\id 2PE Sinaugoro, Tauberschmidt \h 2 PETERO \toc1 PETERO ḠENA TORETORE VAḠA-RUARUANA \toc2 2 PETERO \mt1 PETERO ḠENA TORETORE VAḠA-RUARUANA \ip 2 Petero vaḡa-foforina guruḡari \ip Petero na mai fefa vaḡa-ruaruana maki betaḡu Roma na etoreato. Etoreato laḡanina tu 65 ma 67 fakari nuḡanai ta, mo tu Iesu emaseto murinai. Petero tu mai fefa etoreato murinai vauro ḡebaru-seiriḡoato, benamo ḡevaḡiato. \ip Mai fefa nuḡanai siri baregori tu karoa 3:17-18. \ip Petero na mai fefa etoreato tauna korikori tu, 1) Barau ḡena tarima veaḡari bene vaḡa-naḡiri, be Barau korana-iaḡina veiḡari korikori beḡene veiri ḡana; 2) vevaḡa-riba tarimari ḡofaḡofari na beḡe ḡofa-darererini garina ekira-toreḡaurito; 3) riba korikorina Barau ḡenana eiaḡomani tu aiḡesina ema Satani na riba ḡofaḡofana evaḡa-raka-rosiani ribana tu aiḡesina, moḡeri ekiraḡi-foforirito; 4) Vereḡauka ḡena ḡaro ai Kota baregona beveḡabini moḡa ekiraḡi-fofori ginikauato. \im Petero na mai fefa tu maiḡesina eboioḡaiato: \im 1. Barau ḡenana eiaḡomani ribana korikorina tu kamasina - karoa 1 \im 2. Riba moḡonina na boraka-veḡitani tu kara rakavana beḡorani - karoa 2 \im 3. Barau ḡena kiraḡitore moḡoniri - karoa 3 \c 1 \p \v 1 Au, Simona Petero, Iesu Keriso ḡena vetuḡunaḡi ema ḡena apostolo taugu; ḡeguna mai fefa eiaḡosini. \p Ḡomi ḡai ḡesi ḡera veḡabidadama sebona taḡabiato tarimami atore-vinimini. Ḡera Barau, ḡera Vevaḡa-maḡuri Tarimana Iesu Keriso, ḡena vei-iobukaiobuka e vetuḡamaḡikau lorinai, ḡomi maki mo veḡabidadama namo vedaureana sebona ḡoḡabiato ḡai apostolo kavana. \v 2 Ḡemi riba e tuḡamaḡi-faka Barau ḡenai ema ḡera Vereḡauka Iesu Keriso ḡenai beḡene barego. Monana vau varevare-bara e maino maki ḡemi ai beḡene barego. \s1 Barau na ekeamito ḡia ḡena \p \v 3 Ḡena seḡuka na Iesu Keriso na ḡera maḡuri vaḡa-kokoreri dagarari mabarari varau evinirato, Barau ḡena ura bitana korana-iaḡi korikoriri ḡana. Korana Keriso ḡenana Barau tama ribaiato, ḡena mareva baregona e namo ḡerina ekearato tarimana. \v 4 Ḡena mareva baregona e namo ḡerina ḡena kiraḡitore baregori e namo vedaureari varau evinirato vaḡa-ilailana: Mai tanobara ḡena ura rakavari ema mase ḡevaḡa-ḡorarini veiḡari ḡerina bene vaḡa-maḡurira, ma Barau maḡurina korikorina bitana ḡabia. \p \v 5 Moḡa lorinai boḡono kokore, ḡemi veḡabidadama ḡenai veiḡa namo boḡono torekau; veiḡa namo ḡenai tuḡamaḡi-maḡata boḡono torekau; \v 6 tuḡamaḡi-maḡata ḡenai nuḡa-gwaḡiḡi boḡono torekau; nuḡa-gwaḡiḡi ḡenai vevaḡa-gwaḡiḡi boḡono torekau; vevaḡa-gwaḡiḡi ḡenai Barau korana-iaḡina boḡono torekau. \v 7 Barau korana-iaḡina ḡenai tarikakami veuraviniri boḡono torekau; ema tarikakami veuraviniri ḡenai veuravini tarimarima mabarari ḡeri ai boḡono torekau. \p \v 8 Maiḡeri maḡuri tu ḡomi ḡemi ai beḡene tanu, ema beḡene barego, korana maiḡeri na ḡomi beḡe launaḡi-naḡimini ema beḡe vaḡa-kokoremini, benamo ḡemi riba Iesu Vereḡauka ḡenai tu asi beḡe tanu-kavani, senaḡi ḡwaḡwari namori vovoka beḡe vetoreni. \v 9 A bema maiḡeri maḡuri ai erabuni tarimana, ḡia tu mata-bubu tarimana kavana, korana Barau na ḡena veiḡa rakavari guineri varau eḡuriḡi-fitoḡarito evetuḡarekwani. \p \v 10 Moḡa lorinai, tarikakagu, boḡono kokore, Barau na ekeamito e eviriḡimito maniḡa boḡono vaḡa-moḡonia. Moḡesi boḡo veini nai tu, asi boḡo ketoni. \v 11 Moḡesi boḡo veini nai, Barau na beḡabiraḡe-ginikaumini, benamo ḡera Vereḡauka e Vevaḡa-maḡuri Tarimana Iesu Keriso ḡena tanu-vanaḡivanaḡi Basileiana nuḡanai boḡo raka-toḡani. \p \v 12 Mo maḡuri namona tu ḡomi ḡoirami ai enarimini, moḡa lorinai au na ḡomi vanaḡivanaḡi basisiba-vini ḡenoḡoi-ḡenoḡoimini. Moḡoni, maiḡeri dagara mabarari varau ḡoribarito, ema Barau ḡena guruḡa moḡonina ḡoḡabiato ema ḡoḡabi-gigitariani maki. \v 13 Senaḡi au atuḡamaḡini, mai dabara namori ḡomi tu ḡemi vetuḡamaḡi-taḡo ai bana vaḡa-foforiri, au roḡo amaḡuri-taḡoni nuḡanai. \v 14 Korana au ribagu, au tauḡanigu korina tu dori atore-tariani, ḡita ḡera Vereḡauka Iesu Keriso na evaḡa-guruḡaguto ilailanai. \v 15 Moḡesi naima ḡegu ura mai dagara mabarari bana sisiba-vini ginikaumi. Benamo ḡegu mase murinai, ḡomi na boḡono tuḡamaḡi-taḡo vanaḡi-vanaḡiri ḡana. \s1 Iesu marevana baregona matama na ḡaḡitaiato \p \v 16 Ḡai tu dia sinasina ḡofaḡofari na ḡita ḡera Vereḡauka Iesu Keriso ḡena seḡuka ema ḡena iaḡoma-ḡenoḡoi ḡomi ḡavaḡa-ribamito. Asiḡina! Ḡai tauḡema matama na ḡia marevana baregona ḡaḡitaiato. \v 17 Ḡai matama ḡutuḡutunai Barau ḡita Tamara na ḡia ara baregona ema mama ma seḡukana eviniato. Mo mama baregona nuḡanai etanuni Barauna guba na ekea-riḡoto Iesu ḡenai, ekirato, “Mai tu au Natugu, aura-viniani; ema ḡia ḡenai aiaku-rakavani maki.” \v 18 Ḡai tauḡema na ḡaseḡaḡiato, mai garo guba na emariḡoto, ḡia ḡesi ḡoro veaḡanai ḡatanuto-ḡoi nai. \p \v 19 Moḡa lorinai ḡai tu peroveta tarimari na ḡekiraḡi-torerito guruḡari ḡaḡabi-gigitaririni. Ḡomi maki moḡeri guruḡa boḡo korana-iaḡirini tu namo, korana peroveta tarimari ḡeri guruḡa tu lamefa kavana, gabu mukunai emamani, beiaḡoni mo nega beraḡasini, Keriso, laḡani visiḡuna ḡomi nuḡami ai bemama-rovorovoni. \v 20 Moḡeri mabarari iatari ai ini guruḡa asi boḡono tuḡarekwaia: Tarima ta ḡia ḡereḡana ḡena ribai peroveta guruḡari tauri asi bekiraḡirini. \v 21 Korana peroveta guruḡari tu dia tarimarima ḡeri ura na ḡeiaḡomato, senaḡi Iauka Veaḡa na tarimarima evaḡa-naḡirito lorinai, ema guruḡa evinirito ilailanai, Barau ḡena guruḡa ḡeperoveta-iaḡirito-ḡoi. \c 2 \s1 Vevaḡa-riba tarimari ḡofaḡofari \p \v 1 Guinenai peroveta tarimari ḡofaḡofari tu Isaraela tarimari fakari ai ḡefoforito-ḡoi. Mo dabara sebonai vevaḡa-riba tarimari ḡofaḡofari maki ḡomi fakami ai beḡe foforini. Ḡia na vekuretoḡai vevaḡa-riba ḡofaḡofari beḡe vaḡa-ribamini, ḡemi veḡabidadama vaḡa-rakavari uranai. Ema ḡeri Vereḡauka, evoirito tarimana, maki ḡia na beḡe ruḡaiani; moḡesi beḡe veini, ḡia tauḡeri na ḡeri mase beḡe vaḡa-ḡarimoḡiani. \v 2 Ḡutuma na maki ḡia ḡeri veiḡa rakavari e mata-boraḡa veiḡari beḡe tovotovorini, moḡeri urari ai kotari na dabara moḡonina tu dabara rakavanai beḡe kiraḡiani. \v 3 Ḡeri mata-ḡaniḡani ḡerina guruḡa ḡofaḡofari na nuḡami beḡe ḡanirini, beiaḡoni mo beḡea ḡabimini. Senaḡi ḡia tu kai-veḡata na vevaḡa-maoro-viniri tarimana tu enari-taḡoni, ema ḡia vaḡa-maseri tarimana tu eḡita-taḡorini. \p \v 4 Barau na ḡevei-rakavato aneruri maki asi evaḡa-maḡuririto, senaḡi rakava gabunai efiu-riḡorito. Monai seini na ebarubarurito mukuna furufuru nuḡanai, vevaḡa-maoro ḡarona ḡevaḡa-nogaiani. \v 5 Ema Barau na tanobara guinena maki asi evaḡa-maḡuriato, senaḡi ḡutuḡutu evaḡa-foforiato tu Barau asi ḡekorana-iaḡiato-ḡoi tarimari ḡeri ai; a Noa, vei-iobukaiobuka eḡobata-iaḡiato-ḡoi tarimana, ema tarima imaima ruarua (7) moḡo ḡia ḡesi evaḡa-maḡuririto. \v 6 Barau na Sodoma e Gomora maki evaḡa-maoro vinirito, karava na evaḡa-ḡara ḡosirito, kau ai ḡeiaḡoto. Mo veiḡa ḡenana Barau asi ḡekorana-iaḡiani tarimari matari bene vaḡa-kaniri ḡana. \v 7 A Lota moḡo eḡabi-maḡuriato, ḡia tu vei-iobukaiobuka tarimana, ḡia maki tarimarima ḡeri veiḡa rakavari e boraḡari tuḡamaḡiri ai egauto. \v 8 Mo tarima iobukaioubukana tu rakava tarimari fakari ai etanuto-ḡoi, ḡaro vanaḡivanaḡi enuḡa-midigu midiguto-ḡoi, korana ḡia na Barau ḡena taravatu kira-fitoḡari veiḡari eḡitarito-ḡoi ema eseḡaḡirito-ḡoi nai. \p \v 9 Boḡono tuḡamaḡi, Vereḡauka na tu ḡia ḡekorana-iaḡiani tarimari veribaḡani e vedaḡaraḡe nuḡari na beḡabi-maḡuririni riba, a vei-rakava tarimari bebiri-ḡaurini, beiaḡoni mo, Barau na bevaḡa-maoro vinirini ḡaronai. \v 10 Ma tarima kotari na rakava voina barego lelevaḡina beḡe doḡariani, mai tu tauḡanina ḡena ura boraḡari ḡeiaḡo-vinirini tarimari ema Barau ḡena guruḡa ḡekira-fitoḡaiani tarimari. \p Mai vevaḡa-riba tarimari ḡofaḡofari tu veiavi e vekiraḡi-rakava rakava tarimari, iauka baregori asi ḡegubakaurini, ḡerikiriki-iaḡirini. \v 11 Aneru tu kokore e seḡuka lelevaḡi, mai ḡofaḡofa tarimari ḡeri seḡuka ḡevanaḡirito, senaḡi aneru na iauka baregori tu asi ḡevaḡa-daḡarini e asi ḡevei-veḡare veḡarerini Vereḡauka ḡoiranai. \v 12 A maiḡeri tarimarima tu asi ḡetuḡamaḡini, ḡeri vemamiraḡi na moḡo ḡeḡori-kaurini, noḡa moḡo boḡa bairi kavana, ḡemaḡurini tu beḡene vaḡiri moḡo ḡana kavari. Asi ḡeribarini dagarari ḡerikiriki-iaḡirini. Moḡa lorinai ḡia tu mo boḡa bairi kavari beḡe vaḡa-rakavarini e beḡe rekwarekwani. \v 13 Ḡeri veiḡa rakavari voiri beḡe ḡabirini. Tauḡaniri vaḡa-iakuri veiḡari laḡani matabarai ḡeveirini, asi ḡemaiakarini. Moḡeri tarima ḡomi ḡemi ḡanivegogo ḡoveirini nai, ḡia tu miro noḡa ḡomi fakami ai; korana ḡeri vevaḡa-riba ḡofaḡofari tu ḡemi ḡanivegogo ai maki ḡekiraḡirini. \v 14 Vavine ta ḡeḡitaiani nai, mata-boraḡa tuḡamaḡiri moḡo ḡeveini; rakava veiveiri ai asi ḡegauni. Veḡabidadamai roḡosi beḡene gwaḡiḡi tarimari ḡevaḡa-toḡarini. Ḡia nuḡari tu mata-ḡaniḡani ai ḡevaḡa-maranarito. Barau na ḡeri rakava voiri bevinirini veḡata. \v 15 Ḡia na dabara maorona beḡe raga-kwanea, ḡeraka-taḡuitaḡuini, Balam, Beoro natuna, eveito kavana. Ḡia tu moni uranai veiḡa rakavari eveirito-ḡoi. \v 16 Senaḡi ḡena veiḡa rakavari lorinai, doniki na evaḡa-guruḡaiato. Doniki tu asi guruḡa ribana, senaḡi tarimarima garori ai evaḡa-guruḡaiato, naima mo tarima ḡena veiḡa babori veiveiri evaḡa-dokoato. \p \v 17 Moḡeri tarima tu nanu guriri kakorori kavana; ema magube iavara na ekwari-rakaorakaorini kavana. Barau na mukuna furufuru gabuna ḡeri etoreato. \v 18 Ḡeguruḡa-kavani ema ḡeveiavi-kavani, ma tarima kotari tu vau moḡo dabara moḡoninai asi ḡerakani tarimari fakari na ḡeraka-veḡitani, senaḡi ḡia na tu tauḡanina ḡena ura rakavari e mata-boraḡa veiḡari na ma ḡema-gagare-ḡaurini. \v 19 Tarima ḡeḡofarini, ḡekirani, maḡuri namona e fakana beḡe doḡariani ḡetoni, senaḡi ḡia tauḡeri tu ḡeri ura rakavari vetuḡunaḡiri ḡeiaḡo-vinini. Korana tarimarima tu veiḡa rakavana ta na eboroḡiani nai, ḡia tu mo veiḡa rakavana ḡena tuḡu-rakaorakao tarimana. \v 20 Moḡoni, ḡia na ḡita ḡera Vereḡauka e Vevaḡa-maḡuri Tarimana Iesu Keriso ḡema-ribaiato dainai, tanobara ḡena miro e vei-rakava ḡenana ḡeraka-veḡitato; senaḡi moḡa murinai bema rakavana nuḡanai ma ḡeraka-toḡani, benamo ḡena seḡuka gaburenai ma ḡetanuni neganai, ḡia ḡeri maḡuri tu berakava-kwaikwaini dokonai, dia tovotovonai kavana. \v 21 Ḡia tu dabara roroḡotona asi ḡere riba-guinea tu namo, a asi namo, ḡeribaiato murinai, taravatu veaḡana, ḡeḡabiato dagarana, ma ḡeruḡa-doḡemuriḡiani. \v 22 Moḡesi ḡeveini nai, ḡia na mai veḡausina o sisiba guruḡari ruarua maiḡeri ḡevaḡa-moḡonirini, ekirani, “Kwaiva na emumuta-vaḡiani dagarana ma ea ḡani-ḡenoḡoiani,” ema, “Ḡevaḡa-fouani baina tu ma eḡenoḡoini, ea vedokurani.” \c 3 \s1 Iesu Keriso ḡena ḡenoḡoi \p \v 1 Ḡatagu mabarami, maitoma tu fefa vaḡa-ruaruana mai atore-vinimini. Mai fefa ruarua ḡerina, au na ḡomi nuḡami ai tuḡamaḡi roroḡotori bana vaḡa-variḡu ḡenoḡoiri atoni. \v 2 Au aurani peroveta veaḡari na ḡekiraḡirito guruḡari guineri laḡaniri ai boḡono tuḡamaḡi-taḡori, ema apostolo tarimari na ḡera Vereḡauka e Vevaḡa-maḡuri Tarimana ḡena vevaḡa-naḡi ḡekira-varamito guruḡari maki. \p \v 3 Guine tu, ḡomi boḡono riba-maoro: Ḡaro dokori ai vei-ḡareḡare tarimari beḡe foforini, ḡeri ura rakavari na beḡe guine-iaḡirini. Ḡia na beḡe rikiriki-iaḡimini, \v 4 beḡe kirani, “Keriso eguruḡa-toreto, ma beḡenoḡoi-iaḡomani etato, nene? Be ḡia tu ainai? Ḡita tamara ḡevaḡa-noga-kavato, kai-veḡata ḡemaseto, senaḡi dagara mabarari tu tanobara evesinato kavana roḡo gaburi ai ḡetanuni!” \p \v 5-6 Maiḡeri tarima asi ḡeurani mai guruḡa maiḡa beḡene seḡaḡia: Barau na tanobara guinena ḡutuḡutu nanuna na evaḡa-rakavaiato. A guba e tanobara tu tovotovonai veḡata ḡena guruḡa ḡenana eveirito, ma tanobara tu nanu nuḡana na emaraḡeto ema nanu na etanu-ḡeḡeraḡiato. \v 7 Ma initoma guba e tanobara roḡo ḡetanuni tu, Barau ḡena guruḡa sebona na eḡabi-taḡorini, karava na vau bene vaḡa-rakavaia tuḡamaḡinai. Barau asi ḡekorana-iaḡiani tarimari vaḡa-roroḡotori ema vaḡa-mouri ḡaronai vau bevaḡa-rakava sebonarini. \p \v 8 Ḡatagu mabarami, mai dagara sebona asi boḡono tuḡarekwaia: Vereḡauka ḡenai taimi tu irau, ḡita ḡerai tu irau, korana ḡia ḡenai ḡaro sebona tu laḡani 1,000 kavana, ema laḡani 1,000 tu ḡaro sebona kavana. \v 9 Vereḡauka na ekiraḡi-torerito dagarari veiveiri ai tu asi ekwaiboni, tarima kotari ḡetuḡamaḡini kavana. Asiḡina, ḡia ḡomi ḡemi ai tu evevaḡa-gwaḡiḡini, korana ḡia asi eurani tarima ta bene rekwarekwa, senaḡi eurani mabarara ḡera rakava ḡerina bitana vetuḡamaḡi-kure ma bitana raka-kure. \s1 Guba tanobara beḡe rekwarekwani \p \v 10 Senaḡi Vereḡauka ḡena ḡaro beraḡasini tu lema tarimana ta eraḡasini kavana. Mo ḡaro ai guba beḡe rekwa-rekwani ma gurugururi ḡesi. Gubai ḡetanuni dagarari mabarari karava na bevaḡa-ḡara ḡosirini, ema tanobara ma iatanai ḡetanuni dagarari mabarari beḡe rekwa-rekwani. \v 11 Boḡono tuḡamaḡi, maiḡeri dagara mabarari tu maiḡesi dabaranai beḡe rakavani, be ḡomi tu kamasi boḡono tanu ḡotoni? Ḡomi ḡemi maḡuri tu beḡene veaḡa ema Barau ḡena ura boḡono korana-iaḡiri. \v 12 Barau ḡena ḡaro boḡono naria, ema ḡena raḡasi boḡono vaḡa-ḡarimoḡia. Mo ḡaro ai guba beḡe ḡararini e beḡe rakavani, ema gubai ḡetanuni dagarari seḡukana na bevaḡa-veverini. \v 13 Senaḡi ḡita tu Barau na ekiraḡi-toreato dagarana tavaḡa-nogaiani, guba e tanobara variḡuri, monai veiḡa roroḡotori beḡe tanuni gabuna. \s1 Velaunaḡi e vevaḡa-namo guruḡari \p \v 14 Moḡa lorinai, ḡatagu mabarami, alaunaḡimini, mo ḡaro ḡovaḡa-nogaiani nuḡanai, asi miromi e asi ḡemi kerere ta boḡono tanu Barau ḡoiranai, ema ḡia ḡesi maino ai boḡono tanu. \v 15 Ḡera Vereḡauka ḡena vevaḡa-gwaḡiḡi boḡono tuḡamaḡia, ḡia tu ḡomi evaḡa-nogamini bene ḡabi-maḡurimi tuḡamaḡinai. Barau na ḡita tarikakara namona Paulo iaunega eviniato, benamo ḡia na moḡesi ilailanai etore-vinimito. \v 16 Ḡia ḡena fefa mabarari ai maki maniḡa ekiraḡiani. Dagara kotari ḡena fefa nuḡari ai tu gwaḡiḡi rakava, asi ribari tarimari ema ḡeri veḡabidadama asi gwaḡiḡi tarimari na ḡevevaḡa-riba-iaḡi ḡofaḡofarini. Buka Veaḡa nuḡanai maki toretore mabarari moḡesi ḡeḡofaḡofa-iaḡirini. Moḡesi ḡeveini nai, tauḡeri ḡeri maḡuri ḡevaḡa-rakavarini. \p \v 17 Senaḡi ḡomi, au ḡatagu namomi, tu varau ma ribami, maiḡeri dagarai lorimi boḡono vetore, be taravatu asi ḡekorana-iaḡiani tarimari na asi beḡene ḡofa-dareremi, ḡemi veḡabidadama namori na boḡo keto-firiḡoni garina. \v 18 A ḡita ḡera Vereḡauka e Vevaḡa-maḡuri Tarimana Iesu Keriso ḡena namo e veuravini ḡerai etoreani moḡa boḡono vaḡa-tubua-ḡoi, ema ḡia boḡono riba-ginikaua. Ḡia marevana bisini vaḡa-raḡea toma bene iaḡo vanaḡivanaḡi! Amen.