\id EPH \h Efeise \toc1 Di biifi Paulosu manda da dee biibima u Efeise \toc2 Efeise \toc3 Ef. \mt1 Di biifi Paulosu manda da dee biibima u Efeise \is1 Wan wöutu a fesi. \ip Wë di pampia aki, hën da wan pampia di Paulosu mbei da dee biibima u Masa Jesosi dee dë a di köndë de kai Efeise. Paulosu bi dë wan u dee gaan tjabukama u Masa Jesosi de ta kai apösutu. Nöö fa a mbei di pampia aki, nöö a djei kuma na dee Efeise sëmbë wanwan a mbei ën da, ma a mbei ën da hii dee oto biibima tuu dee dë a di pisiwata naandë. Di a dë a Loomë a dunguwosu, nöö hën wë a mbei ën e. \ip Nöö a mbei ën u dee sëmbë musu sabi di pakisei Gadu abi taa a kë tja hii mundu ko buta a Masa Jesosi basu. Hën a toona ta leti de taa di de ku Masa Jesosi ko di wan kaa, nöö sëmbë musu si ën a de libi. \c 1 \s1 Aki di biifi seti. \p \v 1 A di pampia aki mi ta manda gaan odi da unu dee biibima u Masa Gadu dee dë a Efeise ala, dee ta waka a Masa Jesosi baka ta biibi nëën tuutuu. Mi, Paulosu, ta fan ku unu aki, wan u dee tjabukama u Jesosi Keesitu di Gadu seei bi buta. Nöö mi ta mbei di pampia aki manda gaan odi da unu, \v 2 taa Masa Gadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu dë ku unu ku de bunuhati. De musu da unu böö. \s1 Aki Paulosu ta konda da de u dee bunu Gadu da u \s2 fu Masa Jesosi hedi. \p \v 3 Wë dee sëmbë, mi ta hopo Masa Gadu në e, di Tata u Masa Jesosi Keesitu. Mi ta dëën tangi u di a naki u sö wan gaan kölöku. Biga a seeka di akaa fuu a hii futu, nöö a da u hii dee bunu fëën köndë tuu dee a abi u da u, u di u ku ˻Jesosi˼ Keesitu ko di wan. \p \v 4 Biga gaanduwe kaa bifö Masa Gadu mbei goonliba, nöö a bi pakisei buta dë kaa taa a o tei u ko sëmbë fëën, u di Masa Jesosi o dëdë da u fuu ku ën sa ko di wan. A bi buta taa a o seeka u fuu musu ko dë gbelingbelin söndö föutu nëën wojo. U di a lobi u hedi, \v 5 hën mbei a bi buta taa a o tei u ko mii fëën fu di u ku Jesosi Keesitu o ko di wan. Nöö sö a feni ën taa a bunu. \v 6 Nöö fëën hedi a musu kisi gafa ku gaan nëbai e, u di gaan bunuhati fëën di a abi da u te a mbei u ku di lobi mii fëën, Masa Jesosi, ko di wan. Nöö u sösö seei a du ën da u o. \p \v 7 Nöö di bunuhati di Masa Gadu abi fuu dë, a bigi pasa maaka e, dee sëmbë. Biga fu di Masa Jesosi dëdë tuwëën buuu a goon paka da dee wogi du fuu da u dë, hën mbei Masa Gadu puu u a bëë. Sö wan gaan bunuhati a abi e! \v 8 Nöö hën a toona da u fusutan. A limbo u wojo gbegede seei. \v 9-10 Biga a mbei u ko sabi dee tjubitjubi pakisei dee a bi abi nëën hati, fu di a o manda Masa Jesosi ko a goonliba. \p Biga a bi pakisei ën buta dë kaa taa te di juu dou nöö a o tja hii soni u mundu ko buta a ˻Masa Jesosi˼ Keesitu maun. Dee soni u goonliba aki ku dee u liba ala tuu a o buta nëën maun, fu hën musu dë Masa u hii de tuu. A bi buta dee soni a fesi kaa, nöö awaa a mbei u ko sabi de. \p \v 11 Nöö söseei a buta a fesi taa a o tei u ko sëmbë fëën fu di u ku Masa Jesosi Keesitu o ko di wan. Wë nöö sö a pasa tuu, biga di soni di Gadu kë hën nöö o pasa nöömö. \v 12 Nöö ˻u Isaëli sëmbë˼, u musu tja nëbai ko da Gadu e, u di fa a ta heepi u tjika. Biga ˻u bi ta mëni di Keesitu faa musu ko heepi u nöömö, nöö hën di a ko, nöö˼ u fosu ko biibi nëën. Hën mbei u musu tja nëbai ko da Gadu. \p \v 13 Wë nöö unu seepi tu, ˻un dee sëmbë na u Isaëli˼, di unu ku Masa Jesosi ko di wan, nöö hën Masa Gadu da unu di Akaa fëën di a bi paamusi taa a o da dee sëmbë fëën. Biga di Bunu Buka Gadu manda da u aki, hën da di leti buka di ta lei u fa Gadu ta heepi u fuu kumutu a didibi faja. Nöö di un jei ën nöö hën un piki ën, nöö hën a da unu di Akaa fëën kuma wan nöbu taa un dë sëmbë fëën. \v 14 Nöö di Akaa u Gadu di u ta taki aki, a dë kuma wan gaan gudu a da u a fesi e, fu lei u taa te di juu dou faa puu u a hogi basu ku telu, nöö a o da u hii dee soni tuu dee a bi paamusi u da dee sëmbë fëën. \p Wë nöö, dee sëmbë, mi taki e, fu dee soni dë hedi mbei Masa Gadu musu kisi gafa ku gaan nëbai e! \s1 Aki Paulosu ta begi da dee sëmbë a peipei soni. \p \v 15-17 Wë nöö dee sëmbë, ˻di un dë a dendu u dee sëmbë u Gadu dee o feni dee bunu fëën,˼ nöö hën mbei mi ta begi Masa Gadu, di nëbai Tata fuu ku di Gadu u Masa Jesosi Keesitu, da unu. Mi ta dëën tangi fuunu hedi nöömö. Biga mi jei fa un ko ta biibi a Masa Jesosi tjika, ku fa un ta lobi dee oto biibima kuma unu a hii kamian. \p Nöö mi ta begi Gadu u di Akaa fëën musu da unu köni ku fusutan fuun musu sabi Gadu möön bunu. \v 18 Mi ta begi taa wojo fuunu musu ko limbo fuun sa ko sabi di bunu di a bi kai unu fuun musu feni nëën. Biga a paamusi u wanlö gaan waiti gudu faa da u, fu di u dë sëmbë fëën hedi. \p \v 19-20 Nöö mi ta begi tu taa un musu ko sabi di kaakiti u Gadu di dë a u, fa a bigi tjika, be a ta wooko a unu libi. Biga ku di wan seei kaakiti dë a weki ˻Jesosi˼ Keesitu puu a dëdë tjëën go buta nëën letimaun së a liba ala. \v 21 A tei ën buta a hii dee könu ku dee gaama ku dee kabiteni ku hii dee takima u köndë ku dee u mundu ala tuu liba. Nöö hën a dëën nëbai pasa hii dee sëmbë u di ten aki tee kisi ku di oto ten di o ko a baka. \p \v 22 Da sö Masa Gadu buta hii soni a Masa Jesosi basu e. Söseei a butëën hedima u hii soni fu u dee biibima tu. Biga leti kumafa i hedi abi taki a hii i sinkii liba, nöö sö Masa Jesosi ku u dee sëmbë fëën dë tu. Hën ta taki a u liba. \v 23 Nöö fa u ku ën dë di wan sinkii aki, nöö a buta taa u ku hii mundu tuu o ko dë gbelingbelin ˻kumafa Gadu seei bi pakisei fuu dë˼. \c 2 \s1 Aki Paulosu ta mëni dee sëmbë fa de bi dë kuma dëdëdëdë sëmbë ma Gadu puu de \s2 a di dëdë dë. \p \v 1 Dee sëmbë o, fa un bi dë a fesi ta libi a di hogihati fasi fuunu dë, nöö un bi ta böö nöö e, ma wan bi dë ku libi eti ˻biga unu ku Masa Jesosi bi dë paatipaati˼. \v 2 Un bi ta libi kumafa dee sëmbë u di goonliba an dë u Masa Gadu ta libi. A di didibi baka un bi ta waka e, di abi taki a dee oto didibi dee dë a mundu ala tuu. Nöö fa u dë aki a ta wooko eti a dee sëmbë hati dee na kë piki Gadu buka. \p \v 3 Nöö sö u seei bi ta libi a fesi tu e. U tuu bi ta libi kumafa u kë. Hiniwan hogi pakisei, hiniwan taku mëni di ko a u hati, ku dee soni Gadu taa wa musu du, nöö de tuu u bi ta du. Sö u bi dë makandi tjika ku dee sëmbë dee fiti u di hatiboonu u Gadu musu kai a de liba. \p \v 4 Ma Masa Gadu bi a’ tjalihati fuu te tjika. A lobi u gaanfa e. \v 5 Biga aluwasi fa u bi dë paatipaati ku ën ta libi dee takulibi fuu seei, ma töku a puu u a di lö dëdë dë hën a da u libi. Biga fa Masa Gadu weki ˻Jesosi˼ Keesitu a dëdë dë, nöö u ku ën tuu a bi weki makandi dë kaa. Nöö sö wë i si di bunuhati u Masa Gadu mbei u kumutu a di sitaafu u di didibi faja e, dee sëmbë. \v 6 Nöö fa Masa Gadu tja Jesosi Keesitu go buta nëën leti maun së a liba ala faa taki a hii mundu liba dë, nöö hën da u ku ën dë makandi ala kaa e. Biga u ku Masa Jesosi dë di wan. \p \v 7 Nöö di soni mbei Gadu wooko sö ku u mbei u ku Jesosi Keesitu ko di wan. A du ën fu hii mundu musu ta si nöömö taa sö di bunuhati fëën bigi te pasa maaka. \v 8 Biga di bunuhati u Masa Gadu hën wë mbei un kumutu a didibi faja e, dee sëmbë. Sö a du da unu u sösö, fu di un biibi a Masa Jesosi liba hedi. Biga na wan möiti un mbei mbei un feni ën e. Gadu wanwan hën mbei. \v 9 Nöö hën da na wan sëmbë sa ta waka ta njan buka taa: “Mi seei biinga mbei mi feni di lö bunu aki.” Nönö, na seei. \v 10 Ma Masa Gadu hën mbei u ku Jesosi Keesitu ko di wan. A mbei u ko wan hii njunjun sëmbë, fuu sa du dee bunu soni dee a bi buta a fesi kaa fuu musu ta du. \s1 Aki Paulosu ta konda da de \s2 taa de tuu ko di wan. \p \v 11 Un dee sëmbë dee an dë Isaëli sëmbë, wan musu fëëkëtë di fa unu ku Masa Gadu bi dë longi e. U Isaëli sëmbë bi ta njan buka ta kosi unu taa fa un sai dë wan abi di maaka u Gadu a unu sinkii kuma u. (Ma hii fu di dë, a bi dë wan maaka u sinkii nöö. Libisëmbë nöö butëën.) \v 12 Wan bi dë a dendu u dee sëmbë Masa Gadu bi tei fëën seei, kuma u Isaëli sëmbë. Biga ku u dee lö sëmbë aki Masa Gadu bi a’ buka. A paamusi u sömëni soni, ma unu, wan bi dë a dendu. Un bi ta libi fuunu a di goonliba aki nöö a kaba. Wan bi abi di biibi taa sö wanlö gaan bunu Gadu bi abi u da unu. Wan bi ta mëni Gadu seei. Sö un bi ta dë di ten wan bi dë ku Masa Jesosi Keesitu. \p \v 13 Ma fa u dë aki, nöö wan dë sö möön e. Hii soni ko tooka. Unu ku Jesosi Keesitu ko dë di wan, u di a dëdë da unu tuwëën buuu a goon paka di paima da unu. Un bi dë longi ma un ko zuntu awaa. \p \v 14 Biga Masa Jesosi mbei u Isaëli sëmbë ku un dee oto lö sëmbë ko fii ku u seei awaa. A booko dee soni dee bi mbei u ku unu bi dë felantima, puu a pasi. \v 15 Biga fa a dëdë tuwëën buuu a goon dë, ˻nöö a paka Gadu di paima u dee peipei wëti dee Gadu bi da u Isaëli sëmbë fuu hoi˼. A kaba dee wëti dë a sösö fiaa, hën a mbei u ku unu makandi ko wan hii oto pei sëmbë, njunjun wan. Biga u tuu ko dë wan a Masa Jesosi. \p \v 16 Nöö di u ko dë di wan sëmbë, nöö wa sa buuse u seei möön e. Biga a di lakpa pau ka Masa Jesosi dëdë da u dë, naandë a mbei u tuu ku Masa Gadu toona ko fii, nöö naandë di taki fuu ku unu koti. \p \v 17 Fa Masa Jesosi du dë, dee sëmbë, nöö hën tja di buka ko da hii u tuu, taa dee sëmbë bi dë longi ku Gadu ku dee sëmbë bi dë zuntu ku Gadu tuu sa abi wan libi makandi ku ën. Söseei u tuu sa abi wan libi makandi ku u seei tu. \v 18 Biga fa u tuu ko nama ku Masa Jesosi aki, ee i dë Isaëli sëmbë, ee i dë oto lö sëmbë, ma di Akaa u Masa Gadu sa fan ku Gadu da i, be a limbo fesi da i awaa. \p \v 19 Nöö da sö e, dee sëmbë. Fa wan bi dë a Isaëli lö, nöö un bi dë döösë sëmbë. Ma fa u dë aki, wan dë sö möön. Un ko dë goonmii u Masa Gadu köndë makandi ku u dee oto sëmbë fëën. Un ko wosu dendu sëmbë u Gadu seei. \v 20 Fa dee fesiten tjabukama u Masa Gadu ku dee tjabukama u Masa Jesosi bi ta konda soni u Masa Jesosi da sëmbë dë, nöö de seti di wooko kuma te wan sëmbë ta seti wan wosu buta di goonsei. Nöö hën u ko dë sitonu a di goonsei dë liba, ma ˻Masa˼ Jesosi Keesitu seei da di gaan posu. \v 21 Biga hën ta hoi hii di wosu makandi ta seeka u dee biibima fëën, fuu ko dë wan apaiti wosu gbelingbelin dëën. \v 22 Nöö unu seei dë a dendu tu. Wë biga fa unu ku Masa Jesosi ko di wan dë, nöö di Akaa fëën ta seeka unu ku hii dee oto biibima u Masa Jesosi tuu makandi fuun ko dë wan wosu ka Gadu ta libi. \c 3 \s1 Aki Paulosu ta taki da de \s2 fa di wooko fëën dë. \p \v 1 Nöö fëën hedi mi, Paulosu, ta begi da unu ka mi dë a dunguwosu aki e. Nöö di soni mbei de tja mi ko buta aki, fu di mi konda di buka u Jesosi Keesitu da un dee sëmbë dee na Isaëli lö taa un sa ko dë sëmbë u Gadu tu. \v 2 Nöö mi ta wooko leti kumafa un sabi kaa taa sö wan wooko Gadu bi da mi, fu mi konda di Buka u di bunuhati u Gadu da unu. \v 3-6 Biga a lei mi a wan apaiti fasi di tjubitjubi pakisei fëën di a bi abi, taa na Isaëli sëmbë wanwan sa feni di bunu u Gadu e, ma dee sëmbë dee na dë Isaëli sëmbë seei sa feni ën tu. A ta kai u tuu fuu ko nëën fuu ko di wan sinkii, be u feni dee bunu dee a bi paamusi u fu di u piki di buka u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu. \p Nöö di soni aki, dee fesiten sëmbë an bi sabi ën wan bëtë e. Ma fa u dë aki, di Akaa u Masa Gadu lei mi ku dee oto tjabukama u Masa Jesosi dee ta konda di buka u Gadu taa hii pei sëmbë sa ko a Gadu. Nöö mi bi sikifi di soni aki da unu kaa, nöö ee un lesi ën, nöö woon si fa mi fusutan di pakisei di Masa Gadu bi abi dë tjika, mbei a manda ˻Jesosi˼ Keesitu ko a goonliba. \p \v 7 Nöö Masa Gadu naki mi kölöku te a buta mi a di wooko aki, fu mi konda di buka aki da lanti. Ku di gaan kaakiti fëën a seeka mi buta a di wooko e. \v 8 Aluwasi fa mi bi dë di möön sösö wan u dee biibima tuu, ma tökuseei Masa Gadu da mi di buka fëën aki ku ën bunuhati. A manda mi fu mi sa kondëën da un dee sëmbë dee na Isaëli lö, taa ee un ko bia piki di buka u ˻Jesosi˼ Keesitu, nöö unu seei sa feni dee bunu u Gadu tu. Biga Gadu abi gaan hia bunu te pasa fa hii sëmbë sa pakisei, faa da dee sëmbë fëën. Nöö un dee sëmbë na u Isaëli seei sa feni de tu. \p \v 9 Fa Gadu buta mi a di wooko aki, dee sëmbë, nöö a manda mi u mi mbei hii sëmbë musu ko sabi limbolimbo fa soni musu waka bifö a sa ko dë kumafa Gadu bi pakisei ën. Biga a fesi Masa Gadu, di bi mbei hii soni u mundu bi pakisei di soni aki kaa, ma a bi hoi ën tjubitjubi nëën hati ufö. Nöö awa ufö a mbei sëmbë ko sabi ën. \p \v 10 Nöö di soni mbei a du ën sö, fu dee gaan hedima u mundu dee abi taki a liba ala, musu sa si a u dee biibima fëën kumafa Gadu abi peipei köni tjika. \v 11 A du ën leti kumafa a bi ta pakisei nëën hati nöömö taa sö a o manda Jesosi Keesitu u Masa ko a di goonliba aki. \v 12 Nöö fu di u biibi nëën te u ku ën ko di wan aki, nöö u tuu sa ko a Gadu waiwai awaa söndö fëëë. Biga u sabi taa Gadu o limbo fesi da u fu Masa Jesosi hedi. \p \v 13 Nöö fëën hedi, dee sëmbë, fa mi dë a dunguwosu aki seei, ma mi ta begi unu fu wan musu lasi hati u dee sitaafu mi ta tja da unu aki e. Biga unu seei feni gaan wini nëën. \s1 Aki Paulosu ta begi da \s2 dee sëmbë möön. \p \v 14 Dee sëmbë o, ˻Gadu naki u kölöku tuu e,˼ nöö fëën hedi mi ta tjökö kini a goon ta begi u Tata a liba, \v 15 di abi hii dee peipei sëmbë u mundu tuu, taa \v 16 fa a abi bunu pasa maaka tjika dë, nöö be a mbei di Akaa fëën da unu gaan degihati fuun ta waka nëën baka ku wan hati. \p \v 17 Nöö mi ta begi ën tu fuun musu sa biibi a ˻Jesosi˼ Keesitu möönmöön, be a ko dë bööböö a unu hati kuma nëën seei wosu a dë. \p Nöö mi ta begi ën da unu tu, u di lobi un ta lobi Masa Gadu ku libisëmbë tuu musu göö ko bigi, kuma wan pau di lutu fëën go fundu a goon te an sa hön kai. \p \v 18 Nöö te a dë sö kaa, nöö unu ku dee oto biibima tuu o ko sabi di lobi di ˻Masa Jesosi˼ Keesitu lobi u, fa a hei, fa a fundu, fa a baai tjika te a pasa hii soni u mundu. \v 19 Di lobi a lobi u dë, sëmbë an tjika u sabi kaba fëën möönsö e. Ma töku mi ta begi da unu be un musu sa sabi ën tee a bebe unu. Sö mi ta begi da unu, dee sëmbë. \p \v 20 Söö. Wë dee sëmbë o, Masa Gadu musu kisi gafa e. Biga fa di gaan kaakiti fëën ta wooko a u hati tjika aki, nöö a sa du soni gaanfa möön leki fa u ta begi ën. A sa du soni pasa ka pakisei fuu sa dou seei. \p \v 21 Fa a sai dë, dee sëmbë, a musu kisi gafa a u dee sëmbë fëën e, fu di u ku Jesosi Keesitu ko dë di wan. Gafa fëën an musu kaba a mundu möönsö fu ten na ten. A tan sö. \c 4 \s1 Aki Paulosu ta lei de taa \s2 di wan sëmbë nöö u dë. \p \v 1 Wë dee sëmbë, fa i si mi dë a dunguwosu aki, nöö fu di Buka u Masa Jesosi di mi ta konda hedi e. Nöö mi ta begi unu gaantangi taa fa i si Gadu tei unu fuun ko sëmbë fëën dë kaa, nöö un libi kumafa a fiti u sëmbë fëën musu libi. \v 2 Biga un musu a’ sakafasi ku saapifasi. Un musu ta hoi pasensi da unu seei nöömö. Un musu ta tei di otowan fii kumafa a dë, fu di un lobi ën hedi. \v 3 Söseei un musu mbei möiti be un ta libi fiifii ku unu seei. Un musu dë ku wan hati kumafa di Akaa u Masa Gadu buta unu. \p \v 4 Biga fa u dë peipei sëmbë seei, ma di wan kodo nöö u dë e. Di wan Akaa u Gadu hën nöö dë a u tuu hati. Di wan bakaten bunu nöö a paamusi u tuu, fu di u dë sëmbë fëën. \v 5 Wan Masa nöö u tuu abi, di wan biibi nöö u tuu ta biibi, di wan kodo dopu nöö u tuu dopu. \v 6 Wan Gadu nöö u abi, hën da di Tata fuu tuu. Hën da di Masa u hii mundu, di ta libi a u dee sëmbë fëën tuu hati ta wooko a u liba fuu musu du andi a kë. \p \v 7 Nöö sö a dë e, dee sëmbë, ma töku fa u dë di wan seei, ma u tooka. Biga ˻Jesosi˼ Keesitu paati dee peipei köni fëën da u ku ën bunuhati kumafa a fiti. \v 8 Fëën mbei Gadu Buku taki soni ˻u Masa Jesosi˼ taa: \q1 A toona hopo go a Gadu Köndë a liba ala. \q1 Nöö fa a go dë, nöö a go kuma wan winima ku gaan nëbai seei, \q1 ta tja sëmbë te a hia ko nëën baka. \q1 Nöö di a go, nöö hën a paati peipei gudu da sëmbë. \p \v 9 Wë nöö unfa di oto dë waka taa a toona hopo go a liba? Wë di a taa toona a toona, nöö hën da a bi dë a Gadu Köndë a liba ala a fesi, bifö a saka ko a di kaba lagi kamian a di goonliba aki. \p \v 10 Wë da sö e, dee sëmbë. Di Sëmbë di bi saka ko aki, hënseei toona subi go pasa dee bundji go te ka di wojo fii an sa si dou, tee dou a di kaba hei kamian a Gadu Köndë ala seei, faa sa dë Tiima a hii mundu liba. \v 11 Hën seei wë da di Sëmbë di bi paati dee peipei wooko da u dee sëmbë fëën. So fuu a buta fuu dë gaan tjabukama dëën. So fuu a buta fuu musu kisi fan fëën ta konda da sëmbë. So fuu a buta fuu ta waka ta konda da sëmbë taa sö a dëdë da de nöö be de bia libi ko nëën. So fuu a buta fuu tan a wan kamian ta tii dee otowan ta tja de. So fuu a buta fuu ta lei otowan. \p \v 12-13 Nöö sö u dee wookoma fëën dë peipei, ma di wan wooko nöö a da u. Hën da fuu musu ta seeka dee sëmbë fëën, be de du di wooko fëën kumafa a fiti ta heepi de na de. Nöö a di fasi dë woo go a fesi a di biibi, te u tuu sa ko ta libi ku u seei ku wan hati kumafa Gadu kë. Biga u da sëmbë u Masa Jesosi Keesitu. U dëën sinkii. Nöö u musu ta lei soni u di Womi Mii u Gadu dë te u sabi ën bumbuu kumafa a dë, nöö woo ko dë gbelingbelin kumafa Masa Jesosi seei dë söndö föutu. \p \v 14 Wa o dë kuma miii möön, u sëmbë ta tja nango ta ko ku dee ganjanganjan lei u de. Di sëmbë aki taki disi da i, i piki. Di otowan taki sö, i piki. Dee lö sëmbë dë ta mbei möiti u de ganjan sëmbë tja go a sösö së. \v 15 Ma na be uu du sö e. Ma un boo ta fan dee leti soni dee Masa Gadu kë fuu ta fan gbelin da sëmbë ku lobi. Nöö woo ta ko dë kuma ˻Jesosi˼ Keesitu, di hedima fuu, a hii fasi. \p \v 16 Nöö fa Masa Jesosi dë hedima fuu dë, a ta seeka u dee sëmbë fëën be hiniwan fuu musu dë leti ka i fiti a di wooko, kumafa dee kamiankamian a sëmbë sinkii fiti ku deseei. Nöö te hiniwan sëmbë ta du ën wooko kumafa a fiti ta lobi dee otowan fëën, nöö woo nango a fesi seei. \s1 Aki Paulosu ta bai dee sëmbë taa de an musu libi dee awoo \s2 libi möön. \p \v 17 Fëën hedi, dee sëmbë, mi ta tei di në u Masa Jesosi bai unu taa wan musu libi kumafa dee sëmbë dee an ta dë ku Masa Gadu a wan së ta libi e. Dee sëmbë dë, fusutan u de poi gaanduwe. \v 18 Pakisei u de dungu. De dë longi ku di teego libi u Masa Gadu. Biga de niinga u piki ën buka tee de an sabi wan wojo soni fëën. \v 19 De an ta fii sen da na wan soni möön. De ta waka a dee taku giii u de hati baka ta du fanafiti soni tee a ko de sinkii kaa. Nöö soni an dë möön di sa hogi da de te de an sa du ën. \p \v 20 Ma unu, wan musu dë sö e. Na a dee lö fasi aki u bi lei unu taa sö dee sëmbë u ˻Jesosi˼ Keesitu ta libi. \v 21 Biga un bi kisi lei fëën, na sö nö? Aai, de bi lei unu dee tuutuu soni dee de bi si ku dee de bi jei a Masa Jesosi. \v 22 De bi lei unu taa un musu kaba ku dee awoo fasi dee un bi abi a fesi. Biga di hatiböö fuu libisëmbë hën ta ganjan u ta tja u go kaba a sösö. \p \v 23 Nöö un musu bia disa di awoo fasi dë. Di hatiböö fuunu ku di pakisei fuunu musu tooka te i ko wan hii njunjun sëmbë. \v 24 Un musu tei di njunjun libi di Gadu da u, nöö woon ko ta djeesi ën seei. Biga hën ta libi bunu a hii futu ku limbo hati. \p \v 25 Wë nöö fa u ta taki ën aki, dee sëmbë, nöö un musu kaba ku mindi soni e, nöö un fan ku unu seei gbelingbelin söndö ganjan. Biga di wan sëmbë nöö u dë, sëmbë u Masa Jesosi. \p \v 26 Ee hati fii boonu, nöö i musu mëni i seei fu ja du hogi. Sonu an musu go bifö hati fii kötö. \v 27 Biga di didibi ta suku pasi faa buta i fii du hogi, nöö na dëën pasi e. \p \v 28 Ee wan sëmbë i bi ta fufuu, nöö be i disa. Be i go suku bumbuu wooko ta du, fii sa ta heepi i seei te dou ku dee sëmbë dee dë a fuka. \p \v 29 Na mbei poipoi fan kumutu a i buka e, ma be i ta fan dee lö fan dee dë fanöudu fu sa heepi sëmbë tja de ko a fesi. \p \v 30 Wan musu libi a wan fasi di an fiti te nöö di Akaa u Masa Gadu kisi tjali e. Biga ku di Akaa dë seei Masa Gadu maaka u, fu tee di daka dou fu Masa Jesosi Keesitu musu toona saka ko a goonliba nöö woo kumutu a sitaafu ku telu awaa. \p \v 31 Nöö un musu kaba ku hoi sëmbë a bëë, dee sëmbë, ku di gandji un ta gandji da sëmbë. Un musu kaba ku dee lö libi aki e: hatiboonu, buja ku sëmbë, feti, kosi sëmbë. Hii dee sootu takuhati libi dë tuu fiaa musu kaba a unu. \v 32 Ma un musu ta fii ku di otowan fii ta tjali ku ën. Un musu ta dëën paadon. Biga fa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu dëdë da i dë, nöö Gadu an ta hoi i a bëë möön e. \p Nöö sö u taki e, dee sëmbë. \c 5 \s1 Aki Paulosu ta lei dee sëmbë fa u de libi kuma sëmbë \s2 di dë a limbo. \p \v 1 Dee sëmbë o, unu da dee lobi mii u Masa Gadu, nöö un musu mbei möiti be un ko kuma hën, kumafa wan mii kë djeesi ën tata a soni. \v 2 Un musu lobi unu seei gaanfa e, kumafa ˻Masa Jesosi˼ Keesitu lobi u tefa a tuwë hën libi da u, kuma wan paima di a paka di suti da Gadu. \p \v 3 Un musu kaba ku dee peipei takulibi a di së u manu ku mujëë soni. Un musu kaba ku langa hati ku jajo libi. Dee lö libi dë an fiti unu, biga unu da sëmbë u Masa Gadu ˻nöö un dë limbolimbo nëën wojo kaa˼. \p \v 4 Söseei dee peipei wisiwasi fan an musu ta kumutu a unu buka e, dee dëëwojo fan, ku dee gaan sipootu, ku dee fanafiti fan a manu ku mujëë soni. Dee lö fan dë an ta fiti wan sëmbë u Gadu. Ka fii dë ta fan dee lö fan dë, nöö a möön bunu fii ta da Gadu tangi. \p \v 5 Nöö wan soni i musu sabi gbelin e, dee sëmbë. Hën da, te Gadu buta ˻Jesosi˼ Keesitu ko könu a hii mundu liba kaa, nöö di bunu fëën köndë an o dë u dee sëmbë dee ta libi dee fanafiti libi ku dee mötjö libi u di goonliba aki. Söseei an o dë u dee sëmbë dee abi langahati u soni tu. Biga dee langahatima ku dee sëmbë ta begi oto gadu tuu dë di wan soni. Nöö di bunu u Gadu Köndë, dee lö pei sëmbë dë an o feni ën seei. \p \v 6 Wan musu mbei na wan sëmbë ganjan unu ku dee sösö fan u de taa Gadu u dini an taanga sö. Biga u dee lö libi naandë hedi mbei Gadu o kuutu dee sëmbë dee an kë piki ën buka, ku gaan hatiboonu seei. \v 7 Hën mbei wan musu nama ku de. \p \v 8 Biga a fesi unu seei bi dë a dungu tu, ma fa u dë aki wan dë sö möön. Masa Gadu tja unu ko buta a limbo, nöö un musu libi kuma sëmbë di dë a di së u limbo. \v 9 Biga ee i dë a di së u limbo, nöö joo ta libi bunu ku sëmbë, nöö joo ta libi letileti söndö ganjan. \v 10 Nöö un musu mbei möiti fuun sabi di libi di Gadu lobi e, dee sëmbë. \p \v 11 Wan musu a’ bisi ku dee soni dee sëmbë dë a dungu ta du, biga de an ta tja heepi ko. Ma un musu libi a sö wan fasi u dee sëmbë dë musu si taa de an ta libi bunu. \v 12 Biga dee soni de ta du tjubitjubi dë, de dë gaan sen soni seei, te ja sa tei de taki da sëmbë. \v 13 Ma fa woon ta libi bunu a de dendu dë, nöö deseei o ko si taa de an ta libi bunu. Biga ka limbo dë nöö naandë sëmbë ta si hii soni gbegedee. \v 14 Fëën hedi de taa: \q1 Di sëmbë di dë a duumi dë, weki. \q1 Hopo kumutu a dee dëdë sëmbë mindi dë, \q1 be di Keesitu tuwë faja da i fii si limbo. \p \v 15 Fëën mbei i musu mëni i seei kumafa i ta tja i libi e. Wan musu libi kuma dee sëmbë söndö fusutan, ma un musu libi kuma sëmbë di a’ bumbuu pakisei. \p \v 16 Nöö ee i feni okasi fii du wan bunu soni, nöö i musu du ën wante e, biga u dë a wan gaan hogi ten. \v 17 Fëën hedi ja musu dë kuma dee wisiwasima, ma i musu mbei möiti fii sabi andi Gadu kë a i. \p \v 18 Ja musu bebe soni te a buta i nëën leiki e, biga hën ta buta i ko kaba-a-sösöma. Ma be i ta dë a di Akaa u Gadu leiki. \v 19 Nöö un tei dee kanda dë a di Buku u Gadu ku dee oto kanda dee biibima mindi u ta gafa Gadu, nöö un ta fan ku unu seei ku de ta kanda ta mbei piizii da Masa Gadu ku hii unu hati. \v 20 Sö un musu ta da Masa Gadu u Tata tangi hiniwan juu e, dee sëmbë. I musu ta dëën tangi u hii soni a di në u Masa Jesosi Keesitu. \s1 Aki Paulosu ta fan ku dee womi ku dee mujëë fa u de musu \s2 libi ku deseei. \p \v 21 Sö wë, dee sëmbë, un musu ta saka da unu seei e, fu di un ta lesipeki Gadu. \p \v 22 Dee mujëë, un musu ta saka da unu manu fu di un ta nama ku Masa Jesosi. \v 23 Biga di womi hën da hedima fëën mujëë, leti kumafa ˻Jesosi˼ Keesitu dë hedima fuu dee sëmbë fëën. Hën seei da di Heepima fuu tu. Hën ku u dë leti kumafa sëmbë hedi ku ën sinkii dë, biga hën ta taki a u liba. \p \v 24 Nöö leti kumafa u dee biibima ta saka da ˻Masa Jesosi˼ Keesitu a hii soni, söseei dee mujëë musu ta saka da de manu a hii soni. \p \v 25 Nöö un dee womi, un musu lobi dee mujëë fuunu leti kumafa ˻Jesosi˼ Keesitu lobi u dee sëmbë fëën teefa a dëdë da u. \p \v 26 Nöö di soni mbei a dëdë da u e, dee sëmbë, faa musu puu sundju a u hati seeka u buta gbelingbelin söndö föutu da Masa Gadu. Biga a bi konda di buka fëën da u te a kaba nöö hën a manda u fuu go dopu ku wata. Nöö a de tu fasi dë a buta u ko dë limbolimbo. \v 27 Nöö a du ën sö fuu sa dë wanlö waiti sëmbë dëën seei gbelingbelin söndö föutu a u hati, kuma wan mujëë de seeka bisi buta dililii faa toou ku wan womi. \p \v 28 Nöö sö dee womi musu ta lobi dee mujëë u de kuma deseei sinkii. Biga fa i si manu ku mujëë sai dë kaa, nöö de dë di wan sinkii e. Nöö hën mbei te wan womi ta lobi ën mujëë, nöö hën da a ta lobi ën seei. \v 29 Biga leti kumafa na wan sëmbë ta buuse hënseei sinkii ma a ta lobi ën ta dëën njanjan ta tjubi ën faa musu dë bumbuu, nöö leti sö nöö Masa Jesosi ta lobi u dee sëmbë fëën ta sölugu u fuu musu dë bumbuu. \v 30 Biga u da dee kamiankamian fëën sinkii. \v 31 Fëën mbei a sikifi a Gadu Buku taa: \q1 Ee wan womi i dë nöö i a’ wan mujëë fii, \q1 nöö i musu kumutu disa i mama ku i tata go libi ku i mujëë, \q1 be i ku ën ko di wan. \p \v 32 Nöö di fa wan womi ku ën mujëë ta libi ku deseei dë, nöö a fesi a bi dë wan tjubitjubi soni di libisëmbë an bi fusutëën. Ma fa u dë aki, Gadu lei mi taa di libi u de dë kuma wan peentje ta lei u fa di libi u ˻Jesosi˼ Keesitu ku dee sëmbë fëën dë. \p \v 33 Wë nöö sö di soni dë e, dee sëmbë. Fa mi ta fan ku unu aki, nöö hën da hiniwan womi musu lobi ën mujëë kuma hënseei sinkii. Nöö söseei tu hiniwan mujëë musu lesipeki ën manu. Da sö. \c 6 \s1 Aki Paulosu ta fan ku dee mii \s2 ku dee gaan sëmbë u de. \p \v 1 Un dee mii, un musu piki unu mama ku unu tata buka e, kumafa a fiti biibima u Masa Jesosi. \v 2 Ja sabi fa a sikifi a Gadu Buku nö? A taa: I musu lesipeki i mama ku i tata. Hën da di fosu wëti di dë ku wan paamusi a dendu taa, \v 3 ee i lesipeki i mama ku i tata nöö soni fii o waka bunu a di goonliba, nöö joo libi gaandi. \p \v 4 Nöö un dee gaan sëmbë, wan musu ta libi ku dee mii fuunu a wan fasi di na fiti e, te de ko ta hoi unu a bëë. Ma un musu kiija de a wan leti fasi ta lei de kumafa Masa Gadu kë u de musu libi. \s1 Aki Paulosu ta fan ku dee saafu ku dee masa u de. \p \v 5 Nöö un saafu, un musu ta piki dee masa fuunu buka gaanfa ku fëëë seei, u di un ta lesipeki ˻Masa Jesosi˼ Keesitu hedi. Un musu du ën ku hii unu hati, leti kumafa un ta piki di buka u Masa Jesosi. \v 6-7 Wan musu ta wooko a sö wan fasi taa te di basi sai dë bifö un ta wooko bunu, ma te an sai dë nöö un bazia sindo fuunu. Biga te un wooko sö, nöö hën da un ta suku gafa a libisëmbë wojo nöö, ma na a Gadu. Ma un musu wooko leti kuma saafu u ˻Masa Jesosi˼ Keesitu, ta du andi Gadu kë waiwai. \v 8 Biga i sabi taa Masa Gadu ta paka hiniwan sëmbë hën paima kumafa i ta du bunu tjika, ee i dë saafuma, ee i dë fiima. \p \v 9 Wë nöö söseei, un dee masa un musu libi bunu ku dee saafu fu unu tu. Wan musu ta bai de ta musu de ta da de gaan buka. Biga unu tuu abi di wan Masa di dë a liba ala, nöö an ta luku a fesi. Di wan fa nöö a ta si u tuu. \s1 Aki Paulosu ta konda da dee sëmbë fa u de tei dee fetilai u Gadu u de musu feti ku didibi. \p \v 10 Wë nöö wan soni nöö fika bi fuu taki möön. Hën da fa unu ku Masa Jesosi ko di wan dë, nöö un musu tei di gaan kaakiti fëën di a abi faa heepi unu fuun ko dë gingin seei a di libi fuunu. \v 11 Leti kumafa dee sodati ta bisi dee peipei soni u de nango a feti, sö nöö i musu wooko ku hii dee fetilai Gadu ta da u. Nöö te di didibi ko a i, nöö an o kisi i ku dee hogi köni fëën a ta boi. \v 12 Biga na ku libisëmbë sinkii ku nöngö u ta feti e, ma ku dee tiima dee dë a mundu a liba ala, dee hedima u dee hia didibi dee abi taki a di dungu ten u dë aki. \v 13 Nöö fëën hedi i musu biinga seei fu te de dou a i nöö i dë kabakaba këëë ku dee fetilai Gadu da i fii wini de. Nöö joo taanpu gingin, fu te di feti kaba nöö joo dë di winima. \p \v 14 Nöö seeka i seei sö: ta waka a dee tuutuu soni u Gadu baka söndö ganjan. Nöö te i du sö kaa, nöö hën da i dë seekaseeka kuma wan sodati dë ku wan degi banti nëën mindi faa go a feti. \p Nöö i musu ta libi bunu a Gadu wojo. Nöö te i libi sö kaa, nöö hën da i dë seekaseeka kuma wan sodati di bisi wan felu soni ta tapëën hati. \p \v 15 Nöö hiniwan juu i musu ta dë kabakaba fii go konda da sëmbë kumafa Gadu ta puu sëmbë a hogi basu ta da de böö. Nöö te i dë sö kaa, nöö hën da i dë ku susu taitai a i futu kuma wan sodati nango a feti. \p \v 16 Nöö söseei hiniwan juu i musu abi biibi a Gadu liba. Nöö te i dë sö kaa, nöö didibi an o feni baaku a i faa kisi i. I o dë kuma dee sodati ta hoi wan pei felu soni goboo sö a de fesi fu de tapa dee faja piiwa u dee felantima. \p \v 17 Nöö hiniwan juu i musu sabi tuutuu taa Gadu puu i didibi faja. Ja dë a di didibi basu möön. Nöö te i sabi sö kaa, nöö hën da i dë kuma dee sodati ta tjubi de hedi ku felu kaapusa. \p Nöö i musu tei di wöutu u Gadu di di Akaa fëën ta da i. Hën da sëufangi fii kaa. \p \v 18 Nöö hiniwan juu i musu ta tja hii dee fuka i abi tuu ko a Gadu fesi ku begi ku djëmë, kumafa di Akaa fëën ta manda i fii begi. I musu ta dë kabakaba fii ta begi da hii dee sëmbë u Masa Gadu nöömö. Ja musu wei möönsö. \p \v 19 Nöö un musu begi da mi tu, dee sëmbë, be Gadu heepi mi u mi konda di buka fëën waiwai söndö fëëë, fu sëmbë sa ko sabi di pakisei fëën di a bi abi a fesi tjubitjubi nëën hati kumafa a bi kë heepi sëmbë tjika. \v 20 Biga tjabukama fëën mi dë ta fan ku sëmbë nëën kamian. Fëën mbei de söötö mi ku bui buta a dunguwosu aki. Nöö un begi da mi u mi sa ta konda di Buka waiwai söndö fëëë kumafa, a fiti u mi musu kondëën da sëmbë. \s1 Aki Paulosu ta tapa di biifi. \p \v 21 Wë kumafa libi u mi dë aki, dee sëmbë, nöö mi o manda Tikikusi be a ko piki unu be un sabi. Di womi dë dë wan bumbuu futuboi u Masa Gadu e. A dë wan sëmbë fuu, nöö u lobi ën seei. Nöö te a ko a unu ala, nöö a o piki unu kumafa hii soni u mi dë. \v 22 Fëën hedi mi mandëën ko a unu faa piki unu be un jei fa mi dë, be hati fuunu kötö. \p \v 23 Söö. Wë dee sëmbë fuu dë, Masa Gadu u Tata ku Masa Jesosi Keesitu musu da unu böö. De musu heepi unu be un lobi unu seei ta hoi di biibi nango nöömö. \p \v 24 Di bunuhati fasi u Masa Gadu musu dë ku unu ku hii dee oto sëmbë dee ta lobi Jesosi Keesitu a wan tuutuu fasi. \p ˻Na soni möönsö. Mi, Paulosu, manda gaan odi da unu. A tan sö.˼