\id ROM NT2195 Saposa - JW Gareitz 16-11-00 \h Roum \toc1 Noun Kirkir Fi Naa Pol Tana Taa Roum \toc2 Roum \toc3 Rm \mt1 ROUM \mt2 Noun Kirkir Fi Naa Pol Tana Taa Roum \imt1 Tsue Famumua \ip Voun tangau ana fits a ingainy tana mat ten Jisas, Pol kirkir noun tovei tan nainy te kaa kaa ya tana ngats fan iny Korin ana ya faan iny naa towa tan vainy fafaaman ten Jisas te kaa ror tana ngats fan tsian iny Roum tana gum fan iny Itali. Pol pon ma naa fi Roum ma faakouts yan vainy fafaaman tana taa Jiu ana rin vainy fafaaman sikia ma taa Jiu ma karap miri er matua tan aaven. Ayei faan iny noun to ten Fibi na moun ana ya nom towa sa faan iny ya tan gum nar vainy fafaaman iny Roum. \c 1 \p \v 1 Nyo Pol, nyo na tsoiny binun ten Krais Jisas te fikoo vanyo ma faarei anyo na amaraav, ana Ayei pets ya jiats vatuanyo ma pokei faruak iny Vurungan Rof ten Gov nane Krais. \p \v 2 Muan ovei, Gov tsue faman ma pokei of Ya na vainy tan Vurungan Rof naa to aya nguer fuainy kuigin Tsunia ser kirkir ya koman Vegiau Ten Gov tana fo mamatsiny ka te tsue faman iny Ya, Ayei te nai kat non Ya. \v 3 An Vurungan Rof na to aya, te tsue pokei minon a Guei Tsoiny ten Gov, a Tsunaun tsura e Jisas Krais. Ana Guei Tsoiny to ayei, na Gov, ai tan puainy mes Tsunia faarei mito na mes, ana Ayei na tsubnaain e Devit a aatouf fatoobing. \v 4 Vou, ai Gov nom Towa sa faarei na Guei Tsoiny Tsunia ma tagaa ot of Ya Ya, ana Ayei fainy Towa na parits a reits, tana saa Ayei te kaa fataabos ovei en patsun puputaa to. Ai Gov faatok to Krais sa faarei na Guei Tsoiny Tsunia tan nainy te fatoto fatabiny fi Ya, Krais tana mat Tsunia. Ana Guei Tsoiny te tsue tsuk iny ronyo to, e Jisas Krais, Gov te jiats mi Ya, ma faarei Ya na Tsunaun tsura. \v 5 Ito ten Jisas Krais tsun, Gov faan vanyo na koma ree'un Tsunia ma kat a binun ten Krais sa nyo faarei na amaraav. Gov kat a ka to, ma tsue pokaa iny anyo na asangan e Krais ana nyo te tsue of ir a vainy a sikia ma taa Jiu ma faason ari ten Krais, er manaats Towa. \v 6 Ami nato tana ngats fan tsian iny Roum, ana mi kan a mesapan, Gov te fikoo mami, sam faarei mirom fasito ten Jisas Krais. \p \v 7 To tsonyo kirkir naa roun noun tovei tsumin vainy fafaaman ten Jisas Krais te kaa rom tana ngats fan tsian iny Roum. Gov te mangiir fiisok maromi, ana Ayei fikoo matuami sam faarei men vainy taabos, u fasito ten Krais. \p Nyo faakats rou ten Gov a Tamarara ana Tsunaun Jisas Krais ma faan mami na koma ree'un ana aaverof. \s1 Pol Komainy Fiisok Ma Tagei A Ngats Fan Tsian Iny Roum \p \v 8 Vaamuan tsom non, nyo komainy tsue of maromi, tan nainy te fakats anyo mi, nyo tsue faarof to ten Gov tsonyo tana saa, tana ka te kat e Jisas Krais tsumi, ai to kan tana vainy faavot te vegiau tsuk maromi, ri te tsue na ka, ami te faason fareits em ten Krais. \v 9 Tagaa yam, tana ka te tsue ronyo tsumi, te tagaa farokot non e Gov, ayei na ka na man fiisok. Ayei na isen tsun a mes to te fafaakats of ronyo ana nyo te bibinun tana binun Tsunia fiisen me na aave vanyo faavot tan nainy te naa vavis ronyo, nyo te favaanan of kainy a vainy tan Vurungan Rof nana Guei Tsoiny Tsunia. Rof, tan nainy te faakats ronyo ten Gov, nyo fafaakats fatatabin of maromi, Gov nat non. \v 10 Tan mamatsiny nainy nyo faakats of maromi ten Gov, nyo te sing maamaa Ya ma fa'arasainy Ya na sanaan tsonyo ma naa mi nyo ana nyo te tagaa tsom tsumi, ito te koman fi non Ya, tana saa nyo pon ma naa me tsumi tan ta fo nainy te naa en. \v 11 Nyo rangats rou e Gov a ka to, tana saa, nyo komainy fiisok rou ma tagei a mata mami, nyo te faakouts mami tana fo fifaan te faan vanyon Aaven Taabos, ka iny faparits mami ma vovou iny ami Krais. \v 12 Kifon a ka te tsue iny ronyo na ka to, i tovei, amin vainy sikia taa Jiu ana nyo kan, ara faavot nai fafaakouts faavot patsukan fi raror to ma nat faarof iny ara Gov ra te vovou iny a sanaan ten Krais; Gov nai faakouts faparits maromi, ito tan nainy te tagei fi romi nyo, te faason fi nyo ten Krais, ai Gov te nai faakouts faparits vanyo, ito tan nainy te tagei fi ronyo mi te faason fi kanem marom ten Krais. \p \v 13 Sana nyo komainy fiisok maromi ma nat faarof iny a tou naa me tsonyo fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, nyo fakats fiisok ma naa me tsumi tan mamatsiny nainy ma favevegiau ara, sana fo mes a foka te kat fasasapam varonyo nei. Nyo komainy binun fifiisen mamiromi tana binun ten Krais ana nyo te faakouts mami ma reits mimi tana faaman ai tan vovou iny a sanaan ten Krais faarei te kat fi nyo fapoopoan nar mes vainy sikia ma taa Jiu. \v 14 Nyo komainy binun rou tana binun ten Krais fapoopoan namami, tana saa, Gov tsue faparits of vanyo ma tsue of ir a vainy, tan vaanan nane Krais te naa of ror a vainy to te kaakaa ror koman a ngats fan, ana ri kan ton vainy voor, ana ri kan vainy nat ana vainy a sikia ta nat. \v 15 Ai tovei, nyo komainy fiisok rou ma favaanan iny Vurungan Rof nan e Krais i naa kan tsumi to te kaa rom tana ngats fan tsian iny Roum. \s1 Gov Fatavaron Ir A Vainy Te Faaman Ten Krais \p \v 16 Tovei nyo paparaa rou nyo te ongoor, nyo te gima rejiaf ma favaanan iny Vurungan Rof nane Krais. Nyo favaanan faparits iny ya tana saa, tan nainy te faamainy non a mes u Vurungan Rof nane Krais to ayei, Gov saup fatabiny non ya tan aveto tsunia ana Ayei te kat fatavaroiny ya matan Ya. U taa Jiu, arin vaamuan nar vainy te nongoiny Vurungan Rof nane Krais to ayei, ai tovei roman, arin vainy sikia ma taa Jiu kan te nongon kan er tan Vurungan Rof nane Krais to ayei. \v 17 Kifon a ka te tsue ronyo tovei: U Vurungan Rof to ayei tsue of rarora tana sanaan te kat fatavaroiny fi rarora Gov, ito tana faason tsun kan to ten Krais te kaa en tan tatanik ana Ayei tsun kan a sanaan tovei roman te kat non Ya, Ayei te kat fatavaroiny patsukainy non a vainy to te faason ror Tsunia. Ana ra nat fi ror nei, u man fiisok tana saa, te tamainy non a ka te kirkir iny a kuigin koman Vegiau Ten Gov muan fiisok. Ana ayei kirkir to na ka to: \q1 “A mes te tavaron non matan e Gov ma faason tsun a Tsunia.” \rq (Habakuk 2.4) \rq* \m An kat rof to ayei tana mes, te tavaron me matan e Gov ana ayei ma faason tsun naa Tsunia tana fo mamatsiny sanaan tsunia. \s1 Vainy Faavot Ma Tavaron Me Matan E Gov \p \v 18 Tovei nyo komainy faakouts maromi ma nat faarof iny ami na kifon a ka te kat fi non e Gov ma tavaron fi me na mes matan Ya ei. Ito tsun kan tana parits a reits Tsunia, tana saa Ayei pokei faruak ya tana vainy ana Ya peits fiisok ratuari, ana Ayei nai fasaraa rarori to te gim finy rori ma famaari Ya ito tan vovou iny a fo sanaan Tsunia, ai to tan kat fifiiring a mesmes, ai to tan vovou fo kat iring tana mesapan, ana ri te kat tap ir a mesapan ma nat faarof iny ari na man nan e Gov. \v 19 Te toobing non ten Gov te nai fasaraa raror a vainy, tana saa, Ayei te kat a sanaan to ma nat faarof iny ari Ya, tana saa, Gov te fa'arasainy Ya tsuri ma nat faarof iny ari Ya. \v 20 Kainon to te gim fi rori ma tagei e Gov matar, san tan nainy te vaamuan iny fapogaar Ya na fo mamatsiny ka to, Ayei kat to na foka ma inainy fanatnat a vainy, ana ri te fakats Ya, ri te nat faarof iny Ya, Ayei te faarei non e sei ai te tagei rori na foka te fapogaar Ya. Te onot kan non tsuri ma nat faarof iny a foka te fapogaar bus Ya ana ri te nai arasan iny me na fuan a ka te tsutsun of non Ya. Gov, Ayei na siireits ana Ayei nai kaa enanon roman ai tana fo nainy te naa minon vou, ana Ayei kaa patsukanen nanon ana Ayei na Gov faman. Ana ri ma tsue vaare ta ka, “Nyo gim rou ma natiny e Gov, ana nyo komainy kaa patsukan varou ma kat fapaparei anyo na tsivou.” \v 21 Ari gim ror ma tsue ta ka, “Amam te gim rom ma nat, tan nainy te kat romam a iring,” tana saa, kainon to te nat finy rori Gov, ri gim ror ma vamarits faarof Ya, tana sanaan ma vamarits faarof ari Ya na vainy e Gov, ana ri kan gim ror ma tsue faarof naa ten Gov. A sikia, ri tanik iny fakats fapeepiou ror tan nainy te fakats patsukan rori tan fakats tsuar, fei te mamatan fi non e Gov ei, ai fapoopoan nar kan rof an kan iring ma kat ari. Ai ri te piou fatsian pis nats tan fakats tsuri ana aave rari te via taptap nats men kat tana uurup. \v 22 Ana ri te tsue na ka, “Amam nat fiisok,” sana ri te mamatan faarei raror, u piou ovei. \v 23 Ai tan kat to aya, ri faonot to tan fafaatouf a Gov a siireits to te gim non ma mat, Ya te kuav ravaa, ri tanik iny fafaatouf ton kaisa te kat a vainy nimar te mamatan faarei ror mes, gen marei, an fuainy marei sensen, gen fo koraa to te mat ror ri te kuav ravaa. \v 24 To sen Gov naus osing babainy rari ser kat, kat iring vovou iny fakats tsuar te komainy kat rori. Ai tan kat to aya, ri kat ror a foka te farejiaf patsukainy non isiseiny puar rari. \p \v 25 Ai to kan, te kat kat ror a vainy, ri faonot er tan faamainy a foka te pokei faruak iny e Gov tana vainy to te pokei iny mi Ya na Tsivon, ana ri tanik iny faamainy ton kan gam. Ri tanik iny vamarits to na foka to te fapogaar e Gov faarei non a gov tsuri, ma faan iny naa rin a fo fifaan ana fo faakor tsuar, i tsuri, ana ri te gima vamarits e Gov to te fapogaar a fo mamatsiny ka. Ana Ayei tsun a isen ma fafaatouf vainy, roman ai tan fo mamatsiny nainy te naa minon! Man ovei. \p \v 26 Gov naus osing babainy vainy ma vovou iny arin kat iny tagaa tsuk tan kat, kat iny fiinot men kat, kat iring te koman fi rori tana saa, ari te faonot tan fafaatouf e Gov ana ri kuar fuainy to, ri faatouf ton gov gamgam. Ana nyo tsue pis rou tan fo kat iring tovei: u moun tsun to te gim ror ma fifanging men tsoiny te koman fi Gov, san sikia, ari tanik iny kaakaa fiisen men moun fafaarei ror tsoiny fanging tsuri, \v 27 jesan kan, u tsoiny te gima fifanging men moun to te koman fi Gov, sana sikia, ri tagaa tsuk tan mes tsoiny, to tsurin tsoiny fifanging fatabin miror mes tsoiny. Ai Gov tafan ratuari fiisen men fasaraa vovou iny kat iring tsuri, tana saa, u tsoiny te vovou fatatabin iny kat iring to ayei fiisen men mes tsoiny, ito te vovou fi rin kat iring tan fifaanaum fatabin. \p \v 28 Ana mes a ka, Gov naus osing babainy rari ma vovou iny fakats iring tsuri to ser gim ma inan fanatnat iny kat rof an kat iring te katkat rora vainy, tana saa, ari baainy ma fakats a ka te faatok rari Gov tana tou kaa iny man Tsunia, to ser kat a fo kat iring ma gima kat a vainy. \v 29 Vainy to ari te kat fatatabin fi ror to tan mamatsiny nainy: ri natiny kat fifiiring raror a vainy, ana ri te kat a fo viir kat iring vavajia, ana ri te kat, kat iny mataguas, ana ri te kat fijior ir a mesapan, an kat iny fitsufainy. Ana ri te atsuiny famat fatatabin ir a vainy, an ngue poor fatatabin iny a mesmes, an kat iny fagaug a mesmes, ana ri te kat vegiau kabuts tana mesapan. Tan sumainy kainy naa na fo kat to, ari na vainy to ari te atou bus men kat iny tsue kabuts iny a mesapan tana iring te nongoiny rori tana vainy. \v 30 Ri te sisigan ir a mesapan tana arasan, ri te tsugei e Gov, ri te tsue fifiiring ir a mesapan, pon rarorin ka babainy tsun, ri komainy ror ma fapaas a tsivor. Ana ri te tenoor me na tsivor matar a mesapan, ri te fakats ta fo sanaan tu foun an tu iring ma kat fifiiring ari na mesapan, ana ri te gima fatsiitsii faarof ir fuainy tamar min tsinar, ri te gima nongoiny rari. \v 31 Ri natiny kat fapeepiou ror, ri te gima fakats fei te biny fatabiny finy non e Gov a fo aveto tsuri ei. Ana ri te gima vovou pis iny a fo vegiau te tsue ri. Ri te gima kaa men mangiir tan fuainy nuatsi rari, ana ri te gima kaa me na tagtag tan ta mes. \v 32 A vainy te kat kat fi ror to, nat buser ten Gov te kat bus a faun a tavaron to te tsue non a ka: Te toobing non, tana mes te kat kat fi non to, ma atsun famat ravaa. Kainon to te nat finy rori na faun to, ri kat pas er, an sikia ma kat tsun to aya, sana ri te faarof iny ya, te rof non tana mesapan ma kat fatatabiny kat to. \c 2 \s1 Gov Kat Non Vaatsuk Tavaron \p \v 1 Nyo pon fi rou nei ami komainy rom a ka, “Saf vainy iring vavajia to naa ito te tsue tsuk romi!” Sana min senviir tsun, vainy iring vavajia an isisen tsumi gima tsue oiny ta ka, “Nyo na sikia ta iring.” A sikia ta kifon ta ka ma fasaraa patsuu manyi Gov, tana saa, ito te tsue fifiiring rom anyi na mesmes te kat non ya na iring ana nyi te tsue na ka, “Te rof tsun non ten Gov ma fasarei ya,” ai nyi ma tsue na ka, “Te rof kan non ten Gov ma fasaraa kan vanyo.” Nyo tsue iny rou a kifon a ka to: ami gima manaats fatatabiny kainy e Gov tan kat senviir kat iring to ayei. \v 2 Ara faavot nat ror, Gov natiny kat non kat tavaron tan nainy te fasarei non Ya na mes te natiny kat kat fi non to, tana saa, Ayei kat non vaatsuk tan kat te natiny kat non a mes ana Ayei te kat vaatsuk Tsunia, a tamainy ton kat tsuri. \v 3 Ai tovei roman, ami ma fakats fi vaare nei, ami na vainy te pon iny rom a ka, te toobing non ten Gov ma fasaraa ir a vainy te kat kat fi ror to, ana mi patsukanem yam te kat kat rom senviir kat to ayei, mi ma pon fi vaare nei ami nai fataanis osing rom a fasaraa ten Gov. \v 4 Ami ma fakats fapeepiou fi vaare nei Gov gim non ma nai fasaraa mami, tana saa, Ayei te kat rof fiisok ana Ayei gim non ma fasaraa mami tovei tsun to te kat kat romin aveto. To te fakats fi rom mi na ayei, ami anofe rom a ka to: Gov kat non kat rof tsumi, ito te gim fi non Ya ma fasaraa mami roman, Ayei faan maromin nainy ma faonot ami tan kat kat aveto ma tanik iny vovou iny ami Ya. \p \v 5 Sai tovei, mi baainy emato, ma pangis a fo kat tsumi. Ai tana fo kat tsumi to ayei, mi kat fasevee fiisok rom e Gov. Ai tan nainy te nai fasarei non e Gov, a vainy tana iring te kat ari, Gov nai faatok rora fokinai, Tsunia te natiny vovou iny non kat tavaron tan nainy te fasarei non Ya na vainy. \v 6 Gov nai tafainy non isiseiny mes, a tamainy ton kat tsunia. \v 7 Mesapan te vovou faparits iny ror kat tavaron, ri te kat kat rof matan Ya, ana ri te faatok e Gov, tsuri te komainy ror e Gov ma vamarits rari tan kat rof te kat ari, ana ri te faatok e Gov, tsuri te komainy nom ror asangan iny fatsiitsii te faan iny non Ya tsuri, ri te faatok e Gov, tsuri te komainy nom ror a toto na suu fiisen miror puan foun to te gim non ma natiny kuav ravaa. \v 8 Fakats yam, a mesapan Gov nai fasaraa raror vainy pisiin fiisen me na koma peits tsian to te kat kat fi rori to: ri te fatsing iny a foka, ri te gima tos a mesapan, ana ri te baainy ma nongon tan kat man ten Gov, sana sikia, ri natiny vovou iny ror kat tana ngi'arapaar. \v 9 To te kat fi non ta mes kat tana ngi'arapaar to ayei, Gov nai fasaraa non a mes to ayei, fiisen me na iring tsian ana kamits tsian fiisok. Vaamuan nana fasaraa te naa of non a taa Jiun pisiin, jesan kan Ayei nai fasaraa raror vainy pisiin sikia ma taa Jiu kan. \v 10 Sai to te kat ror vainy faavot kat tavaron, Gov nai faan iny non gumgum iny vamarits an asangan iny fatsiitsii ana aaverof tsuri. Vaamuan tsom non, Ayei nai faan iny non ya tana taa Jiu, vou, Ya te nai faan kan iny ya tana vainy sikia ma taa Jiu. \v 11 Nyo tsue rou a ka, Gov nai tafainy non a fokinai tan kat tsuri patsukaner ana Ayei te gima tos ir a vainy, kainon to te kaa fi miror rin gumgum ge na sikia. \p \v 12 Nyo komainy tsue fatoobing of maromi ten Gov, tan nainy te tafainy non Ya na fokinai tana tou kaakaa tsuri patsukaner, a vainy sikia ma taa Jiu te gima nom a fo Faun te faan iny e Gov ten Moses, sana ri nat pas er, a aave rari tan kat rof an kat iring ma kat ari. Ai tan nainy te aveto ror a vainy sikia ma taa Jiu, Gov nai tafainy rarori ana Ayei te jiats ra naa ri unya Hel, kainon to te gima nom arin Faun te faan iny e Gov ten Moses. Jesan kan tana sanaan to, Gov faan iny Faun Tsunia ten Moses sa ayei faan iny naa ya tana taa Jiu, ana ri nat kan iny to na aave rari tan kat rof gen kat iring ma kat ari. Ai tan nainy te aveto ror a taa Jiu, Gov nai kat non vaatsuk tsuri ana Ayei te nai tafainy rari, Ya te jiats ra naa ri unya Hel, tana saa, ari gima manaats fo Faun te faan iny Ya ten Moses. \v 13 Tagaa yam, tana ka to na man fiisok, Gov gim non ma koo na mes a tavaron matan Ya to te nongon tsuiny non ya na mes te gogosias non Faun te faan iny e Gov ten Moses. A sikia, Gov koo non a mes, a tavaron matan Ya, tana saa, ayei manaats Faun Tsunia, \v 14 tana saa tan nainy te fakats rora vainy sikia ma taa Jiu na ka na rof ma kat ari, kainon to te gim fi ri ma nom Faun te faan iny e Gov ten Moses, ana ri kat maut pas er tan kat rof, a vainy to ari faatok iny ror a ka, ri kaa miror faun tana ka na rof ana ka na iring te kaa non aave rari. \v 15 Ri faatok iny ror a tsivor ten Gov te faarof rari ser natiny a aave rari tana ka na rof ma kat ari. Jesan kan te tsue of rarin faun, u fakats tsian aave rari te tsue of rarori na ka na rof ge na ka na iring ma kat ari. Ana mes a ka, tan nainy te vegiau patsukan ror a vainy sikia ma taa Jiu fapoopoan narari tana ka te kat non a mes kat rof gen kat iring, \v 16 an nainy te naa minon e Gov te nai jiats fi minon Ya Jisas Krais ma kat Yan vaatsuk tana vainy. Jisas Krais te tsuk non a fo mamatsiny ka te fafakats a mes ge te katkat a mes ana sikia ta mes ma nat rari. Ana Ayei te kat vaatsuk tana mes to ayei, te katkat non a rof ge katkat non a iring, to san tan nainy te favaanan iny ronyon Vurungan Rof, tana ka te jiats of me Gov e Krais ma kat Ya tana vainy, ana nyo tsue of kan rarori ten Krais te nai kat non vaatsuk tsuri tana ka te katkat ari patsun puputaa to. \s1 A Taa Jiu An Faun \p \v 17 Ai tovei a saa tsumanyi to na? Anyi tsue rom a ka, “Anyo na mes tsian fiisok tana saa, anyo na tsoiny Jiu.” Ana nyi faason fi rom nei, a Faun te faan iny e Gov ten Moses. Ana nyi tenoor fi rom nei, “Gov pisan mamam a taa Jiu ma faarei amam vainy Tsunia fatoobing ana sikia pis ta mesmes.” \v 18 Ana nyi natiny rom a ka te komainy non e Gov tsumanyi na tsoiny Jiu ma kat. Ana nyi te onot ma natiny saf kat rof ei na, an saf kat iring ei na, an kat iny pisainy kat rof nyi ma kat ya, tana saa, ami na taa Jiu te nom bus fifaatsuts to te poo fi me tana fo Faun te faan iny e Gov ten Moses. \v 19 Ai tan nainy te gim ror a vainy a sikia ma taa Jiu ma natiny e Gov, Ayei e sei, anyi fakats faparits patsukainy rom a tsivom nyi ma tsue of rari na ka to, faarei tsuiny kainy non a tsoiny mumumua to te ras non a mes a mata kio niman a ras faarof naa towa sanaan. Ai tan nainy te gim ror ma natiny a vainy a sikia ma taa Jiu e Gov, Ayei mamatan faarei non e sei, anyi patsukanem te fakats faparits rom ma faatsuts rari na ka to, faarei tsuiny non a mes to te mei me na arasan ten sei na mes ee te gum non tana uurup. \v 20 Ai tan nainy te gim ror a vainy sikia ma taa Jiu ma arasan faarof iny a ka na rof ana ka na iring tana vainy ma kat, anyi fakats faparits patsukainy rom ma fatoobing fakats tsuri. Ai tan nainy te pon ror a vainy sikia ma taa Jiu ma kaa faarei ari na taa Jiu, anyi fakats faparits patsukainy rom a tsivom ma faatsuts anyi rin kat iny fafaatouf e Gov ana ri te kaa faareir a taa Jiu, faarei tsuiny non a tsoiny fifaatsuts te faatsuts fi non yan fuainy guei Jiu. Anyi patsukanem fakats faparits rom ma faakouts ir a vainy sikia ma taa Jiu tana fo mamatsiny sanaan to tana saa, anyi pon iny rom Faun to te faan iny e Gov ten Moses, anyi natiny rom fo mamatsiny ka nane Gov ana nyi te fakats, nyi onot rom ma tsue of a mesapan tana fo mamatsiny kan, man nane Gov. \p \v 21 Eye anyi natiny rom fo mamatsiny ka to, ana saa tsumanyi to na? Nyi tsue of rom a mesapan, te rof non, tsunia ma vovou iny a fo Faun ten Gov. Sa rof non ma tsue patsukan anyi, “Nyo kan ma manaats fo Faun ten Gov.” Ana nyi te tsue faparits of ir a mesapan, “Te gim non ma toobing tsumanyi ma kabuts ta ka tana mesapan.” Jesan kan, te gim kan non ma toobing tsumanyi ma nom ta ka tana mesapan, ge? \v 22 Nyi tsue rom a ka tana mesapan, “Te iring non tsumanyi ma tsikoor,” sana nyi tsikoor em? Ana nyi tsue kainy rom a ka, “Komainy vaare na kaisa,” ai te sikia non ma toobing tsumanyi ma kabuts ta foka tana saape tan kaisa to te fafaatouf ror vainy vavaajets ge? \p \v 23 Nyi tenoor rom ana nyi te tsue na ka, “Anyo natiny rou fo Faun ten Gov,” sana nyi gim rom ma fatsiitsii faarof e Gov, nyi te ngats pis a fo Faun, \v 24 faarei non Vegiau Ten Gov te tsue na ka, \q1 “Ito tsun kan: A vainy sikia ma taa Jiu te tsue vaaserere iny ror a asangan e Gov, tana saa ami na taa Jiu te kat kat rom a iring.” \rq (Aisaia 52.2) \rq* \p \v 25 To tsumi na taa Jiu to te manaats fi romin Faun, kat iny vaapeen tsumanyi, kaa minon a rof nan, sai te ngats rom anyin Faun, u kat iny vaapeen ka babainy tsun. \v 26 Tan kat to aya, ara arasan kan fi ror nei u man; a vainy sikia ma taa Jiu te gim ror ma vaapee, ana ri na vainy to ari vovou faarof patsukainy ror fo Faun te tsue faparits iny e Gov, ai tan kat to aya, Gov fakats patsukainy rarori faarei rarori te vaapee er teeva? \v 27 Ana mes a ka to, kainon to te gim fi ror a vainy sikia ma taa Jiun kat iny vaapee, ana ri vovou faarof patsukainy ror fo Faun to te tsue faparits iny e Gov, tan kat to aya, ari nai faatok maromi na taa Jiu faavot, ami te iring em ana mi nom rom a fasaraa na suu tana saa, ami te kat fo kat iring to te tsue iny e Gov, ma kat vaare mi ya, kainon to te nom fi mi na fo Faun te kirkir iny Moses, ai tovei kan, ami te vaapee em. \p \v 28 Tan fakats fatabiny a ka to: Ami sikia ma faareir taa Jiu faman tan nainy te agiir faarei mimi na taa Jiu, ge ami natiny vovou iny rom kat iny vaapee. \v 29 A sikia, taa Jiu faman to ari, a fo aave rari te tavaron fiisok non matan e Gov. An kat iny vaapee faman to, sikia ma tan vovou iny kat nana vaapee, a sikia, san u pangis tsian tan aaven to te poo minon tan Aaven Taabos ten Gov. Ai sei na mes to te kaa minon pangis tsian to ayei ee, ayei na mes to te komainy non tsue iny paparaa to te poo minon ten Gov sikia ma poo fi me tana vainy. \c 3 \p \v 1 Eye, mesapan tsumi tabuiny biny fatabiny vanyo mi te tsue na ka tsonyo, “Saf a rof nana vainy te faarei ror a taa Jiu na?” gen, “Saf a rof nan kat nana vaapee na?” \v 2 Nyo biny fi maromi nei, taa Jiu te nom a rof nar tan fo mamatsiny sanaan. Tan vaamuan nan ya, a isen a ka na karap te kat e Gov tsuri to, Ayei faan rarin fo mamatsiny vegiau Tsunia, to ma favaanan iny naa ri ya tana mesapan. \v 3 Ana saa te ruak na? Mesapan tsuri na taa Jiu te gima faaman ana ri gim to ma manaats fo mamatsiny vegiau ten Gov te faan iny Ya tsuri. E Gov gim non ma vovou iny tsuen man Tsunia tana saa, ari te gima kat ta ka te komainy non e Gov tsuri ge? \v 4 Sikia ovei! Ami ma nat fi nei, ara onot ror ma natiny e Gov te natiny kat fatatabiny non a foka to te tsue iny non Ya, kainon to te gamgam fi rora vainy faavot patsun puputaa to, te senviir minon a ka te kirkir iny Ya tan Vegiau Tsunia. An vegiau tsue to na ka to, \q1 “A vainy faavot nai nat fi ror nei, Anyi na Gov to na tavaron vovou patsukan iny rom a ka te tsue iny rom Anyi. Ai sei na mes te pon non ma sak manyi tu vegiau ee, Anyi natiny faatok patsukainy rom ya na toobing ana tavaron namanyi.” \rq (Vadou 51.4) \rq* \p \v 5 Sai tovei, u man, tan nainy te kat fatatabiny ror a taa Jiun kat gima toobing, a vainy a kinai kan tagei ror kaa iny tavaron nane Gov te karap fatsian kan non, an saf fakats tsura na taa Jiu na? Ara pon iny ror e Gov gim non ma kat kat tavaron tan nainy te fasaraa rarora Ya na taa Jiu? Ayei na sanaan, to te fakats fi rora mesapan ana ri te pokei kan iny ya. \v 6 A sikia ovei, ara ma tsue fi vaare nei, te iring fi non e Gov tan nainy te fasaraa rarora Ya. To te man fi non ya, Ayei gim non ma fasaraa oiny nats ta isen ta mes, tana saa, a fo aveto tana fokinai tana monaagits tovei, faatok iny non e Gov, Ayei na tavaron. \v 7 Jesan kan, mesapan te tsue kainy ror a ka, “Ito tan gagagam tsonyo, faatok iny non a man nane Gov a ka na karap, ai te fainy Ya na vamarits, kat fei ma fasaraa vanyo Gov ei, ana Ayei te pisan vanyo ma mat faarei anyo na mes a aveto ei?” A sikia, ara na taa Jiu ma tsue fi vaare nei. \v 8 Te senviir tsun kan non, “Jio ara ma kat fo mamatsiny aveto, ma fatsiitsii ra Gov.” Mesapan tsuri na taa Jiu te tsue na ka, anyo faatsuts ir a vainy to ayei, tan nainy te tsue of anyo rin vainy fafaaman ten Krais ma vovou vaare iny ari na fo Faun tana taa Jiu, ana ri na taa Jiu tsue vasuar vatuanyo, sana ri faavot nai nom rora fo fasaraa te tafainy rarori Gov. \s1 Vainy Faavot U Katkat Aveto \p \v 9 Fiisia, ara na taa Jiu te rof fafisfis iny rora mesapan? A sikia ovei, tana saa, ara faavot te faatok bus iny a tsivor kainon ito tsura na taa Jiu fiisen me na vainy sikia ma taa Jiu, ara faavot te kaa ror fain a parits tan aveto, \v 10 te tamainy non a ka te kirkir en tan Vegiau Ten Gov to te tsue na ka, \q1 “A sikia ta isen ta mes ta tavaron matan e Gov, a sikia ovei. \q1 \v 11 Ana sikia ta isen ta mes ma natiny fakats toobing ten Gov, ana sikia ta isen ta mes te sainy non Ya. \q1 \v 12 Ana ri na fokinai takopis osing to Gov, ri iring vavajia rato. Ana sikia ta mes ma kat, kat rof, a sikia ovei. \rq (Vadou 14.1-3) \rq* \q1 \v 13 U vegiau tsurin nun ovei, kuav faarei non kats. Ana ri vegiau iny gam pon iny ror ma ras fuainy ir a vainy. \rq (Vadou 5.9) \rq* \q1 Ri te faareir koraa te kaa minon amatsuan ngiisin, ai tana fo vegiau tsuri, ri rurei ravainy ror a paparaa an asangan rof tana mesapan. \rq (Vadou 140.3) \rq* \q1 \v 14 Ai tan mamatsiny nainy vainy sikia ta Gov to ari te koma peits iny rora mesapan, ana ri te tsue vasuar rari, pon iny ror a ka na iring vavajia te ruak nats non tsuri. \rq (Vadou 10.7) \rq* \q1 \v 15 Ana ri kakoun ror tan fakamits a mesmes, ri te atsun famat ir a mesapan. \q1 \v 16 Tana fo mamatsiny pan te naa rori, ri te naus osing me na fo iring ana fo patang vou rari. \q1 \v 17 Ana ri te gima kat on ir a vainy, ma kaa famaun mi ri na aaverof fiisen me na mesapan. \rq (Aisaia 59.7,8) \rq* \q1 \v 18 Ana ri sikia ma oraav e Gov.” \rq (Vadou 36.1) \rq* \p \v 19 Ana ra ma natiny a ka to ayei, u man fiisok, te tsue tsuk iny non e Gov a fo faun Tsunia to, Gov vegiau non tsura, ara na taa Jiu to te faan rara Yan Faun Tsunia. Ai tan kat to aya, sikia ta isen te onot non ma tsue fatabin pis of Ya ana ayei te tsue na ka, “Nyo gim rou ma natiny kat rof tsonyo, ma kat anyo.” Ai to kan, te toobing non ten Gov ma kat vaatsuk tsura na fokinai, ara na taa Jiu to te faan rara Yan Faun Tsunia, jesan kan to te kat fi non Yan vaatsuk tana vainy sikia ma taa Jiu to te gim fi Ya ma tsue faruak iny Yan Faun Tsunia, \v 20 tana saa, a sikia ta isen ta mes te tsue non a ka, ayei na tavaron matan e Gov ito tan kat iny vovou iny Faun Tsunia. Sana ayei te kat fi non to, faun te kat raror vainy faavot ri te nat faarof iny a tsivor faarei ror vainy katkat aveto, tana saa ara te nom fifaatsuts te poo fi me tan faun ten Gov to sa faan rara ya sa faatok rara tan kat tavaron, an kat iring te kat ara, ana ra faavot te natiny kat to tsuran vainy katkat aveto. \s1 Krais Nom A Pan Tsura Tana Fasaraa \p \v 21 Sai tovei roman, u nainy te naa ename, Gov tsue of non a vainy tana sanaan Tsunia ma kaa fatavaron me matan Ya, sikia ma tan manaats faun. San tana sanaan to te kat fatavaroiny fi non e Gov a vainy matan Ya. Muan sen Moses an fuainy kuigin tsue of rara na ka to. \v 22 Ai tovei, tan nainy te faason non a isen a mes ten Jisas Krais to te pats faavots a fo aveto tsura, Gov kat fatavaroiny non a mes to ayei matan Ya. Ayei te kat fi kanen to tana vainy faavot to te faason ten Jisas Krais tana saa, a sikia ma kat fuainy Tsunia, kainon to tsuri na taa Jiu ge na vainy sikia ma taa Jiu, ge tsuri to te nom Faun ten Gov ge na sikia, \v 23 tana saa a vainy faavot kaa miror aveto, ana ri biu erato ma vamarits ari Gov. \v 24 San e Gov kat fatavaroiny patsukainy rarori matan Ya, ai to tsun kan tana koma ree'un tsian Tsunia te faan babainy iny Ya tsuri, tana saa, Krais Jisas pats faavots a fo aveto tsura Ya puruur ratuara tana fo aveto. \v 25 Gov faan ravaa iny naa Jisas Krais ma mat Ya matar a fokinai faavot. Tana mat to ayei, Krais kat to na sanaan ten Gov ma nom ravainy Yan aveto tana vainy ana Ayei te fakap a peits Tsunia tsuri. Ayei kat kat to tan nainy te faason ari tana mat ten Jisas Krais an rafatsiny Tsunia tatsiiu mito tan puputaa ma pats faavots Yan fo aveto tsuri. Gov kan te faatok ir a fokinai, Ayei na tavaron, tana saa kainon to Tsunia te tagei aveto muan tana vainy faavot to, Ayei gima fasaraa veesau rari, \v 26 sana sikia, Ayei anaanos faamo patsukainy nainy te naa minon e Krais ana Ayei te mat of aveto tana vainy faavot, fiisen ramirin aveto tana vainy to te mater tabuiny mat non e Krais. Tan kat to aya, Gov faatok rara, Tsunia na tavaron ito tan nainy te kat fatavaroiny faavots fi Ya na vainy matan Ya tan nainy te faason rori ten Jisas. \p \v 27 Tana man nana foka to, a saf a sanaan ma tenoor iny a mes na? A sikia ta ka ma tenoor iny ya. Kat fei ma gima tenoor en ya ei? Te onot kan non tsunia ma tenoor, ito te manaats fi non yan Faun ai to kan te tavaron fi non ya matan e Gov? A sikia on, ayei sikia non ma onot, sai to tsun kan te faason fi non Ya. \v 28 Nyo tsue iny rou a ka to, tana saa, ara natiny ror ya tovei roman, u kat man ovei tovei, a mes te tavaron non matan e Gov tana saa, ayei te faason ten Jisas Krais, sikia ma tovei tan vovou Faun te faan iny e Gov ten Moses. \v 29 Ge, ami na taa Jiu pon rom ma tenoor iny kat to: Gov, Ayei na Gov tsun tana taa Jiu. Kat fei ma tsue fi mi nei aya ei? Mi ma natem, a sikia ma man. Eye, Ayei na Gov tana vainy sikia ma taa Jiu kan, \v 30 tana saa, mi nat busem, te kaa tsun minon a isen a Gov. Ana Ayei kat fatavaroiny raran vainy faavot matan Ya, tana isen a sanaan tsun. Ayei kat non kat to tana taa Jiu tan nainy te faason rori ten Gov, to te fafaatouf ari muan, ana Ya jiats mito Krais ma saup fatabin rari Ya tana fo aveto tsuri. Ana Ayei te nai kat senviir kat to ayei tana vainy sikia ma taa Jiu to te gima inainy fanatnat iny e Gov muan sai tovei roman, ri faason ten Gov to te faan iny me Krais ma saup fatabin rari Ya tana fo aveto tsuri. \v 31 To sana ka to, tsutsun of non a saa, ara gim ror ma manaats Faun ten Gov roman? A sikia, ara ma tsue fi vaare nei! Eye, ito tan nainy te faason tsun rora ten Krais ara onot ror ma manaats Faun ten Gov. \c 4 \s1 Faason Ten Abraham \p \v 1 Gov, Ayei na isen to te kat fatavaroiny non a vainy matan Ya, tana saa ri te faason Tsunia, sikia ma tan manaats a fo Faun tsun, to sana ra ma fakats e Abraham a tsuvurari na taa Jiu. Fei te kat fi ya ei? Ito tan nainy te tavaron fi ya matan e Gov, fei te poo fi me na ka iny tavaron tsunia to aya ei? \v 2 Ara ma fakats a ka tana kifon a ka to, tana saa to te man fi non kat iny tavaron ten Abraham matan e Gov tan kat rof te kat ya, ayei nai kaa minon a kifon a tenoor to tana ka te kat ya. Sai te kat patsukan fi enanon to, Gov gima fakats vaarik ta ka ma tenoor me Abraham. \v 3 Nyo tsue iny a ka to kaa minon a kifon ya, Vegiau Ten Gov te tsue na ka, \q1 “Abraham te faason tsun ten Gov, ai tan kat tsunia to ayei, Gov tagei towa faarei non a mes a tavaron matan Ya.” \rq (Tatanik 15.6) \rq* \m \v 4 Fakats yam, tan nainy te binun non a mes tan ta mes, ayei nom non a foiny tana binun te kat ya, a sikia ma faarei non a fifaan tsumi, a sikia, a mes to te faan iny a binun tana mes to ayei, kaa minon a tavan tsuan tsunia ma foiny naa ya. \v 5 Sai to tana sanaan te kat fatavaroiny fi non e Gov a mes matan Ya, te gim non ma faarei na foiny tana binun to te kap naa, sai tana mes a sanaan to, tan nainy te faason tsun non a mes ten Gov te kat fatavaroiny fi non Yan vainy aveto matan Ya, Gov tsue non a ka tsunia, “A mes to ayei, te faason tsun me Tsonyo ana Nyo kat fatavaroiny towa, ai tan kat to aya, ayei tavaron mito mata Vanyo.” \v 6 Jesan kan te tsue fi kan e Devit a aatouf muan ovei, sa tsue na ka, Gov kat fapaparei non a mes tan nainy te tagei non Ya na mes te tavaron minon matan Ya, sikia ma tan ta mes te manaats fi non yan fo Faun te kirkir iny e Moses. \v 7 E Devit te tsue iny a ka to, \q1 “Tan nainy te anofe ravainy non e Gov a iring tana mes, Ayei kat fapaparei fiisok rarori. Eye, Gov kat fapaparei fiisok rarori to tan nainy te nom ravainy non Yan aveto tsuri. \q1 \v 8 Tan nainy te rubas ravainy non e Gov aveto tana mes tan noun tsunia koman buk Tsunia, ayei na kifon a paparaa tsian fiisok te via minon a mes to ayei.” \rq (Vadou 32.1,2) \rq* \p \v 9 Sai tovei a saa te fakats rora na? Fiisia, e Devit te vegiau tsuk ir a vainy tsun to te kat vaapee tsuri, ana ri na vainy tsun to ari, te via miror a paparaa tsian ge? A sikia, u paparaa tsian to ayei, a vainy ton gima vaapee via kan miror ya, tana saa, ara tsue bus a ka, Vegiau Ten Gov te tsue tsuk bus iny e Abraham, \q1 “Tan nainy te faason e Abraham ten Gov, Gov koo towa na mes a tavaron matan Ya.” \rq (Tatanik 15.6) \rq* \m \v 10 Farainy te pokei faruak e Gov kaa iny tavaron ten Abraham, tan nainy te kat ya na vaapee tsuan? Ge ito tan nainy tabuiny kat non ya na vaapee? Gov gima tsue fi nei, “Vaamuan tsom non nyi ma vaapee ana Nyo te pokei manyi faarei rom a mes a tavaron mata Vanyo.” A sikia, Gov koo Abraham a mes a tavaron matan Ya, tabuiny kat non ya na vaapee tsunia. \v 11 Ai voun ya, ayei kat to na vaapee tsunia faatok iny non, e Gov te koo ya na mes a tavaron matan Ya tana saa, ayei te faason ten Gov tabuiny kat non ya na vaapee tsunia. U fakats patsukan ten Gov to ayei, ma vovou kan iny a vainy sikia ma taa Jiu ma tagaa tsuk tsun naa ri ten Abraham to te faaman fi ya Tsunia ana ri kat fi kaner rato to, to sen Abraham faarei me na tamar vainy faavot to te faason, kainon to te gim fi ri ma vaapee na puar, ma koo rari Gov, vainy tavaron matan Ya. \v 12 Ai to kan, u fakats ten Gov patsukanen to, tana taa Jiu, kainon to te kat ari na vaapee puar, ri ma tagaa tsuk naa ten Abraham a tsuvurari to te faason fi ya ten Gov, ana ri kaa fi kaner rato to, faarei te kat fi ya, tan nainy te faason fi ya ten Gov ana tou kaakaa tsuri kaa fi erato to faarei e Abraham tabuiny kat non ya na vaapee tsunia puan. \s1 Tsue Faman Ten Gov Te Poo Ising Tsun Minon Tana Faason \p \v 13 Ara ma fakats kainy mes a foka te kat e Abraham. Muan ovei, Gov tsue faman iny a ka to ten Abraham, “Nyo nai faan marom anyi an fuainy tsubnaain tsumanyi na fo mamatsiny ka to te fapogaar Ronyo ma tagaa ot iny ami.” Ayei gima tsue na ka, Nyo nai kat rou ya tsumanyi, to te manaats fi rom anyin Faun Tsonyo. A sikia, sana Ayei faan iny non a fo mamatsiny ka tan nainy te tavaron miror ri matan Ya, tana saa, ayei te faason Tsunia. \v 14 Tagaa yam, a ka to, te kat tsuk tsuiny non kat tana faason ten Gov, to te tsue fi Gov, tabuiny tsue fi Ya nei, “Nyo nai fainy rou a monaagits to ten sei na mes te manaats non fo Faun te faan iny e Gov ten Moses tana taa Jiu.” To te kat fi non ya to, u kat tan faason ten Gov, a ka babainy tsun an kat nan tsue faman kan, ka babainy tsun kan. \v 15 Ka to te ruak iny man non tan kat to ayei, ito te nom fi ror a vainy a ka te komainy rori ito tan manaats tsuiny fo Faun ten Gov, ri nai nom ror a koma peits Tsunia ana fasaraa te ngats fi rorin fo Faun to ayei. Ai to te komainy non a mes ma gima ngats yan Faun ten Gov, a isen tsun kan a sanaan to, ma gima kaa on me ta isen ta faun. \p \v 16 Gov roots fakats Tsuan tana ka to, tsuri tsun a vainy to te faason ror Tsunia, nai nom rora ka te tsue faman iny Ya ten Abraham ma nom ari ya faarei non a fifaan babainy tana koma ree'un Tsunia tsuri. Tan vovou iny kat to ayei, Gov fakats ir fuainy tsubnaain ten Abraham ma nom a ka te tsue faman iny Ya tsuri, nyo sikia ma tsue tsuk iny rou a taa Jiu tsun to te kaa miror Faun ten Gov, sana ri faavot a taa Jiu ana vainy sikia ma taa Jiu kan to te faason ten Gov faarei e Abraham. Fakats yam, Gov komainy rarora faavot ma tagaa naa ten Abraham ana ra te faason a Tsunia faarei tsuiny kainy e Abraham. Tana sanaan to ayei, Abraham faarei mito na tamarara faavot. \v 17 U vegiau to te senviir kan non te kirkir en koman Vegiau Ten Gov. An Vegiau Ten Gov to ayei te tsue na ka, \q1 “Nyo pisan manyi ma faarei anyi na tamar a vainy faavot tana gum fan a kinai.” \rq (Tatanik 17.5) \rq* \m Ai tana sanaan to ayei, matan e Gov, ra na fokinai faavot to te faason ror ten Gov to te kat fi Abraham muan, ara faarei ror guei ten Abraham. Abraham faason ten Gov, Ayei na isen tsun to te fatoto fatabiny non a mes, ana mes a ka nane Gov to, tan nainy te tsue tsun non e Gov tana ka te nai ruak nats non, a ka to ayei, te nai ruak enanats non. \p \v 18 Abraham faason ten Gov, sen Gov kat ya sa faarei me na tamar vainy kinai fiisok, ana ya naano anaanos faarof patsukanen nato, kainon a sikia ta kifon a tou naano anaanos to, to te pon fi ror a vainy tan ta ka te ruak fi nats non ya. Ai tana faason tsunia ten Gov, ana vainy kinai fiisok fakats towa faarei non a tamarari. Ka to te ruak faarei to te tsue of ya Gov. Gov tsue of yan vegiau to, “Nyi nai faporos rom fuainy tsubnaain kinai fiisok faarei raror kootsits kinai fiisok korosuu.” \v 19 Ana ya faason faparits tsun nato ten Gov, kainon to te fakats finy ya na puan ana ya tsue to na ka, “Nyo tsokanei bus you ma faruak anyo tu guei.” Fakats fatabin, ayei sisiruiny sen natus ingainy osto tan nainy to aya, ana ya fakats kainy to na puan e natsun ya Sera, ana ya tsue kainy to na ka, “E Sera na tobo'an ana ayei na visiir kan, ma faruak ya tu guei.” \v 20 Ayei fakats a foka to, sana ayei gima pangis vaarik fakats tsuan sa sikia ma faonot tan faason ten Gov te fainy non ya tu guei to te tsue faman of ya Ya. Ana ayei tsutsun fareits enato tana faason tsuan, ai tan kat to aya, Abraham vamarits to na asangan e Gov matar mes vainy kinai, \v 21 ana ayei sikia to ma fapinpin iny a foka to, tan nainy te tsue faman non e Gov tan ta ka te ruak non. Ayei parits iny non a ka to ma ruak. \v 22 A ka to ayei te ruak fi name to, te tsue fi men Vegiau Ten Gov, “Gov tagei ya sa faarei na mes a tavaron matan Ya,” tana saa, ayei faason tsun ten Gov. \v 23 Sai tovei, “Gov tagei ya sa faarei na mes a tavaron matan Ya,” tana saa, ayei te faason Tsunia, ana ka to te kaa non koman Vegiau Ten Gov, gima fakats patsukainy Abraham tsun. \v 24 A sikia, ka to te kirkir en, ka iny faakouts kan rara, ai tan kat to ayei, Gov komainy rarora ma natiny a ka to, Ayei nai faakouts rarora tan vovou iny senviir kat to ayei, Ayei nai tagaa kan rarora ana ra te faarei kainy men vainy tavaron matan Ya tan nainy te faason fi rora Tsunia, Tsunia te fatoto fatabiny e Jisas a Tsunaun tsura tana mat Tsunia. \v 25 Gov famanat ir a vainy ma atsuiny famat ari Jisas, ma pats Ya na fo aveto tsura. Ai Gov fatoto fatabiny Towa ma kat fatavaroiny rara Ya matan Ya. \c 5 \s1 Ara Kaa Miror A Aaverof Fiisen Me Gov \p \v 1 Sai tovei ra kaa miror a aaverof fiisen me Gov tan kat tana Tsunaun tsura Jisas Krais tana saa Gov kat fatavaron rara matan Ya tana faason tsura. \v 2 Ai tan faason tsura, Jisas Krais kat ratuara ma inainy fanatnat iny koma ree'un ten Gov, ai tovei ra kaa ror koman a koma ree'un Tsunia, Ana ra te mamagat, ra te naano anaanos a foka te nai faan rarora Gov, ito te nai kavuu of rarora Yan siinaiv Tsunia. \v 3 Ana ra te mamagat kan tana fo koma patang tsura, tana saa, ara nat ror, a fo koma patang to aya te kat rarora ma tsutsun faparits tan nainy te saraa kamits rora; \v 4 ai tana tou tsutsun faparits tsura tan nainy te saraa kamits rora te faruak non kat tavaron; an kat tavaron to aya te faruak non kat iny naano anaanos a foka te nai faan rarora Gov. \v 5 Ai to kan, ara gim ror ma nai faorovus ir, tsura te naano anaanos ror e Gov ma faan rara na fo mamatsiny ka te tsue faman iny Ya tsura, tana saa, Gov faatok bus rara, Tsunia te mangiir fiisok rarora. Ayei faan bus raran Aaven Taabos Tsunia ma kaa en Ya koma rara, an Aaven Taabos to ayei kat ratuara ma natiny e Gov te mangiir fiisok rarora. \p \v 6 Ara natiny ror e Gov te mangiir fiisok rarora, tana saa, tan nainy te gim fi ra ma faakouts fatabiny rara tan nainy te fagum bus e Gov, Krais mat, ma faakouts rara Ya, tsura te kaa tan aveto. \v 7 Tovei nyo pon fi rou nei te opaar non tana isen ta mes te komainy nom non a pan, a mat of to na mes a rof to, sai toroman isen a mes te ongoor ma nom a pan tana mat tana mes a rof fiisok to ayei. \v 8 Sana ka te faatok faman rarora tan mangiir ten Gov tovei: tan nainy te kat farokots aran aveto, Krais nom a pan sa mat of rara. \v 9 Ai tan fakats to aya, ara onot ror ma natiny a ka tovei: Gov kat fatavaroiny rara matan Ya, tana saa, rafatsiny ten Krais tatsiiu ma pats ovei Yan aveto tsura, to sa ra onot ror ma nat fatsian faarof pis iny ya, Tsunia te nai saup fatabiny rarora tana koma peits ten Gov ana fasaraa Tsunia, \v 10 tana saa, tan nainy to aya, ara koma iring fiisen mito Gov muan, ito tan nainy te aveto ra Gov tsugei a fo aveto tsura, sana Ayei kat rara ra faroruak mi Towa, tana mat tana Guei Tsoiny Tsunia, ana ra nat fi ror nei ara faroruak fiisen bus me Gov faarei ror vaatau Tsunia roman, to sa ra nat fatsian faarof pis fi ror nei, a Guei Tsoiny ten Gov nai saup fatabin ramirora onot non tan fafakap ana Ayei te fatoto rara fiisen mi Ya tana pan te tagaa ot iny non e Gov tan mamatsiny nainy tana saa, Ayei tototo kanen nanon tovei roman ma faakouts rara Ya. \v 11 To sa ra mamagat ror, ten Krais te saup fatabiny fi rara Ya, ana mes a ka kan, ra mamagat ror ten Gov, Ayei faan iny me Jisas Krais a Tsunaun tsura, ana Ayei na isen tsun a mes to te kat rara sa ra faroruak fiisen mito Gov. \s1 Adam Me Krais \p \v 12 Tsunaun tsura Jisas Krais faan rara na toto na suu, jesan kan, e Adam, a vaamuan nar tsuvurara, faan rara na mat a suu. Te kat fi non nei: u aveto tanik muan tana monaagits to tana saa e Adam ayei na isen a mes to te kat a iring sa fanaginy nongoiny e Gov. Tan kat to aya, Gov faan iny a mat sa ruak tana monaagits to, ana fokinai faavot vovou iny ror a mat to ayei, vovou tsun iny ror a nuatsin a isen a mes to ayei, tana saa, a fokinai faavot, fanaginy nongoiny e Gov. \v 13 Ara natiny rora fo mamatsiny ka to te ruak, tana saa, e Adam fanaginy tsue ten Gov. Kainon to te aveto fi na vainy matan Ya tabuiny faan iny non Yan Faun Tsunia ten Moses, Gov gim to ma fasaraa ir a vainy, onot te faan fi rari Yan Faun to te fa'agaagoiny fi rari Yan mes mar ka. \v 14 San kat tana mat tanik tsun me tan nainy ten Adam sa nai onot me tan nainy ten Moses, vainy faavot ma mat. Kainon to te gima kat aveto fi na vainy te gima senviir men aveto te kat e Adam, to te fanaginy tsue fi ya ten Gov sana mat to ayei ruak patsukanen naa naa tana vainy to ari. Kat to te ruak tana saa, e Adam kat, kat to aya, sa ra nom kaner ra naa ror tan kat tsunia, jesan kan, to te kat fi non e Krais, Ayei naa minon ma nom Ya na pan tsura, a faakouts ratuara. \p \v 15 Sana vaamuan nan tsuvurara e Adam, ai Jisas Krais a Tsunaun tsura gim ma senviir tan fo mes a fo sanaan. Kat fuainy narari tovei: a isen a mes e Adam kat aveto tsunia, to sana fokinai vainy faavot takopis osing e Gov. Sai to tana isen a mes e Jisas Krais, Ayei kat, kat Tsunia, sen Gov faatok rara na koma ree'un Tsunia ma faakouts ir Ya na vainy faavot ma takopis fatabin naa ri Tsunia. U man, vainy faavot mat ror tana saa, Adam, ayei a isen a mes to te fanaginy nongoiny e Gov, ana ra ma nat faarof fi nei tana sanaan te faatok iny e Gov a koma ree'un Tsunia tana vainy faavot, ai na ka na karap, ana mes a ka na karap fiisok pis to, tana ka te kat e Gov, ito te faan finy mi Ya na isen a mes, to e Krais, ma faakouts ir Ya na vainy faavot. \v 16 Ana mes a ka na kat fuainy tovei: tan nainy te kat a isen a mes to ayei, e Adam, u aveto, ayei faruak ton kat nana mat a suu tan fuainy tsubnaain tsunia. San tan nainy te kat a isen a mes to ayei, e Jisas Krais, u kat tavaron, ana Ayei faruak to na fifaan a tavaron ten Gov, tana saa, Gov tagei aveto tana isen a mes to ayei ana Ya tsue to ten Adam, “Nyi an fuainy tsubnaain tsumanyi kaa em tana iring tsian ana tafan nan kat iny aveto tsumanyi tovei, a mat a suu tsun kan.” San e Gov tagei kainy aveto tana vainy a kinai ana Ayei kaa mito na koma ree'un tsuri, ana Ayei tsue to na ka, “Ami na sikia ta iring,” \v 17 tana saa, ara onot ror ma natiny a man to ayei: a vainy faavot ma mat ana mat to ayei, tagaa ot iny non a fo mamatsiny ka, tana saa, e Adam, ayei na isen a mes to te fanaginy tsue ten Gov. Ana ra onot ror ma nat fatsian faarof pis iny a man to ayei: tan nainy te faarof iny ror a vainy a koma ree'un a karap te komainy faan rarori Gov ka iny faakouts rari, ai tan nainy te faarof finy rori ya na fifaan a tavaron to ayei matan Ya, ri nai nom ror a toto na suu, ri te fabiun aveto tan toto tsuri, tana saa, ito tsun kan tana isen a mes to ayei, e Jisas Krais. \p \v 18 Tana foka to te see tsue iny ronyo, ami ma natiny yan, u man: jesan kan te pokei finy Ya Gov tana vainy, tsuri na vainy te kaa miror a iring ari ma nom a mat a suu kan tana saa, a isen tsun a mes to ayei e Adam te kat a iring tan sen tsun nainy, ai jesan kan to ten Gov pokei kan iny a ka to tana vainy, tsuri na sikia ta iring tana saa, a isen a mes to ayei e Krais te kat, kat tavaron ma kat fatavaroiny Ya na mes matan e Gov tan sen tsun nainy kan. Tan kat to aya, a vainy onot ror ma pisan ana ri te nai nom a toto na suu. \v 19 Nyo tsue pis rou tana vainy te pisainy a toto na suu fiisen me Gov tana saa tovei, faarei na isen a mes to ayei, e Adam to te fanaginy tsue fi ya ten Gov ai tan kat tsun to ayei, vainy faavot ruak iny pisiin to, jesan kan to tana isen a mes e Krais, Ayei nongoiny e Gov, ai tan kat to aya, a vainy a kinai nai tavaron miror matan Ya. \p \v 20 Ai tovei te kaa minon a ka ma fakats ami: Kat fei sen Gov faan iny a fo Faun te kirkir iny e Moses ei? Gov faan iny fo Faun Tsunia tsuri ma natiny a vainy ana ri te inainy kat rof an kan iring, tan kat to aya, a vainy kaa maut er tan aveto tana fo mamatsiny sanaan. Sai tovei, ami onot rom ma fakats kainy a ka to, tan nainy te kat rora vainy a fo aveto ai tan kat mamatsiny viir aveto, koma ree'un ten Gov te kaa mauts fatsian ena nna ma faakouts patsukainy rariri ya na vainy to ari. \v 21 Ayei kat, kat to aya, tana saa muan tan nainy te tagaa ot finy aveto na vainy, sa faruak kainy a mat, sai tovei, koma ree'un ten Gov nom me na pan, sa kat fatavaroiny rara matan e Gov, ra nom to na toto na suu, ito tsun kan ten Jisas Krais a Tsunaun tsura. \c 6 \s1 Parits Tan Aveto Te Ta'ots En \p \v 1 Toroman kaa minon ta mes te tsue non a ka tovei tsonyo, “Te rof non tsura ma kat maut fatatabin er tan fo aveto, ma faan fatatabin pis rara Gov a koma ree'un Tsunia na karap ma anofe ravainy Ya na fo aveto tsura. \v 2 A sikia! Ami ma tsue fi vaare nei! Ara ma katkat maut fatatabin vaare na fo aveto to te kaakaa rora, tana saa ara ton vainy fafaaman te gim ror ma kaa fain a fo aveto, to te faarei fi ran vainy mat a sikia ma kaakaa pis tan kat nan aveto.” \v 3 Eye, mi natiny a ka to tan nainy te peenan ami, mi faarei mito na isen, fiisen me Krais Jisas. Ai tan kat to aya, tan nainy te ruak a ka to, te faarei tsuiny non ito te mat fiisen mimi Ya tana pagafuan. \v 4 Voun a mat ten Krais ana vainy kats iny Towa, ai tana sanaan to te faarei kainy non ya, to tan nainy te peenan ara, faarei tsuiny kainy non to te mat fiisen mi ra Krais ana ara kats fiisen mi Towa. Jesan kan tana sanaan to, e Gov a Tamarara faatok bus iny a parits a reits Tsunia ana Ayei fatoto fatabiny to Krais tana mat ma kaa Ya tana toto na foun, jesan kan, te faarei tsuiny kainy non e Gov fatoto fatabiny rara fiisen me Krais tana mat ma vovou iny aran kat nana toto na foun to ayei te kaa mirora. \p \v 5 Eye u man aran vainy fafaaman te tap fiisen bus me Krais tana mat tan nainy te mat Ya, to sa man kan non tsuran vainy fafaaman te tap fi er ten Krais kaa ror tana toto na foun tana sanaan a foun tan nainy te fatoto fatabiny fi Gov e Krais tana mat, \v 6 tana saa ara nat fi ror nei tan nainy te atsuiny famat a vainy e Krais, ri fagageits Towa tana pagafuan, ai tan nainy kan to aya, Gov fagageits koman tan puainy mes tamuan koma rara to te kat kat fin puainy mes u aveto, tana mat ma kaa vaare men aveto na parits fiisen ramira, ma tagaa ot vaare rara ya tan kat pis ta iring, \v 7 tana saa, tan nainy te mat non a mes fiisen me Krais, ayei tapuruur en, ai tan kat to aya, kat tan aveto gim non ma tagaa ot pis rara. \p \v 8 Ara faaman fi ror nei, u man ara mat fiisen me Krais, tan kat to ayei, u man kan, aran vainy fafaaman nai kaa fiisen miror e Krais, \v 9 tana saa ara natiny ror a ka to, Gov fatsuiny fatabiny me Krais tana mat tan nainy te mat Ya, to sana ra nat kan ror, Ayei gim on non ma nai mat fatabin pis, kat tan mat gim non ma tagaa ot pis iny Ya. \v 10 Ayei mat tan sen tsun nainy sa faduen aveto, ai tovei roman, Ayei toto non faatok iny non siinaiv ten Gov. \v 11 Jesan kan, ami ma fakats a tsivom am kat on pis vaare to tu aveto faarei raror vainy mat to te gim ror ma katkat aveto. Ai to kan, ami ma fakats a tsivom faarei rarom vainy te toto fatabin er ana mi toto rom faatok iny rom siinaiv ten Gov, tana saa ami kaa rom koman e Jisas Krais. \p \v 12 Ai tovei ami ma faonot bus, am famanat vaare iny to na fo kat iny aveto ma tagaa ot iny ya na puam mami, am faonot bus to tan kat te komainy non puainy mes tsumi. \v 13 Ami ma faan vaare iny naa na tsivom tan katkat aveto, a sikia, ami ma faan iny naa yam a tsivom ten Gov faarei to te mat fi mi ai Gov fatoto fatabiny matuami. Ana mi te faan iny nana puam faavot ten Gov ma kat amin, kat tavaron, \v 14 tana saa, ami te gima kaa bus fain tatagaa ot tan aveto, tana saa, ami gima kaa fain tatagaa ot tan Faun te kirkir iny e Moses, sikia, ami kaa rom fain tatagaa ot tana koma ree'un ten Gov. \p \v 15 Eye, toroman kaa minon ta mes te tsue non a ka to tsonyo, “Ara gim ror ma kaa fain a fo Faun ten Gov, ara kaa buser fain a koma ree'un Tsunia, to sana ra tapuruur er, ra onot ror tan kat pis naan aveto, ge?” A sikia, ami ma tsue fi vaare nei! \v 16 Eye, ami natiny rom a ka to, tan nainy te faan finy naa romi na tsivom ma faarei amin tsoiny binun babainy tan manaats mamatsiny ka te tsue na mes to ayei ma kat ami, ami faarei rom tsoiny binun babainy tana mes to ayei, mi te manaats ya. Ai tovei te kat fi non to, mi onot rom ma pisan ana mi te manaats kat iny aveto ana tafan nan ya to, mi naa fi rom Hel. Ge, mi onot rom ma pisan patsukanem mi te manaats e Gov, ana tafan nan ya to, Gov kat fatavaroiny maromi matan Ya. \v 17 Sana ra tsue faarof naa ror ten Gov, tsumi te faarein tsoiny binun babainy tana fo aveto muan, ai tovei roman koman a fo aave mami mi faarof bus iny ma manaats a fo fifaatsuts a fo rof te faan iny me Jisas, sa jiats ra naan vainy binun ma faatsuts mami Ya. \v 18 Ara tapuruur buser tana aveto, ai tovei roman, mamatan faarei non a tsoiny tatagaa ot tsumi na foun, ana min tsoiny binun babainy tana tsoiny tatagaa ot to ayei, to sam kat rom kat tavaron tana saa ami gima famanat iny a tsivom tan vovou iny koman tan aveto. \p \v 19 Nyo komainy faatsuts maromin tsue fapapaar nana tsoiny binun babainy to te kaa non fain a tsoiny tatagaa ot tsuan tana tou kaa tsunia tan mamatsiny nainy, tana saa fo komainy kat aveto tan puainy mes komainy tagaa ot iny non ya. Nyo fa'arasainy fi rou ya nei tsumi: tou kaakaa tsumi te katkat fi mi muan, mi kaa emato fain kat iny tsikoor ana mi ngats ton faun ten Gov faarein tsoiny binun babainy tan fo mes a fo kat iring to, sai tovei, jesan kan mi ma kaa fain faarein tsoiny binun babainy tan kat tavaron an kat taabos, tan kat fapaparei e Gov tana fo mamatsiny sanaan. \p \v 20 Tana fo nainy te naa en, tan nainy te faarei amin tsoiny binun babainy tan kat, kat aveto, mi gim to ma fakats ma kaa tana sanaan tan kat, kat tavaron. \v 21 Ana mi gim to ma sab ta ka ta rof tan nainy to aya to te vovovou finy ami na fo sanaan to, ito te rerejiaf os iny tuami. Nyo tsue rou, a tafan tan vovou iny kat to ayei, a mat a suu unya Hel. \v 22 Ai tsumi tovei, Gov puruur bus mami an aveto gima tagaa ot bus mami. Gov kat mami sam vovou tsun iny rom Ya. Ana rof nan kat to ayei, mi kat rom kat taabos, mi kat fapaparei to Gov tan fo mamatsiny sanaan, a tafan tan vovou iny kat to aya, a toto na suu tsun kan fiisen minon Ya unya Gormirmir, \v 23 tana saa a tafan tan kat, kat iny aveto i tovei, a mat a suu unya Hel; sai to tana fifaan te faan babainy iny e Gov, ito na toto na suu ten Krais Jisas a Tsunaun tsura. \c 7 \s1 Ra Tapuruur Osing Aveto Ana Ra Tap Fi To Ten Krais \p \v 1 Nyo Komainy faatsuts maromin mes fifaatsuts tovei: Ara gima kaa bus ror fain Faun, sana ra kaa ror fain a koma ree'un ten Gov. Eye mi natiny rom a ka to, fuainy vainy fafaaman tsonyo, nyo komainy kirkir naa rou tsumin vainy, tana saa, ami natiny rom a Faun to te tsue tsuk iny non ya, a Faun te tatagaa ot tsun iny non a mes ito tan nainy te toto farokot non ya patsun puputaa tovei. \v 2 Tan fapapaar naa ya, nyo faatok maromi na ka te tamainy non a toto tsura tan mamatsiny nainy. Faun tsue na ka, a moun ma suu faman iny koman tsian tsuan ten natsioiny, ito te toto farokot non ya patsun puputaa tovei. Sai to te mat bus non e natsioiny ya, faun tan fifanging tovei gim non ma kotskots tap iny ya ten natsioiny. \v 3 Tan tsue fapapaar to aya, ra onot ror ma natiny yan, u man, ito te toto farokot non e natsioiny ya patsun puputaa tovei, ana moun tsunia te naa fi tana mes a tsoiny, fokinai tsue ror a ka tana moun tovei, “Ayei gima suu faman iny fakats tsian tsunia ten natsioiny, a moun to, na moun a tsitsikoor.” Sai tan nainy te mat bus e natsioiny ya, a faun to te kotskots faavots rarori sikia ta man nan a tagaa ot iny towa, ai tan kat to aya, ayei gima kaa tan kat iny tsikoor ito te nai fanging fiisen minon ya na mesmes a tsoiny. \v 4 Jesan kan, tsumin fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, faarei tsuiny rarora ito te mat fi ra an Faun te faan iny e Gov ten Moses to te kotskots faavots rarora sikia ta man nan, a tagaa ot ratuara, tana saa tan nainy te fagageits ari na puan e Krais tan pagafuan, faarei tsuiny non to te mat fiisen mira Ya na aya. Ai te puruur rara ma tap fiisen mira na mesmes, ten Krais, Ayei na isen tsun a mes Gov fatoto fatabiny Ya voun a mat Tsunia, ai tan kat to aya, ara onot ror ma kat fo mamatsiny kat rof, faarei tsuiny ror vainy binun ten Gov, \v 5 tana saa, muan tan nainy te kaakaa rara vovou iny komainy kat aveto tan puainy mes ana ra pon to ma kat fapaparei a tsivor, ito te tsue fi na fo faun tsura. “Mi ma kat vaare na ka to,” ge “Kat yam a ka naa to,” sa faparits men koman tsura tan kat kat iring fiisen me na puar. Tan kat to ayei, u aveto tsura na fokinai kat non e Gov, Ya te jiats ra naa ra unya Hel. \v 6 Sai tsura faavot tovei, Gov puruur bus rara ma manaats a fo Faun ana fo kat nan faakor, ito te mat fi ra tan fo faun te kotskots rara muan, ai tan kat to aya, ara gima kat a binun ten Gov tana sanaan a tamuan, ito te vovovou finy aran Faun te kirkir iny e Moses, a sikia, ra kat a binun ten Gov, tana sanaan a foun a tavaron fiisen men fifaakouts tan Aaven Taabos. \s1 Faun An Aveto \p \v 7 Eye, a mes nai tsue fatabin non tsonyo ana ya te tsue na ka, “Faun te guats non a koma rara ma kat aran kat iring, an Faun to ayein saa, a iring?” A sikia! Ami ma tsue fi vaare nei! Eye, fo Faun ten Gov te faatok raroran kat iny aveto tana sanaan tovei: nyo buiny gima natiny a ka to, tan kat, kat iny mataguas iny a ka tana mes te kat anyon aveto to te gim non e Gov ma tsue iny Ya tan Faun Tsunia ana Ayei te tsue na ka, “Mataguas vaare iny yam a ka tana mes.” \v 8 Gov tsue faparits a ka to, an fakats iring tan mataguas iny a ka tana mes guats ton fakats tsonyo sa kat fifiiring vanyo, ai tana sanaan to aya, u fakats iring parits minon ana ya te guats fakats tsonyo ma komainy fatsiainy anyon fo mamatsiny ka. To sa man non: ito ma kaa vaare me na faun te tsue non a ka, kat vaare na ka to, u fakats iny kat kat aveto te gim non ma guats a koma rara an fakats kan te gima parits on kan me. \v 9 To te pin iny ronyo Gov ma fa'agaagoiny vanyo Ya ma kat a ka, nyo pon fi rou nei nyo tavaron rou matan e Gov, san nainy te nat fi ronyo nei Gov tsue faparits iny a ka to, “Mataguas vaare,” an kat iny aveto to sof vatuanyo, ana nyo tanik iny nog vavis to na foka tana mes a vainy, sa nyo ngats faun ten Gov, \v 10 ai tan kat to aya nyo nat vato, nyo takibaa osing bus e Gov. Ai tana iring tsonyo, nyo nat vato tan Faun ten Gov, Gov komainy a Faun Tsunia ma pokei faruak vanyo ma kaa minyo na toto na suu fiisen mi Ya, sana faun te ngats anyo, kat vanyo nyo takibaa osing Towa, sa nyo nai sab rou a mat a suu, \v 11 tana saa, aveto fagaug vanyo sa nom Faun ten Gov sa fakei vanyo tana iring. Nyo pon iny ma manaats Faun ten Gov ma toto nyo, san fakats tsian nan aveto tana ka te fa'agaagoiny vanyo Gov, kat vanyo sa nyo ngats Faun Tsunia. An aveto to aya, ras fuainy osing vatuanyo na sanaan ten Gov, an aveto tsonyo pets osing vatuanyo Gov, an aveto nom ton Faun ten Gov sa atsun famat vanyo. \p \v 12 U Faun ten Gov sikia ma iring sa faarei tsuiny kainy non a aaven e Gov, u taabos. Ana fo mamatsiny ka te tsue faparits iny e Gov tsura ma kat, u taabos, tavaron non tsura ma kat, ana rof na rara tan mamatsiny nainy. \v 13 Eye, a saa te tsue rom anyi naa, Pol, “Tana ka na rof, te atsun kan maromi?” A sikia, ana sikia ovei! Nyo gim rou ma tsue on fi nei! U aveto tsun tsonyo kat varonyo nyo te ngats Faun ten Gov, nyo tapets osing Towa. An aveto nom to na Faun a rof ten Gov sa fakei vanyo tana iring, ai tana sanaan to ayei nyo tagei ton kat te kat anyo ma faonots yan koman tsian tsonyon, iring fiisok. Ai Gov fakats to na sanaan to, ma natiny anyon koman tsonyo iny kat aveton iring vavajia ovei. \p \v 14 Ara nat faarof iny ror a ka to: U Aaven Taabos tsun kan ten Gov to Ayei te faan raran Faun. An Faun ten Gov to ayei te tsue of rarora na ka na rof ana ka na iring matan Ya. Sa nyo na mes kaa miroun koman tsian, ana nyo tsugei rou ma faonot on tan koman tsian to ari, tana sanaan te tsue iny non Faun ten Gov tsonyo, tana saa anyo faarei na tsoiny binun babainy tan aveto. \v 15 Nyo komainy tsue of maromi na kifon a ka naa to aya: nyo gim rou ma nat faarof iny kat te kat kat ronyo, tana saa, u kat rof te komainy kat vaurep ronyo, nyo gim rou ma kat ya, sana sikia, u kat iring tsugei varonyo ma kat ya, to te natiny kat ronyo. \v 16 An tan nainy te kat ronyon kat iring te gim ronyo ma komainy kat sa faatok varonyo, nyo faarof rou faun te tsue of rarora ma kat, kat toobing. \v 17 Ana tou kaakaa tsonyo tovei, nyo sikia ma ayei to te kat rou a fo kat iring to ayei. A sikia, u aveto te kaa non koma vanyo, iton koman iny kat aveto via non koma vanyo te kat vanyo sa nyo kat a fo kat iring tovei, \v 18 tana saa, nyo natiny a ka tovein u man, nyo patsukan you gim rou ma kat ta isen ta ka ta rof, ito tana parits tsonyo tana puainy mes, tana saa nyo kaa miroun koman tsian iny kat, kat rof, sana nyo gima kat oiny ya, \v 19 tana saa, kainon ito tan nainy te pon ronyo ma kat, kat rof, nyo gim rou ma kat kainy ya. Ge, kainon ito tan kat iring te bainy ronyo ma kat, nyo natiny kat fatatabiny rou ya. \v 20 Sai tovei to te kat ronyon kat iring te tsugainy kat ronyo, sikia ma nyo to ayei te kat ya, a sikia, u aveto to koma vanyo te amus vanyo sa nyo kat ya. \p \v 21 Nyo tagei faarei rou ya na faun koma vanyo, ana ayei tovei ruak fatatabin non tan isiseiny nainy nyo komainy kat rou kat tavaron, kainon to te komainy kat fi ronyon kat tavaron, nyo kat fatatabin roun kat iring. \v 22 Nyo komainy fiisok rou ma vovou iny Faun ten Gov fiisen minon a koma vanyo faavot. \v 23 Sai te kaa pis minon mes a faun te binun non koma vanyo, ito te fijaatsun non tan fakats tsonyo. Ana faun to ayei, a faun tan aveto to te faduen vanyo ana ayei kotskots vatuanyo, nyo faarei to na tsoiny binun babainy tsunia, ito te kaa non koma vanyo. \v 24-25 To tsumi tagei bus a ka to tsonyo: koman fakats tsonyo, nyo komainy fiisok rou ma manaats Faun ten Gov, sai tan komainy kat aveto tan puainy mes tsonyo kat vanyo nyo faarei to na tsoiny binun babainy tan faun tan aveto. \p Nyo na mes a iring vavajia ovei to! E sei te saup fatabiny non puainy mes tsonyo to aya, to te mei varonyo tana mat a suu ee? Tsue faarof naa ra ten Gov! To ten Jisas Krais tsun Ayei na Tsunaun tsura, Ayei na mes te saup fatabin bus rara. \c 8 \s1 Toto Na Foun Kaa Fiisen Minon aaven Taabos Koma Rara \p \v 1 Jisas Krais a Tsunaun tsura, Ayei na mes te saup fatabiny bus rara, tan kat to aya tan nainy vaatsuk, Ayei gim non ma tsue na ka tana vainy to, to te kaa fi rori koman e Krais Jisas, “Ari te iring er ri ngats ton Faun ten Gov ana ri nom ror a fasaraa na suu.” \v 2 U man, tana saa, ito tan nainy te tap fiisen mirora Krais Jisas, Aaven Taabos tsun a isen to te puruur rarora ma manaats vaare ran fo fakats iny kat aveto ito te jiats fi ra naa rora tana mat a suu unya Hel, ana Ayei kat rara ma kaa koman a toto na foun ana kat fuainy to ayei. \v 3 A Faun gim non ma kat fatavaroiny rara, kainon to te tanaf rora ma manaats Faun ten Gov an ra te gima kat tu kat aveto, ara kat kat patsukan fi kan raror tovei tana saa u fakats tsian iny kat aveto koma rara parits fiisok non. San e Gov tsun to Ayei onot non ma kat fatavaroiny rara, ito sen Gov jiats me na Guei Tsoiny Tsunia fatoobing tana monaagits to, ana Ayei faarei miton a mes fiisen men puan Tsuan faarei non puainy mes tsura tan aveto, sana sikia tu fakats iny kat aveto ma tagaa ot iny a koman Ya. Gov jiats mi Ya ma mat Ya, ma pats ravainy Yan aveto tsura, tana saa, Gov tsue na ka, “Puainy mes te kat aveto ma nom ya na fasaraa nana mat a suu.” \v 4 Krais pats ravainy aveto tsura tana kifon a ka to ayei: ma nai tapuruur ara tan kat fo kat tavaron te tsue of raran Faun Tsunia tsura ma kat, tan nainy te gim rora ma vovou iny komainy kat aveto tan puainy mes tan nainy te vovou iny roran fo koman tan Aaven Taabos ten Gov. \p \v 5 U man, tana saa, tan nainy te kaa farokot ror a vainy ma fakap arin koman tsuri tan komainy kat aveto tan puainy mes tsun, komainy kat aveto tan puainy mes tagaa ot iny non fakats tsuri. San tan nainy te vovou ror a vainy foka te tsue of rarorin Aaven Taabos, u koman tan Aaven Taabos tagaa ot iny non fakats tsuri. \v 6 U man, tana saa, ito te vovovou fatatabiny ror vainy u fakats to te tagaa ot iny non komainy kat aveto tan puainy mes, ari naa fi eraror tana mat a suu unya Hel, sai to te vovovou fatatabiny fi ror a vainy fakats to te tagaa ot iny non koman tan Aaven Taabos, ri nai kaa miror a toto na suu, ai Gov te kat rari ri te kaa me na aaverof koma rari. \v 7 Ana ka te tsue tsuk bus iny anyo ito tan mat a suu, u man, tana saa, tan nainy te tagaa ot iny komainy kat aveto tan puainy mes, u fakats tana vainy iny kat, kat iring, ri faarei ror u koma iring ten Gov, tana saa, ri gim ror ma manaats Faun ten Gov. Eye, ri gim ror ma onot ma manaats kainy ya, kainon to te koman fi rori. \v 8 Ai to kan, tan nainy te kaakaa babainy tsun rori, ri paparaa tsun miror puainy mes tsuri, er gim to ma kat fapaparei kainy e Gov. \p \v 9 Sai to tsumi, ami gima kaa fainy tatagaa ot tan komainy kat aveto tana puainy mes, sana mi kaa rom fainy tatagaa ot tan a fo koman tan Aaven Taabos, ito te man fi non ya te kaa fi non Yan Aaven Taabos ten Gov koma mami. Sai to te gim non a mes ma kaa men Aaven Taabos ten Krais koman ya, a mes to ayei gima fasito iny e Krais. \v 10 Ai tan nainy te kaa non e Krais koma mami tana sanaan tan Aaven Tsunia, kainon to te nai kaa iny mat patsukan fi non puainy mes tsumi, tana saa, tana fo aveto, san Aaven Taabos kat a aave mami ma kaa mimi na toto na foun to ayei, tana saa, Gov kat fatavaroiny bus mami matan Ya. \v 11 Eye, u man, Gov fatoto fatabiny e Jisas tana mat, an Aaven Taabos Tsunia kaa non koma mami, jesan kan u man, Gov to te fatoto fatabiny bus e Krais tana mat Tsuan, Ayei kan nai fatoto fatabiny non puainy mes tsumi tana mat, ito tan Aaven Taabos Tsunia to te kaa fi non Ya koma mami. \p \v 12 Ai tovei roman ara onot ror ma nat fi nei, fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, ara kaa miror a binun ma fakap aran koman tan puainy mes tsura tana sanaan to te ras fi raroran Aaven Taabos ana ra te gima famanat iny komainy kat aveto tan puainy mes ma ras yan fakats tsura ma kat aran, kat iring, \v 13 tana saa, ito te kaa kaa babainy tsun romi mi te vovou tsun iny komainy kat aveto tan puainy mes tsumi, ami nai nom rom a mat a suu unya Hel. Sai to te pitaa fusfus fi non a parits tan Aaven Taabos u komainy kat aveto tan puainy mes tsura, ami nai kaa fatatabin fiisen mirom e Gov tan mamatsiny nainy te naa minon vou. \p \v 14 U man, tana saa, tan nainy te vegiau of non Aaven Taabos ten Gov a vainy, tan koman Tsunia, ana vainy te kat ya, ito te koman fi non Ya, mi nat fi rom nei, arin guei ten Gov. \v 15 Muan tsumi oraav e Gov, mi pon fi to nei, Ayei fasaraa maromi. Sin tovei, Gov faan iny men Aaven Taabos Tsunia nei tsumi ma kaa Ya aave mami. Gov gima faan iny men Aaven Taabos Tsunia ma fa'oraav fatatabiny mami Ya. A sikia, u Aaven Taabos Tsunia te kat mami, mi faarei miton guei tsungan Tsunia fatoobing, to sana ra gim ror ma oraav ma tsue fi nei, “Tetee, Tamanyo!” \v 16 Eye, Aaven Taabos ten Gov tsue of kainy non a aave rara na ka tovei, “Amin guei ten Gov.” \v 17 Ito te faarei finy roran guei Tsunia, ara nai nom rora fo masun te fasito iny ror guei Tsunia, ai to kan, te faarei finy roran guei tsoiny ten Gov fiisen me Krais, ara nai nom ror gumgum iny fatsiitsii faarei to te fainy finy Ya Krais, gumgum iny fatsiitsii Tsuan, ito te saraa kamits tan nainy te manaats finy roran koman ten Gov faarei to te saraa kamits fi Krais tan nainy te manaats finy Yan koman ten Gov, vou ra nai nom ror kat iny fatsiitsii fiisen mi Ya. \s1 Siinaiv Tan Nainy Te Naa Minon Vou \p \v 18 Nyo nat faman ovei tsun iny rou a ka tovei, kainon to te sab fi rora na fo kamits tan nainy tovei roman, nyo gim rou ma fakats rari faarei ror a ka na karap fiisok, ito tan nainy te fakats ronyon gumgum iny fatsiitsii ana masun a kakanaf nai faan rarora Gov ana ra te faarei men guei Tsunia tan nainy te naa minon vou. \v 19 A kifon a ka to te tsuk non kan karap tovei: fo mamatsiny ka te fapogaar e Gov unya jias ai tan puputaa to te anaanos ror nainy te faan iny non e Gov gumgum iny fatsiitsii tan guei Tsunia, \v 20 tana saa, tan nainy te fanaginy tsue Adam e Gov, fo mamatsiny ka to te fapogaar Ya, nai kuav ravaa ror, sikia ma tan koman tsun tsuri patsukaner, san tan koman tsun ten Gov to ayei sa tapogaar Ya. Sai te kaa patsukan minon fakats iny naano anaanos, \v 21 tana saa, Ayei komainy non a fo mamatsiny ka to te fapogaar Ya ma gima kuav ravaa nats, sana ri tapuruur eraror tan kotskots nana kuav. Fuainy guei ten Gov nai tapuruur ror, ri te gima mat, er kuav ravaa to, ai Gov faan rarori na masun kakanaf an gumgum iny fatsiitsii fiisen me Krais. Eye, Gov faan kan iny non a fo mamatsiny ka to te fapogaar Ya fifiisen kan men masun kakanaf. \p \v 22 Ara nat eraror, a ka to te ruak nats non, faarei tsuiny kainy non a moun a kuraa te saraa kamits fi non ya, ana ayei te dau vavis en a kakoun ma faagiir a guei a meran, jesan kan a korosuu ana monaagits faavot saraa kamits ror ri te dau faavot men tangis, komainy ror ma tapuruur osing a mat ana kuav tanik minon tan tatanik nai onot minon roman. \v 23 Ana mes a ka to, kaa minon a fokinai to te dau miror a kamits, nyo tsue faman rou tsuran vainy fafaaman. Ara te kaa bus men Aaven Taabos koma rara faarei non a vaamuan nana foka te faan iny e Gov tsura, ara dau ising kan miror koma rara, to te naano anaanos fi rora tan nainy te tsue pokaa iny non e Gov matar a fokinai, tsuran guei Tsunia. Gov kat non kat to aya tan nainy te faan rarora Yan puan foun to. \v 24 Tsura onot ror ma anaanos fiisen me na faason tan nainy fatoobing to aya, tana saa, muan sen Gov saup fatabin rara tana fo aveto, ana Ayei kat fatavaroiny ratuara matan Ya, tanik me tan tatanik sa nai onot me roman, ra suu iny ton fakats tsuar ten Gov te faan raroran puan foun ana Ayei te fakei rara tan gumgum iny fatsiitsii faarei raroran guei Tsunia. Sai to te tagei fi rora na foka te anaanos mirora, ara gim ror ma anaanos pis ya, ito te komainy fi non ta mes ta ka ana ayei te sab ya, eye ayei gim non ma anaanos pis ya, ge? \v 25 Sai tovei, ara tsutsun fareits miror a faason tsura kainon to te gima tagei finy ara na foka to, ra te naano anaanos faamo tana ka te kat non e Gov tsura tan nainy te naa minon. \p \v 26 Jesan kan, ara kaa miror a mes a mes to te fafaakouts rarora ma tsutsun fareits tana faason. Aaven Taabos to Ayei te faakouts rarora tan nainy te sab roran koma patang, ana ra te gima natiny a ka na rof tsura ma faakats of ara ya ana ra te rangats e Gov, san u Aaven Taabos te rangats faparits non e Gov ma faakouts rara, ana Ayei gim non ma vegiau to te fafaakats of rarora Ya faarei te vevegiau fi rora, san faakats Tsunia te faarei tsun non to te mitsitsi mirora na kamits. \v 27 Ai tovei kan, Gov tagaa non koma rara ana Ayei nat faman ovei iny non fakats tan Aaven Taabos to te rangats fi non Ya Gov tan koman tsura. Gov natiny non Aaven Taabos te rangat faparits non Ya ma faakouts Yan vainy Tsunia tan koman tsun Tsunia. \p \v 28 Ai tovei, ara natiny ror a ka to, Gov kat non a fo mamatsiny ka to te nai ruak nats non tsuri, na vainy to te mangiir ror Ya, ka iny fafaakouts fatabin rari. Gov nat faamuan bus iny a ka te nai kat non Ya, ana Ayei fikoo faamuainy ton vainy Tsunia fatoobing vovou iny non fakats Tsunia. \v 29 An fakats ten Gov tovei: Ayei nat faamuan bus iny ere sei te faarei miror guei Tsunia ee. Ana vainy to ari, Gov nat faamuan bus rari, Ya pisan faamuainy bus ratuari, ma mamatan patsu faarei mi ri na Guei Tsoiny Tsunia tan kat tavaron tsuri. Ai tana sanaan to aya, Ayei kat faarei non a vaamuan nana vamuinyasiny tsura na karap ana ra faarei miror vamuinyasiny Tsunian kakaii koman a numaa iny guei ten Gov. \v 30 Ana vainy to te pisainy faamuainy bus e Gov, Ayei fikoo rari ma vovou iny ari na Guei Tsunia. Ana vainy to ari, Ayei kat fatavaroiny bus rari matan Ya, ana vainy to ari, tavaron bus ramito matan Ya, Ayei nai fakaa rari tan gumgum iny fatsiitsii fiisen me Krais tan nainy te naa minon vou. \s1 Mangiir Ten Gov Kaa Non Koman E Krais Jisas \p \v 31 Eye, tan fakats fo mamatsiny ka tovei to te tsue of im yam, te rof non tsura ma fakats a man nana foka to: te gim non ma onot tsuri na vainy to te veer rarora ma faduem rara ri, tana saa, Gov kaa non tan panaan tsura. \v 32 E Tamarara gima tsue tap iny a Guei Tsoiny Tsunia ma saraa kamits Ya, sana, Ayei famanat iny naa Ya tan fuainy tsunaun ma atsuiny famat ari Ya tana saa, Ayei ma fakap faarof a tafan nan aveto tsura. Tan kat to ayei ara nat fi ror nei Ayei nai faakouts babainy rarora tan fo mamatsiny sanaan. \v 33 Ai to kan aran vainy to ari, Gov pisainy bus rara ma faarei mi ran guei Tsunia. Ana sikia ta isen ta mes te onot non ma sak e Gov tu vegiau, a faamainy ratuara, tsura te kaa ror koman aveto, tana saa Gov anofe ravainy bus fo aveto tsura ana Ayei kat fatavaroiny ratuara matan Ya. \v 34 Ana sikia ta mes te onot non ma tsue of e Gov, a faamainy towa Tsunia te onot non ma faan rara na fasaraa na suu tan fo aveto tsura tana saa Krais Jisas mat of bus a fo aveto tsura faarei Ya na pats tana fo aveto tsura. Eye, nyo komainy tsue pis rou a ka tovei: Gov fatoto fatabiny e Jisas tana mat Tsunia. Ai tana tou kaa iny Tsunaun Tsunia, Ayei gum non tana pan iny fatsiitsii na tsigtsig tan panainy matou ten Gov, unya Gormirmir. Ana Ayei fafaakats of rarora ana Ayei rangats non e Gov ma faakouts rara Ya. \v 35 Ana sikia kan ta isen ta mes ge ta isen ta ka te onot non ma pets mangiir ten Krais tsura. Man, Ayei mangiir patsukan rarora, kainon to te fapatang rarora na vainy, ge ito te saraa kamits fi rora tan puainy mes tsura, ge ito te kat fatafisuainy fi rarora na vainy, tsuran vainy fafaaman, ge ito te gim fi rora ma sab ta fo mar kainy ainy iny ainy, ge to te gim fi rora ma kaa me tu raarav ma pau ara na puar, ge to te kaa fi rora tana pan te sab rora na iring, ge to te atsun famat fi rarora na vainy. \v 36 Foka to te ruak, senviir minon a foka to te kirkir en koman Vegiau Ten Gov. E Devit ayei na aatouf tsue na ka ten Gov: \q1 “A vainy to te tsugei marom Anyi, te pon ror ma atsun fatatabin mamam, tana saa, amam vainy Tsumanyi fatoobing. A vainy te kat faarei maromam siip gen marei sensen to te mei ra naa rori tana pan iny tseetsior.” \rq (Vadou 44.22) \rq* \m \v 37 A sikia, sikia ta isen ta ka te onot non ma pets mangiir ten Krais tsura, Tsunia te mangiir fiisok rarora, kainon ito te naa miror a fo mamatsiny ka tovei pana rara, ara onot kan ror ma tsutsun fareits. Fiisia, tan mangiir ten Krais tsura, onot kan non ma mat tsun naa faarei non a pats nana fo aveto tsura? Eye, u man, Ayei mangiir rarora, Ayei onot non ma faan raran fo mamatsiny fifaakouts ma fabiu ran fo tanaf. \v 38 Fakats tsonyo gima pagafuan iny non a foka to, tana saa, nyo nat iny rou a ka tovein, man ovei, a sikia ta ka te pets non mangiir ten Krais tsura. Eye sikia tu kat fuainy narari, kainon to te mat fi rora, ge te sab fi roran viir patang tan puputaa tovei; ge ari kan fuainy morena, ge ri kan fuainy masarau, gen a fo parits reits; kainon to te ruak fi ror a fo ka, ge ruak er roman ge ruak miror vou; \v 39 ge kainon to te naa fa veevian fi naa rora jias, ge te naa fagagon fi naa rora fain puputaa tovei, a sikia ta isen ta ka te fapogaar e Gov onot non ma pets oiny mangiir ten Gov tsura, ito ten Krais Jisas, a Tsunaun tsura. \c 9 \s1 Gov An Vainy Te Pisainy Ya \p \v 1 Nyo komainy tsue of pis maromi na mes a ka tovei, ka to te kat fareesik fiisok varonyo. Mi natem, ka te komainy tsue of maromi yam ton vegiau man ovei, tana saa, anyo na isen to te tap bus evanaa ten Krais. Nyo gim rou ma tsue of mamin gam. Ai to kan, koma vanyo te tsue of vanyo na ka ma tsue of mami na man, tana saa, Aaven Taabos tagaa ot iny non a koma vanyo. \v 2 Man, nyo reesik fiisok rou, ana nyo kaa mirou fakats patang gima natiny kap tana saa, vainy tsonyo na kinai a taa Jiu to ari te fataanis osing bus e Krais. \v 3 Eye, tabuiny onot en tsonyo ma kat ya sana sikia, nyo sikia ma onot, sana nyo kaa mirou koman tsian ten Gov ma fakei vanyo Ya unya Hel, nyo te tapets osing e Krais, ito te kat fi ronyo nei, nyo tabuiny saup fatabin ir vainy tsonyo fatoobing ma kaa osing ari na fasaraa ten Gov ana ri te tap naa ten Krais. \v 4 Ri ma fakats a fo fifaakouts a fo rof to te nom ari ten Gov, Ayei pisan bus rari ana Ya tsue to tsuri, “Nyo fakaa rari faarei raror fuainy guei tsungan Tsonyo.” Ana mes a ka, Ayei faatok rari Tsunia te kaa fiisen ramirori, Ya faan ratuarin siinaiv Tsunia. Ana Ayei daup faavot kan ratuari to te kat Yan fuan tsue faunot tsuri. Ayei faan kan ratuarin Faun Tsunia. Ana Ayei faatok ratuari na sanaan na man tan fafaatouf Ya. Ayei faan kan ratuarin tsuen man kinai. \v 5 Ana nuatsi rari tapogaar ising mito tan fuainy tsuvurarin karap faarei raror ere Abraham, Aisak ai Jekop. Ana fafakap narari, Krais tapogaar patsu mito faarei men puainy mes tan senviir mes to ari. Ai Krais tagaa ot iny to na fo mamatsiny ka ana Ayei kan e Gov. Ana vainy faavot ma vamarits a asangan Ya tan mamatsiny nainy. Man ovei. \p \v 6 Eye, nyo gima tsue, Gov gima vovou iny tsuen man Tsunia ten Abraham. Nyo tsue rou a ka to tana saa ami natem, Gov faan iny asangan foun ten Jekop, an asangan foun to aya, Isrel. Eye, nainy te tsue nyo Isrel, nyo gima tsue tsuk iny rou fuainy tsubnaain ten Jekop. A sikia, nyo tsue tsuk tsun iny rou a vainy to te koo non e Gov, a taa Isrel faman. \v 7 Tan nainy te tsue kan ronyo na ka, tsubnaain ten Abraham, nyo gim ma tsue tsuk ir fuainy tsubnaain ten Abraham. A sikia, nyo tsue tsuk tsun iny rou a vainy, Gov koo rarorin fuainy guei faman ten Abraham. Gov tsue of e Abraham a ka to, “Fuainy tsubnaain ten Aisak tsun to ari, kaa ror tan as'as nar fuainy tsubnaain tsumanyi.” \v 8 An kifon vegiau tovei, Gov gima as ir fuainy tsubnaain ten Abraham faarei ror guei Tsunia. A sikia, tana saa Ayei fakats patsukan ir a vainy to te kat Yan tsuen man Tsunia ma faan ra naa ri Ya ten Abraham to te as irari faarei raror guei faman Tsunia, \v 9 tana saa, tan nainy te tsue faman of e Gov e Abraham tana ka te kat non Ya, Ya tsue to na ka to, “Tan nainy te ruak fatoobing non nainy tana ka to, Nyo tabin mirou, ai Sera te nai faagiir a guei tsoiny.” Ai tana sanaan to ayei, Abraham nat bus iny a ka to Gov gima pisan ir fuainy tsubnaain ten Ismel faarei raror fuainy guei Tsunia fatoobing. \p \v 10 Te kaa minon mes panaan to te pisainy non e Gov fuainy guei Tsunia. Fakats yam a guei tsoiny ten Abraham, koo ri Aisak ai natsun ya Ribeka, tan nainy te faagiir e Ribekan punaa to te kaakaa faavot ari me Aisak a tsuvurara, Gov faatok kan iny a ka to, a sikia ma tan faagiir guei tan sanaan te fafaagiir fi rori to te ruak iny man men tsuen man ten Gov ten Abraham. \v 11 Te ruak iny man fi en tovei, tabuiny agiir ror punaa to, ere Iso me Jekop, ai tabuiny kat ror a ina fuan a guei tsoiny kat rof gen kat iring, Gov vovou iny fakats Tsunia to te tsue faman of Ya Abraham an fuainy tsubnaain tsunia, Tsunia te pisainy non a isen a guei tsoiny ana sikia ma mesmes. \v 12 Ayei fikoo na isen a guei tsoiny ana sikia ma mesmes, a sikia ta ka te kat isisen tsuri, a sikia, Ayei pisainy tsuiny a isen a guei tsoiny ana sikia ma mesmes, vovou iny fakats Tsunia. Tabuiny faagiir non e Ribekan punaa, Gov tsue of towa na ka tovei, “A vaamuan nana guei a karap tsumanyi nai kaa enanon fain a fafuan nana guei a kakaii tsumanyi.” \v 13 Tan vegiau te tsue iny e Gov te tamainy non a ka te tsue iny a isen na kuigin muan to te favaanan of ya Gov, ana ya kirkir iny towa koman Vegiau Ten Gov, sa tsue na ka, \q1 “Jekop, ayei na fafuan nana guei tsoiny a kakaii Nyo pisainy bus ya, sana Nyo tsugei rou e Iso faarei non a tsuvur vainy tana taa Jiu.” \rq (Malakai 1.2,3) \rq* \p \v 14 Eye, mesapan tsue ror a ka, “Gov gima kat, kat rof tana ka te kat Ya, ge?” A sikia, ami ma rangat fi vaare nei. \v 15 Sikia ma man tana saa, tan nainy to aya, Gov tsue ten Moses, \q1 “Ito te tagtag fi Ronyo na isen a mes ana sikia ma mesmes, ito te koman fi Ronyo. Ito te reesik fi Ronyo na isen a mes ana sikia ma mesmes, ito te koman fi Ronyo jesan.” \rq (Naus Osing 33.19) \rq* \m \v 16 Ito tan nom tsuen man ten Gov a sikia ma kaa tsura. Ara gim ror ma nom ya to te pisainy fi ror ra ya ge te siiva of rara. Gov nai faatok iny non a tagtag Tsunia ten sei na mes to te pisainy Ya ee. \v 17 Tan fakats fatabiny a ka to te pisainy fi non e Gov a mes ma kat ya na binun Tsunia, fakats yam siisio, koman Vegiau Ten Gov te kirkir en, Gov jiats naa Moses unya ten Pero, a tsunaun tsian tana gum fan iny Ijip. Gov tsue na ka ten Moses, tsue of e Peron vegiau tovei, \q1 “Nyo faan manyin gumgum tana aatouf, ai tan kat to aya, tana fasaraa Tsonyo tsumanyi tan nainy te tsugei anyi ma nongon Vanyo, Nyo nai faatok rou a fokinai tana parits Tsonyo, tan kat to aya, a vainy faavot tana monaagits tovei nai nat Varonyo.” \rq (Naus Osing 9.16) \rq* \m \v 18 Ana mi ma natiny a ka tovei, ito te koman fi non e Gov ma kaa me na tagtag ten sei na mes to te pisainy Ya ee, Ayei kat non Ya. Ito te koman fi non e Gov ma kat Ya na mes ma gima nongoiny yan vegiau Tsunia, Ayei kat kainy non ya. \p \v 19 Eye, a isen tsumi te pon iny ma rangats vanyo na ka to, “U man, e Gov natiny vovou iny non kat to, Ayei kat raror a vainy ri te fanaginy nongon me, kat pas fei sen Gov tsue fuainy raror a vainy to te gim fi rori ma nongoiny Ya ei, tan nainy te fagum non e Gov fakats Tsuan tana ka te kat non a mes, te opaar non tana mes to ayei ma baainy ma kat a ka to ayei, teeva?” \v 20 Ai tovei nyo tsue pis rou a ka to tsumi, ami kaa mirom puainy mes, mi pon fi rom nei amin vainy karap to sam pon rom ma tsue fatabin naa ten Gov? To te kat non a mes a ka, faarei non a nas kepaa, ana nas kepaa to ayei te kaa men a nguen ya, ma vegiau fatabin naa ya tana mes to ayei te kat ya, ana ayei te rangats ya, “Kat fei tsumanyi kat fi vanyo nei aya ei?” \v 21 Fiisia, tan nainy te fakats non a mes ma kat ya na nas kepaa, u man, te toobing non tsunia ma nom ya ana ayei te kokopis ya fiisen men medok kat tsuk non koman tsunia. Ai te toobing kan non tsunia ma kakouiny senviir medok ka iny kat a fuan a nas kepaa. Ayei onot non ma kat a isen a nas kepaa na mamarof fiisok ka iny kat a binun a karap tana sen a painy medok. Ana ayei te kat pis a mes a nas kepaa tana mes a painy medok ana nas kepaa to ayei te mamatan faarei na nas kepaa babainy tsun ka iny kat a binun tsunia tan mamatsiny nainy. \p \v 22 Ai tovei, te toobing non ten Gov ge, ma kat Ya na ka to tana taa Isrel ana mes a vainy faarei non koman tsun Tsunia, Gov kat bus fakats Tsunia ma vovou iny Ya na fuan a ka to, Ayei faatok raror a fokinai Tsunia te peits fiisok non. Ana Ayei faatok kan raror na fokinai, Tsunia na parits ana siireits fiisok. Eye, Gov peits ir a taa Isrel, ana Ayei kakoun non tan rurei ravainy ya, sai te gim non ma toobing tsumi ma vegiau fakinai tsuk iny Ya, tana saa tan nainy roman Ayei kaa minon a koma tagtag ana Ayei anaanos faamo patsukan non tabuiny fasarei non Ya na taa Isrel. \p \v 23 Nyo komainy tsue of pis maromi na kifon a ka to, kat fei sen Gov gim ma faveveesau ir a taa Isrel ei, Ayei kat a ka to, ma faatok iny Ya na koma tagtag Tsunia tana mesapan, Ayei komainy faatok rarorin siinaiv Tsunia kaa minon a masun. Ayei fakats ma kakoun of ir a vainy to ari na pan nan siinaiv fiisen mi Ya. \v 24 Ito tsura tsun vainy fafaaman ten Krais, sa fikoo rara faarei ror fuainy guei Tsunia, sikia ma tana vainy tsun to ari na taa Jiu, sana ri kan na vainy sikia ma taa Jiu. \v 25 Ara nat buser Gov komainy ma fikoo kan rari na vainy sikia ma taa Jiu ma faarei mi rin fuainy guei Tsunia tana saa i muan, Hosea na kuigin a tsoiny favaanan Tsunia kirkir iny a ka to koman Vegiau Ten Gov sa tsue na ka, a vainy sikia ma taa Jiu, \q1 “Vainy to ari gima faarein vainy Tsonyo muan, ana Nyo nai tsue pokaa iny rou a ka to tsuri, ‘Arin vainy Tsonyo.’ Ana Nyo gima faatok iny mangiir Tsonyo tsuri tan nainy muan, ana Nyo nai tsue pokaa iny rou a ka to tsuri, ‘A vainy to ari Nyo mangiir fiisok rarori.’” \rq (Hosea 2.23) \rq* \m \v 26 Ai Hosea tsue kainy to na ka, \q1 “Ka to ruak tana pan to aya to te tsue of rari Gov muan, ‘Arin sikia ma vainy Tsonyo,’ ai tana pan kan to aya, Gov nai tsue pokaa iny a ka to tsuri, ‘A vainy to ari, kat faarei raror fuainy guei ten Gov te kifon iny non a toto.’” \rq (Hosea 1.10) \rq* \m \v 27 San e Aisaia na kuigin ten Gov muan kuu fabaasuan iny a ka to tsuri na taa Jiu, \q1 “Kainon ito te ruak fi na ka to tsuri na taa Jiu ser kinai fiisok me, ri faarei miton moonyon teis, Gov patsukanen to te nai saup fatabin raror a tee kiok tsun tsuri, \q1 \v 28 tana saa, tan nainy te fasaraa non e Gov vainy pisiin to te kaa ror tan puputaa to, faarei to te tsue fi Ya, Ayei nai fakap faarof patsukainy non kat to ayei, sikia non ma vegits iny kat a ka to.” \rq (Aisaia 10.22,23) \rq* \m \v 29 Ana mes a ka to, te tsue faamuan bus iny e Aisaia, \q1 “Tsunaun, Ayei na siireits fiisok tan nainy te fasarei non Ya na mes. Ai to te gim fi Ya ma faarof a tee kiok tsun ma toto mi ri, ka to tabuiny rurei rara na taa Jiu, faarei to te ruak fi ya tana vainy to te fasaraa fi rari Gov ana Ya faakoor ravainy ratuari tana ngats fan iny Sodom. Jesan kan mam tabuiny akoor ravaa em faarei rarom vainy to te faakoor ravainy e Gov tana ngats fan iny Gomora.” \rq (Aisaia 1.9) \rq* \p \v 30 To sana ra onot ror ma natiny a ka ton u man, tsurin vainy sikia ma taa Jiu: Kainon te gim fi rori ma sainy ta sanaan ma tavaron mi ri matan e Gov, ri sab a sanaan ri ruak iny tavaron mito. Tagaa yam, Gov kat fatavaroiny rari, tana saa ari faason tsun tana ka te kat bus e Krais tsuri. \v 31 Sana ri na taa Isrel, kainon to te vaputs fi rori ri te manaats a fo mamatsiny faun an kat nana faakor, te fakats fi rori tsuri te via miror kaa iny tavaron matan e Gov, ri gima sab vaarik ta fo sanaan ma manaats faavots arin Faun ten Gov. \v 32 Ana mesmes te rangat, “Kat fei ser gim ror ma sab ta sanaan ei?” Nyo tsue of maromi, ri gima sab ta sanaan tana saa ari gima faason ten Gov ma kat fatavaroiny rari ri matan Ya. A sikia, ri vaputs ma vovou iny a fo faun an kat nan faakor tsuar, fakats fi ror nei, ari tavaron buser matan Ya. Ari tsukakab er tana fats a marats to ayei, sa kat fatsutsukab ir a vainy ser gotsiny er, ito tan nainy te jiats me Gov e Krais ma mat Ya faarei na pats nan aveto tsuri, te kat fapeits ir a taa Jiu, ri gim to ma faason ten Krais faarei non a pats nana fo aveto tsuri, tan kat to aya, ri gim to ma tavaron me matan e Gov. \v 33 A ka to, te tamainy minon a ka te kirkir en koman Vegiau Ten Gov, e Aisaia tsue tsuk iny me Krais, ayei tsue to na ka to, \q1 “Nongon yam! Nyo nai fagum rou a fats a karap ana saavits tana ngats fan tsian iny Jerusalem ma vabinun iny mimi ya faarei romi na vaasip nana numaa, sana sikia, mi tsukakab marom tsunia ana mi te tsidup em. E sei na mes te fatsuiny non a toto tsuan patsun a fats a karap ana saavits to aya ee, ayei gim non ma nai rejiaf on nats.” \rq (Aisaia 8.14; 28.16) \rq* \m Eye, a fats to ayei te tsutsun of non e Krais, ito te jiats me Gov sa faarei na Tsunaun tana taa Isrel. Nainy te faason non a mes ten Krais, ayei gim non ma nai rejiaf tana saa, Gov kat fatavaroiny non a mes to aya matan Ya. \c 10 \p \v 1 Vamuinyasiny fafaaman tsonyo tana ngats fan tsian iny Roum, Nyo kaa miroun fakats tsian tana ka to, nyo komainy rou e Gov ma saup fatabin ir vainy tsonyo ito na taa Jiu tana fo aveto tsuri ana ri te tap fiisen me Krais. Tovei nyo faakats naa rou Tsunia nyo te rangats Ya ma kat Ya na ka to, \v 2 tana saa, nyo nat rarori tanik me te kaa kaa fi nyo, ri pon ror ma kat fapaparei e Gov tana fo kat tsuri, sana ri gim ror ma nat faarof iny koman ten Gov tsuri, ana ka te kat rori ten Gov gim non ma faakouts rari. \v 3 Ri fataanis osing a sanaan ten Gov iny kat fatavaroiny a mes, tana saa ri komainy faatok ror e Gov ana fokinai, tsuri te tavaron buser matan Ya, to sana ri gim ror ma kaa fain e Gov te kat fatavaroiny rarori. \v 4 To sana ri gima natiny a man nana ka to, Krais naa me sa nom a pan tana fo faun an kat nana faakor te faan iny e Gov ten Moses tana sanaan iny fafaatouf. Sai tovei, Krais naa me ma tavaron me na mes to ayei matan e Gov tan faason tsun naa tana ka te kat bus e Krais tsunia, ito Krais faarei non a pats tana fo aveto tsunia. \p \v 5 Moses vegiau iny a ka to, ito te ruak fatavaron fi non a mes to te manaats finy non yan Faun ten Gov tovei, \q1 “Nainy te kat non a mes a foka te tsue of non yan Faun ten Gov, ayei nai kaa fasuu fiisen minon Ya.” \rq (Taa Livai 8.5) \rq* \m \v 6 San e Moses tsue iny a sanaan nan kat tavaron tovei, tana faason tsun ten Krais, \q1 “Ami na sikia ta binun Gormirmir ma naa of naa mi Krais am mei mi Towa nei petoo ma faakouts mami Ya.” \rq (Faun 30.12) \rq* \m \v 7 Krais of osing bus me na Gormirmir, ai Moses tsue pis to na ka, \q1 “Ami na sikia ta binun ma naa of naa mi na pan tan vainy mat ma kat fatoto fatabiny ami Krais.” \rq (Faun 30.13) \rq* \m \v 8 A sikia, tana saa, Krais tsun fatabin en tana mat, ana ka te tsue iny e Moses tovei, \q1 “U vegiau ten Gov to pana manyi ana fokinai tsumi onot rom ma natiny a ka te tsue iny e Gov. Ami onot rom ma tsue tsuk iny a ka te tsue iny e Gov, ana mi fakei bus a ka to koma mami an fakats tsumi te tsue iny Ya.” \rq (Faun 30.14) \rq* \m An vegiau ten Gov to ayei, te rof non tsumi ma faason Tsunia, Tsunia te onot non ma kat fatavaroiny mami te faason romi Tsunia, an vegiau to ayei te favaanan iny romam tsumi na taa Roum. \v 9 Ka te favaanan ronyo tsumi tovei: Tan nainy te tsue pokaa rom anyi matar a fokinai fiisen men sen tsun fakats tana man nana ka to, “Jisas Ayei na Tsunaun faman tsonyo,” ai to te faamainy fatsian rom anyi na ka to, “Gov fatoto fatabiny e Jisas vou na mat Tsunia,” Gov nai saup fatabin marom anyi tan aveto tsumanyi ana Ya te kat fatavaroiny manyi, \v 10 tana saa, a mes ma faamainy famainy e Gov te fatoto fatabiny e Jisas tana mat, ai Gov te kat fatavaroiny a mes to ayei matan Ya; an ayei ma tsue pokaa tana mesapan, Jisas a Tsunaun tsunia, ana Ayei saup fatabiny towa tana fo aveto. \v 11 Fei te nat finy rora na man nana ka to ayei ei? Vegiau Ten Gov te tsue fi nei, \q1 “Nainy te faaman non e sei na mes ten Jisas ee, ayei gim non ma nai rejiaf on nats.” \rq (Aisaia 28.16) \rq* \m \v 12 Tovei, Vegiau Ten Gov te tsue na ka, “E sei na mes ee,” ara onot ror ma natiny a ka tovein man: Gov kat fatavaroiny non a taa Jiu ana vainy sikia ma taa Jiu kan tan senviir sanaan tsun to aya, tana saa, a Tsunaun Jisas Ayei na isen tsun a Tsunaun to te tagaa ot iny non a vainy faavot, ai tan nainy te sing non e sei na mes ee ana ayei te rangats a Tsunaun Jisas tan tu fifaakouts, Ayei faakouts fatsian non a mes to ayei tan mamatsiny nainy kainon to tsunia sei. \v 13 Ara natiny ror Ya, Vegiau Ten Gov te tsue kan iny senviir ka to ayei, \q1 “Nainy te sing non a mes tana Tsunaun ana ya te rangats Ya, ‘Tsunaun, saup fatabin vame tan saraa kamits tsonyo me na fo aveto tsonyo,’ Tsunaun kat non ya.” \rq (Joel 2.32) \rq* \p \v 14 Kainon ito tana ka te see tsue iny ronyon man, te gim non ma onot vaarik tsuri ma fikoo ri te rangats a Tsunaun ma saup fatabin rari Ya onot non te faamainy rori Krais. Sai tsuri te gim ror ma onot vaarik ma faaman ten Krais, onot ror ma nongoiny Vurungan Rof nane Krais. Sai tsuri te gim ror ma onot vaarik ma nongoiny Vurungan Rof nane Krais, onot non tan ta mes ma nak rari, ma favaanan of rarin Vurungan Rof nane Krais, \v 15 Sai tsurin fuainy tsoiny favaanan te gim ror ma onot ma naa, a nak ratuari, ma favaanan of ratuarin Vurungan Rof nane Krais onot non ten Gov ma jiats ra naa ri. San u man, Gov jiats faman bus ra naan fuainy tsoiny favaanan ma tsue of rari ri na taa Jiu ma ruak fatavaron mi ri matan Ya. Ka to te ruak, vovou iny vegiau ten Aisaia na kuigin ten Gov muan sa tsue pokei iny ya te nai ruak fi enanats non ya, ana ayei tsue to na ka, \q1 “A tou naa me tana vainy to te mei miror Vurungan Rof nane Krais, saavits fiisok tsun.” \rq (Aisaia 52.7) \rq* \m \v 16 Sana sikia ma taa Jiu faavot to ari te faarof iny ror Vurungan Rof nane Krais, tana saa e Aisaia tsue iny a ka to tan Vegiau Ten Gov, \q1 “Tsunaun, amam tsue pokaa of bus ir a vainy tan vaanan Tsumanyi, sana sikia ma ri faavot to te famainy ror vegiau Tsumanyin man.” \rq (Aisaia 53.1) \rq* \m \v 17 Tan kat to aya, ara onot ror ma natiny a ka to: Vaamuan tsom non, a vainy ma nongoiny a ka te tsue ror fuainy tsoiny favaanan ten Gov nane Krais, ai tan kat to aya, ri ma faason tsun ten Krais. Ana ra natiny ror a ka te jiats of me Gov, fuainy tsoiny favaanan Tsunia ma favaanan of rara rin vaanan ten Krais. \p \v 18 Sai to te tsue fi non ta mes nei, “Fiisia, nyo pon kan iny rou a taa Jiu te gim ror ma kaa me ta sanaan ma nongoiny arin Vurungan Rof nane Krais?” A sikia, a ka tovein gima man, tana saa, ari nongon faman ovei buser, faarei non Vegiau Ten Gov te tsue na ka, \q1 “Gov jiats men fuainy tsoiny favaanan Tsuan tana vainy faavot tana monaagits faavot tovei, ma favaanan kan of ari na vainy te kaakaa ror tana fo pan veevian.” \rq (Vadou 19.14) \rq* \m \v 19 Sai to te tsue fi non ta mes nei, “Toroman a taa Jiu gim ror ma natiny a ka te tsue iny non vaanan ten Gov, ito tan ruak fatavaron me?” A sikia, a ka tovein gima man, tana saa, ari nat faarof iny ror a ka te tsue tsuk minon vegiau ten Gov tana foka to. E Moses ayei na vaamuan nana mes to te tsue na ka, a taa Jiu nat bus iny vaanan ten Gov tana saa koman Vegiau Ten Gov, ayei tsue na ka, \q1 “Anyo patsukan te kat rou a taa Isrel mi te fitsufainy rami ri ma nom ta ka to te kat Ronyo tana vainy tan mes panainy gum fan kaner to te fakats fi raromi ri nei arin vainy babainy. \q1 Eye, Nyo kat maromi mi na taa Isrel mi te koma peits iny a foka te kat Ronyo ma faakouts Anyo ri na vainy sikia ma taa Jiu, kainon ito tsumi na taa Jiu te fakats fi rom nei arin vainy sikia ma taa Jiun piou.” \rq (Faun 32.21) \rq* \m \v 20 Tan farong nan a ka te tsue Moses, E Aisaia na kuigin ten Gov muan ongoor sa tsue pokaa iny a nguen e Gov tana ka to tana vainy sikia ma taa Jiu, \q1 “Kainon ito tsuri na vainy sikia ma taa Jiu te gim ror ma tanaf a sainy Vatuanyo, ri naa miror er nat Vatuanyo. \q1 Kainon ito kan tsuri na vainy sikia ma taa Jiu te gim fi rori ma rangat fei te mamatan fi Ronyo ei, Anyo faruak patsukainy rou a Tsivou mata rari.” \rq (Aisaia 65.1) \rq* \m \v 21 San tan nainy te tsue tsuk iny e Aisaia na taa Isrel, ayei tsue to na ka, ayei te tsue pokei patsukan iny non a nguen e Gov, \q1 “Kainon ito te rangat fatatabin fi Varonyo ri tan sen nainy urung ana Nyo te tsue na ka tana vainy Tsonyo, ‘Nyo koman maromi ma tavaron me,’ sana ri koma suaar fatatabin iny a ka te tsue of Anyo ri.” \rq (Aisaia 65.2) \rq* \c 11 \s1 Koma Ree'un Ten Gov Tana Taa Isrel \p \v 1 To sa nyo rangat fi rou nei, “E Gov tsugei kan ir a taa Jiu?” A sikia ovei! Fakats fatabin, anyo na tsoiny Jiu fatoobing, a tsubnaain ten Abraham ana nyo na isen a mes te faporos ising me tana vun ten Benjamen. \v 2 Gov gima tsue tana taa Isrel, “Nyo fakap you tsumi.” Muan ovei Ayei nat faamuan bus ir a taa Isrel faarei ror vainy Tsunia, ana Ayei gim to ma pangis fakats Tsuan tsuri. Fakats fatabiny a ka te kirkir en koman Vegiau Ten Gov tan siisio nane Ilaija. Tan nainy te peits ya ana ya tsue fifiiring rato na taa Jiu matan e Gov, ana ayei tsue to na ka, \q1 \v 3 “Tsunaun, ari atsun famat ir fuainy kuigin Tsumanyi to te jiats mi Nyi tsuri, ana ri rurei ravainy to na fatsung iny faakor ror a vainy marei sensen tsuri Tsumanyi. Ana nyo tsun a isen to te kaa rou tsonyo faatouf rou a asanga Manyi. Ai tovei, ri pon ror ma atsun famat kan vanyo.” \rq (Vaamuan Nan Aatouf 19.10-14) \rq* \m \v 4 San vegiau naa ton gima man, tana saa Gov biny fatabiny ya, ana Ayei tsue to tsunia, \q1 “A sikia, anyi na sikia ma isen tsun to te kaakaa rom. Nyo daup fiisen vamirom anyin fits a tapan mes to te kaa farokot ror fiisen Vaminyo, ito te faason Ronyo tsuri, ana ri gima fafaatouf ror ri te tsunguruu tana gov gamgam tovei e Baal.” \rq (Vaamuan Nan Aatouf 19.18) \rq* \m \v 5 Te faarei tsuiny kainy non muan, ai tovei roman kan, te kaa tsun minon na tee ar karaup tsumam a taa Jiu to te faarei ror vainy fafaaman to te pisainy bus e Gov tana koma ree'un Tsunia. \v 6 Eye, Gov pisainy bus ir a mesapan tsura na taa Jiu ma fasito rara Ya, tana saa, kifon pisan to tana koma ree'un tsun Tsunia. Tsunia gima pisan rara, tana saa ara vovou tsun iny a fo Faun tana taa Jiu gen kat rof tsura, a sikia ta kifon ya, ito tsun kan tana koma ree'un tsun Tsunia, tsura. \v 7 Sai tovein man nana taa Isrel: Kainon to tsuri na taa Isrel te komainy e Gov ma fakats rari faarei ror vainy tavaron matan Ya, ari gima nom tsue faarof ten Gov tan kat tsuri. Sai te kaa tsun me na tee ar karaup nana taa Isrel to te faason ten Gov faarei te kat fi Abraham, Gov tagei ya faarei na mes a tavaron matan Ya. Ai to tsuri na taa Isrel fakap, Gov kat fapeepiou rari, ri gim to ma famainy e Gov te jiats me Jisas faarei Ya na Tsunaun tsuri. \v 8 Ka to te tamainy non a ka te tsue Gov sa kirkir en koman Vegiau Tsunia, \q1 “Gov kat fapeepiou ir a taa Isrel ma nat vaare ri, ri te gima tsiny faarof vegiau te tsue of rarori, ri faarei tsuiny ror a mes a kio a gima tatagaa ge na teina kuupio a gima nonongon faarof ta ka to te tsue of non ya sa faarei non ya te goros non. \q1 Eye, ri patsukaner to te kat faarei tsuiny non tovei roman.” \rq (Faun 29.4) \rq* \m \v 9 Devit tsue kainy a ka to, \q1 “A taa Isrel fakats fi ror nei, rin vainy tavaron mata Manyi, Gov, tana saa, Anyi faan rarin fo faun. \q1 Eye, te faarei tsuiny non a marei sensen to te ot fakarian tsun naa tana vavaatsu to te pon finy ya na kainy ainy tsunia te kaa non na aya, ka iny kat fapaparei ya. Jesan kan nyo komainy marom Anyi ma faatok veesau ir a taa Isrel, tsurin gima tavaron mata Manyi. \q1 Ana nyo komainy fiisok marom Anyi ma kat rari er natiny to na ka ari gima manaats a fo Faun Tsumanyi, kainon ito te pon fi rori nei ari manaats a fo faun. Ana nyo komainy marom Anyi ma fasaraa rari faarei non a tafan tsuri. \q1 \v 10 Kat fapeepiou ir ma nat vaare iny arin vegiau faman Tsumanyi, kat ir, ma inainy fanatnat iny ari na fo patang tsuar kinai tan mamatsiny nainy.” \rq (Vadou 69.22,23) \rq* \p \v 11 Ana nyo rangat pis rou, “Nainy te tsukakab ari na taa Jiu tana fats a marats to ayei, e Krais, fiisia ri tsidup fifiiring kan, ser gima tsun fatabin pis?” A sikia ovei, Gov onot non ma fatsuiny fatabin ir a taa Isrel roman, er tavaron mito matan Ya, san, tan nainy te tsugei a taa Isrel a sanaan ten Gov iny kat fatavaroiny a mes, Gov jiats ra naan fuainy tsoiny favaanan tana vainy sikia ma taa Jiu, te faason ten Krais ana Ya saup fatabiny ratuari, Gov kat, kat to aya ma fitsufainy ari na taa Jiu er takopis fatabin mito ten Krais. \v 12 Ai to kan, Gov faan bus iny a masun ten Krais tana mes panainy vainy kaner tana monaagits to, tana saa, a taa Isrel te baainy ma vovou iny a sanaan ten Gov iny faason ten Krais. Ai tovei Gov faan iny a pan iny fatsiitsii tana vainy sikia ma taa Jiu, tana saa a taa Isrel te fakajiei a pan iny fatsiitsii tsuri. Sai tovei, ara onot ror ma nat faarof iny a ka to, Gov nai faan iny non a fo masun a kinai ana saavits tana fokinai tan mes vainy kaner tana monaagits to, tan nainy te fatsuiny fatabiny pis non Ya na taa Isrel tana pan iny fatsiitsii. \p \v 13 Ami to te kaakaa rom tana ngats fan tsian iny Roum, mesapan tsumin sikia ma taa Jiu ai tan ar nainy to, Nyo tsue rou tsumi: Ito te nat fi romi nei, Anyo na isen tovei to te jiats me Gov faarei non a amaraav ma pokei anyon vaanan nane Krais tsumi na vainy sikia ma taa Jiu, to tsonyo tenoor miroun a ka te jiats of Vaminyo Gov ma pokei anyo ya tsumi. \v 14 Nyo komainy kat rou a vainy tsonyo fatoobing ma kaa men koman tsian ten Gov ma kat Ya na fo mamatsiny kat rof tsuri ito te kat fi Ya tana vainy sikia ma taa Jiu. Tana sanaan to aya, Nyo komainy fatsuiny rou a komar a vainy tsonyo ma takopis ari, er rangats to Gov ma saup fatabin rari Ya, \v 15 tana saa tan nainy te nom osing non e Gov a taa Isrel a pan iny fatsiitsii tsuri, Ayei faroruak fiisen kan ramiror rin mes panainy vainy kaner tana monaagits to. Ai tan nainy te koma rof fatabin iny non e Gov a taa Isrel, ri fatap faarof fatabin pis fiisen miror Ya, te faarei non vainy mat to te tsun fatabin fi rori tan mat tsuar. \p \v 16 Fakats yam tsue fapapaar tovei: Tan nainy te faan finy naa non a mes vaamuan nar koinykoiny ten Gov faarei non ya na fifaan tsuan, u koinykoiny faavot to ayei te faarei kainy non foka faavot ten Gov. Jesan kan te kat fi non e Gov, tana saa, Gov koma rof iny vaamuan nar fuainy tsubnaain tana taa Isrel sa fasito rari, to sa rof non Tsunia ma fakats ir fuainy tsubnaain faavot tsuri ma fasito rari Ya. \p An mes tsue fapapaar kan to, ito te reev fi non a mes u nau, an guan te fasua fagagon naa, ya te gian, ana ayei te faan iny nau to ayei ten Gov faarei non ya na fifaan tsuan, fokinai naan fakap, an fo fua to te tsun ising me tan guan to ayei Gov fasito faavot kan rarori. \v 17 Sai to te reev non a mes u nau tanun tsunia ana ayei te tagaa ot faarof iny ya, te toobing non tsunia ma tek ravainy mes fo naainy nau to ayei, ana mes to ayei kan te toobing non tsunia ma tek ravainy naainy nau aagaar te gian non tatangin tanun tsunia iton nau sikia ta mes ma reev, ana ayei te gis pempem nan naainy nau tamuan ya te fapauts naa ya tan vaamuan nan nau tsunia to ayei to te reev faamuainy ya. Ana naan to ayei te gian patsukan nana tan vaamuan nan nau to ayei, ya te fua ising patsukan me tan sen tsun nau to ayei. Tsumin vainy sikia ma taa Jiu mi faarei rom naainy nau te gian non tatagin tanun. Gov kat fatavaroiny maromi na vainy sikia ma taa Jiu kan, Ya te fatap faarof faavots mami fifiisen me na taa Isrel ito na vainy to te kat Yan tsuen faunot foun fiisen ramiri, ana mi te nom masun ana parits. \v 18 Fakats yam a ka tovei, u man te faarei tsuiny non fo naan to te gim ror ma fajiu nan guan a nai gian to, a sikia, guainy nau te fajiu naa non fo naan ma gian ari, faarei maromin vainy sikia ma taa Jiu, ami sikia ma fafaakouts ir fuainy tsubnaain tana taa Isrel, sana taa Isrel fafaakouts mamin vainy sikia ma taa Jiu. To sa mi ma fafapaas pinypiny vaare na tsivom tana taa Isrel. \p \v 19 Sana nyi tsue rom a ka, “Te faarei tsuiny non taman tanun te tek ravainy fi non yan fo naan ma fapauts naa ya tan mes naainy nau ma gian ya, te kat tsun fi non to, Gov tsue tana mesapan tsuri na taa Isrel, ‘Nyo sikia pis ta ka te kat Ronyo tsumi.’ Gov tsue na ka to, tana saa, Ayei komainy daup faavots maromam tana pan tana taa Jiu.” \v 20 Eye, ka te tsue nyin man, sana mi ma fakats, a fo naan, faarei non a taa Jiu tek ravaa tana saa ri gima faamainy e Krais, ana mi tap bus mato, tana saa mi faason ten Krais. Fakats fakinai vaare yam a tsivom, sana mi ma oraav, kat non san senviir ka nai ruak nats tsumi, \v 21 tana saa, ito te gim fi Gov ma famanat ir a taa Isrel ma kaa tap fiisen mi ri Ya, kainon ito te tap fiisen bus mi ri Ya muan sa faarei na vaamuan nana naan to te gian tan nau te reev faamuan, te sikia non ma rof tsumi ma fakats e Gov nai famanat maromi ma kaa tap fiisen kan mimi Ya ito te faonot romi tana faason ten Krais. \v 22 Tamomots yam, Gov koma rof fiisok raror a vainy, Ya te kat faarof tsun rari, sana Ayei koma seeve kan raror a vainy, Ya te fasaraa rari. Tan nainy te baainy iny a taa Isrel a sanaan ten Gov tan kat fatavaroiny rari, Ayei koma seeve ratuari, ana Ya fasaraa ratuari. Sana Ayei koma rof maromi na vainy sikia ma taa Jiu, ito te faason tsun fi naa romi Tsunia ana mi vovou iny ton kat Tsunia, kat non sa tek ravaa mami. \v 23 Ai to kan tsuri na taa Isrel, to te naus osing rorin kat iny vavaajets tsuri, ri faason to ten Krais, Gov nai faan fatabin rarori na pan iny fatsiitsii tsuri ana Ya tsue pis to na ka tsuri, “Amin vainy Tsonyo,” tana saa Gov Ayei na siireits onot non ma fatap fatabin rari Tsunia, \v 24 tana saa, ito te komainy fi non e Gov ma fatap mami Ya tan nainy te kaa faveevian osing romi Ya faarei romin naainy nau, u oliv vouts ana Ayei te fagiainy mami Tsunia, Ayei faarei non u nau rof, (to te gim ror ma kat fatatabiny a mesapan,) sen Gov, Ayei komainy fiisok non ma fatap fatabin ir a taa Isrel fiisen mi Ya, Ayei faarei non nau to, te gian fatabin non tan nau tsuri fatoobing. \s1 Koma Tagtag Ten Gov a Ka Tana Fokinai \p \v 25 Fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, nyo komainy fiisok maromi ma natiny a man nana ka to, to te takop muan tana taa Isrel; sikia ta mes ma natiny ya muan, sin tovei, Gov pokei faruak of bus rara ya. Nyo komainy maromi ma natiny a ka to ma fapaas vaare mi na puam, mi tanik iny tenoor vavis to. Mesapan tsuri na taa Jiu fanaginy nongon, sai te nai kajiaa babainy enanon te tsup fi non as'as nara vainy sikia ma taa Jiu te takopis fi naa ror ten Krais. \v 26 Ai tana sanaan to te naa of non a taa Isrel, Gov nai saup fatabiny kainy non a taa Isrel faavot tan fo aveto tsuri. Ka to te tamainy non a ka te kirkir en koman Vegiau Ten Gov muan. E Aisaia na kuigin tsue bus iny a ka to, \q1 “A Tsoiny Fiisaup te ruak ising minon Gormirmir, ana Ayei te kat tap ir fuainy tsubnaain ten Jekop tan kat, kat aveto ana ri te vovou iny a sanaan ten Gov.” \q1 \v 27 Gov tsue to na ka, “U tsue faunot foun to ayei te nai kat Ronyo fiisen ramiri, ana Nyo nai anofe ravainy rou a fo aveto te kat bus ari.” \rq (Aisaia 59.20,21) \rq* \m \v 28 Sai tovei, nainy te tagei e Gov a taa Isrel te faan iny a tounor tan Vurungan Rof nane Krais, Gov kat faarei rarori te koma iring Tsunia ana Ya te kuar a mes a sanaan, Ya te faan iny naan Vurungan Rof nane Krais tsumi na vainy sikia ma taa Jiu. Sai tan vegiau tsuk a mesapan nan ya, Gov pisan ir a taa Jiu ma kaa faarei arin vainy Tsunia, ana Ayei mangiir fatatabin fiisok rarori tana saa Ayei tsue faman of bus e Abraham me Aisak ai Jekop, Tsunia te kat non a fo mamatsiny kan rof tana fokinai ai tan fuainy tsubnaain tsuri. \v 29 An tsuen man to aya kaa patsukanen nanon, tana saa, nainy te fagum e Gov fakats Tsunia, Ayei gim non ma pangis fatabiny fakats Tsunia tana tou pisan ir vainy Tsunia, ge na fifaan te faan iny Ya tsuri, ka iny faakouts rari tana binun Tsunia, \v 30 tana saa amin vainy sikia ma taa Jiu, muan, tsumi baainy ma manaats e Gov, sai tovei roman, Gov kaa men tagtag tsian tsumi na vainy sikia ma taa Jiu tana saa, ri na taa Jiu gima manaats Ya. \v 31 Jesan kan tovei, tsuri na taa Isrel to, te baainy ma manaats e Gov, to sen Gov famanat rari tan kat, kat to ayei, ai tan kat to aya Tsunia te tagtag mami na vainy sikia ma taa Jiu, Gov nai kaa pis minon a koma tagtag tsuri na taa Isrel vou, \v 32 tana saa, Gov nom fo Faun Tsunia sa faatok bus ir ya na taa Jiu ana ri kan a vainy sikia ma taa Jiu, tsuri te gima manaats e Gov ana ri faavot ma nom a fasaraa tsuar, a sikia, Ayei kat a ka to ma faatok rari ri faavot tan koma tagtag Tsunia tana taa Jiu an vainy sikia ma taa Jiu kan. \s1 Vamarits Ma Naa Fi Ten Gov \p \v 33 Fakats ten Gov te karap fafisfis iny non fo mamatsiny ka to te fakats rora, ana sikia ta fafakap nan fakats rof Tsunia, ana Ayei fakats to na ka na rof tsura, Ayei natiny to na sanaan a rof ma kat Yan fo mamatsiny ka faavot. Te sikia non ma onot tsura faarei raror puainy mes ma tsikoo na kifon a ka tsura patsukaner ana ra te tsue tsuk ir a mesapan tana fo mamatsiny ka te fakats bus Ya ma kat. Ai to kan te sikia non ma onot on kan tsura faarei ror puainy mes te gim fi rora ma natiny kifon kat Tsunia te kat kat non Ya. \v 34 Te faarei non a ka te tsue iny Vegiau Ten Gov tovei tana foka to, \q1 “Sikia ta isen ta mes te natiny non a ka te fakats bus a Tsunaun. Ana sikia ta isen ta mes te tsue of bus Ya ta ka te toobing on fi non ya ei ma kat Ya. \rq (Aisaia 40.13) \rq* \q1 \v 35 Ana sikia ta isen ta mes te faan faamuan bus iny ta ka Tsunia, ai to tan kat to aya, a Tsunaun te kaa minon a tavan tana mes to ayei.” \rq (Job 41.11) \rq* \m \v 36 Ara onot ror ma natiny a kifon a foka tovei, tana saa, Ayei tsun tsivon fapogaar bus a fo mamatsiny ka to, ana Ayei kat faparits non a fo mamatsiny ka ma kaa patsukan fi kaner rari to te koman fi non Ya. Ana Ayei kat non a fo mamatsiny ka ri te mamatan patsukan fi kaner to, ito te koman fi non Ya. To sana vamarits ma naa fi naa Tsunia tan mamatsiny nainy! Man Ovei. \c 12 \s1 Fifaan Kaa Minon A Toto Ma Naa Fi Ten Gov \p \v 1 To sana min fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, nyo sing maromi ma fakats a fo mamatsiny ka to te kat bus e Gov sa saup fatabin mami tana fo aveto, tana saa Gov kaa me na koma tagtag tsian tsumi tan fo mamatsiny sanaan, to tsonyo sing faparits maromi, to te toto farokot fi romi patsun puputaa tovei mi ma faan faavot iny naa na tsivom faarei non a fifaan tsumi Tsunia tan mamatsiny nainy, ai Gov te paparaa fiisok me na fo fifaan to ayei tsumi, to te kaa non a sanaan a toobing tsumi ma fafaatouf famainy ami Ya. \v 2 Ana mi ma vovou vaaren kat tan vainy pisiin to te gim ror ma kaa fain e Gov. Am kaa faarei vaare ratuari, mi ma famanat iny e Gov ma pangis mami Ya, tan fakats tsumin foun an fakats gengen tana sanaan ten Gov to te komainy maromi Ya ma kaa mi. Tan kat to aya, mi onot rom ma sab a ka te fakats bus e Gov te kat romi. Fakats yam, a ka te komainy maromi Ya ma kat, a saavits ovei. Ana Ayei natiny paparaa fiisok non to te kat romi na ka te tsue of maromi Ya. Ana ka te tsue of maromi Ya ma kat, u tavaron fiisok. \p \v 3 Tovei tana tou kaakaa tsumi tana toto na foun ana kat fuainy ma faakouts ami na mesapan, Gov kaa men a koma ree'un tsonyo, sa faan vanyo na binun Tsunia ma kat anyo ya, ayei na kifon a ka to tsonyo vegiau of maromi na gum ma kat ami ya tana fo sanaan tsumi. Vaamuan nana ka to te bibinun of rom anyi ten Gov to, anyi ma fakats fi vaare nei, nyi te fapaas a tsivom faarei marom anyi te karap fafisfis finy rom anyi na mesapan. A sikia, nyi ma fakats a tsivom faarei rom a mes te kaa minon fakats arasan, fakats fi non ya nei, Gov faan marom anyi na faason an fo viir nat ma kat anyi na binun Tsunia. \v 4 To te nat fi romi nei, puainy mes tsura kaa minon fo mamatsiny pan, ana fo isiseiny binun te kat me na ka iny faakouts puainy mes to ayei tan fo viir sanaan. \v 5 Jesan kan te kat fi non nei, kainon to te kinai fiisok fi roran vainy fafaaman, sai tana tou fatap tsun tsura fiisen me Krais, ara faarei tsuiny miror a isen tan aaven. Ara tap faavot buser ma fafaakouts ara na mesapan faarei tsuiny non fo viir pan tan puainy mes te fafaakouts fi non yan mes panar nan. Tan kat to aya, mi onot rom ma natiny a ka to, a sikia ta isen ta mes te onot non ma kat fafisfis ta mesmes, ya te fafapaas pinypiny a tsivon. \v 6 Sai tovei, Gov faan bus ir isiseiny mes a fo viir nat ma kat ya na binun fiisen minon a fifaan te faan iny e Gov tsura poo me tana koma ree'un Tsunia. A mes to te nom fifaan tan favaanan iny vegiau ten Gov, ayei ma favaanan iny ya tana vainy, vovou iny non a faaman to te faan finy ya Gov ma favaanan iny. \v 7 A mes to te nom fifaan tan fafaakouts a mesapan nar vainy fafaaman, a mes to ayei ma faakouts faarof rari tana sanaan a rof. A mes to te nom fifaan tan nat faarof iny vegiau ten Gov ana ya te faatsuts ir a mesapan, a mes to ayei ma faatsuts fatoobing ir mes panar vainy fafaaman tana vegiau ten Gov. \v 8 A mes to te nom fifaan tan faparits ir mesapan nar vainy fafaaman, ayei ma kat faarof kat to aya. A mes to te nom fifaan tan fikavuu of a fo mamatsiny ka an painy moni tsuan tan vainy aaruts, ayei ma faan fatatabin iny ya fiisen me na koma tamee. A mes to te non fifaan tan mumua ir mes panar vainy fafaaman, ayei ma mumumua faarof, ya te suu faman iny a binun tsunia. E sei na mes te faatok iny non a koma tagtag tsunia tana mesmes to te kaa miror koma patang ee, ayei ma kat a ka to, fiisen men a paparaa. Tan fo sanaan to ayei, nyo komainy maromi ma kat a fo binun tsumi ten Gov. \p \v 9 Nainy te faatok romi na vainy to te mangiir fi romi ri, mi ma faatok faman iny a man nan kat tsumi. Tan kat to aya, mi ma tsugei famainy a fo mamatsiny kan iring. Ana mi ma fakats faparits a fo mamatsiny ka na fo rof matan e Gov. \v 10 Ami ma fakats ir a mesapan fiisen, men koma rof, faarei raror fuainy famuinyasiny tsumi fatoobing, ito te fimamangiir fi rori ri tana saa ami naa busem manaa koman a numaa iny guei ten Gov. Ana mi ma faatok faman iny kat iny famaarin isisen tsumi. \v 11 Mi ma famanat vaare iny a tsivom tana karous to te binun fi romi tana Tsunaun, sana mi ma rot am kat ton kat rof. Mi ma kakoun am kaa miton koman tsian iny kat fapaparei e Gov tan fo mamatsiny sanaan tan mamatsiny nainy. \v 12 Tan nainy te naano anaanos romi na ka te fakats non a Tsunaun ma kat ami, mi ma anaanos men a paparaa tsian, tsumi te nat faman iny rom a ka te anaanos romi te ruak non. Nainy te sab romi na patang, mi ma anaanos faamo am govets to na patang to ayei. Ami ma faakats fatatabiny of a foka to ten Gov, ana mi te faamainy Ya, Tsunia te nai kat non ya te rangats fi romi Ya. \v 13 Nainy te sikia ror a vainy fafaaman ta kainy ainy ge tu raarav, mi ma kavuu of rari na foka te kakat iny rori, ka iny faakouts rari. Ai tan nainy te vavis minon a mesmes a tsoiny fafaaman tana pan tsumi ana ayei na sikia ta kainy ainy ge ta pan ma goros ya tan voiny, kuar yam tsunia am tsue to na ka, “Amam fafasung marom anyi, taame kaa fiisen mamimam!” \p \v 14 Tan nainy te koma iring maromi na vainy, rangats yam e Gov ma faakouts rari Ya tan kat tsuri. Nyo tsue pis rou a ka, rangats yam e Gov ma pokei faruak Ya na ka na rof tsuri. Tanaf vaare yam am fatanai ratuari to te rangats fi romi Gov ma kat fifiiring rari Ya. \v 15 Tan nainy te ruak non a ka te mamagat miror a mesapan, te toobing kan non tsumi ma faatok iny a paparaa tsumi fiisen rami ri. Ai tan nainy te ruak non reesik an tangis tana mesapan, te toobing kan non tsumi ma faatok iny reesik tsumi tsuri, am tangis kan to. \v 16 Nainy te fakats romi na ka na rof tana mesapan, mi ma fakats fi nei, te rof non tsumi ma kaa mi ya, sa faarei tsuiny non te rof fi non ya tsumanyi, am fakats vaare to ma nom gumgum karap te kokoman kaa fi romi. A sikia. Sai te kat fi non nei, te kaa minon ta fo mar binun iny kat, mi ma binun fifiisen rami ri am kat towa. Fakats vaare yam a tsivom faarei rom vainy siireits fiisok. \p \v 17 Nainy te kat fifiiring maromi na mesapan, fatanai vaare ir yam tana iring. Ami ma fakats faamuainy a ka to, ami nai kaa faman ovei marom tana rof ana man, ai tan kat to aya, sikia ta mes te onot non ma sak mami tan tu vegiau ri te vegiau tsuk mami tan ta mes ta vainy, “Tagaa yam tsunia. Kat te kat non yan sikia ma toobing.” \v 18 Ami ma kat fasewaar vaare am aar fifiiring vaare to ta mes, sana mi ma kaa iny tomani am kaa mito na aaverof fiisen me na fokinai. \v 19 Fuainy vainy fafaaman tsonyo, nainy te kat fifiiring maromi ri, kat vaare yam senviir kat te kat ari tsumi. A sikia, kat fi yam to, tanyiny yam a Tsunaun ma fakats Ya na fasaraa Tsunia. Nyo tsue of maromi ma fatanai vaare mi ya tana saa Gov kat bus a ka to sa kirkir en koman Vegiau Ten Gov tan nainy muan, Moses tsue iny a nguen e Gov ya tsue to na ka, \q1 “A Tsunaun te tsue na ka, \q1 ‘To te kat non a mes kat iring, Anyo na isen tsun to te fatanai rou ya. Kat nana tafan tan kat iring, ayein kat tsonyo.’” \rq (Faun 32.35) \rq* \m \v 20 Fatanai vaare yam ta mes, a sikia, te kat fi non tovei, faarei non te kirkir en koman Vegiau Ten Gov te tsue na ka to, \q1 “Tan nainy te ves non a mes te koma iring marom anyi, faan iny ta kainy ainy tsunia ma ainy ya. \q1 Tan nainy te iinyu non ya, fajiu yam ta ka te iinyu iny non ya, tana saa, ito tan kat rof tsuam tsunia, ayei nai rejiaf iny non a ka te kat ya tsumanyi.” \rq (Vegiaun Nat 5.21,22) \rq* \m \v 21 To te kat fifiiring fi maromi ta mes, ai to te fatanai fi romi na mes te kat fifiiring maromi, u kat iring to ayei tsumi te faduem maromi; Sai to te kat fifiiring fi maromi ta mes, mi baainy to ma fatanai ya, mi kat, kat rof tsunia mi faakouts towa, to sa mi faduem kat iring to ayei; an kat rof to ayei, te fabiu fafisfis kat iring tana mes to te kat fifiiring maromi. \c 13 \s1 Tou Kaa Fair Fuainy Tsunaun Tana Gamaman \p \v 1 Nyo tsue of maromi na sanaan ma kat ami matar tsunaun tana gamaman te kaa miror gumgum to te tagaa ot maromi. Nainy te kaa miror tsunaun gumgum iny fatsiitsii to, ari kaa miror a parits iny tsue of ir a vainy tan ta ka te kat rori, te toobing non tana vainy faavot ma kaa fair rari, tana saa to te kaa fi minon ta mes ta parits iny vegiau of ir a vainy tan ta ka te kat rori, e Gov tsun to ayei te faan iny non gumgum to tana mes tovei, ai Gov pisan bus rari ma faareir tatagaa ot. \v 2 Ai tan kat to aya, ito tan nainy te veer non ta mes fuainy tsunaun te kaa miror gumgum to, ayei te veer non a ka te pisainy bus e Gov, ai tan kat to ayei, ayei nai nom non a fasaraa tsuan. \v 3 Nainy te kat non a mes kat tavaron, ayei gim non ma oraav ir fuainy tsunaun to te tagaa ot rarori. Sai to te kat non a mes kat iring, te rof non tsunia ma oraav a ka te kat ror fuainy tsunaun tsunia. To te gim fi non ta isen tsumi ma baainy ma oraav rari, tsuri te fasaraa varomi tan kat iring, kat yam kat rof tsumi mata rari. Tan kat to aya, fuainy tsunaun te nai faarof iny ror kat rof an kat man tsumi tsuri. \v 4 Nyo tsue rou a ka to tana saa Gov tsun a isen a mes to te fagum a gamaman, tana rof namami, ma faakouts mami ya ma kat amin kat tavaron. Sai tan nainy te kat fiiring non e sei tsumi ta ka ee, te rof non tsumi ma oraav a ka te kat non gamaman tsumi, tana saa a binun tan fuainy tsunaun to ayei te fasaraa maromi na vainy to te ngats rom fo faun, ana ri kaa miror gumgum ma faan iny fasaraa to ayei. Gov, Ayei na isen tsun to te pisan bus ir fuainy tsunaun to ari, ana ri tsutsun of ror e Gov ma faan iny fasaraa te nom non ya tsuri te kat arin kat iring. \v 5 To ayei na kifon a ka tsumi ma kaa fain a gamaman. To te tsugei romi ma nom a fasaraa, mi ma kaa fain a gamaman, sana mi kan ma kaa fain a gamaman tana saa ami natiny ya, te toobing non tsumi ma kat ya. \v 6 Ayei kan a kifon a ka, sa ra foiny takis fi naa ror tana gamaman, tana saa mi natem te toobing non tsumi ma kat fi em nei aya, tana saa ari tsutsun of ror e Gov ri te bibinun of ir a vainy tan mamatsiny nainy. \v 7 Tan guam faavots ir vegiau tovei, te rof non tsumi ma foiny ovei naa tsuri tan ta ka te rangat iny rori tsumi. Nainy te tsue non a tsunaun ma foiny amin takis, jio foiny naa yam. Ai tan nainy te tsue non a tsunaun tsumi ma foiny a fo viir takis kaner, foiny naa yam. Ai to tan nainy te tagei romi na mes to te kaa minon gumgum, famaari yam, am fatsiitsii towa. \s1 Vainy Fafaaman Ma Fimamangiir Isiseiny Mes \p \v 8 Tavainy vaare yam ta painy moni ge ta foka tan ta mes, tan saf ta fo nainy ei naa, te rof non tsumi ma biny fatabiny ya ma kaa on pis vaare ya. Sai tovei te kaa minon a isen a ka to te faarei non a tavan tsumi tan mamatsiny nainy, i tovei, ami ma mangiir a mesmes faarei te mangiir fi rarori Gov, tana saa nainy te faatok iny non a mes, tsunia te mangiir non na mesmes, jesan te senviir kan non to te manaats fi non yan fo faun faavot ten Gov. \v 9 Fakats yam fo faun te faan iny e Gov ten Moses ana ya kirkir towa koman Vegiau Ten Gov muan, te faarei non fo faun tovei, “Tsikoor vaare yam;” ge na mes a ka, “Fitokon mes vaare yam.” Ge, “Kabuts vaare yam;” ge, “Mataguas vaare yam,” a fo faun fakap to ari, te daup faavot tsun naa ror tana isen a faun to ayei te faan iny e Gov ten Moses: “Mangiir fifakokoro tsumanyi faarei te mangiir rom anyi na tsivom.” \v 10 Nainy te faatok iny non a mes mangiir tsunia, ayei gim non ma kat ta iring tsunia. To sana ara onot ror ma natiny a ka to, nainy te mangiir non na mes a mesmes tsunia, jesan kan, ayei faarei non te manaats a fo faun faavot ten Gov. \p \v 11 Te toobing fiisok non tsumanyi ma mangiir a mesapan, tana saa tan nainy roman, aveto te via non. Jio tagun yam, am kakoun to, tana saa, nainy te faamainy faamuainy fi ra Krais tana tou tabin fatabin me Tsunia te sisiruu en, sai tovei roman tou tabin fatabin me Tsunia te sisiruu ovei tsun ename, Ayei nai saup fatabiny rarora tan kat iring tana monaagits tovei. \v 12 Te faarei tsuiny non a uurup te arasan os mito, ana nainy te fa'arasan me, jesan kan u nainy aveto to te kaa kaa ra nai kap enanon, ai Jisas Krais te tabin fatabin pis me patsun puputaa to, to sana ra ma faonot, tan fo kat tsuran iring, ito te faarei non kat iring tana uurup. Sa ra ma pangis kat tsura, ana ra ma vau kainy puaan tana arasan ma vapupuaan miran kat iring tana uurup. \v 13 Ami ma kat, kat to te faarei non a vainy to te kaa ror tana arasan, ana fokinai tagaa iny matan er, te toobing fiisok non tsura ma kaa fatavaron tana tou kaakaa tsura. I tovei: te sikia non ma toobing tsura ma jiun, jiun parits ana patsuu rara te piou ovei en, ge ma vavis tana fan, ra te kuu vavis ge oor vavis ana ra te kat fo kat te kat kat ror vainy jijiu. Te sikia kan non ma toobing tsura ma kat, kat iny tsikoor, ge ma kat, kat te farejiaf raror a mesapan te tagei rori. Ai te sikia kan non ma toobing tsura ma fapeepeits vavis fiisen me na mesmes, ge ma mataguas iny a foka te kaa miror a mesapan ge fitsufainy. \v 14 A sikia, mi ma vau e Jisas Krais a Tsunaun faarei non vau tsumi am vovou iny ton kat Tsunia. Fifiisen men kat to, mi ma faonot bus tan fakats, koman parits tan puainy mes to te kat fapaparei tsuiny non a koma mami tan kat te kat kat ami muan. \c 14 \s1 Ara Ma Faaroiny Vaaren Mes Fuainy Vainy Fafaaman \p \v 1 A mes a ka tovei te komainy ronyo mi ma fakats: Te kaa miror a mes a fo vainy fafaaman te kaa ror fapoopoan namami, to te suu patsukan iny ror fakats tsuar te iring fi non ya tan ainy mes a fo mar kainy ainy kaner, ana ya te rof mata rari to te manaats fatatabin fi rori na fo faun an kat tan kat, kat faakor tan ta fo mar nainy tana taa Jiu. To tsumin vainy fafaaman to te gim rom ma vovou iny a fo kat tovei, ma nom fafaatsuts tsonyo, tan nainy te vovou iny non a mes a fafaaman, fakats tsuan tana mes a ka na rof te kat non ya, ge na ka na iring te tsugainy kat non ya, vivaatau fiisen mi yam. Nyo koman maromi ma faatok ya tsumi te koma rof iny rom ya faarei romi na mes tana koman a gum tsumi. Sana nyo tsugainy maromi ma fatsutsuar fiisen mi ya tana ka na rof, ana ka na iring tana mes a fafaaman to ma kat ya. \v 2 Mesapan tsumin vainy fafaaman natiny ror a ka te rof non tsumi ma ainy a fo mamatsiny kainy ainy gengen. Sana mesapan tsumin vainy fafaaman pin kan raror to te rof fi non ya tsuri ma ainy a fo mamatsiny kainy ainy gengen, to tsumi gim rom ma ainy oiny tu venoo. \v 3 Tan nainy te ainy pinpin non a mes a fafaaman a kainy ainy to, te sikia non ma toobing tsunia ma sigainy a mesmes a mes a fafaaman to te gim fi non ya ma famanat iny ya na puan tan ainy a fo kainy ainy gengen to. San tan nainy te sikia non a mes a fafaaman ma famanat iny a puan tan ainy kainy ainy gengen, te sikia non ma toobing tana mesmes a fafaaman to ayei ma faaroiny ya na mesmes to aya, ana ayei ma pon fi vaare nei a mesmes a mes a fafaaman to aya te kat, kat iring to, tana saa, e Gov tsun Tsivon to te pisainy bus ya ma kaa en ya tana numaa iny guei Tsunia. \v 4 A Tsunaun Jisas Ayei na Tsoiny Tatagaa Ot tsura, ana sikia pis ta isen ta mes tsumi te toobing non ma fakats a ka te kat a mesmes a mes a fafaaman to ayei, to te kat yan iring, tana saa Tsunaun tsun Tsivon, sikia ma mi to ari, te kat rom fakats Tsuam tana ka to. Eye, Tsunaun tsura te tsue of patsukainy ya, tsunia te kat fapaparei non Ya, tana saa, a Tsunaun tsura Jisas a siireits te fafaakouts non ya tana tou kaakaa tsunia, te paparaa fi minon ya Gov. \p \v 5 Mes tsue fa'arasan to, te fa'arasainy non e sei te faan iny non fakats tana ka na toobing ana ka na iring te kat non a mes a fafaaman to aya ee, fo mes a fo vainy fafaaman te fakats patsukan fi ror nei, Gov koman rarori ma vovou patsukan ir a fo nainy karap tana taa Jiu. Sana mesapan tsurin vainy fafaaman te pon iny ror a ka, mamatsiny nainy faavot te senviir tsun ror, ya te karap fiisok matan e Gov. Nyo komainy roun isiseiny vainy fafaaman ma nat faarof iny a ka na toobing, ayei ma kat ya tan fakats tsunia fatoobing. \v 6 Ta isen ta mes a fafaaman fakei non fakats tsuan tan nainy to te tsue non ya na ka tsunia patsukanen, “U nainy karap iny fafaatouf e Gov,” ayei tsue patsukanen tsivon tana saa ayei komainy fatsiitsii non a Tsunaun tsura, kat faarei tsuiny non to tana fo kainy ainy. Nainy te fakats non a mes a fafaaman to te rof fi non ya tsunia ma ainy pinpin en ya tana fo kainy ainy gengen, fifiisen men venoo, ayei ainy patsukanen nanaa non ma fatsiitsii ya na asangan a Tsunaun, tana saa ayei faakats of non ya ana ya te tsue faarof naa tana Tsunaun tana kainy ainy te ainy non ya. Jesan te kat iny senviir kan minon ya, nainy te vovou iny non a mes a fafaaman to aya ana ya te gima famanat iny a puan tan ainy tu venoo, ayei ainy non ya ma fatsiitsii ya na asangan a Tsunaun, ana ayei te tsue faarof naa ten Gov tan kainy ainy te ainy non ya. \v 7 Isiseiny vainy fafaaman ma fatsiitsii na Tsunaun tsura, ito te toto farokot rora patsun puputaa tovei, ara ma paparaa tsun vaare me na puar, jesan kan, sikia ta isen tsura te tatagaa ot iny non a mat tsura, tan saf a sanaan ei na ge farainy te kajia osing roran puputaa tovei. \v 8 Te toto farokot rora patsun puputaa to, ara ma fatsiitsii na asangan na Tsunaun, an nainy te fikoo non a Tsunaun ma kajia osing aran puputaa to, ara ma fatsiitsii kainy a asangan Ya. Sai tovei ara natiny ror a ka to, ito te toto farokot rora patsun puputaa to, ge te fikoo fi rarora na Tsunaun tan nainy mat tsura, a Tsunaun tsun Tsivon to ayei, te toobing non Tsunia ma fakats ara, ana ra ma fatsiitsii na asangan Ya, \v 9 tana saa, e Krais, Ayei mat of rara faarei non a pats tana fo aveto tsura, ana Ya tsun fatabin to tana mat ai tan kat to aya, Ayei faarei mito na Tsunaun tana vainy faavot, ito tsuri te mat buser ge tsuri kan to te toto farokot ror patsun puputaa tovei. \p \v 10 Jio, te sikia non ma toobing tsumi ma faaroiny vamuinyasiny fafaaman tsuam. Te sikia non ma toobing tsumi ma sigan ir vamuinyasiny fafaaman tsuam, tana saa vou, tan nainy te kat non e Gov, u vaatsuk Tsuan tan tagan Tsunia, isisen tsura nai tsutsun non matan Ya, ana Ayei te fakats patsukainy a tafan tsura tana ka te kat ara. \v 11 Ara natiny ror a ka ton man tana saa, e Aisaia na kuigin ten Gov muan te pokei iny a nguen Ya ana ayei kirkir towa koman Vegiau Ten Gov ya kirkir to na ka to, \q1 “Nyo na Tsunaun, Nyo tsue faparits rou a ka to ana Nyo nai kat pis rou ya ma ruak ya, ito na vainy faavot nai fatukun miror mata Vanyo, ana fo kinai faavot nai tsue pokaa ror ri te tsue na ka, ‘Anyi na Gov, te toobing non Tsumanyi ma faaroiny Vanyo.’” \rq (Aisaia 45.23) \rq* \m \v 12 Te arasan non tsuran isiseiny mes nai pokei patsukainy non a tsivon ana ayei nai tsue of non e Gov tana fo kat te kat bus ya ana kifon a ka te kat of ya na. \p \v 13 Te toobing non tsura ma faonot bus tan faaroiny isiseiny mes, ito te tsue fi non ya tan vamuinyasiny fafaaman tsuan, “Anyi kat, kat iring to,” tana saa, vou ara faavot tsutsun patsukan ror matan e Gov. Faaron vaare yam, a sikia, mi ma kat fi nei: Te toobing non tsuran isiseiny mes ma fakats patsukaner, “Nyo sikia rou ma kat pis ta ka te kat fifiiring non a mes a fafaaman ma gotsiny en ya tana iring, ge, nyo sikia rou ma kat tap iny ya ma vovou iny fo sanaan ten Krais.” \p \v 14 Nyo nat faman rou, tsonyo te kat bus fakats tsonyo, tana saa anyo kaa bus you koman e Krais a Tsoiny Tatagaa Ot tsura, ito, a sikia ta iring tana kainy ainy to te faruak non a iring. Sai tan nainy te fakats non e sei na mes a ka to ee, “To te ainy ronyo na kainy ainy to, nyo aveto bus you matan e Gov, tana saa nyo tavtaav iny ya.” Ai tana mes tuwa ai te tavtaav kan iny non ya. \v 15 To te koma patang fi non a vamuinyasiny fafaaman tsuam, tsunia te tagei manyi te ainy kainy ainy to te fakats yan iring ma ainy, ai tan kat to aya, nyi faonot emato tan mangiir mes panainy vamuinyasiny fafaaman tsuam. Fakats yam, Krais mat of bus vamuinyasiny tsuam, to sana sikia ma rurei vavis a faaman tsunia, tana saa anyi komainy fiisok ma ainy fo mar kainy ainy to te iring iny non ya ma ainy. \v 16 Kainon to te toobing fi non ya tsumin vainy fafaaman matsua, te pon iny romin rof ma kat, sana sikia, te sikia non ma toobing tsumi ma kat maut patsukanem ma naa, sai tan kat to aya, mesapan tsuri tsue tsuk mami faarei maromi te kat kat iring. \v 17 Nyo tsue of maromi ma tavtaav iny a tsivom tana kainy ainy tan faakouts rari tana faason tsuri tana saa tan nainy te tagaa ot rarora Gov, vainy onot ror ma tagaa fanatnat iny e Gov to te tagaa ot rarora sikia ma tana ka te tavtaav iny rora ma ainy ge jiu, sana sikia, vainy onot ror ma tagei fanatnat iny e Gov to te tagaa ot rarora tana sanaan to te kat fatavaroiny fi rora na mesmes, ai tana sanaan to te kaa mirora na aaverof fiisen ramen a mesapan, an kat iny mamagat te nom rora tan Aaven Taabos, \v 18 tana saa tan nainy te bibinun non a mes fiisen me Jisas Krais tana fo sanaan rof to aya, Gov koma paparaa iny minon ya, ana vainy te famaari ya. \p \v 19 Sai tovei, ara ma vaputs ana ra te kaa me na aaverof fiisen me na mesapan, ara ma vaputs ra te faparits isiseiny mes tana faason tsura ten Krais. \v 20 Nyo tsugainy maromi ma rurei a faason te faan bus e Gov tan vamuinyasiny fafaaman tsumi, ito tan ainy pinpin fo kainy ainy. A sikia ta kainy ainy te fa'agaagoiny e Gov, a sikia, fo mamatsiny kainy ainy rof iny ainy. Kainon to te man fi non ya, to te ainy pinypiny fi non a mes a kainy ainy, ana ayei natiny towa te kat ir vamuinyasiny fafaaman tsuan ser kat kainy ya, tan nainy te fakats fi na mes a fafaaman nei, “To te ainy fi ronyo ya, nyo aveto rou matan e Gov.” Tan kat to aya, a mes to te ainy pinpin non, fagotsiny bus a vamuinyasiny fafaaman tsuan sa kat, kat iring. \v 21 Sai tovei, a ka na rof tsumi ma kat ami, te toobing non tsumanyi ma baainy ainy venoo ge ma baainy jiu parits ana mes a ka to te kat fifiiring non a vamuinyasiny fafaaman tsumanyi, ya te kaa tana iring to te kat ya, te toobing tsun non tsumanyi ma baainy kan iny kat to aya. \p \v 22 Ai tan kat tsun to aya, ito tan faakouts ir fuainy vainy fafaaman ma kaa fiisen mi ri na aaverof fiisen me na mesapan, ai sei tsumi to te fakats faparits rom anyi ma kat na ya ee, nyi ma fakats faparits patsukainy a ka to fapoopoan namanyi ai Gov. Fakats yam, a mes te paparaa non tan nainy te pon fi non ya te toobing fi non ya tsunia ma kat ta ka, ai voun ya te fakats ya te gima tsue of ya, tsunia te kaa en tana iring. \v 23 San tan nainy te vaa'ets iny non a mes, tsunia te kat non kat rof tan ainy a fo mar kainy ainy, sana ayei ainy pinpin patsukanen nanon, a mes to ayei te kaa en tana iring matan e Gov ai tsunia patsukanen tsivon, tana saa, ayei gima faaman tan kat, kat rof te ainy fi ya na kainy ainy. Ana ra kan onot ror ma arasan faarof iny a man nana ka to, fo mamatsiny ka to te vaa'ets iny non a mes te gim fi non ya ma faamainy ya, faarei non yan kat rof matan e Gov, ayein aveto. \c 15 \s1 Kat Tsumi Ma Kat Fapaparei Ir Mes A Vainy \p \v 1 Aran vainy fafaaman to te kaa me na faason a parits ma faakouts rari to te gim ror ma kaa me na faason a parits, ma govets ami na fo patang tsuri, ana ra kan, ma paparaa tsun iny vaare me na tsivor. \v 2 A sikia, ara ma kat fapaparei ir mes panainy vamuinyasiny fafaaman tsura to, ra te kat a ka te fafaakouts non ya, ma nai parits me na faason tsunia ten Krais, \v 3 tana saa ara ma kat faarei e Krais. Ayei kan gima fakats iny kat ta ka Tsunia patsukanen. A sikia, Ayei komainy ma kat fapaparei e Gov. A ka te ruak ten Krais faarei non te kirkir en koman Vegiau Ten Gov muan, sa tsue na ka, \q1 “Nainy te ar'ar fifiiring marom Anyi ri, O Gov, a vainy, fiisen men vegiau iny peits, Nyo nom roun vegiau iny peits to faarei te fasito iny Ronyo.” \rq (Vadou 69.9) \rq* \m \v 4 A fo mamatsiny ka te kirkir en koman Vegiau Ten Gov muan, Ayei kat a ka to ma faatsuts rara Yan kat iny anaanos faamo, ai te faparits rara ma naano anaanos e Gov, ma kat Yan fo kan saavits to te tsue faman of bus rara Ya, tan nainy te naa minon. \p \v 5 Ai tovei, Nyo faakats rou ten Gov te fakifon iny non a tou anaanos faamo, Ayei te fakifon iny kat iny faparits rara, ma faan mami Yan kat iny ravei jesan me fapoopoan narari tana foka, vovou iny non kat ten Krais Jisas. \v 6 Tan kat to aya, ami na fokinai faavot vegiau faavot rom, mi te tsue na ka, “Amam vamarits marom Anyi, Tsumanyi na isen tsun a Gov a Taman e Jisas Krais a Tsunaun tsumam.” \p \v 7 Sai tovei, nyo koman maromin vainy fafaaman ma faarof ir a mesapan tsumi faarei rom a isen tsun a gum, am vivaatau fiisen mito na mesmes, jesan, Krais nom bus mami sam kaa rom tana numaa iny guei ten Gov, ma vamarits ara na asangan Ya, \v 8 tana saa, nyo tsue rou, Krais faarei me na tsoiny binun ten Gov tana taa Jiu, ma faatok iny Ya na ka te tsue faman iny Ya muan, u man. Muan Gov tsue faman of raton vaamuan nar fuainy tamar rara na taa Jiu, “Nyo nai kat rou a foka na fo rof tana fo tsubnaain tsumi.” Ai tovei, Krais kat bus a fo ka to sa kap en. \v 9 Ana mes a ka, Krais Ayei na tsoiny binun ten Gov tana taa Jiu, ito Ayei kat ir a vainy sikia ma taa Jiu ri vamarits to Gov, tana saa, Gov faatok iny a koma tagtag Tsunia tsuri na vainy sikia ma taa Jiu, faarei non na ka te kat e Gov sa kirkir en koman Vegiau Tsunia muan fiisok. E Devit a aatouf te pokei me na nguen e Krais tana ka te komainy nai kat non Ya tan nainy vou, sa tsue na ka to, \q1 “Tan nainy te kaa fiisen mi Nyo na vainy sikia ma taa Jiu, Anyo, Krais nai variri marom Anyi Gov, ana Nyo nai koomei rou kooma iny fafaatouf Manyi, ma fatsiitsii Manyi ri na vainy sikia ma taa Jiu.” \rq (Vadou 18.41) \rq* \m \v 10 Ana mes a karan koman Vegiau Ten Gov te tsue kan iny e Moses, sa tsue na ka, \q1 “Ami kan a vainy sikia ma taa Jiu nai mamagat mirom fiisen mirom vainy ten Gov, ito na taa Jiu.” \rq (Faun 32.43) \rq* \m \v 11 Ana mes a karan koman Vegiau Ten Gov te tsue kan iny a ka to ayei, \q1 “Amin vainy faavot, vainy sikia ma taa Jiu, te toobing rom tsumi ma variri a Tsunaun. Eye, te toobing non tana fo gum iny vainy tana fo pan vavis ma tsue Tsunia, ‘Mam fafaatouf rom a asanga Manyi.’” \rq (Vadou 117.1) \rq* \m \v 12 Ana mes a karan koman Vegiau Ten Gov te pokei faamuan iny e Aisaia na kuigin ten Gov muan, tsue bus iny a ka to tana tou naa me ten Krais tana monaagits tovei, \q1 “A isen nai ruak ising minon tana tsubnaain ten Jesi, a taman e Devit a aatouf, ai Gov te kat Ya ma tagaa ot iny Ya na vainy sikia ma taa Jiu. \q1 Ai tan kat to aya, a vainy sikia ma taa Jiu nai naano anaanos ror Ya ma kat of rari Ya na foka na fo rof to te tsue iny Ya te kat non Ya tana taa Jiu.” \rq (Aisaia 11.10) \rq* \m \v 13 Ai tovei nyo faakats rou ten Gov, te fakifon iny non a tou naano anaanos, ma kat of mami na vainy sikia ma taa Jiu ta ka, nyo te rangats Ya, ma via tsitapuu men kat iny mamagat naa tsumi, Ya te faan iny a aaverof tsumi, tana faason tsumi Tsunia. Tan kat to aya, mi onot rom ma parits me tan Aaven Taabos, ma naano anaanos fatatabin patsukanem ami fiisen me na paparaa tsian ten Gov, te kat non a foka na fo rof tsumi tan nainy vou. \p \v 14 Fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, nyo fakats faparits maromi tana ka to, nyo nat rou mi natiny kat fatatabiny rom kat rof tana vainy, tana saa Gov faakouts bus mami sam natiny rom fo faatsuts ten Krais, ai tan kat to ayei, mi onot rom ma faatsuts isiseiny mes tsumi tana tou kaakaa tsumi mi te kat fapaparei e Gov tana fo kat tsumi. \v 15 Sana nyo ongoor rou ma kirkir of mamin noun tovei, to tsonyo gim rou ma famuiny ta ka te tsue tsuk minon fo kat ten Gov, tana saa nyo komainy fatsuiny pis rou fakats tsumi tana foka tsun to ayei. Nyo ongoor to ma kirkir of mami tana saa tana koma ree'un ten Gov, Ayei pisan vatuanyo ma kat a binun Tsunia, \v 16 faarei, varonyo na tsoiny binun ten Krais Jisas ma faakouts anyo ri na vainy sikia ma taa Jiu. Mi natem, te faarei tsuiny kainy non a tsoiny kat kat faakor to te faan faavot iny non yan nainy tsuan tana binun ma faakouts ir ya na vainy ma fafaatouf ari Gov, to tsonyo faan iny a tsivou ma favaanan iny anyon Vurungan Rof ten Gov nane Krais tan vainy sikia ma taa Jiu. Sa faarei tsuiny kainy non a tsoiny katkat faakor te nom non marei sensen faarei non fo fifaan tana vainy ana ya te kat a faakor matan e Gov, jesan kan, nyo faakouts ir a vainy sikia ma taa Jiu ma faason ari ten Krais. Tana sanaan to ayei, ri faarei to na fifaan te fakei anyo matan e Gov, ai Gov paparaa fiisok mito na fifaan te kat fi non to, ai Gov fasito faman ratuari tana sanaan te jiats fi mi Yan Aaven Taabos sa kaa koma rari. \p \v 17 To sana nyo kaa miroun a ka te tenoor iny ronyo, tana saa anyo tap fiisen bus me krais to tsonyo binun rou ten Gov, ana binun tsonyo, ayei na kifon a paparaa tsonyo, \v 18 tana saa, kainon to ten Krais Ayei na isen to te kat a fo mamatsiny ka faavot tana binun ten Gov, nyo ongoor rou, to tsonyo komainy pokei faruak kainy rou a foka to te jiats fi vanyo Ya ma kat a binun Tsunia. Tan kat to ayei, a vainy sikia ma taa Jiu na kinai manaats to Gov, tan nainy te favaanan anyo tsuri, ai tan nainy kan to aya, Krais faan vanyo na parits a reits ma kat anyo na foka iny faatok reits. \v 19 Tovei, Gov faparits vanyo ma kat a foka to tana parits tan Aaven Taabos, te gim ror a vainy ma kat. Ai to te jiats fi vanaa nyo Ya, nyo taan vavis a fo pan tanik tana ngats fan tsian Jerusalem ai tana fo pan vavis, sa nyo nai onot kan vanaa tana gum fan iny Iririkum. Ai nyo fakap to tan favaanan iny Vurungan Rof nane Krais tana fo mamatsiny pan na aya. \p \v 20 Ai tovei kan a sanaan te kat ronyo na binun ten Krais, ito te gim fi non ta isen ta mes ma naa, a nai favaanan iny ton Vurungan Rof nane Krais, tana fo ngats fan vavis, nyo tanaf rou ma naa unya aya, tana saa te faarei tsuiny non a mes to te gim non ma fatsuiny a numaa tsuan patsu na poon nana numaa to te fatsuiny bus a mesmes to muan. To tsonyo tsugainy naa rou, nyo te fagovet pis naa tana binun ten Krais to te tanik faamuainy bus a mesmes a mes to ayei muan. \v 21 A sikia, nyo tanaf patsukan varou tan naa unya tana fo pan tabuiny natiny ror e Krais, faarei non a ka te kirkir iny e Aisaia na kuigin ten Gov muan koman Vegiau Tsunia. E Aisaia te tsue na ka, \q1 “Kainon ito na sikia vaarik ta mes ma naa tsuri muan a tsue of ton a vainy to Tsunia, ri nongoiny ror Ya ana ri te natiny Ya, Ayei e sei. \q1 Ai tovei kan tana vainy to te gima nongoiny vaanan nan Ya muan, ri nai arasan iny ror ya tovei roman.” \rq (Aisaia 52.15) \rq* \m \v 22 Ayei na kifon a ka to te kat tap vanyo tsonyo gima nak mami tana ngats fan tsian iny Roum, tana saa nyo kaa me na binun a kinai fiisok tana fo mes a fo pan vavis. \p \v 23 Sai tovei roman, a sikia pis ta fo pan vavis nei ma gima nongoiny arin Vurungan Rof ten Gov nane Krais, ana nyo pon to ma nai nak mami, tana saa, anyo komainy fiisok ma naa me a nak matuami tan fo mamatsiny ingainy te naa en. \v 24 Nyo paparaa fiisok rou to te nak fi ronyo mi, vou nyo te kakoun ma naa fi tana gum fan iny Sipein. Tan nainy te naa fi naa ronyo tsumi tana ngats fan tsian iny Roum, nyo kaakaa tsom evarou fiisen mamiromi tan ta fo mes ta fo mar nainy. Ana mes a ka, nyo koman maromi ma faakouts vanyo tan ta painy moni tan nainy te naus osing varonyo mi, nyo te naa tana gum fan iny Sipein, kainon to te gim fi ronyo ma nai kaakaa ovei fiisen mamimi ana ra te kaa iny paparaa faavot ma fakap anyon koman tsonyo. \p \v 25 Sai tovei, nyo naa faamuan tsom rou tana ngats fan tsian iny Jerusalem ma govets naa nyo ta painy moni faarei non a fifaan ma faakouts anyo na vainy fafaaman ten Gov na aya. \v 26 tana saa mes a fo vainy fafaaman ten Krais te kaa ror tana ngats fan tsian iny Jerusalem, u aaruts fifiiring, to sana rin gum iny vainy fafaaman faavot to te kaa ror tana gum fan iny Masedonia ai unya kan tana gum fan iny Akaia, koma tagtag miton kat iny faan iny naan mes fo painy moni tsuar, ai tovei, fifaan painy moni tsuri kakoun en sa anaanos non ta mes ma govets naa ya unya aya. \v 27 Eye, u man, ari patsukaner komainy faakouts ror vainy fafaaman tana taa Jiu iton aaruts fifiiring, sai tovei ri kaa miror a tavan tan Vurungan Rof nane Krais te poo fi me tan vainy fafaaman tana taa Jiu. Nyo tsue rou a ka to tana saa a taa Jiun fafaaman faakouts bus ir vainy sikia ma taa Jiun fafaaman ito tan favaanan of rarin Vurungan Rof nane Krais. Sai tovei aya, na binun tsuri ma faakouts rari rin a taa Jiun fafaaman ito tan faan iny naa painy moni to ayei, te nonom rori tana taa Jiun fafaaman ma foiny ari ta fo kainy ainy, kainy faakouts rari. \v 28 Te tatafas fakap fi ronyo na painy moni to ayei tana ngats fan tsian iny Jerusalem ai te fakap ronyo na binun, nyo nak tsom maromi tana ngats fan tsian iny Roum, nyo te see naanaa fi naa tana gum fan iny Sipein. \v 29 Ana nyo nat faman rou te ruak ronyo naa tsumi, nyo komainy kat faparits fiisok maromi to te siisio of varonyo mi tana fo mamatsiny sanaan na fo saavits ten Krais te faakouts fi rara Ya faavot. \p \v 30 Sai tovei, fuainy vamuinyasiny fafaaman tsonyo, nyo sing faparits maromi ma faakats of vanyo, tana asangan a Tsunaun tsura Jisas Krais, ai tan Aaven Taabos to te fatap faavots rarora tan mangiir vainy fafaaman faavot. Nyo komainy maromi ma tap faavot me ra te faduem ir a vainy to te koma suar iny ror Vurungan Rof nane Krais. \v 31 Faakats yam, am rangats to Gov, ma bei ot vanyo Ya tana vainy vavaajets te kaa ror tana gum fan iny Judia, tana ngats fan tsian iny Jerusalem, ito na vainy to te faan iny a tounor tan Vurungan Rof nane Krais, to sana ri pon ror ma kat fatafisuan vanyo. Rangats kainy Yam ma kat fapaparei Ya na vainy fafaaman te kaa ror tana ngats fan tsian iny Jerusalem, tana saa nyo govets mirou a painy moni faarei non a fifaan tsuri. \v 32 Tan kat to aya, nainy te ruak faarof ronyo, nyo te nak mami, fiisen me na mamagat tsian, ito te koman fi non e Gov ma ruak ya, nyo te kakoun ma nak faarof mami fiisen men a mamagat, ai tan kat to aya, ara faavot kat ror a mesmes tsura ma reits fatabin mi ya. \p \v 33 Nyo faakats rou ten Gov te kifon iny non na aaverof ma kaa fiisen mamimi faavot. Man Ovei. \c 16 \s1 Pol Faan Iny Naan Tsue Paparaa Tsunia Tan Fuainy Vaatau Tsunia \p \v 1 Sai tovei, nyo sing maromi ma makok faarof e Fibi tan nainy te ruak minon ya naa. Ayei faason ten Krais faarei tsuiny kainy rarora, ana ayei na muiny binun a rof Tsunia fapoopoan nar vainy fafaaman ten Krais te kaakaa ror tana ngats fan iny Senkeriia. \v 2 Nainy te ruak minon ya naa, nyo komainy maromi ma fafasung faarof ya faarei non a isen tsumi to te pisainy bus e Krais Jisas a Tsunaun tsura. Makok faarof yam te toobing non tsurin vainy fafaaman ten Krais ma makok faarof ir a mesapan tsuar. Nyo sing kainy maromi ma faakouts ya tan ta saf ta binun ei naa to te komainy fi non ya tu fifaakouts na tsumi, tana saa ayei tsivon te makok faarof bus ir vainy a kinai, fifiisen kan vaminyo. \p \v 3 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo naa tsumi Prisila me Akuila, a tsoiny tsumanyi. Ri natiny fatap fatatabin fiisen vamironyo tana binun ten Jisas Krais. \v 4 Eye, ari te saup fatabiny a toto navanyo, kainon ito te pon ma atsun fapin fi vanyo rin vainy vavaajets to. To tsonyo tsue faarof rou tsuri tan fafaakouts vanyo. Sana sikia ma nyo tsun tsivou to te tsue faarof rou, a sikia, a fo gum iny vainy fafaaman ten Krais te kaa ror fapoopoan nar vainy sikia ma taa Jiu tsue faarof kan naa ror to te fafaakouts fi vanyon muiny mataa to ari. \v 5 Nyo faan iny men nainy rof tana gum iny vainy fafaaman to te vivangura faavot ror koman a numaa tsuri, ri te faatouf e Gov. \p Nyo faan kan iny men nainy rof tana vaatau faman tsonyo e Epenitus. Ayei na vaamuan nana mes tana gum fan iny Esia, to te faamainy e Krais te saup fatabiny ya tan aveto tsunia, voun ya ana mesapan tsuri kan to te vovou iny kat to ayei. \p \v 6 Nyo faan kan iny men nainy rof unya ten Meri, te binun faparits fiisok ma fafaakouts mami. \p \v 7 Nyo faan kan iny men nainy rof ten Adironaikas me Junia. Ari na taa Jiu faarei tsuiny kainy varonyo, ari sof naa tan kotskots fiisen vaminyo. Ana vainy nat faarof rarori, ana ri famaari rarori faarei ror amaraav tana Tsunaun, ana rin vaamuan nar vainy fafaaman tabuiny faarei ronyo na mes a fafaaman ten Krais. \p \v 8 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Ampiriatas a vaatau tsonyo faman. Amam faavot te fasito iny rom a Tsunaun. \p \v 9 Nyo faan iny men nainy rof unya ten Ubanas. Ayei bibinun fiisen vamironyo tana binun ten Krais. Ana nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo ten Stakis, a vaatau faman kan tsonyo. \p \v 10 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Aperes. Ayei inainy fanatnat bus iny a tou saraa kamits of e Krais, ana ayei faason faparits to Tsunia, tan kat to aya ara natiny towa tsunia na mes a fafaaman to te vovovou faman iny e Krais. \p Nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo tan fo vainy fafaaman to te kaakaa ror tana numaa ten Arisoburus. \p \v 11 Nyo faan iny men nainy rof ten Herodion, ayei na tsoiny Jiu faarei varonyo. \p Nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo tan vainy fafaaman tana Tsunaun to te kaakaa ror tana numaa ten Nasisas \p \v 12 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Taraifina me Taraifosa. Ari na ina fuan a muiny fafaaman to, ri kat a binun a rof ma faakouts ari na Tsunaun tsura tana binun Tsunia. \p Nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo ten Pesis a muiny vaatau faman tsonyo, ayei kan a muiny binun tana Tsunaun tsura tana binun Tsunia. \p \v 13 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Rufas. Ami natiny rom ya, ayei na isen a mes to te vovovou iny a Tsunaun ana binun tsunia na rof, rof fafisfis iny non a fokinai. Ana nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo ten tsinan ya, ayei makok faarof tsun vanyo faarei varonyo na guei tsoiny tsunia fatoobing. \p \v 14 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Asingiritas, me Feregon ai Hemis me Patrobas, ai Hemas, ai to kan tsurin mes fuainy vainy fafaaman fakap to te vivangura faavot ror fiisen ramirori ri, ri te fafaatouf e Gov. \p \v 15 Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Firorogas me natsun ya Julia. Nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo ten Nerias me fafinen ya. \p Nyo faan iny men nainy rof tsonyo ten Olimpas, ana nyo faan kan iny men nainy rof tsonyo tan vainy taabos, u fasito ten Krais to te vivangura fatatabin faavot ror fiisen ramirori. \p \v 16 Tan nainy te vaaguam faavot romi, nagat niman yam fifiisen men isiseiny mes tana sanaan to te faatok iny non kat iny fimamangiir fiisen men mangiir ten Krais. \p An fo viir gum iny vainy fafaaman to, te kaakaa ror tana pan tovei te faan kan iny men nainy rof tsuri tsumi. \s1 Fafakap Nan Tsue Faparits \p \v 17 Vamuinyasiny fafaaman tsonyo, a fafakap nana ka tovei te komainy tsue ronyo, mi natem, te kaa miror fuainy tsoiny fafaatsuts gamgam to te kibei vavis ror mes panainy vainy fafaaman, ri te takibaa osing a gum tsian nar vainy fafaaman, to te gim ror ma senviir men fakats tana mesmes, ri kat ir a vainy ma takopis osing arin fifaatsuts ten Krais te nom ari. Eye, nyo komainy maromi ma fataanis osing ir fuainy tsoiny fafaatsuts gamgam to ari, \v 18 tana saa a vainy to te fafaatsuts iny ror ka to, rin sikia ma vainy binun faman tana Tsunaun tsura e Krais. Sana ri bibinun of tsuiny ror a tsivor, pon iny ror ma nom tsuiny ta ka tsivor. Ana ri samodek babainy tsun ror ma famaman mamiri, tana sanaan to ayei, ri faatsuts iny ror gam tsuar tana vainy, ito te gim rori ma natiny fakats tana mesapan tsurin tsoiny fifaatsuts gamgam to, te pon fi rori nei ma ras fuainy osing rari na sanaan ten Krais. \v 19 To tsumi na fokinai faavot nongon bus mami te manaats famainy rom a sanaan ten Krais. Ai tovei nyo paparaa mirou kat tsumi. Sa kainon ito te manaats fi mi na fo sanaan ten Krais, nyo komainy maromi ma fakats faarof mi te natiny a ka na rof te kat romi. Sai nyo komainy maromi ma fataanis osing kat iring to ayei, to te faruak non a iring. \p \v 20 Gov kifon iny non a aaverof nai rurei veesau non a parits ten Satan sa faarei non Ayei pitaa fusfus iny non ya fain a mou mami. Nyo faakats of rou a koma ree'un tana Tsunaun tsura Jisas Krais ma kaa fiisen mamimi. \p \v 21 Timoti te bibinun fifiisen vamironyo tana binun ten Krais, faan kan iny men nainy rof tsunia tsumi, jesan kan ten Lusias me Jeison ai Sosipata, arin taa Jiu faarei tsuiny kainy varonyo, ri faan kan iny men nainy rof tsuri tsumi. \p \v 22 Anyo, Tetias, a tsoiny kikikir ten Pol, kirkir noun tovei, nyo faan kan iny men nainy rof tana Tsunaun tsonyo naa tsumi. \p \v 23 Gaias, ayei na mes to te fafasung faarof mamam koman a numaa tsunia, faan kan iny men nainy rof tsunia tsumi. A gum nar vainy fafaaman kan te vivangura faavot ror, ri te fafaatouf koman a numaa tsunia. \p Erastas, ayei na mes to te tatagaa ot iny non a painy moni tana ngats fan iny Korin, faan kan iny men nainy rof tsunia tsumi. \p Kuatas, ayei kan a isen a tsoiny fafaaman tsura faan kan iny men nainy rof tsunia naa tsumi. \p \v 24 Nyo faakats of rou a koma ree'un tana Tsunaun tsura Jisas Krais, ma kaa fiisen mamimi faavot. Man ovei. \p \v 25 Ai tovei, ara ma vamarits Ya, tana saa Ayei te faparits a aave mami to tsumi reits mirom tan vovou iny fo sanaan ten Krais. A ka tovei te tsue of ronyo na vainy tan nainy te favaanan iny ronyon Vurungan Rof nane Krais. Nyo tsue of rarori na ka te kat bus e Krais sa faakouts rara. Gov gima pokei faruak vegiaun takop nane Krais to ayei tan fuainy aatai iny muan, a sikia. \v 26 Sai tovei Ayei pokei faruak ya tsonyo ana nyo faakouts rou a vainy ma arasan iny arin vegiau to ayei, tsonyo tsue of rarori na ka te kirkir iny fuainy kuigin koman Vegiau Ten Gov, sa pokei me na tou naa me ten Jisas Krais. Eye, Gov, Ayei na kaa fasuu, ana Ayei tsun to Ayei te jiats vanyo ma favaanan iny vaanan tovei, ma nai faamainy arin vainy sikia ma taa Jiun, Vurungan Rof nane Krais tovei, tana fo pan vavis, ri te manaats ya. \p \v 27 Gov, Ayei na isen tsun Tsivon a nat fiisok, sa toobing non tsura ma faan iny naan kat iny vamarits unya Tsunia, roman, ai tan mamatsiny nainy, tana saa Ayei kat of bus rara fo mamatsiny ka to, ten Jisas Krais. Man Ovei.