\id PHP EPV \h Filipenses \toc1 San Pablopa K'art'a P'ãda Filipos P'uurudepema Ijãapataarãmaa \toc2 Filipenses \toc3 Fil \mt1 FILIPENSES \mt2 San Pablopa K'art'a P'ãda Filipos P'uurudepema Ijãapataarãmaa \ip San Pablo, Jesucristopa jɨrɨt'eradapa na k'art'a p'ãji. K'ĩsiapata na k'art'a jida p'ãji Romade, carcelde bak'ãri. Pablo naapɨara jaratee nipapachi Filipos p'uurude. Ma p'uuru Macedonia eujãde bɨ. Mapa mãpema ijãapataarã k'inia iru bapachi. Na k'art'a p'ãji gracias jarait'ee ãramaa, ichi k'aripadap'edaa perã primisia tee pëidak'ãri. Ichiaba k'irãpapiji ichia Ak'õrepa wãarata jarateeda ãra t'ãide, k'ũrapinaadamerã seewa jaratee nipapataarãmaa. \ip Naapɨara jara bɨ ichia ɨt'aa t'ɨ̃pari ãra pari mãik'aapa ichi bapata (cap. 1.1-11). Jara bɨ ichi bapari ooit'ee Cristopa oopi bɨk'a mãik'aapa waawee-e piut'ee, Cristo ome araa bapari perã (cap. 1.12-26). Ũraa bɨ ãrapa waaweenaadamerã miadait'ee Cristode ijãa p'anɨ k'aurepa; oopariidamerã iru ũraade jara bɨk'a mãik'aapa nipapataadamerã iruk'a: audua-ee, chupɨria k'awaa (caps. 1.27–2.18). Jara bɨ ichia k'ĩsia iru bɨ oopiit'ee ichi k'aripapataarã Timoteomaa mãik'aapa Epafroditomaa (cap. 2.19-30). Nepɨrɨ bɨ ichi bapata Cristode ijãai naaweda. K'ĩsia baji mĩda Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨi Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oopachi perã, ɨ̃rá k'awa bɨ Cristode ijãapata k'aurepapai Ak'õrepa eperãarã pia ak'ɨpari. Ichiaba jara bɨ Cristode ijãapataarã deporte jemenepataarã́k'apɨ p'anɨ maa-e pɨrã carrera p'irapataarãk'a (cap. 3). T'ẽepai ũraa bɨ ijãapataarã t'ãri o-ĩa p'anapataadamerã mãik'aapa gracias jara bɨ ãrapa tee pëidap'edaa pari (cap. 4). \c 1 \s1 Salude pëida \p \v 1 Mɨ, Pablo Timoteo ome oopata Jesucristopa oopi bɨk'a. Mapa na k'art'a pëiruta parã Jesucristode ijãapataarãmaa, Filipos p'uurude p'anɨ. Ichiaba salude pëiruta parã ak'ɨpataarãmaa ãra k'aripapataarã ome. \v 2 K'inia p'anɨ Tachi Ak'õrepa mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa parã pia ak'ɨ p'anadamerã. Mãgá k'ãiwee p'anapataadait'ee. \s1 Pablopa ɨt'aa t'ɨ̃da Filipodepema ijãapataarã pari \p \v 3 Mɨa parã k'irãpak'ãri, ichita gracias jarapari Tachi Ak'õremaa, iru mɨ Ak'õre Waibɨa perã. \v 4 Ɨt'aa t'ɨ̃ru chaa parã jõmaarã pari, mɨa t'ãri o-ĩa gracias jarapari Tachi Ak'õremaa \v 5 parãpa mɨ k'aripapachida perã mɨa jaratee bɨ misa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mãgá oopata Cristode ijãadak'ãriipa. \v 6 Mãgá ijãadak'ãri, Tachi Ak'õrepa parã t'ãri pia p'anapiji ichia k'ĩsia iru badak'a. Mɨa t'ãride k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa mãgá oo wãk'ãtɨ wãit'ee, iruk'a t'ãri pia parutamaa Cristo waya chek'ãri. \v 7 Pia bɨ mɨa mãga k'ĩsiait'ee, t'ãripa mɨa parã k'inia iru bapari perã. Tachi Ak'õrepa parã k'aripamaa bɨ mɨ k'aripaparik'a. Maperãpɨ parãpa mɨ k'aripapata nama carcelde bɨ misa mãik'aapa tachi ijãapataarã ɨmɨatee p'anɨɨrãmaa p'anaumaa bɨ misa. Ichiaba mɨ k'aripapata jĩp'a jarateemaa bɨ misa Tachi Ak'õre pedee pia jara pëida Cristode. \v 8 Tachi Ak'õrepa k'awa bɨ mɨa t'ãripa parã k'inia iru bɨ, Jesucristopa audú k'inia iru baparik'a. Mapa parã audú unu k'inia bɨ. \p \v 9 Ɨt'aa t'ɨ̃pari parã pari, parãpa audupɨara Tachi Ak'õre k'inia iru p'anadamerã mãik'aapa chik'inia p'anapataadamerã. Ichiaba ɨt'aa t'ɨ̃pari parãpa Tachi Ak'õre pipɨara k'awa wãdamerã mãik'aapa ne-inaa jõmaade oo k'awaa wãdamerã irua oopi bɨk'a. \v 10 Mãga k'awaadak'ãri, ichita jɨrɨdait'ee ne-inaa pipɨara oodait'ee irua oopi bɨk'a. Mãpai mãga ooruta pɨrã, Cristo cheru ewate p'ek'au k'achia wẽe p'anadait'ee eperãarã k'ĩrapite mãik'aapa Tachi Ak'õre k'ĩrapite. \v 11 Ma ewate nɨ p'anɨ misa, mɨa ɨt'aa iidipari, Jesucristo k'ap'ɨa pari parãpa oodamerã ne-inaa pia k'ĩra t'ãdoo, Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, awaraarãpa jaradait'ee wãara iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ, irua parã mãgá k'aripapari perã. \s1 Pablo bapari ooit'ee Cristopa oopi bɨk'a \p \v 12 Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, mɨa nãga k'awapi k'inia bɨ parãmaa. Mɨ nepɨrade nɨ̃bɨ mĩda, ma k'aurepata chok'araarãpa k'awaa wãpata Cristopa ooda ãchi k'aripait'ee atuanaadamerã. \v 13 Mɨ nama carcelde nɨ̃bairã, jõma César palacio jɨ̃apataarãpa awaraarã ome k'awa p'anɨ mɨ nama bɨ Cristode ijãapari perã mãik'aapa irua oopi bɨk'a oopari perã. \v 14 Ma awara mɨ mãgá choo bairã nama, na p'uurudepema Cristode ijãapataarã chok'araarãpa waapɨara waawee-ee jarateemaa p'anɨ Tachi Ak'õrepa Cristode jara pëida. \p \v 15 Wãara, ũk'uruurãpa Cristopa ooda jarateepata eperãarã k'aripait'ee, eperãarãpa mɨ k'ãyaara ãchi t'o p'anadamerã. Mamĩda awaraarãpa mãga jarateepata t'ãri pia p'anadairã. \v 16 Mãgɨɨrãpa mɨ k'inia iru p'anapata perã, Cristopa ooda jarateepata. K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrépata mɨ jɨrɨt'eraji jõmaarãmaa jarateenamerã irua Cristode jara pëida mãik'aapa p'anaumerã tachi ɨmɨateepataarãmaa. \v 17 Mamĩda chi apemaarãpa k'ĩra jĩp'a jarateedak'aa. Imeraa jarateepata eperãarãpa ijãadamerã ãchia jarateeruta aupai. Mãga oopata mɨ k'ĩsia p'uapiit'ee nama carcelde nɨ̃bɨde. \v 18 Mamĩda mɨa p'ua-e bɨ. Wãara mɨ o-ĩa bɨ eperãarã ũk'uruurãpa Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee k'ĩra jĩp'a jarateedak'ãri. Mamĩda awaraarãpa k'ĩra jĩp'a-ee jarateeruta pɨjida, mɨ o-ĩa bɨ Cristopa oodata jaratee p'anadairã. \p Ma awara mɨ audupɨara o-ĩa bait'ee nãga perã. \v 19 K'awa bɨ mɨ nama p'asa nɨ̃bɨ pia uchiait'ee, parãpa ɨt'aa t'ɨ̃ p'anadairã mɨ pari mãik'aapa Jesucristo Jaurepa mɨ k'aripamaa bairã. \v 20 Mɨa ne-inaa oo k'inia-epɨ, ma k'aurepa k'ĩra nejasia bait'ee. Ma awara ne-inaa jõmaade ichita waawee-ee oo k'inia bɨ Cristopa oopi bɨk'a, naapai chupɨria nɨ̃bɨk'a mãik'aapa chupɨria wẽe nɨ̃bak'ãri. Mãga oo k'inia bɨ awaraarãpa k'awaadamerã Cristo mɨ ome bapari. Ma awara mãga oo k'inia bɨ, chok'ai uchiaru jida na chupɨria nɨ̃bɨdeepa maa-e pɨrã piuru pɨjida. \v 21 Mɨa nãga ijãapari. Mɨ bapari ooit'ee Cristopa oopi bɨk'a. Mamĩda mɨa k'awa bɨ jai-idaak'ãri pipɨara bapariit'ee, ɨt'ari Cristo ome ichita bapariit'ee perã. \v 22 Maperãpɨ k'awa-e chisãgɨta pipɨara bak'aji. Chok'ai uchiaru pɨrã na carceldeepa, mɨa waapɨara ooi awaraarãpa Cristo k'awaadamerã. Jõdee jai-idaaru pɨrã, Cristo ome ɨt'ari banai. \v 23 K'ĩsia nɨ̃bɨ omee weda oo k'inia bairã. Audú uchia k'inia bɨ na p'ek'au eujãdeepa banait'ee Cristo ome. Ma pipɨara bak'aji mɨ-it'ee. \v 24 Mamĩda na k'ap'ɨade beeru pɨrã, ma pipɨara bak'aji parã-it'ee. \v 25 Maperã k'awa bɨ Tachi Ak'õrepa mɨ uchiapiit'ee na carceldeepa, at'ãri beemerã parã ome. Mãgá parã k'aripai pipɨara ijãadamerã mãik'aapa o-ĩa p'anadamerã, mãgá ijãapata perã. \v 26 Ichiaba mɨa k'ĩsia bɨ Ak'õrepa mɨ uchiapiit'ee nadeepa mɨ waya unudak'ãri, parã audupɨara o-ĩa p'anadamerã mãik'aapa t'ãri o-ĩa ɨt'aa t'ɨ̃damerã Jesucristomaa gracias jaradait'ee mɨ pari. \p \v 27 Mɨa nãgapai k'inia bɨ: parãpa oodamerã Tachi Ak'õrepa jara pëidak'a Jesucristo k'ap'ɨa pari mãik'aapa p'anapataadamerã Cristodeerãk'a. Mɨ na chupɨria nɨ̃bɨdeepa uchiaru pɨrã, parã mãgá unui jãmaa wãk'ãri. Mamĩda uchia-e pɨjida, mɨa ũri k'inia bɨ parã t'ãri a-ba choo p'anɨ Cristode ijãa p'anɨde Tachi Ak'õre Jaure k'ap'ɨa pari. Ichiaba ũri k'inia bɨ parã auk'a jɨrɨmaa p'anɨ awaraarãpa auk'a ijãadamerã Tachi Ak'õrepa wãarata jara pëida Cristode. \v 28 Mãga oo p'anɨ misa, mɨa ichiaba ũri k'inia bɨ parã maarepida waawee-ee p'anɨ, Cristo k'aurepa parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãpa parã jɨrɨdak'ãri miapidait'ee. Mãgá waawee-ee choodak'ãri, parã k'ap'ɨa pari Tachi Ak'õrepa mãɨrãmaa k'awapiit'ee ãchi atuadait'ee. Jõdee parãmaa k'awapiit'ee parã ɨt'aa wãdait'ee, wãara ichideerã perã. \v 29 Mɨa mãga jara bɨ Tachi Ak'õre t'ãri pia bapari perã parã ome. Parãta jɨrɨji Cristode ijãapataadamerã mãik'aapa oopataadamerã irua oopi k'inia bɨk'a. Parã jɨrɨ-e paji jĩp'a ijãadamerã. Ichiaba jɨrɨji miadamerã Cristo k'aurepa. \v 30 Ma-it'ee Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrãpa tachi auk'a jɨrɨmaa p'anɨ miapidait'ee. Tachi chõomaa pɨk'a p'anɨ mãgɨɨrã ome. Parãpa unujida mãɨrãpa mɨmaa oodap'edaa mɨ parã t'ãide nipak'ãri mãik'aapa ɨ̃rá waapɨara k'awaa wãda mɨ nama ichiaba miapi iru p'anɨ. \c 2 \s1 Tachi Ak'õrepa Cristo jõmaarã k'ãyaara waibɨara papida \p \v 1 Wãara parã mãgá choo p'anɨ pɨrã Cristodeerã perã, mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'anɨ pɨrã irua parã k'inia iru bapari perã, mãik'aapa parã t'ãri auk'a bapari pɨrã Tachi Ak'õre Jaure ome, mãik'aapa parã k'õp'ãyoorã chupɨria k'awaa p'anɨ pɨrã t'ãripa k'inia iru p'anadairã; \v 2 mãgara mɨ audupɨara o-ĩapítɨ nãga oo p'anɨpa. T'ãri auk'a p'anapatáatɨ oodait'ee Cristopa oopi bɨk'a. Chik'inia p'anapatáatɨ mãik'aapa t'ãri a-ba p'anapatáatɨ. Mãgá p'anadai Tachi Ak'õre Jaurepa parã k'aripapari perã. \v 3 K'ĩsianáatɨ pãchia oo k'iniata oodait'ee, audua p'anadairã. Ma k'ãyaara, audua-ee awaraarã pipɨara ak'ɨ́tɨ. \v 4 Jɨrɨnáatɨ ne-inaa oodait'ee awaraarãpa parã piara ak'ɨdamerã. Ma k'ãyaara jɨrɨ́tɨ awaraarã k'aripadait'ee, ãchita jõmaarãpa pipɨara ak'ɨdamerã. \p \v 5 K'ĩsia p'anapatáatɨ Jesucristopa k'ĩsia badak'a na eujãde nipak'ãri. Irua oo k'inia baji chi Ak'õrepa oopidak'a. \v 6 Bapachi Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a: \q2 Iru Tachi Ak'õrek'a bapachi mĩda, Tachi Ak'õrek'a ba k'inia-e paji. \q2 \v 7 Mãga ooji jõma ichia iru bada ɨt'ari atabëik'ãri, t'o cheit'ee na p'ek'au eujãde. Jɨrɨt'eraji t'oit'ee na eujãdepema k'ap'ɨade, eperã jĩp'aak'a. Mimiaparipa eperã k'aripaparik'a, irua eperãarã k'aripapachi Tachi Ak'õrepa oopidak'a. \q2 \v 8 Mãpai eperãarã t'ãide ma k'ap'ɨade chupɨria nɨ̃bap'eda, audupɨara chupɨria nɨ̃baji kurusode piu k'achia piuk'ãri, eperã k'achia piuparik'a. Mãgá piuji oo k'inia bada perã Tachi Ak'õrepa oopidak'a. \q2 \v 9 Ichi itu mãgá chupɨria papida perã, Tachi Ak'õrepa iru jõmaarã k'ãyaara waibɨara papiji mãik'aapa irumaa t'ɨ̃ pipɨara bɨji, jõmaarã t'ɨ̃ k'ãyaara. \q2 \v 10 Tachi Ak'õrepa ma jõma ooji Jesús t'ɨ̃ ũridak'ãri, eperãarã jõmaweda bedabaidaidamerã iru k'ĩrapite ak'ɨpidait'ee iru waawee p'anɨ. Mãga oodait'ee ɨt'aripemaarã, na p'ek'au eujãdepemaarã mãik'aapa piudap'edaarã eujã ek'ari p'anɨ paara. \q2 \v 11 Ma jõmaarãpa jaradait'ee: ‘Jesucristota jõmaarã poro waibɨa.’ Mãga jaradak'ãri, ak'ɨpidait'ee wãara Tachi Ak'õre waawee p'anɨ. \s1 Cristode ijãapataarã ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ na p'ek'au eujãde \p \v 12 Ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa parã t'ãide jaratee nipak'ãri, parãpa ichita oopachida mɨa ũraadak'a, ijãadap'edaa perã Tachi Ak'õrepa mɨ pëida. Mãga oodap'edaak'a ɨ̃rá audupɨara mãgá oodaipia bɨ, mɨ t'ɨmɨ́ bɨ mĩda. Cristo piuda k'aurepa Tachi Ak'õrepa parã chaachaa k'aripaji atuanaadamerã. Maperã jɨrɨ́tɨ oodait'ee Cristopa oopi bɨk'a, iru cheru misa. K'ĩra jĩp'a mãga óotɨ, Tachi Ak'õre waawee p'anadairã. \v 13 Mãga oodai, Tachi Ak'õre parã ome bapari perã. Iruata parã k'aripait'ee oo k'inia p'anadamerã mãik'aapa oodamerã Cristopa oopi bɨk'a. Mãgá k'aripait'ee, t'ãripa tachi ijãapataarã k'aripa k'inia bapari perã. \p \v 14 Mamĩda mãga oo p'anɨ misa, nejõmaata óotɨ aupedeeda-ee mãik'aapa pedee k'achia pedeeda-ee Tachi Ak'õre ãpɨte maa-e pɨrã awaraarã ãpɨte. \v 15 Mãga ooruta pɨrã, t'ãri pia mãik'aapa k'achia wẽe p'anadait'ee, Tachi Ak'õre warrarã p'anadaipia bɨk'a. Mãgá p'anapataadai ɨ̃rapema k'achia beerã t'ãide p'anɨ mĩda. Mãgɨɨrã chĩara k'ũrayaa; t'ãri k'achia-idaa p'anapata. Jõdee parã pia p'anapata Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Lucero ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ na p'ek'au eujã p'ãriu pɨk'a nɨ̃bɨde. \v 16 Mãga p'anɨ parãpa awaraarãmaa jarapata perã Tachi Ak'õrepa eperãarã k'aripait'ee ɨt'aa wãdamerã ãchia Cristode ijãadak'ãri. Mãga p'anapata perã Cristo cheru ewate parã k'aurepa mɨa o-ĩa jarai wãara na mimia ichi k'inia oo-e paji. \p \v 17 Nãgaweda mɨ o-ĩa bɨ parã ome, Cristode ijãapata perã. Maperãpɨ parãpa ne-inaa pia oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre-it'ee. Mapa ijãadak'aa beerãpa mɨ peeruta pɨjida mɨa jarateeda k'aurepa parãmaa mãik'aapa awaraarãmaa, mãgá ichita o-ĩa bait'ee. \v 18 Parã jida o-ĩa p'anadaipia bɨ mɨ ome. \s1 Timoteo Epafrodito ome \p \v 19 Mamĩda mɨa ijãa bɨ Tachi Waibɨa Jesupa mɨ k'aripait'ee taarã-ee Timoteo pëimerã parã ak'ɨde. Mãgá irua mɨ o-ĩapii ichiaba, nepɨrɨ chek'ãri parãpa oopata mãik'aapa p'anapata. \v 20 Nama awaraa eperã iruk'a wẽ-e pëiit'ee. Iru mɨ ome t'ãri auk'a bapari. Auk'a parã k'inia iru bapari mãik'aapa ne-inaa jõmaade parã k'aripa k'inia bapari. \v 21 Apemaarãpa jɨrɨmaa p'anɨ oodait'ee ne-inaa ãchia oo k'inia p'anɨ, oodai k'ãyaara Jesucristopa oopi k'inia bɨk'a. \v 22 Mamĩda mãga-e Timoteo ome. Parãpa pia k'awa p'anɨ irua oo k'inia bapari Cristopa oopi bɨk'a, mãga unupata perã. Warra chok'ek'ee baparik'a chi ak'õre ome, mãgá bɨ Timoteo mɨ ome. Taipa auk'a jɨrɨpata jarateedait'ee Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. \v 23 Mãpai mɨa k'awaa atak'ãri mɨ jɨ̃apataarãpa k'ĩsia iru p'anɨ oodait'ee mɨ ome, aramata Timoteo pëiit'ee parãmaa. \v 24 Mamĩda mɨa at'ãri ijãa bɨ Tachi Waibɨapa mɨ k'aripait'ee ichiaba taarã-ee wãmerã. \p \v 25 Mãgá nɨmaa bɨ misa, mɨa k'ĩsia iru bɨ tachi ɨ̃pema Epafrodito pëiit'ee parãmaa. K'ĩsia bɨ iru wãipia bɨ parã ak'ɨde. Iru mɨ ome auk'a mimiapari Cristo-it'ee mãik'aapa soldao chooparik'a chõo nɨ̃bɨde, mãga pɨk'a iru mɨ ome choopari, ijãadak'aa beerãpa tai ɨmɨatee jõnɨde Cristo k'aurepa. Wãara parãpa iru namaa pëijida mɨ k'aripamerã. \v 26 Mamĩda iru parãmaa audú wã k'inia nɨ̃beeji mãik'aapa k'ĩsia p'ua nɨ̃beeji, ũrik'ãri parãpa iru k'ayaa bada k'awaadap'edaa. \v 27 Wãara iru perá jai-idaaji mãgɨ́ k'ayaapa. Mamĩda Tachi Ak'õrepa iru chupɨria k'awaap'eda, jɨpa beeji. Ak'õrepa mãga ook'ãri, mɨ jida ichiaba chupɨria k'awaaji, mɨ waapɨara chupɨria nɨ̃beepiamaapa. \v 28 Ɨ̃rá Epafrodito mãgá jɨpa beeji perã, mɨa parãmaa isapai pëiit'ee, parã waya o-ĩa p'aneedamerã iru unudak'ãri. Mãgá mɨ jida mak'ɨara waa k'ĩsia nɨ̃ba-e pait'ee ma k'aurepa. \v 29 Iru o-ĩa auteebáitɨ Cristodeerãpa ãchi ɨ̃pemaarã auteebaidaipia bɨk'a. Iru mãik'aapa iru jĩak'aarã pia ak'ɨ p'anátɨ. \v 30 Iru perá piuji Cristo mimia oo k'iniapa nama mɨ ome. K'ayaadachi oomaa bada perã parãpa p'oyaa ooda-e p'anadap'edaa mɨ k'aripadait'ee. Parã pari iru mãgá chupɨriadaida perã, parãpa iru pia ak'ɨ p'anadaipia bɨ. \c 3 \s1 Ak'õre ewari waibɨa ewate p'ek'au k'achia wẽe p'anadait'ee \p \v 1 Mãpai ɨ̃pemaarã, t'ãri o-ĩa p'anapatáatɨ, Tachi Waibɨa parã ome bapari perã. Ɨ̃rá mɨa parãmaa waya ũraait'ee naaweda ũraadak'a. Sẽ-ee mãga ooi, parãpa waya ũridaipia p'anadairã. Nãgá ũraa bɨpa mɨa parã k'aripa k'inia bɨ apidaamaa k'ũrapinaadamerã. \v 2 Tauk'a p'anapatáatɨ parã t'ãide t'ĩu k'inia p'anɨɨrã ome. Tauchaa bɨpipataarã ɨmɨk'ĩraarã k'ap'ɨade jõmaarã t'ãide nipapata, ijãapataarã k'ap'ɨa t'ɨɨpi k'inia p'anadairã. Mãgɨ́ jarateepataarã k'achia p'anɨ, mimia k'achia oomaa p'anadairã. \v 3 Tachia, jõdee, ne-inaa piara iru p'anɨ tauchaa iru p'anadai k'ãyaara tachi k'ap'ɨade, Tachi Ak'õre Jaure bapari perã tachi t'ãride. Iru k'ap'ɨa pari ɨt'aa t'ɨ̃pata Tachi Ak'õremaa mãik'aapa t'ãri o-ĩa p'anapata Jesucristodeerã perã. K'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa tachi piara ak'ɨ-e pait'ee tauchaa bɨpiruta pɨrã tachi k'ap'ɨade. Mapa jɨrɨpata oodait'ee irua oopi bɨk'a, jɨrɨdai k'ãyaara ne-inaa eperãarãpa jɨrɨpata pia p'anadait'ee iru k'ĩrapite. \p \v 4 Mãɨrãk'a mɨ audua bai, mɨ k'ap'ɨade tauchaa iru bairã mãik'aapa oopari perã Moisepa p'ãdade jara bɨk'a. Apidaapa k'ĩsia bɨ pɨrã ichiata ma ne-inaa unu iru bɨ, mɨa audupɨara mãga k'ĩsiai. \v 5 Mɨ t'op'eda, k'ãima ocho parumaa judiorãpa mɨchi k'ap'ɨade tauchaa bɨjida. Mɨ Israel pidaarã p'uurudepema; Benjamín ëreerãdeepa uchiada. Mɨ ak'õreerãk'a mãik'aapa ãchi ëreerã naa p'anadap'edaarãk'a mɨ hebreo pedee pedeepari. Tachi Ak'õrepa Moisemaa Ũraa p'ãpida pia k'awa bɨ mãik'aapa judiorãpa ijãapata pia k'awa bɨ, mɨ fariseo pada perã. \v 6 Maapai ne-inaa jõma auk'a ooji ma ũraa p'ãdade jara bɨk'a. Mãga ooji p'ek'au k'achia wẽe ba k'inia bada perã Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãgá audú ijãa bada perã tai judiorãpa ijãapatade, mɨa Cristode ijãapataarã jɨrɨji miapiit'ee. \v 7 Mamĩda ma jõma jɨrɨ bada Tachi Ak'õrepa mɨ piara ak'ɨmerã, ɨ̃rá mɨa maarepida p'ua-e bɨ, Cristo ome bapari perã. \v 8 Ma ne-inaa aupai mɨa p'ua-e bɨ. Ɨ̃rá jõmaweda mɨa ooda t'ãri pia beeit'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite nejarrak'a bɨ mɨ-it'ee, ne-inaa piara apida wẽ-e perã Mɨchi Waibɨa Jesucristo k'awai k'ãyaara \v 9 mãik'aapa araa bai k'ãyaara iru ome. Mapa waa jɨrɨ-e bɨ p'ek'au k'achia wẽe pait'ee Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo bɨpa. Ma k'ãyaara k'awa bɨ Cristode ijãa bɨpapai mɨ p'ek'au k'achia wẽe bapari Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Pia jarait'eera, Tachi Ak'õrépata mɨ p'ek'au k'achia wẽe bapipari, mɨa Cristode ijãapari perã. \v 10 Tachi Ak'õrepa mɨ mãgá bapii, Cristopa p'ek'au k'achia jõmaweda p'oyaada perã, Ak'õre juapa chok'ai p'irabaik'ãri. Maperã Cristo pipɨara k'awa k'inia bɨ. Mɨa ne-inaa jõmaweda oo k'inia bɨ irua oopi bɨk'a, ma k'aurepa mɨ jɨrɨruta pɨjida miapidait'ee, maa-e pɨrã mɨ piuru pɨjida iruk'a. \v 11 Ma jõma oo k'inia bɨ iruk'a chok'ai bapariit'ee p'irabaip'eda. \s1 Cristode ijãapataarãpa jɨrɨdaipia bɨ iruk'a p'anadait'ee \p \v 12 Wãara, waide mɨa ne-inaa jõmaweda oo-e Cristopa oopi bɨk'a. Mamĩda mɨa jɨrɨ bɨ mãga ooit'ee, ma-it'ee Jesucristopa mɨ jɨrɨt'erada perã. \v 13 Ɨ̃pemaarã, mɨa mɨchi bapata k'irãpak'ãri, k'awa bɨ mɨ waide mãga ba-e. Mamĩda nãga oomaa bɨ. Eperã ãpɨtee ak'ɨ-e bɨk'a p'ira wãk'ãri ne-inaa jitait'ee, mãga pɨk'a mɨa waa k'ĩsia-e mɨa naaweda oopatade. \v 14 Jĩp'a jɨrɨ bɨ iru k'await'ee iruk'a parumaa, chok'ai p'irabaidak'ãri. Ma-it'ee Tachi Ak'õrepa mɨ jɨrɨji, ɨt'aa wãmerã Jesucristo k'aurepa. \p \v 15 Tachi jõma Cristo pia k'awa p'anɨɨrãpa auk'a k'ĩsiadaipia bɨ et'ewa jara aupadak'a. Parãpa mãgɨ́ k'ĩsia awara k'ĩsia p'anɨ pɨrã, Tachi Ak'õrepa k'awapiit'ee parãmaa. \v 16 Mamĩda, mɨa jarada waide pia k'awada-e p'anɨ mĩda, p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa naaweda k'awapidak'a parãmaa. \p \v 17 Ɨ̃pemaarã, ne-inaa jõma oopatáatɨ mɨa ooparik'a. Pia ak'ɨ́tɨ ijãapataarã tai jĩak'a p'anapata mãik'aapa auk'a p'anapatáatɨ. \v 18 Mɨa mãga jara bɨ parã t'ãide nipapataarã chok'ara mãgá p'anadak'aa perã. At'apai mɨa jaradoo mãɨrãpa ne-inaa k'achia oopata. Ɨ̃rá taubade waya auk'a jarait'ee mãɨrã p'anadak'aa Cristopa k'inia bɨk'a. Oo amaa k'iniadak'aa ãchia p'ek'au k'achia oopata, Cristo kurusode piuji mĩda ãchi p'ek'au wẽpapiit'ee. Mãga p'anapata perã, Cristo k'ĩra unuamaa iru p'anɨɨrã́k'ata p'anɨ. \v 19 Mãɨrã atuadait'ee. Ãchi k'ap'ɨa ãchi ak'õre waibɨak'a iru p'anɨ. Mɨa mãga jara bɨ oopata perã ãchi p'ek'au k'achia ooyaa bɨ k'ap'ɨapa oopi bɨk'a. Mãga oopata k'ĩra nejasia wẽe. Jĩp'a k'ĩsia p'anapata na p'ek'au eujãdepema net'aade. \v 20 Jõdee tachi ɨt'aripema p'uuru pidaarã, ɨt'aripema net'aade k'ĩsia p'anapata perã. Nɨmaa p'anɨ Tachi O K'achiadeepa K'aripa Atapari ɨt'ariipa chemerã. Mãgɨ́ Tachi Waibɨa Jesucristo. \v 21 Ichi chek'ãripɨ, tachi chupɨria nɨ̃bɨ k'ap'ɨa ichi ɨt'aripema k'ap'ɨa jĩak'a papiit'ee; k'ap'ɨa k'ĩra wãree. Ichi jõmaarã k'ãyaara waibɨara bairã, mãga ooi. Ma awara ne-inaa jõmaweda ichi jua ek'ari papii. \c 4 \s1 O-ĩa p'anapataadaipia bɨ \p \v 1 Ɨ̃pemaarã, mɨa parã k'inia iru bɨ. Mapa parã audú unu k'inia bɨ. Jõmaarãmaa mɨa o-ĩa jara k'inia bɨ parãpa wãara Cristode ijãapata. Ɨ̃pemaarã k'iniarã, mɨa oomaa bɨk'a chóotɨ parãpa Tachi Waibɨade ijãa p'anɨde. \p \v 2 Ɨ̃rá mɨa enenee nɨ̃bɨ nãgɨ́ wẽraarã, Evodia Síntique ome, t'ãri auk'a p'anapataadamerã Cristodeerã p'anapataadaipia bɨk'a. \v 3 Ichiaba pɨmaa, mɨchi k'õp'ãyo k'iniara, chupɨria iidi bɨ mãgɨ́ wẽraarã k'aripamerã. Pɨ mɨ ome auk'a wãara mimiapari Cristo-it'ee. Mapa mɨa k'awa bɨ pɨa ãra k'aripait'ee. Mɨk'a ãchia jɨrɨjida jarateedait'ee Tachi Ak'õrepa jara pëida Jesucristode. Ichiaba mãgá oojida Clemente mãik'aapa awaraa mimiapataarã Cristo-it'ee. Tachi Ak'õrepa mãgɨɨrã t'ɨ̃ p'ã iru bɨ ɨt'ari, Cristopa chok'ai p'anapidaarã t'ɨ̃ p'ã jẽra bɨ librode. \p \v 4 O-ĩa p'anapatáatɨ parã Tachi Waibɨadeerã perã. Waya auk'a jarait'ee; o-ĩa p'anapatáatɨ. \v 5 T'ãri pia p'anapatáatɨ jõmaarã ome. Mãga p'anapataadaipia bɨ, iru taarã-e perã cheit'ee. \p \v 6 Mak'ɨara k'ĩsianáatɨ. Ma k'ãyaara ne-inaa jõma p'asarutade ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ Tachi Ak'õremaa. Mãgá ɨt'aa t'ɨ̃ bɨde gracias jarátɨ irumaa mãik'aapa iidítɨ irua parã k'aripamerã. \v 7 Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa parã k'ãiwee p'anapiit'ee. Tachi k'ĩradoopa pia k'awada-e pai mĩda, irua mãgá ooi Tachi Ak'õre perã. Iruata parã k'ĩsia mãik'aapa t'ãri jɨ̃apari Jesucristo k'ap'ɨa pari. Mãgá audú k'ĩsia jõnada-e pait'ee. \s1 Ne-inaa pia aupai k'ĩsiadaipia bɨ \p \v 8 Ɨ̃pemaarã, at'ãri falta bɨ na ũraa jarait'ee. K'ĩsiapatáatɨ nãgɨ́ ne-inaade: wãara pedeede; awaraarãde pedee pia jararutade; ne-inaa Tachi Ak'õrepa tachimaa oopi k'inia bɨde; ne-inaa p'ek'au k'achia wẽe bɨde; ne-inaa tachia k'inia iru p'anɨde; ne-inaa pia jõmaade; mãgee ne-inaade. Pia jarait'eera, k'ĩsiadaipia bɨ ne-inaa piadepai; ne-inaa jõmaarãpa pia ak'ɨpata. \p \v 9 Parãpa ma ũraa ijãajida mãik'aapa awaraa jarateeda chok'ara ũrijida mɨchi it'aideepa. Mɨ parã t'ãide nipai naaweda, awaraarãpa mɨ bapata parãmaa nepɨrɨpachida. Ma awara pãchi taupa unujida mɨa oopata jãma nipak'ãri. Mapa oo wãk'ãtɨ wã́tɨ mɨa ooparik'a mãik'aapa p'anapatáatɨ mɨ baparik'a. Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õre parã ome bait'ee mãik'aapa parã k'ãiwee p'anapiit'ee. \s1 Filipos p'uurudepema ijãapataarãpa primisia tee pëidap'edaa Pablomaa \p \v 10 Tachi Ak'õrepa mɨ t'ãri o-ĩapi bɨ parãpa waya mɨ k'aripa p'aneedap'edaa perã. Gracias jara bɨ irumaa parãpa k'ĩsia p'aneedap'edaa perã mɨ waya k'aripadait'ee. Mɨa jara k'inia-e parãpa mɨ k'ĩra atua iru p'anajida. K'awa bɨ mɨ p'oyaa k'aripada-e p'anajida. \v 11 Ichiaba jara k'inia-e parãpa mɨmaa ne-inaa teedaipia bɨ, mɨa ne-inaa falta bairã. Ne-inaa faltak'ãri, mɨa k'ĩsia-e, k'awaa wãru perã t'ãri o-ĩa bait'ee mɨchia ne-inaa iru bɨ omepai. Ma awara mãgá bai ne-inaa jõma mɨmaa p'asarude. \v 12 K'awaa wãji mãgá t'ãri o-ĩa bait'ee chupɨria nɨ̃bɨde mãik'aapa net'aara iru bɨde. Jõma mɨmaa p'asada k'aurepa mɨa nãga k'awaa wãji. Mɨ auk'a t'ãri o-ĩa bapari bi jãwaa bak'ãri chik'o paraa perã mãik'aapa jarra ook'ãri chik'o wẽ-e perã. Mãgá ichiaba mɨ auk'a t'ãri o-ĩa bapari, net'aara bak'ãri mãik'aapa net'aa wẽe bak'ãri. \v 13 Mɨa ne-inaa jõma ooi Cristo k'ap'ɨa pari, irua mɨ k'aripapari perã. \v 14 Mãgá choo bɨ mĩda, parãpa piata oojida mɨ chupɨria k'awaadak'ãri mɨ chupɨria nɨ̃bɨde. \p \v 15 Parã Filipodepema ijãapataarãpa nãga pia k'awa p'anɨ. Mɨa parã k'aripaji parã t'ãide jaratee nipak'ãri Cristopa ooda eperãarã k'aripait'ee. Mãgá k'aripap'eda, parã eujã, Macedoniadeepa uchiak'ãri, parã́pata jõdee mɨ k'aripajida. Parãpapai mãga oojida, ewaa ijãa p'aneedap'edaarã paji mĩda. Awaraa p'uurudepema ijãapataarãpa Tachi Ak'õre Ũraa auk'a k'awaajida mɨa jarateeda k'aurepa. Mamĩda mɨmaa primisia tee pëida-e paji, parãpa oodap'edaak'a. \v 16 Mɨ Tesalónica p'uurude bak'ãri pida, at'apai parãpa mɨmaa tee pëijida ne-inaa falta bada. \v 17 Mãga jara-e bɨ k'inia bairã parãpa mɨmaa primisia tee pëipataadamerã. Jĩp'a k'inia bɨ Tachi Ak'õrepa parãmaa waapɨara teemerã ne-inaa ichia k'ĩsiade iru bɨ teeit'ee Cristodeerãmaa; chi awaraarã k'aripadap'edaarãmaa. \v 18 Wãara, parãpa primisia tee pëidap'edaa k'aurepa Epafrodito ome, ɨ̃rá mɨa audú iru bɨ mɨa falta bada k'ãyaara. Ma primisia tee pëidak'ãri mɨmaa, Tachi Ak'õremaa tee pɨk'a p'anajida. Ne-inaa t'ũa baparík'ata bɨ, eperãarãpa paapatap'edaa iru-it'ee. Mãgɨ́ ɨ̃k'ãri, o-ĩa baji ãra ome. Mãga pɨk'a parãpa primisia teedak'ãri mɨmaa, iru auk'a o-ĩa bapari parã ome. \v 19 Parãpa mãga oopata perã, mɨ Ak'õre Waibɨapa parãmaa ne-inaa falta p'anɨ jõmaweda teeit'eepɨ, ichia ne-inaa k'ĩra wãree iru bɨdepema. Mãgɨ́ ne-inaa teeit'ee Jesucristo k'ap'ɨa pari. \v 20 ¡Tachi Ak'õre ichita jõmaarã k'ãyaara waibɨara bait'ee! ¡Amén! \s1 Pablopa salude tee pëida \p \v 21 Mɨa salude tee pëiru jõma Jesucristo k'ap'ɨa Tachi Ak'õrede ijãapataarãmaa. Tachi ɨ̃pemaarã nama mɨ ome p'anɨɨrãpa parãmaa auk'a salude tee pëiruta. \v 22 Na p'uurudepema César palaciode mimiapataarãpa apemaarã ijãapataarã ome ichiaba parãmaa salude pëiruta. \p \v 23 Mɨa ɨt'aa iidi bɨ Tachi Waibɨa Jesucristomaa irua parã pia ak'ɨ bapariimerã. \p Mãgapai paji.