\id 1PE  
\h 1 Bētērō 
\toc1 Barweetaab Taayta nyēbo Bētērō 
\toc2 1 Bētērō 
\toc3 1Bēt. 
\mt2 Barweetaab Taayta nyēbo 
\mt1 Bētērō 
\is1 Taayta 
\im \bd Siriintēēt, yēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē\bd*: Kisirē ꞉lēbkēēyiintēēt Bētērō barwaani ām kēnyiitaab 65 KK /ānkiisōōtē kule kisirēē kiriinkēētaab Rooma wōloo /kibokēēbākākyinē lētuunoo kubāytooyiisyē ꞉Nēērō. Boonto ꞉barwaani ng'al chēē wuuyēch chēbo kuutiitaab Kirikiik. Kunyoo, /kēēmwooyē kule Siila ꞉nyēē kisirē barwaani ām kuutiini bo Kirikiik ānkuyēētyēēchi ām wōlēē rōōtitooy ꞉ng'aleek (kas kur. 5:12). Nteenee wōlēē /kikeetetita ng'aleek kurubē rooteetaab kuutiitaab Iburaneek. Kerkeey ꞉kāāsōōtēywēēk chēē miitē barwaani āk choo bo barweetaab Yāākōbō, ng'ālyoo nyēē yēmē keey āk wōlēē yibtooy biikaab Kiriistō choo Yuutayeek ng'al. Nteenee Bāwulō ꞉nyēē kiisākyi ng'aleek choo bo kuutiitaab Kirikiik kukwa barwaani kubununēē Siila nyoo kikiikuyēyiisyoon tukwaay kēnyiis chēē chaang'. 
\ip \bd Kiyēē miitē āriit āk nyēē āmu\bd*: Kisirchi ꞉Bētērō barwaani biikaab Kiriistō choo /kikiikēēwus choo kiminyē komostaab Eesya nyoo Mining' (Uturuki), kusirchinē Yuutayeek choo kikiikumwēyēē kōōrēēng'waa. Kiikiimchinē bichoo kule kukiilchi kaakaaseeng'waa ām Kiriistō ānkoo kiimuuchē ꞉icheek kutyēmākiis kule kubakaakta /simākēēwus. Kiyēyiisyēē ꞉Bētērō soboontaab Yēēsu kōōboorunēē kule ākoy kubuntēē ꞉chiitaab Kiriistō tyēmuutēk ānkōōboor mbo kule kōōkuyēk ꞉biikaab Kiriistō biikaab Yēyiin chēē kwēyootiin. Kunyoo, yēchinē ra ꞉biikaab Kiriistō tukul Yēyiin yiisyēēt ām ng'erekweek kubo kāāyēnchinooyēēt ānkoo mii kubuntēē nyāliluutēk. 
\c 1  
\s1 Kyoorōōr keey ꞉Bētērō ānkumākyi biiko bērur 
\p  
\v 1 Anii ꞉nyoo Bētērō, *lēbkēēyiintēētaab Yēēsu Kiriistō. Āsirwook akweek choo kiikukweyaak ꞉Yēyiin, choo kyōōsērētyi yēēmōōsyēkaab Bōōntō, Kalatyaa, Kabatookya, Eesya ākoo Biituunnya.\x - \xo 1:1 \xt Yāāk. 1:1; 1Bēt. 2:11\x* 
\v 2 Kisimkucham ꞉Baaba Yēyiin kule makukweyaak, ānkōōtiliilook ꞉Tāmirmiryēēnyii kuyisēēnook korotiikaab Yēēsu Kiriistō sōōkoonyit Yēēsu. 
\p Kōōbēruurook ꞉Yēyiin miisin ōnyōōru kaalyeet.\x - \xo 1:2 \xt Ibu. 12:24; 1Bēt. 2:9\x* 
\s1 Ong'erech ām kiyēē +mōōnyōōru 
\p  
\v 3 Kusilākoy ꞉Yēyiin nyoo kwaaniitaab Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō nyoo kiriireeneech miisin kuyeyeech /kēēsichēēch subak kēēnyōōru soboonto nyēē kiimoong'tēē keey, kuuyu kiing'eetee Yēēsu meet.\x - \xo 1:3 \xt 2Kōōr. 1:3; Tiitō 3:5; 1Bēt. 1:23\x* 
\v 4 Kēēboontē bēruur ām kibkōōnkōy nyēē konoraat kubo acheek, nyēē mābotē, nyēē mānunē, āmānyēērāktōōs.  
\v 5 Kuuyu kiikoosēē keey Yēyiin, riibēēnēēch kāāmuukēywēēkyii ākoy bēsyēētaab tabanta yoo kāākiirāroochākiisyē kutukul. 
\p  
\v 6 Ong'erech kubo ng'aleechu ānkoo kōōbuntēē wusiisyēēt āk nyāliluutēk chēē makerkeey ām bēsyōōs chēē ng'ēri.  
\v 7 /Kēētyēmook /sikiinkēt kule ōkoosēē keey man Yēyiin. Kuu yoo /kiitiliilēē maata *ta-aabuut nyoo mābēēnnyēē, /kiitiliilēē kaakaaseeng'woong' nyāliluutēk kubooyiit kwōng'uut miisin. Yooto, +/mākiitōrōōrook /kiikaastaak /ānkēēkoonyitook bēsyoonoo iyēēwu ꞉Yēēsu.\x - \xo 1:7 \xt 2Kōōr. 4:17; Yāāk. 1:2-3\x*\x - \xo 1:7 \xt Tyēēn. 66:10; Kāālēw. 17:3; Isa. 48:10; 1Tēēs. 2:19; 1Bēt. 4:13\x* 
\v 8 Ōmiitē ōchāmē Yēyiin, ānkoo mēēbērē kyookas. Ānkoo mēēbērē ōkāsē inee raat, ōkoosēē keey inee ānkōōbuurē ām ng'erekweek chēbo barak miisin nyēē māmii mbo ꞉ng'ala chēē /kiimuuchē /kēēmwoowunēē ng'erekweechaata.\x - \xo 1:8 \xt Yoowa. 20:29; 2Kōōr. 5:7\x* 
\v 9 Bōōnyōōru tuwēnto nyēbo kaakaaseeng'woong' bēsyoonoo /kiirāroochook kutukul. 
\p  
\v 10 King'oor *꞉wōōrkooyikaab Yēyiin chēbo kēny wōlēē kimakooraraaktaak ꞉inee ām chamateenyii. Kichēēng'sē ꞉wōōrkooyichoo miisin ānkubilbiliis kōōnkēt ng'aleechuutēchu.  
\v 11 Kimāchē kōōnkēt bēsyēēt nyēē kimākuchōōnēē ꞉Kāārārookiintēēt āk wōlēē mākuwuuyiit ꞉bēsyoonooto. Kimwoochi ꞉Tāmirmiryēētaab Kiriistō nyoo kimii āriing'waa kung'oor ng'wooninto nyēē kimākunyōōr ꞉Kāārārookiintēēt āk wōlēē /kimākiitōrōōrto.\x - \xo 1:11 \xt 2Bēt. 1:19-21\x* 
\v 12 Kiiboorchi ꞉Yēyiin wōōrkooyichoo kule kimāyēchinē keey ꞉icheek yiisyoonoo, nteenee kiyēwook akweek. Ōnkētē ra ng'aleechu, kuuyu kyoomwook ꞉biiko lōkōōywēk chēē kāroomēch kubununēē kāāmuukēywēēkaab Tāmirmiryēēt nyoo kichōōnēē kibkōōnkōy. Ng'aleechuutēchu ꞉chēē bērē mbo ꞉malayikaanik nto inkēt.\x - \xo 1:12 \xt Luuka 24:49; Yēyuut. 1:5, 8\x* 
\s1 Māchāktōōs ibuur ming'ātēēt nyēē tiliil 
\p  
\v 13 Kunyi, lēyyē, onamte mēt kiyoo kyookas. Ōriib keey ānkōōkēnēē keey kuchurta kiyēē +/mākiibēruurēēnook yoo kātook ꞉Yēēsu Kiriistō.  
\v 14 Kuu yoo ōmāchē ōkāsyi Yēyiin, ‑mōōrubē tukuukaab muchas choo kyōōboontē kumānōōnkēt inee.\x - \xo 1:14 \xt Room. 12:2; Ēfēēs. 4:17-19\x* 
\v 15 Ōtililiitu ām kiy ake tukul nyēē ōyēyē, kuu yoo tiliil ꞉Yēyiin nyoo kikuurook.  
\v 16 Mwooyē ꞉siruutēkaab Yēyiin kule, “Ōtililiitu, kuuyu ātiliil ꞉anii.”\x † \xo 1:16 \xt Laawiik 11:44-45; 19:2\x* 
\p  
\v 17 Kēēboontē Baaba nyoo ‑mēēnkwēlē chii ānkōōtiilchinē biiko tukul ng'aleek kurubta keey wōlēē kiikuyeyta. Kunyi, ōywēyē inee ānkōōminyē ōnkētē kule ōyēku tāyēēk ām kōōrooni.\x - \xo 1:17 \xt Mat. 6:9; Room. 8:15; 2:6, 11; 1Bēt. 2:11\x* 
\v 18-19 Ōnkētē kule /kimākēēwālunēēnook tukuuk chēē wuu *feetaan nto *ta-aabuun choo bootōōs, nteenee kiwālunēēnook ꞉Kāārārookiintēēt korotiikyii chēē māmii ꞉kiyēē /kiiwuuytēē sōōng'ēētyēē ātēbuutēchoo kimābo laat choo kibo mbo kuukoong'. Yoo kiwāstooy ꞉inee korotiikyii, kikerkeey mēēnkich nyēē tiliil ānku *lubkoob.\x - \xo 1:18-19 \xt Mat. 20:28; 1Kōōr. 5:7; 6:20; Māārkō 7:6-9; Yoowa. 1:29; Ibu. 9:12\x* 
\v 20 /Kikiikeekwey Kāārārookiintoonoo /kumanaakeeyey kōōrēēt /ānkibokiiboor inee ām bēsyōōsyēchu bo tabanta kubo akweek.\x - \xo 1:20 \xt Yēyuut. 2:23; Ēfēēs. 1:4-5\x* 
\v 21 Kuu yoo kyookaasee keey Kiriistō, ōmuuchē ra ōtiiyēē keey Yēyiin nyoo kiing'ēētēē inee meet ānkōōtōrōōr. Kunyoo, ōmuuchē omaang'tee keey Yēyiin kutukul. 
\p  
\v 22 Kunyoo, lēyyē, ōchoomtōōsii miisin ām mooyēēt akeenke, kuuyu kyōōkoonyit ng'ālyoontēētaab manta ānkyōōtiliil keey sōōnyōōru chamateet nyēbo man ām wōlēē mii ꞉tuubchōōsyēkwook.\x - \xo 1:22 \xt Ibu. 13:1; 1Bēt. 2:17; 3:8; 4:8; 2Bēt. 1:7\x* 
\v 23 /Kikēēsichook subak kubununēē ng'ālyoontēētaab Yēyiin nyēē yēyiisyē ākookoy. Kimāchōōnēē ꞉sobooni lēēl kiy nyēē bēku, nteenee kichōōnēē kiy nyēē mābēku.\x - \xo 1:23 \xt Ibu. 4:12; Yāāk. 1:18; 1Bēt. 1:3\x* 
\v 24 Mwooyē ꞉siruutēk kule, 
\q1 “Kerkeey ꞉biiko tukul suus 
\q2 ankukerkeey ꞉soboonng'waa toobtōōy. 
\q1 Sistōōs ꞉suuswēk, 
\q2 ānkurārāchē ꞉toobtōōy, 
\q1  
\v 25 nteenee māng'ētē ꞉ng'ālyoontēētaab Yēyiin ākookoy.”\x † \xo 1:25 \xt Isaaya 40:6-8\x* 
\p Ng'ālyoontooniitēnyi ꞉nyoo /kikyoomwook.\x - \xo 1:25 \xt Yāāk. 1:10-11\x* 
\c 2  
\p  
\v 1 Kuu yoo kootayee keey nanyuun kāābērbēēriisyēēt, ng'al chēbo lembech, tuuyintaab moo nto ng'ōōmsēēt,\x - \xo 2:1 \xt Ēfēēs. 4:25; Yāāk. 1:21; 4:11\x* 
\v 2 ōchēēng'ē chēēko chēbo soboontaab Tāmirmiryēēt kuu yoo māchē ꞉lēēkōōy kurēēri. Yoo kooyey kuu nyooto makwaalaak ām sobooni lēēl,\x - \xo 2:2 \xt 1Kōōr. 3:2; Ibu. 5:12-13\x* 
\v 3 kuuyu kyoochamcham sikēnātēētaab Mokoryoontēēt.\x - \xo 2:3 \xt Tyēēn. 34:8\x* 
\s1 Mbo kibkōrōs chēē leelach 
\p  
\v 4 Tiiyēywoo ꞉Kiriistō anku rwaa nyēē soboot. Kitay ꞉biiko rwaantaanaa, nteenee kikwey ꞉Yēyiin ankucham. Ōkwoonchi inee ꞉akweek choo\x - \xo 2:4 \xt Tyēēn. 118:22; Isa. 28:16; 42:1\x* 
\v 5 ōyēku rwoontōōk chēē sobchootiin /sikeeteecheenaak kōōtaab soboontaab Tāmirmiryēēt. Ōyēku mbo kibkōrōs choo kiikootabaan ꞉Yēyiin ōyēchinē kōrōsēēk chēē chāmē ꞉inee ām Tāmirmiryēēnyii kubuntēē Yēēsu Kiriistō.\x - \xo 2:5 \xt Isa. 61:6; Room. 12:1; 1Kōōr. 3:16; Ēfēēs. 2:21-22; 1Bēt. 2:9\x* 
\v 6 Mwooyē ꞉siruutēk kule, 
\q1 “+Māāchibchi *Sāāyōōn rwaa nyēē tiiyēywoo, 
\q1 rwaa nyēē kyaakwey ānkāāchāmē. 
\q2 ‑/Mākiintosuurē nyoo ikoosēē keey rwaantaanaata.”\x † \xo 2:6 \xt Isa. 28:16\x*\x - \xo 2:6 \xt Room. 9:33\x* 
\p  
\v 7 Bo kwōng'uut ꞉rwaantaanaa ām akweek choo ōkoosēē keey Kāārārookiintēēt. Nteenee mwooyē ꞉siruutēk kurubta keey choo ‑mēēkoosēē keey inee kule, 
\q1 “Rwaanteet nyoo kitāyē ꞉biiko kuteekta 
\q2 ꞉nyēē kōōkuyēk tiiyēywoontēētaab kōōto.”\x † \xo 2:7 \xt Tyēēnwookik 118:22\x*\x - \xo 2:7 \xt Māārkō 12:10-11; Yēyuut. 4:11\x* 
\m  
\v 8 /Kikeesir subak kule, 
\q1 “Inee ku rwaa nyēē kāānākuut 
\q2 ānkōōnāchē biich.”\x † \xo 2:8 \xt Isa. 8:14\x* 
\m Ibooru ꞉siruutēchu kule ibutōōs ꞉biiko, yoo tāyē kookaasee keey ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Wuu nyooto ꞉wōlēē kiikuchōbto ꞉Yēyiin.\x - \xo 2:8 \xt Luuka 2:34; Room. 9:33\x* 
\v 9 Nteenee, ōkwēyootiin ꞉akweek, mbo kibkōrōs chēbo Bāytooyiintēēt, biiko chēē tiliilēch chēē kisat ꞉Yēyiin ōyēku cheechii soomwaayte kāroomnyēētaab nyoo kikuurook okwaanee wōlēē mii ꞉mēēnānēēt ōbēēchi lēbkēēyyēēnyii nyoo bo kwōng'uut.\x - \xo 2:9 \xt Chuy. 19:5-6; Laawi. 19:2; Kiruu. 14:2; Yēyuut. 26:18; 1Tēm. 1:17; 6:15; Tiitō 2:14; 1Bēt. 2:5; 1:1-2\x* 
\v 10 Kimōōbooyē Yēyiin, nteenee ōbooyē ra. Kimāriirēēnook ꞉Yēyiin, nteenee riirēēnook ra.\x - \xo 2:10 \xt Osee. 2:23; Room. 9:25\x* 
\s1 Ātēbuutēk chēē kāroomēch 
\p  
\v 11 Lēyyē chōōrōōnuutēkyuu, kuuyu ōbooyē kōōrēēt ake, āmwoowook kule ‑moocham kōōbēlook ꞉muchastaab kōōrooni.\x - \xo 2:11 \xt Room. 13:14; Kala. 5:16-21; Ibu. 13:14; 1Bēt. 1:1, 17\x* 
\v 12 Māchāktōōs ōtēbtooy biiko choo ‑mēēnkētē Yēyiin ām kēēlto nyēē karaam. Ānkoo kung'āloolēēnook nyēē miyaat, mākōōsōōtē tukuuk chēē kāroomēch choo ōyēyē ānkumākusilto Yēyiin bēsyoonoo +māchokōōtiilchi biiko ng'aleek.\x - \xo 2:12 \xt Mat. 5:16\x* 
\s1 Ōkoonyitē kāāntōōyik 
\p  
\v 13 Ōkoonyitē biiko choo wōōyēch sukukoonyitākoy ꞉Mokoryoontēēt. Ōkoonyitē bāytooyiintēēt nyoo /kikiikoochi kāāmuukēywēēk kubāytooyiis  
\v 14 āk kāāntōōyik choo mii ng'wēnyuunyii choo kāsē kule /kākiing'woonchi kāwōōtik /ānkēēsilto choo kāroomēch.\x - \xo 2:14 \xt Room. 13:1\x* 
\v 15 Māchē ꞉Yēyiin kule ōyēyē tukuuk chēē kāroomēch simānyōōr ꞉choo ‑mēēnkētē kiy kiyēē mwooyē.\x - \xo 2:15 \xt 1Bēt. 3:16\x* 
\v 16 Ōtyookootiin ꞉akweek ām kiruutēk nteenee, mayeyaak ꞉yooto ōyēyē ng'al chēē miyootēch. Ōnkēt kule ōyēchinē Yēyiin yiisyēēt.\x - \xo 2:16 \xt Yoowa. 8:32; Room. 6:22; 7:6; 8:2; Kala. 5:13\x* 
\v 17 Ōkoonyitē biiko tukul. Ōchāmē biikaab Kiriistō choo ōboontē keey. Ōywēyē Yēyiin ānkōōkoonyitē bāytooyiin.\x - \xo 2:17 \xt Kāālēw. 24:21; Māārkō 12:17; Filib. 2:12; 1Bēt. 1:22\x* 
\s1 Ōmuytooy kuu wōloo kiyēytooy ꞉Yēēsu 
\p  
\v 18 Māchāktōōs akweek motwoorik ōkoonyitē mokorēēnikwook kuyem. ‑Mōōkoonyitē baateey choo sikēn ānku kāroomēch, nteenee ākoo nkicheek choo āwēēsēch.  
\v 19 Yoo kōōmuytoochi ng'woonin nyēē māmisyook, kōōbēruurook ꞉Yēyiin, kuuyu ōnkētē kiyoo mākwook.  
\v 20 Ara ii, karaamat nee ꞉nyēē mii yoo ōmuytoochinē /kēēbirook kubo kiyēē miyaat nyēē !kooyey? Yoo kōōmuytoochi ng'woonin kukooyey ng'al chēbo man, mākōōbēruurook ꞉Yēyiin.\x - \xo 2:20 \xt 1Bēt. 5:12\x*\x - \xo 2:20 \xt 1Bēt. 4:14\x* 
\v 21 Ng'aleek chēē wuu chuutēchu ꞉chēē kikuurchook ꞉Yēyiin. Kinyalil ꞉Yēēsu kubo akweek ānkiikubākooktoowook kāānēētēywoo soorub kuu wōloo kiyēytooy ꞉inee.\x - \xo 2:21 \xt Ēfēēs. 6:5-8\x*\x - \xo 2:21 \xt Mat. 10:38-39; Filib. 2:5; 1Bēt. 3:18\x* 
\v 22 Manaayey ꞉inee ng'ōōki āmānāālāt biich.\x - \xo 2:22 \xt Yoowa. 8:46; Ibu. 4:15\x* 
\v 23 Ki yoo /kākēēchub, kimākētu, nto yoo kāng'woonchi kiy, kimēēruutooy biich, nteenee kibākookyinē tukul Yēyiin nyoo itiilē ng'aleek chēbo manta.\x - \xo 2:23 \xt Isa. 53:7; Māārkō 14:48-49, 65; 15:5, 16-20; 1Bēt. 3:9\x* 
\v 24 Kiiyum ꞉Yēēsu ng'ōōkiswookikyoo ānkuwēēto ākoy murtooywoontēēt. Kunyoo kimēētākubāwēēch ꞉ng'ōōkisto nteenee kēēyēyē ng'aleekaab manta. /Kiikiisoobēēch kubo ng'woowōōkyii.\x - \xo 2:24 \xt Isa. 53:5; Room. 6:10-11; Kolos. 2:4\x* 
\v 25 Kikeekerkeeye kēēchiirēk chēē kikiikubootyo, nteenee kōōkukētwēēch raat keekwaa wōlēē mii ꞉ākiintēēt nyēē riibēēch.\x - \xo 2:25 \xt Isa. 53:6; Cherem. 50:6; Ēsēk. 34:5-6, 16; Yoowa. 10:11\x* 
\c 3  
\s1 Kōōywēyē ꞉koorko saanteenyii 
\p  
\v 1 Māchāktōōs ꞉nkakweek kooruuk ōywēyē saanikwook, si yoo maneekaasee keey ꞉icheek ng'ālyoontēētaab Yēyiin, mākuyis icheek ꞉ātēbuutēkwook choo kāroomēch kookaasee keey Yēyiin nyēē mānōōtwēkyi ng'ālyoo.\x - \xo 3:1 \xt 1Kōōr. 7:16\x* 
\v 2 Yēyāktōōs kuu nyooto kuuyu makukasee ātēbuutēkwook āk wōlēē ōywēytooy Yēyiin. 
\p  
\v 3 ‑Mōōmoong'tēē keey tukuuk chēē yēyook ōkāroorāniitu kuu: ōyēytooy buutēēkwook, ōloochē sinkiliinēk nto sirook chēē kāroorān.\x - \xo 3:3 \xt 1Tēm. 2:9\x* 
\v 4 Cheebyoosya nyoo baybay ānkōōntusoot kutookunēē wōlēē wuu ꞉kāroorāninto nyēē iboorunēē keey soboonnyii nyoo bo āriit. Karaaranataani mābēku ꞉nyēē chāmē ꞉Yēyiin miisin.  
\v 5 Kiikāroorānēē keey ꞉kooruuk chēē tiliilēch choo kibo taay choo kiimoong'tēē keey Yēyiin soboon nyēē wuu nyooto. Kiiywēyē saanikwaa,  
\v 6 kuu yoo kiiywēyē ꞉Saara Abraam kukuurē kule mokoryoontēēnyii. Ōyēku ꞉akweek tibikaab Saara, yoo ōyēyē ng'aleek chēē kāroomēch nyēē mākoy ōmuyēē saanikwook.\x - \xo 3:6 \xt Ēfēēs. 5:22-24\x* 
\s1 Kucham ꞉saannyaa koorkēēnyii 
\p  
\v 7 Nto akweek saanik, ōbuurtooy chēēbyōōsōōkwook ām kēēlto nyēē intusoot ānkōōchāmē, ōnkētē kule biich ꞉icheek chēē ānyoosēch, kuuyu mākutuwēnook ꞉Yēyiin akweek tukwaay ōnyōōru soboonto nyēē lēēl. Ōyēyē kuu nyooto simakerekta ꞉kiy soowuutēkwook.\x - \xo 3:7 \xt Ēfēēs. 5:25-33; 1Tēm. 2:8\x* 
\s1 ‑Mooyaaktee miyootyēēt ake ake 
\p  
\v 8 Māchāktōōs nanyuun ōkāsyiintōōsii ꞉tukul ānkōōriirēē keey. Ōchoomtōōsii, ōkāsyinē keey kiisayta ānkōōyibē keey ng'wēny.\x - \xo 3:8 \xt Ēfēēs. 4:2-3; Filib. 2:2-3; 1Bēt. 1:22\x* 
\v 9 ‑Mooyaaktee miyootyo, miyootyo ‑āmōōnchuruuriisyē yoo /kākiinchuruurook. Nteenee ōsoomchinē bērur biiko choo yēwook kiy nyēē miyaat, kuuyu mākwook ꞉Yēyiin kule ōyēyē kuu nyooto sōōnyōōru bērur.\x - \xo 3:9 \xt Room. 12:17; 1Bēt. 2:23\x* 
\v 10 Mwooyē ꞉siruutēk kule, 
\q1 “Chii nyoo māchē kuminy ām ng'erekweek, 
\q2 ākoy kooliloon, 
\q1 kutayee keey kuwiirunootē ng'al chēē āwēēsēch 
\q2 ankusaan kung'āloolootē ng'al chēbo lembech. 
\q1  
\v 11 Kusatee keey rōkōs ankuyey ng'al chēē kāroomēch 
\q2 ānkōōnēmchi kōōbuur ām kēēlto nyēē yibu kaalyeet. 
\q1  
\v 12 Yēbchinē yiit ꞉Yēyiin biiko choo kāroomēch, 
\q2 ānkukāsyinē riirikwaa. 
\q1 Nteenee ituukyinē batay kibrōkōsiis.”\x † \xo 3:12 \xt Tyēēnwookik 34:12-16\x*\x - \xo 3:12 \xt Yāāk. 1:26\x* 
\s1 Nyalilta kubo kiyēē ōyēyē nyēē karaam 
\p  
\v 13 Ara mii ꞉chii nyēē ing'woonchinē biiko chēē kayey ng'al chēē kāroomēch?\x - \xo 3:13 \xt Room. 13:3; Tiitō 2:14\x* 
\v 14 Yoo koonyalil kubo kiyēē karaam nyēē kooyey, ōnyōōru bērur. ‑Mōōnyōkōriitu nto kwaamaak ꞉ng'uusng'uus.\x - \xo 3:14 \xt 1Bēt. 4:14-16\x* 
\v 15 Ōywēyē Kiriistō nyoo Mokoryoontēēng'woong'. Māchāktōōs ōchōbootiin ākookoy sōōtinyē kiy nyēē ōmuuchē ōwālchi chii ake tukul nyēē kateebeenaak ng'ālyoo kurubta keey kiyēē ōkēnēē keey.\x - \xo 3:15 \xt Kolos. 4:5-6; 1Bēt. 1:3-5\x* 
\v 16 Nteenee ōyibē keey ng'wēny ānkōōkoonyitiisyē. Ōbuurē nyēē chuulootiin ꞉kāāsōōtēywēēkwook, sukuchōlyo ꞉choo ng'āloolēēnook nyēē miyaat kubo kāroomnyēēt nyoo ōyēyē ōbooyē Kiriistō.\x - \xo 3:16 \xt 1Bēt. 2:15\x* 
\v 17 Ōnkēt kule kaykay /kiinyaliilaak yoo kooyey kiyēē karaam yoo ākoo chamateetaab Yēyiin, kusiir yoo kooyey kiyēē miyaat.  
\v 18 Ānkoo kichurtaat ꞉Kāārārookiintēēt, kime kubo biiko chēē mā churtootiin sukōōnkēt ꞉bichoo Yēyiin. Kime meet akeenke kubo ng'ōōkiswookikaab biiko tukul. /Kikeebakach bōōrnyii /ānkiikoochi soboontaab tāmirmiryēēt.\x - \xo 3:18 \xt Yēyuut. 3:14; Room. 5:6-8; Ibu. 7:27; 1Bēt. 2:21\x* 
\v 19 Nto yityo, wokwoomchi lōkōōywēk tāmirmirook ām *kāābkwoombiich.\x - \xo 3:19 \xt 1Bēt. 4:6\x* 
\v 20 Ki tāmirmirook ꞉chuutēchu chēbo biiko choo kimānāākoonyit Yēyiin yoo /kikiikoochinē bārooyinto nyēē wōō kule kuweek kutēēchē ꞉Noowa mwēēnkēēt. /Kiikiiraraach biiko chēē ng'ēri choo kimii mwēēnkoonoo ām taambiliilyeet. Ki sisiit ꞉bichooto baateey.\x - \xo 3:20 \xt Toowu. 6:5-22; 2Bēt. 2:5\x* 
\v 21 Kyoorōōru ꞉kiyēē kibuntēē ꞉bichoo ām mwēēng' bātisāniisyēēt kuuyu nyōōru ꞉biiko kaararaacheet bēsyōōsyēchu kubuntēē bēēko ām batisaneet. ‑Mēēwuunē ꞉batisaneet sumtaab bōōrto nyēbo chii, nteenee bo kule kōōnkēt ꞉chii tilyaanateenyii āk Yēyiin. Yēyāktōōs kuu nyooto yoo iyēnchinē ꞉chiito kule kiing'eetee ꞉Yēyiin Yēēsu Kiriistō meet.\x - \xo 3:21 \xt Yēyuut. 22:16; Room. 6:3-4; Ēfēēs. 5:26\x* 
\v 22 Kiikuwo ꞉Yēēsu Kaab Yēyiin ānkumii āwutaab taay nyēbo Yēyiin kubāytooy malayikaanik tukul, choo bāytooyiisyē āk choo bo kāāmuukēywēēk.\x - \xo 3:22 \xt Yēyuut. 1:9; Ēfēēs. 1:21; Ibu. 4:14; Mat. 28:18\x* 
\c 4  
\s1 Ōbuurē kuu wōloo māktooy ꞉Yēyiin 
\p  
\v 1 Kinyalil ꞉Kāārārookiintēēt. Kunyoo, oyeyte keey ꞉nkakweek ōnyāliilchē, kuuyu chiito nyoo kaakuchamta keey kunyalil kaakusatee keey ng'ōōkisto.\x - \xo 4:1 \xt 2Kōōr. 4:10\x* 
\v 2 Mēētākōōwoonkyinē ꞉chiichoo soboonnyii tukul kurubē muchastaab biikaab kōōrooni, nteenee ibuurē kuu wōloo māktooy ꞉Yēyiin.\x - \xo 4:2 \xt 1Bēt. 2:21\x* 
\v 3 Kyōōbootyi bēsyōōsyēk chēē chaang' ōyēyē kuu wōloo yēytooy ꞉biiko choo ‑mēēnkētē Yēyiin. Kyōōyēyē sikornateet, kyōōrubē muchas, kyōōbōōkiitōōsii, kyōōchuultōōsii sookwoonuut ānkōōkutunkyinē āynātōōs.\x - \xo 4:3 \xt Kala. 5:19-21; Ēfēēs. 2:3; Tiitō 3:3\x* 
\v 4 Ilātē ꞉chōōrōōnuutēkwook choo kibo kēny yoo ‑mōōlumchinē ng'ōōkisng'waa nto yooto nanyuun, kung'ōōmook.  
\v 5 Mākurār ꞉chii ake tukul ām bichoo ng'aleekyii nkit ām taayeetaab Yēyiin, nyoo itiilchinē ng'aleek biiko choo sobchootiin āk choo kiikubēk.\x - \xo 4:5 \xt Yēyuut. 10:42\x* 
\v 6 Kiyooto ꞉nyēē kiyey /kyoomchi lōkōōywēk chēē kāroomēch biiko choo kiikubēk, si ānkoo kibēk ꞉icheek, kunyōōru soboontaab tāmirmiryēēt ām wōlēē mii ꞉Yēyiin.\x - \xo 4:6 \xt 1Bēt. 3:19\x* 
\s1 Ōyēyiisyēē rōōbēywēēkaab Tāmirmiryēēt ām kēēlto nyēē karaam 
\p  
\v 7 Kāākulēēkitiit ꞉tabantaab kiy ake tukul. Kunyoo ōriib keey sōōnēmchinē keey saayeet ām mooyēēt akeenke.\x - \xo 4:7 \xt 1Kōōr. 7:29, 31; 10:11; Yāāk. 5:8; 1Yoowa. 2:18\x* 
\v 8 Kiito nanyuun nyēē miitē ku ōchoomnyē miisin kuuyu yibu ꞉chamateet nyooyeetaab kaat kubo ng'ōōkiswookik chēē tēērchiin.\f + \fr 4:8 \ft Yoo kāmwooy ꞉Yuutayeek kule. “/Kiiyēēn ng'ōōkiswookik” kōōbooru kule, “/Kēēmēto ng'ōōkiswookik.” Kas Tyēēnwookik 32:1 āk 85:2.\f*\x - \xo 4:8 \xt Yāāk. 5:20; 1Bēt. 1:22\x* 
\v 9 Ōtoochē keey ām kēēlto nyēē ‑mōōng'unyng'uunyē.\x - \xo 4:9 \xt Ibu. 13:2\x* 
\p  
\v 10 Kiikōōkoochi ꞉Yēyiin chii ake tukul ām akweek rōōbēywoontēētaab Tāmirmiryēēt nyēē makerkeey āk nyēbo ake, sōōyēētyēēchinē biiko alak. Kunyi, māchāktōōs kuyēyiisyēē ꞉chii rōōbēywoontēēnyii ām kēēlto nyēē karaam.\x - \xo 4:10 \xt Room. 12:4-8; 1Kōōr. 12:4-11\x* 
\v 11 Yoo ng'āloolē ꞉chii, kumāchē kung'ālooltoochinē Yēyiin, nto nyoo yēētyēēchinē chuut, kumāchāktōōs kōōnkētē kule Yēyiin ꞉nyēē kōōnu kāāmuukēywēēk. Yoo /kakeeyey kuu nyooto, /kiikaasta Yēyiin ām tukuuk tukul kubununēē Yēēsu Kiriistō. Kutōrōriit ꞉inee ānkubāytooyiis ākookoy. Kuwuuyiit nyooto.\x - \xo 4:11 \xt Room. 12:7; 1Kōōr. 10:31; 12:8\x* 
\s1 Ōyōōtu kuuyu ōkoosēē keey Kiriistō 
\p  
\v 12 Lēyyē chōōrōōnuutēkyuu, ‑mōōlātē yoo /kākiibuuntēēnook maataab tyēmuutēk. ‑Mookas yooto kuu kiy nyēē lēēl nyēē kayeyakay ām wōlēē ōmiitē.\x - \xo 4:12 \xt 1Bēt. 1:6-7\x* 
\v 13 Nteenee ōng'ērēkiisyē, kuuyu ōmiitē ōnyālilē ākoo Kāārārookiintēēt, sōōnyōōru ng'erekweek chēē chaang' bēsyoonoo mākutook ꞉wōōyinnyii.\x - \xo 4:13 \xt Room. 5:2; 2Kōōr. 4:10; 1Bēt. 5:1\x* 
\v 14 Yoo /kākiinchuruurook, kuuyu ōkoosēē keey Kiriistō, ōyib kule ōbēruurootiin miisin kuuyu ōboontē keey Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyoo bo kwōng'uut.\x - \xo 4:14 \xt Mat. 5:10-12; 1Bēt. 2:20; 3:14\x* 
\v 15 ‑Mookany kung'woonchook kuu wōloo ng'woonchintooy chii nyēē kārumiis, nyēē kāchōōrso, nyēē yēyē ng'al chēē miyootēch, nto mbo nyoo iwutootēē keey ng'aleekaab biiko alak.  
\v 16 Yoo kōōyōōtu kuuyu ōrubē Kiriistō, ‑mōōmuyēē, nteenee ōbirchi Yēyiin kōōnkōy, kuuyu ōbooyē Kiriistō.\x - \xo 4:16 \xt 2Tēm. 1:8\x* 
\v 17 Kaakuyit ꞉bēsyēēt nyēē /mākiitiilchi biich ng'aleek ānku +/mākēētoowunēē biikaab Kiriistō. Ara, yoo kātoowunēēnēēch keey ꞉ng'aleek ii, mākuwuuyiit nee ām wōlēē mii ꞉choo ‑mēēyēnchinē lōkōōywēk chēē kāroomēch?\x - \xo 4:17 \xt Cherem. 25:29; 2Tēēs. 1:8\x* 
\v 18 Kuu yoo mwooyē ꞉siruutēk kule, “Yoo wuuyiityinē biiko choo kāroomēch /kiiraraach, kuwuuyiityinē sōō, nyēē tyaa kibrōkōsiis?”\x † \xo 4:18 \xt Kāālēw. 11:31\x* 
\v 19 Kunyoo, māchāktōōs biiko choo /kakiinyaliil kuu wōloo māktooy ꞉Yēyiin, kukiilchi Yēyiin nyoo /kiikoosēē keey ankutas taay kuyēyē ng'aleek chēē kāroomēch. 
\c 5  
\s1 Kuriibē ꞉booyik biikaab Kiriistō nyēē karaam 
\p  
\v 1 Lēyyē, booyikaab biikaab Kiriistō, anii ꞉akeenke ām akweek. Kyaakas wōlēē kinyalilta ꞉Kāārārookiintēēt ānku +/mākēērōōbwoo nkanii wōōyinto kōōyyiin iyēēwu ꞉inee.  
\v 2 O-ake kēēchiirēk choo kiikukōōnook ꞉Yēyiin. ‑Mōōriibē wuu nyēē /kākēēkērchook koong', nteenee ōnēmchinē keey kuu yoo māchē ꞉Yēyiin. ‑Mookany kutoortaak ꞉muchastaab beesaan, nteenee ocham ōyēchi Yēyiin yiisyēēt.\x - \xo 5:2 \xt Yoowa. 21:15-17; 1Tēm. 6:5\x* 
\v 3 ‑Mōōruruunyē biiko choo /kikēēkōōnook ōriib, nteenee ōyēyē kiyēē karaam sukukāsēēnook ꞉bichoo.\x - \xo 5:3 \xt Mat. 20:25-28; 1Kōōr. 4:16; 2Kōōr. 1:24; 1Tēm. 4:12\x* 
\v 4 Nto yoo kāchō ꞉Ākiintēēt nyoo wōō, +/mākēētuwēnēēnook kiy nyēē wōō nyēē wēētii ākookoy.\x - \xo 5:4 \xt 1Kōōr. 9:24-25; 1Bēt. 1:4\x* 
\s1 Ōyibē keey ng'wēny ānkōōkiilchinē Yēyiin 
\p  
\v 5 Māchāktōōs akweek āybēēriik ōkoonyitē booyik. Ōyibē keey ꞉tukul ng'wēny, kuuyu mwooyē ꞉siruutēkaab Yēyiin kule, “‑Mēēriiku ꞉Yēyiin nyoo ng'āsē keey, nteenee ibēruurē nyoo yibē keey ng'wēny.”\x † \xo 5:5 \xt Kāālēw. 3:34\x*\x - \xo 5:5 \xt Ēfēēs. 5:21; Yāāk. 4:6\x* 
\v 6 Yoo kōōyib keey ng'wēny ām wōlēē mii ꞉Yēyiintēētaab kāāmuukēy, mākōōtōrōōrook yoo kayit ꞉bēsyēēnyii.\x - \xo 5:6 \xt Yāāk. 4:10\x* 
\v 7 Ōbākookyi muyātēēng'woong' tukul Yēyiin, kuuyu riibook.\x - \xo 5:7 \xt Tyēēn. 37:5; 55:22; Filib. 4:6\x* 
\p  
\v 8 Ōriib keey ānkōōkāsu! Miitē ꞉Kibrōkōsyoontēēt nyoo buunyoontēēng'woong' kuwooliinkēnootē ānkōōririiyootē kuu ng'ētuny kuchēēng'ē chii nyēē keereem kubēk.\x - \xo 5:8 \xt 2Kōōr. 2:11; 1Tēēs. 5:5-8\x* 
\v 9 Ōkiilchinē ōkoosēē keey Yēyiin sookerekte buunyoontoonoo. Ōnkētē kule miitē mbo ꞉tuubchōōsyēkwook ām kōōrēēt tukul kubuntēē nyalilta nyēē wuu nyiitēnyi.\x - \xo 5:9 \xt Ēfēēs. 6:11-12; Yāāk. 4:7\x* 
\v 10 Yoo /kākiing'woonchook bēsyōōs chēē ng'ēri, mākōōtitiirook ꞉Yēyiin nyoo chāmook ānku nyoo kiikukuurchook wōōyinnyii nyēbo ākookoy ām Kiriistō sōōkiil ānkōōkimkimiitu.\x - \xo 5:10 \xt 2Tēēs. 2:17\x* 
\v 11 Kubāytooyiis ꞉inee ākookoy. Kuwuuyiit nyooto. 
\s1 Kāā-āmiisēēt 
\p  
\v 12 Āyookwook lōkōōywēchu ng'ēri kāsirwoo ꞉Siila, ng'eetaabiya nyēē ākoosēē keey. Āmāchē ātitiirook āmwoowook kule ōkiilchi chamateetaab Yēyiin nyoo bo manta nyoo māchāktōōs ōyyoong'unēē.\x - \xo 5:12 \xt Yēyuut. 15:22; 1Tēēs. 1:1\x* 
\p  
\v 13 Isubooyook ꞉biikaab Kiriistō ām Bābulōōn\f + \fr 5:13 \ft Kiiyēēlēē ꞉kaaynaani bo Bābulōōn nyoo bo Rooma.\f* choo /kikeekwey kuu akweek ānkōōsubooyook ꞉nkinee Māārkō nyoo kyaayey kuyēk wērinyuu.\x - \xo 5:13 \xt Yēyuut. 12:12\x* 
\v 14 Otorooch keey ꞉tukul ām chamateet. 
\p Ōbuurtē ꞉biikaab Kiriistō tukul kaalyeet.