dios gu matdaꞌ. Na guꞌ noꞌ pim puꞌñi cham bɨɨx jam jujur kɨꞌn tɨ jɨɨgiꞌñ na puiꞌ ji chu buusniaꞌ na pim jax ɨlhiiꞌñdhaꞌ, jaꞌp pɨx ba ji bubuakiaꞌ pim na jax gu suudaiꞌ na guꞌngukidhat mu jaꞌk jup jimdaꞌ paiꞌ na jaꞌk bhɨɨdaꞌ gu jɨbɨɨlh, jaꞌp jaꞌk gio jaꞌp jaꞌk. \v 7 Baꞌ gu jaroiꞌ noꞌ puꞌñi jaꞌk pɨx jir tuꞌm, cham jɨꞌxdhaꞌ makiaꞌ gu matdaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ, sia ku tɨix maachim na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios, \v 8 na guꞌx mat kaꞌ na cham tuꞌx biiñak kat jup tɨtdadaꞌ, pɨx bap na tɨi xi chaandaꞌ. Ni ku cham tuꞌ gammɨjɨ nabap tanoolh pu chuꞌm bhaan tɨtɨɨꞌñchokaꞌ, na guꞌ buimgidhak maakam tuꞌm bhaan jup ba tɨtɨɨꞌñchokaꞌ, gio buimgidhak maakam ɨp. Mɨkkat miꞌ pu cham ka tɨꞌñchokaꞌ na pɨn tuꞌ ka taanɨt gu Dios, pu cham tuꞌ kap jum buixdhaꞌ. \p \v 9 Baꞌ gu jax chuꞌm jiñ jaduuñ jich Xoiꞌkam bhaan noꞌ gampaiꞌ pɨx tuꞌiiꞌ na cham tuꞌ biaꞌ, jix bhaiꞌ pɨx jum taat kaꞌ buiñor gu Dios, na guꞌ bhammɨ dɨr bha jaꞌk jix chumñigam ɨlhiiꞌñdhaꞌ gu Dios, na guꞌ bhaan tɨ nɨiꞌñdhaꞌ. \v 10 Guꞌ baꞌ gu jax chuꞌm jiñ jaduuñ jich Xoiꞌkam bhaan noꞌr jix chumñigam, guꞌ ji noꞌt guꞌ naiꞌ ji chu juu gu tuꞌ na biaꞌkat, jix bhaiꞌ pɨx jum taat kaꞌ ɨp sia buiñor gu Dios, na guꞌ gu Dios puiꞌ na jax bhaan ba tɨ nɨidhidhaꞌ, puiꞌ na jax bar jix chumñigam kaꞌ buiñor, sia ku guꞌ yaꞌ gu maaxik bhaan puiꞌ ji bii. Gio na guꞌ cham tuꞌ gammɨjɨ yaꞌ pur jix chumñigam kaꞌ gu jaroiꞌ noꞌr jix chumñigam. Jaꞌp pɨx ji buusan jia na jax gu yooxiꞌ na alhio pɨx mu paiꞌ yootaꞌ, ni jɨꞌx ku iam moo gammɨjɨ miꞌ pu yootdaꞌ. \v 11 Na guꞌ noꞌt jix ioꞌm bhaiꞌ xi chon, bhaatai pu naiꞌ ji gakiaꞌ bɨɨx bɨnkam gu toonaꞌn, jix gak mi jaꞌp pup katkaꞌ, miꞌ pu dɨbai cham paiꞌ ka matgilhiaꞌ. Puꞌñi ɨp guiꞌ nam jir jix chutumñigam, jotmodaꞌ pɨx cham paiꞌ matgilhiaꞌ noꞌt tuꞌ ma duu, gio guꞌ pu nix chuꞌ ɨp ku bhɨikaꞌ. \s1 Na jax jaꞌk jix bhaaiꞌ nañ dhuñiaꞌ noꞌ cham bhaiꞌ tuñ jim \p \v 12 Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ ba tu jimiaꞌ gu jaroiꞌ noꞌ xi ñakgat gammɨjɨ pux biiñak buiñor gu Dios, sia kut giilhim bɨɨx aixim jix buam jum duukam bhaiꞌ aꞌmiram ji chu jii, na guꞌ gatuuk na puꞌñi xim tulhiiñaimɨi, miꞌ dhɨr dai na ba baidhikaꞌ guch Xoiꞌkam jix dhaam jaꞌk na paiꞌ gammɨjɨ jix jɨkgɨm bap tuiꞌkaꞌ, na joidham jix chu abhaar. Baꞌ puiꞌ ji buusniaꞌ na ba maiꞌchiaꞌ gu kuruun na joidham jix abhaar nax dhaꞌram namɨɨk, guiꞌ nat jax chuꞌm ja iimchuda guch Xoiꞌkam na saak ja makiaꞌ guiꞌ nam jɨꞌk puꞌñi miꞌ puiꞌ jimiaꞌ na jax jix aaꞌ. \v 13 Guꞌ baꞌ gu jaroiꞌ noꞌ ampɨx puiꞌx buam jix chu duñiim na jax jaꞌk cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, cham tuꞌ jax jum aaꞌndaꞌ na gu Dios puiꞌ jaꞌk jurtuꞌn ku baꞌ puiꞌ tu tatdaꞌ. Jax dhui na gu Dios cham jɨꞌxdhaꞌ puiꞌ jaꞌk jurtuꞌndaꞌ gu jaroiꞌ nax buam tu duñiaꞌ, na guꞌ cham tuꞌx buam jum duukam aꞌmiram dɨr busaak. \v 14 Jaꞌpji dɨɨlh juraꞌram dɨr na buusniaꞌ gu jaroiꞌ na puꞌñi bɨɨx aixim bam aaꞌndaꞌ, na miꞌ ba ji kaayaꞌ na jax jaꞌk jurtuꞌnkaꞌ gux buam jum duukam na baꞌx buam bax chu duñiim kaꞌ na jax jaꞌk cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios. \v 15 Miꞌ baꞌ na puꞌñi xim aagaimɨi, dho guꞌ dai na puiꞌ ba duñiaꞌ dho na jax cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, baꞌ dai na bam uaꞌtulhdhaꞌ. Miꞌ dhɨr baꞌ noꞌt cham soiꞌ kam ɨlh buiñor gu Dios na tu uañdhaꞌ, muukiꞌ chɨr bap tuiꞌñgɨdaꞌ gu iiꞌmdagaram bhaan, na guꞌ gatuuk dai na ba tulhiiñchudaꞌ gu Dios. \p \v 16 Baꞌ aapiꞌm jiñ jaaduñ jich Xoiꞌkam bhaan, chaꞌpim puiꞌ jaꞌk kam aaꞌndaꞌ na gu Dios puiꞌ jaꞌk jam jurtuꞌnkaꞌ na pim baꞌ puꞌñi buam pɨx jix chu duñiim kaꞌ na jax jaꞌk cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ guiꞌ. \v 17 Jax dhui na gu Dios cham tuꞌ aꞌmiram dɨr busaak gu tuꞌ nar jix buam jum duukam, dai ji guiꞌ na jɨꞌk tuꞌr jix kɨɨꞌp jum duukam. Bɨɨx guiꞌ na jɨꞌk tuꞌch aꞌm jimiim nar jix kɨɨꞌp jum duukam, Dios jir jup duniiꞌñ, guiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ nat jaroiꞌp duu dhi chiichiaꞌ na bhaꞌñi jaꞌp daraa jix dhaam gio dhi tanoolh na bɨɨx kap tu toonniꞌñ. Gu Dios gammɨjɨ pur Dios jia, cham paiꞌ dhuuk maakam jup bar tuꞌm, pu maaꞌn na jax pɨx jir tuꞌm na jax bar tuꞌm. \v 18 Baꞌ xich joiꞌndat tɨi xich baidhikam jix dhaam na paiꞌp tuꞌiiꞌ nach paiꞌ gammɨjɨ jix jɨjɨkgɨm bap tuiꞌkaꞌ, dai sap nach miꞌ puiꞌ xi jiimdaꞌ na jax jum kaiꞌch gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ. Joidham jix bhaiꞌch chɨɨdai jich aichdhaꞌx dhaam dai aach nach jɨꞌk miꞌ puiꞌ jimiaꞌ. \s1 Nañ jax jaꞌk tuiꞌñgɨdaꞌ noꞌñ sɨlhkam ba tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam \p \v 19 Jaꞌpniñ baꞌ moo tɨip xi jam tɨɨdam jiñ jaaduñ jich Xoiꞌkam bhaan, na pim siamri xi ñakgat noꞌ jaroiꞌ giilhim jam tɨtda na jax cham jir am. Chaꞌpim juandaꞌ, xi kɇɇkɇꞌ pim pɨx sia ku jax kaiꞌch. \v 20 Cham tuꞌ na pim moo maaꞌn jimdam bhaakui giilhim muiꞌp tɨɨdaꞌ yaꞌ dɨr mu jaꞌk, na guꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios. \v 21 Gu jaꞌpji na pim soiꞌm ɨlhdhat miꞌ puiꞌ xi jiimdaꞌ ji na jax jum kaiꞌch gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ gu Dios, guiꞌ na bhaan jich aagiꞌñ na jax jaꞌk jix bhaaiꞌ nach duñiaꞌ nach baꞌ cham jich chulhiiñaꞌ gatuuk, na pim guꞌ bax maat. Jaꞌp japim xi dhui bɨɨx na jɨꞌk tuꞌr jix buam jum duukam na yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn jix chu jaiꞌch na pim baꞌ cham dhiꞌ bhaan jum uaꞌtulhiꞌñdhaꞌ. \p \v 22 Ku guꞌ dhiꞌm aaꞌ ji na pim tuꞌ sɨlhkam miꞌ puiꞌ xi dhuiñchuꞌndaꞌ na jɨꞌk moo jax jum kaiꞌch gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ gu Dios, cham tuꞌ daipuꞌ na pim jix mat kaꞌ pɨx. Na guꞌr ba puiꞌ pɨx ɨp sia pim tɨix maat noꞌ pim guꞌ cham pu bua na jax jum kaiꞌch, dɨɨlh japim uaꞌtulhdharaꞌ tɨr jum iabudaꞌ, na pim guꞌ cham am buatgɨdaꞌ. \v 23 Na guꞌ gu jaroiꞌ noꞌ tɨix maat na jax jaꞌk jum kaiꞌch gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ gu Dios, guꞌ ji noꞌ guꞌ cham pu bua, dhiꞌ jaꞌpni pɨx ba ji buusan na jax gu jaroiꞌ noꞌm nɨnɨiꞌñ nax maachim na jax moo tuꞌm ba tɨ nɨiꞌñ, piam noꞌ cham jix jaꞌkkulhiꞌ. \v 24 Baꞌ dai miꞌ na ka tɨꞌñchokaꞌ na kam nɨnɨiꞌñdhaꞌ, miꞌ dhɨr na jaꞌp tɨ tɨgiaꞌ, pu cham tuꞌ ka tɨꞌñchokaꞌ na pɨn jax chuꞌm tɨ nɨiꞌñ. Puꞌñi ɨp baꞌ dhiꞌ. \v 25 Guꞌ baꞌ gu jaroiꞌ noꞌ kɇɇkɇt gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ gu Dios miꞌ puiꞌ xi dhuiñchuꞌ na jɨꞌk jax jum kaiꞌch na bhaan jich aagiꞌñ nach jax jaꞌk dui cham kach chulhiiñaꞌ, dhiꞌ dho gi guꞌ joidham jix jɨkgɨm bap tuiꞌkaꞌ ji gio nax bhaiꞌ ji chu buusnidhaꞌ na jɨꞌk tuꞌ jax buadaꞌ, na guꞌ joidham bhaan tɨ nɨidhidhat palhbuiꞌñchuꞌndaꞌ gu Dios. \p \v 26 Baꞌ gu jaroiꞌ noꞌ miꞌ puiꞌ tɨi xi jim na jax moo tu aagix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios na tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam, guꞌ ji noꞌ guꞌ buam pɨx tu ñiok na jax cham jir am na cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, pur cham tuꞌ kaꞌ, sia ku guꞌ tɨi puiꞌm aaꞌ na miꞌ puiꞌ bhɨichuꞌ na jax tu aagix, jir jaꞌp pɨx kaꞌ baꞌ na puiꞌm tɨɨtɨꞌndaꞌ nar jich Xoiꞌkam jɨɨgiꞌñdham, na guꞌ giilhim tu ñiokdaꞌ. \v 27 Guꞌ dhiꞌ matgam noꞌñ tuꞌ sɨlhkam miꞌ puiꞌ ba bhɨichuꞌ na jax tu aagix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios nañ ba tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam, cham tuꞌ ji nañ kañ uaꞌtulhiꞌñdhaꞌ kɨꞌn gu tuꞌ yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn, puiꞌ na jax nañ jix buam tu ñiokdaꞌ gam nañ giilhim ja tɨtdadaꞌ gu jaꞌtkam, guꞌ jaꞌpji nañ jix ja joiꞌgɨꞌndaꞌ ji gio nañ ja palhbuiꞌñdhaꞌ gu aꞌaalh nam alh jir dɨꞌdɨr koiꞌ, gio gu dɨꞌdɨlhdhɨm uꞌuub nañ xi ja maakidhat gu tuꞌ na ja aꞌm jum aagaidhaꞌ. \c 2 \s1 Nañ jax jaꞌk jix bhaiꞌ ja buadaꞌ gu jaꞌtkam sia jaroiꞌ na pɨx \p \v 1 Jaꞌpni jaꞌk jañ baꞌ moo tɨip kaiꞌchɨt jiñ jaaduñ na pim ba tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor gu Gɇꞌkam jich Xoiꞌkam, na pim cham tuꞌ jɨꞌk pɨx jix ja joiꞌndat jix bhaiꞌ ja buadaꞌ gu jaꞌtkam, jaiꞌ baꞌ tuꞌ pɨx ja ɨlhiiꞌñdhaꞌ pim. \v 2-3 Puiꞌ na jax mu paiꞌ noꞌ pim jum jumpaꞌn na pim tu daandaꞌ buiñor gu Dios, noꞌt guꞌ maaꞌn miꞌ ba ai gu maaꞌnkam jix chumñigam na bɨxchuꞌ bapaiñum jix uꞌuam totbikdam xi chu baapsatuꞌ noonbiram, gio nax kɨkɨɨꞌ xi chɨ tɨiꞌchuꞌ jix dhaꞌram namkɨm, baꞌ aapiꞌm pɨx jix bhaiꞌ tɨtdak jax chɨtda: “Jam jɨɨp jiñ jaduuñ yaꞌni jaꞌk dhix kɨɨꞌ atooxkor taꞌm.” Guꞌ baꞌ noꞌt guꞌ jaꞌx dhɨr miꞌp ba ai jumai gu maaꞌnkam na alh gampaiꞌ pɨx chuꞌm nax xaasak tɨ tɨiꞌchuꞌ giox ɨꞌk suuskam, baꞌ aapiꞌm jax chɨtda pɨx: “Aap baasɨꞌn jap pɨx ka kɨɨkaꞌ soosnaꞌn, piam kup mi jaꞌp xi dhaibuꞌ dɨɨrap noꞌp jix ooꞌn nap kɨɨk.” \v 4 Dhiꞌ jɨꞌ noꞌ pim puꞌñi jaꞌk pɨx tu bua puiꞌ bam kaiꞌch na pim jɨꞌk pɨx jix ja kɨɨgalhdhat jix bhaiꞌ ja bua gu jaꞌtkam, jaiꞌ baꞌ cham. Dhiꞌ cham tuꞌr am gu puiꞌ jaꞌk. Bɨɨx ji sia nar jaroiꞌ na pim jix bhaiꞌ ja buadaꞌ. \p \v 5 Dho guꞌ dhiꞌ ji baꞌ pɨk jix ioꞌm jix ja joiꞌndat ja aꞌm tɨ nɨiꞌñ gu Dios guiꞌ nam alh gampaiꞌ tuꞌiiꞌ nam cham tuꞌ biaꞌ, nam guꞌ gammɨjɨ pɨx soiꞌm ɨlhiiꞌñdhaꞌ buiñor. ¿Tuꞌm gi bhaan gɇꞌgɇrkam jum ɨlhiiꞌñdhaꞌ? Dai nam jix ioꞌm jix biiñak kaꞌ pɨx buiñor gu Dios. Dhiꞌ ji baꞌ pɨk ja baidhikaꞌ jix dhaam jaꞌk nat paiꞌ jaꞌk ja iimchuda na saak ja aichdhaꞌ guiꞌ nam jɨꞌk miꞌ puiꞌ jimiaꞌ na jax jix aaꞌ. \v 6 Guꞌ ji na guꞌ aapiꞌm dhiꞌ baꞌ pɨk tuꞌ pɨx ja ɨlhiiꞌñdhaꞌ, gampaiꞌ pɨx ja ɨlhiiꞌñ japim na pim ja nɨiꞌñ nam alh cham tuꞌ biaꞌ, dai gux chutumñigam na pim baꞌx ja kɨɨgalhdhat jix bhaiꞌ ja buadaꞌ. Guꞌ dhiꞌ jim baꞌ pɨk tu xi bua noꞌ mɨt bach oꞌbhaiꞌ, jich uiꞌkaꞌ am dho buiñor gu gɇꞌkam nam jich chulhiiñchudaꞌ noꞌ chich palhɨɨp am cham am bua miꞌ paiꞌ. \v 7 Gio nam guꞌ dhiꞌ baꞌ pɨk cham kɨɨgalhiꞌñ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios na tɨi tum aꞌga, tuꞌ pɨx ɨlhiiꞌñ am gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñiꞌook na bhaan tu aꞌga guch Xoiꞌkam guiꞌ nach jaroiꞌ buiñor ba tɨ jɨɨgiꞌñ. \p \v 8 Guꞌ dhiꞌm aaꞌ ji na pim miꞌ puiꞌ xi chu daaꞌñchuꞌndaꞌ na jax jum kaiꞌch miꞌ paiꞌ uꞌuan taꞌm na tu daaxix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios nap jum kaiꞌch: “Jix ja joiꞌndat jap jix bhaiꞌ ja buadaꞌ gu jaꞌtkam sia jaroiꞌ na pɨx, jaꞌp nap jax xim joiꞌndat jix bhaiꞌ buadaꞌ aap dɨɨlh.” Dhiꞌ jɨꞌ noꞌ pim puꞌñi jaꞌk duiñchuꞌ na pim baꞌ bhaan puiꞌ ba ɨlhiiꞌñdhaꞌ na pim miꞌ puiꞌ bhɨichuꞌ na jax jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios. \v 9 Guꞌ ji noꞌ pim guꞌ puꞌñi jɨꞌk pɨx jix ja kɨɨgalhiꞌñdhat jix bhaiꞌ ja bua gu jaꞌtkam, jaiꞌ baꞌ tuꞌ pɨx ja ɨlhiiꞌñ japim, cham tuꞌ miꞌ puiꞌ duiñchuꞌndaꞌ pim na jax jaꞌk tu daaxix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios. Baꞌ dhiꞌ bhaan bam uaꞌtulhdhaꞌ pim, na guꞌ dai na pim dɨɨlh jax ɨlhiiꞌñdhaꞌ pɨx na pim pu tu buadaꞌ, cham tuꞌ na jax jix aaꞌ gu Dios. \v 10 Gu baꞌ noꞌ pim bɨɨx miꞌ puiꞌ tɨi ka duiñchuꞌ na jɨꞌk jax tu daaxix gu ñioꞌkiꞌñ, guꞌ ji noꞌ pimɨt guꞌ miꞌ paiꞌ maaꞌn kap am cham am xi bua, miꞌ pimɨt dho bam uaꞌtulh gɇꞌkam kɨꞌn, jaꞌp ji buusniaꞌ na pim moo pu bɨɨx cham am buaꞌ na jɨꞌk jax tu daaxix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, sia ku pimɨt guꞌ maaꞌn kap pɨx tɨi cham am bua. \v 11 Puiꞌ na jax miꞌ paiꞌ maaꞌn kap nap jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios: “Chaꞌp bɨɨmaꞌn boppodaꞌ gu ubii noꞌp cham dhiꞌ bɨɨmaꞌn tɨɨmuiꞌx”, gio jumai kap nap jum kaiꞌch: “Chaꞌp ja kooꞌndaꞌ gu jaꞌtkam.” Baꞌ noꞌ guꞌ gu jaroiꞌ tɨi cham tuꞌ bɨɨmaꞌn boppo gu jumai ubii na cham tuꞌ bɨɨmaꞌn tɨɨmuiꞌx, guꞌ ji noꞌt guꞌ maaꞌn ma mua gu maaꞌnkam, dhiꞌ dho kɨꞌn gɇꞌkam kɨꞌn bam uaꞌtulh, jaꞌp ji buusniaꞌ na pu bɨɨx cham am buaꞌ na jɨꞌk jax tu daaxix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios. \v 12 Baꞌ aapiꞌm puꞌñi ɨp jiñ jaaduñ, miꞌ pim puiꞌ xi jiimdaꞌ na jax jix aaꞌ gu Dios. Chaꞌpim buam pɨx ka tu ñiokdaꞌ na jax cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ, guꞌ jaꞌpji na pim miꞌ puiꞌ xi bhɨichgɨdaꞌ ji, panaas ku moo bar bhaan kaꞌ na paiꞌ dhuuk jam aagiꞌñdhaꞌ gu Dios noꞌ pimɨt miꞌ puiꞌ jii na jax jum kaiꞌch gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ na bhaan jich aagiꞌñ nach jax jaꞌk duñiaꞌ nach baꞌ cham mu jaꞌk bhɨɨyaꞌ nach paiꞌ gammɨjɨ miꞌ pup jich chulhiiñdhaꞌ, piam ku chich guꞌ cham miꞌ puiꞌ jii. \v 13 Na guꞌ noꞌ pimɨt aapiꞌm cham ja palhbuix ja joiꞌndak gu jaꞌtkam kɨꞌn gu tuꞌ na ja aꞌm jum aaꞌndaꞌ, gu Dios puiꞌ cham jup jam joiꞌndaꞌ aapiꞌm, guꞌ jaꞌpji na jam tulhiiñchudaꞌ janoꞌ na paiꞌ dhuuk tum kuugalhdhaꞌ yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn, dai na puiꞌ xi jam tɨɨdai na pimɨt cham bhaiꞌ ja duu jix ja joiꞌndak gu jaꞌtkam. Guꞌ baꞌ guiꞌ nam jɨꞌk jix bhaiꞌ ja buimɨi jix ja joiꞌndat gu jaꞌtkam sia jaroiꞌ na pɨx, dhiꞌ dho gi guꞌx bhaiꞌ tu ja jimiaꞌ ji, jix bhaiꞌ ja tɨɨdai ja aichdhaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ na paiꞌp tuꞌiiꞌ. \s1 Gu Santiago nap kaiꞌchdhaꞌ nam aaꞌ nañ puiꞌ xi chu duñiidhaꞌ nañ jax jaꞌk jix biiñak kaꞌ \p \v 14 Gio baꞌ noꞌch aach jax kaiꞌch nach bɨɨx jich jujur kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam, guꞌ ji noꞌ guꞌ ni jɨꞌx kuch iam puiꞌ xi bua na jax jaꞌk bhaan jix maatɨꞌ nar puiꞌ, pu bar iatdaꞌ kaꞌ dho, pɨx jap kaiꞌchdhaꞌ ich pɨx baꞌ. Baꞌ dhiꞌ pu cham jɨꞌxdhat jich palhbuidhaꞌ janoꞌ na paiꞌ dhuuk jich aagiꞌñdhaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ na chich cham tuꞌ miꞌ puiꞌ jii na jax jix aaꞌ, sia kuch guꞌ aach yaꞌx baabuiꞌm kaiꞌch xib nach puiꞌ kaiꞌch nach bɨɨx jich jujur kɨꞌn tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam, noꞌch guꞌ cham miꞌ puiꞌ bua gu maaxik bhaan na jax jix aaꞌ. \v 15 Na guꞌ dhiꞌ jaꞌpni jaꞌk ji buusan jia na jax noꞌ maadɨt gu jax chuꞌm jich jaduuñ jich Xoiꞌkam bhaan cham ka biaꞌ gu koiꞌ na tuꞌ jugiaꞌ ni gu jajannulhiꞌñ na tɨ tɨꞌyaꞌ, noꞌ guꞌ puiꞌx dhaapak pɨx ba oirɨ. \v 16 Baꞌ noꞌ guꞌ maadɨt aapiꞌm mu jimɨɨk jax chɨtda: “Moo gɨt alh joidham jix bhaiꞌ tum jimdaꞌñ jaduuñ tuꞌ na pɨx bhaan, gɇꞌ biaꞌkaꞌ ap gu koiꞌ nap tu kuaꞌdaꞌ, gio gum jajannulh jap gɨt moop tu biaꞌkaꞌ nap tɨ tɨꞌkaꞌ nap baꞌ cham gɨbkaidhaꞌ.” Guꞌ ji noꞌ guꞌ ni jɨꞌx ku pich iam xi onbaiꞌ guiꞌ na tuꞌ aꞌmiram jum aaꞌ nap nɨiꞌñ, ¿tuꞌ gi kɨꞌn jup palhbuidhaꞌ sia kup aap miꞌ joidham tɨi xi chɨtda? \v 17 Puꞌñi jaꞌk pɨx jup ji busaak baꞌ sia kuñ aañ puiꞌ tɨi xi kaiꞌch nañ bɨɨx jiñ jur kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam. Pur jaꞌp pɨx kaꞌ baꞌ nañ puiꞌ kaiꞌchdhaꞌ nañ sap pɨk baꞌ tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam noꞌñ guꞌ cham puiꞌ xi bua gu maaxik bhaan na jax jix aaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ, puiꞌ ji buusandaꞌ baꞌ nañ pu cham paiꞌ tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam. \p \v 18 Jaiñ noꞌ jaroiꞌ jax jum tɨtda mu paiꞌ jim namkɨk: “Na baꞌ aap moo ni jɨꞌx kup iam jix bhaiꞌm duukam xip tu bua na jax jaꞌk jix kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, na saak aap baꞌ pɨk bɨɨx jum jur kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam. Aañ iam jix bhaiꞌm duukam jup tu bua ji, sia kuñ cham tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam. Puiꞌ kaiꞌchdhaꞌ ap na saak jum aaꞌ nañ bɨɨx jiñ jur kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñdhaꞌ buiñor guch Xoiꞌkam na baꞌñ baidhikaꞌ jix dhaam jaꞌk, guꞌ ji na guꞌ ni jɨꞌx kup iam jix bhaiꞌm duukam xip tu bua na jax jix aaꞌ gu Dios na bhaan jix maatɨꞌ kaꞌ gɨt nap sɨlhkam bɨɨx jum jur kɨꞌn jix biiñak kat miꞌ puiꞌ jim na jax jix aaꞌ. Aañiꞌ ji na baꞌ puiꞌ bam kaiꞌch nañ panaas tuꞌ kaꞌm nɨidhat miꞌ puiꞌ jim na jax jix aaꞌ gu Dios. Tɨɨꞌ nañ guꞌx bhaiꞌm duukam xip tu bua na jax jix kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ.” \v 19 ¿Kaꞌ na pim bax maat aa nax ioꞌm jir gɇꞌkam gu Dios gam na daipuꞌ maaꞌn jix jaiꞌch na bɨxchuꞌx aichuꞌn ku pim baꞌ ɨlhiiꞌñ na pim dai puiꞌ pɨx jaꞌk bhaan jix biiñak kat bɨɨx jam jujur kɨꞌn? Chaam ji guꞌñ jaaduñ, na guꞌ dhiꞌ cham pɨk xijai jia nañ tɨ jɨɨgiꞌñdhat jix mat kaꞌ na jax jir tuꞌm kam gu Dios. Sia dho gu jajoꞌk jix maat am na jax jir tuꞌm kam gu Dios, jix maat am ɨp na ja tulhiiñchudaꞌ gatuuk, baꞌ tɨix chotdon am xib, nam guꞌx maat nam jum tulhiiñaꞌ. \v 20 Moo pim siamri jam jujur xi biaꞌkat xim gaꞌngadaꞌ na jax pɨk jaꞌk jix aaꞌ gu Dios na pim tuiꞌñgɨdaꞌ, jam moom am japim xi baapsai dhiꞌ nañ jɨꞌk jax jam tɨtda. Na guꞌ kaiꞌñkam puiꞌ pɨx cham tuꞌ kɨꞌn jup jam palhbuidhaꞌ sia pim aapiꞌm tɨi bɨɨx jam jujur kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam, noꞌ guꞌ ni jɨꞌx ku pim iam jix bhaiꞌm duukam xip tu bua ja bui gu jaꞌtkam na jax jaꞌk jix kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, pur jaꞌp pɨx kaꞌ baꞌ na pim puiꞌm tɨɨtɨꞌndaꞌ na pim jir jich Xoiꞌkam jɨɨgiꞌñdham. \v 21 ¿Jax japim gi bax maat nat tu jii bɨjɨk guch boxii kat Abraam? Jaiñ nat tɨi pup makgɨrxi gu Dios gu maraaꞌn Isaak, sia ku daipuꞌ maaꞌn tu mar. Baꞌ joidham jix kɨɨgalh gu Dios, na guꞌx maat na dhiꞌ joidham tuꞌ kaꞌm nɨidhat miꞌ puiꞌ jim na jax jix aaꞌ. \v 22 ¿Jia na guꞌ guiꞌ tuꞌ sɨlhkam bɨɨx juraaꞌn kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñdhat buiñor gu Dios? Tɨɨꞌ na guꞌ moo miꞌ puiꞌ xi chu buidhaꞌ na jɨꞌk jax tɨɨdaidhaꞌ, jix bhaiꞌm duukam xip tu buadaꞌ gu maaxik bhaan, cham tuꞌ na daipuꞌ bɨɨx juraaꞌn kɨꞌn jix biiñak kat tɨ jɨɨgiꞌñdhaꞌ pɨx buiñor gu Dios. Dhiꞌ jɨꞌ ji baꞌ bhaan ba matgir na tuꞌ sɨlhkam tuꞌ kaꞌm nɨidhat miꞌ puiꞌ jimdat na jax jaꞌk moox aaꞌ. \v 23 Pui dho miꞌ paiꞌ tu uaꞌñix uꞌuan taꞌm dhiꞌ nat jax tu duuk gux boxii kat Abraam, miꞌ na paiꞌ tu uaꞌñix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios nap jum kaiꞌch: “Gu Dios jix ioꞌm jix kɨɨgalhdhak gu Abraam, nat guꞌ bɨɨx juraaꞌn kɨꞌn tɨjɨɨꞌñdhat miꞌ puiꞌ tu dunaak na jɨꞌk jax tɨɨdaidhaꞌ.” Puiꞌ jaꞌk jam baꞌ pup jix maat gu jaꞌtkam na sap gu Abraam gio gu Dios maap jix bhaiꞌm daaꞌ am, nam guꞌ maap maaꞌn ñiꞌook jup duuk. \p \v 24 Dho jaiñ nat jax jaꞌk tu jii guch boxii kat Abraam. Puꞌñi ɨp baꞌ aach xib, jum aaꞌ nach jix bhaiꞌm duukam xip tu buadaꞌ gu yaꞌ maaxik bhaan na jax jix kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ, gio baꞌ nach puꞌñi bɨɨx jich jujur kɨꞌn xi chɨ jɨɨꞌñdhat buiñor, na baꞌ gu Dios puiꞌ bach ɨlhiiꞌñdhaꞌ nach tuꞌ sɨlhkam miꞌ puiꞌ ba duiñchuꞌ na jax jix aaꞌ, baꞌx kɨkɨɨꞌ jaꞌtkam bach biaꞌkaꞌ. \v 25 Gio jaꞌpni ɨp nat jax tu jii bɨjɨk guiꞌ na Raab tɨɨgich nar ganaiꞌ pɨx kat. Tɨɨꞌ nat joidham jix kɨɨgalh ɨp puiꞌ gu Dios nat bɨɨx juraaꞌn kɨꞌn tɨ jɨɨgiꞌñdhak buiñor jix bhaiꞌ ja duu nat ja palhbuidhak ja tɨbiaptuda gu gook jaꞌtkam nat mu ja joot gu Josue. Gio buimgidhak nat xiaꞌ na mɨt giop ba jii, nat jaꞌp jaꞌk gabɨɨlh ja joot nam bhɨɨyaꞌ, cham tuꞌ mi gɇꞌ boi chaꞌm nam sap baꞌ cham ja tɨgiaꞌ gu miꞌ oiꞌñkam. \v 26 Aach puꞌñi jaꞌk jich aꞌm jup jum aaꞌ nach xi chu buadaꞌ noꞌch baabuiꞌ sɨlhkam miꞌ puiꞌ ba jiim na jax jix aaꞌ gu Dios. Na guꞌ noꞌch cham pu bua, pur jaꞌp pɨx kaꞌ siach tɨi puiꞌch tɨɨtɨꞌ nach jir jich Xoiꞌkam jɨɨgiꞌñdham. Jaꞌpni na jax baꞌ jia gu maaꞌnkam na guꞌ muukix kaꞌ noꞌ cham bhaan kap tuiꞌdhiꞌ gu iiꞌmdagaꞌn, dai noꞌ bhaan jup tuiꞌdhiꞌ na baꞌ duakaꞌ. \c 3 \s1 Gu Santiago nap kaiꞌchdhaꞌ na cham jir am nach giilhim pɨx tu ñiokdaꞌ \p \v 1 Moo pim alh jix bhaiꞌñ jaaduñ, chaꞌpim bɨɨx pɨx jix aaꞌndaꞌ na pim bɨɨpɨꞌ dɨr guꞌkat ja aagiꞌñdhaꞌ guch Xoiꞌkam jɨɨgiꞌñdham gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, na guꞌ dhiꞌ cham tuꞌr jaaxmadaꞌ. Jum aaꞌ guꞌ nañ bɨɨpɨꞌ jix bhaiꞌx mat kaꞌ gio baꞌ nañ miꞌ puiꞌ xi jimdaꞌ na jax pɨk jaꞌk moox aaꞌ gu Dios nañ baꞌ bar pu chuꞌm kaꞌ, nañ baꞌ guꞌ cham maakam pɨx ja aagiꞌñdhaꞌ guch Xoiꞌkam jɨɨgiꞌñdham. Na guꞌ noꞌñ miꞌ paiꞌ maakam pɨx ja aagiꞌñ, noꞌ guꞌ cham tuꞌ puiꞌ kaiꞌñkam jup jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, dhiꞌ ñich dho bhaan gɇꞌkam kɨꞌn bañ uaꞌtulh buiñor, baꞌ dai na bañ chulhiiñchudaꞌ. \v 2 Na guꞌ tuꞌ nañ pɨx bhaan bañ uaꞌtulhdhaꞌ sia tuꞌ palhɨɨp jup jum duukam mi jaꞌp noꞌñ cham bhaiꞌ maat, sia noꞌ ñich miꞌ paiꞌ maakam pɨx tɨi na cham puiꞌ tum ñiok, dhiꞌ kɨꞌn jañich dho pu bañ uaꞌtulh buiñor gu Dios. Na guꞌ dhiꞌ bɨɨpɨꞌm aaꞌ nañ jix bhaiꞌ tu ñiokdaꞌ nañ baꞌ ɨlhiiꞌñdhaꞌ nañ aꞌm tɨ nɨidhidhaꞌ gu Dios, nañ cham tuꞌ giilhim ka tu ñiokdaꞌ na jax cham jir am na cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ. Dhiꞌ pɨx noꞌñ puꞌñi jaꞌk ba duiñchuꞌ, cham jɨꞌxdhat puiꞌ ka tu duñiaꞌ dhiñ chuukuꞌ na dɨɨlh jax ɨlhiiꞌñdhaꞌ nar jix buam jum duukam, na guꞌ jaꞌp ji buusniaꞌ nañ miꞌ bhɨichdhatgɨdaꞌ na paiꞌ jax jir am. \v 3 Jaꞌpni na jax baꞌ jia gu kabai piam gu tuꞌ maachuꞌ, nañ guꞌ bhaiꞌ xi baaxdhai chiñiꞌram gu piriiñ noꞌ ñich paiꞌ ba jii nañ baꞌ kɨꞌn sɨlh bhɨichdhatgɨdaꞌ paiꞌ nañ jaꞌk jimdaꞌ, gam nañ kɨꞌn kɨksaidhaꞌ gammɨjɨ bɨɨx boi noꞌñ bax chɨmñim. Na guꞌ noꞌ cham tu piriiñchuꞌ, gammɨjɨ pup jimdaꞌ paiꞌ na jaꞌk ɨlhiiꞌñdhaꞌ dɨɨlh. \v 4 Gio jaꞌpni ɨp na jax gu gɇꞌgɇr kaknub na mu jaꞌp bhaan tum oirɨ gɇꞌ suudaiꞌ dhaam. Jaiñ jir ɨꞌlhich gu uꞌuux nam kɨꞌn palhɨɨp jax xi chu bhiijidhaꞌ guiꞌ nam bha daraichgɨdaꞌ, sɨlh ja bhɨichdhatgɨdaꞌ am paiꞌ nam jaꞌk ɨlhiiꞌñdhaꞌ sia ku guꞌ jax jir gɇꞌgɇr gu kaknub, gio sia jax jix ioꞌm jix jɨbɨɨr. \v 5 Puꞌñi pɨx jup ji buusan dhiñ ñɨɨn na yɨjɨ kɨɨk jiñ chiñ am, jir ɨlhiꞌch jup jum duukam tɨi na palhɨɨp jaꞌp joiñdhaꞌ nañ baꞌ tu aꞌgadaꞌ. Guꞌ ji na guꞌ dhiꞌ baꞌ pɨk jix ioꞌm xi chu xi bua na paiꞌ dhuuk muiꞌ ji ñokiaꞌ, jaꞌp na jax gu tai noꞌt palhɨɨp mi jaꞌp paiꞌ gɨi nax chɨ mɨidhaꞌ, pu giilhim jɨꞌx na gɇꞌ tɨ mɨɨyaꞌ paiꞌ na juugɨt jix chɨ mɨidhaꞌ kaꞌ. \v 6 Dhiñ ñɨɨn na yɨjɨ kɨɨk jiñ chiñ am, puꞌñip ji buusan na jax gu tai, na guꞌ na paiꞌ dhuuk bhaiꞌ ji joñiaꞌ, jix bhaaiꞌ na giilhim tɨꞌyaꞌ na jax cham puiꞌ tum ñiok na sia gu Dios cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ. Aañ baꞌ bhaiꞌñ aꞌm ji jimiaꞌ gu uaꞌtulhdharaꞌ na paiꞌ dhuuk puꞌñi giilhim tɨꞌyaꞌ dhiñ ñɨɨn bɨnkam guñ chiñ noꞌñ cham sooꞌmchulhiꞌñ, na guꞌ nañ jax ba kaiꞌch, na kaiꞌñkam dhiñ ñɨɨn puiꞌ ji buusan na jax gu tai. Baꞌ na paiꞌ dhuuk giilhim tɨꞌyaꞌ, jaꞌp ji buusniaꞌ na bhaiꞌ pu ji mɨɨyaꞌ bɨɨx dhiñ chuukuꞌ, na guꞌñ aꞌm ba jimiaꞌ gu uaꞌtulhdharaꞌ. Ku guꞌ dhiꞌ mummu kat jup jum kaiꞌch ji na paiꞌ cham tutkɨ gu tai nañ pu ba mɨɨjidhat jup tuiꞌkaꞌ nañ paiꞌ gammɨjɨ miꞌ pup jiñ chulhiiñdhaꞌ, dhiñ ñɨɨn na tuꞌm daꞌp duñiaꞌ noꞌñ cham sooꞌmchulhiꞌñ. Ku baꞌ guꞌ chi na guꞌx xijai nañ baꞌ sooꞌmchulhdhaꞌ noꞌ jax jix chɨꞌiim, \v 7 cham puiꞌ na jax gu jaroiꞌ noꞌx ja sasoiꞌntam gu jɨꞌngiarum sasoiꞌ, puiꞌ na jax gu uꞌjiꞌ, piam gu kookoꞌ, piam gu maapiꞌñ, piam sia jax chuꞌm, daipuꞌ na ja daꞌngɨi ja mamaansutdai ja mamtuxdhaꞌ jax ña ɨlhiiꞌñdhaꞌ, puiꞌ jaꞌk machiaꞌ am. \v 8 Guꞌ matgam dhiñ ñɨɨn gio dhiñ chiñ chi guꞌ moox xijai ji nañ aaꞌñdhaꞌ gio nañ sooꞌmchulhdhaꞌ na jax jup ɨlhiiꞌñdhaꞌ, jaꞌpji na pu tɨꞌyaꞌ na jax jup jix chɨꞌiim kaꞌ, na guꞌ dhiꞌ cham tuꞌr jix kɨɨꞌp jum duukam bak. Dhiꞌ jaꞌp ji buusan ji na bhaan dɨr jum gɨgɨꞌlhiꞌñ dai gu tuꞌ nax ioꞌm jix maimdaꞌ. \v 9 Jaiñ guꞌ dhiñ ñɨɨn gio dhiñ chiñ jañ kɨꞌn pɨx jup gɇꞌkamtuꞌndaꞌ tɨi gu Dios jich Gɨꞌkoraꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ, guꞌ ji nañ guꞌ dhiꞌ kɨꞌn pɨx giilhim jup ja tɨɨdaꞌ gu jaiꞌ jaꞌtkam nañ jix maat nat Dios jup ja duu, na saak jir pu chuꞌm am ɨp na dɨɨlh, na jax aaꞌ kuñ pu ja tɨtdaimɨi nañ jax ɨlhiiꞌñ na cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios. \v 10 ¿Jax baꞌ jaꞌk jup tuꞌiiꞌ dhiꞌñ jaaduñ nach baꞌ guꞌ dhich chiichiñ kɨꞌn pɨx jup gɇꞌkamtuꞌndaꞌ gu Dios gio baꞌ moo nach giilhim jup ja tɨtdadaꞌ gu jaꞌtkam na jax aaꞌ? Panaas guꞌ moo dhiꞌ cham tuꞌ am gɨꞌnsɨ ji gu puiꞌ jiñ jaaduñ. \v 11 Na guꞌ dhiꞌ jaꞌpni jia na jax baꞌ paiꞌ noꞌ dɨɨbon gu suudaiꞌ, ¿paa pim duuk nɨiꞌñ na jɨꞌx jix iꞌoob miꞌ dhɨr jup ba buan, jɨꞌx baꞌ moox xibuꞌ? ¿Jia na guꞌ cham? \v 12 Gio jaꞌpni ɨp na jax gu iigɨx, na guꞌ cham jɨꞌxdhaꞌ turaasno iibhaiꞌñchaꞌ, nix chuꞌ gu uubas ku cham jɨꞌxdhaꞌ iigɨx iibhaiꞌñchaꞌ, na guꞌ cham tuꞌr pu chuꞌm kaꞌ gu toonaꞌn. Puꞌñi ɨp baꞌ dhiꞌñ jaaduñ, aañ cham paiꞌ dhuuk tɨ nɨiꞌñ ji paiꞌ na dɨɨbon gu suudaiꞌ na jɨꞌx jix xibuꞌ miꞌ dhɨr jup ba buandaꞌ, jɨꞌx baꞌ moox iꞌoob ɨp. \s1 Nañ jax jaꞌk tu jimdaꞌ noꞌñ sɨlhkam jix bhaiꞌ bax maat na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios \p \v 13 Noꞌ jaroiꞌ maadɨt jix bhaiꞌ bax maat na jax pɨk jaꞌk moox aaꞌ gu Dios na tuiꞌñgɨdaꞌ, jum aaꞌ nar jix bhaiꞌkam kaꞌ gio nax bhaiꞌ xi chu jimdaꞌ ja bui gu jaiꞌ, na baꞌ dhiꞌ bhaan jix maatɨꞌ kaꞌ na sɨlhkam jix bhaiꞌ bax maat gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios. Baꞌx ioꞌm pɨx bhaiꞌ ji maachidhaꞌ noꞌ puiꞌ jaꞌk duiñchuꞌ. \v 14 Guꞌ ji noꞌ guꞌ dai gɇꞌkam jum taatɨt naiꞌx ja bhaamkiꞌñ gu jaiꞌ na puiꞌ jim aagɨt nax ioꞌm jix chu maat sia tuꞌ na pɨx, gam sia na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios, cham tuꞌr diꞌ kaꞌ gu matdaꞌ guiꞌ na Dios tu maak. \v 15 Na guꞌ guiꞌ cham tuꞌ pu chuꞌm tu maak jia gu matdaꞌ na baꞌ gu jaroiꞌ kɨꞌn gɇꞌkam jim taatɨt naiꞌx ja bhaamkiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam na palhɨɨp bar jix aixkam. Guꞌ dhiꞌ yaꞌ kam pɨx ji dhi oiꞌñgaꞌn na bhaan jup tuiꞌñgɨdaꞌ gu matdaꞌ gu jaroiꞌ na puꞌñi jaꞌk pɨx jir tuꞌm kaꞌ na jax jaꞌk jurtuꞌnkaꞌ pɨx gu jaꞌook, puiꞌ ku baꞌ gɇꞌkam jim taatɨt naiꞌ pɨx jix chu bhaamkiꞌñdhaꞌ. \v 16 Paiꞌ noꞌm muiꞌ jaiꞌch gu pu chuꞌm gu jaꞌtkam, gammɨjɨ pɨx jum daaꞌngichgɨdaꞌ am tuꞌ na pɨx bhaan nam xim jɨjɨɨgak kat kɨꞌn gu tuꞌ nam biaꞌkaꞌ bɨɨx jɨꞌmaꞌn. Jum kooꞌndaꞌ am jaiꞌ, jaiꞌ baꞌ nam jum kokdadat jum koꞌktolhiꞌñdhaꞌ, gammɨjɨ na jax cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios. \v 17 Matgam guꞌ guiꞌ nam moo tuꞌ sɨlhkam bax maat na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios nam tuiꞌñgɨdaꞌ, nat ba ja tajaañ gu matdagaꞌn, miꞌ puiꞌ ji nam xi jiimdaꞌ na jax jaꞌk jix kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ. Cham paiꞌ tuꞌ bhaan jum uaꞌtulhiꞌñdhaꞌ am, ni kum cham paiꞌ dhuuk tuꞌ kɨꞌn ja bhaamkiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam, dai ji nam jir jix bhabhaiꞌkam kat jix bhaiꞌ ja tɨtdadaꞌ, gio baꞌ nam jix ja joiꞌmdat ja palhbuiꞌñdhaꞌ tuꞌ na pɨx bhaan. Dhiꞌ jɨꞌ ji na baꞌ puiꞌ bam kaiꞌch nam sɨlhkam jix maatɨt miꞌ puiꞌ ba bhɨichuꞌ na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios noꞌm puꞌñir jix bhabhaiꞌkam sia jaroiꞌ na pɨx buiñor. \v 18 Baꞌ gu jɨꞌk nam puꞌñi jix maatɨt gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios jix bhaiꞌ pɨx ja tɨtdaꞌ gu jaꞌtkam, nam cham paiꞌ dhuuk tuꞌ kɨꞌn ja kokda, dhiꞌ jaꞌp ji buusniaꞌ nam jix kɨɨꞌp jum duukam ja aꞌm tɨ ɨs gu jaꞌtkam. Puiꞌ na jax nam jax jaꞌk dui cham tuꞌ bhaan jax ji kaiꞌchɨt tu oiꞌñkaꞌ, ni kum cham paiꞌ dhuuk tuꞌ kɨꞌn jum kokdadaꞌ, dai ji nam jix jɨjɨkgɨm jix bhaiꞌm taatɨt miꞌ puiꞌ jiimdaꞌ na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios. \c 4 \s1 Gu Santiago nap kaiꞌchdhaꞌ na cham jir am nach bhaan tɨtɨɨꞌñchokaꞌ gu tuꞌ yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn \p \v 1 ¿Paa pim dɨr ɨlhiiꞌñ nam gɨgɨꞌlhiꞌñ gu bhaamdaꞌ na pim baꞌ ba jim ñiñiokboixdhaꞌ tuꞌ na pɨx bhaan gam na pim ba jim koodaꞌ? Dho bhaiꞌ dhɨr jam jujur am bhaan na pim bɨɨx aixim jix chu duñiik kaꞌ na tuꞌ cham jum aagaidhaꞌ, gam na pim bhaan tɨtɨɨꞌñchokaꞌ gu tuꞌ yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn. \v 2 Tɨix aaꞌndaꞌ pim na pim jaiꞌp biaꞌkaꞌ gu tuꞌ na pim nɨiꞌñxiꞌñkaꞌ na biaꞌ gu jumai. Jɨꞌx japim tɨi bax chu kokdak kaꞌ, piam ku pim bax muꞌaam kaꞌ gu jaroiꞌ na pim baꞌ puꞌñi duuji ba biaꞌkaꞌ gɨt gu tuꞌ na pim jix aaꞌndaꞌ na pim biaꞌkaꞌ. Guꞌ ji na guꞌ cham, na guꞌ ni jɨꞌx ku pim soiꞌm ɨlhdhat jup xi chaandaꞌ gu Dios na jam makiaꞌ, dai na pim puꞌñix bhaamut ja tɨꞌñchokaꞌ gu jaiꞌ, gam na pim jix ja jɨɨgak kaꞌ tuꞌ na pɨx bhaan. \v 3 Gio ji na guꞌ sia ku pim tɨi taan gu Dios na jam makiaꞌ gu tuꞌ na pim jix aaꞌndaꞌ na pim biaꞌkaꞌ, cham tuꞌp jam maakdaꞌ, na guꞌx bhaiꞌx maat kaꞌ na pim bhaan pɨx gɇꞌgɇrkam jum taat kaꞌ gio na pim kɨꞌn bɨɨx aixim jix chu duñiik kaꞌ na jax jaꞌk cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ, cham tuꞌ na pim kɨꞌn jix bhaiꞌm duukam jup tu buadaꞌ. \v 4 Jaꞌp japim pɨx ba ji buan jiñ jaaduñ na jax gu jax chuꞌm ubii noꞌ tɨi bɨɨmaꞌn tɨɨmuiꞌx maaꞌn gu chioꞌñ, noꞌ guꞌ jumai bɨɨmaꞌn boppo. Dhiꞌ pu chuꞌm gu jaꞌtkam cham tuꞌ ja kɨɨgalhiꞌñ gu Dios, na pim guꞌx maat na gu jaroiꞌ noꞌ puꞌñi pɨx jaꞌk tu jim, noꞌ dai bɨɨx aixim tu bua na jax cham jir am, cham tuꞌ bhaan tɨ nɨidhidhaꞌ gu Dios, jir kɨꞌdargaꞌn kaꞌ pɨx, na guꞌ cham miꞌ puiꞌ jimdaꞌ na jax jix aaꞌ. \v 5 Na guꞌp jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ nax ioꞌm xich joiꞌndat xich dhaꞌ aach, nat guꞌ tɨich aꞌm ba tajaa gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ nach baꞌ kaichgɨt miꞌ puiꞌ xi jiimdaꞌ gɨt na jax jix aaꞌ, cham tuꞌ nach maakam tu buidhaꞌ. \v 6 Jumai kap jup jum kaiꞌch ɨp gu ñioꞌkiꞌñ na sap jix kɨɨgalhdhat jix joiꞌgɨꞌndaꞌ gu Dios gu jaroiꞌ na gampaiꞌ pɨx jum ɨlhiiꞌñdhaꞌ, guꞌ baꞌ guiꞌ na gɇꞌkam jum taat kaꞌ, gampaiꞌ pɨx biaꞌkaꞌ, ni ku cham kɨɨgalhiꞌñdhaꞌ. \v 7 Baꞌ aañ jam guguuxiꞌñ jiñ jaaduñ na pim muiꞌ xix biiñak kaꞌ buiñor gu Dios bɨɨx jam jujur kɨꞌn. Chaꞌpim mu jaꞌk kɇɇkɇꞌ gu jaꞌook. Xi ñiokdhai pim bhaankamuꞌn guch Xoiꞌkam, ka na guꞌ pu jimiññolhiaꞌ, baꞌ cham tuꞌ maakam ka jam jurtuꞌnkaꞌ. \v 8 Soiꞌ pim bam ɨlhdhaꞌ buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ na baꞌ xi jam joiꞌndai gio jam aꞌm jup ba tɨ nɨidhidhaꞌ. Jaꞌp ji buusniaꞌ na pim jix bhaiꞌ bam iꞌkoimdhaꞌ gio na pim ba uanaꞌ gu jam jujur, na guꞌ ba tu jam uañdhaꞌ gu Dios noꞌ pimɨt soiꞌm ɨlhdhak puiꞌ ba tɨɨꞌn na pim cham puiꞌ ka tuiꞌkaꞌ, sia ku pim guꞌ puiꞌ tɨi kam aagɨt na pim bɨɨx gok kap jup tuiꞌkaꞌ gɨt, puiꞌ na jax na pim kaichgɨdaꞌ gu Dios gio baꞌ na pim puꞌñi bɨɨx aixim tu buadaꞌ gɨt na jax cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ. \v 9 Na guꞌ cham kɨɨgalhiꞌñ gu Dios gu puiꞌ jaꞌk, guꞌ ji na pim soiꞌ pɨx bam ɨlhiiꞌñdhaꞌ yaꞌ dɨr jaꞌp jaꞌk. Chaꞌpim jix bhaiꞌm taatɨt ka jɨɨmdaꞌ, ni na pim gɇꞌgɇrkam jum taat kaꞌ, jaꞌpji na pim soiꞌm ɨlhdhat ba suandaꞌ ji puiꞌ xim aagɨt na pim gɇꞌkam kɨꞌn cham am buatuꞌ gu puiꞌ na pim jax jaꞌk tu jim. \v 10 Gio na pim gampaiꞌ pɨx bam ɨlhiiꞌñdhaꞌ buiñor gu Dios, cham tuꞌ na pim bhaan ka tɨtɨɨꞌñchokaꞌ gu tuꞌ yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn, na baꞌ miꞌ dhɨr puꞌñi xi jam joiꞌndai gio jam aꞌm jup ba tɨ nɨidhidhaꞌ, gam na ba jam palhbuiꞌñchuꞌndaꞌ tuꞌ na pɨx bhaan. \s1 Gu Santiago nap kaiꞌchdhaꞌ na cham jir am nach pu tɨɨdaꞌ guch jaduuñ jich Xoiꞌkam bhaan na cham tuꞌ miꞌ puiꞌ jim na jax jix aaꞌ \p \v 11 Gio jaꞌpniñ baꞌ moo tɨip kaiꞌchɨt jiñ jaaduñ jich Xoiꞌkam bhaan, na pim gɨt cham tuꞌ bhaan jax ji kaiꞌchɨt tu oiꞌñkaꞌ. Chaꞌpim jum aꞌaꞌgat, gio na cham jir am na pim jax tɨɨdaꞌ gu jax chuꞌm jich jaduuñ jich Xoiꞌkam bhaan na cham tuꞌ miꞌ puiꞌ jim na jax tu daaxix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios. Nap guꞌ cham tuꞌ dhiꞌ pu chuꞌm kɨꞌn daaxix kaꞌñ jaduuñ nap miꞌ dhɨr ja aagiꞌñdhaꞌ gu jaiꞌ noꞌm miꞌ puiꞌ jiim kaꞌ baꞌ cham, jaꞌpji nap miꞌ puiꞌ xi jimdaꞌ aap dɨɨlh cham tuꞌp jum buixdhat nam jax jaꞌk jup tuiꞌñgɨdaꞌ gu jaiꞌ. Na guꞌ noꞌp puꞌñi jaꞌk duiñchuꞌ, puiꞌr jum duukam kaꞌ nap gɇꞌkam jum taat, cham tuꞌ nap miꞌ puiꞌ jim na jax jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios. \v 12 Na guꞌ dai gu Dios jich Gɨꞌkoraꞌ jix maat na jaroiꞌ miꞌ puiꞌ jimchuꞌ na jax jum kaiꞌch gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñioꞌkiꞌñ gio na jaroiꞌ cham tuꞌ miꞌ puiꞌ jim. Guiꞌ baꞌ dɨɨlh ja aaꞌñdhai na mɨt paiꞌ cham am bua ja tulhiiñchudaꞌ gatuuk gu jɨꞌk nam cham miꞌ puiꞌ jimiaꞌ. Guꞌ baꞌ gu jɨꞌk nam miꞌ puiꞌ jimiaꞌ, dai na ba ja baidhikaꞌx dhaam na paiꞌp tuꞌiiꞌ. Jaꞌpni jaꞌk dhiꞌñ jaaduñ, baꞌ cham bhaaiꞌ nach aach moo jax jup ja tɨtdadaꞌ guch jaaduñ nam cham miꞌ puiꞌ jiim, nach guꞌ cham pu chuꞌm kɨꞌn dalhxix kaꞌ. Jaꞌpji aach dɨɨlh nach miꞌ puiꞌ xi jiimdaꞌ nax ioꞌm jum aaꞌ. \s1 Gu Santiago nap kaiꞌchdhaꞌ na cham bhaaiꞌ nach dɨɨlh gɇꞌgɇrkam jich chaatɨt pux chu duñiik kaꞌ nach dɨɨlh jax ɨlhiiꞌñdhaꞌ \p \v 13 Jix bhaiꞌ pim xiñ kaayaꞌ aapiꞌm na pim joidham tɨ ɨlhdhat jup kaiꞌchdhaꞌ: “Maik jach tu juanpuꞌ mummu jaꞌp na jax jix bhaiꞌ tum namkiꞌñ. Maaꞌn oidhaꞌch mu juruuñdhaꞌ, joidham jach muiꞌ xi maiꞌchɨi gu tuumiñ bhaiꞌp ba jimiaꞌ, tuꞌ gi. Jaꞌxñich moo gamaiꞌ ji jimiaꞌ piam kabuimuk, xi chu bhiiñorai ich gu tuꞌ nach tu gaꞌraidhaꞌ nach baꞌx ioꞌm muiꞌ maiꞌchiaꞌ gu tuumiñ.” \v 14 Jaiñ guꞌ ni ku pim jix mat kaꞌ na tuꞌ jax jam duñiidhaꞌ gu miꞌ jotmodaꞌ, sia ku pim aapiꞌm joidham tɨi tɨ ɨlhiiꞌñ na pim tu duñiaꞌ. Pu cham mat kaꞌ pim noꞌ pim moo puiꞌp ka duduakaꞌ buimgidhak kaꞌ baꞌ guꞌ cham, guiꞌ dho ji nach guꞌ cham tuꞌ gammɨjɨ joodaip jich dhuukat yaꞌ paiꞌ darkaꞌ. Jax dhui nach guꞌ aach jaꞌpni pɨx ji buan na jax gu jikoom na mu jaꞌp sɇꞌkaꞌ kabuimuk jaꞌk. Alhio pɨx miꞌ puiꞌ tuiꞌkaꞌ, na paiꞌ dhuuk bhaiꞌ ji chu juukaꞌ pɨx cham paiꞌ matgilhiaꞌ. \v 15 Guꞌ dhiꞌ bɨɨpɨꞌm aaꞌ ji nach jix biiñak kaꞌ buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ guiꞌ na jaroiꞌch chaiñbuiꞌñ gu iiꞌmdaꞌ nach kɨꞌn dudua. Jaꞌpjani nach kaiꞌchdhaꞌ noꞌch jax jup ɨlhiiꞌñ: “Mooñ jaꞌpni tu duñiaꞌ kabuimuk gio jaꞌpni, noꞌ moo puiꞌ jaꞌk jup jix aaꞌndaꞌ gɨt dho ji guch Gɨꞌkoraꞌ na jaroiꞌch palhbuiꞌñ bɨɨx aixim bhaan.” \v 16 Guꞌ ji na guꞌ aapiꞌm dɨɨlh pɨx gɇꞌgɇrkam jim taatɨt bɨɨx aixim jum aaꞌndaꞌ na pim tu duñiaꞌ, ni jɨꞌx ku pim iam jix biiñak kat buiñor gu Dios. Dhiꞌ puꞌñi chuutuꞌm gu jaꞌtkam, cham tuꞌ ja kɨɨgalhiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ, na guꞌ cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ noꞌm dɨɨlh gɇꞌgɇrkam jum taat. \v 17 Puꞌñi jaꞌk jañ dho baꞌ pɨx jam tɨtdañ jaaduñ, jam guguuxiꞌñ iñ na pim siamri miꞌ puiꞌ xi jiimɨt na jax jaꞌk jix kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ. Na guꞌ moop jir uaꞌtulhdharaꞌ ji bo noꞌch aach jaꞌp xi dhuukat na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios maakam tu buim, noꞌch guꞌ tɨix maat na jax jaꞌk jix aaꞌ. \c 5 \s1 Nam jax jaꞌk tuiꞌñgɨdaꞌ guiꞌ nam jir jix chutumñigam \p \v 1 Baꞌ aapiꞌm na pim jir jix chutumñigam, soiꞌ pim bam ɨlhdhaꞌ buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ, na guꞌ bam aajim na paiꞌ dhuuk cham bhaiꞌ tu jam jimiaꞌ. \v 2 Chaꞌpim mu jaꞌk bhaan ka jujurtɨkaꞌ gu tuꞌ na pim biaꞌ na pim kɨꞌn jir jix chutumñigam, na guꞌ dhiꞌ jaꞌp ji buusan na bax dhɨbaalh, na pu cham tuꞌ ka bhaiꞌ. Gio dhi jam jajannulh jix dhaꞌram namkɨm na pim tɨ tɨꞌ, puiꞌ cham tuꞌp ka bhaiꞌ, na guꞌ jaꞌp jup ji buusan na ampɨx bam bhɨɨ nax ioꞌm bax dhɨbaalh. \v 3 Gux uam totbikdam gio gux chua totbikdam na pim biaꞌ nax ioꞌm jix dhaꞌram namɨɨk, jaꞌp ji buusan nax ioꞌm jix kuukum pɨx baꞌ gam na bax konbiꞌñ, na guꞌ pur cham tuꞌ buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ, sia ku guꞌ panaas jix ioꞌm jix dhaꞌram namɨɨk na pim puiꞌ xim aaꞌ. Aapiꞌm chi guꞌ jaꞌp jum aaꞌ na pim puiꞌ pɨx jup jimiaꞌ jix dhaam jaꞌk sia ku pim jaꞌx ji chɨ kɨɨsaim na pim jumpadaim dhix dhaꞌram namkɨm xib na yaꞌ bar miaꞌn na paiꞌ dhuuk tum kuugalhdhaꞌ. Jaꞌkbuiꞌ kat jaꞌp ji buusniaꞌ ji na dhiꞌ baꞌ mu jaꞌk xi jam iabuꞌ tai chɨr na paiꞌ cham tutkɨ, na guꞌ dhiꞌ bhaan jam tulhiiñchudaꞌ gu Dios na pim dai jumpadim gux dhaꞌram namkɨm, iam guꞌ miꞌ puiꞌp ba ji jii pimɨt na jax jix aaꞌ na pim baꞌ puꞌñi duuji jimiaꞌ gɨt buiñor. \v 4 Daman gu jam tujuandam tuk japim puiꞌ pu cham ja namkidhaꞌ paiꞌjɨ, sia kum alh tɨix bhaiꞌ bua nam jam ɨxiiꞌñdhaꞌ gio nam tu ordaꞌ. Tuꞌ pɨx ja ɨlhiiꞌñdhaꞌ pim, ni jɨꞌx ku pim jix ja joiꞌgɨꞌndaꞌ. Ku baꞌ guꞌ na guꞌ gu Dios jix bhaiꞌ ja kɇɇ nam gɇꞌkam kɨꞌn tɨi soiꞌm ɨlhiiꞌñ buiñor na pim ja tulhiiñchuꞌn, guiꞌ baꞌ dɨɨlh jup bax maat na jax dhui ja palhbuidhaꞌ, \v 5 sia ku pim guꞌ aapiꞌm cham tuꞌp jum buixdhat gɇꞌgɇrkam jum taatɨt bɨɨx aixim tu bua na jax cham kɨɨꞌ kaꞌm nɨiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ, dai guꞌ na pim bɨɨx aixim tu bua na pim dɨɨlh jax ɨlhiiꞌñ. Jaꞌp ji buusan na pim jum giiꞌñchudaim na baꞌ miꞌ dhɨr jaꞌp tu jam doodaꞌ na jax gu sasoiꞌ nam ja giiꞌñchudat ja koodat ja kuaꞌdaꞌ, \v 6 na pimɨt guꞌ gɇꞌ bam uaꞌtulh na pimɨt bɨɨx ja tulhiiñchudak ba ja koi guiꞌ nam cham tuꞌ bhaan kuiñcha biaꞌkat. \s1 Gu Santiago nap kaiꞌchdhaꞌ nach sap cham jax jich aagɨt tɨ nɨɨrkaꞌ na paiꞌ dhuuk bha jim guch Xoiꞌkam \p \v 7 Aapiꞌm moo cham tuꞌ bhaan jax jim aagɨt tɨ nɨɨrkaꞌñ jaduuñ janoꞌ na paiꞌ dhuuk bha jim guch Xoiꞌkam, Dios japim pɨx buiñor jix biiñak kaꞌ cham jim oꞌjolhdhat. Jaꞌpni na jax baꞌ gu jaroiꞌ noꞌt tɨ ɨi, na guꞌ soiꞌ pɨx jum ɨlhiiꞌñdhaꞌ na baꞌ bha duukdaꞌ na kɨꞌn tu kaibhaidhaꞌ, miꞌ dhɨr baꞌ tɨ nɨɨrdaꞌ na paiꞌ kabkaꞌ na baꞌ pɨk ba tu oraaꞌ, cham tuꞌ gu miꞌ jotmodaꞌ nax aaꞌndaꞌ na gɨt ba tu oraaꞌ. \v 8 Aapiꞌm puꞌñi ɨp jiñ jaaduñ, chaꞌpim jax jum aaꞌndaꞌ na cham ob paiꞌ aajim guch Xoiꞌkam na pim tɨi xi chɨ nɨɨra, Dios japim pɨx buiñor jix biiñak kaꞌ cham jax jim aagɨt nañ jax ba jam tɨtda. Pu ka na guꞌ jootom yaꞌ pɨx ba kɨɨkaꞌ cham jum ɨlhdham, dai ji nach cham oodat pɨx am tɨ nɨɨrdaꞌ. \v 9 Aapiꞌm jix bhaiꞌ xi chu jimdaꞌ dai. Chaꞌpim bɨɨx aixim jum iꞌiattulhdhat jum ñiñiokboixiꞌñdhaꞌ, ni ku pim cham jum bhabhaakuiꞌñdhaꞌ, na baꞌ guꞌ cham puiꞌ jam tɨɨdai jam tulhiiñchudaꞌ guch Xoiꞌkam noꞌt yaꞌ ba ai. Na guꞌ noꞌ pim aapiꞌm puꞌñi jaꞌk pɨx tu jim, puiꞌ ji jam tɨɨdaꞌ na pim dhiꞌ bhaan kuiñcha biaꞌ, puiꞌ jam tɨɨdaꞌ na pimɨt dhiꞌ bhaan cham tuꞌ miꞌ puiꞌ jii na jax jix aaꞌ, baꞌ dai na ba jam tulhiiñchudaꞌ. Alh moo cham jɨꞌx ka mɨɨkidhaꞌ ji guꞌ na yaꞌ pɨx ba aayaꞌ guch Xoiꞌkam, am bha miaꞌn bam kɨisap ji guꞌ na bhaiꞌ bar jimdam. \v 10 Aapiꞌm guꞌ miꞌ puiꞌ xi jiimdat ji na jax jix aaꞌ jix biiñak kaꞌ buiñor, chaꞌpim jax jim aagɨt sia ku jax giilhim cham bhaiꞌ tu jam jim xib bɨɨx aixim bhaan. Miꞌ pim puiꞌ xi chu daaꞌñchuꞌndaꞌ nat jax tu ja jii guiꞌ nam bɨjɨk ya jaꞌp bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk guch Gɨꞌkoraꞌ nam puꞌñi giilhim jum tulhiiñaimɨk bɨɨx aixim bhaan nam tɨi tu aꞌgadaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ. \v 11 Aapiꞌm baꞌ puꞌñi ɨp, na guꞌ aach nach jɨꞌk ba tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guch Xoiꞌkam, gammɨjɨ jich aꞌm tɨ nɨidhidhat jich palhbuiꞌñchuꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ nach baꞌ gammɨjɨx bhaiꞌch chaatɨt jix jɨjɨkgɨm jup tuiꞌkaꞌ guch iꞌiiꞌmdaꞌ bhaan, sia kuch puꞌñi bɨɨx aixim bhaan jich chulhiiñ. ¿Jax japim gi bax maat nat tu jii bɨjɨk guiꞌ na Job tɨɨgich? Jaiñ nat giilhim jum tulhii bɨɨx aixim bhaan, ku guꞌ miꞌ nat xi ñakoo sia ku jax giilhim jix buam tu tatdaꞌ, joidham jix bhaiꞌ tu jii ji, gɇꞌp jum duukam jup tu duu gu Dios buiñor, jix joiꞌndat palhbui, na guꞌ bhaan tɨ nɨidhidhat jup tuiꞌkaꞌ. Aach baꞌ puꞌñi ɨp jiñ jaaduñ noꞌch xi ñakooꞌ siach puꞌñi giilhim jich chulhiiñ tuꞌ na pɨx bhaan, guiꞌ dhoch palhbuidhaꞌ, na guꞌ guiꞌ joidham jir jix bhaiꞌkam, dai pɨx ji noꞌch jix biiñak buiñor. \p \v 12 Gio jaꞌpniñ baꞌ moo tɨip kaiꞌchɨt jiñ jaduuñ jich Xoiꞌkam bhaan na pim tuiꞌñgɨdaꞌ gɨt, na pim cham paiꞌ dhuuk jax kaiꞌchdhaꞌ dho na dhix dhaam bhaan jix maatɨꞌ kaꞌ nar puiꞌ kaꞌ jax na pim kaiꞌchdhaꞌ, piam dhi oiꞌñgaꞌn, piam sia gu tuꞌ yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn, na pim puiꞌ jim aagɨt na dhiꞌ baꞌ jam palhbuidhaꞌ piam ku jam tulhiiñchudaꞌ noꞌ jax dhuukat cham jir puiꞌ jax na pim kaiꞌchdhaꞌ. Jaꞌpji daipuꞌ na pim pu tɨꞌyaꞌ pɨx na cham noꞌ pim jix maat na cham jir puiꞌ. Piam noꞌ pim jix maat nar puiꞌ, dho daipuꞌ na pim pu tɨꞌyaꞌ pɨx na jɇɇꞌ. Daipuꞌ dhiꞌ nax aaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ nach sɨlhkam tuch aꞌaꞌgiꞌñdhaꞌ na baꞌ cham dhiꞌ bhaan jich chulhiiñchudaꞌ gatuuk noꞌt ba tum kuugalh. \p \v 13 Guꞌ baꞌ noꞌ moo maadɨt aapiꞌm cham bhaiꞌ tu jim na tuꞌ na pɨx bhaan jum tulhiiñ, jum aaꞌ na soiꞌm ɨlhdhai pu tɨɨdaꞌ gu Dios na palhbuidhaꞌ na baꞌ miꞌ dhɨr cham kam tulhiiñdhaꞌ. Piam ku guꞌx bhaiꞌ tu jim, baꞌx jɨkgɨm jup tuꞌiiꞌ nax bhaiꞌ tu tatdaꞌ, dho guꞌ dai dho na laalaꞌñxiꞌñdhaꞌ gu alabaaꞌn buiñor gu Dios na taxchaabgiꞌñdhaꞌ. \v 14 Piam ku guꞌ jaroiꞌ maadɨt ɇɇ gu jax chuꞌm kokdaiꞌ na kɨꞌn jix kaꞌook, dai na ja umuaꞌñdhaꞌ dho guch Xoiꞌkam jɨɨgiꞌñdham guiꞌ nam jɨꞌk bɨjɨk dɨr ba tɨ jɨɨgiꞌñ nam tu daañxidhaꞌ buiñor gu Dios na duaꞌñdhaꞌ xi juulhdhai am palhɨɨp gu asait. \v 15 Duaꞌñdhaꞌ dho guch Gɨꞌkoraꞌ noꞌ mɨt bɨɨx ja jujur kɨꞌn soiꞌm ɨlhdhak buiñor tu daañxi, tu uaꞌñdhaꞌ ɨp noꞌt tuꞌ bhaan jum uaꞌtulh buiñor. \v 16 Puꞌñi jaꞌk jum aaꞌ na pim duiñchuꞌndaꞌñ jaaduñ. Xi chu aꞌgat japim xi chum uañdhat maaꞌn ñiꞌook xip buaꞌt noꞌ pimɨt tuꞌ bhaan mam uaꞌtulh dai aapiꞌm jam bui, na baꞌ guꞌp jam kɇɇkɇꞌ gu Dios na pim paiꞌ dhuuk puꞌñi soiꞌ ba tɨtdadaꞌ na pim tum daañxiꞌñdhaꞌ bɨɨx jɨꞌmaꞌn na jam duduaꞌñdhaꞌ noꞌt ba ji jam ai gu jax chuꞌm koꞌkdaiꞌ, sia gu jam iꞌiiꞌmdaꞌ bhaan. Na guꞌ gu jaroiꞌ noꞌ moo miꞌ puiꞌ xi dhuiñchuꞌ na jax jaꞌk moox aaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ, bɨxchuꞌx bhaiꞌm duukam jix bhaaiꞌ na pu tu duñiaꞌ bhaankamuꞌn, na guꞌ kɇɇkɇꞌ na paiꞌ dhuuk muiꞌ ba taandaꞌ. \v 17 Jaꞌpni na jax gu Eliiyas guiꞌ na bɨjɨk ya jaꞌp bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk guch Gɨꞌkoraꞌ. Jaiñ na tɨi puiꞌ pɨx jup jir tuꞌm kat na jax aach, cham tuꞌ mu paiꞌr tuꞌp tuꞌm daꞌ kat. Tɨɨꞌ na kɇɇkɇꞌ gu Dios na paiꞌ dhuuk taandaꞌ gu tuꞌ, na guꞌx mat kaꞌ na miꞌ puiꞌ jimdaꞌ na jax jix aaꞌ. Jaiñ janoꞌ nat soiꞌm ɨlhdhat pu tɨɨꞌn gu Dios na cham tu duukchudaꞌ baik oidhaꞌ daman taak miꞌ na jɨꞌx jir Israel. Puiꞌ dho ji chu buus, kai gu Dios nat jɨꞌk jax tɨɨꞌn. \v 18 Gio miꞌ dhɨr nat xi buus gu jaꞌkbuiꞌ baik oidhaꞌ daman taak, gio soiꞌm ɨlhdhak puiꞌp xi chɨɨꞌn gu Dios nax bhaaiꞌ na ba tu duukchudaꞌ. Puiꞌ giop ji chu buus, giop ba duuꞌn miꞌ na jɨꞌx jir Israel na mɨt baꞌ giop ba tɨ ɨꞌsa gu jaꞌtkam. Puꞌñi ɨp baꞌ aach noꞌch moox biiñak buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ. \p \v 19 Guꞌ baꞌ noꞌ moo jax dhuukat jaroiꞌ maadɨt cham tuꞌ kap jim buix buiñor gu Dios, noꞌ guꞌ maakam pɨx ba tuiꞌdhiꞌ na jax cham puiꞌ jaꞌk aaꞌ, baꞌ noꞌt guꞌ jaroiꞌ maadɨt jix joiꞌndak tɨɨgɨk guguux na gio miꞌ puiꞌp ba jimiaꞌ na jax jix aaꞌ gu Dios, \v 20 dhiꞌ gɇꞌkam kɨꞌn jix bhaiꞌ ba duñiaꞌ, na guꞌ guguuxdhaimɨi na jax jaꞌk dui giop bax biiñak kaꞌ buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ, baꞌ bɨɨx pu tu uañdhaꞌ ɨp gio gu Dios na jɨꞌk uaꞌtulhdhargaꞌn. Miꞌ dhɨr baꞌ cham tuꞌ mu jaꞌk ka bhɨichgɨdaꞌ na paiꞌ gammɨjɨ miꞌ pup jum tulhiiñdhaꞌ gɨt.