\id JAS BOJAS.SCP, Bolinao James, 8 May 2012 — sts Consultant; Rev Com 22 June 2010 SH&O, Literal Check August 2011 — OK TO TYPESET \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \h Santiago \toc1 Si Surat na ni SANTIAGO \toc2 Santiago \toc3 Santiago \mt2 Si Surat na ni \mt1 SANTIAGO \is1 Say Maipa'ka' konan Sitin Surat \ip Siti nin surat ket sinurat naya ni Santiago a busat na ni Jesu-Cristo tan saya yan pangulo ran mammemper intaw sa Jerusalem. Sa angan-angan ket sinurat nayayti sin ba'yo A.D. 50. Surat nayayti para konran mammemper nin Judio nin pinai-paidap tan napala-palakwan nin nako sa nagsikabarang nin lulugar. Man'iyakay na ni Santiago konra no pa'no a matkap nin pigagawa' ra. Wana ket kasan kakanaan nin pagmamatalek nan sayay tawo konan Dios no ambo' nin matunong a pigagawa' na. No peteg nin mampagmatalek ya konan Dios, matkap nin ma'kit ti sa gawa' na. \ip Nagsikabarang nin tima a nisurat nadti ni Santiago konan sitin surat a bilang say maipa'ka' sa pakasubok tan pakatukso, pamipuruk-purok, pammemper tan mabistan gawa', say pagdadangka' sa pag'iirgo, kadunungan a ibat konan Dios, puon nin pisasangkinian ran mammemper, saray maidap tan mayaman, anos tan pangingitpel sa pakapai-paidap, kadadasal, tan raruma et. \iot Say Linaman nan Sitin Surat \io1 Pammagalang (1:1) \io1 Say pakasubok nin pammemper (1:2–2:13) \io1 Ipa'kit moyo a pammemper moyo (2:14–5:6) \io1 Bibilin maipa'ka' sa gawa' nin pammemper a maanos (5:7-20) \ie \c 1 \m \v 1 Mampablyen kon Judio nin mantumumbok kona ni Cristo a napadya'dya' tan nataboy nin nako sa saka-sakalakon lugar, \b \p si'ko si Santiago a aripen nan Dios tan ni Uunuren a Jesu-Cristo. Surat koyayti komoyo ket iparate' ko a pammagalang ko. \s1 Say Pangingirangep a Siririket \p \v 2 Bubsat ko sa ngaran na ni Cristo, no main nin rumate'-rate' komoyo nin saka-sakalakon pakasari'-sari', akuen moyoyti nin tutuon siririket \v 3 bana' ta tanda' tamo a no maagwantawan nin pagmamatalek tamo konan Dios ti nin panunubok, magkamain atamon pakababa' nin mangirangep nin animan. \v 4 Kanya' nin, andi' kumon nin kumapoy a nakem moyo no kai edet, pakaanos kamo anggan bana' sa pangingirangep moyo ket mag'in kustoy nikatawo moyo tan kasan pakabalawan moyo. \p \v 5 Ket no main komoyo a kurang a kadunungan na maipa'ka' sa animan sa kabibyay, matkap a dumasal yan kidawat konan Dios ket byan naya ta maruros a nakem nan mami konran sarban tawo. Kasan duga' no mami ya tan mabulos a kanakman na. \v 6 Bale' no kidawat yaytin tawo, matkap a masibulot a pammemper na tan andi' ya magdwadwa ta si sayay magdwadwa, kapada nay daluyon sa taaw nin ipadpad nan siri abirno adti. \v 7-8 Ket sitin tawon ambo' nin napasayay pinanakem na, andi' ya edet milalon mangrisibin animan a mangibwat konan Catawan ta ipa'kit nin kabibyay na a kai na maitudo' no si'noy mantumbuken na. \p \v 9 Rumiriket kamo, bubsat. Rumiga kan si'kan mampagkurang, sa nipangita'gay nan Dios komo sa kapapa'sar a bilang kona ni Cristo. \v 10 Rumiga kaynamaet nin si'kan mayaman sa nipamatulok nan Dios komo ta say byay mo,\f * \fr 1:10 \fq ta say byay mo,\fl - O:\fqa ta say iti sa byay,\f* kapada a burak nin rabot, kai nin magnayon. \v 11 Say rabot, makri' sa masakit a amot nan awro, maragrag anay burak, tan masida' a bista. Wanin anamaet konan mayaman, ma'met nayay byay na sa kapresan nan mampipayaman. \s1 Say Pakatukso \p \v 12 Makarma' tan maririket yay tawon makaagwanta nin panunubok ta no nasubok anay pammemper na, makaga'mor yan kurunan kasan raruma no kai say byay a nipangako' nan Catawan konran mangado' kona. \v 13 Andi' na kumon ibarita' nin si'numan a mampangirangep nin panunubok a wana, “Mantukswen nakon Dios.” Si Dios kai ya matukso nin mangwa' nin duka' tan kai yaynamaet manukso nin si'numan. \v 14 No kai edet matukso yay tawo no ma'wit tan maitawtaw yan duka' a kaririktan nan lalaman nan diri. \v 15 No tinmubo' tan nakayamot a duka' a apes, gumungan kasalanan. No nag'uray anay kasalanan, umangga sa patiti. \v 16 Mampablyen kon bubsat, andi' kamo malingo maipa'ka' sa puon nin pakatukso. \p \v 17 Anaod, sarban maong tan kasan pagkurangan a naibi ana tan maibi et ket mangibwat sa ta'gay konan Ama nin namarsan palaway sa langit. Masilyan nin dedlem a palaway bale' si Dios, kai ya gapo nin manguman. Say kimey na anamaet ket kai nin pangibwatan nin dedlem nin kabibyay. \v 18 Sa bukod nin karabayan na ket mag'in atamon ua'nak na sa nipamataros nan minsahin maipa'ka' sa katutu'wan kontamo. Ginwa' nayti ta pigaw nin naipurok atamon bilang primiron yatab na tan binyan natamon sangkata'gayan a lugar sa sarban pinarsa na. \s1 Say Tutuon Pagkarilihyuso \p \v 19 Tanda' moyo in, mampablyen kon bubsat. Kanya' nin matkap tamon adalen a rumnge' tan no mag'irgo atamo, adalen tamon maong tan andi' atamo madali' nin umamot a ulo \v 20 ta say sager, kai nin makatulong sa tawo ta pigaw nin makapangwa' yan matunong sa pangingikit nan Dios. \v 21 Kanya' nin gurutan moyo a sarban duka' a gawa' tan galten moyoy duka' a pitatawo moyo. Siaayupa' tan situtulok nin akuen moyoy minsahi nan Dios a sin narnge' moyo, naimula sa nakem moyo. Sain say Sarita' nan Dios a makaisalba komoyo. \p \v 22 Sawanin, magkabyay kamon kumpruntado sa minsahi nan Dios. No reng'en moyo tamo' bale' kai moyo nin sunuren, manluku-lukwen moyo anaod tamo' a lalaman moyo. \v 23 Anaod, si rumnge' tamo' sa sarita' nin kai nayti nin sunuren, kapada nay sayan mampag'ispiho. \v 24 Kikiten nay bakas na mi'sa yayna mibwat ket tampor a malingwanan nayna a bakas nan na'kit na sa ispiho. \v 25 Kanya' nin kai sumadag a marnge' moya tamo' ti nin gan-gan a mamin pagkanawanawa kontamo nin gumwa' sa karabayan nan Dios tan kasan pagkurangan. Si tawon mag'adal nin maong tan sumunor konan siti ket bindisyunan naya nin Dios sa sarban gawa' na. \p \v 26 No sa angan-angan nan sayay tawo ket alaki anay pammemper na konan Dios bale' kai na madugaan a pag'iirgo na, manluku-lukwen na tamo' a lalaman na ket kasan kakanaan a pagkarilihyuso na. \v 27 Say tutuon pagkarilihyuso a makapaririket konan Dios a Ama tamo ket, si sayay tawo kai ya nin pasagyat sa duka' nin tutawo. Edet, alilaen nasaran tulungan a ulila tan saray bubbayin balo nin mampatapuen nin mabyat a prublima. \c 2 \s1 Andi' nin Mamipuruk-purok \p \v 1 Bubsat, bana' ta mampagmatalek kamoyna kona ni Uunuren tamon Jesu-Cristo a sya nipadar nan Dios a pinasyan kata'gayan na, ambo' nin manepeg a mamipuruk-purok kamo. \p \v 2 Bilang wadi', main nin sayay tawon nisingsing nin balitok tan nisket nin mabli tan mapustura a rinmate' sa dupong moyon mammemper, tan main anamaet nin sayan nisket nin ma'ran, namapas tan nikasama' ana. \v 3 Sawanin, mas inasikaso moyay nisket nin mabista a wamoyo “Tumekre' kamodti sa mabistan kami'nan,” tan wamoyo konan pubri, “Umdeng kadtaw e!” O, “Manarikadkad ka tanadtaw e!” \v 4 Abas in say gawa' moyo. Namipuruk-purok kamo. Bilang kamon hwis nin nangwa' nin kategan a naipatukdo' sa masiblet nin apes. \p \v 5 Rumnge' kamo, mampablyen kon bubsat. Si Dios, pinili' nasara a pubri iti sa mundo nin mag'in nin mayaman sa pammemper, ket ipaikon naya konra a Pag'adian na nin nipangako' na konran saray mangado' kona. \v 6 Bale' si'kamo, sa inugali' moyo, pinaayupa' moyay pubri ket inasikaso moyay mayaman. Saray mayaman a mangrumi' komoyo tan saran diri a mangidimanda komoyo. \v 7 Tuya'-tuyaen rayay mablin ngaran na ni Jesu-Cristo a syay man'alilbien nin main nin ikon kontamo. \p \v 8 Mapteg a man-gaw'en mo no mantumbuken moy Gugan-gan nan Adi' tamo bilang sa wana sa Masanton Kasuratan a, “Aduen moy kapada mon tawo nin kapadan pangangado' mo sa lalaman mon diri.”\x * \xo 2:8 \xt Levitico 19:18.\x* \v 9 Bale' no mamipuruk-purok kamo, mampagkasalanan kamo ket sintinsyawan kamon sinmubag sa Gugan-gan. \v 10 Wanti ta si'numan a kai nin nakasunor konan sayay gan-gan, mataman no natumbok na nga'min a raruma, sintinsyawan nayan lamang nin Dios a bilang sinubag na nga'min. \v 11 Sin wanan Dios, “Andi' ka nin kiraray sa ambo' mon asawa,” wana anamaet lamang, “Andi' ka nin mangmati.”\f * \fr 2:11 \ft Exodo 20:13-14.\f* Abirno kai ka nin nikilalaki o namabayi, no nangmati ka, sinubag mon lamang nga'min a Gugan-gan ta sayan-saya yay puon nin gan-gan. \p \v 12 Manarita' tan kumimey kamo nin matunong ta maipadar atamo li' sa pakasintinsya sigon sa gan-gan a mamin pagkanawanawa nin gumwa' sa karabayan nan Dios, a sayti ket say pangawa'nan konan Dios tan konran kapada tamon tawo. \v 13 Anaod, no manintinsya yay Dios, kai naya nin nabuan nin inganga'do a tawon kai nin nanginga'don kapada nan tawo. Bale' saray mapanginga'do sa kapada ran tawo, kasan nepeg ran ikasalak ta makapangyayadi' a inganga'do nan Dios konra. \s1 Say Pammemper nin Tutuo Ket Matkap nin Ma'kit sa Gawa' \p \v 14 Bubsat sa ngaran na ni Cristo, ani a kabalikasan nin wanan sayay tawon main nin pammemper na bale' kai nayti ipatnag nin pammemper na yupa' sa gawa' na? Maisalba ya kasi nin siin a klasin pammemper na? Kai anaod. \v 15 Bilang wadi', main saya komoyo a kasaynan maisket na tan magkurang yayna sa kanen. \v 16 Ket mataman no wamo kona, “Mako kayna a bindisyunan naka kumon nin Dios. Sumadag kumon a seket moyo tan mangan kamon kusto.” No kasa anamaet nin ibi mon saytin pakatkapan nin lalaman ra, ani a kabalikasan nin wamo? Kasa! \v 17 Wanin anamaet a pammemper no kai paaluyunan nin gawa', kasan lamang nin sirbi. \p \v 18 Magwa' a main nin saya nin magdipinsa a wana, “Say pammemper tana a dalan nin mako konan Dios, mataman no kasan gawa'.” Ket, say ubat ko bale' kona, “Ipa'kit ko sa si'numan a main nin pammemper ko nin ma'kit sa gawa' ko. Bale' no kasan mapteg a gawa' mo, kai mo maipa'kit no main nin pammemper mo o kasa.” \v 19 Main nin pammemper moyo sa sayan-sayay Dios.\f * \fr 2:19 \fq moyo sa sayan-sayay Dios.\fl - Sa raruman nikaisurat nan siti sa Griego ket wanti a wana:\fqa moyo a si Dios, saya ya tamo'.\f* Kusto kamo bale' kai nin sumadag a tepren moyo tana. Mataman saray dudimunyo ket namper sara kanya' nin nangingintar sara sa li'mo ra. \p \v 20 Benged a tawo, matkap mon alilbien a say pammemper a kai mapaaluyunan nin gawa' ket kasan kakanaan. \v 21 Panemtemen ma si ama tamon Abraham. Yupa' sa gawa' na, napapteg ya sa adapan nan Dios sin nika' naya nin ida'ton sa bubaton pangida'tunan a anak na a si Isaac bana' sa pammemper na sa nipangako' nan Dios.\f * \fr 2:21 \ft Mabasa et a maipa'ka' sa sayti sa Genesis 22:1-18.\f* \v 22 Kanya' nin ma'kit moyon mampialuyon a pammemper na tan gawa' na ket napasibulot a pammemper na bana' sa gawa' na. \v 23 Wanin a rabay nan ibarita' nin Masanton Kasuratan a wana, “Si Abraham, nagmatalkan nayay Dios ket, nikwinta na nin Dios a mapteg ya,”\x * \xo 2:23 \xt Genesis 15:6.\x* ket nasabtan yan amigo nan Dios.\x * \xo 2:23 \xt Isaias 41:8; 2 Cronica 20:7.\x* \v 24 Ma'kit moyo edet a si sayay tawo ket mapapteg ya bana' sa gawa' na tan ambo' tamo' bana' sa pammemper na. \p \v 25 Sayay alimbawa' ya et si Rahab, sayay duka' a babayi. Pinagtuloy nasaray ispyan tawo nan Dios tan pinaliwa' nasaradtaw sa lugar na sa nipangyakay na sa sakalakon dalan ta pigaw nin makalakwan saradtaw. Sa ginwa' na ket napapteg ya sa adapan nan Dios.\f * \fr 2:25 \ft Mabasa et a maipa'ka' sa sayti sa Josue 2:1-21.\f* \p \v 26 Ket bilang sa lalaman no kasan inanawa na, ket nati ya, wanin anamaet, say pammemper nin kai napaaluyunan nin gawa', nati. \c 3 \s1 Say Pagdadangka' sa Pag'iirgo \p \v 1 Bubsat sa ngaran na ni Cristo, andi' kumon nin masulit a ka'bawan komoyo nin mag'in mangangakay nin minsahi nan Dios ta tanda' tamon si'kamin mangangakay ket maipadar kami li' sa pinasyan byat a paninintinsya dyan saray iyakay mi. \p \v 2 Ket sarba tamoynaod ket makagwa' nin nagsikabarang nin kukasalanan. Si kai nin magkasalanan bana' sa sarita' na ket bukod nay kasan pakabalawan. Bana' ta marindawan nayay dila' na, kanya' nin wanin anamaet sa intiron lalaman nan diri. \v 3 No mapatulok tamoyay kabayo, bana' tamo' sa pangikwa nin busal sa bebey na ket maipatyo' tamo nga'min a kimey na. \v 4 Kiten mosara anamaet a bapor. Abirno aninay kaalakyan ra tan abirno nin maksaw yay sungsong, mataman no si ugit ket daikleng ya tamo' nin parti ra, ket mabring nayay bapor sa adtiman a diriksyon a rabay nan mangngulin. \v 5 Wanin na anamaet nin dila' tamo. Daikleng ya tamo', bale' mairangas nan marindawan a intiron kabibyay nin tawo. \p Isipen moyo tanan si daite' tamo' nin baya ket mapangibwatan yan alakin puor sa tatalon! \v 6 Si dila' maipada ya sa puor. Syay piikapan nin kadukaan. Saya yan parti nin lalaman tamo bale' sidaen nay intiron kinatawo tamo. Say duta na mangibwat sa impyirno ket mangawit sa pakasida' nin intiron kabibyay tamo.\f * \fr 3:6 \fq pakasida' nin intiron kabibyay tamo.\fl - Sa raruman nikaisurat nan siti sa Griego ket wanti a wana:\fqa pakasida' nin nga'min nin pinarsa.\f* \p \v 7 Abirno mapaamo' tan napaamo' nasaraynan tawo a sarban klasin atap a uayep tan manuk-manok tan saray uayep a kumayam sa luta' tan tumangoy sa taaw, \v 8 bale' kasan si'numan a makapamatulok konan dila' na. Manida' yan pirmin nakasadya' nin mangitayak nin mabayanin samal na. \v 9 Usaren tamoyay dila' sa pangrarayo tamo konan Ama a Uunuren tamo, tan usaren tamoya et lamang nin pagsari-sarita' sa kapada tamon tawon naparsan kabakas-bakas nan Dios. \v 10 Bubsat ko, ambo' nin manepeg nin mangyadi' a wanti a pangrarayo tan pagsari-sarita' nin mangibwat sa sayan-sayay bebey. \v 11 No wanti, bara'mon umagos a matab'ang tan ma'sin nin ranom sa sayan-sayay subor. \v 12 Bubsat ko, si kayon igos kai ya gumungan olibo, o si ubas kai ya gumungan igos. Wanin anamaet, si ma'sin a subor, kai ya magwa' liwaan nin matab'ang a ranom. \s1 Say Kadunungan a Gumungan Kinamapteg \p \v 13 Si'numan a madunong tan makataros komoyo, matkap nin ipa'kit a tutuoyti nin say kabibyay na, yupa' sa matunong a gawa' nan siaayupa' a paka'kitan nin kadunungan a iti kona. \v 14 Bale' no sa nakem moyo ket main nin mapait nin imon tan masiblet a apes, andi' moyo nin irangas a madunong kamo. No gaw'en moyo in, mibula'-bula' kamo tan kai moyo man'alilbien a katutu'wan nin nangibwat konan Dios. \v 15 Ambo' in nin klasi a kadunungan nan Dios. Sain ket mangibwat sa kaisipan nin tawo tan kaririktan nin lalaman tan mangibwat konan dimunyo \v 16 ta adtiman nin mampiikap sa tawo a imon tan masiblet a apes, itaw main nin kai pidudunong tan sarbaynan kadukaan. \p \v 17 Bale' say kadunungan a mangibwat konan Dios, ambo' nin wanin. Si tawon main nin kadunungan a nangibwat konan Dios, mu'na-mu'na, malinis a pinanakem na, ket mammituno ya, mapangabot ya konran kapada nan tawo tan mainum'ay yan katarusan, rumnge' ya sa pangipapalaway, napno' ya nin inganga'do tan mabistan gawa', kai ya nin mag'aleng-aleng tan kai ya nin mikanu-kano. \v 18 Kanya' anaod nin say pitutuno ket bilang nin bikoy. Imula ran saray mammituno ket say bunga, say mapteg nin gugawa'. \c 4 \s1 Say Puon nin Pisasangkinian ran Mammemper \p \v 1 Sawanin, ani a puon nin pisasangkinian tan piaaway moyo? Sain say pangangapes moyon karigawan nan lalaman. \v 2 Umapes kamo sa kasa komoyo kanya' nin abirno nin mangmati kamo sa tanay makalap moyo. Maibeg kamo anamaet sa ikon ran raruma kanya' nin milalaban kamo sa tanay maikon moyo. Kai moyo nin makalap a rabay moyo ta kai moyo nin dawaten konan Catawan, \v 3 tan mataman no kidawat kamo konan Catawan kai nan lamang ipaga'mor komoyo ta say duka' a gagara moyon kidawat, rabay moyo tamo' a makadumog nin karigawan. \p \v 4 Malamang nin tutawo! Matkap moyon amingawen a no kikalamo' kamo konran saray duka' iti sa mundo ket manlumaban kamo anamaet konan Dios. Kanya' nin si si'numan a mamaalaga konan sitin mundo ket mag'in nin kagura' nayan Dios. \v 5 No wanti a man-gaw'en moyo, ipa'ka' moyon kasan kakanaan nan si Masanton Kasuratan a wana ket si Ispirito nan Dios nin nibi na nin miikap sa barang saya kontamo, maimon yan mangikon kontamo.\f * \fr 4:5 \fq wana ket…mangikon kontamo.\fl - O:\fqa wana ket pinasyan siblet nan ispirito nin pinasrep nan Dios kontamo.\fl - O:\fqa wana ket siiiliw yay Dios konan ispiriton pinasrep na kontamo.\f* \v 6 Kanya' nin magnayon natamon tulungan nin Dios nin makatumbok kona ta wanin a wanan Masanton Kasuratan, \q1 “Kuntrawen nasaran Dios a marangas, \q2 bale' tulungan nasara anamaet a maayupa' a nakem.”\x * \xo 4:6 \xt Proberbio 3:34; Kanta 138:6.\x* \p \v 7 Kanya' nin isuko' moyo edet a byay moyo konan Dios ta pigaw nin tulungan nakamon sumubli' kona. Labanan moyay Dimunyo\f * \fr 4:7 \ft Mabasa a maipa'ka' konan siti si titulo a \fk Dimunyo\ft sa Glusaryo.\f* ket lumakwan ya komoyo. \v 8 Kumadani kamo konan Dios ket kumadani yaynamaet a Dios komoyo. Si'kamon makasalanan, gurutan moyoy duka' a pigagawa' moyo tan si'kamon mampag'aleng-aleng, galten moyo sa nakem moyoy masiblet a apes tan tumumbok kamo konan Dios tamo'. \v 9 Gumereng kamo bana' sa duka' a pigagawa' moyo. Umakis kamo tan mangabet-abet kamo; silyan moyoy piririga moyo nin kaberengan. Andi' kamo nin mariga no kai edet, mading'ey kamo ta malamang kamo. \v 10 Mipaayupa' kamo sa adapan nan Dios ket si Dios itandudo' nakamo. \p \v 11 Bubsat, andi' kamo nin mipadukaan sa saya tan saya. No main nin mamaduka' nin busat na, o usgawan naya, bara'mon man'ibarita' nan kasan kakanaan nan gan-gan nan Dios ket man'usgawan nayay gan-gan. No usgawan moyay gan-gan, kai moyayna nin mantumbuken no kai edet, man-gaw'en moyon mas ata'gay a lalaman moyon diri dyan si gan-gan ta man'usgawan moyan kusto o abas. \v 12 Si Dios tamo' a namataoy konan gan-gan. Kanya' nin sya tamo' a magwa' nin mangeteg. Sya tamo' a makapanintinsya nin pakaisalba tan pakasida' tamo. Kanya' nin si'no kan mangeteg sa kapada mon tawo ey? \s1 Pannudu'yag konran Magpya sa Kadiryan ra tan saray Mayaman \p \v 13 Sawanin, rumnge' kamo, si'kamon mag'irgon wamoyo, “Sitin awro o dilap, mako kami konan sitin syudad; ket itaw kamin sayay taon, magkumirsyo kamidtaw ta pigaw nin maka'kit kamin abaw a kwarta.” \v 14 Kai moyo nin tanda' no ani a mangyadi' komoyo sa awron adapen. Kai tamo nin maga'getan a byay tamo ta kapada a alupaop. Ma'kit sawanin, bale' ambo' nin ma'teng ket maandipat ana. \v 15 Kanya' nin sayti a manepeg nin ibarita' moyo, “No iyaburoy nan Dios ket umanroy byay mi, maituloy miti nin gagara.” \v 16 Bale' ambo' nin wanin a man-gaw'en moyo no kai edet, marangas tan mampimaung-maong kamo. Sain a pimaung-maong moyo, duka'! \p \v 17 Kanya' anaod nin, si'numan a makatanda' nin mabistan gaw'en na, bale' kai nayti nin gaw'en, mampagkasalanan ya konan Dios. \c 5 \p \v 1 Si'kamon mumayaman, reng'en moyoyti. Umakis tan mangabet-abet kamon magbabawi' bana' ta rumate' li' a grabin idap komoyo mangibwat konan Dios. \v 2 Naumok tan kasan kakanaan anan kukayamanan moyo; say suseket moyo naet'et raynan insikto; \v 3 namapas tan tinmaey anay balitok tan pirak moyo nin man'isiblet moyo, ket say taey a mismon mangipa'kit nin kaaguman moyo. Bara'mon apoy nin mangpos li' nin laman moyo a kayamanan nin dininep moyo, sa manrumate' anan awron panunusa nan Dios. \v 4 Iti a upa' ran tawon sinaor moyon kai moyo nin binayadan a pagal ran nagtrabaho sa gagawa' moyo. Reng'en moyoy ay'ay ra. Narnge' nan Uunuren nin Mampag'uray sa Sarba a ay'ay ra. \v 5 Nagkabyay kamodti sa babon luta' sa pipariga tan pammapda' sa kaririktan nan lalaman. Bale' bara'mon ayep a patyen, mampipataba' kamo sa pannunor sa karabayan moyo para sa awron pangungukom nan Dios. \v 6 Sinintinsyawan tan nipapati moyo sara et a matunong abirno nin kai rakamo nin linabanan. \s1 Say Bibilin Para sa Maanos a Pangingitpel nin Pakapaidap \p \v 7 Kanya' anaod, kapadan mammemper, nin pakaanos kamo edet anggan rumate' yay Catawan. Arigen moyay mangmumulan siiilalon mantuma'gan sa yatab sa luta' na a mabli kona. Maanos yan mantuma'gan sa irarate' nan u'nan rapeg a mamarsik sa bini' tan sa suyot a rapeg a mamno' nin rinakay. \v 8 Kanya' nin pakaanos kamo anamaet. Pa'geten moyoy pammemper moyo tan paksawen moyoy nakem moyo ta say irarate' nan Catawan adani ana. \v 9 Bubsat, andi' kamo mipa'leman nin sakit nin nakem ta pigaw nin kai nakamo ukumen nin Mangngukom a si Dios a lamang ta rumate' yayna. \p \v 10 Bilang pangarigan sa pangingirangep tan sa kaaanos moyo, kiten moyo saray nangilalaman konan Dios a nangiparate' nin sarita' na. \v 11 Wantamon makarma' saray makaagwanta anggan kala'pusan ta bindisyunan nasaran Dios. Alimbawa' si narnge' moyoynan say nasari' na ni Job. Na'kit moyon nirangep nay abaw a dya'dya' ket tinulungan naya anamaet nin Dios. Saytin ginwa' nan Dios, mangipa'kit a mapainganga'do tan mapangawa'nan ya nin tuloy sa tutawo na.\f * \fr 5:11 \ft Mabasa et a maipa'ka' sa sayti sa Job 2:10; 42:10.\f* \p \v 12 Bale', bubsat, si matkap tuloy nin gaw'en moyo ket si andi' kamo nin sumamba sa ngaran nin animan sa langit o sa luta', o animan et ta pigaw nin kai kamo nin umadap sa paninintinsya nan Dios. Say ubat moyo, “O'” tamo' no say rabay moyon irgwen ket o' o “Kai” tamo' no say rabay moyon irgwen ket kai. \p \v 13 No main komoyo a mangkagulo a kaisipan na, matkap yan dumasal konan Dios. No main komoyoy mariga, matkap yan magkanta nin pangrarayo. \p \v 14 No main komoyo a main nin masakit, matkap nin ipakayaban nasaray pangulo sa dupong moyon mammemper. Ket idasalan raya tan amrisan rayan ladak\x * \xo 5:14 \xt Marcos 6:13; Lucas 10:34.\x* sa pakayadi' a nibi nan Catawan konra. \v 15 Say dasal ran saray main nin pagmamatalek konan Dios, mamaanda' konan main nin masakit tan si Catawan ket parigsawen naya, tan no say kasalanan nay namagmasakit kona, sayti ket mapirduna ana. \v 16 Kanya' nin akuen moyo sa saya tan saya a kasalanan moyo, tan idasalan moyoy saya tan saya konan Dios ta pigaw nin mapaanda' kamo. Makapaka'ngap a magwa' nin kadadasal nan tawon matunong. \p \v 17 Bilang si Elias, kapada tamoya anamaet nin tawo bale' sin masuet nan nidasal a kasan rapeg, ket sa luob nin tuloy taon tan a'nem a bulan, kasa gapo nin rapeg. \v 18 Anamanaet dinmasal yan dinawat nan rumapeg, ket pinarapeg na nin Dios tan tinmubo' a rabot tan mumula.\f * \fr 5:18 \ft Mabasa et a maipa'ka' sa sayti sa 1 Uadi' 17:1; 18:1,42-45.\f* \p \v 19-20 Bubsat, panemtemen moyoyti. Magwa' a maisyay ya wadi' a saya komoyo sa katutu'wan. Maipatunong naya anamaet bale' nin saya komoyo. Si makapangayat konan siti nin nagkasalanan a gurutan nayna a pagkakasalanan na, ket ipal'is naya\f * \fr 5:19-20 \fq ipal'is naya\fl - O:\fqa ipal'is nay lalaman nan diri.\f* yupa' sa nipamatunong na, sa patitin dusa nan Dios kona. Gawa' na et nin sitin nangipatunong a panglilingwan nayna nin Dios sa abaw nin kasalanan.\f * \fr 5:19-20 \ft Mabasa et a maipa'ka' sa sayti sa Ezekiel 3:18-21.\f*