\id EPH \h Ēfēēsēēk \toc1 Barweet nyēē kisirchi ꞉Bāwulō Ēfēēsēēk \toc2 Ēfēēsēēk \toc3 Ēfēēs. \mt2 Barweet nyēē kisirchi ꞉Bāwulō \mt1 Ēfēēsēēk \is1 Taayta \im \bd Siriintēēt, kēnyiit nyēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē\bd*: Kisirē ꞉Bāwulō barwaani kurataat ām Rooma ām kēnyiit nyēē /kiisōōtyinē kule kibo 60 KK. Ki kiriing' ꞉Ēfēēsō nyēē wōō ām yēēmēētaab Eesya nyi /kēēkuurē ra kule Eesya nyēē Mining' ānki mātēēbēēt nyēē wōō nyēbo mung'aareet. Kiibuur ꞉Bāwulō Ēfēēsō nyēē lōō ām ruutooynyii nyēbo sōmōk ankoomuuch kutoow kaniseet nyēē kichokukiimiit miisin ām wōlooto. Nyēē mā tyaa, /bokēētoow kanisoosyek ām kiriinkōōsyēk chēē ki lēēkitēch. Barwaani bo Ēfēēsō ku nyēē /kēēmāchē kuyityi kanisoosyek tukul ām Eesya nyoo Mining'. Yoo /kākēēnyōōr barwaani, kumāchāktōōs /kēēsumānchi biikaab Kiriistō. \ip \bd Kiyēē mii āriit āk kiyēē āmu\bd*: Makerkeey ꞉barwaani bo Ēfēēsō āk bārōōnōōkaab Bāwulō chuut kuuyu māwuulyēē ng'aleekaab kāānēētiisyō nyēbo lembech nto kāāyiimuutēk alak ām wōlēē mii ꞉biikaab Kiriistō. Kisirē ꞉Bāwulō barwaani kumāchē kooyeesta keey ꞉soboontaab tāmirmiryēēt nyēbo biikyii chēē makusuman sukung'eet kōōnkēt ām kēēlto nyēē karaam kiyēē mākyinē icheek ꞉Yēyiin kurubta keey āk kaararaacheet. I-ārōōru ꞉barweet ām kēēli wōlēē kiwuu ꞉chōbuutēkaab Yēyiin kurubta keey āk kaararaacheet kumānāātoow kuyey barak āk ng'wēny, kubuntēē kiyēē kiyeyakay ām yoo kibo Kolkoota ānkuwo kuu nyooto ākoy tabantaab kōōrēēt yoo /kiisyēēntooy rōkōs. Iboorchinē ꞉Bāwulō biikyii choo kāsē ng'aleechu kule miitē kuboortōōs ꞉rōkōsto āk kāroomnyēēt nto nyooto ku booryēētaab Buunyoontēēt āk Yēyiin (kur. 6:12). Kuu yoo kēēyēku bōōrto akeenke, /kiikēēkuurtoowēēch biirtooyiisyēēt ām booryoonoonyii. \ip Iboorunēē barwaani kēēlwookik chēē teer ām wōlēē wuu ꞉tilyaanateet nyēē mii kwēēnuutaab biikaab Kiriistō āk Mokoryoontēēng'waa. /Kikiiboorunēē kāāburtaab murēnēēt āk koorkēēnyii, bōōrto nyēē mētit ku Kiriistō, kōōto nyēē tolochta ku Kiriistō āk alak. Itēryēēchēē kāākiimēēt kule kēēminyē ākookoy ām soboonto nyēē ing'ērēēchē Kiriistō. \c 1 \s1 Kyoorōōrchi keey ꞉Bāwulō biikaab Ēfēēsō ānkumākyi bērur \p \v 1 Anii ꞉nyoo Bāwulō nyēē kitoola ꞉Yēyiin āyēku *lēbkēēyiintēētaab Kāārārookiintēēt Yēēsu. Āsirwook lōkōōywēchu akweek biikaab Kiriistō chēbo *kiriinkēētaab Ēfēēsō choo kyōōyēnchi Kāārārookiintēēt Yēēsu.\x - \xo 1:1 \xt Yēyuut. 18:19-21; 19:1\x* \v 2 Lēyyē, kōōbēruurook ꞉Baaba Yēyiin ānkōōnyōōru kaalyeet ām wōlēē miitē ꞉inee āk Mokoryoontēēt Yēēsu Kiriistō. \s1 Kichōb ꞉Yēyiin /kiiraraach biiko \p \v 3 Kusilākoy ꞉Yēyiin nyoo kwaaniitaab Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō. Kukōōnēēch ꞉Yēyiin bērur ake tukul nyēbo soboontaab Tāmirmiryēēt kubununēē Kiriistō.\x - \xo 1:3 \xt Ēfēēs. 2:6\x* \v 4 Kisimkutooleech ꞉Yēyiin /kumānāākēētoow kōōrēēt kubununēē ꞉Kāārārookiintēēt sukung'eet kēētililiitu nyēē ‑mākēētinyē miyootyo ake tukul ām taayeenyii.\x - \xo 1:4 \xt Ēfēēs. 5:27\x* \v 5 Kisimkootiil ꞉Yēyiin ām chamateenyii kule kēēyēku lōkōkyii kubununēē Kāārārookiintēēt Yēēsu. Kiyey yooto kuu wōloo kimāktooy nkityōōniin.\x - \xo 1:5 \xt Yoowa. 1:12\x* \v 6 Okany kiitōrōōr Yēyiin kubo bēruroo wōō nyoo kiikurōōbwēēch kubununēē lakwanyii nyoo chāmē ꞉inee.\x - \xo 1:6 \xt Mat. 3:17\x* \v 7 Kiikuwālāng'wēēch ꞉Kāārārookiintēēt ām korotiikyii choo kiwasta, nto yooto /kukōōkēēnyōōwēēch kaat ām choolwookātēēnyoo. Chāmēēch sōō ꞉Yēyiin nyēē tyaa!\x - \xo 1:7 \xt Room. 3:25-26; 1Kōōr. 10:16; Ēfēēs. 2:13; Kolos. 1:20\x* \v 8-9 Ām chamataani wōō, kiiboorwēēch chōbēēnyii nyēē kiiyeelaat. Kirōōbwēēch kiirnātēēnyii ankuyeyeech kiinkēt kiyēē kimāchē kuyey kubununēē Kiriistō. Kiitiil kuyey kuu nyooto kuuyu kikas ꞉inee nkityōōniin kule ki karaam. \v 10 Kiito nyēē kiikuchōb ꞉Yēyiin ku kule Kiriistō ꞉nyēē mākuyis ānkubāw tukuuk tukul chēē mii barak āk ng'wēny yoo kāyityiin ꞉bēsyōōsyēk chēē yēmootiin.\x - \xo 1:10 \xt Ēfēēs. 1:22; Kolos. 1:16, 20\x* \p \v 11 /Kisimkeekweyeech ām Kiriistō kēēbooyiitu Yēyiin nyoo ityiichē tukuuk tukul kurubta keey āk wōlēē kikiikusatita āk wōlēē kimāktooy. \v 12 Kunyoo, māchāktōōs ꞉acheek Yuutayeek choo kisimkiikēnēē keey chōōnēētaab ꞉Kāārārookiintēēt, kēēsiltooy Yēyiin kubo wōōyinnyii. \v 13 Kyōōyēnchi ꞉nkakweek choo kimōōyēku Yuutayeek yoo kyōōnāmē ng'ālyoontēētaab manta nyoo irāroochē biich. Yu kābōōyēnchi Kiriistō /keeng'oocheenaak Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyoo /kikiikēēkuurtoowook /sikiinkētēēnook kule ōbooyē Yēyiin. \v 14 Yu /kikēērōōbwēēch Tāmirmiryēēt, ki kereeryaanteet ꞉nyooto nyēbo nyoo +mākēēnyōōru ām bēsyēēt nyoo /kiityooktēēch acheek choo kēēbooyē Yēyiin. Kēēsiltē Yēyiin kubo wōōyinnyii.\x - \xo 1:14 \xt Yēyuut. 19:2, 6; 2Kōōr. 1:22\x* \s1 Kisoochi ꞉Bāwulō biikaab Kiriistō chēbo Ēfēēsō \p \v 15 Kyaakas kule ōkoosēē keey miisin Mokoryoontēēt Yēēsu ānkōōchāmē biikaab Kiriistō. \v 16 Kunyi, kimāākustooy ābirchi Yēyiin kōōnkōy yoo āsoowook. \v 17 Āsooyē kibtaman Baaba Yēyiin nyoo boonto lēbkēēyyēēt ānku kwaaniitaab Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō kule kukōōnook kiirnātēēt ānkung'oong'wook ōnkēt wōlēē wuu ꞉inee. \v 18 Āsooyē subak kule kusēw ꞉mētēwookwook sōōnkēt kule ōkēnēē keey miisin kiyoo kiikukuurtoowook ꞉Yēyiin kule sukurōōbwook āk mbo kule sookas wōlēē tēē ꞉bērurto nyoo kyōōnyōōru ꞉akweek āk biikaab Kiriistō tukul. \v 19 Āsooyē mbo subak ōnkēt wōlēē tēē ꞉nyikiisinto nyēbo kāāmuukēywēēk chēē mii kuyēyiisyēē ꞉Yēyiin ām wōlēē kēēmiitē ꞉acheek choo kiikiiyēnchi inee nyēē māmii ꞉kiyēē /kiiwuuytēē. \v 20 Kiyēyiisyēē ꞉Yēyiin kāāmuukēywēēchooto, yoo kiing'ēētēē Kiriistō meet ankuyey wokutēbunēē āwunyii bo taay ām kibkōōnkōy kubāytooyiis ꞉tukwaay.\x - \xo 1:20 \xt Yēyuut. 2:32-33\x* \v 21 Bāytooy ꞉Kiriistō chii ake tukul nyēē bāytooyiin ām barak, biiko tukul choo bo kāāmuukēywēēk āk mokorēēnik tukul. Inee ꞉nyēbo kāāmuukēywēēk chēē wōōyēch miisin kusiir alak ām kōōrooni āk mbo ām kōōrēēt nyoo mākuchō.\x - \xo 1:21 \xt Room. 8:38; Kala. 4:8-9; Ēfēēs. 6:12; Kolos. 1:13, 20; 2:9-10, 15, 20\x* \v 22 Kiikōōkoochi ꞉Yēyiin Kiriistō kubāw kiy ake tukul ankuyey inee kuyēk kāāyyoong'iintēētaab biikaab Kiriistō.\x - \xo 1:22 \xt Ēfēēs. 1:10; 4:15; 5:23; Kolos. 1:18; 2:19\x* \v 23 Biikaab Kiriistō ku bōōrtaab Kiriistō. Inee ꞉nyēē yēyē bōōroo kuchurta ānku inee nyēē yēyē kiy ake tukul kuchurta ām wōlto ake tukul.\x - \xo 1:23 \xt 1Kōōr. 12:27; Ēfēēs. 2:16; 4:4-16, 25; 5:30; Kolos. 1:18; 2:19; 3:15\x* \c 2 \s1 /Kēērōōbwēēch soboonto nyēē lēēl ām Kiriistō \p \v 1 Ām taay, kikyōōbēku ōsobchootiin kubo ng'ōōkisto nyēē kyōōboontē,\x - \xo 2:1 \xt Room. 5:12; Kolos. 2:13\x* \v 2 yoo kitōōrubē ātēbuutēk chēē nāmē keey āk soboontaab kōōrooni āk mbo chēbo bāytooyiintēētaab tāmirmirook chēē miyootēch ām wōliin bo barak. Bāytooyiintoonoo ꞉nyi mii kuyēyiisyēē choo mākāsyinē Yēyiin.\x - \xo 2:2 \xt 2Kōōr. 4:4; Ēfēēs. 6:12\x* \v 3 Kikeekerkeeye ꞉nkacheek tukul āk bichooto. Kitōōrtēēch ꞉muchastaab bōōrwoonikyoo ānkikēērubē miisin kāāsōōtēywēēkaab tukuuk chēē miyootēch. Kuu wōlēē wuu ꞉biiko alake, kinyoolchēēch nkacheek kēēnyōōru ng'wooninto nyēē /kimākiing'woonchi bichooto.\x - \xo 2:3 \xt Ēfēēs. 5:6; Kolos. 3:7\x* \p \v 4 Nteenee kuuyu chāmēēch ꞉Yēyiin miisin ānkuriirēēnēēch kuyitita,\x - \xo 2:4 \xt Room. 8:39\x* \v 5 kukōōnēēch soboonto nyēē lēēl ām Kiriistō. Ānkoo sinee kikiikēēbootyē kubo ng'ōōkisto nyēē kikēēboontē, kooraraacheech ām chamateenyii.\x - \xo 2:5 \xt Room. 3:24; Kolos. 2:13\x* \v 6 Kiikoong'eeteeneech ꞉Yēyiin meet āk Kāārārookiintēēt Yēēsu ānkōōyoomēēch āk inee sikēēbāytooyiisyē ꞉tukul ām barak,\x - \xo 2:6 \xt Ēfēēs. 1:3; Kolos. 2:12; 3:3-4\x* \v 7 sukōōboorunēē yooto ām bēsyōōsyēk choo kwoonii kule chāmēēch miisin nyēē māmii ꞉kiyēē /kiiwuuytēē. Kiiboorwēēch chamataanaa kubununēē Kiriistō. \v 8 Yēyiin nkityō ꞉nyēē kiyēyook /kiiraraachaak kubununēē chamateenyii yoo kyōōkoosēē keey inee. Mēēbērē kyōōbirtoochi nkur nteenee kiy ꞉nyoo nyēē kirōōbu ꞉Yēyiin.\x - \xo 2:8 \xt Kala. 2:16\x* \v 9 Kunyi, mang'as keey ꞉chii kule /kikiiraraach, kuuyu mēēbērē kibirtoochi kiyoo nkur.\x - \xo 2:9 \xt Room. 3:28; 1Kōōr. 1:31; 2Tēm. 1:9; Tiitō 3:5\x* \v 10 Yēyiin ꞉nyēē kiyeyeech kēēyēku cheechii. Nto kuu yoo kēēyēku cheechii, kumākwēēch kēēyēyē tukuuk chēē kāroomēch choo kisimkuchōbwēēch kubununēē Kāārārookiintēēt Yēēsu. \s1 Kiichoomnyo ꞉Yēyiin Yuutayeek āk choo mā Yuutayeek \p \v 11 Ōnkēt kule ‑mōōyēku Yuutayeek ꞉akweek ām yyootēēt. Kuurook ꞉choo /kiimurootānē kule ‘chēē ‑/mākiimurootānē’ (kiy nyēē /kēēyēyēē āwuun buch).\x - \xo 2:11 \xt Room. 2:28-29; Kala. 5:6\x* \v 12 Okas kule kimānōōnkēt Kiriistō yu kibo taay, /ankikiikeekertaak saang' nyēē ki mākoy ōnyōōru bērurtaab *Isrāyēēl nyoo kiikukuurtoochi ꞉Yēyiin biikyii. Kikyōōminy kōōrooni nyēē māmii ꞉kiyēē tōōkēnēē keey āmōōnkētē Yēyiin.\x - \xo 2:12 \xt Room. 9:4; 1Tēēs. 4:13\x* \v 13 Kyōōlōōyēch ꞉akweek ām wōlēē mii ꞉Yēyiin yu kibo taay. Nteenee /kōōkēēkwērwook raat ōlēēkityi Yēyiin kubununēē korotiikaab Yēēsu.\x - \xo 2:13 \xt Room. 11:17\x*\x - \xo 2:13 \xt Ēfēēs. 1:7\x* \p \v 14 Inee nkityōōniin ꞉nyēē kiyibchi Yuutayeek āk choo mā Yuutayeek kaalyeet ānkiikōōtuuyo bōrōryōōsyēchooto tukwaay kuyēk kiito akeenke. Kiikubut tōōtēēt nyoo kiyibu buunyoontiit.\x - \xo 2:14 \xt Yēyuut. 10:36; 1Kōōr. 12:13; Kala. 3:28; Ēfēēs. 2:16; 4:1-6\x* \v 15 Yu sukuyeyakay kuu nyooto, kiikooyto ꞉Kāārārookiintēēt soboonnyii sukoowaang'tee kiruutyēētaab Yuutayeek āk mbo mākuutēkaab kiruutyoonoo. Kiyey yooto kiito akeenke kuyēwunēē wōlēē mii ꞉bōrōryōōsyēchooto āyēēnku ānkunoomnyo āk inee nkit. Kiyib kaalyaanaa ām kēēlooto.\x - \xo 2:15 \xt Room. 7:4-6; 2Kōōr. 5:17; Kolos. 2:14\x* \v 16 Yu kāwokumēēchi ꞉Kāārārookiintēēt murtooywoontēēt, koowaang'ta yooto buunyoontiit ānkōōchoomnyo bichoo kuyēk kiito akeenke.\x - \xo 2:16 \xt 2Kōōr. 5:18; Ēfēēs. 1:23\x* \v 17 Kichō ꞉Kāārārookiintoonoo sukuyibwook kaalyeet akweek choo mā Yuutayeek choo kyōōlōōyēch ām wōlēē mii ꞉Yēyiin ānkuyibchi nkicheek kaalyeet Yuutayeek choo kilēēkitēē.\x - \xo 2:17 \xt Isa. 57:19; Yēyuut. 2:39\x* \v 18 Kunyoo, inee ꞉nyēē yēyē ꞉bōrōryōōsyēchuutēchu tukwaay kuyityi Baaba Yēyiin ām Tāmirmiryēēt akeenke. \p \v 19 Kunyi, ‑mātōōyēku sobooy ꞉akweek choo mā Yuutayeek. /Kikēētāsyook biikaab Kiriistō ānkēēbooyē ꞉tukul kayta akeenke nyēbo Yēyiin.\x - \xo 2:19 \xt Ēfēēs. 3:6\x* \v 20 Okerkeeye kō nyēē /kikeeteech yēbo tiiyēywoontēētaab ng'aleekaab *lēbkēēyik āk *wōōrkooyik kuboonto keey Kāārārookiintēēt Yēēsu nyēē tolochta.\x - \xo 2:20 \xt Mat. 16:18; Ēfēēs. 4:11; 1Kōōr. 3:10-11; Ng'oong'. 21:14\x* \v 21 Kiriistō ꞉nyēē tiiyē keetiik tukul chēbo kōōto kut kuyēk Kōōtaab Yēyiin.\x - \xo 2:21 \xt 1Kōōr. 3:16\x* \v 22 /Kēēmii /kēētēēktook nkakweek ām Kiriistō ōyēku kōōto wōlēē sukuminyē ꞉Yēyiin ām Tāmirmiryēēt.\x - \xo 2:22 \xt 1Kōōr. 3:17; 1Bēt. 2:5\x* \c 3 \s1 Kyoomchi ꞉Bāwulō lōkōōywēk biiko choo mā Yuutayeek \p \v 1 Ām ng'aleechaata tukul, ākutunkyinē ꞉anii Bāwulō Yēyiin. Āmiitē kāābrātiisyō kuuyu kyāā-āmwook akweek choo mā Yuutayeek lōkōōywēk chēē kāroomēch kurubta keey āk Kāārārookiintēēt Yēēsu.\x - \xo 3:1 \xt 2Kōōr. 11:23; Ēfēēs. 4:1; 6:20; Filib. 1:7, 12; Kolos. 4:18; Filēm. 1, 9\x* \v 2 Kyookas kule king'oobwoo ꞉Yēyiin ā-āmwook lōkōōywēchu kāroomēch bo chamateenyii.\x - \xo 3:2 \xt Room. 1:5\x* \v 3-4 King'oong'woo lōkōōywēchoo kiiyēēlootiin. Yoo koosuman ng'aleechu kāāsirwook ām nwookinto, +mōōnkēt tukuuk choo kiiyēēlootiin choo ānkētē ꞉anii kurubta keey āk Kāārārookiintēēt.\x - \xo 3:3-4 \xt Kala. 1:12\x* \v 5 Ng'ālyoo ꞉nyoo nyēē /kimānāākiiboorchi biiko bēsyēēt ake kuu yoo kāākōōboorchi ꞉Yēyiin *lēbkēēyikyii chēē /kiitāboonchi āk *wōōrkooyikyii kubununēē Tāmirmiryēēt. \v 6 Ng'ālyoontoonoo kiiyeelaat ku kule, mākurōōbchi ꞉Yēyiin biiko choo mā Yuutayeek kiy kuu yoo kirōōbchinē choo Yuutayeek. Kāākunoomnyo ꞉icheek tukul kuyēk kiito akeenke ānkumākunyōōr kiyoo kiikukuurtoochi ꞉Yēyiin biiko kubununēē lōkōōywēk chēē kāroomēch chēbo Kāārārookiintēēt Yēēsu.\x - \xo 3:6 \xt Room. 16:25-26; Ēfēēs. 2:14, 18-19; Kolos. 1:26-27\x* \p \v 7 Kikōōno ꞉Yēyiin ayey yiisyooni bo āmtooyiisyēētaab lōkōōywēchoo kāroomēch kurubta keey āk bērurnyii nyēē kirōōbwoo ām kāāmuukēywēēkyii. \v 8 Ānkoo ābooyē sinee ng'wēny miisin ām biikaab Kiriistō tukul, /kikēērōōbwoo kiyoo kule ā-āmchi biiko choo mā Yuutayeek lōkōōywēk chēē kāroomēch kurubta keey āk bāytit nyēē mātēē nyi nyēē boonto ꞉Kāārārookiintēēt.\x - \xo 3:8 \xt 1Kōōr. 15:9-10\x* \v 9 Māchāktōōs āboorchi chii ake tukul ng'aleechaa kiiyēēlootiin kuchakee /kikeeyey kōōrēēt. Kiiyeel ꞉Yēyiin nyoo kiyēyē kiy ake tukul chōbēēnyii ākoy bēsyēēt nyēē \v 10 kēēboorchi bāytooyik āk choo bo kāāmuukēywēēk ām kōōrēēt barak kiirnātēēnyii nyēē tinyē komoswookik chēē tēērchiintōōs. Kimāchē ꞉Yēyiin kōōboorunēē kiirnātoonoo wōlēē mii ꞉biikyii. \v 11 Kikiikuchōb ꞉Yēyiin ng'aleechaa kumanaayey kōōrēēt. Nto yityo chokootyiich kubununēē Kāārārookiintēēt Yēēsu Mokoryoontēēnyoo. \v 12 Yoo kiikoosēē keey Kāārārookiintooni, kiityookootiin kubo inee kēēyityi Yēyiin nyēē māmii ꞉tōsōōsyo ake tukul.\x - \xo 3:12 \xt Ibu. 10:19\x* \v 13 Kunyoo, āmwoowook kule ‑mookany kubēk ꞉moonikwook ām kiyēē ānyālilēē kubo akweek, kuuyu kiyēyākiis ꞉ng'aleechaa /sikēēyibwook lēbkēēyyēēt.\x - \xo 3:13 \xt Kolos. 1:24\x* \s1 Kisoochi ꞉Bāwulō biikaab Ēfēēsō \p \v 14 Ām ng'aleechaa tukul, ākutunkyinē Baaba Yēyiin. \v 15 Inee ꞉nyoo ibooru wōlēē māchāktōōs kōōbuurtooy ꞉sikiintō āk lōkōkyii ānku ām wōliin bo kibkōōnkōy nto ng'wēny. \v 16 Wōō ꞉Yēyiin, lēyyē! Kōōtitiirēēnook kāāmuukēywēēkyii kubununēē Tāmirmiryēēnyii nyoo mii āriing'woong'. \v 17 Āsooyē kule ōtēbtooy Kāārārookiintēēt ākookoy ꞉akweek choo ōkoosēē keey inee. Kuchutitēēnook ꞉chamateet\x - \xo 3:17 \xt Ēfēēs. 5:2; Kolos. 2:7\x* \v 18 soomuuch ꞉akweek ākoo biikaab Kiriistō tukul ōnkēt kule chāmēēch ꞉Kāārārookiintēēt miisin ānku tēē ꞉chamataanaa wōli āk wōliin \v 19 ānkōōnkēt mbo subak kule kēēytēē ꞉chamataani wōlēē kēēkāstooy. /Kiinyiitwook chamataanaa bo Yēyiin kuyem.\x - \xo 3:19 \xt Kolos. 2:2\x*\x - \xo 3:19 \xt 2Kōōr. 5:14; Ēfēēs. 5:2\x* \p \v 20 Kutōrōriit ꞉Yēyiin nyoo kōōnu kukeeytee chēē kākēēsoom nto mbo chēē kiisōōtyinē kurubta keey āk kāāmuukēywēēkyii choo mii kuyēyē yiisyēēt ām wōlēē kēēmiitē. \v 21 Kutōrōriit ꞉Yēyiin kēnyiis āk kēnyiis ām wōlēē mii ꞉biikyii kubo Kāārārookiintēēt Yēēsu. Kuwuuyiit nyooto. \c 4 \s1 Noomnyēēt ām bōōrtaab Kiriistō \p \v 1 Āmwoowook ꞉anii nyoo arataat kubo yiisyēētaab Mokoryoontēēt kule ōbuur ām soboonto nyēē chuulaat nyoo kikuurchook ꞉Yēyiin.\x - \xo 4:1 \xt Ēfēēs. 3:1\x* \v 2 Ōyibē keey ng'wēny kutukul ānkōōntustōōsii. Ōmuytoochinē ng'al ānkōōchoomtōōsii.\x - \xo 4:2 \xt Kolos. 3:12-13\x* \v 3 Osyeem wōlēē ōmuuktooy okas kule kōōriib noomnyēēt nyoo kōōnu ꞉Tāmirmiryēēt āk kaalyeet nyoo ituuyook.\x - \xo 4:3 \xt Ēfēēs. 2:14-16; Kolos. 3:14-15\x* \v 4 Akeenke ꞉bōōrnyoo anku akeenke ꞉nkinee Tāmirmiryēēt kuu yoo /kikēēkuurchēēch kiikēnēē keey kiito akeenke.\x - \xo 4:4 \xt Ēfēēs. 1:23; 2:18\x* \v 5 Akeenke ꞉Mokoryoontēēt, akeenke ꞉manta anku akeenke ꞉batisaneet.\x - \xo 4:5 \xt Yoowa. 10:16; 1Kōōr. 8:6\x* \v 6 Akeenke ꞉Yēyiin nyoo kwaaniitaab biikaab Kiriistō tukul. Bāytooy tukul, yēyiisyēē tukul ānkumiitē āriitaab tukul.\x - \xo 4:6 \xt Yēyuut. 17:28; 1Kōōr. 12:6\x* \p \v 7 Kirōōbchi ꞉Kāārārookiintēēt chii ake tukul ām acheek yiisyēēt kurubta keey āk wōlēē wuu ꞉chii.\x - \xo 4:7 \xt 1Kōōr. 12:11\x* \v 8 Kiyooto ꞉nyēē mwooyē ꞉siruutēkaab Yēyiin kule: \q1 “Kiwēēto kibratiisyek barak, \q2 ānkurōōbchi biiko tuwēnuutēk.”\x † \xo 4:8 \xt Tyēēn. 68:18\x* \p \v 9 Ibooru nee ꞉ng'aleechu: “Kiwo barak?” Ibooru kule kirēk kurook wōlēēb ng'wēny.\x - \xo 4:9 \xt Yoowa. 3:13\x* \v 10 Nyooto kirēku, ku inee mbo subak ꞉nyoo kiwēētii barak kut wokoong'irta sukootyiichakay ꞉kiy ake tukul ām kōōrēēt. \v 11 Inee ꞉nyooto kiyey biiko alak kuyēk *lēbkēēyik, kuyēk ꞉alake *wōōrkooyik, kuyēk ꞉alake āmtooyik, kuyēk ꞉alake ākiikaab biikaab Kiriistō nto alak kuyēk kāānēētik.\x - \xo 4:11 \xt 1Kōōr. 12:28\x* \v 12 Kiyey kuu nyooto sukuchōb ꞉bichoo biikaab Kiriistō kuyey yiisyēēt kōōtitiir bōōrtaab Kiriistō\x - \xo 4:12 \xt 1Kōōr. 14:26\x* \v 13 ākoy kēēnoomnyē ꞉tukul ām kiyēē kēēchāmtooy ānkiinkēt Lakwataab Yēyiin kuchurta. Yooto kēēkich ankeechurte kutukul ām Kiriistō.\x - \xo 4:13 \xt Kolos. 1:28\x* \p \v 14 Yooto, mēēbērē tākēēng'ārng'ārēch ām ng'ālyoontēēt /āmākēēwēēchwēēchēēch kēēyēēlchi komosta nyi nto nyiin kubo wusōōnēētaab kāānēētiisyēēt ake tukul nyēbo biich chēē ng'oomōōt chēē ibērbēērē biich ānkukēntooy biich.\x - \xo 4:14 \xt 1Kōōr. 14:20\x* \v 15 Nteenee, okany kēēkich ām tukuuk tukul keekerkeyiitu Kāārārookiintēēt nyoo kāāyyoong'iintēēnyoo, kēēmwooyē ng'al chēbo manta ām chamateet.\x - \xo 4:15 \xt Ēfēēs. 1:22\x* \v 16 Inee ꞉nyēē inoomtōōs komoswookikaab bōōrto kuyēk kiito akeenke kutoorētē keey ꞉tukul. Yoo kayey ꞉komosta ake tukul ām komoswookichoo yiisyēēnyii, kunērē ꞉bōōrtaab Kāārārookiintēēt tukul ām chamateet.\x - \xo 4:16 \xt Ēfēēs. 2:21-22; 4:13; Kolos. 2:19\x* \s1 Onam ātēbuutēk chēē leelach \p \v 17 Ōrōōtootē ng'ālyoontooni: Āmwoowook ām kāāmuukēywēēkaab Mokoryoontēēt kule ‑mōōminy kuu wōloo ming'tooy ꞉biiko choo ‑mēēnkētē Yēyiin choo tinyē kāāsōōtēywēēk chēē māyēētyēēchinē kiy. \v 18 Miitē ꞉bichoo mēēnān ām wōlēē isōōtitooy /ankikiitabaanee wōlēē mii ꞉soboonto nyoo kōōnu ꞉Yēyiin. ‑Mēēnkētē ꞉icheek kiy kuuyu kiyoomcho ꞉mētēwoy.\x - \xo 4:18 \xt Room. 1:21; 1Bēt. 1:14\x* \v 19 Kimēētākusobchootiin ꞉mētēwookwaa. Kiikwoosyi keey sikornateet ānkōōwutootēē keey kuyēyē ng'al alak tukul chēē mā tiliilēch. \p \v 20 Māwuu nyoo ꞉mākuutyēētaab Kiriistō nyoo /kikiineetaak. \v 21 Miitē ꞉manta wōlēē mii ꞉Yēēsu ānkōōnkētē ꞉akweek inee. /Kiikiineetaak \v 22 otayee keey ātēbuutēchoo kibo taay choo kitōōrchook ꞉muchas choo kimii wokwooroontook.\x - \xo 4:22 \xt Room. 8:13; Kolos. 3:9\x* \v 23 /Kiikiineetaak mbo subak oweeksee kāāsōōtēywēēchoo kibo taay ankoorub kēēltaab Tāmirmiryēēt\x - \xo 4:23 \xt Room. 12:2\x* \v 24 ankoonam ātēbuutēk chēē leelach. /Kikeeyeyaak okerkeyiitu Yēyiin ōkārāmiitu kuchurta ānkōōtililiitu kurubta keey āk manta.\x - \xo 4:24 \xt 2Kōōr. 5:17; Kolos. 3:10\x* \p \v 25 Kunyi, ōmētē ng'wiiynaneet ānkōōmwoochinē chii ake tukul ng'al chēbo manta. Kēēbooyē ꞉tukul bōōrto akeenke.\x - \xo 4:25 \xt Seka. 8:16; Ēfēēs. 1:23\x* \v 26 ‑Mookany kutōōrchook ꞉siirmōōyto ng'ōōkisto, āmānyēēr ꞉chii kwiimēn.\x † \xo 4:26 \xt Tyēēn. 4:4\x* \v 27 ‑Mōōkoochi Kibrōkōsyoontēēt bārooyinto mbo kisich. \v 28 ‑Mātākuchōōrso ꞉chii nyoo kō chōōriin, nteenee māchāktōōs kucheeng' yiisyēēt sukung'eet kunyōōr kiy nyēē kābchēchiin āk choo nyālilootiin.\x - \xo 4:28 \xt 1Tēēs. 4:11\x* \p \v 29 ‑Mōōng'āloolē ng'al chēbo āwēēsyo. Ōng'āloolē ng'al chēē ititiirē biiko alak yoo kābotyi ꞉kiy, sukung'eet kōōbēruurākiis ꞉choo yēbchinē yiit.\x - \xo 4:29 \xt Ēfēēs. 5:4; Kolos. 4:6; Yāāk. 3:10\x* \v 30 ‑Mooyey kunyēēr ꞉Tāmirmiryēēt nyoo kikōōnook ꞉Yēyiin /sikiinkētēēnook kule ōyēku cheechii, ng'ālyoo nyēē ibooru kule mii ꞉bēsyēēt nyēē makooraraachaak ꞉inee kutukul.\x - \xo 4:30 \xt Isa. 63:10; 2Kōōr. 1:22; Ēfēēs. 1:13\x* \v 31 ‑Mookany kung'woonchook ꞉ng'ala. Otayee keey siirmōōyoontiit. ‑Mōōnyēēru, āmōōyēyē wōōrōōr, āmōōng'ōōmē keey. Ōmētē ng'al alak tukul chēē miyootēch. \v 32 Ōtānkāsē kityō, ōriirēē alak ānkōōnyōōchinē keey kaat kuu yoo kiikunyōōwook ꞉Yēyiin kaat kubununēē Kāārārookiintēēt.\x - \xo 4:32 \xt Mat. 6:14-15; 18:22-35; Kolos. 3:13\x* \c 5 \p \v 1 Āmwoowook kule ōtēbchēē kuu wōloo wuunto ꞉Yēyiin, kuuyu ōyēku lōkōkyii chēē chāmootiin\x - \xo 5:1 \xt Mat. 5:45, 48; Yoowa. 1:12\x* \v 2 ānkōōminyē nyēē ōchoomtōōsii kuu yoo kichameech ꞉Kāārārookiintēēt. Kichameech kut kōōkooyto soboonnyii kubo acheek kuu kiy nyēē boong'u nyēē anyiny nyēē /kākēēbēēlchinēē Yēyiin kōrōsēēk.\x - \xo 5:2 \xt Kala. 6:10; 1:4; Ēfēēs. 3:17-19; 4:15-16; Filib. 2:2; Kolos. 2:2; 3:14\x* \p \v 3 Māmāchāktōōs kutookunēēnook ꞉ng'ala chēē rubtooy keey āk martaayeet nto orub kēēlwookik alak chēē mā tiliilēch nto mbo oyeyaate mooyēētyoontiit. Ng'al ꞉choo chēē mā kāroomēch ām wōlēē miitē ꞉biikaab Kiriistō choo tiliilēch. \v 4 Nto mbo subak, māmāchāktōōs /kēēng'āloolē ng'al chēē miyootēch, ng'al chēbo bēērbēēryo nto /kēēyēyē chiiran nyēē mā karaam. Nteenee kiyēē māchāktōōs kukēēbirchinē Yēyiin kōōnkōy.\x - \xo 5:4 \xt Ēfēēs. 4:29\x* \v 5 Ōrōōtootē ng'aleechu: ‑Mēēmuuchē ꞉mārtooyiintō, nto ku chii nyēē mā tiliil nto ku nyēē chēēmooyēētyoo kunyōōr ātēbto ām bāytooyiisyēētaab Kiriistō āk nyēbo Yēyiin. Mooyēētyoontiit ku kēēlto ake nyēē kutunkyinēē ꞉biiko tukuuk alak yoo kātākutunkyinē Yēyiin.\x - \xo 5:5 \xt Kala. 5:19-21\x* \p \v 6 ‑Mookany kooberbeereenaak ꞉chii ng'al chēē māmii yēēt ꞉kiy. Yēyē ꞉ng'aleechaa kunyēēr ꞉Yēyiin ānkōōng'woonchi biiko choo ‑mēēywēyē inee.\x - \xo 5:6 \xt Room. 1:18; Ēfēēs. 2:3; Kolos. 3:6\x* \v 7 Kunyoo, osatee keey biich chēē wuu choo. \p \v 8 Kyōōmiitē mēēnān yu kibo taay, nteenee !kōōnyōōru lēbkēēyyēēt ām Mokoryoontēēt. Ōminy ōyēku lōkōkaab lēbkēēyyēēt,\x - \xo 5:8 \xt Yoowa. 8:12; Yēyuut. 26:18; Kolos. 3:7\x* \v 9 kuuyu lēbkēēyyēēt ꞉nyēē yibu boorātēēt ake tukul nyēbo karaamateet, churtaayeet āk manta.\x - \xo 5:9 \xt Kala. 5:22-23\x* \v 10 Osyeem okas kiyēē ing'ērēēchē Mokoryoontēēt. \v 11 ‑Mōōwutēē keey ng'al chēbo mēēnān chēē mākōōnu kiy, nteenee ōsyooru kuruuyo saang'. \v 12 Bo muyāt /keetwech ng'ālyoo nyēē yēyēē wung'aan ꞉biiko choo mākāsyinē Yēyiin. \v 13 Nteenee kiy ake tukul nyoo keekweny ꞉lēbkēēyyēēt kutooku, \v 14 kuuyu lēbkēēyyēēt ꞉nyēē yēyē kiy ake tukul kutook. Ng'ālyoontoonoo ꞉nyoo yēyē /kēēmwooy kule, \q1 “Ng'eet, wē, chēēbrwooniin, \q2 ankiing'eetee meet! \q1 Yooto, mākōōluuchiing' ꞉Kiriistō.”\x - \xo 5:14 \xt Room. 13:11-12\x* \p \v 15 Ōriib keey miisin ām wōlēē ōming'tooy. ‑Mōōminyē ām kēēlto nyēbo bēērbēēryo, nteenee ōng'oomēkiitu. \v 16 Ōyēyiisyēē bārooyin ake tukul kuyem kuuyu tinyē ꞉bēsyōōsyēchu rōkōs.\x - \xo 5:16 \xt Kolos. 4:5\x* \v 17 Kunyoo, ‑mōōkwērtē keey, nteenee ōnkēt kiyēē māchē ꞉Mokoryoontēēt. \v 18 Otayee keey bōōkitēēt kuuyu āroontook. Yēē kātāwuu nyooto, okany /kiinyiitwook Tāmirmiryēētaab Yēyiin.\x - \xo 5:18 \xt Room. 13:13\x* \v 19 Yooto, +mōōtyēēnē tyēēnwookik chēē tēērchiintōōs ōsiltooy Yēyiin. Ōtyēēnchinē Mokoryoontēēt ām mooyēēt akeenke \v 20 ānkōōbirchinē Baaba Yēyiin kōōnkōy ākookoy kubo kiy ake tukul ām kaayneetaab Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō.\x - \xo 5:20 \xt Kolos. 3:16-17\x* \s1 Wōlēē māchāktōōs kōōbuurtooy ꞉biich chēē kiikoomut keey \p \v 21 Ōywēyē keey nto yooto, kukōōyibchi Kiriistō koonyit.\x - \xo 5:21 \xt 1Bēt. 5:5\x* \v 22 Māchāktōōs kōōywēyē ꞉kooruuk saanikwaa kuu wōloo iywēytooy Kiriistō, \v 23 kuuyu saanteet ꞉nyēē bāwu koorkēēt kuu yoo bāwu ꞉Kiriistō kaniseet kumukuul nyoo bōōrnyii ānku inee ꞉Kāārārookiintēēt.\x - \xo 5:23 \xt 1Kōōr. 11:3; Ēfēēs. 1:22-23\x* \v 24 Kuu wōloo iywēytooy ꞉kaniseet Kiriistō, māchāktōōs kōōywēyē ꞉koorko saanteenyii.\x - \xo 5:24 \xt Kolos. 3:18; Tiitō 2:3-5; 1Bēt. 3:1-6\x* \p \v 25 Nto nkinyiing' saanteet, māchāktōōs ichāmē koorkēēng'uung' kuu yoo kicham ꞉Kāārārookiintēēt kaniseet kut kōōkooyto soboonnyii\x - \xo 5:25 \xt Kala. 1:4\x* \v 26 sukōōtiliilēē ꞉kanisaanaa kubununēē ng'ālyoontēētaab Yēyiin.\f + \fr 5:26 \ft Imuuchē ꞉Bāwulō kung'āloolēē saakweetaab kooyēēy nyēbo Yuutayeek nyēē kimākyinē kule /kiiwuun kōōkōōnnyoontēēt /ānkiilookyi sirook chēē kāroorānēch /kumānāākiimutyi saanteet.\f*\x - \xo 5:26 \xt 1Kōōr. 6:11; Tiitō 3:5; Ibu. 10:22; 1Bēt. 3:21\x* \v 27 Kiikooyto soboonooto sukuchōbchi keey kaniseet nyēbo lēbkēēyyo, nyēē mātinyē tisya, mā maasaat nto kutinyē miyootyo ake tukul.\x - \xo 5:27 \xt 2Kōōr. 11:2; Ēfēēs. 1:4; Filib. 1:10; Kolos. 1:22\x* \v 28 Ām kēēlto nyēē wuu nyiitēnyi, māchāktōōs ꞉saannyaa ake tukul kuchāmē koorkēēnyii kuu wōloo chāmtooy keey. Murēn ake tukul nyoo chāmē koorkēēnyii kuchāmē keey nkit. \v 29 Māmii ꞉chii bēsyēēt ake nyēē kiikutay keey, nteenee bāyē bōōrnyii ānkuriibē kuu wōloo yēytoochintooy ꞉Kiriistō biikyii, \v 30 kuuyu acheek ꞉chēē kēēyēyē bōōrtaab Kiriistō.\x - \xo 5:30 \xt Ēfēēs. 1:23\x* \v 31 Kuu yoo /kikeesir kule, “Kunyoo kiyooto nyēē yēyē murēn kung'eetee kōōtaab kwaan āk kaamet ankoomut koorkēēnyii ānkunoomnyo ꞉tukwaay kuyēk kiy akeenke.”\x † \xo 5:31 \xt Toowu. 2:24\x* \v 32 Mii ꞉manta nyēē wōō miisin nyēē iyeelaat nyēē ibooru ꞉siruutēchu ānkung'āloolēē Kiriistō āk biikaab Kiriistō.\x - \xo 5:32 \xt Ng'oong'. 19:7\x* \v 33 Kunyoo, māchāktōōs ꞉nkinee chii ām akweek kuchāmē koorkēēnyii kuu wōloo chāmtooy keey ānkumākyinē mbo ꞉nkinee koorko kōōywēyē saanteenyii.\x - \xo 5:33 \xt Kolos. 3:19; Tiitō 2:6; 1Bēt. 3:7\x* \c 6 \s1 Kāāburtaab lēēkōōk āk sikiikwaa \r (Kolosaayeek 3:20-22) \p \v 1 Nto akweek lēēkōōk, māchāktōōs ōywēyē sikiikwook, kuuyu ng'ālyoo ꞉nyoo nyēē mākwook ꞉Yēyiin.\x - \xo 6:1 \xt Kolos. 3:20\x* \v 2 Mwooyē ꞉siruutēk kule, “Iywey kōōn āk koomēt.”\x † \xo 6:2 \xt Chuy. 20:12\x* Kiruutyēēt ꞉nyiitēnyi nyēbo taay nyēē kikuurto ꞉Yēyiin \v 3 kumwooyē kule, “Siiminy nyēē karaam ām kōōrēēt ākoy kooliloon.”\x † \xo 6:3 \xt Kiruutēk 5:16\x*\x - \xo 6:3 \xt Kiruu. 5:16\x* \v 4 Nto akweek sikiik, māmāchāktōōs ōwusē lōkōkwook kut bokwoowēsiitu, nteenee ōnēētē ātēbuutēk chēē rubtooy keey āk Mokoryoontēēt.\x - \xo 6:4 \xt Kolos. 3:21\x* \s1 Kāāburtaab motwoorik āk mokorēēnikwaa \r (Kolosaayeek 3:23—4:1) \p \v 5 Nto akweek motwoorik, māchāktōōs ōkāsyinē mokorēēnikaab kōōrooni. Ōywēyē ām mooyēēt akeenke kuu wōloo ōywēytooy Kiriistō. \v 6 ‑Mōōywēyē sōō baateey kule sukuchamaak yoo kakasaak, nteenee ōywēyē kuu wōloo ōywēytooy Kiriistō, ōyēyē ām moonikwook kiyēē māchē ꞉Yēyiin.\x - \xo 6:6 \xt 1Kōōr. 7:22\x* \v 7 Ōyēyiisyē ām mooyēēt akeenke wuu nyēē ōmiitē ōyēchinē Yēyiin yiisyoonoo āmēēbērē kule ōyēchinē biiko. \v 8 Ōnkēt kule mākutuwēn ꞉Yēyiin chii ake tukul ām kāroomnyo ake tukul nyēē kayey ānku motwooriin ꞉chiichoo nto bāwu keey.\x - \xo 6:8 \xt Kolos. 3:22-25; 1Tēm. 6:1-2; Tiitō 2:9-10; 1Bēt. 2:18-21\x*\x - \xo 6:8 \xt 2Kōōr. 5:10\x* \p \v 9 Nto nkakweek mokorēēnik, māchāktōōs ōnāmē motwoorikwook ām kēēlto nyēē karaam. ‑Mōōlyōōlchinē kuuyu ōnkētē kule nyoo Mokoryoontēēng'waa icheek ku Mokoryoontēēng'woong' nkakweek ꞉nyooto ānku inee ꞉nyoo miitē kibkōōnkōy. Māchāmē ꞉inee chiito ake kusiir ake.\x - \xo 6:9 \xt Kolos. 4:1; Yāāk. 2:1\x* \s1 Booryēēt kubo soboontaab Tāmirmiryēēt \p \v 10 Ng'ālyoontēēt nyēē āwoong'tēē ku kule, ōnyōōru nkuruuk kukwaanee wōlēē mii ꞉Yēyiin nyoo boonto kāāmuukēywēēk.\x - \xo 6:10 \xt 1Kōōr. 16:13\x* \v 11 Onam kariikaab booryēēt chēbo Yēyiin sukung'eet oyeetee keey ām wōlēē mii kēntooyiisyēētaab Kibrōkōsyoontēēt.\x - \xo 6:11 \xt Yāāk. 4:7\x* \v 12 Mābo ꞉booryoonoo kule /kiitaata koroti. Nteenee kēēmiitē kēēbooryēē bāytooyik, kāāntōōyik alak chēbo kāāmuukēywēēk, kāāyyoong'ikaab kōōroonēēb mēēnān āk nkuruukaab tāmirmirook chēē miyootēch ām kōōrēēt barak.\x - \xo 6:12 \xt Ēfēēs. 2:2; 1:21; 1Bēt. 5:8-9\x* \v 13 Kunyoo, onam kariikaab booryēēt chēbo Yēyiin kuyem, sōōyēētu yoo yitu ꞉bēsyoonoo bo rōkōs nyoo chōōnii, si yoo !koo-am booryēēt, kumāchāktōōs tōōtitirootiin.\x - \xo 6:13 \xt Room. 13:12\x* \v 14 Ōchōb keey ōyēku biich chēē ōmwooyē ng'al chēbo man, kuu yoo rātē keey ꞉chii nyēbo lukēēt yoo māchē kuwo booryēēt. Oluumee keey churtaayeet sōōriibēē keey kuu yoo iluumēē keey ꞉chii karneet wōlēēb teket yoo wēētii booryo.\fig Ōchōb keey kuu chii nyēbo lukēēt|src="lb00196b.tif" size="col" ref="6:14" \fig*\x - \xo 6:14 \xt Isa. 11:5\x* \v 15 Oluumee keey mbo lōkōōywēk chēē kāroomēch choo yibu kaalyeet sukung'eet ōyyoong'unēē yooto kuu yoo iluumēē keey ꞉chii kwēyōōn kērēēnkōōy.\x - \xo 6:15 \xt Isa. 52:7\x* \v 16 Nto subak, onam kaakaaseet kuyēk loong'eet nyēē ōyēētēē keey ām kootyēk tukul choo bo ng'woonēēt choo mwooku ꞉Kibrōkōsyoontēēt kuu yoo yēētēē keey ꞉chii loong'eet ām booryo. \v 17 Ōriibē mētēwookwook sōōsōōtē kurubta keey wōlēē kiiraraaktaak ꞉Kāārārookiintēēt kuu yoo iloochē ꞉chii nyēbo lukēēt kuutwēēt sukukērēktēē mētinyii. Onam ng'ālyoontēētaab Yēyiin sōō-āmēē booryēēt kuu yoo nāmē ꞉chii chōōkiit yoo wēētii booryo.\x - \xo 6:17 \xt Isa. 59:17; 2Kōōr. 10:4\x*\x - \xo 6:17 \xt Mat. 4:5-7; Ibu. 4:12\x* \v 18 Ōyēyē ng'aleechu tukul ōsooyē Yēyiin kuyēētyēēchook. Ōsooyē kibtaman ām Tāmirmiryēēt. Ām ng'ālyoontooni, kumāchāktōōs ōchōbē keey ‑mookany kubēk ꞉moonik. Ōsoochinē biikaab Kiriistō tukul ākookoy. \p \v 19 Ōsoowoo nkanii ānyōōru ng'aleek chēē āmwooyē sāābooru nyēē māmii ꞉muyāt, kiyēē iyeelaat kurubta keey āk lōkōōywēk chēē kāroomēch.\x - \xo 6:19 \xt Luuka 18:1; Room. 15:30; Ēfēēs. 3:14; Kolos. 4:2-4\x*\x - \xo 6:19 \xt Yēyuut. 4:29\x* \v 20 Arataat ꞉anii kuuyu āyēku kiiyookiin nyēē ā-āmtooy lōkōōywēchoo kāroomēch. Osaay kule āmwoowu ng'aleechaa nyēē māmii ꞉muyāt kuu wōloo māchāktōōs amwaayte.\x - \xo 6:20 \xt Ēfēēs. 3:1\x* \s1 Chameetaab keey \p \v 21-22 Āmiitē āyooku Tukiikō kuchō wōloo ōmiitē. Ng'eetaabiya ꞉inee nyēē chamaat ānku nyēē /kiikoosēē keey kubo yiisyēētaab Mokoryoontēēt. Mākumwoowook lōkōōywēk tukul chēē rubtooy keey āk anii sōōnkēt ꞉nkakweek wōlēē āwuuyē ꞉anii āk kiyēē āyēyē ānkumwoowook wōlēē kēēwuuyē ꞉acheek tukul ānkōōtitiirook.\x - \xo 6:21-22 \xt Yēyuut. 20:4; Kolos. 4:7-8; 2Tēm. 4:12\x* \p \v 23 Ōtēbtē ꞉akweek mbo ng'eetaabiya kaalyeet. Kuyēētyēēchook ꞉Baaba Yēyiin āk Mokoryoontēēt Yēēsu Kiriistō sōōchoomtōōsii ānkōōkoosēē keey inee. \v 24 Kōōbēruurākiis ꞉biiko tukul choo chāmē Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō ām chamateet nyēē mābēku.