\id JHN NT2195 Saposa - J W Gareits 11-11-00 \h JON \toc1 Vurungan Rof Nane Jisas Krais Te Kirkir Iny E Jon \toc2 Jon \toc3 Jn \mt1 JON \mt2 Vurungan Rof Nane Jisas Krais Te Kirkir Iny E Jon \imt1 Tsue Famumua \ip Gonom safunuu na ingainy vou na mat ten Jisas, Jon kirkir Vurungan Rof nane Krais. Jon ayei na isen tsurin matisian ten Jisas ana ayei kirkir to na foka te tagei ya matan fatoobing ana foka te nongoiny fatoobing kainy ya. Ayei kirkir sa fa'arasan ir tsoiny min moun tana monaagits faavot tovei ma natiny ari Jisas er faason to Tsunia na Guei Tsoiny ten Gov. Tan kat to aya ari nai nom ror a toto na suu. Ayei tsokanei busen tan nainy te kirkir yan buk to. Ayei kirkir kainy fopis kots noun to te kaa minon a asangan ya an buk to te koo rori Vegiau Tapokaa. \c 1 \s1 Jisas Ayein Vegiau Ten Gov \p \v 1 Tabuiny tapogaar non a monaagits to, a isen te koo rin Vegiau te kaa busen, Ayei kaa fiisen mito Gov, ana Ayei kan, a Gov. \v 2 A isen te koo rin Vegiau te kaa kaa fiisen me Gov tanik me tan tatanik. \v 3 Gov ana isen te koo rin Vegiau te fapogaar a fo mamatsiny ka, ana sikia ta isen ta ka te fapogaar e Gov tan tatanik, ma pet iny a isen to te koo rin Vegiau. \v 4 A isen te koo rin Vegiau te fakifon iny non a toto faman, ana toto to ayei na arasan tan vainy ma nat faarof iny ari na man. \v 5 A arasan te biainy a uurup, ana uurup gim to ma onot ma famote oiny ya. \p \v 6 Gov jiats naa na tsoiny favaanan Tsuan, a mes te koo ri Jon. \v 7 Ayei te naa me ma tsue of ir ya na vainy, tan vegiau nan a arasan. Tan kat to aya, ari onot ror ma nongoiny vegiau tsunia er faaman to. \v 8 Ayei patsukanen na gima arasan, ayei te naa me ma pokei iny ya na arasan. \v 9 Ana arasan to ayei a arasan famanman ovei, ana arasan to te naa of minon a monaagits to, ma biainy ya na arasan tana vainy ma inainy fanatnat iny ari, Gov. \p \v 10 Ana isen te koo rin Vegiau te kaa en tana monaagits to. Ai Gov fapogaar to na monaagits to, i Tsunia tsun, sana vainy tana monaagits to, gim to ma inainy fanatnat iny Ya. \v 11 Ayei te naa me tana gum fan Tsuan fatoobing, sana vainy Tsunia fatoobing gima faarof iny Ya. \v 12 Sana mesapan tsuri faarof iny Ya, ri faaman to Tsunia, to sana Ayei faan rarin gumgum ma faarei arin guei ten Gov. \v 13 Ana ri gima agiir ma faarei mi rin guei ten Gov tan kat tan puputaa tovei, ge ari gima agiir vovou iny koman tan puainy mes, ge mangiir iny fakats tan tamar min tsinar, a sikia, ri agiir me ten Gov. \p \v 14 A isen te koo rin Vegiau te ruak iny mes me, via minon a man ana koma ree'un, sa kaa en fapoopoan narara. Mam tagein siinaiv Tsunia, siinaiv to aya te nom mi Ya, tana saa, Ayei na isen a Guei Tsoiny ten Gov fatoobing. \p \v 15 Jon a tsoiny fapeenan te pokei faruak Ya. Ya kuu fatsian to sa tsue, “A isen a mes to ayei te tsue tsuk iny anyo, to te tsue fi nyo, ‘Ayei to te naa minon vou vanyo, Ayei karap fafis varonyo, tana saa, Ayei te kaa busen muan tabuiny agiir ronyo.’” \p \v 16 Ayei te faparits rara faavot, Ya faan fatatabin ratuara na fo parits a sikia ta fafakap nan te tapogaar ising me tana koma ree'un Tsunia to aya. \v 17 Fo Faun ten Gov te poo me ten Moses, sana man ana koma ree'un to aya te poo me ten Jisas Krais. \v 18 A sikia ta isen ta mes ma tagei e Gov. A Isen tsun, to te faarei non ne Gov, ana Ayei kaa non panaan e Taman, ana Ya pokei faruak Towa. \s1 Tou Favaanan Ten Jon A Tsoiny Fapeenan \r (Mt 3.1-12; Mk 1.7-8; Lk 3.15-17) \p \v 19 Fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu, te kaakaa tana ngats fan tsian iny Jerusalem, to te jiats ra naa na tee tsoiny faakor ana tee tsoiny faakor tana vun ten Livai ten Jon ma rangats ari ya, “Anyi na saf a mes ei na?” \v 20 Jon gima baainy ma biny rari, ana ya vegiau fa'arasan of ratuari. U vegiau to te pokei ya tsuri, “Anyo na gima Krais a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy.” \p \v 21 “Ana nyi na saf a mes ei na?” rangat fi ri. “Anyi koraa ya na mes te faarei rom e Ilaija na kuigin iny muan to te tsun fatabin em?” “A sikia ma nyo,” biny fi rari Jon. \p “Anyi koraa ya na mes te faarei rom e Moses a kuigin to te anaanos romam?” rangat fi ri. “A sikia,” biny fi rari ya. \p \v 22 Ana ri rangats towa, “Tsue of mamimam, anyi sei? Amam komainy rom tu tsue fatabin mam te tsue of rari to te jiat mamimam nei tsumanyi, e sei pas te koo rom anyi na tsivom ee?” \v 23 Jon biny ratuari, sa tsue na ka, \q1 “Anyo na isen te vegiau fabaasuan mirou koman a pan a uur, ‘Vatsvats of a Tsunaun kat tsuam ma faarei ya na sanaan iny naa me Tsunia!’” \rq (Aisaia 40.3) \rq* \m (E Aisaia na kuigin te pokein vegiau to muan.) \p \v 24-25 Taa Farasi, (a gum tana taa Jiu te vovou faarof ror Faun te kirkir e Moses fiisen men kat tan tsuvurari), ri jiats ramen vainy gogovet vegiau, ser rangats e Jon, “Te gim fi rom anyi ma faarei na Krais, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy, ge Ilaija na kuigin, ge na mes a kuigin to te anaanos romam, kat fei sanyi kat rom a binun iny fapeenan ei?” \p \v 26 Jon biny ratuari, “Anyo fapeenan iny rou a aurom, sana isen te kaa en fapoopoan a mami ana mi tabuiny ma natiny Ya. \v 27 Ayei te naa minon vou vanyo, te karap fafis varonyo, nyo gima onot faarof ma puruur a patom nan suu Tsunia.” \p \v 28 Fo mamatsiny ka to te ruak tana ngats fan iny Betani, pan te roruak minon a nuaf tana aurom iny Jodan tana pan te fapeenainy e Jon a vainy. \s1 Jisas A Tsunei Siip Ten Gov \p \v 29 Tan mes nainy Jon tagei e Jisas te tataan me tsunia, sa tsue na ka, “A Tsunei Siip ten Gov tovei te nom ravainy non aveto tana vainy tana monaagits to! \v 30 Ayei koraa na mes to te pokei faruak anyo to tsonyo tsue, ‘A mes te naa minon vou vanyo to, Ayei karap fafis varonyo tana saa Ayei te kaa busen muan tabuiny agiir ronyo.’ \v 31 Anyo gima natiny Ya, sana nyo naa me ma fapeenan iny anyo na aurom ma natiny a taa Isrel a Mes tovei, to te naa minon Ya!” \p \v 32 U vegiau te pokei iny e Jon sa faan iny ya to: “Anyo tagein Aaven Taabos te of me Gormirmir faarei na kurume sa kaa Tsunia. \v 33 Nyo kan gima natiny Ya, san e Gov te jiat vaminyo ma fapeenan iny a aurom, te tsue fi Gov tsonyo muan sa tsue na ka, ‘Anyi tagei nats rom Aaven Taabos of minon a kaa to Tsunia, Ayei koraa na mes to aya te fapeenan iny non Aaven Taabos.’ \v 34 Anyo tagei to na ka to te ruak, ana nyo tsue of maromi, Ayei na Guei Tsoiny ten Gov,” tsue fi Jon. \s1 Jisas Te Vaamuan Iny Nom Ir Matisian Tsuan \p \v 35 Tan mes nainy Jon a Tsoiny Fapeenan kaa pis to na aya fiisen rame na ina fuan a matisian tsunia, \v 36 te tagei ya Jisas te tataan me, ya tsue to na ka, “To Ayei na Tsunei Siip ten Gov!” \p \v 37 Ri na ina fuan a matisian nongoiny towa te tsue ya na ka to, ri naa fi erato ten Jisas. \v 38 Jisas takopis, Ya tagei ratuari te vovou iny Ya, Ya rangat to, “A saa te komainy romi na?” Ri biny Towa, “Fei te kaa rom Anyi ei, Rabai?” (Man nan vegiau to, Tsoiny Fifaatsuts.) \v 39 “Taami yam am tagaa to,” te biny fi rari Ya. (A fats a kilok tana touraf.) Ana ri naa fiisen mi Towa ri tagei to na pan te kaakaa non Ya, ri kaa fiisen mi Ya, sa onots a ananerof. \p \v 40 E Anduru, a famuinyasiny ten Saimon Pita, ayei na isen tsuri na ina fuan te nongon te tsue fi Jon ana ya vovou iny to Jisas. \v 41 Voun a tou kaakaa tsunia fiisen me Jisas, sen tsun ai Anduru tainytainy to famuinyasiny tsuan e Saimon ana ya tsue to na ka, “Amam te sab bus a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy, mes to aya amam a taa Jiu koo rom Ya na Mesaia.” (A taa Grik te koo ror Ya, na Krais.) \v 42 Ana Ya mei naa to Saimon unya ten Jisas. \p Jisas tagei towa ana Ya tsue to, “Anyi Saimon, a guei tsoiny ten Jon. Asanga manyi nai koo rori Sifas.” (Faarei tsuiny non e Pita, man nan vegiau to, a fats.) \s1 Jisas Fikoo Filip Me Nataniel \p \v 43 Tan mes nainy Jisas pon to ma naa fi tana gum fan iny Galili. Ya sab to Filip ana Ya tsue to tsunia, “Taame vovou you!” \v 44 (Filip a mes tana ngats fan iny Betsaida, a ngats fan to ayei te natiny kaakaa ror e Anduru me Pita.) \v 45 Filip sab e Nataniel ana ya tsue of towa, “Amam te sab bus a isen to te kirkir iny e Moses muan tan Buk tana Faun, ai tsuri kan a fo kuigin te kirkir iny Ya. Ayei e Jisas a mes tana ngats fan iny Nasaret ana Ayei a guei tsoiny ten Josep.” \p \v 46 “Te kaa kan minon ta ka ta mamarof te tapogaar ising minon tana ngats fan babainy tsun iny Nasaret?” rangat fi Nataniel. Filip biny towa, “Taame, nyi te tagaa.” \p \v 47 Te tagei e Jisas e Nataniel te naa me Tsunia, ana Ya tsue to tsunia, “A tsoiny Isrel fatoobing tovei, a sikia ta painy gam tapokaa minon tsunia!” \p \v 48 Nataniel rangats Towa, “Kat fei sanyi nat Vanyo ei?” Jisas biny towa, “Nyo tagei manyi te kaakaa fain nus tabuiny fikoo marom anyi Filip.” \p \v 49 “Tsoiny Fifaatsuts,” biny finy Ya Nataniel, “Anyi na Guei Tsoiny ten Gov faman! Ana Nyi kan a Aatouf tana taa Isrel!” \p \v 50 Jisas tsue to na ka, “Fiisia nyi faaman tana saa Anyo tsue of manyi te kaakaa fi nyi fain nus? Nyi nai tagei nats rom a fo mamatsiny kan karap fis nats non a foka to!” \p \v 51 Ana Ya tsue to tsuri, “Nyo tsue faman of maromi, ami nai tagei nats rom a Gormirmir tapue non an fuainy morena ten Gov paas fi naa ror jias ai ri te of kan me nei petoo Tsonyo, Tsonyo na Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me.” \c 2 \s1 Fanging Tana Ngats Fan Iny Kena \p \v 1 Voun fuan nainy te kaa me na fanging tana ngats fan iny Kena tana gum fan iny Galili. Tsinan Jisas kaa kanen na aya, \v 2 ai Jisas an matisian Tsunia nom kainy ton vebus tana fanging ser naa. \v 3 Te kap seerep bus nan wain tsinan Jisas tsue of Towa, “U wain te kap osing bus ir a fokinai.” \p \v 4 “Anyi ma tsue of vaare you ta ka ma kat Anyo, tsinau,” biny fi ya Jisas. “U nainy Tsonyo tabuiny naa minon.” \p \v 5 Tsinan Jisas tsue of ton tsoiny binun, “Kat yam a ka te tsue of maromi Ya.” \p \v 6 Te kaa me na aunom a kepaa fats nan a aurom te kaa siruu, ka iny gagarus puan ma taabos mi ri matan e Gov, isisen narari onots non a tangau a galan gen fopis safunuu na galan. \p \v 7 Jisas tsue to tan tsoiny binun, “Itsuf favei yam kepaa fats to tana aurom.” Ri itsuf ser favei taptap ovei rari. \v 8 Ana Ya tsue of ratuari, “Jio, kasuiny sanyi yam ta aurom am govets naa towa tana mes te tagaa ot iny non guainy tana fanging.” Ri govets naa towa tsunia, \v 9 ana ya jiu tanaf to na aurom sa faarein wain. Ya gim to ma nat fei te poo fi men wain to aya ei. (Sana tsoiny binun to te kasuiny a aurom nat iny a ka to), tan kat to aya, ya fikoo to na tsoiny fanging, \v 10 ya tsue of towa, “Tan kat tana mes a vainy te faan famumei ror wain saavits ovei, ai voun ya te jiu fakap a fokinai, ri te faan iny wain babainy. Sana nyi fakei patsukainy wain saavits fiisok ovei, onot non tovei!” \p \v 11 Jisas vaamuan iny kat a ka iny faatok to na karap, tana ngats fan iny Kena tana gum fan iny Galili, ana Ya pokei ton siinaiv reits Tsuan, an matisian Tsunia faamainy Towa. \p \v 12 Voun a ka to, Jisas me tsinan Ya an fuainy famuinyasiny Tsunia ana rin matisian naa fi to tana ngats fan iny Kapeniam, ana ri kaa erato na aya tan fo mar nainy. \s1 Jisas Sof Fi Naa Tana Saape \r (Mt 21.12-13; Mk 11.15-17; Lk 19.45-46) \p \v 13 Te sisiruu bus men nainy Guainy tana taa Jiu iny Fakats Fatabin nainy te faakouts rari e Gov ser naus osing me na gum fan iny Ijip, ai Jisas naa fi enato tana ngats fan tsian iny Jerusalem. \v 14 Ya sof naa to gagon tana aunon nana saape, Ya sab rato na vainy te fafiifoiny iny a fo marei sensen, siip, an marei u baanus, kainy kat faakor tana saape, ana ri kan vainy papangis moni te gumgum panaan fo taran tsuar. \v 15 Ya kat to na wip tana fo aafon, ana Ya jiaats vavagen ra ton fo marei sensen faavot jiarasan iton fuainy siip an bulumakau tana saape, Ya kof ton taran tan vainy papangis moni ana Ya piat vavis iny ton fo takep moni tsuri, \v 16 ana Ya tsue of rato na vainy te fafiifoiny iny marei u baanus, “Fatafuts ir yam nei! Kat vaare yam a numaa ten Tamanyo ma faarei ya na numaa iny tuan!” \p \v 17 Matisian Tsunia fakats fatabiny Vegiau Ten Gov te kirkir en muan te tsue na ka, \q1 “Fo mamatsiny parits, fakats ana toto tsonyo tana numaa Tsumanyi, Gov, faarei non guaf kurun to koma vanyo.” \rq (Vadou 69.9) \rq* \p \v 18 Rin tsoiny mumua tana taa Jiu fatanai Towa ser rangats Ya, “Saf ta ka iny faatok ei na te faatok iny rom Anyi tsumam, tan gumgum Tsumanyi ma kat a foka to te poo fi me ten Gov na?” \p \v 19 Jisas biny ratuari, “Rurei ravainy yam a saape ten Gov tovei, Nyo te nai fatsuiny fatabiny ya tan fopis nainy.” \v 20 Ana rin tsoiny mumua tana taa Jiu rangats Towa, “Fiisia, Anyi onot rom a fatsuiny fatabiny a saape tan fopis nainy? Te onots ovein fats safunuu ana aunom a ingainy tan fatsuiny a saape tovei!” \p \v 21 Sana saape to te tsue tsuk iny e Jisas, ito na puan Ya. \v 22 Ai vou na tou tsun fatabin Tsunia tana mat, matisian Tsunia fakats fatabiny ton vegiau te kat Ya, ana ri faamainy to na painy vegiau tan Vegiau Ten Gov, an vegiau te tsue iny e Jisas. \s1 Jisas Nat Faamuan Ir A Vainy \p \v 23 Tan nainy te kaa Jisas tana ngats fan tsian iny Jerusalem tan Guainy tan Nainy Fakats Fatabin ana fokinai faamainy Towa, Tsunia na Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy to te tagei finy ari Ya te kat a foka iny faatok reits te kat Ya. \v 24 Sen Jisas gima faason tsuri, tana saa Ayei nat faarof bus iny kat tana vainy faavot. \v 25 Jisas nat faamuainy bus ir vainy, an vegiau tan mes vainy te gim non ma faakouts Ya, tana saa Ayei nat faamuan bus iny a ka to koma rari. \c 3 \s1 Jisas AI Nikodimas \p \v 1 Te kaa me na mes te koo ri Nikodimas a tsoiny mumua tana taa Jiu, ana ayei kan a isen tsuri na taa Farasi. \v 2 Ayei te naa ten Jisas tana isen a voiny sa tsue Tsunia, “Tsoiny Fifaatsuts, amam nat rom, Anyi na isen a tsoiny fifaatsuts te jiats me Gov. Sikia ta isen ta mes te onot non ma kat a binun a reits iny faatok te katkat Anyi, onot non te kaa fiisen minon Ya Gov, ana Ya te faakouts Ya tan kat a foka to.” \p \v 3 Jisas biny towa, “Nyo tsue faman of marom anyi, sikia ta isen ta mes te onot non ma sof a Waan e Gov, onot non te agiir fatabin pis non ya.” \p \v 4 “Kat fi non ta mes tsian ai te nai agiir fatabin pis ei?” rangat fi Nikodimas, “Ge ayei te onot non ma sof pem iny agiir ten tsinan ya te agiir tan fafuan nan nainy?” \v 5 Jisas biny towa, “Nyo tsue faman of marom anyi, a sikia ta isen ta mes te onot non ma sof a Waan e Gov, onot non te agiir fiisen minon ya na aurom an Aaven Taabos. \v 6 Puainy mes te faagiir non puainy mes, san Aaven Taabos te faagiir non a toto na foun tan aaven. \v 7 Koma karian vaare Tsonyo te tsue of manyi, ami ma agiir pis tan Aaven Taabos. \v 8 A ainysat te taf minon tana pan te komainy taf fi naa non ya, ana nyi te nongoiny vuu nan ya, sana nyi gim rom ma natiny a pan te poo minon ya, ge te naa fi naa non ya, jesan te kat fi ror a fokinai te agiir miror Aaven Taabos” \p \v 9 “Fei te ruak fi non a ka to aya ei?” rangat fi Nikodimas. \p \v 10 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Anyi na tsoiny fifaatsuts a reits tana taa Isrel, ana nyi gim rom ma natiny a foka to? \v 11 Nyo tsue faman of marom anyi, amam vegiau iny rom a ka te natiny romam, ana mam vegiau iny rom a ka te tagei romam, sana sikia ta isen tsumi ma faarof iny a foka te vegiau romam. \v 12 Ami te vaa'ets Vanyo to te tsue of im yam tana foka tana monaagits to, ana mi nai vaa'ets kan Vatuanyo, te tsue of fi marom yam a foka iny Gormirmir. \v 13 A sikia ta isen ta mes ma naa fi Gormirmir ana ya te of fatabin me a tsue of matuami, sana Guei Tsoiny tsun te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me te of fi me Gormirmir, to sa tsue non tsumi. \p \v 14 “To te govets fapaas finy e Moses a koraa te kat ari tan ayan muan, ya fagageits towa tan nau tana pan a uur, jesan kan te kat fi nats non a Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me, govet fapaas rori a nai gageits to, \v 15 tan kat to aya, ere sei tsun te faaman ror Tsunia ee, nai kaa miror a toto na suu, \v 16 tana saa Gov mangiir fiisok a vainy tana monaagits to, ana Ya faan iny to na isen tsun a Guei Tsoiny Tsuan, tan kat to aya ere sei tsun te faaman ror Tsunia ee, gim ror ma nai nom a mat a suu, sana ri kaa bus me na toto na suu. \v 17 Gov gima jiats me na Guei Tsoiny Tsuan tana vainy tana monaagits to, ma faarei Ya na tsoiny vaatsuk ma pokei rari Ya, er nom to na fasaraa tan mat a suu, a sikia, sai te faarei non a Tsoiny Fiisaup tana vainy tana monaagits to. \p \v 18 “E sei tsun te faamainy non a Guei Tsoiny ten Gov ee, sikia non ma nom a fasaraa tan mat a suu, ai sei tsun te gim non ma faaman ee, fasaraa tsunia te tapokaa busen, ana fasaraa tsunia to nai kaa enanon tana mat a suu, tana saa ayei gima faamainy a isen tsun a Guei Tsoiny ten Gov. \v 19 A fasaraa ten Gov te kat fi non nei, a arasan ana man nan e Gov te of osing me naa Gormirmir, sa naa ename tana vainy tana monaagits to, sana vainy mangiir fiisok a uurup ri biak ravainy to na arasan, tana saa ari te mauts fiisok kat tana ngi'arapaar. \v 20 Sei te kat non a fo kat ngi'arapaar ee te tsugei non a arasan ana ya te gima naa me tana arasan, tana saa ayei te tsugainy non fo kat ngi'arapaar tsuan ma tapokaa fa'arasan. \v 21 San e sei te kat non kat man ee naa minon tana arasan, tan kat to aya a arasan te nai tapokaa non ana fo binun te katkat non ya, nai faatok iny non a ka ayei te manaats non e Gov.” \s1 Jon A Tsoiny Fapeenan Te Tsue Tsuk Iny E Jisas \p \v 22 Voun a ka to, Jisas an matisian Tsunia naa fi erato tana gum fan iny Judia. Ya kaa fiisen ramituari na aya tan fo mar nainy ana Ya fapeenainy kainy to na mes a vainy. \v 23 Jon kan fapeenainy ir a vainy tana ngats fan iny Ainon, sikia kan ma veevian osing a ngats fan iny Salim, tana saa a aurom a kinai te kaa na aya. Vainy te naa tsunia ana ya fapeenainy ratuari. \v 24 (Jon tabuiny ma naa tana numaa iny kotskots.) \p \v 25 Mesapan nar matisian ten Jon tanik iny fa'ararat mito na isen a tsoiny Jiu, tan kat iny fataabos a mes tan fafaatouf tana taa Jiu. \v 26 Ana ri naa fi to ten Jon ri tsue to tsunia, “Tsoiny Fifaatsuts, anyi natiny rom a mes te kaakaa fiisen mi nyi tan mes panainy aurom iny Jodan, ito na mes te tsue tsuk anyi? Eye, Ayei fapeenainy rarora vainy, ana fokinai suur fi naa ror Tsunia!” \p \v 27 Jon biny ratuari, sa tsue na ka, “Gov kaa non Gormirmir te faan bus iny a binun to tan isiseiny mes. \v 28 Ami to ari te tagaa fanatnat em to sanyo tsue fi rou nei, ‘Anyo na gim ma Guei Tsoiny te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup anyo tana vainy a sikia, san e Gov te jiats famumuei vaminyo muan ma mumua iny minyo Ya.’ \v 29 A tsoiny fanging ayei na mes te fanging naa non tana muiny fanging to, ana vaatau tana tsoiny fanging to te anaanos non ya te vanongon ana ya te paparaa te nongoiny fi non ya na ngue na tsoiny fanging to. U paparaa tsian te kaa mi ronyo to tana saa a vainy te nongon, ri vovou iny Towa. \v 30 Ayei ma kaa men asangan karap ana nyo ma kaa vaare me tu asangan.” \s1 Tsunia To Te Poo Fi Me Gormirmir \p \v 31 Ai Tsunia to te poo fi me Gormirmir te karap fafis pis iny non a fokinai faavot. Ai tsunia to te poo me tan puputaa te fasito iny non a foka tan puputaa ana ayei te vegiau tsuk iny a foka tan puputaa. Ai Tsunia to te poo fi me Gormirmir te karap fafis iny non a fo mamatsiny ka. \v 32 Ayei te vegiau tsuk iny non a ka te tagei Ya ana ka te nongoiny Ya Gormirmir, sana sikia ta mes ma faarof iny vegiau Tsunia, a tee vainy tsun to ari te faarof iny Ya ri faamainy ton vegiau Tsunia. \v 33 E sei to aya te faarof iny Ya ana ya faamainy ton vegiau Tsunia ee, te pokei minon e Gov, Ayei na man. \v 34 Ai Tsunia to te jiats me Gov, te vegiau tsuk iny non vegiau ten Gov, tana saa Gov te fainy faavots Yan Aaven Taabos, ana sikia ma panpan. \v 35 E Tamarara Gov mangiir fiisok a Guei Tsoiny Tsunia ana Ya fainy Towa na fo mamatsiny parits reits niman Ya. \v 36 E sei te faamainy non a Guei Tsoiny ee te kaa bus me na toto na suu, ai sei te tsugei non a Guei Tsoiny ee te gim non ma nom on a toto na suu, sana koma seeve ten Gov nai kaa enanon tsunia a sikia ta fafakap nan. \c 4 \s1 Jisas Vegiau Fiisen Me Na Muiny Samaria \p \v 1 Taa Farasi nongon te nonom finy e Jisas matisian kinai ana Ya fapeenan kanen, ana Ya kat sabuts fafisfis pis iny e Jon. \v 2 (U matisian Tsunia tsun to ari te fapeenainy ir a vainy, ai Jisas, a sikia, Ayei gima peenainy ta isen ta mes.) \v 3 Te nongoiny fakap bus e Jisas vegiau to, Ya naus osing to na gum fan iny Judia ana Ya tabin fatabin enato tana gum fan iny Galili, \v 4 unya sanaan Ya naa fi naa to tana gum fan iny Samaria. \p \v 5 Ya naa mito tana gum fan iny Samaria tana ngats fan te koo rori Saika, a sikia ma veevian osing peto te faan iny e Jekop tana guei tsoiny tsunia Josep. \v 6 A gaguur aurom ten Jekop te kaakaa na aya, ai Jisas nag enato sanaan, Ya gum to panan a gaguur aurom. Te faarei non a gagoiny nuaf. \p \v 7 A muiny Samaria naa mito a tou itsuf aurom, ai Jisas rangat towa, “Faan You ta aurom ma jiu Nyo.” \v 8 (Matisian Tsunia naa er tana ngats fan a tou foiny ta kainy ainy ana Ayei kaa Tsivon en.) \p \v 9 Ana muiny Samaria biny Towa, “Anyi na tsoiny Jiu ana nyo na muiny Samaria. Saa te rangat of rom Anyi ma fajiu im na?” (Taa Jiu gim ror ma sovaar mamam a taa Samaria.) \v 10 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Te nat fi rom anyi nei tana ka te faan iny non e Gov, ai to kan, ten sei te rangat marom anyi ma fajiu ya na aurom ee, nyi te rangats Ya, Ayei faan marom anyi na aurom te kifon iny non na toto.” \p \v 11 “Mes tsian,” te tsue fi na moun to, “Anyi na sikia ta ka iny kasun aurom ana aurom to na gaguur fiisok. Fei te nom rom Anyi na aurom te kifon iny non a toto ei? \v 12 Anyi te karap fafis iny rom e tsuvumamam e Jekop? Fiisia, ito na mes te faan mamam a gaguur aurom to, sa mam jiu tsun rom tsunia, ana ri kan fuainy guei tsoiny tsunia an fuainy marein sensen tsunia.” \p \v 13 Jisas biny towa, sa tsue na ka, “E sei te jiu non tana aurom to ee nai iinyu pis enanon. \v 14 Sen sei te jiu non tana aurom te faan iny Ronyo ee, te gim non ma iinyu on pis nats. A aurom nai faan iny nats Ronyo nai faarei nats non a kookue koman ya to te kifon iny non a toto, ana ya te fainy ya na toto na suu.” \p \v 15 “Mes Tsian,” te tsue fi na moun to, “faan you a aurom to aya! Ma nai iinyu on pis vaare nyo, ge ma naa on pis vaare minyo nei a tou itsuf.” \p \v 16 “Kuar tsue of me natsiom,” te tsue fi Jisas tsunia, “am tabin fatabin mito.” \p \v 17 “Anyo na sikia ta tsoiny,” te tsue fi na moun to. Jisas biny towa sa tsue na ka, “Te toobing non te tsue fi rom anyi, anyi na sikia ta tsoiny. \v 18 Nyi fanging bus a ina ngim a tsoiny, ana mes to te kaa mirom anyi a sikia ma tsoiny tsumanyi. Anyi tsue faman of Vanyo.” \p \v 19 “Anyo nat you Anyi na kuigin, mes tsian,” te tsue fi na moun to. \v 20 “Fuainy tsuvumamam iny Samaria fafaatouf ror e Gov tana tobeer to, kat pas fei sa mi na taa Jiu tsue na ka ei, i Jerusalem tsun ayei na pan ma fafaatouf ara Gov.” \p \v 21 Jisas tsue to tsunia, “Faaman You, moun, tan nainy te naa minon, vainy a kinai gim ror ma fafaatouf e Tamanyo tana tobeer to, ge unya Jerusalem. \v 22 Ami na taa Samaria gim rom a natiny e sei te fafaatouf romi ee, amam a taa Jiu natiny rom e sei natiny fafaatouf romam ee, tana saa Ayei te saup fatabin ir a vainy to te poo fi me tana taa Jiu. \v 23 San nainy te naa minon, ai tovei ruak busen, an tan nainy to aya vainy fafaatouf faman faatouf ror e Tamanyo tan aaven ai tan kat man. Arin vainy fafaatouf to aya, e Tamanyo komainy rarori ma fafaatouf Ya. \v 24 Gov, Ayein Aaven, ai tsuri na vainy to te fafaatouf ror Ya, ma fafaatouf Ya tan aaven ai tan fo kat man.” \p \v 25 Ana moun tsue to Tsunia, “Anyo nat you, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy koo rori Krais, te naa minon. Nainy te naa minon Ya, Ayei nai pokei of rarora na fo mamatsiny ka.” \v 26 Jisas biny towa sa tsue, “Anyo tsun tovei te vevegiau fiisen mamirom anyi, Anyo na Krais.” \p \v 27 Tan ar nainy to aya matisian ten Jisas tabin fatabin mito, ana ri karian fiisok tsun rato te sab finy ari Jisas te vegiau fiisen minon a moun. Sana sikia ta isen tsuri ma vegiau fiisen me na moun to, “A saa te komainy rom anyi na?” ge rangats e Jisas, “A saa te vevegiau fiisen of mirom Anyi na moun to na?” \p \v 28 Ana moun to naus osing to na kepaa aurom tsuan, ana ya tabin fatabin en naa to tana ngats fan, ya tsue to tana vainy na aya, \v 29 “Taami yam am tagaa to tana mes te gima tatagei vaarik ara muan ana Ya tsue of kan vatuanyo na fo mamatsiny kat te katkat anyo muan. Fiisia, ai toroman Ya na Krais, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy?” \v 30 Ana ri naus osing to na ngats fan ri naa fi to ten Jisas. \p \v 31 Ai tan nainy te naus osing a moun to Jisas an matisian rangats Towa, “Tsoiny Fifaatsuts, ainy tsom ta kainy ainy!” \v 32 Sana Ya biny rari, “Nyo kaa mirou na kainy ainy iny ainy gim romi ma natiny.” \p \v 33 An matisian tanik iny fararangat patsukan rato fapoopoan narari, “Fiisia, kaa minon ta vainy te mei of mi Ya ta kainy ainy?” \v 34 Jisas tsue to tsuri, “Kainy ainy Tsonyo, ito tan manaats mangiir Tsunia to te jiats Vaminyo, ana binun te faan iny Ya Tsonyo ma kap faarof. Ayei na binun te faarei non a kainy ainy te viits iny Ronyo. \v 35 Ami natiny reev rom mi te tsue na ka, ‘A mes a fats a iifaa te kaakaa non an nainy bus iny agio!’ Nyo tsue of maromi, tagaa faarof yam te naa miror a vainy unya, ri faarei ror kainy ainy te matsua en, kakoun os to ma agio ravaa! \v 36 A mes te agio non mei minon a vainy ma faamainy Vanyo ri, nai kaa miror a toto na suu, ayei nai nom non a foiny tsuan. Ai sei na mes te reev non vegiau Tsonyo koma rari ee, ana mes to te agio of Varonyo nai paparaa faavot raror, \v 37 te faarei non u vegiau tovei, ‘A isen a mes te reev non, ana mesmes te agio.’ An u vegiau tovei man ovei, \v 38 tana saa, mesmes te reev vegiau Tsonyo tana komar a vainy, ana Nyo jiats ma naa mi ma mei ramiri ma faaman ari Tsonyo. Tan kat to aya ami te agio rom of Vanyo, sana mi nai nom rom a tafan tsuam, tana binun tana mes mes kanen.” \p \v 39 Ana taa Samaria na kinai tana ngats fan naa to aya faaman to ten Jisas tana saa a moun te tsue na ka, “Ayei te tsue of vanyo na fo mamatsiny ka te katkat anyo muan.” \v 40 Te nai tagei mi ri Ya tana gaguur aurom, ri rangats Towa ma kaa fiisen mi ri Ya fan tsuar, ana Ya kaa enato onots fuan nainy. \v 41 Ana fokinai faaman to tana saa tan vegiau tsun Tsunia, \v 42 ana ri tsue to tana moun, “Amam faaman os to tana saa, sikia ma tan vegiau te kat anyi sana mam patsukanem te nongoiny fatoobing Ya, ana mam nat fi rom tovei, Ayei na Krais faman a Tsoiny Fiisaup tana vainy tana monaagits to.” \s1 Jisas Tsipaar A Guei Tsoiny Tana Tsoiny Mumua Tana Gamaman \p \v 43 Voun fuan nainy te kaakaa Ya na aya. Jisas naus osing to na fan sa naa fi en tana gum fan Tsuan fatoobing unya Galili. \v 44 Ai Jisas tsue patsukan to, “A kuigin te gim rori ma fatsiitsii faarof tana gum fan Tsunia fatoobing.” \v 45 Te ruak mi Ya tana gum fan iny Galili ana vainy koma paparaa mi Towa, tana saa ari te naa fi tan Guainy iny Fakats Fatabin unya tana ngats fan tsian iny Jerusalem ana ri tagei ton fo mamatsiny ka te kat Ya tan nainy tan guainy. \p \v 46 Ai Jisas naa fatabin fi enato tana ngats fan iny Kena tana gum fan iny Galili tana pan te kopis Ya na aurom sa faarein wain. Te kaa men a tsoiny mumua tana gamaman na aya, a guei tsoiny tsunia na soon iny faadis kaakaa kanen na aya tana ngats fan iny Kapeniam. \v 47 Te nongoiny ya Jisas te naus osing fi mi ya na gum fan iny Judia sa naa fi en tana gum fan iny Galili, ya naa fi nato Tsunia sa rangats Ya ma naa fi Ya tana ngats fan iny Kapeniam ma tsipaar Ya na guei tsoiny tsunia, a soon iny faadis ana matauts. \v 48 Jisas tsue to tsunia, “A sikia ta isen tsumi te faaman non onot non te tagei finy romin kan karap ana fo binun saar iny faatok.” \p \v 49 “Mes tsian,” biny finy ya na tsoiny mumua tana gamaman, “Taame ma naa ra tabuiny mat non a guei tsonyo.” \v 50 Jisas tsue to tsunia, “Kua, guei tsoiny tsumanyi nai toto enanon.” Ana mes to faamainy ton vegiau ten Jisas sa naa en. \v 51 Te taataan naa ya sanaan ana tsoiny binun tsunia tainytainy towa fiisen men vaanan to, “A guei tsoiny tsumanyi te toto en!” \p \v 52 Ya rangats ratuari saf nainy ei na te toto na guei tsoiny tsunia ana ri tsue to, “Naanaf tana isen a kilok tana touraf ana fisikii to naus osing towa.” \v 53 Ana tetee fakats fatabiny to na ka to tan ar nainy to aya te tsue of finy ya Jisas, “A guei tsoiny tsuam nai toto enanon.” Ana ayei ana fokinai faavot numaa tsunia faaman to ten Jisas. \p \v 54 Ayein fafuan nana binun a karap iny faatok reits ten Gov te kat e Jisas tana gum fan iny Galili to te naus osing fi mi Ya na gum fan iny Judia. \c 5 \s1 Jisas Tsipaar A Mes Tana Aurom Kepak Iny Betesda \p \v 1 Voun a foka to, Jisas naa fi enato tana ngats fan tsian iny Jerusalem tan guainy nan fafaatouf tana taa Jiu. \v 2 Unya gagon Jerusalem, panan matainy sobaa tana aunon to te bau faafis a Jerusalem koo rorin Matainy Sobaa tan Siip, a aurom kepak kaa minon a ngim a tovaar te faafis ror ya tan faa Hiburu koo rori Betesda. \v 3 Ana gum iny vainy faadis sosoon tsun ror tan saparoon nan tovaar rin vainy mata kio, mour a tavenek, an pengong. [Ari anaanos ror a aurom kepak ma vasaguat ya, \v 4 tana saa a morena tana Tsunaun natiny guats non a aurom kepak tan nainy te ruak minon ya. Te guats non ya ana mes a faadis to te tsiak faamuan naa gagon nana kepak nai toto nanon tana faadis te kaa minon ya.] \v 5 A mes a faadis te kaa na aya sa onots tonuafunuu ana jian a ingainy. \v 6 Jisas tagei towa te soon non ana ya natiny towa na faadis tan nainy viviakoo, ana Ya tsue to tsunia, “Fiisia, anyi komainy toto rom?” \p \v 7 Ana mes a faadis to biny Towa, “Mes tsian, anyo na sikia ta mes ma nai fasiuf vanyo ya gagon nana kepak te vasaguat fi non ya, te kat iny siuf ronyo gagon mes vainy siuf faamuan buser.” \p \v 8 Jisas tsue to tsunia, “Tsun, nom nenengan tsuam nyi te taan.” \v 9 Sen tsun ana mes to rof enato, ana ya govets ton nenengan tsuan sa taan en. A ka to te ruak tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu. \v 10 An tsoiny mumua tana taa Jiu tsue to tana mes to te rof fatabin, “U Nainy Fafaatouf to, Faun te kirkir iny e Moses tsura te gim non ma famanat manyi ma govets nenengan tsuam tan Nainy Fafaatouf.” \p \v 11 Ana ya biny ratuari sa tsue na ka, “A mes to te tsipaar vanyo te tsue of vanyo ma ‘Govets nenengan tsonyo, nyo te taan.’” \p \v 12 Ri rangats towa, “E sei na mes to ayei te tsue of manyi ma govets nenengan tsuam nyi te taan ee?” \p \v 13 Sana mes to te rof fatabin gima natiny e sei na mes fatoobing to aya ee, tana saa a vainy a kinai fiisok te vaaguam na aya ai Jisas naus osing ratuari sa naa en. \p \v 14 Vou, ai Jisas sab towa tana saape, Ya tsue to tsunia, “Nongon rom, anyi rof fatabin em, nyi ma fakap ovei bus a fo kat iny aveto tsuam kat non sana iring tsian fiisok ruak manyi.” \p \v 15 Ana mes naa bus naa to sa tsue of ir fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu, “A mes to ayei te tsipaar vanyo, Ayei koraa e Jisas.” \v 16 Tan kat to aya ri tanik iny fapatang to Jisas, tana saa Ayei te kat kat iny tsipaar tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu. \v 17 Jisas biny ratuari sa tsue, “E Tamanyo binun fiisok non tana binun Tsuan tan mamatsiny nainy, ana Nyo kan ma bibinun fi kan you jesan.” \p \v 18 U vegiau to te kat faseeve fiisok ir fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu, ri vusvus faparits iny towa ma atsuiny famat ari Ya, sikia ma to te ngats fi Ya na Faun te kirkir iny e Moses tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu tsun, sana Ayei te tsue na ka e Gov te faarei non e Taman Ya fatoobing, tan kat to aya, Ayei kat a Tsivon sa faarei Ayei senviir minon e Gov. \s1 A Tou Tsunaun Ten Jisas \p \v 19 Ai Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “Nyo tsue faman of maromi, a Guei Tsoiny gim non ma kat ta isen ta ka tan mangiir Tsunia patsukanen, Ayei kat tsuiny non kat te tagei non Ya ten Taman te natiny kat non ya, tana saa, a fo kat te natiny katkat non a Taman, a Guei Tsoiny kan katkat kainy non ya. \v 20 Tan kat to aya a Taman mangiir fiisok non a Guei Tsoiny ana Ya te faatok Ya na fo mamatsiny ka te natiny katkat non Ya. Ayei nai faatok non Ya na fo mes a foka te karap fafisfis pis iny non a foka to te nai katkat non Ya, ana mi te nai mata karian fiisok emanats. \v 21 To kan a Taman fatoto non vainy mat, ri te toto fatabin er, jesan kan, a Guei Tsoiny fatoto non ere sei tan mangiir Tsunia tsun, ee. \v 22 Ai Taman kan gim non ma kat vaatsuk ten sei na mes ee. Ayei faan fakap bus iny kat iny vaatsuk to tana Guei Tsoiny Tsuan, \v 23 to ma nai fatsiitsii faavots a fokinai a Guei Tsoiny, jesan kan ma kat fi kan ari ten Taman. E sei na mes te gim non ma fatsiitsii na Guei Tsoiny ee, gim kainy non ma fatsiitsii na Taman to te jiats mi Ya. \p \v 24 “Nyo tsue faman of maromi, e sei te nongoiny non vegiau Tsonyo ee, ya te manaats ya ana ayei te faamainy Ya to te jiats Vaminyo kaa bus me na toto na suu, ai te gima nai pokei ya, ai te nom a fasaraa nana mat a suu, sana ayei aruwas osing bus a mat a suu ana ayei kaa bus me na toto na suu. \v 25 Nyo tsue faman of maromi, nainy te naa minon, an nainy te ruak busen to, te nongoiny fi ror vainy to te faarei raror vainy mat tan aaven, nai nongoiny rora ngue na Guei Tsoiny ten Gov, ai tsuri to te nongon ana ri te faamainy ya nai toto ror. \v 26 Ai to kan ten Tamanyo Ayei na kifon a toto tan aaven, jesan, Ayei kat a Guei Tsoiny Tsuan sa faarei na kifon a toto kan tan aaven. \v 27 Ana Ayei faan iny ton gumgum tan kat vaatsuk tana Guei Tsoiny, tana saa, Ayei na Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me. \p \v 28 “Koma karian vaare yam tana ka to tana saa, nainy te naa minon ana fo vainy mat tan katskats te nai nongoiny rora nguen Ya, \v 29 ana ri te tafuts osing men kats tsuar, ai to tsuri te kat fo binun a fo rof nai tsun fatabin ror ri te toto ovei er, ai to tsuri te kat, kat iny ngi'arapaar nai tsun fatabin ror, ai te nai pokei rari ma nom a fasaraa nana mat a suu.” \s1 A Tou Tsue Pokei Iny E Jisas \p \v 30 “Nyo patsukan you gima onot ma kat ta isen ta ka, Nyo kat rou kat iny faaron tsun te tsue of Varonyo Gov, an kat iny faaron te kat Ronyon toobing ovei, tana saa, Anyo gim rou ma tanaf ma kat Anyon kat tan mangiir Tsonyo, san tan mangiir Tsunia to sa jiats Vaminyo. \p \v 31 “Te tsue pokaa iny Ronyo na Tsivou, Anyo sei ana fo binun te kat Ronyo, a sikia ta mes te faarof iny non ya a faarei to na man. \v 32 Sen Tamanyo to te pokei Vanyo, ana Nyo nat you tana ka te tsue pokei iny Ya Tsonyon man ovei. \v 33 Ami te jiats ra naa na vainy tsumi ten Jon a Tsoiny Fapeenan ma nongoiny arin vegiau tsunia, ana ayei tsutsun of Vatuanyo sa tsue pokaa iny a mana Vanyo. \v 34 Nyo tsugei rou vegiau tan ta mes ma pokei faruak Vanyo, Anyo sei, sana Nyo tsue tsuk iny rou e Jon, ma faamainy ami Nyo ma saup fatabin Anyo mi tana mat a suu. \v 35 Jon faarei kurun, kurun sa baraar, ana mi mangiir towa tan ar nainy sam paparaa men kurun tsunia. \v 36 Sana Nyo kaa mirou a foka te tsutsun of Varonyo te karap fafis iny non vegiau to te pokei iny e Jon, ito na fo binun te katkat Anyo, na fo binun te faan iny e Tamanyo ma kat Anyo, to te tsutsun of Varonyo, ana fo binun te pokei faruak irari te faatok iny non e Tamanyo te jiats Vaminyo. \v 37 Ai Tamanyo to te jiats Vaminyo te tsutsun of Ronyo tsue pokaa kan Varonyo. Ami gim rom ma nongoiny a nguen Ya ge tagei kainy a matan Ya, \v 38 ana mi gim to ma nom vegiau Tsunia to koma mami tana saa ami te gima faamainy Ya to te jiats fi Vaminyo Ya. \v 39 Mi tsue tsuk kifon vegiau tan Vegiau Ten Gov tana saa ami te pon ma nom a toto na suu tsunia. An fo vegiau tan Vegiau Ten Gov to, tsue pokei Varonyo! \v 40 Sana mi gima fakats ma naa me am faamainy Vatuanyo ma faan im yam a toto na suu. \p \v 41 “Nyo tsugainy rou ta mes ma fakarap Vanyo. \v 42 Sana Nyo nat maromi ami na sikia tu mangiir ten Gov tana fo koma mami. \v 43 Anyo te mei me na parits ten Tamanyo, sana mi tsugei Vanyo, ai to ten sei na mes te mei minon a parits tsuan ee mi te faarof ya. \v 44 Ami gim on rom ma faaman, tana saa ami komainy rom a vainy ma fakarap mami, sana mi gim rom ma siiva of a tou karap te poo fi minon tana isen tsun a Gov. \v 45 Sana mi ma pon fi vaare nei Nyo pokei iny a fo iring tsumi matan ne Tamanyo. A sikia, a mes te pokei maromi to, e Moses ito na mes te pon fi romi nei ayei faakouts maromi ma naa fi Gormirmir. \v 46 Tabuiny faaman famainy ami Moses, ami tabuiny faamainy Vanyo, tana saa Moses kirkir tsuk Vanyo. Sana mi gim to ma faamainy e Moses, jesan mi gim kan ma faamainy Vanyo. \v 47 Ai to te gim fi romi ma faamainy a ka te kirkir iny e Moses, kat pas fi romi ei, mi te faamainy vegiau te tsue iny Ronyo?” \c 6 \s1 Jisas Fa'ainy Ir Ngim A Tapan \r (Mt 14.13-21; Mk 6.30-44; Lk 9.10-17) \p \v 1 Voun a ka to, Jisas tabin fatabin nato tan mes panan nana naaman koo rori Galili (ge koo kainy rori na Naaman iny Taiberias). \v 2 Ana vainy a kinai vovou iny Towa, tana saa ari tagein fo binun iny faatok Tsunian reits tan tsipaar vainy faadis. \v 3 Jisas taan fapaas naa to tana painy tet ana Ya vaagum fiisen miton fuainy matisian Tsunia. \v 4 U nainy Guainy tana taa Jiu iny Fakats Fatabiny te sisiruu ename. \v 5 Jisas tagaa vavis ana Ya tagei raton vainy a kinai fiisok te naa fi miror Tsunia, ana Ya tsue to ten Filip, “Fei te foiny rora ta kainy ainy ta onot ma fa'ainy ara na vainy a kinai to ari ei?” \v 6 (Ayei te vegiau iny a ka to ma tanaf Ya na faaman ten Filip, sana Ayei nat faamuan bus iny a ka te nai kat non Ya.) \p \v 7 Filip biny Towa, “Te nai karap fafis toromainy non fuan a natus a kina tan foiny fo koinykoiny to, tsuri na fokinai komainy ainy ror mormor tana kainy ainy.” \p \v 8 Ana mesmes a matisian Tsunia, Anduru, ayei na famuinyasiny ten Saimon Pita tsue to, \v 9 “A isen a guei tsoiny tovei kaa minon a ngim ma koinykoiny ana fuan a jian. Sana saf a rof narari matar a fokinai vainy faavot to na?” \p \v 10 Jisas tsue to tsuri, “Tsue of ir yam a vainy ma gum ari petoo.” (Te kaa me na aufing a kinai na aya.) Ana vainy a kinai gum to, kaa me na ngim a tapan mes tsun moun an guei sikia ma as faavot. \v 11 Jisas nom to na koinykoiny, Ya faarof iny naa towa ten Gov ana Ya faan iny ton koinykoiny tan matisian Tsunia ser tatafas rari na vainy te gumgum na aya. Ana Ya kat fi kanen nato jesan tana fuan a jian, ana ri viits rato tan mangiir tsuri. \v 12 Te viits guas ari, Ya tsue to tan matisian Tsunia, “Fag yam a fo ainy osing to, kat raravainy vaare yam fo ainy osing to.” \v 13 Ana ri fag faavots ratuari, ana ri fau favei to na safunuu ana fuan a koverok nan ainy osing tana ngim a koinykoiny te ainy a vainy. \p \v 14 Ana vainy a kinai na aya, tagei to na binun iny faatok reits to te kat e Jisas ri tsue to na ka, “Man ovei, Ayei na kuigin to aya, te pokei iny ari muan te naa minon tana monaagits to!” \v 15 Jisas nat faamuan bus rari na tou nom Ya, er sogsog Towa ma faarei Ya na Aatouf, ana Ya tabin fatabin pis nato tana painy tet Ayei patsukanen. \s1 Jisas Taan Patsun A Naaman \r (Mt 14.22-33; Mk 6.45-52) \p \v 16 Te touraf busen an matisian Tsunia of fi naa to tana naaman, \v 17 jias to tan puak, ser tanik iny sepuu faguas fi naa tan mes panaan nana naaman tana ngats fan iny Kapeniam. Te voiny busen, ai Jisas tabuiny ma naa fi tsuri. \v 18 A ainysat a parits te taf me an rau guats to na naaman. \v 19 Matisian sepuu sa onots toromainy a ngim ge na aunom a kilomita veevian ana ri tagei to Jisas taan non patsun a naaman, taan fasiruu minon tan puak ana ri oraav faavot ovei rato. \v 20 “Oraav vaare yam,” Jisas tsue of rari, “Anyo vaa ei aa!” \v 21 Ri komainy ma fajias e Jisas tan puak sen tsun an puak sung nato tana pan te naa ri. \s1 A Vainy A Kinai Te Sainy Vavis E Jisas \p \v 22 Tan mes nainy an tagin to te daup tan mes panaan nana naaman komainy to ma tagei e Jisas. Ri tagaa to te kaa farokot fin sen puak na aya. To sana ri nat fi rato nei Jisas gima jias tan puak fiisen ramen fuainy matisian Tsunia sana ri patsukaner. \v 23 Ana fo mes a fo puak poo fi me Tiberias sung mito panan a pan te guainy a vainy te ainy arin koinykoiny to te faarof iny a Tsunaun. \v 24 Te gima tagei finy a vainy a kinai e Jisas na aya fiisen ramen matisian Tsunia, ri jias to tana fo puak ana ri naa fi rato tana ngats fan iny Kapeniam a tou sainy Ya. \s1 Jisas Ayein Koinykoiny Te Kifon Iny Non A Toto Na Suu \p \v 25 Te sab finy a vainy e Jisas tan mes panaan nana naaman ri tsue to na ka, “Tsoiny Fifaatsuts farainy te naa mi Nyi nei?” \p \v 26 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “Nyo tsue faman of maromi, ami sainy Vanyo, sikia ma tana ka iny faatok reits te tagei ami, san tan koinykoiny te ainy ami sa mi viits guas im. \v 27 Anofe yam a kainy ainy te natiny kuav non ana mi te siiva of a kainy ainy a sikia ta fafakap nan, ito na toto na suu te faan iny Ronyo na Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me tsumi tana saa, Gov, a Taman te fainy Vanyo na parits poo fi me Gormirmir faatok maromi, Gov pisainy fatoobing Vanyo.” \p \v 28 Ana ri rangats Towa, “A saf a binun ma kat amam ma kat fapaparei amam e Gov na?” \p \v 29 Jisas biny ratuari, sa tsue na ka, “A binun to te mangiir non e Gov ami ma kat to, faaman yam tana isen tsun to te jiats me Gov.” \p \v 30 Ri biny Towa, “Saf a ka iny faatok na te nai kat pokei rom Anyi faatok maromam ten Gov te pisan Manyi ma faaman amam? A saa te kat rom Anyi na? \v 31 Fuainy tsuvumamam muan te ainy koinykoiny te koo rin Mana tana pan a uur te tsue fin Vegiau Ten Gov, \q1 ‘Ayei te faan iny men koinykoiny te poo fi me Gormirmir kainy ainy tsuri.’” \rq (Naus Osing 16.4) \rq* \p \v 32 Jisas tsue to, “Nyo tsue faman of maromi, ka te faan iny e Moses tsumin sikia ma koinykoiny te poo fi me Gormirmir, E Tamanyo tsun to te faan maromin koinykoiny faman poo fi minon Gormirmir. \v 33 Tan koinykoiny faman to te faan iny non e Gov tovei, Ayei to te of me poo fi me Gormirmir ana Ya faan rato na vainy tana monaagits to na toto na suu.” \p \v 34 “Tsunaun,” rangats fi ri Ya, “fafaan fatatabin mamimam koinykoiny to aya tan mamatsiny nainy.” \p \v 35 “Anyon koinykoiny te kifon iny non a toto.” Jisas tsue tsuri, “E sei to te naa minon ya te faaman Vanyo ee, gim non ma nai ves on nats, ai sei to te faaman non Tsonyo ee, gim non ma nai iinyu on nats. \v 36 Nyo tsue of maromi, ami tagei bus Vanyo sana mi gima faaman. \v 37 Ere sei tsun to te faan iny e Gov Tsonyo ee, naa miror Tsonyo. Nyo gim rou ma biak ravaa ir ere sei te naa miror Tsonyo ee, \v 38 tana saa, Nyo of me poo fi me Gormirmir ma kat Anyon mangiir Tsunia to te jiats Vaminyo, sikia ma tan mangiir Tsonyo tsun. \v 39 An mangiir Tsunia to te jiats Vaminyo tovei, ma makok faarof Anyo ere sei te faan iny e Gov Tsonyo ee, ma nun vaare ta isen, sana Nyo nai ras fatsun rarori tana mat tan nainy fafakap. \v 40 Mangiir ten Tamanyo tovei, tsuri tsun te suu iny ror a matar tana Guei Tsoiny ri te faamainy Ya, nai kaa miror a toto na suu, ana Nyo nai ras fatsun rarori tana mat tan nainy fafakap.” \p \v 41 Ana ri na taa Jiu tanik iny ngun'ngun iny Towa, tana saa Ayei te tsue na ka, “Anyon koinykoiny to te poo fi me Gormirmir.” \v 42 Ana ri tsue to, “A mes to aya Jisas a guei tsoiny ten Josep, Ayei koraa Ya? Amam natiny rom e taman Ya me tsinan Ya. Kat pas fei sa tsue na ka, Ayei te of fi me Gormirmir ei?” \p \v 43 Jisas biny ratuari, “Onot en ngun'ngun vaare yam fapoopoan namami tan vegiau te pokei Anyo. \v 44 A sikia ta isen ta mes te onot non ma naa Tsonyo onot non e Tamanyo to te jiat Vaminyo te ras fatap fi non ya, a naa mito Tsonyo, ana Nyo te nai ras fatsun ya tana mat tan fafakap nan nainy. \v 45 Fuainy kuigin te kirkir muan, ‘Gov nai faatsuts raror fo vainy faavot.’ Ere sei tsun te nongoiny ror e Tamanyo ana ri te nom a nat poo mi non Tsunia ee, naa miror Tsonyo. \v 46 A sikia ta isen ta mes te tagei a Taman, Ayei tsun Tsivon to te poo fi me ten Gov Ayei na mes te tagei e Taman. \p \v 47 “Nyo tsue faman of maromi, e sei tsun te faaman non ee, kaa minon a toto na suu. \v 48 Anyon koinykoiny te kifon iny non a toto na suu. \v 49 Fuainy tsuvumami te ainy koinykoiny te koo rin Mana tana pan a uur, sana ri mater. \v 50 San koinykoiny to te poo fi me Gormirmir te faan iny non a toto na suu ten sei na mes te ainy non ya ee gim non ma nai mat. \v 51 Anyon koinykoiny te kifon iny non a toto na suu to te poo fi me Gormirmir. Te ainy fi non a isen ta mes koinykoiny to, te nai toto ovei enanon. Koinykoiny te faan iny Ronyo to tsuri, a pua Vanyo, orovus of Anyo na vainy tana monaagits ma kaa mi ri na toto na suu.” \v 52 Ka to te tanik sa fatsuiny fapeepeits fapoopoan nara taa Jiu. “Fei te fa'ainy fi rora na mes a puan Ya ma ainy ara ei?” te rangat fi ri. \p \v 53 Jisas tsue to tsuri, “Nyo tsue faman of maromi te gim fi romi ma ainy a puan a Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me ana mi te jiun rafatsiny Tsunia ami gim rom ma kaa me na toto na suu. \v 54 E sei te ainy non a pua Vanyo ana ya te jiun rafatsiny Tsonyo ee kaa bus me na toto na suu, ana Nyo nai ras fatsun rou ya tana mat tan fafakap nan nainy. \v 55 To, pua Vanyo na kainy ainy faman ovei an rafatsiny na Vanyo, na kainy jiu faman ovei. \v 56 E sei te ainy non a pua Vanyo ana ya te jiun rafatsiny Tsonyo ee kaa non Tsonyo ana Nyo kaa rou tsunia. \v 57 E Taman, Ayei na kifon a toto to te jiat Vaminyo. Nyo toto kan rou, tana saa i Tsunia tsun, jesan kan ten sei na mes te ainy Varonyo ee nai toto enanon tana saa, i Tsonyo tsun. \v 58 Koinykoiny te poo fi me Gormirmir ito te sikia non ma faarein koinykoiny te ainy fuainy tsuvumami muan sana ri mater. E sei na mes te ainy non koinykoiny to aya ee, nai toto ovei enanon.” \v 59 Jisas te tsue iny a ka to te fafaatsuts fi Ya koman a numaa iny fafaatouf tana taa Jiu tana ngats fan iny Kapeniam. \s1 U Vegiau Nan A Toto Na Suu \p \v 60 An fo matisian Tsunian kinai nongoiny ton vegiau ri tsue to na ka, “U fifaatsuts tovein opaar fiisok, ana sikia ta isen ma onot tan faamainy ya.” \v 61 Tabuiny nom non Yan vegiau to, Jisas nat faamuan ir matisian Tsunia te ngun'ngun iny faatsuts to, ana Ya tsue to tsuri, “U faatsuts tovei te kat mami sam komainy faterof rom tan vovou Vanyo? \v 62 Ami pon iny rom a saa, to te tagei finy romi na Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me te tabin fatabin fi naa non Ya tana fan te poo fi mi Ya muan? \v 63 U Aaven Taabos tsun Tsivon to, Ayei kat fatoto non a mes aaven ya. Puainy mes a sikia ta parits iny kat fatoton aaven. Sai tovei, Nyo tsue faamuan of bus mami yam tan kat iny nom a toto faman tan aaven. \v 64 Sana mesapan tsumi gima faaman Vanyo.” (Jisas nat faamuan en tan tatanik ten sei te gim non ma faaman ee, ai sei te nai faan iny non Ya ma atsuiny ari Ya.) \v 65 Ana Ya tsue pis to na ka, “Ayei koraa na kifon a ka to sa Nyo tsue of mami na sikia ta isen ta mes te onot non ma naa me Tsonyo onot non te famanat fi non e Tamanyo ma naa mi ya.” \p \v 66 Tan kat to aya, ana fokinai to te vovovou iny Ya naus osing Towa ri tabin fatabin rato tan kat mangiir tsuar sana ri gima vovou pis iny naa Ya. \v 67 Ai Jisas tsue to tana ina safunuu ana ina fuan a matisian Tsunia, “Ami paas, ami komainy naus osing kan Varonyo?” \p \v 68 Saimon Pita biny Towa, “Tsunaun, fei te naa romam ei? Anyi kaa mirom vegiau te kifon iny non a toto na suu. \v 69 Tovei roman amam faaman ovei rom ana mam nat fi rom nei i Tsumanyi tsun Anyi na Isen a Taabos te poo fi me ten Gov.” \p \v 70 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “Anyo pisan bus mami na ina safunuu ana ina fuan sana isen fapoopoan namami na vinasaar!” \v 71 Ayei te vevegiau tsuk iny e Judas, a guei tsoiny ten Saimon Iskariot. Ai Judas, to na isen tsuri na ina fasafunuu ana ina fuan a matisian to te faan iny naa non Ya nima rari ma atsuiny ari Ya. \c 7 \s1 Jisas An Fuainy Famuinyasiny Tsuan Vavaajets \p \v 1 Voun a ka to, Jisas taan vavis naa to koman tana gum fan iny Galili, Ayei te baainy ma naa fi tana gum fan iny Judia, tana saa fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu te komainy ma atsuiny Ya. \v 2 U nainy Guainy tana taa Jiu tan Fatsuiny fo Tovaar Kandis ma kaa taataun tsom ari te sisiruu naa me, \v 3-4 an fuainy famuinyasiny ten Jisas tsue taring iny Towa, “Te komainy fapaas rom Anyi na Tsivom, naus osing a fan to kua tana gum fan iny Judia ma tagaan fuainy matisian Tsumanyi tana fo binun iny faatok te katkat rom Anyi. Fiisia, sikia ta isen ta mes te famuiny non kat te natiny katkat non ya ma tagaa na fokinai. Tan kat te katkat rom Anyi tanyir a monaagits to ma inainy fanatnat Manyi ri!” \v 5 (Sana sikia ta isen nar famuinyasiny Tsunia ma faamainy Ya.) \p \v 6 Jisas tsue to tsuri, “U nainy fatoobing Tsonyo te mataanis minon, ana fo nainy tsumi, mi kaa mirom nainy kinai iny vavis babainy te naa fi romi tan guainy. \v 7 A vainy tana monaagits mangiir maromi, ana ri te tsugei Vanyo, tana saa, Anyo tsue patsukan You tan kat tsurin iring ovei. \v 8 Ami ma naa fi tan guainy Nyo gim rou ma naa tsom, tana saa nainy fatoobing Tsonyo te mataanis minon.” \v 9 Ayei tsue na ka to, ana Ya kaa farokot en tana gum fan iny Galili. \s1 Jisas Naa Tan Guainy Tan Tovaar \p \v 10 Voun fuainy famuinyasiny Tsunia te naa fi naa ri tan guainy, Jisas naa kanen nato, ana Ayei gim to ma ising fi naa matar a fokinai, a sikia, Ayei ising fatakop en. \v 11 Fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu gima faterof tan sainy vavis e Jisas tan guainy. “Fei te kaa non a Mes to aya ei?” rangat fi ri. \p \v 12 U fasisiraan kinai te kat ari Tsunia komar a vainy a kinai. Mesapan tsuri na vainy tsue to, “Ayei na mes a rof fiisok,” ana mesapan tsuri tsue to na ka, “A sikia, Ayei fagaug non a vainy.” \v 13 Sana sikia ta isen tsuri ma tsue pokei Ya tana arasan, tana saa ari te oraav ir fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu. \p \v 14 Nainy guainy te onot en koman, ai Jisas naa fi naa to tana veevio nana saape ana Ya tanik iny faatsuts ratuari. \v 15 Rin fuainy tsoiny mumua tana Jiu koma karian fiisok rato ri tsue to na ka, “Fei te nom ising finy a mes to ayei a nat ei? Tsunia te gima nom a nat tana pan tan fafaatsuts.” \p \v 16 Jisas biny ratuari sa tsue, “U fifaatsuts te faatsuts iny Ronyon sikia ma faatsuts Tsonyo, san u faatsuts te poo fi me ten Gov to te jiats Vaminyo. \v 17 E sei na mes te komainy kat non mangiir ten Gov ee nai natiny ror fafaatsuts te faatsuts iny Ronyo to te poo fi me ten Gov ge te nai vegiau kan iny Ronyo na parits Tsonyo. \v 18 A mes te pokei iny non a tsivon te komainy tsuiny non ma nom a vamarits tana tsivon. Sana ayei to te komainy non ma nom vamarits tana isen to te jiats mi ya, ayei na man ana sikia ta gam ma kaa tsunia. \v 19 Moses faan mamin Faun teeva, sana sikia ta isen tsumi ma manaats ya. Kat fei sam pon rom ma atsuiny Vanyo ei?” \p \v 20 Rin vainy faavot biny Towa ser tsue na ka, “Anyi na tutuei iny masarau! Sei te pon non ma atsuiny ma Nyi ee?” \p \v 21 Ai Jisas tsue to tsuri, “Nyo kat a isen a binun iny faatok tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu sa mi mata karian em. \v 22 Ami nai kat rom kat iny vaapee tan guei tsoiny tsumi tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu tana saa, Moses tsue faparits of bus mami ma kat kat iny vaapee tan guei tsoiny tsumi tan Nainy Fafaatouf. (U kat iny vaapee to sikia ma poo fi me ten Moses a sikia, kat to te tanik en muan tan fuainy tsuvumami.) \v 23 To te vaapee fi non a guei tsoiny tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu, kat to aya gima ngats Faun te kirkir iny e Moses, kat pas fei sam peits Varonyo ei, tana saa, Anyo te fatoto na mes tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu? \v 24 Fakats faarof yam a ka to. Faonot yam tan faaroiny a mes ana ka te kaa non jiarasan tan puainy mes tsun, mi ma faaroiny fatoobing a ka tana man.” \s1 Ayei Koraa Ya Na Krais, A Tsoiny Fiisaup? \p \v 25 Mesapan tsuri na vainy tana ngats fan tsian iny Jerusalem tsue to na ka, “Ayei koraa Ya na mes te komainy rori ma atsuiny? \v 26 Tagaa Yam! Ayei te vegiau non matar a fokinai, ana sikia ta isen ma biny vaarik a nguen Ya! Toroman fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu nat kan iny ror Ya Ayei koraa na Krais, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy? \v 27 Ara na fokinai natiny ror a pan te poo fi mi Ya, ana sikia ta mes nai natiny non a pan te poo fi minon e Krais.” \p \v 28 Ai Jisas fafaatsuts to koman a saape Ya vegiau fatsian to, “Eye mi pon iny rom mi nat faman iny rom a fo mamatsiny ka na Vanyo ai mi nat kan iny rom ma pan te poo fi Minyo. Nyo gima naa me Tsivou. Ayei to te jiat Vaminyo, Ayei kaa faman non. Ami gim rom ma natiny Ya, \v 29 sana Nyo nat faman ovei rou Ya, tana saa Anyo kaa fiisen me Tamanyo, sa jiats Vaminyo to Tsonyo naus osing mi Ya.” \p \v 30 Ana ri pon to ma nots Ya, sana sikia ta isen ma saras vaarik Ya, tana saa nainy Tsunia te mataanis minon. \v 31 Sana ri na fokinai faamainy Ya, ri tsue to, “Fiisia, te naa minon ne Krais a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy, Ayei nai kat kainy non a fo mamatsiny binun iny faatok reits fis non a fo kat to te katkat a mes to Jisas?” \p \v 32 Taa Farasi nongon ir a vainy te fasisiraa iny a foka to, to te tsue tsuk iny ari Ya, ana ri, min fuainy tsunaun tan tsoiny faakor tana taa Jiu jiats raton fo tsoiny bei ot tana saape ma nots ari Jisas. \v 33 Jisas tsue to, “Nyo nai kaa taataun tsun fiisen maromi ana Nyo te tabin fatabin pis Tsunia to te jiats Vaminyo. \v 34 Ami nai san Varonyo, sana mi gim rom a sab Vanyo, tana saa, tana pan te nai kaa Ronyo ami gim rom ma naa on.” \p \v 35 Rin tsoiny mumua tana taa Jiu tsue patsukan rato fapoopoan narari, “Fei te pon non Ya ma naa ma fanaginy sainy ara Ya ei? Ayei pon non ma naa fi tana fo ngats fan tana taa Grik tana pan te kaa ror a tee Jiu, a faatsuts rato na taa Grik? \v 36 Ayei te tsue na ka, ‘Ami nai sainy Varonyo sana mi gim rom ma sab Vanyo, ana mi te gima onot ma naa tana pan te nai kaa Ronyo.’ Saf kifon vegiau Tsunia to na?” \p \v 37 U nainy tsian te ruak tan fafakap tan nainy guainy. Tan nainy to aya Jisas tsun to sa vegiau fatsian en, “Sei te iinyu non ee ma naa me Tsonyo a jiu to, \v 38 faarei u Vegiau Ten Gov te tsue, ‘Sei te faaman non Tsonyo ee, a aurom te kifon iny non a toto te nai koor ising minon koman ya.’” \v 39 Jisas tsue tsuk iny Aaven Taabos, to ten sei te faaman ror Tsunia ee nai nom ror Ya. Tan nainy to aya Aaven Taabos gima naa me, tana saa Jisas tabuiny toto fatabin non Ya te tabin fatabin pis en tana pan tan fuainy siinaiv Tsuan Gormirmir. \s1 A Vainy Te Takibaa Ri Kat To Na Fuan A Gum \p \v 40 A vainy a kinai komar a gum iny vainy nongoiny Towa te tsue na ka to, “A mes to ayei na kuigin faman ovei!” \p \v 41 Mesapan tsuri tsue to na ka, “Ayei e Krais, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy!” Sana mesapan tsuri tsue na ka, “A Krais, a Tsoiny Fiisaup gima poo fi me tana gum fan iny Galili! \v 42 U Vegiau Ten Gov te tsue, a Krais, a Mes to te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy nai tapogaar minon tana vun ten Devit, ana Ya te nai agiir unya tana gum fan iny Judia tana ngats fan iny Betlehem ito na ngats fan te agiir e Devit a aatouf.” \v 43 Tan kat to aya ten Jisas tsun ana vainy takibaa bus rato fapoopoan narari. \v 44 Mesapan tsuri kes ma nots Ya, sana sikia ta isen ma saras vaarik Ya. \s1 Tou Vaajets Tan Fuainy Tsoiny Mumua Tana Taa Jiu \p \v 45 Rin tsoiny bei ot tana saape tabin fatabin to tan fuainy tsunaun tan tsoiny faakor ana taa Farasi, ri rangats ton tsoiny bei ot, “Kat fei sam gima mei mi Ya ei?” \v 46 Rin tsoiny bei ot biny ratuari, “A sikia ta mes ma vegiau faarei na mes to!” \p \v 47 A taa Farasi pitei ton puputaa fiisen men rangat iny peits tan tsoiny bei ot, “Fiisia, Ayei te fagaug kan mami? \v 48 Ami natem marom sikia ta isen tsumam fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu ge taa Farasi ma faamainy vaarik Ya. \v 49 Eye, gum iny vainy tovei faaman ror, sana ri gim ror ma natiny a Faun te kirkir iny e Moses, to sa ri kaa os to fain a fasaraa na suu ten Gov!” \p \v 50 Nikodimas ayei na isen tsuri na taa Farasi, ayei kan a mes to te naa sa tagei e Jisas muan, tsue to na ka tsuri, \v 51 “Ito tana faun tsura, ara gim ror ma pokei faamuainy tsom a mes ma mat tabuiny nongoiny roran vegiau tsunia tan vaatsuk ra faaroiny faarof tsom to na saf a iring te kat ya na.” \p \v 52 “Eye,” te biny fi ri ya, “Anyi toroman kan a tsoiny Galili ge? Tagaa faarof tan Vegiau Ten Gov ana nyi te nat faarof a sikia ta isen ta kuigin nai tapogaar ising minon tana gum fan iny Galili.” \v 53 Ana fokinai vavakas rato tana fo numaa tsuar. \c 8 \s1 A Muiny Fanging A Tsikoor Tapokaa En \p \v 1 Ai Jisas naa fi nato tana tobeer iny Oliv. \v 2 San tana voinyvoiny ovei tan mes nainy Ya tabin fatabin enato tana saape. Ana gum iny vainy naa mito ser vaaguam faafis Ya, ana Ya gum naa to putaa Ya tanik iny faatsuts bus ratuari. \v 3 Rin tsoiny fifaatsuts tan Faun te kirkir iny e Moses ana taa Farasi mei mito na moun to te sab ari te tsikoor ana ri fatsutsuiny towa matar a fokinai faavot. \p \v 4 “Tsoiny Fifaatsuts,” tsue fi ri ten Jisas, “A moun a fanging to te sab amam te tsikoor fiisen me na mesmes a tsoiny kanen. \v 5 Tana Faun tsura, Moses tsue faparits, a moun te kat non kat to ma totouruei famat ravaa men fats. Jio, a saa te tsue patsu rom Anyi na?” \v 6 Ri tsue iny a ka to ma fataraatsua ri Ya er fakei naa Towa tan vaatsuk. Sen Jisas fakokop sa kirkir tan puputaa fiisen me na karoor nan. \p \v 7 Te tsutsun ari na aya ri gima faonot tan rangats Ya, Ya paroor to na puan ana Ya tsue to tsuri, “E sei pas to tsumi na sikia ma kat kat aveto ee ma nom ya na vaamuan nana fats a touruei to na moun to.” \v 8 Ana Ya fakokop fatabin pis to sa kirkir tan puputaa. \v 9 Te nongoiny ari na ka to ana ri na fokinai fabuubus osing Towa, a fo isisen tsuri fabuubus fi naa ri, rin fuainy tsunaun mumua naa. Ai Jisas kaa en na aya, ana moun tsutsun en. \v 10 Ya paroor to sa tsue tsunia na moun, “Fei te naa fi ri ei? Te kaa kan minon ta mes ma pokei manyi ma mat?” \p \v 11 “A sikia ta mes, Tsunaun,” biny finy Ya na moun to. “Jio, Anyo kan gim rou ma tsue pokei manyi ma mat. Kua, nyi te kat pis vaare tu mes tu aveto,” te tsue fi Jisas. \s1 Jisas Ayei Na Arasan Tana Monaagits To \p \v 12 Jisas vegiau pis to tsuri, “Anyo na arasan tana monaagits to. E sei na mes te vovou Varonyo ee nai kaa non tana toto te kaa non a arasan ana ya te gima taan koman a uurup.” \p \v 13 Taa Farasi tsue to Tsunia, “Anyi pokei iny rom a Tsivom, foka te vegiau iny rom Anyi, a sikia ta mes te faarof iny non ya a faarei ton vegiau man.” \p \v 14 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “A sikia, kainon to te pokei finy Ronyo na Tsivou, foka te vegiau iny Ronyon man, tana saa Anyo natiny rou a pan te poo Minyo ana pan te naa Ronyo. Ami gim rom ma natiny a pan te poo Minyo ge ami gim rom ma natiny a pan te naa Ronyo. \v 15 Ami te faaroiny rom a mes tan vovovou iny fakats tana mes babainy tsun. Anyo gim rou ma faaroiny ta mes. \v 16 Sai te kat Ronyon faaron, kat iny faaron Tsonyon toobing ovei, tana saa sikia ma Nyo Tsivou to, e Taman, to te jiats Vaminyo te kaa fiisen Vamironyo. \v 17 Te kirkir en tan Faun tsumi to te tagaa iny matan fi ror a ina fuan ri te faarof faavot, a ka te vegiau iny rorin man. \v 18 Nyo pokei iny rou a Tsivou, ana Taman to te jiat Vaminyo, Ayei kan pokei Varonyo.” \p \v 19 Ri rangats Towa, “Fei te kaa non e Tamamanyi ei?” Jisas biny ratuari, “Ami gim rom ma nat Vanyo ge Tamanyo kan. To te nat Varonyo mi, mi tabuiny nat kan iny e Tamanyo.” \p \v 20 Jisas tsue iny a foka te fafaatsuts Ya tana saape gagon tana pan te kaa ror fo guuv iny fafakaa moni. Sana sikia ta mes ma nots Ya, tana saa u nainy Tsunia te mataanis minon. \s1 Jisas Tsue Taatag Of Ir A Vainy Vavaajets \p \v 21 Jisas tsue pis to na ka tsuri, “Nyo naa evarou ana mi te nai sainy Vanyo, mi nai matem marom tana fo aveto tsumi. Mi gim rom ma naa tana pan te naa Ronyo.” \p \v 22 An fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu favevegiau patsukan rato fapoopoan narari ri tsue to na ka, “Ayei te tsue, ‘Mi gim rom a naa tana pan te naa Ronyo.’ A saa bus to ayei na, Ayei te pon non ma nai atsuiny famat a Tsivon?” \p \v 23 Jisas biny ratuari sa tsue, “Ami te poo tsun me nei petoo, sana Nyo te poo fi me Gormirmir. Amin fasito tana monaagits tovei, sana Nyo na gima fasito tana monaagits to. \v 24 Tan kat to aya sa Nyo tsue of bus mami, mi nai matem marom tana fo aveto tsumi. To te gim fi rom mi ma faaman Vanyo, Anyo na Ayei mi nai mat emarom tan fo aveto tsumi.” \p \v 25 Ri rangats Towa, “Anyi pas e sei?” Jisas biny ratuari, “Anyo tsue of bus mami muan tanik me tan tatanik. \v 26 Anyo kaa miroun fo vegiau kinai iny tsue of mami tan faaroiny mami sana Nyo sikia rou ma kat fi nei Nyo tsue of rou a monaagits to tana ka te nongoiny Anyo Tsunia to te jiats Vaminyo ana Ayei na man ovei.” \p \v 27 Ari sikia ma arasan iny a ka to Tsunia te vegiau tsuk iny e Taman te kaa non Gormirmir. \v 28 Ai Jisas tsue to tsuri, “Te fapaas finy romi na Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me tana pagafuan mi nai natiny rom ka to, ‘Anyo na Ayei’, ana mi te nat fi nei Anyo gim rou ma kat babainy ta ka tan koman tsun Tsonyo, a sikia, sana Nyo tsue tsun iny rou a ka te faatsuts Vanyo Tamanyo. \v 29 Ana Ayei to te jiats Vaminyo i tovei te kaa fiisen Vamironyo, Ayei gim non ma naus osing babainy on Vanyo, tana saa Anyo kat rou a foka te kat fapaparei non Ya.” \p \v 30 Ana fokinai tsuri faamainy to Jisas te nongoiny fi ri Ya te vegiau tsuk iny Ya na foka to. \s1 Man Puruur Maromi Tan Aveto \p \v 31 Ai Jisas tsue to tana taa Jiu to te faamainy Ya, “To te manaats finy romin fafaatsuts Tsonyo, mi faarei famainy rom matisian Tsonyo, \v 32 ana mi te nai natiny a man ana man to ayei nai puruur maromi tana parits tan aveto.” \p \v 33 Ri biny to Jisas, “Amam tsubnaainy ten Abraham fatoobing ana mam sikia ma tsoiny gog tan ta mes. A saa te tsue rom Anyi na Ami te nai tapuruur marom?” \p \v 34 Jisas tsue to tsuri, “Nyo tsue faman of maromi, e sei tsumi na katkat aveto ee, ayei te faarei non a tsoiny gog tan kat aveto. \v 35 Ana tsoiny gog sikia non ma kaa fiisen ramen mumuiny taman to tana numaa tan mamatsiny nainy sana guei tsoiny ayei te faarei non a isen tsuri koman mumuiny taman to tana numaa na sikia ta fafakap nan. \v 36 Te puruur maromi na Guei Tsoiny tana parits tan aveto, mi nai tapuruur faman ovei marom. \v 37 Nyo nat you amin tsubnaainy ten Abraham fatoobing. Sana mi pon iny rom ma atsuiny famat Vanyo, tana saa ami te tsugei rom fafaatsuts Tsonyo. \v 38 Nyo vegiau tsuk iny rou a ka te faatok bus Vanyo, Tamanyo sana mi kat rom a ka ten tamamami te tsue of bus mami ya.” \p \v 39 Ri biny Towa, “E tamamamam e Abraham.” Jisas tsue to tsuri, “To ma guei ten Abraham fatoobing ami mi tabuiny kat a fo binun te katkat ya muan. \v 40 A fo mamatsiny ka te katkat Anyo to, Nyo tsue of bus mami na man te nongoiny Minyo ten Gov. Ana mi kes korei marom ma atsuiny famat Vanyo. E Abraham gima katkat kat to aya! \v 41 Ami katkat rom kat te kat non e tamamami.” \p Ri biny Towa ser tsue na ka, “Mam gima guei ratsuu! E Gov, Ayei tsun Tsivon a Tamamamam.” \v 42 Jisas tsue to tsuri, “To ma tamamami koraa Ya Gov, mi tabuiny mangiir Vanyo, tana saa Anyo poo fi me ten Gov sin tovei, Anyo to Anyo gima naa me Tsivou, a sikia, Ayei tsun to te jiats Vaminyo. \v 43 Kat fei sam gim rom ma nat faarof iny a ka te tsue iny Ronyo ei? Tana saa, amin fanaginy nongon tan vaanan Tsonyo. \v 44 Amin guei ten Vinasaar a tamamami, ana mi komainy vovou iny rom koman tsunia. Tanik me tan tatanik, ayei na tsoiny fitokon. Ana ayei sikia ma kaa tan panaan tana man, tana saa a sikia ta man te kaa non tsunia. Te tsue iny non yan gam, ayei te faarei tsuiny non kat tsunia, tana saa ayei na gamgam ana ayei te fataman iny non a fo mamatsiny gam. \v 45 Sana Nyo tsue iny rou a man, ana kifon ya to tsumi gim rom ma faaman Vanyo. \v 46 E sei tsumi to te onot non ma pokei iny man nan aveto Tsonyo tan saf a fo aveto te katkat Anyo na? San tsue Tsonyon man, kat pas fei sam gim ma faamainy Vanyo ei? \v 47 E sei na mes to ayei, Gov te fasito iny non ya ee, ayei te nongoiny non vegiau Tsunia, ana kifon ya to tsumi gim rom ma nongoiny ya, amin gim ma fasito ten Gov.” \s1 Jisas Me Abraham \p \v 48 An fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu biny Towa, “Mam tsue iny rom a man te tsue fi romam, Anyi na tsoiny sagoor ana masarau tutuei bus Manyi.” \p \v 49 Jisas tsue to, “Anyo na sikia ma tutuei iny masarau, Anyo te fatsiitsii rou e Tamanyo, sana mi tsue vaabos Vanyo. \v 50 Anyo gim rou ma sainy vavis a fatsiitsii to kainy fapaas a Tsivou, a sikia, kaa minon a isen a mes te komainy fapaas non a asanga Vanyo, ana Ayei na Tsoiny Vaatsuk. \v 51 Nyo tsue faman of maromi, e sei te manaats non Vegiau Tsonyo ee gim non ma nai mat on nats.” \p \v 52 An fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu tsue to Tsunia, “Mam natem marom Anyi na tutuei iny masarau koma Manyi! Abraham te maten ana rin fuainy kuigin kan te mater, ana Nyi tsue fi kan e marom to, ‘E sei te manaats non vegiau Tsonyo ee te gim non ma nai mat on nats.’ \v 53 E tsuvurara Abraham te maten, ana Nyi pon rom ma karap fafis iny Ya ge? An fuainy kuigin kan te mater. Anyi pon rom Anyi sei?” \p \v 54 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “To te fatsiitsii Ronyo na Tsivou, fatsiitsii Tsonyon kaa babainy. Ayei te fatsiitsii Varonyo to, e Tamanyo, Ayei na isen tsun Tsivon te tsue romi na Gov tsumi. \v 55 Ami gim rom ma natiny Ya sana Nyo nat faarof iny rou Ya. Te tsue fi Ronyo nei Anyo fapinpin iny rou Ya, Anyo na gamgam faarei maromi. Sana Nyo nat faarof iny rou Ya, ana Nyo manaats rou vegiau Tsunia. \v 56 E tsuvumami Abraham paparaa fiisok tan fakats ma tagei yan nainy Tsonyo ana Ya tagei ton nainy Tsonyo, ya paparaa mi towa.” \p \v 57 An fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu tsue to Tsunia, “Anyi tabuiny ngim safunuu na ingainy rom ma tagei Anyi Abraham?” \p \v 58 Jisas biny ratuari sa tsue, “Nyo tsue faman of maromi, tabuiny agiir non e Abraham, Nyo kaa bus you.” \v 59 Ri nom ton fats ser pon ma totouruei Ya Jisas, sen Jisas famuiny a Tsivon sa naus osing a saape. \c 9 \s1 Jisas Tsipaar A Mes Te Agiir, A Mata Kio \p \v 1 Te tataan naa Jisas Ya tagei to na mes te agiir, a mata kio. \v 2 Matisian Tsunia rangats Towa, “Tsoiny Fifaatsuts, u aveto tsuan ne to aya te kat fiiring ya to sa agiir me na matan a kio ee? U aveto tsunia ge ten tsinan ya me taman ya?” \v 3 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “U mata kio tovein sikia ma aveto tsunia ge ten taman ya me tsinan ya. Kainy kio tsunia to, te faruak nats non a parits ge na binun ten Gov ma tagei nats a fokinai tana ka te ruak tsunia. \v 4 Te arasan farokot non a nuaf, ara ma kat a binun ten Gov to te jiats Vaminyo, ana uurup kat iny voiny osto, sikia ta mes te binun on non. \v 5 Nainy te kaa farokot ronyo tana monaagits to, Anyo na arasan tana monaagits.” \p \v 6 Te vegiau fakap bus iny Ya na ka to, ai Jisas kisuf of to na painy puputaa sa kopis a painy puputaa fiisen men kisuf sa faarein medok ana Ya aatsits towa na matan a mes, \v 7 ana Ya tsue to tsunia, “Kuar garus a matam tana Naaman iny Siloam.” (Kifon asangan tovei, “Jiats.”) Ana mes naa bus nato, sa garus a matan, ana ya tabin mito numaa tsuan fiisen me na matan a takarat ana matoong. \p \v 8 Fuainy fifakokoro tsunia ana ri kan to te tagei ya, to te sing famamataaf fi non ya ta ka rangat to ser tsue, “Ayei koraa ya na mes a mata kio to ayei to te vavaagum non ana ya te sing famamataaf ta ka?” \v 9 Mesapan tsuri tsue to, “Ayei koraa.” Ana mesapan tsue to, “A sikia, a mes to te mamatan faarei non ya.” Sana ayei tsue na ka, “Anyo fatoobing a mes to.” \p \v 10 “Kat fei sana matam anyi takarat ei?” rangats fi ri ya. \v 11 Ya biny ratuari sa tsue, “A mes te koo ri Jisas te kopis vavis medok, sa aatsits ya na mata vanyo, ana Ya tsue of vatuanyo ma naa fi tana Naaman iny Siloam nyo te garus a matau. Ana nyo naa bus vato te garus anyo na matau, nyo matoong bus vato.” \p \v 12 “Fei te kaa non Ya ei?” rangats finy ari ya. Ya biny ratuari sa tsue na ka, “Anyo sikia rou ma nat.” \p \v 13 Ana ri mei naa to na mes a mata kio iny muan to tana taa Farasi. \v 14 U nainy to te kopis e Jisas medok ana Ya karats to na matan a mes to aya, u Nainy Fafaatouf tana taa Jiu. \v 15 Taa Farasi rangats pis to na mes to, “Fei te takarat fi na mata manyi ei?” Ya tsue to tsuri, “Ayei te aatsits a mata vanyon medok nyo garus to na matau, tovei roman nyo matoong rou.” \p \v 16 Ana mesapan tsuri na taa Farasi tsue to na ka, “A mes to te kat a ka to te gima poo fi me ten Gov tana saa, Ayei gima makok Faun tan Nainy Fafaatouf.” \p Mesapan tsuri tsue to na ka, “A mes a aveto te gim non ma onot ma kat a fo binun iny faatok reits te kat non ya.” Ana ri takibaa to fapoopoan narari. \p \v 17 Ana taa Farasi rangats fapaas pis to na mes a mata kio to iny muan, “Anyi te tsue Ayei te karats a mata manyi, jio, a saa te tsue rom anyi Tsunia na?” Ya biny ratuari sa tsue na ka, “Ayei na kuigin.” \p \v 18 Rin fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu gim to ma faamainy ya to te kio fi ya, ai tovei te onot fi non ya tan matoong onot te fikoo finy ari tsinan ya me taman ya. \v 19 Ser rangats rari, “A guei tsoiny tsumi to ayei? Ami te tsue na ka, ayei te agiir a mata kio, kat fei sana ayei onot ma matoong en to roman ei?” \p \v 20 Tsinan ya me taman ya biny ratuari ser tsue, “Amam natem marom ayei na guei tsoiny tsumam ana mam natiny towa ayei te agiir fiisen me na matan a kio fi kanen. \v 21 Sana mam sikia rom ma nat fei te matoong fi ya ei roman ge e sei te karats a matan ya ee. Rangats yam, ayei te mes tsian en ana ayei onot non ma pokei iny a tsivon tana saf a ka te ruak en tsunia na.” \v 22 Taman ya me tsinan ya tsue faruak iny vegiau to, tana saa, ari te oraav ir fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu te faarof iny vegiau to, e sei na mes te tsue pokei iny non e Jisas, “Ayei na Krais, a Tsoiny Fiisaup tana vainy ee,” ma nai kaa en jiarasan tana numaa iny fafaatouf tana taa Jiu. \v 23 To aya na kifon a ka sen tsinan ya me taman ya tsue na ka, “Ayei te karap faonot en, rangats sanyi yam!” \p \v 24 Ri fafuan iny fikoo fatabiny to na mes te agiir me na matan a kio, ri tsue to na ka tsunia, “Nyi ma tsue iny man matan e Gov tan pokei iny a man! Amam natem marom e Jisas Ayei na mes a aveto.” \v 25 Ya biny ratuari sa tsue na ka, “Nyo gim rou ma nat Tsunia na mes a aveto ge na sikia. A isen tsun a ka te natiny ronyo to a mata vanyo na kio muan, sin tovei nyo matoong os to.” \p \v 26 Ri rangats towa, “A saa te kat Ya tsumanyi na? Fei te karats fi Ya na mata manyi ei?” \v 27 Ya biny ratuari sa tsue na ka, “Nyo tsue of bus mami ai mi gim to ma nongon. Kat fei sam komainy nongon fatabin pis rom ei? Ami toroman kan te komainy rom ma faarei fuainy matisian Tsunia, ge?” \p \v 28 Ana taa Farasi sewaar iny towa ser tsue vasuar iny ya, “Anyi na matisian tana mes tuwa e Jisas, to sa nyi vovou iny rom vegiau te pokei iny Ya sana mam matisian ten Moses to mam vovou patsukan iny rom vegiau te pokei iny e Moses. \v 29 Amam te natem Gov vegiau ten Moses ai to tana mes tuwa Jisas, mam gim rom ma natiny a pan te poo ising fi mi Ya!” \p \v 30 Ana mes to ayei biny ratuari sa tsue, “Saf tsue gengen tsumi to aya nan na! Ami gim rom ma natiny a pan te poo fi me naa mes to aya, sana Ayei karats a mata vanyo! \v 31 Mam natem marom Gov gim non ma nongon ir vainy aveto, Ayei nongoiny tsuiny non a vainy te faatouf ror Ya ana ri te kat mangiir Tsunia. \v 32 A sikia ta isen ma nongoiny vaarik ta mes ma karats a matan tan ta isen ta mes te agiir fiisen me na matan a kio. \v 33 To ma gima poo fi me Jisas unya jias ten Gov, Ayei kan gim non ma kat ta ka.” \p \v 34 Tan kat to ayei ri biny towa ser tsue, “Anyi te agiir fiisen men aveto ana nyi pon rom ma fafaatsuts mamam?” Ana ri gargar naa towa jiarasan tana numaa iny fafaatouf tana taa Jiu. \s1 Aaven A Mes A Vavaajets Faarei Non A Mes A Mata Kio \p \v 35 Jisas nongon te gargar fi naa ri na mes a mata kio iny muan to jiarasan tana numaa iny fafaatouf, Ya sab towa sa tsue na ka tsunia, “Anyi faamainy kainy rom a Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me ge na sikia?” \v 36 Ana mes to biny Towa, “Mes tsian, tsue of you e sei to aya, ma faamainy anyo Ya.” \p \v 37 Jisas tsue to tsunia, “Anyi tagei bus Ya ana Ayei koraa na mes to aya to te vegiau fiisen marom anyi to roman.” \p \v 38 “Nyo faaman you Tsunaun,” te tsue fi na mes to ana Ya fatukun to matan e Jisas. \p \v 39 Jisas tsue to na ka, “Nyo naa me tana monaagits to ma faaroiny Anyo ri na vainy tana faaman tsuri iton matar a kio aave rari nai matoong ror ai tsuri to te pon ror matoong ri kaa iny kio ror aave rari.” \p \v 40 Rin mes panainy Farasi to te kaakaa fiisen mi Ya nongon te tsue fi Ya na ka to ser rangats Ya, “Fiisia, Anyi te os kan mamam a fo matar a kio?” \p \v 41 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “To te kio faman fi romi mi tabuiny sikia ma kaa me ta fasaraa tan aveto sana mi te tsue na ka, ‘Amam matoong rom.’ ai tan kat to aya, aveto kotskots faavots mami.” \c 10 \s1 Tsue Fapapaar Nana Aunon Tan Siip \p \v 1 “Nyo tsue faman of maromi a mes te gim non ma sof ising naa tan matainy sobaa nana aunon tan siip sana ayei paas ising tsun naa non tana mes a sanaan kanen sa faarei non a kakabuts ana mes a fafauraav mes ana kakarainy sei ka. \v 2 Mes te ising naa non tan matainy sobaa ayei na tsoiny veis tan siip. \v 3 A tsoiny bei ot tan matainy sobaa pue of non a tsoiny veis ana ya te fikoon fuainy siip tana fo isiseiny asanga rari fatoobing, ri nongoiny ror ya ana ayei te fatafuts rari. \v 4 Te fatafuts fi rarorin siip ya te mumua ra naa ri an siip te vovou iny ya, tana saa ari te nongoiny fanatnat iny rora nguen ya. \v 5 Ri gim ror ma vovou iny a mesmes a mes kanen, tan kat to aya ri bus osing ror a mes fuainy to, tana saa ri fanaginy nongoiny fanatnat iny ror a ngue na mesmes a mes to.” \p \v 6 Jisas te tsue of rarin tsue fapapaar to sana ri gima natiny a kifon a ka te tsue iny Ya tsuri. \s1 Jisas Ayein A Tsoiny Veis A Rof Tan Siip \p \v 7 Ai Jisas tsue pis to na ka, “Nyo tsue faman of maromi, Anyon matainy sobaa tan siip. \v 8 Mesapan tsuri to te mumua i Vaminyo arin kakabuts an fafauraav mes an kakarainy sei ka san fuainy siip gim to ma nongoiny rari. \v 9 Anyon matainy sobaa. E sei te pon non ma naa fi me Tsonyo ee nai saup fatabiny Ronyo ayei naa minon ana ya te tafuts a nai sab to na kainy ainy tan aaven. \v 10 Mes a kakabuts naa minon ma nai kabuts mi ya, ya te atsuiny famat ir a mesapan ana ayei te rurei vavis a foka. Nyo naa me ma kaa me na vainy a toto ana toto to ayei te via tsitapuu minon a fo mamatsiny kan karap fiisok. \p \v 11 “Anyon a tsoiny veis a rof tan siip. Ana tsoiny veis a rof to aya kakoun non ma mat of ir siip. \v 12 A tsoiny binun nononom foiny ito ayei na sikia ma tsoiny veis tan siip ayei kan sikia non ma fasito ir fuainy siip, ayei naus osing raror fuainy siip ya te bus osing rari te tagei fi non ya na kas a vouts te kuar fi minon ya, ana kas a vouts to te nots a siip an fuainy siip te bus vavis er, ri te saats vavis a pan. \v 13 A tsoiny binun a nononom foiny bus vavis non tana saa, ayei na tsoiny binun a nononom foiny tsun, ana Ya te gima ningainy ir fuainy siip. \v 14-15 Anyon a tsoiny veis a rof tan siip. E Tamanyo nat Varonyo ana Nyo natiny rou Ya jesan kan Nyo natiny roun fuainy siip Tsonyo ana ri nat Varonyo. Ana Nyo kakoun rou ma mat of ir siip. \v 16 Te kaa miror mes panar siip Tsonyo te gim ror ma kaa koman a aunon to. Nyo ma mei kan ramiri ri te nai nongoiny men vegiau Tsonyo ana ri te nai faarei me na isen a aunon veis nar siip te kaa miror a isen a tsoiny veis. \p \v 17 “Tamanyo mangiir Varonyo tana saa, Anyo orovus rou ma mat, tan kat to aya, Nyo nai toto fatabin e varou. \v 18 Sikia ta isen te onot non ma pets a toto Tsonyo. Nyo pets rou ya tan koman tsun Tsonyo. Ana Nyo faarof rou ma fa'orovus iny ya ana Nyo te faarof tan nom fatabiny pis ya. E Tamanyo te tsue faparits of bus Vanyo ma kat ya.” \p \v 19 Ana taa Jiu takibaa pis rato fapoopoan narari tana saa, tana fo mar vegiau to. \v 20 Ana mesapan tsuri tsue to na ka, “Ayei na tutuei iny masarau! Ana Ayei na piou! Kat fei sam nongoiny rom Ya ei?” \v 21 Sana mesapan tsuri tsue na ka, “A mes a tutuei iny masarau gim non ma onot ma vegiau fi to ayei! Tabuiny tutua iny masarau a mes to aya, ayei tabuiny gima onot ma karats matar vainy kio teeva?” \s1 Kat Iny Vavaajets Tana Tsoiny Mumua Tana Taa Jiu \p \v 22 Tan nainy Guainy tan fakats fatabin tan Tsue Faarof of a Saape tana ngats fan tsian iny Jerusalem, u nainy to aya u nainy tana tonok. \v 23 Jisas taataan en, tana saparoon tana saape te koo ri na Saparoon Ten Solomon, \v 24 an fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu bau faafis Towa ser tsue na ka, “Fiisia, kat fei sa Nyi gum iny tomani ovei em ei, to sanyi gima biny a fo rangat? Tsue fa'arasan of mamimam, Anyi koraa na Krais a Mes to te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy ge na sikia?” \p \v 25 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “Nyo tsue of bus mami sana mi gima faaman Vanyo. Fo binun te kat Ronyo tana asangan e Tamanyo te pokei faruak Varonyo, \v 26 sana mi gim ma faaman tana saa amin sikia ma siip Tsonyo. \v 27 Fuainy siip Tsonyo nongoiny ror fikoo Tsonyo Nyo te nat irari ana ri te vovou Vanyo. \v 28 Nyo faan rarori na toto na suu ana ri te gima nai nom on a mat a suu ana sikia ta isen ta mes te onot ma pets osing Vanyo ri. \v 29 E Tamanyo to te faan Vanyo ri Ayei kan te karap faafis pis iny non a fo mamatsiny ka ana sikia ta isen ta mes te onot ma pets osing e Tamanyo ri. \v 30 Anyo ai Tamanyo mam a ina fuan, isen tsun.” \p \v 31 An tsoiny mumua tana taa Jiu nom pis ton fats ma totouruei ari Ya. \v 32 Ai Jisas tsue to tsuri, “Nyo faatok bus mami na fo binun iny faatok reits to te poo fi me ten Tamanyo. A saf ta isen ta ka iny faatok ei na to sami pon rom ma totouruei Vanyon fats?” \p \v 33 An tsoiny mumua tana taa Jiu biny fatabiny Towa ser tsue, “Mam gim rom ma totouruei Manyin fats tan ta foka to san tan tsue vaaserere tsun ten Gov tana saa, Anyi na mes babainy tsun ana Nyi koo rom a Tsivom e Gov.” \p \v 34 Jisas biny ratuari sa tsue, “Te kirkir en tan Faun tsumi to te tsue fi Gov tsuri te fainy Yan vegiau Tsunia, ‘Amin fo gov.’ \v 35 Saf kirkir tan Vegiau Ten Gov te gim on non ma pangis na. Gov koo rarin, ‘fo gov’, kat pas fi non ya to Tsonyo ei? \v 36 E Tamanyo te pets Vanyo ana Ya jiats vamituanyo tana monaagits tovei kat pas fei sam tsue fi rom nei Anyo te tsue vaaserere iny e Gov ei, tana saa Anyo te tsue na ka, Anyo na Guei Tsoiny ten Gov? \v 37 Faamainy sanyi vaare Vanyo yam, te gim fi Ronyo ma kat a fo binun iny faatok ten Tamanyo. \v 38 Sai te kat Ronyo na fo binun iny faatok to, kainon te gim fi romi ma faamainy Vanyo, ami ma faamainy tsuiny a fo binun iny faatok to ma nat faarof ami na fokinai e Tamanyo te kaa non koma Vanyo ana Nyo kaa rou koman e Tamanyo.” \p \v 39 Ri pon pis to ma nots Ya sana Ayei aruwas osing a nima rari. \p \v 40 Ai Jisas tabin fatabin enato sa ngats nana aurom iny Jodan tana pan te fapeenainy e Jon a vainy sana Ayei kaa en na aya. \v 41 Ana vainy a kinai naa mito Tsunia. Ri tsue to na ka, “Jon gima kat a fo binun iny faatok reits sana fo vegiau te pokei tsuk iny ya tana mes to Jisas, u man ovei.” \v 42 Ana vainy a kinai te kaakaa na aya faamainy Towa. \c 11 \s1 A Mat Ten Lasarus \p \v 1 A mes te koo ri Lasarus a soon iny faadis. Ayei te kaakaa tana ngats fan iny Betani. Betani na ngats fan te kaakaa kan ror ere Meri me Mata u mumuinyasiny moun. \v 2 (E Meri to te tsiiu iny a tapui na tauf tsuraf moun a Tsunaun ana ya sap fatabiny towa na funuu nan ai Lasarus a fafinen ya to na soon iny faadis.) \v 3 Rin mumuinyasiny moun to faan iny naa ton vegiau ten Jisas, “Tsunaun, a mes te mangiir rom Anyi na soon iny faadis.” \p \v 4 Te nongoiny e Jisas vaanan to Ya tsue to na ka, “A faadis to te gim non ma nai faruak a mat. A sikia, ayei te pokei nats non siinaiv ten Gov tan kat to aya, Guei Tsoiny ten Gov nai kaa kan minon a fo siinaiv tan kat a ka to.” \v 5 Jisas mangiir fiisok e Mata me famuinyasiny tsuan, ai Lasarus. \v 6 Te nongoiny Yan vaanan nane Lasarus a soon iny faadis ana Ya kaa enato na aya onots fuan nainy. \v 7 Voun fafuan nan nainy ana Ya tsue to tan matisian Tsunia, “Tanats yam ma tabin fatabin naa ra tana gum fan iny Judia.” \p \v 8 Ana rin matisian Tsunia tsue to na ka, “Tsoiny Fifaatsuts sikia ma naangis vaarik te pon ma totouruei Manyi ri tsoiny mumua tana taa Jiun fats, ana Nyi pon rom ma tabin fatabin pis ma naa unya aya?” \p \v 9 Jisas biny ratuari sa tsue, “Tan sen nainy te kaa minon a safunuu ana fuan a aua tana arasan teeva? To te taan non a mes tana arasan ayei gim non ma tsukakab on, tana saa ayei tagei non a arasan tana monaagits to. \v 10 Sai te taan non ya tana uurup ayei tsukakab non tana saa, a sikia ta arasan tsunia.” \p \v 11 Ai Jisas farong pis ton vegiau Ya tsue to na ka, “A vaatau tsura Lasarus te goros tsun non sana Nyo naa rou Nyo te nai guinyguiny ya.” \p \v 12 An matisian biny Towa ri tsue to na ka, “Tsunaun to te goros fi non ya, ayei nai rof fatabin enanon.” \p \v 13 San kifon vegiau te kat e Jisas to Lasarus a mat, ana ri pon to Jisas te tsue iny e Lasarus soon iny goros tsun non. \v 14 Ai Jisas tsue faarof of ratuari, “Lasarus a mat, \v 15 sai to tsumi Nyo paparaa rou tsonyo gima kaa fiisen mi ya te mat ya unya aya tana saa, mi nai tagei rom a ka te nai kat Ronyo ana mi te faaman. Tanats yam ma naa ra tsunia.” \p \v 16 Tomas to te koo rin Punaa tsue to tan mes panainy matisian, “Tanats yam ma naa fiisen mi raa na tsoiny fifaatsuts to ma nai mat fiisen mi raa Ya!” \s1 Jisas Ayei Na Kifon A Tou Tsun Fatabin Tana Mat \s1 Ana Ayei Na Kifon A Toto Na Suu \p \v 17 Te ruak naa Jisas, Ya natiny to Lasarus te soon en tana kats sa onots fats nainy. \v 18 Betani te siruu non Jerusalem faarei non a fopis a kilomita, \v 19 ana taa Jiu na kinai naa mito a tou tagei e Mata me Meri, er kat famaun ton fakats tsuri tana mat ten fafinerari. \p \v 20 Te nongoiny e Mata na tou naa me ten Jisas, Ya naa enato a tou tainytainy Ya, ai Meri kaa en numaa. \v 21 Mata tsue to ten Jisas, “Tsunaun, tabuiny kaa Nyi nei e fafinevanyo tabuiny gima mat! \v 22 Sana nyo nat rou te rangats fi rom Anyi Gov ta isen ta ka Tsunia Gov faan marom Anyi.” \p \v 23 Jisas tsue to ten Mata, “E fafinemanyi nai tsun fatabin enanon tana mat.” \p \v 24 “Nyo nat you,” te biny fi ya Mata, “ayei nai tsun fatabin enanon tan nainy tana tou tsun fatabin tana mat tan fafakap nan nainy.” \p \v 25 Jisas tsue to tsunia, “Anyo na kifon a tou tsun fatabin tana mat ana kifon a toto na suu. E sei te faaman non Tsonyo ee nai toto fatabin enanon kainon to te mat fi non ya, \v 26 ai sei te toto non ee ana ya te faaman Vanyo gim non ma nai nom on a mat a suu. Nyi faamainy rom vegiau to?” \p \v 27 “Eye, Tsunaun,” te biny fi Ya Mata, “anyo faaman rou Tsumanyi na Krais, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy a Guei Tsoiny ten Gov, a mes to te tsuen fo kuigin ma naa me tana monaagits to.” \s1 Susuiny Matan Ten Jisas \p \v 28 Te vegiau fakap bus iny e Matan vegiau to ya tabin fatabin naa to sa fikoo faamo tsuiny e Meri sa fasisiraa of tsuiny ya, “A Tsoiny Fifaatsuts tovei Ayei komainy tagei marom anyi.” \v 29 Te nongoiny e Merin vegiau to ya tsun to sa veesau tsun en a tou tainytainy e Jisas. \v 30 (Jisas tabuiny ruak naa non fan Ayei kaa farokot enanon tana pan te tainytainy Ya Mata.) \v 31 Ana ri na taa Jiu to te kat kat famaun a koman e Meri ai to kan te kaakaa numaa tsunia vovou naa towa to te tagei finy ari ya te tsun fi ya ana ya veesau tsun enato. Ri pon iny e Meri te naa fi en tan kats a tou tangis na aya. \p \v 32 Te ruak naa Meri tana pan te kaakaa Jisas ana ya tagei Towa, fatukun to moun Ya, ya tsue to Tsunia, “Tsunaun, tabuiny kaa Nyi nei e fafinevanyo tabuiny gima mat!” \p \v 33 Jisas tagei towa te tangis ana taa Jiu kan to te naa fiisen mi ya tangis kan rato, ana koma ne Jisas reesik kan enato sa tsuu en. \v 34 Ya rangat ratuari, “Fei te kats iny ami ya ei?” Ri biny Towa ser tsue, “Taame tagaa, Tsunaun.” \p \v 35 Jisas susuiny matan to. \v 36 Ana taa Jiu tsue to na ka, “Tagaa yam tana fis a tagtag te kaa minon Ya ten Lasarus!” \p \v 37 Sana mesapan tsuri tsue na ka, “Ayei te karats a matan na mes a mata kio ge? Sa kat pas fei sa gima kat tap iny a mat ten Lasarus ei?” \s1 Jisas Fatoto Lasarus Tana Mat \p \v 38 An reesik tsian paas pis to na koman Ya ana Ya dau enato ai Jisas naa fi enato tan katskats to te kats ari tana varian an matainy sobaa nan ya na kookop tap fiisen me na fats. \p \v 39 “Fakukuur ravainy yam a fats!” tsue fi Jisas. Mata ayei na fafinen e Lasarus biny Towa sa tsue na ka, “Tsunaun, kaa toromainy bus minon a tauf kuav, tana saa ayei te kaa tan kats sa onots fats nainy!” \p \v 40 Jisas tsue to tsunia, “Fiisia, Anyo gima tsue of manyi ma tagei anyin siinaiv ten Gov to te faaman fi rom anyi?” \v 41 Ri fakukuur ravainy to na fats. Jisas matoong fi naa to jias ana Ya tsue to, “Nyo tsue faarof naa rou Tsumanyi Tamau, Tsumanyi te nongoiny Varonyo. \v 42 Nyo nat you Tsumanyi te natiny nongoiny fatatabin Varonyo sai te tsue iny Ronyo na ka to, tana saa to tana vainy a kinai tsun tovei ma nai faaman ari Tsumanyi to te jiat Vaminyo.” \v 43 Te vegiau fakap bus iny Ya na ka to Ya fikoo fatsian to sa tsue na ka, “Lasarus! Tafuts me!” \v 44 Ana mes a mat tafuts mito, niman ya an moun ya na pau men raarav nan vainy mat tan kats ana painy raarav pau me na nain ya. “Puruur ravainy osing yam,” te tsue fi Jisas tsuri, “am fatsuruwa naa towa.” \s1 Pau Vurung Iny Atsuiny Famat E Jisas \r (Mt 26.1-5; Mk 14.1-2; Lk 22.1-2) \p \v 45 Taa Jiu na kinai to te naa me ten Meri te tagei a ka te kat e Jisas ri faamainy Towa. \v 46 Sana mesapan tsuri tabin ra naa to tana taa Farasi ri tsue of ratuari na ka te kat e Jisas. \v 47 Ana ri na taa Farasi an fuainy tsunaun tan tsoiny faakor fiisen ramirin fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu vaaguam faavot to tan vaagum tan Kansol, ri tsue to na ka, “Saa te kat rora na? Tana saa a mes to, katkat a fo mamatsiny binun iny faatok reits to! \v 48 To te famanat iny rora Ya tan kat a foka to a fokinai te nai faason ror Tsunia an fuainy tsoiny mumua tana gamaman tana taa Roum te nai fasaraa rara ana ri te nai rurei me na saape taabos ana vainy faavot tsura fatoobing.” \p \v 49 A isen tsuri te kaa non a Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor tana taa Jiu tana ingainy to aya, te koo ri Kaiafas tsue to na ka, “Amin piou, ami gim rom a natiny ta isen ta ka! \v 50 Ami ma natiny a ka to, te rof non tan ta isen ta mes ma mat of ir a fokinai, ge ra na taa Jiu faavot nai mat nats ror!” \v 51 Ayei gima pokei iny vegiau to tan mangiir tsun tsunia san tan gumgum tsunia faarei finy Ya na Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor tana ingainy to aya ayei pokei faruak iny a mat nane Jisas ma mat of Ya na taa Jiu, \v 52 Sikia ma tana taa Jiu tsivor san tana vainy ten Gov to te kaa vavis ror ma naa faavot mi ri er isen tsun mito. \p \v 53 Tanik tan ar nainy to aya rin fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu kat ton vegiau iny sainy sanaan iny atsuiny famat e Jisas. \v 54 Tan kat to aya Jisas gim to ma taan vavis matar a vainy tana gum iny fan iny Judia sana Ayei naa fi enanaa tana pan te kaa non panan a pan a uur te koo ri na ngats fan iny Efraim, a fan to te kaa tsom en Ya fiisen ramen matisian Tsunia. \p \v 55 Te sisiruu men nainy Guainy tana taa Jiu iny Fakats Fatabin ana vainy a kinai naus osing mito na fo fan tsuar ma naa fi naa ri Jerusalem, a tou kakouiny a tsivor ma fataabos ari na tsivor an nainy guainy mataanis ename. \v 56 Ri sainy vavis e Jisas ai tan nainy te vaaguam naa ri tana saape, ri fararangat patsukan rato fapoopoan narari, “Saf fakats tsumi na? Ayei naa kan minon tan nainy guainy ge na sikia?” \v 57 Rin fuainy tsunaun tan tsoiny faakor ana ri na taa Farasi faan iny ton tsuen parits ten sei na mes te tagei sab non a pan te kaa non e Jisas ee, ayei ma pokei faruak iny ya, ma nots ari Ya. \c 12 \s1 Meri Te Tsiiu Iny A Tapui Na Tsuraf Moun E Jisas \r (Mt 26.6-13; Mk 14.3-9) \p \v 1 Gonom nainy kaakaa non an Guainy iny Fakats Fatabin mataanis ename, Jisas naa fi to tana ngats fan iny Betani tana pan te kaakaa non e Lasarus, Lasarus ito na mes e Jisas te fatoto fatabiny ya. \v 2 Ri kakouiny of e Jisas a kainy ainy tana touraf na aya ai Mata akat en tana kainy ainy ai Lasarus gum en taran fiisen me Jisas. \v 3 Ai Meri nom to na isen lita tapui foiny nan ya na nai jias fiisok kat ari tan nau tauf tsuraf tobeer, ya tsiiu iny towa moun e Jisas ana ya sap fatabiny towa na funuu nan. An tauf nana tapui to na tsuraf tauf sa kookop faavots a numaa. \p \v 4 Ana isen tsurin matisian ten Jisas to te koo ri Judas Iskariot ito na mes te faan iny naa non e Jisas nimar vainy ma atsuiny famat ari Ya, tsue to na ka, \v 5 “Kat fei sana tapui na tauf tsuraf to ma fafiifoiny ravaa a onots to na fopis a natus a moni silva ra faan ratuari yan vainy aaruts ei?” \v 6 Ayei te tsue iny a ka to tana saa ayei gima fakats ir vainy aaruts, ayei vakakai me na poraa moni sa ainy tsivoiny fo mes mar moni, tana saa ayei na kakabuts. \p \v 7 Sen Jisas tsue na ka, “Tanyiny yam a moun to! Ayei te kakouiny onots a ka to onot non tan nainy kats Tsonyo. \v 8 Ami onot rom ma kaa fiisen men vainy aaruts fapoopoan namami tan mamatsiny nainy sana Nyo gim rou ma nai kaa fiisen mamimi tan mamatsiny nainy.” \s1 Fuainy Tsunaun Tan Tsoiny Faakor Te Kat Vegiau \s1 Ma Atsuiny Famat E Lasarus \p \v 9 U taa Jiun kinai te nongon te kaa fi Jisas tana ngats fan iny Betani to ser naa fi ra naa unya aya, ri sikia ma naa of tsuiny naa Jisas unya aya, sana ri naa tou tagei e Lasarus, ito na mes te fatsuiny fatabiny e Jisas tana mat. \v 10 Ana rin fuainy tsunaun tan tsoiny faakor sainy to ta sanaan ma atsuiny kainy ari Lasarus, \v 11 tana saa ito tsunia tsun, sana taa Jiu na kinai fabuubus osing ir fuainy tsoiny mumua tsuri ri faamainy to Jisas. \s1 Jisas Sof Jerusalem Faarei Na Aatouf \r (Mt 21.1-11; Mk 11.1-11; Lk 19.28-40; Jn 12.12-19) \p \v 12 Voun mes nainy ana vainy a kinai to te naa of men nainy Guainy iny Fakats Fatabin nongon te naa fi minon e Jisas tana ngats fan tsian iny Jerusalem. \v 13 Ana ri tek ton fo naainy Paura, ser naa a tou tainytainy Ya. Ri vaputs iny kuu ser tsue na ka, \q1 “Saup fatabin mamam yam! \q1 Gov faparits marom Anyi te naa mirom tana asangan a Tsunaun! \q1 Gov faparits non a Aatouf tana taa Isrel!” \p \v 14 Jisas nom a tsunei dongki ana Ya jias to tounon ya to te faarei fin vegiau tan Vegiau Ten Gov, \q1 \v 15 “Oraav vaare yam, amin vainy iny Jerusalem! Tagaa, a Aatouf tsumi te naa minon, Ayei fauf a tsivon ana Ayei gum minon tounon a guei tana dongki.” \rq (Sakaraia 9.9) \rq* \p \v 16 An matisian Tsunia gim to ma nat faamuan iny a foka to, san tan nainy to te tsun fatabin fi Jisas sa naa fi tana pan tan fuainy siinaiv Tsuan Gormirmir, ri fakats fatabiny ton vegiau te pokei tsuk mi Ya tan Vegiau Ten Gov, ana foka to te kat ari ten Jisas te pokei faruak mi ri tan Vegiau Ten Gov. \p \v 17 Ana rin vainy to te kaa fiisen me Jisas tan nainy te fikoo fatafuts fi mi Ya Lasarus ana Ya fatoto fatabiny towa tana mat pokei to na ka te ruak. \v 18 Tan kat to aya ana rin vainy tainytainy Towa tana saa ari te nongoiny Ya te kat binun iny faatok reits. \v 19 Kat to ana taa Farasi tsue patsukan to fapoopoan narari, “Tagaa yam, ara te biu er tan kat tap iny a binun Tsunia, a vainy faavot tana monaagits to te vovou iny naa ror Ya!” \s1 Mesapan Tsuri Na Taa Grik Te Komainy Ma Tagei E Jisas \p \v 20 Mesapan tsuri na taa Grik te kaakaa fapoopoan nararin vainy to te naa fi naa tana ngats fan tsian iny Jerusalem a tou fafaatouf tan nainy Guainy iny Fakats Fatabin. \v 21 Ri naa me ten Filip a mes te poo fi me tana ngats fan iny Betsaida tana gum fan iny Galili, tsue to na ka, “Mes tsian mam komainy tagei rom e Jisas.” \p \v 22 Filip naa sa tagei e Anduru ana ri na ina fuan naa to ser vegiau fiisen me Jisas. \v 23 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “Ar nainy tana Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me te sisiruu os mito ma vamarits e Gov a asangan Ya. \v 24 Nyo tsue faman of maromi te gim fi non fua nan wit ma reev naa tan puputaa ya te mat kaa faarei non isen tsun fua. Sai te mat non ya ayei nai fua faarei non fuan kinai, jesan kan Anyo ma mat ma kaa me na vainy a kinai a toto na suu. \v 25 E sei te mawats non a toto nan ee nai kajiaa babainy enanon ai sei te tsugei non a toto tsuan tan puputaa to ee nai makuts non a toto ito na toto na suu. \v 26 E sei te komainy binun of Varonyo ee, ma vovou Vanyo, tan kat to aya a tsoiny binun Tsonyo te nai kaakaa fiisen Vamironyo tana pan te kaakaa Ronyo. E Tamanyo te nai fatsiitsii non ya ito na mes te binun of Varonyo.” \s1 Jisas Tsue Tsuk Iny A Mat Tsunia \p \v 27 “Tovei roman a koma Vanyo te onanun os to ana saa te tsue Ronyo na? To ma tsue fi Nyo nei, ‘Tamau, famanat iny vaare na ka to ma ruak ya Tsonyo?’ A sikia, ai tsun a ka te naa of Minyo, ma naa of Anyon nainy saraa kamits. \v 28 Tamau, nom a asangam iny vamarits matar a fokinai!” \p An vegiau poo mito Gormirmir sa tsue, “Nyo vamarits bus a asanga Vanyo, ana Nyo nai kat pis nats rou ya.” \p \v 29 Ana vainy a kinai te tsutsun na aya nongoiny ton vegiau ri tsue to na ka, “U barak vaa!” Ana mesapan tsuri tsue to, “A morena vaa ei ya, to te vegiau non Tsunia!” \p \v 30 Sen Jisas tsue tan matisian Tsunia, “Sikia ma kaa iny faakouts Vanyo to san vegiau tapokaa me, a sikia, sai te tapokaa of mamimi kainy faakouts mami. \v 31 Tovei roman u nainy vaatsuk bus tana monaagits to ai tovei kan e Vinasaar, a tsoiny tatagaa ot tana monaagits to nai duem en naa non. \v 32 Nainy te fagageits Varonyo ri tana pagafuan Nyo nai ras faavots rarou a vainy ma naa mi ri Tsonyo.” \v 33 Ayei te tsue iny a ka to ma faatok iny Ya na saf a mat ei na te nai sarei non Ya. \p \v 34 An tagin biny Towa ser tsue na ka, “A Faun tsumam te kirkir iny e Moses te faatsuts fi mamam to, a Krais a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy nai toto ovei nanon. Kat pas fei sana Nyi tsue rom a ka to ei, tana Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me nai gageits non tana pagafuan ei? E sei to aya na Guei Tsoiny te Bobot e Gov ee?” \p \v 35 Jisas biny ratuari Ya tsue to na ka, “A arasan kaa non fapoopoan namami kaa tsun non tan fo ar nainy. Taan yam te kaa farokot minon ya na arasan ma kookop vaare mami na uurup tana saa e sei na mes te taan uruurup non ee gim non ma natiny a pan te naa non ya. \v 36 Faaman yam tana arasan ito te kaa fi miromi ya, tan kat to aya mi faarei mirom vainy tana arasan.” Voun vegiau ten Jisas tana ka to Ya naa to sa fatakop a tsivon mata rari. \s1 Kat Iny Vavaajets Tana Taa Jiu \p \v 37 Kainon to te kat Ya na fo binun iny faatok reits mata rari, ri gim kainy to ma faamainy Ya, \v 38 tan kat to aya u vegiau te pokei iny e Aisaia na kuigin muan ruak iny man ovei nato, \q1 “Tsunaun, e sei te faamainy vegiau te tsue iny a mam ee? Ai to ten sei na mes to na Tsunaun te faatok Ya na parits Tsuan ee?” \rq (Aisaia 53.1) \rq* \m \v 39 Tan kat to aya ri gima onot ma faaman, tana saa e Aisaia te tsue kainy a ka, \q1 \v 40 “Gov kat fakio na mata rari, ana Ya kat fanuuiny ton fakats tsuri ma tagaa on vaare ri an fakats tsuri nai nun ovei enanon, \q1 ‘ana ri te gima takopis on me Tsonyo ma tsipaar Anyo ri,’ te tsue fi me Gov.” \rq (Aisaia 6.10) \rq* \m \v 41 Aisaia pokei iny a ka to, te ruak nats non tana fo siinaiv ten Jisas, tana saa ayei te inainy faamuainy bus ya. \v 42 Man pas koraa non mesapan tsurin fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu te pon ma faaman Tsunia san tan kat tana taa Farasi ri oraav to ma pokei faruak iny a faaman tsuri, tana saa a taa Farasi te jiats fatafuts rarori tana numaa iny fafaatouf tana taa Jiu. \v 43 Ri komainy fiisok a vainy ma tsue iny paparaa rari fis pis non tsue iny paparaa te poo fi minon ten Gov. \s1 Vegiau Ten Jisas Kat Non Vaatsuk Tana Vainy \p \v 44 Jisas tsue fatsian to, “E sei na mes te faamainy Varonyo ee, gim non ma faamainy tsuiny Vanyo, sai to Tsunia to te jiats Vaminyo. \v 45 Ai sei na mes to te tagei Vanyo ee, faarei non te tagei kainy Ya to te jiats Vaminyo. \v 46 Nyo naa me tana monaagits to faarei me na arasan, tan kat to aya ere sei te faaman ror Tsonyo ee, gim on ror ma kaa tana uurup. \v 47 E sei na mes te nongoiny non vurungan rof Tsonyo ee ana ayei te gim ma manaats ya, Nyo gim rou ma kat vaatsuk tsunia. Nyo naa me ma gima faarei Anyo na tsoiny vaatsuk tana vainy tana monaagits to, a sikia, Nyo naa me ma saup fatabiny Anyo rari. \p \v 48 “E sei na mes te tsugei Varonyo ya te gima faarof vurungan rof Tsonyo ee naa fi naa non tan vaatsuk tana isen a ka, ito tan vegiau te pokei bus Anyo te nai kat non vaatsuk tsunia tan fafakap nan nainy! \v 49 Man, tana saa Anyo gim rou ma pokei vegiau to tsivou, sai ten Tamanyo to te jiats Vaminyo Ayei te tsue faparits of Vanyo na fo mamatsiny ka ma vegiau iny Anyo. \v 50 Ana Nyo nat you tan tsuen parits Tsunia te kifon iny non a toto na suu. A saa te tsue iny Anyo na ayein vegiau to te tsue iny e Tamanyo, Nyo ma pokei.” \c 13 \s1 Jisas Garus Mour Matisian Tsunia \p \v 1 Tamanainy u nainy Guainy iny Fakats Fatabin ai tovei roman Jisas natiny ton nainy Tsunia te siruu ename te naus osing fi non Ya na monaagits to ana Ayei te naa fi en ten Taman. Ayei mangiir fiisok ir vainy fasito Tsunia fatoobing tana monaagits to ana Ya mangiir fiisok kainy ratuari onot tan fafakap nan nainy mat Tsunia. \p \v 2 Jisas an matisian Tsunia gum iny ainy ror tan sewaan tana ananerof. Ai Vinasaar faan iny ton fakats tsuan ten Judas a guei tsoiny ten Saimon Iskariot ma faan iny naa ya Jisas nimar a vainy ma atsuiny famat ari Ya. \v 3 Jisas nat faamuainy e Taman te fainy Yan fo mamatsiny parits, Ya naten nato, Ayei te poo fi me ten Gov ana Ayei kan te naa fi naa non ten Gov. \v 4 Ai Jisas tsun osing to na taran fious ton vau Tsuan iny jiarasan ana Ya pous iny ton sapsap Tsuan. \v 5 Ana Ya tsiiu iny to na aurom koman a kepaa na faakok ana Ya tanik iny garus ton mour matisian Tsunia ana Ya sap faparak ratuari fiisen men sapsap te popous iny Ya, kat to te faarei non a binun tan tsoiny binun. \v 6 Ya naa mito ten Saimon Pita ai Saimon Pita tsue to na ka Tsunia, “Fiisia Anyi komainy garus kainy rom a mou vanyo ge Tsunaun?” \p \v 7 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Nyi gim rom ma natiny a ka te kat Ronyo tovei roman, sana nyi nai natem marom vou.” \p \v 8 Pita baainy sa tsue na ka, “Anyi gim on rom ma garus oiny a mou vanyo!” \p “Te gim fi Ronyo ma garus a moum manyi, nyi gim rom ma tap fiisen Vaminyo,” biny finy ya Jisas. \p \v 9 Saimon Pita biny Towa sa tsue na ka, “Tsunaun, garus tsuiny korei vaare na mou vanyo, garus me na nimau ana patsu vanyo kan!” \p \v 10 Jisas tsue to, “E sei na mes te sisiuf ee te kaamos faavot ovei nanon ana ya te gima onot ma sisiuf pis a tsivon, sana ayei te onot non ma garus tsuiny a moun nainy te kookuaf non ya. A fokinai tsumi ton kaamos sana isen tsumi na sikia.” \v 11 (Jisas nat faamuan iny e sei te faan iny non Ya nimar vainy te nai atsuiny ror Ya, ka te tsue fi ya nei, “A fokinai tsumin kaamos, sana isen tsumi na sikia.”) \p \v 12 Te garus fakap bus Ya na mou rari Jisas vau fatabiny pis ton vau iny jiarasan Tsunia ana Ya tabin fatabin enaa to tana pan Tsunia tana taran. “Fiisia, ami nat kan iny rom a ka te kat Anyo tsumi?” rangat fi Ya. \v 13 “Mi koo Vanyo na Tsoiny Tatagaa Ot ana Tsunaun te toobing non te tsue fi mi, tana saa Anyo tsun to. \v 14 Anyo na Tsunaun tsumi ana Tsoiny Tatagaa Ot, ana Nyo te see garus tsuiny rou a fo mou mami. Jesan, ami kan ma fauf a tsivom am garus ton fo isiseiny mou tsumi. \v 15 Nyo faatok bus mamin kat Tsonyo to te fauf finy Anyo na Tsivou, ma kat kan fi mi jesan te kat fi Nyo tsumi. \v 16 Nyo tsue faman of maromi a sikia ta isen ta tsoiny binun te karap fafis iny non a tsoiny tatagaa ot tsuan, ge na tsoiny gogovet vegiau te karap fafis iny non a mes te jiats naa non ya. \v 17 Mi nat bus iny a man nana fo kat to kat yam, ma nai kaa mimi na paparaa tsian te kat fi romi tsuri. \p \v 18 “Nyo gim rou ma tsue tsuk mami faavot Nyo nat rarori na vainy te pisainy Anyo. San vegiau tan Vegiau Ten Gov ma ruak iny man me, \q1 ‘A mes te ainy a kainy ainy Tsonyo koma iring Varonyo.’ \rq (Vadou 41.9) \rq* \m \v 19 Nyo tsue of bus mamin foka to tabuiny tapokaa non ya sai te ruak nats non ya, mi nai faaman Varonyo, Anyo na Ayei, a Mes to te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy. \v 20 Nyo tsue faman of maromi, e sei te faarof non a mes te jiats mi Ronyo ee, te faarof kainy Varonyo, ai sei te faarof Varonyo ee, te faarof non a mes to te jiats Vaminyo.” \s1 Jisas Tsue Faruak Famuan Iny E Judas Te Nai Faan Iny Non Ya \r (Mt 26.20-25; Mk 14.17-21; Lk 22.21-23) \p \v 21 Te vegiau fakap bus iny e Jisas a ka to, ana Ayei kaa miton koma patang koman Ya ana Ya tsue faruak to tsuri na fokinai, “Nyo tsue faman of maromi a isen fapoopoan namami nai faan iny Varonyo nimar a vainy ma nai atsuiny vanyo ri.” \v 22 Rin matisian fi mamatoong rato fapoopoan narari, ri fapinpin iny to e sei te tsue tsuk iny non Ya ee. \v 23 Jon a matisian to te mangiir fiisok non e Jisas gumgum en panan Ya. \v 24 Saimon Pita fasisiraa faamo of tsuiny vanyo sa tsue na ka, “Rangats, sei to aya te tsue tsuk iny non ya ee?” \p \v 25 Ana nyo fasak fasiruu naa to panan e Jisas ana nyo rangats Towa, “Tsunaun, e sei fatoobing to ayei ee?” \p \v 26 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Nyo nai fabub rou a painy koinykoiny to koman kobuu Nyo te faan iny ya tsunia ayei nan a mes.” Ana Ya nom to na painy koinykoiny sa fabub ya ana Ya faan iny towa ten Judas a guei tsoiny ten Saimon Iskariot. \v 27 Te nom e Judas a painy koinykoiny to ai Satan sof towa sa tagaa ot iny ya. Jisas tsue to tsunia, “Veesau tsun kat a ka te komainy kat rom anyi!” \v 28 Sana sikia ta isen tsuri te kaa tana taran ma nat kat fei sen Jisas tsue iny a ka to tsunia ei. \v 29 Judas, ayei na tatagaa ot tana poraa moni mam mes matisian pon iny to Jisas te tsue of ya ma nai foiny ta ka te komainy romam nan guainy, ge te tsue of ya ma faan ir yan vainy aaruts ta ka. \v 30 Judas ainy to na painy koinykoiny sa tafuts veesau tsun en. Te voiny busen ana ya tafuts to. \s1 Faun A Foun \p \v 31 Te tafuts bus na Judas, ai Jisas tsue to, “U nainy te nom non a Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes men asangan iny vamarits ruak nats non, an Siinaiv ten Gov te nai afis Varonyo ai Gov te nom kainy asangan iny vamarits, tana saa ito tan fo mamatsiny ka to te nai ruak non Tsonyo. \v 32 Ai to te pokei Ronyon asangan iny vamarits ten Gov, Gov patsukanen nai pokei non a asangan iny vamarits tana Guei Tsoiny te Bobot e Gov sa ruak iny Mes me, ana Ayei kat veesau tsuiny non ya. \v 33 Fuainy guei Tsiau, Nyo nai kaa taataun tsun fiisen maromi. Mi te nai sainy vavis Vanyo to te tsue of Anyo rin tsoiny mumua tana taa Jiu, sin tovei Nyo tsue of maromi, ‘Tana pan te naa Ronyo mi gim rom ma naa me.’ \v 34 A faun a foun to te tsue faparits of marom yam mi ma mangiir isiseiny mes. To te mangiir fi Nyo mi, jesan mi ma mangiir isiseiny mes. \v 35 To te kaa mirom min mangiir tan isiseiny mes a fokinai faavot te nat maromi, amin fuainy matisian Tsonyo.” \s1 Jisas Tsue Pita Nai Faungis Iny Non Ya \r (Mt 26.31-35; Mk 14.27-31; Lk 22.31-34) \p \v 36 Saimon Pita rangats Towa, “Fei te naa fi rom Anyi ei Tsunaun?” Jisas biny towa sa tsue na ka, “Nyi gim rom ma vovou on Vanyo tan ar nainy to tana pan te naa Ronyo sin vou, nyi nai vovou Varonyo.” \v 37 “Tsunaun, kat fei ma gima vovou im roman ei?” te rangat fi Pita. “Nyo kakoun you ma mat of Manyi!” \v 38 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Anyi kakoun faman rom ma mat of Vanyo? Nyo tsue faman of marom anyi tabuiny kokorooto non a koriou a tsoiny nyi nai faungis Varonyon fopis nainy, nyi gim rom ma nat Vanyo.” \c 14 \s1 Jisas Ayei Na Sanaan Tana Mes Te Naa Fi Non Ten Taman \p \v 1 “Koma patang vaare yam,” te tsue fi Jisas tan matisian Tsunia, “Mi faason busem ten Gov, mi te faason kan Tsonyo. \v 2 Gagon numaa ten Tamanyo te kaa minon fo mamatsiny ar bei ot na aya Nyo nai kakouiny onots of maromi ya. Nyo tabuiny tsue of mami te gim fi non ya ma man. \v 3 Ai to te naa fi Ronyo ma kakouiny Anyo na pan tsumi. Nyo nai tabin mirou Nyo te nom fi mami Tsonyo, tan kat to aya mi nai kaa emarom tana pan te kaa Ronyo. \v 4 Ami natiny rom a sanaan te naa fi non tana pan te naa Ronyo.” \p \v 5 Tomas tsue to Tsunia, “Tsunaun, mam gim rom ma natiny a pan te naa fi rom Anyi, fei te nat finy romam a sanaan te naa fi naa non unya ei?” \p \v 6 Jisas biny towa sa tsue, “Anyo na sanaan, ana man, ana toto, sikia ta isen ta mes te naa faamuan fi naa non ten Tamanyo, a sikia, ayei ma naa tsom fi me Tsonyo. \v 7 To ma nat faman fi Minyo, mi nai nat faman kan iny rom e Tamanyo tanik non tan nainy tovei, mi natiny rom Ya, ai mi te tagei bus Ya.” \p \v 8 Filip tsue to Tsunia, “Tsunaun, faatok mamimam e Tamam ai te onots koman tsumam.” \p \v 9 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Filip, Nyo kaa fiisen mamimi naangis fiisok, ai tovei, nyi tsue rom a ka anyi gim rom ma nat Vanyo? E sei na mes to te tagei Vanyo ee, te tagei bus e Tamanyo. Kat pas fei sanyi tsue rom a ka ei, ‘Faatok mamimam e Tamam’? \v 10 Filip nyi gim rom ma faaman, Nyo kaa rou koman e Tamanyo ai Tamanyo kaa non koma Vanyo? U vegiau te pokei naa Nyo tsumi gima poo fi me Tsonyo, ito e Tamanyo to te kaa kaa non koma Vanyo te kat non a binun Tsuan fatoobing. \v 11 Faamainy yam vegiau to, Nyo kaa rou koma ne Tamanyo, ai Tamanyo te kaa non koma Vanyo, sikia non, ami te faaman tana saa tana fo mamatsiny binun iny faatok reits to. \v 12 Nyo tsue faman of maromi, e sei na mes te faason non Tsonyo ee nai kat kainy non a fo binun te kat Ronyo, eye, ayei nai kat non a foka te karap fafisfis iny non a fo binun te kat Anyo tana saa Nyo naa fi rou ten Tamanyo. \v 13 Ana Nyo te nai kat a foka te rangat fi romi tana asanga Vanyo ma tapokaa ising me na fo siinaiv ten Tamanyo ito tana Guei Tsoiny. \v 14 Te rangat fi Varonyo mi tan ta ka tana asanga Vanyo, Nyo nai kat rou ya.” \s1 Jisas Tsue Ayei Faan Iny Minon Aaven Taabos \p \v 15 “To te mangiir Varonyo mi, mi nai manaats rom a fo faun te tsue faparits Ronyo. \v 16-17 Nyo nai rangats rou e Tamanyo ana Ayei te nai faan mami na mes a Tsoiny Fifaakouts, iton Aaven te pokei non a man nane Gov, Ayei kaa ovei nanon fiisen mamiromi. Ana vainy tana monaagits tovei te gim ma faarof Ya, tana saa ri gima inainy fanatnat iny Ya ge te gima nat iny Ya. Sana mi natiny rom Ya tana saa Ayei te kaa fiisen maromi ana Ayei kaa non koma mami. \p \v 18 “Nyo gim rou ma nai naus osing babainy mami faarei maromin guei ngap, Nyo nai tabin mirou tsumi. \v 19 Tan ta fo mar nainy to vainy tana monaagits te gim ror ma nai tagei oiny pis Vanyo, sana mi te nai tagei Varonyo. Mi kan nai toto emarom tana saa Anyo te toto fatabin You. \v 20 Te naa minon nainy mi nai nat Varonyo Anyo kaa rou koman e Tamanyo, ana mi kaa kan rom koma Vanyo faarei tsuiny non te kaa Ronyo koma mami. \p \v 21 “E sei na mes te faarof iny non a fo faun te tsue faparits iny Ronyo ee ana ayei te manaats rari ayei na mes to te mangiir Varonyo. E sei na mes te mangiir Varonyo ee, e Tamanyo kan nai mangiir non ya tsunia te mangiir vanyo, Nyo kan te nai mangiir rou ya ana Nyo te pokei iny a Tsivou tsunia.” \p \v 22 Judas (sikia ma Judas Iskariot) tsue to, “Tsunaun, kat fei ma pokei iny Anyi na Tsivom tsumam ei ana sikia ma tana vainy tana monaagits to?” \p \v 23 Jisas biny towa, “Tana saa, a vainy tana monaagits to te gima mangiir Vanyo, Anyo nai pokei tsuiny rou a Tsivou ten sei na mes te mangiir Varonyo ee ai sei te mangiir Vanyo ee ayei manaats Varonyo. Tamanyo nai mangiir non ya, ai Tamanyo ana Nyo naa mirom tsunia ana mam te nai kaa koman ya. \v 24 E sei na mes te gim non ma mangiir Vanyo ee, te gim kainy non ma manaats vegiau Tsonyo. U vegiau te nongoiny amin sikia ma vegiau Tsonyo, sai te poo fi me ten Tamanyo to te jiats Vaminyo. \p \v 25 “Nyo tsue of bus mami na ka to te kaa taataun fiisen Vamironyo mi. \v 26 A Tsoiny Fifaakouts ton Aaven Taabos to te nai jiats minon e Tamanyo tana asanga Vanyo nai faatsuts maromi na fo mamatsiny ka ana Ya te kat mami ma fakats fatabiny ami na foka te tsue of im yam. \p \v 27 “Nyo naus osing fiisen mamiromi na aaverof ana aaverof Tsonyo fatoobing Nyo faan maromi ya. Nyo gima faan mami ya faarei te faan fi maromi ya na vainy tana monaagits to. To tsumi ma koma patang vaare am oraav vaare to. \p \v 28 “Ami te nongon Vanyo te tsue tsumi, ‘Nyo naa evarou, sana Nyo nai tabin mirou tsumi.’ To ma mangiir faman Vanyo mi, mi tabuiny mamagat Tsonyo te naa fi rou ten Tamanyo tana saa, Ayei te karap fafis Varonyo. \v 29 Nyo tsue of bus mami na ka to roman, tabuiny ruak nats non ya to te ruak fi non ya, mi nai faaman rom. \v 30 Nyo gim rou ma vegiau fiisen mamimi tan ar nainy viviakoo tana saa a tsoiny tatagaa ot tana monaagits to te naa minon. Ayei gima parits fafis Vanyo. \v 31 Sana vainy tana monaagits to ma nat, Nyo mangiir rou e Tamanyo ito na ka te kat of Ronyo na fo mamatsiny ka te tsue faparits of Vaminyo Ya. Taami yam, naus osing ara na pan to.” \c 15 \s1 Jisas Ayein Ngits Wain Faman \p \v 1 “Anyon ngits Gereip faman ai Tamanyo na tsoiny makok tan tanun. \v 2 Ayei tek saviir non fo naan Tsonyo te gim ror ma fua faarof ana ayei te ots firak fakakats a fo naan to te fua faarof er, tan kat to aya, ana fo naan te arasan ana ri te fua faarof fakinai ovei. \v 3 U vegiau te tsue of im yam te kat mami sam ruak iny taabos busem. \v 4 Kaa mi yam koma Vanyo ana Nyo te nai kaa me koma mami. A naan te gim non ma fua tana ar naan patsukanen, te fua non te kaa fi non ya koman a ngits wain. Jesan kan ami gim rom ma fua faarof te gim fi romi ma kaa koma Vanyo. \p \v 5 “Anyon ngits wain, ana min fo naan. E sei te kaa non koma Vanyo ee ana Nyo te kaa koman ya nai fua faarof fakinai ovei nanon tana saa, ami te gim rom ma kat ta isen ta ka patsukanem miam te gim fi romi ma kaa koma Vanyo. \v 6 E sei te gim non ma kaa koma Vanyo ee te nai ravaa non faarei non a naan a maas ana fo naan to ari te guam faavot a nai faakoor ravaa to tan guaf. \v 7 Te kaa romi koma Vanyo an vegiau Tsonyo te kaa kan koma mami ai to te rangat fi romi tan ta ka tan koman tsumi mi nai nom rom ya. \v 8 Siinaiv ten Tamanyo nai tapokaa non tsumi te fua faarof fakinai ovei romi to sami faarei mirom matisian Tsonyo. \v 9 Nyo mangiir maromi faarei te mangiir fi Varonyo Tamau, mi ma kaa me koman mangiir Tsonyo. \v 10 To te manaats romin faun tan tsue faparits Tsonyo, mi nai kaa mirom koman mangiir Tsonyo faarei te manaats finy Anyon faun tan tsuen parits ten Tamanyo ana Nyo kaa vato koman mangiir Tsunia. \p \v 11 “Nyo tsue of bus mami na foka to, to ma kaa patsu mimi na mamagat Tsonyo naa tsumi ana mamagat to te nai via tsitapuu ovei en tsumi. \v 12 A faun te tsue faparits Ronyo to, mangiir yam isiseiny mes faarei te mangiir fi Ronyo mi. \v 13 Mangiir tsian te fis non fo mes mangiir tovei: a mes te orovus iny non a toto tsuan tan vaatau tsunia. \v 14 Amin vaatau Tsonyo to te kat fi romin fo faun te tsue faparits of Ronyo mi. \v 15 Nyo gim rou ma koo pis mamin fuainy tsoiny binun, a sikia, tana saa, a tsoiny binun te gim non ma natiny a ka te katkat non a tsoiny tatagaa ot tsuan tan kat to ayei, Nyo koo maromin fo vaatau Tsonyo, tana saa Anyo te tsue of bus mamin fo mamatsiny ka te nongoiny Anyo ten Tamanyo. \v 16 Ami te gima pisan Vanyo, sana Nyo te pisan bus mami, Nyo bobot matuami ma naa am fua faarof ovei mato, iton fua te nai kaa ovei nanon. Ai Tamanyo te nai faan mami na foka te rangats romi Ya tana asanga Vanyo. \v 17 U tsuen parits Tsonyo tsumi tovei, ami ma mangiir isiseiny mes.” \s1 A Vainy Tsugei Ror Matisian \p \v 18 “Te tsugei maromin vainy vavaajets tana monaagits to mi ma fakats a ka to, ari tsugei faamuainy bus Vanyo. \v 19 Tabuiny fasito mamirin vainy vavaajets tana monaagits to, vainy tabuiny mangiir mami faarei maromin vainy tsuri fatoobing. Sana Nyo te pisan bus mami komar a vainy, ma fasito vaare mamiri tan kat to aya ri tsugei mami. \v 20 Fakats yam a ka te tsue of im yam, ‘A tsoiny binun a sikia ma karap fafis iny a tsoiny tatagaa ot tsuan.’ Ri na mesapan fakamits Vanyo, ana ri nai fakamits kan maromi, sana mesapan tsuri manaats vegiau te tsue iny Anyo, ana ri te nai manaats kainy vegiau te tsue romi. \v 21 Sana mi Tsonyo, ai tan kat to aya ri nai kat ror a fo mamatsiny kat to tsumi tana saa ri gim ror ma natiny Ya to te jiats Vaminyo. \v 22 Tabuiny gima naa Minyo ma tsue of Anyo ri, ri tabuiny gima kaa me ta fo aveto tsuar, sin tovei, ari na sikia tu vegiau ma kat tap iny ari na fo aveto tsuar. \v 23 E sei te tsugei Varonyo ee te tsugei kainy non e Tamanyo. \v 24 Tabuiny gima kat Anyo ta ka fapoopoan narari to te gima kat ta isen ta mes ri tabuiny gima kaa me ta fo aveto tsuar, sin tovei ri tagei bus a foka iny faatok fapoopoan narari ana ri pon ror ma tsugei Vanyo ai Tamanyo, ai tan kat to ayei ri kaa erato tan aveto tsuar. \v 25 Sana ka to ma pokei me na man nan kirkir ten Moses tana faun tsuri, \q1 ‘Ari te tsugei Varonyo, ana sikia ta kifon Ya.’ \rq (Vadou 69.4) \rq* \p \v 26 “A Tsoiny Fifaakouts te naa minon, Ayein Aaven te pokei non a man nane Gov to te poo fi minon ten Tamanyo. Nyo nai jiats mirou Ya tsumi poo fi minon ten Tamanyo, ana Ayei te pokei Vanyo. \v 27 Ana mi kan nai pokei iny Varonyo, tana saa mi kaa fiisen bus Vaminyo tanik me tan tatanik nana binun Tsonyo. \c 16 \p \v 1 “Nyo tsue of bus mami na foka to ma faterof faavot vaare mi tan faason Vanyo. \v 2 Ri nai gargar fatafuts maromi tana fo numaa iny fafaatouf tsuri. Ai tan nainy te naa minon te atsuiny famat maromi sei na mes ee, ana ya te fakats kat to aya, ayei te faarei te bibinun of non e Gov. \v 3 Ri nai kat rora fo mamatsiny kat to tsumi tana saa ri gim ror ma natiny e Tamanyo ge Anyo. \v 4 Sana Nyo tsue of bus mami na ka to, to te naa minon nainy tsuri tan kat a fo mamatsiny ka to, mi nai tamomots rom a ka te tsue of bus im yam.” \s1 Binun Tan Aaven Taabos \p “Nyo gima tsue of mami na foka to tan tatanik nan fafaatsuts Tsonyo tsumi tana saa Anyo kaa fiisen mamimi. \v 5 Sin tovei Nyo naa os to Tsunia to te jiats Vaminyo ana sikia vaarik ta isen tsumi ma rangats Vanyo, ‘Fei te naa rom Anyi ei?’ \v 6 Ai tovei Nyo tsue of bus mami Nyo naa rou an reesik via os to koma mami. \v 7 Sana Nyo tsue faman of maromi ayei na rof namami to ma naa Nyo, tana saa te gim fi Ronyo ma naa, a Tsoiny Fifaakouts te gim non ma naa on me tsumi. Sana Nyo te naa rou ana Anyo te nai jiats mi Ya tsumi. \v 8 Ai to te naa minon Ya Ayei nai kat raror a vainy tana monaagits to ma nat ari tan kat aveto tsuri, ai to kan tan kat tavaron Tsonyo ai to tan vaatsuk ten Gov. \v 9 Ri nat ror tan aveto, tana saa ari te gima faaman Tsonyo; \v 10 ito kan tan kat tavaron Tsonyo, tana saa Anyo naa rou ten Tamanyo ana mi te gima tagei pis Vanyo; \v 11 ito kan tan vaatsuk ten Gov, tana saa a tsoiny tatagaa ot tana monaagits to te kaa busen tan vaatsuk sa biu ovei en. \p \v 12 “Nyo kaa mirou vegiau kinai iny tsue of im yam, sin tovei ami sikia ma onot ma natiny ya. \v 13 Sai te naa minon Aaven Taabos Ya te pokei iny a man, Ayei nai mei maromi tana fo man. Ayei te gim ma tsue tsuk iny a Tsivon. Sana Ayei nai tsue tsuk iny non a ka te nongoiny Ya, ana Ya te tsue of mami na foka te naa minon. \v 14 Ayei nai pokei faruak non a tou kainy Tsunaun Tsonyo to sa vamarits Varonyo, tana saa Ayei te nai nom non vegiau te fainy Ronyo Ya ma tsue of mami Ya. \v 15 A foka te kaa minon e Tamanyo, a foka Tsonyo, to sa Nyo tsue rou, u Aaven Taabos nai nom non a ka te fainy Ronyo Ya, Ya te tsue of mami.” \s1 Reesik Te Ruak Faarei Men Paparaa \p \v 16 “Tana fo ar nainy to mi gim rom ma tagei pis Vanyo ai to tan fo mar nainy te naa minon mi nai tagei pis Varonyo.” \p \v 17 Mesapan tsurin matisian Tsunia tsue to tsuri na mesapan, “Saf a kifon ya to na? Ayei te tsue of rara, ‘Tan fo ar nainy to mi gim rom ma tagei Vanyo, ai to tan fo mar nainy te naa minon mi nai tagei pis Varonyo.’ Ana Ya tsue pis to na ka, ‘Ito tana saa Anyo naa fi rou ten Tamanyo.’ \v 18 Saf kifon vegiau to ayei na, ‘Ito tan ar nainy?’” te rangat fi ri. “Ara gim ror ma natiny a ka te tsue iny non Ya!” \p \v 19 Jisas nat rari te pon ma rangats Ya ana Ya tsue to tsuri, “Nyo te tsue, ‘Tan ar nainy mi gim rom ma tagei pis Vanyo ai to tan fo mar nainy te naa minon mi nai tagei pis Varonyo.’ Ai koraa na ka te rangat iny romi fapoopoan namami? \v 20 Nyo tsue faman of maromi mi nai tangis emarom am susuiny matan to, sana taa Jiu ton vavaajets nai mamagat eraror; mi nai reesik emarom, san reesik tsumi nai takopis enanon a faarei miton mamagat. \v 21 Te sisiruu iny faagiir non a moun a guei a meran ayei reesik non, tana saa nainy saraa kamits tsunia te naa os mito, sai te agiir fi non a guei a meran to a moun to aya te anofe non a kamits tsuan tana saa ayei te mamagat iny non a guei a meran te agiir en. \v 22 Jesan te kat fi non ya to tsumi tovei roman mi reesik rom, sana Nyo nai tagei pis maromi, ana koma mami te nai via me na mamagat tsian ito na mamagat a sikia ta mes te pets osing maromi Ya. \p \v 23 “Te naa minon nainy to aya, mi sikia rom ma nai rangats Vanyo tan ta ka. Nyo tsue faman of maromi, e Tamanyo te faan maromi na ka te rangat fi romi Ya tana asanga Vanyo. \v 24 Onot roman mi sikia ma rangat iny ta ka tana asanga Vanyo, rangats yam, mi te nom ya, ana mamagat to ayei tsumi te nai via tsitapuu ovei en.” \s1 E Jisas Te Kat Fabiu Bus Kat Tana Monaagits To \p \v 25 “Nyo tsue of bus mami na fo mamatsiny ka to tana fo tsue fapapaar. Sai tan nainy te naa minon Nyo sikia rou ma tsue iny a fo tsue fapapaar, Nyo nai tsue fatoobing of maromi Tamanyo. \v 26 Te naa minon nainy mi nai rangats rom Ya tana asanga Vanyo ana Nyo gim rou ma rangat of mami, to ma rangat of mami yam e Tamanyo ma faakouts mami Ya, \v 27 tana saa e Tamanyo tsun Tsivon patsukanen te mangiir maromi. Ayei mangiir maromi tana saa mi te mangiir Varonyo ana mi faaman to Tsonyo te poo fi me ten Gov. \v 28 Nyo poo fi me ten Tamanyo ana Nyo naa mito tana monaagits to; ai tovei roman Nyo naus osing rou a monaagits to ana Nyo te tabin fi you ten Tamanyo.” \p \v 29 An matisian Tsunia tsue to, “Tagaa, Nyi te tsue fatoobing ovei bus em, ana Nyi sikia ma tsue iny rom fo tsue fapapaar. \v 30 Amam nat busem roman, Tsumanyi te natiny rom ma fo mamatsiny ka, Anyi sikia rom ma anaanos ta mes ma rangats Manyi tan tu rangat tana saa Nyi nat faamuan bus iny fakats tana mes. Ka to te kat mamam sa mam faaman Manyi to te poo fi me ten Gov.” \v 31 Jisas biny ratuari sa tsue na ka, “Ami faaman osto ge? \v 32 U nainy te naa os mito ai tovei te ruak en, mi nai fabuubus vavis fi naa rom tana fo numaa tsuam ana Nyo kaa patsukan You Tsivou. Sana Nyo sikia ma Tsivou tovei, tana saa e Tamanyo te kaa fiisen Vamironyo. \v 33 Nyo tsue of bus mami na ka to mi kaa rom koma Vanyo ma nai kaa mimi na aaverof. U kat tana monaagits to te fakamits maromi. Sana mi ma tsutsun faparits! Nyo kat fabiu bus kat tana monaagits to!” \c 17 \s1 Jisas Faakats Of Ir Matisian Tsunia \p \v 1 Te fakap bus e Jisas vegiau Tsunia, ana Ya matoong fi naa to Gormirmir sa tsue na ka, “Tamau nainy te ruak en, Nyi ma pokei of ir a vainy saf asangan iny vamarits tana Guei Tsoiny Tsumanyi to na, tan kat to aya a Guei Tsoiny kan te faan marom Anyin asangan iny vamarits to, \v 2 tana saa Nyi faan bus iny gumgum to Tsunia, tan kat to aya, Ayei faan rarori na vainy a toto na suu ten sei na mes to te faan bus iny Anyi Tsunia ee. \v 3 Ana toto na suu tovei, ito ma nat Manyi na vainy a isen tsun a Gov a man ana ri te natiny e Jisas Krais, to te jiats mi Nyi. \v 4 Nyo fakap bus a fo binun te faan iny Anyi ma kat Anyo, tan kat to aya Nyo faatok bus Manyin asangan iny vamarits tan puputaa. \v 5 Tamau, faan You asangan iny vamarits mata Manyi roman, iton senviir asangan iny vamarits te kaa fiisen Vaminyo Nyi, tabuiny tapogaar minon a monaagits to. \p \v 6 “Nyo pokei Manyi tana vainy te faan iny Anyi Tsonyo, ito te poo fi me fapoopoan nar vainy vavaajets tana monaagits to. Ari fasito marom Anyi, ana Nyi faan Vatuanyo ri. Ana ri manaats ton vegiau Tsumanyi. \v 7 Ai tovei roman ri nat fi ror nei, fo mamatsiny ka te faan iny Anyi Tsonyo te poo fi me Tsumanyi, \v 8 tana saa, Nyo faan rarin vaanan te faan Vanyo Nyi ana ri faarof towa; ri natiny ton man Tsonyo te poo fi me Tsumanyi ana ri faaman to Tsumanyi te jiats Vaminyo. \p \v 9 “Nyo faakats of rarori. Nyo gima faakats of rou a monaagits to, sana Nyo faakats of rou na vainy te faan iny Anyi Tsonyo, tana saa rin fasito Tsumanyi. \v 10 A fokinai vainy te kaa Mironyon fasito Tsumanyi, an vainy fasito Tsumanyi, arin fasito Tsonyo, an asangan iny vamarits Tsonyo te tapokaa ising me tsuri. \v 11 Ai tovei roman Nyo naa os fi naa to Tsumanyi, ana Nyo te gima kaa on pis nats tana monaagits to sana ri to te fasito Varonyo te kaa ror fapoopoan nar vainy vavaajets tana monaagits to. Tamau a Taabos, bei ot rame tana parits tana asanga Manyi, iton asangan te faan iny Anyi Tsonyo, tan kat to aya ri ma isen tsun me, faarei marom Anyi ana Nyo, aran isen tsun. \v 12 Nainy te kaakaa fiisen Vaminyo ri Nyo bei ot faarof ratuari tana parits tana asanga Manyi, iton asangan te faan Vanyo Nyi. Nyo makok faarof rari ana sikia ta isen tsuri ma nun ito tsun a isen te nun a guei iny Hel, tan kat to aya vaanan nan Vegiau Ten Gov nai ruak iny man ovei naa to. \p \v 13 “Ai to roman Nyo naa os mito Tsumanyi, ana Nyo tsue of ratuarin fo mamatsiny ka to te kaakaa fiisen Minyo ri, tan kat to aya, koma rari te via tsitapuu me na mamagat Tsonyo. \v 14 Nyo faan rarin vaanan Tsumanyi an vainy vavaajets tana monaagits to tsugei ratuari, tana saa ari na sikia ma vainy tana monaagits to faarei Varonyo, Anyo na sikia ma mes tana monaagits tovei. \v 15 Nyo gima rangat Manyi ma nom ravaa rari tan vainy vavaajets tana monaagits to, sana Nyo rangat marom Anyi ma bei ot rari tana isen a ngi'arapaar fiisok. \v 16 Faarei Varonyo, Nyo sikia ma mes tana monaagits to ana ri kan a sikia ma vainy tana monaagits to. \v 17 Vegiau Tsumanyin man ovei tsun. Ana Nyo komainy roun vegiau man Tsumanyi ma binun koma rari ma pets rari er faarei miton vainy taabos Tsumanyi fatoobing. \v 18 Nyo jiats rarori ma naa tan vainy tana monaagits to faarei te jiats fi Vanyo Nyi tan vainy tana monaagits to. \v 19 Nyo pets to na toto Nau Tsumanyi ma faakouts Anyo ri, tan kat to aya ri pets to na toto tsuri Tsumanyi tanyiny vegiau man Tsumanyi ma binun ya koma rari er faarei miton vainy taabos Tsumanyi fatoobing, ma kat yan mangiir Tsumanyi. \p \v 20 “Nyo gima faakats of tsuiny rarori sana Nyo faakats kan of rarori to te nai faaman Varonyo tana saa ito tsun kan te nongoiny fi rorin vaanan tsuri. \v 21 Nyo faakats of rou vainy faaman faavot tovei ma isen tsun mi ri faarei marom Anyi ai Anyon isen tsun. Tamau, kat ramiri ma faavot mi ri er kaa to koma rara, faarei marom Anyi te kaa rom koma vanyo ana Nyo te kaa koma manyi. Kat ramiri er isen tsun mito, tan kat to aya vainy vavaajets tana monaagits to te nai faaman marom Anyi te jiats Vaminyo. \v 22 Nyo faan bus rarin senviir asangan iny vamarits faarei te faan Vanyo Nyi tan kat to aya ri isen tsun miror, faarei marom Anyi ana Anyon isen tsun. \v 23 Nyo kaa rou koma rari ana Nyi te kaa koma vanyo, to ma isen faavot tsun mi ri, tan kat to aya a vainy vavaajets tana monaagits to te nat marom Anyi te jiats Vaminyo ana mes a ka Nyi mangiir fiisok rarori faarei te mangiir fiisok Vanyo Nyi. \p \v 24 “Tamau, Nyi faan Vanyo ri, ana Nyo koman rarori ma nai kaa tana pan te nai kaa Ronyo, tan kat to aya ri nai tagei nats rora asangan iny vamarits te kaa mironyo, iton asangan iny vamarits te faan iny Anyi Tsonyo, tana saa Anyi te mangiir fiisok Vanyo tabuiny tapogaar minon a monaagits tovei. \v 25 Tamau a tavaron, vainy vavaajets tana monaagits to te gim ror ma nat Manyi sana Nyo nat marom Anyi ana ri to te fasito Varonyo nat fi ror nei, Anyi te jiats Vaminyo. \v 26 Nyo pokei faruak ma Nyi tsuri, ana Nyo kat patsukan fi kan evarou jesan, tan kat to aya u mangiir tsian fiisok te kaa mirom Anyi Tsonyo nai kaa enanon koma rari ana Nyo te nai kaa kan koma rari.” \c 18 \s1 Tou Nots E Jisas \r (Mt 26.47-56; Mk 14.43-50; Lk 22.47-53) \p \v 1 Te fakap bus e Jisas faakats Tsuan Ya naus osing to na pan naa to aya fiisen ramen matisian Tsunia. Ri taainy guas fi naa to tan panaainy gaguur tana aurom iny Kidron. Te kaa me na tanun na aya ai Jisas min fuainy matisian Tsunia naa fi naa to koman ya. \v 2 Judas, ayei na mes to te faan iny e Jisas nimar vainy te atsuiny famat ror Ya nat faamuan bus iny a pan to aya, tana saa Jisas guam vaurep raror matisian Tsunia tana pan naa to aya tana fo mes a fo nainy i muan. \v 3 Ai Judas naa bus naa to tanun ya mumua rato na gum iny vainy puaan tana taa Roum ana rin mes tsoiny bei ot tana saape tana taa Jiu. Rin fuainy tsunaun tan tsoiny faakor ana taa Farasi jiats ranaatuari fiisen men foka iny puaan, an kurun, an vit kurun. \v 4 Jisas nat faamuan bus iny a fo mamatsiny ka te ruak non Tsunia ana Ya taan famumua naa to matan, Ya tsue to tsuri, “E sei to aya te sainy romi ee?” \p \v 5 Ri biny Towa ser tsue na ka, “E Jisas a mes tana ngats fan iny Nasaret.” Ana Ya tsue to na ka, “Anyo na Ayei.” Judas, ayei na mes to te faan iny e Jisas nimar rari tsutsun fiisen ramen vainy puaan na aya. \v 6 Te tsue Jisas a ka tsuri, “Anyo na Ayei,” ri sos iny vou to ana ri gotsiny faavou naa to petoo. \v 7 Jisas rangats pis ratuari sa tsue na ka, “E sei to aya te sainy romi ee?” Ri tsue to na ka, “E Jisas a mes tana ngats fan iny Nasaret.” \p \v 8 “Nyo tsue faamuan of bus mami, Anyo na Ayei,” te tsue fi Jisas tsuri. “To te sainy fi Varonyo mi tanyir yam a mesapan to ari ma naa ri.” \v 9 (Jisas tsue na ka to ma ruak iny man men vegiau Tsunia, “Tamau, Nyo sikia ma kaa me ta isen ta mes ma nun to te faan iny Anyi Tsonyo.”) \p \v 10 Saimon Pita te kaa men kirat nana puaan, gamus to ya sa tek sapee na teinan tan panaainy matou tana tsoiny binun babainy tana Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor. Asangan a tsoiny binun babainy to te koo rori Malkus. \v 11 Jisas tsue to ten Pita, “Rog fatabiny iny kirat nana puaan tsuam tana susukap nan! Anyi pon iny rom a saa, Anyo gim rou ma nai ong a patang iny saraa kamits to te faarof iny e Tamanyo? Eye, Anyo nai ong rou ya.” \s1 Jisas Tsutsun Matan E Anas \p \v 12 Ana gum iny vainy puaan tana taa Roum fiisen me na tsoiny mumua tsuri an tsoiny bei ot tana saape tana taa Jiu nots to Jisas ri kotskots Towa, \v 13 ana ri mei faamuainy naa Towa ten Anas. Anas ayei na vaanis ten Kaiafas, ayei faarei na Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor tan nainy to aya. \v 14 E Kaiafas ayei koraa na mes to te tsue ir fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu te rof fiisok non tan ta isen ta mes ma mat of ir a fokinai. \s1 Pita Faungis Iny E Jisas \r (Mt 26.69-70; Mk 14.66-68; Lk 22.55-57) \p \v 15 Saimon Pita ana mesmes a matisian vovou iny naa to Jisas. Mesmes a matisian to na Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor nat faarof iny non ya ana ayei naa fiisen mito Jisas koman a aunon tana numaa tana Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor. \v 16 Pita kaakaa en jiarasan tan matainy sobaa nana aunon. Ana nyo Jon a matisian to na Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor te nat faarof iny non ya tafuts fatabin mito jiarasan, sa tsue tana guei moun to te tatagaa ot iny matainy sobaa sa ras fatabiny na Pita gagon. \v 17 Ana guei moun to te tatagaa ot iny matainy sobaa tsue to ten Pita, “Anyi koraa ya na matisian tana mes tuwa aya?” Pita biny towa sa tsue na ka, “A sikia, anyo na sikia.” \p \v 18 Nainy tana tonok an tsoiny binun ana rin vainy bei ot kat ton gonif ri faakor towa ana ri tsutsun faafis towa, ser mangin. Pita naa sa tsutsun fiisen ramiri sa mamangin en. \s1 Tsoiny Mumua Tan Tsoiny Faakor Rangats E Jisas \r (Mt 26.59-66; Mk 14.55-64; Lk 22.66-71) \p \v 19 Ai Anas a Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor rangats to Jisas tan fuainy matisian Tsunia an fifaatsuts Tsunia. \v 20 Jisas biny towa sa tsue na ka, “Nyo vegiau fatatabin you matar a fokinai tan mamatsiny nainy an fo mamatsiny fifaatsuts Tsonyo kat bus Anyo koman a fo numaa iny fafaatouf tana taa Jiu ai koman a saape tana pan te vaaguam faavot rori na taa Jiu. Nyo gima munmun iny tu vegiau tana pan a takop. \v 21 Kat fei, sam rangat Varonyo ei? Mi ma rangat ir a vainy to te nongon Vanyo, rangats ir yam a ka te tsue of Anyo ri, ri natiny ror a ka te tsue Nyo tsuri.” \p \v 22 Te tsue iny e Jisas a ka to ana isen tsurin bei ot sapainy Towa ya tsue to, “Saf vegiau te kat rom Anyi tana Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor na?” \p \v 23 Jisas biny towa sa tsue na ka, “To ma tsue Nyo na ka na iring, tsue of ir a fokinai te kaa ror to na saf a ka ei na, sai te man fi non na ka te tsue iny Anyo te gim non ma rof tsumanyi ma sapan Vanyo.” \p \v 24 Ai Anas jiats naa Towa ten Kaiafas a Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor fiisen me na niman a kotskots. \s1 Pita Faungis Pis Iny E Jisas \r (Mt 26.71-75; Mk 14.69-72; Lk 22.58-62) \p \v 25 Pita tsutsun kanen nanon na aya mamangin en tan guaf. Ana mesapan tsuri tsue to tsunia, “Anyi koraa ya na isen a matisian tana mes tuwa aya?” Sai Pita faungis ya tsue to, “A sikia, nyo na sikia.” \p \v 26 Isen tsurin tsoiny binun babainy tan Tsoiny Mumua tan Tsoiny Faakor ana ayei kan a nuatsin a mes to te tek sapee Pita na teinan ya tsue to na ka. “Anyo ya te gima tagei manyi fiisen mi Ya tanun?” \p \v 27 Pita faungis sa tsue pis to, “A sikia.” Sen tsun ana koriou a tsoiny kokorooto to. \s1 Jisas Tsutsun Matan E Pailat \r (Mt 27.1-2,11-14; Mk 15.1-5; Lk 23.1-5) \p \v 28 Ri nom e Jisas ri naus osing to na numaa ten Kaiafas, ser mei naa Towa tana pan te kaa non e Pailat a gavana tana gum fan iny Judia. Tana voinyvoiny ovei. Ri na taa Jiu gim to ma sof a numaa to tana saa ito te sof rori numaa, ri pon iny ror aveto ma gima ainy arin Guainy iny Fakats Fatabin. \v 29 Ai Pailat tafuts naa to tsuri jiarasan sa rangat rari, “Saf a iring to te sak ami na mes to na?” \p \v 30 Ri biny towa ser tsue na ka, “Amam tabuiny gima mei mi Ya nei tsumanyi ma faarei vaare Ya na mes a pisiin a kat kat iring.” \p \v 31 Pailat tsue to tsuri, “Ami patsukanem ma mei naa Ya am faaroiny Towa tana fo faun tsumi fatoobing.” Rin fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu biny towa ser tsue na ka, “Mam gim rom ma famanat iny ta mes ma gageits ya.” \v 32 (Ka to te ruak ma tapokaa me na man nan vegiau te kat e Jisas, tana saf a sanaan ei naa te nai mat fi non Ya.) \p \v 33 Pailat sof fatabin naanaa tana pan tsunia sa fikoo Jisas ya rangats Towa, “Anyi Ya na Aatouf tana taa Jiu?” \p \v 34 Jisas biny towa, “U rangat to aya, fei te poo fi mi ya ei i naa tsumanyi ge ta mes te tsue of manyi Tsonyo?” \p \v 35 Pailat biny Towa, “Kat fei sanyi rangat varonyo ei nyo na gima tsoiny Jiu! A vainy Tsumanyi fatoobing to ari an fuainy tsunaun tan tsoiny faakor to te faan vaminyo Nyi. A saa te kat Anyi na?” \p \v 36 Jisas tsue to, “A Waa Vanyo na sikia ma tana monaagits to. Ito ma kaa tsun ya tana monaagits to vainy to te vovovou Varonyo tabuiny kat a puaan ma bei ot Vanyo ri ma faan vaare Vanyo rin tsoiny mumua tana taa Jiu. Sikia, a Waa Vanyo na sikia ma tana monaagits to!” \p \v 37 Ai Pailat rangats Towa, “Anyi pas a saa, a aatouf?” Jisas biny towa, “Nyi tsue Nyo na aatouf. Nyo naa me tana monaagits Nyo agiir of tsuiny a isen a ka ma tsue iny Anyo na kifon a man. E sei te kaa non tan panan tana kifon a man ee nongoiny non vegiau Tsonyo.” \p \v 38 Pailat rangats Towa, “Ana saf a man na?” \s1 Pailat Famanat Iny E Jisas Ma Atsuiny Ari Ya \r (Mt 27.15-31; Mk 15.6-20; Lk 23.13-25) \p Ai Pailat tafuts fatabin naa to tana taa Jiu, ya tsue to tsuri, “Nyo gima sab ta iring Tsunia ma sak anyo Ya. \v 39 San tan kat tan fuainy tsuvumami te kaa miromi nyo natiny famanat maromi na isen a mes a kotskots ma tafuts osing ya na numaa iny kotskots tan nainy Guainy iny Fakats Fatabin. Ami komainy varonyo ma puruur osing mami na Aatouf tana taa Jiu?” \p \v 40 Ri biny towa ser kuu fatsian, “A sikia, sikia ma Ayei! Amam komainy rom e Barabas!” (Barabas ayei na mes a kakabuts.) \c 19 \p \v 1 Ai Pailat mei naa to Jisas gagon numaa tsuan ana ri rapits Towa. \v 2 An vainy puaan kat to na sapou uupe kakarits, ri fa'uupe towa patsun Ya, ri favau Towan vaun mamaato tana fo aatouf, \v 3 ana ri naa mito Tsunia ser tsue taring iny Ya ana ri tsue to na ka, “Kaakaa ovei, O Aatouf tana taa Jiu!” Ana ri naa to ri sapainy Towa. \p \v 4 Pailat tafuts fatabin pis naa to sa tsue tana gum iny vainy, “Tagaa yam, Nyo nai fatafuts mirou Ya nei tsumi ma tagaa mi tsonyo te gima sab ta iring ma sak Anyo Ya.” \v 5 Ai Jisas tafuts mito jiarasan kookof me na sapou uupe kakarits an vaun mamaato. Pailat tsue pis to na ka tsuri, “Tagaa yam, to aya na mes nan!” \p \v 6 Te tagei fuainy tsunaun tan tsoiny faakor an fuainy bei ot tana saape e Jisas ri kuu to, “Fagageits yam tana pagafuan! Fagageits yam tana pagafuan!” Pailat tsue to tsuri, “Mi ma mei naa Ya, am fagageits Towa tana pagafuan. Nyo gima sab ta iring, to ma sak anyo Ya.” \p \v 7 Ri na taa Jiu biny fatabiny towa ser tsue, “Mam kaa mirom a faun tsumam te tsue non a ka, Ayei ma mat, tana saa Ayei te tsue na ka Ayei na Guei Tsoiny ten Gov.” \p \v 8 Te nongoiny e Pailat te tsue iny ari na ka to, ana Ya oraav fiisok tsun naa to. \v 9 Ya tabin fatabin pis naa to gagon numaa tsuan fiisen me Jisas ana ya rangats to Jisas, “Fei te poo fi mi Nyi ei?” Sen Jisas gim to ma biny ya. \v 10 Pailat tsue ets'ets Ya, “Nyi gima vegiau tsonyo? Fakats faarof, nyo kaa mirou a parits tan puruur Manyi, ai to kan tan fagageits Manyi tana pagafuan.” \p \v 11 Jisas biny towa, “Nyi kaa tsun mirom a parits te fis Varonyo tana saa, Gov faan iny ya tsumanyi. Ai to tana vainy te faan i Vanyo naa tsumanyi te kaa ror tan aveto tsian fiisok te karap fafis iny non aveto tsumanyi.” \p \v 12 Te nongoiny e Pailat a ka to, ya pon to ma sainy ta sanaan ma puruur ya Jisas. Sana taa Jiu kuu fatsian fatabin pis ser tsue na ka, “To te puruur rom anyi Ya, te faarei marom anyi na gima vaatau ten Aatouf e Sisa! E sei na mes te pon non ma faarei na aatouf ee ayei koma iring iny non a Aatouf e Sisa.” \p \v 13 Te nongoiny e Pailat a fo vegiau to, ya mei naa to Jisas jiarasan ana ya vaagum nato tan gumgum tan tsoiny vaatsuk tana pan te koo ri na “Poon a tatabuan te kat ari tan fats.” (Te koo ri “Gabata” tan faa Hiburu.) \v 14 Te siruiny gagoiny nuaf osto tan nainy kakoun a foka of Nainy Fafaatouf tana taa Jiu, ai tamanainy u Nainy Fafaatouf tsian tan Guainy iny Fakats Fatabin. Pailat tsue to tana taa Jiu, “A Aatouf tsumi tovei!” \p \v 15 Ri kuu fatsian fatabin to, “Atsuiny yam! Atsuiny yam! Fagageits yam tana pagafuan!” Pailat rangats rari, “Ami koman varonyo ma fagageits a aatouf tsumi tana pagafuan?” \p An fuainy tsunaun tan tsoiny faakor biny towa ser tsue, “A isen tsun a aatouf te kaa miromam to e Aatouf Sisa!” \p \v 16 Ai Pailat faan ratuari Jisas ma nai gageits Ya tana pagafuan. \s1 Tou Gageits Ten Jisas Tana Pagafuan \r (Mt 27.32-44; Mk 15.21-32; Lk 23.26-43) \p An vainy puaan mei naa to Jisas. \v 17 Ya naa to, sa govets a pagafuan Tsuan, ana Ya ruak to tana pan te koo ri “Pan tan Tonaar.” (Tan faa Hiburu te koo ri “Golgota.”) \v 18 Ri fagageits Ya tana pagafuan na aya, ana ri fagageits kainy to na ina fuan a mes tan pagafuan isen tan panaan ana mesmes tan mes panaan fiisen me Jisas fapoopoan narari. \v 19 Pailat kirkir ton vegiau sa tapaar iny ya tana pagafuan. “Jisas iny Nasaret, a Aatouf tana taa Jiu,” ayein vegiau nan. \v 20 Taa Jiun kinai naa me ser gogosias vegiau to, tana saa a pan to aya te gageits e Jisas sikia ma veevian osing a ngats fan. U vegiau te kirkir tan faa Hiburu, ai tan faa Latin ai tan faa Grik. \v 21 Fuainy tsunaun tan tsoiny faakor tana taa Jiu tsue to ten Pailat. “Kirkir vaare iny ‘A Aatouf tana taa Jiu’ sai nyi ma kirkir fi nei, ‘A mes to te tsue na ka, Anyo na Aatouf tana taa Jiu.’” \p \v 22 Pailat biny ratuari sa tsue, “Vegiau te kirkir iny anyo te kirkir busen, sikia tu pangis nan.” \p \v 23 Te tapaar fakap bus iny vainy puaan e Jisas tana pagafuan, ri nom ton fo vau Tsunia ser kibei rari tana fats a pan isiseiny pan tana isen a tsoiny puaan. Ri nom kan iny ton vau beberus iny jiarasan kat ari tan raarav sikia ma kun. \v 24 Rin vainy puaan tsue to fapoopoan narari, “Ara ma kakaar vaaren vau beberus iny jiarasan to ra ma tats fabiririir iny a saatu ma tagei ara sei na mes te nom non ya ee.” A ka to te ruak an vegiau tan Vegiau Ten Gov ruak iny man ovei nato. \q1 “Ri kibei fo vau Tsonyo fapoopoan narari ana ri tats fabiririir iny a saatu of vau beberus iny jiarasan Tsonyo.” \rq (Vadou 22.18) \rq* \m An vainy puaan kat ton kat to aya. \p \v 25 Tsinan Jisas me famuinyasiny ten tsinan Ya, ai Meri to natsun Kolopas, ai Meri a muiny Magdala tsutsun panan a pagafuan. \v 26 Jisas tagei e tsinan Ya ana nyo na matisian to te mangiir fiisok non Ya tsutsun ror na aya, ai Jisas tsue to ten tsinan, “Tsinau, a guei tsoiny tsumanyi tovei.” \v 27 Ana Ya tsue of vatuanyo, Jon, “E tsinamanyi to.” Tan ar nainy to aya, nyo mei naa towa numaa tsonyo makok towa faarei ya tsinanyo. \s1 A Mat Ten Jisas \r (Mt 27.45-56; Mk 15.33-41; Lk 23.44-49) \p \v 28 Jisas naten tana fo mamatsiny ka to te jiats of mi Ya Gov ma kat ya te kap busen, ai to kan ma ruak iny man men vegiau tan Vegiau Ten Gov ana Ya tsue to, “Nyo iinyu rou.” \v 29 Kobuun faakok te kaa na aya viainy minon wain maajiin, ri fabub yan tsuuyan kotskots towan naainy nau viviakoo faarei non ngaar tan faa Grik te koo rorin “Isop”, ri faruaa iny naa towa ngue ne Jisas. \v 30 Te tanaf bus e Jisas wain, Ya tsue to, “Te kap busen.” Ya tsunguruu to na patsuun ana Ya faan iny to naa aaven, Ya tauts to. \s1 Vainy Puaan Te Sak A Ririkin E Jisas \p \v 31 An fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu rangats to Pailat ma famanat rari ma ngats ir fo mour vainy ma mat, ri te fauf ramiri tana fo pagafuan. Ri kat a ka to tana saa a Faangim roman ana ri baainy ton puainy mes ma gageits patsukanen ya tana fo pagafuan tan Nainy Fafaatouf tana taa Jiu. U Nainy Fafaatouf tana taa Jiu to aya te karap fafis pis iny non a fo Nainy Fafaatouf, tana saa ito tsun tan nainy Guainy iny Fakats Fatabin. \v 32 Ana rin vainy puaan naa to ri ngats ton moun a vaamuan nana mes, ri kat kan fi to tana mesmes te gageits fiisen me Jisas. \v 33 Sai te naa mi ri ten Jisas ri tagei Towa te maten ri gim to ma ngats a moun Ya. \v 34 Isen tsurin vainy puaan nom to na tapomas tsuan sa sak Ya na ririkin e Jisas, sen tsun an rafatsiny ana aurom tatsiiu to. \v 35 (A mes te tagei a ka to te ruak te pokei iny ya, ma faaman kan ami. A ka te tsue iny yan man, ana ayei te natiny tsue iny non a man.) \v 36 A ka to te ruak ma man men vegiau tan Vegiau Ten Gov, \q1 “A sikia ta isen ta pan nan tsuan Tsunia ma tangats on.” \rq (Vadou 34.20) \rq* \m \v 37 Ana mesapan nar ar vegiau tan Vegiau Ten Gov te tsue non a ka, \q1 “Vainy te nai tagei a isen to te sak ari.” \rq (Sakaraia 12.10) \rq* \s1 Tou Kats Tana Puan E Jisas \r (Mt 27.57-61; Mk 15.42-47; Lk 23.50-56) \p \v 38 Voun a ka to, Josep, ayei na mes to te poo fi me tana ngats fan iny Arimatia, rangats to Pailat ma nom ya na puan e Jisas. (Josep ayei na matisian ten Jisas ana isen kan nararin tsoiny mumua tana taa Jiu, ayei te ororaav ir mes panainy tsoiny mumua tana taa Jiu to sa fafamuiny a faaman tsuan,) ai Pailat fatangan iny to Josep ma nom ya na puan e Jisas, ai Josep naa to sa nom naa ya. \v 39 Nikodimas, ito na mes te tagei faamuainy e Jisas tana voiny naa fiisen me Josep, Ya govets naa ton rafatsiny nan fuan nau kopis vavis ma kuav vaaren puan a patang sa onots fopis safunuun a kilo. \v 40 Ri na ina fuan a mes to fauf to na puan e Jisas ri tafuiny to na puan e Jisas a fungan jiaf tauf tsuraf ser paapau Yan raarav goseen kafof kat to ayei te natiny kat rora taa Jiu te kakouiny of rorin puainy mes tan kats. \v 41 Te kaa me na isen a tanun na aya to na pan te fagageits ari Jisas ana puts a foun te kats ari tan fats a sikia ta mes ma soon vaarik na aya. \v 42 Tovei roman u nainy kakouiny of Nainy Fafaatouf tana taa Jiu ai tamanainy u nainy Guainy iny Fakats Fatabin ana puts tan fats kaa kan en siruu, ri na ina fuan a mes fasooiny to Jisas na aya. \c 20 \s1 Tsun Fatabin Ten Jisas Tana Mat \r (Mt 28.1-8; Mk 16.1-8; Lk 24.1-12) \p \v 1 Tana patsuu na nainy tana Sande tan vaamuan nan nainy tana wik ana pan uurup farokot en, Meri a muiny Magdala toomat naa to tan puts te kats tan fats ana ya tagei to na fats te kukuur osing matainy sobaa. \v 2 Ya kuar to sa naa fi en ten Saimon Pita ana nyo, Jon, a matisian to te mangiir fiisok non e Jisas, ana ya tsue to tsumam, “Ari te nom bus a Tsunaun tana kats ana ra gim ror ma nat fei te fasooiny ari Ya ei!” \p \v 3 Ai Pita ana nyo, Jon, naa to tan puts. \v 4 Mam a ina fuan kokuar bus mato, sana nyo kuar fafis e Pita sa nyo ruak faamuan tan puts. \v 5 Nyo fakokop to sa nyo tagein raarav goseen kafof, sana nyo gima sof naa gagon. \v 6 Saimon Pita naa me vou vanyo ana ya sof fatoobing naa to gagon tan puts. Ayei tagei ton raarav goseen kafof soon non na aya, \v 7 ana painy raarav to te pau ari na patsuun e Jisas. A painy raarav to ayei te gima kaa siruu panan raarav goseen kafof, a tap patsukanen. \v 8 Ana nyo to te ruak faamuan tan puts naa kan naa to gagon tan puts tagaa sa nyo faamainy vegiau te tsue Meri. \v 9 (Mam gim kainy to ma arasan iny Vegiau Ten Gov to te tsue na ka, Ayei ma tsun fatabin tana mat.) \v 10 Ana mam a ina fuan a matisian tabin fatabin to fan. \s1 Jisas Te Ruak E Meri, A Muiny Magdala \r (Mt 28.9-10; Mk 16.9-11) \p \v 11 Meri ruak me sa tsutsun men tangis jiarasan tan puts. Tangis kan nanon ya fakokop to sa tagaa gagon tan puts, \v 12 ana ya tagei to na ina fuan a morena na aya vau men vaun gosee, ser gumgum er tana pan te soon e Jisas, isen tan patsuun ana mesmes tan mou. \v 13 Ri rangats towa, “Moun, kat fei sa nyi tangis rom ei?” Ana ya biny ratuari, “Ri nom osing vanyo na Tsunaun tsonyo ana nyo gim rou ma natiny a saf a pan te fasooiny ari Ya na!” \p \v 14 Te tsue iny ya na ka to ya takopis to sa tagei e Jisas tsutsun non na aya, sana ayei gim to ma nat, Ayei e Jisas. \v 15 “Moun, kat fei sa nyi tangis rom ei?” rangats finy ya Jisas, “E sei to aya te sainy rom anyi ee?” Ya pon iny to na mes tsoiny tatagaa ot iny tanun, ana ya tsue to Tsunia, “Te natiny rom anyi na pan te fakei anyi Ya, mes tsian, tsue of you ma naa nyo, nyo te nai nom Ya.” \p \v 16 Jisas tsue to tsunia, “Meri!” \p Ya takopis naa to Tsunia ana ya tsue to tan faa Hiburu, “Raboni!” (Kifon vegiau to, “Tsoiny Fifaatsuts.”) \p \v 17 Jisas tsue to tsunia, “Saras vaare you, tana saa Nyo tabuiny naa fatabin fi rou ten Tamanyo. Sana nyi ma naa fi tan fuainy vamuinyasiny Tsonyo, nyi te tsue of rari Tsonyo, ‘Nyo tabin fatabin pis rou Tsunia, e Tamanyo, Ayei na Tamamami, a Gov Tsonyo, Ayei na Gov tsumi’” \p \v 18 Ai Meri na muiny Magdala naa sa tsue of ir matisian to te tagei finy ya na Tsunaun, ai to kan te tsue of fi Ya na ka to. \s1 Jisas Ruak Ir Matisian Tsunia \r (Mt 28.16-20; Mk 16.14-18; Lk 24.36-49) \p \v 19 Tana Sande tana voiny, rin matisian vaaguam to, ri pingping ot ir a tsivor tana saa ari te oraav ir fuainy tsoiny mumua tana taa Jiu. Ai Jisas naa mito sa tsutsun fapoopoan narari, sa tsue na ka, “Aaverof kaa fiisen maromi.” \v 20 Te fakap yan vegiau Tsunia Ya faatok ratuari na niman ana ririkin Ya. Kat to ana rin matisian paparaa fiisok tsun rato te tagei fi ri na Tsunaun. \v 21 Ai Jisas tsue pis to tsuri, “Aaverof kaa fiisen maromi. To te jiats fi Vaminyo Tamanyo, jesan Nyo jiats kan maromi.” \v 22 Ayei te tsue iny a ka to, ana Ya fuas of ratuari sa tsue na ka, “Famanat iny yam Aaven taabos ma kaa Ya koma mami. \v 23 Te anofe romi na fo aveto tana mes, u aveto to aya te anofe ravaa kan non. Sai te gim fi romi ma anofe na fo aveto tana mes, u aveto kan te gim non ma anofe ravaa.” \p \v 24 Isen tsurin matisian, e Tomas (te koo rin Punaa) te gima kaa fiisen ramiri to te naa me Jisas. \v 25 Arin mes matisian tsue of towa, “Amam te tagei a Tsunaun!” Tomas tsue to tsuri, “Ma tagei korei anyo na fo inir sos niman ya, ana nyo te taakan iny a karoor nau tana fo inir ari, nyo te saras a ririkin Ya nyo te faaman pas mami te tagei fi mi Ya.” \p \v 26 Isen a wik te kap naa an matisian vaaguam to, ri pingping ot pis ratuari, ai Tomas kaa fiisen ramituari. Fo pingping fo siisiot tap, sai Jisas naa me, Ya tsutsun to fapoopoan narari Ya tsue to na ka, “Aaverof kaa fiisen maromi.” \v 27 Ana Ya tsue to ten Tomas, “Taakan iny a karoor nam nei, nyi te tagaa nima Vanyo, faarua me na nima nyi te saras a ririki Vanyo. Vaa'ets vaare nyi ma faaman tsun!” \p \v 28 Tomas biny Towa, “O Tsunaun tsonyo ana Gov tsonyo!” \p \v 29 Jisas tsue to tsunia, “Fiisia, nyi faaman em tana saa nyi tagei bus Vanyo? Saf a faparits tsian to naa, ten sei na mes te faaman Varonyo, tabuiny tagaa Varonyo ri!” \p \v 30 Jisas kat a fo mes a fo binun iny faatok reits mata mamam fo matisian Tsunia sai te gima kirkir koman Buk tovei. \v 31 Fo mar kirkir to te kaa en ma faaman ami, to Jisas, Ayei a Krais, a Mes te pisainy e Gov ma Tsoiny Fiisaup Ya tana vainy, a Guei Tsoiny ten Gov, ai to tan kat iny faaman, ami nai kaa mirom a toto na suu tana asangan Ya. \c 21 \s1 Jisas Te Ruak Ir A Ina Fits A Matisian \p \v 1 Voun a ka to, Jisas faatok pis iny to na Tsivon tana tee ar matisian Tsunia tana naaman iny Taiberias. \v 2 Ayei te ruak tere Saimon Pita me Tomas (te koo rin Punaa) ai Nataniel (a isen to te poo fi me tana ngats fan iny Kena tana gum fan iny Galili) ana ina fuan a guei tsoiny ten Sebedi fiisen ramiri na mes a ina fuan a matisian ten Jisas te vaaguam faavot. \v 3 Saimon Pita tsue to tana mesapan nar matisian, “Nyo nai nawaan rou.” \p “Amam naa fiisen mamirom anyi,” tsue fi ri tsunia. Ana ri naa to, ri jias to tan puak sai tana voiny a urung, ri sikia ma nom vaarik ta isen ta jian. \v 4 Tana voinyvoiny ovei te arasan me na nuaf, Jisas tsutsun moun poporos san matisian gim to ma natiny Ya, Ayei e Jisas. \v 5 Ana Ya tsue to tsuri, “Fuainy Guei, mi nom kainy ta jian?” Ri biny Towa ser tsue na ka, “Sikia, babainy.” \p \v 6 Ya tsue to tsuri, “Tats iny yam a muav tsumi tan panainy matou nan puak, ana mi te sauf ta tee ka.” Ana ri tats iny towa, ri nag iny raras tana saa ri sauf jian kinai fiisok. \p \v 7 Ana nyo, Jon, a matisian to Jisas te mangiir fiisok non ya tsue to ten Pita, “A Tsunaun vaa yei aa.” Nainy te nongoiny e Saimon Pita, “Ayei na Tsunaun,” ya pau to na tsivon vau iny jiarasan (tsunia te puruur faamuainy vau iny jiarasan tsuan) ana ya tsiak naa to naaman. \v 8 An mesapan tsurin matisian sung mito mats tan puak, ri tanik iny ras fasung mito na muav via men jian. Ari sikia ma veevian osing a teis, veevian toroman faarei non a isen a natus a mita. \v 9 Nainy te sung mi ri mats, ri tagei ton guaf gonif na aya ana jian kaa en tan gonif ana tee koinykoiny. \v 10 Ai Jisas tsue to tsuri, “Mei mi yam ta tee Jian te see sauf miromi.” \p \v 11 Saimon Pita jias tan puak ana ya ras fasung to na muav via men jian kaatsian, as'as nan jian te onots a isen a natus an ngim safunuu ana fopis, te kaa men jian kinai fiisok koman a muav sana muav gim to ma tades. \v 12 Jisas tsue to tsuri, “Taami yam, ainy yam.” A sikia ta isen tsurin matisian ma ongoor to ma rangats Ya, “Anyi sei?” tana saa ari te natiny Ya, Ayei na Tsunaun. \v 13 Ai Jisas naa to nom ton koinykoiny sa faan rari ya ana Ya kat kan fi to tan jian. \p \v 14 Fafofopis nan nainy to aya, te faatok iny a Jisas a Tsivon tan matisian, vou te fatoto fatabiny fi Ya Gov tana mat. \s1 Jisas Vegiau Ten Pita \p \v 15 Te fakap iny ainy ari, Jisas tsue to ten Saimon Pita, “Saimon, guei tsoiny ten Jon, nyi mangiir faman ovei Varonyo fis non mangiir te kaa mirorin mes matisian Tsonyo ge?” Ya biny Towa sa tsue, “Eye Tsunaun, Nyi natem nyo mangiir marom Anyi.” Jisas tsue to tsunia, “Makok ir fuainy tsunei siip Tsonyo.” \p \v 16 Jisas fafuan iny tsue pis to tsunia, “Saimon, guei tsoiny ten Jon, nyi mangiir kan Varonyo?” Ya biny Towa sa tsue, “Eye Tsunaun, Nyi natem nyo mangiir marom Anyi.” Jisas tsue to tsunia, “Makok ir fuainy siip Tsonyo.” \v 17 Jisas fafofopis iny tsue to ten Saimon, “Saimon, guei tsoiny ten Jon, nyi mangiir kan Varonyo?” Pita reesik fiisok, tana saa Jisas fafofopis en tan rangats ya, “Nyi mangiir kan Varonyo?” ana ya tsue to Tsunia, “Tsunaun, Nyi natiny rom ma fo mamatsiny ka, ana Nyi natem nyo mangiir marom Anyi!” Jisas tsue to tsunia, “Makok ir fuainy siip Tsonyo. \v 18 Nyo tsue faman of marom anyi to te vurots anyi, nyi pous faparits iny pous tsumanyi nyi naa to tana mesapan kanen te komainy fi rom anyi ma naa, sai te tsokanei rom anyi mesmes a mes nai pous marom anyi; nyi nai faruaa iny rom a nimam ana ayei te nai ras manyi tana pan te baainy rom anyi ma naa.” \v 19 (Tan vegiau to aya, Jisas tsue faruak iny a mat ten Pita, ito na mat, te nai sab non ya, ma fapaas ari ya na asangan e Gov.) Ai Jisas tsue to tsunia, “Vovou you!” \s1 A Matisian To Jisas Mangiir Fiisok Non Ya \p \v 20 To te taataan naa ri, Pita takopis faavou to ya tagei vatuanyo na matisian Jisas te mangiir fiisok non ya, ai to kan te fasiruu naa panan e Jisas te ainy amam tana taran, ana nyo rangat to, “Tsunaun, e sei to aya te nai faan marom Anyi nimar a vainy ma nai atsuiny Manyi ee?” \v 21 Nainy te tagei vanyo e Pita, ya tsue to ten Jisas, “Tsunaun, kat pas fei tana mes to aya ei?” \p \v 22 Jisas biny towa sa tsue na ka, “To te mangiir Anyo ya ma toto ya onot non tana tou tabin me Tsonyo, a sikia ma ka tsumanyi. Vovou tsun You!” \p \v 23 An vaanan saats vavis to fapoopoan nar vainy to te vovovou iny e Jisas, ito nyo, Jon, te gim non ma mat. Sen Jisas gima tsue na ka nyo gim rou ma mat, Ayei te tsue na ka, “To ma komainy Anyo ya ma toto ya onot non tan tou tabin me Tsonyo, a sikia ma kaa tsumanyi.” \p \v 24 Anyo na matisian to te tagaa nyo pokei to na foka te ruak, ana nyo kan kirkir ratuari tan Buk tovei, ana ra natiny ror a fo vegiau te pokei iny anyon man ovei. \s1 Fafakap Nan Vegiau \p \v 25 Te kaa men a fo mes a fo mamatsiny ka te kat e Jisas. Ito ma kirkir iny ari na fo mamatsiny ka faavot, nyo pon iny rou a monaagits tovei gim non ma kaa me ta pan ma fakei ari na fo buk faavot to, tana saa buk tabuiny kinai fiisok ovei er.