\id TIT NT2195 Saposa J W Gareitz 23-11-00 \h Taitus \toc1 Noun Ten Pol Naa Fi Non Ten Taitus \toc2 Taitus \toc3 Tai \mt1 TAITUS \mt2 Noun Ten Pol Naa Fi Non Ten Taitus \imt1 Tsue Famumua \ip Pol kirkir naan noun tovei ten Taitus a tsoiny mumua tan gum nar vainy fafaaman ten Krais tana toor iny Krit. Taitus ayei na sikia ma tsoiny Jiu agiir tana gum fan iny Grik. Te favaanan iny e Pol Vurungan Rof nane Krais, Taitus faaman ana ayei faan iny to na toto tsuan ma manaats ya Jisas. Ayei binun ten Jisas fafaakouts faarof e Pol. Ri taan vavis faavot unya tana toor iny Krit ai Pol naus osing towa na aya ma faarei ya na Tsoiny Mumua tana gum nar vainy fafaaman. Vou ai Pol kirkir ton noun tovei ten Taitus sa tsue of ya na sanaan ma tatagaa ot faarof iny ya gum nar vainy fafaaman ten Krais. \c 1 \p \v 1 Anyo Pol, nyo na tsoiny binun ten Gov ana amaraav ten Jisas Krais to te jiats vanaa nyo ma faparits anyo na faason tana vainy, to te pisainy e Gov, ma fasito rari Krais ana nyo te faatsuts rari ma natiny a man to te tamainy non kat tavaron ten Gov. \v 2 A man to ayei na kifon a toto na suu to te naano anaanos rora. Gov, a gima gamgam, te tsue faman bus iny a toto na suu to ayei tan nainy tabuiny ruak minon nainy. \v 3 Ai tan nainy fatoobing tsunia, Gov pokei faruak iny a man nana toto na suu to ayei tana arasan, ito tan favaanan iny vegiau Tsunia. Gov a Tsoiny Fiisaup tsura te tsue faparits ma favaanan anyo tan nainy te fakei Ya nima vanyo. \p \v 4 Nyo kirkir naa rou tsumanyi Taitus, anyi faarei rom a guei tsoiny tsonyo faman, ana nyi kaa mirom senviir faason ten Krais, kat faarei tsuiny maromam. \p Nyo faakats rou ten Gov, a Taman ai Krais Jisas a Tsoiny Fiisaup tsura ma faan manyi na koma ree'un, tagtag, ana aaverof. \s1 A Binun Ten Taitus Tana Toor Iny Krit \p \v 5 Nyo naus osing manyi na aya tana toor iny Krit, tsumanyi te kaa men gumgum faarei na Pasta ma vatsvats faarof anyi na fo mes a fo binun te gim ma kap faarof, ana nyi te pisan ir fuainy tsoiny tatagaa ot tana gum nar vainy fafaaman tana fo ngats fan tana toor, vovou ror faatsuts te faan iny anyo tsumanyi. \v 6 Mes te pisainy rom anyi ma faarei ya na tsoiny tatagaa ot ma kaa vaare me ta iring matar a vainy, ana ri ma fanging tsuiny ta isen ta moun. An fo guei tsuri ma faaman ten Krais, ri te gima vovou iny kat iring matar a vainy, ana ri te gima fanaginy tsue ten tamarari min tsinarari, \v 7 tana saa a tsoiny mumua tan vainy fafaaman te tagaa ot iny non a binun ten Gov, to sana ayei ma kaa vaare me ta iring, ayei ma fapaas vaare na tsivon, ana ayei ma vavakek vaare na fokinai, ayei kan ma sewaar veesau vaare. Ayei ma jijiu famafuu vaare ana ya te atsun vavis vaare na vainy ana ayei ma gima mauts fiisok ma nom ta painy moni. \v 8 Sana ayei ma koma rof ir a vainy te naa miror numaa tsuan ana ayei te mangiir fiisok fo kat a fo rof ana ayei ma kat fanatnat, ayei ma vovou faarof iny a fo kat a fo tavaron ana fo kat ten Gov, ya te tatagaa ot faarof iny kat an fakats tsunia. \v 9 Ayei ma nom tap faparits iny vegiau man to te faason rora tsunia to te faatsuts ari ya, ana ayei te onot ma faatsuts rari ri na vainy tana fo faatsuts man ten Krais ma faamainy ari ya, tan kat to aya, ayei onot non ma faparits a aaver a vainy ma vovou iny arin vegiau to ayei. Ana ayei te onot ma tsue tap ir a vainy te fatsitsien miror faatsuts man, ma nai natiny ari na man nana fo faatsuts man to ayei. \s1 Faatsuts Gamgam Te Kat Fiiring A Faaman Tana Mes A Vainy \p \v 10 Te kaa men vainy kinai te fatsitsien miror faatsuts man, iton vainy pisiin te vevegiau babainy tsun ror ana ri te fagaug ir vainy fafaaman tana fo faatsuts gamgam tsuri. A vainy to arin vainy tana taa Jiu te natiny vovou iny ror kat iny vaapee tana Faun tana taa Jiu, ana ri faatsuts iny ror kat iny vaapee ma saup fatabiny e Gov a mes. \v 11 Te rof non tan tsue tap a fo vegiau gamgam tsuri, tana saa ari te kat fifiiring ror a faaman tana fo mumuiny taman min mumuiny tsinan fatoobing i tovei tan faatsuts iny a foka te gim rori ma faatsuts iny. Ana ri kat ror a fo kat to ma nom babainy tsuiny ari na painy moni tana vainy. \v 12 A isen a mes, a kuigin fapoopoan narari tana toor iny Krit fatoobing te tsue na ka, “A taa Krit gamgam fiisok, an vainy pisiin faarei ror kas vouts an kokorom faarei kainy ror vainy karous.” \v 13 Ana ka te tsue iny yan man. Tan kat to aya, nyi ma vaareg of rari ma kat famaun mi ri, er faason faparits tsun to ten Krais. \v 14 Ana ri te gima nom tap iny a fo siisio babainy iny muan tana taa Jiu ana fo faun te poo minon tana vainy to te tsugei ror a man nane Krais. \v 15 To tsurin vainy taabos fo mamatsiny kan taabos kan, ai to tsurin vainy pisiin an vavaajets, a sikia ta ka ta taabos na rari, tana saa fakats ana aaver rarin bong matan e Gov. \v 16 Ari te tsue ror a ka tan pengot narari tsun to te tsue rori na ka ari natiny ror e Gov, sana fo kat tsuri faatok iny non a ka, a sikia ta faaman tsuri komar rarin kuav, an vainy fanaginy tsue, ana ri gim on ror ma kat oiny ta isen ta ka ta rof matan e Gov. \c 2 \s1 U Faatsuts Man Nar Vainy Fafaaman \p \v 1 Sana nyi, Taitus, nyi ma faatsuts tsun ir vainy fafaaman a fo kat te vovou faman iny non a fo faatsuts man ten Krais. \p \v 2 Tan fuainy tsokanei, nyi ma tsue of rari, ma jiu famafuu vaare ri, ari ma kat fanatnat tana fo kat te kat rori, ri te tagaa ot faarof tsun iny a fo kat an fakats tsuar. Ari ma kaa me na faason a reits ten Krais, an kat iny mangiir a mesmes, an kat iny tsutsun fareits tan nainy te govets rori na fo patang. \p \v 3 Jesan kan, nyi ma tsue of kainy a fo tobo'an ma fataabos kat tsuar er fatsiitsii to Gov. Ari ma sigan pinypiny vaare na mesapan, ana ri ma famanat vaare iny jiun parits ma tatagaa ot rari ri. Ari ma faatsuts ir a mesapan ma kat ari na foka na fo rof, \v 4 tan kat to aya, ri faatsuts raror moun see moun ma mangiir arin fo isiseiny tsoiny tsuar min fuainy guei tsuar, \v 5 ana rin moun see moun to ari, ma tatagaa ot faarof iny a fo kat an fakats tsuar, ana ri ma kaa iny kaamos me matan e Gov, ana ri te makok faarof a foka numaa tsuar, ri ma kaa fain a fo tsoiny tsuar, er manaats ratuari, tan kat to aya, sikia ta isen ta mes te onot non ma tsue fiiring on iny vegiau nane Krais to te poo fi me ten Gov. \p \v 6 Jesan kan, Taitus, nyi ma tsue faparits of vurots an tsoiny see tsoiny ma tatagaa ot faarof iny arin kat an fakats tsuar. \p \v 7 Anyi patsukanem ma kat a fo mamatsiny kat rof, ma tagaa na fo kinai tan kat tsumanyi ri te vovou iny ya. Tana fo binun tsumanyi to tan fafaatsuts ir a fokinai, nyi ma gam vaare rari nyi te tsue taring vaare ana nyi te fatsutsuar vaare ramiri, a sikia, nyi ma fakats faarof tsuiny kat tavaron an man, nyi te pokein vegiau toobing. \v 8 Tan nainy te kat tsuiny rom anyin vegiau tavaron to, ana fokinai te gima sab ta iring tsunia, ana fo tsoiny veer te gima tsue tsuk rara, ri rejiaf patsukan eraror tan vegiau tsuri. \p \v 9 Fuainy tsoiny binun babainy ma kaa fair a fo tsoiny tatagaa ot tsuar, ana ri te kat tsuiny a fo binun a fo rof te koman fi rorin fuainy tsoiny tatagaa ot tsuar. Ari ma suar vaare na ngue rari, \v 10 ge ma kabuts vaare ta ka tana fo tatagaa ot tsuar, a sikia, sana ri ma kat fatabiny kat tavaron ma faatok ir yan tsoiny tatagaa ot u kat tavaron tsuar ma paparaa mi rin tatagaa ot ri te onot ma faason tsuri. Ai tana fo ka te kat rori, rin fuainy tsoiny binun babainy te faparits ir mes panainy vainy ma famaari rin faatsuts man ten Krais te natiny pokei rora, iton faatsuts man ten Krais te poo fi me ten Gov, a Tsoiny Fiisaup tsura, \v 11 tana saa, Gov pokei faruak bus iny a koma ree'un Tsunia tana arasan te onot non ma saup fatabin ir a vainy faavot. \v 12 A koma ree'un ten Gov to ayei te faatsuts rarora ma naus osing kat te gim non ma vovou iny a fo kat tavaron ten Gov, ana ayei te faatsuts kan rarora ma naus osing kat iny kokoman ka fiisok tan puputaa to. U man, ara kaa ror fapoopoan nar vainy vavaajets tana monaagits to, sana koma ree'un ten Gov te faatsuts rarora ma tagaa ot faarof iny kat an fakats tsura, ana ra te taan fatavaron, ra te vovou iny kat tavaron ten Gov, \v 13 ai tan nainy te naano anaanos rora na ka na mamarof fiisok to, to te paparaa mirora ma tagei, ito tan nainy te tabin minon e Jisas Krais, a Gov a Siireits ana Tsoiny Fiisaup tsura, Ayei nai ruak minon tana pan a arasan fiisen minon siinaiv ana parits. \v 14 Jisas Krais, Ayei na Mes te faan bus iny a toto Tsuan tsura ma pats rara Ya tana tou tapuruur tana fo aveto tsura, ma fataabos rara Ya ra faarei miton vainy taabos u fasito Tsunia tsun, an kakoun iny kat a fo mamatsiny kat rof te koman fi non Ya. \p \v 15 Faatsuts iny a fo mamatsiny kat to, fatsuiny ir a vainy ma vovou iny arin vegiau to, nyi te fatoobing ir a vainy, kat tsurin gima rof, tana saa nyi kaa bus men gumgum faarei a Pasta. Kat vaare na vainy ma pitaa fus iny ari na fo vegiau tsumanyi. \c 3 \s1 U Vainy Fafaaman Ma Kat Fi To \p \v 1 Anyi Taitus, nyi ma tsue fatatabin of ir a vainy fafaaman ten Krais ma kaa ri fain a fo tsoiny mumua tana gamaman ana fo tsunaun tana fan kan ana ri te manaats rari, ri te kakoun ma kat a fo mamatsiny kat a fo rof. \v 2 Tsue of ir yam ma tsue fiiring vaare ri ta isen ta mes, ana ri ma fatsitsien vaare me na mesmes, sana ri ma koma tamee er koma rof iny ton vainy faavot. \p \v 3 Muan, tabuiny ruak faarei roran vainy fafaaman ten Krais, ra piou to, ana ra fanaginy tsue kan to, ai Satan fagaug ratuara. Ana ra faarei miton tsoiny binun babainy tan koman tsun tsura ana ra vovou iny ton paparaa tan koman tsura. Ra kaa to tan kat iny koma sesevee an koma suar iny a mesapan. Ana ri tsugei ratuara ana ra kan tsugei ratuari. \v 4-5 San tan nainy te ruak me na koma rof an mangiir ten Gov a Tsoiny Fiisaup tsura, Ayei saup fatabin ratuara. Sikia ma tana fo kat a fo rof te kat ara, san tana tagtag Tsunia, to sana Ayei saup fatabin rara, ito tan garus aveto tsura ma agiir fafoun mi ra, an tan Aaven Taabos Ayei fatsuiny to na aave rara, Ya faan ratuara na toto na foun. \v 6 Gov favei taptap tsitapuu raran Aaven Taabos, ito tsun kan ten Jisas Krais a Tsoiny Fiisaup tsura, \v 7 tan kat to aya, tana koma ree'un Tsunia, ra faarei miton vainy tavaron matan Ya, ana ra nom ror a toto na suu to ayei te naano anaanos rora. \v 8 U vegiau to ayan man ovei. \p Nyo komainy marom anyi, Taitus, nyi ma faatsuts faamuan iny a foka to, tan kat to ayei a fokinai to te faaman ror ten Gov te kat ror a fo kat a fo rof. Fo kat rof an man to ayei te faakouts raror a vainy. \v 9 Sana nyi ma fataanis osing kat iny fatsitsien me na sikia ta kifon ya, an kat iny tsue tsuk a fo vegiau, an kat iny sisiisioiny asangar fo tsuvurari, an kat iny fatsutsue me na fo Faun tana taa Jiu, fo kat to ayei gim non ma faakouts rara, a ka babainy tsun. \v 10 Tsue taatag of a mes te pon non ma kibei vavis ir vainy fafaaman, tsue faamuainy of, nyi te fafuan pis, te gim fi non ya ma nongoiny tsue tsumanyi, fataanis osing, nyi te gargar naa ya. \v 11 Anyi Taitus, ma natem a mes te kat fi non to, te kaa iny nun busen, ana mes a katkat, kat iny aveto ana ayei fakei bus a tsivom tan vaatsuk ten Gov. \s1 Fafakap Nan Fifaatsuts \p \v 12 Nainy te jiats ra naa ronyo Atemas ge Tikikas naa tsumanyi, tanaf nyi te vaputs ma naa patsu minyi tsonyo tana ngats fan iny Nikapolis, tana saa, anyo fakats bus you ma kaa tsom evanyo tan nainy tana ainysat tsian ana tonok na aya. \v 13 Vaputs nyi te faakouts e Senas, a mes te nat fiisok iny non faun faarei non a Tsoiny Faun, ai Apolos ma kakoun of arin a tou taataan tsuri, nyi te faakouts rari tana foka te kakat iny rori. \v 14 Vainy fafaaman koman a gum nar vainy tsura ma nat fi nei, ari ma nat faarof iny kat rof iny faakouts e sei na mes te aaruts iny non ta ka ee, kat non san vainy fafaaman kaa babainy er, ri te gima kat ta isen tu kat rof. \p \v 15 A fokinai tovei te kaakaa fiisen vamironyo te faan kan iny naa ror nainy rof tsuri naa tsumanyi. Nyi kan ma faan iny naan nainy rof tsumam tsurin vainy fafaaman te kaa ror tana toor iny Krit, ito na vainy te mangiir maromam tana saa, ri te faason ten Jisas. \p Nyo faakats of rou a koma ree'un ten Gov ma kaa fiisen mamimi faavot. Man ovei.