\id HEB - Sranan Tongo NT -Suriname 2002 (DBL -2013) \h Hebrewsma \toc1 A brifi di skrifi gi den Hebrewsma \toc2 Hebrewsma \toc3 Heb \mt2 A brifi di skrifi gi den \mt1 Hebrewsma \imt1 Wan wortu na fesi \ip Un no sabi suma skrifi a brifi disi. A brifi skrifi gi den Dyusma (Hebrewsma) di teki bribi ini Masra Yesus Kristus. Den ben lasi ati fu di den ben abi furu problema èn fu di tra sma ben leri den wan kruktu leri. \ip A skrifiman fu a brifi disi e skrifi den fu den no libi a bribi. A e warskow den fu den no drai go dini Gado tapu a owru fasi leki fa a wèt fu a Dyubribi e taki. A e sori den tak' san Yesus Kristus du gi wi, bigi moro den sani san a wèt fu a owru ferbontu du gi wi. A e sori den tak' Yesus Kristus bigi moro ala sani san de, èn tak' A bigi moro den wrokoman fu a owru ferbontu leki Moses nanga Aaron. A e sori den tu tak' a nyun ferbontu na wan moro bun ferbontu. A sma di poti en fertrow na tapu Yesus, e teki prati ini den pramisi fu Gado (3:14). A skrifiman e taigi den moro fara tak' den kan kon sondro frede na Gado fesi fu feni yepi (4:16), tak' den mus tan hori doro na a bribi (10:35), èn tak' den mus teki a eksempre fu den fosten bribisma. \iot San de ini a buku disi: \io1 Yesus prenspari moro den engel (1:1 – 2:18) \io1 Yesus prenspari moro Moses (3:1 – 4:13) \io1 Yesus na wi grandomri (4:14 – 7:28) \io1 A nyun ferbontu (8:1 – 9:28) \io1 A offer fu Kristus abi moro krakti (10:1-39) \io1 A bribi fu den sma fu Gado (11:1-40) \io1 Fa wi mus libi leki bribisma (12:1 – 13:19) \io1 A kba fu a brifi (13:20-25) \c 1 \s1 A Manpikin hei moro den engel \p \v 1 Fosten Gado ben meki den profeiti taigi den afo fu wi san A ben abi fu taki. A ben du disi furu leisi èn na difrenti fasi. \v 2 Ma now ini den laste dei disi, A meki En Manpikin taigi wi san A abi fu taki. Gado poti En fu kisi ala sani èn nanga En Gado ben meki ala sani san de. \v 3 A Manpikin e brenki nanga a glori fu Gado, èn na En wi e si fa Gado de. Den wortu fu En abi krakti èn den e meki tak' ala sani de leki fa den mus de. Baka di A krin wi fu sondu, A go na heimel go sidon na a let'anu sei fu a Bigi Gado. \v 4 So A kon moro hei leki den engel, leki fa a nen di A kisi hei moro di fu den engel. \v 5 Bika noiti Gado taigi wan engel taki: \q1 Yu na Mi Manpikin. \q2 Tide Mi meki Yu kisi libi. \m Noso: \q1 Mi sa de En P'pa, \q2 èn En sa de Mi Manpikin. \x * \xo 1:5 \xt Ps 2:7; 2Sam 7:14; 1Kron 17:13\x* \m \v 6 Moro fara, di Gado meki En fosi Manpikin kon na grontapu, A taki: \q1 Ala den engel fu Gado \q2 mus anbegi En. \m \v 7 Fu den engel Gado taki: \q1 A e meki den engel fu En \q2 leki a winti, \q1 èn den dinari fu En \q2 leki fayatongo. \x * \xo 1:7 \xt Ps 104:4\x* \m \v 8 Ma fu a Manpikin A taki: \q1 Gado, fu têgo èn ala ten \q2 Yu o rigeri, \q1 tapu wan leti fasi Yu o rigeri. \x * \xo 1:8 \xt Ps 45:7-8\x* \q1 \v 9 Yu lobi en \q2 te sma e du bun, \q1 ma Yu no man srefsrefi nanga en \q2 te den e du kruktu. \q1 Fu dat'ede Gado, Yu Gado, \q2 teki Yu prefu den mati fu Yu,\f + \fr 1:9 \ft Un kan puru a pisi disi so tu: “Gado, fu dat'ede Yu Gado teki Yu prefu den mati fu Yu.”\f* \q1 dan A poti Yu leki kownu \q2 fu Yu kan breiti.\f + \fr 1:9 \ft Ini Grikitongo a skrifi taki: “dan A salfu Yu nanga a oli fu prisiri.” Den Dyusma ben salfu wan sma te den ben poti en fu du wan spesrutu wroko.\f* \m \v 10 A taki moro fara taki: \q1 Masra, na Yu meki grontapu \q2 na a bigin \q1 èn na Yu meki heimel \q2 nanga Yu anu. \x * \xo 1:10 \xt Ps 102:26-28\x* \q1 \v 11 Den no sa de moro wan dei, \q2 ma Yu e tan fu têgo. \q1 Den alamala sa kon owru, \q2 leki fa krosi e kon owru. \q1 \v 12 Leki wan dyakti Yu o fow den. \q2 Leki wan krosi Yu o kenki den. \q1 Ma Yu e tan a srefi \q2 èn Yu no e kon owru. \m \v 13 Ma noiti Gado taigi wan engel taki: \q1 Kon sidon na Mi let'anu sei, \q2 te leki Mi meki den feyanti fu Yu \q2 tron Yu futubangi. \x * \xo 1:13 \xt Ps 110:1\x* \m \v 14 Bika ala den engel na yeye di e wroko gi Gado, èn di Gado e seni fu yepi den sma di A o ferlusu. \c 2 \p \v 1 Fu dat'ede un mus poti un prakseri moro tranga tapu san un ben yere, fu un no grati kmopo fu a pasi. \v 2 Bika a boskopu di Gado ben meki den engel tyari, ben de sowan bigi sani tak' A ben strafu ala sma tapu wan leti fasi di no ben arki noso du san a boskopu taki. \v 3 Dan fa wi o man kmopo gi a strafu dan, efu wi no e span nanga a ferlusu di A ferlusu wi? Masra fosi ben taki fu en, èn den sma di yere san A taki, taigi un tak' na so a de. \v 4 Gado srefi ben sori tu tak' a tru. Bika A ben meki wondru nanga marki psa nanga difrenti sortu sani di ben e sori a krakti fu En. Sosrefi A ben meki a Santa Yeye kon tapu suma A wani. \s1 Yesus tron libisma fu ferlusu libisma \p \v 5 A no engel Gado o poti fu rigeri a nyun ten di o kon, a ten fu san wi e taki. \v 6 Bika wan sma taki wan presi ini Gadowortu taki: \q1 San na wan libisma \q2 tak' Yu e prakseri en, \q1 èn san na wan libisma \q2 tak' Yu e sorgu gi en? \x * \xo 2:6 \xt Ps 8:5-7\x* \q1 \v 7 Fu wan syatu pisten \q2 Yu ben gi en wan presi \q2 di lagi moro den engel, \q1 dan Yu gi en glori nanga bigi nen, \q2 \v 8 èn Yu poti ala sani \q2 ondro en futu. \m Di Gado poti ala sani ondro en futu, A no libi noti na baka. Nownow un no e si ete tak' ala sani de ondro en futu. \v 9 Ma wi e si Yesus! Fu wan syatu pisten A kisi wan presi di lagi moro den engel. Wi e si En nanga a glori nanga bigi nen di A kisi fu di A ben dede. Bika Gado ini En bun-ati ben wani fu A ondrofeni gi ala sma san na dede. \p \v 10 Gado meki ala sani, èn ala sani meki gi En. A ben wani fu furu pikin fu En teki prati ini En glori. Dat' meki a ben fiti fu A meki a Fesiman di tyari ferlusu kon gi den, nyan pina fu A gro kon tron san A mus de. \v 11 Bika a Wan di e meki sma kon santa, nanga den sma di e kon santa, abi a srefi P'pa. Fu dat'ede Yesus no e syen fu taki tak' den na brada nanga sisa fu En. \v 12 A taki: \q1 Mi sa ferteri den brada fu Mi \q2 suma Yu de. \q1 Na mindri fu a gemeente \q2 Mi sa singi prijse Yu. \x * \xo 2:12 \xt Ps 22:23\x* \m \v 13 A taki tu taki: \q1 Mi sa poti Mi fertrow tapu Gado. \m A taki moro fara taki: \q1 Luku Mi nanga den pikin dya, \q2 di Gado gi Mi. \x * \xo 2:13 \xt Jes 8:17-18\x* \p \v 14 Fu di den pikin na libisma, meki En srefi tron libisma tu. Tapu sowan fasi A ben kan dede fu broko a makti fu a wan di ben abi a makti abra dede, sobun didibri. \v 15 So A ben kan ferlusu ala sma di ben de ini katibo den heri libi langa fu di den ben frede fu dede. \v 16 Ma a de krin fu si tak' A no broko En ede nanga den engel, ma tak' A kon fu yepi den bakapikin fu Abraham. \x * \xo 2:16 \xt Jes 41:8-9\x* \v 17 Fu dat'ede A ben mus kon de leki den brada fu En ini ala sani. So A ben kan tron wan grandomri fu Gado di e sari den èn di den kan fertrow. Èn so a pipel kan kisi pardon fu den sondu nanga a offer di A tyari gi den. \v 18 Bika fu di En srefi nyan pina èn A psa tesi, meki A kan yepi den sma di e psa tesi tu. \c 3 \s1 Yesus bigi moro Moses \p \v 1 Brada nanga sisa di Gado kari èn di A poti aparti gi Ensrefi, na dat' meki un mus poti un prakseri tapu Yesus, a Wan di Gado seni. Na En na a grandomri fu a bribi san wi abi. \v 2 A hori Ensrefi na a Wan di poti En fu du En wroko, leki fa Moses ben hori ensrefi na san a ben mus du ini a heri oso fu Gado. \x * \xo 3:2 \xt Num 12:7\x* \v 3 Ma a fiti tak' Yesus kisi moro grani leki Moses, leki fa a sma di bow a oso e kisi moro grani leki a oso srefi. \v 4 Bika ala oso abi wan sma di meki en, ma Gado na a Wan di meki ala sani. \v 5 Moses ben hori ensrefi na san a ben mus du ini a oso fu Gado leki wan knekti: a ferteri fu san Gado bo taki. \v 6 Ma Kristus, di de a Manpikin fu Gado, hori Ensrefi tu na den sani san A ben mus du ini a oso fu Gado. Èn wi na a oso fu Gado, solanga wi tan hori dek'ati èn wi hori tranga na a howpu di wi abi. \p \v 7 Dat' meki a de soleki fa a Santa Yeye e taki: \q1 Tide efu un yere Gado sten, \x * \xo 3:7 \xt Ps 95:7-11\x* \q2 \v 8 dan un no mus tranga un yesi \q2 leki den afo fu unu. \q1 Den ben meki rigeri \q2 a pisten di Mi ben tesi den \q2 ini a dreisabana. \q1 \v 9 Drape den tesi Mi \q2 fu luku san Mi bo du \q1 aladi den ben si fotenti yari langa \q2 san Mi man du. \q1 \v 10 Dat' meki Mi ati bron \q2 na den tapu, \q2 dan Mi taki: \q1 “Noiti den e tan du san Mi wani, \q2 èn den no e ferstan \q2 fa Mi wani tak' den mus libi.” \q1 \v 11 So Mi sweri ini Mi atibron taki: \q2 “Noiti den sa doro na a presi \q2 pe Mi o gi den rostu.” \p \v 12 Brada nanga sisa, un mus luku bun tak' no wan fu unu abi wan takru ati di no e bribi, dan a drai en baka gi a libilibi Gado. \v 13 Ma un mus gi makandra dek'ati ala dei, solanga un man taki fu “tide.” Dan sondu no o man drai no wan fu un ede, fu un tranga un yesi. \v 14 Bika wi e teki prati ini san Kristus abi, efu te na a kba wi e tan abi a fertrow san wi ben abi na a bigin. \v 15 Leki fa a skrifi kba: \q1 Tide efu un yere Gado sten, \q2 dan un no mus tranga un yesi \q1 leki fa den afo fu unu ben du \q2 di den ben meki rigeri. \x * \xo 3:15 \xt Ps 95:7-8\x* \p \v 16 Ma suma na den sma dan di meki rigeri aladi den yere Gado sten? Dati na ala den sma di Moses ben tyari kmoto fu Egipte. \x * \xo 3:16 \xt Num 14:1-35\x* \v 17 Èn suma na den sma di meki Gado ati bron fotenti yari langa? Dati na den sma di ben sondu dan den fadon dede ini a dreisabana. \v 18 Nanga suma Gado ben abi en di A sweri tak' noiti den o doro na a presi pe A o gi den rostu? Dati na den sma di no ben wani arki. \v 19 So wi e si tak' den no ben doro na a presi fu di den no ben wani bribi. \c 4 \s1 Wan presi fu rostu gi bribisma \p \v 1 A pramisi fu Gado tak' un kan doro na a presi pe A o gi un rostu, de ete. Dat' meki un mus luku bun tak' no wan fu unu no tan na baka. \v 2 Bika wi srefi kisi a bun nyunsu fu yere leki fa den ben yere en. Ma gi den a nyunsu no tyari bun, bika den no bribi en di den yere en. \v 3 Ma wi di bribi o doro na a presi fu rostu. Leki fa Gado taki: \q1 Mi sweri ini Mi atibron taki: \q2 “Noiti den sa doro na a presi \q2 pe Mi o gi den rostu.” \m Ma A ben meki ala sani kba sensi di A ben meki grontapu. \x * \xo 4:3 \xt Ps 95:11\x* \v 4 Bika a skrifi wan presi fu a di fu seibi dei taki: “Gado rostu tapu a di fu seibi dei fu ala den wroko san A du.” \x * \xo 4:4 \xt Gen 2:2\x* \v 5 Ma na fesi wi si tak' Gado taki: “Noiti den sa doro na a presi pe Mi o gi den rostu.” \x * \xo 4:5 \xt Ps 95:11\x* \p \v 6 Den fosi sma di yere a bun nyunsu no doro na a presi fu di den no du san Gado taki. Ma a de so tak' son sma o doro na a presi ete. \v 7 Fu dat'ede Gado poti wan dei baka, èn dati na “tide”. Baka someni yari A ben meki David taki a srefi sani, leki fa un ben si na fesi kba: \q1 Tide efu un yere Gado sten, \q2 dan un no mus tranga un yesi. \x * \xo 4:7 \xt Ps 95:7-8\x* \m \v 8 Bika efu Yosua ben doro nanga den na a presi fu rostu, dan Gado no bo taki wan tra leisi fu wan tra dei. \x * \xo 4:8 \xt Deut 31:7; Joz 22:4\x* \v 9 Dati wani taki tak' wan dei\f + \fr 4:9 \ft Ini Grikitongo a skrifi taki: “wan sabadei-rostu.”\f* de ete pe a pipel fu Gado o rostu. \v 10 Bika a sma di doro na a presi fu rostu, e rostu fu en wroko, leki fa Gado ben rostu fu a wroko fu En. \x * \xo 4:10 \xt Gen 2:2\x* \p \v 11 Dat' meki un mus meki ala muiti fu doro na a presi fu rostu, èn no wan sma mus fadon fu di a meki a srefi fowtu leki den fu no bribi. \v 12 Bika a wortu fu Gado e libi èn a abi krakti. A srapu moro leki wan owru di srapu na ala tu sei. A e koti so dipi tak' a e prati wi yeye fu wi sili. A e prati bonyo nanga brudu, èn a e tyari den firi nanga den prakseri fu wi kon na krin. \v 13 Noti no kibri gi Gado. Ala sani de opo-opo na En fesi. Na En wi o abi fu gi frantwortu. \s1 Yesus na wi grandomri \p \v 14 Meki wi tan hori a bribi san wi abi, bika wi abi wan bigi grandomri di go te na ini heimel. Dati na Yesus, a Manpikin fu Gado. \v 15 Bika wi no abi wan grandomri di no sabi den swakifasi fu wi. Ma wi abi Wan di psa ala den srefi tesi leki wi, ma En no sondu. \v 16 Meki wi kon dan sondro frede fesi Gado. Dan Gado o sori wi sari-ati nanga bun-ati, èn A o yepi wi te wi abi yepi fanowdu. \c 5 \p \v 1 Grandomri na sma di kmopo na mindri fu libisma èn di poti fu go gi den na fesi Gado fu tyari presenti nanga offer gi den sondu fu libisma. \v 2 A kan abi pasensi nanga den sma di no e ferstan a bribi èn di lasi pasi, fu di en srefi abi swakisei. \v 3 Dat' meki a abi fu tyari offer gi den sondu fu a pipel, ma owktu gi en eigi sondu. \x * \xo 5:3 \xt Lev 9:7\x* \v 4 Èn no wan sma man tron grandomri fu di en srefi wani. Ma na Gado mus kari en soleki fa A ben kari Aaron. \x * \xo 5:4 \xt Ex 28:1\x* \p \v 5 So owktu Kristus no suku a grani gi Ensrefi fu tron grandomri. Ma Gado ben taigi En taki: \q1 Yu na Mi Manpikin, \q2 tide Mi meki Yu kisi libi. \x * \xo 5:5 \xt Ps 2:7\x* \m \v 6 Na wan tra presi A ben taki: \q1 Yu na priester fu têgo \q2 na a fasi fu Melkisedek. \x * \xo 5:6 \xt Ps 110:4\x* \p \v 7 Di A ben de na grontapu, A begi Gado di ben kan yepi En fu A no dede. A bari èn A krei di A ben e begi, èn Gado yepi En fu di A ben abi dipi lespeki gi Gado. \x * \xo 5:7 \xt Mat 26:36-46; Mrk 14:32-42; Luk 22:39-46\x* \v 8 Awinsi A ben de a Manpikin fu Gado, A leri fu du san Gado wani ini a pina di A ben mus nyan. \v 9 Dan di A kon de leki fa a mus de, A tron a Wan di o ferlusu ala sma fu têgo di du En wani, \v 10 èn Gado kari En grandomri na a fasi fu Melkisedek. \s1 Wi no mus drai go baka na a sondu libi \p \v 11 Wi abi furu fu taki fu a sani disi, ma a tranga fu brokobroko en gi unu fu di un no e ferstan sani es'esi moro. \v 12 Now un ben mus de leriman kba. Ma a de fanowdu baka fu sma leri unu den fos'fosi sani fu a boskopu fu Gado. Na merki un abi fanowdu prefu nyanyan. \x * \xo 5:12 \xt 1Kor 3:2\x* \v 13 Wan sma di e dringi merki, na wan nyunyun pikin di no sabi san na bun noso ogri. \v 14 Ma nyanyan srefi na fu bigisma di kon leri sabi san na bun noso ogri. \c 6 \p \v 1 Kon meki un no taki moro dan fu den fos'fosi sani san un leri abra Kristus. Meki un bigin taki fu moro dipi sani now. A no mus de fanowdu fu bigin leri baka tak' un mus tapu fu du sani di o meki tak' un dede èn tak' un mus bribi ini Gado. \v 2 A no mus de fanowdu tu fu leri un abra a dopu, nanga fu poti anu tapu sma, noso tak' dedesma o kon na libi baka èn tak' a strafu fu Gado o kon. \v 3 Nanga Gado wani wi sa leri un den moro dipi sani. \p \v 4 Noiti yu o man meki wan sma drai en libi ete wan leisi, efu a drai go baka na en owru libi. Bika en ai ben kon opo kba èn a ben kisi den blesi fu heimel. Moro fara a ben abi prati ini a Santa Yeye, \v 5 a ben kon si tak' a wortu fu Gado bun, èn a si den bigi wondru di o psa ini a ten di e kon. \v 6 Noiti yu o man meki sowan sma drai en libi ete wan leisi. Bika na spikri a e spikri a Manpikin fu Gado na a kroisi baka, èn a e afrontu En fesi ala sma. \p \v 7 A de so tak' ala leisi te alen e kon, a gron e soigi a alenwatra. Efu den sma di e wroko a gron e feni bun nyanyan fu en, dan Gado e blesi sowan gron. \v 8 Ma efu a gron e gi soso makamaka grasi, dan a no abi warti. A ten fu Gado fluku en de krosbei, èn na bron nomo den o bron sowan gron. \x * \xo 6:8 \xt Gen 3:17-18\x* \p \v 9 Lobiwan, awinsi wi e taki so, wi sabi tak' gi unu moro bun sani de: den sani di Gado e gi den sma di A ferlusu.\f + \fr 6:9 \ft Un kan puru a pisi disi so tu: “wi sabi tak' gi unu moro bun sani de: Gado o ferlusu unu.”\f* \v 10 Bika Gado e du sani nanga leti. A no sa fergiti den sani san un ben du, nanga a lobi san un ben sori En èn san un e sori En ete te un e yepi den sma fu En. \v 11 Ma wi e howpu tak' un alamala sa tan du a srefi muiti te na a kba, te leki ala sani san un ben howpu kon tru. \v 12 Wi no wani fu un kon lesi, ma fu un kon de leki den sma di kisi den pramisi fu di den ben bribi èn fu di den ben hori pasensi. \s1 San Gado pramisi o psa \p \v 13 Di Gado gi Abraham a pramisi, A sweri na En srefi fu di wan moro heiwan no de tapu san A ben man sweri. \v 14 A taigi Abraham taki: “Fu tru, Mi o blesi yu èn Mi o gi yu furu bakapikin.” \x * \xo 6:14 \xt Gen 22:16-17\x* \v 15 Dan fu di Abraham ben hori pasensi, a kisi san Gado pramisi en. \v 16 Libisma e sweri tapu wan moro hei wan. A sani disi e stampu san taki èn a e tapu ala tak'taki. \v 17 Na dat' meki Gado meki wan sweri tu. Tapu a fasi disi A ben wani sori den sma di kisi a pramisi krinkrin tak' A o du san A pramisi. \v 18 So Gado gi un a pramisi èn A meki a sweri. Den tu sani disi no man kenki, bika a no kan tak' Gado e lei. Dat' meki unu di lon go kibri na En kan teki dek'ati fu grabu a howpu san de na un fesi. \v 19 A howpu disi de leki wan ankra gi wi sili. A tranga èn a fasi bun. A e doro te ini a Moro Santa Presi \x * \xo 6:19 \xt Lev 16:2\x* \v 20 pe Yesus ben go na fesi fu wi ede. A tron grandomri fu têgo na a fasi fu Melkisedek. \x * \xo 6:20 \xt Ps 110:4\x* \c 7 \s1 Melkisedek hei moro Aaron \p \v 1 A Melkisedek fu san wi e taki, ben de kownu fu Salem èn a ben de wan priester fu a Moro Hei Gado. A ben gwe go miti Abraham di Abraham ben drai kon baka fu wan feti pe a wini wantu kownu. A blesi Abraham, \x * \xo 7:1 \xt Gen 14:17-20\x* \v 2 dan Abraham gi en tin prosenti fu ala sani san a ben wini. Na a fosi presi, a nen Melkisedek wani taki: “Kownu di e du sani nanga leti.” Moro fara a ben de kownu fu Salem, dati wani taki: “Kownu fu freide.” \v 3 Wi no sabi noti fu en p'pa, fu en m'ma, noso fu den afo fu en. Wi no sabi oten a kon na grontapu, noso oten a dede. A de neleki a Manpikin fu Gado, a e tan priester fu têgo. \p \v 4 Luku o prenspari a man disi ben de! Wi afo Abraham srefi gi en tin prosenti fu den sani san a ben wini ini a feti. \v 5 Now a wèt e leri tak' den bakapikin fu Lefi di tron domri, mus teki tin prosenti fu ala sani san a pipel abi. So den e teki fu den eigi brada, a pipel fu Israel, aladi den sma disi na bakapikin fu Abraham tu. \x * \xo 7:5 \xt Num 18:21\x* \v 6 Ma Melkisedek di no de wan bakapikin fu Lefi, teki tin prosenti fu Abraham. Dan a blesi Abraham di ben kisi den pramisi fu Gado. \v 7 Now ala sma sabi tak' na a moro hei wan e blesi a pikin wan. \v 8 Na a wan sei wi e si tak' libisma di e dede, e teki tin prosenti. Na a tra sei Melkisedek, di Gadowortu taki e libi, ben teki tin prosenti. \v 9 Wi kan taki srefi tak' Lefi, di abi a leti now fu teki tin prosenti, gi Melkisedek tin prosenti tu fu di Abraham ben gi Melkisedek tin prosenti fu san a ben wini. \v 10 Bika di Melkisedek miti Abraham, Lefi no ben gebore ete, ma a ben de ini a skin fu en afo. \p \v 11 Di Gado ben gi a pipel a wèt, A poti den bakapikin fu Lefi leki domri. Ma efu sma bo man kon de leki fa den mus de ondro a wèt dati, dan a no bo de fanowdu fu meki wan tra domri kon di no ben de na a fasi fu Aaron, ma na a fasi fu Melkisedek. \v 12 Bika efu wan tra sortu domri kon, dan a de fanowdu tu tak' a wèt kenki. \v 13 Bika a Wan fu di den e taki den sani disi, ben de fu wan tra lo. Noiti wan sma fu a lo dati ben du a wroko leki domri na a altari. \v 14 Ala sma sabi tak' wi Masra kmoto fu a lo fu Yuda, èn noiti Moses taki tak' sma fu a lo dati o tron domri. \p \v 15 Sani e kon moro krin fu ferstan te un e si tak' wan tra priester kon di de leki Melkisedek. \v 16 A no tron priester tapu gron fu wan wèt di e taki: Efu wan afo fu yu ben de wan domri, dan yu na wan domri tu. Ma a tron priester fu di A e libi fu têgo. \v 17 Bika na fu En a skrifi taki: \q1 Yu na priester fu têgo \q2 na a fasi fu Melkisedek. \x * \xo 7:17 \xt Ps 110:4\x* \m \v 18 Na a wan sei, Gado poti a owru wèt na wan sei fu di a swaki èn a no man tyari yepi kon. \v 19 Ma na a tra sei, Gado gi wi wan moro bun howpu di e tyari wi kon krosbei na En. Bika a wèt no ben meki no wan sma kon de leki fa a mus de. \p \v 20 Moro fara Gado meki wan sweri. Ma Gado no ben meki wan sweri di den tra sma tron domri. \v 21 Ma di Yesus tron domri, Gado taigi En taki: \q1 Masra meki wan sweri \q2 èn A no sa hati En tak' A du en. \q1 Yu na priester fu têgo. \x * \xo 7:21 \xt Ps 110:4\x* \m \v 22 A sani disi meki tak' Yesus na a dyaranti fu wan moro bun ferbontu. \p \v 23 Wi e si tu tak' furu bakapikin fu Lefi ben tron domri, fu di dede ben e meki tak' den no ben man go doro nanga den wroko. \v 24 Ma fu di Yesus e libi fu têgo, dan A e tan domri èn no wan sma e tron domri na En baka. \v 25 Dat' meki A kan ferlusu den sma trutru di e kon na Gado nanga yepi fu En. Bika A e libi ala ten fu kan taki gi den. \p \v 26 Na sowan grandomri wi ben abi fanowdu tu: wan di santa, di no abi fowtu, èn di no sondu. A no e libi na mindri fu sondusma, èn A kisi a moro hei presi ini heimel. \v 27 A no de leki den tra grandomri di ben mus tyari offer ala dei gi den eigi sondu fosi, dan baka dati gi den sondu fu a folku. Bika A gi Ensrefi wan leisi nomo leki offer gi den sondu fu a folku, èn A no abi fu du dati noiti moro. \x * \xo 7:27 \xt Lev 9:7\x* \v 28 A wèt e poti libisma di abi swakifasi leki grandomri. Ma di Gado meki a sweri, baka a wèt, A poti En Manpikin di no abi no wan swakifasi fu têgo. \c 8 \s1 Yesus na a grandomri fu a nyun ferbontu \p \v 1 A moro prenspari sani fu san wi e taki na tak' wi abi sowan grandomri di e sidon na a let'anu sei fu a kownusturu fu a Bigi Gado na heimel. \x * \xo 8:1 \xt Ps 110:1\x* \v 2 A e du a wroko ini a Santa Presi, ini a trutru Santa Tenti di a no libisma meki, ma di Gado srefi meki. \p \v 3 A wroko fu ibri grandomri na fu tyari presenti nanga offer gi Gado. Fu dat'ede a ben de fanowdu tu tak' a Grandomri disi ben abi wan offer fu tyari. \v 4 Efu A ben de na grontapu, dan A no bo de wan domri srefsrefi, bika sma de kba di e tyari offer soleki fa a wèt e taki. \v 5 Ma a Santa Tenti pe den e du a wroko na wan prentyi nanga wan eksempre nomo fu a wan di de na heimel. Di Moses bo meki a Santa Tenti, Gado taigi en taki: “Sorgu tak' yu meki ala sani leki a eksempre san Mi sori yu tapu a bergi.” \x * \xo 8:5 \xt Ex 25:40\x* \p \v 6 A wroko di Yesus kisi fu du now leki domri, moro hei. Bika En de a Mindriman fu wan moro bun ferbontu di abi moro bun pramisi. \v 7 Bika efu noti no ben mankeri na a fosi ferbontu, dan a di fu tu no bo de fanowdu. \v 8 Ma fu di Gado ben feni fowtu na den sma fu En, A taki: \q1 Masra e taki: \q1 Luku, wan ten o kon, \q2 pe Mi o meki wan nyun ferbontu \q1 nanga a pipel fu Israel \q2 èn nanga a di fu Yuda. \x * \xo 8:8 \xt Jer 31:31-34\x* \q1 \v 9 A no sa de leki a ferbontu \q2 di Mi ben meki \q2 nanga den afo fu den, \q1 na a ten di Mi ben langa anu \q2 gi den, \q2 fu puru den na Egiptekondre. \q1 Bika den no hori densrefi \q2 na Mi ferbontu, \q2 dan Mi drai Mi baka gi den. \q2 Na so Masra e taki. \q1 \v 10 Masra e taki: Disi na a ferbontu \q2 di Mi o meki \q2 nanga a pipel fu Israel \q2 baka den dei dati: \q1 Mi o poti den wèt fu Mi \q2 na ini den prakseri, \q1 èn Mi o skrifi den poti \q2 na ini den ati. \q1 Mi o de den Gado, \q2 èn den sa de Mi pipel. \q1 \v 11 A no sa de fanowdu moro \q2 tak' wan sma e taigi en kondreman \q1 noso en brada taki: \q2 “Yu mus kon leri sabi Masra.” \q1 Bika ala sma sa sabi Mi, \q2 bigin fu den pikinwan \q2 kon miti den bigiwan. \q1 \v 12 Bika Mi o gi den pardon \q2 fu den ogri di den du, \q1 èn Mi no sa memre \q2 den sondu fu den moro. \p \v 13 Efu Gado taki fu wan nyun ferbontu, dan A taki tak' a fosi wan kon owru. Èn efu wan sani de langa kba èn a kon owru, dan pikinso ete èn a no o de moro. \c 9 \s1 Fa den fosten sma ben mus dini Gado na ini a Santa Tenti \p \v 1 A fosi ferbontu ben abi en fasi fa den sma ben mus anbegi Gado, èn a ben abi wan Santa Presi dya na grontapu. \v 2 Den ben meki wan tenti, dan den ben kari a fosi pisi fu en a Santa Presi. Drape yu ben abi a kandratiki nanga a tafra pe den brede ben de di den poti aparti gi Gado. \x * \xo 9:2 \xt Ex 25:23–26:1-30\x* \v 3 Baka a di fu tu garden, yu ben abi wan pisi san den ben kari a Moro Santa Presi. \x * \xo 9:3 \xt Ex 26:31-33\x* \v 4 Drape yu ben abi a gowtu altari pe den ben e bron switismeri, nanga a santa kisi fu a ferbontu. A kisi disi ben tapu na ala sei nanga gowtu. Ini a kisi yu ben abi wan gowtu kan nanga mana, a wakatiki fu Aaron san ben sproiti, nanga den ston tapu san a ferbontu ben skrifi. \x * \xo 9:4 \xt Ex 30:1-6; Ex 25:10-16; Ex 16:32-34; Num 17:8-10; Ex 25:16; Deut 10:3-5\x* \v 5 Tapu a kisi yu ben abi tu Kerub leki marki tak' Gado drape. Nanga den frei den ben e tapu a presi pe a grandomri ben e kon aksi Gado pardon fu sondu. Ma un no man taki fin'fini fu den sani disi now. \x * \xo 9:5 \xt Ex 25:18-22\x* \p \v 6 Na so a tenti ben seti. Dan ala leisi te den domri ben e kon fu du den wroko, den ben e kon soso ini a fosi pisi. \x * \xo 9:6 \xt Num 18:1-7\x*\fig A Grandomri na fesi a altari|src="HK00260B.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Heb 9.6" \fig* \v 7 Ma na ini a di fu tu pisi, a grandomri wawan ben e kon wan leisi ini wan yari. A ben mus kon nanga brudu san a ben mus offer gi sondu di en srefi du, nanga gi den sondu san a pipel ben du sondro fu den ben sabi. \x * \xo 9:7 \xt Lev 16:2-34\x* \v 8 A Santa Yeye ben e sori wi nanga dati tak' a pasi fu go ini na a Moro Santa Presi no ben opo ete, solanga a fosi tenti ben de ete. \v 9 Den sani disi na wan eksempre nomo gi now. Den sma fu fosi di ben e dini Gado, ben e tyari presenti nanga offer, ma den sani disi no ben man krin den konsensi. \v 10 Bika a nyanyan, den dringi, nanga den difrenti fasi fu wasi ben de sani fu a skin nomo. Sma ben mus fu du den te leki Gado kenki ala sani kon nyun. \s1 Kristus gi En brudu fu krin wi \p \v 11 Ma Kristus kon leki a grandomri fu den bun sani di de now. A tenti pe A e du En wroko, moro betre èn a de leki fa a mus de. A no libisma meki en, dati wani taki a no de fu a grontapu disi. \v 12 A no go ini a Moro Santa Presi nanga a brudu fu bokoboko noso pikin kaw, ma A go nanga En eigi brudu. A du en wan leisi nomo, èn noiti moro a sa de fanowdu fu du en baka. So A ferlusu unu fu têgo. \v 13 Bika efu a brudu fu wan bokoboko noso wan bulu, noso a asisi fu wan yongu kaw, ben kan krin wan sma di no ben krin ini Gado ai fu a kan dini Gado baka, \x * \xo 9:13 \xt Lev 16:15-16; Num 19:9,17-19\x* \v 14 dan a brudu fu Kristus sa krin wi moro ete! A Yeye di e libi fu têgo, meki tak' A gi Ensrefi na Gado leki wan offer di no e mankeri noti. A brudu fu En e krin wi konsensi fu den wroko di bo meki tak' wi dede, fu wi kan dini a libilibi Gado. \p \v 15 Dat' meki Kristus na a Mindriman fu wan nyun ferbontu. Fu di A dede, A meki den sma kon fri fu den sondu di den ben du di a fosi ferbontu ben de ete. So den sma di Gado kari kan kisi den sani san A pramisi, den sani di e tan fu têgo. \p \v 16 Efu wan testamenti\f + \fr 9:16 \ft Ini a Grikitongo a wortu san wi puru nanga “testamenti,” na a srefi wortu di wi puru nanga “ferbontu.”\f* de, dan den mus man sori tak' a sma di meki en dede. \v 17 Bika wan testamenti abi warti soso te a sma di meki en dede. A no abi warti solanga a sma e libi ete. \v 18 Fu dat'ede brudu ben de fanowdu di a fosi ferbontu ben meki. \v 19 Baka di Moses leisi ala den wèt gi a heri pipel, a teki a brudu fu pikin kaw nanga bokoboko èn a teki watra. Dan nanga redi wol nanga wan taki fu a hisopbon, a nat'nati a buku nanga a heri pipel. \x * \xo 9:19 \xt Ex 24:6-8\x* \v 20 A taki: \q1 Disi na a brudu \q2 san e stampu a ferbontu \q2 san Gado meki nanga unu. \m \v 21 Na a srefi fasi a nat'nati a Santa Tenti nanga ala sani ini en di ben de fanowdu fu anbegi Gado. \x * \xo 9:21 \xt Lev 8:15\x* \v 22 Leki fa a wèt e leri, dan wantu sani nomo de di no abi fu krin nanga brudu. Èn pardon fu sondu no e gi efu brudu no lon. \x * \xo 9:22 \xt Lev 17:11\x* \p \v 23 So a ben de fanowdu fu krin den eksempre fu den sani di de na heimel tapu sowan fasi. Ma den sani na heimel abi wan moro betre offer fanowdu. \v 24 Bika Kristus no go na ini wan Santa Presi di libisma meki, sobun wan eksempre fu a trutru wan. Ma A go na ini heimel srefi fu tnapu drape na Gado fesi fu wi ede. \v 25 A no abi fu offer Ensrefi ala yuru tu, leki fa a grandomri abi fu go ini a Santa Presi ala yari nanga brudu san no de en eigi brudu. \v 26 Efu A ben abi fu du dati, dan A bo abi fu nyan pina furu leisi sensi na a bigin fu grontapu. Ma A kon wan leisi nomo na a kba fu a ten disi, fu tyari wan kba kon na sondu di A offer Ensrefi. \p \v 27 A de so tak' ala sma mus dede wan leisi nomo, èn baka dati Gado e krutu den. \v 28 Sosrefi Kristus gi Ensrefi wan leisi nomo leki wan offer fu teki a sondu fu furu sma na En tapu. Ma A o kon fu a di fu tu tron, no fu teki sondu na En tapu, ma fu ferlusu den sma di e ferwakti En. \x * \xo 9:28 \xt Jes 53:12\x* \c 10 \s1 A trutru offer \p \v 1 A wèt no de den trutru sani srefi, ma a e meki wi tesi pikinso fu den bun sani di de fu kon. Dat' meki noiti a wèt ben man meki den sma di ben e tyari den srefi offer kon na Gado ala yari, kon de leki fa den mus de. \v 2 Efu a ben de so, dan den bo tapu fu tyari offer. Bika den sma di e anbegi Gado bo krin, èn den konsensi no bo krutu den fu den sondu. \v 3 Ma ala yari den offer ben e meki den prakseri den sondu baka. \v 4 Bika noiti a brudu fu bulu nanga bokoboko ben man puru sondu. \p \v 5 Dat' meki di Kristus kon na grontapu, A taki: \q1 Den sani di den tyari kon \q2 leki offer gi Yu, \q2 Yu no ben wani den. \q1 Ma Yu gi Mi wan skin. \x * \xo 10:5 \xt Ps 40:7-9\x* \q1 \v 6 Ini den meti di den bron \q2 nanga den offer fu puru sondu, \q2 Yu no ben abi prisiri. \q1 \v 7 Ne Mi taki: “Luku, Mi kon \q2 fu du Yu wani, O Gado, \q2 soleki fa Buku taki.” \m \v 8 Na fesi wi si tak' A taki: “Yu no ben wani den sani di den tyari kon leki offer gi Yu, nanga den meti di den bron, nanga den offer fu puru sondu. Yu no ben abi prisiri nanga den.” A taki so aladi a wèt e taki tak' sma mus tyari den kon. \v 9 Ma baka dati A taki: “Luku, Mi kon fu du Yu wani.” So wi e si tak' A poti a fosi sani na wan sei fu A kan poti a di fu tu. \v 10 So wi kon santa, fu di Yesus Kristus du a wani fu Gado di A gi En skin leki wan offer. Disi psa wan leisi, èn noiti a sa de fanowdu moro. \p \v 11 Ala dei ala den domri e du den wroko. Ala leisi den e tyari den srefi offer di noiti no man puru wi sondu. \x * \xo 10:11 \xt Ex 29:38\x* \v 12 Ma Kristus dati tyari wan enkri offer nomo gi sondu, dan baka dati A teki presi fu têgo na a let'anu sei fu Gado. \x * \xo 10:12 \xt Ps 110:1\x* \v 13 Drape A e wakti te leki Gado poti den feyanti fu En leki wan futubangi ondro En futu. \v 14 Bika a wan enkri offer di A tyari, meki den sma di e kon santa, kon de fu têgo leki fa a mus de. \p \v 15 A Santa Yeye srefi e taigi wi tak' na so a de. A taki fosi: \q1 \v 16 Masra e taki: Disi na a ferbontu \q2 san Mi o meki nanga den \q2 baka den dei dati: \q1 Mi o poti den wèt fu Mi \q2 ini den ati, \q1 èn Mi o skrifi den \q2 ini den prakseri. \m \v 17 Dan A taki: \q1 Mi no sa memre den sondu \q2 nanga den ogri di den du moro. \x * \xo 10:17 \xt Jer 31:33-34\x* \m \v 18 Efu un kisi pardon fu den sani disi, dan a no de fanowdu moro fu un tyari offer gi sondu. \s1 Meki un kon krosbei na Gado \p \v 19 Brada nanga sisa, a brudu fu Yesus e gi wi dek'ati now fu go ini a Santa Presi. \v 20 A opo wan nyun pasi gi wi di o tyari wi go na a libi. A pasi disi e psa doro a garden fu a Santa Tenti, dati na En skin. \v 21 Dan fu di wi abi wan grandomri ini a oso fu Gado, \v 22 meki wi kon moro krosbei na Gado nanga wan krin ati èn nanga tranga bribi. A nat'nati wi ati fu wi konsensi no fon wi moro, èn A wasi wi skin nanga krin watra. \x * \xo 10:22 \xt Lev 8:30; Ezec 36:25\x* \v 23 Meki wi tan hori na a howpu di wi e taki tak' wi abi, sondro fu degedege. Bika a Wan di meki den pramisi, de fu fertrow. \v 24 Èn meki wi prakseri fa wi kan yepi makandra fu lobi trawan èn fu du bun sani. \v 25 Meki wi no tapu fu go na den konmakandra fu wi, leki fa son sma gwenti fu du. Ma wi mus gi makandra dek'ati fu hori doro, spesrutu now di un e si tak' a bigi dei e kon moro krosbei. \s1 Gado e strafu sma di e sondu espresi \p \v 26 Bika efu wi e sondu espresi baka di wi kon sabi den tru sani, dan no wan offer de moro di kan krin wi fu wi sondu. \v 27 San libi na fu frede a krutu di e wakti unu, nanga a bigi faya di o bron den feyanti fu Gado. \x * \xo 10:27 \xt Jes 26:11\x* \v 28 Efu wan sma ben poti a wèt fu Moses na wan sei, dan den ben e kiri en sondro fu gi en pardon efu tu noso dri sma ben taki tak' a du en trutru. \x * \xo 10:28 \xt Deut 17:6; 19:15\x* \v 29 O hebi yu denki tak' a strafu o de gi a sma di trapu a Manpikin fu Gado nanga en futu, di si a brudu fu a ferbontu di meki a kon santa leki noti, èn di broko a Yeye saka di abi bun-ati? \x * \xo 10:29 \xt Ex 24:8\x* \v 30 Bika wi sabi suma ben taki: \q1 Mi na a wan di o strafu, \q2 Na Mi o pai baka. \m A ben taki tu taki: \q1 Masra sa krutu En pipel. \x * \xo 10:30 \xt Deut 32:35-36\x* \m \v 31 Wan moro takru sani no kan miti yu, dan fu fadon ini anu fu a libilibi Gado. \s1 Hori doro na a bribi \p \v 32 Prakseri fa a ben de fosi, baka di un ai ben kon opo. Un ben nyan someni pina, ma un ben hori doro. \v 33 Son leisi den ben broko un saka na ala sma fesi èn den ben pina unu. Son leisi un ben de makandra nanga trawan di ben e psa den srefi sani. \v 34 Un ben e firi gi den sma di den poti na straf'oso, èn un ben e breiti te den ben e teki un sani tyari gwe, fu di un sabi tak' un abi moro betre sani di noiti no e lasi gwe. \p \v 35 Fu dat'ede un no mus lasi a fertrow san un abi, bika wan bigi paiman e wakti unu. \v 36 A de fanowdu fu un hori doro fu un kan du a wani fu Gado èn kisi san A ben pramisi. \q1 \v 37 Bika a no tumsi langa moro \q2 dan a Wan di mus kon, o kon. \q2 A no o draidrai moro. \x * \xo 10:37 \xt Hab 2:3-4\x* \q1 \v 38 Dan a sma di bun ini Mi ai \q2 sa libi fu di a bribi. \q1 Ma Mi no sa abi prisiri \q2 nanga a sma di drai baka. \m \v 39 Wi a no sma di e drai baka dan wi e go lasi. Wi na sma di e bribi, èn dati e meki tak' Gado o ferlusu wi. \c 11 \s1 A bribi fu den fosten sma \p \v 1 Bribi na a tranga fertrow tak' den sani san yu e howpu, o psa. A de wan trutru sabi tak' den sani de san yu no e si. \v 2 Na a bribi disi meki Gado taki bun fu den afo fu wi. \p \v 3 Fu di wi e bribi, wi kan ferstan tak' Gado meki grontapu nanga En wortu. Dati wani taki tak' san wi e si, kmopo fu san wi no e si. \x * \xo 11:3 \xt Gen 1:1; Ps 33:6,9; Yoh 1:3\x* \p \v 4 Fu di Abel ben e bribi, a tyari wan moro bun offer gi Gado leki Kain. Na fu di a bribi, meki Gado kari en wan bun sma, èn A teki a offer fu en. Na a srefi bribi dati e meki tak' Abel e taki ete, aladi a dede kba. \x * \xo 11:4 \xt Gen 4:3-10\x* \p \v 5 Fu di Henok ben e bribi, meki Gado teki en tyari gwe fu a no dede. A no ben de fu feni moro, bika Gado ben teki en tyari gwe. Gadowortu e taigi wi tak' fosi dati Gado ben abi prisiri nanga a fasi fa a ben e libi. \x * \xo 11:5 \xt Gen 5:21-24\x* \v 6 Sondro bribi yu no o man meki Gado abi prisiri nanga yu, kwet'kweti. Bika a sma di e kon na Gado mus bribi tak' A de, èn tak' Gado no e meki no wan sma di e suku En trutru, gwe nanga leigi anu. \p \v 7 Fu di Noa ben e bribi, meki nanga lespeki a bow a bigi boto, baka di Gado warskow en fu sani di no ben de fu si ete. Na so en nanga den ososma fu en no dede. Nanga a bribi fu en a krutu grontapu, èn fu di a bribi, a tron wan sma di Gado feni tak' du bun ini En ai. \x * \xo 11:7 \xt Gen 6:13-22\x* \p \v 8 Fu di Abraham ben e bribi, meki a du san Gado taki di Gado kari en fu go na wan presi san a bo kisi leki en eigi presi. A hari go sondro fu sabi pe a bo doro. \x * \xo 11:8 \xt Gen 12:1-5\x* \v 9 Fu di a ben e bribi, meki a tan leki wan doroseisma ini a kondre san Gado ben pramisi en. Drape a libi ini tenti neleki Isak nanga Yakob, di ben kisi a srefi pramisi. \x * \xo 11:9 \xt Gen 35:27\x* \v 10 Bika a ben ferwakti a foto nanga en fundamenti san Gado srefi prakseri èn bow. \p \v 11 Fu di Sara ben e bribi tu, meki a kisi krakti fu hori bere aladi a ben kon owru kba. Bika a ben fertrow a Wan di ben pramisi en. \x * \xo 11:11 \xt Gen 18:11-14; 21:2\x* \v 12 Fu dat'ede wan man di no bo man tron p'pa srefsrefi moro, tron p'pa fu furu bakapikin. Den ben furu leki den stari na heimel nanga a santi na sekanti di yu no man teri. \x * \xo 11:12 \xt Gen 15:5; 22:17; 32:12\x* \p \v 13 Ala den sma disi ben e bribi te leki den dede. Den no ben kisi san Gado ben pramisi den ete, ma den ben si en fu farawe èn den ben breiti nanga en. Den ben taigi tra sma tak' den na doroseisma sondro tanpresi na a grontapu disi. \x * \xo 11:13 \xt Gen 23:4; 1Kron 29:15; Ps 39:13\x* \v 14 Sma di e taki so, e sori tak' den e suku wan presi san den kan kari den eigi kondre. \v 15 Efu den ben e prakseri a kondre pe den kmoto, dan den bo abi a okasi fu drai go baka. \v 16 Ma now den e angri fu wan moro bun kondre, wan di de na heimel. Fu dat'ede Gado no e syen fu den kari En den Gado, bika A ben bow wan foto gi den. \p \v 17 Fu di Abraham ben e bribi, meki a gi Isak leki wan offer, di Gado tesi en. A wan di ben kisi den pramisi ben offer en wan enkri manpikin \x * \xo 11:17 \xt Gen 22:1-14\x* \v 18 awinsi Gado ben taigi en: “Na den bakapikin fu Isak sa de yu bakapikin.” \x * \xo 11:18 \xt Gen 21:12\x* \v 19 Ma Abraham ben e si en so tak' Gado abi a makti fu wiki dedewan, èn gi en a de leki Isak kon baka na libi. \p \v 20 Fu di Isak ben e bribi, meki a blesi Yakob nanga Esau nanga blesi di ben de fu kon ete. \x * \xo 11:20 \xt Gen 27:27-29,39-40\x* \p \v 21 Fu di Yakob ben e bribi, meki a blesi ibriwan fu den boi fu Yosef di a ben de fu dede. A anga tapu en wakatiki, dan a anbegi Gado. \x * \xo 11:21 \xt Gen 47:31–48:1-20\x* \p \v 22 Fu di Yosef ben e bribi, meki a taki pikinso fosi a dede tak' den sma fu Israel bo kmoto fu Egipte, èn a taigi den san den ben mus du nanga en bonyo. \x * \xo 11:22 \xt Gen 50:24-25; Ex 13:19\x* \p \v 23 Fu di a m'ma nanga a p'pa fu Moses ben e bribi, meki den kibri en dri mun langa baka di a gebore. Den si tak' a ben de wan moi boi, èn den no ben e frede fu psa kownu mofo. \x * \xo 11:23 \xt Ex 1:22; 2:2\x* \v 24 Fu di Moses ben e bribi, meki di a kon bigi, a no ben wani fu sma si en leki wan manpikin fu a umapikin fu Farao. \x * \xo 11:24 \xt Ex 2:10-12\x* \v 25 A ben feni en moro bun fu nyan pina nanga a pipel fu Gado, dan fu feni prisiri ini sondu fu wan syatu pisten. \v 26 A ben e si a syen di a bo kisi fu Kristus ede leki wan moro bigi gudu dan den gudu fu Egipte. Bika a ben hori en ai na tapu a paiman di ben mus kon. \p \v 27 Fu di a ben e bribi, meki a libi Egipte sondro fu frede a atibron fu a kownu. A ben e tan hori doro neleki a ben e si Gado di libisma no man si. \v 28 Fu di a ben e bribi, meki a nyan a paska. A srefi bribi meki tak' a nat'nati a doro nanga brudu fu meki a wan di ben mus kon kiri den fosiwan di gebore, no kiri den di fu Israel. \x * \xo 11:28 \xt Ex 12:21-30\x* \p \v 29 Fu di a pipel ben e bribi, meki den psa doro a Redi Se neleki den ben e waka tapu drei gron. Ma di den sma fu Egipte pruberi fu du en, den dede na watra. \x * \xo 11:29 \xt Ex 14:21-31\x* \v 30 Fu di a pipel ben e bribi, meki a ston skotu fu Yeriko broko fadon baka di den waka lontu en seibi dei langa. \x * \xo 11:30 \xt Joz 6:12-20\x* \p \v 31 Fu di a motyo Rakab ben e bribi, meki a no dede makandra nanga den sma di ben tranga den yesi. Bika a ben opo en doro gi den man di ben kon na wan kibri fasi fu luku a kondre. \x * \xo 11:31 \xt Joz 2:1-21; 6:22-25\x* \p \v 32 San mi mus tyari kon na fesi ete? Mi no abi nofo ten fu taki fu Gideon, Barak, Simson, fu Yefta, David èn fu Samuel nanga den profeiti. \x * \xo 11:32 \xt Richt 6:11–8:32; Richt 4:6–5:31; Richt 13:2–16:31; Richt 11:1–12:7; 1Sam 17:25–18:30; 2Sam 5:1–10:19; 1Sam 7:2-14\x* \v 33 Fu di den ben e bribi meki den wini tra kownu èn teki a kondre fu den abra. Den seti sani tapu wan leti fasi, èn den kisi den sani di Gado pramisi. Den tapu tigri mofo, \x * \xo 11:33 \xt Dan 6:1-27\x* \v 34 èn bigi faya no ben man bron den. Srapu owru ben misi fu kiri den. Den ben kisi krakti te den ben swaki. Den ben kon tranga te den ben e feti, èn den ben meki den legre fu den feyanti lon gi den. \x * \xo 11:34 \xt Dan 3:1-30\x* \v 35 Son frow kisi den sma fu den baka di ben dede. \x * \xo 11:35 \xt 1Kon 17:17-24; 2Kon 4:25-37\x* \p Son sma den ben fon te fu dede, ma den no ben wani fu sma ferlusu den. Bika den ben wani kisi wan moro bun libi te den opo baka na dede. \v 36 Den ben teki trawan leki spot'popki èn den fon den. Son sma den ben bui poti na straf'oso. \x * \xo 11:36 \xt 1Kon 22:26-27; 2Kron 18:25-26; Jer 20:2; 37:15; 38:6\x* \v 37 Den ben ston trawan kiri.\f + \fr 11:37 \ft Wantu manuscript skrifi ete taki: “trawan ben psa hebi tesi.”\f* Son sma den sa na tu pisi, èn den kiri trawan nanga owru. Son bribisma ben e waka lontu nanga skapububa noso krabitabuba leki krosi. Den ben nyan pina, den ben de ini nowtu, èn sma ben du den ogri. \x * \xo 11:37 \xt 2Kron 24:21\x* \v 38 Den ben bun tumsi gi a grontapu disi! Den ben e waka lontu ini dreisabana nanga bergipresi. Den ben e libi ini bergi-olo nanga peti. \p \v 39 Fu di den ben e bribi meki ala den sma disi kisi wan bun nen, ma no wan fu den no kisi san Gado ben pramisi. \v 40 Bika Gado ben abi wan moro bun prakseri nanga unu. A no ben wani tak' den doro pe den mus doro sondro unu. \c 12 \s1 Gado e strafu den pikin fu En di A lobi \p \v 1 Wi abi wan bigi grupu kotoigi di lontu wi. Dat' meki wi mus poti ala sani na wan sei di e hori wi na baka, nanga den sondu di e frekti wi so makriki. Wi mus tan hori doro fu lon a streilon di wi mus lon. \v 2 Meki wi tan luku na Yesus, di de a Fesiman fu wi bribi nanga a Wan di o tyari en kon na a kba. Fu di A ben sabi fu a bigi prisiri san A bo abi, meki A dede na a kroisi sondro fu span nanga a syen di A kisi. Dan now A e sidon na a let'anu sei fu a kownusturu fu Gado. \p \v 3 Prakseri a Wan di nyan someni pina fu sondusma nanga den sani san den taki. Disi sa yepi unu fu un no weri èn lasi ati. \v 4 Ini a strei san un e strei nanga sondu, un no lasi no wan dropu brudu ete. \v 5 Èn un fergiti fa Masra ben wani gi un dek'ati leki En pikin di A taki: \q1 Mi pikin, no si en leki noti \q2 te Masra e leri yu fu du En wani, \q1 èn no lasi ati \q2 te A e sori yu tapu yu fowtu. \x * \xo 12:5 \xt Job 5:17; Spr 3:11-12\x* \q1 \v 6 Bika Masra e leri a sma di A lobi \q2 fu du En wani, \q1 èn A e fon ala sma \q2 di A e teki leki En pikin. \p \v 7 Un mus hori doro te Gado e leri unu fu du En wani. Gado e libi nanga unu leki En pikin. Ala p'pa e leri en pikin fu du san en leki p'pa wani. \v 8 Efu un no e leri dati leki ala trawan, dan unu a no trutru pikin, ma unu na dorosei pikin. \v 9 Boiti dati wi ben e lespeki den p'pa fu wi dya na grontapu di ben leri wi fu du den wani. Dat' meki wi mus saka wisrefi moro ete gi wi yeye P'pa, dan wi o feni libi. \v 10 Bika den p'pa fu wi na grontapu ben kweki wi fu wan syatu pisten tapu wan fasi di bun ini den ai. Ma Gado e du en tapu wan fasi di bun gi wi, fu wi kan teki prati na ini a santa fasi fu En. \v 11 Te un e kisi strafu un no e prisiri, ma na sari un e sari. Ma bakaten den sma di teki leri fu en, e kisi freide fu di den e libi wan leti fasi. \p \v 12 So un mus opo den swaki anu fu unu, èn un mus opo tnapu tapu den kindi fu unu di e beifi. \x * \xo 12:12 \xt Jes 35:3\x* \v 13 Waka tapu a leti pasi. Disi o yepi a futu san lan fu a no kmoto ini en skrufu, ma fu a kon betre. \x * \xo 12:13 \xt Spr 4:26\x* \v 14 Meki muiti fu libi ini freide nanga ala sma èn fu libi wan santa libi. Bika sondro dati yu no o man si Masra. \v 15 Luku bun tak' no wan sma no drai en baka gi a bun-ati fu Gado. Sorgu tu tak' no wan sma e libi nanga bita fasi di e tyari trobi èn di kan pori furu tra sma. \x * \xo 12:15 \xt Deut 29:18\x* \v 16 No wan sma mus gi ensrefi abra na takru lostu. No wan sma mus de leki Esau di no ben e span nanga Gado, ma a seri a leti di a ben abi leki fosi pikin gi wan enkri preti nyanyan. \x * \xo 12:16 \xt Gen 25:29-34\x* \v 17 Bika un sabi tak' bakaten di a ben kon suku a blesi, a no kisi en. A no ben man kenki san a ben du moro, awinsi a ben begi en p'pa nanga watra-ai. \x * \xo 12:17 \xt Gen 27:30-40\x* \s1 A bergi Sinai nanga a bergi Sion \p \v 18 Un no kon leki a pipel fu Israel na wan sani san un kan fasi leki a bergi Sinai, di ben e bron nanga faya, èn pe wan dipi dungru ben de, èn pe wan krasi winti ben e wai. \x * \xo 12:18 \xt Ex 19:16-22; 20:18-21; Deut 4:11-12; 5:22-27\x* \v 19 Un no yere a babari fu wan tutu, noso wan sten di ben e taki. Den sma di yere a sten begi fu A no taki nanga den moro. \v 20 Bika den no ben man nanga san A komanderi den di A taki: “Efu wan meti srefi fasi a bergi, dan un mus ston en kiri.” \x * \xo 12:20 \xt Ex 19:12-13\x* \v 21 A sani san den si ben meki den frede sote tak' Moses taki: “Frede e meki tak' mi e beifi.” \x * \xo 12:21 \xt Deut 9:19\x* \p \v 22 Ma un kon na a bergi Sion, na a foto fu a libilibi Gado. Un kon na a Yerusalem di de na heimel nanga den dusundusun engel. \v 23 Un kon na a gemeente fu den fosi pikin fu Gado di nen skrifi na heimel, di kon makandra fu hori fesa. Un kon na Gado di e krutu ala sma, èn un kon na den yeye fu den sma di ben libi bun ini Gado ai èn di kon de leki fa Gado wani. \v 24 Un kon na Yesus, a Mindriman fu wan nyun ferbontu, èn un kon na a brudu di ben lon èn di e taki fu moro bun sani dan di fu Abel. \x * \xo 12:24 \xt Gen 4:10\x* \p \v 25 Dat' meki un mus sorgu tak' un no drai un baka gi a Wan di e taki nanga unu. Bika den sma di ben drai den baka gi a Wan di warskow den na grontapu, no ben man kmoto gi a strafu. Dan wi no o man kmoto srefsrefi efu wi drai wi baka gi a Wan di e taki nanga wi kmoto fu heimel. \x * \xo 12:25 \xt Ex 20:22\x* \v 26 Di A ben taki nanga den, En sten ben seki grontapu. Ma now A pramisi taki: \q1 Mi o seki grontapu ete wan leisi. \q1 Ma a no grontapu wawan, \q2 Mi o seki heimel tu. \x * \xo 12:26 \xt Hag 2:6\x* \m \v 27 Den wortu “ete wan leisi,” e sori wi tak' den sani di Gado meki o seki, èn A o puru den. Dan den sani di no man seki, sa tan. \v 28 Dat' meki wi mus taki Gado tangi tak' wi o kon ondro wan tiri di noiti no man seki. Kon meki un anbegi Gado nanga dipi lespeki tapu wan fasi di e fiti En. \v 29 Bika wi Gado na wan faya di e bron ala sani. \x * \xo 12:29 \xt Deut 4:24\x* \c 13 \s1 Fa bribisma mus libi \p \v 1 Un mus tan lobi tra bribisma. \v 2 No fergiti fu opo yu oso gi trawan, bika disi meki tak' son sma ben meki engel tan ini den oso sondro fu den sabi. \x * \xo 13:2 \xt Gen 18:1-8; 19:1-3\x* \v 3 Prakseri den sma di de na straf'oso neleki yu de na strafu nanga den. Prakseri den sma tu di trawan e pina, neleki den e pina yu tu. \v 4 Ala sma mus lespeki a trowlibi, den no mus go nanga wan tra sma na bedi. Bika Gado o krutu den sma di e gi densrefi abra na takru lostu nanga den sma di e huru. \v 5 Moni no mus de a moro prenspari sani ini yu libi. San yu abi mus sari gi yu. Bika Gado srefi taki: \q1 Mi no o libi yu noiti, \q2 èn noiti Mi sa poti yu na wan sei. \x * \xo 13:5 \xt Deut 31:6,8; Joz 1:5\x* \m \v 6 Dat' meki wi kan taki sondro frede taki: \q1 Masra na mi Yepiman, \q2 mi no e frede. \q1 San wan libisma o man du mi? \x * \xo 13:6 \xt Ps 118:6\x* \p \v 7 Un no mus fergiti den fesiman fu unu di ben ferteri un a wortu fu Gado. Luku fa den libi te leki den dede, dan yu mus bribi leki fa den ben e bribi. \v 8 Yesus Kristus na a srefi esde, tide èn fu têgo. \p \v 9 No meki sma drai yu prakseri nanga ala sortu tra leri di un no sabi. A moro bun fu teki krakti ini a bun-ati fu Gado, dan ini den wèt di e leri san wi kan nyan noso san wi no kan nyan. Den sma di ben suku en ini san den e nyan no feni yepi. \v 10 Wi abi wan altari, ma den domri di e du den wroko ini a Santa Tenti no abi primisi fu nyan fu a altari disi. \v 11 Bika baka te a grandomri e tyari brudu kon ini A Moro Santa Presi leki offer gi sondu, dan den e tyari a skin fu den meti go bron dorosei fu a foto. \x * \xo 13:11 \xt Lev 16:27\x* \v 12 Fu dat'ede Yesus nyan pina dorosei fu a foto tu, fu A kan meki a pipel kon santa nanga En eigi brudu. \v 13 So, meki wi go na En dorosei fu a foto fu teki prati ini a syen fu En. \v 14 Bika un no abi wan foto dya di e tan fu têgo, ma wi e suku a wan di de fu kon. \p \v 15 Dat'ede meki wi tan prijse Gado nanga a yepi fu Yesus, meki a de leki wan offer gi En. Wi e du dati te wi e taki nanga wi mofo tak' wi e bribi ini En. \v 16 Un no mus fergiti tu fu du trawan bun èn fu prati san un abi nanga den. Bika Gado lobi en te wi e tyari den offer dati. \p \v 17 Du san den fesiman fu unu e taigi un fu du. Saka yusrefi na den ondro. Bika den na den sma di e sorgu gi unu, èn den o abi fu gi frantwortu fu a sani disi. Meki den du den wroko nanga prisiri. Den no mus du en nanga dyeme, bika dati no o tyari no wan wini gi yu. \p \v 18 Begi gi unu, bika wi sabi tak' wi abi wan krin konsensi. Bika ala fasi wi e pruberi fu tyari wisrefi bun. \v 19 Mi e begi unu fu un begi spesrutu tak' mi kan drai kon baka moro esi na unu. \s1 Wan begi nanga wantu kriboi wortu \p \v 20 Gado di e gi freide, ben meki wi Masra Yesus, a bigi Skapuman fu den skapu, opo baka na dede fu di a têgo ferbontu ben stampu nanga En brudu. \v 21 Meki a Gado disi gi unu ala bun sani san un abi fanowdu fu du En wani. Dan A o man du san A wani ini unu nanga a yepi fu Yesus Kristus. Na En mus kisi glori fu têgo èn ala ten. Amen. \p \v 22 Brada nanga sisa, mi e begi unu fu teki den wortu disi nanga san mi e gi unu dek'ati. Mi skrifi wan syatu brifi nomo gi unu. \v 23 Mi wani taigi unu tak' den lusu wi brada Timoteus. Efu a kon es'esi, dan mi nanga en o kon luku unu. \v 24 Taki ala den fesiman fu unu, nanga ala den sma fu Gado, odi gi mi. Den brada nanga sisa fu Italiakondre seni taki un odi. \p \v 25 Meki a bun-ati fu Gado de nanga unu alamala.