\id PHP \h Filibiik \toc1 Barweet nyēē kisirchi ꞉Bāwulō Filibiik \toc2 Filibiik \toc3 Filib. \mt2 Barweet nyēē kisirchi ꞉Bāwulō \mt1 Filibiik \is1 Taayta \im \bd Siriintēēt, kēnyiit nyēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē\bd*: Kisirē ꞉Bāwulō barwaani kurataat ām Rooma (kasee Yēyuutēk 28:16 āk chēē rubē.) /Kiisōōtyinē kule ki kēnyiitaab 61 KK. Kimāchē ꞉Bāwulō kubirchi chōōrōōnuutēkyii kōōnkōy ām Filiibi kubo toorētēētaab beesaanik chēē /kikiiyookyinē inee. \ip \bd Kiyēē mii āriit\bd*: Toowunēē ꞉Bāwulō ām barwaani kubirchinē kaniseet kōōnkōy ānkumwooy wōlēē kiwuu ꞉soboonnyii ām Rooma. Kiyēyiisyēē bārooyinooto kōōkiimēē kaniseetaab Filiibi kukiilchi kāāyēnēēng'waa ānkoo kumiitē ꞉wusiisyēēt āk kāāyiimuutēk alak. Mwoochinē kusatee keey ng'al chēbo muchas, kusyeem kuyibē keey ng'wēny ānkunoomnyo. Isōōtyinē icheek kule /kiirāroochē yoo kēēyēnchi Kiriistō āmēēbērē kuuyu rubē kiruutēkaab Yuutayeek. \ip \bd Kiyēē āmu\bd*: Ibooru ꞉Bāwulō ām barwaani tiinyē soboonnyii, ng'erekweek kubo kule kiikōōyēnchi ꞉inee Kiriistō ānkoo kurataat āmēēnkētē kiyēē makuyeyakay ām taay. Yoo ākoo /tākēēchāmchinē tākusob, makung'erech kubo chamateetaab Yēyiin. Nto yēē ākoo makume, mākwoomchi ꞉yēēmootēēt wokuming'to keey Yēēsu ām barak. Kanyoo acheek choo kiikiiyēnchi Kiriistō ꞉wōliin bo barak (kur. 3:20), kunyoo, kiimuuchē kēēmuytoochi nyāliluutēk ām kōōrēēt kēētinyē bāybooyyēēt āk nyikanateet. \c 1 \s1 Kyoorōōrchi keey ꞉Bāwulō biikaab Filiibi ānkumākyi bērur \p \v 1 Anii ꞉nyoo Bāwulō, āboontē keey Tēmētēēwō kēēyēchinē Kāārārookiintēēt Yēēsu yiisyēēt. Āsirwook biikaab Yēēsu Kiriistō ām Filiibi, kāāntōōyik āk toorētik.\x - \xo 1:1 \xt 1Kōōr. 4:17\x* \v 2 Kōōbēruurook ꞉Baaba Yēyiin āk Mokoryoontēēt Yēēsu Kiriistō ānkōōnyōōru kaalyeet. \s1 Kisoochi ꞉Bāwulō biikaab Filiibi \p \v 3 Yoo āsōōtook, ābirchinē ākookoy Yēyiintēēnyuu kōōnkōy. \v 4 Yoo āsoowook akweek tukul, āsooyē ām ng'erekweek, \v 5 kuuyu kikēēyēētyēēchinoonu keey ām yiisyooni bo lōkōōywēk chēē kāroomēch kuchakee bēsyoonoo kyōōnyōōru ng'aleechu ākoy kura. \v 6 Āchāmtooy kule makutas taay kōōtitiirook ꞉Yēyiin nyoo kitoowu yiisyēēt nyēē karaam ām wōlēē ōmiitē. Yēyē kuu nyooto ākoy yoo /kaakiiwaang'ta yiisyoonoo ām bēsyoonoo iyēēwu ꞉Yēēsu Kiriistō.\x - \xo 1:6 \xt Filib. 2:13; 1Tēēs. 5:24\x* \v 7 Misyoo āsōōtook kuu nyooto, kuuyu ōboontēēnoo mooyēēt. Kyōōtiiyoo yooto āyēchinē Yēyiin yiisyēēt ānkoo mbo yoo kyaarataat ām nyōrōōrōōnik nto yoo kyāākiimē ānkāā-āmtooy lōkōōywēk chēē kāroomēch. \v 8 Inkēt ꞉Yēyiin kule āmchoo anii ꞉yēēmootēēt akweek tukul ām chamateetaab Yēēsu Kiriistō.\x - \xo 1:8 \xt 2Kōōr. 5:14\x* \p \v 9 Āsoowook kule kuner ꞉chamateeng'woong' miisin ōnyōōru kiirnātēētaab Yēyiin ānkōōrōōtootē ng'aleek kāroomin \v 10 soomuuch okwey kiyēē karaam ānkōōtililiitu bēsyoonoo itiilē ꞉Kiriistō ng'aleek.\x - \xo 1:10 \xt Room. 12:2; 1Kōōr. 1:8; 2Kōōr. 5:10; Ēfēēs. 5:27; Filib. 1:6; 2:16; 1Tēēs. 3:13; 5:23\x* \v 11 Āsoowook ōyēyē ākookoy tukuuk chēē churtootiin kubununēē ꞉Yēēsu Kiriistō /sikiitōrōōr /ankiikaasta Yēyiin.\x - \xo 1:11 \xt Yoowa. 15:8\x* \s1 O-am booryēēt kubo Kiriistō \p \v 12 Lēyyē, mbo ng'eetaabiya, āmāchē āmwoowook kule kiyēē kiyeyakay ām wōlēē āmiitē kōōkuyēētyēēchi kutas taay ꞉lōkōōywēk chēē kāroomēch.\x - \xo 1:12 \xt Yēyuut. 28:17-20; Ēfēēs. 3:1\x* \v 13 Inkētē mbo raat ꞉riibiik tukul chēbo kaytaab bāytooyiintēētaab Rooma āk biiko alak tukul kule arataat ꞉anii kuuyu āyēchinē Kiriistō yiisyēēt. \v 14 Nto subak, kookuyey ꞉rātiisyēēnyuu kunyōōr mooyēēt ꞉mbo ng'eetaabiya chēē chaang' ām Mokoryoontēēt kwaamta lōkōōywēkaab Yēyiin nyēē kōrōōm miisin āmēēywēyē. \p \v 15 Man sinee mii ꞉biiko alake chēē āmu lōkōōywēchoo bo Kiriistō ām tuuyintaab moo ānkukwiiloo, nteenee mii ꞉alake chēē āmu lōkōōywēchoo ām mooyēēt nyēē karaam. \v 16 Yēyē ꞉icheek ng'aleechu kubo chamateet kuuyu inkētē kule kikwērwoo ꞉Yēyiin wōli sukung'eet ayeet lōkōōywēkyii. \v 17 Māng'āloolēē ꞉bichooto kābo taay Kiriistō ām mooyēēt nyēē lēēl, nteenee ng'āloolēē kubo tuuyintaab moo. Isōōtē kule nto /kēētāsyi /kēēwuso yoo tāāmiitē wōlēēb kāābrātiisyō.\x - \xo 1:17 \xt 2Kōōr. 2:17\x* \v 18 Nteenee mā ꞉kiy! Ang'erechaat kule /kyoomtooy Kiriistō ām keel ake tukul. Yoo āmtooy ꞉alake kōōsōōtē nyēē miyaat, kwoomtootooy ꞉alake kōōsōōtē nyēē karaam. \p \v 19 Ātāsē taay āng'ērēchē ānkētē kule +/makiityaaktaa /ānkēēsārwoo, kuu yoo ōsoowoo ānkuyēētyēēchoo ꞉Tāmirmiryēētaab Yēēsu Kiriistō.\x - \xo 1:19 \xt Room. 15:30\x* \v 20 Ākēnēē keey ānkāāyyoong'unēē kiito akeenke kule mākoy āmuy āyēchi Kiriistō yiisyēēt. Nteenee +māākiil raawuut kuu kwaak sāātōrōōrē Kiriistō ām wōlēē ābuurtooy yoo tāāsoboot nto yoo kaameey. \v 21 Soboonnyuu ku Kiriistō ānku kaykay mbo yoo kaameey.\x - \xo 1:21 \xt Kala. 2:20; Kolos. 3:3-4\x* \v 22 Yoo tāāsoboot tāku kāroomēch ꞉tukuuk chēē tookunēēnoo āyēchinē Kiriistō yiisyēēt. Kunyoo botwoo kule nee ꞉nyēē +maakwey. \v 23 Mii ꞉ng'ala āyēēnku yu. Ākāykooyē āwēēchi keey wōlēē mii ꞉Kiriistō bokiibuurtē keey tukwaay kuuyu kiy ꞉nyoo nyēē karaam miisin,\x - \xo 1:23 \xt 2Kōōr. 5:8-9\x* \v 24 nteenee kaykay ām wōlēē ōmiitē ꞉akweek yoo āsoboot ꞉anii. \v 25 Kunyoo kāānkēt kule māchāktōōs tākiibuurtē keey āk akweek kōōrooni sāāyēētyēēchook ong'erech ānkōōkiilchē ām kaakaaseeng'woong'. \v 26 Yoo kāāruutoochook subak, +moong'erech kubo kiyēē yēyē ꞉Yēēsu Kiriistō kubuntēēnoo anii. \p \v 27 Māchāksē kityō ōbuurē kuu yoo mwooyē ꞉lōkōōywēkaab Kiriistō, si yoo kachaakasaak nto kamachaakasaak, +māānkēt kule ōkiilchinē kiy akeenke ānkōōwuulyēē ꞉tukul lōkōōywēkaab Kiriistō\x - \xo 1:27 \xt Kolos. 1:10; 1Tēēs. 2:12; 4:1, 7\x* \v 28 āmōōmuyēē buunikwook. Yoo kakas ꞉kwiilōōtichoo wōlēē ōyēnchintooy Yēyiin, mākōōboor ꞉yooto kule kōōkubootyo ꞉icheek /ankiiraraachaak akweek. Yēyiin nkit ꞉nyēē kiikuchōb kuu nyooto. \v 29 Mēēbērē /kiikēēchāmwook sōō kule okaasee keey baateey Kiriistō, nteenee /kiikēēchāmwook kule /kiinyāliilook kubo inee. \v 30 Ōmiitē ꞉nkakweek ō-āmē booryoonoo kyōōkāsē ā-āmē ꞉anii ānkutāā-āmē kura.\x - \xo 1:30 \xt Yēyuut. 16:19-40\x* \c 2 \s1 Ōyibē keey ng'wēny kuu Yēēsu \p \v 1 Ara, /kiikiimē keey ām Kiriistō? Ara, /kiititiirē keey ām chamateenyii? Ara, /kēēsinēnē ām Tāmirmiryēētaab Yēyiin? Ara, /kēēriirēē keey ānkēēkāsyinē keey kiisayta? \v 2 Yoo wuu nyooto, ong'ereechaa miisin ōkāsyiintōōsii, ōchoomtōōsii ānkōōyēku akeenke ām moonikwook āk kāāsōōtēywēēkwook.\x - \xo 2:2 \xt 1Kōōr. 1:10-11; Ēfēēs. 5:2\x* \v 3 ‑Mōōmākyinē keey tukuuk nkit, nto ōkāsē keey buch, nteenee ōyibē keey ng'wēny ānkōōyibē alak kule kāroomēch kusiir akweek.\x - \xo 2:3 \xt Room. 12:10; Kala. 5:26\x* \v 4 ‑Mōōkāsē baateey kiyēē ōmāchē ꞉akweek nkit, nteenee ōkāsē ꞉nkinee kiyēē māchē ꞉biiko alake.\x - \xo 2:4 \xt 1Kōōr. 10:24\x* \p \v 5 Māchāktōōs ōkāsē kiy kuu wōloo kāstooy ꞉Kāārārookiintēēt Yēēsu.\x - \xo 2:5 \xt Yoowa. 13:15; Room. 15:5; 1Bēt. 2:21\x* \v 6 Kiwuu ꞉inee Yēyiin, āmēēbērē kiisoot kule kisāsu kāāmuukēywēēchoo sukukerkeyiit Yēyiin.\x - \xo 2:6 \xt Yoowa. 1:1-2; 17:5; Ibu. 1:3\x* \v 7 Ānkoo kuwuu nyooto, kibakaakta kāāmuukēywēēchooto ankucham kuyēk motwooriin.\x - \xo 2:7 \xt Yoowa. 1:14; 2Kōōr. 8:9\x* \v 8 Nto yu ki chii, kiyibē keey ng'wēny kukoonyitē Yēyiin ankucham mbo kumēēchi murtooywoontēēt.\x - \xo 2:8 \xt Ibu. 5:8; 12:2\x* \v 9 Kunyi, kiitōrōōr ꞉Yēyiin Yēēsu ānkōōkoochi kaayneet nyēē wōō miisin kubiir kaayna ake tukul.\x - \xo 2:9 \xt Yēyuut. 2:33; Ēfēēs. 1:21; Ibu. 1:4\x* \v 10 Kunyoo, mākukutuny ꞉chii ake tukul nyoo mii barak, nyoo mii ng'wēny āk nyoo mii *kāābkwoombiich kukoonyitē kaayneetaab Yēēsu \v 11 ānkumwooyē ꞉chii ake tukul kule Yēēsu Kiriistō ꞉Mokoryoontēēt, /sikiitōrōōr Baaba Yēyiin.\x - \xo 2:11 \xt Isa. 45:23; Yoowa. 5:23; Ng'oong'. 5:13\x* \s1 Ōbooru kule ōywēyē Yēyiin \p \v 12 Lēyyē, chōōrōōnuutēkyuu, yoo kōkēēboontē keey kwaak, kwōōkoonyitoo miisin. Kunyoo ānkoo ālōō raat ām wōlēē ōmiitē, ōywēyiisyē miisin kusiir yoo kōbo taay ānkōōyēyē tukuuk chēē ibooru kule /kookiiraraachaak. \v 13 Ōnkētē kule imuuchē ꞉Yēyiin kuyēētyēēchook yoo ōmāchē oyey kiyēē māchē ꞉inee ānkōōyēyē kiyooto.\x - \xo 2:13 \xt Yoowa. 15:5; Room. 7:18; Filib. 1:6\x* \p \v 14 Ōyēyē kiy ake tukul nyēē ‑mōōng'unyng'uunyē nto ōkwiilē keey. \v 15 Yooto +mōōyēku biich chēē ōbēērē keey ānkōōtililiitu kuu lōkōkaab Yēyiin chēē mātinyē lēēlis ām kōōrooni bo chukurāt āk biich chēē moosootiin. Olekecheech kuu kookeel\x - \xo 2:15 \xt Kiruu. 32:5; Tān. 12:3; Mat. 5:14; Ēfēēs. 5:8\x* \v 16 ānkōōkiilchi lōkōōywēkaab soboonto. Yoo kooyey kuu nyooto, āng'ērēchē bēsyoonoo itiilē ꞉Yēēsu Kiriistō ng'aleek, kuuyu mānāāwo buch ꞉yiisyoonoo kyāāwuulyēē.\x - \xo 2:16 \xt 1Kōōr. 1:31; 15:2; 2Kōōr. 1:14; 5:12; Filib. 1:10; 1Tēēs. 2:19; 2Tēēs. 1:4\x* \p \v 17 Ānkoo +/makeewasta korotiikyuu /kiitaata kuu kōrōs kuuyu kyaa-am booryēēt sōōyēnchi Yēēsu, +maang'erech ankeeng'erech ꞉tukul āk akweek.\x - \xo 2:17 \xt 2Tēm. 4:6; 1Yoowa. 3:16\x* \v 18 Kunyoo nanyuun, māchāktōōs ꞉nkakweek ong'erech āk anii.\x - \xo 2:18 \xt Filib. 3:1; 4:4\x* \s1 Tēmētēēwō ākoo Ēbāfurōtiitō \p \v 19 Āmoong'tēē keey Mokoryoontēēt Yēēsu kule +māāyooku Tēmētēēwō ām lēēkitō kuchō wōloo ōmiitē saang'erech yoo /kāchokyoomwoo lōkōōywēkwook.\x - \xo 2:19 \xt 1Kōōr. 4:17\x* \v 20 ‑Māāboontē chiito ake nyēē kāswook ng'aleekwook kuu inee. \v 21 Wuulyēē ꞉biiko alake ng'aleekwaa baateey, āmēēbērē ng'aleek chēē māchē ꞉Yēēsu Kiriistō. \v 22 Ōnkētē ꞉akweek mbo wōlēē kiikōōboorunto keey ꞉Tēmētēēwō nkityō, kuuyu āyēyiisyē ꞉anii āk inee kuu leekwa āk kwaan kubo yiisyēētaab lōkōōywēkaab Yēyiin. \v 23 Kunyoo, āsōōtē +māāyooku kuchō wōloo ōmiitē yoo kaakas wōlēē wuunto ꞉ng'aleek ām wōlēē āmiitē. \v 24 Ākoosēē keey Mokoryoontēēt kule +māāchōō ꞉nkanii wōloo ōmiitē ām lēēkitō. \p \v 25 Kyōōyooku ng'eetaabiya Ēbāfurōtiitō wōlēē āmiitē sukuyēētyēēchoo. Kōōkēēwuulyēē lōkōōywēk chēē kāroomēch kyoomē booryēēt tukwaay. Nteenee, kwaasoot kule karaam ākētu inee kuchō wōloo ōmiitē,\x - \xo 2:25 \xt Filib. 4:18\x* \v 26 kuuyu kōōkwoomchi inee ꞉yēēmootēēt kubērē nto kasaak akweek tukul ānkōōyiimē mēt kuuyu kyookas kule kikiikumnyaan ꞉inee. \v 27 Manta kimnyoonē ankitame. Nteenee kiriiree ꞉Yēyiin. Mēēbērē inee baateey, nteenee kiriireenaa nkanii simātāsyi ꞉meenyii ng'wooninto nyēē āboontē. \v 28 Anii miisin ꞉nyēē kwāāmāchē kule kuchō wōlooto soong'erech subak yoo kookas inee, nto yooto mēēbērē tāāsōōtē miisin. \v 29 Otaach ām ng'erekweek tukul kuu ng'eetaabiya ām Mokoryoontēēt. Ōkoonyitē miisin biiko chēē wuu chutēchu,\x - \xo 2:29 \xt 1Kōōr. 16:16, 18\x* \v 30 kuuyu kyaalta keey nyēē kitāmēē kubo yiisyēētaab Kiriistō nto yooto kuyēētyēēchoo, ng'ālyoo nyēē kimōōmuuchē ꞉akweek kut ōyēētyēēchoo. \c 3 \s1 Wōlēē /kēēyēytooy /sikeechurta \p \v 1 Lēyyē mbo ng'eetaabiya, āmwooyē kule ōng'ērēchē ām Mokoryoontēēt. ‑Māāyiimē keey yoo ākētyinē keey ng'aleechu kikyāāsirwook, kuuyu mākuriibook ꞉ng'aleechaata.\x - \xo 3:1 \xt Filib. 2:18\x* \p \v 2 Ōriibēē keey buunichoo bo Yēyiin choo yēyootē ng'al chēbo miyootyo ānkutilootē bōōrwoonikaab biiko.\x - \xo 3:2 \xt 2Kōōr. 11:13; Kala. 5:12\x* \v 3 Acheek ꞉chēē */kikiimuraataneech nyēbo man, kuuyu kēēkutunkyinē Yēyiin ām Tāmirmiryēēnyii ānkiimoong'tēē keey Kāārārookiintēēt Yēēsu āmēēbērē kubo kiyēē kiikēēyēchi Yēyiin.\x - \xo 3:3 \xt Yoowa. 4:21-24; Room. 2:28-29; Kala. 6:15; Kolos. 2:11\x* \v 4 Āboontē sinee ꞉nkanii ng'ālyoo ām kiyoo ng'āsēē keey ꞉bichoo alake. Yoo mii ꞉chii nyēē mwooyē kule imoong'tēē keey tukuuk chēē yēyē ꞉biich buch, āboontē ꞉anii ng'ālyoo nyēē siirē chooto.\x - \xo 3:4 \xt 2Kōōr. 11:18, 21\x* \v 5 /Kikiimuraatanaa āboontē bēsyōōsyēk sisiit /ānkikēēsicho kuu *Isrāyēēliin nyēbo kōōtaab Beenchamiin, *Iburāniintēēt mētit. Kyāāriibē ꞉anii kiruutēkaab *Muusa kuu *꞉Fārisooyiintēēt,\x - \xo 3:5 \xt Toowu. 17:9-14; Room. 11:1\x* \v 6 ānkyāākōrōōm miisin nyēē kyāāwus biikaab Kiriistō. Kyāāriibē kiruutēchoo nyēē kimāālēēlē.\x - \xo 3:6 \xt Yēyuut. 8:3; 21:20; 22:4; 26:9-11\x* \v 7 Nteenee tukuuchoo kyāāyiitē ꞉anii tukul kule ki kāroomēch, āyiitē choo raat kule buch ām kiyēē kiikuyēwoo ꞉Kāārārookiintēēt. \v 8 Ng'ālyoo nyēē karaam miisin kukeeytee kiyēē isōōtē ꞉bichoo ku ānkēt Kāārārookiintēēt Yēēsu Mokoryoontēēnyuu. Kyāāmētē kiy ake tukul kubo inee ānkāāyibē tukuuk tukul choo kyāāyēyē kukerkeyiit biyek saanam Kāārārookiintēēt kutukul \v 9 ānkāāyēku akeenke āk inee. ‑Māyēyoo ꞉kiruutēkaab Muusa achurte ām taayeetaab Yēyiin, nteenee āchurtooy kuuyu ākoosēē keey Kāārārookiintēēt. Yēyiin nkit ꞉nyēē yēyē chiito kuchurta yoo keekaasee keey ꞉chiichooto inee.\x - \xo 3:9 \xt Room. 1:17\x* \v 10 Kiyēē āmāchē baateey ku kule ānkēt Kāārārookiintēēt āk kāāmuukēywēēk choo kiing'ēētēē inee meet. Āmāchē akerkeyiitu inee nyoo /kikiinyaliil /ankeebakach \v 11 si nto anyuun, /kiing'eeteenaa nkanii meet.\x - \xo 3:11 \xt Room. 6:5, 8-11; 2Kōōr. 4:10\x* \s1 Ālābātyinē awaang'te kiyoo kitōōlchoo ꞉Yēēsu \p \v 12 ‑Māāmwooyē kule kwāāwoong'u nto kwāābuntoochi tabantaab churtaayeet, nteenee tāākiilē keey ayey kiyoo kitōōlchoo ꞉Kāārārookiintēēt Yēēsu.\x - \xo 3:12 \xt 1Kōōr. 9:24-25\x* \v 13 Lēyyē, mbo ng'eetaabiya, ‑māāsōōtē kule kwaateryeech kiyooto. Kiyēē ārābchinē, ku āwuutyēē kiy ake tukul nyēē mii lētuunyuu ānkāākiilchi keey kiyēē mii taayeenyuu. \v 14 Kunyoo, ālābātē ānyōōru kiyēē tuwēnēēnoo ꞉Yēyiin kubununēē ꞉Kāārārookiintēēt Yēēsu.\x - \xo 3:14 \xt 1Kōōr. 9:24-25\x* \p \v 15 Māchāktōōs ꞉acheek tukul choo kēēkichootiin kiisōōtē kuu nyiitēnyi. Nto yoo ōboontē ꞉akweek alake kāāsōōtēywēēk chēē teer, mākōōboorwook ꞉Yēyiin. \v 16 Okany keetas taay kiibuurtē lēbkēēyyoonoo kikēēnyōōru. \p \v 17 Mbo ng'eetaabiya, ōkāsēē biiko choo yēyē kuu wōloo āyēytooy ꞉anii ankooyey ꞉nkakweek kuu nyooto.\x - \xo 3:17 \xt 1Kōōr. 4:16\x* \v 18 Kisimāmwoowook areet chēē chaang' ānkutāāmwoowook nyēē āriirē kule, kwiilē ꞉biiko chēē chaang' ng'aleekaab meetaab Kāārārookiintēēt ām murtooywoontēēt.\x - \xo 3:18 \xt Kala. 6:12\x* \v 19 Mii ꞉bichoo bokwooroontōōs. Intōōytēē moonikwaa, intumēērēē tukun chēē miyootēch yēē kātāmuuytōōs ānkōōsōōtē baateey tukuuk chēbo kōōrooni.\x - \xo 3:19 \xt Room. 16:18\x* \v 20 Nteenee kēēbooyē ꞉acheek kibkōōnkōy ānkēēmiitē kēēkānyē miisin Kāārārookiintēēt nyoo Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō kuchōōnēē kibkōōnkōy.\x - \xo 3:20 \xt Ēfēēs. 2:6; Ibu. 13:14\x* \v 21 Makuweech bōōrwēkyoo chu bo ng'wēnyuuni kukerkeyiit bōōrnyii nyoo bo lēbkēēyyēēt ānkubāw kiy ake tukul.\x - \xo 3:21 \xt Room. 8:29; 1Kōōr. 15:25, 28, 43-53; Kolos. 3:4\x* \c 4 \p \v 1 Lēyyē, mbo ng'eetaabiya choo āchāmook, ōkiilchi Mokoryoontēēt kuu nyooto. Āmchoo akweek ꞉yēēmootēēt miisin ānkāāng'ērēchēēnook sōō nyēē tyaa.\x - \xo 4:1 \xt 1Tēēs. 2:17-20\x* \s1 Ōbuurtē kaalyeet \p \v 2 Lēyyē, āsooyiing' inyiing' Ewootya ākoo Suntiikē kule ōkāsyiinē ām Mokoryoontēēt. \v 3 Nto inyiing' choorweenyuu nyoo kiichuutyiintōōsii,\f + \fr 4:3 \ft Mwooyē ꞉alake kule Siisikō.\f* iyēētyēēchi chēēbyōōsōōchu kukāsyiin. Kikyaam booryēēt āk icheek kubo lōkōōywēk chēē kāroomēch kēēboontē keey Kēlēmēēn ākoo biikyuu choo kikēēyēyiisyē tukul choo mii ꞉kooynōōkwaa kitaabuutaab soboonto.\x - \xo 4:3 \xt Ng'oong'. 3:5\x* \p \v 4 Lēyyē, ōng'ērēchēē Mokoryoontēēt ākookoy. Āmwooyē subak kule ōng'ērēchēē!\x - \xo 4:4 \xt Filib. 2:18\x* \v 5 Okany kukas ꞉biiko tukul ntusātēēng'woong'. Mii ꞉Mokoryoontēēt kuchōōnii ām lēēkitō.\x - \xo 4:5 \xt Room. 13:11-12; 1Kōōr. 16:22; Ibu. 10:25; Yāāk. 5:8; Ng'oong'. 22:20\x* \v 6 ‑Mōōmuyēē kiy ake tukul nteenee ōsooyē Yēyiin kukōōnook kiito ake tukul nyēē ‑mōōboontē. Ōbirchinē inee kōōnkōy ākookoy yoo ōsoomē.\x - \xo 4:6 \xt Tyēēn. 37:5; Mat. 6:25; 1Bēt. 5:7\x* \v 7 Nto yooto kuriibwook ꞉kaalyeetaab Yēyiin kāāsōōtēywēēkwook kubuntēē Kāārārookiintēēt Yēēsu. Wōō ꞉kaalyaanaa miisin nyēē māyityinē ꞉kāāsōōtēywēēkaab biiko.\x - \xo 4:7 \xt Yoowa. 14:27; Kolos. 3:15\x* \p \v 8 Lēyyē mbo ng'eetaabiya, ōrōōtootē ng'aleechu ankoorub: ng'aleekaab manta, tukuuk chēē /kēēkoonyitē, chēē chuulootiin, chēē tiliilēch, chēē kāroorānēch, chēē /kēēng'ērēkyinē, chēē kāroomēch āk chēē /kiikoostooy. \v 9 Ōyēyiisyēē tukuuk choo kyāānēētook, choo kyāāmwoowook nto ku choo kyōōkāsē āyēyē. Nto yooto +mōōboontē keey Yēyiintēētaab kaalyeet.\x - \xo 4:9 \xt 1Kōōr. 4:16\x* \s1 Kibirchi ꞉Bāwulō kōōnkōy biikaab Filiibi \p \v 10 Tyaa sōō, ꞉ng'erekweek chēē āboontē ām Mokoryoontēēt kuuyu ānkoo kikiikukeeyta ꞉bēsyōōsyēk chēē chaang', kyoomuuch ōyookwoo tukuuk subak. Ānkētē sinee kule kyōōmāchē ōyēētyēēchoo nteenee kimōōtinyē bārooyinto. \v 11 ‑Māāmwooyē sōō, ng'aleechu āmāchē kiy. Kyaaneet keey ayemakse āk kiyēē āboontē.\x - \xo 4:11 \xt 1Tēm. 6:6-8\x* \v 12 Ānkēt wōlēē wuu ꞉soboonto yoo ‑māāboontē kiy āk yoo āboontē tukuuk chēē chaang'. Kyaaneet keey āyēmāktōōsii ām soboon ake tukul ānku yoo /kakeebaya nto ku yoo āmoo ꞉kēmēy nto āboontē chēē chaang' nto ku ng'ēri.\x - \xo 4:12 \xt 2Kōōr. 6:10\x* \v 13 Āmuuchē kiy ake tukul ām kāāmuukēywēēk choo kōōnoo ꞉Kāārārookiintēēt.\x - \xo 4:13 \xt 2Kōōr. 12:9-10\x* \v 14 Kikaramiit mbo sinee ōyēētyēēchoo ām nyāliluutēkyuu. \p \v 15 Ōnkēt ꞉akweek biikaab Filiibi kule yoo kyōōkāsē nyēbo taay lōkōōywēk chēē kāroomēch yoo kyāāng'ēētēē yēēmēētaab Maketoonnya, mānāāyēētyēēchoo ꞉kaniseet ake tukul ām yēēmōōsyēk alak, nteenee akweek nkit ꞉chēē kyōōyēētyēēchoo.\x - \xo 4:15 \xt 2Kōōr. 11:8-9\x* \v 16 Kyōōyēētyēēchoo areet āyēēng' yoo kimāāboontē kiy āmiitē Tēēsālōōnikē.\x - \xo 4:16 \xt Yēyuut. 17:1\x* \v 17 Karaam sinee ōkōōnoo kiy nteenee kiito nyēbo koomānuut kukunyōōr ꞉chii tuwēnēētaab Yēyiin.\x - \xo 4:17 \xt 1Kōōr. 9:11-12\x* \v 18 Kōōnkōy kuuyu kōōkuyityoo ꞉tukuuk tukul choo kyōōyooku Ēbāfurōtiitō kuyibwoo. Kunyoo, ātinyē ra chēē yēmoo. Kerkeey ꞉tukuuchoo kōrōs chēē ānyiny chēē /kākēēbēēlchi Yēyiin, chēē chāmē ꞉inee ānkōōng'ērēēchē.\x - \xo 4:18 \xt Laawi. 3:5; Filib. 2:25; Ibu. 13:16\x* \v 19 Mākukōōnook ꞉Yēyiintēēnyuu kiyēē ‑mōōboontē, kubununēē Yēēsu Kiriistō kuuyu inee ꞉nyēē boonto tukuuk tukul. \v 20 Kutōrōriit ākookoy ꞉Yēyiintēēnyoo nyoo Baaba. Kuwuuyiit nyooto. \s1 Kāā-āmiisēēt \p \v 21 Ōsuboowoo chii ake tukul nyēbo Yēēsu Kiriistō. Isubooyook ꞉kāāntōōyikaab biikaab Kiriistō āk mbo tuubchōōsyēk chēē kēēboontē keey. \v 22 Isubooyook ꞉biikaab Kiriistō tukul chēē mii wōli, ānku miisin choo yēyiisyē kaab bāytooyiintēētaab Rooma. \v 23 Kōōbēruurook ꞉Mokoryoontēēt Yēēsu Kiriistō ām tāmirmiryēēt.