\id MRK Supyire
\ide UTF-8
\h MARIKA
\toc1 Marika Jwumpe Nintanmpe Jwuŋkanni
\toc2 Marika
\toc3 MRK
\mt1 Marika Jwumpe Nintanmpe Jwuŋkanni
\mt2 Mpe yii à yaa yii cè mà jwo yii jyè sémɛŋi funŋɔ jwumpe e ke
\ip Marika na mpyi Yesu cyelempyaŋi Pyɛri wwoɲɛɛ. Kakyanhala karigii Yesu mpyi a pyi maa kàlaŋi ŋgemu kaan ke, mà bâra lire na, pyiŋkanni na pi à u kwòr'a bò cige na ná pyiŋkanni na Kile à u ɲɛ̀ a yige kwùŋi i ke, Marika à cyire karigii puni lógo Pyɛri ɲwɔ na. Cyi lógoŋkwooni kàntugo u à cyi sém'a kan dánafeebil'á, pire mpyi yyefuge e.
\ip Tèni i Yesu à jwo u yabiliŋi kyaa na ke, u à li cyêe na uru u ɲyɛ Supyaŋi Jyaŋi. Lir'à li cyêe na ur'á Kile à síŋi puni kan. Puru funŋke e, sùpyire sàraŋi síŋi ná kapegigii yàfaŋi síŋ'à kan ur'á. Cyire pun'à li cyêe na sùpyaŋi u à fworo Kile e ke, Yesu wi. Marika à li cyêe na Kile Jyaŋi u ɲyɛ Yesu. U na ɲyɛ Kile, maa mpyi sùpya.
\ip Ná Yesu à kwòro kworokworocige na wuu kurugo, mpii pi maha ntaha u fye e ke, pi à yaa pi kyaala mú u kurugo. Dánafeebil'á Marika à jwumpe jwo ke, wuu ná pire, wuu pun'à yaa wuu bégel'a yaha kyaage mɛɛ na Yesu kurugo. Yesu à jwo: «Ŋgemu la ká mpyi si ntaha mii fye e ke, urufol'à yaa u cyé u yabiliŋi ɲyii karigii na, u u ntɛ̀ɛn kyaage taan u u ntaha mii fye e, pi mɛ́ɛ ká mpyi na sí urufoo bò kworokworocige na. Ɲaha na yɛ ŋgemu la ká mpyi si u niɲjaaŋi yaa ɲwɔ ke, urufoo sì nùmpanŋa ta mɛ, ŋka ŋgemu ká kàntugo wà u niɲjaaŋ'á mii ná Jwumpe Nintanmpe kurugo ke, urufoo sí nùmpanŋa ta.» (8.34-35).
\c 1
\s1 Yuhana Batizelipyiŋi na kuni bégeli Yesu yyaha na
\r (Macwo 3.1-12; Luka 3.1-18; Yuhana 1.19-28)
\p
\v 1 Jwumpe Nintanmpe pu ɲyɛ na Kile Jyaŋi Yesu \w Kirisita\w* kyaa yu ke, puru ɲwɔkwɔɔnre ti ɲyɛ nte. 
\v 2 Kile à fyânha a jwo u tùnntunŋi Ezayi sémɛŋi i:
\q1 «Wíi, mii sí na tùnntunŋi tun mu yyaha na,
\q1 u sà kuni yaa mu mɛɛ na\f + \fr 1:2 \fr*\ft Malaki 3.1\ft*\f*,
\q1
\v 3 sùpya mɛjwuu sí n‑pa raa fwore síwage e fànha na
\q1 “Yii kuni yaa Kafooŋi mɛɛ na,
\q1 yii kumpyɛrɛ nintiire yaa u á\f + \fr 1:3 \fr*\ft Ezayi 40.3\ft*\f*.”»
\p
\v 4 Lire pyiŋkanni na, Yuhana Batizelipyiŋi à kàre síwage e mà sà uye cyêe, marii sùpyire \w batizeli\w*, marii yi yu pi á na: «Yii yii toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ, yii i batize, bà Kile si mpyi si yii \w kapegigii\w* yàfa yii na mɛ.» 
\v 5 Zheruzalɛmu kànhe ná \w Zhude\w* kùluni shiinbii niɲyahamii mpyi na sì u yyére, maa ntɛ̀n li taan na pire kapyiiŋkii ɲyɛ a tíi mɛ, Yuhana sí i pi batizeli Zhurudɛn baŋi lwɔhe e. 
\v 6 Ɲyɛ Yuhana vàanntinŋke mpyi a yaa ná ɲwɔhɔŋi shire e, u mpyi maha uye pwu ná seepwɔge e, maa uye ɲwɔ caa ná kampɛɛnɲyi ná tuwyiyi sɛɛre e. 
\v 7 U mpyi na yi yu sùpyir'á: «Ŋge u na ma mii kàntugo ke, uru tayyéreg'à fànha tò mii woge na. Ali mà naye tîrige si nta mpyi u tanhaɲyi mɛɛre sànhafoo, mii ɲùŋk'à cyɛ́rɛ lire mpyiŋi i. 
\v 8 Mii wi ke, mii à yii batize lwɔhe e, ŋka uru wi ke, uru sí yii batize ná \w Kile Munaani\w* i.»
\s1 Yuhana à Kile Jyaŋi Yesu batize
\r (Macwo 3.13-17; Luka 3.21-22)
\p
\v 9 Cyire canmpyaagil'e, Yesu à yîri Nazarɛti kànhe e Galile kùluni i mà kàre Yuhana yyére. Ka Yuhana si u batize Zhurudɛn baŋi lwɔhe e. 
\v 10 Yesu nivworoŋi lwɔhe e, ka u u nìɲyiŋi ɲya u u múru, ka \w Kile Munaani\w* si ntîg'a tɛ̀ɛn u na mpánmpɔrɔgɔ fiige.\fig Mpánmpɔrɔge|src="HK00064b.tif" size="col" ref="Marika 1.10"\fig* 
\v 11 Ka mɛjwuu si fworo nìɲyiŋi i na: «Mii Jyaŋi u ɲyɛ mu, mu kan'à waha mii na sèl'e. Mu kapyiiŋkil'à táan mii á mú.»
\s1 Sitaanniŋi na ɲcaa si Yesu sɔ̀n u kapii pyi
\r (Macwo 4.1-11; Luka 4.1-13)
\p
\v 12 Lire kàntugo ka \w Kile Munaani\w* si ŋkàre ná Yesu e síwage e. 
\v 13 U à canmpyaa beeshuunni pyi wani sige yaare shwɔhɔl'e. Cyire canmpyaagii funŋke e, ka Sitaanniŋi si file u na, maa ɲcaa si u sɔ̀n ŋgà \w kapii\w* na. \w Kile mɛ̀lɛkɛɛbii\w* mpyi ná u e, marii u tɛ̀re.
\s1 Yesu à fyacumii sicyɛɛre yyer'a pyi u cyelempyii
\r (Macwo 4.12-25; Luka 4.14-15; 5.1-11)
\p
\v 14 Ɲyɛ Yuhana Batizelipyiŋi leŋkwooni kàntugo na kàsuŋi i, ka Yesu si ŋkàre Galile kùluni i, marii Kile Jwumpe Nintanmpe yu, na ntùuli. 
\v 15 U mpyi na yi yu sùpyir'á: «Tèn'à nɔ, \w Kile Saanre\w* tèn'à byanhara. Yii yii toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ, yii dá Jwumpe Nintanmpe na.»
\p
\v 16 Canŋka Yesu niɲaraŋi Galile baŋi ɲwɔge na, u à fyácyaa shuunni ɲya, Simɔ ná u sìɲɛɛŋi Andire, pi mpyi na cwòo wàa baŋi i. 
\v 17 Ka u u yi jwo pi á: «Yii taha na fye e. Bà yii na fyaabii caa mɛ, mii sí yii taanna yii raa sùpyire caa t'a ma mii á.» 
\v 18 Ka pi i ntíl'a pi cwòobii yaha, maa ntaha Yesu fye e. 
\v 19 Ɲyɛ pi à ta naha vili yyaha na sahaŋki ke, ka Yesu si núr'a sìɲɛɛ shuunni ɲya, pire pi mpyi Zebede jyaabii, Yakuba ná Yuhana. Pi ná pi tuŋi Zebede mpyi a tɛ̀ɛn pi bakwɔɔge funŋke e, na pi cwòobii takɛgɛyi yaa. 
\v 20 Ka Yesu si ntíl'a pi yyere, ka pi i pi tuŋi Zebede ná u báarapyiibii yaha wani bakwɔɔge e, maa ntaha u fye e.
\s1 Yesu à jínaŋi wà kɔ̀r'a yige nàŋi w'e
\r (Luka 4.31-37)
\p
\v 21 Ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si ŋkàre Kapɛrɛnamu kànhe e. \w Canŋɔŋke\w*, ka u u jyè \w Kile Jwumpe kàlambage\w* e, na sùpyire kâlali. 
\v 22 Mpii pi mpyi wani na núru u ɲwɔ na ke, u kàlaŋi pyiŋkanni mpyi a pire kàkyanhala, ɲaha na yɛ u ɲyɛ a mpyi na pi kâlali \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* fiige mɛ, ŋka ná Kile sífente e u mpyi na pi kâlali.
\p
\v 23 Lire tèni i, jínacyanŋi wà mpyi wani Kile Jwumpe kàlambage e, ka uru si jwo fànha na: 
\v 24 «Nazarɛti kànhe shinŋi Yesu, ɲaha shi ku ɲyɛ wuu ná mu shwɔhɔl'e yɛ? Mu à pa mpa wuu shi bò la? Mii à mu cè, ŋge u à fworo Kile e ke, uru u ɲyɛ mu!» 
\v 25 Ka Yesu si fànha cyán jínaŋi na: «Ma ɲwɔge tò! Maa fworo ŋge nàŋi i!» 
\v 26 Ka jínaŋi si nàŋi cúnŋɔ cúnŋɔ, maa ŋkwúulo fànha na, maa fworo u e. 
\v 27 Ka lire si sùpyire puni kàkyanhala fo ti na yu tiy'á: «Ɲaha ku ŋkire yɛ? Kàlavɔnŋɔ ŋge nàŋ'à kan ná Kile fànhe e, u maha fànhe cyáan jínabii mú na pi i núru u ɲwɔ na!» 
\v 28 Ka Yesu mɛge si fworo Galile kùluni puni i.
\s1 Yesu à yamii niɲyahamii cùuŋɔ
\r (Macwo 8.14-17; Luka 4.38-41)
\p
\v 29 Lire kàntugo ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si fworo \w Kile Jwumpe kàlambage\w* e, maa ŋkàre ná \w Yakuba\w* ná Yuhana e, Simɔ ná Andire yyére. 
\v 30 Pi à sà Simɔ nafeɲcwoŋi ta u à sínni cifwuro cye e, ka pi i u kyaa jwo Yesu á. 
\v 31 Ka Yesu si file u na tasinnage e, maa u cû cyɛge na a yîrige. Ka cifwure si ŋkwɔ̀, ka u u yîri na sore pi á.
\p
\v 32 Yàkoŋke, canŋa ɲyiin'à cwo ke, ka pi i ŋkàre ná yampii puni ná jínacyaanbil'e Yesu yyére. 
\v 33 Kànhe shinɲyahara mpyi a bínni bage ɲwɔge na. 
\v 34 Ka u u yampe shiŋi niɲyahamafee cùuŋɔ, maa jínacyaanbii niɲyahamii jínahii kɔ̀r'a yige pi e, maa jwumpe kwɔ̀n jínabii na, ɲaha na yɛ pi mpyi a u cè Kile wuŋi wà.
\s1 Yesu kapani
\r (Luka 4.42-44)
\p
\v 35 Kuru canŋa nùmpanŋa ɲyɛ̀sɔɔge na, ka Yesu si yîr'a fworo, maa ŋkàre sige funŋke e si sà Kile ɲáare. 
\v 36 Simɔ ná u shɛ̀rɛfeebil'à yîr'a fô u e ke, maa ŋkàr'a sà a u caa. 
\v 37 Pi à u ɲya ke, maa u pyi: «Sùpyire puni wá na mu caa.» 
\v 38 Ka Yesu si pi pyi: «Wuu a sì wuu taan kànyi na. Mii à yaa mii i Jwumpe Nintanmpe jwo wani mú, ɲaha na yɛ mii kapani li.» 
\v 39 Lire e ka u u wá na ɲaare Galile kùluni puni i, maa Jwumpe Nintanmpe yu \w Kile Jwumpe kàlambayi\w* i, maa jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e.
\s1 Yesu à tògofoo cùuŋɔ
\r (Macwo 8.1-4; Luka 5.12-16)
\p
\v 40 Ka \w tògofooŋi\w* wà si file Yesu na, maa niŋkure sín u fere e, maa u ɲáare fànha na, maa jwo: «Mu aha ɲɛɛ, mu sí n‑jà mii tòge láha mii na, si mii \w fíniŋɛ\w*.» 
\v 41 Nàŋi ɲùɲaar'à Yesu ta ke, ka u u u cyɛge sànha maa bwɔ̀n u na, maa jwo: «Mii à ɲɛɛ, tòge ku láha ma na!» 
\v 42 Ka tòge si ntíl'a láha u na, ka u u ɲcùuŋɔ. 
\v 43 Ka Yesu si u cye yaha, maa li jwo a waha u á: 
\v 44 «Cû ma ɲwɔge na, ma hà yaaga jwo sùpya á mɛ, ŋka ta sì, maa sà maye cyêe sáragawwuŋi na u u ma kàanmucya, sárage kyaa \w Kile tùnntunŋi\w*\w Musa\w* à jwo tògofeebii ɲcùuŋɔŋi kyaa na ke, maa kuru wwû. Lire li sí li cyêe na mu à cùuŋɔ\f + \fr 1:44 \fr*\ft Tògofooŋi ká ɲcùuŋɔ, sáragawwuŋi mpyi maha yaa u u cyeere kàanmucya sèl'e si ɲcè kampyi u à cùuŋɔ, u u nta a uye cyêe sùpyire na (Levitiki 14.2-32).\ft*\f*.» 
\v 45 Ŋka nàŋi ɲyɛ a jà a cû u ɲwɔge na mɛ. U à kàr'a sà a yi yu cyeyi puni i, ka li i mpyi Yesu saha sì n‑jà n‑tíi n‑jyè kànha na mɛ. U mpyi sige funŋke e, ŋka lire ná li wuuni mú i, sùpyire mpyi na yîri cyeyi puni i, na u taa wani.
\c 2
\s1 Yesu à supyimuruŋɔ cùuŋɔ maa ku kapegigii yàfa ku na
\r (Macwo 9.1-8; Luka 5.17-26)
\p
\v 1 Canmpyal'à tòro ke, ka Yesu si núr'a kàre Kapɛrɛnamu kànhe e. Ka sùpyire si lógo na u ɲyɛ wani bage k'e, 
\v 2 maa mpa bínni mà bage ɲî. Tatɛɛngɛ sàha mpyi mɛ, bage ɲwɔge mpyi a ɲî. Ka Yesu si wá na Kile jwumpe yu pi á. 
\v 3 Lire na u ɲyɛ, ka pi i mpa ná yaŋi w'e, u mpyi a mûruŋɔ. Nàmbaa sicyɛɛre mpyi a u tugo. 
\v 4 Ŋka sùpyire ɲyahaŋi kurugo, pi ɲyɛ a jà a nɔ ná u e Yesu na mɛ. Ka pi i dùgo bage kàtanŋke na, maa kuru fûru, maa yaŋi ná u yasinniŋke le a tîrige kuru wyige e Yesu fere e sùpyire shwɔhɔl'e.\fig Bage katanŋk'à fûru maa yaŋi le a tîrige Yesu fere e|src="WA03824b.tif" size="col" ref="Marika 2.4"\fig* 
\v 5 Yesu à li ɲya na mpii nàmpil'à dá uru na ke, ka u u jwo supyimuruŋk'á: «Na jya, mu \w kapegigi\w*l'à yàfa mu na.»
\p
\v 6 \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* pi mpyi a tɛ̀ɛn wani kuru cyage e ke, ka pire si wá na yu piye funŋ'i: 
\v 7 «Ɲaha na ŋge nàŋi ɲyɛ na mpe jwumpe shiŋi yu yɛ? U na Kile mɛge kɛ̀ɛge. Fo Kile kanni bà mɛ, wà sì n‑jà sùpya kapegii yàfa u na mɛ!» 
\v 8 Ka Yesu si ntíl'a pi funŋɔ sɔ̀nŋɔre cè, maa yi jwo pi á: «Ɲaha na yii ɲyɛ ná nte sɔ̀nŋɔre shiŋi i yɛ? 
\v 9 Mà jwo “Mu kapegigil'à yàfa mu na” ná “Yîri, ma a ma yasinniŋke lwɔ́ ma a ɲaare” yii ɲyii na cyire kapyaagii mú shuunni i ndire jwumɔ p'à táan yɛ? 
\v 10 Ŋka yii pi li cè na li síŋi na ɲyɛ \w Supyaŋi Jyaŋi\w* na, naha ɲìŋke na, u wà kapegii yàfa u na.» 
\v 11 Lire e u à jwo supyimuruŋk'á: «Ta núru na ɲwɔ na, yîri ma a ma yasinniŋke lwɔ́, ma a sì pyɛngɛ.» 
\v 12 Ka nàŋi si ntíl'a yîri, maa u yasinniŋke lwɔ́ mà fworo sùpyire puni ɲyii na, ka li i pi puni kàkyanhala, ka pi i Kile pêe sèl'e, maa jwo: «Wuu sàha nde fiige ɲya mɛ!»
\s1 Yesu à lyî ná mɛpɛngɛ shiinbil'e
\r (Macwo 9.9-13; Luka 5.27-32)
\p
\v 13 Yesu à núr'a kàre Galile baŋi ɲwɔge na. Ka shinɲyahara si wá na ma u yyére, ka u u wá na pi kâlali. 
\v 14 U nintoroŋ'à Alife jyaŋi \w Levi\w* ɲya u à tɛ̀ɛn múnalwɔɔre tashwɔge e. Ka u u yi jwo u á: «Yîr'a taha na fye e». Ka Levi si yîr'a taha u fye e. 
\v 15 Canŋka Levi à Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* yyere pi sà lyî. \w Múnalwɔɔre shwofeebii\w* ná mɛpɛngɛ shiinbii piibɛrii mpyi a ɲyaha Yesu fyèɲwɔhɔshiinbil'e, ka Levi si pi niɲyahamii yyere pi sà lyî mú. 
\v 16 \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* pi mpyi \w Farizhɛɛnbii\w* toŋkuni i ke, pire pìl'à lire ɲya ke, maa Yesu cyelempyiibii pyi: «Ɲaha na yii cyelentuŋi na lyî ná múnalwɔɔre shwofeebii ná mɛpɛngɛ shiinbii piibɛril'e yɛ?» 
\v 17 Yesu à yire lógo ke, maa jwo: «Mpii pi à cùuŋɔ ke, wempyiŋi kyaa ɲyɛ pire na mɛ, mpii pi na yà ke, pire na u kani ɲyɛ. Mpii pi ɲyɛ na piye sɔ̂nŋi na pir'à tíi ke, mii ɲyɛ a pa ɲìŋke na pire tayyerege e mɛ. Ŋka mpii pi à li cè na pire ɲyɛ a tíi mɛ, pire tayyerege e mii à pa.»
\s1 Jwumpe Nintanmpe fành'à ɲyaha Yahutuubii làdaabii woge na
\r (Macwo 9.14-17; Luka 5.33-39)
\p
\v 18 Ɲyɛ Yuhana Batizelipyiŋi \w cyelempyiibii\w* ná \w Farizhɛɛnbii\w* mpyi maha súnŋi leni, ka sùpyire tà si mpa Yesu pyi: «Ɲaha na Yuhana Batizelipyiŋi cyelempyiibii ná Farizhɛɛnbii wuubii maha súnŋi leni, mu cyelempyiibii sí ɲyɛ na u leni mà yɛ?» 
\v 19 Ka Yesu si pi pyi: «Cipooŋi ká mpyi ná cikwɔnbil'e, pi sí n‑jà n‑pyi lyìmbaa lire tèni i la? Mà pi ná uru yaha siɲcyan pi sì n‑sìi n‑jà n‑kwôro lyìmbaa mɛ. 
\v 20 Ŋka tèni là na ma, cipooŋi sí n‑pa n-yige pi shwɔhɔl'e. Lire tèni i pi sí n‑ta raa súnŋi leni.»
\p
\v 21 Ka Yesu si núr'a jwo: «Wà ɲyɛ na vàanvɔnŋɔ tɛ̀gɛ na vàanɲjyɛga tacwɔngɔ jwooli mɛ. Lire ká mpyi, vàanvɔnŋke maha vàanɲjyɛge kɛ̀ɛge, tacwɔng'a sì nâara a pêe. 
\v 22 Wà mú sí ɲyɛ na sinmpurugo leni seeye boolyɛgil'e\f + \fr 2:22 \fr*\ft Seeyi boni na ɲyɛ boro, Yahutuubii maha ndemu jwoolo ná yatɔɔre seeyi i maa lwɔhe, lire ɲyɛ mɛ nùjirimpe, lire ɲyɛ mɛ ɛrɛzɛn sinmpe leni l'e ke.\ft*\f* mɛ. Lire baare e p'aha mpa ntanha, pu maha pu yaleŋke jya, maa wu, yaleŋk'a sì ŋkɛ̀ɛge. Sinmpurug'à yaa k'a leni seeyi boofɔnŋkil'e!»
\s1 Ɲje Yesu à jwo canŋɔŋke kyaa na ke
\r (Macwo 12.1-8; Luka 6.1-5)
\p
\v 23 Ɲyɛ canŋka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* mpyi na ntùuli sùma kooyi y'e. Kuru canŋke na mpyi \w canŋɔŋɔ\w*. Ka u cyelempyiibii si cye le sùmaŋi i na ŋkwùun na mínage na ŋkùru\f + \fr 2:23 \fr*\ft Kile Jwumpe Semɛŋi à li cyêe na wà katege wu ká a ntùuli kɛrɛg'e, na u sí n‑jà sùmaŋi wà kwɔ̀n ná cyɛge e, si ɲjyî wani kɛrɛge e (Duterenɔmu 23.25).\ft*\f*. 
\v 24 \w Farizhɛɛnbii\w* pìl'à lire ɲya ke, maa Yesu pyi: «Wíi, ɲaha na mu cyelempyiibii na \w canŋɔŋke\w* kafuunŋkii pyi yɛ\f + \fr 2:24 \fr*\ft Mà tàanna ná Farizhɛɛnbii sɔ̀nŋɔŋkanni i, mu aha sùma kwɔ̀n ná cyɛge e, mu à báara pyi. Lire e pi à Yesu cyelempyiibii cɛ̂ɛgɛ na pi à báara pyi canŋɔŋke (Ɛkizodi 34.21).\ft*\f*?» 
\v 25 Ka u u pi pyi: «Nde saanŋi \w Dawuda\w* à pyi ke, yii ɲyɛ a lire kâla mà? Canŋka mà u ná u fyèɲwɔhɔshiinbii katege wuubii yaha, 
\v 26 u à jyè Kile bage e, lire tèni i Abyatari u mpyi \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe\w*, maa sárage bwúuruŋi wà lwɔ́ a kyà, maa wà kan u fyèɲwɔhɔshiinbil'á. Mà li ta sáragawwuubii kanni pi mpyi a yaa pi jà a uru bwúuruŋi kyà.»
\p
\v 27 Lire kàntugo ka Yesu si yi jwo pi á: «Canŋɔŋk'à yaa sùpyire mɛɛ na, ku ɲyɛ a yaa ku pyi tuguro pi á mɛ. Sùpyire ɲyɛ a yaa canŋɔŋke mɛɛ na mɛ. 
\v 28 Lire l'à li ta \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ká kyaa maha kyaa jwo ali mà yyaha tíi ná canŋɔŋke e ke, li sì n‑jà n‑tòro lire na mɛ.»
\c 3
\s1 Yesu à cyeŋkwugofoo cùuŋɔ canŋɔŋke
\r (Macwo 12.9-14; Luka 6.6-11)
\p
\v 1 Canŋka Yesu à núr'a jyè \w Kile Jwumpe kàlambage\w* e, mà sà nàŋi wà ta wani ná cyeŋkwuge e. 
\v 2 Ka pi i wá na u kàanmucaa, kampyi u sí uru nàŋi cùuŋɔ \w canŋɔŋke\w* e, si nta tìgire cyán u na. 
\v 3 Ka u u jwo cyeŋkwugefooŋ'á na u yîr'a yyére sùpyire shwɔhɔl'e, pi raa u ɲaa, 
\v 4 maa pi yíbe: «Mà tàanna ná Kile \w Saliyaŋi\w* i, kacɛnni mpyiŋi u à ɲwɔ canŋɔŋke e laa, kapiini mpyiŋi? Mà sùpya múnaa shwɔ laa, mà sùpya múnaa wwû\f + \fr 3:4 \fr*\ft Farizhɛɛnbii u sɔ̀nŋɔŋkanni i, shinŋi u ɲyɛ na múnaa tawwuyo caa ke, uru kanni wà sí n‑jà n‑tɛ̀gɛ canŋɔŋke.\ft*\f*?» Ka pi puni si fyâha. 
\v 5 Ka Yesu si ɲyiŋkeni le pi e, maa yyahe tanha pi na, u à li ta pi ɲyɛ a cyeŋkwugefoo ɲùɲaare ta mɛ. Maa jwo cyeŋkwugefol'á: «Ma cyɛge sànhana.» U à ku sànhana ke, ka ku u ɲcùuŋɔ. 
\v 6 Ɲyɛ \w Farizhɛɛnbii\w* pi mpyi wani ke, ka pire si fworo Kile Jwumpe kàlambage e, maa ntíl'a kàr'a sà wwɔ̀ ná \w Erɔdi\w* toŋkuni shiinbil'e Yesu boŋkanni kyaa na.
\s1 Shinɲyahara la ɲyɛ si Yesu ɲya
\p
\v 7 Ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si fwor'a kàre Galile baŋi kàmpanŋke na. Supyikuruŋɔ nimbwɔhɔ mpyi a taha u fye e. Tire sùpyire mpyi a yîri Galile kùluni ná \w Zhude\w* wuuni 
\v 8 ná Zheruzalɛmu kànhe ná Iduma kùluni ná Zhurudɛn baŋi kàntugo yyére kùluni ná Tiri ná Sidɔn kànyi na. U kapyiiŋkii kyaa sùpyire mpyi na núru, maa ntaha u fye e. 
\v 9-10 U mpyi na shinɲyahara cùuŋi, lire e yampii puni la mpyi si bwɔ̀n u na. Ka u u li ɲáare u cyelempyiibil'á na pi bakwɔɔge kà bégel'a yaha ur'á, uru ká bú ŋkwɔ̀ a jà laaga wwû sùpyire na, t'àha bú uru fɛnrɛ mɛ. 
\v 11 Jínacyaan n'a mpyi a u ɲya, pi mpyi maha ɲcwo u fere e, maa ŋkwúulo, maa jwo: «Kile Jyaŋi u ɲyɛ mu!» 
\v 12 Ŋka Yesu mpyi maha yi jwo a waha pi á na pi àha sùpya yaha u yi cè mɛ.
\s1 Yesu tùnntunmpii kɛ ná shuunniŋi ɲcwɔɔnrɔŋi kani
\r (Macwo 10.1-4; Luka 6.12-16)
\p
\v 13 Lire kàntugo ka Yesu si dùgo ɲaŋke kà na. Mpii kyaa li ɲyɛ u na ke, maa pire yyer'a yige pi sanmpii shwɔhɔl'e, ka pire si n‑kàre u fye e. 
\v 14 Shiin kɛ ná shuunni u à cwɔɔnr'a pyi u tùnntunmpii pi i mpyi ná u e tèrigii puni i, u s'a pi tunni pi raa Kile jwumpe yu, 
\v 15 maa fànhe kan pi á, pi jà pi a jínabii kɔ̀re pi a yige pifeebil'e. 
\v 16 Shiin kɛ ná shuunniŋi u à cwɔɔnrɔ ke, pire mɛyi yi ɲyɛ: Simɔ ná Yesu à u mɛge le Pyɛri ke, 
\v 17 ná Zebede jyaabii \w Yakuba\w* ná Yuhana, Yesu mpyi maha pire yiri Bwonɛrizhe, lire ɲwɔhe ku ɲyɛ pi fành'à ɲyaha kiletinni fiige, 
\v 18 ná Andire ná Filipi ná Baritelemi ná Macwo ná Tomasi ná Alife jyaŋi Yakuba ná Taadi\f + \fr 3:18 \fr*\ft Taadi, kuru ku ɲyɛ u mɛge shɔnwoge. Mɛge niɲcyiige ku ɲyɛ Zhudasi (Luka 6.16).\ft*\f* ná Simɔ, pi maha mpyi Zelɔti\f + \fr 3:18 \fr*\ft Zelɔti: kuru mɛge ɲwɔhe ku ɲyɛ: «kìni kyal'à táan ŋgemu á sèl'e ke.»\ft*\f* ke, 
\v 19 ná Zhudasi Isikariyoti, ŋge u sí n‑pa Yesu le cye e ke.
\s1 Pyiŋkanni na Yesu maha jínabii kɔ̀re ke
\r (Macwo 12.22-32; Luka 11.14-23; 12.10)
\p
\v 20 Lire kàntugo Yesu ná u cyelempyiibil'à núr'a pa pyɛngɛ, ka shinɲyahara si núr'a pa pi ɲwɔ tò sahaŋki ná pi funmpɛn karigil'e, fo mà u ná u \w cyelempyiibii\w* pyi pi ɲyɛ a talyige ta mɛ. 
\v 21 Yesu cìnmpyiibil'à u kapyiiŋkii kyaa lógo ke, maa wá na sɔ̂nŋi na u ɲùmbwuun'à kɛ̀ɛgɛ, maa shà zà u cû.
\p
\v 22 \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* pi à yîri Zheruzalɛmu kànhe e ke, ka pire si wá na ŋko na jínabii ɲùŋufooŋi Bɛlizebuli u ɲyɛ Yesu i, na ná uru fànhe e u na jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e.
\p
\v 23 Ɲyɛ ka Yesu si pi yyere, maa \w bàtaaya\w* jwo pi á. U à jwo: «Sitaanniŋi sí n‑jà uye kɔ̀rɔ la? 
\v 24 Kìre maha kìre li ɲyɛ na liye tùnni ke, lire kìni fànhe maha ŋkwɔ̀. 
\v 25 Pyɛngɛ maha pyɛngɛ shiin ká yîri piye kurugo ke, kuru pyɛnge fànhe maha ɲcyɛ́rɛ. 
\v 26 Sitaanniŋi ká a u báarapyiibii kɔ̀re, u na uye tùnni. Lire ká mpyi, u fànhe sí n‑cyɛ́rɛ si mpa ŋkwɔ̀. 
\v 27 Wà sì n‑jà n‑jyè fànhaɲyahagafoo bage e si u yaayi lwɔ́, ná u ɲyɛ a bage foo pwɔ a cyán maa nta a jyè mà yɛ. Urufoo ká jà a u pwɔ a cyán, lire e u maha jà a bage yaayi pyi u ɲɛɛmpe. 
\v 28 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, sùpyire \w kapegigii\w* ná ti Kile mɛkɛɛgɛ karigii puni sí yàfa ti na, 
\v 29 ŋka ŋgemu ká \w Kile Munaani\w* mɛge kɛ̀ɛge ke, lire sì n‑sìi yàfa urufoo na mɛ, urufoo sí lire kapiini tugure lwɔ́ fo tèekwombaa.»
\p
\v 30 Yesu à yire jwo amuni, ɲaha na yɛ pi mpyi na ŋko na jínaŋi wà u ɲyɛ u e.
\s1 Mpii pi ɲyɛ Yesu nuŋi ná Yesu cìnmpyiibii ke
\r (Macwo 12.46-50; Luka 8.19-21)
\p
\v 31 Mà Yesu yaha kuru cyage e, u nuŋi ná u cìnmpyiibil'à pa yyére cyíinŋi na, maa wà tun u u yyere. 
\v 32 Shinɲyahara mpyi a tɛ̀nn'a u kwûulo, ka pi i mpa yi jwo u á: «Mu nuŋi ná mu cìnmpyiibii naha cyíinŋi na, pi naha na mu kyaa pyi.» 
\v 33 Ka u u pi pyi: «Mpire pi ɲyɛ mii nuŋi ná mii cìnmpyiibii yɛ?» 
\v 34 Ka u u ɲyiigii yîrig'a le sùpyire e, maa jwo: «Mpii nintɛɛnbii pi ɲyɛ mii nuŋi ná mii cìnmpyiibii. 
\v 35 Yii li cè, ŋge u ɲyɛ na Kile ɲyii wuuni pyi ke, uru u ɲyɛ mii cìnmpworoŋi ná mii nuŋi.»
\c 4
\s1 Ɲɛɛnuguŋi bàtaage
\r (Macwo 13.1-23; Luka 8.4-15)
\p
\v 1 Puru ɲwɔhɔ na, Yesu à kàre Galile baŋi ɲwɔge na, ka shinɲyahara si mpa bínni u taan, ka u u wá na ti kâlali sahaŋki. Sùpyir'à pa ɲyaha sèl'e ke, li ɲyɛ a pa ɲwɔ mɛ, ka u u jyè a tɛ̀ɛn bakwɔɔge k'e lwɔhe ɲuŋ'i. Ka ti i yyére kùmpoge na,\fig Sùmashiŋi|src="LB00094b.tif" size="col" ref="Marika 4.1-9"\fig* 
\v 2 ka u u ti kâla karigii niɲyahagii na ná \w bàtaay'\w*i. U à jwo: 
\v 3 «Yii a núru, ɲɛɛnuguŋi wà u ná fwor'a kàre ɲɛɛmɛ tanuguge e. 
\v 4 Mà u yaha u u sùmapyaŋi wàa fini fiige, sùmashiŋi wà à cwo kuni ɲwɔge na, ka saɲcyɛɛnre si mpa uru jò.
\p
\v 5 Ka wà tacwugo si mpa bɛ̂ ná kafaafoge e, pworo niɲyahara mpyi kuru cyage e mɛ. Ka uru si fyîn wahawaha, ɲaha na yɛ u mpyi a jyè ɲìŋke e sèl'e mɛ. 
\v 6 Ɲyɛ canŋk'à pa fworo ke, ka yifyinre si fàan maa waha, ndìre kuuŋi na.
\p
\v 7 Ka wà tacwugo si mpa bɛ̂ ŋgurotaha na, ka ŋgure si uru cû, u ɲyɛ a jà a yasɛɛre pyi mɛ.
\p
\v 8 Ŋka wà tacwug'à pa bɛ̂ ɲìŋke tacɛnŋke na, maa fyîn maa yîri fwɔfwɔ. Sùmacire tà à sùmapyaŋi se mà nɔ ŋkuu ŋkuu (100) na, tà mpyi beetaanre taanre (60) tà mpyi beɲjaaga ná kɛ kɛ.
\p
\v 9 Ŋgemu la ká mpyi si karii yyaha cè ke, urufoo u u niŋgyigigii cyán sèl'e.»
\p
\v 10 Yesu à puru jwumpe jwo a kwɔ̀ ke, ka u ná u \w cyelempyiibii\w* kɛ ná shuunniŋi ná shiin niŋkin niŋkin si yîri sùpyire sannte taan. Ka pire si sà a u yíbili u bàtaayi ɲwɔhe na. 
\v 11 Ka u u pi pyi: «Kani l'à yyaha tíi ná \w Kile Saanre\w* e ná l'à ŋwɔhɔ ke, yii á lire ɲcèŋ'à kan. Ŋka mpe jwumpe puni ɲwɔh'à ŋwɔhɔ sùpyire sannte na. 
\v 12 Lire kurugo
\q1 “pi na Kile kapyiiŋkii wíi maa ɲcyé cyi ɲyaga,
\q1 pi na Kile jwumpe núru maa ɲcyé pu lógogo,
\q1 ɲaha na yɛ nde pi la ɲyɛ si zìi vyìinnɛ ke,
\q1 lire li ɲyɛ, mà núr'a sà piye kan Kile á,
\q1 bà pi \w kapegigii\w* si mpyi si yàfa pi na mɛ\f + \fr 4:12 \fr*\ft Ezayi 6.9, 10\ft*\f*.”»
\p
\v 13 Ka Yesu si yi jwo pi á sahaŋki: «Yii aha mpyi yii ɲyɛ a ŋke bàtaage yyahe cè mɛ, di yii sí yi sanɲyi yyahe cè n‑jwo yɛ? 
\v 14 Ɲɛɛnuguŋi u ɲyɛ Kile jwumpe jwufooŋi. 
\v 15 Kuni ɲwɔge na sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo, kuru tanuge e, ka Sitaanniŋi si pu wwû pi funŋ'i ke. 
\v 16 Kafaafoge ɲuŋ'i sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo, maa ntíl'a ɲɛɛ pu na ná funntange e ke. 
\v 17 Ŋka pu ɲyɛ a jà a ndìre le t'e mɛ, tire ɲwɔmɛɛni kɛ̀ngɛmɛ ɲyɛ a pɛn mɛ. Kawaa, lire ɲyɛ mɛ yyefugo ká ti ta Kile jwumpe kurugo, ti maha fworo Kile kuni i. 
\v 18 Ŋgure shwɔhɔl'e sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo, 
\v 19 ka diɲyɛŋi karigii funmpɛɛnre ná nàfuuŋi lage ná yaayi shiŋi puni lage si ti ta, ka tire sɔ̀nŋɔre si pu cwɔ̂nrɔ, pu ɲyɛ a jà a yasɛrɛ pyi mɛ. 
\v 20 Ɲìŋke niɲcɛnŋke na sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo maa ɲɛɛ pu na ke, tire sùpyire ti maha Kile ɲyii wuuni pyi. Tire sùpyire na ɲyɛ sùmaseŋɛ fiige, sùmacire tà à sùmaŋi se mà nɔ beɲjaaga ná kɛ kɛ na, tà à yasɛɛre pyi mà nɔ beetaanre taanre (60) na, tà à yasɛɛre pyi mà nɔ ŋkuu ŋkuu (100) na.»
\s1 Kile jwumpe na ɲyɛ fùkina fiige
\r (Luka 8.16-18)
\p
\v 21 Ka Yesu si núr'a jwo pi á: «Wà ɲyɛ na fùkina mîni si u le ɲcyígile yaaga ɲwɔh'i mɛ, ŋka u maha dùrugo yaage kà ɲuŋ'i. 
\v 22 Yii li cè, kyaa maha kyaa l'à ŋwɔhɔ ke, cyire puni sí n‑pa raa ɲaa. Kyaa maha kyaa l'à yaa numpini i ke, lire là mú sì n‑kwôro ɲcèmbaa mɛ. 
\v 23 Ŋgemu la ká mpyi si karii yyaha cè ke, urufoo u u niŋgyigigii cyán sèl'e.»
\p
\v 24 Maa núr'à jwo pi á: «Kile jwumpe yii na núru ke, yii pu yaha yiye funŋ'i, ɲaha na yɛ Kile sí yii kan n‑tàanna ná yii lógoŋkanni i. Puru ɲwɔhɔ na, u sí n‑pa tà bâra yii niɲcente na. 
\v 25 Lire tèni i, shin maha shin u na ɲcaa si Kile jwumpe yyahe cè ke, Kile sí là taha uru u niɲcempe na. Ŋka shin maha shin u ɲyɛ u ɲyɛ na pu núru mɛ, nimbileni u à cè ke, lire sí n‑pînni.»
\s1 Kile Saanre na ɲyɛ sùmapya fiige
\p
\v 26 Ka Yesu si núr'a jwo: «\w Kile Saanre\w* à fworo nde kani kurugo: nàŋi wà u maha sùmashi nûru u kɛrɛge e. 
\v 27 Uru nàŋ'à ŋɔ́ɔ numpilage e yo, u ɲyɛ ɲyii na canŋke e yo, sùmapyaŋi sí n‑fyîn, sùmacire sí raa lyɛge. Ŋka nàŋi sì pà cè lire pyiŋkanni i mɛ. 
\v 28 Ɲìŋke maha sùmaŋi pyi u à fyîn, sùmacige ku maha fyânha a fworo, lire kàntugo sùmaɲcyahaŋk'a sì nta a fworo sùmacige na, kàsanrage na sùmapyaŋi maha mpa fworo sùmaɲcyahaŋke na. 
\v 29 Sùmapyaŋi ká lyɛ a nɔ u tɛgɛni na, nàŋi maha ntíl'a kɔ̀ɔnŋaŋi lwɔ́ na u kwùun, ɲaha na yɛ sùmakwɔngigii tèn'à nɔ.»
\s1 Kile Saanre maha sìi nimbilere maa mpêre
\r (Macwo 13.31-32, 34; Luka 13.18-19)
\p
\v 30 Ka Yesu si núr'a jwo: «Ná ɲaha shi i mii sí n‑jà \w Kile Saanre\w* tàanna yɛ? Ti ɲyɛ mu à jwo ɲaha bɛ? 
\v 31 Ti na ɲyɛ mu à jwo mutaridi cige yasɛrɛ, nàŋi wà à sà ntemu nûgo u cikɔɔge e ke. Kuru cige pyàŋ'à yîlege cire sannte puni wuŋi na. 
\v 32 Ŋka u aha nûgo, u maha fyîn, maa yîri maha ntòro kaɲyɛge yawyɛɛre puni taan. Ku maha ŋkéɲyi yige, yire maha mpêe fo saɲcyɛɛnre maha ti shèere yaa yi mbyìmpe e.» 
\v 33 Ɲyɛ yire \w bàtaayi\w* shiŋi niɲyahaya Yesu mpyi maha yu sùpyir'á mà tàanna ná ti yi ceŋkanni i. 
\v 34 Puru jwumpe shiŋi baare e, u mpyi na pabɛrɛ yu ná t'e mɛ. Ŋka u ná u \w cyelempyiibii\w* kanni ká mpyi tèni ndemu i ke, u mpyi maha pu puni ɲwɔhe yu pi á.
\s1 Yesu à kafeebwɔhe yyéeŋɛ baŋi ɲuŋ'i
\r (Macwo 8.23-27; Luka 8.22-25)
\p
\v 35 Kuru canŋke yàkoŋke, ka Yesu si jwo u \w cyelempyiibi\w*l'á: «Wuu a sì baŋi kùŋke na.» 
\v 36 Ka pi i sùpyire cye yaha, maa ŋkàre ná Yesu i baŋi ɲuŋ'i, bakwooyi yabɛrɛ mpyi pi ɲwɔh'i. 
\v 37 Ka kafeebwɔhɔ si yîri na fwu, ka lwɔhe si wá na ɲcyânre na jyè bakwɔɔge e fo na ŋko si ku ɲî. 
\v 38 Yesu mpyi bakwɔɔge kàntugo yyére mà ɲùŋke taha ɲùntahaga na, na ŋwúuni. Ka pi i u ɲɛ̀ maa jwo: «Cyelentuŋi, wuu na ŋko si ŋkwôro lwɔhe e, lire ɲyɛ a mu funŋɔ pɛn mà?» 
\v 39 U à ɲɛ̀ ke, maa yîr'a fànha cyán kafɛɛge na, maa lwɔhe pyi ku tɛ̀ɛn. Ka kafɛɛge si yyére, ka lwɔhe si ntɛ̀ɛn siu! 
\v 40 Lire kàntugo ka Yesu si pi pyi: «Ɲaha na yii na fyáge amɛ yɛ? Ɲaha na yii sàha ŋkwɔ̀ a dá mii na mà yɛ?» 
\v 41 Ka u cyelempyiibii si fyá sèl'e, marii yi yu piy'á: «Jofoo u ɲyɛ ŋge nàŋi fo ka kafɛɛge ná lwɔhe si ntɛ̀ɛn u wuuni taan yɛ?»
\c 5
\s1 Yesu à jínahii niɲyahamii kɔ̀r'a yige nàŋi w'e
\r (Macwo 8.28-34; Luka 8.26-39)
\p
\v 1 Ɲyɛ ka Yesu ná u cyelempyiibii si nɔ baŋi kùŋke na, wani Gadara shiinbii ɲyɛ. 
\v 2 Yesu à tîg'a fworo bakwɔɔge e ke, ka jínacyanŋi wà si ntíl'a fworo fanɲyi i\f + \fr 5:2 \fr*\ft Yahutuubii maha pi fanɲyi wwû kafaayi ɲuŋ'i. Pi maha ku ɲwɔge yal'a yaa fo maha tatɛɛnŋɔŋɔ yaa mú.\ft*\f*, maa mpa u ɲùŋɔ bɛ̂. 
\v 3 Uru nàŋi mpyi na shùun fanɲyi i. Sùpya sàha mpyi na sì n‑jà u pwɔ mɛ, u mpyi maha u yapwoyi puni kwùun, ali yɔ̀rɔyi. 
\v 4 Tooyi niɲyahay'e, pi mpyi maha u cwôre, marii u tooyi ná u cyeyi pwu ná yɔ̀rɔy'e. Ŋka u mpyi maha yire puni kyɛɛge. Sùpyire puni fành'à pa ɲcyɛ́rɛ u e, maa u ɲya, maa u yaha wani. 
\v 5 Pìlaga bâra canŋa na, nàŋi mpyi maha ɲaare fanɲyi i, marii dùru ɲaɲyi ɲuŋ'i, marii ŋkwúuli, marii uye kúuli na fwóroge kafaayi na.
\p
\v 6 Mà u yaha puru na, u à tɛ̀ɛn tatɔɔnge e maa Yesu ɲya, maa fê a pa niŋkure sín u taan. 
\v 7 Maa jwo fànha na: «Yesu, Kileŋi nìɲyi wuŋi Jyaŋi, ɲaha shi ku ɲyɛ wuu ná mu shwɔhɔl'e yɛ? Mii na mu ɲáare, Kile kurugo, ma hà kawaa pyi na na mà dɛ!» 
\v 8 U à puru jwo, ɲaha kurugo yɛ Yesu mpyi a jínaŋi pyi na u fworo u e. 
\v 9 Ka Yesu si nàŋi yíbe u mɛge na, ka u u jwo: «Mii mɛge ɲyɛ Shinɲyahara, ɲaha na yɛ wuu à ɲyaha.» 
\v 10 Ɲyɛ ka jínacyanŋi si Yesu ɲáare fànha na na u àha pire kɔ̀re ɲjige lire kùluni i mɛ.
\p
\v 11 Ɲyɛ lir'à caakurumbwɔhɔ ta ku u lyî ɲaŋke kà numpɛngɛ na wani. 
\v 12 Ka jínabii si Yesu ɲáare sèl'e, na u pire yaha pire pi sà jyè kuru caakuruŋke e. 
\v 13 Ka u u ɲɛɛ. Ka pi i fworo nàŋi i maa sà jyè caabil'e. Lir'à pyi ke, ka caabii si sùrug'a yîri ɲaŋke numpɛnge na mà cwo cwo baŋi i. Pi mpyi a caalii kampwɔhii shuunni (2.000) kwɔ̀, ka pi puni si ŋkwôro lwɔhe e.
\p
\v 14 Ka caabii kàanmucyafeebii si fê a kàr'a sà a yi yu kànhe ná sishwɔnbugure puni i. Ka sùpyire si mpa lire kani wíi. 
\v 15 Pi à nɔ Yesu na ke, ka pi i nàŋi ɲya, ŋge e jínabii mpyi ke, u à tɛ̀ɛn u taan. Vàanɲyi na mpyi u na, u mpyi a tɛ̀ɛn tanuge e, ka pi i fyá.
\p
\v 16 Nde l'à jínacyanŋi ná caabii ta ke, mpiimu pi à lire ɲya ke, ka pire si sà a li yu na ntùuli sùpyir'á, fworoŋkanni na jínabil'à fworo nàŋi i maa jyè caabil'e ke. 
\v 17 Sùpyir'à puru jwumpe lógo ke, ka pi i wá na Yesu ɲáare sèl'e na u fworo pire kùluni i.
\p
\v 18 Yesu niɲjyiŋi bakwɔɔge e, nàŋi i jínabii mpyi ke, ka uru si u ɲáare sèl'e s'a ŋkɛ̀ɛge ná u e. 
\v 19 Ŋka Yesu ɲyɛ a ɲɛɛ mɛ, maa jwo: «Núru, ma a sì pyɛngɛ, kabwooni Kafooŋi Kile ɲùɲaare wuŋ'à pyi mu á ke, ma a sà lire yyaha jwo ma pyɛngɛ shiinbil'á.» 
\v 20 Ka nàŋi si ŋkàre, nde Yesu à pyi u á ke, mà sà a yire yu na mâre Dekapoli kùluni i. Lir'à sùpyire puni kàkyanhala.
\s1 Yesu à ceeŋi wà cùuŋɔ, maa Zharusi pworoŋi buwuŋi ɲɛ̀
\r (Macwo 9.18-26; Luka 8.40-56)
\p
\v 21 Yesu à núr'a baŋi jyiil'a kɛ̂ɛnŋɛ kùŋke sanŋke na ná bakwɔɔge e. U à fworo ke, ka shinɲyahara si mpa u kwûulo. Mà u yaha kuru cyage e, 
\v 22 ka \w Kile Jwumpe kàlambage\w* ɲùŋufooŋi wà si nɔ wani, u mɛge mpyi Zharusi. U à Yesu ɲya ke, maa niŋkure sín u taan, 
\v 23 maa u ɲáare sèl'e: «Maye sanŋi yaha, mii pworoŋi wá na kuro caa, pa ma cyeyi taha u na, bà u si mpyi si ɲcùuŋɔ mɛ.» 
\v 24 Ka Yesu si yîr'a kàre ná u e, ka shinɲyahara si ntaha u fye e fo na u fwòoŋi.
\p
\v 25 Tire sùpyire shwɔhɔl'e ceeŋi wà mpyi wani, yyee kɛ ná shuunni funŋ'i, lùwuliŋkwombaayi mpyi u na. 
\v 26 U mpyi a kànha wempyiini taan, u cyeyaare mpyi a kwɔ̀, u à shà wempyii niɲyahamii yyére, ŋka pà ɲyɛ a sàa fworo yampe e mɛ, fo pu na nâare. 
\v 27 U à Yesu kyaa lógo ke, ka u u mpa sùpyire shwɔhɔl'e Yesu kàntugo yyére, maa bwɔ̀n u vàanɲyi na.
\p
\v 28 U mpyi na yu uye funŋ'i: «Mii aha bú jà a bwɔ̀n u vàanɲyi na, mii sí n‑cùuŋɔ.» 
\v 29 U à bwɔ̀n Yesu vàanɲyi na ke, ka lùwuliŋkwombaayi si ntíl'a kwɔ̀, ka u u li cè uye e na ur'à cùuŋɔ. 
\v 30 Ka Yesu si ntíl'a li cè uye e na fànhe kà à fworo ur'e, maa yyaha kɛ̂ɛnŋ'a le sùpyire e, maa jwo: «Jofoo u à bwɔ̀n mii vàanɲyi na yɛ?» 
\v 31 Ka u \w cyelempyiibii\w* si u pyi: «Mu ɲyii na ɲyɛ nte sùpyire puni na, t'à mu fɛnrɛ kàmpanɲyi puni na, maa núru na yíbili na jo u à bwɔ̀n mu na yɛ?» 
\v 32 Lire ná li wuuni mú i, ka Yesu si wá na wíi na mâre sùpyire shwɔhɔl'e, ŋge u à bwɔ̀n u na ke, si uru cè. 
\v 33 Ceeŋi u mpyi a bwɔ̀n u na ke, ur'à fyá fo na ɲcyɛ̂ɛnni, nde l'à u ta ke, u à lire cè, ka u u mpa niŋkure sín Yesu yyaha na, maa sèeŋi puni jwo u á. 
\v 34 Ka Yesu si u pyi: «Na pworo, mu dániyaŋ'à mu shwɔ mpe yampe na, ta sì yyeɲiŋke ná fɛrɛmpe e.»
\p
\v 35 Mà u yaha puru jwumpe na, pìl'à yîri ɲùŋufooŋi Zharusi pyɛnge e mà pa yi jwo Zharusi á: «Kile wuuni na wá à nɔ mu pworoŋi na. Ma hà núru cyelentuŋi yaha u uye kànha u a ma mɛ.» 
\v 36 Ŋka Yesu ɲyɛ a puru jwumpe lwɔ́ a wíi mɛ, maa yi jwo nàŋ'á: «Ma hà raa fyáge mɛ, dá mii na kanna.» 
\v 37 Ka pi i yîri na ŋkɛ̀ɛge Kile Jwumpe kàlambage ɲùŋufooŋi yyére. Yesu ɲyɛ a ɲɛɛ sùpyaŋi wabɛrɛ u kuni bínni ná ur'e mɛ, fo Pyɛri ná \w Yakuba\w* ná u cìnmpworonaŋi Yuhana. 
\v 38 Pi à nɔ ɲùŋufooŋi pyɛnge e ke, ka Yesu si shinɲyahara ɲya ti i ɲyàha na wùruge tiye e, marii myahigii súu marii kwuuyi wàa. 
\v 39 U à jyè ke, ka u u pi pyi: «Ɲaha kurugo yii na tùpyaagii wàa marii myahigii súu yɛ? Pyàŋi ɲyɛ a kwû mɛ, u na ŋwúuni!» 
\v 40 Ka pi i wá na ɲcyàhali u na. Ka u u pi yige ntàani na. Bage e pyàŋi mpyi a sínni ke, ka u u jyè wani ná pyàŋi sifeebii ná u cyelempyiibii taanreŋi i.
\p
\v 41 Maa pyàŋi buwuŋi cû u cyɛge na, maa yi jwo u á pi shɛɛnre e: «Talita kumi!» Lire ɲwɔhe ku ɲyɛ: «Mii pworoŋi, ta núru, yîri!» 
\v 42 Kuru cyage mujye e, ka pùcwoŋi si yîri na ɲaare, u mpyi yyee kɛ ná shuunni. Ka lire si sàa pi puni kàkyanhala. 
\v 43 Ka Yesu si yi jwo a waha pi á na pi àha ŋkwɔ̀ wà yaha u nde kani cè mɛ, maa pi pyi na pi ɲjyì kan u á.
\c 6
\s1 Yesu kànhe shiinbil'à cyé u na
\r (Macwo 13.53-58; Luka 4.16-30)
\p
\v 1 Lire kàntugo Yesu à núr'a kàre u tukanhe Nazarɛti i, u \w cyelempyiibii\w* mpyi u fye e. 
\v 2 \w Canŋɔŋk\w*'à pa nɔ ke, ka u u wá na sùpyire kâlali Kile Jwumpe kàlambage e. Lir'à u lógofeebii niɲyahamii kàkyanhala, ka pi i wá na ŋko: «Nte yákilifente ti ɲyɛ u á ke, ná ɲcyii kakyanhala karigii u na mpyi ke, taa u à jà a cyire puni ta ke? 
\v 3 Taha cíkyangaŋi bà u ɲyɛ u wi mɛ? Mariyama pyìibii pi ɲyɛ \w Yakuba\w* ná Zhoze ná \w Zhude\w* ná Simɔ ná pùcɛribii pi ɲyɛ naha kànhe e ke, pire mpii yyaha wuŋi bàl'à?» Ɲyɛ tire sɔ̀nŋɔr'à nâara a pi pyi pi a ɲùŋɔ tugo Yesu na.
\p
\v 4 Ka Yesu si jwumpe lwɔ́ maa jwo pi á: «\w Kile tùnntunŋɔ\w* maha le ɲjire e cyeyi puni i, fo u cìnmpyiibii ná u tukanhe ná u tupyɛnge yɛ.» 
\v 5 Pi ɲyɛ a dá Yesu na mɛ, lir'à u sige u ɲyɛ a kakyanhala karii niɲyahagii pyi wani mɛ. U à u cyeyi taha yamii niŋkin niŋkin na, maa pire cùuŋɔ. 
\v 6 Pi dánabaare Yesu na, lir'à u kàkyanhala. Ka u u wá na kàlaŋi pyi na ntùuli kuru kàmpanŋke kànyi na.
\s1 Yesu à u cyelempyiibii tun pi sà a Kile jwumpe yu
\r (Macwo 10.5-15; Luka 9.1-6)
\p
\v 7 Lire kàntugo ka Yesu si u \w cyelempyiibii\w* kɛ ná shuunniŋi yyere na ntunni shuunni shuunni pi sà a Kile jwumpe yu. Maa fànhe kan pi á mú, pi a jínabii kɔ̀re pi a yige pifeebil'e. 
\v 8 Maa yi jwo pi á: «Fo kàbii bà mɛ, yii àha yaage kabɛrɛ lwɔ́ raa ŋkɛ̀ɛge kuni i mɛ, yii àha yalyire lwɔ́ mɛ, yii àha boro lwɔ́ mɛ, yii àha wyɛ́rɛ lwɔ́ nde dufaabil'e mɛ. 
\v 9 Yii tanhanya lwɔ́, ŋka yii àha vàanntinɲyi shuunni lwɔ́ mɛ.»
\p
\v 10 U à kwɔ̀ maa pi pyi: «Yii aha ŋkàre kànha maha kànha na, ka wà si ɲɛɛ yii sunmbage na ke, yii à yaa yii pi tɛ̀ɛn wani fo mà sà yaa ná yii tèekani i. 
\v 11 Ŋka yii aha ŋkàre cyage k'e, ka pi i yii sunmbage cyé, maa mpyi pi ɲyɛ a ɲɛn'a yii jwumpe lógo mɛ, yii nivworobii kuru kànhe e, yii yii tooyi bambaŋi kwòro kwòr'a wu wani, lir'à kajwuu kwɔ̀ kuru kànhe shiin na.»
\p
\v 12 Ka pi i ŋkàr'a sà a Kile jwumpe yu sùpyir'á, na pi pi toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ. 
\v 13 Marii jínacyaanbii niɲyahamii jínahii kɔ̀re na yige pi e, marii yamii niɲyahamii tìri ná sìnmpe e marii Kile ɲáare, ka pi i wá na ɲcùuŋi.
\s1 Yuhana Batizelipyiŋi kwùŋkanni
\r (Macwo 14.1-12; Luka 9.7-9)
\p
\v 14 Lire tèni i, Yesu mɛg'à fworo cyeyi puni i, ka saanŋi \w Erɔdi\w* si u kyaa lógo. Pìi mpyi na ŋko: «Yuhana Batizelipyiŋi u à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i, lire kurugo u à jà na kakyanhala karigii pyi amɛ.» 
\v 15 Pìi sí i ŋko na \w Kile tùnntunŋi\w*\w Eli\w* u à núr'a pa, pìi mú sí i ŋko na tèecyiini Kile tùnntunŋi wà u à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i.
\p
\v 16 Erɔdi à cyire karigii lógo ke, maa jwo: «Yuhana Batizelipyiŋi ɲùŋke mii à pyi pi à kwɔ̀n ke, uru u à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i.»
\p
\v 17-18 Yii li cè na Erɔdi mpyi a u sìɲɛɛŋi Filipi cwoŋi kwɔ̀n a lwɔ́ mà pyi u cwo. Uru ceeŋi mɛge na mpyi Erɔdiyadi. Lire e ka Yuhana si yi jwo Erɔdi á na u ɲyɛ a yaa u u sìɲɛɛŋi cwoŋi shwɔ u na mɛ. Ka puru jwumpe si waha Erɔdi na, ka u u pi pyi pi à Yuhana cû a le kàsuŋi i.
\p
\v 19 Ka Erɔdiyadi lùuni mú si yîri, maa wá na boŋkanni caa Yuhana na. Ŋka u yabiliŋi mpyi na sì n‑jà mɛ. 
\v 20 Erɔdi mpyi na fyáge Yuhana na, ɲaha na yɛ u mpyi a cè na Yuhana à tíi maa mpyi Kile sùpya. Lire kurugo u mpyi a yaha u na. Erɔdi n'a mpyi a u mɛjwuuni lógo, u funŋke mpyi maha mpɛn. Lire ná li wuuni mú i, Yuhana jwumpe mpyi maha ntáan u á.
\p
\v 21 Ɲyɛ Erɔdi canzeg'à pa mâhana a nɔ lire yyeeni ke, ka u u kataan bégele u wwoɲɛɛbii ná sòrolashiibii ɲùŋufeebii ná Galile kùluni shinbwoobii mɛɛ na. Kuru canŋke Erɔdiyadi sí u nimpyiini pyi Yuhana na. 
\v 22 Erɔdiyadi mpyi a nàmbage lèŋɛ saanŋ'á ná pùceebilini ndemu i ke, mà sùpyire yaha kataanni na, lir'à jyè na ŋkwɔ̂hɔli, ka li kyaa si ntíl'a táan Erɔdi ná u shinyyerebil'á. Ka saanŋi si jwo pùceebilin'á: «Yaage na mu na ɲcáa ke, ku cyêe, mii sí ku kan mu á.» 
\v 23 Maa ŋkâa pùceebilin'á, na u aha yaaga maha yaaga ɲáare ur'á ke, uru sí ku kan u á, ali u niɲarege mɛ́ɛ k'à bɛ̂ uru kìni taaga niŋkin na. 
\v 24 Ka pùceebilini si fworo ntàani na, maa u nuŋi yíbe: «Ɲaha mii à yaa mii u ɲáare yɛ?» Ka nufooŋi si u pyi: «Yi jwo u á na u Yuhana Batizelipyiŋi ɲùŋke kan ma á.»
\p
\v 25 Kuru cyage mujye e, pùceebilin'à fyâl'a jyè saanŋi yyére maa yi jwo u á: «Mii la ɲyɛ mà Yuhana Batizelipyiŋi ɲùŋke kwɔ̀n a le ŋkunan'i mà kan na á numɛ.» 
\v 26 Puru jwump'à saanŋi yyahe tanha sèl'e, ŋka mà u yaha u à kâa pùcwoŋ'á u shinyyerebii ɲyii na, u la sàha mpyi si ɲcyé mɛ. 
\v 27 Kuru tanuge e, ka u u sòrolashiŋi wà tun u sà Yuhana ɲùŋke kwɔ̀n, u a ma. Ka uru si ŋkàre kasubage e mà sà Yuhana ɲùŋke kwɔ̀n, 
\v 28 mà le ŋkunan'i mà pa ŋkan pùceebilin'á, ka uru sà ŋkan u nuŋ'á.
\p
\v 29 U cyelempyiibil'à u mbòŋi kyaa lógo ke, maa mpa u lwɔ́ a sà ntò.
\s1 Yesu à shiin kampwɔhii kaŋkuro ɲwɔ cya
\r (Macwo 14.13-21; Luka 9.10-17; Yuhana 6.1-14)
\p
\v 30 Ɲyɛ Yesu tùnntunmpil'à piye bínni u taan, maa pi kapyiiŋkii puni ná pi kàlaŋi nimpyiŋi puni jwo u á. 
\v 31 Sùpyiibii nimpaampii ná niŋkaribii mpyi a ɲyaha a tòro, fo mà Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* sige yalyire na, ka u u yi jwo pi á: «Yii a wá wuu yîri naha, wuu raa sì wuu mɛge cyage sige e, yii i sà ŋɔ̀ wani.»
\p
\v 32 Ka pi i bakwɔɔge lwɔ́ mà kàre pi mɛge cyage e sige e. 
\v 33 Shinɲyahara à pi niŋkaribii ɲya mà pi cè. Ka kuru cyage kàmpanɲyi kànyi shinɲyahara si fê à núr'a sà pi caanra sige e.
\p
\v 34 Yesu à fworo bakwɔɔge e mà pi ɲya pi à ɲyaha sèl'e ke, ka pi ɲùɲaare si u ta sèl'e, ɲaha na yɛ pi mpyi mu à jwo mpàa pi ɲyɛ piye ɲùŋɔ kurugo. Ka u u wá na pi kâlali karii niɲyahagii na. 
\v 35 U cyelempyiibil'à tèni ɲya li i ntùuli ke, ka pi i file u na maa jwo: «Cyelentuŋi! Sige funŋke e wuu ɲyɛ, canŋke s'à kwɔ̀ a kwɔ̀. 
\v 36 Sùpyire cye yaha t'a sì sishwɔnbugure ná kànyi na, ti sà yalyire cya a shwɔ.» 
\v 37 Ka Yesu si pi pyi: «Yii yabilimpii pi pi kan pi lyî.» Ka pi i u pyi: «Wuu mɛ́ɛ ká ŋkàr'a sà shin niŋkin canmpyaa ŋkwuu shuunni (200) báara sàra tɛ̀g'a bwúuru shwɔ mà pa ŋkan pi á, uru sí n‑jà pi ta la?» 
\v 38 Ka Yesu si núr'a pi yíbe: «Yii sà wíi! Bwúuru ɲùɲyi jùuli yi wá yii á yɛ?» Ka pi i sà kàanmucyaga pyi, maa mpa Yesu pyi na bwúuru ɲùnyɔ kaŋkuro ná fyapyaa shuunni yi wá wani.
\p
\v 39 Ɲyɛ ka Yesu si u cyelempyiibii pyi na pi sùpyire tìŋɛ tìŋɛ, kuruyo kuruyo ɲyɛ̀puruge ɲuŋ'i. 
\v 40 Ka pi i ntɛ̀ɛn shiin ŋkuu ŋkuu (100) ná shiin beeshuunni ná kɛ kɛ kuruɲyi i. 
\v 41 Ka Yesu si bwúuru ɲùɲyi kaŋkuruŋi ná fyapyaagii shuunniŋi lwɔ́ u cyeyi i, maa yyahe yîrige nìɲyiŋi i maa fwù kan Kile á yi kyaa na. U à kwɔ̀ ke, maa bwúuruŋi ná fyapyaagii kwɔ̀n kwɔ̀n mà kan u cyelempyiibil'á pi à táa sùpyire na. 
\v 42 Sùpyire ti mpyi wani ke, tire pun'à lyî a tìn. 
\v 43 Bwúuruŋi ná fyaabii paanyi y'à kwôro ke, yire mpyi a shàhii kɛ ná shuunni ɲî. 
\v 44 Mpii pi à lyî ke, pire nàmbaabii kanni mpyi shiin kampwɔhii kaŋkuro (5.000).
\s1 Yesu à ɲaara lwɔhe ɲuŋ'i
\r (Macwo 14.22-23; Yuhana 6.16-21)
\p
\v 45 Ɲyɛ lire ɲwɔhɔ na, mà Yesu yaha u u sùpyire cye yare, u à u cyelempyiibii pyi pi à jyè bakwɔɔge e, maa baŋi jyiile u yyaha na, Bɛtisayida kànhe yyére. 
\v 46 Yesu à ti cye yaha ke, maa ŋkàr'a sà Kile ɲáare ɲaŋke kà na. 
\v 47 Numpilag'à wwɔ̀ mà u cyelempyiibii ta bakwɔɔge e baŋi niŋke e, uru kanni u mpyi ɲìŋke na. 
\v 48 Numpilyage na, kafɛɛge mpyi na pi bêni, ka Yesu si li ɲya na pi à kànha bakwɔɔge mpuruŋi taan. Pi sàha mpyi na jìn'a ku pyi ku u ŋkɛ̀ɛge fwɔfwɔ mɛ. Ka Yesu si yîri na ɲaare na ŋkɛ̀ɛge pi fye e lwɔhe ɲuŋ'i. U à byanhara pi na ke, ka u la si mpyi s'a ntùuli pi ŋkere na. 
\v 49 Ŋka pi à u nimpaŋi ɲya lwɔhe ɲuŋ'i ke, pi mpyi na sɔ̂nŋi na buŋi wà fwɔ̀ɔngɔ ki, ka pi i yîri na kwuugii wàa, 
\v 50 ɲaha na yɛ pi puni ɲyii mpyi u na, pi puni zòompii mpyi a kwɔ̀n. Ka Yesu si ntíl'a jwumpe lwɔ́ maa pi pyi: «Yii yákilibii tìŋɛ, yii àha vyá mɛ, mii wi.»
\p
\v 51 Ka u u jyè bakwɔɔge e pi fye e, ka kafɛɛge si ntíl'a yyére. Lir'à pi puni kàkyanhala fo pi funŋɔ jwump'à kwɔ̀. 
\v 52 Pi ɲyɛ a mpyi a cè supyishiŋi u ɲyɛ Yesu mɛ. Kakyanhani u à pyi mà bwúuruɲyahage kan sùpyir'á ke, lir'à pyi pi ɲyii na, ŋka pi funɲyi mpyi a múgo mɛ.
\s1 Yesu à yamii cùuŋɔ Zhenɛzarɛti kàmpanɲyi na
\r (Macwo 14.34-36)
\p
\v 53 Ɲyɛ Yesu ná u cyelempyiibil'à baŋi jyiile ke, maa nɔ Zhenɛzarɛti kùluni i, maa bakwɔɔge yyéeŋɛ baŋi ɲwɔge na. 
\v 54 Pi à fworo bakwɔɔge e ke, ka sùpyire si Yesu ɲya a cè, 
\v 55 maa ŋkàre cyeyi puni i mà sà a Yesu mpaŋi kyaa yu. Cyaga maha cyag'e pi mpyi a u kyaa lógo ke, pi mpyi maha ma ná yampil'e na yîri kàmpanɲyi puni na, pi yasinniɲyi ɲuŋ'i. 
\v 56 Yesu n'a mpyi a nɔ cyaga maha cyag'e ke, kànbwɔhɔ yo, kànbilere yo, sishwɔn bùguro yo, sùpyire mpyi maha mpa ná yampil'e maha mpa yaha tafage e, marii u ɲáare na u pi yaha pi a bwùun u vàanntinŋke zhwɔ̀ɔre na kanna. Yampii pi mpyi maha bwùun u na ke, pire puni mpyi maha ɲcùuŋi.
\c 7
\s1 Karigii cyi ɲyɛ na wuu ɲwɔ́re Kile yyahe taan ke
\r (Macwo 15.1-20)
\p
\v 1 \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* pìi mpyi a yîri Zheruzalɛmu kànhe e, ka pi ná \w Farizhɛɛnbii\w* si sà bínni Yesu taan. 
\v 2 Maa li kàanmucya mà li ɲya na u \w cyelempyiibii\w* mpyi na lyî ná cyeyi niɲwɔhɔyi i Kile yyahe taan, ɲaha na yɛ pi ɲyɛ a yi jyè mà tàanna ná \w Yahutuubii\w* làdaabil'e mɛ.
\p
\v 3 Farizhɛɛnbii ná Yahutuubii sanmpii n'a mpyi na sí raa lyî, pi mpyi maha cyeyi yal'a jyè a \w fíniŋɛ\w* Kile yyahe taan mà tàanna ná pi \w tulyeyi làdaabi\w*l'e. 
\v 4 Lire pyiŋkanni na, pi n'a mpyi a yîri caange na, pi mpyi maha wìli maha piye fíniŋɛ Kile yyahe taan mà tàanna ná làdaabil'e, maa nta a lyî. Làdaabii pìi saha na mpyi yaayi ɲjyìŋi kyaa na, mu à jwo: fùnɲcwoyi ná pwoore cwɔhigii ná dàɲyɛŋi yaayi ná yatɛɛnɲyi.
\p
\v 5 Ka Farizhɛɛnbii ná Kile Saliyaŋi cyelentiibii si Yesu yíbe: «Ɲaha na mu cyelempyiibii ɲyɛ na wuu tulyeyi làdaabii\f + \fr 7:5 \fr*\ft wuu tulyeyi làdaabii: Saliyaŋi Kile mpyi a kan Musa á ke, Kile Saliyaŋi cyelentiibii mpyi a wà bâra uru na. Saliyaŋi pi à bâra Musa wuŋi na ke, uru ná Musa wuŋi puni mpyi a tàanna pi ɲyii na.\ft*\f* kurigii ɲaare mà yɛ? Ɲaha na pi ɲyɛ na cyeyi jyíi mà tàanna ná làdaabil'e maa nta na lyî mà yɛ\f + \fr 7:5 \fr*\ft Yahutuubii n'a mpyi na sí raa lyî, pi mpyi maha pi cyeyi jyè jyiŋkanni là na maa sɔ̂nŋi na lire jyiŋkanni maha pire fíniŋɛ Kile á. Mà tàanna ná Ɛkizodi 30.18-21 i, Kile sáragawwuubii kanni pi mpyi a yaa pi a lire pyi, ŋka Farizhɛɛnbil'à jwo na shin maha shin u ɲyɛ na Kile pêre ke, na pire pun'à yaa ná l'e.\ft*\f*?» 
\v 6 Ka Yesu si pi pyi: «Yii pi à fyìnmɛ tò wwomɔ na ke! \w Kile tùnntunŋi\w* Ezayi mpyi a jwumpe mpemu jwo yii kyaa na ke, pur'à sàa pyi sèe. L'à sémɛ Ezayi sémɛŋi i na Kile à jwo:
\q1 “Nte sùpyire na mii pêre ɲwɔyi i kanna,
\q1 mà li ta pi zòompii laag'à tɔɔn mii na.
\q1
\v 7 Pi na mii pêre tawage e,
\q1 ɲaha na yɛ kàlaŋi pi ɲyɛ na ŋkaan ke,
\q1 ur'à lwɔ́ a pwɔ sùpyire làdaabii karigii na\f + \fr 7:7 \fr*\ft Ezayi 29.13\ft*\f*.”»
\p
\v 8 Ka Yesu si núr'a yi jwo pi á: «Yii à cyé Kile toŋi na, maa ntaha sùpyire làdaabii fye e. 
\v 9 Yii na sɔ̂nŋi na yii tànga na ɲyɛ mà cyé Kile toŋi na, maa ntaha yii yabilimpii làdaabii fye e. 
\v 10 Kile tùnntunŋi \w Musa\w* à jwo na “Ma tuŋi ná ma nuŋi pêe, ŋgemu ká jwumpimɛ jwo a wà u tuŋi, lire ɲyɛ mɛ u nuŋi na ke, urufoo sí n‑bò\f + \fr 7:10 \fr*\ft Ɛkizodi 20.12; Duterenɔmu 5.16 Ɛkizodi 21.17; Levitiki 20.9\ft*\f*.” 
\v 11-12 Ŋka yii pi ke, yii na sùpyire kâlali ŋge làdaŋi na, u mɛge ɲyɛ Kɔrɔban. Sùpya ká jwo na uru nàfuuŋi na ɲyɛ Kɔrɔban, lire ɲwɔhe ku ɲyɛ na ur'à u kan Kile á, na fànhe saha ɲyɛ uru na u u sifeebii tɛ̀gɛ mɛ. 
\v 13 Lire pyiŋkanni na, yii làdaabii kurugo, Kile jwump'à pyi kaɲwɔɔ baa sùpyire ɲyii na, ŋka lire kanni bà mɛ, yii na cyire ɲcyii karigii shiŋi niɲyahagii pyi.»
\p
\v 14 Puru ɲwɔhɔ na, Yesu à núr'a sùpyire yyere, maa yi jwo t'á: «Yii puni, yii niŋgyigigii múgo, yii i na jwumpe lógo, yii i pu yyaha cè sèl'e. 
\v 15 Yaayi yi na jyìi sùpyaŋi funŋke e ke, kuru kà ɲyɛ a sìi na jìn'a u ɲwɔ́hɔ mɛ. Ŋka ɲjemu yi na fwore sùpyaŋi funŋke e ke, yire yi maha sùpyaŋi ɲwɔ́hɔ Kile yyahe taan. [ 
\v 16 Ŋgemu la ká mpyi si karii yyaha cè ke, urufoo u u niŋgyigigii cyán sèl'e.]»
\p
\v 17 Tèni i Yesu à yîri sùpyire taan mà jyè bage e ke, ka u cyelempyiibii si u yíbe lire tàanlini ɲwɔhe na. 
\v 18 Ka u u pi pyi: «Yii yabilimpii, ali numɛ yákilitan ɲyɛ yii á mà? Mpe mii na yu ke, yii ɲyɛ na puru núru mà? Yaaga maha yaaga k'à yîri cyíinŋi na mà jyè sùpyaŋi funŋke e ke, kuru sì n‑jà u ɲwɔ́hɔ mɛ. 
\v 19 Tire nte yalyire ɲyɛ na jyè sùpyaŋi zòmbilini funŋke e mɛ, lage e ti maha jyè, lire kàntugo, urufoo ká shà yaare e, ti maha fworo.» Pure jwumpe cye kurugo, Yesu à li cyêe na yalyire pun'à \w fíniŋɛ\w*.
\p
\v 20 U a jwo: «Ɲcyii cyi ɲyɛ sùpyaŋi zòŋi na ke, cyire cyi maha u ɲwɔ́hɔ Kile yyahe taan. 
\v 21 Ɲaha kurugo yɛ sɔ̀nŋɔpeere maha fwore sùpyaŋi zòmbilini i, mu à jwo tasinnage kɛgɛmɛ karigii ná nàŋkaage ná supyibuuni ná 
\v 22 \w jacwɔɔre\w* ná ntiimbaaŋi ná pege ná nàɲwɔhɔre ná silegebaare ná ɲyipɛɛnni ná jwoore ná yàmpeente ná funŋɔbaare. 
\v 23 Cyire ɲcyii \w kapegigii\w* cyi ɲyɛ na fwore zòmbilini i ke, cyire cyi maha sùpyaŋi ɲwɔ́hɔ Kile yyahe taan.»
\s1 Supyishiŋi sanŋi cwoŋi wà à dá Yesu na
\r (Macwo 15.21-28)
\p
\v 24 Ka Yesu si yîri wani mà kàre Tiri ná Sidɔn kànyi kàmpanŋke na. U à nɔ wani ke, maa jyè bage k'e. U la ɲyɛ a mpyi wà sì uru kyaa cè mɛ. Ŋka u ɲyɛ a jà a ŋwɔhɔ mɛ. 
\v 25-26 Ka ceeŋi wà si u kyaa lógo, maa ntíl'a pa niŋkure sín u fere e. Uru ceeŋi mpyi \w Yahutu\w* mɛ, u mpyi na yîri Sirofenisi kùluni i\f + \fr 7:25-26 \fr*\ft Ŋge ceeŋ'à fworo supyishiŋi w'e, ŋgemu u mpyi a fyânha a pyi Izirayɛli shiinbii zàmpɛnmii ke.\ft*\f*. Jínaŋi wà mpyi u pworoŋi i, ka u u Yesu ɲáare na u u kɔ̀r'a yige u e. 
\v 27 Ka Yesu si ceeŋi pyi: «Yyére nàŋkopyire si lyî a tìn fɔlɔ, ɲaha na yɛ mà nàŋkopyire yalyire lwɔ́ a wà pwunmpyir'á, lire ɲyɛ a ɲwɔ mɛ.» 
\v 28 Ka ceeŋi si u pyi: «Kafooŋi, yire ɲyɛ sèe, ŋka pwuunbii pi maha ntɛ̀n tàbalaŋi ɲwɔh'i ke, pire maha nàŋkopyire yalyire paanre lyî.» 
\v 29 Ka Yesu si yi jwo u á: «Mu ɲwɔshwɔɔr'à ɲwɔ, mu sí n‑jà núru pyɛngɛ, mii à jínaŋi yige mu pworoŋi i.» 
\v 30 Ka u u núr'a kàre pyɛngɛ mà sà pyàŋi ta u à sínni yasinniŋke na, jínaŋi mpyi a fworo u e.
\s1 Yesu à nàŋi wà niŋgyigii múgo
\p
\v 31 Ka Yesu si yîri Tiri ná Sidɔn kànyi kàmpanŋke na, maa ŋkàre Galile baŋi kàmpanŋke na, maa sà jyè Dekapoli kùluni i. 
\v 32 Ka pi i shà ná nàŋi w'e u yyére. Uru nàŋi mpyi ɲùɲcunnɔ, jwumpe s'à waha u á mú sèl'e. Ka pi i Yesu ɲáare na u u cyɛge taha u na, bà u si mpyi si ɲcùuŋɔ mɛ.
\p
\v 33 Ka Yesu si nàŋi cû mà yîri sùpyire taan mà kàre tatɔɔnge e. Kuru cyage e, u à kampeeni le u niŋgyigigil'e, maa ntilwɔhe ta u ɲjini na. 
\v 34 Maa ɲùŋke dùrugo kileŋi i, maa ŋɔ̀ a kùuŋɔ, maa jwo: «Efata» lire ɲwɔhe ku ɲyɛ: «Yii múgo!» 
\v 35 Lire tèni mujye e, ka niŋgyigigii mú shuunni si múgo, ka ɲjini mú si sànha. Ka u u wá na ntíili na yu.
\p
\v 36 Yesu à núr'a pa sùpyire cyage e ke, maa yi jwo a waha pi á, na pi àha sùpyaŋi wabɛrɛ yaha u yi cè mɛ. Ŋka u jwump'à pyi kee p'à pi nâara, ka pi i ntíl'a sà a pu yu na ntùuli. 
\v 37 Sùpyire ti mpyi wani ke, li mpyi a pire puni kàkyanhala sèl'e, ka pi i wá na ŋko: «Karigii niɲcɛnŋkii kanni u na mpyi. U maha ɲùɲcunnibii pyi pi i núru, maa búbuubii pyi pi i yu!»
\c 8
\s1 Yesu à shiin kampwɔhii sicyɛɛre ɲwɔ cya
\r (Macwo 15.32-39)
\p
\v 1 Canŋka shinɲyahara à pa bínni Yesu taan sahaŋki, yalyire sí ɲyɛ a mpyi pi á mɛ, ka Yesu si u \w cyelempyiibii\w* yyere maa jwo: 
\v 2 «Ŋke supyikuruŋke ɲùɲaare naha mii na sèe sèl'e, pi canŋke taanre woge ku ɲyɛ naha mii taan, yalyire ɲyɛ pi á mɛ. 
\v 3 Mii aha pi katege wuubii yaha a kàre pi kànyi na, pi fànhe sí n‑kwɔ̀ kuni na, ɲaha na yɛ pi pìi tayiriy'à tɔɔn.» 
\v 4 Ka u cyelempyiibii si u yíbe: «Taa nte sùpyire puni tìntin yalyire sí n‑ta naha ŋke síwage e ke?» 
\v 5 Ka Yesu si pi yíbe: «Bwúuru ɲùnyɔ jùuli yi wá yii á yɛ?» Ka pi i jwo: «Baashuunni.»
\p
\v 6 Ka u u sùpyire pyi t'à tɛ̀ɛn ɲìŋke na. Maa bwúuru ɲùɲyi baashuunniŋi lwɔ́, maa fwù kan Kile á yi kyaa na, maa yi kwɔ̀n kwɔ̀n mà kan u cyelempyiibil'á pi táa sùpyire na, ka pire si u táa pi na. 
\v 7 Fyapyire mú na mpyi wani, ka Yesu si tire lwɔ́, maa fwù kan Kile á ti kyaa na, maa tire mú kan u cyelempyiibil'á pi táa sùpyire na. 
\v 8 Kuru supyikuruŋk'à lyî a tìn, ka pi i ŋkwɔ̀ maa saanya baashuunni ɲî ɲjyìpaanyi na. 
\v 9 Pi mpyi a shiin kampwɔhii sicyɛɛre (4.000) kwɔ̀. Lire kàntugo ka Yesu si pi yaha a kàre.\fig Yesu à supyiɲyahara ɲwɔ cya|src="BA03022bw.tif" size="span" ref="Marika 8.9"\fig*
\s1 Farizhɛɛnbil'à jwo na Yesu u kyaa pyi, nde l'à li cyêe na u à fworo Kile e ke
\r (Macwo 16.1-12)
\p
\v 10 Ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si ntíl'a jyè bakwɔɔge k'e mà kàre Dalimanuta kùluni i. 
\v 11 Pi à nɔ ke, ka \w Farizhɛɛnbii\w* pìi si mpa Yesu ɲwɔge waha. Pi à jwo na u kani là pyi u cyêe pire na ndemu l'à li cyêe u à fworo Kile e ke. Kànhaŋa pi mpyi a cyán Yesu na. 
\v 12 Lir'à pɛn u e ke, ka u u ŋɔ̀ a kùuŋɔ fànhe na, maa jwo: «Ɲaha na nte sùpyire ɲyɛ na kacyeele caa mii á yɛ? Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, là sì n‑cyêe ti na mɛ.» 
\v 13 Ka u ná u cyelempyiibii si yîri pi taan mà jyè bakwɔɔge e, maa baŋi jyiile.
\p
\v 14 Ka u \w cyelempyiibii\w* funŋɔ si wwɔ̀ yalyire na, bwúuru ɲùŋɔ niŋkin kanna ku mpyi pi á bakwɔɔge e. 
\v 15 Ka Yesu si yi jwo a waha pi á: «Yii a yiye kàanmucaa \w Farizhɛɛnbii\w* ná \w Erɔdi\w* bwúuruŋi yîrigeyirige yaani na.» 
\v 16 Ka u cyelempyiibii si pi funɲyi cya puru jwumpe na, maa jwo piye shwɔhɔl'e: «Bà wuu à pyi wuu ɲyɛ a pa ná bwúuru i mɛ, lire e u à mpe jwo bɛ?»
\p
\v 17 Ɲyɛ Yesu à pa pi kunuŋke ɲwɔhe cè ke, maa jwo: «Ɲaha kurugo bwúuruŋi wuun'à yii funŋɔ wwòoŋɔ yɛ? Ali numɛ yii yákilibii sàha ŋkwɔ̀ a múgo mà? Yii funɲyi saha à tò la? 
\v 18 Ɲyiigii na ɲyɛ yii á, yii ɲyɛ na ɲaa mà? Niŋgyigigii na ɲyɛ yii á, yii ɲyɛ na núru mà? Yii funɲyi ɲyɛ na ɲcwu kyaa na mà? 
\v 19 Canŋke mii à bwúuru ɲùɲyi kaŋkuruŋi kwɔ̀n kwɔ̀n mà kan shiin kampwɔhii kaŋkuruŋ'á (5.000) ke, pi lyìŋkwooni kàntugo, shàhigii jùuli yii à ɲî bwúuru kwɔɔnre na yɛ?» Ka pi i jwo: «Kɛ ná shuunni.» 
\v 20 «Lire kàntugo canŋke mii à bwúuru ɲùɲyi baashuunniŋi tɛ̀g'a shiin kampwɔhii sicyɛɛreŋi (4.000) ɲwɔ cya à de? Pi lyìŋkwooni kàntugo, saanyi jùuli yii à ɲî bwúuru kwɔɔnre na yɛ?» Ka pi i jwo: «Baashuunni.» 
\v 21 Ka Yesu si pi pyi: «Ali numɛ, yii funɲyi sàha ŋkwɔ̀ a múgo mà?»
\s1 Yesu à fyinŋi wà cùuŋɔ
\p
\v 22 Puru ɲwɔhɔ na, Yesu ná u cyelempyiibil'à kàre Bɛtisayida kànhe e. Pi à nɔ wani ke, ka pi i mpa ná fyinnaŋi w'e, maa Yesu ɲáare na u bwɔ̀n u na. 
\v 23 Ka Yesu si u cû cyɛge na, maa ŋkàre kànhe kàntugo, maa sà u ntilwɔhe tɛ̀g'a u ɲyiigii cwuugo, maa cyeyi cyígile cyi na. U à pa cyeyi láha tèni ndemu i ke, maa u yíbe: «Mu wá na yaaga ɲaa la?» 
\v 24 Ka nàŋi si ɲyiigii múgo maa jwo: «Mii naha na sùpyire ɲaa, ŋka ti naha mu à jwo cire ti ɲaare.»
\p
\v 25 Ka Yesu si núr'a cyeyi cyígile u ɲyiigii na, tèni i u à pa yi láha ke, ka nàŋi si uye ta u à cùuŋɔ, fo u na ɲaa na ɲcwúu. 
\v 26 Ka Yesu si u pyi u núru, u a sì pyɛngɛ, u sàha bú ntòro kànhe e mɛ.
\s1 Pyɛri à jwo na Kile Niɲcwɔnrɔŋi u ɲyɛ Yesu
\r (Macwo 16.13-20; Luka 9.18-21)
\p
\v 27 Yesu ná u cyelempyiibil'à wá na ŋkɛ̀ɛge Sezare Filipi kùluni kànyi na. Mà pi yaha kuni na, ka u u pi yíbe: «Sùpyire na mii sɔ̂nŋi jofoo yɛ?» 
\v 28 Ka pi i u pyi: «Pìi wá na ŋko Yuhana Batizelipyiŋi u ɲyɛ mu, pìi sí i ŋko na Kile tùnntunŋi \w Eli\w* u ɲyɛ mu, pìi mú sí i ŋko na \w Kile tùnntunmpii\w* sanmpii pi à tòro ke, na uru wà u ɲyɛ mu.» 
\v 29 Ka Yesu si pi pyi: «Yii de? Jofoo yii ɲyɛ na mii sɔ̂nŋi yɛ?» Ka Pyɛri si u pyi: «\w Kile Niɲcwɔnrɔŋi\w* u ɲyɛ mu.» 
\v 30 Ka Yesu si yi jwo a waha pi á, na pi àha ŋkwɔ̀ yire jwo sùpya á uru kyaa na mɛ.
\s1 Kyaage Yesu sí n‑ta ke, u à kuru kyaa jwo
\r (Macwo 16.21-23; Luka 9.22)
\p
\v 31 Cyire karigii kàntugo, ka Yesu si wá na u \w cyelempyiibii\w* kâlali, maa jwo: «L'à pyi fànha kyaa Supyaŋi Jyaŋi u kyaala sèl'e. Kacwɔnribii ná \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* sí n‑cyé u na, si u bò. Ŋka u kwùŋi canmpyitanrewuuni u sí ɲɛ̀.» 
\v 32 Yesu à cyire karigii jwo a fíniŋɛ pi ɲyii na. Ka Pyɛri si u yyer'a fɛ̂ɛn ŋkere na, maa u cɛ̂ɛgɛ u jwumpe kurugo. 
\v 33 Ka Yesu si yyahe kɛ̂ɛnŋ'a u cyelempyiibii wíi, maa Pyɛri faha: «Yîri na taan, Sitaanna wà we! Mu ɲyɛ na sɔ̂nŋi Kile ɲyii wuuni na mɛ, fo sùpyire ɲyii wuuni!»
\s1 Pyiŋkanni na wuu à yaa wuu taha Supyaŋi Jyaŋi Yesu fye e ke
\r (Macwo 16.24-28; Luka 9.23-27)
\p
\v 34 Lire kàntugo ka Yesu si u \w cyelempyiibii\w* ná shinɲyahara yyere, maa yi jwo pi á: «Ŋgemu la ká mpyi si ntaha mii fye e ke, urufol'à yaa u cyé u yabiliŋi ɲyii karigii na, u u ntɛ̀ɛn kyaage taan u u ntaha mii fye e, pi mɛ́ɛ ká mpyi na sí urufoo bò kworokworocige na. 
\v 35 Ɲaha na yɛ ŋgemu la ká mpyi si u niɲjaaŋi yaa ɲwɔ ke, urufoo sì nùmpanŋa ta mɛ, ŋka ŋgemu ká kàntugo wà u niɲjaaŋ'á mii ná Jwumpe Nintanmpe kurugo ke, urufoo sí nùmpanŋa ta. 
\v 36 Ɲaha li sí ɲwɔ sùpyaŋ'á mà ma ɲyii yaayi puni ta ŋge diɲyɛŋi i niɲjaa, mu nùmpanŋke si sà ŋkɛ̀ɛge yɛ? 
\v 37 Sùpya sì n‑jà yafyin tɛ̀gɛ u múnaani ɲùŋɔ wwû nùmpanŋa mɛ. 
\v 38 Lire kurugo ŋgemu u na ɲcyíge \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ná u jwumpe na sùpyire ɲyii na, nte ti na \w kapegigii\w* pyi maa kàntugo wà Kile á ke, Supyaŋi Jyaŋi ká bú mpa ná u Tuŋi sìnampe ná \w Kile mɛ̀lɛkɛɛbi\w*l'e canŋke ŋkemu i ke, u sí n‑cyé urufoo na.
\c 9
\p
\v 1 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, yii mpii pi ɲyɛ naha ke, pìi na ɲyɛ yii e, pire sì n‑kwû ná pi ɲyɛ a \w Kile Saanre\w* ɲya, ti i ma ná síŋi puni i mà yɛ.»
\s1 Yesu pyiŋkann'à kɛ̂ɛnŋɛ
\r (Macwo 17.1-13; Luka 9.28-36)
\p
\v 2 Canmpyaa baani kàntugo, ka Yesu si Pyɛri ná Yakuba ná Yuhana lwɔ́, maa ŋkàre ná pire kanni i ɲaŋke kà nintɔɔngɔ ɲuŋ'i. Mà pi yaha wani, Yesu pyiŋkann'à pa ŋkɛ̂ɛnŋɛ pi ɲyii na. 
\v 3 Ka u vàanɲyi si mpâl'a fíniŋɛ fo na ɲî. Yi mpyi a fíniŋɛ fíniŋiŋkanni ndemu na ke, sùpya ɲyɛ ɲìŋke na ŋgemu u sì n‑jà yaaga pyi ku fíniŋɛ amuni mɛ. 
\v 4 Kuru tanuge e, ka tèecyiini \w Kile tùnntunmpii\w*\w Eli\w* ná \w Musa\w* si mpa Yesu \w cyelempyiibii\w* mú taanre ɲyii na, mà pa a yu ná u e. 
\v 5 Ka Pyɛri si Yesu pyi: «Wuu cyelentuŋi, wuu à pa naha ke, l'à ɲwɔ sèl'e. Wuu yaha wuu u vùnyɔ taanre kwòro, niŋkin sí n‑pyi mu wogo, niŋkin sí n‑pyi Musa wogo, niŋkin sí n‑pyi Eli wogo.» 
\v 6 Pyɛri à puru jwumpe jwo uye ɲùŋɔ kurugo, ɲaha na yɛ u ná u shɛ̀rɛfeebii shuunniŋi mpyi a fyá a tòro. 
\v 7 Mà pi yaha puru na, ɲahaŋa à tîge mà pi tò, ka mɛjwuu si fworo kuru ɲahaŋke e: «Mii Jyaŋi u ɲyɛ ŋge, u kan'à waha mii na sèl'e. Yii a núru u ɲwɔ na.» 
\v 8 Ka Yesu cyelempyiibii si mpâl'a wíi wíl'a maha, pi saha ɲyɛ a sùpya ɲya mɛ, fo Yesu kanni.
\p
\v 9 Mà pi yaha pi i ntîri ɲaŋke na, ka Yesu si yi jwo a waha pi á na nde pi à ɲya ke, na pi àha ŋkwɔ̀ li jwo sùpya á mɛ, fo \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ká ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i. 
\v 10 Ka u cyelempyiibii si puru jwumpe yaha piye funŋ'i, ŋka pi mpyi na piye yíbili: «Mà ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i ɲwɔhe ku ɲyɛ ɲaha yɛ?»
\p
\v 11 Ɲyɛ ka cyelempyiibii si u pyi: «Ko \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* s'à jwo na Kile tùnntunŋi Eli u à yaa u fyânha a pa \w Kile Niɲcwɔnrɔŋi\w* yyaha na.» 
\v 12 Ka u u pi pyi: «Sèe wi, Eli à yaa u fyânha a pa si karigii puni kurigii tíi. Ŋka li mú à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i na “Supyaŋi Jyaŋi à yaa u kyaala sèl'e, sùpyire kuro mú sì mpyi u e mɛ.” Yii à sɔ̂nŋɔ lire na la? 
\v 13 Mii sí yi jwo yii á, Eli à pa a kwɔ̀, pi à u pyi pi ɲyii pyiŋkanni na, bà l'à sémɛ u kyaa na Kile Jwumpe Semɛŋi i mɛ.»
\s1 Yesu à pyàŋi wà jína kɔ̀r'a yige u e
\r (Macwo 17.14-21; Luka 9.37-43a)
\p
\v 14 Tèni i Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* taanreŋ'à nɔ pi sanmpii cyage e ke, pi à sà shinɲyahara ta t'à pi kwûulo, \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* pìi mpyi a nàkaana ta ná pi e. 
\v 15 Sùpyir'à pa Yesu ɲya ke, l'à pâa pi puni i sèl'e. Ka pi i fê a kàre u fye e maa u shɛ́ɛre. 
\v 16 Ka Yesu si u cyelempyiibii yíbe: «Ɲaha shi na yii ná pire na yiye kyáali yɛ?»
\p
\v 17 Ka wà si Yesu pyi tire sùpyire shwɔhɔl'e: «Cyelentuŋi, mii à pa ná na jyaŋi i mu yyére. Jínaŋi wà u ɲyɛ u e, ur'à u pyi búbu. 
\v 18 Uru jínaŋi ká yîri ná u e cyaga maha cyag'e ke, u maha u cyán ɲìŋke na, u maha ŋkyànhigii kùru, u ɲwɔge mú maha ŋkânŋi, fo u maha mpa shiile. Mii à mu cyelempyiibii ɲáare pi jínaŋi kɔ̀r'a yige u e, pi ɲyɛ a jà mɛ.» 
\v 19 Ka Yesu si jwo: «Ei! Yii dánabaa sùpyiibii nimpiibii, fo ɲaha tère e mii sí n‑kwôro ná yii e yɛ? Mii sí yii kapyiiŋkii kwú naye e sà nɔ fo ɲaha tère na yɛ? Yii a ma ná pyàŋi i na á.»
\p
\v 20 Ka pi i mpa ná u e. Tèni i jínaŋ'à Yesu ɲya ke, ka u u pyàŋi cyán na kúu ŋkúu ɲìŋke na, maa u ɲwɔge pyi ku u ŋkânŋi. 
\v 21 Ka Yesu si pyàŋi tuŋi yíbe: «Fo ɲaha tère e jínaŋ'à jyè u e yɛ?» Ka tufooŋi si u pyi: «Mà lwɔ́ fo u nimbilere wuŋi na. 
\v 22 Tèni l'e, jínaŋi maha u cyán nage e, tèni l'e maa u cyán lwɔhe e si nta u bò. Kampyi mu sí n‑jà cyaga pyi, wuu ɲùɲaare ta, maa wuu tɛ̀gɛ.» 
\v 23 Ka Yesu si u pyi: «Mu à jwo kampyi mii sí n‑jà cyaga pyi. Ŋka mu aha jà a dá mii na, karigii puni sí n‑jà n‑pyi mu á.» 
\v 24 Ka pyàŋi tuŋi si ntíl'a jwo fànha na: «Mii à dá, ŋka na tɛ̀gɛ, ɲaha na yɛ mii dániyaŋi fành'à cyɛ́rɛ.»
\p
\v 25 Yesu à sùpyire ɲya t'à lwɔ́ a tò u na ke, ka u u fànha cyán jínaŋi na, maa u pyi: «Jínaŋi, mu u na jyè sùpyire e marii pi pyi búbuu ná ɲùɲcunnii ke, fworo ŋge pyàŋi i, ma sàha núru ɲjyè u e mɛ.» 
\v 26 Ka jínaŋi si kwuugo wà, maa pyàŋi cúnŋɔ cúnŋɔ fànha na, maa fworo u e. Pyàŋ'à pyi mu à jwo u à kwû, fo shinɲyahara à jwo u à kwû. 
\v 27 Ka Yesu si u cû cyɛge na a yîrige, ka pyàŋi si yyére.
\p
\v 28 Yesu à jyè bage e ke, ka u cyelempyiibii si u ŋwɔh'a yíbe: «Ɲaha na wuu ɲyɛ a jà a ŋge jínaŋi kɔ̀r'a yige pyàŋi i mà yɛ?» 
\v 29 Ka Yesu si pi pyi: «Kileɲarege kanni ku ɲyɛ na jìn'a ŋge jínaŋi shiŋi kɔ̀r'a yige sùpya e.»
\s1 Yesu à u kwùŋi ná u ɲɛ̀ŋi kyaa jwo sahaŋki
\r (Macwo 17.22-23; Luka 9.43b-45)
\p
\v 30 Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* niŋkaribil'à Galile kùluni jyiile, ŋka u la ɲyɛ a mpyi sùpya si li cè mɛ, 
\v 31 ɲaha na yɛ u mpyi na u cyelempyiibii kâlali, marii yu pi á: «Pi sí n‑pa \w Supyaŋi Jyaŋi\w* le sùpyire cye e pi bò, ŋka u kwùŋi canmpyitanrewuuni, u sí ɲɛ̀.» 
\v 32 Pi ɲyɛ a pyi a puru jwumpe ɲwɔhe cè mɛ, fyagare s'à pi sige pi ɲyɛ a jà a u yíbe mɛ.
\s1 Sùpyaŋi u ɲyɛ ɲùŋufoo Kile yyére ke
\r (Macwo 18.1-5; Luka 9.46-48)
\p
\v 33 Ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si nɔ Kapɛrɛnamu kànhe e. Tèni i pi a jyè bage e ke, ka u u pi yíbe: «Ɲaha nàkaana yii mpyi a ta kuni na yɛ?» 
\v 34 Ka pi i fyâha, ɲaha na yɛ nàkaante ɲùŋke ku mpyi na pire puni i, jofoo u ɲyɛ ɲùŋufooŋi yɛ. 
\v 35 Ka Yesu si ntɛ̀ɛn, maa pi shiin kɛ ná shuunniŋi yyere, maa yi jwo pi á: «Ŋgemu la ká mpyi si mpyi ɲùŋufoo ke, urufol'à yaa u uye pyi kàntugo yyére wuŋi, u raa báare pi sanmpil'á.»
\p
\v 36 Ka Yesu si pyàŋi wà cû a pa pi shwɔhɔl'e, maa u lwɔ́, maa yi jwo pi á na: 
\v 37 «Shin maha shin u à ɲɛn'a ŋge pyàŋi fiige cùmu lemɛ ɲwɔ mii kurugo ke, urufol'à mii cùmɔ lemɛ ɲwɔ mú. Shin maha shin sí u à mii cùmɔ lemɛ ɲwɔ ke, urufoo mú à mii tunvooŋi cùmɔ lemɛ ɲwɔ.»
\s1 Ŋgemu ká mpyi u ɲyɛ wuu zàmpɛn mɛ, uru na ɲyɛ ná wuu e
\r (Luka 9.49-50)
\p
\v 38 Ka Yuhana si yi jwo Yesu á: «Cyelentuŋi, wuu à nàŋi wà ɲya u u jínabii kɔ̀re na yige sùpyire e ná mu mɛge e, ka wuu u u sige li na, ɲaha na yɛ wuu wà bà mɛ.» 
\v 39 Ka Yesu si u pyi: «Yii àha u sige li na mɛ, sùpya sì n‑jà raa kakyanhala pyi ná mii mɛge e, si ntíi núru mii mɛge kɛ̀ɛge ntaha lire na mɛ. 
\v 40 Ŋgemu u ɲyɛ u ɲyɛ wuu zàmpɛn mɛ, urufoo na ɲyɛ ná wuu e. 
\v 41 Amuni li mú ɲyɛ shin maha shin u à fùnɲcwokwuɲyaga lwɔhɔ kan yii á mà lire ɲùŋke pyi na yii na ɲyɛ \w Kile Niɲcwɔnrɔŋi\w* wuu ke, sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, urufoo sí n‑sìi lire tɔ̀ɔnŋi ta.»
\s1 Karigii cyi maha sùpyaŋi yaha kapiini na ke, u à yaa u láha cyire na
\r (Macwo 18.6-9; Luka 17.1-2)
\p
\v 42 Ka Yesu si núr'a pi pyi: «Nte nàŋkopyire t'à dá mii na mà kwɔ̀ ke, shin maha shin ká lire là niŋkin ɲùŋɔ kyán, l'à pwɔ́rɔ urufol'á pi kafaabwɔhɔ pwɔ u yacige e, pi i u wà baŋi i. 
\v 43 Mu cyɛge kà niŋkin ká a si mu pyi mu u \w kapii\w* pyi, ku kwɔ̀n a wà, maa jyè ná ku sanŋke e shìŋi niŋkwombaaŋi i. Lir'à pwɔ́rɔ mu á, mu ná ma cyeyi shuunniŋi u jyè nafugombaage e. [ 
\v 44 “Fyɛɛnre ti maha sùpyire kyaare lyî kuru cyage e ke, tire ɲyɛ na ŋkwûu mɛ, kuru cyage nage mú ɲyɛ na fùru mɛ.”] 
\v 45 Mu tɔɔge kà niŋkin ká a si mu pyi mu u kapii pyi, ku kwɔ̀n a wà, maa jyè shìŋi niŋkwombaaŋi i ná tɔɔgɔ niŋkin i. Lir'à pwɔ́rɔ mu á, mu ná ma tooyi shuunniŋi u jyè nafugombaage e. [ 
\v 46 “Fyɛɛnre ti maha sùpyire kyaare lyî kuru cyage e ke, tire ɲyɛ na ŋkwûu mɛ, kuru cyage nage mú ɲyɛ na fùru mɛ.”] 
\v 47 Mu ɲyiini là ká a si mu pyi mu u kapii pyi, li wwûl'a wà, mu ɲyii niŋkin wuŋi u jyè \w Kile Saanre\w* e. Lir'à pwɔ́rɔ mu á, mu ná ma ɲyiigii shuunniŋi u jyè nafugombaage e. 
\v 48 “Fyɛɛnre ti maha sùpyire kyaare lyî kuru cyage e ke, tire ɲyɛ na ŋkwûu mɛ, kuru cyage nage mú ɲyɛ na fùru mɛ\f + \fr 9:48 \fr*\ft Ezayi 66.24\ft*\f*.”
\p
\v 49-50 Kyaage k'à ɲáaŋa nage fiige ke, kuru kyaage Kile sí n‑tɛ̀gɛ u shiinbii toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ. Suump'à táan, suumpe tìpoompe ká fworo p'e, ɲaha ku sí n‑jà pu pyi pu táan sahaŋki yɛ? Yii pyi suumɔ niɲcɛnmɛ, yyeɲiŋke ku pyi yii shwɔhɔl'e.»
\c 10
\s1 Yesu à jwo na nɔ̀ŋi ná u cwoŋi ɲyɛ a yaa pi piye yaha mɛ
\r (Macwo 19.1-12; Luka 16.18)
\p
\v 1 Yesu ná u \w cyelempyiibi\w*l'à kàre \w Zhude\w* kùluni i, Zhurudɛn baŋi kàntugo. Wani sahaŋki, ka sùpyire si mpa bínni u taan. Ka u u núr'a cye le u kapyiɲjyeeni i, na ti kâlali. 
\v 2 Ka \w Farizhɛɛnbii\w* pìi si file u na, si u pɛrɛ ɲcû ná jwumpe e, maa u yíbe: «Mà tàanna ná Kile Jwumpe Semɛŋi i, nɔ̀ sí n‑jà u cwoŋi yaha la?» 
\v 3 Ka Yesu si pi pyi: «Ɲaha \w Kile tùnntunŋi\w*\w Musa\w* à sémɛ lire nde kyaa na yɛ?» 
\v 4 Ka pi i u pyi: «Musa à jwo na mu aha ceeŋi nàmbage kwɔ̀kwɔ sémɛŋi kan u á, na mu sí n‑jà u yaha\f + \fr 10:4 \fr*\ft Duterenɔmu 24.1-4\ft*\f*.»
\p
\v 5 Ka Yesu si pi pyi: «Yii ɲjíŋgage kurugo, lir'à sémɛ toŋi i mà kan yii á. 
\v 6 Ŋka mà lwɔ́ diɲyɛ tasiige e, Kile à “sùpyaŋi yaa nɔ̀ ná ceewe\f + \fr 10:6 \fr*\ft Zhenɛzi 1.27\ft*\f*.” 
\v 7-8 “Lire kurugo nɔ̀ŋi sí u tuŋi ná u nuŋi yaha si mpwɔ u cwoŋi na, pi mú shuunni si mpyi shin niŋkin\f + \fr 10:7-8 \fr*\ft Zhenɛzi 2.24. Lire ɲwɔhe ku ɲyɛ: «Lire kurugo nɔ̀ŋi ná u cwoŋi sí n‑wwɔ̀ si mpyi shin niŋkin, nɔ̀ŋi ná u cwoŋi shwɔ̀hɔŋ'à yaa u ɲwɔ mà tòro nɔ̀ŋi ná u sifeebii wuŋi na.»\ft*\f*.” Lire e, pi saha sì n‑pyi shiin shuunni mɛ, ŋka pi sí n‑pyi shin niŋkin. 
\v 9 Lire kurugo Kile à mpiimu pyi niŋkin ke, sùpya ɲyɛ a yaa u pire láha piye na mɛ.»
\p
\v 10 Tèni i pi à núr'a jyè bage e ke, ka Yesu cyelempyiibii si núr'a u yíbe cyire karigii kyaa na. 
\v 11 Ka Yesu si pi pyi: «Shin maha shin u à u cwoŋi yaha maa ceeŋi wabɛrɛ lèŋɛ ke, urufol'à \w jacwɔrɔ\w* pyi mà yyaha tíi ná ceeŋi niɲcyiiŋi i. 
\v 12 Ceewe mú ká nàmbaga fworo, maa nàmbaga lèŋɛ nɔ̀ŋi wabɛr'á, uru ceeŋi mú à jacwɔrɔ pyi.»
\s1 Yesu à jwó le nàŋkopyir'á
\r (Macwo 19.13-15; Luka 18.15-17)
\p
\v 13 Ɲyɛ lire kàntugo, sùpyiibii pìl'à pa ná nàŋkopyire t'e Yesu yyére, bà u si mpyi si u cyeyi taha ti na, si jwó le t'á mɛ. Ka cyelempyiibii si pi faha. 
\v 14 Yesu à lire ɲya ke, ka li i mpɛn u e, ka u u jwo u cyelempyiibil'á: «Yii nàŋkopyire yaha t'a ma mii yyére, yii àha ti sige mɛ, ɲaha na yɛ sùpyiibii pi ɲyɛ nàŋkopyire fiige ke, \w Kile Saanre\w* ɲyɛ pire woro. 
\v 15 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, ŋgemu ká mpyi u ɲyɛ a ɲɛn'a uye tîrige pyà fiige mɛ, urufoo sì n‑sìi n‑jà n‑jyè Kile Saanre e mɛ.» 
\v 16 Ka u u nàŋkopyire cû a ta uye na, maa jwó le t'á.
\s1 Nàfuufooŋi kani
\r (Macwo 19.16-30; Luka 18.18-30)
\p
\v 17 Ɲcyii karigii puni kàntugo, Yesu ná u \w cyelempyiibi\w*l'à kuni lwɔ́ sahaŋki. Mà pi yaha pi i ŋkɛ̀ɛge, nàŋi wà à fê a sà niŋkure sín Yesu taan, maa jwo: «Cyelentuŋi niɲcɛnŋi, ɲaha shi mii à yaa mii u pyi si shìŋi niŋkwombaaŋi ta bɛ?» 
\v 18 Ka Yesu si u pyi: «Mu à jwo na mii à ɲwɔ wa? Kile kanni baare e, sùpya ɲyɛ a ɲwɔ mɛ. 
\v 19 Mu à Kile toŋi kurigii cè mà kwɔ̀ “Ma hà sùpya bò mɛ, ma hà zínni ná wabɛrɛ cwo e mɛ, ma hà nàŋkaaga pyi mɛ, ma hà vini ntaha wà na mɛ, ma hà ɲcwu sùpya na mɛ, ma tuŋi ná ma nuŋi pêe\f + \fr 10:19 \fr*\ft Ɛkizodi 20.12-16; Duterenɔmu 5.16-20\ft*\f*.”» 
\v 20 Ka nàŋi si Yesu pyi: «Cyelentuŋi, mii na cyire karigii puni pyi fo mà mii yaha nàŋkocyɛɛre e.»
\p
\v 21 Ka Yesu si u wíi, maa u kyaa táan uy'á, maa u pyi: «Yaaga niŋkin k'à mu fô, ta sì, maa sà ma cyeyaayi puni pɛ́rɛ, maa uru wyɛ́rɛŋi kan fòŋɔfeebil'á. Lire ká mpyi, mu sí nàfuu ta Kile yyére. Maa nta a pa ntaha na fye e.» 
\v 22 Puru jwumpe ɲyɛ a u táan mɛ, ka u yyetanha wuŋi si ŋkàre, ɲaha na yɛ nàfuubwɔhɔ foo u mpyi u wi.
\p
\v 23 Lir'à pyi ke, ka Yesu si yyahe kɛ̂ɛnŋɛ, maa sùpyire wíi wíi, maa yi jwo u cyelempyiibil'á: «Nàfuufooŋi jyìm'à pɛn \w Kile Saanre\w* e.» 
\v 24 Lire ɲwɔmɛɛn'à Yesu cyelempyiibii funŋɔ wwòoŋɔ, ka u u núr'a pi pyi: «Mii pyìibii, li pyim'à sàa pɛn, wà u jyè Kile Saanre e. 
\v 25 Ɲwɔhɔŋi jyìm'à táan músɛnnɛŋi wyiini i mà tòro nàfuufooŋi u jyè Kile Saanre e.» 
\v 26 Ka puru sí nâara a u cyelempyiibii kàkyanhala fo mà tòro, ka pi i wá na yu piy'á: «Lire sanni i ke, jofoo u sí n‑jà nùmpanŋa ta bɛ?» 
\v 27 Ka Yesu si pi wíi wíi, maa jwo: «Lir'à sùpyire jà, ŋka kyaa ɲyɛ na Kile jìni mɛ, ɲaha kurugo yɛ karigii puni síŋi ɲyɛ u á.»
\p
\v 28 Ka Pyɛri si jwumpe lwɔ́ maa u pyi: «Wuu de? Wuu à kàntugo wà wuu karigii puni na, maa ntaha mu fye e.» 
\v 29 Ka Yesu si pi pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, shin maha shin ká ɲɛn'a kàntugo wà u bayi, lire ɲyɛ mɛ u sìɲɛɛbii, lire ɲyɛ mɛ u sifeebii, lire ɲyɛ mɛ u pyìibii, lire ɲyɛ mɛ u kɛrɛy'á, mii ná Jwumpe Nintanmpe kurugo ke, 
\v 30 urufoo sí yire yaayi fiige ŋkuu (100) ta naha ŋge diɲyɛŋi i. Urufoo sí baya ná sìɲɛɛ ná nɛɛ ná pyìi ná kɛrɛyɛ ta, ŋka sùpyire mú sí urufoo yyaha fwɔ́hɔrɔ mii mɛge ná Jwumpe Nintanmpe kurugo. Diɲyɛŋi nimpaŋi i, urufoo sí shìŋi niŋkwombaaŋi ta. 
\v 31 Ŋka yyaha yyére shiin niɲyahamii sí n‑pyi kàntugo yyére shiin, kàntugo yyére wuu niɲyahamii mú sí n‑pyi yyaha yyére wuu.»
\s1 Yesu saha à jwo u kwùŋi ná u ɲɛ̀ŋi kyaa na
\r (Macwo 20.17-19; Luka 18.31-34)
\p
\v 32 Yesu ná u fyèɲwɔhɔshiinbii mpyi kuni i na ŋkɛ̀ɛge Zheruzalɛmu kànhe e, uru u mpyi yyaha na. Ŋka pi fyagara wuu pi mpyi a taha u fye e. Ka u u núr'a u \w cyelempyiibii\w* kɛ ná shuunniŋi yyer'a file uye na, karigii cyi sí u le ke, maa jyè cyire yyahe e na yu pi á. 
\v 33 Maa jwo: «Wuu niŋkaribii pi mpii Zheruzalɛmu kànhe e, \w Supyaŋi Jyaŋi\w* sí n‑le \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* cye e. Pire sí n‑jwo na u à yaa u bò, si u kan Kilecembaabil'á. 
\v 34 Pire sí u fwɔ́hɔrɔ, si ntilwɔhe wà u na, si u bwɔ̀n ná kàsɔrigil'e, si u bò. Ŋka u kwùŋi canmpyitanrewuuni u sí ɲɛ̀.»
\s1 Zebede jyaabii yacyage
\r (Macwo 20.20-28)
\p
\v 35 Lire kàntugo ka Zebede jyaabii \w Yakuba\w* ná Yuhana si file Yesu na, maa u pyi: «Wuu cyelentuŋi, nde wuu sí n‑pa n‑cya mu á ke, lire pyi wuu á.» 
\v 36 Ka Yesu si pi yíbe: «Ɲaha yii la ɲyɛ mii u pyi yii á yɛ?» 
\v 37 Ka pi i u pyi: «Mu aha mpa mpyi ma Saanre pèente e tèni ndemu i ke, ma a wuu wà niŋkin yaha ma \w kàniŋke\w* na, ma a u sanŋi yaha kàmɛni na.» 
\v 38 Ka Yesu si pi pyi: «Yaage yii na ɲáare mii á ke, yii ɲyɛ a ku shi cè mɛ. Kyaage lwɔhe mii sí n‑bya ke, yii sí n‑jà kuru bya la? Kyaage e mii sí mbyîgimɛ ke, yii sí n‑jà mbyîgimɛ kur'e mii fiige la?» 
\v 39 Ka pi i u pyi: «Ɔɔn, wuu sí n‑jà.» Ka u u pi pyi: «Yii sí kyaage lwɔhe bya, sí mbyîgimɛ kyaage e mii fiige. 
\v 40 Ŋka mà tɛ̀ɛn mii kàniŋke ná mii kàmɛni na, mii bà u ɲyɛ yire kanvooŋi mɛ. Kile à yire tatɛɛnyi bégele sùpyire ntemu mɛɛ na ke, u sí yire kan pir'á.»
\p
\v 41 Ɲyɛ Yesu \w cyelempyiibii\w* kɛŋi sanŋ'à puru lógo ke, ka pire lùgigii si yîri Yakuba ná Yuhana taan. 
\v 42 Yesu à pa kuru cyage wíl'a ɲya ke, maa jwo u cyelempyiibii pun'á: «Yii a núru, yii à cè naha ɲìŋke na, mpii pi à yaha kìni ɲùŋufeebii ke, pire maha ntɛ̀ɛn kìni sùpyire ɲuŋ'i fànhe e, kìni shinbwoobil'a sì wá na pi fànhe cyáan kìni sùpyire na. 
\v 43 Ŋka li ɲyɛ a yaa li pyi amuni yii shwɔhɔl'e mɛ. Ŋgemu la ku ɲyɛ si mpyi shinbwo yii shwɔhɔl'e ke, urufol'à yaa u uye pyi yii sanmpii báarapyi. 
\v 44 Ŋgemu la ku ɲyɛ si mpyi yii yyaha yyére shinŋi ke, urufoo u pyi pi sanmpii puni biliwe. 
\v 45 Ɲaha kurugo yɛ \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ɲyɛ a pa diɲyɛŋi i sùpyire si mpa mpyi u báarapyii mɛ. U à pa si mpa uye pyi sùpyire puni báarapyi, si uye kan pi bò, si mpyi shinɲyahara \w kapegii\w* shwɔshwɔ lwɔrɔ.»
\s1 Yesu à fyinŋi wà ɲyii múgo
\r (Macwo 20.29-34; Luka 18.35-43)
\p
\v 46 Ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si nɔ Zheriko kànhe na. Pi nivworobii kànhe e, shinɲyahara na mpyi pi fye e, pi à Timɛ jyaŋi Baritimɛ fyin wuŋi ta u à tɛ̀ɛn kuni ɲwɔge na, na ɲáare. 
\v 47 U à lógo na Nazarɛti kànhe shinŋi Yesu u wá na ntùuli ke, ka u u wá na yu fànha na: «Yesu, \w Dawuda\w* Tuluge Shinŋi, ɲùɲaara ta na na!» 
\v 48 Ka shinɲyahara si u faha na u fyâha. Ŋka u ɲyɛ a ɲɛn'a fyâha mɛ, maa là bâra sɛ̀ɛge na: «Dawuda Tuluge Shinŋi, ɲùɲaara ta na na!» 
\v 49 Ka Yesu si yyére maa jwo: «Yii u yyere.» Ka pi i sà u yyere, maa u pyi: «Funŋke ɲíŋɛ, ma a yákiliŋi tìŋɛ, Yesu na mu yiri. Yîri, ma a ma.»
\p
\v 50 Fyinŋ'à puru lógo ke, maa u vàanntinŋke wwûl'a wà ɲìŋke na, maa búrug'a yîri na ŋkɛ̀ɛge Yesu yyére. 
\v 51 U à nɔ u taan ke, ka Yesu si u yíbe: «Ɲaha mu la ɲyɛ mii u pyi mu á yɛ?» Ka fyinŋi si u pyi: «Cyelentuŋi, mii la ɲyɛ si núru s'a ɲaa.» 
\v 52 Ka Yesu si u pyi: «Ta sì, mu dániyaŋ'à mu cùuŋɔ.» Ka u ɲyiigii si ntíl'a múgo, ka u u ntaha Yesu fye e.
\c 11
\s1 Saanŋi Yesu à jyè Zheruzalɛmu kànhe e
\r (Macwo 21.1-11; Luka 19.28-40; Yuhana 12.12-19)
\p
\v 1 Mà pi yaha pi i byanhare Zheruzalɛmu kànhe na, pi mpyi a nɔ \w Olivye cire ɲaŋke\w* ŋkere na, Bɛtifajye ná Bɛtani kànyi taan. Ka Yesu si u \w cyelempyiibii\w* pìi shuunni tun, 
\v 2 maa pi pyi: «Kànhe ku ɲyɛ yii yyaha na ke, yii a sì k'e. Yii aha nɔ wani, yii sí n‑tíi dùfaanɲjaaga ta k'à pwɔ, sùpya sàha ŋkwɔ̀ a dùgo ku na mà ɲya mɛ. Yii i ku sànha, yii pa ŋkan na á. 
\v 3 Wà ha bú yii yíbe na “Ɲaha na yii ɲyɛ na ku sànre yɛ?” yii urufoo pyi na “Ku kyaa li ɲyɛ Kafooŋi na. U aha ŋkwɔ̀ ku na, ku sí n‑pa.”»
\p
\v 4 Ɲyɛ ka cyelempyiibii mú shuunni si ŋkàr'a sà dùfaanɲjaage ta k'à pwɔ pyɛnge ɲwɔge na, kuni taan. Ka pi i wá na ku sànre. 
\v 5 Sùpyire ti mpyi wani ke, ka tire tà si cyelempyiibii pyi: «Hɛn! Ɲaha yii na mpyi amɛ yɛ? Ɲaha kurugo yii ɲyɛ na dùfaanŋke sànre yɛ?»
\p
\v 6 Ka cyelempyiibii si pi ɲwɔ shwɔ bà Yesu mpyi a yi jwo pi á mɛ. Ka tire sùpyire si dùfaanŋke yaha pi cye e na pi a sì ná k'e. 
\v 7 Cyelempyiibil'à pa ná dùfaanŋke e Yesu yyére ke, maa pi vàanɲyi yà taha ku na, ka Yesu si dùg'a tɛ̀ɛn na ŋkɛ̀ɛge. 
\v 8 Ka shinɲyahara si ti vàanntinɲyi yà wwû mà pìli pìli Yesu yyaha na kuni i, ka niɲyahara si jyè kɛrɛyi i na wyɛɛre kwùun na ɲcyáan kuni i\f + \fr 11:8 \fr*\ft Saanŋi pi ɲyɛ na mpêre ke, pi maha cyire karigii pyi si u bɛ̂ (2 Saanbii 9.13).\ft*\f*. 
\v 9 Sùpyire ti mpyi Yesu yyaha na, ná nte ti mpyi u kàntugo ke, tire puni mpyi na ŋkwúuli na:
\q1 «Yabwɔhe!
\q1 Ŋgemu u ɲyɛ na ma Kafooŋi Kile mɛge na ke,
\q1 Kile u jwó le u á\f + \fr 11:9 \fr*\ft Zaburu 118.26\ft*\f*!
\q1
\v 10 Yabwɔhe! Yabwɔhe!
\q1 Saanre ti ɲyɛ na ma ke,
\q1 Kile u jwó le t'á.
\q1 Wuu tulyage \w Dawuda\w* Saanre ti.
\q1 Pèente ti taha Kile na nìɲyicyeyi puni i!»
\p
\v 11 Yesu à nɔ Zheruzalɛmu i ke, maa ŋkàre \w Kileɲaarebage\w* e. U à yaayi puni wíi wíi ke, maa fwor'a kàre Bɛtani kànhe e ná u cyelempyiibii kɛ ná shuunniŋi i, ɲaha na yɛ numpilage mpyi na wwùu.
\s1 Yesu à fizhiye cige láŋa
\r (Macwo 21.18-19)
\p
\v 12 Kuru canŋa nùmpanŋa, pi niɲjiribii Bɛtani i, ka katege si Yesu ta. 
\v 13 Ka u u \w fizhiye cige\w* kà ɲya tatɔɔnge e ná wyɛɛre e, maa file ku na a wíi, kampyi u sí yasɛrɛ ta ku na. Ŋka u à nɔ ku ɲwɔh'i ke, u ɲyɛ a yasɛrɛ ta k'e fo wyɛɛre bà mɛ\f + \fr 11:13 \fr*\ft Ŋke fizhiye cige ku ɲyɛ ná weɲyahayi i yasɛrɛ baa ke, kuru na ɲyɛ Yahutuubii ɲùŋufeebii fiige, mpiimu pi à fyìnmɛ tò wwomɔ na ke.\ft*\f*, ɲaha na yɛ ku tèeseni mpyi sàha ŋkwɔ̀ a nɔ mɛ. 
\v 14 Ka Yesu si jwo cig'á: «Sùpya saha sì n‑sìi yasɛrɛ ta mu na, si ɲjyî mɛ.» Ka u \w cyelempyiibii\w* si puru jwumpe lógo.
\s1 Yesu à cwɔ̀hɔmpii kɔ̀r'a yige Kileɲaarebage ntàani na
\r (Macwo 21.12-17; Luka 19.45-48; Yuhana 2.13-22)
\p
\v 15 Kàntugo, Yesu ná u cyelempyiibil'à nɔ Zheruzalɛmu kànhe e, ka u u ŋkàre \w Kileɲaarebage\w* ntàani na. Mpii pi mpyi na pɛrɛmpe ná zhwoŋi pyi wani ke, maa pire kɔ̀re, maa wyɛ́rɛfaabii tàbalibii ná sanmpanmpɛrɛbii yatɛɛnɲyi ŋɔɔŋ'a cyán cyán. 
\v 16 U ɲyɛ a ɲɛɛ sùpya u à jyè ná yapɛrɛŋi i Kileɲaarebage ntàani na mɛ\f + \fr 11:16 \fr*\ft Yahutuubii pi mpyi maha yîri cyeyi yabɛre e ke, wyɛ́rɛfaabii mpyi maha pire wyɛ́rɛŋi fare Kileɲaarebage wuŋi na. Lire pyiŋkanni na, wyɛ́rɛɲwɔge ku mpyi a yaa k'a sârali Kileɲaarebage e ke, pi mpyi maha jà a kuru sâra, maa núr'a jà a ntɛ̀gɛ pyi. Yatɔɔre ti maha yaa ti jà a pyi sáraga ke, pɛ́rɛmpyiibii mpyi maha tire pɛ́rɛli pir'á. Pi mpyi maha ti lwɔɔre dùrugo.\ft*\f*. 
\v 17 Puru ɲwɔhɔ na, ka u u wá na pi puni kâlali, marii ŋko: «“Mii bage sí n‑pa a yiri Kileɲaarebaga supyishiŋi pun'á\f + \fr 11:17 \fr*\ft Ezayi 56.7\ft*\f*.” Yire y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i. Ŋka yii pi ke, yii à ku kɛ̂ɛnŋ'a pyi “nàŋkaalii tabinniga\f + \fr 11:17 \fr*\ft Zheremi 7.11\ft*\f*”.»
\p
\v 18 \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibi\w*l'à puru lógo ke, ka pi i wá na Yesu boŋkanni caa. Pi mpyi na fyáge u na, ɲaha na yɛ u kàlaŋi mpyi a tatɛɛngɛ wwû shinɲyahar'e. 
\v 19 Yàkoŋk'à nɔ ke, ka Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* si fworo kànhe e.
\s1 Yesu à jwo dániyaŋi ná Kileɲarege ná kapegigii yàfaŋi kyaa na
\r (Macwo 21.20-22)
\p
\v 20 Kuru canŋke nùmpanŋa ɲyɛ̀ge na, pi nintorobil'à \w fizhiye cige\w* ɲya k'à waha fo ndìre e. 
\v 21 Ka Pyɛri funŋɔ si ɲcwo Yesu jwumpe niɲjwumpe na, maa u pyi: «Wuu cyelentuŋi, wíi, fizhiye cige mu à láŋa taɲjaa ke, ku naha a waha.»
\p
\v 22 Ka Yesu si u pyi: «Yii dá Kile na. 
\v 23 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, sùpya ká dá Kile na ná u zòmbilini puni i, urufoo ká jwo na ŋke ɲaŋke ku yîri ku tatɛɛnge e, ku sà ɲcwo baŋi i, urufoo ká nta u à dá li na, nde u à jwo ke, lire sí n‑pyi. 
\v 24 Lire kurugo mii sí yi jwo yii á, yii aha Kile ɲáare yaaga maha yaaga kurugo ke, yii dá li na na yii à kuru yaage ta a kwɔ̀, lire ká mpyi, Kile sí kuru yaage kan yii á. 
\v 25 Ŋka yii aha yîr'a yyére na Kile ɲáare, ka li i ntîge yii funŋ'i na yii à tîge shin na, yii tire tìgire kwɔ̀, bà yii Tuŋi u ɲyɛ nìɲyiŋi na ke, uru mú sí n‑pyi si yii \w kapegigii\w* yàfa yii na mɛ. [ 
\v 26 Ɲaha na yɛ yii aha mpyi yii ɲyɛ na yiye shwɔ̀hɔlɔ wogigii yàfani yiye na mɛ, yii Tuŋi Kile u ɲyɛ nìɲyiŋi na ke, uru sì n‑pa yii kapegigii yàfa yii na mú mɛ.]»
\s1 Pi à Yesu yíbe u fànhe tatage kyaa na
\r (Macwo 21.23-27; Luka 20.1-8)
\p
\v 27 Yesu ná u \w cyelempyiibi\w*l'à núr'a kàre Zheruzalɛmu kànhe e, maa sà jyè \w Kileɲaarebage\w* e. Yesu niɲaraŋi ku funŋke e, \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* ná \w Yahutuubii\w* kacwɔnribil'à kàre u yyére. 
\v 28 Maa u yíbe: «Ná kuni ndire e mu na ɲcyii karigii pyi yɛ? Jofoo u à kuni kan mu á, mu u a cyi pyi yɛ?» 
\v 29 Ka Yesu si pi pyi: «Mii mú sí yii yíbe kyaa niŋkin na, yii aha mii ɲwɔ shwɔ, lire tèni i ŋge u à kuni kan mii á mii u a ɲcyii karigii pyi ke, mii sí urufoo cyêe yii na. 
\v 30 Mii à jwo yo, jofoo u mpyi a Yuhana Batizelipyiŋi tun u pa a sùpyire \w batizeli\w* yɛ? Kile wi laa, sùpyire ti? Yii na ɲwɔ shwɔ!» 
\v 31 Ɲyɛ ka pi i ŋkàr'a sà piye taanna maa jwo: «Wuu aha jwo na Kile u mpyi a Yuhana tun, u sí n‑jwo na ɲaha na wuu sí ɲyɛ a ɲɛn'a dá u na mà yɛ? 
\v 32 Ŋka wuu mú sì n‑jà n‑jwo na sùpya u à u tun mà dɛ!» Pi mpyi a fyá sùpyire na, ɲaha na yɛ tire sùpyire puni mpyi na sɔ̂nŋi na Yuhana na mpyi a sìi Kile tùnntunŋɔ. 
\v 33 Pi à piye taanna a kwɔ̀ ke, maa núr'a kàr'a sà Yesu pyi: «Shinŋi u mpyi a u tun ke, wuu ɲyɛ a cè mɛ.» Ka Yesu si pi pyi: «Ɲyɛ l'aha mpyi amuni, ŋge u à kuni kan mii á, mii u a ɲcyii karigii pyi ke, mii mú sì uru cyêe yii na mɛ.»
\c 12
\s1 Ɛrɛzɛn kɔɔge faafeebii bàtaage
\r (Macwo 21.33-46; Luka 20.9-18)
\p
\v 1 Lire kàntugo Yesu à \w bàtaaga\w* jwo sùpyir'á. U à jwo: «Nàŋi wà u ná \w ɛrɛzɛn\w* cikɔɔgɔ yaa, maa ku kwûulo, \w ɛrɛzɛn lwɔhe\w* maha wwû wyige ŋkemu i ke, maa kuru tùgo, maa ŋkubaga yaa cikɔɔge kàanmucyafooŋi mɛɛ na. Lire kàntugo maa faafee lwɔ́ a yaha k'e, u ná pire s'a ku yasɛɛre táali, maa nta a kàre kùlutɔɔnl'e. 
\v 2 Ɲyɛ ɛrɛzɛnŋi yasɛɛre tèekwɔɔnn'à pa nɔ ke, ka u u u báarapyiŋi wà tun cikɔɔge faafeebil'á u sà uru nàzhan ɛrɛzɛnŋi shwɔ u a ma. 
\v 3 Ŋka uru tùnntunŋ'à nɔ pi na ke, ka pi i u cû maa u bwɔ̀n, maa u cyeŋgayi wuŋi kɔ̀r'a tùugo. 
\v 4 Ka cikɔɔge foo si núr'a báarapyi shɔnwu tun, ka pi i uru bwɔ̀n ɲùŋke e, maa u cyahala sèl'e. 
\v 5 Ka u u shin tanrewu tun, ka pi i uru cû a bò. Puru ɲwɔhɔ na, u à shinɲyahara tun, ka pi i pìi bwɔ̀n maa pìi bò. 
\v 6 U tùnntunmpil'e, shin niŋkin kanna u mpyi tunmbaa, u jyasege ku mpyi kure, u kyaa mpyi a táan u á sèl'e. Ka u u ŋkànha a uru tun pi á, maa jwo “Pi sí n‑sílege mii jyaŋi na.” 
\v 7 Ŋka jyafooŋ'à nɔ wani ke, ka pi i yi jwo piy'á na: “Cikɔɔge foo koolyiŋi u ɲyɛ ŋge. Yii a wá, wuu u bò, kɔɔge sí n‑pyi wuu wogo.” 
\v 8 Ka pi i u cû maa u bò, maa u wà cikɔɔge kàntugo yyére.
\p
\v 9 Ɲyɛ ɲaha cikɔɔge foo sí n‑pyi yɛ? Nàkaana baa, u sí n‑pa mpii faafeebii bò si u cikɔɔge le piibɛrɛ cye e.
\p
\v 10 Ɲje y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i ke, taha yii ɲyɛ a yire kâla mɛ? Y'à sémɛ
\q1 “Bafaanribil'à cyé kafaage ŋkemu na ke,
\q1 kuru k'à pa mpyi \w bage kafaage sèe woge bage mbìini na\w*.
\q1
\v 11 Kafooŋi Kile u à lire pyi,
\q1 l'à pyi kakyanhala wuu ɲyii na\f + \fr 12:11 \fr*\ft Zaburu 118.22,23\ft*\f*”.»
\p
\v 12 Ɲyɛ Yesu à puru jwumpe jwo amuni ke, ka \w Yahutuubii\w* ɲùŋufeebii si wá na u caa si u cû, ɲaha na yɛ pi mpyi a cè na u à ŋke bàtaage jwo a wà pire na. Ŋka supyiɲyahara na mpyi wani kuru cyage e, ka pi i fyá tire na, maa Yesu yaha u a kàre.
\s1 Pi à Yesu yíbe múnalwɔɔre ŋkanŋi kyaa na
\r (Macwo 22.15-22; Luka 20.19-26)
\p
\v 13 Lire kàntugo \w Yahutuubii\w* ɲùŋufeebil'à \w Farizhɛɛnbii\w* pìi ná \w Erɔdi\w* toŋkuni shiinbii pìi yaha a kàre Yesu yyére, bà pi si mpyi si u ta ɲcû u ɲwɔmɛɛni kurugo mɛ\f + \fr 12:13 \fr*\ft Erɔdi shiinbii ná Farizhɛɛnbii mpyi na bêni mɛ. Ɔrɔmu shiinbii fànhe mpyi a táan Erɔdi shiinbil'á, ka pi i wá na sɔ̂nŋi na múnalwɔɔre ŋgwùŋ'à yaa. Farizhɛɛnbii mpyi na sɔ̂nŋi Kafooŋi Kile u ɲyɛ pire ɲùŋɔ na: lire e, mà múnalwɔɔre kan Ɔrɔmu saanbwɔhe Sezari á, lir'à li cyêe na mu à ɲɛɛ u fànhe na maa ɲcyé Kafooŋi Kile na.\ft*\f*. 
\v 14 Ka pire si sà Yesu pyi: «Wuu cyelentuŋi, wuu à li cè na mu ɲyɛ na fyáge sèeŋi tajwuge e mɛ, mu ɲyɛ na fyáge sùpya na mɛ, mu ɲyɛ a sùpya pwɔ́ɔŋɔ sùpya na mɛ, mu na sùpyire kâlali ná sèeŋi i Kile kuni ɲaaraŋkanni na. Lire na, wuu la ɲyɛ si mu yíbe, wuu à yaa wuu a múnalwɔɔre kaan \w Ɔrɔmu\w* saanbwɔhe \w Sezari\w* á la? 
\v 15 Ɲaha mu na sɔ̂nŋi yɛ?» Ŋka Yesu mpyi a cè na pi à fyìnmɛ tò wwomɔ na, maa pi pyi: «Ɲaha na yii na mii pɛre si ɲcû yɛ? Yii wyɛ́rɛbile kan na á, si li wíi.» 
\v 16 Ka pi i mpa ná l'e, ka u u pi yíbe: «Jofoo nàɲja ná u mɛgɛ ku ɲyɛ ŋge wyɛ́rɛŋi na yɛ?» Ka pi i jwo: «Saanbwɔhe Sezari». 
\v 17 Ka u u pi pyi: «Yii a Sezari wuŋi kaan Sezari á, yii raa Kile wuŋi kaan Kile á.» Ka puru jwumpe si pi puni pâa.
\s1 Sadusiibil'à Yesu yíbe kwùubii ɲɛ̀ŋi kyaa na
\r (Macwo 22.23-33; Luka 20.27-40)
\p
\v 18 Ɲyɛ \w Sadusiibii\w* pi maha jwo na kwuɲɛnɛ ɲyɛ nùmpanŋa mɛ, pire pìl'à file Yesu na maa u yíbe: 
\v 19 «Wuu cyelentuŋi, \w Kile tùnntunŋi\w*\w Musa\w* à mpe jwumpe sémɛ wuu \w Saliyaŋi\w* i na “Nɔ̀ ká ceewe lèŋɛ, maa ŋkwû, mà u ta u ɲyɛ a pyà ta ceeŋi na mɛ, u cɔɔnŋ'à yaa u ceeŋi lèŋɛ zànbangara na, u u pyìi si u na, u yyahafooŋi niŋkwuŋi mɛge na\f + \fr 12:19 \fr*\ft Duterenɔmu 25.5-6\ft*\f*.” 
\v 20 Ɲyɛ sìɲɛɛ baashuunni na mpyi wani, pi puni niɲjyeŋi mpyi a ceewe lèŋɛ maa ŋkwû, u ɲyɛ a pyà ta u na mɛ. 
\v 21 Ka sìɲɛɛŋi shɔnwuŋi si ceeŋi lwɔ́ maa ŋkwû, u ɲyɛ a pyà ta u na mɛ. Ka tanrewuŋi wuuni si mpyi amuni. 
\v 22 Ka pire nàmbaabii baashuunniŋi puni si ceeŋi lèŋɛ mà taha taha piye na, ŋka pi wà ɲyɛ a pyà ta u na mɛ. Pire puni kàntugo, ka ceeŋi mú si mpa ŋkwû. 
\v 23 Ɲyɛ ná pire nàmbaa baashuunniŋi puni s'à uru ceeŋi lèŋ'a círi, kwùubii ɲɛ̀ŋi ká bú nta sèe, pi aha bú ɲɛ̀ canŋke ŋkemu i ke, pi ŋgir'á, ceeŋi sí n‑kan yɛ?»
\p
\v 24 Ka Yesu si pi pyi: «Yii à wurugo sùpyire ɲɛ̀ŋi kyaa na, lir'à ta yii ɲyɛ a Kile Jwumpe Semɛŋi yyaha cè, si nta ɲjyére Kile sífente na mɛ. 
\v 25 Yii li cè, Kile yyére, sùpyire ká ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i, nɔ̀ sì ceewe lèŋɛ mɛ, ceewe mú sì n‑kan nɔ̀ á mɛ. Ti sí n‑pyi \w Kile mɛ̀lɛkɛɛbii\w* fiige.
\p
\v 26 Ɲje Kile tùnntunŋi Musa à sémɛ kwuɲɛni kyaa na ke, yii ɲyɛ a yire kâla mà? Kuru cyage e, l'à sémɛ na Kile à jwo ná Musa e tahe nage woge taan na “Mii u ɲyɛ \w Ibirayima\w*, ná Ishaka, ná \w Yakuba\w* u Kileŋi\f + \fr 12:26 \fr*\ft Ɛkizodi 3.6\ft*\f*.”
\p
\v 27 Ɲyɛ puru jwump'à li cyêe na pire mpii ɲyii wuu pi ɲyɛ wani Kile yyére. Sùpyire ɲyii woore ti maha Kile pêre, kwùubii kyaa bà mɛ. Yii na sɔ̂nŋi na sùpyire sì ɲɛ̀ n‑fworo kwùŋi i mɛ, kuru cyage e yii à sàa wurugo.»
\s1 Kile Saliyaŋi kabilini l'à fànha tò cyi sanŋkii na ke
\r (Macwo 22.34-40; Luka 10.25-28)
\p
\v 28 \w Kile Saliyaŋi cyelentuŋi\w* wà à Yesu ná nte sùpyire jwumpe lógo, maa li ɲya na Yesu à pi ɲwɔ shwɔ a ɲwɔ ke, ka u u file Yesu na, maa u yíbe: «Saliyaŋi kabilini ndi l'à fànha tò cyi sanŋkii na yɛ?» 
\v 29 Ka Yesu si u pyi: «Kile Saliyaŋi kabilini niɲcyiini li ɲyɛ “\w Izirayɛli\w* shiinbii, yii lógo, wuu Kafooŋi Kile kanni u ɲyɛ Kafooŋi. 
\v 30 Ma Kafooŋi Kile kyaa táan may'á, ná ma zòmbilini puni ná ma múnaani puni ná ma sɔ̀nŋɔre puni ná ma fànhe puni i\f + \fr 12:30 \fr*\ft Duterenɔmu 6.4, 5\ft*\f*.” 
\v 31 Shɔnwuuni li ɲyɛ “Ma supyiɲɛɛŋi kyaa táan may'á bà mu kyal'à táan may'á mɛ.” Kile Saliyaŋi kapyaagii puni i, là ɲyɛ a pêl'a cyire shuunniŋi kwɔ̀ mɛ\f + \fr 12:31 \fr*\ft Levitiki 19:18\ft*\f*.»
\p
\v 32 Ka uru Kile Saliyaŋi cyelentuŋi si Yesu pyi: «Wuu cyelentuŋi, mu à sèe jwo, Kile ɲyɛ niŋkin, wà saha ɲyɛ a bâra u na mɛ. 
\v 33 Bà mu à jwo, ma Kafooŋi Kile kyaa táan may'á, ná ma zòmbilini puni ná ma yákiliŋi puni ná ma fànhe puni i, maa ma supyiɲɛɛŋi kyaa taan may'á bà mu kyal'à táan may'á mɛ, lir'à pwɔ́rɔ \w sárayi\w* nizogoyi ná sárayi kuuyi sanɲyi na.»
\p
\v 34 Yesu à li ɲya na Kile Saliyaŋi cyelentuŋ'à uru ɲwɔ shwɔ ná yákilifente e ke, ka u u u pyi: «Mu laage ɲyɛ a tɔɔn \w Kile Saanre\w* na mɛ.» Lire kàntugo wà saha ɲyɛ a ɲɛn'a Yesu yíbe mɛ.
\s1 Kile Niɲcwɔnrɔŋi ɲyɛ Dawuda Tuluge Shin kanna mɛ
\r (Macwo 22.41-46; Luka 20.41-44)
\p
\v 35 Mà Yesu yaha u u sùpyire kâlali \w Kileɲaarebage\w* e, u à pi yíbe: «\w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* maha jwo na \w Kile Niɲcwɔnrɔŋi\w* na ɲyɛ \w Dawuda\w* Tuluge Shin. Ɲaha yii na sɔ̂nŋi pur'e bɛ? 
\v 36 Jwumpe Dawuda à jwo mà \w Kile Munaani\w* yaha l'à u yyaha cû ke, yii sɔ̂nŋɔ puru na. U à jwo:
\q1 “Kafooŋi Kile à jwo mii Kafooŋi á,
\q1 ‘Ta ma a pa ntɛ̀ɛn na \w kàniŋɛ cyɛge\w* na,
\q1 fo mii aha mu zàmpɛɛnbii le
\q1 mu tooyi ɲwɔh'i\f + \fr 12:36 \fr*\ft Zaburu 110.1\ft*\f*.’”
\p
\v 37 Ná Dawuda na Kile Niɲcwɔnrɔŋi yiri “Kafooŋi” lir'à li cyêe na Dawuda Tuluge Shin kanna bà mɛ, u Kafoo mú wi, sèe bàl'à?»
\p Shinɲyahare ti mpyi wani na núru Yesu ɲwɔ na ke, puru jwumpe mpyi a táan t'á sèl'e.
\s1 Yesu à Kile Saliyaŋi cyelentiibii cɛ̂ɛgɛ
\r (Macwo 23.1-36; Luka 20.45-47)
\p
\v 38 Mà Yesu yaha u u sùpyire kâlali, u à yi jwo t'á: «Yii a yiye kàanmucaa \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* na, pi maha vàanntinmbwoyi leni na ɲaare. Sùpyire tabinniyi i, pi la maha mpyi pi raa pire pêre s'a pire shɛ́ɛre. 
\v 39 Pi aha shà Kile Jwumpe kàlambayi i, lire ɲyɛ mɛ wà ha pi yyere kataan ɲjyì na, bwompe tatɛɛnyi pi maha ɲcaa. 
\v 40 Mà bâra lire na, pi maha leŋkwucyeebii cyeyaayi puni shuu pi na ná pi ɲwɔtanyi i. Pi maha Kile ɲáare na mɔni sùpyire ɲyiɲyage na. Lire kurugo nde li sí n‑pa pi ta ke, lire sí n‑waha sèl'e.»
\s1 Bùɲyɛŋi leŋkwucwoŋ'à pyi ke
\r (Luka 21.1-4)
\p
\v 41 \w Kileɲaarebage\w* e, Yesu mpyi a tɛ̀nn'a yyaha kan bùɲyɛŋi yaleŋk'á, maa shinɲyahara wyɛ́rɛŋi leŋkanni wíi. Nàfuufeebii niɲyahara mpyi na wyɛ́rɛŋi niɲyahawa leni. 
\v 42 Leŋkwucwoŋi kanhamafooŋi wà mú mpyi a pa bùɲyɛ pyi, ná daashipyara shuunni i. 
\v 43 Ka Yesu si u \w cyelempyiibii\w* yyere, maa yi jwo pi á: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, ŋge leŋkwucwo fòŋɔfooŋ'à bùɲyɛŋi ŋgemu pyi ke, ur'à fànha tò pi sanmpii puni wuŋi na. 
\v 44 Ɲaha na yɛ pi sanmpii pun'à wwû pi cyeyaayi niɲyahayi i, mà kan Kile á. Ŋka ŋge leŋkwucwoŋi kanhamafooŋi wi ke, u ɲùŋɔ wyɛ́rɛŋi puni u à kan Kile á, canŋke yalyire lwɔɔre mú bá ɲyɛ u á mɛ.»
\c 13
\s1 Yesu à jwo na Kileɲaarebage sí n‑jya
\r (Macwo 24.1-14; Luka 21.5-19)
\p
\v 1 Yesu ná u cyelempyiibil'à fworo \w Kileɲaarebage\w* e ke, ka pi wà niŋkin si Yesu pyi: «Wuu cyelentuŋi, mu u ŋke \w Kileɲaarebage\w* ɲwɔŋkanni wíi! Kafaabwoyi y'à tɛ̀g'a ku faanra, ku faanraŋkanni s'à ɲwɔ sèl'e!» 
\v 2 Ka u u pi pyi: «Ŋke basinaŋke yii ɲyɛ na ɲan'amɛ ke, canŋa na ma, ku puni sí n‑sìi n‑pwɔ̀n n‑cyán, si ku ŋkunuɲyi puni waraga, fo si ku kafaayi láha láha yiye na.»
\p
\v 3 Ɲyɛ ka Yesu sí n‑kàr'a sà ntɛ̀ɛn \w Olivye cire ɲaŋke\w* ɲuŋ'i, maa yyaha kan Kileɲaarebage á. Ka u \w cyelempyiibii\w* pìi sicyɛɛre: Pyɛri ná \w Yakuba\w* ná Yuhana ná Andire si file u na. Mà pi kanni yaha ná Yesu i, ka pi i u yíbe: 
\v 4 «Wuu cyelentuŋi, ɲaha tère e cyire karigii sí n‑pyi yɛ? Cyi tèepyiini ká nɔ, ɲaha ku sí li cyêe wuu na yɛ?»
\p
\v 5 Ka Yesu si pi pyi: «Yii a yiye kàanmucaa! Yii àha sùpya yaha u yii wurugo mɛ. 
\v 6 Yii li cè na shinɲyahara sí mii mɛge le piye na, si mpa jwo yii á na Kile Niɲcwɔnrɔŋi kyaa l'à jwo ke, na pire pi ɲyɛ ure. Pi sí raa shinɲyahara ɲwɔ fáanŋi s'a wuruge. 
\v 7 Yii aha mpa a kàshiyi shɛnrɛ núru yiye táan, maa yi shɛnrɛ núru laatɔɔnyi i, lire kà yii funŋɔ pɛn mɛ. Yii li cè na cyire karigii mpyimbaa ɲyɛ mɛ, ŋka lire bà li ɲyɛ diɲyɛŋi tèekwooni mɛ. 
\v 8 Supyishiŋi wà sí n‑pa n‑yîri n‑sà n‑cwo wà na, kìni là sí n‑pa n-yîri n‑sà n‑cwo là na. Ɲìŋke ɲcyɛ̀ɛnnɛŋi ná katibwɔhe sí n‑pyi cyeye niɲyahay'e. Cyire ɲcyii na ɲyɛ kanhare tasiige, bà laani maha yîri maa nta a yaa ná li ziŋi i mɛ.
\p
\v 9 Ɲyɛ mii sí yii funŋɔ cwo li na si ɲjaha na sùpyire sí raa yii yiri yukyaabii yyére, pi sí raa yii bwùun mú Kile Jwumpe kàlambayi i. Pi sí raa yii yiri fànhafeebii ná saanbii yyére. Cyire puni sí n‑pyi yii na mà li ɲùŋke pyi na yii na ɲyɛ mii cyelempyii. Cyire karigii ɲùŋɔ taan, yii sí mii kyaa jwo pi á. 
\v 10 Jwumpe Nintanmpe à yaa pu fyânha a jwo supyishiŋi pun'á. 
\v 11 Ɲyɛ sùpyire ká mpa a yii cwôre na ŋkɛ̀ɛge yukyaabii yyére, lire tèni i jwumpe yii sí n‑jwo wani ke, yii àha puru kani tɛ̀gɛ yiye funŋɔ pɛn mɛ. Yii aha nɔ wani yukyaabii cyage e, Kile sí n‑pa jwumpe mpemu kan yii á lire tèni i ke, yii puru jwo, ɲaha na yɛ yii sì raa yu ná yii funŋɔ sɔ̀nŋɔre e mɛ, \w Kile Munaani\w* fànhe sí n‑pyi yii e. 
\v 12 Pìi sí n‑pa raa pi cìnmpyiibii kaan pi a bùu, tiibii pìi sí n‑pa raa pi pyìibii kaan pi a bùu, pyìibii pìi mú sí n‑pa raa yîri pi sifeebii kurugo s'a pi kaan pi a bùu. 
\v 13 Yii kyaa sí n‑pɛn sùpyire pun'á mii mɛge kurugo. Ŋka ŋgemu ká jà a uye waha maa ntɛ̀ɛn Kile kuni i fo mà sà nɔ tɛgɛni na ke, urufoo sí n‑shwɔ.
\p
\v 14 Yapege k'à sàa pɛn Kile á ke, yii aha kuru ɲya k'à jyè a tɛ̀ɛn \w Kileɲaarebage\w* funŋke e na ku ɲwɔ́re Kile yyahe taan tèni ndemu i ke, ŋgemu ká mpe jwumpe lógo ke, urufoo u yyaha le u u pu ɲwɔhe cya a cè! Lire tèni ká nɔ, mà sùpyire ntemu ta \w Zhude\w* kùluni i ke, pi a fî, pi a wá ɲaɲyi kàmpanŋke na. 
\v 15 L'aha ŋgemu ta u bage kàtanŋke ɲuŋ'i ke, urufoo kà núru ntîge si yaaga lwɔ́ bage e mɛ, u u ntíl'a tîge u a fî. 
\v 16 L'aha ŋgemu ta kɛrɛge e ke, urufoo kà núru raa ma pyɛngɛ si mpa u vàanntinmbwɔhe lwɔ́ mɛ. 
\v 17 Cyire canmpyaagii sí n‑waha lahigiifee ná pyìnɛɛbii na sèl'e. 
\v 18 Yii a Kile ɲáare, bà li tèni si mpyi l'àha mbɛ̂ ná wyeere tèni i mɛ. 
\v 19 Cyire canmpyaagii sí n‑waha sèl'e. Mà lwɔ́ diɲyɛ tasiige e, mà pa bwɔ̀n niɲjaa na, uru ŋgahaŋi fiige sàha mpyi a ɲya mɛ, fo mà sà diɲyɛ kwɔ̀, uru ŋgahaŋi fiige saha mú sì n‑pyi mɛ. 
\v 20 Kàmpyi Kafooŋi Kile mpyi a uru ŋgahaŋi tèni bere mɛ, sùpya mpyi na sì n‑shwɔ mɛ. Ŋka u à uru ŋgahaŋi tèni bere u niɲcwɔnribii kurugo, bà pire si mpyi si shwɔ mɛ.
\p
\v 21 Ɲyɛ shin ká jwo yii á na \w Kile Niɲcwɔnrɔŋi\w* na wá naha, lire ɲyɛ mɛ u wá mɛŋi i, yii àha ndá urufoo na mɛ. 
\v 22 Ɲaha kurugo yɛ kafinivinibii pìi sí n‑yîri na pire pi ɲyɛ Kile Niɲcwɔnrɔŋi, pìi sí raa ŋko na pire na ɲyɛ Kile tùnntunmii. Pi sí raa kacyeeŋkii cyêre, s'a kakyanhala karigii pyi, bà pi si mpyi s'a Kile niɲcwɔnribii wuruge, kampyi pi sí n‑jà mɛ. 
\v 23 Yii a yiye kàanmucaa cyire karigii puni na, mii à cyi puni jwo yii á mà jwo cyi tèni li nɔ ke.
\s1 Supyaŋi Jyaŋi Yesu sí núru n‑yîri nìɲyiŋi na si mpa
\r (Macwo 24.29-31; Luka 21.25-28)
\p
\v 24 Ɲyɛ yyefuge kàntugo,
\q1 “Canŋa ɲyiini sí n‑pyi numpire,
\q1 yiŋke saha mú sì raa bɛ̀ɛnmɛ yige mɛ.
\q1
\v 25 Wɔrigii sí raa ɲcwu,
\q1 yire kakyanhala yaayi yi ɲyɛ nìɲyiŋi na ke, yire sí n‑cúnŋɔ n‑cúnŋɔ n‑yîri yi tatɛɛnyi i\f + \fr 13:25 \fr*\ft Ezayi 13.10; 34.4\ft*\f*.”
\p
\v 26 Ɲyɛ lire tèni i, pi sí \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ɲya ɲahaɲyi i, u à yîri nìɲyiŋi na ná fànbwɔhe ná sìnampe e. 
\v 27 Lire kàntugo u sí u mɛ̀lɛkɛɛbii tun diɲyɛŋi kàmpanɲyi sicyɛɛreŋi puni na, pi i Kile niɲcwɔnribii wà piye na, mà lwɔ́ diɲyɛŋi ɲùŋke kà na mà sà nɔ ku sanŋke na.
\s1 Yii a kacyeeŋkii kàanmucaa
\r (Macwo 24.32-35; Luka 21.29-33)
\p
\v 28 Yii \w fizhiye cige\w* kàanmucya a wíi kɛ! K'aha ŋkéɲyɛ nivɔnyɔ yige, maa fûn tèni ndemu i ke, yii maha ɲcè na nùŋgwɔh'à byanhara. 
\v 29 Lire pyiŋkanni na, yii aha mpa cyire karigii ɲya cyi i mpyi, yii i li cè na tèn'à byanhara, li bá à nɔ. 
\v 30 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, mpii pi a dá mii na ke, pire sí cyire karigii ɲya tapyige e\f + \fr 13:30 \fr*\ft Pìi maha jwo: «nde tèni shiinbii sí cyire karigii ɲya tapyige e.»\ft*\f*. 
\v 31 Nìɲyiŋi ná ɲìŋke sí n‑pa n‑tòro, ŋka mii jwumpe sí n‑kwôro fo tèekwombaa.
\s1 Kile kanni u à Supyaŋi Jyaŋi Yesu tèenuruni cè
\r (Macwo 24.36-44)
\p
\v 32 Nde li ɲyɛ \w Supyaŋi Jyaŋi\w* nùruŋi ke, shin niŋkin ɲyɛ a sìi ŋgemu u à u tèenuruni ná u cannuruge cè mɛ. Ali \w Kile mɛ̀lɛkɛɛbii\w* ná Jyafooŋi ɲyɛ a kuru canŋke cè mɛ. Tufooŋi Kile kanni u à ku cè. 
\v 33 Yii a yiye kàanmucaa, yii i ŋkwôro ɲyii na, ɲaha na yɛ yii ɲyɛ a u tèepani cè mɛ. 
\v 34 Li sí n‑pyi mu à jwo nàŋi wà kùshe wu u à u pyɛnge karigii puni táa báarapyiibii na, maa yi jwo a waha pyɛnge ɲwɔge tɛɛnfooŋ'á, na u a ku kàanmucaa sèl'e, maa ŋkàre. 
\v 35-36 Lire pyiŋkanni na, yii bégele tèrigii puni i, yii i ŋkwôro ɲyii na, bà pyɛngefoo si mpyi u aha mpa, u àha mpa yii ta yii i ŋwúuni mɛ. Ɲaha kurugo yɛ yàkoŋɔ u sí n‑pa yo, ɲìɲiŋɛ na yo, ŋkùuŋi mɛɛni na yo, ɲyɛ̀ge na yo, yii ɲyɛ a cè mɛ. 
\v 37 Mpe mii sí n‑jwo yii á ke, puru mii sí n‑jwo pi sanmpii pun'á “Yii kwôro ɲyii na.”»
\c 14
\s1 Pi à vùnŋɔ pwɔ Yesu na, si u bò
\r (Macwo 26.1-5; Luka 22.1-2; Yuhana 11.45-53)
\p
\v 1 Cyi sanŋkii mpyi a kwôro canmpyaa shuunni, \w bilereŋkwoŋi kataanni\w* ná \w bwúuruŋi niɲjirigembaaŋi kataanni\w* sí nɔ. \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* mpyi na Yesu caa ɲcû ná cwɔ̀ɔre e, si u bò. 
\v 2 Pi mpyi na yi yu piy'á: «Li ɲyɛ a yaa li pyi kataanni tooy'e mɛ, lire baare e sùpyire sí n‑cânra.»
\s1 Ceeŋi wà à sìnmɛ nùguntanga wumɔ wu Yesu ɲùŋke na
\r (Macwo 26.6-13)
\p
\v 3 Yesu ná u \w cyelempyiibii\w* na mpyi Bɛtani kànhe e, \w tògofooŋi\w*\f + \fr 14:3 \fr*\ft Pìi na sɔ̂nŋi na tèni i Yesu à kàre ŋge nàŋi yyére ke, u mpyi a cùuŋ'a kwɔ̀.\ft*\f* Simɔ bage e. Mà pi yaha talyige e, ceeŋi wà à file u na ná loŋgaracwol'e\f + \fr 14:3 \fr*\ft Lire cwooni mpyi a yaa ná yaage k'e, kuru mɛge ɲyɛ: «alibatiri».\ft*\f*, li mpyi a ɲî sìnmpe nùguntanga wumpe loŋgara wumpe pà na\f + \fr 14:3 \fr*\ft Puru sìnmpe mpyi a ta cige ŋgemu i ke, kuru mɛge na ɲyɛ «naridi».\ft*\f*. Maa cwooni ɲwɔge kebe, maa sìnmpe nùguntanga wumpe wu Yesu ɲùŋke na. 
\v 4 Ɲyɛ sùpyire ti mpyi ná Yesu i ke, ka tire tà si wá na ŋkunni tiye shwɔhɔl'e na: «Ŋge ŋkɛ̀ɛgɛŋi ɲùŋke ku ɲyɛ ŋkire yɛ? 
\v 5 Mpe sìnmpe n'a mpyi a pɛ́rɛ, pu mpyi na sí wyɛ́rɛɲyahaga ta, si ntaha fòŋɔfeebii tɛ̀gɛ. Pu lwɔɔre mpyi na sí n‑jà shin niŋkin yyee niŋkin báara sàra kwɔ̀.» Ka pi i wá na ceeŋi fare. 
\v 6 Ka Yesu si pi pyi: «Yii láha ceeŋi na! Ɲaha na yii ɲyɛ na u cɛ̂ɛge yɛ? Kacɛnnɛ u à pyi mii na. 
\v 7 Fòŋɔfeebii ɲyɛ naha ná yii e tèrigii puni i, tèni ndemu ká yii táan ke, yii sí n‑jà pi tɛ̀gɛ, ŋka mii wi ke, mii sì n‑pyi ná yii e tèrigii puni i mà dɛ! 
\v 8 Ceeŋ'à u nimpyiini pyi. U à mii cyeere bégel'a yaha na fanŋke sigili\f + \fr 14:8 \fr*\ft Yahutuubil'á, sùpya ká ŋkwû, pi mpyi maha nùguntanga wyɛrɛ ná sìnmɛ nùguntanga wumɔ tɛ̀g'a urufoo tìri. Lire kyaa na, Yesu ɲyɛ ŋke cyage e.\ft*\f*. 
\v 9 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, Jwumpe Nintanmpe ká nɔ cyaga maha cyag'e ke, nde ŋge ceeŋ'à pyi niɲjaa ke, lire sí n‑jwo wani bà li si mpyi si ŋkwôro sùpyire funŋ'i mɛ.»
\s1 Zhudasi à bégele si Yesu le cye e
\r (Macwo 26.14-16; Luka 22.3-6)
\p
\v 10 Zhudasi Isikariyoti na mpyi \w cyelempyiibii\w* kɛ ná shuunniŋi i, ka uru si shà \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* yyére, maa yi jwo pi á na uru sí Yesu le pi cye e. 
\v 11 Ka puru jwumpe si pi funɲyi táan sèl'e, ka pi i wyɛ́rɛ ɲwɔ jya u á. Mà lwɔ́ lire tèni na, ka Zhudasi si wá na pyiŋkanna caa si Yesu le pi cye e.
\s1 Kataanni ɲjyìŋi karigii ɲcwɔɔnrɔŋi kani
\r (Macwo 26.17-25; Luka 22.7-14, 21-23; Yuhana 13.21-30)
\p
\v 12 Ɲyɛ \w bwúuruŋi niɲjirigembaaŋi kataanni\w* canɲcyiige, \w Yahutuubii\w* mpyi maha ntêre na mpàbili pyi sáraga pi bilereŋkwoŋi kurugo. Kuru canŋk'à nɔ ke, ka Yesu \w cyelempyiibii\w* si u yíbe: «Taa mu la ɲyɛ wuu u sà bilereŋkwoŋi kataanni ɲjyìŋi shwɔhɔ ke?» 
\v 13 Ka Yesu si pi pìi shuunni tun, maa yi jwo pi á: «Yii a sì kànhe e, yii sí n‑bɛ̂ ná nàŋi w'e, u à lwɔhɔ kucwoo tugo. Yii i ntaha u fye e fo u aha sà jyè pyɛnge ŋkemu i ke. 
\v 14 Yii aha sà nɔ wani, yii i yi jwo pyɛngefooŋ'á, na yii cyelentuŋ'à jwo yii sà u yíbe, na bage ŋkire e uru ná u cyelempyiibii sí kataanni ɲjyìŋi lyî yɛ. 
\v 15 Yii aha kuru yibige pyi, uru nàŋi sí batɔɔnge nìɲyibabilini là cyêe yii na, l'à bégel'a ɲwɔ sèl'e. Lire babilini i, yii sí kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ.» 
\v 16 Ka cyelempyiibii si ŋkàre, pi à sà nɔ kànhe e ke, ka pi i sà yi ta Yesu jwuŋkanni na. Ka pi i kataanni ɲjyìŋi karigii cwɔɔnrɔ wani.
\s1 Yesu à jwo na uru cyelempyaŋi wà sí uru le cye e
\p
\v 17 Ɲyɛ yàkoŋk'à pa nɔ ke, ka Yesu si mpa ntɛ̀ɛn na lyî ná u \w cyelempyiibii\w* kɛ ná shuunniŋi i. 
\v 18 Mà pi yaha ɲjyìŋi na siɲcyan, Yesu à pi pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, yii mpii pi naha na lyî ná mii i ke, yii wà niŋkin naha na sí n‑pa mii le cye e.» 
\v 19 Ka puru jwumpe si cyelempyiibii yyahayi tanha sèl'e fo pi shin maha shin na u yíbili: «Mii wi la? Mii wi la?» 
\v 20 Ka Yesu si pi pyi: «Yii shiin kɛ ná shuunniŋi wà wi, ŋge cyɛge ku naha na mii woge e ɲjyìŋi yaage e ke. 
\v 21 \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ŋkwùmbaa ɲyɛ mɛ, bà l'à sémɛ u kyaa na Kile Jwumpe Semɛŋi i mɛ. Ŋka ŋgemu u sí n‑pa u le cye e ke, urufoo wuun'à kɛ̀ɛge! Urufoo zimbaaŋi mpyi na sí n‑pwɔ́rɔ u ziŋi na.»
\s1 Wwoɲɛɛge ɲjyìŋi
\r (Macwo 26.26-30; Luka 22.15-20; 1 Kɔrɛnti Shiinbii 11.23-25)
\p
\v 22 Mà pi yaha pi i lyî, Yesu à bwúuruŋi lwɔ́, maa fwù kan Kile á u kyaa na, maa u kwɔ̀n kwɔ̀n mà kan u \w cyelempyiibi\w*l'á, maa jwo: «Yii ŋge shwɔ a lyî, mii cyeere ti.» 
\v 23 Lire kàntugo maa fùnɲcwokwuuni lwɔ́, \w ɛrɛzɛn sinmɛ \w* mpyi l'e, maa fwù kan Kile á pu kyaa na, maa pu kan pi á, ka pi puni si pu bya. 
\v 24 Ka u u pi pyi: «Puru pu ɲyɛ mii sìshange, \w tunmbyaare\w* nivɔnnte Kile à le ke, tire sìshange ki, ŋke k'à wu si ntaha shinɲyahara ná Kile shwɔ̀hɔŋi yaa ke. 
\v 25 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, mii saha sì ɛrɛzɛn sinmɛ bya mɛ, fo canŋke mii sí núru pu bya \w Kile Saanre\w* e ke.»
\p
\v 26 Ɲyɛ ka pi i Kile pèente myahigii cêe maa nta a fworo bage e, maa ŋkàre \w Olivye cire ɲaŋke\w* ɲuŋ'i.
\s1 Yesu à jwo na Pyɛri sí n‑pa jwo na u ɲyɛ a uru cè mɛ
\r (Macwo 26.31-35; Luka 22.31-34; Yuhana 13.36-38)
\p
\v 27 Pi à nɔ wani ke, ka Yesu si pi pyi: «Yii puni sí n‑fê si mii kanni yaha, ɲaha na yɛ y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i “Mii sí mpànahaŋi bò, mpàkuruŋke puni sí n‑caala\f + \fr 14:27 \fr*\ft Zakari 13.7\ft*\f*.”»
\p
\v 28 Ka Yesu si núr'a pi pyi: «Ŋka mii aha ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i tèni ndemu i ke, mii sí n‑sà yii sige Galile kùluni i.» 
\v 29 Ka Pyɛri si u pyi: «Pi sanmpii puni mɛ́ɛ ká fê, maa mu yaha, mii kyaa bà mɛ.» 
\v 30 Ka Yesu si u pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo mu á, niɲjaa numpilage yabiliŋi i, ŋkùpooŋi mɛɛni shɔnwuuni sí mu ta mu à jwo a nɔ tooyo taanre na na mu ɲyɛ a mii cè mɛ.» 
\v 31 Ka Pyɛri si núr'a u ɲwɔmɛɛni taha maa yi jwo a waha: «Pi mɛ́ɛ ká mpyi na sí mii bò ná mu i, mii sì n‑sìi n‑jwo na mii ɲyɛ a mu cè mɛ.» Ka cyelempyiibii sanmpii puni si yire ninuyi jwo.
\s1 Yesu à Kile ɲáare Zhetisemani cikɔɔge e
\r (Macwo 26.36-46; Luka 22.39-46)
\p
\v 32 Ɲyɛ ka pi i nɔ cyage k'e, kuru mɛge ɲyɛ Zhetisemani. Ka Yesu si u \w cyelempyiibii\w* pyi: «Yii tɛ̀ɛn naha mà jwo mii u sà Kile ɲáare mɛyyere ke.»
\p
\v 33 Ka u niŋkareŋi si ŋkàre ná Pyɛri ná \w Yakuba\w* ná Yuhana i. Ka yyetanhare ná funmpɛɛnre si sìi u á. 
\v 34 Ka u u pi pyi: «Mii funŋke naha a pɛn fo na ŋko si mii bò. Yii tɛ̀ɛn naha yii i ŋkwôro ɲyii na.»
\p
\v 35 Ka u u ŋkàre yyaha yyére, maa uye wà ɲìŋke na, maa Kile ɲáare, bà lire tèni kyaage si mpyi si ɲjà ntòro u taan mɛ. 
\v 36 U mpyi na ŋko: «Mii Tu Baba, li fànhe ɲyɛ mu i mà jà a karigii puni pyi. Na shwɔ ŋke kyaage lwɔhe na. Ŋka ma hà na ɲyii wuuni pyi mɛ, ma ɲyii wuuni pyi.»
\p
\v 37 Lire kàntugo ka Yesu si núr'a pa u cyelempyiibii yyére, mà sà pi ta pi i ŋwúuni. Ka u u Pyɛri ɲɛ̀, maa u pyi: «Simɔ, mu na ŋwúuni bɛ? Mu ɲyɛ a jà a nde tèni niŋkinŋi pyi ɲyii na ná mii i mà? 
\v 38 Yii tɛ̀ɛn ɲyii na, yii raa Kile ɲáare, bà yii si mpyi si fànha ta Sitaanniŋi na, u àha ŋkwɔ̀ yii sɔ̀n ŋgà \w kapii\w* na mɛ. Nàkaana baa, sùpyaŋi zòmbilin'à bégel'a yaha kacɛnŋkii mɛɛ na, ŋka u fành'à cyɛ́rɛ.»
\p
\v 39 Lire kàntugo ka Yesu si núr'a file yyaha yyére, maa wá na Kile ɲáare ná puru jwunumpe e. 
\v 40 Ka u u núr'a pa u cyelempyiibii yyére mà pa pi ta pi à ŋɔ́ɔ, pi mpyi na sì n‑jà ɲyiigii múgo n‑yaha mɛ. Ɲje pi sí n‑jwo Yesu á ke, pi saha ɲyɛ a cè mɛ.
\p
\v 41 Ka Yesu si núr'a kàre yyaha na, maa núr'a pa nɔ u cyelempyiibii na tontanrawoge e, maa pi pyi: «Yii saha na ŋwúuni la? Ŋɔɔmp'à ta, tèn'à nɔ. Numɛ, \w Supyaŋi Jyaŋi\w* sí n‑le kapimpyiibii cye e. 
\v 42 Yii yîri, wuu raa sì, ɲaha na yɛ ŋge u sí mii le cye e ke, uru na naha naha.»
\s1 Yesu ɲcùŋi kani
\r (Macwo 26.47-56; Luka 22.47-53; Yuhana 18.3-12)
\p
\v 43 Ɲyɛ mà Yesu yaha puru jwumpe na, ka Zhudasi si nɔ wani, uru na ɲyɛ \w cyelempyiibii\w* kɛ ná shuunniŋi wà. U mpyi a pa ná shinɲyahar'e, kàshikwɔnŋwɔɔyi ná kàbiiyi mpyi pire cye e. \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* ná \w Yahutuubii\w* kacwɔnribii pi mpyi a pire tun. 
\v 44 Zhudasi u mpyi na sí u le pi cye e ke, uru mpyi a jwo a kan u cùveebil'á: «Yii aha mii ɲya mii à sùpyaŋi ŋgemu pûr'a cû maa u shɛ́ɛre ke, urufoo wi. Yii i u cû, yii a sì, yii raa u kàanmucaa sèl'e.» 
\v 45 Pi à nɔ ke, ka Zhudasi si ntíl'a file Yesu na, maa jwo: «Wuu cyelentuŋi» maa u pûr'a cû.
\p
\v 46 Ɲyɛ ka sùpyire si cye taha Yesu na, maa u cû. 
\v 47 Ka Yesu cyelempyaŋi wà niŋkin si u kàshikwɔnŋwɔɔge wwû mà taha a \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe\w* báarapyiŋi niŋgeŋke kà kwɔ̀n a cyán. 
\v 48 Ka Yesu si yi jwo pi á: «Yii à pa mii fye e ná kàshikwɔnŋwɔɔyi ná kàbiiyi i mpa ɲcû, mu à jwo kakuumpyi u ɲyɛ mii. 
\v 49 Mii mpyi ná yii e canŋa maha canŋa. Mii mpyi maha sùpyire kâlali \w Kileɲaarebage\w* e, yii sí ɲyɛ a mii cû mɛ. Ŋka nde mpyiŋi sí \w Kile tùnntunmpii\w* jwumpe fûnŋɔ.»
\p
\v 50 Ka u \w cyelempyiibii\w* puni si fê, maa u yaha. 
\v 51 Nàɲjiiŋi wà u mpyi a taha u fye e, vàannto kanna u mpyi a taha a uye míginɛ. Ka pi i u cû vàanntoŋi na. 
\v 52 Ka u u láha u na, maa wá na fî u cípyire wuŋi.
\s1 Yesu na ɲyɛ yukyaabii cye e
\r (Macwo 26.57-68; Luka 22.54-55, 63-71; Yuhana 18.13-14, 19-24)
\p
\v 53 Mpii pi à Yesu cû ke, ka pire si ŋkàre ná u e \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe\w* yyére. \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* puni ná \w Yahutuubii\w* kacwɔnribii ná Kile Saliyaŋi cyelentiibii mpyi a piye bínni wani. 
\v 54 Mà pi yaha pi i ŋkɛ̀ɛge ná Yesu i, Pyɛri à tɛ̀ɛn laage e, marii sì pi fye e fo sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe pyɛnge e. U à sà nɔ ke, maa jyè pyɛnge e, maa ntɛ̀ɛn saɲcwɔnsigibii taan na uye ware.
\p
\v 55 Sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná yukyaala kuruŋke shiinbii puni mpyi na kaɲuŋɔ caa si Yesu bò. Ŋka pi ɲyɛ a yaaga ta mɛ. 
\v 56 Shinɲyahara mpyi na fini Yesu na, ŋka pi jwumpe ɲyɛ a bɛ̂ niŋkin na mɛ. 
\v 57 Pìl'à pa yîri, maa fini na pir'à lógo na u à jwo: 
\v 58 «Mii sí sùpyire \w Kileɲaarebage\w* nivanrage cyán, sí núru ku faanra canmpyaa taanre funŋ'i sùpya baa.» 
\v 59 Puru mpe ɲùŋɔ taan sahaŋki, pi jwumpe ɲyɛ a jà a pyi niŋkin mɛ.
\p
\v 60 Ka sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe si yîri sùpyire shwɔhɔl'e, maa Yesu yíbe: «Mpe jwumpe puni p'à jwo mà yyaha tíi ná mu i ke, ɲaha mu à cè p'e yɛ?» 
\v 61 Ka Yesu si fyâha fyii, u ɲyɛ a yaaga jwo mɛ. Ka sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe si núr'a u yíbe: «\w Kile Niɲcwɔnrɔŋi\w* u ɲyɛ mu la? Kileŋi Niɲcɛnŋi Jyaŋi u ɲyɛ mu la?» 
\v 62 Ka Yesu si u pyi: «Ɔɔn, mii wi! Yii sí \w Supyaŋi Jyaŋi\w* ɲya u à tɛ̀ɛn Siŋi Punifoo Kile \w kàniŋɛ cyɛge\w* na, lire kàntugo yii mú sí u nimpaŋi ɲya ɲahaɲyi i, mà yîri nìɲyiŋi na.»
\p
\v 63 Yesu à puru jwo ke, ka sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe lùyiri wuŋi si u yabiliŋi vàanntinŋke cwɔn\f + \fr 14:63 \fr*\ft Yahutuubil'á, sùpya ká jwumɔ jwo Kile na, mpemu ɲyɛ a yaa pu jwo u na mɛ, mpii pi à puru jwumpe lógo ke, pire maha yîri maa pi vàanɲyi cwɔn.\ft*\f*, maa jwo: «Wuu saha ɲyɛ a tîge wà ɲwɔjwumɔ kurugo mɛ. 
\v 64 Yii à u Kile mɛkɛɛgɛ jwumpe lógo. Ɲaha yii ɲyɛ na sɔ̂nŋi yɛ?» Ka pi puni si ntɛ̀ɛn li taan na u à kapii pyi, na u mú s'à yaa u bò. 
\v 65 Ka pìi si wá na ntilwɔhe wàa u na, maa u yyahe pwɔ, maa kaŋkuruyo cyán u e, maa u yíbe: «Mu ɲyɛ a jwo na mu na ɲyɛ Kile tùnntunŋɔ mà? Ŋge u à mu bwɔ̀n ke, uru mɛge yyere wuu á!» Ka pyɛnge saɲcwɔnsigibii si kantawahii bwɔ̀n bwɔ̀n u e.
\s1 Pyɛri à jwo na uru ɲyɛ a Yesu cè mɛ
\r (Macwo 26.69-75; Luka 22.56-62; Yuhana 18.15-18, 25-27)
\p
\v 66 Lir'à Pyɛri ta u mpyi ɲwɔhɔntaan pyɛnge funŋke e. Ka \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe\w* báarapyicwoŋi wà si mpa 
\v 67 Pyɛri ta u u na ware, maa u yal'a wíi maa u pyi: «Mu mú mpyi ná Nazarɛti Yesu e!» 
\v 68 Ka Pyɛri si yi kyáala maa jwo: «Ceewe, mpe mu na yu ke, mii ɲyɛ a puru cè mɛ.» Lire kàntugo ka Pyɛri si fworo ntàani na mà sà yyére tajyiɲwɔge na, [ka ŋkùpooŋi si mɛɛ sú.] 
\v 69 Lire kàntugo ka uru ceeŋi ninuŋi si núr'a Pyɛri ɲya kuru cyage e. Sùpyire ti mpyi wani ke, ka u u tire pyi: «Ŋge nàŋi ɲyɛ pi wà.» 
\v 70 Ka Pyɛri si núr'a yi kyáala. Ɲyɛ tèr'à pyi ke, mpii pi mpyi wani ke, ka pire si yi jwo Pyɛri á: «Nàkaana baa, mu na ɲyɛ Yesu fyèɲwɔhɔshinŋi wà, ɲaha na yɛ mu mú na ɲyɛ Galile kùluni shin.» 
\v 71 Ɲyɛ ka Pyɛri si jwo: «Kampyi mii à ŋge nàŋi cè, Kile kà na yaha mɛ!» 
\v 72 Ka ŋkùpooŋi si ntíl'a mɛɛ sú tozhɔnwogo. Ka Pyɛri funŋke si ɲcwo Yesu jwumpe niɲjwumpe na na: «Ŋkùpooŋi mɛɛni shɔnwuuni sí mu ta mu à jwo a nɔ tooyo taanre na na mu ɲyɛ a mii cè mɛ.» Ɲyɛ ka Pyɛri si wá na mɛɛ súu.
\c 15
\s1 Pilati à Yesu yíbe
\r (Macwo 27.1-2, 11-14; Luka 23.1-5; Yuhana 18.28-38)
\p
\v 1 Kuru canŋke ɲyɛ̀sɔɔge na, ka \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Yahutuubii\w* kacwɔnribii ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* ná \w yukyaala kuruŋke\w* shiinbii sanmpii puni si piye bínni, maa wwɔ̀ a jwo, maa Yesu cû a pwɔ maa ŋkàre ná u e fànhafooŋi \w Pilati\w* á\f + \fr 15:1 \fr*\ft Fànhafooŋi Pilati kanni u mpyi na sí n‑jà kuni kan pi kàsujyiŋi wà bò.\ft*\f*. 
\v 2 Ka Pilati si u yíbe: «\w Yahutuubii\w* Saanŋi u ɲyɛ mu la?» Ka Yesu si u pyi: «Mu aha jwo amuni yo.»
\p
\v 3 Ka Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii si tìgire niɲyahara cyán Yesu na. 
\v 4 Ka Pilati si núr'a u yíbe: «Tìgire pi à cyán mu na ke, mu ɲyɛ a pà cè a jwo tire e mà?» 
\v 5 Yesu saha ɲyɛ a jwo mɛ. Ka lire si Pilati kàkyanhala sèl'e.
\s1 Yesu kataanmp'à cwɔɔnr'a yaha u mbòŋi na
\r (Macwo 27.15-26; Luka 23.13-25; Yuhana 18.39--19.16)
\p
\v 6 Yyee maha yyee \w Yahutuubii\w* bilereŋkwoŋi kataanni n'a mpyi a nɔ, \w Pilati\w* mpyi maha kàsujyi niŋkin yaha, ŋge sùpyire mpyi maha ɲáare u á ke. 
\v 7 Nàŋi wà, ná u mɛge na mpyi Barabasi, uru mpyi a le kàsuŋi i, ɲaha na yɛ u ná u wwoɲɛɛbii mpyi a cânra \w Ɔrɔmu\w* shiinbil'á, fo mà booro pyi. 
\v 8 Ka sùpyire si file Pilati na, maa u ɲáare na nde u maha mpyi pir'á yyee maha yyee ke, na u lire pyi. 
\v 9 Ka Pilati si pi yíbe: «Li sí n‑bɛ̂ yii á, mii u Yahutuubii Saanŋi yige kàsuŋi i la?» 
\v 10 U mpyi a cè na yiɲcyɛge na \w Kile sáragawwuubii\w* ɲùŋufeebil'à Yesu le cye e. 
\v 11 Ŋka Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebil'à sùpyire sɔ̀n na ti Pilati ɲáare u Barabasi yige kàsuŋi i, u u Yesu yaha wani.
\p
\v 12 Ka Pilati si núr'a pi yíbe: «Ŋge yii na mpyi Yahutuubii Saanŋi ke, ɲaha yii ɲyɛ na sɔ̂nŋi mii i mpyi uru na yɛ?» 
\v 13 Ka pi i jwo fànha na: «U kwòro cige na!» 
\v 14 Ka Pilati si núr'a pi yíbe: «Kapiini ndire u à pyi mà sà nɔ u bò yɛ?» Ŋka pi saha na kwuugii wàa fànha na, marii ŋko: «U kwòro cige na!» 
\v 15 Pilati la mpyi si sùpyire ɲyii wuuni pyi, maa Barabasi yige kàsuŋi i, maa pi pyi pi à Yesu bwɔ̀n ná kàsɔrigil'e, maa u kan pi sà ŋkwòro kworokworocige na.
\s1 Sòrolashiibil'à Yesu fwɔ́hɔrɔ
\r (Macwo 27.27-31; Yuhana 19.2-3)
\p
\v 16 Ka sòrolashiibii si ŋkàre ná Yesu i pi tatɛɛnge e, maa sòrolashiibii sanmpii yyer'a pa, 
\v 17 maa vàanntinmbwɔhɔ niɲyɛga\f + \fr 15:17 \fr*\ft Vàanntinɲyɛge»: Yahutuubii yyére, pi mpyi maha kuru vàanntinŋke jwoolo maha ŋkan saanbii ná shinbwoobil'á.\ft*\f* le u na, maa ŋguro cîn mà pyi saanra ɲùntoŋɔ mà tò u na. 
\v 18 Lire kàntugo ka pi i wá na u fwɔ́hɔre, marii ŋko: «\w Yahutuubii\w* Saanŋi, wuu à mu shɛ́ɛre!» 
\v 19 Marii u bwùun ɲùŋke e ná kàbiini i, marii ntilwɔhe wàa u na, marii niŋkure sínni u taan, maa piye pyi mu à jwo pi na u pêre. 
\v 20 Pi à u fwɔ́hɔr'a kwɔ̀ ke, maa vàanntinmbwɔhe niɲyɛge wwû u na, maa u yabiliŋi vàanɲyi le u na, maa ŋkàre ná u e si sà ŋkwòro kworokworocige na.
\s1 Pi à Yesu kwòro cige na
\r (Macwo 27.32-44; Luka 23.26-43; Yuhana 19.17-27)
\p
\v 21 Ɲyɛ mà sòrolashiibii yaha pi i ŋkɛ̀ɛge ná Yesu i taboŋke e, pi à círi ná nàŋi w'e u à yîri sige e, u mɛge mpyi Simɔ, Sirɛni kànhe shin u mpyi u wi. Alɛzandiri ná Urufusi yii tuŋi u mpyi u wi. Ɲyɛ ka pi i u kárama u à Yesu kworokworocige tugo. 
\v 22 Ka pi i ŋkàre ná u e cyage mɛge ku ɲyɛ Gɔlikota ke, lire ɲwɔhe ku ɲyɛ: «Ɲuŋkwɔɔge Cyage.» 
\v 23 Pi à nɔ wani ke, maa wyɛɛre tà le sinmpe e mà kan Yesu á u bya, ŋka u ɲyɛ a ɲɛn'a ti bya mɛ. 
\v 24 Sòrolashiibil'à Yesu kwòr'a kwɔ̀ ke, maa ŋkyaanlwooni tɛ̀g'a u vàanɲyi táa piye na, bà pi puni si mpyi si pi nàzhanŋi cè mɛ. 
\v 25 U à kwòro cige na ɲyɛ̀ge tèni baacyɛɛre wuuni na. 
\v 26 U à bò ɲùŋke ŋkemu na ke, cikwooni na pi mpyi na sí kuru sémɛ ke, pi à li sémɛ kuru cyage e: «\sc YAHUTUUBII SAANŊI\sc*». 
\v 27 Nàŋkaalii shuunni mpyi a kwòro ná Yesu i. Wà mpyi u kàniŋke na, u sanŋi sí ɲyɛ u kàmɛni na. [ 
\v 28 Lire pyiŋkanni na, mpe p'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i u kyaa na ke, pur'à fûnŋɔ:
\q1 «U à tɔ̀rɔ ná kapimpyiibil'e.»]
\p
\v 29 Sùpyire nintorore mpyi maha u fwɔ́hɔre, marii ɲùɲyi kwòre, marii ŋko: «Mu u mpyi maha jwo na mu sí \w Kileɲaarebage\w* cyán si ku faanre canmpyaa taanre e ke, mu u ɲyɛ amɛ la? 
\v 30 Mu yabiliŋi u maye shwɔ, maa ntîge kworokworocige na.»
\p
\v 31 \w Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii\w* ná \w Kile Saliyaŋi cyelentiibii\w* mpyi na u fare, marii ŋko piy'á: «U à pìi shwɔ, maa mpyi u ɲyɛ a jà uye shwɔ mɛ. 
\v 32 Kile Niɲcwɔnrɔŋi! \w Izirayɛli\w* Saanŋi! Mu aha jà a tîge ŋke cige na may'á, wuu sí n‑dá mu na!» Mpii pi mpyi a kwòro u taan ke, pire mú mpyi na u fare.
\s1 Yesu kwùŋi
\r (Macwo 27.45-56; Luka 23.44-49; Yuhana 19.28-30)
\p
\v 33 Ɲyɛ canŋke mpyi a nɔ ɲùŋɔ niŋi i, ka numpini si mpâl'a jyè kìni cyeyi puni i, mà tère pyi fo mà sà byanhara yàkoŋke na. 
\v 34 Lire tèni i, ka Yesu si jwo fànha na: «Eloyi, Eloyi, lama sabakatani\f + \fr 15:34 \fr*\ft Yesu na ŋkwúuli Aramɛni shɛɛnre e. Tire shɛɛnre e, Eloyi ɲwɔhe ku ɲyɛ: «Mii Kileŋi». Mpii pi ɲyɛ pi ɲyɛ na tire shɛɛnre núru mɛ, pire maha sɔ̂nŋi na Kile tùnntunŋi Eli Yesu ɲyɛ na yiri. Yahutuubii pìi na sɔ̂nŋi na, ná Eli ɲyɛ a kwû mɛ, na sùpya ká mpyi kyaage e, na u sí n‑pa urufoo shwɔ (2 Saanbii 2.1-12).\ft*\f*?» Lire ɲwɔhe ku ɲyɛ: «Mii Kileŋi, mii Kileŋi, ɲaha na mu à kàntugo wà mii á yɛ?»
\p
\v 35 Mpii pi mpyi wani ke, ka pire pìi si yire lógo, maa jwo: «Yii lógo! U naha na \w Kile tùnntunŋi\w*\w Eli\w* yiri na u pa uru tɛ̀gɛ.» 
\v 36 Ka pire wà niŋkin si fê a sà sìcogo fyinmɛ lùtanhage k'e, maa ku nɔ́rɔ kàbii na, mà yaha Yesu ɲwɔge taan, u u ku ta a shwɔɔnrɔ. Maa jwo: «Yii u yaha wani, wuu a wíi kampyi Eli sí n‑pa u tîrige ŋke cige na.» 
\v 37 Ka Yesu si núr'a sêe fànha na, ka u múnaani si fworo u e.
\p
\v 38 Ɲyɛ ka \w Kileɲaarebage\w* táataa vàanŋke si ɲcwɔn niŋke e, mà lwɔ́ nìɲyiŋi na fo ɲwɔh'i.
\p
\v 39 Ɲyɛ \w Ɔrɔmu\w* sòrolashiibii yyaha yyére shinŋi u mpyi a yyére Yesu yyaha na ke, u à ta naha u kwùŋkanni ɲya ke, ka u u jwo: «Nàkaana baa, ŋge nàŋi mpyi \w Kile Jyaŋi\w*.»
\p
\v 40 Cyee kuruŋɔ mpyi a yyére laage e, marii wíi. Mariyama u mpyi na yîri Magidala kànhe e ke, ná Mariyama, u ɲyɛ Yakuba bilere ná Zhoze nuŋi ke, ná Salomɛ mpyi pi e. 
\v 41 Pire cyeebii pi mpyi a taha Yesu fye e mà u yaha Galile kùluni i marii u tɛ̀re. Cyee niɲyahamii mú mpyi wani, pi mpyi a taha u fye e mà kàre Zheruzalɛmu kànhe e.
\s1 Yesu ntòŋi kani
\r (Macwo 27.57-61; Luka 23.50-56; Yuhana 19.38-42)
\p
\v 42 Ɲyɛ yàkoŋke mpyi a nɔ a kwɔ̀, ka pi i wá na \w canŋɔŋke\w* bégeli, lire ɲwɔhe ku ɲyɛ: kuru canŋa nùmpanŋa mpyi canŋɔŋke. 
\v 43 Arimati kànhe shinŋi Yusufu, uru na mpyi yukyaala kuruŋke sèe shinŋi wà. U cyɛge mpyi a taha \w Kile Saanre\w* tèepani na. Ka uru si ɲùŋɔ waha maa ŋkàre \w Pilati\w* yyére si Yesu buwuŋi ɲáare u á. 
\v 44 Pilati à Yesu kwùŋi lógo ke, l'à u pâa, ka u u sòrolashiibii yyaha yyére shinŋi yyer'a pa yíbe kampyi u tèekwuun'à mɔ. 
\v 45 Tèni i sòrolashiibii yyaha yyére shinŋ'à Pilati pyi na Yesu à kwû ke, ka u u kuni kan Yusufu á na u sà u tîrige kworokworocige na. 
\v 46 Ka Yusufu si vàanvyinge shwɔ, maa Yesu buwuŋi tîrige kworokworocige na, mà le k'e, mà sà ntò fanŋke e. Kuru fanŋke mpyi a tùgo kafaaga na. Ka u u kafaabwɔhɔ kùuŋkul'à pa ntò fanŋke ɲwɔge na. 
\v 47 Magidala Mariyama ná Zhoze nuŋi Mariyama mpyi na Yesu buwuŋi tasinnage wíi.
\c 16
\s1 Yesu à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i
\r (Macwo 28.1-8; Luka 24.1-12; Yuhana 20.1-10)
\p
\v 1 Ɲyɛ \w canŋɔŋk\w*'à tòro ke, Magidala Mariyama ná Yakuba nuŋi Mariyama ná Salomɛ, ka pire mú taanre si ŋkàr'a sà sìnmɛ nùguntanga wumɔ shwɔ si ntɛ̀gɛ Yesu buwuŋi tìri. 
\v 2 L'à pyi cibilaage canɲcyiige\f + \fr 16:2 \fr*\ft Yahutibil'á cibilaage canɲcyiige ku ɲyɛ káriŋi.\ft*\f* ɲyɛ̀sɔɔge na. Tèni i pi à nɔ kafaage fanŋke na ke, canŋa ɲyiini mpyi na fwore. 
\v 3 Pi niŋkaribii mpyi na ŋko piy'á: «Jofoo u sí n‑pa kafaabwɔhe kùuŋkuu n‑láha wuu á fanŋke ɲwɔge na yɛ?» 
\v 4 Pi à ta naha pi ɲyiigii yîrige ke, ka pi i kafaabwɔhe ta k'à kùuŋkul'a lwɔ́ fanŋke ɲwɔge na.\fig Kafaag'à kùuŋkul'a láha fanŋke ɲwɔge na|src="CN01850b.tif" size="span" ref="Marika 16.4"\fig* 
\v 5 Pi à nɔ wani ke, maa jyè fanŋke e, mà nàɲjiiwe ɲya u à vàanvyinge le, mà tɛ̀ɛn kàniŋke na, ka cyeebii si fyá sèl'e. 
\v 6 Ka nàɲjiiŋi si pi pyi: «Yii àha vyá mɛ. Nazarɛti Yesu pi à kwòro cige na ke, uru yii na ɲcaa la? U à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i, u ɲyɛ naha mɛ. Yii u buwuŋi tasinnage wíi. 
\v 7 Yii sà yi jwo Pyɛri ná \w cyelempyiibii\w* sanmpil'á “U à kàr'a sà yii sige Galile kùluni i. Yii sí sà u ɲya wani, bà u à fyânha a yi jwo a yaha mɛ.”» 
\v 8 Ɲyɛ ka cyeebii si fê a fworo fanŋke e. Pi puni mpyi a fyá fo na ɲcyɛ̂ɛnni. Li funmpɛɛnr'à pi pyi pi ɲyɛ a ɲɛn'a yaaga jwo sùpya á mɛ.
\s1 Mpiimu na Yesu à uye cyêe ke
\r (Macwo 28.9-10, 16-20; Luka 24.13-49; Yuhana 20.11-23; Kapyiiŋkii 1.6-8)
\p [ 
\v 9 Yesu à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i cibilaage canɲcyiige ɲyɛ̀sɔɔge na ke, Magidala Mariyama na u à fyânha a uye cyêe, ŋge e Yesu à jínabii baashuunniŋi kɔ̀r'a yige ke. 
\v 10 Ka uru ceeŋi si ŋkàr'a sà yi jwo Yesu fyèɲwɔhɔshiinbil'á. Pi mpyi a tɛ̀ɛn yyetanhare e, marii myahigii súu. 
\v 11 Ŋka tèni i pi a lógo na Yesu à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i, na u wá ɲyii na, na Mariyama à u ɲya ke, pi ɲyɛ a sàa dá mɛ.
\p
\v 12 Lire kàntugo Yesu à uye kɛ̂ɛnŋ'a cyêe u fyèɲwɔhɔshiinbii pìi shuunni na mà pi yaha pi i ŋkɛ̀ɛge sige e. 
\v 13 Ka pire si núr'a pa yi jwo pi sanmpil'á, ŋka pire mú saha ɲyɛ a dá mɛ.
\p
\v 14 Kàsanrage na, Yesu à uye cyêe u \w cyelempyiibii\w* kɛ ná niŋkinŋi na mà pi yaha pi i lyî. U à pi faha pi dánabaare na, ɲaha na yɛ mpii pi à u ɲya u à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i, maa mpyi ɲyii na ke, u cyelempyiibii ɲyɛ a ɲɛn'a dá pire jwumpe na mɛ. 
\v 15 Puru ɲwɔhɔ na, ka Yesu si pi pyi: «Yii a sì diɲyɛŋi ɲùɲyi puni na, yii s'a Jwumpe Nintanmpe yu sùpyire pun'á. 
\v 16 Ŋgemu ká dá pu na, maa \w batize\w* ke, urufoo sí nùmpanŋa ta, ŋka shin maha shin u à pu lógo, maa mpyi u ɲyɛ a dá pu na mɛ, Kile sí urufoo tùn. 
\v 17 Mpii pi à dá mii na ke, pire sí raa kakyanhala karigii ɲcyiimu pyi ke, cyire cyi ɲyɛ: pi sí raa jínabii kɔ̀re, pi sí raa yu shɛɛnre tabɛr'e, 
\v 18 pi sí raa wwòobii cwôre, ŋka pi sì raa yaage pyi pi na mɛ. Pi mɛ́ɛ ká bàha bya, ku sì n‑jà kapii pyi pi na mɛ. Pi sí raa cyeyi tare yampii na, s'a Kile ɲáare pi na pi raa ɲcùuŋi.»
\s1 Yesu à kò a dùgo nìɲyiŋi na
\r (Luka 24.50-53; Kapyiiŋkii 1.9-11)
\p
\v 19 Kafooŋi Yesu à puru jwumpe puni jwo a kwɔ̀ ke, ka Kile si u kò a dùrugo nìɲyiŋi na, ka u u sà ntɛ̀ɛn Kile \w kàniŋɛ cyɛge\w* na.
\p
\v 20 Ɲyɛ ka u \w cyelempyiibii\w* si ŋkàr'a sà a Jwumpe Nintanmpe yu cyeyi puni i. Kafooŋi mpyi maha pi tɛ̀re báaraŋi puni i, kakyanhala karigii pi mpyi maha mpyi Yesu mɛge na ke, cyire mpyi maha fànha kaan pi jwump'á, mà li cyêe na sèe wi.]