\id REV NT0040.RE1 SELEPET McELHANON (dp transfer) 15-OCT-85 
\h Hâmbâi 
\toc1 Hâmbâi tetewuap yakât den. 
\toc2 Hâmbâi 
\mt1 Hâmbâi tetewuap yakât den.  
\c 1  
\s1 Yesu Kiristoŋe yu ya teteningiwuap yakât topŋe sâm teteop.  
\p
\v 1 Nâ Yeweri nanŋe, Yoane. Aŋgoânâk Yesuŋe hoŋ bawalipŋe 12 nen menenehop. Nâ yâk yeŋgât komolân gâtŋe nâŋe pepa yu kulemgum katyiŋgian. Yakât topŋe yuwu.  
\p Anitâhât biwi nâŋgân nâŋgânŋan tatmap yapâ Yesu Kiristoŋe den yu nâŋgâmu bulâŋe otmu aŋeloŋe âlâ hâŋgângum yuwu sâm ekuop. “Nâhât komot aŋgoân den yukât topŋe sâm ekyongowan yamâ sâp yiwereŋe yu sâm tetekŋan tuhum yu ekgohowe. Ekgohomune pesuk sâmu yâkŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât gâ hâŋgângohomune hânân ge sâm tetem ekyongowuat.” Yawu sâm hâŋgângumu gem nâhâlen den yu sâm teteop.  
\v 2 Sâm teteop yakât topŋe yuwu tap. Yu me ya hâmbâi tetewuap yakât Anitâŋe sâm kalop ya sâm tetem yen Yesuhât komot galemŋe mansai yuwu sâm ekyongomune nâŋgâŋet.  
\v 3 Sâp pato utâpguap. Yakât otmâ yeŋe yen yu me ya tetewe sâm oap yakât den yu sâlikumâmâ Yesuhât komot sâm tetem ekyongonomai. Otmu lohimbi nombotŋaŋeâmâ den yu nâŋgâm lâum mannomai yamâ Anitâŋe mâmâŋe otyiŋgimu heroŋe otmâ mannomai.   
\s1 Yesu Kiristo yâkât topŋe  
\p
\v 4-6 Nâmâ Yoane. Nâŋe Asia hânân Yesuhât komot kapi nombolân yâhâp ya yeŋgât pepa yu kulemgum katyiŋgiwoman. Yakât yen sâlikum topŋe nâŋgânomai. O Bukulipne, yeŋgât nâŋgâm nâŋe Anitâ yuwu sâm ulitguman.  
\p “O Anitâ, gâ tatmâ gaon, tatmâ gat, yaŋak tatmâ yâhâwuat. Otmu Wâtgât mâmâŋahât Heak ya gâhâlen tatmap yaŋe Asia hânân kapi nombolân yâhâp tatmâ arap ya ambolipŋe mâmâŋe otyiŋgimu yeŋgât biwiyeŋe sânduk sâmu manŋetgât nâŋgâm mepaeheksan. Anitâ gike eŋgatgeâk nange hâŋgângurâ ge gâhât tem lâuhihim kinmâ topge sâm teteop. Sâm tetemu lohimbi nombotŋaŋe ekŋetâ bâlemu kuŋetâ muop. Otmu yaŋak mumuŋambâ yahatnomgât mâtâp aŋgoân mem kusânningiop. Mumuŋambâ yahatmâ hânŋe hânŋe lok kutdâ topŋe topŋe mansai yeŋgât kunyeŋe tatmap. Yawu tatmap gârâmâ lohimbiŋe yâkâlenâk biwiyeŋaŋe kepeim manmâ yâhânomai yanâmâ himbimgât pat kuyiŋgiop yakât bonŋe ya menomai. Yawu.” Yawu sâm yeŋgât nâŋgâm Anitâ ulitguman.  
\p Otmu Yesuhât topŋeâmâ yuwu. Yâkŋeâmâ nengât tepŋe dondâ nâŋgâningimap. Yawu nâŋgâningim Anitâŋe âi sâm waŋop ya biwiŋaŋe kepeim manmâ nengât tosahât otmâ kawenenŋan kinmu kuŋetâ muop. Mum yahalop. Yakât otmâ biwinenŋe yâkâlenâk kepeim manmunŋe himbimgât pat kuningiop. Yakât nâŋgâm nen aŋun ki otne. Anitâ tâŋ tâŋâk mepaem ulitgum manmâ yâhânehât Yesuŋe mâtâp mem kusânningiop. Otmu Yesuŋe mâmâŋe otningimu Anitâhât tem lâum âiŋe tuhum yâhânehât mâtâp ya gurâ yawuâk mem teteningiop. Yâhâmâ Laŋinŋe otmu Wâtgât Amboŋe. Yakât otmâ mepaem manmâ yâhâmbisâin.   
\p
\v 7 Bukulipne, yuwu sâmune nâŋgâŋet. Yesuŋe elem kulewoŋboŋ kakŋambâ âwurem gewuap. Gemu yan lohimbi nombotŋaŋe kasa otbaŋgim mem tuhuwiŋe ekmâ isem matŋe yiŋgiwuapgât tep bâle nâŋgânomai. Otmu lohimbi nombotŋaŋe yâk yeŋgâlen torokatmâ yâkât kasa manmai ya gurâ yawuâk isem tep bâle nâŋgânomai. Ya bonŋanâk.   
\p
\v 8 Anitâ Ambonenŋe yâhâmâ emelâk embâŋân hân himbim ki kândikyotgop yapâek tatmâ gaop. Otmu torokatmâ tatmâ yâhâwuap yakât kakŋan tatatŋe pesuk sâwuapgât dop âlâ ki tap. Yakât otmâ yâhâmâ wâtŋe pato nandoroŋe tatbaŋgiap. Otmu Anitâŋe yuwu sâop. “Nâŋe sâmune hân himbim âliwahap topŋe topŋe ki tete teteŋambâ teteheop. Otmu yâhâpŋe sâmune biatbuapgât dop gurâ tatnihiap.” Yawu sâop.   
\s1 Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe Yoanehât biwiŋe mem purik pilâmu ehop.  
\p
\v 9 Bukulipne, yenâmâ Asia hânân Yesuhât komot mansai. Yeŋe Yesuhât den pat âlepŋe sâm lohimbi ekyongoŋetâ, lok nombotŋaŋe nâŋgâŋetâ ki ârândâŋ otmu, mem ge katyekne sâm mem bâleyekmai. Otmu nâ gurâ yawuâk mem bâlenekmai. Yawu otningiŋetâ nenŋe ki lohotŋe otmâ kinmain. Yawu otmâ sâp ârândâŋâk Yesuhât lau lâum kinmâ hoŋ bawaŋgim gamain. Otmu nâŋe Yesuhât den pat ya lohimbi ekyongomune yawuâk lok nombotŋaŋe gurâ nâŋgâŋetâ bâlemu nâ menekmâ mâtuŋa âlâ, kutŋe Patimo sâm, yan katnekŋetâ mansan.  
\v 10 Manmune Sande âlâen Anitâŋe ikŋe Wâtgât mâmâŋahât Heak hâŋgângumu ge biwine mem purik pilâop. Yawu otmu den kârikŋe isemu nâŋgâwan. Yâhâ den nâŋgâwan yamâ lâmun kunmain yakât dopŋe bia, ya wangim isemu nâŋgâwan. Otmu yuwu sâm eknohop.  
\v 11 “Yoane yu me ya senŋan yiwereŋe tetemu eksat. Yawu gârâmâ gâŋe pepa mem kulemgum katdâ Asia hânân kapi tipi tapi nombolân yâhâp tai ya yeŋgât dopyeŋan arimu sâlikum nâŋgânomai. Kapi yamâ kutyeŋe, Simirina, Epeso, Peahamon, Tiatira, Sariti, Pilarepia, Laorika yawu. Pepa yu yeŋgât kulemgum katdâ arimu ekmâ sâlikum nâŋgânomai.” Yawu sâm eknohop.   
\p
\v 12 “Den yu âlâŋe eknohoap” yawu sâm eŋgatne kakŋambâ olelem lambe nombolân yâhâp goliŋak tuhuwi yan sem kinmu ekban.  
\v 13 Otmu ya yeŋgât hohetyeŋan lokbân kundenŋe yawuya kinmu ekban. Otmu sâŋgum kaok âlâ hârândâŋâk mânuŋakmâ kinop. Yâhâ eŋgatŋanâmâ kâiput kâlep goliŋak tuhuwi ya âmbâkum kinmu ekban.  
\v 14 Yâhâ somotŋe yamâ iwit iwit pato elembân kaok ekmain yawuya. Yâhâ senŋe yamâ kâlâp nimbilamŋe yawuya.  
\v 15 Yâhâ kâiŋe yamâ kât sem hiŋ hurunduŋ sâmap dop yawuya. Yâhâ denŋe munŋeâmâ to tâlâm pato yerâm kinmu munŋe nâŋgâmain yawuya.  
\v 16 Otmu pitu nombolân yâhâp ya bâtŋe bonângen mem kinop. Otmu lauŋambâmâ tewet konohâk yamâ sâtŋe nombot nombot nelaŋ nelaŋ ya ge kinop. Yâhâ kun kundenŋe yamâ sikop hâumu irik irik sâmap dop yawuyaŋe laŋinŋe pilâop.   
\p
\v 17 Yawu tetem kinmu ekmâ kiŋgitnahât otmâ kâiŋe topŋan ba pare pare otmâ mum yawu iwan. Yawu imune lok yaŋe bâtŋe bonângen mem katnekmâ yuwu sâm eknohop. “Kâmbuk, kiŋgitgahât ki ot. Hâlihâk kindâ topne sâm tetem ekgohowe.  
\v 18 Aŋgoân embâŋân Anitâŋe hân himbim ki kândikyotkop yapâek tatmâ gawan. Otmu lok otmune yaŋak benŋe nohoŋetâ muwan. Otmu mumuŋambâ yahatmâ tan. Otmu tatmâ yâhâmbisân. Nâmâ manman kârikŋe amboŋe. Yakât otmâ yâhâpŋe mumbomgât dop âlâ ki tap. Manman kârikŋe manmâ yâhâwom. Yawu gârâmâ lohimbi torokatmâ manŋet me hiliwahoŋet yakât nâŋe konok sâmune pesuk sâwuap. Otmu lohimbi nombotŋe mum hemgât pat oai yâk holaŋyekbom me hemân hâpunyekbomgât dop ya gurâ yawuâk. Yamâ nâhât wahap. Topne yawu.   
\p
\v 19 Otmu nâŋe sâp yiwereŋahât me hâmbâihât tetewuap yakât topŋe kerek sâm tetewe. Sâm tetemune kulemgum metemâmâ pepa yu kapi nombotŋe yu tete tatmâ arai ya yeŋgâlen kerehâk katdâ arimu ekmâ nâŋgâŋet.  
\v 20 Otmu bâtne bonângen pitu nombolân yâhâp meyekmune yeksat yakât topŋe yuwu sâm tetemune nâŋgâ. Pitu nombolân yâhâp yamâ kapi nombolân yâhâp ambolipŋaŋe nâhât komot mansai ya yeŋgât aŋelo umutyeŋanâk âlâku konok konok. Otmu lambe nombolân yâhâp goliŋak tuhum katŋetâ sem tap yamâ nâhât komot kapi nombolân yâhâp ya.” Yawu sâop.   
\c 2  
\s1 Epeso kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 1 Yesuŋe yuwu sâm tetem eknohop. “Yoane, gâŋe Epeso kapi ambolipŋe yeŋgât yuwu kulemgum katyiŋgirâ ariâk. Nâ Yesu. Bâtne bongen pitu nombolân yâhâp mem kinsan. Otmu lambe nombolân yâhâp goliŋak tuhum katŋetâ sem tatmap ya yeŋgât hohetyeŋan galem kinmâ bam gaman.  
\v 2 Nâ yeŋgât manmanyeŋe ya kerehâk nâŋgâmune âlepŋe nanŋe oap. Lok bâleŋe, lok perâkŋe yeŋgâlen taka yuwu sâm kâityongowi. “Yesuŋe âi sâm ningiop ya tuhum mansain.” Yawu sâm yen kâityongom yeŋgâlân torokatne sâm takawi. Yawu sâm takaŋetâ yapâ gâtŋaŋe umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiop. Yakât yeŋe yâk yeŋgât topyeŋe ekŋetâ ki ârândâŋ olop yakât otmâmâ watyekbi. Ya nâŋgâmune âlepŋe nanŋe oap.  
\v 3 Otmu yenâmâ lok bâleŋe yaŋe yeŋgâlen torokatne sâm otŋetâ yanâmâ yeŋe nâhât tem lâum sâtgum manmâ gawi. Otmu nâhât den nâŋgâm ki hâkâŋ otbi. Yakât nâŋgâmune âlepŋe oap.   
\p
\v 4 Yawu gârâmâ den âlâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Biwiyeŋan tap ya ekmâ nâŋgâmune ki ârândâŋ oap. Aŋgoân embâŋân Anitâhât den pat âlepŋe nâŋgâm yanâmâ nâhâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe kepeim manbi. Yâhâ sâp yiwereŋeâmâ biwi yeŋaŋe pâlâmŋe otmâ mansai.  
\v 5 Yâhâ aŋgoânâmâ biwiyeŋe nâhâlen katmâ denne lâum manbi ya yawuâk torokatmâ manŋetgât naŋgan. Yawu gârâmâ yeŋe denne ki lâum mannomai yanâmâ sâmune yeŋgât hohetyeŋambâ lambe laŋinŋe hindakmâ yeŋgâlen omoŋ sahakbuap.   
\p
\v 6 Otmu nâŋgân nâŋgân âlâ nâŋgâm gawi ya nâŋgâmune âlepŋe oap. Komot âlâ, kutyeŋe Nikolao sâm, yâkŋeâmâ yuwu sâmai. “Âlepŋe, orotmeme ihilâk mahilâk otmunŋe Anitâŋe nenekmu ârândâŋ otmap. Yakât denŋe bia.” Yawu sâmai. Yamâ yeŋgâlen takamâmâ yawu otŋetgât sâm kendâyiŋgiŋetâ yeŋe hâkâŋ otmâ watyekbi. Nâ gurâ yawuâk yâk yeŋgât nâŋgâm hâkâŋ otmâ manman. Yawu gârâmâ yeŋe yâk yawu otyiŋgiwi yakât nâŋgâmune ârândâŋ oap.   
\p
\v 7 Yeŋgât hohetyeŋan gâtŋe âlâ me âlâŋe lohotŋe ki otmâ nâhât den lâum manmai. Yakât otmâmâ munomai sâp yanâmâ âlepŋe nâŋe sâmune Anitâhât kalamân manmangât nak âlâ kinsap yakât kehetŋe nemâmâ yaŋe tânyongomu manman kârikŋan yan torokatmâ manmâ yâhânomai. Otmu Epeso kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan. Yakât yen nâŋgâm heŋgeŋgum manmâ yâhânomai.” Yakât yawu sâop.   
\s1 Simirina kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 8 Otmu Yesuŋe ikŋe komot Simirina kapi ambolipŋe mansai yâk yeŋgât yuwu sâm eknohop. “Lohimbiŋe Simirina kapiân manmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe nâhâlen katmâ mansai yamâ gâŋe den yuwu kulemgum katyiŋgirâ ariâk. Nâmâ Yesu. Aŋgoân embâŋân Anitâŋe hân himbim ki kândikyotkop yapâek tatmâ gawan. Otmu yawuâk tatmâ yâhâwom. Otmu mumune yan hân kâlehen katnekbi. Nâŋe yapâ yahatmâ tanŋe yuwu sâm tetemune nâŋgâŋet.  
\v 9 Yeŋgât kasalipyeŋaŋe yen mem bâleyekmâ kombo meyiŋgiŋetâ hâhiwin kakŋan manmâ âlâlâhât pâin guin otmâ gai. Ya naŋgan. Otmu nâŋe mâmâŋe otyiŋgimune nâhâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe kepeim manmâ gaŋetâ yakât nâŋe matŋe âiloŋgo yiŋgiwomgât emelâk ya sâm katban. Otmu Yura lok nombotŋaŋe yeŋgât sâm bâleyiŋgiwi. Ya gurâ topŋe naŋgan. Yawu gârâmâ yâkŋe Anitâhât pat bulâŋe ki mansai. Yâhâmâ lok bâleŋahât pat oai.  
\v 10 Otmu umatŋe âlâlâ yuwu yawu teteyiŋgiwuap yakât kiŋgityeŋahât ki otnomai. Yakât topŋe yuwu sâmune nâŋgâŋet. Satangâlen torokatmâ manmâ bâleŋahât pat mansaiŋe yen biwiyeŋahât topŋe ya nâŋgâne sâm mem âlâlâ tuhuyeknomai. Otmu mumuhât pat kuyiŋgim nombotŋe mem pâi emetŋan katyeknomai. Yawu otyiŋgiŋetâmâ yeŋe kârihem kinŋetâ yanâmâ nombotŋaŋeâmâ munomai. Otmu nombotŋe âlâŋeâmâ hâhiwin nâŋgâm sâtgum mannomai. Yawu otmâ manŋetâ yakât kakŋanâmâ hilâm bâlâk ŋerek otmu yanâmâ pesuk sâyiŋgiwuap. Yâhâ yakât kakŋan yenâmâ hâk sânduhân manmâ yâhânomai. Otmu munomaiŋe mumuŋambâ yahatŋetâ yen kerehâk manman kârikŋan torokatmâ manmâ yâhânomai.  
\v 11 Simirina kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan. Yakât yen yukât topŋe nâŋgâm heŋgeŋgunomai. Nâŋgâm heŋgeŋgum nâhâlenâk biwiyeŋaŋe kepeim manmâ yâhâm yâhâpŋe munomaihât dop âlâ ki otbuap.” Yakât yawu sâop.   
\s1 Peahamon kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 12 Otmu Yesuŋe ikŋe komot Peahamon kapiân mansai yâk yeŋgât yuwu sâm eknohop. “Lohimbi nombotŋe Peahamon kapiân manmâ biwiyeŋe nâhâlen katmâ mansai ya yeŋgât den yuwu kulemgum katyiŋgirâ ariâk. Nâ Yesu. Tewet sâtŋe nombot nombot nelaŋ nelaŋ yakât amboŋe nâ. Nâŋe yuwu sâmune nâŋgâŋet.  
\v 13 Kapi ambolipŋe yeŋgât manmanyeŋahât topŋe ya nâ naŋgan. Kapi yanâmâ lok seseŋgâlâkŋe Satangâlen torokatmâ orotmeme bâleŋe topŋe topŋe otmâ mansai. Yawu otmâ nâhât komolân gâtŋe âlâ, kutŋe Antipatoro, yâkŋeâmâ nâhât tem lâum manmâ yâk yeŋgâlen lohotŋe ki otmâ manop. Ya kuŋetâ muop. Kuŋetâ muop yakât yen kiŋgityeŋahât ki otbi. Yawu otmâ kârihem kinmâ nâhât tem lâum manmâ gai. Ya nâŋgâmune ârândâŋ oap.  
\v 14 Yawu gârâmâ yeŋgâlen gâtŋe nombotŋaŋe orotmeme âlâ yuwu otmai yamâ nâŋgâmune bâleap. Yeŋgâlembâ nombotŋaŋe lok âlâ, kutŋe Bileam sâm, yâkât orotmeme bâleŋe ya watbi. Bileamŋe aŋgoân lok âlâ, kutŋe Balak sâm, ya ekumu Isirae lohimbiŋe kasalipyeŋe yeŋgât Porom Lâpiohât hotom uminiwi yapâ mem neŋet sâm ekyongop. Yawu otmâ torokatmâ kâwâ konda otŋetgât kendâyiŋgiop. Yawu olop yakât Bileamŋe tosa pato miop. Otmuâmâ yeŋgâlen gâtŋe nombotŋaŋe orotmeme yawuâk torokatmâ otŋetgât sâm kendâyiŋgim mansai. Ya nâŋgâmune dondâ bâleap.  
\v 15 Otmu yeŋgâlen gâtŋe nombotŋaŋe Nikolao yeŋgâlen torokatmâ ihilâk mahilâk otmâ mansai. Yakât nâŋgâmune yawuâk dondâ bâleap. Yakât otmâ ekyongoŋetâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe nâhâlenâk katŋetâ kinâkgât sâm ekyongoan.  
\v 16 Otmu den sâm tetean yukât nâŋgâŋetâ gemu bet pilâmâmâ nâhâlen yâhâpŋe taka ki torokatnomai. Yawu otnomai yamâ nâŋe taka kuk otyiŋgiwom. Yawu otmâ launan tewet sâtŋe nombot nombot nelaŋ nelaŋ yaŋe nem hilipyongowuap.   
\p
\v 17 Yamâ yeŋgâlen gâtŋe nombotŋaŋe yâk yeŋgâlen lohotŋe ki otmâ mannomai yâhâmâ mem lâtâpyongom manman kârikŋe yakât sot yiŋgimune nem mannomai. Otmu laŋgatyekmâ âlâku ikŋe kutŋe kândâk kândâk kulemgum iri tete osom katyiŋgiwom. Kut ya lok âlâ me âlâŋe ekmâ nâŋgânomaihât dop ki tap. Âlâku ikŋe amboŋan amboŋan ekmâ naŋgaŋginomai.  
\p Peahamon kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan yakât mâmâŋe otyiŋgimu den yukât topŋe nâŋgâm heŋgeŋgunomai. Yakât otmâ yu kulemguwe sâm oan. Yesuŋe Peahamon ya yeŋgât yawu sâm eknohomu kulemguan.   
\s1 Tiatira kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 18 Otmu Yesuŋe ikŋe komot Tiatira kapiân mansai yâk yeŋgât yuwu sâm eknohop. “Yoane gâ Tiatira yeŋgât ekap yuwu kulemgum katyiŋgirâ ariâk. Nâ Yesu, Anitâhât nanŋe. Otmu nâmâ senneâmâ kâlâp kokotŋe laŋ laŋ sâmap yawuya. Yakât otmâmâ nâmâ yohân ekman. Otmu kâineâmâ kâlâp milu umunŋe kâtŋe sem hiŋ hurunduŋ sâmap yawuya. Yakât otmâ kasalipne tâlim hilipyongowom. Topne yawu.   
\p
\v 19 Otmu yeŋgât manmanyeŋahât topŋe ya nâ naŋgan. Otmu orotmemeyeŋe ya gurâ nâŋgâm metean. Yeŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeiwi ya yawuâk torokatmâ manmâ gai. Otmu biwiyeŋe hikuakmâ buku oraŋgim mansai. Yâhâ lohimbi nombotŋe senŋe âlâhât pâinmâ mansai yâk tânyongoai. Otmu lohimbi belângen mansaiŋe mem bâleyekŋetâ yengu yawuâk ki lohotŋe oai. Emelâk orotmemeyeŋe âlepŋe otbiâke yamâ yiwereŋe oai yuŋeâmâ kândikum gâtŋe ya tâtâem wangim oai yakât nâŋgâm biwine heroŋe oap.   
\p
\v 20 Yawu gârâmâ benŋe yeŋgât orotmeme konohâk otŋetâ ki ârândâŋ otmap. Imbi bâleŋe âlâŋe yeŋgât hohetyeŋan kinmâ den perâkŋe kâsikum yiŋgimap ya ki watŋetâ ariap. Yâkŋe yuwu sâmap. “Nâ Anitâhât poropete imbi. Yâkât lau lâum denŋe sâm tetean.” Yawu sâmap. Yamâ den memap. Emelâk imbi yawuya âlâ, kutŋe Yesewe sâm, yâk ihilâk mahilâk otmâ manmâ Anitâhât komot, Isirae lohimbi, mem dâiyekmâ imbilipyeŋe yekmâ ihilâk otŋetgât sâm ekyongominiop. Yawu sâm ekyongop yaŋe dondâ bâleop. Yâhâ sâp yiwereŋe yuâmâ imbi âlâ ya hohetyeŋan taka mansapŋe Yesewe olop yawuâk otŋetgât haoŋmâ kendâyiŋgiap. Otmu yâhâmâ kasalipyeŋe yeŋgât Porom Lâpio yakât hotom umai yapâ mem neŋet sâm ekyongomap. Ya nâŋgâmune dondâ bâleap.  
\v 21 Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Imbi yaŋe biwi nâŋgân nâŋgânŋe nâhâlen kalâkgât mambotmâ manmâ gan. Yawu otmune ya hâkâŋ otmâ kârikŋe dondâ oap. Kârikŋe otmâ manmâ orotmemeŋe kiŋgoŋ yamâ ki sâm tetem betbaŋgimap.  
\v 22 Yakât otmâmâ kundat umatŋe dondâ tetewaŋgimu yan nâŋe ya sâm waŋmune hâhiwin nâŋgâm yâhâwuap. Otmu lohimbi nombotŋe yâkâlen torokatbiŋe tosayeŋe ya ki sâm tetem biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe nâhâlen katmâ mansai yakât matŋe umatŋe dondâ yiŋgimune mem sâtgum mannomai.  
\v 23 Otmu lohimbi nombotŋaŋe imbi bâleŋe yâkât komolân torokatmâ otbi mewi ya ekŋetâ ârândâŋ olop yamâ nâŋe matŋe yiŋgimune mem hiliwahonomai. Yawu otyiŋgimuneâmâ nâhât komot hânŋan kulemŋan mansaiŋe ekmâ topŋe yuwu nâŋgânomai. “E, Yesuŋeâmâ orotmemenenŋe me biwinenŋan girawu tap yakât topŋe ekmâ nâŋgâm ba takamap. Otmu yu me ya otmain yakât matŋe ya tâŋ tâŋâk ningiwuap.” Yawu sâmâmâ orotmeme âlepŋeâk otmâ mannomai.   
\p
\v 24 Otmu yen nombotŋaŋe imbi yukât orotmeme kiŋgoŋ yan torokatmâ ki otmai. Otmu yâkât komolipŋaŋe Satangât topŋe sâm kusânmâ ekyongomunŋe nâŋgâŋet sâm otŋetâmâ yan yeŋe betyiŋgim mansai. Yakât nâŋgâmune ârândâŋ oap. Yakât umatŋe âlâ ki teteyiŋgiâkgât naŋgan. Otmu yenâmâ yuwu sâm ekyongomune nâŋgâŋet.  
\v 25 Aŋgoânâk nâhât tem lâum torokatmâ manbi. Yawuâk otmâ torokatmâ manmâ gai. Yawu gârâmâ yâhâpŋe yawuâk torokatmâ manmâ yâhâŋetâ nâŋe taka matŋe âiloŋgo yiŋgimune menomai yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet.  
\v 26-27 Anitâŋe âi sâm nihim hâŋgânnohomu gewan. Gemâmâ wâtŋan kinmâ tem lâuwaŋgim gawan. Otmu yakât dopŋeâk yenâmâ âi sâm yiŋgimune nâhât wâtnan kinmâ yâhânomai. Otmu sâp pato tâlâhumu yanâmâ nâŋe mâmâŋe otyiŋgimune kasalipnenŋe kunyeŋe kârikŋe otmâ mannomai ya yongom itit kiom tuhuyeknomai.  
\v 28 Yawu otyiŋgiŋetâmâ pesuk sâwuap. Otmu sâp patoen yen orowâk heroŋ maroŋ otmâ manmâ yâhânom.  
\v 29 Yakât otmâ Tiatira kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan. Yakât otmâ mâmâŋe otyiŋgimu den yukât topŋe nâŋgâm biwiyeŋan katmâ mannomai.” Yawu sâop. Yesuŋe Tiatira kapi ambolipŋe yeŋgât den yu sâm tetem eknohomu kulemgum katyiŋgian.   
\c 3  
\s1 Sariti kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 1 Otmu Yesuŋe ikŋe komot Sariti kapiân mansai ya yeŋgât yuwu sâm eknohop. “Yoane, gâ den yuwu sâmune kulemgum katyiŋgirâ Sariti ambolipŋaŋe sâlikum nâŋgâm heŋgeŋgunomai. Nâ Yesu. Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe mâmâŋe otnihimu pitu nombolân yâhâp meyekmâ kinman.  
\p Nâŋe yeŋgât manmanyeŋe ekmune ki ârândâŋ otmap. Yeŋe topyeŋe kurihiakmâ lok sensenân orotmeme âlepŋeâk otmâ gai. Yakât otmâ lohimbi dondâŋe yekmâ topyeŋe yuwu nâŋgâm tâpikguai. “Maiŋ, lohimbi yuŋeâmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe ya galemai. Otmu yâkŋe yakât pâlâmŋe ki oai.” Yawu sâmai. Yawu sâmai yamâ pâpgum topŋe ki nâŋgâm sâmai. Nâŋeâmâ biwiyeŋe ekmâ “biwiyeŋe mumuŋe,” yawu naŋgan.  
\v 2-3 Yenâmâ biwiyeŋe pârâk pilâm ekŋet. Awoŋne Anitâŋe yeŋgât manmanyeŋe ya ekmu ki ârândâŋ otmap. Otmu nâku yawuâk ekmune ki ârândâŋ otmap. Manman aŋgoânâk manbi yaŋeâmâ himbimgât pat kuyiŋgiop ya biatbe sâm oap. Yen ya biatyiŋgimap sâm emelâk aŋgoânâk miti nâŋgâm yan biwiyeŋe nâhâlen katmâ orotmeme âlepŋe otmâ manbi ya yawuâk torokatmâ manŋet. Yawu manmâ orotmemeyeŋe bâleŋe ya bet pilâm biwi golâek manmâ yâhâpŋe biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe nâhâlen kepeim manŋetgât naŋgan. Yâhâ ki otnomai yamâ benŋe kasalipyeŋaŋe inâk pârâk sânsânâk taka itit kiom tuhuyiŋgimai yakât dopŋeâk nâŋe yeŋgâlen pârâk sân sânâk takawom. Sâp yan takawom yakât yeŋe ki naŋgai.   
\p
\v 4 Yawu gârâmâ yeŋgâlen gâtŋe sambe bia, getek âlâ yaŋe tipiŋe âlepŋe oai. Yâhâ yen salek salehâk tosa barak mansai yamâ yongonmune nâhâlen torokatŋetâ sâŋgum kaok bolaŋ bolaŋ âlâku ikŋe kândâk kândâk yiŋgimune haŋgalakŋetâ nine orop tatmâ yâhânom.  
\v 5 Yawu otmâ tosa barak manŋetâmâ nâŋe yeŋgât nâŋgâm nâhât komolân gâtŋe salek salek yawu sâwom. Otmu emelâk manman kârikŋahât pat kuyiŋgim pepa âlâ mem kutyeŋe kulemguwan. Yamâ kutyeŋe yâhâpŋe ki hârewom. Nâŋeâmâ awoŋne otmu aŋelolipne yâk yeŋgât senyeŋan kinmâ yeŋgât kutyeŋe yongonmune nâhâlen torokatŋetâ orowâk tatmâ yâhâmbisâin.  
\v 6 Otmu Sariti kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan. Yakât mâmâŋe otyiŋgimu nâŋgâm heŋgeŋgunomai.” Yesuŋe yawu sâop.   
\s1 Pilarepia kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 7 Otmu Yesuŋe den âlâ yuwu sâm eknohop. “Nâhât komot Pilarepia kapiân mansai ya yeŋgât ekap yuwu kulemgum katyiŋgirâ ariâk. Nâmâ Yesu. Orotmemene âlepŋe nanŋe mem koko salehâk manmâ gaman. Yu me ya otmune bonŋeâk tetemap. Anitâŋe aŋgoânâk yuwu sâm âi nihiop. “Isirae yeŋgât lok kutdâyeŋe, kutŋe Dawiti sâm, yâkât kaweŋan kinbuat. Yan kinmâ manman kârikŋahât gahatŋe ya mem hindâwuat. Mem hindârâ aŋ sâm kinmu yakât kakŋan lok âlâ me âlâŋe ya mem maŋgunomaihât dop ki otbuap. Yâhâ gahatŋe ya mem maŋguwuat yamâ lok âlâ me âlâŋe mem hindânomaihât dop gurâ ki otbuap.” Yawu sâm âi nihiop. Yawu gârâmâ gahatŋe yakât amboŋe yamâ nâ konok.  
\v 8 Otmu yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Manmanyeŋe ya ekmune ârândâŋ oap. Yeŋe biwi golâek manmâ nâhât tem lâum manmâ gai. Otmu nâhât kutne ki kurihim hâkâŋ otbi. Yakât nâŋgâmune âlepŋe oap. Otmu yeŋe nâhât den pat âlepŋe sâm tetem ekyongoŋetgât emelâk nâŋe gahatŋe ya mem hindâmune kinsap ya naŋgai. Otmu kasalipyeŋe âlâ me âlâŋe ya maŋgunomaihât dop âlâ ki tap.   
\p
\v 9 Yuwu sâmune nâŋgâŋet. Yura lok nombotŋaŋe nâhât hâkâŋ otmâ manmâ yeŋgâlen taka yuwu sâmai. “Nenâmâ Isirae lohimbi tâŋ tâŋ mansain. Yakât otmâ nenâmâ Anitâhât pat otmâ mansain,” yawu sâmai. Yawu sâmai yan yeŋgât hâkâŋ otmâ sâm mem ge katyeksai. Yawu otyiŋgiŋetâ nâŋgâmune bâleap. Yakât otmâmâ yuwu sâm hâreyiŋgian. “Lok perâkŋe, amboyeŋe yamâ Satan,” nâŋeâmâ yawu sâm hâreyiŋgian. Yakât otmâ nâŋe mem dâiyekmâ yeŋgât amutyeŋan katyekmune mannomai. Yanâmâ yeŋgât yuwu sânomai. “Bâe, Yesuŋe lohimbi yu yeŋgât tepŋe nâŋgâmu âlepŋe nanŋe oap yakât nen mem ge katneneksai.” Yawu sânomai.   
\p
\v 10 Otmu lohimbiŋe hânŋan kulemŋan manmai yeŋgât topyeŋe teteâkgât nâŋe sâmune umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiwuap. Yâhâ yeŋgâlenâmâ ki tetewuap. Sâp yanâmâ nâŋe tihityeŋe otmune yeŋe kârikŋe otmâ mannomai.  
\v 11-12 Yâhâ yenâmâ emelâk Anitâŋe manman kârikŋahât pat kuyiŋgiop ya biatyiŋgimapgât nâŋgâm biwiyeŋe galemahom mannomai. Yawu otmâ mannomai yan kasalipyeŋaŋe mem ge katyekŋetâ kârikŋe otmâ mannomai. Yawu manŋetâ nâŋe kâlep ki otmuâk takawom yanâmâ yen meyekmâ Anitâhât miti emetŋe himbimân tap yakât saran kârikŋe sâm kânâŋgâyekbom. Kânâŋgâyekmune ki putuk sâm ge kunomai. Manman kârikŋahât pat yukât bulâŋe yiŋgimune menomai yan Awoŋnahât kapi pato, kutŋe Yerusalem kapi âiŋe sâm, himbimân tap ya gewuap. Gemu ya ambokunomai. Yakât patŋe yawuâk kuyiŋgiop. Otmu nâ ninahât pat Anitâŋe emelâk kunihiop. Yawu gârâmâ yawuâk nâhâlen torokatmâ ya mem ambokunomai.   
\p
\v 13 Pilarepia kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan. Yakât yâkŋe mâmâŋe otyiŋgimu den yukât topŋe nâŋgâm heŋgeŋgunomai.” Yesuŋe yawu sâm teteop.   
\s1 Laorika kapi ambolipŋe yâk yeŋgât sâm kalop.  
\p
\v 14 Yesuŋe torokatmâ yuwu sâm eknohop. “Yoane, nâhât komot Laorika kapiân mansai ya yeŋgât ekap yuwu kulemgum katyiŋgirâ ariâk. Nâ Yesu. Aŋgoân embâŋân Anitâŋe hân himbim ki kândikyotgop yapâek nâŋe tatmâ gawan. Otmu nâ Anitâ orop topnetŋe konohâk otmu yapâ gâtŋaŋe Anitâŋe âi sâm nihiop. Âi sâm nihimu nâŋe yâkâlen kândiwahom hân himbim pitu âlâlâ topŋe topŋe katban. Otmu lohimbiŋe Anitâhât topŋe nâŋgâŋetâ haŋ sâyiŋgiâkgât den bulâŋe ekyongom manban.  
\v 15 Nâŋe yeŋgât biwiyeŋe ekmune ki ârândâŋ otmap. Yenâmâ pâlâmŋe manmai. Yakât otmâ nâŋe yeŋgât ukenŋe ki nâŋgâyiŋgian. Otmu ŋasin gurâ ki nâŋgâyiŋgian. Yakât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Sot nemunŋe pâlâmŋe otmu âkâm pilâmain yakât dopŋeâk yen nine komolâmbâ yekmune pâlâmŋe otmu watyekbom.   
\p
\v 16-17 Otmu yeŋgât topyeŋe teteâkgât torokatmâ sâwe. Yeŋeâmâ yuwu sâmai. “Nenâmâ Anitâŋe nâŋgâningimu ârândâŋâk oap yakât iri sikum me senŋe âlâlâ ya dondâ tatningiap. Hop sambe kakŋan mansain.” Yawu sâmai. Yamâ den memai. Yeŋe topyeŋe ya nâŋgâne sâm hâum pâpguai. Yenâmâ kopa. Otmu nâŋgâŋetâ ki keterakmap. Otmu topŋe ekmâ nâŋgâne sâm yakât pâinmâ hâum pâpgumai. Otmu âlâlâ yakât gurâ pâlâmŋe mansai. Yawu naŋgan.  
\v 18 Yawu gârâmâ yu otŋet sâm ekyongomune torokatmâ otmâ manŋetâ ârândâŋ otbuap. Yiwereŋe yuâmâ senyeŋe bok sâmu âlâlâ yakât ekmâ topŋe ki naŋgai. Yâhâ gâmâlâhâmâ nâŋe sâmune senyeŋe hâreakmu âlâlâ ya ekmâ topŋe nâŋgânomai yakât dop tatnihiap. Otmu nâhâlen torokatmâ salek salehâk mannomaihât nâhâlen mâtâp tap. Yawu gârâmâ orotmemeyeŋe bâleŋe ya pilâm nâhâlen gamâmâ nâhât manmanne ya mem haŋgalakmâ salek salehâk manmâ yâhânomai. Yawu otmâ manŋetâ lohimbi nombotŋaŋe yekmâ yeŋgât nâŋgâŋetâ yahatmu yakât ki aŋulaknomai.  
\v 19 Otmu lohimbiŋe nâhâlen torokatmâ mansai yaŋe nine orop biwinenŋe kepeiakmâ konok otmu mansai. Otmu yawuâk torokatmâ mannehât nâŋgâm nâhât komolân gâtŋe âlâ me âlâŋe otmâ tâpikgune sâm otŋetâmâ nâŋe biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe mem kusân yiŋgiman. Mem kusânyiŋgimune ekmâ nâŋgâm heŋgeŋgum manman âlepŋan manmai. Otmu yeŋe kunyeŋe kârikŋe otmâ hiliwahomaihât sâmune umatŋe âlâlâ teteyiŋgiwuap. Otmu yeŋgâlen takamune umatŋe yawuya teteyiŋgimapgât yeŋe orotmemeyeŋe bâleŋe ya bet pilâm orotmeme âlepŋeâk otmâ manmâ yâhânomai.   
\p
\v 20 Nâŋe yeŋgât emet hawiŋan kinmâ den sâmune eŋgatne munŋe naŋgai. Yawu gârâmâ lohimbi âlâ me âlâŋe nâhât den towatŋe nâŋgâm yahatmâ launan membuap yâhâmâ nâ orop biwi konohâk otmâ lau konok nem manmâ yâhânom.  
\v 21 Otmu nâŋe himbimâmbâ ge Awonaŋe âi sâm nihiop ya tuhum pesuk pilâmune ârândâŋ oap. Yakât dopŋeâk yeŋe gurâ nâhât den nâŋgâm lâum manŋetâ ârândâŋ otbuap otmuâmâ nâŋe sâmune nâhâlen torokatŋetâ orowâk Awoŋne hâlâŋmâ tatmâ yâhânom.  
\v 22 Laorika kapi ambolipŋe yen Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe den sâm tetem eknohop yu ekyongoan. Yakât otmâ yâkŋe mâmâŋe otyiŋgimu den yukât topŋe nâŋgâm heŋgeŋgunomai.” Yesuŋe yawu sâm teteop.   
\c 4  
\s1 Himbimgât gahatŋe hindakmâ aŋ sâm kinmu Anitâhât kaweŋe ehop.  
\p
\v 1 Otmu ya biatmu himbimân gahatŋe âlâ hindakmâ aŋ sâm kinmu ekban. Otmu den me mun pato âlâ emelâk nâŋgâwan ya yawuâk yâhâpŋe tetemu nâŋgâwan. Yamâ yuwu sâm eknohop. “Yu me ya hâmbâi tetewuap yakât Anitâŋe sâm kalop. Garâ yu tiripgohomune ek.” Yawu sâop.   
\p
\v 2 Yawu sâmu yanâk Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe biwine mem purik pilâmu yanâk yâhâ tatmâmâ âlâ yuwu ekban. Anitâŋe kawe talop yan laŋinŋe pato siliŋ siliŋ sâmap yawuyaŋe kundenŋan yerâmu ekban.  
\v 3 Otmu hambe mohat yawuya yaŋe kakŋan hawamgum laŋinŋe golâ golâ pato pilâm kinmu ekban.   
\p
\v 4 Otmu lok kunŋe 24, hâk katipŋe kaok bolaŋ bolaŋ yawuya hiŋ hârândâŋ sâsâŋe ya mânuŋakmâ tatbi. Otmu ŋerendeŋ goliŋak tuhuwi yawuya yaŋe kunyeŋan hawamgum horaraŋgim tatbi. Otmu yâk yeŋgât kawe tatatyeŋe pato yamâ Anitâ hawamgum ikŋiâk ikŋiâk tatbi.  
\v 5 Yâhâ Anitâ patoyeŋe talop yâkâlembâ belek sâmu ekban. Otmu denŋeâmâ himbim guŋguruŋ sâmu mun pato pilâmap yawuya yakât dop olop. Otmu yâkâlembâmâ kâlâp laŋinŋe sem kilik kilik sâmap yawuya sem kinop. Otmu sem kilik kilik sâop yamâ Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heak yâku yawuâk, dop yawuâk olop.  
\v 6 Otmu Anitâhât dâtâpŋan saru pato nâŋ nâŋ sâmu yan emetsenŋaŋe siliŋ siliŋ sâm hâumu beleŋ sâmap dop yawuya yaŋe kâwinân liŋgarakmâ nâŋ nâŋ sâm iop.  
\p Otmu soŋgo papato yawuya imbât mumuhât dop bia yaŋe hawamgum nombot nombot tatbi. Yâhâ senyeŋe yaŋak pato, bet kulet otyiŋgiop.  
\v 7 Aŋgoân ekban yamâ pusi papatoŋe, kutŋe laion sâm, yakât kundenŋe yawuya. Yâhâpŋe ekban yamâ bulimakao pato yawuya. Yâhâ kalimbuŋe yamâ lok kundenŋe yawu. Yâhâ imbâtŋe yamâ tiwa yawuya.  
\v 8-9 Âlâhât konok konok peŋgamyeŋe nombotgen kalimbu, nombotgen kalimbu yawu talop. Otmu omoŋe hilâmŋe haoŋmâ ârândâŋ Anitâ yuwu sâm kiki mewaŋgimai.  
\li1 “Anitâ patonenŋe gâhât tatatge, gâhât wâtge, gâhât orotmemehe ya ae seŋ seŋ me hou sâ sâ. Otmu gâhât nâŋgâmunŋe yahatmap. Gâ embâŋân tatmâ gaon. Otmu tatmâ gat, mâne tatmâ yâhâwion. Yakât otmâ gâhât nâŋgâmunŋe âlâ kândâkdâek otmap.”  
\p Yawu sâm kiki mewaŋgimai.   
\p
\v 10 Otmu sâp âlâ me âlâen kep mem mepaemaiân yan lok kunŋe 24 ya kerekŋe ŋerendeŋyeŋe ya mem yâkât eŋgatŋan horatbaŋgimai.  
\v 11 Horatbaŋgim nâŋgâŋetâ âlâ kândâkdâ otmu yuwu sâm kiki mewaŋgimai.  
\li1 “O, Anitâ patonenŋe. Gike nâŋgân nâŋgângan otmat. Otmu gike wâtgan kinmâ hân himbim kândikyotgon. Otmu gikak âliwahap topŋe topŋe hânân kalon yaŋe torokatmâ yâhâwuapgât dop tatgihiawâk. Otmu nâŋgârâ biatbuapgât gurâ dop yawuâk tatgihiap. Yakât otmâ gâ mepaeheksain. Otmu gâhât kutge konok sâm haŋ tuhumunŋe yupâ yapâ arimu ârândâŋ merândâŋ otmâ liŋgarakmâ imap.” Yawu sâmai.   
\c 5  
\s1 Lama Nanŋe yâkât nâŋgâŋetâ yahalop.  
\p
\v 1 Otmu Anitâ patoŋe bâtŋe bonângen pepa âlâ mem goŋgoŋgumu ekban. Pepa yamâ nombot nombot kulemguop ya sâlikumai sâm mem goŋgoŋgum gâoŋ nombolân yâhâp sâhâop.   
\p
\v 2 Otmu nâŋe aŋelo kârikŋe âlâ ekban. Yâkŋe yahatmâ kinmâ kârikŋe halahum yuwu sâop. “Pepa gâoŋân tap ya âlâŋe mem holaŋmâ mewalakum sâlikuwuap?” Yawu sâm den kârikŋan sâop.  
\v 3 Yâhâ himbimân gâtŋe, me hânân gâtŋe, me wosapâ wosapâ gâtŋe âlâ me âlâŋe mem mewalakuwuapgât dop bia. Bia kârikŋe.  
\v 4 Yawu ekmâ yaŋak nâŋgâmune dopŋan ki otmu eŋgat hako nâŋgâm hâk ŋâik ŋâihâk isewan.  
\v 5 Nâŋe yawu isemune lok kunŋe 24 tatbi yâk yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe yuwu sâm eknohop. “Kâmbuk. Yura yeŋgât komolân gâtŋe pusi pato âlâ, kutŋe Laion, yamâ Dawitihât sen, yâkŋe mumuŋambâ yahatmâ yan Manman bâleŋahât Amboŋe, kutŋe Satan, yâk mem ge kalop. Yâkŋe âlepŋe gâoŋ ya holaŋmâ pilâm mem mewalakuwuapgât dop tap. Yâkât wâtŋe pato tatbaŋgiap. Yakât ki nâŋgârâ gorâhihimu ise. Pak sâm ek.” Yawu sâop.   
\p
\v 6 Yawu sâmu pak sâm Anitâhât gotŋan soŋgo papato ya otmu lok kunyeŋe ya yeŋgât hohetyeŋan Lama Nanŋe emelâk kum gâiwi, gutŋe orowâk yaŋe yahatmâ kinmu ekban. Otmu wâtŋe pato nandoroŋe tatbaŋgiop yakât dop kum ŋilipŋeâmâ nombolân yâhâp. Otmu biwinenŋe ekmâ nâŋgâmap yakât dop kum senŋe gurâ nombolân yâhâp. Otmu Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heak kinmap yakât dop yawuya olop. Otmu nengât nâŋgân nâŋgânnenŋe kusânakmu Anitâhât topŋe nâŋgânehât ikŋak emelâk hâŋgângumu giop.  
\v 7 Otmu Lama Nanŋe yâkŋe yâhâ Anitâhât bâtŋe bongen pepa talop ya miop.   
\p
\v 8 Memu yan soŋgo papato otmu lok kunŋe yâkŋe ba mem kuku parahu tuhum mepaewi. Yawu otmu lok kunŋaŋe waŋgam mem kep kuwi. Kep kum yakât kakŋan kondo goliŋak tuhum katŋetâ talop ya kâlehen to kukŋe suk suk yaŋe pindindiŋ sâm iop ya kondo konok konok mem Anitâhât lohimbi bulâŋe ulitgum mansai ya dop yongom yâk yeŋgât denyeŋe nâŋgâekgât mem uk pilâŋetâ Anitâhât hâmeŋan yâhâop.  
\v 9-10 Yawu otmâ yan Lama Nanŋe ya ekmâ mepaem kiki yuwu sâm mewaŋgiwi.  
\li1 “Gâŋe lohimbi komotŋe komotŋe, emetsenŋe gahaŋehen geheŋehen, emelâk manbi, âun yu mansai, mâne hâmbâi tetehem mannomai yapâ gâtŋe lok âlâ me âlâŋe gâhât nâŋgâŋetâ bonŋe otbuap yâk sârereyekmâ kaweyeŋan kinbe sâm hânân gion. Hânân gerâ gâ gohoŋetâ mum yahatmâ benŋe Anitâhât senŋan kinmâ yâk yeŋgât sâm ulitgumat. Yakât otmâ yâkŋe Anitâhât pat otbi. Yakât otmâmâ Anitâhât komolân torokatmâ mepaem hoŋ bawaŋgim manmâ yâhânomai. Yawu otmâ lohimbi nombotŋe âlâ manman âiloŋgo loŋgo manŋetgât galemlipyeŋe sâm katyekdâ galemyongom manmâ yâhânomai. Otmu yawu otŋetgât wâtge pato tatgihiap yaŋe pepa yu mem mewalaku.”  
\p Yawu sâm kiki mewaŋgiwi.   
\p
\v 11 Yawu sâm kiki mewaŋgiŋetâ aŋelo kiŋgitŋe orowâk, sâlipyongonomgât dop bia, yaŋe yanâk tetem kurâp kinmâ hawamyongom yuwu sâm mepaewi.   
\li1
\v 12 “Lama Nanŋe ya kuŋetâ yapâ mum yahalop. Yakât otmâ mepaem manne. Otmu yâkât orotmemeŋe, me tatatmemeŋe, me nâŋgân nâŋgânŋe yamâ hou sâsâ. Otmu yu me ya otbuapgât dop yakât wâtŋe ya emelâk Anitâŋe waŋop. Yâkŋe âlâlâ yakât amboŋe oap.” Yawu sâm mepaewi.   
\p
\v 13 Yawu sâm mepaem kinŋet Anitâŋe âliwahap topŋe topŋe emelâk embâŋân kalop, soŋgo bau, saruân gâtŋe, hân kâlehen gâtŋe, wosapâ wosapâ gâtŋe, otmu lohimbi himbimgât pat otbi yâk kerekŋe menduhuakmâ Anitâ otmu Lama Nanŋe yâk yetgât yuwu sâm mepaeyelekbi.  
\li1 “Anitâ yahat yahatŋe otmu Lama Nanŋe yetgât wâtyetŋe ya dop konohâk. Otmu âwâ nan yetgât nâŋgân nâŋgânyetŋe me, me orotmemeyetŋe me, me kutyetŋe ya dop konohâk tatyitgiap. Yakât otmâ mepaeyelekne.” Yawu sâm mepaeyelekbi.   
\p
\v 14 Yawu sâm mepaeyelekŋetâ yan soŋgo papato imbât tatbi yâkŋe nâŋgâŋetâ ârândâŋâk otmu “Ya bonŋanâk,” yawu sâwi. Yawu sâŋetâmâ lok kunŋe 24 yâkŋe yawuâk sâm mepaeyelekbi. Yawu.   
\c 6  
\s1 Lama Nanŋe yâkŋe gâoŋ nombolân konok ya mem holaŋmâ pilâop.  
\p
\v 1 Yawu sâm mepaeyelekŋetâmâ Lama Nanŋaŋe pepa ya mem kinmu ekban. Yâkŋe gâoŋ nombolân yâhâp yapâ gâtŋe konok mem holaŋmâ pilâop. Mem holaŋmâ pilâmu soŋgo papato munomaihât dop bia ya yeŋgât kunyeŋe yaŋe yahatmâ halahuop. Halahumu eŋgatŋe munŋe yamâ himbim guŋguruŋ sâmap yakât dopŋe nâŋgâwan. Otmu yâkŋe yuwu sâop. “Gam ari.”  
\v 2 Yawu sâmu, beâsi kaok kaok yakât kakŋan lok âlâ tatmu ekban. Yâhâmâ beâsi yakât kakŋan talop yamâ lok papatoŋe ŋerendeŋ kunyeŋan horaraŋgimai yawuya kunŋan horatbaŋgiwi. Otmu yaŋeâmâ kuk otmâ kasalipŋe itit kiom tuhuyekbe sâmâmâ tembe nananŋe teikum gâitmâ hâum ariop.   
\p
\v 3 Arimu yanâk Lama Nanŋaŋe pepa gâoŋ yâhâpŋe ya mem holaŋop. Mem holaŋmu soŋgo papato ya yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe yuwu sâmu nâŋgâwan. “Gam ari.”  
\v 4 Yawu sâmu yanâk beâsi kuriŋ yaŋe teteop. Yakât kakŋanâmâ lok âlâ talop yaŋe asama pato miakmâek gam ariop. Otmu lohimbi hioŋakmâ kapam ahoŋetgât Anitâŋe mâmâŋe otbaŋgim hâŋgângumu giop.   
\p
\v 5 Arimu Lama Nanŋaŋe gâoŋ kalimbuŋe ya mem holaŋop. Mem holaŋmuâmâ soŋgo pato âlâŋe yuwu sâop, “Gam ari.” Yawu sâmu yanâk beâsi heleŋ ya teteop. Yakât kakŋanâmâ lok âlâ talop yaŋe sot me senŋe âlâlâ kakŋan katmâ dop memai ya miop.  
\v 6 Ya memu soŋgo papato tatbi yâk yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe kârikŋe halahum yuwu sâm lok beâsi kakŋan talop ya ekuop. “Gâŋe sot âlâ mem amaŋ tipiŋan mânuŋdâ tatmu hâmbâi po tetewuap yanâmâ yakât hâmeŋe mem yahatbuat. Otmu sot mem itâkalân mânuŋmâ yakât hâmeŋe gurâ mem yahatbuat. Otmu hânŋan kulemŋan po pato tetem ki liŋgarakmâ imbuap yakât otmâ wain toŋe otmu nak âlâ, kutŋe oliwa sâm, yakât toŋe yakât hâmeŋaŋeâmâ amutgen talâk.” Yawu sâm hâŋgângumu giop.   
\p
\v 7 Arimu benŋe Lama Nanŋaŋe gâoŋ imbâtŋe ya mem holaŋop. Mem holaŋmu soŋgo papato bâiŋe yaŋe kârikŋe halahum yuwu sâop. “Gam ari.”  
\v 8 Yawu sâmu yanâk beâsi gimbaŋ kâiâk mâiâk yaŋe teteop yakât kakŋanâmâ lok âlâŋe talop. Otmu yâkât kutŋeâmâ Mumuhât Mâtâp Pato yawu. Otmu yâkât betŋan lok âlâ, kutŋe Hiliwaho Hiliwaho sâm, yaŋe watmâ takaop. Yâkŋeâmâ lohimbi mem kâsip misip tuhuyekmâ komot imbât katyehowot. Yawu otmâ komot konohâmâ yongomutâ hiliwahoŋetgât wâtyetŋe tatyitgiop. Otmu sâmutâ mesek umatŋe teteyiŋgimu lohimbi nombotŋeâmâ mum hiliwahowi. Me soŋgo sâtŋaŋe tetem yiŋgiŋetâ muwi. Me po pato tetemu yanâmâ kapam ahom muwi. Otmu kulem yu teteâkgât yâkŋe gem surutuk sâm ba ariowot.   
\p
\v 9 Arimutâ yanâk gâoŋ momeŋe ya mem holaŋop. Mem holaŋmu yuwu tetemu ekban. Hotom u uminiwi yakât alata Yerusalem yeŋgât opon kâmbukŋan talop ya dop kum âlâ yawuya himbimân katmu talop ya tetemu ekban. Yaŋeâmâ embun lohimbi emelâk yongoŋetâ muwi ya yeŋgât umutyeŋe ya tatŋetâ ekban. Yâk yeŋgât topyeŋeâmâ yuwu. Embâŋân aŋgoân lohimbi nombotŋaŋe manmâ Anitâhât tem lâum manmâ kasalipyeŋe yeŋgât Porom Lâpio yakât hâkâŋ otbi. Otmu lohimbi nombotŋaŋe Yesu mepaem manŋetâ yakât kasalipyeŋaŋe yongoŋetâ muwi. Komot yâhâp ya yeŋgât umutyeŋe ya ekban.  
\v 10 Otmu Anitâ yuwu sâm ulitguwi. “O, Ambonenŋe, topge yamâ ikŋiâk tap, ki otmâ tâpikgumat. Yakât otmâ nen kerekŋe yuwu sâm âihohomunŋe nâŋgâ. Lohimbiŋe hânân manmâ kasa otningim nongoŋetâ muwin yakât sâp girawu yaen gâŋe matŋe otyiŋgiwuat?” Yawu sâwi.   
\p
\v 11 Yawu sâŋetâ yanâk Lama Nanŋe yaŋe sâŋgum kaok konok konok yiŋgimu meŋetâ yuwu sâm ekyongop. “Yen tipiŋe tatmâ nâŋgâŋet. Aŋgoân yen yongoŋetâ muwi. Otmu yapâ torokatmâ bukulipyeŋe yawuâk yongoŋetâ mum gawi. Otmu torokatmâmâ hâmbâi nombotŋe âlâ yawuâk yongoŋetâ munomai ya Anitâŋe yekmâ nâŋgâmu dopŋan otbuap. Yanâmâ yen yongowi yakât matŋe nâku kâpekyiŋgiwom.” Yawu sâop.   
\p
\v 12 Yawu sâm gâoŋ nombolân konokŋe ya mem holaŋop. Mem holaŋmu yan yuwu tetemu ekban. Yanâmâ mososoŋ pato miop. Memu yan hilâmgât emetsenŋe irik irik sâop yamâ kâlâp gâwuŋe yawu olop. Yâhâ omoŋgât emetsenŋe yaŋeâmâ kuriŋ kuriŋ hâum hepnenŋe gemu ekmain yakât dopŋeâk olop.  
\v 13 Otmu siru pato memu nak esenŋaŋe beretek sâm hânân gemap yakât dop otmu himbimâmbâ pitu yaŋe aksihâk beretek sâm gewi.  
\v 14 Yâhâ nenŋe sâŋgum mem pâŋ pâŋ kepehemain. Yakât dopŋeâk himbim yamâ ba nombot ga nombot, nombot nombot yaŋe yawu kepeiahop. Otmu pumŋe papato otmu mâtuŋa yaŋe aksihâk kaweyeŋe pilâm orotok sâm gulip malap otbi.  
\v 15 Otmu lohimbi kerek, lok papato me inŋe, lok kunŋe me tâŋât, kaok me heleŋ, iri sikumyeŋe orop me umburuk mansai, lok topŋe topŋe kerehâk ya tetemu wosapâ ba misiŋgurakne sâm hâum pâpguwi.  
\v 16-17 Ya misiŋgurakne sâm hâum pâpgum yan yuwu sâwi. “Bâe, yuâmâ sâp pato tâlâhuap. Yawu otmâ Anitâ otmu nanŋe yâk yetŋak kuk pato otningim sâmutâ âlâlâ yakât wâtŋe biatbe sâm oap. Yakât otmâ nen yu gulip otmâ metenomosain yukâ. Anitâ nanŋâitŋe ewun tatmâ nenekdomosawot yamâ embaken hân kâlehen hangunom. Nen yâkât senŋan âlepŋe wâtnenŋe tatningimu eknomgât dop âlâ ki tap. Yakât girawu otmâ misiŋgurakne. Yakât otmâ kât pato me, pumŋe lauŋe yaŋe nenehâkgât naŋgain.” Yawu sâwi.   
\c 7  
\s1 Isirae lohimbi komotŋe komotŋe ya yeŋgât kundenyeŋan undip katyehop.  
\p
\v 1 Otmu ya biatmu yakât kakŋan aŋelo imbât kinŋetâ yekban. Aŋelo imbât yaŋeâmâ hân nombot nombot siru pato dondâ pilâop yakât mâtâpŋe kum maŋguwi. Kum maŋguŋetâ nâŋ nâŋ sâop.  
\v 2 Yawu otmu yan aŋelo âlâŋe sikop gahaŋehen tetem kinmâ Anitâ manman amboŋe yâkât komot ya yeŋgât kundenyeŋan undipŋe katyekbe sâm kinop.  
\v 3 Yawu kinmâ bukulipŋe yuwu sâm ekyongop. “Yen siru ya ki pilâŋetâ miâk. Nenŋeâmâ aŋgoân sâp yiwereŋe yu Anitâhât lohimbi yamâ ikŋahât undip katyekmunŋe tâŋ tâŋâk tetemuâmâ yakât kakŋan siru ya pilâŋetâ miâk. Mem yan Anitâhât kasa ya meteyehâk. Otmu undipŋe orowâk katyekmunŋe kinnomai yamâ ki meyekbuap.” Yawu sâop.   
\p
\v 4 Otmu Isirae lohimbi Anitâhât komolân gâtŋe yongonŋetâ nâŋgâwan yamâ emelâk yâkât pat otbi. Yâk yeŋgât dop yamâ menduhuakŋetâ 144,000. Otmu Isirae lohimbi yuŋe hioŋakmâ komot kâi nombotgen yâhâp otbi ya yeŋgât dopyeŋe yuwu.  
\v 5 Yura yâk yeŋgât komolân gâtŋe yapâmâ 12,000 yakât dop. Otmu Luwen yâkât komolân gâtŋe gurâ 12,000. Otmu Gat yâkât komolân gâtŋe gurâ yawuâk 12,000.  
\v 6 Otmu Asehât komolân gâtŋe gurâ yawuâk 12,000. Otmu Naptalihât komolân gâtŋe ya gurâ yawuâk 12,000. Otmu Manasehât komolân gâtŋe gurâ yawuâk 12,000.  
\v 7 Otmu Simiongât komolân gâtŋe gurâ 12,000. Otmu Lewihât komolân gâtŋe gurâ 12,000. Otmu Isasahât komolân gâtŋe gurâ 12,000.  
\v 8 Otmu Sewulungât komolân gâtŋe gurâ 12,000. Otmu Yosepgât komolân gâtŋe gurâ 12,000. Otmu bâiŋeâmâ Benyamingât komolân gâtŋe 12,000. Lohimbi komot yuŋe Anitâhât pat otbi.   
\s1 Lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe kinmâ Anitâ yet Yesu mepaeyelekbi.  
\p
\v 9 Ya ekmune pesuk sâmu yakât kakŋan lohimbi kiŋgitŋe orowâk hânŋan kulemŋan manbi yaŋe taka menduhuakmâ kinŋetâ yekban. Otmu lohimbi ya sâlipyongonomgât dop bia. Yaŋe Anitâ otmu Lama Nanŋe yâk yetgât gotyetŋan kinbi. Kinmâ sâŋgum kaok bolaŋ bolaŋ mânuŋakŋetâ ge eŋgatyeŋambâ hârâtâhâk kinmâ ariop. Yâkŋe awu tawu mem lapu lapu tuhum yuwu sâm Anitâ mepaem kinbi.  
\v 10 “O, Anitâ Tihit Amboŋe. Gâŋe nen gike pat sâm kuningion. Yakât otmâ ki hiliwahonom. Otmu gike nange, Lama Nanŋaŋe nengât tosahât otmâ umatŋe miop. Yakât otmâmâ sâp yiwereŋe yuâmâ nenŋe manman âlepŋan manmâ gain.” Yawu sâwi.   
\p
\v 11 Yawu sâŋetâmâ aŋelo kiŋgitŋe orowâkŋe menduhuakmâ Anitâ otmu Lama Nanŋe, soŋgo papato imbât, lok kunŋe yâk kerek hawamyongom kurâp kinbi. Kurâp kinmâ Anitâ mepaem yuwu sâwi.  
\v 12 “Nen Anitâ Ambonenŋahât wâtŋan manmain. Yâk nâŋgân nâŋgânŋe âiloŋgo. Otmu âlâlâ yakât amboŋe oap. Yâhâmâ laŋinŋanâk tatmâ gamap. Manman amboŋe yu bulâŋe. Otmu yâkŋe buku âiloŋgo otningim gamap yakât mepaembisâin.” Yawu sâwi.   
\p
\v 13 Yawu sâŋetâ lok kunŋe 24 yâk yeŋgâlen gâtŋaŋe yuwu sâm âinohop. “Lohimbi yu sâŋgum kaok bolaŋ bolaŋ mânuŋakmâ kinsai ya wosakembâ takai? Otmu topyeŋeâmâ girawu?”   
\p
\v 14 Yawu sâm âinohomu yuwu sâm ekuwan. “Nâmâ wongât âinohoat? Gâŋe eknohoâyâ.”  
\p Sâmune sâop. “Lohimbi yuâmâ emelâk kasalipyeŋaŋe mem ge katyekne sâm mem âlâlâ tuhuyekŋetâ hâhiwin kakŋan manmâ gawi. Yawu otyiŋgiŋetâ sâtgum manmâ biwiyeŋe Yesuhâlenâk katmâ manbi. Yakât otmâmâ emelâk Lama Nanŋe hepŋaŋe tosayeŋe pirim ikŋe pat kuyiŋgiop.  
\v 15 Yakât Anitâhât senŋan kinmâ sâp ârândâŋ yâk mepaem hoŋ bawaŋgim manmai. Yawu otmâ manmâ yâhâŋetâ Anitâ manman amboŋaŋe galemyongom mâmâŋe otyiŋgimap.  
\v 16-17 Otmu Lama Nanŋe yamâ Anitâhât senŋan kinmâ gamap. Yawuhât yâku yawuâk yâk yeŋgât galem otmâ manman kârikŋe yakât to senŋanâk dâiyekmâ arimu yan nem piriakmâ mepaeakmâ mannomai. Yawu otmâ Anitâŋe yâk yeŋgâlen umatŋe âlâlâ teteyiŋgimapgât manman sânduhân katyekmâ wawaeyekbuap. Yakât kakŋanâmâ yâhâpŋe torokatmâ eŋgat hako otmâ gilâp isenomaihât dop ki tap. Me sotgât yâhâpŋe ki po yiŋgimu munomai. Me tohât eŋgatyeŋe ki saŋ sâwuap. Me sikopŋe yongomu yan wâtyeŋe ki houŋ sâwuap.” Yawu sâop.   
\c 8  
\s1 Lama Nanŋe yâkŋe gâoŋ bâiŋe ya mem holaŋmâ pilâop.  
\p
\v 1 Ya ekmune biatmu Lama Nanŋaŋe gâoŋ nombolân yâhâpŋe ya mem holaŋop. Mem holaŋmu yanâk mun ya bialop. Mun ya biatmu Anitâ hawamgum kinbiŋe in tatmâ hutuk sâm kinbi.  
\v 2 Yawu kinŋetâ kâlep ki otmâek aŋelo nombolân yâhâp yaŋe Anitâhât senŋan tetem kinŋetâ yekban. Kinŋetâ Yesuŋeâmâ lâmun nombolân yâhâp ya yiŋgimu mewi.  
\v 3 Otmu yâk yeŋgâlen gâtŋe âlâŋeâmâ kondo goliŋak tuhuwi ya memâmâ alata yan hotom uwi yakât nombotgen ari kinop. Otmu lohimbi nombotŋe alata amutgen kinmâ yan Anitâ ulitgum manbi ya yeŋgât den ya haŋ sâm yâhâmu tepŋe nâŋgâyiŋgiâkgât Yesuŋe to kukŋe suk suk yamâ gâimu kondoân ya pik sâm iop.  
\v 4 Pik sâm imu aŋeloŋe mem moselemu Anitâhât hâmeŋan yâhâop. Yâhâmu yanâmâ tepŋe nâŋgâyiŋgiop.  
\v 5 Otmu ya pesuk sâmu aŋelo yaŋe alata yapâ kâlâp mem kondo kâlehen katmâ mem ari akŋangen panmu hânân sem tok sâm giop. Hânân gemu elem ya tok sâm belek sâmu himbim guŋguruŋ sâop. Himbim guŋguruŋ sâm arimu mososoŋ pato miop.   
\s1 Aŋelo kândikuŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 6 Otmu aŋelo nombolân yâhâp yaŋe lâmunyeŋe âlâku konok konok miakmâ kunne sâm otmâ menduhuakmâ kinŋetâ yekban.   
\p
\v 7 Aŋelo aŋgoân lâmun kunop, sâp yanâmâ gelâk kândâk kândâk otmu kâlâp yaŋe hepŋak pato otmâ hânân kioŋmu ekban. Yâhâ hânân giop yaŋeâmâ puŋ sâm hewukŋe nombotŋeâk siop. Komot kalimbu gârâmâ yakât hohetyeŋambâ gâtŋe konohâk yaŋeâmâ sem meteop. Yâhâwâmâ talowot.   
\s1 Aŋelo yâhâpŋaŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 8 Yawu otmâmâ aŋelo yâhâpŋaŋe lâmunŋe kunmu yan wahap âlâ giop. Yamâ kâlâp pato yawuya. Yaŋeâmâ ge saru kâlehen giop. Saruân gemu yan saru torehenŋe giowângen yaŋeâmâ hewâk pato olop.  
\v 9 Hewâk pato otmu saruân gâtŋe yan iwi ya aksihâk muwi. Otmu nombotŋe saruân waŋga mem bam gam otmâ manbi yâk gurâ yawuâk saru kakŋan gulip otbi. Yâhâ nombotŋe pato yamâ âlepŋe hâmeyeŋe kinop.   
\s1 Aŋelo kalimbuŋaŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 10-11 Aŋelo kalimbuŋaŋe lâmunŋe kunop. Kunmu pitu pato âlâ, kutŋe Kalak sâm, yaŋe sem laŋ laŋ sâm kioŋop. Yaŋe himbimâmbâ ewapâ gemu yan to senŋe senŋe yakât nombotŋeâk kalak olop. Komot kalimbuŋambâ komot konohâk yaŋeâmâ kalak olop. Yâhâ yâhâp yamâ ukenŋe yawuâk olowot. Yawu otmu lohimbi nombotŋaŋe to kalak newi yaŋe muwi.   
\s1 Aŋelo imbâtŋaŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 12 Aŋelo imbâtŋaŋe lâmunŋe kunop. Kunmâ dewutâ emetsenŋe pitu topŋe topŋe laŋinyeŋe yamâ kâtâpgumu omoŋguop. Otmu dewutâ nombotŋe yamâ nombolâk pilâmu nomborâmâ omoŋguop. Otmu emetsenŋe yawuâk, otmu pitu gurâ yawuâk laŋinyeŋe inin pilâmu sânduk sâm iop. Yawu otmu hilâmgât emetsenŋe ya kâtâpgumu hilâm kârikŋan omoŋ sâhâop. Otmu dop yawuâk omoŋgât emetsenŋe ya gurâ kâtâpguop.   
\p
\v 13 Otmu ya biatmu yakât kakŋan âlâ tetemu yuwu ekban. Tiwa pato pâp pâp sâm haŋân yâhâm arimu ekban. Haŋân yâhâm ari kârikŋe halahum yuwu sâop. “Bâe, âlâlâ teteap yuâmâ ki orotŋe. Aŋelo nombotŋe âlâ yâkŋe lâmunyeŋe kunne sâm oai. Kunŋetâ sâp yanâmâ umatŋe topŋe topŋaŋe lohimbi kakyeŋan yâhâwuap. Hâmbâi yan girawu otnomai sâm nâŋgâm oan yukâ.” Yawu sâop.   
\c 9  
\s1 Aŋelo momeŋaŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 1 Aŋelo momeŋaŋe lâmunŋe kunop. Kunmu yan pitu pato âlâŋe himbimâmbâ gemu ekban dop yawuya aŋelo âlâŋe himbimâmbâ gem hânân kioŋop ya tetemu ekban yakât topŋeâmâ yuwu. Yâkŋe hem nâpumŋe yapâ âlâlâ bâleŋe topŋe topŋe holaŋmu yahatmâ ariâkgât himbimâmbâ giop.  
\v 2 Gem hem nâpum yakât gahatŋe ya mem pilâmu aŋ sâmu utun pato gam yâhâm emetsenŋe ya kâtâpguop. Kâtâpgumu omoŋ pato sahahop.  
\v 3 Otmu utun yâhâop yakât biwiŋambâ dimuŋ tem pato ya teteop. Tetem utun ya biwiŋambâ gemâmâ kulahâ bâleŋaŋe ningimap dop yawuâk yiŋgiop.  
\v 4 Otmu amboyeŋaŋeâmâ yuwu sâm ekyongop. “Yenâmâ nak me senŋe âlâlâ esenŋe ya nene sâm ki genomai. Me Anitâhât lohimbi undip katyiŋgiŋetâ yâkât pat otmâ mansai yâk yekmâmâ hâhiwin ki yiŋginomai. Yâhâ nâŋe mâmâŋe otyiŋgimune ari lohimbi tâŋât, undipyeŋe bia yamâ hâhiwin pato yiŋginomai.  
\v 5 Hâhiwin yiŋgiŋetâ sâtgum manŋetâ emetsenŋe mome pesuk sâmu yanâmâ sânduk sâwuap.” Yawu sâm hâŋgânyongop.  
\v 6 Hâŋgânyongomu ge lohimbi yiŋgiŋetâ hâhiwin nâŋgâwi ya biatyiŋgiâkgât mâtâp hâum pâpgum manbi. Hâhiwin ya yawuâk nâŋgâm manŋetâ emetsenŋe mome pesuk sâmu yanâk hâkyeŋe sânduk sâop.   
\p
\v 7 Otmu dimuŋ yaŋeâmâ yiŋgine sâm beâsiŋe beren beren otmâ kinmap dop yawuâk otmâ kinŋetâ yekban. Yâhâ kunyeŋeâmâ ŋerendeŋ goliŋak tuhumai yawuya mem lok papatoŋe ŋerendeŋ horaraŋgimai dop yawuyaŋe horaraŋgim kinŋetâ yekban. Kun kundenyeŋe yamâ lok nengât kun kunden yawuya.  
\v 8 Yâhâ somotyeŋe yamâ kâkâlep yaŋe silik solok sâm giop. Yâhâ sâtyeŋe yamâ puaia sâtŋaŋe kâkitik sâmap, dop yawuya.  
\v 9 Yâhâ dihinyeŋahât katipŋe yamâ hâmbâ kârikŋe yawuya. Yâhâ peŋgamyeŋe mun pato pilâop yamâ gâmut huwuwuŋ sâm gam arimu nâŋgâmain yawuya bia. Ya wangim dop âlâ olop.  
\v 10 Yâhâ sopyeŋeâmâ bosoŋ bosoŋ sopŋe yawuya. Otmu yaŋeâmâ lohimbi kârâyekmu hâhiwin pato nâŋgâwi. Hâhiwin pato nâŋgâwi yakât kakŋan emetsenŋe mome pesuk sâop.  
\v 11 Otmu amboyeŋe yamâ aŋelo âlâ hem nâpum pato tumuŋe ki ehekŋe yakât amboŋe. Aŋelo yakât kutŋe yamâ Isirae yeŋgât denân Awaron, yâhâ Girik denân Apolion sâmai. Yakât topŋeâmâ yuwu tap. “Kiom Amboŋe.”   
\p
\v 12 Otmu aŋelo momerâŋe lâmunyeŋe kunbi yapâ umatŋe teteop yamâ bialop. Otmu umatŋe yâhâpŋe otmu kalimbuŋe tetewe sâm olop.   
\s1 Aŋelo nombolân konokŋaŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 13 Aŋelo âlâ nombolân konok yaŋe lâmun ya kunop. Kunmuâmâ alata amutgen kinbi yaŋe Anitâ yuwu sâm ekuwi.  
\v 14 “Emelâk aŋelo imbât yaŋe to pato âlâ, kutŋe Euparata sâm, yan lohimbi bâleŋe yaŋe matŋe menomai yakât mambotmâ tatŋet sâm dâmân kâlehen katyekŋetâ tatbi. Katyekŋetâ tatŋetâ emelâk yongone sâm yakât heweweŋ otmâ mitiwahom tatbi. Yâhâmâ matŋe yiŋgiŋetgât aŋelo lâmun kunmâ kinsap yu hâŋgângurâ holaŋyekmu ariŋetgât naŋgain.” Yawu sâwi.   
\p
\v 15 Yawu sâŋetâ yanâk ari holaŋyekmâ lohimbi kâsipyongoŋetâ komot kalimbu otbi ya yeŋgât hohetyeŋambâ gâtŋaŋe komot konok mem gulip tuhuyekŋetgât sâm hâŋgânyongop.  
\v 16 Hâŋgânyongomu emelâk arine sâm bunewâk heŋgemahom tatbihât yapâ yahatmâ ariwi. Otmu yâk yeŋgât kapam lok beâsi kakŋan tatbi ya sâlipyongonomgât dop bia. Yamâ komot pato, 200 milion yawu.   
\p
\v 17 Otmu kapam lok beâsi kakŋan ariwiŋe kapamgât hâk katipŋe topŋe topŋe mem haŋgalakbi. Nombotŋe kisi kisi, nombotŋe kuriŋ, kâlâp koketŋe kuhuluŋ kuhuluŋ yakât dop me hep yawuya, yâhâ nombotŋe gimbaŋ yawuya. Yâhâ beâsi yeŋgât towatyeŋe yamâ yuwu. Kunyeŋe yamâ pusi pato, kutŋe Laion sâm, yâkât kunŋe yawuya. Wâtyeŋe pato tatyiŋgiop yakât lauyeŋambâmâ kâlâp pato sem kilik kilik sâm punduŋ sâm kinmap yawuya ekban. Yaŋe ari lohimbi kâsipyongoŋetâ komot kalimbu otbi ya yeŋgât hohetyeŋambâ gâtŋe komot konok sem gulip tuhuyekŋetgât sâwi.  
\v 18-19 Yamâ betyeŋehen otmu dâtâpyeŋehen yamâ sâtŋeâk hârok. Yâhâ hapeyeŋahât sâtŋe yamâ mumakgât sâtŋe dop yawuya bia. Ya wangiap. Yaŋe lohimbi kerek hilipyongomu hâhiwin dondâ nâŋgâm muwi.   
\p
\v 20 Otmu lohimbi komot kalimbu tatbi. Yapâ gâtŋe komot konok emelâk gulip otbi. Yâhâ komot yâhâp tatbi yaŋeâmâ orotmemeyeŋe bâleŋe ya ki bet pilâwi. Yamâ kunyeŋe kârikŋe otmâ torokatmâ weke bâleŋe yeŋgât nâŋgâŋetâ bonŋe otmu mepaeyekbi. Yâhâ Porom Lâpio yawuya yeŋgât umutyeŋe ya hâwiwi, me kâtŋak gâiwi, me goliŋak me siliwaŋak um kutakum yaŋak mepaewi. Yawu otmâ wahap tâŋât, hâliŋe bia, yakât nâŋgâŋetâ yahalop.  
\v 21 Otmu kombo meyiŋgine sâm dondâ yongoŋetâ muwi. Me sait bâleŋe, me karasuŋa, me kâwâ konda me âlâlâ ya otbi. Yawu otmâ manmâ Anitâhâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe ki kepeiwi. Orotmeme bâleŋe ya torokatmâ otmâ manbi.   
\c 10  
\s1 Aŋelo âlâŋe pepa mem Yoane waŋmu niop.  
\p
\v 1 Otmu ya pesuk sâmu aŋelo âlâ ekban. Yamâ wâtŋe pato nandoroŋe tatbaŋgiop yaŋe himbimâmbâ elem kulewoŋboŋ biwiŋambâ gemu ekban. Aŋelo yakât kun kundenŋe yamâ sikopŋe siliŋ siliŋ sâm hâumap yakât dop otmâ laŋinŋe pilâmu yâkât kun kundenŋan yamâ hambe mohat yaŋak pato otmu ekban. Kâi pawutŋe yamâ kâlâp semu koketŋaŋe laŋ laŋ sâm imap dop yawuya.  
\v 2 Yâhâ bâtŋan pepa mem talop yaŋe perereŋ sâop. Otmu kâiŋe perereŋ sâm bonângenŋe saruân tâlim kanehenŋe hânân tâliop.  
\v 3 Yawu otmâ yan halahuop. Halahumu elem pato ya hâreakmu himbim guŋguruŋ sâmu nâŋgâwan.  
\v 4 Topŋe ya nâŋgâm kulemguwe sâm ot tatmune benŋe, Yesuŋe himbimâmbâ den âlâ yuwu sâop. “Yoane, elem kulewoŋboŋ munŋe pilap yakât topŋe ki kulemgu. Yamâ inâk ândâwâk nâŋgâm biwihanâk katbuat.” Yawu sâop.   
\p
\v 5 Otmâ aŋelo yaŋe bâtŋe bongen siwirahom panmâ himbimân ekmâ yuwu sâop.  
\v 6 “Anitâ manman amboŋe. Gâ embâŋân tatmâ gaon. Otmu tatmâ gat, mâne tatmâ yâhâwion. Wâtge kârikŋe pato tatgihiap. Yawu tatgihiapgât otmâ himbimân, hânân, toen, saruân, me senŋe âlâlâ wosapâ wosapâ tatmâ arai ya gâŋe sârâ tetewi.  
\v 7 Wâtge pato yawu tatgihiap yakât otmâ sârâ sâp pato yu emelâk tâlâhuap. Yakât otmâmâ sâp yiwereŋe yu alata amutgen kinsai ya yeŋgât nâŋgâmâmâ kasalipyeŋe matŋe bâleŋe yiŋgirâ meŋet. Otmu emelâk gâŋe poropetelipge den ekyongorâ sâm tetem gawi yakât bulâŋe yiwereŋe teteâkgât yakât aŋelo nombolân yâhâpŋaŋe lâmunŋe ya kunâk.” Yawu sâop.   
\p
\v 8 Yawu sâmu yanâk Yesuŋe himbimâmbâ yuwu sâm eknohop. “Aŋelo kâiŋe nombotŋe hânân tâlim nombotŋe saruân tâlim pepa mem perereŋ tuhum kinsap ya ari bâtŋan me.” Yawu sâop.  
\v 9 Yawu sâmu arimune aŋelo yaŋe yuwu sâm eknohop. “Pepa yu gihimune mem ne. Nendâmâ lauhan membuap. Yâhâ nem kut pilârâ tepgan gewuawâmâ tepge irik irik sâmu hâhiwin nâŋgâwuat.” Yawu sâm eknohop.   
\p
\v 10 Yawu sâm mem nihimu newan. Mem nemune kâkânan bâok sâop. Yâhâ tepnan giop yanâmâ hâhiwin nihiop.  
\v 11 Hâhiwin nihim yanâmâ yuwu sâm eknohop. “Gâ ihilâk lohimbi hânŋan kulemŋan kapi wosapâ me wosapâ manmâ arai ya yeŋgâlen ari yu me ya teteyiŋgiwuapgât topŋe sâm tetem ekyongowuat.” Yawu sâm eknohop.   
\c 11  
\s1 Anitâhât hoŋ bawa lok yâhâp yâk yetgât topyetŋe  
\p
\v 1 Otmu kapam dop tuhu tuhu ya mem nihim yuwu sâm eknohop. “Gâ yahatmâ ari. Anitâhât opon kâmbukŋahât ginŋe hotom umai yakât tuŋguŋe nombot yakât dop tuhum ek. Otmu lohimbi nombotŋaŋe Anitâ hoŋ bawaŋgim mepaem kinsai ya amonŋe kinsai ya sâlipyongom dopyeŋe nâŋgâ.  
\v 2 Yâhâ Anitâhât topŋe ki nâŋgâmai yamâ yaehen tai yâhâmâ kasalipyeŋaŋe taka emet kapiyeŋe Anitâhât kaweŋe tap ya limbâroŋgum hâhiwin yiŋgiŋetâ sâtgum mannomai. Sâtgum manŋetâ emetsenŋe 42 pesuk sâwuap. Yakât otmâ yâhâmâ ki sâlipyongowuat. Pilâyekdâ in tatnomai.  
\v 3 Yawu otmâ hâhiwin nâŋgâm sâtgum manŋetâ yan nâŋe hoŋ bawayâhâtne yâhâp katyelekmune lohimbi yaŋe munomaihât kou kendâmahom kunyetŋan kepeim Anitâhât topŋe sâm ekyongom manmutâ emetsenŋe 42 pesuk sâwuap.” Yawu sâop.   
\p
\v 4 Yâhâ Anitâhât hoŋ bawa lok yâhâp yâk yetgât topyetŋeâmâ yuwu. Yâhâmâ nak âlâ, kutŋe oliwa sâm, yawuya. Me balam yâhâp sem kilik kilik sâm kinmap yawuya. Yâkŋeâmâ Anitâ hoŋ bawaŋgim yâkât topŋe sâm tetem ekyongom mandomawotgât sâm yitgiop.   
\p
\v 5 Yâhâ tetemu ekban yakât torokatmâ yuwu sâwe. Lohimbi nombotŋaŋe orotmeme bâleŋe otmâ mansaiŋe yotgone sâm gotyetŋan ariŋetâ yâk yetgât lauyetŋambâ kâlâp punduŋ sâm seyekbuap. Yakât sâm kalop.  
\v 6 Lok yâhâp yaŋeâmâ Anitâhât wâtŋan kinmâ gelâk âlâ ki giâk sâmutâ ki gewuap. Sâp yan Anitâhât den ekyongoromawot. Yâhâ to senŋaŋe hep olâk sâmutâ hep otbuap. Me kundat umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiâkgât nâŋgâromawot ya gurâ âlepŋe teteyiŋgiwuawâk. Yakât wâtyetŋe pato tatyitgiap.   
\p
\v 7 Otmu Anitâhât den ya sâm tiŋ pilâromawot yan hem nâpum bâleŋahât amboŋe yaŋe yapâ yahatbuap.  
\v 8 Yahatmâ kapi âlâ kutŋe âiŋe Sotom sâm, otmu kutŋe âlâmâ Aihita, yan Kutdâyetŋe howanân kuŋetâ muop kapi yan ari kasa otyitgim yotgomu mundomawot.  
\v 9 Yawu otyitgimu yan mitihât kasa hânŋan kulemŋan kapi wosapâ me wosapâ gâtŋaŋe yâk yetgât den pat ya nâŋgâm taka yelekmâ mem hanyotgomaihât galemyetŋe kinŋetâ ki mem hanyotgonomai.  
\v 10 Yawu otŋetâmâ nombotŋaŋe yuwu sânomai, “Bâe, hoŋ bawa yâhâp yuŋe taka hâhiwin kakŋan katnenekmutâ sâtgum manmâ gain ya muawot.” Yawu sâm bukulipyeŋe orop yeŋeâk heroŋe naŋgaŋgim senŋe âlâlâ aŋgi guŋgi otmâ yâhânomai. Otmu yâk yetgât sâm torokatyitgim oŋ giriŋ otnomai.  
\v 11 Yawu otŋetâ hilâm kalimbu otmu âlâhât nombolâk ya pesuk sâmu imbâtŋan hilâm kârikŋan yanâmâ Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe ge mâmâŋe otyitgimu yahatdomawot. Yahatmâ kinmutâ yan lohimbi nombotŋaŋe gotyetŋambâ gam arinomai yaŋe yelekmâ umutyeŋe arimu kiŋgityeŋahât dondâ otnomai.  
\v 12 Yawu otmutâ yanâk himbimâmbâ Yesuŋe den âlâ yuwu ekyotgowuap. “Yet yuân gayet.” Yawu sâm ekyotgomu elem kulewoŋboŋ biwiŋambâ yâhâmutâ kasalipyetŋaŋe yelekŋetâ sâtŋe otbuap.   
\p
\v 13 Yâhâromawot yanâk mososoŋ pato membuap. Memu emetyeŋe mem gâsuk tuhumu amon âlâek yaŋe putuk sâwuap. Otmu lohimbi matŋe 7000 yongomu munomai. Muŋetâ yanâmâ lohimbi nombotŋe ki hiliwahonomaiŋe Anitâhât kulem ya ekŋetâ sâtŋe otmu yâkât nâŋgâŋetâ yahatbuap.  
\v 14 Umatŋe yâhâp teteap yamâ pesuk yap. Yakât kakŋan kalimbuŋe yu tetewe sâm oap.   
\s1 Aŋelo nombolân yâhâpŋaŋe bâiŋe lâmunŋe kunop.  
\p
\v 15 Aŋelo bât nombolân yâhâpŋe, bukuyeŋe bâiŋe yaŋe lâmun kunop. Kunmuâmâ aŋelo kiŋgitŋe orowâkŋe den kârikŋan yuwu sâŋetâ gemu nâŋgâwan. “Kutdânenŋe Anitâŋe nanŋe hâŋgângumu ge lohimbi yeŋgât lok kutdâ manmâ tihityeŋe otmâ manbisâp yakât sâp emelâk tâlâhuap.” Yawu sâm mepaewi.   
\p
\v 16 Otmu lok kunŋe papato 24 ya Anitâ hawamgum tatmaiŋe yuwu sâm Anitâ kiki mewaŋgiwi.   
\li1
\v 17 “O, Anitâ, Wâtgât Amboŋe. Embâŋân hân himbim ki kândikyotgonâmbâek tatmâ gaon. Otmâ tatmâ gamat.  
\li1 Sâp yiwereŋe yu topŋe katmâ lohimbi hânŋan kulemŋan manmâ arai yamâ gâŋe galemyeŋe pato otmâ yâhâwuat. Yakât nâŋgâmunŋe hân himbim pâroŋ oap.   
\li1
\v 18 Yâhâ lohimbi nombotŋaŋe gâhât topge ekmâ nâŋgâhihiŋetâ gemu betgihim komolipge mem âlâlâ tuhuyekmai. Yawu otmâ orotmeme bâleŋe otmâ manmâ gai yakât matŋe yiŋgiwe sâm oat. Matŋe yiŋgiwe sâm otdâ kuk pato otmâ ahone sâm oai. Otmu gâŋe lohimbi kerek yeŋgât biwiyeŋe ekmâ nâŋgâm matŋe yiŋgiwuatgât sâp ya tâlâhuap. Yakât otmâ gâ mepaeheksain.  
\li1 Otmu sâp yiwereŋe yuâmâ poropete nombotŋaŋe gâhât tem lâum manmâ gawi, me lohimbi nombotŋaŋe gâhâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe kepeim manmâ gawi, yâkŋe hâmeŋe âlepŋe menomaihât sâp yu tâlâhuap. Yakât sâm gâ mepaeheksain.”   
\p
\v 19 Yawu sâm kiki mewaŋgiŋetâ Anitâhât opon kâmbukŋe himbimân tap yakât gahatŋe ya hindakmâ aŋ sâm kinop. Hindakmâ aŋ sâm kinmu yakât kâlehen girem den sâm kulemgum kalop yakât katipŋe ya tetekŋan otmu ekban. Yawu otmâ belek sâm himbim guŋguruŋ sâm gelâk kândâk papato giop. Yawu otmâ yan mososoŋ pato memu hân hârohâk sân sân sâop. Yawu tetemu ekban.   
\c 12  
\s1 Imbi âlâŋe naom memu puaiaŋe nem kereŋgetbe sâm olop.  
\p
\v 1 Kulem âlâ himbimân yuwu tetemu ekban. Imbi âlâ hâk katipŋe mânuŋakmâ talop yakât kundenŋeâmâ sikopŋe siliŋ siliŋ sâm hâumap yawuya. Yâhâmâ omoŋgât emetsenŋe laŋinŋe pilâop yakât gotŋan kinop. Yâhâ kunŋe mâpuŋanâmâ pitu kâiân yâhâp tatbi.  
\v 2 Otmu imbi yamâ tepdâek. Yawu gârâmâ naom ya membe sâm hâliliakmu hâhiwin nâŋgâm isem talop.   
\p
\v 3 Yawu olop yakât kulem âlâ himbimân yuwu tetemu ekban. Puaia kuriŋ bâleŋe yawuya. Kunŋeâmâ bât nombotgen yâhâp. Yâhâ kunŋe ya ârândâŋâk lok papatoŋe ŋerendeŋ horaraŋgimai yawuyaŋe hârâtâhâk horaraŋgim talop. Yâhâ ŋilipŋeâmâ bât nombot nombot hârok.  
\v 4 Yâhâ yaŋe himbimân pitu kâsipyongomu komot kalimbu otbi. Komot konok yamâ aksihâk hapeŋaŋe gâwâreyekmu pek sâm hânân gewi. Yâhâ komot yâhâp yamâ pilâyekmu yanâk tatbi. Otmu imbi yaŋe naom ya memu puaiaŋe nembe sâm imbi yakât gotŋan ba kinop.  
\v 5 Yâhâ imbi yaŋe naom miop yaŋeâmâ hâmbâi lohimbi hârok yeŋgât lok kutdâ manmâ tihityeŋe otbuapgât Anitâŋe emelâk sâm kalop. Otmu puaiaŋe nembe sâm otmu sâp yan Anitâŋe sâmu naom ya himbimân yâhâmâmâ orowâk talowot.  
\v 6 Yawu otmu imbi yaŋeâmâ kiŋgitŋahât otmâ sururuk sâm ari lok ki manmaiângen Anitâŋe yâkât kawe mem heŋgeŋguwaŋgim kalop yan ariop. Yan arimu Anitâŋe tihitŋe otmâ yâhâmu emetsenŋe 42 ya pesuk sâop.   
\p
\v 7 Yâhâ imbi yaŋe lok ki manmaiângen ariop sâp yanâmâ himbimân kapam pato teteop. Kapam pato tetemu yan aŋelo patoyeŋe, kutŋe Mikae sâm, yâkŋe aŋelolipŋe meyekmu puaia yakât komolipŋe ya yongom mem ge katyekbi.  
\v 8 Mem ge katyekmâ himbimâmbâ watyekŋetâ hânân yuân gewi.  
\v 9 Yawu gârâmâ puaia kunsain yâkât kutŋe yamâ Haknenŋan Sâmap, otmu kutŋe âlâmâ Satan, yaŋe lohimbi kerehâk kâityongom mem lohotŋe tuhunenekmap.   
\p
\v 10-11 Otmu alata amutgen kinbi yaŋe yuwu sâŋetâ nâŋgâwan. “Satanŋe Anitâhât senŋan kinmâ haoŋmâ ârândâŋ nen Anitâhât komolipŋe den âiân katnenekmâ mem bâlenenekbe sâm gamap. Yawu gârâmâ Anitâŋe nanŋe sârerenenehâkgât hâŋgângumu gem nengât sâm muop ya mumuŋambâ mem yahalop. Yawu gârâmâ sâp yiwereŋe yuâmâ yâkŋe sâmu yâkât aŋelolipŋaŋe Satangât komolipŋe watyekŋetâ giai. Otmu Lama Nanŋe yâkâlen torokatmunŋe mâmâŋe otningimu Satan otmu yâkât hoŋ bawa me mitihât kasa takaŋetâ lohotŋe ki otmâ manbin. Yawu otmâ kârihem kinmâ Lama Nanŋe yâkât tem lâuwaŋgim mepaewin. Mepaemunŋe yakât matŋe kasalipŋaŋe taka nongoŋetâ muwin. Yawu gârâmâ Anitâ Kutdânenŋe wâtŋe pato tatbaŋgimapŋe nen mem heŋgeŋgunenekbuapgât mâtâp teteap.  
\v 12 Otmu Lama Nanŋe ya mumuŋambâ mem yahalop yan Satan mem ge kalop. Yâhâ yakât dopŋeâk nenŋe Satangât hoŋ bawa ya mem ge katyekbin. Topŋe yawuhât otmâ himbimân gâtŋe yeŋe heroŋe otbaŋgim mepaem mannomai. Yawu gârâmâ hâmbâi Anitâŋe Satan mem ge katbuap yakât Satanŋe nâŋgâm kuk pato otmâ yakât matŋe sâm hânân ge lohimbi mem ge katyekbe sâm olop. Yawu gârâmâ yakât nâŋgâm tepnenŋe dondâ bâleap.” Yawu sâŋetâ nâŋgâwan.   
\p
\v 13 Yakât otmâ puaiaŋe yuwu nâŋgâop. “Bâe, hânân gian yukât matŋeâmâ imbi yakât naom ya muâkgât naŋgan” yawu sâop.  
\v 14 Yawu sâop yakât otmâ Anitâŋe sâmu tiwa peŋgamŋe yaŋe imbi ya âlihitbaŋgiwi. Âlihitbaŋgiŋetâ yahatmâ pâp pâp sâm lok ki manmaiângen Anitâŋe kawe heŋgeŋguwaŋgiop yan ariop.  
\v 15 Arimu puaia kuriŋ bâleŋe yaŋe imbi ya hilipguwe sâm lauŋe aŋmu yapâ uwurup pato gam kioŋop.  
\v 16 To yaŋe gam kioŋmâ imbi ya nem kereŋgetbe sâm olop. Yawu olop yamâ imbi yaŋe torokatmâ manmâ yâhâmu emetsenŋe 42 pesuk sâekgât Anitâŋe sâmu pumŋe âlâŋe bâok sâm to ya lâum kurihiop. Lâum kurihimu imbi ya hâmeŋe kinop.  
\v 17 Hâmeŋe kinmuâmâ puaiaŋe ekmâ kuk bâleŋe olop. Kuk bâleŋe otmâ imbi yakât komolipŋaŋe Yesuhât den pat âlepŋe ya nâŋgâm mem biwiyeŋan katmâ Anitâhât tem lâum manbi. Komot yeŋgât puaia yaŋe kuk bâleŋe otyiŋgim itit kiom tuhuyekbe sâm ariop.  
\v 18 Ari saru sâtŋan kinop.   
\c 13  
\s1 Soŋgo sâtŋe kârikŋe yamâ kunŋe nombolân yâhâp.  
\p
\v 1 Saru sâtŋan kinmâ halahumu soŋgo âlâ, sâtŋe kârikŋe, yaŋe saruâmbâ gamu ekban. Soŋgo sâtŋe kârikŋe yamâ ŋilipŋe bât nombot nombot hârok. Yamâ lok kutdâ yeŋgât irimut horaraŋgimai ya ŋilipŋan konok konok horarakmâ talop. Kunŋe yamâ nombolân yâhâp yanâmâ Anitâ watmâ yâkât kaweŋan kinbe sâm yan ikŋe kutŋe konok konok kulemguakmu talop.  
\v 2 Yâhâ orotmemeŋe yamâ yinsiwet kârikŋe yawuya. Yâhâ kâiŋe bâtŋe yamâ tiwa yawuya. Sâtŋeâmâ puaia sâtŋe yawuya. Yâhâ puaia ya emelâk ekban yakât wâtŋan kinmâ tem lâuwaŋgiop.  
\v 3 Yâhâ soŋgo yamâ emelâk kasaŋaŋe kunŋe nombolân yâhâp yakât hohetyeŋan gâtŋe konok kuop. Kumu hepŋe pato ga kioŋmu wip sâm benŋe yaŋak sâwâewaŋgiop. Sâwâewaŋgimu lohimbi hânŋan kulemŋan manbiŋe ya ekŋetâ sâtŋe olopgât yâkâlen torokatmâ yâkât nâŋgâŋetâ yahalop.  
\v 4 Nâŋgâŋetâ yahatmu yuwu sâwi. “Bâe, soŋgo kârikŋe bâleŋe âlâlâ kerek wangiyeksap. Yawu gârâmâ lok girawu yaŋe mem ge katbuap?” Yawu sâm soŋgo yakât nâŋgâŋetâ yahalop. Yawu gârâmâ soŋgo ya konok ki mepaewi. Soŋgo yakât amboŋe puaia yaŋe mâmâŋe otbaŋgiop yakât otmâ yâk yâhâp yâhâp nâŋgâyitgiŋetâ yahatmu mepaeyelekbi.   
\p
\v 5 Anitâŋe ya ki ekmâ sâyitgiopgât soŋgo yaŋe Anitâhât nâŋgâmu gemu mem ge katbe sâm yuwu sâop. “Anitâ ya emelâk wâtŋe biatmu mem ge katsan.” Yawu sâm ikŋahât nâŋgâmu yahalop. Yawu otmâ kârikŋe otmâ manmu emetsenŋe 42 ya pesuk sâop.  
\v 6 Yâhâ soŋgo sâtŋe yaŋe Anitâ mem ge katbe sâm yakât sâm bâlewaŋgiop. Dop yawuâk himbimân manbi ya yeŋgât sâm bâleyiŋgim manop.  
\v 7 Yawu otmâ Anitâhât lohimbi ya kuk otyiŋgim kerehâk mem lohotŋe tuhuyekmâ mem ge katyehop. Mem ge katyekmâ lohimbi hânŋan kulemŋan manbi ya yeŋgât kunŋe manop.  
\v 8 Yakât otmâ lohimbi nombotŋe Anitâhât pat ki otbi yamâ soŋgo yakât nâŋgâŋetâ yahalop. Yâhâ lohimbi nombotŋe Anitâhâlen torokatmâ manbi yaŋeâmâ soŋgo ya ki mepaewi ya yeŋgât topyeŋe yuwu. Emelâk embâŋân Anitâŋe hân himbim ki kândikyotgop sâp yanâk lohimbi yaŋe biwiyeŋe Lama Nanŋe kuŋetâ muop yâkâlenâk katmâ mannomai yâk yeŋgât Anitâŋe nâŋgâop. Yâk yeŋgât nâŋgâm kutyeŋe pepaen kulemgum Lama Nanŋe waŋmu memu manman kârikŋe yakât pat kuyiŋgiop. Yawu.  
\v 9 Otmu yeŋe den kulemguan yu sâlikum topŋe nâŋgâŋetâ keterahâk.   
\p
\v 10 Lohimbi nombotŋaŋeâmâ hâhiwin kakŋan mannomai. Ya teteyiŋgiwe sâm otbuap yan ki misiŋguraknomai. Yawu otnomaiân kasalipyeŋaŋe mem pâi emetŋan katyeknomai yan sâtgum mannomai. Yâhâ nombotŋeâmâ kapamŋe mem yongonomai. Ya teteyiŋgiwe sâm otbuap yan âlâengen ki arinomai. Ya ihilâk yongonomai. Umatŋe ya teteyiŋgiwuawân yakât nâŋgâm Yesuhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ yâhânomai. Yawu otmâ manŋetâ Anitâŋe meyekbuap. Otmu umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiwuap yan yakât nâŋgâm ki gorâyiŋgiwuap.   
\s1 Soŋgo sâtŋe kârikŋe âlâŋe lohimbi menduhuyekmâ ikŋe kulem bâtyeŋan otmu meteyeŋan kalop.  
\p
\v 11 Otmu kulem âlâ yuwu tetemu ekban. Soŋgo sâtŋe kârikŋe âlâ ekban yaŋe hân tumuŋambâ pindilakmâ yahalop. Ŋilipŋeâmâ lama lokŋahât ŋilipŋe ekmain yawuya. Yâhâ denŋe eŋgatŋe yamâ bau hulin yerâmunŋe hâok hâok sâmap yawu.  
\v 12 Otmu yamâ emelâk aŋgoânâk soŋgo sâtŋe kârikŋe ekban yaŋe emelâk mâmâŋe otbaŋgiop. Mâmâŋe otbaŋgiop yâkât lohimbi yaŋe nâŋgâŋetâ yahatmu yâkâlen torokatmâ manŋetgât sâm ekyongop.  
\v 13 Otmu Anitâŋe mâtâp maŋgum ki mem ge kalop yakât otmâ haoŋmâ ârândâŋ kulem topŋe topŋe meminiop. Yawu otmâ lohimbi senyeŋan kinmâ sâmu kâlâp pato âlâ himbimâmbâ ge hânân punduŋ sâmu ekbi.  
\v 14 Yawu otmâ yakât lohimbi dondâ yuwu sâm kâityongop. “Yen soŋgo kunŋe sâwâeop yakât umutŋe hâwiŋetâ kundenŋe teteâk.” Yawu sâm yiŋgiop.  
\v 15-17 Yawu sâm yiŋgimu Anitâŋe mâtâp ki maŋguyiŋgiop yakât otmâ yâkât tem lâum umutŋe ya hâwiŋetâmâ mâmâŋe otbaŋgimu yahalop. Yahatmâ ikŋe mepaem manŋetgât den sâm yiŋgiop. Den sâm yiŋgim lohimbi topŋe topŋe, geheŋe me yahat yahatŋe, kutyeŋe orop me kutyeŋe bia, iri sikum tatyiŋgiop me umburuk manbi, ya kerehâk menduhuyekmâ ikŋahât kulem towatŋe bâtyeŋan otmu meteyeŋan kalop. Yawu katyiŋgimu yapâ gâtŋaŋe yâkŋak sot me senŋe âlâlâ ya ari puluhunomaihât dop ya teteyiŋgiop. Yawu otyiŋgimu yâkât nâŋgâŋetâ yahatmu mepaem manbi. Yawu gârâmâ lohimbi nombotŋaŋe yâkât ki nâŋgâŋetâ yahalop yakât otmâmâ matŋe yiŋgimu mem muwi. Yawu.  
\v 18 Otmu yeŋe den kulemguan yu sâlikum nâŋgâŋetâ keterahâk. Yâhâ soŋgo sâtŋe kârikŋe ya tetewuap yamâ dopŋeâmâ 666, dop yaŋeâmâ lok âlâhât kut ya miop. Yawu.   
\c 14  
\s1 Lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe Lama Nanŋe otmu Âwâŋe yetgât nâŋgâŋetâ yahalop.  
\p
\v 1 Otmu ya pesuk sâmu kulem âlâmâ yuwu tetemu ekban. Pumŋe pato âlâ, kutŋe Sion sâm, yamâ Yerusalem kapi yan tap yakât dop yamâ himbimân tap. Lama Nanŋe yaŋe yan kinmu ekban. Otmu yanâmâ lohimbi dopyeŋe 144,000 Anitâŋe meyekmâ himbimgât pat kuyiŋgiop yâkŋeâmâ yâkât senŋan kinbi. Kinmâ amboyâhâtyeŋe, Lama Nanŋe otmu Âwâŋe, yâk yetgât kutyetŋe yamâ yeŋe meteyeŋan kulemguakmâ kinbi.  
\v 2 Otmu sâp yanâk munŋe yuwu tetemu nâŋgâwan. Tâlâm pato âlâ yerâmu munŋe pilâmap yakât dop, me himbim guŋguruŋ sâmu nâŋgâmain dop yawuya, me âlâmâ, lok dondâŋe menduhuakmâ waŋgam kunŋetâ nâŋgâmain yawuya, yaŋe haŋâmbâ gemu nâŋgâwan.  
\v 3-5 Otmu lohimbi 144,000 yaŋe soŋgo papato imbât otmu lok kunŋe 24 yaŋe Anitâhât dâtâpŋan kinbi yâk hawamyongom kinmâ Anitâ mepaem kiki mewaŋgiwi. Kiki mewaŋgiŋetâ nâŋgâwan. Otmu lohimbi yu yan yuŋeâmâ hânân yuân ihilâk mahilâk ki manbi. Yâkŋe uwawapŋe bia manbi. Otmu den perâkŋe me den guruk ki sâm manminiwi. Lohimbi yawuyaŋe Lama Nanŋahâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ yâkât tem lâum manminiwiŋe Anitâ yet Lama Nanŋe yetgât pat manbi. Yawu otmâ yâk hawamyongom kinmâ Anitâ mepaem kiki mewaŋgiŋetâ yekban. Kiki yakât topŋeâmâ lok ihilâk mahilâk manbi yaŋe ki nâŋgâwi. Lohimbi Yesuhâlen torokatmâ manbi yâkŋak kiki yakât topŋe nâŋgâm mewaŋgiwi.   
\s1 Anitâŋe aŋelolipŋe kalimbu hâŋgânyongomu denŋe sâm tetewi.  
\p
\v 6 Kulem âlâ yuwu tetemu ekban. Anitâŋe aŋelo âlâ hâŋgângumu haŋâmbâ pâp pâp sâm ari lohimbi hânŋan kulemŋan mansai yâk yeŋgâlen ari yuwu sâm ekyongop.  
\v 7 “Yeŋe biwiyeŋe Yesuhâlen katmâ yâkât tem lâum manmâ embâŋân aŋgoânâk Anitâŋe pat kuyiŋgiop ya meŋet. Anitâŋe lohimbi topyeŋe ekmâ den sâm hâreyiŋgiwe sâm oapgât sâp pesuk sâwomap. Yakât otmâmâ yenâmâ yâkât tem lâuwaŋgim yâk konok mepaeŋet. Ambonenŋe Anitâŋe hân himbim kândikyotgop. Otmu âliwahap topŋe hânân kalop. Yakât yâk konok mepaem mannomai.” Yawu sâm ekyongop.   
\p
\v 8 Otmu yakât kakŋan aŋelo âlâ tetemu ekban. Yâkŋe yuwu sâop. “Kapi âlâ, kutŋe Bawilon sâm, yakât ambolipŋaŋe lohimbi nombotŋe hânŋan kulemŋan manmâ ariwi ya yeŋgâlen ariwi. Ari yeŋahâk orotmemeyeŋe kiŋgoŋ otbi ya yawuâk otŋetgât sâm kendâyiŋgiŋetâ nâŋgâyiŋgiwi. Yakât matŋeâmâ Anitâŋe itit kiom tuhuyekmu kâwurumŋe kinâk.” Yawu sâop.   
\p
\v 9-11 Otmu yakât kakŋan aŋelo âlâ kalimbuŋe tetem yan den kârikŋe halahum yuwu sâop. “Lohimbi nombotŋaŋe soŋgo sâtŋe metŋe ikŋe otmu yâkât umutŋe nahân hâwiŋetâ golâ otmâ yahalop yâk yetgât nâŋgâŋetâ yahalop. Otmu yâk yetgât kulem yamâ bâtyeŋan otmu meteyeŋan kulemguakmâ mansai ya yeŋgât Anitâŋe kuk pato otyiŋgim gap. Kuk otyiŋgimu yakât otmâ lohimbiŋe Lama Nanŋe muop yâkât aŋelo koko salek ya yeŋgât senyeŋan kinŋetâ kâlâp patoŋe seyekbuap. Seyekmu sâtgum manmâ yâhânomai. In yawu ki pesuk sâyiŋgiwuap. Sâp kâlep seyekmâ yâhâwuap.” Yawu sâop.   
\p
\v 12 Yâhâ yenâmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe Yesuhâlen katmâ Anitâhât den lâuwi yamâ ya yawuâk torokatmâ mannomai. Otmu biwiyeŋe yakât galemŋe oraŋgim mannomai.   
\p
\v 13 Yesuŋe Anitâhât gotŋan kinopŋe yuwu sâm eknohop. “Yoane. Gâ den yuwu sâmune kulemgu. Lohimbi biwiyeŋe nâhâlen kepeim mansai yâk yeŋgât kasalipyeŋaŋe nâŋgâŋetâ bâlemu yongom mem âlâlâ tuhuyekŋetâ munomai. Yamâ sâp âlâen yâkŋe manman kârikŋe memâmâ manman sânduhân manmâ yâhânomai.” Yawu sâop. Yawu sâmu Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe yuwu sâm ekuop. “Bulâŋanâk yat. Yâhâmâ Anitâ hoŋ bawaŋgim hâhiwin kakŋan manmâ yâhânomai. Yawu gârâmâ hâmbâi Anitâŋe nâŋgâmu munomai yanâmâ bulâŋe yiŋgiwuap.” Yawu sâop.   
\s1 Himbimâmbâ gem lohimbi mem hâwuruyehowot.  
\p
\v 14 Kulem ya pesuk sâmu âlâ yuwu tetemu ekban. Anitâŋe Yesu hâŋgângumu âwurem gewuap yakât yuwu tetemu ekban. Yesuŋe kaperam âlâ goliŋe tuhu tuhuŋe ya karakmâ, iri goleakmâ, âom kela bâtŋanâk tatmu elem kulewoŋboŋ kakŋambâ giop.  
\v 15 Otmu aŋelo âlâŋeâmâ Anitâ yâkâlembâ gemu ekban. Otmu yaŋeâmâ aŋelo âlâ elem kulewoŋboŋ yakât kakŋan talop ya yuwu sâm ekuop. “Bâiŋ, bonŋe memehât sâp yu tâlâhuap. Yakât otmâ âom kela yaŋe nak kehetŋe mem hâwurum mânuŋdâ pik sâek.” Yawu sâm ekuop.  
\v 16 Ekumu âom kela yaŋe mem mânuŋmu pik sâop.   
\p
\v 17 Yawu sâmu yanâk aŋelo âlâ Anitâhât opon kâmbukŋambâ pilâm giop. Yâkŋe tewetŋe sâtŋe welâk welâk ya mem giop.  
\v 18 Mem gemu yakât kakŋanâmâ aŋelo âlâ alataen kâlâp um katminiop ya pilâm giop. Yaŋeâmâ den kârikŋe sâm aŋelo tewet mem manop ya yuwu sâm ekuop. “Hânân wain kehetŋe emelâk purup pato kinsap. Yawu gârâmâ gâŋe tewet miakmâ ge hârem bonŋe me. Ya mem mendârerâ toŋe giâk.” Yawu sâop.  
\v 19-20 Yawu sâmu tewet miakmâ ge bonŋe ya hârem mem mendâremu toŋe yaŋe gem hep olop. Hep otmâ waŋga âlâ kapi yakât betŋan kinop yan ge kinop. Yan ge kinmâ lak sâm moseleakmâ hânân ge pik sâm deŋgân pato olop. Yâhâ deŋgân yakât kâlepŋeâmâ 300 kilomita yawuya olop. Otmu yakât tumuŋeâmâ lok kinmu nekamŋan otbuapgât dop olop. Yakât dopŋeâk lohimbiŋe kunyeŋe kârikŋe otmu orotmeme bâleŋe otmâ manmâ gai yakât matŋe meŋetgât Anitâŋe pilâyekmu genomai.   
\c 15  
\s1 Aŋelolipŋe nombolân yâhâp yaŋeâmâ bumbum âlâlâ ikŋiâk ikŋiâk mewi.  
\p
\v 1 Otmu yakât kakŋan kulem âlâ yuwu tetemu ekban. Anitâhât opon kâmbukŋe himbimân tap yakât kâlehen aŋelo nombolân yâhâp yaŋe kinŋetâ yekmune sâtŋe olop. Yawu otmâ aŋelo yaŋeâmâ bumbum nombolân yâhâp ikŋiâk ikŋiâk mewi. Yâhâ bumbum yamâ Anitâŋe matŋe bâiŋe yiŋgimu meŋetâ bialâkgât.  
\v 2 Ya mem kinŋetâ yan saruwân yawuya pato ekban yamâ omoŋânâk hewam sikopŋe kumu siliŋ siliŋ sâmu topŋe kuririŋ sâmap yawuya olop. Yâhâ saru ginŋan Anitâhât lohimbi yaŋe iliwetmâ soŋgo sâtŋe metŋe ya, otmu yakât umutŋe nahân hâwiŋetâ yahatmâ golâ olop ya, otmu soŋgo sâtŋe kârikŋe lokgât dop 666 ya miop, ya yeŋgât den kum mem ge katyekbi yaŋe saru ginŋan kinmâ buŋam tâliwi.  
\v 3-4 Yâhâ Moseŋe Anitâhât tem lâum manop yâkât heroŋe nâŋgâm buŋam mem tâliwi. Yâhâ âlâmâ Lama Nanŋahât nâŋgâŋetâ yahatmu buŋam yuwu sâm tâliwi.  
\li1 “O Anitâ, kutdânenŋe. Gâ wâtge pato dondâ tatgihiap. Âi memat yamâ mendâ âlepŋe nandoroŋe otmap. Orotmemehe ekmunŋe ae seŋ seŋ, yae yoŋgâe otmap. Gâŋe lohimbi topŋe topŋe yeŋgât kunyeŋe otmâ tatmâ gaonŋak tatmâ gat. Otmu tatmâ yâhâmbisân. Yakât otmâ himbimân taiŋe, me nen hânân tainŋe gâ konok mepaehekmain. Otmu kut patŋe sâm haŋ tuhumunŋe ârândâŋ merândâŋ otmâ imap. Gâ konok uwawapŋe bia, âiloŋgo loŋgo tatmat. Yakât otmâ mepaehekmâ yâhânom. Lohimbi hânŋan kulemŋan manmâ arain nengât tihitnenŋe otmat yakât ga mepaehekmâ mannom.” Yawu sâwi.   
\p
\v 5 Otmu yakât kakŋan âlâ yuwu tetemu ekban. Opon kâmbukŋe himbimân tap yakât gahatŋe ya hindakmâ aŋ sâm kinop.  
\v 6 Aŋ sâm kinmuâmâ Anitâhât welâmŋe ya hawamgum sâŋgum kâlep hikuŋetâ ge hârândâŋâk kinop ya tetemu ekban. Yâhâ yan soŋgo papato imbât mumuhât dop bia hâlâŋakmâ tatŋetâ yekban. Yâhâ gotyeŋan aŋelo nombolân yâhâp kinbiŋe sâŋgumyeŋe kaok bolaŋ bolaŋ mânuŋakbi. Otmu dihinyeŋan kâiput goliŋe tuhum âmbâkuŋetâ giop.  
\v 7 Otmu lohimbi orotmemeyeŋe kiŋgoŋ otmâ manminiwiŋe matŋe mem hâhiwin kakŋan manŋetgât soŋgo pato âlâŋe aŋelo nombolân yâhâp ya kondo konok konok mem yiŋgimu mewi. Otmu kondo ya kâlehen bumbum topŋe topŋe âlâku ikŋiâk ikŋiâk yaŋe pik sâm iop. Yakât Anitâ manman amboŋaŋe matŋe sâm yiŋgiwuapgât kondo ya mem kinbi.  
\v 8 Yawu otmâ kinŋetâ yan Anitâ laŋinŋe amboŋe ikŋe wâtŋe pato tatbaŋgimapŋe kuk bâleŋe olop. Yawu otmu opon kâmbukŋahât kâlehen utun bâleŋe sahahop. Utun sahakmâ maŋgumu opon kâmbukŋahât kâlehen yâhânomaihât dop ki olop. Yawu otmu aŋelo nombolân yâhâp yaŋe kumâmâ bumbum bâleŋe moseleŋetâ ge lohimbi bâleŋe yeŋgâlen teteop. Otmu yakât kakŋanâmâ kâlehen yâhânomaihât dop ya teteop.   
\c 16  
\s1 Bumbum moseleŋetâ ge lok bâleŋe yeŋgâlen umatŋe topŋe topŋe teteop.  
\p
\v 1 Anitâŋe aŋelolipŋe nombolân yâhâp ya yuwu sâm ekyongop. “Yen gemâmâ matŋe yiŋgiwom yakât bumbum teteyiŋgiâkgât moseleŋetâ giâk.” Yawu sâm hâŋgânyongomu gewi.  
\v 2 Aŋgoân hânân moselemu giop yakât topŋeâmâ yuwu. Lohimbi nombotŋaŋe soŋgo kârikŋe yakât kulem towatŋe meteyeŋan tuhuaŋgim nahân umutŋe hâwiŋetâ yahatmâ golâ olop ya mepaewi. Komot yaŋeâmâ bitâp me use kârikŋe ya teteyiŋgiâkgât bumbum ya hânân moselemu giop.   
\p
\v 3 Yâhâ aŋelo yâhâpŋaŋeâmâ kondoŋe mem saruân moselemu giop. Moselemu gemu saru yamâ lok hiliwahoŋetâ hepyeŋaŋe gam gara gara otmâ korokŋe pilâmap dop yawu olop. Yâhâ saruŋe hep gara gara olop yakât kâlehen senŋe âlâlâ tatbi yamâ kerek mum metewi.   
\p
\v 4 Yâhâ aŋelo kalimbuŋaŋe kondoŋe mem to senŋan moselemu giop. To senŋan moselemu giop yamâ aksihâk hep otmâ meteop.  
\v 5-6 Moselem yan Anitâ yuwu sâm ekuop. “O Kutdâne, gâ embâŋâmbâek tatmâ gamat. Otmu tatmâ yâhâmbisân. Yâhâ lohimbi bâleŋe kunyeŋe kârikŋe otmâ gâhât hâkâŋ otmâ orotmeme bâleŋe otmâ manminiwi ya kerekŋe matŋe mem mum meteŋetgât hâŋgânnohorâ ge moselemune giap. Moselemune gemu yan gâŋe den sâon yakât bulâŋe teteap ya nâŋgâmune ârândâŋ oap. Yâhâ poropetelipge nombotŋe yongom mem âlâlâ tuhuyekŋetâ muwi. Muŋetâ yan hepyeŋe hânân giop yakât matŋe gâŋe hep bâleŋe yu yiŋgirâ neŋetâ dopŋan oap. Ya nâŋgâmune ârândâŋ oap.” Yawu sâop.  
\v 7 Yâhâ alata amutgen kinbiŋe Anitâ yuwu sâm ekuŋetâ nâŋgâwan. “Bulâŋanâk Anitâ Kutdânenŋe gâ wâtge kârikŋe tatgihimap. Yakât otmâ den âiân katyekmâ matŋe yiŋgirâ miai ya ekmunŋe dopŋanâk oap.” Yawu sâwi.   
\p
\v 8 Yâhâ aŋelo imbâtŋaŋe kondoŋe mem sikowân yan moseleop. Moselemu Anitâŋe sâmu sikop yamâ pilâm irik irik sâm kâlâpŋe sem laŋ laŋ sâmap yawu otmâ sem meteyehop.  
\v 9 Otmu kâlâp pato yaŋe punduŋ sâm lohimbi ya dondâhâlâk seyehop. Sem bâleyekmu nâŋgâm nâŋgâm iliwetmâ Anitâ bumbum amboŋe yakât awat pilâwaŋgiwi. Yawu otmâ yâkâlen biwiyeŋaŋe ki kepeiwi.   
\p
\v 10 Yâhâ aŋelo momeŋe yaŋeâmâ bumbum âlâ moselemu soŋgo sâtŋe metŋe yâkât kaweŋan giop. Gemu omoŋ pato kum kepeim imu benŋe lohimbi yâkâlen torokatbiŋe hâhiwin pato nâŋgâm nimbilamyeŋe pâŋan ihim hâreakbi.  
\v 11 Yawu otmâ kunyeŋe kârikŋe otmâ Anitâ himbim amboŋahât awat pilâwaŋgim orotmemeyeŋe bâleŋe ya witgum otmâ manbi.   
\p
\v 12 Yâhâ aŋelo nombolân konokŋaŋe kondoŋe mem to âlâ, kutŋe Euparata sâm, yan moselemu giop. Moselemu gemu to yaŋe aksihâk saŋ kititiŋ sâop. Saŋ kititiŋ sâmu yan lok kunŋe nombotŋe emetsenŋe gahaŋembâ takanomai ya yeŋgât mâtâp meyiŋgiop.  
\v 13 To ya saŋ sâmu yan puaia yakât lauŋambâ weke bâleŋe yamâ kesuŋ pâlâmŋe yawuya gemu ekban. Âlâmâ nakŋe mem umutŋe hâwiŋetâ yahatmâ golâ olop yakât lauŋambâ kioŋmu ekban. Âlâmâ poropete âlâ den perâkŋe sâm kâityongop yakât lauŋambâ gemu ekban.  
\v 14 Otmu weke bâleŋe dondâ yaŋeâmâ kulem topŋe topŋe ya mewi, yaŋeâmâ lok kutdâ bâleŋe yâk yeŋgâlen arim kapamgât kuk teteâkgât mâmâŋe otyiŋgiŋetâ Anitâ kum mem ge katne sâm yakât menduhuakbi. Yawu tetemu ekban.   
\p
\v 15 Yâhâ den âlâ Yesuŋe yuwu sâop ya sâwe. “Nâŋe hâmbâi pârâk sân sânâk takawom. Otmu nâhât pat mansai yenâmâ heweweŋ otmâ âlâlâyeŋe ya mem dunŋan tuhuakmâ mambotnihim mannomai. Aman pâlâmŋe ki inomai. Yenâmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋe galemahom nâhât mambotmâ mitiwahom mannomai. Yawu otmâ manŋetâ nâ takawom yan ki aŋulaknomai. Yawu otmâ heroŋe otmâ manmâ yâhânomai.” Yawu sâop.   
\p
\v 16 Otmu kapam tetewuap yakât den âlâ torokatmâ sâwe. Weke bâleŋe yaŋeâmâ lok kutdâ dondâ mâmâŋe otyiŋgiŋetâ kapi âlâ, kutŋe Amaheron sâm, yan menduhuakbi.   
\p
\v 17 Yâhâ aŋelo nombolân yâhâpŋaŋeâmâ kondoŋe ya haŋân moselemu gemu yanâk Anitâŋe yuwu sâmu nâŋgâwan. “Bâiŋ, pesuk yap.”  
\v 18 Yawu sâmu yanâk belek sâmu himbim guŋguruŋ sâop. Himbim guŋguruŋ sâmu yanâk mososoŋ pato miop. Mososoŋ nombotŋe memap yakât dop bia, wangim dondâ miop.  
\v 19 Otmu kapi pato, kutŋe Bawilon sâm, yan orotmeme bâleŋe dondâ otmâ manminiwi. Yakât Anitâŋe nâŋgâmu bâlemu matŋe meŋetgât sâmu mososoŋ pato memu Bawilon kapi ya hioŋakmâ komot kalimbu otbi. Otmu ya hâlâŋmâ kapi tatbiâ yamâ biatmu kâwurumyeŋaŋak kinop.  
\v 20 Otmu saru tânâmŋan mâtuŋa pato tipiŋe tatbi yamâ aksihâk guhulakmâ meteop. Otmu pumŋe gimbâŋe ya hâlâŋmâ talop ya gurâ bâok sâm gulip otmâ meteop.  
\v 21 Yawu otmu kât kârikŋe kândâk kândâk giop. Yaŋe gemâmâ lohimbi nombotŋe kât yaŋe kum tâtuk meyehop. Yâhâ nombotŋe âlâmâ kunyeŋe kârikŋe otmâ Anitâhât awat pilâm sâm bâlewaŋgiwi.   
\c 17  
\s1 Imbi kondarâ yâkât topŋe  
\p
\v 1 Aŋelo nombolân yâhâp yaŋe kondoyeŋe mem manbi ya yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe yuwu sâm eknohop. “Garâ arire. Yu tetemu eksat yukât pâŋe konok topŋambâek nâŋgâhât tiripgohomune ek. Imbi yuâmâ imbi kondarâ. Yâkŋe ihilâk mahilâk manmâ to hâlâŋmâ kinsap. Yâhâ yiwereŋe tosaŋahât matŋe Anitâŋe waŋmu hâhiwin pato nâŋgâm yâhâwuapgât dop oap.  
\v 2 Yawu gârâmâ imbi kondarâ yukât topŋeâmâ yuwu sâmune nâŋgâ. Lok papato seseŋgâlâkŋe imbi kondarâ yukâlen torokatmâ yâk orop senŋe âlâlâ aŋgi guŋgi otbi. Otmu orotmemeŋe bâleŋe otminiop ya yawuâk otmâ manbi. Yawu otbi yakât otmâ yaŋe biwiyeŋe mem hâlim tuhuyekmâ gaop. Topŋe yakât otmâ garâ tiripgohomune ek.” Yawu sâop.   
\p
\v 3 Yawu sâm dâinekmâ pumŋe âlâ lok ki manmaiângen yâhâwit. Yan yâhâmutŋe Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe biwine mem purik pilâmu kulem âlâ yuwu tetemu ekban. Imbi kondarâ yaŋe soŋgo sâtŋe metŋe yakât kakŋan yâhâmu yaŋe sokom talop. Soŋgo yamâ kuriŋ. Otmu yakât ŋilipŋe yamâ bât nombot nombot hârok. Yâhâ kunŋeâmâ nombolân yâhâp. Yaŋe Anitâhât kaweŋan kinbe sâm ikŋe kutŋe konok konok kulemguakmâ talop.  
\v 4 Otmu imbi yaŋeâmâ sâŋgum kuriŋ hârândâŋâk mânuŋahop. Mânuŋakmâ karaŋ karaŋ hahitŋaŋe tuhuŋetâ âiloŋgo nandoroŋe olop ya pilahop. Otmu kâiput goliŋak tuhu tuhuŋe ya âmbâkuahop. Otmu bâhârâ yamâ goliŋak tuhum miop. Bâhârâ memu yanâmâ orotmemeŋe kiŋgoŋ topŋe topŋe ya ikŋe manmanŋahât bonŋe yaŋe yan pik ŋâtâk ŋâtâk sâm iop.  
\v 5 Yâhâ meteŋanâmâ ikŋe kutŋe ya kulemgumu talop. Kut yamâ yuwu. “Bawilon kapi ambolipŋaŋe orotmeme kiŋgoŋ otmâ gawi. Yâhâ imbilipyeŋe yamâ imbi kondarâ. Yâk yeŋgât mâmâyeŋe yamâ nâ.” Ikŋe kutŋe meteŋan yawu kulemgumu talop. Yâhâ kut ya lok âlâŋe ekmâ nâŋgâwuapgât dop bia.  
\v 6 Imbi yaŋeâmâ emelâk lohimbi nombotŋe biwiyeŋe Anitâhâlen katmâ Yesuhât nâŋgâŋetâ yahalop yamâ kerek sâmu yongoŋetâ muwi. Yongoŋetâ muŋetâ yan imbi yaŋeâmâ yekmu âlepŋe otmu biwi hâlim pato olop. Yawu otmu ekmune sâtŋe otmu pârâk pilâwan.   
\p
\v 7 Otmu aŋeloŋe yuwu sâm eknohop. “Girawuhât nâŋgârâ ki orotŋe oap? Imbi yuâmâ soŋgo sâtŋe metŋe yaŋe sokomap. Yâk yetgât topyetŋe yuwu sâmune nâŋgâ.  
\v 8 Soŋgo sâtŋe eksat yukât topŋeâmâ yuwu. Yâhâmâ emelâk hem nâpumân kioŋmâ gulip olop. Yapâ gâtŋaŋe hâmbâi yâhâpŋe yahatmâ gawuap. Gamâmâ lohimbi nombotŋaŋe Anitâhâlen ki torokatmâek yaehen manmâ gai. Ya yeŋgât kutyeŋe yamâ emelâk Anitâŋe hân himbim ki kândikyotgowân manman kârikŋahât pepaen Yesuŋe ki kulemgum kalop. Lohimbi yaŋe soŋgo sâtŋe ya ekmâ yuwu sânomai. “Bâe, yuâmâ emelâk manmâ gam gulip olop. Yaŋe yâhâpŋe yiwereŋe teteap.” Yawu sâm nâŋgâŋetâ âiloŋgo loŋgo otbuap.   
\p
\v 9 Otmu aŋeloŋe torokatmâ yuwu sâm eknohop. “Den yan yukât bulâŋe tetewuap yakât topŋe ekmâ nâŋgânomai. Kunŋe nombolân yâhâp yamâ pumŋe nombolân yâhâp yakât dop. Yâhâ imbi yakât dowâmâ kapi pumŋe nombolân yâhâp yakât tânâmŋan talop ya. Yâhâ pumŋe nombolân yâhâp yakât dop yamâ lok kutdâ nombolân yâhâp.  
\v 10 Yâhâ lok kutdâ yamâ momerâ yaŋe muwi. Yawu gârâmâ âlâmâ nombolân konokŋe sâp yiwereŋe yu galemyeŋe otmâ mansap. Yâhâ bâiŋe yamâ hâmbâi tetewuap. Yâhâ tetewuap yanâmâ sâp tâlâwâk galemyeŋe otbe mâne Anitâŋe sâmu mumbuap.  
\v 11 Yawu gârâmâ soŋgo sâtŋe yamâ aŋgoânâk manmâ gaop. Yâhâ yiwereŋeâmâ ki mansap. Gâmâlâhâmâ yahatmâ lok kutdâ nombolân yâhâp yâk yeŋgâlen torokatmâ nombolân kalimbuyeŋe otmâ manbuap. Manmâ yâhâm kâlâwân arimu pesuk sâwuap. Topŋe yawu.”   
\p
\v 12 “Otmu ŋilipŋe bât nombot nombot hârok yeksat yamâ lok kutdâ bât nombot nombot yâk yeŋgât dop oap. Yâkŋe yiwereŋe ki mansai, hâmbâi tetenomai. Tetem manŋetâ soŋgo sâtŋe yaŋe mâmâŋe otyiŋgimu orowâk torokatmâ tatmâ yâhânomai. Yâkŋe galemyeŋe otmu sâp tâlâwâk mannomai yakât kakŋan mum biatnomai.  
\v 13 Yâhâ mannomaiân nâŋgân nâŋgânyeŋe hikuakmâ soŋgo sâtŋe yamâ yâkât wâtŋan kinmâ yâhânomai.  
\v 14 Yâkât wâtŋan kinmâ yan Lama Nanŋe mum yahalop ya kune sâm yâk orop kasa oraŋgim mannomai. Yamâ Lama Nanŋaŋe mumuŋambâ yahatmu âwâŋaŋe sâmu wâtŋe pato nandoroŋe tetewaŋgiop. Yawu otmâ lok topŋe topŋe manmâ gai ya yeŋgât kunyeŋe otmu lok kutdâ ya yeŋgât kunyeŋe pato mansap. Yakât otmâmâ kasalipŋe yongom mem ge katyekbuap. Yâhâ lohimbi yaŋe biwiyeŋe yâkâlen katmâ manŋetâ yakât Anitâŋe ikŋe pat kuyiŋgiop yâhâmâ yâkŋe lok kutdâyeŋe pato oapgât yâkâlen torokatmâ kasalipyeŋe yongom pesuk pilâyeknomai. Yawu.”   
\p
\v 15 Otmu aŋeloŋe torokatmâ yuwu sâm eknohop. “Yoane gâ emelâk eksat. Imbi kondarâ yamâ to hâlâŋmâ kinsap. Yâhâ to yakât dopŋeâmâ yuwu. Lohimbi komotŋe komotŋe hânŋan kulemŋan manmâ den topŋe topŋe sâmai ya yeŋgât dop oap.  
\v 16 Otmu ŋilipŋe bât nombot nombot hârok eksat yamâ lok kutdâ yâk yeŋgât dop oap. Yâkŋe soŋgo sâtŋe metŋe yâkâlen torokatmâ imbi kondarâ ya kasa otbaŋginomai. Kasa otbaŋgim imbi yakât lembân tâkŋe ya mem holaŋbaŋginomai. Mem holaŋbaŋgiŋetâ hâk barak kinbuap. Yawu kinmâ itit kiom tuhuŋetâmâ kâwurumŋaŋak kinbuap.  
\v 17 Otmu yamâ inâk ki tetewuap. Anitâŋe biwi nâŋgân nâŋgânyeŋan ya katmâ mem heweweŋ tuhuyekmu soŋgo sâtŋe ya orowâk menduhuakmâ imbi kondarâ ya mem ge katnomai. Anitâŋe sâop yakât bonŋeâmâ yawu tetewuap.   
\p
\v 18 Otmu imbi kondarâ yamâ kapi pato tap yakât dop. Kapi pato yakât patoyeŋaŋeâmâ lok kunŋe hânŋan kulemŋan tatmâ arai yâk yeŋgât kunyeŋe otmâ tatmap.   
\p  
\c 18  
\s1 Anitâŋe sâmu Bawilon kapi kâwurumŋaŋak kinop.  
\p
\v 1 Kulem ya pesuk sâmu yakât kakŋan kulem âlâ yuwu tetemu ekban. Aŋelo âlâ himbimâmbâ gemu ekban yakât wâtŋe pato tatbaŋgiop. Otmu gem yan yâkât laŋinŋe pato yaŋe hânân pilâmu laŋ laŋ sâop.  
\v 2 Yâkŋe kârikŋe halahum yuwu sâop. “Kapi kutŋe Bawilon yamâ emelâk kâwurumŋaŋak kinsap. Yiwereŋeâmâ weke bâleŋe dondâ mansai. Otmu nâi bâleŋe ki neneŋe, sopŋan hepdâek, sâmai dop yawuya, ya pik sâm iap.  
\v 3 Emelâk lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe yâk yeŋgâlen torokatmâ orotmeme kiŋgoŋ otmâ gam biwi hâlim otbi. Yawu otmâ manbi. Yâhâ lok kutdâŋe gurâ yawuâk orowâk orotmeme bâleŋe ya otbi. Lohimbi nombotŋaŋe yâku aŋgi guŋgi otne sâmâmâ yawuâk yan torokatmâ hângât senŋe âlâlâ otmu bâleŋe topŋe topŋe otmâ manmâ gamai yawuya Anitâŋe kerehâk yongom tâtuk meyehop.”   
\p
\v 4 Yawu sâmu Yesuŋe yuwu sâop. “Yen nine komot Bawilon kapiân mansai ya yuwu sâmune nâŋgâŋet. Bawilon kapi ambolipŋaŋe orotmeme bâleŋe me kiŋgoŋ ya otmâ manmâ gamai yakât matŋe yiŋgimune hiliwahonomosai. Yawu gârâmâ yen orowâk yongomaingât orotmeme bâleŋe ya pilâm pilâyekmâmâ nâhâlen ga torokatmâ manŋet.” Yawu sâm ekyongop.   
\p
\v 5-6 Yawu sâm aŋelolipŋe yuwu sâm ekyongop. “Kapi yukât ambolipŋaŋe orotmeme bâleŋe otbi yakât topŋe Anitâŋe kerek naŋgap. Yakât otmâmâ matŋe yu yiŋgiap. Kapi yu ambolipŋe yeŋgât orotmeme yamâ imbi kondarâ yeŋgât orotmeme yawuya. Ya nâŋgâmune dondâ bâleap. Otmu kasalipyeŋe mem bâleyekbi. Yakât matŋe yâku yakât dopŋanâk mem purik pilâm yiŋginomai. Emelâk kapi ambolipŋaŋe menduhuakmâ orotmeme bâleŋe ya otbi. Yakârâmâ yâku kârikŋe otmâ matŋe kâpekyiŋginomai.  
\v 7 Yâhâ emelâk kapi ambolipŋaŋe hop sambe kakŋan manmâ yeŋahâlâk nâŋgâŋetâ yahatmu hâmeyeŋe bitminiwi. Yakât yengu matŋe tâŋ tâŋâk purik pilâm yiŋginomai. Yawu otnomai yakât kakŋanâmâ yâkŋe dondâ isem buiakmâ mannomai. Yâhâ yiwereŋeâmâ ambolipŋaŋe biwiyeŋaŋe yuwu naŋgai. “Bâe, nenâmâ yiwereŋe hop sambe kakŋan mansain. Yawu manmâ lohimbi dondâ tânyongom mansain. Yâhâ imbi nombotŋaŋe kambut manmâ tep bâle nâŋgâm isem mansai. Yâhâ nenâmâ umatŋe âlâ hâtnongowuapgât dop âlâ ki tap. Yakât otmâ hâk sânduhânâk manmâ yâhânom. Tep bâle nâŋgâm ki isem buiaknom.” Yawu naŋgai.  
\v 8 Yakât otmâ sâmune pârâk sân sânâk umatŋe bâleŋe topŋe topŋe yâk yeŋgâlen tetewuap. Po pato tetewuap. Me bumbum, me aman kundat, me aman mesek topŋe topŋe ya teteyiŋgimu hâhiwin pato nâŋgâm isem buiaknomai. Isem buiakmâ manŋetâ yan kasalipyeŋaŋe taka itit kiom tuhuyekmâ kapiyeŋe uŋetâ sewuap. Yakât umatŋe ya yiŋgiwomgât dop tap.” Yawu sâop. Sâop yawuâk tetemu ekban.   
\p
\v 9 Kasalipyeŋaŋe taka kapiyeŋe uŋetâ siowân yanâmâ lok kutdâŋe aŋgoânâk manmâ gawiân orotmeme bâleŋe Bawilon kapi ambolipŋe ya orop otmâ gawi yaŋeâmâ kâlepŋan kinmâ kapi patoen ekŋetâ kâlâp sem utun duk duk sâm yahalop. Utun ya ekmâ yan isem tep bâle otmâ biwiyeŋe ahoakbi.  
\v 10 Yawu otmu ekmâ kiŋgityeŋahât otmâ kâlepŋan kinmâ ekmâ yuwu sâwi. “Bâe, bâe, Bawilon kapi patoen yan hop sambe pato kinop. Yâhâ yiwereŋeâmâ pârâk sân sânâk kasalipyeŋaŋe taka matŋe yiŋgiai.  
\v 11 Yâhâ aŋgoânâmâ yâk orop senŋe âlâlâ aŋgi guŋgi otmâ gem yâhâm manbi. Yâhâ yiwereŋeâmâ emelâk manbi ya pilâm hou latmâ mansai.” Yawu sâm tep bâle otmâ isewi.  
\v 12 Yâhâ torokatmâ yuwu sâwi. “Aŋgoânâmâ Bawilon kapi pato yakât biwiŋan hop sambe pato iminiop. Ehekŋe ki ehekŋe, nâŋgân nângânŋe ki nâŋgân nâŋgânŋe, senŋe âlâlâ topŋe topŋe tuhuwi.  
\v 13 Yawu tuhum mem manŋetâ wuân me wuân âlâhât pâin guin âlâ bia, senŋe âlâlâ topŋe topŋe ya kerehâk tatyiŋgiop. Otmu kapi kârikŋe bâleŋe. Kasalipyeŋe mem ge katyekŋetâ yâk yeŋgât amutgen manmâ hoŋ bayiŋgim gawi. Yâhâ sâp yiwereŋe yuâmâ kerek biatyiŋgiap.   
\p
\v 14 Bâe, senŋe âlâlâ topŋe topŋe mem hop sambe kakŋan manminiwi. Yâhâ nep topŋe topŋe torokatmâ tuhuwi yiwereŋe ya emelâk biatmâ kititiŋ yap. Otmu senŋe âlâlâ yu me ya ekŋâlem aŋgi guŋgi otmâ manbi. Ya gurâ kerek kititiŋ yap. Otmu yukât kakŋan yâhâpŋe âlâ torokatmâ tetewuapgât dop âlâ ki tap,” yawu sâwi.   
\p
\v 15 Otmu lok nombotŋe kapi kâlepŋehembâ taka yan âi topŋe topŋe tuhum hâmeŋe papato meminiwi yaŋeâmâ “Kâlâp yuŋe punduŋ sâm senenekmap,” sâm yakât kâlepŋehen kinmâ ekbi.  
\v 16 Yawu ekmâ kinmâ yuwu sâwi. “Bâe, bâe, kapi yuâmâ aksihâk kiom balu balu oap. Emelâhâmâ Bawilon ambolipŋe, me buku nombotŋe kâlepŋehembâ takawi yanâmâ hâk katipŋe kulem topŋe topŋe yawuya mânuŋakmâ manminiwi. Otmu kâiput topŋe topŋe ya goliŋak tuhum âmbâkuakbi ya ekŋâlem yawuya mem bam gam otbi.  
\v 17 Yawu otminiwi yakât matŋeâmâ yiwereŋe yu meŋetâ eksain.” Yawu sâwi.  
\p Otmu waŋga ambolipŋe, me nep loklipyeŋaŋe waŋgaen kinmâ ekbi. Otmu nep lok nombotŋaŋe hikinângen kinmâ ekbi.  
\v 18 Lok ya kerehâkŋe kâlepŋan kinmâ senyeŋaŋak pilâm ekmâ yuwu sâwi. “Bâe, kapi yan ya yu mon? Senŋe âlâlâ ya kerehâk gulip otmâ meteap. Hâpuwân pekatŋe sem yawu tuhuap. Bâleŋe dondâ oap.” Yawu sâwi.  
\v 19 Yawu sâŋetâ biwiyeŋe orotok sâop. Otmu yakât tep bâle nâŋgâm yan kou kendâm ahowi. Isem tep bâle nâŋgâm yan torokatmâ yuwu sâwi. “Bâe, kapi pato enda eksain. Endaŋe âlâlâ ya kerehâk biatmâ kititiŋ yap. Yamâ nen waŋga ambolipŋe âlâengembâ tohom kapi yanâk aŋgi guŋgi otmâ yapâ tewetsenŋe pato dâim hop sambe kakŋan manne sâm gain. Ya yiwereŋe kâlâpŋe mem hote alikŋe tuhuap. Yakât girawu otnom? Me wosapâ ari tewetsenŋe yawuya menom? Ya pesuk yap yukâ.” Yawu sâm isem buiakmâ kinbi.   
\p
\v 20 Yawu teteyiŋgiop yakât aŋelo yaŋe yuwu sâop. “Yen emelâk poropete nombotŋe manbi, otmu aposolo manbi, otmu Anitâhât komot otmâ yâkâlen torokatmâ manbi, yenâmâ kapi yu ambolipŋaŋe kasa otyiŋgim mem gem katyekbi. Mem ge katyekŋetâ yakât matŋe yu Anitâŋe yiŋgiap yakât yen heroŋe kakŋan manmâ yâhânomai.” Yawu sâop.   
\p
\v 21 Yawu sâmu aŋelo wâtŋe kârikŋe tatbaŋgiopŋe kât pato âlâ mem yahatmâ saru tumuŋan pilâmu giop. Gemu yanâk yuwu sâop. “Nâŋe pilâmune giap. Yakât dopŋeâk Anitâŋe kapi pato Bawilon yukât ambolipŋe ya yawuâk pilâyekmâ gem tepyeŋe kum huhumu gulip oai. Gulip otŋetâ kâwurumyeŋaŋak kinsap.  
\v 22-24 Emelâhâmâ Bawilon yan imbi aŋgi guŋgi otmâ manbi. Otmu kepgât senŋe âlâlâ topŋe topŋe mem ekŋâlem kinmâ oŋ giriŋ kakŋan manbi. Hop sambe kakŋan manbi. Âli hawat topŋe topŋe ya meŋetâ lohimbi dondâŋe ya ekmâ yu bonŋe mon sâm yan nâŋgâm tâpikgum manmâ gawi. Yakât otmâ lohimbi hânŋan kulemŋan tatmâ ariwiŋe yâk yeŋgâlen torokatmâ biwiyeŋe hikuakmâ manbi. Yawu manmâ gam hop sambe pato teteyiŋgimu âlâlâhât ki pâinmâ manbi. Otmu heroŋe otmâ buŋam me kep topŋe topŋe tuhum eŋgat nombotŋe watmâ yakât yeŋahât sâm mepaeakmâ manbi. Otmu yeŋahât nâŋgâŋetâ yahatmu hâkyeŋe mepaeakmâ manbi. Yakât otmâmâ Anitâ poropetelipŋe nombotŋaŋe yâkât den sâm tetem ekyongowi. Den sâm ekyongoŋetâ nâŋgâŋetâ gemu yongoŋetâ kerehâk mum metewi. Emelâk Anitâhât komot ya mem ge katyekmâ mem âlâlâ tuhuyekbi yakât matŋeâmâ yâku yu teteyiŋgiap. Sâp yiwereŋe yuâmâ manman ya emelâk biatmâ kititiŋ yap. Emelâk hân yuân torokatmâ âi topŋe topŋe mem yeŋahât nâŋgâŋetâ yahatmu manmâ gawi. Sâp yiwereŋe yu gurâ biatmâ kititiŋ yap. Kapi yu yâhâpŋe mem miwirikuŋetâ tetewuapgât dop âlâ ki tap. Yawu.” Yawu sâop. Aŋeloŋe kât pilâmu saru tumuŋe kâlehen giop yaŋe yakât topŋe sâm teteap.   
\c 19  
\s1 Anitâŋe matŋe yiŋgiop yakât otmâ ikŋe lohimbiŋe mepaewi.  
\p
\v 1 Ya ekmune pesuk sâmu yakât kakŋan den âlâ yuwu nâŋgâwan. “Lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe menduhuakmâ tatmâ Anitâ otmu Kutdânenŋe Yesu yâk yetgât gotyetŋan kinmâ Anitâ heroŋe otbaŋgim yuwu sâm mepaewi.  
\v 2 “O, Anitâ, Wâtgât Amboŋe, Gâŋe yu ya otbe sâm ya otdâ âlepŋe nandoroŋe otmap. Tihitnenŋe otdâ gâhât amutgen manman sânduhân manmâ yâhânom. Yâhâ imbi kondarâ yâkŋe orotmeme bâleŋe otminiop. Otmu buku nombotŋaŋe yawuâk otŋet sâm kendâyiŋgim gaop. Yakât matŋe gâŋe yu waŋdâ memu pesuk yap. Yawuhât mepaeheksain. Otmu gâhât komot nombotŋe gâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manbi yamâ imbi kondarâ yaŋe kasa otyiŋgim yongomu muwi. Yakât gâŋe matŋe yu waŋmu memu pesuk yap. Yakât otmâ gâ mepaeheksain.  
\v 3 Gâŋe kapi pato yu ambolipŋe matŋe yiŋgimu kâwurumŋaŋak kinsap. Yukât kakŋan yâhâpŋe miwirikum torokatmâ mannomaihât dop âlâ ki tap. Yakât otmâ heroŋe otgihiain.” Yawu sâwi.   
\p
\v 4 Otmu lok kunŋe 24 otmu soŋgo papato mumuhât dop bia yaŋe Anitâ mepaem yuwu sâwi. “Âlepŋe dondâ nenŋe Anitâ konok mem mepaene. Ya bulâŋanâk.” Yawu sâwi.   
\p
\v 5 Otmu yâk yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe yuwu sâmu nâŋgâwan. “Yenâmâ Anitâ hoŋ bawaŋgim lauŋe lâum yâkâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe kepeim mansai. Yen lok topŋe topŋe, lok geheŋe me kutyeŋe orop, yen kerehâk menduhuakmâ Anitâ konok sâm mepaem manŋet.” Yawu sâwi.   
\p
\v 6 Yawu sâŋetâ yanâk den âlâ yuwu tetemu nâŋgâwan. Himbimân gâtŋe dondâŋe menduhuakmâ tatmâ Anitâ mepaeŋetâ munyeŋe nâŋgâwan. Munyeŋeâmâ himbim guŋguruŋ sâmap yawu, me to tâlâm pato yerâmu munŋe pilâmap yawu. Yawu otmâ yuwu sâwi. “O, Anitâ, Kunnenŋe pato, Manman Amboŋe, gâŋe tihitnenŋe otmâ tatmâ yâhâmbisân. Yakât otmâ gâ mepaeheksain.  
\v 7-8 Otmu lohimbi miakmâ heroŋe otmâ mansai yakât dopŋeâk gâŋe lohimbi nombotŋe Lama Nanŋe yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ gawi yakât pat kuyiŋgiop. Pat kuyiŋgiop ya Lama Nanŋaŋe meyekmâ ikŋe manman kapiân mem ari katyekmu heroŋ maroŋ otmâ manmâ yâhânomai. Yakât sâp yu tâlâhuap. Yâhâ lohimbilipŋe sâŋgum kaok bolaŋ bolaŋ mânuŋakmâ mambotmâ kinsai. Sâŋgum kaok mânuŋakmâ kinsai yamâ manman uwawapŋe bia manmâ gawi yakât dop. Yakât otmâ mepaeheksain.” Yawu sâwi.   
\p
\v 9 Yawu sâŋetâ aŋeloŋe yuwu sâm eknohop. “Den yuwu sâm ekgohomune kulemgu. “Lama Nanŋaŋe yiwereŋe lohimbilipŋe pat kuyiŋgiop yâk orop meyekmâ bât kuaŋgim heroŋ maroŋ otmâ yâhânomai yakât sâp tâlâhuap. Lama Nanŋaŋe yakât bulâŋe mem tetemu lohimbiŋe yâk orop biwiyeŋaŋe kepeiakmâ konohâk otmu heroŋe kakŋan manne sâm oai yakât sâm ekyoŋgorâ tep âlep nâŋgâŋet.” Den ekgohoan yuâmâ Anitâŋe sâop.” Yawu sâm eknohop.   
\p
\v 10 Den yawu sâm eknohomu nâŋe aŋelohât gotŋan bam mepaewe sâm otban. Yawu otmune yuwu sâm kunihiop. “Kâmbuk. Pilâ. Gâ otmu gâhât bukulipge yenâmâ Anitâhât hoŋ bawa, Anitâhât lauŋe lâum hoŋ bawaŋgimai. Otmu nâ gurâ yawuâk hoŋ bawaŋgiman. Yesu yamâ Anitâhât nanŋe bonŋe. Den ekgohoan yuâmâ Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe mâmâŋe otnihim biwine mem hoŋ hoŋ tuhunekmu den yu ekgohoan. Yawu gârâmâ yen me nâ yamâ Anitâ otmu Yesu yâk yetgâlâk nâŋgâm mepaeyelekmâ yâhânom.” Yawu sâm eknohop.   
\s1 Soŋgo sâtŋe metŋe bukuŋâit pilâyelekŋetâ hemân giowot.  
\p
\v 11 Himbim pâroŋ sâmu yakât biwiŋan yuwu ekban. Beâsi kaok kaok âlâ ekban. Lok kakŋan talop yakât topŋeâmâ yuwu. Anitâŋe âi sâm waŋop ya biwiŋaŋe kepeim galemgum heŋgeŋgumap. Yâhâ lok yeŋgât orotmemeyeŋe sâwuap ya bulâŋanâk. Yâkŋeâmâ lohimbi den âiân katyekmâ mem kâsipyongowuap. Mem kâsipyongomu ârândâŋ merândâŋ otbuap. Yâhâ yâkŋeâmâ matŋe menomai yakât topŋe katbuap.  
\v 12 Yâkât senŋeâmâ kâlâp nimbilamŋe yawuya. Yâhâmâ lok kutdâŋe ŋerendeŋ goliŋak tuhuwi yawuya yaŋe kunŋan horatbaŋgiŋetâ tatmu ekban. Yâhâ ikŋe kutŋe yamâ ikŋahâk naŋgaŋgimap. Lok âlâŋe ki nâŋgâwaŋgimap.  
\v 13 Yâhâmâ sâŋgum kaok kâlep mânuŋahop yaŋe ge hârândâŋ sâm kinop yamâ hepŋak pato. Yâkât kutŋe âlâmâ yuwu sâmai. “Anitâhât Kâi Toka.” Yawu.   
\p
\v 14-16 Otmu lohimbi bâleŋaŋe matŋe meŋetgât Anitâŋe sâop yakât otmâ lauŋambâ tewet sâtŋe nombot nombot nelaŋ nelaŋ yaŋe ge kinop. Yaŋe mem lohimbi sambe galemyongom hâhiwin yiŋgimu umutyeŋe arimu kiŋgityeŋahât otmâ hu halak tuhuwi. Otmu sâŋgum kaok yan otmu ârâŋan yuwu kulemguŋetâ talop. “Lok topŋe topŋe manmâ gai ya yeŋgât kunyeŋe. Otmu lok kutdâ ya yeŋgât kunyeŋe pato mansap.” Yawu kulemguŋetâ talop. Otmu yâkŋe sâmu himbimgât kapam lok dondâŋe yâkâlen menduhuakbi. Menduhuakmâ yanâmâ hâk katipŋe kaok bolaŋ bolaŋ ya mânuŋakmâ beâsi kaok kakŋan tatmâ hawamgum Kutdâyeŋe orowâk lok bâleŋe yongone sâm tohowi.   
\p
\v 17 Menduhuakmâ tohoŋetâmâ aŋelo âlâ tetemu ekban yaŋeâmâ sikop senŋan kinop. Sikop senŋan kinmâ kâe kâe nombotŋaŋe pâp pâp sâm haŋân gam ariwi ya yongonmâ yuwu sâm ekyongop. “Anitâŋe sâp pato kalop ya tetewe sâm oap. Yakât otmâ yen kerek taka menduhuakŋet.  
\v 18 Yâhâ lok bâleŋe komotŋe komotŋe beâsi kakŋan tatmâ taka ahone sâm oai. Ahom yan himbimgât kapam lokŋe yongom tâtuk meyeknomai. Yongom tâtuk meyekŋetâmâ yeŋe taka nem meteyeknomai.” Yawu sâm ekyongop.   
\p
\v 19 Yâhâ soŋgo sâtŋe metŋe otmu lok kutdâ manbi yâkŋe kapam ku ku loklipyeŋe ya hâruyekŋetâ kerehâk yoŋgone sâm menduhuakbi. Yakât otmâ lok beâsi kakŋan talop, kutŋe “Anitâhât Kâi Toka,” yâkŋe ikŋe kapam lok hâruyekmâ orowâk menduhuakmâ yongone sâm otbi.  
\v 20 Yâhâ soŋgo sâtŋe metŋe yaŋe ikŋe hoŋ bawa ya aŋgoân mâmâŋe otbaŋgimu yâkŋe kulem topŋe topŋe mem lohimbi kâityongop. Kâityongom ikŋahât kulem towatŋe bâtyeŋan otmu meteyeŋan towat kalop. Yakât otmâmâ lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe yâk yetgâlen torokatmâ soŋgo sâtŋahât umutŋe hâwim mepaeyelekbi. Yawuhât himbimgât kapam lok yaŋe yâhâp yâhâp ya pilâyelekŋetâ hem topŋehen yaken gemutâ kâlâpŋe seyelehop.  
\v 21 Otmu lok beâsi kakŋan talop yâkât lauŋambâ tewet kâlep, sâtŋe nombot nombot nelaŋ nelaŋ yaŋe mem kasalipŋe hâreyekmu mum metewi. Mum meteŋetâ kâe kâeŋe taka nem meteyekbi.   
\c 20  
\s1 Satan ya kum sâhâm pilâmu iop.  
\p
\v 1 Ya pesuk sâmu yanâk aŋelo âlâ himbimâmbâ gemu ekban. Aŋelo yaŋe gem puaia, yakât kutŋe âlâmâ Satan, ya sâhâwe sâm tâk kârikŋe mem giop. Tâk kârikŋe miakmâek hem nâpumângen kioŋop.  
\v 2-3 Kioŋmâ ge Satan kum sâhâm pilâmu yambu 1000 yakât biwiŋan im ariop. Im arimu yambu 1000 ya pesuk sâmu holaŋmu gamâmâ sâp tâlâwâk biwiŋan lohimbi kâityongop.   
\p
\v 4-6 Kulem ya pesuk sâmu kulem âlâ yuwu tetemu ekban. Anitâhât gotŋan lohimbi dondâŋe menduhuakmâ kinŋetâ yekban. Yâkŋeâmâ lohimbi meyekmâ den âiân katyekmâ sâm hâreyiŋgiŋetgât Anitâŋe âi ya sâm yiŋgiop. Komot ya yeŋgât topŋeâmâ yuwu. Yâkŋe aŋgoân Anitâhât den ya tâŋ tâŋâk lâum manbi. Yawu manmâ Yesu ki betguwi. Me lok bâleŋaŋe soŋgo sâtŋe metŋe otmu ikŋe umutŋe hâwim katbi ya yetgât ki nâŋgâyitgim mepaeyelekbi. Me yâkât kulem towatŋe ya meteyeŋan me bâtyeŋan ki katŋetâ talop. Yawu otmâ betyitgim manŋetâ yakât yâk yetgât hoŋ bawalipyetŋaŋe kasa otyiŋgim eŋgatyeŋe hâreŋetâ muwi. Otmu yâkŋe aŋgoân mumuŋambâ yahatmâ Yesu Kiristohâlen torokatmâ yâkât komot galemyongom tepyeŋe heroŋe otmu manŋetâ yambu 1000 olop. Yâhâ aŋgoân yahatbi yaŋeâmâ Anitâ yet Yesu Kiristo yâk hoŋ bayitgim mepaeyelekmâ Yesu orop tatmâ yambu 1000 ya torokatmâ manmâ yâkât komot galemyongom manbi. Otmu yakât kakŋan himbimân manman kârikŋahât pat otbi yakât otmâ hiliwahom hem nâpumŋan ki gewi. Yambu 1000 ya pesuk sâmu lohimbi nombotŋe âlâŋe mumuŋambâ yahatbi.   
\s1 Yambu 1000 pesuk sâmu Satanŋe yâhâpŋe tetem lohimbi kâityongop.  
\p
\v 7 Yambu 1000 pesuk sâmu yakât kakŋan aŋelo âlâŋe hem pato ya nâpum kurumbu yakât kâlehen kioŋmâ ge Satan mem holaŋop.  
\v 8 Mem holaŋmu yapâ yahatmâ gamâmâ lohimbi nombotŋe hânŋan kulemŋan manmâ Yesuhât hâkâŋ otbi ya kâityongomu lohotŋe otŋetâ yan dâiyekmâ manop. Yawu otmâmâ kâsipyongomu komot yâhâp otbi. Âlâ, kutŋe Goho sâm, âlâmâ kutŋe Mahoho sâm, yâk kerekŋe Yesuhât hâkâŋ otmâ manbi. Yâkŋe menduhuakŋetâ dopyeŋe saru ginŋan sak ekmain yakât dop. Ya sâlipyongonomgât dop âlâ ki otbuap.  
\v 9 Yaŋe menduhuakmâ taka Anitâŋe ikŋe lohimbi wawaeyehop ya kerek hilipyongone sâm hawamyongowi. Hawamyongom kinŋetâ Anitâŋe sâmu yan himbimâmbâ kâlâp punduŋ sâm ge sem gâwu gâwu tuhuyehop.  
\v 10 Kâlâpŋe sem meteyekmu pesuk sâmu Anitâŋe amboyeŋe Satan ya mem hem nâpum kâlehen pilâmu giop. Otmu soŋgo sâtŋe metŋe otmu hoŋ bawaŋe mâmâŋe otbaŋgimu den perâkŋe sâm kâityongop ya yâhâp yâhâp emelâk pilâyelekmu giowot ya yetgâlen gem torokatmu kâlâpŋe seyekmu hâhiwin pato nâŋgâwi. Otmu hâhiwin ya pesuk sâyiŋgiwuapgât dop âlâ ki tap. Hâhiwin dondâŋan manmâ yâhâmbisâi.   
\s1 Anitâŋe lohimbi kerekŋe otbi mewi yakât den sâm hâreyiŋgiop.  
\p
\v 11 Kulem ya pesuk sâmu âlâ yuwu tetemu ekban. Anitâŋe kakŋan tatat kaok bolaŋ bolaŋ yan ge tatmu ekban. Ge tatmu yan hân himbim dâiakmâ pilahowot.  
\v 12-13 Otmu lohimbi in muŋetâ kurihiyekbi, me saruŋe neyehop, me girawu girawu tuhuyekmu muwi, lok geheŋe me lok kutyeŋe orop, ya kerehâk mumuŋambâ yahatmâ yâkât gotŋan kinŋetâ yekban. Kinŋetâ Anitâŋe pepa topŋe topŋe ya mem mewalakum lohimbi golâ manbiân yan otbi mewi yakât topŋe kulemgumu tatmap yapâ ekmâ mem sâlikuop. Otmu Anitâ ikŋak pepa ya mem sâlikumâmâ otbi mewi ya yeŋgât topyeŋe ekmâ âlâku ikŋiâk ikŋiâk den âiân katyekmâ matŋe yiŋgiop.  
\v 14 Otmu lohimbi nombotŋe hem kâlâpgât pat otbiŋe yan gem torokatmâ sâp kâlep manmâ yâhânomai. Yâkŋe âlâ holaŋakmâ hâk sânduhân mannomaihât dop âlâ ki tap  
\v 15 Yâhâ Anitâŋe ikŋe pat kuyiŋgiop ya yeŋgât kutyeŋe kulemgumu tatmap yaŋeâmâ yâhâpŋe yakât kakŋan hiliwahonomaihât dop âlâ ki tap. Yaŋeâmâ manman kârikŋe yakât kapiân ari tatmâ heroŋe kakŋan manmâ yâhâmbisâi.   
\c 21  
\s1 Anitâŋe sâmu hân himbim aŋgo teteowot.  
\p
\v 1 Ya pesuk sâmu hân himbim hâŋgiŋe ya Anitâŋe sâmu bialop. Otmu yâhâpŋe sâmu hân himbim âiŋe tetemu ekban.  
\v 2 Otmu Anitâŋe kapi âiŋe tuhuop, kutŋe “Yerusalem Aŋgo” sâm yaŋe himbimâmbâ gemu ekban. Kapi ya ekmune âlâ kândâkdâ olop. Otmu nenŋe imbi miakne sâm otmâ meŋâleakmain yakât dopŋeâk kapi ambolipŋaŋe meŋâleakbi.  
\v 3 Otmu aŋelo âlâŋe yuwu sâmu nâŋgâwan. “Kutdânenŋe Anitâŋe lohimbi orop haoŋmâ ârândâŋ tatmâ tihityeŋe otmâ yâhâwuap. Yawu otmâ yâk orop biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe hikuakmâ konohâk otmu manmâ yâhâmbisâi.  
\v 4 Yawu manŋetâ yâkŋe sâmu umatŋe topŋe topŋe yâhâpŋe ki teteyiŋgiwuap. Me hâhiwin nâŋgâm ki torokatmâ mannomai. Me ki mum kou kendâm ahonomai. Me yâhâpŋe gilâp âlâ ki iseaŋginomai. Wawaeyekmâ hâk sânduk yiŋgimu tep âlep nâŋgâm heroŋ maroŋ kakŋan manmâ yâhânomai.” Yawu sâop.   
\p
\v 5 Yawu sâmu Anitâ Kutdânenŋaŋe yuwu sâmu nâŋgâwan. “Sâmune emelâk âliwahap kerek biatsai. Yakât otmâ aŋgo kândikyongowoman. Den yan yu bulâŋanâk. Yakât otmâ yeŋe nâŋgâm biwiyeŋan katmâ manŋetâ biwiyeŋe ki gewuap. Yawuhât den yan yu kulemgum katdâ talâk.  
\v 6 Nâŋe embâŋâmbâek hân himbim ki kândikyotgowan yapâek tatmâ gan. Niniâk kârikŋeâk tatmâ gan. Otmu tatmâ yâhâwom. Âlâlâhât topŋeâmâ nâ. Otmu nâhât sâtgât teteopgât nâhât sâtgât biatsap.  
\v 7 Lohimbi nombotŋe nâhâlen torokatmâ ki lohotŋe otbiŋe manman kârikŋahât to nene sâm otŋetâmâ âlepŋe nâŋe torokatmâ hâmeŋe barak yiŋgimune nem yâhânomai. Otmu lok âlâ me âlâŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim mannomai ya yeŋgât nâŋe nine nanne baratne bulâŋe sâm meyekbom.  
\v 8 Yawu gârâmâ lok bâleŋe yeŋgât topyeŋe yuwu. Bukulipyeŋaŋe nâŋgâm bâleyiŋgimâihât lohimbi nombotŋaŋe nâhât den pilâm hâkyeŋe ihiwe ihiwe otmu dâiakmâ hurunduŋ sâm ariwi. Yâhâ nombotŋaŋeâmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe nâhâlen kepeim ki manŋetgât ihilâk tuhuyekbi. Nombotŋaŋe den perâkŋe sâm kâirahowi. Me den miaŋgiwi. Me den gurukŋe sahaŋgiwi. Yâhâ nombotŋe kâwâ konda otmâ manbi. Me imbilipyeŋe betyeŋehen kioŋbi. Me loklipyeŋe betyeŋehen kioŋbi. Yâhâ nombotŋaŋeâmâ karasuŋa, me lok yeŋgât sait, me hawat topŋe topŋe meminiwi. Yâhâ nombotŋe âlâŋeâmâ Porom Lâpio topŋe topŋe tuhum kânâŋgâŋetâ kinmu yakât nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeim manbi. Lok yawuyaŋe hem nâpum kâlehen geŋetâ kâlâpŋe seyekmu hâhiwin kakŋan manmâ yâhâmbisâi. Yawuhât yâhâpŋe yapâ holaŋakmâ yahatmâ âi ya torokatmâ tuhunomaihât dop âlâ ki tap. Den yan yu bulâŋanâk.” Yawu sâop.   
\s1 Kapi âiŋe, kutŋe “Yerusalem Aŋgo” sâm, ya teteop yakât topŋe.  
\p
\v 9 Otmu aŋelo nombolân yâhâp lohimbi hilipyongowi yakât kondo ya mewi yâk yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe yuwu sâm eknohop. “Garâ Lama Nanŋe yâkât pat sâsâŋe ya tiripgohomune ek.” Yawu sâop.   
\p
\v 10 Yawu sâmu Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe biwine mem purik pilâmu aŋelo yaŋe menekmu pumŋe pato âlâen yâhâwit. Yan yâhâ kinmune, Anitâhât kapi âiŋe, kutŋe Yerusalem Aŋgo, ya himbimâmbâ gemu ekban. Kapi ya ambolipŋe Lama Nanŋahâlen torokatne sâm meŋâleakmâ gewi.  
\v 11 Otmu yan Anitâhât laŋinŋe pato haoŋmâ ârândâŋ sem kinmap. Sem kinmu yan kapi yaŋe kaok tembaŋ tembaŋ olop.  
\v 12 Otmu kapi yamâ dâmân kâlep pato yaŋe kâlehen talop. Otmu yakât gahatŋe kâiân yâhâp tap. Yâhâ aŋelo kâiân yâhâp yaŋeâmâ gahatŋe yakât âlâku kândâk kândâk galemgum kinbi. Otmu Isirae lohimbi komot kâiân yâhâp yâk yeŋgât kutyeŋeâmâ gahatŋan ikŋiâk ikŋiâk kulemguŋetâ tatmap.  
\v 13 Otmu kapi yakât dâmân tuhum hawamguwi yakât gahatŋe yamâ ârândâŋâk kalimbu kalimbu yawu katŋetâ talop. Gahatŋe yamâ betŋehen kalimbu, otmu dâtâpŋehen kalimbu, otmu ginŋehen kalimbu, yawuâk yawuâk ya katŋetâ tatmu ekban.  
\v 14 Otmu dâmân ya hoŋ hoŋ sâmap sâm kâtŋak mem topŋan kum kuratgum tâtâkuwi. Kâtŋe kum kuratguwi yanâmâ aposolo kâiân yâhâp yâk yeŋgât kutyeŋe ya ikŋiâk ikŋiâk kulemgum katŋetâ tatmap.   
\p
\v 15 Aŋelo yaŋe kapam dop tuhu tuhu âlâ goliŋak tuhuwi ya mem Yerusalem kapi aŋgo yakât dop kuop.  
\v 16 Yâhâ kapi yakât dopŋeâmâ âlâhât tipiŋe. Yakât otmâ yakât ginŋe ârândâŋâk yakât dop yamâ 2500 kilomita yakât dop. Yâhâ yapâ topŋe katmâ ewaken haŋân upu lato yâhâop yamâ 2500 kilomita yakât dop. Nombot nombot yawuâk kerek.  
\v 17 Yâhâ yakât dâmânŋeâmâ bapŋan bapŋan dopŋe 64 mita yawu.  
\v 18 Dâmân yamâ kât âlâ, kutŋe Yasipa sâm, kaok muŋgen muŋgen yaŋe tuhuop. Kapi yamâ goliŋak pato tuhuop ya laŋinŋe pato pilâm imap.  
\v 19 Yâhâ dâmân yakât topŋan kâtŋak kum kuratguwi yakât topŋe yuwu. Aŋgoân kuratguwi yakât kât kârikŋe kaok muŋgen muŋgen, yakât kutŋe Yasipa. Yâhâ yâhâpŋe kât âlâ golâ golâ, kutŋe Sapaia. Yâhâ kalimbuŋe kât âlâ kaok kâtâp metâp, kutŋe Ahet. Yâhâ imbâtŋe kât âlâ golâ golâ, kutŋe Emerali.  
\v 20 Yâhâ momeŋe yamâ kât kuriŋ kâiâk mâiâk, kutŋe Onikisi. Yâhâ yakât betŋan kât âlâ kuriŋ kuriŋâk, kutŋe Konilian. Yakât betŋanâmâ kât âlâ gimbaŋ muŋgen muŋgen, kutŋe Kirisolait. Yâhâ yakât betŋanâmâ golâ kâiak mâiak, kutŋe Bereli. Yakât betŋanâmâ gimbaŋ tekop tekop, kutŋe Topasi. Yakât betŋanâmâ golâ otmu ŋaoŋ kâtâp metâp, kutŋe Kirisopasi. Yakât betŋanâmâ âlâmâ ŋaoŋ ŋaoŋ, kutŋe Haiasin. Yâhâ bâiŋe yamâ kuriŋ kuriŋâk, kutŋe Ametisi.  
\v 21 Otmu gahatŋe kâiân yâhâp yamâ emet âli âliŋe yamâ pitiŋa hâkŋe kândâkdâek yaŋe tuhuop. Yâhâ kapi yakât mâtâp yâhâm gem otmai yamâ goliŋak tuhuwi yamâ laŋinŋe orowâk belek belehâk yawuya.   
\p
\v 22 Anitâhât kapi pato yamâ ikŋe kai sombem yan Lama Nanŋâit tatmawot. Yakât otmâmâ yan opon kâmbukŋe âlâ ki tuhuŋetâ tap.  
\v 23 Yanâmâ Anitâhât laŋinŋaŋe irik irik sâm pilâm laŋ laŋ sâmap. Nenŋe lambe mem saum katmunŋe laŋinŋe pilâmap dop yawuya bia, ya waŋgim dop âlâ otmap. Otmu Lama Nanŋe ikŋe laŋinŋaŋe pilâmu laŋ laŋ sâmap. Yakât otmâmâ sikop me omoŋgât emetsenŋe laŋinyetŋe ki pilawot.  
\v 24 Yanâmâ kapi ambolipŋe yâkŋe yan yâhâm gem heroŋe maroŋe otmâ Anitâ yet Lama Nanŋe mepaeyelekmâ manmâ yâhâmbisâi.  
\v 25-26 Kapi yanâmâ laŋinŋe pato yaŋe pilâmu laŋ laŋ sâm âiloŋgo loŋgo otmâ imu yakât kâlehen omoŋ me, me kâtâp metâp, me yuwu yawu âlâ ki tatbuap. Yakât otmâ gahatŋe ki maŋgunomai. Inâk aŋ sâm kinmu yan lohimbiŋe yâhâm gem Anitâ yet Lama Nanŋe mepaeyelekmâ hoŋ bayitgim manmâ yâhâmbisâi.  
\v 27 Yakât otmâ lohimbi orotmeme bâleŋe otmâ manbi ya orowâk ki tatnomai. Yâhâ den perâkŋe sâminiwi ya gurâ yawuâk yan ki mannomai. Emelâk Lama Nanŋaŋe ikŋe pat ya kuyiŋgim pepa âlâ mem kutyeŋe kulemguop lohimbi yaŋak kâlehen yâhâm genomai.   
\c 22  
\s1 Manman kârikŋe yakât topŋe  
\p
\v 1 Otmu aŋelo yaŋe manman kârikŋahât to senŋe âiloŋgo loŋgo gam gemap yakât kakŋan gilik belek sâm imap ya tiripnohomu ekban. To senŋeâmâ Anitâ yet Lama Nanŋe yâk yetgâlen tap.  
\v 2 Yapâ hindakmâ gem huhum liŋgarakmâ kapiân sombem ya ârândâŋ otmâ imap. Yawu otmâ imu manman kârikŋahât nak yaŋe to ya hâlâŋmâ nombot nombot kinmâ arap. Nak yakât kehetŋe yaŋeâmâ haoŋmâ emetsenŋe ârândâŋ bonŋaŋe âiloŋgo loŋgo imu nem yâhâpŋe ki hiliwahonomai. Yâhâ esenŋe nem hâk sânduhân mannomai. Neŋetâ yan mesek me umatŋe topŋe topŋe ya ki teteyiŋgiwuap.  
\v 3 Otmu kapi yanâmâ Anitâhât kasalipŋeâmâ ki ganomai.  
\p Anitâ yet Lama Nanŋe yâk yetgât kaweyetŋe yan tatmu lohimbi kerekŋe mepaeyelekmâ hoŋ bayitgim manmâ yâhâmbisâi.  
\v 4 Yâhâ lohimbi kerekŋe Kutdâyeŋahât senŋan manŋetâ ikŋe kutŋaŋeâmâ yâk yeŋgât meteyeŋan kulemgumu tatbuap.  
\v 5 Yâhâ Anitâ ikŋahâmâ yâk yeŋgât laŋinŋe pato otmâ yâhâwuap. Yakât otmâmâ sikop yaŋe ki pilâwuap. Yanâmâ yâhâpŋe omoŋ âlâ ki tetewuap. Yakât otmâ lambe ki miakmâ mannomai yamâ Anitâhât laŋinŋan tatmâ yâhânomaihât torokatmâ hâk sânduhânâk mannomai.   
\s1 Bulâŋanâk Yesuŋe yâhâpŋe âwurem gewuap.  
\p
\v 6 Yâhâ ya pesuk sâmu yakât kakŋan aŋelo yaŋe den yuwu sâm eknohop. “Den yan yuâmâ bulâŋe gâŋgâŋâk miap. Emelâk Anitâŋe Wâtgât mâmâŋahât Heak hâŋgângumu poropete yeŋgâlen tetem yâkât den sâm tetem ekyongop. Dop yawuâk Anitâŋe nâ hâŋgânnohomu âlâlâ topŋe topŋe tetewuap yakât tiripgohomune eksat.” Yawu sâop.   
\p
\v 7 Yawu gârâmâ emelâhâmâ Yesuŋe yuwu sâop. “Nâmâ yeŋgâlen burunduŋâk takawomgât sâp tâlâhuap. Yen pepa yu sâlikum den yan yu lâum mannomai yanâmâ âlepŋe. Den yan yukât bulâŋe yeŋgâlen tetewuap.” Yawu sâm eknohop.   
\p
\v 8 Yâhâ nâ den kulemguan yu emelâk nâŋgâwan. Otmu âlâlâ tetewuap ya gurâ ekban. Aŋeloŋe yu me ya tetewuap ya tiripnohopgât yâkât gotŋan bam mepaewe sâm otban.  
\v 9 Yawu otmuneâmâ yuwu sâm eknohop. “Kâmbuk, pilânek. Nâ gurâ gike yuwuya. Nerâmâ Anitâhât hoŋ bawa. Gâ otmu gâhât bukulipge nombotŋe yeŋe Anitâhât den sâm tetem ekyongom mansai. Otmu nâ gurâ yeŋe oai yawuâk otmâ mansan. Lohimbi nombotŋe pepa yu sâlikum ekmâmâ Anitâhât den lâum manmâ hoŋ bawaŋginomai. Otmu nâ gurâ yawuâk hoŋ bawaŋgiwom. Yakât otmâ yen me nâ yamâ Anitâ otmu Yesu yâk yetgâlâk nâŋgâm mepaem yâhânom.   
\p
\v 10 Otmu den yukât bonŋe tetewuap yakât sâp tâlâhuap. Yakât otmâ gâmâ Anitâhât den yuâmâ pepaen kulemgum katmâ yan ki mem kurihiwuat. Tetekŋan lohimbi senyeŋan sâm mem mewalakum tiripyongowuat.  
\v 11 Otmu Lama Nanŋe burunduŋâk takawuap yakât sâpŋe utâpguap. Gârâmâ lohimbi nombotŋe orotmeme bâleŋe otmâ manmaiŋe torokatmâ otmâ yâhânomai. Yâhâ lohimbi nombotŋeâmâ orotmeme âlepŋe otmâ Anitâhât tem lâuwaŋgim manmai yaŋeâmâ yawuâk otmâ manmâ yâhânomai.” Yawu sâop.   
\p
\v 12 Yawu sâm tiŋ pilâmu Yesuŋe yuwu sâm eknohop. “Nâ yuwu sâmune nâŋgâ. Sâp ki kâlep otmuâk âwurem gewom. Nâŋe lohimbiŋe otbi mewi yakât matŋe mem kâpekmâ âlâku amboŋan amboŋan yiŋgimune menomai.  
\v 13 Nâmâ Anitâŋe hân himbim ki kândikyotgop yapâek tatmâ gan. Otmu tatmâ yâhâwom. Otmu nâmâ âlâhât amboŋe. Wahap yu me ya hânân yuân katyekban ya kerehâk nâŋgâm meteyeksan.   
\p
\v 14 Nâmâ lohimbi yeŋgât kunyeŋe pato. Lohimbiŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ gai yâkŋe Anitâhât kapi ya ambokunomaihât pat kuyiŋgiwan yamâ âlepŋe ambokum mannomai. Otmu nâŋe manman kârikŋahât sot yiŋgimune menomai yan ârândâŋâk nem torokatmâ mannomai.  
\v 15 Yawu gârâmâ lohimbi nombotŋe Anitâhât hâkâŋ otmâ mansai, me senŋe âlâlâ ihilâk mahilâk gulip malap otmâ torokatmâ manmâ gai, me lohimbi nombotŋe kasa otyiŋgim yongom manmâ gai, me nombotŋe hânân âlâlâ Porom Lâpio topŋe topŋe yakât nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu yâk yeŋgâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe kepeim manmâ gai, me manman bâleŋe yakât mâtâwân torokatmâ otmâ manmâ gai, me den perâkŋe sâm kâirahom kombo miaŋgim gai, me den mem manmâ gai, yamâ Anitâŋe dâiyekmâ ikŋan katyekbuapgât dop âlâ ki tap. Yâhâmâ dâmân yaehen tatmâ hâhiwin nâŋgâmbisâi. Yawu.   
\p
\v 16 Nâ ahonakmune nâŋgâ. Nâmâ Yesu. Nâmâ Dawitihât sen. Nâmâ pitu kâmŋe pato emet ki orotok sâmuâk tetemap nâmâ yakât dop. Nâhât sâtgât aŋelo ya gem den ya sâm ekgohoap. Yawu gârâmâ gâŋe den ya nâŋgâm nâhât komot ya sâm tetem ekyongowuat.” Yawu sâop.   
\p
\v 17 Yawu gârâmâ Yesuhât pat manmai ya Yesuŋe getek ge menenehâkgât biwiyeŋaŋe kilik kilik sâmu Yesuhât mambotmâ mansai. Otmu yen nombotŋaŋe ekap yu ekmâ sâlikunomai yan yenâmâ getek teteâhâk yawu nâŋgâŋet. Otmu getehâk tetem gewomap yakât otmâ yen nombotŋe manman kârikŋahât tohât biwiyeŋe kilik kilik sâmap yenâmâ in yawu biwiyeŋaŋe Yesuhâlen katŋet. Yawu otnomai yanâmâ Yesuŋe tep âlep nâŋgâyiŋgim meyekmu yâk orop manman sânduhân torokatmâ manmâ yâhânomai.   
\p
\v 18 Nâŋe den yu bulâŋe tetewuap yakât yu tâŋ tâŋâk ekmâ nâŋgâm kulemguan. Yawu gârâmâ lok âlâ me âlâŋe den yu tatmu ya wangim yeŋe nâŋgân nâŋgânyeŋe watmâ den âlâ torokatmâ sânomai yaŋeâmâ hâmbâi matŋe umatŋe menomai.  
\v 19 Yâhâ lok âlâ me âlâŋe den yu nâŋgâŋetâ tâŋât otmu mem ge katmâ yeŋe eŋgatyeŋeâk den âlâ torokatmâ sânomai ya gurâ matŋe umatŋe menomai. Anitâŋe ikŋe kapi âiloŋgo yakât pat kuyiŋgiop ya bâtyeŋan hindâwuap. Otmu ikŋe kapiân yâhâ manman kârikŋahât nak kehetŋe nenomaihât mâtâp maŋguyiŋgiwuap. Yawu teteyiŋgimapgât girem den yan yu nâŋgâm biwiyeŋan katmâ manmâ yâhânomai.   
\p
\v 20 Otmu Yesuŋe den yukât bulâŋe oap yakât ikŋak yuwu sâop. “Nâ ninak sâmune nâŋgâŋet. Nâmâ burunduŋâk takawomgât sâp utâpguap.” Yesu ikŋak yawu sâop. Otmu den sâop yakât bulâŋe teteâkgât naŋgan. Getehâk tetem giâkgât naŋgan. Yesu Kutdânenŋe gâ hoŋâk taka.   
\p
\v 21 Otmu Yesuŋe dikin kârikin otningimu yakât amutgen nelâm manne. Bâiŋ. Pesuk yap. Yawu.