\id HEB  
\h Iburaneek 
\toc1 Barweet nyēē /kikēēsirchi Iburaneek 
\toc2 Iburaneek 
\toc3 Ibu. 
\mt2 Barweet nyēē /kikēēsirchi 
\mt1 Iburaneek 
\is1 Taayta 
\im \bd Siriintēēt, yēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē\bd*: Mēēnkētāktōōs ꞉chiichēē kisirē barwaani nteenee isōōtē ꞉biiko wōlēē wōō kule kisirē ꞉Ābōōlō. /Kēētwēchē mbo nkinee Barnaaba āk alak chēē chaang'. Nteenee /kikiiyēnchinē kung'eetee kēnyiitaab 400 ākoy nyēbo 1600 KK, kule Bāwulō ꞉nyēē kisirē barwaaniitēnyi. /Kikēēsirē kumanaaserwet ꞉Yēērusālēēm ām kēnyiitaab 70 KK, kuuyu kitākumiitē ꞉biiko kuyēyēē kōrōsēēk Kōōtaab Yēyiin. Nteenee kuuyu kibo ꞉kōrōsēēchoo bēsyōōsyēkaab kiirootyeet nyēbo kēny, māchē ꞉siriintooni kule kubēk ꞉ng'aleechaa ām lēēkitō (kur. 8:13). 
\ip \bd Kiyēē mii āriit āk nyēē āmu\bd*: Bo koomānuut ꞉barwaani ām Kiirootyeet nyēē Lēēl. /Kikēēsirchinē biikaab Kiriistō choo kiinkētē kiruutēk āk ātēbuutēkaab Yuutayeek /ānkikēētākyinē miisin biikaab Kiriistō choo ki Yuutayeek. Kimāchē ꞉bichu ām keel ake kōōyēēchi ntāsimuutēkaab Yuutayeek. Ibānyboonyē ꞉siriintēēt komoswookik chēē chaang' chēē i-ārōōru kule kiikookeer ꞉kiirootyeet nyoo lēēl kiirootyeet nyoo bo kēny. Ibooru mbo kule kichokootyiich ꞉Yēēsu wōōrkooyoontiit tukul āk tukuuk tukul choo kiwuu kitōōntōyēēn. I-ārōōru ꞉komosta nyēbo taay kurubta keey Yēēsu āk malayikaanik. Kikoonyitē ꞉Yuutayeek choo kikiikoonkwel keey (Farisaayeek) malayikaanik miisin, nteenee wōō ꞉Yēēsu kusiir malayikaanichaa. Wōō mbo subak ꞉Yēēsu kusiir Muusa nyoo ki kāāntōōyiin nyēbo kwōng'uut ām bēsyōōsyēk choo kibo kiirootyeet nyoo bo kēny anku inee ꞉nyoo kiityooktēē Yuutayeek motwoornātēētaab Miisir. Kibkōrōs nyēē wōō ꞉Yēēsu nteenee ām kēēlto nyēē teer ām wōlēē mii ꞉mbo kibkōrōs choo wōōyēch chēbo kēny. Kichokutoow ꞉Yēēsu bēēlsēētaab kōrōsēēk ām kēēlto nyēē lēēl ānku inee ꞉kibkōrōs nyēē wōō kuchōōnēē barak ānkuwēētii kibchuulyo. /Kikiikeeree kōrōsēēk tukul choo kibo kēny choo /kikēēyēyē kēnyiit ake tukul kōrōsyoontēēt akeenke, nto nyooto ku Yēēsu nkityōōniin. Kichokutoow mbo subak ꞉Yēēsu kiirootyeet nyēē lēēl āk biiko tukul ām kōōrēēt kusiir kiirootyeet nyoo bo kēny nyoo /kikēēyēyēē Tulwēētaab Sinaay. Ng'ooraat ꞉kiirootyaani lēēl ām komoswookik chēē chaang' chēbo kiirootyeet nyoo bo kēny. Nyēē tookunoot miisin ku nyēbo Cheremnyaa 33:31-34 nyēē twekaat ām barwaani bo Iburaneek 8:8-12. 
\ip Ikwēnyē ꞉siriintēēt ām kurkeetaab 11 āk 12, biiko chēē kitookunootiin ām soboontaab biikaab Isrāyēēl ānkōōbooru kule icheek ꞉chēē kikiikunam ng'aleekaab kāāyēnēēt. Itēryēēchēē ꞉barwaani kāā-āmiisēēt nyēē mwooyē kule, “Okany kiirōōtootē Yēēsu nyoo intōōwēēch kiikaasee keey Yēyiin. Tāsē taay ꞉inee kōōtitiirēēch ākoy tabanta.” (Kur. 12:2) 
\c 1  
\s1 King'āloolwēēch ꞉Yēyiin kubununēē lakwanyii 
\p  
\v 1 King'āloolchinē ꞉Yēyiin kēny mbo kuuko areet chēē chaang' ām kēēlwookik chēē chaang' kubununēē *wōōrkooyikyii,  
\v 2 nteenee ām bēsyōōsyēchu bo lēt king'āloolwēēch kubununēē lakwanyii nyēē kiikurōōbchi kiy ake tukul. Lakwanaata ꞉nyēē kiyēyēē ꞉inee kōōrēēt barak āk ng'wēny.\x - \xo 1:2 \xt Yoowa. 1:3; Ibu. 3:6\x* 
\v 3 Kēēkāsēē lakwanaa wōōyintaab Yēyiin. Inee ꞉nyooto kerkeey Yēyiin bakeenke ānkubāwu kōōrēēt barak āk ng'wēny ām kāāmuukēywēēkaab ng'ālyoontēēnyii. Yu kāwokume sukōōtiliil biiko ām choolwookātēēng'waa, kuwēēchi keey kibkōōnkōy wokutēbunēē āwutaab taay nyēbo Yēyiin nyoo bāwu kiy ake tukul.\x - \xo 1:3 \xt Yoowa. 1:14; Yoowa. 14:9; Kolos. 1:15; Ibu. 8:1\x* 
\s1 Wōō ꞉Yēēsu kusiir malayikaanik 
\p  
\v 4 /Kikeeyey lakwanaa kunyōōr wōōyinto kusiir malayikaanik. /Kēēkuurē inee kule Lakwataab Yēyiin, kaayna nyēē wōō kusiir nyēbo malayikaanik.\x - \xo 1:4 \xt Filib. 2:9\x* 
\v 5 Ara, *malayikeet nkōnō ꞉nyēē kiikumwoochi ꞉Yēyiin kule, 
\q1 “Inyiing' lakwanyuu! 
\q2 Kāāyēku ra kōōn.”?\x † \xo 1:5 \xt Tyēēn. 2:7\x* 
\m Mānāāmwooy yēēt ake ꞉Yēyiin kurubta keey malayikeet kule, 
\q1 “+Māāyēku kwaan 
\q2 ānkuyēk lakwanyuu.”\x † \xo 1:5 \xt 2Sām. 7:14\x*\x - \xo 1:5 \xt Mat. 3:17; Yēyuut. 13:33; Ibu. 5:5\x* 
\p  
\v 6 Nto subak yu kēēyook ꞉Yēyiin lakwanyii kibooreet kuchō kōōrooni, kimwooy kurubta keey lakwanaa kule, 
\q1 “Kukutunkyi ꞉malayikaanik tukul inee.”\f + \fr 1:6 \ft Kwoonēē ꞉ng'aleechu Kiruutēk 32:43 ām wēēksēēt nyēbo kuutiitaab Kirikiik.\f*\x - \xo 1:6 \xt Tyēēn. 89:27\x* 
\p  
\v 7 Kurubta keey āk malayikaanik /kikēēmwooy kule, 
\q1 “Kiiyookiintēētaab Yēyiin mbo ꞉wusōōnēēt\f + \fr 1:7 \ft Ng'ālyoontēēt ‘malayikeet’ ām kuutiitaab Kirikiik āk Iburaneek kōōbooru kule ‘kiiyookiintēēt’.\f* 
\q2 ānku motwooriintēēnyii ꞉nkinee iileet.”\x † \xo 1:7 \xt Tyēēn. 104:4\x* 
\m  
\v 8 Nto kurubta keey āk Lakwataab Yēyiin /kēēmwooyē kule, 
\q1 “Wēētii ꞉bāytooyiisyēēng'uung' ākookoy ōō, Yēyiin! 
\q2 Ibāytēē ꞉inyiing' biikuuk manta. 
\q1  
\v 9 Ichāmē ꞉inyiing' kiyēē bo man, 
\q2 ‑āmēēriiku ng'al chēbo rōkōs. 
\q1 Kiyooto ꞉nyēē kiyey Yēyiin kung'aabing', 
\q2 ānkukōōning' ng'erekweek kusiir bāytooyiin ake tukul.”\x † \xo 1:9 \xt Tyēēn. 45:6–7\x* 
\m  
\v 10 /Kikēēmwooy subak kule, 
\q1 “Ām taayta, 'kiiyey ꞉inyiing' Mokoryoontēēt kōōrēēt wōlēēb ng'wēny 
\q2 ankiiyey nkinee wōliin bo barak. 
\q1  
\v 11 Mākubot ꞉barak āk ng'wēny, 
\q2 nteenee imiitē ꞉inyiing' ākookoy. 
\q1  
\v 12 +Mākung'ētyo kuu sira nyēē yoos 
\q2 ankiimaman kuu kōōtiit nyēē kibsānkāti 
\q3 nto yityo ikeeree alak chēē leelach. 
\q1 Nteenee inyiing' ku nyooto bo kwaak 
\q2 nyēē mākoy iyoosiitu bēsyēēt ake.”\x † \xo 1:12 \xt Tyēēn. 102:25–27\x* 
\p  
\v 13 Ara malayikeet nkōnō ꞉nyēē kiikumwoochi ꞉Yēyiin kule, 
\q1 “Ibuurunēē āwunyuu nyēbo taay 
\q2 ākoy yoo kaayeyiing' itēbēē buunikuuk.”?\x † \xo 1:13 \xt Tyēēn. 110:1\x*\x - \xo 1:13 \xt Choos. 10:24; Mat. 22:44; Ibu. 8:1; 10:13\x* 
\m  
\v 14 Ng'oo ꞉malayikaanik nanyuun? Icheek ku tāmirmirook choo iyooktooy ꞉Yēyiin ānkuyēētyēēchinē biiko choo mii /bokiirāroochē.\x - \xo 1:14 \xt Tyēēn. 34:7; 91:11; 103:20\x* 
\c 2  
\s1 Māchāktōōs kēēkiilchi ng'ālyoontēētaab kaararaacheet 
\p  
\v 1 Kunyi, māchāktōōs kēēkiilchi miisin ng'ālyoontooni kiikeekas, simakiichabaayte.  
\v 2 Iyyoong'ootiin ꞉kiruutēkaab Yēyiin choo /kikēēmwoowu kubununēē malayikaanik. Yoo kameeywey ꞉chii kiruutēchoo, kumisyinē /kiing'woonchi.\x - \xo 2:2 \xt Yēyuut. 7:53\x* 
\v 3 Yoo ākoo /kikiimuuchē /kiing'woonchi bichoo ii, +/mākiing'woonchēēch acheek nyēē tyaa yoo kāmākēēyēbchi yiit ng'ālyoontooni wōō bo kaararaacheet? Kisimkwoom ꞉Mokoryoontēēt ng'ālyoontooni ānkuchokōōrōōbērwēēch ꞉choo kikāsē kule kibo man.\x - \xo 2:3 \xt Ibu. 10:29; 12:25\x* 
\v 4 Kiiboor mbo subak ꞉Yēyiin kule man ꞉ng'ālyoontoonoo kubununēē tukuuk chēbo kwōng'uut chēē teer ānkōōkoochi biiko rōōbēywēēkaab ꞉Tāmirmiryēēnyii kuu wōloo māktooy ꞉inee.\x - \xo 2:4 \xt Yoowa. 2:11; 10:37-39; Yēyuut. 15:12; 19:11; 1Kōōr. 12:4-11\x* 
\s1 Kiyēk ꞉Yēēsu chii sukooraraacheech 
\p  
\v 5 Mānāāchōb ꞉Yēyiin kule kubayta ꞉malayikaanik kōōrooni lēēl nyi kēēng'āloolēē.  
\v 6 Mii ām siruutēk ꞉yēē mwooyē kule, 
\q1 “Chii nkinee ku kiy nee ām wōlēē imiitē siiyiimēē keey 
\q2 ānku kiy nee siibirtoochinē nkur? 
\q1  
\v 7 Ānkoo 'kiiminiing' chii ām bēsyōōs chēē ng'ēri ām wōlēē mii ꞉malayikaanik, 
\q2 'kiikoochi wōōyinto āk koonyit. 
\q1  
\v 8 Kiiyey kubayta tukuuk tukul.”\x † \xo 2:8 \xt Tyēēnwookik 8:4-6\x* 
\m Yoo /kēēmwooyē kule ‘kubayta tukuuk tukul’, māmii ꞉kiy nyēē mābāytooy. ‑Mākēēkāsē raat kubāytooy ꞉biikaab Kiriistō tukuuk tukul,\x - \xo 2:8 \xt 1Kōōr. 15:27\x* 
\v 9 nteenee kēēkāsē Yēēsu nyoo /kikeeyey kumining'iit bēsyōōs chēē ng'ēri ām wōlēē mii ꞉malayikaanik, /kukāākiikoochi wōōyinto āk koonyit, kuuyu kime kubo biiko tukul ām chamateetaab Yēyiin.\x - \xo 2:9 \xt Filib. 2:8-9\x* 
\p  
\v 10 Kiyey ꞉Yēyiin kiy ake tukul ānkuriibē. Kunyi, kimisyinē kunyalil ꞉Yēēsu sukuyeyakay ꞉kiyēē kichōb ꞉Yēyiin ānkōōrēētoot bichu chaang' bo Kiriistō bokunyōōr ꞉nkicheek wōōyinto. Kunyoo, Yēēsu ꞉nyēē kiiyootyi biiko kēēltaab kaararaacheet.\x - \xo 2:10 \xt Room. 11:36; Luuka 24:26; Ibu. 5:8-9; 7:28; 12:2\x* 
\p  
\v 11 Boonto ꞉Yēēsu āk biiko choo itiliilē ꞉inee kwaan akeenke. Neennyi, māmuyē ꞉Yēēsu kukuur bichoo kule mbo ng'eetaabiya.\x - \xo 2:11 \xt Mat. 25:40; Māārkō 3:35; Yoowa. 20:17\x* 
\v 12 Mwoochinē kule, 
\q1 “+Maachaayte kaayneeng'uung' ām wōlēē mii ꞉mbo ng'eetaabiya 
\q2 ānkāāsiltēēniing' wōlēē kēēruruukyi keey ꞉biiko.”\x † \xo 2:12 \xt Tyēēn. 22:22\x* 
\m  
\v 13 Mwooyē subak kule, 
\q1 “+Māākoosēē keey inee.”\x † \xo 2:13 \xt Isa. 8:17\x* 
\m Tāsē taay kumwooyē kule, 
\q1 “Āboontē keey lēēkōōk chēē kōōkukōōno ꞉Yēyiin.”\x † \xo 2:13 \xt Isa. 8:18\x* 
\p  
\v 14 Kiyēk ꞉nkinee Yēēsu chii kukerkeyiit ꞉lōkōchooto sukung'eet kōōbēl ꞉meenyii kāāmuukēywēēkaab Kibrōkōsyoontēēt choo yibu meet,\x - \xo 2:14 \xt Yoowa. 1:14; Toowu. 3:15; 1Kōōr. 15:54-57; 1Yoowa. 3:8\x* 
\v 15 nto yooto, kootyaakta biiko choo kirātootiin ām muyātēētaab meet.  
\v 16 Kubooyiit man, kimāchokōōtyooktooy ꞉Yēēsu malayikaanik, nteenee kichokōōtyooktooy biiko choo tinyē kāāyēnēēt kuu Abraam.\x - \xo 2:16 \xt Yoowa. 8:39; Room. 4:16; 9:6-8; Kala. 3:7, 29\x* 
\v 17 Kunyi, kimāchāktōōs kukerkeyiit ꞉Yēēsu chii sukung'eet kuyēk kibkōrōs nyēē wōō nyēē riirēē biiko /ānkiikoosēē keey ām yiisyēētaab Yēyiin. /Kikeebakach /sikēēnyōōchi kaat biiko tukul ām choolwookātēēng'waa.\x - \xo 2:17 \xt Filib. 2:7; Ibu. 5:2; 1Yoowa. 2:2\x* 
\v 18 Imuuchē raat kuyēētyēēchi biiko choo /kakeetyem, kuuyu /kikeetyem nkinee /ankiinyaliil.\x - \xo 2:18 \xt Ibu. 4:15\x* 
\c 3  
\s1 Wōō ꞉Yēēsu kusiir Muusa 
\p  
\v 1 Mbo ng'eetaabiya choo kikuurook ꞉Yēyiin ankootabaanaak ōyēku cheechii, ōsōōtyēēchi baa kiyēē /kiibooru yoo /kēēmwooyē kule kichokuyēk ꞉Yēēsu *Lēbkēēyiintēēt ānku *Kibkōrōs nyēē Wōō.\x - \xo 3:1 \xt Ibu. 4:14\x* 
\v 2 Kikoonyit ꞉inee Yēyiin nyoo kitōōlē kuyēchi yiisyooni, kuu yoo kikoonyitē *꞉Muusa Yēyiin kōōntōōchi biikyii.\x - \xo 3:2 \xt Kāāyiit. 12:7\x* 
\v 3 Kuu yoo /kēēkoonyitē chiito nyoo kitēēchē kōōto kusiir kōōto nkit, /kēēkoonyitē Yēēsu kusiir Muusa.  
\v 4 Tinyē ꞉kōōt ake tukul tēēkiin, nteenee Yēyiin ꞉nyēē tēēkiintēēt nyēē wōō kusiir tukul.  
\v 5 Kikoonyitē ꞉Muusa Yēyiin kōōntōōchi biikyii ānkyoorōōru ng'aleek chēē kimākōōboor ꞉Yēyiin ām kēnyiisyēk choo kimii bokukwoonii.  
\v 6 Nteenee kikoonyitē ꞉Yēēsu Yēyiin miisin kuu kibooreetyeet ām biikaab Kiriistō. Acheek ꞉bichooto bo Kiriistō, kātikoo baateey kēētāsē taay kēēkiilchinē ānkēēng'ērēkyinē kiyoo kiikēnēē keey.\x - \xo 3:6 \xt Yoowa. 1:34; 1Kōōr. 3:16; Ēfēēs. 2:21; Ibu. 1:2; 4:14; 6:4-6; 7:3, 28; 10:21, 29\x* 
\s1 Ōriib keey simōōchuunnyēē Yēyiin 
\p  
\v 7 Ōnkēt ꞉akweek kule mwooyē ꞉Yēyiin kubununēē Tāmirmiryēēnyii kule, 
\q1 “Ābērē nto ōyēbchi yiit ra kiyi mwoowook: 
\q1  
\v 8 ‑Mooyaam mētēwoy kuu bichoo kikwiiloo 
\q2 ām bēsyōōsyēkaab /kikēētyēmē ām suurkwēēn.\x - \xo 3:8 \xt Chuy. 17:7; Kāāyiit. 20:2-5\x* 
\q1  
\v 9 Kiiyiimaa ꞉mbo kuukoong' kutyēmoo, 
\q2 ānkoo kikiikukasaan ng'aleekaab kwōng'uut choo kyāāyēyē. 
\q1  
\v 10 Kunyi, king'woonchoo ꞉ātēbuutēkaab bichu ām kēnyiisyēk artam 
\q2 kut āmwoowu kule, 
\q1 ‘Mākoonyitoo ꞉bichu 
\q2 āmārubē mākuutēkyuu kwaak.’\x - \xo 3:10 \xt Kāāyiit. 14:33\x* 
\q1  
\v 11 Kikwaanya keey ꞉moo kut awaal keey kule, 
\q2 ‘Nkiryō, mākoy kōōwut ꞉bichu kōōroonoo kwāābērē wokukaalyanee.’ ”\x † \xo 3:11 \xt Tyēēnwookik 95:7-11\x*\x - \xo 3:11 \xt Kāāyiit. 14:21-23\x* 
\p  
\v 12 Kunyi ii, mbo ng'eetaabiya, ōriib keey simōōchoolwookēn ōchuunnyēē Yēyiin kut otay okaasee keey.  
\v 13 Ōtitiirē keey kwaak yoo tākumii ꞉bārooyinto simakentaak ꞉choolwookātēēt oyaam mētēwoy.  
\v 14 Yoo kakeetas taay kiikoosēē keey Yēyiin ākoy bēsyēētaab lētuut kuu yoo kikēētoowu, +/mābokēēbchēwēēch kiyēē kinyōōru ꞉Kiriistō.  
\v 15 Ōrōōtootē kiyoo kātāāmwoowook kule, 
\q1 “Yoo ōmuuchē ra oyeb yiit okas kiyi mwoowook: 
\q1 ‑Mooyaam mētēwoy kuu bichoo kikwiiloo 
\q2 ām bēsyōōsyēkaab tyēmiisyēēt kēēmiitē suurkwēēn.” 
\p  
\v 16 Mbo ng'oo ꞉chēē kikas kiyēē kimwooy ꞉Yēyiin ankukwiil? Ara, mā icheek ꞉tukul choo kiing'ēētēē ꞉Muusa kōōrēētaab Miisir?  
\v 17 Ng'oo ꞉chooto kinyēērchinē ꞉Yēyiin kēnyiisyēk artam? Mā bichoo kikiikuchoolwookēn choo kibēkyinē suurkwēēn?\x - \xo 3:17 \xt Kāāyiit. 14:29; 1Kōōr. 10:5, 10\x* 
\v 18 Ki ng'oo ꞉choo kimwoochinē ꞉Yēyiin ng'ālyoo nyēē ng'waa, kule, “Mākoy kukwa kanyuu bokiimuuny ꞉tukul”? King'āloolēē bichoo kikōchōnkyinē inee.  
\v 19 Kēēkāsē nanyuun kule kuuyu maneekaasee keey ꞉icheek Yēyiin, mānāāchut wōloo /kikēēkuurtoochinē kule mābokunyōōr kāāmuung'to. 
\c 4  
\s1 Kāāmuung'taab biikaab Kiriistō 
\p  
\v 1 Okany kēēriib keey, sukunyōōr ꞉chii ake tukul kiyoo tākukuurtoowēēch ꞉Yēyiin kule +makeebe kanyii bokiimuuny tukul.  
\v 2 Kookeekas lōkōōywēk chēē kāroomēch kuu yooto kikāsē ꞉bichooto. Nteenee mānāāyēētyēēchi ꞉lōkōōywēchoo bichoo kuuyu kitay kōōyēnchi ng'aleechaata kikāsē.  
\v 3 Acheek nkit choo kiikoosēē keey inee ꞉chēē kēēbēētii Kaab Yēyiin bokiimuuny. Nto kurubta keey āk choo mānēēyēnchi inee, kimwooy ꞉Yēyiin kule, 
\q1 “Kikwaanya keey ꞉moo kut awaal keey kule, 
\q2 ‘Nkiryō, mākoy kōōwut ꞉bichu kōōroonoo kwāābērē wokukaalyanee.’ ” 
\m Kimwoowu ꞉Yēyiin ng'aleechu ānkoo sinee kichōboot ꞉kāāmuung'ooto kuchakee keewaany ꞉inee kuyey kōōrēēt.  
\v 4 Mii ꞉yēē mwooyē ām siruutēk kurubta keey ākoo bēsyēētaab tisab kule, “Kiimuuny ꞉Yēyiin ām bēsyēētaab tisab kukaakoowaany yiisyēēnyii.”\x † \xo 4:4 \xt Toowu. 2:2\x* 
\v 5 Ānkoo kichōboot ꞉wōlēē /bokiimuunyēē, kimwooy ꞉Yēyiin kule, “Mākoy kuba wōloo bokōōmuunyēē.”  
\v 6 Mānāābokōōmuuny ꞉biiko choo kibo taay choo kikas lōkōōywēk kuuyu mānāākōōyēnchi ꞉icheek lōkōōywēchooto. Nteenee biiko choo kiikoosēē keey inee ꞉chēē /kēēchāmchinē bokōōmuuny āk Yēyiin.  
\v 7 Kiikusātyi ꞉Yēyiin bichu bēsyēēt bokōōmuuny āk inee nto bēsyoonooto ku raat. King'āloolē ꞉Yēyiin kubununēē *꞉Tāwuti kukaakukeeyta ꞉kēnyiisyēk chēē chaang' kuchakee katay ꞉bichoo bokōōmuunyēē wōloo kichōbchinē Yēyiin. Kimwooy ng'aleechu /kātākēēmwoowook kule, 
\q1 “Ābērē nto ōyēbchi yiit ra kiyi mwoowook: 
\q2 ‑Mooyaam mētēwoy.” 
\p  
\v 8 Nto kikiiyiitita ꞉Chooswa biiko wōloo kibokōōmuunyēē, nto mēēbērē king'āloolēē ꞉Yēyiin subak bēsyēēt ake nyēbo kāāmuung'to.\x - \xo 4:8 \xt Choos. 22:4\x* 
\v 9 Kunyi, mii ꞉kāāmuung'to nyēbo biikaab Kiriistō.  
\v 10 Chiito nyoo imuunyē āk Yēyiin kukāākōōmuunyēē ꞉nkinee yiisyōōnuutēk kuu yoo kiimuunyēē ꞉Yēyiin yiisyēēnyii.  
\v 11 Okany nanyuun keesyeem wōlēē kiimuuktooy bokiimuuny āk Yēyiin. ‑Mātēwēchākoy ꞉chii ake tukul kulumchi kōchōōng'nātēētaab chuut. 
\p  
\v 12 Boonto ꞉kiyēē mwooyē ꞉Yēyiin kāāmuukēywēēk ānkuyēyiisyē ākookoy. Ng'atiib ꞉ng'ālyoontēētaab Yēyiin miisin kusiir rōōtwo nyoo litaat ꞉wook tukwaay. Chutitooy ꞉ng'ālyoontoonoo ākoy soboontaab chiito āriit, ānkōōbooru tēērchinooyēētaab kiyēē māchē ꞉mooyēēt āk nyēē māchē ꞉Tāmirmiryēēt. Ng'oonkyinē biiko kāāsōōtēywēēkwaa kōōnkēt kiyēē karaam āk nyēē miyaat.\x - \xo 4:12 \xt Isa. 55:11; Ēfēēs. 6:17; 1Bēt. 1:23; Ng'oong'. 1:16\x* 
\v 13 Māmiitē ꞉kiy nyēē wunyaat ām wōlēē mii ꞉Yēyiin. Ng'aanyaat ꞉kiy ake tukul ānkutooku ām taayeetaab Yēyiin nyoo mākōōtiilwēēch ng'aleek. 
\s1 Yēēsu kibkōrōs nyēē wōō 
\p  
\v 14 Okany nanyuun kēēkiilchi kiyēē kiiyēnchinē, kuuyu kēēboontē *kibkōrōs nyēē wōō nyoo mii kibkōōnkōy wōloo mii ꞉Yēyiin. Nyooto ku Yēēsu Lakwataab Yēyiin.\x - \xo 4:14 \xt Ibu. 2:17-18; 3:1, 6; 5:5-6, 10; 7:24-28; 8:1, 3, 6; 9:11\x* 
\v 15 Riirēēnēēch ꞉kibkōrōs nyoo wōō ām kuskuusyēēnyoo, kuuyu ānkoo kimāchoolwookēnoot, /kikeetyem inee ām keel ake tukul kuu wōloo /kēētyēmtēēch nkacheek.\x - \xo 4:15 \xt Ibu. 2:18; 5:2; 7:26; 9:12; 1Yoowa. 3:5\x* 
\v 16 Kunyi, yoo kēēmāchē /kēēyēētyēēchēēch, okany kiinookyi ng'echereetaab bāytooyiisyēētaab Yēyiin nyēē māmiitē ꞉muyātēēt sukuyēētyēēchēēch ām kiisaynyii āk chamateenyii.\x - \xo 4:16 \xt Ēfēēs. 3:13; Ibu. 7:19; 10:19\x* 
\c 5  
\p  
\v 1 /Kēētōōlē kibkōrōs ake tukul nyēē wōō kuchōōnēē wōlēē mii ꞉biiko sukuyēchi Yēyiin yiisyēēt kubo bichooto. Inēmchinē ꞉inee Yēyiin tukuuk ānkubēēlē kōrōsēēk kōōwuunto ng'ōōkisto nyoo kiikuyey ꞉biiko.  
\v 2 Imuuchē kuriiree biiko choo /kēēmoosē ānkukustooy kuuyu kuskus ꞉nkinee.\x - \xo 5:2 \xt Ibu. 2:17-18; 4:15; 7:28\x* 
\v 3 Kiyooto ꞉nyēē māchāktōōs kuyey ꞉inee kōrōsēēk kubo ng'ōōkiswookik cheechii āk chēbo biiko alak.\x - \xo 5:3 \xt Laawi. 9:7; 16:6; Ibu. 7:27; 9:7\x* 
\p  
\v 4 Māmii ꞉chii nyēē tōōlē keey kuyēk kibkōrōs nyēē wōō. Yēyiin nkityō ꞉nyēē kuurē chiito kuyēk kibkōrōs nyēē wōō kuu wōloo kikuurtooy *Āārōn.\x - \xo 5:4 \xt Chuy. 28:1\x* 
\v 5 Ām kēēlto nyēē wuu nyooto, mānāātōōlchi keey ꞉Yēēsu yiisyoonoo bo koonyit kuyēk kibkōrōs nyēē wōō. Nteenee Yēyiin ꞉nyēē kimwoochi kule, 
\q1 “Inyiing' lakwanyuu. 
\q2 Kāāyēku ra kōōn.”\x - \xo 5:5 \xt Ibu. 1:5\x* 
\m  
\v 6 Kimwooy subak ām yēēt ake kule, 
\q1 “+Mēēyēku kibkōrōs ākookoy, 
\q2 kuu Mēlkisētēk.”\x † \xo 5:6 \xt Tyēēn. 110:4\x*\x - \xo 5:6 \xt Ibu. 6:20\x* 
\p  
\v 7 Kumii ꞉Yēēsu kōōrēēt, kisooyē kukuurchinē barak kuriirchinē Yēyiin, nyoo kiimuuchē kusār inee. Kikāsyi ꞉Yēyiin, kuuyu kiyibē keey ng'wēny ꞉Yēēsu ānkiikōōnēmchi keey Yēyiin.\x - \xo 5:7 \xt Māārkō 14:32-42\x* 
\v 8 Ānkoo ki Lakwataab Yēyiin ꞉Yēēsu, ki ākoy kunyalil sukōōnkēt kule koonyit ku kiy nee.\x - \xo 5:8 \xt Filib. 2:8; Ibu. 3:6; 4:15\x* 
\v 9 Yu keewaany ꞉Yēēsu yiisyēēt nyoo kichōbchinē ꞉Kwaan, kuyootyi biiko choo ikoosēē keey inee *soboontaab kibchuulyo.\x - \xo 5:9 \xt Ibu. 7:27\x* 
\v 10 Kiyey kuu nyooto kuuyu /kikeetool inee kuyēk kibkōrōs nyēē wōō kuu Mēlkisētēk.\x - \xo 5:10 \xt Ibu. 4:14; 6:20\x* 
\s1 Ōkiilchi Kiriistō 
\p  
\v 11 Ābērē nto taamwaay chēē chaang' kurubta keey āk ng'aleechuutēchu, nteenee wuuy kuuyu ōyēku biich chēē ‑mōōkāsē ng'al areet akeenke.  
\v 12 Kāyēmāktōōs kukōōyēku kāānēētik, nteenee tōōmāchē /takiineetaak tukuuk choo kyōōtoowunēē. Yoo kātōō-āmē āmit chēbo biich chēē wōōyēch ōmāchē /takiikuuyeenaak chēēko.  
\v 13 Chii nyoo lwēē chē tāku leekwa nyoo ‑mēēnkētē kiyēē karaam āk nyēē miyaat.\x - \xo 5:13 \xt 1Kōōr. 3:1-2; 1Bēt. 2:2\x* 
\v 14 Biiko ꞉chēē imuuchē kwaam āmiikaab biiko chēē wōōyēch ku choo kiikooneet keey kōōnkēt kiyēē karaam āk nyēē miyaat.\x - \xo 5:14 \xt Room. 16:19; 1Kōōr. 14:20; Ēfēēs. 4:14; Ibu. 13:9\x* 
\c 6  
\p  
\v 1 Okany keetas taay nanyuun kēēkich ām lōkōōywēkaab Kiriistō ānkēēsātyi komos kāānēētēywēēchoo kikēētoowunēē. Māyēmāktōōs /kēēkētyinē keey /kiinēētē kule /keeweeksee miyootyēēt nyoo yibchinē biich meet, nto /kiineet kule kookaasee keey ꞉chii Yēyiin.  
\v 2 Mēērook kēēkētyi keey mbo subak kiineet chii kurubta keey āk bātisāniisyēēt, /kēētiinyēē biiko āwunnyēk, ng'eeteetaab meet nto ng'woonintaab kibchuulyo.  
\v 3 Nteenee yoo kacham ꞉Yēyiin, okany keetas taay āk kāānēētēywēēk alak yoo kacham ꞉Yēyiin. 
\p  
\v 4-6 Yoo kiikōōnkēt ꞉chiitaab Kiriistō lēbkēēyyēētaab Yēyiin ankiikuchamcham rōōbēywoontēētaab kibkōōnkōy ānkiikunyōōr Tāmirmiryēētaab Yēyiin, ankuchamcham kāroomnyēētaab ng'ālyoontēētaab Yēyiin, ankiikukas wōlēē wuu ꞉kāāmuukēywēēkaab kōōrēēt nyēē lēēl, nto yityo kutay Kiriistō, kumēētākōōmuuchāktōōs /kēēyisunēē wōlēē mii ꞉miyootyēēt! Yoo kaakutay, kukerkeey nyēē kaakuketita Lakwataab Yēyiin /bokēēkwērtoochi murtooywoontēēt /ānkiinchuruur.\x - \xo 6:4-6 \xt Ibu. 10:26-29; 12:25; 2Bēt. 2:20\x* 
\p  
\v 7 Yoo keechiim ꞉mbareet bēēkaab roobta ankuyey āmiik chēē yēētyēēchinēē keey ꞉biiko choo choonē, mākōōbēruur ꞉Yēyiin mbaraanaa.  
\v 8 Nto yoo kamayey āmit ānkubiityēē ꞉kātooy nto ku wuuyo, kuchuboot ꞉mbaraanaa +/ānkumākiimukuusēē maata lētuunoo.\x - \xo 6:8 \xt Māārkō 4:7, 18-19\x* 
\p  
\v 9 Chōōrōōnuutēkyuu, ānkoo kāāmwoowu kuu nyooto, ānkētē kule ōyēyē ꞉akweek ng'al chēē kāroomēch ōyēku biich chēē /kiikiiraraach kuchurta.  
\v 10 Iyyoong'unēē ꞉Yēyiin manta yoo itiilchinē biich ng'al. Māwuutyēē yiisyēēng'woong' āk chamateet nyoo kyōōboorchi inee ōyēētyēēchinē biikyii ānkutōōtāsē taay ōyēētyēēchinē bichoo.\x - \xo 6:10 \xt Ibu. 10:32-34\x* 
\v 11 Kiyēē māchē ꞉mooyēēnyuu ku kule ōkāng'u kubo kiyēē ōkēnēē keey sōōkich ākoy bēsyēētaab tabanta  
\v 12 simōōburēn. Orub ātēbuutēkaab biiko choo kiikoosēē keey Yēyiin miisin ānkitinyē muytaayeet choo mii wokunyōōru kiyēē kiikukuurtoochi ꞉Yēyiin.\x - \xo 6:12 \xt Ibu. 11:1—12:1\x* 
\s1 Bo man ꞉kiyēē kiikukuurto ꞉Yēyiin 
\p  
\v 13 Yoo kimāchē ꞉Yēyiin kōōtitiir kiyēē kikuurtoochinē Abraam, kōōwoonkyi ām mooyēēnyii kule makootyiich kiyooto, kuuyu kimāmii ꞉chii nyēē ki wōō kusiir inee nyēē kimēēmuuchē koowaal keey ām kaayneetaab chiichoo.  
\v 14 Kimwoochi kule, “+Māābēruuriing'. +Mēēnyōōru muchōkōrōōn chēē chaang'.”\x † \xo 6:14 \xt Toowu. 22:17\x* 
\v 15 Kikānyiis ꞉Abraam ām muytaayeet ānkinyōōr kiyoo /kikēēkuurtoochinē.  
\v 16 Yoo iwoolchinē keey ꞉chii kiito ake kutwēchē kiy nyēē iywēyē. Yooto mākunāmtoochi ꞉ng'aleechaata.  
\v 17 Kuuyu kimāchē ꞉Yēyiin kōōboorchi kāroomin biiko kule ‑mēēmuuchē kuweek ām kiyēē kiikukuurto, kōōkiimēē kiyoo kikuurtooy kaawaaleet.  
\v 18 Kunyi, kiyey ꞉Yēyiin tukuuk āyēēng'. Kiiwoolchi keey ānkukuurto kōōbooru kule mākoy kuweechweech kiyēē kāākumwooy nto kōōbērbēēriis. Kiyey kuu nyooto sukōōtitiirēēch miisin acheek choo kiikēēmwēchi inee kukerekteech sikēēkōōbchi kiyoo kiikēnēē keey.\x - \xo 6:18 \xt Kāāyiit. 23:19\x* 
\v 19 Ititiirēēch ꞉kiyoo kiikēnēē keey kuu bōrōōwēēt nyēē wuuy miisin nyēē /kākēēkwiiliilchi Kitōōkiitaab *Kōōtaab Yēyiin ām kibkōōnkōy.\x - \xo 6:19 \xt Ibu. 9:3\x* 
\v 20 Kiwo ꞉Yēēsu Kitōōkiinoo kōōntōōwēēch kubuntēē ankeet nyēē /kikeeng'aree kōyoo sukusoom Yēyiin kunyōōwēēch kaat ām ng'ōōkiswookikyoo. Kunyoo nanyuun kiikuyēk ꞉Yēēsu kibkōrōs nyēēnyoo nyēē wōō ānkubo ākookoy kuu Mēlkisētēk.\x - \xo 6:20 \xt Toowu. 14:17-20; Tyēēn. 110:4; Ibu. 4:14; 5:6, 10; 7:1-4\x* 
\c 7  
\s1 Kibkōrōs Mēlkisētēk 
\p  
\v 1 Ki bāytooyiintēēt ꞉Mēlkisētēk nyēbo *kiriinkēētaab Sālēēm ānki kibkōrōs nyēbo Yēyiin nyoo tōrōōr. Yoo kichōōnēē ꞉Abraam booryēēt nyoo kiibēlē bāytooyik ang'wan, kutuuyēē ꞉Mēlkisētēk ānkōōbēruur inee.  
\v 2 Kiikoochi ꞉Abraam chiichoo akeenke ām taman nyēbo tukuuk choo kibāru. Ibooru ꞉kaaynaani bo Mēlkisētēk kule ‘Bāytooyiintēētaab churtaayeet’. Ibooru ꞉ng'ālyoontooni bo Sālēēm kule tāloosyēēt. Kunyi boonto ꞉Mēlkisētēk kaayneet ake subak nyēē /kēēkuurē kule ‘Bāytooyiintēētaab tāloosyēēt’.  
\v 3 Māmii ꞉yēē ibooru kwaaniitaab Mēlkisētēk nto ku kaamet āmāmiitē mbo ꞉yēē ibooru areenyii, nto ku bēsyēēt nyēē /kikēēsichēē nto nyēē kimēē. Kibkōrōs ꞉inee nyēē mātinyē toowunēēt nto wōlēē ng'ētēē. I-ārōōru ꞉yuutēyu wōlēē wuunto ꞉yiisyēētaab Lakwataab ꞉Yēyiin. 
\p  
\v 4 Ōsōōtyi baa ꞉akweek wōōyinto nyoo kiboonto ꞉Mēlkisētēk. Kiikoochi inee ꞉kuuko Abraam akeenke ām taman nyēbo tukuukyii tukul choo kibārunēē booryēēt.\x - \xo 7:4 \xt Ibu. 6:20\x* 
\v 5 Kimākyinē ꞉kiruutēkaab *Muusa /kēēyibchinē biiko choo bo kōōtaab kōrōsēēk akeenke ām taman nyēbo tukuuk chēē kiboonto. Kinyōōrunēē ꞉icheek tukuuchoo wōlēē mii mbo ꞉biiko chuut alake ānkoo kibo ꞉icheek tukul Abraam.\x - \xo 7:5 \xt Kāāyiit. 18:21, 26\x* 
\v 6 Ānkoo kimāchōōnēē ꞉Mēlkisētēk kōōtaab kōrōsēēk nyoo kisālu Laawi, kikwēchi ꞉Abraam akeenke ām taman nyēbo tukuuchoo kibāru. Kiibēruur ꞉chiichoo bo kōrōs Abraam nyoo kikuurtoochinē ꞉Yēyiin bērur.  
\v 7 Chiito kwaak nyoo ibēruurē ake ku wōō ꞉nyooto kusiir nyoo /kākiibēruurē.  
\v 8 Ki biich buch ꞉mbo kibkōrōs chēbo kōōtaab Laawi, nteenee kinyōōru akeenke ām taman nyēbo tukuuk chēē kiboonto ꞉biiko. ‑Mēēnkēt ꞉chii wōlēē kichōōnēē ꞉Mēlkisētēk āk wōlēē kiwokung'ētyi ꞉soboonnyii.  
\v 9 Imuuchē ꞉ake kumwooy mbo kule kiikooyto ꞉nkinee kōōtaab Laawi akeenke ām taman bēsyoonoo kubuntēē Abraam,  
\v 10 kuuyu yoo kituuytōōs ꞉Abraam ākoo Mēlkisētēk, kitāku kēbuswoo ꞉Laawi ām suweetaab kuukaanyii Abraam. 
\s1 /Kikeeweech kiruutēkaab Muusa āk bēēlsēētaab kōrōsēēk 
\p  
\v 11 Kiyēyē ꞉mbo kibkōrōs chēbo kōōtaab Laawi yiisyēēng'waa kōōyyoong'unēē kiruutēkaab *Muusa. Nto kiimuuchē kuyey ꞉kiruutēkaab Muusa biiko kuchurta ām bēēlsēētaab kōrōsēēk, nto kibo nee kōōyook Yēyiin kibkōrōs nyēē teer kuu Mēlkisētēk? Kiyēmē oob ꞉kibkōrōs nyoo wōō nyēbo kōōtaab Āārōn?  
\v 12 Kunyi, yoo /kaakiikeeree kōrōsēēkaab kēny kōrōsēēk chēē leelach /ānkiilēēliit mbo kibkōrōs, kumāchāktōōs /kiilēēliit nkicheek kiruutēk.  
\v 13 Wuu nyooto kuuyu kimāchōōnēē ꞉Yēēsu kōōtaab Laawi. Māmii ꞉chii nyēē kiikuyēk kibkōrōs ām kōōto nyēē kichōōnēē ꞉Yēēsu.  
\v 14 Tookunoot kule /kikēēsichē Mokoryoontēēnyoo kuchōōnēē kōōtaab Yuuta, āmāmii ꞉yēē mwooyē ꞉kiruutēkaab Muusa kule imuuchē kukwaanee ꞉mbo kibkōrōs kōyi.\x - \xo 7:14 \xt Toowu. 49:10; Mat. 2:6; Ng'oong'. 5:5\x* 
\p  
\v 15 Kiyēē ityiichē ꞉ng'aleechuutēchu ku kule, kōōkutook ra ꞉kibkōrōs ake nyēē wuu Mēlkisētēk.  
\v 16 Mēēbērē /kikeerub kiruutyēēt nyoo ibooru kōōto nyēē māchāktōōs kukwoonēē ꞉mbo kibkōrōs yoo /kikēēyēyē Yēēsu kuyēk kibkōrōs. Nteenee /kikēēyēyē kuyēk kibkōrōs kurubta keey āk kāāmuukēywēēkaab soboontaab kibchuulyo,  
\v 17 kuu yoo mwooyē ꞉siruutēk kule, 
\q1 “+Mēēyēku kibkōrōs ākookoy, 
\q2 kuu Mēlkisētēk.”\x - \xo 7:17 \xt Tyēēn. 110:4; Ibu. 5:6\x* 
\m  
\v 18-19 Kimēēmuuchē ꞉kiruutēkaab Muusa kuyey chii kuchurta. Kunyi, /kikēēsātyi kiruutēchoo komos, kuuyu kikuskusēch ānki buch. Nto raat kiikēnēē keey kiy nyēē karaam kusiir nyiin ake. Tākyēēch ꞉kiyiitēnyi wōlēē mii ꞉Yēyiin.\x - \xo 7:18-19 \xt Room. 3:20; 7:10, 24; 8:3; Ēfēēs. 2:15; 2Kōōr. 3:6-11; Ibu. 9:9\x* 
\p  
\v 20 Kiikiim ꞉Yēyiin ām kaawaaleet kule yēku ꞉Yēēsu kibkōrōs. Nteenee maneewaal keey yoo kiyēyē biiko alak kuyēk mbo kibkōrōs.  
\v 21 Kimwooy ꞉Yēyiin kurubta keey āk Yēēsu kule, “Kaawaal keey āmēēbērē +maaweech kāāsōōtēywēēkyuu: Inyiing' ꞉kibkōrōs ākookoy.” 
\m  
\v 22 Kunyi, iyyoong'unēē ꞉kiirootyeet nyēē lēēl Yēēsu ānkusiirē nyoo bo kēny.\x - \xo 7:22 \xt Ibu. 8:6\x* 
\p  
\v 23 Ki chaang' ꞉mbo kibkōrōs choo kibo kōōtaab Laawi nyēē ki yoo kame ꞉ake, kōōkēērē ꞉ake.  
\v 24 Nteenee, mākoy /kiikeer Yēēsu kuuyu soboot ꞉inee ākookoy.  
\v 25 Kunyi, kuu yoo soboot ꞉Yēēsu ākookoy ānkusoochinē biiko, imuuchē nanyuun kooraraach kutukul choo yootyinē ꞉inee kēēlto kukwa wōlēē mii ꞉Yēyiin.\x - \xo 7:25 \xt Room. 8:34; Ibu. 10:14; 1Yoowa. 2:1\x* 
\p  
\v 26 Kibkōrōs nyēē wōō ꞉Yēēsu nyēē imuukwēēch kiyēē kēēmāchē. Tiliil ꞉inee nyēē mātinyē ng'ōōki. Kunyoo, /kikiinēmunēē wōloo mii ꞉kibng'ōōkisiisyēk /ānkiitōrōōr ākoy wokutēbi āk Yēyiin ām kibkōōnkōy.\x - \xo 7:26 \xt Ibu. 4:15\x* 
\v 27 Makerkeey ꞉inee ākoo mbo kibkōrōs chuut alak choo wōōyēch choo kibēēlē kōrōsēēk ākookoy kubo ng'ōōkiswookikwaa kurook, nto yityo kookeer chēbo biiko. Nteenee, kiyey ꞉Yēēsu kōrōsyoontēēt akeenke baateey, nto nyooto kukime /sikēēnyōōchi kaat biiko ām ng'ōōkiswookikwaa.\x - \xo 7:27 \xt Room. 6:10; Ibu. 5:3, 9; 7:25; 9:12, 26, 28; 10:10, 12; 1Bēt. 3:18\x* 
\v 28 Kurubta keey āk kiruutēkaab *Muusa, /kikēētōōlē biiko buch kuyēk mbo kibkōrōs chēē wōōyēch. Ānkoo kimii ꞉kiruutēchoo, kiiwaal keey ꞉Yēyiin kutool lakwanyii kuyēk *kibkōrōs nyēē wōō nyoo churtaat ākookoy.\x - \xo 7:28 \xt Ibu. 3:6\x* 
\c 8  
\s1 Kiirootyeet nyēē lēēl 
\p  
\v 1 Ng'ālyoontēēt nyēbo koomānuut ku kule, kēēboontē Kibkōrōs nyoo wōō nyoo mii āwutaab taay nyēbo Yēyiin ām kibkōōnkōy.\x - \xo 8:1 \xt Tyēēn. 110:1; Yēyuut. 2:33; Ibu. 1:3, 13; 4:14; 10:12; 12:2\x* 
\v 2 Yēchinē ꞉inee Yēyiin yiisyēēt ām Kitōōkiitaab *Kōōtaab Yēyiin ām kibkōōnkōy nyoo kiyēytooy ꞉Yēyiin āmēēbērē biiko.  
\v 3 /Kēētōōlē mbo kibkōrōs chēē wōōyēch tukul kōōkoochinē Yēyiin tukuuk ānkubēēlē kōrōsēēk. Kunyi, kuuyu kibkōrōs nyēē wōō ꞉nkinee Yēēsu, kimāchāktōōs kōōkoochi Yēyiin kiy.  
\v 4 Kimēēmuuchāktōōs /keetool Yēēsu kuyēk kibkōrōs yu kitākumii kōōrēēt kuuyu kimābo ꞉inee kōōtaab mbo kibkōrōs choo kiinēmchinē Yēyiin tukuukaab kōrōsēēk kuu wōloo kimwooytooy ꞉kiruutēk.  
\v 5 Kiyēyēē ꞉mbo kibkōrōs yiisyēēt Kōōtaab Yēyiin nyoo mii wōlēēb ng'wēny ku kitōōntōyēētaab nyoo mii kibkōōnkōy. Kimwoochi ꞉Yēyiin Muusa yoo kimāchē kuteech *Kēryēētaab Yēyiin kule, “Māchāktōōs ikas kule 'keeteech kiy ake tukul irub kuu wōloo kāāmwooytoowuung' ām lekem.”\x † \xo 8:5 \xt Chuy. 25:40\x*\x - \xo 8:5 \xt Kolos. 2:17; Ibu. 9:2, 9; 10:1\x* 
\v 6 /Kiikiikoochi Yēēsu yiisyēētaab koomānuut nyoo bo Yēyiin kusiir nyoo kibo mbo kibkōrōs. Ām kēēlto nyēē wuu nyooto, karaam ꞉kiirootyeet nyooto kiyēyē ꞉Yēēsu kusiir nyoo kibo kēny. Irābchinē ꞉kiirootyaanaa tukuuk chēē kāroomēch chēē siirē tukuuk alak choo /kikēēkuurtooy.\x - \xo 8:6 \xt Luuka 22:20; Ibu. 7:22; 8:13; 9:15; 12:24\x* 
\p  
\v 7 Nto kimā kuskus ꞉kiirootyeet nyoo kibo kēny, nto /kimākēēyēyē nyoo lēēl.  
\v 8 Kikas ꞉Yēyiin kuskuusyoonoo, yooto kumwooy kule, “Mii ꞉bēsyēēt kuchōōnii nyēē +maayey kiirootyeet nyēē lēēl āk biikaab kōōrēētaab Isrāyēēl āk chēbo Yuuta.  
\v 9 Mēēbērē makukerkeyiit ꞉kiirootyaani āk nyoo kyāāyēyē āk mbo kuukaanyii yoo kyāārēētootē icheek kung'ēētyēē kōōrēētaab Miisir. Kuuyu manaarub ꞉icheek kiirootyaanaa, a-aste icheek.  
\v 10 Kiirootyeet nyēē +maayey āk biikaab Isrāyēēl ām bēsyōōsyēk choo kwoonii ku nyi: +Māākoochi mākuutēkyuu mētēwookwaa āriit ānkāāsirchi soboonwēkwaa. +Māāyēku Yēyiintēēng'waa ānkuyēk ꞉icheek biikyuu.  
\v 11 Māmii ꞉chii ām icheek nyēē tākōōnēētē laatyeenyii nto biikaab kang'waa kumwoochinē kule, ‘Inkēt Yēyiin,’ kuuyu mākōōnkētoo ꞉biiko tukul kung'eetee lēēkōōk ākoy biiko chēē wōōyēch.  
\v 12 +Māānyōōchi anii icheek kaat ng'ōōkiswookikwaa āmētoochi kutukul.”\x † \xo 8:12 \xt Cherem. 31:31–34\x*\x - \xo 8:12 \xt Ibu. 10:16–17\x* 
\v 13 Yoo kimwooyē ꞉Yēyiin kule ‘lēēl’ ꞉kiirootyaani kōōbooru kule kookuyoosiit ꞉nyoo bo kēny. Nto kiy ake tukul nyoo yōōsiitu kumii wokubotē. 
\c 9  
\s1 Kiiwut ꞉Kiriistō Kōōtaab Yēyiin ām kibkōōnkōy 
\p  
\v 1 Kitinyē ꞉kiirootyeetaab kēny mākuutēk chēē kiiboorchinē biiko wōlēē yēytooy yiisyēētaab Yēyiin ānkimii nkinee *꞉Kōōtaab Yēyiin kōōrēēt.  
\v 2 Kitinyē ꞉kōyoo kisēēnkōōsyēk āyēēng' chēē /kikeeng'aree ankeet. /Kikēēkuurē yoo bo Yaama kule wōlēē tiliil. /Kikiitōōrē yooto kiito nyēē /kiikoochinē taariinek āk meeseet nyēē /kiikoochinē mukaatiinek choo /kiitāboonchinē Yēyiin.\x - \xo 9:2 \xt Chuy. 26:1-3; 25:31-39, 23-30; Ibu. 8:5\x* 
\v 3 /Kikēēkuurē wōliin bo Kitōōk kule wōlēē tiliil miisin.\x - \xo 9:3 \xt Chuy. 26:31-33; Laawi. 16:1-2; Ibu. 6:19; 9:7, 12; 10:20\x* 
\v 4 /Kikiiyiityinē kāābkōrōs nyēē /kikeeyeyee *ta-aabuut nyēē /kēēbēēlēē tukuuk chēē boong'u nyēē anyiny wōliin bo Kitōōk ānkoo sinee kimāmii wōlooto. Nteenee kimiitē ꞉Sāāntukuutaab Kiirootyeet nyēē /kikiiluumee ta-aabuut Kitōōk. Kiboonto ꞉sāāntukuunoo tērēētaab ta-aabuut nyēē kimii ꞉maana āriit, kirōktaab *Āārōn nyēē kilēēlēē ꞉toobtōōk āk rwoontōōk āyēēng' chēē tēbēlyēlēch choo /kikēēsirchi kiruutēk.\x - \xo 9:4 \xt Chuy. 16:31-34; 25:10-22; 30:1-10; Kāāyiit. 17:6-11\x* 
\v 5 Kimii *꞉kēruubiik chēē /kikeekus chēē kikiikubuuyēē kebebaakwaa ng'echereetaab kiisayta ām mwēēnkoonoo. Mēēbērē maabanybaany raat ng'aleek tukul kurubta keey tukuuchu.\x - \xo 9:5 \xt Chuy. 25:18-22\x* 
\p  
\v 6 Ki yoo /kakeetet tukuuchoo tukul kuu nyooto, kubēētii bēsyō ake tukul ꞉mbo kibkōrōs yoo bo Yaama bokuyēyē yiisyēēng'waa.\x - \xo 9:6 \xt Kāāyiit. 18:1-5; 28:1-8\x* 
\v 7 Nteenee ki kibkōrōs nyoo wōō nkit ꞉nyēē kiwēētii Kitōōk areet akeenke ām kēnyiit. Ki yoo wēētii, kuyibē kiisēēnik kubo ng'ōōkiswookikyii ākoo choo kiyēyē ꞉biiko kumēēnkētē.\x - \xo 9:7 \xt Laawi. 16:1-19; Ibu. 9:25; 13:11\x* 
\p  
\v 8 Inēētēēnēēch ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin ng'aleechu kule yoo tākumii ꞉Kōyoo bo Yēyiin ng'wēny, ‑mēēmuuchē ꞉biiko chuut alake kōōwut Kitōōkiinoo.  
\v 9 Iboorwēēch ꞉ng'aleechu raat kule ‑mēēmuuchē ꞉tukuuk chēē /kikiikoochinē Yēyiin āk kōrōsēēk choo /kikēēbēēlē, kōōwuunto kāāsōōtēywēēk chēē miyootēch ām mētēwookaab biiko.\x - \xo 9:9 \xt Ibu. 8:5; 7:19\x* 
\v 10 Rubtooy keey ꞉kiruutēk āk āmiisyēēt, yyēēsyēēt āk ntāsimuut chēē /kiiwuunootē keey. /Kikēēyēyiisyēē kiruutēchoo ākoy kut chokuyey ꞉Yēyiin kiirootyeet nyēē lēēl.\x - \xo 9:10 \xt Laawi. 11:1-47; 15:1-33; Kāāyiit. 19:1-22\x* 
\p  
\v 11 Neennyi, kichokuyēk ꞉Kiriistō kibkōrōs nyēē wōō nyēbo tukuuk chēē kāroomēch choo kōōkutook. Kiiwut ꞉inee Kōōtaab Yēyiin nyoo bo kibkōōnkōy nyoo /kimākēēyēyēē āwuun ankuchurtaat kusiir nyoo bo kōōrooni.\x - \xo 9:11 \xt Ibu. 4:14\x* 
\v 12 Yoo kiiwutē ꞉Kiriistō Kitōōkiitaab *Kōōtaab Yēyiin ām kibkōōnkōy, mānāāwēēto kiisēēnikaab kwēyiiy nto chēbo wuunōōy, nteenee kiikooyto korotiikyii areet akeenke baateey sukuwālāng'wēēch ākookoy.\x - \xo 9:12 \xt Room. 3:25-26; Ibu. 7:27; 9:25; 12:24; 13:12, 20; 1Bēt. 1:18-19\x* 
\v 13 /Kyāānkēēyisēē biiko choo kilēēlootiin kiisēēnikaab kwēyiiyēk āk wuunōōk nto areekaab roorta, /kikiisōōtē kule /kāākiitiliil.\x - \xo 9:13 \xt Kāāyiit. 19:1-10, 17\x* 
\v 14 Bo kwōng'uut ꞉yiisyēētaab Kiriistō kusiir ntāsimuut choo bo kēny. Kiinēm keey ām Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyoo bo kibchuulyo kuyēk kōrōsyoo nyēē churtaat ām wōlēē mii ꞉Yēyiin. Kicham ꞉kāāsōōtēywēēkyoo bo ng'ōōki kutākyēēch meet, nteenee kōōkōōtiliilēēch ra ꞉korotiikyii sikēēyēchi Yēyiin yiisyēēt.\x - \xo 9:14 \xt Room. 7:5-6, 24-25\x* 
\s1 Kiityiich ꞉korotiikaab Yēēsu kiirootyeet nyēē lēēl 
\p  
\v 15 Kiyey ꞉Yēyiin kiirootyeet nyēē lēēl yoo kimēē ꞉Kiriistō /sikēēnyōōchi biiko kaat ām ng'ōōkiswookikwaa chēē kiyēyē kumii ng'wēnyuutaab ꞉kiirootyaanaa bo kēny. Kiyey kuu nyooto sukunyōōr ꞉biiko choo kuurē ꞉Yēyiin bērurtaab kibchuulyo nyoo kikuurtoochinē.\x - \xo 9:15 \xt Ibu. 8:6\x* 
\v 16 Yoo kamwaayta ꞉chii yoo kaakuriik kume /kēērōōbchi biiko alak tukuukyii, mānyōōru ꞉bichoo tukuuchoo ākoy yoo kāākutook man kule kaakume ꞉chiichooto.  
\v 17 Nāmtoochinē ꞉ng'ālyoontoonoo yoo kaakume ꞉chiito āmēēbērē yoo tākusoboot.  
\v 18 Ki yoo sukunāmtoochi ꞉kiirootyeet nyoo kibo kēny, ki ākoy /keebakach ꞉tyoony.  
\v 19 Yu kikiikumwoochi *꞉Muusa biiko kiruutēk tukul, kunam sokēēkaab *yuusob nyēē /kikeenaankuyee sabur chēē sālootiin nyēē arraa ankooluumta kiisēēnikaab wuunōōk āk chēbo kwēyiiyēk\f + \fr 9:19 \ft Mātinyē ꞉siruutēk alake ng'aleechu: ‘āk chēbo kwēyiiyēk’.\f* chēē /kikeetasee bēēko ānkuyisēē kitaabuutaab kiruutēk āk biiko tukul  
\v 20 kumwooyē kule, “Kiisēēnik ꞉chu chēē ikiimē kiirootyeet nyoo mwooyē ꞉Yēyiin kule orub.”\x † \xo 9:20 \xt Chuy. 24:8\x* 
\v 21 Kiyisēē ꞉Muusa subak kiisēēnik Kēryēētaab Yēyiin āk tukuuk tukul choo /kēēyēyiisyēē ām wōlooto.  
\v 22 Mwoowēēch ꞉kiruutēkaab Muusa kule /kēēyēyiisyēē kiisēēnik /kiitiliilēē tukuuk chēē chaang'. Māmii mbo ꞉nyooyeetaab kaat yoo māmii ꞉kiisēēnik.\x - \xo 9:22 \xt Laawi. 17:11\x* 
\p  
\v 23 /Kikiitiliilēē *Kōōtaab Yēyiin nyēbo kōōrooni kiisēēnik ku kitōōntōyēētaab Kōōtaab Yēyiin nyoo miitē kibkōōnkōy. Nteenee tēērchiintōōs ꞉Kōōtaab Yēyiin bo kibkōōnkōy āk nyi mii kōōrooni kuuyu māchē ꞉nyoo bo kibkōōnkōy kōrōsyoontēēt nyēē kiimoot miisin.\x - \xo 9:23 \xt Ibu. 8:5\x* 
\v 24 Mānēēwut ꞉Kiriistō Kitōōkiinoo bo Yēyiin nyoo kiyēyē ꞉biiko ānku kitōōntōyēētaab nyoo bo man, nteenee kiwēēwēēch ꞉inee wōlēē mii ꞉Yēyiin suwokōōyyoong'wēēch.  
\v 25 Mēēbērē kiiwut ꞉Kiriistō kibkōōnkōy areet chēē chaang' kōōkooyto keey kuu wōloo kiiwutitooy ꞉kibkōrōs nyēē wōō Kitōōkiinoo bo kōōrooni ām kēnyiit ake tukul kuboontootē kiisēēnikaab tyoong'in.  
\v 26 Nto kiwuu nyooto, nto kiikunyalilaan ꞉Kiriistō areet chēē chaang' kuchakee yoo /kikēēyēyēē kōōrēēt. Nteenee kiinēm keey ꞉Kiriistō areet akeenke baateey yu kikiikuriik ꞉tabanta kuyēk kōrōsyoo sukōōsyēēnto kāāmuukēywēēkaab ng'ōōkisto.\x - \xo 9:26 \xt Ibu. 7:27\x* 
\v 27 Mēē ꞉chii ake tukul meet akeenke, nto yityo kōōtiilchi ꞉Yēyiin ng'aleekyii.  
\v 28 Ām kēēlto nyēē wuu nyooto kichamta keey ꞉Kāārārookiintēēt kume meet akeenke sukōōnēmto ng'ōōkiswookikaab biiko chēē chaang'. Mākuchō subak ꞉Kāārārookiintēēt āmēēbērē chokōōnēmu subak ng'ōōkiswookikaab biiko, nteenee chōōnii chokōōrāroochē biiko choo ikēnēē keey inee.\x - \xo 9:28 \xt Māārkō 10:45; Yoowa. 1:29; Kala. 1:4; 1Tēm. 2:6; Ibu. 9:14, 26; 10:10, 12, 14; 1Yoowa. 2:2\x* 
\c 10  
\p  
\v 1 Ki kitōōntōyēēt ꞉kiruutēkaab *Muusa nyēbo tukuuk chēē kāroomēch chēē kimii kukwoonii. ‑Mēēmuuchē ꞉kiruutēchooto āk kōrōsēēk choo yibu ꞉biiko /sikēēbēēlē kwaak ām kēnyiit ake tukul kuyey bichoo kuchurta.\x - \xo 10:1 \xt Kolos. 2:16-17; Ibu. 7:18-19; 8:5\x* 
\v 2 Nto kiiwuuntoochinē ꞉kōrōsēēchoo bichoo ng'ōōkiswookikwaa kutukul, nto kiiyyoong'tooy ꞉bēēlsēētaab kōrōsēēk ānkuwuutyēē ng'ōōki ake tukul nyēē kiikuyey.  
\v 3 Kiisōōtyinē buch ꞉bēēlsoonoo bo kōrōs biiko ng'ōōkisng'waa ām kēnyiit ake tukul,\x - \xo 10:3 \xt Ibu. 9:7\x* 
\v 4 kuuyu kimēēmuuchē ꞉kiisēēnikaab wuunōōy āk chēbo kwēyiiy kōōwuunto ng'ōōkiswookichoo.  
\v 5 Kunyi, yu kichōōnii ꞉Yēēsu kōōrooni, kimwoochi Yēyiin kule, 
\q1 “Kimēēmāchē bēēlsēētaab kōrōs āk tukuuk chēē /kēēkōōniing', 
\q2 nteenee kiichōbwoo bōōrto ākooytē. 
\q1  
\v 6 ‑Mēēng'ērēkyinē kōrōsēēk choo /kēēbēēlē kutukul 
\q2 nto ku choo /kiibuuktēē ng'ōōkisto. 
\q1  
\v 7 Yooto amwaay kule, 
\q1 ‘Āchōboot ōō, Yēyiin, 
\q2 ayey kiy ake tukul nyoo imākwoo ayey, 
\q3 kuu wōloo mwooytooy ꞉siruutēk kurubta keey anii.’ ”\x † \xo 10:7 \xt Tyēēnwookik 40:6-8\x* 
\m  
\v 8 Kinyooyee kumwooy kule, “Kimēēng'ērēkyinē tukuuk chēē /kēēkōōniing' āk tyoong'in choo /kēēbēēlēē kutukul nto kōrōs choo /kiibuuktēē ng'ōōkisto.” Kimwooy kuu nyooto ānkoo /kikēēyēyē kōrōsēēchu kurubta keey āk wōlēē wuu ꞉kiruutēk.  
\v 9 Nto mii yoo, kumwooy kule, “Āchōboot ōō, Yēyiin, ayey kiy ake tukul nyoo imākwoo ayey.” Kunyoo, kiinēmto ꞉Yēyiin kiirootyeet nyoo kibo kēny ankookeeree kiirootyeet nyēē lēēl.  
\v 10 /Kikiitiliilēēch kuuyu kiyey ꞉Yēēsu Kiriistō kuu wōloo kimāktooy ꞉Yēyiin ānkōōkooyto soboonnyii kunyil akeenke baateey.\x - \xo 10:10 \xt Ibu. 7:27\x* 
\p  
\v 11 Yēyē ꞉mbo kibkōrōs chēbo Yuutayeek yiisyēēt bēsyō ake tukul kubēēlē kōrōsēēchooto areet chēē chaang' āmēēmuuchāktōōs kōōnēmto ꞉bēēlsooni bo kōrōs ng'ōōkiswookik.\x - \xo 10:11 \xt Kāāyiit. 28:1-8\x* 
\v 12 Nteenee, yoo kiikooytooy keey ꞉kibkōrōs nyēēnyoo areet akeenke baateey, wokōōbuurēē āwutaab taay nyēbo Yēyiin.\x - \xo 10:12 \xt Ibu. 8:1\x* 
\v 13 Mii wōlooto raat kukānyiisyē ākoy bēsyēēt nyēē +/mākiisyēēntēē buunikyii.\x † \xo 10:13 \xt Tyēēn. 110:1\x*\x - \xo 10:13 \xt Choos. 10:24; 1Kōōr. 15:25; Ibu. 1:13\x* 
\v 14 Kiyey ꞉meetaab Yēēsu nyoo kiinēmu keey kunyil akeenke sukuchurta ākookoy ꞉biiko choo /kōōkiitāboonchi Yēyiin. 
\p  
\v 15 Chāmchiintōōs ꞉nkinee Tāmirmiryēētaab Yēyiin āk ng'aleechaa kumwooyē kurook kule,  
\v 16 “Kiirootyeet ꞉nyi nyēē +maayey āk bichoo ām bēsyōōsyēk choo kwoonii. +Māākoochi mākuutēkyuu mētēwookwaa āriit ānkāāsirchi soboonwēkwaa.” 
\m  
\v 17 Nto yityo, kumwooy kule, “+Māāmētoochi ng'ōōkiswookikwaa āk choolwookātēēng'waa.”\x - \xo 10:17 \xt Cherem. 31:33-34; Ibu. 8:10-12\x* 
\v 18 Yoo /kāākēēnyōōwēēch kaat nanyuun, mēēbērē tākumāchāktōōs /kēēbēēlē kōrōs. 
\s1 Okany kēēlēēkityi Yēyiin 
\p  
\v 19 Mbo ng'eetaabiya, kēēbēētii nyēē ‑mākēēmuuytōōsii Kitōōkiitaab *Kōōtaab Yēyiin ām kibkōōnkōy, kuuyu kiwasta ꞉Yēēsu korotiikyii kubo acheek.\x - \xo 10:19 \xt Room. 5:2; Ēfēēs. 3:12; Ibu. 4:16; 9:8\x* 
\v 20 Kiyootwēēch ꞉inee kēēlto nyēē lēēl nyēē irēētootēēch ākoy wōlēē mii ꞉Yēyiin kēēbuntēē ankeet nyoo kikiiyeel Kitōōkiitaab Kōōtaab Yēyiin. Kēēli lēēl ku Yēēsu nyoo soboot.\x - \xo 10:20 \xt Mat. 27:51; Ibu. 9:3, 14-15\x* 
\v 21 Kēēboontē kibkōrōs nyēē wōō nyoo bāwēēch.\x - \xo 10:21 \xt Ibu. 4:14; 3:6\x* 
\v 22 Okany kēēlēēkityi Yēyiin ām manta kiikoosēē keey inee kutukul, kuuyu /kiikēēyisēēnēēch korotiikaab Yēēsu /ānkiiwuunēēnēēch bēēko chēē tiliilēch, simēētākiisōōtē tukuuk chēē miyootēch choo kikēēyēyē.\x - \xo 10:22 \xt Ēsēk. 36:25; Ēfēēs. 5:26\x* 
\v 23 Māchāktōōs kēēkiilchi miisin kiyēē kiikēnēē keey, kuuyu Yēyiin nyoo /kiikoosēē keey ꞉nyēē kikuurtooy kiyooto.\x - \xo 10:23 \xt 1Kōōr. 1:9; Ibu. 4:14\x* 
\v 24 Okany kiirōōtootē wōlēē +mākiititiirtooy keey ām chamateet ānkēēyēyē tukuuk chēē kāroomēch.\x - \xo 10:24 \xt Ibu. 13:1\x* 
\v 25 ‑Mookany keebakaakte tuuyōōsyēkyoo choo bo kwaak kuu yoo kiikubakaakta ꞉alake. Okany kiikiimē keey miisin, kuuyu ōkāsē kule miitē kulēēkitiitu ꞉bēsyēētaab tabanta.\x - \xo 10:25 \xt Yēyuut. 2:42; 1Kōōr. 1:13; Filib. 4:5; Ibu. 1:13\x* 
\p  
\v 26 Nto yoo kāākēēnyōōru ng'ālyoontēētaab manta ānkēēkwētyi kēēyēyē ng'ōōkisto, māmii ꞉kōrōsēēk alake tukul chēē tākōōwuuntoowēēch ng'ōōkiswookichoo.  
\v 27 Kēēkānyoonu /kiiruusteeneech mayaa yong'oos nyoo mākōōmukuus buunikaab Yēyiin!\x - \xo 10:27 \xt Isa. 26:11; 1Tēēs. 1:5-10; Ibu. 9:27; 12:29\x* 
\v 28 Ki yoo katay ꞉chii kurub kiruutēkaab *Muusa ‑/mākēēriirēē nteenee /kikēēbākāchē yoo biiko āyēēng' nto ku sōmōk ꞉chēē kikāsē ng'aleechaa.\x - \xo 10:28 \xt Kiruu. 17:6-7; 19:15\x* 
\v 29 Mākung'woonchi nyēē tyaa ꞉chiito nyoo kamoonta Lakwataab Yēyiin ankuchwees korotiikaab kiirootyeenyii choo kiitiliilē chiichooto. Kōōkōōng'woonchi ꞉chiichoo sōō, nyēē tyaa Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyoo bo kiisayta!\x - \xo 10:29 \xt Ibu. 6:4-6\x*\x - \xo 10:29 \xt Māārkō 3:29; Ibu. 6:6; 9:12; 2:3\x* 
\v 30 Kiinkētē ꞉acheek Yēyiin nyoo kimwooyē kule, “Anii ꞉nyēē āyooku.”\x † \xo 10:30 \xt Kiruu. 32:35\x* /Kēēmwooyē subak kule, “Mākōōtiilchi ꞉Yēyiin biikyii ng'aleek.”\x † \xo 10:30 \xt Kiruu. 32:36\x* 
\v 31 Yong'oos sōō, nyēē tyaa yoo /kākiirēkēērchiing' āwunnyēkaab Yēyiin! 
\s1 Māchāktōōs ōmuytoochi 
\p  
\v 32 Osoot bēsyōōsyēchoo kibo taay yoo kyōōnyōōru lēbkēēyyēētaab Yēyiin. /Kikēēwusook nyēē kōrōōm, nteenee kyoomuyte.  
\v 33 Kimii mbo ꞉bēsyōōsyēk alake chēē /kikēēmōrook /ānkēēwusook, nto ām bēsyōōsyēk alak kyōōtiiyē mbo ng'eetaabkoomēt choo /kikēēyēchinē ng'aleechaata.  
\v 34 Kyōōkāsyinē kiisayta biikaab Kiriistō alak choo /kakeerat ānkyōōng'ērēchē mbo yoo /kikiinēmunēēnook tukuukwook, kuuyu kyōōnkētē kule ōboontē kiyēē karaam kusiir tukuuchooto ānku nyēē mābēku.\x - \xo 10:34 \xt Ibu. 11:26; 13:14; 1Bēt. 1:4-5\x* 
\p  
\v 35 Kunyoo, otas taay ōkoosēē keey Yēyiin nyoo mākutuwēnēēnook kiy nyēē wōō miisin.  
\v 36 Māchāktōōs ōyēyē kiyēē māchē ꞉Yēyiin ām muytaayeet sōōnyōōru kiyēē kikuurtoowook.\x - \xo 10:36 \xt Room. 5:3; Ibu. 3:14; 6:11-12; 12:1; Yāāk. 1:3-4, 12; 5:11; 2Bēt. 1:6\x* 
\v 37 Mwooyē ꞉siruutēk kule, “Mākuchō ām lēēkitō ꞉nyooto chōōnii nyēē ‑mēēkooyē keey.  
\v 38 Nyōōru soboonto ꞉chiito nyoo churtooy kubo kaakaaseenyii. Nteenee ‑māāng'ērēkyinē yoo ituytuuyootē.”\x † \xo 10:38 \xt Aabakuuk 2:3-4\x*\x - \xo 10:38 \xt Room. 1:17; Kala. 3:11\x* 
\v 39 ‑Mākēēyēku akeenke āk choo ituytuuyootē ānkubootyootiin nteenee, kēēboontē keey choo ikoosēē keey Yēyiin ānkumii /bokiirāroochē.\x - \xo 10:39 \xt 1Bēt. 1:9\x* 
\c 11  
\s1 Kaakaaseet 
\p  
\v 1 Yoo kiikoosēē keey Yēyiin kuyityiintōōs ꞉kiyēē kiikēnēē keey ānkuyēyēēch ꞉kaakaaseet kiikēnēē keey tukuuk chēē ‑/mākēēkāsē.\x - \xo 11:1 \xt Room. 8:24-25; 2Kōōr. 4:18; 5:7\x* 
\v 2 /Kikeeng'alaalee mbo kuuko nyēē karaam kuuyu kiikoosēē Yēyiin. 
\p  
\v 3 Kuuyu kiikoosēē keey Yēyiin, kiinkēt kule yoo kimwooyē ꞉Yēyiin ng'ālyoo, kuyeyakay ꞉barak āk ng'wēny. Kikwaanee ꞉tukuuk choo /kēēkāsē wōlēē mii ꞉choo ‑/mākēēkāsē.\x - \xo 11:3 \xt Toowu. 1:1; Tyēēn. 33:6, 9; Room. 4:17\x* 
\p  
\v 4 Kuuyu kiikoosēē keey ꞉Ābēl Yēyiin, kuyey kōrōsēēk chēē kicham ꞉Yēyiin kusiir choo kibo Kaayin. Kicham ꞉Yēyiin kōrōsēēchoo, kōōbooru kule kichurtaat ꞉Ābēl. Ānkoo kime ꞉Ābēl, tākōōrwookyinē biich kubuntēē kaakaaseenyii.\x - \xo 11:4 \xt Toowu. 4:3-10\x* 
\p  
\v 5 Kuuyu kiikoosēē keey ꞉Enok Yēyiin, /kēēyib kuwo kibkōōnkōy kusoboot nyēē /manaabokeekas subak. Nto kutoombo /kēēyibē Enok kuwo kibkōōnkōy, /kikēēmwooyē kule kikiikoong'ereech Yēyiin.\x - \xo 11:5 \xt Toowu. 5:21-24\x* 
\v 6 Māmii ꞉chii nyēē ing'ērēēchē Yēyiin yoo ‑mēēkoosēē keey inee. Nto chii nyoo māchē kulēēkityi Yēyiin, kumāchāktōōs kōōyēnchi kule miitē ꞉Yēyiin ānkutuwēnē biiko choo chēēng'ē inee. 
\p  
\v 7 Kuu yoo kiikoosēē keey ꞉Noowa Yēyiin, kuteech mwēēnkēēt nyēē kiisoob kanyii. Kikoonyit ꞉inee kiyēē kimwoochinē ꞉Yēyiin kurubta keey ākoo tukuuk chēē mānāātook bēsyēēt ake. Kiiyēnchi ꞉Noowa ām kēēli kule kimisyinē /kiikarbuus kōōrēēt. Kichamta inee ꞉Yēyiin kubo kaakaaseenyii.\x - \xo 11:7 \xt Toowu. 6:13-27; 1Bēt. 3:20\x* 
\p  
\v 8 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Abraam Yēyiin, kukoonyit yoo kimwoochinē ꞉Yēyiin kule kuwuuchi kōōr nyēē kimēēnkētē nyēē kimii wokōōkoochinē ꞉Yēyiin.\x - \xo 11:8 \xt Toowu. 12:1-5\x* 
\v 9 Kiminy ꞉inee kōōroonooto kikiikukuurtoochi ꞉Yēyiin ku soboyiin. Kiminyē kēryōōnik ānkiminy ꞉nkicheek mbo Isaka āk Yāākōbō kōōroonooto /kikēēkuurtoochinē.\x - \xo 11:9 \xt Toowu. 35:27\x* 
\v 10 Kikānyoonu ꞉Abraam *kiriinkēēt nyēē wēētii kibchuulyo nyoo kimākusisin ꞉Yēyiin ankuteech.\x - \xo 11:10 \xt Ibu. 13:14\x* 
\p  
\v 11 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Saara nyoo ki sōōn Yēyiin, kunyōōr leekwa ānkoo ankikiikuyoosiit miisin. Kiisoot ꞉Saara kule yemaat /kiikoosēē keey Yēyiin nyoo kikuurtoochinē inee leekweet.\x - \xo 11:11 \xt Toowu. 17:19; 18:11-14; 21:2; Room. 4:19-20\x* 
\v 12 Kunyoo, kichokuyoot ꞉chiito akeenke nyēē kikiikuriich meet, lēēkōōk chēē chaang' miisin kuu kookeelik nto ng'aayneetaab sakaramteetaab araarayta.\x - \xo 11:12 \xt Toowu. 12:2; 2Kōōr. 1:9\x* 
\p  
\v 13 Kibēk ꞉bichu tukul chu kiikoosēē keey Yēyiin kumānāānyōōr kiyēē kikiikukuurto ꞉Yēyiin, nteenee kitoobēnchi buch wōlēē lōō ankukanyaan. Kichāmchiin kule ki sobooy ꞉icheek ām kōōrēēt.\x - \xo 11:13 \xt Mat. 13:17; Yoowa. 8:56\x* 
\v 14 Yoo mwooyē ꞉biiko ng'aleek chēē wuu chuutēchu kōōbooru kule mii kukānyoonu kōōrēēt ake.  
\v 15 Nto kiisōōtyēēchinē ꞉bichoo kōōroonoo kikwoonēē, nto kiiyēēyē.  
\v 16 Nteenee, kimāchē miisin ꞉bichu kōōr nyēē karaaran miisin, nto nyooto ku Kaab Yēyiin. Kunyoo, ng'ērēchē ꞉Yēyiin yoo kuurē ꞉bichoo inee kule Yēyiintēēng'waa, kuuyu kiikuchōbchi bichooto *kiriinkēēt ām kibkōōnkōy.\x - \xo 11:16 \xt 2Tēm. 4:18; Chuy. 3:6, 15; Ibu. 13:14\x* 
\p  
\v 17 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Abraam Yēyiin, kicham kōōkooyto wērinyii akeenke baateey /keeyeyee kōrōsēēk yoo kityēmē inee ꞉Yēyiin,\x - \xo 11:17 \xt Toowu. 22:1-14; Yāāk. 2:21\x* 
\v 18 ānkoo kikiikukuurtochi ꞉Yēyiin kule, “Isaka ꞉nyēē makuroobta siintaaryeeng'uung'.”\x † \xo 11:18 \xt Toowu. 21:12\x* 
\v 19 Kiinkēt ꞉Abraam kule imuuchē ꞉Yēyiin koong'eetee biiko meet. Kunyi, /kikēēkētyi Isaka nyēē kitāmēē.\x - \xo 11:19 \xt Toowu. 22:2, 5; Room. 4:21; 2Kōōr. 1:9\x* 
\p  
\v 20 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Isaka Yēyiin, kiibēruurchi Yāākōbō āk Esaawu tukuuk choo kimii bokukwoonii.\x - \xo 11:20 \xt Toowu. 27:27-29, 39-40\x* 
\p  
\v 21 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Yāākōbō Yēyiin, kiibēruur wērikaab Yōōsēēf yooto kimii wokumēē. Kitiiyēē keey ꞉Yāākōbō kirōknyii ankusaay Yēyiin.\x - \xo 11:21 \xt Toowu. 47:31—48:20\x* 
\p  
\v 22 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Yōōsēēf Yēyiin, kimwooy yoo kimēē wōlēē kimākōōrēētoonunto ꞉Yēyiin Isrāyēēliik kung'ēētyēē Miisir ānkumwooy wōlēē +/mākēēriibto koyikyii.\x - \xo 11:22 \xt Toowu. 50:24-25; Chuy. 13:19\x* 
\p  
\v 23 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉sikiikaab *Muusa Yēyiin, kuwuny inee ārook sōmōk. Maneeywey ꞉sikiichoo kiyēē kikiikoobaraasta ꞉bāytooyiintēēt kuuyu kikas kule kikaraaran ꞉wēēroo.\x - \xo 11:23 \xt Chuy. 2:2; 1:22\x* 
\p  
\v 24 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Muusa Yēyiin, kutay yu kāwokuwōōyiit /kēēkuur kule wēritaab chēēbtaab bāytooyiintēētaab Miisir.\x - \xo 11:24 \xt Chuy. 2:10-12\x* 
\v 25 Kikwey ꞉Muusa kunyalil āk biikaab Yēyiin kusiir kwoonyinkyi ꞉ng'aleekaab leles choo māyitē wuy.  
\v 26 Kikas kule kikaykay /kēēwus kuu Kāārārookiintēēt, kuuyu kikānyoonu miisin kiyēē +/mākēētuwēnēē kusiir yoo kātānyōōru bāytit nyēbo Miisir.\x - \xo 11:26 \xt Ibu. 12:2; 13:13\x* 
\v 27 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Muusa Yēyiin, kung'eetee kōōrēētaab Miisir nyēē mānāāmuyēē kōrōōmātēētaab bāytooyiintēētaab Miisir. Kimuytoochi kuuyu wuu nyēē kikāsoonu Yēyiin nyoo ‑/mākēēkāsē.\x - \xo 11:27 \xt Chuy. 11:4-8; 12:51; 13:21-22\x* 
\v 28 Kuuyu kiikoosēē keey ꞉Muusa Yēyiin, kumwoochi Isrāyēēliik kwaam *Saakweetaab Keeytaayeet ānkumwoochi kuyisēē kiisēēnik kurkootik simabakach *꞉malayikeetaab Yēyiin wērikaab Isrāyēēliik choo kibōōrēētōōk.\x - \xo 11:28 \xt Chuy. 12:1-14\x* 
\p  
\v 29 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Isrāyēēliik Yēyiin, kwaay Araarayta nyēē Arraa nyēē kiyey ꞉Yēyiin kuyaam. Nto yu kibērē ꞉Miisiriik kwaay, kubakach ꞉bēēko.\x - \xo 11:29 \xt Chuy. 14:21-29\x* 
\v 30 Kuuyu kiikoosēē keey ꞉Isrāyēēliik Yēyiin, kōōmuutmuut kiriinkēētaab Yēērikō bēsyōōsyēk tisab, yooto kuluulcho ꞉tōōtōōsyēkaab *kiriinkoonoo.\x - \xo 11:30 \xt Choos. 6:12-21\x* 
\p  
\v 31 Nto kuuyu kiikoosēē keey ꞉Raa-ab nyoo ki chēēmurēnnyoo Yēyiin kutaach yōōtiikaab Isrāyēēliik. Kiyey ꞉yooto ‑/makeebakach inee āk bichoo kikōchōnkyinē Yēyiin.\x - \xo 11:31 \xt Choos. 6:23\x* 
\p  
\v 32 Ara, mataamwaay nee? Yibē āsiiswēk chēē chaang' yoo kāālē ātētu kiyēē kiyey ꞉Kiityōōn, Barak, Sāmsōōn, Cheefta, *Tāwuti, Sāmwēēl ākoo *wōōrkooyikaab Yēyiin.\x - \xo 11:32 \xt Kiir. 4:4—5:31; 6:11—8:32; 11:1—12:7; 13:2—16:31; 1Sām. 16:1, 13; 1Bāy. 2:11\x* 
\v 33 Kuuyu kiikoosēē keey ꞉bichoo Yēyiin, kubooryēē kōōrōōsyēk ānkōōbēl, kuyey kiyēē churtaat, kunyōōr kiyēē kikiikukuurtoochi ꞉Yēyiin, kiimooltuutākiis ꞉ng'ētuunyēk kumayeyee bichoo kiy,\x - \xo 11:33 \xt Kiir. 14:6-7; 1Sām. 17:34-36; Tān. 6:1-28\x* 
\v 34 koomuukta kāāmuukēywēēkaab maata nyēē kiyong'oos ankuchililee chōōkiinēk. Kiweek ꞉kuskuusyēētaab bichoo kuyēk kiimnātēēt. Kikōrōmiitu ām booryēēt ānkōōsyēēnto lukēētaab booryēēt nyēbo kōōrēēt ake.\x - \xo 11:34 \xt Tān. 3:23-25\x* 
\v 35 Kitaach ꞉kooruuk biikwaa chēē king'ēētyēē meet. /Kikiinyaliil bichoo alak /ankeebakach kuuyu kitay kumēto kaakaaseeng'waa kumāchē kule /sikiing'eetee meet sukunyōōr soboonto nyēē karaam kusiir nyoo bo kōōrooni.\x - \xo 11:35 \xt 1Bāy. 17:17-24; 2Bāy. 4:18-37\x* 
\v 36 /Kikiintosuur alak /ānkēēbir, /keerat alak /ankeekerta kāābrātiisyō.\x - \xo 11:36 \xt Cherem. 20:2; 37:15\x* 
\v 37 /Kikeewiiree alak rwoontōōk kumēēyo, /keemurmuree alak musumēēnoonik, nto alak /keebakachee chōōkiinēk. Kiilaach ꞉alake mākātōōkaab kēēchiir āk ng'oroor. Ki bānoon ānkōōmbāchootē, nyēē kiwusootiin ānkunyālilootiin.\x - \xo 11:37 \xt 2Tēt. 24:21; Cherem. 26:23\x* 
\v 38 Kiming'ootē suurkwēēn, lekemoos, kēbēnoon ānkuwunyootēē keey ng'wēēnoon. Ki kāroomēch ꞉icheek miisin nyēē kimānyoolchinē kōōrooni.  
\v 39 /Kikēēng'āloolēē bichoo nyēē karaam kuuyu kiikoosēē keey Yēyiin, nteenee mānāānyōōr kiyēē kikuurtoochi ꞉Yēyiin,  
\v 40 kuuyu kiikuchōbwēēch ꞉inee kiy nyēē karaam miisin. Kimāchē kule kunyōōr ꞉bichooto āk acheek kiyoo /kēētuwēnēēnēēch yoo kaakeeyit tabanta. 
\c 12  
\s1 Ōmuytoochinē kuu Yēēsu 
\p  
\v 1 Tākēēmiitē ꞉acheek keeweetaab labateet kēēlābātē ānkēēmuutwēēch ꞉biiko chēē chaang' choo kisimkookaasee keey Yēyiin. Kunyoo, okany kēēmētē kiy ake tukul nyēē rikirēēch ānkiitiliil keey ām wōlēē mii ꞉ng'ōōkiswookik choo nooynooyēēch ānkēēmuytoochi keelabat.\x - \xo 12:1 \xt 1Kōōr. 9:24-25; Ibu. 10:36\x* 
\v 2 Okany kiirōōtootē Yēēsu nyoo intōōwēēch kiikaasee keey Yēyiin. Tāsē taay ꞉inee kōōtitiirēēch ākoy tabanta. Maneechuchuuy keey yoo kinyālilē nteenee kichamta keey kume ām keel nyēbo kāāntosuurāt ām murtooywoontēēt kubo ng'erekweek chēē kimii kukānyoonu. Nto mii yoo, wokōōbuurēē āwutaab taay nyēbo Yēyiin kubāytooyiis ꞉tukwaay.\x - \xo 12:2 \xt Ibu. 2:10; 13:13; 8:1\x* 
\v 3 Kimuytoochi ꞉Yēēsu wēchēētaab kibng'ōōkisiis. Kunyi, osoot baa kiyēē kibuntēē ꞉inee, simōōchoosyē ānkubēkwook ꞉moonik. 
\s1 Chuulēēch ꞉Yēyiin 
\p  
\v 4 Mānōōbooryēē ꞉akweek mbo miyootyēētaab kōōrooni kut owaste korotiikwook.  
\v 5 Ōrōōtootē kiyēē mwooyē ꞉siruutēk kurubta keey akweek choo ōyēku lōkōkaab Yēyiin. Mwooyē ꞉siruutēk kule, 
\q1 “Lakwanyuu, ‑meetay yoo kachuuling' ꞉Yēyiin 
\q2 nto kumeeying' keey ꞉moo yoo kāyisuung' 
\q1  
\v 6 kuuyu chuulē ꞉Yēyiin chii nyoo chāmē 
\q2 ānkubāsē nyoo yibē kule lakwanyii.”\x † \xo 12:6 \xt Kāālēwēnik 3:11-12\x*\x - \xo 12:6 \xt Ng'oong'. 3:19\x* 
\p  
\v 7 Yoo /kēēmii /kēēchuulook ōmuytoochinē, kuuyu yibook ꞉Yēyiin kuu lōkōkyii. Ara, miitē man ꞉leekwa nyēē māchuulē ꞉kwaan?\x - \xo 12:7 \xt Kiruu. 8:5\x* 
\v 8 Yoo /kamakeechuulaak kuu yoo /kēēchuulē lēēkōōy, kōōbooru kule ‑mōōyēku lōkōkaab ꞉kayta, nteenee ōyēku lēēkōōy chēbo saang'.  
\v 9 Kikēēboontē ꞉tukul mbo baaba chēē kichuulēēch ānkikiiywēyē. Kunyi kiiywēyē sōō, kule nee Baaba Yēyiin nyoo kēēnyōōrunēē soboonto?  
\v 10 Kichuulēēch ꞉mbo baaba choo bo kōōrēēt ām bēsyōōsyēk chēē ng'ēri kuu wōlēē kikāstooy ꞉icheek. Nteenee chuulēēch ꞉Yēyiin sikēētililiitu kuu inee.\x - \xo 12:10 \xt Mat. 5:48; 2Bēt. 1:4\x* 
\v 11 Ng'woonchēēch yoo /kēēchuulēēch āmēēng'ērēēchēēch. Nteenee mākōōnkēt ꞉biiko lētuunoo choo /kiikiineet wōlēē yēytooy tukuuk chēē churtootiin ānkunyōōr tankaseet. 
\s1 Keebe kōōrēēnyoo nyēē mēēsimsiimāktōōs 
\p  
\v 12 Ōtitiir āwunnyēkwook choo kōōwuusootē ānkōōkomkoomu kuutung'ookwook choo kāākurānchooch.\x - \xo 12:12 \xt Isa. 35:3\x* 
\v 13 /Kēēbēēsyētēē kēēlto nyēē chuulaat,\x † \xo 12:13 \xt Kāālēw. 4:26\x* /simakiinach choo sōnkōchootiin nteenee kukimkimiitu. 
\p  
\v 14 Osyeem ōbuurtooy keey biiko tukul ām tāloosyēēt, ānkōōtililiitu kuuyu māmii ꞉chii nyēē makukas Mokoryoontēēt yoo mā tiliil.\x - \xo 12:14 \xt Tyēēn. 34:14; Mat. 5:9; Room. 14:19; 1Kōōr. 7:15; Ibu. 12:11\x* 
\v 15 Okas kule makusta ꞉chii chamateetaab ꞉Yēyiin sukung'eet ‑mabiit ꞉keet nyēē ng'waa nyēē imuuchē kooyiimaak ankunyeeree ꞉ng'woonēēnyii biiko chēē chaang'.\x - \xo 12:15 \xt Kiruu. 29:18; Kala. 1:6\x* 
\v 16 Okas kule mayey ꞉chii ng'aleekaab martaayeet, nto kutay Yēyiin kuu yoo kitāyē ꞉Esaawu sukwooltooy bērurnyii bo kibooreet kuwalee āmnyoo buch.\x - \xo 12:16 \xt Toowu. 25:29-34\x* 
\v 17 Ōnkētē kule kitay ꞉kwaan kōōbēruur inee lētuunoo yoo kimāchē kunyōōr bēruroo. Ānkoo kiriir nyēē tyaa, maneemuuch kuweech kāāsōōtēywēēkaab kwaan.\x - \xo 12:17 \xt Toowu. 27:30-40\x* 
\p  
\v 18 Manookwaa bakeenke Tulwēētaab Sinaay nyoo kiirikitiitē, nyoo kikiker ꞉boolteet kule tutung', tuuluunkēnēēt āk wusōōnēēt,  
\v 19 chēyātēētaab aryeembuut āk kaaruumeetaab kuutiib chii. Yooto kabokukas ꞉biiko kuutiinaa, kusooysooyiis /kumātākēēmwoochi ng'ālyoo ake,\x - \xo 12:19 \xt Chuy. 19:16-22; 20:18-21\x* 
\v 20 kuuyu kimāmāchē takukas ng'aleechaa /kikēēmwooyē kule yoo kātiiny mbo ꞉tyoony lekemaanaa kumāchāktōōs /keewiiree rwoontōōk kut kume.\x - \xo 12:20 \xt Chuy. 19:12-13\x* 
\v 21 Kiyōng'ōsyi *Muusa ꞉ng'aleechaa kut kumwooy kule, “Kāāmuy kut abootan!”\x † \xo 12:21 \xt Kiruu. 9:19\x* 
\v 22 Nteenee kookwaa ꞉akweek lekemeetaab *Sāāyōōn, *kiriinkēētaab Yēyiin, Yēērusālēēm ꞉nyooto nyēbo kibkōōnkōy wōlēē mii ꞉malayikaanik chēē chaang' miisin chēē ng'ērēkootiin.\x - \xo 12:22 \xt Kala. 4:26; Ibu. 13:14\x* 
\v 23 Kookwaa nanyuun wōlēē mii ꞉kibōōrēētōōk choo sirootiin kooynōōkwaa ām Kaab Yēyiin ankookwaa wōlēē mii ꞉Yēyiin nyoo itiilchinē biiko tukul ng'aleek āk wōlēē mii ꞉tāmirmirookaab biiko choo kāroomēch choo kiikuyit tabanta.\x - \xo 12:23 \xt Ng'oong'. 3:5\x* 
\v 24 Kookwaa wōlēē mii ꞉Yēēsu nyoo kiyibu kiirootyeet nyēē lēēl nyoo kiityiichēē korotiikyii choo kiwāstooy keey kōō-ārōōr ng'aleek chēē kāroomēch kusiir korotiik choo kibo Ābēl.\x - \xo 12:24 \xt Luuka 22:20; Toowu. 4:10; Ibu. 8:6; 9:12-22; 1Bēt. 1:2\x* 
\p  
\v 25 Ōriib keey nanyuun, amootay ōkāsyi Yēyiin nyoo ng'āloolwook. Yoo kimachilil ꞉biiko choo kitāyē kukāsyi Yēyiin nyoo king'āloolchinē kuchōōnēē kōōrēēt ii, kēēchililtooy ānō ꞉acheek yoo kakiichuchuuyee keey Yēyiin nyoo ng'āloolwēēch kuchōōnēē kibkōōnkōy?\x - \xo 12:25 \xt Ibu. 2:2; 3:7-19; 6:4-6\x* 
\v 26 Kiisimsiimākoy ꞉kōōrēēt yooto ām kaaruumeetaab kuutiinyii, nto raat kiikukuurto kule, “+Māātimtiim subak kōōrēēt ng'wēny āk wōliin bo barak.”\x † \xo 12:26 \xt Akaay 2:6\x*\x - \xo 12:26 \xt Chuy. 19:18; Akaay 2:6, 21\x* 
\p  
\v 27 Ng'ālyoontoonoo bo ‘subak’ kōōbooru kule +/mākiinēmto kiy nyoo itimtiimāktōōs nto nyooto ku barak āk ng'wēny. Yooto mākung'ēt ꞉tukuuk chēē mēētimtiimāktōōs.  
\v 28 Kēēmiitē ꞉acheek bokēēnyōōru kōōrēēnyoo nyēē mēētimtiimāktōōs. Kunyi, okany kēēbirchi Yēyiin kōōnkōy ānkēēyēchi yiisyēēt nyēē /kēēchāmē ānkiiywēyē inee miisin,\x - \xo 12:28 \xt Ibu. 13:14\x* 
\v 29 kuuyu wuu ꞉Yēyiintēēnyoo maata nyēē irikitiitē nyēē iwoonyē biich.\x - \xo 12:29 \xt Kiruu. 4:24\x* 
\c 13  
\s1 Wōlēē /kiing'ērēēktooy Yēyiin 
\p  
\v 1 Otas taay ꞉akweek ōchoomtōōsii kuuyu ōtuubchē.\x - \xo 13:1 \xt Kala. 6:10; Ibu. 6:10; 10:24; 13:16; 1Bēt. 1:22\x* 
\v 2 Lēyyē, ōtoochē mbo soboyiin kuuyu kiikuyey ꞉alake kuu nyooto ankutaach malayikaanik kumēēnkētē.\x - \xo 13:2 \xt Toowu. 18:1-8; 19:1-3; Room. 12:13; 1Tēm. 3:2; 5:10; 1Bēt. 4:9; 3Yoowa. 5-8\x* 
\v 3 Ōyibē biiko choo mii kāābrātiisyō wuu nyēē ōboontē keey. Ōkāsē nkicheek choo nyāliltōōs wuu nyēē ōnyāliltōōsii ꞉tukul.\x - \xo 13:3 \xt Mat. 25:36; Ibu. 10:34\x* 
\p  
\v 4 Māchāktōōs kukas ꞉chii ake tukul kule kākoonyit kēēsyēēt. Māchāktōōs kukoonyitē ꞉saanteet koorkēēnyii ānkukoonyit ꞉koorkēēt saanteenyii kuuyu ing'woonchinē ꞉Yēyiin biiko choo rwootootē keey nto choo mārtootē.\x - \xo 13:4 \xt 1Kōōr. 7:2-4; 1Tēēs. 4:3-7\x* 
\v 5 Osatee keey muchastaab beesaan ankooyemakse ām tukuuk chēē ōboontē kuuyu mwooyē ꞉Yēyiin kule, “Mākoy abakaaktiing' āmāāmētiing'.”\x † \xo 13:5 \xt Kiruutēk 31:6\x*\x - \xo 13:5 \xt Filib. 4:11-12; 1Tēm. 6:7-10\x* 
\v 6 Kunyi āmuuchē amwaay ām nyikanateet kule, “Yēētiintēēnyuu ꞉Yēyiin. ‑Māmii ꞉kiy nyēē inyōkōōrtoo. Kunyoo, nee ꞉nyēē imuuchē kuyeyeenaa ꞉chii buch?”\x † \xo 13:6 \xt Tyēēnwookik 118:6-7\x* 
\p  
\v 7 Ōsōōtē kāāntōōyikwook choo kisimkwoomwook ng'aleekaab Yēyiin. Osoot baa wōlēē kiming'tooy ꞉bichoo ankookaasee keey Yēyiin kuu wōloo kiyēytooy ꞉icheek.\x - \xo 13:7 \xt 1Kōōr. 4:16\x* 
\p  
\v 8 Manaaweek ꞉Yēēsu Kiriistō. Inee ꞉nyooto kibo kēny, nyiitēnyi bo raat ānku nyoo wēētii kibchuulyo.\x - \xo 13:8 \xt Isa. 41:4\x* 
\v 9 ‑Mookany kooberbeeraak ꞉kāānēētuutēk alake chēē moosootiin. Karaam yoo kēēkimkiim ꞉Yēyiin kāāsōōtēywēēkyoo ām chamateenyii kusiir yoo /kakeerub ntāsimuutēkaab āmit chēē māyēētyēēchinē biich. 
\p  
\v 10 Kēētinyē ꞉acheek *kāābkōrōs nyēē lēēl nyēē ‑/mākēēchāmchinē mbo kibkōrōs chēbo Yuutayeek.  
\v 11 Yibē ꞉kibkōrōs nyēē wōō kiisēēnikaab tyoong'in kukwa Kitōōkiitaab *Kōōtaab Yēyiin sukōōbuuktēē ng'ōōkisto, nteenee /kēēbēēlēē tyoong'iichoo *kiriinkēēt saang'.\x - \xo 13:11 \xt Laawi. 16:15; Chuy. 29:14; Ibu. 9:7\x* 
\v 12 Ām kēēlto nyēē wuu nyooto, kimēēchi ꞉Yēēsu *kiriinkēēt saang' sukōōtiliilēē biiko korotiikyii.\x - \xo 13:12 \xt Luuka 23:26; 22:20\x* 
\v 13 Kunyoo nanyuun, okany keebe *kiriinkēēt saang' wōloo /kikiinchuruurēē Yēēsu ānkoo +/mākiinchuruurēēch nkacheek.  
\v 14 ‑Mākēēboontē *kiriinkēēt nyēbo kiinkō ām kōōrooni, nteenee kēēkānyoonu *kiriinkēēt nyēē lēēl nyēē mākuchō.\x - \xo 13:14 \xt Filib. 3:20; Ibu. 11:9-10, 13, 16; 12:22, 28; 1Bēt. 2:11; Ng'oong'. 21:2\x* 
\v 15 Kunyoo, okany kiikoochinē ākookoy Yēyiin kōrōsēēkaab kaakaastaayeet kubo Yēēsu ānkēēsiltooy kaayneenyii.\x - \xo 13:15 \xt Tyēēn. 50:23; Ēfēēs. 5:19-20\x* 
\v 16 Okas kule ōyēyē ng'al chēē kāroomēch ānkōōyēētyēēchinē keey, kuuyu kōrōsēēk ꞉chuutēchu chēē ing'ērēēchē Yēyiin.\x - \xo 13:16 \xt Filib. 4:18; Ibu. 13:1\x* 
\p  
\v 17 Ōkoonyit kāāntōōyikwook ānkōōrubē kiyēē mwooyē. Icheek ꞉chēē riibook ānkōōnkētē kule +/makeeteebee ng'aleek kurubta keey āk yiisyooni. Yoo kōōkoonyit kāāntōōyichoo, mākuyēyē yiisyōōnuutēkwaa ām ng'erekweek, nto yoo ‑mōōkoonyitē, kuwuuyiityinē ꞉yiisyēēt āmēēbērē mākuyēētyēēchook kiy.\x - \xo 13:17 \xt Ēsēk. 3:17; Yēyuut. 20:28-31; 1Kōōr. 16:16; 1Bēt. 5:1-4\x* 
\p  
\v 18 Ōsoowēēch. Kēēmāchē kēēminy ām kēēlto nyēē yibwēēch koonyit. Ānkētē kule māmiitē ꞉kiy nyēē miyaat nyēē kyaayey.\x - \xo 13:18 \xt Yēyuut. 24:16; Room. 15:30; Ibu. 10:22\x* 
\v 19 Āmāchē kule ōsoowoo kuu nyiitēnyi sāāchōō wōloo ōmiitē ām lēēkitō. 
\s1 Saayeet 
\p  
\v 20-21 Kukōōnook ꞉Yēyiintēētaab tāloosyēēt kiy ake tukul nyēē karaam sooyey kiyēē māchē ꞉inee. Yēyiin nyoo kiing'ēētēē meet Mokoryoontēēnyoo Yēēsu, nyoo ākiintēēt nyēē wōō nyēbo kēēchiirēk. /Kikeeyey kiirootyaanaa wēētii kibchuulyo kubununēē korotiikaab Yēēsu. Kuyey ꞉Yēyiin yiisyēēnyii ām wōlēē kēēmiitē kubununēē Yēēsu Kiriistō sikiing'ereech inee. Kutōrōriit ꞉inee ākookoy! Kuwuuyiit nyooto.\x - \xo 13:20-21 \xt Luuka 22:20; Yoowa. 10:11; Ibu. 9:12; 8:6; Ēfēēs. 4:11-16; Ēfēēs. 2:12-13; 1Yoowa. 3:22\x* 
\s1 Ng'aleekaab lētuut 
\p  
\v 22 Lēyyē mbo ng'eetaabiya, āsooyook ōmuytoochinē lōkōōywēchu ititiirē biich ānkoo kunwaach ꞉barwaani.  
\v 23 Āmāchē ōnkēt kule /kookiityaakta tuubchēēnyoo Tēmētēēwō ām kāābrātiisyō. Yoo kāsimkuchō, +makeekwaante keey bokeekasaak.\x - \xo 13:23 \xt 1Kōōr. 4:17\x* 
\v 24 Ōsuboowēēch kāāntōōyikwook tukul ākoo biikaab Kiriistō tukul. Isubooyook ꞉tuubchōōsyēk chēbo Itaalya.  
\v 25 Kōōbēruurook ꞉Yēyiin akweek tukul.