\id REV - Sirionó NT -Bolivia 1977 (DBL -2013) \h APOCALIPSIS \toc1 Apocalipsis o Revelación a San Juan \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 APOCALIPSIS \mt2 O REVELACIóN A SAN JUAN \c 1 \s1 Jesucristo mbae mbuchecua \p \v 1 Juan ño se re. Mbae tasenei jẽje. Ae ra nyecua namo nae, ũquɨ̃ tasenei jẽje. Dios rane ngue embuchecua Jesucristo je ra. Jesucristo que ángel mbu sembiirandu sacuã erese cote ra. Se jembiirandu sacuã erese cote. \v 2 Nyebe aɨco nguiã Dios cheẽ mbuchecua checua jẽje co. Ae Jesucristo senei senei nguia seje nae, ũquɨ̃ ño asenei senei nguiã jẽje co. Ae rese semumae nae, ũquɨ̃ abe chõ asenei senei nguiã jẽje co. \v 3 Ae ra mae mae nguia sechɨmbesa rese nae, Dios turã tuchɨ ra eriqui ũquɨ̃ je. Ae ra nyiisaquia turã sechɨmbesa rese nae, Dios turã tuchɨ ra eriqui ũquɨ̃ je no. Achɨte secheẽ ñɨ ɨque a cote. \s1 Juan ucheẽ mbesa mondo siete iglesias je \p \v 4 Se rei Juan. Jẽ siete iglesias Asia jenda je aɨco ã mbesa a. Sã Dios riqui uturã ndeacuquia cuquia jẽje. Sã Dios riqui jembia beɨ mingo. Ae chõ siqui beɨ nguiã co. Ae siqui beɨte quia nyii no. Ae ra tu emo mose no. Sã Espíritu Turã abe riqui uturã ndeacuquia cuquia jẽje. Ae chõ siqui nguiã mangue chooñoa ja co. Mbae raã naa Dios je. \v 5 Sã Jesucristo abe uturã mee jẽje. Ae que nandembiirandu turã tuchɨ Dios rese ra. Ae rane ngue quera sɨ manonde ra. Ae quia rei equirãcuã tuchɨ mbia rerecua mo sɨ. Ae riqui nyesecua tuchɨte nanderese co. Ae que nandembuɨ nandeɨcuã sɨ nguqui je ra. \v 6 Ae que nandemingo beɨ ngu res e erimbarã nda. Nande mbae raã naa sacuã Dios je. Sã mbia riqui ñee turã turã mbeɨ Jesucristo je. Ae ra ererecua beɨ. Amén. \v 7 Jesucristo ra tu ibei sɨ. Mbia ra mae ja tuchɨ equichi rese. Mangue jenda chooñoa tuchɨ ra mae ja erese. Ae Jesús ɨquia nyii nae, ũquɨ̃ abe ra mae erese no. Mbia ra siquichete nyeseo mae mose erese. Ae beɨ. Amén. \p \v 8 —Co aɨco beɨte querabe co. Mbae eã mose que aɨco se rane nyii ra. Mbae ua ja mose abe ra aɨco beɨ querabe no, ɨ que Dios ra. Equirãcuã mbeɨte riqui co. Ae chõ siqui beɨ nguiã co. Ae siqui beɨte quia nyii. Ae ra tu sɨ́ emo mose. \s1 Juan mae Jesús rese cuu \p \v 9 Se rei Juan. Jendesenda chõ se re. Nandeɨco ñɨmbirãcuã jate mbia ɨcuã ɨcuã mose nande je ã. Jesucristo rɨɨ̃. Ae sɨ́ chõ nandembirãcuã nguiã co. Ae sɨ́ chõ nandererecua ja riqui nguiã co no. Ama ndɨsha joõ ngue mbia sereru aa ra. Aa semingo ɨsho mbia sɨ a. Se Dios cheẽ nenei nenei eã sacuã. Mbia mbiirandu eã sacuã Jesucristo rese. Patmos, ɨ que a ejoõ acua je ra. \v 10 Aa sereco mose que Espíritu Turã mbae reacuquia seje cuu ra. Domingo mo mose. Emo ngue ñeemombo seje sequite quiti cuu ra. Echeẽ ngue serasate ra. \v 11 —Se ae que aɨco beɨ mbae eã mose nyii resẽ. Mbae ua ja mose abe ra aɨco beɨ no, ɨ que seje ra. —Ae ra eretea cuu nae, ũquɨ̃ embesa papel rese. Ndechɨmbesa emondo rã siete iglesias Asia jenda je. Efeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, Laodicea. Ũquɨ̃ jenda ja je ndechɨmbesa emondo, ɨ que ñee seje cuu ra. \p \v 12 —¿Aba ñee nguia seje re? ae que uba mae nda. Siete candeleros oro ao ji rese que amae nda. \v 13 Ũquɨ̃ ite re que mbia raanguia mo ñɨ juã nda. Dios riirĩ ño eriqui reaẽ. Huɨɨrao oco que ecunua nda. Eichuã ati tuchɨ que eɨrao ra. Oro ao ji chõ ngue eɨshɨa cuasa ra. \v 14 Eashĩ tuchɨ que ra. Tata rendi rã tuchɨ que eresa ra. \v 15 Ei nininyate que ra. Bronce rã. Ama ndieu rã ño ngue echeẽ nda. \v 16 Nyasitata siete que equereco oo ra. Uquiatocuti que ererequia ra. Espada que equereco uchúruu ra. Erɨmbe tuchɨ que ra. Erɨmbe chobeɨ que ra. Eruba nininya tuchɨ que ra. Sã tenda nininyate riqui nandeite re mose no. \p \v 17 Semae mose erese que sesiquiche tuchɨ ra. Mbia raaque rã ngue aso ngoɨ ejii ra. Oco que serese oo uquiatocutinda je ra. Ñee ngue seje ra. —Eresiquichechɨ̃ nguiã sesɨ. Ae siqui beɨte quia querabe nae, ae chõ se re. \v 18 Seraaque rei que nyii ra. Aɨco beɨ querab e co cote. Mbia mingo beɨsa chõ se re. Secheẽ mose ra mbia mano. Secheẽ mose ra mbia riqui beɨ querabe no. \v 19 Ae rese eremae nae, ũquɨ̃ embesa rã. Ae ateacuquia cuquia quia ndeje namo nae, ũquɨ̃ abe embesa no. Ae ra nyecua nyecua emo mose nae, ũquɨ̃ nonde embesa jeɨ rã. \v 20 Siete candeleros rese que eremae namo, siete iglesias rã ño ũquɨ̃ nde. Siete nyasitata rese que eremae séoo, siete iglesias rerecua rã ño ũquɨ̃ no nde. Jesús quiato rerecua rã ño ũquɨ̃ nde, ɨ que ñee seje ra. \c 2 \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Efeso jenda je \p \v 1 Jesús que ñeembe seje ra. —Dios quiato rerecua Efeso jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Cristo que ñee jẽje ra. Ae siete nyasitata quereco oo nae, aque. Ae ngata quia siete candelero ite rɨ̃ nae, aque sɨ́ chõ ñee nguiã jẽje aque. \v 2 Ã ngue Cristo ñee jẽje ra: ‘Jenyɨsaã turã aɨcuate quia co. Ã jẽɨngo quieɨ quieɨ tuchɨte seje ã. Jeñimbirãcuã tuchɨte quia mbae ɨcuã sɨ ã. Ã jẽɨngo jiri jiriãte mbia ɨcuã ndese ã. Ae sequiato rerecua saã ñooño nguia nae, jẽ ngue ũquɨ̃ jẽisiã nda. “Ma Jesús quiatote”, jenye turã tuchɨ que ra. “Ɨchõɨñosa chõ ñene” jenye chõ ngue erɨɨ̃ nda. \v 3 Jeñimbirãcuã turãte que equia ra. Mbae rasi que jẽsaã nguia serɨɨ̃ nda. Jẽquieɨ quieɨ tuchɨte que seje ra. Jẽhuɨ eã mbeɨte equia sesɨ ã. Ũquɨ̃ jẽsaã turã jate rei nguiã ã. \v 4 Ã nguiatu sembia eãte nguiã ã. Jenyesecua eã jirichɨ̃ equia serese jẽ nguiatu ã cote. Seɨcua ramo mose que jẽote serese nyii. Jenyesecuate que equia serese nyii. Eɨ̃ jenye eã ñochɨ̃ equia ã cote. \v 5 Jendua rã ũquɨ̃ ndese ae. Jenyesecuabe jiri serese ae. Jemba eã mose serese, jaembutiã nda u. Sequiato eã nda jẽ cote, jemba eã mose serese. \v 6 Ã abe sembiate quia jendese ã. Ae siqui quia Nicolás rese nae, ũquɨ̃ nyɨsaã jẽucuãyãtequia ũquɨ̃. Se abe aucuãyãte quia co no. Ũquɨ̃ nyɨsaã ɨcuãte riqui ũquɨ̃. \v 7 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã: Ae “quɨ jẽ” ɨ beɨte quia Satanás quirãcuã je nae, ũquɨ̃ nda amingo turã mbeɨ ibate Dios rese’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Efeso jenda je. \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Esmirna jenda je \p \v 8 Dios quiato rerecua Esmirna jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Cristo que ñee jẽje ra. Ae rane ño ngue siqui beɨ mbae eã mose nyii ra. Mbae ua ja mose abe ra eriqui beɨ no. Ae que mano ndei nyii ra. Manonde eriqui beɨt e co no. Aque sɨ́ chõ ñee nguiã jẽje co. \v 9 Ã ngue Cristo ñe e jẽje ra: ‘Jenyɨsaã turã aɨcuate quia co. Mbia ɨcuã ɨcuãte riqui jẽje serɨɨ̃ ũquɨ̃. Mbaecha reãte jẽɨngo ũquɨ̃. Dios quiatu siqui tuchɨte nguiã jendese co. Ae Dios chiirabo saã ñooño nguia nae, ũquɨ̃ ndiqui ñee ɨcuã mbeɨte jenɨɨ ũquɨ̃. Satanás chiirabochõ ño ũquɨ̃ nde. \v 10 Ae ra jẽsaã saã mbae rasi nae, ũquɨ̃ mo sɨ ra jẽsiquichechɨ̃ jẽ. Satanás nda jemo tarõ mɨɨ. “Ma nyao Dios sɨ”, ɨ sacuã ño ũquɨ̃ nde. Diez días ra jẽɨngo mbae rasi raã naa. Ũquɨ̃ mose, jẽɨngo beɨ Dios rese. Mbia ra jẽɨquia serɨ̃. Ũquɨ̃ mose nda jaemingo beɨ Dios rese cote chã. \v 11 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã: Ae “quɨ jẽ” ɨ beɨte quia Satanás quirãcuã je nae, ũquɨ̃ nda Dios mondo eã tata cuásuu’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Esmirna jenda je. \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Pérgamo jenda je \p \v 12 Dios quiato rerecua Pérgamo jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Cristo que ñee jẽje ra. Ae espada rɨmbe chobeɨ quereco nae, aque sɨ́ chõ ñee nguiã jẽje co. \v 13 Ã ngue Cristo ñee jẽje ra: ‘Sucha tubɨrɨã jendecua aɨcuate quia co. Mbia hue jenda siqui tuchɨte quia Satanás ndese ũquɨ̃. Jẽ ae chõ jẽɨngo nguiã serese ũquɨ̃. Jẽhuɨ eãte equia sesɨ ũquɨ̃. Mbia ɨcuã sequiato ɨquia raque huee jendécuaa. Antipas, ɨ rei ngue aque sequiato je re. \v 14 Ã nguiatu sembia eãte nguiã ã. Balaam na tuchɨ chõ jemo jemo ndiqui nguiã ũquɨ̃. Balaam nguiarei Balac mbaaquiatu ɨcuã ɨcuã nyii. Balac Israel jenda mbɨɨcuã ɨcuã nonde. Nyebe Israel jenda riqui nguiã siqui tuchɨ cuña ɨcuã ndese. Dios abareã ndese abe no. Jemo abe chõ mbia jembɨɨcuã ɨcuã nguiã ũquɨ̃. \v 15 Ae siqui quia Nicolás rese nae, ũquɨ̃ mo siqui chõchɨ̃ nguiã jendese ũquɨ̃. Ũquɨ̃ ñee aucuãyã tuchɨ quia co. \v 16 Jendua sɨ rã jẽɨcuã ndese. Nicolás resenda jemombo chõ. Jemombo eã mose ra achu ɨcuãte ee. Co espada areco sechúruu co nae, aque ra areco reco tuchɨ erese. \v 17 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã: Ae “quɨ jẽ” ɨ beɨte quia Satanás quirãcuã je nae, ũquɨ̃ nda amingo tuchɨ Dios cheẽ ndese. Dios cheẽ nda ũquɨ̃ mingo beɨ. Ũquɨ̃ je ra sɨtashĩ ñetẽ mo amee. Sɨta ñetẽ ndese ra nombre yasu ambesa mɨɨ. Emee sacuã ee. Emo nda sechɨmbesa ɨcuayãte nombre yasu. Ae je ra amee, ũquɨ̃ achõ nda eɨcua’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Pérgamo jenda je. \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Tiatira jenda je \p \v 18 Dios quiato rerecua Tiatira jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Dios rucucha que ñee jẽje ra. Ae resa tata rendi saãte quia nae, aque. Ae i nininyate eriqui bronce rã nae, aque sɨ́ chõ ñee nguiã jẽje co. \v 19 Ã ngue Cristo ñee jẽje ra: ‘Jenyɨsaã turã aɨcuate quia co. Jenyesecuate quia mbia rese ũquɨ̃. Mbae jẽsaã saã turãte quia Dios je ũquɨ̃. Ũquɨ̃ jẽɨngo Dios ɨcua tuchɨte ũquɨ̃. Jeñɨmbirãcuã turãte equia mbae ɨcuã sɨ ũquɨ̃ no. Jenyɨsaã turã tuchɨte riqui cose ndare sɨ ũquɨ̃. \v 20 Ã nguiatu sembia eãte nguiã ã. Jezabel naanguia siqui chõchɨ̃ nguiã jendese ũquɨ̃. ¿Mbaerã aque cuña jẽteachõ nde? Emombo rocoɨ̃ jenyesɨ. Dios cheẽ esenei senei ñooño ño nguiã aque. Sequiato mbaaquiatu ɨcuã ɨcuã ño nguiã aque. Sequiato mingo chooño ño nguiã cuña ɨcuã ndese aque. Sequiato mingo chooño ño nguiã dios aba reã ndese aque no. \v 21 Jezabel naanguia que atiisu isu chõ nyii ra. “Sã ndua sɨ́ huɨɨcuã ndese. Sã eriqui chooñoa mbia rese”, ae rei que se nyii ra. Huɨ eã mbeɨ chõ equia ũquɨ̃ sɨ aque re. \v 22 Nyebe ra ambasi tuchɨ cote. Ae siqui siqui quia erese nae, ũquɨ̃ abe ra mbae rasi saã tuchɨ cote, ndua sɨ eã mose huɨɨcuã ndese. \v 23 Ae siqui Jezabel ɨcuã nduɨ nae, ũquɨ̃ abe ra aɨquia. Ũquɨ̃ mose ra sequiato jirandu ja sequirãcuã ndese. “Jesús mbia chɨangui renda ɨcua ja chõ nguia re. Mbia ndua ndua eɨcua ja chõ nguia re”, ɨ ra sequiato serɨɨ̃ cote. Jẽɨngo beɨ mose mbae ɨcuã ndese, se abe ra mbae ɨcuã amee jẽje. \v 24 Ae siqui eã nguia Jezabel cheẽ nduɨ jemo nae, ũquɨ̃ je chõ tacheẽ cote. Jẽ nguiatu que jeñɨmee ãte Satanás je ra. Nyebe ra acheẽ tuchɨã jẽje. “Mbae mo ndese ra jẽɨngochɨ̃ jẽ”, ae eã nda jẽje mbae mo nɨɨ cote. \v 25 Ae jẽɨcuate quia serɨɨ̃ nae, ũquɨ̃ ndese jẽɨngo beɨ querabe. Achu chee nda jẽje chã. \v 26-27 Sã seru uquirãcuã me e seje no. Ae ra secheẽ mumbayã mbeɨte quia nae, ae ra “quɨ jẽ” ɨ beɨte quia Satanás quirãcuã je nae, ũquɨ̃ je ra sequirãcuã amee tuchɨ. Ũquɨ̃ nda mbia rerecuarã cote. Ũquɨ̃ nda mbia ɨcuã mbasi mbasi tuchɨ quia cote. Sã emo ñio ɨquia ɨquia ira je no. \v 28 Nyasitata turã na nda aɨco ũquɨ̃ je. \v 29 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Tiatira jenda je. \c 3 \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Sardis jenda je \p \v 1 Dios quiato rerecua Sardis jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Cristo que ñee jẽje ra. Ae siete nyasitata quereco oo nae, aque. Ae rese Espíritu Turã ndiqui nae, aque. Ã ngue Cristo ñee jẽje ra: \p ‘Jenyɨsaã aɨcuate quia co. Mbia raaque raãte chõ jẽɨngochɨ̃ nguiã ũquɨ̃. Siqui eã Dios rese. Jẽɨngo arõte raque equia Dios rese mbia je ũquɨ̃. \v 2 Secheẽ ndese jenyiisaquia rã. Jeñimbirãcuã ño nguia siqu i Dios rese. Jẽhuɨ serɨ̃ serɨ̃te chõchɨ̃ nguiã Dios sɨ ũquɨ̃. Jenyɨsaã ndese aɨco mae maete co. Jenyɨsaã saã ɨcuãte riqui Dios je ũquɨ̃. \v 3 Jendua jiri mbae rese ae. Ae rese jeñɨmbaaquiatu nae, ũquɨ̃ nduɨ jẽɨngo tuchɨ jiri ae. Jẽɨcuã sɨ jẽhuɨ tuchɨ jiri ae. Jẽ secheẽ mumba mose, jaembuate ra ngasẽ jẽje. Jendua eã mose ra asochɨ̃ jẽje re. Sã mbae mbuquiachãsa riqui aba mbuate no. \v 4 Jemo mɨɨ mɨɨ mbae ɨcuã saã saã eãte quia ũquɨ̃. Ũquɨ̃ ño nda siqui beɨ serese. Eɨraoshĩ nda amee ũquɨ̃ je. Mbae ɨcuã ndese quiatu que eriqui oco oco ãte ra. \v 5 Ae “quɨ jẽ” ɨ beɨte quia Satanás quirãcuã je nae, ũquɨ̃ nda huɨɨraoshĩ quereco quia serese. Ũquɨ̃ nda siqui beɨ serese ibate. Ũquɨ̃ mbae nombres ra achusi eã mbeɨ. “Ã ndei sequiato tuchɨ ã”, ae ra Paba je. Angeles abe je. \v 6 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Sardis jenda je. \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Filadelfia jenda je \p \v 7 Dios quiato rerecua Filadelfia jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Cristo que ñee jẽje ra. Ae ñee ñooño eãte quia querabe nae. Ae mbae ɨcuã saã eã mbeɨte quia nae. Ae ererecua tuchɨ riqui David rã sɨ nae. Cristo eɨquesa mbuquiata mose, emo ematã aroneate. Cristo ematã mose, emo embuquiata aroneate no. \v 8 Ã ngue Cristo ñee jẽje ra. ‘Jenyɨsaã aɨcuate quia co. Jẽquirãcuã mɨɨte jẽɨngo raque ũquɨ̃. Seisi teã eãte que equia ra. Ũquɨ̃ jẽɨngo secheẽ mumbayãte ũquɨ̃. Nyebe que mbae ambuquiata mɨɨ eiquesa rã jẽje ra. Jẽɨngo tuchɨ sacuã serese. Emo nda ematã eã. \v 9 Judíos ñee ñooño je ra amumae turã nyee jendese. Ũquɨ̃ ndiqui Dios chiirabo raã ñooñote ũquɨ̃. Ũquɨ̃ eriqui tuchɨte Satanás rese ũquɨ̃. Ũquɨ̃ nda ñee turã nyee seje jenɨɨ. “Dios nyesecua tuchɨ chõ nguia ã ndese re. Judíos eã ndaque”, ɨ chee ra jenɨɨ. Ngoi turã nyee ra jendese ñee seje. \v 10 Jeñimbirãcuã turãte equia secheẽ nguire ũquɨ̃. Nyebe ra jaendeaquiatu turãte serequia. Mbia mangue chooñoa jenda mbae rasi raã ja mose ra jaendeaquiatu tuchɨ serequia. \v 11 Achu jeɨ ra se. Ae jẽɨcuate quia serɨɨ̃ nae, ũquɨ̃ ndese jẽɨngo beɨ querabe. Ɨ̃ nda emo jembuɨ eã Cristo sɨ. \v 12 Ae “quɨ jẽ” ɨ beɨte quia Satanás quirãcuã je nae, ũquɨ̃ nda amingo beɨ Dios récuaa. Sembae marca ra amɨɨ tuchɨ ũquɨ̃ ndese. “Dios quiato” ɨ tuchɨ ra mbia quia ũquɨ̃ je. “Dios recua jenda” ɨ tuchɨ ra mbia quia ũquɨ̃ je no. “Jerusalén yasu”, ɨ chõ nguiã Dios recua je ã. Jerusalén yasu ra nguichi u ibate sɨ. \v 13 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Filadelfia jenda je. \s1 Cristo ucheẽ mondo uquiato Laodicea jenda je \p \v 14 Dios quiato rerecua Laodicea jenda je ã embesa rã. Ã embesa rã mondo ee: “Cristo que ñee jẽje ra. Ae ñee ñooño eãte quia querabe nae. Ae rane siqui quia mbae eã mose nyii nae. Ae ucheẽ mbuchebiã mbeɨte quia nae. \v 15 Ã ngue Cristo ñee jẽje ra: ‘Jenyɨsaã aɨcuate quia co. Seya eãte aɨco jendese co. Jẽhuɨ tuchɨ ãte raque equia sesɨ ũquɨ̃. Jẽɨngo tuchɨ eã ñochɨ̃ equia serese ũquɨ̃ no. Eɨ̃ jenye jenyete chõchɨ̃ equia ũquɨ̃. I ribebe rã ño jẽɨngochɨ̃ ũquɨ̃. \v 16 Sã emo ndiqui i ribebe mbei aroneate no. Mombo chõ nda uchuru sɨ. Eɨ̃ ae ra jemombo sechuru sɨ no. \v 17 “Ã ureɨco tuchɨte Dios rese ã”, jenye chooño ñochɨ̃ equia ñimbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ ũquɨ̃. Aba mbia eã tuchɨ chõ jẽɨngo nguiã ũquɨ̃. Mbaecha reã na ño jẽɨngochɨ̃ nguiã Dios je ũquɨ̃. Eresayã na ño jẽɨngochɨ̃ nguiã Dios je ũquɨ̃. Jẽɨrao eã na ño jẽɨngochɨ̃ nguiã Dios je ũquɨ̃ no. \v 18 Jẽɨngo chõ nguia serese ae. Ɨ̃ nda oro turã naanguia amee jẽje. Ɨ̃ nda mbae amee tuchɨ jẽje. Ɨ̃ nda tirushĩ naanguia amee tuchɨ jẽje. Ɨ̃ nda jẽɨreɨ̃ nguiãte jẽɨrao eã sɨ. Ɨ̃ nda Dios cheẽ ambuchecua tuchɨ jẽje. \v 19 Ae rese aɨco nyesecuate nae, ũquɨ̃ ɨcuã ɨcuã mose chõ aɨco nguiã eiruã nua. Emundua sɨ sacuã mbae turã ndese. Jẽɨcuã sɨ jẽhuɨ. Jendua sɨ́ Dios rese. \v 20 Aɨco jẽɨquesa mbuu mbuu a. Jemo seandu mose, huɨɨquesa mbuquiata mose seje, aɨque ra ee. Aɨco beɨ ra erese cote. Aquiaru quiaru ra se quia erese cote. Ũquɨ̃ abe ra quiaru quiaru quia serese cote no. \v 21 Ae “quɨ jẽ” ɨ beɨ quia Satanás quɨrãcuã je nae, ũquɨ̃ nda siqui beɨ serese se ererecua tuchɨ mose. Ũquɨ̃ abe ra amɨɨ mbia rerecuarã. Sã ñɨ aɨco “quɨ jẽ” ɨ beɨte Satanás quirãcuã je nyii no. Sã ñɨ Paba semɨɨ mbia rerecuarã no. \v 22 Jẽisa mose, Espíritu Turã ñee jeñandu rã. Ae Espíritu Turã ndiqui ñee iglesias je nae, ũquɨ̃ jeñandu rã’, ɨ que Cristo jẽje ra”, ere chõ embesa mondo sequiato Laodicea jenda je, ɨ que Cristo ñee seje ra. \c 4 \s1 Mbia ibatenda ñee turã ja Dios rɨɨ̃ \p \v 1 Aquere que amae ibate quiti ra. Eɨquesa raanguia que nyeequia mɨɨ seje ibei ra. Ae ñeemombo sequite quiti serasate nyii nae, aque que ñee sɨ seje cote ra. —Echu rã ibate. Mbae tateacuquia ndeje. Ae ra jeɨ̃ jeɨ̃ mbia je nae, ũquɨ̃ tateacuquia rã ndeje, ɨ que seje ra. \v 2 Aque mose tuchɨ que Espíritu Turã mbae teacuquia seje cuu ra. Dios rese que amae cuu ra. Huee que eñɨ ngoi trono tose ibate ra. \v 3 Enininya tuchɨ que seje ra. Sɨta rendi rã jaspe rã. Cornalina na abe no. Ibei asa que chɨ̃ trono mama nda. Ibei asa nininya tuchɨte que chɨ̃ nda. Esmeralda rã. \v 4 Veinticuatro tronos que chɨ Dios mama nda. Veinticuatro ameɨ ngue chɨ tronos tose ja ja ra. Huɨɨraoshĩ ngue ecunuɨ ja ja ra. Coronas oro ao ji que chɨɨchɨ ja eãquĩ ndese ra. \v 5 Ama ngue sieu tuchɨ Dios mbae trónoo nda. Ama ngue ñee tuchɨ trónoo nda. Pirirã pirirã ɨ tuchɨ que equia trónoo nda. Siete tata rendi que chɨ Dios ruba quiti ra. Ũquɨ̃ ndei Espíritu Turã na ũquɨ̃. \v 6 Ama ndɨsa raanguia que chɨ̃ Dios ruba quiti no nda. Eibera tuchɨ que ra. Mbae reco cuatro que chɨ Dios mama nda. Eresa ata atate que ũquɨ̃ nda. Eruba quiti que eresa ra. Equite quiti abe que eresa no nda. \v 7 Nyacua rã tuchɨ que ũquɨ̃ mo nda. Ticuasu riirĩ na ngue enongue no nda. Mbia ruba rã ngue enongue no nda. Nguira rɨsha rã ngue enongue no nda. Aque que mbebe quia ra. \v 8 Seis ja ja que ũquɨ̃ jeo ra. Eresa ata ata tuchɨ que ejeo rese ra. Ũquɨ̃ cuatro que ñee turã mbeɨte quia Dios rɨɨ̃ nda. Isa abe que eriqui ñee turãte Dios rɨɨ̃ nda. Eɨ̃ ngue equia ñe e nda: \q1 Ndeturãte. Ndeturãte. Ndequirãcuãte ereɨco co, Dios. \q1 Co ereɨco beɨte co. \q1 Nyii que ereɨco beɨte no nda. \q1 Mbae ua ja mose abe ra ereɨco beɨte no, \m ɨ que ũquɨ̃ nguia ñee ñee Dios je ra. \v 9 Ũquɨ̃ ndeco cuatro que ñee turã mbeɨte quia Dios je ra. Ae siqui beɨte quia co, aque je. \v 10 Ameɨ veinticuatro abe que ngoi ngoi quia ngũíã ndese ra. Ñee turã turã Dios je. Umbae coronas que echono chono ja Dios jii ra. \v 11 Eɨ̃ ngue equia ñee ñee Dios je ra: \q1 Urererecua turãt e ereɨco co, Dios. \q1 Nyebe ureɨco nguiã ñee turã mbeɨte ndeje ã. \q1 Mbae que erechao jate nembaerã nda. \q1 Erendua turãt e que mbae ao nonde nyii no nda, \m ɨ que ũquɨ̃ nguia ñee turã turãte Dios je ra. \c 5 \s1 Emo libro equia aronea \p \v 1 Dios que libro quereco quia oo cuu ra. Uquiatocuti que enunuɨ trono tose ra. Libro mbesa ji. Equitera quiti abe que embesa ji ra. Siete sellos je que ematã ji ra. \v 2 Angel quirãcuã mo ngue ñee nda. —¿Aba ra sellos ndoso libro equia re? ɨ que ángel ñeemombo ra. \v 3 Mbia mo ngue sellos ndoso aroneate ra. Ibatenda. Ibi jenda. Ibiqui rɨɨnda. Ũquɨ̃ mo ngue sellos ndoso aroneate cuu ra. Nyebe mbia riqui nguiã mae aroneate libro rese. \v 4 Nyebe que acheseo tuchɨ cuu ra. Mbia ja libro equia aronea mose. Mbia ja mae aronea mose erese. \v 5 Ũquɨ̃ ameɨ mo ngue ñee seje ra. —Erecheseochɨ̃ nguiã. Jesucristo ra libro equia. Ae quia equirãcuãte re. Ae quia Dios chiirabo rerecua tuchɨ re. David riirĩ tuchɨ chõ ae re. Ae quiatu que mbae rasi saã tuchɨ mbia ɨcuã ndiquicharõ nda. Ae quia ra sellos ndoso. Ae quia ra libro equia, ɨ que ameɨ ñee seje cuu ra. \v 6 Jesucristo que chɨ̃ huee cuu ra. Oveja ɨquia ji rã ngue eñɨ seje huee cuu ra. Siete que erambashɨ̃ nda. Siete que eresa no nda. Siete eresa rei Espíritu Turã. Sã Espíritu Turã mae mbae ja rese no. Jesucristo que chɨ̃ Dios ruba quiti ra. Mbae reco cuatro joõ ngue eñɨ nda. Ameɨ abe joõ ngue eñɨ no nda. \v 7 Dios que libro mondo Jesucristo oo cote ra. Dios chɨ̃ mose trono tose. \v 8 Jesucristo libro isi mose que ũquɨ̃ mbae cuatro ngoi ngũíã ndese ejii ra. Ameɨ veinticuatro rese. Arpas que ameɨ quereco reco ja ra. Mbae riru oro ao ji abe no. Incienso resebe. Incienso, ɨ que mbae mbushɨmbusa oquieɨ mose ra. Dios quiato ñee mose Dios je, eɨ̃ sɨ́ chõ incienso ee re. \v 9 Ũquɨ̃ ameɨ ngue ɨraseɨ raseɨ canto yasu mo je ra. Ã ño ngue ɨraseɨ raseɨ nguiã: \q1 Nd e que mbia ndeɨquia ra. \q1 Nde que mbia mangue chooñoa jenda ereisi Dios mbaerã nda. \q1 Mbia cheemo ja ja eriqui nae, ũquɨ̃ abe que ereisi ja Dios mbaerã no nda. \q1 Mbia mbuae ja abe no. \q1 Nyebe nde mɨɨ ño libro ereisi arõte nguiã co. \q1 Nde mɨɨ ño sellos erendoso arõte nguiã co. \q1 Libro rese mae sacuã. \q1 \v 10 Nde que uremɨɨ Dios rimbarã nda. \q1 Ure mbae raã naa sacuã Dios je. \q1 Mbia ibi jenda rerecuarã nda ureɨco cote, \m ɨ que ameɨ ɨraseɨ raseɨ Jesucristo je ra. \v 11 Angeles cheẽ ngue achandu cot e ra. Angeles que chɨ ũquɨ̃ mama tuchɨ cuu ra. Dios mama. Mbae reco cuatro abe mama. Ameɨ veinticuatro abe mama no. Angeles tubɨrɨã tuchɨ que ra. Millones y millones tuchɨ que ángeles ra. \v 12 Ũquɨ̃ ngue ñee nyecuate Jesucristo je re: \q1 Oveja riirĩ na ño ereɨco nguiã nde. \q1 Mbia que ndeɨquia mbae ɨcuã ndiquicharõ nda. \q1 Nyebe mbia riqui nguiã ñee turãte ndeje co cote. \q1 Nyebe mbia riqui nguiã ñee turãte nderɨɨ̃ co cote no. \q1 Ndequirãcuã nɨɨ. Ndeaquiatu rɨɨ̃ abe no, \m ɨ que ángeles ñee turã Jesucristo je cuu ra. \v 13 Mbae que ñee turã jate quia Jesucristo rɨɨ̃ cuu ra. Ibatenda ñee turã ja erɨɨ̃. Ibi jenda abe no. Ibiqui rɨɨnda abe no. Ama ndɨsha rɨɨnda abe no. Eɨ̃ ngue ũquɨ̃ nguia ñee turã jate Jesucristo je ra. Dios abe je: \q1 Jẽquirãcuã jẽɨngo beɨte ã. \q1 Mbia rerecua jẽɨngo beɨte ã no. \q1 Mbae jenyɨao ra ñee turã mbeɨte quia jẽje, \m ɨ que Dios chɨao quia ñee jate ee cuu ra. \v 14 Ae beɨte, ɨ que mbae reco cuatro ra. Ameɨ veinticuatro abe que ngoi ja ngũíã ndese ñee turã Dios je ra. Ae ereco siqui beɨte quia co, aque je. \c 6 \s1 Jesucristo sellos ndoso \p \v 1 Jesucristo que chɨ̃ oveja riirĩ na cuu ra. Ae que sello mo ndoso libro sɨ cote ra. Ae mbae reco cuatro chɨ nae, ũquɨ̃ mo ngue ñee cote ra. —Echu, ɨ que ñeemombo ra. Ama ndieu rã ngue echeẽ nda. \v 2 Caballo shĩ mo ndese que amae cote ra. Ae chɨ̃ eátoo nae, nguiraa mo ngue ecunuɨ oo ra. Corona abe que emo mee ee ra. Oso que guerra raã naa cote ra. Equirãcuãte que eriqui mbia mo sɨ ra. \p \v 3 Jesucristo que segundo sello ndoso cote ra. Ae mbae reco cuatro chɨ nae, ũquɨ̃ mo ngue ñee endoso mose cote ra. —Echu, ɨ que ra. \v 4 Caballo nongue gue usẽ u seje cote ra. Era ɨreɨ̃ tuchɨ que aque ra. Ae chɨ̃ eátoo nae, aque je que emo espada cuasu mee nda. Aque que mbia mbɨɨcuã ɨcuã jate nyue ra. Nyebe mbia riqui nguiã nyɨɨquia ɨquia. \p \v 5 Jesucristo que sello nongue ndoso cote ra. Tercer sello. Ae mbae reco cuatro chɨ nae, ũquɨ̃ mo ngue ñee endoso mose cote ra. —Echu, ɨ que ra. Caballo rondeɨ que usẽ u seje cote ra. Ae chɨ̃ eátoo nae, aque que balanza mo cunuɨ oo ra. Mbae mbuchechasa. \v 6 Emo ngue chɨ̃ ũquɨ̃ mbae reco cuatro ite re ra. Aque que ñee nda: —Mbia chɨu ra ua jiri. Un kilo de trigo rei una jornada. Tres kilos quiata a rei una jornada no. Mbae quira quiatu ra ua eã. Vino ndese, ɨ que ra. \p \v 7 Jesucristo que sello nongue ndoso cote ra. Cuarto sello. Ae mbae reco cuatro chɨ nae, ũquɨ̃ mo ngue ñee nda: —Echu, ɨ que ra. \v 8 Caballo nongue que usẽ u seje cote ra. Eracho que aque ra. Ae chɨ̃ eátoo nae, \sc ERAAQUE\sc* ɨ que aque je ra. Emo ngue oso eruɨ no nda. \sc ERAAQUE TÃSA\sc* ɨ que aque je no nda. Ũquɨ̃ ngue mbia ibi jenda mbutiã tuchɨ la cuarta parte ra. Mbia ɨquia ɨquia tuchɨ que equia guerra je ra. Mbae rasi je. Eriãcuã je. Quiaa rɨɨnda ɨcuã je abe no. \p \v 9 Jesucristo que sello nongue ndoso cote ra. Quinto sello. Mbae rese que amae altar qui re cote ra. Mbia chɨɨquia ɨquia aingue rese que amae nda. Ae mbia ɨquia ɨquia Dios cheẽ nɨɨ nyii nae, ũquɨ̃ aingue rese que amae nda. Ũquɨ̃ ñimbirãcuã tuchɨ chõ nguia mbae rasi je Jesucristo rɨɨ̃ nyii reaẽ. \v 10 Ũquɨ̃ ngue tasẽ tasẽ ñee Dios je ra: —Mbae eresaã turã jate quia nde co, Dios. Mbae ja rerecua chõ nde re. ¿Manosete ra urerɨɨchare erembasi re no, Dios? ɨ que ñee ja Dios je ra. \v 11 Dios que tirushĩ mee mee ũquɨ̃ ja je cote ra. Ñee ngue ee cote ra: —Mbarandiri. Mbia ɨcuã nda jẽataque abe ɨquia. Sã jẽɨquia nyii no. Ũquɨ̃ sacuã jẽɨngo chombe jiri, ɨ que Dios ñee e e ra. \p \v 12 Jesucristo que sello nongue ndoso cote ra. Sexto sello. Ibi que nyere nyere tuchɨ aque mose cote ra. Tenda que ñɨmoo tuchɨ cote ra. Mbae ruqui rã tuchɨ que nyasi no nda. \v 13 Nyasitata que ngoɨ ngoɨ ngaẽ íbii cote ra. Sã ira a riqui uqui quɨrɨrɨã ñimbuqui no. \v 14 Ibei abe que ua cote ra. Sã emo ndiqui papel acua acua no. Sɨta ibate abe que siri siri ja nyesɨ ra. Ama ndɨsha joõ abe que echoɨ siri siri ja ra. \v 15 Mbia que ñɨmɨ ñɨmɨ ja ibicua ye ra. Sɨta ɨmɨ ye abe. Mbia rerecua. Mbia rimba abe. Mbaecha abe. Soldados rerecua abe. Mbia que ñɨmɨ ñɨmɨ jate cuu ra. Esiquichete quia ñene. \v 16 Mbia siquiche mose que ñee ñee jate sɨta ibate je cuu ra: —Jenyu ngoɨ urearõ ureɨquia. Ɨ̃ nda Dios mbae rasi saanguquia eã ure je. Ɨ̃ nda Jesucristo mbae rasi saanguquia eã ure je no. \v 17 Dios riqui mbae rasi raanguquia uquiato eã je co. Aba quia ra ñɨmbirãcuã ã je, ɨ que mbia quia siquichete cuu ra. \c 7 \s1 Angeles Dios mbae marca mɨɨ mɨɨ mbia je \p \v 1 Aquere que cuatro ángeles atea cuu ra. Emo ngue chɨ̃ juã tenda chuɨsa quiti ra. Enongue que tenda sosa quiti no nda. Enongue que sur quiti no nda. Enongue que norte quiti no nda. Ũquɨ̃ ngue quɨrɨrɨã isi tuchɨ quia ra. Ɨ chu eã sacuã. Mangue jenda chooñoa quitinda abe ɨchu eã sacuã. Ama ndɨsha quiti abe. Ɨ̃ nda quɨrɨrɨã ira rãquiã mo ɨchu eã tuchɨ. \v 2 Angel nongue mo ndese abe que amae no nda. Tenda chuɨsa quiti que eru quia ra. Dios mbae marca que equereco ra. Ñeemombo que ũquɨ̃ ángeles cuatro je ra. \v 3 —Mbae rasi ra jemondo jeɨchɨ̃ ibi je jẽ. Ama ndɨsha abe je. Ira abe je. Dios rimba ruba rese Dios mbae marca uremɨɨ mɨɨ na nyii, ɨ que ñeemombo ángeles cuatro je ra. \v 4 Ciento cuarenta y cuatro mil ndese que Dios mbae marca mɨɨ nda. Judíos chumumbara ja que ra. \li1 \v 5 Judá riirĩ ndei doce mil. \li1 Rubén ndiirĩ ndei doce mil. \li1 Gad ndiirĩ ndei doce mil. \li1 \v 6 Aser riirĩ ndei doce mil. \li1 Neftalí riirĩ ndei doce mil. \li1 Manasés riirĩ ndei doce mil. \li1 \v 7 Simeón ndiirĩ ndei doce mil. \li1 Leví riirĩ ndei doce mil. \li1 Isacar ndiirĩ ndei doce mil. \li1 \v 8 Zabulón ndiirĩ ndei doce mil. \li1 José riirĩ ndei doce mil. \li1 Benjamín ndiirĩ ndei doce mil. \m Ũquɨ̃ ja rese que ángeles Dios mbae marca mɨɨ mɨɨ nda. \s1 Mbia tubɨrɨã ɨraoshĩ \p \v 9 Aquere que mbia cuabẽte atea cuu ra. Contar ɨ ja aroneate que ee cuu ra. Ecuabẽte quiatu ngue re. Mbia chumumbarate que ra. Mangue chooñoa jenda abe tubɨrɨãte que ra. Echeẽ ñumumbarate que ra. Dios ruba quiti que ũquɨ̃ chɨ jate juã nda. Cristo ruba quiti abe no. Eɨraoshĩ ja que chɨ ra. Sɨndo que equeru ja oo ra. \v 10 Ũquɨ̃ ngue tasẽ tasẽte u ñee Dios je ra. Cristo abe je. Ã ɨ chõ ngue equia ñee nda: \q1 Nde ae ereɨco nguiã mbia rirõ eɨcuã sɨ co. \q1 Nde ereɨco trono tose mbia rerecuarã co. \q1 Jesucristo rese chõ ereɨco nguiã mbia rirõ ndirõ eɨcuã sɨ co, \m ɨ que ũquɨ̃ ja ñee Dios je ra. \v 11 Angeles que ñumbui jate u Dios mama cuu ra. Mbae reco cuatro abe mama. Ae ameɨ veinticuatro chɨ nae, ũquɨ̃ abe mama no. Ũquɨ̃ ángeles que ngoi jate ngũíã ndese Dios ruba quiti ra. Ngũíã ndese que echɨ ñee turã jate Dio s je ra: \q1 \v 12 Dios turã tuchɨte riqui mbia je co. \q1 Sã mbia riqui ñee turã mbeɨ erɨɨ̃. \q1 Dios aquiatu tuchɨte riqui co. \q1 Sã mbia riqui “gracias” ɨ beɨ ee. \q1 Dios quirãcuã tuchɨte riqui co, \m ɨ jate que ñee turã Dios je ra. \v 13 Ũquɨ̃ ameɨ mo ngue ñee seje cote ra: —¿Aba ã nde? Ae eɨraoshĩ chɨ a. ¿Ma sɨ ecuaẽ a re no? ɨ que ñee seje cuu ra. \v 14 —Ereɨcuate nde resẽ, Ameɨ, ae que ee ra. Ae que eɨcua seje cote ra. —Ã ngue mbae rasi saã tuchɨ quia resẽ. Tiru ɨreɨ ji rã ño ã ñɨa ndiqui nguiã ã cote. Jesucristo echɨã mbitirõ nguqui je resẽ. \v 15 Nyebe eriqui beɨte nguiã Dios rese ã. Nyebe eriqui nguiã mbae raã naa mbeɨ Dios je echuchúaa ã. Dios ra siqui beɨ erese. Teaquiatu beɨ ra mingo. \v 16 Ũquɨ̃ nda ngũiãcuã irara eã mbeɨ. Huɨɨseɨ abe ra eirara eã no. Tenda abe ra eɨro eã. Huɨɨrieɨ abe ra eucuayã eã cote. \v 17 Jesucristo quia ra eteaquiatu beɨ mingo. Sã oveja raarõsa riqui oveja reaquiatute no. Sã eriqui oveja rerao rao mbiu no. Eɨ̃ sɨ ra Jesucristo ũquɨ̃ ndeaquiatu mingo. Dios ra echeseo mbutiba beɨ cote, ɨ que ameɨ ñee seje ra. \c 8 \s1 Mbae rei ji shɨmbu turã ndetashĩ ngasẽ oso Dios je \p \v 1 Jesucristo que sello nongue ndoso libro sɨ cote ra. Séptimo sello. Mbae ibatenda que quɨrɨrɨ tuchɨ sello ndoso mose ra. Quɨrɨrɨ arete que ra. Media hora chee. \v 2 Siete ángeles chɨ quia Dios ruba quiti nae, ũquɨ̃ ndese que amaembe cuu ra. Emo ngue trompeta mee ja ja ũquɨ̃ je ra. Siete que trompetas ra. \v 3 Angel mo ngue tu incienso riru mo nderu ra. Oro ao ji. Tiba que uã altar jii ra. Emo ngue incienso tubɨrɨã mondo ee cuu ra. Altar mo ngue chɨ̃ oro ao ji ra. Aque arõ ngue ángel incienso ñono nda. Dios ruba quiti. Ae Dios quiato ñee ñee nguia Dios je nae, ũquɨ̃ ñee ngue ngasẽ nguia Dios je ra. Incienso rei jí shɨmbu turã ndese. \v 4 Incienso retashĩ ngue nyuɨ oso quia ángel o sɨ ra. Dios quiato cheẽ mbirõ ngue eriqui oso ngasẽ Dios je ra. \v 5 Angel que incienso riru mombisẽ tata reteɨ̃ je ra. Altar jenda je. Ichusẽ ngue ibi quiti cuu ra. Ama ngue sieu tuchɨ cote ra. Pirirã pirirã ɨ tuchɨ que ra. Ibi abe que nyere cuu no nda. \s1 Angeles trompetas mbucheẽ \p \v 6 Ae siete ángeles trompetas quereco nae, ũquɨ̃ ngue ɨcoquiatu cote ra. Trompeta mbucheẽ sacuã. \p \v 7 Emo ngue trompeta mbucheẽ cote ra. Iquitã ngue ngoɨ ngoɨ tuchɨ íbii cote ra. Tata abe que ngoɨ ngoɨ ra. I ɨreɨ̃ tuchɨ que cote ra. Mbae ruqui rã. Ibi tercera parte que oquieɨ tuchɨ ra. Ira tercera parte abe que oquieɨ ra. Mbae ruri abe que oquieɨ ja no nda. \p \v 8 Segundo ángel que trompeta mbucheẽ cote no nda. Aque mose tuchɨ que mbae mo ndu ngoɨ ama ndɨsha ye ra. Ecuasu tuchɨ que ra. Sɨta ibate rã. Sendi que u ama ndɨsha ite re ra. Ama ndɨsha tercera parte ɨreɨ̃ tuchɨ que cote ra. Mbae ruqui rã. \v 9 Ama ndɨsha rɨɨnda tercera parte que mano ja ra. Ae ngata quia ama ndɨsha ruɨ barcos nae, ũquɨ̃ tercera parte abe que ñɨɨmɨ ɨmɨ ja no nda. \p \v 10 Tercer ángel que trompeta mbucheẽ cote no nda. Aque mose que nyasitata cuasu mo ndu ngoɨ íbii ra. Tata rendi rã ngue erendi ra. Ngoɨ que ama tercera parte ye ra. Eriecua tercera parte ye ja abe que ngoɨ no nda. I mbɨɨcuã tuchɨ que ra. \v 11 Eteɨ, ɨ que equia aque nyasitata je ra. Nyasitata que ama tercera parte mboteɨ tuchɨ ra. Iteɨ tuchɨ que cot e ra. Nyeb e mbia riqui nguiã mano mano tuchɨ iu mose cuu. \p \v 12 Cuarto ángel que trompeta mbucheẽ cote no nda. Aque mose que mbae mo tenda mbuchecuayãte tercera parte ra. Nyasi tercera parte abe. Nyasitata tercera parte abe no. Nyebe mbae checuayã tuchɨ riqui nguiã mbia je nyaashĩ mose tercera parte. Isa mose abe nyasi mbae tesae eã tercera parte. Nyasitata abe no. \p \v 13 Nguira rɨsha rese que amae cuu cote ra. Mbebe que equia ibate tuchɨ searõ nda. Ñeemombo mombo que equia ra: —Aba mbia eã tuchɨ mbia ibi jenda. Mbae rasi ra esaã tuchɨ cote. Angeles ataque nyuihuí mose. Angeles tres trompetas mbucheẽ mose, mbia ra mbae rasi saã tuchɨ cote, ɨ que nguira rɨsha ñee nda. \c 9 \p \v 1 Quinto ángel que trompeta mbucheẽ cote no nda. Aque mose que nyasitata mo ngoɨ u íbii seje cuu ra. Mbia raãte que aque nyasitata ra. Nyasitata que ibicua atiquia jea ra. Abismo, ɨ que hue ibicua je ra. \v 2 Eequia mose que tatashĩ usẽ tuchɨ ra. Sã tata riqui nyuuta rosot e tetashĩ no. Tatashĩ ngue tenda choote ra. Mbae mbuchecuayã jate que ra. \v 3 Tatashĩ sɨ que tucu mbuae ngaẽ tuchɨ usẽ cote ra. Tucu mbuae que ibi mboo ja tuchɨ nyoɨ mangue chooñoa nda. Mbia ɨ ɨ tuchɨ que equia ra. Quiraẽ ndasi rã tuchɨ que eriqui mbia je ra. \v 4 Emo ngue ñee tucu mbuae je ra: —Ira mo nda jẽuchɨ̃ jẽ. Ira ruri j a abe. Mbae ruri ja abe no. Quiata abe no. Mbia Dios quiatoã achõ ño jembasi mbasi quia. Ae Dios mbae marca quereco eã nguia nguba rese nae, ũquɨ̃. \v 5 Ũquɨ̃ je mbae rasi jẽsaanguquia tuchɨ cinco meses. Jẽɨquia eã ño, ɨ que ñee tucu mbuae je ra. Quiraẽ ndasi rã tuchɨ que tucu rasi riqui mbia je ra. \v 6 Aque mose ra mbia “nandemano” ɨ tuchɨ rei nguiã nyue. Mano aroneate rae. \p \v 7 Caballo rã tuchɨ que tucu mbuae ra. Sã caballo riqui ɨcoquiatu guerra raã naa sacuã no. Corona naanguia que siqui tucu mbuae ãquĩ ndese ja ja ra. Oro ao ji ereae. Mbia ruba raãte que tucu mbuae ruba ra. \v 8 Cuña a raãte que ea ra. Nyacuareɨ̃ naate que ereɨ̃ nda. \v 9 Eɨshɨa ãtã tuchɨ que ra. Hierro rã. Mbia eiõ aronea. Guerra ndieu rã tuchɨ que ebebe mose ra. \v 10 Sã quiraẽ ndiqui mbia ɨ ngocoɨ je no. Eɨ̃ sɨ que equia mbia ɨ ɨ ngocoɨ je ra. Mbia mbasi mbasi que equia cinco meses ra. \v 11 Angel ɨcuã mo ngue tucu mbuae rerecua ra. Ae ibicua atiquia jea nae, aque que ererecua ra. Abadón, ɨ que hebreo cheẽ nguia ee ra. Apolión, ɨ que griego cheẽ nguia ee no nda. —Mbia ɨquiasa, ɨ chõ nguiã embae nombres je. \p \v 12 Tucu mbuae que ua chee cote ra. Mbae rasi ñiinda chõ ũquɨ̃ nde. Mbae rasi nyeremo tasenei jẽje cote. \p \v 13 Sexto ángel que trompeta mbucheẽ cote no nda. Aque mose que emo ñee altar jii Dios mbae ra. Oro ao ji rei altar. \v 14 Ñee ngue ángel je ra. Ae trompeta mbucheẽ namo nae, aque je. —Cuatro ángeles embuɨ rã mondo. Aecua jí chɨ Ama Eufrates nae, ũquɨ̃ embuɨ rã mondo, ɨ que ee ra. \v 15 Cuatro ángeles que embuɨ mondo cote ra. Aque mose sacuã ngue Dios ũquɨ̃ nderecoquiatu ra. Ũquɨ̃ ngue mbia ɨquia ɨquia tuchɨ tercera parte cuu ra. \v 16 Soldados tubɨrɨã tuchɨ que ũquɨ̃ ángeles nimba cuu ra. Doscientos millones tuchɨ que ra, ɨ que achandu ra. \v 17 Caballo átoo que soldados chɨ ja ra. Eɨshɨa riquisã ja ja que mbae ãtã ñɨ nda. Eɨshɨa aosa mbiitã jí que ra. Eɨreɨ̃. Erubi. Echo. Nyacua ãquĩ na ngue caballos seje cuu ra. Tata que emombo mombo ja quia uchuru rɨ̃ nda. Tatashĩ abe. Azufre abe no. \v 18 Ũquɨ̃ tres que mbae rasi tuchɨ ra. Tata. Tatashĩ. Azufre. Ae caballos mombo mombo quia uchuru rɨ̃ nae, ũquɨ̃. Ũquɨ̃ ngue mbia ɨquia ɨquia tuchɨ quia tercera parte ra. \v 19 Ngocoɨ je que eriqui mbia mbasi mbasi tuchɨ ra. Mbeɨ tasi je rã tuchɨ que erocoɨ ra. Uchuru je abe que eriqui mbia mbasi mbasi tuchɨ ra. \p \v 20-21 Nyebe mbia riqui nguiã mano mano tuchɨ ũquɨ̃ ndasi je. Mbia ataque quiatu que siqui beɨte quia huɨɨcuã ndese ra. Eɨcuã ɨcuã mbeɨ nyue. Nyɨɨquia ɨquia. Brujería raã naa mbeɨ. Siqui ɨcuã ɨcuã cuña mo ndese. Mbae mbuquiachã quiachã mbeɨ. Uchɨsaã ɨcuã sɨ huɨ eã mbeɨ. Siqui beɨte que equia aba checuayã ndese ra. Uchɨao Dios abareã ndese abe no. Oro ao ji. Plata ao ji. Bronce ao ji. Sɨta ao ji. Ira ao ji abe no. Ũquɨ̃ ja rese chõ ngue eriqui ra. Ũquɨ̃ mae aroneate raque Dios abareã. Mbae andu aroneate raque. Ngata aroneate raque no. \c 10 \s1 Angel libro mo quereco \p \v 1 Angel mo ngue nguichi ibei sɨ seje cuu ra. Equirãcuãte que ra. Ibeishĩ ngue equeru huɨɨraorã nda. Ibei asa que chɨ̃ eãquĩ mama nda. Eruba nininyate que tenda rã sɨ́ ra. Etima abe nininyate que ra. Sã tata nininyate riqui no. \v 2 Libro ñetẽ mo ngue equereco oo ra. Eequia ji que equereco ra. Utima ndɨbɨsho que emɨɨ ama ndɨsha ye ra. Utima ndɨbɨsho que emɨɨ íbii no nda. \v 3 Tasẽ tuchɨ que ra. Sã nyacua riqui curu curu no. Erasẽ mose que ama ñee siete veces ra. \v 4 —Ae rese ama ndieu sembiirandu nae, aque tambesa rã, ae rei que se cote ra. Ibatenda mo ngue ñee ño seje ra. —Ae ama ñee erechandu nae, ũquɨ̃ nda erembesachɨ̃. Eresenei seneichɨ̃ nda emo je. Echeẽ emocoño ño, ɨ que seje ra. \v 5 Ae ángel tima ndɨbɨsho chɨ̃ ama ndɨsha ye nae, aque que oo uquiatocutinda mee ibate quiti ra. \v 6 Ñee ngue cote ra: —Dios que sembu ra. Ae siqu i beɨte quia co nae. Ae ibei chao nae. Ae ibi chao nae. Ae ama ndɨsha chao nae. Ae mbae chao ja tuchɨte nae. Aque que sembu co renei nenei sacuã nda. Achɨte mbae ja ñɨ ua a cote. \v 7 Séptimo ángel nda nyuɨhuɨ́ cote. Trompeta mbucheẽ. Dios cheẽ ɨque ja mose r a nyuihuí cote. Ae Dios ñee uquiato ñiinda je nae, ũquɨ̃ nda ɨque ja echeẽ cote. Mbia rerecuarã tuchɨ ra Jesús cote, ɨ que ángel quirãcuã ñee seje cuu ra. \p \v 8 Ae cheẽ achandu ibatenda nyii nae, aque que ñeembe seje ra. —Eso rã libro ñetẽ isi. Ae tima chɨ̃ ama ndɨsha ye nae, ae tima ndɨbɨsho chɨ̃ íbii nae, aque sɨ libro ñetẽ eisi rã. Eequia ji eisi, ɨ que seje ra. \v 9 Ae aso nguiã ñee ángel je. —Libro ñetẽ emee na seje, ae que ee ra. Ae emee nguiã ñee seje cote. —Co libro ñetẽ jẽ. Eu ja. Irao raãte raque ra eachã namo mose. Eteɨ tuchɨte quiatu ra nderíe je cote, ɨ que seje ra. \v 10 Angel que libro ñetẽ mee seje cote ra. Au que se ra. Eturã tuchɨ que sechuru je ra. Irao rã. Se eu tuchɨ mose quiatu que eteɨte seríe je cote ra. \v 11 Emo ngue ñee seje cote ra. —Dios cheẽ nda eresenei senei sɨ́ mbia ja je. “Co ra Dios saã. Ã nda Dios saã no”, ere ra mbia je. Ishonda abe je. Mangue chooñoa jenda abe je. Mbia cheẽ ñumumbara abe je. Mbia rerecua jate abe je, ɨ que seje cuu ra. \c 11 \s1 Dios quiato nyeremo Dios cheẽ senei senei \p \v 1 Dios que uu mo mondo séoo cuu ra. Ñee ngue seje ra. —Eso Dios chuchua mbuchecha checha. Altar abe embuchecha. Ae mbia chɨ huee ñee ñee Dios je nae, ũquɨ̃ abe je contar ere rã. \v 2 Itaicuee ra erembuchechachɨ̃ jẽ. Patio ra erembuchechachɨ̃ jẽ. Ũquɨ̃ ngue amee mbia sequiatoã je ra. Sequiatoã nda irõ irõ Jerusalén ndese cuarenta y dos meses chee. \v 3 Sequiato nyeremo je ra sequirãcuã amee. Ũquɨ̃ nda secheẽ senei senei tuchɨ quia mbia je 1,260 días chee. Tiru rondeɨ ra ũquɨ̃ quereco quia, ɨ que seje ra. \p \v 4 Dios quiato nyeremo ndei olivos i nyeremo na sɨ́. Candeleros nyeremo na sɨ́ no. Sã Dios mbae reaquiatu ja no. Uquiato nyeremo abe ra eteaquiatu no. \v 5 Dios ra uquirãcuã mee ũquɨ̃ nyeremo je. Emo embasi serɨ̃ mose, tata ra embu embu uchuru sɨ. Ucuãyãsa mbasi tuchɨ sacuã. Eɨ̃ nda mbia mano mano, ũquɨ̃ Dios quiato nyeremo ucuãyã mose. \v 6 Ũquɨ̃ Dios quiato nyeremo ama mbuchaaqui eã arõte, Dios cheẽ nenei nenei mbeɨ mose mbia je. Mbae ruqui rã nda ama naa. Mbia ra embasi mbasi arõte uquirãcuã je. Ibi jend a mbasise mose, mbasi tuchɨ rae. \v 7 Ũquɨ̃ Dios quiato nyeremo Dios cheẽ nenei nenei ja mose mbia ja je, icuã nda tu ɨcuãte ee cote. Ibicua yenda. Icuã nda Dios quiato nyeremo ɨquia cote. \v 8-9 Emo ũquɨ̃ Dios quiato raaque nyati aroneate. Erete tiquia iríã nda chɨchõ itaicuee rɨ̃. Mbia mangue chooñoa jenda abe tuchɨ r a mae ja eraaque rese. Tres días y medio chee rae. Jerusalén ndei ra ũquɨ̃. Ae mbia Jesucristo mbucha ira rese nae, huee. Hue jenda quiarei eɨcuã tuchɨ mbia. Sodoma jenda rã. Egipto jenda rã abe no. \v 10 Ae mbia siqui quia ibi rɨ̃ nae, ũquɨ̃ ia tuchɨ rae. Dios quiato nyeremo mano mose. —Ae nandechɨao ɨcuã siquisã quisã nguia nae, ũquɨ̃ ngue mano cote ra, ɨ r a eyate ñee nyue. Nyebe ra eriqui mbae mondo mondo tuchɨ nyue. \v 11 Dios quiato nyeremo ndaaque que chɨ tres días y medio cuu ra. Aquere que Dios embuquera sɨ́ seque re cuu ra. Júã ngue cuu ra. Mbia que siquiche ja tuchɨ mae erese ra. \v 12 Ibatenda que ñee nyecua ũquɨ̃ Dios quiato nyeremo je cote ra. —Jenyu aa quiatu ibate, ɨ que Dios ñee ee ra. Nyoɨ que ibate ibei ye cuu ra. Eucuãyãsa que mae mbeɨte u echuɨ rese ra. \v 13 Aque mose tuchɨ que ibi nyere ɨcuã nda. Sucha tubɨrɨã ndɨbɨsho que ngoɨ ngoɨ jate ra. Mbia tubɨrɨãte que mano nda. Siete mil que mbia mano nda. Mbia ataque que siquichete ra. Ñee turã turãte que equia Dios ibatenda je cote ra. \v 14 Segundo mbae rasi chõ ã nde. Tercero quia tasenei jẽje cote. \s1 Séptima trompeta mbucheẽ cote \p \v 15 Séptimo ángel que trompeta mbucheẽ cote no nda. Ũquɨ̃ mose que mbia ñeemombo ja ja ibatenda ra. Eɨ̃ ngue tasẽ tasẽ nda: \q1 Mbia mo ibi jenda mo nda siquíã ererecuarã cote. \q1 Dios ae chõ nda siqui ererecuarã cote. Nguiirĩ ndese. \q1 Ae ae chõ nda siqui ererecuarã mbeɨ cote, \m ɨ que ibatenda tasẽ tasẽ cuu ra. \p \v 16 Ae ameɨ veinticuatro siqui beɨte quia Dios jii nae, ũquɨ̃ ngue ngoi ngũíã ndese ñee Dios je cuu ra. Eɨ̃ ño ngue ñee nguiã: \q1 \v 17 Gracias ure tuchɨ quia ndeje co, Dios. \q1 Ndequirãcuã mbae saã ja arõte quia co. \q1 Ereɨco beɨte que equia nyii ra. Namo abe no. Ereɨco beɨte ra eno. \q1 Ereɨco ndequirãcuã naanguquiate mbia je co cote. \q1 Ereɨco mbia rerecuarã tuchɨ co cote. \q1 \v 18 Mbia rerecua que paama ɨte ndeje ra. \q1 Co mose ra ndequiatoã erembasi cote. \q1 Ndequiatoã mano je abe ra erembasi cote. \q1 Ndequiato abe ra erembuquera cote. \q1 Mbae turã mee mee sacuã ee. \q1 Ae ndecheẽ senei senei mbeɨte quia mbia je nae. \q1 Ae ñee turã turã nguia ndeje nae. \q1 Ndequiato cuasu je. Ndequiato ñetẽ je abe no. \q1 Ndequiato ja je ra mbae turã eremee mee cote. \q1 Ae mbia mbɨɨcuã ɨcuã nguia nae, ũquɨ̃ nda erembutiã co mose cote, \m ɨ que veinticuatro ameɨ ñee turã Dios je cuu ra. \v 19 Dios chuchua ibatenda ɨquesa que quiata seje cuu ra. Caja Dios chuchua jenda que nyecua seje cuu ra. Aque rei contrato riru Dios mbae aque. Aquere que ama pirirã pirirã ɨ ra. Ama ngue sieute ra. Ama ngue ñeete ra. Ibi que nyere ra. Iquitã abe que ngoɨ ngoɨ chee ra. \c 12 \s1 Dragón ɨcuã ɨcuã cuña je \p \v 1 Mbia mae sayã mo ndese que amae ibate cuu ra. Cuña nguasu tuchɨ mo ngue ra. Tenda que eɨrao ra. Nyasi que chɨ̃ ei quiti ra. Corona ngue equereco uãquĩ ndese ra. Nyasitata doce que chɨ̃ corona ndese ra. \v 2 Nañimbae que cuña nda. Tasẽ tasẽ tuchɨ que equia nguiirĩ ndasi je ra. \v 3 Aquere que amae mbia mae sayã mo ndese ibate no nda. Dragón ɨreɨ̃ mo ndese que amae nda. Siete que aque dragón ãquĩ cuu ra. Diez que erambashĩ nda. Corona ngue chɨ̃ eãquĩ ja rese ra. \v 4 Dragón ngue nyasitata tubɨrɨã siichã tuchɨ ɨmbu íbii ngocoɨ je ra. Cuña ji que eñɨ eraarõ cote ra. —Sã nyaacuquia. Eriirĩ tau, ɨ que huɨ̃ ejii ra. \v 5 Nyaacuquia que cote ra. Erãcoẽ ngue ra. Mbia ja rerecuarã tuchɨ ra aque. Emo ngue eriirĩ isi ra. Querao que Dios je ibátee ra. \v 6 Cuña ngue uchã oso turuquia ñɨ nda. Dios echuchua saã ño nguia huee reaẽ. Huee que eriqui 1,260 días ra. Huee que emo ndiqui embuquiaru quiaru ra. \p \v 7 Amae ngue guerra rese ibate cuu ra. Dragón ɨcuã ɨcuãte que ángeles je ra. Miguel nimba ángeles abe que ucua ucu a dragón nimba ángeles rese no nda. Nyɨɨquia serɨ̃ jate que cuu ra. \v 8 Dragón ngue ganar ɨ aroneate umbae ángeles rese ra. Nyebe eriqui aroneate nguiã ibate cote. \v 9 Dios que dragón mombo beɨ ibate sɨ cote ra. Mbeɨ ɨma ndei dragón. Diablo. Satanás, ɨ abe que ee ra. Ae chõ mbia mangue chooñoa jenda mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ mbeɨte nguiã co. Dios que ae mombo íbii cuu ra. Ngũimba rese. \v 10 Ibatenda ia tuchɨ que Dios emombo mose ra. Ibatenda mo ñee ngue achandu cuu ra: —Coche ñene. Dios riqui mbia rirõ mbeɨ huɨɨcuã sɨ co cote. Namo tuchɨ mbia riqui mae Dios quirãcuã ndese co. Cristo riqui mbia rerecua tuchɨ co cote. Dios quiatu que diablo mombo nguiã. Ae Dios mbuqueta queta beɨte quia equiato rɨɨ̃ nyii. \v 11 Ũquɨ̃ Dios quiato que diablo siquisãte quia Jesús ruqui je ra. Jesús cheẽ je abe no. Ae ũquɨ̃ senei mbeɨte quia mbia je Jesús cheẽ nae, ũquɨ̃ je chõ eriqui nguiã eriquisã quisã. Ũquɨ̃ Dios quiato que siquicheãte quia umano sɨ ra. “Tamano ndei Dios je”, ɨ jate que equia ra. \v 12 Mbia ibatenda ia tuchɨte cote. Mbia ibi jenda quiatuchɨ̃ eya eãte. Mbia ama ndɨsha yenda abe no. Diablo quiatu que nguichichɨ̃ u nguiã jẽje, ibi jenda. Paama ɨ tuchɨte equia co. Achɨte quiatu Dios ñɨ nguiã embasi a cote, ɨ que ibatenda mo ñee cuu ra. \p \v 13 Dios dragón mombo mose íbii, dragón ɨcuã ɨcuã ngue cuña je cote ra. Ae eriirĩ nacuẽ nyaacuquia nae, aque cuña je que dragón ɨcuã ɨcuã cote ra. \v 14 Emo ngue mbae jeo nyeremo mondo cuña je ejeorã nda. Nguira rɨsha jeo raanguia. Cuña mbebe sacuã. Eso chee sacuã turuquia rɨ̃. Ae Dios saã echuchuarã turúquiaa nyii nae, huee eso chee sacuã diablo sɨ. Mbeɨ sɨ. Emo embuquiaru sacuã tres años y medio huee. \v 15 Mbeɨ que i mombo tuchɨ uchuru rɨ̃ nda. Iãcuana. Cuña ɨquia sacuã ndaque chõ ũquɨ̃ ɨãcuã nde. \v 16 Ibi ia eãte que cuña ndese ra. Nyebe ibi nyɨequia nguiã i mocõ ja dragón nyuru jenda. \v 17-18 Nyebe dragón paama ɨ tuchɨ nguiã cuña je. Eɨcuã ɨcuã mbeɨte que eriqui cuña ndiirĩ ataque ja je cote ra. Ae Dios cheẽ mumba eãte quia nae, ũquɨ̃ je chõ eriqui nguiã cuña ndiirĩ ɨ. Ae siqui beɨte quia Jesús cheẽ nduɨ nae, ũquɨ̃ je dragón ɨcuã ɨcuã mbeɨte riqui co. \c 13 \s1 Icuã nyeremo \p \v 1 Ama ndɨsha rimia ndese que aɨ̃ juã cuu ra. Mbae mo ndese abe que amae huee ra. Icuã mo ngue usẽ u quia ama ndɨsha sɨ seje cuu ra. Siete que eãquĩ nda. Diez que erambashɨ̃ nda. Corona ngue chɨ̃ erambashɨ̃ ndese ja ra. Eãquĩ ndese que nombre mo mbesa ji ñɨ nda. Aque nombre ɨcuãte que Dios je ra. \v 2 Nyacua rɨsha rã ngue icuã nda. Oso i rã tuchɨ que ei ra. Echuru que nyacua churu rã nda. Dragón ngue uquirãcuã mee tuchɨ icuã je ra. —Ererecuarã nde, ɨ tuchɨ que dragón icuã je ra. \v 3 Icuã ãquĩ mo sia ji tuchɨ rei ngue re. Manombi chõ ndei ngue re. Nyerõ ñochɨ̃ ngue re. Nyebe mbia mangu e chooñoa jenda nyuruɨra jate nguiã mae erese cote. Mbia que siqui jate eruɨ cote ra. \v 4 Mbia que ñee turã turãte quia dragón je ra. Uquirãcuã mee mose icuã je. Icuã je abe que eriqui ñee turã turãte ra: —Co icuã turã na eãte mbia mo. Ae mɨɨ ño equirãcuã ndiqui nguiã mbia sɨ co, ɨ jate que mbia quia ee ra. \p \v 5 Icuã ngue ucuasu saã saã tuchɨ quia Dios je ra. —Dios tuchɨ chõ se re, ɨ tuchɨ que equia mbia je ra. Dragón ngue emɨɨ mbia rerecuarã cuarenta y dos meses ra. \v 6 Aque mose beɨ que eriqui ñee ɨcuã ɨcuã Dios rɨɨ̃ nda. Echuchua rɨɨ̃ abe no. Dios rimba ibatenda rɨɨ̃ abe no. \v 7 Dragón ngue uquirãcuã mee tuchɨ icuã je ra. Icuã ɨcuã ɨcuãte que eriqui Dios quiato je cote ra. Dios quiato ɨquia ɨquia cheete que equia ra. Icuã ngue mbia mangue chooñoa jenda rerecua tuchɨ cote ra. Mbia cheemo abe rerecua tuchɨ que cote ra. \v 8 Mbia Dios quiatoã ja tuchɨ que siqui icuã ndese ra. Ae embae nombre mbesa iriãte riqui Jesús mbae libro rese nae, ũquɨ̃ ngue siqui jate icuã ndese ra. Dios quiato mbae nombre que Jesús mbesa mbae ao ja nond e coose ra. Jesús mano nonde erɨɨ̃. \v 9 Jẽisa mose, secheẽ jeñandu rã. \v 10 Dios mbae ɨcua ja chõ nguiã, mbae tã ɨ nonde equiato je. —Co sequiato ra mbia ɨquia tiquise je, ɨ mose Dios, mbia ra eɨquia tiquise je. —Co sequiato ra mbia tarõ, ɨ mose Dios, mbia ra etarõ no. Sã Jesucristo rimba ñɨmbirãcuã ño. Sã Jesucristo ɨcua tuchɨ. Icuã ɨcuã ɨcuã mose ee. \v 11 Aquere que amae icuã mo ndese no nda. Ibi sɨ qu e co icuã ndu ra. Erambashɨ̃ nyeremo ngue ra. Cordero nambashɨ̃ na sɨ que ra. Dragón ñee na sɨ que echeẽ no nda. \v 12 Equirãcuã tuchɨ que ra. Icuã ñiinda rã sɨ́. —Icuã ñiinda rimbarã ño jẽɨngo, ɨ tuchɨ que equia mbia mingo ja icuã ñiinda rese ra. Ae ãquĩ sia ji nyerõ nguia nae, aque. \v 13 Mbia mae sayã ngue esaã saã tuchɨ quia ra. Tata que embucoɨ ibei sɨ mbia resa rae ra. \v 14 Mbia mae sayã ngue esaã saã tuchɨ icuã ñiinda rese eɨco mose ra. Eɨ̃ ngue equia mbia mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ tuchɨ ra. —Icuã ñiinda raanguia mo mbae mo jenyao jẽ, ɨ que ñee mbia je ra. Mbia que echao ra. Ae ãquĩ sia ji tiquise je nae, ae nyerõ nguia nae, aque raanguia que mbia chao ra. \v 15 Icuã ngue ereco mee mbae ao ji je ra. Mbucuata que ra. Mbucheẽ ngue ra. Mbia rã ngue eriqui cote ra. Ae ngoi sereãte quia ngũíã ndese mbae ao ji résaa nae, mbae ao ji que ũquɨ̃ ɨquia cote ra. \v 16 Icuã ngue umbae marca mɨɨ jate mbia rese ra. Mbia ruba rese. Mbia o rese equiatocutinda. Mbia riirĩ ndese. Mbia cuasu rese. Mbaecha rese. Mbaecha reã abe rese. Mbia rimba rese. Mbia rimba eã ndese abe no. Icuã ngue marcar ɨ ja mbia ja je cuu ra. \v 17 Mbia mo marcar ɨriã mose, ũquɨ̃ mbae mo isi aroneate. Mbae mo je vender ɨ aroneate no. Icuã mbae marca nderequia eã mose. Icuã mbae número abe rerequia eã mose no. \v 18 Ae ndua tuchɨ eãte quia nae, ũquɨ̃ nda ã ɨcua eã. Ae mbae ɨcuate quia nae, sã ũquɨ̃ icuã mbae número ɨcua. Mbia mo nɨɨ ño ñene. Embae número rei 666. \c 14 \s1 Mbia 144,000 ɨraseɨ raseɨ Dios je \p \v 1 Mbae mo ndese abe que amae cuu ra. Jesucristo que chɨ̃ juã Ibi Ibate Sión seje cuu ra. Ae je eriqui Cordero ɨ. Mbia cuabẽ tuchɨ que chɨ erese ra, 144-000 que mbia chɨ erese ra. Ũquɨ̃ nduba rese ja ja que Jesucristo mbae nombre mbesa ji ñɨ nda. Dios mbae nombre mbesa ji abe no. \v 2 Mbae rieu que achandu beɨ quia ibatenda ra. Tororomba ata ata rieu raãte que ra. Ama ndieu abe raãte que ra. Sã mbia tubɨrɨãte riqui arpas mbucheẽ ñee no jẽ, ũquɨ̃ naate que erieu riqui ra. \v 3 Ũquɨ̃ mbia cuabẽte que ɨraseɨ raseɨ quia Dios résaa ra. Mbae reco cuatro résaa abe no. Ameɨ veiticuatro résaa abe que eriqui ɨraseɨ raseɨ no nda. Eɨraseɨ raseɨ yasu que ra. Mbia mo ngue ñɨmbaaquiatu aroneate quia eɨraseɨ raseɨ yasu je ra. Mbia 144,000 achõ ño ngue ñɨmbaaquiatu aque ɨraseɨ raseɨ yasu je ra. Dios ũquɨ̃ sirõ nguiatu quia mbae ɨcuã sɨ reaẽ. \v 4 Ũquɨ̃ ngue ñɨmbɨɨcuã eãte quia mbae ɨcuã je ra. Ñɨmbɨɨcuã eã siqui cuña mo ndese no. Siqui turã mbeɨ equia Jesucristo rese ũquɨ̃. Dios que esirõ mbeɨ mbia ibi jenda sɨ ra. Ofrenda turã na tuchɨ chõ ũquɨ̃ Dios je re. Jesucristo abe je. \v 5 Ũquɨ̃ nguiarei ñee ñooño eã tuchɨ ũquɨ̃. Ũquɨ̃ turã tuchɨte eriqui Dios je ã. \s1 Tres ángeles ñee mbia je \p \v 6 Amae ngue ángel nongue rese cuu ra. Mbebe mbebe que equia ibei rɨ̃ cuu ra. Dios cheẽ turã ua eã je que equereco quia ra. Erenei nenei sacuã mbia ja je. Mangue chooñoa jenda ja je. Mbia cheẽ ñumumbara abe ja je. \v 7 Aque ángel que ñee nda: —Jẽɨreɨ̃ ɨreɨ̃ jiri Dios sɨ. Jeñee turã turã jiri quia ee. Achɨte Dios ñɨ mae ja mbia rese a. Uquiatoã mbasi nonde. Dios quiatu ngue mbae chao ja nguiã. Ibei. Ibi. Ama ndɨsha. Ama ndɨɨcoɨ̃. Nyebe ra mbia ñee turã ee, ɨ que ángel ñee cuu ra. \p \v 8 Angel nongue abe que siqui seje cuu ra. Aque que ñee cote ra: —Sucha tubɨrɨã Babilonia ngue quiachãte cote ra. Babilonia nda mbia mbɨɨcuã eã cote. Mbia mbɨɨcuã tuchɨchɨ̃ equia nyii, ɨ que aque ángel ñee cuu ra. \p \v 9 Angel nongue abe rese que amae no nda. Ñee asite que ra: —Icuã ndese chõ nda jẽɨngochɨ̃ jẽ. Icuã naanguia mbae ao ji rese abe chõ nda jẽɨngochɨ̃ jẽ. Icuã mbae marca ra jemɨɨchɨ̃ jenduba rese jẽ. Jẽo abe rese ra jemɨɨchɨ̃ jẽ. \v 10 Emo emɨɨ mose, Dios ra paama ɨ tuchɨ ee. Emo emɨɨ mose, Dios ra embasi tuchɨ. Dios ra ũquɨ̃ mbasi beɨ tata je. Azufre je abe no. Mbasi beɨ ra ángeles resa rae. Jesucristo resa rae abe no. \v 11 Ũquɨ̃ nda Dios mbasi beɨ. Mbae rasi ra eucua mbɨrɨ̃ jiriã. Siqui quiatu que equia icuã nduɨ mbaerã nda. Icuã naanguia ao ji abe rese quiatu que eriqui ra. Icuã mbae marca abe rese quiatu que eriqui mbaerã no nda. \p \v 12 Dios quiato tuchɨ ra ũquɨ̃ saã eã. Sã eriqui beɨte Dios cheẽ nduɨ. Sã eriqui ñimbirãcuã mbeɨte, ɨ que ángel ñee cuu ra. \p \v 13 Ibatenda mo ngue ñee seje cuu ra: —Ã embesa rã: “Jesús quiato mo mano mose, eyate riqui co”, ere chõ mɨ embesa. Espíritu Turã ñee abe chõ ũquɨ̃ nde. Jesús quiato mo mano mose, uquenea nda eucua cote. Ae mbae turã esaã saã nguia nyii nae, ũquɨ̃ sɨ ra Dios tesareɨã mbeɨ, ɨ que ibatenda ñee seje ra. \s1 Dios uquiatoã mbasi mose, mbae a rɨamɨ amɨ na ño nda esaã ee \p \v 14 Ibeishĩ ndese que amae cuu cote ra. Emo ngue chɨ̃ ngoi ibeishĩ tose ra. Jesucristo rã tuchɨ que ra. Corona ngue chɨ̃ eãquĩ ndese oro ao ji ra. Tiquise raanguia rimbete que equereco oo ra. Quiata a ucua ucua sacuã. \v 15 Angel mo ngue tu usẽ Dios chuchua sɨ ra. Ñeemombo que Jesucristo raanguia je ra. —Mbae eucua ucua tiquise raanguia je cote. Mbae a quiche jate mangue chooñoa jenda ja, ɨ que ee ra. \v 16 Ae chɨ̃ ibeishĩ tose nae, aque que tiquise raanguia mee ibi quiti ra. Aque mose tuchɨ chõ ngue mbae a ibi jenda ɨshao ja tuchɨ cote ra. \p \v 17 Angel mo abe que usẽ u Dios chuchua ibatenda sɨ ra. Tiquise raanguia rimbete que equereco no nda. Uvas ucua ucua sacuã. \v 18 Angel mo ngue tu altar sɨ cot e ra. Tata raarõsa altar jend a rei aque ángel. Ñeemombo que tiquise raanguia rerequiasa je ra: —Uvas eucua ucua tiquise raanguia je cote. Mangue chooñoa jenda ja eucua ucua. Equiche jate, ɨ que ra. \v 19 Angel que tiquise raanguia mee ibi arõ cote ra. Aque mose tuchɨ chõ ngue uvas ibi jenda ɨshao ja tuchɨ ra. Uvas ɨshao ji que emondo ja tuchua mo nda. Erɨamɨ amɨ sacuã. Dios uquiatoã mbasi mose, mbae a rɨamɨ amɨ na ño ũquɨ̃ nde. \v 20 Ɨsho jiri que eriqui uvas rɨamɨ amɨ sucha tubɨrɨã sɨ ra. Dios uquiatoã mbasi mose, uvas rɨamɨ amɨ na ño ũquɨ̃ nde. Eruqui riquiraa tuchɨ que ra. Caballo mbuchecha tuchɨ que eruqui riquiraa ra. Trescientos kilómetros tuchɨ que eruqui seje cuu ra. \c 15 \s1 Angeles mbae rasi siete quereco ja eriru ye \p \v 1 Aba siquichesa mo ndese que amae ibei rĩ cuu ra. Mbia mbiirandu sacuã. Siete angeles rese que amae nda. Mbae rasi chumumbarate que ecurucuaẽ cuaẽ nguia íbii ra. Siete que mbae rasi ra. Mbae rasi tuchɨ. Ũquɨ̃ siete mbae rasi ua mose, Dios ra mbae rasi mbu sɨ eã cote. \p \v 2 Ama ndɨsha ɨcoɨ mo ndese que amae nda. Enininya tuchɨ que ra. Vidrio raanguia. Tata abe raanguia. Ae siquíã mbeɨ icuã nduɨ Jesús quiato nae, ũquɨ̃ ndese que amae no nda. Icuã naanguia rese abe siquíã. Icuã mbae número abe que equerecoã nda. Ũquɨ̃ ndese que amae ama ndɨsha arõ nda. Arpas Dios mbae je que echɨ tocar ɨ ra. \v 3 Ae Moisés ɨraseɨ raseɨ nyii nae, ũquɨ̃ sɨ́ je que echɨ ɨraseɨ raseɨ ra. Ae mbia ɨraseɨ raseɨ Jesús je nae, ũquɨ̃ sɨ́ je que echɨ ɨraseɨ raseɨ ra. Ã ngue ɨraseɨ raseɨ ra: \q1 Ndechɨao turã tuchɨte, Dios. \q1 Ndequirãcuã tuchɨte ereɨco co. \q1 Mbia erembuchiabi jiri jiriãte quia co. \q1 Erecheẽ ɨru ɨru eãte quia co. \q1 Mbia rerecua jate ereɨco co. \q1 \v 4 Mbia ra ɨreɨ̃ ɨreɨ̃ ja ndesɨ mae mose ndechɨao rese. \q1 Ñee turã ja ra nderɨɨ̃. \q1 Nde mɨɨ ño ererecua tuchɨ re. \q1 Mbia ra ngaẽ ja tuchɨ nderea. Ñee turã sacuã ndeje. \q1 Ndechɨao turã ndese quiatu ngue mbia mae nguiã, \m ɨ que mbia ɨraseɨ raseɨ ama ndɨsha arõ cuu ra. \p \v 5 Aquere que mbae mo abe atea cuu ra. Dios chuchua ibatenda eɨquesa que quiata seje cuu ra. \v 6 Siete ángeles mbae rasi quereco quia nae, ũquɨ̃ ngue usẽ nyoɨ Dios chuchua sɨ cote ra. Eɨraoshĩ tuchɨ que nyoɨ usẽ nda. Oro que equereco huɨɨshɨa ati ra. \v 7 Ae rese ama e mbae reco cuatro nyii nae, ũquɨ̃ m o ngue mbae riru mee mee ja ũquɨ̃ ángeles siete je ra. Oro ao ji rei mbae riru. Mbae rasi mbisẽte que chɨ eriru ja ye ra. Dios mbia mbasi tuchɨ sacuã. \v 8 Dios nininya tuchɨ que seje cuu ra. Equirãcuã tuchɨ que ra. Nyebe que tatashĩ Dios chuchua mboo ja tuchɨ ra. Mbia mo ngue ɨque aroneate rã huee ra. Ũquɨ̃ ángeles mbae rasi icherẽ cherẽ ja eã mose. \c 16 \s1 Angeles mbae rasi icherẽ cherẽ ja \p \v 1 Dios chuchua jenda mo ngue ñee asite ũquɨ̃ ángeles je cuu ra. —Jẽso mbae rasi icherẽ cherẽ ibi jenda ja rese. Dios embasi sacuã, ɨ que ñee siete ángeles je ra. \p \v 2 Angel ñiinda que oso umbae mbae riru yenda icherẽ íbii ja ra. Ae siqui quia icuã ndese nae, ae ngoi coi quia ngũíã ndese icuã naanguia je nae, ũquɨ̃ ɨre rasi rasi que cote ra. Mbae asi tubɨrɨã ngue erese cote ra. Nyerõ aroneate que ra. \p \v 3 Segundo ángel que umbae mbae riru yenda icherẽ ama ndɨsha ja ye ra. Mbia raaque ruqui rã ngue ama ndɨsha cote ra. Ama ndɨsha rɨɨnda que mano ja tuchɨ mbae cote ra. \p \v 4 Tercer ángel que umbae mbae riru yenda icherẽ ama ñɨ nda. Ama ndɨɨcoɨ̃ ñɨ abe que eicherẽ no nda. Mbae ruqui rã tuchɨ que ama ja cote ra. \v 5 Angel ama ndaarõsa que ñee Dios je cuu ra. —Coche rei mbia ɨcuã erembasi. Dios turã tuchɨ chõ nde re. Ndeturã mbeɨte que eriqui ra. \v 6 Ũquɨ̃ mbia ɨcuã nguiatu ngue ndequiato ɨquia ɨquiate nguiã nyii. Ndecheẽ nenei neneisa abe ɨquia ɨquia. Coche rei mbae rasi eresaanguquia ũquɨ̃ je cote. Coche rei mbae ruqui eresaanguquia ee, ɨ que ángel ñee turã Dios je ra. \v 7 Altar jenda mo abe que ñee Dios je cuu ra. —Ae beɨ. Coche mbia ɨcuã erembasi nguiã cote. Ndeturã mbeɨte chõ ereɨco nguiã nde, ɨ que Dios je ra. \p \v 8 Cuarto ángel que umbae mbae riru yenda icherẽ tenda rese ra. Nyebe tenda riqui nguiã mbia rei ja ngacu je cote. \v 9 Tenda que mbia sei tuchɨ quia embasi ra. Ũquɨ̃ mose abe que mbia riqui ñee turã eãte Dios je ra. Dios embasi raque. Mbia que uba eã mbeɨ Dios rese ra. Ñee ɨcuã ɨcuã mbeɨ chõ ngue equia erɨɨ̃ nda. \p \v 10 Quinto ángel que umbae mbae riru yenda icherẽ icuã nenda rese ra. Itondaru tuchɨ que icuã nimba ja je mbia cote ra. Mbia que hueecõ shɨu shɨu tuchɨ quia mbae rasi mose ee ra. \v 11 Ũquɨ̃ mose abe que mbia uba eã Dios rese ra. Huɨɨcuã ngue esecha eãte quia ra. Ñee ɨcuã mbeɨte que equia Dios rɨɨ̃ nda. Ngasi rerequia mose abe que eriqui ñee ɨcuã mbeɨte Dios rɨɨ̃ nda. \p \v 12 Sexto ángel que umbae mbae riru yenda icherẽ Río Eufrates ye ra. Ama nguasu tuchɨ que aque ra. Aque ama ngu e ɨru cot e ra. Tenda chuɨsa quitinda soldados iasa sacuã. \v 13 Aba checuayã ɨcuã tres rese que amae nda. Emo ngue tu usẽ dragón nyuru sɨ ra. Enongue que tu usẽ icuã nyuru sɨ ra. Enongue que tu usẽ Dios cheẽ nenei ñooñosa churu sɨ no nda. Nyuɨ rã tuchɨ que ũquɨ̃ aba checuayã ɨcuã nda. \v 14 Ũquɨ̃ aba checuayã ɨcuã ngue mbia mae sayã saã saã tuchɨ quia milagros ra. Ñee ja que mbia rerecua ja je ra. Ñumunua ja sacuã pelear ɨ sacuã Dios rese. \v 15 Sã Jesús ñee no: “Mbia ndua eã mose serese ra achu. Jẽtesa tesa beɨ equia serese jẽ. Jẽɨngoquiatu beɨ equia jẽ. Ɨ̃ nda jẽɨreɨ̃ ngũíã sechu mose”, sã Jesús ɨ no. \v 16 Aba checuayã ɨcuã ngue mbia rerecua munua ja huee ra. Pelear ɨ sacuã Dios rese. Armagedón, ɨ que hebreo cheẽ hue je ra. \p \v 17 Séptimo ángel que umbae mbae riru yenda icherẽ quɨrɨrɨãsaa ra. Aque mose que Dios ñeemombo uchuchua ibatenda sɨ ra. —Mbae rasi icherẽ ji jate cote, ɨ que Dios ñeemombo ra. \v 18 Ama ngue pirirã pirirã ɨ tuchɨte cote ra. Ama ngue sieu tuchɨ quia no nda. Ibei que ñee tuchɨ quia ra. Ibi abe que nyere tuchɨ quia no nda. Emo mose rã eã tuchɨ que ra. \v 19 Sucha tubɨrɨã Babilonia ngue obo obo nyibite rɨ̃ nda. Tres partes. Hue jenda tuchua que ngoɨ ja tuchɨ ra. Mbia chuchua que ngoɨ ngoɨ ja mangue chooñoa jenda aque mose ra. Dios quiatu ngue tesareɨãte nguiã Babilonia jenda chɨsaã ɨcuã sɨ. Nyebe eriqui nguiã paama ɨ tuchɨ ee cote. Embasi mbasi uquirãcuã je cote. \v 20 Islas abe que quiachã quiachã ja ama jenda ra. Ibi ibate abe que quiachamba chamba ja no nda. \v 21 Iquitã nguasu que ngoɨ ngoɨ quia mbia ɨquia ɨquia ra. Cuarenta kilos ja ja que ũquɨ̃ iquitã nda. Iquitã ngue mbia ɨquia ɨquia tuchɨ quia ra. Nyebe mbia riqui nguiã ñee ɨcuã ɨcuã tuchɨ Dios rɨɨ̃. Ñee turã ndocoɨ̃ ee. \c 17 \s1 Cuña ɨcuã mbae rasi saã tuchɨ \p \v 1 Ae mbae riru quereco ángeles nae, ũquɨ̃ mo ngue tu ñee seje ra. —Nyao serese. Mbae tateacuquia ndeje. Babilonia jenda ra mbae rasi saã tuchɨ cote. Ae cuña siqui chooñote quia mbia ja rese nae, aque ra mbae rasi saã tuchɨ cote. Ama ndɨsha jie eñɨ ngoi mar hue. \v 2 Mbia rerecua que siqui siqui jate quia erese ra. Mbia ataque abe no. Ae que mbia mbɨɨcuã jate quia ra, ɨ que ángel ñee seje cuu ra. \v 3 Angel que sererao turuquia rɨ̃ cuu ra. Huee que amae cuña ɨcuã ndese ra. Icuã ɨreɨ̃ átoo que eñɨ nda. Embesa ji tubɨrɨãte que chɨ̃ icuã ndese ra. Nombres mbesa ji ɨcuã tuchɨ que ũquɨ̃ Dios je ra. Icuã ãquĩ atate que ra. Siete que eãquĩ nda. Diez que erambashɨ̃ no nda. \v 4 Mbia rerecua ɨrao raãte que cuña ɨcuã ɨrao ra. Eɨrao ɨreɨ̃ turãte que ra. Oro tubɨrɨãte que equereco adorno nda. Perlas abe no. Sɨta ñetẽ aba queteamba abe no. Mbae riru abe que equereco oo ra. Oro ao ji. Huɨɨcuã ngue equereco ja quia aque mbae riru ye cuu ra. \v 5 Embesa ji que chɨ̃ eruba rese ra. Aba chɨɨcuayã tuchɨ que ra. Ã ɨ chõ ngue huɨ̃ nguiã: “Babilonia ño co re. Sucha tubɨrɨã ɨcuã ño co re. Cuña ɨcuã nderecua ja chõ co re. Mbae ɨcuã nderecua ja chõ co re”, ɨ chõ ngue embesa ji huɨ̃ nguiã eruba rese. \v 6 Quiacuate quia cuña ɨcuã ndiqui reaẽ. Jesús quiato uninya ruqui quia embei quia quiacua nonde reaẽ. Achuruɨra tuchɨ que mae erese cuu ra. \p \v 7 Angel que ñee seje cote ra. —¿Mbaerã ereɨco nyuruɨrate mae erese re? Tarembiirandu cuña ɨcuã ndese. Ae átoo eñɨ nae, aque rese abe tarembiirandu. Ae siete eãquĩ ndiqui nae. Ae erambashɨ̃ diez riqui nae. \v 8 Ae rese eremae icuã cuu nae, aque ngue siqui rei nguiã cose. Emoate namo cote. Siquibe rae. Usẽ nda ibicua sɨ. Aque icuã quera sɨ mose, Jesús quiatoã nda nyuruɨra tuchɨ mae erese. Ae embae nombre mbesa ji eãte Jesús mbae libro rese nae, ũquɨ̃. Icuã nda oso mbae rasi raã tuchɨ tata cuasu cote. \v 9 Earacua achõ nda ã secheẽ ɨcua: Eãquĩ siete rã sɨ́ rei ibi ibate siete. Cuña ɨcuã ñɨ ngoi ibi ibate siete tose hue. \v 10 Eãquĩ siete rã sɨ́ rei mbia rerecua siete no. Cinco que mano nda. Aque mɨɨ ndiqui namo co. Emo mɨɨ nda siqui emo mose cote. Aque ra siqui mbɨrɨ̃ ño mbia rerecuarã. \v 11 Ũquɨ̃ siete mo ndei icuã ɨreɨ̃ mo. Siqui que equia nyii ra. Emoate namo cote. Siqui ɨ ra ũquɨ̃ siete ua mose cote no. Mbia rerecua octavo ra ae cote. Ae ra oso beɨ tata cuasu aquere cote. \v 12 Ae erambashɨ̃ ndese eremae diez nae, mbia rerecua diez rã sɨ́ chõ ũquɨ̃ nde. Mbia rerecua eã ño ũquɨ̃ namo nde. Emo mose quia ra mbia rerecua cote. Ererecua mbɨrɨ̃ ño ndae. Icuã ndese quiatu ra ererecua. \v 13 Hue rɨ̃ sɨ́ tuchɨ ra ũquɨ̃ ererecua ndua ndua. —Ererecuarã ño icuã jẽ, ɨ ja ra ũquɨ̃ ererecua. Uquirãcuã nda emee ja icuã je. \v 14 Ũquɨ̃ nda pelear ɨ ja Cristo rese cote. Cristo quia ra ɨ tuchɨ ũquɨ̃ ja sɨ. Ae quia mbia rerecua tuchɨ re. Ae quia equirãcuã tuchɨ mbia mo sɨ re. Ae siqui Cristo rese nae, Cristo chiirabo chõ ũquɨ̃ nde. Eturã tuchɨ chõ ũquɨ̃ Cristo je re, ɨ que ángel seje cuu ra. \p \v 15 Ñee sɨ que seje ra. —Ae ama ndɨsha rese eremae mar nae, ae ji cuña ɨcuã ñɨ ngoi nae, mbia chumumbara rã sɨ́ chõ ũquɨ̃ nde. Mangue chooñoa jenda ja rã ño ũquɨ̃ nde. Sucha tubɨrɨã jenda ja rã ño ũquɨ̃ nde. \v 16 Erambashɨ̃ diez rese que eremae nae, mbia rerecua diez na sɨ́ chõ ũquɨ̃ nde. Ũquɨ̃ nda cuña ɨcuã ucuãyãte cote. Ũquɨ̃ nda cuña ɨcuã secha ɨcuã cote. Erete checua ra esecha cote. Eroo ra eu. Erete ra esei tata je cote. \v 17 Dios que ñee nyii ra. —Mbia rerecua ɨcuã tuchɨ ra cuña ɨcuã je, ɨ que Dios nyii ra. Echeẽ nduɨ sɨ́ ra eɨcuã ɨcuã cuña ɨcuã je cote. Dios que eɨcua nyii ra. Hue rɨ̃ sɨ́ ra ũquɨ̃ ererecua diez ndua. Umbae ra emondo ja icuã je. Icuã mɨɨ nda mbia rerecuarã ja cote. Aque mose ra Dios cheẽ ɨque. \v 18 Cuña ɨcuã ndese ereɨco mae nae, sucha tubɨrɨã na sɨ chõ aque cuña nde. Hue sucha rei ererecua tuchɨ sucha ataque sɨ. Mangue chooñoa jenda rerecua ja rei hue sucha, ɨ que ángel seje ra. \c 18 \s1 Babilonia jenda ra mbae rasi saã tuchɨ \p \v 1 Aquere que amae ángel mo ndese ra. Nguichi que u quia ibei sɨ ra. Equirãcuã tuchɨ que ra. Enininya tuchɨ que ra. Ibi resae tuchɨ qu e eu quia ra. \v 2 Angel que ñeemombo mombo tuchɨ ra. —Sucha tubɨrɨã Babilonia jenda que ngoɨ ja cote ra. Mbia tiãte que huee cote ra. Aba checuayã ɨcuã achõ ño chɨ nguiã hue cote. \v 3 Hue sucha tubɨrɨã Babilonia jenda que mbia mbɨɨcuã jate quia ra. Mbia mbuɨ mbuɨ tuchɨ que equia Dios sɨ ra. Ubi ɨcuã achõ ndese chõ ngue eriqui ndua tuchɨ ra. “Ũquɨ̃ na nda se chã” ɨ ja ja que equia mbae ja je ra, ɨ que ángel ñee cuu ra. \v 4 Ibatenda mo ngue ñee cuu ra. —Ae serimba jemo nae, hue sɨ jenyao. Ɨ̃ nda hue jenda chɨsaã ɨcuã jẽsaã eã jẽ abe. Ɨ̃ nda mbae rasi jẽsaã eã jẽ, hue jenda mbae rasi raã mose. \v 5 Hue jenda que mbae ɨcuã saã saã tuchɨte quia ra. Dios tesareɨãte quia hue jenda ɨcuã sɨ co. \v 6 Hue jenda que mbia ataque mbasi mbasi tuchɨ quia ra. Ũquɨ̃ sɨ́ ra mbae rasi saã tuchɨ cote. Dios ra mbae rasi saanguquia ɨ ɨ tuchɨ quia ee cote. \v 7 Hue jenda que ucuasu saã saã tuchɨ quia ra. Ubi achõ ndese chõ ngue eriqui ndua ra. “Co aɨ aɨco turãte co. Mbae rasi tu aroneate seje”, ɨ ja jate rei que equia ra. Nyebe ra Dios mbae rasi saanguquia tuchɨ ee cote. \v 8 Aque mose tuchɨ ra mbae ɨcuã tu tuchɨ ũquɨ̃ mbua cote. Mbae rasi ɨcuã nda esaã tuchɨ. Eriãcuã ndasi tuchɨ ra cote. Echuchua ra oquieɨ ja. Mbia ra mano ja. Dios quiatu ra mbae ɨcuã saanguquia tuchɨ mbia je eɨcuã nɨɨ cote. Dios quiarei equirãcuã tuchɨ, ɨ que ángel ñee cuu ra. \v 9 Ae ererecua mbae ɨcuã saã nguia Babilonia jenda rese nae, ũquɨ̃ ia eã tuchɨ ra erese cote. Nyeseo tuchɨ ra erese mbae rasi raã tuchɨ mose. Echuchua oquieɨ rese mae mose. \v 10 Ɨsho chõ nda echɨ mae mbae rasi raã ndese. Esiquichete quia ñene. Ñee nda ee mbae rasi raã mose. —Ureya eãte riqui jendese ã. Babilonia sucha tubɨrɨã jenda rei ngue jẽ nyii re. Sucha eã tuchɨte que jenyuchu a cote ra. Mbae rasi tu asi chõchɨ̃ nguia jẽje ã, ɨ ra maesa erese ñee ee. \v 11 Comerciantes mangue chooñoa jenda ja abe ra eya eãte, Babilonia jenda mbae rasi raã mose. Nyeseo tuchɨ ra erese. Mbia quia nda embae isi eãte nguiã cote. Nyebe ra eya eãte cote. \v 12 Ã je nda vender ɨ nguiã ña: \li1 oro \li1 plata \li1 sɨta ñetẽ aba queteamba huirã \li1 perlas \li1 tiru turã tuchɨ \li1 tiru ɨreɨ̃ \li1 tiru seda \li1 ira sɨmbu turã mo \li1 marfil ao ji \li1 ira turã ao ji \li1 bronce ao ji \li1 hierro ao ji \li1 sɨtashĩ ao ji \li1 \v 13 canela \li1 aba mbushɨmbusa \li1 perfumes \li1 tuchua mbusɨmbusa \li1 vino \li1 mbae quira \li1 mbae cuɨ \li1 trigo \li1 ovejas \li1 caballos \li1 ira nambacua \li1 mbia nimba \m Ũquɨ̃ ja je nda vender ɨ nguiã ee chã. \p \v 14 Mbia ra ñee Babilonia jenda je cote. —Ae mbae jenyoseɨte quia nae, ũquɨ̃ mo nda tu ãte jẽje cote. Jembae tubɨrɨãte riqui nyii nae, ũquɨ̃ mo nda jendecoã cote, ɨ ra mbia ee cote. \v 15 Ae ã mondo mondo quia vender ɨ Babilonia jenda je nyii nae, ũquɨ̃ abe ra chɨ mae ɨsho erese no. Esiquichete ra chɨ mae mbae rasi raã ndese. Nyeseo ra erese. \v 16 Ñee nda Babilonia jenda je. —Ureya eãte riqui jendese ã. Babilonia sucha tubɨrɨã jenda rei ngue jẽ nyii re. Sucha eã tuchɨte jenyuchua cote. Jẽɨrao turã tubɨrɨãt e rei ngue nyii re. Oro ao ji tubɨrɨãte rei ngue adornos jembae nyii no nde. \p \v 17 Jembae ua asi chõchɨ̃ jẽ mbae rasi raã mose, ɨ ra ee. Ae comerciantes nyoɨ choɨ quia canoa ye nae, ae nyoɨ choɨ quia barco ye nae, ũquɨ̃ nda chɨ ɨsho mae Babilonia jenda mbae rasi raã ndese. \v 18 Babilonia sucha tubɨrɨã oquieɨ mose ra ũquɨ̃ nyɨ ɨsho mae erese. —Sucha tubɨrɨã tuchɨchɨ̃ Babilonia. Babilonia na eãte emo, ɨ ra nyeseo sucha tubɨrɨã oquieɨ mose Babilonia jenda. \v 19 Ibi tuba ra emombo mombo uãquĩ ndese. Nyeseo tuchɨ rae. Sucha tubɨrɨã oquieɨ mose Babilonia jenda. Ñeemombo mombo ra Babilonia jenda je. —Ureya eãte riqui jendese ã. Mbaechate que jẽɨngochɨ̃ nyii ra. Ure abe que mbaechate ureɨco jenɨɨ nyii no nda. Mbae ua asi tuchɨ chõchɨ̃ co mose cote, ɨ ra ñee Babilonia jenda je. \v 20 Babilonia sucha tubɨrɨã ua mose ra ibatenda iate cote. Jesús chɨmbaaquiatu abe ra eya cote. Ae Dios cheẽ senei senei quia nae, ũquɨ̃ abe ra eyate cote. Dios quia ra mbae rasi mondo tuchɨ Babilonia jenda je uquiato rɨɨ̃. \p \v 21 Angel quirãcuã mo ndese que amae cuu ra. Sɨta cuasu mo ngue esuɨ mombo ama ndɨsha ye cuu ra. Ñee ngue cote ra. —Eɨ̃ nda Dios sucha tubɨrɨã Babilonia mombo. Sã sɨta amombo ama ndɨsha ye no. Sucha tubɨrɨã eã mbeɨ ra Babilonia cote. \v 22 Nyebe ra mbia música saã eã mbeɨ huee cote. Mbia ra ɨraseɨ raseɨ eã mbeɨ huee cote no. Mbia ra nyuao eã mbeɨ mbae rese huee cote. Mbia ra mbua tocho eã mbeɨ huee cote no. \v 23 Lamparina mo nda mbae tesae eã huɨ̃ huee cote. Emo nda ngũinisirã isiã mbeɨ huee cote. Mbia mbaecha hue jenda que aba chɨɨcuate riqui nyii ra. Hue jenda que mbia ataque mbɨɨrɨ̃ ɨ rɨ̃ jate rei quia brujería je nyii no nda. \v 24 Hue jenda que Dios quiato ɨquia ɨquia beɨ quia ra. Dios cheẽ mbuchecuasa que eɨquia ɨquia tuchɨ quia ra. Nyebe ra Dios mbae rasi raanguquia tuchɨ hue jenda je cote. \c 19 \p \v 1 Aquere que mbia cheẽ tubɨrɨãte achandu ibate cuu ra. Ñeemombo mombo que ñee turã Dios je ra. \q1 Dios turã tuchɨte riqui mbia je co. \q1 Dios ae riqui mbia rirõ eɨcuã sɨ co. \q1 Dios ae chõ equirãcuã ndiqui nguiã co. \q1 \v 2 Ae siqui sereãte quia Dios rese nae, ũquɨ̃ nda Dios mbasi. \q1 Mae tuchɨ ra erese embasi nonde. \q1 Sã Dios mbae rasi saanguquia cuña ɨcuã je namo no. \q1 Aque que siqui siqui jate quia mbia rese ra. Mbia mbɨɨcuã ɨcuã ja. \q1 Ae que Dios quiato ɨquia ɨquia quia no nda. Nyebe Dios embasi nguiã cote, \m ɨ que ibatenda cheẽ tubɨrɨãte cuu ra. \p \v 3 Aquere que ñee sɨ ra. —Dios turã tuchɨ riqui mbia je co. Cuña ɨcuã ndiqui oquieɨ beɨte hue, ɨ que ñee nda. \v 4 Aquere que veinticuatro ameɨ ñee turãte Dios je cote ra. Mbae reco cuatro rese. Ngoi que ngũíã ndese Dios nonde ra. Dios chɨ̃ mose ngoi umbae trono tose. Ñee turã ngue Dios je ra. —Amén. Dios turã tuchɨ riqui mbia je co, ɨ que ñee turã Dios je ra. \v 5 Emo ñee ngue achandu ibate ra. —Ae Dios quiato jẽ nae, jeñee turã ja erɨɨ̃. Ae Dios cheẽ jemumba eãte quia jẽ nae, jeñee turã ja erɨɨ̃ no. Ae ecuasu nae, ae eñetẽ nae, jeñee turã ja chõ nguia erɨɨ̃, ɨ que ibatenda mo ñee cuu ra. \s1 Jesús quiato ra quiaru erese ibate \p \v 6 Mbae mo ndieu que achandu cote ra. Iãcuã ndieu rã. Ama sieu rã. Mbia tubɨrɨã ñee ño ndei ngue re. Ã ño ngue mbia ñee nguiã: \q1 Dios turã tuchɨ riqui mbia je co. \q1 Equirãcuã tuchɨte riqui co. \q1 Ae riqui mbia rerecua tuchɨ co cote. \q1 \v 7 Nandechɨmbia tuchɨ quia erese jẽ. \q1 Nandecheẽ turã ño nguia erɨɨ̃ jẽ. \q1 Jesús ra uquiato isi beɨ cote. \q1 Sã emo ndiqui ngũinisirã isi beɨ no. \q1 Sã eninisi ɨcoquiatu ngurã ndaarõ arõ no. \q1 \v 8 Sã eninisi tirushĩ turã mingue eru eisi beɨ nonde no. \q1 Eɨ̃ sɨ ra Jesús uquiato isi cote, eru ngũinisirã isi rã, \m ɨ que ibatenda ñee cuu ra. Tirushĩ turã ndei Jesús quiato reco turã na. \p \v 9 Angel que ñee seje cote ra. —Co embesa rã: “Jesús ngũinisirã isi raanguia chõ nda esaã uquiato je ibate cote. Ae je ra ñee ‘jenyu serese quiaru’ ɨ aque mose nae, Dios turã tuchɨ ra ũquɨ̃ je”, ere embesa mɨ, ɨ que ángel seje ra. —Dios cheẽ tuchɨ chõ ũquɨ̃ nde, ɨ que ángel seje ra. \v 10 Senia ndese que acoi rei ángel ndésaa ra. Adorar ɨ sacuã ee. Angel que ñee ño seje ra. —Adorar erechɨ̃ nda seje jẽ. Dios rimba chõ se re. Nde rã sɨ́. Ndequiato rã sɨ́. Ae siqui tuchɨ quia Jesús ruɨ nae, ũquɨ̃ mo na ño se re. Dios mɨɨ je chõ adorar ere. Ae Dios cheẽ senei senei nguia mbia je nae, Jesús mbuchecua sacuã mbia je chõ ũquɨ̃ nde, ɨ que ángel seje ra. \s1 Ae siqui caballoshĩ átoo \p \v 11 Ibei que obo seje cuu ra. Caballoshĩ mo ndese que amae huee ra. Emo ngue chɨ̃ eátoo ra. “Ñee ñooñosa reã” ɨ que aque je ra. Ererecua turãte que ae ra. Ae que guerra saã saã nguia mbae turã ndiquisã quisã nda. \v 12 Tata rã tuchɨ que eresa ra. Corona tubɨrɨãte que eãquĩ ndese ra. Embae nombre mbesa ji que chɨ̃ ndei ra. Mbia mo ngue embae nombre ɨcua eãte quia ra. \v 13 Eɨrao mondo ji eruqui ye que equereco ra. “Dios cheẽ” ɨ que embae nombre ra. Jesús chõ eriqui reaẽ. \v 14 Ejército ibatenda que nyoɨ jate eruɨ ra. Eɨraoshĩ turã achõte que nyoɨ eruɨ ra. Caballo átoo que echoɨ quia eruɨ ra. \v 15 Ae ruɨ ejército nyoɨ nae, aque que tiquise mo nguereco uchúruu ra. Ae teã teã nguia Dios je nae, ũquɨ̃ mbasi sacuã ño tiquise rerequia nguiã uchúruu aque. Ae ra mbae rasi saanguquia tuchɨ Dios quiato eã je cote. Dios ra paama ɨ tuchɨ mbia je aque mose. Mbia quia siqui sereãte nguiã Dios quirãcuã ndese. \v 16 Ae chɨ̃ caballo átoo nae, aque ɨrao rese que embesa ji ñɨ nda. Eu rese abe que embesa ji ñɨ nda. \sc ERERECUA TUCHƗ\sc* ɨ que embesa ji huɨ̃ nda. \p \v 17 Angel mo ngue chɨ̃ juã tenda re cuu ra. Urubu je que eñɨ ñeemombo mombo ra. Ae mbebe ja quia. —Jenyu ja quiaru. Dios ra jembuquiaru ja tuchɨ cote. \v 18 Mbia chumumbara roo ra jẽu cote. Mbia rerecua roo. Soldados rerecua roo. Mbia quirãcuã ndoo. Caballo roo abe no. Caballo ato jenda roo abe no. Mbia cuasu roo abe no. Mbia riirĩ ndoo abe no. Ae ererecua riqui nae, ũquɨ̃ ndoo abe no. Ae ererecua eã ndiqui nae, ũquɨ̃ ndoo abe no. Ũquɨ̃ ndoo ra jẽu ja cote, ɨ que ángel urubu je ra. \v 19 Icuã ndese que amae cote ra. Mbia rerecua tubɨrɨã ndese uquiato rese. Ejército tubɨrɨãte que chɨ erese ra. Ũquɨ̃ ñumunu a ño nguia eɨcuã ɨcuã nonde Jesús je reaẽ. Ae siqui caballoshĩ átoo, aque je. Jesús rimba soldados je abe no. \v 20 Jesús que icuã isi tarõ nda. Dios cheẽ nenei ñooñosa abe no. Aque chõ mbia mae sayã saã saã ño nguia icuã ndeco mose nyii reaẽ. Aque chõ mbia mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ nguia reaẽ. Ae mbia marca quereco quia icuã mbae nae, ũquɨ̃ mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ ño equia reaẽ. Ae adorar ɨ quia icuã naanguia mbae ao ji je nae, ũquɨ̃ mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ ño equia reaẽ. Nyebe Jesús icuã mombo nguiã tata cuásuu cote. Dios cheẽ nenei ñooñosa rese. Azufre rese eriqui sendi hue. \v 21 Jesús que icuã nimba ɨquia ja cote ra. Ae equereco quia tiquise uchúruu nae, aque je que eɨquia ja cuu ra. Urubu ja que eroo u tuchɨ quia ra. \c 20 \s1 Dios ra Satanás tarõ mɨ mil años \p \v 1 Aquere que amae ángel mo ndese cuu ra. Nguichi que u quia ibate sɨ ra. Cadena cuasu que equereco ra. Llave abe que equereco ibicua mbuquiata sacuã nda. Abismo ɨ equia hue ibicua je. \v 2 Angel que dragón isi nyucua ra. Satanás, ɨ que equia dragón je ra. Mbeɨ ɨma, ɨ abe que equia ee ra. Diablo, ɨ abe que equia ee no nda. Aque que ángel nyucua mil años cuu ra. \v 3 Angel que dragón mombo ibicua ye ra. Tarõ ngue llave je huee ibicua ye ra. Eɨquesa que ematã nda. Ɨ̃ nda dragón mbia mangue chooñoa jend a mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ sɨ eã. Mil años ua mose, ángel nda embuɨ mbɨrɨ̃ na mondo. \p \v 4 Jesús quiato ɨquia ji rese que amae nda. Ae ãquĩ mbia nyisia sia quia Jesús rɨɨ̃. Mbia rerecuarã tuchɨ que ũquɨ̃ cuu ra. Siqui eãte quiatu ngue icuã ndese re. Icuã naanguia mbae ao ji je abe que eriqui adorar ɨ ãte ra. Icuã mbae marca abe que equerecoãte quia nguba rese no nda. O abe rese. Ũquɨ̃ ndaaque que quera sɨ cuu ra. Cristo que emɨɨ ererecuarã mil años nda. \v 5 Ũquɨ̃ ndei mbia quera je rane ũquɨ̃. Mbia raaque ataque que quera eã aque mose ra. —Mil años ua mose ra Dios mbia ataque mbuquera cote, ɨ que seje cuu ra. \v 6 Ae rane nda Dios mbuquera nyii nae, ũquɨ̃ ia tuchɨ rae. Dios quiato tuchɨ chõ ũquɨ̃ nde. Ũquɨ̃ nda nyoɨ eã mbeɨ tata cuasu. Siqui beɨ ra Dios rese. Cristo abe rese. Ererecuarã mbeɨ ra eriqui Cristo rese mil años. \p \v 7 Mil años ua mose, Dios ra Satanás mbuɨ sɨ́ mondo ibicua sɨ. \v 8 Satanás nda mbia mangue chooñoa jenda mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ ja quia cote. Gog abe mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃. Magog abe mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ no. Dios quiatoã ja mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃. Etubɨrɨã tuchɨte ũquɨ̃. Satanás nda ũquɨ̃ munua nua ja quia. Guerra raã naa sacuã Dios je. \v 9 Mbia tubɨrɨã tuchɨ ra Satanás munua nua nguia ibi jenda ja cote. Ũquɨ̃ nda Jesús quiato mama tuchɨ cote. Jerusalén ab e mama tuchɨ rae. (Dios nduasa tuchɨ chõ Jerusalén nde.) Dios ra tata mbu ibei sɨ cote. Tata ra ũquɨ̃ sei ja cote. \v 10 Diablo quiatu nda mbia mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃te nguiã. Nyebe ra Dios emombo tata cuásuu cote. Ae eriqui icuã mombo. Ae eriqui icuã naanguia mbae ao ji abe mombo. Ũquɨ̃ nda siqui beɨ huee tata cuásuu. Tata sendi quia azufre mumbara. Mbae rasi ra esaã saã mbeɨ huee. Nyaashɨ̃ mose. Isa abe chee. Usẽ eã mbeɨ ra hue sɨ. \s1 Dios mbia uquiatoã mbasi mose \p \v 11 Mbae mo ndese abe que amae cuu ra. Dios que chɨ̃ ngoi trono tose ra. Trono cuasu tuchɨ que ra. Eshĩ ngue ra. Mbae que uchã ja Dios sɨ aque mose ra. Ibi jenda. Ibei jenda abe no. —Tachɨmɨ Dios sɨ, ɨ rei que mbae ja ra. \v 12 Amae ngue mbia raaque rese ra, ae mano ndei quia nyii. Mbia cuasu rese. Mbia riirĩ abe rese. Chɨ ja que júã Dios resa rae cuu ra. Emo ngue libros ata equia ra. Libro nongue abe que eequia ra. Ae mbia ra siqui beɨ nae, ũquɨ̃ mbae nombres que chɨ̃ aque libro rese ra. Ae mbia saã saã nguia mbae nyii nae, ũquɨ̃ mbesa mbesa ji qu e chɨ ũquɨ̃ libros rese ra. Dios que mbia chɨsaã mbuchecha checha cote ra. Embasi sacuã. \v 13 Ae mbia mano ama ñɨ nae, ũquɨ̃ ja que chɨ ra. Ae mbia mano íbii no nae, ũquɨ̃ abe que chɨ ja no nda. Ae mano mano mangu e chooñoa jenda nae, ũquɨ̃ abe que chɨ ja no nda. Dios que ũquɨ̃ nyɨsaã mbuchecha checha ja cuu ra. Embasi sacuã. \v 14 Aquere ra mbia mano eã mbeɨ cote. Dios quiatoã nda siqui beɨ tata cuásuu no. \v 15 Ae embae nombre mbesa iriãte aque libro rese nae, ũquɨ̃ ngue Dios mombo ja tata cuásuu seje cuu ra. \c 21 \s1 Dios ibi mbiasu, ibei abe \p \v 1 Aquere que amae mbae yasu rese cuu ra. Ibei yasu rese. Ibi abe yasu rese. Ibei ñiinda quiachã ño nguia reaẽ. Ibi ñiinda abe no. Ama ndɨsha mo eãte que cote ra. \v 2 Se rei Juan. Mbae que nguichi u quia ibate sɨ seje cuu ra. Jerusalén yasu chõ nguichi u quia seje cuu reaẽ. Dios recua. Mbae mbuturã ji jate que ra. Sã emo ninisirã quiche riqu i ngurã je no. \v 3 Ibatenda mo ngue ñee cuu ra: —Sã jẽ. Sã Dios riqui mbia mumbara co cote jẽ. Siqui beɨ ra equia erese. Mbia rerecua turãte ra eriqui ee. Erimbarã tuchɨ ra mbia cote. \v 4 Dios ra mbia mbia tuchɨ cote. Mbia mo nda manoã tuchɨ cote. Emo ndasíã nda cote. Emo nda nyeseo eã cote. Emo ia eã eã nda cote. Cose ndare rã eã nda mbae cote, ɨ que ibatenda ñee cuu ra. \p \v 5 Dios que ñee cote ra: —Sã jẽ. Sã aɨco mbae mbiasu jate co jẽ, ɨ que ra. —Ã secheẽ embesa ja rã. Ae rɨɨ̃ aɨco ñee nae, ũquɨ̃ nda asaã ja, ɨ que ñee seje ra. \v 6 Ñeembe que seje ra: —Equiche que eno. Co aɨco beɨte querabe co. Mbae eã mose abe que aɨco se rane nyii ra. Mbae ua ja mose abe ra aɨco beɨ querabe no. Emo ɨseɨ mose, i turã nda amondo ee. I mbia mingo beɨsa ra amondo ee. “Mbae embu i rɨbɨshorõ”, ae eã nda ee. \v 7 Ae “quɨ jẽ” ɨ quia Satanás je nae, ũquɨ̃ je ra mbae turã ja amondo. Ũquɨ̃ nderecua tuchɨ ra se. Seriirĩ tuchɨ ra ũquɨ̃. \v 8 Ã ja ra nyoɨ tata cuásuu: Esiquiche. Jesús ɨcuasa reã. Mbia nyaba chaba reã. Mbia ɨquiasa. Ae siqui chooñote quia emo ninisi rese. Ae brujería saã saã nguia. Ae siqui quia Dios abareã ndese. Ae ñee ñooño nguia. Ũquɨ̃ ja ra nyoɨ tata cuásuu. Huee ra tata rasi raã mbeɨ. Asufre mumbara, ɨ que ra. \s1 Jerusalén yasu \p \v 9 Ae siete ángeles mbae rasi quereco mbae riru ye nae, ũquɨ̃ mo ndese que amae cuu ra. Ñee ngue seje ra: —Quiatuchu. Mbae tateacuquia ndeje. Jesucristo ninisirã tateacuquia ndeje, ɨ que seje cuu ra. \v 10 Aque ángel que sererao ibi ibátee mo cuu ra. Huee que mbae nguichi u quia ibate sɨ seje cuu ra. Jerusalén yasu chõ nguichi u quia seje cuu reaẽ. Dios recua. Sucha cuasu. \v 11 Jerusalén yasu nininyate que ra. Dios nininya rã sɨ. Sɨta rendi rã ño ngue eturã nda. Eibera turã ño ngue ra. \v 12 Etaronda que sucha cuasu mama ja huɨ̃ nda. Muralla, ɨ que etaronda je ra. Eɨcoɨ tuchɨ que ra. Ibate tuchɨ que ra. Doce que eɨquesa ra. Angel mɨɨ ngue chɨ eɨquesa raarõ ja ja ra. Embesa mbesa ji ja que eɨquesa ra. Doce tribus mbae nombre que chɨ̃ jaaja eɨquesa rese ra. \v 13 Eɨquesa tres que chɨ tenda chuɨsa quiti ra. Tenda sosa quiti tres no. Norte quiti tres no. Sur quiti tres no. \v 14 Doce sɨta cuasu que chɨ muralla qui ñɨ nda. Etaronda irã. Doce apóstoles mbae nombres mbesa ji que chɨ̃ ũquɨ̃ sɨta rese ra. \p \v 15 Angel que uu mo nguereco oro ao ji ra. Dios recua mbuchecha sacuã. Eɨquesa abe mbuchecha sacuã no. Etaronda abe mbuchecha sacuã no. \v 16 Angel que Dios recua mbuchecha uu je ra. Cuadrado tuchɨ que Dios recua ra. Eoco que 2,200 kilómetros ra. Eɨcoɨ que 2,200 kilómetros no nda. Ibate quitinda abe que 2,200 kilómetros no nda. \v 17 Angel que muralla abe mbuchecha ra. Sesenta y cuatro metros que eɨcoɨ ra. Sã mbia riqui mbae mo mbuchecha no. Eɨ̃ sɨ́ que ángel muralla mbuchecha no nda. \v 18 Oro ao ji rei sucha cuasu. Eibera tuchɨ que ra. Muralla rei sɨta ao ji. Jaspe ao ji. Aba queteamba tuchɨ rei jaspe. \v 19 Sɨta cuasu chɨ quia muralla irã nae, ũquɨ̃ arõ ngue sɨta ñetẽ nininya chɨɨchɨ ja ra. Embarõsa chõ ngue ũquɨ̃ nde. Jaspe mbitee ji rane ngue ra. Zafiro mbitee ji que chɨ̃ jaspe arõ cote ra. Agata mbitee ji que chɨ̃ cote ra. Esmeralda abe no. \v 20 Onice. Cornalina. Cristólito. Berilo. Topacio. Crisoprasa. Jacinto. Amatista. Ũquɨ̃ ja sɨta ñetẽ nininya que chɨ ja ja sɨta cuasu arõ nda. \v 21 Eɨquesa riquisã jate que perla ao ji chɨ ra. Perla mɨɨ mɨɨ ja que chɨ̃ eɨquesa riquisã nda. Oro ao ji que calle mbite renda ra. Oro ao ji achõ ngue ra. \p \v 22 Dios chuchua templo mo eãte que huee ra. Mbia quiatu que ñee mbeɨ quia Dios je mangue chooñoa nda. Jesucristo abe je. \v 23 Tenda eãte abe que eriqui Dios récuaa seje cuu ra. Nyasi eãte abe que seje cuu ra. Dios nininya ae chõ ngue mbae tesae ja quia ra. Jesucristo nininya abe no. \v 24 Dios nininya ra uquiato tesae ja ɨno huee. Mangue chooñoa jenda ja. Mbia rerecua ra ñee turã turã ja Dios recua rɨɨ̃ cote. \v 25 Dios recua chɨquesa tarõ iriã mbeɨ rae. Itondaru eã mbeɨ ra huee. \v 26 Mbia mangue chooñoa jenda ja ra ñee turã turã Dios recua rɨɨ̃. Mbae turã ja ra chɨ huee. \v 27 Mbia ɨcuã nda ɨqueã mbeɨ huee. Mbia mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃sa abe ra ɨque eã mbeɨ huee no. Ae embae nombre mbesa ji Jesucristo mba e libro rese nae, ũquɨ̃ achõ ño nda ɨque Dios récuaa. \c 22 \p \v 1 Angel que ama mo abe teacuquia seje cuu no nda. Mbia mingo beɨsa que aque ama nda. Ama ndiibera tuchɨ que ra. Dios mbae que aque ama nda. Jesucristo mbae abe no. Sucha tubɨrɨã ite rɨ̃ ngue iãcuã irãtã mo ñɨ nda. \v 2 Ama nimia nguiti ja que ira ñɨ nda. Mbia mingo beɨsa que ũquɨ̃ ira ra. Ũquɨ̃ ngue ɨa beɨte quia doce veces en el año nda. Nyasi mbuchecha quiatu beɨ que eriqui ɨa ɨa beɨ ra. Ũquɨ̃ iraro que mbia chumumbara mbucherõ cherõ tuchɨ quia ra. \v 3 Mbia rasi eã mbeɨ ra huee cote. Dios ra siqui tuchɨ huee. Jesucristo rese. Cordero, ɨ equia ee. Erimba ra ñee turã mbeɨ quia ee huee. \v 4 Mae mae ja ra Dios ruba rese. Dios mbae nombre mbesa ji ra equereco nguba rese ja ja. \v 5 Itondaru eã mbeɨ ra huee. Tenda aroneate huee. Tata abe aroneate huee no. Dios nininya ae chõ nda mbae tesae ja huɨ̃ nguiã huee. Ererecua turã tuchɨ ra Dios quiato ja huee. \s1 Achɨte Jesús ñɨ tu a cote \p \v 6 Angel que ñee seje ra: —Acheẽ ñooño eã ño nguiã co. Ae rɨɨ̃ aɨco ñee nae, ũquɨ̃ nda Dios saã ja. Sã Dios ucheẽ mbuchecuasa mondo mbia je cose no. Eɨ̃ sɨ que sembu namo no nda. Ae ra nyecua namo jiri nae, ũquɨ̃ ndeacuquia sacuã mbia je chõ ngue sembu nguiã. \v 7 “Se ra achu jeɨ”, ɨ que Jesús ra, ɨ que ángel ñee seje ra. Ae ra ã mumba eã Dios cheẽ mbesa ji nae, ũquɨ̃ ia tuchɨ rae. \p \v 8 Se rei Juan. Ã ndese que amae nda. Ã ngue achandu no nda. Aque ángel ã teacuquia quia seje nae, aque jii que acoi rei senia ndese ra. Adorar ɨ sacuã ee. \v 9 Ñee ngue seje ra. —¡Adorar erechɨ̃ nda seje jẽ! Dios mɨɨ je chõ adorar ere. Dios rimba chõ se re. Nde rã sɨ́. Ndequiato rã sɨ́. Ae Dios cheẽ mbuchecua checua quia nae, ũquɨ̃ na sɨ. Ae ã mbesa ji mumba eãte quia nae, ũquɨ̃ na sɨ́, ɨ que ángel ñee seje ra. \p \v 10 Angel que ñee sɨ seje no nda: —Ae erembesa co libro nae, ũquɨ̃ nda erembuchecuayã cuayãchɨ̃ mbia sɨ jẽ. Eteaquiatu ee. Ae rɨɨ̃ erembesa nae, achɨte eñɨ tu a cote. \v 11 Sã mbia ɨcuã mbae ɨcuã naa naa ño na. Ae siqui quia mbae rondeɨ rese nae, sã eriqui rã erese. Ae siqui quia mbae turã ndese nae, siqui ɨ ɨ tuchɨ ra mbae turã ndese. Ae siqui Dios rese nae, siqui ɨ ɨ tuchɨ ra erese cote, ɨ que ángel seje ra. \p \v 12 Jesús que ñee nda: —Achu jeɨ ra se. Ae mbae turã saã saã nguia nae, ũquɨ̃ je ra mbae turã aru. Echɨsaã na sɨ́. \v 13 Co aɨco beɨte querabe co. Mbae eã mose que aɨco se rane nyii ra. Mbae ua ja mose abe ra aɨco beɨ querabe no, ɨ que Jesús ra. \p \v 14 Ae echɨã ɨreɨ ji Jesús ruqui je nae, ũquɨ̃ ia beɨ ra eriqui. Eɨrao ituquia jí na ndei echɨã ɨreɨ jí. Ũquɨ̃ nda ɨque Dios récuaa. Siqui turã mbeɨ ra equia huee. \v 15 Dios quiatoã nda ɨqueã huee Dios récuaa. Ae brujería saã saã nguia nae. Ae siqui chooñote quia cuña mo ndese nae. Ae mbia ɨquia nae. Ae siqui quia dios mbuae rese nae. Idolo rese nae. Ae mbia mbɨɨrɨ̃ ɨrɨ̃ nguia nae. Ũquɨ̃ mo nda ɨqueã tuchɨ Dios récuaa. \p \v 16 Jesús que ñee nda: —Angel serimba que amondo ra. Ã nenei nenei sacuã iglesias ja je. David i chõ se re. David nducucha chõ se no nde. Nyasitata nininya rã ño se re, ɨ que Jesús ra. \p \v 17 Espíritu Turã ndiqui “quiatuchu” ɨ co. Jesús ninisirã abe riqui “quiatuchu” ɨ co no. Sã secheẽ andusa abe “quiatuchu” ɨ. Emo ɨseɨ mose, sã ecuaẽ i mbei Jesús mbae. I mbia mingo beɨsa ra Jesús mondo ee. Embei mose, siqui beɨ rae. —Mbae embu i rɨbɨshorõ seje, ɨ eã nda Jesús ee. \p \v 18 Ae ã ñandu quia Dios cheẽ co libro resenda nae, ũquɨ̃ je tacheẽ tuchɨ: Emo co libro resenda mbirõ mose emo ñee je, Dio s ra ũquɨ̃ mbasi tuchɨ. Ae mbae rasi chɨ ja co libro rese a nae, ũquɨ̃ nda esaã ja tuchɨ. \v 19 “Dios cheẽ eã ño co re”, ɨ mose co libro resenda je, ũquɨ̃ abe ra Dios mbasi tuchɨ. Ũquɨ̃ nda Dios mingo beɨ eã nguécuaa. \p \v 20 Jesucristo cheẽ ño ã nde: —Achu jeɨ ra se, ɨ equia co. Amén. Echu cote, Jesucristo. \p \v 21 Jesucristo rei nandererecua. Sã uturã mondo tuchɨ jẽje. Amén.