\id 2TI \h 2 Tēmētēēwō \toc1 Barweetaab Āyēēng' nyēē kisirchi ꞉Bāwulō Tēmētēēwō \toc2 2 Tēmētēēwō \toc3 2Tēm. \mt2 Barweetaab Āyēēng' nyēē kisirchi ꞉Bāwulō \mt1 Tēmētēēwō \is1 Taayta \im \bd Siriintēēt, yēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē\bd*: Yu kaakoowaany ꞉Bāwulō ruutooynyii nyoo kibo ang'wan, kooyeey Rooma. /Kikeekerta subak kō nto yityo /keeratee nyōrōōrōōnik. Kisirē barwaani bēsyōōsyēkyii chēbo lētuut kurataat kukaakuriik wokubakach ꞉bāytooyiintēēt Nēērō nyēē ki rumiin kibkerkoong'nyaa. ‑/Mākiinkēt kule ki āyu yēē /kikēēsirē barwaani nteenee ākoy /kikēēsirē kukābēk ꞉maata nyoo kibo Rooma ām kēnyiitaab 64 KK kutoombo kōōkēētē keey ꞉Nēērō ām kēnyiitaab 68 KK. Isōōtē ꞉biiko wōlēē wōō kule /kikēēbākāchē Bāwulō kēnyiitaab 67 nto 68 KK. /Kikiiyookyinē Tēmētēēwō barwaani kumiitē Ēfēēsō. \ip \bd Kiyēē mii āriit\bd*: Kikas ꞉Bāwulō kule kikiikubakaakta ꞉chōōrōōnuutēkyii, kunyoo kisirchi Tēmētēēwō barwaani kuuyu kikiikung'ēēlēnchi miisin kut kwoomchi ꞉yēēmootēēt kule nto kas Tēmētēēwō. Nteenee kimātinyē ārookēnēēt ake tukul kuuyu kiinkētē kule ānkoo kimii wokubēku ꞉soboonnyii ām lēēkitō, kitinyē kāākēnēēt kule mākuriib inee ꞉Yēyiin ām nyalilta nyoo buntēē ꞉inee ām bēsyōōsyēchoo ng'ēri yoo tākumiitē kōōrēēt kutoombo kut kōōwutē wōlēē mii ꞉soboontaab kibchuulyo. \ip Ibooru ꞉Bāwulō ām barweenyii kule riirēē ꞉inee miisin biikaab Kiriistō choo kiikubuntēē wuuyinwookik āk wusiisyēēt kumii ꞉icheek ng'wēnyuutaab bāytooyiintēēt Nēērō. Ikomkoomu Tēmētēēwō kule kuriib kāāyēnchinooyēēt ām lōkōōywēkaab Kiriistō ankwaamta lōkōōywēchoo ām nyikanateet ānkoo kumiitē ꞉wusiisyēēt. Kimāchāktōōs mbo kōōburyoong'to choo inēētē ng'al chēbo lembech. \ip \bd Kiyēē āmu\bd*: Kiyēē irābchinē ꞉barwaani miisin kukōōkomkoom biich kule /kēēmuytoochinē ng'al ānkoo ku chaang' ꞉wuuyinwēk. Yēyiin nkit ꞉nyēē mākubāw kiy ake tukul ānkutuwēnē choo ikēnēē keey inee. Māchāktōōs kurubē wōlēē kiwuu ꞉soboontaab Bāwulō. \c 1 \s1 Kyoorōōr keey ꞉Bāwulō ānkumākyi Tēmētēēwō bērur \p \v 1 Anii ku *lēbkēēyiintēēt Bāwulō nyoo āyēchinē Kāārārookiintēēt Yēēsu yiisyēēt. Kitoola ꞉Yēyiin ānkōōyookwoo chāā-āmchi biiko kurubta keey āk *soboontaab kibchuulyo nyoo kikuurtoowēēch kubununēē Yēēsu Kiriistō. \v 2 Āsiruung' inyiing' wērinyuu Tēmētēēwō nyoo āchāmē miisin. Kōōbēruuriing' ꞉Baaba Yēyiin āk Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō. Kuriireeniing' ānkukōōning' kaalyeet.\x - \xo 1:2 \xt 1Kōōr. 4:17; 1Tēēs. 2:11\x* \s1 Māchāktōōs /kēētitirē /ānkiikoosēē keey Yēyiin \p \v 3 Ākutunkyinē Yēyiin kuu wōloo kiyēytooy mbo ꞉kuuko ānkāāyēyē kiyēē ānkētē kule karaam. Kuuyu āsōōtiing' ākookoy, āsoowuung' bēēt āk kwēēmooy ānkāābirchinē Yēyiin kōōnkōy.\x - \xo 1:3 \xt Room. 11:1; 1Tēm. 1:5\x* \v 4 Yoo kaasoot wōlēē 'kiiriirte bēsyoonoo kyāābākooktiing', kwoomchoo ꞉yēēmootēēt kule nto akasiing' saang'erech. \v 5 Ānkētē kule 'ikoosēē keey Yēyiin miisin. Kiikoosēē keey ꞉kōōkōōng' Lōyis Yēyiin āk koomēt Yuuniis, wōlēē ānkētitooy kule imiitē ꞉nkinyiing' iyēyē kuu nyooto.\x - \xo 1:5 \xt Yēyuut. 16:1\x* \p \v 6 Kunyi, kurubta keey āk yooto, āsōōtuung' kule ikany kōōmwo keey ꞉kāāmuukēywēēk choo kirōōbuung' ꞉Yēyiin yoo kyāātiinyēēniing' āwunnyēk.\x - \xo 1:6 \xt 1Tēm. 4:14\x* \v 7 Mānāākōōnēēch ꞉Yēyiin Tāmirmiryēēt nyēbo muyātēēt, nteenee kikōōnēēch nyēbo nyikanateet, chamateet āk riibēētaab keey.\x - \xo 1:7 \xt Room. 8:15\x* \v 8 Kunyoo, ‑meekany kunaming' ꞉muyātēēt yoo +meeng'alaalee Mokoryoontēēnyoo nto yoo isōōtoo anii nyoo /kiikeerata kubo inee. Nteenee, ikany kēēnyāliilchē ꞉tukwaay kubo lōkōōywēk chēē kāroomēch kukōōniing' ꞉Yēyiin nyikanateet.\x - \xo 1:8 \xt Room. 1:16; Ēfēēs. 3:1; 2Tēm. 2:9\x* \p \v 9 Kiikooraraacheech ꞉Yēyiin ānkiikukuurēēch kēēyēku biikyii. Manaayey kuu nyooto kubo kiy ake tukul nyēē kiikeeyey, nteenee kubo wōlēē māktooy ꞉inee nkit ām mooyēēnyii āk mbo subak kubo chamateenyii nkityō. Kisimkuchameech ꞉Yēyiin /kumānāākēētoow kōōrēēt\x - \xo 1:9 \xt Ēfēēs. 2:9\x* \v 10 ānkōōboorwēēch chamataanaa ām chōōnēētaab Kāārārookiintēēnyoo Yēēsu Kiriistō. Kiikōōsyēēntoowēēch ꞉Kiriistō meet ānkwoorōōrwēēch kēēlto nyēbo *soboontaab kibchuulyo kubununēē lōkōōywēk chēē kāroomēch.\x - \xo 1:10 \xt Tiitō 3:6\x* \v 11 Kunyoo, kookutoola ꞉Yēyiin a-amtaate lōkōōywēchu, āyēku *lēbkēēyiintēēt ānkāānēētootē ng'ālyoontēētaab manta.\x - \xo 1:11 \xt Room. 1:5\x* \v 12 Kiyooto ꞉nyēē /kiinyāliilchoo kuu nyiitēnyi. Ānkoo kuwuu nyooto, ‑māāmuyoot, kuuyu ānkētē chiichēē kyāāyēnchi ānkāātinyēē man kule imuuchē kuriib kiyēē kiikōōtōōrwoo ākoy bēsyoonoo iyēēwunēē. \p \v 13 Tēmētēēwō, 'inēētē biiko kuu wōloo kyāānēētitooy ꞉anii ānkiikoosēē keey Kāārārookiintēēt Yēēsu ānkiichāmē biiko kuu wōloo kyāāyēytooy ꞉anii.\x - \xo 1:13 \xt 2Tēm. 3:14\x* \v 14 Ikaaman ng'aleechaa kāroomēch choo /kiikiitōōruung'. Kuyēētyēēchiing' ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyoo minyē āriinyoo.\x - \xo 1:14 \xt 1Tēm. 6:20\x* \p \v 15 Ābērē 'inkētē kule kookubakaaktaa ꞉chii ake tukul nyēbo yēēmēētaab Eesya kuboonto keey Fukēēlō āk Eermokeen.\x - \xo 1:15 \xt 2Tēm. 4:16\x* \p \v 16 Āsooyē kule kuriiree ꞉Yēyiin kaab Ōnēsifōōrō nyoo kimāmuyoot chokukasa arataat. Kichokōōbāybooyoo ānkōōtitiiroo btaman. \v 17 Yu kāwokuyit Rooma, koomuuch kucheeng'aateenaa wōlto ake tukul ākoy kut wokunyōōrwoo. \v 18 Ābērē 'inkētē kubooyiit man kule kiyēētyēēchoo ꞉Ōnēsifōōrō ām kēēlwookik chēē chaang' yoo kyāāmiitē Ēfēēsō. Lēyyē, kuriiree ꞉Mokoryoontēēt Ōnēsifōōrō bēsyoonoo itiilchinē biiko ng'al.\x - \xo 1:18 \xt 2Tēm. 4:19\x* \c 2 \s1 Kiyēē māchāktōōs kuyēyē ꞉Tēmētēēwō yoo kānyōōr nyāliluutēk \p \v 1 Wēnyoo, Tēmētēēwō, ikiil, kuuyu 'inkētē kule chāmiing' ꞉Kāārārookiintēēt Yēēsu ānkutiiyiing'. \v 2 Nto tukuuk choo 'kiikāsē ā-āmu ām taayeetaab biiko chēē chaang', itōōrchi choo biiko chēē /kiikoosēē keey ānku chēē imuuchē kooneet biiko alak.\x - \xo 2:2 \xt Yēyuut. 16:1-3; Room. 16:21\x* \v 3 Imuytoochi nyāliluutēk kuu chii nyēē āmē booryēēt nyēē karaam kubo Kāārārookiintēēt Yēēsu kuu wōloo kēēyēytooy ꞉acheek.\x - \xo 2:3 \xt 1Tēm. 1:18\x* \v 4 Yoo kēēwutēē keey ꞉chii nyēbo lukēēt ng'aleekaab biikaab yēēmēēt, ‑mēēng'ērēēchē nyēē wōō nyēbo lukēēt. \v 5 ‑/Mākēētuwēnēē chii loong'eetaab labateet yoo kamarub mākuutēkaab kaang'weeneet.\x - \xo 2:5 \xt 1Kōōr. 9:24-27\x* \v 6 Kāābātiin nyoo ikiilchinē keey kāābātiisyēēt ku nyooto ꞉nyēē māchāktōōs /simkiikoochinē āmiikyii chēbo yiisyēēt. \v 7 Tēmētēēwō, irōōtootē kiyēē āmwooyē, kuuyu makuyeying' ꞉Mokoryoontēēt inkēt ng'aleechu tukul. \p \v 8 'Inkēt kule king'eetee meet ꞉Yēēsu Kiriistō nyoo kichōōnēē kōōtaab *Tāwuti. Kuuyu ā-āmtootē lōkōōywēchu kāroomēch,\x - \xo 2:8 \xt Mat. 1:1; 1Kōōr. 15:4\x* \v 9 kaanyalil kut /kēērātoo wuu nyēē kaanyeeree ng'al. Nteenee, mēēmuuchāktōōs /keerat ng'ālyoontēētaab Yēyiin.\x - \xo 2:9 \xt Ēfēēs. 3:1; Filib. 1:12-14\x* \v 10 Kunyoo, āmuytoochinē kiy ake tukul kubo choo kiikukwey ꞉Yēyiin, nto anyuun kooraraach nkicheek ꞉Yēēsu Kiriistō sukunyōōr lēbkēēyyēētaab kibchuulyo.\x - \xo 2:10 \xt Kolos. 1:24\x* \v 11 Ng'ālyoo ꞉nyoo nyēē /kēētiiyēē keey kuuyu, \q1 “Yoo kākēēbēku āk Kiriistō \q2 +mābokēēminy āk inee.\x - \xo 2:11 \xt Room. 6:8\x* \q1 \v 12 Nto yoo kākēēmuytoochi, \q2 +mābokēēbāytooyiisyē āk inee. \q1 Yoo kakeetay ꞉acheek, \q2 +mawokutayeech ꞉nkinee.\x - \xo 2:12 \xt Mat. 10:32-33; Room. 5:17\x* \q1 \v 13 Ānkoo ‑/mākiikoosēē keey biiko, \q2 /kiikoosēē keey inee, \q1 kuuyu mātāyē keey ꞉inee nkit.”\x - \xo 2:13 \xt Room. 3:3-4\x* \s1 Chii nyēē chāmtooy ꞉Yēyiin \p \v 14 Māchāktōōs isōōtyinē biiko ng'aleechu: Imwoochi ām taayeetaab Yēyiin kule māmāchāktōōs kukwiilēē keey ng'al. Māmii ꞉kiy mbo kisich ꞉nyēē yēētyēēchinē ꞉kwiilataanaa, nteenee nyēērēē kāāsōōtēywēēkaab biiko choo yēbchinē yiit.\x - \xo 2:14 \xt 1Tēm. 6:4, 20\x* \v 15 Isyeem wōlēē 'imuuktooy iyey yiisyēēng'uung' ām kēēlto nyēē karaam nyēē chāmtooy ꞉Yēyiin. Kutook kule iyēku chii nyēē mātinyē muyāt ānku nyēē nāmē ng'ālyoontēētaab manta ām kēēlto nyēē churtaat. \p \v 16 Itayee keey imwooyootē ng'al chēē mārubtooy keey āk ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Biiko choo iwutootēē keey ng'al chēē wuu choo, mākutāsē taay kulōōyēkiitu miisin ām wōlēē mii ꞉Yēyiin.\x - \xo 2:16 \xt 1Tēm. 1:3-7\x* \v 17-18 Makwaamaat ꞉kāānēētiisyēētaab bichoo biiko kuu yoo āmootē ꞉kisēērkēēchēēt kereenkaab chii. Biiko alak chēē kichuunnyēē ng'ālyoontēētaab manta ku Umenaayo ākoo Filēētō. Mwooyē ꞉bichuutēchu kule kiyeyakay kēny ꞉ng'eeteetaab meet kunyēērootēē kāāyēnchinooyēētaab biiko alak.\x - \xo 2:17-18 \xt 1Tēm. 1:3-7\x*\x - \xo 2:17-18 \xt 1Tēm. 1:20\x* \v 19 Ānkoo kut kuwuu nyooto, tākōōyyoong'oot ꞉tiiyēywoontēētaab Yēyiin /ānkēēkāsēē siruutēchu mwooyē kule, “Inkētē ꞉Yēyiin biiko chēē cheechii.” Nto “Chii ake tukul nyēē kuurē Mokoryoontēēt kumāchāktōōs kubakaakta miyootyēēt.”\x - \xo 2:19 \xt Kāāyiit. 16:5; Yoowa. 10:14; Isa. 26:13; 52:11\x* \p \v 20 Ām kōōto ake tukul nyēē wōō, miitē ꞉tērēkōōk chēē /kikeeyeyee *ta-aabuut āk chēbo *feeteet. Miitē mbo subak ꞉chēbo keetiik āk chēbo mēnēēt. /Kēēyēyiisyēē tērēkōōchu alak /kēēbāyēē tāyēēk, nto chuut alak /kēēkōnōrēē tukuuk chēē mābo koonyit.\x - \xo 2:20 \xt Room. 9:21\x* \v 21 Kunyi, yoo kēētiliilēē keey ꞉chii ake tukul wōlēē mii ꞉tukuuchoo miyootēch mākuyēk terekyeet nyēbo koonyit nyēē imuuchē ꞉chiitaab kōōto kuyēyiisyēē kubo yiisyō ake tukul nyēē karaam kurubta keey āk wōlēē kichōbto.\x - \xo 2:21 \xt 2Tēm. 3:17\x* \p \v 22 Tēmētēēwō, satee keey muchastaab āybēēr nyoo bo miyootyo ankiirub kēēlto nyoo karaam kuchurta, iyēku chii nyēē /kiikoosēē keey, nyēbo chamateet āk sinēnto. Iyey tukuuchooto kuu wōloo yēytooy ꞉biiko alake choo sooyē Yēyiin ām moonik chēē tiliilēch.\x - \xo 2:22 \xt 1Tēm. 6:11; 1:5\x* \v 23 Itayee keey kwiilateet nyēbo bēērbēēryo āk solwoonti. 'Inkētē kule yibu ꞉ng'aleechaa wookuut. \v 24 Māmākyinē chii nyoo yēyē yiisyēētaab mokoryoontēēt kuyēyē wookuut. Nteenee māchāktōōs kutālāyiitu ām wōlēē mii ꞉chii ake tukul, kōōnēētiisyē nyēē karaam ānkumuytooy. \v 25 Nto yoo mii ꞉biiko chēē kwiilē inee, kumāchāktōōs kuyisu muut ānkutinyēē mooyēēt kule imuuchē kōōkoochi nkicheek ꞉Yēyiin mooyēēt kuweek sukōōnkēt manta.\x - \xo 2:25 \xt 1Tēm. 2:4\x* \v 26 Yooto, kōōmuuchē ꞉icheek kusēw ankuchililee mastiitaab Kibrōkōsyoontēēt nyoo kiikunam icheek sukuyey kiyēē māchē ꞉inee. \c 3 \s1 Chuunnyēētaab ng'ālyoontēētaab manta \p \v 1 Irōōtootē ng'ālyoontooni: Mākumiyātiitu ꞉bēsyōōsyēk choo bo tabanta.\x - \xo 3:1 \xt 1Tēm. 4:1; 2Bēt. 3:3; 1Yoowa. 2:18; Yuuta 18\x* \v 2 Mākusooynēn ꞉biiko, makucham beesaan, makukas keey ānkumēēnnyo. Mākung'āloolootēē Yēyiin nyēē miyaat, ‑mēēywēyē sikiikwaa āmātiny kumwooy kōōnkōy ām kiy. Mākuyēk biich chēē mā tiliilēch ām taayeetaab Yēyiin \v 3 āmātinyē chamateet. Māriirēē biich, mōlōlchinootē biich ng'al āmāriibē keey. Mākukāwōōtēnē ānkuchāmē kuyēyē ng'al chēē miyootēch. \v 4 Mākuchoomtooy chuut ānkutuchinootē ng'al. Mākuyibē keey kule inkētē kiy ake tukul. Mākuyēk biich chēē kicham lelesta āmāchāmē Yēyiin.\x - \xo 3:4 \xt Kala. 5:19-21\x* \v 5 Mākuyēyē keey kule bo Yēyiin, nteenee kutāyē kāāmuukēywēēkyii. Isatee keey bichooto. \p \v 6 Mii ꞉alake ām bichoo chēē bēētootē kēēstoonikaab biiko alak subokōōbērbēērē koor chēē kuskusēch chēē kiikunyikisyi ꞉ng'ōōkiswookik ānkutōōrtooy ꞉muchas nyēbo kiy ake tukul. \v 7 /Kiinēētē kooruuchoo kibtaman, nteenee ‑mēēmuuchē kut kōōnkēt ꞉icheek kutukul ng'ālyoontēētaab manta. \p \v 8 Kwiilē ꞉bichoo ng'ālyoontēētaab manta kuu yoo kikwiilē ꞉Yaane āk Yaambure *Muusa. Kiikutoonkōōyiis ꞉bichu ānkiikubootyo ām manta.\x - \xo 3:8 \xt Chuy. 7:11, 22; 8:7, 18\x* \v 9 Māyitē wuy ꞉bichoo, kuuyu makukas ꞉chii ake tukul bēērbēēryēēt nyēē boonto kuu wōloo /kikēēkāstooy chēbo Yaane āk Yaambure. \s1 Ng'ālyoontēētaab lētuut nyēē /kikiikiimchi Tēmētēēwō \p \v 10 Tēmētēēwō, ābērē 'inkētē kurubta keey āk kāānēētēywēēkyuu, wōlēē ābuurtooy, kiyēē ānēmchinē keey ayey āk wōlēē āmoong'tēē keey Yēyiin. Inkētē mbo subak kule ‑māsimānyēēru ānkāāboontē chamateet āk muytaayeet.\x - \xo 3:10 \xt 1Kōōr. 4:16\x* \v 11 Inkētē mbo subak kule kyāāmuytoochi wusiisyēēt nyēē kyāānyōōru āk nyāliluutēk chēē kyāābuntēē yoo kyāāmiitē Antyookya, Ikonnyaa āk Luustra. Nteenee kisārwoo ꞉Mokoryoontēēt ām tukuuchoo tukul.\x - \xo 3:11 \xt Tyēēn. 34:19; Yēyuut. 13:50; 14:5, 19; 2Kōōr. 11:23-29\x* \v 12 Nto kubooyiit man, +/mākēēwus chii ake tukul nyēē kēēnēmchi keey kurub Yēēsu Kiriistō.\x - \xo 3:12 \xt Yēyuut. 14:22; 1Tēēs. 3:3\x* \v 13 Nto biiko choo choolwookēnootiin, choo ibērbēēriisyootē, mākumiyātyi choo miisin. Kiikutēwēchākiis ꞉choo ānkutēwēchootē biiko alak. \v 14 Nteenee, kurubta keey āk inyiing' ii, Tēmētēēwō, itāsē taay irubē kiyoo /kiikiineetiing' ankiichamte, kuuyu 'inkētē biiko chēē kiinēētiing' \v 15 āk mbo subak wōlēē kiinkētitē siruutēkaab Yēyiin kung'eetee leekwaanti. Kiikuyeying' ꞉siruutēchoo inkēt kule nyōōru ꞉chii kaararaacheet yoo keekaasee keey Yēēsu Kiriistō. \v 16 Kwoonēē ꞉siruutēchoo tukul wōlēē mii ꞉Yēyiin. Kāroomēch ꞉siruutēchooto, yoo /kiinēētiisyēē /ānkiiburyoong'tēē biiko /kēēchuulē /ānkiiboorchinē biiko kukārāmiitu kuchurta.\x - \xo 3:16 \xt Room. 15:4; 1Tēm. 4:13; 2Bēt. 1:21\x* \v 17 /Kēēyēyē kuu nyooto sukung'eet kuchōbākoy ꞉chiitaab Yēyiin kutukul kubo yiisyō ake tukul nyēē karaam.\x - \xo 3:17 \xt 2Tēm. 2:21\x* \c 4 \p \v 1 'Inkēt kule mākōōyēēw ꞉Yēēsu sukutoow bāytooyiisyēēnyii. Kunyi, ām taayeetaab Yēyiin āk nyēbo Kāārārookiintēēt Yēēsu nyoo +māchokōōtiilchi ng'al biiko choo sobtōōs āk choo kiikubēk, āmwoowuung' kule,\x - \xo 4:1 \xt Yēyuut. 10:42\x* \v 2 i-āmtooy ng'ālyoontēēt ākookoy ānkoo ku wuuyēch ꞉ng'ala nto ku nyumnyumēch. Imuytoochinē yoo 'inēētē biiko ng'ālyoontēētaab Yēyiin, ichuulē, iburyoong'tooy ānkiikiimē.\x - \xo 4:2 \xt Yēyuut. 20:20\x* \v 3 Mākuchō ꞉bēsyēēt nyēē mēēkōōmuuchē ꞉biiko kut takucham kiyēē inēētē ꞉siruutēk chēbo man. Makurub ꞉bichoo kiyēē māchē ꞉mētēwookwaa. Mākōōruruukoot kāānēētikwaa ku chaang' chēē mākōōnēētē icheek kiyēē kicham kuyēbchinē yiit.\x - \xo 4:3 \xt 1Tēm. 4:1\x* \v 4 Mākōōmiinkyi mēt ng'ālyoontēētaab manta ānkuwēēkyi keey tyoonkōōchoy chēē mābo man.\x - \xo 4:4 \xt 1Tēm. 1:4\x* \v 5 Nto inyiing', āmwoowuung' kule ikiil ām kēēlwookik tukul. Imuytoochinē nyāliluutēk chēē inyōōru. Iyēyē yiisyēēt nyēē /kēēmākyinē āmtooyiin kule kuyēyē. Iteryeech yiisyēēng'uung' tukul nyoo māchāktōōs kule iyēyē.\x - \xo 4:5 \xt 2Tēm. 2:3\x* \s1 Ng'aleek chēē rubtooy keey āk Bāwulō \p \v 6 Mii wokuyitu ꞉bēsyēēt nyēē /kēēmiitē /bokiikooytoo /keeyeyeenaa kōrōsēēk. Kaakuyit ꞉bēsyēēt nyēē āng'ēētēē kōōrooni.\x - \xo 4:6 \xt Filib. 2:17\x* \v 7 Kwaa-am booryēēt nyēē karaam. Kwaawaany labateenyuu ānkwāākiilchi manta. \v 8 Kunyoo, mii kukānyoonwoo ꞉kiito ake nyēē +/mākēētuwēnēēnoo. Nto kiyooto ku tuwēnēētaab churtaayeet. Tuwēnoonooto ku nyēē mākukōōno ꞉Mokoryoontēēt nyoo churtaat yoo itiilchinē biich ng'al. Mēēbērē anii nkit ꞉nyēē mii chokutuwēnoo, nteenee chokutuwēnē biiko tukul choo mii kōōkēnoonu chōōnēēnyii.\x - \xo 4:8 \xt 1Kōōr. 9:24-25; 1Tēm. 1:18\x* \p \v 9 Isyeem wōlēē 'imuuktooy ichōō areet akeenke wōli āmiitē. \v 10 Kookubakaaktaa ꞉Teema ānkuwēēchi keey ākoy Tēēsālōōnikē kuuyu kikicham tukuuk chēbo kōōrooni. Kōōkuwo ꞉nkinee Kērēēskē ākoy Kalatyaa ānkōōkuwo ꞉nkinee Tiitō Taalmatyaa.\x - \xo 4:10 \xt 2Kōōr. 2:13; Filib. 2:21; Kolos. 4:14\x* \v 11 Kwāāng'ētu nkit āk Luuka. Ichōōntē keey Māārkō, kuuyu chii ꞉inee nyēē imuuchē kuyēētyēēchoo ām yiisyooninyuu.\x - \xo 4:11 \xt Yēyuut. 12:12; Kolos. 4:14\x* \v 12 Kāāyooktē Tukiikō kuwo ākoy Ēfēēsō.\x - \xo 4:12 \xt Ēfēēs. 6:21\x* \v 13 Kunyoo, yoo ichōōnii iyibwoo kābuutiinyuu nyoo kyāābākookyinē kaab Kāārbō ām Turoowa. Iyibwoo mbo nkicheek kitaabuunekyuu ānku miisin choo /kikeeyeytee muuyto. \p \v 14 Kookwaaraantaa nyēē ‑/mākyoomu ꞉kiitoong'iintoonoo bo karin nyoo /kēēbērē Alekisaanta. Nteenee mākuyookyi ꞉Mokoryoontēēt ām kiyēē kookuyey.\x - \xo 4:14 \xt 1Tēm. 1:20\x* \v 15 Kunyi, iriibēē keey ꞉nkinyiing' wōlēē mii ꞉chiichoo, kuuyu kikwiil ng'aleekyoo ām nkuruuk. \p \v 16 Yoo kyāāyēētē keey nyēbo taay, kumwēyēēnoo ꞉chii ake tukul nyēē māmii ꞉mbo akeenke nyēē kichokusārwoo. Lēyyē, āsooyē Yēyiin kunyōōchi bichooto kaat.\x - \xo 4:16 \xt 2Tēm. 1:15\x* \v 17 Ānkoo kiwuu nyooto, kichō ꞉Mokoryoontēēt ānkōōtitiiroo sukung'eet /kiimuuch /kyaamta ng'ālyoontēēt kuchurta kubuntēēnoo anii nto anyuun, kukas ꞉nkicheek biiko choo mā Yuutayeek. Nteenee, /kikiiraraacheenaa kuutiitaab kimakeetyeet.\x - \xo 4:17 \xt Tyēēn. 22:21; Tān. 6:22; Yēyuut. 1:8; 23:11\x* \v 18 Makooraraacheenaa ꞉Yēyiin wōlēē mii ꞉kiy ake tukul nyēē miyaat ānkōōrēētootoo nyēē karaam ākoy wāāwut kanyii ām kibkōōnkōy. Lēyyē, kutōrōriit ꞉Yēyiin ākookoy. Kuwuuyiit nyooto.\x - \xo 4:18 \xt Mat. 6:13; 2Kōōr. 1:10\x* \s1 Kāā-āmiisēēt \p \v 19 Isuboowoo Brisiila āk boontēēnyii Akiila āk nkicheek biikaab kaytaab boontēēt Ōnēsifōōrō.\x - \xo 4:19 \xt Yēyuut. 18:2; 2Tēm. 1:16-18\x* \v 20 King'ētunēē ꞉Eraasto Kōōriintō, nteenee kyāābākooku Turōfiimō kumnyaanaat ām Milēētō.\x - \xo 4:20 \xt Yēyuut. 19:22; 21:29; Room. 16:23\x* \v 21 Kunyoo, isyeem wōlēē 'imuuktooy iyitu wōli kumānāāng'ootyēn ꞉kōōrēēt. Isubooyiing' ꞉Ēbuulō āk Buutē āk Liinuus ākoo Kilaawutyaa āk nkicheek mbo ng'eetaabiya alak tukul. \p \v 22 Kuriib ꞉Yēyiin tāmirmiryēēng'uung' ānkōōbēruuriing'.